TCVN 6785 01

tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 6785 : 2001
Ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®−êng bé - Ph¸t th¶i chÊt g©y « nhiÔm tõ
« t« theo nhiªn liÖu sö dông cña ®éng c¬ - Yªu cÇu vµ ph−¬ng
ph¸p thö trong c«ng nhËn kiÓu
Road vehicles - The emission of pollutants emitted from automobiles according to engine fuel
requirements - Requirements and test methods in type approval
1 Ph¹m vi ¸p dông
1.1 Tiªu chuÈn nµy ¸p dông ®èi víi :
KhÝ th¶i vµ khÝ cacte ®éng c¬ (khÝ cacte ®éng c¬ sau ®©y ®−îc gäi chung lµ 'khÝ cacte') cña tÊt c¶ « t« lo¹i M1
vµ N1 (xem ®iÒu 3) l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc ch¹y x¨ng pha ch×.
KhÝ th¶i, khÝ cacte, ph¸t th¶i do bay h¬i nhiªn liÖu, vµ tuæi bÒn çc thiÕt bÞ chèng « nhiÔm cña tÊt c¶ çc xe
lo¹i M1 vµ N1 l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc ch¹y x¨ng kh«ng ch×,
KhÝ th¶i vµ tuæi bÒn cña çc thiÕt bÞ chèng « nhiÔm cña tÊt c¶ « t« lo¹i M1 vµ N1 l¾p ®éng c¬ ch¸y do nÐn
(sau ®©y ®−îc gäi chung lµ '®éng c¬ tù ch¸y') vµ cã Ýt nhÊt 4 b¸nh.
Tiªu chuÈn nµy kh«ng ¸p dông cho çc « t« cã khèi l−îng kh«ng t¶i duíi 400kg, hoÆc çc xe cã tèc ®é
thiÕt kÕ kh«ng qóa 50 km/h.
Khi nhµ s¶n xuÊt yªu cÇu, cã thÓ më réng viÖc c«ng nhËn kiÓu theo tiªu chuÈn nµy tõ xe M1 hoÆc N1 l¾p
®éng c¬ tù ch¸y ®· ®−îc c«ng nhËn kiÓu sang xe M2 hoÆc N2 cã khèi l−îng chuÈn d−íi 2480 kg vµ tháa
m·n çc ®iÒu kiÖn ë ®iÒu 8. (më réng c«ng nhËn ).
1.2 Çc ph−¬ng ph¸p ®o c¬ b¶n sö dông trong tiªu chuÈn nµy ®−îc rót ra tõ TCVN 6432:1998 vµ TCVN
6566:1999 (Quy ®Þnh ECE15 - 04); do ®ã cã thÓ sö dông tÊt c¶ çc kÕt qu¶ thö theo çc tiªu chuÈn nµy, nÕu
thÊy phï hîp, khi cÊp c«ng nhËn theo tiªu chuÈn nµy.
1.3 §Æc biÖt lµ, ®èi víi çc « t« ®−îc thiÕt kÕ ®Ó ch¹y x¨ng pha ch×, th× TCVN 6431:1998 (Quy ®Þnh ECE
15 - 04) vµ tiªu chuÈn nµy lµ gièng nhau, do vËy cã thÓ chuyÓn ®æi ngay mét c«ng nhËn theo TCVN
6431:1998 sang mét c«ng nhËn theo tiªu chuÈn nµy t¹i 6.3.1.4.1.
2 Tiªu chuÈn trÝch dÉn
- TCVN 6431:1998, Ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®−êng bé - KhÝ th¶i g©y « nhiÔm ph¸t ra tõ « t« vµ m« t« l¾p
®éng c¬ x¨ng - Yªu cÇu ph¸t th¶i trong thö c«ng nhËn kiÓu;
3
tcvn 6785 : 2001
- TCVN 6432:1998, Ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®−êng bé - KhÝ th¶i g©y « nhiÔm ph¸t ra tõ « t« l¾p ®éng c¬ x¨ng
- Ph−¬ng ph¸p ®o trong thö c«ng nhËn kiÓu;
- TCVN 6566:1999, Ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®−êng bé - ¤ t« l¾p ®éng c¬ ch¸y do nÐn - Ph−¬ng ph¸p ®o khÝ
th¶i g©y « nhiÔm trong thö c«ng nhËn kiÓu.
- ISO 2575-1982, Ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®−êng bé - BiÓu t−îng ®Ó ®iÒu khiÓn, chØ b¸o vµ b¸o hiÖu lµm viÖc
(Road vehicles - Symbols for controls, indicators and tell-tales).
3 Lo¹i « t«
3.1 ¤ t« lo¹i M1: « t« ®−îc dïng ®Ó chë ng−êi cã kh«ng qu¸ 9 chç ngåi, kÓ c¶ chç cña l¸i xe;
3.2 ¤ t« lo¹i M2: « t« ®−îc dïng ®Ó chë ng−êi cã h¬n 9 chç ngåi, kÓ c¶ chç cña l¸i xe, khèi l−îng tßan
bé kh«ng qu¸ 3,5 tÊn;
3.3 ¤ t« lo¹i N1: « t« ®−îc dïng ®Ó chë hµng cã khèi l−îng tßan bé kh«ng qu¸ 3,5 tÊn;
3.4 ¤ t« lo¹i N2: « t« ®−îc dïng ®Ó chë hµng cã khèi l−îng tßan bé qu¸ 3,5 tÊn nh−ng kh«ng qu¸ 12
tÊn;
4 ThuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa
Sau ®©y lµ ®Þnh nghÜa çc thuËt ng÷ sö dông trong tiªu chuÈn nµy:
4.1 C«ng nhËn « t« (Approval of a vehicle) lµ c«ng nhËn mét kiÓu « t« liªn quan ®Õn giíi h¹n theo çc
®iÒu kiÖn sau ®©y:
Giíi h¹n çc khÝ th¶i g©y « nhiÔm tõ ®éng c¬ vµ khÝ cacte cña çc « t« sö dông nhiªn liÖu x¨ng pha ch× (sau
®©y ®−îc gäi chung lµ 'xe x¨ng pha ch×') (c«ng nhËn A);
Giíi h¹n çc khÝ th¶i g©y « nhiÔm tõ ®éng c¬, h¬i nhiªn liÖu, khÝ cacte vµ tuæi bÒn çc thiÕt bÞ chèng « nhiÔm
cña « t« sö dông nhiªn liÖu x¨ng kh«ng ch× (sau ®©y ®−îc gäi chung lµ 'xe x¨ng kh«ng ch×') (c«ng nhËn B);
Giíi h¹n çc chÊt th¶i (khÝ vµ çc h¹t r¾n) g©y « nhiÔm, khÝ cacte vµ tuæi bÒn çc thiÕt bÞ chèng « nhiÔm cña
« t« sö dông nhiªn liÖu ®iªzen (sau ®©y ®−îc gäi chung lµ 'xe ®iªzen') (c«ng nhËn C);
4.2 Nhiªn liÖu sö dông bëi ®éng c¬ (Fuel requirement by the engine) lµ lo¹i nhiªn liÖu th−êng dïng cña
®éng c¬:
- X¨ng pha ch×,
- X¨ng kh«ng ch×,
- Nhiªn liÖu ®iªzen;
4.3 KiÓu « t« (Vehicle type) lµ mét lo¹i « t« (sau ®©y ®−îc gäi chung lµ 'xe') cã ®éng c¬ gièng nhau ë
çc ®Æc ®iÓm chÝnh sau:
4.3.1 Qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng x¸c ®Þnh theo khèi l−îng chuÈn nh− quy ®Þnh ë D.5.1 cña phô lôc D cña tiªu
chuÈn nµy,
4
tcvn 6785 : 2001
4.3.2 Çc ®Æc tÝnh cña xe vµ ®éng c¬ nh− x¸c ®Þnh ë A.1, phô lôc A vµ ë phô lôc B cña tiªu chuÈn nµy;
4.4 Khèi l−îng chuÈn (Reference mass) lµ khèi l−îng kh«ng t¶i cña xe ®−îc t¨ng thªm mét khèi
l−îng kh«ng ®æi lµ 100 kg khi thö theo çc quy ®Þnh cña phô lôc D.
4.4.1 Khèi l−îng kh«ng t¶i (Unladen mass) lµ khèi l−îng cña xe ®ang trong tr¹ng th¸i kh«ng cã ng−êi
cña tæ l¸i xe, hµnh kh¸ch hoÆc hµng hãa, nh−ng cã thïng nhiªn liÖu chøa ®Çy nhiªn liÖu, bé ®å söa ch÷a
th«ng th−êng vµ b¸nh xe dù tr÷, nÕu cã;
4.5 Khèi l−îng lín nhÊt (Maximum mass) lµ khèi l−îng lín nhÊt cã thÓ cho phÐp vÒ mÆt kü thuËt do nhµ
s¶n xuÊt quy ®Þnh (khèi l−îng nµy cã thÓ lín h¬n khèi l−îng lín nhÊt do c¬ quan Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn
quy ®Þnh );
4.6 Çc chÊt khÝ th¶i g©y « nhiÔm (Gaseous pollutants) lµ cacbon m«n«xÝt (sau ®©y ký hiÖu lµ CO),
hydrocacbon (c«ng thøc theo gi¶ thiÕt lµ CH1,85, sau ®©y ký hiÖu lµ HC) vµ çc «xÝt nit¬, mµ çc «xit nit¬ nµy
th−êng ®−îc biÓu thÞ t−¬ng ®−¬ng lµ ni t¬ ®i«xit NO2 (sau ®©y ký hiÖu lµ NOx);
4.7 ChÊt « nhiÔm h¹t r¾n (Paticulate pollutants) lµ çc thµnh phÇn cña khÝ th¶i ®−îc läc ra sau khi hßa
tan hÕt khÝ th¶i vµo dung m«i ë nhiÖt ®é lín nhÊt 325 K (52o C) ®−îc m« t¶ trong phô lôc D;
4.8 ChÊt th¶i (Exhaust emissions):
§èi víi çc ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc, lµ çc chÊt khÝ th¶i g©y « nhiÔm.
§èi víi çc ®éng c¬ tù ch¸y , lµ çc chÊt th¶i g©y « nhiÔm d¹ng khÝ vµ h¹t r¾n;
4.9 Ph¸t th¶i do bay h¬i nhiªn liÖu (Evaporative emissions) (sau ®©y ®−îc gäi chung lµ 'h¬i nhiªn liÖu')
lµ tæn thÊt khÝ hydrocacbon tho¸t ra tõ hÖ thèng nhiªn liÖu cña xe mµ kh«ng ph¶i lµ hydrocacbon tho¸t ra
cïng khÝ th¶i;
4.9.1 Tæn thÊt bay h¬i do gi·n në thïng nhiªn liÖu (Tank breathing losses) lµ sù ph¸t th¶i hydrocacbon
tõ thïng nhiªn liÖu do sù thay ®æi nhiÖt ®é ë bªn trong thïng (®−îc biÓu thÞ t−¬ng ®−¬ng víi C1H2.33 );
4.9.2 Tæn thÊt bay h¬i do b·o hßa h¬i n−íc nãng (Hot soak losses) lµ khÝ th¶i hydrocacbon bay lªn tõ hÖ
thèng nhiªn liÖu cña mét xe dõng l¹i sau mét thêi gian ch¹y ( ®−îc biÓu thÞ t−¬ng ®−¬ng víiC1H2.20 );
4.10 Cacte ®éng c¬ (Engine crankcase) lµ çc kho¶ng trèng bªn trong vµ bªn ngoµi ®éng c¬ ®−îc th«ng
víi b×nh chøa dÇu b«i tr¬n b»ng çc èng dÉn bªn trong hoÆc ngoµi mµ çc khÝ vµ h¬i cã thÓ tho¸t ra ngßai
qua çc èng dÉn ®ã;
4.11 ThiÕt bÞ khëi ®éng nguéi (Cold start device) lµ thiÕt bÞ lµm giÇu t¹m thêi hçn hîp kh«ng khÝ/nhiªn
liÖu gióp ®éng c¬ dÔ khëi ®éng;
4.12 Xe ch¹y trªn ®−êng bé phi tiªu chuÈn (Off-road vehicle) lµ xe tháa m·n çc ®iÒu kiÖn ghi ë phô lôc
J;
4.13 ThiÕt bÞ trî gióp khëi ®éng (Starting aid) lµ mét thiÕt bÞ gióp ®éng c¬ khëi ®éng mµ kh«ng cÇn lµm
giÇu hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu cña ®éng c¬, vÝ dô: bugi sÊy nãng, thay ®æi thêi gian phun v.v;
5
tcvn 6785 : 2001
4.14. Dung tÝch ®éng c¬ (Engine capacity):
4.14.1 §èi víi çc ®éng c¬ cã pitt«ng chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn, lµ thÓ tÝch lµm viÖc danh ®Þnh cña ®éng c¬;
4.14.2 §èi víi çc ®éng c¬ cã pitt«ng quay (Wankel), lµ thÓ tÝch gÊp 2 lÇn thÓ tÝch lµm viÖc danh ®Þnh cña
buång ch¸y cña pitt«ng.
4.15 Çc thiÕt bÞ kiÓm sãat « nhiÔm (Pollution control devices) lµ çc bé phËn cña xe cã chøc n¨ng
kiÓm so¸t vµ/hoÆc h¹n chÕ khÝ th¶i vµ h¬i nhiªn liÖu.
5 Yªu cÇu tµi liÖu kü thuËt vµ mÉu tr−íc khi thö c«ng nhËn kiÓu
5.1 Tµi liÖu kü thuËt:
5.1.1 Mét b¶n m« t¶ chi tiÕt kiÓu ®éng c¬ bao gåm tÊt c¶ çc yªu cÇu chi tiÕt nªu trong phô lôc A;
5.1.2 Çc b¶n vÏ buång ch¸y vµ pitt«ng, bao gåm c¶ çc vßng g¨ng (xÐc m¨ng);
5.1.3 §é n©ng lín nhÊt cña çc van vµ çc gãc ®ãng vµ më liªn quan víi çc ®iÓm chÕt;
5.1.4 Mét b¶n m« t¶ chi tiÕt hÖ thèng kiÓm sãat bay h¬i nhiªn liÖu l¾p trong xe;
5.1.5 Çc b¶n t−êng tr×nh chi tiÕt liªn quan ®Õn xe nªu trong phô lôc B;
5.1.6 NÕu xe l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc, th× cÇn cã mét b¶n t−êng tr×nh theo çc yªu cÇu cña 6.1.2.1
(lç cung cÊp nhiªn liÖu h¹n chÕ) hoÆc 6.1.2.2 (nh·n hiÖu), vµ mét b¶n m« t¶ nh·n hiÖu.
5.1.7 Çc b¶n sao çc c«ng nhËn kh¸c kÌm theo çc sè liÖu liªn quan ®Õn viÖc më réng c«ng nhËn vµ sù
thiÕt lËp çc hÖ sè gi¶m.
5.2 Mét xe mÉu ®¹i diÖn cho kiÓu xe xin c«ng nhËn ®Ö tr×nh cho phßng thö nghiÖm cña C¬ quan cã thÈm
quyÒn hoÆc ®−îc C¬ quan cã thÈm quyÒn c«ng nhËn (Sau ®©y ®−îc gäi chung lµ "phßng thö nghiÖm") chÞu
tr¸ch nhiÖm tiÕn hµnh thö c«ng nhËn ®Ó thö nghiÖm nh− nªu t¹i 6. cña tiªu chuÈn nµy.
6 Yªu cÇu kü thuËt vµ çc phÐp thö (1)
6.1 Yªu cÇu chung
6.1.1 Çc bé phËn cã thÓ ¶nh h−ëng tíi viÖc th¶i çc khÝ th¶i g©y « nhiÔm ph¶i ®−îc thiÕt kÕ, chÕ t¹o vµ
l¾p r¸p sao cho xe, trong ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng b×nh th−êng dï cã thÓ ph¶i chÞu t¸c ®éng cña çc rung ®éng,
ph¶i ®¸p øng ®−îc víi çc quy ®Þnh cña tiªu chuÈn nµy.
Chó thÝch:
(1)
Cã thÓ cã gi¶i ph¸p thay thÕ cho çc yªu cÇu cña phÇn nµy khi çc nhµ s¶n xuÊt cã s¶n l−îng d−íi
10.000 ®¬n vÞ/n¨m, th× hä cã thÓ ®−îc cÊp giÊy c«ng nhËn kiÓu trªn c¬ së çc yªu cÇu kü thuËt t−¬ng øng ë
trong:
Bé luËt vÒ çc quy ®Þnh liªn bang, quyÓn 40, phÇn 46, môc A vµ B, ¸p dông cho çc xe h¹ng nhÑ mÉu 1987,
®−îc söa ®æi 1/7/1989 vµ do c¬ quan in Ên chÝnh phñ Mü xuÊt b¶n, hoÆc, (The Code of Federal Regulations,
6
tcvn 6785 : 2001
Title 40, Part 86, Subparts A and B, applicable to 1987 model year light duty vehicles, revised as of 1 July
1989 and published by the US Govenment printing office, or,)
V¨n kiÖn chÝnh, lÇn xuÊt b¶n cuèi cïng vµo 25/9/1987 bëi héi nghÞ quèc tÕ ë Stockholm vÒ « nhiÔm kh«ng
khÝ do « t« so¹n th¶o, cã tiªu ®Ò KiÓm so¸t « nhiÔm kh«ng khÝ do « t« - çc ®iÒu kháan chung vÒ çc quy
®Þnh ®èi víi khÝ th¶i cña « t« h¹ng nhÑ (The "Master document", in its final version dated 25 September
1987, prepared by the international meeting in Stockholm on Air Pollution by Motor Vehicles, entitled
"Control of air Pollution from Motor Vehicles - General Provisions for Emission Regulations for Light Motor
Vehicles").
Çc biÖn ph¸p kü thuËt mµ nhµ s¶n xuÊt ®−a ra ¸p dông ph¶i ®¶m b¶o r»ng trong khi tu©n thñ chÆt chÏ çc
quy ®Þnh cña tiªu chuÈn nµy, sù th¶i khÝ vµ h¬i nhiªn liÖu ph¶i ®−îc h¹n chÕ mét çch hiÖu qu¶ trong suèt
thêi gian khai th¸c sö dông b×nh th−êng vµ trong çc ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng b×nh th−êng cña xe. §èi víi khÝ th¶i
g©y « nhiÔm, çc quy ®Þnh nµy ®−îc coi lµ ®−îc ®¸p øng nÕu lÇn l−ît tu©n theo çc yªu cÇu ë 6.3.1.4 vµ
9.2.1.1.
NÕu sö dông bé c¶m biÕn «xy trong hÖ thèng biÕn ®æi xóc t¸c, th× ph¶i tiÕn hµnh çc biÖn ph¸p ®Ó ®¶m b¶o
duy tr× ®−îc tû lÖ kh«ng khÝ nhiªn liÖu tèi −u (lam®a) khi xe ®¹t mét tèc ®é nhÊt ®Þnh nµo ®ã hoÆc khi t¨ng
tèc. Tuy nhiªn, cã thÓ chÊp nhËn çc thay ®æi t¹m thêi nÕu chóng còng x¶y ra trong qu¸ tr×nh thö ®−îc x¸c
®Þnh lÇn l−ît ë trong 6.3.1 vµ 9.2.1, hoÆc nÕu çc thay ®æi nµy cÇn thiÕt cho viÖc vËn hµnh an toµn vµ cho sù
ho¹t ®éng tèt cña ®éng c¬ vµ cña çc bé phËn ¶nh h−ëng ®Õn sù th¶i çc chÊt g©y « nhiÔm hoÆc nÕu çc
thay ®æi nµy cÇn thiÕt cho viÖc khëi ®éng nguéi.
6.1.2 Xe l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc vµ ch¹y x¨ng kh«ng ch× ph¶i tháa m·n çc quy ®Þnh cña 6.1.2.1
hoÆc 6.1.2.2 d−íi ®©y:
6.1.2.1 Theo 6.1.2.2, ph¶i thiÕt kÕ lç dÉn vµo thïng sao cho kh«ng b¬m ®−îc x¨ng vµo thïng nhiªn liÖu
tõ èng rãt nhiªn liÖu cã ®−êng kÝnh ngoµi lín h¬n hoÆc b»ng 23,6 mm.
6.1.2.2 Kh«ng ¸p dông 6.1.2.1 cho xe tháa m·n ®−îc c¶ 2 ®iÒu kiÖn sau:
6.1.2.2.1 xe ®−îc thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o sao cho x¨ng pha ch× kh«ng g©y ¶nh h−ëng cã h¹i ®Õn çc thiÕt bÞ
®−îc thiÕt kÕ ®Ó kiÓm so¸t khÝ th¶i g©y « nhiÔm;
6.1.2.2.2 xe ®−îc th«ng b¸o b»ng çc ký hiÖu râ rµng, dÔ nh×n, kh«ng phai mùc cïng víi biÓu t−îng ch¹y
x¨ng kh«ng ch×, ®−îc quy ®Þnh trong tiªu chuÈn ISO 2575:1982, vµ ë vÞ trÝ dÔ nh×n khi b¬m x¨ng vµo thïng
nhiªn liÖu. Cho phÐp ghi çc ký hiÖu bæ sung.
6.2 Qui tr×nh thö
B¶ng 1 minh häa çc kh¶ n¨ng kh¸c nhau ®Ó thö c«ng nhËn kiÓu xe.
6.2.1 Ph¶i thùc hiÖn çc phÐp thö sau ®èi víi çc xe l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc:
Thö kiÓu lo¹i I (x¸c ®Þnh l−îng khÝ th¶i trung b×nh ë ®u«i èng x¶ sau khëi ®éng nguéi);
Thö kiÓu lo¹i II (l−îng ph¸t th¶i CO ë tèc ®é kh«ng t¶i)
7
tcvn 6785 : 2001
Thö kiÓu lo¹i III (ph¸t th¶i khÝ cacte)
Thö kiÓu lo¹i IV (h¬i nhiªn liÖu)
Thö kiÓu lo¹i V (tuæi bÒn çc thiÕt bÞ chèng « nhiÔm).
6.2.3 Ph¶i thùc hiÖn çc phÐp thö sau ®èi víi çc xe l¾p ®éng c¬ tù ch¸y:
Thö kiÓu lo¹i I (x¸c ®Þnh l−îng khÝ th¶i trung b×nh ë ®u«i èng x¶ sau mét khëi ®éng nguéi);
Thö kiÓu lo¹i V (tuæi bÒn çc thiÕt bÞ chèng « nhiÔm).
6.3 M« t¶ çc phÐp thö
B¶ng 1 - HÖ thèng c«ng nhËn
Thö c«ng Xe x¨ng pha ch× Xe x¨ng kh«ng ch× Xe ®iªzen

nhËn C«ng nhËn A C«ng nhËn B C«ng nhËn C
kiÓu
(Nh− TCVN 6431:1998) Xe M1 (1) Xe M1
M1, N1 Xe N1 (2) Xe N1
cã thö cã thö cã thö

Lo¹i I: (khèi l−îng ≤ 3,5 tÊn) (khèi l−îng ≤ 3,5 tÊn) (khèi l−îng ≤ 3,5 tÊn)
PhÇn 1 PhÇn 1 vµ 2 PhÇn 1 vµ 2
Lo¹i II: cã thö cã thö -
(khèi l−îng > 3,5 tÊn)
Lo¹i III: cã thö cã thö -
Lo¹i IV: cã thö

- (khèi l−îng ≤ 3,5 tÊn) -
Lo¹i V: cã thö cã thö

- (khèi l−îng ≤ 3,5 tÊn) (khèi l−îng ≤ 3,5 tÊn)
Môc 8;
Më réng: Môc 8 Môc 8 Xe M2 vµ N2 cã khèi
l−îng chuÈn ≤ 2840 kg
(1) (2)
Trong ¸p dông 6.1.2.1. vµ 6.1.2.2.
6.3.1 Thö kiÓu lo¹i I (x¸c ®Þnh l−îng khÝ th¶i trung b×nh ë ®u«i èng x¶ sau mét khëi ®éng nguéi);
6.3.1.1 H×nh 1 minh häa çc kh¶ n¨ng kh¸c nhau ®Ó thö kiÓu lo¹i I.
Lo¹i thö kiÓu nµy ph¶i ®−îc tiÕn hµnh cho tÊt c¶ çc xe nªu t¹i 1., cã khèi l−îng lín nhÊt kh«ng qu¸ 3,5
tÊn.
8
tcvn 6785 : 2001
6.3.1.2 Xe ®−îc ®Æt lªn mét ®éng lùc kÕ kiÓu khung (sau ®©y ®−îc gäi chung lµ b¨ng thö) cã l¾p thiÕt bÞ
m« pháng qu¸n tÝnh vµ t¶i träng.
6.3.1.2.1 Trõ çc xe nªu t¹i 6.3.1.4.1 (c«ng nhËn A), mét phÐp thö kÐo dµi tæng céng lµ 19 phót 40 gi©y,
chia thµnh 2 phÇn, 1 vµ 2, ph¶i ®−îc thùc hiÖn liªn tôc.
Thêi kú ch¹y kh«ng t¶i gi÷a lÇn gi¶m tèc cuèi cïng cña chu tr×nh thö kiÓu ®« thÞ c¬ b¶n (sau ®©y gäi chung lµ
'chu tr×nh thö c¬ b¶n') cuèi cïng (phÇn 1) vµ lÇn t¨ng tèc ®Çu tiªn cña chu tr×nh thö kiÓu ®« thÞ phô (sau ®©y
gäi chung lµ 'chu tr×nh thö phô') (phÇn 2) cã thÓ ®−îc kÐo dµi, víi sù ®ång ý cña nhµ s¶n xuÊt, kh«ng qu¸ 20
gi©y kh«ng lÊy mÉu ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc ®iÒu chØnh çc thiÕt bÞ thö.
6.3.1.2.2 PhÇn 1 cña phÐp thö cã 4 chu tr×nh thö c¬ b¶n. Mçi chu tr×nh thö bao gåm 15 giai ®o¹n ( ch¹y
kh«ng t¶i, t¨ng tèc, tèc ®é æn ®Þnh, gi¶m tèc v.v).
6.3.1.2.3 PhÇn 2 cã 1 chu tr×nh thö phô. Chu tr×nh thö phô nµy bao gåm 13 giai ®o¹n (ch¹y kh«ng t¶i, t¨ng
tèc, tèc ®é æn ®Þnh, gi¶m tèc v.v).
6.3.1.2.4 §èi víi çc xe nªu t¹i 6.3.1.4.1 (c«ng nhËn A), mét phÐp thö kÐo dµi tæng céng 13 phót vµ chØ
gåm 4 chu tr×nh thö chÝnh ph¶i ®−îc tiÕn hµnh liªn tôc kh«ng dõng.
6.3.1.2.5 Trong qu¸ tr×nh thö, khÝ th¶i tho¸t ra ph¶i ®−îc pha lo·ng vµ ph¶i lÊy mét mÉu thö theo tû lÖ cho
vµo mét hoÆc nhiÒu tói ®ùng. Çc khÝ th¶i cña xe ®i thö ph¶i ®−îc hßa tan vµo dung m«i, lÊy mÉu vµ ®em ®i
ph©n tÝch theo qui tr×nh m« t¶ d−íi ®©y, vµ tæng thÓ tÝch çc khÝ th¶i bÞ pha lâang ph¶i ®−îc ®o. Kh«ng chØ
CO, cacbuahy®r« vµ çc «xit nit¬ mµ cßn c¶ çc chÊt « nhiÔm h¹t r¾n cña çc xe l¾p ®éng c¬ tù ch¸y còng
ph¶i ®−îc ghi l¹i.
6.3.1.3 PhÐp thö ph¶i ®−îc tiÕn hµnh theo qui tr×nh m« t¶ ë phô lôc D. Ph¶i sö dông çc ph−¬ng ph¸p
lÊy vµ ph©n tÝch çc khÝ vµ çc ph−¬ng ph¸p lÊy vµ c©n çc h¹t r¾n theo ®óng quy ®Þnh.
6.3.1.4 Theo çc yªu cÇu t¹i 6.3.1.4.5 vµ 6.3.1.5, phÐp thö ph¶i ®−îc tiÕn hµnh 3 lÇn. Trõ çc xe nªu t¹i
6.3.1.4.1 (c«ng nhËn A), çc kÕt qu¶ thu ®−îc tõ mçi phÐp thö ph¶i ®−îc nh©n víi çc hÖ sè gi¶m thÝch hîp
ghi ë 6.3.5. Çc khèi l−îng çc khÝ th¶i vµ l−îng çc chÊt g©y « nhiÔm h¹t r¾n thu ®−îc nÕu xe l¾p ®éng c¬
tù ch¸y trong mçi lÇn thö ph¶i nhá h¬n çc giíi h¹n nªu trong çc b¶ng d−íi ®©y cho mçi lo¹i xe t−¬ng øng.
9
tcvn 6785 : 2001
Ph−¬ng ¸n mét phÐp thö

Vi1 ≤ 0,70 L §óng §−îc cÊp
Kh«ng
§óng L: Giíi h¹n ph¸t th¶i;
Vi1 > 1,10 L Vi: L−îng ph¸t th¶i cña
Kh«ng chÊt g©y « nhiÔm i;
Vi1, Vi2, Vi3: L−îng ph¸t
Hai phÐp thö th¶i cña chÊt g©y «
nhiÔm i ®o ®−îc trong
Vi1 ≤ 0,85 L phÐp thö thø 1, 2, 3;
vµ Vi2 < L §óng
vµ Vi1 + Vi2 < 1,70 L §−îc cÊp
Kh«ng
Vi2 > 1,10 L
§óng hoÆc Vi1 ≥ L vµ
Vi2 ≥ L
Kh«ng
Ba phÐp thö
Vi1 < L
vµ Vi2 < L §−îc cÊp
vµ Vi3 < L §óng
Kh«ng
Vi3 > 1,10 L
hoÆc Vi1 ≥ L
vµ Vi3 ≥ L
hoÆc Vi2 ≥ L
§óng vµ Vi3 ≥ L
Kh«ng
§óng
§−îc cÊp
(Vi1 + Vi2 + Vi3) /3 < L
Kh«ng
§óng Tõ
(Vi1 + Vi2 + Vi3) /3 > 1,1 L chèi
Kh«ng
§óng §óng
Çc ph−¬ng ¸n: V<L
T¨ng sè phÐp thö tíi 10 (n =10) (n = 10) §−îc cÊp
Kh«ng
Tõ Tõ
chèi chèi
H×nh 1 - S¬ ®å khèi ®èi víi hÖ thèng c«ng nhËn çc phÐp thö lo¹i 1 (xem 6.3.1.)
6.3.1.4.1 Yªu cÇu møc khÝ th¶i g©y « nhiÔm ®èi víi çc xe x¨ng pha ch× (c«ng nhËn A)
10
tcvn 6785 : 2001
§èi víi tÊt c¶ çc xe thuéc lo¹i M1, N1 l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc x¨ng pha ch×, th× çc giíi h¹n theo khèi
l−îng chuÈn ph¶i nh− b¶ng 2 d−íi ®©y
B¶ng 2 - Giíi h¹n khÝ th¶i cho xe x¨ng pha ch×
Khèi l−îng chuÈn Rm CO Hçn hîp çc HC vµ NOx

(kg) L2 (g/lÇn thö)
L1 (g/lÇn thö)
M1 N1
Rm ≤ 1 020 58 19 23,8
1 020 < Rm ≤ 1 250 67 20,5 25,6
1 250 < Rm ≤ 1 470 76 22 27,5
1 470 < Rm ≤ 1 700 84 23,5 29,4
1700 < Rm ≤ 1 930 93 25 31,3
1930 < Rm ≤ 2 150 101 26,5 33,1
2 150 < Rm 110 28 35
6.3.1.4.2 Yªu cÇu møc khÝ th¶i g©y « nhiÔm ®èi víi çc xe l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc dïng
x¨ng kh«ng ch× (c«ng nhËn B)
Cã hai yªu cÇu 1B vµ 2B. ViÖc ¸p dông mét trong hai yªu cÇu nµy do C¬ quan cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh.
6.3.1.4.2.1 Yªu cÇu 1B
§èi víi çc xe l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc dïng x¨ng kh«ng ch×, çc giíi h¹n ph¶i nh− b¶ng 3 d−íi ®©y
B¶ng 3 - Giíi h¹n khÝ th¶i cho xe x¨ng kh«ng ch×, c«ng nhËn 1B
Gi¸ trÞ giíi h¹n

Lo¹i xe Khèi l−îng Khèi l−îng CO Khèi l−îng cña
chuÈn HC + NOx
Rm (kg) L1 (g/km) L2 (g/km)
M(1) TÊt c¶ 2,72 0,97

Lo¹i I Rm ≤ 1250 2,72 0,97
(2)
N1 Lo¹i II 1250 < Rm ≤1700 5,17 1,4
Lo¹i III 1700 < Rm 6,9 1,7
11
tcvn 6785 : 2001
Chó thÝch:
(1)
Trõ çc xe:
- §−îc thiÕt kÕ ®Ó chë h¬n 6 ng−êi, kÓ c¶ l¸i xe;
- Cã khèi l−îng lín nhÊt v−ît qu¸ 2500 kg.
(2)
vµ çc xe lo¹i M kh«ng ®−îc quy ®Þnh trong chó thÝch (1) ë trªn
6.3.1.4.2.2 Yªu cÇu 2B
§èi víi çc xe l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc dïng x¨ng kh«ng ch×, çc giíi h¹n ph¶i nh− b¶ng 4 d−íi ®©y
B¶ng 4 - Giíi h¹n khÝ th¶i cho xe x¨ng kh«ng ch×, c«ng nhËn 2B

Lo¹i xe Khèi l−îng Khèi l−îng CO Khèi l−îng cña
chuÈn HC + NOx
Rm (kg) L1 (g/km) L2 (g/km)
M(1) TÊt c¶ 2,2 0,5
Lo¹i I Rm ≤ 1250 2,72 0,97
N1(2) Lo¹i II 1250 < Rm ≤ 1700 5,17 1,4
Lo¹i III 1700 < Rm 6,9 1,7
Chó thÝch:
(1)
Trõ çc xe:
- §−îc thiÕt kÕ ®Ó chë h¬n 6 ng−êi kÓ c¶ l¸i xe;

(2)
6.3.1.4.3 Çc møc khÝ th¶i cho phÐp ®èi víi çc xe l¾p ®éng c¬ tù ch¸y dïng nhiªn liÖu ®iªzen
(c«ng nhËn C)
Cã hai yªu cÇu 1C vµ 2C. ViÖc ¸p dông mét trong hai yªu cÇu nµy do C¬ quan cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh.
6.3.1.4.3.1 Yªu cÇu 1C
§èi víi çc xe l¾p ®éng c¬ tù ch¸y dïng nhiªn liÖu ®iªzen, giíi h¹n ph¶i nh− b¶ng 5 d−íi ®©y
12
tcvn 6785 : 2001
B¶ng 5 - Giíi h¹n khÝ th¶i cho xe ®iªzen, c«ng nhËn 1C

Lo¹i xe Khèi l−îng chuÈn Khèi l−îng Khèi l−îng Khèi l−îng
CO cña HC + çc h¹t r¾n
NOx
Rm (kg) L1 (g/km) L2 (g/km) L4 (g/km)
M(1) TÊt c¶ 2,72 0,97 0,14
Lo¹i I Rm ≤ 1250 2,72 0,97 0,14
N1(2) Lo¹i II 1250 <Rm ≤ 1700 5,17 1,4 0,19
Lo¹i III 1700 < Rm 6,9 1,7 0,25
Chó thÝch:
(1)
Trõ çc xe:

(2)
6.3.1.4.3.2 Yªu cÇu 2C
§èi víi çc xe l¾p ®éng c¬ tù ch¸y dïng nhiªn liÖu ®iªzen, giíi h¹n ph¶i nh− b¶ng 6 d−íi ®©y
B¶ng 6 - Giíi h¹n khÝ th¶i cho xe ®iªzen, c«ng nhËn 2C

Lo¹i xe Khèi l−îng Khèi l−îng Khèi l−îng Khèi l−îng
chuÈn CO cña HC + çc h¹t r¾n
NOx
Rm (kg) L1 (g/km) L2 (g/km) L4 (g/km)
M(1) TÊt c¶ 1,0 0,7 (*) 0,08 (*)
Lo¹i I Rm ≤ 1250 2,72 0,97 0,14
N1(2) Lo¹i II 1250 < Rm ≤ 1700 5,17 1,4 0,19
Lo¹i III 1700 < Rm 6,9 1,7 0,25
Chó thÝch:
(1)
Trõ çc xe:
13
tcvn 6785 : 2001

(2)
6.3.1.4.4 Tuy nhiªn, ®èi víi mçi chÊt « nhiÔm nªu trong çc môc tr−íc, cho phÐp cã kh«ng qu¸ mét
trong 3 kÕt qu¶ thu ®−îc cã thÓ v−ît kh«ng qu¸ 10% cña giíi h¹n ®èi víi çc lo¹i xe t−¬ng øng víi chóng
nªu t¹i çc môc tõ 6.3.1.4.1 ®Õn 6.3.1.4.3 ë trªn, miÔn lµ sè trung b×nh céng cña 3 kÕt qu¶ nhá h¬n giíi h¹n
®· quy ®Þnh.
Trong tr−êng hîp cã tõ 2 chÊt « nhiÔm trë lªn v−ît qu¸ çc giíi h¹n quy ®Þnh (tøc lµ CO vµ/hoÆc khèi l−îng
hçn hîp çc hydrocacbon vµ çc «xit nit¬ vµ/hoÆc khèi l−îng çc h¹t r¾n), th× kh«ng ph©n biÖt ®iÒu ®ã x¶y
ra trong cïng mét phÐp thö hay trong çc phÐp thö kh¸c nhau (**).
Chó thÝch:
(**)
NÕu mét trong 3 kÕt qu¶ thu ®−îc cña mçi chÊt « nhiÔm v−ît qu¸ 10% giíi h¹n ë 6.3.1.4. cho çc xe cã liªn
quan, th× cã thÓ tiÕp tôc thö nh− quy ®Þnh t¹i 6.3.1.4.5.
6.3.1.4.5 Sè phÐp thö quy ®Þnh t¹i 6.3.1.4, theo yªu cÇu cña nhµ s¶n xuÊt, cã thÓ t¨ng lªn tíi 10 miÔn lµ sè
trung b×nh céng (xi) cña 3 kÕt qu¶ thu ®−îc ®Çu tiªn cña mçi chÊt « nhiÔm hoÆc tæng hçn hîp cña 2 chÊt «
nhiÔm n»m trong kho¶ng 100% - 110% møc giíi h¹n. Trong tr−êng hîp nµy, quyÕt ®Þnh sau thö ph¶i hoµn
toµn phô thuéc vµo çc kÕt qu¶ trung b×nh céng thu ®−îc tõ toµn bé 10 phÐp thö ( x < L).
6.3.1.5 Sè phÐp thö theo 6.3.1.4, sÏ ®−îc gi¶m ®i víi ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh sau ®©y, khi V1 lµ kÕt qu¶ phÐp
thö ®Çu vµ V2 lµ kÕt qu¶ phÐp thö thø 2 cña mçi chÊt « nhiÔm hoÆc cña hçn hîp 2 chÊt « nhiÔm tu©n theo
giíi h¹n.
6.3.1.5.1 ChØ thùc hiÖn 1 lÇn thö nÕu kÕt qu¶ thu ®−îc cña mçi chÊt « nhiÔm hay hçn hîp cña 2 chÊt «
nhiÔm, tu©n theo giíi h¹n, nhá h¬n hoÆc b»ng 0,70L (tøc lµ V1 ≤ 0,70L).
6.3.1.5.2 NÕu kh«ng tháa m·n ®−îc yªu cÇu ë 6.3.1.5.1, th× chØ ph¶i tiÕn hµnh 2 lÇn thö nÕu, ®èi víi mçi
chÊt « nhiÔm, hoÆc ®èi víi hçn hîp 2 chÊt « nhiÔm tu©n theo giíi h¹n, çc yªu cÇu sau ®−îc tháa m·n:
V1 ≤ 0,85L; V1 + V2 ≤ 1,70L; V2 ≤ L
6.3.2 Thö kiÓu lo¹i II (l−îng ph¸t th¶i CO ë tèc ®é kh«ng t¶i)
6.3.2.1 PhÐp thö nµy ®−îc thùc hiÖn ®èi víi xe l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc ®−îc nªu t¹i 6.3.1.4.1 (c«ng
nhËn A), vµ çc xe cã khèi l−îng v−ît qu¸ 3,5 tÊn (c«ng nhËn B).
6.3.2.2 Khi tiÕn hµnh thö theo phô lôc E, th× hµm l−îng CO theo thÓ tÝch khÝ th¶i tho¸t ra tõ ®éng c¬ ®ang
ch¹y kh«ng t¶i kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 3,5% trong çc ®iÒu kiÖn ®−îc quy ®Þnh bëi nhµ s¶n xuÊt hoÆc trong
çc ®iÒu kiÖn cho phÐp thö kiÓu lo¹i I (c«ng nhËn A), vµ kh«ng v−ît ®−îc qu¸ 4.5% khi ë trong kháang ®iÒu
chØnh quy ®Þnh ë phô lôc E.
14
tcvn 6785 : 2001
6.3.2.3 Sù phï hîp víi yªu cÇu trªn ph¶i ®−îc kiÓm tra b»ng mét phÐp thö ®−îc tiÕn hµnh theo qui tr×nh ë
phô lôc E cña tiªu chuÈn nµy.
6.3.3 Thö kiÓu lo¹i III (kiÓm tra ph¸t th¶i khÝ cacte)
6.3.3 1 KiÓu thö nµy ®−îc tiÕn hµnh ®èi víi tÊt c¶ çc xe nªu t¹i 1. trõ çc xe l¾p ®éng c¬ tù ch¸y.
6.3.3 2 Khi tiÕn hµnh thö theo ®óng çc ®iÒu kiÖn ®Ò ra ë phô lôc F, th× hÖ thèng th«ng giã cacte kh«ng
®−îc phÐp cho bÊt kú khÝ nµo tõ trong cacte tho¸t ra ngoµi m«i tr−êng.
6.3.3.3 Sù phï hîp yªu cÇu trªn ph¶i ®−îc kiÓm tra b»ng mét phÐp thö ®−îc tiÕn hµnh theo qui tr×nh ë
phô lôc F cña tiªu chuÈn nµy.
6.3.4 Thö kiÓu lo¹i IV (x¸c ®Þnh h¬i nhiªn liÖu)
6.3.4.1 KiÓu thö nµy ®−îc tiÕn hµnh ®èi víi tÊt c¶ çc xe nªu t¹i 1. trõ çc xe l¾p ®éng c¬ tù ch¸y, çc xe
nªu t¹i 6.3.1.4.1 (c«ng nhËn A), vµ çc xe x¨ng kh«ng ch× cã khèi l−îng lín nhÊt v−ît qu¸ 3,5 tÊn.
6.3.4.2 Khi tiÕn hµnh thö theo ®óng çc ®iÒu kiÖn ®Ò ra ë phô lôc G, th× h¬i nhiªn liÖu tho¸t ra ph¶i nhá
h¬n 2 g trong mét lÇn thö.
6.3.5 Thö kiÓu lo¹i V (tuæi bÒn çc thiÕt bÞ chèng « nhiÔm)
6.3.5.1 KiÓu thö nµy ®−îc tiÕn hµnh ®èi víi tÊt c¶ çc xe nªu t¹i 1.mµ phÐp thö ®èi víi chóng ®−îc quy
®Þnh trong 6.3.1 trõ çc xe nªu t¹i 6.3.1.4.1 (c«ng nhËn A).
KiÓu thö nµy ®¹i diÖn cho viÖc thö kh¶ n¨ng chÞu ®ùng cña xe sau khi ch¹y 80000 km theo mét ch−¬ng tr×nh
m« t¶ ë phô lôc H ë trªn ®−êng thö riªng, trªn ®−êng hoÆc trªn b¨ng thö.
6.3.5.2 MÆc dï cã nh÷ng yªu cÇu trong 6.3.5.1 nhµ s¶n xuÊt cã thÓ chän dïng çc hÖ sè gi¶m tõ b¶ng 7
sau nh− mét gi¶i ph¸p thay thÕ cho kiÓu thö ®−îc ®Ò ra ë 6.3.5.1.
B¶ng 7 - HÖ sè gi¶m
Çc hÖ sè gi¶m
Lo¹i ®éng c¬ CO HC + NOx Çc chÊt th¶i
r¾n
(i) Ch¸y c−ìng bøc 1,2 1,2 -
(ii) Tù ch¸y 1,1 1,0 1,2
Khi nhµ s¶n xuÊt yªu cÇu, phßng thö nghiÖm cã thÓ thùc hiÖn thö kiÓu lo¹i I tr−íc khi hoµn tÊt viÖc thö kiÓu
lo¹i V cã sö dông çc hÖ sè gi¶m ë b¶ng trªn. Khi hoµn thµnh phÐp thö kiÓu lo¹i V, phßng thö nghiÖm nµy
cã thÓ söa ®æi l¹i çc kÕt qu¶ c«ng nhËn kiÓu, ®−îc ghi ë phô lôc B, b»ng çch thay çc hÖ sè gi¶m trong
b¶ng trªn b»ng çc chØ sè ®o ®−îc trong lóc thö.
15
tcvn 6785 : 2001
6.3.5.3 Çc hÖ sè gi¶m ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh b»ng çch sö dông qui tr×nh ®−îc nªu t¹i 6.3.5.1 hoÆc b»ng
çch sö dông çc chØ sè trong b¶ng t¹i 6.3.5.2. Çc hÖ sè nµy ®−îc dïng ®Ó t¹o sù phï hîp víi çc yªu cÇu
trong 6.3.1.4.2, 6.3.1.4.3, 9.3.1.1.2 vµ 9.3.1.1.3.
7 Söa ®æi mét kiÓu xe
7.1 Mäi sù söa ®æi mét kiÓu xe ®Òu ph¶i ®¶m b¶o trong bÊt k× tr−êng hîp nµo kiÓu xe ®· söa ®æi vÉn ph¶i
®¸p øng çc yªu cÇu nªu trong 6. ë trªn, t−¬ng øng víi tõng tr−êng hîp theo lo¹i nhiªn liÖu sö dông.
7.2 Khi cÇn thiÕt phßng thö nghiÖm chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn thö kiÓu xe ®· ®−îc c«ng nhËn sÏ thö bæ
sung vµ b¸o ço.
8 Më réng c«ng nhËn kiÓu
8.1 Më réng c«ng nhËn kiÓu vÒ khÝ th¶i (çc thö kiÓu lo¹i I vµ lo¹i II)
8.1.1 Çc kiÓu xe cã khèi l−îng chuÈn kh¸c nhau
Víi çc ®iÒu kiÖn sau ®©y, cã thÓ më réng c«ng nhËn cho mét kiÓu xe sang çc kiÓu xe kh¸c víi kiÓu ®·
®−îc c«ng nhËn chØ vÒ mÆt khèi l−îng chuÈn.
8.1.1.1 Çc xe mµ kh«ng ph¶i lµ çc xe nªu t¹i 6.3.1.4.1 (c«ng nhËn A). ChØ cã thÓ më réng c«ng nhËn
cho çc kiÓu xe cã khèi l−îng chuÈn ®ßi hái viÖc sö dông qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng cao h¬n tiÕp theo hoÆc bÊt
kú qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng nµo thÊp h¬n.
8.1.1.2 §èi víi çc xe lo¹i N1 vµ lo¹i M nªu t¹i chó thÝch (1) cña 6.3.1.4, nÕu khèi l−îng chuÈn cña kiÓu
xe cÇn ®−îc më réng c«ng nhËn yªu cÇu sö dông mét b¸nh ®µ cã qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng thÊp h¬n qu¸n tÝnh
t−¬ng ®−¬ng cho xe ®· ®−îc c«ng nhËn kiÓu th× viÖc më réng c«ng nhËn sÏ ®−îc cÊp nÕu çc khèi l−îng
cña çc chÊt g©y « nhiÔm thu ®−îc tõ xe ®· ®−îc c«ng nhËn kiÓu n»m trong çc giíi h¹n quy ®Þnh ®èi víi xe
cÇn ®−îc më réng c«ng nhËn.
8.1.1.3 Çc xe nªu t¹i 6.3.1.4.1 (c«ng nhËn A):
8.1.1.3.1 ChØ cã thÓ më réng c«ng nhËn cho çc kiÓu xe cã khèi l−îng chuÈn ®ßi hái viÖc sö dông qu¸n
tÝnh t−¬ng ®−¬ng cao h¬n kÕ tiÕp hoÆc bÊt kú qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng nµo thÊp h¬n.
8.1.1.3.2 NÕu khèi l−îng chuÈn cña kiÓu xe xin c«ng nhËn më réng ®ßi hái viÖc sö dông b¸nh ®µ cã qu¸n
tÝnh t−¬ng ®−¬ng cao h¬n çi ®· dïng cho kiÓu xe ®· ®−îc c«ng nhËn, th× c«ng nhËn më réng ph¶i ®−îc cÊp
cho kiÓu xe ®ang xin c«ng nhËn më réng nµy.
8.1.1.3.3 NÕu khèi l−îng chuÈn cña kiÓu xe xin c«ng nhËn më réng ®ßi hái viÖc sö dông b¸nh ®µ cã qu¸n
tÝnh t−¬ng ®−¬ng thÊp h¬n cña b¸nh ®µ ®· dïng cho kiÓu xe ®· ®−îc c«ng nhËn, th× c«ng nhËn më réng
ph¶i ®−îc cÊp cho kiÓu xe ®ang xin c«ng nhËn më réng nµy nÕu l−îng çc chÊt « nhiÔm thu ®−îc cña xe ®·
®−îc c«ng nhËn n»m trong giíi h¹n ®èi víi xe ®ang xin c«ng nhËn më réng.
16
tcvn 6785 : 2001
8.2 KiÓu xe cã çc tû sè truyÒn ®éng tæng kh¸c nhau
8.2.1 Víi çc ®iÒu kiÖn sau ®©y, cã thÓ më réng c«ng nhËn cho mét kiÓu xe sang çc kiÓu xe kh¸c víi
kiÓu ®· ®−îc c«ng nhËn chØ vÒ mÆt tû sè truyÒn ®éng tæng:
8.2.1.1 §èi víi mçi tû sè truyÒn ®éng sö dông trong phÐp thö kiÓu lo¹i I, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh tû sè:
E= v −v
2 1
v 1
Trong ®ã v1 vµ v2 lÇn l−ît lµ tèc ®é cña kiÓu xe ®· ®−îc c«ng nhËn vµ tèc ®é cña kiÓu xe ®ang xin c«ng nhËn
më réng t−¬ng øng víi tèc ®é quay cña ®éng c¬ cña chóng ®Òu b»ng 1000 vßng/phót.
8.2.2 NÕu ®èi víi mçi tû sè truyÒn ®éng, E ≤ 8%, th× giÊy c«ng nhËn më réng ph¶i ®−îc cÊp mµ kh«ng
cÇn lÆp l¹i thö kiÓu lo¹i I.
8.2.3 NÕu ®èi víi Ýt nhÊt 1 tû sè truyÒn ®éng, E > 8%, vµ nÕu ®èi víi mçi tû sè truyÒn ®éng, E ≤ 13%, th×
ph¶i lµm l¹i thö kiÓu lo¹i I, nh−ng cã thÓ thùc hiÖn chóng trong phßng thÝ nghiÖm do nhµ s¶n xuÊt chän víi
sù ®ång ý cña c¬ quan cÊp giÊy c«ng nhËn. B¸o ço cña çc phÐp thö nµy ph¶i ®−îc göi tíi phßng thö
nghiÖm chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn çc thö c«ng nhËn kiÓu.
8.3 Çc kiÓu xe cã çc khèi l−îng chuÈn vµ çc tû sè truyÒn ®éng tæng kh¸c nhau
C«ng nhËn ®−îc cÊp cho mét kiÓu xe cã thÓ ®−îc më réng sang çc kiÓu xe kh¸c víi kiÓu ®· ®−îc c«ng
nhËn chØ vÒ mÆt khèi l−îng chuÈn vµ çc tû sè truyÒn ®éng tæng cña chóng, miÔn lµ chóng ®¸p øng ®−îc tÊt
c¶ çc ®iÒu kiÖn ghi trong 8.1. vµ 8.2. ë trªn.
8.4 Çc kiÓu xe l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc nh−ng dïng lo¹i nhiªn liÖu kh¸c
Mét kiÓu xe l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc ®· ®−îc ®iÒu chØnh theo çc th«ng sè kü thuËt cña nhµ s¶n xuÊt ®Ó
ch¹y x¨ng kh«ng ch×, nh−ng nã cã møc khÝ th¶i ®¸p øng ®−îc çc giíi h¹n ghi ë 6.3.1.4.1., th× cã thÓ ®−îc
cÊp c«ng nhËn A.
Trong tr−êng hîp nµy, c«ng nhËn sÏ ®−îc më réng ®èi víi nh÷ng ®iÒu chØnh chøc n¨ng x¨ng pha ch×
8.5 L−u ý
Khi 1 kiÓu xe ®· ®−îc c«ng nhËn theo çc quy ®Þnh tõ 8.1.®Õn 8.4. ë trªn, th× kh«ng ®−îc më réng c«ng
nhËn nµy sang çc kiÓu xe kh¸c.
8.6 H¬i nhiªn liÖu (thö kiÓu lo¹i IV)
8.6.1 C«ng nhËn ®· cÊp cho 1 kiÓu xe l¾p hÖ thèng chèng bay h¬i nhiªn liÖu cã thÓ ®−îc më réng víi
çc ®iÒu kiÖn sau ®©y:
8.6.1.1 Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña viÖc ®o kh«ng khÝ/nhiªn liÖu ph¶i gièng nhau (vÝ dô: kim phun ®¬n, bé chÕ
hßa khÝ).
17
tcvn 6785 : 2001
8.6.1.2 H×nh d¸ng thïng nhiªn liÖu, vËt liÖu lµm thïng nhiªn liÖu vµ çc èng mÒm dÉn nhiªn liÖu láng ph¶i
gièng nhau. MÆt c¾t ngang vµ ®é dµi èng dÉn ph¶i gièng víi tr−êng hîp xÊu nhÊt trong nhãm çc èng dÉn
®· ®−îc thö. Phßng thö nghiÖm chÞu tr¸ch nhiÖm thö c«ng nhËn kiÓu ph¶i quyÕt ®Þnh xem cã thÓ chÊp nhËn
çc bé phËn t¸ch h¬i /chÊt láng kh«ng gièng nhau cña chóng hay kh«ng.
Sai sè thÓ tÝch thïng nhiªn liÖu ph¶i n»m trong kho¶ng ± 10%. ViÖc chØnh çc van an tßan ë thïng nhiªn liÖu
ph¶i gièng nhau.
8.6.1.3 Ph−¬ng ph¸p dù tr÷ h¬i nhiªn liÖu ph¶i gièng nhau, vÝ dô: h×nh d¸ng vµ thÓ tÝch bÉy çcbon, chÊt
dù tr÷, bé phËn läc kh«ng khÝ (nÕu ®−îc sö dông cho viÖc kiÓm so¸t sù bay h¬i nhiªn liÖu).
8.6.1.4 ThÓ tÝch nhiªn liÖu trong buång phao bé chÕ hßa khÝ ph¶i ë trong kho¶ng 10 ml.
8.6.1.5 Ph−¬ng ph¸p lµm s¹ch h¬i dù tr÷ ph¶i gièng nhau (vÝ dô: l−u l−îng kh«ng khÝ, ®iÓm b¾t ®Çu hoÆc
thÓ tÝch ®−îc lµm s¹ch trong chu tr×nh vËn hµnh).
8.6.1.6 Ph−¬ng ph¸p lµm kÝn vµ th«ng h¬i bé chÕ hßa khÝ ph¶i gièng nhau.
8.6.2 L−u ý thªm:
(i) Cho phÐp ®éng c¬ cã çc kÝch cì kh¸c nhau.
(ii) Cho phÐp ®éng c¬ cã çc c«ng suÊt kh¸c nhau.
(iii)Cho phÐp cã çc hép sè tù ®éng vµ c¬ khÝ, truyÒn ®éng lo¹i 2 vµ 4 b¸nh chñ ®éng.
(iv)Cho phÐp cã çc kiÓu th©n xe kh¸c nhau.
(v)Cho phÐp cã çc kÝch cì b¸nh vµ lèp kh¸c nhau.
8.7 Tuæi bÒn çc thiÕt bÞ chèng « nhiÔm (thö kiÓu lo¹i 1V)
8.7.1 C«ng nhËn ®· cÊp cho 1 kiÓu xe cã thÓ ®−îc më réng sang çc kiÓu xe kh¸c nhau, miÔn lµ sù kÕt
hîp hÖ thèng kiÓm sãat « nhiÔm/®éng c¬ gièng víi kiÓu kÕt hîp cña xe ®· ®−îc c«ng nhËn.
§Ó kÕt luËn, çc kiÓu xe cã çc th«ng sè ®−îc nªu d−íi ®©y b»ng hoÆc n»m trong çc giíi h¹n ph¶i ®−îc
xem nh− cã sù kÕt hîp hÖ thèng chèng « nhiÔm/®éng c¬ gièng nhau:
8.7.1.1 §éng c¬:

