ti: S nng ln ton cu.

Ha mi trng

M U
Tri t, ngi nh duy nht ca chng ta, c 4,6 t nm tui. Sut thi gian ny, mun vn nhng vn ng v bin i to ra mt Tri t k diu nh ngy nay. V iu k diu nht l Tri t nui dng s sng cho bit bao sinh vt, trong c loi ngi. Ngi nh ca chng ta l ni duy nht hin nay trong v tr n cha s sng. 200.000 nm trc, Homo Sapiens (loi ngi tinh khn) hnh thnh sau 6,5 triu nm tin ha, v t y chng ta c c c n sinh sng trn hnh tinh tuyt vi ny. So vi nhng sinh vt khc, chng hn loi khng long tng thng lnh mt t trong trong khong 160 triu nm, th thi gian tn ti ca loi ngi n nay qu l qu b nh. Chng ta ch l em t trong h sinh thi Tri t. Nhng loi ngi l mt sinh vt c bit. Con ngi to ra la, nu n, may qun o. Con ngi giao tip, trao i thng tin, ch n ci p, by t bn thn. Con ngi t m, tm hiu, gii thch v iu khin t nhin xung quanh. Chng ta lm ch cng ngh k thut. Chng ta thng tr tt c cc lc a v sinh tn trong bt k iu kin thi tit no. Chng ta thm him Nam Cc, ln xung bin su, bc trn Mt Trng, bay trong v tr. Tri t to ra loi ngi v t chng ta cng bin i Tri t hon ton. B mt ca hnh tinh t hn s khng nh ngy nay nu khng c con ngi . Nhng mi quan h c bit v thn thin gia con ngi v Tri t ang tr nn xu i. Loi ngi t qu nhiu p lc ln Tri t v Tri t bt u bng n. Nhng hnh vi tiu cc ca chng ta ang lm chuyn bin d di mi trng Tri t. V mt trong s l hin tng nng ln ton cu, c xem l cuc khng hong kh hu nng n nht m con ngi gp phi trong lch s. Th k 21 c th nh du s nng ln ca tri t rt nhanh chng. iu ny c th din tin nhanh hn bt c mt nh gi khoa hc no t trc ti gi. y l li cnh bo ng bun m cc nh khoa hc Anh a ra. Theo , nhit trung bnh ca tri t cao hn chng 5,5 C vo nm 2100. Tc l cao hn 1,5 C so vi d bo gn y nht. D oan ny c cho rng kh tin cy v chun xc. Cc nh khoa hc thuc Trung tm nghin cu kh tng thu vn Hadley, Bracknell, Anh xem xt cc s liu v s thay i kh hu trn t lin v ngoi bin. Cc yu t tc ng n s thay i ny s c nh gi ring bit. N l tng hp ca rt nhiu cc thnh t lin quan n s thay i thi tit v kh hu. l: s hot ng ca ni la vi hng triu tn carbon dioxide thi ra ngoi mi trng, s dao ng ca cc ngun nh nng mt tri, hiu ng kh nh knh v cc l thng tng ozone... Cc nh khoa hc cho rng vi lng kh carbon dioxide ang cng ngy cng tng ln, th vin cnh bu kh quyn b ""gm nhm"" dn l hon ton c th xy ra. Thm ch h cn cho rng con s 5,5 C nhit tri t tng thm c khi cn l khim tn. Nh kh tng hc Jorge Sarmiento, cho rng mc nhit tng thm ny c th l 7,5 C.
GVHD: Phm Th H Nhm O6-lp 08CHP thc hin 1

 ti: S nng ln ton cu.

Ha mi trng

Bn cnh nhng yu t tc ng kh hu nu trn, cn phi k n quy trnh thi kh sulphate. Chng l dng sn phm ph ca qu trnh t chy than v du la. Trong th k 20, nhng thnh phn ny ni ln tr thnh nhng th phm chnh ca s thay i kh hu ton cu. ng Sarmiento ni: ""Trong th k 21 ny, chng ta ang phi i mt vi nhng nguy c do chnh chng ta l th phm gy nn. Nu ch gim thiu nhim bng con ng ngoi giao v trn bn giy th chc chn khng bao lu na chng ta s phi tr gi"". Hin tng ny din ra trn ton cu. Chng ta ang bc vo thi k ca hu qu. Chng ta cn thc c tm nghim trng ca vn , v ngay lc ny, chng ta cn phi hnh ng sa cha sai lm v tr li cho Tri t s n nh vn c. Chng ta thy du hiu ca nhng thay i to ln din ra trn Tri t. Nhng chng ta thng phn ng chm chp vi nhng th din ra c v t t, v tht kh hnh dung c nhng hu qu trong tng li m hin tng nng ln ton cu s gy ra. Chng ta cn mt c hch. Bn cng l mt phn ca tri t ny, bn thy nng ln ton cu c phi l mt vn quan trng khng? Bn ngh con ngi lm g ngn chn n? V bn c th lm g thay i cch sng ca mnh? chnh l l do chng ti chn ti ny gii thiu vi cc bn.

