55 Ngy Ch Si Gn Sp

Vi li ca tc gi Quyn sch ny vit da trn s vic tht. Cch gii thch s kin l ca ring ti. Ti t tin trong hai trng hp. Trng hp th nht l cch dng tn. Nhiu ngi Nam Vit Nam trong phe chin bi yu cu ti ng dng tn tht ca h trong cc bn tin sau ngy gii phng. iu y ti khng lm y. Cc vin chc v chin s cng sn v vin chc cao cp Si Gn u c ghi bng tn tht ca h. Trng hp t tin th hai l trong mt s hon cnh cn phi c li cc s kin din ra mt ni no v phi cho chng din ra vi mt nhn vt. Binh nh c ca thu qun lc chin l trng hp in hnh. Mi s kin, thi gian u ng nhng i khi khng din ra vi c. S c nhng ngi trong chnh quyn mi Nam Vit Nam tc gin v nhng t ng dng trong sch. Ti s dng cch ni thng thng ca bo ch. Ti bit t Vit Cng, cng sn lm h kh chu. Nhng y l cch m th gii hiu v h. Alan Dawson Ho tc Chnh ph Si Gn u hng Trong ngh a tin, mt bc in ho tc l li thnh cu hnh ng. N ct ngang bt k mt bn tin no ang chyn trn my tltip. Chung ca my reo mi ln, mt du hiu lm tht bng phng nhn tin bt c nc no trn th gii. in ho tc khng phi l mt bn tin. N l mt u , ch c vi ch bo hiu mt s kin trng i. Cuc m st mt tng thng M c xp loi tin ho tc. V lc kt thc chin tranh Vit Nam cng vy. Khi Dng Vn Minh ang ni, phng vin UPI nh my ngay mt in ho tc v trao n cho nhn vin iu khin my tltp. 40 giy sau, chung ca 7.500 my tltip vng quanh th gii reo ln 10 ln. m ng t tp li trc mi my v y l ci h c c: ZCZC VHAO 25 NXI Ho tc Si Gn-Chnh ph Si Gn u hng. NTL 1021 Sng. Mt in ho tc lun lun c lp li trnh trng hp b nhm ln hoc gi mo. Sau 60 giy l mt bn tin, nh sau: ZCZ NNN Bn tin Ho bnh-30/4 ca Alan Dawson Si Gn-30 thng 4 (UPI) Tng thng Dng Vn Minh hm nay ra thng bo Nam Vit Nam u hng v ra lnh binh s thuc chnh quyn ngng chin u. NTL 1022 Sng. Ni kinh hong b kim ch trong bn tin git gn nht ca thp k... L tt nhin hu ht phn ng Si Gn khc nhau khi dn chng chun b sn sng n s kt thc. Trong vng 30 pht ting sng l t trn ng ph bin mt. Phn ln ting sng khu ph trung tm l bn ch thin ca k cp uy hip nn nhn hoc ca nhng ngi ui theo bn cp git. Bn thn bn cp cng phi vt m cui cng v i thng v nh. Cc ca thng v ca st u c kha li. Ngay c nhng ch tim v ch nh hng ngi Php Si Gn cng em bn gh vo nh. Im lng bao trm thnh ph. Ti Cn Th, tng ba sao Nguyn Khoa Nam, t lnh qun on 4 v ng bng sng Cu Long cui cng phi nhn v mt ht c ri khi ng ta nghe bn tin pht thanh ca Minh. Chin trng vng chu th t si ng trong sut cuc tin cng. Bc Vit Nam chn li nh chp nhong t Ty sang ng v http://tieulun.hopto.org - Trang 1

tin t Bc xung Nam, ti tn Si Gn. Trong vng 30 pht sau bi din vn ca Minh v lnh u hng, Nam a khu sng ngn cn 45 vo ming ri bp c v cht ngay tc khc. Nhng ngi lnh d, bit ng qun chin bi, cay ng t pha Bc v pha Ty vo thnh ph. H ni gin, d khng t v kinh hong, sn sng cp git v trong nhiu trng hp, sn sng git ngi nc ngoi. Thi h bt u thay i, phn ln mun vt b tt c du vt c dnh lu n qun i. Trn mt ph chnh ca Si Gn, ng T Do ni m trong nhiu nm qua lnh M cht nch trong cc qun ru v tim n, binh s ci qun phc v lp tc tr thnh thng dn. Na t lnh nhy d ci b trn rn ri ca h, nm sng v n xung t ri chy trn n ni no chng ai bit c. Qun o dn s by nay ct kn trong ba l, lc ny l thi im dng n. Cho nn, khi n ni, qun i Bc Vit Nam nhn thy t binh s mc qun phc ra u hng. Nh thng l, cnh st vn i trc binh s trong vic b nhim s. Ti mt s bt cnh st c c trng. S quan cnh st ht xng ra khi cc xe Jeeps vo xe gn my ca h, ri v nh. Cnh st lun lun c o qun dn s thay i. Trong im lng, Si Gn ch i nhng ngi cm quyn mi, tr mt b phn dn chng v Vit Cng nm vng ang sung sng tng c th pht in. Ti Dinh c Lp, trong lc ch i u hng, Minh ln c v r, trm ngm v hai m hp li. Nhng ngi thn tn ca Minh cng th. Nhng chic xe tng Bc Vit Nam xut hin v ph toang cng dinh. My ngi lnh cng sn tm thy cu thang ln bao ln sn thng,lt b l c vng sc ca Vit Nam Cng ho v ko ln thay bng l c xanh sao vng ca Cng ho min Nam Vit Nam. H ko vo vn phng m ngy trc Thiu s dng. H ngi xung gh. Mt ngi trong s t hai chn ln bn lm vic ca ngi tng thng c-du hiu tt cng ca s khinh b-v mt nh nhip nh chp hnh. Tng Hnh cng bn giao B tng tham mu v dn ly ngi i u Vit Cng n gii phng to nh. Khong ba t lnh bo v cn li dinh c lnh sp hng bn trong i hnh ca xe tng Bc Vit Nam. H c ch dn a v kh ln khng trung, ko kho an ton v bp c. Mt cch tng trung, l nhng pht sng cui cng ca cuc chin tranh Vit Nam.

Chng 1 : M mn Tr s c quan tnh bo trung ng Nam Vit Nam c t ti b sng Si Gn, cng mt pha vi B t lnh hi qun. T cc ca s ca n, ngi ta c th nhn thy mt qung trng ln, vi mt pho tng s, tng Trn Hng o, Thnh t ca hi qun Nam Vit Nam. Trong 5 nm, trung s lc qun L Tng lm vic ti mt s phng thuc loi b mt nht ca ph c u trung ng tnh bo. Nhng phng ny c canh gi nghim mt bi nhng lnh qun cnh hon ton tin cy. Mt trong nhng cng vic ca trung s Tng l chn lc bo co ca cc nhn vin tnh bo chin trng v cc i qun d chin. Anh ta cng vi mt s t chuyn vin tnh bo khc chn lc bo co, c gng phn bit tin tht vi tin gi, nhn ra nhng cuc chuyn qun ca VC v Bc Vit Nam qua li trong 44 tnh ca Nam Vit Nam. C gi tr hn ht bt c loi tin tnh bo no khc m cc vin chc Si Gn nm trong tay, nhng tin tc chuyn qun chnh l du hiu on xem CS s tn cng ni no v i khi on c c vo lc no. Phm vi chuyn mn ca trung s Tng l vng Si Gn, nhng n cui thng 1-1975, anh ta nm lun cng vic nh du trn s s chuyn qun ca Bc Vit Nam vng Ty Nguyn, cch Si Gn hn 200 dm. Tng v cc nh phn tch bo co t nhiu ngun tin khc nhau trn nguyn tc-v ngay c cp trn hkhng c bit xut x. Ging nh tnh bo CIA M, tnh bo Nam Vit Nam cng ch phn phi tin tc mt cch rt hn ch. Tng c c bo co v khng cn bit ngun tin. Nhng tri qua nhiu nm, anh ta on c xut x ca bo co, bng cch hc c li nhn ra mt s mt danh, mt hiu v cch hnh vn, on xem bo co l ca nhn vin tnh bo hay ca nhng ngi ch huy cc ton qun. Mt vic khng bnh thng xy ra trong b phn ca Tng vo u thng 2-1975 l trn bn lm vic ca anh ta bt u xut hin nhng bo co tnh bo khng i qua h thng chuyn tin thng l. Ln http://tieulun.hopto.org - Trang 2

lt, ni dung nhng bo co ny c dng thit lp bn tc chin trong ph tnh bo ri sau B tng tham mu, dinh tng thng, cc c s ch huy qun on, i s qun M v s ch huy qun i Hoa K. Ngi ta cn ni rng c Lu Nm Gc v Nh Trng na. Nhng bn y m chng ta c th gi l bn ca Tng, bi v chng hon ton l sn phm ca Tng, cho thy CS tp trung s qun khng l xung quanh Pleiku v Kontum, hai thnh ph cch nhau 20 dm v cch Si Gn 250 dm v pha Bc trn vng Ty Nguyn. Khng ai t vn vi nhng bn ca Tng. Anh ta l mt chuyn vin v l nh phn tch c uy tn cao. Xt cho cng, Tng ch lp bn theo cc ti liu trn bn lm vic ca mnh v theo nhng h s mt vn xut x t bo co chin trng. Trong cch c x, trung s Tng chng qua ch l mt binh s Si Gn nh mi ngi khc, chng + mt cch n ho, mt ngi khng c bit ni bt tr cng vic anh ta lm v nng lc tr tu trn mc trung bnh. Do s thng minh y, Tng c trng dng. Khng c hot ng qun s no ln xung quanh Kontum v Pleiku vo u nm 1975. N tp trung xa hn v pha Nam, xung quanh th x Bun Ma Thut. Nhng bo co ca trung s Tng v cc bn t m v ra u l ti liu gi. Ngy 28-4, trung s Tng khng n lm vic ti ph c u. Cp trn ca anh ta cng ang lo s trong gi pht Si Gn hp hi, khng ch n s vng mt ny. Thc t phn ln trong bn h cng khng ngi ti bn lm vic hm y, m Guam hoc Philippin. Tng xut hin tr li tig trong bui sng 30-4-ngy gii phng. Sut 72 gi sau , anh ta hng dn cc n v qun i Bc Vit Nam, ch cho h thy cc c s ch cht, cc khu c x cn c lc sot hoc cn c canh gi. Ngy 3-5, i u L Tng ca lc lng v trang gii phng nhn dn thuc Cng ho min Nam Vit Nam ln nm quyn ch huy tiu on tnh bo qun cnh m anh b mt lm vic vi h trong hn 3 nm qua. Trong khi , qun i Si Gn tan r tng mng. C nhiu ngi ni rng n cha bao gi c kt li thnh mt khi vng chc c. Ngi M cng tranh ci vi nhau xem ai l k chu trch nhim v s ti t ca qun i y? Ct li ca qun i Si Gn vo nm 1954 l lc lng Vit Nam thn Php c gom li Nam Vit Nam khi lc lng ca ng H Ch Minh tip qun H Ni. Lc y c nhng ngi M-ni bt l i t E.Lansdale-mt bng ma trn vn-vn ngh rng qun i Si Gn phn nh v c ng. H lp lun rng, qun i ny nn c hun luyn k v chin thut chng du kch, chng ni dy, bi v i th ca h-t ra cho n thp k 60-vn gm phn ln l du kch Vit Minh v cn b chnh tr nm li Nam Vit Nam. Nhng v nhng l do sai lm, qun i Si Gn buc phi tr thnh mt i qun ln, thiu c ng v hun luyn ti. N c trang b loi v kh ng l tt nht ng Nam , c bit t ngy M bt u rt qun-ngy 10-7-1969, nhng cc s quan ca n thng khng th s dng nhng v kh ny, cn cc binh s th khng sc bo qun chng. Khi m nm ly cc n lc chin tranh ti Vit Nam v bt u c vn trc tip qun i Si Gn th nhng ngi ch trng mt qun i nh, c hun luyn cao v k thut chng du kch i vo lng qun v phn ln khng c ng n. Vi h, ci cn thit l mt i qun ln c trang b y i ph vi s xm lc o t qua khu phi qun s nh tng din ra Triu Tin nm 1950. Th l qun i Si Gn ngy cng tr nn to ln hn. n nm 1975, trn giy t, i qun ti hn 1 triu ngi. N t ra hon ton khng c kh nng i ph vi qun du kch ca thi k 12 v 15 nm trc. Khng ai chu nhn nhn mt s tht na l n cn bt lc trong vic i ph vi nhng cuc tn cng bng qun ch lc. Chnh nhng s quan M cho rng ch c khng lc Hoa K mi cu ni Nam Vit Nam khi tht bi nm 1972 li thng ni rng qun i Si Gn chuyn mnh mt cch mu nhim v b him thnh mt lc lng chin u c hiu qu. iu r rng l qun i Si Gn tr thnh b phn chnh trong h thng cp bc ca chnh quyn Nam Vit Nam. Tr Dim khng phi l tng, khi Thiu ln nm chnh quyn th l tng ba sao. B ngoi Thiu b cp bc ca mnh nhng c cu quyn lc v hu thun cho Thiu u bt ngun trc tip t qun i. iu m t ngi M v Nam Vit Nam pht hin c vo thng 3-1975 l tinh thn qun i Si Gn ang tan r. i qun ny chin s c v kh tt hn bt k nc chu no khc, c nhiu my bay chin u hn bt k chnh quyn ch hu no khc trn th gii, c nhiu n dc, xng du, qun c, xe c v lng thc hn hu ht cc qun i trn th gii. N ch thiu mi mt iu thi. Mt ngi M ni vi mt binh s Si Gn rng: Chng ti cho anh mi th anh cn, tr s dng cm. Ch ti anh khng c th y. Khng c th y v binh lnh thiu mun chin u. http://tieulun.hopto.org - Trang 3

Vic ngi lnh bit h chin u chng li ci g l rt quan trng. Ngi lnh Nam Vit Nam u ni l h chng cng nhng iu y li khng phi l nim tin. T trong tim thc, h t hi mnh chin u cho ci g y? Cu tr li l cho s tip tc tn ti ca ch hin ti-mt ch ngy cng tham nhng, ngy cng c s cch bit gia k giu v ngi ngho v nn lm pht. Mt s t mun chin u sng kh hn. Nhng k sng kh gi th li hng v cuc sng khng chin u. Con trai, con gi v con r ca Thiu u ra nc ngoi du hc. Nu c vin tng Nam Vit Nam no li c con trong qun i th iu khng c bit cng khai. Ngc li, ngi lnh cng sn bit h ang chin u cho ci g: gii phng ng bo b p bc min Nam v xy dng s nghip cch mng. Hi mt chin s Bc Vit Nam sau khi chuc chin tranh chm dt: -Anh c mng khi chin tranh chm dt gi y anh c th tr v nh c khng? -Ti rt mng khi chin tranh chm dt!-Anh ta tr li-Nhng y mi ch l mt giai on cch mng. Chng ti cn nhiu cng vic trc mt khi c th tr v nh!. Ngi Bc Vit Nam c un nn bng nhng mc tiu quyn vo nhau cht ch: Gii phng min Nam, ui M khi t nc, xy dng Vit Nam thnh mt nc cng sn thng nht. Thng 1-1975, mt bc pht trin khng c lm rm beng nc ngoi, nhng li c truyn ming trong khp hng ng cp di ca qun i Si Gn lc by gi. N chnh l mt trong nhng ci inh cui cng ng ln chic quan ti ca qun i Si Gn. Vic xy ra th trn Phc Bnh, thnh ph chnh ca tnh Phc Long, ni c CS chn lm ch th cho cuc tin cng nm 1975 ca h. Phc Bnh ri vo tay CS thnh ci cha kha m ra s sp cui cng ca Nam Vit Nam khng y 4 thng sau . Phc Bnh khng c lnh chnh quy ng gi. Khi b tn cng, cc tng ca qun i Si Gn ch i cng vi Thiu, con ngi lun i cho c ting ni sau cng trong bt k cuc giao tranh qun s quan trng no. Ngi ta chng lm v c. y l mt s tht kh tin, nhng lm suy sp ton b tinh thn qun i Si Gn. Phn ng ca M l ng kinh ngc. Trn thc t ngi M chng lm g khi mt Phc Bnh. Chnh quyn M b buc phi ni cng khai rng ngi M s khng bao gi tr li cuc chin Nam Vit Nam d trn t lin, trn bin, trn khng, trong bt c tnh hung no. Khi Hoa K ch chp nhn chin u Vit Nam nm 1975 bng li ni ch khng phi bng sng n th nim vui trn ngp H Ni. Nguyn Vn Thiu theo di din bin trn nh Bun Ma Thut t vn phng mnh trong dinh c Lp, mt to nh hnh hp nm trn mt nn t rng ln, cch to i s M Si Gn hai khu ph. Dinh do Ng nh Dim xy vo nhng nm 60 bng tin ca M, nhng Dim khng sng ni n lc dinh c hon thnh. Nm gn trn cng trong ng h s lu ca Thiu l mt k hoch c cc nh vch k hoch trong B tng tham mu trnh ln vo thng ging i ph vi nhng bt ng. V thc cht, n ku gi rt qun trn phn ln t nc i qun trn 1 triu ngi ca Si Gn c th bo v nhng khu vc ng dn. Thiu c th quan st bin c Bun Ma Thut. K hoch ku gi mt cuc rt lui ton b ra khi hu ht Ty Nguyn, mt khu vc t Bc Bun Ma Thut trm ln pha Ty ca Nam Vit Nam. Cc i t vch k hoch v cc tng lnh ph chun n ni rng trong a th him tr, khng th no phng th c trc bt k cuc tp trung quy m ln no ca qun CS. Cuc tp trung y r rng ang c tin hnh vo u nm 1975. Theo cc nh vch k hoch, phi rt khi nhng vng tha dn. Nu cuc rt lui c t chc tt, c gi b mt trong vi ngy c th di chuyn c qun i ln dn chng c ng trong thnh ph th c th chyn sang ngn chn bc tin ca CS vo cc vng ng bng duyn hi quan trng hn. Khi k hoch trnh ln hi thng ging. Thiu xem xt mt cch nghim chnh, xp n vo h s v lp trng khng lay chuyn ca Thiu l khng b mt tc t chim gi. Nhng k hoch li c l n ni Thiu khng th bc b thng thng c, nn gi n trong tay theo ng tnh cht ca n-mt k hoch i ph vi nhng s bt ng. Vn l khi s bt ng xy ra th Thiu chng cn sc thc hin k hoch nh vch ra na. Nh vo h thng thng tin lin lc tng i tinh vi c lp t trong dinh c Lp. i t E.Lansdale, con ngi ca B quc phng-CIA-B ngoi giao M cho lp t h thng ny t nm 1955. N i http://tieulun.hopto.org - Trang 4

song song nhng khng l thuc vo h thng truyn tin qun s Nam Vit Nam. Tri qua nhiu nm, h thng thng tin lin lc c hon chnh, ci tin cng hin i. Cho n khi mt Bun Ma Thut, Thiu vn c th ni chuyn thng vi cc s quan chin trng. Trong khi cc qun s ca tng thng tung tin rng CS ang b y li bi nhng cuc phn cng th Thiu li bit nhng iu khc hn. Trong hon cnh kh khn, Thiu quan st bn tnh hung trong vn phng ca mnh v khng thch g nhng iu ang din ra trc mt. Thm ch Thiu cng chng bit rng, cc bn ang la di mnh, v lc lng tnh bo Si Gn khng bit v hiu bit sai lc do trung s Tng v nhng VC xm nhp khc nh la. Ci m Thiu khng bit v do nc c sp ti ca tng thng tr thnh quyt nh trng yu v c nht dn ti vic mt ton b Nam Vit Nam l: b i CS khng thc s ti ni m bn ch ra n. Nhng ngi lnh Bc Vit Nam m ngi ta tng rng ang xung quanh Pleiku, trn thc t li ang chin u hay ch lnh tn cng nam Bun Ma Thut. Mt l do chnh v s v trong h thng tnh bo l qun i Si Gn chng cn ch g n cng tc thu lm tin tc tnh bo. D th no th h vn cha bao gi lm cc cuc do thm tm xa. Khi cc ton trinh st ca M ra i trong nhng nm 1969-1970, qun i Si Gn khng sc lp l trng sinh t ny. Vo khong thi gian m nhng l c xanh sao vng c ko ln trong cc vng VC va chim c Bun Ma Thut ngy 12-3, th Thiu ang quyt nh nc c nh mnh. Theo nh ngi ta c bit, Thiu khng tho lun vi ai c v cng khng trao i kin c vi ngi M. i s Hoa K G.Martin lc y li khng ti Si Gn. ng ta ang ko di k ngh vn qu di nm ti nh bang Bc Carolina trong lc Thiu mun ni chuyn vi ng ta. V Thiu khng tin ngi M no khc ngoi Martin lc ,thnh ra khi Thiu cn mt ci vai M da th idin ca Washington li khng cnh . W.Lehmann ngi lm vic khuya ti vn phng ca mnh Si Gn, tm thay th cho i s Martin ang vng mt qu lu trong k ngh php, ang gp rc ri v v mt vin chc M l Struharick ang b mc kt Bun Ma Thut. Mt vin chc M b bt s gy rc ri th no cho Hoa K ? ng l M phi nm ngoi cuc chin tranh Vit Nam. Cc bc in ngn y ht hong t B ngoi giao v Nh Trng thng bo cho Lehmann rng khng c t mt n lc no trong vic gii cu Struharick ra khi Bun Ma Thut l mt vn kh x m Lehmann vn phi vt ln vi n. Lehmann c ao Martin c mt Si Gn chnh ng ta t quyt nh ly. Lehmann bit, nu Struharick b b li, r rng Martin s ni cu vi ng ta. Lehmann khng bit khi no Martin mi c th tr li Si Gn, v Martin ct lin lc vi s qun nh ng ta vn lm trong ma h va qua, khi vng mt lu di khi nhim s Si Gn. Thm ch khng ai bit Martin i u trong thi gian tm ri khi Si Gn, tr vic ng ta ving thm nng tri ca mnh Italia v v thm nh Bc Carolina. Lehmann khng hy vng cu Struharick ra khi Bun Ma Thut bng phng vin ph thuc vo ngi Nam Vit Nam. Khng hy vng Si Gn s bit phi-d ch mt ngi lnh ri trn nh gip vic a mt ngi M ra khi th x. Hy vng gii php duy nht do cc nhn vin s qun ngh l cho mt trc thng ca Air America, hng khng ca CIA do s qun M thu n h cnh Bun Ma Thut chp ly Struharick. Mt chic trc thng th lm ng nh th vo bui chiu hm y, nhng ho lc tn la t i khng t vo vai bn { A -72 } c mt y khin cho chic trc thng UH-1 phi quay v s ch huy Nha Trang. Th l Lehmann b b tay. V mc ch tuyn truyn, ngi pht ngn ca B t lnh Si Gn, trung t L Trung Hin ni vi cc nh bo vo ngy 11-3, cuc tn cng Bun Ma Thut l mt phn ca cuc tn cng trn ton quc. Nhng hnh ng v phn ng ca Si Gn cho thy Hin ch h khu hiu m thi. Tht ra, c mt s rt t ngi thc s ngh rng CS c c hi chin thng bng qun s trong cuc chin tranh Vit Nam. Nhng ci thiu s b ci nho bng nhiu n ni h rt t khi dm ni di dng bo v lp lun ca mnh. Trong khi ng ti Si Gn, trung s Tng v nhng ngi ca ng ta lm vic ca h vi nhng bn gi, tin tc tnh bo gi v d kin sai lc. Vic nh la thnh cng. Trong khi lc lng chin u ca Bc Vit Nam di chuyn n Bun Ma Thut mt cch b mt th b ch huy Si Gn li iu lc lng ca h khi Bun Ma Thut chng li s uy hip tng tng Pleiku. http://tieulun.hopto.org - Trang 5

