TP

Bi 1: Khi nim v t php quc t v ngun ca t php quc t. Cu 1: i tng iu chnh v phng php iu chnh ca t php quc t a.
i tng iu chnh ca t php quc t L quan h dn s theo ngha rng c yu t nc ngoi ( theo ngha rng l bao gm c t tng dn s). Bao gm cc quan h: hn nhn gia nh, tha k, lao ng, v hp ng kinh t ngoi thng Quan h dn s c yu t nc ngoi l quan h dn s c t nht mt trong cc bn tham gia l c quan, t chc, c nhn ngi nc ngoi, ngi Vit Nam nh c nc ngoi hoc l cc quan h dn s gia cc bn tham gia l cng dn, t chc Vit Nam nhng cn c d xc lp, thay i, chm dt quan h theo php lut nc ngoi; pht sinh ti nc ngoi hoc ti sn lin quan n quan h nc ngoi (iu 758 BLDS). V yu t nc ngoi: 6 Ch th: ngi nc ngoi, php nhn nc ngoi, hoc ngi VN nh c nc ngoi; 7 Khch th ca quan h nc ngoi: VD: DS tha k nc ngoi; 8 S kin php l l cn c xc lp, thay i, chm dt cc quan h xy ra nc ngoi: VD: Kt hn nc ngoi. b. Phng php iu chnh: TPQT l tng th cc quy phm php lut iu chnh cc quan h php lut dn s, thng mi, hn nhn gia nh, lao ng, v t tng dn s c yu t nc ngoi. Phng php iu chnh l tng hp cc bin php cch thc m nh nc s dng tc ng ln cc quan h dn s (theo ngha rng)c yu t nc ngoi lm cho cc quan h ny pht trin theo hng c li cho giai cp thng tr trong x hi. C hai phng php iu chnh ca TPQT: 9 Phng php thc cht: l phng php s dng cc quy phm php lut thc cht iu chnh quan h TPQT. o Quy phm thc cht l quy phm nh sn cc quyn, ngha v, bin php ch ti i vi cc ch th tham gia quan h TPQT xy ra, nu c sn quy phm thc cht p dng th cc ng s cng nh c quan c thm quyn
cn c ngay vo quy phm xc nh c vn m h ang quan tm m khng cn phi thng qua mt khu trung gian no. o Trong thc tin vic iu chnh cc quan h TPQT c p dng bi cc quy phm thc cht thng nht l quy phm thc cht c xay dng bng cch cc quc gia k kt, tham gia cc QT hoc chp nhn v s dng tp qun quc t. o Tnh u vit: lm cho mi quan h t php quc t c iu chnh nhanh chng, cc vn cn quan tm c xc nh ngay, cc ch th ca quan h v cc c quan c thm quyn khi gy tranh chp s tit kim c thi gian trnh c vic tm hiu php lut nc ngoi l mt vn phc tp. o Hn ch: s lng t khng p ng c yu cu iu chnh quan h TPQT. 10 Phng php iu chnh gin tip (phng php xung t) l phng php s dng quy phm xung t nhm xc nh h thng php lut nc no s c p dng trong vic iu chnh quan h TPQT c th. o Quy phm xung t: khng quy nh sn cc quyn, ngha v cc bin php ch ti i vi cc ch th tham gia TPQT m n ch c vai tr xc nh h thng php lut nc no s c p dng. o Quy phm xung t c xy dng bng cch cc quc gia t ban hnh h thng php lut ca nc mnh (gi l quy phm xung t trong nc) ngoi ra n cn c xy dng bng cch cc quc gia k kt cc QT (quy phm xung t thng nht). o Phng php iu chnh gin tip l c trng c bn ca TPQT v: Ch c t php quc t mi s dng phng php ny, cc ngy lut khc khng p dng phng php iu chnh gin tip: lut hnh s, lut dn s khi iu chnh cc quan h thuc i tng iu chnh ca n s p dng cc QPPL trong BLHS, BLDS m khng phi xc nh xem lut ca nc no khc s c p dng. Trong thc tin TPQT s lng cc quy phm thc cht t khng p ng c yu cu iu chnh cc quan h TPQT pht sinh ngy cng a dng trong khi quy
phm xung t c xy dng mt cch n gin hn nn c s lng nhiu hn. Do c nhiu quy phm xung t nn iu chnh hu ht cc quan h TPQT. Cu 2. Ngun c bn ca TPQT Ngun ca TPQT l cc hnh thc cha ng v th hin quy phm ca TPQT. Hin nay ngun ca TPQT gm cc loi sau y: 11 Lut php ca mi quc gia: o Do mi nc c iu kin ring v chnh tr, kinh t, x hi..do vy ch ng trong vic iu chnh cc quan h TPQT mi quc gia t ban hnh trong h thng php lut ca nc mnh cc quy phm xung t trong nc. o VN: hin php 1992 l ngun quan trng nht ca TPQT, ngoi ra cn trong b lut khc nh: BLDS 2005 Phn VII, lut HN GD 2000, lut u t 2005 12 iu c quc t vi t cch l ngun ca TPQT ngy cng ng vai tr quan trng v mang ngha thit thc: cc QT v thng mi, hng hi quc t, cc hip nh tng tr t php v dn s, gia nh v hnh s.. o VN: trc tin phi k n cc hip nh tng tr v hp tc t php m cho ti nay nc ta k vi hng lot cc nc: nga vo nm 1998; sc v slovakia 1982, Cu ba 1984; Hungari 1985..Ngoi ra nc ta cn k rt nhiu cc QT song phng cng nh a phng: Cng c Pari 1983 v bo h quyn s hu cng nghip ( 1981); 1995 gia nhp Cng c New York nm 1958 v cng nhn v thi hnh cc quyt nh ca trng ti thng mi 13 Tp qun quc t l nhng quy tc x s c hnh thnh trong mt thi gian di, c p dng kh lin tc v mt cc c h thng, ng thi c s tha nhn ng o ca cc quc gia. VD: tp hp cc tp quan thng mi quc t khc nhau trong quy nh cc iu kin mua bn, bo him, cc vn ti, trch nhim gia cc bn tham gia hp ng : INCOTERMS 2000 14 n l: Cc bn n hoc quyt nh ca ta n m trong th hin cc quan im ca thm phn i vi cc vn php l c tnh cht quyt nh trong vic gii quyt cc cc v vic nht nh v mang ngha gii
quyt i vi cc quan h tng ng trong tng lai. o Anh - M th thc tin ta n l ngun ca c bn ca php lut. o VN th n l khng c nhn nhn vi t cch l ngun ca PL ni chung v l ngun ca TPQT ni ring. V trnh t th tc p dng cc loi ngun ca TPQT c cp ti iu 759 BLDS: iu 759. p dng php lut dn s Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, iu c quc t, php lut nc ngoi v tp qun quc t 1. Cc quy nh ca php lut dn s Cng ho x hi ch ngha Vit Nam c p dng i vi quan h dn s c yu t nc ngoi, tr trng hp B lut ny c quy nh khc. 2. Trong trng hp iu c quc t m Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin c quy nh khc vi quy nh ca B lut ny th p dng quy nh ca iu c quc t . 3. Trong trng hp B lut ny, cc vn bn php lut khc ca Cng ho x hi ch ngha Vit Nam hoc iu c quc t m Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin dn chiu n vic p dng php lut nc ngoi th php lut ca nc c p dng, nu vic p dng hoc hu qu ca vic p dng khng tri vi cc nguyn tc c bn ca php lut Cng ho x hi ch ngha Vit Nam; trng hp php lut nc dn chiu tr li php lut Cng ho x hi ch ngha Vit Nam th p dng php lut Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. Php lut nc ngoi cng c p dng trong trng hp cc bn c tho thun trong hp ng, nu s tho thun khng tri vi quy nh ca B lut ny v cc vn bn php lut khc ca Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. 4. Trong trng hp quan h dn s c yu t nc ngoi khng c B lut ny, cc vn bn php lut khc ca Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, iu c quc t m Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin hoc hp ng dn s gia cc bn iu chnh th p dng tp qun quc t, nu vic p dng hoc hu qu ca vic p dng khng tri vi cc nguyn tc c bn ca php lut Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. Chng II. L lun chung v xung t php lut Cu 3. Xung t php lut l g, cho v dng minh ha. Xung t php lut l hin tng php l trong hai hay nhiu h thng php lut cng tham gia vo iu chnh mt
quan h t php quc t m ni dung iu chnh trong mi h thng php lut s khc nhau. Nguyn nhn: do mi nc c iu kin c s h tng khc nhau, bi vy php lut ca cc nc c xy dng trn cc nn tng cng c s khc nhau. Mi nc c cc iu kin khc nhau v chnh tr, kinh t x hi phong tc tp qun, truyn thng lch s V d: Mt nam cng dn Vit Nam mun kt hn vi mt nu cng dn Anh. Lc ny, nhng vn cn gii quyt l lut php nc no s iu chnh quan h hn nhn ny hay ni chnh xc hn l h s tin hnh cc th tc kt hn theo lut nc no. Cu tr li l hoc lut ca Anh hoc lut ca Vit Nam. Gi s, hai cng dn ny u tha mn cc iu kin v kt hn ca php lut Anh v Vit Nam, lc , vn chn lut nc no khng cn quan trng. Bi v, lut no th h cng c php kt hn. Nhng, nu nam cng dn Vit Nam mi ch 19 tui, nu cng dn Anh 17 tui th theo quy nh ca php lut hn nhn v gia nh ca Vit Nam, c hai u cha tui kt hn (iu 9, Lut Hn nhn v Gia nh nm 2000 quy nh tui kt hn vi nam 20 tui, n - 18 tui). Trong khi , lut hn nhn ca Anh th quy nh tui c php kt hn i vi nam v n l 16 tui. Nh vy, u v tui c php kt hn nhng php lut ca c hai quc gia u hiu khng ging nhau. y chnh l xung t php lut. Phm vi ca xung t php lut: xung t php lut ch xy ra trong cc quan h dn s theo ngha rng c yu t nc ngoi. Cn trong cc lnh vc quan h php lut khc nh HS, HC khng xy ra xung t php lut bi v: 15 Lut HS, HC mang tnh hiu lc lnh th rt nghim ngt(quyn ti phn cng c tnh lnh th cht ch). 16 Lut HS, HC khng bao gi c cc QPX v tt nhin cng khng bao gi cho php p dng lut nc ngoi; 17 Trong cc quan h v quyn tc gi v quyn s hu cng nghip c yu t nc ngoi thng khng lm pht sinh vn xung t php lut v cc quy phm php lut trong lnh vc ny mang tnh tuyt i v lnh th. Cc quc gia ch cho php p dng php lut nc ngoi iu chnh cc quan h trong trng hp c QT do quc gia tham gia k kt quy nh hoc theo nguyn tc c i c li. Xung t php lut l hin tng c th ca t php quc
t v: 18 Trong cc ngnh lut khc, khi quan h x hi thuc i tng iu chnh ca chng pht sinh, khng c hin tng hai hay nhiu h thng php lut khc nhau cng tham gia vo vic iu chnh cng mt quan h x hi y, v cng khng c s la chn lut p dng v cc quy php php lut ca cc ngnh lut ny mang tnh tuyt i v mt lnh th. 19 Ch khi cc quan h TPQT xy ra th mi c hin tng hai hay nhiu h thng php lut khc nhau cng tham gia iu chnh quan h v lm ny sinh yu cu v chn lut p dng nu trong trng hp khng c quy phm thc cht thng nht. Cu 4. Trnh by cc phng php gii quyt xung t php lut. 20 Phng php xung t Phng php xung t c hnh thnh v xy dng trn nn tng h thng cc quy phm xung t ca quc gia. Cc quc gia t ban hnh cc quy phm xung t trong h thng php lut nc mnh hng dn chn lut p dng ch ng trong vic iu chnh cc quan h t php quc t trong khi cha xy dng c y cc QPTC thng nht. Cc nc cng nhau k kt cc QT xy dng ln cc QPX thng nht. 21 Phng php thc cht Phng php c xy dng trn c s h thng cc quy phm thc cht trc tip gii quyt cc quan h dn s quc t, iu ny c ngha l n trc tip phn nh quyn v ngha v r rng gia cc bn tham gia. Cc quy phm thc cht thng nht trong cc QT, tp qun quc t. 22 Cc QPTC thng nht hin nay ch yu c trong QT v cc lnh vc thng mi, hng hi quc gia hoc cc lnh vc quyn s hu cng nghip: Cng c Becn 1886 v bo v quyn tc gi; Cng c Vin 1980 v mua bn hng ho quc t. 23 Cc QPTC cn c ghi nhn trong cc tp qun quc t nht l trong lnh vc thng mi v hng hi quc t: Tp hp cc quy tc tp qun INCOTERMS 2000 v cc iu kin mua bn mua bn hng ho quc t. Cc quy phm thc cht trong lut ca quc gia ( lut quc ni): quy phm thc cht c quy nh trong lut u t, lut v chuyn
giao cng ngh 24 Ngoi ra trong trng hp khi TPQT xy ra khng c QPTC v QPX, vn iu chnh quan h ny c thc hin da trn nguyn tc lut iu chnh cc quan h x hi. Theo quan im chung hin nay, trong trng hp quan h TPQT xy ra m khng c QPTC thng nht cng nh QPX nu cc quyn v ngha v ca cc ch th tham gia quan h pht sinhtrn c s php lut nc no th p dng php lut nc tr khi hu qu ca vic p dng tri vi nhng nguyn tc k trn, Cu 5. Quy phm xung t v phn tch c cu ca mt quy phm xung t. 25 Khi nim Quy phm xung t l quy phm n nh lut php nc no cn p dng gii quyt quan h dn s c yu t nc ngoi trong mt tnh hung c th. Quym xung t lun mang tnh dn chiu: khi quy phm xung t dn chiu ti mt h thng php lut c th m cc quy phm thc cht c p dng gii quyt quan h mt cc dt im th y ta li thy tnh cht song hnh gia QPTC vi QPX trong iu chnh php lut. VD: K 1 iu 766 quy nh: Vic xc lp, thc hin, thay i, chm dt quyn s hu ti sn, ni dung quyn s hu ti sn c xc nh theo php lut ca nc c ti sn. Nh vy ti sn u s p dng php lut nc . 26 C cu v phn loi QPX QPX c c cu bi hai b phn: Phm vi v h thuc. Phm vi l phn quy nh quy phm xung t ny c p dng cho loi quan h dn s c yu t nc ngoi no: hn nhn, tha k, hp ng Phn h thuc l phn quy nh ch ra lut php nc no c p dng gii quyt quan h php lut ghi phn phm vi. VD: trong hip nh tng tr t php v php l cc vn v dn s v hnh s Vit Nam Lin Bang Nga nm 1998 ti iu 39 c ghi: 1. Quan h php lut v tha k ng sn do php lut ca bn k kt m ngi li tha k l cng dn vo thi im cht iu chnh. 2. Quan h php lut v tha k bt ng sn do php lut ca bn
k kt ni c bt ng sn iu chnh Phn loi: Xt v mt k thut xy dng quy phm th ngi ta phn quy phm xung t lm hai loi: 27 Quy phm xung t mt bn: y l quy phm ch ra quan h dn s ny ch p dng lut php ca mt nc c th. VD: K 2 769 BLDS : Hp ng lin quan n bt ng sn Vit Nam phi tun theo php lut CHXHCN Vit Nam. 28 Quy phm xung t hai bn ( hai chiu) y l nhng quy phm ra nguyn tc chung c quan t php c thm quyn la chn p dng lut ca mt nc no iu chnh i vi quan h tng ng. VD K2 iu 766 BLDS quy nh: quyn s hu i vi ng sn trn ng vn chuyn c xc nh theo phplut ca nc ni c ng sn c chuyn n. Cu 6. Cc kiu h thuc c bn 29 Lut nhn thn Lut nhn thn c hai loi bin dng gm: 30 Lut quc tch hay cn gi l lut bn quc c hiu l lut ca quc gia m ng s l cng dn. VD K iu 761 BLDS quy nh nng lc hnh vi dn s ca nc ngoi c xc nh theo php lut ca nc m ngi l cng dn tr trng hp php lut Vit Nam c quy nh khc. 31 Lut ni c tr c hiu l lut ca quc gia m ng s c ni c tr n nh (thng tr) K 1 25 HTTTP gia Vit Nam vi Lin Bang Nga quy nh quan h nhn thn v quan h ti sn gia v v chng c xc nh theo php lut ca bn k kt ni h c cng thng tr. 32 Lut quc tch ca php nhn c hiu l lut ca quc gia m php nhn mang quc tch. Cc du hiu rng buc hin nay l: 33 Ni trung tm qun l ca php nhn. 34 Ni ng k iu l (ni thnh lp php nhn). 35 Ni php nhn thc t tin hnh kinh doanh hot ng chnh. 36 Vit Nam php nhn c thnh lp theo php lut Vit Nam v ng k iu l Vit Nam th ng nhin php nhn mang quc tch Vit Nam khng ph thuc vo vic n hot ng u, lnh th no.
37 Lut ni c vt c hiu l vt (ti sn) hin ang tn ti nc no th lut ca nc c p dng i vi ti sn VD: K1 iu766: Vic xc lp, chim hu quyn s hu, ni dung quyn hu i vi ti sn c xc nh theo php lut ca nc ni c ti sn . 38 Lut do cc bn k kt hp ng la chn Trong quan h hp tc kinh t quc t, c bit l trong bun bn v hng hi quc t, php lut cho php cc bn tham gia cc quan h c la chn h thng php lut p dng. VD: K2 iu 4 BL hng hi 2. Cc bn tham gia trong hp ng lin quan n hot ng hng hi m trong c t nht mt bn l t chc hoc c nhn nc ngoi th c quyn tho thun p dng lut nc ngoi hoc tp qun hng hi quc t trong cc quan h hp ng v chn Trng ti, To n mt trong hai nc hoc mt nc th ba gii quyt tranh chp. 39 Lut ni thc hin hnh vi. Lut ni thc hin hnh vi c rt nhiu loi: 40 Lut ni k kt hp ng c hiu l quyn v ngha v ca cc bn tham gia k kt hp ng c xc nh theo lut ni k kt hp ng. VD: K1 iu 770 BLDS ghi nhn Hnh thc ca hp ng dn s phi tun theo php lut ca nc ni giao kt hp ng. 41 Lut ni thc hin ngha v 42 Lut ni thc hin hnh ng VD: Hnh thc ca hp ng c quyt nh bi lut ca nc ni thc hin n. Hoc hnh thc kt hn c quyt nh bi lut ca nc ni cc bn thc hin kt hn. 43 Lut nc ngi bn. 44 Lut ni vi phm php lut: VD: K 1 iu 773 Vic bi thng thit hi ngoi hp ng c xc nh theo php lut ca nc ni xy ra hnh vi gy thit hi hoc ni pht sinh hu qu thc t ca hnh vi gy thit hi. 45 Lut tin t c hiu l khi k kt hp ng cc bn tho thun thanh ton bng mt n v tin t nht nh do cc vn lin quan n tin t c gii quyt theo lut php ca nc ban hnh v lu thng ng tin . H thng lut php ca c v o. 46 Lut to n (Lex fori)
Lut To n c hiu l php lut ca nc c to n thm quyn. To n c thm quyn khi gii quyt v vic ch p dng php lut nc mnh (c ni dung v hnh thc). Ngoi l: trong cc HTTTP v php l cc bn c th cho php cc c quan tin hnh t tng ca nc mnh (vd vn u thc t php) trong nhng chng mc nht nh c p dng lut t tng ca nc ngoi. Cu 7. Trnh by hiu lc ca Quy phm xung t ( nhng vn php l c bn v p dng lut nc ngoi). Khi nim: Cu 5. V thi gian c hiu lc t khi pht sinh n khi chm dt quan h dn s ca php lut . V khng gian thng c hiu lc trn ton b lnh th quc gia. 47 V p dng quy phm xung t: c ngha l tha nhn php lut nc ngoi c th p dng c iu chnh cc quan h dn s theo ngha rng c yu t nc ngoi trong nhng trng hp nht nh. Tuy nhin phm vi cho php p dng php lut nc ngoi phi da trn c s ch quyn quc gia v bnh ng ch quyn gia cc quc gia ng thi m bo hu qu ca vic p dng khng tri vi nhng nguyn tc c bn ca php lut nc mnh. 48 V th thc v xc nh ni dung lut nc ngoi ca nc cn p dng. o C quan nh nc c thm quyn ch p dng lut nc ngoi khi quy phm xung t php lut dn chiu ti. o Khi quy phm xung t dn chiu ti php lut nc ngoi c ngha l dn chiu ti ton b h thng php lut ca nc . Khi p dng lut nc ngoi l p dng ton b h thng php lut nc ngoi nn n phi c gii thch, xc nh ni dung v p dng gii quyt v vic ng nh nc ban hnh n. o Vit Nam c quan t php v cc c quan nh nc c thm quyn khc ch c p dng lut nc ngoi khi c quy phm xung t trong PLVN v cc QT vin dn ti lut ca nc ngoi . o Mc ch ca p dng php lut nc ngoi l nhm bo v quyn v li ch ca cc bn tham gia quan h dn s quc t, m bo s n nh, cng c v pht trin hp tc v mi mt
trong giao lu dn s gia cc quc gia v thnh vng chung ca c th gii. o p dng php lut nc ngoi phi p ng cc tiu ch: Cc c quan c thm quyn cn p dng lut nc ngoi mt cch thin ch v y . Php lut nc ngoi phi c gii thch v thc thi v ni dung nh chnh nc ni n c ban hnh. C quan t php c thm quyn v c quan xt x c nhim v tm hiu v xc nh ni dung qua nghin cu vn bn php lut, qua thc tin hnh php, t php, tp qunca nc hu quan. 49 V bo lu trt t cng cng: hiu lc ca quy phm xung t khi dn chiu ti lut nc cn p dng b hn ch bi vic bo lu trt t cng cng. o Theo quy tc bo lu trt t cng cng trong php lut cc nc trn th gii th lut nc ngoi s b gt b khng p dng nu vic p dng dn n hu qu xu, c hi hoc mu thun vi nhng nguyn tc c bn ca ch x hi cng nh php lut ca nh nc mnh. 50 Vn ln trnh php lut: l hin tng m trong cc ng s dung th on ln trnh s chi phi ca mt h thng php lut m nh ra c p dng iu chnh cc quan h ca h v nhm hng ti mt h thng php lut khc c li cho mnh hn. 51 Dn chiu ngc v dn chiu n php lut nc th ba. 52 Vn c i c li trong t php quc t. Cu 8. Khi nim trt t cng cng v bo lu trt t cng cng trong t php quc t, nu mt s v d v php lut ca Vit Nam v bo lu trt t cng cng. Bo lu trt t cng cng l vic c quan nh nc c thm quyn ca mt quc gia t chi p dung php lut ca nc khc bo v nhng li ch ca quc gia mnh. Trt t cng cng di gc TPQT th c hai quan im khc nhau: 53 Trt t cng cng bao gm cc nguyn tc c bn ca php lut ni chung v t php quc t ni ring. 54 Trt t cng cng gm nhng nguyn tc c bn ca ch x
hi v ca php lut mt quc gia. 55 Trong thc tin TPQT c quan nh nc c thm quyn ca mt nc t chi p dng php lut nc ngoi khng phi v bn cht ca php lut nc ngoi tri vi bn cht ca php lut nc mnh m v hu qu ca vic p dng gy bt li cho trt t cng cng ca quc gia mnh. Vn bo lu trt t cng cng theo quy nh ca php lut Vit Nam. 56 Bo lu trt t cng cng c ghi nhn rt r rng v c th iu 759 BLDS Khon 4: nu vic p dng hoc hu qu ca vic p dng khng tri vi cc nguyn tc c bn ca PLCHXHCNVN. Trt t cng cng phi hiu l h thng cc nguyn tc c bn ca php lut Vit Nam v chng c quy nh trong Hin php v cc vn bn php lut khc. 57 Ngoi ra vn bo lu trt t cng cng cn c ghi nhn mt s vn bn khc VD iu 101 LHN G 2000 quy nh Trong trng hp lut ny, cc vn bn php lut khc ca Vit Nam c quy nh hoc iu c quc t m CHXHCNVN k kt hoc tham gia vin dn th php lut nc ngoi c p dng nu vic p dng khng tri vi nguyn tc quy nh trong lut ny. 58 Nh vy trt t cng cng theo php lut Vit Nam c hiu l cc nguyn tc c bn to ra mt trt t php l trong ch ca chng ta. Cu 9. Khi nim ln trnh php lut trong t php quc t. Php lut Vit Nam iu chnh quan h dn s theo ngha rng ca yu t nc ngoi c quy nh v hnh vi ln trnh khng? Anh (ch) nh gi th no v vn ny? Ln trnh php lut l hin tng ng s dung nhng bin php cng nh th on thot khi h thng php lut ng nh phi c p dng iu chnh cc quan h ca h v nhm ti mt h thng php lut khc c li hn cho mnh. Cc bin php, th on: di chuyn tr s, thay i ni c tr, thay i quc tch, chuyn ng sn thnh bt ng sn VD: Mt cp v chng xin li hn nc A khng c v cc iu kin cm li hn, h chy sang nc B, ni m iu kin li hn d dng hn c php li hn
Cc nc u coi y l hin tng khng bnh thng v u tm cch hn ch hoc ngn cm VD: Anh M nu cc hp ng gia cc bn k kt m ln trnh php lut ca cc nc ny th s b Ta n hy b. Theo quy nh ca php lut Vit Nam th mi hnh vi ln trnh php lut l vi phm v khng c chp nhn. VD K1 iu 20 N 68 Vic kt hn gia cng dn Vit Nam vi nhau hoc vi ngi nc ngoi c ng k ti c quan c thm quyn ca nc ngoi, ph hp vi php lut ca nc th c cng nhn ti Vit Nam, nu vo thi im kt hn cng dn Vit Nam khng vi phm quy nh ca php lut Vit Nam v iu kin kt hn v cc trng hp cm kt hn. Trong trng hp c s vi phm php lut Vit Nam v iu kin kt hn, nhng vo thi im yu cu cng nhn vic kt hn, hu qu ca s vi phm c khc phc hoc cng nhn vic kt hn l c li cho vic bo v quyn li ca ph n v tr em th hn nhn cng c cng nhn ti Vit Nam. Cu 10. Dn chiu ngc v dn chiu n php lut ca nc th 3 Trong khoa hc TPQT vn dn chiu ngc n php lut nc ngoi hin nay c hai quan im: 59 Nu hiu l dn chiu ch n quy phm php lut thc cht ca nc s loi tr vn dn chiu ngc. 60 Nu hiu dn chiu n php lut nc ngoi l dn chiu n ton b h thng lut php ca nc k c lut thc cht v lut xung t th c ngha l chp nhn dn chiu ngc tr li cng nh dn chiu n php lut nc th ba. TPQT Vit Nam hiu theo quan im th hai. Cn c vo Khon 3 iu 759 BLDS: Trng hp php lut nc dn chiu ngc tr li php lut CHXHCNVN th p dng PL CHXHCNVN. VD: Mt Nam cng dn Anh c tr ti Vit Nam v xin kt hn vi mt n cng dn Vit Nam. Theo iu 103 LHNG th Trong vic kt hn gia cng dn Vit Nam vi ngi nc ngoi mi bn phi tun theo php lut nc mnh v iu kin kt hn. 61 Cng dn Vit Nam phi tun theo cc quy nh v iu kin kt hn trong LHNG Vit Nam. 62 Cng dn Nam Anh phi tun theo php lut Anh song lut xung
t ca Anh li quy nh: iu kin kt hn ca Cng dn Anh nc ngoi phi theo lut ca nc ni cng dn c tr. Nh vy y lut Vit Nam dn chiu n lut Anh v lut Anh dn chiu ngc tr li lut Vit Nam. 63 Nu trong trng hp ny m cng dn Anh c tr ti Trung Quc th s p dng lut Trung Quc. Nh vy lut Vit Nam dn chiu n lut Anh v lut Anh dn chiu n lut Trung Quc v nu Vit Nam chp nhn dn chiu ngc th cng ng ngha vi vic chp nhn dn chiu n lut nc th ba. 64 Khi cc quc gia k kt vi nhau cc hip nh song phng v a phng trong quy nh cc quy phm xung t thng nht th cc quy phm xung t thng nht s c u tin p dng v trong trng hp ny c th ni vn dn chiu ngc v dn chiu n lut nc th ba s khng cn na. Cu 11. Vn c i c li trong vic p dng lut nc ngoi. Nguyn tc c i c li c ghi nhn trong lut php ca i a s cc nc trn th gii cng nh c th hin trong rt nhiu QT. K 1 iu 1 hip nh tng tr t php Vit Nam Lin Bang Nga ghi: Cng dn ca bn k kt ny c hng trn lnh th ca bn k kt kia s bo v php l i vi nhn thn v ti sn nh cng dn ca bn k kt kia. Trong t php quc t cc nc th phn ln u tha nhn vic thi hnh cc quy phm xung t khng b hn ch bi cc quy nh ca nguyn tc c i c li. iu ny c ngha l khi c quan t php hoc c quan nh nc c thm quyn no vn dng lut nc ngoi gii quyt v vic s khng cn thit phi xem xt l nc ngoi c p dng lut php ca nc kia hay khng. Vic p dng lut nc ngoi l nhu cu tt yu khch quan gii quyt quan h dn s quc t. Chng III. Ch th ca t php quc t Cu 12. Ngi nc ngoi a. Khi nim Hin nay, thut ng ngi nc ngoi c s dng rng ri
cc nc khc cng nh Vit Nam hin nay v n c hiu rt rng bao hm nh sau: 65 Ngi mang mt quc tch nc ngoi; 66 Ngi mang nhiu quc tch nc ngoi. 67 Ngi khng quc tch. Theo khon 2 iu 3 N 138 quy nh chi tit thi hnh cc quy nh ca BLDS v quan h dn s c yu t nc ngoi. Th 2. "Ngi nc ngoi" l ngi khng c quc tch Vit Nam, bao gm ngi c quc tch nc ngoi v ngi khng quc tch. b. Phn loi ngi nc ngoi. 68 Da vo du hiu quc tch: ngi c quc tch nc ngoi v ngi khng c quc tch; 69 Da vo ni c tr: ngi nc ngoi c tr trn lnh th vit nam v ngi nc ngoi c tr ngoi lnh th vit nam. 70 Da vo thi hn c tr: ngi nc ngoi thng tr v tm tr. 71 Da vo quy ch php l: ngi hng quy ch u i min tr ngoi giao; ngi hng quy ch theo hip nh; ngi nc ngoi c tr v lm n sinh sng nc s ti. c. Quy ch php l ca ngi nc ngoi + c im. Quy ch php l ca ngi nc ngoi mang tnh song trng php lut: khi c tr lm n sinh sng nc s ti th ngi nc ngoi cng lc chu s iu chnh ca hai h thng php lut l php lut ca nc m ngi mang quc tch v php lut ca nc s ti ni ngi c tr v lm n sinh sng. + Gii quyt xung t php lut v nng lc php lut v nng lc hnh vi ca ngi nc ngoi. V nng lc php lut v nng lc hnh vi ca ngi nc ngoi cc nc quy nh khc nhau. gii quyt xung t v nng lc php lut v nng lc hnh vi ca ngi nc ngoi th php lut cc nc thng quy nh ngi nc ngoi c nng lc php lut ngang hoc tng ng vi cng dn nc s ti. gii quyt xung t php lut v nng lc hnh vi th i a s cc nc u p dng theo h thuc lut quc tch, ring Anh M p dng theo h thuc lut ni c tr. Theo quy nh ca Php lut Vit Nam. iu 761. Nng lc php lut dn s ca c nhn l ngi nc ngoi 1. Nng lc php lut dn s ca c nhn l ngi nc
ngoi c xc nh theo php lut ca nc m ngi c quc tch. 2. Ngi nc ngoi c nng lc php lut dn s ti Vit Nam nh cng dn Vit Nam, tr trng hp php lut Cng ho x hi ch ngha Vit Nam c quy nh khc. iu 762. Nng lc hnh vi dn s ca c nhn l ngi nc ngoi 1. Nng lc hnh vi dn s ca c nhn l ngi nc ngoi c xc nh theo php lut ca nc m ngi l cng dn, tr trng hp php lut Cng ho x hi ch ngha Vit Nam c quy nh khc. 2. Trong trng hp ngi nc ngoi xc lp, thc hin cc giao dch dn s ti Vit Nam th nng lc hnh vi dn s ca ngi nc ngoi c xc nh theo php lut Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. Cn i vi ngi khng quc tch th theo quy nh ti iu 760 BLDS p dng lut ni ngi c tr hoc nu ngi khng c ni c tr th p dng php lut Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. i vi ngi hai hay nhiu quc tch: 72 p dng nguyn tc quc tch v ngi c tr; 73 p dng nguyn tc quc tch hu hiu: ni ngi gn b nht nu ngi khng c tr nc m mnh c quc tch. b. Cn c php lut xy dng ch nh php l cho ngi nc ngoi. + Ch i ng quc gia. Theo ch ny ngi nc ngoi c hng cc quyn v dn s, lao ng cng nh cc ngha v khc ngang hoc tng ng vi cc quyn v ngha v ca cng dn nc s ti ang v s c hng trong tng lai. Nhm cn bng ha v mt php l dn s gia ngi nc ngoi vi cng dn nc s ti. Thng c quy nh trong php lut cc nc hoc trong cc QT m quc gia tham gia k kt. Hn ch: Quyn bu c, quyn ng c, cch dnh cho cng dn hng, quyn c tr b hn ch, quyn hnh ngh, hc tp cng c hn ch + Ch ti hu quc
