Tp San DN CH

S Thang 5/2011

S C BIT KY NIM 5 NM PHUC HOAT ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com Trang 1

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

MC LC S THANG 5/2011
LI GII THIU ANG DN CH VIT NAM: NHN NH TNG QUAT TINH HINH T NC QUAN IM CA ANG DN CH VIT NAM V VN BIN NG BAN XUT KHUNG SOAN THAO HIN PHAP CA TOAN DN VA CAC IU KHOAN V QUYN CON NGI HIN PHAP TRONG CACH NHIN CHUYN I
Bi Ngc Sn

TP SAN DN CH
C QUAN TRUNG NG NG DN CH VIT NAM

7 8

Trng Ban Bin Tp L Hong

12

Ph Ban Bin Tp V Tn Hun K Thut Nguyn Thy Trn Khi Nguyn L Dn Cng Tc Vin:
H ThyTn Nhn Hi YnTrng Ngha Trn PhcQunh Trang Vit HngL Uyn Trng Thy Dng Trn Ngc Lan Nguyn Mai Hng L Phng Loan

MT TH D CHO THY H QUA CA TAM QUYN PHN LP

LS Ng Ngc Trai

17 19

NG NGH NHNG KIN TRI CHIU CA TR THC LA CHNG I

on Qu

CN I MI CHNH TR SONG SONG I MI KINH T

Mc Lm

21

CH S LNG DN KHNG THEO

Gip Vn Dng

23

Lin lac:
Website: www.ddcvn.info Facebook: www.facebook.com/ ddcvn Twitter: www.twitter.com/ddcvn Scribd: www.scribd.com/ptdcvn Email:
dangdanchuvietnam@gmail.com

TNG THUT CUC BIU TINH PHAN I TRUNG QUC SAI GN & HA NI
Nguyn Huy Thinh & L Ngoc Minh Th

24

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Trang 2

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

Li gii thiu

c thnh lp vo thng 6 nm 1944, ng Dn Ch Vit Nam tri qua nhng chng ng tham chnh trong lch s, cng vi cc chnh ng Vit Nam trong mc tiu bo v v pht trin t nc. Qua nhiu bin c lch s, ng Dn Ch tr li hot ng vo ngy 1 thng 6 nm 2006, do c Tng Th k Hong Minh Chnh phc hot ti H Ni. Sau 5 nm phc hot, d gp nhiu kh khn, ng Dn Ch vn ng vng v ngy cng tr thnh lc lng tch cc trong i sng chnh tr x hi, cng bng tin b Vit Nam. L i tc chnh tr, ng Dn Ch Vit Nam ch trng hp tc vi nh nc nhm thc y Vit Nam sm c Quc hi hp thc ca dn thng qua bu c t do, cng bng; v sm c mt Hin php chnh danh do ton dn phc quyt Vit Nam c th bt u xy dng nh nc minh bch v to dng cng bng x hi. Nhn dp k nim nm nay, ng Dn Ch Vit Nam v cc cng s cng tng nh c Tng Th k Hong Minh Chnh, ngi c i hi Phong tro Dn ch Th gii quy t 125 quc gia vinh danh l nh dn ch Vit Nam dng cm. i hi ton ng ln th 2 (din ra trong hai ngy 28-29 thng 5 nm 2011) thng qua nhiu vn quan trng, nh du cc chng ng va qua v ra cc mc tiu cho thi gian ti. Qua , ng Nguyn S Bnh c cc i biu tn nhim v ti c c chc v Trng Ban Thng v Trung ng nhim k 2 (2011-2016). Cng vi cc mc tiu xy dng x hi dn ch, hin php ton dn, bu c cng bng v nh nc php quyn Vit Nam, ng Dn Ch mong s tip tc nhn c nhiu s ng h ca mi thnh phn x hi trong thi gian ti. Trong s ny, cng l s k nim 5 nm pht hnh, Tp san Dn Ch gi n qu c gi cc thng ip v nhn nh ca ng Dn Ch v tnh hnh t nc trong mt phn t th k qua. Trong , lng yu nc v tinh thn dn ch l cc iu kin khng th thiu thc hin nhng ci cch cp thit nhm on kt v pht trin t nc. Tp san Dn Ch cm n s n nhn, ng h ca qu bn trong thi gian qua v mong cc bn tip tc ng gp kin tp san ngy cng ln mnh, a dng hn. Tt c kin mi qu bn gi v dangdanchuvietnam@gmail.com. Cc thng tin v ng Dn Ch Vit Nam c th cp nht quan ti www.ddcvn.info. L Hong Trng Ban Bin Tp TSDCThng 05/2011
ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com
Trang 3

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

DCVN: NHN NH TNG QUAT TINH HINH T NC

Trich t Nghi quyt ai hi ang Dn Chu ln th 2 (28-29.05.2011) Sau khi thng nht t nc nm 1975, Vit Nam m u trang s mi bng mt giai on lch s kh khn v au thng. T khi i mi kinh t v bi b ch bao cp n nay, tnh hnh t nc ci thin vi nn kinh t tng trng ng k. Tuy nhin, vi s pht trin thiu ng b, thc trng Vit Nam vn cn tn ti nhiu vn c bn m ng l phi c gii quyt. Vn c bn chnh l li h thng hay c ch chnh tr bt cp m ngi dn, tr thc v c gii chc nhn din v ln ting yu cu ci t. Vit Nam cn tho g li h thng m ng cho cc ci cch cn thit v gii quyt cc vn chnh tr, x hi cn tn ti dai dng. Nhng cc ci cch thnh cng, quyt tm chnh tr thc y bi lng yu nc vi tinh thn dn ch l iu kin khng th thiu. Cc vn chnh tri x hi cn tn tai Cc vn chnh tr x hi Vit Nam trong mt phn t th k qua c th c gi vn tt l cc vn ca mt c ch lm quyn, tham nhng, bt cng. Nhng vn y bt ngun t cn nguyn l mt c ch chuyn quyn, vi phm nhn quyn c h thng. V c ch vn cn tn ti dai dng d b ph phn l bt cp, sai phm, trc li cho mt thiu s bt k tai hi cho x hi. V kinh t, nh hng ly kinh t quc doanh lm ch o to ra lm quyn trc li, b cong s pht trin ca nn kinh t th trng, gy nh hng nng n n qun l kinh t v m. Doanh nghip nh nc ng gp t vo tng trng kinh t nhng li nhn nhiu c quyn c li, gy bt cng, nh tr kinh t quc gia, km hm s pht trin ca khi doanh nghip t nhn, v l mt nguyn nhn dn n tnh trng cch bit giu ngho nghim trng. N nc ngoi v thm thng mu dch v ang gia tng khng ngng, khin nn kinh t b suy yu. Lm pht gia tng bt thng lm tng i ngho, gy kh khn hn cho cuc sng ca ngi dn v c cc doanh nghip. nh cng tip tc leo thang chng t quyn li ca cng nhn cha c bo v tha ng. Nhiu vn quan trng ca quc gia cho n nay vn cha c gii quyt ng n. Tham nhng v thiu minh bch v ti chnh nh nc gy tht thot ti sn quc gia nghim trng. Quc nn tham nhng khng nhng khng c y li m cn c bao che. Nhiu ch trng khng hp lng dn m vn c nh nc tin hnh nh v khai thc bauxite Ty Nguyn hoc d n xy nh my in ht nhn tnh Ninh Thun. Thi lp l, thiu nht qun trc y ca lnh o nh nc trong vn phn nh lnh th vng bin gii v bo v ch quyn bin ng gy bt bnh trong d lun. Vn giao ho trong thc h gia Vit Nam v Trung Quc l li th cho Trung Quc ln chim bin ng. Lnh o Vit Nam cn nhanh chng dt khot ng v pha nhn dn, cng vi nhn dn bo v t nc v ch quyn dn tc. H thng gio dc - o to Vit Nam v ang lm vo khng hong, v cn ci t su rng. C ch nh nc bt cp v bt cng khng thu ht c ngi ti v cng khng ci t cho ph hp vi i hi ca x hi. Cn nhiu nhng vn nn khc do lm quyn din ra lu nay m dng nh ch tr nn thm trm trng, nh vn thu hi t ai khng bi thng ng mc, hay nhiu v cng an nh bt ngi tri php m ngi dn khng bit da vo u tm cng l. Bt cng x hi vn ang l mt vn nhc nhi. Cuc sng gia thnh th v thn qu, gia ngi giu v ngi ngho chnh lch kh ln. D nn kinh t pht trin kh hn nhng i a s ngi dn ch c hng mt phn nh trong tng ti sn ca c nc, trong khi phn ln ti sn quc gia thuc v thiu s giu c v quyn th. Cho n nay, chiu hng gia tng khong cch giu ngho trong x hi vn cha c du hiu
Trang 4

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

thuyn gim. Biu hin ca x hi bt cng cn l s can thip v iu khin ca nh nc i vi cc sinh hot tn gio, l s p t ca nh nc v quan im v cch sng trong x hi, l phn bit i x trong chnh sch cng gia ngi trong v ngoi ng cm quyn, gia nhng c nhn lm vic cho nh nc v nhng doanh nhn v ngi lao ng t do, gia ngi dn thnh th v ngi nhp c ngoi tnh. Mc tiu xy dng x hi cng bng, dn ch vn ch l nhng h ho, quy nh trn giy, d t nc thng nht gn bn thp k. Trong th ch mt ng, hin nhin, ni to dng x hi cng bng l mu thun, khng thc t v khng th thc hin c. Mun c x hi cng bng, trc ht phi to dng x hi dn ch. Vit Nam ngy nay cha th c coi l nh nc dn ch php quyn, khi nhn quyn cha c tn trng; khi hin php vn ch l php l p t ca mt ng; khi ta n, bo ch, cc lc lng v trang v cc t chc x hi vn l nhng c quan ca ng cm quyn. t nc khng th c cng bng dn ch khi bu c p t v chiu l vn din ra, khi cc chnh ng khc vi ng cm quyn cn b cm on v n p, khi nhng ngi yu nc v ang tip tc b t y hay tr dp trong h thng nh nc ch v quan im chnh tr khc bit. Tho g li h thng: thc thi bu c cng bng v thng qua Hin php ca ton dn Nhng vn cn tn ng dai dng nh nu trn khng phi khng c bit n. T ngi dn bnh thng n cc tr thc v c gii chc lnh o u thy v ln ting t lu nay. Nhng ti sao cc vn vn cha c gii quyt? l v lnh o nh nc thiu tinh thn dn ch, vn n trnh cng bng x hi, khng thng thn gii quyt tn gc mt nguyn nhn ct li: vn c ch, li h thng ca c ch chnh tr

lu nay ti Vit Nam. ng Dn Ch Vit Nam nhn mnh rng "li h thng" chnh l c ch chnh tr khng hp cch, khng chu trch nhim trc nhn dn! Hin php v Quc hi l nhng tr ct ca x hi cng bng v quc gia vng mnh. Th nhng ti Vit Nam, cc tr ct ny vn cha c nhn dn ng thun thng qua hoc bu ra qua th tc bu c t do v cng bng, mc cho nhn dn khp ni ln ting ch trch nhng sai phm c h thng . y l ngun gc c bn ca nhng vn ln ti Vit Nam t lu nay m cc gii chc gi l li h thng. Vi li h thng tn ti qu lu, Vit Nam cn phi lm g? Hin nhin, khng c l do chnh ng no tr hon lu hn c na v nhng vn kh khn hin nay ch c th c gii quyt bng cch tho g li h thng. Vit Nam cn mnh dn v nhanh chng ra khi c ch bt cp trc khi c th ni n vic xy dng nh nc php quyn hay c ch nh nc minh bch, iu m c x hi ang mong i. ng Dn Ch Vit Nam tin rng hai vn cn bn nht thit phi c p ng: thc hin bu c t do, cng bng, minh bch Quc hi c hp thc; v phc quyt thng qua mt bn Hin php ca ton dn bt u xy dng c ch nh nc minh bch hu p ng mc tiu x hi cng bng. Thc t ti Vit Nam, n nay gn 4 thp k t khi thng nht t nc nhng c nc vn cha c t chc bu c cng bng. Bt c nh nc no cng cn phi c uy tn i vi ngi dn trong v ngoi nc, nn iu rt quan trng l Vit Nam phi c mt Quc hi v Chnh ph hp thc ca dn, c bu ln thng qua th tc bu c t do, cng bng, minh bch. Quc hi l c quan quyn lc cao nht trong c ch Nh nc, i din cho ch v nguyn vng ca nhn dn. Th nhng Vit Nam t lu nay cc i biu Quc hi cha h c c thng qua th tc bu c t do, cng bng m ch do ng cm quyn c v hp thc ha bng hnh thc b phiu p t, chiu
Trang 5

