You are on page 1of 15

Ch1.

Mạng máy tính và những khái niệm mở đầu

1.1 - Mạng máy tính và ứng dụng trong đời sống.


Chương 1.
1.2 - Phân loại mạng (network taxonomy).
Mạng máy tính và những khái niệm mở đầu
1.3 - Giao thức mạng (software).
1.4 - Các mô hình tham chiếu (reference models).
1.5 - Chuẩn mạng máy tính (network standards).
1.6 - Hệ điều hành trong môi trường mạng.
1.7 - Mạng Internet.
Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 2

1.1. Mạng máy tính và ứng dụng trong đời sống Ứng dụng của mạng máy tính trong đời sống
„ Mạng máy tính (computer network) là hệ thống bao gồm „ Mạng nội bộ (cơ quan, toà nhà)
nhiều hệ máy tính đơn lẻ (nút mạng) được kết nối với nhau … Chia sẻ tài nguyên (máy in, ổ cứng, chương trình…).
theo kiến trúc nào đó và có khả năng trao đổi thông tin. … Liên lạc trong mạng nội bộ cơ quan (local mail).
… Kết nối (interconnected): dây (wire), sóng (wave)… „ Cung cấp dịch vụ (mô hình client/server).
… Kiến trúc (architecture): cách thức kết nối và trao đổi thông tin. … Web, Email, search engine, tin tức.
… Nút mạng (node): host, workstation, network component… … Thương mại điện tử (ecommerce – electronic commerce).
„ Lợi ích của mạng: „ People online communication.
… Chia sẻ, trao đổi thông tin. … Chatting, conference
… Tăng cường sức mạnh của hệ thống (distributed system, parallel „ Bộ GD họp qua mạng về tuyển sinh 2005, 12/2004.
system). … Điện thoại (PSTN, Mobile).
„ Chính phủ điện tử (egovernment)…
Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 3 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 4

1
Chia sẻ tài nguyên máy in Các yếu tố của mạng máy tính
„ Đường truyền vật lý (physical media)
… Truyền tín hiệu giữa các hệ thống.
… Hữu tuyến (cable) và vô tuyến (wireless).
… Dải thông (bandwidth):
„ Dải tần số cho phép truyền.
„ Đôi khi được sử dụng để ám chỉ lượng dữ liệu cho phép truyền
(throughput)!?
… Tốc độ (speed) hay thông lượng (throughput):
„ Số lượng bit truyền được trong một giây (bps).
„ Số lượng thay đổi tín hiệu trong một giây (baud).
CS before 2003 CS since 2003
„ Kiến trúc mạng (network architecture)
… Hình trạng mạng (topology).
… Giao thức (protocol).

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 5 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 6

Ch1. Mạng máy tính và những khái niệm mở đầu 1.2. Phân loại (network classification, taxonomy)

1.1 - Mạng máy tính và ứng dụng trong đời sống. „ Theo topo mạng
… Broadcast: Truyền quảng bá.
1.2 - Phân loại mạng (network taxonomy). … Point-to-point (switched): Truyền điểm-điểm.

1.3 - Giao thức mạng (software). „ Theo kỹ thuật truyền (transmission technique)
… Circuit-switched
1.4 - Các mô hình tham chiếu (reference models). … Packet-switched
… Message-switched
1.5 - Chuẩn mạng máy tính (network standards).
„ Theo quy mô (scale)
1.6 - Hệ điều hành trong môi trường mạng. … LAN
… MAN
1.7 - Mạng Internet. … WAN

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 7 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 8

2
Topology (broadcast & point-to-point) Circuit switching
„ Khi hai nút muốn trao
đổi thông tin Æ thiết
lập kênh (circuit).
„ Kênh được giữ riêng
cho hai nút cho tới khi
kết thúc phiên trao
đổi.
„ VD: Mạng điện thoại.

