You are on page 1of 57

cosin O cotang

sin

tang
p A MQB T' a
I. H THC C BN
1. nh ngha cc gi tr lng gic:
cos
sin
tan
' cot
OP a
OQ a
AT a
BT a

Nhn xt:

, 1 cos 1; 1 sin 1 a a
tana xc nh khi
,
2
a k k Z +

,
cota xc nh khi
, a k k Z
2. Du ca cc gi tr lng gic:
Trang 10
CHNG 0
CNG THC LNG GIC
CHNG 0
CNG THC LNG GIC
T
Cung phn t
Gi tr lng gic
I II II IV
sina + +
cosa + +
tana + +
cota + +
3. H thc c bn:
sin
2
a + cos
2
a = 1; tana.cota = 1
2 2
2 2
1 1
1 tan ; 1 cot
cos sin
a a
a a
+ +
4. Cung lin kt:
Cung i nhau Cung b nhau Cung ph nhau
cos( ) cos a a ( ) sin sin a a sin cos
2
a a
| `


. ,

sin( ) sin a a cos( ) cos a a cos sin


2
a a
| `


. ,

tan( ) tan a a tan( ) tan a a tan cot


2
a a
| `


. ,

cot( ) cot a a cot( ) cot a a


cot tan
2
a a
| `


. ,

5. Bng gi tr lng gic ca cc gc (cung) c bit


Trang 10
Cung hn km
Cung hn km
2

sin( ) sin a a + sin cos


2
a a
| `
+

. ,

cos( ) cos a a + cos sin


2
a a
| `
+

. ,

tan( ) tan a a + tan cot


2
a a
| `
+

. ,

cot( ) cot a a + cot tan


2
a a
| `
+

. ,

II. CNG THC CNG


Cng thc cng:
III. CNG THC NHN
1. Cng thc nhn i:
sin2a = 2sina.cosa
2 2 2 2
cos2 cos sin 2cos 1 1 2sin a a a a a


2
2
2tan cot 1
tan2 ; cot2
2cot
1 tan
a a
a a
a
a

2. Cng thc h bc: 3. Cng thc nhn ba:


Trang 10
0
6

2
2
3
3
4

3
2

2
0
0
30
0
45
0
60
0
90
0
120
0
135
0
180
0
270
0
360
0
sin 0
1
2
2
2
3
2
1
3
2
2
2
0 1 0
cos 1
3
2
2
2
1
2
0
1
2

2
2

1 0 1
tan 0
3
3
1
3 3
1 0 0
sin( ) sin .cos sin .cos a b a b b a + +
sin( ) sin .cos sin .cos a b a b b a
cos( ) cos .cos sin .sin a b a b a b +
cos( ) cos .cos sin .sin a b a b a b +
tan tan
tan( )
1 tan .tan
a b
a b
a b
+
+

tan tan
tan( )
1 tan .tan
a b
a b
a b


+
3
3
3
2
sin3 3sin 4sin
cos3 4cos 3cos
3tan tan
tan3
1 3tan
a a a
a a a
a a
a
a

2
2
2
1 cos2
sin
2
1 cos2
cos
2
1 cos2
tan
1 cos2
a
a
a
a
a
a
a

+
4. Cng thc biu din sina, cosa, tana theo t = tan
2
a
:
t:
tan ( 2 )
2
a
t a k +
th:
2
2
sin
1
t
a
t

+
;
2
2
1
cos
1
t
a
t

+
;
2
2
tan
1
t
a
t

IV. CNG THC BIN I


1. Cng thc bin i tng thnh tch:
sin sin 2sin .cos
2 2
a b a b
a b
+
+
sin sin 2cos .sin
2 2
a b a b
a b
+

cos cos 2cos .cos
2 2
a b a b
a b
+
+
cos cos 2sin .sin
2 2
a b a b
a b
+

sin( )
tan tan
cos .cos
a b
a b
a b
+
+
sin( )
tan tan
cos .cos
a b
a b
a b


sin( )
cot cot
sin .sin
a b
a b
a b
+
+
sin( )
cot cot
sin .
b a
a b
asinb


sin cos 2.sin 2.cos
4 4
a a a a
| ` | `
+ +

. , . ,

sin cos 2sin 2cos
4 4
a a a a
| ` | `
+

. , . ,

2. Cng thc bin i tch thnh tng:
1
cos .cos cos( ) cos( )
2
1
sin .sin cos( ) cos( )
2
1
sin .cos sin( ) sin( )
2
a b a b a b
a b a b a b
a b a b a b
] + +
]
] +
]
] + +
]
Vn 1: TP XC NH, TP GI TR, TNH CHN L, CHU K
Trang 10
Chng I:
HM S LNG GIC V PHNG TRNH LNG GIC
Chng I:
HM S LNG GIC V PHNG TRNH LNG GIC
I. HM S LNG GIC
I. HM S LNG GIC
sin y x
: Tp xc nh D = R; tp gi tr
1, 1 T ]
]
; hm l, chu k
0
2 T
.
* y = sin(ax + b) c chu k
0
2
T
a


* y = sin(f(x)) xc nh
( ) f x
xc nh.
cos y x
: Tp xc nh D = R; Tp gi tr
1, 1 T ]
]
; hm chn, chu k
0
2 T
.
* y = cos(ax + b) c chu k
0
2
T
a


* y = cos(f(x)) xc nh
( ) f x
xc nh.
tan y x
: Tp xc nh
\ ,
2
D R k k Z

+
' '

; tp gi tr T = R, hm l, chu k
0
T
.
* y = tan(ax + b) c chu k
0
T
a


* y = tan(f(x)) xc nh
( ) f x

( )
2
k k Z +

cot y x
: Tp xc nh
{
\ , D R k k Z
; tp gi tr T = R, hm l, chu k
0
T
.
* y = cot(ax + b) c chu k
0
T
a


* y = cot(f(x)) xc nh
( ) ( ) f x k k Z
.
* y = f
1
(x) c chu k T
1
; y = f
2
(x) c chu k T
2
Trang 20
Th hm s
1 2
( ) ( ) y f x f x t
c chu k T
0
l bi chung nh nht ca T
1
v T
2
.
Bi 1 Tm tp xc nh v tp gi tr ca cc hm s sau:
a/
2
sin
1
x
y
x
| `

