PhÇn 1: §Æt vÊn ®Ò

I. Lý do chän ®Ò tµi:
Trong lý luËn còng nh trong thùc tiÔn, bé m«n LÞch sö gi÷ vai trß quan
träng ®èi víi viÖc gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ. Xixer«ng ®· tõng nãi"LÞch sö lµ thÇy d¹y
cña cuéc sèng" lÞch sö lµ mét qu¸ tr×nh diÔn biÕn liªn tôc. Häc lÞch sö kh«ng
ph¶i chØ ®Ó biÕt qu¸ khø mµ cßn ®Ó hiÓu hiÖn t¹i, ®Êu tranh trong hiÖn t¹i vµ
tiªn ®o¸n trong t¬ng lai. V× vËy tõ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ lÞch sö con ngêi cã thÓ
v÷ng vµng bíc vµo t¬ng lai.
§èi víi thÕ hÖ häc sinh tõ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ lÞch sö ViÖt Nam, lÞch sö
thÕ giíi c¸c em sÏ hiÓu vµ tù hµo vÒ truyÒn thèng d©n téc, cã th¸i ®é ®óng ®¾n
trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ rÌn luyÖn nh÷ng t duy phÈm chÊt tèt ®Ñp. BiÕt n¾m
c¸c sù kiÖn ®Ó ph©n tÝch vµ thÊy ®îc mèi liªn hÖ gi÷a c¸c sù kiÖn víi nhau, rót
ra nh÷ng bµi häc quy luËt lÞch sö.
HiÖn nay trong toµn ngµnh gi¸o dôc ®ang s«i næi hëng øng phong trµo
"§æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc". Víi ph¬ng ch©m "LÊy häc sinh lµm trung t©m" ,
"Häc ph¶i ®i ®«i víi hµnh" . §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu ®Ó
cã mét gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng gi¶ng d¹y hiÖn nay.
Tríc hÕt mét trong nh÷ng nguyªn t¾c thµnh c«ng trong 1 tiÕt d¹y lµ ngêi
gi¸o viªn ph¶i chó ý tíi c«ng t¸c so¹n gi¸o ¸n. Bëi v× kiÕn thøc trong mçi giê lªn líp
lµ mét kh©u m¾t xÝch cña hÖ thèng kiÕn thøc mµ häc sinh cÇn n¾m v÷ng trong
toµn bé thêi gian ngåi trªn ghÕ nhµ trêng, nã ®îc b¾t rÔ ngay trong nh÷ng bµi häc
tríc vµ khai hoa kÕt qu¶ trong nh÷ng bµi häc sau. V× lÏ ®ã ®èi víi ngêi gi¸o viªn
th× viÖc so¹n gi¸o ¸n lµ mét c«ng viÖc mang tÝnh chÊt ®Æc trng cña nghÒ
nghiÖp ®ßi hái mét sù nghiªm tóc cÇn thiÕt. V× th«ng qua so¹n gi¸o ¸n sÏ:
- B¶o ®¶m ®Ó ngêi gi¸o viªn lµm viÖc cã kÕ ho¹ch, hiÓu râ r»ng häc sinh
cÇn häc c¸i g×? Lóc nµo? Nh thÕ nµo? V× sao?.
- Lµm cho ngêi gi¸o viªn tù tin h¬n, bít lo l¾ng vµ b¨n kho¨n, lµm viÖc cã
®Þnh híng.

1
 - Cho phÐp ngêi gi¸o viªn tríc khi lªn líp suy nghÜ ®îc vÒ nh÷ng vÊn ®Ò
cã thÓ x¶y ra trong líp, do ®ã ®Ó ng¨n chÆn nh÷ng hiÖn tîng kh«ng hay, ®¸p
øng ®îc hîp lý bÊt kú sù thay ®æi nµo trong kÕ ho¹ch hoÆc mét sù kiÖn bÊt th-
êng x¶y ra trong líp.
- Thóc ®Èy ngêi gi¸o viªn suy nghÜ vÒ häc sinh, môc tiªu d¹y häc, m«n häc,
qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸...
Tuy nhiªn trong thùc tÕ hiÖn nay viÖc so¹n gi¸o ¸n vÉn cha ®îc mét sè gi¸o
viªn chó träng, thùc tr¹ng nµy cã nhiÒu nguyªn nh©n, xin ®a ra mét sè vÝ dô:
- VÒ phÝa gi¸o viªn cha ®Çu t ®óng møc ®Ó t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò
næi cém, cha thùc sù ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc vÉn sao chÐp s¸ch gi¸o khoa vµ
dËp khu«n theo s¸ch gi¸o viªn. Nh vËy bµi häc kh«ng thÓ trë thµnh tri thøc
truyÒn thô:

TTKH TTGK TTDH

(Tri thøc truyÒn thô)

- VÒ phÝa häc sinh, c¸c em ®Òu coi lÞch sö lµ m«n phô nªn kh«ng say mª
häc tËp, hoÆc cha cã ph¬ng ph¸p häc tËp ®Ó ®¹t kÕt qu¶ cao. PhÇn lín chØ häc
mang tÝnh thuéc lßng, nhí m¸y mãc nªn chãng quªn, cha thÊy ®îc mèi liªn hÖ
logic gi÷a c¸c sù kiÖn, nh©n vËt ®Ó tõ ®ã ph¸t triÓn t duy logic, suy luËn c¸c
vÊn ®Ò lÞch sö, gióp c¸c em hiÓu vµ nhí bµi nhanh h¬n, n¾m ch¾c h¬n l¹i ®ì
mÊt thêi gian. Muèn lµm ®îc ®iÒu ®ã ngêi gi¸o viªn ph¶i chó träng tíi c«ng viÖc
so¹n gi¸o ¸n.
Nh vËy qua so¹n bµi ta thÊy ®îc mèi liªn hÖ h÷u c¬ gi÷a môc ®Ých, néi
dung, ®iÒu kiÖn häc tËp cña mçi tiÕt häc cô thÓ. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng suy nghÜ
trªn vµ vËn dông trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, t«i ®· chó ý tíi viÖc x©y dùng gi¸o ¸n
mét c¸ch hoµn chØnh ®Ó t¹o høng thó trong mét tiÕt häc. Trong qu¸ tr×nh ®ã
theo ®¸nh gi¸ chñ quan cña t«i lµ ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, nªn m¹nh
d¹n ®a ra tr×nh bµy cïng ®ång nghiÖp víi mong muèn ®îc sù ®ãng gãp x©y dùng
thªm cña nh÷ng ngêi quan t©m.
2
 II. Ph¹m vi ®Ò tµi:
ViÖc so¹n gi¸o ¸n tõ tríc tíi nay cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i quan t©m
nghiªn cøu. Nhng do thêi gian cã h¹n nªn t«i chØ ®Ò cËp tíi mét sè vÊn ®Ò c¬
b¶n. NhiÖm vô, ,yªu cÇu cña mét bµi so¹n , bè côc cña mét gi¸o ¸n, h×nh thøc
tr×nh bµy mét gi¸o ¸n nh thÕ nµo?. Trong t×nh h×nh c¸ch d¹y hiÖn nay, gi¸o ¸n
cÇn thÓ hiÖn nh÷ng néi dung g×? Nh»m gãp phÇn ph¸c ho¹ c¸ch so¹n gi¸o ¸n.
§ång thêi t«i còng ®a ra mét sè ®¸nh gi¸ vµ m¹nh d¹n nªu nªn mét sè ®Ò nghÞ
nh»m gãp phÇn ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc th«ng qua c¸ch so¹n gi¸o ¸n.
III. CÊu tróc ®Ò tµi
§Ò tµi gåm 3 phÇn:
PhÇn 1: §Æt vÉn ®Ò
PhÇn 2: Néi dung
I. Vµi nÐt vÒ nguyªn t¾c so¹n gi¸o ¸n trong bé m«n lÞch sö ë trêng THPT.
II. C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn.
III. KÕt qu¶
PhÇn 3: KÕt luËn