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

l. Ch ng c dn bu trong c ch nh nc mt ng khng phn nh bu c trung thc hay nguyn vng ca ngi dn. l l do v sao chnh quyn ti Vit Nam lu nay khng c ngi dn c trong v ngoi nc tn trng hay tuyt i tn trng. l thc trng mt chnh quyn cm quyn m khng c lng dn, khng thc s ca dn. Tng t, Vit Nam cn sm thng qua mt Hin php chnh danh bt u xy dng nh nc php quyn v c ch nh nc minh bch. Hin php chnh danh l Hin php c nhn dn phc quyt thng qua, nh quy nh trong Hin php u tin nm 1946. Cc Hin php 1959, 1980 v 1992 khng chnh danh v tt c u khng c nhn dn phc quyt. t nc cn c mt Hin php chun mc trc khi ni n chuyn xy dng nh nc php quyn hay c ch nh nc minh bch. Hin php l o lut c bn ca quc gia, ch nh nhng nguyn tc v th ch chnh tr, nhng quyn c bn ca cng dn, lm nn tng thit yu cho vic xy dng cc thit ch . Quyt tm chnh tri, lng yu nc v t duy dn ch ng Dn Ch Vit Nam tin rng ton dn tc ang tha thit mong mun cho t nc c mt nh nc php quyn v x hi cng bng. Th nhng, d lnh o l nhng ngi yu nc nhng thiu tinh thn dn ch v thiu c tinh thn dn tc th mong mun s khng bao gi thnh hin thc. Nc Vit Nam khng ca ring ai, m ca tt c ngi Vit Nam. Cho nn khng mt lc lng chnh tr no c quyn p t cch yu nc, hoc quy nh yu nc l phi yu x hi ch ngha hay bt c th ch ngha no khc. Yu nc l bao dung i vi cc khc bit trong cng mt t nc v on kt trn tinh thn bao dung . Trong khi Vit Nam ha gii v bang giao vi tt c cc nc cu th d xa hay gn, nhng gia ngi Vit vi ngi Vit vn cn phn ha, bt ha v cc lnh o lu nay cha thc s mun ha hp dn tc. Ha hp dn tc ch c th thc hin

trn nguyn tc bnh ng, khi cc lnh o thnh tm xin li, tha nhn nhng sai lm trong chnh sch phn bit v ngc i khin hng triu ngi dn phi khn kh. Vi nguyn vng on kt dn tc, n lc Vit Nam cn i x bnh ng vi nhng ngi hy sinh trong cuc chin c hai min Nam Bc, khng nn tip tc phn bit cc ngha trang qun i, nhng gia nh lit s, thng binh v cu chin binh. Cc lnh o cn th hin trch nhim vi ng bo trong nc cng nh p ng nguyn vng ca ng bo hi ngoi. Lnh o ni yu nc m khng ha hp dn tc th lng yu nc cha ln v t nc s cn mi nhng bt ha, chia r. Lnh o m c tinh thn dn tc th x hi s khng ri vo tnh trng phn ha, bt ha n ngy hm nay. V t duy dn ch, lnh o c tinh thn dn ch th x hi mi c th tin n bu c cng bng v xy dng hin php dn ch. Cc thit ch dn ch ch l iu kin cn, tinh thn dn ch mi l iu kin thc tm thc thi cc thit ch nhm kin to mt x hi hi ha v pht trin. Biu hin ca lnh o thiu tinh thn dn ch l khng p ng nguyn vng ca nhn dn, thiu tinh thn trch nhim, phn ha thay v ha hp hay on kt dn tc. ng Dn Ch Vit Nam tin rng yu nc l truyn thng, l bn sc ca dn tc Vit Nam. Dn ch thc s l cn thit c x hi cng bng, cho s pht trin bn vng v ngn chn lm dng, chuyn quyn. Tip tc h ho xy dng x hi cng bng, dn ch m khng sa li h thng th cng ch l ni sung. Cho nn, kt hp lng yu nc vi tinh thn dn ch, Vit Nam s thot khi tnh trng c tn, hn th v xa b phn ha, bt ha. C nh vy, t nc mi c th pht trin ton din v ngi Vit Nam s hnh din c mt chnh ph ng ngha ca dn, do dn, v dn.

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Trang 6

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

QUAN IM CA DCVN V VN BIN NG

Trung Quc lin tc c cc hnh ng gy hn, ln chim cc qun o Hong Sa-Trng Sa, cc vng c quyn kinh t bin, bt b v tn cng cc ng dn Vit Nam. Gn y nht, ngy 26/5/2011, Trung Quc c hnh ng leo thang, to bo i su vo vng lnh hi Vit Nam, tn cng tu thm d du kh Bnh Minh 02. Hnh ng xm phm ca Trung Quc trong vng bin thuc ch quyn Vit Nam vi phm nghim trng Cng c quc t v Lut bin m cc nc tham gia k kt. ng Dn Ch Vit Nam by t quan ngi su sc cho s an nguy ca T quc Vit Nam, v ln n nhng hnh ng ngang ngc ca Trung Quc. ng Dn Ch Vit Nam khng nh rng nhng g thuc v Vit Nam l ca Vit Nam. Vit Nam c ch quyn trn cc lnh hi thuc thm lc a, vng bin c quyn kinh t, v cc qun o Hong Sa-Trng Sa. D lun trong v ngoi nc trong nhiu ngy qua mnh m ln n, ch trch cch hnh x ngang ngc ca Trung Quc, v yu cu Nh nc Vit Nam c hnh ng cp thit v ph hp bo v ch quyn t nc. Vit Nam cn a v vic ra trc Ta n Quc t v Lut bin nhm ngn chn cc s kin tng t c th xy ra trong tng lai v yu cu bi thng thit hi. ng Dn Ch Vit Nam tin rng biu tnh n ha th hin lng yu nc khng c ngha s dn n bt n x hi. Cc cuc biu tnh v tun hnh n ha by t thi bc xc chnh ng cng nh ch ca nhn dn trc nhng s vi phm ch quyn trng trn ca Trung Quc cn c Nh nc Vit Nam bo v. Cc hot ng by t ch vi tinh thn yu nc v on kt ca ton dn lun lun l chnh ngha. Sc mnh qun s l cn thit trong cng cuc phng th t nc, nhng lng yu nc ca ton dn v tnh on kt trn di mt b trong ngoi ca ngi Vit Nam mi l yu t quyt nh tt c. Nu khng c nn tng v ct yu sc mnh tinh thn th v kh ch l nhng mnh st vn, v cuc u tranh ngoi giao s tr nn km hiu qu. Trong tnh hnh hin nay, s kim ch l cn thit, ngoi giao mm do l c sch. Tuy nhin, ch quyn ca t nc l cu chuyn chung ca quc gia, ca c dn tc, khng phi ca ring ai. Vn giao ho trong thc h gia Vit Nam v Trung Quc l li th cho Trung Quc ln chim bin ng. Lnh o Vit Nam cn nhanh chng ng v pha nhn dn, cng vi nhn dn bo v t nc v ch quyn dn tc. ng Dn Ch Vit Nam tin rng ngn chn cc cuc biu tnh n ha phn i cc hnh ng ngang ngc ca Trung Quc l tht sch. Khi ng sc mnh ton dn bo v ch quyn l vic lm cn thit ngay t by gi. Ngy 4 thng 6 nm 2011 ng Dn Ch Vit Nam

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Trang 7

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

BAN XUT KHUNG SOAN THAO HIN PHAP CA TOAN DN VA CAC IU KHOAN V QUYN CON NGI

gy 31 thng 12 nm 2010, ang Dn Chu Vit Nam cng b hai vn ban v cc xut cho mt Hin php cua ton dn. Vn ban th nht l cc phn tich v nhng thiu st cua Hin php 1992 v vn ban th hai xut cc nguyn tc m mt ban Hin php cua ton dn cn phai c: mt c ch tam quyn phn lp, s phn quyn v kim sot gia Trung ng v ia phng, cc iu khoan v quyn con ngi, v mt Ta n Hin php. Phn ph lc cua vn ban th hai l ban xut cc iu khoan nhn quyn chi tit, di dang song ng Anh-Vit, lm nn tang cho cc thao lun v gp . ang Dn Chu Vit Nam mong n nhn cc kin xy dng v cc xut Hin php ny, gi v dangdanchuvietnam@gmail.com. Ton vn ban c cng b tai www.ddcvn.info. L Hong, Trng Ban Bin Tp
Bn Hin php ca ton dn khng th l bn Hin php c thc hin theo ch th ca mt ng chnh tr, t chc hay c nhn no. phi l mt bn Hin php c tho lun rng ri bi ton x hi, c cc chuyn gia xut cc tng hp xu th thi i, v nht l cn c Nhn dn phc quyt thng qua. ng Dn Ch, ng Cng Sn hay bt k mt t chc no ch gp mt trong nhng ting ni . Sau khi y ban son tho Hin php hoc Hi ngh hin php son ra mt bn Hin php, bn Hin php phi c ton dn phc quyt tr thnh bn Hin php chnh thc ca Quc gia, gi l Hin php ca ton dn. ng Dn Ch Vit Nam ngh Hin php ca ton dn cn phi c cc ni dung c bn sau: Cc iu khon nhn quyn ph hp vi lut quc t v nhu cu ca Vit Nam; C ch tam quyn phn lp to kim sot v i trng quyn lc gia cc nhnh quyn lc Trung ng cng nh gia Trung ng v a phng; v mt c ch bo hin vi Ta n Hin php. Trong phm vi bn xut ny, chng ti khng ngh mt bn Hin php y , m ch ngh cc nguyn tc t chc nh nc minh bch, mt b khung ca cc thit ch dn ch m chng ti tin rng s p ng cc nhu cu ca t nc. Vic son tho cc iu khon c th s do c quan son tho Hin php tin hnh. Tuy nhin, chng ti c son tho cc iu khon nhn quyn chi tit. Cch din t cc iu khon nhn quyn c nh hng n cch chng c gii thch v p dng v sau ny, do chng cn phi c xut di hnh thc cc iu khon y , lm c s cho cc tho lun v ng gp kin sau ny. ng Dn Ch Vit Nam chn thnh cm n s c vn ca gio s David C. Williams[i], gio s Susan H. Williams[ii] v s gip ca Trung tm Dn ch Lp hin, i hc Indiana, Hoa K trong vic nghin cu cc xut Hin php ph hp vi nhu cu v tnh hnh Vit Nam.
ang Dn Chu Vit Nam Nguyn S Bnh v Ban Nghin cu Hin php Thc s Nguyn Th Hng, Lut s Nguyn Tng B, Thc s Nguyn Quc nh, Thc s Nguyn Hng Vit, Lut s Trn Minh Quc, Lut s Nguyn Xun Phc, v cc cng s. ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com
Trang 8

Tp San DN CH
TNG QUAN V CC QUAN NIM C BN V HIN PHP CA TOAN DN Mt bn Hin php ca ton dn cn phi l mt bn Hin php cng minh, ph hp vi tiu chun quc t, kin to nn tng cho s pht trin bn vng v cng cuc xy dng Nh nc php tr v lu v di. Tam quyn phn lp c kim sot v i trng quyn lc phi l nguyn tc t chc Nh nc c bn ca mt x hi dn ch, php tr. hoc mt ng chnh tr no, thiu s hay a s, c c quyn chim gi v nhn danh Nh nc hot ng cho li ch ng phi. t mc tiu , mi nhnh ca b my Nh nc phi lm vic kim sot v i trng cc nhnh cn li. 3. Mt c ch thi hnh v bo v Hin php mt Ta n Hin php p dng cc quyn hin nh, gii thch Hin php v m bo s tn trng Hin php ca cc nhnh quyn lc ca chnh ph. Nu thiu mt c ch bo hin, bn Hin php s ch l nhng iu lut trong sch v m khng pht huy c vai tr bo v quyn con ngi v chng lm quyn.

S Thang 5/2011
quc gia, nhng quyn lc ca cc c quan dn c l c gii hn. Nhn dn gi ch quyn ti cao vi quyn bu c, trng cu dn v phc quyt cc vn quc gia trng i. T do ngn lun, t do lp hi v t do bo ch, bn cnh cc quyn khc, l nhng iu kin khng th thiu ngi dn gim st hot ng ca nhng ngi i din cho mnh qun l t nc; v v vy, chng khng th b hn ch mt cch c on bi Nh nc vn ch nm gi quyn lc phi sinh.

Cc thit ch ang vn hnh, c Quc hi l c quan dn c i cp trung ng v a phng, din cho ch v nguyn vng ca khng d ci cch mt sm nhn dn. Quc hi cn phi l c mt chiu. V vy, bn Hin php quan i din khng ch cho c tri c sa i cn phi cn bng a phng mi khu vc bu c, gia mt m hnh l tng v tnh m cn cho cc nhm x hi nh thc t ca m hnh . Cc sa khng ph thuc vo gii hn a i Hin php cn c xy dng *** l nh cc dn tc thiu s, ph da trn tnh hnh thc t, cc n, tr em. Quc hi cn c C CH KIM SOT VA I nhu cu ca t nc theo nguyn TRNG QUYN LC NHA NC bu ln t nhng k bu c t do vng ca ngi dn v kin ca v cng bng, trong ng vin cc chuyn gia. Mt s bin php I. TAM QUYN PHN LP C c quyn t do ng c, cc t chuyn tip c th cn thit CH KIM SOT V CN BNG chc chnh tr v ngi dn c cc thit ch c thi gian thch QUYN LC TRUNG NG quyn t do c v t do i bu ng v o to nhn lc p ng Mt trong hai nhim v c bn m khng chu sc p hay nh vi cch vn hnh ca m hnh ca mt bn Hin php ca ton hng ca bt k ai hay t chc mi nht l h thng Ta n v dn l thit lp mt h thng no. bu c thc s t do cng chnh quyn a phng. quyn lc c kim sot v i bng, s tham gia ca nhiu ng gp phn gii quyt cc trng. Thay v tp trung quyn lc chnh tr cnh tranh ln nhau l vn nan x hi Vit Nam hin trong tay mt c quan hay mt cn thit ngi dn c th nay, bn Hin php ca ton nhm ngi, ba quyn lc c bn chn ra nhng i din xng ng dn cn phi p ng cc ca nh nc lm lut, thi hnh nht. nguyn tc c bn sau y: lut, v phn x cc v n da Tuy vy, chng ti chia s mi 1. Cc iu khon nhn quyn theo php lut cn phi c bn khon ca mt s ngi rng ph hp vi Cng php quc t, trao gi vo cc c quan quyn qu nhiu ng chnh tr s nh nu r cc gi tr ca con ngi v lc Nh nc khc nhau. Khi mi hng n s hiu qu ca chnh bo v cc c nhn v cc nhm nhnh quyn lc thc hin mt ph. Do chng ti xut chc nng khc nhau v theo ui x hi; nhng c ch bu c khuyn nhng quyn li khc nhau, chng khch cc ng chnh tr ln mnh 2. C ch tam quyn phn lp s kim sot ln nhau v m bo v c tm nh hng rng trn to kim sot v cn bng quyn rng cc nhnh cn li hot ng ton quc, cng nh i din cho lc, gia cc thit ch nh nc trong ng phm vi quyn lc ca trung ng, cng nh gia trung chng. Trc tin l s kim nhiu quyn li x hi khc nhau. Trong nhnh lp php cng cn c ng v a phng. C ch sot v cn bng quyn lc cp kim sot v cn bng quyn phi dung ha c hai nhu cu, Trung ng gia ba ngnh Lp lc, do chng ti ngh mt gia mt bn l s minh bch v php, Hnh php v Ta n. Quc hi lng vin i din cc trch nhim ca cc c quan nh A. Ngnh Lp Php nguyn vng, quyn li v tiu ch nc, v mt bn l s nhanh nhy v hiu qu ca cc c quan Nn dn ch i din khng c g khc nhau kim sot ln nhau. . Nh nc thc s i din mu thun vi nguyn tc quyn 1. T chc ngnh lp php cho ch v nguyn vng ca lc ti cao ca Nh nc thuc v Ngnh Lp Php Quc hi nn nhn dn v bin nhng nguyn nhn dn. Qua bu c t do v bao gm hai vin Thng vin vng ca nhn dn thnh chnh cng bng, nhn dn-c tri y v Ngh vin. sch v lut, khng mt nhnh nhim cho cc i biu thay mt quyn lc Nh nc ring bit no mnh quyt nh v iu hnh PGS, TS Thi Vnh Thng, Ch

