Giao thoa nh sng n sc

Nguyn Vn t, Lng Giang 1, Bc Giang.

MT S YU CU THNG GP VI BI TON GIAO THOA NH SNG N SC.

Thn tng cc bn hc sinh ca thuvienvatly.com y l mt bi tp c th. Tuy vy, cc bn hc sinh hy c n mt cch chm di, khng vi vng. C th n s gip ch c mt cht g cho nhng ai c tnh kin tr. Mt khe sng S pht ra nh sng n sc c bc sng 0,6m. Pha sau khe S mt on 20cm ngi ta t hai khe hp S1 v S2 song song vi nhau v cng song song vi khe S, sao cho S cch S1 v S2 nhng on nh nhau. Khong cch gia hai khe S1 v S2 l 2mm. Pha sau hai khe S1, S2, ngi ta t mt mn hng nh E song song v cch mt phng cha S1S2 on 2m.

a. Xc nh khong vn giao thoa. p dng cng thc: i

.D a

Thay s: = 0,6.10-3mm, D = 2.103mm, a = 2mm. Ta c i = 0,6mm. b. Xc nh v tr ca vn sng bc 5 v vn ti th 7. xS5 = 5.i = 3mm. Vn sng bc 5 cch vn sng trung tm 3mm. xT7 = 6,5i = 3,9mm. Vn ti th 7 cch vn sng trung tm 3,9mm. c. Xc nh khong cch gia vn sng bc 3 v vn ti th 8 cng mt bn vn sng trung tm. + Vn sng bc 3 cch vn trung tm 3i. + Vn ti th 8 cch vn trung tm 7,5i. Do hai vn ny cng mt bn vn trung tm, nn khong cch gia chng l: 7,5i 3i = 4,5i = 2,7mm. d. Xc nh khong cch gia vn ti th 5 v vn sng bc 4 hai bn vn sng trung tm. Do hai vn ny hai bn vn trung tm, nn khong cch gia chng l 5i + 4i = 9i = 5,4mm. e. Xc nh s vn sng, s vn ti trn on OM = 2 mm (khng tnh vn sng trung tm) Lp t s: n

OM 2 3,3 ( Vic ny ging nh ta xut pht t ngay st sau im O, i v pha M v m i 0, 6

xem c bao nhiu khong vn i trn on OM). Kt qu m c trn on OM c 3 khong vn chn v d 1/3 khong vn na. im cui ca mi khong vn l mt vn sng. Vy trn on OM c 3 vn sng. chnh gia mi khong vn l mt vn ti. Vy trn on OM c 3 vn ti.

Giao thoa nh sng n sc

Nguyn Vn t, Lng Giang 1, Bc Giang.

Ta lu rng: Nu trong php tnh trn ta tnh c n = 3,6 th c ngha l im M c y sang bn phi v vt qua mt vn ti na. Vy trong trng hp n = 3,6 th s vn ti l 4. Vy tnh s vn sng, s vn ti trn on OM th ta lm nh sau: + Tnh n

OM i

+ S vn sng trn on OM (khng k vn trung tm) l NS = [n] vi [n] l phn nguyn ca n. + S vn ti trn on OM c hai kh nng: NT = [n] nu phn d ca n nh hn 0,5. NT = [n] + 1 nu phn d ca n ln hn hoc bng 0,5.

f. Xc nh s vn sng, s vn ti trn on MN (M v N cng mt bn vn trung tm, OM = 8,2mm v ON = 3,15mm)

p dng cch lm phn e. Tnh c: + Trn on OM c: + Trn on ON c: Vy tnh c trn on MN c:

13 vn sng, 14 vn ti. 5 vn sng, 5 vn ti. 13 5 = 8 vn sng. 14 5 = 9 vn ti.

g. Xc nh s vn sng, s vn ti trn on CD. Bit CO = 3,45mm, DO = 4,35mm, C v D nm hai pha ca vn trung tm.

p dng cch lm phn e. Tnh c: + Trn on CO c: 5 vn sng, 6 vn ti. + Trn on OD c: 7 vn sng, 7 vn ti. Vy trn on CD c: 5 + 1 + 7 = 13 vn sng ( +1 l do c c vn sng trung tm) 6 + 7 = 13 vn ti. h. Xc nh s vn sng, s vn ti trn vng giao thoa. Bit b rng ca vng giao thoa l 2,6cm.

