1.

PH
I. H TR C T A

NG PHP T A
Tr c cao

TRONG KHNG GIAN

Oyz Oxz r k r O i
r j

r u r u r 2 ! j 2 ! k 2 !1 i r r r r r r i . j ! j .k ! k .i ! 0

Tr c honh

Tr c tung y

II. T x A C A VCT Oxy M t ph ng t a r Cho h t a Oxyz v u . Khi c duy nh t m t b ba s th c (x; y; z) sao cho r r r r r r r c a u v k hi u l : u ! ( x; y ; z ) ho c u ( x; y; z) u ! x.i  y. j  z.k . Ta g i b ba s (x; y; z) l t a r r r r r V y : u ! ( x; y ; z ) u ! x.i  y. j  z. k r r r T nh ngh a trn ta suy ra : i ! (1; 0; 0), j ! (0;1; 0), k ! (0; 0;1)

III. T A C A I M Cho h t a Oxyz v i m M. Ta g i t a c a uuuu r c a i m M. Nh v y b ba s (x; y; z) l OM l t a t a c a i m v k hi u l M ! ( x; y; z ) ho c uuuu r r r r M ( x; y; z ) n u : M ! x.i  y. j  z.k . V y theo nh ngh a trn, ta c : y M Ox M ( x; 0; 0) y M (Oxy) M ( x; y; 0) y M Oy M (0; y; 0) y M (Oxz ) M ( x; 0; z ) y M Oz M (0; 0; z ) y M (Oyz) M (0; y; z)

z
M ( x; y, z )

y  G i M 1 ; M 2 ; M 3 l n l t l hnh chi u vung gc x M1 ( x; y, 0) c a M(x; y; z) ln 3 tr c t a Ox, Oy, Oz. Khi M 1 ( x; 0; 0), M 2 (0; y; 0), M 3 (0; 0; z )  G i M 1 ; M 2 ; M 3 l n l t l hnh chi u vung gc c a M(x; y; z) ln 3 m t ph ng t a

(Oxy), (Oyz), (Oxz). Khi M 1 ( x; y ; 0), M 2 (0; y ; z ), M 3 ( x; 0; z ) . uuu r  Cho A( xA ; y A ; z A ), B( xB ; y B ; z B ) . Khi AB ! ( xB  xA ; yB  y A ; zB  z A ) IV. CC CNG TH C TH NG DNG r r Cho hai vct a ! ( a1 ; a2 ; a3 ), b ! (b1 ; b2 ; b3 ) . Khi : r r 1. T ng hi u hai vct : a s b ! (a1 s b1 ; a2 s b2 ; a3 s b3 ) r 2. Tch m t s v i m t vct : m.a ! ( ma1; ma2 ; ma3 ) m R r r 2 2 3. di c a vct : a ! a12  a2  a3 ; b ! b12  b22  b32 r r 2 2 2 4. a  b ! a1  b1  a2  b2  a3  b3

r k r i O

r j

5.

r r ab !

rr r r r r rr 6. Tch v h ng c a hai vct : a) a.b ! a . b .cos( a; b) ; b) a.b ! a1b1  a2 b2  a3b3 r r rr 7. a B b a.b ! 0 a1b1  a2b2  a3b3 ! 0 rr r r r r r a1b1  a2b2  a3b3 a.b ; (a; b { 0) 8. Gc gi a hai vct : cos( a; b) ! r r = 2 2 2 a.b a12  a2  a3 . b12  b2  b32 r r 9. sin a, b !

a1  b1  a2  b2  a3  b3

2 2 2 a12  a2  a3 b12  b2  b32 r r 10. Hai vct b ng nhau : a ! b a1 ! b1 ; a2 ! b2 ; a3 ! b3 r r a a a 11. Vct a cng ph ng v i b 1 ! 2 ! 3 b2 b2 b3 12. Kho ng cch gi a hai i m A( x A ; y A ; z A ) ; B ( xB ; y B ; z B ) : uuu r AB ! AB ! ( xB  xA )2  ( yB  yA )2  ( zB  z A ) 2

a1b2  a2b1  a1b3  a3b1  a2b3  a3b2

13. T a 14. T a

trung i m I c a o n AB : xI !

x A  xB y  yB z z ; yI ! A ; zI ! A B 2 2 2

tr ng tm G c a tam gic ABC : x  xB  xC y  y B  yC z z z xG ! A ; yG ! A ; zG ! A B C 3 3 3 15. T a tr ng tm G c a t di n ABCD : x  xB  xC  xD y  yB  yC  yd z  z  z  zD xG ! A ; yG ! A ; zG ! A B C 4 4 4 uuu r uuu r 16. i m M chia o n AB theo t s k ( k { 1 ), ngh a l MA ! k.MB th t a c a M l x A  k .x B y A  k.yB z A  k .z B xM ! ; yM ! ; zM ! 1 k 1 k 1 k ng trnh m t c u : Ph
2

V. M T C U 1. Ph D ng Chnh t c
2 2 2

ng trnh
2 2

Tm
!R
2

Bn knh R
R ! a2  b2  c2  d

x  a   y  b  z  c

I(a; b; c) I(a; b; c) O(0, 0, 0)

T ng qut c bi t

x + y + z + 2ax + 2by + 2cz + d = 0 i u ki n: a 2  b 2  c 2  d " 0 x2 + y2 + z2 = R2

2. Giao c a m t c u v m t ph ng :

Cho mp (E ) : Ax  By  Cz  D ! 0 v m t c u ( S ) : ( x  a ) 2  ( y  b ) 2  ( z  c ) 2 ! R 2 G i d (I ;(E ) l kho ng cch t tm m t c u (S)

t t u 1. (E ) ca ma ca ( S ) d ( I ; (E ) R p c t u i tie n 2. (E ) tie xu ma ca ( S ) d ( I ; (E ) ! R. Khi o(E ) go l a p die n t t u 3. (E ) khog ca ma ca ( S ) d ( I ; (E ) R
(S )

n m t ph ng (E ) :

(S )
I I R
M
R

R
M H r

(S )
I
H
M
(C )

Khi (E ) c t m t c u (S) th giao tuy n l ng trn (C): Ax  By  Cz  D ! 0 y Ph ng trnh l: (C ) : 2 2 2 2  x  a   y  b  z  c ! R y Tm H l hnh chi u vung gc c a tm m t c u I ln m t ph ng (E )
y

Bn knh r ! R 2  d 2 ( I , E )

3. M t c u ngo i ti p t di n : 2 ! IB 2 IA 2 Tm I v bn knh R c a m t c u ngo i ti p t di n ABCD : IA ! IC 2 ; R ! IA 2 ! ID 2 IA

VD: Vi t ph D(1; -1; 2).

ng trnh m t c u ngo i ti p t di n ABCD v i A(1; 1; 0), B(3; 1; 2), C(-1; 1; 2) v S:

 x  1   y  1  z  2

!4

2 ! IB 2 IA 2 Cch 1: G i I(x; y; z) IB ! IC 2 I 1;1;1 , R ! IA ! 2 2 2 IC ! ID

Cch 2: G i ph ng trnh m t c u l: x 2  y 2  z 2  2ax  2by  2cz  d ! 0 a 2  b 2  c 2  d " 0