I.nh ngha nng ln ton cu:

GVHD: Phm Th H

Nhm O6-lp 08CHP thc hin

 ti: S nng ln ton cu.

Ha mi trng

Nng ln ton cu l hin tng tng nhit trung bnh ca khng kh v cc i dng trong vi thp k gn y, din ra khp mi ni v hm nng c hnh tinh. S tng nhit nay lam cho cac lung gio va hai lu iu hoa nhit Trai t thay i, dn n bin i khi hu, ph v h sinh thi ton cu. Nhit trung bnh ca tri t s cao hn chng 5,5 C vo nm 2100. Tc l cao hn 1,5 C so vi d bo gn y nht: * Nhit trung bnh trn Tri t tng 0,8C t nm 1880, phn nhiu l trong nhng thp k gn y. Hai thp k cui th k 20 nng nht trong 400 nm tr li. * Nhng ni lnh nht trn Tri t cng nng ln. Nhit trung bnh ti Alaska, bc Canada, v bc Nga tng nhanh gp i mc trung bnh ton cu. II. Nguyn nhn: Nhn t lm thay i kh hu rt phc tp, nhng c th chia lm 2 nhn t con ngi v nhn t t nhin. Nhn t t nhin c: - Hot ng ca Mt tri bao gm: vt en Mt tri, tia la Mt tri, vt sng - Ca di bng h v s thay i ca lung kh lnh, lung kh m, ni la - Nguyn nhn ca v tr nh s thay i tc xoay chuyn ca Tri t. Nhn t con ngi: - Ch cc hot ng khng hp l ca nhn loi, V d: Theo pht trin ca cng nghip cc nhin liu t nh: than, du, kh thin nhin trong nh my lm cho hm lng cacbonic trong khng kh tng nhanh. S tn ph rng v tho nguyn ca con ngi lm cho kh cacbonic tng cao v lng oxy m rng v tho nguyn to ra t i rt nhiu. Kh cacbonic cng ngy cng tng l tr ngi ngn khng cho nhit gim xung. - Hm lng cacbonic trong tng kh quyn tng mnh s gy ra hiu ng nh knh. Kt qu nh Mt tri c th chiu xung Tri t trong khi nhit gim xung v nhit trn Tri t cng ngy cng nng ln. Trong nhiu thp nin qua, ngi ta cho rng s gia tng hm lng cc kh gy hiu ng nh knh t thi i cng nghip cho n nay l nguyn nhn chnh lm cho Tri t nng ln. Mc d kh cacbonic ch ng gp khong 20% vo hiu ng nh knh (hi nc ng gp hn 50%) nhng n l yu t gy nn hin tng tng nhit ton cu: lng CO2 thi vo khng kh tng thm mt phn ba trong na sau th k XX. Nh vy, cng nh s gia tng nhit tri t, s gia tng lng kh cacbonic trong kh quyn l iu khng th ph nhn. Cacbon dioxit cn c bit vi cc tn khc nh kh ccbonic, anhdir cacbonic. Kh CO2 l mt cht kh cn thit cho hot ng h hp ca thc vt. Nu khng c kh ccbonic th qu trnh h hp thc vt khng th thc hin c. Do vai tr ca CO2 l khng th thay th cho s sng trn tri t. V mt c hc CO 2 c xem nh khng c c tnh vi ngi v ng vt nng nh hn 10% v ch l mt cht gy ngt n thun tng t nh cc kh metan, hidro, etan Mt dim ng ch nht kh CO 2 l

GVHD: Phm Th H

Nhm O6-lp 08CHP thc hin

 ti: S nng ln ton cu.