3
 PhÇn 2: Néi dung
I. Vµi nÐt vÒ nguyªn t¾c so¹n gi¸o ¸n trong bé m«n lÞch sö ë trêng THPT:
1. NhiÖm vô, yªu cÇu cña bµi so¹n
Gi¸o ¸n lµ mét b¶n kÕ ho¹ch lªn líp ë ®ã thÓ hiÖn c«ng viÖc cña thÇy vµ
trß, nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc nh÷ng ph¬ng tiÖn lµm viÖc ®Ó ®¹t ®îc
môc tiªu bµi häc. ChÝnh v× vËy nã cÇn ph¶i tr×nh bµy khoa häc, s¸ng sña th×
c«ng viÖc ®Çu tiªn cña ngêi gi¸o viªn khi b¾t tay vµo viÖc so¹n gi¸o ¸n ®ã lµ:
- X¸c ®Þnh ®óng môc ®Ých, yªu cÇu, néi dung, ph¬ng tiÖn d¹y häc cña
tiÕt häc. §èi víi bé m«n lÞch sö do ®Æc trng m«n häc theo tiÕn tr×nh lÞch sö vµ
tr×nh tù logic vÒ thêi gian nªn mçi bµi kh«ng bao giê cã sù trïng lÆp nhau ®Òu cã
vÞ trÝ riªng. X¸c ®Þnh môc ®Ých, yªu cÇu, néi dung, ph¬ng tiÖn chÝnh lµ x¸c
®Þnh 3 nhiÖm vô cña bµi häc ®ã lµ môc tiªu vÒ kiÕn thøc kü n¨ng t tëng. Trong
ba nhiÖm vô nµy, môc tiªu kiÕn thøc lµ nÒn t¶ng lµ gèc. Gi¸o dôc t tëng t×nh
c¶m còng nh h×nh thµnh kÜ n¨ng ®Òu ph¶i da trªn nÒn kiÕn thøc cô thÓ cña bµi
häc. ViÖc x¸c ®Þnh môc tiªu bµi häc cã tÇm quan träng ®Æc biÕt,nã ®Þnh híng
toµn bé ho¹t ®éng d¹y häc cña thÇy vµ trß trong mét tiÕt häc.
- X¸c ®Þnh ®îc cÊu tróc logic cña bµi häc, träng t©m cña bµi häc.
- X¸c ®Þnh ®îc mét hÖ thèng c©u hái, bµi tËp, ph©n lo¹i phï hîp cho tõng
lo¹i häc sinh, giái, kh¸, trung b×nh, yÕu, kÐm.
- Dù kiÕn ®a ra mét sè tiÕn tr×nh hîp lý, ®Þnh híng c¸ch dÉn d¾t häc sinh
trong tõng vÊn ®Ò.
- Dù kiÕn c¸c t×nh huèng cã thÓ x¶y ra, nh÷ng khã kh¨n, sai lÇm cïng víi
nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc.
- Nghiªn cøu ®Ó t×m c¸ch ®a ra sao cho ®óng lóc, ®óng chç nh÷ng c©u
hái, bµi tËp, c¸c ph¬ng tiÖn trùc quan, c¸ch tr×nh bµy b¶ng, sö dông lêi nãi, ng«n
ng÷ trong tiÕt d¹y.
§Ó cã ®îc mét bµi so¹n tèt ngêi gi¸o viªn cÇn ph¶i lµm tèt mét sè c«ng viÖc
sau ®©y:

4
 a. Nghiªn cøu tµi liÖu, x¸c ®Þnh néi dung d¹y häc, x¸c ®Þnh lo¹i bµi(tiÕt
häc)cña bµi d¹y:
- Nghiªn cøu vÞ trÝ, yªu cÇu cña bµi häc trong kÕ ho¹ch häc cña bé m«n ®-
îc x¸c ®Þnh trong ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Nghiªn cøu kü SGK, s¸ch gi¸o viªn,
s¸ch bµi tËp vµ c¸c tµi liÖu tham kh¶o liªn quan ®Õn bµi d¹y.
- X¸c ®Þnh cô thÓ vÞ trÝ vµ mèi liªn quan trong bµi d¹y víi c¸c bµi ®· ® îc
häc tríc vµ bµi sau.
- X¸c ®Þnh lo¹i bµi hay tiÕt d¹y, tiÕt «n tËp, tiÕt kiÓm tra, tiÕt ngo¹i kho¸.
- X¸c ®Þnh ®óng môc ®Ých, møc ®é, yªu cÇu(tèi thiÓu, tèi ®a cña bµi
d¹y vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng, ph¸t triÓn t duy, gi¸o dôc t tëng).
- X¸c ®Þnh kiÕn thøc träng t©m cña bµi d¹y.
- Lùa chän ph¬ng ph¸p d¹y häc cô thÓ vµ chuÈn bÞ ph¬ng tiÖn t¬ng øng.
- ChuÈn bÞ c¸c bµi tËp, c©u hái ë líp, ë nhµ phï hîp víi tõng lo¹i häc sinh.
b. T×m hiÓu c¸c ®iÒu kiÖn liªn quan ®Õn tiÕt d¹y:
- §Æc ®iÓm t×nh h×nh cña ®èi tîng cÇn d¹y(gi¸o viªn cã thÓ xem xÐt vèn
kiÕn thøc ®· cã, kh¶ n¨ng nhËn thøc cña häc sinh).
- Xem xÐt c¬ së cña trêng, líp, t×nh h×nh s¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp, ®å
dïng d¹y häc cÇn cho bµi häc míi.
2. ViÕt bµi so¹n:
Trªn c¬ së tiÕn hµnh ®Çy ®ñ c¸c bíc trªn, ngêi gi¸o viªn b¾t ®Çu viÕt gi¸o
¸n:

CÊu tróc cña bµi so¹n

Ch¬ng:
Bµi:
TiÕt:

Ngµy so¹n Ngµy thùc hiÖn

A. Môc ®Ých, yªu cÇu:

5
 1. KiÕn thøc(Nªu râ c¸c kiÕn thiøc träng t©m).
2. Kü n¨ng.
3. Gi¸o dôc t tëng, ®¹o ®øc, t¸c phong.
B. Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn:
- Trong phÇn nµy bµi so¹n ph¶i nªu ®îc c¸c kiÕn thøc liªn quan ®Õn bµi ®·
®îc häc ë tríc vµ s¾p ®îc häc.
- Nªu c¸c ph¬ng ph¸p(§Æc biÖt lµ ph¬ng ph¸p chñ ®¹o); ph¬ng tiÖn sö
dông trong tiÕt häc.
C. TiÕn tr×nh bµi d¹y:

1. S¬ ®å triÓn khai kiÕn thøc cña tiÕt d¹y:

1 2
2 3

(2): Néi dung trong s¸ch gi¸o khoa c¬ b¶n nhÊt.

(1): ChØ phÇn tµi liÖu kh«ng cã trong s¸ch gi¸o khoa - n©ng cao tÝnh
khoa
häc, chøng minh tÝnh võa søc cña s¸ch gi¸o khoa.
(3): Chøng minh néi dung cña s¸ch gi¸o khoa kh«ng cÇn lµm s¸ng tá ë giê
häc trªn líp mµ häc sinh sÏ tù häc ë nhµ.
Gi¸o viªn gi¶ng kü néi dung s¸ch gi¸o khoa lµ phÇn quan träng nhÊt sau ®ã
bæ sung vµo bµi gi¶ng c¸c tµi liÖu míi gióp häc sinh hiÓu s©u s¾c vÊn ®Ò sau
®ã híng dÉn c¸c em vÒ nhµ tù häc nh÷ng phÇn dÔ hiÓu hoÆc kh«ng quan träng.
2. Dù kiÕn c¸c bíc trong tiÕt d¹y vµ dù kiÕn thêi gian cho mçi bíc:
C¸c bíc trong tiÕt d¹y kh«ng cã mÉu chung cho mäi bµi d¹y. §Ó dù kiÕn ®îc
c¸c bíc trong tiÕt d¹y vµ thêi gian cho mçi ngêi, gi¸o viªn cÇn c¨n cø trùc tiÕp vµo
môc ®Ých, néi dung cña bµi häc cô thÓ trªn c¬ së ®· n¾m ch¾c c¸c chøc n¨ng
cña qu¸ tr×nh d¹y häc,®ã lµ:
- T¹o tiÒn ®Ò xuÊt ph¸t.

6
 - Híng ®Ých vµ g©y ®éng c¬.
- Lµm viÖc víi néi dung míi.
- Cñng cè, luyÖn tËp.
- KiÓm tra, ®¸nh gi¸.
- Híng dÉn häc sinh vµ ra bµi tËp vÒ nhµ.
Víi mét tiÕt d¹y ë THPT thêng thÊy c¸c bíc sau ®©y:
1. KiÓm tra bµi cò.
2. D¹y bµi míi.
3. Cñng cè.
4. Híng dÉn häc ë nhµ.
ViÖc chia thµnh c¸c bíc trong tiÕt d¹y kh«ng cã nghÜa lµ chóng rêi nhau,
nèi tiÕp nhau vÒ mÆt thêi gian mµ chóng quan hÖ mËt thiÕt víi nhau ®an xen
vµo nhau vµ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i theo mét tr×nh tù "Lµm viÖc víi néi dung míi"
cã thÓ xen lÉn víi "Cñng cè" viÖc kiÓm tra bµi cò kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ®Æt tr-
íc mµ cã thÓ xen kÏ ngay trong d¹y bµi míi. Tuy nhiªn trong mçi bíc, ngêi gi¸o viªn
cÇn x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng träng t©m cßn c¸c chøc n¨ng kh¸c lµ hç trî. ë c¸c bíc
cÇn qu¸n triÖt tinh thÇn thÇy tæ chøc híng dÉn ®Ó häc sinh t×m tßi, kh¸m ph¸,
x©y dùng kiÕn thøc míi mét c¸ch tÝch cùc, tù gi¸c.
Cã nhiÒu c¸ch thÓ hÞªn néi dung cô thÓ cña mçi bíc trong bµi so¹n. Díi
®©y lµ 1 c¸ch thÓ hiÖn:
C¸c bíc(TG) Ho¹t ®éng cña thÇy trß ViÕt b¶ng
- Bíc1 (TG: 5') - Gi¸o viªn nªu c©u hái.
KiÓm tra bµi cò. - Gäi häc sinh lªn b¶ng tr¶ lêi.
- Bíc 2(TG: 30') - Gi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò ®Ó ViÕt ®Çu bµi trªn b¶ng
Gi¶ng bµi míi giíi thiÖu bµi míi.
- Bíc 3(cñng cã: 5')
- Bíc 4(TG:5')
Ra bµi tËp vÒ nhµ

7
 Tãm l¹i, lªn líp lµ mét kh©u quan träng trong hÖ thèng kü n¨ng d¹y häc cña
ngêi gi¸o viªn. ViÖc lªn líp cña gi¸o viªn ®îc ®¸nh gi¸ lµ thµnh c«ng hay thÊt b¹i
phô thuéc nhiÒu vµo c¸ch so¹n gi¸o ¸n.

II. C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn

Gi¸o ¸n 1(TiÕt 24 - Môc II)
Sù ra ®êi cña chñ nghÜa x· héi khoa häc
A. Môc ®Ých, yªu cÇu:
1. KiÕn thøc:
- Chñ nghÜa XHKH ra ®êi gi÷a thÕ kû XIX ®· ®¸p øng yªu cÇu lÞch sö.
- Lý luËn c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n.
- Bíc tiÕn cña phong trµo c«ng nh©n.
- Vai trß lín lao cña M¸c - Enghen.
2. Kü n¨ng:
- RÌn luyÖn kü n¨ng ph©n tÝch ®¸nh gi¸, quan s¸t.
- BiÕt tiÕp cËn víi v¨n kiÖn lÞch sö Tuyªn ng«n §¶ng Céng s¶n .
3. Gi¸o dôc t tëng:
- Lßng biÕt ¬n c¸c nhµ s¸ng lËp ra CNXHKH.
- Tinh thÇn quèc tÕ ch©n chÝnh, tinh thÇn ®oµn kÕt ®Êu tranh cña giai
cÊp c«ng nh©n.
B. Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn :
- Ph¬ng ph¸p trùc quan, ph¬ng ph¸p gi¶ng gi¶i minh ho¹, ph¬ng ph¸p thuyÕt
tr×nh ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p.
- Ph¬ng tiÖn:
+ ¶nh ch©n dung C¸c M¸c- Enghen phãng to.
+ V¨n kiÖn tuyªn ng«n cña §¶ng céng s¶n vµ c¸c tµi liÖu phôc vô cho bµi
d¹y.

