CHNH TR HC SO SNH

Nhp mn 1. Gii thiu chung - Khi nim: Ngnh Khoa hc Nghin cu v phng php chnh tr dng php so snh. - Chnh tr l: hot ng i tm cch thc gii quyt mu thun. - Ci kt qu ca gii quyt mu thun l vn t, nhng cch thc gii quyt mu thun mi lc mt khc nhau, v l vn cng. C th s c p dng gii quyt mu thun khc, c th s b p vo mnh, chng ta c th ng h/khng ng h cch gii quyt y. - Con ngi sng thnh XH: c nh hng ln nhau => c mu thun => tm kim cch thc gii quyt mu thun => Nh nc - 3 loi mu thun ln quan trng nht (nu khng gii quyt cng ng x hi s tan): - Mu thun nim tin: Tn gio: Cha anh >< Cha ti. - Mu thun gi tr: vn Dn tc: Vit >< Tu. - Mu thun v Li ch: = Mu thun Giai cp. - Cch thc gii quyt mu thun: - Gii quyt bng quyn lc: v vn hnh thc quyn lc. - VD: Lo quyn. - Th tc: quyn lc v hnh trong x hi: - Nh nc: c c quyn: - C Lc lng v trang. Cng c cng bc. - C Tin: Thu. 2. Phng php - Hc: - Lm nh th no chng ta tin vo kt lun y: Phng php. - Phng php thc chng: phi kim nghim c. - 4 Phng php chnh:
1

CHNH TR HC SO SNH

Logic Tnh hung Rt su So snh Thng k

Thc nghim

Ly Mt s trng tin cy cao hp: dung ho tnh ng tin cy, su v khng t qu.

tin cy cao

tin cy khng cao: quy np khng hon ton

t; Kh p dng cho Khng d p dng KHXH. cho cc qu trnh ln nh Chnh tr

3. Lc s (T c) 4. Phng php so snh - 2 Phng php so snh - Phng php ng nht (Ging - Ging - Khc) - Y: (Tham nhng) <= X (Lng); ch khng ph thuc vo cc bin s khc Z: Tin lng, Gii tnh, Qu qun, Tui tc - VD: Ging X th s ging Y cho d khc nhau v Z. - Nu X gy ra Y ch khng phi Z. - Cc trng hp c cng nghim X th cng phi c Y, d c hay khng c Z. - Hn ch: nu trong trng hp c nguyn nhn n H gy ra c X v Y ch khng phi X->Y. Nu khng quan st k s a ra nhn nh sai. - Phng php D bit ( Khc - Khc - Ging) - Nu X m gy ra Y th nu khng c Y th s khng c X. Ging chung Z. - im yu: i khi mt hin tng c nhiu nguyn nhn dn ti. 5. Tip cn h thng Cu trc - Chc nng
2

CHNH TR HC SO SNH

- H thng: - Cu trc - Chc nng - G. Almond: 6 cu trc - HP - LP - TP - Hnh Chnh - ng - X hi dn s

Cu trc: 6 (bi trn) Thng xuyn

Nhp mn HTCT i ngh Anh HTCT Tng thng M HTCT Hn hp Php So snh Rt ra cc gi tr tng qut. p dng trong thc t.

CHNH TR HC SO SNH

H THNG I NGH - TRNG HP ANH H thng Cu trc - Chc nng - Mi trng - Lch s - X hi - T nhin - H thng - Yu cu ca mi trng - Mc tiu - Cch thc i n mc tiu - m bo tnh k lut v trt t ca n - Tm ra ngi ng u/cn b - Phn hi/ t iu chnh - p ng I. Mi trng A. 1. a l a) Tch khi lc a (o) b) Gm 4 vng, nhng l 1 nc n nht 2. Din tch a) Nc ln Chu u b) Dn s ng c) Giu (Thu nhp trn u ngi: 31,800. USD (2007) (1) Trnh dn tr (2) Khu vc dch v chim 80% (3) Nng nghip ch chim 1.4% (4) Cng nghip 18.6% 3. Giai cp 4. Tn gio a) Anh gio l ch yu (2/3 dn s)
4

CHNH TR HC SO SNH

=> Ni chung khng c mu thun g ln B. Lch s 1. 1066, Tp quyn 2. 1215, i Hin chng (Magna Canta) a) Ni dung ch yu: hn ch quyn lc cao nht b) nh du bc u tin ca Nh vua bt quyn. Nn qun ch tuyt i bt u gim xung. 3. 1689, o lut v quyn Ngh vin l ti cao a) Tin thm 1 bc na. 4. 1832, o lut ci cch: M rng quyn c tri (4% Dn s). 5. 1911, o lut ni rng: Quyn lc H vin ln hn Thng vin a) Nhng ngi c dn bu c quyn cao hn nhng ngi qu tc. 6. 1928, N gii Anh c ngang vi Nam gii. 7. 1948, Bnh ng v mt S lng a) Mi ngi ch c mt phiu. 8. 1992, Gia nhp EU, chu s iu chnh ca mt s lut php. => Cha gii quyt c: S chuyn ch ca mt a s thin cn S chuyn ch ca mt a s t li. II. H thng chnh tr A. Nn tng t tng 1. J. Locke: a) Kh c x hi: cai tr vi s ng thun ca nhng ngi b tr.

