You are on page 1of 4

Hc thuyt li th tuyt i ca Adam Smith

Hc thuyt ny bt u vi s tht gin n, hai quc gia trao i thng mi trn c s tnh nguyn th c hai quc gia u thu c t thng d. Nu mt quc gia khng thu c g, hoc b l, h s t chi thng mi. Thng d qua li t thng mi c pht sinh v chuyn dch nh th no?

Li th tuyt i

Thng mi gia hai quc gia c da trn c s li th tuyt i. Khi mt quc gia sn xut mt hng ha c hiu qu hn so vi quc gia khc nhng km hiu qu hn trong sn xut hng ha th hai, hai quc gia c th thu c li ch bng cch mi quc gia chuyn mn ha sn xut v xut khu hng ha c li th tuyt i, nhp khu hng ha khng c li th. Thng qua qu trnh ny, cc ngun lc c s dng mt cch hiu qu nht v sn lng ca c hai hng ha u tng. S tng ln v sn lng ca hai hng ha ny do lng thng d t chuyn mn ha trong sn xut c phn b li gia hai quc gia thng qua thng mi. Theo kha cnh ny, mt quc gia cng tng t nh mt c nhn, khng nn c gng sn xut tt c hng ha cho mnh, m nn tp trung sn xut hng ha mnh c s trng nht, em trao i mt phn sn phm ly sn phm khc cn dng, theo cch ny tng sn lng ca cc c nhn cng li s tng, phc li ca mi cc nhn cng tng. Nh vy, trong khi hc thuyt kinh t trng thng tin tng mt quc gia ch c th thu c thng d t thng mi bng cch tc ot ca nc khc v ng h s qun l cht ch ca Chnh ph v hot ng kinh t v thng mi, th Hc thuyt li th tuyt i ca Adam Smith tin tng rng mt quc gia c th thu c thng d t thng mi v ng h mnh m cho chnh sch t do kinh doanh. Thng mi t do c th lm cho ngun lc ca th gii c s dng mt cch hu hiu nht v c th ti a ha phc li ton th gii. C th c mt vi trng hp ngoi l bng cch t do kinh doanh, mt trong s ny l s bo h cc ngnh cng nghip quan trng ca quc gia. Dng nh c nghch l l ngy nay hu ht cc quc gia s dng nhiu bin php hn ch thng mi t do. Cc bin php hn ch thng mi c t l ha theo phc li ca quc gia. Trn thc t, cc bin php hn ch thng mi c mt s ngnh cng nghip v nhng cng nhn ca ngnh nhng ngi b tn tht v hng nhp khu ng h. Nh vy, cc bin php hn ch thng mi to ra li ch cho thiu s nhng lm tn tht ti a s (nhng ngi phi tr gi cao hn cnh tranh vi hng ho trong nc).

Minh ha v Li th tuyt i

Bng s liu bn cho thy mt gi lao ng sn xut c 6 d Sn xut Hoa K Anh la m ti Hoa K, nhng ch c mt d ti Anh. Ngc li, mt gi lao ng sn xut c 5 thc vi ti Anh nhng ch La m (d/gi lao ng) 6 1 c 4 thc vi ti Hoa K. Nh vy Hoa K c hiu qu hn Vi (thc/gi lao ng) 4 5 hay ni cch khc, c li th hn so vi Anh trong sn xut la m, ng thi km li th trong sn xut vi; trong khi , Anh c hiu qu hn trong sn xut vi nhng km hiu qu hn trong sn xut la m so vi Hoa K. Khi , thng mi Hoa K s chuyn mn ha trong sn xut la m, em mt phn la m trao i vi Anh ly vi; cn Anh th ngc li. Vi tng quan trao i gia Hoa K v Anh, l mt d la m i c mt thc vi, nu M trao i 6 d la m ly 6 thc vi, h s thu thm c 2 thc vi hoc tit kim c 1/2 gi lao ng (v ti Hoa K nu i 6 d la m ch c 4 thc vi sn xut trong nc). Tng t nh vy, ti Anh, 6 d la m nhn c ca M tng ng 6 gi lao ng ca Anh, 6 gi lao ng ny c th sn xut ra c 30 thc vi (v ti Anh mi gi lao ng sn xut c 5 thc vi). Sau khi s dng 6 thc vi trao i vi M, h cn thu c 24 thc vi, hoc tit kim c 5 gi lao ng. iu quan trng y khng phi l Anh thu c nhiu thng d hn Hoa K, m iu quan trng l c Hoa K v Anh c th u thu c t chuyn mn ha trong sn xut v thng mi.

