Thiet Ke Va Mo Phong Thang May Voi PLC - s7-300

§å ¸n tèt nghiÖp Gvhd: ThÇy TrÇn V¨n Kh«i
Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com

I. Môc lôc
Môc lôc.....................................................................................................................1
Ch¬ng I: Nghiªn cøu ph©n tÝch cÊu tróc thang m¸y..................................................2
I. Giíi thiÖu thang m¸y.............................................................................................2
II. Ph©n lo¹i thang m¸y............................................................................................5
1. Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng................................................................................5
2. Ph©n lo¹i theo tèc ®é dÞch chuyÓn..................................................................6
3. Ph©n lo¹i theo t¶i träng...................................................................................6
4. Ph©n lo¹i theo vÞ trÝ ®Æt bé kÐo têi..................................................................6
5. Theo hÖ thèng vËn hµnh.................................................................................6
III. Trang thiÕt bÞ c¬ khÝ cña thang m¸y....................................................................7
1. Tæng thÓ c¬ khÝ thang m¸y.............................................................................7
2. ThiÕt bÞ l¾p ®Æt trong buång m¸y ...................................................................7
3. ThiÕt bÞ l¾p trong giÕng thang m¸y.................................................................9
4. ThiÕt bÞ l¾p ®Æt trong hè giÕng thang m¸y......................................................9
5. Çc thiÕt bÞ cè ®Þnh trong giÕng thang..........................................................10
5.1 Ray dÉn híng..........................................................................................10
5.2 Gi¶m chÊn...............................................................................................10
6. Cabin vµ çc thiÕt bÞ liªn quan......................................................................10
6.1 Khung cabin............................................................................................10
6.2 Ngµm dÉn híng.......................................................................................10
6.3 HÖ thèng treo ca bin................................................................................10
6.4 Buång cabin..........................................................................................11
6.5 HÖ thèng cöa cabin vµ cöa tÇng.............................................................11
7. HÖ thèng c©n b»ng trong thang m¸y..............................................................11
7.1 §èi träng.................................................................................................11
7.2 XÝch vµ çp c©n b»ng...............................................................................12
7.3 Çp n©ng..................................................................................................12
7.4 Bé kÐo têi................................................................................................12
8. ThiÕt bÞ an toµn c¬ khÝ..................................................................................13
8.1 Phanh h·m ®iÖn tõ : ................................................................................13
8.2 Phanh b¶o hiÓm : ................................................................................13
9. C¶m biÕn vÞ trÝ...............................................................................................14
IV. HÖ thèng m¹ch ®iÖn cña thang m¸y..................................................................16
1. M¹ch ®éng lùc:............................................................................................16
2. M¹ch ®iÒu khiÓn:..........................................................................................16
3. M¹ch tÝn hiÖu:..............................................................................................17
4. M¹ch chiÕu s¸ng: ........................................................................................17
5. M¹ch an toµn:...............................................................................................17
Ch¬ng II: kh¶o s¸t ®Æc tÝnh cña thang m¸y vµ çc yªu cÇu ®iÒu khiÓn...................17
a. Kh¶o s¸t ®Æc ®iÓm cña thang...............................................................................17
b. TÝnh chän c«ng suÊt ®éng c¬ chuyÒn ®éng thang m¸y ......................................21
c. Çc hÖ truyÒn ®éng dïng trong thang m¸y..........................................................25
d. §Æc ®iÓm ®Æc trng cho chÕ ®é lµm viÖc cña hÖ truyÒn ®éng thang m¸y..............26
e. ¶nh hëng cña tèc ®é, gia tèc vµ ®é giËt ®èi víi hÖ truyÒn ®éng thang m¸y.........27
f. Dõng chÝnh x¸c buång thang...............................................................................28
g. hÖ biÕn tÇn ®éng c¬ vµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn pLc................................................32
Svth: Do·n Hoµng Mai 1 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

1. s¬ ®å khèi cña hÖ biÕn tÇn ®éng c¬ .............................................................33
2. Giíi thiÖu vÒ biÕn tÇn 3g3mv cña omron......................................................33
1.1 §Æt vÊn ®Ò................................................................................................33
1.2 Tæng quan vÒ biÕn tÇn 3G3MV vµ chøc n¨ng ho¹t ®éng.......................34
2........................................................................................................................35
2.1 .................................................................................................................35
ch¬ng III: x©y dùng hÖ thèng ®iÒu khiÓn vµ lËp tr×nh ®iÒu khiÓn thang m¸y...........35
I. Ph¬ng ph¸p m« t¶ m¹ch tr×nh tù............................................................................35
II. Tæng hîp m¹ch tr×nh tù........................................................................................37
III. X©y dùng çc khèi chøc n¨ng chÝnh cña thang...................................................38
1. X¸c ®Þnh çc yªu cÇu phôc vô vµ lu gi÷ çc yªu cÇu ®ã...............................39
2. bµi to¸n x¸c ®Þnh vÞ trÝ hiÖn t¹i cña buång thang...........................................39
3. Bµi to¸n x¸c ®Þnh hµnh tr×nh hiÖn t¹i cña buång thang(®ang n©ng hay ®ang
h¹).......................................................................................................................39
4. N©ng h¹ buång thang...................................................................................39
5. §iÒu khiÓn dõng buång thang......................................................................39
6. Bài to¸n ®ãng më cöa...................................................................................42
7. Bµi to¸n ®iÒu khiÓn ®Ìn vµ qu¹t buång thang................................................45
8. Bµi to¸n xö lý çc sù cè x¶y ra ®èi víi thang................................................45
IV. PLC ...................................................................................................................45
2.2 s¬ ®å tæng qu¸t cña PLC..........................................................................46
2.3 CÊu tróc bé nhí cña CPU.........................................................................49
2.4 Vßng quÐt ch¬ng tr×nh..........................................................................51
2.4 Kü thuËt lËp tr×nh......................................................................................52
2.5 Ng«n ng÷ lËp tr×nh..................................................................................55
ch¬ng IV: x©y dùng m« h×nh m« pháng thang m¸y................................................56
I. X¸c ®Þnh çc vÊn ®Ò sÏ m« pháng.........................................................................56
II. X©y dùng kÕt cÊu cho m« h×nh m« pháng............................................................56
III. X©y dùng kÕ ho¹ch m« pháng vµ kiÓm nghiÖm trªn thùc tÕ..............................56
Ch¬ng I: Nghiªn cøu ph©n tÝch cÊu tróc thang m¸y
I. Giíi thiÖu thang m¸y

Thang m¸y lµ thiÕt bÞ vËn t¶i dïng ®Ó chë ngêi vµ hµng ho¸ theo ph¬ng th¼ng
®øng hoÆc nghiªng mét gãc nhá h¬n 150 so víi ph¬ng th¼ng ®øng theo mét tuyÕn ®·
®Þnh s½n.Thang m¸y vµ m¸y n©ng ®îc sö dông réng r·i trong çc ngµnh s¶n xuÊt cña
nÒn kinh tÕ quèc d©n nh trong ngµnh khai th¸c hÇm má,trong ngµnh x©y dùng,luyÖn

kim,c«ng nghiÖp nhÑ…ë nh÷ng n¬i ®ã thang m¸y vµ m¸y n©ng ®îc sö dông ®Ó vËn
chuyÓn hµng ho¸,s¶n phÈm,®a c«ng nh©n tíi n¬i lµm viÖc cã ®é cao kh¸c nhau…Nã
®· thay thÕ cho søc lùc cña con ngêi vµ mang l¹i n¨ng suÊt cao.H×nh d¸ng tæng thÓ
cña thang m¸y ®îc giíi thiÖu t¹i h×nh 1.
H×nh 1.1 : h×nh d¸ng tæng thÓ cña thang m¸y

Trong sinh ho¹t d©n dông,thang m¸y ®îc l¾p ®Æt vµ sö dông réng r·i trong çc
toµ nhµ cao tÇng,trong çc kh¸ch s¹n,siªu thÞ,c«ng së vµ trong çc bÖnh viÖn….HÖ
thèng thang m¸y ®· gióp con ngêi tiÕt kiÖm ®îc nhiÒu thêi gian vµ søc lùc…

NhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi ®· quy ®Þnh ®èi víi çc toµ nhµ cao trªn 6 tÇng trë lªn
ph¶i ®îc trang bÞ thang m¸y ®Ó ®¶m b¶o cho ngêi ®i l¹i thuËn tiÖn,tiÕt kiÖm thêi gian
vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.Gi¸ thµnh cña thang m¸y trang bÞ cho c«ng tr×nh so víi
tæng gi¸ thµnh c«ng tr×nh chiÕm kho¶ng 6% ®Õn 7% lµ hîp lý.
ë ViÖt Nam tríc ®©y thang m¸y chñ yÕu ®îc sö dông trong çc ngµnh c«ng nghiÖp
®Ó chë hµng ho¸ vµ Ýt ®îc phæ biÕn.Nhng trong giai ®o¹n hiÖn nay víi sù ph¸t triÓn
m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ ®êi sèng nh©n d©n ngµy cµng n©ng cao,viÖc sö
dông thang m¸y trong mäi lÜnh vùc ngµy cµng t¨ng lªn.
Phô t¶i cña thang m¸y thay ®æi trong mét ph¹m vi rÊt réng ,nã phô thuéc vµo lîng
hµnh kh¸c ®i l¹i trong mét ngµy ®ªm vµ híng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch.Nh thang m¸y
l¾p ®Æt trong nhµ hµnh chÝnh,buæi s¸ng ®Çu giê lµm viÖc hµnh kh¸ch ®i nhiÒu theo
chiÒu lªn.cßn buæi chiÒu ,cuèi giê lµm viÖc,hµnh kh¸ch sÏ ®i theo chiÒu xuèng nhiÒu.
Thang m¸y lµ mét thiÕt bÞ vËn chuyÓn ®ßi hái tÝnh an toµn nghiªm ngÆt ,nã liªn
quan trùc tiÕp ®Õn tµi s¶n vµ tÝnh m¹ng con ngêi ,v× vËy yªu cÇu chung ®èi víi hÖ
thèng thang m¸y khi thiÕt kÕ ,chÕ t¹o ,l¾p ®Æt ,vËn hµnh,sö dông vµ söa ch÷a lµ ph¶i
tu©n thñ mét çch nghiªm ngÆt çc yªu cÇu kü thuËt an toµn ®îc quy ®Þnh trong çc
tiªu chuÈn, quy tr×nh, quy ph¹m.
Thang m¸y chØ cã cabin ®Ñp ,sang träng,th«ng tho¸ng , ªm dÞu th× cha ®ñ ®iÒu
kiÖn ®Ó ®a vµo sö dông mµ cßn ph¶i ®Çy ®ñ çc thiÕt bÞ an toµn, ®¶m b¶o ®é tin cËy
nh: ®iÖn chiÕu s¸ng dù phßng khi mÊt ®iÖn,®iÖn tho¹i néi bé(interphone), chu«ng
b¸o,bé h·m b¶o hiÓm, an toµn cabin(®èi träng), c«ng t¾c an toµn cña cöa cabin,kho¸
an toµn cöa tÇng, bé cøu hé khi mÊt nguån ®iÖn…
Lùa chän thang m¸y kh«ng chØ ®¬n thuÇn xem xÐt çc vÊn ®Ò kü thuËt mµ cßn
ph¶i xem xÐt c¶ çc yÕu tè kinh tÕ .HiÓn nhiªn cµng nhiÒu thang m¸y cã t¶i ®Þnh møc
lín,tèc ®é ®Þnh møc cao,hÖ ®iÒu khiÓn cµng hiÖn ®¹i th× cµng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi
cho kh¸ch hµng sö dông còng nh rót ng¾n thêi gian chê ®îi,gi¶m thêi gian ®i tèc ®é
®Þnh møc,mét mÆt ®ßi hái vèn ®Çu t cho thang lín,mÆt kh¸c lµm t¨ng diÖn tÝch chiÕm
chç,t¨ng chi phÝ x©y dùng cho giÕng thang…Nh vËy ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hµnh
kh¸ch vµ vèn ®Çu t lu«n lµ hai chØ tiªu tû lÖ nghÞch víi nhau.Qu¸ tr×nh lùa chän thang
m¸y chÝnh lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh sè thang,tÝnh n¨ng kü thuËt cña thang (t¶i ,tèc ®é
®Þnh møc,ph¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn…),çc kÝch thíc c¬ b¶n cña thang vµ vÞ trÝ ®Æt

thang phï hîp víi ®Æc ®iÓm ,môc ®Ých sö dông cña toµ nhµ víi vèn ®Çu t chÊp nhËn ®-
îc.
§èi víi nhµ sö dông nhiÒu thang, bªn c¹nh viÖc chän tÝnh n¨ng kü thuËt cßn ph¶i
bè trÝ chóng thµnh nhãm sao cho hîp lý ®Ó tËn dông n¨ng suÊt tèi u cña thang còng
nh t¹o thuËn lîi cho kh¸ch.
§èi víi çc toµ nhµ cao tÇng cã lîng hµnh kh¸ch cÇn vËn chuyÓn lín ngêi ta thêng
chi thang m¸y ra lµm çc nhãm riªng phôc vô çc thµnh phÇn kh¸c nhau theo chiÒu
cao cña toµ nhµ.Çc thang m¸y ë çc nhãm kh¸c nhau cã thÓ cã tÝnh n¨ng kü thuËt
kh¸c nhau,thêng çc thang phôc vô cho çc tÇng cao cã t¶I vµ tèc ®é ®Þnh møc lín
h¬n çc thang phôc vô phÇn thÊp h¬n.
II. Ph©n lo¹i thang m¸y

Tuú thuéc vµo tÝnh chÊt,chøc n¨ng cña thang m¸y.Thang m¸y cã thÓ ph©n lo¹i
thµnh rÊt nhiÒu lo¹i tuú thuéc vµo çc tÝnh chÊt.vÝ dô nh ph©n lo¹i theo hÖ dÉn ®éng
cabin,theo vÞ trÝ ®Æt bé kÐo têi,theo hÖ thèng vËn hµnh,theo c«ng dông….díi ®©y lµ
mét sè ph©n lo¹i:
1. Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng

+ Thang m¸y chë ngêi
Gia tèc cho phÐp ®îc quy ®Þnh theo c¶m gi¸c cña hµnh kh¸ch :Gia tèc tèi u lµ a<
2m/s2
• Thang m¸y dïng trong çc toµ nhµ cao tÇng : lo¹i nµy cã tèc ®é trung b×nh
hoÆc lín,®ßi hái vËn hµnh ªm,an toµn vµ cã tÝnh mü thuËt…
• Thang m¸y dïng trong bÖnh viÖn:Ph¶i ®¶m b¶o rÊt an toµn,sù tèi u vÒ ®é ªm
khi dÞch chuyÓn,thêi gian dÞch chuyÓn ,tÝnh u tiªn ®óng theo çc yªu cÇu cña
bÖnh viÖn..
• Thang m¸y dïng trong çc hÇm má ,xÝ nghiÖp:§¸p øng ®îc çc ®iÒu ®îc çc
®iÒu kiÖn lµm viÖc nÆng nÒ trong c«ng nghiÖp nh t¸c ®éng cña m«I trêng lµm
viÖc:®é Èm,nhiÖt ®é,thêi gian lµm viÖc,sù ¨n mßn…
+ Thang m¸y chë hµng
§îc sö dông réng r·i trong c«ng nghiÖp,trong kinh doanh…Nã ®ßi hái cao vÒ viÖc
dõng chÝnh x¸c buång thang m¸y ®¶m b¶o cho viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ lªn xuèng
thang m¸y ®îc dÔ dµng thuËn tiÖn…

2. Ph©n lo¹i theo tèc ®é dÞch chuyÓn.
• Thang m¸y tèc ®é thÊp : v < 1 m/s
• Thang m¸y tèc ®é trung b×nh: v= 1 ÷ 2,5 m/s. Thêng dïng cho çc nhµ
cã sè tÇng tõ 6 ÷ 12 tÇng.
• Thang m¸y tèc ®é cao:v =2,5 ÷ 4 m/s. Thêng dïng cho çc nhµ cã sè
tÇng mt >16 tÇng.
• Thang m¸y tèc ®é rÊt cao(Siªu tèc) : v = 5m/s. Thêng dïng trong çc
toµ th¸p cao tÇng.
3. Ph©n lo¹i theo t¶i träng
• Thang m¸y lo¹i nhá :Q < 500 Kg.Hay dïng trong th viÖn,trong çc nhµ
hµng ¨n uèng ®Ó vËn chuyÓn s¸ch hoÆc thùc phÈm
• Thang m¸y lo¹i trung b×nh : Q = 500 ÷ 1000 Kg.
• Thang m¸y lo¹i lín : Q = 1000 ÷ 1600 kg.
• Thang m¸y lo¹i rÊt lín Q > 1600 Kg.
4. Ph©n lo¹i theo vÞ trÝ ®Æt bé kÐo têi

®èi víi thang m¸y ®iÖn
Thang m¸y cã bé kÐo têi ®Æt phÝa trªn giÕng thang.
Thang m¸y cã bé têi kÐo ®Æt díi giÕng thang .
®èi víi thang m¸y dÉn ®éng cabin lªn xuèng b»ng b¸nh r¨ng thanh r¨ng th× bé têi dÉn
®éng ®Æt ngay trªn nãc cabin.
§èi víi thang m¸y thuû lùc : Buång ®Æt t¹i t©ng trÖt .
5. Theo hÖ thèng vËn hµnh.

a) Theo møc dß tù ®éng :
+ lo¹i nöa tù ®éng
+ lo¹i tù ®éng ;
b ) theo tæ hîp ®iÒu khiÓn :
+ ®iÒu khiÓn ®¬n ;
+ ®iÒu khiÓn kÐp ;
+ ®iÒu khiÓn theo nhãm ;
c ) theo vÞ trÝ ®iÒu khiÓn :
+ ®iÒu khiÓn trong cabin ;
+ ®iÒu khiÓn ngoµi cabin ;
+ ®iÒu khiÓn c¶ trong vµ ngoµi cabin ;

III. Trang thiÕt bÞ c¬ khÝ cña thang m¸y

1. Tæng thÓ c¬ khÝ thang m¸y
Çc thiÕt bÞ chÝnh cña thang m¸y gåm cã : buång thang ,têi n©ng, çp treo
buång thang, ®èi träng, ®éng c¬ truyÒn ®éng, phanh h·m ®iÖn tõ vµ çc thiÕt bÞ ®iÒu
khiÓn kh¸c.
TÊt c¶ çc thiÕt bÞ cña thang m¸y ®îc trong giÕng buång thang (kho¶ng kh«ng
gian tõ trÇn cña tÇng cao nhÊt ®Õn møc s©u nhÊt cña tÇng 1), trong buång m¸y (trªn
sµn tÇng cao nhÊt ) vµ hè buång thang (díi møc sµn tÇng 1). Bè trÝ ç thiÕt bÞ cña mét
thang m¸y ®îc biÓu diÔn trªn h×nh 1.2.
Çc thiÕt bÞ thang gåm cã : 1. §éng c¬ ®iÖn ; 2. Puli ; 3. Çp treo; 4. Bé h¹n
chÕ tèc ®é ; 5.Buång thang ; 6. Thanh dÉn híng ;7. HÖ thèng ®èi träng ; 8. Trô cè
®Þnh ; 9. Puli dÉn híng ; 10. çp liªn ®éng ; 11. Çp cÊp ®iÖn ; 12. §éng c¬ ®ãng
më cöa buång thang.
2. ThiÕt bÞ l¾p ®Æt trong buång m¸y