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Trang 9

Tp San DN CH
nhim Khoa Hnh chnh nh nc i hc Lut H Ni trong mt bi vit ng ti gn y trn Tp ch nghin cu lp php ca Vn phng Quc hi, cng a ra mt xut tng t v nhu cu cn c hai vin: V c cu t chc ca Quc hi, quy trnh lm lut cht ch hn, cn chuyn Quc hi t mt vin sang Quc hi hai vin, bao gm Thng vin v H vin [...]. Cc i biu Thng vin i din cho cc n v hnh chnh lnh th cao nht, theo mi tnh, thnh ph trc thuc Trung ng c 2 Thng ngh s, ngoi ra Ch tch nc c quyn b nhim 5 i biu Thng vin ly t nhng ngi c cng lao xut sc trong cc lnh vc khoa hc, k thut, cng ngh, y hc, gio dc hoc qun tr kinh doanh.[iii] Chng ti cho rng l mt xut hp l. H vin s i din cho cc nguyn vng trn bnh din quc gia, trong khi Thng vin i din cho nguyn vng a phng ni m cc Thng ngh s c bu ln. Nu H vin l biu tng quyn lc ca nhnh lp php trong vic kim sot v cn bng quyn lc theo hng ngang gia Hnh php, Lp php, Ta n th Thng vin l biu tng cho vic kim sot v cn bng quyn lc theo chiu dc gia Trung ng v a phng. H vin s l ngh trng chnh tr vi i din cc ng chnh tr tho lun v lm lut. Thng vin s gim st v m bo nguyn vng a phng c phn nh y trong lut v chnh sch. iu ny s gim thiu lo ngi ca mt s ngi v mt nn dn ch c ti ca a s, bi ngnh lp php bao gm hai vin phc v cc mc tiu khc nhau s kim sot, i trng ln nhau, lm ra cc chnh sch v lut iu v n ha hn. Trong phn tho lun tip theo v khung hin php mi, khi s dng Quc hi, chng ti mun ni n c Thng vin v H vin trong t cch ngnh lp php. V vic t chc ni b ca mi vin

S Thang 5/2011
Trong Hin php 1992, Ban thng v Quc hi c rt nhiu quyn lc. Khi Quc hi khng trong k hp, Ban thng v c 2. H thng bu c: quyn lm lut, tuyn b tnh H thng bu c cho mi vin rt trng khn cp, tuyn b chin quan trng v cn c tho lun tranh. iu ny i ngc li vi k lng. Nh l mt im khi nguyn tc dn ch i din cc u cho cc tho lun sau ny, vn quan trng nh vy cn i vi bu c H vin chng ti c Quc hi trong phin hp xut h thng bu c i din y thng qua. Cu hi t ra theo T l (Proportional l liu c nn bi b c quan ny Representation) vi 8 khu vc bu m mi vin vn c th hot ng c, mi khu vc bu ra 20 i hiu qu? Mi vin cn nhm hp biu cho nhim k 4 nm, v ch thng xuyn hn by gi, t nht nhng ng chnh tr t c t l t bn n su thng mi nm, nht 6% tng s phiu ton quc v cn c c ch triu tp khn mi ginh c gh. Cc dn biu cp khi cn thit. Ch tch mi H vin c bu c cho nhim k vin c bu ln iu phi cc 4 nm. y ban chuyn mn ca mi vin, cng nh gia hai vin v vi H thng bu c i din theo t chnh ph. Ni cc c th lm cc l l mt h thng bu c khuyn cng vic kt ni v iu hp khi khch cc ng chnh tr hnh Quc hi khng nhm hp. Trong thnh, cng c, cng nh to c thi i cng ngh thng tin, cc hi cho cc ng nh t c i biu c th gi lin lc thng gh trong H vin. Mi ng ra xuyn ln nhau v vi cc c tri. mt danh sch ng vin ng c. Ngoi ra cn c cc y ban S khu vc bu c c n nh chuyn mn ca mi vin l ni cng rng, cc ng nh cng c tho lun, son tho cc d lut. nhiu c hi c ng vin c Vai tr ca ban thng v cho mi bu, l l do ti sao chng ti xut tm khu vc bu c rng vin l khng cn thit. nh nhau, mi khu vc s bu ln y ban cc dn tc thiu s (Hi 20 i biu. ng dn tc HDT) l mt nh ch c bit ca h thng Hin Tuy nhin, nh ni trn, qu php hin nay. im khc bit nhiu ng chnh tr nh c th gia HDT v cc U ban ca nh hng n s hiu qu v Quc hi l Ch tch Hi ng dn phn ng nhanh nhy ca chnh tc c mi tham d cc phin ph. Do , chng ti cho rng hp ca UBTVQH, cc phin hp cn nh ra cc ngng: khng ch ca Chnh ph bn v vic thc t s phiu thng gh hin cc chnh sch dn tc. Nh trong mt khu vc bu c nht vy, HDT khng ch hot ng nh, mt ng cn t c mt trong phm vi thm quyn ca tng s phiu nht nh trn bnh Quc hi nh cc U ban ca din quc gia mi thng gh trong Quc hi m cn c tham gia mt khu vc bu c nht nh. vo cc hot ng ca Chnh ph Chng ti xut mt ngng i khi quyt nh cc vn lin hi ch nhng ng chnh tr vi quan n chnh sch dn tc.[iv] mt tng s phiu trn phm vi Vai tr ca Hi ng dn tc nn ton quc t t nht 6% s phiu c pht huy v to c ch thit ton quc mi ginh c gh thc v hiu qu hn trong vic trong H vin. Ngng bu c ny truyn ti ting ni ca cc dn l ng lc thc y cc ng tc thiu s vo vic tho lun v chnh tr vn ng rng ri trong xy dng cc lut, ngh quyt c phm vi ton quc, thay v ch tp nh hng n i sng ca h. trung nhn lc v ti lc vn Xy dng mt Nh nc nhn ng bu c trong mt khu vc bn, quan tm thit thc n nht nh no duy tr gh
Trang 10

quyn li cc nhm thiu s trong x hi l iu quan trng m bo mt quc gia on kt v vng bn.

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH
i biu ca khu vc . t ra yu cu v ngng phiu s c li cho ngi dn cc vng xa v cc khu vc bu c nh. Cc nhm x hi thiu s cng s c li: chnh v cc ng chnh tr cn nhiu phiu nht c th trn bnh din ton quc, h s vn ng n nhiu nhm x hi khc nhau, trn nhiu a phng khc nhau, v nguyn vng ca cc nhm nh s c lng nghe mt cch nghim tc hn. V bu c Thng vin, cc Thng ngh s s c bu bi Hi ng tnh, m cc hi ng tnh c bu ln qua bu c n danh, vi mi khu vc bu c bu ra mt i biu.[v] Thng thng, h thng bu c n danh ng c vin t a s phiu s thng c xu hng to ra hai ng chnh tr mnh v vi chnh sch khng qu cc oan. Tuy vy, chng ti cho rng c th ca cc a phng Vit Nam khin h thng bu c ny khi c p dng s khng to ra cc ng chnh tr qu quyn lc a phng. Khu vc bu c cp tnh khng phi l ln, cc vn ngi dn quan tm l cc vn a phng. H c th tm n cc lnh o c lp, c uy tn, hiu v p ng nguyn vng ca c tri a phng, ch khng nht thit trng cy vo t chc ng. iu ny c hai h qu c li. Th nht, v bu c hi ng tnh to c hi cho cc ng vin c lp c bu, m Thng vin c bu ln bi hi ng tnh, Thng vin s khng b chi phi bi chnh tr ng phi. Gim thiu nh hng ca cc ng chnh tr i vi Thng vin cng l mt yu t quan trng cho s trung lp ca vic t chc bu c, chnh v Thng vin s c quyn ph chun thnh vin ca Hi ng bu c quc gia. Th hai, Thng vin, v c mi lin h cht ch vi cc hi ng tnh, s thay mt chnh quyn a phng ng vai tr kim sot v cn bng quyn lc i vi chnh quyn trung ng. Cc ng c vin Thng vin cn trn 35 tui. Cc thng ngh s

S Thang 5/2011
c bu cho nhim k 6 nm. khng cn phi bit tt c, v h Vic nhim k ca cc thng c th tuyn cc chuyn gia trong ngh s di hn hn so vi nhim cc lnh vc khc nhau c vn k ca cc h ngh s l quan h trong qu trnh lp php. Nhn trng m bo tnh lin tc dn cn i biu Quc hi nht nh trong hot ng ngh nhng phm cht v nc v trng mi khi mt H vin mi dn: tinh thn thng tn php c bu ln. Sau 3 nm, mt lut, s cng tm, kh nng lng na Thng vin c bu li, nghe v quan tm n c tri, kh cng l m bo tnh lin tc nng t li ch quc gia ln trn trong hot ng ca Thng vin. li ch cc b, cng nh thi gian i vi k bu c Thng vin tip xc v lm vic nng cao u tin, Hi ng bu c s rt cht lng i sng ca c tri. thm xc nh s Thng ngh CON TIP... s s kt thc nhim k trong 3 nm. Nguyn S Bnh & Ban Nghin cu Hin php: 3. Quyn lc ca ngnh lp php Quyn lp hin ti cao thuc v Thc s Nguyn Th Hng, Lut s Nguyn Tng B, Thc s Nguyn Nhn dn ch khng khng thuc Quc nh, Thc s Nguyn Hng v Quc hi. Quc hi cng khng Vit, Lut s Trn Minh Quc, Lut phi l c quan quyn lc Nh s Nguyn Xun Phc, v cc nc cao nht, m nhn dn mi cng s. nm ch quyn ti cao. Hin php nn quy nh r iu ny: quyn lp hin thuc v nhn dn qua Cc s tip theo: vic phc quyt ph chun hin NGANH HANH PHAP php; v cc c quan Nh nc NGANH TOA AN i biu ca nhn dn c vai tr v quyn lc ngang bng nhau, kim sot v i trng ln nhau. [vi] Quc hi l c quan i din cho nhn dn trong cng vic lp php, gim st hot ng Nh nc, nhng phi tun th Hin php, cc quyn ca ngi dn, v chu trch nhim trc nhn dn. V c bn, Hin php hin ti v nhiu vn bn php lut trao cho Quc hi nhng quyn lc quan trng, nhng vic thc hin cc quyn ny vn thiu hiu qu, do cht lng i biu quc hi, do hn ch ngn lun, do tp quyn vo ngnh hnh php. Trong thi i mi, cc ngh vin v thng ngh s u phi l chuyn trch hot ng ton thi gian vi t cch i biu nhn dn. i biu Quc hi s c tr lng ton thi gian, c vn phng ring mt a phng v mt trung ng, v c b my ph t m bo h c thi gian v iu kin lm vic tp trung vo cc cng vic tip xc c tri, theo di tnh hnh chnh tr, nghin cu d lut v chnh sch, v.v. i biu Quc hi

CN BNG VA KIM SOAT QUYN LC GIA TRUNG

[i] Gio s David C. Williams tt nghip th khoa khoa Lut kha 1985 ti trng i hc Harvard, l gio s xut sc v lut Hin php, lut ca cc nhm Th dn M, thit k Hin php cho cc nc a sc tc, v Tu chnh th 2 ca Hin php Hoa K ti i hc Indiana, Hoa K. [ii] Gio s Susan H. Williams tt nghip khoa khoa Lut kha 1985 ti trng i hc Harvard, l gio s xut sc v Lut Hin php, Bnh ng gii, Tu chnh Hin php th nht ca Hin php Hoa K v Lut S hu ti i hc Indiana, Hoa K. [iii] Thi Vnh Thng, Sa i b sung Hin php 1992 p ng nhu cu xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha v hi nhp quc t, 2010. [iv] Xem thm Trn Ngc ng, Tip tc i mi Quc hi theo nh hng xy dng Nh nc php quyn XHCN, NCLP, 2010. [v] Chng ti s trnh by c th hn phn di. [vi] Xem thm Trn Ngc ng, Tip tc i mi Quc hi theo nh hng xy dng Nh nc php quyn XHCN, NCLP, 2010.

