Tm hiu v m hnh kinh doanh Porters Five Forces

M hnh cnh tranh hon ho ng rng tc iu chnh li nhun theo mc ri ro l tng ng nhau gia cc doanh nghip v ngnh kinh doanh. Tuy nhin, v s nghin cu kinh t khng nh rng cc ngnh khc nhau c th duy tr cc mc li nhun khc nhau v s khc bit ny phn no c gii thch bi cu trc khc nhau ca cc ngnh.

Michael Porter, nh hoch nh chin lc v cnh tranh hng u th gii hin nay, cung cp mt khung l thuyt phn tch. Trong , ng m hnh ha cc ngnh kinh doanh v cho rng ngnh kinh doanh no cng phi chu tc ng ca nm lc lng cnh tranh. Cc nh chin lc ang tm kim u th ni tri hn cc i th c th s dng m hnh ny nhm hiu r hn bi cnh ca ngnh kinh doanh mnh ang hot ng. M hnh Porters Five Forces c xut bn ln u trn tp ch Harvard Business Review nm 1979 vi ni dung tm hiu yu t to ra li nhun trong kinh doanh. M hnh ny, thng c gi l Nm lc lng ca Porter, c xem l cng c hu dng v hiu qu tm hiu ngun gc li nhun. Quan trng hn c, m hnh ny cung cp cc chin lc cnh tranh doanh nghip duy tr hay tng li nhun. Cc doanh nghip thng s dng m hnh ny phn tch xem h c nn gia nhp mt th trng no , hoc hot ng trong mt th trng no khng. Tuy nhin, v mi trng kinh doanh ngy nay mang tnh ng, nn m hnh ny cn c p dng tm kim trong mt ngnh nht nh cc khu vc cn c ci thin sn sinh nhiu li nhun hn. Cc c quan chnh ph, chng hn nh y ban chng c quyn v st nhp Anh, hay B phn chng c quyn v B T php M, cng s dng m hnh ny phn tch xem liu c cng ty no ang li dng cng chng hay khng. Theo Michael Porter, cng cnh tranh trn th trng trong mt ngnh sn xut bt k chu tc ng

ca 5 lc lng cnh tranh sau: 1. Sc mnh nh cung cp th hin cc c im sau: - Mc tp trung ca cc nh cung cp, - Tm quan trng ca s lng sn phm i vi nh cung cp, - S khc bit ca cc nh cung cp, - nh hng ca cc yu t u vo i vi chi ph hoc s khc bit ha sn phm, - Chi ph chuyn i ca cc doanh nghip trong ngnh, - S tn ti ca cc nh cung cp thay th, - Nguy c tng cng s hp nht ca cc nh cung cp, - Chi ph cung ng so vi tng li tc ca ngnh. 2. Nguy c thay th th hin : - Cc chi ph chuyn i trong s dng sn phm, - Xu hng s dng hng thay th ca khch hng, - Tng quan gia gi c v cht lng ca cc mt hng thay th. 3. Cc ro cn gia nhp th hin : - Cc li th chi ph tuyt i, - S hiu bit v chu k dao ng th trng, - Kh nng tip cn cc yu t u vo, - Chnh sch ca chnh ph, - Tnh kinh t theo quy m, - Cc yu cu v vn, - Tnh c trng ca nhn hiu hng ha, - Cc chi ph chuyn i ngnh kinh doanh, - Kh nng tip cn vi knh phn phi, - Kh nng b tr a, - Cc sn phm c quyn. 4. Sc mnh khch hng th hin : - V th mc c, - S lng ngi mua, - Thng tin m ngi mua c c, - Tnh c trng ca nhn hiu hng ha, - Tnh nhy cm i vi gi, - S khc bit ha sn phm, - Mc tp trung ca khch hng trong ngnh, - Mc sn c ca hng ha thay th, - ng c ca khch hng. 5. Mc cnh tranh th hin : - Cc ro cn nu mun thot ra khi ngnh, - Mc tp trung ca ngnh,