M t c u i qua 4 i m A, B, C, D nn: 2 a  2b  d  2 ! 0 a  2b  4c  d  14 ! 0 6 a ! b ! 1; c ! 2; d ! 2  2a  2b  4c  d  6 ! 0 a  2b  4 c  d  6 ! 0 2 2 2 2 K t lu n: Ph ng trnh m t c u l: x  1   y  1  z  2 ! 4 VI. TCH C H 1.

r r nh ngh a : Trong khng gian Oxyz, cho hai vct a ! ( a1 ; a2 ; a3 ), b ! ( b1 ; b2 ; b3 ) . r r r r c xc nh nh sau : Tch c h ng c a hai vct a v b l m t vct , k hi u l a, b , v r r a2 a3 a3 a1 a1 a2 a, b ! b b ; b b ; b b 1 2 2 3 3 1 2. Tnh ch t : r r r r r r r 1. a cng ph ng v i b a, b ! 0 a, b r r r r a, b vung gc v i c hai vct a v b r 2. b r r r r 3. b, a !  a , b r r r r r r r 4. a , b ! a . b .sin( a; b) a 3. Cc ng d ng : r r r r r r 1. Xt s ng ph ng c a ba vct : Ba vct a; b; c ng ph ng a, b .c ! 0 uuu uuu uuu r r r B n i m A, B, C, D t o thnh t di n AB, AC . AD { 0 uuu uuu r r uuu uuu 2 r r 1 1 2 2. Tnh di n tch tam gic : S (ABC ! AB, AC !  AB. AC  AB. AC 2 2

NG C A HAI VCT

uuu uuu uuu r r r 3. Tnh th tch hnh h p : VABCD. A ' B ' C ' D ' ! AB, AC . AD r r r 1 uuu uuu uuu 4. Tnh th tch t di n : VABCD ! AB, AC . AD 6 5. Tm t a chn ng cao c a t di n : AH l ng cao c a t di n ABCD. T a uuur uuu r uuur uuu r B BC .BC ! 0 AH AH uuur uuu r uuur r uuu i m H cho b i : AH B BD AH .BD ! 0 uuu r r r r r r uuu uuu uuu uuu uuu n n BC [ , BD, BH og phag BC, BD] BH ! 0

BI T P
1. Cho A(3; 4; 1); B(2; 0; 3); C( 3; 5; 4). Tm di cc c nh c a tam gic ABC. T nh cosin cc gc A, B, C. T nh di n t ch tam gic ABC. S: AB ! 33; BC ! 51; CA ! 62; cos A ! 45 ; cos B ! 11 ; cos C ! 40 ; S ! 21 2 2046 1683 3162 di ng phn gic 2. Cho tam gic ABC v i A(1; 2; 1), B (2; 1; 3), C( 4; 7; 5). T nh trong gc B. S: BD ! 1514 3 r r r r r r 3. Cho a = (2; 3; 1), b = (5; 7; 0), c = (3; 2; 4 ). CMR: a , b , c khng ng ph ng. u r u r r r r Cho d = (4; 12; 3). Hy phn tch vect d theo 3 vect a , b , c . r r r u r r r r S: a, b .c ! 35 { 0; d ! a  b  c 4. Cho A(1; 2; 4), B(2; 1; 0), C( 2; 3; 1). G i M(x, y, z) (ABC). Tm h th c lin h gi a x, y, z. Tm t a i m D bi t ABCD l hnh bnh hnh v tnh di n tch hnh bnh hnh ABCD. HD + S: 19 x  17 y  8 z  29 ! 0; D( 1; 0; 5); S(ABC ! 714 ng cao AH. Tm 5. Cho t di n ABCD v i A(2; 3; 1), B(1; 1; 2), C(2; 1; 0), D(0; 1; 2). t a H v di AH. S: H 3; 3 ; 1 ; AH ! 14 2 2 2 6. Cho A(1; 2; 1). Tm B i x ng v i A qua Oxy v C i x ng v i A qua Oz. T nh S ABC. S: B (1; 2;1); C ( 1; 2; 1); S ! 2 5 7. Cho A(1; 2; 1), B(4; 3; 5). Xc nh M thu c Ox, sao cho M cch u A, B. S: M (0; 0; 4) 8. Cho A( 4; 1; 2), B(3; 5; 1). Tm C bi t trung i m c a AC thu c Oy v trung i m c a BC thu c Oxz. S: C (4; 5; 2) 9. Cho A( 1; 2; 7), B(5; 4; 2). AB c t Oxy t i M. i m M chia o n AB theo t s no? Tm t a M. S: k !  7 ; M (11 ; 32 ; 0) 2 3 9 r r r 10. Cho v { 0 . G i , , l 3 gc t o b i v v i Ox, Oy, Oz. CMR: cos2 + cos2 + cos2 = 1. r r r HD: v ! ( a; b; c ) { (0; 0; 0); cos E ! cos(v ; i );...

2. PH

NG TRNH M T PH NG

I. VCT PHP TUY N C A M T PH NG r r r y Vct n { 0 c g i l vct php tuy n c a mp (E ) n u gi c a n vung gc v i mp (E ) , r k hi u l n B (E ) . r r r r r y N u hai vct a v b khng cng ph ng v gi c a n ! [ a, b] chng song song ho c n m trn mp (E ) (ta cn g i hai r r a b E

r r vct a v b l c p vct ch ph

r r r ng c a mp (E ) ) th mp (E ) nh n n ! a; b lm vct

php tuy n. II. CC D NG PH

r 1. Ph ng trnh tham s : M t ph ng (E ) i qua M ( x0 ; y0 ; z0 ) v c c p VTCP a ! ( a1 ; a2 ; a3 ), r b ! (b1 ; b2 ; b3 ) c ph ng trnh tham s l : x ! x0  a1t1  b1t2 y ! y0  a2 t1  b2 t2 ! z a t b t z 0 3 1 3 2 (t1 , t2 )
u r

NG TRNH M T PH NG

2. Ph ng trnh t ng qut : r M t ph ng (E ) i qua M ( x0 ; y0 ; z0 ) v c VTPT n ! ( A; B ; C ) c ph ng trnh t ng qut l : A( x  x0 )  B ( y  y0 )  C ( z  z 0 ) ! 0 y M i m t ph ng u c ph ng trnh t ng qut d ng : Ax  By  Cz  D ! 0 v i A2  B 2  C 2 { 0 (1) y Ng c l i, m i ph ng trnh c d ng (1) u l ph ng trnh c a r m t m t ph ng v m t ph ng c m t VTPT l n ! ( A; B; C) . 3. Ph ng trnh m t ph ng theo o n ch n :
C

n ! ( A; B ; C )

E
M0

y
x

M t ph ng (E ) khng i qua g c t a O v c t Ox t i A(a; 0; 0) , c t Oy t i B(0; b; 0) c t Oz t i C (0; 0; c) c ph ng trnh l : x y z (E ) :   ! 1 . a b c 4. Cc d ng chnh t c : M t ph ng (E ) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Qua g c t a Song song Ox hay vung gc (Oyz) Qua (ch a) Ox Song song Oy hay vung gc (Oxz) Qua (ch a) Oy Song song Oz hay vung gc (Oxy) Qua (ch a) Oz Vung gc Oz hay song song (Oxy) Trng (Oxy) Vung gc Ox hay song song (Oyz) Trng (Oyz) Vung gc Oy hay song song (Oxz) Trng (Oxz)
A

c
O a Ph ng trnh

b
B

Ax + By + Cz = 0 (D = 0) By + Cz + D = 0 By + Cz = 0 Ax + Cz + D = 0 Ax + Cz = 0 Ax + By + D = 0 Ax + By = 0 Cz + D = 0 z=0 Ax + D = 0 x=0 By + D = 0 y=0