Xem Phn I: Tai sao Vit Nam cn thay i cn ban v ton din Hip php? Xem ton bi v cc tin lin quan tai www.ddcvn.info.
Trang 11

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

HIN PHAP TRONG CACH NHIN CHUYN I

ng Dn Ch Vit Nam c ci nhn khc bit so vi hc gi Bi Ngc Sn v bn cht ca bn Hin php. Hc gi Bi Ngc Sn cho rng x hi ang trong giai on chuyn i, nn bn Hin php cng phi mang tnh chuyn i ph hp vi tnh hnh . Tuy nhin, khng c x hi no l khng mang tnh chuyn i! Mi x hi u vn ng khng ngng, v khng bao gi ngi dn trong mt x hi c th t c ng thun tuyt i. Chnh v vy, bn Hin php phi l mt vn bn gi mt s n nh nht nh cho s vn hnh ca x hi.

Hin php nm 1946 v 1992

Trong mt x hi lun thay i, ni m lun c cc quan im khc bit v s iu hnh x hi th no cho cng bng v hiu qu nht, chng ta cn c nhng lut r rng m bo cc chnh sch c thng qua v thc thi, nhng vn c th bo v cc ting ni thiu s v cc gi tr c bn m x hi cng tn trng. Cc gi tr, cc lut c kt tinh trong bn Hin php. Bn Hin php cn c gn gi qua cc thng trm ca chnh tr, cho n khi mt s ng thun mi v mt lut mi v cc gi tr mi tr nn mnh m v thc bch mt s ci t Hin php mi. Nh vy, ni "n nh Hin php" thc ra l n nh tng i. Hin php c th c thay i, nhng khng th b thay i mt cch tu tin. Qu thc nh vy, nhng tranh lun v bn cht v ni dung ca bn Hin php cha phi l vn mu cht. im cn bn trong vic sa i Hin php l quy trnh. Chng ta ng vi nhau v quy trnh lm ra bn Hin php vn bn ti cao c chnh danh v t ng thun cao : mt quy trnh trong ngi dn c quyn phc quyt thng qua Hin php, nh l phn quyt ti hu ca ch nhn t nc. Ni dung sa i phi do nhn dn quyt nh. Hc gi Bi Ngc Sn nu ra cc Hin php Vit Nam nh l nhng Hin php chuyn i vn cn thit cho cc thay i trong x hi nhng thi im lch s . Trn thc t, mt v d in hnh l Hin php 1980 thay i t ngt c mt h thng chnh tr, t Vit Nam Dn ch Cng ha (Hin Php 1946) sang Cng ha X hi Ch ngha Vit Nam (Hin Php 1980). thc l Hin php c thay i ton din iu m ng Bi Ngc Sn cho rng khng thch hp vi Vit Nam. Tuy nhin, khi nim Hin php chuyn i ca hc gi Bi Ngc Sn li c th c hiu l nhng chuyn i tnh tin, lm cu ni gia ci mi v ci c, s chuyn i c hiu qu hn. Vy khi ni cc Hin php Vit Nam l cc Hin php chuyn i, khng hiu ng nhn nh bn cht ca bn Hin php 1980 v cc Hin php k tip theo nhng tiu ch no? Ngay c khi chng ta chp nhn rng Hin php Vit Nam qua cc thi k l nhng Hin php chuyn i, nhng bn Hin php hon ton khng c nhn dn phc quyt thng qua, v v vy khng c gi tr php l. Chnh v c tnh chnh danh v ni dung ca cc bn Hin php Vit Nam t nm 1959 ti nay u c nhng khim khuyt c bn, ng Dn Ch Vit Nam tin rng t ra vic sa i Hin php ton din l mt iu cn thit nh chng ti cp trong vn bn xut son tho Hin php ca ton dn.

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Trang 12

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

Bi vit di y gii thiu cch nhn chuyn i v hin php c pht trin bi mt s hc gi phng Ty v Chu A. Sau , chng ti s th p dng cch nhn ny xem xt cc hin php Vit Nam. Bi Ngc Sn, theo Tia Sng php mi rt sm trong qu trnh dn ch ha, nh Cng ha Sc, cc quc gia Baltic, Mng C v Philippines, trong khi mt s nc khc xy dng hin php mi mun hn nh Nam Phi, H Lan, v Thi Lan. Mt s nn dn ch mi li khng ban hnh hin php mi thay v sa i hin php c vi mc khc nhau, nh nhng trng hp ca Hungary, Argentina, Hn Quc, i Loan v Indonesia. Sau nhng chuyn i thnh cng ban u, mt s nc nh H Lan, Hungary, Hn Quc, v i Loan nhn thy khng cn thit phi ban hnh mt hin php mi ngay lp tc thay v la chn con ng ci cch hin php dn dn. H Lan cui cng cng c hin php mi vo nm 1997 sau tm nm son tho, trong khi Hungary, v Hn Quc, v i Loan vn khng c hin php mi. Xt v mt ni dung, cc hin php hin i ca cc nn dn ch mi phn nh cc nguyn tc cn bn ca ch ngha hp hin t do, xy dng cc nh ch nhm thot khi ch c on, thay i cc quy tc bu c, cng c cc quyn ti sn ca c nhn chuyn i nn kinh t t nn tp trung sang th trng, v thc thi nhng iu , thit lp cc ta n hin php. Gio s Ruti Teitel H New York, trong mt nghin cu cng b trn Tp ch Lut Yale, xut cch nhn chuyn i i vi cc hin php hin i. Hc gi ny cho rng ch ngha hp hin trong bi cnh chuyn i phn nh tnh cht chuyn i ca qu trnh v khi cc hin php khng c thit lp mt cch n nh ngay t u; qu trnh lp hin
thng bt u vi nhng hin php c tnh cht tm thi nh v cho nhng ci cch hin php tip theo.

rong mt cuc tho lun v sa i Hin php Vit Nam, TS Nguyn nh Lc, Nguyn B trng B T php bn khon: V sao ch trong 46 nm t 1946 n 1992 m ta c n bn hin php khng k nhng ln sa i? Nc M 200 nm qua ch c mt Hin php.(1) iu ny cng c TS Trn Du Lch nhc li trong mt dp tho lun khc v cng ch (2). Nhn thc ny tiu biu cho cch nhn n nh v hin php vn bt ngun t t duy c in v lut cn bn. Cch nhn n nh thch hp trong vic gii thch cc hin php c in c ban hnh trong th k 18-19 trong c Hin php Philadelphia 1787, nhng c v khng thch hp trong vic gii thch din tin ca hin php hin i Vit Nam v tng lai ca n. Bi vit di y gii thiu cch nhn chuyn i v hin php c pht trin bi mt s hc gi phng Ty v Chu . Sau , chng ti s th p dng cch nhn ny xem xt cc hin php Vit Nam.

Hin php Vit Nam qua cc thi k

Lp hin
S sp ca Bc tng Berlin ko theo qu trnh chuyn i su sc t cc ch c on sang cc nn dn ch mi, khi u Trung v ng u ri m rng ra nhiu vng khc ca th gii, gm c khu vc chu , mt thc t m Samuel P.Huntington gi l ln sng th ba ca qu trnh dn ch ha (3). Trong bi cnh chuyn i , tin trnh lp hin c nhng chuyn i tng ng vi nhng din bin phc tp v khng thun nht. Mt s nn dn ch mi chn con ng xy dng hin

Ruti Teitel vit: Mc d quan nim ph bin ca chng ta v lut hin php nh l c tnh cht hng v pha trc v l c s n nh cho h thng php lut, lp hin trong qu trnh chuyn i c tnh cht tm thi v gn lin vi nhng thay i dn dn. Nhiu hin php c ban hnh trong qu trnh chuyn i chnh tr r rng c khuynh hng nh l nhng phng tin nht thi. Trong khi quan nim ph bin nhn nhn hin php nh l c tnh cht n nh v lu di, mt s phng din ca cc hin php chuyn i c tnh cht nht thi, v mt s phng din khc c cng c theo thi gian.(4) Ly dn chng t qu trnh chuyn i hin php Nam Phi, Brazil, Colombia, Teitel i n kt lun rng trong qu trnh chuyn i, hin php khng phi ng vai tr nh l kt qu cui cng ca qu trnh chuyn i, m l nhng tc nhn trong vic xy dng qu trnh ; cc hin php thng l c
Trang 13

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH tnh cht nht thi kch thch qu trnh chuyn i chnh tr; nhng s chuyn i hin php thc y nhng chuyn i hin php tip theo.(5) Lun im ca Teitel c ng h v c minh ha thm bi hai hc gi i hc Quc gia i Loan, Jiunn-Rong Yeh v Wen-Chen Chang. Trong mt nghin cu gn y v ch ngha hp hin hin i di gc nhn chuyn i vi nhng thc t ca Trung v ng u, Nam Phi, Chu , hai hc gi ny khng nh: Chc nng ca hin php trong qu trnh chuyn i dn ch r rng chuyn t vic gii hn quyn lc chnh ph sang vic kch thch cc chng trnh ci cch v thm ch ti thit cu trc x hi. Ch ngha hp hin chuyn i vn hnh khng nhng l nn tng ca qu trnh chnh tr dn ch ha m cn to ra kh nng chuyn i v mt th ch cho cho nhng chuyn i tip theo.(6) Tnh cht ca cc hin php hin i trong bi cnh chuyn i i hi chng ta suy ngh li quan nim c in v hin php. Trong qua nim c in, hin php vi t cch lut c bn ca quc gia, to lp nn tng cho chnh th v h thng php lut, nn c cho l c tnh cht n nh. Quan nim n nh c th thch hp trong vic nhn nhn cc hin php c in c ban hanh trong khong th k 18, 19, nhng s khng gii thch c tnh cht ca cc hin php chuyn i c ban hnh cui th k 20. Nam Phi thm ch cn c Hin php lm thi v 34 nguyn tc ng vai tr nh cc nguyn tc hin php trc khi xy dng mt hin php mi ca qu trnh chuyn i. Tng t, H Ln c Tiu Hin php v mi cho n khi qu trnh chuyn i kh vng chc mi ban hnh hin php mi vo nm 1997. Cch nhn chuyn i s thch hp hn trong vic nhn thc v tnh cht ca hin php trong bi cnh chuyn i. Cc hin php c in c quan nim nh l kh c x hi p t cc gii hn php l ln quyn lc ca chnh ph chng lm quyn nhm bo v cc quyn c nhn. iu ny ch c th thc hin c khi hin php l kt qu ca mt qu trnh cch mng khi s ng thun x hi t c. Cc hin php hin i khng nm trong mt trng thi tng t. Trong bi cnh chuyn i chnh tr-x hi, cc gi tr x hi khng nhng khng c s thng nht m cn chia r. V vy, cc hin php chuyn i thay v l kt qu ca qu trnh

S Thang 5/2011 chuyn i nh cc hin php c in, n l mt b phn ca qu trnh chuyn i. Vi tnh cht , hin php xc lp nhng c s v kch thch qu trnh chuyn i.

Sa i hin php
Do tnh cht ca qu trnh chuyn i, cc hin php hin i nm trong qu trnh c sa i kh thng xuyn. Hungary ci cch su rng Hin php 1949 vo nm 1989 v sau c nhiu sa i vo cc nm: 1990, 1993, 1994, 1997, 2000, 2001, v 2002.(7) Vi mt tn sut tng t, i Loan lin tc sa i hin php vo cc nm: 1991, 1992, 1994, 1997, 1999, 2000, v 2005.(8) S sa i thng xuyn i vi hin php l mt iu c th gii thch c trong bi cnh chuyn i. Cc chnh quyn chuyn i phi i mt vi nhng vn chuyn i m s n nh ca nhng iu khon cn bn khng nhng khng c ch cho vic xc tin qu trnh m cn lm chm qu trnh. Hn na, cc nn dn ch chuyn i lm cho qu trnh c din ra mt cch ha bnh thay v nhng cuc cch mng bo lc, la chn con ng ci cch hin php dn dn. Tnh cht dn dn ca qu trnh ci cch cho php nhng sa i hin php thng xuyn. Mi mt ln sa hin php to iu kin cho nhng bc nhch ln ca qu trnh dn ch ha. Ngoi ra, i vi cc hin php chuyn i, nhng sa i khng c tnh cht chung cuc thay v n m ng cho nhng sa i tip theo. Mt iu ng ch l do tnh cht ca qu trnh chuyn i, cc nn dn ch phi i mt vi cc nhiu vn chuyn i khc nhau, cho nn ci cch hin php khng ch c din ra qua hnh thc sa i chnh thc hin php m cn l thit lp cc o lut c bit c tnh cht hin php. Ni cch khc, ngi ta chng kin nhng ci cch hin php din ra ngoi vic tu chnh hin php chnh thc. V d i Loan v nhiu nc khc, cc o lut thay v hin php cho php c nhn c quyn i bi thng i vi vic xm phm cc quyn c bn v tch thu ti sn ca ch c. (9) Trong trng hp ny, lut thc thy tn trng cc quyn cn bn c xem nh l c tnh cht hin php v ng gp vo qu trnh ci cch hin php. Thc t ni trn gi m rng trong vic nhn nhn v ch hin php trong bi cnh chuyn i, ngi ta cn vt ra ngoi chnh vn hin php v cc tu chnh n hin php chnh thc.