Li th tuyt i, tuy vy, ch gii thch c mt phn nh thng mi hin ti nh thng mi gia cc nc pht trin v cc nc ang pht trin. Hu ht thng mi th gii, c bit thng mi gia cc nc pht trin vi nhau, khng th gii thch c bng hc thuyt v li th tuyt i.

Hc thuyt li th so snh ca David Ricardo


Hc thuyt li th so snh ca David Ricardo da vo Quy lut v li th so snh. y l mt trong nhng quy lut kinh t quan trng nht c ng dng rng ri, cha c s thay i. Hc thuyt nghin cu khi nim v li th so snh, a ra li th so snh v s, phn phn tch cho thy c hai quc gia u c th thu c thng d nu mi quc gia chuyn mn ha trong sn xut v xut khu hng ha c li th so snh.

Quy lut v li th so snh

Sn xut Hoa K Anh Mt quc gia sn xut c hai hng ha u km hiu qu hn 1 quc gia kia vn c th thu c li ch thng mi. Quc gia La m (d/gi lao ng) 6 Vi (thc/gi lao ng) 4 2 s tp trung sn xut v xut khu hng ha km li th t hn, v nhp khu hng ha km li th nhiu hn. Chi tit v quy lut ny c th phn tch qua s liu bng bn. Bng s liu ny trnh by, Anh hin nay ch sn xut c 2 thc vi trong mt gi lao ng. Nc Anh khng c li th tuyt i trong sn xut c hai hng ha khi so snh vi Hoa K v hao ph lao ng trong sn xut c hai hng ha u cao hn Hoa k. Tuy vy, ti Anh hao ph lao ng trong sn xut vi ch ln gp hai ln, trong khi hao ph lao ng trong sn xut la m ln gp su ln so vi Hoa K, nc Anh c li th so snh trong sn xut vi. Hoa K c li th tuyt i trong c hai loi hng ha so vi Anh, nhng li th tuyt i ln hn trong sn xut la m (6/1) so vi sn xut vi (4/2), Hoa K c li th so snh trong sn xut la m. Tm li, li th tuyt i ca Hoa K ln hn trong la m, v vy Hoa K c li th so snh trong sn xut la m. Bt li th tuyt i ca Anh nh hn trong sn xut vi, Anh c li th so snh trong sn xut vi. Theo quy lut v li th so snh, c hai quc gia c th thu c thng d nu Hoa K chuyn mn ha trong sn xut la m v xut khu mt phn la m nhp khu vi ca Anh, cn Anh chuyn mn ho trong sn xut v xut khu vi. Trong m hnh ch c hai quc gia, hai hng ha, nu mt quc gia c li th so snh trong hng ha ny th quc gia kia s c li th so snh trong hng ha th hai.