- Chi ph c nh/gi tr gia tng, - Tnh trng tng trng ca ngnh, - Tnh trng d tha cng sut, - Khc bit gia cc sn phm, - Cc chi ph chuyn i, - Tnh c trng ca nhn hiu hng ha, - Tnh a dng ca cc i th cnh tranh, - Tnh trng sng lc trong ngnh. Phn tch nm lc lng cnh tranh 1. Mc cnh tranh (Degree of Rivalry) Trong m hnh kinh t truyn thng, cnh tranh gia cc doanh nghip i th y li nhun tin dn ti con s 0, nhng trong cuc cnh tranh ngy nay, cc doanh nghip khng ngy th n mc chu chp nhn gi mt cch th ng. Trn thc t, cc hng u c gng c c li th cnh tranh so vi i th ca mnh. Cng cnh tranh thay i khc nhau ty theo tng ngnh, v cc nh phn tch chin lc rt quan tm n nhng im khc bit . Cc nh kinh t nh gi kh nng cnh tranh theo cc ch s v mc tp trung ca ngnh, v t l tp trung (Concentration Ration CR) l mt trong nhng ch s phi k n u tin. Ch s ny cho bit phn trm th phn do 4 hng ln nht trong ngnh nm gi. Ngoi ra cn c ch s CR v t l th trng do 8, 25 v 50 hng u ngnh kim sot. Ch s cng cao cho thy mc tp trung th phn vo cc hng ln nht cng ln, ng ngha vi vic ngnh c mc tp trung cao. Nu ch c mt s hng nm gi phn ln th phn, th ngnh s mang tnh cnh tranh t hn (gn vi c quyn bn). T l tp trung thp cho thy ngnh c rt nhiu i th, trong khng c i th no chim th phn ng k. Cc th trng gm nhiu mnh ghp ny c cho l c tnh cnh tranh. Tuy nhin, t l tp trung khng phi l ch s duy nht, bi v xu hng nh ngha ngnh mang nhiu thng tin hn so vi s phn b th phn. Nu mc cnh tranh gia cc hng trong mt ngnh thp, th ngnh c coi l c k lut. K lut ny c th l kt qu ca lch s cnh tranh trong ngnh, vai tr ca hng ng u, hoc s tun th vi cc chun mc o c chung. S cu kt gia cc cng ty nhn chung l khng hp php. Trong nhng ngnh c mc cnh tranh thp, cc ng thi cnh tranh chc chn b hn ch mt cch khng chnh thc. Tuy nhin, mt cng ty khng chp nhn tun th lut l m tm kim li th cnh tranh c th lm mt i ci th trng c k lut . Khi mt i th hnh ng theo cch khin cc hng khc buc phi tr a, th tnh cnh tranh th trng s tng ln. Cng cnh tranh thng c miu t l tn khc, mnh m, va phi, hoc yu, ty theo vic cc hng n lc ginh li th cnh tranh n mc no. c c li th cnh tranh so vi cc i th, mt doanh nghip c th chn mt s ng thi cnh tranh nh sau: - Thay i gi tng hoc gim gi c c li th ngn hn. - Tng s khc bit ca sn phm ci thin cc c tnh, i mi qu trnh sn xut v i mi sn phm. - S dng cc knh phn phi mt cch sng to dng hi nhp theo chiu dc hoc s dng mt knh phn phi mi cha c trong ngnh. Chng hn nh trong ngnh bun bn kim hon, cc ca hng kim hon cao cp ngn ngi khng bn ng h, hng Timex chuyn ti cc ca hng thuc v cc i l khng truyn thng