Sè l−îng xylanh,
Dung tÝch ®éng c¬ (± 15%),
CÊu h×nh khèi xylanh,
Sè l−îng van,
HÖ thèng nhiªn liÖu,
KiÓu hÖ thèng lµm m¸t,
Sè kú.
18
tcvn 6785 : 2001
8.7.1.2 HÖ thèng kiÓm sãat « nhiÔm:
Bé biÕn ®æi xóc t¸c:
Sè l−îng bé biÕn ®æi xóc t¸c vµ çc thµnh phÇn,
H×nh d¸ng vµ kÝch th−íc çc bé bé biÕn ®æi xóc t¸c (± 10% thÓ tÝch),
KiÓu ho¹t ®éng xóc t¸c («xy hãa, 3 t¸c dông v.v...),
L−îng kim lo¹i quý (b»ng hoÆc cao h¬n),
Tû lÖ kim lo¹i quý (± 15%),
CÊu t¹o c¬ b¶n (cÊu tróc vµ vËt liÖu),
MËt ®é khoang nhá,
KiÓu vá bé biÕn ®æi,
VÞ trÝ l¾p bé biÕn ®æi (vÞ trÝ vµ kÝch th−íc trong hÖ thèng x¶ mµ kh«ng g©y ra sù biÕn ®æi nhiÖt
®é qu¸ 50 K ë ®Çu vµo cña bé biÕn ®æi kiÓu xóc t¸c).
Vßi phun kh«ng khÝ:
Cã hoÆc kh«ng.
KiÓu (phun kiÓu xung, b¬m kh«ng khÝ, v.v...)
EGR (tuÇn hßan khÝ th¶i) (cã hoÆc kh«ng).
8.7.1.3 Lo¹i qu¸n tÝnh: lo¹i qu¸n tÝnh ngay trªn hoÆc bÊt kú lo¹i qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng nµo ë d−íi.
8.7.1.4 Cã thÓ dïng mét xe, kiÓu th©n xe, hép sè (tù ®éng hoÆc c¬ khÝ) vµ cì b¸nh hoÆc lèp kh¸c so víi
nh÷ng xe hoÆc bé phËn trªn cña kiÓu xe ®· ®−îc c«ng nhËn kiÓu ®Ó tiÕn hµnh thö tuæi bÒn.
9 Sù phï hîp cña s¶n xuÊt
9.1 TÊt c¶ çc xe ®−îc c«ng nhËn theo çc quy ®Þnh cña tiªu chuÈn nµy ph¶i phï hîp víi kiÓu xe ®· ®−îc
c«ng nhËn vÒ çc bé phËn ¶nh h−ëng tíi chÊt th¶i do ®éng c¬ vµ h¬i nhiªn liÖu
9.2 Nh− mét quy t¾c chung, sù phï hîp cña s¶n xuÊt vÒ çc giíi h¹n ph¸t th¶i tõ xe (thö kiÓu lo¹i I, II,III vµ
IV) ph¶i ®−îc kiÓm tra trªn c¬ së nh÷ng m« t¶ trong th«ng b¸o c«ng nhËn kiÓu vµ çc phô lôc cña nã.
9.2.1 Xe x¨ng pha ch× (c«ng nhËn A)
9.2.1.1 §Ó kiÓm tra sù phï hîp cña xe trong thö kiÓu lo¹i I, ph¶i tu©n theo qui tr×nh sau:
9.2.1.1.1 LÊy mét xe tõ lo¹t xe s¶n xuÊt vµ tiÕn hµnh thö xe ®ã nh− m« t¶ ë 6.3.1.
9.2.1.1.1.1 Çc gi¸ trÞ giíi h¹n trong 6.3.1.4.1. ®−îc thay b»ng çc gi¸ trÞ giíi h¹n trong b¶ng 8 sau ®©y:
19
tcvn 6785 : 2001
B¶ng 8 - Gi¸ trÞ giíi h¹n chÊt th¶i cho xe x¨ng pha ch× trong s¶n xuÊt
Khèi l−îng chuÈn (Rm) CO (L1 ) Hçn hîp çc HC vµ NOx(L2)

(kg)
(g/lÇn thö) (g/lÇn thö)
M1 N1
Rm ≤ 1 020 70 23,8 92,8
1 020 < Rm ≤ 1 250 80 25,6 32
1 250 < Rm ≤ 1 470 91 27,5 34,4
1 470 < Rm ≤ 1 700 101 29,4 36,8
1700 < Rm ≤ 1 930 112 31,3 39,1
1930 < Rm ≤ 2 150 121 33,1 41,4
2 150 < Rm 132 35,0 43,4
9.2.1.1.2 NÕu xe ®−îc lÊy ra tõ lo¹t xe kh«ng ®¸p øng ®−îc çc yªu cÇu ë 9.2.1.1.1 ë trªn, th× nhµ s¶n
xuÊt cã thÓ yªu cÇu tiÕn hµnh ®o trªn mét mÉu gåm çc xe ®−îc lÊy ra tõ lo¹t xe vµ bao gåm c¶ çc xe ®·
®−îc chän lóc ®Çu. Nhµ s¶n xuÊt ph¶i x¸c ®Þnh sè l−îng mÉu n. Çc xe, kh«ng ph¶i lµ xe ®· ®−îc chän ®Çu
tiªn, ph¶i qua mét lÇn thö kiÓu lo¹i 1 tõng çi mét. KÕt qu¶ thu ®−îc ph¶i ®−îc tÝnh cho c¶ xe ®· ®−îc chän
tõ tr−íc lµ gi¸ trÞ trung b×nh céng cña 3 lÇn thö kiÓu lo¹i I ®−îc thùc hiÖn trªn xe. Gi¸ trÞ trung b×nh céng çc
kÕt qu¶ thu ®−îc tõ mÉu çc xe vµ ®é lÖch chuÈn S (xem c«ng thøc d−íi ®©y), ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh ®èi víi khÝ
th¶i CO, vµ ®èi víi hçn hîp hydrocacbon vµ çc nit¬ «xit.
ViÖc s¶n xuÊt lo¹t xe ®ã sÏ ®−îc coi lµ phï hîp nÕu ®iÒu kiÖn sau ®−îc ®¸p øng:
x + k.s ≤ L
s
2
= ∑
(x − x ) 2
n − 1
Trong ®ã:
L lµ gi¸ trÞ giíi h¹n nªu t¹i 9.2.1.1.1. ®èi víi CO (L1), hçn hîp hydrocacbon vµ
çc nit¬ «xit (L2);
k lµ träng sè thèng kª phô thuéc vµo n vµ ®−îc cho trong b¶ng 9 sau:
20
tcvn 6785 : 2001
B¶ng 9
n 2 3 4 5 6 7 8 9 10
k 0,973 0,613 0,489 0,421 0,376 0,342 0,317 0,296 0,279
n 11 12 13 14 15 16 17 18 19
k 0,265 0,253 0,242 0,233 0,224 0,216 0,210 0,203 0,198
0,860
k=
n
NÕu n ≥ 20 th×:
9.2.1.2 NÕu mét phÐp thö lo¹i II hoÆc III ®−îc thùc hiÖn trªn mét xe ®−îc lÊy ra tõ lo¹t xe ®ã th× ph¶i tu©n
theo çc ®iÒu kiÖn ®Ò ra trong 6.3.2.2 vµ 6.3.3.2 ë trªn.
9.2.1.3 Phßng thö nghiÖm chÞu tr¸ch nhiÖm tiÕn hµnh kiÓm tra sù phï hîp cña s¶n xuÊt cã thÓ, víi sù
®ång ý cña nhµ s¶n xuÊt, tiÕn hµnh çc kiÓm tra lo¹i I, II, III trªn çc xe ®· ch¹y d−íi 3000 km mµ kh«ng cÇn
ph¶i tu©n theo çc yªu cÇu ë D.3.1.1. cña phô lôc D, tiªu chuÈn nµy.
9.2.2 Xe x¨ng kh«ng ch× (c«ng nhËn B) vµ xe ®iªzen (c«ng nhËn C)
ViÖc kiÓm sãat sù phï hîp cña s¶n xuÊt dùa trªn sù nghiªn cøu cña c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp c«ng nhËn
vÒ sù chuÈn bÞ tháa ®¸ng cña nhµ s¶n xuÊt vµ çc kÕ ho¹ch kiÓm sãat d¹ng v¨n b¶n ®Ó ®¶m b¶o r»ng çc
xe khi ®−îc s¶n xuÊt sÏ phï hîp víi kiÓu xe ®· ®−îc c«ng nhËn vÒ viÖc ph¸t th¶i çc chÊt g©y « nhiÔm.
9.2.2.1 NÕu mét phÐp thö lo¹i I ®−îc thùc hiÖn vµ mét c«ng nhËn cña mét kiÓu xe ®· cã mét hoÆc mét sè
sù më réng th× çc phÐp thö sÏ ®−îc thùc hiÖn trªn (çc) xe m« t¶ trong hå s¬ xin c«ng nhËn ®Çu tiªn.
9.2.2.1.1 LÊy 3 xe mét çch ngÉu nhiªn tõ lo¹t xe vµ tiÕn hµnh thö nh− m« t¶ trong 6.3.1. ViÖc sö dông çc
hÖ sè gi¶m còng gièng nh− çch sö dông ®· nãi ë trªn. Çc gi¸ trÞ giíi h¹n ®−îc cho trong 6.3.1.4.2 (c«ng
nhËn B) vµ 6.3.1.4.3 (c«ng nhËn C).
9.2.2.1.2 NÕu C¬ quan cã thÈm quyÒn ®ång ý víi ®é lÖch tiªu chuÈn s¶n xuÊt do nhµ s¶n xuÊt cung cÊp th×
çc phÐp thö ®−îc thùc hiÖn theo phô lôc K, phÇn 1.
NÕu C¬ quan cã thÈm quyÒn kh«ng ®ång ý víi ®é lÖch tiªu chuÈn s¶n xuÊt do nhµ s¶n xuÊt cung cÊp th× çc
phÐp thö ®−îc thùc hiÖn theo phô lôc K, phÇn 2.
9.2.2.1.3 Trªn c¬ së lÊy xe mÉu ®Ó thö viÖc s¶n xuÊt mét lo¹t xe ®−îc ®¸nh gi¸ lµ phï hîp hoÆc kh«ng phï
hîp ngay khi ®¹t ®−îc mét quyÕt ®Þnh lµ tÊt c¶ çc chÊt g©y « nhiÔm ®Òu ®¹t yªu cÇu hoÆc lµ mét chÊt g©y «
nhiÔm kh«ng ®¹t yªu cÇu theo tiªu chuÈn thö ®−îc ¸p dông trong phÇn thÝch hîp cña phô lôc K.
21
tcvn 6785 : 2001
Khi mét chÊt « nhiÔm ®· ®−îc kÕt luËn lµ ®¹t yªu cÇu, kÕt luËn nµy sÏ kh«ng bÞ thay ®æi bëi bÊt cø çc
phÐp thö bæ sung nµo ®−îc thùc hiÖn ®Ó ®¹t ®−îc mét kÕt luËn cho çc chÊt « nhiÔm kh¸c.
NÕu kh«ng cã kÕt luËn ®¹t yªu cÇu nµo ®èi víi tÊt c¶ çc chÊt « nhiÔm vµ nÕu còng kh«ng cã kÕt luËn
kh«ng ®¹t yªu cÇu nµo ®èi víi mét chÊt « nhiÔm th× mét phÐp thö sÏ ®−îc thùc hiÖn trªn mét xe kh¸c (xem
h×nh 2).
KiÓm tra 3 xe
TÝnh tãan thèng kª sè liÖu kiÓm tra 3 xe
Theo môc t−¬ng øng trong trong phô lôc cã

A1 xem sè liÖu kiÓm tra thèng kª cã khíp
Lo¹t xe bÞ
víi tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh tr−ît lo¹t xe v× Ýt
nhÊt mét chÊt « nhiÔm kh«ng?
Kh«ng
Kh«ng
Theo môc t−¬ng øng trong trong phô lôc
A1 xem sè liÖu kiÓm tra thèng kª cã khíp
víi tiªu chuÈn ®Ó chÊp nhËn lo¹t xe ®èi
víi Ýt nhÊt mét chÊt « nhiÔm kh«ng?
cã
QuyÕt ®Þnh ®¹t yªu cÇu ®èi víi mét hoÆc
nhiÒu chÊt « nhiÔm
cã
Cã quyÕt ®Þnh ®¹t yªu cÇu ®èi víi tÊt c¶
çc chÊt « nhiÔm ®−îc kh«ng? Lo¹t xe ®−îc chÊp
nhËn
Kh«ng
KiÓm tra thªm mét xe
H×nh 2
9.2.2.1.4 MÆc dï ®· cã nh÷ng yªu cÇu nªu t¹i D.3.1.1 cña phô lôc D, çc phÐp thö sÏ ®−îc thùc hiÖn trªn
çc xe míi ®−îc s¶n xuÊt.
22
tcvn 6785 : 2001
9.2.2.1.5 Tuy nhiªn, theo ®Ò nghÞ cña nhµ s¶n xuÊt, çc phÐp thö cã thÓ ®−îc thùc hiÖn trªn çc xe ®· ch¹y
rµ ®−îc:
(1) NhiÒu nhÊt lµ 3000 km ®èi víi xe ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc,
(2) NhiÒu nhÊt lµ 15000 km ®èi víi xe ®éng c¬ tù ch¸y
Trong çc tr−êng hîp nµy, quy tr×nh ch¹y rµ sÏ ®−îc thùc hiÖn bëi nhµ s¶n xuÊt mµ hä ph¶i cam kÕt lµ
kh«ng lµm bÊt cø ®iÒu chØnh nµo ®èi víi çc xe ®ã.
9.2.2.1.6 Khi nhµ s¶n xuÊt ®Ò nghÞ thùc hiÖn mét quy tr×nh ch¹y rµ ("X" km, trong ®ã X ≤ 3000 km ®èi víi xe
®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc vµ X ≤ 15000 km ®èi víi xe ®éng c¬ tù ch¸y), phÐp thö cã thÓ ®−îc thùc hiÖn nh−
sau:
(1) Ph¸t th¶i çc chÊt « nhiÔm sÏ ®−îc ®o t¹i "0" km vµ t¹i "X" km ®èi víi xe thö thø nhÊt,
(2) HÖ sè ngo¹i suy cña çc ph¸t th¶i gi÷a 0 vµ X km sÏ ®−îc tÝnh tãan cho tõng chÊt « nhiÔm:
Ph¸t th¶i t¹i "X" km

Ph¸t th¶i t¹i "0" km
HÖ sè nµy cã thÓ nhá h¬n 1
(3) Çc xe thö tiÕp theo sÏ kh«ng ph¶i tr¶i qua quy tr×nh ch¹y rµ, nh−ng çc ph¸t th¶i t¹i "0" km
sÏ ®−îc thay ®æi theo hÖ sè ngo¹i suy.
Trong tr−êng nµy, çc gi¸ trÞ ®−îc lÊy sÏ lµ:
(a) Çc gi¸ trÞ t¹i "X" km ®èi víi xe thø nhÊt,
(b) Çc gi¸ trÞ t¹i "0" km ®−îc nh©n víi hÖ sè ngo¹i suy ®èi víi çc xe kh¸c.
9.2.2.1.7 TÊt c¶ çc phÐp thö nµy ph¶i ®−îc thùc hiÖn víi nhiªn liÖu ®ang ®−îc b¸n trªn thÞ tr−êng. Tuy
nhiªn, theo yªu cÇu cña nhµ s¶n xuÊt, cã thÓ sö dông nhiªn liÖu chuÈn nªu t¹i phô lôc I cña tiªu chuÈn nµy.
9.2.2.2 NÕu mét phÐp thö lo¹i III ®−îc thùc hiÖn, nã ph¶i ®−îc thùc hiÖn trªn tÊt c¶ çc xe ®−îc chän ®Ó
kiÓm tra sù phï hîp cña s¶n xuÊt (xem 9.2.2.1.1.). Ph¶i tu©n theo nh÷ng ®iÒu kiÖn trong 6.3.2.2.
9.2.2.3 NÕu mét phÐp thö lo¹i IV ®−îc thùc hiÖn, nã ph¶i ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i G.7 cña phô lôc
G.
23
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc A
(quy ®Þnh)
Çc ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña ®éng c¬ vµ th«ng tin

liªn quan tíi viÖc thùc hiÖn çc phÐp thö
NÕu cã thÓ ®−îc ph¶i cung cÊp 3 b¶n th«ng tin sau ®©y vµ bao gåm c¶ 1 b¶n tãm t¾t.
NÕu cã çc b¶n vÏ, th× çc b¶n vÏ nµy ph¶i cã tû lÖ phï hîp vµ tr×nh bµy ®Çy ®ñ chi tiÕt; tr×nh bµy ®−îc trong
khæ giÊy A4 hoÆc gÊp l¹i ®−îc theo khæ A4. Trong tr−êng hîp dïng thiÕt bÞ vi xö lý, ph¶i cung cÊp ®óng çc
th«ng tin vËn hµnh m¸y tÝnh.
A.1 M« t¶ ®éng c¬
A.1.1 Nhµ s¶n xuÊt ...........................................................................................................................
A.1.1.1 M· hiÖu ®éng c¬ cña nhµ s¶n xuÊt (nh− ®−îc ghi nh·n trªn ®éng c¬, hoÆc çc ph−¬ng ph¸p nhËn
d¹ng kh¸c) .................................................................................
A.1.2 §éng c¬ ®èt trong ...........................................................................................................
A.1.2.1 Çc th«ng tin chi tiÕt vÒ ®éng c¬ ........................................................................
A.1.2.1.1 Nguyªn lý lµm viÖc: ch¸y c−ìng bøc/tù ch¸y , 4 kú/2 kú 2/
A.1.2.1.2 Sè l−îng, s¾p xÕp vµ thø tù næ cña çc xylanh:
A.1.2.1.2.1 §−êng kÝnh lç xylanh:.......................................mm 3/
A.1.2.1.2.2 Hµnh tr×nh pit-t«ng:............................. mm 3/
A.1.2.1.3 Dung tÝch ®éng c¬:............................... cm3 4/
A.1.2.1.4 Tû sè nÐn 2/ ..........................................................................................................
A.1.2.1.5 Çc h×nh vÏ buång ch¸y vµ ®Ønh pitt«ng: .............................................................
A.1.2.1.6 Tèc ®é ch¹y kh«ng t¶i: 2/ ....................................................................................
A.1.2.1.7 Hµm l−îng CO tÝnh theo thÓ tÝch trong khÝ th¶i cña ®éng c¬ lóc ch¹y kh«ng t¶i
..................% (theo çc th«ng sè kü thuËt cña nhµ s¶n xuÊt) 2/....................................
A.1.2.1.8 C«ng suÊt cã Ých lín nhÊt:.....................kW t¹i.........................vßng/phót
A.1.2.2 Nhiªn liÖu: x¨ng, pha ch×/kh«ng ch×, dÇu ®iªzen 1/
A.1.2.3 RON cña x¨ng kh«ng ch×:.....................................................................................
A.1.2.4 Cung cÊp nhiªn liÖu
A.1.2.4.1 B»ng (çc) bé chÕ hßa khÝ: cã/kh«ng 1/
24
tcvn 6785 : 2001
A.1.2.4.1.1 (çc) Nh·n hiÖu: ................................................................................................
A.1.2.4.1.2 (çc) KiÓu: .........................................................................................................
A.1.2.4.1.3 Sè l−îng ®−îc l¾p: ............................................................................................
A.1.2.4.1.4 Çc ®iÒu chØnh 2/ .............................................................................................
A.1.2.4.1.4.1 JÝc l¬: ................................................................................................................
A.1.2.4.1.4.2 Çc èngVenturi: ................................................................................................
A.1.2.4.1.4.3 Møc buång phao: .............................................................................................
A.1.2.4.1.4.4 Khèi l−îng phao: ..............................................................................................
A.1.2.4.1.4.5 Kim phao: .........................................................................................................
A.1.2.4.1.5 HÖ thèng khëi ®éng nguéi: b»ng tay/tù ®éng 1/
A.1.2.4.1.5.1 Nguyªn lý lµm viÖc: ........................................................................................
A.1.2.4.1.5.2 Çc giíi h¹n/çc th«ng sè ®iÒu chØnh ®Ó vËn hµnh: 1/ 2/................................
A.1.2.4.2 B»ng çch phun nhiªn liÖu (chØ ¸p dông cho ®éng c¬ tù ch¸y ): cã /kh«ng 1/
A.1.2.4.2.1 M« t¶ hÖ thèng:................................................................................................
A.1.2.4.2.2 Nguyªn lý lµm viÖc: phun trùc tiÕp/buång ch¸y s¬ bé/buång ch¸y xo¸y lèc: 1/
A.1.2.4.2.3 B¬m phun (b¬m cao ¸p):................................................................................
A.1.2.4.2.3.1 (çc) Nh·n hiÖu: ............................................................................................
A.1.2.4.2.3.2 (çc) KiÓu: ......................................................................................................
A.1.2.4.2.3.3 Cung cÊp phun nhiªn liÖu lín nhÊt: 1/ 2/......................mm3/kú hoÆc chu tr×nh víi .tèc ®é
b¬m:..................../phót 1/ 2/
hoÆc biÓu ®å ®Æc tÝnh....................................................................................
A.1.2.4.2.3.4 Thêi ®iÓm phun: 2/.........................................................................................
A.1.2.4.2.3.5 §Æc tÝnh phun sím: 2/....................................................................................
A.1.2.4.2.3.6 Ph−¬ng ph¸p hiÖu chuÈn: b¨ng thö/®éng c¬ 1/
A.1.2..4.2.4 Bé ®iÒu khiÓn (bé ®iÒu tèc)
A.1.2.4.2.4.1 KiÓu: ..........................................................................................................
A.1.2.4.2.4.2 §iÓm tèc ®é lín nhÊt: ....................................................................................
A.1.2.4.2.4.2.1 Khi cã t¶i: ..................................................................................vßng/phót
A.1.2.4.2.4.2.2 Khi kh«ng cã t¶i: .......................................................................vßng/phót
25
tcvn 6785 : 2001
A.1.2.4.2.4.3 Tèc ®é kh«ng t¶i: .......................................................................vßng/phót
A.1.2.4.2.5 (çc) vßi phun: ............................................................................................
A.1.2.4.2.5.1 (çc)Nh·n hiÖu: ..........................................................................................
A.1.2.4.2.5.2 (çc) KiÓu: ...................................................................................................
A.1.2.4.2.5.3 ¸p suÊt më: 2/.....................kPa hoÆc biÓu ®å ®Æc tÝnh:
A.1.2.4.2.6 HÖ thèng khëi ®éng nguéi
A.1.2.4.2.6.1 (çc)Nh·n hiÖu: ...........................................................................................
A.1.2.4.2.6.2 (çc) KiÓu: ...................................................................................................
A.1.2.4.2.6.3 M« t¶:............................................................................................................
A.1.2.4.2.7 ThiÕt bi khëi ®éng phô
A.1.2.4.2.7.1 (çc)Nh·n hiÖu: .............................................................................................
A.1.2.4.2.7.2 (çc) KiÓu: ...............................................................................................
A.1.2.4.2.7.3 M« t¶:
A.1.2.4.3 B»ng phun nhiªn liÖu (chØ ¸p dông cho ch¸y c−ìng bøc): cã /kh«ng 1/
A.1.2.4.3.1 M« t¶ hÖ thèng: ............................................................................................
A.1.2.4.3.2 Nguyªn lý lµm viÖc: èng n¹p nhiªn liÖu (®¬n /nhiÒu ®iÓm)/phun trùc tiÕp /çc h×nh thøc kh¸c
(nªu cô thÓ)
Bé ®iÓu khiÓn - KiÓu (hoÆc m· sè): )
Bé ®iÒu chØnh nhiªn liÖu -KiÓu: )
Bé c¶m biÕn l−u l−îng kh«ng khÝ - KiÓu:)
Bé ph©n phèi nhiªn liÖu - KiÓu ) th«ng tin cho çc
Bé ®iÒu chØnh ¸p suÊt - KiÓu: ) tr−êng hîp phun
Çi ng¾t m¹ch cùc nhá - KiÓu: ) liªn tôc;
VÝt ®iÒu chØnh ch¹y kh«ng t¶i - KiÓu: ) trong tr−êng hîp dïng çc hÖ
èng van tiÕt l−u - KiÓu: ) thèng kh¸c, çc chi
Bé c¶m biÕn nhiÖt ®é n−íc - KiÓu: ) tiÕt t−¬ng ®−¬ng
Bé c¶m biÕn nhiÖt ®é kh«ng khÝ - KiÓu: )
C«ng t¾c nhiÖt ®é kh«ng khÝ - KiÓu: )
Bé phËn chèng nhiÔu ®iÖn tõ. M« t¶ vµ/hoÆc h×nh vÏ........................................
26
tcvn 6785 : 2001
........................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
A.1.2.4.3.3 (çc) Nh·n hiÖu: ...........................................................................................
A.1.2.4.3.4 (çc) KiÓu: .....................................................................................................
A.1.2.4.3.5 Vßi phun: ¸p suÊt më: 2/..................kPa hoÆc biÓu ®å ®Æc tÝnh: 2/..................
A.1.2.4.3.6 Thêi ®iÓm phun: ..............................................................................................
A.1.2.4.3.7 HÖ thèng khëi ®éng nguéi: ..............................................................................
A.1.2.4.3.7.1 Nguyªn lý lµm viÖc: ........................................................................................
A.1.2.4.3.7.2 Çc giíi h¹n/th«ng sè ®iÒu chØnh ®Ó vËn hµnh: 1/ 2/...................................................
A.1.2.4.4 Cung cÊp nhiªn liÖu: ......................................................................................
A.1.2.4.4.1 ¸p suÊt: 2/.........................kPa hoÆc biÓu ®å ®Æc tÝnh.......................................
A.1.2.5 Bé phËn ®¸nh löa:
A.1.2.5.1 (çc) Nh·n hiÖu: ............................................................................................
A.1.2.5.2 (çc) KiÓu: ......................................................................................................
A.1.2.5.3 Nguyªn lý lµm viÖc: .......................................................................................
A.1.2.5.4 §Æc tÝnh ®¸nh löa sím: 2/..............................................................................
A.1.2.5.5 Thêi ®iÓm ®¸nh löa tÜnh: 2/.....................o tr−íc ®iÓm chÕt trªn
A.1.2.5.6 Khe hë tiÕp ®iÓm: 2/........................................................................................
A.1.2.5.7 Gãc ®¸nh löa: 2/..............................................................................................
A.1.2.5.8 Bugi:
A.1.2.5.8.1 Nh·n hiÖu: ......................................................................................................
A.1.2.5.8.2 KiÓu: ...............................................................................................................
A.1.2.5.8.3 Th«ng sè ®iÒu chØnh khe hë ®¸nh löa: .................mm
A.1.2.5.9 Cuén d©y ®¸nh löa: .......................................................................................
A.1.2.5.9.1 Nh·n hiÖu: ......................................................................................................
A.1.2.5.9.2 KiÓu: ..............................................................................................................
A.1.2.5.10 Tô ®iÖn ®¸nh löa: ........................................................................................
A.1.2.5.10.1 Nh·n hiÖu: ...................................................................................................
27
tcvn 6785 : 2001
A.1.2.5.10.2 KiÓu: ............................................................................................................
A.1.2.6 HÖ thèng lµm m¸t: (chÊt láng/kh«ngkhÝ(giã)) 1/
A.1.2.7 HÖ thèng n¹p: .............................................................................................
A.1.2.7.1 Bé n¹p t¨ng ¸p: cã/kh«ng 1/
A.1.2.7.1.1 (çc)Nh·n hiÖu: .........................................................................................
A.1.2.7.1.2 (çc) KiÓu: .................................................................................................
A.1.2.7.1.3 M« t¶ hÖ thèng (¸p suÊt n¹p lín nhÊt:.................kPa, ®−êng x¶ khÝ)...........................
A.1.2.7.2 ThiÕt bÞ lµm m¸t trung t©m: cã/kh«ng 1/
A.1.2.7.3 M« t¶ vµ çc h×nh vÏ cña èng dÉn vµo vµ çc linh kiÖn (buång th«ng giã trªn, thiÕt bÞ sÊy, bé
phËn n¹p khÝ bæ xung,v.v....): ..................................................
A.1.2.7.3.1 M« t¶ èng n¹p (bao gåm c¶ h×nh vÏ vµ/hoÆc ¶nh):
A.1.2.7.3.2 Läc kh«ng khÝ, çc h×nh vÏ:....................................... , hoÆc
A.1.2.7.3.2.1 (çc) Nh·n hiÖu: ..........................................................................................
A.1.2.7.3.2.2 (çc) KiÓu: ...................................................................................................
A.1.2.7.3.3 Bé gi¶m ©m èng n¹p, çc h×nh vÏ , hoÆc
A.1.2.7.3.3.1 (çc) Nh·n hiÖu: ......................................................................................
A.1.2.7.3.3.2 (çc) KiÓu: ...................................................................................................
A.1.2.8 HÖ thèng x¶:
A.1.2.8.1 M« t¶ vµ çc h×nh vÏ hÖ thèng x¶:...............................................................
A.1.2.9 Thêi ®iÓm ®ãng më van vµ çc sè liÖu t−¬ng ®−¬ng:....................................
A.1.2.9.1 §é më lín nhÊt cña van, çc gãc ®ãng vµ më, hoÆc chi tiÕt thêi ®iÓm cña çc hÖ thèng ph©n
phèi lu©n phiªn, liªn quan víi çc ®iÓm chÕt:
A.1.2.9.2 Çc kho¶ng chuÈn vµ/hoÆc chØnh ®Æt: 1/......................................................
A.1.2.10 DÇu b«i tr¬n ®−îc sö dông: ...............................................................
A.1.2.10.1 Nh·n hiÖu: .............................................................................................
A.1.2.10.2 KiÓu: ..........................................................................................................
A.1.2.11 Çc biÖn ph¸p chèng « nhiÔm:
A.1.2.11.1 ThiÕt bÞ tuÇn hßan khÝ cacte (m« t¶ vµ çc h×nh vÏ):....................................
A.1.2.11.2 Çc thiÕt bÞ kiÓm sãat « nhiÔm bæ xung (nÕu cã, vµ nÕu kh«ng nªu t¹i tiªu ®Ò kh¸c):
28
tcvn 6785 : 2001
..................................................................................................................
A.1.2.11.2.1 Bé biÕn ®æi xóc t¸c: cã/kh«ng 1/
A.1.2.11.2.1.1 Sè l−îng bé biÕn ®æi xóc t¸c vµ çc thµnh phÇn:.......................................
A.1.2.11.2.1.2 KÝch th−íc vµ h×nh d¸ng çc bé biÕn ®æi xóc t¸c (thÓ tÝch,.....):..................
A.1.2.11.2.1.3 KiÓu ph¶n øng xóc t¸c:...........................................................................
A.1.2.11.2.1.4 Tæng l−îng n¹p kim lo¹i quý:......................................................................
A.1.2.11.2.1.5 Nång ®é t−¬ng ®èi:.................................................................................
A.1.2.11.2.1.6 ChÊt c¬ b¶n (cÊu tróc vµ vËt liÖu):............................................................
A.1.2.11.2.1.7 MËt ®é « nhá:..............................................................................................
A.1.2.11.2.1.8 KiÓu vá bäc çc bé biÕn ®æi xóc t¸c:..........................................................
A.1.2.11.2.1.9 VÞ trÝ l¾p çc bé biÕn ®æi xóc t¸c (vÞ trÝ vµ çc kho¶ng çch chuÈn trong hÖ thèng x¶):
.....................................................................................................................
A.1.2.11.2.1.10 C¶m biÕn «xy: kiÓu............................................................................
A.1.2.11.2.1.10.1 VÞ trÝ l¾p c¶m biÕn «xy:.............................................................................
A.1.2.11.2.1.10.2 Kháang kiÓm so¸t cña c¶m biÕn «xy: .......................................................
A.1.2.11.2.2 Phun kh«ng khÝ: cã /kh«ng 1/
A.1.2.11.2.2.1 KiÓu (kh«ng khÝ phun kiÓu xung, b¬m kh«ng khÝ,...):..............................
A.1.2.11.2.3 EGR (tuÇn hßan khÝ x¶): cã/kh«ng 1/
A.1.2.11.2.3.1 Çc ®Æc ®iÓm (l−u l−îng,....):..................................................................
A.1.2.11.2.4 HÖ thèng kiÓm sãat bay h¬i nhiªn liÖu. M« t¶ chi tiÕt hoµn chØnh çc thiÕt bÞ vµ tr¹ng th¸i ®iÒu
chØnh cña chóng:
H×nh vÏ hÖ thèng kiÓm sãat bay h¬i:...............................................................
H×nh vÏ hép çc bon (than):............................................................................
H×nh vÏ thïng nhiªn liÖu cã chØ râ dung tÝch vµ vËt liÖu:.................................
A.1.2.11.2.5 BÉy çc h¹t th¶i r¾n: cã/kh«ng 1/
A.1.2.11.2.5.1 KÝch th−íc vµ h×nh d¸ng bÉy (dung tÝch):...................................................
A.1.2.11.2.5.2 KiÓu bÉy vµ kÕt cÊu:...................................................................................
A.1.2.11.2.5.3 VÞ trÝ l¾p bÉy (çc kho¶ng çch chuÈn trong hÖ thèng x¶):.........................
A.1.2.11.2.5.4 HÖ thèng/ph−¬ng ph¸p t¸i chÕ. M« t¶ vµ h×nh vÏ:.....................................
29
tcvn 6785 : 2001
A.1.2.11.2.6 Çc hÖ thèng kh¸c (m« t¶ vµ vËn hµnh):..............................................................
A.2 Th«ng tin bæ sung vÒ ®iÒu kiÖn thö
A.2.1 Çc th«ng tin ®−îc cung cÊp cho çc phÐp thö ®−îc m« t¶ ë phô lôc DA
A.2.1.1 Çc ®iÓm sang sè (tõ sè thø nhÊt ®Õn sè thø 2, v.v....):....................................
A.2.1.2 Qui tr×nh khëi ®éng nguéi:..............................................................................
------------
1/ G¹ch bá nh÷ng môc kh«ng ¸p dông.
2/ Quy ®Þnh dung sai.
3/ Gi¸ trÞ nµy ph¶i ®−îc lµm trßn tíi ch÷ sè thËp ph©n hµng phÇn m−êi cña 1 mm.
4/ Gi¸ trÞ nµy ph¶i ®−îc tÝnh víi 3,1416 vµ ®−îc lµm trßn tíi cm3.
30
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc B
(tham kh¶o)
(VÝ dô tham kh¶o vÒ th«ng b¸o c«ng nhËn kiÓu cña çc n−íc tham gia HiÖp ®Þnh 1958, ECE, Liªn hiÖp
quèc. Ch÷ E trong vßng trßn t−îng tr−ng cho viÖc c«ng nhËn kiÓu cña çc n−íc nµy)
Th«ng b¸o
(Khæ giÊy lín nhÊt : A4 (210 x 297mm))
C«ng bè bëi : C¬ quan cã thÈm quyÒn
e ...
(1)
......................................
......................................
VÒ (2) : CÊp c«ng nhËn
Kh«ng cÊp c«ng nhËn
CÊp c«ng nhËn më réng
Thu håi c«ng nhËn
ChÊm døt s¶n xuÊt

(2)
cña mçi kiÓu « t« vÒ khÝ th¶i g©y « nhiÔm do ®éng c¬: çc møc ph¸t th¶i theo c«ng nhËn A/B/C theo ®óng
Quy ®Þnh ECE 83.
C«ng nhËn sè :...................... C«ng nhËn më réng sè :......................
B.1 Lo¹i cña kiÓu xe (M1, N1, v.v.):.........................................................................
B.2 Yªu cÇu nhiªn liÖu ®éng c¬: x¨ng pha ch×/kh«ng ch×/nhiªn liÖu ®iªzen:(2).....................
B.3 Tªn hoÆc nh·n th−¬ng m¹i cña xe:...............................................................................
B.4 KiÓu xe:......................................................KiÓu ®éng c¬:...........................................
B.5 Tªn vµ ®Þa chØ nhµ s¶n xuÊt:......................................................................................
B.6 Tªn vµ ®Þa chØ ®¹i diÖn cña nhµ s¶n xuÊt (nÕu cã):........................................................
B.7 Khèi l−îng kh«ng t¶i cña xe: ........................................................................................
B.7.1 Khèi l−îng chuÈn cña xe: ............................................................................................
B.8 Khèi l−îng lín nhÊt cña xe: .......................................................................................
B.9 Sè l−îng chç ngåi (kÓ c¶ l¸i xe): ................................................................................
31
tcvn 6785 : 2001
B.10 Bé truyÒn ®éng:
B.10.1 Bé truyÒn ®éng ®iÒu khiÓn b»ng tay hoÆc tù ®éng hoÆc v« cÊp:(2)(3)......................
B.10.2 Sè l−îng tû sè truyÒn ®éng:...................................................................................
B.10.3 Tû sè truyÒn ®éng cña hép sè:(2)
Sè 1 N/V: ...........................................................................................................
Sè 2 N/V: ...........................................................................................................
Sè 3 N/V: ...........................................................................................................
Sè 4 N/V: ...........................................................................................................
Sè 5 N/V: ............................................................................................................
Tû sè truyÒn ®éng ®éng cuèi cïng: ..............................................................................
Lèp: KÝch th−íc: ......................................................................
Chu vi vßng l¨n ®éng lùc häc: .............................................
B¸nh chñ ®éng: tr−íc, sau, 4 x 4:(2) ..........................................................
B.11 Xe ®Ö tr×nh ®Ó thö vÒ:............................................................................................
B.12 Phßng thö nghiÖm thö c«ng nhËn: ..............................................................................
B.13 Ngµy lËp b¸o ço bëi c¬ së ®ã: ..............................................................................
B.14 Sè cña b¸o ço bëi c¬ së ®ã: .................................................................................
B.15 CÊp c«ng nhËn /kh«ng cÊp/më réng/thu håi:(2) .....................................................
B.16 Lo¹i thö kiÓu I:
B.16.1 KÕt qu¶ cña çc phÐp thö c«ng nhËn kiÓu: ®−îc thùc hiÖn theo phô lôc D:(2)
CO:...................................................................g/lÇn thö hoÆc g/km (2)
HC + NOx:........................................................g/lÇn thö hoÆc g/km (2)
H¹t r¾n:.............................................................g/lÇn thö hoÆc g/km (2)
B.16.2 PhÐp thö thùc hiÖn theo phô lôc D:(2)
PhÐp thö t−¬ng ®−¬ng víi thö kiÓu lo¹i I:
KÕt qu¶ thö ®−îc tÝnh víi hÖ sè gi¶m:
CO:.........................g/km HC :.................... g/km NOx:...................... g/km
32
tcvn 6785 : 2001
H¹t r¾n:.................. g/km
Çc gi¸ trÞ giíi h¹n:
CO: 2,11 g/km HC: 0,25 g/km NOx: 0,62 g/km H¹t r¾n: 0,124 g/km
B.16.3 Thö kiÓu lo¹i II: (2)
CO:.............................% ë tèc ®é kh«ng t¶i:..................vßng/phót
B.16.4 Thö kiÓu lo¹i III: (2)
B.16.5 Thö kiÓu lo¹i IV: (2)................................g/lÇn thö
B.16.6 Thö kiÓu lo¹i V: (2)
Tuæi bÒn
Lo¹i thö tuæi bÒn: 80000 km/kh«ng ¸p dông:(2)
Çc hÖ sè gi¶m (DF): ®−îc tÝnh tãan/cè ®Þnh:(2)
Quy ®Þnh çc gi¸ trÞ
B.17 VÞ trÝ nh·n c«ng nhËn trªn xe: ................................................................................
B.18 §Þa ®iÓm:..................................................................................................................
B.19 Ngµy th¸ng n¨m:..............................................
B.20 Ký tªn:..............................................................
B.21 Nh÷ng tµi liÖu sau ®©y, mang sè c«ng nhËn chØ ra ë trªn, ®−îc bæ sung vµo th«ng b¸o nµy:
01 b¶n sao ®Çy ®ñ cña phô lôc A cña tiªu chuÈn nµy vµ cã çc b¶n vÏ vµ s¬ ®å kÌm theo;
(1)
Sè ph©n biÖt n−íc ®· CÊp/Kh«ng cÊp/Më réng/Thu håi c«ng nhËn (xem çc quy ®Þnh c«ng nhËn trong Quy
®Þnh)
(2)
G¹ch bá nh÷ng môc kh«ng ¸p dông.
(3)
Trong tr−êng hîp xe trang bÞ çc hép sè tù ®éng, cÇn cung cÊp tÊt c¶ d÷ liÖu thÝch hîp
33
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc C
(Tham kh¶o)
(VÝ dô tham kh¶o vÒ bè trÝ çc dÊu hiÖu c«ng nhËn kiÓu cña çc n−íc
tham gia HiÖp ®Þnh 1958, ECE, Liªn hiÖp quèc)
Çch bè trÝ dÊu c«ng nhËn
Çc xe ®−îc c«ng nhËn cã møc ph¸t th¶i khÝ g©y « nhiÔm ®¹t yªu cÇu cho phÐp, l¾p ®éng c¬ x¨ng pha ch× -
c«ng nhËn A - còng bao gåm, nÕu cÇn thiÕt, c¶ mét sè xe cïng tháa m·n møc yªu cÇu nh−ng cã thÓ sö
dông x¨ng kh«ng ch×.
≤ 8 mm
DÊu c«ng nhËn trªn ®−îc g¾n vµo xe phï hîp víi 5.3.1.4.1. chØ ra lµ kiÓu xe ®ã ®· ®−îc c«ng nhËn ë Hµ lan
(E4), theo quy ®Þnh ECE 83 møc A víi sè c«ng nhËn lµ 012439. Hai ch÷ sè ®Çu cña sè c«ng nhËn chØ ra
r»ng quy ®Þnh ECE 83 ®· kÓ c¶ lÇn söa ®æi 01 khi cÊp c«ng nhËn.
Çc xe ®−îc c«ng nhËn cã møc ph¸t th¶i khÝ g©y « nhiÔm ®¹t yªu cÇu cho phÐp, l¾p ®éng c¬ x¨ng kh«ng
ch× - c«ng nhËn B
≤ 8 mm
(E4), theo quy ®Þnh ECE 83 møc B víi sè c«ng nhËn lµ 012439. Hai ch÷ sè ®Çu cña sè c«ng nhËn chØ ra
r»ng quy ®Þnh ECE 83 ®· kÓ c¶ lÇn söa ®æi 01 khi cÊp c«ng nhËn.
34
tcvn 6785 : 2001
Çc xe ®−îc c«ng nhËn cã møc ph¸t th¶i khÝ g©y « nhiÔm ®¹t yªu cÇu cho phÐp, l¾p ®éng c¬ ®iªzen -
c«ng nhËn C
≤ 8 mm
(E4), theo quy ®Þnh sè ECE møc C víi sè c«ng nhËn lµ 012439. Hai ch÷ sè ®Çu cña sè c«ng nhËn chØ ra
r»ng quy ®Þnh ECE 83 ®· kÓ c¶ lÇn söa ®æi lµ 01 khi cÊp c«ng nhËn.
35
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc D
(quy ®Þnh)
Thö kiÓu lo¹i I
(kiÓm tra khÝ th¶i sau khëi ®éng nguéi)
D.1 Giíi thiÖu

Phô lôc nµy m« t¶ qui tr×nh thö kiÓu lo¹i I ®−îc x¸c ®Þnh t¹i 6.3.1. cña tiªu chuÈn nµy.
D.2 Chu tr×nh vËn hµnh trªn b¨ng thö
D.2.1 M« t¶ chu tr×nh thö

Chu tr×nh vËn hµnh trªn b¨ng thö ph¶i lµ chu tr×nh ®−îc tr×nh bµy ë phô lôc D1.
D.2.2 Çc ®iÒu kiÖn chung ®Ó thùc hiÖn chu tr×nh

Çc chu tr×nh thö s¬ bé cÇn ®−îc tiÕn hµnh nÕu cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh tr¹ng th¸i tèt nhÊt ®Ó khëi ®éng bé gia
tèc vµ bé ®iÒu khiÓn phanh sao cho ®¹t ®−îc 1 chu tr×nh gÇn gièng víi chu tr×nh lý thuyÕt, trong çc giíi h¹n
quy ®Þnh.
D.2.3 Sö dông hép sè

