efJeefJeOe Yee<eebJej eYeglJe Demeuesues [e@.

efYecejeJe jecepeer Deebyes[kej

(ekeeefMele ueeskeveeeke 8 petve 2010; ceneveeeke 2,3 peguew 2010)

ceer eesJeerme leeme efJeeseer Hetpee kejlees Demes [e@. Deebyes[kej cnCele Demele. leebee eee cnCeCeees GoenjCe cnCepes
leebvee %eele Demeuesuee Yee<ee DeeefCe leebes lee Yee<eebJej DemeCeejs eYeglJe. ueneveHeCeer MeeUsle Demeleevee leebvee mebmke=le Yee<ee
efMekeCeeeer KegHe Fe nesleer. Hejbleg MeeUsleerue ceemlejeves leebvee les DemHe=Me DemeueecegUs mebmke=le efMekeefJeCeees veekeejues DeeefCe
cnCetve leebvee ogmejer Yee<ee HeefMe&eve ner efMekeeJeer ueeieueer. leebveer HeefMe&eve Yee<ee Deelcemeele kesueer. leebvee mebmke=le Yee<esee KetHe
DeefYeceeve neslee. ceemlejeves Yee<ee efMekeefJeueer veener cnCetve keener leebveer efpe mees[ueer veener. mJe: eelveebletve leebveer mebmke=le Yee<ee
KetHe eebieuee Heleerves DeYeemeueer DeeefCe mebmeke=le Yee<esJej Jee&mJe efvecee&Ce kesues DeeefCe les mebmke=le Yee<eses efJeeve Heb[erle Peeues.
The untouchable DeeefCe who were the shudras? ner oesve Hegmlekes [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej mebmke=lees
efJeeve Demeueeee HegjeJee osleele. pees MeesOe, mebMeesOeve npeejes yeeeCe ke Mekeues veener les yeeyeemeensyeebveer keve oeKeefJeuee.
mebmke=le ebLeeee MeesOeele DepetveHeele Skener peele DeefYeceeveer yeeeCe ee oesve Hegmlekeebes Gej osT Mekeuesuee veener.
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebmeejKeer meble keJeeRee DeYeeme kesuesueer ceeCemes Heeje Lees[er Demeleerue. cejeer meble keJeeRee
leebveer KeesueJej DeYeeme kesuesuee neslee. mebmke=le Yee<eeeceeCese cejeer Yee<eseener leebvee KetHe DeefYeceeve neslee. les kewke Je<ex yeefn<ke=le
Yeejle, pevelee Je cetkeveeeke ee cejeer meeHleeefnkeebes mebHeeoke nesles. leebveer cejeerlener yejse uesKeve kesuesues Deens. pevelee ee
Je=eHe$eele esCeejs mebHeeokeere uesKe ns leebee uesKeCeerletvee Glejuesues nesles. yeew Hetpee Hee ns Hegmleke leebveer cejeerletvee
efueefnuesues nesles. lemese les cejeerle eebieues JeeKeevener osle nesles.
efnboer ner jepeYee<ee. efnboer Yee<esJejner leebes eYeglJe nesles. leebveer efnboer Yee<eener eebieueeekeejs Deelcemeele kesuesueer
nesleer. les efnboerner eebieueeekeejs yeesuele Demele. efouueerleceOes Demeleevee lesLes efnboer Yee<esee peemle GHeeesie nesle Demeueeves
yeeyeemeensye lesLeerue meJe&meeceeve ueeskeebyejesyej Je keener Yeejleeee efJeefJeOe Yeeieeletve esCeeNee JekeleeRyejesyej les efnboer Yee<eslee yeesuele
Demele. lemese leebveer efnboer Yee<esletve Yee<eCesner kesuesueer Deensle.
Yee<eebJej eYeglJe Demeuesueer [e@. Deebyes[kejebeer DeeCeKeer Ske Yee<ee cnCepes Heejmeer. les Heejmeer Yee<eemege yeesuele Demele.
