NGH A CC CH S

EPS & P/E

EPS v P/E c ngh a th no trong u t ? Ti mu n bi t P/E v EPS l ch vi t t t c a thu t ng g, v cc thu t ng ny c ngh a nh th no trong u t ch ng khon. Tr l i: EPS (Earning Per Share) l l i nhu n (thu nh p) trn m i c phi u. y l ph n l i nhu n m cng ty phn b cho m i c ph n thng th ng ang c l u hnh trn th tr ng. EPS c s d ng nh m t ch s th hi n kh n ng ki m l i nhu n c a doanh nghi p, c tnh b i cng th c: EPS = (Thu nh p rng - c t c c phi u u i) / l ng c phi u bnh qun ang l u thng. Trong vi c tnh ton EPS, s chnh xc h n n u s d ng l ng c phi u l u hnh bnh qun trong k tnh ton v l ng c phi u th ng xuyn thay i theo th i gian. Tuy nhin trn th c t ng i ta th ng hay n gi n ho vi c tnh ton b ng cch s d ng s c phi u ang l u hnh vo th i i m cu i k . C th lm gi m EPS d a trn cng th c c b ng cch tnh thm c cc c phi u chuy n i, cc b o ch ng (warrant) vo l ng c phi u ang l u thng. EPS th ng c coi l bi n s quan tr ng duy nh t trong vi c tnh ton gi c phi u. y c ng chnh l b ph n ch y u c u thnh nn t l P/E. M t kha c nh r t quan tr ng c a EPS th ng hay b b qua l l ng v n c n thi t t o ra thu nh p rng (net income) trong cng th c tnh trn. Hai doanh nghi p c th c cng t l EPS nh ng m t trong hai c th c t c ph n h n t c l doanh nghi p ny s d ng v n hi u qu h n. N u nh cc y u t khc l cn b ng th r rng doanh nghi p ny t t h n doanh nghi p cn l i. V doanh nghi p c th l i d ng cc k thu t tnh ton a ra con s EPS h p d n nn cc nh u t c ng c n hi u r cch tnh c a t ng doanh nghi p m b o "ch t l ng" c a t l ny. T t h n h t l khng nn d a vo m t th c o ti chnh duy nh t m nn k t h p v i cc b n phn tch ti chnh v cc ch s khc. H s gi trn thu nh p (P/E) l m t trong nh ng ch s phn tch quan tr ng trong quy t nh u t ch ng khon c a nh u t . Thu nh p t c phi u s c nh h ng quy t nh n gi th tr ng c a c phi u . H s P/E o l ng m i quan h gi a gi th tr ng (Market Price - P) v thu nh p c a m i c phi u (Earning Per Share - EPS) v c tnh nh sau: P/E = P/EPS Trong gi th tr ng P c a c phi u l gi m t i c phi u ang c mua bn th i i m hi n t i; thu nh p c a m i c phi u EPS l ph n l i nhu n rng sau thu m cng ty chia cho cc c ng th ng trong n m ti chnh g n nh t. P/E cho th y gi c phi u hi n t i cao h n thu nh p t c phi u bao nhiu l n, hay nh u t ph i tr gi cho m t ng thu nh p bao nhiu. P/E c tnh cho t ng c phi u m t v tnh trung bnh cho t t c cc c phi u v h s ny th ng c cng b trn bo ch. N u h s P/E cao th i u c ngh a l ng i u t d ki n t c t ng c t c cao trong t ng lai; c phi u c r i ro th p nn ng i u t tho mn v i t su t v n ho th tr ng th p; d on cng ty c t c t ng tr ng trung bnh v s tr c t c cao. H s P/E r t c ch cho vi c nh gi c phi u. Gi s ng i u t c c phi u AAA khng c giao d ch si ng trn th tr ng, v y c phi u c gi bao nhiu l h p l? Lc c n nhn vo h s P/E c cng b i v i nhm cc lo i c phi u t ng t v i c phi u AAA, sau nhn thu nh p c a cng ty v i h s P/E s cho chng ta gi c a lo i c phi u AAA. (Cu tr l i do Cng ty ch ng khon VPBank - VPBS cung c p) Vnexpress.net