D.2.3.1 NÕu tèc ®é lín nhÊt cã thÓ ®¹t ®−îc d−íi 15 km/h khi cµi sè 1 th× ph¶i sö dông sè 2, 3 vµ 4 cho
(1) (2)
chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n (phÇn 1) vµ sè 2, 3, 4 vµ 5 cho chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn 2). Cã thÓ dïng sè 2, 3
vµ 4 cho chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n (phÇn 1) vµ sè 2, 3, 4 vµ 5 cho chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn 2) khi çc chØ dÉn
cña nhµ s¶n xuÊt khuyÕn ço khëi hµnh b»ng sè 2 trªn ®−êng b»ng, hoÆc khi sè 1 lµ sè ®−îc dµnh ®Ó khëi
hµnh trªn ®−êng viÖt d·, leo dèc hoÆc kÐo.
Chó thÝch:
(1)
Chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n lµ tªn gäi t¾t cña chu tr×nh thö xe trªn b¨ng thö m« pháng sù ho¹t ®éng cña xe khi ch¹y
trong thµnh phè;
(2)
Chu tr×nh ®« thÞ phô lµ tªn gäi t¾t cña chu tr×nh thö xe bæ sung cho chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n;
Çc xe kh«ng t¨ng tèc ®−îc vµ kh«ng ®¹t ®−îc gi¸ trÞ tèc ®é lín nhÊt theo yªu cÇu trong chu tr×nh thö ph¶i
®−îc nhÊn ga lín nhÊt cho tíi khi chóng ®¹t ®−îc ®Æc tÝnh vËn hµnh theo yªu cÇu. §é chªnh lÖch so víi 1
chu tr×nh vËn hµnh ph¶i ®−îc ghi vµo b¸o ço kÕt qu¶ thö.
D.2.3.2 Çc xe l¾p hép sè b¸n tù ®éng ph¶i ®−îc thö b»ng çch dïng çc sè th−êng dïng ®Ó ch¹y xe, vµ
dïng cÇn g¹t sè theo çc chØ dÉn cña nhµ s¶n xuÊt.
D.2.3.3 Çc xe l¾p hép sè tù ®éng khi thö ph¶i ®−îc cµi sè cao nhÊt. Ph¶i sö dông ch©n ga sao cho cã
thÓ ®¹t ®−îc gia tèc æn ®Þnh nhÊt , gióp cho çc sè kh¸c nhau ®Òu ®−îc cµi sè theo thø tù b×nh th−êng. H¬n
thÕ n÷a, ph¶i kh«ng dïng çc ®iÓm sang sè ghi ë phô lôc D1 cña phô lôc nµy; viÖc t¨ng tèc ph¶i tiÕp tôc
trong suèt qu¸ tr×nh thö vµ ®−îc biÓu thÞ b»ng ®−êng th¼ng nèi ®iÓm kÕt thóc mçi giai ®äan ch¹y kh«ng t¶i
36
tcvn 6785 : 2001
víi ®iÓm b¾t ®Çu cña giai ®äan tiÕp theo cña vËn tèc æn ®Þnh. Ph¶i ¸p dông çc dung sai nªu t¹i D.2.4. d−íi
®©y.
D.2.3.4 Çc xe l¾p bé truyÒn ®éng t¨ng tèc mµ l¸i xe cã thÓ khëi ®éng ph¶i ®−îc thö mµ kh«ng sö dông
bé truyÒn ®éng t¨ng tèc ®ã trong chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n (phÇn 1) mµ sö dông nã trong chu tr×nh ®« thÞ phô
(phÇn 2).
D.2.4 Dung sai
D.2.4.1 Cho phÐp dung sai ± 2 km/h gi÷a tèc ®é ghi ®−îc vµ tèc ®é lý thuyÕt trong qu¸ tr×nh t¨ng tèc, trong
lóc tèc ®é æn ®Þnh, vµ trong lóc gi¶m tèc ®é cã dïng phanh cña xe. NÕu xe gi¶m tèc ®é nhanh h¬n mµ kh«ng
cÇn dïng phanh , th× ph¶i ¸p dông çc ®iÒu kho¶n t¹i 6.5.3. Çc dung sai tèc ®é lín h¬n çc dung sai quy
®Þnh ph¶i ®−îc chÊp nhËn trong khi chuyÓn pha miÔn lµ çc dung sai nµy kh«ng bao giê v−ît qu¸ trªn 0,5
km/s trong bÊt kú tr−êng hîp nµo.
D.2.4.2 Çc dung sai vÒ thêi gian lµ ± 0,1 s. Çc dung sai trªn ph¶i ®−îc ¸p dông nh− nhau t¹i lóc b¾t ®Çu
(1)
vµ kÕt thóc mçi giai ®äan sang sè trong chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n (phÇn 1) vµ trong çc thao t¸c thö sè 3, 5
vµ 7 cña chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn 2).
Chó thÝch - (1) CÇn chó ý r»ng thêi gian 2 gi©y ®−îc cho phÐp bao gåm thêi gian ®Ó thay ®æi sù phèi hîp vµ, nÕu
cÇn, cho mét l−îng thêi gian nµo ®ã ®Ó theo kÞp chu tr×nh.
D.2.4.3 Dung sai thêi gian vµ tèc ®é nµy ph¶i ®−îc kÕt hîp nh− chØ ra trong phô lôc D1.
D.3 Xe thö vµ nhiªn liÖu
D.3.1 Xe thö
D.3.1.1. Xe ph¶i ë trong t×nh tr¹ng tèt vÒ mÆt c¬ khÝ, vµ ®−îc ch¹y rµ Ýt nhÊt 3000 km tr−íc khi thö.
D.3.1.2 HÖ thèng x¶ kh«ng cã bÊt kú sù rß rØ nµo cã thÓ lµm gi¶m khèi l−îng khÝ cÇn thu l¹i khi tho¸t ra tõ
®éng c¬.
D.3.1.3 Cã thÓ kiÓm tra ®é kÝn cña hÖ thèng n¹p ®Ó ®¶m b¶o viÖc hßa trén kh«ng bÞ ¶nh h−ëng bëi mét
sù n¹p ngÉu nhiªn nµo.
D3.1.4 Nhµ s¶n xuÊt ph¶i quy ®Þnh çc th«ng sè chØnh ®Æt ®éng c¬ vµ ®iÒu khiÓn xe. Nh÷ng yªu cÇu nµy
còng ®−îc ¸p dông, ®Æc biÖt lµ, çc th«ng sè chØnh ®Æt ®èi víi thiÕt bÞ khëi ®éng nguéi, hÖ thèng lµm s¹ch
khÝ th¶i vµ cho viÖc ch¹y kh«ng t¶i (tèc ®é quay vµ hµm l−îng CO trong khÝ th¶i).
D.3.1.5 Xe thö, hoÆc mét xe t−¬ng ®−¬ng ph¶i ®−äc l¾p, nÕu cÇn thiÕt, 1 thiÕt bÞ cho phÐp ®o çc th«ng
sè ®Æc tÝnh cÇn thiÕt ®Ó chØnh ®Æt b¨ng thö , phï hîp víi D.4.1.1. cña phô lôc nµy.
D.3.1.6 Phßng thö nghiÖm chÞu tr¸ch nhiÖm thö cã thÓ kiÓm tra xem tÝnh n¨ng cña xe cã phï hîp víi tÝnh
n¨ng mµ nhµ s¶n xuÊt ®· tr×nh bÇy hay kh«ng, xem cã thÓ dïng xe 1 çch b×nh th−êng ®−îc kh«ng, vµ ®Æc
biÖt h¬n, xem xe cã kh¶ n¨ng khëi ®éng khi thêi tiÕt l¹nh vµ nãng hay kh«ng.
37
tcvn 6785 : 2001
D.3.2 Nhiªn liÖu
Nhiªn liÖu chuÈn thÝch hîp nh− x¸c ®Þnh ë phô lôc I cña tiªu chuÈn nµy ph¶i ®−îc sö dông trong khi thö.
D.4 Trang bÞ thö
D.4.1 B¨ng thö
D.4.1.1 ThiÕt bÞ nµy ph¶i cã kh¶ n¨ng m« pháng t¶i gièng nh− khi xe ch¹y trªn ®−êng, thuéc 1 trong sè çc
lo¹i sau ®©y:
B¨ng thö cã ®Æc tÝnh t¶i cè ®Þnh, nghÜa lµ: çc ®Æc tÝnh vËt lý cña b¨ng thö t¹o ra d¹ng ®−êng ®Æc tÝnh t¶i cè
®Þnh,
B¨ng thö cã ®Æc tÝnh t¶i cã thÓ ®iÒu chØnh ®−îc, nghÜa lµ mét b¨ng thö cã Ýt nhÊt 2 th«ng sè t¶i trªn ®−êng
mµ nã cã thÓ ®iÒu chØnh ®−îc ®Ó t¹o ®−êng ®Æc tÝnh t¶i.
D.4.1.2 ViÖc chØnh ®Æt b¨ng thö ph¶i kh«ng bÞ ¶nh h−ëng bëi thêi gian. Nã kh«ng ®−îc g©y ra bÊt kú sù
rung nµo cã thÓ c¶m nhËn ®−îc cho xe vµ t¸c ®éng ®¸ng kÓ ®Õn çc ho¹t ®éng b×nh th−êng cña xe.
D.4.1.3 B¨ng thö nµy ph¶i ®−îc l¾p çc bé phËn m« pháng qu¸n tÝnh vµ t¶i. Çc bé m« pháng nµy ®−îc
nèi víi con l¨n phÝa tr−íc nÕu b¨ng thö cã 2 con l¨n.
D.4.1.4 §é chÝnh x¸c
D.4.1.4.1 B¨ng thö ph¶i cã kh¶ n¨ng ®o vµ ®äc ®−îc t¶i ®o ®−îc víi ®é chÝnh x¸c ± 5%.
D.4.1.4.2 §èi víi b¨ng thö cã ®Æc tÝnh t¶i cè ®Þnh, th× ®é chÝnh x¸c sau khi chÊt t¶i ë tèc ®é 80 km/h ph¶i lµ
± 5%. NÕu b¨ng thö cã ®Æc tÝnh t¶i cã thÓ ®iÒu chØnh ®−îc, th× ®é chÝnh x¸c khi so s¸nh gi÷a t¶i cña thiÕt bÞ
vµ t¶i khi ®i trªn ®−êng ph¶i lµ 5% víi tèc ®é 100, 80, vµ 60 km/h vµ 10% víi 20 km/h. D−íi tèc ®é nµy, th×
sù hÊp thô cña b¨ng thö ph¶i d−¬ng.
D.4.1.4.3 Qu¸n tÝnh tæng cña çc bé phËn quay (bao gåm c¶ qu¸n tÝnh m« pháng khi ®−îc dïng) ph¶i ®−îc
biÕt vµ ph¶i b»ng cÊp qu¸n tÝnh ®−îc dïng ®Ó thö ± 20 kg.
D.4.1.4.4 Tèc ®é xe ph¶i ®−îc ®o b»ng tèc ®é quay cña con l¨n (con l¨n tr−íc nÕu b¨ng thö cã 2 con l¨n)
víi ®é chÝnh x¸c ± 1 km/h ë tèc ®é trªn 10 km/h.
D.4.1.5 §Æt t¶i vµ qu¸n tÝnh
D.4.1.5.1 B¨ng thö cã ®Æc tÝnh t¶i cè ®Þnh: ph¶i ®iÒu chØnh bé m« pháng t¶i ®Ó hÊp thô ®−îc lùc t¸c ®éng
lªn çc b¸nh xe chñ ®éng ë tèc ®é æn ®Þnh 80 km/h vµ ph¶i ghi nhËn ®−îc lùc hÊp thô ë 50 km/h. Ph−¬ng
ph¸p x¸c ®Þnh vµ ®Æt t¶i nµy ®−îc m« t¶ ë phô lôc D3.
D.4.1.5.2 Nh÷ng b¨ng thö cã ®Æc tÝnh t¶i cã thÓ ®iÒu chØnh ®−îc: bé m« pháng t¶i ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh ®Ó
hÊp thô ®−îc lùc t¸c ®éng lªn çc b¸nh xe chñ ®éng ë tèc ®é 100, 80, 60, 40 vµ 20 km/h. Ph−¬ng ph¸p x¸c
®Þnh vµ ®Æt çc t¶i nµy ®−îc m« t¶ ë phô lôc D3.
D.4.1.5.3 Qu¸n tÝnh
38
tcvn 6785 : 2001
Çc b¨ng thö cã m« pháng qu¸n tÝnh kiÓu ®Þªn ph¶i ®−îc chøng minh r»ng nã t−¬ng ®−¬ng víi çc hÖ
thèng t¹o qu¸n tÝnh c¬ häc. Çch thiÕt lËp sù t−¬ng ®−¬ng nµy ®−îc tr×nh bµy ë phô lôc D4.
D.4.2 HÖ thèng lÊy mÉu khÝ th¶i
D.4.2.1 HÖ thèng lÊy mÉu khÝ th¶i ®−îc thiÕt kÕ ®Ó cã thÓ ®o ®−îc khèi l−îng thùc cña çc khÝ th¶i cña xe.
HÖ thèng ®−îc sö dông ph¶i lµ hÖ thèng lÊy mÉu thÓ tÝch kh«ng ®æi (CVS). §iÒu nµy ®ßi hái khÝ th¶i cña xe
ph¶i ®−îc liªn tôc pha lâang víi kh«ng khÝ xung quanh trong çc ®iÒu kiÖn cã kiÓm so¸t. Trong kh¸i niÖm lÊy
mÉu thÓ tÝch kh«ng ®æi cña phÐp ®o khèi l−îng khÝ th¶i, ph¶i tháa m·n 2 ®iÒu kiÖn lµ tæng thÓ tÝch hçn hîp
khÝ th¶i vµ kh«ng khÝ pha lâang ph¶i ®−îc ®o vµ viÖc lÊy 1 mÉu thÓ tÝch theo tû lÖ liªn tôc ph¶i ®−îc thu gom
l¹i ®Ó ph©n tÝch. Khèi l−îng khÝ th¶i ®−îc x¸c ®Þnh tõ çc nång ®é cña mÉu thö ®−îc ®iÒu chØnh ®ãi víi hµm
l−îng chÊt « nhiÔm cña kh«ng khÝ xung quanh vµ l−u l−îng tæng céng trong suèt thêi gian thö.
Møc th¶i h¹t r¾n ®−îc x¸c ®Þnh b»ng çch dïng çc bé läc phï hîp ®Ó thu çc h¹t r¾n tõ l−u l−îng tõng
phÇn theo tû lÖ trong suèt qua tr×nh thö vµ b»ng x¸c ®Þnh sè l−îng bëi ph©n tÝch träng l−îng theo D.4.3.2.
D.4.2.2 L−u l−îng ®i qua hÖ thèng ph¶i ®ñ ®Ó lo¹i bá sù ng−ng tô cña n−íc trong mäi ®iÒu kiÖn mµ chóng
cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh thö, nh− ®−îc x¸c ®Þnh ë phô lôc D5.
D.4.2.3 H×nh D.1 ®−a ra s¬ ®å chung. Phô lôc D5 ®−a ra çc vÝ dô cña 3 kiÓu hÖ thèng lÊy mÉu thÓ tÝch
kh«ng ®æi mµ hÖ thèng nµy tháa m·n çc yªu cÇu cña phô lôc nµy.
D.4.2.4 Hçn hîp khÝ vµ kh«ng khÝ ph¶i ®ång nhÊt ë ®iÓm S2 cña ®Çu lÊy mÉu.
D.4.2.5 §Çu lÊy mÉu nµy ph¶i t¸ch lÊy 1 mÉu thùc cña çc khÝ th¶i ®· ®−îc pha lâang.
D.4.2.6 HÖ thèng nµy ph¶i kh«ng bÞ rß rØ. KÕt cÊu vµ vËt liÖu ph¶i sao cho hÖ thèng nµy kh«ng ¶nh h−ëng
®Õn nång ®é chÊt « nhiÔm trong khÝ th¶i bÞ pha lâang. NÕu bÊt kú bé phËn nµo (bé phËn trao ®æi nhiÖt, qu¹t,
v.v...) g©y ra thay ®æi nång ®é cña bÊt kú khÝ th¶i g©y « nhiÔm trong khÝ pha lâang, th× viÖc lÊy mÉu chÊt «
nhiÔm nµy ph¶i ®−îc thùc hiÖn ë vÞ trÝ phÝa tr−íc bé phËn ®ã nÕu kh«ng thÓ söa ch÷a ®−îc bé phËn nµy.
D.4.2.7 NÕu xe ®ang thö cã l¾p èng x¶ cã nhiÒu nh¸nh, th× çc èng nèi ph¶i ®−îc l¾p ë cµng gÇn xe cµng
tèt.
D.4.2.8 Çc biÕn ®æi ¸p suÊt tÜnh ë (çc) ®u«i èng x¶ cña xe ph¶i n»m trong kho¶ng ± 1,25 kPa cña çc
biÕn ®æi ¸p suÊt tÜnh ®o ®−îc trong chu tr×nh vËn hµnh cña b¨ng thö vµ kh«ng nèi víi (çc) ®u«i èng x¶. Çc
hÖ thèng lÊy mÉu cã kh¶ n¨ng duy tr× ¸p suÊt tÜnh trong kho¶ng ± 0,25 kPa ®−îc sö dông khi cã yªu cÇu
b»ng v¨n b¶n cña nhµ s¶n xuÊt göi cho c¬ quan qu¶n lý cÊp c«ng nhËn nªu râ sù cÇn thiÕt cho dung sai hÑp
h¬n. ¸p suÊt ng−îc ph¶i ®−îc ®o ë vÞ trÝ cµng gÇn ®u«i èng x¶ cµng tèt hoÆc ë phÇn kÐo dµi cã cïng ®−êng
kÝnh.
D.4.2.9 Çc van kh¸c nhau ®−îc sö dông ®Ó h−íng dßng khÝ th¶i ph¶i rÊt nhËy vµ ®iÒu chØnh nhanh.
D.4.2.10 Ph¶i thu gom çc mÉu thö vµo çc tói ®−ng mÉu thö cã dung tÝch võa ®ñ. Çc tói nµy ph¶i ®−îc
lµm tõ çc vËt liÖu kh«ng g©y thay ®æi khèi l−îng khÝ th¶i g©y « nhiÔm qu¸ ± 2% sau 20 phót gi÷ mÉu.
39
tcvn 6785 : 2001
D.4.3 ThiÕt bÞ ph©n tÝch
D.4.3.1 Çc quy ®Þnh
D.4.3.1.1 Çc khÝ th¶i g©y « nhiÔm ph¶i ®−îc ph©n tÝch b»ng çc dông cô sau ®©y:
Ph©n tÝch CO vµ CO2: çc m¸y ph©n tÝch ph¶i lµ kiÓu hÊp thô hång ngo¹i kh«ng khuÕch t¸n (NDIR).
Ph©n tÝch çc hydrocacbon (HC) - çc ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc: m¸y ph©n tÝch ph¶i lµ lo¹i i«n hãa ngän löa
(FID) ®−îc hiÖu chuÈn b»ng khÝ propane ®−îc biÓu thÞ t−¬ng ®−¬ng víi çc nguyªn tö çcbon (C1).
Ph©n tÝch çc hydrocacbon (HC) - çc ®éng c¬ tù ch¸y : m¸y ph©n tÝch ph¶i lµ lo¹i i«n hãa ngän löa cã ®Çu
ph¸t hiÖn, çc van, m¹ng l−íi èng, v.v..., ®−îc ®èt nãng tíi 463 K (190oC) ± 10 K (HFID). M¸y nµy ph¶i ®−îc
hiÖu chuÈn b»ng khÝ propane ®−îc biÎu thÞ t−¬ng ®−¬ng víi çc nguyªn tö çcbon (C1).
40
tcvn 6785 : 2001
H×nh D.1 - S¬ ®å hÖ thèng lÊy mÉu khÝ th¶i
41
tcvn 6785 : 2001
Ph©n tÝch nit¬ «xit (NOx): m¸y ph©n tÝch ph¶i lµ kiÓu ph©n tÝch quang hãa (CLA) hoÆc kiÓu hÊp thô céng
h−ëng tö ngo¹i kh«ng khuÕch t¸n (NDUVR), c¶ 2 ®Òu cã bé biÕn ®æi NOx- NO.
Çc h¹t r¾n:
X¸c ®Þnh träng l−îng çc h¹t r¾n thu ®−îc. Trong mçi tr−êng hîp, çc h¹t r¾n nµy ph¶i ®−îc lÊy tõ 2 bé läc
nhiÒu tÇng trong dßng khÝ mÉu thö. Khèi l−îng çc h¹t r¾n thu ®−îc tõ mçi ®«i bé läc ph¶i nh− sau:
M= V ⋅m →m = M ×d × V
mix ep
V ×d
ep V mix
Trong ®ã:
Vep : l−u l−îng qua çc bé läc;
Vmix: l−u l−îng qua ®−êng èng;
M: khèi l−îng h¹t r¾n (g/km);
Mlimit : khèi l−îng giíi h¹n çc h¹t r¾n (khèi l−îng giíi h¹n cã hiÖu lùc, g/km);
m: khèi l−îng çc h¹t r¾n thu ®−îc tõ çc bé läc (g);
d: qu·ng ®−êng ch¹y t−¬ng øng víi chu tr×nh vËn hµnh (km).
Tû lÖ mÉu thö h¹t r¾n (Vep/Vmix) ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh sao cho khi M = Mlimit, th× 1 ≤ m ≤ 5 mg (khi sö dông
çc bé läc cì 47 mm).
BÒ mÆt bé läc ph¶i cã vËt liÖu chÞu ®−îc n−íc vµ tr¬ víi çc thµnh phÇn cña khÝ th¶i (bé läc sîi thñy tinh bäc
fluocarbon hoÆc t−¬ng ®−¬ng).
D.4.3.1.2 §é chÝnh x¸c
Çc m¸y ph©n tÝch ph¶i cã kháang ®o thÝch hîp víi ®é chÝnh x¸c theo yªu cÇu ®Ó ®o nång ®é çc chÊt «
nhiÔm trong mÉu thö khÝ th¶i.
Sai sè ®o kh«ng ®−îc v−ît qu¸ ± 3% gi¸ trÞ thùc cña çc khÝ hiÖu chuÈn.
§èi víi çc nång ®é nhá h¬n 100 ppm th× sai sè ®o kh«ng ®−îc v−ît qu¸ ± 3 ppm.
MÉu kh«ng khÝ xung quanh ph¶i ®−îc ®o trªn cïng mét m¸y ph©n tÝch vµ cïng kháang ®o nh− mÉu thö khÝ
th¶i ®−îc pha lâang t−¬ng øng.
ViÖc ®o çc h¹t r¾n thu ®−îc ph¶i cã ®é chÝnh x¸c ®¶m b¶o tíi 1µg.
C©n vi l−îng ®−îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh khèi l−îng tÊt c¶ bé läc ph¶i cã ®é chÝnh x¸c cao (®é lÖch chuÈn) vµ cã
thÓ ®äc ®−îc tíi 1µg.
D.4.3.1.3 ThiÕt bÞ chèng ®ãng b¨ng
Kh«ng ®−îc sö dông thiÕt bÞ lµm kh« khÝ tr−íc çc m¸y ph©n tÝch trõ khi thÊy r»ng kh«ng cã ¶nh h−ëng ®Õn
hµm l−îng chÊt « nhiÔm cña dßng khÝ.
42
tcvn 6785 : 2001
D.4.3.2 Çc yªu cÇu riªng ®èi víi ®éng c¬ tù ch¸y
Ph¶i sö dông mét d©y chuyÒn lÊy mÉu thö ®−îc sÊy nãng ®Ó ph©n tÝch liªn tôc HC cã ®Çu dß i«n hãa ngän
löa (HFID), bao gåm c¶ thiÕt bÞ ghi. Nång ®é trung b×nh cña çc hydrocacbon ®o ®−îc ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh
b»ng phÐp tÝch ph©n. Trong suèt qu¸ tr×nh thö, nhiÖt ®é cña d©y chuyÒn lÊy mÉu thö ®−îc sÊy nãng ph¶i
®−îc gi÷ ë nhiÖt ®é 463 K (190oC) ± 10 K. D©y chuyÒn lÊy mÉu ®−îc sÊy nãng ph¶i ®−îc l¾p mét bé läc
®−îc sÊy nãng (FH) cã hiÖu qu¶ 99% ®èi víi çc h¹t cã kÝch th−íc ≥ 0,3 µm ®Ó gi÷ l¹i bÊt kú h¹t r¾n nµo khái
dßng khÝ liªn tôc cÇn ph©n tÝch ®i qua nã.
Thêi gian ®¸p øng cña hÖ th«ng lÊy mÉu (tõ ®Çu lÊy mÉu ®Õn ®Çu vµo m¸y ph©n tÝch) kh«ng ®−îc lín h¬n 4
gi©y.
§Çu dß HFID ph¶i ®−îc sö dông trong hÖ thèng l−u l−îng kh«ng ®æi (bé trao ®æi nhiÖt) ®Ó ®¶m b¶o cã ®−îc
mét mÉu mang tÝnh ®¹i diÖn, trõ khi thùc hiÖn viÖc bï trõ cho l−u l−îng biÕn thiªn CFV hoÆc CFO.
Bé phËn lÊy mÉu h¹t r¾n ph¶i cã 1 ®−êng hÇm pha lâang, 1 ®Çu lÊy mÉu, 1 bé läc, 1 b¬m l−u l−îng tõng
phÇn, vµ bé ®iÒu chØnh l−u l−îng vµ côm thiÕt bÞ ®o. L−u l−îng tõng phÇn ®Ó lÊy mÉu h¹t r¾n ®−îc lÊy ra tõ
2 bé läc nhiÒu tÇng. §Çu lÊy mÉu khÝ ®Ó thö h¹t r¾n ph¶i ®−îc l¾p trong r·nh pha lâang sao cho mét dßng
khÝ mÉu ®¹i diÖn cã thÓ ®−îc lÊy ra tõ hçn hîp khÝ th¶i/kh«ng khÝ ®ång nhÊt vµ nhiÖt ®é hçn hîp khÝ th¶i
/kh«ng khÝ kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 325 K (52oC) ë ®iÓm lÊy mÉu. NhiÖt ®é cña dßng khÝ qua ®ång hå ®o l−u
l−îng kh«ng thÓ dao ®éng qu¸ ± 3 K, hoÆc l−u l−îng khèi l−îng kh«ng thÓ dao ®éng qu¸ ± 5%. NÕu thÓ tÝch
dßng thay ®æi tíi møc kh«ng thÓ chÊp nhËn ®−îc do bé läc bÞ qu¸ t¶i, th× ph¶i dõng viÖc thö l¹i. Khi tiÕn hµnh
l¹i viÖc thö, th× ph¶i gi¶m tèc ®é dßng vµ/hoÆc dïng bé läc lín h¬n. Çc bé läc ph¶i ®−îc lÊy ra khái buång
®o trong vßng 1 giê tr−íc lóc tiÕn hµnh thö.
Çc bé läc h¹t cÇn thiÕt ph¶i ®−îc ®iÒu hßa (nhiÖt ®é vµ ®é Èm) trªn 1 çi ®Üa më ®−îc b¶o vÖ khái sù x©m
nhËp cña bôi trong Ýt nhÊt 8 h vµ kh«ng qu¸ 56 h tr−íc khi thö trong buång c©n cã ®iÒu hßa kh«ng khÝ. Sau
khi ®−îc ®iÒu hßa nh− trªn, çc bé läc kh«ng bÞ nhiÔm bÈn ph¶i ®−îc c©n vµ b¶o qu¶n cho ®Õn lóc ®−îc sö
dông.
NÕu çc bé läc kh«ng ®−îc sö dông trong vßng 1h sau khi lÊy ra khái buång c©n, th× chóng cÇn ph¶i ®−îc
c©n l¹i.
Giíi h¹n 1h cã thÓ ®−îc thay b»ng giíi h¹n 8 h nÕu 1 hoÆc c¶ 2 ®iÒu kiÖn sau ®−îc tháa m·n:
bé läc ®· æn ®Þnh ®−îc ®Æt l−u gi÷ trong mét çi chøa bé läc nót kÝn l¾p víi çc ®Çu ®−îc nót kÝn, hoÆc;
bé läc ®−îc ®Æt trong mét çi chøa bé läc ®−îc nót kÝn vµ sau ®ã ®−îc ®Æt ngay vµo mét d©y chuyÒn lÊy
mÉu thö mµ ch−a cã dßng khÝ nµo ®i qua.
D.4.3.3 HiÖu chuÈn
Mçi m¸y ph©n tÝch ph¶i ®−îc hiÖu chuÈn th−êng xuyªn theo sù cÇn thiÕt vµ, trong bÊt kú tr−êng hîp nµo, 1
th¸ng tr−íc lóc thö c«ng nhËn kiÓu vµ Ýt nhÊt 6 th¸ng 1 lÇn ®Ó kiÓm tra sù phï hîp cña s¶n xuÊt.
Ph−¬ng ph¸p hiÖu chuÈn ®−îc sö dông ®−îc m« t¶ ë phô lôc D6 cña phô lôc nµy cho çc m¸y ph©n tÝch
nªu t¹i D.4.3.1. ë trªn.
43
tcvn 6785 : 2001
D.4.4 §o thÓ tÝch
D.4.4.1 Ph−¬ng ph¸p ®o tæng thÓ tÝch khÝ th¶i pha lâang trong thiÕt bÞ lÊy mÉu thÓ tÝch kh«ng ®æi ph¶i cã
®é chÝnh x¸c tíi ± 2%.
D.4.4.2 HiÖu chuÈn thiÕt bÞ lÊy mÉu thÓ tÝch kh«ng ®æi
ThiÕt bÞ ®o thÓ tÝch hÖ thèng thiÕt bÞ lÊy mÉu thÓ tÝch kh«ng ®æi ph¶i ®−îc hiÖu chuÈn b»ng mét ph−¬ng ph¸p
®ñ ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c quy ®Þnh vµ víi tÇn sè thö ®ñ ®Ó duy tr× ®é chÝnh x¸c nµy.
Mét vÝ dô vÒ qui tr×nh hiÖu chuÈn cho ®é chÝnh x¸c yªu cÇu ®−îc tr×nh bµy ë phô lôc D6 cña phô lôc nµy.
Ph−¬ng ph¸p nµy ph¶i sö dông 1 thiÕt bÞ ®o l−u l−îng ®éng lùc häc vµ phï hîp víi l−u tèc cao th−êng gÆp
trong viÖc thö thiÕt bÞ lÊy mÉu thÓ tÝch kh«ng ®æi. ThiÕt bÞ nµy ph¶i cã ®é chÝnh x¸c ®−îc x¸c nhËn theo tiªu
chuÈn quèc gia hoÆc quèc tÕ ®· ®−îc c«ng nhËn.
D.4.5 Çc läai khÝ
D.4.5.1 Çc khÝ tinh khiÕt
NÕu cÇn ph¶i cã çc khÝ tinh khiÕt sau ®Ó hiÖu chuÈn vµ vËn hµnh:
Nit¬ tinh khiÕt (®é tinh khiÕt ≤ 1 ppm C, ≤ 1 ppm CO, ≤ 400 ppm CO2, ≤ 0,1 ppm NO);
Kh«ng khÝ tæng hîp tinh khiÕt (®é tinh khiÕt ≤ 1 ppm C, ≤ 1 ppm CO, ≤ 400 ppm CO2, ≤ 0,1 ppm NO); nång
®é «xy kho¶ng 18 - 21% thÓ tÝch;
¤xy tinh khiÕt (®é tinh khiÕt ≥ 99,5% thÓ tÝch O2);
Hy®r« tinh khiÕt (vµ hçn hîp chøa Helium) (®é tinh khiÕt ≤ 1 ppm C, ≤ 400 ppm CO2).
D.4.5.2 Çc lo¹i khÝ hiÖu chuÈn
Ph¶i cã çc khÝ cã çc thµnh phÇn hãa häc sau: çc hçn hîp cña:
C3H8 vµ kh«ng khÝ tæng hîp tinh khiÕt (xem môc D.4.5.1);
CO vµ nit¬ tinh khiÕt;
CO2 vµ nit¬ tinh khiÕt;
NO vµ nit¬ tinh khiÕt.
(sè l−îng NO2 chøa trong khÝ hiÖu chuÈn nµy kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 5% hµm l−îng NO).
Nång ®é thùc cña mét khÝ hiÖu chuÈn ph¶i ë trong kho¶ng ± 2% cña sè ®· nªu.
Çc nång ®é quy ®Þnh ë phô lôc D6 còng cã thÓ cã thu ®−îc b»ng çch dïng m¸y t¸ch khÝ, víi N2 tinh khiÕt
hoÆc kh«ng khÝ tæng hîp tinh khiÕt. §é chÝnh x¸c cña thiÕt bÞ trén ph¶i ®¶m b¶o nång ®é çc khÝ hiÖu chuÈn
®· pha lâang cã thÓ ®−îc x¸c ®Þnh trong kho¶ng ± 2%.
D.4.6 ThiÕt bÞ bæ sung
D.4.6.1 NhiÖt ®é
44
tcvn 6785 : 2001
Çc nhiÖt ®é ghi ë phô lôc D8 cña phô lôc nµy ph¶i ®−îc ®o víi ®é chÝnh x¸c ± 1,5 K.
D.4.6.2 ¸p suÊt
¸p suÊt khÝ quyÓn ph¶i ®−îc ®o víi sai sè ± 0,1 kPa.
D.4.6.3 §é Èm tuyÖt ®èi
§é Èm tuyÖt ®èi (H) ph¶i ®−îc ®o víi sai sè ± 5%.
D.4.7 HÖ thèng lÊy mÉu khÝ th¶i ph¶i ®−îc kiÓm tra b»ng ph−¬ng ph¸p m« t¶ t¹i 3., phô lôc D7. §é lÖch lín
nhÊt cho phÐp gi÷a sè l−îng cña khÝ ®−îc ®−a ra vµ sè l−îng khÝ ®o ®−îc lµ 5%.
D.5 ChuÈn bÞ thö
D.5.1 §iÒu chØnh çc bé m« pháng qu¸n tÝnh theo çc qu¸n tÝnh quy ®æi cña xe
Mét bé m« pháng qu¸n tÝnh ph¶i ®−îc sö dông ®Ó gióp thu ®−îc mét qu¸n tÝnh tæng cña çc khèi l−îng
quay tû lÖ víi khèi l−îng chuÈn trong çc giíi h¹n cña b¶ng D.1 sau:
B¶ng D.1 - Qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng
(Khèi l−îng tÝnh b»ng ki l« gam)
Khèi l−îng chuÈn cña xe (RW) Qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng (I)
RW ≤ 750 680
750 < RW ≤ 850 800
850 < RW ≤ 1 020 910
1 020 < RW ≤ 1 250 1 130
1 250 < RW ≤ 1 470 1 360
1 470 < RW ≤ 1700 1 590
1700 < RW ≤ 1930 1 810
1930 < RW ≤ 2 150 2 040
2 150 < RW ≤ 2 380 2 270
2 380 < RW ≤ 2 610 2 270
2 610 < RW 2270
D.5.2. ChØnh ®Æt b¨ng thö
45
tcvn 6785 : 2001
T¶i ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh theo çc ph−¬ng ph¸p m« t¶ t¹i D.4.1.4. ë trªn.
Ph−¬ng ph¸p ®−îc sö dông vµ çc gi¸ trÞ thu ®−îc (qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng - th«ng sè ®iÒu chØnh ®Æc tÝnh)
ph¶i ®−îc ghi l¹i trong b¸o ço thö.,
D.5.3. ChuÈn bÞ t×nh tr¹ng xe tr−íc khi thö
D.5.3.1. §èi víi çc xe l¾p ®éng c¬ tù ch¸y dïng ®Ó ®o çc h¹t r¾n, Ýt nhÊt lµ 6 h vµ nhiÒu nhÊt lµ 36 h
tr−íc khi thö, ph¶i sö dông phÇn 2 cña chu tr×nh thö m« t¶ ë phô lôc D1
Ba chu tr×nh thö liªn tôc ph¶i ®−îc vËn hµnh. Çch chØnh ®Æt b¨ng thö ®−îc chØ t¹i D.5.1 vµ D.5.2.
Sau chuÈn bÞ trªn, cô thÓ ®èi víi çc ®éng c¬ tù ch¸y , vµ tr−íc khi thö, çc xe l¾p ®éng c¬ tù ch¸y vµ ch¸y
c−ìng bøc ph¶i ®−îc ®Æt ë trong phßng cã nhiÖt ®é t−¬ng ®èi kh«ng ®æi trong kho¶ng 293 - 303 K (20 -
30oC). Sù chuÈn bÞ nµy ph¶i ®−îc thùc hiÖn Ýt nhÊt trong 6 h vµ tiÕp tôc cho ®Õn khi nhiÖt ®é cña dÇu trong
®éng c¬ vµ chÊt lµm m¸t, nÕu cã, b»ng nhiÖt ®é phßng ± 2 K.
NÕu nhµ s¶n xuÊt yªu cÇu ®iÒu nµy, th× viÖc thö ph¶i ®−îc th−c hiÖn trong vßng 30 h sau khi xe ®· ch¹y ®¹t
tíi nhiÖt ®é b×nh th−êng cña nã.
D.5.3.2. ¸p suÊt lèp ph¶i ®¹t møc nh− nhµ s¶n xuÊt quy ®Þnh vµ ®−îc sö dông cho viÖc thö s¬ bé trªn
®−êng ®Ó ®iÒu chØnh phanh. ¸p suÊt lèp cã thÓ t¨ng tíi 50% so víi th«ng sè ban ®Çu do nhµ s¶n xuÊt kiÕn
nghÞ trong tr−êng hîp dïng b¨ng thö 2 con l¨n. ¸p suÊt thùc tÕ ®−îc sö dông ph¶i ®−îc ghi l¹i trong b¸o ço
thö.
D.6. Qui tr×nh thö trªn b¨ng thö
D.6.1 Çc ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt ®Ó thùc hiÖn chu tr×nh thö
D.6.1.1 Trong qu¸ tr×nh thö, nhiÖt ®é phßng thö ph¶i n»m trong kho¶ng 293 K (20oC) vµ 303 K (30oC). §é
Èm tuyÖt ®èi (H) cña kh«ng khÝ trong phßng thö hoÆc cña kh«ng khÝ ®−îc n¹p vµo ®éng c¬ ph¶i nh− sau:
5.5 ≤ H ≤ 12,2 g H2O/kg kh«ng khÝ kh«
D.6.1.2 Xe ph¶i hÇu nh− n»m ngang trong lóc thö ®Ó tr¸nh bÊt kú sù ph©n bè nhiªn liÖu bÊt th−êng nµo.
D.6.1.3 ViÖc thö ph¶i ®−îc thùc hiÖn víi mui che ®éng c¬ ®−îc më ra trõ khi kh«ng cho phÐp vÒ kü thuËt.
ThiÕt bÞ th«ng giã phô t¸c ®éng lªn bé t¶n nhiÖt (lµm m¸t b»ng n−íc) hoÆc lªn kh«ng khÝ n¹p (lµm m¸t b»ng
kh«ng khÝ) cã thÓ ®−îc sö dông nÕu cÇn ®Ó gi÷ nhiÖt ®é b×nh th−êng cho ®éng c¬.
D.6.1.4 Trong qu¸ tr×nh thö, tèc ®é ph¶i ®−îc ghi l¹i theo thêi gian ®Ó cho cã thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc sù chÝnh x¸c
çc chu tr×nh ®· thùc hiÖn.
D6.2 Khëi ®éng ®éng c¬
D.6.2.1 §éng c¬ ph¶i ®−îc khëi ®éng b»ng çc thiÕt bÞ phôc vô cho môc ®Ých nµy theo çc chØ dÉn cña
nhµ s¶n xuÊt, nh− ®−îc nªu trong sæ tay ng−êi l¸i xe dµnh cho xe s¶n xuÊt .
D.6.2.2 §éng c¬ ph¶i ch¹y kh«ng t¶i trong 40 gi©y. Chu tr×nh ®Çu tiªn ph¶i b¾t ®Çu vµo cuèi giai ®äan
ch¹y kh«ng t¶i 40 gi©y nãi trªn.
46
tcvn 6785 : 2001
D.6.3 Ch¹y kh«ng t¶i
D.6.3.1 Hép sè ®iÒu khiÓn b»ng tay hoÆc b¸n tù ®éng
D.6.3.1.1 Trong çc giai ®äan ch¹y kh«ng t¶i, ly hîp ph¶i ®−îc ®ãng vµ çc sè ë vÞ trÝ trung gian (sè 0).
D.6.3.1.2 §Ó viÖc t¨ng tèc cã thÓ ®−îc thùc hiÖn theo chu tr×nh mét çch b×nh th−êng, th× xe ph¶i ®−îc cµi
sè 1, víi bé ly hîp bÞ ng¾t, 5 gi©y tr−íc khi t¨ng tèc theo sau mçi giai ®äan ch¹y kh«ng t¶i cña chu tr×nh ®«
thÞ c¬ b¶n (phÇn 1).
D.6.3.1.3 Giai ®äan ch¹y kh«ng t¶i ®Çu tiªn t¹i lóc b¾t ®Çu chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n (phÇn 1) ph¶i cã 6 gi©y
ch¹y kh«ng t¶i cµi sè 0 víi ly hîp ®ãng vµ 5 gi©y cµi sè 1 víi ly hîp ng¾t.
2 giai ®äan ch¹y kh«ng t¶i ®Ò cËp ë trªn ph¶i ®−îc tiÕn hµnh liªn tôc. Giai ®äan ch¹y kh«ng t¶i lóc b¾t ®Çu
chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn 2) ph¶i cã 20 gi©y ch¹y kh«ng t¶i ë sè 1, ly hîp ng¾t.
D.6.3.1.4 §èi víi çc giai ®äan ch¹y kh«ng t¶i trong mçi chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n (phÇn 1) çc thêi gian
t−¬ng øng ph¶i lµ 16 gi©y ë sè 0 vµ 5 gi©y ë sè 1 víi ly hîp ng¾t.
D.6.3.1.5 Giai ®äan ch¹y kh«ng t¶igi÷a 2 chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n kÕ tiÕp nhau (phÇn 1) ph¶i bao gåm 13
gi©y ë sè 1 víi ly hîp ®ãng.
D.6.3.1.6 Khi kÕt thóc giai ®äan gi¶m tèc ®é (dõng xe trªn çc con l¨n) cña chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn 2),
giai ®äan ch¹y kh«ng t¶i ph¶i cã 20 gi©y ë sè 0 víi ly hîp ®ãng.
D.6.3.2 Hép sè tù ®éng
Sau khi cµi sè lÇn ®Çu kh«ng ®−îc phÐp sö dông bé phËn chän sè vµo bÊt kú lóc nµo trong qu¸ tr×nh thö trõ
tr−êng hîp ®−îc quy ®Þnh t¹i D.6.4.3. hoÆc nÕu bé chän sè cã thÓ khëi ®éng bé truyÒn ®éng t¨ng tèc, nÕu
cã.
D.6.4.1. Çc lÇn t¨ng tèc ph¶i ®−îc thùc hiÖn sao cho tèc ®é t¨ng tèc cµng kh«ng ®æi cµng tèt trong suèt
pha thö.
D.6.4.2 NÕu viÖc t¨ng tèc kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc trong thêi gian quy ®Þnh, th× thêi gian thªm ph¶i ®−îc
trõ vµo thêi gian quy dÞnh ®Ó lµm thay ®æi sù phèi hîp, nÕu cã thÓ, vµ trong bÊt kú tr−êng hîp nµo, trõ vµo
thêi gian tèc ®é æn ®Þnh tiÕp theo.
D.6.4.3 Çc hép sè tù ®éng
NÕu viÖc t¨ng tèc kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc trong thêi gian quy dÞnh, th× bé phËn chän sè ph¶i ho¹t ®éng
theo yªu cÇu hép sè ®iÒu khiÓn b»ng tay.
D.6.5 Gi¶m tèc ®é

D.6.5.1 TÊt c¶ çc lÇn gi¶m tèc ®é cña chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n (phÇn 1) ph¶i chÞu t¸c ®éng bëi viÖc bá
ch©n hoµn toµn ra khái ch©n ga, ly hîp vÉn ®ãng. Ly hîp ph¶i ®−îc ng¾t mµ kh«ng dïng cÇn sè ë tèc ®é 10
km/h.
47
tcvn 6785 : 2001
TÊt c¶ çc lÇn gi¶m tèc ®é cña chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn 1) ph¶i chÞu t¸c ®éng bëi viÖc bá ch©n hoµn toµn
ra khái ch©n ga, ly hîp vÉn ®ãng. Ly hîp ph¶i ®−îc ng¾t mµ kh«ng dïng cÇn sè ë tèc ®é 50 km/h cho lÇn
gi¶m tèc ®é cuèi cïng.
D.6.5.2 NÕu giai ®äan gi¶m tèc kÐo dµi h¬n quy ®Þnh ®èi víi giai ®o¹n t−¬ng øng th× ph¶i dïng phanh xe ®Ó
gióp cho lÞch tr×nh thêi gian cña chu tr×nh thö ®−îc tu©n thñ chÆt chÏ.
D.6.5.3 NÕu giai ®äan gi¶m tèc ®é ng¾n h¬n quy dÞnh ®èi víi giai ®o¹n t−¬ng øng, th× lÞch tr×nh chu tr×nh lý
thuyÕt ph¶i ®−îc kh«i phôc b»ng çch nhËp giai ®äan ch¹y kh«ng t¶i hoÆc tèc ®é kh«ng ®æi vµo lÇn vËn
hµnh sau.
D.6.5.4 Khi kÕt thóc giai ®äan gi¶m tèc ®é (dõng xe trªn çc con l¨n) cña chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n (phÇn 1)
th× çc sè ph¶i ®−îc cµi sè vÒ kh«ng vµ ®ãng ly hîp.
D.6.6 Çc tèc ®é æn ®Þnh
D.6.6.1 Ph¶i tr¸nh ®ãng van tiÕt l−u hoÆc tr¸nh "sù b¬m" khi chuyÓn tõ giai ®o¹n t¨ng tèc ®é sang giai ®o¹n
tèc ®é æn ®Þnh tiÕp theo.
D.6.6.2 Çc giai ®äan tèc ®é kh«ng ®æi ph¶i ®¹t ®−îc b»ng viÖc gi÷ cè ®Þnh ch©n ga.
D.7 Qui tr×nh lÊy mÉu vµ ph©n tÝch
D.7.1 LÊy mÉu
ViÖc lÊy mÉu ph¶i b¾t ®Çu ngay khi b¾t ®Çu chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n ®Çu tiªn nh− quy ®Þnh t¹i D.6.2.2. vµ ph¶i
kÕt thóc vµo lóc kÕt thóc giai ®äan ch¹y kh«ng t¶i cuèi cïng trong chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn 2) hoÆc cña
giai ®äan ch¹y kh«ng t¶i cuèi cïng cña chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n cuèi cïng (phÇn 1) phô thuéc vµo lo¹i thö
kiÓu ®−îc thùc hiÖn.
D.7.2 Ph©n tÝch
D.7.2.1 Çc khÝ th¶i ®−îc chøa trong tói ph¶i ®−îc ph©n tÝch cµng sím cµng tèt vµ trong bÊt kú tr−êng
hîp nµo kh«ng ®−îc chËm h¬n 20 phót sau khi kÕt thóc chu tr×nh thö. Çc bé läc h¹t r¾n ®· dïng ph¶i ®−îc
®−a ®Õn buång c©n trong vßng 1 h sau khi kÕt thóc viÖc thö çc khÝ th¶i vµ ë ®ã chóng ph¶i ®−îc ®iÒu hßa
trong kho¶ng 2 ®Õn 36 h vµ sau ®ã ®−îc c©n.
D.7.2.2 Tr−íc mçi lÇn ph©n tÝch mÉu thö, kháang lµm viÖc cña m¸y ph©n tÝch ®−îc dïng cho mçi chÊt «
nhiÔm ph¶i ®−îc ®Æt vÒ 0 víi khÝ chuÈn zªr« thÝch hîp.
D.7.2.3 Sau ®ã çc m¸y ph©n tÝch ph¶i ®−îc ®Æt theo çc ®−êng cong hiÖu chuÈn b»ng çch dïng çc khÝ
chuÈn cã nång ®é danh ®Þnh tõ 70% ®Õn 100% kháang ®o quy ®Þnh .
D.7.2.4 Gi¸ trÞ 0 cña çc m¸y ph©n tÝch ph¶i ®−îc kiÓm tra l¹i. NÕu gi¸ trÞ ®äc ®−îc sai lÖch lín h¬n 2%
kháang lµm viÖc ®· ®−îc ®Æt tr−íc trong D.7.2.2., th× ph¶i thùc hiÖn l¹i qui tr×nh nµy.
D.7.2.5 Sau ®ã çc mÉu thö ph¶i ®−îc ph©n tÝch.
48
tcvn 6785 : 2001
D.7.2.6 Sau khi ph©n tich, çc ®iÓm zªr« vµ ®iÓm chuÈn (span) ph¶i ®−îc kiÓm tra l¹i b»ng çch dïng
çc khÝ gièng nhau. NÕu çc kÕt qu¶ thö l¹i nµy n»m trong kho¶ng 2% çc gi¸ trÞ t¹i D.7.2.3., th× sù ph©n tÝch
nµy ®−îc coi lµ chÊp nhËn ®−îc.
D.7.2.7 T¹i tÊt c¶ çc ®iÓm trong phÇn nµy, çc l−u l−îng vµ ¸p suÊt cña çc khÝ kh¸c nhau ph¶i b»ng khÝ
®−îc sö dông ®Ó hiÖu chuÈn çc m¸y ph©n tÝch.
D.7.2.8 Gi¸ trÞ hµm l−îng chÊp nhËn ®−îc cña çc khÝ trong mçi chÊt « nhiÔm ®o ®−îc ph¶i lµ gi¸ trÞ ®äc
®−îc sau khi thiÕt bÞ ®o ®· ë tr¹ng th¸i æn ®Þnh. Khèi l−îng ph¸t th¶i çc hydrocacbon cña ®éng c¬ tù ch¸y
ph¶i ®−îc tÝnh theo gi¸ trÞ ®äc HFID ®· tÝch ph©n ®−îc ®iÒu chØnh theo sù biÕn ®æi l−u l−îng nÕu cÇn, nh− chØ
ra ë phô lôc D5.
D.8 X¸c ®Þnh khèi l−îng ph¸t th¶i khÝ vµ h¹t r¾n g©y « nhiÔm
D.8.1 ThÓ tÝch ®−îc xÐt
ThÓ tÝch ®−îc xÐt ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh cho phï hîp víi çc ®iÒu kiÖn 101,33 kPa vµ 273,2 K.
D.8.2 Tæng khèi l−îng çc khÝ th¶i vµ h¹t r¾n g©y « nhiÔm
Khèi l−îng M mçi chÊt th¶i « nhiÔm cña xe trong qu¸ tr×nh thö ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh b»ng viÖc thu ®−îc s¶n
phÈm cña nång ®é thÓ tÝch vµ thÓ tÝch khÝ ®ang xem xÐt, cã xem xÐt ®Õn tØ träng sau ®©y theo çc ®iÒu kiÖn
chuÈn ®−îc nªu ë trªn:
§èi víi cacbon monoxit (CO) d, = 1,25 g/l
§èi víi çc çcbuah®r« (CH1,85 ) d, = 0,619 g/l,
§èi víi çc «xit nit¬ (NO2) d, = 2.05 g/l.
Khèi l−îng m cña çc h¹t r¾n cña xe trong qu¸ tr×nh thö ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh b»ng çch c©n khèi l−îng çc
h¹t r¾n thu ®−îc tõ 2 bé läc, m1 cña bé läc 1, m2 cña bé läc 2.
NÕu 0,95 (m1 + m2) ≤ m1, th× m = m1,
NÕu 0.95 (m1 + m2) > m1, th× m = m1 + m2,
NÕu m2 > m1, th× hñy bá kÕt qu¶.
Phô lôc D8 ®−a ra çc tÝnh to¸n liªn quan ®Õn çc ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau cã kÌm theo çc vÝ dô ®Ó x¸c
®Þnh sè l−îng çc khÝ th¶i g©y « nhiÔm.
49
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc D - Phô lôc D1
Sù ph©n chia chu tr×nh vËn hµnh ®èi víi thö kiÓu lo¹i 1
1 Chu tr×nh vËn hµnh
Chu tr×nh vËn hµnh, gåm phÇn 1 (chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n) vµ phÇn 2 (chu tr×nh ®« thÞ phô), ®−îc minh häa
trong h×nh D1.1.
2 Chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n (phÇn 1)
Xem h×nh D.1.2 vµ b¶ng D.1.2.
2.1 Ph©n chia theo çc giai ®o¹n
Thêi gian %
Ch¹y kh«ng t¶i 60 s 30,8 )
Ch¹y kh«ng t¶i, xe ®ang chuyÓn ®éng,ly ) 35,4
hîp ®ãng trong 1 lÇn phèi hîp 9s 4,6 )
Sang sè 9s 4,1
T¨ng tèc 36 s 18,5
Çc giai ®äan tèc ®é æn ®Þnh 57 s 29,2
Gi¶m tèc ®é 25 s 12,8
195 s 100,0
2.2 Ph©n chia theo sö dông bé sè
Ch¹y kh«ng t¶i 60 s 30,8 )

Ch¹y kh«ng t¶i,xe ®ang chuyÓn ®éng,ly ) 35,4
hîp ®ãng trªn 1 lÇn phèi hîp 9s 4,6 )
Sang sè 8s 4,1
Sè 1 24 s 12,3
Sè 2 53 s 27,2
Sè 3 41 s 21,0
195 s 100,0
2.3 Th«ng tin chung
Tèc ®é trung b×nh trong khi thö 19 km/h