+ C¬ cÊu n©ng
Trong buång m¸y l¾p ®Æt hÖ thèng têi n©ng h¹ buång thang (c¬ cÊu n©ng) 1
(trªn h×nh 1.2) t¹o ra lùc kÐo chuyÓn ®éng buång thang vµ ®èi träng.
C¬ cÊu n©ng gåm cã çc bé phËn sau : bé phËn kÐo çp (puli hoÆc tang quÊn
çp ), hép gi¶m tèc ®é, phanh h·m ®iÖn tõ vµ ®éng c¬ truyÒn ®éng. TÊt c¶ çc bé phËn
trªn ®îc l¾p ®Æt trªn tÊm ®Õ b»ng thÐp. Trong thang m¸y thêng dïng hai c¬ cÊu n©ng
(h×nh 1.3) :
- c¬ cÊu n©ng cã hép tèc ®é (h×nh 1.3 a)
- c¬ cÊu n©ng kh«ng dïng hép tèc ®é (h×nh 1.3 b).
C¬ cÊu n©ng kh«ng cã hép tèc ®é thêng ®îc sö dông trong çc thang m¸y tèc
®é cao.
+ Tñ ®iÖn : trong tñ ®iÖn l¾p r¸p cÇu dao tæng, cÇu ch× çc lo¹i, c«ng t¾c t¬ vµ
çc lo¹i r¬le trung gian.
+ Puli dÉn híng 2 (h×nh 1.2).
H×nh 1.2 :çc thiÕt bÞ c¬ khÝ l¾p trong thang.
+ Bé phËn h¹n chÕ tèc ®é 4 (h×nh 1.2) lµm viÖc phèi hîp víi phanh bo¶ hiÓm
b»ng çp liªn ®éng 10 ®Ó h¹n chÕ tèc ®é di chuyÓn cña buång thang

3. ThiÕt bÞ l¾p trong giÕng thang m¸y
+ Buång thang : Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc, buång thang 5 (h×nh 1.2) di chuyÓn
trong giÕng thang m¸y däc theo çc thanh dÉn híng 6 (h×nh 1.2). Trªn nãc buång
thang cã l¾p ®Æt phanh b¶o hiÓm, ®éng c¬ truyÒn ®éng ®ãng - më cöa buång thang 12
(h×nh 1.2). Trong bu«ng thang l¾p ®Æt hÖ thèng nót bÊm ®iÒu khiÓn, hÖ thèng ®Ìn b¸o,
®Ìn chiÕu s¸ng buång thang, c«ng t¾c liªn ®éng víi sµn cña buång thang vµ ®iÖn tho¹i
lªn l¹c víi bªn ngoµi trong trêng hîp thang m¸y mÊt ®iÖn. Cung cÊp ®iÖn cho buång
thang b»ng d©y çp mÒm 11 (h×nh 1.2).
+ HÖ thèng çp treo 3 (h×nh 1.2) lµ hÖ thèng çp hai nh¸nh mét ®Çu nèi víi
buång thang ®Çu cßn l¹i nèi víi ®èi träng 7 cïng víi puli dÉn híng .
+ Trong giÕng cña thang m¸y cßn l¾p ®Æt çc bé c¶m biÕn vÞ trÝ dïng ®Ó
chuyÓn ®æi tèc ®é ®éng c¬, dõng buång thang ë mçi tÇng vµ h¹n chÕ hµnh tr×nh n©ng
– h¹ cña thang m¸y.
4. ThiÕt bÞ l¾p ®Æt trong hè giÕng thang m¸y

Trong hè giÕng thang m¸y l¾p ®Æt hÖ thèng gi¶m xãc 8 (h×nh 1.2) lµ hÖ thèng
gi¶m xãc dïng lß xo vµ gi¶m xãc thuû lùc tr¸nh sù va ®Ëp cña buång thang vß ®èi
träng xuèng sµn cña giÕng thang m¸y trong trêng hîp c«ng t¾c hµnh tr×nh h¹n chÕ
hµnh tr×nh di chuyÓn xuèng bÞ sù cè (kh«ng ho¹t ®éng).
H×nh 1.3 : C¬ cÊu n©ng thang

5. Çc thiÕt bÞ cè ®Þnh trong giÕng thang

5.1 Ray dÉn híng
Ray dÉn híng ®îc l¾p ®Æt däc theo giÕng thang ®Ó dÉn híng cho cabin vµ ®èi
träng chuyÓn ®éng däc theo giÕng thang. Ray dÉn híng ®¶m b¶o cho cabin vµ ®èi
träng lu«n n»m ë vÞ trÝ thiÕt kÕ cña chóng trong giÕng thang vµ kh«ng bÞ dÞch chuyÓn
theo phíng n»m ngang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng. Ngoµi ra ray dÉn híng cßn ph¶i
®ñ cøng v÷ng ®Ó träng lîng cña cabin vµ t¶i träng trong cabin tùa lªn dÉn híng cïng
çc thµnh phÇn t¶i träng ®éng khi bé h·m b¶o hiÓm lµm viÖc (trong trêng hîp bÞ ®øt
çp hoÆc cabin ®i xuèng víi tèc ®é lín h¬n gi¸ trÞ cho phÐp).
5.2 Gi¶m chÊn
Gi¶m chÊn ®îc l¾p ®Æt díi ®¸y hè thang ®Ó dõng vµ ®ì cabin vµ ®èi träng trong tr-
êng hîp cabin hoÆc ®èi träng chuyÓn ®éng xuèng díi vît qu¸ bÞ trÝ ®Æt cña c«ng t¾c
hµnh tr×nh cuèi cïng. Gi¶m chÊn ph¶i cã ®é cao ®ñ lín ®Ó khi caibin hoÆc ®èi träng tú
lªn nã th× cã ®ñ kho¶ng trèng cÇn thiÕt phÝa díi phï hîp cho ngêi cã tr¸ch nhiÖm thùc
hiÖn kiÓm tra, ®iÒu chØnh, söa ch÷a.
6. Cabin vµ çc thiÕt bÞ liªn quan
Cabin lµ bé phËn mang t¶i cña thang m¸y.Cabin ph¶i cã kÕt cÊu sao cho cã thÓ
th¸o rêi nã thµnh tõng bé phËn nhá.Theo cÊu t¹o,cabin gåm 2 phÇn:kÕt cÊu chÞu
lùc(khung cabin) vµ çc v¸ch che, trÇn, sµn t¹o thµnh buång cabin.Trªn khung cabin
cã l¾p çc ngµm dÉn híng, hÖ thèng treo cabin, hÖ thèng tay ®ßn vµ bé h·m b¶o hiÓm,
hÖ thèng cöa vµ c¬ cÊu ®ãng më cöa….Ngoµi ra,cabin cña thang m¸y chë ngêi ph¶i
®¶m b¶o çc yªu cÇu vÒ th«ng giã, nhiÖt ®é vµ ¸nh s¸ng.
6.1 Khung cabin

Khung cabin lµ phÇn x¬ng sèng cña cabin thang m¸y. §îc cÊu t¹o b»ng çc thanh
thÐp chÞu lùc lín. Khung cabin ph¶i ®¶m b¶o cho thiÕt kÕ chÞu ®ñ t¶i ®Þnh møc.
6.2 Ngµm dÉn híng
Ngµm dÉn híng cã t¸c dông dÉn híng cho cabin vµ ®èi träng chuyÓn ®éng däc
theo ray dÉn híng vµ khèng chÕ dÞch chuyÓn ngang cña cabin vµ ®èi träng trong
giÕng thang kh«ng vît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp. Cã hai lo¹i ngµm dÉn híng : ngµm tr-
ît(b¹c trît) vµ ngµm con l¨n.
6.3 HÖ thèng treo ca bin

Do cabin vµ ®èi träng ®îc treo b»ng nhiÒu sîi çp riªng biÖt cho nªn ph¶i cã hÖ
thèng treo ®Ó ®¶m b¶o cho çc sîi çp n©ng riªng biÖt cã ®é c¨ng nh nhau.Trong tr-
êng hîp ngîc l¹i ,sîi çp chÞu lùc c¨ng lín nhÊt sÏ bÞ qu¸ t¶i cßn sîi çp chïng sÏ trît

trªn r·nh puly ma s¸t nªn rÊt nguy hiÓm.Ngoµi ra ,do cã sîi chïng sîi c¨ng nªn çc
r·nh çp trªn puly ma s¸t sÏ bÞ mßn kh«ng ®Òu.V× vËy mµ hÖ thèng treo cabin ph¶i ®-
îc trang bÞ thªm tiÕp ®iÓm ®iÖn cña m¹ch an toµn ®Ó ng¾t ®iÖn dõng thang khi mét
trong çc sîi çp chïng qu¸ møc cho phÐp ®Ó phßng ngõa tai n¹n.Khi ®ã thang chØ cã
thÓ ho¹t ®éng ®îc khi ®· ®iÒu chØnh ®é c¨ng cña çc çp nh nhau.HÖ thèng treo cabin
®îc l¾p ®Æt víi dÇm trªn khung ®øng trong hÖ thèng chÞu lùc cña cabin.
6.4 Buång cabin

Buång cabin lµ mét kÕt cÊu cã thÓ th¸o rêi ®îc gåm trÇn, sµn vµ v¸ch cabin.Çc
phÇn nµy cã liªn kÕt víi nhau vµ liªn kÕt víi khung chÞu lùc cña cabin.Buång cabin
ph¶i ®¶m b¶o ®îc çc yªu cÇu cÇn thiÕt vÒ mÆt kü thuËt còng nh mÆt mü thuËt
6.5 HÖ thèng cöa cabin vµ cöa tÇng

Cöa cabin vµ cöa tÇng lµ nh÷ng bé phËn cã vai trß rÊt quan trong trong viÖc ®¶m
b¶o an toµn vµ cã ¶nh hëng lín ®Õn chÊt lîng, n¨ng suÊt cña thang m¸y.hÖ thèng cöa
cabin vµ cöa tÇng ®îc thiÕt kÕ sao cho khi dõng t¹i tÇng nµo th× chØ dïng ®éng c¬ më
cöa buång thang ®ång thêi hÖ thèng c¬ khÝ g¾n cöa buång thang liªn kÕt víi cöa tÇng
lµm cho cöa tÇng còng ®îc më ra.T¬ng tù khi ®ãng l¹i th× hÖ thèng liªn kÕt sÏ kh«ng
t¸c ®éng vµo cöa tÇng n÷a mµ buång thang l¹i di chuyÓn ®i ®Õn çc tÇng kh¸c.
7. HÖ thèng c©n b»ng trong thang m¸y

§èi träng, çp n©ng, çp ®iÖn, çp hoÆc xÝch c©n b»ng lµ nh÷ng bé phËn cña hÖ
thèng c©n b»ng trong thang m¸y ®Ó c©n b»ng víi víi träng lîng cña cabin vµ t¶i träng
n©ng.ViÖc chän s¬ ®å ®éng häc vµ träng lîng çc bé phËn cña hÖ thèng c©n b»ng cã
¶nh hëng lín ®Õn m«men t¶i träng vµ c«ng suÊt ®éng c¬ cña c¬ cÊu dÉn ®éng, ®Õn lùc
c¨ng lín nhÊt cña çp n©ng vµ kh¶ n¨ng kÐo cña puly ma s¸t.
7.1 §èi träng

§èi träng lµ bé phËn ®ãng vai trß chÝnh trong hÖ thèng c©n b»ng cña thang
m¸y.§èi víi thang m¸y cã chiÒu cao n©ng kh«ng lín, ngêi ta chän ®èi träng sao cho
träng lîng cña nã c©n b»ng víi träng lîng cña cabin vµ mét phÇn t¶i träng n©ng ,çp
®iÖn vµ kh«ng dïng çp hoÆc xÝch c©n b»ng.Khi thang m¸y cã chiÒu cao n©ng lín,
träng lîng cña çp n©ng vµ çp ®iÖn lµ ®¸ng kÓ nªn ngêi ta ph¶i dïng çp hoÆc xÝch

c©n b»ng ®Ó bï trõ l¹i phÇn t¶i träng cña çp ®iÖn vµ çp n©ng chuyÓn tõ nh¸nh treo
cabin sang nh¸nh treo ®èi träng vµ ngîc l¹i khi thang m¸y ho¹t ®éng.
7.2 XÝch vµ çp c©n b»ng

Khi thang m¸y cã chiÒu cao trªn 45 m hoÆc träng lîng çp n©ng vµ çp ®iÖn cã gi¸
trÞ trªn 0,1 Q th× ngêi ta ph¶i ®Æt thªm çp hoÆc xÝch c©n b»ng ®Ó bï trõ l¹i phÇn träng
lîng cña çp n©ng vµ çp ®iÖn chuyÓn tõ nh¸nh treo cabin sang nh¸nh treo ®èi träng
vµ ngîc l¹i khi thang m¸y ho¹t ®éng, ®¶m b¶o m«men t¶i t¬ng ®èi æn ®Þnh trªn puly
ma s¸t. XÝch c©n b»ng thêng ®îc dïng cho thang m¸y cã tèc ®é díi 1,4 m/s. §èi víi
thang m¸y cã tèc ®é cao, ngêi ta thêng dïng çp c©n b»ng vµ cã thiÕt bÞ kÐo c¨ng çp
c©n b»ng ®Ó kh«ng bÞ xo¾n. T¹i thiÕt bÞ kÐo c¨ng çp c©n b»ng ph¶i cã tiÕp ®iÓm ®iÖn
an toµn ®Ó ng¾t m¹ch ®iÒu khiÓn cña thang m¸y khi çp c©n b»ng bÞ ®øt hoÆc bÞ d·n
qu¸ lín vµ khi cã sù cè víi thiÕt bÞ kÐo c¨ng çp c©n b»ng.
7.3 Çp n©ng

Cã cÊu t¹o b»ng sîi thÐp cacbon tèt cã giíi h¹n bÒn 1400 – 1800 N/mm2 .
Trong thang m¸y thêng dïng tõ 3 ®Õn 4 sîi çp bÖn. Çp n©ng ®îc chän theo ®iÒu
kiÖn sau:
S MAX
*n ≤ S d
Trong ®ã:
Smax - lùc c¨ng çp lín nhÊt trong qu¸ tr×nh lµm viÖc cña thang m¸y ;
Sd - t¶i träng ph¸ háng çp do nhµ chÕ t¹o x¸c ®Þnh vµ cho trong b¶ng çp
tiªu chuÈn tuú thuéc vµo lo¹i çp , ®êng kÝnh çp vµ giíi h¹n bÒn cña vËt liÖu
sîi thÐp bÖn çp
n - hÖ sè an toµn bÒn cña çp, lÊy kh«ng nhá h¬n gi¸ trÞ quy ®Þnh trong tiªu
chuÈn, tuú thuéc vµo tèc ®é, lo¹i thang m¸y vµ lo¹i c¬ cÊu n©ng.
7.4 Bé kÐo têi

Tuú theo s¬ ®å dÉn ®éng mµ bé têi kÐo ®îc ®Æt ë trong phßng m¸y dÉn ®éng
n»m ë phÝa trªn, phÝa díi hoÆc n»m ë c¹nh giÕng thang. Bé têi kÐo dÉn ®éng ®iÖn gåm
cã hép gi¶m tèc vµ lo¹i kh«ng cã hép gi¶m tèc. §èi víi thang m¸y cã tèc ®é lín ngêi
ta dïng bé têi kÐo kh«ng cã hép gi¶m tèc.

8. ThiÕt bÞ an toµn c¬ khÝ
ThiÕt bÞ an toµn c¬ khÝ trong thang m¸y cã vai trß ®¶m b¶o an toµn cho thang m¸y
vµ hµnh kh¸ch trong trêng hîp x¶y ra sù cè nh :®øt çp, çp trît trªn r·nh puly ma s¸t,
cabin h¹ víi tèc ®é vît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp. ThiÕt bÞ an toµn c¬ khÝ trong thang m¸y
gåm cã:
8.1 Phanh h·m ®iÖn tõ :

VÒ kÕt cÊu, cÊu t¹o, nguyªn lý ho¹t ®éng gièng nh phanh h·m ®iÖn tõ dïng trong çc
c¬ cÊu cña cÇu trôc.
8.2 Phanh b¶o hiÓm :

( cã mét sè tªn gäi kh¸c nh : phanh dï hoÆc c¬ cÊu tæ ®íp). Chøc n¨ng cña phanh b¶o
hiÓm lµ h¹n chÕ tèc ®é di chuyÓn cña buång thang vît qu¸ giíi h¹n cho phÐp vµ gi÷
chÆt buång thang t¹i chç b»ng çch Ðp vµo hai thanh dÉn híng trong trêng hîp bÞ ®øt
çp treo. VÒ kÕt cÊu vµ cÊu t¹o, phanh b¶o hiÓm cã ba lo¹i :
- Phanh b¶o hiÓm kiÓu nªm dïng ®Ó h·m khÈn cÊp.
- Phanh b¶o hiÓm kiÓu k×m (h×nh 1.4) dïng ®Ó h·m ªm.
- Phanh b¶o hiÓm kiÓu lÖch t©m dïng ®Ó h·m khÈn cÊp.
Phanh b¶o hiÓm l¾p ®Æt trªn nãc cña buång thang, hai gäng k×m 2 trît däc theo hai
thanh dÉn híng 1. N»m gi÷a hai çnh tay ®Çu cña gäng k×m cã nªm 5 g¾n chÆt vèi hÖ
thèng truyÒn lùc trùc vÝt vµ tang - b¸nh vÝt 4. HÖ truyÒn lùc b¸nh vÝt - trôc vÝt cã hai
d¹ng ren : bªn ph¶i lµ ren ph¶i, cßn phÇn bªn tr¸i lµ ren tr¸i. Khi tèc ®é cña buång
thang thÊp h¬n trÞ sè giíi h¹n tèi ®a cho phÐp, nªm 5 ë hai ®Çu cña trôc vÝt ë vÞ trÝ xa
nhÊt so víi tang - b¸nh vÝt 4, lµm cho hai gän k×m 2 trît b×nh thêng däc theo thanh
dÉn híng 1. Trong trêng hîp tèc ®é cña buång thang vît qu¸ giíi h¹n cho phÐp,
H×nh 1.4 Phanh h·m b¶o hiÓm kiÓu k×m

1.thanh dÉn híng; 2. gäng k×m; 3. d©y çp liªn ®éng c¬ víi bé h¹n chÕ tèc ®« ;
4. tang – b¸nh vÝt ; 5. Nªm.

tang - b¸nh vÝt 4 sÏ quay theo chiÒu ®Ó kÐo dµi hai ®Çu nªm 5 vÒ phÝa m×nh , lµm cho
hai gäng k×m 2 Ðp chÆt vµo thanh dÉn híng, kÕt qu¶ sÏ h¹n chÕ ®îc tèc ®é di chuyÓn
cña buång thang vµ trong trêng hîp bÞ ®øt çp treo, sÏ gi÷ chÆt buång thang vµo hai
thanh dÉn híng.
9. C¶m biÕn vÞ trÝ

Trong thang m¸y vµ m¸y n©ng, çc bén phËn c¶m biÕn vÞ trÝ dïng ®Ó :
- Ph¸t lÖnh dõng buång thang ë mçi tÇng.
- ChuyÓn ®æi tèc ®é ®éng c¬ truyÒn ®éng tõ tèc ®é cao sang tèc ®é thÊp khi
buång thang ®Õn gÇn tÇng cÇn dõng, ®Ó n©ng cao ®é dõng chÝnh x¸c cña buång thang.
- X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña buång thang.
HiÖn nay, trong s¬ ®å khèng chÕ thang m¸y vµ m¸y n©ng thêng dïng ba lo¹i
c¶m biÕn vÞ trÝ :
+ C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu c¬ khÝ(c«ng

t¾c chuyÓn ®æi tÇng)
H×nh 1.5 C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu c¬ khÝ
1. TÊm çch ®iÖn; 2. TiÕp ®iÓm tÜnh;

3.TiÕp ®iÓm ®éng ; 4. CÇn g¹t; 5. Vßng ®Öm
cao su
C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu c¬ khÝ lµ mét

lo¹i c«ng t¾c ba vÞ trÝ. Khi buång thang di chuyÓn ®i lªn, díi t¸c dông cña vÊu g¹t (l¾p
ë mçi tÇng) sÏ g¹t tay g¹t sang bªn ph¶i, cÆp tiÕp ®iÓm 2 bªn tr¸i kÝn, khi buång thang
di chuyÓn theo chiÒu ®i xuèng, vÞ trÝ tay g¹t ë bªn tr¸i, cÆp tiÕp ®iÓm 2 ë vÞ trÝ gi÷a, c¶
hai cÆp tiÕp ®iÓm 2 ®Òu hë.
¦u ®iÓm : cã kÕt cÊu ®¬n gi¶n, thùc hiÖn ®ñ ba chøc n¨ng cña bé phËn c¶m
biÕn vÞ trÝ.
Nhîc ®iÓm :
- Tuæi thä lµm viÖc kh«ng cao, ®Æc biÖt lµ ®èi víi thang m¸y tèc ®é cao
- G©y tiÕng ån lín, g©y nhiÔu cho çc thiÕt bÞ v« tuyÕn.