Mt cu hi xc ng l ti sao ngi M li khng di tn trc ra khi Bun Ma Thut? Hnh nh c mt nim tin qu ng ca ngi M vi qun i Si Gn, cho rng qun i ny hon ton sc bo v bt k th x no nh Bun Ma Thut. Nguyn Vn Mi khg phi l mt ngi lnh may mn. Anh ta b bt lnh vo qun i Si Gn lc ang nh ti vng ng bng sng Cu Long vo nm 19 tui, cch hn 4 nm v trc. Tn ca Mi l con s 10 trong ting Vit, v ngoi vic khng thch qun i, Mi cn ght cch chi ch thng xuyn ca bn ng ng i vi tn anh ta. Tc danh ca anh ta l nm-b ten (number ten), ting lng ca lnh M ch ci g ti t nht. Mi khng thch th g vi cch khi hi dai dng y, chng khc no mt ngi iu khin thang my chn ngy ci cnh phi nghe ngi ta than phin v nhng lc ln lc xung trong cuc sng. Mi o ng mt ln, b qun cnh bt li v b i n s on 23 Bun Ma Thut nh l mt hnh pht. S on 23 l ni an tr cho nhiu lnh qun dch Nam Vit Nam bt mn v v th, n l mt trong nhng n v yu nht trong s 13 s on chin u ca Si Gn. Sng ngy hm y, Mi nhn ra mnh ang nm trong h c nhn tng ngoi ca vn phng ngi nh tnh trng, con ngi th lc nht ti Bun Ma Thut. Anh ta nghe thy cuc giao tranh tin gn trong 31 gi qua khi anh ta quan st t h c nhn ca mnh. Cng nh khong mt t lnh khc trong v chung quanh ngi nh tnh trng, Mi khng bit rng vin tnh trng trn chy mt ri. ng ta tm ni tr chn ti s ch huy s on 23. Thc ra cng chng sao, ch c iu l Mi khng bit rng mnh ang bo v mt ngi nh trng. Mt chic xe tng Bc Vit Nam do Lin X ch to nghin xch trn ng ph tin n ngi nh vin tnh trng, thp pho y li v trng c v d tn. Mi lng ngi i. Chic tng bt u tin vo nh tnh trng. Khu i bc 100 ly mt trc ca n t v tr bn bt u h xung. Mi thnh lnh nhn ra rng n sp sa ph v vn phng tnh trng bng li bn thng. Trong tay Mi ch c sng M.16. Anh ta nm p sp v nhm mt li lng nghe ting xe trn trn lng anh ta xng vo nh vin tnh trng. Hnh nh chic xe tng khng nh nghin nt Mi di hng xch ca n. n khi Mi m mt th thy l c xanh sao vng ca VC bay trn s ch huy tiu khu. CS c th tuyn b chin thng Bun Ma Thut. Phc Long l mt n th. Bun Ma Thut l k hoch. K hoch xong c bc u. Khng c g ngn cn cng sn i cc bc tip.

Chng 2 : Li lm ch t Khng c du hiu no cho thy Martin li mun hoc c th khuyn gii Thiu ng i nc c tai ho ngy 12-3. Ngy Thiu i nc c y, ngi M khen ngi y l gii php duy nht c th c. N chng t ngi M qu thiu hiu bit i vi ngi lnh Si Gn m h ang lm c vn. Mt l do khc bin h cho quyt nh ca Thiu c a ra bi tay ph t qun s cao cp l ng Vn Quang. Theo li t co ca phng vin hng truyn hnh NBC (1971) th Quang l tay bun lu thuc phin ln nht nc v l k cho li cho Thiu trong cc v tham nhng khc. Quang tuyn b VC bn tin n dinh c Lp l hoc phi rt sch khi Ty Nguyn hoc l cc thnh ph ny b san thnh bnh a. Cu chuyn hon ton mang tnh cht t bo cha. n ngy 15-3, quyt nh ca Thiu rt b Ty Nguyn thnh hnh. Bui sng th by hm y, Thiu ln chic my bay DC6 ring ca tng thng v bo phi cng i thng n vnh Cam Ranh. Thiu chn Cam Ranh cho cuc so gng vi cc t lnh qun i bi v cc tng lnh s khng th v ha vi nhau p o Thiu c. Cn c vn t c s dng n v khng phi l sn nh ca bt c vin t lnh qun i Si Gn no. S khng c li th sn nh cho cc tng lnh trong phin hp ci v m Thiu on chc th no cng x ra. Thiu ngh khng sai. Cc tng lnh Si Gn n Thiu gn ci ng bay di gn 2 dm trn bi ct Cam Ranh. My pht sau khi n ni, Thiu ra lnh di tn Pleiku v Kontum. Phm Vn Ph chong ngi. Vin t lnh qun on 2 khng th no chp nhn mt cuc rt lui trc khi nhp trn. Ph khng n ni bt ng trc quyt nh ca Thiu v nghe tin n t trc khi Thiu triu tp hp, nhng Ph c lm ra v kinh ngc. http://tieulun.hopto.org - Trang 6

Ph hi Thiu c ni a khng? Lm sao c th rt lui trc khi xy ra cuc tn cng? Ph ni thm ch khng chc c qun cs xung quanh Bun Ma Thut. Tip Ph tr nn gin d khi Thiu mt mc nhc li nhng iu v vn rt lui. Ph ci li rng tt c s sp nu rt lui. Nhng Thiu khng khng mt mc gi vng lp lun cho rng bm tr Ty Nguyn ch lm ph sinh mng. Nhng ngi y c th c s dng tt hn trong vic phng ng di t duyn hi vn c gi tr chin lc v ng dn hn. Sau 90 pht, Thiu nhc li lnh rt b cao nguyn. Thiu gip mt Ph v bo vin tng mc bnh lao phi ny rng, ch c hai cch la chn: hoc l thi hnh lnh, hoc b thay th v ngi t ngi khc thi hnh lnh. Thiu quay gt, ln chic DC6 v bay v Si Gn. Cn Ph ly trc thng ln s ch huy Nha Trang. Th ri ci g xy ra trong cn st lc by gi c che ph trong mn b mt v nhng li t bo cha. Cuc hnh trnh y nc mt bt u trong m ch nht 16-3 y. Cc s quan Si Gn ra lnh cho binh lnh i sp thnh ph v t chy cng nhiu cng tt. Trong khi , cc cn c qun s li gn nh nguyn vn. Ti Pleiku v Kontum, 62 my bay c kh nng ct cnh b b li. Mt i rada hng triu la vi kh nng theo di s di chuyn trn mt t v trn khng cng nh ng bay ca tn la cng b b li nguyn vn. Cc phi cng trc thng thy c hi lm n n. m phi cng do M hun luyn y kim c mt s tin ng k trn ni lo s ca ng bo h. Gi mt v i t Pleiku ra b bin l 100 la nhanh chng tng ln n mt lng vng. Trong cuc di tn, thm ch n cn ln cao hn na. Nhiu phi cng kim tin tiu xi sut i khi h n Hoa K bng my bay ch Sam sau mt thng. Cc qun nhn Si Gn sm nhn bit y khng phi l rt lui m l cuc rt chy. Cuc rt chy khi Ty Nguyn l dng binh lnh tr trn vo dn, hoc l binh lnh kinh hong thy dn tr trn vi mnh. n th hai, cc hng tin phng Ty nh i nhng bn tin ni v s b ri Ty Nguyn v mc d cha ai on chc lnh ny xut pht t u nhng c bng chng r rng l cuc ra i ca binh lnh v dn chng ang tin trin. n lc ny chnh quyn Si Gn b buc phi ni lo. Nh thng l. L Trung Hin, nhn ly cng vic ni lo cho chnh quyn. Tra ngy ch nht, 16-3, Hin hp bo trong ci phng ngt th tng trn mt ngi nh ng T Do v ni vi cc nh bo ang hoang mang trc tin n b ri Pleiku rng: S ch huy qun on 2 vn ng Pleiku. Ch c b phn ch huy chin thut l ang di v Nha Trang. Khng c lnh no di tn khi Pleiku c. Tra th hai, Hin li tip tc cu chuyn gi di ny. Ti sao Hin lm nh th-ni ng hn l ti sao cp trn li ra lnh cho Hin tip tc lm nh vy? Tht kh m bit c! Ch bit khi b ri xong xui hai thnh ph ny, Hin tr mt ra, un li ni vi cc nh bo: khng c quyt nh b ri hai thnh ph ny. Mt s n v chng ti c chuyn khi vng ny, ch v l do chin thut. Phng s ca cc ng hoc vit ra theo tr tng tng, hoc thiu c s s gy bi ri v kinh hong cho dn chng Ty Nguyn. Hin ni vi cc nh bo nh vy. Khi hng trm nghn ngi di tn cht th Hin li hp bo, tra th ba, c bt gay gt mt cht. Tra th t, 19-3, Hin li bp bo, trnh by cuc di tn nh l ln nht trong lch s dn tc Vit Nam nhng vn khng khng ni rng qun i Si Gn cn li pha sau phng th thnh ph. y l cch ni, cch nhn ca Si Gn. May mn thay, th gii khng nhn theo cch nhn y. Trong khi cuc hnh trnh ri khi Pleiku, cc n v VC ngay sau lng n. Trong cc n v y, cp ch huy v binh lnh u do Bc Vit Nam hun luyn. Khi h i vo, thnh ph ang chy m . B i chin u ca h tin vo cn c khng qun vi sng t th sn sng. H chim gi vnh ai rng ln quanh cn c. Khng ai ng chm n ci rada tr gi 1 triu la hoc bt k th trang b no khc. Cc chuyn vin s n xem xt cc thit b do M ch to m lnh Si Gn b li. Trong lc ny, VC ch c vic canh gi chng thi. Trn thc t, Pleiku cng nh ni khc, b i VC u tin vo thnh ph u khng ng chm n th g c. H dp tt s chng c nu c, i khp ni vi v kh t th sn sng. Chng h c trm cp, thm ch nhng cnh h n ca chin tranh, th d nh ng h trn tay ngi lnh cht, u cn nguyn vn My nghn linh hn quyt nh li Pleiku khng trn chy d dt bc ra khi nh v ca hng, nhng g m thnh ph cn li cho h. Binh lnh v thng dn nhn nhau mt cch thn trng tm http://tieulun.hopto.org - Trang 7

xem l th ch hay thn trng. Trong hu ht cc trng hp, ch c s tn trng dn chng ca cac binh s VC, nhng ngi t c dp nhn thy cuc sng thnh ph ca nhng ngi Nam Vit Nam. Nhng l c Pleiku v cc ni khc l vt ph v s d dt gia ngi lnh chin thng v thng dn. C VC xut hin khp ni, trc ca nh, ca hng, ct c v thm ch trn cy. Vic treo c lm cho c ngi mi n ln ngi y cm thy c ci g chung v c hai u th pho khi h c c hi cng nhau treo c ph tan s ngi ngng ban u. Cn b tuyn truyn i theo sau b i, i khi ch sau vi pht. H phn tn v gi an ninh cho Pleiku. ni no h n, cs u thng bo: ng bo ng s hi! B i gii phng khng lm hi ai c. Chnh ph Cch mng lm thi Cng ho min Nam Vit Nam s bo v ng bo. Khng cn phi lo s s tn bo v n p ca chnh quyn Si Gn Pleiku trong tay nhn dn. y l mt thng co c loan truyn bt c ni no m qun Bc Vit Nam n trong sut thng ba v thng t. H khng h li bc trong sut 55 ngy cui cng ca cuc chin. L tt nhin, b i tun theo ch th n tng ch mt. H l chin s gii, tun lnh hon ton, khng bao gi cht vn ti sao cp trn li mun th ny hoc th kia? Mt trong nhng l do l mi mnh lnh u c gii thch trc khi ban hnh. Trong khi ngi lnh i th ca h trong qun i Si Gn hay qun i M b i nhu nht, xem phim hay hp m th binh s ca lc lng v trang gii phng ngi hc tp chnh tr di hnh thc mt bi din thuyt, mt cuc hi tho vn p, v.v Cc bui hc tp chnh tr to ra thc h cho nhng ngi cha bit, to ra ng c hnh ng. Mc ch nm sau nhng bui hc tp ny l lm cho chin s hiu khng nhng h ang lm g m ti sao li phi lm nh th? Nu c ci g lm cho cc tng lnh M phi thn phc Sc-li (ting lng gi lnh cs) th y chnh l ng c lm cho cc chin s chin u. Nh th l b i vo chim Pleiku cng nh cc thnh ph khc Nam Vit Nam khng nhng h bit rng h khng c ly chin li phm m cn hiu v sao phi lm nh th. Ci g thuc v nhn dn l ca nhn dn. Bi v nh nc l nhn dn. N nghe c v k quc i vi nhng ngi ln ln trong x hi t bn phng Ty. Nhng vi tnh cch l khun mu v nn mng ca ch ngha Mc-Lnin, n c chin s VC v Bc Vit Nam hiu, tin v thi hnh t vng chu th n khu phi qun s trong sut nm 1975. mi a phng sau khi gii phng, t c nhng li khiu ni v vic ly chin li phm hoc trm cp. R rng y l mt trong nhng l do ti sao khng c n v qun cnh mc sc phc no c gi vo vng Si Gn. Ch c mt hoc hai i i gm nhn vin tnh bo chm lm vic di sc phc qun cnh m thi. B i t h gi k lut tt n mc nhn chung qun cnh c s dng tt hn trn chin trng vi vai tr chin u hoc ym tr chin u. K lut ca ngi lnh, nhng ngi noi theo gng ng H Ch Minh gy nh hng ln trong cc thnh ph-ni nm na l trong cc vng vn theo li sng phc tp ca phng Ty. Ni tm li, ti Pleiku, tc phong ca b i cs c bit l in hnh. nhng ni khc cng u tt nh vy c. C nhn ngi chin s c th ngh rng, ngi M l loi th d ng b bn khi bt gp tr th nhng g m h gy ra cho gia nh, b bn v t nc mnh. Nhng lc by gi mnh lnh l i x ng hong vi ngi M v ngi chin s lm ng nh th. Khng c vn ngc i ngi M no hoc ngc i hng ngi no trong nhn dn. Thm ch mt vt tm thng nht cng khng b ly i, tr phi c lnh chim ly nhng th v li ch cch mng. Trng hp nh vy, vic trng dng mn s c gii thch mc d khng nht thit lm cho ngi ch hi lng. iu ny t ra cng l nhng g m ngi dn th sau ny k li v nhng ngy u tin sau chin thng.

Chng 3 : Cuc rt chy bt u Cuc tn cng bt u lc 11 gi m ngy 19-3. Cuc tn cng ca Bc Vit Nam va c chn ngy v bn tnh nm trong tay cs. Binh nh c ca thu qun lc chin Si Gn cha bao gi thy nhiu xe tng n th trong i mnh v anh ta hong s. http://tieulun.hopto.org - Trang 8

Xung quanh c, binh s ang s dng ho lc hoc nhn trn trn nh b thi min trc nhng chic xe tng. Hng hng lp lp chng ang nghin xch st bng qua cnh ng. Lc by gi l 1 gi sng v qun phng th trong lng gn nht b san bng rt ra sau khong 10 pht giao tranh vi nhng chic xe tng n t ba hng. S on thu qun lc chin Si Gn c l l s on duy nht thuc loi tinh nhu ca Nam Vit Nam. Qun ca n c gi gn st vi con s 10 nghn ngi theo bng cp s v c hun luyn k. Ch c mi mt vn : qu lu, thu qun lc chin khng ra trn nn thc s l h qun mt cch tc chin nh th no. Nm 1972, h tng mc kch xe tng Bc Vit Nam tnh Qung Tr, nhng cha bao gi h nhn thy hng hng lp lp nh th ny. Thm ch Si Gn, ni ngy xa xe tng M xut hin gn nh khp mi ng ngch ng ph cng khng nhiu n th. Cuc xung phong vo thu qun lc chin tht l t. Sau ny tnh ra t nht cng c 3 s on b binh v ti thiu l mt trung on xe tng tham gia tin cng. c li l u ln, nhn qua b ho giao thng ch mnh. Ging nh hu ht m thu qun lc chin trong vng, anh ta t lm ly mt mi che bng cnh da, l da, thng cc-tng v bt c th g c th tm c. N che nng v ma nh, nhng khng che c n pho, n ci hoc ho lc xe tng. Chnh y l mi lo cp thi. Cuc pho kch bt u t. Hai pht sau khi c nhn thy xe tng Bc Vit Nam th i i thu qun lc chin trc mt c ng ln khi ho giao thng. Anh ta tng l h s xung phong. Nhng h quay li, chy v pha trung i ca c nhng lch sang phi mt cht. H khom ngi chy trn cuc giao tranh. c c th nhn thy hng trm bng ngi chy lom khom in r hnh trn bu tri c chiu sng bng ho pho. H xch sng M.16 chy trn nhng chic xe tng. Chin s cs ang ngi trn xe tng, i sau xe tng v mt s gan d th tin trc. Thnh thong h mi bn. m thu qun lc chin ang chy trn khi mi e da ch khng phi trn chy ho lc. T trc n nay, binh nh c cha bao gi tham d trn nh no c. B hc t 14 tui kim vic lm gip ci gia nh 9 ngi ca mnh. Anh chng l con th 5 trong gia nh. Khi n tui 17, anh ta c th tm cch trn qun dch, sng trong hang cng ng hm. Cch ny c ngha l phi hi l nhng mn tin ln cho nhn vin snh st, hoc c th tr thnh nh s. Khong nm 1973 th hng lot nh s li b bt qun dch nh thng. Th l c gia nhp ci m bn b cho bit l n v chin u gii ht ch ni. Trn l thuyt, ngi no chin u gii th c c hi sng st nhiu nht. c bn vo lnh thu qun lc chin. Gi y cc xe tng i phng n cch trung i ca c trong vng 400 mt. Th l, chng c du hiu hay li ni no, nhng mi ngi trong trung i u ng c dy, lunh qunh leo ln b ho. H t ng khom ngi xung h thp ci bng ca mnh phng c ho lc. Chng ai bn vo h c nhng thnh thong li c ngi vp ng. c khong na dm. c dng li ngh v ng vt ra t. y l on ng di nht m anh ta chy sau thi gian hun luyn cch 2 nm. Anh ta thy chng c li ch g bm tr v chin u. Chin trng pha Nam tnh Qung Tr ny im lng mt cch l lng. m thanh ln nht l ting my n ca xe tng, ting xch st nghin ken kt. Cc xe tng chy nhanh hn c, gn kp anh ta, cch khong 200 mt. Anh ta rt li gn cui on qun m c on khong 1 nghn lnh thu qun lc chin. Thc ra khng phi on qun. N chng c t chc g c. l mt m tn binh khc ca qun lc Si Gn. H n quc l 1, i thng v hng Hu. gn quc l li c nhiu xe tng hn, ang c v ui theo thi, chng thm bn, cng chng thm trn ln nghin nt h. Khi m thu qun lc chin ln mt ng th t nhin cc xe tng bt n ln. Hnh nh chng ang ch ng cho m lnh Si Gn chn ly con ng rt lui an ton. c khng nn li xem s nhn o ny ko di bao lu. Anh ta bt u chy u bc, khng ngh, cho n rng ng. Lc , c mi long chong chy vo mt n dn v b rt b cch Hu 12 dm v pha Bc ung mt hi di, tht di Ch mi 11 ngy, gia bi din vn ca Thiu ngy 20-3 n khi SG sp ngy 31-3 Vit Nam Cng ho trao cho VC v Bc Vit Nam mt qun khu v khng bao gi ly li c. T cui thng 3, cuc chin u tip tc, ging iu tuyn truyn, s au xt ca chnh quyn Si Gn v li ku gi M vin http://tieulun.hopto.org - Trang 9

tr vn nghe thy, nhng Nam Vit Nam mt ri. l 11 ngy nh mnh kt thc bng vic Thiu ln i pht thanh truyn b gng iu hiu chin ca mnh. T thp ng dinh c Lp c canh gi cn thn, qua bi din vn, Thiu lm ng trc nhng tn tht ln kinh khng ca ch , gi ging soi mi Hoa K gim vin tr. Thiu tr trn ni vi dn chng: Trong 2 tun qua, qun v dn ta dng cm tiu dit ch v thnh cng trong vic chn ng cs chin trng ng dn. y l nhng li n c t ra can m, nhng ri thay n chng la bp c ai. Dn chng u bit r, hng s on, nhiu tnh trn vn b mt gn. Vi Thiu, tuyn b rng qun i sc gi vng phng tuyn l iu kh tin. t cch tng thng m li dm ni vy th khng mt cng dn hay kiu dn no Nam Vit Nam tin ni. Ngi ta ngh ngay n vic bm hi ca M. D sao, vic bm h cng lm du mi lo v vic Nam Vit Nam ang ng trn b vc thm. Qu th, binh nh c v m bn b c t chc li sau khi b chy khi tnh Qung Tr. c c gi li i ng trn ng i Hu, gom thnh my nghn lnh thu qun lc chin Bc Tha Thin, gip Qung Tr ti sng M Chnh. Quyt nh ph cu M Chnh c truyn xung cho i i ca c, trong khi lnh thu qun lc chin ang nghe din vn ca Thiu m 20-3 qua i bn dn: T Qung Tr vo Hu, dc theo b bin xung qun khu 3 v 4, chng ta nht quyt bo ton lnh th n ngi cui cng. Tin n v vic b ri Hu l hon ton v cn c Vn cn khong 2 nghn n 2 nghn ri lnh thu qun lc chin ang c gom li sau cuc rt chy khi Qung Tr. T lnh s on Bi Th Ln cng s quan ang i vng Hu tm kim binh s. Khi thu qun lc chin ph sp cu M Chnh th cs p o h v vt qua sng bng xe tng li nc v cu ngm, cn dn Hu ang chy v Nng. pha Nam, trong khi Thiu ni vi dn chng rng cs ang b nh bi trn mi mt trn th c ngay cu tr li. c v m bn b quay li nhn pha sau thy bu tri lo sng my ln. Chng bao lu h pht hin c nh sng lo ln y l Hu, c bit l sn bay Ph Bi st bn di tnh l, ang b cs pho kch, khong 50 qu m y. Si Gn sp mt quyn kim sot ci kinh c ny. Nhng cng ngy hm y, Ng Quang Trng, mt tng thn M n c Hu. Thn hnh cao ln, Trng c coi nh mt in hnh can m khi ngi M ni n chuyn binh s Vit Nam nh th no. Th nhng gi y, Trng lm tht vng nhng ngi vn tin tng. Hunh hoang ni oang oang vi cc nh bo, Trng khoe khoang rng lm th chuyn m trong qu kh chng h lm. Trng t bin mnh thnh mt thng h bng cch ni mnh s c th. C nhn Trng s chin u trn ng ph cu Hu, nu thnh ph mt, Trng s mt theo. Trng sn sng cht bo v Hu. Bn hn nht c th b chy nhng Trng ny s chin u n cng. Ri Trng leo ln chic trc thng ring do M cung cp, bay mt vng. y l ln cui, ngi ta thy mt Trng Hu.