Thêi gian ch¹y hiÖu qu¶ 195 s
Qu·ng ®−êng lý thuyÕt cña mçi chu tr×nh 1,013 km
Qu·ng ®−êng t−¬ng ®−¬ng cña 4 chu tr×nh 4,052 km
50
tcvn 6785 : 2001
H×nh D1.1 - Chu tr×nh vËn hµnh dïng ®Ó thö kiÓu lo¹i 1
51
TCVN 6785 : 2001
B¶ng D1.2 - Chu tr×nh vËn hµnh ®« thÞ c¬ b¶n trªn b¨ng thö (phÇn 1)
TT Thao t¸c Pha Gia tèc Tèc ®é Thêi gian cña tõng (s) Thêi gian Sè sö dông cña
thao t¸c (giai ®äan) (m/s2) (km/h) Thao t¸c Pha tÝch lòy hép sè ®iÒu khiÓn
(s) b»ng tay
1 Kh«ng t¶i 1 11 11 11 6 s PM + 5 s K1 (*)
2 T¨ng tèc ®é 2 1,04 0-15 4 4 15 1
3 Tèc ®é æn ®Þnh 3 15 9 8 23 1
4 Gi¶m tèc ®é ) -0,69 15-10 2 ) 25 1
5 Gi¶m tèc ®é, ng¾t li hîp ) 4 -0,92 10-0 3 ) 5 28 K1 (*)
6 Kh«ng t¶i 5 21 21 49 16 s PM + 5 s K1 (*)
7 T¨ng tèc ®é ) 0,83 0-15 5 ) 54 1
8 Thay ®æi sè ) 6 2 ) 12 56
9 T¨ng tèc ®é ) 0,94 15-32 5 ) 61 2
10 Tèc ®é æn ®Þnh 7 32 24 24 85 2
11 Gi¶m tèc ®é ) -0,75 32-10 8 ) 93 2
12 Gi¶m tèc ®é, ng¾t li hîp ) 8 -0,92 10-0 3 ) 11 96 K2 (*)
13 Kh«ng t¶i 9 0-15 0-15 21 117 16 s PM + 5 s K1 (*)
14 T¨ng tèc ®é ) 5 ) 122 1
15 Thay ®æi sè ) 2 ) 124
16 T¨ng tèc ®é ) 10 0,62 15-35 9 ) 26 133 2
17 Thay ®æi sè ) 2 ) 135
18 T¨ng tèc ®é ) 0,52 35-50 8 ) 143 3
19 Tèc ®é æn ®Þnh 11 50 12 12 155 3
20 Gi¶m tèc ®é 12 -0,52 50-35 8 8 163 3
21 Tèc ®é æn ®Þnh 13 35 13 13 176 3
22 Thay ®æi sè ) 2 ) 178
23 Gi¶m tèc ®é ) 14 -0,86 32-10 7 ) 12 185 2
24 Gi¶m tèc ®é, ng¾t li hîp ) -0,92 10-0 3 ) 188 K2 (*)
25 Kh«ng t¶i 15 7 7 195 7 s PM(*)
(*) PM = Hép sè ë sè trung gian ('0'), li hîp ®ãng. K1, K2 = Sè 1 hoÆc sè 2 ®−îc gµi, li hîp ®−îc ng¾t
52
52
H×nh D1.2 - Chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n cho thö kiÓu lo¹i 1
53
tcvn 6785 : 2001
3 Chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn 2)
Xem h×nh D1.3. vµ b¶ng D1.3.
Thêi gian %
Ch¹y kh«ng t¶i 20 s 5,0
Ch¹y kh«ng t¶i, xe ®ang chuyÓn ®éng,ly
hîp ®ãng trong 1 lÇn phèi hîp 20 s 5,0
Sang sè 6s 1,5
T¨ng tèc 103 s 25,8
Giai ®äan tèc ®é æn ®Þnh 209 s 52,2
Gi¶m tèc ®é 42 s 10,5
400 s 100%
3.2 Ph©n chia theo sö dông hép sè
Ch¹y kh«ng t¶i 20 s 5, 0
Ch¹y kh«ng t¶i, xe ®ang chuyÓn ®éng,ly
hîp ®ãng trong 1 lÇn phèi hîp 20 s 5,0
Sang sè 6s 1,5
Sè 1 5s 1,3
Sè 2 9s 2,2
Sè 3 8s 2,0
Sè 4 99 s 24,8
Sè 5 233 s 58,2
400 s 100%
3.3 Th«ng tin chung
Tèc ®é trung b×nh trong khi thö: 62,6 km/h
Thêi gian ch¹y hiÖu qu¶: 400 s
Qu·ng ®−êng lý thuyÕt cña mçi chu tr×nh: 6,955 km
Tèc ®é lín nhÊt: 120 km/h
Gia tèc lín nhÊt: 0,833 m/s2
Gia tèc ©m lín nhÊt: -1,389 m/s2
54
B¶ng D1.3 - Chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn 2) ®Ó thö kiÓu lo¹i 1
Thêi gian cña

TT Thao t¸c Pha Gia tèc Tèc ®é tõng (s) Thêi gian Sè ®−îc dïng khi hép
thao t¸c (giai ®äan) (m/s2) (km/h) Thao t¸c Pha tÝch lòy(s) sè ®iÒu khiÓn b»ng tay
1 Kh«ng t¶i 1 20 20 20 K11
2 T¨ng tèc ®é ) 0,83 0-15 5 ) 25 1
3 Thay ®æi sè ) 2 ) 27 -
4 T¨ng tèc ®é ) 0,62 15-35 9 ) 36 2
5 Thay ®æi sè ) 2 ) 41 38 -
6 T¨ng tèc ®é ) 0,52 35-30 8 ) 46 3
7 Thay ®æi sè ) 2 ) 48 -
8 T¨ng tèc ®é ) 0,43 50-70 13 ) 61 4
9 Tèc ®é æn ®Þnh 3 70 50 50 111 5
10 Gi¶m tèc ®é 4 -0,69 70-50 8 8 119 4 s.5 + 4 s.4
11 Tèc ®é æn ®Þnh 5 50 69 69 188 4
12 T¨ng tèc ®é 6 0,43 50-70 13 13 201 4
13 Tèc ®é æn ®Þnh 7 70 50 50 251 5
14 T¨ng tèc ®é 8 0,24 70-100 35 35 286 5
15 Tèc ®é æn ®Þnh (**) 9 100 30 30 316 52
16 T¨ng tèc ®é (**) 10 0,28 100-120 20 20 336 52
17 Tèc ®é æn ®Þnh (**) 11 120 10 20 346 52
18 Gi¶m tèc ®é (**) ) -0,69 120-180 16 ) 362 52
19 Gi¶m tèc ®é (**) ) -1,04 80-50 8 ) 370 52
20 Gi¶m tèc ®é, ) 12 ) 34
li hîp ng¾t ) 1,39 50-0 10 ) 380 K51
21 Kh«ng t¶i 13 20 20 400 PM1
1
PM = hép sè ë sè trung gian ('0'), li hîp ®ãng
K1, K5 = sè 1 hoÆc s« 2 ®−îc gµi, li hîp ng¾t.
2
Çc sè phô cã thÓ ®−îc sö dông theo giíi thiÖu cña nhµ s¶n xuÊt nÕu xe l¾p mét bé truyÒn ®éng cã h¬n 5 sè
55
H×nh D1.3 - Chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn 2) ®Ó thö kiÓu lo¹i 1
56
tcvn 6785 : 2001
4 Chu tr×nh ®« thÞ phô (çc xe cã c«ng suÊt thÊp)
Xem h×nh D1.4 vµ b¶ng D1.4.
Thêi gian %
Ch¹y kh«ng t¶i 20 s 5,0
Ch¹y kh«ng t¶i, xe ®ang chuyÓn ®éng,ly 20 s 5,0
Sang sè 6s 1,5
T¨ng tèc 72 s 18,0
Giai ®äan tèc ®é æn ®Þnh 252 s 63,0
Gi¶m tèc ®é 30 s 7,5
400 s 100%
4.2 Ph©n chia theo dïng hép sè
Ch¹y kh«ng t¶i 20 s 5, 0
Ch¹y kh«ng t¶i,xe ®ang chuyÓn ®éng,ly
hîp ®ãng trªn 1 lÇn phèi hîp 20 s 5,0
Sang sè 6s 1,5
Sè 1 5s 1,3
Sè 2 9s 2,2
Sè 3 8s 2,0
Sè 4 99 s 24,8
Sè 5 233 s 58,2
400 s 100%
4.3. Th«ng tin chung
Tèc ®é trung b×nh trong lóc thö: 59,3 km/h
Thêi gian ch¹y hiÖu qu¶: 400 s
Qu·ng ®−êng lý thuyÕt cña mçi chu tr×nh: 6,594 km
Tèc ®é lín nhÊt: 90 km/h
Gia tèc lín nhÊt: 0,833 m/s2
Gia tèc ©m lín nhÊt: -1,389 m/s2
57
B¶ng D1.4 - Chu tr×nh ®« thÞ phô (xe c«ng suÊt thÊp)(phÇn 2) ®Ó thö kiÓu lo¹i 1
Thêi gian cña

TT Thao t¸c Pha Gia tèc Tèc ®é tõng (s) Thêi gian Sè ®−îc dïng khi hép
thao t¸c (giai ®äan) (m/s2) (km/h) Thao Pha tÝch lòy(s) sè ®iÒu khiÓn b»ng tay
t¸c
1 Kh«ng t¶i 1 20 20 20 K13
2 T¨ng tèc ®é ) 0,83 0-15 5 ) 25 1
3 Thay ®æi sè ) 2 ) 27 -
4 T¨ng tèc ®é ) 0,62 15-35 9 ) 36 2
5 Thay ®æi sè ) 2 2 ) 41 38 -
6 T¨ng tèc ®é ) 0,52 35-30 8 ) 46 3
7 Thay ®æi sè ) 2 ) 48 -
8 T¨ng tèc ®é ) 0,43 50-70 13 ) 61 4
9 Tèc ®é æn ®Þnh 3 70 50 50 111 5
10 Gi¶m tèc ®é 4 -0,69 70-50 8 8 119 4 s.5 + 4 s.4
11 Tèc ®é æn ®Þnh 5 50 69 69 188 4
12 T¨ng tèc ®é 6 0,43 50-70 13 13 201 4
13 Tèc ®é æn ®Þnh 7 70 50 50 251 5
14 T¨ng tèc ®é 8 0,24 70-90 24 24 275 5
15 Tèc ®é æn ®Þnh 9 90 83 83 358 5
16 Gi¶m tèc ®é ) -0,69 90-80 4 ) 362 5
17 Gi¶m tèc ®é ) 10 -1,04 80-50 8 ) 22 370 5
18 Gi¶m tèc ®é ) 1,39 50-00 10 ) 380 K5(3)
19 Kh«ng t¶i 11 20 20 400 PM 3
) 34
)
20
3
PM = hép sè ë sè trung gian ('0'), li hîp ®ãng
K1, K5 = sè 1 hoÆc s« 2 ®−îc cµi, li hîp ng¾t.
58
H×nh D1.4 - Chu tr×nh ®« thÞ phô (xe c«ng suÊt thÊp) (phÇn 2) ®Ó thö kiÓu lo¹i 1
59
tcvn 6785 : 2001
B¨ng thö
1 X¸c ®Þnh mét b¨ng thö cã ®Æc tÝnh t¶i cè ®Þnh
1.1. Giíi thiÖu
Trong tr−êng hîp mµ tæng søc c¶n trªn ®−êng ®i kh«ng thÓ t¸i t¹o ®−îc trªn b¨ng thö ë çc vËn tèc tõ 10
®Õn 100 km/h, th× nªn sö dông 1 b¨ng thö cã çc ®Æc tÝnh ®−îc x¸c ®Þnh d−íi ®©y.
1.2 X¸c ®Þnh
1.2.1 B¨ng thö cã thÓ cã 1 hoÆc 2 con l¨n.
Con l¨n tr−íc ph¶i dÉn ®éng, trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp, çc khèi l−îng qu¸n tÝnh vµ thiÕt bÞ hÊp thô c«ng suÊt.
1.2.2 Mét khi ®· ®Æt t¶i ë 80 km/h b»ng mét trong çc ph−¬ng ph¸p m« t¶ t¹i 3, th× K cã thÓ ®−îc x¸c ®Þnh
tõ P = KV3.
C«ng suÊt ®−îc hÊp thu (Pa) bëi phanh vµ çc ¶nh h−ëng néi ma s¸t cña b¨ng thö do ®Æt tèc ®é chuÈn cña
xe tíi 80 km/h, ph¶i lµ nh− sau:
NÕu V > 12 km/h:
Pa = KV3 ± 5% KV3 ± 5% PV80
(kh«ng bÞ ©m).
NÕu V ≤ 12 km/h:
Pa sÏ n»m trong kho¶ng 0 vµ Pa = K(V12)3 ± 5% K(V12)3 ± 5% PV80, trong ®ã K lµ 1 ®Æc tÝnh cña b¨ng thö vµ
PV80 lµ c«ng suÊt ®−îc hÊp thô ë 80 km/h.
2 Ph−¬ng ph¸p hiÖu chuÈn b¨ng thö
2.1 Giíi thiÖu
Phô b¶n nµy m« t¶ ph−¬ng ph¸p ®−îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh c«ng suÊt ®−îc hÊp thô bëi 1 phanh ®Ó ®o c«ng
suÊt. C«ng suÊt ®−îc hÊp thô bao gåm c«ng suÊt ®−îc hÊp thô bëi ¶nh h−ëng ma s¸t vµ c«ng suÊt ®−îc
hÊp thu bëi thiÕt bÞ hÊp thô c«ng suÊt.
B¨ng thö ®−îc vËn hµnh v−ît qu¸ kháang ®o çc tèc ®é thö. Sau ®ã thiÕt bÞ ®−îc dïng ®Ó khëi ®éng b¨ng
thö bÞ ng¾t: tèc ®é quay cña con l¨n bÞ ®éng gi¶m xuèng.
§éng n¨ng cña çc con l¨n bÞ tiªu hao bëi bé phËn hÊp thô c«ng suÊt vµ çc ¶nh h−ëng ma s¸t. Ph−¬ng
ph¸p nµy kh«ng quan t©m nhiÒu ®Õn çc thay ®æi trong çc ¶nh h−ëng néi ma s¸t cña con l¨n g©y ra bëi çc
con l¨n khi cã hay kh«ng cã xe. Çc ¶nh h−ëng ma s¸t cña con l¨n phÝa sau ph¶i kh«ng ®−îc quan t©m v×
nã hoµn toµn tù do.
2.2 HiÖu chuÈn ®ång hå chØ b¸o c«ng suÊt ë 80 km/h nh− mét hµm sè cña c«ng suÊt hÊp thô
60
tcvn 6785 : 2001
Ph¶i sö dông qui tr×nh sau ®©y (xem h×nh D2.1).
2.2.1 §o tèc ®é quay cña con l¨n nÕu ch−a ®o. Cã thÓ dïng mét b¸nh xe thø 5, mét dông cô ®Õm vßng
quay hoÆc mét vµi ph−¬ng ph¸p kh¸c.
2.2.2 §Æt xe lªn b¨ng thö hoÆc b»ng mét ph−¬ng ph¸p nµo ®ã ®Ó khëi ®éng b¨ng thö
2.2.3 Dïng b¸nh ®µ hoÆc bÊt kú hÖ thèng m« pháng qu¸n tÝnh nµo kh¸c ®èi víi lo¹i qu¸n tÝnh cô thÓ ®ang
sö dông.
2.2.4 Cho b¨ng thö ch¹y ®Õn tèc ®é 80 km/h.
2.2.5 Ghi l¹i gi¸ trÞ ®o c«ng suÊt (Pi).
2.2.6 Cho b¨ng thö ch¹y tíi tèc ®é 90 km/h.
Tèc ®é
H×nh D2.1 - S¬ ®å minh häa c«ng suÊt hÊp thô bëi b¨ng thö
2.2.7 Ng¾t thiÕt bÞ khëi ®éng khái b¨ng thö .
2.2.8 Ghi l¹i thêi gian ®· dïng khi b¨ng thö chuyÓn tõ tèc ®é 85km/h xuèng tèc ®é 75km/h.
2.2.9 §Æt thiÕt bÞ hÊp thô c«ng suÊt ë mét møc kh¸c.
2.2.10 Ph¶i lÆp l¹i ®ñ çc yªu cÇu nªu t¹i 2.2.4. ®Õn 2.2.9. ë trªn ®Ó kh¶o s¸t hÕt kháang ®o çc c«ng suÊt
trªn ®−êng ®−îc sö dông.
61
tcvn 6785 : 2001
2.2.11. Sö dông c«ng thøc sau ®Ó tÝnh to¸n c«ng suÊt ®−îc hÊp thô:
M 1 ( V 1 2 − V 22 )
P a
=
2000 t
Trong ®ã:
Pa - c«ng suÊt ®−îc hÊp thô kW,
M1 - qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng kg (kh«ng tÝnh ¶nh h−ëng qu¸n tÝnh cña con l¨n tù do phÝa
sau),
V1 - tèc ®é ban ®Çu m/s (85 km/h = 23,61 m/s),
V2 - tèc ®é cuèi m/s (75 km/h = 20,83 m/s),
t - thêi gian con l¨n cÇn ®Ó gi¶m tõ 85 xuèng 75 km/h.
2.2.12 H×nh D2.2 chØ râ mèi t−¬ng quan gi÷a c«ng suÊt chØ thÞ ë 80 km/h d−íi d¹ng c«ng suÊt ®−îc hÊp thô
ë 80 km/h.
2.2.13 Çc yªu cÇu nªu t¹i 2.2.3. ®Õn 2.2.12. cña phô lôc D2 nµy ph¶i ®−îc lÆp l¹i ®èi víi tÊt c¶ çc lo¹i
qu¸n tÝnh ph¶i sö dông
2.3 HiÖu chuÈn ®ång hå chØ b¸o c«ng suÊt nh− mét hµm sè cña c«ng suÊt hÊp thô ®èi víi çc
tèc ®é kh¸c nhau
Çc qui tr×nh m« t¶ t¹i D2.2. ë trªn ph¶i ®−îc lÆp l¹i th−êng xuyªn, khi cÇn thiÕt, ®èi víi çc tèc ®é ®−îc
chän.
kW
C«ng suÊt Pi
chØ thÞ (P) 3,00
2,00
1,00
kW
1,00 2,00 3,00 4,00 C«ng suÊt hÊp thô (Pa)
H×nh D2.2 - Quan hÖ gi÷a c«ng suÊt chØ thÞ vµ c«ng suÊt ®−îc hÊp thô ë 80 km/h
2.4. KiÓm tra ®−êng ®Æc tÝnh hÊp thô c«ng suÊt cña b¨ng thö do chØnh ®Æt chuÈn ë tèc ®é 80
km/h
2.4.1 §Æt xe lªn trªn b¨ng thö hoÆc b»ng mét ph−¬ng ph¸p nµo ®ã ®Ó khëi ®éng b¨ng thö
62
tcvn 6785 : 2001
2.4.2 §iÒu chØnh b¨ng thö ®èi víi c«ng suÊt ®−îc hÊp thô (Pa) ë 80 km/h.
2.4.3 Ghi l¹i c«ng suÊt ®−îc hÊp thô ë 100, 80, 60, 40 vµ 20 km/h.
2.4.4 VÏ ®−êng cong Pa (V) vµ kiÓm tra l¹i xem nã cã t−¬ng øng çc yªu cÇu t¹i 2.1.2.2. cña phô lôc D2
nµy hay kh«ng.
2.4.5 LÆp l¹i qui tr×nh nªu t¹i 2.4.1. ®Õn 2.4.4. ë trªn ®èi víi çc gi¸ trÞ kh¸c cña c«ng suÊt Pa ë 80 km/h vµ
®èi víi çc gi¸ trÞ qu¸n tÝnh kh¸c.
2.5 Ph¶i sö dông cïng mét qui tr×nh ®Ó hiÖu chuÈn lùc hoÆc m« men xo¾n.
3 ChØnh ®Æt b¨ng thö
3. 1 Ph−¬ng ph¸p ch©n kh«ng
3.1.1 Giíi thiÖu
§©y kh«ng ph¶i lµ ph−¬ng ph¸p ®−îc −a dïng vµ chØ nªn sö dông cho çc b¨ng thö cã d¹ng ®Æc tÝnh t¶i cè
®Þnh ®Ó x¸c ®Þnh viÖc ®Æt t¶i ë 80 km/h vµ kh«ng ®−îc sö dông cho çc xe l¾p ®éng c¬ tù ch¸y .
3.1.2 Dông cô thö
§é ch©n kh«ng (hoÆc ¸p suÊt tuyÖt ®èi ) trong èng n¹p cña xe ph¶i ®−îc ®o víi ®é chÝnh x¸c ± 0,25 kPa.
CÇn ghi l¹i gi¸ trÞ ®o ®−îc nµy liªn tôc hoÆc vµo nh÷ng thêi ®iÓm çch nhau kh«ng qu¸ 1 s. Tèc ®é ph¶i ®−îc
ghi l¹i liªn tôc víi ®é chÝnh x¸c lµ ± 0,4 km/h.
3.1.3 Thö trªn ®−êng
3.1.3.1 Ph¶i ®¶m b¶o tháa m·n çc yªu cÇu cña ®iÒu 4. phô lôc D3.
3.1.3.2. Ch¹y xe víi tèc ®é æn ®Þnh 80 km/h, ghi l¹i tèc ®é vµ ®é ch©n kh«ng (hoÆc ¸p suÊt tuyÖt ®èi) theo
çc yªu cÇu cña 3.1.2 ë trªn.
3.1.3.3. LÆp l¹i qui tr×nh ®Ò ra t¹i 3.1.3.2. ë trªn ba lÇn trong mçi chiÒu. TÊt c¶ 6 lÇn ch¹y ph¶i ®−îc hoµn
thµnh trong vßng 4 giê.
3.1.4. Rót gän sè liÖu vµ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸
3.1.4.1 Xem xÐt l¹i çc kÕt qu¶ thu ®−îc theo 3.1.3.2. vµ 3.1.3.3. (tèc ®é kh«ng ®−îc d−íi 49,5 km/h hoÆc
trªn 50,5 km/h trong h¬n 1 s). §èi víi mçi lÇn ch¹y, ph¶i ®äc møc ch©n kh«ng sau mçi gi©y, tÝnh to¸n ®é
ch©n kh«ng trung b×nh (v) vµ ®é lÖch chuÈn (s). ViÖc tÝnh to¸n nµy ph¶i bao gåm Ýt nhÊt lµ 10 lÇn ®äc gi¸ trÞ
®é ch©n kh«ng.
3.1.4.2 §é lÖch chuÈn kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 10% gi¸ trÞ trung b×nh (v) cho mçi lÇn ch¹y.
3.1.4.3 TÝnh gi¸ trÞ trung b×nh (v) cho 6 lÇn ch¹y (3 lÇn ch¹y cho mçi h−íng).
3.1.5 ChØnh ®Æt b¨ng thö
3.1.5.1 ChuÈn bÞ
63
tcvn 6785 : 2001
TiÕn hµnh çc b−íc theo quy ®Þnh nªu t¹i 5.1.2.2.1. ®Õn 5.1.2.2.4. cña phô lôc D3 phô lôc nµy.
3.1.5.2 ChØnh ®Æt t¶i
Sau khi lµm nãng m¸y, cho xe ch¹y v¬Ý tèc ®é æn ®Þnh 80 km/h vµ ®iÒu chØnh t¶i cña b¨ng thö ®Ó t¹o ra gi¸
trÞ ch©n kh«ng trung b×nh phï hîp víi çc ®iÒu kiÖn t¹i 3.1.4.3 ë trªn. §é lÖch cña sè ®o nµy kh«ng ®−îc lín
h¬n 0,25 kPa. Çc dông cô ®−îc sö dông ph¶i gièng víi çcdông cô ®−îc sö dông cho viÖc thö trªn ®−êng.
3.2 Çc ph−¬ng ph¸p chØnh ®Æt kh¸c
Cã thÓ thùc hiÖn viÖc chØnh ®Æt b¨ng thö ë tèc ®é kh«ng ®æi 80 km/h theo çc yªu cÇu cña phô lôc D3.
3.3 Ph−¬ng ph¸p thay thÕ
Víi sù ®ång ý cña nhµ s¶n suÊt, cã thÓ sö dông ph−¬ng ph¸p sau ®©y:
3.3.1 Phanh ®−îc ®iÒu chØnh sao cho cã thÓ hÊp thô ®−îc c«ng suÊt sö dông ë b¸nh xe chñ ®éng víi tèc ®é
kh«ng ®æi 80 km/h phï hîp víi çc gi¸ trÞ trong b¶ng D2.1 sau
B¶ng D2.1 - C«ng suÊt hÊp thô
Khèi l−îng chuÈn cña xe: RM C«ng suÊt ®−îc hÊp thô bëi b¨ng thö : Pa
(kW)
(kg)
RW ≤ 750 4,7
750 < RW ≤ 850 5,1
850 < RW ≤ 1 020 5,6
1 020 < RW ≤ 1 250 6,3
1 250 < RW ≤ 1 470 7,0
1 470 < RW ≤ 1 700 7,5
1 700 < RW ≤ 1 930 8,1
1 930 < RW ≤ 2 150 8,6
2 150 < RW ≤ 2 380 9,0
2 380< RW ≤ 2 610 9,4
2 610 < RW 9,8
3.3.2 Trong tr−êng hîp çc xe, trõ « t« con, cã khèi l−îng chuÈn trªn 1.700 kg, hoÆc çc xe cã tÊt c¶ çc
b¸nh xe lu«n lµ çc b¸nh chñ ®éng, th× çc gi¸ trÞ c«ng suÊt ®−îc nªu trong b¶ng D2.1 t¹i 3.3.1. ph¶i nh©n
víi hÖ sè 1,3.
64
tcvn 6785 : 2001
Søc c¶n chuyÓn ®éng cña xe - Ph−¬ng ph¸p ®o trªn ®−êng
- M« pháng trªn mét b¨ng thö
1 Môc ®Ých cña çc ph−¬ng ph¸p
Môc ®Ých cña çc ph−¬ng ph¸p ®−îc x¸c ®Þnh d−íi ®©y lµ ®Ó ®o søc c¶n chuyÓn ®éng cña xe khi ®¹t ®−îc
tèc ®é æn ®Þnh trªn ®−êng ®i vµ ®Ó m« pháng søc c¶n nµy trªn b¨ng thö, theo çc ®iÒu kiÖn ®Ò ra t¹i D.4.1.
2 Quy ®Þnh vÒ ®−êng ch¹y
§−êng ch¹y ph¶i b»ng ph¼ng vµ ®ñ dµi ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ®−îc çc phÐp ®o quy ®Þnh d−íi ®©y. §é dèc
ph¶i kh«ng ®æi víi sai sè ± 0,1% vµ kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 1,5%.
3 Çc ®iÒu kiÖn khÝ quyÓn
3.1 Giã
Tèc ®é giã quy dÞnh trung b×nh ph¶i d−íi 3 m/s víi tèc ®é cao nhÊt d−íi 5 m/s. H¬n thÕ n÷a, thµnh phÇn
vect¬ tèc ®é giã c¾t ngang qua ®−êng thö ph¶i d−íi 2 m/s. §iÓm ®o tèc ®é giã ph¶i cao h¬n mÆt ®−êng 0,7
m.
3.2 §é Èm
§−êng ph¶i kh«
3.3 NhiÖt ®é - ¸p suÊt
MËt ®é kh«ng khÝ t¹i thêi ®iÓm thö kh«ng ®−îc sai lÖch qóa ± 7,5% so víi çc ®iÒu kiÖn chuÈn, P = 100 kPa
vµ T = 293,2 K.
4 ChuÈn bÞ xe
4.1 Ch¹y rµ
Xe ph¶i ë trong ®iÒu kiÖn vËn hµnh b×nh th−êng vµ ®· ®iÒu chØnh sau khi ®· ®−îc ch¹y rµ Ýt nhÊt 3000 km.
Çc lèp xe còng ph¶i ®−îc ch¹y thö cïng thêi gian nh− xe hoÆc cã ®é s©u hoa lèp (ta l«ng) trong kho¶ng 90
vµ 50% ®é s©u hoa lèp ban ®Çu.
4.2 KiÓm tra
Çc kiÓm tra sau ph¶i ®−îc thùc hiÖn theo çc quy ®Þnh kü thuËt ®èi víi viÖc sö dông cña nhµ s¶n xuÊt:
B¸nh xe, vµnh, lèp (nh·n, kiÓu, ¸p suÊt),
H×nh häc cÇu tr−íc xe,
§iÒu chØnh phanh (lo¹i bá lùc kÐo thªm),
B«i tr¬n çc cÇu tr−íc vµ sau cña xe,
65
tcvn 6785 : 2001
§iÒu chØnh hÖ thèng treo vµ sù th¨ng b»ng cña xe,v.v...
4.3 ChuÈn bÞ thö
4.3.1 Xe ph¶i ®−îc chÊt t¶i theo khèi l−îng chuÈn cña nã. Møc th¨ng b»ng xe ph¶i lµ møc ®¹t ®−îc khi mµ
träng t©m cña t¶i n»m ë gi÷a çc ®iÓm "R" cña çc ghÕ tr−íc s¸t thµnh xe vµ trªn 1 ®−êng th¼ng ®i qua çc
®iÓm ®ã.
4.3.2 Trong tr−êng hîp thö trªn ®−êng, çc cöa xe ph¶i ®−îc ®ãng l¹i. Çc hÖ thèng ®iÒu hßa kh«ng khÝ, hÖ
thèng ®Ìn, v.v...ph¶i ë tr¹ng th¸i kh«ng vËn hµnh.
4.3.3 Xe ph¶i s¹ch
4.3.4 Ngay tr−íc lóc thö, lµm nãng xe tíi nhiÖt ®é vËn hµnh quy ®Þnh b»ng çch thÝch hîp.
5 Çc ph−¬ng ph¸p
5.1 Sù thay ®æi n¨ng l−îng trong ph−¬ng ph¸p ch¹y ®µ gi¶m tèc (coast - down)
5.1.1 Trªn ®−êng
5.1.1.1 Trang bÞ thö vµ çc sai sè
Sai sè ®o thêi gian ph¶i d−íi 0,1 s.
Sai sè ®o tèc ®é ph¶i d−íi 2%
5.1.1.2 Qui tr×nh thö
5.1.1.2.1 T¨ng tèc ®é cña xe lªn tíi tèc ®é lín h¬n tèc ®é thö ®−îc chän (V) mét gi¸ trÞ 10 km/h.
5.1.1.2.2 §Æt hép sè ë vÞ trÝ sè '0'.
5.1.1.2.3 §o thêi gian (t) cÇn cho xe gi¶m tèc ®é tõ
V2 = V + ∆V km/h xuèng V1 = V - ∆V km/h, trong ®ã ∆V ≤ 5 km/h.
5.1.1.2.4 TiÕn hµnh còng phÐp thö ®ã theo chiÒu ng−îc l¹i: t2.
5.1.1.2.5 TÝnh T trung b×nh cña 2 thêi gian t1 vµ t2.
5.1.1.2.6 LÆp l¹i çc phÐp thö nµy vµi lÇn ®Ó cã ®é chÝnh x¸c thèng kª (p) cña gi¸ trÞ trung b×nh:
n
1
T =
n
∑T
i =1
i
T nhá h¬n hoÆc b»ng 2% (p ≤ 2%)
66
tcvn 6785 : 2001
ts 100
p = .
n T
§é chÝnh x¸c thèng kª (p) ®−îc x¸c ®Þnh bëi:
Trong ®ã:
t - hÖ sè ®−îc cho trong b¶ng D3.1 d−íi ®©y,
s - ®é lÖch chuÈn,
n - sè lÇn thö
B¶ng D3.1
n 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
t 3,2 2,8 2,6 2,5 2,4 2,3 2,3 2,2 2,2 2,2 2,2 2,2
1/√n 1,6 1,25 1,06 0,94 0,85 0,77 0,73 0,66 0,64 0,61 0,59 0,57
(T i − T )
2
n
S = ∑
i=1 n − 1
5.1.1.2.7 TÝnh to¸n c«ng suÊt theo c«ng thøc sau:
M × V × ∆v
P =
500 T
Trong ®ã:
P - ®−îc biÓu thÞ b»ng kW,
v - Tèc ®é thö, m/s
∆v - sai lÖch tèc ®é so víi v, m/s.
M - khèi l−îng chuÈn, kg,
T - thêi gian, gi©y (s).
5.1.2 Trªn b¨ng thö
67
tcvn 6785 : 2001
5.1.2.1 ThiÕt bÞ ®o vµ ®é chÝnh x¸c
ThiÕt bÞ ®o ph¶i gièng thiÕt bÞ ®o trong thö trªn ®−êng.
5.1.2.2.1 §Æt xe lªn b¨ng thö
5.1.2.2.2 §iÒu chØnh ¸p suÊt lèp (nguéi) cña çc b¸nh xe chñ ®éng theo yªu cÇu cña b¨ng thö .
5.1.2.2.3 §iÒu chØnh qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng cña b¨ng thö .
5.1.2.2.4 Lµm Êm xe vµ b¨ng thö tíi nhiÖt ®é vËn hµnh b»ng mét çch thÝch hîp.
5.1.2.2.5 Thùc hiÖn çc thao t¸c quy ®Þnh t¹i 5.1.1.2. (trõ 5.1.1.2.4. vµ 5.1.1.2.5.), thay M b»ng I trong c«ng
thøc t¹i 5.1.1.2.7.
5.1.2.2.6 §iÒu chØnh sù chØnh ®Æt phanh ®Ó ®¸p øng yªu cÇu t¹i D.4.1.4.1. cña phô lôc D nµy.
5.2 Ph−¬ng ph¸p ®o m«men xo¾n ë tèc ®é kh«ng ®æi
5.2.1.1 ThiÕt bÞ ®o vµ sai sè
ViÖc ®o m«men xo¾n ph¶i ®−îc thùc hiÖn víi mét thiÕt bÞ ®o phï hîp cã ®é chÝnh x¸c tíi 2%.
§o tèc ®é ph¶i cã ®é chÝnh x¸c tíi 2%.
5.2.1.2. Qui tr×nh thö
5.2.1.2.1 Cho xe ch¹y tíi tèc ®é æn ®Þnh chän tr−íc V.
5.2.1.2.2 Ghi l¹i m«men xo¾n C(t) vµ tèc ®é sau Ýt nhÊt 10 s b»ng thiÕt bÞ lo¹i 1000 tháa m·n tiªu chuÈn ISO
970.
5.2.1.2.3 Çc kh¸c biÖt cña m« men xo¾n C(t) vµ tèc ®é t−¬ng ®èi víi thêi gian kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 5% ®èi
víi mçi gi©y cña giai ®äan ®o.
1 ∆ t
C t1
=
∆ t ∫ t
C ( t ) dt
5.2.1.2.4 M«men xo¾n Ct1 lµ m«men xo¾n trung b×nh rót ra tõ c«ng thøc sau:
5.2.1.2.5 TiÕn hµnh thö theo chiÒu ng−îc l¹i, tøc lµ Ct2.
5.2.1.2.6 X¸c ®Þnh gi¸ trÞ trung b×nh cña 2 m« men xo¾n Ct1 vµ Ct2, tøc lµ Ct.
5.2.2 Trªn b¨ng thö
5.2.2.1 ThiÕt bÞ ®o vµ ®é chÝnh x¸c
ThiÕt bÞ ®o ®−îc sö dông ph¶i gièng nh− khi thö trªn ®−êng.
68
tcvn 6785 : 2001
5.2.2.2.1 Thùc hiÖn çc thao t¸c theo m« t¶ t¹i 5.1.2.2.1. ®Õn 5.1.2.2.4. ë trªn.
5.2.2.2.2 Thùc hiÖn çc thao t¸c theo m« t¶ t¹i 5.2.1.2.1. ®Õn 5.2.1.2.4. ë trªn.
5.2.2.2.3 §iÒu chØnh chØnh ®Æt phanh ®¸p øng çc yªu cÇu cña D.4.1.4.1.
5.3 M«men xo¾n tÝch ph©n trªn m« h×nh ch¹y thay ®æi
5.3.1 §©y lµ ph−¬ng ph¸p kh«ng b¾t buéc hç trî cho ph−¬ng ph¸p tèc ®é kh«ng ®æi m« t¶ t¹i 5.2. ë trªn.
5.3.2 Trong qui tr×nh ®éng lùc häc nµy, gi¸ trÞ m«men xo¾n trung b×nh M ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh. §iÒu nµy cã
®−îc b»ng çch tÝch ph©n çc gi¸ trÞ m«men xo¾n thùc theo thêi gian vËn hµnh xe thö víi 1 chu tr×nh ch¹y
®· x¸c ®Þnh. Sau ®ã chia m« men tÝch ph©n nµy cho hiÖu sè thêi gian.
1 t2
M =
t2 − t1 ∫ t1
M ( t ) dt
KÕt qu¶ lµ:
víi M(t) > 0

M ®−îc tÝnh theo 6 kÕt qu¶.
Tèc ®é lÊy mÉu cña M nªn nhá h¬n 2 mÉu trªn gi©y.
5.3.3 ChØnh ®Æt b¨ng thö
§Æt t¶i cho b¨ng thö theo ph−¬ng ph¸p m« t¶ t¹i 5.2. NÕu M cña b¨ng thö kh«ng khíp víi M thö trªn ®−êng,
th× ph¶i ®iÒu chØnh chÕ ®é qu¸n tÝnh phanh cho ®Õn khi çc gi¸ trÞ n»m trong kho¶ng ± 5%.
Chó ý - Cã thÓ sö dông ph−¬ng ph¸p nµy cho çc b¨ng thö cã m« pháng qu¸n tÝnh ®iÖn hoÆc cã sù vi
chØnh.
5.3.4 ChuÈn cø chÊp nhËn
§é lÖch chuÈn cña 6 lÇn ®o kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 2% gi¸ trÞ trung b×nh.
5.4 Ph−¬ng ph¸p ®o gi¶m tèc b»ng bÖ con quay håi chuyÓn
Sai sè ®o tèc ®é ph¶i nhá h¬n 2%
Sai sè ®o sù gi¶m tèc ®é ph¶i nhá h¬n 1%
Sai sè ®o ®é dèc ®−êng ph¶i nhá h¬n 1%
69
tcvn 6785 : 2001
Sai sè ®o thêi gian ph¶i nhá h¬n 0,1 s
Møc th¨ng b»ng cña xe ph¶i ®−îc ®o trªn 1 mÆt nÒn n»m ngang chuÈn; cã thÓ chÊp nhËn ®−êng cã ®é dèc
(α1) nh− mét gi¶i ph¸p thay thÕ.
5.4.1.2.1 T¨ng tèc ®é xe tíi tèc ®é lín h¬n tèc ®é thö ®−îc chän V lµ 5 km/h.
5.4.1.2.2 Ghi l¹i sù gi¶m tèc ®é gi÷a V + 0,5 km/h vµ V - 0.5 km/h.
1 t
γ 1 =
t ∫ 0
γ 1 ( t ) dt − ( g sin α 1 )
5.4.1.2.3 TÝnh to¸n sù gi¶m tèc ®é trung b×nh ph©n phèi theo tèc ®é v b»ng c«ng thøc:
Trong ®ã:
γ1 - gi¸ trÞ gi¶m tèc trung b×nh ë tèc ®é v trªn mét chiÒu cña ®−êng.
t- Thêi gian gi÷a v + 0,5 km/h vµ v - 0,5 km/h,
γ1(t) - sù gi¶m tèc ghi ®−îc theo thêi gian,
g- 9,81 ms-2.
5.4.1.2.4 TiÕn hµnh cïng phÐp thö ®ã nh−ng theo chiÒu kh¸c: γ2 .
γ1 + γ 2
Γ1 = 2
5.4.1.2.5 TÝnh trÞ sè trung b×nh cho lÇn thö thø i
5.4.1.2.6 Thùc hiÖn ®ñ sè phÐp thö nh− m« t¶ t¹i 5.1.1.2.6., thay T b»ng Γ trong ®ã
n
1
Γ =
n
∑
i=1
Γi
5.4.1.2.7 TÝnh to¸n lùc trung b×nh ®−îc hÊp thu F = M⋅Γ.
Trong ®ã:
M - khèi l−îng chuÈn cña xe, kg.
Γ - sù gi¶m tèc trung b×nh ®−îc tÝnh tr−íc ®ã.
5.4.2 Ph−¬ng ph¸p b¨ng thö
70
tcvn 6785 : 2001
Ph¶i sö dông thiÕt bÞ ®o cña b¶n th©n b¨ng thö nh− x¸c ®Þnh t¹i 2, phô lôc D2.
5.4.2.2.1. §iÒu chØnh lùc trªn vµnh b¸nh xe ë tèc ®é æn ®Þnh
Trªn b¨ng thö , tæng lùc c¶n lµ lo¹i:
(F tæng) = (FchØ b¸o ) + (Fcon l¨n trôc chñ ®éng), víi
(Ftæng) = (F®−êng),
(FchØ b¸o) = (F®−êng) - (Fcon l¨n trôc chñ ®éng),
Trong ®ã:
(FchØ b¸o) lµ sè ®o lùc trªn thiÕt bÞ ®o lùc cña b¨ng thö ,
(F®−êng) ®· biÕt,
(Fcon l¨n trôc chñ ®éng) cã thÓ lµ:
- §−îc ®o trªn b¨ng thö cã kh¶ n¨ng ho¹t ®éng nh− 1 m¸y ph¸t.
Xe thö, cã hép sè ®Ó ë sè 0, ®−îc dÉn ®éng bëi b¨ng thö ë tèc ®é thö; sau ®ã lùc c¶n l¨n cña trôc
chñ ®éng ®−îc ®o trªn thiÕt bÞ chØ b¸o cña b¨ng thö ;
- §−îc x¸c ®Þnh trªn b¨ng thö kh«ng cã kh¶ n¨ng ho¹t ®éng nh− mét m¸y ph¸t.
- §èi víi b¨ng thö cã 2 con l¨n, gi¸ trÞ RR lµ gi¸ trÞ ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc trªn ®−êng.
- §èi víi çc b¨ng thö cã mét con l¨n, gi¸ trÞ RR lµ gi¸ trÞ ®−îc x¸c ®Þnh trªn ®−êng nh©n víi
mét hÖ sè (R), hÖ sè nµy b»ng tû sè gi÷a khèi l−îng cÇu chñ ®éng vµ khèi l−îng tßan bé xe.
Chó ý - RR cã ®−îc tõ ®−êng cong: F = f(v).
5.4.2.2.2 HiÖu chuÈn ®ång hå chØ b¸o lùc ®èi víi tèc ®é ®· chän nh− x¸c ®Þnh trong phô lôc D2.
5.4.2.2.3 Thùc hiÖn çc thao t¸c gièng nh− trong 5.1.2.2.1. ®Õn 5.1.2.2.4. ë trªn.
5.4.2.2.4 §Æt lùc FA = F - FR trªn ®ång hå chØ b¸o lùc ®èi víi tèc ®é ®· chän.
5.4.2.2.5 TiÕn hµnh ®ñ sè l−îng phÐp thö nh− chØ ra t¹i 5.1.1.2.6. ë trªn, thay T b»ng FA.
71
tcvn 6785 : 2001
KiÓm tra çc qu¸n tÝnh kh«ng ph¶i lµ qu¸n tÝnh c¬
1 Môc ®Ých
Ph−¬ng ph¸p m« t¶ trong phô b¶n nµy cã thÓ gióp kiÓm tra qu¸n tÝnh tæng m« pháng cña b¨ng thö cã ®−îc
thùc hiÖn tèt trong giai ®o¹n ho¹t ®éng cña chu tr×nh vËn hµnh hay kh«ng.
2 Nguyªn lý
2.1 LËp çc ph−¬ng tr×nh tÝnh tãan
V× b¨ng thö phô thuéc vµo çc thay ®æi tèc ®é quay cña (çc) con l¨n, cho nªn lùc ë bÒ mÆt (çc) con l¨n cã
thÓ ®−îc biÓu thÞ b»ng c«ng thøc:
F = l. γ = lM γ + F1
Trong ®ã:
F = lùc ë bÒ mÆt (çc) con l¨n,
l = qu¸n tÝnh tæng cña b¨ng thö (qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng cña xe: xem b¶ng D1.),
lM = qu¸n tÝnh çc khèi l−îng c¬ khÝ cña b¨ng thö ,
γ = gia tèc tiÕp tuyÕn ë bÒ mÆt con l¨n,
F1= lùc qu¸n tÝnh.
Chó ý: khi dïng c«ng thøc nµy ph¶i l−u ý tíi çc b¨ng thö cã l¾p bé m« pháng qu¸n tÝnh c¬ khÝ.
F1
I = I +
M
γ
Khi ®ã qu¸n tÝnh tæng ®−îc biÓu thÞ nh− sau:
Trong ®ã:
IM cã thÓ ®−îc tÝnh to¸n hoÆc ®o b»ng çc ph−¬ng ph¸p hay ®−îc dïng,
F1 co thÓ ®o ®−îc trªn b¨ng thö ,
γ cã thÓ tÝnh ®−îc tõ tèc ®é trªn bÒ mÆt cña çc con l¨n.
Qu¸n tÝnh tæng (I) ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh trong mét phÐp thö t¨ng tèc hoÆc gi¶m tèc víi çc gi¸ trÞ
cao h¬n hoÆc b»ng çc gi¸ trÞ thu ®−îc trong 1 chu tr×nh vËn hµnh.
2.2 Yªu cÇu kü thuËt ®èi víi tÝnh to¸n qu¸n tÝnh tæng
Çc ph−¬ng ph¸p thö vµ tÝnh to¸n ph¶i cã kh¶ n¨ng x¸c ®Þnh qu¸n tÝnh tæng I víi mét sai sè t−¬ng ®èi (∆ I/I)
d−íi 2%.
72
tcvn 6785 : 2001
3 Yªu cÇu kü thuËt
3.1 Khèi l−îng cña qu¸n tÝnh tæng m« pháng I ph¶i b»ng gi¸ trÞ lý thuyÕt cña qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng (xem
D.5.1. phô lôc D) n»m trong çc giíi h¹n sau:
3.1.1 ± 5% gi¸ trÞ lý thuyÕt cho mçi gi¸ trÞ tøc thêi;
3.1.2 ± 2% gi¸ trÞ lý thuyÕt cho gi¸ trÞ trung b×nh tÝnh tãan ®−îc ®èi víi mçi chuçi chu tr×nh.
3.2 Giíi h¹n cho trong 3.1.1. ®−îc n©ng lªn tíi ± 50% cho mçi gi©y khi b¾t ®Çu, vµ cho çc xe cã bé
truyÒn ®éng ®iÒu khiÓn b»ng tay, cho 2 gi©y trong qu¸ tr×nh sang sè.
4 Qui tr×nh kiÓm tra
4.1 ViÖc kiÓm tra ®−îc thùc hiÖn trong mçi phÐp thö suèt c¶ chu tr×nh nh− x¸c ®Þnh trong D.2.1. phô lôc D
nµy.
4.2 Tuy nhiªn, nÕu ®¸p øng ®−îc çc yªu cÇu nªu t¹i 3, víi çc gia tèc tøc thêi Ýt nhÊt lín h¬n hoÆc nhá h¬n
3 lÇn çc gi¸ trÞ thu ®−îc trong çc chuçi chu tr×nh lý thuyÕt, th× viÖc kiÓm tra nh− m« t¶ ë trªn sÏ lµ kh«ng
cÇn thiÕt.
5 Chó ý vÒ mÆt kü thuËt
Gi¶i thÝch viÖc lËp çc c«ng thøc tÝnh tãan.
5.1 C©n b»ng çc lùc trªn ®−êng :
dθ1 dθ 2
CR= k1Jr1 + k2Jr2 + k3Mγr1 + k3Fsr1
dt dt
5.2 C©n b»ng çc lùc trªn b¨ng thö cã çc qu¸n tÝnh m« pháng c¬ khÝ:
dWm
JRm
dθ 1 dt
Cm = k 1 Jr 1 + k 3 r1 + k 3 F s r1
dt Rm
dθ 1
= k 1 Jr 1 + k 3 I γ r1 + k 3 F s r1
dt
73
tcvn 6785 : 2001
5.3 C©n b»ng çc lùc cña b¨ng thö cã çc qu¸n tÝnh m« pháng kh«ng c¬ khÝ:
dWe
J Re
dθ 1 dt r + C 1 r ) + k F r
Ce = k 1 Jr1 + k3 ( 1 1 3 s 1
dt Re Re
dθ 1
= k 1 Jr1 + k 3 ( I m γ + F1 ) + k 3 F s r1
dt
Trong çc c«ng thøc nµy:
CR - m«men xo¾n ®éng c¬ trªn ®−êng,
Cm - m«men xo¾n ®éng c¬ trªn b¨ng thö cã çc qu¸n tÝnh m« pháng c¬ häc,
Ce - m«men xo¾n ®éng c¬ trªn b¨ng thö cã qu¸n tÝnh m« pháng ®iÖn,
Jr1 - m«men qu¸n tÝnh cña bé truyÒn ®éng cña xe quy vÒ çc b¸nh xe chñ ®éng,
Jr2 - m«men qu¸n tÝnh cña çc b¸nh xe bÞ ®éng,
JRm - m«men qu¸n tÝnh cña b¨ng thö cã qu¸n tÝnh m« pháng c¬ khÝ,
JRe - m«men qu¸n tÝnh c¬ häc cña b¨ng thö cã qu¸n tÝnh m« pháng ®iÖn,
M - khèi l−îng cña xe trªn ®−êng,
I - qu¸n tÝnh t−¬ng ®−¬ng cña b¨ng thö cã qu¸n tÝnh m« pháng c¬ khÝ,
IM - qu¸n tÝnh c¬ häc cña b¨ng thö cã çc qu¸n tÝnh m« pháng ®iÖn,
Fs - hîp lùc ë tèc ®é æn ®Þnh,
C1 - m«men xo¾n tæng hîp do çc qu¸n tÝnh m« pháng ®iÖn,
F1 - hîp lùc do çc qu¸n tÝnh m« pháng ®iÖn,
dθ1 - gia tèc gãc cña çc b¸nh xe chñ ®éng,
dt
dθ2 - gia tèc gãc cña çc b¸nh xe bÞ ®éng,