L ngi nc ngoi v php nhn nc ngoi c hng mt ch m nc s ti dnh cho ngi nc ngoi v php nhn nc ngoi ca bt k mt nc th ba no ang c hng v s c hng trong tng lai. Nhm cn bng ha nng lc php l gia ngi nc ngoi v php nhn nc ngoi c quc tch khc nhau khi lm n sinh sng nc s ti. + Ch i ng c bit Theo ch ny th ngi nc ngoi v c php nhn nc ngoi c hng nhng u tin, u i c quyn m c nhng ngi nc ngoi khc hay cng dn nc s ti cng khng c hng. VD: Quy ch u i v min tr c bit dnh cho vin chc ngoi giao, lnh s. + Ch c i c li v ch bo phc quc Ch c i c li: mt nc s dnh cho c nhn v php nhn nhng ch php l nht nh trn c s nguyn tc c i c li. Ch c i c li c hai loi Ch c i c li Ch c i c li thc cht hnh thc Theo ch ny th nc Cho php ngi nc ngoi s ti s dnh cho c nhn, php v php nhn nc ngoi c nhn nc ngoi nhng u i hng nhng quyn li u i ng nh ginh cho c trn c s php lut nc mnh. p dng cho nhng nc nhn, php nhn nc mnh. c s khc bit v ch chnh p dng cho nhng nc c tr, kinh t. s tng ng v ch kinh t, chnh tr. Ch bo phc quc c p dng trn c s ca ch c i c li v cng xut pht t tinh thn c i c li nn vn bo phc c t ra trong quan h gia cc quc gia. Bo phc quc c hiu l cc bin php tr a: nu mt quc gia no n phng s dng nhng bin php hoc hnh vi gy thit hi hoc tn hi cho quc gia khc hay cng dn hoc php nhn ca quc gia khc th chnh quc gia b tn hi hoc cng dn ca n c php s dng cc bin php tr a n hn ch hoc c cc hnh ng tng ng i ph hoc p li cc hnh vi ca quc gia u tin n phng gy ra thit hi . c. a v php l ca ngi nc ngoi Vit Nam
L tng th cc quyn v ngha v ca ngi nc ngoi khi sinh sng c tr lm n Vit Nam. 74 Quyn c tr i li trong php lnh nhp cnh xut cnh 2000 cho php ngi nc ngoi t do i li c tr trn lnh th Vit Nam tr mt s lnh vc an ninh.. 75 Quyn hnh ngh: cho php ngi nc ngoi t do la chn ngh nghip trong khun kh php lut. Tuy nhin hn ch ngi nc ngoi lm vic trong mt s ngnh ngh an ninh quc phng. c php lm lut s t vn php lut VN vi iu kin hc qua trng i hc Lut vit nam. 76 c quyn s hu v tha k. 77 Quyn c hc tp: cho h t do la chn cc trng tuy nhin hn ch mt s trng lin qun n anh ninh quc phng. 78 Quyn tc gi v s hu cng nghip: th hienj r 774 v iu 775. 79 Lnh vc hn nhn gia nh cho php h kt hn nui con nui bnh ng m bo quyn li cho ph n v tr em. 80 Quyn t tng dn s; p dng ch i ng quc gia theo iu 406 BLTTDS 2004 th ngi nc ngoi, php nhn nc ngoi khi khi kin ta n VN c Nh nc vit nam cho hng ch i x quc gia trong t tng dn s. + Ngha v: Tn trng php lut Vit Nam, tn trng phong tc tp qun, truyn thng tn ngng ca VN v khi Ngi nc ngoi vi phm php lut th ty theo tnh cht vi phm h c th b x pht, b trc xut trc thi hn v thm ch truy cu trch nhim hnh s. Cu 12. Php nhn trong t php quc t a. Khi nim Php nhn l mt t chc nht nh ca con ngi c php lut nh nc quy nh c quyn nng ch th. Theo php lut Vit Nam, iu 84 BLDS php nhn phi l t chc c 4 iu kin sau y: 81 c c quan nh nc c thm quyn thnh lp, cho php thnh lp ng k hoc cng nhn; 82 C c cu t chc cht ch; 83 C ti sn c lp vi c nhn, t chc khc v t chu trch nhim v ti sn . 84 Nhn danh mnh tham gia vo cc quan h php lut mt cch c
lp. Php nhn nc ngoi l t chc hng t cch php nhn theo quy nh ca php lut nc ngoi v c cng nhn l c quc tch nc ngoi. b. Quc tch ca php nhn Quc tch ca php nhn l mi lin h php l c bit v vng chc gia php nhn vi mt nh nc nht nh. Nguyn tc xc nh quc tch ca php nhn: 85 Nguyn tc xc nh quc tch ca php nhn theo ni t trung tm qun l php nhn, tr s chnh ca php nhn. 86 Nguyn tc xc nh quc tch ca php nhn theo ni ng k iu l php nhn; 87 Nguyn tc xc nh quc tch ca php nhn theo ni thnh lp php nhn. 88 Nguyn tc xc nh quc tch ca php nhn theo cng dn nc no lm quyn qun l php nhn s c quc tch ca nc . Theo quy nh ca php lut Vit Nam: 89 iu 16 LTM: doanh nghip nc ngoi l danh nghip thnh lp, ng k kinh doanh theo php lut nc ngoi; v c php lut nc ngoi tha nhn. 90 Theo Ngh nh 138/2006 php nhn nc ngoi l php nhn c thnh lp theo php lut nc ngoi. b. Quy ch php l ca php nhn nc ngoi ti Vit Nam + c im 91 Php nhn nc ngoi chu s iu chnh ca hai h thng php lut ca nc php nhn mang quc tch iu chnh: nng lc php lut dn s, iu kin th tc thnh lp, hp nht, gii th, chia tch,thanh l ti sn khi gii th php nhn; Php lut nc s ti quy nh quyn v ngha v ca php nhn, lnh vc hot ng, phm vi hot ng, quy m ngnh ngh 92 Quy ch php l dn s ca php nhn nc ngoi cn th hin ch khi cc quyn v li ch hp php ca php nhn nc ngoi b xm phm th n s c nc m n mang quc tch thc hin s bo h php l v mt ngoi giao. 93 Ni dung quy ch php l ca php nhn nc ngoi l khng
ging nhau gia cc nc v ngay trong cng mt nc tng giai on lch s khc nhau quy ch php l i vi php nhn nc ngoi khng phi lc no cng ging nhau + Quy ch php l ca php nhn nc ngoi ti Vit Nam Quy ch php l ca php nhn nc ngoi ti Vit Nam c xc nh trn c s php lut Vit Nam v cc iu c quc t m Vit Nam l thnh vin. V nng lc php lut dn s ca php nhn nc ngoi theo quy nh ti iu 765 BLDS th c xc nh theo php lut ca nc ni php nhn thnh lp; tr trng hp php lut Vit Nam c quy nh khc; trong trng hp php nhn nc ngoi xc lp, thc hin cc giao dch dn s ti Vit Nam th nng lc php lut dn s ca php nhn nc ngoi c xc nh theo php lut Vit Nam. Tuy nhin ni dung c th ca quy ch php l dn s ca cc loi php nhn c ngoi hot ng Vit Nam khng hon ton ging nhau. b1. Quy ch php l ca php nhn nc ngoi u t ti Vit Nam. 94 Ch th v lnh vc u t. 95 Vit Nam hoan nghnh v khuyn khch cc t chc, c nhn nc ngoi u t vn, cng ngh vo Vit Nam ph hp vi php lut Vit Nam v thng l quc t, bo m quyn s hu hp php i vi vn, ti sn v quyn li khc ca t chc, c nhn nc ngoi. 96 Cc t chc c khuyn khch u t vo Vit Nam thuc mi quc tch v mi thnh phn kinh t, bao gm c cc t chc quc t. 97 Cc php nhn nc ngoi c u t vo lnh vc ca nn kinh t quc t php quc t dn ca Vit Nam. 98 Hnh thc u t Trc y ch c u t trc tip: lin doanh; hp doanh; doanh nghip c 100% vn u t nc ngoi; Lut u t 2005 hin hnh cc t chc, php nhn nc ngoi khi u t vo Vit Nam c th thng qua hai hnh thc: u t trc tip v u t gin tip. 99 u t trc tip gm 7 hnh thc: o Thnh lp t chc kinh t 100% vn ca nh u t trong nc hoc 100% vn ca nh u t nc ngoi. o Thnh lp t chc kinh t lin danh gia cc nh u t
trong nc v nh u t nc ngoi; o u t theo hnh thc hp ng: BCC; BOT; BTO; BT; o u t pht trin kinh doanh. o Mua c phn hoc gp vn tham gia qun l hot dng u t. o u t thc hin vic st nhp v mua li doanh nghip o Cc hnh thc u t trc tip khc. 100u t gin tip 3 hnh thc o Mua c phn, c phiu, tri phiu v cc giy t c gi khc; o Thng qua qu u t chng khon; o Thng qua cc nh ch ti chnh trung gian. 101Quyn v ngha v ca nh u t nc ngoi trong thi gian u t ti Vit Nam 102c nh nc Vit nam p dng cc bin php bo m u t: Bo m quyn s hu ti sn hp php; Bo m i x bnh ng gia cc nh u t; Bo m c ch gii quyt tranh chp pht sinh t hot ng u t; Bo m vic chuyn li nhun v thu nhp hp php khc ca nh u t ra nc ngoi; Bo m quyn li ca nh u t khi c nhng thay i v chnh sch, php lut. 103c nh nc ta khuyn khch u t: u i v ti chnh, t 104Ngha v khi tin hnh hot ng u t ti Vit Nam, nh u t nc ngoi phi: tn trng Hip php, php lut Vit Nam; tn trng c lp, ch quyn ca Vit Nam. Nh u t nc ngoi phi np cc khon thu, l ph do php lut Vit Nam quy nh, phi tun theo cc quy nh ca php lut Vit Nam v ch k ton, thng k, qun l ngoi hi, v bo v mi trng. b2. Quy ch php l ca cc php nhn nc ngoi khng thuc din u t ti Vit Nam Nhiu php nhn nc ngoi c i din n Vit Nam tm hiu th trng, giao dch, k kt cc hp ng mua bn hang ha, dch v vi cc bn hng Vit Nam. Phm vi thm quyn ca i din cho php nhn nc ngoi do php lut ca nc m php nhn nc ngoi mang quc tch quyt nh. Trng hp php nhn nc ngoi mun t chi nhnh hoc
vn phng i din ti Vit Nam th c giy php ca c quan c thm quyn ca Vit Nam. Trong thi gian hot ng Vit Nam, chi nhnh hoc vn phng i din ca php nhn nc ngoi phi tn trng hip php, php lut Vit Nam Cu 13. Khi nim ch th ca t php quc t v cc iu kin tr thnh ch th ca t php quc t. Ch th ca t php quc t l nhng c nhn hay t chc c nng lc ch th khi tham gia quan h t php quc t Khi nim c nhn trong t php quc t l thc th t nhin ca x hi, c nhn l mt con ngi c th c th l ngi mang quc tch ca mt nc, hoc ngi khng mang quc tch ca nc no.. Khi nim t chc trong t php quc t c th l nh nc php nhn, t chc chnh tr x hi, t chc ngh nghip iu kin tr thnh ch th ca t php quc t: 105C nhn, t chc phi c y nng lc ch th (nng lc php lut v nng lc hnh vi) theo quy nh ca php lut. 106C nhn, t chc phi tham gia vo quan h x hi do t php iu chnh. Ngi nc ngoi v php nhn nc ngoi l ch th ch yu ca TPQT: 107Quan h php lut thc cht l qan h x hi c cc quy phm php lut iu chnh, chnh v vy trong t php quc t khng th khng c s tham gia ca c nhn v t chc. 108Hu ht cc quan h t php quc t xy ra th u c s tham gia ca ngi nc ngoi v php nhn nc ngoi. Cu 14. Ti sao quc gia l ch th c bit ca t php quc t a. C s xc nh quy ch php l c bit ca quc gia trong t php quc t. Khi tham gia vo cc mi quan h dn s theo ngha rng c yu t nc ngoi, quc gia c hng quy ch php l c bit khng nhng khng ngang hng vi cc c nhn v php nhn m cn c hng quyn min tr t php. C s php l quc t ca quy ch php l c bit ca quc gia th hin vic xc nh quc gia l mt thc th c ch quyn v
l ch th c bit trong TPQT, c th hin cc nguyn tc tn trng ch quyn quc gia v bnh ng ch quyn gia cc quc gia. Theo nguyn tc ny, Nh nc ny hoc bt k c quan no ca nh nc ny khng c quyn xt x nh nc khc hoc i din ca Nh nc khc. Khi tham gia vo cc quan h t php quc t, quc gia c hng quyn min tr t php tuyt i. c ghi nhn: Cng c Vin 1961 v quan h ngoi giao. Vit Nam, iu 12 Php lnh v quyn u i, min tr dnh cho c quan i din ngoi giao c quan lnh s v c quan i din ca cc t chc quc t ti Vit Nam nm 1993. b. Ni dung Quyn min tr t php tuyt i ca quc gia th hin trc ht quyn min tr xt x - to n ca quc gia ny khng c quyn xt x quc gia kia, nu quc gia kia khng cho php. Quyn min tr t php tuyt i ca quc gia cn th hin ch: nu quc gia ng cho to n nc ngoi xt x v tranh chp m quc gia l bn b n th to n nc ngoi c xt x, nhng khng c php ap dng cc bin php cng ch s b i vi n kin hoc bo m thi hnh phn quyt ca ton n. To n n ngoi ch c php cng ch khi c quc gia cho php. Quc gia c quyn ng tn nguyn n trong v tranh chp dn s vi c nhn hoc php nhn nc ngoi. Trong trng hp to n nc ngoi c php gii quyt tranh chp. Tuy nhin, b n l c nhn, php nhn nc ngoi ch c php phn kin khi c quc gia nguyn n ng . Quc gia c quyn t b tng ni dung hoc tt c cc ni dung ca quyn min tr ny. Quyn min tr t php ca quc gia l tuyt i mi ni, mi lc, tr trng hp quc gia t nguyn t b.
Chng 4. Quyn s hu v tha k trong t php quc t Cu 15. Quyn s hu trong t php quc t v gii quyt xung t v quyn s hu trong t php quc t. a. Khi nim L quyn s hu c yu t nc ngoi. Quyn s hu l tng hp cc quyn nng ca cc ch th
c php lut tha nhn trong qu trnh chim hu, s dng, nh ot cc ti sn. Trong khoa hc TPQT, quyn s hu ca cc ch th c cp n l quyn s hu c yu t nc ngoi. Yu t nc ngoi trong quan h s hu c th hin nhng im sau: 109Ch th tham gia quan h s hu l ngi nc ngoi, php nhn nc ngoi, nh nc nc ngoi, ngi Vit Nam nh c nc ngoiVD: Mt nc ngoi Vit Nam tham quan du lch, mang theo ti sn c nhn. Vic cng nhn quyn chim hu, s dng, nh ot ti sn ca ngi nc ngoi Vit Nam hay khng s da trn c s cc quy nh ca php lut. Quan h s hu ca ngi nc ngoi i vi ti sn tn ti trn lnh th Vit Nam c gi l quan h s hu c yu t nc ngoi. 110Khch th ca quan h s hu l ti sn tn ti nc ngoi. 111S kin php l lm pht sinh thay i chm dt quan h s hu xy ra ngay nc ngoi. VD: Mt cng ty XNK Vit Nam k mt hp ng mua bn ngoi thng vi mt php nhn nc ngoi v vic nhp khu linh kin my mc v Vit Nam. Hp ng ny c k trn lnh th nc ngoi v pht sinh hiu lc php l, hng ha ang tn ti trn lnh th nc ta. Vy trong trng hp ny, quyn s hu ca cng ty Vit Nam s c xc nh nh th no s da vo cc quy phm TPQT. Quan h s hu ny cng c gi l quan h s hu c yu t nc ngoi. b. Xung t php lut v quyn s hu + Gii quyt xung php lut v quyn s hu cc nc. p dng nguyn tc lut ni c ti sn: ti sn u s p dng php lut ca nc . Khng nhng quy nh ni dung quyn s hu m cn n nh c iu kin pht sinh, chm dt chuyn dch quyn s hu. Php lut ni c ti sn cn c p dng xc nh quyn s hu i vi ti sn ang trn ng vn chuyn: ti sn qu cnh quc gia. H thuc lut ni c ti sn cn c p dng ngi th c trung thc: ngi chim hu vt ngay tnh: Vic bo h ngi chim hu vt ngay tnh trc yu cu i li ti sn ca ch s hu php lut quy nh r nc p dng: lut ni c ti sn vo thi im
th c hoc lut ni c ti sn ang tranh chp. Lut ni c i sn p dng nh danh ti sn l ng sn hay bt ng sn. Cc trng hp ngoi l lin quan n tu bay, tu bin, ti sn php nhn, ti sn trong lnh vc s hu tr tu. + Gii quyt xung t php lut v quyn s hu theo php lut Vit Nam - Theo nguyn tc chung: lut ni c ti sn theo K1 iu 766: Vic xc lp, thc hin, thay i chm dt quyn s hu ti sn, ni dung qni dung quyn s hu i vi ti sn c xc nh theo php lut ca nc ni c ti sn . Ngi nc ngoi c quyn s hu i vi ti sn ca h ti Vit Nam; tha nhn quyn s hu ca ngi nc ngoi trong phm vi hnh x tun theo php lut nc ni c ti sn. - Khon 2 iu 766 th quyn s hu i vi ng sn trn ng vn chuyn c xc nh theo nc ng sn c chuyn n nu khng c tho thun khc. Php lut ca nc ni tn ti ti sn, ni ti sn chuyn n>>ph hp php lut Vit Nam v nc ta l nc nhp siu. Nguyn tc lut ni c ti sn cng c php lut Vit Nam p dng nh danh ti sn theo khon 3 iu 766 BLDS th vic phn bit ti sn l ng sn hoc bt ng sn c xc nh theo php lut ca nc ni c ti sn. Bt ng sn: t, nh , cng trnh gn lin vi t ai; ti sn gn lin vi t; ti sn trong lng t. Phn bit bt ng sn hoc ng sn: khng cn c vo gi tr ti sn m cn c vo tnh cht c hc ca ti sn, di chuyn hay khng di chuyn. Cc trng hp ngoi l lin quan: tu bay, tu bin: khon 4 iu 766 vic xc nh quyn s hu i vi tu bay dn dch v tu bin ti Vit Nam phi tun theo php lut v hng khng dn dng v php lut v hng hi ca Cng Ho X hi Vit Nam. Tu bay: p dng theo php lut ca quc gia ni ng k(lut hng khng dn dng 2006 tu bay).Cn cc trng hp tu bin l php lut m quc gia m tu bin mang quc tch. Ngoi ra trong h lut ni c ti sn cng khng c p dng iu chnh quan h s hu pht sinh trong mt s lnh vc: Cc quan h v ti sn ca php nhn nc ngoi khi php nhn gii th: p dng theo php lut ca nc php nhn mang
quc tch. Quan h v ti sn lin quan n ti sn ca quc gia ang nc ngoi. Cc quan h v s hu i vi cc i tng ca quyn s hu tr tu: quyn tc gi, quyn s hu cng nghip: mang tnh lnh th; Cc quan h ti sn lin quan n i tng ca cc o lut quc hu ho: tun theo o lut quc hu ho: xut pht t quyn nh ot ti sn ca quc gia mnh. Cu 16. Hiu lc ca o lut quc hu ha. 112Khi nim Quc hu ha l vic chuyn giao cng c, t liu sn xut, rung t, hm m,x nghip, ngn hng, phng tin giao thng thuc s hu t nhn sang s hu nh nc m khng ph thuc vo ch ca ch s hu nhm thc hin cc bin php ci cch kinh t x hi. Ti sn l i tng quc hu ha c th l c nhn, php nhn trong nc cng c th l c nhn nc ngoi, php nhn nc ngoi. Quc hu ha l mt trong nhng bin php ci cch kinh t x h khng phi l bin php trng pht ring l, thc hin vi nhiu ch th. Vic quc hu ha c th bi thng hoc khng c bi thng. 113Hiu lc ca o lut quc hu ha a s cc quc gia u tha nhn l hiu lc ca o lut quc hu ha mang tnh tr ngoi lnh th: vt ra phm vi quc gia: vt ra phm vi lnh th. o lut quc hu ha do quc gia ban hnh khng ch c hiu lc i vi ti sn l i tng ca quc hu ha nm trn lnh th nc mnh m ngay c ti sn nm lnh th nc ngoi. Trong thc tin cc quc gia nc ngoi ch tr li ti sn l i tng ca o lut quc hu ha trong trng hp vo thi im o lut quc hu ha c hiu lc th ti sn vn ang nm trn lnh th quc gia tin hnh quc hu ha. V mt l do no ti sn b em ra nc ngoi th quc gia s tr li. Cu 17. Quyn s hu ca ngi nc ngoi ti Vit Nam Quyn s hu ca ngi nc ngoi ti Vit Nam l quyn s hu ti sn ca ngi nc ngoi Vit Nam. Vn ny c th hin trong cc quy nh c th ca php lut: Trong Hin php nc CHXHCNVN iu 25 quy nh: Nh nc Vit Nam khuyn khch cc t chc c nhn nc ngoi u t vn vo Vit Nam, ph hp vi Php lut Vit Nam v thng l quc t, bo
m quyn s hu hp php i vi ti sn v cc quyn li khc ca t chc c nhn nc ngoi. Theo K2 iu 761 B lut dn s th ngi nc ngoi c nng lc php lut dn s ti Vit Nam nh cng dn Vit Nam. Hip nh tng tr t php v php l gia Vit Nam Lin Bang Nga quy nh: Cng dn nc k kt ny c hng trn lnh th ca nc k kt kia s bo h php lut i vi cc quyn nhn thn v ti sn m nc k kt kia dnh cho cng dn ca mnh. Ti Lut u t 2005 nh nc CHXHCNVN bo m i x cng bng v tha ng i vi cc nh u t nc ngoi u t vo Vit Nam. Trong thi gian u t vo Vit Nam, vn v ti sn ca bn nc ngoi khng b trng thu trng dng hoc tch thu bng cc bin php hnh chnh, khng b quc hu ha. Nu do thay i ca php lut Vit Nam m lm thit hi n li ch ca cc bn tham gia hot ng u t th nh nc c bin php gii quyt tha ng i vi quyn li ca nh u t: thay i mc tiu hot ng d n; gim min thu trong khun kh php lut;thit hi ca nh u t nc ngoi c coi l cc khon l v c chuyn sang cho cc nm tip theo Cc ch u t nc ngoi vo Vit Nam c chuyn ra nc ngoi: 114Li nhun thu c trong qu trnh kinh doanh; 115Nhng khon tin tr cho vic cung cp k thut hoc dch v; 116Tin gc v li cc khon cho vay trong qu trnh hot ng 117Vn u t i vi nhn vin ngoi giao nc ngoi v ca cc t chc quc t ti Vit Nam, quyn s hu ca h s c iu chnh bi cc QT m Vit Nam k kt hoc tham gia, tp qun quc t v Php lnh v quyn u i v min tr dnh cho c quan i din ngoi giao, c quan lnh s v c quan i din ca t chc quc t ti Vit Nam. ( nm 1993). Cu 18. Khi nim quan h tha k trong t php quc t v trnh by phng php gii quyt xung t php lut v tha k theo php lut Vit Nam. a. Khi nim Quan h tha k trong t php quc t l quan h tha k c yu t nc ngoi. Trong khoa hc TPQT, mt quan h tha k c yu t nc ngoi khi c cc du hiu: 118Ch th: ngi li tha k v ngi tha k mang quc tch
khc nhau hoc mt bn mang quc tch ca mt nc ny v bn kia l ngi quc tch. 119Di sn tha k dang tn ti nc ngoi. 120S kin php l lm pht sinh thay i, chm dt quan h tha k xy ra nc ngoi: mt cng dn Vit Nam sng cht nc ngoi, khi cht cn mt s ti sn trong nc. Quan h tha k gia ngi thn (v, con) ca ngi i vi ti sn trn pht sinh da trn c s php l l ci cht ca cng dn Vit Nam nc ngoi. Khi mt quan h tha k c yu t nc ngoi xy ra do php lut ca cc nc c nhng quy nh khc nhau v quan h tha k nn xy ra xung t m khng c quy phm thc cht thng nht iu chnh b. Nguyn tc gii quyt xung t php lut v tha k theo php lut Vit Nam. + C s php l iu 767 v 768 BLDS. V nguyn tc chung: nh nc m bo quyn tha k v bnh ng v quyn tha k mi c nhn ( k c nc ngoi) u c quyn tha k v li di sn tha k theo di chc hoc theo quy nh ca php lut. + Tha k theo php lut Theo quy nh ti iu 767 tha k theo php lut. 121Tha k theo php lut phi tun theo php lut ca nc m ngi tha k c quc tch trc khi cht. Nh vy, theo quy nh trn th di sn tha k l ng sn php lut Vit Nam p dng h thuc lut quc tch ca ngi li di sn gii quyt 122Quyn tha k i vi bt ng sn phi tun theo php lut ca nc ni c bt ng sn . + Tha k theo di chc Khon 1 iu 768 BLDS quy nh: Nng lc lp di chc, thay i, hy b di chc phi tun theo php lut ca nc m ngi lp di chc l cng dn. Cn v hnh thc ca di chc phi tun theo php lut ca nc ni lp di chc ( khon 2 iu 768). V tha k ca cng dn Vit Nam i vi ti sn nc ngoi, php lut ca nc ta khng c cc quy nh cm m trn thc t nh nc ta cho php v bo h cng dn Vit Nam hin ang c tr trong nc c nhn di sn tha k m ngi thn ca h li nc ngoi. i vi vic tha k theo di chc ca cng dn Vit
Nam nc ngoi: iu 660 BLDS quy nh nhng di chc bng vn bn di y cng c gi tr nh di chc c cng chng, nh nc chng nhn hoc y ban nhn dn x, phng th trn chng thc: 123Di chc ca ngi ang i trn tu bay, my bay c xc nhn ca ngi ch huy phng tin ; 124Di chc ca cng dn Vit Nam ang nc ngoi c chng nhn ca c quan lnh s, i din ngoi giao Vit Nam nc . i vi nhng trng hp nu cng dn Vit Nam lp di chc nc ngoi theo php lut ca nc ngoi th cc di chc ny c coi l hp php nu php lut nc ngoi c p dng lp di chc khng tri vi cc nguyn tc c bn ca PL CHXHCNVN. c. Nguyn tc gii quyt cc vn tha k c yu t nc ngoi theo cc iu c quc t Nc CHXHCNVN k kt vi nhiu nc hip nh tng tr t php v DS, HN G v HS vi cc nc: c, Nga, Sc, Cu ba, Hungari, Bal an Nguyn tc ch o trong vn tha k c ghi nhn trong cc H ny l nguyn tc bnh ng gia cng dn cc bn trong quan h tha k: cng dn nc k kt ny bnh ng vi cng dn nc k kt kia trong vic lp, hy b di chc i vi ti sn ang c v cc quyn cn thc hin nc k kt kia cng nh v kh nng nhanajtafi sn hoc cc quyn theo cng nhng iu kin m nh nc k kt kia dnh cho cng dn nc mnh. Cn c vo: iu 45 Hip nh tng tr t php Vit Nam - c, iu 25 Hip nh tng tr t php Vit Nam v Nga; iu 25 Hip nh tng tr t php Vit Nam v Sc, iu 34 Hip nh tng tr t php Vit Nam v Cuba; iu 43 Hip nh tng tr t php Vit Nam v Bungari; iu 45 Hip nh tng tr t php Vit Nam v Hungari quyn tha k c xc nh nh sau: 125i vi ng sn: quyn tha k ng sn c xc nh theo php lut nc k kt m ngi li ti sn tha k l cng dn khi cht. 126i vi bt ng sn: quyn tha k bt ng sn c xc nh tho php lut ca nc k kt ni c bt ng sn. 127Vic phn bit ng sn v bt ng sn cc hip nh ny ghi nhn nguyn tc: Php lut lut cc nc k kt ni c
ti sn tha k l php lut c p dng. V tha k theo di chc cc hip nh trn ghi nhn cc nguyn tc c bn sau: 128V hnh thc: di chc ca cng dn mt nc k kt c ci l c gi tr v mt hnh thc nu n ph hp vi: o Php lut ca nc k kt m ngi li di chc l cng dn vo thi im lp di chc hoc vo thi im ngi y cht; o Php lut ca nc k kt ni lp di chc. o Nhng nguyn tc trn cng c tha nhn vi vic hy b di chc. 129V nng lc lp v hy b di chc: khi gii quyt vn ny cc hip nhp dng nguyn tc lut quc tch, c th: nng lc lp hoc hy b di chc v hu qu php l ca nhng thiu st v s th hin ch ca ngi li di chc c xc nh theo php lut ca nc k kt m ngi li di chc l cng dn khi lp hoc hy b di chc. Cu 19. Di sn khng c ngi tha k. Khng c ngi hng s di sn m ngi li. mt s nc nh Nga, Hunggari, Ty Ban Nha, Italia nh nc hng mt s di sn tha k vi t cch l ngi tha k. mt s nc khc nh Anh, M, Php nh nc hng s di sn nh l ti sn v ch trn c s thc thi quyn chim hu cc ti sn v ch . Trong TPQT Vit Nam th theo quy nh ti iu 767: khon 3 v 4 3. Di sn khng c ngi tha k l bt ng sn thuc v Nh nc ni c bt ng sn . 4. Di sn khng c ngi tha k l ng sn thuc v Nh nc m ngi li di sn tha k c quc tch trc khi cht. Di sn khng c ngi tha k l bt ng sn thuc v nh nc ni c bt ng sn , di sn khng c ngi tha k l ng sn th thuc v nh nc m ngi li di sn tha k c quc tch trc khi cht. Khng c ngi tha k c th ri vo mt trong ba trng hp sau: 130Ngi c hng trt quyn tha k; 131Khng c ngi hng; 132T chi hng. i vi ngi khng quc tch p dng ni m ngi
c tr, nu c tr trn lnh th nc ta th p dng php lut VN; i vi ngi hai quc tch: p dng nguyn tc quc tch hu hiu; Vn di sn khng c ngi tha c cn c gii quyt thng qua cc HIP NH TNG TR T PHP. Trong 7 H u ghi nhn: Nu theo php lut v tha k ca nc k kt m khng cn ngi no tha k th ng sn s c giao li cho nc k kt m ngi li di sn l cng dn khi cht, cn cc bt ng sn th thuc v nc ni c bt ng sn.
Chng V. QUYN TC GI TRONG TPQT Cu 20. Quyn tc gi v cc hnh thc bo h quyn tc gi trong TPQT 133Khi nim Quyn tc gi l l mt nhm ca quyn s hu tr tu, bao gm nhng quyn nhn thn v quyn ti sn ca tc gi i vi cc tc phm vn hc, khoa hc v ngh thut v cc quyn c nh nc bo h cho mt thi hn nht nh, Quyn tc gi trong TPQT l quyn xut hin t cc quan h trong lnh vc quyn tc gi c yu t nc ngoi. Yu t nc ngoi trong quan h v quyn tc gii c th c th hin qua ba trng hp sau: 134Ch th: phi c t nht mt bn l ngi nc ngoi, php nhn nc ngoi. 135Khch th tn ti nc ngoi. Mt tc gi l cng dn VN k mt hp ng xut bn tc phm vi mt nh xut bn nc ngoi v vic cho php nh xut bn nc ngoi xut bn tc phm thuc quyn s hu ca cng dn . Khi c cc li ch v quyn nhn thn v quyn ti sn ca tc gi l cng dn Vit Nam hng ti ang nc ngoi ni nh xut bn ang thc hin hp ng khai thc tc phm nhn bn bn ra th trng. 136S kin php l xy ra nc ngoi: Tc gi l cng dn Vit Nam ang c tr nc ngoi cho cng b tc phm ln u tin do mnh sng tc. + c im ca quyn tc gi 137Quyn tc gi d b xm phm: bi v i tng ca quyn tc gi mang tnh phi vt th do vy to ra kh nng
khai thc ph bin rng ri sau khi c b l ra di mt hnh thc nht nh trong phm vi nhiu nc khc nhau. 138Quyn tc gi mang tnh cht lnh th r rang v tuyt i: Quyn tc gi pht sinh trn lnh th nc no th ch c hiu lc trong phm vi lnh th nc m thi v khng c hiu lc ngoi lnh th nu khng c QT. Trong phm vi lnh th quc gia quyn tc gi c iu chnh v bo h bng php lut ca chnh quc gia : i tng bo h, thi gian bo h, cc quyn ti sn, quyn nhn thn 139Quyn tc gi mang tnh thi hn. 140Cc hnh thc bo h quc t vi quyn tc gii b1. Cc iu c quc t a phng Cc QT a phng quan trng v vic bo h quyn tc gi nh: Cng c Bcn nm 1986 v cng c Ginev nm 1952. + Cng c Bcn Cng c Becno nm 1986 ln sa i gn y nht nm 1971 ti Paris. Vit Nam tham gia C ny vo thng 10 /2004 thnh vin th 159. * Mc ch: L cng c a phng u tin c k kt gia cc quc gia nhm thit lp mt khung php l thng nht trong vic bo h quc t quyn tc gi v cc tc phm vn hc, khoa hc, ngh thut. Tin c bn ca vic bo h tc phm l nc xut x tc phm phi l mt trong nhng nc tham gia cng c. Nc xut x c xc nh theo nguyn tc quc tch hoc theo nguyn tc lnh th ty thuc vo vic tc phm c cng b hay cha v vic cng b c thc hin nc thnh vin ca lin minh hay nc ngoi lin minh: 141Tc phm cha cng b th nc xut x tc phm l nc m tc gi l cng dn (quc tch). 142Tc phm cng b th nc xut x chnh l nc m ti tc phm c cng b ln u tin (lnh th). 143Tc phm c cng b cng mt lc ti nhiu quc gia thnh vin th nc xut x chnh l nc c thi hn bo h ngn nht. Nu tc phm c cng b ti mt nc thnh vin v ti mt nc khc khng phi l thnh vin th nc xut x tc phm
chnh l quc gia thnh vin. * Nguyn tc bo h 144i x quc gia: Cc nc l thnh vin ca cng c Becno s dnh cho cng dn v php nhn ca thnh vin khc nh cng dn v php nhn nc mnh. 145Nguyn tc bo h t ng: khng cn thng qua th tc ng k hay th tc hnh chnh khc ; 146Bo h ti thiu: tc gi l cng dn ca nc thnh vin s c hng cc quyn trong lnh vc quyn tc gi theo quy nh ca C Bone, theo quy nh ca nc thnh vin khc c lp vi cc quyn m tc gi c hng ti quc gia gc. ( Nt bo h c lp: VD: Cng dn Vit Nam sng M hng cc quyn theo php lut M, cng c Bone c lp vi quyn m cng dn VIT NAM c hng M. * i tng bo h ca C l cc tc phm vn hc, ngh thut v khoa hc, bao gm: 147Tc phm vit; 148Cc bi ging, bi pht biu; 149Tc phm, kch, nhc kch, bin o ma, tiu phm, kch cm v cc loi hnh biu din ngh thut khc; 150Tc phm m nhc; tc phm kin trc; tc phm to hnh; m thut ng dng; tc phm in nh; tc phm nhip nh; 151Cc bc ha , bn v, s c lin quan n a hnh, kin trc, cng trnh khoa hc; 152Tc phm dch, phng tc, ci bin, chuyn th, bin son, ch gii, tuyn tp, hp tuyn. * Tc gi c bo h: 153Cc tc gi l cng dn ca nhng nc hoc c tr ti nhng nc c tc phm cng b hoc cha cng b; 154Tc gi l cng dn ca nhng nc hoc c tr ti nhng nc khng phi l thnh vin ca cng c nhng c tc phm ln u tin cng b ti mt nc l thnh vin ca Cng c. * Thi hn bo h Thi hn bo h quyn tc gi c tnh t khi tc gi cn sng cho n ht 50 nm sau khi tc gi cht. Cng c cho php cc quc gia ca nc thnh vin c th rt ngn thi hn bo h ny. i vi tc phm in nh, thi hn bo h l 50 nm k t ngy cng b; i vi tc phm nhip nh thi hn bo h l 25 nm.
