Ti sn trong Dn s

Phn nhm: Dn s M ti liu: Tc gi/Ch bin: TS. Phan Hu Th Nh xut bn: Tp ch Lut hc - S 5/1995 Nm pht hnh: 1995 Vt mang tin: Bo, Tp ch Ni lu tr: Th vin Hc vin Hnh thc khai thc: c ti ch Download: 1. Nhng quy nh v ti sn ln u tin c cp mt cch tng i y trong d tho B lut dn s ca nc cng ha x hi ch ngha Vit Nam (d tho ln th 14, sau y gi tt l d tho B lut dn s) vi 8 iu trong Chng 2, t iu 174 n iu 181. Nhng khi nim v ti sn (iu 174), V bt ng sn v ng sn (iu 175, 176), V hoa li (iu 177) v V vt (iu 178-181) ln lt c trnh by cng vi nh ngha (tr nh ngha ng sn v bt ng sn). 2. Ti sn l mt thut ng va mang tnh ph thng va mang tnh php l su sc. Nhn dn ta quen dng trong cuc sng hng ngy. Khi chng ta ni "ng Nguyn c mt ti sn ln" th c ngha l ng Nguyn giu c. Chng ta c th ni "i ng tr thc l ti sn quc gia". Tuy nhin, trong nhng trng hp trn, khi nim ti sn c hiu theo ngha tch cc, "ng Nguyn c ti sn", ngha l ng Nguyn giu, v khng ai dng khi nim c mt ti sn ln hoc c mt ti sn ch s ngho c. Khi chng ta ni "i ng tr thc l ti sn quc gia" th khi nim ti sn khng ch gii hn cc vt hu hnh m cn bao hm c "s hu tr tu". Nhng c nhng trng hp sau th khi nim ti sn cng khng c nh ch mt s tiu cc mt s mc n chng hn. 3. T trc n nay, thut ng ti sn trong Lut dn s cng dng ch cc vt hu hnh (Vt c thc, tin v cc giy t tr gi c bng tin) v cc quyn v ti sn. Theo iu 174 d tho B lut dn s th ti sn bao gm: "1. Vt c thc, tin v cc giy t tr gi c bng tin; 2. Quyn tr gi c bng tin v c php chuyn dch trong giao lu dn s gi l quyn ti sn, bao gm c quyn s hu tr tu quy nh ti Phn th 6 ca B lut ny". Nh trn nu, trong dn gian thng thng thut ng ti sn dng biu th mt s c ch khng phi l mt s n. Mc du, quyn tr gi c bng tin nu trong iu 174 d tho B lut dn s bao gm c cc ngha v v ti sn. Do , thut ng ti sn nu trong d tho B lut dn s c th gy mt hiu nhm ng tic b v theo chng ti thut ng ti sn nu trong d tho B lut dn s l mt khi nim hp, trong khi nim ny rng hn rt nhiu (khng nhng ch bao gm ti sn m cn bao gm c cc quyn v ti sn). lm r hn mt khi nim cng khng phi l hon ton mi nhng c nhng chi tit cn quan tm, chng ti gp mt vi suy ngh v vn ny. C th xem xt vn ny t kinh nghim ca Cng ha Php. Trong B lut dn s ca Php, ti iu 518 ch ni rng ti sn bao gm ng sn v bt ng sn. B lut dn s ca Php khng nh ngha ti sn l g nhng li ch ra rng ti sn ch bao gm ng sn v bt ng sn, nhng iu tip theo sau l quy nh v bt ng sn (Chng 1 t iu 517-526), v ng sn (Chng 2 t iu 527-536) v ti sn trong quan h vi nhng ngi chim hu n (Chng 3 t iu 537-543). 4. Tuy nhin, nu tm hiu k hn chng ta thy Php c ba thut ng dng ch khi nim khc nhau, l: Patrimoine, biens v choses m chng ti tm dch theo th t l sn nghip, ti sn v cc vt. Theo Aubry v Rau th sn nghip (Patrimoine) ca mt ngi l qun th cc ti sn v cc ngha v ca ngi nhm to thnh mt tng th quyn. I. Sn nghip: A. L lun v sn nghip Cc yu t ca sn nghip 1. Theo Grard Cornu th tt c nhng g to thnh sn nghip phi tr gi c bng tin. Do , sn nghip ca mt ngi khng phi tt c bao gm tt c cc quyn ca ngi ; tt c

