You are on page 1of 66

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o

ph¹m thÕ long (Chñ biªn)


Bïi ViÖt Hµ – QU¸CH TÊT KI£N– Bïi V¨n Thanh

h−íng dÉn thùc hiÖn


ch−¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa
tin häc dµnh cho trung häc c¬ së QuyÓn 4

Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc viÖt nam


Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc ViÖt Nam – Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o gi÷ quyÒn c«ng bè t¸c phÈm
..... M, sè:

2
PhÇn A. NH÷NG VÊN ®Ò CHUNG
VÒ ®æi Míi gi¸o DôC PHæ TH«NG

I. VÒ ®æi míi gi¸o dôc phæ th«ng


1. C¨n cø ph¸p lÝ ®èi víi viÖc ®æi míi ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ
th«ng
a) LuËt Gi¸o dôc 2005 §iÒu 29 môc II:
“Ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng thÓ hiÖn môc tiªu gi¸o dôc; quy ®Þnh chuÈn
kiÕn thøc, kÜ n¨ng, ph¹m vi vµ cÊu tróc néi dung gi¸o dôc phæ th«ng, ph−¬ng ph¸p
vµ h×nh thøc tæ chøc ho¹t ®éng gi¸o dôc, c¸ch thøc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ gi¸o dôc ®èi
víi c¸c m«n häc ë mçi líp vµ mçi cÊp häc cña gi¸o dôc phæ th«ng”.
Nh− vËy, ®æi míi ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng ph¶i lµ mét qu¸ tr×nh ®æi míi
tõ môc tiªu, néi dung, ph−¬ng ph¸p ®Õn ph−¬ng tiÖn, ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸, còng
nh− ®æi míi c¸ch x©y dùng ch−¬ng tr×nh, tõ quan niÖm cho ®Õn quy tr×nh kÜ thuËt
vµ ®æi míi nh÷ng ho¹t ®éng qu¶n lÝ c¶ qu¸ tr×nh nµy. Ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc trung
häc c¬ së lµ mét bé phËn cña ch−¬ng tr×nh trªn. V× vËy khi tiÕn hµnh ®æi míi, ph¶i
tu©n theo c¸c ®Þnh h−íng, ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c, thùc hiÖn c¸c yªu cÇu nh− ®èi
víi ch−¬ng tr×nh c¸c bËc häc kh¸c, trªn c¬ së qu¸n triÖt nh÷ng ®Æc ®iÓm cña cÊp
häc, cña tr−êng Trung häc phæ th«ng. Nãi c¸ch kh¸c, khi tiÕn hµnh ®æi míi, tr−íc
hÕt cÇn t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®æi míi ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ
th«ng nãi chung.
b) NghÞ quyÕt sè 40/2000/QH10, ngµy 09 th¸ng 12 n¨m 2000 cña Quèc héi kho¸
X vÒ ®æi míi ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng ®, kh¼ng ®Þnh môc tiªu cña viÖc
®æi míi ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng lÇn nµy lµ: “X©y dùng néi dung ch−¬ng
tr×nh, ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc, s¸ch gi¸o khoa phæ th«ng míi nh»m n©ng cao chÊt
l−îng gi¸o dôc toµn diÖn thÕ hÖ trÎ, ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn nguån nh©n lùc
phôc vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, phï hîp víi thùc tiÔn vµ truyÒn
thèng ViÖt Nam, tiÕp cËn tr×nh ®é gi¸o dôc phæ th«ng ë c¸c n−íc ph¸t triÓn trong
khu vùc vµ trªn thÕ giíi”. V¨n b¶n ®ång thêi yªu cÇu “ViÖc ®æi míi ch−¬ng tr×nh
gi¸o dôc phæ th«ng ph¶i qu¸n triÖt môc tiªu, yªu cÇu vÒ néi dung, ph−¬ng ph¸p
gi¸o dôc cña c¸c bËc häc, cÊp häc quy ®Þnh trong LuËt gi¸o dôc; kh¾c phôc nh÷ng

3
mÆt h¹n chÕ cña ch−¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa; t¨ng c−êng tÝnh thùc tiÔn, kÜ n¨ng
thùc hµnh, n¨ng lùc tù häc; coi träng kiÕn thøc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n; bæ
sung nh÷ng thµnh tùu khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i phï hîp víi kh¶ n¨ng tiÕp
thu cña häc sinh. B¶o ®¶m sù thèng nhÊt, kÕ thõa vµ ph¸t triÓn cña ch−¬ng tr×nh
gi¸o dôc; t¨ng c−êng tÝnh liªn th«ng gi÷a gi¸o dôc phæ th«ng víi gi¸o dôc nghÒ
nghiÖp, gi¸o dôc ®¹i häc; thùc hiÖn ph©n luång trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n
®Ó t¹o sù c©n ®èi vÒ c¬ cÊu nguån nh©n lùc; b¶o ®¶m sù thèng nhÊt vÒ ChuÈn
KTKN, cã ph−¬ng ¸n vËn dông ch−¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa phï hîp víi hoµn
c¶nh vµ ®iÒu kiÖn cña c¸c ®Þa bµn kh¸c nhau. §æi míi néi dung ch−¬ng tr×nh,
s¸ch gi¸o khoa, ph−¬ng ph¸p d¹y vµ häc ph¶i thùc hiÖn ®ång bé víi viÖc n©ng cÊp
vµ ®æi míi trang thiÕt bÞ d¹y häc, tæ chøc ®¸nh gi¸, thi cö, chuÈn ho¸ tr−êng së,
®µo t¹o, båi d−ìng gi¸o viªn vµ c«ng t¸c qu¶n lÝ gi¸o dôc.”
c) Thùc hiÖn NghÞ quyÕt sè 40/2000/QH10 cña Quèc héi kho¸ X vµ ChØ thÞ sè
30/1998/CT−TTg vÒ ®iÒu chØnh chñ tr−¬ng ph©n ban ë phæ th«ng trung häc vµ ®µo
t¹o hai giai ®o¹n ë ®¹i häc, Thñ t−íng ChÝnh phñ ®, cã chØ thÞ sè
14/2001/CT−TTg vÒ viÖc ®æi míi ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng nªu râ c¸c yªu
cÇu vµ c¸c c«ng viÖc mµ Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o cïng c¸c c¬ quan cã liªn quan
ph¶i khÈn tr−¬ng tiÕn hµnh.
2. C¨n cø khoa häc vµ thùc tiÔn cña viÖc ®æi míi ch−¬ng tr×nh gi¸o
dôc phæ th«ng
a) Do yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ − x héi ®èi víi viÖc ®µo t¹o nguån
nh©n lùc trong giai ®o¹n míi
§Êt n−íc ta ®ang b−íc vµo giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ víi môc tiªu
®Õn n¨m 2020 ViÖt Nam sÏ tõ mét n−íc n«ng nghiÖp vÒ c¬ b¶n trë thµnh n−íc
c«ng nghiÖp, héi nhËp víi céng ®ång quèc tÕ. Nh©n tè quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña
c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ chÝnh lµ nguån lùc
con ng−êi ViÖt Nam ®−îc ph¸t triÓn vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng trªn c¬ së mÆt b»ng
d©n trÝ ®−îc n©ng cao. ViÖc nµy cÇn ®−îc b¾t ®Çu tõ gi¸o dôc phæ th«ng, mµ tr−íc
hÕt lµ ph¶i b¾t ®Çu tõ viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu ®µo t¹o, tøc lµ x¸c ®Þnh nh÷ng g× cÇn
®¹t ®−îc (®èi víi ng−êi häc) sau mét qu¸ tr×nh ®µo t¹o. Nãi chung ®ã lµ mét hÖ
thèng phÈm chÊt vµ n¨ng lùc ®−îc h×nh thµnh trªn mét nÒn t¶ng kiÕn thøc, kÜ n¨ng
®ñ vµ ch¾c ch¾n.

4
b) Do sù ph¸t triÓn nhanh, m¹nh víi tèc ®é mang tÝnh bïng næ cña khoa häc
c«ng nghÖ
Sù ph¸t triÓn nµy thÓ hiÖn qua c¸c lÝ thuyÕt, c¸c thµnh tùu míi cã kh¶ n¨ng øng
dông cao vµo thùc tÕ trong ph¹m vi réng, buéc ch−¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa
(SGK) ph¶i lu«n ®−îc xem xÐt, ®iÒu chØnh. Häc vÊn mµ nhµ tr−êng phæ th«ng
trang bÞ kh«ng thÓ th©u tãm ®−îc mäi tri thøc mong muèn, v× vËy ph¶i coi träng
viÖc d¹y ph−¬ng ph¸p, d¹y c¸ch ®i tíi kiÕn thøc cña loµi ng−êi, trªn c¬ së ®ã mµ
tiÕp tôc häc tËp suèt ®êi. X, héi hiÖn ®¹i ®ßi hái ng−êi cã häc vÊn kh«ng chØ cã
kh¶ n¨ng lÊy ra tõ trÝ nhí c¸c tri thøc d−íi d¹ng cã s½n, ®, lÜnh héi ë nhµ tr−êng,
mµ cßn ph¶i cã n¨ng lùc chiÕm lÜnh, sö dông c¸c tri thøc míi mét c¸ch ®éc lËp.
§ång thêi, x, héi hiÖn ®¹i còng ®ßi hái ng−êi cã häc vÊn kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ c¸c
sù kiÖn, c¸c t− t−ëng, c¸c hiÖn t−îng míi gÆp trong cuéc sèng, trong lao ®éng vµ
trong quan hÖ víi mäi ng−êi mét c¸ch th«ng minh, s¸ng t¹o. Néi dung häc vÊn
®−îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong nhµ tr−êng ph¶i gãp phÇn quan träng ®Ó ph¸t
triÓn høng thó vµ n¨ng lùc nhËn thøc cña häc sinh; cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kÜ
n¨ng cÇn thiÕt cho viÖc tù häc vµ tù gi¸o dôc sau nµy. Ch−¬ng tr×nh vµ SGK ph¶i
gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc thùc hiÖn yªu cÇu ®ã.
c) Do cã nh÷ng thay ®æi trong ®èi t−îng gi¸o dôc
Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu t©m sinh lÝ cña häc sinh vµ ®iÒu tra x, héi häc gÇn ®©y
trªn thÕ giíi còng nh− ë n−íc ta cho thÊy thanh thiÕu niªn cã nh÷ng thay ®æi trong
sù ph¸t triÓn t©m sinh lÝ. Sù thay ®æi ®ã lµ sù thay ®æi cã gia tèc. Trong ®iÒu kiÖn
ph¸t triÓn cña c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng, trong bèi c¶nh héi nhËp, më réng
giao l−u, häc sinh, ®Æc biÖt lµ häc sinh bËc trung häc, ®−îc tiÕp nhËn nhiÒu nguån
th«ng tin ®a d¹ng, phong phó tõ nhiÒu mÆt cña cuéc sèng, cã hiÓu biÕt nhiÒu h¬n,
linh ho¹t vµ thùc tÕ h¬n so víi c¸c thÕ hÖ cïng løa tuæi tr−íc ®©y hµng chôc n¨m.
Trong häc tËp, häc sinh kh«ng tho¶ m,n víi vai trß cña ng−êi tiÕp thu thô ®éng,
kh«ng chØ chÊp nhËn c¸c gi¶i ph¸p ®, cã s½n ®−îc ®−a ra. Nh− vËy, ë løa tuæi nµy
n¶y sinh mét yªu cÇu vµ còng lµ mét qu¸ tr×nh: sù lÜnh héi ®éc lËp c¸c tri thøc vµ
ph¸t triÓn kÜ n¨ng. Tuy nhiªn, ®Ó c¸c ph−¬ng thøc häc tËp tù lËp ë häc sinh cã thÓ
®−îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn mét c¸ch cã chñ ®Þnh, cÇn thiÕt ph¶i cã sù ®Þnh
h−íng vµ t¹o c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi. Ch−¬ng tr×nh vµ ®Æc biÖt lµ SGK cã mét vai
trß hÕt søc quan träng.
d) CÇn ph¶i cïng hoµ chung víi xu thÕ ®æi míi tiÕn bé trªn thÕ giíi trong lÜnh
vùc ch−¬ng tr×nh, SGK, ®Æc biÖt lµ trong bèi c¶nh hiÖn nay
§©y còng lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu cÇn thiÕt, ®Æc biÖt lµ trong bèi c¶nh thÕ giíi
hiÖn nay víi xu thÕ hoµ nhËp.

5
Tõ nh÷ng thËp kØ cuèi cña thÕ kØ XX, nhiÒu quèc gia ®, tiÕn hµnh chuÈn bÞ vµ triÓn
khai c¶i c¸ch gi¸o dôc, tËp trung vµo gi¸o dôc phæ th«ng, mµ träng ®iÓm lµ c¶i
c¸ch ch−¬ng tr×nh vµ SGK. Ch−¬ng tr×nh cña c¸c n−íc ®Òu h−íng tíi viÖc thùc
hiÖn yªu cÇu n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc, trùc tiÕp gãp phÇn c¶i thiÖn chÊt l−îng
nguån nh©n lùc, n©ng cao chÊt l−îng sèng cña con ng−êi, kh¾c phôc t×nh tr¹ng häc
tËp nÆng nÒ, c¨ng th¼ng, ¶nh h−ëng ®Õn søc khoÎ, høng thó vµ niÒm tin ®èi víi
viÖc häc tËp cña häc sinh; tõng b−íc kh¾c phôc t×nh tr¹ng gi¸o dôc tho¸t li ®êi
sèng, qu¸ nhÊn m¹nh ®Õn tÝnh hÖ thèng, yªu cÇu qu¸ cao vÒ mÆt lÝ thuyÕt mµ coi
nhÑ nh÷ng tri thøc vµ kÜ n¨ng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn cuéc sèng hµng ngµy cña
häc sinh, khiÕn n¨ng lùc ho¹t ®éng thùc tiÔn cña ng−êi häc bÞ h¹n chÕ. Xu thÕ ®æi
míi còng nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng s¶n phÈm cña gi¸o dôc kh«ng ®¸p øng ®−îc
yªu cÇu biÕn ®æi nhanh vµ ®a d¹ng cña sù ph¸t triÓn x, héi, sù bÊt b×nh ®¼ng vÒ c¬
héi tiÕp nhËn gi¸o dôc, mµ biÓu hiÖn chñ yÕu lµ sù c¸ch biÖt vÒ ®iÒu kiÖn, vÒ tr×nh
®é gi÷a c¸c ®Þa ph−¬ng vµ khu vùc, c¸ch biÖt gi÷a giíi tÝnh còng nh− ®Þa vÞ x, héi.
Trµo l−u c¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn thø ba cña thÕ kØ XX ®ang h−íng vµo viÖc kh¾c
phôc nh÷ng biÓu hiÖn nãi trªn ®Ó chuÈn bÞ cho thÕ hÖ trÎ ë c¸c quèc gia b−íc vµo
thÕ kØ XXI.
Tõ tinh thÇn trªn, viÖc x©y dùng ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng ë c¸c n−íc
th−êng theo c¸c xu thÕ sau:
• Quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn viÖc ®¸p øng yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ − x,
héi vµ c¹nh tranh quèc tÕ trong t−¬ng lai, gãp phÇn thùc hiÖn yªu cÇu b×nh
®¼ng vµ c«ng b»ng vÒ c¬ héi gi¸o dôc.
• NhÊn m¹nh viÖc g×n gi÷ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, kÕ thõa truyÒn thèng tèt
®Ñp cña mçi quèc gia trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸.
• Gióp trÎ em ph¸t triÓn tri thøc c¬ b¶n, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng t−
duy phª ph¸n vµ kÜ n¨ng ph¸t hiÖn-gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. C¸c yªu cÇu ®−îc −u
tiªn ph¸t triÓn lµ: c¸c kÜ n¨ng c¬ b¶n, thãi quen vµ n¨ng lùc tù häc, thãi
quen vµ n¨ng lùc vËn dông kiÕn thøc ®, häc vµo cuéc sèng hµng ngµy.
Nh×n chung, ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng cña c¸c n−íc trong khu vùc vµ trªn
thÕ giíi ®, coi träng thùc hµnh, vËn dông; néi dung ch−¬ng tr×nh th−êng tinh gi¶n,
tËp trung vµo c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng c¬ b¶n vµ thiÕt thùc, tÝch hîp ®−îc nhiÒu mÆt
gi¸o dôc. H×nh thøc tæ chøc d¹y häc t¹i c¸c n−íc ®ã còng rÊt ®a d¹ng.
Ch−¬ng tr×nh vµ c¸ch thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh nh− trªn ®, lµm thay ®æi quan niÖm
vµ c¸ch biªn so¹n, c¸ch sö dông SGK. SGK trë thµnh tµi liÖu ®Þnh h−íng vµ hç trî
cho qu¸ tr×nh tù häc, tù ph¸t hiÖn, tù chiÕm lÜnh tri thøc míi vµ thùc hµnh theo
n¨ng lùc cña ng−êi häc. C¸c th«ng tin trong SGK (qua kªnh h×nh vµ kªnh ch÷)

6
th−êng ®a d¹ng, phong phó, ®ßi hái ng−êi häc ph¶i cã t− duy linh ho¹t, cã ®Çu ãc
phª ph¸n míi ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò.
C¨n cø vµo nh÷ng yªu cÇu võa nªu ®Ó xem xÐt ch−¬ng tr×nh phæ th«ng hiÖn hµnh
th× râ rµng lµ ph¶i tæ chøc x©y dùng l¹i ch−¬ng tr×nh, SGK míi cho tÊt c¶ c¸c cÊp
bËc häc phæ th«ng ë n−íc ta.
3. Nguyªn t¾c ®æi míi ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc, s¸ch gi¸o khoa phæ
th«ng ë ViÖt Nam
ViÖc ®æi míi ch−¬ng tr×nh vµ SGK cña gi¸o dôc phæ th«ng lÇn nµy ®−îc tiÕn hµnh
theo c¸c nguyªn t¾c sau:
a) Qu¸n triÖt môc tiªu gi¸o dôc
Ch−¬ng tr×nh vµ SGK gi¸o dôc phæ th«ng ph¶i lµ sù thÓ hiÖn cô thÓ cña môc tiªu
gi¸o dôc quy ®Þnh trong LuËt gi¸o dôc víi nh÷ng phÈm chÊt vµ n¨ng lùc ®−îc h×nh
thµnh vµ ph¸t triÓn trªn nÒn t¶ng kiÕn thøc, kÜ n¨ng víi møc ®é phï hîp víi ®èi
t−îng ë tõng cÊp häc, bËc häc. Lµm ®−îc nh− vËy th× ch−¬ng tr×nh vµ SGK míi
®ãng gãp mét c¸ch hiÖu qu¶ vµo qu¸ tr×nh chuÈn bÞ nguån nh©n lùc cña ®Êt n−íc
trong nh÷ng thËp kØ ®Çu thÕ kØ XXI. Víi yªu cÇu x©y dùng môc tiªu ®, nªu,
ch−¬ng tr×nh vµ SGK ph¶i quan t©m ®óng møc ®Õn “d¹y ch÷" vµ “d¹y ng−êi", ®Þnh
h−íng nghÒ nghiÖp cho ng−êi häc trong hoµn c¶nh míi cña x, héi ViÖt Nam hiÖn
®¹i.
b) §¶m b¶o tÝnh khoa häc vµ s− ph¹m
Ch−¬ng tr×nh vµ SGK gi¸o dôc phæ th«ng ph¶i lµ c«ng tr×nh khoa häc s− ph¹m,
trong ®ã ph¶i lùa chän ®−îc c¸c néi dung c¬ b¶n, phæ th«ng, cËp nhËt víi nh÷ng
tiÕn bé cña khoa häc, c«ng nghÖ, cña kinh tÕ− x, héi, gÇn gòi víi ®êi sèng vµ phï
hîp víi tr×nh ®é nhËn thøc cña häc sinh trong tõng giai ®o¹n häc tËp, g¾n bã víi
thùc tÕ ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc, tÝch hîp ®−îc nhiÒu mÆt gi¸o dôc trong tõng ®¬n vÞ
néi dung, n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng thùc hµnh, vËn dông theo n¨ng lùc tõng
®èi t−îng häc sinh. Ch−¬ng tr×nh míi sÏ tÝch hîp néi dung ®Ó tiÕn ®Õn gi¶m sè
m«n häc, ®Æc biÖt ë c¸c cÊp häc d−íi, tinh gi¶n néi dung vµ t¨ng c−êng mèi liªn
hÖ gi÷a c¸c néi dung, chuyÓn mét sè néi dung thµnh ho¹t ®éng gi¸o dôc ®Ó gãp
phÇn gi¶m nhÑ g¸nh nÆng häc tËp ë c¸c cÊp häc mµ kh«ng gi¶m tr×nh ®é cña
ch−¬ng tr×nh.
c) ThÓ hiÖn tinh thÇn ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc
Mét trong nh÷ng träng t©m cña ®æi míi ch−¬ng tr×nh vµ SGK gi¸o dôc phæ th«ng
lµ tËp trung vµo ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc, thùc hiÖn d¹y häc dùa vµo ho¹t
®éng tÝch cùc, chñ ®éng cña häc sinh víi sù tæ chøc vµ h−íng dÉn ®óng mùc cña

7
gi¸o viªn nh»m ph¸t triÓn t− duy ®éc lËp, s¸ng t¹o gãp phÇn h×nh thµnh ph−¬ng
ph¸p vµ nhu cÇu tù häc, båi d−ìng c¶m høng vµ niÒm say mª, t¹o niÒm tin vµ niÒm
vui trong häc tËp. Bªn c¹nh ®ã, cÇn tiÕp tôc tËn dông c¸c −u ®iÓm cña ph−¬ng
ph¸p d¹y häc truyÒn thèng vµ dÇn dÇn lµm quen víi nh÷ng ph−¬ng ph¸p d¹y häc
míi.
§æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc lu«n lu«n ®Æt trong mèi quan hÖ víi ®æi míi môc
tiªu, néi dung d¹y häc; ®æi míi c¬ së vËt chÊt vµ thiÕt bÞ d¹y häc; ®æi míi c¸c h×nh
thøc tæ chøc d¹y häc ®Ó phï hîp gi÷a d¹y häc c¸ nh©n vµ c¸c nhãm nhá hoÆc c¶
líp, gi÷a d¹y häc ë trong phßng häc vµ ë ngoµi líp häc; ®æi míi m«i tr−êng gi¸o
dôc ®Ó häc tËp g¾n víi thùc hµnh vµ vËn dông; ®æi míi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp
cña häc sinh th«ng qua ®æi míi néi dung, h×nh thøc kiÓm tra, x©y dùng c¸c bé
c«ng cô ®¸nh gi¸, phèi hîp kiÓu ®¸nh gi¸ truyÒn thèng víi c¸c tr¾c nghiÖm kh¸ch
quan nh»m ®¶m b¶o x¸c ®Þnh møc ®é ®¹t ®−îc môc tiªu gi¸o dôc cña tõng häc
sinh mét kh¸ch quan vµ trung thùc.
d) §¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt
Ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chØnh thÓ qua viÖc x¸c ®Þnh
môc tiªu, néi dung, ®Þnh h−íng ph−¬ng ph¸p... tõ bËc tiÓu häc qua trung häc c¬ së
®Õn trung häc phæ th«ng. Ch−¬ng tr×nh vµ SGK ph¶i ¸p dông thèng nhÊt trong c¶
n−íc, ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng thùc sù trong gi¸o dôc, ®Æc biÖt ë giai ®o¹n häc tËp c¬
b¶n cña c¸c cÊp, bËc häc phæ cËp gi¸o dôc. TÝnh thèng nhÊt cña ch−¬ng tr×nh vµ
SGK thÓ hiÖn ë:
• Môc tiªu gi¸o dôc.
• Quan ®iÓm khoa häc vµ s− ph¹m xuyªn suèt c¸c m«n häc, c¸c cÊp bËc häc.
• Tr×nh ®é chuÈn cña ch−¬ng tr×nh trong d¹y häc vµ kiÓm tra, ®¸nh gi¸.
Do sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng, miÒn, gi÷a c¸c ®èi t−îng häc sinh
nªn ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp vµ linh ho¹t vÒ c¸c b−íc ®i, vÒ thêi l−îng, vÒ
®iÒu kiÖn thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh theo tõng vïng, miÒn, tõng lo¹i ®èi t−îng häc
sinh; gi¶i quyÕt mét c¸ch hîp lÝ gi÷a yªu cÇu cña tÝnh thèng nhÊt víi sù ®a d¹ng vÒ
®iÒu kiÖn häc tËp cña häc sinh.
e) §¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña tõng ®èi t−îng häc sinh
Ch−¬ng tr×nh vµ SGK t¹o c¬ së quan träng ®Ó:
• Ph¸t triÓn tr×nh ®é gi¸o dôc c¬ b¶n cña nguån nh©n lùc ViÖt Nam ®¸p øng
giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc vµ ®ñ kh¶ n¨ng hîp t¸c,
c¹nh tranh quèc tÕ.