Ha mi trng

kh nng hp th rt tt cc bc x sng di. y chnh l nguyn nhn gii thch s nng ln ca tri t gy ra bi kh ny. L tnh: Cacbonic l mt cht kh khng mu, khng mi, v t t. T trong vi khng kh l 1,542. Mt lt kh CO2 00C nng 1,977g. CO2 l cht kh d ho lng, si nhit -780C, mt lt lng cho 462 lt kh. Tan trong nc v b hp th ngang th tch mi p sut. Mt c im khc v l tnh ca CO2 l khng b hp ph bi than hot tnh. Ho tnh: Dung dch nc CO2 c tnh axit, lm giy qu v mt mu hng ca phenolptalein c lm hng bi kim. B cc dung dch kim hp th. III. Ngun gc pht sinh kh ccbon dioxit: 1. Chu trnh sinh a ho ca cacbon Cacbon trong kh quyn c n 99% dng kh CO2, kh quyn ca tri t cha khong 2,3.1010 tn CO2. Ngun gc ca CO2 c th mt s nguyn nhn chnh sau: Hot ng ca ni la, s trao i vi thu quyn, h hp ca con ngi, thc vt ng vt, t nhin liu, cc hot ng sn xut cng nghip. Hng nm con ngi a vo kh quyn trn 1.1010 tn CO2, v cng mt lng 1.1011 tn CO2 lun trng thi trao i gia kh quyn v i dng. y cng chnh l ngun ccbon trao i c bn ca chu trnh. S tiu th CO2 ch yu do hot ng quang hp ca thc vt trong qu trnh sinh trng v pht trin bi mt lot cc chui phn ng v bin i ho hc. Qua qu trnh quang hp khong 180.103 triu tn sinh khi( cha cacbon) v cng mt lng xp x t phn hu qua h hp v khong ho. Cacbon c nh trong qu trnh quang hp c chuyn qua chui thc n, t thc vt qua cc vi sinh vt tiu th ri tr li cho kh quyn qua s phn hy cc sn phm cht, b mn cht thi. Do mt s iu kin c bit m cc sn phm c tch lu di dng cc nhin liu ho thch v chu trnh b ngng ti y. Ngoi ra cacbon cn c tch lu di dng CaCO3 v c gii phng qua hot ng ni la hay con ngi. 2.Cc ngun pht thi CO2: Trong chu trnh ccbon, th lng kh CO2 trong kh quyn c gi trng thi cn bng trong hng triu nm do phn tch t ca cacbon dng ho thch khng b tc ng. Ch trong th k va qua do lng cacbon dng ho thch c s dng trit dn ti s thay i ln ca nng CO2 trong kh quyn. Do chnh nhng tc dng ca con ngi ln chu trnh ccbon l mt trong nhng nguyn nhn quan trng dn ti vic tng nng kh CO2 trong kh quyn. trong s pht thi ca vic t chy nhin liu ho thch chim ch yu. T l s dng nhin liu ho thch tng ln ng k t nhng nm 1860, ch yu cho vic si m, giao thng vn ti v sn xut cng nghip. Trong giai on ny s pht thi CO2 phn ln l do vic t than non mi nm khong 118.108 tn. Trong nhng nm 1970- 1982 mc pht thi CO2 tng 5.109 tn/ nm. Trong tng s CO2 pht thi th 80% l do t chy hydrocacbon lng v than, 17% t kh t nhin, cn li l do sn xut xi mng.
GVHD: Phm Th H Nhm O6-lp 08CHP thc hin 4

 ti: S nng ln ton cu.