+ C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu c¶m øng (h×nh 1.6).
H×nh 1.6. C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu c¶m øng
a)CÊu t¹o cña c¶m biÕn ;b) S¬ ®å nguyªn tè cña bé c¶m biÕn.
1.M¹ch tõ ; 2. Cuén d©y ; 3. TÊm s¾t ch÷ TS
§èi víi thang m¸y tèc ®é cao, nÕu dïng bé c¶m biÕn kiÓu c¬ khÝ, lµm gi¶m ®é
tin cËy trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. Bëi vËy trong çc s¬ ®å khèng chÕ thang m¸y tèc ®é
cao thêng dïng çc bé c¶m biÕn kh«ng tiÕp ®iÓm: kiÓu c¶m øng, kiÓu ®iÖn dung vµ
kiÓu quang ®iÖn.
Nguyªn lý lµm viÖc cña c¶m biÕn kiÓu c¶m øng vÞ trÝ dùa trªn sù thay ®æi trÞ sè
®iÖn c¶m (L) cña cuén d©y cã m¹ch tõ khi m¹ch tõ kÝn vµ m¹ch tõ hë.
CÊu t¹o cña bé c¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu c¶m øng (h×nh 1.6a) gåm m¹ch ®iÖn tõ 1,
cuén d©y 2. Khi m¹ch tõ hë, ®iÖn trë cña bé c¶m biÕn b»ng ®iÖn trë thuÇn cña cuén
d©y, cßn khi m¹ch tõ bÞ che kÝn b»ng thanh thÐp ch÷ U (3), ®iÖn trë c¶m biÕn sÏ t¨ng
®ét biÕn do thµnh phÇn ®iÖn c¶m (L) cña cuén d©y t¨ng.
S¬ ®å nguyªn lý cña bé c¶m biÕn kiÓu c¶m øng ®îc giíi thiÖu trªn h×nh 3.31a.
Bé c¶m biÕn cã thÓ ®Êu nèi trùc tiÕp víi r¬le trung gian RTr mét chiÒu hoÆc r¬le trung
gian xoay chiÒu. Khi m¹ch tõ hë, do ®iÖn trë cña c¶m biÕn rÊt nhá, r¬le trung gian
RTr t¸c ®éng, cßn khi m¹ch tõ kÝn, do ®iÖn trë cña c¶m biÕn rÊt lín r¬le trung gian
RTr kh«ng t¸c ®éng. §Ó n©ng cao ®é tin cËy lµm viÖc cña r¬le trung gian, ®Êu tô C
song song víi cuén d©y cña bé c¶m biÕn. TrÞ sè ®iÖn dung cña tô C ®îc lùa chän sao

cho khi thanh s¾t 3 che kÝn m¹ch tõ cña bé tõ c¶m biÕn sÏ t¹o ®îc chÕ ®é céng hëng
dßng. Th«ng thêng bé c¶m biÕn CB ®¬c l¾p ë thµnh giÕng cña thang m¸y, thanh s¾t
®éng l¾p ë buång thang.
+ C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu quang ®iÖn

(h×nh 7)
H×nh 1.7 C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu

quang ®iÖn
Bé c¶m biÕn vÞ trÝ dïng hai phÇn

tö quang ®iÖn, cÊu t¹o cña nã ®îc giíi
thiÖu trªn h×nh 1.7a. CÊu t¹o cña nã gåm
khung gi¸ ch÷ U (thêng lµm b»ng vËt
liÖu kh«ng kim lo¹i). Trªn khung çch
®iÖn g¸ l¾p hai phÇn tö quang ®iÖn 2 ®èi
diÖn nh©u : mét phÇn tö ph¸t quang (®i«t ph¸t quang §F) vµ mét phÇn tö thu quang
( transito quang). §Ó n©ng cao ®é tin cËy cña bé c¶m biÕn kh«ng bÞ ¶nh hëng ®é s¸ng
cña m«i trêng thêng dïng phÇn tö ph¸t quang vµ thu quang hang ngo¹i. Thanh g¹t 3
di chuyÓn gi÷a khe hë cña khung g¸ çc phÇn tö quang diÖn.
S¬ ®å nguyªn lý cña bé c¶m biÕn kiÓu quang ®iÖn giíi thiÖu trªn h×nh 1.7b.
Nguyªn lý lµm viÖc cña bé c¶m biÕn kiÓu quang ®iÖn nh sau: khi buång thang
cha ®Õn ®óng tÇng, ¸nh s¸ng cha bÞ che khuÊt, transito quang TT th«ng, transito T1
kho¸ vµ transito T2 th«ng, r¬le trung gian RTr t¸c ®éng, cßn khi buång thang ®Õn
®óng tÇng, ¸nh s¸ng bÞ che khuÊt, TT kho¸, T1 th«ng, T2 kho¸, r¬le trung gian RTr
kh«ng t¸c ®éng.
IV. HÖ thèng m¹ch ®iÖn cña thang m¸y

1. M¹ch ®éng lùc:
lµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn c¬ cÊu dÉn ®éng thang m¸y ®Ó ®ãng më,®¶o chiÒu c¬ cÊu dÉn
®éng vµ phanh cña bé têi kÐo. HÖ thèng ph¶i ®¶m b¶o viÖc ®iÒu chØnh tèc ®é chuyÓn
®éng cña cabin sao cho qu¸ tr×nh më m¸y vµ phanh ®îc ªm dÞu vµ dõng cabin chÝnh
x¸c.
2. M¹ch ®iÒu khiÓn:
Lµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn tÇng cã t¸c dông thùc hiÖn mét ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn phøc
t¹p, phï hîp víi chøc n¨ng yªu cÇu cña thang m¸y,HÖ thèng ®iÒu khiÓn tÇng cã
nhiÖm vô:lu tr÷ çc lÖnh di chuyÓn tõ cabin, çc lÖnh gäi tÇng cña hµnh kh¸ch vµ thùc
hiÖn çc lÖnh di chuyÓn hoÆc dõng theo mét thø tù u tiªn nµo ®ã,sau khi thùc hiÖn
xong lÖnh ®iÒu khiÓn th× xo¸ bá ,x¸c ®Þnh vµ ghi nhËn thêng xuyªn vÞ trÝ cabin vµ h-
íng chuyÓn ®éng cña nã.TÊt c¶ çc hÖ thèng ®iÒu khiÓn tù ®éng ®Òu dïng nót Ên.
3. M¹ch tÝn hiÖu:

lµ hÖ thèng çc ®Ìn tÝn hiÖu víi çc ký hiÖu ®· thèng nhÊt ho¸ ®Ó b¸o hiÖu
tr¹ng th¸i cña thang m¸y, vÞ trÝ vµ híng chuyÓn ®éng cña cabin.
4. M¹ch chiÕu s¸ng:
lµ hÖ thèng ®Ìn chiÕu s¸ng cho cabin,buång m¸y vµ hè thang
5. M¹ch an toµn:
lµ hÖ thèng çc c«ng t¾c, r¬ le ,tiÕp ®iÓm nh»m ®¶m b¶o an toµn cho ngêi , hµng
ho¸ vµ thang m¸y khi ho¹t ®éng, cô thÓ lµ:b¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng c¬, thiÕt bÞ h¹n chÕ
t¶i träng n©ng,çc c«ng t¾c hµnh tr×nh,çc tiÕp ®iÓm t¹i cöa cabin, cöa tÇng, t¹i hÖ treo
cabin vµ t¹i bé h¹n chÕ tèc ®é, çc r¬ le…M¹ch an toµn ng¾t tù ®éng ng¾t ®iÖn ®Õn
m¹ch ®éng lùc ®Ó dõng thang hoÆc thang kh«ng ho¹t ®éng ®îc trong çc trêng hîp
sau:
- mÊt ®iÖn,mÊt pha, ®¶o pha, mÊt ®êng tiÕp ®Êt…
- qu¸ t¶i
- cabin vît qu¸ giíi h¹n ®Æt c«ng t¾c h¹n chÕ hµnh tr×nh.
- ®øt çp hoÆc tèc ®é h¹ cabin vît qóa gi¸ trÞ cho phÐp(bé h¹n chÕ tèc ®é vµ bé
h·m b¶o hiÓm lµm viÖc)
-mét trong çc çp n©ng chïng qu¸ giíi h¹n cho phÐp.
- cöa cabin hoÆc mét trong çc cöa tÇng cha ®ãng h¼n.
Ch¬ng II: kh¶o s¸t ®Æc tÝnh cña thang m¸y vµ çc yªu
cÇu ®iÒu khiÓn
b. Kh¶o s¸t ®Æc ®iÓm cña thang
Phô t¶i thang m¸y thay ®æi trong mét ph¹m vi rÊt réng, nã phô thuéc vµo läng
hµnh kh¸ch ®i l¹i trong mét ngµy ®ªm vµ híng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch. VÝ dô nh
thang m¸y l¾p ®Æt trong nhµ hµnh chÝnh, buæi s¸ng ®Çu giê lµm viÖc, hµnh kh¸ch ®i
nhiÒu nhÊt theo chiÒu n©ng, cßn buæi chiÒu cuèi giê lµm viÖc sÏ lµ lîng hµnh kh¸ch
nhiÒu nhÊt ®i theo chiÒu xuèng. Bëi vËy , khi thiÕt kÕ thang m¸y ph¶i tÝnh cho phô t¶i
“ xung ” cùc ®¹i.
§Ó thuËn tiÖn cho viÖc chän thang ngêi ta ph©n çc lo¹i nhµ theo môc ®Ých sö dông
thµnh çc nhãm c¬ b¶n sau:
- Nhµ hµnh chÝnh:
- Nhµ ë:
- Kh¸ch s¹n:
- BÖnh viÖn
Trong mçi nhãm l¹i cã thÓ ®îc chia nhá ®Ó cã thÓ chän thang m¸y cã tÝnh n¨ng
kü thuËt phï hîp h¬n.
VÝ dô nhãm nhµ hµnh chÝnh cã thÓ ph©n thµnh nhµ hµnh chÝnh thuÇn tóy(c¬ quan
bé,c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp…) vµ nhãm nhµ hµnh chÝnh cã kÕt hîp víi s¶n
xuÊt,nghiªn cøu khoa häc…
Dï çc toµ nhµ còng nh chñng lo¹i thang rÊt lµ ®a d¹ng ,song môc ®Ých viÖc chän
thang nh trªn ®· nªu ph¶i tho¶ m·n ®îc çc yªu cÇu vËn chuyÓn ®ñ sè hµnh kh¸ch
trong thêi gian nhÊt ®Þnh mµ kh«ng ph¶i chê l©u còng nh ph¶i ë trong cabin qu¸
l©u.Thùc tÕ lîng hµnh kh¸ch thay ®æi cÇn vËn chuyÓn l¹i thay ®æi kh«ng theo quy
luËt nhÊt ®Þnh,mµ thay ®æi theo nh÷ng giê kh¸c nhau trong ngµy tuú theo tÝnh chÊt
,®Æc ®iÓm , môc ®Ých sö dông cña toµ nhµ.§iÓm chung cña sù thay ®æi nµy cã nh÷ng
giê cÇn vËn chuyÓn nhiÒu hµnh kh¸ch ®îc gäi lµ giê cao ®iÓm.

Giê lµm viÖc 9h
§å thÞ tû lÖ hµnh kh¸c t¹i

giê cao ®iÓm
n¨ng suÊt vËn chuyÓn
trong 5 phót
n¨ng suÊt trong 45 phót
n¨ng suÊt trong 1h
1
2
3
TÊt nhiªn giê cao ®iÓm víi tõng lo¹i toµ nhµ còng kh¸c nhau.vÝ dô nh h×nh vÏ trªn
x¸c ®Þnh hµnh kh¸ch t¹i giê cao ®iÓm trong toµ nhµ th¬ng m¹i cã giê lµm viÖc b¾t ®Çu
tõ 9h s¸ng.
ViÖc ph©n tÝch dßng hµnh kh¸ch t¹i giê cao ®iÓm sÏ thÊy lµ mét bíc kh«ng thÓ bá
qua khi lùa chän thang m¸y song kh¶ n¨ng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch nh nªu trªn cha
ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chÊt lîng phôc vô cña thang ®îc thÓ hiÖn b»ng thêi gian hµnh kh¸ch
ph¶i chê ®îi ë bÕn chÝnh t¹i giê cao ®iÓm,nªn khi chän thang c¶ hai chØ tiªu vÒ kh¶
n¨ng vËn chuyÓn (hay cßn gäi lµ n¨ng suÊt vËn chuyÓn) vµ chÊt lîng phôc vô ph¶i ®îc
ph©n tÝch ®Çy ®ñ ®Ó t×m gi¶i ph¸p hîp lý.
Lu lîng hµnh kh¸ch ®i thang m¸y trong thêi ®iÓm cao nhÊt ®îc tÝnh trong thêi
gian 5 phót, ®îc tÝnh theo biÓu thøc sau:
A( N − a)i
Q5 = trong ®ã:
N *100
A-tæng sè ngêi lµm viÖc trong ng«i nhµ
N - sè tÇng cña ng«i nhµ
a - sè tÇng mµ ngêi lµm viÖc kh«ng sö dông thang m¸y (thêng lÊy a = 2)
i
- chØ sè cêng ®é v©n chuyÓn hµnh kh¸ch , ®Æc trng cho sè lîng kh¸ch (biÓu
100
diÔn díi d¹ng %) khi ®i lªn hoÆc xuèng trong thêi gian 5’ .

§¹i lîng Q5 phô thuéc vµo tÝnh chÊt cña ng«i nhµ mµ thang m¸y phôc vô : ®èi víi
nhµ chung c Q5 % = (4 ÷ 6)% ;kh¸ch s¹n Q5% = (7 ÷ 10) %; c«ng së Q5 % = (20 ÷
30) %.
N¨ng suÊt vËn chuyÓn hµnh kh¸ch

ViÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè lîng hµnh kh¸ch cÇn vËn chuyÓn b»ng thang m¸y
(hoÆc mét nhãm thang m¸y) trong ngµy cho toµ nhµ nh×n chung lµ kh«ng thÓ thùc
hiÖn ®îc, v× vËy khi x¸c ®Þnh n¨ng suÊt vËn chuyÓn hµnh kh¸ch ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh
träng t¶i ®Þnh møc cña thang, ngêi ta quy íc tÝnh tÝnh n¨ng suÊt cÇn thiÕt cña thang tõ
tû sè i lµ tû sè gi÷a lîng lín nhÊt hµnh kh¸ch cÇn v©n chuyÓn trong n¨m phót t¹i giê
cao ®iÓm vµ sè lîng hµnh kh¸ch t¹i chç trong toµ nhµ.
N¨ng suÊt cña thang m¸y theo mét híng trªn mét ®¬n vÞ thêi gian vµ ®îc tÝnh theo
biÓu thøc sau :
3600 * E
P = 2H (2.1)
+ ∑ tn
v
Trong ®ã : P - lµ n¨ng suÊt cña thang m¸y tÝnh cho 1 giê;
E - träng t¶i ®Þnh møc cña thang m¸y (sè lîng ngêi ®i ®îc cho 1
lÇn vËn chuyÓn cña thang m¸y);
γ - hÖ sè lÊp ®Çy phô t¶i cña thang m¸y ;
H - chiÒu cao n©ng (h¹) , m;
V - tèc ®é di chuyÓn cña buång thang ,m/s;
∑t n - tæng thêi gian khi thang m¸y dõng ë mçi tÇng (thêi gian ®ãng ,
më cöa buång thang , cöa tÇng , thêi gian ra, vµo cña hµnh
kh¸ch) vµ thêi gian t¨ng, gi¶m tèc bu«ng thang ;
∑t n = (t1 +t2 +t3)(md + 1) + t4 + t5 + t6
Trong ®ã : t1 - thêi gian t¨ng tèc ;
t2 - thêi gian gi¶m tèc ;
t3 - thêi gian ®ãng më cöa ;
t4 - thêi gian ®i vµo cña mét hµnh kh¸ch ;
t5 - thêi gian ®i ra cña mét hµnh kh¸ch ;
t6 - thêi gian khi buång thang chê kh¸ch ®Õn chËm ;

md - sè lÇn dõng cña buång thang (tÝnh theo x¸c suÊt)
Sè lÇn dõng md (tÝnh theo x¸c suÊt cã thÓ x¸c ®Þnh dùa trªn ®å thÞ h×nh 3.26)
H×nh 3.26 ®å thÞ x¸c ®Þnh

sè lÇn dõng(tÝnh theo
x¸c suÊt) cña buång
thang.
Md - sè lÇn dõng; mt – sè
tÇng ;
E - sè ngêi trong buång
thang.
Theo biÓu thøc (2.1) ta thÊy r»ng n¨ng suÊt cña thang m¸y tû lÖ thuËn víi träng t¶i
cña buång thang E vµ tû lÖ nghÞch víi ∑t n ,®Æc biÖt lµ ®èi víi thang m¸y cã träng t¶i
lín.
Cßn hÖ sè lÊp ®Çy γ phô thuéc chñ yÕu vµo cêng ®é vËn chuyÓn hµnh kh¸ch thêng
lÊy b»ng :
γ = ( 0,6 ÷ 0,8)
c. TÝnh chän c«ng suÊt ®éng c¬ chuyÒn ®éng thang

m¸y
§Ó x¸c ®Þnh ®îc c«ng suÊt ®éng c¬ truyÒn ®éng di chuyÓn buång thang (cña
thang m¸y) cÇn ph¶i cã çc ®iÒu kiÖn th«ng sè sau :
- S¬ ®å ®éng häc cña c¬ cÊu n©ng cña thang m¸y.
- TrÞ sè tèc ®é vµ gia tèc giíi h¹n cho phÐp.
- Träng t¶i cña thang m¸y.
- Khèi lîng cña buång thang vµ ®èi träng (nÕu cã).
- ChÕ ®é lµm viÖc cña thang m¸y.