* Tnh cht: C bao gm cc quy phm thc cht thng nht, quy nh quyn v ngha v ca cc quc gia thnh vin trong lnh vc bo h quyn tc gi. + Cng c Gi ne v nm 1952 Vit Nam cha l thnh vin ca cng c ny. * Nguyn tc bo h: Nguyn tc i ng nh cng dn: 155Tc phm i ng nh cng dn bt k nc no thuc thnh vin ca cng c Gioneve c cng b cng nh nhng tc phm ca cng dn bt k nc no ln u tin c cng b bt k nc thnh vin no th s c bo h cc nc thnh vin khc theo ch m cc nc dnh cho cng dn nc mnh. 156Tc phm cha c cng b ca cng dn mi nc thnh vin cng s c hng s bo h bt k nc thnh vin khc ca C theo ng ch m nc dnh cho cng dn ca mnh i vi nhng tc phm cha cng b. 157Cc nc thnh vin, trn c s php lut nc mnh bnh ng ha cc tc gi nc ngoi c tr trn lnh th nc mnh vi cng dn ca mnh. * Ni dung C c bit ch trng iu chnh mt quyn tuyt i ca tc gi: quyn dch cc tc phm. Theo C, Quyn tc gi bao gm c quyn v dch, xut bn tc phm dch cho php dch v cng b bn dch ca tc phm. 158Xut bn l s in li tc phm di dng vt cht no v giao cc bn ny ca tc phm cho mt nhm ngi bt k c hoc lm quen vi tc phm = gic quan th cm. 159Thi hn bo h quyn tc gi c tnh t khi tc gi cn sng cng thm 25 nm sau khi tc gi cht. y l thi hn bo h ti thiu. Tuy nhin cc nc thnh vin c quyn quy nh thi hn bo h ngn hn cng nh phng php tnh ngy bt u bo h : VD: t khi cng b u tin hoc ng k u tin ca tc phm. 160Quy nh v giy php bt buc: sau 7 nm k t khi tc phm c cng b ln u tin ma cha c mt bn dch ra bt k mt th ting no trong s nhng nc tham gia cng c th bt k cng dn no ca bt k nc thnh vin no
cng c th nhn t c quan c thm quyn ca nc mnh giy php cho dch v cng b bn dch tc phm . 161iu kin hng quyn bo h theo cng c , cc tc phm khi c cng b phi c ghi bng k hiu chuyn mn l C (ch C trong vng trn). * Tnh cht: cng c Gi nevo ch quy nh mt s quy phm xung t dn chiu n php lut quc gia ca mi nc thnh vin (khc bit vi cng c Bc n) b. iu c quc t song phng v bo h quyn tc gi. + iu c song phng v quyn tc gi gia cc nc. Mc d l thnh vin ca cc H a phng v bo h quyn tc gi, cc nc v ang tip tc k kt vi nhau nhng hip nh song phng v quyn tc gi 162Cc nc Anh, M k nhiu Hip nh v bo h quyn tc gi vi nhiu nc: V d: H M - M hico nm 1962; Hip nh M - Braxin nm 1964; Hip nh M - Php nm 1966.. 163Cng ha Lin bang c cng k mt lot hip c song phng v bo h quyn tc gi nh: Hip c v quyn tc gi vi Peru nm 1951; vi Hylap nm 1951. + Hip nh v thit lp quan h quyn tc gi gia Vit Nam v Hoa k. Hip dnh quyn tc gi VIT NAM Hoa K c b trng b ngoi giao hai nc k kt ngy 27/ 6/1997 v bt u c hiu lc k t ny 23/12/1998. 164Mc ch: nhm thc y qu trnh bnh thng ha quan h kinh t - thng mi VN HK, tng cng mi quan h giao lu v pht trin hp tc vn ha gia hai nc, gp phn to mi trng thun li cho u t nc ngoi v chuyn giao cng ngh, p ng nhng yu cu cn thit trong vic bo h quyn tc gi trong nc v ngc ngoi. 165Tc phm c bo h: o Ti Hoa K cc tc phm sau c bo h v quyn tc gi: Tc phm ca tc gi l cng dn vit nam hoc ngi thng tr ti VIT NAM; Tc phm c cng b ln u tin ti VIT NAM ca
ngi khng phi l cng dn VIT NAM hoc ngi khng thng tr ti VIT NAM . Tc phm m mt cng dn vit nam hoc ngi thng tr ti VIT NAM c hng nhng quyn kinh t theo lut quyn tc gi ti HK; Tc phm m mt cng dn VIT NAM hoc ngi thng tr ti VIT NAM c hng nhng quyn kinh t theo lut quyn tc gi ti HK hoc tc phm m nhng quyn kinh t thuc v mt php nhn do mt cng dn VIT NAM hoc ngi thng tr ti VIT NAM kim sot trc tip, gin tip hoc c quyn s hu i vi phn ln c phn hoc ti sn ca php nhn , vi iu kin l quyn kinh t ni trn pht sinh trong vng mt nm k t ngy cng b ln u tc phm ti mt nc thnh vin ca mt iu c a phng v quyn tc gi v ti thi im H c hiu lc, VN l thnh vin ca iu c quc t ni trn. Tc phm ca tc gi l cng dn VIT NAM hoc ngi thng tr ti VIT NAM v cc tc phm c cng b ln u ti VIT NAM trc khi H ny bt u c hiu lc nhng cha thuc v cng cng ti VIT NAM sau khi hng ton b thi hn bo h; o Tc phm sau c bo h ti VIT NAM quyn tc gi: Tc phm ca tc gi l cng dn HK hoc ngi thng tr ti HK. Tc phm c cng b ln u ti HK ca ngi khng phi l cng dn ca HK hoc ngi koong thng tr ti HK; Tc phm m mt cng dn HK hoc ngi thng tr ti HK c hng nhng quyn kinh t theo lut quyn tc gi ti VN hoc tc phm m nhng quyn kinh t thuc v mt php nhn do mt cng dn HK hoc ngi thng tr ti HK kim sot trc tip, gin tip hoc c quyn s hu i vi phn ln c phn hoc ti sn ca php nhn , vi iu kin l: quyn kinh t ni trn t php quc pht sinh trong vng mt nm k t ng cng b ln u tc phm ti mt nc thnh vin ca iu c a phng v quyn tc gi ti thi im H c hiu lc, HK l thnh vin ca iu c ni trn; Tc phm ca tc gi l cng dn HK hoc ngi thng tr ti HK v cc tc phm c cng b ln u ti HK trc khi H bt u c hiu lc nhng cha thuc v cng cng ti HK sau khi hng ton b thi gian bo h. Trng hp thi hn bo h vi cc tc phm trn y theo php
lut VIT NAM ngn hn thi hn bo h theo php lut ca HK, tc phm khong c bo h ti VN nu thi im hip nh bt u c hiu lc thi hn theo theo php lut VN kt thc. 166Phm vi cc quyn c bo h theo Hip nh o Cc quyn ti thiu; ngoi ra ngi khng phi l cng dn HK hoc ngi khng thng tr ti HK c tc phm cng b ln u ti HK, cng dn HK, ngi thng tr ti HK c tc phm cn c hng cc quyn theo H ti VIT NAM khng km thun li hn cng dn VIT NAM theo php lut VIT NAM; ngi khng phi l cng dn VIT NAM hoc ngi khng thng tr t VIT NAM c tc phm cng b ln u tin ti VIT NAM, cng dn Vit Nam, ngi thng tr ti Vit Nam c tc phm cn c hng cc quyn theo H ti HK khng km thun li hn cng dn HK theo php lut HK (nguyn tc i ng nh cng dn). o Tt c cc sn phm c bo h phi ng k ti c quan nh nc c thm quyn cuarHK v c quan c thm quyn ca VIT NAM theo quy nh ca php lut hai nc. o Mi c nhn, php nhn c quyn hoc li ch i vi cc tc phm c bo h theo H ti Vit Nam c quyn thc hin cc bip php c php lut Vit Nam quy nh bo v quyn hoc li ch ca mnh khi b vi phm ti Vit Nam. o Mi c nhn, php nhn c quyn hoc li cihs vi cc tc phm c bo h theo H ti HK c ngha v thc hin nghm chnh cc quy nh ca H, cc quy nh c lin quan ca php lut VN, php lut HK v c quyn thc hin cc bin php c php lut HK quy nh bo v quyn v li ch ca mnh khi b vi phm ti HK. o Vic gii quyt tranh chp v x l vi phm quyn tc gi i vi tc phm ti HK c thc hin theo H v php lut HK; nu VN th theo H v php lut VN; c. Bo h quyn tc gi theo nguyn tc c i c li Trong khoa hc php l, ngi ta phn bit c i c li hnh thc v c i c li thc cht. Theo nguyn tc c i c li hnh thc th cc bn ginh cho nhau s bo h i vi tc phm ca cng dn mi bn, nhng thc t cc quyn li c th, khi lng bo h quyn tc gi khng trng nhau. Theo nguyn tc c i c li thc cht cc tc gi l cng dn ca cc bn hu quan phi c i x thc s bnh ng trong cc
quyn li c th. Ch p dng nu c ghi nhn trong php lut ca cc nc. Cu 21. Bo h quyn tc gi c yu t nc ngoi theo php lut Vit Nam a. Nguyn tc Theo quy nh ti iu 774BLDS chia lm hai trng hp: 167Trng hp 1: trong trng hp c QT iu chnh: C Bcn; Hip nh TRIMs, H VN Hoa K; H gia VN Thy S; Hip nh khung Vit Nam ASEAN; 168Trng hp 2: khng c QT th quyn tc gi ca ngi nc ngoi, php nhn nc ngoi s c bo h ti Vit Nam nu h c tc phm ln u tin c cng b ti Vit Nam hoc ln u tin c sng to Vit Nam. b. Cc quy nh c th Theo php lut Vit Nam, tc gi l cng dn Vit Nam c tc phm, cng trnh cha cng b trong nc m c s dng ln u tin di bt k hnh thc no nc ngoi cng s c hng quyn tc gi nc s dng tc phm ; Vic cng b tc phm ca cng dn Vit Nam nc ngoi phi c c quan qun l nh nc v xut bn c thm quyn cho php v phi tun theo cc quy nh ca php lut Vit Nam. i vi tc gi l ngi nc ngoi, php nhn nc ngoi c tc phm vn hc, ngh thut, khoa hc ln u tin c cng b, ph bin ti Vit Nam hoc c sng to v th hin di hnh thc nht nh ti Vit Nam u c Nh nc CHXHCNVN bo h quyn tc gi (tr trng hp tc phm khng c Nh nc bo h). Tc gi l ngi nc ngoi, php nhn nc ngoi c bo h quyn tc gi theo quy nh ca php lut Vit Nam c cc quyn tc gi c quy nh ti Lut S hu tr tu: Quyn tc gi i vi tc phm bao gm quyn nhn thn v quyn ti sn. Quyn nhn thn bao gm cc quyn sau: 169t tn cho tc phm; 170ng tn tht hoc bt danh trn tc phm; c nu tn tht hoc bt danh khi tc phm c cng b, s dng; 171Cng b tc phm hoc cho php ngi khc cng b tc phm; 172Bo v s ton vn ca tc phm, khn cho php ngi khc sa cha, ct xn hoc xuyn tc tc phm di bt k hnh thc no
gy phng hi n danh d v uy tn ca tc gi. Quyn ti sn: 173Lm tc phm phi sinh; 174Biu din tc phm trc cng chng; 175Sao chp tc phm; 176Phn phi, nhp khu bn gc hoc bn sao tc phm; 177Truyn t tc phm n cng chng bng phng tin hu tuyn, mng thng tin in t hoc bt k phng tin k thut no khc; 178Cho thu bo gc hoc bn sao tc phm in nh, chng trnh my tnh. Nh vy, tc gi nc ngoi s c hng quyn ti sn v quyn nhn thn trong lnh vc quyn tc gi nh tc gi l cng dn Vit Nam. i vi tc phm cng trnh ca ngi nc ngoi c cng b, s dng Vit Nam da trn c s nhng iu c quc t v quyn tc gi m Vit Nam k kt hoc tham gia th ch bo h quyn tc gi s c xc nh theo QT v theo php lut Vit Nam.
Chng VI. Quyn s hu cng nghip v quyn i vi ging cy trng trong t php quc t Cu 22. Khi nim quyn s hu cng nghip v quyn i vi ging cy trng trong t php quc t. Quyn s hu cng nghip l quyn ca t chc, c nhn i vi sng ch, kiu dng cng nghip, thit k b tr mch tch hp bn dn, nhn hiu, tn thng mi, ch dn a l, b mt kinh doanh, do mnh sng to ra hoc s hu v quyn chng cnh tranh lnh mnh. Quyn s hu cng nghip ch pht sinh khi c quan nh nc c thm quyn cp vng bng bo h. Quyn i vi ging cy trng l quyn ca t chc, c nhn i vi ging cy trng mi do mnh chn to hoc pht hin v pht trin hoc c hng quyn s hu. Quyn s hu cng nghip v ging cy trng trong t php quc t l quyn s hu cng nghip v ging cy trng c yu t nc ngoi. Tnh cht lnh th ca quyn s hu cng nghip v ging cy trng th hin vic quyn s hu cng nghip v ging cy trng pht sinh ti lnh th nc no th ch c hiu lc quc gia lnh th . Quyn s hu cng nghip v ging cy trng mun c bo h nc
ngoi phi c thc hin thng qua cc phng thc bo h quc t. 179Bo h thng qua cc QT a phng 180Bo h thng qua cc QT song phng 181Bo h thng qua vic cc quc gia cng chp nhn nguyntc c i c li Cu 22. Bo h quyn s hu cng nghip v ging cy trng theo quy nh ca cc QT a. Bo h quyn s hu cng nghip theo quy nh ca QT a phng a1. Cng c Pari 1883 y l mt trong nhng cng c quc t a phng quan trng v s hu cng nghip. Cng c ny c k kt vo ngy 20/3/1883 vi s tham gia ca 11 nc, n ngy 15/9/2005 s lng thnh vin 169, Vit Nam tham gia nm 1981. Ln sa i mi y nht vo nm 1979. Mc ch: Nhm xy dng cc iu kin c li cho vic cp vn bng bo h cho ch s hu cng nghip l cng dn, php nhn ca nc ny nc khc thuc thnh vin cng c trn c s nguyn tc tn trng lut s hu tr tu ca nc thnh vin. Ni dung ca cng c: + i tng ca quyn s hu cng nghip. Theo quy nh ca C i tng quyn s hu cng nghip c hiu theo hai ngha: 182Theo ngha rng quyn s hu cng nghip khng nhng ch p dng cho cng nghip v thng mi m cn p dng cho c ngnh sn xut nng nghip, cng nghip khai thc v tt c cc sn phm ch bin hoc sn phm t nhin nh ru, ng cc, thuc l, hoa qu, gia sc, khong sn, nc khong.. 183Theo ngha hp th i tng ca quyn s hu cng nghip bao gm: sng ch, gii php hu ch (mu hu ch), kiu dng cng nghip, nhn hiu hng ha, nhn hiu dch v, tn thng mi, ch dn ngun gc hoc tn gi xut x hng ha, quyn chng cnh tranh lnh mnh. + Nguyn tc bo h. Cng c p dng nguyn tc i ng nh cng dn. C th ti iu 2 ca C quy nh: Cng dn ca bt k nc thnh vin no khc no cng c hng mi quyn li ti tt c cc nc thnh
vin khc m lut tng ng ca cc nc quy nh hoc s quy nh cho cng dn nc mnh. i vi cng dn ca nhng nc khng phi l thnh vin ca cng c nhng c tr chnh thc mt nc thuc thnh vin cng c hay c nhng x nghip thc s quan trng , th theo quy nh ca cng c h cng c bo h quyn s hu cng nghip ngang vi cng dn nc s ti. ` + Quy nh v iu kin hng quyn u tin. iu kin hng quyn u tin: khi np n yu cu bo h quyn s hu cng nghip ca cng dn cc nc thnh vin. Cng dn mt nc thnh vin khi np n xin cp vn bng bo h i vi sng ch, gii php hu ch, kiu dng cng nghip, nhn hiu hng ha mt nc thnh vin ( n th nht) s tip tc c quyn np n xin cp vn bng bo h i vi i tng ti nc thnh vin khc (n sau) trong thi hn: 184Mt nm i vi sng ch, gii php hu ch; 1856 thng i vi kiu dng cng nghip v nhn hiu hng ha. Ngy np n sau c xem nh ngy np n nht. Tuy nhin c hng quyn u tin, ngi np n phi ghi r ngy np n, nc nhn n th nht, cc nc thnh vin c th yu cu ngi np n phi np cc bn sao m t bn v ca n th nht lm bng chng cho vic hng quyn u tin ca mnh + Quy nh tiu chun bo h, iu kin ng k v chuyn giao quyn s dng (li xng) i vi cc i tng ca quyn s hu cng nghip l: 186Sng ch; gii php hu ch; 187Kiu dng cng nghip; nhn hiu hng ha; 188Nhn hiu ni ting, nhn hiu dch v; nhnh hiu tp th; 189Tn thng mi, tn gi xut x hng ha v ch dn ngun gc ca hng ha; 190Quyn chng cnh tranh khng lnh mnh + Quy nh v vn hiu lc: Cng c Paris quy nh ngoi nhng iu kin bt buc trong cng c, cc nc thnh vin c quyn xy dng v p dng lut s hu cng nghip ca nc mnh cng nh trong vic k kt nhng QT song phng, a phng v s hu cng nghip vi iu kin nhng iu c khng c vi phm nhng iu khon chung ca cng
c Paris. a2. Tha c Madrid v Ngh nh th Madrid Tha c Madrid v ng k quc t vi nhn hiu hng ha c hiu lc t nm 1981; Ngh nh th c lin quan n tha c c thng qua nm 1989 c hiu lc nm 1995 v quy ch thi hnh Ngh nh th c hiu lc t nm 1996. Hai vn bn c s khc nhau: Ngh nh th cho php cc ng k quc gia c da trn cc n quc gia, ch khng ch da trn ng k quc gia; Ngh nh th quy nh thi hn 18 thng thay cho thi hn 1 nm dnh cho cc bn tham gia t chi bo h. Mc ch: To iu kin thun li cho vic ng k nhn hiu hng ho ti cc nc thnh vin Vit Nam tham gia tha c nhng cha tham gia ngh nh th. Ni dung c bn: + Np n ng k quc t - Vic bo h quc t i vi nhn hiu hng ho xut pht t yu cu bo h ca ch nhn hiu hng ho thng qua vic np n yu cu bo h, n ny gi l n ng k quc t (n quc t). Ngh nh th cho php cc ng k quc gia c da trn cc n quc gia ch khng ch da trn cc ng k quc gia). - N c np bi mt th nhn hoc mt php nhan c c s kinh doanh hoc c tr ti hoc l cng dn ca mt nc tham gia tho c hay ngh nh th hoc mt th nhn hay php nhn c tr s kinh doanh ti hoc c tr ti lnh th ca mt t chc lin Chnh ph l thnh vin ca NT hoc l cng dn ca mt nc thnh vin ca t chc . C ba loi n quc t: - n quc t chu s iu chnh ca T; - n quc t chu s iu chnh ca NT; - n quc t chu s iu chnh ca c NT v T. Trong n quc t phi ch nh mt hoc nhiu nc ni nhn hiu c bo h. Nc c ch nh trong n v nc xut x phi u l thnh vin ca T v NT. n quc t c np n vn phng quc t ca t chc s hu tr tu th gii (vn phng quc t) thng qua c quan trung gian l c quan c thm quyn ca nc xut x ( nc nhn n c gi l nc xut x ca n), Km theo n l cc khon l ph: l ph ng k, l
ph quc gia. Sau khi nhn n, vn phng quc t s thng bo vi tt c cc nc thnh vinv tin hnh ng k quc t v nhn hiu hng ho. + Hiu lc ca n ng k Hiu lc ca n ng k ph thuc vo n quc t c np theo tho c hay theo NT: - Theo T: ng k quc t ti VPQT c hiu lc trong vng 20 nm k t ngy ng k v c quyn gia hn thm 20 nm k t ngy ht hn thi hn trc . - Theo ngh nh th ng k quc t ti VPQT c hiu lc trong vng 10 nm v c th gia hn thm 10 nm k t khi kt thc k hn hiu lc trc . Ngy ng k quc t l ngy np n ng k quc t ti nc xut x nu VPQT nhn c n trong vng 2 thng k t ngy nhn c n . K t ngy ng k quc t c thc hin t VPQT, vic bo h i vi nhn hiu hng ho ti tt c cc nc thnh vin c thc hin nh i vi nhn hiu c np trc tip ti nc (nguyn tc i x quc gia). Tt c cc nhn hiu l i tng ca vic ng k quc t u c hng quyn u tin theo quy nh ti iu 4 C Paris v bo h quyn s hu cng nghip. +T chi bo h. Cc nc l thnh vin ca T v NT c ch nh trong n quc t c quyn t chi bo h trn phm vi lnh th nc mnh. Tt c vic t chi trn phi da trn cc c s c p dng trong trn hp ng k quc gia theo cc quy nh ca C Paris. Bt c s t chi no u phi c c quan c thm quyn ca nc thng bo cho vn phng quc t trong thi hn mun nht l trc khi kt thc thi hn mt nm theo T hoc 18 thng theo N k t ngy np n quc t ti vn phng quc t. a3. Hip c hp tc sng ch Patent 1970 Theo quy nh ca Hip c n xin np bo h sng ch bt k nc thnh vin no ca hip c c gi l n quc t c np cho c quan c thm quyn ca nc thnh vin(c quan nhn n). Sau bo sao ca n quc t c gi c quan nhn n (bn s ti) v mt bn (bn tra cu) c gi cho c quan tra cu quc t c thm quyn: tra cu quc
t nhm tm ra tnh trng lin quan bit. Ngoi ra theo yu cu ca ngi np n, n quc t s c tin hnh xt nghim s b quc t >>mc ch: a ra kt lun s b v vn sng ch yu cu bo h c tnh mi hay khng? Khi xt nghim s b quc t phi xem xt tt c cc ti liu c nu trong bo co tra cu quc t. Trn c s kt lun ca bo co tra cu v bo co xt nghim s b quc t, cn c vo cc tiu chun bo h ca quc gia, cc nc thnh vin c ch nh v c chn s tin hnh cp vn bng bo h i vi sng ch c nu trong n. Cc nc thnh vin ca Hip c s t chi khng cp vn bng bo h i vi sng ch c nu trong n quc t khi: - Vic bo h sng ch l tri vi php lut ca nc thnh vin c yu cu bo h. - Vic bo h sng ch c nh hng ti an ninh quc gia hoc cc quyn li kinh t ca nc thnh vin c ch inh. a4. Hip nh TRIPS. Hip nh v cc vn lin quan n thng mi ca quyn s hu tr tu d c k kt vo ngy 15/12/1993 ti vng m phn Urugoay, bt u hiu lc 1/1/1995 i vi tt c cc nc l thnh vin ca GATT (nay l wto). Mc ch: Quy nh nhng tiu chun, nhng bin php v nhng th tc ti tiu m cc nc l thnh vin ca hp ng phi c ngha v tun th, thit lpm mt khung php l thng nht, c hiu qu trong vic bo h ton din quyn s hu tr tu, trong c quyn s hu cng nghip. Ni dung chnh ca hip nh: + Quy nh nguyn tc bo h. Nguyn tc i x cng dn (i x quc gia): mi nc thnh vin phi dnh cho cng dn ca cc thnh vin khc s i x khng km thun li hn so vi s i x ca thnh vin vi cng dn nc mnh trong bo h s hu tr tu. Nguyn tc i x ti hu quc i vi vic bo h quyn s hu tr tu, bt k mt s thun li, u i, c quyn hoc min tr no c mt nc thnhvin dnh cho cng dn nc no khc th lp tc v v iu kin phi c dnh cho cng dn ca tt c ccn c thnh vin khc. + Quy nh v tiu chun, phm vi v iu kin bo h i vi i tng ca quyn s hu tr tu.
i tng ca quyn s hu tr tu c bo h bao gm: 191Nhn hiu hng ho, 192ch dn a l; 193Kiu dng cng nghip; 194 sng ch; 195thit k b tr mch bn dn. Quy nh mi: cc quy nh v bo h i vi ging cy trng, bo h i vi thit k b tr mch tch hp, b sung cc quy nh v thi hn bo h i vi sng ch, kiu dng cng nghip. + Quy nh cc bin php thc thi quyn s hu tr tu. Theo quy nh mi CP l thnh vin ca hip nh phi c ngha v quy nh trong lut quc gia ca mnh th tc v cc ch ti m bo cho cc ch s hu nc ngoi cng nh cc ch s hu l cng dn chnh nc c th thc thi mt cch c hiu qu quyn s hu tr tu ca mnh. Cc bin php thc thi quyn s hu tr tu gm: 196bin php dn s, bin php hnh chnh; 197bin php kim sot bin gii, cc bin php tm thi; bin php HS; Ngoi cc vn nu trn hip nh cn cp ti mt s vn quan trng khc: quy nh v c ch hot ng Hi ng v cc vn lin quan n thng mi ca quyn s hu tr tu; quy nh v c ch gii quyt tranh chp; v hiu lc ca hip nh. a.5. Cng c quc t v bo h ging cy trng mi (C UPOV) ( 1961 sa i mi y nht l nm 1991 hiu lc nm 1998). VN khng l thnh vin ca UPOV. + i tng c bo h Cc bn k kt phi bo h ti thiu 15 loi ging cy tithi im b rng buc bi C v phi bo h tt c cc loi v ging cy sau 10 nm tnh t thi hn ni trn. Ging cy c gii thch l mt nhm cy thuc duy nht mt cp phn loi thc vt thp nht, bt k c p ng y hay khng cc iu kin cng nhn quyn ca nh to ging, nhm cy c th: 198Xc nh c bng s th hin cc tnh trng thu c t cc kiu gen hoc s phi hp ca cc kiu gen
bit. 199Phn bit c vi cc nhm cy bt k khc bng s th hin ca t nht mt trong cc tnh trng ni trn; 200c coi l mt n v khi xt v kh nng ph hp ca n nhn ging bt bin. Gung cy s c cng nhn nu p ng cc tiu chun: mi, khc bit, ng nht v n nh. + Nguyn tc bo h: Nguyn tc i x quc gia: mi bn k kt phi ginh cho cng dn ca cc bn k kt khc, cc c nhn dnh c ti v php nhn c tr s ng k trn lnh th ca Bn k kt khc s i x ging nh s i x m lut ca mi bn k kt v s ginh cho cng dn ca mnh i vi vic cng nhn va bo h quyn ca nh to ging cy. + Xc lp quyn. Cc bn k kt phi np n yu cu cng nhn quyn ca nh to ging. Bt k nh to ging no np n yu cu bo h ging cy theo quy nh vo mt trong cc bn k kt n u tin u c hng quyn u tin trong thi hn 12 thng cho vic np cc n yu cu cng nhn quyn ca nh to ging i vi cng mt loi ging cy vo c quan c thm quyn ca bn k kt khc (n tip theo). Thi hn ny c tnh t ngy np n u tin. + Thi hn bo h: Khng c ngn hn 20 nm k t ngy cng nhn quyn ca nh to ging. i vi thn g v thn leo, thi hn ni trn khng c ngn hn 25 nm k t ngy cng nhn quyn ca nh to ging. + Phm vi quyn ca nh to ging: Cc hnh vi lin quan n vt liu nhn nh sn xut (nhn ging) ch bin nhm mc ch nhn ging, cho bn, bn hoc cc hnh vi tip cn th trng khc, xut khu, nhp khu phi c php ca nh to ging. Nh to ging c th cho php ngi khc thc hin quyn ca mnh ph hp vi iu kin v hn ch nht nh. Quyn ca nh to ging khng c bo h trong cc ngoi l bt buc sau: 201Cc hnh vi c thc hin phc v nhu cu c nhn v mc ch phi thng mi; 202Cc hnh vi c thc hin nhm mc ch th nghim v; 203Cc hnh vi c thc hin nhm mc ch lai to cc
ging. g. Hip nh khung v s hu tr tu ca t chc ASEAN y l QT khu vc do 7 nc thnh vin: Brunay, In, Malaysia, Phi, Sin, Thai v Vit Nam k kt ngy 15 /12 /1995 ti BangKok. Ni dung chnh: 204Xc nh phm vi i tng quyn s hu tr tu c bo h gia cc nc thnh vin, bao gm: Quyn tc gi v cc quyn lin quan, sng ch, nhn hiu hng ha, kiu dng cng nghip, ch dn a l, thng tin b mt v thit k b tr mch tch hp. 205Cc bin php bo h quyn s hu tr tu gia cc nc thnh vin trn nguyn tc i ng quc gia (NT) v i ng ti hu quc ph hp vi cc chun mc ca Hip nh TPIPS. 206Thc hin h thng ng k sng ch, nhn hiu hng ha ca khu vc ASEAN hng ti thnh lp mt vn phng bng sng ch v vn phng hn hiu hng ha chung ca c khi nhm to iu kin thun li cho vic ng k v cp vn bng bo h. 207Trao i thng tin v h thng s hu tr tu hieenjhanfh, nhm t chc v n gin ha cc h thng qun l v s hu tr tu trong ton khu vc ASEAN. 2. Bo h quyn s hu cng nghip v ging cy trng thng qua cc QT song phng. Hip nh thng mi gia Vit Nam v Hoa K c k kt ngy 13/7/2000 v bt u c hiu lc t ngy 11/ 12/ 2001. a. Quy nh nguyn tc xuyn sut trong vic xc lp bo h v thc thi quyn s hu cng nghip Nguyn tc i x quc gia: mi bn dnh cho cng dn ca bn kia s i x khng km thun li hn s i x m bn dnh cho cng dn ca mnh trong vic xc lp bo h, hng v thc thi tt c cc quyn hu tr tu v mi li ch t quyn >>VN v HK cam kt dnh cho cng dn v php nhn ca nhau s i x khng km thun li hn s i x m VN v Hk dnh cho cng dn v php nhn nc mnh. b. Quy nh r i tng bo h, cc tiu chun bo h, phm vi, thi hn bo h i vi tng i tng ca quyn s hu tr tu. i vi quyn s hu cng nghip cc i tng c bo h theo H bao gm: nhn hiu hng ha, sng ch, thit k b tr mch tch hp, thng tin b mt, kiu dng cng nghip.