dt
dWm - gia tèc gãc cña b¨ng thö c¬ khÝ,
dt
dWe - gia tèc gãc cña çc b¨ng thö ®iÖn,
dt
γ - gia tèc th¼ng,
74
tcvn 6785 : 2001
r1 - b¸n kÝnh khi cã t¶i cña çc b¸nh xe chñ ®éng,
r2 - b¸n kÝnh khi cã t¶i cña çc b¸nh xe bÞ ®éng,
Rm - b¸n kÝnh çc con l¨n cña b¨ng thö c¬ khÝ,
Re - b¸n kÝnh çc con l¨n cña b¨ng thö ®iÖn,
k1 - hÖ sè phô thuéc vµo tû sè truyÒn gi¶m tèc vµ çc qu¸n tÝnh kh¸c nhau cña bé truyÒn
®éng vµ "hiÖu suÊt",
k2 - hiÖu suÊt tû sè truyÒn ®éng r1/r2
k3 - hiÖu suÊt tû sè truyÒn ®éng,
5.4 Gi¶ sö 2 lo¹i b¨ng thö (5.2. vµ 5.3.) ®−îc lµm b»ng nhau vµ ®−îc ®¬n gi¶n hãa , th× sÏ cã:
k3 (IM . γ + F1 ) r1 = k3 I . γ . r1
Do ®ã, I = IM + F1/γ
75
tcvn 6785 : 2001
X¸c ®Þnh çc hÖ thèng lÊy mÉu khÝ
1 Giíi thiÖu
1.1 Cã vµi lo¹i thiÕt bÞ lÊy mÉu khÝ cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®−îc çc yªu cÇu ®Ò ra t¹i D.4.2. phô lôc D. Çc
thiÕt bÞ ®−îc m« t¶ t¹i 3.1., 3.2. vµ 3.3. phô lôc D5 nµy ph¶i hiÓn nhiªn ®−îc chÊp nhËn nÕu chóng tháa m·n
çc tiªu chuÈn chÝnh liªn quan tíi nguyªn lý pha lâang biÕn ®æi.
1.2 Trong çc th«ng b¸o cña m×nh, phßng thÝ nghiÖm ph¶i ®Ò cËp ®Õn hÖ thèng lÊy mÉu ®−îc sö dông
khi tiÕn hµnh thö.
2 Tiªu chuÈn liªn quan ®Õn hÖ thèng pha lâang biÕn ®æi dïng ®Ó ®o khÝ th¶i
2.1 Ph¹m vi t¸c dông
PhÇn nµy quy ®Þnh chi tiÕt çc ®Æc tÝnh vËn hµnh cña mét hÖ thèng lÊy mÉu khÝ th¶i ®−îc sö dông ®Ó ®o khèi
l−îng khÝ th¶i thùc cña xe theo çc ®iÒu kho¶n cña quy ®Þnh nµy.
Nguyªn lý lÊy mÉu pha lâang biÕn ®æi ®Ó ®o khèi l−îng khÝ th¶i ph¶i tháa m·n 3 ®iÒu kiÖn sau ®©y:
2.1.1 Çc khÝ th¶i cña xe ph¶i ®−îc pha lâang liªn tôc víi kh«ng khÝ xung quanh trong çc ®iÒu kiÖn quy
®Þnh;
2.1.2 Tæng thÓ tÝch hçn hîp çc khÝ th¶i vµ kh«ng khÝ pha lâang ph¶i ®−îc ®o chÝnh x¸c;
2.1.3 Mét mÉu thö theo tû lÖ liªn tôc cña çc khÝ th¶i ®−îc pha lâang vµ kh«ng khÝ pha lâang ph¶i ®−îc thu
l¹i ®Ó ®em ph©n tÝch.
Khèi l−îng çc khÝ th¶i ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh tõ nång ®é mÉu thö theo tû lÖ vµ tæng thÓ tÝch ®o ®−îc trong qu¸
tr×nh thö. Çc nång ®é mÉu thö ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh cã tÝnh ®Õn tíi hµm l−îng chÊt « nhiÔm trong kh«ng khÝ
m«i tr−êng.
Ngoµi ra, nÕu xe cã l¾p ®éng c¬ tù ch¸y , th× ph¸t th¶i h¹t r¾n ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh.
2.2 Tãm t¾t kü thuËt
H×nh D5.1 ®−a ra 1 s¬ ®å cña hÖ thèng lÊy mÉu
2.2.1 Çc khÝ th¶i cña xe ph¶i ®−îc pha lâang víi l−îng kh«ng khÝ võa ®ñ ®Ó ng¨n chÆn sù ng−ng tô cña
n−íc trong hÖ thèng ®o vµ lÊy mÉu.
2.2.2 HÖ thèng lÊy mÉu khÝ th¶i ph¶i ®−îc thiÕt kÕ ®Ó cã thÓ ®o ®−îc çc nång ®é thÓ tÝch trung b×nh cña
CO2, CO, HC vµ NOx, vµ, thªm vµo ®ã, trong tr−êng hîp çc xe l¾p ®éng c¬ tù ch¸y ,lµ cña çc h¹t r¾n, thu
®−îc trong çc khÝ th¶i ®−îc th¶i ra trong chu tr×nh thö xe.
2.2.3 Hçn hîp kh«ng khÝ vµ çc khÝ th¶i ph¶i ®ång nhÊt ë ®iÓm n¬i ®Æt ®Çu lÊy mÉu (xem 2.3.1.2).
2.2.4 §Çu lÊy mÉu ph¶i t¸ch lÊy 1 mÉu ®¹i diÖn cho çc khÝ th¶i bÞ pha lâang.
76
tcvn 6785 : 2001
2.2.5 HÖ thèng nµy ph¶i cho phÐp ®o ®−îc tæng thÓ tÝch çc khÝ th¶i bÞ pha lâang.
2.2.6 HÖ thèng lÊy mÉu ph¶i kÝn kh«ng ®Ó rß khÝ. KÕt cÊu cña hÖ thèng lÊy mÉu pha lâang biÕn ®æi vµ çc
vËt liÖu ®Ó chÕ t¹o hÖ thèng ph¶i ®¶m b¶o sao cho chóng kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn nång ®é chÊt « nhiÔm trong
çc khÝ th¶i bÞ pha lâang. NÕu bÊt kú bé phËn nµo trong hÖ thèng (bé trao ®æi nhiÖt, bé t¸ch dßng xo¸y, qu¹t,
v.v...) g©y ra thay ®æi nång ®é cña bÊt kú chÊt « nhiÔm trong çc khÝ th¶i bÞ pha lâang vµ sù cè nµy kh«ng
thÓ ®iÒu chØnh ®−îc, th× viÖc lÊy mÉu ph¶i ®−îc thùc hiÖn ë phÝa tr−íc bé phËn ®ã.
2.2.7 NÕu xe thö cã l¾p hÖ thèng x¶ cã vµi ®Çu ra, th× çc èng nèi ph¶i ®−îc nèi b»ng 1 èng gãp ®−îc l¾p
cµng gÇn xe cµng tèt.
2.2.8 Çc mÉu khÝ ph¶i ®−îc lÊy vµo çc tói mÉu cã dung tÝch võa ®ñ ®Ó chóng kh«ng ng¨n c¶n dßng khÝ
trong qu¸ tr×nh lÊy mÉu. Çc tói nµy ph¶i ®−îc lµm tõ çc vËt liÖu kh«ng g©y ¶nh h−ëng tíi nång ®é çc khÝ
th¶i g©y « nhiÔm (xem 2.3.4.4.).
2.2.9 HÖ thèng pha lâang biÕn ®æi ph¶i ®−îc thiÕt kÕ sao cho viÖc lÊy mÉu khÝ th¶i kh«ng g©y thay ®æi ®¸ng
kÓ ¸p suÊt ng−îc t¹i èng x¶ (xem 2.3.1.1.).
2.3 Çc yªu cÇu cô thÓ
2.3.1 ThiÕt bÞ thu gom vµ pha lâang khÝ th¶i
2.3.1.1 èng nèi gi÷a çc ®Çu ra èng x¶ cña xe vµ buång trén ph¶i cµng ng¾n cµng tèt; trong bÊt kú tr−êng
hîp nµo nã còng ph¶i:
Kh«ng lµm cho ¸p suÊt tÜnh ë ®Çu ra cña èng x¶ cña xe ®ang thö sai kh¸c qu¸ ± 0,75 kPa ë 50 km/h hoÆc
qu¸ ± 1,25 kPa trong suèt thêi gian thö so víi çc ¸p suÊt tÜnh ghi ®−îc khi kh«ng cã g× nèi víi ®Çu ra cña
èng x¶. ¸p suÊt nµy ph¶i ®−îc ®o ë ®Çu ra èng x¶ hoÆc ë phÇn kÐo dµi cña èng x¶ cã cïng ®−êng kÝnh,
cµng ë gÇn cuèi èng cµng tèt;
Kh«ng lµm thay ®æi b¶n chÊt cña khÝ th¶i.
2.3.1.2 Ph¶i chuÈn bÞ kü buång trén mµ trong ®ã çc khÝ th¶i cña xe vµ kh«ng khÝ pha lâang ®−îc trén sao
cho t¹o ra 1 hçn hîp ®ång nhÊt ë cöa ra buång trén.
Sù ®ång nhÊt cña hçn hîp nµy ë bÊt kú mÆt c¾t ngang nµo ë n¬i ®Æt ®Çu lÊy mÉu kh«ng ®−îc v−ît qu¸ ± 2%
gi¸ trÞ so víi gi¸ trÞ trung b×nh céng cña çc gi¸ trÞ ®¹t ®−îc t¹i Ýt nhÊt 5 ®iÓm cã çc kho¶ng çch b»ng nhau
trªn ®−êng kÝnh dßng khÝ. §Ó gi¶m thiÓu çc t¸c ®éng lªn çc ®iÒu kiÖn ë ®Çu ra èng x¶ vµ ®Ó h¹n chÕ sù
gi¶m ¸p suÊt bªn trong thiÕt bÞ ®iÒu hßa khÝ pha lâang, nÕu nã x¶y ra, th× ¸p suÊt bªn trong buång trén ph¶i
kh«ng ®−îc sai kh¸c qu¸ ± 0,25 kPa so víi ¸p suÊt khÝ quyÓn.
2.3.2 ThiÕt bÞ hót / thiÕt bÞ ®o thÓ tÝch
ThiÕt bÞ nµy cã thÓ cã kháang tèc ®é cè ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o ®ñ l−u l−îng ®Ó ng¨n chÆn ®−îc bÊt kú sù ng−ng
tô nµo cña n−íc. KÕt qu¶ nµy thu ®−îc nhê viÖc gi÷ nång ®é CO2 trong tói lÊy mÉu khÝ th¶i d−íi 3% thÓ tÝch.
77
tcvn 6785 : 2001
2.3.3 §o thÓ tÝch
2.3.3.1 ThiÕt bÞ ®o thÓ tÝch ph¶i duy tr× ®é chÝnh x¸c hiÖu chuÈn cña nã n»m trong kho¶ng ± 2% trong mäi
®iÒu kiÖn vËn hµnh. NÕu thiÕt bÞ nµy kh«ng thÓ bï ®¾p ®−îc çc thay ®æi vÒ nhiÖt ®é cña hçn hîp çc khÝ
th¶i vµ kh«ng khÝ pha lâang t¹i ®iÓm ®o, th× bé trao ®æi nhiÖt ph¶i ®−îc sö dông ®Ó gi÷ nhiÖt ®é trong kho¶ng
± 6 K nhiÖt ®é vËn hµnh quy ®Þnh.
NÕu cÇn, cã thÓ dïng bé t¸ch xo¸y ®Ó b¶o vÖ thiÕt bÞ ®o thÓ tÝch.
2.3.3.2 C¶m biÕn nhiÖt ®é ph¶i ®−îc l¾p ngay tr−íc thiÕt bÞ ®o thÓ tÝch. C¶m biÕn nhiÖt ®é nµy ph¶i cã ®é
chÝnh x¸c vµ chØ râ rµng tíi ± 1 K vµ thêi gian ®¸p øng lµ 0,1 s ë møc 62% cña mét biÕn thiªn nhiÖt ®é cho
tr−íc (gi¸ trÞ ®−îc ®o trong dÇu silic«n).
78
tcvn 6785 : 2001
Kh«ng khÝ
H×nh D5.1 - S¬ ®å hÖ thèng lÊy mÉu biÕn ®æi ®Ó ®o khÝ th¶i
79
tcvn 6785 : 2001
2.3.3.3 Çc phÐp ®o ¸p suÊt ph¶i cã ®é chÝnh x¸c vµ chØ râ rµng tíi ± 0,4 kPa trong suèt qu¸ tr×nh thö.
2.3.3.4 ViÖc ®o sù kh¸c biÖt vÒ ¸p suÊt so víi ¸p suÊt m«i tr−êng ph¶i ®−îc tiÕn hµnh ë phÝa tr−íc vµ nÕu
cÇn ë phÝa sau thiÕt bÞ ®o thÓ tÝch.
2.3.4 LÊy mÉu khÝ
2.3.4.1 Çc khÝ th¶i pha lâang
2.3.4.1.1 MÉu çc khÝ th¶i pha lâang ph¶i ®−îc lÊy ë phÝa tr−í thiÕt bÞ hót nh−ng ë sau çc thiÕt bÞ ®iÒu hßa
(nÕu cã).
2.3.4.1.2 L−u l−îng ph¶i kh«ng ®−îc lÖch qu¸ gi¸ trÞ trung b×nh ± 2%.
2.3.4.1.3 Tèc ®é lÊy mÉu ph¶i kh«ng ®−îc phÐp d−íi 5 l/ph vµ kh«ng qu¸ 0,2% l−u l−îng çc khÝ th¶i ®−îc
pha lâang
2.3.4.1.4 Mét giíi h¹n t−¬ng ®−¬ng ph¶i ¸p dông cho çc hÖ thèng lÊy mÉu khèi l−îng kh«ng ®æi.
2.3.4.2 Kh«ng khÝ pha lâang
2.3.4.2.1 Mét mÉu kh«ng khÝ pha lâang ph¶i ®−îc lÊy ë mét l−u l−îng kh«ng ®æi gÇn cöa vµo cña kh«ng khÝ
(sau bé läc nÕu cã l¾p bé läc).
2.3.4.2.2 Kh«ng khÝ nµy ph¶i kh«ng bÞ nhiÔm bÈn bëi çc khÝ th¶i tõ vïng trén khÝ.
2.3.4.2.3 Tèc ®é lÊy mÉu kh«ng khÝ pha lâang ph¶i b»ng tèc ®é ®−îc dïng ®Ó lÊy mÉu khÝ th¶i ®uîc pha
lâang.
2.3.4.3 Çc thao t¸c lÊy mÉu
2.3.4.3.1 Çc vËt liÖu dïng cho çc thao t¸c lÊy mÉu ph¶i lµ lo¹i kh«ng g©y thay ®æi nång ®é çc chÊt «
nhiÔm.
2.3.4.3.2 Çc bé läc cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó t¸ch çc h¹t r¾n khái mÉu thö.
2.3.4.3.3 CÇn cã çc b¬m ®Ó chuyÓn mÉu thö vµo çc tói ®ùng mÉu thö.
2.3.4.3.4 CÇn cã çc van kiÓm so¸t l−u l−îng vµ çc ®ång hå ®o l−u l−îng ®Ó thu ®−îc çc l−u l−îng cÇn
thiÕt cho viÖc lÊy mÉu.
2.3.4.3.5 Çc khíp nèi kÝn khÝ dÝnh nhanh cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó nèi çc van 3 chiÒu vµ çc tói ®ùng mÉu
thö, çc khíp nèi nµy tù ®éng d¸n chÆt chóng trªn thµnh tói. Cã thÓ dïng çc hÖ thèng kh¸c ®Ó ®−a mÉu tíi
m¸y ph©n tÝch (vÝ dô: çc van chÆn 3 chiÒu).
2.3.4.3.6 Çc van kh¸c nhau ®−îc dïng ®Ó ®Þnh h−íng çc khÝ mÉu ph¶i lµ lo¹i rÊt nhËy (t¸c dông nhanh vµ
®iÒu chØnh nhanh).
2.3.4.4 B¶o qu¶n mÉu thö
80
tcvn 6785 : 2001
Çc mÉu thö ph¶i ®−îc chøa trong çc tói ®ùng mÉu thö cã dung tÝch võa ®ñ sao cho chóng kh«ng lµm gi¶m
tèc ®é l¸y mÉu. Çc tói nµy ph¶i ®−îc lµm b»ng vËt liÖu kh«ng g©y thay ®æi nång ®é çc khÝ th¶i tæng hîp
g©y « nhiÔm qu¸ ± 2% sau 20 phót.
2.4 ThiÕt bÞ lÊy mÉu bæ sung dïng ®Ó thö çc xe l¾p ®éng c¬ tù ch¸y
2.4.1 Kh«ng gièng nh− viÖc lÊy mÉu khÝ cña çc xe l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc, çc ®iÓm lÊy mÉu h¹t r¾n
vµ hydrocacbon ®−îc ®Æt trong ®−êng hÇm pha lâang.
2.4.2 §Ó lµm gi¶m sù mÊt nhiÖt ®é cña çc khÝ th¶i gi÷a ®Çu ra cña khÝ th¶i vµ ®Çu vµo cña ®−êng hÇm pha
lâang, th× èng dÉn kh«ng thÓ dµi qu¸ 3.6 m, hoÆc qu¸ 6,1 nÕu ®−îc çch nhiÖt. §−êng kÝnh trong cña nã
kh«ng thÓ v−ît qu¸ 105 mm.
2.4.3 Ph¶i ¸p dông çc ®iÒu kiÖn cã dßng ch¶y rèi chiÕm −u thÕ (sè Reynon ≥ 4000) trong ®−êng hÇm pha
lâang, ®−êng hÇm nµy ph¶i cã 1 èng th¼ng b»ng vËt liÖu dÉn ®iÖn, ®Ó ®¶m b¶o r»ng khÝ th¶i bÞ pha lâang lµ
®ång nhÊt ë çc ®iÓm lÊy mÉu vµ r»ng çc mÉu thö cã çc khÝ vµ h¹t r¾n ®¹i diÖn. §−êng hÇm pha lâang
ph¶i cã ®−êng kÝnh Ýt nhÊt 200 mm vµ hÖ thèng ph¶i ®−îc nèi ®Êt.
2.4.4 HÖ thèng lÊy mÉu h¹t r¾n ph¶i cã 1 ®Çu lÊy mÉu ë trong ®−êng hÇm pha lâang vµ 2 bé läc nhiÒu
tÇng. Çc van t¸c ®éng nhanh ph¶i ®−îc ®Æt c¶ tr−íc vµ sau cña 2 bé läc theo h−íng dßng khÝ.
CÊu h×nh cña ®Çu lÊy mÉu ®−îc tr×nh bµy trong h×nh D5.2.
2.4.5 §Çu lÊy mÉu thö h¹t r¾n ph¶i ®¸p øng ®−îc çc ®iÒu kiÖn sau:
Nã ph¶i ®−îc l¾p gÇn trôc ®−êng hÇm pha lâang, çch bªn d−íi cöa vµo cña khÝ kháang 10 lÇn ®−êng kÝnh
®−êng hÇm, vµ cã ®−êng kÝnh trong Ýt nhÊt lµ 12 mm.
Kho¶ng çch tõ ®Ønh lÊy mÉu tíi cöa bé läc ph¶i b»ng Ýt nhÊt 5 lÇn ®−êng kÝnh ®Çu lÊy mÉu, nh−ng kh«ng
®−îc v−ît qu¸ 1020 mm.
2.4.6 Bé ®o l−u l−îng khÝ mÉu thö ph¶i gåm cã çc b¬m, thiÕt bÞ ®iÒu chØnh l−u l−îng khÝ vµ çc bé ®o l−u
l−îng.
2.4.7 HÖ thèng lÊy mÉu thö hydrocacbon ph¶i bao gåm 1 ®Çu lÊy mÉu ®−îc ®èt nãng, 1 ®−êng èng, 1 bé
läc vµ 1 b¬m. §Çu lÊy mÉu ph¶i ®−îc l¾p ®Æt çch ®Çu vµo cña khÝ th¶i víi kho¶ng çch gièng nh− kho¶ng
çch ¸p dông cho ®Çu lÊy mÉu h¹t r¾n, sao cho viÖc lÊy mÉu thö cña chóng kh«ng bÞ ¶nh h−ëng lÉn nhau.
HÖ thèng lÊy mÉu thö çcbuahydro ph¶i cã ®−êng kÝnh bªn trong tèi thiÓu lµ 4 mm.
2.4.8 TÊt c¶ çc bé phËn ®−îc ®èt nãngph¶i ®−îc duy tr× ë nhiÖt ®é 473 K (200o C) ± 10 K b»ng hÖ thèng
®èt nãng.
2.4.9 NÕu kh«ng thÓ bï ®¾p cho çc thay ®æi vÒ l−u l−îng ®−îc, th× ph¶i chuÈn bÞ bé trao ®æi nhiÖt vµ thiÕt
bÞ kiÓm so¸t nhiÖt ®é nh− quy ®Þnh t¹i 2.3.3.1. ®Ó ®¶m b¶o cho l−u l−îng trong hÖ thèng lµ kh«ng ®æi vµ tèc
®é lÊy mÉu theo tû lÖ t−¬ng øng.
81
tcvn 6785 : 2001
Dßng khÝ
H×nh D5.2 - CÊu t¹o ®Çu lÊy mÉu h¹t r¾n
82
tcvn 6785 : 2001
3 M« t¶ thiÕt bÞ
3.1 ThiÕt bÞ pha lo·ng biÕn ®æi cã b¬m pÝt t«ng ( PDP - CVS ) ( H×nh D5.3 )
3.1.1 ThiÕt bÞ lÊy mÉu ®¼ng tÝch - b¬m pit t«ng ( PDP - CVS ) tháa m·n çc yªu cÇu cña phô lôc nµy b»ng
çch ®o l−u l−îng khÝ ®i qua b¬m ë nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt kh«ng ®æi. ThÓ tÝch toµn bé ®−îc ®o b»ng çch ®Õm
sè vßng quay ®−îc t¹o ra bëi b¬m pit t«ng ®· ®−îc hiÖu chuÈn. ViÖc lÊy mÉu theo tû lÖ ®−îc thùc hiÖn b»ng
viÖc lÊy mÉu cã sö dông b¬m, dông cô ®o l−u l−îng vµ van ®iÒu khiÓn l−u l−îng khi mét l−u l−îng kh«ng ®æi.
3.1.2 H×nh D5.3 lµ s¬ ®å cña mét hÖ thèng lÊy mÉu cã kiÓu ë trªn. V× nh÷ng cÊu h×nh kh¸c nhau cã thÓ cã
®−îc nh÷ng kÕt qu¶ chÝnh x¸c nªn nh÷ng hÖ thèng cÇn ph¶i phï hîp mét çch chÝnh x¸c víi b¶n s¬ ®å ®ã
kh«ng ph¶i lµ ®iÒu c¬ b¶n. Cã thÓ sö dông nh÷ng bé phËn bæ sung nh− çc dông cô, van, cuén d©y tõ tÝnh
vµ çi chuyÓn m¹ch ®Ó cung cÊp thªm th«ng tin vµ phèi hîp çc chøc n¨ng cña hÖ thèng thµnh phÇn.
3.1.3 ThiÕt bÞ lÊy mÉu gåm cã:

3.1.3.1 Mét bé läc ( D ) cho kh«ng khÝ pha lo·ng, nÕu cÇn thiÕt cã thÓ lµm nãng kh«ng khÝ lo·ng nµy tr−íc.
Läc nµy ph¶i cã líp than ho¹t tÝnh n»m gi÷a hai líp giÊy vµ ®−îc sö dông ®Ó gi¶m vµ æn ®Þnh nång ®é
hydrocacbon cña çc chÊt th¶i xung quanh trong kh«ng khÝ pha lo·ng ®ã;
3.1.3.2 Mét buång trén ( M ) ®Ó hßa trén hoµn toµn ®ång nhÊt khÝ th¶i vµ kh«ng khÝ;
3.1.3.3 Mét thiÕt bÞ trao ®æi nhiÖt ( H ) ®ñ dung tÝch ®Ó ®¶m b¶o trong suèt qu¸ tr×nh thö nhiÖt ®é cña hçn
hîp kh«ng khÝ - khÝ th¶i ®−îc ®o t¹i mét ®iÓm ngay tr−íc b¬m pÝt t«ng lµ n»m trong kho¶ng ± 6 K so víi nhiÖt
®é lµm viÖc theo thiÕt kÕ. ThiÕt bÞ nµy kh«ng ®−îc ¶nh h−ëng ®Õn nång ®é çc chÊt « nhiÔm cña çc khÝ ®·
®−îc pha lo·ng ®−îc lÊy ra sau ®ã ®Ó ph©n tÝch;
3.1.3.4 Mét hÖ thèng ®iÒu khiÓn nhiÖt ®é ( TC ) ®−îc dïng ®Ó lµm nãng thiÕt bÞ trao ®æi nhiÖt tr−íc khi thö vµ
®Ó ®iÒu khiÓn nhiÖt ®é cña nã trong qu¸ tr×nh thö sao cho sai lÖch so víi nhiÖt ®é lµm viÖc theo thiÕt kÕ n»m
trong kho¶ng ± 6 C;
3.1.3.5 B¬m pit t«ng ( PDP) ®Ó t¹o ra l−u l−îng hçn hîp kh«ng khÝ th¶i kh«ng ®æi vÒ thÓ tÝch; dung tÝch b¬m
ph¶i ®ñ lín ®Ó lo¹i trõ sù ng−ng tô n−íc trong hÖ thèng trong mäi tr¹ng th¸i lµm viÖc cã thÓ x¶y ra trong qu¸
tr×nh thö; yªu cÇu nµy cã thÓ ®−îc ®¶m b¶o b»ng viÖc sö dông mét b¬m pÝt t«ng cã n¨ng suÊt vÒ l−u l−îng
nh− sau:
3.1.3.5.1 Cao gÊp 2 lÇn l−u l−îng lín nhÊt cña khÝ th¶i sinh ra do t¨ng tèc trong chu tr×nh vËn hµnh, hoÆc
3.1.3.5.2 §ñ ®Ó ®¶m b¶o nång ®é CO2 trong tói mÉu khÝ th¶i ®· pha lo·ng nhá h¬n 3% thÓ tÝch;
3.1.3.6 Mét c¶m biÕn nhiÖt ®é ( T 1 ) ( ®é chÝnh x¸c vµ biÓu thÞ chÝnh x¸c lµ ± 1 K ), ®−îc l¾p t¹i mét ®iÓm
ngay tr−íc b¬m pÝt t«ng; nã ph¶i ®−îc thiÕt kÕ ®Ó theo dâi liªn tôc nhiÖt ®é cña khÝ th¶i ®· pha lo·ng trong
qu¸ tr×nh thö;
3.1.3.7 Mét ®ång hå ¸p suÊt ( G1 ) (®é chÝnh x¸c vµ biÓu thÞ chÝnh x¸c ± 0,4 kPa ) ®−îc l¾p ngay tr−íc b¬m
pÝt t«ng ®Ó chØ gra®ien ¸p suÊt gi÷a hçn hîp khÝ vµ kh«ng khÝ xung quanh;
83
tcvn 6785 : 2001
3.1.3.8 Mét ®ång hå ¸p suÊt kh¸c ( G2 ) (®é chÝnh x¸c vµ biÓu thÞ chÝnh x¸c lµ ± 1 K ) ®−îc l¾p ®Ó chØ ®é
chªnh ¸p suÊt gi÷a ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña b¬m;
3.1.3.9 Hai ®Çu lÊy mÉu ( S1 vµ S2 ) ®Ó lÊy mÉu liªn tôc kh«ng khÝ pha lo·ng vµ hçn hîp khÝ th¶i - kh«ng
khÝ ®−îc pha lo·ng;
3.1.3.10 Mét bé läc ( F ) ®Ó lÊy çc h¹t r¾n tõ çc dßng khÝ ®−îc thu gom ®Ó ph©n tÝch;
3.1.3.11 Çc b¬m ( P ) ®Ó lÊy ®−îc mét l−u l−îng kh«ng ®æi cña kh«ng khÝ pha lo·ng còng nh− hçn hîp khÝ
th¶i - kh«ng khÝ ®−îc pha lo·ng trong qu¸ tr×nh thö;
84
tcvn 6785 : 2001
85
tcvn 6785 : 2001
3.1.3.12 Çc bé ®iÒu khiÓn l−u l−îng (N) ®Ó b¶o ®¶m l−u l−îng çc mÉu khÝ ®−îc lÊy tõ çc ®Çu lÊy mÉu S1
vµ S2 lµ æn ®Þnh trong qu¸ tr×nh thö vµ l−u l−îng çc mÉu khÝ ph¶i sao cho, t¹i lóc cuèi cña mçi lÇn thö,
l−îng cña çc mÉu lµ ®ñ ®Ó ph©n tÝch ( gÇn 10 lÝt / phót );
3.1.3.13 Çc dông cô ®o l−u l−îng (FL) ®Ó theo dâi vµ ®iÒu chØnh l−u l−îng kh«ng ®æi cña çc mÉu trong
qu¸ tr×nh thö;
3.1.3.14 Çc van t¸c ®éng nhanh (V) ®Ó chuyÓn h−íng çc dßng mÉu khÝ kh«ng ®æi ®i vµo çc tói mÉu
hoÆc ®Õn lç phÝa ngoµi;
3.1.3.15 Çc chi tiÕt, khíp nèi khãa nhanh vµ kÝn khÝ (Q) ë gi÷a çc van t¸c ®éng nhanh vµ çc tói mÉu,
khíp nèi ®ã ph¶i tù ®éng ®ãng l¹i ë bªn c¹nh tói mÉu; cã thÓ thay thÕ b»ng çc çch kh¸c ®Ó vËn chuyÓn
çc mÉu vµo m¸y ph©n tÝch ( VÝ dô çc van ®ãng 3 ng¶ );
3.1.3.16 Çc tói (B) ®Ó thu gom çc mÉu khÝ th¶i ®· ®−îc pha lo·ng vµ kh«ng khÝ pha lo·ng trong qu¸ tr×nh
thö; chóng ph¶i ®ñ dung tÝch ®Ó kh«ng c¶n trë l−u l−îng mÉu. VËt liÖu lµm tói ph¶i kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn b¶n
th©n çc phÐp ®o hoÆc thµnh phÇn hãa häc cña çc mÉu khÝ ( VÝ dô: Polyetilen ®−îc d¸t máng / çc mµng
máng polyme hoÆc Polyhydrocacbon Flo hãa );
3.1.3.17 Mét bé ®Õm kiÓu sè ( C ) ®Ó chØ sè vßng quay do b¬m pÝt t«ng thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh thö.
3.1.4 Yªu cÇu trang bÞ bæ sung khi thö çc « t« l¾p ®éng c¬ tù ch¸y
§Ó ®¸p øng yªu cÇu t¹i D.4.3.1.1. vµ D.4.3.2. cña phô lôc nµy, ph¶i sö dông çc bé phËn bæ sung n»m trong
çc ®−êng chÊm chÊm h×nh 5.3 khi thö çc « t« l¾p ®éng c¬ tù ch¸y:
Fh - Mét bé läc ®−îc lµm nãng;

S3 - Mét ®iÓm lÊy mÉu gÇn s¸t buång trén;
Vh - Mét van ®a nh¸nh ®−îc lµm nãng;
Q - Mét ®Çu nèi nhanh cho phÐp mÉu kh«ng khÝ xung quanh BA ®−îc ph©n tÝch b»ng
HFID
HFID - Mét m¸y ph©n tÝch i«n hãa ngän löa lµm nãng;
R vµ I - ThiÕt bÞ tæng hîp vµ ghi nång ®é çc hydrocacbon tøc thêi;
Lh - Mét ®−êng èng lÊy mÉu ®−îc lµm nãng;
TÊt c¶ çc bé phËn ®−îc lµm nãng ph¶i ®−îc duy tr× ë nhiÖt ®é 463 K ( 1900 C ) ± 10
K.
HÖ thèng lÊy mÉu çc h¹t.
S4 - §Çu lÊy mÉu trong ®−êng hÇm pha lo·ng,
Fp - Bé läc gåm 2 läc l¾p nèi tiÕp. Bé chuyÓn m¹ch cho çc läc ®«i ®−îc l¾p song song
bæ sung,
§−êng èng lÊy mÉu,

Çc b¬m, çc bé ®iÒu khiÓn l−u l−îng, çc thiÕt bÞ ®o l−u l−îng.
3.2 ThiÕt bÞ pha lo·ng Venturi dßng tíi h¹n ( CFV-CVS ) ( H×nh D5.4 )
86
tcvn 6785 : 2001
3.2.1 ViÖc sö dông mét èng Venturi dßng tíi h¹n liªn quan ®Õn ph−¬ng ph¸p lÊy mÉu CVS dùa trªn çc
nguyªn lý cña c¬ häc chÊt láng vÒ dßng tíi h¹n. L−u l−îng hçn hîp pha lo·ng biÕn ®æi vµ khÝ th¶i ®−îc gi÷ ë
vËn tèc ©m thanh tØ lÖ trùc tiÕp víi c¨n bËc 2 cña nhiÖt ®é khÝ. Dßng ®−îc gi¸m s¸t, tÝnh to¸n vµ tæng hîp liªn
tôc trong suèt qu¸ tr×nh thö.
ViÖc sö dông mét èng Ventury lÊy mÉu dßng tíi h¹n bæ sung ®¶m b¶o tÝnh tØ lÖ cña çc mÉu khÝ ®−îc lÊy.
Khi c¶ ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é ë 2 ®Çu vµo cña venturi lµ b»ng nhau, thÓ tÝch dßng khÝ ®−îc ®æi h−íng ®Ó lÊy
mÉu tØ lÖ víi thÓ tÝch toµn bé cña hçn hîp khÝ th¶i pha lo·ng ®−îc sinh ra, vµ v× vËy sÏ ®¸p øng ®−îc çc
yªu cÇu cña phô lôc nµy.
3.2.2 H×nh D5.4 lµ s¬ ®å cña mét hÖ thèng lÊy mÉu cã kiÓu nh− thÕ. V× nh÷ng cÊu h×nh kh¸c nhau cã thÓ cã
®−îc nh÷ng kÕt qu¶ chÝnh x¸c nªn nh÷ng hÖ thèng cÇn ph¶i phï hîp mét çch chÝnh x¸c víi b¶n s¬ ®å ®ã
kh«ng ph¶i lµ ®iÒu c¬ b¶n. Cã thÓ sö dông nh÷ng bé phËn bæ sung nh− çc dông cô, van, cuén d©y tõ tÝnh
vµ çi chuyÓn m¹ch ®Ó cung cÊp thªm th«ng tin vµ phèi hîp çc chøc n¨ng cña hÖ thèng thµnh phÇn.
3.2.3 ThiÕt bÞ thu gom gåm cã:
3.2.3.1 Mét bé läc ( D ) cho kh«ng khÝ pha lo·ng, nÕu cÇn thiÕt cã thÓ lµm nãng kh«ng khÝ lo·ng nµy tr−íc.
Läc nµy ph¶i cã líp than ho¹t tÝnh n»m gi÷a hai líp giÊy vµ ®−îc sö dông ®Ó gi¶m vµ æn ®Þnh nång ®é
hydrocacbon cña çc chÊt th¶i xung quanh trong kh«ng khÝ pha lo·ng ®ã;
3.2.3.3 Mét bé t¸ch xiclon ( Xo¸y ) ®Ó t¸ch çc h¹t;
3.2.3.4 Hai ®Çu lÊy mÉu (S1 vµ S2) ®Ó lÊy çc mÉu kh«ng khÝ pha lo·ng còng nh− khÝ th¶i ®· pha lo·ng;
3.2.3.5 Mét èng Venturi dßng tíi h¹n ( SV ) ®Ó lÊy çc mÉu tØ lÖ cña khÝ th¶i ®· pha lo·ng t¹i ®Çu lÊy mÉu
S2;
3.2.3.6 Mét läc ( F ) ®Ó lÊy çc h¹t r¾n khái dßng khÝ ®−îc ®æi h−íng ®−a vµo ph©n tÝch;
3.2.3.7 Çc b¬m (P) ®Ó thu gom mét phÇn l−u l−îng kh«ng khÝ vµ khÝ th¶i ®· pha lo·ng trong çc tói trong
qu¸ tr×nh thö;
3.2.3.8 Mét bé ®iÒu khiÓn l−u l−îng (N), ®Ó b¶o ®¶m l−u l−îng çc mÉu khÝ ®−îc lÊy tõ çc ®Çu lÊy mÉu S1
vµ S2 lµ æn ®Þnh trong qu¸ tr×nh thö vµ l−u l−îng çc mÉu khÝ ph¶i sao cho, t¹i lóc cuèi cña mçi lÇn thö, sè
3.2.3.9 Mét bé gi¶m xãc kiÓu ma s¸t ( PS) trong èng lÊy mÉu;
3.2.3.10 Çc dông cô ®o l−u l−îng ( FL ) ®Ó theo dâi vµ ®iÒu chØnh l−u l−îng cña çc mÉu trong qu¸ tr×nh
thö;
3.2.3.11 Çc van X«lª«nit t¸c ®éng nhanh ®Ó chuyÓn h−íng mét dßng mÉu khÝ æn ®Þnh ®i vµo çc tói lÊy
mÉu hoÆc lç;
çc mÉu vµo m¸y ph©n tÝch ( VÝ dô çc van ®ãng 3 ng¶ );
87
tcvn 6785 : 2001
3.2.3.13 Çc tói (B) ®Ó thu gom çc mÉu khÝ th¶i ®· ®−îc pha lo·ng vµ kh«ng khÝ pha lo·ng trong qu¸ tr×nh
3.2.3.14 Mét ®ång hå ¸p suÊt ( G ), nã ph¶i rÊt chÝnh x¸c vµ chÝnh x¸c ®Õn ± 0,4 kPa;
3.2.3.15 Mét c¶m biÕn nhiÖt ®é (T), nã ph¶i rÊt chÝnh x¸c vµ chÝnh x¸c ®Õn ± 10 K vµ thêi gian ®¸p øng lµ
0,1 s khi sù thay ®æi nhiÖt ®é tíi 62% (khi ®−îc ®o trong dÇu silic );
3.2.3.16 Mét èng ®o Venturi dßng tíi h¹n ( MV ) ®Ó ®o thÓ tÝch cña dßng khÝ th¶i pha lo·ng;
3.2.3.17 Mét qu¹t thæi ( BL ) ®ñ dung tÝch ®Ó ®iÒu khiÓn thÓ tÝch toµn bé cña khÝ th¶i ®· pha lo·ng;
3.2.3.18. Dung tÝch cña hÖ thèng CFV-CVS ph¶i sao cho trong mäi tr¹ng th¸i lµm viÖc cã thÓ cã trong qu¸
tr×nh thö, kh«ng cã sù ng−ng tô n−íc. Yªu cÇu nµy nãi chung ®−îc ®¶m b¶o b»ng sö dông mét qu¹t thæi cã
dung tÝch nh− sau:
3.2.3.18.1. Cao gÊp 2 lÇn l−u l−îng lín nhÊt cña khÝ th¶i sinh ra bëi sù t¨ng tèc cña chu tr×nh l¸i; hoÆc:
3.2.3.18.2. §ñ ®Ó ®¶m b¶o nång ®é CO2 trong tói mÉu khÝ th¶i ®· pha lo·ng nhá h¬n 3% thÓ tÝch.
88
tcvn 6785 : 2001
H×nh D5.4 - ThiÕt bÞ pha lo·ng Venturi dßng tíi h¹n ( CFV-CVS )
89
tcvn 6785 : 2001
3.2.4 Trang bÞ cÇn bæ sung khi thö çc «t« l¾p ®éng c¬ tù ch¸y
§Ó ®¸p øng yªu cÇu t¹i D.4.3.1.1. vµ D.4.3.2. cña phô lôc nµy, ph¶i sö dông çc bé phËn bæ sung n»m trong
çc ®−êng chÊm chÊm h×nh 5.3 khi thö çc « t« l¾p ®éng c¬ tù ch¸y:
Fh - Mét bé läc ®−îc lµm nãng;
S3 - Mét ®iÓm lÊy mÉu gÇn s¸t buång trén;
Vh - Mét van ®a nh¸nh ®−îc lµm nãng;
Q - Mét ®Çu nèi nhanh cho phÐp mÉu kh«ng khÝ xung quanh BA ®−îc ph©n tÝch b»ng
HFID
HFID - Mét m¸y ph©n tÝch i«n hãa ngän löa lµm nãng;
R vµ I - ThiÕt bÞ tæng hîp vµ ghi nång ®é çc hydrocacbon tøc thêi;
Lh - Mét ®−êng èng lÊy mÉu ®−îc lµm nãng;
TÊt c¶ çc bé phËn ®−îc lµm nãng ph¶i ®−îc duy tr× ë nhiÖt ®é 4630 K (1900 C) ± 100
K.
HÖ thèng lÊy mÉu çc h¹t.
S4 - §Çu lÊy mÉu trong ®−êng hÇm pha lo·ng,
Fp - Bé läc gåm 2 läc l¾p nèi tiÕp; Bé chuyÓn m¹ch cho çc läc ®«i ®−îc l¾p song song
bæ sung,
§−êng èng lÊy mÉu,
Çc b¬m, çc bé ®iÒu khiÓn l−u l−îng, çc thiÕt bÞ ®o l−u l−îng.
3.3 ThiÕt bÞ pha lo·ng biÕn ®æi cã ®iÒu khiÓn l−u l−îng kh«ng ®æi bëi lç h¹n chÕ (CFO-CVS) (H×nh D5.5) chØ
dµnh cho çc «t« l¾p ®éng c¬ ®èt ch¸y b»ng tia löa;
3.3.1 ThiÕt bÞ thu gom gåm cã:
3.3.1.1 Mét èng lÊy mÉu nèi èng x¶ «t« víi b¶n th©n thiÕt bÞ.
3.3.1.2 Mét dông cô lÊy mÉu gåm cã mét b¬m ®Ó thu ®−îc hçn hîp pha lo·ng cña khÝ th¶i vµ kh«ng khÝ;
3.3.1.4 Mét thiÕt bÞ trao ®æi nhiÖt ( H ) cã ®ñ dung tÝch ®Ó ®¶m b¶o trong suèt qu¸ tr×nh thö nhiÖt ®é cña hçn
hîp kh«ng khÝ - khÝ th¶i ®−îc ®o t¹i mét ®iÓm ngay tr−íc thiÕt bÞ ®o l−u l−îng n»m trong kho¶ng ± 60 K so víi
nhiÖt ®é lµm viÖc theo thiÕt kÕ. ThiÕt bÞ nµy kh«ng ®−îc ¶nh h−ëng ®Õn nång ®é çc chÊt « nhiÔm cña çc
khÝ ®· ®−îc pha lo·ng ®−îc lÊy ra sau ®ã ®Ó ph©n tÝch. NÕu ®èi víi çc chÊt « nhiÔm nµo ®ã ®iÒu kiÖn nµy
kh«ng ®−îc tháa m·n, viÖc lÊy mÉu mét hoÆc mét sè chÊt « nhiÔm ®−îc xÐt ®Õn sÏ bÞ ¶nh h−ëng tr−íc bé
t¸ch xo¸y xiclon;
90
tcvn 6785 : 2001
NÕu cÇn thiÕt sö dông mét bé ®iÒu khiÓn nhiÖt ®é ( TC ) ®Ó lµm nãng tr−íc bé trao ®æi nhiÖt tr−íc khi thö vµ
gi÷ nhiÖt ®é cña nã trong qu¸ tr×nh thö ë nhiÖt ®é b»ng nhiÖt ®é lµm viÖc theo thiÕt kÕ ± 6 K;
3.3.1.5 Hai èng ( S1 vµ S2 ) ®Ó lÊy mÉu b»ng çc b¬m ( P ), çc ®ång hå ®o l−u l−îng (FL) vµ nÕu cÇn thiÕt,
çc bé läc ( F ) cho phÐp gi÷ l¹i çc h¹t r¾n trong çc chÊt khÝ ®−îc dïng ®Ó ph©n tÝch;
3.3.1.6 Mét b¬m cho kh«ng khÝ pha lo·ng vµ mét b¬m cho çc hçn hîp ®· ®−îc pha lo·ng;
3.3.1.7 Mét ®ång hå ®o thÓ tÝch cã mét lç;
3.3.1.8 Mét c¶m biÕn nhiÖt ®é (T1) ( ®é chÝnh x¸c vµ biÓu thÞ chÝnh x¸c lµ ± 1K ), ®−îc l¾p t¹i mét ®iÓm
ngay tr−íc dông cô ®o thÓ tÝch; nã ph¶i ®−îc thiÕt kÕ ®Ó theo dâi liªn tôc nhiÖt ®é cña khÝ th¶i ®· pha lo·ng
trong qu¸ tr×nh thö;
3.3.1.9 Mét ®ång hå ¸p suÊt (G1) ( ®é chÝnh x¸c vµ biÓu thÞ chÝnh x¸c ± 0,4 kPa ) ®−îc l¾p ngay tr−íc ®ång
hå ®o thÓ tÝch ®Ó chØ gra®ien ¸p suÊt gi÷a hçn hîp khÝ vµ kh«ng khÝ xung quanh;
3.3.1.10 Mét ®ång hå ¸p suÊt kh¸c (G2) (®é chÝnh x¸c vµ biÓu thÞ chÝnh x¸c lµ ± 1 K ) ®−îc l¾p ®Ó chØ ®é
chªnh ¸p suÊt gi÷a ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña b¬m;
3.3.1.11 Çc bé ®iÒu khiÓn l−u l−îng (N) ®Ó b¶o ®¶m l−u l−îng çc mÉu khÝ ®−îc lÊy tõ çc ®Çu lÊy mÉu S1
vµ S2 lµ æn ®Þnh trong qu¸ tr×nh thö vµ l−u l−îng çc mÉu khÝ ph¶i sao cho, t¹i lóc cuèi cña mçi lÇn thö, sè
3.3.1.12 Çc dông cô ®o l−u l−îng (FL) ®Ó theo dâi vµ ®iÒu chØnh l−u l−îng ®ång ®Òu æn ®Þnh cña çc mÉu
trong qu¸ tr×nh thö;
3.3.1.13 Çc van 3 ng¶ (V) ®Ó chuyÓn h−íng dßng khÝ mÉu æn ®Þnh ®i vµo çc tói khÝ hoÆc çc lç bªn ngoµi;
çc mÉu vµo m¸y ph©n tÝch (VÝ dô çc van ®ãng 3 ng¶ );
3.3.1.15 Çc tói ( B) ®Ó thu gom çc mÉu khÝ th¶i ®· ®−îc pha lo·ng vµ kh«ng khÝ pha lo·ng trong qu¸ tr×nh
91
tcvn 6785 : 2001
H×nh D5.5 - ThiÕt bÞ pha lo·ng biÕn ®æi cã ®iÒu khiÓn l−u l−îng kh«ng ®æi bëi vßi phun (CFO-
CVS)
92
tcvn 6785 : 2001
Ph−¬ng ph¸p hiÖu chuÈn thiÕt bÞ
1 ThiÕt lËp ®−êng cong hiÖu chuÈn

1.1 Mçi kho¶ng lµm viÖc ®−îc sö dông b×nh th−êng ®−îc hiÖu chuÈn phï hîp víi çc yªu cÇu t¹i D.4.3.3
theo quy tr×nh sau ®©y:
1.2 §−êng cong hiÖu chuÈn m¸y ph©n tÝch ®−îc thiÕt lËp bëi Ýt nhÊt 5 ®iÓm hiÖu chuÈn cµng çch ®Òu nhau
cµng tèt. Nång ®é danh ®Þnh cña khÝ chuÈn cã nång ®é cao nhÊt kh«ng ®−îc nhá h¬n 80% cña thang ®o ®Çy
®ñ.
1.3 §−êng cong hiÖu chuÈn ®−îc tÝnh theo ph−¬ng ph¸p b×nh ph−¬ng bÐ nhÊt. NÕu bËc ®a thøc cuèi cïng
(®a thøc kÕt qu¶) lín h¬n 3 th× sè l−îng ®iÓm hiÖu chuÈn Ýt nhÊt ph¶i b»ng bËc ®a thøc nµy céng 2.
1.4 §−êng cong hiÖu chuÈn kh«ng ®−îc sai kh¸c qu¸ 2% so víi gi¸ trÞ danh ®Þnh cña mçi lo¹i khÝ chuÈn.
1.5 VÕt cña ®−êng cong hiÖu chuÈn
Theo vÕt cña ®−êng cong hiÖu chuÈn vµ çc ®iÓm hiÖu chuÈn cã thÓ kiÓm tra ®−îc viÖc hiÖu chuÈn ®· ®−îc
thùc hiÖn ®óng kh«ng. Nh÷ng th«ng sè ®Æc tr−ng kh¸c nhau cña m¸y ph©n tÝch ph¶i ®−îc chØ ra, ®Æc biÖt lµ:
Thang ®o,
§é nh¹y,
§iÓm 0,
Ngµy hiÖu chuÈn.
1.6 Cã thÓ ¸p dông çc çch thay thÕ kh¸c nÕu cã thÓ chØ ra ®−îc r»ng c«ng nghÖ thay thÕ ( VÝ dô m¸y tÝnh,
chuyÓn m¹ch kho¶ng ®o ®iÒu khiÓn ®iÖn tö ) cã thÓ cho ®é chÝnh x¸c t−¬ng ®−¬ng ®Ó tháa m·n viÖc hiÖu
chuÈn nµy.
1.7 KiÓm tra sù hiÖu chuÈn
1.7.1 Mçi kho¶ng lµm viÖc ®−îc sö dông b×nh th−êng ph¶i ®−îc kiÓm tra tr−íc mçi lÇn ph©n tÝch theo yªu
cÇu sau ®©y:
1.7.2 ViÖc hiÖu chuÈn ph¶i ®−îc kiÓm tra b»ng çch dïng khÝ chuÈn zero vµ khÝ hiÖu chuÈn cã gi¸ trÞ danh
®Þnh trong kho¶ng 80-90% cña gi¸ trÞ gi¶ ®Þnh ®−îc ph©n tÝch .
1.7.3 §èi víi 2 ®iÓm ®−îc xem xÐt, nÕu thÊy gi¸ trÞ kh«ng sai kh¸c qu¸ ± 5% cña tßan thang ®o so víi gi¸
trÞ lý thuyÕt th× çc th«ng sè ®iÒu chØnh cã thÓ ®−îc söa ®æi. Ng−îc l¹i ph¶i thiÕt lËp mét ®−êng hiÖu chuÈn
míi theo môc 1. cña phô lôc D6 nµy.
1.7.4 Sau khi thö, khÝ chuÈn zero vµ khÝ hiÖu chuÈn gièng nh− tr−íc ®−îc sö dông ®Ó kiÓm tra l¹i. Sù ph©n
tÝch ®−îc coi lµ cã thÓ chÊp nhËn ®−îc nÕu sù sai kh¸c gi÷a 2 kÕt qu¶ ®o nhá h¬n 2 %.
93
tcvn 6785 : 2001
2 KiÓm tra sù ®¸p øng Hydrocacbon FID

2.1 Tèi −u hãa sù ®¸p øng ®Çu dß
FID ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh theo quy ®Þnh cña nhµ s¶n xuÊt dông cô ®o. CÇn sö dông pr«pan trong kh«ng khÝ
®Ó tèi −u hãa sù ®¸p øng trªn kho¶ng lµm viÖc phæ biÓn nhÊt.
2.2 HiÖu chuÈn m¸y ph©n tÝch HC

M¸y ph©n tÝch ph¶i ®−îc hiÖu chuÈn b»ng sö propan trong kh«ng khÝ vµ kh«ng khÝ tæng hîp tinh khiÕt. Xem
D4.5.2. cña phô lôc nµy (çc lo¹i khÝ hiÖu chuÈn ).
H·y thiÕt lËp mét ®−êng cong hiÖu chuÈn nh− m« t¶ trong D.1.1. ®Õn D.1.5. cña phô lôc nµy.
2.3 Çc hÖ sè ®¸p øng cña çc hydrocacbon kh¸c nhau vµ çc giíi h¹n kiÕn nghÞ
HÖ sè ®¸p øng (Rf ), ®èi víi mét lo¹i hydrocacbon ®Æc biÖt lµ tØ sè gi÷a kÕt qu¶ ®äc C1 cña FID víi nång ®é
khÝ trong b×nh khÝ nÐn ®−îc biÓu diÔn theo ppm C1.
Nång ®é khÝ thö ph¶i b»ng mét møc ®Ó cã ®−îc mét kÕt qu¶ ®¸p øng gÇn b»ng 80% ®é lÖch trªn toµn thang
®o, trong kho¶ng lµm viÖc. Nång ®é ®o ph¶i ®−îc biÕt cã ®é chÝnh x¸c ± 2 % so víi mÉu chuÈn trong tr−êng
hîp tÝnh theo thÓ tÝch. Ngoµi ra, b×nh khÝ nÐn ph¶i ®−îc ®iÒu hßa nhiÖt ®é tr−íc trong 24 giê ë nhiÖt ®é gi÷a
293 K vµ 303 K ( 20 vµ 300 C ).
Çc hÖ sè ®¸p øng ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh khi m¸y ph©n tÝch ®−îc ®−a vµo ho¹t ®éng vµ sau ®ã theo çc chu kú
ho¹t ®éng chÝnh. Çc lo¹i khÝ thö ®−îc sö dông vµ çc hÖ sè ®¸p øng :
Mªtan vµ kh«ng khÝ tinh khiÕt 1,00 ≤ Rf ≤ 1,15