CHNG 4: PHUT CUI CA GIA ON M MAN: NH CHIM HU Thng tin vin ca UPI hu in v Si Gn cho bit 600 qu n pho tn l v sng ci ri xung thnh ph pha Bc ny vo ngy 22-3. y l cuc pho kich d di nht trong my nm qua. Phut cui cng ang n, mc d mt s ngi lc quan Si Gn thich gi y l trn phng th kin cng. m y, ti cn c tiu on Ph Lc, i u Trn B Phc rt s v ngh n chuyn b chy. Ci thng anh ta l mt bi bo, hnh nh c trong tp ch M "Thi bo" hay "Tun tin tc". Phc cho bit c my nm ri v u nh qua cuc phng vn mt lnh M. Ngi lnh ny ni rng anh ta lun lun s hi trong chin u, mt s th nhn lm Phc kinh ngc, bi v Phc ngh rng ngi lnh b binh ng l phi khng bit s. Nhng ngi trung s dy dn kinh nghim y li c thng huy chng v ni rng s hi l chuyn t nhin. Nht thit phi bit ng s s hi, phi km ch n. Ri th lng tai nghe mnh lnh v s dng ci u suy ngh. Theo ngi trung s M y mt ngi lnh khng bit s th hoc l ngu n, hoc l in khng, bi v anh ta ni lo hoc sp i nh thng in. Nh li cm giac luc y v bi bo, Phc vn khng chp nhn rng mnh ang s. Phc vn nghe thy ting n pho di xung Ph Bi, Hu v vng cng. l mt tiu on trng, Phc c my ci din i trong s ch huy ca mnh. l mt cn lu v mt hm nh. Mt in i vn tn s "mng li ch huy lin lc vi ch huy s ch huy tin phngca qun on 1 ng ti Hu. Mng li giup Ng Quang http://tieulun.hopto.org - Trang 10

Trng tuy vn t ra thoi mi nhng ang b u Nng bit nhng tin tc mi nht v cnh qun pha Bc ang rung rinh ca mnh. Chnh trn mng li ch huy m Phc nghe c thu qun lc chin ang chy. Cng sn mt khong na gi trn qua v tr ny ca thu qun lc chin dc theo b sng M Chnh. Ln ny m lnh thu qun lc chin khng kp ngng li ph spcu. Trong s lnh thu nh b b sng M Chnh y c c chy Qung Tr v. c chng ngh n chuyn s hi. Ting n pho ri xung Hu khng lm cho anh ta lo ngi. Khu vc ca anh ta yn lng. c nm dy phng tuyn v chng h s khi ngh n mt cuc tn cng. Mt cuc t kich ca c cng kh c th xy ra. Pho kich l chuyn c kh nng nht, nhng lo v n chng c cach no ngoi vic chui xung h cu nguyn. Bt c cuc tn cng ln no cng s chm trn m thu qun lc chin trc khi n c. Anh ta s c khi th gi chun b chin u hoc b chy. Anh ta ngh c l phi chy. Tht k cc, mt tun l trc, b chy l chuyn anh ta ngh n sau cng, cn gi y, n li ngay s s trong u. Ci ngh b chy khi chin trng, khi m anh ta c dy bm tr chin u v tn cng, khng cn hp dn i vi c. Khi bn vi bn b th n cng tr nn l iu chp nhn c. Chin u ri cht l iu ngu xun khi cuc tn cng th no cng trn ngp v tr ca mnh. Mt thu qun lc chin ni c ting Anh dch li thnh ng ca M "Advance to the rear" (tin v pha sau). Ln u tin trong n v ca c, chuyn rut lui tr thnh gii phap chp nhn dc thay cho vic tin ti. H bit chuyn rut lui khi vng cao nguyn. H bit chnh tng thng ca h ra lnh y. Nu c cao nguyn chng cn ngha l g th M Chnh c ngha g na? V mt tm l, y l mm mng nn ch khng l gieo vo qun i Si Gn. Chnh l vi lnh rut lui khoi cao nguyn ca Thiu cy vo binh s ca h ngh rut lui nu khng mun ni l u hng. Khi c ngi trong giao thng ho m y, bn chn anh ta hi co ln khi ci mt t lnh v m t..., th s s trong tm tr anh ta l chuyn b chy, l ngh chy khi chin u tm ci sng. Phn ln nhng ngi cn li trong cac i qun 1 triu ngi ca SG ngh tng t trong m y. Binh nh c ang thn th ngm dng sng M Chnh th trn tn cng bt u. mt ln na, li cng nhng chic xe tng Bc Vit Nam nh bt l on thu qun lc chin 2.500 ngi ny gia tnh Qung Tr. Gi y, t hng ng v dc theo b Nam sng M Chnh, nhng chic xe tng xut hin, nhng chic xich st nghin ken ket, nghe r mn mt trong ci m quang ng v vn cn lnh lnh ca ma xun. c c th thy mt s gn anh ta nh n. Pho binh SG bn ri rac xung quanh thu qun lc chin. Cac xe tng Bc Vit Nam loi T.54 v xe li nc PT.76 ang bn thng vo phng tuyn lnh thu nh b. Cac tay sng i lin, vi loi sng c n 7,62 v 12,7 ly l u khi thap pho, nh n nh ma vo lnh thu nh b. S khng d g khi rt lui ln ny, c ngh vy. Ln trc, xe tng khng bn, bt n cho thu qun lc chin thy ng m chy v nam M Chnh. Gi y rt lui s l nhn ly mt trng n ghim sau lng. Mt qu n pho ca xe tng x gi bay v hng anh ta. Anh ta rt vo h c nhn trnh n. Qu n n, vng mt t t ln ngi c. Anh ta khng h bit g nhng l tai b c. Khi tai, anh ta nghe c mt th m thanh mi trong trc mt bn kia sng. Xe tng Bc Vit Nam ang t pha Bc ti. y mi l vn . Vi ho lc ym tr tt, lnh cs ngi gn trong xe tng li nc PT.76 bng qua sng b ln ngay s ch huy lc lng ca c. Nhiu ngi ang b git trn vnh ai phng th. Ting ku la ca s ngi b thng vng n tai c, trong khi ting sng lng i. Lc lng ny ca cs r rng ln hn ngay c lc lng ui ton b s on thu qun lc chin Qung Tr chy di. Sau ny c nh rng anh ta c l l ngi th 25 trong n v mnh bt u b chy. Khng c mnh lnh no c. C th cuc rt chy ca tiu on dn v 350 ngi pha ng lm m thu qun lc chin chuyn ng. m thu qun lc chin vn c gi k lut nhng c li. Tin v pha sau m, c ngh vy. c nhn ra rng mnh ang vi khong nm chc ngi trong cng n v. H lui kiu cc nhy, bng trc gic, o ngc li th tc tn cng m h c hun luyn. Mt dm ri hai dm. Rt nhiu lnh thu qun lc chin ng xung. Nhng ngi no cn sc u c chy. Ngi ta ni cs nhn o i vi lnh b thng. S vic ng nh vy. http://tieulun.hopto.org - Trang 11

Trn nh chim Hu c bt u nh th t pha Bc. * Trong vi gi sau, n cng bt u nh th t pha sau: i u Phc lng nghe cuc rt qun ca thu qun lc chin trn chic i bt tn s s ch huy. Phc nhn li mt ln na chic xe Jeep ca mnh, vt c th h thn gip anh ta chy theo quc l 1 v nng. Nhng n pho ri nhiu dc ng. By gi, Phc rt s. qu na m sang ngy khc, ngy th by 23-3. Phc gi cc i i khc bo co tnh hnh. Cc i i trng cho bit qun lnh ang hoang mang... Qun i Bc VN ct nt 2 tiu on qun bit ng gi sn pha Ty ca Phc ngt nh c mp bi trong nc. Cng ging nh c mp, CS nghin vn ngay m 700 qun bit ng ny. n v ca Phc b khep cht bi mt vng vy. Nhng b i CS r rng vi nh qut sch m qun bit ng cha ng g n chuyn tn cng tiu on ca c thuc s on b binh s 1 vn c coi l gii nht. 4 gi sng, tiu on b tn cng. bo co bng in i ca cc i i trng cho thy rng t nht c 2 tiu on Bc VN tn cng, mi tiu on mt hng. Phc ang vn t tn s ny sang tn s khc, c gng nm mi bo co. Thnh lnh nhn vin in i vn tn s khc. Phc nghe c mt ging khng quan, ang ra lnh tn cng. Anh ta nhn ra ngay lp tc l mt s quan pha bn kia, Bc VN, c l l tiu on trng cn c vo loi ch th v thm quyn ca ging ni. Phc c gng pht hin kiu cch ra lnh ca phe ch. Nhng g nghe c lm anh ta rn ngi. Ngi ch huy ang ra lnh y gi vng v tr i cc n v khc tn cng. Trung on hay s on na? Nhng ngi khc cng ngi trong lu ch huy u nghe c. Mt binh nht cn tr ht vo mt Phc rng tt c bn h sp sa cht ht. Sau ny Phc cho bit l phi "nh gc anh chng" tuy c gng khng gy thng tt cho anh ta. Tnh c Phc ng vi kt lun ca ngi lnh tr y. Anh ta cm t hp ca in i n nut ni my ln. Ngi s quan Bc Vn cnh gic i bit cho c ai ang trn tn s. Phc khng tr li, nhng cm thy trach nhim i vi nhng ngi nh chng binh nht. Phc n nut t hp ln na, hit mt hi di v ng hng hai ln ri bt u ni: "y l i u Trn b Phc, tiu on trng qun i VNCH. Cc ng ang tn cng v tr ca ti. Ti mun u hng" Im lng trong chc lt, Phc nhc li li ni v bung tay khi nut "ni" ngi s quan Bc VN c c hi tr li. Trn nh tip tc. Phc nh ni ln na, nhng thy mt ging khc xut hin trn in i, hnh nh s quan cao cp hn. "y l ng Ba (b danh ca ngi ch huy cng sn thng dng) ca Qun i gii phng nhn dn". Ngi y ni: ng Ba thng bo khng ng ra nnh s u hng ca Phc m thuc quyn s quan cao cp hn. ng ta yu cu tr li. Phc tr li xin i vi pht. ng Ba cho bit s i vi ngy nu cn, nhng trong luc y cuc tn cng s tip tc. Phc ln in i ni chuyn vi cc i i trng ca mnh, phc ho tnh hung v cp iu kin u hng CS. Trong vong 5 pht, ba trung u ng vi Phc. Mt i i trng l thiu u khc quan im vi cc i i trng kia. Phc van ni anh ta bng cch vch ra rng ng rut lui b ct ri. Bc Vn ang thm qun ti. Tiu on s b trn ngp. Hai gi na mi sng, mi c s ym h ca khng qun. Ngi thiu u vn khng ng ... Thnh lnh in i ca ngi s quan tr im bt. Phc sp th tn s khc th li nghe mt trung s n tn thng bo cho bit tai nn xy ra s ch huy i i. Thiu u bt lc. Thc ra ngi y bt ng vnh vin ri. Trung s ny ang ch huy i i. H chp nhn ngh ca Phc: u hng! "TTXVN - (H Ni) 27-3. Theo tin ca TTXGP, ngy 26-3, 1 tiu on ca Trung on 1 thuc s on 1 - Qun i SG tnh Tha Thin b sang pha cch mng em thoe mi v kh..." Cho d u hng hay i bn th y vn l cuc b ng tp th u tin sang pha bn kia ca qun i SG. Vy th cuc u hng tp th ca mt trong nhng tiu on u t ca ci s on b binh u t y l mt bc quan trng y mnh qu trnh suy sp tinh thn ca qun i SG. N cho thy s khng c cnh CS tm mu min Nam VN. Trong vung Hu - nng ngi ta bit rng ri tin tiu on ca Phc khng b tr th, c i s qu tt, thm ch khng ging t binh t no v c mang ra khi tinh Qung Tr v ng trong cc nh b li ca dn.

http://tieulun.hopto.org - Trang 12

B i Bc Vit Nam & VC gi y kim sot hon ton 10 trong s 44 tnh ca Nam VN: Tha Thin tnh bao quanh Hu trong tay h d Hu cha sp . nng ang trong nguy c nghim trng. iu quan trng xt v mt chin lc l vic h chim Qung Ngi ct Nam Vn lm i. Ba trong s 12 s on chin u ca Nam VN hon ton tan nt. Thu qun lc chin khng cn chin u vi t cch s on na Qun bit ng hu nh b tiu dit. Bc VN mt mt it ngi theo cch tnh ca h, nhng tinh thn chin u ln cao. S gii phng hon ton nm trong tay ri. Gi y, binh nh c ca thu qun lc chin c th nhn thy c Hu. Anh ta chy, rut lui trong hn 24h & khng c ng. c cn cach Hu ch i ba dm. Ngi s quan ch huy c c 1 in i. Ton th binh s u nghe c mnh lnh. Ng Quang Trng t s ch huy qun on 1 nng ra lnh tng phong th Hu. Hu s khng b b ri. S c 1 trn nh bo v thnh ph y. y l lnh t tng thng v t lnh qun on 1. Trn nhng tn s khc, thu qun lc chin nhn lnh. c lng khong 25.000 binh s mang sng ca qun i Sg lm cuc phng ng Hu sc vi khong 40.000 b i CS. Phng tuyn c vch ra. Nhng SG rut lui khi Hu! Khng mt ai, nht l Trng li dm th nhn ra lnh b ri Hu m khng chin u. Trong lc c ang ng th c du hiu cuc rut lui n. NGi ta nh thc c dy. Anh ta khng th no tin c d cuc di tn ang bt u. S quan khc cng khai. Binh s th pho nh nhm v r rng h khng phi cht Hu. Bc VN tn cng vo tra hm y, ngy 25-3. T pha Ty Nam & Bc, CS i vo Hu. pha Nam, ngc QL1 xut hin Phc trc y l i u qun i SG. By gi Phc l ngi dn ng cho CS. ng Ba ni thng vi Phc l mt m mu a tiu on ng vo by th s phi i bng sinh mng ca Phc. Phc khng la di. ng ta cm ng lin hp ca ci in i loi PRC-25 do M ch to & gi n s ch huy Hu, ni chuyn vi ngi thiu t trong ni thnh. Thnh Hu cch h c na dm. ng ta ni vi ngi thiu t trn in i rng ng ta tn mt bit r Hu ang b bao vy. V kh m Bc VN l ng s. Lc lng ca h l v ch... Ngi thiu t trong thnh ni ng giao thnh luc 9h sng. Mt gi sau, 10h sng, mt tr l ca ng Ba nhn khu M.16 tng trng m ngi thiu t trao cho cng thnh ni. ng Ba khng ich thn nhn sng m ang t chc ko mt l c VC khng l trn ct c thnh ni. L c ny ln hn c l c 3 sc ca SG. N c may mt p thuc Qung Tr, coi nh cng trnh ca c x mt thng trc . Kich thc thc s cha r, nhng nhng ngi tn mt nhn thy ni khong 8m x 5m. C l cn ln hn th.

CHNG 5: PHT M MN CA GIAI ON CUI: MT NNG Vic mt Hu l thm ho c mt khng hai cho chnh quyn SG trong cuc chin. T ngy ng Ba ko l c VC ln trn thnh ni, Nam VN n ngy tn s. Mi ngi Nam VN u bit Hu, SG c th l th , nng c th l mt thnh ph quan trng hn v mt thng mi, nhng nhiu ngi chng cng v dn chung thn chnh quyn rt sng s trc vic mt Hu. Vi tnh cch ginh mt thng li nhanh gn, Bc Vn lm rt tt trong vic chim Hu. Nhng vic chim Hu m khng phi giao tranh l thng li quan trng nht trong cuc chin. Ci s kin qun i SG c lnh rut khi thnh ph lm mi ngi sng st gp i. Thiu khng du hiu yu km no l ra b ngoi tuy nhin bn trong cc hi ng c cu quyn lc SG, kh khn bc l lan trn. Qun i vn l nn tng ca ch li ang tan r... b ri tng mng t rng ln & cc thnh ph m khng chin u. Thiu chng ngu g v c quyn lc, v kh kh mun gi ly n, tin rng ch mnh mnh l c th cu Nam VN khi tai ho bn tay m ngoi bang mun thy n sp. Thiu k lun ngi M vo m ngoi bang ny. Chnh trong lc y, ta nng, s hn lon ang ln dn & tr nn ti t. Thnh ph ny l im tp trung cho 1 triu hoc 1,5 triu ngi di tn. Ngy Hu sp , 14 ho tin ri trng cn c khng qun nng. S hong lon t n ln ln nng v chng ai c th lm g i vi n. Ng Quang Trng vn cn lm vic vo ngy sau hm Hu sp , nhng hot ng ca Trng tr nn m h. Trng mun m sng sot ca s on b binh 1 i v pha Ty & Ty Nam. m bit ng http://tieulun.hopto.org - Trang 13

qun phi Nam thay lnh d b Thi rut v SG. Vng pha Nam l mt xich yu nht. Nhng m qun cn li t Hu b ln nng th tht thm thng. Binh s nm b trang b. S on 1 b binh khng cn l lc lng qun s na. y l m ngi cung di. Dn chng h hc mm nhn m ngi , lng cay ng v trc y n l lc lng thin chin nht ca qun i SG. Rng sng ngy 28-3, b ch huy ca CS nng ban hnh mnh lnh. Lnh c chuyn nhanh chong xung cc n v thp nht, khng cn gi b mt na. N c i pht thanh CS loan i nh ti liu tuyn truyn: "... Nhn dn nng hy ni y cng vi cc lc lng v trang gii phng nm ly quyn quyt nh vn mnh ca mnh. B ch b bao vy & ang b tn cng. Chng ang tm cch tho chy. Thi c gii phng tnh Qung v TP nng n..." Mnh lnh tht gin n v r rng. Bc VN cm thy vic tn cng nng gn k n ni b qua c b mt trong mnh lnh tn cng. H cm thy ph bin lnh y thuc y s u hng ca nng... Vo tra ngy 28-3, mt bui tra th su cc ni khc trn th gii vi ngy ngh cui tun ang n v chng cn chuyn g khc th nng li ang cn co qup cui cng ca s kinh hong. Binh s t Hu n ang ni lon. Nhng s quan no kim sot ni m lnh sng st t Qung Ngi Tam k ra, cng nh t Qung Tr v. H ang bin thnh cc m ng cung di. Ting sng n nh pho Tt. Git ngi v hm hip tr thnh chuyn bnh thng. Cp bc ng tr ngay ngy hm y. Trong ci mnh lnh cui cng c xem l cn bnh tnh, Trng ra lnh cho cc xe tng ca qun i Nam VN xung ng ti lp trt t v gii nghim 24/24 gi. N chng lm c chuyn g v a s lnh trn cc xe tng gia nhp m ngi v vt. Lnh khac th s chngnr ai chng li v khng ai mun cht trong ci ngy c v l cui cng ca cuc chin. H cng chng mun cht trong chin trn vi ng ng cng mang th qun phc vi mnh. Qu tr 28-3, tnh hnh qun s xung quanh nng tht en ti. Hi An, cch nng 15 dm v pha Nam b b ri, to thun li cho CS thc vo nng. 9h ti, ho tin bt u ri xung nng. Cc tuyn phng th pha Nam v pha Ty sp . Ng Quang Trng, ngi anh hng, ngi lnh chin, ngi o h t th, rt ra ngoi tm n mt chic tu gn b. Trng mt mc s dng gi thuyt cho rng trong thnh ph qu nguy him, s b m lnh lang thang cp bc gy nguy hi cho s ch huy, Trng cho bit s ch huy trn nh ginh nng t ngoi b. iu nhanh chng thy r l Trng khng bit bi, it nht l bi khng gii. Sng nc khng ln, nhng cc ng sng bc u ang cch b khong 100m. Ngn sng th nht vt ng Trng, ngn sng th hai ph ln ngi vin tng ny. Trong tnh hnh Trng ra i cn khong 100.000 lnh c mt trong vng. c on c khong 80% ang c sc thot ra hoc v vt ci g c th kim c trong khoi lc bn git v cp bc. Cc tng khc ang hoch nh hai chuyn bay b mt. nng c trao tay ri. N chng cn na, mt ht, c trao v cho VC & Bc VN. Thnh ph nng, thnh ph ln th nh Nam VN sp . So vi bt k thnh ph no trn ton b t nc c n phng th mnh nht v c cm u bi vin tng c coi l gii nht trong qun i SG. Cc kho ca n cht y lng thc dng trong nhiu thng, cha y n dc v v kh dng trong 60 ngy. Hai xe vn ti ch y du kch, qu na l ph n vo chim thnh ph. Mt ln na, CS chin thng gn nh khng mt pht sng. Gn nh th! CS lc c 13 tnh Nam VN di quyn kim sot ca h. Vi vic chim nng, CS nm c ng 50% lnh th Nam VN ng sau phng tuyn ca h. Ngy 30-3, mt ngy sau khi nng sp , li l ngy ch nht. Ch nht nn khng c cuc hp bo ca chnh quyn SG nhng L Trung HIn vn c mt vn phng. Hin ang ngh cch xem phi ni g v nng trong bui hp bo x tra hm y. Hin s khng ni lo m chin thut ca Hin l thn trng th no khi ghi cng cho k th trc khi h xng ng nhn n mt cch cng khai. Hm y cc nh bo cng trnh hi Hin v vic mt ci thnh ph ln th nh .