Ngoi cc i tng trn, VN v HK cn c ngha v bo h i vi cc i tng s hu cng nghip khc c quy nh trong cc QT a phng m H dn chiu ti l C Paris 1967 v quyn s hu cng nghip, cng c UPOV 1978 v 1991 v bo h ging thc vt mi. c. Quy nh cc bin php thc thi c hiu qu quyn s hu tr tu ni chung v quyn s hu cng nghip ni ring, bao gm: cc quy nh v th tc t tng hnh s v hnh pht; quy nh v th tc v ch ti trong t tng dn s v hnh chnh; quy nh v cc bin php tm thi; quy nh cc bin php thc thi quyn s hu tr tu ti bin gii v cc bin php gii quyt tranh chp lin quan n quyn s hu tr tu. d. Quy nh v vic tr gip k thut v vic chuyn tip trong qu trnh thc hin cc quy nh v s hu tr tu gia VN v HK. 208Bo h quyn s hu cng nghip v ging cy trng c yu t nc ngoi ti Vit nam. 1. iu kin v nguyn tc bo h Quy nh ti iu 775 BLDS, Nh nc CHXNCNVN s bo h quyn s hu cng nghip v ging cy trng cho ngi nc ngoi, php nhn nc ngoi khi: 209C i tng s hu cng nghip, ging cy trng c c quan c thm quyn ca VN cp vn bng bo h. 210C i tng s hu cng nghip v ging cy trng c c quan c thm quyn ca VN cng nhn bo h. Khi c cp vn bng bo h hoc c cng nhn, quyn s hu cng nghip v ging cy trng ca ngi nc ngoi v php nhn nc ngoi ti VN s c bo h trn c s php lut Vit Nam v cc QT m Vit Nam l thnh vin. Trong trng hp QT m CHXHCNVN l thnh vin c quy nh khc vi quy nh ca lut Vn th p dng quy nh ca QT. 2. i tng s hu cng nghip v ging cy trng c bo h ti Vit Nam Theo quy nh ca LSHTT i tng s hu cng nghip c bo h ti Vit Nam hin nay bao gm: 211Sng ch: l gii php k thut di dng sn phm hoc quy trnh nhm gii quyt mt vn xc nh bng vic ng dng cc quy lut t nhin. 212Kiu dng cng nghip: l hnh dng bn ngoi ca sn phm c th hin di hnh khi, ng nt, mu sc hoc s kt hp
nhng yu t ny. 213Mch tch hp bn dn l sn phm di dng thnh phm hoc bn thnh phm, trong cc phn t vi t nht mt phn t tch cc v mt s hoc tt c cc mi lin kt c gn lin bn trong hoc bn trn vt liu bn dn nhm thc hin chc nng in t. Mch tch hp ng ngha vi IC, Chp v mch vi in t. 214Thit k b tr mch tch hp bn dn (thit k b tr) l cu trc khng gian ca cc phn t mch v mi lin kt cc phn t trong mch tch hp bn dn. 215Nhn hiu l du hiu dng phn bit hng ha, dch v ca cc t chc, c nhn khc nhau. 216Nhn hiu tp th l nhn hiu dng phn bit hng ha, dch v ca cc thnh vin ca t chc l ch s hu nhn hiu vi hng ha, dch v ca t chc, c nhn khng phi l thnh vin ca t chc . 217Nhn hiu chng nhn l nhn hiu m ch s hu nhn hiu cho php t chc, c nhn khc s dng trn hng ha, dch v ca t chc, c nhn khng phi l thnh vin ca t chc . 218Nhn hiu chng nhn l nhn hiu m ch s hu cho php t chc, c nhn khc s dng trn hng ha, dch v ca t chc, c nhn chng nhn cc c tnh v xut x, nguyn liu, vt liu, cch thc sn xut hng ha, cch thc cung cp dch v, cht lng, chnh xc, an ton hoc cc c tnh khc ca hng ha, dch v mang nhn hiu. 219Nhn hiu lin kt l cc nhn hiu do cng mt ch th ng k, trng hoc tng t nhau dng cho sn phm, dch v cng loi hoc tng t nhau hoc c lin kt vi nhau. 220Nhn hiu ni ting l nhn hiu c ngi tiu dng bit n rng ri trn lnh th Vit Nam. 221Tn thng mi l tn gi ca t chc, c nhn dng trong hot ng kinh doanh phn bit ch th kinh doanh mang tn gi vi ch th kinh doanh khc trong cng lnh vc v khu vc kinh doanh. 222Ch dn a l l du hiu dng ch sn phm c ngun gc t khu vc, a phng, vng lnh th hay quc gia c th. 223B mt kinh doanh l thng tin thu c t hot ng u t ti chnh, tr tu, cha c bc l v c kh nng s dng trong kinh doanh. 224Ging cy trng l qun th cy trng thuc cng mt cp phn loi
thc vt thp nht, ng nht v hnh thi, n nh qua cc chu k nhn ging, c th nhn bit c bng s biu hin cc tnh trng do kiu gen hoc s phi hp ca cc kiu gen quy nh v phn bit c vi bt k qun th cy trng no khc bng s biu hin ca t nht mt tnh trng c kh nng di truyn c. 225Cc i tng s hu cng nghip, ging cy trng khng c php lut VN bo h bao gm: cc i tng tri vi li ch x hi, trt t cng cng, nguyn tc nhn o v nhng i tng khc m php lut Vit Nam quy nh l khng bo h. 3. Xc lp v bo h quyn s hu cng nghip, quyn i vi ging cy trng cho ngi nc ngoi v php nhn nc ngoi ti Vit Nam. a. Cch thc np n ng k xc lp quyn T chc, c nhn nc ngoi thng tr ti Vit Nam, t chc, c nhn nc ngoi c c s sn xut kinh doanh ti VIT NAM np n ng k xc lp quyn s hu cng nghip, quyn i vi ging cy trng trc tip hoc thng qua i din hp php ti Vit Nam. C nhn nc ngoi khng thng tr ti Vit Nam, t chc, c nhn nc ngoi khng c c s sn xut kinh doanh ti VIT NAM np n ng k xc lp quyn s hu cng nghip, quyn i vi ging cy trng thng qua i din hp php ti Vit Nam. i vi cc n ng k s hu cng nghip np theo cc QT m CHXHCNVN l thnh vin c gi chung l n quc t. n quc t v vic x l n quc t phi tun th quy nh ca QT c lin quan. >>>Ngi np n c quyn yu cu hng quyn u tin trn c s n u tin theo quy nh ca PL VN v cc DDWQT m VN l thnh vin. b. Xc lp quyn. 226Quyn s hu cng nghip i vi sng ch, kiu dng cng nghip, thit k b tr, nhn hiu, ch dn a l c xc lp trn c s quyt nh cp vn bng bo h ca c quan xc lp trn c s quyt nh cp vn bng bo h ca c quan nh nc c thm quyn theo th tc ng k quy nh ti Lut s hu tr tu hoc cng nhn ng k quc t theo quy nh ca QT m CHXHCNVN l thnh vin. i tng ca quyn s hu cng nghip l nhn hiu ni ting, quyn s hu
cng nghip c xc lp trn c s s dng, khng ph thuc vo th tc ng k. 227Quyn s hu cng nghip i vi tn thng mi c xc lp trn c s s dng hp php tn thng mi . 228Quyn s hu cng nghip i vi b mt kinh doanh c xc lp trn c s c c mt cch hp php b mt kinh doanh v thc hin vic bo mt b mt kinh doanh . 229Quyn chng cnh tranh khng lnh mnh c xc lp trn c s hot ng cnh tranh trong kinh doanh. 230Quyn i vi ging cy trng c xc lp trn c s quyt nh cp bng bo h ging cy trng ca c quan nh nc c thm quyn theo th tc ng k quy nh ti LSHTT v cc QT m VN l thnh vin. c. Vn bng bo h Quyn s hu cng nghip i vi cc i tng l sng ch, kiu dng cng nghip, thit k b tr mch tch hp bn dn, nhn hiu, ch dn a l, quyn i vi ging cy trng c xc lp trn c s vn bng bo h. Vn bng bo h c hiu lc trn ton lnh th VN. i vi sng ch, kiu dng cng nghip, thit k b tr mch tch hp bn dn, nhn hiu, vn bng bo h ghi nhn ch s hu sng ch, kiu dng cng nghip, thit k b tr, nhn hiu (sau y l ch vn bng bo h); tc gi sng ch, kiu dng cng nghip, thit k b tr; i tng phm vi v thi hn bo h. i vi ch dn a l, vn bng bo h ch dn a l ghi nhn t chc qun l ch dn a l, cc t chc, c nhn c quyn s dng; ch dn a l c bo h, tnh cht c th ca sn phm mang ch dn a l, tnh cht c th ca sn phm mang ch dn a l, tnh chat c th v iu kin a l v khu vc a l mang ch dn a l. Bng bo h ging cy trng ghi nhn tn ging v loi cy trng, tn ch s hu quyn i vi ging cy trng (sau y gi l ch bng bo h), tn tc gi ging cy trng v thi hn bo h i vi ging cy trng. Vn bng bo h gm nhiu loi khc nhau, nh: bng c quyn sng ch, bng c quyn gii php hu ch, bng c quyn kiu dng cng nghip, giy chng nhn ng k thit k b tr mch tch hp bn dn, giy chng nhn ng k nhn hiu v giy chng nhn ng k ch dn a l, bng bo h ging cy trng.
Thi hn hiu lc ca cc loi vn bng trn cng l thi hn bo h quyn s hu cng nghip v ging cy trng cho cc ch s hu quyn: 231Bng c quyn sng ch c hiu lc t ngy cp v ko di n ht 20 nm k t ngy np n 232Bng c quyn gii php hu ch c hiu lc t ngy cp v ko di n ht 10 nm k t ngy np n. 233Bng c quyn kiu dng cng nghip c hiu lc t ngy cp v ko di ht nm nm k t ngy np n v c th gia hn hai ln lin tip, mi ln nm nm. 234Giy chng nhn ng k nhn hiu c hiu lc t ngy cp cho n ht 10 nm k t ngy np n c th gia hn nhiu ln lin tip, mi ln 10 nm. 235Giy chng nhn ng k ch dn a l c hiu lc v thi hn k t ngy cp; 236Bng bo h ging cy trng c hiu lc t ngy cp n ht 25 nm ivi ging cy thn g v cy nho; n ht 20 nm i vi cy trng khc. 237Giy chng nhn ng k thit k b tr mch tch hp bn dn c hiu lc t ngy cp v chm dt vo ngy sm nht trong nhng ngy sau y: o Kt thc mi nm k t ngy np n; o Kt thc mi nm k t ngy thit k b tr c ngi c quyn ng k hoc ngi c ngi cho php khai thc thng mi ln u tin ti bt k ni no trn th gii; o Kt thc mi lm nm k t ngy to ra thit k b tr. 4. Bo v quyn s hu cng nghip, ging cy trng cho ngi nc ngoi v php nhn nc ngoi Khi c hnh vi vi phm quyn s hu cng nghip v ging cy trng, ch th l ngi nc ngoi v php nhn nc ngoi c quyn s dng cc bin php sau bo v quyn s hu tr tu ca mnh (s dng nhm mc ch kinh doanh, thu li nhun m khng c s ng ca ch vn bng bo h): 238p dng bin php cng nghip nhm ngn nga hnh vi xm phm; 239Yu cu t chc, c nhn c hnh vi xm phm quyn phi chm dt hnh vi xm phm, xin li, ci chnh cng khai, bi thng thit hi. 240Khi kin ra ta n hoc trng ti bo v quyn, li ch hp php ca mnh.
T chc, c nhn c hnh vi xm phm quyn s cng nghip, ging cy trng ca t chc, c nhn khc th ty theo tnh cht, mc xm phm c th b x l bng bin php dn s, hnh s hoc hnh chnh. Trong trng hp cn thit, c quan nh nc c thm quyn c th p dng bin php khn cp tm thi, bin php kim sot hng ha NK, XK lin quan n s hu tr tu, bin php ngn chn v x pht hnh chnh theo quy nh ca php lut VN v cc QT m VN l thnh vin. IV. Hp ng li xng 1. Khi nim v hp ng li xng a. nh ngha Li xng l s cho php hay giy php c quyn s dng mt i tng no . Hp ng Li xng l hp ng chuyn giao quyn s dng i vi cc i tng ca quyn s hu cng nghip v ging cy trng nh quyn s dng i vi sng ch, gii php hu ch, kiu dng cng nghip Tuy nhin khng phi tt c cc i tng ca quyn s hu cng nghip u l i tng ca hp ng li xng: quyn s dng i vi tn gi xut x hng ha, ch dn a l ca hng ha>>khng phi l i tng ca hp ng li xng. b. Hnh thc v ni dung ca hp ng Li xng 241Hnh thc: khc vi hp ng mua bn hng ha thng thng, hnh thc ca hp ng li xng thng c kt lp bng hnh thc vn bn v c ng k ti cc CQNN c thm quyn. Ring i vi hp ng Li xng m i tng l quyn s dng i vi nhn hiu hng ha th c th lm bng vn bn hoc bng ming ( lut bo h nhn hiu hng ha ca Php). 242Ni dung ca hp ng Li xng l tng th cc iu khon quy nh quyn v ngha v ca cc bn ch th. Bao gm 2 phn chnh: o Phn m u: phi ghi r t cch php l ca cc bn trong hp ng nh: tn ca cc bn, t cch cc bn, a ch kinh doanh.. o Phn nhng iu khon chung bao gm: s liu ngy thng cp vn bng bo h; quyn ca bn chuyn giao i vi i tng ca hp ng li xng, mc ch ca bn c chuyn giao, i tng ca hp ng, loi li xng (c quyn hay
khng c quyn v gii hn ca n), cc iu kin thanh ton, gi c Li xng, trch nhim ca cc bn tham gia k kt hp ng, thi hn c hiu lc ca hp ng. phng thc gii quyt tranh chp. c. Hp ng Li xng khng t nguyn Hp ng Li xng c k kt theo quyt nh ca c quan nh nc c thm quyn c gi l hp ng Li xng khng t nguyn. Theo iu 5 ca C Paris quy nh hp ng li xng khng t nguyn ch c thc hin trong cc trng hp sau: 243Li xng khng t nguyn khng c p dng vi ly do khng s dng hoc s dng khng y trc khi ht thi hn 4 nm k t ngy np n xin cp sng ch hoc 3 nm k t ngy cp sng ch, ty theo thi hn no kt thc mun hn. 244Li xng khng t nguyn s bc b nu ch sng ch chng minh c vic khng s dng ca mnh l v l do chnh ng. 245Li xng khng t nguyn l li xng khng c quyn v khng c chuyn giao (tr trng hp chuyn giao cng vi mt phn ca c s sn xut hoc c s thng mi ang s dng li xng ). 2. Hp ng Li xng theo quy nh ca php lut Vit Nam Hp ng li xng l vic ch s hu i tng s hu cng nghip, ging cy trng cho php t ch, c nhn khc s dng i tng s hu cng nghip, ging cy trng thuc phm vi quyn s dng ca mnh. Hnh thc: bng vn bn c gi l hp ng s dng i tng s hu cng nghip, ging cy trng. i vi cc loi quyn s hu cng nghip c xc lp trn c s ng k (sng ch, kiu dng cng nghip) hp ng s dng i tng s hu c hiu lc theo tha thun gia cc bn, nhng ch c gi tr php l i vi bn th 3 khi c ng k ti c quan qun l nh nc v quyn s hu cng nghip. Theo quy nh ca php lut Vit Nam th i tng ca hp ng li xng quyn s dng i vi sang ch ,kiu dng cng nghip, nhn hiu ( tr nhn hiu tp th khng th chuyn giao
cho t chc c nhn khng phu l thnh vin ca t chc tp th ), thit k b tr v b mt kinh doanh. i tng li-xng phi p ng cc tiu chun sau y: 246Phi thc s thuc v bn giao hoc ngi c quyn chuyn giao; 247Quyn s hu cng nghip tng ng phi c tha nhn ti Vit Nam v Vn bng bo h tng ng ang cn hiu lc. 248B quyt k thut km theo phi thc s thuc v bn giao, thc s cn thit cho vic thc hin mc tiu chuyn giao v phi p ng yu cu i vi i tng ny quy nh trong php lut v chuyn giao cng ngh. i vi quyn s dng ch dn a l v tn thng mi khng th l i tng ca hp ng li xng. Quy nh ny ca php lut Vit Nam hon ton ph hp vi cc quy nh ca cc vn bn php lut quc t v hp ng li xng bi ch dn a l l ti sn thuc s hu nh nc v ch trao quyn s dng cho t chc,c nhn sn xut sn phm mang ch dn a l ti a phng . Cn tn thng mi c ch s hu s dng trong cc giy t giao dch, sn phmtrong sn xut kinh doanh m khng c chuyn giao cho ch th khc. Thi im c hiu lc ca hp ng li xng c yu t nc ngoi: l thi im ng k ti cc s hu tr tu. Vic chuyn quyn s dng i tng s hu cng nghip b hn ch trong cc trng hp sau: 249Quyn s dng ch dn a l, tn thng mi khng c chuyn giao; 250Quyn s dng nhn hiu tp th khng c chuyn giao cho t chc, c nhn khng phi l thnh vin ca ch s hu nhn hiu tp th ; 251Bn c chuyn quyn khng c k kt hp ng th cp vi bn th ba, tr trng hp c bn chuyn quyn cho php. 252Bn c chuyn quyn s dng nhn hiu c ngha v ghi ch dn trn hng ha, bao tr hng ha v vic hng ha c sn xut theo hp ng s dng nhn hiu. 253Bn c chuyn quyn s dng sng ch theo hp ng c quyn c ngha v s dng sng ch nh ch s hu sng ch theo quy nh. Hp ng s dng i tng s hu cng nghip, ging cy trng c nhiu loi: hp ng c quyn; hp ng
khng c quyn, hp ng s dng i tng s hu cng nghip th cp. Ngoi ra, i vi sng ch, ging cy trng trong mt s trng hp do php lut quy nh hp ng s dng sng ch, ging cy trng phi chuyn giao theo quyt nh ca c quan nh nc c thm quyn (chuyn giao bt buc). Ni dung ch yu ca hp ng:K1 iu 141 LSHTT: 254Tn v a ch y ca bn chuyn quyn v bn c chuyn quyn; 255Cn c chuyn giao quyn s dng; 256Dng hp ng 257Phm vi chuyn giao, gm gii hn quyn s dng v gii hn lnh th. 258Thi hn hp ng; gi chuyn giao quyn s dng 259Quyn v ngha v ca bn chuyn quyn v bn c chuyn quyn. 260 Hp ng s dng i tng s hu cng nghip, ging cy trng, khng c c cc iu khon hn ch bt hp l ca bn c chuyn quyn, c bit l cc iu khon khng xut pht t quyn ca bn chuyn quyn. Theo quy nh th hp ng li xng s chm dt hiu lc trong nhng trng hp sau: Cc vn bng bo h i tng lixng mt hiu lc c th do b hy b ( iu 96 LSHTT); hoc do s tha thun ca cc bn.
CHNG X: HN NHN V GIA NH TRONG T PHP QUC T Cu 23. Khi nim v gii quyt xung t php lut v hn nhn v gia nh trong t php quc t, 261Khi nim. Hn nhn v gia nh c yu t nc ngoi l quan h hn nhn v gia nh: 262Gia cng dn Vit Nam vi ngi nc ngoi; 263Gia ngi nc ngoi vi nhau thng tr ti Vit Nam. 264Gia cng dn Vit Nam vi nhau m cn c xc lp, thay i, chm dt quan h nc ngoi. 265Ngoi ra ti K4 iu 100 LHN v G cn quy nh cc quan h gia hn nhn v gia nh c yu t nc ngoi cng c
p dng i vi quan h hn nhn v gia nh gia cng dn Vit Nam vi nhau m mt bn hoc c hai bn nh c nc ngoi. 266Gii quyt xung t php lut v kt hn. + Nguyn tc gii quyt xung t php lut v vn kt hn c yu t nc ngoi theo php lut cc nc * iu kin kt hn. gii quyt xung t php lut v iu kin kt hn a s php lut cc nc p dng h thuc lut nhn thn ca ch th. Song c nc p dng lut quc tch, c nc p dng nguyn tc lut ni c tr ca ng s gii quyt xung t php lut v iu kin kt hn. Php: iu kin kt hn do php lut ca nc m ng s mang quc tch quyt nh. Tuy nhin, khi tin hnh kt hn Php ngoi vic tun th lut quc tch nc m h mang quc tch, ngi nc ngoi cn phi tun th mt s iu kienj do php lut Php quy nh: tui kt hn, s ng ca cha m, ca ngi gim h nu ngi kt hn cha n tui thnh nin c: iu kin kt hn do php lut ca nc m ang s mang quc tch iu chnh ng thi chp nhn dn chiu ngc v dn chiu n nc th ba. M: p dng php lut ni tin hnh kt hn bt k quc tch v ni c tr ca cc bn ng s. +Nghi thc kt hn. gii quyt xung t php lut v nghi thc kt hn a s cc nc p dng nguyn tc lut ni tin hnh kt hn. Tuy nhin cng c nc quy nh b sung: 267 Php: Nghi thc kt hn phi tun theo php lut ni tin hnh kt hn, nhng khi cng dn Php tin hnh kt hn ngoi lnh th Php th phi bo trc vic kt hn v Php th cuc hn nhn mi c cng nhn l hp php; 268 c: Nghi thc kt hn do php lut ni tin hnh kt hn quyt nh. Nu nghi thc kt hn khng ph hp vi quy nh ca php lut ni tin hnh kt hn, nhng li p ng yu cu ca php lut nc ni ng s mang quc tch th cuc hn nhn vn c gi tr php l. 269 Anh, M: Nghi thc kt hn c xc inh theo php lut ni tin hnh kt hn. Cu 24. Vn kt hn c yu t nc ngoi Vit Nam. 270Khi nim
271Khi nim. Hn nhn v gia nh c yu t nc ngoi l quan h hn nhn v gia nh: 272Gia cng dn Vit Nam vi ngi nc ngoi; 273Gia ngi nc ngoi vi nhau thng tr ti Vit Nam. 274Gia cng dn Vit Nam vi nhau m cn c xc lp, thay i, chm dt quan h nc ngoi. 275Ngoi ra ti K4 iu 100 LHN v G cn quy nh cc quan h gia hn nhn v gia nh c yu t nc ngoi cng c p dng i vi quan h hn nhn v gia nh gia cng dn Vit Nam vi nhau m mt bn hoc c hai bn nh c nc ngoi. 276iu kin kt hn Theo iu 103 LHNG v iu 10 N 68 trong vic kt hn gia cng dn Vit Nam Ngi nc ngoi mi bn phi tun theo php lut ca nc mnh v iu kin kt hn: p dng nguyn tc lut quc tch. Nu vic kt hn c tin hnh ti c quan nh nc c thm quyn ca Vit Nam th ngi nc ngoi cn phi tun theo cc quy nh ca lut ny v iu kin kt hn ( iu 9 v 10 v iu kin kt hn v cc trng hp cm kt hn). Vic kt hn gia nhng ngi nc ngoi vi nhau ti Vit Nam trc c quan c thm quyn ca Vit Nam phi tun theo cc quy nh ca lut ny v iu kin kt hn. Nu ngi c hai hay nhiu quc tch quc tch nc ngoi th giy t xc nh iu kin kt hn ca h s theo php lut ca nc m ngi mang quc tch ng thi vo thi im ng k kt hn,nu ngi khng thng tr ti mt trong nc m ngi c quc tch th giy t do c quan c thm quyn ca nc m ngi mang h chiu cp. i vi ngi khng quc tch mun kt hn vi cng dn Vit Nam v ng k kt hn ti c quan c thm quyn ca Vit Nam th giy t s dng trong giy kt hn l giy l t do c quan c thm quyn ni ngi thng tr cp. i vi ngi Vit Nam nh c nc ngoi, giy t s dng trong vic ng k kt hn l giy t do c quan c thm quyn ca nc ni ngi nh c hoc c quan ngoi giao, lnh s Vit Nam nc cp. Vic kt hn gia nhng ngi nc ngoi vi nhau ti Vit Nam trc c quan c thm quyn ca Vit Nam phi tun theo cc quy nh
ca LHNGVN v iu kin kt hn. i vi cng dn Vit Nam ang phc v trong cc lc lng v trang hoc ang lm vic c lin quan trc tip n b mt quc gia th phi np giy t xc nhn ca c quan c thm quyn qun l ngnh cp trung ng hoc cp Tnh xc nhn nu ngi kt hn vi ngi nc ngoi khng nh hng n vic bo v b mt nh nc hoc khng tri vi quy nh ca ngnh . Trong cc hip nh trng tr t php m Vit Nam k kt vi ngi nc ngoi, nguyn tc chung l p dng lut quc tch ca cc bn ng s iu chnh cc vn v iu kin kt hn. Tuy nhin trong mt s hip nh cng c nhng quy nh b sung. K1 iu 23 Hip nh tng tr t php Vit Nam Lin Bng Nga cng dn cc nc hu quan mun kt hn ngoi vic tun th php lut nc mnh h cn phi tun theo cc quy nh ca php lut nc ni tin hnh kt hn v cm kt hn. c. Nghi thc kt hn. Theo iu 11 N 168 Vic kt hn nu thwucj hin Vit Nam th phi c ng k v do c quan c thm quyn thc hin theo nghi thc quy nh ca PLVN. y chnh l nghi thc dn s, c quan c thm quyn ng k kt hn gia cng dn Vit Nam vi ngi nc ngoi l UBND cp Tnh ni thng tr ca cng dn Vit Nam. Trong trng hp cng dn Vit Nam khng c hoc cha c h khu thng tr nhng ng k tm tr c thi hn th UBND cp Tnh ni tm tr c thi hn ca cng dn Vit Nam thc hin vic ng k kt hn gia ngi vi ngi nc ngoi. Trong trng hp ngi nc ngoi thng tr ti Vit Nam xin kt hn vi nhau th UBND tnh ni thng tr ca mt trong hai bn ng s thc hin vic ng k kt hn. Vic ng k kt hn gia cng dn Vit Nam thng tr khu vc bin gii vi cng dn nc lng ging thng tr khu vc bin gii thuc UBND cp X ni thng tr ca cng dn Vit Nam khu vc bin gii thc hin. Nu kt hn nc ngoi th CQ ngoi giao, Lnh s VN ti nc tip nhn ni c tr ca cng dn Vit Nam thc hin. Trong cc hip nh tng tr t php gia VN vi nc ngoi ghi nhn nguyn tc chung l nghi thc kt hn c xc nh theo php lut ca nc k kt ni tin hnh kt hn. Tuy nhin cng c nhng quy nh b sung, chng hn trong H gia Vit Nam Tip Khc c khon 1 iu 18 quy nh: Vic kt hn
gia cng dn hai nc k kt nht thit phi theo hnh thc nh nc mi c gi tr. (th tc ng k: N 68 v c c th ha ti thng t 07). Cu 25.Vn ly hn c yu t nc ngoi. a. Nguyn tc gii quyt xung t php lut v ly hn c yu t nc ngoi. Thng thng cc nc p dng nguyn tc lut quc tch ca cc bn ng s, lut ni c tr, lut ca nc c ta n hay p dng phi hp cc nguyn tc trn. Php: Vi ly hn c YTNN c gii quyt theo lut ni c tr chung ca hai v chng. Nu hai v chng khng c ni c tr chung th vn ly hn c gii quyt theo php lut ca nc ni c hai v chng mang quc tch, ng thi cho php p dng rng ri nguyn tc bo lu trt t cng cng. c: vic ly hn c gii quyt theo lut quc tch ca ngi chng vo thi im xin kt hn, nhng ta n c c php chp nhn dn chiu ngc tr li lut c v dn chiu n nc th 3. Vic ly hn tin hnh trn lnh th c c th p dng lut nc ngoi vi iu kin: cc c s cho php ly hn ca php lut nc ngoi phi ph hp vi c s iu kin cho php ly hn ca lut c Anh M: Theo lut ta n b. vn ly hn c yu t nc ngoi ti Vit Nam
iu 104. Ly hn c yu t nc ngoi 1. Vic ly hn gia cng dn Vit Nam vi ngi nc ngoi, gia ngi nc ngoi vi nhau thng tr ti Vit Nam c gii quyt theo quy nh ca Lut ny. 2. Trong trng hp bn l cng dn Vit Nam khng thng tr ti Vit Nam vo thi im yu cu ly hn th vic ly hn c gii quyt theo php lut ca nc ni thng tr chung ca v chng; nu h khng c ni thng tr chung th theo php lut Vit Nam. 3. Vic gii quyt ti sn l bt ng sn nc ngoi khi ly hn tun theo php lut ca nc ni c bt ng sn . 4. Bn n, quyt nh ly hn ca To n hoc c quan khc c thm quyn ca nc ngoi c cng nhn ti Vit Nam theo quy nh ca php lut Vit Nam. Theo quy nh iu 104 LHNG vn la chn php lut iu chnh quan h ly hn c yu t nc ngoi c gii quyt nh sau:
- Vic ly hn gia cng dn Vit Nam v ngi nc ngoi, gia ngi nc ngoi thng tr ti Vit Nam c gii quyt theo lut HNG: ly hn, chia ti sn khi ly hn cn nh quyn v ngha v ca v chng i vi con ci. - Trong trng hp mt bn l cng dn Vit Nam khng thng tr ti Vit Nam vo thi im yu cu ly hn th vic ly hn c gii quyt theo php lut ca nc ni c thng tr chung ca c hai v chng. Nu h khng c ni thng tr chung th theo php lut Vit Nam. - Vic gii quyt ti sn l ng sn nc ngoi khi ly hn s tun theo php lut ca nc ni c bt ng sn . - Vn ly hn ca cng dn Vit Nam vi ngi nc ngoi c gii quyt nc ngoi v theo php lut nc ngoi th cng c cng nhn ti Vit Nam. - Ta n nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng hy vic kt hn tri php lut, gii quyt ly hn c yu t nc ngoi - Ta n nhn dn qun huyn, th x thnh ph thuc tnh ni c tr ca cng dn Vit nam gii quyt vic ly hn gia cng dn Vit Nam c tr khu vc bin gii vi cng dn nc lng ging cng c tr khu vc bin gii vi Vit Nam v quy nh khc ca php lut Vit Nam. - Gii quyt xung t php lut v ly hn cn c cp trong cc cc Hip nh tng tr t php m Vit Nam k kt
vi nc ngoi: Vn ly hn gia cng dn cc nc k kt c xc nh theo nguyn tc: Nu hai v chng c cng quc tch th lut p dng gii quyt ly hn l lut quc tch ca c hai v chng. Nu hai v chng khc quc tch th c quan c thm quyn ca nc k kt no nhn n xin ly hn s gii quyt theo php lut ca nc .
Cu 26. Quan h nhn thn v gi sn gia v v chng. 277Quan h php l gia v chng c yu t nc ngoi theo php lut ca cc nc
i vi nhng nc p dng nguyn tc lut quc tch ca ng s iu chnh cc quan h t php quc t ( PHp, c) th quan h nhn thn s c gii quyt theo php lut ca nc m v chng mang quc tch, nu khng cng quc tch th p dng php lut ca ngi chng mang quc tch. i vi nhng nc p dng nguyn tc lut ni c tr ca ng s iu chnh cc quan h t php quc t ( Anh, M) th quan h nhn thn gia v v chng s do php lut ni c tr chnh thc ca h iu chnh.