. ,
b/
sin y x
c/
2 sin y x
d/
2
1 cos y x
e/
1
sin 1
y
x

+
f/
tan
6
y x
| `


. ,

g/
cot
3
y x
| `
+

. ,

h/
sin
cos( )
x
y
x

i/ y =
1
tan 1 x
Bi 2 Tm gi tr ln nht, gi tr nh nht ca hm s:
a/ y =
2sin 1
4
x
| `
+ +

. ,

b/
2 cos 1 3 y x +
c/
sin y x
d/
2
4sin 4sin 3 y x x +
e/
2
cos 2sin 2 y x x + +
f/
4 2
sin 2cos 1 y x x +
g/ y = sinx + cosx h/ y =
3sin2 cos2 x x
i/ y =
sin 3cos 3 x x + +
Bi 3 Xt tnh chn l ca hm s:
a/ y = sin2x b/ y = 2sinx + 3 c/ y = sinx + cosx
d/ y = tanx + cotx e/ y = sin
4
x f/ y = sinx.cosx
g/ y =
sin tan
sin cot
x x
x x

+
h/ y =
3
3
cos 1
sin
x
x
+
i/ y =
tan x
Bi 4 Tm chu k ca hm s:
a/
sin2 y x
b/
cos
3
x
y
c/
2
sin y x
d/
sin2 cos
2
x
y x +
e/
tan cot3 y x x +
f/
3 2
cos sin
5 7
x x
y
g/
2sin . cos3 y x x
h/
2
cos 4 y x
i/ y = tan(3x + 1)
Trang 30
S: a/
.
b/ 6p. c/
.
d/ 4p. e/ p. f/ 70p. g/ p. h/
.
4

i/
3

Vn 2: TH CA HM S LNG GIC
1/ V th hm s lng gic:
Tm tp xc nh D.
Tm chu k T
0
ca hm s.
Xc nh tnh chn l (nu cn).
Lp bng bin thin trn mt on c di bng chu k T
0
c th chn:
0
0, x T ]
]
hoc
0 0
,
2 2
T T
x
]

]
]
.
V th trn on c di bng chu k.
Ri suy ra phn th cn li bng php tnh tin theo vc t
0
. . v kT i
r r
v bn tri v
phi song song vi trc honh Ox (vi
i
r
l vc t n v trn trc Ox).
2/ Mt s php bin i th:
a/ T th hm s y = f(x), suy ra th hm s y = f(x) + a bng cch tnh tin th y =
f(x) ln trn trc honh a n v nu a > 0 v tnh tin xung pha di trc honh a n
v nu a < 0.
b/ T th y = f(x), suy ra th y = f(x) bng cch ly i xng th y = f(x) qua trc
honh.
c/ th
( ), neu f(x) 0
( )
-f(x), neu f(x) <0
f x
y f x


'

c suy t th y = f(x) bng cch gi


nguyn phn th y = f(x) pha trn trc honh v ly i xng phn th y = f(x)
nm pha di trc honh qua trc honh.
Trang 20
V d 1: V th hm s y = f(x) = sinx.
Tp xc nh: D = R.
Tp gi tr:
1, 1 . ]
]
Chu k: T = 2p.
Bng bin thin trn on
0, 2 ]
]

Trang 10
1 0p2
p
y = sinx 1 y x
Tnh tin theo vct
2 . v k i
r r

ta c th y = sinx.
Nhn xt:
th l mt hm s l nn nhn gc ta O lm tm i xng.
Trang 20
x 0
2

3
2

2
y
1
0
1
00
Trang 20
1 0p2p y = cosx 1 y x
Hm s ng bin trn khong
0,
2
| `

. ,

v nghch bin trn


, .
2
| `

. ,

V d 2: V th hm s y = f(x) = cosx.
Tp xc nh: D = R.
Tp gi tr:
1, 1 . ]
]
Chu k: T = 2p.
x
0
2

3
2

2
y
Trang 30
11
0
1
0
Bng bin thin trn on
0, 2 : ]
]

Tnh tin theo vct


2 . v k i
r r

ta c th y = cosx.
Nhn xt:
th l mt hm s chn nn nhn trc tung Oy lm trc i xng.
Hm s nghch bin trn khong
0,
2
| `

. ,

v nghch bin trn khong


3
, .
2
| `

. ,

V d 3: V th hm s y = f(x) = tanx.
Tp xc nh: D = R
\ ,
2
k k Z

+
' '

Tp gi tr: R.
Trang 10
x y Oy = tanx
Gii hn:
2
lim
x
y
t

:
2
x t

l tim cn ng.
Chu k: T = p.
x
2

0
2

y
0
Trang 20
+
Bng bin thin trn
,
2 2
| `


. ,

:
Tnh tin theo vct
. v k i
r r

ta c th y = tanx.
Nhn xt:
th l mt hm s l nn nhn gc ta O lm tm i xng.
Hm s lun ng bin trn tp xc nh D.
Trang 10
x y Oy = cotx
V d 4: V th hm s y = f(x) = cotx.
Tp xc nh: D = R
{
\ , k k Z
Tp gi tr: R.
Gii hn:

0
lim , lim
x x x
y y

+
tim cn ng: x = 0, x = p.
Chu k: T = p.
Bng bin thin trn on
0, ]
]