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 9 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 10

Các giai đoạn của circuit switching Packet switching


Host 1 Host 2
Node 1 Node 2
101001.1010001101011011110.11001

processing delay at Node 1


Header Data Trailer
propagation delay packet
from Host 1
to Node 1
circuit
establishment
propagation delay
from Host 2
To Host 1

data
transmission „ Dữ liệu được chia thành các gói tin (packet).Mỗi gói đều có phần
DATA thông tin điều khiển (header, trailer) cho biết nguồn gửi, đích nhận…
„ Các gói tin có thể đến và đi theo những đường khác nhau Æ dồn
circuit
termination
kênh (multiplexing), được lưu trữ rồi chuyển tiếp khi đi qua nút
trung gian (store & forward).

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 11 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 12

3
So sánh circuit switching và packet switching Circuit switching: FDM & TDM
„ Packet switching „ Hai phương pháp chia sẻ liên kết (link) trong
… Không chiếm dụng đường truyền Æ cho phép nhiều circuit switching:
người dùng hơn, hiệu suất sử dụng đường truyền cao. … FDM (Frequency Division Multiplexing).
… Không cần thiết lập kênh truyền (call setup). … TDM (Time DM).
… Có độ trễ gói tin.
… Cần phải có cơ chế khắc phục lỗi.

„ Circuit switching
… Callsetup
… Thích hợp với truyền tin chất lượng cao, tức thì.

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 13 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 14

FDM & TDM example Packet switching: Datagram & Virtual Circuit
Example: Vd: Internet
FDM 4 users
Host C

Host A Host D

Node 1 Node 2
frequency Node 3

Node 5
time
TDM
Host B
Node 7 Host E
Node 6
Node 4
frequency
Datagram packet switching
time
Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 15 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 16

4
Packet switching: Datagram & Virtual Circuit Taxonomy summary
Vd: ATM Network
Host C communication
networks
Host A Host D

Node 1 Node 2 switched broadcast


Node 3 networks networks
(vd. Radio,
Node 5 Broadcast TV)

circuit-switched packet-switched
networks networks
Host B
Host E (vd. telephone)
Node 6 Node 7
Node 4
datagram virtual circuit-
networks switched
FDM TDM networks
Virtual-Circuit packet switching (vd. Internet)
(vd. ATM)

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 17 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 18

Ch1. Mạng máy tính và những khái niệm mở đầu 1.3. Network Software (Protocol)
1.1 - Mạng máy tính và ứng dụng trong đời sống. „ Giao thức (protocol): Tập hợp các quy tắc giao tiếp giữa
các hệ máy tính.
1.2 - Phân loại mạng (network taxonomy). „ Mô hình giao thức mạng hiện nay tuân theo kiến trúc phân
1.3 - Giao thức mạng (software). tầng (layer architecture).
… Mỗi tầng đảm nhận những chức năng nhất định.
1.4 - Các mô hình tham chiếu (reference models). … Chỉ có tầng duới cùng là giao tiếp trực tiếp với nhau.
… Một tầng từ tầng 2 trở lên chỉ giao tiếp với nhiều nhất hai tầng
1.5 - Chuẩn mạng máy tính (network standards). (kề trên, kề dưới).
… Thông tin truyền từ tầng N của hệ thống 1 sang tầng N của hệ
1.6 - Hệ điều hành trong môi trường mạng. thống 2 phải truyền qua các tầng N-1 Æ N-2 Æ…Æ1 của hệ
thống 1 và các tầng 1Æ2Æ…ÆN-1 của hệ thống 2.
1.7 - Mạng Internet.
Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 19 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 20

5
Mailing system Philosopher-Translator-Secretary Layers
Letter Addressed
Envelope

Addressed
Letter
Envelope

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 21 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 22

Unix Operating System Layers Mô hình trao đổi dữ liệu giữa các tầng {1}

Applications
Libraries

System Calls

Kernel

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 23 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 24