TÝnh chän c«ng suÊt ®éng c¬ thùc hiÖn theo çc bíc sau :
- Chän s¬ bé c«ng suÊt ®éng c¬ dùa trªn c«ng suÊt c¶n tÜnh.
- X©y dùng biÓu ®å phô t¶i toµn phÇn cã tÝnh ®Õn phô t¶i trong çc chÕ ®é qu¸
®é.
- KiÓm tra c«ng suÊt ®éng c¬ ®· chän theo ®iÒu kiÖn ph¸t nhiÖt (theo ph¬ng
ph¸p dßng ®iÖn ®¼ng trÞ hoÆc m«men ®¼ng trÞ).
C«ng suÊt c¶n tÜnh cña ®éng c¬ khi n©ng t¶i kh«ng dïng ®èi träng ®îc tÝnh
theo biÓu thøc sau :
(G + G ).v.g * bt −3
[ kW ] (2.2)
Pc = η 10
Trong ®ã : G - khèi lîng cña hµng ho¸, kg;
G - khèi lîng cña buång thang, kg ;

bt
v - tèc ®é n©ng hµng, m/s ;

η - hiÖu suÊt cña c¬ cÊu n©ng (thêng lÊy b»ng η = 0,5 ÷ 0.8) ;
2
g - gia tèc träng trêng, m/ s
Khi cã ®èi träng, c«ng suÊt c¶n tÜnh khi n©ng t¶i cña ®éng c¬ ®îc tÝnh theo
biÓu thøc :
P cn

=  (G + G bt
) η1 − G bt

.η  . v. k . g .10
−3
[ kW ] (2.3)
 
vµ khi h¹ t¶i :
P ch

=  (G + G )η bt
+ G dt
.
1

η 
. v . k . g .10
−3
[ kW ] (2.4)

Trong ®ã : P cn - c«ng suÊt c¶n tÜnh cña ®éng c¬ khi n©ng cã dïng ®èi träng,
kW ;
P ch - c«ng suÊt c¶n tÜnh cña ®éng c¬ khi h¹ cã dïng ®èi träng, kW ;

k - hÖ sè cã tÝnh ®Õn ma s¸t trong çc thanh dÉn híng cña buång thang vµ ®èi
träng (thêng chän k = 1,15 ÷ 1,3);
G dt - khèi lîng cña ®èi träng, kg.
Khi tÝnh chän khèi lîng cña ®èi träng G, lµm sao cho khèi lîng cña nã c©n
b»ng ®îc víi khèi lîng cña buång thang G vµ mét phÇn khèi lîng cña hµng ho¸ G.
Khèi lîng cña ®èi träng ®îc tÝnh theo biÓu thøc sau :
G =Gdt bt
+α G [ kg ] (2.5)
Trong ®ã : α - hÖ sè c©n b»ng, trÞ sè cña nã thêng lÊy b»ng α = 0.3 ÷ 0.6.
PhÇn lín çc thang m¸y chë kh¸ch chØ vËn hµnh ®Çy t¶i trong nh÷ng giê cao
®iÓm, thêi gian cßn l¹i lu«n lµm viÖc non t¶i nªn nªn thêng lÊy b»ng : α = 0.34 ÷ 0.5
§èi víi thang m¸y chë hµng khi n©ng thêng lµm viÖc ®Çy t¶i, cßn khi h¹ thêng
kh«ng t¶i (G = 0) nªn chän α = 0,5.
Dùa trªn hai biÓu thøc (2.2) vµ (2.3) cã thÓ x©y dùng biÓu ®å phô t¶i (®¬n gi¶n
ho¸) cña ®éng c¬ truyÒn ®éng vµ chän s¬ bé c«ng suÊt ®éng c¬ trong çc së tay tra
cøu.
§Ó x©y dùng biÓu ®å phô t¶i toµn phÇn (biÓu ®å phô t¶i chÝnh x¸c) cÇn ph¶i
tÝnh ®Õn thêi gian t¨ng tèc, thêi gian h·m cña hÖ truyÒn ®éng, thêi gian ®ãng, më cöa
buång thang vµ cöa tÇng, sè lÇn dõng cña buång thang, thêi gian ra, vµo buång thang
cña hµnh kh¸ch trong thêi gian cao ®iÓm. Thêi gian ra vµo cña hµnh kh¸ch thêng lÊy
b»ng 1s cho mét hµnh kh¸ch. Sè lÇn dõng cña buång thang (tÝnh theo x¾c suÊt) md ®-
îc tÝnh chän dùa trªn çc ®êng cong trªn h×nh 3.26.
MÆt kh¸c khi tiÕn hµnh x©y dùng biÓu ®å phô t¶i toµn phÇn còng cÇn ph¶i tÝnh
®Õn mét sè yÕu tè kh¸c phô thuéc vµo chÕ ®é vËn hµnh vµ ®iÒu kiÖn khai thÊc thang
m¸y nh : thêi gian chë kh¸ch, thêi giant hang m¸y lµm viÖc víi tèc ®é thÊp khi ®Õn
tÇng gÇn dõng, v.v …
Khi tÝnh chän chÝnh x¸c c«ng suÊt ®éng cã truyÒn ®éng thang m¸y cÇn ph©n
biÖt haichÕ ®é cña t¶i träng : t¶i träng ®ång ®Òu (hÇu nh kh«ng ®æi) vµ t¶I träng biÕn
®æi.

Ph¬ng ph¸p tÝnh chän c«ng suÊt ®éng c¬ víi chÕ ®é t¶i träng ®ång ®Òu thùc
hiÖn theo çc bíc sau :
1)TÝnh lùc kÐo cña çp ®Æt lªn vµnh b¸nh ngoµi cña puli kÐo çp trong c¬ cÊu
n©ng, khi buång thang chÊt ®Çy t¶i ®øng ë tÇng 1 vµ çc lÇn dõng theo dù kiÕn.
F = (G + G − G − k ∆ G ) g
bt dt 1 1
[N] (2.6)
Trong ®ã : k 1 - sè lÇn dõng theo dù kiÕn cña buång thang ;
∆G 1 - ®é thay ®æi cña t¶i träng sau mçi lÇn dõng, kg thêng lÊy b»ng
G
∆G = ; trong ®ã k - sè lÇn dõng buån thang (theo dù kiÕn) ®îc x¸c ®Þnh trªn
k
1 d
d
dêng cong h×nh 3.26.
2)TÝnh m«men theo lùc kÐo
Víi F > 0
F .R [N]
M =
iη
F .R η [N]
M =
i Víi F < 0
Trong ®ã : R - b¸n kÝnh cña puli kÐo çp, m ;
i - tû sè truyÒn cña c¬ cÊu n©ng ;

η - hiÖu suÊt cña c¬ cÊu n©ng.
3)TÝnh tæng thêi gian hµnh tr×nh n©ng vµ h¹ cña buång thang bao gåm : Thêi gian
buång thang di chuyÓn víi tèc ®é æn ®Þnh, thêi gian t¨ng tèc, thêi gian h·m vµ thêi
gian phô kh¸c (thêi gian ®ãng, më cöa, thêi gian ra, vµo buång thang cña hanh
kh¸ch).
4)Dùa trªn kÕt qu¶ cña çc bíc tÝnh to¸n trªn, tÝnh m«men ®¼ng trÞ vµ tÝnh c«ng
suÊt cña ®éng c¬ b¶o ®¶m tháa m·n ®iÒu kiÖn M ≥M dtr
5)X©y dùng biÓu ®å phô t¶i toµn phÇn cña hÖ truyÒn ®éng cã tÝnh ®Õn qu¸ tr×nh
qu¸ ®é, tiÕn hµnh kiÓm nghiÖm ®éng c¬ theo dßng ®iÖn ®¼ng trÞ.

§èi víi chÕ ®é phô t¶i kh«ng ®ång ®Òu (biÕn ®æi), çc bíc tÝnh chän c«ng suÊt
®éng c¬ truyÒn ®éng tiÕn hµnh theo çc bíc trªn. Nhng ®Ó tÝnh lùc kÐo ®Æt lªn puli
kÐo çp ph¶i cã biÓu ®å thay ®æi cña t¶i träng theo tõng tÇng mét khi buång thang di
chuyÓn lªn vµ xuèng.
d. Çc hÖ truyÒn ®éng dïng trong thang m¸y

Khi thiÕt kÕ, tÝnh chän hÖ truyÒn ®éng cho thang m¸y ph¶i dùa trªn çc yªu cÇu
chÝnh sau :
- §é dõng chÝnh x¸c cña buång thang.
- Tèc ®é di chuyÓn cña buång thang.
- TrÞ sè gia tèc lín nhÊt cho phÐp.
- Ph¹m vi ®iÒu chØnh tèc ®é yªu cÇu.
+ HÖ truyÒn ®éng xoay chiÒu víi ®éng c¬ kh«ng ®ång bé (r«to lång sãc vµ r« to
d©y quÊn ) ®îc sö dông ®Ó truyÒn ®éng çc lo¹i thang m¸y vµ m¸y n©ng cã tèc ®é
thÊp vµ trung b×nh.
- HÖ truyÒn ®éng xoay chiÒu víi ®éng c¬ kh«ng ®ång bé r«to lång sãc thêng
dïng trong thang m¸y tèc ®é thÊp .
- HÖ truyÒn ®éng xoay chiÒu víi ®éng c¬ kh«ng ®ång bé r«to d©y quÊn thêng
dïng cho çc lo¹i thang m¸y träng t¶i lín, cho phÐp chÊt lîng cña hÖ thèng
truyÒn ®éng khi t¨ng tèc vµ gi¶m tèc, n©ng cao ®é chÝnh x¸c khi dõng.
- HÖ truyÒn ®éng xoay chiÒu víi ®éng c¬ kh«ng ®ång bé r«to lång sãc hai cÊp
tèc ®é (cã hai bé d©y quÊn stato ®éc lËp nèi theo s¬ ®å h×nh sao ) thêng dïng
trong çc thang m¸y tèc ®é trung b×nh. Sè ®«i cùc cña d©y quÊn stato ®éng c¬
thêng chän lµ : 2p = 6  2p = 24 hoÆc 2p = 4  2p = 20, t¬ng øng víi tèc
®é ®ång bé cña ®éng c¬ b»ng : n0 =1000/250 vßng/phót hoÆc 1500/300 vßng/
phót.
- HÖ truyÒn ®éng xoay chiÒu víi ®éng c¬ kh«ng ®ång bé r«to lång sãc ®îc cÊp
nguån tõ bé biÕn tÇn thêng dïng trong çc thang m¸y tèc ®é cao (khi v>1,5 m/
s) , cho phÐp h¹n chÕ ®îc gia tèc vµ ®é giËt trong giíi h¹n cho phÐp vµ ®¹t ®é
chÝnh x¸c khi dõng rÊt cao ( ∆ S ≤ ± 5 mm )
- HÖ truyÒn ®éng mét chiÒu thêng dïng cho çc thang m¸y tèc ®é cao
( v ≥ 1,5 m/s). Thêng dïng hai hÖ truyÒn ®«ng sau:

+ HÖ F - § cã khuyÕch ®¹i trung gian lµm nguån cung cÊp cho cuén kÝch tõ cña
m¸y ph¸t .( KhuyÕch ®¹i trung gian cã thÓ lµ m¸y ®iÖn khuyÕch ®¹i hoÆc khuÕch ®¹i
tõ ).
- HÖ T - §, m¸y ph¸t mét chiÒu ®îc thay thÕ b»ng bé chØnh lu dïng tiristo.
- Khi chän ®éng c¬ truyÒn ®éng thang m¸y ph¶i dùa trªn s¬ ®å ®éng häc cña c¬
cÊu n©ng. §èi víi thang m¸y vµ m¸y n©ng khi dïng c¬ cÊu cã hép tèc ®é, thêng dïng
lo¹i ®éng c¬ xoay chiÒu kiÓu A2, AO2 ; ®éng c¬ kh«ng ®ång bé cã hÖ sè trît cao kiÓu
AC, AOC ; ®éng c¬ hai cÊp tèc ®é vµ ®éng c¬ r«to d©y quÊn kiÓu AK.
§èi víi thang m¸y tèc ®é cao ( V >1,5 m/s), khi dïng c¬ cÊu n©ng kh«ng cã hép
gi¶m tèc thêng chän lo¹i ®éng c¬ tèc ®é chËm. Çc nhµ m¸y chÕ t¹o ®iÖn c¬ ®· chÕ
t¹o ra lo¹i ®éng c¬ mét chiÒu chuyªn dông cho thang m¸y víi c«ng suÊt P = (28 ÷
40)kW vµ tèc ®é ®Þnh møc n = 83 vßng/phót.
e. §Æc ®iÓm ®Æc trng cho chÕ ®é lµm viÖc cña hÖ

truyÒn ®éng thang m¸y
Thang m¸y thêng ®îc l¾p ®Æt trong m«i trêng kh¸ lµ kh¾c nghiÖt. Phßng m¸y th-
êng ®îc ®Æt ë thêng ®îc ®Æt t¹i ®Ønh cña toµ nhµ v× vËy m¸y nhiÖt ®é cña phßng m¸y
thêng cao.ChÕ ®é lµm viÖc cña ®éng c¬ lµ ng¾n h¹n lÆp l¹i víi tÇn sè ®ãng c¾t ®iÖn
lín, më m¸y , h·m dõng liªn tôc.Do nh÷ng ®Æc thï trªn, ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o
m¸y ®iÖn s¶n xuÊt çc lo¹i ®éng c¬ chuyªn dông cho thang m¸y. Çc lo¹i ®éng c¬ ®ã
lµ : §éng c¬ K§B ba pha r« to lång sãc, r« to d©y quÊn, ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu kÝch
tõ song song hoÆc nèi tiÕp
f. ¶nh hëng cña tèc ®é, gia tèc vµ ®é giËt ®èi víi hÖ
truyÒn ®éng thang m¸y
Hinh 3
§å thÞ biÓu diÔn
sù phô thuéc
cña qu·ng ®-
êng S, tèc ®é v ,
gia tèc a vµ ®é
giËt ρ theo thêi
gian
Mét
trong nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi hÖ thèng truyÒn ®éng thang m¸y lµ ph¶i ®¶m b¶o

cho buång thang di chuyÓn ªm. Buång thang di chuyÓn ªm hay kh«ng, phô thuéc chñ
yÕu vµo trÞ sè gia tèc cña buång th©ng khi më m¸y vµ h·m dõng. Nh÷ng tham sè
chÝnh ®Æc trng cho chÕ ®é lµm viÖc cña thang m¸y lµ : tèc ®é di chuyÓn buång thang v
2
[m/s], gia tèc a [m/ s ] vµ ®é giËt ρ 3
[m/ s ]. Trªn h×nh 3.33 biÓu diÔn çc ®êng cong
: qu·ng ®êng ®i cña thang m¸y S, tèc ®é v, gia tèc a, vµ ®é giËt theo hµm thêi gian t.
Tõ biÓu thøc (3.20) ta rót ra nhËn xÐt r»ng : trÞ sè tèc ®é di chuyÓn buång thang
quyÕt ®Þnh n¨ng suÊt cña thang m¸y, trÞ sè tèc ®é di chuyÓn ®Æc biÖt cã ý nghÜa quan
träng ®èi víi thang m¸y trong çc nhµ cao tÇng. Nh÷ng thang m¸y tèc ®é cao (v > 3,5
m/s) phï hîp víi chiÒu cao n©ng lín, sè lÇn dõng (m ) d Ýt. Trong trêng hîp nµy thêi
gian khi t¨ng tèc vµ gi¶m tèc rÊt nhá so víi thêi gian di chuyÓn cña buång thang víi
tèc ®é cao, trÞ sè tèc ®é trung b×nh cña thang m¸y gÇn ®¹t b»ng tèc ®é ®Þnh møc cña
thang m¸y.
MÆt kh¸c, cÇn ph¶i nhí r»ng, trÞ sè tèc ®é di chuyÓn cña buång thang tû lÖ
thuËn víi gi¸ thµnh cña thang m¸y. NÕu t¨ng tèc ®é cña thang m¸y tõ v = 0,75 m/s lªn
v = 3,5 m/s, gi¸ thµnh cña thang m¸y t¨ng lªn (4 ÷ 5) lÇn. Bëi vËy tuú thuéc vµo ®é
cao c¶u nhµ mµ thang m¸y phôc vô ®Ó chän trÞ sè di chuyÓn cña thang m¸y phï hîp
víi tèc ®é tèi u, ®¸p øng ®Çy ®ñ çc chØ tiªu kinh tÕ vµ kü thuËt.
TrÞ sè tèc ®é di chuyÓn trung b×nh cña thang m¸y cã thÓ t¨ng b»ng çch gi¶m
thêi gian t¨ng tèc vµ gi¶m tèc cña hÖ truyÒn ®éng thang m¸y, cã ý nghÜa lµ t¨ng gia
tèc. Nhng khi buång thang di chuyÓn víi gia tèc qu¸ lín sÏ g©y ra c¶m gi¸c khã chÞu
cho hµnh kh¸ch (chãng mÆt, cã c¶m gi¸c sî h·i vµ nghÑt thë v.v…). Bëi vËy, trÞ sè gia
2
tèc ®îc chän tèi u lµ a ≤ 2 m/ s .
Mét ®¹i lîng kh¸c quyÕt ®Þnh sù di chuyÓn ªm cña buång thang lµ tèc ®é t¨ng
cña gia tèc khi më m¸y vµ tèc ®é gi¶m cña gia tèc khi h·m m¸y. Nãi çch kh¸c ®ã lµ
2 3
®é giËt ρ (®¹o hµm bËc nhÊt cña gia tèc

da = d v = d S
ρ = ). Khi gia tèc a <
dt d t d t 3 3
2
2m/ s , trÞ sè ®é giËt cña tèc ®é tèi u lµ ρ 3
< 20m/ s .

BiÓu ®å lµm viÖc tèi u cña thang m¸y víi tèc ®é trung b×nh vµ tèc ®é cao ®îc
biÓu diÔn trªn h×nh 3.33. BiÓu ®å nÇy cã thÓ ph©n thµnh 5 giai ®o¹n theo tÝnh chÊt thay
®æi tèc ®é di chuyÓn buång thang : t¨ng tèc, di chuyÓn víi tèc ®é æn ®Þnh, h·m
xuèng tèc ®é thÊp, buång thang ®Õn tÇng vµ h·m dõng.
BiÓu ®å tèi u (h×nh 3.33) sÏ ®¹t ®îc nÕu dïng hÖ truyÒn ®éng mét chiÒu hoÆc
dïng hÖ biÕn tÇn - ®éng c¬ xoay chiÒu. NÕu dïng hÖ truyÒn ®éng xoay chiÒu víi
®éng c¬ kh«ng ®ång bé r«to lång sãc hai cÊp ®é, biÓu ®å lµm viÖc ®¹t gÇn víi biÓu ®å
tèi u nh h×nh 3.33.
§èi víi thang m¸y tèc ®é chem., biÓu ®å lµm viÖc cã 3 giai ®o¹n : thêi gian t¨ng tèc
(më m¸y), di chuyÓn víi tèc ®é æn ®Þnh vµ h·m dõng.
g. Dõng chÝnh x¸c buång thang
Buång thang cña thang m¸y cÇn ph¶i dõng chÝnh x¸c so víi mÆt bµng cña sµn
tÇng cÇn ®Õn sau khi h·m dõng.
NÕu buång thang dõng kh«ng chÝnh x¸c sÏ g©y ra çc hiÖn tîng bÊt lîi sau :
- §èi víi thang m¸y chë kh¸ch, lµm cho hµnh kh¸ch ra vµo buång thang khã
kh¨n h¬n, t¨ng thßi gian ra, vµo dÉn ®Õn gi¶m n¨ng suÊt cña thang m¸y.
- §èi víi thang m¸y chë hµng g©y khã kh¨n trong viÖc bèc vµ xÕp dì hµng
hãa. Trong mét sè trêng hîp kh«ng thùc hiÖn ®îc viÖc bèc xÕp, dì hµng ho¸.
§Ó kh¾c phôc hËu qu¶ ®ã, cã thÓ Ên nhÊp çc nót bÊm ®Õn tÇng (§T) l¾p trong
buång thang ®Ó ®¹t ®é chÝnh x¸c denµg buång thang theo yªu cÇu, nhng nã sÏ dÉn ®Õn
çc vÊn ®Ò kh«ng cã lîi sau :
- Háng çc thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn.
- G©y tæn thÊt n¨ng lîng trong hÖ truyÒn ®éng, nÕu dïng ®éng c¬ kh«ng ®ång
bé r«to lång sãc truyÒn ®éng thang m¸y sÏ dÉn ®Õn g©y ra sù ph¸t nãng cña ®«ng c¬
qu¸ giíi h¹n cho phÐp.
- G©y háng çc thiÕt bÞ c¬ khÝ cña thang m¸y.
- T¨ng thêi gian tõ lóc phanh h·m t¸c ®éng cho ®Õn khi buång thang dõng
h¼n.