Heejmeer Yee<ee [e@. Deebyes[kejebvee eebieueeekeejs %eele nesleer, eees leebeee peerJeveeleerue Ske GoenjCe Deens. ye[esos mejkeejeer
mkee@uejefMeHe efceUeueeveblej leebveer efJeueeelesuee peeTve Ge efMe#eCe Iesleues. lesLetve Hejle DeeueeJej mkee@uejefMeHeee DeereceeCes
leebvee yeoes[s mebmLeeveele veeskejer kejCes Yeeie He[ues. Hejbleg ye[eseeme jenCeemeeer leebvee Skener Iej efceUsvee. efnbog efkebJee cegmeueceeve
keesCeere leebvee jeneJeeeme peeiee osF&vee. MesJeer leebveer Skee Oece&MeeUsle Heejmeer cnCetve jneJeeees jefJeues. efJeueeelesntve Hejle
DeeueeJej les efomeeeuee yeeyeoej Je ieesjsHeeve efomele nesles. leebveer Sueopeer meesjeyepeer ns HeejMeer veeJe OeejCe kesues DeeefCe HeejMeer
ueeskeebyejesyej Heejmeer Yee<esle mebJeeo keve 2 Hees peeieses Yee[s ee DeerJej leebvee jneJeeeme peeiee osCeees Oece&MeeUsee
jKeJeeueoejeves keyetue kesues. [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej lesLes HeejMeer cnCetve iegHleHeCes jent ueeieues nesles.
Skeoe [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej Denceoeyeeouee iesues nesles. lesLes leebveer ekeke iegpejeleer Yee<esle megmHe<, Yeejomle Demes
JeeKeeve efoues. cegbyeF&ceOes Demeleevee les iegpejeleer JekeleeRyejesyej iegpejeleer Yee<esle yeesuele Demele. iegpejeleer ueeskeebveener DeeHeues
efJeeej mecepeeJesle cnCetve leebveer iegpejeleer Yee<eemege Deelcemeele kesueer nesleer.
Ge efMe#eCeemeeer [e@. Deebyes[kej HejosMeele iesues nesles. lesLes leebveer yeg Oecceeee KetHe DeYeeme kesuee. yegOece& keee
Deens ns mecepetve IesCeemeeer DeeefCe yegeee eefj$eeves ceveele G[efJeuesueer KeUyeU MeceefJeCeemeeer leebveer lesLes KetHe Jeeeve kesues
nesles. 2500 Je<ee&HegJeea ieewlece yegeeer Yee<ee Heeueer ner nesleer efkebJee Heeueer ner Yee<ee leekeeUer yeesueueer peele. leer lee JesUsee
peveleseer Yee<ee nesleer. ieewlece yeg Heeueer Yee<esletvee GHeosMe kejle Demele. Heeueer ner yeew Oecceeeer cegKe Yee<ee nesleer Je leer Deepener
Deens. ieewlece yegeee OecceesHeosMe cegUle: Heeueer Yee<eslee Deens. Heeueer Yee<eses DevevemeeOeejCe cenlJe ue#eele IesTve [e@. efYecejeJe

Deebyes[kejebveer Heeueer Yee<esee DeYeeme kesuee Je leer Deelcemeele kesueer DeeefCe Heeueer Yee<esJej eYeglJe efvecee&Ce keve Jee&mJe efvecee&Ce kesues.
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej ns Heeueer Yee<eses efJeKeele Heb[erle nesles ner iees< Deepener efkeleskeebvee ceeefnleer veener. eefle<erle
Jekeleerbyejesyeje meJe&meeceeve ueeskeebveermege Heeueer Yee<ee efMekeeJeer ee nsletvese leebveer Pali Grammar (Heeueer JeekejCe) ee
veeJeees Hegmleke efueefnues. Heeueer Yee<esleerue meJe&meeceeve JeeHejele esCeejs Meyo Je leebes Fbepeer DeLe& leebveer ee Hegmlekeele efouesues
Deensle. pemes Fbepeer Yee<ee efMekeCeemeeer English Grammar ee DeYeeme kejeJee ueeielees, Deieoer leee Heleerves Heeueer
efMekeCeemeeer Pali Grammaree Hegmlekeeee DeYeeme kejeJee ueeielees. ee Hegmlekeele leebveer JeCe&efJeeej, Heeueer efMekeCeees
Yee<eeefveece Je MeyoefJeeej efouesues Deensle. Heeueer Yee<eseer yeejeKe[erner leebveer ee Hegmlekeele efouesueer Deens. lemese Heeueerletve mebJeeo
kejCeemeeer leebveer keener Jeekees efouesueer Deensle.
Goe. leguee Heeueer ceeefnleer Deens kee?
(Heeueer) : lJeb HeeueerYeemeb peeveeefme?~
DeMee Heleeres Deveske Jeekees leebveer megye Heleerves ceeb[Ceer keve efouesueer Deensle. lemese keeU mege eee Hegmlekeele efouesues
Deensle.