6
Mô hình trao đổi dữ liệu giữa các tầng {2} Connectionless và connection-oriented
Giao thức truyền thông được chia làm hai loại:
Data User „ Truyền tin có liên kết (connection-oriented): 3 giai đoạn
… Thiếtlập liên kết (handshaking).
… Truyền dữ liệu (data transferring).
(N+1) PCI Data (N+1) Layer
„ Có các cơ chế kiểm soát lỗi
… Huỷ bỏ liên kết (terminating).
(N) PCI (N+1) PDU (N) Layer „ Truyền thông không liên kết (connectionless): chỉ có giai
đoạn truyền dữ liệu.
… Thường sử dụng cho các tầng thấp, đường truyền có độ tin cậy
cao.
PCI – Protocol Control Information
PDU – Protocol Data Unit

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 25 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 26

Ch1. Mạng máy tính và những khái niệm mở đầu 1.4. Các mô hình tham chiếu (Reference Models)

1.1 - Mạng máy tính và ứng dụng trong đời sống. „ Open System Interconnection Reference Model
(OSI Reference Model)
1.2 - Phân loại mạng (network taxonomy). … Đưa ra bởi ISO (International Organization for Standardization)
năm 1984.
1.3 - Giao thức mạng (software). … Mô hình tham chiếu lý thuyết cho các hệ thống mở nói chung.
… 7 tầng: Physical, Data Link, Network, Transport, Session,
1.4 - Các mô hình tham chiếu (reference models).
Presentation, Application.
1.5 - Chuẩn mạng máy tính (network standards). „ TCP/IP Reference Model
… Sử dụng cho mạng Internet.
1.6 - Hệ điều hành trong môi trường mạng. …4 tầng: Host-to-network, Internet, Transport, Application.
1.7 - Mạng Internet.
Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 27 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 28

7
OSI layers Layer 1: The Physical Layer
System #1 Hệ thống #2
„ Chỉ có tầng vật lý của hai hệ thống được kết nối và
All Application Ứng dụng 7 truyền thông trực tiếp với nhau (wire/wireless).
People Presentation Trình diễn 6 „ Các đặc tả vật lý (điện, điện từ…) nhằm đảm bảo
Seem Session Phiên 5 sự kết nối và truyền tín hiệu giữa hai hệ thống.
To Transport Giao vận 4 „ Một số yếu tố:
Need Network Mạng 3 … Cáp truyền (Cable).
Data Data Link Liên kết dữ liệu 2 … Mức điện thế (voltage levels).

Processing Physical Vật lý 1 … Thời gian biến thiên hiệu điện thế.
… Chu kỳ tín hiệu, khoảng cách…
011010100011001111

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 29 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 30

Layer 2: The Data Link Layer Layer 3: The Network Layer


„ Biến dữ liệu thô nhận được từ tầng vật lý thành dữ liệu có „ Chọn đường đi giữa các nút mạng (path-selection).
cấu trúc logic cụ thể hơn.
„ Điều khiển luồng mạng con (subnet flow control).
… Framing.
„ 001101010 Æ Khung (frame) có cấu trúc. „ Cắt hợp dữ liệu (fragmentation & reassembly).
… Physical Addressing. „ Kết nối các mạng có kiến trúc khác nhau.
„ Dữ liệu đến từ đâu? Máy tính nào gửi đến?
„ Dữ liệu cần phải gửi tiếp đi đâu?
„ Đảm bảo sự tin cậy của tín hiệu truyền giữa hai tầng vật lý.
… Kiểm soát lỗi (error control).
… Kiểm soát luồng (flow control).
„ Bao gồm hai tầng con (LLC và MAC).