CHNG 6: MI VIC VN N NH http://tieulun.hopto.org - Trang 14

Khi b i Cs vo chim thnh ph ngy 29-3 th binh nh c ang trn mt tu hi qun Nam VN ngoi khi nng. C l c khong 2.000 lnh thu nh b trn tu, phn ln phi ng thi. Qu tht chng cn ch no m nm na. Mi tu ang hng v pha Cam Ranh. Lc 2h tra, mt chic trc thng M ln st pha trn con tu. Trn my bay c Kenedy, mt nh bo v l bn ca tng thng Ford va sang Nam VN. Trn tu, m bn ca c dng sng M.16 nhm chic trc thng m bn. l mt cch by t s phn n. Chic trc thng vi l c M ang ch nho h, h ngh nh vy. Nhng ngi no khng c sng th la ht, chi ra chic trc thng, vung nm m ln o n. Chic trc thng trao mnh ri bay vt ra xa. Khng ai b thng v my bay cng khng h g, nhng Kenedy t ra sng st. Chnh ci s on thu qun lc chin m Kenedy khen ngi nhiu ln l ci s on gii nht nh trong qun i SG li tm cch git ngi M. Bin c y cho Kenedy ci nhn su sc vo tinh thn qun i SG. Ni tm tt, r rng l n chng cn tinh thn no c. Kenedy nh vit bo co ring cho Ford sau khi t Nam VN tr v. 30-3, mt ngy sau khi nng sp , tng P. Weyand tham mu trng lc qun M l chuyn cng du tm hiu s tht Nam VN c mt Nha Trang. Weyand ang tn mt quan st nhng g cn li ca qun khu 2 Nam VN, vng min Trung t nc. T lnh qun khu l Ph. Chnh Ph l k n c ng trc mt Thiu ngy 14-3 khi tay tng thng ny ra lnh rut khi Ty Nguyn. Ph ang thuyt trnh cho Weyand tnh hnh. L tt nhin khng c g lc quan. Nha Trang cn yn tnh. Theo con mt ca cc s quan hnh qun th khng c g him ngho c. Weyand nht tr nh th. L do cho s lc quan y l nim tin rng: CS, sau khi chim c nhng mnh t khng l v trung tm dn c, s phi ngng bc tin cng c thnh qu v b xung lc lng. Nhng d kin v lp lun m Weyand thu c l cho ng ta c th v Washington m ni: :"Lc lng Nam VN khng mt tinh thn xt theo bt c kha cnh no. Qun i SG s ng ln chin u" Cn Nha Trang hm y, Weyand ni: mi vic ang n nh. Cc nh bo ghi lia la. Ti phn khi trc nhng g nhn thy c do qun i Vit Nam Cng ho ang lm. H ang hnh ng gii. Weyand ni qun i Si Gn quyt nh phng th phn sinh t ca Nam Vit Nam, v phn sinh t y bao gm Nha Trang v vng t pha Nam ca n. Ph tuyn b s phng th lun c Quy Nhn v tnh pha Bc Nha Trang. Weyand, Ph v cc chuyn gia ca h u xem nhng g xy ra trc y u l chn l vnh cu. Nhng n v b i cs cha bao gi c th di chuyn nhanh. Phng n chin u ca h c phm vi hn ch v chng cn ch cho cp ch huy chin trng quyt nh. Vo thi im Nha Trang, cc cc s quan tnh bo Si Gn vn cho rng chin thut cs vn nh c. H thu c thnh qu c bn Ty Nguyn, qun khu 1 th Bc Vit Nam hn phi dng li cng c. Cc ng tip t phi ui bt kp xe tng v b binh. y l cch m my nm qua h tng chin u. Chng ai ngh hoc ngh qu t n vic Bc Vit Nam ci tin phng phc tc chin v trn thc t giao thm quyn quyt nh cho cc t lnh chin trng. Cc tuyn tip t ang i theo qun Bc Vit Nam ch khng cn nm c nh sau phng tuyn na. Mt im khc chng my ai nghi ng l Weyand cng nh Ph v chnh quyn Si Gn nh gi khng ng s v tinh thn ca dn chng chng + v binh lnh Si Gn. H cm thy b phn bi. Khng nhng bi M khng cn vin tr m bi c tng thng ca h l Thiu. Trong lc y h li coi Bc Vit Nam thuc hng siu nhn. Th l thy c Vit Nam Cng ho tn s ri. Weyand v cc nh lnh o M v l do no m ui m trc thc t ny, thi s gy bit bao thng kh trong 31 ngy k tip. Thng kh u tin thy c l tn thm kch Nha Trang sp ngy 1-4, khng c ly mt cuc giao tranh, sp trong s hong lon. Hong lon bt u t vic mt Quy Nhn. Tn tnh trng v t lnh s on 22 b ri tnh l Bnh nh qu nhanh chng. Phn na ci s on 10 nghn ngi y vi trang b y nh nhau li b chy ln tu thuyn. B i Bc Vit Nam, c lng ch cp trung on xung phong vo Dc M. Vic Dc M b b ri khng c ai chng c vng v Nha Trang. S ch huy ca Ph gi ghm hnh trang, r rng l n li sp di chuyn. S hong lon t m ln ln khng ai ngn c. Binh nh c v m thu qun lc chin n vnh Cam Ranh ngy 1-4. Bn qun cnh, bnh thng d tn, nhng lc ny thy hy nn trnh xa bn thu qun lc chin. Bn ny ln b, bt u cht ngi ln http://tieulun.hopto.org - Trang 15

xe ti, xe jeep, xe du lch, cha sng vo ngi li yu cu ch i Nha Trang. Nhng ngi li hiu ngay v khng mun bnh xe b bp g bi n M.16. Va ra khi vnh Cam Ranh, m thu qun lc chin nhanh chng bit c Nha Trang gi y hoc chng bao lu na s nm trong tay cs. Gn mt na m lnh ny li g sng vo li xe yu cu a h quay li vnh Cam Ranh. H li ln nhng chic tu ch h t Hu i Nng, t Nng i Cam Ranh v by gi t Cam Ranh xui tip v pha Nam. c khng c mt trong tp . c v hng nghn ngi khc c ngi trn xe chy dc quc l 1. Mc tiu l n Si Gn. Hng nghn ngi khc b chy v pha Nam, trong c c Ph v s ch huy qun on 2. Cng nh Nng, vic Nha Trang sp c xc nhn bng mt c in thoi n ch huy qun s Si Gn. T Nha Trang, tnh trng Khnh Ho gi v lc x chiu. ng ta ht vo tai ngi s quan tr li in thoi, lm cho ngi ny sng s vi cu ni: Ti i y, tnh hnh tuyt vng ri. Ri ng ra cp in thoi. Gi y, ci gi l qun lc Si Gn mt triu ngi b tiu dit ng phn na. Su s on ri c gi mt cch vn v l mt hiu lc tc chin. Chng s on no s chin u tr li. Nhng g cn li: ch c na s on d v s on 18 c xem l cn i cht gi tr. Cc s on 5 v 25 mt hiu lc v t lnh ca chng nm t do tham nhng v bn vt liu cho Vit Cng. Ba s on khc nm trong vng chu th, nng lc ng nghi ng v khng th chuyn v Si Gn c. Hai tnh khc cng Nha Trang ri vo tay cs l Quy Nhn v Tuy Ho. Th l 15 trong s 23 tnh pha Bc Si Gn vnh vin nm trong tay Bc Vit Nam v VC. Ring ti Nng, 100 nghn lnh Si Gn b bt. Tng s lc lng b mt c chng 300 nghn ngi, cha k s binh s chng b bt, b thng m ch hon ton v t chc. Ba trong bn thnh ph ln nht Nam Vit Nam nm trong tay cs. Khong 2 triu dn di tn v pha phng tuyn Si Gn. H l nhng ngi lm nghn ng i, ngn thc n, lm mt th gi v i chim mi th phng tin khc. Chnh trong ngy ny, ct tr ca Thiu l Trn Thin Khim thng bo nh t chc. Khim ni thng vi Thiu rng Thiu mt ht tn nhim khng nhng i vi cc nh chnh tr m cn c vi qun i na. Khim l mt trong hai tng 4 sao Si Gn (tay kia l Cao Vn Vin) l l do chnh gi Thiu ti v. Chng no Khim cn ng h Thiu th a s cc tng khc cng vy. Thiu ang c tm cch n trnh nhng li o hu b lun bui hp chia tay vi tng Weyand lc 5 gi chiu ngy 1-4. Thiu hn gp li Weyand, Martin v tng Vin vo sng ngy 2-4. Weyand ang nng ny mun cun gi v sm bo co vi tng thng M. Nhng Thiu li hu b bui hn y ln na. ang b u vi nhng kh khn chnh tr, Thiu cha sn sng gp nhng ngi M ny. Rt cuc, chiu ngy 2-4, lc 17 gi Thiu mi chu tip h. Tay tng thng b tc ng nn khinh mit gay gt vi Martin v Weyand, Thiu rt ra mt l th ca cu Tng thng Nixon ha can thip bng qun lc M vo cuc chin tranh Vit Nam nu cs vi phm hip nh. Thiu mng nhic chnh quyn M, ni thng vo mt Weyand l v phn mnh, con ngi Thiu b Kissinger vit chung mt ho n bn t cng vi Hip nh Paris ri. Cuc gp g c ca, c nhy cho n lc n chm dt. Trong lc nhng chuyn i loi nh vy ang din ra Vit Nam th Washington, Nh Trng nhn c bo co: Mi vic vn n nh v c chiu hng tt.

Chng 7 : Tuyn phng th v tr em Trn nh chim Si Gn bt u t ci ngy sau thm ha Nha Trang, mc d lc y t ai nhn ra iu . ng 4 tun sau, n kt thc thm ha di tn s qun M vi gi. Vi nhng ai Vit Nam 4 tun y, cc s kin nh nho i. Nhng gi pht tht di, tr nh khng hon ton ng tin cy na. Mun vit phi sp xp li d kin, khng th da vo tr nh ring ca mnh. Phi da vo c nhng ghi ch, in vn c lin quan. S kin dn dp nh phim quay nhanh. Vi ngi Nam Vit Nam, n cn l thm kch, s hi, tuyt vng. Thng 4 Si Gn l ton b cuc chin tranh 30 nm thu nh li. Tr con Vit Nam c th gii nhn nh m c nhi ln lc tr thnh cht xc tc cho ci bnh di tn sau khi Nha Trang sp . Nhng ngi qun l cc vin m ci Si Gn l mun ca h cho m http://tieulun.hopto.org - Trang 16

tr con i. iu ny tc khc tr thnh thi c tuyn truyn khng ch ring cho nhng ngi thc tm gip tr em. Nhng k ma mai, ch k tm thy thi im ngon lnh. Trong bn ny phi lit Martin vo y. Vo mt lc khng c kn o, Martin ni vi mt ngi trong m thn tn rng, vn di tn tr con l n tuyn truyn tuyt diu. Vin i s cm thy vic lm rng beng ti a chng trnh di tn tr em gip vo vic li d lun quc hi M nghing v pha Si Gn. Mi m mu thnh cng. Chiu ngy 3-4, mt chic DC.8 ch 85 tr m ci v mt s nh bo chn lc t Nam Vit Nam i M. Chic C5A h cnh xung Tn Sn Nht sng sm ngy 4-4. N qu ln n ni c v chm chp trong khi bay. Cng nhn bc xung hng chc tn thit b qun s cho ci qun i khn kh. Ngi ta sp t cho n ct cnh tra hm y vi chuyn hng chnh thc l tr m ci v nhng ngi M, danh ngha l i theo chm sc tr. Cc nh bo c n cn mi ra Tn Sn Nht chp hnh v phng vn m tr ln phi c. Chic C5A thuc loi my bay khng l trn tri. Mt s t may mn kim c gh ngi cn tuyt i a s khong gn 400 tr em phi chui xung di cc dy chng hng. Cui cng ci ca s khng l cng c ng li. N c i khng lu bo l trng ch di chuyn ra u ng bng. Phanh nh ra. 4 ng c phn lc khng l rt ln. Chic my bay ly ri ct cnh. 4 gi 45 pht chiu hm , my bay ra n bin ng cao 4 dm. N tip tc nng cao ln 8 dm mi n nh ng bay. Lc by gi, trong my bay hnh khch cn b chng dy an ton. Phn ng ngi ln nm tay nhau thnh tr vui. Mt s ngi ct ting ht. Bng nhin, cnh ca my bay vng mt, sc ht ca gi cun i nhng vt g khng c ct cht trong my bay, k c my a tr s sinh. Chic my bay c tm cch quay li Tn Sn Nht. 20 pht sau, phi cng khng sao gi c my bay n nh nn quyt nh h cnh khn cp. Chic phn lc khng l chm xung mt ci g trn rung la, lt qua con rch ri sng li trong m rung k , cch Tn Sn Nht khng y 2 dm. La bng chy v khi lm cho s ln ngi trn my bay b thit mng. Martin nhn c in thoi bo tin tai nn my bay ri. Chic C5A ri-mt vin chc Hoa K ni vi Martin bng in thoi siu tn s ca to i s. Vng, Martin tr li. C ngi sng st, vin chc y ni tip. Vng, cm n anh. Martin p ri cp in thoi. 19 gi sau, mt my bay phn lc B.747 ch 400 tr em khc ra khi Vit Nam. Cuc di tn nhng ngi M vn khng c s qun Hoa K gip . Martin sn sng gip tr con bi v m c nhi y gip ng ta. Cn vi ng bo ca vin i s, Martin vn gi vng lp trng l php lut phi c tn trng. Qun i Si Gn b thm Lt vo ngy 3-4. Si Gn ngi ta t hi khi no phng tuyn c gi vng? Khi Lt c trao cho cs th Khim c din vn cui cng trn i pht thanh qun i Si Gn. Thc t Khim vn l qun nhn nhng lt sao nm vai tr dn s l th tng. Vi ging u u, Khim c bi din vn chin u trong gi ng tra, khng chc c n 10% ngi nghe, van ni ng bo ng rt lui, cng b nh t chc phn i Thiu. Ngy 4-4 y l ngy bn rn i vi Thiu. Chp nhn cho Khim t chc, m cuc bt b th hai cc i th chnh tr, gp Weyand trc khi vin tng ny v bo co vi Ford. Weyand cho Thiu bit rng vin tr cho Nam Vit Nam s gp kh khn nu rt lui na. M quyt nh lp phng tuyn Phan Rang-Ty Ninh, nhng Nha Trang sp lm Weyand xc ng v ng ta ni vi cc nh bo rng, Si Gn s chin u. Weyand ni thng vi tay tng thng Nam Vit Nam rng nhng cuc rt lui quy m ln lm mt phiu quc hi ng h Si Gn. Lc lng ca Thiu t nht cng phi mt ln chin u, thng c mt trn cng tt. Thiu ha mt trn nh nh vy s din ra. Sau , Thiu triu tp cc c vn qun s v quyt nh Phan Rang l a im. Thiu moi mc trong chc lt ri quyt nh trung tng Nguyn Vnh Nghi s cm u cuc chng gi y. Vin tng ba sao ny chng c thnh tch chin trng no ng ni. Nghi lm t lnh qun khu 4 nhng tham nhng cng khai, n ni ngi M cng thy ngng v buc Thiu phi cch chc Nghi nm 1974. Nghi khng c ti nhng c lng trung thnh c bit vi Thiu, iu c th s dng vo nm1975 ny. Ln ny, Thiu giao cho Nghi quyn ch huy Phan Rang v Phan Thit cch Si Gn 165 dm v pha ng Bc. V nguyn tc, Nghi phi bo co v s ch huy qun on 3 Bin Ho. Ti ngy 4-4, Thiu ln i truyn hnh, khin ngi ta phi nhc mt. Thiu chi M ct vin tr v kt lun: lm sao ngi ta c th tin M c. Thiu chi bo ch, do trng tr cc hng thng tn http://tieulun.hopto.org - Trang 17

ngoi quc bp mo s tht. Thiu si ni hi ti cc cp ch huy khng chu c th. Vi k hoch b ri Ty Nguyn, Thiu coi lchin dch qun s xut sc b qun i thc hin ti, Hu mt v phi chi vi lc lng cng sn u th hn. Nng sp v khng c th gi dng ln mt vnh ai phng th trong tnh hnh hong lon. Thiu xc nh mnh vn s l tng thng v qun i s chin u t Phan Rang. Kt thc bi din vn gay gt, Thiu ra lnh tng giam ba tng: Phm Vn Ph v ci v vi Thiu v chuyn b Ty Nguyn, Phm Quc Thun v khng phng th Nha Trang, D Quc ng mt Phc Long. Cn vin tng th t m Thiu mun b t th li ang nm ging bnh v b giy v v xu h, l Ng Quang Trng. Trng chng gi ni thnh ph no khu vc pha Bc, nm bnh vin v ang tuyt thc. Nhng Trng khng in. n ngy tn s ca Nam Vit Nam th Trng l ngi u tin leo ln trc thng Hoa K. Binh nh c ca thu qun lc chin ngi xe xui theo quc l 1, ri Cam Ranh ngy 1-1. Anh ta dng chn qun l Du Long cng bn b mua thc n bng sng, thu gi bng dao gm nhn nh vi ngy. n ngy 6-4, khi bn lnh thu qun lc chin, trong c c-ci sng sc b kha v mt xe Jeep v i thng tip v Si Gn th ti tnh li. Ra khi th trn 15 dm, c bn ng u vi qun cnh v b xung vo qun i mt ln na. m qun cnh y ang lm vic cho Vnh Nghi. Bt c ai c v c kh nng chin u u b xung vo hoc p tr li qun i Si Gn phng th Phan Rang. Mt trong cc l do chn Phan Rang lm phng tuyn v l qu Thiu. Nhiu ngi cho y l l do c nht. Tay tng thng ny sinh ra bn ngoi Phan Rang, gn Ninh Ch v st b bin. M Thiu sng n u thp k 70. Tng thng hay v thm qu, thng xuyn hn mi vng khc ca t nc. Thiu theo o Thin cha l do chiu v. Lc nh, Thiu theo o Pht nn vn v Ninh Ch u n thm m m t tin. Nghi chng phi l con ngi kh di v chnh tr nn vch k hoch phng th Phan Rang bao gm c Ninh Ch, cch Phan Rang 5 dm v pha Bc, hi chch v hng ng. Ninh Ch khng phi l ni hon ton c th phng th c. Vi chuyn gia cng thc mc nhng Nghi gii thch rng, n c th kim sot c ng rt lui, hoc mt Ninh Ch th tnh l s nm trc tip di ho lc cs. c v 3 ngi bn thu qun lc chin n Ninh Ch. C mt y gm qun bit ng, lnh b binh, ngha qun v c my lnh khng qun. Mt s trong m lnh ny thm ch chng h bit vin n nm u no ca cy sng. Nt chung nht ca lc lng phng th Ninh Ch l hu ht s lnh b chy khi chin trng ni khc trong 3 tun l qua. Ninh Ch tr thnh mt lng cht c bo v bi m lnh thch b chy. t ai tin rng h s thi khng chy na. Trung t Bo xut hin vo chiu ngy 7-4 lnh trch nhim phng th Ninh Ch. ng ta bo co trc tip v tng Nghi. Theo li ng ta ni vi lnh rng ng ta c nh gi vng Ninh Ch cho vin tng cng nh cho tng thng. Bo l con ngi ni bt. Cm u m lnh c mt khng hai vi b trn mi toanh v giy bng long. ng ra khng cho bit mnh t u n, tuy nhin c v m bn thn on c rng ng ta t b ch huy Si Gn ra v c Nghi ch thn la chn. Kh xc nh c ng ngy trn nh Phan Rang khi s. Thnh ph b pho kch v dn chng b i t trc khi Nghi nm quyn ch huy phng th. Cuc tn cng ln bng b binh xy ra ln u tin ngy 7-4. Nhng nhng bin c khc lm m cuc phng th Phan Rang. l cuc nm bom dinh Tng thng Thiu ngy 8-4, mt im ngot dn n cuc di tn ngi M.