C. C¸c bíc lªn líp:

8
 1. æn ®Þnh tæ chøc(kiÓm tra sÜ sè líp)
2. KiÓm tra bµi cò.
- Cho biÕt sù ra ®êi cña CNXH kh«ng tëng? Em h·y rót ra mÆt tÝch cùc
vµ h¹n chÕ cña CNXH kh«ng tëng?
3. Gi¶ng bµi míi:
§Æt vÊn ®Ò: CNXH kh«ng tëng kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu vµ môc tiªu
®Êu tranh cña giai cÊp c«ng nh©n. Phong trµo c«ng nh©n ph¸t triÓn ®ßi hái mét
lý luËn khoa häc c¸ch m¹ng míi. Trong ®iÒu kiÖn Êy CNXHKH ra ®êi. VËy
CNXHKH ra ®êi do ai s¸ng lËp vµ cã néi dung nh thÕ nµo? V× sao l¹i ®¸p øng
®îc víi yªu cÇu, ®ßi hái cña giai cÊp c«ng nh©n? Bµi häc h«m nay sÏ gióp c¸c em
hiÓu ®îc vÊn ®Ò ®ã.

? Em biÕt g× vÒ th©n thÕ, sù nghiÖp cña 1. C¸c M¸c - Enghen

M¸c? * C¸c M¸c(1818 - 1883).
Gi¸o viªn giíi thiÖu ch©n dung cña M¸c. - Sinh ra ë T¬ri¬(§øc)
- N¨m 1835 ®ç tiÕn sÜ triÕt häc.
- N¨m 1843 sang Ph¸p.
- N¨m 1883 mÊt t¹i Anh.

Gi¸o viªn giíi thiÖu néi dung mét sè t¸c - Mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu:
phÈm cña M¸c. + Tuyªn ng«n §¶ng céng s¶n(1848).
+ Bé t b¶n(1867) ®îc vÝ nh: "Qu¶ ®¹i
? Cïng trong thêi gian nµy giai cÊp v« s¶n b¸c d÷ déi nhÊt b¾n vµo ®Çu bän t
cßn cã mét nhµ ho¹t ®éng vÜ ®¹i vµ sau s¶n"
nµy trë thµnh b¹n th©n thiÕt cña M¸c ®ã
lµ ai? * Enghen(1820 - 1895):
? Cho biÕt cuéc ®êi, sù nghiÖp cña - Sinh ra ë thµnh phè BÐcmen(§øc).
Enghen? - N¨m 1842 sang Anh.
- N¨m 1844 sang Ph¸p.
9
Gi¸o viªn giíi thiÖu ch©n dung cña - N¨m 1895 mÊt ë Lu©n ®«n(Anh)
Enghen. - Mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu:
Gi¸o viªn giíi néi dung mét sè t¸c phÈm tiªu + T×nh c¶nh giai cÊp c«ng nh©n
biÓu cña Enghen. Anh(1845).
+ Tuyªn ng«n §¶ng céng s¶n (1848).

? Qua cuéc ®êi vµ sù nghiÖp cña M¸c-

Enghen em cã suy nghÜ g× vÒ t×nh b¹n
gi÷a M¸c - Enghen?
Gi¸o viªn cã thÓ ph©n tÝch c©u th¬ díi
®©y:
"H·y chän b¹n nh Enghen chän M¸c.
H·y häc M¸c nh M¸c chän Gienni"
- Enghen nãi : "Khi M¸c cßn sèng t«i vÉn
lµ c©y Vi«l«ng thø 2 bªn M¸c".
§Õn ®©y gi¸o viªn chèt l¹i: Nh vËy t×nh
b¹n ®Ñp ®Ï cao c¶ vµ vÜ ®¹i ®îc x©y
dùng trªn c¬ së t×nh b¹n, t×nh yªu ch©n
chÝnh tinh thÇn vît khã gióp ®ì lÉn nhau
®Ó phôc vô sù nghiÖp c¸ch m¹ng. => M¸c - Enghen cã t tëng ®Êu tranh
chèng chÕ ®é t b¶n x©y dùng 1 x· héi
? Em h·y rót ra nhËn xÐt vÒ ®iÓm gièng tiÕn bé.
nhau næi bËt trong t tëng cña M¸c -
Enghen?
? Trong khi x©y dùng nÒn t¶ng ®Çu tiªn
cho häc thuyÕt, M¸c-Enghen chó ý tíi c«ng

10
t¸c tuyªn truyÒn vµ x©y dùng tæ chøc 2. §ång minh nh÷ng ngêi céng s¶n vµ
trong phong trµo c«ng nh©n. VËy tæ chøc tuyªn ng«n §¶ng céng s¶n.
mµ M¸c - Enghen x©y dùng ®Çu tiªn lµ a. §ång minh nh÷ng ngêi céng s¶n.
tæ chøc nµo? - Th¸ng 6/1847, §ång Minh nh÷ng ngêi
? §ång minh nh÷ng ngêi Céng s¶n ®îc Céng s¶n ra ®êi trªn c¬ së ®ång minh
thµnh lËp nh thÕ nµo? nh÷ng ngêi chÝnh nghÜa.
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh t×m hiÓu sù
thµnh lËp tæ chøc nh÷ng ngêi Céng s¶n. - V× ®Ó phï hîp víi môc tiªu ®Êu tranh
cña giai cÊp c«ng nh©n
? V× sao M¸c - Enghen ph¶i thµnh lËp tæ
chøc míi cña nh÷ng ngêi Céng s¶n? - ý nghÜa: Tæ chøc ®Çu tiªn cña giai
(Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn nhãm vµ cÊp quèc tÕ.
gäi ®¹i diÖn nhãm tr¶ lêi)
? ý nghÜa cña viÖc thµnh lËp? b. Tuyªn ng«n cña §¶ng céng s¶n.
* Hoµn c¶nh
Môc nµy lµ träng t©m cña bµi v× vËy gi¸o - Phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ ph¸t
viªn nªn giµnh nhiÒu thêi gian ®Ó gi¶ng. triÓn ®ßi hái ph¶i cã lý luËn c¸ch m¹ng
? Tuyªn ng«n cña §¶ng céng s¶n ra ®êi ®óng ®¾n.
trong hoµn c¶nh nµo? - Sù ra ®êi cña tæ chøc §ång minh
nh÷ng ngêi Céng s¶n.
- Vai trß to lín cña M¸c - Enghen.
- Th¸ng 2 n¨m 1848, Tuyªn ng«n §¶ng
céng s¶n ra ®êi.