nhng quyn phi ti sn khng tnh c bng tin th khng nm trong sn nghip. Ngi ta v sn nghip nh mt ci phong b m, trong c mt s ti sn, nhng ti sn ny c th c b sung t nhng ngun mi nhng cng c th b mt i do ch ca n tiu pha i. Nu ch phong b tiu qu tay, nhng ti sn c trong b ht, ch ca n cng c th b mc n khi cn phi vay tin ca ngi khc tiu. Nh vy, trong trng hp ny, sn nghip l mt khon n. Mi mt ngi u c mt sn nghip, tuy nhin, sn nghip khng bt buc l mt ti sn c thc, cng khng nht thit va l mt ti sn c thc va l cc quyn v ngha v v ti sn. Sn nghip ca mt ngi c th n thun l mt khon n, ngoi ra khng cn g khc. 2. Theo Grard Cornu th sn nghip bao gm hai yu t chnh: Phn c v phn n. Phn c bao gm tt c cc ti sn (biens) tr gi c bng tin. y c th l quyn i vt (droit rel, v d: quyn s hu hoc quyn dng ch mt ngi nh) hoc cc quyn i nhn (droit personnel, v d: tri quyn ca ngi cho vay i vi ngi vay). Phn c thng thng c to bi vn (t bn) ca ngi ch sn nghip. Vn c th sinh li (mt ngi nh cho thu mang li cho ch nh mt s tin thu hng thng), vn cng c th khng sinh li (mt ngi nh ch nh ch dng , mt s vng d tr). Ngoi ra, thu nhp hoc cc ngun thu thng k cng to ra (hoc ti to) sn nghip ca mt ngi. Ngun thu thp c th rt khc nhau, n t nhiu ngun khc nhau, v d: Thu thp t cc ngun vn c sinh li (t tin thu nh, t t canh tc, t li sut tin cho vay), thu nhp t lao ng nh tin lng, tin thng v cc khon tr cp khc, thu nhp t cc ngun khc nh ca c tng cho 3. Phn n trong sn nghip ca mt ngi tp hp tt c cc loi n, chnh xc hn l tp hp tt c cc ngha v tr gi c bng tin ca ch sn nghip. N c th ch l mt khon nh so vi c, v d: Nh trong trng hp vn c to thnh bi s tin vay ca ngi khc, do phi tr li hng thng, s tin li phi tr to thnh phn n. Cng c th n l mt phn ng k trong sn nghip ca mt ngi nh trong trng hp ch sn nghip phi tiu pha mt s tin ln ci v cho con chng hn. N cng c th lm cho ch sn nghip b st nghip, ngha l s n vt qu s tin m ch sn nghip c trong sn nghip ca mnh. 4. Francois Terr gi sn nghip l ci khung (le cadre) cn ti sn l ni dung (le contenu). ng cng vin dn nh ngha c in ca Aubry v Rau trong cun sch ni ting Cours de droit civil v nhc li rng sn nghip cng c xem nh mt qun th (masse) quyn v ngha v khng tch ri khi mt ngi nhm to thnh mt tng th quyn. Theo F. Terr th cn thit phi nghin cu nhng qun th ti sn no c th to thnh mt tng th (universalie), cng nh trn trnh by, cc quyn nhn thn phi ti sn khng nm trong tng th ny. F. Terr phn bit tng th s kin v tng th php l. Tng th s kin c to thnh trong mi quan h php l c xc nh bi ch ca cc cng dn, tng th ny nm trong mt tp hp cc yu t ca bn c, c th c xem xt mt cch bit lp nhng v mt mt no tng th ny c mt mc ch chung v c mt ch php l c bit. V d, ti tng hoc ti bn th vin ca ti th vic tng hoc mua bn khng phi lin quan n quyn sch ny hay quyn sch khc m lin quan n tt c tng th, ngha l tng th tt c cc quyn sch to nn th vin. Tng th php l c to thnh bi cc quy nh ca php lut, c xc nh bi s kin l tng th ny khng nhng ch to thnh nn c, ngha l to thnh cc quyn v ti sn m cn gn b mt thit vi bn n, ngha l vi cc ngha v. Php lut ca Php, v nguyn tc ch tha nhn mt tng th php l duy nht: l tng th c to thnh bi tp hp cc quyn v ngha v ca mt ch th chnh l sn nghip. c im ca sn nghip Ni chung sn nghip c ba c im: 1. Tnh c th chuyn nhng. Mt sn nghip c th c chuyn nhng gia nhng ngi ang sng vi nhau. Mt ti sn c th c mua, bn, tng cho mt ngha v c th c nhng cho mt ngi th ba. Cc quyn v ti sn c th tn ti di dng c n b hoc khng n b. 2. Tnh c th chuyn giao c. Cc yu t ca sn nghip c th c chuyn giao cho ngi khc. Ti sn ca mt ngi c th c chuyn giao cho ngi khc. Trong trng hp ngi ny b cht. Do , sn nghip ca mt ngi c th c tha k. Mt ngi c th c tha k quyn nhng cng c th ch c tha k v ngha v. 3. Tnh c th b k bin. Sn nghip c th b k bin. Trong trng hp ch sn nghip khng chu thi hnh cc phn quyt ca Ta n hoc cc c quan c thm quyn khc, cc c quan

ny c th tin hnh k bin m bo thi hnh n. Tuy nhin, cng cn phi thy rng khng phi ba c im ny p dng cho tt c mi sn nghip trong tt c mi trng hp. C mt s ti sn khng chuyn giao c, cng c nhng ti sn khng th chuyn nhng hoc k bin. C nhng ti sn ng thi va khng th chuyn nhng, va khng th chuyn giao, va khng th b k bin, v d, tin cp dng. Tin cp dng ch gn vi mt ngi, nu ngi ny cht th cng lm chm dt ngha v cp dng ca ngi c ngha v cp dng.