- V quan h ti sn: Php lut cc nc phng Ty cho php v chng k kt hn c xc nh ch ti sn chung v ch ti sn ring ca mi ngi, cc bn c quyn tha thun chn php lut iu chnh quan h ti sn ca mnh. Nu khng tha thun chn php lut th quan h ti sn ca h do php lut nc v chng mang quc tch iu chnh: Italya, cNu v chng khng cng quc tch th p dng php lut ca nc ngi chng mang quc tch. Ring Anh, M, Php: p dng php lut ni c tr chnh thc ca v chng gii quyt quan h ti sn ca h. b. Quan h nhn thn v quan h ti sn gia v chng c yu t nc ngoi VN LHN v G khng c iu khon ring quy nh r lut p dng iu chnh quan h v nhn thn v ti sn gia v v chng c yu t nc ngoi. Tuy nhin, theo khon 3 iu 102 v khon 1 iu 7 th php lut iu chnh quan h trn c th l php lut Vit Nam. (k.3:To n nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng hu vic kt hn tri php lut, gii quyt vic ly hn, cc tranh chp v quyn v ngha v ca v chng, cha m v con, v nhn cha, m, con, nui con nui v gim h c yu t nc ngoi, xem xt vic cng nhn hoc khng cng nhn bn n, quyt nh v hn nhn v gia nh ca To n hoc c quan c thm quyn khc ca nc ngoi theo quy nh ca Lut ny v cc quy nh khc ca php lut Vit Nam. V k1iu7: Cc quy nh ca php lut v hn nhn v gia nh ca Cng ho x hi ch ngha Vit Nam c p dng i vi quan h hn nhn v gia nh c yu t nc ngoi, tr trng hp Lut ny c quy nh khc) Xung t php lut v quan h nhn thn v ti sn gia v chng cn c gii quyt trn c s cc nguyn tc c ghi nhn trong cc hip nh trng tr TP m Vit Nam k kt vi nc ngoi. Theo , quan h nhn thn v ti sn gia v chng c gii quyt theo cc quy phm xung t thng nht ghi nhn nguyn tc ch yu l nguyn tc lut quc tch ca ng s v nguyn tc lut ni c tr hoc thng tr ca ng s. Tuy nhin, vic s dng cc nguyn tc ny trong H c s khc nhau, ngoi vic s dng nguyn tc chnh cc H cn s dng mt s nguyn tc b sung. Cc H ny u quy nh: 278Nu v, chng l cng dn ca nc k kt ny v cng c tr trn
lnh th ca nc k kt kia, th quan h nhn thn v ti sn gia v v chng c iu chnh theo php lut ca nc ki kt m h l cng dn. 279Nu v, chng cng l cng dn mt nc m chng c tr trn lnh th ca nc k kt ny, v c tr trn lnh th ca nc k kt kia th quan h nhn thn v ti sn gia v, chng c iu chnh theo php lut ca nc k kt m h l cng dn. 280Nu v, chng m ngi l cng dn ca nc k kt ny, ngi l cng dn ca nc k kt kia th quan h nhn thn v ti sn gia v, chng c iu chnh theo php lut ca nc k kt ni h hoc ang cng thng tr hoc ni c tr cui cng. >>> Php lut iu chnh quan h nhn thn v ti sn gia v v chng, trong trng hp v chng cng quc tch s l quc tch ca v,chng. khng cng quc tch th iu chnh theo ni thng tr chung cui cng. 281Trong cc hip nh tng tr t php vic xc nh thm quyn ca cc c quan t php: Tranh chp lin quan n quan h nhn thn v ti sn gia v v chng, a s cc hip nh ny thng s dng quy tc ni thng tr chung ca v chng kt hp vi quy tc quc tch ca ng s gii quyt xung t v thm quyn xt x. Cu 27. Quan h gia cha m v con ci 282Quan h gia cha m v con ci theo php lut cc nc. a s cc nc Phng Ty, nguyn tc bao trm quan h cha m v con l nguyn tc quyn gia trng ca ngi cha, khng nhng th php lut cc nc ny cn cng khai phn bit i x gia con trong gi th v ngoi gi th: phn ln u p dng nguyn tc quc tch ca cha gii quyt xung t v quan h gia cha m v con, ch khi no cha cht mi p dng lut quc tch ca ngi m (Php, c, Italia). Anh: p dng php lut ni c tr ca ngi cha iu chnh cc nc ng u: cc nc ny khi xem xt mi vn lin quan n quyn li ca a tr, u xut pht t nguyn tc cao nht l li ch ca a tr. Trong QT m cc nc k vi nhau nhm gii quyt vn ny nguyn tc lut quc tch ca a tr c coi l nguyn tc ch o 283Theo php lut Vit Nam + Quyn v ngha v v nhn thn v ti sn gia cha m v con LHNG khng c iu khon ring bit iu chnh quan
h gia cha m v con. Tuy nhin, cn c vo quy nh ti iu 7 th quyn v ngha v v nhn thn v ti sn gia cha m v con c yu t nc ngoi ti Vit Nam c th c iu chnh theo LHNG v cc vn bn php lut khc c lin quan. + Xc nh cha m v con Theo quy nh ca N 68 th nhng ngi sau c quyn nhn cha, m, con: 284Ngi nc ngoi xin nhn cha, m con l cng dn Vit Nam ang thng tr ti Vit Nam. 285Cng dn Vit Nam ang nh c nc ngoi xin nhn cha, m con l cng dn Vit Nam thng tr trong nc. 286Ngi nc ngoi thng tr ti Vit nam xin nhn cha, m, con l ngi nc ngoi ang thng tr ti Vit Nam. 287Vic nhn cha, m, con c thc hin ti UBND nu c tin hnh ti Vit Nam hoc ti c quan i din ngoi giao, lnh s ca Vit nam nu tin hnh nc ngoi. 288 iu kin nhn cha, m, con gia cng dn Vit Nam vi ngi nc ngoi thng tr ti Vit Nam vi nhau ch c tin hnh nu bn nhn v bn c nhn u cn sng vo thi im np n yu cu, t nguyn v khng c tranh chp. 1 bn cht trong qu trnh gii quyt h s, khng c tranh chp th vic nhn cha, m, con vn tip tc c gii quyt; Nu c hai bn cht th s t php nh ch vic gii quyt. Nu trong qu trnh gii quyt h s m pht sinh tranh chp gia bn nhn v bn c nhn hoc l vi ngi th ba th s t php nh ch v hng dn ng s np n yu cu ta n nhn dn tnh gii quyt theo th tc t tng Quan h gia cha, m v con c iu chnh theo cc HTTTP VN k kt vi nc ngoi. + Quan h php l gia cha m v con H tng tr t php Vit Nam k vi cc nc u ghi nhn cc quy phm xung t thng nht iu chnh quan h gia cha, m v con c yu t nc ngoi, nguyn tc ch o: nguyn tc lut quc tch ca ngi con iu chnh quan h gia cha, m v con. Tuy nhin, cn c cc nguyn tc b sung:
289H Vit Nam Nga, H VN Ucraina, nguyn tc lut quc
tch ca ngi con c coi l nguyn tc b sung. Nu cha hoc m thng tr trn lnh th ca nc k kt ny, cn con thng tr trn lnh th nc k kt kia th quan h php l gia h c xc nh theo php lut ca nc k kt m ngi con l cng dn. 290 H Vit Nam Hungari: nu ngi con l cng dn ca nc k kt ny nhng c tr trn lnh th nc k kt kia th p dng php lut ca nc k kt no xt ra c li nht cho ngi con. 291 H Vit Nam Nga, Vit nam Ucraina, nu mt ngi trong cha, m v con thng tr trn lnh th ca nc k kt kia th p dng php lut ca nc m ngi con l cng dn: cn trong H VN Lo, hip nh VN Mng C, vn ny c gii quyt bng p dng php lut ca nc m ngi con c tr. + Vn xc nh cha m, con. Trong cc H tng tr T php gia Vit Nam v cc nc, nguyn tc lut quc tch ca ngi con khi sinh ra l nguyn tc ch o gii quyt xung t php lut v vic xc nh cha, m, con. Ngoi nguyn tc ny,mt s H cn chn php lut bn k kt ni a tr l cng dn iu chnh vn xc nh quan h cha, m v con. H Vit Nam Lo chn php lut bn k kt ni a tr c tr vo thi im c n yu cu xc nh quan h ny. + Vn cp dng Theo php lut ca nc k kt m ngi c cp dng l cng dn (iu 23 H Vn- Tip khc). Ring trong H VN LX c li c quy nh khc: Vic cp dng gia cha m v con theo php lut ca nc k kt ni ngi yu cu cp dng c tr. V thm quyn gii quyt tranh chp lin quan n quan h php l gia cha m v con: xc nh theo quy tc quc tch kt hp vi quy tc ni c tr ca ng s. 292V thm quyn gii quyt vic xc nh cha, m v con, cc hip nh tng tr t php thng trn quy tc quc tch ca ngi con sinh ra. Cu 28 Nui con nui c yu t nc ngoi. a.Gii quyt xung t php lut v vn nui con nui c yu t nc ngoi theo php lut nc ngoi. gii quyt xung t php lut v vn ny, a s cc nc p dng nguyn tc lut nhn thn ca ngi nui hoc ca con nui.
293Php: lut quc tch ca con nui; 294c: Vic nui con nui c iu chnh theo php lut ca nc m ngi nhn nui con nui l cng dn vo thi im nui con nui. 295Anh: Khi ngi nui thng tr Anh hoc c ngi nui v con nui thng tr Anh v p dng php lut ca Anh gii quyt. 296 cc nc ng u: vn nui con nui c gii quyt theo lut ca nc m ngi nui mang quc tch. Trong trng hp ngi nui l hai v chng c quc tch khc nhau th vic nui con nui phi tun th quc tch ca c hai bn v chng ngi nui. V vn cn phi c s ng ca a tr hoc ca nhng ngi nh b m ngi ua s cc nc da trn c s php lut ca nc m a tr mang quc tch. 2. Nui con nui c yu t nc ngoi ti Vit Nam iu 105. Nui con nui c yu t nc ngoi 1. Ngi nc ngoi xin nhn tr em Vit Nam hoc nhn tr em nc ngoi thng tr ti Vit Nam lm con nui phi tun theo quy nh ca Lut ny v quy nh trong php lut ca nc m ngi l cng dn v iu kin nhn nui con nui. Vic cng dn Vit Nam nhn tr em l ngi nc ngoi lm con nui c ng k ti c quan c thm quyn ca nc ngoi th c cng nhn ti Vit Nam. Nghim cm li dng vic nui con nui bc lt sc lao ng, xm phm tnh dc, mua bn tr em hoc v mc ch trc li khc. 2. Trong trng hp vic nui con nui c yu t nc ngoi c thc hin ti Vit Nam th quyn v ngha v gia cha m nui v con nui, vic chm dt nui con nui c xc nh theo quy nh ca Lut ny. Trong trng hp vic nui con nui gia cng dn Vit Nam vi ngi nc ngoi c thc hin ti nc ngoi th quyn v ngha v gia cha m nui v con nui, vic chm dt nui con nui c xc nh theo php lut ca nc ni thng tr ca con nui. + V iu kin nhn nui con nui: bao gm iu kin i vi ngi nhn nui v con nui; iu kin v s ng ca cha m , ngi gim h v ngi c nhn lm con nui. o iu kin i vi ngi nhn nui: theo LHN v G : NNN xin nhn tr em VN hoc nhn tr em nc ngoi thng tr ti Vit Nam lm
con nui phi tun theo quy nh ca lut ny v quy nh trong php lut ca nc m ngi l cng dn v iu kin nhn nui con nui. . iu kin i vi ngi nhn nui con nui Ngi nhn con nui phi c cc iu kin sau y: Theo khon 2 iu 35 N 68:
. Ngi nc ngoi thng tr nc ngoi xin nhn tr em Vit Nam lm con nui c xem xt gii quyt, nu Vit Nam v nc ni ngi xin nhn con nui thng tr cng l thnh vin ca iu c quc t hai bn hoc iu c quc t nhiu bn v hp tc nui con nui. 3. Ngi nc ngoi thng tr nc ngoi xin nhn tr em Vit Nam lm con nui, m nc ni ngi xin nhn con nui thng tr v Vit Nam cha cng l thnh vin ca iu c quc t hai bn hoc iu c quc t nhiu bn v hp tc nui con nui th cng c xem xt gii quyt, nu ngi thuc mt trong cc trng hp sau y: a) C thi gian cng tc, hc tp, lm vic ti Vit Nam t 06 thng tr ln; b) C v, chng, cha, m l cng dn Vit Nam hoc ngi gc Vit Nam; c) C quan h h hng, thn thch vi tr em c xin nhn lm con nui hoc ang c con nui l anh, ch, em rut ca tr em c xin nhn lm con nui; d) i vi ngi nc ngoi tuy khng thuc mt trong cc trng hp quy nh ti cc im a, b v c khon ny, nhng xin nhn tr em khuyt tt, tn tt, mt nng lc hnh vi dn s, nn nhn ca cht c ho hc, nhim HIV/AIDS, mc cc bnh him ngho khc ang sng ti c s nui dng c thnh lp hp php v tr em quy nh ti khon 3 iu 36 Ngh nh ny lm con nui th cng c xem xt gii quyt; ) Cc trng hp khc do B trng B T php quyt nh." Theo iu 69 LHN v G 1. C nng lc hnh vi dn s y ; 2. Hn con nui t hai mi tui tr ln; 3. C t cch o c tt; 4. C iu kin thc t bo m vic trng nom, chm sc, nui dng, gio dc con nui; 5. Khng phi l ngi ang b hn ch mt s quyn ca cha, m i vi con cha thnh nin hoc b kt n m cha c xo n tch v mt trong cc ti c xm phm tnh mng, sc kho, nhn phm, danh d ca ngi khc; ngc i hoc hnh h ng, b, cha, m, v, chng, con, chu, ngi c cng nui dng mnh; d d, p buc hoc cha chp ngi cha thnh nin phm php; mua bn, nh tro, chim ot tr em; cc ti xm phm tnh dc i vi tr em; c hnh vi xi gic, p buc con lm nhng vic tri php lut, tri o c x hi.
iu kin i vi ngi c nhn lm con nui:

iu 36. Tr em c nhn lm con nui N 69. 1. Tr em c nhn lm con nui phi l tr em t mi lm tui tr xung. Tr em t trn mi lm tui n di mi su tui c th c nhn lm con nui nu l tr em tn tt, tr em mt nng lc hnh vi dn s. Tr em ch c th lm con nui ca mt ngi hoc ca c hai ngi l v chng.
V chng phi l nhng ngi khc gii c quan h hn nhn. 2. Tr em c nhn lm con nui l tr em ang sng ti cc c s nui dng c thnh lp hp php ti Vit Nam, bao gm: a) Tr em b b ri; b) Tr em m ci; c) Tr em khuyt tt, tn tt; d) Tr em mt nng lc hnh vi dn s; ) Tr em l nn nhn ca cht c ho hc; e) Tr em nhim HIV/AIDS; gTr em mc cc bnh him ngho khc; h) Tr em khc c tip nhn vo c s nui dng theo quy nh ca php lut. 3. Tr em ang sng ti gia nh cng c xem xt gii quyt cho lm con nui ngi nc ngoi, nu thuc trng hp tr em m ci; tr em khuyt tt, tn tt; tr em mt nng lc hnh vi dn s; tr em mc bnh him ngho khc; tr em l nn nhn ca cht c ho hc; tr em nhim HIV/AIDS; tr em c quan h h hng, thn thch vi ngi xin nhn con nui hoc c anh, ch, em rut ang lm con nui ca ngi xin nhn con nui. 4. Tr em khuyt tt, tn tt, l nn nhn ca cht c ho hc, nhim HIV/AIDS, mc bnh him ngho khc ang c cha tr nc ngoi, nu c ngi nc ngoi xin nhn lm con nui th c xem xt gii quyt."
V s ng ca cha m , ngi gim h v ngi c nhn lm con nui: Con cha thnh nin, mt nng lc hnh vi dn s th phi c s ng ca ngi cha m, ngi gim h bng vn bn, ngoi ra ngi con nui nu t 9 tui tr ln cn phi cn s ng ca ngi con nui. + Quyn v ngha v gia cha m nui v con nui, chm dt vic nui con nui Php lut Vit Nam chia lm hai trng hp: 297Trng hp thu nht vic nui con nui c yu t nc ngoi c thc hin ti Vit Nam th quyn v ngha v gia cha m nui v con nui, chm dt vic nui con nui c xc nh theo lut HN v G. 298Trng hp thu hai, nu vic nui con nui gia cng dn Vit Nam vi ngi nc ngoi c thc hin nc ngoi th quyn v ngha v gia cha m nui v con nui, chm dt vic nui con nui c xc nh theo php lut nc ni thng tr ca con nui. + H tng tr t php 299Vic nhn v hy b nui con nui c gii quyt theo php
lut ca nc k kt m ngi nui mang quc tch; Nu cha m khng cng quc tch th vic nui con nui v hy b vic nui con nui pha p dng php lut hin hnh ca hai nc. 300Nu php lut ca nc k kt m a tr l cng dn quy nh vic nhn nui hoc hy b vic nui con nui phi c ngi i din hp php ca a tr,ca c quan nh nc c thm quyn cng nh bn thn a tr ng th phi tun theo cc yu cu . 301C quan c thm quyn gii quyt vic nhn, hy b vic nui con nui l c quan ca nc k kt m ngi nhn nui con nui hoc xin hy b vic nui con nui l cng dn. Trng hp cha m nui khc quc tch, th thm quyn thuc c quan ca nc k kt ni v chng c hoc thng tr hoc tm tr. Cu 29 . Gim h a. Php lut cc nc 302c: Vic Gim h i vi ngi nc ngoi c th c thc hin nu ngi c ni c tr hoc ni thng tr trn lnh th c v nu nh nc m ngi mang quc tch khng thc hin trch nhim cham sc i vi ngi . 303Php: vic xc lp gim h theo php lut ca nc ngi gim h mang quc tch 304C La Hay1902 v gim h cho nhng ngi l v thnh nin v cng c La Hay nm 1905 v gim h cho nhng ngi l thnh nin th vic xc lp gim h cng nh quan h gia ngi gim h v ngi c gim h c gii quyt theo php lut ca nc ngi c gim h mang quc tch. B . Gim h c yu t nc ngoi Vit Nam iu 106. Gim h trong quan h hn nhn v gia nh c yu t nc ngoi 1. Vic gim h trong quan h hn nhn v gia nh c yu t nc ngoi c thc hin ti Vit Nam, vic gim h c ng k ti C quan i din ngoi giao, C quan lnh s ca Vit Nam nc ngoi phi tun theo quy nh ca Lut ny v cc quy nh khc cu php lut Vit Nam. 2. Trong trng hp vic gim h trong quan h hn nhn v gia nh gia cng dn Vit Nam vi ngi nc ngoi c thc hin ti nc ngoi th quyn v ngha v gia ngi gim h v ngi c gim h c xc nh theo php lut ca nc ni thng tr ca ngi gim h.
305Trng hp 1: Vic gim h trong quan h HN v G c yu t
nc ngoi c thc hin ti VN, vic gim h c ng k ti c quan i din ngoi giao, lnh s ca Vit Nam nc ngoi phi tun theo quy nh ca HN v G v quy nh khc ca PLVN. 306Th2. nu vic gim h gia cng dn VN v ngi nc ngoi c thc hin ti nc ngoi th quyn v ngha v gia ngi gim h v ngi c gim h c xc nh theo php lut ca nc ni thng tr ca ngi gim h. 307Trong cc hip nh: o Vic xc lp gim h do c quan ca nc k kt m ngi c gim h mang quc tch gii quyt theo php lut nc mnh. o iu kin xc lp hoc hy b vic gim h do php lut ca nc k kt m ngi gim h mang quc tch quyt tch. o Quan h php l gia ngi gim h v ngi c gim h theo php lut ca nc k kt c c quan ch nh ngi gim h quyt nh.
Cu 30. Khi nim hp ng trong t php quc t Hp ng trong t php quc t l hp ng dn s c YTNN: 308Cc bn ch th k kt hp ng c quc tch khc nhau. 309Hp ng k k nc ngoi (nc cc bn ch th khng mang quc tch hoc khng c tr s). 310i tng ca hp ng l ti sn nc ngoi. Cu 31. Xung t php lut trong lnh vc hp ng a. Gii quyt xung t php lut v hnh thc ca hp ng: Cc nc ng u: ngi ta cn c vo lut ni k kt hp ng hoc lut ni thc hin hin hp ng, trn c s u tin p dng lut ni k kt hp ng gii quyt xung t php lut v hnh thc ca hp ng; iu 769. Hp ng dn s 1. Quyn v ngha v ca cc bn theo hp ng c xc nh theo php lut ca nc ni thc hin hp ng, nu khng c tha thun khc. Hp ng c giao kt ti Vit Nam v thc hin hon ton ti Vit Nam th phi tun theo php lut Cng ha x hi ch ngha Vit Nam.
Trong trng hp hp ng khng ghi ni thc hin th vic xc nh ni thc hin hp ng phi tun theo php lut Cng ha x hi ch ngha Vit Nam. 2. Hp ng lin quan n bt ng sn Vit Nam phi tun theo php lut Cng ha x hi ch ngha Vit Nam. iu 770. Hnh thc ca hp ng dn s 1. Hnh thc ca hp ng phi tun theo php lut ca nc ni giao kt hp ng. Trong trng hp hp ng c giao kt nc ngoi m vi phm quy nh v hnh thc hp ng theo php lut ca nc , nhng khng tri vi quy nh v hnh thc hp ng theo php lut Cng ha x hi ch ngha Vit Nam th hnh thc hp ng c giao kt nc ngoi vn c cng nhn ti Vit Nam. 2. Hnh thc hp ng lin quan n vic xy dng hoc chuyn giao quyn s hu cng trnh, nh ca v cc bt ng sn khc trn lnh th Vit Nam phi tun theo php lut Cng ha x hi ch ngha Vit Nam. 311Theo php lut Vit Nam K1iu 770 : Hnh thc ca hp ng phi tun theo php lut ca nc ni giao kt hp ng. Trong trng hp hp ng c giao kt nc ngoi m vi phm quy nh v hnh thc theo php lut ca nc , nhng khng tri vi quy nh v hnh thc ca php lut CHXNCNVN th hnh thc hp ng c giao kt nc ngoi vn c cng nhn ti Vit Nam/ 312V hnh thc ca hp ng: php lut VN quy nh mt s loi hp ng phi c th hin di hnh thc vn bn mi c gi tr; oVD: K2 iu 27: i vi hp ng mua bn hng ha gia mt bn l thng nhn Vit Nam v mt bn l thng nhn nc ngoi th hnh thc ca n phi c th hin di hnh thc vn bn. b. Gii quyt xung t v ni dung hp ng xc nh tnh hp php v ni dung ca mt hp ng ni chung tuyt i a s cc nc p dng nguyn tc tha thun. bn cnh ngi ta cn p dng lut ni k kt hp ng. Nh vy, mt hp ng c YTNN c coi l hp php v mt ni dung khi n cha ng cc iu khon ph hp vi lut do cc bn tha thun p dng v ng thi khng tri vi lut ni k kt hp ng Theo PLVN: p dng nguyn tc tha thun hoc p dng lut ni k kt hp ng hoc lut ni thc hin hp ng.
c. Gii quyt xung t php lut v cc iu kin c hiu lc ca hp ng 313Th nht xc nh thi im pht sinh hiu lc ca mt hp ng c YTNN th lut php hu ht cc nc p dng lut ni k kt hp ng hoc ni thc hin hp ng. Theo PLVN: iu 769 v 770 th iu kin c hiu lc ca hp ng s c xc dnh theo lut ni k kt hp ng hoc lut ni thc hin hp ng. i vi cc hp ng lin quan n BS th iu kin c hiu lc ca H s p dng lut ni c ti sn. 314Th 2: nng lc php lut v nng lc hnh vi ca cc bn ch th trong hp ng th hu ht php lut cc nc quy nh vic xc nh nng lc php lut v nng lc hnh vi ca cc bn ch th ca hp ng c yu t nc ngoi s cn c vo lut nhn thn ca h. Theo PL VN: vic xc nh nng lc php lut dn s ca ngi nc ngoi c quy nh ti iu 761, 762. nh vy theo PL VN nng lc hnh vi k kt hp ng ca cc bn ch th c xc nh theo lut quc tch ca h hoc theo lut ni thc hin hnh vi. + Trong iu c quc t 315Song phng: lut ni k kt hp ng thng c p dng xc nh tnh hp php ca hp ng. Tuy nhin lut ni c vt cng c p dng nu hp ng lin quan n ti sn l bt ng sn. o Vd: Htng tr t php gia VN Cu ba; H tng tr t php v dn s, gia nh v hnh s gia Vit Nam Lin x. o V vic xc nh nng lc hnh vi ki kt hp ng c YTNN, cc QT thng quy nh lut quc tch ca cc bn ch th xem xt nng lc hnh vi ca cc bn ch th trong hp ng. o Trong ccQT a phng nguyn tc t do la chn ca cc bn c xem l nguyn tc c bn xc nh tnh hp php ca mt hp ng c yu t nc ngoi C Rooma 1980 v lut p dng cho trch nhim hp ng: nguyn tc c bn ca C l nguyn tc t do la chn lut p dn cho hp ng c yu t nc ngoi. Cu 31. Khi nim Hp ng mua bn ngoi thng L hp ng mua bn c yu t nc ngoi. 316Theo C Lahay 1964 v mua bn QT nhng ng sn hu hnh th hp ng mua bn hng ha c coi l hp ng mua bn
ngoi thng khi cc bn ch th ca hp ng c tr s thng mi cc nc khc nhau, hng ha trong hp ng c chuyn dch qua bin gii v hp ng c xc lp cc nc khc nhau. 317Theo C Vin 1980 ca LHQ v hp ng mua bn hng ha QT th YTNN ca hp ng l yu t ch th ca hp ng: cc bn c tr s thng mi cc nc khc nhau. Cu 32. Cc hnh thc trch nhim v nhng cn c min trch nhim a. Cc hnh thc trch nhim 318Thc hin thc s: buc phi thc hin: l mt hnh thc ch ti c p dng i vi bn khng thc hin y ngha v ghi trong hp ng: khng giao hng, giao hng thiu hoc giao hng c phm cht khng ng tha thun trong hp ng. 319Pht hp ng: oPht bi c l hnh thc m sau khi np tin bn b pht thot khi trch nhim thc hin hp ng. oPht v l hnh thc sau khi np mt khon tin pht bn vi phm vn phi thc hin nhng ngha v ca mnh ghi trong hp ng. 320Bi thng thit hi: nu do vic vi phm hp ng ca mt bn lm cho bn kia b thit hi th bn gy thit hi phi tr cho bn b thit hi mt khon tin nht nh. 321Hy hp ng: nu mt bn vi phm nhng iu khon ch yu ca hp ng th bn b vi phm c quyn tuyn b hy hp ng. b. Cc trng hp min trch nhim 322Trng hp bt kh khng: l s kin khch quan xy ra ngoi mun v d kin ca cc bn trong thi gian k kt , thc hin hp ng v khi s kin xy ra, d lm ht kh nng ca mnh nhng bn vi phm vn khng th khc phc c. 323Cc trng hp min trch nhim c ghi trong hp ng; 324Li ca tri ch l nguyn nhn ch yu v trc tip gy ra s vi phm hp ng ca th tri th th tri c min trch nhim: Th tri phi chng minh c li ca tri ch l nguyn nhn ch yu v trc tip dn n vi phm hp ng ca mnh. 325Li ca ngi th ba: l nguyn nhn trc tip v ch yu dn n vic vi phm hp ng th bn vi phm cng cmin trch nhim nu chng minh c iu l thc t.
326Theo php lut VN c ba trng hp c min trch
nhim: o Trng hp bt kh khng; o Li ca bn kia hoc li ca bn th ba. o Cc trng hp min trch nhim do hai bn tha thun.
Vn 9. T tng trong t php quc t Cu 33. Khi nim v nhng nguyn tc c bn ca t tng dn s quc t. a. Khi nim T tng dn s quc t l hot ng ca ta n mt nc trong vic gii quyt cc v vic pht sinh t cc mi quan h dn s c yu t nc ngoi, thuc thm quyn xt x ca ta n theo mt th thc lut nh. Theo BLTTDS VN th V vic dn s c yu t nc ngoi l v vic dn s c t nht mt trong cc ng s l ngi nc ngoi, ngi Vit Nam nh c nc ngoi hoc cc quan h dn s gia cc ng s l cng dn, c quan , t chc Vit Nam nhng cn c xc lp, thay i, chm dt quan h theo php lut nc ngoi, pht sinh ti nc ngoi hoc ti sn lin quan n quan h nc ngoi(khon 2iu 405). + c trng c bn ca t tng dn s quc t. 327Thuc lnh vc cng; 328Tnh cht quc t ca loi v vic; 329Trnh t, th tc gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi theo quy inh ca lut t tng dn s quc gia. 330S trnh t th tc gii quyt v vic dn s trong nc v v vic dn s c yu t nc ngoi: o Trong nc: th l iu tra xt x thi hnh n; o Quc t: xc nh thm quyn xt x dn s quc t y thc t php xt x cng nhn thi hnh bn n, quyt nh ca TA. b. Nhng nguyn tc c bn ca t tng dn s. 331 Tn trng ch quyn, an ninh quc gia ca nhau; 332Tn trng quyn min tr t php ca Nh nc nc ngoi v nhng ngi c hng quyn u i, min tr ngoi giao; 333Bo m quyn bnh ng ca cc bn tham gia t tng 334Nguyn tc c i c li, cng c li; Nguyn tc lut ta n (Lex fori): y l nguyn tc ch o
ca t tng dn s quc t. Theo nguyn tc ny, khi gii quyt cc v vic dn s theo ngha rng c yu t nc ngoi, v mt t tng ta n c thm quyn ch p dng lut t tng nc mnh (tr trng hp ngoi l c quy nh trong php lut tng nc hoc trong cc QT m nc tham gia). Vit Nam: khi gii quyt cc v vic dn s, hn nhan, gia nh, lao ng, thng mi c yu t nc ngoi v mt nguyn tc, ta n Vit Nam ch p dng lut t tng dn s Vit Nam. Tuy nhin trong quan h vi cc nc k hip nh tng tr t php th TAVN khi thc hin y thc t php theo ngh ca bn yu cu, c th p dng php lut ca nc k kt vi c quan yu cu , vi iu kin chng khng mu thun vi php lut ca Vit Nam. Cu 34. Xc nh thm quyn xt x dn s quc t a. Khi nim thm quyn xt x dn s quc t v vn xung t thm quyn Thm quyn xt x dn s quc t tc l thm quyn ca ta n t php mt nc nht nh i vi vic xt x cc v vic dn s quc t c th. Xung t thm quyn xt x dn s quc t l tnh trng c hai hay nhiu c quan t php ca cc nc khc nhau c thm quyn gii quyt v vic dn s c yu t nc ngoi. Xung t thm quyn xt x dn s quc t l vn chn cc quy phm xc nh thm quyn xt x dn s quc t cc v vic t php quc t c th lm r ta n nc no c thm quyn thc t gii quyt v vic t php quc t pht sinh. Xung t thm quyn xt x dn s quc t c th c gii quyt bng cch xy dng cc quy phm php lut thng nht xc nh thm quyn xt x dn s quc t hoc bng cch vn dng cc quy phm xung t v thm quyn c ghi trong cc vn bn php lut trong nc hoc trong cc QT lin quan. b. Cc quy tc xc nh thm quyn xt x dn s quc t 335Xc nh thm quyn xt x dn s quc t theo du hiu quc tch ca mt bn hoc cc bn ng s trong v n dn s quc t: theo nguyn tc lut quc tch; 336Xc theo du hiu ni thng tr ca b n dn s. 337Xc nh theo du hiu s hin din ca b n dn s hoc ti sn ca b n dn s ti lnh th ca nc c ta n gii quyt v tranh chp v kh nng thc t (trn c s s
hin din ca b n hoc ti sn ca b n) khi kin v n chng b n ni trn ti nc ny hoc tm gi ti sn ca b n bo m vic gii quyt s thm v n ti nc ny. 338Xc nh theo du hiu ni ang c vt ang tranh chp; 339Nu tn ti bt k mi quan h no gia v tranh chp vi lnh th ca nc c ta n nhn th l n kin th thm quyn xt x dn s quc t v tranh chp c th c xc nh theo du hiu ni thng tr ca nguyn n, ni gy ra t tht hoc ni thi hnh n. c. Quy tc xc nh thm quyn xt x dn s quc t ca Vit Nam Thm quyn xt x dn s quc t ca TAVN c xc nh nh sau: 340Xc nh theo WQT m VN k kt hoc tham gia v vic ; 341Trong trng hp khng c QT th thm quyn ca TAVN c xc nh thoe quy tc ca PLVN. + Trong cc H tng tr t php m Vit Nam k kt vi nc ngoi tha nhn cc quy tc xc nh thm quyn xt x dn s quc t sau: 342Th nht, i vi tranh chp lin quan n vic hn ch hoc tuyn b mt nng lc hnh vi: quy tc lut quc tch c u tin p dng: iu 20 H Cuba; iu 16 H Bungari; iu 33 H Ba lan. 343Th hai, i vi cc tranh chp lin quan n vic xc nh cng dn mt tch hoc cht quy tc lut quc tch c u tin p dng: iu 19 H Cuba; iu 19 H Bungari; iu 22 H Ba lan.Tuy vy cc nc cn tha thun p dng quy tc ni c tr ca nguyn n trong mt s trng hp. 344Th ba, i vi tranh chp lin quan n quan h nhn thn v ti sn gia v chng: quy tc ni thng tr chung: hoc ni thng tr cui cng ca v chng c kt hp vi quy tc quc tch ca ng s gii quyt; 345Th t, i vi cc tranh chp lin quan n quan h php l gia cha m v con: quy tc quc tch kt hp vi quy tc ni c tr ca ng s gii quyt; 346Th nm, i vi cc tranh chp thuc vn nui
con nui quy tc quc tch ca ngi nhn nui con nui c p dng, cn nu h khc quc tch th quy tc ni ch tr chung hoc ni c tr cui cng ca v chng c p dng. 347Th sau: i vi ly hn v tuyn b hn nhn v hu quy tc quc tch ca ng s kt hp vi quy tc ni thng tr ca h gii quyt xung t v thm quyn xt x dn s quc t. o Quy tc Quc tch ca ng s c p dng khi hai ng s u l cng dn ca mt nc k kt vo thi im khi kin v n hoc khi hai ng s khng cng quc tch ca mt nc k kt v khng h c ni thng tr chung trn lnh th ca nc k kt; o Quy tc ni thng tr cp dng khi hai ng s l cng dn ca nc k kt kia , hoc ngi l cng dn ca nc k kt ny, ngi l cng dn ca nc k kt kia nhng cng thng tr ti lnh th `mt nc k kt. 348Th by, i vi cc tranh chp lin quan n vic gim h v tr t: quy tc quc tch ca ngi c gim h hoc c tr t c u tin p dng. 349Th tm, i vi cc tranh chp v bi thng thit hi: quy tc ni sy ra hnh vi gy thit hi c u tin p dng, tuy nhin c th tha thun p dng cc quy tc khc gii quyt xung t v vn ny (quy tc ni thng tr ca b n; quy tc ni thng tr ca nguyn n) 350Th chn i vi cc tranh chp v tha k quy tc quc tch ca ngi li ti sn c p dng kt hp vi quy tc ni c ti sn tha k xc nh thm quyn gii quyt cac tranh chp v tha k. o Thm quyn gii quyt tranh chp v tha k ng sn thuc c quan t php ca nc k kt m ngi li ti sn l cng dn vo thi im k kt. o Thm quyn gii quyt tranh chp v tha k bt ng sn thuc c quan t php ca nc k kt ni c bt ng sn tha k. Trong cc QT khc m VN k kt hoc tham gia cng c nhng quy tc gii quyt xung t thm quyn xt x dn s quc t: i vi cc trng hp Vit Nam khng c iu c quc t lin
quan n vic xc dnh thm quyn xt x dn s quc t ca Vit Nam v nguyn tc phi tun theo cc quy nh ca php lut Vit Nam: (chng XXXV BLTTDS) + Thm quyn chung ca TA vit Nam gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi. Theo quy nh ti iu 410 BLTTDS v thm quyn chung ca TAVN. Theo TA VN c thm quyn gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi trong cc trng hp sau y: 351B n l c quan , t chc nc ngoi c tr s chnh ti Vit Nam hoc b n c c quan qun l chi nhnh, vn phng i din ti Vit Nam; 352B n l ngi nc ngoi lm n c tr sinh sng lu di ti Vit Nam hoc c ti sn trn lnh th VN; 353Nguyn n l cng dn nc ngoi, ngi khng quc tich c tr, lm n, sinh sng lu di ti Vit Nam i vi v vic dn s v yu cu i tin cp dng; xc nh cha m; 354V vic dn s v quan h dn s m cn c xc lp, thay i, chm dt quan h theo php lut nc ngoi, xy ra nc ngoi, nhng cc ng s u l cng dn, c quan, t chc Vit Nam v nguyn n hoc b n c tr ti Vit Nam. 355Tranh chp pht sinh t hp ng m vic thc hin ton b hoc mt phn hp ng xy ra trn lnh th Vit Nam. 356V vic ly hn m nguyn n hoc b n l cng dn Vit Nam. + Thm quyn ring bit ca Ta n Vit Nam Theo quy nh ti iu 411 Ta n Vit Nam c thm quyn gii quyt ring bit nhng v n dn s c yu t nc ngoi sau y: 357V n dn s c yu t nc ngoi thuc thm quyn ring bit ca TAVN: oVADS c lin quan n quyn ti sn l bt ng sn c trn lnh th VN. oTranh chp pht sinh t hp ng vn chuyn m ngi vn chuyn c tr s Tranh chp pht sinh t hp ng vn chuyn m ngi vn chuyn c tr s chnh hoc chi nhnh ti Vit Nam; oV n ly hn gia cng dn Vit Nam vi cng dn nc ngoi hoc ngi khng quc tch nu c hai v chng c tr, lm n sinh sng ti VN
358Nhng v vic dn s c yu t nc ngoi thuc thm quyn ring bit: oXc nh mt s kin php l nu s kin xy ra trn lnh th VN; oTuyn b ngi nc ngoi b hn ch nng lc hnh vi,mt nng lc hnh vi dn s nu h c tr, lm n sinh sng ti Vit Nam v tuyn b c lin quan n vic xc lp quyn v ngha v ca h trn lnh th Vit Nam. o Tuyn b cng dn nc ngoi, ngi khng quc tch mt tch, cht nu h c mt ti Vit Nam ti thi im c s kin xy ra m s kin m s kin l cn c tuyn b mt ngi mt tch, cht v vic tuyn b c lin quan n vic xc lp quyn, ngha v ca h trn lnh th Vit Nam. oYu cu ta n VN tuyn b cng dn VN mt tch, cht nu vic tuyn b c lin quan n vic xc lp quyn, ngha v ca h trn lnh th Vit Nam. o Cng nhn ti sn c trn lnh th VN l v ch hoc cng nhn quyn s hu ca ngi ang qun l i vi bt ng sn v ch trn lnh th Vit Nam. Theo quy nh ca php lut Vit Nam thm quyn gii quyt cc v vic dn s c yu t nc ngoi l ton n nhn dn cp Tnh. Hin nay mt s quy nh mi nhm tng thm quyn cho TA cp huyn trong trng hp khng cn y thc t php cho c quan lnh s Vit Nam nc ngoi, TA nc ngoi th mt s c quan cp huyn s gii quyt H Ni: Ba nh, Hon Kim. Cu 35. Nguyn tc chn lut p dng xc nh nng lc php lut, nng lc hnh vi ca cc ch th nc ngoi. a. i vi nng lc php lut t tng dn s v nng lc hnh vi t tng dn s ca c nhn nc ngoi. 359Anh: xc nh theo lut ni c tr ca ngi v nu l v n v thng mi th theo lut ni k kt hp ng. 360c: nng lc hnh vi dn s ca ngi nc ngoi c xc nh theo php lut ca nc m h l cng dn 361VN theo iu 407 BLTTDS nng lc hnh vi t tng dn s ca c nhn nc ngoi c xc nh nh sau: Theo php lut nc m ngi c quc tch, trong trng hp cng dn c quc tch nc ngoi v quc tch Vit Nam th php lut Vit Nam s c p dng. Nu
ngi c nhiu quc tch ca nhiu nc ngoi khc nhau th theo php lut ca nc cng dn ang sng. Theo php lt Vit Nam nu cng dn nc ngoi c tr, lm n sinh sng lu di Vit Nam; Theo php lut ca nc m ngi khng quc tch c tr, lm n sinh sng lu di; Theo php lut Vit Nam nu hnh vi t tng c thc hin trn lnh th Vit Nam. Nh vy theo php lut VN nng lc php lut v nng lc hnh vi t tng dn s ca c nhn nc ngoi c xc nh da vo 3 yu t: quc tch ca c nhn, ni c tr hoc ni thc hin hnh vi. + Nng lc php lut t tng dn s ca C quan, t chc nc ngoi, t chc quc t. Theo iu 408 BLTTDS: iu 408. Nng lc php lut t tng dn s ca c quan , t chc nc ngoi, t chc quc t trong t tng dn s 1. Nng lc php lut t tng dn s ca c quan , t chc nc ngoi c xc nh theo php lut ca nc ni c quan , t chc c thnh lp, tr trng hp php lut Vit Nam c quy nh khc. 2. Nng lc php lut t tng dn s ca t chc quc t c xc nh trn c s iu c quc t l cn c thnh lp t chc , quy ch hot ng ca t chc quc t hoc iu c quc t c k kt vi c quan c thm quyn ca Vit Nam. Nng lc php lut t tng dn s ca c quan, t chc nc ngoi c xc nh theo php lut ca nc ni c quan, t chc c thnh lp, tr trng hp PLVN c quy nh khc. Nng lc php lut t tng dn s ca t chc quc t c xc nh theo: iu c quc t l cn c thnh lp t chc; Quy ch hot ng ca t chc; QT c k kt vi c quan c thm quyn ca VN; c. Vn nng lc hnh vi t tng dn s quc t ca quc gia nc ngoi v ngi c hng quy ch u i v min tr ngoi giao Quc gia l ch th c bit ca TPQT: quc gia c hng quyn min tr t php trong tt c cc giai on t tng dn s quc t, tr trng hp quc gia t bo quyn ca mnh.