khc. Nh , hng hon ton lm ch th trng ng h c gi t thp n trung bnh. - Khai thc mi quan h vi cc nh cung cp v d, t nhng nm 1950 1970, hng Sears, Roebuck v Co. chi phi th trng hng gia dng bn l. Sears t ra cc tiu chun cht lng cao v yu cu cc nh cung cp phi p ng cc yu cu v ch s k thut v gi sn phm ca h. Cng cnh tranh chu nh hng ca cc c im ngnh sau y: S lng cng ty ln. S lng cng ty ln lm tng tnh cnh tranh, v c nhiu hng hn trong khi tng s khch hng v ngun lc khng i. Tnh cnh tranh s cng mnh hn nu cc hng ny c th phn tng ng nhau, dn n phi chin u ginh v tr chi phi th trng. Th trng tng trng chm. c im ny khin cc hng phi cnh tranh tch cc hn chim gi th phn. Trong mt th trng tng trng cao, cc hng c kh nng tng doanh thu c th ch do th trng m rng. Cc chi ph c nh cao. Chi ph c nh cao thng tn ti trong mt ngnh c tnh kinh t theo quy m, c ngha l chi ph gim khi quy m sn xut tng. Khi tng chi ph ch ln hn khng ng k so vi cc chi ph c nh, th cc hng phi sn xut gn vi tng cng sut t c mc chi ph thp nht cho tng n v sn phm. Nh vy, cc hng s phi bn mt s lng rt ln sn phm trn th trng, v v th phi tranh ginh th phn, dn n cng cnh tranh tng ln. Chi ph lu kho cao hoc sn phm d h hng. c im ny khin nh sn xut mun bn hng ha cng nhanh cng tt. Nu cng thi im , cc nh sn xut khc cng mun bn sn phm ca h th cuc cnh tranh ginh khch hng s tr nn d di. Chi ph chuyn i hng ha thp. Khi mt khch hng d dng chuyn t s dng sn phm ny sang sn phm khc, th mc cnh tranh s cao hn do cc nh sn xut phi c gng gi chn khch hng. Mc khc bit ha sn phm thp. c im ny lun dn n mc cnh tranh cao. Ngc li, nu sn phm ca cc hng khc nhau c c im hng ha khc nhau r rt s gim cnh tranh. Kh nng thay i chin lc cao. Kh nng thay i chin lc cao xy ra khi mt hng ang mt dn v th th trng ca mnh, hoc c tim nng ginh c nhiu li nhun hn. Tnh hung ny cng lm tng tnh cnh tranh trong ngnh. Cc ro cn thot ra cao. c im ny khin doanh nghip phi chu mt chi ph cao, nu mun t b khng sn xut sn phm na. V th hng buc phi cnh tranh. Ro cn ny lm cho mt doanh nghip buc phi li trong ngnh, ngay c khi cng vic kinh doanh khng thun li lm. Mt ro cn ph bin l tnh c trng ca ti sn c nh. Khi nh my v thit b c tnh chuyn mn ha cao th kh c th bn cc ti sn cho nhng ngnh khc. Vic hng Litton Industries ginh c cc thit b ca hng ng tu Ingall Shipbuilding minh ha r iu ny. Litton rt thnh cng trong thp k 1960 vi cc hp ng ng tu cho Hi qun. Nhng khi chi quc phng ca M gim xung, Litton nhn thy r kh nng gim doanh s cng nh li nhun. Hng quyt nh c cu li, nhng vic t b xng ng tu khng thc hin c, do khng bn c cc thit b ng tu t tin v mang tnh chuyn mn ha cao. Cui cng, Litton buc phi li trong th trng ng tu ang xung dc. Tnh a dng ca cc i th vi cc c im vn ha, lch s v trit l khc nhau lm cho ngnh kinh doanh tr nn khng n nh. C nhng cng ty tng trng khng tun theo quy lut lm cho cc cng ty khc khng nh gi c chnh xc tnh hnh th trng, v th, tnh cnh tranh cng khng n nh v c chiu hng tng ln.