VTPT r n ! ( A; B; C ) r n ! (0; B; C ) r n ! (0; B; C ) r n ! ( A; 0; C ) r n ! ( A; 0; C ) r n ! ( A; B; 0) r n ! ( A; B; 0) r n ! (0; 0; C ) r n ! (0; 0;1) r n ! ( A; 0; 0) r n ! (1; 0; 0) r n ! (0; B; 0) r n ! (0;1; 0)

5. Chm m t ph ng :
y T p h p t t c cc m t ph ng qua giao tuy n c a hai m t ph ng (E ) v ( F ) c g i l m t chm m t ph ng. y G i d l giao tuy n c a hai m t ph ng E

(E ) : A1 x  B1 y  C1 z  D1 ! 0 v ( F ) : A2 x  B2 y  C 2 z  D2 ! 0 . Khi m i m t ph ng (P) ch a (d) c ph ng trnh d ng : m ( A1 x  B1 y  C1 z  D1 )  n ( A2 x  B2 y  C 2 z  D2 ) ! 0, m 2  n 2 { 0

III. V TR T NG I C A HAI M T PH NG Cho hai m t ph ng (E ) : A1 x  B1 y  C1 z  D1 ! 0 v ( F ) : A2 x  B2 y  C 2 z  D2 ! 0 . A B C D 1. (E ) c t ( F ) A1 : B1 : C1 { A2 : B2 : C2 ; 2. (E ) // ( F ) 1 ! 1 ! 1 { 1 A2 B2 C2 D2 A B C D 3. (E ) | ( F ) 1 ! 1 ! 1 ! 1 ; 4. (E ) (F ) A1A2 + B1B2 + C1C2 = 0 A2 B2 C2 D2 IV. GC GI A HAI M T PH NG Gc gi a hai m t ph ng (E1 ) : A1 x  B1 y  C1 z  D1 ! 0 v (E 2 ) : A2 x  B2 y  C2 z  D2 ! 0 l gc N (v i 0 e N e 90 ) ur uu r n1.n2 A1 A2  B1 B2  C1C2 th a mn : cos N ! ur uu ! r 2 2 2 n1 . n2 A12  B12  C12 A2  B2  C2 ur uu r trong n1 ; n2 l hai vct php tuy n c a (E1 ); (E 2 ) . V. KHO NG CCH 1. Kho ng cch t i m M 0 ( x0 ; y0 ; z0 )
d (M ,E ) !
0 0

n m t ph ng (E ) : Ax  By  Cz  D ! 0 l
Ax0  By0  Cz0  D

A2  B 2  C 2 VD: L p ph ng trnh m t c u tm I(3; 2; 1), ti p xc v i m t ph ng (P): 2x + 2y + 2z 3 = 0 64 2 2 2 S: x  3   y  2  z  1 ! 9 2. Kho ng cch gi a hai m t ph ng song song : d (E , F ) ! d (M , F ), M (E ) . 3. Kho ng cch t M 0 ( x0 ; y0 ; z0 ) n cc m t ph ng t a : Kho ng cch t i m n m t ph ng t a L d M ; mpOxy ! z0 Oxy M 0 ( x0 ; y0 ; z0 )

Oxz Oyz

d M ; mpOxz ! y0 d M ; mpOyz ! x0

BI T P M U

S: x  2 y  3z  3 ! 0

S: 11x  7 y  2 z  21 ! 0

S: x  y  2 z  1 ! 0;N ! 60 0

ur n 1 ! ( A1 ; B 1 ; C 1 )

uu r n 2 ! ( A2 ; B 2 ; C 2 )

0 0 e N e 90 0
F

S: 11x  2 y  15 z  3 ! 0

S: ( P) : 3 x  y ! 0 ho c ( P) : x  3 y ! 0

S: (E ) : x  26 y  3 z  3 ! 0 ho c (E ) : x  26 y  3z  3 ! 0

S: a ! b ! c max d ! 1

S: d O, (d ) ! 1

; m ! 3

S: V ! 15; 10 x  y  22 z  45 ! 0

(E1 ) : 3 x  2 y  6 z  21 ! 0; (E 2 ) :189x  28 y  48z  591 ! 0

S: (E1 ) : x  y  5 z  1 ! 0; (E 2 ) : 5 x  17 y  19 z  27 ! 0

BI T P T

NG T

1. Vi t ph ng trnh m t ph ng (E ) ch a g c t a O v vung gc v i : ( P) : x  y  z  7 ! 0, (Q) : 3 x  2 y  12 z  5 ! 0 . S: (E ) : 2 x  3 y  z ! 0 2. Vi t ph ng trnh m t ph ng (E ) i qua M (1; 2;1) v ch a giao tuy n c a : ( P) : x  y  z  1 ! 0, (Q) : 2 x  y  3 z ! 0 . S: (E ) : x  2 y  2 z  1 ! 0

3. Vi t ph

x  y z3! 0 ng trnh m t ph ng (E ) ch a ( : vung gc v i m t ph ng 3 x  y  2 z  1 ! 0 ( P) : x  y  2 z  3 ! 0 . S: (E ) : 3 x  y  4 z  47 ! 0 4. Cho A(5; 1; 3), B(1; 6; 2), C(5; 0; 4). Vi t ph ng trnh m t ph ng (ABC). Tnh kho ng cch t O n m t ph ng (ABC). Vi t ph ng trnh m t ph ng qua O, A song song v i BC. S: ( ABC ) : x  y  z  9 ! 0; d O, ( ABC ) ! 3 3; ( F ) :10 x  y  17 z ! 0 5. Cho A(5; 1; 3), B(1; 6; 2), C(5; 0; 4). Vi t ph ng trnh m t ph ng qua C, A v vung gc v i (E ) : x  2 y  3 z  1 ! 0 . S: (K ) : x  y  z  1 ! 0 6. Cho A(5; 1; 3), B(1; 6; 2), C(5; 0; 4). Vi t ph ng trnh m t ph ng qua O v vung gc v i (E ) : x  2 y  3 z  1 ! 0 v ( ABC ) . S: (J ) : 5 x  2 y  3 z ! 0 7. Cho hai m t ph ng (E ) : 2 x  y  3 z  1 ! 0, ( F ) : x  y  z  5 ! 0 v i m M(1; 0; 5). Tnh kho ng cch t M n (E ) . Vi t ph ng trnh m t ph ng (P) i qua giao tuy n c a (E ) , ( F ) ng th i vung gc v i m t ph ng (Q) : 3x y + 1 = 0. 18 S: d M , (E ) ! ; ( P) : 3 x  9 y  13 z  33 ! 0 14 8. Vi t ph ng trnh m t ph ng (P) i qua ba i m A(1; 1; 3), B(-1; 3; 2), C(-1; 2; 3). Tnh kho ng cch t O n (P). Tnh di n tch tam gic ABC v th tch t di n OABC. S: ( P) : x  2 y  2 z  9 ! 0; d O, ( P) ! 3; S(ABC ! 3 ;VOABC ! 3 2 2 9. Cho A(2; 0; 0), B(0; 3; 0), C(0; 0; 3). Cc i m M, N l n l t l trung i m c a OA v BC. P OB 2 v Q l hai i m n m trn OC v AB sao cho ng th ng MN v PQ c t ! v hai OC 3 AQ . nhau. Vi t ph ng trnh m t ph ng (MNPQ) v tm t s AB S: ( MNPQ) : 6 x  y  3 z  6 ! 0; k ! 2 3 10. Tm trn Oy cc i m cch u hai m t ph ng ( P) : x  y  z  1 ! 0; (Q ) : x  y  z  5 ! 0 . S: M (0; 3; 0)