Gi¸o viªn cho häc sinh xem v¨n kiÖn tuyªn

* Néi dung:
ng«n §¶ng céng s¶n.
- X· héi loµi ngêi ph¸t riÓn tõ thÊp
(Gi¸o viªn gäi häc sinh lªn ®äc phÇn ch÷
®Õn cao theo nh÷ng quy luËt nhÊt
in nhá trong SGK)
®Þnh, trong ®ã ®éng lùc quan träng
11
? Cho biÕt néi dung cña tuyªn ng«n §¶ng nhÊt lµ ®Êu tranh giai cÊp.
céng s¶n?
Gi¸o viªn gi¶i thÝch b»ng s¬ ®å.
XHNT CHNL C§PK CNTB XHCH
Sau ®ã gi¸o viªn lÇn lît giíi thiÖu vµ
ph©n tÝch néi dung trong SGK.
? C©u kÕt cña tuyªn ng«n"V« s¶n tÊt c¶
c¸c níc ®oµn kÕt l¹i" cã ý g×?
? VËy Tuyªn ng«n cña §¶ng céng s¶n ra
®êi cã ý nghÜa nh thÕ nµo?
- Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ®äc SGK
? T¹i sao phong trµo c«ng nh©n ph¸t triÓn trong ®Êu tranh nhËn thøc ®óng vai
m¹nh trong thêi kú nµy?
? NÐt næi bËt cña phong trµo c«ng nh©n - Phong trµo c«ng nh©n tõ 1848 -1870
quèc tÕ tõ n¨m 1848 - 1870 lµ g× ?
12
- CNTB ra ®êi lµ mét bíc tiÕn lín nhng
cã nh÷ng m©u thuÉn kh«ng thÓ ®iÒu
hoµ ®îc, tÊt yÕu dÉn ®Õn c¸ch m¹ng
XHCN.
- Giai cÊp c«ng nh©n cã sø mÖnh lµ
"Ngêi ®µo må ch«n CNTB".
- KÕt thóc tuyªn ng«n b»ng lêi kªu
gäi:"V« s¶n tÊt c¶ c¸c níc ®oµn kÕt
l¹i"
=>Nªu cao tinh thÇn ®oµn kÕt quèc
tÕ v« s¶n
* ý nghÜa:
- Lµ häc thuyÕt vÒ CNXH ®Çu tiªn
®Æt c¬ së cho sù ra ®êi cña chñ
nghÜa M¸c.
- Cæ vò phong trµo c«ng nh©n ph¸t triÓn.
- LÝ luËn c¸ch m¹ng soi ®êng cho GCCN.
3. Phong trµo c«ng nh©n tõ n¨m
1848 - 1870 Quèc tÕ thø nhÊt(15').
a. Phong trµo c«ng nh©n tõ 1848-
1870.
- Giai cÊp c«ng nh©n ®· trëng thµnh
trß cña giai cÊp m×nh vµ tÇm quan
träng cña vÊn ®Ò ®oµn kÕt quèc tÕ.
tiÕp tôc ph¸t triÓn ®ßi hái ph¶i thµnh
 lËp mét tæ chøc c¸ch m¹ng quèc tÕ cña
giai cÊp v« s¶n.
? Quèc tÕ thø nhÊt ®îc thµnh lËp nh thÕ b. Quèc tÕ thø nhÊt(1864-1876).
nµo? - Ngµy 28/9/1864 Quèc tÕ thø nhÊt
Gi¸o viªn dïng ®å trùc quan ®Ó têng thuËt ®îc thµnh lËp
buæi lÔ thµnh lËp Quèc tÕ Thø nhÊt. - Ho¹t ®éng:
? Ho¹t ®éng chñ yÕu cña QTTN lµ g×? + Tuyªn truyÒn Chñ nghÜa M¸c vµo
phong trµo c«ng nh©n.
+ §Êu tranh chèng khuynh híng phi v« s¶n.
+ Th«ng qua nhiÒu nghÞ quyÕt quan
träng ®Ó b¶o vÖ GCCN(§ßi ngµy lµm
? Quèc tÕ thø nhÊt cã ®ãng gãp g× cho 8 giê, phô n÷ cã quyÒn b×nh
phong trµo c«ng nh©n vµo nh÷ng n¨m 60- ®¼ng ....)
70 cña thÕ kû XIX? - Vai trß: thóc ®Èy phong trµo c«ng
nh©n quèc tÕ tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh.

? Sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña quèc tÕ thø - ý nghÜa: tæ chøc quèc tÕ cã tÝnh
nhÊt cã ý nghÜa g×? chÊt quÇn chóng ®Çu tiªn trªn thÕ giíi
? §¸nh gi¸ vai trß cña M¸c - Enghen trong => KÕt luËn: CNXH khoa häc ra ®êi
viÖc s¸ng lËp ra CNXHKH? víi Tuyªn ng«n §¶ng céng s¶n ®©y lµ
lý luËn c¸ch m¹ng ®Çu tiªn cña giai
cÊp v« s¶n, nªu nªn sø mÖnh lÞch sö
vµ sù ®oµn kÕt quèc tÕ ®Ó ®¸nh ®æ
CNTB, x©y dùng nªn CNXH.
D. Cñng cè - híng dÉn
Em h·y ®¸nh gi¸ vai trß cña M¸c vµ Enghen trong viÖc so¹n th¶o ra Tuyªn
ng«n §¶ng céng s¶n?
Quèc tÕ thø nhÊt ra ®êi cã vai trß nh thÕ nµo?

13
Bµi tËp vÒ nhµ:
Ph©n tÝch c©u nãi cña Lªnin" M¸c lµ linh hån cña Quèc tÕ thø nhÊt"
H·y so s¸nh ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a CNXH kh«ng tëng vµ CNXH khoa häc?