Ti phn hin php

Mt c im quan trng ca cc hin php hin
Trang 14

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH i trong bi cnh chuyn i l s thit lp cc ta n hin php cng vi quyn ti phn t php i vi cc hnh vi bt hp hin. Khung cnh chuyn i hin i chng kin s thnh lp mi hoc s thit lp li cc ta n hin php Trung v ng u, Nam Phi, v Chu . Di y l bng v tnh hnh thit lp ta n hin php cc nn dn ch chuyn i.(10) Nm Thnh lp mi Thnh lp li Thm phn c b nhim li Philippines

S Thang 5/2011 vi vic gii thch cc hin php hin i ca cc x hi chuyn i ni chung. Trn c s , chng ti th nhn din tin ca hin php Vit Nam theo t duy chuyn i. T khi xc lp nn lp hin n nay, Vit Nam tri qua nhng chuyn i quan trng v cc mt kinh t, chnh tr, x hi. S chuyn i ny tt yu dn n nhng s chuyn i v hin php. Ngoi tr Hin php 1946 theo khuynh hng c in c xy dng nh l kt qu ca mt cuc cch mng, cc hin php sau khng hon ton l kt qu ca qu trnh chuyn i m l nhng nhn t ca qu trnh . Khi , cc hin php xc lp nhng c s v kch thch cho qu trnh chuyn i c din ra. Khi qu trnh chuyn i c nhng khuynh hng mi, cc hin php phi chuyn i theo. Chnh v vy khi min Bc Vit Nam ch trng xy dng ch ngha x hi, Hin php 1959 thay th Hin php 1946; khi ch trng xy dng ch ngha x hi c thc thi trn phm vi ton quc, Hin php 1980 thay th Hin php 1959; v khi chng trnh i mi c trin khai, Hin php 1992 (hin hnh) thay th Hin php 1980. Cch nhn chuyn i s xa tan i s bn khoan ch trong 46 nm t 1946 n 1992 m ta c n bn hin php. Chng ta xem xt tnh cht chuyn i ca Hin php hin hnh c ban hnh nm 1992. Bn Hin php ny c xy dng trong bi cnh chuyn i t mt x hi tp trung sang mt x hi i mi theo khuynh hng th trng (nh hng x hi ch ngha). Do , bn Hin php ny l mt nhn t ca qu trnh i mi, xc lp nhng c s v kch thch cho qu trnh i mi c din ra. V mt kinh t, n xc lp c s php l cao nht cho s vn hnh ca nn kinh t th trng. V mt th ch, n xc lp mt m hnh chnh quyn bt tp trung hn nh Quc hi khng cn c t quy nh cho mnh nhng quyn khc khi cn thit; thit ch Chnh ph c ti lp thay cho thit ch Hi ng B trng, vi mt v tr tng i c lp so vi Quc hi (khng cn l c quan hnh chnh ca Quc hi), Hi ng Nh nc c tch thnh y ban thng v Quc hi v Ch tch nc nh mt nh ch c nhn Vi tnh cht l mt Hin php ca qu trnh i mi, ngi ta khng th mong ch bn hin php ny xc lp nhng nn tng n nh cho ton b qu trnh . N ch c th xc lp nhng nn tng ban u cho qu trnh chuyn i. Do vy, n c iu chnh tip tc to nhng nn tng mi v kch thch pht trin nhng yu t mi ca qu trnh chuyn i. Chnh v vy nhng chuyn i hin php din ra t khi chng trnh i mi c a ra cho n nay. Cuc sa i Hin php nm 2001, chng hn, xy dng nhng nn tng cho s pht trin nh nc php quyn v cc yu t kinh t th trng c tnh cht ton cu (thnh phn kinh t c yu t nc ngoi), iu m nhng nh tho hin nhng nm 90 cha d tr.
Trang 15

1978 1986 1988 1990 1991 1992 1993 1994

Ty Ban Nha H Lan Hn Quc Hungary Bulgaria Romania Cng ha Sc/Slovakia Nam Phi, Slovenia, Moldova Thi Lan i Loan Nga

1997

Do c thit lp trong qu trnh chuyn i, cc ta n hin php ng vai tr xc tin cho qu trnh . Trc tin, cc ta n ny gp phn vo vic hin thc ha cc cam kt ca qu trnh chuyn i. Khng c cc ta n ny cc cam kt chuyn i tuyn b trong cc chnh vn hin php s tr thnh hnh thc. V vy, cc ta n hin php c cho rng s thc thi cc nguyn tc ca nn dn ch hp hin m cc chnh quyn chuyn i cam kt nh s bo v cc quyn ti sn lm c s cho s pht trin nn kinh t th trng, s phn chia quyn lc Ta n hin php tham gia vo qu trnh ny bng vic gii thch cc quy tc hin php, pht trin hc l hin php, v phn xt nhng hnh vi bt hp hin ca chnh quyn. iu ng ni na l cc ta n hin php l mt din n trung lp gii quyt cc vn chuyn i mt cch ha bnh. Trong bi cnh chuyn i, do cc gi tr cha c thng nht, cc xung t quyn lc din ra, v trnh nhng con ng cch mng v bo lc, cc chnh khch c khuynh hng la chn con ng gii quyt bng nhng trng ti trung lp- cc ta n hin php.

Hin php Vit Nam trong cch nhn chuyn i

Cnh nhn chuyn i c a ra bi cc hc gi phng Ty v Chu nh trnh by trn da trn thc t ca ln sng dn ch th ba. Mc d vy, chng ti suy ngh rng rng cnh nhn chuyn i c th thch hp trong chng mc nht nh i

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH Mt iu cng cn ng ch l trong qu trnh chuyn i nhng ci cch hin php c th din ra bng con ng khng chnh thc, tc thng qua cc lut c tnh cch hin php. Lut Cng ty nm 1990, chng hn, l mt lut c tnh cch hin php c ban hnh hi u qu trnh chuyn i. Do yu cu ca chng trnh i mi, Lut ny a ra nhng nn tng php l cho vic xy dng nn kinh t hng ha nhiu thnh phn, thc hin cc quyn cn bn v ti sn ca c nhn, iu cha c quy nh trong Hin php 1980. Lut Cng ty 1990 c th c coi l mt lut ci cch hin php. Lut Kim ton Nh nc nm 2005 cng c mt tnh cch tng t. Do nhng yu cu mi ca bi cnh chuyn i sang nn kinh t th trng lin quan n s minh bch nn ti chnh cng, Lut ny c ban hnh v thit lp mt nh ch mi c tnh cch quc gia, Kim ton Nh nc, cha c tin liu trong Hin php 1992. Vi trng hp ny, chuyn i Hin php din ra khng phi thng qua con ng tu chnh n hin php chnh thc. Ngh quyt s 26/2008/QH12 ngy 15/11/2008 ca Quc hi kha XII v vic vic th im khng t chc Hi ng nhn dn huyn, qun, phng cung cp thm mt s minh ha. D khng c nhng sa i hin php chnh thc din ra, do thc t thc tin chng minh rng cc nh ch i din a phng cp trung gian t ra hot ng mt cch hnh thc, cu trc chnh quyn a phng c iu chnh trn thc tin bi mt Ngh quyt c tnh cch hin php ca Quc hi. o lut c tnh cch hin php.

S Thang 5/2011

Vit Nam c th s sa hin php chnh thc trong thi gian ti khng xa. Vic sa i hin php ny s cn c xem xt vi mt thc t l Vit Nam l mt x hi ang chuyn i sang cc gi tr mi: cng nghip ha, hin i ha, dn ch ha, v xy dng nh nc php quyn. Nh vy, sa i hin php sp ti nn to lp nhng c s mi v kch thch qu trnh cng nghip ha, hin i ha, dn ch ha, v xy dng nh nc php quyn c din ra tt hn v nhanh hn. Tuy nhin, iu ny khng c ngha vic sa i hin php sp ti s to lp nhng nn tng ton din cho qu trnh . Nhng sa i hin php trong thi gian ti y nu c th din ra s cn c xem nh l mt cng on chuyn i hin php, v n s tip tc sinh ra nhng sa i hin php tip theo na trong qu trnh thc y dn ch v xy dng nh nc php quyn Vit Nam.

(1)

Xem: Dn mi l ch th c bn ban hnh Hin php: http://www.vietnamnet.vn/chinhtri/201008/Dan-moi-lachu-the-co-ban-ban-hanh-Hien-phap-926639/

(2)

Sa i Hin php: nn trng cn dn : http:// phapluattp.vn/20100916105431521p0c1013/sua-hienphap-nen-trung-cau-y-dan.htm

(3)

Samuel P.Huntington, The Third Wave: Democratization in The Late Twentieth Century (Norman: University of Oklahoma Press, 1991)
(4)

Tng lai sa i hin php Vit Nam

Cch nhn n nh v hin php khng thch hp trong vic gii thch din tin ca hin php Vit Nam cng nh s pht trin trong tng lai ca n. Do Vit Nam l mt x hi ang chuyn i trn nhiu phng din, t duy chuyn i s thch hp hn trong vic nhn thc cng nh ci cch hin php. Vi t duy ny, nhng sa i hin php din ra linh hot hn theo con ng ci cch hin php dn dn s thch hp cho mt x hi chuyn i nh Vit Nam. Trong mt thp k tr li y, Vit Nam c nhng chuyn i nng ng v mt kinh t-x hi, trong khi Hin php khng chuyn i theo mt cch chnh thc. Chnh v vy, nh l mt yu cu tt yu c tnh thc tin ca qu trnh chuyn i, mt s hnh thc chuyn i hin php khng chnh thc din ra. Tuy nhin, lm c s cho qu trnh chuyn i din ra tt hn, nhanh hn, hin php cn c nhng chuyn i linh hot hn c bng vic sa i hin php chnh thc ln thng qua nhng

Ruti Teitel, Transititional Jurisprudence: The Role of Law in Political Transformation (1997) 106 (7) The Yale Law Journal p 2057.
(5) (6)

Nh trn, p 2063.

Jiunn-Rong Yeh & Wen-Chen Chang, The Changing Landscape of Modern Constitutionalism: Transitional Perspective (2009) 4 (1) National Taiwan University Law Review p149
(7)

Chi tit hn v ci cch hin php Hungary, xem: Gregory Tardi, The Democratization of Hungarian Constitution (2000) 9 MSU-DLC Journal of International Law p 369
(8)

Chi tit hn v ci cch hin php i Loan xem: Jiunn-Rong Yeh, Constitutional Reform and Democratization in Taiwan, 1945-2000 trong Peter C.Y. Chow (ed), Taiwans Modernization in Global Perspective (Westport, Conn.: Praeger, 2002), p 47-78.
(9)

Xem: Jiunn-Rong Yeh & Wen-Chen Chang ( dn), p157.

(10)

Ngun: Jiunn-Rong Yeh & Wen-Chen Chang ( dn), p 153

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Trang 16

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

MT TH D CHO THY H QUA CA TAM QUYN PHN LP

DCVN: Lut s Ng Ngc Trai nu bt mt cch thuyt phc li c ch ct li dn n lm
quyn a phng v b tc trong xung t t ai m ngi dn thp c b ming l ngi chu thit thi. Phn cp quyn lc na vi Vit Nam dn n cc chnh quyn tnh c nhiu quyn lc m li khng c c ch i trng v kim sot. ng Dn Ch Vit Nam cho rng, song song vi vic hn ch quyn lc ca cc c quan hnh php tnh, bu c cng bng l ti cn thit c cc y ban Nhn dn thc s i din cho nguyn vng v quyn li ca nhn dn a phng v kim sot quyn lc ca c quan hnh php. V vn gii quyt tranh chp t ai, chng ti hon ton tn thnh xut ca tc gi: ngi dn cn c kin trc tip ln Ta n phn i cc quyt nh hnh chnh thu hi t ai m h cho l lm quyn v phi php. Bn cnh , ng Dn Ch ng h xu hng ci cch h thng Ta n hin nay, theo h thng Ta n c t chc li theo cc cp xt x (cc To s cp, Ta phc thm v Ta Ti cao), ch khng ph thuc vo cc cp hnh chnh a phng na. Ch c nh vy To n mi thc s c lp khi sc p chnh tr ca chnh quyn a phng v bo v ngi dn theo ng php lut. Chng ti cng xut mt s ci cch theo xu hng trn trong Bn gii thiu xut son tho Hin php ca ton dn gm hai phn: Ti sao Vit Nam cn sa i cn bn v ton din Hin php v Bn xut khung Hin php ca ton dn v cc iu khong v quyn con ngi. hon thin. tn ti mt c quan nm gi c ba quyn lp php, hnh php v t php lin quan n mt vn ht sc quan trng. C quan l UBND cp tnh, thnh ph trc thuc Trung ng. y l c quan hnh php nhng nm gi c ba quyn lp php, hnh php v t php. C quan ny s dng c ba quyn trong vic thc hin vai tr qun l nh nc v t ai, c th l vic thu hi t, bi thng, h tr gii phng mt bng.

V quyn lp php
Theo lut t ai v cc vn bn hng dn thi hnh th cc quy nh v trnh t, th tc thu hi t, khung gi t n b, danh mc cc khon h tr, chnh sch ti nh c cho ngi c t b thu hi c ban hnh mt phn bi chnh ph v mt phn bi UBND cp tnh, cng l c quan hnh php. Chnh ph ban hnh cc nguyn tc chung, trnh t th tc thu hi t, danh mc cc khon h tr. Trn c s UBND mi tnh ban hnh khung gi t, mc h tr v chnh sch v ti nh c. Trong ng lu l v khung gi t ca tnh. Khung
Trang 17

S V M Hnh Tam Nguyn Phn Lp L thuyt u tin bi (384 - 322 thuyt hon v tam quyn phn lp c nu ra nh trit hc Hy Lp c i Aristoteles TCN) v c hon thin thnh hc chnh bi t php.