Thng d t thng mi

Hoa K s khng ci thin c mc sng nu h i 6 d la m ly 4 thc vi ti Anh, v tng quan trao i ny ng bng tng quan trong quc gia Hoa K. Tt nhin Hoa K cng s khng trao i vi Anh nu chp nhn c t hn 4 thc vi. Tng t nh vy, Anh s khng ci thin c mc sng nu trao i 2 thc vi ly 1 d la m ca Hoa K, tt nhin cng khng trao i vi Hoa K nu phi tr nhiu hn 2 thc vi ly 1 d la m ca Hoa K. thy c c hai quc gia u thu c li ch t thng mi; gi thit Hoa K c th trao i 6 d la m nhn c 6 thc vi ca Anh, Hoa K s thu thm c 2 thc vi (hoc tit kim c 1/2 gi lao ng v mt gi lao ng ti Hoa K ch sn xut c 4 thc vi). Anh cng thu c li ch, 6 d la m Anh nhn c t Hoa K c th i hi tng ng 6 gi lao ng ti Anh nu sn xut ti Anh. Anh c th s dng 6 gi lao ng ny sn xut c 12 thc vi (v mi gi lao ng sn xut c 2 thc vi) mang trao i vi Hoa K 6 thc vi cn thu thm c 6 thc vi, Anh thu c nhiu hn Hoa K khng phi l iu quan trng, iu quan trng l c hai quc gia c th thu c thng d t thng mi, thm ch mt trong s h km hiu qu hn trong sn xut c hai loi hng ha so vi quc gia kia. Hai quc gia c th thu c li ch thng qua trao i 6 d la m ly 6 thc vi. y khng phi l t l duy nht c thng d t thng mi. Hoa K c th chp nhn trao i 6 d la m ly s lng no min l nhiu hn 4 thc vi (v trao i trong nc ch c 4 thc vi). Cn Anh c th trao i mt

lng vi min l t hn 12 thc ly 6 d la m (v trao i trong nc phi mt 12 thc vi). V vy, t l trao i thng mi gia hai nc l c th nm trong khong: 4 thc vi < 6 d la < 12 thc vi. Chnh lch gia 12 v 4 thc vi l tng thng d ca hai nc thu c t thng mi khi trao i 6 d la m. V d, khi 6 thc vi trao i c 6 d la m, Hoa K thu thm c 2 thc vi cn Anh thu thm c 6 thc vi, tng cng l 8 thc vi. Cng gn t l 4 thc vi bng 6 d la m, Anh cng thu c thng d ln t thng mi, Hoa K thu c t. Ngc li, cng gn t l 12 thc vi bng 6 d la m, Hoa K cng thu c thng d ln t thng mi, Anh cng thu c t. V d, nu Hoa K trao i 6 d la m ly 8 thc vi ca Anh, mi quc gia c th thu thm c cng 4 thc vi, tng s vn bng 8 thc vi. Nu Hoa K trao i 6 d la m ly 10 thc vi, Hoa K s thu thm c 6 thc vi, Anh thu thm c 2 thc vi. R rng, ta thy rng thng d t thng mi c hnh thnh thm ch trong trng hp mt quc gia km hiu qu hn trong sn xut c hai hng ha so vi quc gia kia.

Trng hp ngoi l ca quy lut li th so snh

C mt trng hp ngoi l (khng ph bin) i vi quy lut v li th so snh xy ra khi bt li th tuyt i ca mt quc gia nh nhau trong c hai hng ha; V d, nu mt gi lao ng sn xut c 3 d la m ti Anh, hao ph lao ng ti Anh gp i trong c hai hng ha so vi Hoa K. Khi , c Hoa K v Anh u khng c li th so snh, do vy khng c thng d t thng mi. L do l Hoa K ch trao i khi c th b ra 6 d la m ly hn 4 thc vi. Nhng Anh ch trao i khi c th b ra t hn 4 thc vi ly 6 d la m, v ti Anh gi y hai gi lao ng c th sn xut c 6 d la m. V vy, trong trng hp ny, quy lut v li th so snh, c pht biu nh sau: Thm ch mt quc gia khng c li th tuyt i so snh vi quc gia kia trong sn xut c hai hng ha, vn c th thu c thng d t thng mi tr khi bt li tuyt i cng mt t l trong sn xut c hai hng ha.