Chng 8 : Ci h t th Trn nh Si Gn bt u, nhng dn chng ch pht hin c vo ngy 9-4, mt ngy sau cuc nm bom dinh Thiu. Ngy 7-4, trn nh Phan Rang bt u nng bng. c khng nhn thy nhng nghe c ting pho kch nng n trong tnh l v cn c khng qun cnh . Si Gn, Thiu ra lnh tng giam t lnh khng qun Tn Sn Nht. Tng 2 sao Nguyn Vn Hiu, ph t lnh qun khu 3 t t sau khi ci nhau vi tng 3 sao Nguyn Vn Ton v chuyn phng th th . Trn nh ln nht l tnh Long Khnh, cch Si Gn 38 dm v hng ng Bc. Ton b mt s on cs trn n Xun Lc. Mt ci h t th c o vo thi im y. http://tieulun.hopto.org - Trang 18

Phng th Xun Lc l lnh s on 18, s on t nht trong qun i Si Gn. Khi mi c thnh lp, n mang danh s on 10 v i n ch mng bit hiu nm-b ten (number ten), mt ting Anh m ngi Vit Nam ni bng ch ti t nht. Do s nhc m ca dn chng ngy cng nhiu i vi s on nm-b ten, n c i thnh s on 18. Gia thp k 60, n l s on qu t, ti mc khng gy e da g cho m tng lnh vn s o chnh nn n c ng trng vng Si Gn. Hai nghn qu n pho m u cho trn nh Xun Lc. Trn nh ko di mt ngy ri. Xun Lc cha chu gc, nhng cc t lnh Bc Vit Nam cn nhng l bi khc trong tay. Hoa K ang vin tr khn cp cho Nam Vit Nam. Vin tr y c tr bng tin trong cc khon lu tr t 2 nm trc cha dng n. Quc hi M cha chu chi thm vin tr nhng tin trong kt st lc y vn cn qu gi cho vic tun trang b v n dc n tay qun i Si Gn trong nhiu thng lin tc. Khi trn Xun Lc bng n, mt chic C5A h cnh xung Tn Sn Nht lc sng m va tan, mang n 27 tn m st v o gip chng n. My bay , i Si Gn bo cho cng chng Vit Nam bit l pha bn kia a cu, Tng thng Ford ku gi trng m rng, quc hi M nn cho Si Gn 722 triu la vin tr qun s v 250 triu la vin tr kinh t. Tht ra, qun i Si Gn chng cn tin m cn thay lnh o. Mt quyt nh ng nghch do tay tng thng a ra ngy 11-4 l tung mt l on d na vo Xun Lc mong ginh ly chin thng, d tng trng, m Si Gn ang ht sc cn thit. L on c ch bng xe n Long Bnh. y, lnh d c cht ln cc trc thng khng l loi Si-nc. Mc tiu cui cng l Xun Lc, nhng ho lc mnh lit ca cs trong thnh ph khin khng th no ch qun bng my bay vo tnh l c. V th phi chn mt bi p trong n in cao su do Php qun l, cch Xun Lc 5 dm v hng ng. i i i u c th xung. Binh lnh dn trn. Chng c ly mt pht sng n. Trc thng bay i bay li gia n in v Long Bnh mang thm lnh d n. Cc s quan Si Gn v chin trng khen nhau ri rt v cuc hnh qun bt ng ny. Trc lc hong hn, s on Bc Vit Nam bao quanh n in cao su bt u m trn tn cng. m lnh d qu tht chng h c c hi chin u no na. Liu thuc an thn cho Xun Lc th l tan nt. B hon ton bt ng, b p o t l 3 nh 1, m lnh d bi trn ngay lc nh bt u. l trn nh p ln nht trong cuc chin c thc hin hon ho ca mt s on Bc Vit Nam. Con s t thng khng ln nhng s lnh d tan tc t phng. L on b xo tn, khng cn l lc lng tc chin na. iu quan trng sau trn nh p l 1 s on Bc Vit Nam na bc vo tham chin Xun Lc. Hai nghn qu n pho na n vo tnh l. Nh vy khng ng s bng m , cs dng c cng chui vo ph mt kho n nhm trang b li cho 15 tiu on lnh Si Gn. m sau, mt qu n pho trng s c c li ri trng trung tm kho n khng l Bin Ho. Kho ny cn cho trn nh Xun Lc gm bom, n pho v n sng b binh. Thm n nghim trng nh vo Si Gn. Chic h t th o nhng chng c g lp . Binh nh c tr li vi cuc chin c 4 ngy sau trn nh Phan Rang m mn ngy 9-4. Anh ta chng thch th g, nhng Ninh Ch ngy 13-4, mt ln na anh ta cm thy cuc sng ca mnh c mc ch. Ho lc ca Bc Vit Nam y rt nng. c c th nghe c v thy c rng n cn nng hn Phan Rang nhiu. C th nghe thy giao tranh d di nht l cn c khng qun, ni Nghi ng s ch huy. Nhng t tn cng bng b binh vo Ninh Ch ch l thm d. Chng c g ng c th trong lng, nhng c v ng ng cng trong tnh trng bo ng hon ton sut 6 m lin. Ting sng tuy nhiu nhng thng vong t. Trung t Bo, tay s quan Si Gn khi mi n c dng dp oai v gi y trng cng nh bn h, cng mt mi, d bn v nhu nt. Cs cng ngy cng thm qun xung quc l 1. Ngi trn xe tng, xe nh binh, xe v bt c xe g m h gom c trn ng, on qun o xanh Bc Vit Nam v pha Nam, b hu ht nhng vng mi chim c cho b i a phng. H tin xung pha Nam tht nhanh theo cc con ng, quyt lit cng nh ng mn, ng bin. Ch tr nhng cuc hnh qun trc thng vn khi M c mt, cn chng c qun i no trong lch s Vit Nam li di chuyn nhanh chng nh lc lng Bc Vit Nam lc by gi. Vnh Nghi li s ch huy Phan Rang cm thy tnh hnh tuyt vng. Thm ch Nghi khng bit ch xc mnh c bao nhiu qun, ch c lng c 1 s on, 7 n 8 nghn lnh. l ti x, th k, dn v mi xung vo qun i gi mng sng cho mnh. Khng c chuyn trn thot bng ng b. Nhng http://tieulun.hopto.org - Trang 19

lc lng ca Nghi c teo dn ng thi vi dn chng Phan Rang. Thng tin lin lc gia Nghi v cc v tr bao quanh c v kh. Trong phin trc gc, c i cp vi mt trong s t dn v. Khi tr chuyn, ngi y cp cho c bit chuyn m m gia nh Thiu ch cch ni h np trong h n c khong 300 mt thi. c nhn xt vi v chm bim l gi y anh ta hiu ti sao h li bo v Ninh Ch. Vng ai Xun Lc c ni rng nhng ch l l thuyt sm mai mt. Bi v, ti Bin Ho, cch Si Gn c 14 dm, cs ang tin ln. m 14-4, cc pho th nhm trng kho n. Khi phi cng trnh din lnh cng v vo sng ngy 15-4 th mt trong hai ng ln khng cn s dng c v n pho o nhng l trn ng bng b tng. Nhng cuc ym h cho Xun Lc v Phan Rang u phi ngng li. Pho 130 ly vn bn. Vic phi c khng ct cnh c thnh vn nghim trng. Mt na s my bay ca khng qun Si Gn nm ti cn c ny. Ti Xun Lc, L Minh o bit l 3 s on Bc Vit Nam (thc t l 4) e da s on mnh. o ra lnh cho trung on th ba v cng l trung on sau cng nhy vo trn nh. Bc Vit Nam tm cch y li trung on ny v c chn c lc lng cu vin t Trng Bom ti. H tip tc vy hm Xun Lc. Cc lc lng khc c lnh vng qua tnh l v c tip tc tin v Si Gn. Lc lng cs tip tc th cc nhy, ct t quc l 1 pha sau trung on 3 ca o. H pha Ty Trng Bom cch Si Gn 21 dm. Lc lng a phng ca cs trong vng Si Gn nhn lnh cp thi. Vn ch cn l th Nam Vit Nam sp th no v vo lc no m thi. Ngy 15-4, Phan Rang tht th. Lc lng Bc Vit Nam bao trm mi pha ca thnh ph. Pho binh ph n tan hoang, b binh yn ch ch i. Khi b binh v xe tng tin ln, sc chng c h chng cn my na. Thnh ph tht th v c VC c ko ln. Ti s ch huy ca Vnh Nghi ngy 15-4, tnh hnh cha qu t. Nghi nghe tin th x tht th vi thi bnh thn. Lc y Nghi lin lc vi Ton, t lnh qun khu 3. Qua in i, Ton bo Nghi rng, Phan Rang phi chin u cng lu cng tt lm chm bc tin khng l ca cs xung quc l 1. Tin Phan Rang tht th lm Ton sng s. Nhng bo co ca Nghi v vic cn gi c cn c khng qun lm Ton hng khi. Ton ni vi Tng tham mu trng Cao Vn Vin phi thm lnh sang sp xp li Hm Tn, t lnh Si Gn ngn cch hai lc lng cs ang tin cng Phan Rang vi lc lng b chn li Xun Lc. y l k hoch tuyt vi nhng thi im thc hin tuyt vng ri. Chiu ti ngy 15-4, k hoch v s lc quan ny bay ra ca s cng ting n gin ca i bc 130 ly ang di tp trung vo cn c khng qun Phan Rang. Tng c im vnh ai b ph tan tnh. Binh lnh b git hoc chy ht. Trinh st vin hng dn pho bn ngy cng gn s ch huy, ni Nghi ang nm im di t. n m, xe tng v b binh Bc Vit Nam bt u tin vo cn c. Trong bng m, m sng lp lo bay t pha. Ln n xanh t sng cs nhiu hn ln n ca v kh Si Gn do M ch to. Trn chin d di. Khong gn sng, Vnh Nghi bo cho cc v tr nm ngoi s ch huy Bin Ho bit s ch huy ca mnh s mt vo bt c lc no. Ninh Ch, binh nh c xc ng v vic mt tnh l hn tng Nghi, tuy anh ta v 400 binh s khc cha chu ng ho lc bn bao nhiu. Ninh Ch tr thnh hn o n c. By gi h li nghe qua in i li bo ca Nghi ni vi m binh s Ninh Ch v quanh Phan Rang hy thot i bng cch tt nht c th c. B i Bc Vit Nam b qua lng y. Tu thuyn sn v bin qu gn n ni c c th ngi mi nc mn. Nhng vi c, ba lnh thu qun lc chin v mt lnh bit ng th lnh rt lui y l mt trong qu nhiu lnh kiu ny. rt hn na chiu di ca Nam Vit Nam ri! Khng c ch ng li hay sao? Ti Ninh Ch c mt my i t v mt trong ba lnh thu qun lc chin bit cch b kha cng tc. N h ln thnh mt vt sng. Mt ngi lnh ngi gh li, cn c v nhng ngi khc ngi trn nc, pha sau. Trung t Bo, vin s quan Si Gn ra chu trch nhim phng th Ninh Ch ra lnh cho m binh s ri khi my i. c v hai ngi lnh bn cha thng nhng khu M.16 vo vin s quan biu l ra mt s chng lnh. Bo rt lui vo ch my truyn tin ca ng ta. Chic my i chy thng hng n khu m ca gia nh Thiu. Trong vng 5 pht, cc bia b li gt nghin nt v mt t b xi tung ln. Chng cn cch no nhn ra nhng ai c chn y. Nm binh s bc khi my i t vi s mt mi chn chng v i ra bin. Bo cng bo co hnh ng ca http://tieulun.hopto.org - Trang 20

h cho Nghi bit v vn tt in i ri cng i b ra bin. Ba ngy sau, h n c Vng Tu bng chic thuyn nh c. Cn Vnh Nghi sa vo tay qun Bc Vit Nam khi h nh cn c khng qun.

Chng 9: K cm u ch Hai ngy sau khi Phan Rang sp , tnh l anh em vi n l Phan Thit cng b Bc Vit Nam chim nt. Th l cs kim sot 20 tnh, trn vn 2 qun khu, hai phn ba Nam Vit Nam ri. Si Gn, cc th lc u i th cp chnh tr ca Thiu, k cm u ch . Phe t nhn l trung lp ca Si Gn, khng thch cs v khng thch chng + cng mun Thiu ra i. Phe cc hu cng mun Thiu ra i, v o le thay, chnh h li cng khai tn cng vo s tham nhng ca tng thng. T thng 9-1974, nhm ny ph bin bn co trng s 1. Cc nht bo Si Gn ng co trng ny u b tch thu nhng vn cn rt nhiu bn c chuyn tay trong dn chng khp t nc. Nhng li t co mang tnh cht nghim trng v c gi tr ti liu. Thiu, vi li tc ch vi trm la hng thng m c hai cn nh Si Gn, tr gi hn 150 nghn la, mt nh thu t st pha Bc Si Gn, mt vila trng l Thu S, nhiu t ai v s tnh. V Thiu xy ci gi l bnh vin cho ngi ngho, dng hng lu thu trang tri vic xy dng, bn rt ngoi vin vo ti v kt cc th dn ngho khng th vo bnh vin ny. Anh v Thiu th u c nng gi phn bn ha hc do M cung cp, bn cho nng dn vi gi ct c. C vn cho Thiu l ng Vn Quang v Trn Thin Khim t chc bun thuc phin lu. Mt ngi c ca Thiu tch tr u c v nng gi go, thu tm nhiu phng tin vn ti lm giu. Thiu cn nhn qu bng t ai, dng cng binh xy trang tri ring Nhng li t co nh bom n. Tuy bn co trng th hai khng gy no ng nh bn co trng th nht, nhng li c d lun rng ri tin. Th l nhng ngi cnh hu cng quyt i ung mu Thiu v mt chnh tr. Cn mc rng ln, qun i Si Gn mun Thiu ra i vo tun th nh ca thng 41975. y l l phiu quan trng nht chng li tng thng. Sau 10 nm chc v cao nht ti Nam Vit Nam trong 8 nm lm tng thng, nm 1975 Thiu l ngi giu nht Nam Vit Nam nh tham nhng. Trong chc v, Thiu khng h c php nhn hn s lng 600 la mi thng, v c l t 300 n 400 la ph cp. Th nhng d xt bt c tiu chun no, th Thiu v vn cn giu s. Lm th no giu c, l chuyn phc tp v quanh co. Nhng g sp k ra y chc chn l khng . Ci bit c l vi hai trng hp ngoi l-mt vila Thu S v mt ngn hng Si Gn b ph sncn tn th c Thiu ln tn v Thiu u khng tim thy trong bt c h s no. Th m h tr nn giu c. Theo cc cuc phng vn v cc ngun iu tra khc th gia nh Thiu n cp hng trm triu la. l tin thu ca dn M v dn chng t nc h. Cng cuc lm tin ca Thiu l da trn chin tranh v mi trng cuc chin do vin tr M nui dng. C l Thiu thnh tht tin rng khng bao gi thng lng c vi cs. Thiu tin nh vy nn cuc chin tip tc. Bi v cuc chin tip din nn Thiu v gia nh Thiu giu thm. h tng, s tham nhng n gin. Nhng thng tng, n l mt mng li phc tp. Cng nh ng maphia, n ly vic bo v tay th lnh lm mc ch chnh. h tng, n l s mua bn th lc vn vt, bo v v tng tin. Mt tim thuc ng Catinat bn cng khai thuc cn sa nha phin cho lnh M v ch tim c cnh st bo v. Cc ch huy M cm lnh ti v thuc ma tu c chuyn qua gi bn bar. Nhng tay bun g Ty Nguyn hot ng c v cc cp ch huy qun i c tr mt s phn trm li nhun. Tin li ngng tr th on xe tr g b phc kch bi "du kch Vit Cng" Khi tham nhng tr nn quan trng v s tin dnh lu nhiu hn th h thng tr thnh mt mng li hnh thp. Ngi trn nh thp tham nhng ti Nam VN l Thiu. Thp ch l cng c t chc khng nht thit l con ng chuyn tin. Bng cch cho nhng ngi xung quanh ci thp y t kim n, Thiu to c n ngha v nhng mn n quyn lc. T 1965 - 1975, y to hng ngn hoc hng vn n ngha. Khi cn n p th ln b trong ci thp y rm rp tun theo. Phi hiu rng Nam VN, d hin php c c tun theo trit th tng thng vn c quyn lc bao la. Thiu c quyn nhiu hn c hin php cho php. L ch tch hi ng tng lnh, mt c quan nm ngoi hin php, Thiu nm quyn hnh trng hi ng ny. L tng t lnh qun i, ng u t chc http://tieulun.hopto.org - Trang 21

hnh chnh cng v, mt tay Thiuh nm hn 3 triu ch lm, mt na ch cng n vic lm ca ch . Thiu gi ton quyn b nhim thng thng, ging v cch chc 3 triu ngi gi cc ch lm y, khng u nhim cho ai. Tin bc tun lt t cao xung thp v ngc li. Mi cp rut bt phn ra chia x cho h. l hot ng ca ng dy tham nhng. Nhng hnh nh Thiu khng thm lm. Tin hu t ca ch hiu Bar, kiu dn nhp c bt hp php... khng n tay Thiu. Y thu lm n ngha v dng n ngha gip tay tng thng ny lm giu theo cc k hoch ring. Phng php thu lm n ngha c G. Lansdale m t nh sau: "... Gung my dn s v qun s hot ng theo mt ch ch nhn xoay quanh mi t lnh qun on. Mi ngi b nhim v cch chc mt tnh trng, qun trng". Nm 1975, Thiu b nhim v cch chc thng xuyn 4 t lnh qun on, nm phn ln ln vic b nhim t lnh s on, nh vy l cn nm quyn kim sot nhiu hn ci ch m Lansdale ni trong nm 1958. Mt th d c bit cho thy cch th hot ng ca Thiu. Nm 1973 y thng cp ln tng 3 sao cho Nguyn Vnh Nghi v b nhim Nghi lm t lnh qun on 4, tc l Nam B. Nghi c t do xoay x lm giu. Vo gia nam 74, cc ngun tin s qun Hoa K ni rng 8.000 in i v 25.000 khu sng M.16 v v kh nh khac bin mt khi kho qun khu 4 trong thi gian Nghi lm t lnh. Bn co trng s 1 buc Thiu c hnh ng tng trng dp tham nhng, th tay tng thng phi cch chc Nghi. Hai tng lnh khac thuc qun khu 3 b nht nm 1974 khi nhng ngi i iu tra ca c qun i SG ln s qun Hoa K ni l ti ny c tnh bn go cho Vi Cng. Hai ngi l Trn Quc Lch ca s on 25 Ty Bc SG v L Vn T ca s on 5 hng Bc th . Vic bn lng thc v trang b qun s cng nh giy hon qun dch trong 2 s on lm hai n v ny v mt tc chin tr nn v hiu lc. n lc chng buc phi nm vo trn nh SG thng 4-1975 th s on 25 khng th no hnh qun nh lc lng chin u. Nhng b nhim vo hng t chc v nh th l do Thiu lm ra, vi cch tnh ton l to ra n ngha dng sau ny. Mt vin tng c Thiu b nhim l c th t do xy dng mng li tham nhng ring ca mnh. Kim tin bng cch ghi vo s lng s on nhng lnh ma. Bn nhng ch lm vic an ton trnh xa chin trng cho binh s no mun v sc tr ci gi a ra. Bn trang b dnh cho n v ra ch tri, thm ch bn c cho Vit cng. H c trnh bn v kh s M bitth phi m cuc iu tra, cn dng nh n tp th, qun phc, xe Jeep, giy cao c th mang li nhiu tin v cc mt hng ny trn tr ngoi ch tri chng t cc s quan cao cp phi nhng tay vo. Xng tr thnh mt hng t khch ch tri sau khi khi rp nng gi. Mt s tng lnh SG r rng iu khin cc ng dy, bo v m con bun ch tri v bun lu. H lm tin th no, Thiu khng cn . Ch c quy nh ngm l phi trnh cc ng dy do tay tng thng ny v gia nh iu khin. Thiu ct to n nghi v ta s xem n ngha c p tr nh th no? Tng lnh do Thiub nhim c quyn b nhim cp thuc h ca mnh. y, tin mt c trao tay. Ch lm cao gi nht l ch huy trng cnh st Ch Ln, khu ngi Hoa. Chc v khong 15 triu tc khong 130.000 la. Ch ny d kim tin n ni ch sau 2-3 thng l tin tr ch. Cc i t qun i phi mua 80.000 la nu mun lm tnh trng Chu c, gip bin gii vi Cambodia. Ngun thu chnh l qua cc tay bun lu tru b, tin li n theo u sc vt qua bin gii. i dn ln trong cc cp chnh quyn, hu ht cc b trng xoay x lm giu bng tham nhng. in hnh l Phm Kim Ngc, b trng kinh t c M thch, xoay x m c trng mc 8 triu la i Loan bng cch ly "tin hoa hng" do vic m bo nhng hp ng ca cc cng ty mun lm n VN. Nhng so chuyn Thiu v gia nh tay tng thng ny lm th cc chuyn trn khng ng k. hai ngi lm tm che gi n ng s tham nhng hng triu la cho Thiu l Nguyn Th Mai Anh, v thiu v L Long Thn, tn chng ngi Hoa ca c em gi nui Mai Anh. Nhng s tin ln t i vo cc trng mc ngn hng ca Thiu Singapore, Thu S, chia li thm lng i Loan, Guam, Hawai vv... Nhng dnh lu ca Mai anh kh xac lp thnh h s. M ta l mt tay m say kim cng c ting. Trong cc cuc chiu i, m ta bn bc v kim cng mt cch thng tho vi cc mnh ph trong on ngoi giao v khch mi. Mai Anh thng eo mt vin kim cng ln khi i ra ngoi v lun chuyn cc n http://tieulun.hopto.org - Trang 22

trang kim cng thnh su tp ln. Theo mt s ngi th m ta c mt b su tp v kim cng hng nht chu , c v s lng ln cht lng. Ngun thu nhp quan trng ca Thiu l bun lu, c trong ln ngoi VN. Kim lai vn: ng, st, c bit ng l mn hng xut khu bo b nht. ng l phn cn li ca nhng vin n v i bc bn i. St l tn tch ca xe tng, xe vn ti v my bay b h hi trong chin tranh. Kim loi vn lc l mt hng c gi trn mi thj trng, c bit ti Nht v gi thp tng cao. Mt triu lnh bn bit bao n dc. H dng hng bao nhiu xe tng, xe vn ti, xe jeep, my bay, in i, my nh ch. Trong lc rut i, n b b li chin trng, c thu gn v cc kho st vn v bt u cuc i mi l vt lm ra tin cho Thiu. Bn thn vic bun lu th n gin, cn it ngi nhng tay. K no nhng tay u mang n ngha ca Thiu. Chnh vo giai on ny ca cuc lm n, tay tng thng ny mi gi n nhng tng t vn mc n Thiu v chc v mang n ngha n. Tr n tht n gin. Cc anh hy quay mt i ng lc v ra lnh cho thuc h cng lm nh th. Kim loi ph thi tr bng xe nh binh, ph bt kn trnh cc cp mt t m. im tr hng n thng l cng SG. Tay tng thng cng d dng i cc vin chc y quay mt i ch khc. Tu ch thu ng k quc tch Panama, thu th l ngi Nam Triu Tin. Ra n bin khi th cc tay ti phit M mi nhng tay vo. Mai Anh ch thn lo vic ly tin hng. L Long Thn th sp xp cc chi tit ty xo s tham nhng cc ngn hng i Loan, Hongkong, Singapore, Philipin, Guam. Mai Anh thnh thong dng l do che y l i thm con chu u b tin vo ngn hng hay bin n thnh n trang. Trong mt chuyn i nh vy nm 1972, Mai Anh mua mt villa Thu S. Vic bun lu ra nc ngoi ng trch nhng it gy hu qu cho cuc chin. Bun lu trong nc gy cht chc, ko di chin tranh v gip sc trc tip cho VC. Hng khng VN (Air Vietnam) t SG bay n 11 thnh ph chu nm di quyn iu khin ca Trung. Con trai Trung l chng con gi Thiu. Cc khoang cha hng ca my bay E Vietnam (Air Vietnam) t Tokyo, Hongkong, Singapore v u cht y hng. Ru, thuc l, son phn, hng in t, cc o, dng phng n... hu ht nhng th nht lt qua khoang ch hng u c mt trn cc chuyn bay phn lc v VN, c bit l u theo ch thj ca v Thiu. Hng v, binh s SG bao quanh my bay ng nght. H bc xung xe nh binh nhng thng ru Php, hng Nht, Hongkong trc con mt ca khch nhn qua ca s. S tham nhng ca Thiu c bit c hi cho Nam VN k r 1972 tr i, khi Nam VN chnh chong trn b vc ph sn. Vin tr ca M gim, gi hng li tng. Thiu, m bn b v gia nh tay tng thng mi ngy mt giu. Dn chng th mt nim tin tng thng ca h. n gia thng t, khi Thiu bc sang nm th 10 lm quc trng Nam VN th sc p qu ln ri. Vn khng cn l Thiu c ra i hay khng m phi ra i v nh th no. Ch c Graham Martin l khng mun Thiu ra i. Theo li mt s ngi trong m thn tn ca vin i s th Martin cho rng "Thiu l tng thng duy nht m chng ta (M) c th kim c". Ci m Martin hy vng l Thiu chu thng lng vi H Ni tm kim ho bnh. Martin mt khng bit bao thi gian thuyt phc Thiu. Nh vy th buc Thiu phi qu xung van xin thng lng H Ni v VC nh nc bt vo mt mnh. Thiu khng chu v chin tranh c ko di.