Ha mi trng

Nguyn nhn gy pht thi CO2 th hai l do s cht ph rng qu mc ca con ngi cng ngun rng b chy t nhin. Rng trng thnh cha mt lng kh ln cacbon hu c trong sinh vt sng v phn sinh khi cht. Vi nhiu mc ch khc nhau con ngi ngy cng thu hp din tch rng trng thnh lm cho vic hp th mt phn CO2 b nh hng. Mt khc trong qu trnh thu hp din tch rng con ngi con dng bin pht t chy kt hp vi din tch rng b chy t nhin cng gp phn ng k vo vic tng nng CO2 trong kh quyn.Ngoi ra vic mt cn bng lng CO2 trong nc bin cng gy ra vic tng nng kh ny trong kh quyn. Gn y cc nh khoa hc tm ra lng CO2 rt ln tch tr trong lng cc khi bng hai cc tri t v trn cc dnh ni cao. D bo khi lng bng ln tan ra th s gii phng mt lng khng nh CO 2 vo khi quyn. Nh vy ta thy r c cc ngun pht sinh ca CO2 vo kh quyn. IV. Tc ng ca ccbon dioxit ti kh hu ton cu: Kh hu tri t ngy mt tng cao, c gii thch bi hin tng hiu ng nh knh, m nguyn nhn quan trng nht ca hin tng ny l s tng nng kh cacbon dioxit trong kh quyn. 1.Bn cht c ch ca hin tng hiu ng nh knh. Nhit ca tri t c cn bng bi ngun nng lng mt tri chiu xung tri t v ngun bc x nhit t tri t vo khng gian v tr. Hu ht bc x mt tri l bc x nhn thy v tia hng ngoi. Nhng thnh phn quan trng ca ngun nng lng mt tri chiu xung tri t c phn b nh sau: Khong mt phn ba nng lng bc x mt tri chiu xung tri t b phn x li bu kh quyn. iu ny c lin h mt thit vi sut chiu sng ca tri dt v b nh hng bi my che ph, bi ca kh quyn, thm thc vt nc. Khong mt phn ba nng lng bc x mt tri hp th bi kh quyn v chuyn ho thnh nng lng nhit v sau phn x li nh nhng bc x nhit mt t. Ch c iu bc x c bc sng di hn c t 0,7-2m. Mt phn ba nng lng bc x cn li bao gm: b hp th bi cc cht v c v sinh vt sng lm tng nhit b mt hp th v bc x li vi bc sng l bc sng di; mt phn nng lng xuyn qua b mt tri t chuyn thnh nng lng nhit gy hin tng bc hi ca b mt tri t; khong 1% hp th bi gi, dng chy, sng; phn cn li hp th bi sc t ca thc vt. Nh vy bc x nng lng mt tri chiu xung tri t mt phn b tri t hp th mt phn b bc x tr li. Nu kh quyn l trong sut th s bc x tr li ca sng di t b mt tri t s khng b cn tr g. Tuy nhin bu kh quyn li cha cc cht kh c kh nng hp th bc x mt cch hiu qu bc x nhit mat t, in hnh nht l CO2 v hi nc, ngoi ra cn c cc kh khc nh CH4, N2O, O3, CFC. Nh th cc vt kh ny mt ln na la hp th cc bc x sng di t mt t ri li phn x tr li tri t lm tri t ngui i mt cch chm chp v lm bu kh quyn nng ln. Qu trnh ny gi l hiu ng nh knh, n ging nhu mt ci nh bng knh c lm nng bi bc x mt tri. Ngi ta quan st c nhit ca tri t lin tc tng cao trong nhng thp nin gn y. Trn nhng c s o c v tnh ton cc nh khoa hc d bo nhit trung bnh ca tri t s tng ln khong 1,5-30C trong vng 100 trm nm ti. Nh vy hu qu sinh thi c th xy ra rt nghim trng,
GVHD: Phm Th H Nhm O6-lp 08CHP thc hin 5

 ti: S nng ln ton cu.