:
x
0
Trang 20
+
2

y
0
Tnh tin theo vct
. v k i
r r

ta c th y = cotx.
Nhn xt:
th l mt hm s l nn nhn gc ta O lm tm i xng.
Hm s lun gim trn tp xc nh D.
V d 5: V th y = sinx.
V th y = sinx.
T th y = sinx, ta suy ra th y = sinx bng cch ly i xng qua Ox.
Trang 10
yx 2p 2p p O -p y = sinx 1 1
V d 6: V th y = |sinx|
Y=sinx=sinx nu sinx0-sinx nu sinx<0
V d 7: V th hm s y = 1 + cosx.
V th y = cosx.
T th y = cosx, ta suy ra th
1 cos y x +
bng cch tnh tin th
cos y x
ln
trc honh 1 n v. Bng bin thin :
Trang 20
p 2p p Oy = /sinx/ y1x
x
0
2

p
3
2

2
y = cosx
1
0
1
0
1
y = 1 + cosx
2
1
0
1
2
Trang 20
V d 8: V th y = sin2x.
Trang 10
O y = 1 + cosx y x-p p y = cosx 211
y = sin2x c chu k T = pi.
Bng bin thin trn on
0, 2 ]
]

:
Trang 20
x
2

0
2

2x

2

0
2

y = sin2x 0
1
0
1
0
O y xp 1y = sin2x 1
x
2

0
4

2x

0
2

y = cos2x
1
0
1
0
1
V d 9: V th y = cos2x.
y = cos2x c chu k T = p.
Bng bin thin trn on
0, 2 ]
]

:
Trang 20
Trang 30
O y x1y = cos2x 1
x

3
4

0
4

3
4

x
4

+
3
4

0
4

3
2

0
Trang 30
5
4

y sin x
4

| `
+

. ,
2
2

1
2
2

0
2
2
1
2
2
0
Trang 10
2
2

V d 10: v th hm s y=sin(x+4)
Trang 10
x
Trang 10
O y x y = sin 11

3
4

0
4

3
4

x
4

5
4

3
4

0
4

Trang 10
3
4

y cos x
4

| `


. ,
2
2

1
2
2

0
2
2
1
2
2
0
Trang 10
2
2

V d 11: V th
cos
4
y x
| `


. ,

c chu k T = 2p.
Trang 10
x

3
4

0
4

3
4

cosx
1
2
2

0
2
2
1
2
2
0
2
2

1
sinx
0
2
2

Trang 30
1
2
2

0
2
2
1
2
2
0
cosx sinx
1
0
1
2
1
0
1
2
1
cosx sinx
1
0
1
2
1
0
1
2
Trang 10
yxoy = cosx sinx
1
V d 13: V th
cos sin 2cos
4
y x x x
| `
+

. ,

c chu k T = 2p.
Trang 10
yxo
y = |cosx sinx|
I. PHNG TRNH LNG GIC C BN
1. Phng trnh sinx = sina
a/
2
sin sin ( )
2
x k
x k Z
x k
+


b/
sin . : 1 1.
arcsin 2
sin ( )
arcsin 2
x a ieu kien a
x a k
x a k Z
x a k

+


c/
sin sin sin sin( ) u v u v
d/
sin cos sin sin
2
u v u v
| `


. ,

e/
sin cos sin sin
2
u v u v
| `


. ,

Cc trng hp c bit:
sin 0 ( ) x x k k Z
Trang 30
II. PHNG TRNH LNG GIC
II. PHNG TRNH LNG GIC
sin 1 2 ( )
2
x x k k Z +


sin 1 2 ( )
2
x x k k Z +

2 2
sin 1 sin 1 cos 0 cos 0 ( )
2
x x x x x k k Z t +

2. Phng trnh cosx = cosa


a/
cos cos 2 ( ) x x k k Z t +
b/
cos . : 1 1.
cos arccos 2 ( )
x a ieu kien a
x a x a k k Z

t +
c/
cos cos cos cos( ) u v u v
d/
cos sin cos cos
2
u v u v
| `


. ,

e/
cos sin cos cos
2
u v u v
| `
+

. ,

Cc trng hp c bit:
cos 0 ( )
2
x x k k Z +

cos 1 2 ( ) x x k k Z

cos 1 2 ( ) x x k k Z +
2 2
cos 1 cos 1 sin 0 sin 0 ( ) x x x x x k k Z t
3. Phng trnh tanx = tana
a/
tan tan ( ) x x k k Z +
b/
tan arctan ( ) x a x a k k Z +
Trang 30
c/
tan tan tan tan( ) u v u v
d/
tan cot tan tan
2
u v u v
| `


. ,


e/
tan cot tan tan
2
u v u v
| `
+

. ,

Cc trng hp c bit:
tan 0 ( ) x x k k Z
tan 1 ( )
4
x x k k Z t t +

4. Phng trnh cotx = cota



cot cot ( ) x x k k Z +
cot arccot ( ) x a x a k k Z +
Cc trng hp c bit:
cot 0 ( )
2
x x k k Z +


cot 1 ( )
4
x x k k Z t t +

5. Mt s iu cn ch :
a/ Khi gii phng trnh c cha cc hm s tang, cotang, c mu s hoc cha cn bc
chn, th nht thit phi t iu kin phng trnh xc nh.
* Phng trnh cha tanx th iu kin:
( ).
2
x k k Z +

* Phng trnh cha cotx th iu kin:


( ) x k k Z
* Phng trnh cha c tanx v cotx th iu kin
( )
2
x k k Z

* Phng trnh c mu s:

sin 0 ( ) x x k k Z
Trang 20

cos 0 ( )
2
x x k k Z +

tan 0 ( )
2
x x k k Z

cot 0 ( )
2
x x k k Z

b/ Khi tm c nghim phi kim tra iu kin. Ta thng dng mt trong cc cch
sau kim tra iu kin:
1. Kim tra trc tip bng cch thay gi tr ca x vo biu thc iu kin.
2. Dng ng trn lng gic.
3. Gii cc phng trnh v nh.
Bi 1 Gii cc phng trnh:
1)
cos 2 0
6
x
| `
+

. ,

2)
cos 4 1
3
x
| `


. ,

3)
cos 1
5
x
| `


. ,

4)
sin 3 0
3
x
| `
+

. ,

5)
sin 1
2 4
x | `


. ,

6)
sin 2 1
6
x
| `
+

. ,

7)
( )
1
sin 3 1
2
x+
8)
( )
0
2
cos 15
2
x
9)
3
sin
2 3 2
x | `


. ,

10)
1
cos 2
6 2
x
| `


. ,

11)
( )
tan 2 1 3 x
12)
( )
0
3
cot 3 10
3
x+
13)
tan 3 1
6
x
| `
+

. ,

14)
cot 2 1
3
x
| `


. ,

15) cos(2x + 25
0
) =
2
2

Bi 2 Gii cc phng trnh:


1)
( ) ( )
sin 3 1 sin 2 x x +
2)
cos cos 2
3 6
x x
| ` | `
+

. , . ,

3)
cos3 sin2 x x
4)
( )
0
sin 120 cos2 0 x x +
Trang 20
5)
cos 2 cos 0
3 3
x x
| ` | `
+ +

. , . ,

6)
sin3 sin 0
4 2
x
x
| `
+

. ,

7)
tan 3 tan
4 6
x x
| ` | `
+

. , . ,

8)
cot 2 cot
4 3
x x
| ` | `
+

. , . ,


9)
( )
tan 2 1 cot 0 x x + +
10)
( )
2
cos 0 x x +
11)
( )
2
sin 2 0 x x
12)
( )
2
tan 2 3 tan2 x x + +
13)
2
cot 1 x
14)
2
1
sin
2
x
15)
1
cos
2
x
16)
2 2
sin cos
4
x x
| `


. ,

II. PHNG TRNH BC HAI I VI MT HM S LNG GIC


Nu t:
2
sin sin : 0 1. t x hoac t x th ieu kien t
Bi 1 Gii cc phng trnh sau:
1) 2sin
2
x + 5cosx + 1 = 0 2) 4sin
2
x 4cosx 1 = 0
3) 4cos
5
x.sinx 4sin
5
x.cosx = sin
2
4x 4)
( )
2
tan 1 3 tan 3 0 x x +

5)
( )
2
4sin 2 3 1 sin 3 0 x x + +
6)
3
4cos 3 2sin2 8cos x x x +
7) tan
2
x + cot
2
x = 2 8) cot
2
2x 4cot2x + 3 = 0
Bi 2 Gii cc phng trnh sau:
Trang 20
Dng t iu kin
2
sin 0 asin x b x c + +
t = sinx
1 1 t
2
cos cos 0 a x b x c + +
t = cosx
1 1 t
2
tan tan 0 a x b x c + +
t = tanx ( )
2
x k k Z +

1) 4sin
2
3x +
( )
2 3 1 cos3 3 x +
= 4 2) cos2x + 9cosx + 5 = 0
3) 4cos
2
(2 6x) + 16cos
2
(1 3x) = 13 4)
( )
2
1
3 3 tan 3 3 0
cos
x
x
+ +
5)
3
cosx
+ tan
2
x = 9 6) 9 13cosx +
2
4
1 tan x +
= 0
7)
2
1
sin x
= cotx + 3 8)
2
1
cos x
+ 3cot
2
x = 5
9) cos2x 3cosx =
2
4cos
2
x
10) 2cos2x + tanx =
4
5
Bi 3 Cho phng trnh
sin3 cos3 3 cos2
sin
1 2sin2 5
x x x
x
x
| ` + +
+

+ . ,
. Tm cc nghim ca phng
trnh thuc
( ) 0; 2
.
Bi 4 Cho phng trnh : cos5x.cosx = cos4x.cos2x + 3cos2x + 1. Tm cc nghim ca
phng trnh thuc
( ) ;
.
Bi 5 Gii phng trnh :
4 4 4
5
sin sin sin
4 4 4
x x x
| ` | `
+ + +

. , . ,

.
III. PHNG TRNH BC NHT THEO SINX V COSX
DNG: a sinx + b cosx = c (1)
Cch 1:
Chia hai v phng trnh cho
2 2
a b +
ta c:
(1)
2 2 2 2 2 2
sin cos
a b c
x x
a b a b a b
+
+ + +
t:
( )
2 2 2 2
sin , cos 0, 2
a b
a b a b
]
]
+ +


Trang 20
phng trnh tr thnh:
2 2
sin .sin cos .cos
c
x x
a b
+
+

2 2
cos( ) cos (2)
c
x
a b

+

iu kin phng trnh c nghim l:
2 2 2
2 2
1 .
c
a b c
a b
+
+
(2)
2 ( ) x k k Z t +
Cch 2:
a/ Xt
2
2 2
x
x k k + +


c l nghim hay khng?
b/ Xt
2 cos 0.
2
x
x k +
t:
2
2 2
2 1
tan , sin , cos ,
2
1 1
x t t
t thay x x
t t


+ +
ta c phng trnh bc hai theo t:
2
( ) 2 0 (3) b c t at c b + +
V
2 0, x k b c + +
nn (3) c nghim khi:
2 2 2 2 2 2
' ( ) 0 . a c b a b c +
Gii (3), vi mi nghim t
0
, ta c phng trnh:
0
tan .
2
x
t
Ghi ch:
1/ Cch 2 thng dng gii v bin lun.
2/ Cho d cch 1 hay cch 2 th iu kin phng trnh c nghim:
2 2 2
. a b c +
3/ Bt ng thc B.C.S:
2 2 2 2 2 2
.sin .cos . sin cos y a x b x a b x x a b + + + +
Trang 30
2 2 2 2
sin cos
min max tan
x x a
y a b va y a b x
a b b
+ +
Bi 1 Gii cc phng trnh sau:
1)
cos 3sin 2 x x +
2)
6
sin cos
2
x x +
3)
3cos3 sin3 2 x x +
4)
sin cos 2sin5 x x x +
5)
( ) ( )
3 1 sin 3 1 cos 3 1 0 x x + +
6)
3sin2 sin 2 1
2
x x
| `
+ +

. ,

Bi 2 Gii cc phng trnh sau:


1)
2
2sin 3sin2 3 x x +
2)
( )
sin8 cos6 3 sin6 cos8 x x x x +

3)
3 1
8cos
sin cos
x
x x
+
4) cosx
3sin 2cos
3
x x
| `


. ,

5) sin5x + cos5x =
2
cos13x 6) (3cosx 4sinx 6)
2
+ 2 = 3(3cosx 4sinx 6)
Bi 3 Gii cc phng trnh sau:
1) 3sinx 2cosx = 2 2)
3
cosx + 4sinx
3
= 0
3) cosx + 4sinx = 1 4) 2sinx 5cosx = 5
Bi 4 Gii cc phng trnh sau:
1) 2sin
4
x
| `
+

. ,

+ sin
4
x
| `


. ,

=
3 2
2
2)
3cos2 sin2 2sin 2 2 2
6
x x x
| `
+ +

. ,

Bi 5 Tm m phng trnh : (m + 2)sinx + mcosx = 2 c nghim .