8
• Ph¸t triÓn n¨ng lùc cña mçi c¸ nh©n, gãp phÇn ph¸t hiÖn vµ båi d−ìng c¸c
tµi n¨ng t−¬ng lai cña ®Êt n−íc b»ng ph−¬ng thøc d¹y häc c¸ nh©n ho¸, thùc
hiÖn d¹y häc c¸c néi dung tù chän kh«ng b¾t buéc ngay tõ tiÓu häc vµ ph©n
ho¸ theo n¨ng lùc, së tr−êng ngµy cµng ®Ëm nÐt qua c¸c h×nh thøc thÝch
hîp.
Ch−¬ng tr×nh vµ SGK ph¶i gióp cho mçi häc sinh víi sù cè g¾ng ®óng møc cña
m×nh ®Ó cã thÓ ®¹t ®−îc kÕt qu¶ trong häc tËp, ph¸t triÓn n¨ng lùc vµ së tr−êng cña
b¶n th©n.
g) Qu¸n triÖt quan ®iÓm míi trong biªn so¹n ch−¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o khoa
C¸c quan ®iÓm ®ã lµ:
• Ch−¬ng tr×nh kh«ng chØ nªu néi dung vµ thêi l−îng d¹y häc mµ thùc sù lµ
mét kÕ ho¹ch hµnh ®éng s− ph¹m, kÕt nèi môc tiªu gi¸o dôc víi c¸c lÜnh
vùc néi dung vµ ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc, ph−¬ng tiÖn d¹y häc vµ c¸ch thøc
®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn liªn tôc gi÷a
c¸c cÊp häc, bËc häc, ®¶m b¶o tÝnh liªn th«ng gi÷a gi¸o dôc phæ th«ng víi
gi¸o dôc chuyªn nghiÖp.
• SGK kh«ng ®¬n gi¶n lµ tµi liÖu th«ng b¸o c¸c kiÕn thøc cã s½n mµ lµ tµi liÖu
gióp häc sinh tù häc, tù ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®Ó chiÕm lÜnh vµ
vËn dông kiÕn thøc míi mét c¸ch linh ho¹t, chñ ®éng vµ s¸ng t¹o.
• Ch−¬ng tr×nh vµ SGK ®−îc thÓ chÕ ho¸ theo LuËt Gi¸o dôc vµ ®−îc qu¶n lÝ,
chØ ®¹o ®¸nh gi¸ theo yªu cÇu cô thÓ trong giai ®o¹n ph¸t triÓn míi cña ®Êt
n−íc, cè g¾ng gi÷ v÷ng æn ®Þnh ®Ó gãp phÇn kh«ng ngõng n©ng cao chÊt
l−îng gi¸o dôc phæ th«ng, thùc hiÖn tiÕt kiÖm trong s¶n xuÊt vµ sö dông
s¸ch ë c¸c cÊp häc.
h) §¶m b¶o tÝnh kh¶ thi
Ch−¬ng tr×nh vµ SGK kh«ng ®ßi hái nh÷ng ®iÒu kiÖn v−ît qu¸ sù cè g¾ng vµ kh¶
n¨ng cña sè ®«ng gi¸o viªn, häc sinh, gia ®×nh vµ céng ®ång. Tuy nhiªn, tÝnh kh¶
thi cña ch−¬ng tr×nh vµ SGK ph¶i ®Æt trong mèi t−¬ng quan gi÷a tr×nh ®é gi¸o dôc
c¬ b¶n cña ViÖt Nam vµ c¸c n−íc ph¸t triÓn trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, gi÷a
giai ®o¹n tr−íc m¾t vµ kho¶ng thêi gian tõ 10 ®Õn 15 n¨m tíi.

9
PhÇn B. Ch−¬ng tr×nh,
chuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng

Chñ ®Ò 1:
1: Giíi thiÖu ch−¬ng
ch−¬ng tr×nh,
tr×nh, chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng m«n tin
tin häc
THCS - phÇn IVIV
A. Môc tiªu
Häc viªn cÇn:
+ HiÓu cÊu tróc, néi dung cña ch−¬ng tr×nh.
+ HiÓu møc ®é yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kÜ n¨ng, th¸i ®é trong ChuÈn.
+ X¸c ®Þnh ®−îc träng t©m, m¹ch kiÕn thøc cña Ch−¬ng tr×nh.
B. Mét sè néi dung chÝnh cÇn tham kh¶o
I. Ch−¬ng tr×nh
1. Môc tiªu
 KiÕn thøc: Trang bÞ cho HS mét sè hiÓu biÕt ban ®Çu vÒ m¹ng, m¹ng
Internet, d÷ liÖu ®a ph−¬ng tiÖn vµ phÇn mÒm tr×nh chiÕu. HS biÕt ®−îc
nh÷ng lîi Ých cña c¸c dÞch vô Internet. BiÕt ®−îc nh÷ng −u ®iÓm cña d÷
liÖu ®a ph−¬ng tiÖn trong viÖc phæ biÕn th«ng tin. BiÕt c¸c lîi Ých, c¸c
mÆt h¹n chÕ cña CNTT vµ mét sè vÊn ®Ò ph¸p lÝ vµ ®¹o ®øc trong x, héi
tin häc ho¸.
 KÜ n¨ng: HS cã kh¶ n¨ng sö dông m¹ng m¸y tÝnh, m¹ng Internet vµ phÇn
mÒm m¸y tÝnh (phÇn mÒm ®a ph−¬ng tiÖn, phÇn mÒm tr×nh chiÕu) ®Ó
phôc vô häc tËp vµ b−íc ®Çu vËn dông vµo cuéc sèng. Thùc hiÖn ®−îc
mét sè c¸ch th«ng dông b¶o vÖ d÷ liÖu.
 Th¸i ®é: Cã t¸c phong suy nghÜ vµ lµm viÖc hîp lÝ, chÝnh x¸c vµ tinh thÇn
lµm viÖc theo nhãm. Cã hiÓu biÕt mét sè vÊn ®Ò x, héi, kinh tÕ, ®¹o ®øc
liªn quan ®Õn tin häc.
2. Néi dung ch−¬ng tr×nh
 M¹ng m¸y tÝnh, m¹ng Internet vµ th− ®iÖn tö;
 PhÇn mÒm tr×nh chiÕu;
 §a ph−¬ng tiÖn;

10
 Mét sè vÊn ®Ò vÒ tin häc vµ x, héi, phßng chèng virus m¸y tÝnh vµ b¶o
vÖ d÷ liÖu.
II. ChuÈn KTKN
Chñ ®Ò Møc ®é cÇn ®¹t GHi chó
I. M¹ng m¸y tÝnh vµ Internet
1. Kh¸i KiÕn thøc
niÖm  BiÕt kh¸i niÖm m¹ng m¸y tÝnh. - Giíi thiÖu m¹ng m¸y
m¹ng m¸y tÝnh cña tr−êng hoÆc
 BiÕt vai trß cña m¹ng m¸y tÝnh trong
tÝnh vµ tham quan mét c¬ së
x, héi.
Internet sö dông m¹ng m¸y
 BiÕt Internet lµ m¹ng th«ng tin toµn tÝnh cã kÕt nèi
cÇu. Internet.
 BiÕt nh÷ng lîi Ých cña Internet.
2. T×m KiÕn thøc - Cã thÓ sö dông tr×nh
kiÕm  BiÕt chøc n¨ng cña mét tr×nh duyÖt duyÖt IE.
th«ng tin web. - Cã thÓ giíi thiÖu mét
trªn sè c«ng cô t×m kiÕm
 BiÕt mét sè c¸ch t×m kiÕm th«ng
Internet nh− Google, Yahoo,...
dông th«ng tin trªn Internet.
 BiÕt c¸ch l−u tr÷ th«ng tin t×m kiÕm - CÇn x©y dùng c¸c
®−îc. bµi thùc hµnh vµ tæ
chøc thùc hiÖn t¹i
KÜ n¨ng
phßng m¸y ®Ó HS ®¹t
 Sö dông ®−îc tr×nh duyÖt web. ®−îc nh÷ng kÜ n¨ng
 Thùc hiÖn ®−îc viÖc t×m kiÕm th«ng theo yªu cÇu.
tin.
 Ghi ®−îc nh÷ng th«ng tin lÊy tõ
Internet.
3. Th− KiÕn thøc
- Cã thÓ t¹o hép th−
®iÖn tö  BiÕt lîi Ých cña th− ®iÖn tö. qua Yahoo.
 BiÕt c¸ch t¹o vµ ®¨ng nhËp vµo hép - CÇn x©y dùng c¸c
th− ®iÖn tö. bµi thùc hµnh vµ tæ
 BiÕt c¸ch göi vµ nhËn th−. chøc thùc hiÖn t¹i
KÜ n¨ng phßng m¸y ®Ó HS ®¹t
 T¹o ®−îc mét hép th− ®iÖn tö. ®−îc nh÷ng kÜ n¨ng
theo yªu cÇu.
 Göi ®−îc th− vµ nhËn th− tr¶ lêi.

11
Chñ ®Ò Møc ®é cÇn ®¹t GHi chó
4. T¹o KiÕn thøc - T¹o ®−îc trang web
trang web  BiÕt c¸c thao t¸c chñ yÕu ®Ó t¹o mét ®¬n gi¶n theo mÉu cã
®¬n gi¶n trang web. s½n.
KÜ n¨ng - CÇn x©y dùng c¸c
bµi thùc hµnh vµ tæ
 T¹o ®−îc mét trang web ®¬n gi¶n
chøc thùc hiÖn t¹i
b»ng c¸ch sö dông mÉu cã s½n.
phßng m¸y ®Ó HS ®¹t
®−îc nh÷ng kÜ n¨ng
theo yªu cÇu.
II. PhÇn mÒm tr×nh chiÕu
KiÕn thøc - Cã thÓ sö dông phÇn
 BiÕt c¸ch t¹o mét tÖp míi theo kiÓu mÉu cã s½n. mÒm PowerPoint cã
 BiÕt më mét tÖp chøa mét tr×nh diÔn cã s½n. s½n trong Microsoft
Office.
 BiÕt t¹o mµu cho v¨n b¶n.
- CÇn x©y dùng c¸c
 BiÕt t¹o mét sè hiÖu øng.
bµi thùc hµnh vµ tæ
KÜ n¨ng chøc thùc hiÖn t¹i
 T¹o ®−îc mét phiªn tr×nh diÔn gåm mét vµi trang phßng m¸y ®Ó HS ®¹t
chiÕu ®¬n gi¶n. ®−îc nh÷ng kÜ n¨ng
 T¹o ®−îc mét vµi hiÖu øng cho phiªn tr×nh diÔn. theo yªu cÇu.

III. §a ph−¬ng tiÖn


KiÕn thøc
 BiÕt xu h−íng cña c«ng nghÖ ®a ph−¬ng tiÖn hiÖn - Cã thÓ sö dông phÇn
nay. mÒm c«ng cô nh−
Authoware, Snagit.
 BiÕt c¸c thµnh phÇn cña s¶n phÈm ®a ph−¬ng tiÖn
(v¨n b¶n, h×nh ¶nh, ©m thanh, ho¹t h×nh). - CÇn x©y dùng c¸c
bµi thùc hµnh vµ tæ
 BiÕt c¸ch thùc hiÖn ®Ó cã ®−îc mét s¶n phÈm ®a
chøc thùc hiÖn t¹i
ph−¬ng tiÖn.
phßng m¸y ®Ó HS ®¹t
KÜ n¨ng ®−îc nh÷ng kÜ n¨ng
 Sö dông ®−îc phÇn mÒm c«ng cô vµ c¸c t− liÖu ®Ó theo yªu cÇu.
t¹o mét s¶n phÈm ®a ph−¬ng tiÖn.

12
Chñ ®Ò Møc ®é cÇn ®¹t GHi chó
IV. B¶o vÖ d÷ liÖu, phßng chèng virus
KiÕn thøc - Kh«ng gi¶i thÝch s©u
 BiÕt kh¸i niÖm virus m¸y tÝnh. vÒ c¸c c¬ chÕ ho¹t
®éng cña virus. ChØ
 BiÕt ®−îc mét sè t×nh huèng nhiÔm vµ l©y lan virus
nªu lÝ do t¹i sao l¹i gäi
m¸y tÝnh vµ c¸c sù cè dÉn ®Õn tæn thÊt d÷ liÖu.
c¸c ch−¬ng tr×nh nµy
 BiÕt mét sè c¸ch th«ng dông b¶o vÖ d÷ liÖu. lµ virus m¸y tÝnh.
KÜ n¨ng - Thùc hµnh b¶o vÖ
 Sö dông ®−îc mét sè phÇn mÒm phßng chèng c¸c d÷ liÖu c¸ nh©n
virus. b»ng nh÷ng biÖn ph¸p
 Thùc hiÖn ®−îc sao l−u d÷ liÖu. th«ng th−êng (mËt
khÈu, sao l−u,…).
V. Tin häc vµ x· héi
KiÕn thøc
 BiÕt c¸c lîi Ých cña CNTT.
 BiÕt mÆt h¹n chÕ cña CNTT.
 BiÕt mét sè vÊn ®Ò ph¸p lÝ vµ ®¹o ®øc trong x, héi - Cã thÓ nªu mét sè
tin häc ho¸. ®iÒu LuËt vµ NghÞ
Th¸i ®é ®Þnh vÒ øng dông
CNTT.
 Cã th¸i ®é ®óng ®¾n sö dông th«ng tin theo quy
®Þnh.
 Cã ý thøc øng dông tin häc trong häc tËp vµ cuéc
sèng.

13
PhÇn C. GiíI THIÖU s¸ch gi¸o khoa
tin häc dµnh cho THCS, quyÓn 4

Chñ ®Ò 2. CÊu tróc, néi dung vµ thêi l−îng


A. Môc tiªu
Gi¸o viªn cÇn:
• HiÓu cÊu tróc néi dung cña SGK, cÊu tróc tõng ch−¬ng trong SGK;
• HiÓu cÊu tróc vµ vai trß cña bµi lÝ thuyÕt, bµi thùc hµnh; hiÓu mèi liªn hÖ
gi÷a c¸c bµi, gi÷a bµi lÝ thuyÕt vµ bµi thùc hµnh; hiÓu vai trß, ý nghÜa cña
bµi lÝ thuyÕt kÕt hîp thùc hµnh.
• HiÓu ph−¬ng ¸n ph©n bæ thêi l−îng. Tù ®Ò xuÊt ®−îc ph−¬ng ¸n ph©n bæ
thêi l−îng vµ ph−¬ng ¸n sö dông c¸c tiÕt bµi tËp, «n tËp phï hîp víi ®iÒu
kiÖn ®Þa ph−¬ng.
• Tù ®Ò xuÊt ®−îc ph−¬ng ¸n d¹y häc hîp lÝ, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña nhµ
tr−êng vµ ®Þa ph−¬ng.
B. Mét sè néi dung chÝnh cÇn tham kh¶o
1. CÊu tróc SGK Tin häc dµnh cho Trung häc c¬ së - QuyÓn 4
S¸ch GK Tin häc dµnh cho Trung häc c¬ së - QuyÓn 4 gåm 4 ch−¬ng: M¹ng m¸y
tÝnh vµ Internet; §a ph−¬ng tiÖn; PhÇn mÒm tr×nh chiÕu vµ B¶o vÖ th«ng tin
m¸y tÝnh.
• Ch−¬ng I. M¹ng m¸y tÝnh vµ Internet: Gåm 5 bµi lÝ thuyÕt (tõ Bµi 1 ®Õn
Bµi 5) vµ 04 bµi thùc hµnh (tõ Bµi thùc hµnh 1 ®Õn Bµi thùc hµnh 4) vµ 03
bµi ®äc thªm (c¸c Bµi ®äc thªm 1-3);
• Ch−¬ng II. Mét sè vÊn ®Ò x, héi cña Tin häc: Gåm 2 bµi lÝ thuyÕt (Bµi 6 vµ
Bµi 7), 01 bµi thùc hµnh (Bµi thùc hµnh 5) vµ 01 bµi ®äc thªm (Bµi ®äc
thªm 4).
• Ch−¬ng III. PhÇn mÒm tr×nh chiÕu: Gåm 5 bµi lÝ thuyÕt (tõ Bµi 8 ®Õn Bµi
12) vµ 05 bµi thùc hµnh (tõ Bµi thùc hµnh 6 ®Õn Bµi thùc hµnh 10). Ngoµi
ra, trong ch−¬ng nµy cßn cã 04 bµi ®äc thªm (tõ Bµi ®äc thªm 5 ®Õn Bµi
®äc thªm 8);

14
• Ch−¬ng IV. §a ph−¬ng tiÖn: Gåm 02 bµi lÝ thuyÕt (Bµi 13 vµ Bµi 14), 02 bµi
thùc hµnh (c¸c Bµi thùc hµnh 11 vµ 12) vµ 01 bµi ®äc thªm (Bµi ®äc
thªm 9).
2. Ph−¬ng ¸n ph©n bæ thêi l−îng d¹y häc
D−íi ®©y lµ ph−¬ng ¸n ph©n bæ thêi l−îng d¹y häc:
Bµi lÝ thuyÕt hoÆc lÝ Bµi
Néi dung Tæng sè tiÕt
thuyÕt kÕt hîp thùc hµnh thùc hµnh
Ch−¬ng 1 5 4 20
Ch−¬ng 2 2 1 6
Ch−¬ng 3 5 5 22
Ch−¬ng 4 2 2 10
¤n tËp vµ kiÓm tra - - 12
Tæng céng 14 12 70
Gi¶i thÝch
• Ch−¬ng I: 05 bµi lÝ thuyÕt, 04 bµi thùc hµnh, mçi bµi d¹y trong 2 tiÕt, riªng
Bµi thùc hµnh 4 d¹y trong 4 tiÕt.
• Ch−¬ng II: 02 bµi lÝ thuyÕt, 01 bµi thùc hµnh, mçi bµi d¹y trong 2 tiÕt.
• Ch−¬ng III: 05 bµi lÝ thuyÕt, 05 bµi thùc hµnh, mçi bµi d¹y trong 2 tiÕt,
riªng Bµi thùc hµnh 10 d¹y trong 4 tiÕt.
• Ch−¬ng IV: 02 bµi lÝ thuyÕt, 02 bµi thùc hµnh, mçi bµi d¹y trong 2 tiÕt,
riªng Bµi thùc hµnh 12 d¹y trong 4 tiÕt.
• Thêi l−îng dµnh cho bµi tËp vµ «n tËp lµ 06 tiÕt, mçi häc k× 03 tiÕt.
• Thêi l−îng dµnh cho c¸c bµi kiÓm tra ®Þnh k× lµ 06 tiÕt, mçi häc k× 03 tiÕt.
ViÖc ph©n bæ thêi l−îng trªn ®©y chØ lµ t−¬ng ®èi, trong qu¸ tr×nh d¹y häc gi¸o
viªn (GV) cã thÓ ®iÒu chØnh ®Ó phï hîp víi thùc tiÔn d¹y häc.
3. Néi dung SGK Tin häc dµnh cho THCS - QuyÓn 4
D−íi ®©y lµ cÊu tróc vµ néi dung s¸ch gi¸o khoa Tin häc dµnh cho THCS,
QuyÓn 4:
TIN HäC dµnh cho THCS
QuyÓn 4
(35 tuÇn × 2 tiÕt/tuÇn = 70 tiÕt)

15
Ch−¬ng I. M¹ng m¸y tÝnh vµ Internet (20 tiÕt)
Bµi 1. Tõ m¸y tÝnh ®Õn m¹ng m¸y tÝnh (2 tiÕt)
1. V× sao cÇn m¹ng m¸y tÝnh?
2. Kh¸i niÖm m¹ng m¸y tÝnh
3. Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh
4. Vai trß cña m¸y tÝnh trong m¹ng
5. Lîi Ých cña m¹ng m¸y tÝnh
Bµi 2. M¹ng th«ng tin toµn cÇu Internet (2 tiÕt)
1. Internet lµ g×?
2. Mét sè dÞch vô trªn Internet
3. Mét vµi øng dông kh¸c trªn Internet
4. Lµm thÕ nµo ®Ó kÕt nèi Internet?
Bµi ®äc thªm 1. Vµi nÐt vÒ sù ph¸t triÓn cña Internet
Bµi 3. Tæ chøc vµ truy cËp th«ng tin trªn Internet (2 tiÕt)
1. Tæ chøc th«ng tin trªn Internet
2. Truy cËp web
3. T×m kiÕm th«ng tin trªn Internet
Bµi ®äc thªm 2. Th«ng tin trªn m¹ng Internet
Bµi thùc hµnh 1. Sö dông tr×nh duyÖt ®Ó truy cËp web (2 tiÕt)
Bµi thùc hµnh 2. T×m kiÕm th«ng tin trªn Internet (2 tiÕt)
Bµi 4. T×m hiÓu th− ®iÖn tö (2 tiÕt)
1. Th− ®iÖn tö lµ g× ?
2. HÖ thèng th− ®iÖn tö
3. Më tµi kho¶n, göi vµ nhËn th− ®iÖn tö
Bµi thùc hµnh 3. Sö dông th− ®iÖn tö (2 tiÕt)
Bµi 5. T¹o trang web b»ng phÇn mÒm Kompozer (2 tiÕt)
1. C¸c d¹ng th«ng tin trªn trang web
2. PhÇn mÒm thiÕt kÕ trang web Kompozer
3. So¹n th¶o trang web
4. ChÌn ¶nh vµo trang web
5. T¹o liªn kÕt
Bµi thùc hµnh 4. T¹o trang web ®¬n gi¶n (4 tiÕt)

16
Bµi ®äc thªm 3. Trang web vµ ng«n ng÷ HTML
Ch−¬ng II. Mét sè vÊn ®Ò x· héi cña Tin häc (6 tiÕt)
Bµi 6. B¶o vÖ th«ng tin m¸y tÝnh (2 tiÕt)
1. V× sao cÇn b¶o vÖ th«ng tin m¸y tÝnh?
2. Mét sè yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn an toµn cña th«ng tin m¸y tÝnh
3. Virus m¸y tÝnh vµ c¸ch phßng tr¸nh
Bµi thùc hµnh 5. Sao l−u dù phßng vµ quÐt virus (2 tiÕt)
Bµi ®äc thªm 4. L−îc sö cña virus
Bµi 7. Tin häc vµ x, héi (2 tiÕt)
1. Vai trß cña Tin häc vµ m¸y tÝnh trong x, héi hiÖn ®¹i
2.. Kinh tÕ tri thøc vµ x, héi tin häc ho¸
3. Con ng−êi trong x, héi tin häc hãa
Ch−¬ng III. PhÇn mÒm tr×nh chiÕu (22 tiÕt)
Bµi 8. PhÇn mÒm tr×nh chiÕu lµ g×? (2 tiÕt)
1. Tr×nh bµy vµ c«ng cô hç trî tr×nh bµy
2. PhÇn mÒm tr×nh chiÕu
3. øng dông cña phÇn mÒm tr×nh chiÕu
Bµi ®äc thªm 5. C«ng cô hç trî tr×nh bµy -- X−a vµ nay
Bµi 9. Bµi tr×nh chiÕu (2 tiÕt)
1. Bµi tr×nh chiÕu vµ néi dung trang chiÕu
2. Bè trÝ néi dung trªn trang chiÕu
3. T¹o néi dung v¨n b¶n cho trang chiÕu
4. PhÇn mÒm tr×nh chiÕu PowerPoint
Bµi thùc hµnh 6. Bµi tr×nh chiÕu ®Çu tiªn cña em (2 tiÕt)
Bµi 10. Mµu s¾c trªn trang chiÕu (2 tiÕt)
1. Mµu nÒn trang chiÕu
2. §Þnh d¹ng néi dung v¨n b¶n
3. Sö dông mÉu bµi tr×nh chiÕu
4. C¸c b−íc c¬ b¶n ®Ó t¹o bµi tr×nh chiÕu
Bµi thùc hµnh 7 Thªm mµu s¾c cho bµi tr×nh chiÕu (2 tiÕt)
Bµi 11. Thªm h×nh ¶nh vµo trang chiÕu (2 tiÕt)
1. H×nh ¶nh vµ c¸c ®èi t−îng kh¸c trªn trang chiÕu

17
2. Thay ®æi vÞ trÝ vµ kÝch th−íc h×nh ¶nh
3. Sao chÐp vµ di chuyÓn trang chiÕu
Bµi thùc hµnh 8. Tr×nh bµy th«ng tin b»ng h×nh ¶nh (2 tiÕt)
Bµi ®äc thªm 6. ChÌn ©m thanh hoÆc ®o¹n phim vµo trang chiÕu
Bµi 12. T¹o c¸c hiÖu øng ®éng (2 tiÕt)
1. ChuyÓn trang chiÕu
2. T¹o hiÖu øng ®éng cho ®èi t−îng
3. Sö dông c¸c hiÖu øng ®éng
4. Mét vµi l−u ý khi t¹o bµi tr×nh chiÕu
Bµi thùc hµnh 9. Hoµn thiÖn bµi tr×nh chiÕu víi hiÖu øng ®éng (2 tiÕt)
Bµi thùc hµnh 10. Thùc hµnh tæng hîp (4 tiÕt)
Bµi ®äc thªm 7. Tr×nh bµy - Nh÷ng ®iÒu cÇn biÕt
Bµi ®äc thªm 8. Sö dông trang chiÕu chñ vµ t¹o liªn kÕt
Ch−¬ng IV. §a ph−¬ng tiÖn (10 tiÕt)
Bµi 13. Th«ng tin ®a ph−¬ng tiÖn (2 tiÕt)
1. §a ph−¬ng tiÖn lµ g×?
2. Mét sè vÝ dô vÒ ®a ph−¬ng tiÖn
3. ¦u ®iÓm cña ®a ph−¬ng tiÖn
4. C¸c thµnh phÇn cña ®a ph−¬ng tiÖn
5. øng dông cña ®a ph−¬ng tiÖn
Bµi 14. Lµm quen víi phÇn mÒm t¹o ¶nh ®éng (2 tiÕt)
1. Nguyªn t¾c t¹o ¶nh ®éng
2. T¹o ¶nh ®éng b»ng Beneton Movie GIF
3. Xem vµ ®iÒu chØnh khung h×nh
4. Thao t¸c víi khung h×nh
5. T¹o hiÖu øng cho ¶nh ®éng
Bµi thùc hµnh 11. T¹o ¶nh ®éng ®¬n gi¶n (2 tiÕt)
Bµi thùc hµnh 12. T¹o s¶n phÈm ®a ph−¬ng tiÖn (4 tiÕt)
Bµi ®äc thªm 9. Lµm quen víi phÇn mÒm ghi ©m vµ xö lÝ ©m thanh Audacity
Bµi tËp vµ «n tËp (6 tiÕt)
KiÓm tra (6 tiÕt)