Ha mi trng

nh hng su sc v ton din ti mi hot ng sng ca con ngi.Th gii ang ng trc "nhng cn au d di" ca mt cuc khng hong ang git cht 300.000 ngi mi nm. c hn 300 triu ngi trn th gii b nh hng nghim trng bi s nng dn ln ca tri t v s ngi ngy s tng gp i vo nm 2030. V. nh hng ca s nng ln ton cu: S nng ln ton cu gy ra nhng hu qu ht sc nng n ln tt c s sng: 1. i vi con ngi: Tri t nng ln, mi lo ln nht sc khe loi ngi trong th k 21. a. Nhit tng khin cho kh hi thi cng bc ln. cht kh ny s lm gia tng lng ngi mc bnh tim, phi, st xut huyt v st rt Ngoi ra, hm lng kh CO2 tng s kch thch tng trng ca nhng loi cy c hoa. Do , cc bnh lin quan n h hp v d ng cng s pht trin. b. S lng cn trng c hi cng tng, mi nm ton cu c t nht 300 triu loi virus gy bnh xut hin, gy t vong cho hn 1 triu ngi. c. Nhng t nng nng s lm cht nhiu ngi hn nhiu vng hn trn th gii (t nng nng nm 2003 lm cht trn 70.000 Chu u). d. Nng sut ma mng s gim, dn ti mt an ninh lng thc. 800 triu ngi phi ln ging ng vi ci bng lp kp. e. Nc khan him dn ti bnh vim lot d dy v suy dinh dng tng gp bi. f. Nhng thin tai nh l lt rt nhanh do s thay i bn ma v tan bng s ngn cn vic tiu thot nc n bnh tiu chy v nhiu bnh tt khc g. Nhiu ngi thnh ph s lm vo cnh thiu nh , xut hin cc khu nh chut, nhng bt cng v phc li y t, c bit nguy him khi c thin tai, dch bnh. 2. i vi kinh t: - Tn tht kinh t do bin i kh hu gy ra hin nay mi nm l hn 125 t la, hn tng s tin vin tr cc nc ngho trn th gii hin gi nhn c, c tnh tn tht ny n nm 2030 s ln ti 600 t USD mi nm. * 98% nhng tn tht kinh t do bin i kh hu gy ra s ri vo cc nc ang pht trin v dn c ti chu Phi, Bangladesh, Ai Cp, cc vng duyn hi v vng rng tiu vng Saharan Africa, Trung ng v Nam v mt s o nh thuc Thi Bnh 3. i vi thin nhin: Cng bo mnh ln - Kh hu nng ln c th lm tng nhit b mt cc i dng v khin cho cng cc cn bo tr nn mnh hn: - Cn bo nhit i tng gp 2 ln k t vi thp k nay, trong khi nhit b mt i dng mi tng 0,25 Vng nhit i m rng - Vng nhit i nm gia 30 v Bc v 30 v Nam. Tuy nhin, c hai bn cu ti nhng v trung bnh ny, tng khng kh thp gn mt t (hay tng i lu)
GVHD: Phm Th H Nhm O6-lp 08CHP thc hin 6

 ti: S nng ln ton cu.

Ha mi trng

tr nn m hn so vi cc v khc trong vng 26 nm qua, trong khi tng bnh lu li tr nn lnh hn. Nh vy, vng nhit i ca tri t m rng thm hai v , tng ng vi 225 km - Hin tng ny c th gii thch cho s gia tng hn hn v suy gim ma trong nhng nm gn y cc vng cn nhit i nghia la do s nong ln cua Trai t. Bng cc tan chy, nc bin dng cao. - Bng tan nh hng ln n mi quan h gia mt tri vi tri t. Hin tng tri t nng ln, nhng ni bng, tng bng khng ngng tan chy. Nu nh bng nhng bng o tan chy s phng thch ra Hyr cacbua v CO2 (tt c bng o trn tri t cha khong 200-800 t tn CO2 ) - kh thi gy hiu ng nh knh. - Tri t nng ln lm tng nhit nc bin, bng h tan chy khin lng nc ngt vo bin. Hn na, nhit mt nc bin tng cao, mn li b gim. Nh vy, nc min nhit i ca xch o khng th v cac khu vc v lm cho nhit lc a cng ngy cng thp i. Cu th: * Tc nng ln ca Nam cc cao gp 4 ln tri t. T nm 2002 cho n nay, bng tan Nam cc khin cho mc nc bin tng mi nm khong 0,4 mm. * Tnh hnh Bc cc cn ti t hn. Tc bng tan ca o Greenland trong 5 nm gn y tng gp 2 ln. Theo c tnh, nu c bng o Greenland tan chy th nc bin s dng cao ln 7m. Khi y, c t nc Bnglaet s chm ngp di bin. * Bng tan s nh hng ln ti cc h thng nng nghip chu . Khi lng nc tch tr cc dng sng bng gim xung, nguy c l lt ngn hn s tng ln. iu ny s khin lu lng nc gim v trung hn v di hn iu o e da sn xut lng thc mt s vng c mt dn c cao nht th gii. * Nc bin dng s lm trm trng thm tnh trng xm mn, ngp lt, sng thn, xi mn v cc thm ha khc s ph hy sinh k v nn nng nghip thng mi nhiu hn o nh. a. i vi ng vt: - Nhiu loi ng vt ang bin i gen thch nghi vi hin tng tri t nng ln (loi th n tht b nh li) - Tnh trng m ln ton cu ang e da cuc sng ca nhiu loi ng vt ti Bc Cc. Cu th: * S lng c th ca nhiu loi ng vt Bc Cc gim ti 25% *Trong khong hai thp nin trc, s lng tun lc ti Bc Cc tng ln ti 5,6 triu con Nhng ngy nay s lng ca chng gim khong 1/3. Nhiu ngi lo ngi s tng ln ca nhit l mt trong nhng nguyn nhn khin s lng tun lc gim.