§é dõng chÝnh x¸c cña buång thang ®îc ®¸nh gi¸ b»ng ®¹i lîng ∆S (h×nh
3.34).
h×nh 3.34 a) S¬ ®å x¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c khi dõng buång thang ; b) Sù phô
thuéc cña ®é dõng chÝnh x¸c ∆ S cña buång thang vµo trÞ sè tèc ®é vµ gia tèc
2 2 2
§êng 1 − a MAX
= 1 m / s ; ®êng 2 − a MAX
= 2 m / s ; ®êng 3 − a MAX
= 3 m/s
∆S lµ mét nöa hiÖu sè cña hai qu·ng ®êng cu¶ buång thang trît ®I ®îc tõ khi
phanh h·m ®iÖn tõ t¸c ®éng ®Õn khi buång thang dõng h¼n khi cã t¶i vµ kh«ng cã t¶i
theo cïng mét híng di chuyÓn cña buång thang. Çc yÕu tè ¶nh hëng ®Õn ®é dõng
chÝnh x¸c cña buång thang gåm : m«men do c¬ cÊu phanh h·m ®iÖn tõ sinh ra,
m«men qu¸n tÝnh cña buång thang vµ t¶i träng, trÞ sè tèc ®é di chuyÓn buång thang
khi b¾t ®Çu h·m dõng vµ mét sè yÕu tè phô kh¸c.
Qu¸ tr×nh h·m dõng buång thang x¶y ra nh sau : Khi buång thang ®i gÇn ®Õn
sµnm tÇng cÇn dõng, sÏ t¸c ®éng vµo c¶m biÕn vÞ trÝ (c«ng t¾c chuyÓn ®æi tÇng) ra lÖn
dõng buång thang. Çc thiÕt bÞ chÊp hµnh trong s¬ ®å ®iÒu khiÓn thang m¸y (r¬le,
c«ng t¾c t¬) cã thêi gian t¸c ®éng lµ ∆ t (qu¸n tÝnh ®iÖn tõ cña phÇn tö chÊp hµnh),
trong qu·ng thêi gian ®ã, buång thang ®i ®îc qu·ng ®êng S’ cho ®Õn khi phanh h·m
®iÖn tõ t¸c ®éng lµ :

S'= v ∆ t 0
[m] (2.7)
Trong ®ã : v 0 - trÞ sè ®é di chuyÓn c¶u buång thang khi b¾t ®Çu h·m, m/s.
Sau khi phanh h·m ®iÖn tõ t¸c ®éng (m¸ phanh cña phanh h·m ®iÖn tõ Ðp chÆt
vµo trôc ®éng c¬ truyÒn ®éng) lµ qu¸ tr×nh h·m dõng buång thang. Trong thêi gian nµt
buång thang ®i ®îc mét qu·ng ®êng lµ S' .

2
mv
S '' = ( ± )
0
[m] (2.8)
2 F F ph c
Trong ®ã : m – lµ khèi lîng tÊt c¶ çc kh©u chuyÓn ®éng cña thang m¸y, kg ;
F ph - lùc Ðp do c¬ cÊu phanh h·m ®iÖn tõ sinh ra (N) ;
F c - lùc c¶n tÜnh do t¶i träng g©y ra (N).
DÊu (+) hoÆc dÊu (-) trong biÓu thøc (3.29) tuú thuéc vµo chÕ ®é lµm viÖc
buång thang : Khi h·m (+), khi chuyÓn ®éng (-).
BiÓu thøc (3.29) cã thÓ viÕt ®íi d¹ng kh¸c nh sau :
D
Jω
2
2 0
[m] (2.9)
S '' = ( )
2i M ± M ph c
Trong ®ã : J - m«men qu¸n tÝnh quy ®æi vÒ trôc ®éng c¬ truyÒn ®éng, kgm2 ;
Mph, Mc -m«men do c¬ cÊu phanh h·m ®iÖn tõ sinh ra vµ m«
men c¶n tÜnh do t¶i träng g©y ra , N.m ;
ω 0 - tèc ®é gãc cña ®éng c¬ khi b¾t ®Çu h·m dõng, rad/s ;
D - ®êng kÝnh cña puli kÐo çp , m;
i - tû sè truyÒn.
Qu·ng ®êng buång thang ®i ®îc tõ khi c¶m biÕn vÞ trÝ ra lÖnh dõng ®Õn khi buång
thang dõng t¹i sµn tÇng dõng b»ng :
D
Jω
2
[ m] ( 2.10)
0
' " 2
S = S + S = v ∆t + 2i ( M ph ±
0
M C
)

Bé c¶m biÕn vÞ trÝ ®îc ®Æt çch sµn tÇng ë mét kho¶ng çch nµo ®ã ®Ó hiÖu sè cña
hai qu·ng ®êng cña buång thang ®i ®îc ®Çy t¶i vµ khi kh«ng t¶i chia ®«i thµnh hai
phÇn b»ng nhau so víi møc cña sµn tÇng . Sai sè lín nhÊt ( ®é dõng kh«ng chÝnh x¸c
lín nhÊt ) ®îc tÝnh theo biÓu thøc sau :
S − S [ m] ( 2.11)
∆ S MAX
= 2
2
1
Trong ®ã : S1 - qu·ng ®êng trît nhá nhÊt cña buång thang ;

S2 - qu·ng ®êng trît lín nhÊt cña buång thang ;
Ph©n tÝch biÓu thøc (3.31) ta rót ra kÕt luËn : çc th«ng sè ¶nh hëng ®Õn ®é chÝnh
x¸c khi dõng buång thang gåm :
- J m« men qu¸n tÝnh cña çc phÇn tö chuyÓn ®éng cña buång thang .
- ∆ t qu¸n tÝnh ®iÖn tõ cña çc phÇn tö chÊp hµnh trong s¬ ®å ®iÒu khiÓn cña
thang m¸y.
- Mph ,MC m« men do c¬ cÊu phanh h·m ®iÖn tõ sinh ra vµ t¶i träng cña thang
m¸y .
§èi víi mét thang m¸y , ba th«ng sè trªn cã thÓ coi nh kh«ng ®æi
Mét th«ng sè quan träng nhÊt ¶nh hëng ®Õn ®é dõng chÝnh x¸c cña buång thang lµ
®¹i lîng V0 (tèc ®é di chuyÓn cña buång thang khi b¾t ®Çu h·m dõng ). §Ó n©ng
cao ®é chÝnh x¸c dõng buång thang ®èi víi thang m¸y dõng, gi¶m tèc ®é di
chuyÓn cña buång thang khi bé c¶m biÕn vÞ trÝ cho lÖnh dõng buång thang. §Ó
®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c dõng buång thang ∆ S phô thuéc vµo tèc ®é V0 vµ gia tèc
cña buång thang , cã thÓ kh¶o s¸t theo ®êng cong trªn h×nh 3.34b. §èi víi thang
m¸y, ®é kh«ng chÝnh x¸c khi dõng buång thang cho phÐp lµ: ∆ S MAX
≤ 20 mm
h. hÖ biÕn tÇn ®éng c¬ vµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn pLc

1. s¬ ®å khèi cña hÖ biÕn tÇn ®éng c¬
Nguån dù phßng
HÖ thèng r¬le
çc c¶m PLC HÖ thèng phô trî

biÕn ®Çu ®iÒu khiÓn trung t©m
vµo phanh
BiÕn tÇn BiÕn tÇn
®éng c¬ n©ng h¹ ®éng c¬ ®ãng më cöa
2. Giíi thiÖu vÒ biÕn tÇn 3g3mv cña omron

1.1 §Æt vÊn ®Ò.
§Ó thay ®æi tèc ®é ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha mét çch b»ng ph¼ng tuyÕn tÝnh
trong ph¹m vi réng, cÇn nguån xoay chiÒu cã thÓ thay ®æi ®îc tÇn sè ngêi ta sö dông
hÖ thèng biÕn tÇn. BiÕn tÇn 3G3MV ®¸p øng ®îc tiªu chuÈn ch©u ©u EC vµ UL/CUL
cho viÖc lu hµnh trªn toµn thÕ giíi. V× vËy khi sö dông biÕn tÇn 3G3MV cña omron
®¶m b¶o ®îc sù lµm viÖc æn ®Þnh, møc ®é tin cËy cao, cho phÐp ph¹m vi ®iÒu chØnh
réng, lµm viÖc an toµn.v.v.

1.2 Tæng quan vÒ biÕn tÇn 3G3MV vµ chøc n¨ng ho¹t ®éng.
H×nh 2.1: BiÕn tÇn 3G3MV

BiÕn tÇn 3G3MV cã thÓ ho¹t ®éng ë chÕ ®é c¬ b¶n vµ cã çc chøc n¨ng ho¹t
®éng cao cÊp. §èi víi çc chøc n¨ng ho¹t ®éng c¬ b¶n ta ph¶i cµi ®Æt ®Çy ®ñ çc
th«ng sè cho nã nh lùa chän chÕ ®é ho¹t ®éng phï hîp, chÕ ®é ®iÒu khiÓn ®îc lùa
chän lµ t¹i chç hay tõ xa ... Cßn ®èi víi çc chøc n¨ng ho¹t ®éng cao cÊp ta cã thÓ ®Æt
tÇn sè mang, ph¸t hiÖn qu¸ momen, bï momen vµ bï trît...
 Çc chøc n¨ng ho¹t ®éng c¬ b¶n.
- §Æt chÕ ®é ®iÒu khiÓn (n002).
- §Æt chÕ ®é t¹i chç/tõ xa (n004 vµ n008).
-Lùa chän lÖnh ho¹t ®éng.
- §Æt tÇn sè chuÈn...
 . Çc chøc n¨ng ho¹t ®éng cao cÊp.
- §Æt tÇn sè mang (n046).
- Chøc n¨ng phanh h·m DC.
- Chèng tôt tèc ®é.
- Chøc n¨ng ph¸t hiÖn qu¸ momen.
- Chøc n¨ng bï momen.
- Chøc n¨ng bï trît.
- §iÒu khiÓn tiÕt kiÖm n¨ng lîng.
- TruyÒn th«ng.
- Chøc n¨ng PID... .

2
2.1
i.
ch¬ng III: x©y dùng hÖ thèng ®iÒu khiÓn vµ lËp tr×nh

®iÒu khiÓn thang m¸y
I. Ph¬ng ph¸p m« t¶ m¹ch tr×nh tù
Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p m« t¶ thêng ®îc dïng trong ph©n tÝch vµ tæng hîp m¹c
tr×nh tù.§ã lµ çc ph¬ng ph¸p b¶ng chuyÓn tr¹ng th¸i,ph¬ng ph¸p ®å h×nh tr¹ng th¸i
(®å h×nh Mealy vµ ®å h×nh Moore), ph¬ng ph¸p lu ®å nhng ta chØ xÐt ph¬ng ph¸p
b¶ng chuyÓn tr¹ng th¸i lµ ®¬n gi¶n vµ dÔ xÐt nhÊt víi ph¬ng ph¸p nµy th× çc tr¹ng
th¸i ®Çu ra cña ta sÏ ®îc tæ hîp bëi çc tr¹ng th¸i ®Çu vµo.Sau ®©y lµ néi dung cña ph-
¬ng ph¸p b¶ng chuyÓn tr¹ng th¸i
Ph¬ng ph¸p nµy m« t¶ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tr¹ng th¸i díi h×nh thøc b¶ng.
Trong b¶ng h×nh 1 díi bao gåm:
- Çc cét cña b¶ng ghi çc biÕn vµo vµ çc biÕn ra.Çc tÝn hiÖu vµo lµ çc tÝn
hiÖu ®iÒu khiÓn( α , β , γ …) cã thÓ lµ tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn cña ngêi vËn hµnh ,cña
thiÕt bÞ ch¬ng tr×nh hoÆc çc tÝn hiÖu ph¸t ra tõ çc thiÕt bÞ c«ng nghÖ.
- Çc tÝn hiÖu ra (Y1,Y2…) lµ tÝn hiÖu kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn vµ ghi ë
cét ®Çu ra
- Çc hµng cña b¶ng ghi çc tr¹ng th¸i trong cña m¹ch (S1,S2,S3…). Sè hµng cña
b¶ng chØ râ sè tr¹ng th¸i cña hÖ.
- Çc « giao nhau cña cét biÕn vµo vµ çc hµng tr¹ng th¸i sÏ ghi tr¹ng th¸i cña
m¹ch.NÕu tr¹ng th¸i m¹ch kh«ng trïng víi tªn hµng th× ®ã lµ tr¹ng th¸i kh«ng
æn ®Þnh.

- Çc « giao nhau cña cét tÝn hiÖu ra vµ çc hµng tr¹ng th¸i sÏ ghi gi¸ trÞ tÝn hiÖu
ra t¬ng øng.
- ë b¶ng trªn h×nh 2 , α , β , γ lµ çc tÝn hiÖu vµo Y1, Y2 lµ çc tÝn hiÖu ra .HÖ cã 3
tr¹ng th¸i :S1 ( lµm viÖc ë tèc ®ä thÊp) ,S2 (®¶o chiÒu quay), S3(dõng m¸y).
Mçi tr¹ng th¸i cña m¹ch cã thÓ diÔn ®¹t b»ng ng«n ng÷ vµ kÌm theo mét con sã ®Ó
gäi tªn tr¹ng th¸i ®ã.VÝ dô ta xÐt tr¹ng th¸i S1 lóc nµy m¸y ho¹t ®éng ë tèc ®é thÊp
.NÕu lóc nµy cho biÕn α t¸c ®éng th× m¸y vÉn lµm viÖc ë chÕ ®é thÊp (tr¹ng th¸i S1 lµ
tr¹ng th¸i æn ®Þnh), nÕu cho biÕn β t¸c ®éng th× m¸y sÏ chuyÓn sang tr¹ng th¸i S2, nh-
ng tr¹ng th¸i S2 ghi ë hµng S1 lµ tr¹ng th¸i kh«ng æn ®Þnh -tr¹ng th¸i trung gian
,m¹ch ®ang chuÈn bÞ chuyÓn sang tr¹ng th¸i æn ®Þnh kh¸c ,nÕu cho biÕn γ t¸c ®éng
th× m¹ch sÏ chuyÓn tõ tr¹ng th¸i S1 sang tr¹ng th¸i S3(tr¹ng th¸i S3 kh«ng æn ®Þnh).
Çc biÕn ®Çu ra Y1, Y2 lóc nµy ®Òu b»ng 0. T¬ng tù nh vËy ta sÏ lý gi¶i çc tr¹ng th¸i
kÕt qu¶ ë hµng 2, hµng 3.
Khi b¶ng tr¹ng th¸i chuyÓn chØ cã mét tÝn hiÖu th× cã thÓ kh«ng dïng cét tÝn hiÖu
ra, çc gi¸ trÞ tÝn hiÖu ra ®îc ghi lu«n vµo çc « tr¹ng th¸i chuyÓn (h×nh 3)
Tr¹ng tÝn hiÖu vµo tÝn hiÖu ra
Th¸i α β γ Y1 Y2
S1
S2
S3
H×nh 1
tÝn hiÖu vµo TÝn hiÖu ra

Tr¹ng th¸i
α β γ Y1 Y2
S1(tèc ®é thÊp) S1 S2 S3 0 0
S2(®¶o chiÒu quay) S1 S2 1 0
S3(ngng m¸y) S3 0 0
H×nh 2

§iÒu quan träng nhÊt ë ®©y lµ ghi ®îc ®Çy ®ñ vµ ®óng çc tr¹ng th¸i ë trong cña
çc « cña b¶ng.Cã hai çh thùc hiÖn c«ng viÖc nµy:
• Çch 1 . Tríc hÕt dùa vµo çc d÷ liÖu bµi to¸n, çc hiÓu biÕt vÒ qu¸ tr×nh
c«ng nghÖ ,tõ ®ã ghi çc tr¹ng th¸i hiÓn nhiªn cã. TiÕp theo çc tr¹ng
th¸i chuyÓn râ rµng (çc tr¹ng th¸i nµy cã so ghi tr¹ng th¸i kh¸c víi çc
thø tù çc hµng çc tr¹ng th¸i xuÊt ph¸t ), nÕu tr¹ng th¸i nµo kh«ng ch¾c
ch¾n th× ®Ó trèng, sÏ bæ sung sau.
• Çch 2. Ph©n tÝch xem xÐt tõng « ®Ó ®iÒn tr¹ng th¸i .ViÖc lµm nµy lµ
logic, chÆt chÏ vµ râ rµng , tuy nhiªn nhiÒu khi ph©n tÝch kh«ng thÓ qu¸
chi ly ®Ó dÉn ®Õn kh¶ n¨ng ph©n biÖt gi÷a çc « cã tr¹ng th¸i gÇn nh
nhau, do vËy rÊt khã ®iÒn ®Çy ®ñ çc «.
BiÕn (V) α β γ
Tr¹ng
th¸i (S)
S1 S2/1 S4/0 S4/0
S2 S4/1 S4/0 S4/1
S2 S4/1 S4/1 S4/1
S4 S4/1 S4/0 S4/0
S5 S4/0 S4/0 S4/0
H×nh 3
II. Tæng hîp m¹ch tr×nh tù

Bµi to¸n tæng hîp m¹ch tr×nh tù lµ bµi to¸n khã, h¬n n÷a tï mét yªu cÇu ®Ò ra l¹i
cã nhiÒu çch gi¶i quyÕt kh¸c nhau , do vËy vÊn ®Ò chung ë ®©y lµ ph¶i dùa vµo mét
chØ tiªu tèi u nµo ®ã, ®ång thêi ®Ó t×m ®îc lêi gi¶i tèi u th× ngoµi çc suy luËn to¸n
häc logic ngêi thiÕt kÕ cßn ph¶i tËn dông çc kinh nghiÖm thùc tÕ rÊt phong phó vµ ®a
d¹ng . ë ®©y chØ nªu ra mét sè bíc thùc chung vµ çc vÝ dô cô thÓ ®Ó minh ho¹ ph¬ng
ph¸p tæng hîp m¹ch tr×nh tù.
Tæng hîp theo b¶ng tr¹ng th¸i

Tr×nh tù cña çc bíc nh sau:
a) Thµnh lËp b¶ng chuyÓn tr¹ng th¸i.Thùc chÊt ®©y lµ viÖc diÔn ®¹t çc yªu kü
thuËt thµnh ký hiÖu kiÓu b¶ng
b) Thµnh lËp b¶ng kÝch thÝch vµ b¶ng ®Çu ra
c) T×m hµm logic tèi gi¶n vµ chon m¹ch
Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p ®Ó tèi gi¶n b¶ng tr¹ng th¸i nhng ta dïng ph¬ng ph¸p tæng
hîp b¶ng tr¹ng th¸i rót gän b»ng b¶ng cac-no .
III. X©y dùng çc khèi chøc n¨ng chÝnh cña thang
Tõ ph¬ng ph¸p tæng hîp b¶ng tr¹ng th¸i ta sÏ ®a ra çc ®Æc tÝnh cña thang m¸y vµ
tõ ®ã tæng hîp ®îc tr¹ng th¸i ®Çu ra .Tõ çc ph¬ng tr×nh tr¹ng th¸i lËp ®ù¬c víi ®Çu
vµo ta sÏ viÕt ch¬ng tr×nh lad cho thang.Çc khèi chøc n¨ng chÝnh cña thang gåm cã:
• X¸c ®Þnh çc yªu cÇu phôc vô vµ lu gi÷ çc yªu cÇu ®ã
• Bµi to¸n x¸c ®Þnh vÞ trÝ hiÖn t¹i cña buång thang
• Bµi to¸n x¸c ®Þnh hµnh tr×nh hiÖn t¹i cña thang(®ang n©ng hay ®ang h¹)
• N©ng-h¹ buång thang
• §iÒu khiÓn dõng buång thang
• Bµi to¸n ®ãng- më cöa buång thang
• §iÒu khiÓn Qu¹t vµ ®Ìn trong thang
• Sù cè (háng hãc thiÕt bÞ truyÒn ®éng,çc thiÕt bÞ c¬ khÝ; çc c¶m biÕn(qu¸ hµnh
tr×nh, qu¸ träng t¶i, sai hµnh tr×nh); sù cè nguån,...)
§iÒu khiÓn thang m¸y chë ngêi (9 tÇng) ta sÏ ký hiÖu ®Ó tæ hîp vµ ®a ra ph¬ng tr×nh
tr¹ng th¸i cho ®¬n gi¶n.
- Trong buång thang cã 9 nót ®Õn çc tÇng ( §T ) ®Ó lùa chän çc tÇng cÇn di
chuyÓn tíi lÇn lît lµ (DT1,DT2,DT3,DT4,DT5,DT6,DT7,DT8,DT9) vµ 2 nót
®ãng më cöa cìng bøc lµ (§C, MC) .
- Ngoµi buång thang trªn mçi tÇng cßn cã çc nót gäi tÇng 9 tÇng sÏ cã 16 nót
gäi tÇng ( GT ).Ta sÏ ký hiÖu GTL(lµ nót gäi tÇng lªn ), GTX (lµ gäi tÇng
xuèng). Çc nót gäi tÇng lÇn lît lµ :GTL1 (Gäi tÇng ®i lªn ë tÇng 1),
GTL2,GTL3,GTL4,GTL5,GTL6,GTL7,GTL8 vµ çc nót gäi tÇng xuèng GTX9