14
 Gi¸o ¸n 2 (TiÕt 23- Bµi 17)
V¨n Minh §¹i ViÖt
A. Môc ®Ých, yªu cÇu:
1. KiÕn thøc:
-V¨n minh §¹i ViÖt ra ®êi cïng víi sù ph¸t triÓn cña Quèc gia.
- C¸c thµnh tùu chñ yªu næi bËt lµ v¨n ho¸ tinh thÇn §¹i ViÖt.
- V¨n minh §¹i ViÖt mang ®Ëm b¶n s¾c v¨n ho¸ truyÒn thèng ViÖt Nam.
2. Kü n¨ng:
- BiÕt ph©n tÝch, so s¸nh c¸c sù kiÖn, sö dông tranh ¶nh, ®¸nh gi¸.
- BiÕt liªn hÖ kiÕn thøc ®ang häc víi thùc tÕ cuéc sèng.
3. Gi¸o dôc:
- Lßng tù hµo, ý thøc gi÷ g×n vµ b¶o vÖ di s¶n v¨n ho¸.
- B»ng kh¶ n¨ng lao ®éng s¸ng t¹o nh©n d©n ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu
to lín.
B. Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn
- Ph¬ng ph¸p: Sö dông ®å trùc quan, vÊn ®¸p, thuyÕt minh, nªu vÊn ®Ò...
- Ph¬ng tiÖn:
+ ¶nh phãng to vÒ Chïa Mét Cét, Th¸p B¸o Thiªn, Th¸p Phæ Minh, V¨n
MiÕu Quèc Tö Gi¸m.
+ Mét sè tµi liÖu liªn quan kh¸c.
C. C¸c bíc lªn líp
1. æn ®Þnh tæ chøc.
2. KiÓm tra bµi cò
Tr×nh bµy ®êi sèng kinh tÕ vËt chÊt cña ngêi ViÖt cæ trong x· héi V¨n
Lang - ©u L¹c? H·y rót ra nÐt ®Æc trng cña nÒn v¨n minh V¨n Lang - ©u L¹c?
3. Gi¶ng bµi míi
- §Æt vÊn ®Ò: Bµi trícc¸c em ®· ®îc häc nÒn v¨n minh V¨n Lang - ¢u L¹c
®· ®Þnh h×nh ®îc truyÒn thèng ViÖt Nam. Th× V¨n Minh §¹i ViÖt lµ bíc ph¸t
triÓn kiÖn toµn nh÷ng b¶n s¾c truyÒn thèng ®ã lµ nÒn t¶ng v¨n ho¸ gãp phÇn
15
t¹o nªn tÝnh c¸ch ViÖt, t©m hån ViÖt. VËy tÝnh c¸ch ViÖt, t©m hån ViÖt ®îc
thÓ hiÖn nh thÕ nµo? Bµi häc h«m nay c« cïng c¸c em t×m hiÓu nÒn v¨n minh
§¹i ViÖt

? Quèc gia §¹i ViÖt ®îc h×nh thµnh tõ bao 1. Kh¸i qu¸t tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña
giê? §¸nh dÊu b»ng sù kiÖn g× næi bËt? lÞch sö vµ v¨n minh §¹i ViÖt.
? Em h·y cho biÕt ý nghÜa cña chiÕn th¾ng
B¹ch §»ng?
Sau ®ã gi¸o viªn rót ra kÕt luËn: "ChiÕn
th¾ng B¹ch §»ng n¨m 938 lµ c¸i mèc b¶n lÒ
cña lÞch sö ViÖt Nam. nã chÊm døt vÜnh
viÔn nÒn thèng trÞ h¬n 1000 n¨m cña phong
kiÕn ph¬ng B¾c, më ra thêi kú ®éc lËp thùc
sù vµ l©u dµi cña d©n téc ta". * Kh¸i qu¸t tiÕn tr×nh ph¸t triÓn.
? VËy tõ thÕ kû X-XVIII Quèc gia §¹i ViÖt - ThÕ kû X-XI(Ng«, §inh, TiÒn, Lª)
ph¸t triÓn díi c¸c triÒu ®¹i nµo? - ThÕ kû XI- XIV(Lý, TrÇn)
? Quèc gia §¹i ViÖt ph¸t triÓn m¹nh nhÊt díi - ThÕ kû XV - XVIII (HËu Lª)
thêi kú nµo?
Gi¸o viªn sö dông b¨ng thêi gian: S¬ k× ThÞnh ®¹t HËu k×
X XI XV XVI - XVIII

? V× sao ®îc gäi lµ V¨n Minh §¹i ViÖt? * V¨n minh §¹i ViÖt:
- V¨n minh §¹i ViÖt ra ®êi vµ ph¸t
triÓn song song cïng víi quèc gia §¹i
ViÖt
? Thêi kú thÞnh ®¹t nhÊt cña v¨n minh §¹i - ThÞnh ®¹t nhÊt díi 2 triÒu Lý -
ViÖt díi c¸c triÒu ®¹i nµo ? TrÇn.
? Kinh ®« g¾n bã s©u s¾c víi v¨n minh §¹i
ViÖt lµ g×?
- Kinh ®« Th¨ng Long.
16
? V¨n minh §¹i ViÖt ra ®êi ®îc kÕ thõa bëi
nh÷ng nh©n tè nµo? - V¨n minh §¹i ViÖt ra ®êi lµ sù tæng
hîp cña 3 nh©n tè:
+ Kh«i phôc nÒn v¨n minh V¨n Lang- ¢u L¹c cña
ngêi ViÖt cæ vµ ph¸t triÓn mét bíc cao h¬n.
+ ¶nh hëng cña v¨n ho¸ Ph¬ng B¾c
qua ngh×n n¨m B¾c thuéc.
? VËy trªn c¬ së thõa hëng nh÷ng nh©n tè ®ã + ¶nh hëng cña v¨n ho¸ Ch¨m Pa ph¬ng
v¨n minh §¹iViÖt ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu Nam.
nµo?
? Sau khi giµnh ®îc chñ quyÒn Quèc gia §¹i
ViÖt h×nh thµnh mét thiÕt chÕ Nhµ níc nh 2. Thµnh tùu chñ yÕu cña v¨n minh §¹i
thÕ nµo? ViÖt:
? VËy em hiÓu nh thÕ nµo lµ"Phong kiÕn a. ThiÕt chÕ nhµ níc
quan liªu"? - H×nh thµnh mét thiÕt chÕ nhµ níc
Sau ®ã gi¸o viªn kÕt luËn: "Vua cã quyÒn tèi phong kiÕn quan liªu.
cao, díi vua lµ hÖ thèng quan v¨n, quan vâ..." - Bao trïm lªn mét hÖ thèng céng ®ång
? §êi sèng vËt chÊt cña ngêi ViÖt ? c¸c lµng x·.
? So s¸nh nÒn kinh tÕ v¨n minh V¨n Lang - b. §êi sèng vËt chÊt:
¢u L¹c vµ nÒn kinh tÕ V¨n Minh §¹i ViÖt? - VÉn duy tr× nÒn kinh tÕ n«ng
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh so s¸nh vÒ: c«ng nghiÖp lµng x·. Song ph¸t triÓn quy
cô, c«ng t¸c thuû lîi kÜ thuËt th©m canh t¨ng vô m« lín h¬n, mét tr×nh ®é kü thuËt cao
Gi¸o viªn m« t¶ mét sè nghÒ thñ c«ng truyÒn h¬n.
thèng
? Tõ nh÷ng thùc tÕ vÒ ®êi sèng vËt chÊt em - Thñ c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nghÒ
h·y cho biÕt ®êi sèng tinh thÇn cña nÒn v¨n dÖt, gèm.
minh §¹i ViÖt? c. §êi sèng tinh thÇn:
V¨n Minh §¹i ViÖt ®¹t ®îc nhiÒu