Ta lu , Do tnh i xng, nn vng giao thoa PQ c im u v im cui i xng vi nhau qua O (Xem hnh bi) Vy PO = OQ = 1,3cm = 13mm. p dng cch lm nh phn e. Tnh c: + Trn on PO c: 21 vn sng, 22 vn ti. + Trn on QO c: 21 vn sng, 22 vn ti.

Vy trn vng giao thoa PQ c: 21.2 + 1 = 43 vn sng. ( tnh c vn trung tm nn phi +1) 22.2 = 44 vn ti.

Giao thoa nh sng n sc Nguyn Vn t, Lng Giang 1, Bc Giang. tnh s vn sng, s vn ti trn vng giao thoa c th thc hin theo cc bc sau: PQ OP PQ 2 + Tnh : n i i 2i + S vn sng trn vng giao thoa: NS = 2[n] + 1. Vi [n] l phn nguyn ca n. + S vn ti trn vng giao thoa c hai kh nng: NT = 2[n] nu phn d ca n nh hn 0,5. NT = 2[n] + 2 nu phn d ca n ln hn hoc bng 0,5. ( V mi bn thm mt vn ti na) i. H vn s dch chuyn th no nu ta y vo vng khng gian lm th nghim mt cht lng trong sut c chit sut n = 1,5.

Khi cht lng vo khng gian lm th nghim, tnh i xng hai bn ca ng SO vn c duy tr, do vy, vn trung tm vn ti O. Tuy nhin, tc ca nh sng khi ny l v = c/n ( gim hn trc n ln, vi n = 1,5 l chit sut ca cht lng) nn bc sng ca nh sng cng gim i n ln, v do khong vn giao thoa gim i so vi trc n ln. Vy, cc vn sng hai bn vn trung tm s ti li gn O hn trc. bi c th t ra cc cu hi, v d nh: Khi cht lng vo, vn sng bc 3 s trng vi v tr ca vn sng no khi cha cht lng?..... j. Quay li vi hnh v u tin ca . Cho ngun sng S di chuyn thng ng i xung 1mm. Hi h vn dch chuyn th no?

Giao thoa nh sng n sc Nguyn Vn t, Lng Giang 1, Bc Giang. Trong trng hp ny, cc i lng a, D v khng thay i g, nn khong vn i vn c ln nh c. Tuy nhin, vn trung tm b dch i n O, ni m nh sng t S, i theo hai ng nhau, nhng n vo cng mt thi im! Do tc ca nh sng khi i theo hai ng l nh nhau, thi gian truyn sng l nh nhau, nn tng cc qung ng truyn cng phi nh nhau. ' ' Vy ta c: d1 d1 d 2 d '2 d 2 d1 d1 d '2 ax d 2 d1 Trong SGK, ta c cng thc: D ax' ' ' d1 d 2 (lu , cng thc ny ch dng c khi x<<D) Chng minh tng t ta c: D' x x' Vy (*) tng ng vi: . H thc ny cho thy, ba im S, H v O thng hng vi nhau. D D' Khi S di chuyn, th on ni ngun S v vn trung tm O ly H lm trc quay. Do khong vn khng i nn ta suy ra c h thng vn b tnh tin i ln. k. Quay li vi hnh v u tin ca bi. t pha sau khe S1 mt bn song song, mng, trong sut, c chit sut n = 1,5, c b dy 1m. Hi h thng vn giao thoa dch chuyn th no?

Trong trng hp ny, do cc i lng a, D v khng thay i nn khong vn i vn c ln nh c. Tuy nhin, vn trung tm b dch chuyn n O, ni m nh sng t S, i theo hai ng nhau, n y cng mt thi im.( Hy suy ngh, v sao li th?) nh sng t S1, khi i qua bn mng th i chm hn so vi bn ngoi ( v v = c/n, vi n l chit sut). Do vy n c O cng thi im vi nh sng t S2 th O phi gn S1 hn. Do O lch v pha t bn mng mt on x0 so vi ban u. d e e e ne Thi gian nh sng t S1 i pha ngoi bn mng l 1 v i trong bn mng l c v c c n d2 Thi gian nh sng t S2 i ti O l c nh sng t S1 v t S2 ti O cng lc, nn ta c: d1 e ne d 2 . Vy ta c: d2 d1 = (n 1)e. c c c ax 0 ax 0 (n 1)eD (n 1)e . T suy ra: x 0 Mt khc: d 2 d1 nn ta c: . D D a