3. PH
I. VCT CH PH r u NG C A

NG TRNH

NG TH NG

NG TH NG r r 1. Vct u { 0 c g i l VTCP c a r u song song ho c trng v i d. 2. Nh n xt :

ng th ng d n u gi c a

y M i ng th ng c v s vct ch ph ng, cc vct ny cng ph ng v i nhau. r r ng th ng d th k .u ( k R ) c ng l m t VTCP c a ng th ng d. y N u u l m t VTCP c a r r r r Hai vct a v b khng cng ph ng v cng vung gc v i ng th ng d th a; b l m t VTCP c a d.

II. CC D NG PH i qua

NG TRNH VTCP

NG TH NG Ghi ch

ng th ng d

Ph ng trnh 1) Ph ng trnh tham s : x ! x0  a1t y ! y0  a2t ; (t ) r ! z a t M ( x0 ; y0 ; z0 ) u ! ( a1 , a2 , a3 ) z 0 3 2) Ph ng trnh chnh t c : x  x0 y  y 0 z  z 0 ! ! a1 a2 a3 x  xA y  yA z  zA A( x A ; y A ; z A ) uuu r 3) ! ! AB xB  z A y B  y A z B  z A B ( xB ; y B ; z B ) Giao tuy n c a hai m t ph ng 4) Ph ng trnh t ng qut : A 1 x  B1 y  C1 z  D1 ! 0 A 2 x  B2 y  C 2 z  D2 ! 0 :

N u m u b ng 0 th t b ng 0.

v i A1 : B1 : C1 { A2 : B2 : C2

5) Ph

ng trnh c a cc tr c t a

x !t r Tr c Ox c VTCP i ! 1; 0; 0 Ox : y ! 0 !0 z x !0 r Tr c Oy c VTCP j ! 0;1; 0 Oy : y ! t !0 z x !0 r Tr c Oz c VTCP k ! 0; 0;1 Oz : y ! 0 !t z

6) Chuy n d ng ph

ng trnh t ng qut sang d ng tham s , chnh t c : ur 1 !  A1 ; B1 ; C1 r ur uu r n VTPT c a hai m t ph ng l : uu VTCP c a d : u ! n1 , n2 r n 2 !  A2 ; B2 ; C2

Tm i m M 0 ( x0 ; y0 ; z0 ) (E ) ( F ) Ph t t s ny b ng t Ph III. V TR T NG ng trnh tham s

ng trnh chnh t c :

x  x0 y  y 0 z  z 0 ! ! a1 a2 a3

NG TH NG r qua A v c VTCP l u d Gi s : 1 r d 2 qua B v c VTCP l v r r uuu r r r uuu r 1. d1 v d 2 cho nhau 3 vct u; v; AB khng ng ph ng u ; u . AB { 0 . r r r r r uuu r u; v { 0 vet u; v; AB khog og phag 3 c n n n 2. d1 v d 2 c t nhau r r uuu r r r 2 n n vet u; v khog cug phng u; v . AB ! 0 c r r r r r r u; v ! 0 u; v ! 0 4. d1 trng d 2 r uuu 3. d1 song song d 2 r uuu r r r r u; AB { 0 u; AB ! 0 r r uuu r rr 5. d1 B d2 u.v ! 0 6. d1 v d2 ng ph ng u , v AB ! 0
B

I C A HAI

r u

d1

u r

A
r v d2 u r
v

u r
u

d1 d2

A d1 A B ur u
u

d1

u r
v

d2

A
IV. V TR T + NG

r v d2

IC A

NG TH NG V M T PH NG

r qua M (x0 ; y0 ; z0 ) r . + M t ph ng (E ) c VTPT l n ! ( A; B ; C ) ng th ng d : c VTCP l u ! (a; b; c ) rr rr .n ! 0 u 2. d song song v i (E ) 1. d c t (E ) u.n { 0 ; M ( P) rr r r .n ! 0 u 3. d n m trong (E ) ; 4. d B (E ) n cug phng v u a : b : c ! A : B : C n i M ( P) r u d M r d r r r u r r u n n n n
E

r d u

V. GC GI A

NG TH NG V M T PH NG d1 d2

r u ! ( a1 ; a 2 ; a3 )

1. Gc gi a hai ng th ng : r + d1 i qua M1(x1; y1; z1) v c VTCP u ! ( a1 ; a2 ; a3 ) r + d2 i qua M2(x2; y2; z2) v c VTCP v ! (b1 ; b2 ; b3 ) Gc N 00 ;900 gi a d1 , d2 xc nh b i : rr u.v r r a1b1  a2 b2  a3b3 cos N ! cos(u, v) ! r r ! 2 2 2 u.v a1  a2  a3 b12  b22  b32 2. Gc gi a ng th ng v m t ph ng :

r v ! (b1 ; b2 ; b3 )

0 0 e N e 90 0

r + d i qua M0 (x0; y0; z0) v c VTCP u ! (a; b; c ) r + mp( ) c VTPT n ! ( A; B ; C )

Gc N 00 ;900 gi a d v mp( ) xc nh b i : rr u.n r r aA  bB  cC sin N ! cos(u , n) ! r r ! u.n a 2  b 2  c 2 A2  B 2  C 2 VI. KHO NG CCH

d
r u ! (a; b; c )

r n ! ( A; B ; C )
E

0 0 e N e 90 0

1. Kho ng cch t m t i m n m t m t ph ng : Kho ng cch t i m M ( xM ; y M ; z M ) n m t ph ng (E ) : Ax  By  Cz  D ! 0 l :

A2  B 2  C 2 N u (E ) song song v i ( F ) th d (E ), ( F ) ! d M (E ), ( F ) d M , (E ) ! AxM  ByM  CzM  D

y y

N u

ng th ng ( song song v i mp (E ) th d (, (E ) ! d M (, (E )

2. Kho ng cch t m t i m n m t ng th ng : r M Cho ng th ng ( i qua A v c VTCP u . Kho ng cch t i m M ( xM ; yM ; z M ) n ng th ng ( l : uuuu r r [ AM , u ] A( x0 ; y0 ; z0 ) H d M , ( ( ) ! r u VD: L p ph