CHNG 10: "GUC BAI - NG M" m y, khi SG i ng th tng thng Ford bt tay hnh ng Washington. Nhng li ch trch ln n tt cng, tt c nhm t co Martin ko di l th cuc di tn ngi M. Martin lp lun rng vic di tn ngi M s lm t nc y hong lon v lm chi s u hng tr thnh khng trnh khi c, n s lm chin thng ca CS nhanh hn. iu t hi nht l c th gy ra hong lon SG, nu em so snh th ngay s hong lon nng cng chng thm thp g... Gi y, nhiu ngi M ang l mt khi ci t SG kn mt. S qun tin rng c l khong 6.000 ngi M s di tn nu bt u cuc di tn vo gia thng t. Nhng khi cuc tn cng thn tc ca Bc VN y mnh th ngy cng c nhiu cng dn M xut hin. Nhiug ngi l qun nhn v hu. H chn http://tieulun.hopto.org - Trang 23

SG sng v nhiu l do khc nhau, thng l do chuyn gi ru r v s lng thiu n qu tha thi. Nhng ngi khc l ngi VN nhp tch M. Ri li cn thnh phn o ng na. Chng ai bit c bao nhiu ngi M b trn khi qun i Nam VN. Con s iu tra i n c lng khong 300 bih s. S ny sng ti SG, dng mnh li b v bn M. Nhiu ngi dnh lu n chuyn bun ma tu v l tay bun l. Nhiu ngi khc xong c h chiu v sng ng hong. Gia 15 v 28-4, 277 ngi n trnh din ti cc a im nhn di tn v cho bit h l cng dn M. Chng ai c giy t trong mnh, u l ngi u da trng, da en, ni ting Anh ging M. Mnh lnh cng khia ca Ford l em ht ngi M "khng cn thit" ra khi SG. Chng ai gii thch ti sao vin chc M "khng cn thit" li c mt ngay t u lm g v nhiu n th. N c ban hnh khng phi ch v s ng tm mun cu vt sinh mng m v ng trng mong quc hi b phiu vin tr cho SG tr phi hu ht ngi M trong vng chin trn c mang i nhanh chng. Martin chng thch chuyn ny, nhng khng ngn cn c. Mt vin chc cao cp trong gii chc M VN s lm vic thc hin k hoch. Hai ngy sau khi Phan Rang sp , Martin vn cha ly li c sc khe, vn cn b honh hnh bi bnh sng phi mc phi Hoa K. Trong iu kin bnh thng th i s phi nm bnh vin hoc t ra cng nm trn ging ti nh. Nhng by gi con bi nm ra, nhng quyt nh quan trng xy ra hng ngy, gn nh hng gi nn Martin khng khng i c mt ch lm vic. Martin mun nm cht s qun, ch thn lm ra mi quyt nh thng thng l b mt. Vin i s min cng thi hnh l th ca tng thng Ford trong vic y mnh cuc di tn ngi M Nam VN. Ging nh mt thuyn trng, ng ta ra lnh cho n b tr con i trc ri mi chp thun gim bt nhn vin s qun. V quan h ca M vi Nam VN, Martin vn tin Thiu l mt tay tng thng c dn bu mc du khng phi l c dn a thch. Cu tr li ca Martin l d thch hay khng, Thiu vn l tng thng, thng 10-1975 s ht hn, khi y c tri c th ui Thiu khi v tr. Martin qu l c ni chuyn vi tay tng thng ny vi ba ln. Trong tun l cui cng nm gi chc v, Thiu t kim c ng bo no ca mnh da. Vin chc, chnh tr gia, tng lnh u i ung mu Thiu. Ch Martin l ch da v li e do ca Martin s ct ton b vin tr ca M mi lm cc tng lnh SG chn tay lm o chnh Thiu. Martin gp Thiu vo thi im Nghi b Phan Rang vnh vin tim cch bm hi cho tay tng thng trong khi chnh th xc ng ta chng kho g. Vin i s ni Hoa K t trn nim tin Thiu v Thiu l tng thng dn c ca Nam VN. Martin khuyn khich Thiu ng t chc. Martin ni trong hin ti, Thiu nn gi cho vng. M vn cam kt vi chnh quyn Thiu v s tn ti ca "VNCH". Vin tr M s n SG. Thiu li ngh khc. S qun Nam VN M cho Thiu bit l kh c thm vin tr. Trong cuc ni chuyn vi Martin Thiu i my bay M nhy vo cuc chin. Thi ni vi vin i s rng khng c s gip ca M th Thiu s t chc, "guc bai ng M" * Cuc tn cng thm d u tin trong trn nh cui cng v SG xy n ngy 18-4. Mt ton c cngCS tn cng c im truyn tin Ph Lm. Trn mt kha cnh CS mang chin tranh gn n SG. Kha cnh khc l cc nh qun s u cho rng l cuc tm d phng th, th phn ng v di chuyn ca qun i SG. Trc thng v trang Tn Sn Nht phn ng nhng SG s gp kh khn nu trn nh ln xy n. Qun i SG ch cn 1 l on d, i ba tiu on qun bit ng ni thnh. Khng qun chng cn my na. Cc b tham mu c ti lp mt s n v nhng chng tin trin g my. Cc n v khc cn t th no phng th SG l: - S on 5, ng ngay pha Bc SG, b xem l tc chin khng hu hiu, do nn tham nhng l suy yu n v khng sa cha ni. - S on 25 cn t hn c s on 5 ng Bc SG. - S on 9 kh hn, nm cch SG 25 dm v pha Nam. B Tng tham mu ph cc tin l ranh gii bt kh xm phm gia cc qun khu nh cho s on 9 vt ln qun khu 3. Mt khu vc rng ln phn pha Bc BSCL b b ng cho CS. Cc n v VC i vo cc lng mc v nm quyn kim sot m khng gp s chng i no. Ci thng lng t ln c SG ang xit cht dn, chng cn ch no Thiu xoay x g na. http://tieulun.hopto.org - Trang 24

Martin trong khi bt tun lnh y mnh cuc di tn th li xoay trn ra lm ci m ng ta coi y l nhim v chnh ca mnh. l vic ngn chn s hong lon r rng l ang ln ln trong nhng mng ln dn chng VN. Qun i SG tho chy tt c mi ni m n gp phi th thch, ngoi tr Xun Lc nhng cng ang b sc p nng n. t nhy cng l 100.000 b i CS, 10 s on b binh v lc lng ym tr ang trong khong cch SG mt hai ngy ng. SG c phng th bi cc n v b binh ti m hu ht nhng ngi am hiu u tin rng chng s co rut nhanh chng sau phut u chm sng. Thiu s khng t chc, tay tng thng ny ni th nhng trn thc t th Thiu ang suy yu. Thiu ni rng s khng co thng lng. Martin mun Thiu li tm cch mc c. CS i Thiu ct i v ni thng rng nu cn Thiu th s tn ph SG. M th lo vic di tn. Phe VN thn M th hong lon, chng cn lm n c g. Mi ngi VN u c kh nng gy thng tch cho Thiu v chn M, mun gtbai ngi M. S cm ght ca h i vi Thiu qu su m ri. Ni cch khc, chin tranh VN sp n hi kt thc.

CHNG11: "NGI M CC NG..." Ba nm ri qua, k t 20-12-1971, SG l hn o k quc trong chin tranh, khng b bom n ng n. N c v cch chin trn 1.000 dm nn khng phi l chin trng. Nhng n ang l chin trng bi v SG l trung tm ca vng chin trn. Khi H Ni b B.52 tp kch th SG chan ho nh nng. Khi lnh cht la lit cc tnh quanh n th SG bnh yn. n thng 4-1975, n cng thng hn i chut . Th l bit cuc chin sp kt thc. CS sp sa nhy ln ch ngi ca ngi cm li lm ch chic xe. Chin tranh ang n gn vi SG, Ting n kho n Bin Ho c th nghe thy c, Cn tr duy nht cho s dn xp ho bnh trc khi khi la chin tranh bc ln SG c xem l Thiu. Ting rt ln i th cp chnh tr ca Thiu vang ng ngy ch nht tng i yn tnh ny. mi ni "tr vn phng lu ba to i s Hoa K" (vn phng Martin), ngi ta u chp nhn l Thiu phi i thi. Thiu ht thi ri. Tay tng thng ny cn ngi y th chin tranh s n vi SG. Sut ngy 20-4, Thiu ngi hm tr bom di dinh c lp. X tra th by, mt chic trc thng p xung sn c ca dinh. T trc thng bc ra l tng 4 sao Cao Vn Vin v tng 3 sao Nguyn Vn Ton, t lnh vng 3 bao quanh SG. Gp c Thiu, Ton i ngay v trng tm: "Tha tng thng, cuc chin coi nh xong" Ton ni vy. Ton nm cuc hp y, Ton mun Vin i theo ch v tay tng thng ny tin VIn hn v Ton mun Vin lm mt nhn chng, Ton bo Thiu l Phan Rang tiu tan ri, iu m 3 ngy qua c gi kn vi Thiu. Vnh Nghi b bt, Cn c khng qun ri vo tay CS. Phan Thit sp nhanh chng. Chc chn CS s quay sang quc l 1 trn xung, khng cn theo ng b bin i vo SG. Ton ni c chuyn g xy n cho m m gia nh Thiu Ninh Ch. Tay tng thng ny, tay chn vn run ry, mt my tr nn trng bchkhi nghe Ton ni iu . Ton nh m chuyn ny i nhng qu nhiu ngi bit chuyn. Nghi cng nh in tn v Bin Ho trc khi ri Phan Rang. Chuyn i sp m m t tin Thiu l u tr chuyn s ch huy ca Ton. Ton ngh tt hn ht l nn ni thng tin ny cho Thiu bit hn l y nghe thin h xm x. C Vin v Ton u ngc nhin khi khng thy Thiu ni gin li nh. Vin ngh cch ni rng chuyn xy ra l hu qu hnh ng ca Thiu. Nhng Thiu quay i bc vo phng ngh, khng bun bo Ton v Vin v ngh. Hai vin tng t ng bc ra ngoi. y l chuyn ca ngy th by. Gi y l ch nht. Thi ang ngi im nh tng. Thiu cng khng ni g trong 24h qua ngoi cu dn d khngtip ai c. Na ngy th by, c ngy ch nht v sng th hai Thiu rt vo c c, khng n ung g mc du tronghm cha nhiu thc n... Phng bo ch vn loan baotng thng s d l k nim Hng Vng vo chiu th hai. 400 nh bo nc ngoi vn ch sn quan st tng thng vo thi im khng khong. Cng lc y L Minh o, ch huy s on 18 Xun Lc bit rng thnh ph k nh tiu ri. m ch nht, sng th hai, CS chuyn qun vo dt im. L on d SG sa ly trong rng cao su, trung on d b ca s on khng hy vng chc thng vng vy na. Sut em, tnh l b pho kch. Ho lc http://tieulun.hopto.org - Trang 25

tn cng ca CS cn hn bt k n v b binh M m o bit. Tin n xung quanh Xun Lc ln lt sp . Sau rng ng, o ni chuyn bng in i vi s ch huy Bin Ho. Bit l Ton khng c mt ti , nhng dn li truyn lnh gi Xun Lc cng lu cng tt. Khng cn kiu ra lnh ca Thiu l gi bng mi gi. n na bui sng th s on 18 r rng l tuyt vng. Xun Lc, biu tng t th ca qun i SG sp sp . o ra lnh rut b v tr v chy. Thiu cng bc ra khi hm, tm trng u su. Tay tng thng quyt nh ri, sang phng hp pha ty, ly giy but son tho din vn. Thiu mun hp vi t hu tin cy khng cn na t v ra lnh gi Martin sau 1h na c mt dinh tng thng. Cc nhn vin quanh Thiu nhanh chng loan truyn tin Thiu sp t chc. Mt nh bo M bn gi mt c in n hi Martin. Th nhng vin i s li hiu tay tng thng hon ton trai ngc. Theo li Martin, Thiu c nh li chc v v ang chng c vi mi n lc tm cch ph trut y. Qua truyn hnh, Thiu c nh i hi b phiu tn nhim v Martin tin on l Thiu s thng. Bi din vn ca Thiu ni trc m vin chc l nhng li l quyt lit. N c a ln truyn hnh lc 8h ti. Tay tng thng noi "tnh hnh tht khn cp", gn nh phi rut lui n dinh c Lp. Nu ngi M ch cn can thip vo nh h ha th Nam VN u n ni no ang phai ng u vi nguy c sp mt th . Thiu c gan ni lo rng ci g xy ra vng cao nguyn l do quyt nh ca vin ch huy qun khu 2. Lnh rut lui ca cp ch huy qun khu 2 tt yu dn ti vic qun khu 1. Khi M rut khi Nam VN nm 1973, qun i SG mt 63% sc mnh qun s. Tay tng thng ngng ni, cn mi r rng l cm nc mt. Thiu ni: "Ngi M cc ng... khng chu cho chng ti vin tr m cc ng ha hn. Tc l khng ngh chng ti na. Th th c ri, ti s ra i. Nu ngi M khng gip Nam VN na hy h ra i, ct i, hy h nut ht nhng li ha ca h". Thiu thay i ging iu nhanh chng v tuyn b t chc. Dn chng th pho nh nhm trc s t chc ca Thiu. Con ngi b khinh mit nht trong t nc bc xung, chm dt nhu cu o chnh, nhng kh nng thng lng vn mong manh. Chng c cch g ly li t mt. t ai cm thy qun i Si Gn c th bo v ni phn cn li ca Nam Vit Nam. Vy m nh thng lng tc l sn sng qu xung i phng nh nc bt vo mt. B i Bc Vit Nam tip tc xung theo cc quc l hng v Si Gn, s on ni tip s on, c bit pha Bc v Ty Bc xung. Trong phn ln on ng, h ngi trn xe ti v xe tng. Mt ch giao lu quan trng l ng Xoi, cch Si Gn 35 dm v pha Bc. Ti y, im giao nhau gia cc cnh qun xut pht t ng mn H Ch Minh, t vng bin gii Campuchia, t vng ng Bc, ni cc s on chin thng cao nguyn, Nng v Nha Trang v Si Gn. Xe vn ti ni tip nhau i ngang qua ng Xoi, ni trc y c mt tri lnh m ni xanh ca M, b trn ngp. Cc loi xe chuyn mn cng qu nhiu, khng th m c. Chng ch cu, ko pho, ch xng cho xe tng v cc loi xe khc Mt cng-voa ko di 3 ngy xut pht t cc dy ni. N c gi l Trng Sn, t theo tn vng cao nguyn m n i ngang qua. Cng-voa hu ht l xe vn ti mi ca Bc Vit Nam m theo nh nhng ngi li chng cho bit l mang n cho trn nh mt thng. Cuc vy hm Si Gn ang c dng ln. T ng Xoi, hng trm xe ti thng hng Ty, tin v Ty Ninh, Bnh Dng. Nhng chic khc i thng hng ng theo quc l 1n Bin Ho. Hng trm chic khc xui nhng con ng t ai bit n ra Vng Tu v b bin. Vng vy t quanh Si Gn khng phi l mt vng trn nhng ton vn v cht ch. Thm ch c v pha Nam, ni cn mt cht kim sot ca qun i Si Gn, cs vn ang i vo v tr vy bc v ct t lin h gia vng chu th vi Si Gn. My bay ca khng qun phn ln chng c th tm ra cc cng-voa. Gi d dn chng tm ra th cng chng my bay, ri d c my bay cng chng c phi cng no liu cht bay i khi nhan nhn tin n v loi tn la phng khng vc vai tuyt diu SA.7 xut hin trong i hnh cc on qun y. Trong tm pho ca Si Gn, b i cng binh cs t mt chic cu trong vng khng y mt ngy. Vi n, hng t xe tng, i bc hng nng v my chc xe vn ti vt sng ng Nai tn cng Si Gn t hng Ty. Khong chng hn10 s on bao quanh Si Gn v nm im ch lnh tn cng. Na t cc s on khc ang ng sau lng h, sn sng b xung cho tuyn xung phong. V pha Bc v ng Bc, cs trong vng 20 dm i vi th . V pha ng, h cch chng 30 dm. v pha Ty v Ty http://tieulun.hopto.org - Trang 26

Nam, sau khi Thiu t chc, cs ang thay i i hnh nhng cng ch cch Si Gn vo khong 30-35 dm. n ngy 26-4, Si Gn l mc tiu nm trong tnh th i pha bn kia bm nt. Ngi M cc ng lng khng khng di tn sao c na.