i vi nhng ngi hng quy ch u i, min tr ngoi giao, tnh trng t tng dn s ca h cng c min tr, tuy nhin khng tuyt i nh quc gia, trong lnh vc dn s h khng c hng quyn min tr t php trong cc trng hp sau: 362Tham gia vo v kin v ti sn lin quan n bt ng sn ca t nhn nm trn lnh th nc tip nhn, nu vin chc ngoi giao c c ti sn khng phi nhn danh nc c i din ngoi giao v khng v mc ch i din. 363Tham gia vo v kin v tha k nu vin chc ngoi giao tham gia vi t cch l ngi thc hin di chc, ngi bo qun di sn tha k.. ch khng nhn danh nc c a din ngoi giao. 364Tham gia v vic lin quan n bt k hot ng no c mc ch thu li nc s ti, ngoi phm vi cc chc nng chnh thc ca ngi . 5. Vn y thc Quc t iu 415. Thc hin u thc t php 1. To n Vit Nam u thc t php cho To n nc ngoi hoc thc hin u thc t php ca To n nc ngoi v vic tin hnh mt s hot ng t tng dn s theo quy nh ca iu c quc t m Vit Nam k kt hoc gia nhp hoc theo nguyn tc c i c li. 2. To n Vit Nam khng chp nhn thc hin vic u thc t php ca To n nc ngoi trong cc trng hp sau y: a) Vic thc hin u thc t php xm phm n ch quyn ca Vit Nam hoc e do n an ninh ca Vit Nam; b) Vic thc hin u thc t php khng thuc thm quyn ca To n Vit Nam. iu 416. Th tc thc hin vic u thc t php 1. Vic To n Vit Nam u thc t php cho To n nc ngoi hoc To n nc ngoi u thc t php cho To n Vit Nam phi c lp thnh vn bn v gi n c quan c thm quyn ca Vit Nam theo quy nh ca iu c quc t m Vit Nam k kt hoc gia nhp hoc theo quy nh ca php lut Vit Nam. 2. C quan c thm quyn ca Vit Nam nhn c vn bn u thc t php phi chuyn ngay cho To n Vit Nam hoc c quan c thm quyn ca nc ngoi nhn vn bn u thc ca To n Vit Nam. iu 417. Vn bn u thc t php 1. Vn bn u thc t php phi c cc ni dung chnh sau y: a) Ngy, thng, nm lp vn bn u thc t php; b) Tn, a ch ca To n u thc t php; c) Tn, a ch ca To n thc hin u thc t php; d) H, tn, a ch ca c nhn, tn, a ch ca c quan, t
chc c lin quan n u thc t php; ) Ni dung cng vic u thc; e) Yu cu ca To n u thc. 2. Gi km theo vn bn u thc l giy t, ti liu cn thit cho vic thc hin u thc, nu c a. Khi nim y thc t php l vic TA ca mt nc nh TA ca nc ngoi thc hin gip nhng hnh vi t tng ring l cn thit bo m gii quyt v vic dn s c YTNN. b. Ni dung ca y thc Rt phong ph v ty thuc vo tng trng hp c th: c th l yu cu tng t cho ng s giy triu tp n phin ta nc ngoi; yu cu v ly li khai ca ng s, nhn chng ngi gim nh nhm mu; xc nh mc thu nhp thc t ca ngi phi cp dng, phi bi thng thit hi Theo quy nh trong cc HTTTP th y thc t php l phng tin cc nc k kt thc hin tng tr t php trong lnh vc hn nhn, dn s gia nh hnh s. cc bn y thc phi c lp thnh vn bn. vn bn y thc phi c ngi i din c quan yu cu k tn ng du hp php. Cc y thc t php phi c cc c quan t php cc nc k kt gi cho nhau thng qua BTP (HS th thng qua VKS ti cao). Cc y thc t php c thc hin thng qua cch thc sau: 365Khi thc hin y thc t php c quan c yu cu p dng php lut ca nc mnh. Theo yu cu c th p dng PL nc kia nu nhng QPPL khng mu thun vi php lut ca nc c yu cu. 366Nu khng tm thy ngi cn tm theo a ch nu trong vn bn y thc th c quan c yu cu p dng tt c cc bin php cn thit xc minh a ch cu ngi . 367Theo ngh ca c quan yu cu, CQ c yu cu thng bo ngay cho c quan yu cu v thi gian a im thc hin y thc. 368 thc hin y thc, c quan c yu cu lp cc giy t tng ng ni r thi gian, a im thc hin v gi lai cc giy t cho c quan yu cu. 369Nu c quan c yu cu khng c thm quyn thc hin y thc t php th c quan ny chuyn y thc cho c quan c thm quyn. Trong trng hp cha c hip nh lin quan th cc y thc t php quc t s c thc hin ti Vit Nam theo quy nh ca php lut Vit Nam. BLTTDS quy nh vic y thc t php trong
TTDS phi c tin hnh theo nhng quy tc v th tc: 370Ta n VN y thc t php cho TA nc ngoi hoc thc hin y thac ca TA nc ngoi v vic tin hnh mt s hot ng t tng dn s theo quy nh ca QT m VN k kt hoc gia nhn hoc theo nguyn tc c i c li. 371Ta n VN khng chp nhn y thc trong cc TH sau: Vic thc hin y thc xm phm n ch quyn ca VN hoc e da n an ninh quc gia ca VN; Vic thc hin y thc khng thuc thm quyn ca TAVN. 372Trong qu trnh thc hin y thc t php phi tun theo cc th tc sau: Vic TAVN y thc TP cho ta n nc ngoi hoc ta n nc ngoi y thc cho TAVN phi c lp thnh vn bn v gi n c quan c thm quyn ca VN theo quy nh ca QT hoc PLVN C quan c thm quyn ca VN nhn c vn bn y thc t php phi chuyn ngay cho TAVN hoc c quan c thm quyn ca nc ngoi nhn vn bn y thc ca TAVN 6. Cng nhn v thi hnh cc bn n, quyt nh dn s ca TA nc ngoi. a. Khi nim Cng nhn bn n dn s ca TANN c ngha l cho php c coi bn n DS nc l s khng nh cc quyn v ngha v DS theo ng nh bn n DS trong nc. Bn n quyt nh dn s ca TANN l bn n, quyt nh v dn s, hn nhn v gia nh, kinh doanh thng mi, lao ng quyt nh v ti sn trong bn n, quyt nh hnh su hnh chnh ca TA nc ngoi v bn n quyt nh khc ca TA nc ngoi m theo php lut VN c coi l bn n, quyt nh dn s. b. Nguyn tc cng nhn v cho thi hnh bn n, quyt nh dn s ca TANN: Theo quy nh iu 343 BLTTDS, TAVN ch xem xt cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam bn n, quyt nh dn s ca TA nc ngoi trong trng hp sau: 373Bn n, quyt nh dn s ca TA nc m VN v nc k kt hoc gia nhp QT v vn ny. 374Bn n, quyt nh dn s ca TA nc ngoi c php lut Vit Nam quy nh cng nhn v cho thi hnh. 375Ngoi ra TAVN c th xem xt cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam trn c s c i c li m khng i hi Vit Nam v nc phi k kt hoc gia nhp QT v vn
. Tuy nhin, nhng bn n, quyt nh ca TA nc ngoi mc d p ng c cc yu cu trn nhng vn b ta n Vit Nam khng cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam trong cc trng hp sau: 376Bn n, quyt nh cha c hiu lc php lut ca nc c ta n ra bn n, quyt nh . 377Ngi phi thi hnh n hoc ngi i din hp php ca ngi vng mt ti phin ta nc ngoi do khng c triu tp hp l. 378V n khng thuc thm quyn xt x ring bit ca TA Vit Nam. 379V cng v n ny c bn , quyt nh dn s ang c hiu lc php lut ca TAVN, hoc ca TA nc ngoi c TAVN cng nhn; hoc trc khi c quan xt x ca nc ngoi th n, ta n Vit Nam th l v ang xem xt v n . 380 ht thi hiu thi hnh n theo quy nh ca lut nc c ta n ra bn n, quyt nh hoc theo quy nh ca PLVN; 381Vic cng nhn v cho thi hnh bn n, quyt nh dn s ca TA nc ngoi ti Vit Nam tri vi cc nguyn tc c bn ca php lut Vit Nam. c. Th tc cng nhn v cho thi hnh bn n, quyt nh dn s ca TANN 382Ngi c thi hnh hoc i din hp php ca ngi phi gi n yu cu n B t php Vit Nam cng vi cc giy t, ti liu c quy nh trong QT m VN k kt hoc gia nhp. Trong trng hp QT khng quy nh hoc khng c QT lin quan th km theo n yu cu, ngi gi n phi gi bn sao hp php bn n, quyt nh ca TANN, vn bn xc nhn bn n, quyt nh c hiu lc php lut, cha ht hiu lc thi hnh v cn c thi hnh ti VN, tr trng hp trong bn n, quyt nh th hin r nhng im ny n yu cu v cc giy t, ti liu gi km theo bng ting nc ngoi phi c dch ra bng ting Vit, c cng chng, chng nhn hp php 383BTP chuyn h s n TA cp tnh c thm quyn: o Quyt nh nh ch vic xt n yu cu; o M phin hp xt n yu cu: TA khng xt x li ni dung v n m ch kim tra, i chiu bn n, quyt dnh dn s ca TANN, cc giy t, ti liu km theo n yu cu vi cc quy nh ca BLTTDS v cc iu c QT m VN k kt hoc tham gia c lin quan ra quyt nh.
ngi i din hp php ca h; nu h vng mt ln th nht v l do chnh ng th hon phin ta, nu triu tp n ln th 2 m vn vng hoc h c n yu cu TA xt n vng mt th vic xt n yu cu vn c tin hnh. 385Sau khi phin hp ra quyt nh, quyt nh c th b khng co, hoc khng ngh. TANDTCao l c quan xt li Quyt nh b khng co, khng ngh . Quyt nh ca TANDTC l quyt nh cui cng v c hiu lc thi hnh. d. Thi hnh bn n, quyt nh dn s ca TANN c cng nhn ti Vit Nam. Nhng bn n, quyt nh dn s ca TANN c TA VN cng nhn v cho thi hnh ti VN c hiu lc php lut nh bn n, quyt nh dn s ca TAVN c hiu lc php lut v c thi hnh theo th tc thi hnh n dn s. Nh nc VN bo m vic chuyn tin, ti sn thi hnh bn n, quyt nh dn s ca TANN c TA VN cng nhn v cho thi hnh t VN ra nc ngoi. -------------------------------------******************----------------------------------CHNG XIII. TRNG TI THNG MI QUC T
. ( Phap lnh trng thng mi Hot ng thng mi l vic thc hin mt hay nhiu hnh vi thng mi ca c nhn, t chc kinh doanh bao gm mua bn hng ho, cung ng dch v; phn phi; i din, i l thng mi; k gi; thu, cho thu; thu mua; xy dng; t vn; k thut; li - xng; u t; ti chnh, ngn hng; bo him; thm d, khai thc; vn chuyn hng ho, hnh khch bng ng hng khng, ng bin, ng st, ng b v cc hnh vi thng mi khc theo quy nh ca php lut. 4. Tranh chp c yu t nc ngoi l tranh chp pht sinh trong hot ng thng mi m mt bn hoc cc bn l ngi nc ngoi, php nhn nc ngoi tham gia hoc cn c xc lp, thay i, chm dt quan h c tranh chp pht sinh nc ngoi hoc ti sn lin quan n tranh chp nc ngoi.
384TA phi m phin ta c triu tp ngi n thi hnh n hoc
I. Khi nim trng ti thng mi quc t 1. nh ngha Theo Lut mu v Trng ti thng mi quc t ngy 21 / 6/ 1985 ca UNCITRAL th trng ti s mang tnh cht quc t khi: 386Vo thi im giao kt tha thun trng ti, cc bn c tr s kinh doanh cc nc khc nhau hoc; 387Mt trong nhng yu t sau y ngoi lnh th ni cc bn c tr s kinh doanh: ni xt x trng ti hoc ni thc hin phn ch yu ca ngha v trong quan h thng mi hoc ni c quan h mt thit vi ni dung tranh chp hoc;
trng ti lin quan n t nht l hn mt nc. Tnh thng mi ca trng ti quc t: Cc quan h mang tnh cht thng mi bao gm: cc giao dch mua bn hng ha, dch v; tha thun phn phi, i din hoc i l thng mi, thu mua xy dng cng trnh, t vn k thut, li xng, u t, ti chnh, ngn hng, bo him, hp ng thm d, khai thc; lin doanh v cc hnh thc hp tc lin doanh; vn ti hng ha hoc hnh khch bn ng hng khng, bin, st hoc ng b. Nh vy, trng ti thng mi quc t l phng thc gii quyt tranh chp pht sinh t cc quan h t php quc t, nht l cc quan h thng mi quc t m php lut cho php gii quyt c bng trng ti. Theo phng thc ny, cc bn nht tr tha thun vi nhau s a v tranh chp ra gii quyt ti mt c quan trng ti nht nh no . 389Nguyn tc tha thun trng ti 390 Nguyn tc trng ti vin c lp, v t, khch quan 391 Nguyn tc trng ti vin phi cn c vo php lut 392Nguyn tc trng ti vin phi tn trng s tha thun ca cc bn 393Nguyn tc gii quyt mt ln 2. Vai tr ca trong ti thng mi quc t + u im c bn sau: 394Th tc tin li nhanh chng: Cc bn khng phi tun th nhng nguyn tc t tng nghim ngt v phc tp, m c th quyt nh c v nguyn tc, trnh t th tc trng ti, t tng trng ti ch din ra mt cp, quyt nh ca trng ti c gi tr chung thm m khng b khng co, khng ngh ti bt c trng ti khc cng nh ti TA. 395Phn quyt ca trng ti thng chnh xc, khch quan v c tin cy cao hn:V cc bn c quyn chn trng ti vin cho mnh, nn cc TTV thng l nhng chuyn gia c kinh nghim an him sau sc v cc lnh vc chuyn mn c lin quan n hp ng; quyt nh ca Ttai dng nh khng b chi phi bi yu t chnh tr v th s mang tnh khch quan hn so vi phn quyt ca TA 396Kh nng gi b mt: TT hot ng theo nguyn tc xt x kn, cc quyt nh ca trng ti khng c cng khai nu khng c s ng ca cc bn. 397Chi ph trng ti: vi th tc t tng n gin nn chi ph trng ti t tn km hn so vi chi ph kin tng trc TA. 3.Cc loi trng ti thng mi quc t a. Trng ti thng mi ad hoc L trng ti c thnh lp bi cc bn ng s, nhm gii quyt mt v tranh chp c th no , sau khi gii quyt
388Cc bn tha thun r rng l ni dung ch yu ca tha thun
xong tranh chp th n t gii th. + c im: khng c tr s c nh nh trng ti thng trc; khng l thuc vo bt k quy tc xt x no c v thng ch c mt trng ti vin duy nht do cc bn thng nht la chn. + u im: rt gn nh v linh hot; thi gian xt x ngn, hai bn d i n tha thun chung, chi ph t; + Nhc im: n ph thuc rt nhiu vo s hp tc ca cc bn. V v n khng c quy tc t tng ring nn ph thuc vo h thn lut ni xt x ca trng ti. b. Trng ti thng trc l trng ti c t chc c thnh lp hot ng mt cch thng xuyn, c tr s v iu l, c quy tc xt x ring. Ban trng ti c th l mt trng ti vin c chn trong s trng ti vin nim yt ca trung tm trng ti hoc c th c ba trng VN: trung tm trng ti quc t VIAC c thnh lp 28/4/1993 v ngy cng chim v th quan trng trn th trng TTQT. II. Tha thun trng ti. Trng ti khng c thm quyn ng nhin m ch c thm quyn gii quyt tranh chp khi c cc bn c quyn v ngha v lin quan tha thun ch nh . Tha thun trng ti l vn bn tha thun ca cc bn v vic gii quyt tranh chp c th hoc pht sinh gia h vi nhau theo th thc trng ti m PL ca nc hu quan quy nh c th gii quyt theo th thc . Php lut cc nc u quy nh tha thun trng ti phi c lp thnh vn bn mi c gi tr php l. Ni dung ca tha thun trng ti bao gm nhng im c bn sau: 398La chn hnh thc trng ti 399La chn t chc trng ti; 400La chn lut p dng cho th tc trng ti; 401La chn ngn ng s c s dng trong qu trnh xt x trng ti; 402Thanh ton chi ph v l ph trng ti; 403Cam kt thi hnh quyt nh trng ti; Tha thun trng ti gi vai tr c bit quan trng: 404L c s php l qu trnh trng ti tip tc thc hin mc d mt trong c bn t ng rt lui hoc ln trnh; 405L c s php l cho vic cng nhn v cho thi hnh quyt nh ca trng ti nc ngoi; 406L b phn cu thnh c bn ca hp ng nhng tha thun trng ti c gi tr php l c lp; d hp ng b tuyn x v hiu th tha thun trng ti vn gi nguyn gi tr.
(theo php lnh trng ti nm 2003: iu 9. Hnh thc tho thun trng ti 1.Tha thun trng ti phi c lp bng vn bn. tho thun trng ti thng qua th, in bo, telex, fax, th in t hoc hnh thc vn bn khc th hin r ch ca cc bn gii quyt v tranh chp bng trng ti c coi l tho thun trng ti bng vn bn. 2. tho thun trng ti c th l iu khon trng ti trong hp ng hoc l mt tha thun ring. iu 10. tho thun trng ti v hiu Tha thun trng ti v hiu trong nhng trng hp sau y: 1. Tranh chp pht sinh khng thuc hot ng thng mi c quy nh ti khon 3 iu 2 ca Php lnh ny; 2. Ngi k tho thun trng ti khng c thm quyn k kt theo quy nh ca php lut; 3. Mt bn k kt tho thun trng ti khng c nng lc hnh vi dn s y ; 4. tho thun trng ti khng quy nh hoc quy nh khng r i tng tranh chp, t chc trng ti c thm quyn gii quyt v tranh chp m sau cc bn khng c tho thun b sung; 5. tho thun trng ti khng c lp theo quy nh ti iu 9 ca Php lnh ny; 6. Bn k kt tho thun trng ti b la di, b e do v c yu cu tuyn b tho thun trng ti v hiu; thi hiu yu cu tuyn b tho thun trng ti v hiu l su thng, k t ngy k kt tho thun trng ti, nhng phi trc ngy Hi ng Trng ti m phin hp u tin gii quyt v tranh chp quy nh ti iu 30 ca Php lnh ny. iu 11. Quan h gia iu khon trng ti vi hp ng iu khon trng ti tn ti c lp vi hp ng. Vic thay i, gia hn, hy b hp ng, s v hiu ca hp ng khng nh hng n hiu lc ca iu khon trng ti. III. Quy tc t tng trng ti. 1. n kin (thng bo trng ti) Th tc t tng trng ti bt u bng mt n kin (thng bo trng ti) do nguyn n np cho trung tm trng ti. 407n kin phi ghi r: 408Tn v a ch ca nguyn n v b n; 409Cc yu cu ca nguyn n, c trnh by s vic km theo bng chng; 410Nhng cn c php l m nguyn n da vo i kin; 411Tr gi ca v kin;
Ch tch trung tm ch nh trng ti vin cho mnh.( Quy tc t tng ca Trung tm trng ti quc t VN). 2. Chn v ch nh trng ti vin + Theo quy tc t tng ca trung tm trng ti quc t VN, vic chn v ch nh trng ti vin theo cc nguyn tc v trnh t sau y: 413Sau khi nhn c n kin, th k ca trung tm bo cho b n bit v gi cho b n bn sao n kin v cc ti liu km theo cng vi danh sch trng ti vin, ng thi yu cu b n gi n trung tm bn t bo cha, trong thi hn 30 ngy k t ngy nhn c bn sao n kin. Cng trong thi hn ny b n phi chn trng ti vin v bn cho trung tm bit, hoc yu cu Ch tch Trung tm ch nh trng ti vin cho mnh. 414Nu hai bn ch nh mt trng ti vin hoc tha thun ngh Ch tch trung tm ch nh mt trng ti vin, v kin s do trng ti vin duy nht xt x. 415Cc bn c quyn khc t trng ti vin, Ch tch UB trng ti, hoc trng ti vin duy nht, nu ng s nghi ng v s v t ca trng ti vin. n khc t pha gi cho UB trng ti xem xt. Tuy nhin mi bn ch c khc t trng ti vin m mnh ch nh. + Theo quy tc t tng trng ti ca UNCITRAL th: Trong trng hp bn nguyn n trong n kin ca mnh c ngh ch nh trng ti vin duy nht, m trong vng 30 ngy hai bn vn khng thng nht c vic ch nh trng ti vin duy nht th c quan trng ti s ch nh trng ti vin duy nht. Nu cc bn khng tha thun c vic chn c quan trng ti hoc nu c quan trng ti c chn li t chi, th trong vng 60 ngy k t khi nhn c yu cu ca bn kia mt bn c th yu cu Tng th k TA trng ti thng trc ti Lahay chn c quan trng ti khc. 416C quan trng ti s thng bo cho c hai bn bn danh sch c ghi tn cc trng ti vin (t nht 3 trng ti vin); 417Trong vng 15 ngy sau khi nhn c bn danh sch trng ti vin, mi bn phi xa nhng tn ghi trong danh sch m mnh khng ng , ng thi lit k cc tn cn li theo th t u tin v gi cho c quan trng ti. 418Sau thi hn trn, c quan trng ti s ch nh mt trng ti vin duy nht theo th t u tin ca cc bn. 419Nu v mt l do no m vic ch nh khng th tin hnh theo trnh t tren th c quan trng ti c th ch nh mt trng ti vin duy nht. Trong trng hp y ban trng ti do cc bn tha thun, gm ba
412Tn trng ti vin m nguyn n chn hoc ngh vi
trng ti th mi bn s ch nh mt trng ti vien th ba hot ng vi t cch l trng ti vin Ch tch UB trng ti. Nu trong vng 30 ngy sau khi ch nh trng ti vin th hai m hia tng vin vn khng thng nht c trng ti vin ch ta th c quan trng ti s ng ra ch nh trng ti vin Khi yu cu c quan trng ti ch nh trng ti vin th bn yu cu phi gi cho c quan trng ti: 420Mt bn sao thng bo trng ti (n kin); 421Mt bn sao hp ng m t tranh chp pht sinh. Vic bi min v thay th trng ti theo ngyn tc sau: 422Bt k trng ti vin no cng c th b bi min nu c cc vn gy nn s nghi ng v tnh v t v c lp ca ngi ; 423Mt bn c th bi min trng ti vin do mnh ch nh trong trng hp bn sau khi ch nh mi bit c l do nu nh trn; 424Trong vng 15 ngy sau khi cng b vic bi min,bn bi min s thng bo bng vn bn c ghi r l do bi min cho bn kia, cho trng ti vin b bi min v cc thnh vin khc ca UB trng ti; 3. Th tc xt x + Theo quy tc t tng ca Trung tm trng ti quc t Vit Nam, th tc xt x trng ti c thc hin theo trnh t sau y: Sau khi c chn hoc ch nh, trng ti vin nghin cu h s v tin hnh cng tc iu tra bng mi bin php thch hp. Ngy xt x do Ch tch UB trng ti n nh. Giy triu tp phi gi trong thi hn 30 ngy trc ngy xt x. a im xt x c tin hnh ti H Ni hoc ti mt a im khc trn lnh th Vit Nam. Cc bn c th trc tip tham gia vo qu trnh xt x hoc y quyn cho ngi khc thay mt (c th l ngi VN hoc ngi nc ngoi). Cc bn c th mi lut s bo v quyn li cho mnh. Trong trng hp mt hoc cc bn vng mt m khng c l do chnh ng th UB trng ti hoc trng ti vin vn c th tin hnh xt x cn c vo ti liu v chng c c. Trong khi xt x, UB trng ti s dng Ting Vit. UBTT gii quyt tranh chp cn c vo cc iu khon ca hp ng, vo lut p dng trong v tranh chp, vo cc QT c lin quan v c tnh n cc tp qun thng mi v thng l quc t. Cc v kin c xt x kn. Khi quyt nh, UBTT s biu quyt theo nguyn tc a s, nu khng t c biu quyt theo a s th Ch tch UBTT s iu tra quyt nh trng ti vin duy nht. Phin hp xt x phi c ghi bin bn, do th k phin hp ghi v
do ch tch UBTT hoc TT vin duy nht k. + Theo quy tc t tng trng ti ca UNCITRAL: 425V a im trng ti: nu cc bn ng s khng c tha thun khc th UBTT s t xc nh a im trng ti trn c s c tnh n hon cnh khch quan. 426V ngn ng: theo tha thun ca cc bn; 427V phn i thm quyn ca UBTT: UBTT c quyn quyt nh i vi cc kin phn i thm quyn ca mnh, k c vic phn i lin quan n s tn ti v hiu lc ca tha thun trng ti. 428V chng c v nghe trnh by: Mi bn u c trch nhim chng minh cc vn lm c s m bo cho n yu cu hoc n bin minh ca mnh. Trong trng hp cn nghe trnh by, UBTT s thng bo cho cc bn v thi gian v a im. 429V p dng cc bin php ngn chn tm thi: Theo yu cu ca mt bn, UBTT c th thi hnh bt k bin php ngn chn tm thi nhm m bo vic tin hnh t tng trng ti bnh thng. 430V chuyn gia: UBTT c th ch nh mt hay nhiu chuyn gia xem xt cc vn c bit cn phi c xc nh nh yu t k thut, tnh cht l ha ca hng ha 431V s vng mt ti UBTT: nu mt bn mc d c thng bo y nhng vn vng mt ti bui nghe m khng c l do chnh dng th UBTT vn tin hnh gii quyt. 432Kt thc xt x: Sau khi hi cc bn khng c thm chng c mi th y ban trng ti tuyn b kt thc bui nghe trnh by. 4. Quyt nh trng ti + Theo quy tc t tng ca Trung tm trng ti QT VN, quyt nh trng ti phi c cc ni dung sau: 433Tn trung tm trng ti QTVN; 434a im v ngy ra phn quyt; 435H v tn cc trng ti vin; 436Tn ca cc bn v nhng ngi tham gia v kin; 437i tng v tranh chp v tm tt din bin s vic 438C s ca cc quyt nh trn; 439Ch k ca cc trng ti vin v ca th k phin hp. Phn quyt ca UBTT c cng b ngay sau khi kt thc phin hp xt x cui cng, hoc c th cng b sau. Ton vn phn quyt phi c gi cho cc bn ng s chm nht l 30 ngy sau khi cng b. Phn quyt ca UBTT l quyt nh trung thm khng th b
khng co trc bt k ta n hoc t chc no. Cc bn phi t nguyn thi hnh trong thi hn quy nh, nu khng s p dng cc bin php cng ch theo php lut ca nc ni phn quyt c yu cu thi hnh v theo cc QT hu quan. + Theo quy tc t tng ca UNCTIRAL th quyt nh trng ti c thng quan theo nguyn tc a s, khi khng t c a s th trng ti vin ch ta s quyt nh xem xt li. 440quyt nh trng ti phi bng vn bn v l quyt nh cui cng rng buc cc bn. 441Quyt nh trng ti phi c ch k ca trng ti vin v c ghi ngy, thng, nm, a im ra quyt nh. 442Quyt nh ca trng ti ch c thng bo cng khai khi c cc bn ng ; 443y ban trng ti s gi cho cc bn cc bn sao quyt nh c ch k ca trng ti vin. 444Trong vng 30 ngy sau khi nhn c quyt nh, mi bn c th yu cu UBTT gii thch v quyt nh. Vic gii thch s phi bng vn bn v trong vng 45 ngy sau khi nhn c yu cu. 445y ban trng ti s n nh cc chi ph trng ti trong quyt nh trng ti; IV. Cng nhn v thi hnh quyt nh ca trng ti nc ngoi ti Vit Nam Quyt nh ca trng ti nc ngoi c hiu l quyt nh c tuyn ngoi lnh th Vit Nam ca trng ti do cc bn tha thun la chn gii quyt tranh chp pht sinh t cc quan h thng mi v quyt nh ca trng ti c tuyn ti lnh th Vit Nam nhng khng do trng ti Vit Nam tuyn. + Vic cng nhn v thi hnh quyt nh ca trng ti nc ngoi ti Vit Nam ch c thc hin trong cc trng hp sau: 446quyt nh c tuyn ti nc hoc ca trng ti ca nc m Vit Nam v nc k kt hoc tham gia UQT v vn ny, quyt nh ca trng ti ca nc c p dng nguyn tc c i c li vi VN m khng i hi phi k kt hoc tham gia QT; 447Quyt nh ca trng ti nc ngoi ch c thi hnh ti Vit Nam sau khi c TAVN cng nhn v cho thi hnh; vic thi hnh phi tun theo cc quy nh ca PLVN v thi hnh n dn s. + Th tc cng nhn v thi hnh quyt nh ca trng ti nc ngoi 448iu kin: Bn c thi hnh phi gi n yu cu cho BTP VN. Sau khi nhn c n yu cu v cc giy t km theo hp l BTP
s chuyn h s cho TA c thm quyn th l. 449Sau khi xem xt nghin cu h s trong thi hn ti a 4 thng (k t ngy nhn c h s), TA phi ra quyt nh m phin ta xt n yu cu hoc tm nh ch, nh ch vic xt n yu cu. 450Ta n pha m phin ta cng khai xt n yu cu trong thi hn 15 ngy, k t ngy ra quyt nh m phin ta. Vic xt n do mt hi ng xt x gm 3 thm phn: khng xt x li v tranh chp c TT nc ngoi gii quyt m ch kim tra, i chiu quyt nh ca TTNN v giy t km theo vi quy nh ca PL. 451Trong thi hn 15 ngy, k t ngy TA ra quyt nh, ng s, ngi i din hp php ca h c quyn khng co, VKS cng cp hoc VKS NDTC c quyn khng ngh quyt nh ca TA. Trong thi hn mt thng, k t ngy nhn c n khng co, khng ngh, TANDTC s xt quyt nh ca TAND tnh thnh ph trc thuc trung ng b khng co , khng ngh; Quyt nh ca TANDTC l quyt nh cui cng v c hiu lc thi hnh. 452Trong thi hn 15 ny k t ngy ra quyt nh, TA gi bn sao quyt nh v bn sao quyt nh ca Trng Ti nc ngoi cho C quan thi hnh n thi hnh theo quy nh ca PL VN v thi hnh n dn s. + Cc trng hp TAVN khng cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam quyt nh ca trng ti nc ngoi B lut t tng dn s:iu 364. n yu cu cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam quyt nh ca Trng ti nc ngoi 1. n yu cu cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam quyt nh ca Trng ti nc ngoi phi c gi n B T php Vit Nam v phi c cc ni dung chnh sau y: a) H, tn, a ch ni c tr hoc ni lm vic ca ngi c thi hnh, ngi i din hp php ti Vit Nam ca ngi ; nu ngi c thi hnh n l c quan , t chc th phi ghi y tn v a ch tr s chnh ca c quan , t chc ; b) H, tn, a ch ni c tr hoc ni lm vic ca ngi phi thi hnh; nu ngi phi thi hnh l c quan , t chc th ghi y tn v a ch tr s chnh ca c quan , t chc ; trng hp ngi phi thi hnh l c nhn khng c ni c tr hoc ni lm vic ti Vit Nam, ngi phi thi hnh l c quan , t chc khng c tr s chnh ti Vit Nam th trong n yu cu cn phi ghi r a ch ni c ti sn v cc loi ti sn lin quan n vic thi hnh quyt nh ca Trng ti nc ngoi ti Vit Nam; c) Yu cu ca ngi c thi hnh.