18
4. Mét sè l−u ý
1. T−¬ng øng víi ch−¬ng tr×nh, ChuÈn KTKN ®, ®−îc Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o
ban hµnh, c¸c néi dung cña s¸ch gi¸o khoa (SGK) ®−îc biªn so¹n thµnh 04
ch−¬ng. Ch−¬ng 1 lµ m¹ch kiÕn thøc cung cÊp cho häc sinh nh÷ng hiÓu biÕt ban
®Çu vÒ m¹ng, m¹ng Internet vµ kÜ n¨ng sö dông mét sè dÞch vô c¬ b¶n cña
Internet. Ch−¬ng 2 tr×nh bµy vÒ an toµn d÷ liÖu m¸y tÝnh vµ vai trß cña Tin häc
trong x, héi. Ch−¬ng nµy, do néi dung ng¾n gän nªn tr×nh bµy gép c¶ hai
m¶ng kiÕn thøc vÒ an toµn d÷ liÖu, virus m¸y tÝnh vµ Tin häc vµ x, héi.
Ch−¬ng 3 giíi thiÖu nh÷ng kiÕn thøc vÒ phÇn mÒm tr×nh chiÕu vµ cung cÊp mét
sè kÜ n¨ng ®Ó häc sinh cã thÓ sö dông phÇn mÒm tr×nh chiÕu trong häc tËp vµ
gi¶i trÝ. Ch−¬ng cuèi cïng, Ch−¬ng 4, bao gåm nh÷ng kiÕn thøc ban ®Çu cÇn
biÕt vÒ ®a ph−¬ng tiÖn vµ mét vµi c«ng cô phÇn mÒm ®Ó t¹o s¶n phÈm ®a ph−¬ng
tiÖn. Mçi ch−¬ng tr×nh bµy trän vÑn mét m¹ch kiÕn thøc, riªng Ch−¬ng 2, do néi
dung ng¾n gän nªn tr×nh bµy gép c¶ hai m¶ng kiÕn thøc vÒ an toµn d÷ liÖu, virus
m¸y tÝnh vµ Tin häc vµ x, héi.
2. Néi dung trong mçi ch−¬ng ®−îc chia thµnh c¸c bµi lÝ thuyÕt vµ bµi thùc hµnh,
mçi bµi ®−îc biªn so¹n víi ®Þnh h−íng gi¶ng d¹y hoÆc thùc hµnh trän vÑn trong
2 tiÕt, kÓ c¶ tr¶ lêi c©u hái vµ bµi tËp. Riªng mét sè bµi thùc hµnh mang tÝnh
tæng hîp ®−îc biªn so¹n ®Ó häc sinh thùc hiÖn trong 4 tiÕt. Tuy nhiªn, do khèi
l−îng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng trong tõng bµi cã thÓ kh¸c nhau, mÆt kh¸c, do mÆt
b»ng kiÕn thøc tin häc gi÷a c¸c vïng miÒn, c¸c tr−êng lµ rÊt kh¸c nhau, gi¸o
viªn cã thÓ ®iÒu chØnh néi dung vµ tèc ®é gi¶ng d¹y tõng bµi ®Ó phï hîp h¬n víi
tr×nh ®é cô thÓ cña häc sinh.
3. Tr×nh tù tr×nh bµy c¸c bµi trong SGK lµ mét hoÆc hai bµi lÝ thuyÕt tr−íc, ngay
sau ®ã lµ bµi thùc hµnh c¸c kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ®, häc trong bµi lÝ thuyÕt tr−íc
®ã.
CÊu tróc cña mçi bµi lÝ thuyÕt gåm c¸c môc néi dung kiÕn thøc, sau ®ã lµ môc
Ghi nhí liÖt kª mét sè ®iÓm chÝnh cña bµi häc ®Ó HS dÔ dµng ghi nhí. Môc ghi
nhí cã thÓ lµ c¨n cø ®Ó GV x¸c ®Þnh néi dung kiÕn thøc, kÜ n¨ng träng t©m cña
mçi bµi. Cuèi bµi lµ môc C©u hái vµ bµi tËp nh»m môc ®Ých cho häc sinh «n
luyÖn c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng cña bµi häc lÝ thuyÕt vµ chuÈn bÞ cho bµi thùc
hµnh ngay sau ®ã. C¸c c©u hái, bµi tËp nµy lµ mét phÇn cña bµi häc lÝ thuyÕt,
mÆt kh¸c, víi nh÷ng kiÕn thøc tiÕp thu ®−îc trong phÇn lÝ thuyÕt, häc sinh cã
thÓ dÔ dµng tr¶ lêi ®−îc c¸c c©u hái nµy. Do vËy cÇn h−íng dÉn HS lµm trªn
líp, hoÆc cuèi giê, hoÆc ®Çu giê häc lÝ thuyÕt tiÕp theo. Mét sè bµi tËp trong
môc C©u hái vµ bµi tËp mang tÝnh chÊt thùc hµnh. Víi nh÷ng bµi tËp nµy,

19
gi¸o viªn nªn yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn nh− bµi tËp ë nhµ víi m¸y tÝnh (nÕu
cã), hoÆc cïng thùc hiÖn theo nhãm.
4. Ngay sau bµi lÝ thuyÕt lµ bµi thùc hµnh t−¬ng øng víi kiÕn thøc lÝ thuyÕt ®,
häc. Môc ®Ých chÝnh cña c¸c bµi thùc hµnh lµ rÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hµnh trªn
m¸y tÝnh cho HS, qua ®ã cñng cè, hiÓu s©u h¬n c¸c néi dung lÝ thuyÕt võa häc
ë bµi lÝ thuyÕt. C¸c bµi thùc hµnh nµy vÒ c¬ b¶n lµ ®Ó HS thùc hµnh vËn dông
nh÷ng néi dung võa häc ë phÇn lÝ thuyÕt. Tuy nhiªn, néi dung cña ®a phÇn c¸c
Bµi thùc hµnh cßn giíi thiÖu mét sè kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng míi phôc vô cho viÖc
thùc hiÖn c¸c yªu cÇu cña bµi thùc hµnh. Do ®ã gi¸o viªn cÇn bè trÝ ®ñ thêi
gian ®Ó tr×nh bµy cho häc sinh (hoÆc häc sinh tù ®äc) tr−íc khi häc sinh b¾t
®Çu thùc hµnh. Mét sè tËp bµi thùc hµnh (®Æc biÖt trong Ch−¬ng 2, PhÇn mÒm
tr×nh chiÕu) ®−îc x©y dùng xuyªn suèt qua c¸c bµi, ®−îc ph¸t triÓn dÇn dÇn theo
kiÕn thøc, kÜ n¨ng mµ häc sinh tÝch luü ®−îc qua c¸c bµi häc. C¸c bµi thùc hµnh
nµy ®−îc x©y dùng gióp häc sinh thÊy ®−îc qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, x©y dùng mét
bµi tr×nh chiÕu. Häc sinh cã thÓ thÊy ®−îc ý nghÜa cña kiÕn thøc, kÜ n¨ng ®−îc
häc qua nh÷ng t×nh huèng, ®ßi hái thùc tÕ.
5. Thêi l−îng dù kiÕn dµnh cho «n tËp vµ kiÓm tra lµ 12 tiÕt. Tuú theo t×nh h×nh
thùc tÕ vµ møc ®é tiÕp thu cña häc sinh, gi¸o viªn cã thÓ chñ ®éng vµ linh ho¹t
chuÈn bÞ néi dung cho c¸c tiÕt «n tËp. Víi c¸c tiÕt nµy, gi¸o viªn cã thÓ tæ chøc
«n luyÖn lÝ thuyÕt hoÆc lÝ thuyÕt kÕt hîp thùc hµnh trªn m¸y. Môc tiªu cuèi cïng
lµ häc sinh n¾m v÷ng nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ®, häc theo yªu cÇu cña
ch−¬ng tr×nh. Trong nh÷ng tiÕt häc nµy, GV cã thÓ cho HS lµm l¹i nh÷ng bµi
tËp cã trong SGK hoÆc ®−a ra bµi tËp míi.
6. C¸c bµi ®äc thªm ®−îc ®−a vµo SGK nh»m cung cÊp mét sè th«ng tin bæ trî,
h÷u Ých vµ lµm t¨ng tÝnh hÊp dÉn cña m«n häc ®èi víi häc sinh, nh−ng kh«ng
ph¶i lµ néi dung b¾t buéc. Tuy nhiªn, nh− ®, nãi ë trªn, tr×nh ®é vµ kiÕn thøc
®, cã cña häc sinh ë c¸c vïng miÒn lµ rÊt kh¸c nhau. Tïy ®iÒu kiÖn cô thÓ,
gi¸o viªn cã thÓ lùa chän c¸c bµi ®äc thªm nµy ®Ó bæ sung cho néi dung d¹y
häc sao cho phï hîp víi mÆt b»ng kiÕn thøc cña häc sinh t¹i ®Þa ph−¬ng.
7. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c bµi thùc hµnh, häc sinh cÇn sö dông mét sè t− liÖu
(h×nh ¶nh, ©m thanh, video clip,...) tù t×m kiÕm trªn Internet hoÆc cã s½n theo ®Ò
tµi. §èi víi nh÷ng tr−êng cã ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian truy cËp Internet, nªn khuyÕn
khÝch häc sinh tra cøu, t×m kiÕm tr−íc vµ l−u l¹i trªn m¸y tÝnh ®Ó sö dông, qua
®ã häc sinh sÏ cã c¬ héi nhiÒu h¬n ®Ó rÌn luyÖn kÜ n¨ng truy cËp vµ t×m kiÕm
th«ng tin trªn Internet.
§Ó hç trî cho viÖc thùc hµnh cña häc sinh, s¸ch gi¸o viªn ®−îc ph¸t hµnh kÌm
theo ®Üa CD víi mét sè t− liÖu cã s½n. Trong tr−êng hîp häc sinh kh«ng thÓ truy

20
cËp Internet (hoÆc ®Ó tiÕt kiÖm thêi gian), gi¸o viªn cã thÓ h−íng dÉn häc sinh
sö dông c¸c t− liÖu ®ã cho bµi thùc hµnh. Tuy nhiªn, cÇn l−u ý r»ng ®©y chØ lµ
nh÷ng t− liÖu hç trî, hoµn toµn kh«ng mang tÝnh chÊt b¾t buéc sö dông. Gi¸o
viªn hoµn toµn cã thÓ tù m×nh, hoÆc cïng häc sinh, chuÈn bÞ s½n t− liÖu phï hîp
cho c¸c bµi thùc hµnh.
8. S¸ch gi¸o khoa ®−îc in mµu vµ sö dông nhiÒu h×nh ¶nh minh ho¹. Gi¸o viªn nªn
khai th¸c, sö dông kªnh h×nh nµy ®Ó minh ho¹ cho häc sinh.
9. Thèng nhÊt víi c¸ch tr×nh bµy trong c¸c phÇn tr−íc vÒ chøc n¨ng, tiÖn Ých vµ kh¶
n¨ng cña phÇn mÒm, SGK chØ tËp trung giíi thiÖu nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng tèi
thiÓu vµ c¸ch sö dông trùc quan nhÊt (th«ng qua c¸c nót lÖnh), nh−ng l¹i cã thÓ
gióp häc sinh tù m×nh t¹o ra c¸c s¶n phÈm ®¬n gi¶n, gÇn gòi víi viÖc häc tËp,
nhµ tr−êng vµ ®êi sèng x, héi. Nªn tr¸nh g©y qu¸ t¶i cho häc sinh b»ng c¸ch
giíi thiÖu nhiÒu c¸ch thùc hiÖn. Tuy nhiªn, víi nh÷ng häc sinh ®, biÕt c¸c c¸ch
kh¸c so víi c¸ch tr×nh bµy trong SGK, gi¸o viªn nªn khuyÕn khÝch ®Ó häc sinh
tù tin h¬n trong viÖc tù t×m hiÓu vµ tù häc.
10. Cuèi cïng, nªn l−u ý r»ng viÖc ph©n bæ thêi l−îng cho c¸c bµi lÝ thuyÕt, thùc
hµnh lµ t−¬ng ®èi, GV cã thÓ phèi hîp víi c¸c tiÕt bµi tËp, «n tËp ®Ó tù c©n ®èi
thêi l−îng cho phï hîp víi t×nh h×nh gi¶ng d¹y thùc tiÔn. §iÒu quan träng lµ
®¶m b¶o truyÒn ®¹t ®óng, ®ñ kiÕn thøc, kÜ n¨ng theo yªu cÇu cña Ch−¬ng tr×nh.

Chñ ®Ò 3. §Þnh h−íng vÒ c¸ch tiÕn hµnh d¹y häc


A. Môc tiªu
Häc viªn cÇn:
• HiÓu ®−îc tr×nh tù tr×nh bµy vµ ý ®å s− ph¹m cña c¸ch tr×nh bµy trong SGK.
• BiÕt cã thÓ tiÕn hµnh d¹y häc kh¸c víi ph−¬ng ¸n tr×nh bµy trong SGK.
• HiÓu c¸c ph−¬ng ¸n ®Ò xuÊt tiÕn tr×nh d¹y häc c¸c bµi trong SGV.
• HiÓu ®−îc mét sè khã kh¨n cã thÓ gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh d¹y häc vµ biÕt
ph−¬ng ¸n gi¶i quyÕt.
• BiÕt vai trß, ý nghÜa vµ sù hç trî lÉn nhau cña c¸c tiÕt lÝ thuyÕt, tiÕt thùc
hµnh, tiÕt bµi tËp, «n tËp trong qu¸ tr×nh tiÕp thu kiÕn thøc, rÌn luyÖn kÜ
n¨ng, th¸i ®é cña häc sinh.
• HiÓu vµ vËn dông ®−îc c¸c gîi ý, ®Ò xuÊt trong SGV ®Ó tiÕn hµnh d¹y häc
®¶m b¶o phï hîp t©m sinh lÝ häc sinh THCS, ®¶m b¶o b¸m s¸t chuÈn kiÕn
thøc, kÜ n¨ng.

21
B. C¸c néi dung chÝnh cÇn nghiªn cøu, th¶o luËn
1. Tr−íc hÕt, cÇn ph¶i nhËn râ r»ng yªu cÇu cña ChuÈn KTKN lµ HS biÕt ®èi
víi kiÕn thøc lÝ thuyÕt vµ HS thùc hiÖn ®−îc ®èi víi kÜ n¨ng thùc hµnh. §èi
víi HS THCS, ch−a yªu cÇu møc ®é hiÓu. Do vËy, GV cÇn n¾m v÷ng ChuÈn
KTKN cña mçi bµi ®Ó cã c¬ së x©y dùng gi¸o ¸n còng nh− c¸ch thøc truyÒn
®¹t cho HS. Tr¸nh yªu cÇu cao h¬n ChuÈn KTKN, g©y qu¸ t¶i ®èi víi HS.
§èi víi nh÷ng HS kh¸ hoÆc giái, GV cã thÓ khuyÕn khÝch HS suy nghÜ s©u
s¾c h¬n b»ng nh÷ng gîi ý hoÆc ®Ò tµi bæ sung, nh−ng kh«ng ®Ó ¶nh h−ëng
®Õn hiÖu qu¶ häc tËp chung cña c¶ líp.
2. §èi víi HS THCS, SGK chØ dõng ë møc tr×nh bµy c¸c kh¸i niÖm mét c¸ch
trùc quan, dÔ c¶m nhËn, ch−a yªu cÇu HS hiÓu mét c¸ch c¨n b¶n. V× vËy
SGK chØ ®−a ra c¸c m« t¶ thay cho ®Þnh nghÜa chÝnh x¸c. §iÒu ®ã cã nghÜa
r»ng hoµn toµn kh«ng nªn yªu cÇu HS häc thuéc lßng mét c¸ch m¸y mãc,
®óng nguyªn v¨n. Trong qu¸ tr×nh häc tËp sau nµy, HS sÏ dÇn tõng b−íc tiÕp
cËn víi c¸c kh¸i niÖm mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n vµ tù tÝch luü kÜ n¨ng, tù m×nh
rót ra nh÷ng kÕt luËn ®Ó hiÓu c¸c kh¸i niÖm mét c¸ch thÊu ®¸o h¬n.
3. ViÖc ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y vµ häc hiÖn nay ®ang lµ mét yªu cÇu cÊp
thiÕt. Tin häc võa lµ c«ng cô hç trî ®¾c lùc cho viÖc ®æi míi nµy, võa lµ m«n
häc rÊt thÝch hîp cho viÖc ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p d¹y vµ häc theo h−íng
lÊy ng−êi häc lµm trung t©m, tæ chøc häc theo nhãm, häc theo ®Ò tµi, dù ¸n.
C¸c m¶ng néi dung trong SGK nh− t¹o trang web, t¹o bµi tr×nh chiÕu hoÆc
s¶n phÈm ®a ph−¬ng tiÖn ®Æc biÖt thÝch hîp cho viÖc d¹y häc theo ®Ò tµi vµ
tæ chøc ho¹t ®éng nhãm cho HS. GV cã thÓ tËn dông c¸c ®Æc ®iÓm cña nh÷ng
néi dung nµy ®Ó thiÕt kÕ c¸c ®Ò tµi (dù ¸n) cho c¸c nhãm HS. Ngoµi nh÷ng ®Ò
tµi ®−îc ®Ò cËp ®Õn trong SGK, GV nªn s−u tÇm thªm c¸c ®Ò tµi kh¸c, cã ®Æc
tr−ng ®Þa ph−¬ng vµ thiÕt thùc h¬n ®èi víi m«i tr−êng sèng cña c¸c em.
4. ViÖc häc tÊt c¶ c¸c bµi tèt nhÊt lµ nªn tiÕn hµnh ë phßng m¸y tÝnh. NÕu v× lÝ
do thiÕu trang thiÕt bÞ d¹y häc vµ giê sö dông phßng m¸y, GV cã thÓ d¹y c¸c
bµi lÝ thuyÕt víi sù hç trî cña c¸c tranh ¶nh minh ho¹ vµ kªnh h×nh trong
SGK. Khi ®ã cÇn dµnh thêi gian tãm t¾t l¹i khi d¹y c¸c bµi thùc hµnh trong
phßng m¸y.
C¸c bµi thùc hµnh nhÊt thiÕt ph¶i ®−îc tiÕn hµnh gi¶ng d¹y trong phßng m¸y.
§Æc biÖt, ®Ó thùc hiÖn c¸c Bµi thùc hµnh 1, 2 vµ 3, phßng m¸y ph¶i ®−îc kÕt
nèi Internet. GV cÇn chuÈn bÞ c¸c bµi thùc hµnh chu ®¸o. §Ó tiÕt kiÖm thêi
gian, GV cã thÓ yªu cÇu HS ®äc tr−íc SGK vµ chuÈn bÞ néi dung thùc hµnh
trong thêi gian tù häc ë nhµ. Ngoµi ra, cÇn cµi ®Æt s½n nh÷ng phÇn mÒm, d÷

22
liÖu cÇn sö dông, kiÓm tra trang thiÕt bÞ, m¸y chiÕu,... dµnh nhiÒu giê m¸y
cho HS thùc hµnh.
5. Thêi l−îng dµnh cho bµi tËp, «n tËp lµ 06 tiÕt, mçi häc k× 03 tiÕt, trong ®ã
dµnh 1-2 tiÕt ®Ó rÌn luyÖn, «n tËp c¸c kÜ n¨ng thùc hµnh trong phßng m¸y.
Néi dung cña c¸c tiÕt bµi tËp, «n tËp ch−a ®−îc ®Þnh ra cô thÓ. GV hoµn toµn
chñ ®éng viÖc ®Þnh ra néi dung «n tËp cho HS. Tuy nhiªn, néi dung «n tËp
chñ yÕu lµ nªn hÖ thèng l¹i c¸c kh¸i niÖm, kiÕn thøc chÝnh, träng t©m. Nªn
th−êng xuyªn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó HS «n tËp kÜ n¨ng trong c¸c giê thùc hµnh.
Thêi l−îng dµnh cho kiÓm tra ®Ó ®¸nh gi¸ lµ 06 tiÕt, mçi häc k× 03 tiÕt. Néi
dung bao gåm c¶ lÝ thuyÕt vµ kÜ n¨ng thùc hµnh. GV cÇn lùa chän ®Ò kiÓm tra
®Ó bao qu¸t hÕt néi dung cña k× häc. KhuyÕn khÝch kiÓm tra lÝ thuyÕt theo
h×nh thøc thi tr¾c nghiÖm. KiÓm tra thùc hµnh nªn ®Þnh h−íng HS ®¹t ®−îc
mét s¶n phÈm cô thÓ phï hîp víi néi dung ®, häc.
L−u ý r»ng khi chÊm ®iÓm qua s¶n phÈm kh«ng nªn yªu cÇu HS ph¶i lµm ®óng
mÉu nh− trong SGK mµ chØ cÇn kiÓm tra HS cã thùc hiÖn víi c¸c kÜ n¨ng ®−îc
yªu cÇu hay kh«ng. Ngoµi ra cÇn tÝnh ®Õn c¶ ý thøc cña HS trong giê thùc
hµnh, viÖc hîp t¸c hç trî HS kh¸c trong viÖc cho ®iÓm. §iÒu nµy sÏ gióp rÌn
luyÖn th¸i ®é häc tËp, céng t¸c cña HS.
Sè l−îng ®iÓm kiÓm tra thùc hiÖn theo h−íng dÉn cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o.

Chñ ®Ò 4. Bµi tËp, «n tËp vµ kiÓm tra


A. Môc tiªu
Häc viªn cÇn:
• HiÓu vai trß cña tiÕt bµi tËp, «n tËp vµ kiÓm tra trong viÖc «n luyÖn kiÕn
thøc, kÜ n¨ng.
• §Ò xuÊt ®−îc mét sè néi dung chÝnh cña tiÕt bµi tËp, «n tËp ®¶m b¶o träng
t©m, ®¸p øng møc ®é yªu cÇu cña ChuÈn KTKN.
• X¸c ®Þnh ®−îc thêi ®iÓm, néi dung, sè l−îng c¸c tiÕt kiÓm tra ®Þnh k×, häc
k×.
B. C¸c néi dung chÝnh cÇn nghiªn cøu, th¶o luËn
1. C¸c tiÕt bµi tËp, «n tËp nh»m ®Ó häc sinh «n luyÖn c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng ®,
®−îc häc trong nh÷ng bµi tr−íc ®ã vµ bæ sung nh÷ng kiÕn thøc, kÜ n¨ng cßn
ch−a ®−îc n¾m v÷ng. H×nh thøc d¹y häc c¸c tiÕt bµi tËp, «n tËp ch−a ®−îc quy
®Þnh cô thÓ. TiÕt bµi tËp, «n tËp cã thÓ lµ tiÕt «n tËp, cñng cè trªn líp häc hoÆc
lµ tiÕt thùc hµnh trªn phßng m¸y hoÆc kÕt hîp c¶ hai.

23
2. Thêi l−îng dµnh cho «n tËp lµ 03 tiÕt (03 tiÕt/häc k×). Néi dung c¸c tiÕt «n tËp
do GV tù quyÕt ®Þnh. Tuy nhiªn c¸c tiÕt «n tËp cÇn dµnh ®Ó «n tËp c¸c néi
dung chÝnh, träng t©m cña ch−¬ng tr×nh: sö dông Internet vµ x©y dùng bµi tr×nh
chiÕu. C¸c tiÕt «n tËp nªn ®−îc bè trÝ vµo cuèi k× (ngay tr−íc bµi kiÓm tra cuèi
häc k×).
3. Thêi l−îng ®Ó kiÓm tra, ®¸nh gi¸ lµ 6 tiÕt, mçi häc k× 03 tiÕt. Cã thÓ dµnh 2 tiÕt
cho bµi kiÓm tra cuèi häc k×, 1 tiÕt cßn l¹i dµnh cho c¸c bµi kiÓm tra ®Þnh k×
trong häc k×.
4. Néi dung kiÓm tra ph¶i ®¶m b¶o c¶ lÝ thuyÕt vµ thùc hµnh. CÇn lùa chän néi
dung kiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o bao qu¸t c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng träng t©m cña
ch−¬ng tr×nh. Cã thÓ sö dông ph−¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm kh¸ch quan ®Ó kiÓm
tra, ®¸nh gi¸ hÇu hÕt néi dung cña ch−¬ng tr×nh; v× vËy, cÇn l−u ý t¨ng c−êng
sö dông tr¾c nghiÖm kh¸ch quan trong kiÓm tra, ®¸nh gi¸.
5. CÇn tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ häc sinh trong giê thùc hµnh, ®iÓm nµy lµ ®iÓm kiÓm tra
th−êng xuyªn (hÖ sè 1). Trong tiÕt thùc hµnh cã thÓ ®¸nh gi¸, cho ®iÓm c¶ líp
mét nhãm hoÆc mét vµi häc sinh. Tuy nhiªn, cÇn l−u ý môc tiªu cña giê thùc
hµnh lµ ®Ó häc sinh thùc hµnh, kh«ng ph¶i lµ giê kiÓm tra. KiÓm tra, ®¸nh gi¸
trong giê thùc hµnh lµ ®Ó häc sinh tËp trung, ch¨m chØ vµ nghiªm tóc häc tËp.
6. ViÖc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ m«n Tin häc cÊp THCS ®−îc thùc hiÖn theo Quy chÕ
§¸nh gi¸, xÕp lo¹i häc sinh trung häc c¬ së vµ häc sinh trung häc phæ th«ng
(Ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè: 40/2006/Q§-BGD§T ngµy 05 th¸ng 10
n¨m 2006 cña Bé tr−ëng Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o).

Chñ ®Ò 5. Néi dung c¸c ch−¬ng


A. Môc tiªu
Häc viªn cÇn:
• X¸c ®Þnh ®−îc môc tiªu, néi dung träng t©m cña tõng ch−¬ng, tõng bµi
• X¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng ®iÓm khã mµ häc sinh cã thÓ gÆp ph¶i vµ ®Ò xuÊt gi¶i
ph¸p ë tõng bµi häc.
• HiÓu râ h¬n vÒ mèi liªn hÖ gi÷a néi dung c¸c bµi trong tiÕn tr×nh cung cÊp
kiÕn thøc, rÌn luyÖn kÜ n¨ng, th¸i ®é cho HS.
• X¸c ®Þnh ®−îc møc ®é kiÕn thøc, kÜ n¨ng cÇn ®¹t trong tõng bµi
B. C¸c néi dung chÝnh cÇn tham kh¶o
Häc viªn cÇn tham kh¶o SGV trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu phÇn nµy. D−íi ®©y lµ
mét sè néi dung chÝnh ®Ó tham kh¶o nhanh.