Li th so snh vi s tham gia ca tin t

Theo quy lut v li th so snh, thm ch mt quc gia (Anh trong trng hp ny) c bt li tuyt i trong sn xut c hai hng ha khi so snh vi quc gia kia (Hoa K) vn thu c li ch t thng mi. Nhng c th c cu hi, liu Anh c xut khu sang Hoa K khi m Anh u km hiu qu hn Hoa K trong sn xut hai loi hng ha? Cu tr li l tin cng ti Anh s thp hn tin cng ti Hoa K lm cho gi vi thp hn ti Anh cn gi la m thp hn ti Hoa K tnh theo tin t ca mi nc. Gi s tin cng ti Hoa K l 6$/gi lao ng, mt gi lao ng sn xut c 6 d la m nn gi la m ti Hoa K l 1 gi = 1$, mt gi lao ng sn xut c 4 thc vi Hoa K Anh nn gi vi ti Hoa K l 1 thc = 1.5$. Gi s ng thi tin cng ti Anh l 1 (1 l k hiu ng bng Anh). Mt gi lao ng sn xut Gi 1 gi La m 1.00$ 2.00$ c 1 gi la m nn gi ma m ti Anh l 1 gi = 1. Mt gi lao Gi 1 thc Vi 1.50$ 1.00$ ng sn xut c 2 thc vi nn gi ca vi l 1 thc = 0.5. Nu t l trao i gia ng bng v ng dollar l 1= 2$, khi 1 gi la m =1 =2$ v 1 thc vi = 0,5 =1$. Bng bn cho bit gi c ca la m v vi ti hai quc gia c biu th bng ng dollar theo t l trao i 1=2$. Trong bng bn c th thy gi c la m (hng ha m Hoa K c li th so snh) tnh theo ng dollar ti Hoa K thp hn so vi Anh, gi c vi (hng ho m Anh c li th so snh) tnh theo ng dollar ti Anh thp hn so vi Hoa K. Tnh hung s tng t nu gi c c tnh theo ng bng Anh. Nu gi c la m tnh theo ng dollar thp hn ti Hoa K, cc thng gia s mua la m ti Hoa K a sang bn ti Anh, ni h c th mua vi vi gi thp a sang bn ti Hoa K. Thm ch nng sut lao ng ti Anh ch bng mt na so vi Hoa K trong sn xut vi, lao ng Anh ch nhn c bng mt phn ba so vi tin cng ti Hoa K (1=2$ so snh vi 6$ ti Hoa K), v th gi vi thp hn ti Anh. V gi vi thp hn, Anh c th xut khu vi sang Hoa K. Trng hp ny lun ng khi t l tin cng ti Anh gia 1/6 v 1/2 so vi t l tin cng ti Hoa K.

Nu t gi hi oi gia ng bng v ng dollar l 1=1$ (khi t l tin cng ca Anh so vi Hoa K ng bng 1/6), gi c ca la m tnh theo ng dollar ti Anh l 1 gi = 1 = 1$, bng gi la m ti Hoa K, Hoa K s khng xut khu la m sang Anh ti t gi ny. ng thi gi vi l 1 thc= 0.5= 0.5$ ti Anh, Anh s xut khu nhiu vi hn trc sang Hoa K. Thng mi mt cn bng v t gi hi oi gia ng bng v ng dollar s tng. Ngc li, nu t gi hi oi l 1= 3$ (khi t l tin cng ti Anh ng bng 1/2 so vi Hoa K) gi c vi theo ng dollar ti Anh l 1 thc vi = 0.5= 1.5$. (bng gi vi ti Hoa K). Anh s khng xut khu vi. Thng mi mt cn bng, thng d cho Hoa K lm cho t gi hi oi gim, t gi hi oi gia hai quc gia s c iu chnh mc cn bng thng mi ca hai quc gia. Nh vy, lp lun ny cho thy rng, Hoa K cn bo h tin cng v tiu chun sng cao ca cng nhn ca h chng li tin cng thp ti Anh l khng ng. Tng t nh vy, s sai lm nu cho rng lao ng ca Anh cn c bo h chng li lao ng hiu sut cao ti Hoa K.

You might also like