17
 thµnh tùu v¨n ho¸ rùc rì. Cã 3 dßng v¨n
?Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i nguån ho¸ chÝnh:
gèc ra ®êi cña ®¹o phËt?
Gi¸o viªn ®a ra c©u nãi cña Lª Quý §«n: *V¨n ho¸ phËt gi¸o
"D©n chóng qu¸ nöa lµ s s·i, trong níc kh«ng - ¶nh hëng tõ Ên §é ®îc truyÒn b¸ réng
chç nµo lµ kh«ng cã chïa chiÒn" r·i tõ thÕ kû X trë thµnh quèc gi¸o díi
? T¹i sao PhËt gi¸o l¹i ph¸t triÓn m¹nh nhÊt d- thêi Lý.
íi thêi Lý?
(Gi¸o viªn gi¶i thÝch cho häc sinh) B¾c thuéc Lý

Gi¸o viªn sö dông biÓu tîng ®Ó cho häc sinh thÊy

XVI sau
râ sù ¶nh hëng cña PhËt gi¸o vµo ViÖt Nam.
X XIV 1/2XIV XV
? ¶nh hëng tõ PhËt gi¸o v¨n minh §¹i ViÖt ®·
®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu g× næi bËt?
Gi¸o viªn lÇn lît giíi thiÖu c¸c kiÕn tróc qua
c¸c bøc tranh.
- Thµnh tùu: Næi bËt víi nh÷ng kiÓu
(Gi¸o viªn cã thÓ kÓ mét sè chuyÖn liªn quan
kiÕn tróc ®iªu kh¾c chïa th¸p nh: chïa
®Õn viÖc x©y dùng trong cuèn: LÞch sö
Mét Cét, th¸p B¸o Thiªn, th¸p Phæ
ViÖt Nam cña T«n N÷ Quúnh Tr©n; ViÖt sö
Minh...
giai tho¹i - NguyÔn Kh¾c ThuÇn...)
Sau ®ã gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh ®äc phÇn
ch÷ in nhá kÕt hîp mét sè c©u chuyÖn kÓ vµ
hái häc sinh:
? Em h·y rót ra ®Æc ®iÓm chung cña c¸c
kiÕn tróc ®iªu kh¾c trªn?
? Bªn c¹nh dßng v¨n ho¸ PhËt gi¸o, ViÖt Nam
cßn chÞu ¶nh hëng cña dßng v¨n ho¸ Nho
=> ThÓ hiÖn tÝnh d©n gian hoµ nhËp
gi¸o. VËy Nho gi¸o cã nguån gèc tõ ®©u?
víi thiªn nhiªn(Rång, hoa sen, l¸ sen).

18
 * V¨n ho¸ nho gi¸o:
- Nho gi¸o cã nguån gèc tõ Trung Quèc
vµ ViÖt Nam tõ thêi B¾c thuéc
Gi¸o viªn ph©n tÝch cho häc sinh thÊy ®îc
sù ¶nh hëng cña Nho gi¸o vµo ViÖt Nam.
? ¶nh hëng tõ Nho gi¸o cã nh÷ng thµnh tùu B¾c thuéc XVI sau
X XV
g× næi bËt?
Gi¸o viªn giíi thiÖu vÒ V¨n MiÕu Quèc Tö
- Thµnh tùu:
Gi¸m(Cã tranh minh ho¹).
+ KiÕn tróc:
. N¨m 1070, Nhµ Lý x©y dùng V¨n
MiÕu thê Khæng Tö.
. N¨m 1075, Nhµ Lý më khoa thi.
. N¨m1076, lËp Quèc Tö Gi¸m
? Trªn c¬ së ch÷ H¸n, nh©n d©n ta ®· s¸ng
+ Ch÷ viÕt: g¾n víi ®¹o Nho, ch÷ H¸n
t¹o ra lo¹i ch÷ viÕt nµo?
trë thµnh v¨n tù chÝnh thøc.
Gi¸o viªn giíi thiÖu ch©n dung cña NguyÔn
+ Nh©n d©n ta ®· s¸ng t¹o ra ch÷
Tr·i trong SGK.
N«m(Tiªu biÓu Lý Thêng KiÖt, Chu
? ViÖc s¸ng t¹o ra ch÷ n«m cã ý nghÜa nh
V¨n An, NguyÔn Tr·i...)
thÕ nµo?
? Ngoµi hai dßng v¨n ho¸ trªn th× V¨n Minh
=>Mang tÝnh tù t«n d©n téc.
§¹i ViÖt cßn cã dßng v¨n ho¸ nµo?
? KÓ tªn mét sè trß ch¬i d©n gian mµ em
* V¨n ho¸ d©n gian
biÕt?
- Trß ch¬i phæ biÕn trong c¸c lµng x·(
Gi¸o viªn m« t¶ cho häc sinh nghe vÒ mét sè §¸nh phÕt, ®ua thuyÒn, móa rèi níc,
trß ch¬i: §¸nh phÕt; móa rèi níc.. x¨m m×nh...)

Tõ 3 dßng v¨n ho¸ trªn em h·y rót ra nhËn xÐt

19
vÒ mèi liªn hÖ gi÷a chóng? => NhËn xÐt: Ba nÒn v¨n ho¸ cã sù
®an xen hoµ quÖn t¹o nªn sù ph¸t
triÓn cña v¨n minh §¹i viÖt.

? Tõ nh÷ng thµnh tùu trªn em h·y rót ra ®Æc

®iÓm, vÞ trÝ cña nÒn v¨n minh §¹i ViÖt?
? Lµ ngêi häc sinh em ph¶i cã tr¸ch nhiÖm
g× trong viÖc b¶o vÖ nÒn v¨n ho¸ truyÒn
thèng d©n téc?
(Gi¸o viªn gäi mét sè häc sinh lªn tr×nh bµy)
3. §Æc ®iÓm vµ vÞ trÝ lÞch sö cña
v¨n minh §¹i ViÖt:
- §Æc ®iÓm: NÒn v¨n ho¸ rùc rì,
phong phó, ®éc ®¸o cña ngêi ViÖt.
- VÞ trÝ: mang ®Ëm b¶n s¾c truyÒn
thèng, tÝnh c¸ch ViÖt, t©m hån ViÖt
vµ lµ nÒn t¶ng v¨n ho¸ ViÖt Nam.

