You are on page 1of 7

I. TNG HP DAO NG IU HO 1.

Tng hp dao ng iu ha Xt mt cht im tham gia ng thi hai dao ng iu ha cng phng, cng tn s c phng trnh ln lt l biu thc l ; . Trong : . Khi dao ng tng hp c

c im: - Bin dao ng tng hp A lun tha mn : - lch pha tha mn: 2. lch pha ca hai dao ng v ng dng a. Khi nim: lch pha ca hai dao ng l hiu hai pha ca hai dao ng v c k hiu l , c tnh theo biu thc = 2 - 1 hoc = 1 - 2 b. Mt s cc trng hp c bit: Khi = k2 th hai dao ng cng pha: A = Amax = A1 + A2 Khi = (2k + 1) th hai dao ng ngc pha: A = Amin = |A2 - A1| Khi * Ch : th hai dao ng vung pha:

- Khi hai phng trnh dao ng cha c cng dng (cng dng sin hoc cng dng cosin) th ta phi s dng cng thc lng gic a v cng dng. C th hay n gin d nh th khi chuyn phng trnh sin v cosin ta bt i ; ,

cn a t dng cosin v sin

ta thm vo . - Khi hai dao ng thnh phn c cng pha ban u 1 = 2 = hoc c cng bin dao ng A1 = A2 = A th ta c th s dng ngay cng thc lng gic tng hp dao ng. C th:

3. V d in hnh V d 1: Mt vt tham gia ng thi vo dao ng iu ha cng phng, cng tn s c phng trnh ln lt l a. Vit phng trnh ca dao ng tng hp. b. Vt c khi lng l m = 100g, tnh nng lng dao ng ca vt. c. Tnh tc ca vt ti thi im t = 2s. * Hng dn gii: a. Ta chuyn x2 v dng phng trnh cosin tng hp: .

Khi hai dao ng thnh phn c cng pha ban u, p dng ch ta c:

Vy phng trnh dao ng tng hp ca vt l: b. T phng trnh dao ng tng hp cu a ta c A = 3cm; = 100 (rad/s) Nng lng dao ng l: c. T phng trnh dao ng: Ti t = 2s ta c: V d 2: Mt vt tham gia ng thi vo dao ng iu ha cng phng, cng tn s c phng trnh ln lt l . Bit tc cc i ca vt trong qu trnh dao ng l vmax = 140 (cm/s). Tnh bin dao ng A1 ca vt. * Hng dn gii:

Ta c: M:

Gii phng trnh ta c hai nghim l A1 = 8(cm) v A1 = -5 (cm) Loi nghim m ta c A1 = 8(cm) II. MT S CC LOI DAO NG 1. Dao ng t do - L dao ng m chu k dao ng ca vt ch ph thuc vo cc c tnh ca h. 2. Dao ng tt dn a. Khi nim: Dao ng tt dn l dao ng c bin gim dn theo thi gian b. c im: - Dao ng tt dn xy ra khi c ma st hoc lc cn ca mi trng ln. Ma st cng ln th dao ng tt dn cng nhanh - Bin dao ng gim nn nng lng ca dao ng cng gim theo 3. Dao ng duy tr Nu cung cp thm nng lng cho vt dao ng tt dn (bng cch tc dng mt ngoi lc cng chiu vi chiu chuyn ng ca vt dao ng trong tng phn ca chu k) b li phn nng lng tiu hao do ma st m khng lm thay i chu k dao ng ring ca n, khi vt dao ng mi mi vi chu k bng chu k dao ng ring ca n, dao ng ny gi l dao ng duy tr. Ngoi lc tc dng ln vt dao ng thng c iu khin bi chnh dao ng . 4. Dao ng cng bc: a. Khi nim: Dao ng cng bc l dao ng m h chu thm tc dng ca mt ngoi lc bin thin tun hon c biu thc F=F0sin(t). b. c im - Ban u khi tc dng ngoi lc th h dao ng vi tn s dao ng ring f0 ca vt. - Sau khi dao ng ca h c n nh (thi gian t lc tc dng lc n khi h c dao ng n nh gi l giai on chuyn tip) th dao ng ca h l dao ng iu ho c tn s bng tn s ngoi lc. - Bin dao ng ca h ph thuc vo bin dao ng ca ngoi lc (t l vi bin ca ngoi lc) v mi quan h gia tn s dao ng ring ca vt f0 v tn s f dao ng ca ngoi lc (hay |f - f0|). th dao ng nh hnh v:

5. Hin tng cng hng: Nu tn s ngoi lc (f) bng vi tn s ring (f0) ca vt th bin dao ng cng bc t gi tr cc i, hin tng ny gi l hin tng cng hng. V d: Mt ngi xch mt x nc i trn ng, mi bc i c 50cm. Chu k dao ng ring ca nc trong x l 1s. Nc trong x b sng snh mnh nht khi ngi i vi tc l bao nhiu? * Hng dn gii: Nc trong x b sng snh mnh nht khi xy ra hin tng cng hng, khi chu k ca dao ng ca ngi bng vi chu k dao ng ring ca nc trong x => T = 1(s) Khi tc i ca ngi l: 6. Phn bit Dao ng cng bc v dao ng duy tr a. Dao ng cng bc vi dao ng duy tr: Ging nhau: - u xy ra di tc dng ca ngoi lc. - Dao ng cng bc khi cng hng cng c tn s bng tn s ring ca vt. Khc nhau: * Dao ng cng bc - Ngoi lc l bt k, c lp vi vt - Sau giai on chuyn tip th dao ng cng bc c tn s bng tn s f ca ngoi lc - Bin ca h ph thuc vo F0 v |f f0| * Dao ng duy tr - Lc c iu khin bi chnh dao ng y qua mt c cu no - Dao ng vi tn s ng bng tn s dao ng ring f0 ca vt - Bin khng thay i b. Cng hng vi dao ng duy tr: Ging nhau: C hai u c iu chnh tn s ngoi lc bng vi tn s dao ng t do ca h. Khc nhau: * Cng hng - Ngoi lc c lp bn ngoi. - Nng lng h nhn c trong mi chu k dao ng do cng ngoi lc truyn cho ln hn nng lng m h tiu hao do ma st trong chu k . * Dao ng duy tr - Ngoi lc c iu khin bi chnh dao ng y qua mt c cu no . - Nng lng h nhn c trong mi chu k dao ng do cng ngoi lc truyn cho ng bng nng lng m h tiu hao do ma st trong chu k . 7. Nng cao: Cc cng thc tnh ton trong dao ng tt dn a. nh l ng nng bin thin nng lng ca vt trong qu trnh chuyn ng t (1) n (2) bng cng ca qu trnh . W2 - W1 = A, vi A l cng.