Trong qu trnh xy dng chnh sch v trong khi cc vn bn lut ca nh nc ang trong qu trnh

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH gi t c UBND tnh ban hnh mi nm l c s tnh mc gi n b khi nh nc thu hi t. Khung gi ny lun thp hn so vi mc gi chuyn nhng t trn th trng, do vy ngi b thu hi t lun b thit thi. Cc quy nh do UBND tnh ban hnh c gi tr thc thi khng khc g cc iu lut do quc hi ban hnh, n l c s vin dn gii quyt cc v vic ca cc S ban ngnh, UBND cp di v k c ta n. Nh vy UBND tnh l c quan hnh php nhng thc hin chc nng ca c quan lp php, l ban hnh lut. thc hin.

S Thang 5/2011 Vit Nam mi nm trong c nc xy ra hng vn v khiu kin v t ai (1), iu ny l minh chng quan trng cho thy nguyn nhn khng phi sai phm, yu km mt vi a phng hay ca mt vi cn b. R rng y l h qu thc t ca sai lm trong phn cng nhim v, thc thi chc nng cho mt c quan nh nc trong mt lnh vc c th. Khi chnh sch php lut ca nh nc ang trong qu trnh hon thin, vi vai tr qu l nh nc v t ai, c quan ny nm gi c ba quyn lp php, hnh php v t php. Hu nh trong tt c cc v vic thu hi t, gii phng mt bng c quan ny mc nhin trong tnh th hon ton i u vi ngi dn. gii quyt vn ny cn sa i Hin php, cc vn bn lut, xc nh quyn s hu t nhn ca ngi dn i vi t ai (2, 3). T xa b vic c quan hnh php ban hnh cc quy nh (thuc thm quyn ca c quan lp php) trong vic thc hin vai tr qun l nh nc v t ai. Ngoi ra cng cn sa li cc quy nh ca Lut t ai v Lut khiu ni t co. Theo khi ngi dn khng ng tnh vi quyt nh thu hi t ca UBND c th kin ngay ra ta n m khng cn phi qua UBND gii quyt khiu ni ln u. T xa b vic c quan hnh php gii quyt khiu ni (thuc thm quyn ca c quan t php). ng Montesquieu vit trong cun sch kinh in Bn v tinh thn php lut (De Lesprit des lois) nh sau : Hy xem ngi cng dn trong cc nc cng ha kia trong cnh ng: C quan cm quyn va l k thi hnh lut v t cho mnh l k lp php. H c th tn ph quc gia bng nhng ch chung sai lm ca h. M h cn nm c quyn xt x na th h c th nt mi cng dn theo mun ca h(Bn v tinh thn php lut, NXB l lun chnh tr, 2006, trang 107). n t giam dnh cho 5 ngi n b (4), ngh nghip lm rung ti thn Do L, x Yn Ngha, H ng, H Ni l mt h qu in hnh v thn phn ngi dn khi mt c quan nh nc nm c ba quyn lp php, hnh php v t php.

V quyn hnh php

UBND tnh l c quan trc tip thc hin cc cng vic thu hi t, n b, h tr, ti nh c, gii phng mt bng. UBND tnh ch o UBND cp di v cc s ban ngnh thc thi cc quy nh ca chnh ph v ca UBND tnh. y l vai tr chnh ca UBND tnh, vai tr ca c quan hnh php.

V quyn t php
Theo quy nh ca Lut t ai nm 2003 v cc vn bn hng dn thi hnh th ngi dn c quyn khiu ni UBND cc cp khi khng ng tnh vi quyt nh thu hi t hoc khng ng tnh vi mc bi thng, h tr hoc cho rng vic thu hi t khng thc hin theo ng trnh t th tc do chnh ph quy nh. Ngi gii quyt khiu ni khng ai khc chnh l ch tch UBND cp qun, huyn v cp tnh, thnh ph trc thuc Trung ng. Cc c quan ny gii quyt vic khiu ni v chnh h, do vy xu hng gii quyt ng nhin h s bo v quan im, vic lm trc ca mnh. Quyt nh gii quyt khiu ni ca ch tch UBND tnh c thi hnh, ai chng li s b cng ch. Nh vy UBND cp tnh l c quan hnh php nhng gi c vai tr phn xt ca c quan t php.

H qu ca tam quyn khng phn lp

Vic UBND tnh, thnh ph trc thuc Trung ng l c quan hnh php nhng thc hin c quyn lp php v t php dn n tnh trng chuyn ch, c on. Khi pht sinh bt ng vi ngi dn b thit thi, h s khng quan tm ti quyn li chnh ng ca ngi dn, gt b i thoi v sn sng s dng b my n p. Ngi dn lm vo tnh trng b tc khi m ngi gii quyt khiu ni chnh l ngi xm phm. Trong tnh hung ny quyn li ca ngi dn khng c cch g bo v. Ngi dn khng th trng mong vo kt qu gii quyt khiu ni ca UBND cc cp. thot ra khi hon cnh b tc khng c cch no khc ngi dn phi vi phm cc quy nh v trnh t th tc gii quyt khiu ni, h trng ch cp chnh ph v l l do dn n cc v khiu ni vt cp. Mt s trng hp chng i li quyt nh ca UBND cc cp v nh thng thy h b cng ch

LS Ng Ngc Trai Theo Chungta.com

Tham kho cc bi vit 1. Vietnamnet: n khiu ni t co vn chy lng vng 2. TuanVietnam: TS. Nguyn Quang A Cng th quc gia hay s sng to k quc v s hu? 3. TuanVietnam: GS.TSKH. ng Hng V "Cng hu t ai khng hp vi thi k qu " 4. Vietnamnet: Do L, v sao nn ni?
Trang 18

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

NG NGH NHNG KIN TRI CHIU CA TR THC LA CHNG I

DCVN: Vic by t chnh kin, tuy c khc vi nh nc, nhng iu khng ng ngha l chng i hoc chng ph. n gin ch l quan im khc bit gia cc nhm khc nhau trong mt x hi. X hi no cng c nhng mu thun tim tng. Gii php cho thc t khng phi l dp tt mu thun, m l tm ra c ch i thoi v ra quyt nh va m bo tnh hiu qu ca qun l nh nc, va dung ha cc quyn li khc nhau trong x hi. C ch dn ch l iu kin thun li ca s pht trin v ch quyn quc gia. Ngoi ra, Ch tch nc Nguyn Minh Trit tng khng nh trong ngy i hi Lin Hip cc Hi Khoa hc v K thut Vit Nam, t chc ngy 9 thng 4 nm 2009 ti Si Gn khi bn v nhng vn lin quan n t nc rng "nhng g ng v nh nc khng ni c th cc t chc phi chnh ph phi ni". Cho nn, d nhng chnh kin c khc hoc i lp vi nh nc nhng iu y khng c ngha l sai hay chng i.
Cn c c ch cho cc nh tr thc, khoa hc c tham gia ng gp, phn bin ngay t u i vi nhng chnh sch ca Thnh ph. Thm ch cho php nh khoa hc cng lm vic vi b my qun l nh nc ca Thnh ph. T mi ra c sn phm c gi tr thng phm ca nh khoa hc v c li ch cho s nghip chung. l kin ca cc nh tr thc, khoa hc, cc chuyn gia ti TP. HCM ti bui gp g gia lnh o thnh ph vi gii tr thc ngy 25.5. Th ch ha c ch phn bin Theo TS Trn Cng Hong Quc Trang, Ph Ban cng tc pha Nam Lin hip Hi [Khoa hc K thut] Vit Nam, quy ch ny phi phn nh cho c vai tr ca tr thc l t vn, phn bin v gim nh x hi, nghin cu v ng dng khoa hc, pht trin cng ngh mi Trong , tr thc phi c tn vinh thng qua nhng
Phi c quyt tm, c ch ph hp th mi tp hp c i ng tr thc. nh: on Qu.

ng gp c th ca mnh. Mi y, Th tng Chnh ph lm vic vi Lin hip Hi Vit Nam, Chnh ph m ra c ch v m, trong c quy ch lm vic cho cc nh khoa hc ng gp vi t nc, th

ti sao TP. HCM li khng c ? TP. HCM phi thc hin c th hn, thit thc hn, bi v Thnh ph c ti nguyn con ngi. Ti quan tm hu cuc gp g ny l g? Phi c chng trnh hnh ng ca tr thc theo n t hng ca
Trang 19

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

lnh o thnh ph, phi c c ch, quy ch phi hp v lu v di th mi gi l pht trin bn vng, ng Trang nhn mnh. ng quan im, GS TS Nguyn Ngc Giao, Ch tch Lin hip Hi Khoa hc K thut TP. HCM cho rng, lnh o TP. HCM cn cung cp thng tin y (hoc t hng sm) Lin hip Hi kp thi tham gia t vn, phn bin cc d n ln ca Nh nc i vi a bn Thnh ph v cc tnh pha Nam ngay t khi bt u chun b d n. c bit, TP. HCM cn th ch ha tng bc cng tc t vn, phn bin i vi tng loi d n, ng Giao ni. mt gc nhn khc, PGS TS Hong Tun Anh, Ph Ch tch Lin hip Hi Khoa hc K thut TP.HCM, ni lnh o TP. HCM phi coi chuyn lng nghe cc nh tr thc, khoa hc trong qu trnh ra quyt nh l mt cng on ht sc quan trng gip nhng quyt sch ca lnh o Thnh ph thm hiu qu, thm ng n. PGS TS Phan Minh Tn, Gim c S Khoa hc Cng ngh TP. HCM cng cho rng, cn xem xt li c ch, chnh sch i vi i ng tr thc hin nay. Dng nh, c ch chnh sch ny lc hu, c bit l c ch qun l ti chnh ang l ro cn cho s pht trin khoa hc cng ngh ca Thnh ph, ng Tn ni. V Gim c S cng ngh Thnh ph thnh lp mt Hi ng t vn ring cho 6 chng trnh t ph m i hi ng b TP. HCM ln th IX (nhim k 2010 2015) ra. Lng nghe kin tri chiu Theo PGS TS L K Lm, Ch tch Hi Khoa hc K thut v

Kinh t bin TP.HCM, ngun nhn lc c tr thc, c tay ngh cao l mt vn qu gp phn a TP.HCM ni ring v Vit Nam ni chung pht trin. c bit, y l ci vn qu gp hng t la M. Tuy nhin, theo ng Lm, c im ca tr thc l hay ni ngang, ni thng v h hiu bit, h thy c nhng ci ng, ci sai. Do , trong pht biu ca tr thc c nhng ci kh nghe, nhng c nhng ci l chn l. Lnh o TP. HCM, nn tm bin php, c ch nh th no pht huy c nhng t duy, nhng ng gp ca tr thc cho thnh ph. ng ngh rng, nhng kin tri chiu ca nh tr thc l chng i. Khng phi u, h rt yu T quc, t nc Vit Nam, ng Lm nhn mnh. PGS TS L K Lm cng cho rng, cho tr thc ni, sau m nhng cuc tranh lun xem ai ng, ai sai v cng l cho ngi ta tm phc khu phc l iu rt cn thit. Tng l ngi gim st v phn bin nhng chnh sch ca TP. HCM, theo ng Trng Vn a nguyn Ph Ch tch HND TP. HCM kha IV nu nh TP. HCM khng c nhng chnh sch, chin lc ph hp th kh khai thc c ngun lc t cc nh tr thc, khoa hc cho s pht trin ca TP. HCM. Mc d, nhiu ngi ngh hu, nhng tm huyt ca h cn rt cao, vn tch ly ca nhng ngi ny rt ln v ni chung l h mun cng hin. c bit, h l nhng tr thc do ng ta o to trc y, tng n cm nm, i xe p v lm khoa hc Do , i vi h khng c s cu n khi Thnh ph cn, ng a chia s. Cn gn kt khoa hc vi do-

anh nghip Ch tch Hip hi Doanh nghip TP. HCM Hunh Vn Minh cho bit, hin nay c mt thc t l s gn kt gia gii tr thc v cc nh doanh nghip cn rt lng lo. Phi c s tham gia hp tc gia doanh nghip vi cc chuyn gia t vn hng u, cc nh khoa hc chuyn mn. Vic lin kt gia doanh nghip vi cc nh tr thc, khoa hc vi nhau s to iu kin nng cao nng lc cnh tranh cho doanh nghip, ng Minh ni. ng tnh, PGS TS Phan Minh Tn cho rng thnh ph cn to iu kin kt ni hn na Lin hip Hi Khoa hc K thut Thnh ph vi Hip hi Doanh nghip. c bit, cn y mnh trin khai kt qu nghin cu khoa hc vo sn xut kinh doanh, tng cng c ch t hng nhm gn kt nghin cu vi nhu cu pht trin kinh t x hi Thnh ph. ng Tn cng kin ngh Thnh ph khi phc li Hi ng Khoa hc Cng ngh ca Thnh ph bao gm mt s nh khoa hc, doanh nghip, qun l hng u, vi nhim v t vn, tham mu Pht biu kt thc bui gp g, B th Thnh y TP. HCM L Thanh Hi khng nh TP. HCM s to iu kin tt hn i ng cc nh tr thc, khoa hc c th cng hin nhiu hn na nng lc, tr tu ca mnh gip thnh ph pht trin. Thng trc Thnh y nht tr vic khi phc li Hi ng Khoa hc Cng ngh theo hng tinh gn gm cc nh khoa hc, chuyn gia cc ngnh mi nhn. on Qu, theo SGTT

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Trang 20

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

CN I MI CHNH TR SONG SONG I MI KINH T

n u tin mt cuc ta m do tp ch Cng sn t chc vi s gp mt ca nhiu nh khoa hc n t cc vin nghin cu chin lc v hc vin ln.