Heeueer Yee<esletve keesCeleener Meyo Demees, leeee DeLe& kee efceUCeeje. keesCelee Heeueer Meyoeee DeLe& keee Deens ns MeesOeCes
ueeskeebvee keerCe peeT vees cnCetve yeeyeemeensyeebveer The Pali DictonaryveeJeeee Ske mJeleb$e Demee Heeueer Yee<esee
MeyokeesMe veJns lej ceneMeyokeesMe leebveer efueefnuee. ee MeyokeesMeele A les Y Heele cnCepes De les e Heele meJe& Heeueer Meyo efouesues
Deensle DeeefCe eleske Meyoeee DeLe& leeHeg{s efouesuee Deens. [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes Heeueer Yee<esJej DemeCeejs DeHee mebOeesOeve,
Jee&mJe DeeefCe eYeglJe eeeer mee#e ne Heeueer MeyokeesMee oslees.
ee oesve Hegmlekeebyejesyeje leebveer Heeueer-Fbepeer-efnboer-iegpejeleer ee veeJeeee DeeCeKeer Ske MeyokeesMe efueefnuesuee Deens.
leebes Heeueer Yee<esJejes ns DeHee uesKeve Deens. Pali Grammar; The Pali Dictonary; Pali into
english-marathi-hindi-Gujrati ner leerve Hegmlekes Heeefnueeveblej leebes Heeueer Yee<esJej efkeleer ceess eeb[ Jee&mJe nesles
ns ekeve ue#eele esF&ue. Heeueer Yee<ee keeueyeee nesT vees cnCetve leebveer otj<er sJetve leer Deelcemeele kesueer Je Yee<esmebyebOeer
keesCeeueener De[eCe efvecee&Ce nesT vees eemeeer leebveer Heeueer Yee<eslee efJeeveebvee leeW[ele yeess IeeueeJeer ueeieleerue DeMee efJeee
Demeuesueer HeeueerJejerue ebLe leebveer efueefnues.
peeieleerke Geleseer DeeefCe peieele meJe&$e %eele Demeuesueer Yee<ee Fbepeer. Fbepeer Yee<esyeuemege [e@. Deebyes[kejebvee KegHe
DeefYeceeve neslee. leebes Je[erue jecepeeryeeyee eebveer efYecejeJe ueneve Demeleeveee leebvee Fbepeer efMekeefJeCeeme megJeele kesueer nesleer.
jecepeeryeeyee neJe[&eer Hegmlekes leebeeke[tve leeW[Hee keve Iesle Demele. leeeeceeCes leKe&[kejebes Yee<eeblej Heeceeueseer leerve
Hegmlekesner efYecejeJeebke[tve leeW[Hee keve Iesleueer nesleer. cejeer Yee<esleerue Meyoebvee eesie eefleMeyo MeesOetve kee{Ceeme Je leebee
eesie efkeeCeer GHeeesie kejCeemener jecepeeryeeyeebveere leebvee efMekeefJeues nesles. HeCe eesie Meyoebee leesue leesuetve GHeeesie kemee kejeJee
ns efYecejeJeebvee keesCee ceemlejeves efMekeefJeues veener; efMekeefJeues les leebee Jeef[ueebveere. leeeeceeCes Fbepeer Jeekeeeeej Je eesie
Yee<eeMewueer keMeer JeeHejeJeer ns mege leebee Jeef[ueebveere leebvee efMekeefJeues nesles. DeKeb[ HeefjeceecegUs [e@. efYecejeJe Deebyes[kejebveer
Fbepeer Yee<eJej Jee&mJe efvecee&Ce kesues nesles. Yeejleelee leebveer Fbepeer Yee<esle yeer.S. kesues nesles. HejosMeele efMe#eCe Iesle Demeleevee
leebveer Fbepeer Yee<esletve Deveske eyebOe efueefnues. The Evolution of provinical finance in British india
ee leebveer efueefnuesuee eyebOeeJej leebvee Doctor of Philosophy eer GHeeOeer keesuebefyeee ee efJeeeHeereves efoueer nesleer.
Fbepeer Yee<esmebyebOeer [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej cnCeleele, I love the English language, even
Englishmen have admored mz English prose. (ceer Fbepeer Yee<esJej esce kejlees, Fbepeebveerner ceePee
Fbepeer-ieeeeer (ieeYee<eseer) emebMee kesueer Deens.)

[e@. efYecejeJe Deebyes[kejebee Fbepeer Yee<esyeue Edward Thomson (S[Je[& Lee@cemeve) efueefnleele,
Ambedkar is master in his own very vigrous and individual fashion of the
english language. He is a most exhilarating polemist, utterly fearless with a wide
command of the unexpected and devastating illustration-historical or otherwise and
his energy flies so switty that it produces by the way most effective results... If any
thing by Ambedkar comes your way, read it and you will understand why he often
makes orthodox Hindus hopping mad. He is one of the dozen most astonishing
men in india.