(Gäi tÇng xuèng ë tÇng
9),GTX8,GTX7,GTX6,GTX6,GTX5,GTX4,GTX3,GTX2 .
- Çc nót §T, GT khi ®îc nhÊn tr¹ng th¸i ®ã sÏ ph¶i ®îc lu l¹i chê ®Õn khi ®îc
xö lý.
- Çc yªu cÇu §T ,GT ®îc xö lý khi thang m¸y rçi hoÆc khi ®ang cïng hµnh
tr×nh chuyÓn ®éng cña buång thang v× thang m¸y cña chóng ta lËp tr×nh u tiªn
theo hµnh tr×nh.
- Khi buång thang ®Õn tÇng yªu cÇu ,nã huû yªu cÇu ®· ®îc xö lý, dõng l¹i mét
thêi gian ®Ó më cöa ®ãn tr¶ kh¸ch hoÆc cã thÓ l©u h¬n nÕu ®îc nhÊn nót cìng
bøc.Sau ®ã nÕu cßn yªu cÇu nã tiÕp tôc ®îc xö lý nÕu kh«ng nã sÏ dõng t¹i vÞ
trÝ tÇng nµy.
• xö lý yªu cÇu cña çc tÇng
• çc tÇng gièng nhau nªn ta chØ viÕt mét tÇng lµ cã thÓ suy ra çc tÇng kh¸c
• díi ®©y lµ viÕt cho tÇng 2
1. X¸c ®Þnh çc yªu cÇu phôc vô vµ lu gi÷ çc yªu cÇu ®ã
Çc yªu cÇu cña hµnh kh¸ch ph¶i ®îc xö lý khi thang m¸y ®ang ho¹t ®éng t¹i
bÊt kú thêi ®iÓm nµo. Bµi to¸n ®Æt ra lµ ph¶i lu ®îc tr¹ng th¸i yªu cÇu cña çc nót gäi
tÇng trong buång thang còng nh nót ®Õn tÇng ë t¹i çc tÇng. Lu tÊt c¶ çc lÖnh n»m
ngoµi kh«ng cho phÐp di chuyÓn ®Õn so víi lÖnh u tiªn nhÊt, ®ång thêi lu tÊt c¶ çc
lÖnh kh«ng cïng hµnh tr×nh chÝnh (®îc x¸c ®Þnh lµ nhê biÕn trung gian ®ang n©ng
hoÆc ®ang h¹), sau khi thùc hiÖn xong çc lÖnh chÝnh, thang m¸y sÏ quay trë l¹i thùc
thi çc lÖnh ®· ®îc lu.
2. bµi to¸n x¸c ®Þnh vÞ trÝ hiÖn t¹i cña buång thang.
VÞ trÝ hiÖn t¹i cña buång thang lµ ®iÒu kiÖn ®Çu vµo ®Ó x¸c ®Þnh ®îc r¬le tÇng.
3. Bµi to¸n x¸c ®Þnh hµnh tr×nh hiÖn t¹i cña buång thang(®ang n©ng hay
®ang h¹).
Bµi to¸n sÏ lµ mét bíc trung gian ®Ó chóng ta xö lý lÖnh u tiªn theo hµnh tr×nh.
NÕu tÝn hiÖu ®ang n©ng ®îc set th× tÊt c¶ çc lÖnh gäi theo chiÒu lªn sÏ ®îc u tiªn xö
lý ®Õn khi hÕt mét hµnh tr×nh lªn vµ ngîc l¹i.
4. N©ng h¹ buång thang

N©ng h¹ buång thang lµ tÝn hiÖu ®Çu ra ®a vµo biÕn tÇn ®Ó ®iÒu khiÓn ®éng c¬.
5. §iÒu khiÓn dõng buång thang
Dõng buång thang chÝnh x¸c lµ rÊt quan träng bëi khi dõng thiÕu chÝnh x¸c cã thÓ
g©y ra çc sù cè. NÕu dõng cã ®é sai lÖnh Ýt th× cã thÓ g©y ra sù di chuyÓn khã kh¨n

cho çc ph¬ng tiÖn xe ®Èy hµng vµo buång thang. NÕu thiÕu chÝnh x¸c nhiÒu cã thÓ
g©y kÑt cöa kh«ng më ®îc cöa vµ g©y ra nhiÒu sù cè kh¸c. LÖnh dõng buång thang ®-
îc dõng khi buång thang ®Õn ®óng vÞ trÝ tÇng cÇn ®Õn. Çc ®iÒu kiÖn an toµn cña
dõng buång thang gåm cã : çc cöa tÇng cha ®ãng, cöa buång thang cha ®ãng, tèc ®é
qu¸ giíi h¹n cho phÐp hoÆc ®øt çp treo v.v…
Çc biÕn ®Çu vµo cña dõng thang gåm cã : çc c«ng t¾c tÇng t¹i çc tÇng vµ çc r¬
le tÇng. Çc c«ng t¾c tÇng gåm cã CTT1, CTT2, CTT3, CTT4, CTT5, CTT6,CTT7,
CTT8, CTT9, CTT10. Ta bè trÝ 10 c«ng t¾c tÇng cho thang m¸y 9 tÇng v× vËy chóng ta
sÏ xÐt 2 c«ng t¾c tÇng lµ mét cÆp ®Ó x¸c ®Þnh buång thang ®ang ë tÇng nµo. VÝ dô khi
thang m¸y ®ang ë tÇng 1 th× buång thang sÏ t¸c ®éng lªn 2 c«ng t¾c tÇng lµ (CTT1,
CTT2) , buång thang ®ang ë tÇng 2 sÏ t¸c ®éng lªn 2 c«ng t¾c t©ng lµ (CTT2, CTT3) t-
¬ng tù víi çc tÇng kh¸c. Çc R¬le tÇng (RLT) lµ biÕn trung gian ®Ó x¸c ®Þnh ®îc çc
biÕn chän tÇng (ChänT) cÇn dõng. T¹i mçi tÇng còng sÏ cã t¬ng øng mét r¬le tÇng vµ
mét biÕn chän tÇng. Víi thang m¸y cña ta sÏ cã çc biÕn nh sau: r¬le tÇng 1(RLT1),
r¬le tÇng 2(RLT2), r¬le tÇng 3(RLT3) , r¬le tÇng 4(RLT4) , r¬le tÇng 5(RLT5) , r¬le
tÇng 6(RLT6) , r¬le tÇng 7(RLT7) , r¬le tÇng 8(RLT8) , r¬le tÇng 9(RLT9). Tr¹ng th¸i
chän tÇng gåm cã : chän tÇng 1(ChonT1), chän tÇng 2(ChonT2), chän tÇng
3(ChonT3), chän tÇng 4(ChonT4), chän tÇng 5(ChonT5), chän tÇng 6(ChonT6), chän
tÇng 7(ChonT7), chän tÇng 8(ChonT8), chän tÇng 9(ChonT9). Lu ®å cña tr¹ng th¸i
dõng :
Di chuyÓn buång thang
vÞ trÝ thang b»ng tÇng No

vµ ®óng víi yªu cÇu
u tiªn
Dõng buång thang
§ãng më cöa thang
B¶ng tr¹ng th¸i cho bµi to¸n ®iÒu khiÓn dõng thang:
ChänT CTT Dõng
1 1 1
Tõ b¶ng tr¹ng th¸i ta suy ra ph¬ng tr×nh logic cho dõng buång thang:

Dung = ChonT * CTT
⇒ Dung = ChonT 1 * CCT 1 * CTT 2 + ChonT 2 * CTT 2 * CTT 3 + ChonT 3 * CTT 3 * CTT 4 +
+ ChonT 4 * CTT 4 * CTT 5 + ChonT 5 * CTT 5 * CTT 6 + ChonT 6 * CTT 6 * CTT 7 +
ChonT 7 * CTT 7 * CTT 8 + + ChonT 8 * CTT 8 * CTT 9 + ChonT 9 * CTT 9 * CTT 10
§Ó x¸c ®Þnh ®îc tr¹ng th¸i chän tÇng (ChonT) th× ph¶i qua mét sè bíc trung gian
t¹o ra çc biÕn phô xö lý ®Çu vµo. Ta thªm biÕn trung gian r¬le tÇng (RLT) dïng ®Ó
xö lý çc yªu cÇu cña hµnh kh¸ch khi thang m¸y ®ang ch¹y.
Ta cã lu ®å x¸c ®Þnh r¬ le tÇng:
RLT
C§T
CGTL
C§T: cã ngêi gäi trong
CGTX Ph¬ng tr×nh logic buång thang.
CGT x: cã ngêi gäi tÇng
lªn hoÆc xuèng
CTT x_1 CTT x_1,CTT x_3 : biÕn
trung gian x¸c ®Þnh buång
CTT x_3 thang ®ang ë trªn cña tÇng
cÇn dõng hay ë díi.
§N §N,§H : biÕn trung gian
x¸c ®Þnh thang ®ang n©ng
§H hay ®ang h¹ ®Ó u tiªn xö
lý theo hµnh tr×nh
B¶ng tr¹ng th¸i cho r¬le tÇng:
C§T2 CGTL2 CGTX2 CTT2_1 CTT2_3 §N §H RLT2

1 1 0 0 0 1
1 1 0 1 0 0
1 1 0 0 1 1
1 0 1 0 0 1
1 0 1 1 0 1
1 0 1 0 1 0
1 1 0 0 0 1
1 1 0 1 0 0
1 1 0 0 1 0
1 0 1 0 0 1
1 0 1 1 0 1
1 0 1 0 1 0

1 1 0 0 0 1
1 1 0 0 1 1
1 1 0 1 0 0
1 0 1 0 0 1
1 0 1 0 1 0
1 0 1 1 0 0
*tæng hîp ph¬ng tr×nh l«gic ta ®îc kÕt qu¶ nh sau:
RLT 2 = DT 2 * (CTT 2 _ 1 * DN + CTT 2 _ 3 * DH ) +
+ (CTT 2 _ 1 * DN * DH + CTT 2 _ 3 * DH ) * GTL 2 * GTL1 +
+ GTX 4 * GTX 3 * GTX 2 * DN * (CTT 2 _ 1 + CTT 2 _ 3 * DN )
T¬ng tù vËy viÕt cho çc trêng hîp çc tÇng kh¸c:
RLT 1 = DT1 * CTT 1 _ 1 * DN + GTL1 * CTT 1 _ 1 * DN * DH
RLT 3 = DT 3(CTT 3 _ 1 * DN + CTT 3 _ 3 * DH ) +

+ GTL3 * GTL 2 * GTL1 * (CTT 3 _ 1 * DN * DH + CTT 3 _ 3 * DH ) +
+ GTX 4 * GTX 3 DN (CTT 3 _ 1 + CTT 3 _ 3 * DH )
RLT 4 = DT 4 * CTT 4 _ 3 * DN + GTX 4 * CTT 4 _ 3 * DH * DN
RLT 5 =
RLT 6 =
RLT 7 =
RLT 8 =
RLT 9 =
6. Bài to¸n ®ãng më cöa

§ãng më cöa buång thang cho phÐp hµnh kh¸ch vµ hµng ho¸ cã thÓ di chuyÓn
ra vµ vµo buång thang mét çch hîp lý, an toµn khi thang m¸y ho¹t ®éng. Cô thÓ
lµ khi buång thang ®ang n©ng hoÆc h¹ th× cöa buång thang kh«ng ®îc phÐp më ra
g©y nguy hiÓm cho hµnh kh¸ch. Cöa buång thang ®îc më tù ®éng trong thêi gian
quy ®Þnh khi thang m¸y dõng t¹i tÇng nµo ®ã sau ®ã tù ®éng ®ãng l¹i vµ cöa còng
cã thÓ ®îc ®ãng më cìng bøc nhê nót ®ãng më cöa cìng bøc trong buång thang
hoÆc khi cã yªu cÇu gäi tÇng cña chÝnh hµnh kh¸ch t¹i tÇng ®ã khi thang m¸y cha
n©ng hoÆc h¹. HoÆc khi thang ®ang ®ãng th× gÆp chíng ng¹i vËt kh«ng thÓ ®ãng
cöa thang. Lu ®å sau x¸c ®Þnh çc tr¹ng th¸i cña ®ãng më cöa:

LÖnh = VÞ trÝ
Më cöa
Cöa ch¹m c¶m No

biÕn cha
Dõng ®îi
më 5 s
§ãng cöa
Ch¹m c¶m No
biÕn ®éng
Xo¸ lÖnh
§Ó ®iÒu khiÓn ®ãng më cöa ta cã çc tæ hîp biÕn ®Çu vµo gåm cã:
- ®ãng cìng bøc(DCB)
- Më cìng bøc(MCB)
- C¶m biÕn vËt c¶n khi ®ãng cöa(CBVC)
- Cã yªu cÇu cña tÇng ( yªu cÇu gäi tÇng vµ yªu cÇu ®Õn tÇng)(YCT)
- Thêi gian ®Æt ®Ó ®ãng më cöa.(T)
- C¶m biÕn hµnh tr×nh ®· më hÕt cöa(CBMC)
- C¶m biÕn hµnh tr×nh ®· ®ãng hÕt cöa(CBDC)
XÐt trêng hîp më cöa ta thÊy r»ng ®Ó tæ hîp biÕn ®Çu vµo cho ®Çu ra më cöa ta
thÊy:

Çc biÕn yªu cÇu tÇng(YCT),c¶m biÕn hµnh tr×nh ®ãng(CBDC),c¶m biÕn vËt
c¶n(CBVC) ph¶i lu«n lu«n gi÷ ë tr¹ng th¸i cè ®Þnh.Nh vËy chØ cßn l¹i 2 biÕn lµ
®ãng cìng bøc(DCB),thêi gian(T) ta cÇn tæ hîp.
B¶ng díi thÓ hiÖn sù tæ hîp çc tr¹ng th¸i ®Çu vµo ®Çu ra:
DCB T CBT CBDC CBVC DC

1 0 1 0 0 1
0 0 1 0 0 0
0 1 1 0 0 1
1 1 1 0 0 1
Sau khi tæ hîp ta ®îc ph¬ng tr×nh logic cho tr¹ng th¸i ®ãng cöa(DC) lµ:
(
DC = CBDC * CBT * CBVC * DCB * T + DCB * T + DCB * T )
⇒ DC = CBDC * CBT * CBVC * ( DCB * T + T )
⇒ DC = CBDC * CBT * CBVC * ( DCB + T )
*víi trêng hîp tæ hîp cho më cöa th× çc biÕn tæ hîp ®Çu vµo t¬ng tù víi trêng hîp
®ãng cöa tuy nhiªn thªm biÕn yªu cÇu tÇng:
- çc biÕn ®Çu vµo cña trêng hîp më cöa bao gåm
- Më cìng bøc(MCB)
- Thêi gian ®Ó cho phÐp më cöa(T)
- C¶m biÕn tÇng(c¶m biÕn cho phÐp dõng chÝnh x¸c t¹i tÇng)(CBT).
- C¶m biÕn hµnh tr×nh më hÕt cöa(CBMC).
- Yªu cÇu cña tÇng(YCT)
- C¶m biÕn vËt c¶n(CBVC)
- trong çc biÕn ë trªn ta thÊy çc biÕn c¶m biÕn tÇng lu«n = 1 ,c¶m biÕn më hÕt
cöa còng lu«n b»ng 0 v× nÕu c¶m biÕn më hÕt cöa =1 th× kh«ng cÇn më cöa,vµ c¶m
biÕn vËt c¶n lu«n = 1 th× cöa míi ®îc më ra bëi nÕu c¶m biÕn vËt c¶n kh«ng cã th×
cöa sÏ ®ãng .cßn l¹i 3 biÕn kia thay ®æi ta sÏ tæ hîp tr¹ng th¸i ®Çu vµo cho ®Çu ra më
cöa.Díi ®©y lµ b¶ng tr¹ng th¸i tæ hîp:
MCB T YCT CBT CBMC CBVC MC
0 1 0 1 0 1 1
0 0 0 1 0 1 0
1 0 0 1 0 1 1
1 1 0 1 0 1 1
0 1 1 1 0 1 1

0 0 1 1 0 1 1
1 0 1 1 0 1 1
1 1 1 1 0 1 1
-tæ hîp ta ®îc ph¬ng tr×nh tr¹ng th¸i më cöa nh sau:
MC = CBT * CBMC * CBVC * ( ( MCB + T + YCT ) )
7. Bµi to¸n ®iÒu khiÓn ®Ìn vµ qu¹t buång thang.
8. Bµi to¸n xö lý çc sù cè x¶y ra ®èi víi thang.
IV. PLC
ThiÕt bÞ ®iÒu khiÓn logic kh¶ tr×nh (Programmable Logic Control), viÕt t¾t thµnh
PLC, lµ lo¹i thiÕt bÞ cho phÐp thùc hiÖn linh ho¹t çc thuËt to¸n ®iÒu khiÓn sè th«ng
qua mét ng«n ng÷ lËp tr×nh, thay cho viÖc ph¶i thÓ hiÖn thuËt to¸n ®ã b»ng m¹ch sè.
Bé ®iÒu khiÓn logic kh¶ tr×nh lµ ý tëng cña mét nhãm kü s h·ng General Motors vµo
n¨m 1968 vµ hä ®· ®Ò ra çc chØ tiªu kü thuËt nh»m ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ®iÒu
khiÓn trong c«ng nghiÖp:
• DÔ lËp tr×nh vµ dÔ thay ®æi ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn, sö dông thÝch hîp
trong nhµ m¸y.
• CÊu tróc d¹ng module ®Ó dÔ dµng b¶o tr× vµ söa ch÷a.
• Tin cËy h¬n trong m«i trêng s¶n xuÊt cña nhµ m¸y c«ng nghiÖp.
• Dïng linh kiÖn b¸n dÉn nªn cã kÝch thíc nhá gän h¬n m¹ch role chøc
n¨ng t¬ng ®¬ng.
• Gi¸ thµnh cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao.
§Æc trng cña kü thuËt PLC lµ viÖc sö dông vi m¹ch ®Ó xö lý th«ng tin. Çc ghÐp nèi
logic cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn ®îc xö lý b»ng phÇn mÒm do ngêi sö dông
lËp nªn vµ cµi ®Æt vµo. ChÝnh do ®Æc tÝnh nµy mµ ngêi sö dông cã thÓ gi¶i quyÕt nhiÒu
bµi to¸n vÒ tù ®éng hãa kh¸c nhau trªn cïng mét bé ®iÒu khiÓn vµ hÇu nh kh«ng ph¶i
biÕn ®æi g× ngoµi viÖc n¹p nh÷ng ch¬ng tr×nh kh¸c nhau. Nh vËy, víi ch¬ng tr×nh ®iÒu
khiÓn trong m×nh, PLC trë thµnh mét bé ®iÒu khiÓn sè nhá gän, dÔ thay ®æi thuËt to¸n
vµ ®Æc biÖt dÔ trao ®æi th«ng tin víi m«i trêng xung quanh (víi çc PLC kh¸c hoÆc
víi m¸y tÝnh). Toµn bé ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn ®îc lu nhí trong bé nhí cña PLC díi

d¹ng çc khèi ch¬ng tr×nh (khèi OB, FC hoÆc FB) vµ ®îc thùc hiÖn lÆp theo chu kú
cña vßng quÐt (scan).
§Ó thùc hiÖn mét ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn tÊt nhiªn PLC ph¶i cã chøc n¨ng nh mét m¸y
tÝnh nghÜa lµ ph¶i cã mét bé vi xö lý (CPU), mét hÖ ®iÒu hµnh, bé nhí ®Ó lu ch¬ng
tr×nh ®iÒu khiÓn, d÷ liÖu vµ ph¶i cã çc cæng vµo ra ®Ó giao tiÕp ®îc víi ®èi tîng ®iÒu
khiÓn vµ ®Ó trao ®æi th«ng tin víi m«i trêng xung quanh. Bªn c¹nh ®ã ®Ó phôc vô bµi
to¸n ®iÒu khiÓn sè, PLC cßn cÇn ph¶i cã thªm çc khèi chøc n¨ng ®Æc biÖt kh¸c nh lµ
bé ®Õm (Counter), bé thêi gian (Timer) vµ çc khèi hµm chuyªn dông.
Sù ra t¨ng nh÷ng øng dông PLC trong c«ng nghiÖp ®· thóc ®Èy çc nhµ s¶n xuÊt trªn
thÕ giíi hoµn chØnh çc hä PLC víi møc ®é kh¸c nhau vÒ kh¶ n¨ng, tèc ®é xö lý vµ
hiÖu xuÊt. Çc hä PLC ph¸t triÓn tõ lo¹i lµm viÖc ®éc lËp, chØ víi 20 ngâ vµo/ra vµ
dung lîng bé nhí ch¬ng tr×nh 500 bíc ®Õn çc module nh»m dÔ dµng më réng thªm
kh¶ n¨ng vµ chøc n¨ng chuyªn dïng:
• Xö lý tÝn hiÖu liªn tôc (Module Analog).
• §iÒu khiÓn ®éng c¬ Servo, ®éng c¬ bíc.
• TruyÒn th«ng.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña kü thuËt vi m¹ch, kü thuËt PLC ®· cã nh÷ng bíc tiÕn bé v-
ît bËc. Cã thÓ nãi nÕu kh«ng cã kü thuËt PLC th× kh«ng cã tù ®éng hãa trong çc
ngµnh c«ng nghiÖp.
2.2 s¬ ®å tæng qu¸t cña PLC.