D. Cñng cè - híng dÉn

- Quèc gia §¹i ViÖt ®îc h×nh thµnh tõ bao giõo?
- V¨n Minh §¹i ViÖt ra ®êi trªn c¬ së thõa hëng bëi nh÷ng nh©n tè nµo?
- Theo em thµnh tùu næi bËt nhÊt cña V¨n Minh §¹i ViÖt lµ g×?
Bµi tËp vÒ nhµ: ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n kho¶ng 10 - 15 dßng nãi vÒ suy
nghÜ cña em trong viÖc b¶o vÖ nÒn v¨n ho¸ truyÒn thèng cña d©n téc.
III. KÕt qu¶
Qua trùc tiÕp gi¶ng d¹y t«i thÊy viÖc x©y dùng gi¸o ¸n m«n lÞch sö theo
ph¬ng ph¸p tÝch cùc ë trêng THPT ®· mang l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc. Do cã sù
chuÈn bÞ chu ®¸o, sö dông c¸c ph¬ng ph¸p phï hîp nªn giê häc ®· t¹o ®îc sù tËp

20
trung chó ý, sù høng thó häc tËp vµ bíc ®Çu ph¸t huy ®îc tÝnh tÝch cùc vµ chñ
®éng häc tËp cña häc sinh. Qua bµi häc c¸c em kh«ng nh÷ng n¾m v÷ng ®îc kiÕn
thøc c¬ b¶n mµ cßn hiÓu ®îc hoµn c¶nh, nguyªn nh©n diÔn biÕn vµ bµi häc lÞch
sö cÇn rót ra qua c¸c sù kiÖn, hiÖn tîng lÞch sö. Tõ ®ã gióp c¸c em biÕt suy
luËn, t duy gi÷a c¸c sù kiÖn víi nhau, hiÓu ®îc mèi liªn hÖ gi÷a c¸c sù kiÖn
hiÖn tîng.
Thêi gian ®Çu cña n¨m häc 2004 - 2005. Do míi bíc vµo nghÒ nªn t«i cßn
nhiÒu bì ngì, trong viÖc t×m hiÓu thiÕt kÕ bµi gi¶ng. qua gi¶ng dËy thÊy häc
sinh khã nhí sù kiÖn, kiÓm tra nhiÒu trêng hîp cßn cha n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬
b¶n. C¸c em cha cã kü n¨ng nhËn xÐt, suy luËn, thËm chÝ mét sè em sî häclÞch
sö v× nhiÒu sù kiÖn qu¸ kh«ng nhí næi. KiÓm tra mét tiÕt c¶ khèi 10 chØ chiÕm
10% ®¹t giái,cã 25% kh«ng ®¹t yªu cÇu.
Tõ khi chó ý thiÕt kÕ vµ chuÈn bÞ kÜ gi¸o ¸n, phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c
ph¬ng ph¸p bé m«n. T«i thÊy kh«ng khÝ häc tËp ®· cã sù chuyÓn biÕn râ rÖt.
C¸c em häc sinh ®· høng thó häc tËp. KÕt qu¶ häc tËp cña c¸c em n©ng lªn râ rÖt
qua tõng thêi kú kiÓm tra. Cuèi kú häc 100% ®¹t yªu cÇu, ®· cã 25% ®¹t lo¹i giái.
ThËm chÝ sau mét sè giê häc c¸c em häc sinh cßn h¨ng h¸i hái thªm gi¸o viªn vÒ
nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn bµi häc mµ s¸ch gi¸o khoa cha nªu hÕt. Víi sù
yªu thÝch bé m«n nh vËy t«i nghÜ chÊt lîng d¹y häc ®îc n©ng cao còng lµ mét
tÊt yÕu.

21
 PhÇn 3: KÕt luËn
ViÖc so¹n gi¸o ¸n trong d¹y häc lÞch sö lµ mét kh©u quan träng trong hÖ
thèng kÜ n¨ng d¹y häc cña ngêi gi¸o viªn. VËy so¹n nh thÕ nµo ®Ó cã hiÖu qu¶.
Qua thùc tiÔn gi¶ng d¹y t«i ®· rót ra mÊy vÊn ®Ò sau cña bµi lªn líp:
1. BiÕt b¾t ®Çu bµi häc:
B¾t ®Çu hîp lý mét bµi häc cã ý nghÜa quan träng ®èivíi viÖc ®¶m b¶o
hiÖu qu¶ ®èi víi giê lªn líp. CÇn b¾t ®Çu bµi häc sao cho thu hót ®îc sù chó ý,
høng thó cña häc sinh. Th«ng thêng ®Ó b¾t ®Çu bµi häc gi¸o viªn nªn chó ý tíi:
- Nh÷ng kiÕn thøc häc sinh ®· cã.
- KiÕn thøc néi dung bµi s¾p häc.
Tõ ®ã gi¸o viªn t×m c¸ch khªu gîi ®éng lùc häc tËp cña häc sinh th«ng qua
c¸ch ®Æt vÊn ®Ò vµo bµi míi.
2. BiÕt th«ng b¸o mét c¸ch s¸ng sña:
Th«ng b¸o s¸ng sña cã quan hÖ mËt thiÕt víi kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh.
Th«ng b¸o s¸ng sña trong d¹y häc tøc lµ gi¸o viªn biÕt gi¶ng gi¶i mét c¸ch râ rµng,
m¹ch l¹c néi dung häc tËp cho häc sinh. Cô thÓ:
- Gi¶ng nh÷ng ®iÒu mµ c¸c em hiÓu ®îc.
- Gi¶ng nh÷ng ®iÒu mµ c¸c em cÇn biÕt.
- D¹y tèc ®é thÝch hîp víi chñ ®Ò vµ s¸t víi tr×nh ®é häc sinh.
- BiÕt nhÊn m¹nh vµo träng t©m vµ vÊn ®Ò khã ®èi víi häc sinh.
- BiÕt s¾p xÕp thêi gian vµ t¹o c¬ héi cho c¶ líp cïng suy nghÜ lµm viÖc.
- BiÕt ph©n phèi thêi gian hîp lý trong tiÕt d¹y.
3. BiÕt ®Æt c©u hái vµ nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña häc sinh
4. BiÕt chän ph¬ng ph¸p d¹y häc thÝch hîp.
5. BiÕt kÕt thóc vµo bµi häc
KÕt thóc bµi häc ®óng ®¾n cã t¸c dông cñng cè kh¾c s©u ®iÒu võa häc.
Do vËy gi¸o viªn cÇn ph¶i biÕt giµnh thêi gian cÇn thiÕt ®Ó kÕt thóc bµi häc.
Trªn ®©y lµ nh÷ng suy nghÜ vµ viÖc lµm cña t«i trong phong trµo ®óc rót
kinh nghiÖm. Do thêi gian cã h¹n, ®Ò tµi nghiªn cøu kh«ng tr¸nh khái cßn nhiÒu
h¹n chÕ. RÊt mong ®îc sù ®ãng gãp x©y dùng cña c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó viÖc

22
so¹n gi¸o ¸n bé m«n lÞch sö THPT cña t«i thËt sù mang l¹i hiÖu qu¶ trong qu¸
tr×nh d¹y - häc.

23