W2 > W1 th A > 0, (qu trnh chuyn ng sinh cng) W2 < W1 th A < 0, (A l cng cn) b.Thit lp cng thc tnh ton Xt mt vt dao ng tt dn, c bin ban u l A0. Bin ca vt gim u sau tng chu k. Gi bin sau mt na chu k u tin l A1 p dng nh l ng nng ta c v s l qung ng m vt i c. Ta c s = A1 + A0 , vi F l lc tc dng l vt dao ng tt dn

Khi , hay Gi A2 l bin sau mt na chu k tip theo (hay l bin cui chu k u tin) Ta c T (1) v (2) ta c Tng qut, sau N chu k Nu sau N chu k m vt dng li th A2N = 0, khi ta tnh c s chu k dao ng Do trong mt chu ky vt i qua v tr cn bng 2 ln nn s ln m vt qua v tr cn bng l: T y ta cng tnh c khong thi gian m t lc vt dao ng n khi dng li l t = N.T Cng p dng nh l ng nng: , khi vt dng li (A2N = 0), ta tnh c , (2)

qung ng m vt i c: * Ch : Lc F thng gp l lc ma st (F = Fms = mg ), vi l h s ma st v lc cn (F = Fc). * Kt lun: T nhng chng minh trn ta rt ra mt s cc cng thc thng c s dng trong tnh ton: - gim bin :

- Qung ng m vt i c trc khi dng li: - S chu k m vt thc hin c (s dao ng):

=> S ln vt qua v tr cn bng (n) v khong thi gian m vt dao ng ri dng li (t) tng ng l:

V d 1: Mt con lc dao ng tt dn chm, c sau mi chu k bin gim 3%. Phn nng lng ca con lc b mt i trong mt dao ng ton phn l bao nhiu? * Hng dn gii: Gi A0 l bin dao ng ban u ca vt. Sau mi chu k bin ca n gim 3% nn bin cn li l A = 0,97A0. Khi nng lng ca vt gim mt lng l:

V d 2: Mt l xo nh cng k = 300N/m, mt u c nh, u kia gn qu cu nh khi lng m = 0,15kg. Qu cu c th trt trn dy kim loi cng ngang trng vi trc l xo v xuyn tm qu cu. Ko qu cu ra khi v tr cn bng 2 cm ri th cho qu cu dao ng. Do ma st qu cu dao ng tt dn chm. Sau 200 dao ng th qu cu dng li. Ly g = 10m/s2. a. gim bin trong mi dao ng tnh bng cng thc no. b. Tnh h s ma st . * Hng dn gii:

a. gim bin trong mi chu k dao ng l: b. Sau 200 dao ng th vt dng li nn ta c N = 200. p dng cng thc: , vi k = 300 v A0 = 2cm, m = 0,15kg, g = 10(m/s2) ta c:

BI TP LUYN TP Bi 1: Mt con lc l xo ang dao ng tt dn. Ngi ta o c gim tng i ca bin trong 3 chu k u tin l 10%. gim tng ng ca th nng l bao nhiu? Bi 2: Mt con lc n c di 0,3m c treo vo trn ca mt toa xe la. Con lc b kch ng mi khi bnh xe ca toa xe gp ch ni nhau ca cc on ng ray. Khi con tu chy thng u vi tc l bao nhiu th bin ca con lc ln nht. Cho bit khong cch gia hai mi ni l 12,5m. Ly g = 9,8m/s2. Bi 3: Mt ngi i b vi bc i di s = 0,6m. Nu ngi xch mt x nc m nc trong x dao ng vi tn s f = 2Hz. Ngi i vi vn tc bao nhiu th nc trong x sng snh mnh nht ?

Bi 4: Mt vt khi lng m = 100g gn vi mt l xo c cng 100 N/m, dao ng trn mt phng ngang vi bin ban u 10cm. Ly gia tc trng trng g = 10m/s2, 2 = 10. Bit h s ma st gia vt v mt phng ngang l = 0,1. Vt dao ng tt dn vi chu k khng i. a. Tm tng chiu di qung ng s m vt i c cho ti lc dng li. b. Tm thi gian t lc dao ng cho n lc dng li. Bi 5: Mt con lc l xo gm l xo c h s n hi k = 60(N/m) v qu cu c khi lng m = 60(g), dao ng trong mt cht lng vi bin ban u A = 12cm. Trong qu trnh dao ng con lc lun chu tc dng ca mt lc cn c ln khng i Fc. Xc nh ln ca lc cn . Bit khong thi gian t lc dao ng cho n khi dng hn l t = 120(s). Ly 2 = 10.

You might also like