Propylen vµ kh«ng khÝ tinh khiÕt 0,90 ≤ Rf ≤ 1,00
Toluen vµ kh«ng khÝ tinh khiÕt 0,90 ≤ Rf ≤ 1,00
liªn quan ®Õn hÖ sè ®¸p øng ( Rf ) b»ng 1,00 ®èi víi Propan vµ kh«ng khÝ tinh khiÕt.
2.4 KiÓm tra sù nhiÔu do « xy vµ çc giíi h¹n
HÖ sè ®¸p øng ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh nh− ®· nãi trong 2.3. ë trªn. KhÝ thö ®−îc sö dông vµ kho¶ng hÖ sè ®¸p
øng :
Pr«pan vµ Nit¬ 0,95 ≤ Rf ≤ 1,05
3 KiÓm tra hiÖu suÊt cña bé biÕn ®æi NOx
HiÖu suÊt cña bé biÕn ®æi ®−îc sö dông ®Ó biÕn ®æi NOx thµnh NO ®−îc kiÓm tra nh− sau:
Khi sö dông s¬ ®å thö nh− chØ ra trong h×nh D6.1 vµ ph−¬ng ph¸p m« t¶ d−íi ®©y, hiÖu suÊt s¬ ®å thö cã thÓ
®−îc kiÓm tra b»ng mét m¸y «z«n hãa.
3.1 HiÖu chuÈn CLD trong kho¶ng lµm viÖc phæ biÕn nhÊt theo nh÷ng yªu cÇu kü thuËt cña nhµ s¶n xuÊt
b»ng khÝ chuÈn Zªro vµ khÝ hiÖu chuÈn (Hµm l−îng NO cña nã ph¶i b»ng kho¶ng 80 % kho¶ng lµm viÖc vµ
94
tcvn 6785 : 2001
nång ®é NO2 cña hçn hîp khÝ ph¶i nhá h¬n 5% nång ®é NO). M¸y ph©n tÝch NOx ph¶i ë trong chÕ ®é NO ®Ó
khÝ chuÈn kh«ng ®i qua bé biÕn ®æi. Ghi nång ®é chØ thÞ.
3.2 Qua èng nèi ch÷ T, « xy vµ kh«ng khÝ tæng hîp ®−îc bæ sung liªn tôc cho dßng khÝ tíi khi nång ®é chØ
thÞ nhá h¬n kho¶ng 10% nång ®é hiÖu chuÈn chØ thÞ cho ë 3.1.. Ghi nång ®é chØ thÞ ( C ). M¸y «z«n hãa ®−îc
duy tr× ë chÕ ®é kh«ng kÝch ho¹t trong suèt qu¸ tr×nh nµy.
3.3 KÝch ho¹t m¸y «z«n hãa ®Ó sinh ra ®ñ «z«n ®Ó ®−a nång ®é NO gi¶m xuèng b»ng 20% ( tèi thiÓu lµ
10% ) cña nång ®é hiÖu chuÈn ®−îc cho t¹i 3.1. ë trªn. Ghi l¹i nång ®é chØ thÞ (d ).
3.4 Sau ®ã m¸y ph©n tÝch NOx ®−îc khëi ®éng ë chÕ ®é NOx, nghÜa lµ hçn hîp khÝ (gåm NO, NO2 , O2 vµ
N2 ) b©y giê sÏ ®i qua bé biÕn ®æi. Ghi nång ®é chØ thÞ ( a) .
3.5 Kh«ng kÝch ho¹t m¸y «z«n. Hçn hîp khÝ nªu trong 3.2. ë trªn ®i qua bé biÕn ®æi vµo m¸y dß. Ghi nång
®é chØ thÞ ( b)
3.6 Víi m¸y «z«n bÞ khö kÝch ho¹t, dßng « xy vµ kh«ng khÝ tæng hîp còng bÞ ng¾t. KÕt qu¶ ®äc cña NOx
trªn m¸y ph©n tÝch, do ®ã kh«ng ®−îc lín h¬n 5% sè ®o ®−îc trong 3.1. ë trªn.
3.7 HiÖu suÊt cña bé biÕn ®æi NOx ®−îc tÝnh nh− sau:
 a − b
HiÖu suÊt ( % ) = 1 +  × 100
 c − d
3.8 HiÖu suÊt cña bé biÕn ®æi NOx kh«ng ®−îc nhá h¬n 95%
3.9 HiÖu suÊt cña bé biÕn ®æi NOx ph¶i ®−îc kiÓm tra Ýt nhÊt lµ mét tuÇn mét lÇn
4 HiÖu chuÈn hÖ thèng CVS
4.1 HÖ thèng CVS ph¶i ®−îc hiÖu chuÈn b»ng çch dïng mét ®ång hå ®o l−u l−îng chÝnh x¸c vµ mét dông
cô h¹n chÕ . L−u l−îng ®i qua hÖ thèng ph¶i ®−îc ®o ë çc gi¸ trÞ ®o ¸p suÊt kh¸c nhau vµ çc th«ng sè ®iÒu
khiÓn cña hÖ thèng ®· ®−îc ®o vµ liªn quan ®Õn çc l−u l−îng kh¸c nhau.
4.1.1 Cã thÓ sö dông çc lo¹i ®ång hå ®o l−u l−îng kh¸c nhau, vÝ dô ®ång hå Venturi ®· hiÖu chuÈn, ®ång
hå ®o l−u l−îng lo¹i l¸ máng, ®ång hå tua bin hiÖu chuÈn, víi ®iÒu kiÖn chóng lµ çc hÖ thèng ®o ®éng lùc
häc vµ cã thÓ ®¸p øng çc yªu cÇu cña D.4.2.2 vµ D.4.2.3 cña phô lôc D.
95
tcvn 6785 : 2001
H×nh D6.1
4.1.2 Nh÷ng phÇn sau ®©y tr×nh bµy chi tiÕt çc ph−¬ng ph¸p hiÖu chuÈn çc thiÕt bÞ PDP vµ CFV, sö dông
mét ®ång hå ®o l−u l−îng lo¹i l¸ máng, cã ®é chÝnh x¸c ®¹t yªu cÇu, cïng víi mét kiÓm tra thèng kª vÒ tÝnh
x¸c thùc cña viÖc hiÖu chuÈn.
4.2 HiÖu chuÈn b¬m pÝt t«ng ( PDP )

4.2.1 Quy tr×nh hiÖu chuÈn sau ®©y nªu nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh vÒ thiÕt bÞ, cÊu h×nh kiÓm tra vµ çc th«ng sè
kh¸c nhau ®−îc ®o ®Ó thiÕt lËp l−u l−îng cña b¬m CVS. TÊt c¶ çc th«ng sè liªn quan ®Õn b¬m ®−îc ®o
®ång thêi víi çc th«ng sè liªn quan ®Õn ®ång hå ®o l−u l−îng ®−îc l¾p nèi tiÕp víi b¬m. Sau ®ã l−u l−îng
tÝnh to¸n ( ®−îc cho theo m3 /phót ë ®Çu vµo b¬m, ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é tuyÖt ®èi ) cã thÓ ®−îc vÏ thµnh mét
biÓu ®å ng−îc víi mét hµm t−¬ng quan mµ nã lµ gi¸ trÞ cña mét sù kÕt hîp ®Æc biÖt çc th«ng sè cña b¬m.
TiÕp theo sÏ x¸c ®Þnh ph−¬ng tr×nh tuyÕn tÝnh liªn quan ®Õn l−− l−îng b¬m vµ hµm t−¬ng quan. Trong tr−êng
hîp CVS cã dÉn ®éng ®a tèc ®é, ph¶i hiÖu chuÈn cho tõng d¶i tèc ®é ®−îc sö dông.
4.2.2 Ph−¬ng ph¸p hiÖu chuÈn nµy dùa trªn viÖc ®o çc gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña çc th«ng sè cña b¬m vµ ®ång
hå ®o l−u l−îng mµ chóng cã quan hÖ víi l−u l−îng t¹i mçi ®iÓm. §Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c vµ tÝnh x¸c thùc
cña ®−êng cong hiÖu chuÈn cÇn ph¶i duy tr× ®−îc 3 ®iÒu kiÖn:
4.2.2.1 ¸p suÊt b¬m ph¶i ®−îc ®o t¹i çc lç ®o ¸p suÊt (cã ren) trªn b¬m tèt h¬n lµ t¹i ®−êng èng bªn ngoµi
t¹i ®Çu vµo hoÆc ®Çu ra cña b¬m. Çc lç ®o ¸p suÊt mµ chóng ®−îc ®Æt ë t©m ®Ønh vµ t©m ®¸y cña tÊm mÆt
96
tcvn 6785 : 2001
®Çu dÉn ®éng b¬m trùc tiÕp chÞu t¸c ®éng cña ¸p suÊt khoang cña b¬m thùc sù, v× vËy ph¶n ¸nh ®−îc çc
sai kh¸c rÊt nhá cña ¸p suÊt tuyÖt ®èi.
4.2.2.2 Ph¶i duy tr× sù æn ®Þnh nhiÖt ®é trong qu¸ tr×nh hiÖu chuÈn. §ång hå ®o l−u l−îng lo¹i l¸ máng nh¹y
c¶m víi nh÷ng dao ®éng nhiÖt ®é ®Çu vµo mµ sù dao ®éng nµy cã thÓ lµm cho nh÷ng ®iÓm d÷ liÖu bÞ ph©n
t¸n. Nh÷ng thay ®æi tõ tõ ± 1 K cã thÓ chÊp nhËn ®−îc trong vµi phót;
4.2.2.3 TÊt c¶ çc mèi nèi ghÐp gi÷a ®ång hå ®o l−u l−îng vµ b¬m CVS ph¶i hoµn toµn kh«ng bÞ rß rØ.
4.2.3 Trong qu¸ tr×nh thö khÝ th¶i, phÐp ®o çc th«ng sè cña cïng mét b¬m nµy cho phÐp ng−êi sö dông cã
thÓ tÝnh to¸n l−u l−îng theo ph−¬ng tr×nh hiÖu chuÈn .
4.2.3.1 H×nh D6.2 cña phô lôc D6 tr×nh bµy mét s¬ ®å thö cã thÓ ®−îc sö dông. Cho phÐp cã nh÷ng thay ®æi
miÔn lµ chóng c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp c«ng nhËn chÊp nhËn lµ cã thÓ so s¸nh ®−îc ®é chÝnh x¸c. NÕu
s¬ ®å trong h×nh D5.3 phô lôc D5 ®−îc sö dông th× nh÷ng sè liÖu sau ®©y ph¶i cã sai sè n»m trong giíi h¹n
®é chÝnh x¸c ®−îc cho sau:
¸p suÊt khÝ quyÓn ( ®−îc hiÖu chØnh ) ( Pb ) ± 0,03 kPa
NhiÖt ®é xung quanh ( T ) ± 0,2 K
NhiÖt ®é kh«ng khÝ t¹i LFE ( ETI ) ± 0,15 K
§é tôt ¸p ®Çu dßng cña LFE ( EPT) ± 0,01 kPa
§é sôt ¸p qua m¹ng LFE ( EDP ) ± 0,0015 kPa
NhiÖt ®é kh«ng khÝ t¹i ®Çu vµo cña b¬m CVS ( PTI ) ± 0,2 K
NhiÖt ®é kh«ng khÝ t¹i ®Çu ra b¬m CVS ( PIO ) ± 0,2 K
§é sôt ¸p t¹i ®Çu vµo b¬m CVS ( PPI ) ± 0,22 kPa
¸p suÊt ( Cét ¸p ) t¹i ®Çu ra b¬m CVS ( PPO ) ± 0,22 kPa
Vßng quay b¬m trong giai ®o¹n thö ( n ) ± 1 vßng
Kho¶ng thêi gian trong gai ®o¹n thö ( Ýt nhÊt 250 s ) ( t ) ± 0,1 s
4.2.3.2 Sau khi hÖ thèng ®−îc l¾p nh− trong h×nh D6.2 cña phô lôc D6, ®Æt çc bé h¹n chÕ biÕn ®æi ë vÞ trÝ
hë hoµn toµn vµ ch¹y b¬m CVS kho¶ng 20 phót tr−íc khi b¾t ®Çu viÖc hiÖu chuÈn.
4.2.3.3 §Æt l¹i çc van h¹n chÕ ë ®iÒu kiÖn h¹n chÕ h¬n víi sù t¨ng ®é sôt ¸p ®Çu vµo b¬m (kho¶ng 1 kPa)
mµ sÏ sinh ra Ýt nhÊt 6 ®iÓm sè liÖu cho toµn bé viÖc hiÖu chuÈn. Cho phÐp hÖ thèng æn ®Þnh trong 3 phót vµ
lÆp l¹i sù nhËn d÷ liÖu.
4.2.4 Ph©n tÝch d÷ liÖu.
4.2.4.1 L−u l−îng kh«ng khÝ ( Qs ) t¹i mçi ®iÓm kiÓm tra ®−¬c tÝnh to¸n theo m3 / phót theo sè liÖu cña
®ång hå ®o l−u l−îng khi sö dông ph−¬ng ph¸p ®−îc quy ®Þnh cña nhµ s¶n xuÊt
97
tcvn 6785 : 2001
4.2.4.2 L−u l−îng kh«ng khÝ sau ®ã ®−îc biÕn ®æi thµnh l−u l−îng b¬m ( V0 ) theo m3/vßng quay t¹i ¸p
suÊt vµ nhiÖt ®é tuyÖt ®èi t¹i ®Çu vµo cña b¬m.
Q s T p 101,33
V0 = ⋅
n 273, 2 P p
ë ®©y : V0 - L−u l−îng b¬m t¹i Tp vµ Pp ( m3/ vßng quay ),
H×nh D6.2 - S¬ ®å hiÖu chuÈn PDP-CVS
Qs - L−u l−îng kh«ng khÝ t¹i 33 kPa vµ 273,2 K (m3 / phót )
Tp - NhiÖt ®é ®Çu vµo b¬m ( K )
Pp - ¸p suÊt ®Çu vµo tuyÖt ®èi cña b¬m ( kPa )
n - Tèc ®é b¬m ( Vßng / phót )
§Ó bï cho sù gi¸n ®o¹n cña nh÷ng biÕn ®æi ¸p suÊt theo tèc ®é b¬m t¹i b¬m vµ cña tèc ®é tr−ît cña b¬m,
mét hµm t−¬ng quan ( X0 ) gi÷a tèc ®é b¬m n, vi sai ¸p suÊt ∆PP gi÷a ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña b¬m vµ ¸p suÊt
®Çu ra tuyÖt ®èi cña b¬m ®−îc tÝnh to¸n nh− d−íi ®©y:
1 ∆ Pp
Xo =
n P o
98
tcvn 6785 : 2001
ë ®©y:
X0 - Hµm t−¬ng quan,
∆PP - Vi sai ¸p suÊt gi÷a ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña b¬m ( kPa )
P0 - ¸p suÊt ®Çu ra tuyÖt ®èi ( PPO + PB ) ( kPa ).

Mét phÐp ®iÒu chØnh b×nh ph−¬ng bÐ nhÊt tuyÕn tÝnh ®−îc thùc hiÖn ®Ó cã ®−îc çc ®¼ng thøc hiÖu chuÈn
sau:
V0 = D0 - M ( X0 )
n = A - B (∆PP )
D0 , M, A, B lµ çc h»ng sè chÆn ®é dèc m« t¶ çc ®−êng th¼ng.
4.2.4.3 Mét hÖ thèng CVS cã nhiÒu tèc ®é ph¶i ®−îc hiÖu chuÈn trªn mçi tèc ®é ®−îc sö dông. Çc ®−êng
cong hiÖu chuÈn ®· ®−îc t¹o ra ®èi víi çc kho¶ng ph¶i gÇn nh− song song vµ çc gi¸ trÞ chÆn ( D0 ) ph¶i
t¨ng khi kho¶ng l−u l−îng b¬m gi¶m. NÕu sù hiÖu chuÈn ®−îc thùc hiÖn cÈn thËn, çc gi¸ trÞ tÝnh to¸n theo
ph−¬ng tr×nh sÏ n»m trong kho¶ng ± 0,5% cña gi¸ trÞ ®o ®−îc cña V0 . Çc gi¸ trÞ cña M sÏ biÕn ®æi tõ b¬m
nµy sang b¬m kh¸c. Sù hiÖu chuÈn ®−îc thùc hiÖn khi b¬m b¾t ®Çu ho¹t ®éng vµ sau b¶o d−ìng chÝnh.
4.3. HiÖu chuÈn èng h¹n chÕ l−u l−îng Venturi ( CFV )
4.3.1 HiÖu chuÈn CFV dùa vµo ph−¬ng tr×nh l−u l−îng cho èng Venturi nh− sau:
QS =
K v
× P0
T
ë ®©y:
QS - L−u l−îng,
P0 - ¸p suÊt tuyÖt ®èi ( kPa ),
T - NhiÖt ®é tuyÖt ®èi ( K ),
KV - HÖ sè hiÖu chuÈn.
L−u l−îng khÝ lµ mét hµm cña ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é ®Çu vµo. Ph−¬ng ph¸p hiÖu chuÈn ®−îc m« t¶ d−íi ®©y sÏ
thiÕt lËp gi¸ trÞ cña hÖ sè hiÖu chuÈn t¹i çc gi¸ trÞ ®o ®−îc cña ¸p suÊt, nhiÖt ®é vµ l−u l−îng kh«ng khÝ.
4.3.2 Ph−¬ng ph¸p do nhµ s¶n xuÊt giíi thiÖu ph¶i ®−îc tu©n theo ®Ó hiÖu chuÈn çc bé phËn ®iÖn tö cña
CFV.
4.3.3 CÇn ph¶i cã çc phÐp ®o ®Ó hiÖu chuÈn l−u l−îng cña èng Venturi h¹n chÕ l−u l−îng vµ sè liÖu sau
®©y ph¶i cã ®é chÝnh x¸c sau:
¸p suÊt khÝ quyÓn ( ®· hiÖu chØnh ) ( PB ) ± 0,03 kPa,
NhiÖt ®é kh«ng khÝ cña LFE, cña ®ång hå ®o l−u l−îng ( ETI ) ± 0,15 K
99
tcvn 6785 : 2001
§é sôt ¸p suÊt tr−íc LFE ( EPI ) ± 0,01 kPa,
§é sôt ¸p qua m¹ng LFE (EDP) ± 0,0015 kPa,
L−u l−îng kh«ng khÝ ( QS ) ± 0,5%
§é sôt ¸p ®Çu vµo ( PPI ) ± 0,02 kPa
NhiÖt ®é t¹i ®Çu vµo èng Venturi ( TV ) ± 0,2 K
H×nh D6.3 - S¬ ®å hiÖu chuÈn CFV-CVS

4.3.4. ThiÕt bÞ ph¶i ®−îc l¾p nh− trong h×nh 6.3 cña phô lôc D6 vµ ®−îc kiÓm tra sù rß rØ. B¾t kú sù rß rØ
nµo ë gi÷a thiÕt bÞ ®o l−u l−îng vµ èng Venturi ®Òu ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn ®é chÝnh x¸c cña viÖc hiÖu chuÈn.
4.3.5 Bé h¹n chÕ l−u l−îng biÕn ®æi ph¶i ®−îc l¾p ë vÞ ttrÝ hë, çc m¸y qu¹t thæi ph¶i ®−îc khëi ®éng vµ
hÖ thèng ph¶i ®−îc æn ®Þnh. Sè liÖu cña tÊt c¶ çc dông cô ®o ph¶i ®−îc ghi l¹i.
4.3.6 Bé h¹n chÕ l−u l−îng ph¶i ®−îc biÕn ®æi vµ ph¶i cã ®−îc Ýt nhÊt 8 gi¸ trÞ ®äc trªn toµn d¶i l−u l−îng
h¹n chÕ cña èng Venturi
4.3.7 Çc sè liÖu ®−îc ghi trong qu¸ tr×nh hiÖu chuÈn ph¶i ®−îc sö dông trong çc tÝnh to¸n sau ®©y. L−u
l−îng kh«ng khÝ ( QS ) t¹i mçi ®iÓm kiÓm tra ®−îc tÝnh to¸n theo sè liÖu ®ång hå ®o l−u l−îng b»ng çch sö
dông ph−¬ng ph¸p quy ®Þnh cña nhµ s¶n xuÊt.
100
tcvn 6785 : 2001
Çc gi¸ trÞ tÝnh to¸n cña hÖ sè hiÖu chuÈn cho tõng ®iÓm kiÓm tra:
Q s
× T v
KV =
P v
ë ®©y:
QS - L−u l−îng t¹i 273,20 K vµ 101,33 kPa ( m3 / phót ),
TV - NhiÖt ®é ®Çu vµo èng Venturi ( K )
PV - ¸p suÊt tuyÖt ®èi ®Çu vµo èng Venturi (kPa )
§å thÞ KV gièng nh− mét hµm cña ¸p suÊt ®Çu vµo èng Venturi. §èi víi dßng ©m thanh, KV sÏ cã mét gi¸ trÞ
h»ng sè t−¬ng ®èi. Khi ¸p suÊt gi¶m (ch©n kh«ng t¨ng) èng Venturi trë thµnh èng kh«ng tiÕt l−u vµ KV gi¶m.
Nh÷ng thay ®æi kÕt qu¶ KV lµ kh«ng cho phÐp.
§èi víi mét l−îng tèi thiÓu 8 ®iÓm trong khu vùc h¹n chÕ ®ã, tÝnh gi¸ trÞ trung b×nh KV vµ ®é lÖch chuÈn.
NÕu ®é lÖch chuÈn lín h¬n 0,3 % cña KV trung b×nh, cÇn hiÖu chØnh l¹i.
101
tcvn 6785 : 2001
KiÓm tra toµn hÖ thèng

1 §Ó phï hîp víi yªu cÇu cña D.4.7. phô lôc D ph¶i x¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c toµn bé cña hÖ thèng ph©n tÝch
vµ hÖ thèng lÊy mÉu CVS b»ng çch ®−a mét chÊt khÝ « nhiÔm cã khèi l−îng ®· ®−îc biÕt tr−íc vµo hÖ
thèng trong khi nã ®ang ®−îc vËn hµnh nh− trong phÐp thö th«ng th−êng vµ sau ®ã ph©n tÝch vµ tÝnh to¸n
khèi l−îng chÊt « nhiÔm theo çc c«ng thøc trong phô lôc D8 cña phô lôc D trõ tr−êng hîp mµ nång ®é
Propan ph¶i ®−îc chän b»ng 1,967 g/l ë çc ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn. Cã hai kü thuËt sau ®©y cã ®−îc ®é chÝnh
x¸c ®Çy ®ñ.
2 §o mét l−u l−îng kh«ng ®æi cña khÝ tinh khiÕt ( CO hoÆc C3H8 ) b»ng viÖc sö dông dông cô cã lç h¹n chÕ
l−u l−îng.
2.1 Mét l−îng khÝ tinh khiÕt (CO hoÆc C3H8) ®· ®−îc biÕt ®−îc cung cÊp cho hÖ thèng CVS qua lç h¹n chÕ
®· ®−îc hiÖu chuÈn. NÕu ¸p suÊt ®Çu vµo ®ñ cao th× l−u l−îng (q) mµ nã ®−îc ®iÒu chØnh b»ng lç h¹n chÕ
l−u l−îng sÏ kh«ng phô thuéc vµo ¸p suÊt ®Çu ra cña lç h¹n chÕ l−u l−îng. NÕu ®é lÖch qu¸ 5% th× ph¶i x¸c
®Þnh nguyªn nh©n trôc trÆc vµ ®iÒu chØnh. HÖ thèng CVS ®−îc vËn hµnh nh− trong khi thö khÝ th¶i kho¶ng 5
®Õn 10 phót. Khi ®· ®−îc thu gom trong tói lÊy mÉu ®−îc ph©n tÝch b»ng thiÕt bÞ nh− th−êng lÖ vµ çc kÕt
qu¶ ®−îc so s¸nh víi nång ®é çc mÉu khÝ ®· ®−îc biÕt tr−íc.
3 §o sè l−îng h¹n chÕ cña khÝ tinh khiÕt ( CO hoÆc C3H8 ) b»ng kü thuËt ph©n tÝch träng l−îng.
3.1 Cã thÓ sö dông ph−¬ng ph¸p träng lùc sau ®Ó kiÓm tra hÖ thèng CVS. Träng l−îng cña mét xi lanh nhá
®−îc n¹p ®Çy CO hoÆc Propan ®−îc x¸c ®Þnh víi ®é chÝnh x¸c ± 0,01g. Sau kho¶ng 5 ®Õn 10 phót, vËn
hµnh hÖ thèng CVS nh− khi thö khÝ th¶i th«ng th−êng, trong khi CO hoÆc Propan ®−îc b¬m vµo hÖ thèng.
Sè l−îng khÝ tinh khiÕt liªn quan ®−îc x¸c ®Þnh b»ng çc c©n vi l−îng. KhÝ ®−îc tÝch lòy trong tói sÏ ®−îc
ph©n tÝch b»ng thiÕt bÞ ®· tõng sö dông ®Ó ph©n tÝch khÝ th¶i, sau ®ã so s¸nh kÕt qu¶ víi çc nång ®é ®·
®−îc tÝnh to¸n tr−íc.
102
tcvn 6785 : 2001
TÝnh to¸n khèi l−îng ph¸t th¶i çc chÊt « nhiÔm

1 Quy ®Þnh chung
Sù ph¸t th¶i çc chÊt g©y « nhiÔm ph¶i ®−îc tÝnh b»ng c«ng thøc sau:
V m ix
× Q i
× k h
× 10
−6
Mi = (D8.1)
d
Trong ®ã:
Mi - Khèi l−îng chÊt th¶i « nhiÔm i ( g/ lÇn thö )
Vmix - ThÓ tÝch khÝ th¶i ®· pha lo·ng ( l/ lÇn thö ) vµ ®−îc hiÖu chØnh theo çc ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn (
273,2 K vµ 101,33 kPa )
Qi - Nång ®é chÊt g©y « nhiÔm thø i ( g/l ) ë nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt danh ®Þnh (273,2 K vµ 101,33 kPa)
kH - HÖ sè hiÖu chØnh ®é Èm dïng ®Ó tÝnh khèi l−îng ph¸t th¶i cña çc nit¬ « xÝt, kh«ng cã sù hiÖu
chØnh ®é Èm cho HC vµ CO,
Ci - Nång ®é chÊt g©y « nhiÔm thø i trong khÝ th¶i ®· pha lo·ng (ppm) vµ ®−îc hiÖu chØnh b»ng sè
l−îng chÊt « nhiÔm i ®−îc chøa trong kh«ng khÝ pha lo·ng,
d - Qu·ng ®−êng t−¬ng øng víi chu tr×nh ho¹t ®éng ( km )
1.2 X¸c ®Þnh thÓ tÝch
1.2.1 TÝnh to¸n thÓ tÝch khi sö dông mét thiÕt bÞ pha lo·ng biÕn ®æi cã kiÓm so¸t l−u l−îng kh«ng ®æi b»ng lç
hoÆc èng Venturi. Ghi liªn tôc çc th«ng sè chØ b¸o l−u l−îng thÓ tÝch vµ tÝnh to¸n thÓ tÝch toµn bé ®èi víi
toµn bé qu¸ tr×nh thö.
1.2.2 TÝnh to¸n thÓ tÝch khi sö dông mét b¬m pÝt t«ng. ThÓ tÝch khÝ th¶i ®· pha lo·ng ®−îc ®o trong çc hÖ
thèng cã mét b¬m pÝt t«ng ®−îc tÝnh to¸n theo c«ng thøc sau:
V = V0 x N.
Trong ®ã :
V - ThÓ tÝch khÝ pha lo·ng ( l/lÇn thö) ( ngay tr−íc khi hiÖu chØnh )
V0 - ThÓ tÝch khÝ cung cÊp bëi b¬m pÝt t«ng trong çc ®iÒu kiÖn thö (l/ vßng quay)
N - Sè vßng quay / lÇn thö
1.2.3 HiÖu chØnh thÓ tÝch khÝ th¶i ®· pha lo·ng theo çc ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn
KhÝ th¶i ®· pha lo·ng ®−îc hiÖu chØnh b½ng c«ng thøc sau:
Vmix = V x K1 x ( PB - P1 )/TP (D8.2)
Trong ®ã:
103
tcvn 6785 : 2001
K1 = 273,2 K / 101,33 kPa = 2,6961 ( K x kPa-1 ) (D8.3)
ë ®©y:
PB - ¸p suÊt khÝ quyÓn trong phßng thö ( kPa )
P1 - ¸p suÊt ch©n kh«ng ®Çu vµo b¬m pÝt t«ng ( kPa ) so víi ¸p suÊt khÝ quyÓn
TP - NhiÖt ®é trung b×nh cña khÝ th¶i ®· pha lo·ng ®i vµo b¬m pÝt t«ng trong khi thö (K )
1.3 TÝnh to¸n nång ®é hiÖu chØnh cña çc chÊt « nhiÔm trong tói mÉu
Ci = Ce - Cd (1 - 1/DF ) (D8.4)
Trong ®ã:
Ci - Nång ®é chÊt g©y « nhiÔm thø i trong khÝ th¶i ®· pha lo·ng (ppm) vµ ®−îc hiÖu chØnh b»ng
sè l−îng cña chÊt chøa trong kh«ng khÝ pha lo·ng,
Ce - Nång ®é ®o ®−îc cña chÊt « nhiÔm i trong khÝ th¶i ®· pha lo·ng (ppm )
Cd - Nång ®é chÊt g©y « nhiÔm thø i trong kh«ng khÝ ®−îc sö dông ®Ó pha lo·ng. (ppm )
DF - HÖ sè pha lo·ng.
HÖ sè pha lo·ng ®−îc tÝnh to¸n nh− sau:
13,4
DF = −4
(D8.5)
Cco 2
+ ( Chc + Cco ) × 10
Trong c«ng thøc nµy:
CCO2 - Nång ®é CO2 trong khÝ th¶i ®· pha lo·ng chøa trong tói mÉu (% thÓ tÝch )
CHC - Nång ®é HC trong khÝ th¶i ®· pha lo·ng chøa trong tói mÉu (ppm cacbon t−¬ng
®−¬ng )
CCO - Nång ®é CO trong khÝ th¶i ®· pha lo·ng chøa trong tói mÉu (ppm)
1.4 X¸c ®Þnh hÖ sè hiÖu chØnh kh«ng cã ®é Èm
§Ó hiÖu chØnh ¶nh h−ëng cña ®é Èm ®Õn kÕt qu¶ cña NOx, cÇn ¸p dông c«ng thøc sau ®©y:
1
kh = (D8.6)
1 − 0,0329( H − 10, 71)
víi
H = R ×P
6 , 211 × a d (D8.7)
−2
P − P × R × 10
B d a
ë ®©y:
H - §é Èm tuyÖt ®èi ( g n−íc / kg kh«ng khÝ kh« )
104
tcvn 6785 : 2001
Ra - §é Èm t−¬ng ®èi cña kh«ng khÝ (%)
Pd - ¸p suÊt h¬i b·o hßa ë nhiÖt ®é kh«ng khÝ xung quanh ( kPa)
PB - ¸p suÊt kh«ng khÝ trong phßng ( kPa )
1.5 VÝ dô
1.5.1 D÷ liÖu
1.5.1.1 §iÒu kiÖn kh«ng khÝ xung quanh
NhiÖt ®é kh«ng khÝ xung quanh : 23o C = 297,2 K
¸p suÊt khÝ quyÓn PB = 101,33 kPa
§é Èm t−¬ng ®èi Ra - = 60%
¸p suÊt h¬i b·o hµo Pd = 3,20 kPa cña H2O ë 23oC
1.5.1.2. ThÓ tÝch ®o ®−îc vµ ®−îc gi¶m tíi çc ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn ( ®o¹n 1)
V = 51,96 m3
1.5.1.3 KÕt qu¶ ®äc trªn m¸y ph©n tÝch
KÕt qu¶ nh− trong b¶ng D8.1 sau ®©y
B¶ng D8.1 - KÕt qu¶ ®äc trªn m¸y ph©n tÝch
MÉu khÝ th¶i ®· pha lo·ng MÉu kh«ng khÝ pha lo·ng
HC (1) 92 ppm 3,0 ppm

CO 470 ppm 0 ppm
NOX 70 ppm 0 ppm
CO2 1,6 % thÓ tÝch 0,03% thÓ tÝch
Chó thÝch: (1) ®o b»ng ppm cacbon t−¬ng ®−¬ng
1.5.2 TÝnh to¸n

1.5.2.1 HÖ sè hiÖu chØnh ®é Èm ( kH ) ( xem c«ng thøc (D8. 6) )
6 , 211 × R a × Pd
H=
−2
P B − Pd × R a × 10
6, 211 × 60 × 3,2
H= = 11,9959
101,33 − (3,2 × 0, 60)
1
kh =
1 − 0,0329( H − 10,71)
105
tcvn 6785 : 2001
1
kh = = 1,0442
1 − 0, 0329(11,9959 − 10,71)
1.5.2.2 HÖ sè pha lo·ng (DF) ( xem c«ng thøc (D8.5))
13,4
DF =
C CO2 + (C hc + C co )10 − 4
13,4
DF = = 8,091
1,6 + (92 + 4,70) × 10 − 4
1.5.2.3 TÝnh nång ®é hiÖu chØnh cña çc chÊt « nhiÔm trong tói mÉu HC, khèi l−îng ph¸t th¶i ((xem c«ng
thøc (D8.4) vµ (D8.1))
1
Ci = Ce - Cd ( 1 -  )
DF
1
Ci = 92 - 3 ( 1 -  ) = 89,371
8,091
1
M HC = CHC x Vmix x QHC 
d
QHC = 0,619
1
MHC = 89,371 x 51,961 x 0,619 x 10-6 x 
d
2,88
=  g/km
d
CO, khèi l−îng ph¸t th¶i ( (xem c«ng thøc (D8.1) )
1
MCO = CCO x Vmix x QCO x 
d
QCO = 1,25
1 30,5
MCO = 470 x 51,961 x 1,25 x  = -- g/km
d d
NOX , khèi l−îng ph¸t th¶i ( (xem c«ng thøc (D8.1)
1
M NOx
= C NOx × Vmix × Q NOx × k H ×
d
QNOx = 2,05
1
MNOx = 70 x 51,961 x 2,05 x 1,0442 x 10 -6 x 
d
7,79
=  g/km
d
2 Quy ®Þnh riªng ®èi víi « t« l¾p ®éng c¬ tù ch¸y
§Ó tÝnh khèi l−îng ph¸t th¶i HC ®èi víi ®éng c¬ tù ch¸y, nång ®é HC trung b×nh ®−îc tÝnh to¸n nh− sau:
106
tcvn 6785 : 2001
t2
∫C HC
. dt
Ce = t 1 (D8.7)
t 2
− t 1
trong ®ã:
t2
∫C HC
. dt - TÝch ph©n sè liÖu ghi cña FID bÞ nãng lªn trong kho¶ng thêi gian thö ( t2 - t1 )
t1
Ce - Nång ®é HC ®o ®−îc trong khÝ th¶i ®· pha lo·ng theo ppm cña Ci
Ci - §−îc thay thÕ cho CHC trong tÊt c¶ çc ph−¬ng tr×nh liªn quan
2.2 X¸c ®Þnh çc h¹t
Ph¸t th¶i h¹t MP ( g/km ) ®−îc tÝnh theo ph−¬ng tr×nh sau:
(V mix + V ep ) × Pe
MP =
V ep
×d
®èi víi khÝ th¶i ®−îc tho¸t ra ngoµi ®−êng hÇm,
MP =
V mix
× Pe
V ep
×d
®èi víi khÝ th¶i ®−îc quay l¹i ®−êng hÇm, trong ®ã:
Vmix - ThÓ tÝch khÝ th¶i ®· pha lo·ng ( xem 1.1.) trong çc ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn.
Vep - ThÓ tÝch khÝ th¶i ®i qua bé läc h¹t trong çc ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn
Pe - Khèi l−îng h¹t ®−îc thu gom l¹i bëi çc bé läc
d - Qu·ng ®−êng t−¬ng ®−¬ng víi chu tr×nh lµm viÖc ( km )
MP - Ph¸t th¶i h¹t ( g/km )
107
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc E
(quy ®Þnh)
Thö kiÓu lo¹i 2 ( type II Test )

(Thö ph¸t th¶i CO ë chÕ ®é kh«ng t¶i)
E.1 Giíi thiÖu
Phô lôc nµy m« t¶ quy tr×nh thö kiÓu lo¹i 2 ®−îc ®Þnh nghÜa trong 6.3.2. cña tiªu chuÈn nµy.
E.2 §iÒu kiÖn ®o

E.2.1 Nhiªn liÖu ph¶i lµ nhiªn liÖu chuÈn, çc yªu cÇu ®èi víi nhiªn liÖu ®−îc cho t¹i phô lôc I cña tiªu
chuÈn nµy.
E.2.2 Thö kiÓu lo¹i 2

E.2.2.1 §èi víi c«ng nhËn A, thö kiÓu lo¹i 2 ph¶i ®−îc thùc hiÖn ngay lËp tøc sau khi hoµn thµnh chu tr×nh
thö ®« thÞ (phÇn 1) cña thö kiÓu lo¹i 1, víi ®éng c¬ ë chÕ ®é kh«ng t¶i vµ kh«ng sö dông thiÕt bÞ khëi ®éng
nguéi. Ngay tr−íc mçi phÐp ®o hµm l−îng CO, ph¶i thùc hiÖn mét chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n nh− m« t¶ trong
D.2.1 cña phô lôc D.
E.2.2.2 §èi víi c«ng nhËn B, çc xe cã khèi l−îng v−ît qu¸ 3,5 tÊn, nhiÖt ®é m«i tr−êng trong khi thö ph¶i
b»ng nhiÖt ®é tõ 293 ®Õn 303K (tõ 20 ®Õn 30oC). §éng c¬ ph¶i ®−îc lµm Êm lªn ®Õn nhiÖt ®é cña chÊt lµm
m¸t vµ b«i tr¬n vµ ¸p suÊt cña chÊt b«i tr¬n ®· ®¹t ®−îc sù c©n b»ng.
E.2.3 Trong tr−êng hîp xe cã çc hép sè ®iÒu khiÓn b»ng tay hoÆc b¸n tù ®éng phÐp thö ph¶i ®−îc thùc
hiÖn víi tay sè ë vÞ trÝ "0" vµ ly hîp ®ãng.
E.2.4 Trong tr−êng hîp xe cã çc hép sè ®iÒu khiÓn tù ®éng, phÐp thö ph¶i ®−îc thùc hiÖn víi bé chän sè ë
vÞ trÝ "0" hoÆc vÞ trÝ "®ç xe"
E.2.5 Çc bé phËn ®Ó ®iÒu chØnh tèc ®é kh«ng t¶i

E.2.5.1 §Þnh nghÜa
Trong tiªu chuÈn nµy, "Çc bé phËn ®Ó ®iÒu chØnh tèc ®é kh«ng t¶i" ®−îc hiÓu lµ nh÷ng bé phËn ®iÒu khiÓn
®Ó thay ®æi çc ®iÒu kiÖn kh«ng t¶i cña ®éng c¬ mµ chóng cã thÓ ®−îc ®iÒu chØnh dÔ dµng b»ng çch chØ sö
dông çc dông cô c¬ khÝ ®−îc m« t¶ t¹i E.2.5.1.1. §Æc biÖt, nh÷ng thiÕt bÞ ®Ó hiÖu chØnh l−u l−îng nhiªn liÖu
vµ l−u l−îng kh«ng khÝ kh«ng ®−îc coi lµ çc bé phËn ®iÒu chØnh nÕu sù ®iÒu chØnh chóng yªu cÇu th¸o rêi
çc c¬ cÊu chÆn, mét thao t¸c kh«ng thÓ thùc hiÖn b×nh th−êng ®−îc trõ khi bëi mét thî c¬ khÝ lµnh nghÒ.
E.2.5.1.1 Çc dông cô mµ cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó ®iÒu khiÓn çc bé phËn ®Ó ®iÒu chØnh tèc ®é kh«ng t¶i:
tuèc n¬ vÝt ( th«ng th−êng hoÆc ®Çu ch÷ thËp), cê lª (cê lª vßng, cê lª ®u«i hë hoÆc cê lª ®iÒu chØnh ®−îc),
k×m, ch×a khãa Allen.
E.2.5.2 X¸c ®Þnh çc ®iÓm ®o

E.2.5.2.1 §èi víi c«ng nhËn A, ®Çu tiªn ph¶i ®−îc thùc hiÖn mét phÐp ®o khi chØnh ®Æt ®Ó thö kiÓu lo¹i 1.
§èi víi c«ng nhËn B, çc xe cã khèi l−îng v−ît qu¸ 3,5 tÊn, ®Çu tiªn ph¶i ®−îc thùc hiÖn mét phÐp ®o khi
chØnh ®Æt theo çc ®iÒu kiÖn do nhµ s¶n xuÊt quy ®Þnh.
E.2.5.2.2 §èi víi tõng bé phËn ®iÒu chØnh v« cÊp, ph¶i x¸c ®Þnh ®ñ sè l−îng çc vÞ trÝ ®Æc tr−ng.
108
tcvn 6785 : 2001
E.2.5.2.3 ViÖc ®o hµm l−îng CO cña khÝ th¶i ph¶i ®−îc thùc hiÖn cho tÊt c¶ çc vÞ trÝ cã thÓ cña çc bé
phËn ®iÒu chØnh, nh−ng ®èi víi çc bé phËn ®iÒu chØnh v« cÊp th× chØ cã çc vÞ trÝ ®−îc x¸c ®Þnh t¹i E.2.5.2.2
míi ®−îc thõa nhËn.
E.2.5.2.4 PhÐp thö kiÓu lo¹i 2 sÏ ®−îc coi tháa m·n nÕu mét hoÆc c¶ hai ®iÒu kiÖn sau ®©y ®−îc ®¸p øng:
E.2.5.2.4.1 Kh«ng mét gi¸ trÞ nµo ®−îc ®o theo quy ®Þnh t¹i E.2.5.2.3, v−ît qu¸ çc gi¸ trÞ giíi h¹n;
E.2.5.2.4.2 Hµm l−îng lín nhÊt ®¹t ®−îc bëi sù biÕn ®æi liªn tôc mét trong çc bé phËn ®iÒu chØnh trong khi
çc bé phËn kh¸c ®−îc gi÷ æn ®Þnh kh«ng v−ît qu¸ gi¸ trÞ giíi h¹n, ®iÒu kiÖn nµy ®−îc tháa m·n bëi nh÷ng
kÕt hîp kh¸c nhau cña çc bé phËn ®iÒu chØnh kh«ng ph¶i lµ bé phËn biÕn ®æi liªn tôc.
E.2.5.2.5 Nh÷ng vÞ trÝ cã thÓ cña çc bé phËn ®iÒu chØnh ph¶i ®−îc h¹n chÕ bëi çc yÕu tè sau:
E.2.5.2.5.1 Mét mÆt, gi¸ trÞ lín h¬n cña mét trong 2 gi¸ trÞ sau ®©y: tèc ®é kh«ng t¶i nhá nhÊt mµ ®éng c¬ cã
thÓ ®¹t ®−îc hoÆc tèc ®é do nhµ s¶n xuÊt giíi thiÖu trõ ®i 100 vßng/ phót;
E.2.5.2.5.2 MÆt kh¸c, gi¸ trÞ nhá nhÊt trong 3 gi¸ trÞ sau: tèc ®é cao nhÊt mµ ®éng c¬ cã thÓ ®¹t b»ng sù
ho¹t ®éng cña çc bé phËn tèc ®é kh«ng t¶i, tèc ®é do nhµ s¶n xuÊt giíi thiÖu céng thªm 250 vßng/ phót
hoÆc tèc ®é ng¾t cña çc li hîp tù ®éng.
E.2.5.2.6 Ngoµi ra, nh÷ng chØnh ®Æt kh«ng t−¬ng øng víi sù ch¹y ®óng cña ®éng c¬ kh«ng ®−îc thõa nhËn
lµ çc chØnh ®Æt ®Ó ®o. §Æc biÖt, khi ®éng c¬ ®−îc trang bÞ mét vµi cacbuarat¬ th× tÊt c¶ çcbuarat¬ ph¶i cã
cïng mét sù chØnh ®Æt.
E.3 LÊy mÉu khÝ.

E3.1 Dông cô lÊy mÉu ph¶i ®−îc ®Æt trong èng nèi khÝ x¶ víi tói lÊy mÉu vµ cµng gÇn èng x¶ cµng tèt.
E3.2 Nång ®é CO ( CCO ) vµ CO2 ( CCO2 ) ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh theo kÕt qu¶ ®äc hoÆc kÕt qu¶ ghi trªn thiÕt
bÞ ®o, b»ng viÖc sö dông çc ®−êng cong hiÖu chuÈn thÝch hîp.
E3.3 Nång ®é hiÖu chØnh ®èi víi CO liªn quan ®Õn ®éng c¬ 4 kú lµ:
15
CCO corr = CCO ( % thÓ tÝch )
CCO + C CO2
E3.4 Nång ®é CCO ( xem 3.2. ) ®−îc ®o theo c«ng thøc trong E.3.3 kh«ng cÇn thiÕt ®−îc hiÖu chØnh nÕu
tæng nång ®é ®o ( CCO + CCO2 ) Ýt nhÊt b»ng 15 ®èi víi çc ®éng c¬ 4 kú.
109
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc F
(quy ®Þnh)
Thö kiÓu lo¹i III

( KiÓm tra sù ph¸t th¶i khÝ cacte)
F.1 Giíi thiÖu
Phô lôc nµy m« t¶ quy tr×nh ®Ó thö kiÓu lo¹i 3 ®−îc ®Þnh nghÜa trong 6.3.3 cña tiªu chuÈn nµy.
F.2 Quy ®Þnh chung
F.2.1 Thö kiÓu lo¹i 3 ph¶i ®−îc thùc hiÖn theo nh÷ng quy ®Þnh cho trong b¶ng 1 cña tiªu chuÈn nµy.
F.2.2 Çc ®éng c¬ ®Ó thö ph¶i kh«ng cã rß rØ nh−ng kh«ng ph¶i lµ nh÷ng ®éng c¬ ®−îc thiÕt kÕ mµ thËm
chÝ mét sù rß rØ nhá cã thÓ g©y ra nh÷ng lçi vËn hµnh kh«ng thÓ chÊp nhËn ®−îc (nh− çc ®éng c¬ kÐp
ph¼ng)
F.3 Çc tr¹ng th¸i thö
F.3.1 ChÕ ®é kh«ng t¶i ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh phï hîp víi nh÷ng giíi thiÖu cña nhµ s¶n xuÊt.
F.3.2 Çc phÐp ®o ph¶i ®−îc thùc hiÖn theo 3 tËp hîp tr¹ng th¸i vËn hµnh ®éng c¬ sau ®©y:
Tr¹ng th¸i Tèc ®é xe( km/h) C«ng suÊt hÊp thô bëi phanh
1 Kh«ng t¶i 0
2 50 ± 2 T−¬ng øng víi çc chØnh ®Æt cho çc phÐp thö
kiÓu lo¹i 1
3 50 ± 2 B»ng çc chØnh ®Æt ®èi víi tr¹ng th¸i 2, nh©n víi
1,7
F.4 Ph−¬ng ph¸p thö

F.4.1 Theo çc tr¹ng th¸i thö nh− t¹i F.3.2 ë trªn, ph¶i kiÓm tra l¹i sù ho¹t ®éng tin cËy cña hÖ thèng th«ng
h¬i cacte ®éng c¬
F.5 Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra hÖ thèng th«ng h¬i cacte ®éng c¬
F.5.1 Çc chç hë cña ®éng c¬ ph¶i ®−îc lo¹i bá khi ph¸t hiÖn.
F.5.2 ¸p suÊt trong cacte ph¶i ®−îc ®o ë mét vÞ trÝ thÝch hîp. Nã ph¶i ®−îc ®o t¹i lç th¨m dÇu víi mét ®ång
hå ¸p suÊt kiÓu èng nghiªng.
F.5.3. Xe ®−îc coi tháa m·n nÕu, trong mçi tr¹ng th¸i cña phÐp ®o x¸c ®Þnh trong F3.2 ë trªn, ¸p suÊt ®o
®−îc trong cacte kh«ng v−ît qu¸ ¸p suÊt kh«ng khÝ xung quanh t¹i thêi ®iÓm ®ã.
F.5.4 §èi víi phÐp thö b»ng ph−¬ng ph¸p ®−îc m« t¶ ë trªn, sai sè ®o ¸p suÊt trong èng gãp hÖ thèng n¹p
ph¶i lµ ± 1 kPa.
F.5.5 Sai sè ®o tèc ®é xe chØ b¸o trªn b¨ng thö ph¶i trong kho¶ng ± 2km/h.
110
tcvn 6785 : 2001
F.5.6 Sai sè ®o ¸p suÊt trong cacte ®éng c¬ ph¶i trong kho¶ng ± 0,01 kPa.
F.5.7 NÕu ë mét trong çc tr¹ng th¸i ®o x¸c ®Þnh trong F.3.2 ë trªn, ¸p suÊt ®o ®−îc trong cacte ®éng c¬
v−ît qu¸ ¸p suÊt kh«ng khÝ vµ nÕu nhµ s¶n xuÊt ®Ò nghÞ th× ph¶i thùc hiÖn mét phÐp thö bæ sung nh− quy
®Þnh t¹i F.6.
F.6 Ph−¬ng ph¸p thö bæ sung
F.6.1 Çc chç hë cña ®éng c¬ ph¶i ®−îc lo¹i bá khi ph¸t hiÖn.
F.6.2 Mét tói mÒm kh«ng cho çc khÝ cacte thÊm qua ®−îc vµ cã dung tÝch gÇn b»ng 5 lÝt ph¶i ®−îc nèi víi
lç th¨m dÇu. Tói ®ã ph¶i hoµn toµn rçng kh«ng (kh«ng cã khÝ th¶i) tr−íc mçi lÇn ®o.
F.6.3 Tói ph¶i ®−îc ®ãng kÝn tr−íc mçi lÇn ®o. Nã ph¶i ®−îc më th«ng víi cacte trong 5 phót ®èi víi mçi
tr¹ng th¸i ®o nh− quy ®Þnh t¹i .F3.2. ë trªn.
F.6.4 Xe ®−îc coi lµ ®· tháa m·n nÕu ë mçi tr¹ng th¸i ®o quy ®Þnh t¹i F.3.2 ë trªn kh«ng nh×n thÊy sù
phång lªn cña tói.
F.6.5 Nh÷ng l−u ý

F.6.5.1 NÕu vÒ mÆt cÊu t¹o cña ®éng c¬ kh«ng cho phÐp thùc hiÖn ®−îc b»ng ph−¬ng ph¸p m« t¶ trong
F.6.1. ®Õn F.6.4. ë trªn th× ph¶i thùc hiÖn ®o b»ng mét ph−¬ng ph¸p ®−äc söa ®æi nh− d−íi ®©y:
F.6.5.2 Tr−íc khi thö ph¶i bÞt kÝn tÊt c¶ çc lç trõ lç cÇn ®Ó ph¸t hiÖn khÝ;
F.6.5.3 Tói ph¶i ®−îc l¾p ®Æt vµo mét ®Çu ra thÝch hîp mµ nã kh«ng g©y ra bÊt kú sù tæn thÊt nµo cña ¸p
suÊt vµ ®−îc l¾p vµo mét m¹ch tuÇn hoµn cña dông cô nèi trùc tiÕp víi lç nèi víi ®éng c¬.
111
tcvn 6785 : 2001
H×nh F.1 - Thö kiÓu läai III
112
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc G
(quy ®Þnh)
Thö kiÓu lo¹i IV
X¸c ®Þnh sù ph¸t th¶i do bay h¬i nhiªn liÖu tõ xe l¾p ®éng c¬ ch¸y c−ìng bøc
G.1 Giíi thiÖu
Phô lôc nµy m« t¶ quy tr×nh thö kiÓu lo¹i IV theo 6.3.4.cña tiªu chuÈn nµy. Quy tr×nh nµy m« t¶ ph−¬ng ph¸p
®Ó x¸c ®Þnh sù tæn thÊt Hydrocacbon (HCx ) do sù bay h¬i tõ hÖ thèng nhiªn liÖu cña xe l¾p ®éng c¬ ch¸y
c−ìng bøc.
G.2 M« t¶ phÐp thö
G.2.1 Thö ph¸t th¶i do bay h¬i (h×nh G.1) ph¶i gåm 4 giai ®o¹n:
- ChuÈn bÞ thö
- X¸c ®Þnh sù tæn thÊt do th«ng h¬i thïng nhiªn liÖu
- Chu tr×nh thö gåm 2 phÇn: Chu tr×nh ®« thÞ (phÇn 1 ) vµ chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn 2)
- X¸c ®Þnh sù tæn thÊt do lµm −ít hßan tßan trong tr¹ng th¸i nãng (Hot soak)
G.2.2 Khèi l−îng ph¸t th¶i cña HCx tõ çc giai ®o¹n tæn thÊt do th«ng h¬i thïng nhiªn liÖu vµ lµm −ít
hßan tßan trong tr¹ng th¸i nãng ph¶i ®−îc bæ sung cho nhau ®Ó cã mét kÕt qu¶ toµn bé cho phÐp thö.
G.3 Xe thö vµ nhiªn liÖu
G.3.1 Xe thö
G.3.1.1 Xe ph¶i trong tr¹ng th¸i tèt vÒ mÆt c¬ khÝ vµ ®−îc ch¹y rµ vµ ®−îc ch¹y Ýt nhÊt 3000 km tr−íc khi
thö. HÖ thèng kiÓm so¸t sù ph¸t th¶i do bay h¬i ph¶i ®−îc l¾p vµ ho¹t ®éng chÝnh x¸c trong suèt giai ®o¹n
nµy vµ hép cacbon ph¶i ho¹t ®éng b×nh th−êng, kh«ng cã sù lµm s¹ch hoÆc chÞu t¶i bÊt th−êng.
G.3.2 Nhiªn liÖu
Ph¶i sö dông nhiªn liÖu chuÈn thÝch hîp nh− quy ®Þnh trong phô lôc I cña tiªu chuÈn nµy.
G.4 ThiÕt bÞ thö
G.4.1 B¨ng thö
B¨ng thö ph¶i ®¸p øng çc yªu cÇu cña phô lôc D
113
tcvn 6785 : 2001
Lµm s¹ch hép çc bon (than) b»ng vËn hµnh xe hoÆc kh«ng khÝ s¹ch ë
nhiÖt ®é xung quanh tõ 293 ®Õn 303 K (tõ 20 ®Õn 300C).
ChuÈn bÞ xe
T¨ng nhiÖt trong 2 ngµy (nhiªn liÖu chuÈn ë 289 K (160C)
± 1K, ∆t = 14K ± 0,5 K )
≤ 5 phót
chu tr×nh vËn hµnh: 1 phÇn 1 + 2 phÇn 2. Lµm −ít hßan tßan
NhiÖt ®é xung quanh tõ 293 ®Õn 303K (tõ 20 ®Õn 300C )

Giai ®o¹n lµm b·o hßa h¬i
n−íc 10 - 36 giê
40% ± 2% dung tÝch danh ®Þnh cña thïng.