24
Ch−¬ng I. M¹ng m¸y tÝnh vµ Internet
1. Môc tiªu chung cña ch−¬ng
Môc tiªu cña ch−¬ng nµy lµ cung cÊp cho HS mét sè kiÕn thøc, kÜ n¨ng c¬ b¶n,
phæ th«ng vÒ m¹ng, Internet vµ sö dông c¸c dÞch vô cña Internet.
VÒ kiÕn thøc
 BiÕt kh¸i niÖm vÒ m¹ng m¸y tÝnh, m¹ng th«ng tin toµn cÇu Internet vµ lîi
Ých cña chóng.
 BiÕt mét sè lo¹i m¹ng m¸y tÝnh th−êng gÆp trªn thùc tÕ. Ph©n biÖt ®−îc
m¹ng LAN, m¹ng WAN vµ m¹ng Internet.
 BiÕt c¸c kh¸i niÖm ®Þa chØ Internet, ®Þa chØ trang web vµ website.
 BiÕt chøc n¨ng tr×nh duyÖt web.
 HiÓu ®−îc ý nghÜa cña kh¸i niÖm th− ®iÖn tö.
 BiÕt c¸c dÞch vô: t×m kiÕm th«ng tin, th− ®iÖn tö.
VÒ kÜ n¨ng
 Sö dông ®−îc tr×nh duyÖt web.
 Thùc hiÖn ®−îc viÖc t×m kiÕm th«ng tin trªn Internet ®Ó xem vµ t×m kiÕm
th«ng tin trªn Internet.
 Thùc hiÖn ®−îc viÖc t¹o hßm th−, göi vµ nhËn th− ®iÖn tö trªn m¹ng
Internet.
 T¹o ®−îc trang web ®¬n gi¶n.
VÒ th¸i ®é
 Cã th¸i ®é nghiªm tóc khi häc vµ lµm viÖc trªn m¸y tÝnh.
 Cã ý thøc trong viÖc sö dông th«ng tin trªn Internet ®Ó øng dông trong
viÖc häc tËp vui ch¬i gi¶i trÝ hµng ngµy.
 Th«ng qua Internet HS hiÓu biÕt thªm vµ cã ý thøc trong viÖc sö dông
m¸y tÝnh ®óng môc ®Ých.
2. KiÕn thøc vµ kÜ n¨ng trong c¸c bµi häc
Bµi 1. Tõ m¸y tÝnh ®Õn m¹ng m¸y tÝnh
 BiÕt ®−îc sù cÇn thiÕt ph¶i kÕt nèi c¸c m¸y tÝnh thµnh m¹ng ®Ó trao ®æi
th«ng tin vµ chia sÎ tµi nguyªn m¸y tÝnh.
 BiÕt c¸c thµnh phÇn c¬ b¶n cña m¹ng m¸y tÝnh.
 Cã ®−îc mét sè hiÓu biÕt ban ®Çu vÒ mét sè lo¹i m¹ng m¸y tÝnh: m¹ng cã
d©y, m¹ng kh«ng d©y, LAN, WAN.

25
 BiÕt vai trß kh¸c nhau cña m¸y chñ vµ m¸y tr¹m trong m¹ng m¸y tÝnh theo
m« h×nh kh¸ch-chñ.
Néi dung träng t©m:
1. M¹ng m¸y tÝnh ®−îc ph¸t triÓn xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu sao chÐp d÷ liÖu, trao
®æi th«ng tin vµ dïng chung tµi nguyªn m¸y tÝnh.
2. M¹ng m¸y tÝnh lµ tËp hîp c¸c m¸y tÝnh ®−îc kÕt nèi víi nhau theo mét
ph−¬ng thøc nµo ®ã th«ng qua c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn dÉn t¹o thµnh mét
hÖ thèng cho phÐp ng−êi dïng chia sÎ tµi nguyªn nh− d÷ liÖu, phÇn mÒm,
m¸y in, m¸y fax,...
3. C¸c thµnh phÇn chñ yÕu cña m¹ng bao gåm c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi, m«i
tr−êng truyÒn dÉn, c¸c thiÕt bÞ kÕt nèi m¹ng vµ giao thøc truyÒn th«ng.
4. M¹ng m¸y tÝnh ®−îc ph©n chia thµnh c¸c lo¹i nh− m¹ng cã d©y vµ m¹ng
kh«ng d©y, m¹ng côc bé vµ m¹ng diÖn réng,...
5. Vai trß cña c¸c m¸y tÝnh trong m« h×nh kh¸ch-chñ ®−îc ph©n thµnh hai
lo¹i chÝnh lµ m¸y chñ vµ m¸y tr¹m.
6. M¹ng m¸y tÝnh cã nhiÒu lîi Ých nh− cã thÓ dïng chung d÷ liÖu, c¸c thiÕt
bÞ phÇn cøng, phÇn mÒm, trao ®æi th«ng tin nhanh chãng vµ dÔ dµng.
Bµi 2. M¹ng th«ng tin toµn cÇu Internet
 BiÕt Internet lµ m¹ng kÕt nèi c¸c m¹ng m¸y tÝnh kh¸c nhau trªn thÕ giíi.
 BiÕt mét sè dÞch vô c¬ b¶n cña Internet vµ lîi Ých cña chóng.
Néi dung träng t©m:
1. Internet lµ m¹ng kÕt nèi hµng triÖu m¸y tÝnh vµ m¹ng m¸y tÝnh trªn kh¾p
thÕ giíi. M¹ng Internet lµ cña chung, kh«ng ai lµ chñ thùc sù cña nã.
2. Internet cung cÊp nhiÒu dÞch vô c¬ b¶n nh− tæ chøc vµ khai th¸c th«ng
tin, t×m kiÕm th«ng tin, th− ®iÖn tö, héi th¶o trùc tuyÕn vµ c¸c øng dông
kh¸c.
3. §Ó kÕt nèi Internet, ng−êi dïng cÇn ®¨ng kÝ víi mét nhµ cung cÊp dÞch vô
Internet (ISP).
Bµi 3. Tæ chøc vµ truy cËp th«ng tin trªn Internet
 BiÕt Internet lµ mét kho d÷ liÖu khæng lå tõ hµng triÖu m¸y chñ th«ng tin
trªn toµn thÕ giíi.
 BiÕt c¸c kh¸i niÖm hÖ thèng WWW, trang web vµ website, ®Þa chØ trang
web vµ ®Þa chØ website.
 BiÕt tr×nh duyÖt lµ c«ng cô ®−îc sö dông ®Ó truy cËp web.

26
 BiÕt cã thÓ sö dông m¸y t×m kiÕm ®Ó t×m kiÕm th«ng tin vµ h×nh ¶nh trªn
Internet.
Néi dung träng t©m:
1. Th«ng tin trªn Internet th−êng ®−îc tæ chøc d−íi d¹ng c¸c trang web vµ
website.
2. Mçi trang web vµ website trªn Internet ®Òu cã ®Þa chØ riªng. WWW lµ hÖ
thèng c¸c website trªn Internet, mçi website ®Òu cã trang chñ.
3. §Ó truy cËp c¸c trang web ng−êi dïng ph¶i sö dông mét phÇn mÒm ®−îc
gäi lµ tr×nh duyÖt web.
4. M¸y t×m kiÕm lµ c«ng cô hç trî t×m kiÕm th«ng tin trªn Internet theo yªu
cÇu cña ng−êi dïng dùa trªn c¸c tõ kho¸.
Bµi thùc hµnh 1. Sö dông tr×nh duyÖt ®Ó truy cËp web
 Lµm quen víi mét sè chøc n¨ng cña tr×nh duyÖt Firefox.
 Truy cËp ®−îc mét sè trang web b»ng tr×nh duyÖt Firefox ®Ó ®äc th«ng tin
vµ duyÖt c¸c trang web th«ng qua c¸c liªn kÕt.
Néi dung träng t©m:
1. Truy cËp mét sè trang web b»ng c¸ch gâ ®Þa chØ t−¬ng øng vµo « ®Þa chØ
cña tr×nh duyÖt.
2. Nh¸y chuét trªn c¸c liªn kÕt ®Ó truy cËp néi dung cña trang web ®−îc liªn
kÕt tíi.
3. Sö dông c¸c nót lÖnh (Back), (Forward) ®Ó chuyÓn qua l¹i gi÷a c¸c
trang web ®, xem.
4. Cã thÓ l−u th«ng tin trªn trang web (v¨n b¶n, h×nh ¶nh) vÒ m¸y tÝnh
b»ng c¸c lÖnh thÝch hîp (Save Image As, File → Save Page As...).
Bµi thùc hµnh 2. T×m kiÕm th«ng tin trªn Internet
 T×m kiÕm ®−îc th«ng tin trªn Internet nhê m¸y t×m kiÕm th«ng tin trªn
c¬ së c¸c tõ khãa.
Néi dung träng t©m:
1. M¸y t×m kiÕm th«ng tin gióp t×m kiÕm nhanh chãng c¸c trang web hay
h×nh ¶nh liªn quan ®Õn néi dung cÇn t×m mét c¸ch nhanh chãng trong kho
t− liÖu khæng lå trªn WWW.
2. §Ó t×m kiÕm th«ng tin ta cÇn truy cËp trang web cung cÊp m¸y t×m kiÕm,
gâ tõ kho¸ liªn quan ®Õn vÊn ®Ò cÇn t×m vµo « t×m kiÕm råi nhÊn phÝm

27
Enter. M¸y t×m kiÕm cho kÕt qu¶ lµ tÊt c¶ c¸c trang web cã chøa c¸c tõ
thuéc tõ kho¸ vµ kh«ng ph©n biÖt ch÷ hoa vµ ch÷ th−êng trong tõ kho¸.
3. §Ó t×m kiÕm c¸c trang web chøa chÝnh x¸c mét côm tõ, ta cÇn ®Ó côm tõ
nµy trong cÆp dÊu nh¸y kÐp.
4. Nh¸y chuét trªn mét kÕt qu¶ t×m ®−îc ®Ó chuyÓn tíi trang web t−¬ng
øng.
Bµi 4. T×m hiÓu th− ®iÖn tö
 BiÕt kh¸i niÖm th− ®iÖn tö vµ quy tr×nh ho¹t ®éng cña hÖ thèng th− ®iÖn tö.
 BiÕt c¸c kh¶ n¨ng vµ c¸c b−íc cÇn thùc hiÖn ®Ó sö dông th− ®iÖn tö.
Néi dung träng t©m:
1. Th− ®iÖn tö lµ dÞch vô chuyÓn th− d−íi d¹ng sè trªn m¹ng m¸y tÝnh
(ch¼ng h¹n Internet) th«ng qua c¸c hép th− ®iÖn tö.
2. ViÖc göi nhËn vµ th− ®iÖn tö ®−îc thùc hiÖn b»ng hÖ thèng th− ®iÖn tö,
trong ®ã cã c¸c m¸y chñ th− ®iÖn tö cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô th−
®iÖn tö.
3. §Ó cã thÓ göi nhËn th− ®iÖn tö, tr−íc hÕt ta ph¶i më tµi kho¶n th− ®iÖn tö
víi mét nhµ cung cÊp dÞch vô Internet.
4. Sau khi më tµi kho¶n, ng−êi dïng sÏ ®−îc nhµ cung cÊp dÞch vô th− ®iÖn
tö cÊp cho mét hép th− ®iÖn tö (mail box) trªn m¸y chñ th− ®iÖn tö víi
tªn ®¨ng nhËp vµ mËt khÈu dïng ®Ó truy cËp vµo hép th− ®iÖn tö. Hép th−
®iÖn tö ®−îc g¾n víi mét ®Þa chØ th− ®iÖn tö duy nhÊt. §Þa chØ th− ®iÖn tö
cã d¹ng:
<tªn ®¨ng nhËp>@<tªn m¸y chñ l−u hép th−>
5. Sau khi cã hép th− ®iÖn tö, ng−êi dïng cã thÓ nhËn, ®äc vµ göi th−.
Bµi thùc hµnh 3. Sö dông th− ®iÖn tö
 Thùc hiÖn ®−îc viÖc ®¨ng kÝ hép th− ®iÖn tö miÔn phÝ.
 BiÕt më hép th− ®iÖn tö ®, ®¨ng kÝ, xem, so¹n vµ göi th− ®iÖn tö.
Néi dung träng t©m:
1. Cã rÊt nhiÒu website cung cÊp dÞch vô th− ®iÖn tö cho phÐp ng−êi sö dông
®¨ng kÝ hép th− ®iÖn tö miÔn phÝ; c¸c b−íc cÇn thùc hiÖn ®Ó t¹o hép th−
vµ c¸ch lµm viÖc víi hép th− ®iÖn tö trªn mäi website nµy lµ t−¬ng tù
nhau.
2. §Ó sö dông dÞch vô th− ®iÖn tö cña Google, tr−íc hÕt cÇn truy cËp trang
web www.google.com.vn (cßn ®−îc gäi lµ Gmail).

28
3. §¨ng kÝ hép th− b»ng c¸ch nh¸y chuét vµo môc Gmail ë hµng trªn cïng,
sau ®ã ®iÒn c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, trong ®ã cã tªn truy cËp, mËt khÈu vµ
göi th«ng tin ®Õn nhµ cung cÊp dÞch vô. Sau khi ®¨ng kÝ hép th−, truy cËp
l¹i trang web www.google.com, nhËp tªn truy cËp vµ mËt khÈu ®Ó më hép
th− vµ ®äc th−.
4. Nh¸y môc ®Ó so¹n mét th− míi. Cã thÓ göi th− ®iÖn tö cïng víi
tÖp ®Ýnh kÌm b»ng c¸ch nh¸y . Nh¸y nót Tr¶ lêi ®Ó g−i tr¶
lêi th− ®, nhËn.
Bµi 5. T¹o trang web b»ng phÇn mÒm Kompozer
 BiÕt cã thÓ sö dông phÇn mÒm Kompozer ®Ó t¹o c¸c trang web ®¬n gi¶n.
 BiÕt mét sè d¹ng th«ng tin cã thÓ cã trªn trang web vµ kh¶ n¨ng t¹o c¸c
d¹ng th«ng tin ®ã trªn trang web cña phÇn mÒm Kompozer.
Néi dung träng t©m:
1. Trang web cã thÓ chøa nhiÒu d¹ng th«ng tin gåm v¨n b¶n, h×nh ¶nh, ©m
thanh; cã thÓ thÓ hiÖn néi dung trang web mét c¸ch sinh ®éng, hÊp dÉn.
2. Víi phÇn mÒm miÔn phÝ Kompozer chóng ta cã thÓ t¹o c¸c trang web víi
®Çy ®ñ c¸c néi dung th«ng tin nãi trªn.
3. Trong Kompozer chóng ta cã thÓ nhËp v¨n b¶n vµ ®Þnh d¹ng v¨n b¶n,
chÌn ¶nh vµo trang web t−¬ng tù nh− trong c¸c phÇn mÒm so¹n th¶o v¨n
b¶n kh¸c. Ngoµi ra cã thÓ t¹o c¸c liªn kÕt tíi c¸c trang web kh¸c.
Bµi thùc hµnh 4. T¹o trang web ®¬n gi¶n
 Lµm quen víi ch−¬ng tr×nh Kompozer.
 BiÕt t¹o mét vµi trang web ®¬n gi¶n, cã liªn kÕt b»ng Kompozer.
Néi dung träng t©m:
1. ViÖc t¹o trang web cÇn ®−îc thùc hiÖn qua c¸c b−íc: Lùa chän ®Ò tµi,
chuÈn bÞ néi dung, t¹o kÞch b¶n vµ sö dông phÇn mÒm ®Ó thiÕt kÕ c¸c
trang web, nhËp vµ tr×nh bµy th«ng tin trªn c¸c trang web.
2. Víi yªu cÇu cña bµi thùc hµnh nµy, cÇn t¹o Ýt nhÊt ba trang web: trang
chñ, trang danh s¸ch c¸c thµnh viªn vµ trang th«ng tin chi tiÕt vÒ mét
thµnh viªn (mçi thµnh viªn mét trang). Trªn trang chñ Ýt nhÊt cã mét liªn
kÕt tíi trang danh s¸ch thµnh viªn vµ mçi tªn thµnh viªn trªn trang nµy l¹i
liªn kÕt ®Õn trang th«ng tin chi tiÕt t−¬ng øng.
3. Cã thÓ ®ång thêi t¹o nhiÒu trang web trong cöa sæ cña Kompozer. Khi ®ã
mçi trang web ®−îc hiÓn thÞ trªn mét trang riªng. §Ó tËn dông c¸c th«ng
tin vµ c¸ch tr×nh bµy th«ng tin trªn trang web ®, cã, ta cã thÓ sao chÐp

29
toµn bé néi dung trang web ®, cã vµo trang web míi b»ng c¸c thao t¸c vµ
d¸n th«ng th−êng (Ctrl+C vµ Ctrl+V).
4. Sö dông nót lÖnh ®Ó t¹o c¸c liªn kÕt trªn trang web tíi c¸c trang cã néi
dung t−¬ng øng.
Ch−¬ng II. Mét sè vÊn ®Ò x2 héi cña Tin häc
1. Môc tiªu chung cña ch−¬ng
Môc tiªu cña ch−¬ng nµy lµ cung cÊp cho HS mét sè hiÓu biÕt vÒ an toµn th«ng
tin m¸y tÝnh, c¸ch thøc phßng ®Ó b¶o vÖ d÷ liÖu ®−îc l−u trong m¸y tÝnh còng
nh− mét vµi vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ tin häc vµ x, héi.
VÒ kiÕn thøc
 BiÕt ®−îc nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu g©y mÊt an toµn th«ng tin m¸y
tÝnh vµ sù cÇn thiÕt ph¶i b¶o vÖ th«ng tin m¸y tÝnh.
 BiÕt kh¸i niÖm virus m¸y tÝnh vµ nguyªn t¾c phßng chèng c¬ b¶n.
 BiÕt vai trß cña tin häc trong x, héi hiÖn ®¹i vµ tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n
trong qu¸ tr×nh sö dông nh÷ng thµnh tùu tin häc.
VÒ kÜ n¨ng
 Thùc hiÖn ®−îc sao l−u d÷ liÖu.
 Thùc hiÖn ®−îc mét sè biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó phßng tr¸nh virus vµ quÐt
virus trªn m¸y tÝnh.
VÒ th¸i ®é
HS nhËn thøc ®−îc vai trß quan träng cña tin häc, cã ý thøc b¶o vÖ th«ng tin m¸y
tÝnh cña riªng m×nh còng nh− kho tµng th«ng tin chung trªn m¹ng m¸y tÝnh vµ
Internet.
2. KiÕn thøc vµ kÜ n¨ng trong c¸c bµi häc
Bµi 6. An toµn th«ng tin vµ virus m¸y tÝnh
 BiÕt c¸c yÕu tè c¬ b¶n ¶nh h−ëng tíi an toµn th«ng tin m¸y tÝnh vµ sù cÇn
thiÕt ph¶i b¶o vÖ th«ng tin m¸y tÝnh.
 BiÕt kh¸i niÖm virus m¸y tÝnh vµ t¸c h¹i cña virus m¸y tÝnh.
 BiÕt ®−îc c¸c con ®−êng l©y lan cña virus m¸y tÝnh vµ nguyªn t¾c phßng
ngõa.
Néi dung träng t©m:
1. Cã nhiÒu yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn sù an toµn cña th«ng tin m¸y tÝnh: yÕu tè
c«ng nghÖ, yÕu tè b¶o qu¶n vµ sö dông vµ virus m¸y tÝnh. Sù mÊt an toµn

30
th«ng tin cã thÓ ®−a tíi nh÷ng hËu qu¶ v« cïng to lín. Do ®ã b¶o vÖ
th«ng tin m¸y tÝnh lµ mét viÖc hÕt søc cÇn thiÕt.
2. Virus m¸y tÝnh lµ mét ch−¬ng tr×nh hay ®o¹n ch−¬ng tr×nh cã kh¶ n¨ng tù
nh©n b¶n hay sao chÐp chÝnh nã tõ ®èi t−îng bÞ l©y nhiÔm nµy sang ®èi
t−îng kh¸c mçi khi ®èi t−îng bÞ l©y nhiÔm ®−îc kÝch ho¹t.
3. Virus m¸y tÝnh cã thÓ g©y ra nhiÒu t¸c h¹i ë c¸c møc ®é kh¸c nhau, tõ
tiªu tèn tµi nguyªn hÖ thèng ®Õn ph¸ huû d÷ liÖu hay ph¸ huû hÖ thèng,
thËm chÝ ®¸nh c¾p d÷ liÖu ®Ó trôc lîi.
4. Virus l©y lan th«ng qua c¸c ho¹t ®éng chÝnh nh− sao chÐp d÷ liÖu, më th−
®iÖn tö, truy cËp c¸c trang web kh«ng râ nguån gèc,...
5. Lu«n c¶nh gi¸c vµ ng¨n chÆn virus trªn chÝnh nh÷ng ®−êng l©y lan cña
chóng vµ ®Þnh k× quÐt virus b»ng c¸c phÇn mÒm diÖt virus.
6. §Ó ®¶m b¶o an toµn th«ng tin m¸y tÝnh cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ò
phßng cÇn thiÕt, cÇn t¹o thãi quen sao l−u d÷ liÖu vµ phßng chèng virus
m¸y tÝnh.
Bµi thùc hµnh 5. Sao l−u dù phßng vµ quÐt virus
 Thùc hiÖn ®−îc thao t¸c sao l−u c¸c tÖp/th− môc b»ng c¸ch sao chÐp
th«ng th−êng.
 Thùc hiÖn quÐt virus m¸y tÝnh b»ng phÇn mÒm diÖt virus.
Néi dung träng t©m:
1. Lu«n cã ý thøc l−u tr÷ dù phßng d÷ liÖu m¸y tÝnh b»ng thao t¸c sao chÐp
tÖp th«ng th−êng ®Ó khi bÞ háng hoÆc mÊt cã thÓ kh« phôc l¹i.
2. Nªn l−u tr÷ dù phßng d÷ liÖu trªn mét æ ®Üa kh¸c æ ®Üa C.
3. Cã thÓ sö dông ch−¬ng tr×nh quÐt vµ diÖt virus BKAV ®Ó quÐt vµ diÖt
virus.
4. Nªn th−êng xuyªn cËp nhËt phiªn b¶n míi nhÊt cña BKAV.
Bµi 7. Tin häc vµ x· héi
 NhËn thøc ®−îc tin häc vµ m¸y tÝnh ngµy nay lµ ®éng lùc cho sù ph¸t
triÓn x, héi.
 BiÕt ®−îc x, héi tin häc ho¸ lµ nÒn t¶ng c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nÒn
kinh tÕ tri thøc.
 NhËn thøc ®−îc th«ng tin lµ tµi s¶n chung cña mäi ng−êi, cña toµn x, héi
vµ mçi c¸ nh©n trong x, héi tin häc ho¸ cÇn cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi th«ng
tin ®−îc ®−a lªn m¹ng vµ Internet.

31
Néi dung träng t©m:
1. Ngµy nay tin häc ®, ®−îc øng dông trong mäi lÜnh vùc ®êi sèng x, héi vµ
ngµy cµng phæ biÕn, mang l¹i nhiÒu hiÖu qu¶ to lín c¶ vÒ kinh tÕ vµ x,
héi.
2. Tin häc ®, cã t¸c ®éng lín ®èi víi x, héi, thay ®æi nhËn thøc, c¸ch thøc
qu¶n lÝ vµ phong c¸ch sèng. Tin häc vµ m¸y tÝnh ngµy nay ®, thËt sù trë
thµnh ®éng lùc vµ lùc l−îng s¶n xuÊt, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ vµ x,
héi.
3. HiÖn nay tri thøc ®, thùc sù trë thµnh yÕu tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh
møc sèng cña x, héi. NÒn kinh tÕ tri thøc lµ nÒn kinh tÕ mµ trong ®ã tri
thøc lµ yÕu tè quan träng trong viÖc t¹o ra cña c¶i vËt chÊt vµ tinh thÇn
cña x, héi.
4. Tin häc vµ m¸y tÝnh lµ c¬ së cña sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ tri
thøc. TiÒn ®Ò quyÕt ®Þnh cho sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tri thøc chÝnh lµ x,
héi tin häc ho¸.
5. Mçi ng−êi cÇn cã ã ý thøc b¶o vÖ th«ng tin vµ c¸c nguån tµi nguyªn
mang th«ng tin, tµi s¶n chung cña mäi ng−êi, cña toµn x, héi, trong ®ã cã
c¸ nh©n m×nh.
Ch−¬ng III. PhÇn mÒm tr×nh chiÕu
1. Môc tiªu chung cña ch−¬ng
Môc tiªu cña ch−¬ng nµy nh»m cung cÊp cho HS mét sè kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ban
®Çu vÒ phÇn mÒm tr×nh chiÕu th«ng qua phÇn mÒm Microsoft PowerPoint.
VÒ kiÕn thøc
 BiÕt vai trß, mét sè chøc n¨ng chung vµ mét vµi lÜnh vùc øng dông cña
phÇn mÒm tr×nh chiÕu.
 BiÕt mét sè d¹ng th«ng tin cã thÓ tr×nh bµy trªn c¸c trang chiÕu.
 BiÕt kh¶ n¨ng t¹o c¸c hiÖu øng ®éng ¸p dông cho c¸c trang chiÕu vµ ®èi
t−îng trªn trang chiÕu.
 BiÕt mét vµi nguyªn t¾c c¬ b¶n khi t¹o bµi tr×nh chiÕu.
VÒ kÜ n¨ng
 Më ®−îc mét tÖp tr×nh bµy cã s½n vµ tr×nh chiÕu, t¹o mét bµi tr×nh chiÕu
míi theo mÉu cã s½n.
 Thay ®æi ®−îc bè trÝ, ®Þnh d¹ng néi dung trªn c¸c trang chiÕu vµ thay ®æi
mÉu ¸p dông cho bµi tr×nh chiÕu.