Ngnh kinh doanh bnh vin l mt in hnh. Ngnh ny bao gm nhiu loi: cc bnh vin trc y l cc t chc t thin hoc t chc cng ng, bnh vin c mi lin h vi cc t chc tn gio hoc trng i hc v cc bnh vin hot ng v li nhun. S hn hp cc trit l hot ng i khi dn ti cnh tranh d di gia cc bnh vin li ko bnh nhn n khm bnh v iu tr. Song i khi, cc bnh vin ny li phi hp vi nhau gii quyt nhng vn y t cng ng, v d nh cng hoch nh chin lc chng dch bnh. S sng lc trong ngnh. Th trng tng trng v c c hi thu c li nhun cao khuyn khch cc hng mi gia nhp th trng v cc hng c tng sn lng. Do vy trong ngnh s c nhiu i th cnh tranh hn. n mt lc no , mc tng trng chm li v th trng tr nn bo ha, to nn tnh hung cung vt qu cu. Khi cuc sng lc din ra, cnh tranh d di dn n chin tranh gi c v mt s cng ty ph sn. Bruce Henderson, ngi sng lp ra Tp on T vn Boston (BCG), tng qut ha hin tng ny thnh Quy lut Ba v Bn, tc l: mt th trng n nh s khng c qu ba i th cnh tranh ln, v i th mnh nht s khng c s th phn ln hn bn ln so vi i th nh nht. D quy lut v th trng n nh ng n mc no, th r rng l tnh n nh ca th trng v nhng thay i trong cung v cu u nh hng n tnh cnh tranh. Tnh chu k ca cu i vi sn phm gy ra mc cnh tranh d di. iu ny c th thy c qua mt s th trng c chu k kinh doanh kh d d on nh th trng th trng thip chc mng, th trng t giy tr em vi lng cu dao ng theo t l sinh. 2. Nguy c Thay th (Threat of Substitutes) Trong m hnh ca Porter, thut ng sn phm thay th l cp n sn phm thuc cc ngnh sn xut khc. Theo cc nh kinh t, nguy c thay th xut hin khi nhu cu v mt sn phm b nh hng bi s thay i gi c ca mt hng ha thay th. co gin nhu cu theo gi ca mt sn phm chu tc ng ca s thay i gi hng ha thay th. Cng c nhiu hng ha thay th th th th hin nhu cu sn phm cng c co gin cao (c ngha l ch mt s thay i nh trong gi sn phm cng dn n s thay i ln trong lng cu sn phm) v lc ny ngi mua c nhiu s la chn hn. V vy, s tn ti ca cc hng ha thay th lm hn ch kh nng tng gi ca doanh nghip trong mt ngnh sn xut nht nh. S cnh tranh gy ra bi nguy c thay th ny thng n t cc sn phm bn ngoi ngnh. Gi ca cc lon ng nc bng nhm b cnh tranh bi gi ca cc loi bao b khc nh chai thy tinh, hp thp v hp nha. Ngy nay, gi ca cc lp xe mi khng t n mc ngi ta phi v li lp xe c dng. Nhng trong ngnh vn ti, lp mi rt t trong khi lp b hng rt nhanh, v vy ngnh v lp xe ti vn cn pht trin c. Cn trong ngnh sn xut t s sinh, t vi l mt mt hng thay th v v vy, gi ca t vi t gii hn cho gi ca t giy. Mc d nguy c v hng thay th thng nh hng n ngnh, thng qua s cnh tranh gi c, nhng ngi ta cn quan tm n cc kha cnh khc khi nh gi v mi nguy c ny. Hy xem xt kh nng thay th ca cc loi truyn hnh: trm truyn hnh a phng truyn n TV tng nh nh tn hiu v tuyn, nhng dch v ny c th b thay th bi dch v truyn hnh cp, v tinh hay truyn hnh bng ng in thoi. Cc cng ngh mi v c cu thay i ca cc phng tin gii tr cng gp phn to nn s cnh tranh gia cc phng tin gii tr c kh nng thay th ln nhau ny, tr nhng vng xa xi, ni truyn hnh cp kh c th cnh tranh chng li truyn hnh min ph qua ng-ten vi rt t chng trnh gii tr phc v khch hng. 3. Sc mnh ca khch hng (Buyer Power) Sc mnh Khch hng l nh hng ca khch hng i vi mt ngnh sn xut no . Nhn chung, khi sc mnh khch hng ln, th mi quan h gia khch hng vi ngnh sn xut s gn vi ci m cc nh kinh t gi