CHNG 12: TRC LC U HNG Loi A.37 c mang n VN l do khng qun M trao cho phi cng SG. N l loi oanh tc tn cng nh nhng tt nht trong khng qun SG. Khong 20 chic b b li nng v hu nh c th bay wc sau khi tu b cht t. Mt im thun li chnh l kch thc ca n, ch cao ngang tm vai v c th bo qun d dng bi c ngi thp nht ca dn phng ng vn nh b. N bay di mc siu m, nguyn thu l mt my bay hun luyn v vn cn gi hai ch ngi k nhau nh khi ng thy v hc sinh ngi bay. Phi cng Hoa k nhn thy n l loi my bay l tng cho cuc chin VN, c bit v n bay chm, do lm cho phi cng c th thc s nhn thy mc tiu ang tm cch nh trng. N chng phi loi my bay "con ma" thm ch n khng th bay t SG i H ni oanh tc c, tm hot ng ca n gii hn nn l l do khin ngwi M c th giao n cho qun i SG. N gin n so vi chic phn lc nhng nh th khng c ngha l ging nh xe hi ki T c l ca Hoa k. N bay thung xuyn v tt, chnh xc, tuy ch s dng c vo ban ngy, khng bay c trong ma ging ln. N khng c v kh t v chng li phi c khc, khng c tn la khng i khng. ng bun l chnh nhng my bay y li qut bom vo Tn Sn Nht, bt nt ci phi cng cui cung m ngi M c th hy vng di tn qua con ng . Cn mt loi bom c Thi lan v ch c mt t nm y v s tai ting chnh tr. S t ngi M bit c s c mt ca chng Thi lan gi chng l v kh ti hu m cc s quan khng qun Hoa k m mt. Chng ch l mt trong s hng trm v kh khng nguyn t v c tnh cht hu dit vn xut pht t qu nhiu t la ti tr cho qun i Hoa k gia thp k 60 tin hnh chin tranh VN. Mc ch cc chng trnh ny l khm ph ra cch git nhiu ch trong khi lc lng M tn tht t hn. my bay khng ngi li, lu n ci tin, bom CBU.55 ch l s t trong nhng kt qu t c. Bom CBU (vit tt ca cc ch Cluster Bomb Unit) vi s hiu 55 l mt trong nhng v kh ng s, c ba khoang cha y nhin liu protan, mt hn hp b mt cc loi cht kh khc v cht n. CBU.55 cha h c s dng trong chin tranh. Mt s lng nh loi bom ny c Thi lan phng h bt trc. Tuy nhin cho n 4-1975, t ngi M no li dm ngh s dng n. u thng 4, mt qu bom CBU.55 c tr bng my bay t cn c khng qun Utapao n SG ri chuyn bng xe ti cn c khng qun Bin Ho. Th v kh ny vn nm di quyn kim sot k thut ca M mc d nm trong tay khng qun SG. Thiu t chc vn khng c cch g cu vn sp ca qun i SG, tng Homer Smith, s quan cao cp nht ca M Nam VN cho php SG s dng loi v kh y. Cc s quan SG chn Xun Lc lm mc tiu khi lc lng SG ng rut lui v CS ang tin v SG. Mt my bay vn ti C.130 c lnh chun b sn sng vo sng 21-4. Qu bom CBU.55 c cht ln. Con nga bn ng c ca hng Lockhead ct mnh nh nhng khi ci phi o Bin Ho v bay thng n Xun Lc. cao 6.000m, cnh ca v s ui my bay m ra. Ci d thng bng eo qu bom ri vo khng trung... Vi mt ting rn nghe c v dn nn k l, v mt qu cu la khng l bng ln. Phi hnh on kinh s nhn xung... Trong vng hai ngy, i H Ni cng kich vic s dng loi v kh mi y. H miu t ng n, c l do bo co ca csc ip vin Tn Sn Nht v Bin Ho. CS coi lan lc sau cng trong lc tuyt vng ca qun i SG m cng ng th tht. Bom CBU.55 khng c ch n na. Loi c sn sau ny c em ra phng trng by "ti c chin tranh" thnh ph H Ch Minh. Cng cn nhng v kh khc c s dng trong nhwngx ngy chin u lunh qunh sau cng. C.130 nm dm ba qu bom loi 15.000 cn Anh (khong 7 tn ri) xung cc v tr Bc VN. Cc trc thng ln nm "thng phuy xng" mt th bom napan ch to ni a gm c xng v mnh vn x phng hiu Tuyt Ng (Ivory Snow). Cng v B52 khng c th gip sc SG c na nn c n lc tm cch bin loi C.130 thnh my bay nm bom. Nhng chui bom 500 cn Anh cn nguyn trong thng c http://tieulun.hopto.org - Trang 27

y ra sau ui my bay vn ti cho ri xung. Chng c chung tc ng vi cuc chin: chng lm ni tr trng g. Cng nh B52, hu ht loi bom chm ny cng ch gy tn tht cho mi trng v m kh. Cc v kh b mt nh vy chng gip SG thng ni cuc chin th chnh tr cng chng lm c g hn. Chng c s ng h no dnh cho Hng, d vi ngi cng tin rng lo gi y c th quy t c s ng h no . Martin, i s M, J. M. Herillon i s Php, Trn Vn Lm, Dng Vn Minh u c nhng kin ring bit c hoc quyn vo nhau v cch thc chm dt cuc chin. Ai cng mun hnh ng tc khc nhng ging nh din vin trong phim hi hc r tin, h ng nhau cm cp. Khng ai bit tt c nhng chuyn m ba ngi kia ang lm v khng ai ng h hon ton vic lm ca mt trong ba ngi kia. C th so snh h vi chuyn "Ba thng h cng mt". CS lc cha ku gi mt cuc u hng. i hi tuyt i khng c thng lng l "tt c lc lng qun i Hoa k phi rut ra khi Nam VN". H Ni p SG ang thua phi nhng b. CS i theo con ng y sut 43 nm lch s. Khng bao gi nhng mt tc trong khi vn thc y mang v tng thng li ngoi giao hoc qun s. H cha h rut lui trong cc i hi cng khai. Ging nh mt u th qun vt ng st li, h khng u th ngoi giao c khong trng. Tri bng ch sn h trong tch tc v khng chm t ny ln. Trong nm 1975 ny, B52 khng cn lng vng gn H Ni na. ... Cuc khng vn ca M di tn tng ln hng ngy. Ngy 24-4, c 24 chuyn bay, phn ln l loi C.141 vi 250 ngi mt chuyn. Ngy 25-4 c 26 chuyn v 26-4 c 31 chuyn. Tu b chng b gom vo dch v di tn. Martin cho php tr tinhi l cho cnh st SG ti sn bay Tn Sn Nht em ngi VN i qua trm kim sot vo sn bay tham gia di tn. C 20 la mt xe qua. Trong 10 ngy cui cng, tn khong 50.000 la. C lnh gc VN i gi rt cao v cng ngi M tho mn. C l 250.000 la, thm ch 500.000 la l mn tin hi l lt vo ti h. Suy cho k th y l cch nhc m cui cng m ngi Nam VN i vi ngi M. n VN vi mt mong mun gip - tuy c th cn phi bn ci iu ny l phm sai lm - ngi M gi y phi b tin ra mua ly s thot thn ca h. Cuc chin cha ngng li d rng n gim xung mc gn nh ng yn. Ni thy r iu ny l Bin Ho, cn c ln nht cn trong tay qun i SG. Chin trn y l ting ci v ting rt x gi, th m thanh ng s nht th gii. n pho n v ho tin p xung Bin Ho vi con s ngy cng tng. Vo bui sang Xun Lc sp cng l ngy Thiu t chc th n pho ca CS lm phi o b t lit mt na ngy. Na lc lng khng qun SG nm bp. Hai ngy sau, n pho v ho tin vn cn ri xung lm cho khng ai ng ngon gic qua m. Chng ri trng kho bom ri trng c my bay. Trc thng gi y tr thnh v dng v phi cng Nam VN khng bay na. Bin Ho hy cn mt t c vn M ang sa cha nhng chic trc thng chng c th tham chin. Nhng khi sa xong my bay th phi cng SG li khng chu bay. Li la phng khng Bc VN p st Bin Ho khin cc phi cng SG xem trc thng ch l phng tin d tr ch khng phi l ci g khc. C vn M ni cu nhng ngi VN kh kh gi quyt nh ca h. Hu ht ngi M i SG v Hoa k. Ngy 23-4, tnh hnh pho kch vo Bin Ho tng thm v qun CS bao vy cn c th khng qun SG bn rut i. My bay F.5 chuyn v SG, loi A.37 th v Cn Th. Cc phi cng c cho i php mt tun ri c bo l s v trnh din SG hoc Cn Th. Xe vn ti c gom li chuyn bom t Bin Ho v cc cn c mi. Th l hn mt na lc lng khng qun SG b xp cnh. Cng ngy y, "lnh s qun Hoa k" Bin Ho vn m ca. "Vng, m ca v hn nh". Ngy hm sau, cnh ca kho tt li. Ngi M trn trong m v SG bng mt chic trc thng. Ngi ta hy vng l c nhiu sao m h b li tip tc bay trn lnh s qun s gip ngn nga s hong lon Bin Ho. Lnh s qun Cn Th cng th. H cng chun v SG ban m bng trc thng. Ngi M t lu vn ni rng chu th sng Cu Long l tha kho ca Nam VN v rt ng dn gi y li b ra i trc khi cuc chin bt u. Ngy 25-4, B T lnh Bc VN hi cc phi on Bc VN v VC ti sn bay Tn Sn NHt rng h cn bao nhiu thi gian chun b sn sng i ph vi "cuc gii phng" bng bo lc. Vi pht sau, nt in mt tr li rng cp trn khng phi lo lng cho nhng ngi y. Mi ngi owr tri David sn sng hin dng mng sng cho thng li sau cng. Cch SG 6 dm v pha Bc, li vo quc l i Bin Ho 3 dm, b i Bc VN chuyn pho 105 ly n cnh ng trng ngay sau cc rng cy v nh ca. H t tip xc vi dn chng. Nhng ai bc ra khi nh ni chuyn vi "qun gii phng" u c bo l nn trnh xa khu vc y. Sp c mt trn http://tieulun.hopto.org - Trang 28

nh ln vo SG v nhng khu i bc ny s ph thnh ph thnh tro bi nu cn. Nhng h khng bit khi no th trn nh s xy ra. Cc s quan cp thp thuc 4 s on Bc VN chuyn n nhng vng st pha Bc SG. Gia ban ngy, h tip xc vi VC nm vng. Hu ht nhng ngi ny thuc trung on ng Nai cn. B i Bc VN ni rng cuc tn cng SG sp xy ra. VC s l ngi dn ng. Nhiu bn a ra v nhng ngi CS trong vng ch cho cc s quan bit nhng con ng, ni b tr phng th v cc mc tiu ch cht. Cc lc lng CS vn chun b mt cuc tn cng ton lc vo SG, nhng h vn hy vng s khng cn thit phi lm nh vy. Xt cho cng mt cuc u hng cn tt hn nhiu so vi cuc tn cng tn ph thnh ph. Cc nh chnh sch ca h bn chn ngy 28-4 l k hn cui cng. iu bun ci lc ny l s gi v can m ca Nguyn Cao K. K ang tnh chuyn bn l vi B trng quc phng M nhm em cc my bay i khng lt vo tay CS v cng gi v i theo cc cuc di tn khi Nam VN. Th m K vn c mt s ngi M tin l can m. Vic K mun nm quyn hnh Nam VN th gn nh chuyn cng khai. Trong khi ku gi Thiu t chc, sut my tun qua K t xem mnh nh l tng thng, l k cm u ci ch ngc ngoi ny. Th l khi ng trc m ng 6.000 ngi thin cha gio khuynh hu v x tra th su 25-4, ci ng ngo ca vin tng khng qun ny cn nguyn vn. K ni chuyn phng th SG, rng nhng k chy trn theo M l hn nht. n b v tr con c gi i o Ph Quc. Dn SG s ng ln chng +, K tuyn u. Trong lc bc ln, vin tng ru d ny ni nu cn thnh ph s tr thnh Stalingrad, ni cm c 900 ngy trong vng vy hm. t ra nhn dn th gii cng nh n s anh dng ca nhng ngi bo v Stalingrad ch s chn ai thm nh n SG nu n chu u hng ngay. K khuyn mi ngi ng di tn, hy ng ln m chin u. Vic phn phi v kh s lm ngay, mi ngi nn li SG. m dn di c t Bc VN vo y t 1954 b kch ng hoan h K rm r... Nhng s kh chng + ch th thi y. Sau K b vo sn bay Tn Sn Nht sp xp cho cc my bay di tn sang Thi lan v ng thi cng b mt ra lnh cho mt chic trc thng n n mnh. Chng di g m liu li vi CS. Tn tung chng c ca vin tng can m nht qun i SG cng din m thm na gi l ng mn. D sao cc nh bo nc ngoi lc y cng ghi vo s tay chi tit . Cn Thiu v m v th ang bn gi ghm vng, kim cng, ngc thch v c. Cng vic l 16 vali qun o, t trang v theo tin dinh th cn 100.000 la na. Martin gip bn ny ra i v c nh ch cho mang vt c nhn nh. Th l tay cu tng thng v m v phi tnh n cch khc. Mai Anh xoay x ly c 16 tn vng ra khi ngn hng bng cch p, do bn thuc cp. Vng nm trong dinh lc Thiu t chc "v l do an ninh". M ta cho chuyn phn ln s vn thi y ln mt my bay thu ca hng hng khng Thu S, nhng cc phi cng i bit trong thng hng c g, theo nguyn tc phng xa. H khm ph ra l vng nn phi hi lnh s qun Thu S v ri h t chi khng ch na. L Long Thn (tay ngi Hoa, chng em nui v Thiu) nhy vo cu nguy. Tay ny c phng tin ring l tu "Trng tinh", tuy khng phi l tu i xa nhng khn cp qu ri. Thn ra lnh ch vng i Php, sau ny Thiu c th nhn li . Ngc thch v kim cng hu ht ng thng k lng v v Thiu gim st tng bc gi ghm hng. n lt nhng th c. Gi tr ca chng khng ai bit r l ca vin bo tng SG th chc l phi ng gi nhiu. Bun thay, nhiu th li v gi tr. Cc nhn vin bo tng cng n hi l nh in nn thay th phn ln c bng nhng th gi ging ht n. H em bn chng ( tht) cho cc ch hiu v ngi su tm. V Thiu chng bit g v c yu cu vin ph t ca Thiu l ng Vn Quang thu xp gi i au y. Quang chn Canada l ni lu vong chuyn nhng c tht ln gi ln mt chic tu i Montreal thng qua Hoa k. V Thiu vn inh ninh nh th. Mt cch tuyt i b mt, chic my bay C.118 ca khng qun M n Tn Sn Nht lc 3 gi sng ngy 26-4 ch thiu i di tn. Thiu c bo trc mt gi sa son hnh l ln cui cng, k c chuyn ln lt ch i s tin 100 nghn la m K ni l y p 4 vali thuc qu d phng h trong dinh. Cu th tng v l tng 4 sao Khim c bo trc 20 pht. Xe M ch h n Tn Sn Nht. My bay ct cnh i i Loan. Chng c hp bo, chng c tng thut vic Thiu n i Bc. Cuc ra i ca Thiu m thm v hon ton nhc nh. Quc hi Si Gn hp sau lc Thiu ra i. Mt s kin ng vi Martin nn c Hng hay Trn Vn Lm lm tng thng. Lm vn m c chc v y v n lc ny vn cn thm. Khi cng sn vy cht http://tieulun.hopto.org - Trang 29

Si Gn v sp san n thnh bnh a th Martin li c kin khc na l Hng hoc Lm, ai lm tng thng cng c, cn th tng nn cho Minh ln. Trc lc bnh minh ngy th by, nhiu xe vn ti Bc Vit Nam li bn sng Si Gn cch th 6 dm v pha Bc. Chng ch ho tin v n pho 105. Nhng i bc v ho tin ny nm vo cc v tr bn sau nhng rng cy. Chin tranh bt u tr li sng ch nht v bo hiu bng tin d: 4 ho tin ri xung Si Gn. y l du hiu cho thy pht bt u ca giai on cui v ai ny u bit. Ba nm ri, cha c n pho hay ho tin ri xung Si Gn. By gi chin tranh ang r sang mt bc ngot mi, cho thy H Ni sn sng tn cng Si Gn. Thi gian cp bch mt cch tuyt vng. S xo xo chnh tr ni b by gi l mt th xa hoa khng cn ch ng. Phng tuyn sau cng ca Si Gn bt u rung rinh vo sng ch nht. Ti Long Thnh, mt trong nhng trn nh bng xe tng d di nht cuc chin xy ra, xe tng Bc Vit trn ngp ln cn c thit gip ca qun i Si Gn. Trong vng cung t ng Nam sang ng Bc ch cn cn c khng qun Bin Ho, ang b ct t ngy ch nht, ln cui cng v mi mi. Nhng cuc tn cng d di vo cc tin n M Tho-Long An y s on 9 li v pha Si Gn. Pha Nam v Ty Nam Si Gn, 20 nghn b i Bc Vit Nam ch cn cch Si Gn 15 dm. Pha Ty Bc Si Gn, dc quc l 1 i Campuchia, vi s on Bc Vit Nam ct t con ng y, y s on 25 git ra 2 hng nm ngoi xa vnh ai Si Gn. Hai i i ca s on 9 Bc Vit Nam r vo Gia nh, cht cc cu trn quc l 1 gn ca hng tp ha M v kho cha hng vin tr M. Cc tng lnh Si Gn bt u dn th trn ln cui. Bit ng qun v l on d cui cng c dn thnh hnh qut t pha Nam sang ng Bc Si Gn. l lc lng phng th ng thng hi, b p o vi t l 1 chi 15. Phe cs ang thit lp v tr tin tiu, th phn ng ca qun i Si Gn. Nhng vin tng 4 sao duy nht trong qun i lc by gi l Tng tham mu trng Cao Vn Vin ln my bay ring loi C.47 vo x tra th hai bay i Bng-cc. Hn na s tng lnh Si Gn b chy khi t nc. Th tng cui cng-Nguyn B Cn cng ln chic C.141 ri Si Gn.

Ba ho tin ri xng Si Gn ngy th hai. Khng cn li cnh co no thm na v vic cng sn sn sng nh chim Si Gn. n tra, thnh gi nghe i pht thanh ca s qun bit c Martin ang lm g trong phn thi gian cui trong ngy cui khn kh ny. i s Tm c mt b su tp nhng vt qu gi trao cho i s (M) gi gn v ng ta cn mt s ngi gi hng. ng ta cn khong 20 hp nh, khong mt t hp ln hoc thng v mt s chn bng. i s Martin quan tm trong v ny: Chng ti mun chuyn ng ta (Tm) v i vo ngy hm nay. Ai u bn kia i pht thanh ca i s qun vch cho thy nhng vn c th trong vic chuyn c ca tng 3 sao Trn Ngc Tm, ngi tr thnh bn ca Martin khi c hai u lm i s ti Thi Lan trong thp k 60. C l Martin mun gip gi ghm hnh l. Nhng nhng ngi di tn khc th ang ra i mt cch khn ngoan. H b li ti sn cuc i-hay ni ng hn l tm cch dn ti sn cuc i vo trong mt ci ti eo vi thi th mi thot c. Minh ln li xe n dinh, d on ng ch 5 pht i b. Minh gp Hng ti ca. Khi Hng c din vn ngn trao quyn cho Minh th tng thng mi xem li bi vit. Minh bc ln din n h ho thnh lp mt chnh quyn gm mi thnh phn chnh kin khc nhau. m my trn Si Gn bung ra v trt xung mt cn ma ln. Mt ting st v sm rn m vang lm im lng cn phng. Lc y l 5 gi 15 chiu. Minh bc ra khi dinh, v n cm chiu th 5 chic phn lc A.37 ang bay thng v pha sn bay Si Gn. Nhng lnh ngn qua in i c nh ln my bay, yu cu chng cho bit xut x. Khng c cu tr li no. My bay A-37 :

Ba ho tin ri xung SG vo ngy th hai. Khng cn li cnh co no thm na v vic CS sn sng nh chim SG. n tra, thnh gi nghe i pht thanh ca s qun bit c Martin ang lm g trong phn thi gian cui trong ngy cui khn kh ny. "i s Tm c mt b su tp nhng vt qu gi trao http://tieulun.hopto.org - Trang 30

cho i s (M) gi gn v ng ta cn mt s ngi gi hng. ng ra cn khong 20 hp nh, khong 1 t hp ln hoc thng v mt s chn bng. i s Martin quan tm trong v ny: Chng ti mun chuyn ng ta (Tm) i vo ngy hm nay..." Ai u cu bn kia i pht thanh ca i s qun vch cho thy nhng vn c th trong vic chuyn c ca tng 3 sao Trn Ngc Tm, ngi ch thnh bn ca Martin khi c hai u lm i s ti Thi lan trong thp k 60. C l Martin mun gip Tm gi ghm hnh l. Nhng nhng ngi di tn khc th ang ra i mt cch khn ngoan. H b li ti sn cuc i - hay ng hn l tm cch dn ti sn cuc i vo trong mt ci ti eo vai thi th mi thot c... Minh ln li xe n dinh, d on ng ch 5 phut i b. Minh gp Hng ti ca... Khi Hng c din vn ngn trao quyn cho Minh th tay tng thng mi xem li bi vit. Minh bc ln din n h ho thnh lp mt chnh quyn gm mi thnh phn chnh kin khc nhau... m my trn SG bung ra v trt xung mt cn ma ln. Mt ting st v sm m vang lm im lng cn phng. Lc y l 5 gi 15 chiu. Minh bc ra khi dinh v v n cm chiu th 5 chic phn lc A.37 ang bay v pha sn bay SG. Nhng lnh ngn qua in i c nh ln my bay yu cu chng cho bit xut x. Khng c cu tr li no... i t Tun, tham mu ph hnh qun ca SG lm vic vi s on 5 khng qun tnh c c mt ti i kim sot khng lu. Tun ang ra lnh cho chuyn bay khc ngng li v c m my en tch in. Tun nghi ng 5 chic A.37, bn ra lnh gi i Cn Th v Bin Ho. Cc cn c ny tr li h khng bay. Tht ra n t Phan Rang ti v do cc phi cng Bc VN li. Khng c chuyn bay th ngang qua mt lt. Ngay trong ln u tin bay qua cn c, nhng phi cng li MIG lo luyn ny bm nt th bom, mt t bom loi 500 cn Anh ri xung khu vc qun s. Bi din vn ku gi thng thuyt ca Minh ln c A.37 tr li sau 35 phut tnh t khi Minh ngng ni. Ti Tn Sn Nht, hng ngn ngi u kinh hong. Cha my ngi nm di trn nm bom. Trong hu ht mi tn s, ting gi qua in i lon x xin c hng dn lm g. Mt ngi M trong s qun ni vi cc ngi ang nghe tn s ca mnh: "Chng th lm g c c. Nm sp xung v nn th thi". Ngi khc ni: "Chng ti pha trc, m ly hai bp chn vo mnh, cuu u xung cng thp cng tt. Nu cn, hn t gi ci mng ca anh i". Tun mun phng cc F.5 ln tri. Mt ln na cc phi cng SG khng c mt trong my bay theo quy nh. Ti trung tm SG, dn chng bit chc rng cuc tn cng sau cng vo SG bt u. Hn 100.000 b i Bc VN v nhng ngi VC dn ng trang b ln vai sn sng bng SG. T by gi tr i, n s l cuc chin tranh khong cn g hn ch v kim ch na. m th hai, sau cuc nm bom, cc ngi pht ngn SG cho bit iu kin i n ho bnh l "gii tr b my chin tranh v km kp ca SG". Ni khc i, quyt nh c ri. SG s phi u hng qun s hoc l qun i Bc VN s ng chim th . Trng hp sau, t c hy vng l h s thua trn.