GVHD: Phm Th H

Nhm O6-lp 08CHP thc hin

 ti: S nng ln ton cu.

Ha mi trng

- Bng tan lam cho nhiu loai ng vt tai Bc Cc khng co nha , ng trc nguy c tuyt chung Cu th: * Din tch bng Bc cc bt u thu hp, gu Bc cc khng cn ni tr ng, buc phi liu di c n gn con ngi. * i sng, tp tnh ca hi cu cng b thay i, do bng b bin Bc M qu mng nn c hng nghn con hi cu phi sinh sn lc a. Ngoai ra, nh rng nhit i vn c hn 110 loi cc mu cc loi, nhng ch sau hn 30 nm, s cc rng ny b tuyt chng 2/3. b. i vi thc vt: - Lng khi CO2 ngay cang nhiu cng thm hiu ng nha kinh lam cho nhit tng cao, khin cho kh nng chy rng cng ln. Cy ht kh CO2, nh xy nn chy rng khng ch lm cho din tch rng b thu hp m cn lm mi trng b e do. Cu th: * Loi Manzanita bt t min Ty Bc M ang dn dn kh ho, xng rng cng chuyn sang mu vng a. * Ma ng m p l thng Canada v min Ty nc M, khin cho cc loi su hi sinh trng mnh, hng triu hecta rng b chng ph hoi. VI. Bin php gip s nng ln ton cu: - Hng ng gi Trai t. - Giam ham lng CO2 trong khng khi bng cach: trng cy xanh; s dung nng lng mt tri, nng lng gio;s dung cac loai giy bao thay cho tui nilong - Tai s dung lai nhng gi co th dung c. - Ngy 29/5 va qua, Nht Bn ch nh "Bin php tit kim nng lng nm 2007", nhm gim bt lng kh cacbon thi t cc c quan Chnh ph, trng hc, bnh vin. - Thc hin hanh ng ngay xanh nh: * Dng xe tt my, ngy khng s dng xe hi trong thnh ph, khuyn khch mi ngi s dng xe p... * Gim bt vic dng my iu ha, gim bt lng kh thi t cc nh my in (giam 60%)... Diu k cu tri t Ngoi vic c thc cc quc gia, t chc quc t p dng cc bin php thit thc lm gim thiu lng kh thi gy hiu ng nh knh, cc nh khoa hc ang tm mi cch cu tri t. Cho d rt kh kh thi nhng t nhiu cng m ra c mt cch nhn mi: Chn CO2 di y bin: -Cc nh khoa hc Anh gn y tm ra mt cch gii quyt cho vn tri t nng ln, l chn CO2 gy hiu ng nh knh xung y i dng.
GVHD: Phm Th H Nhm O6-lp 08CHP thc hin 8

 ti: S nng ln ton cu.

Ha mi trng

* H s dng k thut ho lng CO2, thng qua ng dn du (khng cn s dng) bm CO2 v m du Millet(chn m du Millet ca Cng ty du kh Anh lm ni th nghim u tin). Bng cch ny, mi nm m Millet c th tip nhn c 5 triu tn CO 2 ho lng v thi gian lu tr c th ln n 1 vn nm. Mng che bu tri: - Mt mng chn tr gi khong 1 t bng Anh s c thit k nhm ngn chn trit bc x nh sng mt tri, lm gim nhit cho tri t. Song, vi iu kin k thut hin nay th trong tng lai gn kh c th thc hin c. B sung st cho i dng - Mt nhm cc nh khoa hc thuc Vin Hi dng hc bang California (M) cho rng vic b sung st l mt bin php nht CO2 trong i dng. * Trong qu trnh quang hp, thc vt ni hp th cacbon trong lp nc mt, to ra s n hoa ca to - ngun thc n cho cc ng vt. Cacbon trong thc vt ni c thi ra cng vi cht thi t chnh ngun ng vt ny v lng ng xung y bin - y c xem l qu trnh bm sinh hc. B sung cht st cho i dng ngha l tng kh nng loi b cacbon trong tng nc mt - l ni trao i trc tip cacbon vi kh quyn v vn chuyn cacbon xung tng su hn.

GVHD: Phm Th H

Nhm O6-lp 08CHP thc hin