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 31 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 32

8
Layer 4: The Transport Layer Layer 5: The Session Layer
„ Tầng trên cùng của quá trình truyền dữ liệu. „ Tầng dưới cùng trong số các tầng thao tác trên dữ
„ Đảm bảo dữ liệu được truyền thông suốt và tin cậy liệu nhận về (application).
giữa hai hệ thống (2 end-systems). „ Thiết lập và quản lý các phiên truyền thông giữa
… Cắt/hợp dữ liệu (fragmentation/reassembly). hai hệ thống.
… Kiểm soát lỗi, kiểm soát luồng (error detection and … Chứng thực (security authentication).
recovery, information flow control). … Thiết lập liên kết (connection establishment).
… Thiết lập, quản lý các kênh liên lạc (virtual circuits). … Huỷ bỏ liên kết (connection release).
… Dồn kênh (multiplexing). … Phản hồi (acknowledgement).
… Truyền lại (data retransmission).

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 33 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 34

Layer 6: The Presentation Layer Layer 7: The Application Layer


„ Đảm bảo thông tin truyền từ ứng dụng của hệ thống „ Cung cấp các phương tiện để người dùng có thể
truyền có thể đọc được bởi ứng dụng của hệ thống truy cập vào mô hình OSI.
nhận. … Các giao thức truyền thông điệp giữa các chương trình
… Cú pháp và ngữ nghĩa của dữ liệu (syntax & semantic). ứng dụng (web, mail…).
… Định dạng dữ liệu (data formatting). … Các dịch vụ cho các ứng dụng nằm ngoài mô hình OSI

… Chuyển đổi dịnh dạng (format exchange).


(Word, Access, SQL Server…)
… Nén dữ liệu (data compression).

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 35 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 36

9
Tại sao phải phân tầng? No-layered & Layered
Application Telnet FTP HTTP

No-layered
Transmission coaxial fiber packet
Media cable optic radio

Application Telnet FTP HTTP

Transport
& Network Layered

Transmission
Media coaxial fiber packet
cable optic radio
Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 37 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 38

OSI Summary TCP/IP Reference Model


Physical: binary transmission
„
… signals, media, connectors, voltages…
„ Mô hình OSI chỉ mang tính chất lý thuyết, phục vụ
„ Data Link: access to media nghiên cứu và học tập.
… bits error control, flow control.
… physical addressing, net topology. „ TCP/IP là mô hình áp dụng cho mạng Internet.
„ Network: address and best path … TCP = Transmission Control Protocol.
… path selection, routing, addressing, internetwork.
„ Transport: end-to-end transmission … IP = Internet Protocol.
… data transportation, virtual circuit
… TCP, IP là hai giao thức phổ biến trong họ giao thức
… error detection and recovery, information flow control
„ Session: interhost communication TCP/IP.
… session management
„ Presentation: data representation
… data format, data syntax
„ Application: network services to applications

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 39 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 40

10
TCP/IP Layers & Protocols Đối sánh OSI và TCP/IP

Layers
Protocols
Network Access = Host-to-network = Data link + Physical
Network = Internet
Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 41 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 42

TCP/IP to OSI Cisco Certified Network Associate View

Application Application Telnet FTP DNS


Presentation
Session
TCP UDP
Transport Transport
Network Internet IP
Datalink Network UDP
LAN Packet
Physical Access radio

OSI TCP/IP Protocols

Công nghệ mạng

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 43 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 44

11
Ch1. Mạng máy tính và những khái niệm mở đầu 1.5. Network Standardization
1.1 - Mạng máy tính và ứng dụng trong đời sống. „ OSI:
… Chỉ nêu lên chức năng của từng tầng.
1.2 - Phân loại mạng (network taxonomy).
… Không chỉ ra cài đặt các tầng này như thế nào.
1.3 - Giao thức mạng (software). … Để hai hệ thống giao tiếp được với nhau thì chúng cần:
„ Được cài đặt các chức năng truyền thông chung.
1.4 - Các mô hình tham chiếu (reference models).
„ Tổ chức thành cùng một tập tầng.
1.5 - Chuẩn mạng máy tính (network standards). „ Hai tầng đồng mức phải có chung giao thức.