Cuc ta m xoay quanh vn sau hn 20 nm i mi, th ch kinh t pht trin cha tng thch vi th ch chnh tr. Trong cuc ta m ny, nhiu kin thng thn nu ln vn tt hu ca chnh tr so vi kinh t ang lm cho chnh c xe kinh t b ngng chn v nht l nhng ng gp vn b cho l nhy cm cng c em ra m x. Mc Lm phng vn lut gia L Hiu ng, nguyn ph ch tch y Ban Mt Trn T Quc thnh ph H Ch Minh bit thm kin mt ng vin cao cp trc vn ny.

Phi i mi chnh tr Mc Lm: Tha ng qua bui ta m do tp ch Cng sn t chc m ng bit, kin ca ng v s i mi chnh tr m cuc ta m nu ra c thit thc trong hon cnh hin nay hay khng? ng L Hiu ng: Theo ti chnh ci i mi chnh tr mi l quan trng bi v n s l ng lc thc y cho kinh t pht trin v nht l vn dn ch. N s thc hin ci quyn dn ch ca ngi dn. Bi v nu chng ta i mi kinh t nhng thnh qu kinh t lt vo tay cc tp on, c nhn v n nui dng tham nhng tiu cc. V d nh cc ngun vn ODA hay cc vin tr quc t khc nu s dng khng ng, gy tht thot nhiu th nay mai con chu ca chng ta s n nn rt d. Do phi i mi v mt chnh tr v c mt c ch gim st tht s, tc l mt ch dn ch tht s ngi dn c th gim st c hot ng kinh t.

thy n c nhiu ci tht li. Lnh vc dn ch tht li. Ti ni v d v bo ch chng hn, bo ch trc y cn nu vn tham nhng th ny th kia cn by gi th khng dm ni g c. Ci quyn c thng tin v cng lun gi vai tr rt quan trng trong x hi v vy s tht Mc Lm: Ti sao phi i mi li v dn ch s lm cho tnh chnh tr khi m cuc i mi hnh ngy cng nghim trng kinh t chng minh rng Vit thm. Nam ang i ng hng t Mc Lm: ng tng v tr lnh nhiu nm qua. Liu khi i mi o ca y Ban Mt Trn T chnh tr c th lm thay i Quc Thnh ph HCM rt lu, nhng g m kinh t ang em ng nhn xt vai tr ca t chc By gi r rng l ngi dn li hay khng? ny ra sao trong nhim v lm khng th no gim st nhng gch ni gia ngi dn v hot ng kinh t m kinh ng L Hiu ng: Trn thc chnh quyn? nghim Vinashin v cc tp on t trong thi gian qua r rng khc m nay ang b l mt i mi kinh t th c, m s i ng L Hiu ng: Vai tr kinh nghim rt r. Nhng n mi kinh t ny ti cho khng Quc hi, vai tr Mt trn T v kinh t nh nc, vn nh phi l do t gic m do tnh th quc, cc on th mt cch nc tht ra l tin ca nhn n buc phi i mi ch nu thng thn m ni by gi cng dn, ch nh nc lm g m c khng th nn kinh t s sp . ch l hnh thc m thi. Tc l tin? Qua thu, qua nhng Nu t gic thay i th i lc cng c cng khai mt vn nhim v ng gp khc th dn n li khc na, trong khi i g c quyt nh. Quyt ng gp v tin ca by mi chnh tr th gn nh l nh ca lnh o ng cng khng thay i g, thm ch ti sn. Ti ni v d nh vn gi n mt rt l ln.

V u t cng nu chng ta khng c mt thay i th ch chnh tr, c ngha l i mi v mt chnh tr, trong c vic xy dng mt nh nc php quyn tht s i i vi mt x hi cng dn th lc tnh trng tht thot tham nhng s ngy mt trm trng hn.

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Trang 21

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

Vinashin chng hn, ng Ph th tng Nguyn Sinh Hng ng trc Quc hi li tuyn b rng B chnh tr cho rng khng c c nhn no trong hi ng chnh ph sai phm. Ti cho ci l khng ng. Khng ng ch l c th kin l kin ca B chnh tr nhng phi thng qua mt th thc no ch ni nh ng Ph th tng th cc c quan iu tra lm sao lm vic? D lun ngi ta ph phn vic ny rt d. Theo ti mun thay i hay i mi v chnh tr th ti ngh quan im ca nguyn Ph ch tch Quc hi Nguyn Vn An ti cho l ng n. Phi tr li Hin php nm 1946. Phi tr li tn trng quyn cng dn m hin php cng nhn, nht l quyn t do ngn lun, t do bo ch, th mi c th gi l i mi chnh tr mt cch tht s. Trch nhim ca gii tr thc

nhiu ngi ngi ta i mi mt cch m thm v b mt v thm ch l b k lut nh l ng b th Kim Ngc. Ti pht biu nhiu ln rng cc v lnh o mun hay khng mun th cc v c lm, nhng trch nhim ca ngi cng dn Vit Nam nht l gii tr thc phi to mt x hi dn s, th hin c cc quyn cng dn. M mun nh vy th vn hin nay nh ti va c bi vit ca b TS Nguyn Th T Huy trn trang Bauxit.vn th phi nh tan ni s. Phi thy trch nhim ca cng dn nht l ca tr thc trong tnh hnh hin nay. Khng nn s qu m mt i trch nhim ca mnh. Ci m Phan Chu Trinh gi l phi chn dn kh. Chng ta khng th s hy sinh trong chin tranh ca chng ta sng bin c. Mc Lm: ng c ngh rng t vic ngh v thc s bt tay vo lm l mt qu trnh gian nan c khi phi mt hay hai th h na mi i vo thc tin hay khng?

vi kin ny khng? ng L Hiu ng: ng! y l im mu cht hin nay. Bi v trong h thng chnh tr hin nay c mt b phn cn b lnh o, k c lnh o cao b cc tp on kinh t chi phi do i lc khng t li ch ca t nc, ca dn tc ln trn m v li ch c nhn hay ca tp on ca mnh m hnh x. Vic ny ht sc nguy him m mun thay i nhng ngi ny th trc ht phi ni l trch nhim ca ng cng sn. Ti vi t cch ng vin ti cng c trch nhim trong vic bi v ton b nhng v ton l ng vin ng cng sn c. Ci th hai na l vai tr ca ngi dn nht l tr thc phi c ting ni u tranh quyt lit vi hin tng ny ch khng th ngi th ng ch cho c s thay i c! Mc Lm: ng Cng cng bo ng rng Quyn lc khng c gim st l quyn lc s b tha ha. l tt yu v khng c ngoi l. Vic thiu s gim st ca cng chng hin nay s dn nn kinh t Vit Nam i n ch b tc v mt vi cp lnh o cao nht c biu hin suy thoi, ng c ng vi nhn nh ny hay khng? ng L Hiu ng: Ti cho l kin ca Thiu tng L Vn Cng rt l ng. ng ch l bt c mt chnh quyn no d lc u rt tt nhng nu khng c nhn dn gim st th s suy thoi, s tham nhng, s tiu cc. Ci quy lut chung ca con ngi l vy, anh khng c qun l gim st th dn dn anh s sa vo nhng vic lm t hi! Mc Lm: Xin cm n ng.

Mc Lm: ng c ngh rng lnh o trong B chnh tr cng mun thay i din mo chnh tr ca ng, nhng v mt nguyn nhn t nh no khin ng L Hiu ng: Khi t vn h khng th vt qua c hay i mi kinh t phi i i vi khng? i mi chnh tr th rt l ng ng L Hiu ng: Theo ti nhng m c i mi tht s vic thay i trong chnh tr l hay khng v mt chnh tr th rt kh v thc cht mt s v cn l mt vn na. y trong lnh o khng mun. H l vai tr ca x hi cng dn s. S i mi chnh tr th n ca nhng ngi tr thc. Ca ci g phc tp thnh ra nhng ngi vn cn c ci u chng ta khng th ch i ci t, c tm nguyn mun xy s thay i ny m ti ngh dng mt nc Vit Nam ha bng ci u tranh, bng xy bnh, thng nht, dn ch nh di dng x hi cng dn to ra chc ca ch tch H Ch Minh p lc x hi. V mt kinh t li. Bi v ch tch H Ch cng vy, khng phi t gic minh u ni g n Ch ngha thay i m do s sp ca x hi? Lin x, ri tnh hnh kinh t qu Mc Lm: Thiu tng L Vn kh khn nh khi min Nam gii Cng, nguyn Vin trng Vin phng th buc cc v lnh o chin lc v khoa hc B Cng phi i mi. an nu ln kin rng s tr Ti nh l trong cuc hi tho gio s o Cng t ng y ni l khng phi ng i mi m l nhn dn i mi. Bi v c

tr, yu km v tha ha ca mt Ngun: RFA b phn cn b trong h thng chnh tr cn tr pht trin kinh t, x hi. ng c ng tnh
Trang 22

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

CH S LNG DN KHNG THEO

Nu H Nguyn Trng cn sng, chc ng s ni: Thn khng ngi ra chnh sch, ch s lng dn khng theo. Dn khng theo th chnh sch d hay n u cng tr nn v dng.
Chuyn xa Chuyn xa k rng, sau khi thu tm quyn lc vo tay mnh, nm 1400, L Qu Ly trut ngi ca chu ngoi l Trn Thiu , t lp ngi vua, ly quc hiu l i Ngu, i nin hiu l Thnh Nguyn. ng i sang h H v cho rng mnh l hu du ca H Cng Mn, dng di vua Thun, v lp ra nh H. Sau , H Qu Ly tin hnh nhiu ci cch quan trng nh ban hnh cc o lng lm chun trong vic bun bn (1403), sa li quy nh thi c: nhng ngi thi Hng phi qua k thi ton php mi c thi Hi (1404). Trc , ng cng cho pht hnh tin giy ln u tin trong lch s (1396). Nhng ci cch ca H Qu Ly u nhm mc ch xy dng mt nc i Ngu cng thnh. Tuy nhin, nhng ci cch ny c tin hnh trong mt thi gian qu ngn, lm dn chng hoang mang, nn khng t hiu qu nh ng mong i, v trn thc t, tr nn phn tc dng. Nm 1405, trc nguy c xm lc ca gic Minh, H Qu Ly cho hp qun thn bn k chng gic. Khi c hi, con trai ng l H Nguyn Trng ni: Thn khng ngi nh, ch s lng dn khng theo. S gia Ng S Lin i sau, trong i Vit S k Ton th, khen rng: Mnh tri l lng dn. Cu ni ca Trng hiu c iu ct yu . Chuyn nay Chuyn nay k rng, trc nhng kh khn dn dp ca i sng nh thiu in, thiu xng, lm pht tng cao, tc ng kt xe, trng hc bnh vin cht chi, mi trng nhim, nhng ngi c trch nhim a ra nhiu gii php, trin khai bng nhiu chin dch loi. Nhng hiu qu vn cha c nh mong i. Nhng gii php tnh th ny, nhng chin dch n o to nh, xem ra, nm sau li nhiu hn nm trc. Nu c mt cuc hp c bit nh nm xa i ph vi tnh trng kh khn ny, v nu H Nguyn Trng cn sng, chc ng s ni: Thn khng ngi ra chnh sch, ch s lng dn khng theo. Dn khng theo th chnh sch d hay n u cng tr nn v dng. V th, vic u tin mi khi ra chnh sch, l chnh sch phi lm cho dn theo. Mun dn theo, th dn phi tin. Mun dn tin, th chnh sch phi thuyt phc, ngi iu hnh phi gng mu. Tic l c khng t chnh sch ca ta cha thuyt phc bi lm kh cho dn. n c nh nhiu ngi c trch nhim d nh a ra chnh sch ngy chn i xe bin s chn, ngy l i xe bin s l ang c n o bn tho. Vi chnh sch y, d c mun, dn cng kh m thun lng theo. Hn na, chnh sch y li i km vi ngi iu hnh thiu gng mu. Trch sao dn phm lut khi khng thiu ngi gi gn lut php phm lut trc. Trch sao dn khng m tn, khi xe cng v cc n miu cha chin cng bi Vy lm sao c chnh sch thuyt phc, ngi iu hnh gng mu ? Mun c chnh sch thuyt phc, phi s dng c ngi ti, phi
Trang 23

nh: vntec.vn

c c ch ra chnh sch thch hp. Mun ngi iu hnh gng mu, bn cnh ti nng v o c ca c nhn, th c ch iu hnh phi minh bch. T 2500 nm trc, nhng iu ny c Khng T nhc n. Khi i Cng hi Khng T: Lm th no th dn phc tng ? ng p: c ngi ngay thng ln trn hng cong queo th dn phc tng, c ngi cong queo ln trn ngi ngay thng th dn khng phc tng. Khi Qu Khang T hi: Chnh tr l g ? ng p: Chnh tr l chnh nh tm hiu: Chnh tr l minh bch. Nu hng cong queo ln trn ngi ngay thng, nu khng minh bch, th li ni ca chnh khch c hoa m n my i chng na, chnh sch ca h c c qun trit n my i chng na, dn cng khng theo. Dn khng theo, l i ha. Cho nn, d hn su trm nm, cu ni Ch s dn khng theo ca H Nguyn Trng vn nng hi tnh thi s, nhc nh ngi c trch nhim lun phi git mnh mi khi ban hnh chnh sch. Ni cch khc, ch s dn khng theo chnh l ba h mnh ca ngi lm chnh sch v chic a thn to ra mi chnh sch ng.