2

r u

ng trnh m t c u tm I(1; 2;  1), ti p xc v i

2 2

ng th ng ( ( ) :

x 1 y 1 z  2 ! ! 2 2 1

S: x  1   y  2  z  1 ! 9 3. Kho ng cch gi a hai ng th ng cho nhau : r 1 qua A v c VTCP l u ( Gi s r ( 2 qua B v c VTCP l v Khi kho ng cch gi a hai ng th ng (1 v ( 2 l : r r uuu r [u, v]. AB d (1 , ( 2 ! r r [u , v] VII. HNH CHI U V S 1. i m I X NG i m M(x; y; z) i x ng qua T a l Ox (x;  y;  z) Oy (  x; y;  z) Oz (  y;  x; z) mp(Oxy) (x; y;  z) mp(Oxz) (x;  y; z) mp(Oyz) (  x; y; z) G ct a (  x;  y;  z)

r u

(1

r v

(2

i m M(x; y; z) Chi u ln T a l Ox (x; 0; 0) Oy (0; y; 0) Oz (0; 0; z) mp(Oxy) (x; y; 0) mp(Oxz) (x; 0; z) mp(Oyz) (0; y; z) 2. ng th ng Hnh chi u ln m t ph ng t a

Ph

ng trnh

Oxy c a ng th ng d x ! x0  a1t y ! y0  a 2t ! z a t z 3 0

Oxz

Oyz

x ! x0  a1t y ! y0  a2 t !0 z x ! x0  a1t y ! 0 ! z a t z 3 0 x !0 y ! y0  a2 t ! z a t z 0 3

VIII. GI I TON B NG PH

NG PHP T A

B1. Ch n h tr c t a Oxyz thch h p B2. Xc nh t a cc i m c n dng. B3. S d ng ki n th c t a gi i ton. VD: Bi 10/81 SGK ban c b n. Gi i bi ton sau b ng ph ng php to Cho hnh l p ph ng ABCD.ABCD c c nh b ng 1. a) Ch ng minh (ABD) // (BCD) b) Tnh kho ng cch gi a hai m t ph ng ni trn Gi i: Ch n h tr c to ABDA _ A' A(0; 0; 0), B(1; 0; 0); D(0; 1; 0), C(1; 1; 0), A(0; 0; 1), B(1; 0; 1), D(0; 1; 1), C(1; 1; 1). a) uuuu r uuuur uuuu r uuuu r :

_ D'

ABd (1;0;1); ADd (0;1;1); BC d (0;1;1); BD ! ( 1;1;0) ! ! ! uuuu uuuur r M t ph ng (ABD) c VTPT ABd ADd (1; 1;1) ! _' B uuuu uuuu r r M t ph ng (BCD) c VTPT BC d BD ! (1; 1;1)
Suy ra 2 mp(ABD) v (BCD) song song b) Khi kho ng cch gi a hai m t ph ng trn chnh l kho ng cch t A n mp(BCD). Ph ng trnh mp(BCD): x + y z 1 = 0

_' C

_ A _ D

1 1 d A,( BC d) ! D ! 111 3
V y kho ng cch gi a hai mp trn l IX. CC D NG BI T P Ph D ng 1. Xc ng php : nh v tr t ng i c a cc ng th ng v m t ph ng

1 . 3

_ B

_ C

Cch 1. Gi i h ph

( ( ( ) ( ) ng trnh : 1 ; ( ( ( 2 ) E ) Cch 2. S d ng d u hi u nh n bi t qua h th c c a cc vct .

nE

D ng 2. Xc nh hnh chi u vung gc c a i m M ln m t ph ng (E ) Ph ng php : H E) Vi t ph ng trnh tham s c a ng th ng ( qua M v vung gc v i (E ) . Giao i m H c a ( v (E ) l hnh chi u vung gc c a M ln m t ph ng (E ) . VD: Tm t a hnh chi u vung gc c a i m M(6; -1; -5) trn mp(P): 2x + y -2z - 3 = 0.

S: H(2; -3; -1) H ng d n gi i: ng th ng d qua M v vung gc v i mp(P) c ph

x ! 6  2t ng trnh: y ! 1  t !  5  2t z

G i H = d (P). Ta c H d H(6 + 2t; -1+ t; -5 -2t) V H (P) 2(6 + 2t) + (  1+ t)  2(  5  2t)  3 = 0 t =  2 V y H(2;  3;  1) D ng 3. Xc nh i m M i x ng v i i m M cho tr c qua m t ph ng (E ) Ph ng php : Tm hnh chi u vung gc H c a M ln (E ) . Gi s M ( x1 ; y1 ; z1 ), H ( x0 ; y0 ; z0 ) . Khi , i m M i x ng v i M qua (2 (E ) l M d x0  x1 ; 2 y0  y1 , 2 z 0  z1 ) D ng 4. Xc nh hnh chi u vung gc c a i m M ln ng th ng ( Ph ng php : Cch 1. Vi t ph ng trnh mp (E ) qua M v vung gc v i ( . Giao i m H c a ( v (E ) l hnh chi u vung gc c a M ln ( . H theo tham s Cch 2. Vi t ph ng trnh tham s c a ( t a uuuu r r t. Vct MH B u l vct ch ph ng c a ( . Gi i ph ng trnh : uuuu r r MH .u ! 0 tham s t T a H. H
E)

r a

H
E)

x ! 2  3t VD: Tm t a hnh chi u H c a i m M(-1; -2; 4) trn ng th ng d: y ! 2  2t z !1 t Nh n xt: Bi ton ny ta l y H d, khi H l hnh chi u c a M trn ng th ng d khi r uuuu r r v ch khi u . MH = 0 ( u l VTCP c a d) d H ng d n gi i: M

r ng th ng d c VTCP u = (3; -2; 1). G i r d suy ra: H(  2 + 3t; 2  2t; 1+ t) nn: H uuuu MH =(  1+3t; 4  2t;  3 + t) r uuuu r H l hnh chi u c a M trn d u . MH = 0 3(  1+3t)  2(4  2t) + (  3+t) = 0 t = 1 V y H(1; 0; 2)
nh i m M i x ng v i i m M cho tr c

D ng 5. Xc

qua ng th ng ( Ph ng php : Tm hnh chi u vung gc H c a M ln ( . M Gi s M ( x1 ; y1 ; z1 ), H ( x0 ; y0 ; z0 ) . Khi , i m M i x ng v i M qua M H ( l M d x0  x1 ; 2 y0  y1 , 2 z0  z1 ) (2 E i m A/ i x ng v i A(1 ; -2 ; -5) qua ng th ng d VD: Tm t a x ! 1  2t c ph ng trnh : y ! 1  t z ! 2t Nh n xt: Bi ton ny ta l y H d, H l hnh chi u c a A ln ng th ng d khi v ch r uuur r / khi u . AH = 0 ( u l VTCP c a d), ta c H l trung i m c a AA t suy ra t a c a A/ H ng d n gi i:

r ng th ng d c VTCP u = (2;  1; 2). G i H d suy ra: H(1+2t ;  1  t ; 2t) uuur nn: AH =(2t ; 1  t ; 2t  5) r uuur A H l hnh chi u c a A trn d u . AH = 0 2(2t)  (1  t) + 2(2t + 5) = 0 t =  1 suy ra: H(  1; 0;  2) A / ! 3 x / Ta c H l trung i m c a AA nn: y A / ! 2 V y: A/(  3 ; 2 ; 1). z / ! 1 A