32
 ChÌn ®−îc c¸c ®èi t−îng h×nh ¶nh, ©m thanh, tÖp phim vµo trang chiÕu.
 ¸p dông ®−îc mét sè hiÖu øng ®éng cã s½n.
VÒ th¸i ®é
Häc sinh nhËn thøc ®−îc vai trß cña phÇn mÒm tr×nh chiÕu nh− lµ mét céng cô
hiÖu qu¶ ®Ó hç trî tr×nh bµy, thuyÕt tr×nh. M¹nh d¹n trong t×m tßi, nghiªn cøu, tù
kh¸m ph¸, häc hái.
2. KiÕn thøc vµ kÜ n¨ng trong c¸c bµi häc
Bµi 8. PhÇn mÒm tr×nh chiÕu
 BiÕt ®−îc môc ®Ých sö dông c¸c c«ng cô hç trî tr×nh bµy vµ phÇn mÒm tr×nh
chiÕu lµ c«ng cô hç trî hiÖu qu¶ nhÊt.
 BiÕt ®−îc mét sè chøc n¨ng chÝnh cña phÇn mÒm tr×nh chiÕu nãi chung.
 BiÕt mét sè lÜnh vùc cã thÓ sö dông phÇn mÒm tr×nh chiÕu mét c¸ch hiÖu
qu¶.
Néi dung träng t©m:
1. PhÇn mÒm tr×nh chiÕu lµ c«ng cô hç trî tr×nh bµy mét c¸ch hiÖu qu¶.
2. PhÇn mÒm tr×nh chiÕu gióp t¹o c¸c bµi tr×nh chiÕu d−íi d¹ng ®iÖn tö vµ cã
thÓ hiÓn thÞ mçi trang chiÕu trªn toµn bé mµn h×nh.
3. Sö dông bµi tr×nh chiÕu d−íi d¹ng ®iÖn tö, ngoµi −u ®iÓm dÔ dµng chØnh
söa, ta cßn cã thÓ tËn dông ®−îc kh¶ n¨ng hiÓn thÞ mµu s¾c rÊt phong phó
cña mµn h×nh m¸y tÝnh.
4. Cã thÓ sö dông phÇn mÒm tr×nh chiÕu mét c¸ch cã hiÖu qu¶ trong nhiÒu
lÜnh vùc kh¸c nhau.
Bµi 9. Bµi tr×nh chiÕu
 BiÕt ®−îc bµi tr×nh chiÕu gåm c¸c trang chiÕu vµ mét sè thµnh phÇn néi dung
cã thÓ cã cña mét trang chiÕu.
 BiÕt ®−îc c¸c kiÓu bè trÝ néi dung kh¸c nhau trªn trang chiÕu vµ ph©n biÖt
®−îc c¸c mÉu bè trÝ, còng nh− t¸c dông cña chóng.
 NhËn biÕt ®−îc c¸c thµnh phÇn trªn giao diÖn cña phÇn mÒm tr×nh chiÕu
PowerPoint.
 BiÕt nhËp néi dung v¨n b¶n vµo c¸c khung v¨n b¶n cã s½n trªn trang chiÕu.
Néi dung träng t©m:
1. Bµi tr×nh chiÕu do phÇn mÒm tr×nh chiÕu t¹o ra lµ tËp hîp c¸c trang chiÕu
vµ ®−îc l−u trªn m¸y tÝnh d−íi d¹ng mét tÖp. C¸c trang chiÕu ®−îc ®¸nh
sè thø tù.

33
2. C«ng viÖc quan träng nhÊt khi t¹o bµi tr×nh chiÕu lµ t¹o néi dung cho c¸c
trang chiÕu. Néi dung trªn c¸c trang chiÕu cã thÓ lµ v¨n b¶n, h×nh ¶nh, ©m
thanh, phim.
3. §Ó gióp cho viÖc tr×nh bµy néi dung trªn c¸c trang chiÕu mét c¸ch dÔ
dµng vµ nhÊt qu¸n, c¸c phÇn mÒm tr×nh chiÕu th−êng cã s½n c¸c mÉu bè
trÝ néi dung.
4. Néi dung v¨n b¶n trªn c¸c trang chiÕu ®−îc nhËp vµo c¸c khung v¨n b¶n
vµ chØ cã thÓ nhËp v¨n b¶n vµo c¸c khung nµy.
5. PhÇn mÒm PowerPoint lµ phÇn mÒm tr×nh chiÕu hiÖn ®ang ®−îc sö dông
phæ biÕn nhÊt.
Bµi thùc hµnh 6. Bµi tr×nh chiÕu ®Çu tiªn cña em
 Khëi ®éng vµ kÕt thóc PowerPoint, nhËn biÕt mµn h×nh lµm viÖc cña
PowerPoint.
 T¹o thªm ®−îc trang chiÕu míi, nhËp ®−îc néi dung v¨n b¶n trªn trang
chiÕu vµ hiÓn thÞ bµi tr×nh chiÕu trong c¸c chÕ ®é tr×nh chiÕu.
 T¹o ®−îc bµi tr×nh chiÕu gåm vµi trang chiÕu ®¬n gi¶n.
Néi dung träng t©m:
1. Khëi ®éng PowerPoint gièng nh− víi c¸c phÇn mÒm kh¸c.
2. §Ó ¸p dông mÉu bè trÝ néi dung cho trang chiÕu ®ang ®−îc hiÓn thÞ, chØ
cÇn nh¸y chuét vµo mÉu thÝch hîp trong ng¨n bªn ph¶i cöa sæ sau khi
chän lÖnh Format→Slide Layout.
3. C¸c nót vµ ë gãc d−íi, bªn tr¸i cöa sæ ®−îc sö dông ®Ó gi÷a c¸c chÕ
®é hiÓn thÞ kh¸c nhau (chÕ ®é so¹n th¶o vµ chÕ ®é s¾p xÕp).
4. §Ó tr×nh chiÕu, nh¸y nót ë gãc tr¸i, phÝa d−íi mµn h×nh.
5. ViÖc nhËp néi dung v¨n b¶n vµo c¸c khung v¨n b¶n trªn trang chiÕu
t−¬ng tù nh− so¹n th¶o v¨n b¶n.
6. Khi cã qu¸ nhiÒu néi dung v¨n b¶n trªn mét trang chiÕu, phÇn mÒm tr×nh
chiÕu kh«ng tù ®éng thªm trang chiÕu míi ®Ó t¸ch néi dông. Khi ®ã
ng−êi sö dông cÇn thªm trang chiÕu míi b»ng lÖnh Insert → New Slide.
Bµi 10. Mµu s¾c trªn trang chiÕu
 BiÕt vai trß cña mµu nÒn trang chiÕu vµ c¸ch t¹o mµu nÒn cho c¸c trang
chiÕu.
 BiÕt mét sè kh¶ n¨ng ®Þnh d¹ng v¨n b¶n trªn trang chiÕu.
 BiÕt t¸c dông cña mÉu bµi tr×nh chiÕu vµ c¸ch ¸p dông.

34
 BiÕt ®−îc c¸c b−íc c¬ b¶n ®Ó t¹o néi dung cho bµi tr×nh chiÕu.
Néi dung träng t©m:
1. Mµu s¾c lµm cho trang chiÕu thªm sinh ®éng vµ hÊp dÉn. Mµu s¾c trªn
trang chiÕu chñ yÕu gåm mµu nÒn trang chiÕu vµ mµu ch÷.
2. Cã thÓ chän mét mµu ®¬n s¾c, hiÖu øng mµu chuyÓn cña hai hoÆc ba
mµu, mÉu cã s½n hoÆc h×nh ¶nh ®Ó lµm nÒn cña trang chiÕu.
3. Cã thÓ ®Þnh d¹ng c¸c néi dung v¨n b¶n víi ph«ng ch÷, mµu ch÷,... kh¸c
nhau vµ c¨n chØnh néi dung v¨n b¶n bªn trong khung v¨n b¶n.
4. MÉu bµi tr×nh chiÕu cã mµu nÒn vµ c¸c h×nh ¶nh nÒn, ph«ng ch÷, cì ch÷
vµ mµu ch÷ ®−îc thiÕt kÕ s½n mét c¸ch hµi hßa. ¸p dông c¸c mÉu ®ã cho
bµi tr×nh chiÕu, ta chØ cÇn nhËp néi dung cho c¸c trang chiÕu, nhê thÕ tiÕt
kiÖm ®−îc thêi gian vµ c«ng søc.
Bµi thùc hµnh 7. Thªm mµu s¾c cho bµi tr×nh chiÕu
 T¹o ®−îc mµu nÒn cho c¸c trang chiÕu.
 Thùc hiÖn ®−îc c¸c thao t¸c ®Þnh d¹ng v¨n b¶n trªn trang chiÕu.
 ¸p dông ®−îc c¸c mÉu bµi tr×nh chiÕu cho c¸c trang chiÕu vµ c¶ bµi tr×nh
chiÕu.
Néi dung träng t©m:
1. §Ó t¹o mµu nÒn cho c¸c trang chiÕu cÇn sö dông lÖnh Format →
Background.
2. C¸c thao t¸c ®Þnh d¹ng, c¨n chØnh c¸c néi dung v¨n b¶n b»ng c¸c c«ng cô
quen thuéc, t−¬ng tù nh− trong phÇn mÒm so¹n th¶o Word.
3. Nh¸y nót Design trªn thanh c«ng cô vµ chän mét mÉu tuú ý ë ng¨n
bªn ph¶i cöa sæ ®Ó ¸p dông cho bµi tr×nh chiÕu.
4. Víi trang chiÕu ¸p dông mÉu bè trÝ, c¸c khung chøa ®−îc t¹o s½n víi kÝch
th−íc vµ vÞ trÝ ngÇm ®Þnh trªn trang chiÕu. Cã thÓ di chuyÓn khung chøa
b»ng c¸ch chän khung chøa (cïng v¨n b¶n trong ®ã) vµ kÐo th¶ ®Õn vÞ trÝ
míi.
Bµi 11. Thªm h×nh ¶nh vµo trang chiÕu
 BiÕt ®−îc vai trß cña h×nh ¶nh vµ c¸c ®èi t−îng kh¸c trªn trang chiÕu vµ c¸ch
chÌn c¸c ®èi t−îng ®ã vµo trang chiÕu.
 BiÕt ®−îc mét sè thao t¸c c¬ b¶n ®Ó xö lÝ c¸c ®èi t−îng ®−îc chÌn vµo trang
chiÕu nh− thay ®æi vÞ trÝ, kÝch th−íc, thay ®æi vÞ trÝ líp chøa ®èi t−îng.

35
 BiÕt lµm viÖc víi bµi tr×nh chiÕu trong chÕ ®é s¾p xÕp vµ thùc hiÖn c¸c thao
t¸c sao chÐp vµ di chuyÓn trang chiÕu.
Néi dung träng t©m:
1. H×nh ¶nh th−êng ®−îc dïng ®Ó minh ho¹ néi dung d¹ng v¨n b¶n. Trªn
c¸c trang chiÕu, h×nh ¶nh cßn lµm cho bµi tr×nh chiÕu hÊp dÉn vµ sinh
®éng. Ngoµi h×nh ¶nh, chóng ta cßn cã thÓ chÌn tÖp ©m thanh, biÓu ®å,
tÖp phim,... vµo trang chiÕu.
2. C¸c thao t¸c chÌn h×nh ¶nh, tÖp ©m thanh hoÆc ®o¹n phim vµo trang chiÕu
lµ nh− nhau vµ b»ng c¸ch sö dông c¸c lÖnh t−¬ng øng trong b¶ng chän
Insert.
3. Th«ng th−êng h×nh ¶nh ®−îc chÌn vµo nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau, phô thuéc
vµo néi dung trªn trang chiÕu vµ phÇn mÒm tr×nh chiÕu tù ®éng thay ®æi
bè trÝ khi h×nh ¶nh míi ®−îc chÌn vµo trang chiÕu.
4. Ta cã thÓ thay ®æi kÝch th−íc, vÞ trÝ vµ thø tù cña c¸c h×nh ¶nh ®−îc chÌn
vµo trang chiÕu.
5. ChÕ ®é s¾p xÕp lµ chÕ ®é hiÓn thÞ thuËn tiÖn nhÊt ®Ó sao chÐp vµ di
chuyÓn c¸c trang chiÕu.
Bµi thùc hµnh 8. Tr×nh bµy th«ng tin b»ng h×nh ¶nh
 ChÌn ®−îc h×nh ¶nh vµo c¸c trang chiÕu vµ thùc hiÖn ®−îc mét sè thao t¸c
xö lÝ h×nh ¶nh.
Néi dung träng t©m:
1. §Ó chÌn h×nh ¶nh, chän lÖnh Insert →Picture→From File.
2. NÕu muèn thay ®æi thø tù h×nh ¶nh ®, ®−îc chÌn vµo trang chiÕu, nh¸y
lÖnh Order råi chän Bring to Front ®Ó chuyÓn h×nh ¶nh lªn trªn hoÆc
Send to Back ®Ó ®−a xuèng d−íi.
3. §Ó sao chÐp (hay di chuyÓn) toµn bé trang chiÕu, ta chän trang chiÕu cÇn
sao chÐp vµ nh¸y nót Copy (hay nót Cut ) trªn thanh c«ng cô, sau
®ã nh¸y chuét vµo vÞ trÝ cÇn sao chÐp vµ nh¸y nót Paste .
Bµi 12. T¹o c¸c hiÖu øng ®éng
 BiÕt vai trß vµ t¸c dông cña c¸c hiÖu øng ®éng khi tr×nh chiÕu vµ ph©n biÖt
®−îc hai d¹ng hiÖu øng ®éng.
 BiÕt t¹o c¸c hiÖu øng ®éng cã s½n cho bµi tr×nh chiÕu vµ sö dông khi tr×nh
chiÕu.
 BiÕt sö dông c¸c hiÖu øng ®éng mét c¸ch hîp lÝ.

36
Néi dung träng t©m:
1. Víi phÇn mÒm tr×nh chiÕu, chóng ta cã thÓ thay ®æi c¸ch xuÊt hiÖn cña
trang chiÕu b»ng c¸ch ¸p dông hiÖu øng chuyÓn trang chiÕu hoÆc thay ®æi
c¸ch thøc còng nh− thø tù cña c¸c ®èi t−îng trªn trang chiÕu b»ng c¸ch
¸p dông hiÖu øng ®éng.
2. Khi ¸p dông hiÖu øng chuyÓn trang chiÕu, ta cßn cã thÓ chän thêi ®iÓm
xuÊt hiÖn trang chiÕu (sau khi nh¸y chuét hoÆc tù ®éng sau mét kho¶ng
thêi gian ®Þnh s½n), tèc ®é xuÊt hiÖn cña trang chiÕu còng nh− ©m thanh
®i kÌm khi trang chiÕu xuÊt hiÖn.
3. C¸c hiÖu øng ®éng gióp thu hót sù chó ý cña ng−êi nghe tíi nh÷ng néi
dung cô thÓ trªn trang chiÕu, còng nh− lµm sinh ®éng qu¸ tr×nh tr×nh bµy
vµ qu¶n lÝ tèt h¬n viÖc truyÒn ®¹t th«ng tin.
4. Nªn sö dông c¸c hiÖu øng ®éng mét c¸ch hîp lÝ vµ cÇn tr¸nh c¸c lçi cÇn
tr¸nh.
Bµi thùc hµnh 9. Hoµn thiÖn bµi tr×nh chiÕu víi hiÖu øng ®éng
 T¹o ®−îc c¸c hiÖu øng ®éng cho c¸c trang chiÕu.
Néi dung träng t©m:
1. Sö dông lÖnh Slide Show → Slide Transition ®Ó ¸p dông hiÖu øng chuyÓn
trang chiÕu vµ lÖnh Slide Show→ Animation Schemes ®Ó ¸p dông hiÖu
øng ®éng.
2. Nªn chän ¸p dông hiÖu øng chuyÓn trang chiÕu vµ hiÖu øng ®éng thÝch
hîp.
Bµi thùc hµnh 10. Thùc hµnh tæng hîp
 ¤n luyÖn kiÕn thøc, kÜ n¨ng ®, häc
Néi dung träng t©m:
1. T¹o ®−îc dµn ý hîp lÝ tõ néi dung tr×nh bµy.
2. Nhí l¹i ®−îc c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng ®, häc.
Ch−¬ng IV. §a ph−¬ng tiÖn
1. Môc tiªu
Môc tiªu cña ch−¬ng nµy lµ cung cÊp cho HS mét sè hiÓu biÕt ban ®Çu vÒ ®a
ph−¬ng tiÖn, −u ®iÓm cña ®a ph−¬ng tiÖn vµ mét sè kh¶ n¨ng t¹o s¶n phÈm ®a
ph−¬ng tiÖn.

37
VÒ kiÕn thøc
BiÕt vµ ph©n biÖt ®−îc d÷ liÖu ®a ph−¬ng tiÖn, −u ®iÓm cña ®a ph−¬ng tiÖn

vµ c¸c øng dông cña ®a ph−¬ng tiÖn trong cuéc sèng.
 BiÕt mét sè thµnh phÇn cña ®a ph−¬ng tiÖn, gåm ch÷, ¶nh (tÜnh vµ ®éng),
©m thanh vµ phim (video), còng nh− mét sè c«ng cô t¹o s¶n phÈm ®a
ph−¬ng tiÖn.
VÒ kÜ n¨ng
 T¹o ®−îc c¸c h×nh ¶nh ®éng ®¬n gi¶n.
 T¹o ®−îc s¶n phÈm ®a ph−¬ng tiÖn b»ng phÇn mÒm tr×nh chiÕu.
VÒ th¸i ®é
 Cã th¸i ®é nghiªm tóc khi häc vµ lµm viÖc trªn m¸y tÝnh.
2. KiÕn thøc vµ kÜ n¨ng trong c¸c bµi häc
Bµi 13. Th«ng tin ®a ph−¬ng tiÖn
 BiÕt kh¸i niÖm ®a ph−¬ng tiÖn vµ −u ®iÓm cña ®a ph−¬ng tiÖn.
 BiÕt c¸c thµnh phÇn cña ®a ph−¬ng tiÖn.
 BiÕt mét sè lÜnh vùc øng dông cña ®a ph−¬ng tiÖn trong cuéc sèng.
Néi dung träng t©m:
1. §a ph−¬ng tiÖn (multimedia) ®−îc hiÓu nh− lµ th«ng tin kÕt hîp tõ nhiÒu
d¹ng th«ng tin vµ ®−îc thÓ hiÖn mét c¸ch ®ång thêi.
2. HiÖn nay ng−êi ta th−êng hiÓu s¶n phÈm ®a ph−¬ng tiÖn lµ s¶n phÈm
®−îc t¹o b»ng m¸y tÝnh vµ phÇn mÒm m¸y tÝnh.
3. §a ph−¬ng tiÖn lµ mét lÜnh vùc t−¬ng ®èi míi nh−ng do cã nhiÒu −u ®iÓm
so víi c¸c d¹ng th«ng tin truyÒn thèng nªn s¶n phÈm ®a ph−¬ng tiÖn ngµy
cµng phong phó vµ ®−îc sö dông réng r,i trong ®êi sèng.
4. C¸c d¹ng thµnh phÇn chÝnh cña s¶n phÈm ®a ph−¬ng tiÖn gåm v¨n b¶n,
h×nh ¶nh, ¶nh ®éng, ©m thanh, phim (®o¹n phim), c¸c t−¬ng t¸c.
5. Th«ng tin ®a ph−¬ng tiÖn ngµy cµng ®−îc sö dông phæ biÕn trong cuéc
sèng do nh÷ng −u ®iÓm cña chóng.
Bµi 14. Lµm quen víi phÇn mÒm t¹o ¶nh ®éng
 BiÕt nguyªn t¾c t¹o c¸c h×nh ¶nh ®éng.
 BiÕt kh¶ n¨ng t¹o ¶nh ®éng cña ch−¬ng tr×nh Beneton Movie GIF vµ c¸c
thao t¸c cÇn thùc hiÖn ®Ó t¹o ¶nh ®éng b»ng Beneton Movie GIF.

38
Néi dung träng t©m:
1. B¶n chÊt cña viÖc t¹o ¶nh ®éng lµ t¹o ra c¸c ¶nh tÜnh cã cïng kÝch th−íc
råi ghÐp chóng l¹i thµnh mét d,y víi thø tù nhÊt ®Þnh vµ ®Æt thêi gian
xuÊt hiÖn cña tõng ¶nh, sau ®ã l−u l¹i d−íi d¹ng mét tÖp ¶nh ®éng.
2. Beneton Movie GIF lµ mét phÇn mÒm nhá vµ miÔn phÝ cho phÐp t¹o c¸c
tÖp ¶nh ®éng d¹ng GIF.
3. C¸ch sö dông Beneton Movie GIF rÊt dÔ dµng vµ trùc quan.
Bµi thùc hµnh 11. T¹o ¶nh ®éng ®¬n gi¶n
 Lµm quen víi ch−¬ng tr×nh t¹o ¶nh ®éng Beneton Movie GIF.
 T¹o ®−îc mét vµi ¶nh ®éng ®¬n gi¶n b»ng Beneton Movie GIF.
Néi dung träng t©m:
1. Nh¸y nót Add frame(s) from a file ®Ó chÌn h×nh ¶nh cã s½n lµm khung
h×nh cña ¶nh ®éng.
2. Gâ mét sè thÝch hîp vµo « Delay ®Ó ®Æt thêi gian xuÊt hiÖn
cña mét khung h×nh.
3. Cã thÓ chÌn ¶nh ®éng vµo trang web, khi ®ã ¶nh ®éng sÏ ®−îc thÓ hiÖn
khi më trang web b»ng tr×nh duyÖt.
Bµi thùc hµnh 12. T¹o s¶n phÈm ®a ph−¬ng tiÖn
 T¹o ®−îc s¶n phÈm ®a ph−¬ng tiÖn b»ng phÇn mÒm tr×nh chiÕu
PowerPoint.
Néi dung träng t©m:
1. Bµi tr×nh chiÕu gåm c¸c néi dung v¨n b¶n, h×nh ¶nh, ©m thanh,... lµ s¶n
phÈm ®a ph−¬ng tiÖn.
2. §Ó cã s¶n phÈm ®a ph−¬ng tiÖn ®Ñp vµ hiÖu qu¶ cÇn ph¶i thiÕt kÕ mét
c¸ch cÈn thËn.

39
PhÇn D. gi¸o ¸n, kiÓm tra - ®¸nh gi¸
vµ thiÕt bÞ d¹y häc

Chñ ®Ò 6. H−íng dÉn so¹n gi¸o ¸n


A. Môc tiªu
Häc viªn cÇn:
• HiÓu ®−îc c¸c b−íc so¹n gi¸o ¸n ®¶m b¶o ®óng môc tiªu, phï hîp vÒ møc
®é yªu cÇu.
• §−a ra ®−îc −u ®iÓm, h¹n chÕ cña gi¸o ¸n vÝ dô vµ gi¶i thÝch ®−îc nguyªn
nh©n, ®−a ra ®−îc gi¶i ph¸p chØnh söa.
• Tù so¹n ®−îc gi¸o ¸n ®¶m b¶o ®óng môc tiªu, phï hîp vÒ møc ®é, phï hîp
víi ®èi t−îng häc sinh, c¬ së vËt chÊt
B. Mét sè néi dung chÝnh cÇn tham kh¶o
1. VÒ ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y
Tin häc lµ m«n häc míi ®−îc ®−a vµo d¹y häc ë tr−êng phæ th«ng. Kh¸c víi mét
sè m«n häc truyÒn thèng nh− to¸n, v¨n... m«n Tin häc ch−a cã hÖ thèng c¸c
ph−¬ng ph¸p d¹y häc ®Æc thï riªng cña bé m«n. Tuy nhiªn, cã nhiÒu ph−¬ng ph¸p
d¹y häc tÝch cùc chung cã thÓ ®−îc ¸p dông cho m«n Tin häc. VÝ dô, c¸c ph−¬ng
ph¸p d¹y häc tÝch cùc nh− vÊn ®¸p, d¹y häc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, d¹y häc dùa trªn
t×nh huèng, d¹y häc hîp t¸c nhãm nhá, d¹y häc dùa trªn dù ¸n... lµ nh÷ng ph−¬ng
ph¸p thÝch hîp cã thÓ thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y m«n Tin häc.
Do ®Æc ®iÓm cña m«n häc nªn viÖc vËn dông c¸c ph−¬ng ph¸p, nguyªn t¾c d¹y
häc rÊt cÇn ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch linh ho¹t vµ linh ®éng. VÝ dô, ph−¬ng ph¸p
thö vµ sai kÕt hîp víi quan s¸t lµ rÊt phï hîp khi h−íng dÉn häc sinh kh¸m ph¸,
khai th¸c phÇn mÒm; d¹y häc sö dông ph−¬ng ph¸p trùc quan, sinh ®éng kÕt hîp
víi c¸c thiÕt bÞ ®a ph−¬ng tiÖn lµ ®Æc biÖt hiÖu qu¶ víi viÖc d¹y h−íng dÉn sö dông
phÇn mÒm.
2. Yªu cÇu chung ®èi víi gi¸o ¸n
Kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®ång nhÊt SGK víi bµi gi¶ng cña gi¸o viªn. SGK chØ lµ c¬
së vÒ néi dung vµ yªu cÇu kiÕn thøc ®Ó gi¸o viªn so¹n gi¸o ¸n. Thø tù tr×nh bµy
néi dung vµ c¸ch tiÕp cËn trong bµi d¹y cña gi¸o viªn cã thÓ kh¸c víi bµi trong

40
SGK. Gi¸o viªn chñ ®éng biªn so¹n, s¾p xÕp bµi gi¶ng cña m×nh sao cho hîp lÝ,
miÔn lµ truyÒn t¶i ®ñ néi dung ®, nªu trong SGK. Tuy nhiªn viÖc so¹n gi¸o ¸n
còng cã mét sè yªu cÇu chung cÇn thèng nhÊt.
Khi tiÕn hµnh so¹n gi¸o ¸n gi¸o viªn ph¶i c¨n cø vµo:
• KÕ ho¹ch d¹y häc (ph©n phèi ch−¬ng tr×nh), Ch−¬ng tr×nh, chuÈn, SGK,
SGV vµ tµi liÖu tham kh¶o cho bµi häc.
• §iÒu kiÖn líp häc, phßng m¸y, trang thiÕt bÞ d¹y häc.
• §Æc ®iÓm néi dung bµi häc, thùc tr¹ng nhËn thøc, kiÕn thøc, kÜ n¨ng cña
häc sinh.
• Tr×nh ®é tiÕp thu cña HS.
Cã nhiÒu c¸ch tr×nh bµy gi¸o ¸n, tuy nhiªn gi¸o ¸n cÇn thÓ hiÖn râ c¸c néi dung
sau:
• Môc tiªu vµ yªu cÇu cña tiÕt häc vÒ kiÕn thøc, kÜ n¨ng (nÕu cã), th¸i ®é (nÕu
cã).
• Nªu c¸c ph−¬ng tiÖn d¹y häc (m¸y tÝnh, Internet, m¸y in, tranh, s¬ ®å, m¸y
chiÕu, c¸c tÖp ch−¬ng tr×nh gâ s½n...).
• Tr×nh bµy néi dung theo dµn bµi chi tiÕt.
• Tr×nh bµy ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh vµ c¸c ho¹t ®éng cña gi¸o viªn, häc sinh
trªn líp, nªu dù kiÕn ph©n bæ thêi gian t−¬ng øng.
• Cñng cè vµ ®¸nh gi¸ sù tiÕp thu cña häc sinh sau giê häc.
3. C¸c b−íc so¹n gi¸o ¸n
a) X¸c ®Þnh môc tiªu bµi häc
• Môc tiªu x¸c ®Þnh cho ng−êi häc: Sau khi häc xong häc sinh ph¶i ®¹t ®−îc
kiÕn thøc, kÜ n¨ng, th¸i ®é g×?
• CÇn c¨n cø vµo chuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng, SGK, SGV... ®Ó x¸c ®Þnh môc
tiªu cô thÓ cña bµi häc
b) X¸c ®Þnh vµ chuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc
CÇn x¸c ®Þnh c¸c thiÕt bÞ d¹y häc cÇn thiÕt cho tiÕt häc. C¸c thiÕt bÞ d¹y häc cã
thÓ lµ: M¸y tÝnh, m¸y in, m¹ng m¸y tÝnh, Internet, m¸y chiÕu, phÇn mÒm, tranh,
¶nh, s¬ ®å, tÖp ch−¬ng tr×nh gâ s½n, phiÕu häc tËp...
c) C¸c ho¹t ®éng d¹y− häc
Khi x¸c ®Þnh c¸c ho¹t ®éng nh»m thùc hiÖn môc tiªu cña bµi häc cÇn l−u Ý:

41
• Trong tõng ho¹t ®éng cÇn lµm râ ho¹t ®éng nµo lµ cña gi¸o viªn vµ ho¹t
®éng nµo lµ cña häc sinh.
• Trong mét tiÕt häc sè l−îng ho¹t ®éng kh«ng nªn qu¸ nhiÒu. X¸c ®Þnh thêi
gian cho mçi ho¹t ®éng phô thuéc vµo møc ®é kiÕn thøc hoÆc kÜ n¨ng môc
tiªu ®Ò ra
Trong tõng ho¹t ®éng gi¸o viªn nªn ghi râ c¸c b−íc:
• Môc tiªu cña ho¹t ®éng: Cô thÓ h¬n môc tiªu chung.
• C¸ch tiÕn hµnh: Gi¸o viªn ¸p dông ph−¬ng ph¸p nµo? Häc sinh lµm g×?
• Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn: Theo dâi, gióp ®ì, uèn n¾n, kÕt luËn...
d) Tæng kÕt, ®¸nh gi¸ cuèi bµi
1. Tæng kÕt bµi
Cã thÓ d−íi h×nh thøc:
• Tãm t¾t bµi, nhÊn m¹nh c¸c ®iÓm chÝnh.
• Cã thÓ dïng ngay phiÕu ®¸nh gi¸ cuèi bµi thay cho tæng kÕt.
• Giao nhiÖm vô hoÆc bµi tËp cho häc sinh vÒ nhµ.
• Giíi thiÖu tµi liÖu hoÆc c¸c h×nh thøc tham kh¶o cÇn thiÕt kh¸c

2. C¶i tiÕn c¸ch ®¸nh gi¸


C¶i tiÕn c¸ch ®¸nh gi¸ lµ mét nÐt ®Æc tr−ng cña qu¸ tr×nh d¹y häc tÝch cùc. §¸nh
gi¸ kiÓu nµy kh«ng chØ thùc hiÖn d−íi d¹ng mét vµi c©u hái kiÓm tra cuèi bµi mµ
b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Môc ®Ýnh chÝnh cña ®¸nh gi¸ kh«ng ph¶i ®Ó xem
xÐt kÕt qu¶ häc tËp cña tõng häc sinh cô thÓ mµ ®Ó biÕt:
• Häc sinh häc ®−îc g× vµ lµm ®−îc g× sau khi häc xong bµi.
• Bµi häc ®, ®¹t c¸c môc tiªu ®Ò ra ch−a?
• Thu thËp sím th«ng tin ph¶n håi ®Ó ®iÒu chØnh qu¸ tr×nh d¹y häc cho phï
hîp vµ hiÖu qu¶.
e) Khung mét bµi so¹n

Tªn Bµi

i. Môc tiªu
1. KiÕn thøc
2. KÜ n¨ng
3. Th¸i ®é (cã thÓ kh«ng cã)

42
II. §å dïng d¹y häc
1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn
2. ChuÈn bÞ cña häc sinh

III. Ho¹t ®éng d¹y− häc

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh
Më bµi:
1. − Häc sinh tù nghiªn cøu SGK
* Ho¹t ®éng 1: − Lµm viÖc víi phiÕu häc tËp
− Môc tiªu ho¹t ®éng: − Thùc hµnh trªn m¸y, nhËn xÐt…
− C¸ch tiÕn hµnh:
− KÕt luËn
2. − Lµm viÖc theo nhãm
* Ho¹t ®éng 2: − C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ quan
− Môc tiªu s¸t th¶o luËn
− C¸ch tiÕn hµnh: − NhËn xÐt ®¸nh gi¸ lÉn nhau
+ Chia líp thµnh nhãm − Tù ®¸nh gi¸
+ Giao bµi tËp cho c¸c nhãm
+ Gîi ý dÉn d¾t häc sinh

Iv. tæng kÕt, ®¸nh gi¸ cuèi bµi


4. Thùc hµnh
a) Víi gi¸o ¸n d−íi ®©y, thÇy (c«) h,y cho biÕt gi¸o ¸n nµy ®, ®¹t vµ ch−a ®¹t yªu
cÇu ë nh÷ng ®iÓm nµo? T¹i sao? ThÇy (c«) h,y ®Ò xuÊt chØnh söa gi¸o ¸n nµy.

Bµi 3. MµU S¾C TR£N TRANG chiÕu

A. Môc tiªu
• HiÓu ®−îc môc ®Ých cña viÖc t¹o néi dung cho c¸c trang chiÕu vµ c¸c b−íc
c¬ b¶n ®Ó t¹o néi dung.
• BiÕt vai trß cña mµu nÒn trang chiÕu vµ c¸ch t¹o mµu nÒn cho c¸c trang chiÕu.
• BiÕt c¸c kh¶ n¨ng ®Þnh d¹ng v¨n b¶n trªn trang chiÕu.

43
• BiÕt t¸c dông cña mÉu bµi tr×nh chiÕu vµ c¸ch ¸p dông
B. ChuÈn bÞ
- M¸y tÝnh, m¸y chiÕu (nÕu cã).
- Mét sè trang chiÕu ®Ó lµm vÝ dô, c¸c h×nh vÏ (SGK) ®−a vµo b¶ng phô,
giÊy b×a hoÆc ®Ó chiÕu lªn mµn h×nh.
C. L−u ý s− ph¹m
- §©y lµ mét bµi kh¸ quan träng vµ mang tÝnh ¶nh h−ëng lín ®Õn chÊt l−îng
cña viÖc t¹o bµi tr×nh bµy. Tr−íc hÕt cÇn truyÒn ®¹t ®Ó häc sinh biÕt vµ hiÓu
®−îc c¸c b−íc cÇn thùc hiÖn khi t¹o mét bµi tr×nh chiÕu. C¸c b−íc nµy
kh«ng phô thuéc vµo viÖc sö dông mét phÇn mÒm tr×nh chiÕu cô thÓ nµo.
- GV cÇn nhÊn m¹nh c¸c b−íc chuÈn bÞ kÜ l−ìng cho mét bµi tr×nh chiÕu lµ
®iÒu rÊt cÇn thiÕt, gióp cho ng−êi lµm ®ì tèn thêi gian vµ c«ng søc. ViÖc
chuÈn bÞ néi dung v¨n b¶n cã thÓ lµm trªn Word råi dïng thao t¸c Copy vµ
Paste ®Ó sao chÐp néi dung ®, chuÈn bÞ vµo tõng trang chiÕu.
- GV cÇn nh¾c HS néi dung v¨n b¶n ®−a vµo trang chiÕu cÇn hÕt søc c« ®äng
vµ ng¾n gän. Cì ch÷, mµu ch÷ vµ mµu nÒn cÇn phï hîp vµ dÔ nh×n. Nªn cã
sù nhÊt qu¸n mµu nÒn, mµu ch÷, cì ch÷,...trong mét bµi tr×nh bµy.
- Ngoµi c¸c mÉu bµi tr×nh chiÕu cã s½n cïng víi PowerPoint, ®Ó t¨ng phÇn
sinh ®éng, gi¸o viªn cã thÓ giíi thiÖu cho HS c¸c mÉu cã trªn Internet tõ
c¸c ®Þa chØ sau ®©y:
http://office.microsoft.com/en-us/templates/default.aspx
http://www.powerpoint.org.cn/ppt/ElitePowerpoint/
D. TiÕn tr×nh giê d¹y
I. Më ®Çu
* Giíi thiÖu bµi: Cho HS xem mét ®o¹n trong bµi tr×nh chiÕu, yªu cÇu c¸c
em nhËn xÐt mµu s¾c, chuyÓn ®éng cña c¸c trang chiÕu trong bµi.
GV: §Ó t¹o ®−îc mét bµi tr×nh chiÕu mang tÝnh khoa häc, cã t¸c dông l«i
cuèn ng−êi xem ta cÇn ph¶i cã sù chuÈn bÞ, lùa chän vµ c©n nh¾c kÜ cµng.
VËy c¸c b−íc c¬ b¶n ®Ó t¹o bµi tr×nh chiÕu lµ g×? C¸ch thùc hiÖn ra sao?
Chóng ta sÏ nghiªn cøu bµi míi.

44
II. Bµi míi

Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung


1. C¸c b−íc t¹o bµi tr×nh chiÕu
a) ChuÈn bÞ néi dung cho bµi tr×nh
GV: Theo em viÖc quan träng nhÊt khi chiÕu
x©y dùng mét bµi tr×nh chiÕu lµ g×? - ViÖc quan träng nhÊt khi x©y dùng
mét bµi tr×nh chiÕu lµ t¹o néi dung cho
HS: T¹o néi dung cho c¸c trang chiÕu. c¸c trang chiÕu.
GV: ViÖc tr×nh bµy néi dung ®ã trªn - Néi dung cña bµi tr×nh chiÕu bao gåm
c¸c trang chiÕu mét c¸ch sinh ®éng sÏ néi dung d¹ng v¨n b¶n, h×nh ¶nh minh
gãp phÇn lµm cho bµi tr×nh chiÕu hÊp häa, biÓu ®å, tÖp ©m thanh, ®o¹n
dÉn. phim,...
Néi dung cña bµi tr×nh chiÕu bao gåm - CÇn ph¶i chuÈn bÞ néi dung kÜ l−ìng
nh÷ng th«ng tin d¹ng nµo? tr−íc khi t¹o bµi tr×nh chiÕu.
HS: D¹ng v¨n b¶n, h×nh ¶nh minh häa, - C¸c néi dung ®−a vµo cÇn s¾p xÕp
biÓu ®å, tÖp ©m thanh, ®o¹n phim,... theo mét trËt tù hîp lÝ. Kh«ng nªn cã
qu¸ nhiÒu néi dung v¨n b¶n trªn mét
GV: Theo em néi dung ë d¹ng th«ng trang chiÕu.
tin nµo lµ quan träng nhÊt?
HS tr¶ lêi.
GV: Néi dung d¹ng v¨n b¶n lµ phÇn
quan träng nhÊt cña mét bµi tr×nh
chiÕu.
Theo em khi ®−a néi dung v¨n b¶n vµo
bµi tr×nh chiÕu ta cÇn l−u ý ®iÒu g×?
HS: s¾p xÕp theo mét trËt tù hîp lÝ.
Kh«ng nªn cã qu¸ nhiÒu néi dung v¨n
b¶n trªn mét trang chiÕu.
b. Chän mµu hoÆc h×nh ¶nh nÒn cho
trang chiÕu
GV më ch−¬ng tr×nh PowerPoint. - Khi míi khëi ®éng ch−¬ng tr×nh, mµu
Khi míi khëi ®éng ch−¬ng tr×nh, mµu nÒn ngÇm ®Þnh cña trang chiÕu lµ mµu
nÒn ngÇm ®Þnh cña trang chiÕu lµ g×? tr¾ng.
HS:…mµu nÒn ngÇm ®Þnh cña trang
chiÕu lµ mµu tr¾ng.

45
GV cho HS quan s¸t vµi tr×nh chiÕu cã - Ta cã thÓ t¹o mµu nÒn theo ý muèn,
mµu nÒn kh¸c nhau vµ giíi thiÖu: Thùc kÓ c¶ dïng h×nh ¶nh cã s½n lµm nÒn.
tÕ ta cã thÓ t¹o mµu nÒn theo ý muèn,
kÓ c¶ dïng h×nh ¶nh cã s½n lµm nÒn.

c) NhËp vµ ®Þnh d¹ng néi dung v¨n


b¶n.
GV: Khi míi më mét bµi tr×nh chiÕu
míi, mµu ch÷ ngÇm ®Þnh lµ g×? - Mµu ch÷ ngÇm ®Þnh lµ mµu ®en. - Nªn
HS: mµu ®en. thay ®æi mµu ch÷ vµ cì ch÷ sao cho néi
dung v¨n b¶n næi bËt trªn mµu nÒn ®Ó
Trong c¸c bµi ®, ®−îc t¹o ra, em thÊy
dÔ ®äc.
ng−êi ta cÇn bè trÝ mµu ch÷, cì ch÷
nh− thÕ nµo cho phï hîp víi mµu nÒn?
HS: mµu ch÷, cì ch÷ cÇn ph¶i næi bËt
trªn mµu nÒn gióp ng−êi xem dÔ quan
s¸t.
GV ®−a ra h×nh vÏ hoÆc cho HS quan d) Thªm c¸c h×nh ¶nh minh häa.
s¸t vµi trang chiÕu cã h×nh ¶nh, ®o¹n ViÖc chÌn c¸c h×nh ¶nh, ©m thanh
phim,… video clip ®Ó minh häa néi dung bµi
tr×nh bµy.

GV: Qua viÖc quan s¸t c¸c ®o¹n tr×nh


chiÕu, theo em viÖc ®−a h×nh ¶nh, ©m
thanh, video clip cã t¸c dông g×?
HS:…minh häa néi dung lµm bµi tr×nh
bµy sinh ®éng vµ dÔ hiÓu. e) T¹o c¸c hiÖu øng ®éng.
Ta cã thÓ t¹o hiÖu øng chuyÓn ®éng cña
c¸c ®èi t−îng trªn trang chiÕu khi tr×nh
GV cho HS quan s¸t mét vµi trang ®, chiÕu.
cã hiÖu øng vµ yªu cÇu HS nhËn xÐt lîi
Ých cña viÖc t¹o hiÖu øng.

46
f. Tr×nh chiÕu kiÓm tra vµ chØnh söa
- CÇn kiÓm tra c¸c lçi chÝnh t¶ vµ thø tù
GV: Sau khi thùc hiÖn c¸c b−íc ë trªn còng nh− c¸ch tr×nh bµy c¸c phÇn néi
ta cÇn tr×nh chiÕu ®Ó kiÓm tra kÕt qu¶. dung, h×nh ¶nh.
Theo c¸c em chóng ta cÇn kiÓm tra - KiÓm tra hiÖu øng ho¹t h×nh, sù xuÊt
nh÷ng g×? hiÖn cña tõng ®èi t−îng trªn trang
HS:… kiÓm tra c¸c lçi chÝnh t¶, thø tù chiÕu,…
c¸c phÇn néi dung, h×nh ¶nh,…
GV: §èi víi c¸c trang chiÕu cã hiÖu
øng ho¹t h×nh ta nªn kiÓm tra xem sù
xuÊt hiÖn cña tõng ®èi t−îng trªn trang
®, phï hîp theo ®óng yªu cÇu ch−a.
GV: Tãm l¹i c¸c b−íc c¬ b¶n ®Ó t¹o
mét bµi tr×nh bµy lµ g×?
2 HS tr¶ lêi…
GV chèt l¹i kiÕn thøc.
2. Mµu nÒn trang chiÕu
GV: Mµu s¾c trªn trang chiÕu lµ g×?
HS:… mµu ch÷, mµu nÒn.
GV cho HS quan s¸t vµi mµu nÒn qua
h×nh vÏ:

Yªu cÇu HS nhËn xÐt c¸c mµu s¾c nÒn


trªn c¸c h×nh.
GV cho vµi ph¶n vÝ dô vÒ lùa chän - Chän trang chiÕu trong ng¨n bªn tr¸i
mµu nÒn kh«ng phï hîp víi néi dung. (ng¨n Slide), sau ®ã thùc hiÖn
GV: Theo em mµu nÒn cã t¸c dông g×? c¸c b−íc sau ®©y:
Khi chän mµu nÒn ta cÇn l−u ý ®iÒu + Nh¸y lÖnh Background trong b¶ng
g×? chän Format.
HS tr¶ lêi… + Nh¸y mòi tªn vµ chän mµu thÝch hîp.
GV: Víi phÇn mÒm PowerPoint ta t¹o + Nh¸y nót Apply trªn hép tho¹i.
mµu nÒn cho tr×nh chiÕu thÕ nµo? Chän mµu nÒn cho trang chiÕu.

47
GV h−íng dÉn HS c¸c thùc hiÖn t¹o
mµu nÒn trªn mµn h×nh hoÆc qua h×nh NÕu nh¸y nót Apply to All trong b−íc
vÏ: 3 ë trªn, mµu nÒn sÏ ®−îc ¸p dông cho
mäi trang chiÕu.

Gäi vµi HS nh¾c l¹i c¸c b−íc lµm.


GV yªu cÇu mét HS lªn thùc hiÖn hai
b−íc trªn cßn b−íc thø 3 th× nh¸y nót
Apply to All.
Gäi 1 HS nhËn xÐt nÒn cña toµn bé bµi
tr×nh bµy.
GV l−u ý HS: Muèn chän mµu nÒn cho
toµn bé bµi tr×nh bµy, ta nh¸y trong
b−íc 3 ë trªn. Th«ng th−êng ®Ó bµi
tr×nh chiÕu nhÊt qu¸n ta th−êng chän
toµn bé c¸c trang chiÕu cïng mµu nÒn.
GV chèt l¹i ý chÝnh.

48
3. §Þnh d¹ng néi dung v¨n b¶n
§−a h×nh vÏ (SGK) - Chän phÇn v¨n b¶n cÇn ®Þnh d¹ng
b»ng thao t¸c kÐo th¶ chuét.

- C¸c nót lÖnh m« t¶ trªn thanh c«ng cô


cã t¸c dông gièng nh−
GV: Ta cã thÓ coi khung chøa ë h×nh trong phÇn mÒm so¹n th¶o v¨n b¶n
vÏ trªn nh− mét trang v¨n b¶n. Ta cã Word.
thÓ ®Þnh d¹ng v¨n b¶n trong khung ë
trªn t−¬ng tù nh− trong Word. - Nªn chän mµu ch÷ t−¬ng ph¶n víi
VËy c¸c kh¶ n¨ng ®Þnh d¹ng mµ ta cã mµu nÒn ®Ó dÔ ®äc.
thÓ thùc hiÖn lµ g×?
1 HS tr¶ lêi… - Cì ch÷ ph¶i ®ñ lín ®Ó tõ kho¶ng c¸ch
GV: Cho HS quan s¸t thanh c«ng cô vµ t−¬ng ®èi xa cã thÓ ®äc ®−îc.
gäi 1 em nh¾c l¹i c¸c nót lÖnh trªn ®ã.
Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm ®Ó tr¶ lêi
c¸c c©u hái sau:
- Lµm thÕ nµo ®Ó chän phÇn v¨n b¶n
cÇn ®Þnh d¹ng?
- Muèn c¨n lÒ tr¸i, ph¶i, gi÷a ta lµm
thÕ nµo?
- Lµm thÕ nµo ®Ó chän mµu ch÷ vµ cì
ch÷?
- Nªn chän mµu ch÷, cì ch÷ thÕ nµo
cho thÝch hîp?
HS th¶o luËn nhãm vµ cö ®¹i diÖn tr¶
lêi.
GV nhËn xÐt chung vµ chèt l¹i kiÕn
thøc.

49
4. Sö dông mÉu bµi tr×nh chiÕu
GV: ViÖc t¹o mµu nÒn cho tr×nh chiÕu
kh¸ ®¬n gi¶n nh−ng viÖc t¹o mµu nÒn
®ßi hái sù tinh tÕ vµ tÝnh thÈm mü cao.
Thùc tÕ trong mét sè phÇn mÒm trong
®ã cã PowerPoint cã thÓ cung cÊp s½n
mét sè mÉu bµi tr×nh chiÕu (Template).
GV ®−a ra h×nh vÏ (SGK) - C¸c mÉu bµi tr×nh chiÕu cã s½n xuÊt
hiÖn ë ng¨n bªn ph¶i cöa sæ khi ta nh¸y
nót Design trªn thanh c«ng cô.
- C¸c b−íc thùc hiÖn:
+ Nh¸y nót mòi tªn bªn ph¶i mÉu.
+ Nh¸y Apply to Selected Slides ®Ó ¸p
dông mÉu cho c¸c trang chiÕu ®, chän
(hoÆc Apply to All Slides ®Ó ¸p dông
Yªu cÇu HS nhËn xÐt c¸c mÉu nÒn ®ã. cho mäi trang chiÕu.
HS:...c¸c h×nh ¶nh trªn nÒn, ph«ng
ch÷, cì ch÷, mµu ch÷ ®−îc thiÕt kÕ hoµ
hîp.
GV: NÕu ta sö dông c¸c mÉu cã s½n
®ã, ta chØ cÇn nhËp néi dung vµo nªn
tiÕt kiÖm ®−îc thêi gian vµ c«ng søc.
VËy lµm thÕ nµo ®Ó cã ®−îc c¸c mÉu
cã s½n nµy?
GV thùc hiÖn thao t¸c trªn mµn h×nh
lín hoÆc h−íng dÉn qua h×nh vÏ:

1 HS nh¾c l¹i c¸ch lµm.

50
GV: Muèn ¸p dông mÉu nµo ®ã cho tÊt
c¶ c¸c trang trong bµi ta nhÊn chän
Apply to All Slides.
1 HS lªn thao t¸c thö ®Ó líp quan s¸t.
GV chèt l¹i néi dung.

III. Cñng cè
- Gäi 1 HS ®äc ghi nhí (SGK).
- GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau:
+ H,y nªu c¸c b−íc c¬ b¶n ®Ó t¹o bµi tr×nh chiÕu b»ng phÇn mÒm tr×nh
chiÕu.
+ Cã thÓ ®Æt mµu nÒn kh¸c nhau cho c¸c trang chiÕu trong mét bµi tr×nh
chiÕu ®−îc kh«ng vµ b»ng c¸ch nµo? H,y cho mét vÝ dô vÒ sö dông hîp lÝ
c¸c mµu nÒn kh¸c nhau trong mét bµi tr×nh chiÕu.
+ H,y so s¸nh c¸c kh¶ n¨ng ®Þnh d¹ng v¨n b¶n cña phÇn mÒm tr×nh chiÕu
PowerPoint vµ cña phÇn mÒm so¹n th¶o Word vµ cho nhËn xÐt.
+ Lîi Ých cña viÖc t¹o bµi tr×nh chiÕu dùa trªn mét mÉu cã s½n lµ g×?
- Bµi tËp vÒ nhµ: T¹o bµi tr×nh chiÕu gåm hai trang chiÕu, trang tiªu ®Ò cã nÒn lµ
mét h×nh ¶nh vµ trang thø hai cã mµu nÒn kh¸c theo ý cña em. NhËp néi dung ®,
chuÈn bÞ trong Bµi 7, Bµi 2, vµo c¸c trang chiÕu vµ l−u kÕt qu¶.
b) §Ò nghÞ thÇy (c«) tiÕn hµnh so¹n mét gi¸o ¸n (1 hoÆc 2 tiÕt, thùc hµnh hoÆc lÝ
thuyÕt) theo h−íng dÉn trªn ®©y vµ trao ®æi víi ®ång nghiÖp ®Ó chØnh gi¸o ¸n ®¹t
yªu cÇu ®Ò ra.

Chñ ®Ò 7.
7. H−íng dÉn kiÓm tra, ®¸nh gi¸
A. Môc tiªu
Häc viªn cÇn:
• HiÓu ý nghÜa, vai trß cña kiÓm tra ®¸nh gi¸ (KT§G) trong qu¸ tr×nh d¹y häc
• HiÓu c¸c c¨n cø ®Ó KT§G
• HiÓu môc tiªu, h×nh thøc vµ thêi ®iÓm KT§G
• Th¶o luËn, x¸c ®Þnh thêi ®iÓm, néi dung c¸c bµi kiÓm tra ®Þnh k×
• §−a ra ®−îc −u ®iÓm, h¹n chÕ cña ®Ò kiÓm tra vÝ dô vµ gi¶i thÝch ®−îc
nguyªn nh©n, ®Ò xuÊt ph−¬ng ¸n chØnh söa.

51
B. Mét sè néi dung chÝnh cÇn tham kh¶o
1. Môc tiªu, h×nh thøc, thêi ®iÓm KT§G
CÇn x¸c ®Þnh môc tiªu, h×nh thøc vµ thêi ®iÓm tr−íc khi tiÕn hµnh KT§G.
a) VÒ môc tiªu
Cã nhiÒu môc tiªu kh¸c nhau ®Ó tiÕn hµnh KT§G. D−íi ®©y lµ mét sè môc tiªu
chÝnh:
1. §Ó kh¶o s¸t KTKN cña häc sinh tr−íc khi b¾t ®Çu mét giai ®o¹n d¹y häc míi
(Giai ®o¹n d¹y häc cã thÓ hiÓu lµ mét n¨m häc, mét häc k×, mét ch−¬ng, mét bµi,
mét môc...).
VÝ dô, ®Çu n¨m häc míi gi¸o viªn cã thÓ tiÕn hµnh KT§G ®Ó kh¶o s¸t KTKN tin
häc cña nh»m x©y dùng ph−¬ng ¸n d¹y häc phï hîp. Nh− vËy, trong tr−êng hîp
nµy giai ®o¹n d¹y häc lµ mét n¨m häc, môc tiªu cña viÖc KT§G lµ kh¶o s¸t.
2. §Ó ®¸nh gi¸ KTKN sau khi kÕt thóc mét giai ®o¹n d¹y häc
VÝ dô 1, bµi kiÓm tra häc k× 1 ®−îc tiÕn hµnh khi kÕt thóc häc k× 1. Bµi kiÓm tra
nµy nh»m ®¸nh gi¸ viÖc tiÕp thu kiÕn thøc, rÌn luyÖn kÜ n¨ng cña häc sinh trong
häc k× võa qua.
VÝ dô 2, trong mét tiÕt häc cã c¸c môc néi dung d¹y häc kh¸c nhau. Sau khi kÕt
thóc mét néi dung nµo ®ã, tr−íc khi chuyÓn sang néi dung tiÕp theo, gi¸o viªn cã
thÓ hái mét sè c©u hái nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tiÕp thu KTKN môc néi dung võa
häc.
3. §Ó ®iÒu chØnh qu¸ tr×nh d¹y häc
KT§G cung cÊp th«ng tin ph¶n håi ®Ó ®iÒu chØnh qu¸ tr×nh d¹y häc. KT§G cã
thÓ ®−îc sö dông nh− mét ph−¬ng ph¸p d¹y häc rÊt hiÖu qu¶.
VÝ dô, trong qu¸ tr×nh d¹y phÇn lËp tr×nh ®¬n gi¶n, gi¸o viªn cã thÓ tiÕn hµnh mét
bµi kiÓm tra víi môc ®Ých lµ x¸c ®Þnh nh÷ng KTKN ®óng, chuÈn t¾c mµ häc sinh
®, tiÕp thu ®−îc; nh÷ng KTKN häc sinh ch−a tiÕp thu ®−îc, ph¸t hiÖn nh÷ng sai
sãt, lÖch l¹c trong nhËn thøc cña häc sinh. KÕt qu¶ cña bµi kiÓm tra lµ nh÷ng th«ng
tin ph¶n håi gióp gi¸o viªn ®iÒu chØnh qu¸ tr×nh d¹y häc nh»m ph¸t huy −u ®iÓm,
h¹n chÕ nh−îc ®iÓm, ®iÒu chØnh nh÷ng sai sãt, lÖch l¹c.
Trong thùc tÕ d¹y häc viÖc tiÕn hµnh KT§G cßn lµ h×nh thøc chñ yÕu ®−îc sö
dông ®Ó lÊy ®iÓm ghi vµo sæ ®iÓm, ®¸nh gi¸ häc lùc cña häc sinh. VÒ c¬ b¶n, môc
tiªu lÊy ®iÓm xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lÝ d¹y häc. Nãi c¸ch kh¸c,
viÖc lÊy ®iÓm ®Ó ghi vµo sæ ®iÓm häc sinh chØ lµ mét môc ®Ých thø yÕu cña KT§G.