Gip Vn Dng

Theo Tun Vit Nam

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

TNG THUT CUC BIU TINH PHAN I TRUNG QUC SAI GN & HA NI
Tai Si Gn Sng ngy 5/6/2011, tit tri Si Gn ti mt. Rt l tng cho cuc biu tnh c h ho chun b t my ngay qua ca nhn dn Vit Nam yu nc, nhm phn i vic Trung Quc gy hn v xm chim bin ng. Bt chp nhng e da va cng khai, va ngm ngm ca pha chnh quyn, thanh nin, sinh vin, blogger nhiu ni vn quyt tm r nhau v Si Gn v H Ni tham gia cuc tun hnh n ha. 6h30 sng, tt c cc ng ng dn n lnh s qun Trung Quc u b phong ta. cc loi cng an sc phc, thng phc c mt trn cc xe c chng. Hng ro li B40 c cng an/ an ninh ging ln t u ng. Tip l tng dy hng ro tng t c dng ln, tri di hng v pha ta nh lnh s, mi cht chn cch nhau chng 100m. Theo chng ti c bit, cc hng ro ny c dng ln t khuya hm qua. 7h sng, khng kh vn yn ng, mi lc c vi on ngi i b, h mc o c ghi ch chng b quyn Trung Quc v cm c sao vng hng ti khu vc nh th c B. 7h30 sng, m ng bt bu t tp ngy cng ng, phn ln h u gi xe t xa, cch c 2 km i b n y. Mt ngi n ng tui trung nin, cho bit: Mnh t ng Nai, bit thng tin cuc biu tnh qua Facebook nn sng sm nay lin i xe my ln kp tham d. Mt bn sinh vin Si Gn cho bit, d nh trng c ch o khng sinh vin tham gia biu tnh, nhng nhm bn vn hn nhau c mt ng 8 gi sng.

Trich t Facebook Trung Qun

Ln sng yu nc trn ngp khp ni, bn tm s: C m qua, c nhm khng ai ng c. 8h sng, khng kh bt u bng n. Tng on bng rn, khu hiu c ging ln. Tt c u tp trung pha cng vin 30/4, trc Dinh c lp v nh th c B. Trong nhm ngi, c cc nhn vt kh ni ting nh ng Andr Menras H Cng Quyt vi 2 quc tch Php Vit, ng L Hiu ng cu Ch tch y ban Mt trn T quc, nh th Trung Qun, nh s hc Nguyn nh u, nh nghin cu inh Kim Phc, bc s Hunh Tn Mm, gio s Tng Lai Tuy h c khc nhau v tui tc, v chuyn ngnh, thm ch v thc h, nhng hm nay tt c u mt lng on kt cu ly t nc trc ha xm lng. 8h30 sng, on biu tnh khong 500 ngi, bt u tun hnh qua nhng ng ng xung quanh ta lnh s nhng gp s ngn cn ca lc lng an ninh khng cho php vo gn lnh s

qun Trung Quc. Sng thoi bt u b ph.

in

Tuy nhin, khi on biu tnh bt u tun hnh v pha ta nh Dinh c lp trn ng Nam K Khi Ngha, qua khu vc ta n thnh ph, v xung khu vc ch Bn Thnh th lp tc s ngi tham gia ngy cng ng, nhiu ngi i ng cng ha vo dng ngi v h to cc khu hiu nh: o Trung Quc, Hong Sa Trng Sa l ca Vit Nam, Vit Nam mun nm. 9h sng, c th ni chnh quyn gin tip ng h tun hnh n ha qua vic tung lc lng gi an ninh trt t, dn ng cho on tun hnh. Ting h vang o, ting ci xe, ha ln nhng bi ht Dy m i hi ng bo i!, Ni vng tay ln khin cho khng khi cng thm ho hng. Trong khng kh ho hung , ti cht nh cc anh em blogger iu cy Nguyn Vn Hi, Nguyn Tin Trung, L Cng nh, Trn Hunh Duy Thc ch v h cng khai gp kin v nhng vn chnh tr-x hi v tranh chp bin o, m phi
Trang 24

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

chu cnh t y tri php lut. Nu trong nh giam, khi nghe c nhng hnh ng ca on biu tnh nh ngy hm nay, chc h cng c an i phn no. 9h30 sng, on tun hnh do ng L Hiu ng, Nguyn nh u, cc thnh vin Cu lc b Phao L Nguyn Vn Bnh vi khu hiu Ha bnh & Cng l cho Bin ng dn u, i qua khc sn Continental,. ko xung khch sn Rex, ngang qua ch Bn Thnh, vng ra tip tc di chuyn v hng Nam K Khi Ngha xung n Dinh c lp. Sau on ngi ko qua ta Lnh s qun M v tip tc di chuyn ngang qua Lnh s qun Anh Quc, tip on biu tnh r tri ngang qua i Truyn Hnh Tp.HCM i dc theo Lnh s qun Php ti ng t Hai B Trng Nguyn Th Minh KHai th b chn li khng cho vo khu vc nh Vn ha thanh nin. Xem Clip: http://www.youtube.com/ watch?v=xxP50vdaELs 10h - bng n ln, khng kh biu tnh hin rt rt si ni. on biu tnh ln khong 2.000 ngi. Khi n ng t Hai B Trng, Nguyn Th Minh Khai lin b lc lng an ninh ngn

chn. Tuy nhin on rt khn kho, khi ht vang bi ca cch mng Nh c Bc H trong ngy vui i thng, v bt u tin su vo trong. Lc lng an ninh gn nh bt lc trc s lng p o ca on ngi biu tnh. 10h30, on biu tnh c mt trc ta Tng lnh s qun Trung Quc, con s tham gia ngy cng ng, c tnh ln n 2.000-3.000 ngi. Nhiu ting h o Trung Quc vang di, mi tng lp nhn dn cng on kt trong khng kh sc si lng yu nc, v cng c bi th Nam quc sn h, nh mun thch thc Trung Quc 11h, nh mun xoa diu tnh hnh, t pha lc lng an ninh, xut hin mt ngi n ng bn o thng phc, t gii thiu l Trung tng hi qun Hong Sa, cm loa ln, din gii chnh sch ca nh nc v bin ng v yu cu m ng nn gii tn. ng cho rng phi n ha, mm do trong vn bin ng, nhng khng th gii thch c cu hi ca ngi biu tnh l Tai sao Trung Quc ngy cng ln ti, cn chng ta c n ha. Trc nhng li gii thch cn ca ng cn b, on biu tnh

khng ng , quyt nh ty chay khng nghe na. V tip tc h to cc khu hiu phn i Trung Quc. Xem clip: http:// www.youtube.com/watch? v=wk5MdUgL7gE 11h30, on biu tnh vn tip tc bao vy Lnh s qun Trung Quc. Trong khi , lc lng an ninh vn c th trc ta nh ny. 12h tra, bt u c s mt mi trn khun mt ngi biu tnh, h chia nhau mt vi ngi i mua n thc ung, nhm cn li vn tip tc chin du vi nhng khu hiu vang tri. 12h30, c v nh pha chnh quyn khng mun cuc biu tnh ko di lu. H bt u c nhng cuc b rp. H ngn chn khng cho ngi dn ha vo dng ngi biu tnh. c hai bn tr, v mt ph n ln tui (cha r lai lch) b bt ln xe a i. 13h chiu, on biu tnh bt u bt bnh, h cho rng pha chnh quyn gi tr hai mt, bui sng th c v nh lm ng, thm ng h h. Cn by gi li t ra hn hc, bc tc. H h to Cc anh cng an c phi l ngi Vit Nam khng?. V tt c ch nhn c n ci gng go trn mt nhng ngi ang lm nhim v m thi. 13h30, rt nhiu ch gi xe xung quanh khu vc Lnh s qun Trung Quc buc phi theo mnh lnh ca cng an v t chi khch hng gi xe. Mc cho cc bn sinh vin thng bo l ang gi tin nhn cho nhiu ngi tip tc xung ng tham gia tun hnh th hin lng yu nc. Nhng h vn khng th no vo khu vc trung tm c. 14h, mt nhm ngi biu tnh vn tip tc ng ti gc ng Nguyn Th Minh Khai, Phm Ngc Thch h o Trung Quc. Trong khi mt nhm khc th b tch ra ti cng vin i din Dinh c lp.

Ti Si Gon

c du hiu mt mi trn
Trang 25

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

khun mt nhng ngi biu tnh, phn v ui sc v phi h ho t lc 8h sng, mt khc li b lc lng an ninh ngn cn. 14h30 th c v nh lc lng biu tnh bt u tan r. Chin thut chia tch ca lc lng an ninh t ra kh hiu qu trong bui chiu nay. 15h, m ng bt u tan r. Kt thc cuc biu tnh vi nhiu cm xc ng nh. Nhn xt: y l cuc biu tnh ln nht t trc ti nay phn i Trung Quc v rt him c Vit Nam, ni m nh nc c kim sot bi h thng mt ng. D c nhiu li bn ra tn vo v mc ch, ngha ca vic xung ng ln ny, nhng trc thc t din ra sng nay, nhng toan tnh hon ton tr nn v ngha. Hnh ng ca hng ngn bn tr (v c gi na) hm nay khng ch l lng yu nc, m cn nhiu thng ip khc m ng/Nh nc Vit Nam s phi nhn ra. So vi cc cuc biu tnh trc y, chnh quyn t ra nhn nhng hn rt nhiu. Lc lng ng an cha bao gi t ra d thng, mc d trang b di cui, b m... nhng nt mt ha nh, kh ti tnh v nh ngm ng h on biu tnh, thm ch cho php o thoi mi trc khu vc lnh s qun Trung Quc. Cuc biu tnh nh vy c th ni l kh thnh cng (cao im ln n khong 3000 ngi) v nhiu mt. i a s l thnh phn tham d l thanh nin di 40 tui, c bit thnh phn sinh vin chim hn 50%, iu ny l mt tn hiu ng mng. on biu tnh t ra chuyn nghip, lch lm, kh th yu nc dng cao, nt mt mi ngi

Vo khong gn 8h25 th cc nhm bt u ko v trn ng in Bin Ph, mang theo nhiu biu ng v c. Khong 10 pht sau th m ng b gn 20 cnh st c ng yu cu gii tn v cm t tp ti khu vc ny. 8h45 th cc on ngi tun hnh hng v ng Trng Thi, nhiu ngi vy c, gi cao cc tm bn Phn i Trung Quc gy hn. Vo khong gn 9 gi, cnh st, cc lc lng an ninh n v yu cu mi ngi di khi khu vc vn hoa. Lc ny on ngi biu tnh b chia ra i hai hng, mt tun hnh v Nh ht Ln. S ngi tun hnh trn ph Hng Bng ln n khong 500600 ngi. Nhiu bn thanh nin la to Hong Sa-Trng Sa l ca Vit Nam. Nhm khc quay li v ng Vn hoa L-nin i din vi i s qun Trung quc. S ngi tham gia biu tnh lc ng v kh th hn lc sng rt nhiu. H tip tc biu tnh v h to khu hiu phn i Trung Quc v gi cao khu hiu khng nh Hong Sa Trng Sa l ca Vit Nam. Khong 9h30, s ngi biu tnh c lng khong 1 ngn ngi v tun hnh trn cc tuyn ng gn khu vc SQ Trung Quc. n 11 gi, mi ngi bt u tn bt. L Ngoc Minh Th H Ni, 05/06/2011

Ti H Ni

thn i, on kt v n ha, khng h tm thy nhng c ch, hnh vi, li ni st mu, hn hc. iu c nhiu ngi nhn ra rt r l gii tr khng h t ra s hi. V xem y nh mt cuc biu dng lc lng, v cng tp lm quen cho mi tng lp nhn dn vt qua mi s hi. Lng yu nc v s chin thng! Nguyn Huy Thinh Si Gn 05.06.2011

**********

Tng thut tai H Ni Khu vc xung quanh i s qun Trung Quc c b tr nhiu cng an canh gc nghim ngt t ngy hm trc. Cc xe cnh st c ng cng c mt ti ng Trn Ph v in Bin Ph t lc 21h ngy 04/06. Vo khong 7h00 sng ngy 05/06 th cc tuyn ng dn n i s qun Trung Quc bt u b phong ta, cng an giao thng cng xut hin on ng Trn Ph n in Bin Ph xung quanh khu nh. Cng an cng bt u b rp cc ro chn xung quanh khu vc vn hoa Lenin trn ng in Bin Ph.

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Trang 26

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

Tai H Ni

Tai Si Gn

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Trang 27

Tp San DN CH

S Thang 5/2011

N GHI DANH THAM GIA NG DN CH VIT NAM

H v tn: _______________________________________ Nam/N ___________ Tui:_______________ Tn thng gi (b danh) : ________________________________________________________________ a ch: _______________________________________________________________________________ Ngh nghip: __________________________________________________________________________ in th: ______________________@_______________ in thoi: _____________________________ Trang blog c nhn: _____________________________________________________________________ Skype :_________________________________Yahoo Messenger: _______________________________ Facebook:_______________________________Twitter: ________________________________________ Kh nng lnh o: (S cp) ______________ (Trung cp) _____________ (Cao cp)_________________ Ghi danh vo c s: _____________________________________________________________________ Ghi danh ti :___________________________________ Ngy _______ Thng _______ Nm 20 _______ K tn :________________________________________________________________________________

Li cam kt ca ng vin ng Dn Ch Vit Nam: Ti cam kt ht lng xy dng mt ng Dn Ch hng mnh, hu cnh tranh kin to mt nc Vit Nam c lp, thng nht, ton vn lnh th, dn ch v giu mnh - mang li t do, hnh phc cho ton th nhn dn Vit Nam ***** Gi n Ghi Tn Tham Gia v a ch email : dangdanchuvietnam@gmail.com hoc c s ng gn nht.

ng Dn Ch Vit Nam - www.ddcvn.info - dangdanchuvietnam@gmail.com

Trang 28