HÇu hÕt çc hä PLC cña çc h·ng s¶n xuÊt trªn thÕ giíi ®Òu cã çc module chÝnh nh
sau:
- Bé xö lý trung t©m CPU: lµ bé n·o cña PLC, xö lý ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn.
- Bé vµo/ra (Input/Output Module): nhËn tÝn hiÖu vµo vµ göi tÝn hiÖu ra.
- Bé nhí (Memory Module): dïng ®Ó chøa ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn d÷ liÖu.

H×nh 1.2 : Nguyªn lý chung vÒ cÊu tróc cña mét bé ®iÒu khiÓn logic kh¶ tr×nh PLC.
Th«ng thêng ®Ó t¨ng tÝnh mÒm dÎo trong øng dông thùc tÕ mµ ë ®ã phÇn lín
çc ®èi tîng ®iÒu khiÓn cã sè tÝn hiÖu ®Çu vµo, ®Çu ra còng nh chñng lo¹i tÝn hiÖu vµo/
ra kh¸c nhau mµ çc bé ®iÒu khiÓn PLC ®îc thiÕt kÕ kh«ng bÞ cøng ho¸ vÒ cÊu h×nh.
Chóng ®îc chia nhá thµnh çc module. Sè module ®îc sö dông nhiÒu hay Ýt tuú theo
tõng bµi to¸n, song tèi thiÓu bao giê còng ph¶i cã mét module chÝnh lµ module CPU.
Çc module cßn l¹i lµ nh÷ng module nhËn/truyÒn tÝn hiÖu víi ®èi tîng ®iÒu khiÓn, çc
module chøc n¨ng chuyªn dông nh PID, ®iÒu khiÓn ®éng c¬… Chóng ®îc gäi chung
lµ module më réng. TÊt c¶ çc module ®îc g¸ trªn nh÷ng thanh ray (Rack)
2.2.1 Module CPU.

Module CPU lµ lo¹i module cã chøa bé vi xö lý, hÖ ®iÒu hµnh, bé nhí, çc bé
thêi gian, bé ®Õm , cæng truyÒn th«ng (RS485)… vµ cã thÓ cßn cã mét vµi cæng
vµo/ra sè. Çc cæng vµo/ra sè cã trªn module CPU ®îc gäi lµ cæng vµo ra onboard.
Trong hä PLC S7-300 cã nhiÒu lo¹i module CPU kh¸c nhau. Nãi chung chóng
®îc ®Æt tªn theo bé vi xö lý cã trong nã nh module CPU312, CPU314, CPU315…

H×nh 1.3: Module CPU314.
2.2.2 Module më réng.

Çc module më réng ®îc chia thµnh 5 lo¹i chÝnh:
1) PS (Power supply): Module nguån nu«i. Cã 3 lo¹i 2A, 5A vµ 10A.
2) SM (Signal module): Module më réng cæng tÝn hiÖu vµo/ra, bao
gåm:
a) DI (Digital input): Module më réng çc cæng vµo sè. Sè çc
cæng vµo sè më réng cã thÓ lµ 8, 16 hoÆc 32 tuú thuéc vµo
tõng lo¹i module.
b) DO (Digital output): Module më réng çc cæng ra sè. Sè çc
cæng ra sè më réng cã thÓ lµ 8, 16 hoÆc 32 tuú thuéc vµo tõng
lo¹i module.
c) DI/DO (Digital input/Digital output): Module më réng çc
cæng vµo/ra sè. Sè çc cæng vµo/ra sè më réng cã thÓ lµ 8
vµo/ 8 ra, 16 vµo/16 ra tuú thuéc vµo tõng lo¹i module.
d) AI (Analog input): Module më réng çc cæng vµo t¬ng tù. VÒ
b¶n chÊt chóng chÝnh lµ nh÷ng bé chuyÓn ®æi t¬ng tù sè 12
bits (AD), tøc lµ mçi tÝn hiÖu t¬ng tù ®îc chuyÓn thµnh mét
tÝn hiÖu sè (nguyªn) cã ®é dµi12 bits. Sè çc cæng vµo t¬ng tù
cã thÓ lµ 2, 4 hoÆc 8 tuú tõng lo¹i module.
e) AO (Analog output): Module më réng çc cæng ra t¬ng tù.
VÒ b¶n chÊt chóng chÝnh lµ nh÷ng bé chuyÓn ®æi sè t¬ng tù

(DA). Sè çc cæng vµo t¬ng tù cã thÓ lµ 2, hoÆc 4 tuú tõng
lo¹i module.
f) AI/AO (Analog input/Analog out):Module më réng çc cæng
vµo/ra t¬ng tù. Sè çc cæng vµo/ra t¬ng tù cã thÓ lµ 4 ®Çu vµo/
2 ra, hoÆc 4 vµo/4 ra tuú tõng lo¹i module.
3) IM (Interface module): Module ghÐp nèi. §ay lµ lo¹i module chuyªn
dông cã nhiÖm vô nèi tõng nhãm çc module më réng l¹i víi nhau
thµnh mét khèi vµ ®îc qu¶n lý chung bëi mét module CPU. Th«ng
thêng çc module më réng ®îc g¸ liÒn víi nhau trªn mét thanh ®ì
gäi lµ rack. Trªn mçi mét rack chØ cã thÓ g¸ ®îc nhiÒu nhÊt 8
module më réng (kh«ng kÓ module CPU, module nguån nu«i PS).
Mét module CPU S7-300 cã thÓ lµm viÖc trùc tiÕp ®îc víi nhiÒu
nhÊt 4 racks vµ çc rack nµy ph¶i ®îc nèi víi nhau b»ng module IM.
4) FM (Function module): Module cã chøc n¨ng ®iÒu khiÓn riªng, vÝ
dô nh module ®iÒu khiÓn ®éng c¬ bíc, module ®iÒu khiÓn ®éng c¬
servo, module PID, module ®iÒu khiÓn vßng kÝn…
5) CP (Communication module): Module phôc vô truyÒn th«ng trong
m¹ng gi÷a çc PLC víi m¸y tÝnh.
2.3 CÊu tróc bé nhí cña CPU.

Bé nhí cña S7-300 ®îc chia lµm 3 miÒn chÝnh:
1) Vïng chøa ch¬ng tr×nh øng dông. Vïng nhí ch¬ng tr×nh ®îc chia
thµnh 3 miÒn:
• OB (Organisation block): MiÒn chøa ch¬ng tr×nh tæ chøc.
• FC (Function): MiÒn chøa ch¬ng tr×nh con ®îc tæ chøc
thµnh hµm cã biÕn h×nh thøc ®Ó trao ®æi d÷ liÖu víi ch¬ng
tr×nh ®· gäi nã.
• FB (Function block): MiÒn chøa ch¬ng tr×nh con, ®îc tæ
chøc thµnh hµm vµ cã kh¶ n¨ng trao ®æi d÷ liÖu víi bÊt cø
mét khèi ch¬ng tr×nh nµo kh¸c. Çc d÷ liÖu nµy ph¶i ®îc
x©y dùng thµnh mét khèi d÷ liÖu riªng (gäi lµ DB-Data
block).

2) Vïng chøa tham sè cña hÖ ®iÒu hµnh vµ ch¬ng tr×nh øng dông, ®îc
ph©n chia thµnh 7 miÒn kh¸c nhau, bao gåm:
• I (Process image input): MiÒn bé ®Öm çc d÷ liÖu cæng vµo
sè. Tríc khi b¾t ®Çu thùc hiÖn ch¬ng tr×nh, PLC sÏ ®äc gi¸
trÞ logic cña tÊt c¶ çc cæng ®Çu vµo vµ cÊt gi÷ chóng trong
vïng nhí I. Th«ng thêng ch¬ng tr×nh øng dông kh«ng ®äc
trùc tiÕp tr¹ng th¸i logic cña cæng vµo sè mµ chØ lÊy d÷ liÖu
cña cæng vµo tõ bé ®Öm I.
• Q (Process image output): MiÒn bé ®Öm çc d÷ liÖu cæng ra
sè. KÕt thóc giai ®o¹n thùc hiÖn ch¬ng tr×nh, PLC sÏ
chuyÓn gi¸ trÞ logic cña bé ®Öm Q tíi çc cæng ra sè.
Th«ng thêng ch¬ng tr×nh kh«ng trùc tiÕp g¸n gi¸ trÞ tíi tËn
cæng ra mµ chØ chuyÓn chóng vµo bé ®Öm Q.
• M: MiÒn çc biÕn cê. Ch¬ng tr×nh øng dông sö dông vïng
nhí nµy ®Ó lu gi÷ çc tham sè cÇn thiÕt vµ cã thÓ truy nhËp
nã theo ®Þa chØ bit(M), byte(MB), tõ (MW) hay tõ kÐp
(MD).
• T: MiÒn nhí phôc vô bé thêi gian (Timer) bao gåm viÖc lu
gi÷ gi¸ trÞ thêi gian ®Æt tríc(PV-Preset value), gi¸ trÞ ®Õm
thêi gian tøc thêi(CV-Current value) còng nh gi¸ trÞ logic
®Çu ra cña thêi gian.
• C: MiÒn nhí phôc vô bé ®Õm (Counter) bao gåm viÖc lu
gi÷ gi¸ trÞ ®Æt tríc(PV-Preset value), gi¸ trÞ ®Õm tøc
thêi(CV-Current value) vµ gi¸ trÞ logic ®Çu ra cña bé ®Õm.
• PI: MiÒn ®Þa chØ cæng vµo cña çc module t¬ng tù (I/O
External input). Çc gi¸ trÞ t¬ng tù t¹i cæng vµo cña module
t¬ng tù sÏ ®îc module ®äc vµ chuyÓn tù ®éng theo nh÷ng
®Þa chØ. Ch¬ng tr×nh øng dông cã thÓ truy nhËp miÒn nhí PI
theo tõng byte (PIB), tõng tõ (PIW) hoÆc theo tõng tõ kÐp
(PID).

• PQ: MiÒn ®Þa chØ cæng ra cho çc module twong tù (I/O
External output). Çc gi¸ trÞ theo nh÷ng ®Þa chØ nµy sÏ ®îc
module t¬ng tù chuyÓn tíi çc cæng ra t¬ng tù. Ch¬ng tr×nh
øng dông cã thÓ truy nhËp miÒn nhí PQ theo tõng byte
(PQB), tõng tõ (PQW) hoÆc tõng tõ kÐp (DBD).
3) Vïng chøa çc khèi d÷ liÖu, ®îc chia thµnh 2 lo¹i:
• DB(Data block): MiÒn chøa çc d÷ liÖu ®îc tæ chøc thµnh
khèi. KÝch thíc còng nh sè lîng khèi do ngêi sö dông quy
®Þnh, phï hîp víi tõng bµi to¸n ®iÒu khiÓn. Ch¬ng tr×nh cã
thÓ truy nhËp miÒn nµy theo tõng bit (DXB), byte (DBB), tõ
(DBW) hoÆc theo tõng tõ kÐp (DBD).
• L (Local data block): MiÒn d÷ liÖu ®Þa ph¬ng,®îc çc khèi
ch¬ng tr×nh OB, FC, FB tæ chøc vµ sö dông cho çc biÕn
nh¸p tøc thêi vµ trao ®æi d÷ liÖu cña biÕn h×nh thøc víi
nh÷ng khèi ch¬ng tr×nh ®· gäi nã. Néi dung cña mét sè d÷
liÖu trong miÒn nhí nµy sÏ bÞ xo¸ khi kÕt thóc ch¬ng tr×nh
t¬ng øng trong OB, FC, FB. MiÒn nµy cã thÓ ®îc truy nhËp
tõ ch¬ng tr×nh theo bit (L), byte(LB), tõ (LW) hoÆc tõ
kÐp(LD).
2.4 Vßng quÐt ch¬ng tr×nh.

PLC thùc hiÖn ch¬ng tr×nh theo chu kú lÆp. Mçi vßng lÆp ®îc gäi lµ vßng quÐt
(scan). Mçi vßng quÐt ®îc b¾t ®Çu b»ng giai ®o¹n chuyÓn d÷ liÖu tõ çc cæng vµo sè
tíi vïng bé ®Öm ¶o I, tiÕp theo lµ giai ®o¹n thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. Trong tõng vßng
quÐt, ch¬ng tr×nh ®îc thùc hiÖn tõ lÖnh ®Çu tiªn ®Õn lÖnh kÕt thóc cña khèi OB1
(Block end). Sau giai ®o¹n thùc hiÖn ch¬ng tr×nh lµ giai ®o¹n chuyÓn çc néi dung cña
bé ®Öm ¶o Q tíi çc cæng ra sè. Vßng quÐt ®îc kÕt thóc b»ng giai ®o¹n truyÒn th«ng
néi bé vµ kiÓm lçi.
Thêi gian cÇn thiÕt ®Ó PLC thùc hiÖn ®îc mét vßng quÐt gäi lµ thêi gian vßng
quÐt (Scan time). Thêi gian vßng quÐt kh«ng cè ®Þnh, tøc lµ kh«ng ph¶i vßng quÐt nµo
còng ®îc thùc hiÖn trong mét kho¶ng thêi gian nh nhau. Cã vßng quÐt ®îc thùc hiÖn
lau, cã vßng quÐt ®îc thùc hiÖn nhanh tuú thuéc vµo sè lÖnh trong ch¬ng tr×nh ®îc
thùc hiÖn, vµo khèi d÷ liÖu ®îc truyÒn th«ng… trong vßng quÐt ®ã.
Nh vËy gi÷a viÖc ®äc d÷ liÖu tõ ®èi tîng ®Ó xö lý, tÝnh to¸n vµ viÖc göi tÝn hiÖu
®iÒu khiÓn tíi ®èi tîng cã mét kho¶ng thêi gian trÔ ®óng b»ng thêi gian vßng quÐt.
Nãi çch kh¸c, thêi gian vßng quÐt quyÕt ®Þnh tÝnh thêi gian thùc cña ch¬ng tr×nh ®iÒu
khiÓn trong PLC. Thêi gian vßng quÐt cµng ng¾n, tÝnh thêi gian thùc cña ch¬ng tr×nh
cµng cao.
2.4 Kü thuËt lËp tr×nh.

Ch¬ng tr×nh cho S7-300 ®îc lu trong bé nhí cña PLC ë vïng dµnh riªng cho
ch¬ng tr×nh vµ cã thÓ ®îc lËp víi hai d¹ng cÊu tróc kh¸c nhau:
• LËp tr×nh tuyÕn tÝnh (linear programming): Toµn bé ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn
n»m trong mét khèi trong bé nhí. Lo¹i h×nh cÊu tróc tuyÕn tÝnh nµy phï hîp
víi nh÷ng bµi to¸n tù ®éng nhá, kh«ng phøc t¹p. Khèi ®îc chän ph¶i lµ khèi
OB1, lµ khèi mµ PLC lu«n quÐt vµ thùc hiÖn çc lÖnh trong nã thêng xuyªn, tõ
lÖnh ®Çu tiªn ®Õn lÖnh cuèi cïng vµ quay l¹i lÖnh ®Çu tiªn. Khèi nµy®îc hÖ
®iÒu hµnh gäi theo chu kú lÆp víi kho¶ng thêi gian kh«ng çch ®Òu nhau mµ
phô thuéc vµo ®é dµi cña ch¬ng tr×nh. Çc lo¹i khèi ch¬ng tr×nh kh¸c kh«ng
tham gia trùc tiÕp vµo vßng quÐt. Çc khèi OB kh¸c kh«ng tham gia vµo vßng
quÐt mµ ®îc gäi b»ng nh÷ng tÝn hiÖu b¸o ng¾t. S7-300 cã nhiÒu lo¹i tÝn hiÖu
b¸o ng¾t nh tÝn hiÖu b¸o ng¾t khi cã sù cè nguån nu«i, tÝn hiÖu b¸o ng¾t khi cã
sù cè chËp m¹ch ë çc module më réng, tÝn hiÖu b¸o ng¾t theo chu kú thêi
gian… vµ mçi lo¹i tÝn hiÖu b¸o ng¾t nh vËy còng chØ cã kh¶ n¨ng gäi mét lo¹i
khèi OB nhÊt ®Þnh. Mçi khi xuÊt hiÖn mét tÝn hiÖu b¸o ng¾t hÖ thèng sÏ t¹m
dõng c«ng viÖc ®ang thùc hiÖn l¹i, ch¼ng h¹n nh t¹m dõng viÖc thùc hiÖn ch-
¬ng tr×nh xö lý ng¾t trong çc khèi OB t¬ng øng.
• LËp tr×nh cã cÊu tróc (structure programming): lµ kü thuËt cµi ®Æt thuËt to¸n
®iÒu khiÓn b»ng çch chia nhá thµnh çc khèi ch¬ng tr×nh con FC hay FB víi
mçi khèi thùc hiÖn mét nhiÖm vô cô thÓ cña bµi to¸n ®iÒu khiÓn chung vµ toµn
bé çc khèi ch¬ng tr×nh nµy l¹i ®îc qu¶n lý mét çch thèng nhÊt bëi khèi OB1.
Trong OB1 cã çc lÖnh gäi nh÷ng khèi ch¬ng tr×nh con theo thø tù phï hîp víi
bµi to¸n ®iÒu khiÓn ®Æt ra.
Hoµn toµn t¬ng tù, mét nhiÖm vô ®iÒu khiÓn con cã thÓ cßn ®îc chia nhá thµnh
nhiÒu nhiÖm vô nhá vµ cô thÓ h¬n n÷a, do ®ã mét khèi ch¬ng tr×nh con còng
cã thÓ ®îc gäi tõ mét khèi ch¬ng tr×nh con kh¸c. Duy cã mét ®iÒu cÊm kþ ta

cÇn ph¶i tr¸nh lµ kh«ng bao giê mét khèi ch¬ng tr×nh con l¹i gäi ®Õn chÝnh nã.
Ngoµi ra, do cã sù h¹n chÕ vÒ ng¨n xÕp cña çc module CPU nªn kh«ng ®îc tæ
chøc ch¬ng tr×nh con gäi lång nhau qu¸ sè lÇn mµ module CPU ®îc sö dông
cho phÐp.
PLC S7-300 cã bèn lo¹i khèi c¬ b¶n:

* Lo¹i khèi OB (Organization block): Khèi tæ chøc vµ qu¶n lý
ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn. Cã nhiÒu lo¹i khèi OB víi nh÷ng chøc n¨ng kh¸c nhau,
chóng ®îc ph©n biÖt víi nhau b»ng mét sè nguyªn ®i sau nhãm ký tù OB, vÝ dô
nh OB1, OB35, OB40…
* Lo¹i khèi FC(Program block): Khèi ch¬ng tr×nh víi nh÷ng chøc n¨ng riªng
gièng nh mét ch¬ng tr×nh con hoÆc mét hµm (ch¬ng tr×nh con cã biÕn h×nh thøc).
Mét ch¬ng tr×nh øng dông cã thÓ cã nhiÒu khèi FC vµ çc khèi FC nµy ®îc ph©n
biÖt víi nhau b»ng nh÷ng sè nguyªn sau nhãm ký tù FC. Ch¼ng h¹n nh FC1, FC2
…
* Lo¹i khèi FB (Function block): Lµ lo¹i khèi FC ®Æc biÖt cã kh¶ n¨ng trao ®æi
mét lîng d÷ liÖu lín víi çc khèi ch¬ng tr×nh kh¸c. Çc d÷ liÖu nµy ph¶i ®îc tæ
chøc thµnh khèi d÷ liÖu riªng cã tªn gäi lµ Data block. Mét ch¬ng tr×nh øng dông
cã thÓ cã nhiÒu khèi FB vµ çc khèi FB nµy ®îc ph©n biÖt víi nhau b»ng mét sè
nguyªn sau nhãm ký tù FB. Ch¼ng h¹n nh FB1, FB2 …
*Lo¹i khèi DB (Data block): Khèi chøa çc d÷ liÖu cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn ch¬ng
tr×nh. Çc tham sè cña khèi do ngêi dïng tù ®Æt. Mét ch¬ng tr×nh øng dông cã thÓ
cã nhiÒu khèi DB vµ çc khèi DB nµy ®îc ph©n biÖt víi nhau b»ng mét sè nguyªn
sau nhãm ký tù DB. Ch¼ng h¹n nh DB1, DB2 …
Ch¬ng tr×nh trong çc khèi ®îc liªn kÕt víi nhau b»ng çc lÖnh gäi khèi, chuyÓn khèi.
Xem nh÷ng phÇn ch¬ng tr×nh trong çc khèi nh lµ çc ch¬ng tr×nh con th× S7-300 cho
phÐp gäi ch¬ng tr×nh con lång nhau, tøc lµ tõ ch¬ng tr×nh con nµy gäi mét ch¬ng tr×nh
con kh¸c vµ tõ ch¬ng tr×nh con ®îc gäi l¹i gäi tíi mét ch¬ng tr×nh con thø 3 …. Sè
çc lÖnh gäi lång nhau phô thuéc vµo tõng chñng lo¹i module CPU mµ ta sö dông. VÝ
dô nh ®èi víi module CPU314 th× sè lÖnh gäi lång nhau nhiÒu nhÊt cã thÓ cho phÐp lµ
8. NÕu sè lÇn gäi khèi lång nhau mµ vît qu¸ con sè giíi h¹n cho phÐp, PLC sÏ tù
chuyÓn sang chÕ ®é STOP vµ ®Æt cê b¸o lçi.