l c quyn mua tc l th trng c nhiu nh cung cp nhng ch c mt ngi mua. Trong iu kin th trng nh vy, khch hng c kh nng p t gi. Nu khch hng mnh, h c th buc gi hng phi gim xung, khin t l li nhun ca ngnh gim. C rt t hin tng c quyn mua trn thc t, nhng vn thng tn ti mi quan h khng cn bng gia mt ngnh sn xut v ngi mua. Sau y l nhng yu t quyt nh sc mnh khch hng. Khch hng c sc mnh ln khi: - Khch hng c tnh tp trung cao, tc l c t khch hng chim mt th phn ln. - Khch hng mua mt lng ln sn phm sn xut ra trong bi cnh knh phn phi hoc sn phm c chun ha. V d th trng bn l rng ln ca cc hng Circui City v Sear gip cho h nm c quyn lc tng i p t gi c vi cc nh sn xut gia dng. - Khch hng c kh nng st nhp hay thm ch l mua hng sn xut. V d in hnh l cc nh sn xut t ln rt c th mua hng sn xut lp xe. Khch hng yu trong nhng trng hp sau: - Trng hp st nhp xy ra: nh sn xut c kh nng st nhp hoc mua hng phn phi/ bn l, chng hn nh cc hng sn xut phim thng c th mua li cc rp chiu phim. - Chi ph chuyn i sn phm ca khch hng ln, thng do sn phm khng c chun ha, v th khch hng khng th d dng chuyn sang s dng sn phm khc c, in hnh l vic hng IBM duy tr chin lc s dng h thng 360 trong thp nin 1960. - C rt nhiu khch hng, v th khng khch hng no c nh hng ng k n sn phm hoc gi sn phm. Hin tng ny xy ra vi hu ht cc loi hng ha tiu dng. - Nh sn xut cung cp gi tr u vo ng k cho sn phm ca ngi mua th hin qua mi quan h gia Intel vi cc nh sn xut my vi tnh. 4. Sc mnh ca nh cung cp (Supplier Power) Mt ngnh sn xut i hi phi c cc nguyn liu th bao gm lao ng, cc b phn cu thnh v cc u vo khc. i hi ny dn n mi quan h bn mua bn cung cp gia cc ngnh sn xut v cc hng cung cp cc nguyn liu th ch to sn phm. Sc mnh ca nh cung cp th hin kh nng quyt nh cc iu kin giao dch ca h i vi doanh nghip. Nhng nh cung cp yu th c th phi chp nhn cc iu khon m doanh nghip a ra, nh doanh nghip gim c chi ph v tng li nhun trong sn xut, ngc li, nhng nh cung cp ln c th gy sc p i vi ngnh sn xut bng nhiu cch, chng hn t gi bn nguyn liu cao san s phn li nhun ca ngnh. Sau y l mt s yu t quyt nh sc mnh ca nh cung cp: - Mc tp trung ca cc nh cung cp. Sc mnh ca nh cung cp s rt ln, nu mc tp trung ca h cao. Nu nh cung cp ca mt doanh nghip phi cnh tranh vi nhiu nh cung cp khc, th c kh nng l h s phi chp nhn nhng iu khon bt li hn, v doanh nghip c th nhanh chng chuyn sang t hng ca nh cung cp khc, do , nh cung cp buc phi chp nhn tnh trng b p gi. Sc mnh nh cung cp tng ln, nu mc tp trung trong lnh vc cung cp cao, chng hn nh sc mnh ca ngnh dc phm (nh cung cp) i vi cc bnh vin l rt ln. - Mc chun ha ca u vo. Vic u vo c chun ha cng lm tng tnh cnh tranh gia cc nh cung cp v do vy lm gim sc mnh ca h, chng hn nh mi quan h gia cc nh sn xut lp (nh cung cp) vi cc nh sn xut xe hi.