2. n yu cu bng ting nc ngoi phi c gi km theo bn dch ra ting Vit, c cng chng, chng thc hp php. iu 365. Giy t, ti liu gi km theo n yu cu 1. Gi km theo n yu cu l cc giy t, ti liu c quy nh ti iu c quc t m Vit Nam k kt hoc gia nhp. Trong trng hp iu c quc t khng quy nh hoc khng c iu c quc t lin quan th km theo n yu cu phi c bn sao hp php quyt nh ca Trng ti nc ngoi; bn sao hp php tho thun trng ti ca cc bn v vic gii quyt tranh chp c th hoc pht sinh gia h vi nhau theo th thc trng ti m php lut ca nc hu quan quy nh c th gii quyt c theo th thc . tho thun trng ti c th l iu khon v Trng ti c ghi trong hp ng hoc tho thun ring v Trng ti c cc bn k kt sau khi pht sinh tranh chp. 2. Giy t, ti liu gi km theo n yu cu bng ting nc ngoi th phi c gi km theo bn dch ra ting Vit, c cng chng, chng thc hp php. iu 366. Chuyn h s cho To n 1. Trong thi hn by ngy, k t ngy nhn c n yu cu, cc giy t, ti liu km theo, B T php chuyn h s cho To n c thm quyn theo quy nh ti iu 34 v iu 35 ca B lut ny. 2. Trong trng hp B T php chuyn h s cho To n m sau li nhn c thng bo ca c quan c thm quyn ca nc ngoi cho bit ang xem xt hoc hu b, nh ch thi hnh quyt nh ca Trng ti nc ngoi th B T php thng bo ngay bng vn bn cho To n bit. iu 367. Th l h s 1. Trong thi hn ba ngy lm vic, k t ngy nhn c h s do B T php chuyn n, To n c thm quyn phi th l v thng bo cho c nhn, c quan , t chc phi thi hnh v Vin kim st cng cp bit. 2. To n c quyn yu cu c nhn, c quan , t chc gi n yu cu gii thch nhng im cha r trong h s. iu 368. Chun b xt n yu cu 1. Trong thi hn hai thng k t ngy th l, tu tng trng hp m To n ra mt trong cc quyt nh sau y: a) Tm nh ch vic xt n yu cu trong trng hp nhn c thng bo bng vn bn ca B T php v vic c quan c thm quyn ca nc ngoi ang xem xt quyt nh ca Trng ti nc ngoi; b) nh ch vic xt n yu cu, nu c nhn, c quan , t chc c thi hnh rt n yu cu hoc c nhn, c quan , t chc phi thi hnh t nguyn thi hnh; c quan , t chc phi thi hnh b
gii th, ph sn m quyn, ngha v ca c quan , t chc c gii quyt theo quy nh ca php lut Vit Nam hoc c nhn phi thi hnh cht m quyn, ngha v ca ngi khng c tha k; c) nh ch vic xt n yu cu trong trng hp nhn c thng bo bng vn bn ca B T php v vic c quan c thm quyn ca nc ngoi hu b hoc nh ch thi hnh quyt nh ca Trng ti nc ngoi; d) nh ch vic xt n yu cu v tr li h s cho B T php trong trng hp khng ng thm quyn hoc c quan , t chc phi thi hnh khng c tr s chnh ti Vit Nam, c nhn phi thi hnh khng c tr, lm vic ti Vit Nam hoc khng xc nh c a im ni c ti sn lin quan n vic thi hnh ti Vit Nam; ) M phin hp xt n yu cu. Trong trng hp To n yu cu gii thch theo quy nh ti khon 2 iu 367 ca B lut ny th thi hn chun b xt n yu cu c ko di thm hai thng. 2. To n phi m phin hp xt n trong thi hn hai mi ngy, k t ngy ra quyt nh m phin hp xt n yu cu. To n chuyn h s cho Vin kim st cng cp nghin cu trong thi hn mi ngy, trc ngy m phin hp; ht thi hn ny, Vin kim st phi gi tr li h s cho To n m phin hp xt n yu cu. iu 369. phin hp xt n yu cu 1. Vic xt n yu cu c tin hnh ti phin hp do mt Hi ng xt n yu cu gm ba Thm phn, trong mt Thm phn lm ch to theo s phn cng ca Chnh n To n. 2. Kim st vin Vin kim st cng cp phi tham gia phin hp; trng hp Kim st vin vng mt th phi hon phin hp. 3. phin hp c tin hnh vi s c mt ca ngi phi thi hnh hoc ngi i din hp php ca h, nu vng mt ln th nht c l do chnh ng th phi hon phin hp. Vic xt n yu cu vn c tin hnh, nu ngi phi thi hnh hoc ngi i din hp php ca h yu cu To n xt n vng mt h hoc c triu tp hp l n ln th hai m vn vng mt. 4. Hi ng khng xt x li v tranh chp c Trng ti nc ngoi gii quyt m ch kim tra, i chiu quyt nh ca Trng ti nc ngoi, cc giy t, ti liu km theo vi cc quy nh ca B lut ny, cc quy nh khc ca php lut Vit Nam v iu c quc t m Vit Nam k kt hoc gia nhp c lin quan ra quyt nh. 5. Sau khi xem xt n yu cu, cc giy t, ti liu km theo, nghe kin ca ngi c triu tp, ca Kim st vin, Hi ng tho
lun v quyt nh theo a s. Hi ng c quyn ra quyt nh cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam quyt nh ca Trng ti nc ngoi hoc quyt nh khng cng nhn quyt nh ca Trng ti nc ngoi. iu 370. Nhng trng hp khng cng nhn 1. Quyt nh ca Trng ti nc ngoi khng c cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam trong cc trng hp sau y: a) Cc bn k kt tho thun trng ti khng c nng lc k kt tho thun theo php lut c p dng cho mi bn; b) tho thun trng ti khng c gi tr php l theo php lut ca nc m cc bn chn p dng hoc theo php lut ca nc ni quyt nh c tuyn, nu cc bn khng chn php lut p dng cho tho thun ; c) C nhn, c quan , t chc phi thi hnh khng c thng bo kp thi v hp thc v vic ch nh Trng ti vin, v th tc gii quyt v tranh chp ti Trng ti nc ngoi hoc v nguyn nhn chnh ng khc m khng th thc hin c quyn t tng ca mnh; d) Quyt nh ca Trng ti nc ngoi c tuyn v mt v tranh chp khng c cc bn yu cu gii quyt hoc vt qu yu cu ca cc bn k kt tho thun trng ti. Trong trng hp c th tch c phn quyt nh v vn c yu cu v phn quyt nh v vn khng c yu cu gii quyt ti Trng ti nc ngoi th phn quyt nh v vn c yu cu gii quyt c th c cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam; ) Thnh phn ca Trng ti nc ngoi, th tc gii quyt tranh chp ca Trng ti nc ngoi khng ph hp vi tho thun trng ti hoc vi php lut ca nc ni quyt nh ca Trng ti nc ngoi c tuyn, nu tho thun trng ti khng quy nh v cc vn ; e) Quyt nh ca Trng ti nc ngoi cha c hiu lc bt buc i vi cc bn; g) Quyt nh ca Trng ti nc ngoi b c quan c thm quyn ca nc ni quyt nh c tuyn hoc ca nc c php lut c p dng hu b hoc nh ch thi hnh. 2. Quyt nh ca Trng ti nc ngoi cng khng c cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam, nu To n Vit Nam xt thy: a) Theo php lut Vit Nam, v tranh chp khng c gii quyt theo th thc trng ti; b) Vic cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam quyt nh ca Trng ti nc ngoi tri vi cc nguyn tc c bn ca php lut Vit Nam. iu 371. Gi quyt nh ca To n
Ngay sau khi ra quyt nh quy nh ti iu 368 v iu 369 ca B lut ny, To n gi cho cc ng s v Vin kim st cng cp quyt nh ; nu ng s nc ngoi th quyt nh c gi thng qua B T php. iu 372. Khng co, khng ngh 1. Trong thi hn mi lm ngy k t ngy To n ra quyt nh quy nh ti iu 368 v iu 369 ca B lut ny, ng s, ngi i din hp php ca h c quyn khng co quyt nh ; trng hp ng s khng c mt ti phin hp xt n yu cu th thi hn khng co c tnh t ngy h nhn cquyt nh . n khng co phi nu r l do v yu cu khng co. Trong trng hp c s kin bt kh khng hoc tr ngi khch quan lm cho ng s, ngi i din hp php ca h khng th khng co trong thi hn nu trn th thi gian c s kin bt kh khng hoc tr ngi khch quan khng tnh vo thi hn khng co. 2. Vin kim st cng cp hoc Vin kim st nhn dn ti cao c quyn khng ngh quyt nh ca To n quy nh ti iu 368 v iu 369 ca B lut ny. Thi hn khng ngh ca Vin kim st cng cp l mi lm ngy, ca Vin kim st nhn dn ti cao l ba mi ngy, k t ngy To n ra quyt nh. iu 373. Xt khng co, khng ngh 1. To n nhn dn ti cao xt quyt nh ca To n nhn dn cp tnh b khng co, khng ngh trong thi hn mt thng, k t ngy nhn c h s; trng hp cn phi yu cu gii thch theo quy nh ti khon 2 iu 367 ca B lut ny th thi hn ny c ko di, nhng khng qu hai thng. 2. Thnh phn Hi ng xt quyt nh b khng co, khng ngh gm ba Thm phn, trong c mt Thm phn lm ch to theo s phn cng ca Chnh to To phc thm To n nhn dn ti cao. Phin hp xt li quyt nh b khng co, khng ngh c tin hnh nh phin hp xt n yu cu quy nh ti iu 369 ca B lut ny. 3. Hi ng c quyn gi nguyn, sa mt phn hoc ton b quyt nh ca To n nhn dn cp tnh, tm nh ch hoc nh ch vic xt khng co, khng ngh trong trng hp ng s rt khng co, Vin kim st rt khng ngh hoc c cn c quy nh ti cc im a, b v c khon 1 iu 368 ca B lut ny. Quyt nh ca To n nhn dn ti cao l quyt nh cui cng v c hiu lc thi hnh. iu 374. Hu quyt nh cng nhn v cho thi hnh 1. Trong trng hp nhn c thng bo bng vn bn ca
B T php v vic c quan c thm quyn ca nc ngoi ang xem xt vic hu b hoc nh ch thi hnh quyt nh ca Trng ti nc ngoi c quyt nh thi hnh ti Vit Nam th Th trng c quan thi hnh n dn s ra quyt nh tm nh ch thi hnh quyt nh ca Trng ti nc ngoi v gi quyt nh cho To n ra quyt nh cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam quyt nh ca Trng ti nc ngoi. Th trng c quan thi hnh n dn s c th p dng bin php bo m cn thit cho vic tip tc thi hnh quyt nh ca Trng ti nc ngoi, nu c yu cu ca c nhn, c quan , t chc c thi hnh. 2. Ngay sau khi nhn c thng bo bng vn bn ca B T php v vic c quan c thm quyn ca nc ngoi hu b hoc nh ch thi hnh quyt nh ca Trng ti nc ngoi, To n Vit Nam ra quyt nh cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam quyt nh ca Trng ti nc ngoi ra quyt nh hu b quyt nh v gi quyt nh ny cho c quan thi hnh n. Ngay sau khi nhn c quyt nh ca To n, Th trng c quan thi hnh n dn s ra quyt nh nh ch vic thi hnh quyt nh ca Trng ti nc ngoi. HI P Hi : Trng ti l g? Tr li : Trng ti l phng thc gii quyt tranh chp pht sinh trong hot ng thng mi c tin hnh theo trnh t, th tc do cc bn tha thun hoc theo quy nh ca php lut. Vic gii quyt tranh chp c tin hnh bi Hi ng Trng ti thuc mt Trung tm Trng ti nht nh hoc bi Hi ng Trng ti do cc bn thnh lp, ty thuc vo quyn la chn ca cc bn. Hi : Trng ti v ha gii khc nhau nh th no? Tr li : Trong trng ti, trng ti vin gii quyt v tranh chp v ra quyt nh chung thm. Mt khi quyt nh trng ti c tuyn s c gi tr rng buc cc bn cho d cc bn c ng hay khng i vi ha gii, ha gii vin khng quyt nh v tranh chp m c vai tr gip cc bn gii quyt v tranh chp thng qua mt qu trnh thng lng v thu hp nhng im bt ng. Ha gii vin s gip cc bn t c mt tha thun. Tuy nhin, khc vi quyt nh trng ti, tha thun ca cc bn khng mang tnh rng buc. Trong trng hp mt bn khng t nguyn thc hin tha thun ha gii, bn kia c th khi kin ra trng ti hoc ta n ty theo tha thun ca cc bn. Hi : Nhng tranh chp no c th c gii quyt bng trng ti?
Tr li : Nhng tranh chp pht sinh t hot ng thng mi c th c gii quyt bng trng ti. Theo iu 2 Khon 3 Php lnh Trng ti Thng mi nm 2003, hot ng thng mi l vic thc hin mt hay nhiu hnh vi thng mi ca c nhn, t chc kinh doanh bao gm mua bn hng ha, cung ng dch v; phn phi; i din, i l thng mi; k gi; thu, cho thu; thu mua; xy dng; t vn; k thut; li-xng; u t; ti chnh, ngn hng; bo him; thm d, khai thc; vn chuyn hng ha, hnh khch bng ng hng khng, ng bin, ng st, ng b v cc hnh vi thng mi khc theo quy nh ca php lut. Hi : Gii quyt tranh chp bng trng ti c nhng u im g? Tr li : Th tc gii quyt tranh chp bng trng ti n gin hn so vi ta n v trng ti c gii quyt khng cng khai, quyt nh trng ti c gi tr chung thm. Ngoi ra, trong trng ti cc bn c t do ch nh trng ti vin ca ring mnh v t do tha thun v cc trnh t, th tc gii quyt v tranh chp nh ngn ng trng ti, a im trng ti, lut p dng v.v... Hi : VIAC l g? Tr li : VIAC l tn vit tt ca cm t Vietnam International Arbitration Centre at the Vietnam Chamber of Commerce and Industry Trung tm Trng ti Quc t Vit Nam bn cnh Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam. VIAC c thnh lp ngy 28 thng 4 nm 1993 theo Quyt nh s 204/TTg ngy 28 thng 4 nm 1993 ca Th tng Chnh ph trn c s hp nht Hi ng Trng ti Ngai thng (thnh lp nm 1963) v Hi ng Trng ti Hng hi (thnh lp nm 1964). Hi : Liu cc bn c th a tranh chp ra VIAC gii quyt trong trng hp khng c tha thun trng ti khng? Tr li : Theo quy nh ca iu 3 Php lnh Trng ti Thng mi nm 2003, tranh chp ch c th c gii quyt bng trng ti nu trc hoc sau khi xy ra tranh chp cc bn c tha thun trng ti. Theo , nu mun gii quyt tranh chp ti VIAC cc bn phi c tha thun bng vn bn trong ch r chn VIAC gii quyt tranh chp. VIAC khuyn ngh cc doanh nghip a iu khon trng ti mu ca VIAC sau y vo hp ng: Mi tranh chp pht sinh t hoc lin quan n hp ng ny s c gii quyt chung thm ti Trung tm Trng ti Quc t Vit Nam bn cnh Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam theo Quy tc t tng trng ti ca Trung tm ny.
Hi : Liu cc bn c th a tranh chp ra ta n gii quyt khi c tha thun trng ti khng? Tr li : Khng. Theo quy nh ca iu 5 Php lnh Trng ti Thng mi nm 2003, trong trng hp v tranh chp c tha thun trng ti, nu mt bn khi kin ti Ta n th Ta n phi t chi th l, tr trng hp tha thun trng ti v hiu. Hi : Liu cc bn c th a tranh chp ra ta n gii quyt khi c tha thun trng ti khng? Tr li : Khng. Theo quy nh ca iu 5 Php lnh Trng ti Thng mi nm 2003, trong trng hp v tranh chp c tha thun trng ti, nu mt bn khi kin ti Ta n th Ta n phi t chi th l, tr trng hp tha thun trng ti v hiu. Theo iu 10 ca Php lnh Trng ti Thng mi, tha thun trng ti v hiu trong nhng trng hp sau y: 1. Tranh chp pht sinh khng thuc hot ng thng mi; 2. Ngi k tha thun trng ti khng c thm quyn k kt theo quy nh ca php lut; 3. Mt bn k kt tha thun trng ti khng c nng lc hnh vi dn s y ; 4. Tha thun trng ti khng quy nh hoc quy nh khng r i tng tranh chp, t chc trng ti c thm quyn gii quyt v tranh chp m sau cc bn khng c tha thun b sung; 5. Tha thun trng ti khng c lp theo quy nh ti iu 9 ca Php lnh; 6. Bn k tha thun trng ti b la di, b e da v c yu cu tuyn b tha thun trng ti v hiu. Hi : Mun np n kin ra VIAC ti phi lm th no? Tr li : n kin s np trc tip ti tr s chnh VIAC (S 9 ph o Duy Anh, H Ni, Vit Nam). n kin phi bao gm nhng ni dung sau: Ngy, thng, nm vit n; Tn v a ch ca Nguyn n v B n; Tm tt ni dung v tranh chp Cn c php l khi kin; Tr gi ca v tranh chp v cc yu cu khc ca Nguyn n; Tn Trng ti vin c tn trong Danh sch Trng ti vin m Nguyn n chn hoc yu cu ca Nguyn n v vic Ch tch Trung tm ch nh Trng ti vin cho mnh Km theo n kin, Nguyn n phi gi bn chnh hoc bn sao c chng thc hp l tha thun trng ti, cc ti liu, chng c c lin quan v chng t np tm ng ph trng ti. n kin v cc ti liu km theo phi lp s bn (05 bn) gi cho cc thnh vin trong Hi ng Trng ti gii quyt v tranh chp, mi ngi
mt bn, cho B n mt bn v mt bn lu ti VIAC. Hi : Cng c Niu Oc l Cng c g? Hin nay c bao nhiu quc gia l thnh vin ca Cng c? Vit Nam tham gia Cng c ny cha? Tr li : Cng c v Cng nhn v Thi hnh cc Quyt nh Trng ti nc ngoi ca Lin Hip quc thng c gi l Cng c Niu Oc, c thng qua vo nm 1958 v nh du mt mc quan trng trong trng ti quc t. Cng c ny i hi nhng nc tham gia phi cng nhn cc tho thun trng ti bng vn bn v ta n ca cc nc thnh vin phi t chi gii quyt cc cc tranh chp c dn chiu n mt tho thun trng ti. Cc nc tham gia cng phi cng nhn v cho thi hnh cc quyt nh trng ti c tuyn ti nhng nc l thnh vin ca Cng c. Tnh n nay c 137 quc gia, vng lnh th tham gia Cng c. Vit Nam tham gia Cng c vo ngy 12 thng 12 nm 1995. c bn y ca Cng c Niu Oc, hy vo trang web ca UNCITRAL website. Hi : Cc bn c bt buc phi ch nh trng ti vin c tn trong Danh sch Trng ti vin ca VIAC khng khi th tc trng ti c gii quyt theo Quy tc t tng trng ti ca VIAC? Tr li : Theo Quy tc t tng ca VIAC, i vi cc v tranh chp trong nc cc bn phi ch nh trng ti vin c tn trong Danh sch Trng ti vin ca VIAC. i vi v tranh chp c yu t nc ngoi, cc bn c th ch nh trng ti vin khng c tn trong Danh sch Trng ti vin ca VIAC. Hi : ngh cho bit mc ph trng ti khi gii quyt ti VIAC. Tr li : Hin nay VIAC c Biu ph trng ti c chia lm hai loi gm ph trng ti p dng cho cc v tranh chp trong nc v ph trng ti p dng cho v tranh chp c yu t nc ngoi. Mc ph c th s c tnh theo tr gi v tranh chp m cc bn yu cu. Hi : Trong qu trnh gii quyt tranh chp, vic cc bn t ho gii c c cng nhn khng? Nu c th quyt nh cng nhn ho gii thnh c thi hnh nh th no? Tr li : iu 37 Php lnh Trng ti Thng mi ngy 25/2/2003 (c hiu lc k t ngy 01/7/2003) quy nh, cc bn c th t ho gii. Trong trng hp ho gii thnh th theo yu cu ca cc bn, Hi ng Trng ti s nh ch t tng. Cc bn c th yu cu Hi ng Trng ti lp bin bn ho gii thnh v ra quyt nh cng nhn. Bin bn phi c cc bn v cc trng ti vin k. Quyt nh cng nhn ho gii thnh ca Hi ng trng ti l chung thm v c thi hnh theo quy nh ti iu 57 ca Php lnh ny iu 57 Php lnh quy nh v thi hnh Quyt nh trng ti nh sau: Sau thi hn ba mi ngy, k t ngy ht thi hn thi hnh quyt
nh trng ti, nu mt bn khng t nguyn thi hnh, bn c thi hnh quyt nh c quyn lm n yu cu c quan thi hnh n cp tnh, ni c tr s, ni c tr hoc ni c ti sn ca bn phi thi hnh quyt nh. Hi : Khi la chn gii quyt tranh chp bng trng ti, ta n c h tr ra lnh p dng bin php khn cp tm thi bo v quyn li ca cc bn tranh chp khng? Tr li : iu 33 Php lnh Trng ti Thng mi quy nh nh sau: Trong qu trnh Hi ng Trng ti gii quyt v tranh chp, nu quyn v li ch hp php ca mnh b xm hi hoc c nguy c trc tip b xm hi, th cc bn c quyn lm n n To n cp tnh ni Hi ng Trng ti th l v tranh chp yu cu p dng mt hoc mt s bin php khn cp tm thi sau y 1. Bo ton chng c trong trng hp chng c ang b tiu hu hoc c nguy c b tiu hu 2. K bin ti sn tranh chp; 3. Cm chuyn dch ti sn tranh chp 4. Cm thay i hin trng ti sn tranh chp; 5. K bin v nim phong ti sn ni gi gi; 6. Phong to ti khon ti ngn hng. Nh vy, khi gii quyt tranh chp bng trng ti, cc bn vn c quyn yu cu ta n p dng bin php khn cp tm thi. Ngoi iu 33 quy nh v quyn yu cu p dng bin php khn cp tm thi, Php lnh Trng ti cn quy nh v th tc p dng bin php khn cp tm thi (iu 34), thay i hoc hy b p dng bin php khn cp tm thi (iu 35), trch nhim ca bn yu cu p dng bin php khn cp tm thi (iu 36). Hi : Gi tr php l ca Quyt nh trng ti? Trng hp c Quyt nh trng ti, nu mt bn khng ng vi Quyt nh trng ti th c quyn kin tip ra ta n hay khng? Tr li : Theo quy nh ti iu 6 ca Php lnh Trng ti Thng mi, Quyt nh Trng ti l chung thm, cc bn phi thi hnh, tr trng hp To n hu quyt nh trng ti theo quy nh ca Php lnh ny. Khc vi ta n, nguyn tc gii quyt bng trng ti l xt x mt ln. V vy, Quyt nh trng ti c gi tr chung thm. Khi c Quyt nh trng ti cc bn khng th khi kin tip ra ta n. Hi : Xin cho bit tiu chun tr thnh trng ti vin? Nhng ai khng c lm trng ti vin? Tr li : Theo iu 12 Php lnh Trng ti Thng mi, cng dn Vit Nam c cc iu kin sau y c th lm Trng ti vin:
(a) C nng lc hnh vi dn s y ; (b) C phm cht o c tt, trung thc, v t, khch quan; (c) C bng i hc v qua thc t cng tc theo ngnh hc t nm nm tr l Cng theo iu 12 Php lnh Trng ti Thng mi, nhng ngi sau y khng c lm trng ti vin: (a) Ngi ang b qun ch hnh chnh, ang b truy cu trch nhim hnh s hoc b kt n m cha c xo n tch khng c lm Trng ti vin. (b) Thm phn, Kim st vin, iu tra vin, Chp hnh vin, cng chc ang cng tc ti To n nhn dn, Vin kim st nhn dn, c quan iu tra, c quan thi hnh n khng c lm Trng ti vin. Hi : Trong trng hp chn trng ti gii quyt tranh chp, cc bn c quyn chn lut p dng khng? Tr li : iu 7 Php lnh Trng ti Thng mi quy nh nh sau: 1. i vi v tranh chp gia cc bn Vit Nam, Hi ng Trng ti p dng php lut ca Vit Nam gii quyt tranh chp. 2. i vi v tranh chp c yu t nc ngoi, Hi ng Trng ti p dng php lut do cc bn la chn. Vic la chn php lut nc ngoi v vic p dng php lut nc ngoi khng c tri vi cc nguyn tc c bn ca php lut Vit Nam. Nh vy, cc bn ch c quyn chn lut p dng khi v tranh chp c yu t nc ngoi. i vi v tranh chp trong nc th cc bn khng c quyn chn lut p dng. Trong trng hp cc bn khng la chn php lut gii quyt v tranh chp th Hi ng Trng ti quyt nh. Hi : Thi hiu gii quyt tranh chp bng trng ti l bao lu? Tr li : iu 21 Php lnh Trng ti Thng mi quy nh thi hiu gii quyt tranh chp bng trng ti nh sau: 1. i vi v tranh chp m php lut c quy nh thi hiu khi kin th thc hin theo quy nh ca php lut. 2. i vi v tranh chp m php lut khng quy nh thi hiu khi kin th thi hiu khi kin gii quyt v tranh chp bng trng ti l hai nm, k t ngy xy ra tranh chp, tr trng hp bt kh khng. Thi gian khng tnh vo thi hiu khi kin c tnh t ngy xy ra s kin cho n khi khng cn s kin bt kh khng. Hi : Ti mun chn trng ti adhoc gii quyt tranh chp. Xin cho bit php lut Vit Nam c cho php s dng trng ti adhoc khng? Tr li : Theo iu 19 Php lnh Trng ti Thng mi, cc bn c quyn la chn Trung tm Trng ti hoc Hi ng Trng ti do
cc bn thnh lp (trng ti adhoc) gii quyt v tranh chp. iukhon trng ti mu ca VIAC Trung tm Trng ti Quc t Vit Nam bn cnh Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam (VIAC) khuyn ngh cc doanh nghip a iu khon trng ti mu sau y ca VIAC vo cc hp ng thng mi: Mi tranh chp pht sinh t hoc lin quan n hp ng ny s c gii quyt ti Trung tm Trng ti Quc t Vit Nam bn cnh Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam theo Quy tc t tng trng ti ca Trung tm ny. Ngoi ra, cc bn c th b sung cc ni dung sau y: a) S lng trng ti vin l (1 hoc 3) b) a im tin hnh trng ti ti i vi v tranh chp c yu t nc ngoi, cc bn c th b sung: c) Lut p dng cho hp ng ny l lut ca d) Ngn ng dng trong t tng trng ti l B. tham kho cng nhn v thi hnh bn n, quyt dnh dn s ca ta n nc ngoi: . Thc trng php lut v cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam bn n, quyt nh dn s ca To n nc ngoi, quyt nh ca Trng ti nc ngoi
1 cc Hip nh u quy nh To n l c quan xem xt v ra quyt nh
cng nhn v thi hnh bn n, quyt nh ca nc ngoi. y, To n khng xem xt li ni dung bn n, quyt nh. Thm quyn ti phn ca To n, trng ti tuyn bn n, quyt nh c tn trng v bo m. Th tc cng nhn ch nhm xem xt tnh khnh quan ca qu trnh ra bn n, quyt nh .
e/ Cc vn v thi hnh bn n, quyt nh: Cc Hip nh tng tr t php
ch yu ch cp n trnh t, th tc, iu kin cng nhn v thi hnh bn n, quyt nh ca cc Bn k kt. Tuy vy, mt phn quan trng khng km l khi c cng nhn v cho thi hnh th c ch thi hnh nh th no? Hu ht cc Hip nh ch quy nh vic chuyn tin v ti sn thi hnh bn n, quyt nh ra nc ngoi. Cc ni dung lin quan n vic cng ch thi hnh bn n, quyt nh c hiu l do php lut ca nc thi hnh bn n, quyt nh quy nh.
1.1.2. Cng c v cng nhn v thi hnh quyt nh ca Trng ti nc ngoi ngy 10/6.1958 (Cng c NewYork nm 1958):
Vic cng nhn v thi hnh cc quyt nh ca Trng ti nc ngoi hin nay c hu ht cc nc p dng theo Cng c NewYork nm 1958. Trong cc Hip nh tng tr t php m nc ta k thi gian gn y (Hip nh vi Nga, Trung Quc, Php) cng quy nh i vi vic cng nhn v thi hnh cc quyt nh ca Trng ti thc hin theo cc quy nh ca Cng c ny. Ni dung Cng c New York quy nh cc nc thnh vin phi cng nhn cc phn quyt Trng ti c a ra ngoi lnh th ca h v cc phn quyt khng c coi l phn quyt trong nc ca cc nc thnh vin. Cc phn quyt Trng ti nc ngoi s c thi hnh nh nhng quyt nh ca To n a phng v h thng cc c quan t php ca Nh nc c th p dng cc bin php cng ch thi hnh phn quyt. Khi tham gia Cng c, Nh nc ta tuyn b 3 im bo lu: 1/ Ch p dng Cng c i vi vic cng nhn v thi hnh ti Vit Nam quyt nh ca Trng ti nc ngoi c tuyn ti lnh th ca cc quc gia thnh vin ca Cng c; i vi quyt nh ca Trng ti nc ngoi tuyn ti lnh th ca quc gia cha k kt hoc tham gia Cng c, Cng c c p dng ti Vit Nam theo nguyn tc c i c li. 2/ Ch p dng Cng c i vi tranh chp pht sinh t cc quan h php lut thng mi. 3/ Mi s gii thch Cng c trc To n hoc c quan c thm quyn khca Vit Nam phi tun theo cc quy nh ca Hin php v php lut Vit Nam.
1.2.Php lut trong nc 1.2.1. V nguyn tc cng nhn v cho thi hnh.
Theo quy nh ti iu 343 B lut T tng dn s nm 2004 th To n Vit Nam xem xt n yu cu cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam bn n, quyt nh dn s ca To n nc ngoi v quyt nh ca Trng ti nc ngoi theo 2 nguyn tc c bn:
- Th nht,da trn c s iu c quc t: a) Bn n, quyt nh
dn s ca To n ca nc m Vit Nam v nc k kt hoc gia nhp iu c quc t v vn ny; (im a, Khon 1 iu 343 BLTTDS); To n Vit Nam xem xt cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam quyt nh ca Trng ti nc ngoi trong trng hp
quyt nh c tuyn ti nc hoc ca Trng ti ca nc m Vit Nam k kt hoc gia nhp iu c quc t v vn ny. (Khon 2 iu 343 BLTTDS).