52
Tuy nhiªn, ®«i khi, ®«i chç gi¸o viªn sö dông KT§G chØ ®Ó lÊy ®iÓm mµ ch−a chó
träng ®óng møc ®Õn sö dông KT§G ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ qu¸ tr×nh d¹y häc. Lµm
nh− vËy lµ ch−a khai th¸c triÖt ®Ó, h÷u hiÖu môc tiªu, chøc n¨ng cña KT§G vµo
viÖc d¹y häc.
Kinh nghiÖm cho thÊy, khi nhËn ra ®−îc nh÷ng sai sãt m¾c ph¶i trong bµi kiÓm
tra, häc sinh th−êng nhí l©u vµ Ýt khi bÞ lÆp l¹i lçi ®, m¾c ph¶i. ViÖc nhËn ra sai
sãt cã thÓ do gi¸o viªn h−íng dÉn, do trao ®æi víi b¹n bÌ vµ, trong kh«ng Ýt tr−êng
hîp, do tù b¶n th©n häc sinh. Kinh nghiÖm nµy cho phÐp ta cã thÓ dïng KT§G
nh− mét ph−¬ng ph¸p d¹y häc h÷u hiÖu trong viÖc ®iÒu chØnh nh÷ng lÖch l¹c,
tr¸nh nh÷ng sai sãt cña häc sinh trong qu¸ tr×nh tiÕp thu, lÜnh héi kiÕn thøc.
T−¬ng tù nh− vËy, giê kiÓm tra lµ lóc häc sinh ph¶i ph¸t huy, vËn dông tÊt c¶
nh÷ng KTKN ®Ó lµm bµi. Häc sinh ph¶i biÕt t¸i hiÖn, tæng hîp, vËn dông KTKN
®, häc. Cã thÓ nãi, giê kiÓm tra lµ thêi gian häc sinh tù häc tÝch cùc nhÊt. V× vËy,
víi t− c¸ch nh− mét giê häc hiÖu qu¶ th× néi dung kiÓm tra nªn tËp trung vµo
nh÷ng KTKN träng t©m theo yªu cÇu cña Ch−¬ng tr×nh.
b) VÒ h×nh thøc
H×nh thøc tiÕn hµnh kh¶o s¸t phô thuéc vµo néi dung KT§G. VÝ dô, nÕu muèn
kiÓm tra kÜ n¨ng khai th¸c phÇn mÒm häc tËp, kÜ n¨ng sö dông m«i tr−êng TP, th×
nªn tiÕn hµnh kiÓm tra thùc hµnh trªn m¸y tÝnh; ng−îc l¹i, nÕu muèn kiÓm tra kiÕn
thøc vÒ lËp tr×nh th× nªn kiÓm tra trªn giÊy.
Trong mét tiÕt häc, tr−íc khi chuyÓn sang môc míi, cã thÓ sö dông h×nh thøc ph¸t
vÊn hoÆc tr¾c nghiÖm nhanh.
Ngoµi ra, cÇn c©n nh¾c sö dông phï hîp c¸c h×nh thøc KT§G tõng c¸ nh©n,
KT§G theo nhãm, häc sinh tù ®¸nh gi¸ hay ®¸nh gi¸ lÉn nhau...
Chi tiÕt h¬n vÒ h×nh thøc KT§G cßn ®−îc ®Ò cËp ë phÇn sau.
c) VÒ thêi ®iÓm
Tïy môc tiªu KT§G mµ lùa chän thêi ®iÓm cho phï hîp:
• Víi môc tiªu lµ kh¶o s¸t th× thêi ®iÓm ®Ó tiÕn hµnh th−êng lµ tr−íc khi b¾t
®Çu mét giai ®o¹n d¹y häc míi.
• Víi môc tiªu lµ ®¸nh gi¸ tæng kÕt, thêi ®iÓm tiÕn hµnh th−êng lµ kÕt thóc
mét giai ®o¹n d¹y häc.
• Víi môc tiªu lµ ®iÒu chØnh, thêi ®iÓm tiÕn hµnh th−êng lµ trong qu¸ tr×nh
d¹y häc.

53
Nh− ®, nªu ë trªn, viÖc chia giai ®o¹n d¹y häc chØ mang tÝnh t−¬ng ®èi. Mét giai
®o¹n d¹y häc cã thÓ lµ mét phÇn cña tiÕt häc, mét tiÕt häc, mét sè tiÕt häc, mét
häc k×, mét n¨m häc hay thËm chÝ mét sè n¨m häc. Mét giai ®o¹n d¹y häc còng
cã thÓ lµ mét môc cña bµi häc, mét bµi häc, mét ch−¬ng, hay néi dung cña c¶ n¨m
häc.
Kh¸i niÖm giai ®o¹n d¹y häc cßn mang tÝnh ®Ö quy. Gi¶ sö cã hai giai ®o¹n d¹y
häc liªn tiÕp ®−îc gäi tªn lÇn l−ît lµ giai ®o¹n d¹y häc tr−íc vµ giai ®o¹n d¹y häc
sau. Ta nhËn thÊy ngay r»ng, thêi ®iÓm sau giai ®o¹n d¹y häc tr−íc th× còng lµ
thêi ®iÓm tr−íc giai ®o¹n d¹y häc sau vµ còng lµ thêi ®iÓm gi÷a cña hai giai ®o¹n
d¹y häc nµy. Hai giai ®o¹n d¹y häc nhá nµy l¹i cã thÓ ®−îc ghÐp l¹i ®Ó t¹o thµnh
mét giai ®o¹n d¹y häc lín h¬n. Khi ®ã, thêi ®iÓm gi÷a hai giai ®o¹n d¹y häc nhá
l¹i lµ mét thêi ®iÓm bªn trong cña qu¸ tr×nh d¹y häc lín h¬n.

Giai ñoạn dạy học tr−íc Thời ñiểm Giai ñoạn dạy học sau

Giai ñoạn lớn ñược ghép từ hai giai ñoạn dạy


học nhỏ hơn

V× giai ®o¹n d¹y häc mang tÝnh t−¬ng ®èi vµ mang tÝnh ®Ö quy nªn mét bµi KT§G
th−êng kh«ng chØ cã mét môc tiªu mµ th−êng kÕt hîp nhiÒu môc tiªu. Cã thÓ mét
bµi kiÓm tra bao gåm c¶ môc tiªu kh¶o s¸t ®Ó chuÈn bÞ cho giai ®o¹n d¹y häc tiÕp
theo, võa ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña giai ®o¹n d¹y häc ®, qua vµ võa lµ thu thËp
th«ng tin nh»m ®iÒu chØnh qu¸ tr×nh d¹y häc ®ang tiÕn hµnh.
VÝ dô, bµi kiÓm tra ®Þnh k× ®−îc tiÕn hµnh sau khi häc xong ch−¬ng 1, ch−¬ng 2
vµ tr−íc khi d¹y häc ch−¬ng 3. Khi ®ã, môc tiªu chÝnh cña bµi kiÓm tra ®Þnh k×
nµy sÏ lµ ®¸nh gi¸ tæng kÕt kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh ë ch−¬ng 1 vµ ch−¬ng 2.
Nh−ng bµi kiÓm tra ®ã còng cã thÓ cã môc ®Ých kh¶o s¸t tr−íc khi b¾t ®Çu ch−¬ng
3 vµ cã thÓ cßn cã môc ®Ých ph¸t hiÖn lÖch l¹c ®Ó ®iÒu chØnh viÖc d¹y häc cña c¶
qu¸ tr×nh d¹y häc .
2. C¨n cø ®Ó kiÓm tra ®¸nh gi¸
Khi tiÕn hµnh KT§G cÇn c¨n cø vµo c¸c yÕu tè sau ®©y:

54
a) Thø nhÊt: Ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng m«n Tin häc
Ch−¬ng tr×nh GDPT m«n Tin häc quy ®Þnh néi dung (hay chñ ®Ò) vµ yªu cÇu møc
®é cÇn ®¹t cña m«n häc. Trong Ch−¬ng tr×nh GDPT m«n Tin häc cã mét phÇn rÊt
quan träng ®ã lµ ChuÈn KTKN. Trong phÇn ChuÈn KTKN quy ®Þnh møc ®é vÒ
kiÕn thøc, møc ®é vÒ kÜ n¨ng vµ th¸i ®é cÇn ®¹t t−¬ng øng víi tõng néi dung d¹y
häc. ChuÈn KTKN lµ c¸c yªu cÇu c¬ b¶n, tèi thiÓu vÒ KTKN cña m«n häc mµ häc
sinh cÇn ph¶i vµ cã thÓ ®¹t ®−îc. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, KT§G ph¶i ®óng vÒ
néi dung vµ ®¶m b¶o ®óng yªu cÇu vÒ møc ®é KTKN, th¸i ®é quy ®Þnh trong
ChuÈn KTKN.
ChuÈn KTKN lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®−îc néi dung cÇn kiÓm tra, KTKN nµo cÇn
kiÓm tra, yªu cÇu vÒ møc ®é cÇn ®¹t vµ gióp x¸c ®Þnh h×nh thøc KT§G phï hîp.
Mét trong nh−ng khã kh¨n khi ra ®Ò lµ ph¶i ®¶m b¶o b¸m s¸t møc ®é yªu cÇu
®−îc quy ®Þnh trong ChuÈn. §¶m b¶o ®óng møc ®é yªu cÇu lµ mét yªu cÇu quan
träng cña KT§G. Sau ®©y lµ mét sè l−u ý ®Ó viÖc KT§G s¸t víi yªu cÇu cña
ChuÈn KTKN.
- VÒ kiÕn thøc, trong ChuÈn KTKN cã ba møc ®é: biÕt, hiÓu vµ vËn dông. Møc biÕt
lµ møc thÊp nhÊt, sau ®ã ®Õn møc hiÓu vµ møc vËn dông lµ møc cao nhÊt.

VËn dông

HiÓu

BiÕt

Tuy nhiªn, mçi møc l¹i lµ mét kho¶ng vµ cã sù giao thoa gi÷a c¸c møc. VÝ dô,
møc hiÓu lµ mét kho¶ng, phÇn thÊp nhÊt cña møc hiÓu sÏ gÇn víi phÇn cao nhÊt
cña møc biÕt; phÇn cao nhÊt cña møc hiÓu sÏ gÇn víi phÇn thÊp nhÊt cña møc vËn
dông. Hay nãi c¸ch kh¸c, hiÓu ë møc thÊp nhÊt th× gÇn b»ng biÕt ë møc cao nhÊt;
hiÓu ë møc cao nhÊt th× gÇn b»ng víi vËn dông ë møc thÊp nhÊt. V× vËy, nhiÒu khi
ta sÏ khã ph©n biÖt râ rµng gi÷a c¸c møc víi nhau. §©y chÝnh lµ nguyªn nh©n dÉn
®Õn khã kh¨n trong viÖc ®¶m b¶o ®óng vÒ møc ®é yªu cÇu khi KT§G.
- VÒ kÜ n¨ng, trong ChuÈn KTKN cã c¸c møc ®é nh−: b−íc ®Çu sö dông ®−îc, sö
dông ®−îc, thùc hiÖn ®−îc, b−íc ®Çu thùc hiÖn ®−îc, ph©n biÖt ®−îc, viÕt ®−îc,
m« t¶ ®−îc, cµi ®Æt ®−îc.... C¸c møc ®é vÒ kÜ n¨ng ®−îc m« t¶ kh¸ râ rµng vµ
thuËn lîi cho viÖc ®¶m b¶o ®óng møc ®é vÒ kÜ n¨ng cÇn KT§G.

55
Sau ®©y lµ mét sè c©u hái th−êng dïng t−¬ng øng víi c¸c møc ®é:
• Møc ®é biÕt: s¾p xÕp, liÖt kª, ®¸nh dÊu, gäi tªn, vÏ ra, m« t¶, nªu tªn, nªu
®Æc ®iÓm, nªu vÝ dô, x¸c ®Þnh, chØ ra, ®Þnh nghÜa, cho vµi vÝ dô,...
• Møc ®é hiÓu: gi¶i thÝch, minh ho¹, chøng minh, nhËn biÕt, ph¸n ®o¸n...
• Møc ®é vËn dông: xö lÝ t×nh huèng, ph©n biÖt, chØ râ, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, t×m
ph−¬ng ¸n gi¶i bµi to¸n...
b) Thø hai: Néi dung s¸ch gi¸o khoa
SGK ®−îc biªn so¹n ®Ó cô thÓ ho¸ Ch−¬ng tr×nh, ChuÈn KTKN. SGK ®−îc gi¸o
viªn, häc sinh sö dông th−êng xuyªn trong d¹y häc. XÐt vÒ mét khÝa c¹nh nµo ®ã
th× viÖc c¨n cø vµo néi dung SGK ®Ó KT§G lµ ®¶m b¶o viÖc "d¹y c¸i g× kiÓm tra
c¸i ®ã".
VÝ dô, hiÖn nay mét sè thuËt ng÷, néi dung cßn ch−a ®−îc thèng nhÊt hoÆc cã
nh÷ng c¸ch dïng kh¸c nhau. Tuy nhiªn, SGK theo quy ®Þnh nµo hoÆc quan ®iÓm
®−îc tr×nh bµy trong SGK nh− thÕ nµo th× viÖc KT§G tu©n theo c¸ch ®, ®−îc tr×nh
bµy trong SGK. Ch¼ng h¹n, gäi menu lµ b¶ng chän hay thùc ®¬n?
ViÖc c¨n cø vµo SGK khi tiÕn hµnh KT§G sÏ gióp tr¸nh ®−îc KT§G theo ý chñ
quan cña gi¸o viªn, tr¸nh ®¸nh gi¸ nh÷ng c¸i mµ gi¸o viªn biÕt, gi¸o viªn thÊy hay
nh−ng ®«i khi l¹i kh«ng ph¶i lµ nh÷ng g× ®−îc tr×nh bµy trong SGK, kh«ng ph¶i lµ
nh÷ng g× häc sinh ®−îc häc.
c) Thø ba: §iÒu kiÖn thùc tÕ
+ Ch−¬ng tr×nh, ChuÈn KTKN ®−îc x©y dùng cho häc sinh trªn toµn quèc. Do
vËy, cÇn vËn dông ChuÈn KTKN ®Ó tiÕn hµnh viÖc KT§G phï hîp víi ®Æc ®iÓm
vïng, miÒn. Nh− ®, nªu ë trªn, trong ChuÈn KTKN cã møc biÕt, hiÓu, vËn dông vµ
mçi møc lµ mét kho¶ng. Gi¶ sö ë mét néi dung nµo ®ã trong ch−¬ng tr×nh yªu cÇu
møc ®é cÇn ®¹t lµ møc hiÓu, tuy nhiªn cïng mét møc ®é cÇn ®¹t lµ møc hiÓu,
nh−ng ë n¬i cã ®iÒu kiÖn, nhËn thøc cña häc sinh tèt cã thÓ kiÓm tra hiÓu ë møc
cao nhÊt; ng−îc l¹i ë n¬i ®iÒu kiÖn vµ nhËn thøc cña häc sinh cßn h¹n chÕ th× cã
thÓ kiÓm tra hiÓu ë møc thÊp h¬n. Tuy nhiªn, viÖc ®iÒu chØnh ®é khã, dÔ vÉn ph¶i
®¶m b¶o møc ®é KTKN cÇn ®¹t n»m trong yªu cÇu vÒ møc ®é cÇn ®¹t quy ®Þnh
trong ch−¬ng tr×nh.
+ ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n, häc sinh cã thÓ ®, ®−îc tiÕp cËn tin häc
th«ng qua mét sè m«n häc kh¸c hay c¸c ho¹t ®éng ë nhµ hoÆc ngoµi x, héi.
Ng−îc l¹i, ë mét sè n¬i, häc sinh ch−a ®−îc tiÕp cËn Tin häc, trong nhµ tr−êng th×
thiÕt bÞ cßn h¹n chÕ. CÇn xem xÐt ®Õn c¸c yÕu tè nµy ®Ó tiÕn hµnh viÖc KT§G phï

56
hîp víi thùc tÕ vÒ c¬ së vËt chÊt cña nhµ tr−êng, thùc tÕ kh¸ch quan cña x, héi,
cña gia ®×nh häc sinh...
+ Tin häc lu«n g¾n liÒn víi thùc hµnh, c¸c tiÕt thùc hµnh phô thuéc vµo thiÕt bÞ
m¸y tÝnh, ®iÖn l−íi... C¸c yÕu tè nµy ®«i khi lµm ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng, hiÖu
qu¶, néi dung thùc tÕ cña tiÕt thùc hµnh.
ViÖc c¨n cø vµo Ch−¬ng tr×nh GDPT m«n Tin häc, SGK, thùc tiÔn d¹y häc gióp
tr¸nh nh÷ng sai sãt dÔ m¾c ph¶i nh−:
• §«i khi gi¸o viªn ra ®Ò kiÓm tra dùa vµo ý kiÕn chñ quan. Th−êng th× néi
dung, KTKN trong ®Ò kiÓm tra lµ nh÷ng g× gi¸o viªn thÊy hay, thÊy t©m
®¾c. Tuy nhiªn, ®«i khi nh÷ng g× gi¸o viªn thÊy t©m ®¾c, thÊy hay ch−a
ch¾c ®, n»m trong yªu cÇu hoÆc kh«ng ph¶i lµ träng t©m cña Ch−¬ng tr×nh.
• Néi dung kiÓm tra ngoµi nh÷ng g× häc sinh ®−îc häc.
• Néi dung, h×nh thøc kiÓm tra kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ d¹y häc.
3. §¸nh gi¸ theo kÕt qu¶ ®Çu ra, ®¸nh gi¸ theo qu¸ tr×nh
a) §¸nh gi¸ theo kÕt qu¶ ®Çu ra
Cã thÓ hiÓu mét c¸ch ®¬n gi¶n ®¸nh gi¸ theo kÕt qu¶ ®Çu ra lµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm
dùa trªn b¶n m« t¶ s¶n phÈm. §iÒu nµy t−¬ng tù nh− kh¸ch hµng hîp ®ång víi nhµ
cung cÊp ®Ó mua mét s¶n phÈm nµo ®ã, kÌm theo hîp ®ång lµ mét b¶n m« t¶ vÒ
quy c¸ch cña s¶n phÈm nµy. Khi nhËn s¶n phÈm, kh¸ch hµng c¨n cø vµo b¶n m« t¶
s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh xem s¶n phÈm ®, ®¹t yªu cÇu hay ch−a. Nh− vËy, ë ®©y, khi
®¸nh gi¸, kh¸ch hµng chØ c¨n cø vµo s¶n phÈm ®−îc giao mµ kh«ng quan t©m ®Õn
qu¸ tr×nh lµm ra s¶n phÈm ®ã.
T−¬ng tù nh− vËy, ®¸nh gi¸ theo kÕt qu¶ ®Çu ra xem häc sinh (chÝnh x¸c h¬n lµ
KTKN, th¸i ®é mµ häc sinh lÜnh héi ®−îc) lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh d¹y häc vµ
ChuÈn KTKN lµ b¶n m« t¶ s¶n phÈm.
§èi víi mét bµi KT§G theo kÕt qu¶ ®Çu ra nghÜa lµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm häc sinh
lµm ra mµ kh«ng quan t©m ®Õn viÖc lµm thÕ nµo ®Ó t¹o ra s¶n phÈm ®ã.
b) §¸nh gi¸ theo qu¸ tr×nh
Kh¸c víi ®¸nh gi¸ theo kÕt qu¶ ®Çu ra, ®¸nh gi¸ theo qu¸ tr×nh l¹i coi träng qu¸
tr×nh lµm ra s¶n phÈm, qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c«ng viÖc, qu¸ tr×nh ®i ®Õn kÕt qu¶.
Theo quan ®iÓm ®¸nh gi¸ theo kÕt qu¶ ®Çu ra hay ®¸nh gi¸ theo qu¸ tr×nh?
NÕu dùa trªn quan ®iÓm ®¸nh gi¸ theo kÕt qu¶ ®Çu ra th× chØ dùa trªn s¶n phÈm
cña häc sinh, khi ®ã ®, bá sãt viÖc KT§G xem häc sinh cã sö dông c¸c c«ng cô

57
phï hîp, ®óng quy tr×nh hay kh«ng? Nh−ng nÕu dùa trªn quan ®iÓm ®¸nh gi¸ theo
qu¸ tr×nh, song chØ ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh lµm ra s¶n phÈm mµ kh«ng quan t©m ®Õn
viÖc cã ra ®−îc s¶n phÈm hay kh«ng th× l¹i bá sãt viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶, kÜ
n¨ng sö dông c«ng cô.
Nh− vËy, trong thùc tÕ ®Ó ®¸nh gi¸ c«ng b»ng, ®óng thùc chÊt tr×nh ®é, n¨ng lùc
cña häc sinh th−êng ta ph¶i kÕt hîp c¶ hai quan ®iÓm nªu trªn.
4. Mét sè h×nh thøc KT§G
Cã thÓ kÓ ra ®©y mét sè h×nh thøc KT§G th«ng dông nh−:
• KT§G qua c¸c bµi kiÓm tra, qua theo dâi quan s¸t giê häc, giê thùc hµnh
• Tr¾c nghiÖm, tù luËn
• Trªn giÊy, thùc hµnh trªn m¸y tÝnh
• C¸ nh©n, theo nhãm
• C¸ nh©n tù nhËn xÐt, tËp thÓ nhËn xÐt...
KT§G qua c¸c bµi kiÓm tra lµ h×nh thøc chñ yÕu vµ còng lµ c¸ch lµm truyÒn thèng
®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh. C¸c bµi kiÓm tra cã thÓ lµ bµi kiÓm tra
®Þnh k× (bµi kiÓm tra ®Þnh k× th−êng lµ bµi kiÓm tra tõ 1 tiÕt trë lªn vµ ®−îc quy
®Þnh trong ph©n phèi ch−¬ng tr×nh - PPCT), vµ c¸c bµi kiÓm tra th−êng xuyªn 15
phót, 30 phót (bµi kiÓm tra th−êng xuyªn lµ bµi kiÓm tra d−íi 1 tiÕt vµ kh«ng quy
®Þnh trong PPCT). Trong h−íng dÉn PPCT m«n Tin häc cña Bé GD&§T quy ®Þnh
râ c¸c bµi kiÓm tra ®Þnh k×, c¸c bµi kiÓm tra th−êng xuyªn do Së GD&§T, nhµ
tr−êng vµ gi¸o viªn tù bè trÝ, s¾p xÕp ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng theo Quy chÕ ®¸nh
gi¸, xÕp lo¹i häc sinh trung häc c¬ së vµ häc sinh trung häc phæ th«ng (Ban hµnh
kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè: 40/2006/Q§-BGD§T ngµy 05 th¸ng 10 n¨m 2006 cña
Bé tr−ëng Bé GD&§T)
KT§G trong c¸c tiÕt thùc hµnh
Trong h−íng dÉn KT§G m«n Tin häc cã h−íng dÉn viÖc tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ häc
sinh trong c¸c giê häc thùc hµnh.
Tr−íc hÕt ph¶i nãi r»ng môc ®Ých cña tiÕt thùc hµnh lµ tiÕt häc chø kh«ng ph¶i tiÕt
®Ó KT§G. Nh− vËy, trong tiÕt thùc hµnh cÇn dµnh thêi gian, c«ng søc ®Ó h−íng
dÉn häc sinh lÜnh héi kiÕn thøc, rÌn luyÖn kÜ n¨ng. ë ®©y KT§G trong giê häc
thùc hµnh ®−îc xem nh− lµ mét PPDH. Thùc tÕ cho thÊy do líp häc ®«ng häc
sinh, trong giê thùc hµnh gi¸o viªn th−êng khã kiÓm so¸t, theo dâi ®−îc tÊt c¶ c¸c
häc sinh. MÆt kh¸c, cã thÓ mét sè häc sinh l¹i kh«ng tù gi¸c, kh«ng tÝch cùc häc
tËp. Do vËy, viÖc gi¸o viªn quan s¸t vµ cho ®iÓm HS trong giê thùc hµnh ®−îc xem
lµ mét c¸ch ®Ó yªu cÇu häc sinh tù gi¸c, tÝch cùc trong giê thùc hµnh.