- Chi ph thay i nh cung cp. Chi ph ny cng cao th doanh nghip s cng phi chu nhiu iu khon bt li m nh cung cp t ra, v vic chuyn t nh cung cp ny sang nh cung cp khc s buc doanh nghip sn xut phi chu cc chi ph khng l. Mi quan h gia Microsoft (vi vai tr nh cung cp) vi cc nh sn xut my vi tnh th hin r iu ny. - Nguy c tng cng hp nht gia nh cung cp v n v sn xut, chng hn nh hng sn xut ung mua cc tim ru, hay hng Baxter International nh sn xut cc thit b y t mua li nh phn phi American Hospital Supply. Kh nng ny cng cao th sc mnh ca nh cung cp cng ln. - Sc mnh ca doanh nghip thu mua. Trong giao dch thng mi, sc mnh ca khch hng ng nhin s lm gim sc mnh ca nh cung cp. Sc mnh ny c th hin r mt khi khch hng ty chay khng mua sn phm. 5. Cc ro cn gia nhp (Barriers to Entry) Khng ch cc i th hin ti mi to ra nguy c e da cc doanh nghip trong mt ngnh, m kh nng cc hng mi c th gia nhp ngnh cng nh hng n cuc cnh tranh. Xt v mt l thuyt, bt c cng ty no cng c th tham gia hoc rt lui khi th trng, nu tn ti cng vo v cng ra t do. Khi , li nhun ca ngnh s l khng ng k. Tuy nhin trn thc t, mi ngnh c nhng bin php ring bo v mc li nhun cao ca cc n v c mt trong th trng, ng thi ngn cn cc i th tim nng gia nhp vo th trng . Nhng bin php ny c gi l cc ro cn gia nhp. Cc ro cn gia nhp khng ch l s iu chnh thng thng ca th trng. Chng hn nh khi li nhun ca ngnh tng ln, chng ta d on rng s c thm cc hng mun xm nhp vo th trng c hng mc li nhun cao , khin li nhun ca cc hng trong ngnh gim dn. Khi li nhun gim, chng ta li d on rng mt s cng ty s rt lui, nh , tnh trng cn bng th trng c ti lp. Gi gim, hoc d on rng gi s gim trong tng lai, ngn cn cc i th tim nng bc vo th trng. Cc cng ty s ngn ngi khng mun tham gia mt th trng bt n, c bit l nu vic tham gia th trng i hi phi tn mt khon chi ph khi s ln. l nhng iu chnh thng thng ca th trng, nhng nu cc hng c tnh gi gi thp duy tr mc li nhun thp ca c ngnh (vic tp hp cc hng thc hin bin php ny s b coi l hnh ng phi php) nh mt chin lc ngn cn nhng cng ty khc khng bc chn vo th trng, th vic t gi ngn cn gia nhp chnh l mt ro cn gia nhp. Cc ro cn gia nhp l nhng quy nh c trng ca mt ngnh. Cc ro cn ny lm gim tc tham gia ca cc cng ty mi, nh duy tr mc li nhun n nh cho cc cng ty ang hot ng trong ngnh. Xt t gc chin lc, cc hng c th to ra, hoc khai thc cc ro cn ny tng li th cnh tranh ca mnh. Cc ro cn gia nhp c th bt ngun t mt s nguyn nhn ch yu sau y: a, Chnh ph to nn cc hng ro. Mc d vai tr chnh ca chnh ph trong th trng l duy tr cnh tranh cng bng v lnh mnh thng qua cc hnh ng chng c quyn, nhng chnh ph vn hn ch cnh tranh thng qua vic chp nhn c quyn v ban hnh cc quy nh. Ngnh cng nghip cung cp in c coi l c quyn t nhin, v mt cng ty cung cp in cho khu vc s hiu qu hn l cho php nhiu cng ty in cng tn ti trn mt a bn. hn ch cc cng ty in lc khai thc li th ny, chnh ph cho php c mt nh c quyn cung cp in, nhng ra quy nh cht ch vi ngnh ny. Mt v d khc ca ro cn gia nhp l cng ty truyn hnh cp a phng. Cng ty ny c mt nh cung cp cp truyn hnh cho php truyn i cc chng trnh ca h sau mt cuc u gi cnh tranh, nhng mt khi cng ty c c quyn kinh doanh truyn hnh cp th s c quyn hnh thnh. Chnh quyn a phng thng khng th kim sot gi mt cch hiu qu, v cng ty ny c th d dng khai man, v vy chnh ph phi t ra