ROA & ROE

ROA l t s l i nhu n rng trn ti s n (Return on total assets) ROA o l ng kh n ng sinh l i trn m i ng ti s n c a cng ty. Cng th c: ROA = L i nhu n rng dnh cho c ng th ng/T ng ti s n ROA cung c p cho nh u t thng tin v cc kho n li c t o ra t l ng v n u t (hay l ng ti s n). ROA i v i cc cng ty c ph n c s khc bi t r t l n v ph thu c nhi u vo ngnh kinh doanh. l l do t i sao khi s d ng ROA so snh cc cng ty, t t h n h t l nn so snh ROA c a m i cng ty qua cc n m v so gi a cc cng ty t ng ng nhau. Ti s n c a m t cng ty c hnh thnh t v n vay v v n ch s h u. C hai ngu n v n ny c s d ng ti tr cho cc ho t ng c a cng ty. Hi u qu c a vi c chuy n v n u t thnh l i nhu n c th hi n qua ROA. ROA cng cao th cng t t v cng ty ang ki m c nhi u ti n h n trn l ng u t t h n. V d n u cng ty A c thu nh p rng l 1 tri u USD, t ng ti s n l 5 tri u USD, khi ROA l 20%. Tuy nhin n u cng ty B c ng c kho n thu nh p t ng t trn t ng ti s n l 10 tri u USD, ROA c a B s l 10%. Nh v y cng ty A hi u qu h n trong vi c bi n u t thnh l i nhu n. Cc nh u t c ng nn ch t i t l li su t m cng ty ph i tr cho cc kho n vay n . N u m t cng ty khng ki m c nhi u h n s ti n m chi cho cc ho t ng u t , khng ph i l m t d u hi u t t. Ng c l i, n u ROA m t t h n chi ph vay th c ngh a l cng ty ang b ti m t mn h i. ROE l t s l i nhu n rng trn v n ch s h u (Return on common equyty) ROE l t s quan tr ng nh t i v i cc c ng, t s ny o l ng kh n ng sinh l i trn m i ng v n c a c ng th ng. Cng th c: ROE = L i nhu n rng dnh cho c ng th ng /V n c ph n th ng Ch s ny l th c o chnh xc nh gi m t ng v n b ra v tch l y t o ra bao nhiu ng l i. H s ny th ng c cc nh u t phn tch so snh v i cc c phi u cng ngnh trn th tr ng, t tham kh o khi quy t nh mua c phi u c a cng ty no. T l ROE cng cao cng ch ng t cng ty s d ng hi u qu ng v n c a c ng, c ngh a l cng ty cn i m t cch hi ha gi a v n c ng v i v n i vay khai thc l i th c nh tranh c a mnh trong qu trnh huy ng v n, m r ng quy m. Cho nn h s ROE cng cao th cc c phi u cng h p d n cc nh u t h n. Khi tnh ton c t l ny, cc nh u t c th nh gi cc gc c th nh sau: - ROE nh h n ho c b ng li vay ngn hng, v y n u cng ty c kho n vay ngn hng t ng ng ho c cao h n v n c ng, th l i nhu n t o ra c ng ch tr li vay ngn hng. ROE cao h n li vay ngn hng th ph i nh gi xem cng ty vay ngn hng v khai thc h t l i th c nh tranh trn th tr ng ch a c th nh gi cng ty ny c th t ng t l ROE trong t ng lai hay khng.

P/B
Ch s P/B (Price-to-Book ratio Gi/Gi tr s sch) l t l c s d ng so snh gi c a m t c phi u so v i gi tr ghi s c a c phi u . T l ny c tnh ton b ng cch l y gi ng c a hi n t i c a c phi u chia cho gi tr ghi s t i qu g n nh t c a c phi u . Cng th c tnh nh sau: P/B = Gi c phi u / (T ng gi tr ti s n gi tr ti s n v hnh n ) V d : Gi s m t cng ty c gi tr ti s n ghi nh n trn b ng cn i k ton l 200 t VND, t ng n 150 t VND, nh v y gi tr ghi s c a cng ty l 50 t . Hi n t i cng ty c 2 tri u c phi u ang l u hnh, nh v y gi tr ghi s c a m i c phi u l 25.000 VND. N u gi th tr ng c a c phi u ang l 75.000 VND, th P/B c a c phi u c tnh nh sau: P/B = 75.000/25.000 = 3 i v i cc nh u t , P/B l cng c gip h tm ki m cc c phi u c gi th p m ph n l n th tr ng b qua. N u m t doanh nghi p ang bn c ph n v i m c gi th p h n gi tr ghi s c a n (t c l c t l P/B nh h n 1), khi c hai tr ng h p s x y ra: ho c l th tr ng ang ngh r ng gi tr ti s n c a cng ty b th i ph ng qu m c, ho c l thu nh p trn ti s n c a cng ty l