CHNH TR HC SO SNH

b) Nhn mnh c nhn: cnh hu. Individualism: Suy tnh cho mnh u tin. (1) Nhn mnh, anh mun lm c, anh phi t hu. 2. A. Smith a) Bn tay v hnh C con ngi chy theo t li y, th chnh bn tay v hnh s a chy v cng li. b) Nh nc nn ti thiu. B. Hin php 1. Hin php Anh a) HP l b lut ti cao ca t nc, iu chnh quyn lc ti cao. b) 5 ngun: (1) Lut ca Ngh vin (2) n l (3) L. Customary Laws (4) Thng l (5) Lut EU. c) 3 nguyn tc quan trng (1) H vin l ti cao. (2) Qun ch lp hin. (3) Php quyn d) Khng c bn thnh vn, cc k d thay i, ch cn H vin thng qua 50% s phiu. 2. H vin 100% quyn lc a) Bu ra Th tng: Ngi ng u hnh php ( do N hong ph chun) b) 3 chc nng: (1) Lp php (2) Tho lun chnh sch + Gim st v iu tra Chnh ph (3) Dsadas c) Quc hi i theo m hnh: i lp c Th ch ho.
6

CHNH TR HC SO SNH

(1) Shadow Cabinet (Ni cc bng) i lp 3. Thng vin a) C 4 thnh phn: (1) Qu tc, Th tc (2) 26 vng, a phn (3) Qu tc 1 i. C cng c phong (4) Cc chnh n 4. Th tng a) Mt phn no , mnh hn Tng thng M b) Nhng quyt nh ca Th tng lun lun c ng h ca bn Lp php ( iu ny TT M khng phi lun c). Cc nh trong ng trung thnh, nghe theo Th Tng. c) Th tng chu trch nhim trc QH. 5. Th tng v Ni cc a) Th tng c th b QH ph trut. b) Th tng c quyn gii tn QH. c) Th tng l Prime Minister (B trng th nht) ngang hng vi B trng khc, cn s ng thun d) Lnh o tp th, tp th ph trch. 6. Chc nng: 4 c/n 7. Hnh chnh a) Chuyn nghip: K tr: Gii chuyn mn, thi vo chc y b) Trung lp: khng c c ng phi, khng tranh c c) V danh: khng c c quan im ring 8. im chung ca LP HP TP: Chnh n To ti cao (Law Chancellor) 9. Giao LP HP: Ni cc 10. Giao HP TP 11. Giao TP LP 23 ng C. ng phi
7

CHNH TR HC SO SNH

1. 2 ng ni tri 2. H vin Anh: thng thng ch c 2 ng thay phin nhau: Conservative v Labour 3. ng Dn ch D. d 1. Anh c 4 vng nhng on kt 2. Khng c HP thnh vn 3. H vin l ti cao 4. S th ch ho i lp chnh tr 5. H thng bu c khc: 1 khu vc 1 gh nn ch c ng no nht thng tt => 2 ng ni tri + K lut ng c coi trng. a s tng i. B phiu Anh l b phiu cho ng. 6. Vai tr kim sot quyn lc Thuc v Cng lun v Bu c ???TI SAO: Thng vin Anh vn tn ti? Vai tr ca Thng vin? D khng c quyn lc g! ??? Liu mu thun giai cp giai on hin nay cn l mu thun chnh yu cn gii quyt?