Bi 6 Tm m phng trnh : (2m 1)sinx + (m 1)cosx = m 3 v nghim.
IV. PHNG TRNH NG CP BC HAI
DNG: a sin
2
x + b sinx.cosx + c cos
2
x = d (1)
Cch 1:
Kim tra cosx = 0 c tho mn hay khng?
Lu : cosx = 0
2
sin 1 sin 1.
2
x k x x + t

Trang 20
Khi
cos 0 x
, chia hai v phng trnh (1) cho
2
cos 0 x
ta c:
2 2
.tan .tan (1 tan ) a x b x c d x + + +
t: t = tanx, a v phng trnh bc hai theo t:
2
( ) . 0 a d t bt c d + +

Cch 2: Dng cng thc h bc
1 cos2 sin2 1 cos2
(1) . . .
2 2 2
x x x
a b c d
+
+ +
.sin2 ( ).cos2 2 b x c a x d a c +
(y l phng trnh bc nht i vi sin2x v
cos2x)
Bi 1 Gii cc phng trnh sau:
1)
( ) ( )
2 2
2sin 1 3 sin .cos 1 3 cos 1 x x x x + +
2)
( )
2 2
3sin 8sin .cos 8 3 9 cos 0 x x x x + +
3)
2 2
4sin 3 3sin .cos 2cos 4 x x x x +

4)
2 2
1
sin sin2 2cos
2
x x x +
5)
( ) ( )
2 2
2sin 3 3 sin .cos 3 1 cos 1 x x x x + +
6)
2 2
5sin 2 3sin .cos 3cos 2 x x x x + +
7)
2 2
3sin 8sin .cos 4cos 0 x x x x + +

8)
( ) ( )
2 2
2 1 sin sin2 2 1 cos 2 x x x + + +
9)
( ) ( )
2 2
3 1 sin 2 3sin .cos 3 1 cos 0 x x x x + +

10)
4 2 2 4
3cos 4sin cos sin 0 x x x x +
Trang 20
11) cos
2
x + 3sin
2
x +
2 3
sinx.cosx 1 = 0
12) 2cos
2
x 3sinx.cosx + sin
2
x = 0
Bi 2 Gii cc phng trnh sau:
1) sin
3
x + 2sin
2
x.cos
2
x 3cos
3
x = 0 2)
2
2 1
3sin .cos sin
2
x x x


Bi 3 Tm m phng trnh : (m + 1)sin
2
x sin2x + 2cos
2
x = 1 c nghim.
Bi 4 Tm m phng trnh : (3m 2)sin
2
x (5m 2)sin2x + 3(2m + 1)cos
2
x = 0 v
nghim .
V. PHNG TRNH I XNG
Dng 1: a.(sinx t cosx) + b.sinx.cosx + c = 0
t:
cos sin 2.cos ; 2.
4
t x x x t
| `
t

. ,
m

2 2
1
1 2sin .cos sin .cos ( 1).
2
t x x x x t t t
Thay vo phng trnh cho, ta c phng trnh bc hai theo t. Gii phng trnh
ny tm t tha
2. t
Suy ra x.
Lu du:

cos sin 2cos 2sin


4 4
x x x x
| ` | `
+ +

. , . ,

cos sin 2cos 2sin


4 4
x x x x
| ` | `
+

. , . ,


Dng 2: a.|sinx t cosx| + b.sinx.cosx + c = 0
t:
cos sin 2. cos ; : 0 2.
4
t x x x k t
| `
t

. ,
m

2
1
sin .cos ( 1).
2
x x t t
Tng t dng trn. Khi tm x cn lu phng trnh cha du gi tr tuyt i.
Bi 1 Gii cc phng trnh:
Trang 30
1)
( )
2sin2 3 3 sin cos 8 0 x x x + +
2)
( )
2 sin cos 3sin2 2 x x x + +
3)
( )
3 sin cos 2sin2 3 x x x + +
4)
( ) ( )
1 2 1 sin cos sin2 x x x + +
5) sinx + cosx 4sinx.cosx 1 = 0 6)
( ) ( )
1 2 sin cos sin2 1 2 x x x + + +
Bi 2 Gii cc phng trnh:
1)
( )
sin2 4 cos sin 4 x x x
2) 5sin2x 12(sinx cosx) + 12 = 0
3)
( ) ( )
1 2 1 sin cos sin2 x x x +
4) cosx sinx + 3sin2x 1 = 0
5) sin2x +
2sin 1
4
x
| `