58
Trong mét tiÕt thùc hµnh, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®¸nh gi¸, cho ®iÓm tÊt c¶ c¸c häc
sinh. Cã thÓ trong mét tiÕt thùc hµnh chØ ®¸nh gi¸ mét hoÆc mét sè häc sinh. Tuú
t×nh h×nh thùc tÕ cña líp häc, cã thÓ th«ng b¸o hoÆc kh«ng th«ng b¸o tr−íc khi
nµo vµ häc sinh nµo sÏ ®−îc tiÕn hµnh ®¸nh gi¸, cho ®iÓm. Tuy nhiªn, víi môc
®Ých sö dông KT§G nh− lµ mét PPDH th× khuyÕn khÝch viÖc th«ng b¸o tr−íc cho
häc sinh vµ ®éng viªn häc sinh tiÕp tôc phÊn ®Êu ®Ó cã ®iÓm cao h¬n. Cã thÓ chÊm
nhiÒu ®iÓm giê thùc hµnh vµ lÊy trung b×nh céng c¸c ®iÓm nµy lµm ®iÓm tÝnh häc
lùc cña häc sinh. Kh«ng nhÊt thiÕt mäi häc sinh ph¶i cã cïng sè lÇn ®−îc chÊm
®iÓm giê thùc hµnh.
HiÖn nay cã mét sè hÖ thèng phÇn mÒm, phÇn cøng hç trî gi¸o viªn quan s¸t, theo
dâi häc sinh trong tiÕt thùc hµnh nh− phÇn mÒm NetopSchool, XClass, Magic
Class, Hishare... Víi sù hç trî cña thiÕt bÞ, phÇn mÒm, c¸c gi¶i ph¸p kÜ thuËt vµ sù
s¸ng t¹o cña gi¸o viªn, nhiÒu n¬i, trong mét tiÕt thùc hµnh, gi¸o viªn cã thÓ tiÕn
hµnh ®¸nh gi¸, cho ®iÓm tÊt c¶ häc sinh trong líp häc.
§¸nh gi¸, cho ®iÓm HS trong giê thùc hµnh nªn kÕt hîp gi÷a theo dâi qu¸ tr×nh
thùc hµnh, ý thøc häc tËp vµ s¶n phÈm cuèi tiÕt thùc hµnh.
Gi¸o viªn cÇn chñ ®éng vÒ c¸ch thøc tiÕn hµnh KT§G häc sinh trong giê thùc
hµnh phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña líp häc. Nh−ng nh¾c l¹i r»ng, KT§G trong
giê thùc hµnh nh»m môc ®Ých ®Ó n©ng cao chÊt l−îng, hiÖu qu¶ cña tiÕt thùc hµnh
trªn m¸y cña häc sinh.
Sö dông h×nh thøc kiÓm tra tr¾c nghiÖm hay tù luËn?
So víi c¸c m«n häc kh¸c, néi dung vµ trang thiÕt bÞ d¹y häc m«n tin häc thuËn lîi
cho ¸p dông h×nh thøc kiÓm tra tr¾c nghiÖm. §Æc ®iÓm cña KTKN tin häc t¹o ®iÒu
kiÖn cho h×nh thøc kiÓm tra tr¾c nghiÖm ph¸t huy ®−îc −u ®iÓm. VÝ dô, c¸c néi
dung vÒ cÊu tróc, có ph¸p c©u lÖnh, quy t¾c ®Æt tªn tÖp, tªn biÕn, tr×nh tù c¸c thao
t¸c, c«ng dông cña nót lÖnh... lµ nh÷ng KTKN dÔ dµng ¸p dông ph−¬ng ph¸p tr¾c
nghiÖm.
Tuy vËy, ë mét sè néi dung, mét sè môc ®Ých, yªu cÇu cô thÓ cña bµi kiÓm tra th×
h×nh thøc tù luËn l¹i tá ra phï hîp h¬n.
VÒ ph−¬ng ph¸p KT§G tr¾c nghiÖm kh¸ch quan vµ tr¾c nghiÖm tù luËn ®, ®−îc
®Ò cËp trong Tµi liÖu Båi d−ìng gi¸o viªn m«n Tin häc líp 6, líp 7.
KiÓm tra trªn giÊy hay kiÓm tra thùc hµnh trªn m¸y?
Nh− phÇn trªn ®, ®Ò cËp, h×nh thøc KT§G phô thuéc vµo môc ®Ých, yªu cÇu vµ néi
dung kiÓm tra. Néi dung m«n Tin häc cã thÓ ®−îc xem cã hai phÇn, bao gåm:
phÇn kiÕn thøc vÒ ngµnh khoa häc tin häc vµ phÇn kÜ n¨ng sö dông m¸y tÝnh, khai
th¸c phÇn mÒm. H×nh thøc kiÓm tra thùc hµnh trªn m¸y tÝnh th−êng ®−îc dïng khi

59
muèn ®¸nh gi¸ kÜ n¨ng sö dông m¸y tÝnh, kÜ n¨ng khai th¸c phÇn mÒm. Nh÷ng
KTKN cßn l¹i phÇn lín cã thÓ tiÕn hµnh kiÓm tra trªn giÊy.
ViÖc lùa chän h×nh thøc kiÓm tra phï hîp lµ rÊt quan träng, nÕu lùa chän h×nh thøc
kiÓm tra kh«ng ®óng cã thÓ dÉn ®Õn viÖc KT§G kh«ng ®¹t môc ®Ých, kÕt qu¶
KT§G kh«ng ph¶n ¸nh ®óng n¨ng lùc cña HS.
C¸c néi dung trong ChuÈn KTKN ®−îc h−íng dÉn ë cét ghi chó lµ "CÇn x©y dùng
c¸c bµi thùc hµnh vµ tæ chøc thùc hiÖn t¹i phßng m¸y ®Ó häc sinh ®¹t ®−îc nh÷ng
kÜ n¨ng theo yªu cÇu" còng cÇn ®−îc tiÕn hµnh KT§G th«ng qua thùc hµnh.
Trªn thùc tÕ, viÖc lùa chän h×nh thøc KT§G trªn giÊy hay thùc hµnh trªn m¸y tÝnh
cßn phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ vÒ trang thiÕt bÞ m¸y tÝnh, vÒ kh¶ n¨ng kÕt nèi
Internet cña nhµ tr−êng. ë nh÷ng n¬i ®iÒu kiÖn thùc hµnh m«n tin häc cßn h¹n chÕ
th× chØ nªn KT§G thùc hµnh trªn m¸y ë nh÷ng néi dung kh«ng thÓ tiÕn hµnh trªn
giÊy. §Ó x¸c ®Þnh nh÷ng néi dung b¾t buéc ph¶i kiÓm tra thùc hµnh trªn m¸y, gi¸o
viªn cÇn c¨n cø vµo ChuÈn KTKN. Nh÷ng kÜ n¨ng liªn quan ®Õn thao t¸c víi m¸y
tÝnh, víi phÇn mÒm vµ nh÷ng néi dung trong ChuÈn KTKN cã h−íng dÉn thùc
hµnh trªn m¸y tÝnh (ë cét ghi chó) lµ nh÷ng phÇn cÇn tiÕn hµnh KT§G th«ng qua
h×nh thøc thùc hµnh.
Lµm thÕ nµo ®Ó KT§G theo nhãm?
H×nh thøc KT§G theo tõng c¸ nh©n ®, kh¸ quen thuéc, bªn c¹nh ®ã, nh÷ng h×nh
thøc KT§G theo nhãm cã thÓ, ë ®©u ®ã, cßn míi mÎ, l¹ lÉm. Tuy nhiªn, còng nh−
c¸c h×nh thøc KT§G kh¸c, h×nh thøc KT§G theo nhãm còng ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh
môc tiªu vµ yªu cÇu tr−íc khi tiÕn hµnh. Trong ChuÈn KTKN cã yªu cÇu vÒ mÆt
kiÕn thøc, yªu cÇu vÒ mÆt kÜ n¨ng vµ yªu cÇu vÒ mÆt th¸i ®é. Yªu cÇu vÒ KTKN dÔ
dµng t×m ®−îc c¸c nhiÒu h×nh thøc KT§G phï hîp, hiÖu qu¶. Riªng yªu cÇu vÒ
th¸i ®é, ®Æc biÖt lµ th¸i ®é hîp t¸c lµm viÖc, th× h×nh thøc KT§G theo nhãm lµ mét
h×nh thøc KT§G ®Æc biÖt phï hîp.
XÐt vÝ dô sau: Gi¶ sö giao cho nhãm häc sinh tiÕn hµnh lµm mét bµi kiÓm tra theo
nhãm ®Ó hoµn thµnh mét s¶n phÈm (tr×nh bµy b¸o t−êng, lËp tr×nh gi¶i mét bµi
to¸n, lµm mét bµi thuyÕt tr×nh vÒ mét vÊn ®Ò nµo ®ã). Khi nhãm nép s¶n phÈm,
chóng ta sÏ cho ®iÓm tõng em nh− thÕ nµo? Cho ®iÓm c¸c em b»ng nhau (cïng
®−îc ®iÓm 8 ch¼ng h¹n) hay cho ®iÓm c¸c em kh¸c nhau (ch¼ng h¹n, em ®−îc
®iÓm 7, em ®−îc ®iÓm 8, em ®−îc ®iÓm 10...)? §Ò nghÞ thÇy, c« tr×nh bµy quan
®iÓm c¸ nh©n vµ th¶o luËn víi ®ång nghiÖp nh»m thèng nhÊt c¸ch chÊm ®iÓm.
Tæ chøc ®Ó HS tù ®¸nh gi¸ lÉn nhau
Khi chÊm bµi, ch÷a bµi cho b¹n häc còng lµ mét c¸ch tèt ®Ó häc sinh tù nhËn ra
sai sãt cña m×nh hoÆc rót kinh nghiÖm cho b¶n th©n tõ sai sãt cña b¹n. Cã thÓ nãi,

60
khi häc sinh tù ®¸nh gi¸, söa lçi cho nhau lµ mét c¸ch lµm theo ph−¬ng ch©m "häc
thÇy kh«ng tµy häc b¹n". Thªm n÷a, mét sè gi¸o viªn ph¶i d¹y nhiÒu líp hoÆc
kiªm nhiÖm nhiÒu c«ng viÖc nªn h¹n chÕ vÒ thêi gian chÊm bµi, ch÷a bµi kiÓm tra
cña häc sinh.
D−íi ®©y lµ mét sè gîi ý vÒ tæ chøc cho häc sinh tù ®¸nh gi¸ lÉn nhau nh− sau:
C¸ch 1, gi¸o viªn cho häc sinh lµm bµi c¸ nh©n. KÕt thóc bµi kiÓm tra gi¸o viªn
thu bµi. Sau ®ã ph¸t l¹i bµi lµm cña häc sinh kÌm ®¸p ¸n ®Ó häc sinh kiÓm tra chÐo
nhau, tøc lµ kh«ng ®Ó häc sinh nµo tù chÊm bµi cña m×nh. Mçi häc sinh nµy sÏ c¨n
cø vµo ®¸p ¸n ®Ó chÊm bµi cña mét häc sinh kh¸c. Sau ®ã, yªu cÇu häc sinh tr¶ l¹i
bµi lµm võa chÊm vÒ ®óng b¹n cã bµi kiÓm tra ®ã. Gi¸o viªn, cã thÓ dµnh thêi gian
cho häc sinh trao ®æi víi b¹n ®, chÊm vµ ch÷a lçi bµi cña m×nh ®Ó thèng nhÊt.
C¸ch 2, häc sinh lµm viÖc theo nhãm vµ tr×nh bµy s¶n phÈm cña nhãm m×nh tr−íc
líp. C¸c nhãm cßn l¹i theo dâi vµ ®−a ra c¸c c©u hái. Nhãm ®ang tr×nh bµy ph¶i
tr¶ lêi, gi¶i thÝch c©u hái cña c¸c nhãm kh¸c. Gi¸o viªn chuÈn bÞ s½n phiÕu chÊm
®iÓm (trong ®ã cã s½n c¸c tiªu chÝ ®Ó chÊm ®iÓm - Barem ®iÓm) vµ ph¸t cho häc
sinh ®Ó häc sinh chÊm ®iÓm. Häc sinh cña nhãm nµo th× kh«ng ®−îc chÊm ®iÓm
cña nhãm ®ã. KÕt thóc bµi tr×nh bµy, gi¸o viªn (hoÆc giao cho nhãm HS lµm th−
kÝ) thu l¹i phiÕu chÊm ®iÓm ®Ó tæng hîp ra kÕt qu¶ cuèi cïng.
CÇn l−u ý lµ, cho dï häc sinh tù ®¸nh gi¸ lÉn nhau th× gi¸o viªn vÉn ph¶i lµ ng−êi
kiÓm so¸t, qu¶n lÝ ®−îc viÖc chÊm ®iÓm. Cã nghÜa lµ häc sinh chÊm ®iÓm theo
h−íng dÉn chÊm mµ gi¸o viªn ®−a ra, gi¸o viªn ph¶i biÕt ®−îc nh÷ng lçi häc sinh
m¾c ph¶i khi lµm bµi kiÓm tra, lµ ng−êi kiÓm so¸t vµ hoµn thiÖn viÖc söa ch÷a lçi
cña häc sinh vµ lµ träng tµi cho c¸c cuéc tranh luËn gi÷a c¸c häc sinh trong qu¸
tr×nh chÊm ®iÓm.
Khung ®Ò KT§G
D−íi ®©y lµ vÝ dô vÒ khung cña mét ®Ò kiÓm tra

§Ò KIÓM TRA
1. Môc tiªu
2. Yªu cÇu cña ®Ò
3. Ma trËn ®Ò
Néi dung 1 Néi dung 2 .....
BiÕt
HiÓu
VËn dông

61
4. §Ò bµi
5. H−íng dÉn chÊm
5. Thùc hµnh
§Ò nghÞ thÇy (c«) so¹n mét ®Ò kiÓm tra (15 phót, 1 tiÕt, häc k×) theo khung ra ®Ò
kiÓm tra trªn ®©y vµ trao ®æi víi ®ång nghiÖp ®Ó chØnh söa ®Ò kiÓm tra võa so¹n.

Chñ ®Ò 8. Ph−¬ng tiÖn, thiÕt bÞ d¹y häc


A. Môc tiªu
• Th¶o luËn, ®Ò xuÊt ®−îc danh môc thiÕt bÞ tèi thiÓu ®Ó d¹y häc Tin häc
dµnh cho THCS – QuyÓn 4.
• Th¶o luËn, ®Ò xuÊt ®−îc viÖc sö dông thiÕt bÞ d¹y häc phï hîp víi tõng néi
dung d¹y häc;
• BiÕt khã kh¨n cã thÓ gÆp ph¶i vµ c¸ch kh¾c phôc khi sö dông phÇn mÒm.
• Th¶o luËn, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p khai th¸c hiÖu qu¶ phßng thùc hµnh tin häc.
B. Mét sè néi dung chÝnh cÇn tham kh¶o
1. ThiÕt bÞ d¹y häc m«n tin häc
1.1. Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ®ang tiÕn hµnh x©y dùng, ban hµnh danh môc thiÕt
bÞ d¹y häc tèi thiÓu m«n Tin häc cÊp THCS. Theo ®ã, c¸c tr−êng THCS ph¶i
®¸p øng ®−îc danh môc thiÕt bÞ d¹y häc tèi thiÓu do Bé ban hµnh th× míi cã
thÓ tæ chøc d¹y häc m«n Tin häc. Dù kiÕn danh môc thiÕt bÞ d¹y häc tèi
thiÓu quy ®Þnh mçi tr−êng THCS ph¶i cã tèi thiÓu mét phßng m¸y víi Ýt nhÊt
25 m¸y vi tÝnh nèi m¹ng vµ kÕt nèi Internet. Ngoµi m¸y tÝnh, danh môc cßn
cã c¸c tranh, ¶nh ®−îc phãng to ®Ó d¹y häc.
1.2. PhÇn lín c¸c néi dung d¹y häc Tin häc THCS sÏ rÊt hiÖu qu¶ khi sö dông
c¸c thiÕt bÞ tr×nh chiÕu, do vËy m¸y chiÕu projector, m¸y chiÕu h¾t
(overhead), m¸y chiÕu vËt thÓ,... lµ c¸c thiÕt bÞ ®−îc khuyÕn khÝch trang bÞ
®Ó d¹y häc cho m«n Tin häc.
D−íi ®©y xin giíi thiÖu danh môc thiÕt bÞ d¹y häc tèi thiÓu cÊp THCS do TiÓu ban
thÈm ®Þnh thiÕt bÞ d¹y häc tèi thiÓu m«n Tin häc thèng nhÊt ®Ò xuÊt, tr×nh l,nh
®¹o Bé phª duyÖt. Danh môc thiÕt bÞ nµy ch−a ®−îc Bé GD&§T phª duyÖt, ban
hµnh chÝnh thøc. Danh môc ®Ò xuÊt ®−îc d−íi thiÖu víi môc ®Ých ®Ó tham kh¶o vµ
gãp thªm ý kiÕn.

62
a) Phßng thùc hµnh m«n Tin häc
Mçi tr−êng THCS tæ chøc d¹y häc m«n Tin häc ph¶i cã tèi thiÓu mét phßng m¸y
tÝnh, trong ®ã:
• Cã Ýt nhÊt 25 m¸y vi tÝnh (24 m¸y HS vµ 01 m¸y chñ), 01 bé loa; C¸c m¸y
tÝnh cã cÊu h×nh ®ñ m¹nh ®Ó phôc vô d¹y häc theo ch−¬ng tr×nh m«n Tin
häc cÊp THCS;
• Phßng m¸y ®−îc kÕt nèi m¹ng LAN vµ ®−îc kÕt nèi Internet;
• 01 m¸y in c«ng nghÖ Laser
Ngoµi ra, cÇn ®¶m b¶o:
• §èi víi nh÷ng n¬i nguån ®iÖn kh«ng æn ®Þnh, ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho hÖ
thèng m¸y tÝnh, cÇn cã æn ¸p cho c¶ phßng m¸y;
• Nh÷ng n¬i hay x¶y ra mÊt ®iÖn ®ét xuÊt, cÇn cã bé l−u ®iÖn cho c¸c m¸y
tÝnh, ®Æc biÖt lµ m¸y chñ;
• Ph¶i ®¶m b¶o cung cÊp nguån ®iÖn ®ñ c«ng suÊt ®¶m b¶o tÊt c¶ c¸c m¸y
tÝnh vµ thiÕt bÞ trong phßng m¸y cã thÓ ho¹t ®éng ®ång thêi.
Do ®Æc ®iÓm cña m«n häc, m¸y chiÕu projector, m¸y chiÕu h¾t lµ rÊt hiÖu qu¶ cho
mét sè néi dung d¹y häc. KhuyÕn khÝch c¸c nhµ tr−êng trang bÞ thiÕt bÞ nµy.
b) PhÇn mÒm
CÇn cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c phÇn mÒm phôc vô d¹y häc theo ch−¬ng tr×nh m«n tin
häc cÊp THCS.
2. ThiÕt bÞ d¹y häc Tin häc dµnh cho THCS – QuyÓn 4
2.1. §Ò nghÞ thÇy/c« cho biÕt ®Ó n©ng cao chÊt l−îng d¹y häc Tin häc dµnh cho
THCS – QuyÓn 4 cÇn c¸c thiÕt bÞ d¹y häc nµo kh¸c?
2.2. Theo thÇy/c« tranh, ¶nh, h×nh vÏ cã cÇn thiÕt ®Ó d¹y Tin häc dµnh cho
THCS – QuyÓn 4 hay kh«ng? NÕu cÇn th× ®ã lµ tranh, ¶nh, h×nh vÏ nµo? T¹i
sao l¹i cÇn ®Õn tranh, ¶nh, h×nh vÏ ®ã? Nh÷ng tranh, ¶nh, h×nh vÏ nµy phôc
vô cho nh÷ng bµi häc t−¬ng øng nµo? Sö dông nh− thÕ nµo?
2.3. Theo thÇy/c« cã thÓ tËn dông m¸y tÝnh cÊu h×nh thÊp ®, ®−îc trang bÞ tr−íc
®©y ®Ó d¹y phÇn lËp tr×nh ®¬n gi¶n ®−îc kh«ng? T¹i sao?

63
3. Sö dông ph−¬ng tiÖn, thiÕt bÞ d¹y
• Tæ m«n Tin häc cÇn lµm viÖc tËp thÓ ®Ó x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn thùc tÕ vÒ trang
thiÕt bÞ ®Ó cïng nhau x©y dùng, ph©n c«ng lµm tranh, ¶nh, s¬ ®å cã thÓ in
giÊy, in trªn b¶n trong hoÆc ®Ó ë d¹ng ®iÖn tö trªn m¸y tÝnh. L−u ý, nÕu cÇn
hiÓn thÞ ®óng mµu s¾c, hoÆc cÇn cho häc sinh theo dâi chung th×, mÆc dï cã
in trong SGK, mét sè trang, ¶nh, s¬ ®å vÉn cÇn ph¶i in ra ®Ó t¨ng hiÖu qu¶
cho giê d¹y.
• NhiÒu tr−êng THCS cã m¸y chiÕu h¾t (thiÕt bÞ dïng chung) vµ ®−îc mua
b¶n trong (vËt liÖu tiªu hao). H¬n ai hÕt, gi¸o viªn Tin häc cÇn tËn dông
triÖt ®Ó c¸c thiÕt bÞ nµy ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ giê d¹y.
• Gi¸o viªn cÇn nghiªn cøu kÜ l−ìng néi dung bµi d¹y, chän c¸c h×nh ¶nh phï
hîp ®Ó cã thÓ dïng gi¶i thÝch, minh ho¹ cho nhiÒu néi dung.
• Trong thêi gian h−íng dÉn häc sinh trªn phßng m¸y cÇn l−u ý: Khi muèn
häc sinh tËp trung nghe gi¶ng hoÆc xem lµm mÉu... yªu cÇu häc sinh t¾t
mµn h×nh m¸y tÝnh.
• §Ó cã thÓ h−íng dÉn ®ång lo¹t c¶ líp, cÇn chuÈn bÞ tr−íc ®Ó ®¶m b¶o phÇn
mÒm vµ c¸c thiÕt lËp, tuú chän lµ gièng nhau.
• Cã ph−¬ng ¸n kiÓm so¸t ®Ó häc sinh ca sau kh«ng copy bµi cña ca tr−íc
(nÕu kh«ng muèn).
• Khi d¹y lÝ thuyÕt ®Æc biÖt lµ néi dung phÇn mÒm häc tËp nÕu kh«ng cã ®iÒu
kiÖn vÒ m¸y chiÕu h¾t, projector th× gi¸o viªn cÇn c©n nh¾c ®Ó lùa chän c¸c
h×nh ¶nh, in ra giÊy ®Ó minh ho¹, gi¶i thÝch cho häc sinh.
• L−u ý sù thèng nhÊt gi÷a tranh, ¶nh, s¬ ®å vµ h−íng dÉn khi d¹y lÝ thuyÕt
vµ thùc tÕ trªn m¸y, tr¸nh sù kh¸c nhau lµm häc sinh bì ngì, mÊt thêi gian
cho c«ng viÖc chÝnh.
• Gi¸o viªn ph¶i lµm thö vµ ®¶m b¶o ®, thuÇn thôc bµi thùc hµnh tr−íc giê
thùc hµnh.
• CÇn nghiªn cøu kÜ néi dung bµi thùc hµnh trong SGK vµ SGV
• Nghiªn cøu kÜ c¸c thiÕt bÞ phôc vô tõng bµi häc tr−íc khi lªn líp
• KiÓm tra trang thiÕt bÞ, chuÈn bÞ néi dung s½n sµng cho buæi thùc hµnh.
• Cã néi quy sö dông phßng thùc hµnh. Häc sinh cÇn n¾m v÷ng néi quy
phßng m¸y tr−íc khi thùc hµnh, ®¶m b¶o an toµn cho häc sinh khi thùc
hµnh.

64
• ChuÈn bÞ c¸c mÉu vËt trùc quan, tranh ¶nh, phÇn mÒm, m¸y tÝnh vµ cã kÕ
ho¹ch sö dông hiÖu qu¶ chóng trong giê häc.
• ViÖc sö dông tranh ¶nh, mÉu vËt cÇn ®−a ra ®óng lóc ®Ó thu hót sù chó ý
cña häc sinh vµ cÊt ®i khi kh«ng cßn dïng ®Õn ®Ó tr¸nh ph©n t¸n sù chó
ý cña häc sinh.
• Trong giê thùc hµnh, nÕu kh«ng ®ñ m¸y tÝnh cho mçi em 1 m¸y (trõ tr−êng
hîp cho häc theo nhãm), th× cã thÓ ghÐp tèi ®a kh«ng qu¸ 2 häc sinh/1
m¸y.
• CÇn quan t©m ®Õn viÖc ®¸nh gi¸ häc sinh qua thiÕt bÞ d¹y häc, lµm nh− vËy
sÏ dÇn ®−a viÖc sö dông thiÕt bÞ ®−îc th−êng xuyªn liªn tôc, häc sinh sÏ l−u
ý h¬n khi gi¸o viªn sö dông thiÕt bÞ trong giê häc.
• Ph−¬ng ph¸p thö vµ sai lµ ph−¬ng ph¸p cÇn ®−îc ph¸p huy, vËn dông khi
thùc hµnh khai th¸c phÇn mÒm. Häc sinh thö c¸c nót lÖnh, c©u lÖnh, sö
dông c¸c c«ng cô vµ quan s¸t hiÖu øng, t¸c dông ®Ó ph¸t hiÖn, kh¸m ph¸
kiÕn thøc, kÜ n¨ng.
• ViÖc kÕ thõa nh÷ng kiÕn thøc, kÜ n¨ng ®, cã ®Ó kh¸m ph¸ phÇn mÒm míi lµ
mét biÖn ph¸p rÊt hiÖu qu¶. CÇn chØ cho häc sinh thÊy râ nhiÒu lÖnh, biÓu
t−îng lÖnh... cã cïng c«ng dông, ý nghÜa ë c¸c phÇn mÒm kh¸c nhau ®,
®−îc chuÈn ho¸. Sù kh¸c biÖt lµ kh«ng nhiÒu, cã thÓ thö vµ quan s¸t ®Ó rót
ra nh÷ng kh¸c biÖt nÕu cã.

65
Môc lôc
PhÇn A. NH÷NG VÊN §Ò CHUNG VÒ §æI MíI
GI¸O DôC PHæ TH¤NG ...................................................................3

PhÇn B. ch−¬ng tr×nh, chuÈn kiÕn thøc, kÜ


n¨ng ................................................................................................10

PhÇn C. s¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn


tin häc dµnh cho THCS, quyÓn 4 .......................................14

PhÇn D. gi¸o ¸n, kiÓm tra - ®¸nh gi¸ vµ


thiÕt bÞ d¹y häc .........................................................................40

66

You might also like