H×nh 1.5: LËp tr×nh cã cÊu tróc.
H×nh 1.6: Thùc hiÖn gäi khèi FC10.

Nh vËy, khi thùc hiÖn lÖnh gäi mét khèi con, hÖ ®iÒu hµnh sÏ:
• ChuyÓn khèi con ®îc gäi tõ vïng Load memory vµo vïng Work memory.
• CÊp ph¸t cho khèi con mét phÇn bé nhí trong Work memory ®Ó lµm local
block. CÊu tróc local block ®îc quy ®Þnh khi so¹n th¶o çc khèi.
• TruyÒn çc tham trÞ tõ khèi mÑ cho biÕn h×nh thøc IN, IN-OUT cña local
block.
• Sau khi khèi con thùc hiÖn xong nhiÖm vô vµ ghi kÕt qu¶ díi d¹ng tham trÞ
®Çu ra cho biÕn OUT, IN-OUT cña local block, hÖ ®iÒu hµnh sÏ chuyÓn çc
tham trÞ nµy cho khèi mÑ vµ gi¶i phãng khèi con cïng local block ra khái
vïng Work memory.

2.5 Ng«n ng÷ lËp tr×nh.
Çc lo¹i PLC nãi chung thêng cã nhiÒu ng«n ng÷ lËp tr×nh nh»m phôc vô çc ®èi
tîng sö dông kh¸c nhau. PLC S7-300 cã ba ng«n ng÷ lËp tr×nh c¬ b¶n. §ã lµ:
• Ng«n ng÷ “liÖt kª lÖnh”, ký hiÖu lµ STL (Statement list). §©y lµ d¹ng ng«n ng÷
lËp tr×nh th«ng thêng cña m¸y tÝnh. Mét ch¬ng tr×nh ®îc ghÐp bëi nhiÒu c©u
lÖnh theo mét thuËt to¸n nhÊt ®Þnh, mçi lÖnh chiÕm mét hµng vµ ®Òu cã cÊu
tróc chung
“tªn lÖnh” + “to¸n h¹ng”.
• Ng«n ng÷ “h×nh thang”, ký hiÖu lµ LAD (Ladder logic). §©y lµ d¹ng ng«n ng÷
®å ho¹ thÝch hîp víi nh÷ng ngêi quen thiÕt kÕ m¹ch ®iÒu khiÓn logic.
• Ng«n ng÷ “h×nh khèi”, ký hiÖu lµ FBD (Function block diagram). §©y còng lµ
kiÓu ng«n ng÷ ®å ho¹ dµnh cho ngêi cã thãi quen thiÕt kÕ m¹ch ®iÒu khiÓn sè.
Mét ch¬ng tr×nh viÕt trªn LAD hoÆc FBD cã thÓ chuyÓn sang ®îc d¹ng STL, nhng
ngîc l¹i th× kh«ng. Trong STL cã nhiÒu lÖnh kh«ng cã trong LAD hay FBD.
Step7 lµ mét phÇn mÒm hç trî:
- Khai b¸o cÊu h×nh cøng cho mét tr¹m PLC thuéc hä Simatic S7-300/400.
- X©y dùng cÊu h×nh m¹ng gåm nhiÒu tr¹m PLC S7-300/400 còng nh thñ tôc
truyÒn th«ng gi÷a chóng.
- So¹n th¶o vµ cµi ®Æt ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn cho mét hoÆc nhiÒu tr¹m.
- Quan s¸t viÖc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn trong mét tr¹m PLC vµ gì rèi ch-
¬ng tr×nh.
Ngoµi ra Step7 cßn cã c¶ mét th viÖn ®Çy ®ñ víi çc hµm chuÈn h÷u Ých, phÇn trî
gióp online rÊt m¹nh cã kh¶ n¨ng tr¶ lêi mäi c©u hái cña ngêi sö dông vÒ çch sö
dông Step7, vÒ có ph¸p lÖnh trong lËp tr×nh, vÒ x©y dùng cÊu h×nh cøng cña mét tr¹m
còng nh cña mét m¹ng gåm nhiÒu tr¹m PLC …

V.
ch¬ng IV: x©y dùng m« h×nh m« pháng thang m¸y
I. X¸c ®Þnh çc vÊn ®Ò sÏ m« pháng

v× trªn thùc tÕ cã ®Çy ®ñ çc thiÕt bÞ nªn ta cã thÓ x©y dùng bµi to¸n m« pháng víi
®Çy ®ñ çc chøc n¨ng cña thang m¸y.Nhng khi m« pháng trªn m« h×nh cña em víi
®iÒu kiÖn hiªn cã t¹i phßng thÝ nghiÖm vµ trªn thÞ trêng.M« h×nh thùc tÕ cña em cã thÓ
kh«ng thÓ m« pháng ®îc hÕt çc tÝnh n¨ng cña thang.Mét sè çc thiÕt bÞ kh«ng gièng
thiÕt bÞ thËt, çc c¶m biÕn ®îc thay thÕ t¬ng ®¬ng
II. X©y dùng kÕt cÊu cho m« h×nh m« pháng
III. X©y dùng kÕ ho¹ch m« pháng vµ kiÓm nghiÖm

trªn thùc tÕ.
Víi hÖ thèng lý thuyÕt ®· ®îc nghiªn cøu ë çc ch¬ng tríc, chóng ta ®· thiÕt lËp ®îc
hÖ thèng thang m¸y trªn lý thuyÕt nhng cã mét ®iÓm lµ tÊt c¶ ®Òu chØ ®îc m« t¶ trªn lý thuyÕt
vµ cha ®îc ®a vµo kiÓm nghiÖm. §Ó t¨ng thªm tÝnh s¸t thùc cña ®å ¸n vµ t¨ng thªm tÝnh
thuyÕt phôc.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®iÓm chÝnh ®ã, em ®i vµo x©y dùng m« h×nh thang m¸y chë ngêi
4 tÇng ®¬n gi¶n ®îc ®¬n gi¶n ho¸ bít çc chøc n¨ng so víi çc tÝnh n¨ng x©y dùng ë trªn.
MÆc dï kh«ng m« t¶ ®îc hÕt çc tÝnh n¨ng cña thang m¸y nhng nã còng phÇn nµo m« t¶ ®îc
nh÷ng tÝnh n¨ng ®iÒu khiÎn buång thang.
Víi m« h×nh nµy chóng ta cã thÓ vËn dông ph¬ng ph¸p tæng hîp çc hÖ ®iÒu khiÓn
logic.
CÊu tróc chi tiÕt cña m« h×nh ®îc m« t¶:

+ Bªn trong buång thang cã 4 nót ®iÒu khiÓn ( t¹m gäi lµ çc nót yªu cÇu ®Õn tÇng - DT:
DT1, DT2, DT3, DT4) vµ 4 ®Ìn t¬ng øng minh ho¹ cho tr¹ng th¸i yªu cÇu cña mçi nót Ên.
+ Bªn ngoµi buång thang cã 6 nót Ên vµ 6 ®Ìn t¬ng øng m« t¶ tr¹ng th¸i yªu cÇu cña 6 nót
Ên ®ã :
- TÇng 1 cã 1 nót Ên ®Ó yªu cÇu lªn çc tÇng trªn ( 1GTL), vµ cã 1 ®Ìn tr¹ng th¸i
(DENL1) minh ho¹ cho yªu cÇu cña nót Ên : khi nót 1GTL ®îc nhÊn th× DENL1 sÏ s¸ng, ®Õn
khi nµo buång thang dõng ë tÇng 1 th× DENL1 sÏ s¸ng nhÊp nh¸y, sau 1 kho¶ng thêi gian
thiÕt lËp nã sÏ t¾t ®i.
- TÇng 2 cã 2 nót Ên gäi tÇng (2GTL, 2GTX) vµ 2 ®Ìn tr¹ng th¸i.
- TÇng 3 cã 2 nót Ên gäi tÇng (3GTL, 3GTX) vµ 2 ®Ìn tr¹ng th¸i.
- TÇng 4 cã 1 nót Ên gäi tÇng (4GTX) vµ 1 ®Ìn tr¹ng th¸i.
+ C¬ cÊu truyÒn ®éng ®Ó n©ng, h¹ buång thang ë ®©y dïng 1 ®éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu vµ hép
gi¶m tèc, buång thang ®îc kÐo bëi 1 çp g¾n ë puly trôc hép gi¶m tèc qua dßng däc g¾n trªn
nãc cña c¬ cÊu.
+ Mét c¬ cÊu ®Ó ®ãng më cöa tÇng khi buång thang ®Õn tÇng cÇn phôc vô ( dïng 1 ®éng c¬
1 chiÒu cã ®¶o chiÒu).
+ §Ó ®iÒu khiÓn cÊp ®iÖn cho 2 ®éng c¬ : 1 ®éng c¬ truyÒn ®éng n©ng - h¹ buång thang, vµ 1
®éng c¬ ®Ó truyÒn ®éng ®ãng - më cöa tÇng, ë ®©y dïng 4 r¬le ®Ó ®iÒu khiÓn cho 2 ®éng c¬
øng víi 2 chiÒu chuyÓn ®éng(n©ng-h¹, ®ãng-më).
+ T¬ng øng trªn mçi tÇng cã g¾n 1 c«ng t¾c tÇng (c¶m biÕn tÇng) ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña
buång thang.
+ Nguån ®iÖn sö dông cho m« h×nh :
- Dïng nguån 5V DC hoÆc 12V DC cÊp cho 2 ®éng c¬ truyÒn ®éng (I <5A)
- Dïng nguån 24V DC ®Ó cÊp cho çc c¶m biÕn tÇng, çc nót Ên yªu cÇu ®iÒu khiÓn.
- Çc ®Ìn tr¹ng th¸i ®îc ®iÒu khiÓn vµ nhËn trùc tiÕp tÝn hiÖu tõ PLC.
Tõ m« h×nh ®· x©y dùng sinh viªn ®îc thùc tËp víi çc yªu cÇu c«ng nghÖ sau:
1. C«ng nghÖ 1:
2. C«ng nghÖ 2.
X©y dùng ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn thang m¸y chë ngêi 4 tÇng ®¬n gi¶n.
- §iÒu khiÓn thang m¸y b»ng 4 nót ®Õn tÇng (DT1, DT2, DT3, DT4) ë trong buång
thang vµ 4 nót gäi tÇng t¬ng øng trªn mçi tÇng (1GT,2GT, 3GT,4GT).

- Cã 4 c«ng t¾c tÇng bè trÝ ë 4 tÇng ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña buång thang.
- Minh ho¹ tr¹ng th¸i ®îc chän cña çc nót yªu cÇu b»ng çc ®Ìn t¬ng øng.
- Çc nót yªu cÇu ®iÒu khiÓn (DT vµ GT) cã thÓ ®îc chän liªn tiÕp vµ ®îc lu gi÷, khi
®ã chóng ®îc xö lý u tiªn theo hµnh tr×nh.
- Khi buång thang ®îc ®iÒu khiÓn ®Õn tÇng yªu cÇu nã sÏ dõng l¹i trong vßng 5s, lóc
nµy ®Ìn b¸o rt¹ng th¸i t¹i tÇng ®ã còng s¸ng nhÊp nh¸y. Sau 5s ®Ìn sÏ t¾t, nÕu cßn yªu cÇu
®Õn çc tÇng kh¸c th× thang m¸y tiÕp tôc, cßn nÕu kh«ng nã sÏ dõng l¹i t¹i vÞ trÝ ®ã.
3. C«ng nghÖ 3.
- §iÒu khiÓn thang m¸y b»ng 4 nót DT trong buång thang vµ 4 nót GT t¹i mçi tÇng.
Cã 4 c«ng t¾c tÇng bè trÝ t¹i mçi tÇng.
- Çc yªu cÇu ®iÒu khiÓn cã thÓ ®îc lùa chän liªn tiÕp, minh ho¹ b»ng ®Ìn tr¹ng th¸i
s¸ng. Çc yªu cÇu nµy sÏ ®îc xö lý u tiªn theo hµnh tr×nh ®ang chuyÓn ®éng. Khi buång
thang di chuyÓn tíi tÇng yªu cÇu, cöa buång thang sÏ më ra ®ång thêi ®Ìn tr¹ng th¸i sÏ s¸ng
nhÊp nh¸y, sau kho¶ng 5s cöa buång thang ®ãng l¹i, ®Ìn tr¹ng th¸i t¾t. NÕu cßn yªu cÇu ®iÒu
khiÓn th× buång thang tiÕp tôc ®îc ®iÒu khiÓn, nÕu kh«ng nã sÏ dõng t¹i vÞ trÝ tÇng ®ã.
4. C«ng nghÖ 4.
- §iÒu khiÓn thang m¸y b»ng 4 nót DT (DT1, DT2,DT3,DT4) trong buång thang vµ 6
nót GT (1GTL, 2GTL, 2GTX, 3GTL, 3GTX, 4GTX) t¹i çc cöa tÇng. Cã 4 c¶m biÕn tÇng bè
trÝ t¹i çc tÇng ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña buång thang.
- Khi nhÊn çc nót DT hoÆc GT , çc yªu cÇu nµy sÏ ®îc lu gi÷ vµ sÏ ®îc xö lý u tiªn
theo hµnh tr×nh.
- Khi buång thang tíi tÇng yªu cÇu, nã huû yªu cÇu ®· ®îc xö lý, dõng l¹i trong
kho¶ng 5s, lóc nµy ®Ìn tr¹ng th¸i nhÊp nh¸y víi tÇn sè 0,5Hz. Sau kho¶ng thêi gian nµy ®Ìn
tr¹ng th¸i t¾t, nÕu cßn yªu cÇu nã tiÕp tôc xö lý, nÕu kh«ng nã sÏ dõng l¹i t¹i vÞ trÝ tÇng ®ã.

Thiet Ke Va Mo Phong Thang May Voi PLC - s7-300

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Thiet Ke Va Mo Phong Thang May Voi PLC - s7-300

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

§å ¸n tèt nghiÖp Gvhd: ThÇy TrÇn V¨n Kh«i

Tim boi : nguyenvanbientbd47@gmail.com

Svth: Do·n Hoµng Mai 1 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

Ch¬ng I: Nghiªn cøu ph©n tÝch cÊu tróc thang m¸y

I. Giíi thiÖu thang m¸y

Svth: Do·n Hoµng Mai 2 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

H×nh 1.1 : h×nh d¸ng tæng thÓ cña thang m¸y

Svth: Do·n Hoµng Mai 3 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

Svth: Do·n Hoµng Mai 4 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

II. Ph©n lo¹i thang m¸y

1. Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng

Svth: Do·n Hoµng Mai 5 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

4. Ph©n lo¹i theo vÞ trÝ ®Æt bé kÐo têi

5. Theo hÖ thèng vËn hµnh.

Svth: Do·n Hoµng Mai 6 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

III. Trang thiÕt bÞ c¬ khÝ cña thang m¸y

2. ThiÕt bÞ l¾p ®Æt trong buång m¸y

- c¬ cÊu n©ng cã hép tèc ®é (h×nh 1.3 a)

- c¬ cÊu n©ng kh«ng dïng hép tèc ®é (h×nh 1.3 b).

H×nh 1.2 :c¸c thiÕt bÞ c¬ khÝ l¾p trong thang.

Svth: Do·n Hoµng Mai 8 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

4. ThiÕt bÞ l¾p ®Æt trong hè giÕng thang m¸y

H×nh 1.3 : C¬ cÊu n©ng thang

Svth: Do·n Hoµng Mai 9 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

5. C¸c thiÕt bÞ cè ®Þnh trong giÕng thang

6.1 Khung cabin

6.3 HÖ thèng treo ca bin

Svth: Do·n Hoµng Mai 10 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

6.4 Buång cabin

6.5 HÖ thèng cöa cabin vµ cöa tÇng

7. HÖ thèng c©n b»ng trong thang m¸y

7.1 §èi träng

Svth: Do·n Hoµng Mai 11 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

7.2 XÝch vµ c¸p c©n b»ng

7.3 C¸p n©ng

7.4 Bé kÐo têi

Svth: Do·n Hoµng Mai 12 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

8.1 Phanh h·m ®iÖn tõ :

8.2 Phanh b¶o hiÓm :

- Phanh b¶o hiÓm kiÓu nªm dïng ®Ó h·m khÈn cÊp.

H×nh 1.4 Phanh h·m b¶o hiÓm kiÓu k×m

Svth: Do·n Hoµng Mai 13 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

9. C¶m biÕn vÞ trÝ

- Ph¸t lÖnh dõng buång thang ë mçi tÇng.

- X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña buång thang.

+ C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu c¬ khÝ(c«ng

H×nh 1.5 C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu c¬ khÝ

1. TÊm c¸ch ®iÖn; 2. TiÕp ®iÓm tÜnh;

C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu c¬ khÝ lµ mét

- G©y tiÕng ån lín, g©y nhiÔu cho c¸c thiÕt bÞ v« tuyÕn.

Svth: Do·n Hoµng Mai 14 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

H×nh 1.6. C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu c¶m øng

1.M¹ch tõ ; 2. Cuén d©y ; 3. TÊm s¾t ch÷ TS

Svth: Do·n Hoµng Mai 15 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

+ C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu quang ®iÖn

H×nh 1.7 C¶m biÕn vÞ trÝ kiÓu

Bé c¶m biÕn vÞ trÝ dïng hai phÇn

IV. HÖ thèng m¹ch ®iÖn cña thang m¸y

3. M¹ch tÝn hiÖu:

Svth: Do·n Hoµng Mai 18 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44

Giê lµm viÖc 9h

§å thÞ tû lÖ hµnh kh¸c t¹i

Svth: Do·n Hoµng Mai 19 Líp: Trang bÞ ®iÖn-®iÖn tö K44