. ,

6)
( ) ( )
2
sin cos 2 1 (sin cos ) 2 0 x x x x + +
Bi 3 Gii cc phng trnh:
1) sin
3
x + cos
3
x = 1 +
( )
2 2
sinx.cosx 2) 2sin2x
3 6 sin cos 8 0 x x + +
VI. PHNG TRNH DNG KHC
Bi 1 Gii cc phng trnh sau:
1) sin
2
x = sin
2
3x 2) sin
2
x + sin
2
2x + sin
2
3x =
3
2
3) cos
2
x + cos
2
2x + cos
2
3x = 1 4) cos
2
x + cos
2
2x + cos
2
3x + cos
2
4x =
3
2
Bi 2 Gii cc phng trnh sau:
1) sin
6
x + cos
6
x =
1
4
2) sin
8
x + cos
8
x =
1
8
3) cos
4
x + 2sin
6
x = cos2x 4) sin
4
x + cos
4
x cos
2
x +
2
1
4sin 2x
1 = 0
Bi 3 Gii cc phng trnh sau:
Trang 30
1) 1 + 2sinx.cosx = sinx + 2cosx 2) sinx(sinx cosx) 1 = 0
3) sin
3
x + cos
3
x = cos2x 4) sin2x = 1 +
2
cosx + cos2x
5) sinx(1 + cosx) = 1 + cosx + cos
2
x 6) (2sinx 1)(2cos2x + 2sinx + 1) = 3 4cos
2
x
7) (sinx sin2x)(sinx + sin2x) = sin
2
3x
8) sinx + sin2x + sin3x =
2
(cosx + cos2x + cos3x)
Bi 4 Gii cc phng trnh sau:
1) 2cosx.cos2x = 1 + cos2x + cos3x 2) 2sinx.cos2x + 1 + 2cos2x + sinx = 0
3) 3cosx + cos2x cos3x + 1 = 2sinx.sin2x
4) cos5x.cosx = cos4x.cos2x + 3cos
2
x + 1
Bi 5 Gii cc phng trnh sau:
1) sinx + sin3x + sin5x = 0 2) cos7x + sin8x = cos3x sin2x
3) cos2x cos8x + cos6x = 1 4) sin7x + cos
2
2x = sin
2
2x + sinx
Bi 6 Gii cc phng trnh sau:
1) sin
3
x + cos
3
x +
1
sin2 .sin
4
2
x x
| `
+

. ,

= cosx + sin3x
2) 1 + sin2x + 2cos3x(sinx + cosx) = 2sinx + 2cos3x + cos2x
BI TP TNG HP
Bi 1
2 2
cos 3sin 2 1 sin x x x +
Bi 2
3 3 2
cos 4sin 3cos .sin sin 0 x x x x x +
Bi 3 Gii phng trnh:
sin 2 2tan 3 x x +
3
sin .sin 2 sin3 6cos x x x x +
Bi 4
2
cos 2 1
cot 1 sin sin 2
1 tan 2
x
x x x
x
+
+
Bi 5
sin3 cos 3 2cos 0 x x x + +
Bi 6
3
sin 4sin cos 0 x x x +
Bi 7
2 2
tan .sin 2sin 3(cos 2 sin cos ) x x x x x x +
Bi 8
cos 3 4cos 2 3cos 4 0 x x x +
Bi 9
(2cos 1)(2sin cos ) sin 2 sin x x x x x +
Bi 10
cos cos 2 cos 3 cos 4 0 x x x x + + +
Bi 11
2 2 2 2
sin sin 3 cos 2 cos 4 x x x x + +
Trang 30
Bi 12
3 3 3
sin cos3 cos sin3 sin 4 x x x x x +
Bi 13
3 3 2
4sin 3cos 3sin sin cos 0 x x x x x +
Bi 14 Gii phng trnh:
2
(2sin 1)(3cos 4 2sin 4) 4cos 3 x x x x + + +
Bi 15
6 6 8 8
sin cos 2(sin cos ) x x x x + +
Bi 16
1
cos .cos 2 .cos 4 .cos8
16
x x x x
Bi 17
3
8cos cos3
3
x x
| `
+

. ,
Bi 18 Gii phng trnh:
2
(2sin 1)(2sin 2 1) 3 4cos x x x +
Bi 19 Gii phng trnh:
cos 2 cos8 cos 6 1 x x x +
Bi 20 Gii phng trnh:
sin 4 4sin 4cos cos 4 1 x x x x +
Bi 21 Gii phng trnh:
3sin 2cos 2 3tan x x x + +
Bi 22 Gii phng trnh:
3
2cos cos 2 sin 0 x x x + +
Bi 23 Gii phng trnh:
2(tan sin ) 3(cot cos ) 5 0 x x x x + +
Bi 24 Gii phng trnh:
4cos 2cos 2 cos 4 1 x x x
Bi 25 Gii phng trnh:
sin sin 2 sin3
3
cos cos 2 cos3
x x x
x x x
+ +

+ +
Bi 26 Gii phng trnh:
sin .sin 4 2cos 3 cos .sin 4
6
x x x x x

| `


. ,
Bi 27 Gii phng trnh:
2 2
1 sin sin cos sin 2 os
2 2 4 2
x x x
x x c
| `
+

. ,
Bi 28 Gii phng trnh:
2cos 2 sin 2 2(sin cos ) x x x x +
Bi 29 Gii phng trnh:
1
cos cos 2 cos3
2
x x x +
Bi 30 Gii phng trnh:
3
sin 2 sin
4
x x
| `
+

. ,
Bi 31 Gii phng trnh:
1 sin cos sin 2 cos 2 0 x x x x + + + +
Bi 32 Gii phng trnh:
2 3 2 3
tan tan tan 6 x x x cotx cot x cot x + + + + +
Bi 33 Gii phng trnh:
1 sin3 sin cos 2 x x x + +
Bi 34 Gii phng trnh:
4 4
7
sin cos cot .cot
8 3 6
x x x x
| ` | `
+ +

. , . ,
Trang 30
Bi 35 Gii phng trnh:
2 3
cos 2 2(sin cos ) 3sin 2 3 0 x x x x + +
Bi 36 Gii phng trnh:
4(sin3 cos 2 ) 5(sin 1) x x x
Bi 37 Gii phng trnh:
3
sin 4sin cos 0 x x x +
Bi 38 Gii phng trnh:
3
c o s 1 0 1 c o s 8 6 c o s 3 . c o s c o s 8 c os . c o s 3 x x x x x x x + + + +
Bi 39 Gii phng trnh:
4 4
1
sin cos
4 4
x x

| `
+ +

. ,
Bi 40 Gii phng trnh:
3 3
2
cos .cos3 sin .sin3
4
x x x x +
Bi 41 Gii phng trnh:
3 3 3 3
(sin sin 2 sin 3 ) sin sin 2 sin 3 x x x x x x + + + +
Bi 42 Gii phng trnh:
3 1
8sin
cos sin
x
x x
+
Trang 40
BI TP N LP 10
Bi 1 Tnh cc gi tr lng gic cn li:
a.
b. Cho
0 0
1
sin & 90 180
4
x x < <
c. Cho
1 3
cos & 2
3 2
x x