Th¸o hÕt nhiªn liÖu
NhiÖt ®é nhiªn liÖu tõ 283 ®Õn 287 K ( tõ 10 ®Õn 140C )
Rãt ®Çy thïng nhiªn liÖu
Thö ban ngµy tõ 289 ®Õn

NhiÖt ®é nhiªn liÖu 289K (160C ) ± 1K, b¾t ®Çu thö. ∆t : 14 ± 0,5 K,
303 K
trong 60 ± 2 phót
( tõ 16 ®Õn 300 C )
≤ 1 giê
Thö trªn b¨ng chu tr×nh vËn hµnh: 1 phÇn 1 + 1 phÇn 2
≤ 7phót
2 phót tõ khi t¾t m¸y
Lµm −ít hßan tßan trong

tr¹ng th¸i nãng trong NhiÖt ®é b¾t ®Çu trong nhµ x−ëng tèi thiÓu lµ 296K (230C). NhiÖt ®é lín
buång 1 giê : 296 ®Õn nhÊt lµ 304K ( 310C )
304K ( 23 ®Õn 310C )
KÕt thóc
KÕt qu¶ thö (g) = kÕt qu¶ ®o ban ngµy (g) + kÕt qu¶ lµm b·o hßa h¬i
n−íc nãng (g)
Chó thÝch:
1. Çc nhãm - chi tiÕt kiÓm so¸t ph¸t th¶i bay h¬i ®−îc lµm s¹ch
2. KhÝ th¶i cã thÓ ®−îc ®o trong qu¸ tr×nh thö trªn b¨ng, nh−ng chóng kh«ng ®−îc coi lµ cã tÝnh ph¸p lý. Thö cã tÝnh
ph¸p lý vÒ khÝ th¶i vÉn lµ phÐp thö riªng.
H×nh G.1 - X¸c ®Þnh ph¸t th¶i do bay h¬i

Giai ®o¹n ch¹y rµ 3000 km ( kh«ng tÈy s¹ch qu¸/qu¸ t¶i)
Lµm s¹ch xe b»ng h¬i n−íc (nÕu cÇn)
114
tcvn 6785 : 2001
G.4.2 Buång kÝn ®Ó ®o ph¸t th¶i bay h¬i

G.4.2.1 Buång kÝn ®Ó ®o ph¸t th¶i bay h¬i ph¶i lµ mét buång ®o h×nh ch÷ nhËt kÝn khÝ cã thÓ chøa ®−îc xe
thö. Xe ph¶i cã thÓ tiÕp cËn ®−îc tõ mäi phÝa vµ buång kÝn khi ®−îc ®ãng kÝn ph¶i kÝn khÝ theo yªu cÇu cña
phô lôc G1. BÒ mÆt bªn trong cña buång kÝn ph¶i cã tÝnh kh«ng thÊm hydrocacbon. Ýt nhÊt ph¶i cã mét bÒ
mÆt g¾n kÕt mét vËt liÖu kh«ng thÊm vµ mÒm dÎo cho phÐp c©n b»ng nh÷ng thay ®æi ¸p suÊt do nh÷ng thay
®æi nhá vÒ nhiÖt ®é. KÕt cÊu t−êng ph¶i sao cho lµm t¨ng sù t¶n nhiÖt. NhiÖt ®é t−êng ph¶i kh«ng d−íi 293 K
(200C) ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong qu¸ tr×nh thö.
G.4.3 Çc hÖ thèng ph©n tÝch

G.4.3.1 M¸y ph©n tÝch Hydrocacbon
G.4.3.1.1 Kh«ng khÝ trong buång ph¶i ®−îc quan tr¾c b»ng çch sö dông mét m¸y dß Hydrocacbon kiÓu
ion hãa ngän löa ( FID). KhÝ mÉu ph¶i ®−îc lÊy ra tõ ®iÓm gi÷a cña mét t−¬ng bªn hoÆc trÇn cña buång ®o
vµ bÊt kú dßng khÝ rß rØ nµo ®Òu ph¶i ®−îc ®−a trë l¹i buång kÝn, tèt nhÊt lµ ®Õn mét ®iÓm ngay sau qu¹t
trén.
G.4.3.1.2 M¸y ph©n tÝch HC ph¶i cã thêi gian ®¸p tr¶ b»ng ®Õn 90% sè ®o cuèi cïng, nhá h¬n 1,5s. §é æn
®Þnh cña nã ph¶i tèt h¬n 2% cña toµn thang ®o t¹i ®iÓm "0" vµ t¹i ®iÓm 80 ± 20% cña toµn thang ®o trong 15
phót ®èi víi tÊt c¶ çc d¶i ®o lµm viÖc.
G.4.3.1.3 §é lÆp l¹i cña m¸y phËn tÝch ®−îc biÓu thÞ b»ng mét ®é lÖch chuÈn ph¶i tèt h¬n 1% t¹i ®iÓm "0"
vµ t¹i ®iÓm 80 ± 20% cña toµn thang ®o trªn tÊt c¶ d¶i ®o ®−îc sö dông.
G.4.3.1.4 Çc d¶i ®o lµm viÖc cña m¸y ph©n tÝch ph¶i ®−îc chän ®Ó cã ®−îc sù ph©n gi¶i tèt nhÊt trong khi
®o, khi hiÖu chuÈn vµ khi kiÓm tra rß rØ.
G.4.3.2 HÖ thèng ghi sè liÖu m¸y ph©n tÝch Hydrocacbon

G.4.3.2.1 M¸y ph©n tÝch hydrocacbon ph¶i l¾p mét thiÕt bÞ ghi kÕt qu¶ d¹ng tÝn hiÖu ®iÖn b»ng m¸y ghi ®å
thÞ trªn b¨ng giÊy hoÆc b»ng hÖ thèng xö lý sè liÖu kh¸c víi tÇn sè Ýt nhÊt lµ mét lÇn mét phót. HÖ thèng ghi
ph¶i cã nh÷ng ®Æc tÝnh lµm viÖc Ýt nhÊt lµ t−¬ng ®−¬ng víi tÝn hiÖu ®−îc ghi vµ ph¶i cung cÊp mét b¶n ghi kÕt
qu¶ th−êng xuyªn. B¶n ghi ph¶i cho thÊy mét chØ b¸o d−¬ng khi b¾t ®Çu vµ kÕt thóc sù t¨ng nhiÖt thïng
nhiªn liÖu vµ çc giai ®o¹n lµm lµm −ít hßan tßan trong tr¹ng th¸i nãng cïng víi kho¶ng thêi gian gi÷a lóc
b¾t ®Çu vµ kÕt thóc mçi qu¸ tr×nh thö.
G.4.4 Lµm nãng thïng nhiªn liÖu
G.4.4.1. Nhiªn liÖu trong thïng nhiªn liÖu cña xe ph¶i ®−îc lµm nãng lªn bëi mét nguån nhiÖt cã thÓ ®iÒu
khiÓn ®−îc: VÝ dô mét bé ®Öm nhiÖt c«ng suÊt 2000 w lµ phï hîp. HÖ thèng cÊp nhiÖt ph¶i cung cÊp nhiÖt
mét çch æn ®Þnh cho çc phÇn thµnh thïng thÊp h¬n møc nhiÖn liÖu trong thïng sao cho kh«ng g©y ra sù
qu¸ nãng côc bé cña nhiªn liÖu. Kh«ng lµm nãng h¬i ë kháang phÝa trªn nhiªn liÖu trong thïng.
G.4.4.2 ThiÕt bÞ cÊp nhiÖt thïng nhiªn liÖu ph¶i lµm cho nã cã thÓ t¨ng nhiÖt cho nhiªn liÖu trong thïng
®Òu ®Æn lªn kho¶ng 14K tõ 289 K (160C) trong 60 phót, víi vÞ trÝ c¶m biÕn nhiÖt ®é nh− trong G.5.1.1. HÖ
thèng cÊp nhiÖt ph¶i cã kh¶ n¨ng khèng chÕ nhiÖt ®é nhiªn liÖu trong ph¹m vi ± 1,5K so víi nhiÖt ®é yªu cÇu
trong qu¸ tr×nh lµm nãng nhiªn liÖu
115
tcvn 6785 : 2001
G.4.5 Ghi nhiÖt ®é
G.4.5.1 NhiÖt ®é trong buång ®o ph¶i ®−îc ghi ë 2 ®iÓm b»ng çc c¶m biÕn nhiÖt ®é ®−îc nèi víi nhau ®Ó
chØ gi¸ trÞ trung b×nh. Çc ®iÓm ®o ph¶i çch nhau gÇn 0,1 m t¹o thµnh mét ®−êng kÝn tÝnh tõ ®−êng t©m
th¼ng ®øng cña mçi mÆt v¸ch thïng ë ®é cao 0,9 m ± 0,2 m.
G.4.5.2 NhiÖt ®é thïng nhiªn liÖu ph¶i ®−îc ghi b»ng çc c¶m biÕn ®Æt trong thïng nhiªn liÖu nh− chØ ra
trong G.5.1.1.
G.4.5.3 NhiÖt ®é trong toµn bé qu¸ tr×nh ®o ph¸t th¶i bay h¬i ph¶i ®−îc ghi hoÆc ®−îc nhËp vµo mét hÖ
thèng xö lý d÷ liÖu víi tÇn sè Ýt nhÊt mét lÇn/ phót.
G.4.5.4 §é chÝnh x¸c cña hÖ thèng ghi nhiÖt ®é ph¶i trong kho¶ng ± 1,0 K vµ ph¶i cã kh¶ n¨ng ph©n t¸ch
nhiÖt ®é tíi 0,4 K.
G.4.5.5 HÖ thèng ghi hoÆc xö lý sè liÖu ph¶i cã kh¶ n¨ng ghi theo thêi gian tíi ± 15 gi©y.
G.4.6 Qu¹t giã
G.4.6.1 ViÖc sö dông mét hoÆc nhiÒu qu¹t (qu¹t giã b×nh th−êng hoÆc èng thæi) cã çc cöa më cã thÓ lµ
gi¶m nång ®é Hydrocacbon trong buång tíi møc Hydrocacbon xung quanh.
G.4.6.2 Buång ®o ph¶i cã mét hoÆc nhiÒu qu¹t cã dung l−îng tõ 0,1 ®Õn 0,5 m3 /s ®Ó cã thÓ hßa trén hoµn
toµn kh«ng khÝ trong buång kÝn. Ph¶i ®¹t ®−îc mét nhiÖt ®é vµ nång ®é Hydrocacbon æn ®Þnh trong buång
®o trong suèt qu¸ tr×nh ®o. Xe trong buång kÝn kh«ng ®−îc chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp cña dßng kh«ng khÝ tõ
qôat thæi ®Õn.
G.4.7 KhÝ
G4.7.1 Ph¶i cã s½n çc lo¹i khÝ nguyªn chÊt sau ®©y ®Ó hiÖu chuÈn vµ vËn hµnh.
Kh«ng khÝ tæng hîp tinh khiÕt:
(§é tinh khiÕt : ≤ 1 ppmC1, ®é t−¬ng ®−¬ng , ≤ 1 ppmCO, ≤ 400 ppm C02, ≤ 0,1 ppm NO )
Hµm l−îng ¤xy tõ 18 ®Õn 21 % thÓ tÝch.
KhÝ ®èt cho m¸y ph©n tÝch hydrocabon:
( 40% ± 2% Hydro vµ Heli c©n b»ng nhá h¬n 1ppm C1, hydrocabon t−¬ng ®−¬ng, vµ nhá h¬n 400 ppm
CO2 )
Propan ( C3H8 ): ®é tinh khiÕt nhá nhÊt : 99,5%
G4.7.2 Ph¶i cã s½n çc lo¹i khÝ hiÖu chuÈn chøa hçn hîp propan (C3H8) vµ kh«ng khÝ tæng hîp tinh khiÕt.
Nång ®é thùc cña mét khÝ hiÖu chuÈn ph¶i n»m trong kho¶ng ± 2% cña con sè ®· ®−îc c«ng bè. §é chÝnh
x¸c cña çc khÝ ®· pha lo·ng thu ®−îc khi sö dông mét thiÕt bÞ t¸ch khÝ ph¶i n»m trong kho¶ng ± 2% cña gi¸
trÞ thùc. Nång ®é quy ®Þnh trong phô lôc G1 còng cã thÓ thu ®−îc b»ng sö dông mét bé t¸ch khÝ sö dông
kh«ng khÝ tæng hîp nh− lµ mét khÝ pha lo·ng.
G4.8 ThiÕt bÞ bæ sung
116
tcvn 6785 : 2001
G.4.8.1 §é chÝnh x¸c ®o ®é Èm tuyÖt ®èi trong khu vùc thö ph¶i b»ng ± 5%.
G.4.8.2 §é chÝnh x¸c ®o ¸p suÊt trong khu vùc thö ph¶i b»ng ± 0,1 kPa
G.5 Quy tr×nh thö
G.5.1 ChuÈn bÞ thö
G.5.1.1 Xe ph¶i ®−îc chuÈn bÞ vÒ mÆt c¬ khÝ tr−íc khi thö nh− sau:
HÖ thèng khÝ th¶i cña xe kh«ng ®−îc rß rØ.
Cã thÓ lµm s¹ch xe b»ng h¬i n−íc tr−íc khi thö.
Thïng nhiªn liÖu cña xe ph¶i l¾p c¶m biÕn nhiÖt ®é ®Ó cã thÓ ®o ®−îc nhiÖt ®é ë ®iÓm gi÷a cña
phÇn nhiªn liÖu trong thïng nhiªn liÖu khi rãt nhiªn liÖu tíi 40% dung tÝch cña thïng.
G.5.1.2 Ph¶i ®−a xe vµo khu vùc lµm −ít hßan tßan cã nhiÖt ®é xung quanh tõ 293 ®Õn 303 K (tõ 200C ®Õn
300C ).
G.5.1.3 Hép than (Cacbon) cña xe ph¶i ®−îc lµm s¹ch b»ng viÖc l¸i xe trong 30 phót ë tèc ®é 60 km/h lóc
chØnh ®Æt b¨ng thö theo quy ®Þnh t¹i phô lôc D2, hoÆc b»ng çch cho kh«ng khÝ (cã nhiÖt ®é vµ ®é Èm trong
buång ) ®i qua hép than víi mét l−u l−îng gièng nh− kh«ng khÝ thùc ®i qua hép than khi xe ch¹y ë tèc ®é 60
km/h. Hép than ph¶i lÇn l−ît chÞu t¶i cïng víi hai lÇn thö khÝ th¶i, mçi lÇn thö kÐo dµi mét ngµy.
G.5.1.4. Thïng nhiªn liÖu cña xe ph¶i rçng b»ng dïng çc ®−êng thãat nhiªn liÖu cã trong thïng. Ph¶i tiÕn
hµnh viÖc nµy sao cho kh«ng g©y ra sù röa s¹ch hoÆc lµm bÈn mét çch bÊt b×nh th−êng çc thiÕt bÞ kiÓm
so¸t sù bay h¬i l¾p trªn xe. B×nh th−êng, viÖc th¸o n¾p thïng nhiªn liÖu lµ ®ñ ®Ó ®¹t ®−îc ®iÒu nµy.
G.5.1.5. Ph¶i rãt ®Çy l¹i thïng nhiªn liÖu b»ng nhiªn liÖu ®Ó thö ®· quy ®Þnh ë nhiÖt ®é tõ 283 ®Õn 287K
(tõ 10 C ®Õn 140C ) tíi møc b»ng 40% ± 2% cña dung tÝch nhiªn liÖu b×nh th−êng cña nã. Kh«ng ®−îc thay
0
n¾p thïng nhiªn liÖu cña xe vµo lóc nµy.
G.5.1.6. Trong tr−êng hîp xe l¾p hai thïng nhiªn liÖu trë lªn, tÊt c¶ çc thïng ph¶i ®−îc lµm nãng lªn
b»ng cïng mét çch nh− m« t¶ d−íi ®©y. NhiÖt ®é cña çc thïng ph¶i nh− nhau víi sai sè ± 1,5 K.
G.5.1.7 Nhiªn liÖu ph¶i ®−îc lµm nãng nh©n t¹o tíi nhiÖt ®é khëi ®éng b»ng 289 K (160 C) ± 1K.
G.5.1.8 Ngay khi nhiªn liÖu ®¹t ®−îc nhiÖt ®é 287K, thïng nhiªn liÖu ph¶i ®−îc ®ãng kÝn. Khi nhiÖt ®é cña
thïng nhiªn liÖu ®¹t ®−îc 289 K (160C ) ± 1 K sÏ b¾t ®Çu sù t¨ng nhiÖt tuyÕn tÝnh 14 K ± 0,5 K trong suèt giai
®o¹n 60 ± 2 phót. NhiÖt ®é nhiªn liÖu trong qu¸ tr×nh t¨ng nhiÖt ph¶i tu©n theo hµm sè d−íi ®©y víi sai sè ±
1,5 K.
Tr = T0 + 0,2333 t
trong ®ã:
Tr - NhiÖt ®é yªu cÇu (K )
T0 - NhiÖt ®é ban ®Çu cña thïng (K)
117
tcvn 6785 : 2001
t - Thêi gian tõ khi b¾t ®Çu t¨ng nhiÖt thïng ( Phót )
Ph¶i ghi l¹i thêi gian lµm nãng vµ sù t¨ng nhiÖt ®é.
G.5.1.9 Sau mét thêi gian kh«ng qu¸ 1 giê, ph¶i b¾t ®Çu x¶ vµ rãt nhiªn liÖu vµo thïng nh− chØ ra trong G.
5.1.4. ®Õn G.5.1.7.
G.5.1.10 Trong vßng 2 giê kÓ tõ khi kÕt thóc giai ®o¹n lµm nãng thïng lÇn thø nhÊt ph¶i b¾t ®Çu giai ®o¹n
lµm nãng thïng lÇn 2 nh− quy ®Þnh trong G.5.1.8. vµ ph¶i hoµn thµnh víi viÖc ghi l¹i sù t¨ng nhiÖt ®é vµ
kho¶ng thêi gian cña viÖc lµm nãng .
G.5.1.11 Trong vßng 1 giê tõ khi kÕt thóc lµm nãng thïng nhiªn liÖu lÇn thø 2, xe ph¶i ®−îc ®Æt lªn b¨ng
thö vµ ph¶i ®−îc ch¹y trong suèt mét chu tr×nh vËn hµnh gåm 1 lÇn phÇn 1 vµ 2 lÇn phÇn 2. Kh«ng ®−îc lÊy
mÉu khÝ th¶i trong giai ®o¹n nµy.
G.5.1.12 Trong vßng 5 phót sau khi kÕt thóc c«ng ®o¹n xö lý ban ®Çu ®−îc qui ®Þnh trong G.5.1.11 ph¶i
®ãng hoµn toµn n¾p che ®éng c¬ (ca p«) vµ ®−a xe ra khái b¨ng thö vµ ®Æt vµo khu vùc lµm −ít. Ph¶i ®ç xe
trong thêi gian Ýt nhÊt lµ 10 giê, nhiÒu nhÊt lµ 36 giê. NhiÖt ®é lµm m¸t vµ dÇu b«i tr¬n ®éng c¬ ®· ph¶i b»ng
nhiÖt ®é cña khu vùc thö ± 2 K khi kÕt thóc giai ®o¹n ®ã.
G.5.2 Thö ph¸t th¶i bay h¬i do th«ng h¬i thïng nhiªn liÖu
G.5.2.1 Sau b−íc xö lý ban ®Çu tõ 9 ®Õn 35 giê cã thÓ b¾t ®Çu c«ng ®o¹n m« t¶ trong G.5.2.4.
G.5.2.2 Ph¶i lµm s¹ch buång ®o vµi phót ngay tr−íc khi thö cho tíi khi ®¹t ®−îc mét nÒn æn ®Þnh. Lóc nµy
còng ph¶i bËt çc qu¹t t¹o hßa trén cña buång ®o.
G.5.2.3 M¸y ph©n tÝch HC ph¶i ®−îc hiÖu chuÈn zªro vµ hiÖu chuÈn ngay tr−íc khi thö.
G.5.2.4 Thïng nhiªn liÖu ph¶i ®−îc th¸o hÕt nhiªn liÖu nh− ®· nãi trong G.5.1.4. vµ ®−îc rãt ®Çy l¹i b»ng
nhiªn liÖu thö ë nhiÖt ®é tõ 283 ®Õn 287 K (tõ 10oC ®Õn 14oC ) tíi 40% ± 2% dung tÝch b×nh th−êng. Kh«ng
®−îc ®Ëy n¾p thïng nhiªn liÖu cña xe vµo lóc nµy.
G.5.2.5 Trong tr−êng hîp xe l¾p nhiÒu h¬n mét thïng nhiªn liÖu, tÊt c¶ çc thïng ph¶i ®−îc lµm nãng lªn
b»ng cïng mét çch nh− m« t¶ d−íi ®©y. NhiÖt ®é cña çc thïng ph¶i nh− nhau víi sai sè ± 1,5 K.
G.5.2.6 Xe ph¶i ®−îc ®−a vµo buång kÝn ®Ó thö víi ®éng c¬ ®· t¾t, çc cöa sæ vµ khoang hµnh lý më. NÕu
cÇn thiÕt ph¶i l¾p çc c¶m biÕn thïng nhiªn liÖu vµ thiÕt bÞ lµm nãng thïng nhiªn liÖu. Ph¶i b¾t ®Çu ngay lËp
tøc viÖc ghi nhiÖt ®é nhiªn liÖu vµ nhiÖt ®é kh«ng khÝ trong buång kÝn. NÕu çc qu¹t lµm s¹ch vÉn ch¹y, ph¶i
t¾t chóng ®i vµo thêi ®iÓm nµy.
G.5.2.7 Nhiªn liÖu ph¶i ®−îc h©m nãng nh©n t¹o tíi nhiÖt ®é khëi ®éng b»ng 289K (160C) ± 1K.
G.5.2.8 Ngay khi nhiªn liÖu ®¹t ®−îc nhiÖt ®é 287K thïng nhiªn liÖu ph¶i ®−îc ®ãng kÝn, vµ buång ®o ®−îc
®ãng kÝn ®Ó kh«ng cho khÝ lät ra ngoµi.
G.5.2.9 Ngay khi nhiªn liÖu ®¹t ®−îc nhiÖt ®é 289K ± 1K (16oC) th×:
118
tcvn 6785 : 2001
Ph¶i ®o nång ®é HC, ¸p suÊt kh«ng khÝ vµ nhiÖt ®é ®Ó cã nh÷ng kÕt qu¶ ®äc ban ®Çu CHC, i , Pi vµ Ti cho
viÖc kiÓm tra sù lµm nãng thïng nhiªn liÖu.
Ph¶i b¾t ®Çu lµm nãng dÇn tíi 14K ± 0,5K trong c¶ giai ®o¹n 60 ± 2 phót. NhiÖt ®é nhiªn liÖu trong qu¸ tr×nh
t¨ng nhiÖt ph¶i tu©n theo hµm sè d−íi ®©y víi sai sè ± 1,5 K.
Tr = T0 + 0,2333 t
trong ®ã:
Tr - NhiÖt ®é yªu cÇu ( K )
T0 - NhiÖt ®é ban ®Çu cña thïng ( K)
t - Thêi gian tõ khi b¾t ®Çu lµm nãng cña thïng ( Phót )
Ph¶i ghi l¹i thêi gian cña sù lµm nãng vµ sù t¨ng nhiÖt ®é.
G.5.2.10 M¸y ph©n tÝch HC ph¶i ®−îc chuÈn zªr« vµ hiÖu chuÈn ngay tr−íc khi kÕt thóc viÖc thö.
G.5.2.11 NÕu nhiÖt ®é t¨ng lªn 14K ± 0,5K trong giai ®o¹n 60 phót ± 2 phót cña qu¸ tr×nh thö th× ph¶i ®o
nång ®é HC cuèi cïng trong buång kÝn (Chc, f ). Ph¶i ghi l¹i thêi gian hoÆc kho¶ng thêi gian cña viÖc nµy còng
nh− ¸p suÊt khÝ quyÓn vµ nhiÖt ®é cuèi cïng Pf vµ Tf cho viÖc lµm −ít nãng hßan tßan.
G.5.2.12 Ph¶i t¾t nguån nhiÖt vµ cöa buång kÝn kh«ng ®−îc ®ãng kÝn vµ ®−îc më ra. Ph¶i th¸o c¶m biÕn
nhiÖt ®é vµ thiÕt bÞ lµm nãng khái m¸y lµm Êm. B©y giê cã thÓ ®ãng çc cöa xe vµ khoang hµnh lý vµ xe
®−îc ra khái buång kÝn víi ®éng c¬ ®· ®−îc t¾t.
G.5.2.13 Xe ph¶i ®−îc chuÈn bÞ cho nh÷ng chu tr×nh vËn hµnh tiÕp theo vµ thö ph¸t th¶i do bay h¬i bëi lµm
−ít nãng hßan tßan. Thö khëi ®éng nguéi ph¶i tiÕp sau thö th«ng h¬i thïng nhiªn liÖu trong mét kho¶ng thêi
gian kh«ng qu¸ mét giê.
G.5.2.14 Phßng thö nghiÖm cã thÓ cho r»ng kÕt cÊu hÖ thèng nhiªn liÖu cña xe cã thÓ t¹o ra sù « nhiÔm ®èi
víi kh«ng khÝ bªn ngoµi t¹i mét ®iÓm nµo ®ã. Trong tr−êng hîp nµy ph¶i thùc hiÖn mét ph©n tÝch kü thuËt
theo yªu cÇu cña phßng thö nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh r»ng h¬i ®−îc th«ng víi hép than vµ r»ng nh÷ng h¬i nµy
®−îc lµm s¹ch ®Çy ®ñ trong khi vËn hµnh xe.
G.5.3 Chu tr×nh vËn hµnh
G.5.3.1 ViÖc x¸c ®Þnh sù ph¸t th¶i bay h¬i ph¶i kÕt thóc víi viÖc ®o chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n ( phÇn mét) vµ
mét chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn hai). TiÕp theo viÖc thö tæn thÊt do th«ng h¬i thïng nhiªn liÖu, xe ®−îc ®Èy lªn
hoÆc ®−îc ®iÒu khiÓn cÈn thËn lªn b¨ng thö víi ®éng c¬ ®· ®−îc t¾t. Sau ®ã nã ®−îc vËn hµnh trong suèt 4
chu tr×nh ®« thÞ c¬ b¶n (phÇn 1) vµ mét chu tr×nh ®« thÞ phô (phÇn 2) nh− m« t¶ trong phô lôc D. Cã thÓ lÊy
mÉu khÝ th¶i trong suèt c«ng ®o¹n nµy nh−ng kh«ng ®−îc sö dông kÕt qu¶ ®Ó c«ng nhËn kiÓu vÒ khÝ th¶i
(thö kiÓu1).
G.5.4 Thö ph¸t th¶i bay h¬i khi lµm −ít hßan tßan trong tr¹ng th¸i nãng
119
tcvn 6785 : 2001
G.5.4.1 Tr−íc khi hoµn thµnh viÖc ch¹y ®o thö ph¶i lµm s¹ch buång ®o trong vµi phót cho tíi khi ®¹t ®−îc
nÒn HC æn ®Þnh. Ph¶i bËt qu¹t hßa trén buång kÝn vµo lóc nµy.
G.5.4.2 M¸y ph©n tÝch HC ph¶i ®−îc hiÖu chuÈn zªro vµ hiÖu chuÈn ngay tr−íc khi thö.
G5.4.3 Vµo lóc cuèi cña chu tr×nh vËn hµnh ph¶i ®ãng n¾p che ®éng c¬ hoµn toµn vµ ph¶i th¸o tÊt c¶ çc
mèi nèi ghÐp gi÷a xe vµ b¨ng thö. Xe ph¶i ®−îc l¸i vµo buång ®o víi viÖc Ýt sö dông ch©n ga nhÊt. Ph¶i t¾t
®éng c¬ tr−íc khi bÊt kú phÇn nµo cña xe ®i vµo buång ®o. Thêi gian t¹i ®ã ®éng c¬ ®−îc t¾t ph¶i ®−îc ghi
l¹i trªn hÖ thèng ghi sè liÖu ®o ph¸t th¶i bay h¬i vµ ph¶i b¾t ®Çu ghi nhiÖt ®é. Vµo giai ®o¹n nµy ph¶i më çc
cöa sæ vµ çc khoang hµnh lý cña xe nÕu thùc sù ch−a më.
G.5.4.4 Xe ph¶i ®−îc ®Èy hoÆc dÞch chuyÓn vµo buång ®o víi ®éng c¬ ®· ®−îc t¾t.
G.5.4.5 Ph¶i ®ãng vµ lµm kÝn khÝ çc cöa cña buång kÝn trong vßng 2 phót sau khi ®éng c¬ t¾t vµ trong 7
phót sau khi kÕt thóc chu tr×nh vËn hµnh.
G.5.4.6 Ph¶i b¾t ®Çu khëi ®éng giai ®o¹n lµm −ít nãng 60 phót ± 0,5 phót khi buång ®o ®−îc ®ãng kÝn.
Ph¶i ®o nång ®é HC, nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt kh«ng khÝ ®Ó cã kÕt qu¶ chØ thÞ ban ®Çu CHC,i , Pi vµ Ti cho phÐp thö
lµm −ít nãng. Nh÷ng sè nµy ph¶i ®−îc dïng trong tÝnh to¸n ph¸t th¶i bay h¬i (®iÒu G. 6). NhiÖt ®é táa ra
xung quanh T kh«ng ®−îc thÊp h¬n 296 K (230 ) vµ kh«ng lín h¬n 304K (310C) trong giai ®o¹n lµm −ít nãng
60 phót.
G.5.4.7 M¸y ph©n tÝch HC ph¶i ®−îc hiÖu chuÈn zªro vµ hiÖu chuÈn ngay tr−íc khi kÕt thóc giai ®o¹n thö
60 phót ± 0,5 phót.
G.5.4.8 Khi kÕt thóc giai ®o¹n thö 60 phót ± 0,5 phót ph¶i ®o nång ®é HC trong buång ®o. Ph¶i ®o nhiÖt
®é vµ ¸p suÊt kh«ng khÝ. §©y lµ nh÷ng kÕt qu¶ chØ thÞ cuèi cïng CHC, f, Pf vµ Tf cña thö lµm −ít nãng ®−îc
dïng ®Ó tÝnh to¸n trong ®iÒu G.6. ViÖc nµy kÕt thóc quy tr×nh thö ph¸t th¶i bay h¬i.
G.6 TÝnh to¸n
G.6.1 Çc phÐp thö ph¸t th¶i bay h¬i m« t¶ trong G.5 sÏ cho phÐp tÝnh to¸n ®−îc l−îng ph¸t th¶i HC do
th«ng h¬i thïng nhiªn liÖu vµ do çc pha lµm −ít nãng. Nh÷ng tæn hao do bay h¬i tõ mçi mét trong çc pha
nµy ph¶i ®−îc tÝnh b»ng çch sö dông nång ®é HC, nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt kh«ng khÝ ban ®Çu vµ cuèi cïng
trong buång kÝn còng nh− thÓ tÝch lµm Êm cã Ých.
Ph¶i sö dông c«ng thøc sau ®©y:
C HC . f × P f C HC .i × Pi
M HC
= K × V × 10 − 4 −
Tf Ti
trong ®ã:
MHC - Khèi l−îng HC ph¸t th¶i trong pha thö (g)
CHC - Nång ®é HC ®o ®−îc trong buång kÝn ( ppm thÓ tÝch C1 t−¬ng ®−¬ng ).
120
tcvn 6785 : 2001
V - ThÓ tÝch buång kÝn cã Ých (m3) ®−îc hiÖu chØnh ®óng ®èi víi thÓ tÝch cña xe víi çc cöa sæ vµ
khoang hµnh lý ®−îc më. NÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc thÓ tÝch ®ã cña xe th× ph¶i trõ ®i 1,42 m3.
T - NhiÖt ®é buång ®o xung quanh (K)
P- ¸p suÊt kh«ng khÝ (kPa )
H/C - tØ lÖ H/C
k = 1,2 ( 12 + H/C )
víi :
i - lµ sè ®o ban ®Çu
f - lµ sè ®o cuèi cïng
H/C ®−îc tÝnh b»ng 2,33 cho tæn thÊt do th«ng h¬i thïng nhiªn liÖu
H/C ®−îc tÝnh b»ng 2,20 cho tæn thÊt do lµm −ít nãng hßan tßan
G.6.2 Nh÷ng kÕt qu¶ toµn bé cña phÐp thö
Khèi l−îng ph¸t th¶i HC toµn bé ®èi víi xe ®−îc tÝnh lµ:
MTB = MTH + MHS
trong ®ã:
MTB - Khèi l−îng ph¸t th¶i toµn bé cña xe (g)
MTH - Khèi l−îng ph¸t th¶i HC do lµm nãng thïng nhiªn liÖu (g)
MHS - Khèi l−îng ph¸t th¶i toµn bé do lµm −ít nãng (g)
G.7 Sù phï hîp cña s¶n xuÊt
G.7.1 Xe mÉu ®Ó kiÓm tra sù phï hîp cña s¶n xuÊt ph¶i ®¸p øng çc yªu cÇu sau ®©y.
G.7.2 KiÓm tra sù rß rØ
G.7.2.1 Nh÷ng lç th«ng h¬i víi kh«ng khÝ tõ hÖ thèng kiÓm sãat sù ph¸t th¶i ph¶i ®−îc t¸ch biÖt.
G.7.2.2 Ph¶i t¹o ra ¸p suÊt 370 mm H2O ± 10 mm H2O cho hÖ thèng nhiªn liÖu.
G.7.2.3 ¸p suÊt ph¶i ®−îc æn ®Þnh ngay tr−íc khi t¸ch hÖ thèng nhiªn liÖu khái nguån ¸p suÊt.
G.7.2.4 Sau sù çch ly hÖ thèng nhiªn liÖu, ¸p suÊt kh«ng ®−îc gi¶m h¬n 50 mm H2O trong 5 phót.
G.7.3 KiÓm tra sù th«ng h¬i
G.7.3.1 Nh÷ng lç th«ng h¬i víi kh«ng khÝ tõ hÖ thèng kiÓm sãat sù ph¸t th¶i ph¶i ®−îc t¸ch biÖt.
G.7.3.2 Ph¶i t¹o ra ¸p suÊt 370 mm H2O ± 10 mm H2O cho hÖ thèng nhiªn liÖu.
121
tcvn 6785 : 2001
G.7.3.3 ¸p suÊt ®o ph¶i ®−îc æn ®Þnh ngay tr−íc khi t¸ch hÖ thèng nhiªn liÖu khái nguån ¸p suÊt.
G.7.3.4 Çc lç th«ng h¬i tõ hÖ thèng kiÓm sãat sù ph¸t th¶i ra kh«ng khÝ bªn ngoµi ph¶i ®−îc phôc håi
trong çc ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt.
G.7.3.5 ¸p suÊt hÖ thèng nhiªn liÖu ph¶i gi¶m xuèng d−íi 100 mm H2O trong thêi gian tõ 30 s ®Õn 2 phót.
G.7.4 KiÓm tra sù lµm s¹ch
G.7.4.1 ThiÕt bÞ cã thÓ ®o ®−îc mét l−u l−îng 1 lÝt/phót ph¶i ®−îc l¾p vµo lç lµm s¹ch t¹i ®Çu vµo vµ ph¶i
l¾p nèi mét b×nh ¸p suÊt cã ®ñ kÝch th−íc ®Ó kh«ng cã ¶nh h−ëng. ®¸ng kÓ ®èi víi hÖ thèng lµm s¹ch víi lç
lµm s¹ch t¹i ®Çu vµo b»ng çch më van th«ng víi lç lµm s¹ch t¹i ®Çu vµo, hoÆc mét çch kh¸c.
G.7.4.2 Nhµ s¶n xuÊt cã thÓ sö dông ®ång hå l−u l−îng theo sù lùa chän riªng nÕu ®−îc C¬ quan cã thÈm
quyÒn chÊp nhËn.
G.7.4.3 Xe ph¶i ®−îc vËn hµnh sao cho bÊt kú ®Æc ®iÓm kÕt cÊu nµo cña hÖ thèng lµm s¹ch mµ cã thÓ
h¹n chÕ ho¹t ®éng lµm s¹ch sÏ ®−îc ph¸t hiÖn vµ nh÷ng t×nh tr¹ng ®ã ®−îc ghi l¹i.
G.7.4.4 Trong khi ®éng c¬ ®ang lµm viÖc trong ph¹m vi ®−îc nªu trong G.7.4.3 trªn, ph¶i x¸c ®Þnh l−îng
kh«ng khÝ nh− sau:
G.7.4.4.1 NÕu thiÕt bÞ nªu trong G.7.4.1. ®−îc bËt lªn, sù sôt ¸p tõ ¸p suÊt kh«ng khÝ xuèng mét møc chØ
b¸o mµ trong vßng 1 phót ph¶i quan s¸t ®−îc 1 lÝt kh«ng khÝ ®· ®i vµo hÖ thèng kiÓm so¸t ph¸t th¶i bay h¬i;
G.7.4.4.2 HoÆc nÕu sö dông mét thiÕt bÞ ®o l−u l−îng thay thÕ kh¸c, nã ph¶i cã thÓ ph¸t hiÖn ®−îc mét møc
l−u l−îng kh«ng nhá h¬n 1 lÝt /phót.
122
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc G - Phô lôc G1

HiÖu chuÈn thiÕt bÞ thö ph¸t th¶i bay h¬i
1 TÇn sè vµ ph−¬ng ph¸p hiÖu chuÈn
1.1 TÊt c¶ çc thiÕt bÞ ph¶i ®−îc hiÖu chuÈn tr−íc khi b¾t ®Çu sö dông vµ sau ®ã cÇn ®−îc hiÖu chuÈn
th−êng xuyªn, vµ, trong bÊt kú tr−êng hîp nµo, vµo th¸ng tr−íc khi thö c«ng nhËn kiÓu. Çc ph−¬ng ph¸p
hiÖu chuÈn ®−îc ¸p dông m« t¶ trong phô lôc nµy.
2 HiÖu chuÈn buång kÝn
2.1 X¸c ®Þnh thÓ tÝch ban ®Çu bªn trong cña buång kÝn
2.1.1 Tr−íc khi b¾t ®Çu sö dông nã, thÓ tÝch bªn trong cña buång ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau. Çc kÝch
th−íc trong cña buång ph¶i ®−îc ®o cÈn thËn, kÓ c¶ nh÷ng ngo¹i lÖ nµo ®ã nh− çc thanh gi»ng ... ThÓ tÝch
bªn trong cña buång ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh tõ nh÷ng phÐp ®o nµy.
2.1.2 ThÓ tÝch bªn trong cã Ých ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh b»ng thÓ tÝch bªn trong cña buång trõ ®i 1,42m3. ThÓ
tÝch cña xe thö víi çc cöa sæ vµ khoang hµnh lý më cã thÓ ®−îc coi lµ thÓ tÝch thay cho thÓ tÝch 1,42m3.
2.1.3 Sù kh«ng rß rØ ph¶i ®−îc kiÓm tra nh− quy ®Þnh trong 2.3 d−íi ®©y. NÕu khèi l−îng Propan kh«ng
b»ng khèi l−îng ®−îc phun vµo víi sai sè ± 2% th× cÇn ph¶i hiÖu chØnh cho ®óng.
2.2 X¸c ®Þnh ph¸t th¶i nÒn cña buång kÝn
C«ng viÖc nµy ph¶i x¸c ®Þnh xem liÖu buång kÝn cã chøa nh÷ng chÊt g× ph¸t th¶i HC víi sè l−îng ®¸ng kÓ.
ViÖc kiÓm tra ph¶i ®−îc thùc hiÖn khi buång kÝn ®−îc ®−a vµo b¶o d−ìng, sau bÊt kú nh÷ng ho¹t ®éng nµo
trong buång mµ cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn ph¸t th¶i nÒn vµ Ýt nhÊt mçi n¨m mét lÇn.
2.2.1 HiÖu chuÈn m¸y ph©n tÝch (nÕu ®ßi hái), sau ®ã hiÖu chuÈn zªr« vµ hiÖu chuÈn.
2.2.2 Lµm s¹ch buång kÝn cho tíi khi ®¹t ®−îc sè ®o chØ thÞ HC æn ®Þnh. Ph¶i bËt çc qu¹t hßa trén lªn
nÕu ch−a bËt.
2.2.3 §ãng kÝn buång vµ ®o nång ®é HC, nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt kh«ng khÝ nÒn. §©y lµ nh÷ng sè ®o ban ®Çu
CHC.i, Pi vµ Ti ®−îc dïng trong tÝnh to¸n nÒn buång kÝn.
2.2.4 Buång kÝn ph¶i ®−îc ®Æt trong tr¹ng th¸i kh«ng bÞ x¸o trén bëi çc qu¹t hßa trén trong kháang 4 giê.
2.2.5 Vµo cuèi thêi gian nµy ph¶i sö dông cïng mét m¸y ph©n tÝch ®ã ®Ó ®o nång ®é HC trong buång ®ã.
Ph¶i ®o c¶ nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt kh«ng khÝ. §©y lµ nh÷ng sè ®o cuèi cïng CHC.f, Pf vµ Tf .
2.2.6 Sù thay ®æi vÒ khèi l−îng HC trong thêi gian thö ph¶i ®−îc tÝnh to¸n nh− ®· nªu trong 2.4. Ph¸t th¶i
nÒn cña buång kÝn kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 0,4g.
2.3 HiÖu chuÈn vµ kiÓm tra sù duy tr× HC cña buång kÝn
ViÖc hiÖu chuÈn vµ kiÓm tra sù duy tr× HC cña buång kÝn ph¶i cã sù kiÓm tra vÒ thÓ tÝch tÝnh to¸n (2.1) vµ
còng ®o c¶ tèc ®é rß rØ bÊt kú.
123
tcvn 6785 : 2001
2.3.1 Lµm s¹ch buång kÝn cho tíi khi ®¹t ®−îc sè ®o chØ thÞ HC æn ®Þnh. Ph¶i bËt çc qu¹t hßa trén lªn nÕu
ch−a bËt. M¸y ph©n tÝch HC ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh ®iÓm zªr«, ®iÒu chØnh cho ®óng ®iÓm zªr« nÕu cÇn, vµ
hiÖu chuÈn.
2.3.2 §ãng kÝn buång vµ ®o nång ®é HC, nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt kh«ng khÝ nÒn. §©y lµ nh÷ng sè ®o ban ®Çu
CHC.i, Pi vµ Ti ®−îc dïng trong tÝnh to¸n nÒn buång kÝn khi hiÖu chuÈn buång kÝn.
2.3.3 Phun 1 l−îng gÇn 4gam propan vµo buång kÝn. Ph¶i ®o khèi l−îng propan víi ®é chÝnh x¸c ± 5% gi¸
trÞ ®o ®−îc.
2.3.4 Cho phÐp khuÊy trén trong buång 5 phót vµ sau ®ã ®o nång ®é HC, nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt kh«ng khÝ.
§©y lµ nh÷ng sè ®o cuèi cïng CHC.f, Pf vµ Tf ®Ó hiÖu chuÈn buång kÝn.
2.3.5 Sö dông çc sè ®o trong 2.3.3 vµ 2.3.4 ë trªn vµ c«ng thøc thiÕt lËp trong 2.4 d−íi ®©y ®Ó tÝnh to¸n
khèi l−îng propan trong buång kÝn. Khèi l−îng nµy ph¶i trong kho¶ng ±2% cña khèi l−îng propan ®−îc ®o
trong 2.3.3.
2.3.6 Cho phÐp khuÊy trén trong buång Ýt nhÊt lµ 4 giê. T¹i lóc kÕt thóc giai ®o¹n nµy h·y ®o vµ ghi nång
®é HC, nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt kh«ng khÝ cuèi cïng.
2.3.7 Sö dông c«ng thøc trong 2.4 d−íi ®©y ®Ó tÝnh khèi l−îng HC theo çc sè ®o lÊy trong 2.3.6 vµ 2.3.2 ë
trªn. Khèi l−îng nµy kh«ng ®−îc sai kh¸c h¬n 4% so víi khèi l−îng HC ®−îc cho trong 2.3.5 ë trªn.
2.4 TÝnh to¸n
ViÖc tÝnh to¸n sù thay ®æi khèi l−îng tinh HC trong buång kÝn ph¶i ®−îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh nÒn HC vµ tèc
®é rß rØ cña nã. Çc sè ®o ®Çu vµ cuèi cña nång ®é HC, nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt kh«ng khÝ ph¶i ®−îc sö dông
trong c«ng thøc sau ®©y ®Ó tÝnh tãan sù thay ®æi khèi l−îng.
C HC . f × P f C HC .i × Pi
M HC = k × V × 10 − 4 −
Tf Ti
Trong ®ã:
MHC - Khèi l−îng HC (g)
CHC - Nång ®é HC trong buång kÝn ( ppm Cacbon)
( Chó ý: ppm Cacbon = ppm propan lòy thõa 3 )
V - ThÓ tÝch buång kÝn (m3)
T - NhiÖt ®é xung quanh trong buång kÝn, K.
P - ¸p suÊt kh«ng khÝ, bPa
b = 17,6
124
tcvn 6785 : 2001
khi i - lµ sè ®o ®Çu
f - lµ sè ®o cuèi
3 KiÓm tra m¸y ph©n tÝch Hy®rocacbon FID (M¸y dß i«n hãa ngän löa)
3.1 Tèi −u hãa sù ®¸p øng cña m¸y dß
FID ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh theo quy ®Þnh cña nhµ s¶n xuÊt thiÕt bÞ. Ph¶i sö dông propan trong kh«ng khÝ ®Ó
tèi −u hãa sù ®¸p øng trªn d¶i lµm viÖc phæ biÕn nhÊt.
HiÖu chuÈn m¸y ph©n tÝch HC
M¸y ph©n tÝch ph¶i ®−îc hiÖu chuÈn b»ng sö dông propan trong kh«ng khÝ vµ kh«ng khÝ tæng hîp tinh khiÕt.
Xem D.4.5.2 (çc lo¹i khÝ hiÖu chuÈn).
LËp mét ®−êng cong hiÖu chuÈn nh− m« t¶ trong 4.1 vµ 4.5 cña phô lôc G1 nµy.
3.2 KiÓm tra nhiÔu «xy vµ çc giíi h¹n
HÖ sè ®¸p øng(Rf), ®èi víi mét lo¹i HC ®Æc biÖt lµ tû sè cña sè ®o C1 cña FID ®èi víi nång ®é b×nh khÝ, ®−îc
biÓu thÞ b»ng ppm C1.
Nång ®é khÝ kiÓm tra ph¶i lµ møc cho ®−îc mét sù ®¸p øng gÇn b»ng 80% cña ®é lÖch trªn toµn thang ®o,
®èi víi nh÷ng d¶i ho¹t ®éng th«ng th−êng ®−îc sö dông. Nång ®é ®ã ph¶i ®−îc biÕt víi ®é chÝnh x¸c ±2% so
víi mÉu chuÈn träng lùc tÝnh theo thÓ tÝch.
Ngoµi ra b×nh khÝ ph¶i ®−îc xö lý tr−íc trong 24 giê, ë nhiÖt ®é tõ 293 ®Õn 303K (20oC vµ 30oC).
Çc hÖ sè ®¸p øng ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh khi ®−a mét m¸y ph©n tÝch vµo b¶o d−ìng vµ sau ®ã lµ ë nh÷ng kú
b¶o d−ìng chÝnh.
KhÝ chuÈn ®−îc sö dông lµ propane víi kh«ng khÝ tinh khiÕt c©n b»ng mµ chóng ph¶i ®−îc thùc hiÖn ®Ó cã
mét hÖ sè ®¸p øng lµ 1,00.
KhÝ kiÓm tra ®−îc sö dông cho kiÓm tra nhiÔu «xy vµ giíi h¹n hÖ sè ®¸p tr¶ lµ :
Propan vµ nit¬: 0,95≤ Rf ≤ 1,05
4 HiÖu chuÈn m¸y ph©n tÝch HC
Ph¶i hiÖu chuÈn tõng kho¶ng ho¹t ®éng th«ng th−êng ®−îc sö dông theo quy tr×nh sau ®©y:
4.1 Ph¶i lËp ®−êng cong hiÖu chuÈn b»ng Ýt nhÊt 5 ®iÓm hiÖu chuÈn cµng çch ®Òu nhau cµng tèt trªn
kho¶ng ho¹t ®éng. Nång ®é danh ®Þnh cña khÝ hiÖu chuÈn víi çc nång ®é cao nhÊt Ýt nhÊt ph¶i b»ng 80%
cña toµn thang ®o.
4.2 §−êng cong hiÖu chuÈn ph¶i ®−îc tÝnh b»ng ph−¬ng ph¸p b×nh ph−¬ng bÐ nhÊt. NÕu bËc cña ®a gi¸c
kÕt qu¶ lín h¬n 3 th× sè ®iÓm hiÖu chuÈn ph¶i Ýt nhÊt b»ng bËc cña ®a gi¸c céng víi 2.
4.3 §−êng cong hiÖu chuÈn kh«ng ®−îc sai kh¸c qu¸ 2% so víi gi¸ trÞ danh ®Þnh cña tõng khÝ hiÖu chuÈn.
125
tcvn 6785 : 2001
4.4 B»ng çch sö dông çc bËc cña ®a thøc cã ®−îc trong 4.2 ph¶i vÏ mét b¶ng çc sè chØ thÞ theo nång
®é thùc theo çc b−íc kh«ng lín h¬n 1% toµn thang ®o. §iÒu nµy ®−îc thùc hiÖn theo tõng kho¶ng hiÖu
chuÈn cña m¸y ph©n tÝch. B¶ng nµy còng ph¶i cã sè liÖu kh¸c thÝch hîp nh−:
Ngµy hiÖu chuÈn
Çc sè ®o chiÕt ¸p zªr« vµ hiÖu chuÈn(khi cã thÓ)
Thang ®o danh ®Þnh
Sè liÖu chuÈn cña tõng khÝ hiÖu chuÈn ®−îc dïng
Gi¸ trÞ thùc vµ chØ b¸o cña tõng khÝ hiÖu chuÈn ®−îc sö dông vµ sai kh¸c theo %
Nhiªn liÖu vµ lo¹i cña FID
¸p suÊt kh«ng khÝ cña FID
¸p suÊt mÉu cña FID
4.5 NÕu c¬ së thö nghiÖm kü thuËt cã thÓ cho thÊy sù tháa m·n cña c«ng nghÖ thay thÕ (VÝ dô: m¸y tÝnh,
bé chuyÓn m¹ch kho¶ng ®o ®iÒu khiÓn ®iÖn tö) cho ®−îc ®é chÝnh x¸c t−¬ng ®−¬ng th× cã thÓ sö dông nh÷ng
c«ng nghÖ thay thÕ ®ã.
126
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc H
(quy ®Þnh)
M« t¶ phÐp thö kiÓm tra tuæi bÒn cña çc thiÕt bÞ kiÓm so¸t « nhiÔm
H.1 Giíi thiÖu
Phô lôc nµy m« t¶ phÐp thö kiÓm tra tuæi bÒn cña çc thiÕt bÞ kiÓm so¸t « nhiÔm trang bÞ cho xe ®éng c¬
ch¸y c−ìng bøc / tù ch¸y trong phÐp thö tuæi bÒn 80000km.
H.2 Xe thö
H.2.1. Xe ph¶i cã t×nh tr¹ng tèt vÒ mÆt c¬ häc. §éng c¬ vµ çc thiÕt bÞ kiÓm so¸t « nhiÔm ph¶i míi.
Xe cã thÓ còng lµ xe dïng ®Ó thö kiÓu lo¹i 1; phÐp thö nµy ph¶i ®−îc thùc hiÖn sau khi xe ®· ch¹y Ýt nhÊt
3.000km trong phÐp thö tuæi bÒn.
H.3 Nhiªn liÖu
Thö tuæi bÒn ph¶i ®−îc thùc hiÖn víi nhiªn liÖu x¨ng kh«ng ch× hoÆc nhiªn liÖu ®iezen cã b¸n s½n.
H.4 B¶o d−ìng vµ ®iÒu chØnh xe
B¶o d−ìng, ®iÒu chØnh vµ sö dông bé ®iÒu khiÓn cña xe thö ph¶i lµm theo h−íng dÉn cña nhµ s¶n xuÊt.
H.5 VËn hµnh xe trªn ®−êng thö, trªn ®−êng bé hoÆc trªn b¨ng thö
H.5.1 Chu tr×nh vËn hµnh