CHNG 13: CM N DarwinJudge v William McMahon gia nhp binh chng thu qun lc chin, gn nh cng mt lc. H l loi "con trai" m m thu qun lc chin v phu mun bin thnh ngi ln. L VV, tt nghip trung hc, hai anh chng ny ra sc luyn tp ti tri tn binh o Parris. Cc tay trung s d tn ca thu qun lc chin mun c nhiu hn na nhng tn binh nh hai anh chng ny. Hai ngi cng sng vi nhau gn 4 nm ngha v thu qun lc chin t khoc cho mnh danh hiu binh chng d tn nht ca M. H cn tic l mt dp chin u ti VN. th by gi hai ngi VN ri y. H l mt phn ca lc lng an ninh s qun Hoa k mi c b sung. Nhim v duy nht ca lc lng ny l bo v cuc di tn ngi M chng nhng k ph m. Trong 10 ngy qua, Judge, McMahon v mt lc lng an ninh nh bao vng quanh lu Nm gc phng ng ti Tn Sn Nht. Theo h, phn x tr gay nht khng phi l hng ngn ngi ang chun b ri khi VN m l vic x tr vi nhng chic xe khn nn. Dn chng li xe nh vo sn bay ri vt ti ch. Judge v McMahon c gng dn quang li cho xe vo a im di tn. Hai ngi trc m vo ngy 28-4. H chng bit g my v chuyn g ang xy ra ti xung quanh SG v nhng in i d chin mang theo ch bt tn s ca M. N chng ni my v tin tc bn ngoi th . http://tieulun.hopto.org - Trang 31

H khng bit c l Bin Ho sp . H chng ng ci tr chnh tr trong cuc chin tranh VN li sp sa kt thc cuc i h. Bin Ho sp khong na m khng lm my ai ngc nhin. Ci cn c y tr thnh c o, b bao vy t pha v thm ch b ct khi SG, mt s kin vn him khi xy ra. Khong 4 s on Bc VN pho kch d di v trn ngp cn c khi tri sp ti. S vic ch cc cn v gin n th thi. Mt lc lng nh gm xe tng v b binh Bin Ho rt chy v hng SG nhng h phi vt qua rung ng v cc con ng b chn ht. Hai s on khc tn cng Vng Tu, ci hi cng duy nht cn trong tay SG. Mt k hoch phng h bt trc d tnh cuc di tn ca M qua Vng Tu bng ng bin. Hm i M phc v di tn b neo ngoi khi Vng Tu. Nhng trc cuc tn cng ca CS, th x sp cng ch cn l vn thi gian, c l vi gi thi. Do k hoch phng h bt trc kia cng tuyt vng. Mt cuc pho kch khc bng ho tin xung Tn Sn Nht. Cuc nm bom l du hiu tn cng. Cuc pho kch ny nh du pht m mn cho cuc xung phong cui cng ca s qun Bc VN ln nht cha bao gi c mt im li tp trung ln nh th. Bc VN c tt c 24 s on. Ba trong s y nm li min Bc. 21 s on kia ang xung quanh SG, sn sng tn cng thnh ph. Cn SG th lc lng thc t c 1 s on. Ti pha Bc SG, ni cc pho th ch lnh t hai ngy qua, nhng khu i bc quay mi t hng trung tm SG, nhch sang pha Ty. Lc 4 gi 10 pht sng cc khu i bc y v c l 50 khu khc cng loi m cuc pho kch vo Tn Sn Nht. Judge v McMahon ng xung trong vng 10 pht u ca cuc pho kch. Judge b qu n pho trng ngay mnh. cch 8m, McMahon cng cht ngay tc khc tuy rng thi th anh ta khng tan nt nh ngi bn. Qu n git cht hai lnh thu nh b l mt trong vi ba qu lch mc tiu. Nhn chung, CS khng can thip vo cuc di tn. Lc 6 gi 30 sng, Si Gn thc gic bi ting gm tht ca i bc bn vo Tn Sn Nht, Martin triu tp cuc hp ca hi ng s qun. Theo li nhng ngi d phin hp y, r rng l vin i s tr nn bng hong. Polgar (gim c phn cc CIA) v tng Smith ni thng thng vi Martin: Cuc di tn cui cng phi c ra lnh ngay lp tc. tsm b tn cng c nghha l sn bay ng ca. Chng ai on c bao gi n s m ca li. Do phi di tn bng trc thng cng nhanh cng tt. Ri th ci cy ln sau nh s on phi b h xung khi cn tr trc thng. Martin gin d trc s thch thc y. Trc y, my bay tng i qua nhng trn pho kch. Tnh hnh chng n ni nghim trng. Cuc di tn bng phi c c cnh c nh vn tip tc. khng qun c th quyt nh lc h cnh. Chng c l do g hong lon, cng chng c l do no ngh n chuyn di tn bng trc thng. Ci cy s khng b h xung. n n c ngha l t rng buc mnh vo cuc di tn cui cng. Martin ni ng ta cha sn sng lm nh vy, n khng cn thit. Polgar v Smith bn ni nng. Ni qua hai hm nghin cht vo ch va gi bnh tnh, h tm cch bo cho Martin bit s tht. Hai lnh thu nh b M cht l chuyn ho hon-Hng nghn ngi ang ngt th v Tn Sn Nht b pho kch. My bay chng c cch no h cnh. Khu nh hng khng M i din ngay bn ng i qua lgn Phng ng tr thnh ng gch vn sau cuc pho kch. My chic my bay thng v trc thng tiu tan ri. Khng qun Si Gn tan nt v cuc pho kch. Hai lnh thu nh b M cht TSN : Judge : McMahon :

V v "thi th " cui cng Martin :

Trm CIA tm gn cm ngh ca hu ht mi ngi trong phng hp: Martin ang mang o tng. Tnh hnh ang rt nghim trng. Si Gn hon ton b bao vy ri. Cn c duy nht cn trong tay chnh quyn http://tieulun.hopto.org - Trang 32

Si Gn l Tn Sn Nht. Cuc xung phong cui cng vo chnh thnh ph c th xy ra bt c lc no. kin Martin khng khng i di tn bng my bay c cnh c nh l sai. N s phi tr gi bng sinh mng. Cui cng Polgar ni, nu Martin khng tin nhng ngi khc ni th ng ta nn n Tn Sn Nht m nhn tn mt. Martin chm ln tc ti. c-ng ta ni-y l iu chnh ng ta s lm. Polgar v Smith cn hm hm tc gin. Jacobsen khuyn Martin ng i Tn Sn Nht. Martin cho bit ng ta s i v ra lnh ngay lp tc. Jacobsen tuy bnh vc Martin nhng cng thy ch bng cch tn mt nhn thy s tn ph ti Tn Sn Nht th i s mi chu i ngha. An ninh cho Martin c b tr. Mt xe ch y lnh thu qun lc chin, v dm ba lnh khc cng ngi xe vi Martin bo v. Smith i theo Martin v Tn Sn Nht nm di quyn ch huy ca ng ta. Khi xe ca Martin ri khi s qun i v hng sn bay th trm CIA trng dng vi lnh gc thu qun lc chin n my ca v h ci cy xung. Jacobsen theo di qua in i tng pht mt chuyn i ca Martin n Tn Sn Nht. Ngeh ba bn in i cng mt lc, ng ta theo di tin tc v cc m ni lon, pho kch v nhng ni dn qun ca Si Gn. Vo lc y, qun i Si Gn l mi nguy him ln nht. a s qun lnh ng cay trc s tht hin nhin l cuc rt lui v vic ct t vin tr ca Hoa K. ang c tin n l cc tng lnh Si Gn s tm cch ngn chn ngi M di tn. Chuyn i Tn Sn Nht din ra trn tru. Xe ca Martin lch qua cc ng nt i vo sn bay. Vin i s khng ni mt li. Nhng ngi i theo cho bit thi i s u xu. R rng l b bng hong trc s tn ph, nguy c v khi la, Martin dng nh khng tin vo c mt mnh. Chic xe vng li ri tr v s qun lc 10 gi. ------------------------------------------------------------S i s qun M ti SG v i hnh on xe ca Martin ra thm TSN :

Sau chuyn i Tn Sn Nht, Martin trng nh mt ngi mt hn. C th k ca ng ta mun ri nc mt. ng ta t ni, i thng vo vn phng. Trong vng na gi, ng ta gi hu ht nhng thnh vin trong hi ng s qun li v ra lnh tin hnh k hoch di tn sau cng. Vng, trc thng phi c s dng. Khng chc g my bay c cnh c nh h xung c Tn Sn Nht. Mi ngi nn bit phn vic ca mnh v nn thi hnh. Martin khng cp g n ci cy nu qu tnh l cn ngh ti n. Tng Smith cm thy nh nhm nhn lnh qua in thoi v vic di tn v chuyn n i Honolulu theo h thng qun i. T n tr v cc tu M ngoi khi Vng Tu. Martin v Polgar th nh nhng bc in ho tc ca mnh v B ngoi giao v s ch huy CIA. Cc vin chc s qun li bt u gi in thoi n cc tr s, c x, t gia, khch sn m h gi lin 4 gi trc mi ht bo cho bit s chun b trc h mn. Ln ny khng c chuyn thc tp u. H ni nh vy. Cuc ko mnh bt u y. Mi ngi, nhc li nh, mi ngi nn n trnh din a im di tn m h c ch nh. Trn giy t, n c v l cuc di tn liu lnh. Nhiu ngi cho rng n lc quan. L tt nhin, rt cuc n tr thnh cn c mng. Tht bi khng phi hon ton v yu t con ngi tuy c sai lm nghim trng trong vic lm k hoch. Th nht l vn xe but. My ai tng li xe but m cui cng cng phi i cc ng hm nht tng ngi. Th nh, t nht phi c 25 trc thng Hu-y (UH-1) lm vic cu ngi mc kt trn mi nh. Khi c lnh, phn ln phi cng v nh. Mt na s trc thng b ph hu trong cuc pho kch sn bay Tn Sn Nht. S ln cn li phi i ng bng sng Cu Long nht ngi m lnh s qun M b li. Th ba l thiu hp ng gia dn s v gii qun s. Ai cng tng bay mt chuyn th xong, nhng hu ht bay n lc kit sc. Hn ht l s tr ni ca Martin nng ln bc ko mnh sau cng.

http://tieulun.hopto.org - Trang 33

Lc ny, lnh gii nghim 24/24 khng cn c hiu lc v chng cn lc lng an ninh thc y thc hin n. C khong 100 nghn linh hn hong lon, lang thang trn ng ph, theo di du hiu cuc di tn. H nm giy php m khng i c. Th th tng Smith u, lnh m ni xanh u? Cu hi n nay cha c gii p. Khong 2 gi chiu lnh Si Gn khng chu cho xe but vo Tn Sn Nht na bng cch hu sng qua li nh m hung thn trong phim cao bi. Ch c mt cng vo b mt t lnh Si Gn gi cht. ng l lnh m ni xanh hay thu qun lc chin chim ly n. S tht bi trong vic m cng dn ti s hong lon cui cng s qun sau ny. Smith mun bt u di tn lc gia tra. V l do khng hiu ni, Martin li ra lnh hon mt ting ng h. ang lc chic trc thng sn sng bay chuyn u tin vo Si Gn th mt ging ni trn i ch huy ra lnh phi cng tt my v i mt gi na. Chng bit c ai ra lnh y? Thu qun lc chin tr s DAO phn ln cha qua th thch chin trng, tt c u run s trc ci cht ca Judge v Mc Mahon v u mi mt. Hu ht l mt l anh hng rm. Cng sn gim pho kch Tn Sn Nht nhng thnh thong vn c qu n ri xung, do cng gy thm khip m. S hong lon bt u khong 3 gi chiu, khi cc trc thng xut hin t hng ng. Chng bay thp trn bu tri Si Gn. Cc m ng bt u t li s qun M. Mt trung i lnh thu qun lc chin mi toanh c trc thng vn ti t hm i 7 vo gip vic kim sot m ng. H cng khip m trc tnh hnh nh vy. Ti Tn Sn Nht, lnh gc ang bn cnh co cc xe but tr y ngi M. Cc xe phi quay lui v khng ai hiu liu lnh Si Gn c dm thc s bn vo xe M khng, nhng chng ai mun th lm g. Cng Si Gn l im di tn v cng nh mt nh thng in. Nguyn Cao K ri khi Tn Sn Nht trong cuc di tn bng trc thng ring ha ra li n hm i 7 trc c ngi M di tn. Mt s quan M cng gi in thoi bo cho trm bun thuc phin lu v l ph t qun s ca Thiu l ng Vn Quang rng, giai on ko mnh bt u. Xo chng minh th ra, Quang vo c cng sau s qun, tr trn v vn ci hinh hch c. K thay th Cao Vn Vin l Vnh Lc c t ln mt trc thng di tn. Tm, bn thn m Martin quan tm trong vic gi ghm vt dng trong nh hom trc cng leo ln trc thng. Tng 3 sao ng Vn Khuyn cng i mt. Th l gn ht m tai to mt ln trong b my ch huy qun i Si Gn lnh mt. Tn thm kch v tr la o trong cuc di tn khi Si Gn s cn c k nhiu nm na. Tuy nhin, hnh nh chng my ai rt ra bi hc g ngoi mt nhm nh vin chc Hoa K. -------------------------------------------------------------------------Mt seri hnh nh v cuc tho chy :

Nhng li tin on rng s qun M s tr thnh cnh tng chnh cho s hong lon gi y thnh hin thc. Khng chim lnh cng Tn Sn Nht, hu qu l cc ngi M di tn ngy cui cng phi tm n s qun. Khng thc hin c gii nghim 24/24 th hu qu l mt m ngi Nam Vit Nam cung n p n, trn ngp c s qun. Khng tuyn chn c mt lc lng an ninh c ngha l s xy ra nhng gi pht cng thng gia m ng bn ngoi vi thu qun lc chin bn trong. Vn c nhng trng hp c bit, khng h bn tm g n cuc di tn. Cch Tn Sn Nht hai dm trong mt ng hm, Mike Mielke, mt ngi M, bnh thn nhn theo nhng chic trc thng bay qua nh anh ta ra bin ng. Mielke ang ng trong sn trc cn nh kiu vla kn cng cao tng, tip tc sn mt ci chung ch. Qua in i kiu PRC.25, anh ta lng nghe s hong lon ln dn trong m ngi http://tieulun.hopto.org - Trang 34

M tham d di tn. Trc y, anh ta l trung s trong lc lng c bit, lm c vn ngha qun. Th nhng anh ta mun li cng vi ngi v Vit lai M tn l Mistry v a con gi 2 tui tn l Madeleine quen gi tt l Linny. H t chi v s li ngh gip h di tn. Melke ang nhp ly ru rum pha nc ngt cla khi cuc di tn bt u. Trn mi nh anh ta t hai tm vn p mu da cam thnh hnh ch X. i vi phi cng trc thng, n c ngha l anh ta khng mun ra i. V anh ta, Mistry (tn M dch t tn ting Vit l Sng) khng mun anh ta ra i. Khi nhng chic trc thng bay ngang bn cnh vila ca Mielke th anh ta xua tay khinh mit: Thi Cm n! T bit chng my, cc c ct!.

Mt ngi khc l Martin lc vn cn vn phng. Vin i s cho v mi mt pht gi hnh l. Khng ging ai hi h, Martin lm ng vi nhng g mnh ni l khng dn nh. Vo na bui chiu ngy cui cng ca cuc chin tranh Nam Vit Nam, Martin vn tin rng c th sp xp s kt thc cho cuc xung t, vn t cho mnh sm vai mt nh thng thuyt, ct tr cho Minh ln v phe chng cng. T Washington, ng in thoi b ng n Si Gn vn ni ln li van ni rng, cuc di tn phi kt thc cng sm cng tt. Martin vn xin thm thi gian, c tnh lm ng vic hon tt di tn. m y l mt m k d nht trong cuc chin. L ln khi mi nh, c th thy nhng m chy ba gc chn tri do pho kch gy ra. Khng cnh Si Gn th yn tnh. Ch c ting my bay ph v yn lng. Nhng ai mun ra i i mt ri. Tn Sn Nht chng kin cuc di tn thnh cng, tr mt vic. m thu qun lc chin M, binh chng c tp qun khng bao gi b xc chin hu qun mt thi hi Judge v Mc Mahon. H vn cn nm trong nh xc lnh lo ca bnh vin C c. Nhng m la ln bng ln pha ng Bc. CS xui theo quc l 1 i xung v ang nh chim cc cn c qun s Bin Ho v Long Bnh. Chng c s chng c g my. 10 gi m. Ting ni t Washington l cuc di tn chm dt. Martin gi tin b mt cng lu cng tt, du n cng nhiu ngi cng tt. Khi nhng chic trc thng di tn ln cui cng n, Martin mi ch th cho mi ngi M trong s qun l phi ln sn p trc thng trn mi nh. l lc na m, qua sng ngy 30-4 mt t. Ch cn li Martin, vi tay thn tn v dm ba lnh thu qun lc chin. Martin lin lc vi Kissinger Washington van ni cho cuc di tn tip tc, Kissinger t v kh chu ni rng tng thng mun loan bo cuc di tn kt thc. Martin ng xin li gip Minh ln v Nam Vit Nam. No Graham-Kissinger ni-chng ta mun tt c tr v thi, Kissinger ra lnh buc Martin phi ra i. Ti s qun Hoa K, khng ai tin rng cuc di tn th l kt thc. m ng ngi vn ng nght c bn trong ln bn ngoi. Gia bng m, khng ai nhn thy m thu qun lc chin rt vo trong. 4 gi sng, m ng li nghe thy ting trc thng bay tr li. N h cnh xung nc nh s qun. Vi ngi chy ti, leo ln my bay. Ngi trn trc thng c Graham Martin. Cha ai ngh l chic trc thng di tn cui cng. Tri hng sng, li thm vi chic na n bc nt m lnh thu qun lc chin ca h Vit Nam. Ti mt khu ph trung tm Si Gn, khi bit tin G.Martin ra i, mt nh bo lm bm rng liu c ai nh vn tt ngn n cui ng hm cha nh. n ngy 3-5, cs tuyn b nm gn ch quyn ton ci Vit Nam, k c cc o ngoi khi. Nm 1954, 16 nghn lnh Php, l dng v Vit Nam cm c vi qun i Bc Vit Nam 55 ngy m in Bin Ph ri th u hng. 21 nm sau, Bc Vit Nam trn ngp ton ci Nam Vit Nam, nh bi mt i qun Si Gn tt c l 1 triu ngi. Cng nh in Bin Ph, trn nh ny cng mt 55 ngy m c thy.

http://tieulun.hopto.org - Trang 35

Li kt thc Si Gn khng tr thnh thnh ph H Ch Minh qua mt m c. Nhng r rng l nhng ngy xa c ht ri. ng li chnh sch chung c ph bin rng ri v mt t nht bo bng hai th ting (Vit Nam v Trung Hoa) c mt trn ng ph sau mt tun. iu hin nhin l sau khi cuc chin tranh chm dt, khng c chuyn tm mu. Minh ln v Trn Vn Hng c php li nh. Vi nhng ngi khc, n l vn ci to. Dinh c Lp thnh di tch ch t bn. S qun M thnh mt vin bo tng. Nh ca vin s quan ph trch tng hnh dinh Hoa K, Steven Bray bin thnh ni trng by ti c chin tranh ca Hoa K. Nh ngh mt ca Thiu cnh b sng thnh cu lc b cng nhn. Cn mt cu chuyn cui cng y ngha, lin quan n binh nh c, ngi lnh thu qun lc chin Si Gn. Mc d ngay t u, cun sch ny xc nh c l nhn vt tng hp ca my thu qun lc chin, nhng con ngi c thc s n vi ti vo thng 8-1975, khi mt trong s nhn vin ca UPI b gi mt tun l. Trong nh giam, anh ta gp ngi lnh thu qun lc chin m ti gi l c, nghe k li cu chuyn kh tin lc by gi v cch thc i x ca cs vi t nhn. Khng c cch no lin lc vi c bit on kt thc. Nhng vi tnh cch l mt in hnh minh ha cch i x ca cs Vit Nam nm 1975 i vi k th xa, th chuyn ny thuc loi c mt khng hai. Trong nhng ngy cm sng trong qun i Si Gn, binh nh c git 13 chin s cs, cho n khi anh ta b bt sau ngy gii phng. c c a n trung tm tm giam chnh ti thnh ph Bin Ho cch Si Gn 14 dm v pha ng Bc. Trong thm tm c cm thy nh nhm. S tn ti ngy li ngy anh ta tri qua t sau cuc rt lui khi Qung Tr gi y n lc chm dt ri. c cm thy au xt cho gia nh mnh, ngh rng mnh s b hnh quyt, nhng anh ta chp nhn kh au khng cn s cht na. Anh ta ni ht nhng g mnh lm cho cc vin chc ti Bin Ho nghe v phi mt gn trn mt ngy lit k li nhng s kin ti c , thnh thong ch ngp ngng cht t trc cu hi ca ngi trung t hi cung anh ta. Nhiu khi c ngc nhin thy mnh b nht vo mt phng bit giam ti khm. Phng th nng v thiu nc. Khng c chuyn git gi. Linh gc cng nh t nhn u c cung cp nc ung theo tiu chun. Ngoi ci ra th mi vic khc u c th chu ng c. c chun b tinh thn n nhn s hnh quyt. Cuc chin u gi y tiu tan trong lng anh ta v ch mong ci cht n cng nhanh cng tt. http://tieulun.hopto.org - Trang 36

Vo khong gia bui sng ngy hm sau, c c h tng n vn phng c ci qut trn vn tt ri. Anh ta cm thy v bit rng bn n sp sa c c. Qu ng nh th, mc d n khng phi l ci m c mong i. Ngi trung t bt u ging gii cho anh khong mt ting ng h. i nh th ny: Chnh quyn cch mng cm ght nhng g c lm, nhng hiu ti sao anh ta li lm nh th. Ngi lnh thu qun lc chin c ny c ngi M v phe Si Gn hun luyn lm vic m l vic c phi tun theo mnh lnh. Tuy nhin c mc ti l khng tun lnh chnh quyn cch mng ku gi b sng xung v sm u hng. Vi ti ny, c s b giam 6 thng. Thi gian , c phi lao ng nh mt ngi qut dn nh t, s c hc tp hai, ba bui trong mt tun hiu bit v chnh quyn mi. Nu sau 6 thng, c chng t c nhit tnh vi chnh quyn, hiu chnh sch, ra sc lao ng vi cng vic qut dn c ch nh th s c th. Anh ta s c php tr v gia nh, anh ta s lao ng v gia nh c v min qu. Gia nh c c thng bo v s giam gi v ngy c th tr v ca anh. Cu binh nh c cm thy bit n. Ngng ngng trc s c mt ca b trn, anh ta lng tng ni li cm n v nhn ra rng, rt cuc th mnh vn cn mun ham sng. Ngy li ngy tip , anh ta chm ch lm cng vic ngi ta giao cho. c ni vi cc t nhn khc l anh ta c nh lm ng theo mnh lnh ca ngi trung t. c t bit n v vic c to cho c hi lm li cuc i theo nh cch nhn ca anh ta i vi bn n. Vo gia thng 8-1975, nh cm quyn yu cu ti xut cnh khi Vit Nam. Ti khng c cch no theo di s kt thc cu chuyn c v tt p y. Ngy 3-9-1975, ti p my bay ri khi Vit Nam sau gn 8 nm ri ti mt t nc un nn ti v lm ti rung ng.

http://tieulun.hopto.org - Trang 37