< <
d. Cho
3
tan 2 &
2
x x

< <
e. Cho
1
cot & 0
3 2
x x

< <
cu2_
Bi 1 Chng minh rng
a.
a.
cos 1
tan
1 sin
x
x
x cox
+
+
b.
sin 1 cos 2
1 cos sin sin
x x
x x x
+
+
+
c.
1 1
(1 tan )(1 tan ) 2tan
cos cos
x x x
x x
+ + +
d.
2 3
3
sin cos
1 tan tan tan
cos
x x
x x x
x
+
+ + +
e.
1 cos 1 cos 4cot
1 cos 1 cos sin
x x x
x x x
+

+
f.
2
2
sin sin cos
sin cos
sin cos tan 1
x x x
x x
x x x
+
+

Bi 1 n gin cc biu thc:
a.
a.
2
(1 sin ) tan (1 sin ) A x x x +
b.
2 2
sin (1 cot ) cos (1 tan ) B x x x x + + +
c.
2 2
(tan cot ) (tan cot ) C x x x x +
d.
2 2 2
(1 sin ) cot 1 cot D x x x +
e.
2
2
1 cos (1 cos )
(1 )
sin sin
x x
E
x x
+

f.
g.
8 6 2 4 2 2 2 2
sin sin cos sin cos sin cos cos F x x x x x x x x + + + +
Bi 1 Chng minh biu thc khng ph thuc vo x:
a.
6 6 4 4
2(sin cos ) 3(sin cos ) A x x x x + +
b.
6 6 4 4 2
sin cos 2sin cos sin B x x x x x + +
c.
2 2 2 2 2
sin tan 2sin tan cos C x x x x x + +
d.
2
1 cos 1 cos
sin (1 )(1 )
1 cos 1 cos
x x
D x
x x
+
+ +
+
e.
2 2 2 2
2 2
tan cos cot sin
sin cos
x x x x
E
x x

+
f.
2
2
tan cot 1
.
cot 1 tan
x x
F
x x

Bi 1 Tnh cc biu thc sau


a. Cho sinx=2/3. Tnh
cot tan
cot tan
x x
A
x x

+
b. Cho tanx=3. Tnh
3 3
sin cos 4sin cos
&
2sin cos sin 3cos
x x x x
B C
x x x x
+ +

+ +
c. Cho cotx= - 3 . Tnh
2 2
2 2
sin 2sin cos 2cos
2sin 3sin cos 4cos
x x x x
D
x x x x
+

+
Bi 1 Tnh cc gi tr biu thc
a.
0 0 0 0
cos10 cos 20 ... cos160 cos180 A + + + +
b.
2 0 2 0 2 0 2 0
sin 15 sin 25 sin 65 sin 75 B + + +
c.
2 0 2 0 2 0
sin 10 sin 20 ..... sin 180 C + + +
cu1_ d.
0 0
0
0 0
sin( 234 ) cos 216
tan36
sin144 cos 216
D

Bi 1 Rt gn biu thc
a.
3
sin( ) cos( ) cot(2 ) tan( )
2 2
A x x x x

+ + +
b.
3
cot( 2 ) cos( ) cos( 2 ) 2sin( )
2
B x x x x

+ +
c.
0 0 0 0 0
cos(270 ) 2sin( 450 ) cos( 900 ) 2sin(720 ) cot(540 ) C x x x x x + + +
Bi 1 Cho tam gic ABC chng minh rng:
a.
sin cos
2 2
A B C +

b.
tan(2 ) tan A B C A + +
c.
3
sin cos
2
A B C
C
+ +

d.
tan cot( )
2 2
A B C
B

+
CNG THC CNG:
cu1_
a. Cho sinx=5/13 v (

/2<x<

), cosy=3/5 v (0<y<

/2). Tnh sin(x+y), cos(x+y), tan(x+y) v


cot(x+y)
b. Cho sinx=
1
5
v siny =
10
1
. Tnh x+y
cu2_ Cho a+b =

/4. Tnh A =(1+tana).(1+tanb)


Bi 1 Tnh gi tr cc biu thc:
a.
b.
0 0
0 0
25 tan 20 tan 1
25 tan 20 tan

+
A
c.
0 0 0 0
40 tan 20 tan 3 40 tan 20 tan + + C
d.
e.
0 0 0 0
0 0 0 0
11 sin 19 sin 11 cos 19 cos
20 sin 10 cos 10 sin 20 cos

+
C
Bi 1 Chng minh:
a. Sinx+cosx=
)
4
sin( 2

+ x
b. Sin(a+b).sin(a-b) =sin
2
a-sin
2
b =cos
2
b-cos
2
a
c.
3 sin 4 )
3
sin( ).
3
sin( 4
2
+ x x x

d.
x x x sin 2 )
4
sin( )
4
sin( +

Bi 1 Rt gn biu thc:
a.
a.
cos( ) cos( )
cos( ) cos( )
x y x y
A
x y x y
+ +

+
b.
tan tan tan tan
tan( ) tan( )
a b a b
B
a b a b
+

+
c.
sin( ).sin( )
sin sin
x y x y
C
x y
+

+
d.
sin( ) cos( )
4 4
sin( ) cos( )
4 4
x x
D
x x


+ +

+ + +
Bi 1 Chng minh biu thc khng ph thuc vo x
a. A= cosx+ cos(x+
2
3

)+ cos(x+
4
3

)
b. B= sinx + sin(x+
2
3

) + sin(x+
4
3

)
c. C= cos
2
x + cos
2
(x+
2
3

) + cos
2
(x+
4
3

)
d. D= sin
2
x + sin
2
(x+
2
3

) + sin
2
(x+
4
3

)
Bi 1 Cho tam gic ABC chng minh:
a. cosB.cosC sinB.sinC + cosA = 0
b. tanA + tanB + + tanC = tanA.tanB.tanC ( vi ABC c 3 gc nhn )
c. tan
2
A
tan
2
B
+tan
2
B
tan
2
C
+tan
2
A
tan
2
C
= 1
d. cot
2
A
+ cot
2
B
+ cot
2
C
= cot
2
A
. cot
2
B
. cot
2
C
e. cotA.cotB + cotB.cotC + cotA.cotC = 1
CNG THC NHN:
Bi 1 Tnh gi tr biu thc:
a.
8
cos
4
cos
8
sin