„ Từ đó, cần phải chuẩn hoá (standardization)


1.6 - Hệ điều hành trong môi trường mạng.
1.7 - Mạng Internet.
Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 45 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 46

Các tổ chức và chuẩn thông dụng Nhóm chuẩn IEEE 802 (LAN)
„ ISO (International Organization for Standardization)
… http://www.iso.org
„ CCITT (Commité Consultatif International pour Télégraphe et
Téléphone)
… Không ban hành các chuẩn mà ban hành các khuyến nghị (X.25…).
„ ANSI (American National Standard Institute)
„ NIST (National Institute of Standards and Technology)
„ IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers)
„ IAB (Internet Architecture Board).
„ RFCs (Request For Comments).
„ IRTF (Internet Research Task Force).
„ IETF (Internet Engineering Task Force).
„ ISOC (Internet Society)…
Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 47 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 48

12
Ch1. Mạng máy tính và những khái niệm mở đầu 1.6. Hệ điều hành trong môi trường mạng
1.1 - Mạng máy tính và ứng dụng trong đời sống. „ Không hỗ trợ mạng
… DOS
1.2 - Phân loại mạng (network taxonomy).
„ Trạm làm việc
1.3 - Giao thức mạng (software). … Windows 9x/NT Workstation/2000/XP
… MacOS
1.4 - Các mô hình tham chiếu (reference models). … Linux…
1.5 - Chuẩn mạng máy tính (network standards). „ Máy chủ quản lý mạng, cung cấp dịch vụ mạng.
… Windows NT/2000/2003 Server
1.6 - Hệ điều hành trong môi trường mạng. … Novel NetWare
1.7 - Mạng Internet. … Unix, Linux, Sun Solaris…

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 49 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 50

Ch1. Mạng máy tính và những khái niệm mở đầu 1.7. Mạng Internet
1.1 - Mạng máy tính và ứng dụng trong đời sống.
1.2 - Phân loại mạng (network taxonomy).
1.3 - Giao thức mạng (software).
1.4 - Các mô hình tham chiếu (reference models).
1.5 - Chuẩn mạng máy tính (network standards). „ Hàng trăm triệu nút mạng được kết nối khắp hành tinh.
„ Hàng triệu dịch vụ được cung cấp (web, mail…).
1.6 - Hệ điều hành trong môi trường mạng. „ “Global network of networks”.
„ Mạng xương sống (Internet backbone).
1.7 - Mạng Internet. „ http://www.hau1.edu.vn/cs/dxha/courses/0405/ipp/

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 51 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 52

13
Trao đổi dữ liệu giữa hai máy tính trong Internet Interconnect network OSI view
Application Application
Presentation Presentation
local
ISP Tier 3 local Session Session
local local
ISP ISP
ISP ISP Transport Transport
Tier-2 ISP Tier-2 ISP Network Network Network
Tier 1 ISP Datalink Datalink Datalink
NAP Physical Physical Physical
Physical medium
Tier 1 ISP Tier 1 ISP Tier-2 ISP
local
Tier-2 ISP Tier-2 ISP
ISP
local local local
ISP ISP ISP

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 53 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 54

Internet Data Network Data Flow Review


data
application
transport
network
link
physical
network
application link
transport physical
network
link
physical data
application application
transport transport
network network
link link
physical physical

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 55 Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 56

14
Bài tập
„ Lấy ví dụ về sự phân tầng trong thực tế!
… Liệt kê các tầng và nhiệm vụ cụ thể.
… Giao tiếp giữa các tầng (giao thức).
„ Truy cập
http://www.hau1.edu.vn/cs/dxha/courses/0405/comnet/
và viết báo cáo về website này.
… Mục đích?
… Nộidung?
… Yêu cầu?
„ Trình bày các tầng giao thức trong OSI và TCP/IP, nêu tên
và vai trò của một số giao thức. Đối chiếu hai mô hình này.
„ Truy cập địa chỉ sau để tìm hiểu thêm về Internet
http://www.hau1.edu.vn/cs/dxha/courses/0405/ipp/

Chapter 1. Introduction to Computer Network, OSI, TCP/IP Reference Model 57

15

You might also like