CHNH TR HC SO SNH

H THNG TNG THNG: TRNG HP M Bi cnh Dn s: 300 triu (80% dn s da trng) Giu: 15,000 t USD Nng nghip: ch chim 0.1% Dch v: 78.5% V l thit k ch ng: 3 Ci ngun Ch ngha t nhin: sng c o l trong x hi. T mnh coi trng chnh mnh Ch ngha Duy l: Da vo tr tu ca chnh mnh. Tin tng vo s sng to ca chnh mnh. Thit k chng li nhng h bi ca x hi Chu u o Tin lnh: khng nh rng: Con ngi c th i thoi vi Cha Tinh thn: T thn lp thn: T tr, t mnh lm c Dn ch: dn ch lp hin. II. HTCT A. Hin php M (Thit k chnh tr) C ng Khng dng t Dn ch-Democracy Ch dng i din cho dn chng Cc k kh sa i 2/3 cc bang xut 3/4 cc bang thng qua 3 nguyn tc thit k: Nguyn tc ng thun: Cai tr vi s ng ca ngi b tr. ng thun ca a s Bo v thiu s. Nguyn tc T do c nhn: a vo HP. Nguyn tc Chnh quyn hn ch: Limited I.
9

CHNH TR HC SO SNH

T do c nhn + Pht trin Bo v s hu c nhn T do Kinh doanh

Chnh quyn hn ch i din T kim sot

B. Nh nc 3 tr ct: Federalism (ch ngha Lin bang): s phn lp quyn lc gia Bang v Lin bang. Lin bang ch c phn 1 s quyn rt nh. (5% cuc sng ngi dn M) Trnh c 2 iu: Tp trung quyn lc qu mc v Phn tn quyn lc qu mc. Phn lp Phn quyn. Hin php Tiu bang | Hin php Lin bang. Nh nc i theo Tam quyn phn lp cng: Thng lut Quyn: H vin C quyn lun ti tng thng C quyn xut nhng vn n thu ca dn H vin c quyn bu Tng thng nu nhn dn khng th a ra quyt nh Thng vin Ch tch Thng vin ng thi l Ph Tng thng (khng c quyn b phiu tr trng hp 50/50) C quyn ph chun cc chc v: Cc thm phn To n Ti cao. C tri on: trnh c chuyn ch m ng. im d:
10

CHNH TR HC SO SNH

Tng thng M: mnh C 2 quyn ph quyt: Khng ph chun, chuyn ngc li quc hi xem xt, nu Quc Hi li thng qua th ci thnh lut Ph quyt b ti: U quyn ca ton dn. Trong nhng trng hp khn cp cn c mt ngi cng quyt cm li. To Ti cao D b nh hng quyn lc Lng vin i xng Cn bng v Kim sot quyn lc III. Nhn xt so snh

11

CHNH TR HC SO SNH

H Thng CT Hn hp Php Nc Php l ni hnh thnh cc t tng ln. T tng chnh tr: th nghim Trng hp in hnh 2 nc Php 1946-1958 >< 1958-nay i ngh H n h p 1946 t Cng ho 1958 ng Cng ho S chia r trong XH T (theo XH) >< Hu (xu hng c nhn) H thng chnh tr Phn loi Dn ch Php quyn (hn ch quyn lc ca nh nc) Cng - T c im Lng tnh nghing v Tng thng Lng vin bt i xng Phn quyn, Phn lp 3 quyn

Hn ch: Lut 3 M hnh: i ngh

12

CHNH TR HC SO SNH

Tng thng Hn hp 3 phng php so snh Ly 1 vi trng hp Phng php ng nht v d bit 3 m hnh: - U quyn - Phn quyn H thng: - Quyn lc hn ch c 2 m hnh. Nhn dn quyn lc v hn - Quyn lc do u nhim - Quyn lc c kim sot. Qu trnh: - Tnh php l cao. Kh n nh. Php lut c tnh ti cao. Php lut p dng cng bng cho tt c. Minh bch. - Chuyn nghip (k tr) So snh tnh cnh tranh gia cc ng chnh tr Anh v Php 4 nn lu : - Ci t vn : nu r c cu hi, vn l ci g? - Khng phi m t tnh cnh tranh - Phi c tnh cnh tranh th mi m bo c tnh dn ch - Nu c tnh cnh tranh th s dn n mt on kt, tan v - Cu hi nghin cu nu ra 1 gi thuyt. - Khun kh phn tch - Dng hnh tng ni v logic quan im ca mnh - Yu t lm nn ci cnh tranh: - Nhiu ng c lm nn tnh cnh tranh ko?
13

CHNH TR HC SO SNH

- Vn ho, cu trc ca ng? - H thng chnh tr c lm nn tnh cnh tranh ko? - Cc hnh thc cnh tranh: - Cnh tranh bu c - Cnh tranh ginh nh hng - Lch s: - Ti sao ng chnh tr - Cc yu t - Anh v Php: - Phn tch bng chng a ra phn trn. - S phiu nhn c vi tnh i din nh th no? - Kt lun: - Cnh tranh s dn ti s mt on kt. - Vi iu kin ny: - H thng chnh tr - K lut ng.

Vandhienhup@gmail.com

14