A
b.
8
tan
8
tan 1
2

B
c.
0 0 0
70 sin 50 sin 10 sin C
d.
0 0 0 0
78 sin 66 sin 42 sin 6 sin D
e.
0 0 0 0
80 cos 60 cos 40 cos 20 cos 16 E
Bi 1 Tnh cc gi tr biu thc:
a. cho tan
2
x
= - 2. Tnh
3sin 4cos
cot 3tan
x x
A
x x
+

+
b. cho sinx = -4/5, v
3
2
2
x

< <
. Tnh cos(x/2) v sin(x/2)
c. cho tanx = 1/15. Tnh
sin 2
1 tan 2
x
B
x

+
d. cho sinx + cosx =
7
2
v 0 < x <
6

. Tnh tan(x/2)
e. cho tan(x/2) = -1/2. Tnh
2sin 2 cos 2
tan 2 cos 2
x x
C
x x

+

cu1_ Chng minh:
a.
b. cotx tanx = 2cot2x
c. sin
4
x + cos
4
x =
3 1
cos 4
4 4
x +
d.
e. 4sinx.sin(60
0
x).sin(60
0
+ x) = sin3x
f. 4cosx.cos(60
0
x).cos(60
0
+ x) = cos3x
g. tanx.tan(60
0
x).tan(60
0
+ x) = tan3x
h.
i. 3 4cos2x + cos4x = 8sin
4
x
j. cos
3
x.sinx sin
3
x.cosx =
sin 4
4
x
k.
l. 2(sinx + cosx +1)
2
. (sinx + cosx 1 )
2
= 1 cos4x
Bi 1 n gin biu thc
a. A = sin8x + 2cos
2
(4x +
4

)
b. B =
3 3
cos cos 3 sin sin3
cos sin
x x x x
x x
+
+
c. C = cos
4
x sin
4
(x +

)
d.
2
1 sin 2sin ( )
4 2
4cos
2
x
x
D
x

e.
2 4
2 2
sin 2 4cos
4 sin 2 4sin
x x
E
x x
+


f. F = sin(
2

- x).sin(

- x) cos2x
CNG THC BIN I
Bi 1 Bin i tch thnh tng v tng thnh tch cc biu thc sau:
a. sin(

/5).sin(

/8)
b. 2sina.sin2a.sin3a
c. Sin10
0
+ Sin11
0
+ Sin16
0
+ Sin15
0

d. Sinx+sin2x+sin3x+sin4x
e. Cosx+cos2x+cos3x+cos4x
f. 1-cosx+sinx
g. 2cos2a -
3
h. 1+2sina-cos2a
i. 9sina+6cosa-3sin2a+cos2a-8
j. Sin
2
3a-cos
2
4a-sin
2
5a+cos
2
6a
k. 1+2cosx
cu1_ Tnh cc gi tr biu thc:
a. A = cos85
0
+ cos35
0
cos25
0
b. B =
9
7
cos
9
5
cos
9
cos

+ +
c. C =
5
8
cos
5
6
cos
5
4
cos
5
2
cos

+ + +
d. D = sin10
0
. sin30
0
. sin50
0
. sin70
0

e. E = sin20
0
. sin40
0
. sin80
0

f. F =
0
0
70 sin 4
sin10
1

g. G = cos
2
x sin(30
0
+x). sin(30
0
-x)
h. H = cos10
0
. cos30
0
. cos50
0
. cos70
0
i. D =
x x
x x
4 cos 6 cos
4 cos 6 cos
+

Bi 1 Chng minh ng thc:


a.
x
x x x
x x x
3 tan
5 cos 3 cos cos
5 sin 3 sin sin

+ +
+ +
b.
x x x 4 cos
8
3
8
5
sin cos
6 6
+ +
c.
Bi 1 Cho tam gic ABC chng minh :
a. sinA + sinB + sinC =
2
cos
2
cos
2
cos 4
C B A
b. cosA + cos B + cosC = 1 +
2
sin
2
sin
2
sin 4
C B A
c. sin2A + sin2B + sin2C = 4sinA.sinB.sinC
d. sin
2
A + sin
2
B + sin
2
C = 2(1+ cosA.cosB.cosC)
e. cos2A + cos2B + cos2C = -1 4cosA.cosB.cosC
f. tanA + tanB + tanC = tanA.tanB.tanC
NHN DNG TAM GIC:
Bi 1 Chng minh tam gic ABC vung nu:
2 2 2
sin B sin C
a / sin A ; b / sin C cos A cos B; c / sin A sin B sin C2
cos B cos C
+
= = + + + =
+
Bi 2 Chng minh tam gic ABC can nu :
2
C sin B
a / sin A 2 sin B. cos C; b / tan A tan B 2 cot ; c / tan A 2 tan B tan A. tan B; d / 2 cos A
2 sin C
= + = + = =
Bi 3 Chng minh tam gic ABC u nu :
1 3
a / cos A. cos B. cos C ; b / sin A sin B sin C sin 2A sin 2B sin 2C; c / cos A cos B cos C
8 2
= + + = + + + + =
Bi 4 Chng minh tam gic ABC can hoc vung nu :
( ) ( )
2
2
2 2 2 2 2
sin B C sin B C
C tan B sin B
a / tan A. tan B. tan 1; b / ; c /
2 tan C sin C sin B sin C sin B sin C
+ -
= = =
+ -
Bi 5 Nhn dng tam gic bit :
2 2 2
sin A
a / sin 4A sin 4B sin 4C 0 b / cos A cos B cos C 1 c / 2 sin C
cos B
+ + = + + = =
Bi 6 Tm cc gc ca tam gic ABC bit:
a.
0
60
1
sin .sin
2
B C
B C

'

b.
0
120
3 1
sin .cos
4
B C
B C
+

'
+

You might also like