A'

ng th ng ( ln mp (E ) D ng 6. Xc nh hnh chi u vung gc c a Ph ng php : TH1: ( B (E ) Hnh chi u vung gc c a ( ln mp (E ) l i m H ! ( (E ) TH2: ( khng vung gc v i (E ) , ( (E ) : Cch 1. Vi t ph ng trnh mp ( F ) ch a ( v ( F ) vung gc v i (E ) Hnh chi u vung gc c a ( ln (E ) l ng th ng (d (F ) (E ) . ! Cch 2. L y 2 i m A, B phn bi t thu c ( Xc nh hnh chi u vung gc c a A, B ln (E ) l H1, H2 ng th ng H1 H2. Hnh chi u vung gc c a ( ln (E ) l Cch 3. N u ( c t (E ) : Xc nh A ! ( (E ) . L y M b t k khng thu c ( v khc A. Xc nh hnh chi u vung gc H c a M ln (E ) ng th ng AH. Hnh chi u vung gc c a ( ln (E ) l VD: Vi t ph ng trnh hnh chi u vung gc c a ng th ng d: x ! 6  5t M y ! 1  2t (t R) trn mp(P): 2x + y  2z  3 = 0. d ! 5  5t z Nh n xt: Ta c d c t (P) nn tm giao i m A c a d v (P) sau l y M d, tm hnh chi u H c a M trn (P), khi hnh A H chi u c a ng th ng d trn mp(P) l ng th ng qua H v c uuur (P) VTCP AH . H ng d n gi i: G i A l giao i m c a d v (P). Ta c: A d suy ra: A(6  5t;  1+2t;  5+5t) V A (P) 2(6  5t) + (  1+2t)  2(  5+5t)  3 = 0 t=1 Do A(1; 1; 0) Ta l i c: M(6;  1;  5) d G i H l hnh chi u c a M trn (P) suy ra: H(2;  3;  1). uuur Hnh chi u c a d trn (P) l ng th ng qua H v c VTCP AH = (1;  4;  1) x ! 2  t nn c ph ng trnh : y ! 3  4t (t R) z ! 1  t Cch 4. N u ( B (E ) VD: Vi t ph ng trnh hnh chi u vung gc c a
x ! 6  4t ng th ng d: y ! 1  2t (t R) trn ! 5  3t z

mp(P): 2x + y  2z  3 = 0.

c a

Nh n xt: Ta c d // (P) nn ta l y M d, tm hnh chi u c a M trn (P), khi hnh chi u M d ng th ng d trn mp(P) l ng th ng qua H v song song v i d. H ng d n gi i: r Ta c: d qua i m M(6;  1;  5), c VTCP u = (4;  2; 3) r mp(P) c VTPT n = (2; 1;  2) r r H u . n = 0 v M (P) nn: d // (P) G i H l hnh chi u c a M trn (P) suy ra: H(2;  3;  1) (P) Hnh chi u c a d trn (P) l ng th ng qua H v song song v i d nn c ph ng trnh : x ! 2  4t y ! 3  2t ! 1  3t z D ng 7. Xc nh hnh chi u song song c a ng th ng (1 ln mp (E ) theo ph ng ( 2 c t

(E ) Ph ng php : TH1: (1 / / ( 2 Hnh chi u song song c a (1 ln (E ) theo ph TH2: (1 v ( 2 khng song song: Vi t ph ng trnh mp ( F ) ch a (1 v song song ( 2 Hnh chi u song song c a (1 ln (E ) theo ph ng ( 2 l

ng ( 2 l i m H ! (1 (E ) .

ng th ng ( ! (F ) (E ) .

ng th ng ( qua M v c t (1 , ( 2 v i (1 , ( 2 cho nhau v D ng 8. Vi t ph ng trnh khng i qua M Ph ng php : Cch 1. Vi t ph ng trnh m t ph ng (E ) qua M v ch a (1 N u (1 c ph ng trnh t ng qut th nn vi t ph ng trnh (E ) d i d ng chm N u (1 c ph ng trnh tham s th l y hai i m A, B thu c (1 Ph ng trnh (E ) qua 3 i m A, B, M. * N u (E ) / / ( 2 th bi ton v nghi m. N u (E ) c t ( 2 th tm N ! ( 2 (E ) N u MN / / (1 th bi ton v nghi m. N u MN c t (1 th ng th ng c n tm l MN. Cch 2. Vi t ph ng trnh m t ph ng (E ) qua M v ch a (1 , m t ph ng ( F ) qua M v ch a ( 2 * Xt ( ! (E ) ( F ) . N u ( c t (1 v ( 2 th ng th ng ( l ng th ng c n tm. N u ( / / (1 ho c ( 2 th bi ton v nghi m. D ng 9. Vi t ph ng trnh ng th ng ( c t (1 , ( 2 v song song v i ( 3

Ph ng php 1: Vi t ph ng trnh mp (E ) ch a (1 v song song ( 3 , mp ( F ) ch a ( 2 v song song ( 3 N u (E ) / /( F ) th bi ton v nghi m. N u (E ) c t ( F ) th xt ( ! (E ) (F ) . ng th ng c n tm. N u ( c t (1 v ( 2 th ( l N u ( / / (1 ho c ( 2 th bi ton v nghi m. ng trnh tham s c a (1 theo t1, c a ( 2 theo t2. L y i m uuuu r M, N theo t1, t2 MN theo t1, t2. M (1 , N ( 2 T a Xc nh t1, t2 sao cho MN / / ( 3 ng th ng ( c t (1 , ( 2 v song song v i ( 3 l MN. Ph ng php 2: Vi t ph Ph ng php 3: G i M ( x0 ; y0 ; z0 ) l giao i m c a ( v (1 . ( nh n VTCP c a ( 3 lm VTCP Ph ng trnh tham s c a ( theo x0 ; y0 ; z0 .

( ( c t ( 2 suy ra h c nghi m x0 ; y0 ; z0 Ph ( 2

ng trnh ( .
x ! 1  2t / / y ! 1  3t v z ! 4  t /

VD: Vi t ph

ng trnh

ng th ng ( c t 2

x!t ng th ng d1: y ! 2  3t ; d2 : z ! 1 t

song song v i

uuu r AB cng ph
H

x 1 y z  4 ! ! 3 2 1 Nh n xt: Bi ton ny ta l y A d1, B d2 khi A, B ( khi v ch khi hai vect

ng th ng d:

ng ( u l VTCP c a d), ng d n gi i:

ng th ng ( qua A v c VTCP u

r u,

nn:

uuu r AB = (2t/

ng th ng d c VTCP u = (3; 2; 1). G i A d1 suy ra: A(t;  2  3t; 1+t) B d2 suy ra: B(1+2t/ ;  1+3t/ ; 4  t/ )

d d2

uuu r r A, B ( u v AB cng ph ng
2t /  t  1 3t /  3t  1  t /  t  3 ! ! 3 2 1 / t  2t ! 8 t ! 1 5 / / t !2 t  t ! 1

 t + 1; 3t/ + 3t + 1;  t/  t + 3)

d1 ( A

suy ra A(-1;1;0) .
x ! 1  3t r ng th ng ( qua A v c VTCP u = (3; 2; 1) nn c ph ng trnh : y ! 1  2t z !t