qu th p. N u nh i u ki n u tin x y ra, cc nh u t nn trnh xa cc c phi u ny b i v gi tr ti s n c a cng ty s nhanh chng c th tr ng i u ch nh v ng gi tr th t. Cn n u i u th hai ng, th c kh n ng lnh o m i c a cng ty ho c cc i u ki n kinh doanh m i s em l i nh ng tri n v ng kinh doanh cho cng ty, t o dng thu nh p d ng v t ng l i nhu n cho cc c ng. Ng c l i, n u m t cng ty c gi th tr ng c a c phi u cao h n gi tr ghi s th y th ng l d u hi u cho th y cng ty lm n kh t t, thu nh p trn ti s n cao. Ch s P/B ch th c s c ch khi nh u t xem xt cc doanh nghi p c m c t p trung v n cao ho c cc cng ty ti chnh, b i gi tr ti s n c a cc cng ty ny t ng i l n. V cng tc k ton ph i tun th nh ng tiu chu n ng t ngho, nn gi tr ghi s c a ti s n hon ton khng tnh t i cc ti s n v hnh nh th ng hi u, nhn hi u, uy tn, b ng sng ch v cc ti s n tr tu khc do cng ty t o ra. Gi tr ghi s khng c ngh a nhi u l m v i cc cng ty d ch v v gi tr ti s n h u hnh c a h khng l n.

H s Beta
Beta hay cn g i l h s beta, y l h s o l ng m c bi n ng hay cn g i l th c o r i ro h th ng c a m t ch ng khon hay m t danh m c u t trong t ng quan v i ton b th tr ng. H s beta l m t tham s quan tr ng trong m hnh nh gi ti s n v n (CAPM). Beta c tnh ton d a trn phn tch h i quy, v b n c th ngh v beta gi ng nh khuynh h ng v m c ph n ng c a ch ng khon i v i s bi n ng c a th tr ng. M t ch ng khon c beta b ng 1, mu n m ch r ng gi ch ng khon s di chuy n cng b c i v i th tr ng. M t ch ng khon c beta nh h n 1 c ngh a l ch ng khon s c m c thay i t h n m c thay i c a th tr ng. V ng c l i, beta l n h n 1 s chng ra bi t gi ch ng khon s thay i nhi u h n m c dao ng c a th tr ng. Nhi u c phi u thu c cc ngnh cung c p d ch v cng ch c beta nh h n 1. Ng c l i, h u h t cc c phi u d a trn k thu t cng ngh cao c beta l n h n 1, th hi n kh n ng t o c m t t su t sinh l i cao h n, nh ng c ng ng th i ti m n r i ro cao h n.

H s thanh kho n
H s thanh kho n c tnh d a trn kh i l ng giao d ch trung bnh 13 tu n c a 1 c phi u so v i kh i l ng ang l u hnh c a c phi u , v kh i l ng giao d ch trung bnh 13 tu n c a c phi u so v i giao d ch c a nh ng c phi u cn khc. Cng th c A = (Kh i l ng giao d ch trung bnh 13 tu n)/kh i l ng ang l u hnh B = So sch Kh i l ng giao d ch trung bnh 13 tu n c a t t c cc c phi u v s p x p theo th t t ng d n. H s thanh kho n = (A + Bx2)/3

y C Phi u
Tm ra nh ng c phi u c gi gi m nhi u nh t trong kho ng th i gian xc nh(12 thng, 24 thng...) Cng th c y C Phi u = Gi hi n t i/(Gi ng c a 'bnh qun' th p nh t trong kho ng th i gian xc nh) Xem chi ti t danh sch Y C PHI U

C T c

Trung bnh c t c b ng ti n m t trong 3 n m g n nh t