Trong qu¸ tr×nh vËn hµnh xe trªn ®−êng thö, trªn ®−êng bé hoÆc trªn b¨ng thö, qu·ng ®−êng ph¶i ch¹y ®−îc
theo chu tr×nh vËn hµnh (h×nh H.1) ®−îc m« t¶ d−íi ®©y:
LÞch tr×nh thö tuæi bÒn ph¶i bao gåm 11 chu tr×nh, mçi chu tr×nh 6km, trong suèt 9 chu tr×nh ®Çu, xe ph¶i ®−îc
dõng l¹i 4 lÇn trong ®o¹n gi÷a cña chu tr×nh, ®éng c¬ ch¹y kh«ng t¶i nhá nhÊt mçi lÇn dõng trong 15 gi©y,
t¨ng tèc ®é vµ gi¶m tèc ®é b×nh th−êng, n¨m lÇn gi¶m tèc ®é trong kho¶ng gi÷a cña mçi chu tr×nh, gi¶m tõ
tèc ®é lín nhÊt cña mçi chu tr×nh xuèng tèc ®é 32km/h, xe ph¶i ®−îc t¨ng tèc ®é dÇn dÇn trë l¹i cho tíi khi
®¹t ®−îc tèc ®é lín nhÊt chu tr×nh. Chu tr×nh thø 10 ph¶i ®−îc thùc hiÖn víi mét tèc ®é æn ®Þnh 89km/h.
Chu tr×nh thø 11 ph¶i b¾t ®Çu víi sù t¨ng tèc ®é lín nhÊt tõ ®iÓm dõng lªn tíi 113km/h. T¹i ®iÓm gi÷a chu
tr×nh ph¶i phanh b×nh th−êng tíi khi xe dõng l¹i. Sau ®ã ph¶i ch¹y kh«ng t¶i nhá nhÊt trong 15 gi©y vµ t¨ng
tèc ®é lín nhÊt lÇn thø 2.
LÞch tr×nh ph¶i ®−îc b¾t ®Çu l¹i tõ ®Çu. Tèc ®é lín nhÊt cña mçi chu tr×nh ®−îc cho trong b¶ng sau ®©y:
127
tcvn 6785 : 2001
B¶ng H.1
Tèc ®é lín nhÊt cña mçi chu tr×nh
Tèc ®é ®−îc tÝnh b»ng km/h
Chu tr×nh Tèc ®é chu tr×nh
1 64
2 48
3 64
4 64
5 56
6 48
7 56
8 72
9 56
10 89
11 113
128
tcvn 6785 : 2001
1,1
Dõng
råi t¨ng tèc tíi tèc ®é
chu tr×nh
0,6 Gi¶m tèc xuèng 32 km/h

sau ®ã t¨ng tèc tíi tèc ®é
chu tr×nh
0 vµ 6 km B¾t ®Çu - KÕt thóc 2,1 Gi¶m tèc xuèng 32 km/h

Dõng sau ®ã t¨ng tèc tíi tèc ®é
råi t¨ng tèc tíi tèc ®é chu tr×nh
chu tr×nh
Gi¶m tèc xuèng 32 km/h

5,3 sau ®ã t¨ng tèc tíi tèc ®é
chu tr×nh
4,7 Dõng 3,1 Gi¶m tèc xuèng 32 km/h

råi t¨ng tèc tíi tèc ®é sau ®ã t¨ng tèc tíi tèc ®é
chu tr×nh chu tr×nh
Gi¶m tèc xuèng 32 km/h

4,2 sau ®ã t¨ng tèc tíi tèc ®é
chu tr×nh
3,5 Dõng
råi t¨ng tèc tíi tèc ®é
chu tr×nh
H×nh H.1 Chu tr×nh vËn hµnh xe thö
129
tcvn 6785 : 2001
H.5.1.1. Theo ®Ò nghÞ cña nhµ s¶n xuÊt, cã thÓ sö dông mét hµnh tr×nh nh− trªn ®−êng bé ®Ó thay thÕ
hµnh tr×nh trªn. Nh÷ng hµnh tr×nh thö thay thÕ nh− vËy ph¶i ®−îc c¬ së thö nghiÖm kü thuËt c«ng nhËn tr−íc
khi thö vµ vÒ c¬ b¶n ph¶i cã cïng tèc ®é trung b×nh, sù ph©n phèi çc tèc ®é, sè lÇn dõng l¹i trªn mçi km vµ
sè lÇn t¨ng tèc ®é trªn mçi km nh− hµnh tr×nh ch¹y ®−îc sö dông trªn ®−êng thö hoÆc b¨ng thö, ®−îc m« t¶
chi tiÕt trong H.5.1 vµ b¶ng H.1.
H.5.1.2. Thö tuæi bÒn hoÆc thö tuæi bÒn ®· söa ®æi nÕu nhµ s¶n xuÊt ®· chän nã ph¶i ®−îc thùc hiÖn tíi
khi xe ®· ch¹y ®−îc Ýt nhÊt 80000km.
H.5.2 ThiÕt bÞ thö
H.5.2.1 B¨ng thö
H.5.2.1.1 Khi thùc hiÖn thö tuæi bÒn trªn mét b¨ng thö xe, b¨ng thö ph¶i cho phÐp thùc hiÖn ®−îc chu tr×nh
®−îc m« t¶ trong H.5.1 ë trªn. §Æc biÖt nã ph¶i ®−îc trang bÞ çc hÖ thèng m« pháng ®−îc qu¸n tÝnh vµ søc
c¶n ®èi víi tiÕn tr×nh ch¹y.
H.5.2.1.2 Phanh ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh ®Ó hÊp thô ®−îc c«ng suÊt sö dông trªn çc b¸nh chñ ®éng ë mét
tèc ®é æn ®Þnh 80km/h. Çc ph−¬ng ph¸p ¸p dông ®Ó x¸c ®Þnh c«ng suÊt nµy vµ ®Ó ®iÒu chØnh phanh ph¶i
gièng nh− çc ph−¬ng ph¸p m« t¶ trong phô lôc D3, phô lôc D cña tiªu chuÈn nµy.
H.5.2.1.3 HÖ thèng lµm m¸t cña xe ph¶i cho phÐp xe ho¹t ®éng ë çc nhiÖt ®é t−¬ng tù víi nhiÖt ®é khi
ch¹y trªn ®−êng bé (dÇu b«i tr¬n, n−íc, hÖ thèng khÝ th¶i...).
H.5.2.1.4 Nh÷ng phÐp ®iÒu chØnh vµ ®Æc ®iÓm cña b¨ng thö kh¸c nµo ®ã ph¶i ®−îc ®¶m b¶o ch¾c ch¾n lµ
gièng, ë chç cÇn thiÕt, çc phÐp ®iÒu chØnh vµ ®Æc ®iÓm ®−îc nªu trong phô lôc D cña tiªu chuÈn nµy (qu¸n
tÝnh, vÝ dô, cã thÓ lµ qu¸n tÝnh c¬ hoÆc ®iÖn tö)
H.5.2.1.5 Xe cã thÓ ®−îc di chuyÓn ë n¬i cÇn thiÕt, ®Õn mét b¨ng thö kh¸c ®Ó thùc hiÖn nh÷ng phÐp thö ®o
khÝ th¶i.
H.5.2.2 VËn hµnh trªn ®−êng hoÆc trªn ®−êng thö
Khi thö tuæi bÒn ®−îc kÕt thóc trªn ®−êng thö hoÆc ®−êng bé, khèi l−îng chuÈn cña xe Ýt nhÊt ph¶i b»ng khèi
l−îng chuÈn ®−îc dïng cho çc phÐp thö ®−îc tiÕn hµnh trªn mét b¨ng thö xe.
H.6 §o ph¸t th¶i çc chÊt g©y « nhiÔm
T¹i ®iÓm b¾t ®Çu thö (0km), vµ mçi kháang 10000km (± 400km) hoÆc th−êng xuyªn h¬n, ë çc kho¶ng çch
®Òu ®Æn cho tíi 80000km, ph¶i ®o khÝ th¶i theo thö kiÓu lo¹i 1 nh− ®· ®−îc x¸c ®Þnh t¹i 5.3.1 cña tiªu chuÈn
nµy. Çc gi¸ trÞ giíi h¹n ®−îc tu©n theo ph¶i lµ nh÷ng gi¸ trÞ ®−îc nªu trong 5.3.1.4.2.1 hoÆc 5.3.1.4.3.1 cña
tiªu chuÈn nµy. TÊt c¶ çc kÕt qu¶ ®o khÝ th¶i ph¶i ®−îc vÏ nh− mét hµm cña qu·ng ®−êng ch¹y trªn hÖ
thèng ®−îc lÊy trßn tíi km gÇn nhÊt vµ çc ®o¹n th¼ng gÇn nhÊt ®−îc lµm khíp b»ng ph−¬ng ph¸p b×nh
ph−¬ng bÐ nhÊt ®−îc vÏ qua tÊt c¶ çc ®iÓm sè liÖu nµy. Sù tÝnh to¸n nµy sÏ kh«ng tÝnh ®Õn kÕt qu¶ thö t¹i
0 km.
Sè liÖu ®ã cã thÓ ®−îc chÊp nhËn ®Ó sö dông trong tÝnh to¸n hÖ sè gi¶m chØ khi nÕu çc ®iÓm néi suy
6400km vµ 80000km trªn ®−êng th¼ng nµy n»m trong çc giíi h¹n ®−îc nªu trªn.
130
tcvn 6785 : 2001
Sè liÖu ®ã còng vÉn cã thÓ ®−îc chÊp nhËn khi mét ®o¹n th¼ng gÇn nhÊt ®i qua mét giíi h¹n cã thÓ ¸p
dôngvíi mét ®é nghiªng ©m (®iÓm néi suy 6400km cao h¬n ®iÓm néi suy 80000km) nh−ng ®iÓm sè liÖu
80000km thùc thÊp h¬n giíi h¹n.
Mét hÖ sè nh©n gi¶m khÝ th¶i (DEF) ph¶i ®−îc tÝnh cho mçi chÊt « nhiÔm nh− sau:
Mi2
DEF =
Mi1
Trong ®ã:
Mi1 - Khèi l−îng chÊt th¶i « nhiÔm thø i (g/km) ®−îc néi suy ®èi víi ®iÓm 6400km.
Mi2 - Khèi l−îng chÊt th¶i « nhiÔm thø i (g/km) ®−îc néi suy ®èi víi ®iÓm 80000km.
Çc gi¸ trÞ néi suy nµy ph¶i ®−îc lÊy tíi Ýt nhÊt lµ 4 sè lÎ thËp ph©n tr−íc khi chia nã cho mét sè kh¸c ®Ó x¸c
®Þnh hÖ sè gi¶m.
KÕt qu¶ ®ã ph¶i ®−îc lµm trßn tíi 3 sè lÎ thËp ph©n. NÕu hÖ sè gi¶m nhá h¬n mét, nã ph¶i ®−îc lµm trßn
b»ng 1.
131
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc I
(quy ®Þnh)
I.1 Yªu cÇu kü thuËt cña nhiªn liÖu chuÈn ®−îc sö dông ®Ó thö çc xe trang bÞ ®éng c¬ ch¸y
c−ìng bøc
Nhiªn liÖu chuÈn CEC: RF-01-A-84

Lo¹i: X¨ng cao cÊp, cã ch× (2) (5)
Giíi h¹n Ph−¬ng ph¸p Ph−¬ng ph¸p

ASTM * ISO
vµ ®¬n vÞ ®o (4)
TrÞ sè èc tan nghiªn cøu nhá nhÊt 98,0 D 2699 5164-1977
TØ träng ë 15o C nhá nhÊt 0,741 kg/l D 1298 3675-1976

lín nhÊt 0,755 kg/l
¸p suÊt h¬i Reid nhá nhÊt 0,56 bar D 323 3007-1985

lín nhÊt 0,64 bar
Ch−ng cÊt (1) D 86 3405-1975

®iÓm s«i ®Çu nhá nhÊt 24oC
lín nhÊt 40oC
®iÓm 10% thÓ tÝch nhá nhÊt 42oC
lín nhÊt 58oC
lín nhÊt 110oC
lín nhÊt 170oC
®iÓm s«i cuèi nhá nhÊt 185oC
lín nhÊt 205oC
CÆn lín nhÊt 2% thÓ tÝch
Ph©n tÝch Hydrocacbon: D 1319 DIS 3837

olefin lín nhÊt 20%
chÊt th¬m lín nhÊt 45%
ChÊt b·o hßa c©n b»ng
Kh¶ n¨ng æn ®Þnh «xy hãa nhá nhÊt 480 phót D 525 DP 7536
(3)
Keo trong x¨ng lín nhÊt 4 mg/100 ml D 381 6246-1981
Hµm l−îng l−u huúnh lín nhÊt 0,04% khèi l−îng D 1266, D 2622 hoÆc 2192-1984
D 2785
Hµm l−îng ch× nhá nhÊt 0,10 g/l D 3341 3830-1981

lín nhÊt 0,40 g/l
Lo¹i chÊt tÈy röa hçn hîp ®éng c¬
Lo¹i ankil ch× kh«ng quy ®Þnh
Tû lÖ Cacbon/ Hydro S.O
132
tcvn 6785 : 2001
Chó thÝch:
* ViÕt t¾t cña "The American Society for Testing Materials”, 1916 Phè Race, Philadephia, Pennsylvania 19105,
USA".
(1) Çc con sè ®−îc nªu ra cho biÕt l−îng bèc h¬i (% thu l¹i + % tæn thÊt)
(2) Nh·n hiÖu cña nhiªn liÖu nµy chØ nªn liªn quan tíi sö dông çc thµnh phÇn tinh chÕ quy −íc cña Ch©u ¢u
(3) Nhiªn liÖu cã thÓ chøa çc chÊt h·m «xy hãa vµ çc chÊt khö ho¹t tÝnh kim lo¹i ®−îc sö dông th«ng th−êng
®Ó lµm æn ®Þnh çc luång h¬i x¨ng läc, nh−ng çc phô gia d¹ng bét ph©n t¸n vµ çc dÇu kÕt tña kh«ng ®−îc
thªm vµo.
(4) Çc gi¸ trÞ ®−îc nªu trong yªu cÇu kü thuËt lµ "Çc gi¸ trÞ thùc"
Trong viÖc thiÕt lËp çc gi¸ trÞ giíi h¹n cña chóng ®· ¸p dông çc thuËt ng÷ cña ASTMD 3244 "X¸c ®Þnh c¬ së
cho nh÷ng tranh chÊp vÒ chÊt l−îng s¶n phÈm dÇu má" vµ trong viÖc cè ®Þnh mét gi¸ trÞ nhá nhÊt, ®· tÝnh ®Õn
mét sai kh¸c nhá nhÊt b»ng 2R ë trªn ®iÓm 0; trong viÖc cè ®Þnh mét gi¸ trÞ lín nhÊt vµ nhá nhÊt, sai kh¸c nhá
nhÊt lµ 4R (R- kh¶ n¨ng t¸i t¹o).
MÆc dï cã biÖn ph¸p nµy, mµ nã lµ cÇn thiÕt v× nh÷ng lý do thèng kª, nhµ s¶n xuÊt nhiªn liÖu vÉn h−íng ®Õn mét
gi¸ trÞ thÊp nhÊt mµ ë ®ã trÞ sè lín nhÊt ®−îc quy ®Þnh lµ 2R vµ h−íng ®Õn gi¸ trÞ trung b×nh trong tr−êng hîp trÝch
dÉn çc gi¸ trÞ nhá nhÊt vµ lín nhÊt. NÕu cÇn lµm s¸ng tá c©u hái lµ liÖu mét nhiªn liÖu cã ®¸p øng ®−îc yªu cÇu
®ã kh«ng cña quy ®Þnh, nªn ¸p dông çc thuËt ng÷ cña ASTMD 3244.
(5) Khi mét nhµ s¶n xuÊt giíi thiÖu sö dông mét hçn hîp x¨ng - dÇu b«i tr¬n, vÝ dô, ®èi víi ®éng c¬ hai kú, lo¹i
dÇu ®−îc giíi thiÖu vÒ nång ®é chØ b¸o bëi nhµ s¶n xuÊt ph¶i ®−îc bæ sung vµo nhiªn liÖu chuÈn nµy. NÕu kh«ng
cã sù giíi thiÖu ®èi víi ®éng c¬ hai kú, ph¶i sö dông dÇu b«i tr¬n chuÈn CEC RL 58 víi nång ®é 2%, vµ cã kÌm
theo mét b¶n copy yªu cÇu kü thuËt ®èi víi nã.
133
tcvn 6785 : 2001
I.2 Yªu cÇu kü thuËt cña nhiªn liÖu chuÈn ®−îc sö dông ®Ó thö çc xe trang bÞ ®éng c¬ ch¸y
c−ìng bøc
Nhiªn liÖu chuÈn: CEC RF-08-A-85

Lo¹i: X¨ng cao cÊp, kh«ng ch× (4)
Ph−¬ng ph¸p
Giíi h¹n vµ ®¬n vÞ ®o (2)
Ph−¬ng ph¸p
Nhá nhÊt Lín nhÊt ISO ASTM(3)
ChØ sè èc tan nghiªn cøu 95,0 5164-1977* D 1699
ChØ sè èc tan ®éng c¬ 85,0 5163-1977 D 2700
o
TØ träng ë 15 C 0,748 0,762 3675-1976 D 1298
¸p suÊt h¬i Reid 0,56 bar 0,64 bar 3007-1986 D 323
Ch−ng cÊt: (4) 3405-1975** D 86
o o
®iÓm s«i ®Çu 24 C 40 C D 86
®iÓm 10% thÓ tÝch 42oC 58oC D 86
o o
®iÓm 50% thÓ tÝch 90 C 110 C D 86
o o
®iÓm 90% thÓ tÝch 155 C 189 C D 86
®iÓm s«i cuèi 190oC 215oC D 86
CÆn 2%
Ph©n tÝch Hydrocacbon: DIS 3837 D 1319
olefin 20%
chÊt th¬m KÓ c¶ møc 45% (1) D 3606/D 2267
lín nhÊt cña
Benzen. 5%
thÓ tÝch
ChÊt b·o hßa c©n b»ng D 1319
Tû lÖ Cacbon/ Hydro TØ lÖ TØ lÖ
TÝnh æn ®Þnh «xy hãa 480 phót DO 7356 D 525
Keo 4 mg/100 ml 6246-1981 D 381
Hµm l−îng l−u huúnh 0,04% khèi 2192-1984 D 1266/D 2611/
l−îng D 2785
¡n mßn ®ång ë 1 2160-1985 D 130
50oC
Hµm l−îng ch× 0,005 g/l D 3237
Hµm l−îng phèt pho 0,0013 g/l 3830-1981 D 3231
* Theo söa ®æi cña DIS 5164 t−¬ng ®−¬ng víi ASTM 2699-1986
* §· söa ®æi
(#) CÊm thªm çc chÊt «xy hãa
134
tcvn 6785 : 2001
Chó thÝch:
(1) Nh·n hiÖu cña nhiªn liÖu nµy chØ nªn liªn quan tíi sö dông çc thµnh phÇn tinh chÕ quy −íc cña Ch©u ¢u.
(2) Nhiªn liÖu cã thÓ chøa çc phô gia theo çc nång ®é th−êng xuyªn ®−îc thÞ tr−êng hãa.
Çc gi¸ trÞ ®−îc nªu trong yªu cÇu kü thuËt lµ "Çc gi¸ trÞ thùc".
MÆc dï cã ph−¬ng ph¸p nµy, mµ nã lµ cÇn thiÕt v× nh÷ng lý do thèng kª, nhµ s¶n xuÊt nhiªn liÖu vÉn h−íng ®Õn
mét gi¸ trÞ thÊp nhÊt mµ ë ®ã trÞ sè lín nhÊt ®−îc quy ®Þnh lµ 2R vµ h−íng ®Õn gi¸ trÞ trung b×nh trong tr−êng hîp
trÝch dÉn çc gi¸ trÞ nhá nhÊt vµ lín nhÊt. NÕu cÇn lµm s¸ng tá c©u hái lµ liÖu mét nhiªn liÖu cã ®¸p øng ®−îc yªu
cÇu ®ã kh«ng cña quy ®Þnh, nªn ¸p dông çc thuËt ng÷ cña ASTMD 3244.
(3) Çc ph−¬ng ph¸p ISO t−¬ng ®−¬ng sÏ ®−îc chÊp nhËn khi cã tÊt c¶ çc thuéc tÝnh ®−îc kÓ ra ë trªn
(5) Nhiªn liÖu cã thÓ chøa çc chÊt h·m «xy hãa vµ çc chÊt khö ho¹t tÝnh kim lo¹i ®−îc sö dông th«ng th−êng
®Ó lµm æn ®Þnh çc luång h¬i x¨ng läc, nh−ng çc phô gia d¹ng bét ph©n t¸n vµ çc dÇu kÕt tña kh«ng ®−îc
thªm vµo.
135
tcvn 6785 : 2001
I.3 Sè liÖu kü thuËt cña nhiªn liÖu chuÈn ®−îc sö dông ®Ó thö çc xe trang bÞ ®éng c¬ tù ch¸y
Nhiªn liÖu chuÈn RF-03-A-84 (1), CEC
Lo¹i: Nhiªn liÖu §iªzen
Giíi h¹n vµ ®¬n vÞ (2) Ph−¬ng ph¸p Ph−¬ng ph¸p

ISO A STM (3)
Sè Xª tan (4) Nhá nhÊt. 49 DIS 5165* D 613

Lín nhÊt. 53 3675-1976
0
Tû träng ë 15 C ( kg/l ) Nhá nhÊt. 0,835 D 1298
Lín nhÊt. 0,845
NhiÖt ®é ch−ng cÊt: (5) 3405-1975** D 86
0
-§iÓm50% Nhá nhÊt. 245 C
-§iÓm 90% Nhá nhÊt. 3200 C
-§iÓm s«i cuèi cïng Lín nhÊt. 3400 C
Lín nhÊt. 3700 C
§iÓm chíp ch¸y Nhá nhÊt. 550 C 2719-1973 D 93
CFPP Nhá nhÊt. - EN 116 ( CEN )
Lín nhÊt. - 50 C
§é nhít ë 400 C Nhá nhÊt. 2,5 mm2 /s
Lín nhÊt. 3,5 mm2 /s
Hµm l−îng l−u huúnh (8) Nhá nhÊt. ( §−îc b¸o ço ) 2192-1984 D 1266 /D 2622
Lín nhÊt : 0,3% khèi l−îng D 2785
¡n mßn ®ång Lín nhÊt. 1 2160-1985 D 130
CÆn cacbon ( 10% DR ) Lín nhÊt. 0,2% khèi l−îng 6615-1982 D 189
Hµm l−îng tro Lín nhÊt. 0,01%khèi l−îng 6245-1982 D 482
Hµm l−îng n−íc Lín nhÊt. 0,05%khèi l−îng 3733-1976 D 95 /D 1744
Sè trung hoµ (A xÝt m¹nh) Lín nhÊt. 0,2 mg KOH/g 6618-1987
TÝnh æn ®Þnh « xi ho¸ (6) Lín nhÊt. 2,5 mg/ 100ml D 2274
ChÊt phô gia (8) -
* Theo söa ®æi cña DIS 5165 t−¬ng ®−¬ng víi ASTM D 613
* §· söa ®æi
Chó thÝch:
(1) NÕu cÇn tÝnh hiÖu suÊt nhiÖt cña mét ®éng c¬ hoÆc ph−¬ng tiÖn, nhiÖt trÞ cña nhiªn liÖu cã thÓ ®−îc tÝnh
theo:
N¨ng l−îng riªng ( NhiÖt trÞ ) (tinh ) MJ/kg =

= ( 46,423 - 8,792 d2 + 3,170d ) ( 1-( x+ y + s )) + 9,420s - 2,499x.
136
tcvn 6785 : 2001
ë ®©y:
d = Tû träng ë 150 C
x = Tû lÖ khèi l−îng n−íc ( % 100 )
y = Tû lÖ khèi l−îng tro ( % 100 )
s = Tû lÖ khèi l−îng l−u huúnh ( %Ph−¬ng ph¸p cña ISO t−¬ng ®−¬ng sÏ ®−îc chÊp nhËn khi ®−îc ban
hµnh cho tÊt c¶ çc thuéc tÝnh liÖt kª ë trªn.
(2) Çc gi¸ trÞ ®−îc nªu trong yªu cÇu kü thuËt lµ "Çc gi¸ trÞ thùc"
MÆc dï cã ph−¬ng ph¸p nµy, mµ nã lµ cÇn thiÕt v× nh÷ng lý do thèng kª, nhµ s¶n xuÊt nhiªn liÖu vÉn h−íng ®Õn
mét gi¸ trÞ thÊp nhÊt mµ ë ®ã trÞ sè lín nhÊt ®−îc quy ®Þnh lµ 2R vµ h−íng ®Õn gi¸ trÞ trung b×nh trong tr−êng hîp
trÝch dÉn çc gi¸ trÞ nhá nhÊt vµ lín nhÊt. NÕu cÇn lµm s¸ng tá c©u hái lµ liÖu mét nhiªn liÖu cã ®¸p øng ®−îc yªu
cÇu ®ã kh«ng cña quy ®Þnh, nªn ¸p dông çc thuËt ng÷ cña ASTMD 3244.
(3) Çc ph−¬ng ph¸p ISO t−¬ng ®−¬ng sÏ ®−îc chÊp nhËn khi cã tÊt c¶ çc thuéc tÝnh ®−îc kÓ ra ë trªn
(4) Kho¶ng gi¸ trÞ xªtan kh«ng theo yªu cÇu vÒ mét kho¶ng nhá nhÊt b»ng 4R. Tuy nhiªn, trong çc
tr−êng hîp cã tranh chÊp gi÷a ng−êi cung cÊp vµ ng−êi sö dông nhiªn liÖu, çc thuËt ng÷ trong ASTM D 3244
cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp mµ cÇn cã nh÷ng phÐp ®o m« pháng víi sè l−îng ®ñ ®Ó
®¹t ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt nµy mµ ng−êi ta thÝch thùc hiÖn h¬n lµ nh÷ng x¸c ®Þnh ®¬n lÎ.
(6) Theo yªu cÇu cña nhµ s¶n xuÊt ph−¬ng tiÖn, nhiªn liÖu diezen víi 0,05% hµm l−îng l−u huúnh cùc ®¹i theo
khèi l−îng cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh chÊt l−îng nhiªn liÖu thÞ tr−êng t−¬ng lai, c¶ cho thö c«ng nhËn kiÓu
vµ thö phï hîp cña s¶n xuÊt.
(7) MÆc dï tÝnh chèng « xy ho¸ ®−îc kiÓm so¸t, thêi gian cßn dïng ®−îc cña nã cã thÓ sÏ bÞ h¹n chÕ. Ng−êi
cung cÊp sÏ cho lêi khuyªn vÒ çc ®iÒu kiÖn cÊt gi÷ vµ thêi h¹n.
(8) Nhiªn liÖu nµy chØ ®−îc cÊu t¹o trªn c¬ së çc thµnh phÇn ch−ng cÊt Hydrocacbon ®−îc ph©n ®o¹n vµ
m¹ch th¼ng; ®−îc phÐp lo¹i l−u huúnh. Nã kh«ng ®−îc chøa çc phô gia kim lo¹i hoÆc çc phô gia lµm t¨ng
xªtan.
137
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc J
(quy ®Þnh)
Çc lo¹i xe M1 vµ N1 ch¹y trªn ®−êng phi tiªu chuÈn
§Þnh nghÜa vµ ®iÒu kiÖn kiÓm tra
J.1 Çc lo¹i xe M1 G vµ N1 G ch¹y trªn ®−êng phi tiªu chuÈn

J.1.1 §Þnh nghÜa
Çc lo¹i xe M1 vµ N1 ch¹y trªn ®−êng phi tiªu chuÈn lµ çc xe ®¸p øng çc yªu cÇu kü thuËt cña phÇn nµy,
®−îc thö trong çc ®iÒu kiÖn quy ®Þnh trong J.1.2 vµ J.1.3
J.1.1.1 Çc xe lo¹i N1 cã khèi l−îng lín nhÊt kh«ng qu¸ 2 tÊn vµ çc xe lo¹i M1 ®−îc coi lµ çc xe ch¹y
trªn ®−êng phi tiªu chuÈn nÕu chóng cã:
Ýt nhÊt mét cÇu tr−íc vµ Ýt nhÊt mét cÇu sau ®−îc thiÕt kÕ ®Ó dÉn ®éng ®ång thêi, kÓ c¶ çc xe mµ sù truyÒn
®éng ®Õn mét cÇu cã thÓ bÞ c¾t.
Ýt nhÊt mét c¬ cÊu h·m vi sai hoÆc Ýt nhÊt mét c¬ cÊu cã mét t¸c dông t−¬ng tù, vµ nÕu chóng cã thÓ leo dèc
cã ®é nghiªng 30% ®−îc tÝnh to¸n cho riªng mét xe ®¬n. Ngoµi ra, chóng ph¶i tháa m·n Ýt nhÊt 5 trong 6
yªu cÇu sau ®©y:
- Gãc tho¸t tr−íc Ýt nhÊt ph¶i b»ng 25o
- Gãc tho¸t sau Ýt nhÊt ph¶i b»ng 20o
- Gãc dèc th«ng qua Ýt nhÊt ph¶i b»ng 20o
- Kho¶ng s¸ng gÇm xe d−íi cÇu tr−íc Ýt nhÊt ph¶i b»ng 180mm
- Kho¶ng s¸ng gÇm xe d−íi cÇu sau Ýt nhÊt ph¶i b»ng 180mm
- Kho¶ng s¸ng gÇm xe gi÷a çc cÇu Ýt nhÊt ph¶i b»ng 200mm
J.1.1.2 Xe lo¹i N1 cã khèi l−îng lín nhÊt qu¸ 2 tÊn ®−îc coi lµ xe ch¹y trªn ®−êng phi tiªu chuÈn nÕu tÊt c¶
çc b¸nh xe cña chóng ®−îc thiÕt kÕ ®Ó ®−îc dÉn ®éng ®ång thêi, kÓ c¶ çc xe mµ sù truyÒn ®éng tíi 1 cÇu
cã thÓ bÞ c¾t, hoÆc nÕu 3 yªu cÇu sau ®©y ®−îc tháa m·n:
- Ýt nhÊt 1 cÇu tr−íc vµ Ýt nhÊt 1 cÇu sau ®−îc thiÕt kÕ ®Ó ®−îc dÉn ®éng ®ång thêi, kÓ c¶ çc xe mµ
sù dÉn ®éng tíi cÇu cã thÓ bÞ c¾t.
- Cã Ýt nhÊt mét c¬ cÊu h·m vi sai hoÆc Ýt nhÊt mét c¬ cÊu cã mét t¸c dông t−¬ng tù.
- Chóng cã thÓ leo dèc cã ®é nghiªng 25% ®−îc tÝnh to¸n cho riªng mét xe ®¬n.
J.2 Çc ®iÒu kiÖn kiÓm tra vµ t¶i träng
138
tcvn 6785 : 2001
J.2.1 Çc xe lo¹i N1 cã khèi l−îng lín nhÊt kh«ng qu¸ 2 tÊn vµ çc xe lo¹i M1 ph¶i ë trong tr¹ng th¸i s½n
sµng lµm viÖc, ®Æc biÖt lµ cã chÊt láng lµm m¸t, chÊt b«i tr¬n, nhiªn liÖu, dông cô, b¸nh xe dù phßng vµ mét
l¸i xe ®−îc coi nh− cã träng l−îng quy ®Þnh 75kg.
J.2.2 Çc xe kh«ng ph¶i lo¹i xe nªu trong J.2.1. ph¶i ®−îc ®Æt t¶i tíi khèi l−îng lín nhÊt cho phÐp vÒ mÆt
kü thuËt ®−îc nhµ s¶n xuÊt c«ng bè.
J.2.3 Kh¶ n¨ng leo dèc víi ®é dèc yªu cÇu (25% vµ 30%) ®−îc kiÓm tra b»ng sù tÝnh to¸n ®¬n gi¶n. Tuy
nhiªn trong çc tr−êng hîp ngo¹i lÖ, çc phßng thö nghiÖm cã thÓ yªu cÇu cã 1 xe thuéc kiÓu liªn quan ®−îc
®Ö tr×nh ®Ó thö thùc sù nã.
J.2.4 Khi ®o çc gãc tho¸t tr−íc vµ sau, kh«ng ®−îc kÓ ®Õn çc thiÕt bÞ b¶o vÖ phÇn ch¹y d−íi.
J.3 Çc ®Þnh nghÜa vµ çc h×nh vÏ minh häa cña çc gãc tho¸t tr−íc vµ sau, gãc th«ng qua vµ
kho¶ng s¸ng gÇm xe
J.3.1 Gãc tho¸t tr−íc lµ gãc lín nhÊt gi÷a mÆt ph¼ng trªn mÆt ®Êt vµ çc mÆt ph¼ng tiÕp tuyÕn víi çc lèp
b¸nh tr−íc, chÞu mét t¶i träng tÜnh, kh«ng cã ®iÓm nµo ë ®Çu xe thuéc cÇu tr−íc ë d−íi çc mÆt ph¼ng nµy
vµ kh«ng cã phÇn låi cøng nµo cña xe, trõ çc ngo¹i lÖ, d−íi mÆt ph¼ng nµy.
J.3.2 Gãc tho¸t sau lµ gãc lín nhÊt gi÷a mÆt ph¼ng trªn mÆt ®Êt vµ çc mÆt ph¼ng tiÕp tuyÕn víi çc lèp
çc b¸nh sau, chÞu mét t¶i träng tÜnh, sao cho kh«ng cã ®iÓm nµo ë phÝa sau xe thuéc cÇu sau cuèi cïng ë
d−íi çc mÆt ph¼ng nµy vµ kh«ng cã phÇn cøng nµo cña xe ë d−íi mÆt ph¼ng nµy.
139
tcvn 6785 : 2001
J.3.3 Gãc th«ng qua lµ gãc nhän nhá nhÊt gi÷a 2 mÆt ph¼ng, vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng däc ®èi xøng cña xe
tiÕp tuyÕn víi çc lèp cña çc b¸nh tr−íc vµ b¸nh sau, chÞu mét t¶i träng tÜnh, giao tuyÕn cña chóng ch¹m
vµo mÆt d−íi cøng cña xe n»m bªn ngoµi çc b¸nh xe. Gãc nµy x¸c ®Þnh ®é dèc cao nhÊt mµ xe cã thÓ ®i
qua chóng ®−îc.
J.3.4 Kho¶ng s¸ng gÇm xe gi÷a çc cÇu lµ kho¶ng çch nhá nhÊt gi÷a mÆt ph¼ng trªn mÆt ®Êt vµ ®iÓm cè
®Þnh thÊp nhÊt cña xe. Gi¸ chuyÓn h−íng ®a trôc ®−îc coi lµ mét cÇu ®¬n.
J.3.5 Kho¶ng s¸ng gÇm xe d−íi mét cÇu lµ kho¶ng çch d−íi ®iÓm cao nhÊt cña cung trßn ®i qua t©m cña
vÕt lèp cña çc b¸nh xe trªn mét cÇu (çc b¸nh trong khi cã 2 lèp) vµ ch¹m vµo ®iÓm cè ®Þnh thÊp nhÊt cña
xe gi÷a çc b¸nh. Kh«ng cã bé phËn cøng cña xe cã thÓ ch¹m vµo vïng tèi ®ã cña s¬ ®å. Khi thÝch hîp,
kho¶ng s¸ng gÇm xe cña vµi cÇu ®−îc chØ ra phï hîp víi sù bè trÝ cña chóng. VÝ dô 280/250/250.
140
tcvn 6785 : 2001
J.4 M« t¶ kÕt hîp

Çc ký hiÖu M vµ N cã thÓ ®−îc kÕt hîp víi ký hiÖu G. VÝ dô: mét lo¹i xe N1 ®−îc cho sö dông ®−êng phi
tiªu chuÈn cã thÓ ®−îc m« t¶ b»ng ký hiÖu N1 G.
141
tcvn 6785 : 2001
Phô lôc K
(quy ®Þnh)
Quy tr×nh kiÓm tra çc yªu cÇu vÒ sù phï hîp cña s¶n xuÊt
K.1 NÕu ®é lÖch chuÈn trong s¶n xuÊt cña nhµ s¶n xuÊt ®ñ tèt
K.1.1 Môc nµy m« t¶ quy tr×nh ®−îc ¸p dông ®Ó kiÓm tra çc yªu cÇu vÒ sù phï hîp cña s¶n xuÊt ®èi víi
phÐp thö kiÓu lo¹i 1 khi ®é lÖch chuÈn trong s¶n xuÊt cña nhµ s¶n xuÊt ®ñ tèt.
K.1.2 Víi mét cì mÉu tèi thiÓu lµ 3, quy tr×nh lÊy mÉu ®−îc thiÕt lËp sao cho x¸c suÊt cña mét l« qua ®−îc
mét lÇn kiÓm tra víi 40% tØ lÖ khuyÕt tËt b»ng 0,95 (rñi ro cña ng−êi s¶n xuÊt = 5%) trong khi ®ã x¸c suÊt cña
mét l« víi 65% cña tØ lÖ khuyÕt tËt ®−îc chÊp nhËn lµ 0,1 (rñi ro cña ng−êi mua = 10%).
K.1.3 §èi víi tõng chÊt « nhiÔm (CO, HC, NOx vµ çc h¹t r¾n), sÏ ¸p dông quy tr×nh sau ®©y (xem h×nh 2
trong phÇn tr×nh bµy b»ng ch÷ cña tiªu chuÈn nµy).
Coi
L lµ l«garit tù nhiªn cña gi¸ trÞ giíi h¹n ®èi víi chÊt « nhiÔm,
xi lµ l«garit tù nhiªn cña phÐp ®o ®èi víi xe mÉu thø i,
s lµ mét −íc l−îng cña ®é lÖch chuÈn trong s¶n xuÊt (sau khi tÝnh l«garit tù nhiªn cña çc phÐp ®o).
n sè l−îng mÉu hiÖn t¹i
K.1.4 ¦íc tÝnh ®èi víi mÉu, thèng kª kiÓm tra x¸c ®Þnh sè l−îng tæng cña çc ®é lÖch ®−îc chuÈn hãa ®èi
víi giíi h¹n vµ ®−îc x¸c ®Þnh b»ng:
1 n
∑
s i =1
( L − xi )
K.1.5 Sau ®ã:
(i) NÕu thèng kª kiÓm tra lín h¬n sè chÊp nhËn ®¹t yªu cÇu ®èi víi cì mÉu cho trong b¶ng K.1, th× quyÕt
®Þnh chÊt « nhiÔm ®ã ®¹t yªu cÇu,
(ii) NÕu thèng kª kiÓm tra nhá h¬n sè kh«ng chÊp nhËn ®¹t yªu cÇu ®èi víi cì mÉu cho trong b¶ng K.1, th×
quyÕt ®Þnh chÊt « nhiÔm ®ã kh«ng ®¹t yªu cÇu,
(iii) Çc tr−êng hîp kh¸c, thö thªm mét xe theo 9.2.2.1. vµ quy tr×nh ®ã ®−îc ¸p dông ®èi víi mÉu cã nhiÒu
h¬n mét chiÕc.
K.2 NÕu ®é lÖch chuÈn trong s¶n xuÊt cña nhµ s¶n xuÊt lµ kh«ng ®ñ tèt hoÆc kh«ng sö dông
®−îc
K.2.1 Môc nµy m« t¶ quy tr×nh ®−îc ¸p dông ®Ó kiÓm tra çc yªu cÇu vÒ sù phï hîp cña s¶n xuÊt ®èi víi
phÐp thö kiÓu lo¹i 1 khi ®é lÖch chuÈn trong s¶n xuÊt cña nhµ s¶n xuÊt lµ kh«ng ®ñ tèt hoÆc kh«ng cã.
142
tcvn 6785 : 2001
K.2.2 Víi mét cì mÉu tèi thiÓu lµ 3, quy tr×nh lÊy mÉu ®−îc thiÕt lËp sao cho x¸c suÊt cña mét l« víi 40%
cña tØ lÖ khuyÕt tËt qua ®−îc mét lÇn kiÓm tra b»ng 0, 95 (rñi ro cña ng−êi s¶n xuÊt = 5%) trong khi ®ã x¸c
suÊt cña mét l« víi 65% cña tØ lÖ khuyÕt tËt.®−îc chÊp nhËn lµ 0,1 (rñi ro cña ng−êi mua = 10%)
K.2.3 Çc phÐp ®o çc chÊt « nhiÔm (CO, HC, NOx vµ çc h¹t r¾n) ®−îc coi nh− lµ ph©n phèi chuÈn l«ga
vµ tr−íc hÕt cÇn ®−îc khai triÓn b»ng phÐp lÊy çc l«garit tù nhiªn cña chóng. §Æt mo vµ m lÇn l−ît lµ ký hiÖu
çc cì mÉu nhá nhÊt vµ lín nhÊt (mo = 3 vµ m = 32) vµ ®Æt n lµ ký hiÖu sè l−îng mÉu hiÖn t¹i.
B¶ng K.1
Sè l−îng tÝch lòy cña çc xe ®−îc Sè chÊp nhËn Sè kh«ng chÊp nhËn
kiÓm tra (cì mÉu hiÖn t¹i) ®¹t yªu cÇu ®¹t yªu cÇu
3 3,327 -4,724
4 3,261 -4,790
5 3,195 -4,856
6 3,129 -4,922
7 3,063 -4,988
8 2,997 -5,054
9 2,931 -5,120
10 2,865 -5,185
11 2,799 -5,251
12 2,733 -5,317
13 2,667 -5,383
14 2,601 -5,449
15 2,535 -5,515
16 2,469 -5,581
17 2,403 -5,647
18 2,337 -5,713
19 2,271 -5,779
20 2,205 -5,845
21 2,139 -5,911
22 2,073 -5,977
23 2,007 -6,043
24 1,941 -6,109
25 1,875 -6,175
26 1,809 -6,241
27 1,743 -6,307
28 1,677 -6,373
29 1,611 -6,439
30 1,545 -6,505
31 1,479 -6,571
32 -2,112 -2,112
143
tcvn 6785 : 2001
K.2.4 NÕu l«garit tù nhiªn cña çc phÐp ®o trong lo¹t lµ x1, x2,...,xj vµ L lµ l«garit tù nhiªn cña gi¸ trÞ giíi h¹n
®èi víi chÊt « nhiÔm ®ã th× sÏ cã:
dj = xj - L
n
1
dn =
n
∑d
j =1
j
vµ
1
V n2 =
n
∑ (d j − d n )2
K.2.5 B¶ng K.2 cho biÕt sè l−îng çc quyÕt ®Þnh ®¹t yªu cÇu (An) vµ kh«ng ®¹t (Bn) ®èi víi sè l−îng mÉu
hiÖn t¹i. Thèng kª kiÓm tra lµ tØ sè dn/Vn vµ ph¶i ®−îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh liÖu lo¹t ®ã ®· ®¹t yªu cÇu hay
kh«ng ®¹t nh− sau:
§èi víi mo ≤ n ≤ m:
(i) Cho ®¹t lo¹t xe ®ã nÕu dn/Vn ≤ An
(ii) §¸nh tr−ît lo¹t xe ®ã nÕu dn/Vn ≥ Bn
(iii) Thùc hiÖn mét phÐp ®o kh¸c nÕu An < dn/Vn < Bn
K.2.6 Chó ý
Çc c«ng thøc ®Ö quy sau ®©y cã Ých cho viÖc tÝnh çc gi¸ trÞ liªn tiÕp cña th«ng kª kiÓm tra:
 1 1
d n =  1 −  d n −1 + d n
 n n
 1  2  dn −dn 
V = 1− Vn−1 +
2

n
 n  n−1 
 
d1 = d1 )
(n = 2, 3,...; V1 = 0;
144
tcvn 6785 : 2001
B¶ng K.2
Cì mÉu Sè chÊp nhËn ®¹t yªu cÇu Sè kh«ng chÊp nhËn ®¹t yªu
(An) cÇu
(Bn)
3 - 0,8038 16,64743
4 - 0,76339 7,68627
5 - 0,72982 4,67136
6 - 0,69962 3,25573
7 - 0,67129 2,45431
8 - 0,64406 1,94369
9 - 0,61750 1,59105
10 - 0,59135 1,33295
11 - 0,56542 1,13566
12 - 0,53960 0,97970
13 - 0,51379 0,85307
14 - 0,48791 0,74801
15 - 0,46191 0,65928
16 - 0,43573 0,58321
17 - 0,40933 0,51718
18 - 0,38266 0,45922
19 - 0,35570 0,40788
20 - 0,32840 0,36203
21 - 0,30072 0,32078
22 - 0,27263 0,28343
23 - 0,24410 0,24943
24 - 0,21509 0,21831
25 - 0,18557 0,18970
26 - 0,15550 0,16328
27 - 0,12483 0,13880
28 - 0,09354 0,11603
29 - 0,06159 0,09480
30 - 0,02892 0,07493
31 + 0,00449 0,05629
32 + 0,03876 0,03876
145

TCVN 6785 01

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TCVN 6785 01

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 6785 : 2001

1.1 Tiªu chuÈn nµy ¸p dông ®èi víi :

2 Tiªu chuÈn trÝch dÉn

4 ThuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa

- X¨ng pha ch×,

- X¨ng kh«ng ch×,

- Nhiªn liÖu ®iªzen;

4.8 ChÊt th¶i (Exhaust emissions):

4.14. Dung tÝch ®éng c¬ (Engine capacity):

5.1 Tµi liÖu kü thuËt:

6 Yªu cÇu kü thuËt vµ c¸c phÐp thö (1)

6.1 Yªu cÇu chung

6.2 Qui tr×nh thö

Thö kiÓu lo¹i II (l−îng ph¸t th¶i CO ë tèc ®é kh«ng t¶i)

Thö kiÓu lo¹i III (ph¸t th¶i khÝ cacte)

Thö kiÓu lo¹i IV (h¬i nhiªn liÖu)

Thö kiÓu lo¹i V (tuæi bÒn c¸c thiÕt bÞ chèng « nhiÔm).

Thö kiÓu lo¹i V (tuæi bÒn c¸c thiÕt bÞ chèng « nhiÔm).

6.3 M« t¶ c¸c phÐp thö

B¶ng 1 - HÖ thèng c«ng nhËn

Thö c«ng Xe x¨ng pha ch× Xe x¨ng kh«ng ch× Xe ®iªzen

cã thö cã thö cã thö

Lo¹i II: cã thö cã thö -

(khèi l−îng > 3,5 tÊn)

Lo¹i III: cã thö cã thö -

Lo¹i IV: cã thö

Lo¹i V: cã thö cã thö

Ph−¬ng ¸n mét phÐp thö

B¶ng 2 - Giíi h¹n khÝ th¶i cho xe x¨ng pha ch×

Khèi l−îng chuÈn Rm CO Hçn hîp c¸c HC vµ NOx

1 020 < Rm ≤ 1 250 67 20,5 25,6

1 250 < Rm ≤ 1 470 76 22 27,5

1 470 < Rm ≤ 1 700 84 23,5 29,4

1700 < Rm ≤ 1 930 93 25 31,3

1930 < Rm ≤ 2 150 101 26,5 33,1

2 150 < Rm 110 28 35

6.3.1.4.2.1 Yªu cÇu 1B

Gi¸ trÞ giíi h¹n

M(1) TÊt c¶ 2,72 0,97

6.3.1.4.2.2 Yªu cÇu 2B

Gi¸ trÞ giíi h¹n

M(1) TÊt c¶ 2,2 0,5

Lo¹i I Rm ≤ 1250 2,72 0,97

N1(2) Lo¹i II 1250 < Rm ≤ 1700 5,17 1,4

Lo¹i III 1700 < Rm 6,9 1,7

- §−îc thiÕt kÕ ®Ó chë h¬n 6 ng−êi kÓ c¶ l¸i xe;

- Cã khèi l−îng lín nhÊt v−ît qu¸ 2500 kg.

6.3.1.4.3.1 Yªu cÇu 1C

B¶ng 5 - Giíi h¹n khÝ th¶i cho xe ®iªzen, c«ng nhËn 1C

Gi¸ trÞ giíi h¹n

M(1) TÊt c¶ 2,72 0,97 0,14

Lo¹i I Rm ≤ 1250 2,72 0,97 0,14

N1(2) Lo¹i II 1250 <Rm ≤ 1700 5,17 1,4 0,19

Lo¹i III 1700 < Rm 6,9 1,7 0,25

- §−îc thiÕt kÕ ®Ó chë h¬n 6 ng−êi kÓ c¶ l¸i xe;

- Cã khèi l−îng lín nhÊt v−ît qu¸ 2500 kg.

6.3.1.4.3.2 Yªu cÇu 2C

B¶ng 6 - Giíi h¹n khÝ th¶i cho xe ®iªzen, c«ng nhËn 2C

Gi¸ trÞ giíi h¹n

M(1) TÊt c¶ 1,0 0,7 (*) 0,08 (*)

Lo¹i I Rm ≤ 1250 2,72 0,97 0,14

N1(2) Lo¹i II 1250 < Rm ≤ 1700 5,17 1,4 0,19

Lo¹i III 1700 < Rm 6,9 1,7 0,25

M(1) TÊt c¶ 1,0 0,7 () 0,08 ()