D ng 10. Vi t ph
M (1 , ( 2

ng trnh

ng th ng ( qua M v vung gc v i (1 , c t ( 2 trong

Ph ng php : Vi t ph ng trnh mp (E ) qua M v vung gc v i (1 , mp ( F ) qua M ch a ( 2 N u (E ) / /( F ) th bi ton v nghi m. N u (E ) c t ( F ) th xt ( ! (E ) ( F ) . N u ( c t ( 2 th ( l ng th ng c n tm. N u ( / / ( 2 th bi ton v nghi m. VD: Vi t ph ng trnh ng th ng ( qua A(2; 1; -3) c t
x ! 3  t ng th ng d1: y ! 1  2t (t R) v z ! 4  t

vung gc v i

x ! 1  4t ng th ng d2 : y ! 3  t (t R) ! 5  t z

Nh n xt: Bi ton ny ta l y H d1, khi H ( khi v ch khi u . c a d2); ng th ng ( qua I v c VTCP H ng d n gi i:

r uuur

uuur AH

AH = 0 ( u l VTCP

ng th ng d2 c VTCP u = (4; 1; 1). G i H d1 suy ra: H(3+t;  1  2t; 4+t) nn:

uuur AH =(1+t;

 2  2t; 7+t)

d1

d2

Suy ra H(0; 5; 1) nn c ph

r uuur u . AH = 0 4(1+t) + (  2  2t) + (7+t) = 0 t = -3 H (

ng th ng ( qua A v c VTCP ng trnh : x ! 2  t y ! 1  2t ( t R ) ! 3  2t z ng trnh

uuur AH =(2;

 4;  4) = 2(1;  2;  2)

D ng 11. Vi t ph Ph ng php :

ng vung gc chung c a hai

ng th ng cho nhau (1 , ( 2

a. TH d c bi t : (1 B ( 2 Vi t ph ng trnh mp (E ) ch a (1 v E B ( 2 Tm M ! ( 2 (E ) , H l hnh chi u vung gc c a M ln (1 MH l (1 , ( 2 . b. Ph ng php 1 : Vi t ph ng trnh (1 , ( 2 d i d ng tham s uuuu r M, N theo t1, t2 MN theo t1, t2.

ng vung gc chung c a

L y M (1 , N ( 2 T a MN l ng vung gc chung c a (1 , ( 2 MN B (1 , MN B ( 2 t1 , t2 MN . ur uu r c. Ph ng php 2 : G i a1 , a2 l VTCP c a (1 , ( 2 ng vung gc chung ( c VTCP r ur uu r a ! a1 , a2 . Vi t ph ng trnh mp (E ) ch a (1 v song song ( , mp ( F ) ch a ( 2 v song song ( ( ! (E ) ( F ) . VD: Vi t ph ng trnh ng vung gc chung c a 2 ng th ng cho nhau / x ! 2  t x ! 5  3t / d: y ! 2  t (t R) v d : y ! 7  3t / (t / R) z!t z ! 4  t/ Nh n xt: Bi ton ny h c sinh l y A d1, B d2; AB l ng vung gc chung c a d v d/

r uuu r . AB ! 0 u r ; khi v ch khi r uuu v . AB ! 0

H ng d n gi i:

ng vung gc chung qua A v c VTCP

uuu r AB

G i A d suy ra: A(5+3t; 2+t; t) B d/ suy ra: B(  2+t/ ;  7+3t/ ; 4  t/ ) nn:

uuu r AB =(t/
AB l

 3t  7; 3t/  t  9;  t/  t + 4)

(t /  3t  7)  (3t /  t  9)  (t /  t  4) ! 0 3 / / / ( t  3t  7)  3(3t  t  9)  (t  t  4) ! 0 t /  11t ! 26 t 5 ! 1 / / t 11 !3 t  5t ! 38

suy ra: A(2; 1;  1);

uuu r AB =(  1; 1; 2)

r uuu r . AB ! 0 u r ng vung gc chung c a d v d/ r uuu v . AB ! 0

d d'

r r ng th ng d/ c VTCP v = (1; 3; -1).

ng th ng d c VTCP u = (3; 1; 1).

ng vung gc chung qua A v c VTCP AB =(  1; 1; 2) nn c ph x ! 2  t y ! 1  t (t R ) ! 1  2t z D ng 12. Cc bi ton v kho ng cch 12.1 Tnh kho ng cch : (d ) VD: Bi 6/ 90(sgk ban c b n). Tnh kho ng cch t

uuu r

ng trnh :

x ! 3  2t ng th ng ( : y ! 1  3t v m t ph ng E : 2x  2y + z + 3 = 0 ! 1  2t z

u r VTPT n ! (2; 2;1) . uu r r Suy ra: a.n ! 0 v M khng n m trn E nn ( v E song song.

Gi i:

ng th ng (

i qua M(-3; -1; -1), c vect ch ph

u r ng a ! 2;3;2 v mp E c

Do : d (, E ! d M , P ! 12.2 Tm i m bi t kho ng cch cho tr 2x + 2y + z + 3 = 0 t i M(-3; 1; 1). S: S :  x  1   y  3   z  2 ! 9

2 2 2

2(3)  2( 1) 1  3 2 ! 3 4  4 1
c: (d ) ng trnh m t c u (S) bi t (S) ti p xc v i (P):
2 2

VD1: Cho m t c u (S) c bn knh R = 3. L p ph

S : x  5   y  1  z 2 ! 9 c

VD2: Cho m t c u (S) bn knh R = 1. L p ph v ti p xc v i ( P) : 2 x  y  2 z  2 ! 0 . S: S :  x  2   y  3   z  1 ! 1

2 2 2

ng trnh m t c u bi t tm I (( ) :
2 2 2

x 1 y  2 z ! ! 3 1 1

8 9 1 S : x   y   z  ! 1 c 5 5 5

12.3 Cc bi ton v t ng hi u kho ng cch l n nh t, nh nh t : a. D ng 1: Cho 2 i m A( x1 ; y1 ; z1 ); B( x2 ; y2 ; z2 ). Tm M ( P) : ax  by  cz  d ! 0 (MA+MB)min. i

Ph ng php : Xc nh v tr t ng i c a A, B i v i m t ph ng (P) b ng cch tnh cc l ng : t A ! ax1  by1  cz1  d ; tB ! ax2  by2  cz2  d * N u t At B 0 A, B khc pha i v i (P). G i M 0 ! ( AB) ( P) , khi
MA  MB u AB ! M 0 A  M 0 B.

* N u t At B " 0 A, B cng pha i v i (P). L y A1 i x ng v i A qua (P). G i M 0 ! ( A1B ) ( P ) . Khi , MA  MB ! MA1  MB u A1 B ! M 0 A1  M 0 B. VD: Trong khng gian Oxyz cho M(1; 2; 3), v N(4; 4; 5). Tm i m I mp(Oxy) sao cho IM + IN nh nh t. Nh n xt: Bi ton ny ta ki m tra M, N n m v m t hay hai pha c a m t ph ng. N u M, N n m v hai pha c a m t ph ng th I l giao i m c a MN v m t ph ng, n u M, N n m v m t pha c a m t ph ng th I l giao i m c a M 'N v m t ph ng trong M ' l i m i x ng c a M qua m t ph ng . H ng d n gi i: M t ph ng (Oxy) c ph ng trnh z = 0. Tr c h t ta xt xem M v N c m t trong hai pha v i mp (Oxy) hay khng? D th y zM . zN = 3.5 = 15 > 0 M, N v m t pha v i mp (Oxy).