cc lut xem xt v hn ch gi dch v trong ngnh ny. Quyn ra quy nh hn ch cnh tranh ca chnh ph c th hin r trong lch s ngnh ngn hng. Cho ti thp nin 1970, th trng m ngn hng c th tham gia b chnh ph hn ch, do , hu ht ngn hng u ch l cc c s ngn hng a phng. Cc ngn hng cnh tranh thng qua nhng chin lc ch trng n mt s cng c th trng n gin nh nng cc chc mng cc khch hng mi n m ti khon. Khi chnh ph bi b cc quy nh nghim ngt trong ngnh ny, cc ngn hng c php vt qua bin gii a phng mnh v m rng th trng. Vic bi b quy nh ngnh ngn hng to ra cnh tranh mnh lit, ng thi gy ra s bt n nh trong ngnh v cc ngn hng kh duy tr th phn ca mnh nh trc. Vo cui thp nin 1970, cc ngn hng chuyn t nhng chin thut tip th n gin ti chin thut st nhp v m rng vng a l khi c i th toan tnh xm nhp th trng. b, Bng sng ch v s hu tr tu l mt ro cn gia nhp. Cc tng v kin thc gip nng cao li th cnh tranh c coi l s hu c nhn sau khi c cp bng sng ch v ngn khng cho nhng ngi khc p dng kin thc ny. y cng l mt ro cn gia nhp. Edwin Land pht minh ra my nh Polaroid nm 1947 v sng lp mt cng ty c quyn trong lnh vc chp nh ly ngay. Nm 1975, Kodak mun tham gia vo th trng my chp nh ly ngay ny v bt u gii thiu mt loi my nh tng t. Polaroid lp tc kin Kodak vi phm bn quyn v thng kin, buc Kodak phi ri khi ngnh cng nghip bo b ny. c, Tnh c trng ca ti sn hn ch cng vo ngnh. c trng ti sn i khi c th khin cng ty s dng ti sn sn xut mt sn phm hon ton khc. Tnh c trng ca ti sn to thnh hng ro gia nhp bi hai l do. Th nht, khi cc cng ty c nhng ti sn mang tnh chuyn mn ha cao, h s quyt lit chng li n lc mun gia nhp ngnh ca cc cng ty mi nhm mc ch gi vng th phn ca mnh. Cc cng ty mi gia nhp c th thy trc mc cnh tranh d di ny. Chng hn nh Kodak u t nhiu vn vo ngnh kinh doanh thit b chp nh v vp phi s khng c quyt lit ca Fuji. Th hai l khi mt ngnh i hi cng ngh hoc nh my hay thit b c tnh chuyn mn ha cao, th cc cng ty mun tham gia hot ng trong ngnh s ngn ngi trong vic u t c c cc ti sn v nhng ti sn c tnh chuyn mn cao nh vy rt kh bn nu doanh nghip thua l v mun rt lui khi th trng. d, Tnh kinh t theo quy m. Sn xut c hiu qu chi ph cao nht c gi l Quy m c chi ph nh nht (Minimum Efficient Scale MES) chi ph sn xut tng n v sn phm t mc thp nht ng ngha vi vic mc sn xut c hiu qu chi ph cao nht. Nu bit MES ca cc doanh nghip trong mt ngnh l bao nhiu, th chng ta c th xc nh lng th phn cn thit c chi ph gia nhp thp hoc tng ng vi cc i th cnh tranh. Chng hn nh cn chim hu 10% th trng t c MES i vi ngnh lin lc ng di: nu doanh s ca mt nh cung cp dch v lin lc ng di khng t c 10% th trng th hng s khng c tnh cnh tranh cao. S tn ti ca tnh kinh t theo quy m ny cng to ra mt ro cn gia nhp. Khong cch gia MES ca ngnh vi chi ph n v ti thi im gia nhp cng ln th ro cn gia nhp cng kh khn. V th, cc ngnh c MES cao thng lm nn lng nhng cng ty nh mi khi s. hot ng di MES th hng thng phi c mt li th no khin cho hng c th bn vi gi cao hn, v d nh s khc bit ha sn phm hay c quyn a phng. e, Cc ro cn i vi vic thot ra khi ngnh cng tng t nh cc ro cn gia nhp. Ro cn thot ra hn ch kh nng ri khi th trng ca cng ty v v th c th lm cho mc cnh tranh tr nn gay gt hn v khng th ri b ngnh, nn cng ty buc phi cnh tranh tn ti. C th tm tt iu kin ca hng ro gia nhp v hng ro thot ra nh sau:

- Mt cng ty kh gia nhp ngnh nu: + Tn ti cc b quyt sn xut hay tng c cp bng sng ch; + Kh thay i mt hng sn xut; + Kh nng tip cn vi knh phn phi thp; + Khong cch gia chi ph u vo so vi chi ph u ra qu ln. - Mt cng ty kh thot ra khi ngnh nu: + Ngnh i hi cc ti sn c tnh chuyn mn ha cao; + Chi ph ri b ngnh cao; + Cc cng ty kinh doanh trong ngnh c quan h cht ch vi nhau;