- Th hai, da trn nguyn tc c i c li: Bn n, quyt nh dn
s ca To n nc ngoi, quyt nh ca Trng ti nc ngoi cng c th c To n Vit Nam xem xt cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam trn c s c i c li m khng i hi Vit Nam v nc phi k kt hoc gia nhp iu c quc t v vn . (Khon 3, iu 343 BLTTDS). y l nguyn tc mi i vi vic cng nhn v cho thi hnh cc bn n, quyt nh ca To n nc ngoi. Trc y, nguyn tc c i c li mi ch t ra cho vic cng nhn v cho thi hnh cc quyt nh dn s ca Trng ti nc ngoi. Tuy nhin, trn thc tin cn vng mc do php lut cha nh ra c thm quyn, trnh t cng nh th tc cho vic p dng nguyn tc c i c li.
1.2.2. V th tc v trnh t xem n yu cu cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam bn n, quyt nh dn s ca To n, quyt nh ca Trng ti nc ngoi.
a/ Giai on nhn n, th l n, yu cu gii thch v chun b vic xt n yu cu: Theo quy nh ti iu 350 BLTTDS th B T php l c quan u mi trong vic tip nhn cc h s giy t yu cu cng nhn v thi hnh bn n, quyt nh dn s ca To n, quyt nh ca trng ti nc ngoi sau kim tra tnh hp php, hp thc ca cc giy t, h s, chuyn h s n To n c thm quyn gii quyt, thng bo kt qu gii quyt n yu cu, n khng co. Vic nhn n ch c tin hnh trong trng hp ngi phi thi hnh ang c tr hoc lm vic ti Vit Nam, hay ngi c ti sn lin quan n vic thi hnh ti Vit Nam vo thi im gi n. V thm quyn xt n yu cu cng nhn v cho thi hnh ti Vit Nam bn n, quyt nh dn s ca To n nc ngoi v quyt nh ca Trng ti nc ngoi, theo quy nh ti iu 352 BLTTDS l To n nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng ni ngi phi thi hnh n c tr, lm vic hoc ni c ti sn lin quan n vic thi hnh. Trong thi hn 07 ngy k t ngy nhn n yu cu v cc giy t hp l km theo, B T php phi chuyn n cho To n c thm quyn.
Trong giai on chun b xt n yu cu cng nhn v cho thi hnh, nu To n thy c vn g cha r trong bn n, quyt nh ca To n hoc quyt nh ca Trng ti nc ngoi, th To n c quyn yu cu To n, trng ti ra bn n, quyt nh gii thch. Sau 4 thng k t ngy th l, To n phi ra quyt nh m phin to xt n yu cu nu khng c cn c tm nh ch, nh ch. Trong giai on ny ngoi vic xem xt, nghin cu h s v vic, To n cn phi tin hnh mt s cng vic khc nh: xc minh v ni c tr ca ngi phi thi hnh, ti sn lin quan n vic thi hnh. b/ Phin to xt n: Theo quy nh ti iu 355 BLTTDS, th phin to xt n yu cu bao gm nhng ngi sau y: + Vic xt n yu cu do mt Hi ng gm ba thm phn tin hnh, trong c mt thm phn do chnh n ch nh lm ch to.
+ Kim st vin Vin kim st cng cp phi tham gia phin to. Trng hp kim st vin vng mt, th phi hon phin to. + Phin to c tin hnh vi s c mt ca ngi c ngha v phi thi hnh hoc ngi i din hp php ca ngi . Nhng ngi ny c triu tp n phin to theo quy nh ca php lut Vit Nam. Vic xt n yu cu vn c tin hnh nu ngi phi thi hnh hoc ngi i din hp php ca ngi yu cu To n xt n vng mt khng c l do chnh ng. Sau khi xem xt n v cc giy t km theo, nghe kin ca ngi triu tp, ca kim st vin, Hi ng xt n yu cu tho lun v quyt nh (theo a s) cng nhn v cho thi hnh hoc quyt nh khng cng nhn bn n, quyt nh ca nc ngoi. Sau phin to s thm, quyn khng co ca ng s c m bo theo quy nh ca php lut Vit Nam. Cc n khng co, khng ngh s c To n nhn dn ti cao xem xt li theo th tc phc thm. im c bit lu l theo quy nh ti Khon 4 iu 355 BTTDS l khi xt n yu cu cng nhn v cho thi hnh bn n, quyt nh dn s ca To n, quyt nh ca Trng ti nc ngoi, To n Vit Nam khng c xt x li v kin m ch xem xt xem cc th tc v mt t tng ca vic tuyn bn n,quyt nh c m bo khng (ch xem xt cc quy nh ca lut hnh thc m khng xem xt cc quy nh ca lut ni dung). Hin nay, khi xt n yu cu mt s v vic xem xt cng nhn v cho thi hnh bn n, quyt nh dn s ca To n nc ngoi v quyt nh ca Trng ti nc ngoi, mt s Hi ng xt n yu cu xem xt lun li ni dung v kin . Li thng hay gp phi l Hi ng xt n
yu cu so snh vic p dng lut ca nc ngoi vi php lut trong nc, xem li ni dung v kin c ng vi php lut ca Vit Nam hay khng, sau mi ra quyt nh cng nhn v cho thi hnh hay khng cng nhn.
Nhn nh: 1. Tt c cc quan h c yu t nc ngoi u thuc i tng iu chnh ca TPQT Nhn nh sai. Bi v ngoi yu t l quan h c yu t nc ngoi thi quan h phi l quan h dn s theo ngha rng c yu t nc ngoi ( theo ngha rng l bao gm c t tng dn s). Bao gm cc quan h: hn nhn gia nh, tha k, lao ng, v hp ng kinh t ngoi thng 2. Tt c cc quan h dn s u thuc i tng iu chnh ca TPQT Nhn nh sai. Bi v ngoi l quan h dn s th quan h phi l quan h c yu t nc ngoi quan h dn s c t nht mt trong cc bn tham gia l c quan, t chc, c nhn ngi nc ngoi, ngi Vit Nam nh c nc ngoi hoc l cc quan h dn s gia cc bn tham gia l cng dn, t chc Vit Nam nhng cn c d xc lp, thay i, chm dt quan h theo php lut nc ngoi; pht sinh ti nc ngoi hoc ti sn lin quan n quan h nc ngoi (iu 758 BLDS). 3. Quan h dn s c yu t nc ngoi lun c hiu l quan h dn s c t nht mt trong cc bn tham gia l c quan, t chc, c nhn nc ngoi, ngi vit nam nh c nc ngoi. Nhn nh sai. Bi v cn c quan h dn s gia cc bn tham gia l cng dn, t chc VN nhng cn c xc lp, thay i, chm dt quan h theo php lut nc ngoi, pht sinh ti nc ngoi hoc ti sn lin quan n quan h nc ngoi. 4. Quan h dn s gia cng dn, t chc VN khng th chu s iu chnh ca TPQT Nhn nh sai. Bi v cc quan h dn s gia cc bn tham gia l cng dn, t chc Vit Nam nhng cn c d xc lp, thay i, chm dt quan h theo php lut nc ngoi; pht sinh ti nc ngoi hoc ti sn lin quan n quan h nc ngoi (iu 758 BLDS). Vn thuc i tng iu chnh ca TPQT. 5. Theo PLVN, xc nh quan h ds c yu t nc ngoi, v vic dn s c yu t nc ngoi. u phi cn c theo quy nh ti iu 758 BLDS. Nhn nh sai. Bi v iu 826 BLDS, Lut hn nhn v gia nh nm 2000, 405 k2 BLTTDS, 6. Quy phm xung t lun dn chiu n vic p dng PLNN Nhn nh sai. Bi v khi p dng quy phm xung t khng phi lc no cng gip chng ta xc nh c h thng php lut nc ngoi cn c p dng m c th dn n cc trng hp dn chiu ngc tr li. 7. Quy phm xung t mt bn c th dn chiu n vic p dng PLNN.
Nhn nh sai. Bi v QPXD mt bn l quy phm xung t quy nh p dng Pl ca chnh nc ban hnh ra quy phm iu chnh nhng quan h c quy nh trong phn phm vi ca quy phm. 8. Ch c iu c quc t m Vn l thnh vin mi c p dng nhm iu chnh QHDS c yu t nc ngoi Ti VN. Nhn nh sai. Bi v cc iu c quc t m nh nc Vn cha phi l thnh vin cng c th c p dng iu chnh mt s quan h dn s c yu t nc ngoi khi cc bn tham gia quan h la chn lm ngun lut iu chnh ga h. Tuy nhin QT ch c p dng khi p ng cc iu kin chn lut. 9. Theo pl Vn, quy phm ca iu c quc t lun lun c hiu lc php l cao hn quy phm PL ca VN. Nhn nh ng. Bi v i vi cc iu c quc t iu chnh cc QHTP m nh nc Vn l thnh vin th y l ngun ng nhin ca TPQTVn v l ngun c hiu lc php l cao nht. c th iu 2 k3 BLDSVn, iu 759 k2 BLDS. 10. Cc hip nh tng tr Tp gia VN vi cc nc khng c quy phm Pl trc tip iu chnh cc quan h t php quc t. Nhn nh sai. Bi v cc hip nh cng xy dng c mt ssos t quy phm thc cht thng nht trong vic iu chnh mt s quan h nh gii quyt di sn khng ngi tha k 11.iu c quc t v TPQT ng nhin c p dng nhm iu chnh quan h dn s c yu t nc ngoi ti VN. Nhn nh sai bi v ch iu c quc t m VN l thnh vin( ph hp nguyn tc c bn ca PLVN) th mi ng nhin c p dng. 12. cc quy phm xung t ca TPQT Vn ch c quy nh trong phn th 7 BLDS Nhn nh sai. Bi v cc quy phm xung t ca TPQTVn c quy nh ri rc trong cc b lut nh TTDS, hn nhn v gia nh 2000, LTM 2005, LDT, BLHH2005, BLLD 13. Php lut Vn ch c p dng nhm iu chnh quan h dn s c yu t nc ngoi khi c quy phm xung t dn chiu n. Nhn nh sai. Bi v khi cc bn trong hp ng tha thun la chn v vic la chn lut tha mn cc iu kin m PLVn quy nh 14. Theo plvn nng lc hnh vi dn s ca ngi nc ngoi lun c xc nh theo php lut m nc l cng dn Nhn nh sai. Trong trng hp ngi nc ngoi thc hin cc giao dch nhm p ng nhu cu sinh hot hng ngy th mt s hip nh tng tr TP quy nh vic xc nh NLHVDS va ngi nc ngoi xc nh theo pl ni thc hin cc giao dch dn s . iu 21k1 VN-BaLAn, iu 17k2 VN-LAO. 15. nguyn tc MFN c p dng xy dng cc quy ch php l dn s cho ngi nc ngoi trong tt c cc quan h ca TPQT. Nhn nh sai. Bi v nguyn tc MFN l nguyn tc cho php ngi nc ngoi c hng s i x khng km thun li hn s i x m mt quc gia dnh cho cng dn ca nc th ba. Tc l ch p dng nu cc quc gia l thnh vin trong 1 iu c quc t.
16. Quc tch ca PN lun c xc nh theo ni PN c thnh lp. Nhn nh sai. Bi v hin nay c ba nguyn tc c bn xc nh quc tch ca php nhn. Th nht l ni c trung tm qun l ca php nhn, hai l ni thnh lp php nhn hoc ni ng k iu l ca PN khi thnh lp, th 3 l da vo ni PN tin hnh cc hot ng ch yu. 17. Theo PLVN nng lc PL dn s ca PN nc ngoi lun c xc nh theo PL ca nc ni PN c thnh lp. Nhn nh sai Bi v NLPL dn s ca php nhn nc ngoi c xc nh theo pl m PN c quc tch theo iu 765 nhng trong trng hp PN nc ngoi xc lp, thc hin cc giao dch ds ti VN th NLPLDS ca php nhn nc ngoi c xc nh theo quy nh BLDS VN, c th iu 86 BLDS. 18. Quc gia lun c hng quyn min tr trong tt c cc QHTS m quc gia tham gia. Nhn nh sai. Bi v theo iu 5 v iu 6 Cng c ca LHQ v quyn min tr ti phn v min tr ca quc gia cng khng nh quc gia c hng quyn min tr ti sn. Nhng ch nhng ti sn c trng cht cng ca nh nc mi c min tr. C th theo iu 21 C lit k nh l ti sn qun s, di sn vn ha 19. Quyn min tr ca quc gia ch bao gm quyn min tr t php. 20. khi quc gia t b quyn min tr xt x c ngha quc gia t b quyn min tr t php. 21. Xung t php lut l hin tng c th ca TPQT 453Nhn nh ng bi v Trong cc ngnh lut khc, khi quan h x hi thuc i tng iu chnh ca chng pht sinh, khng c hin tng hai hay nhiu h thng php lut khc nhau cng tham gia vo vic iu chnh cng mt quan h x hi y, v cng khng c s la chn lut p dng v cc quy php php lut ca cc ngnh lut ny mang tnh tuyt i v mt lnh th. 454Ch khi cc quan h TPQT xy ra th mi c hin tng hai hay nhiu h thng php lut khc nhau cng tham gia iu chnh quan h v lm ny sinh yu cu v chn lut p dng nu trong trng hp khng c quy phm thc cht thng nht. 22. Xung t php lut pht sinh trong tt c cc h ca TPQT Nhn nh sai. Bi v c nhng quan h t php quc t khng lm pht sinh xung t php lut. chng hn quan h dn s c yu t nc ngoi c s quy nh ging nhau trong php lut cc nc khi iu chnh mt quan h dn s c th. Th khng pht sinh xung t php lut 23. Khi php lut cc nc quy nh khc nhau v mt vn c th s lm pht sinh xung t php lut. Nhn nh sai. Bi v nu c s quy nh khc nhau trong php lut cc nc khi iu chnh mt quan h dn s c th th cha pht sinh xung t php lut. M quan h x hi phi l quan h dn s c yu t nc ngoi. 24.Ch khi no p dng quy phm xung t mi lm pht sinh xung t php lut. Nhn nh sai. Bi v khi p dng quy phm thc cht cng lm pht sinh xung t
php lut. 25. Trong kiu h thuc lut c bn ca TPQT th h thuc lut nhn thn l quan trng nht. Nhn nh sai bi v 26. H thuc lut nhn thn ch p dng iu chnh cc quan h nhn thn. Nhn nh sai. Bi v ngoi ra cn p dng iu chnh quan h ti sn. quan h ti sn v chng v.v 27. Vic bi thng thit hi ngoi hp ng lun c xc nh theo php lut ca nc ni xy ra hnh vi gy thit hi. Nhn nh sai bi v vic bi thng thit ngoi hp ng theo php lut mi nc c s khc nhau c khi l ni hnh vi gy thit hi hoc ni pht sinh hu qu thc t ca hnh vi gy thit hi v co khi c hai trng hp . 28.khi cc bn trong hp ng tha thun chn lut p dng cho quan h hp ng gia h th lut ng nhin c p dng. Nhn nh sai. Bi v vic chn lut ch c hiu lc p dng nu n p ng cc yu cu chn lut. Ti Vn th cc bn phi p ng cc yu cu sau: + cc bn ch c chn lut iu chnh cc quan h m php lut Vn cho php chn lut + vic p dng hoc hu qu vic p dng php lut c chn khng tri vi nguyn tc c bn ca php lut vit nam. + cc bn ch c quyn la chn cc quy phm php lut thc cht trong mt h thng php lut c th hoc trong mt tp qun c th iu chnh quyn v ngha v ca cc bn. + vic chn lut phi khng nhm mc ch ln trnh php lut. 29. Lex fori ch c p dng trong quan h t tng dn s 30. Php lut nc ngoi ch c p dng gii quyt tranh chp dn s c yu t nc ngoi theo ch dn ca quy phm xung t. Nhn nh sai. Bi v 31. Khi quy phm xung t dn chiu n vic p dng php lut nc ngoi l php lut nc ngoi ng nhin c p dng. Nhn nh sai. Bi v Php lut cc nc thng quy nh cc iu kin c th lut nc ngoi c th c p dng 32. ch khi no p dng quy phm xung t mi dn n hin tng dn chiu. 33. s gii thch quy phm xung t l nguyn nhn lm pht sinh hin tng dn chiu 34. tha nhn hin tng dn chiu ngc tr li tt yu s tha nhn hin tng dn chiu n php lut ca nc th ba 35. php lut VN hin hnh khng tha nhn hin tng dn chiu 36. p dng bo lu trt t cng cng trong t php quc t l nhm gt b vic p dng php lut nc ngoi Nhn nh sai. Bi v Bo lu trt t cng cng l vic c quan nh nc c thm quyn ca mt quc gia t chi p dung php lut ca nc khc bo v nhng li ch ca quc gia mnh. 37. Cc v vic dn s c yu t nc ngoi c th c gii quyt ti ta n quc t Nhn nh sai. Bi v 38. Xung t php lut v xung t thm quyn xt x l cc hin tng c
bn cht ging nhau 39. Xung t php lut c gii quyt trc khi gii quyt xung t thm quyn. Sai. Ngc li 40. Thm quyn ca ta n VN i vi cc v vic dn s c yu t nc ngoi ch c xc nh theo quy nh php lut VN 41. Tt c cc v vic dn s c yu t nc ngoi u thuc thm quyn ca TAVN
Nhn nh: 1. Tt c cc quan h c yu t nc ngoi u thuc i tng iu chnh ca TPQT Nhn nh sai. Bi v ngoi yu t l quan h c yu t nc ngoi thi quan h phi l quan h dn s theo ngha rng c yu t nc ngoi ( theo ngha rng l bao gm c t tng dn s). Bao gm cc quan h: hn nhn gia nh, tha k, lao ng, v hp ng kinh t ngoi thng 2. Tt c cc quan h dn s u thuc i tng iu chnh ca TPQT Nhn nh sai. Bi v ngoi l quan h dn s th quan h phi l quan h c yu t nc ngoi quan h dn s c t nht mt trong cc bn tham gia l c quan, t chc, c nhn ngi nc ngoi, ngi Vit Nam nh c nc ngoi hoc l cc quan h dn s gia cc bn tham gia l cng dn, t chc Vit Nam nhng cn c d xc lp, thay i, chm dt quan h theo php lut nc ngoi; pht sinh ti nc ngoi hoc ti sn lin quan n quan h nc ngoi (iu 758 BLDS). 3. Quan h dn s c yu t nc ngoi lun c hiu l quan h dn s c t nht mt trong cc bn tham gia l c quan, t chc, c nhn nc ngoi, ngi vit nam nh c nc ngoi. Nhn nh sai. Bi v cn c quan h dn s gia cc bn tham gia l cng dn, t chc VN nhng cn c xc lp, thay i, chm dt quan h theo php lut nc ngoi, pht sinh ti nc ngoi hoc ti sn lin quan n quan h nc ngoi. 4. Quan h dn s gia cng dn, t chc VN khng th chu s iu chnh ca TPQT Nhn nh sai. Bi v cc quan h dn s gia cc bn tham gia l cng dn, t chc Vit Nam nhng cn c d xc lp, thay i, chm dt quan h theo php lut nc ngoi; pht sinh ti nc ngoi hoc ti sn lin quan n quan h nc ngoi (iu 758 BLDS). Vn thuc i tng iu chnh ca TPQT. 5. Theo PLVN, xc nh quan h ds c yu t nc ngoi, v vic dn s
c yu t nc ngoi. u phi cn c theo quy nh ti iu 758 BLDS. Nhn nh sai. Bi v iu 826 BLDS, Lut hn nhn v gia nh nm 2000, 405 k2 BLTTDS, 6. Quy phm xung t lun dn chiu n vic p dng PLNN Nhn nh sai. Bi v khi p dng quy phm xung t khng phi lc no cng gip chng ta xc nh c h thng php lut nc ngoi cn c p dng m c th dn n cc trng hp dn chiu ngc tr li. 7. Quy phm xung t mt bn c th dn chiu n vic p dng PLNN. Nhn nh sai. Bi v QPXD mt bn l quy phm xung t quy nh p dng Pl ca chnh nc ban hnh ra quy phm iu chnh nhng quan h c quy nh trong phn phm vi ca quy phm. 8. Ch c iu c quc t m Vn l thnh vin mi c p dng nhm iu chnh QHDS c yu t nc ngoi Ti VN. Nhn nh sai. Bi v cc iu c quc t m nh nc Vn cha phi l thnh vin cng c th c p dng iu chnh mt s quan h dn s c yu t nc ngoi khi cc bn tham gia quan h la chn lm ngun lut iu chnh ga h. Tuy nhin QT ch c p dng khi p ng cc iu kin chn lut. 9. Theo pl Vn, quy phm ca iu c quc t lun lun c hiu lc php l cao hn quy phm PL ca VN. Nhn nh ng. Bi v i vi cc iu c quc t iu chnh cc QHTP m nh nc Vn l thnh vin th y l ngun ng nhin ca TPQTVn v l ngun c hiu lc php l cao nht. c th iu 2 k3 BLDSVn, iu 759 k2 BLDS. 10. Cc hip nh tng tr Tp gia VN vi cc nc khng c quy phm Pl trc tip iu chnh cc quan h t php quc t. Nhn nh sai. Bi v cc hip nh cng xy dng c mt ssos t quy phm thc cht thng nht trong vic iu chnh mt s quan h nh gii quyt di sn khng ngi tha k 11.iu c quc t v TPQT ng nhin c p dng nhm iu chnh quan h dn s c yu t nc ngoi ti VN. Nhn nh sai bi v ch iu c quc t m VN l thnh vin( ph hp nguyn tc c bn ca PLVN) th mi ng nhin c p dng. 12. cc quy phm xung t ca TPQT Vn ch c quy nh trong phn th 7 BLDS Nhn nh sai. Bi v cc quy phm xung t ca TPQTVn c quy nh ri rc trong cc b lut nh TTDS, hn nhn v gia nh 2000, LTM 2005, LDT, BLHH2005, BLLD 13. Php lut Vn ch c p dng nhm iu chnh quan h dn s c yu t nc ngoi khi c quy phm xung t dn chiu n. Nhn nh sai. Bi v khi cc bn trong hp ng tha thun la chn v vic la chn lut tha mn cc iu kin m PLVn quy nh 14. Theo plvn nng lc hnh vi dn s ca ngi nc ngoi lun c xc nh theo php lut m nc l cng dn Nhn nh sai. Trong trng hp ngi nc ngoi thc hin cc giao dch nhm p ng nhu cu sinh hot hng ngy th mt s hip nh tng tr TP quy nh vic xc nh NLHVDS va ngi nc ngoi xc nh theo
pl ni thc hin cc giao dch dn s . iu 21k1 VN-BaLAn, iu 17k2 VN-LAO. 15. nguyn tc MFN c p dng xy dng cc quy ch php l dn s cho ngi nc ngoi trong tt c cc quan h ca TPQT. (thng l trong quan h thng mi quc t ch ko phi tt c cc quan h quc t) Nhn nh sai. Bi v nguyn tc MFN l nguyn tc cho php ngi nc ngoi c hng s i x khng km thun li hn s i x m mt quc gia dnh cho cng dn ca nc th ba. Tc l ch p dng nu cc quc gia l thnh vin trong 1 iu c quc t. 16. Quc tch ca PN lun c xc nh theo ni PN c thnh lp. Nhn nh sai. Bi v hin nay c ba nguyn tc c bn xc nh quc tch ca php nhn. Th nht l ni c trung tm qun l ca php nhn, hai l ni thnh lp php nhn hoc ni ng k iu l ca PN khi thnh lp, th 3 l da vo ni PN tin hnh cc hot ng ch yu. 17. Theo PLVN nng lc PL dn s ca PN nc ngoi lun c xc nh theo PL ca nc ni PN c thnh lp. Nhn nh sai Bi v NLPL dn s ca php nhn nc ngoi c xc nh theo pl m PN c quc tch theo iu 765 nhng trong trng hp PN nc ngoi xc lp, thc hin cc giao dch ds ti VN th NLPLDS ca php nhn nc ngoi c xc nh theo quy nh BLDS VN, c th iu 86 BLDS. 18. Quc gia lun c hng quyn min tr trong tt c cc QHTS m quc gia tham gia. Nhn nh sai. Bi v theo iu 5 v iu 6 Cng c ca LHQ v quyn min tr ti phn v min tr ca quc gia cng khng nh quc gia c hng quyn min tr ti sn. Nhng ch nhng ti sn c trng cht cng ca nh nc mi c min tr. C th theo iu 21 C lit k nh l ti sn qun s, di sn vn ha 19. Quyn min tr ca quc gia ch bao gm quyn min tr t php. Nhn nh sai: (nhng gii thch ko chc lm) Nu co rng quyn min tr ca quc gia ch bao gm quyn min tr t php th khi tham gia cc quan h thuc i tng iu chnh ca cng php quc gia s khng c min tr => cn quyn min tr quy nh trong cng php ( min tr v ngoi giao, lnh s) 20. khi quc gia t b quyn min tr xt x c ngha quc gia t b quyn min tr t php. Nhn nh sai bi l quyn min tr t php l mt quyn min tr bao gm nhiu quyn min tr c th (quyn min tr xt x, quyn min tr cc bin php b m cho v kin, quyn min tr thi hnh n, v.v) Nu quc gia t b mt trong s quyn min tr th khng ng nhin cc quyn min tr cn li cng khng c hiu lc. Quc gia t b mt trong nhng quyn min tr th cng khng ng nhin l t b ton b quyn min tr t php. 21. Xung t php lut l hin tng c th ca TPQT 455Nhn nh ng bi v Trong cc ngnh lut khc, khi quan h x hi thuc i tng iu chnh ca chng pht sinh, khng c hin tng hai hay nhiu h thng php lut khc nhau cng tham gia vo vic iu chnh cng mt quan h x hi y, v cng khng c s la
chn lut p dng v cc quy php php lut ca cc ngnh lut ny mang tnh tuyt i v mt lnh th. 456Ch khi cc quan h TPQT xy ra th mi c hin tng hai hay nhiu h thng php lut khc nhau cng tham gia iu chnh quan h v lm ny sinh yu cu v chn lut p dng nu trong trng hp khng c quy phm thc cht thng nht. 22. Xung t php lut pht sinh trong tt c cc h ca TPQT (gii thch thm nguyn nhn dn n xung t php lut) Nhn nh sai. Bi v c nhng quan h t php quc t khng lm pht sinh xung t php lut. chng hn quan h dn s c yu t nc ngoi c s quy nh ging nhau trong php lut cc nc khi iu chnh mt quan h dn s c th. Th khng pht sinh xung t php lut 23. Khi php lut cc nc quy nh khc nhau v mt vn c th s lm pht sinh xung t php lut. Nhn nh sai. Bi v nu c s quy nh khc nhau trong php lut cc nc khi iu chnh mt quan h dn s c th th cha pht sinh xung t php lut. M quan h x hi phi l quan h dn s c yu t nc ngoi. 24.Ch khi no p dng quy phm xung t mi lm pht sinh xung t php lut. Nhn nh sai. Bi v khi p dng quy phm thc cht cng lm pht sinh xung t php lut. nhn nh sai bi v nguyn nhn lm pht sinh xung t php lut khng phi t vic p dng quy phm xung t. (gii thch thm nguyn nhn) 25. Trong kiu h thuc lut c bn ca TPQT th h thuc lut nhn thn l quan trng nht. Nhn nh sai bi v trong cc h thuc th khng h thuc no quan trng hn h thuc no. i vi mi quan h c th s p dng nhng h thuc c th nht nh. V d: Hp ng c k kt gia hai php nhn khc quc tch, khi c tranh chp v cn xc nh hnh thc hp ng th p dng lut ni k kt hp ng. 26. H thuc lut nhn thn ch p dng iu chnh cc quan h nhn thn. Nhn nh sai. Bi v ngoi ra cn p dng iu chnh quan h ti sn. quan h ti sn v chng v.v v d 27. Vic bi thng thit hi ngoi hp ng lun c xc nh theo php lut ca nc ni xy ra hnh vi gy thit hi. Nhn nh sai bi v vic bi thng thit ngoi hp ng theo php lut mi nc c s khc nhau c khi l ni hnh vi gy thit hi hoc ni pht sinh hu qu thc t ca hnh vi gy thit hi v co khi c hai trng hp . 28.khi cc bn trong hp ng tha thun chn lut p dng cho quan h hp ng gia h th lut ng nhin c p dng. Nhn nh sai. Bi v vic chn lut ch c hiu lc p dng nu n p ng cc yu cu chn lut. Ti Vn th cc bn phi p ng cc yu cu sau: + cc bn ch c chn lut iu chnh cc quan h m php lut Vn cho php chn lut + vic p dng hoc hu qu vic p dng php lut c chn khng tri vi nguyn tc c bn ca php lut vit nam.
+ cc bn ch c quyn la chn cc quy phm php lut thc cht trong mt h thng php lut c th hoc trong mt tp qun c th iu chnh quyn v ngha v ca cc bn. + vic chn lut phi khng nhm mc ch ln trnh php lut. 29. Lex fori ch c p dng trong quan h t tng dn s. Nh nh sai. H thuc lut ni c ta n l mt trong nhng h thuc c p dng iu chnh cc quan h t php quc t. Xt theo ngha rng th Lex fori bao gm c lut hnh thc v c lut ni dung. Nh vy Lex fori p dng c trong c quan h dn s c yu t nc ngoi. 30. Php lut nc ngoi ch c p dng gii quyt tranh chp dn s c yu t nc ngoi theo ch dn ca quy phm xung t. Nhn nh sai. Bi v nu cc bn chn lut nc ngoi v tha mn cc iu kin chn lut th php lut nc ngoi cng c p dng. 31. Khi quy phm xung t dn chiu n vic p dng php lut nc ngoi l php lut nc ngoi ng nhin c p dng. Nhn nh sai. Bi v Php lut cc nc thng quy nh cc iu kin c th lut nc ngoi c th c p dng 32. ch khi no p dng quy phm xung t mi (c kh nng) dn n hin tng dn chiu. C ngha l nu khng p dng quy phm xung t (m trong t php qt ch c 2 loi quy phm cho bn l quy phm xung t v quy phm thc cht) th s khng bao gi c kh nng xy ra hin tng dn chiu. Nhng nu p dng quy phm xung t m khng c s dn chiu ngc tr li hay dn chiu n php lut nc th 3 th cng u php sinh hin tng dn chiu. 33. s gii thch quy phm xung t l nguyn nhn lm pht sinh hin tng dn chiu. Nhn nh sai: Khi c quan c thm quyn p dng quy phm xung t mi c kh nng dn n hin tng dn chiu. Cn vic gii thch khng l nguyn nhn pht sinh dn chiu (bi v khng ch c quan t php mi c quyn gii thch lut, m nhng ngi nghin cu lut, lut s, hc gi cng thng xuyn gii thch lut. Nhng s gii thch ca h khng th lm pht sinh dn chiu trn thc t) 34. tha nhn hin tng dn chiu ngc tr li tt yu s tha nhn hin tng dn chiu n php lut ca nc th ba. Sai. VD: Vit Nam ch tha nhn dn chiu ngc tr li ch ko tha nhn dn chiu n php lut nc th ba. 35. php lut VN hin hnh khng tha nhn hin tng dn chiu. Sai. Dn chiu ngc tr li dc tha nhn 36. p dng bo lu trt t cng cng trong t php quc t l nhm gt b vic p dng php lut nc ngoi Nhn nh sai. Bi v Bo lu trt t cng cng l vic c quan nh nc c thm quyn ca mt quc gia t chi p dung php lut ca nc khc bo v nhng li ch ca quc gia mnh. Sai, l gt b vic p dng mt hay mt s quy phm php lut ca php lut nc ngoi khi vic p dng nhng quy phm tri vi nguyn tc c bn ca php lut Vit Nam. 37. Cc v vic dn s c yu t nc ngoi c th c gii quyt ti ta n quc
t Nhn nh sai. Bi v khng c ta n quc t no gii quyt nhng v vic thuc i tng iu chnh ca t php quc t. ch c ta n quc gia mi gii quyt. 38. Xung t php lut v xung t thm quyn xt x l cc hin tng c bn cht ging nhau Nhn nh sai. Bn cht ca xung t php lut l vic cng mt v vic thuc i tng iu chnh ca tpqt nhng c nhiu hn mt h thng php lut c p dng. Cn bn cht ca xung t thm quyn xt x l cng mt v vic c th c gii quyt nhiu ta khc nhau. 39. Xung t php lut c gii quyt trc khi gii quyt xung t thm quyn. Sai. Ngc li 40. Thm quyn ca ta n VN i vi cc v vic dn s c yu t nc ngoi ch c xc nh theo quy nh php lut VN. Sai v trong cc hip nh tng tr t php cng c. 41. Tt c cc v vic dn s c yu t nc ngoi u thuc thm quyn ca TAVN Sai.

TP

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TP

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bi 1: Khi nim v t php quc t v ngun ca t php quc t. Cu 1: i tng iu chnh v phng php iu chnh ca t php quc t a.

289H Vit Nam Nga, H VN Ucraina, nguyn tc lut quc

iu kin i vi ngi c nhn lm con nui:

305Trng hp 1: Vic gim h trong quan h HN v G c yu t

326Theo php lut VN c ba trng hp c min trch

384TA phi m phin ta c triu tp ngi n thi hnh n hoc

388Cc bn tha thun r rng l ni dung ch yu ca tha thun

412Tn trng ti vin m nguyn n chn hoc ngh vi

You might also like