 x !1 M N ng th ng d qua M v vung gc mp(Oxy) c pt: y ! 2 ! 3t z d G i H l giao i m c a d v i mp(Oxy). I Ta c H d H(1; 2; 3 + t) V H (Oxy) 3 + t = 0 t =  3 Oxy H(1; 2; 0) G i M' i x ng v i M qua mp(Oxy). M' uuuuur H l trung i m c a MM' nn M'(1; 2;  3) v M N = (3; 2; 8) Ta c IM + IN = IM' + IN u M'N Min (IM + IN) = M'N I l giao i m c a M'N v mp(Oxy) x ! 1  3t , uuuuu r M'N qua M ' c VTCP M ' N = (3; 2; 8) nn c ph ng trnh: y ! 2  2t , ! 3  8t , z 3 i m I( 1 + 3t', 2 + 2t',  3 + 8t') d v I (Oxy)  3 + 8t' = 0 t' = 8 17 11 V y I ; ;0 8 4

b. D ng 2: Cho 2 i m A( x1 ; y1 ; z1 ); B( x2 ; y2 ; z2 ). Tm M ( P) : ax  by  cz  d ! 0

Ph ng php : Xc nh v tr t ng i c a A, B i v i m t ph ng (P) b ng cch tnh cc l ng : t A ! ax1  by1  cz1  d ; tB ! ax2  by2  cz2  d * N u t At B " 0 A, B cng pha
MA  MB e AB ! M 0 A  M 0 B

i v i (P). G i M 0 ! ( A1B ) ( P ) . Khi i v i (P). L y A1 i x ng v i A qua (P). G i M 0 ! ( A1B ) ( P ) .

* N u t At B

0 A, B khc pha

Khi MA  MB ! MA1  MB e A1 B ! M 0 A1  M 0 B c. D ng 3: Cho 2 i m A( x1 ; y1 ; z1 ); B ( x2 ; y2 ; z2 ) . Tm M ( cho tr Ph cc i m A, B l hnh chi u t uuu r uuuuu r AAd M 0 Ad r r G i M0 l i m chia o n AB theo t s k ! uuuuu !  uuu . M 0 Bd BBd ng php : Xc nh t a c sao cho (MA + MB) min.

ng ng c a cc i m A, B ln ( .

Ta ch ng minh MA  MB u M 0 A  M 0 B . Ch ng minh : G i A1 ( P ) | ( (), B sao cho A1 khc pha r uuuu uuuuu r A ! 1 Ad AAd A1 Ad M 0 Ad r r uuu ! uuuuu A1 , M 0 , B th ng hng A B BBd M 0 Bd 1 Ad ( i v i B so v i ( v th a mn

MA  MB ! MA1  MB u A1 B ! M 0 A1  M 0 B ! M 0 A  M 0 B .

VD: Trong k/gian Oxyz cho: M(3; 1; 1), N( 4; 3; 4) v

ng th ng d c ph

Tm i m I d sao cho: IM + IN nh nh t. Nh n xt: Ta c MN B d nn IM + IN nh nh t khi v ch khi I = d (P) trong (P) l m t ph ng qua MN v vung gc v i d H ng d n gi i: uuuu r r uuuu r r Ta c: MN = (1; 2; 3), d c VTCP u = ( 1; -2; 1), v MN . u =0 MN B d d M t ph ng(P) qua MN v vung gc v i d c ph ng trnh l: x  2y + z  2 = 0
I M

MA  MB max.

x ! 7  t ng trnh: y ! 3  2t . z ! 9  t

G i H = d (P), H d H(7 + t; 3  2t; 9 + t) V H (P) nn: (7 + t)  2(3  2t) +(9 + t)  2 = 0 4 17 17 23 t =  H ; ; 3 3 3 3 V i I d, ta c: IM + IN u HM + HN IM + IN nh nh t IM + IN = HM + HN I | H 17 17 23 V y: I ; ; 3 3 3 D ng 13. Cc bi ton v gc (d )

BI T P M U

a1

b1 b2

 Cng th c tnh

o hm: y !

a a1 x  b1x  c1 y/ ! 2 2 a2 x  b2 x  c 2

x2  2

a1 a2

c1 c2

x
2

b1 b2

c1 c2

a x
2

 b2 x  c 2

2(1  2 7) 1 10 14 7 12 5 38 ; ; S: 1. a) M (1; 0; 4) ; b) M (1; 0; 4) ; c) M ; d) M  ; ; 3(1  7) 3 3(1  7) 7 7 7 2. ( P) : 5 x  13 y  4 z  21 ! 0 ; 3. (Q) : x  y  z  3 ! 0 ; 4. x  5 y  2 z  9 ! 0 ; x 1 y  4 z  2 x 1 y  4 z  2 ; 5. ! ! ! ! 1 15 18 4 3  19

BI T P T
1. Xc

NG T

x  y z2! 0 v i mp (E ) : x  y  2 z  1 ! 0 . ng th ng ( : x  2 y  z 1 ! 0 S: M (6; 3; 1) 2. Tm hnh chi u vung gc c a i m M(1; 2; 3) ln (E ) : x  y  3 z  5 ! 0 . 12 23 30 S: M d ; ; 11 11 11

nh giao i m c a

3. Xc

4. Xc 5. Xc

x ! 1 t nh hnh chi u vung gc c a M(  1;  1; 1) ln ng th ng y ! 2  t . ! 3  3t z 6 5 18 S: M d ; ; 11 11 11 nh i m M i x ng v i M(13; 2; 3) qua mp (E ) : x  y  3 z  5 ! 0 . S: M d 0;9) (11; x !1 t S: M(4; 4; 1) nh i m i x ng v i M(0; 2; -1) qua ng th ng ( : y ! 2  t . ! 3  3t z 5 x  4 y  2 z  5 ! 0 nh hnh chi u c a ( : ln mp (E ) : 2 x  y  z  1 ! 0 . x  2z  2 ! 0 2 x  4 y  8z 1 ! 0 : S: ( d 2 x  y  z 1 ! 0

6. Xc

x ! 1  2t y 20 7. Vi t ph ng trnh ng th ng qua M(1; 3; 0) v c t c (1 : ; (2 : y ! 3  t 2 x  z  5 ! 0 ! 4t z 2 x  3 y  z  11 ! 0 S: ( : x  2y 7 ! 0 8. Trong h tr c t a Oxyz, cho mp (E ) : 2 x  y  2 z  15 ! 0 v i m J(-1; -2; 1). G i I l i m i x ng c a J qua (E ) . Vi t ph ng trnh m t c u tm I, bi t n c t (E ) theo m t

ng trn c chu vi l 8T . S: ( S ) : ( x  5)2  ( y  4)2  ( z  5)2 ! 25 9. Tm t p h p tm cc m t c u i qua g c t a v ti p xc v i hai m t ph ng c ph ng trnh l n l t l ( P) : x  2 y  4 ! 0 v (Q) : x  2 y  6 ! 0 . x  2y 1! 0 S: I (E ) ( S ) : 2 2 2 x y z !5 10. Trong khng gian cho m t c u (S) i qua b n i m : A(0; 0; 1), B(1; 0; 0), C(1; 1; 1), D(0; 1; 1 1 1 0) v m t c u (S ) i qua b n i m : Ad ; 0; 0), Bd ; ), C d 0), Dd ( (0; (1;1; (0;1;1) . Tm ph ng 2 2 2 trnh ng trn giao tuy n c a hai m t c u . 9 x  y  9z  4 ! 0 S: (C ) : 1 2 1 2 1 2 3 ( x  2 )  ( y  2 )  ( z  2 ) ! 4