(Deebyes[kej, DeeHeuee Jesieee JekeleercelJeees, Fbepeer Yee<eses, Ske leekeoJeeve Demes es< Deensle. les Deleble efJeJeeoer
Deeveboer, mepeerJe Deensle. les efveYeea[ Deensle. leebveer efouesueer GoenjCes Ssefleneefmeke Demees efke Deve Demees, meJeeJej DeveHesef#ele DeeefCe
efJeOJebmeke eYeeJe Deens, leees lespe Flekeee Jesieeves ieleerceeve nesleele keer, leeletve peelee peelee eYeeJeer HeefjCeece pevce IesT Mekeleele.
pej legcneuee Deebyes[kejebeer keesCeleerner jevee neleer efceUeueer lej leer Jeeee DeeefCe ceie legcneuee mecepesue keer leer jevee {erJeeoer
efnbogbvee Jes[ kee ueeJeles. Deebyes[kej Yeejleeleerue Deleble Deeee&peveke Ske [Peve Heg<eebceOetve Ske Deensle.)
keesuebefyeee egefveJnefme&erleerue ees. mesefueiceve cnCeleele, YeercejeJe efnboer efJeeeLeelee veJns lej Decesefjkeve efJeeeLeelener
es< Deensle.
[e@. efYecejeJeebveer efnob gmLeeveeleerue peeleer-leebeer Ievee, GlHeeer DeeefCe Jee{ ne efveyebOe leeej kesuee neslee. keesuebefyeee
efJeeeefHeeleerue mecepeeMeeeees eesHesmej [e@. S. S. ieesu[veJeeepej, eebee DebLee@Hee@uee@peer mesecf eveejHeg{s (efJeeeLeeamebIeeHeg{)s lee. 9
ces 1916 jespeer ne eyebOe efYecejeJeebveer Jeeeuee. ee efveyebOeeleerue efJeeejmejCeer, efJe<ee ceeb[Ceeeer OeeCeer DeeefCe pegvee efJe<eeeJej
veJee MeesOeekeeMe ekeCeeeer neleeser Heentve [e@. ieesu[veJeeepej Je meJe& efJeeeLeeamebIe efYecejeJeebJej Deleble Ket<e Peeuee. ee
efveyebOeeleerue Fbepeer Yee<eeJewYeJe Flekeee Ge opee&es nesles keer, Decesefjkesle DeefYepeele Jee*dcee pee ebLeele Demes lee ebLeebee
veeceefveoxMe kejCeeNee Skee mebmLesves efYecejeJeebee ee efveyebOeeee GuuesKe kesuesuee neslee.
Fkelese veJns, lej leebes Fbepeer Yee<esJejner DemeCeejs eeb[ Jee&mJe efkeleer nesles eeeer keuHevee kejCesmege DeMekee Deens.
ebLeuesKeveemeeer leebveer JeeHejuesues Fbepeer Meyo efkeleske MeyokeesMe HeeueLes Ieeleues lejer leele les Meyo meeHe[le veenerle. leebee
Fbepeer Meyoebeer Jeekeejevee lej KetHee efvejeUer Deens. leebveer efueefnuesuee cees-ceesee ebLeele Flekes uesKeve Deens keer lee
efueKeeCeees mHe<erkejCe kejeJeeees Demeueeme leeJej DeeCeKeer Hegmlekesmege efueefnueer peeT Mekeleerue. efueKeeCeele Ske-oesve
Jeekeejeveslemege KetHe ceese DeLe& Yejuesuee Demes. leebee eee eYeglJeecegUs les keesuebefyeee efJeeeHeereleerue Ske DeeoMe& efJeeeLeea
jues. [e@. Deebyes[kejebeer Yee<eeMewueer Flekeer DeHee nesleer keer leer ve mecepeueecegUs efkeleskeebvee leeW[ele yeess ekeeJeer ueeiele Demes.
Fbepeer Yee<esletvee leebes eYeeJeer Yee<eCe Ssketve lelkeeueerve efyeerMemege Deeee&ekeerle nesle Demele. Fbepeebveer mege Glke=< Fbepeer
Yee<ee efMekeeeeer Demeueeme [e@. Deebyes[kejebke[tve leer efMekeeJeer Demes lelkeeueerve Fbepeebvee Jeele nesles. lemese Fbepeer Yee<esvesmege
yeeyeemeensyeebes DeeYeej ceeveues Demeleerue. Flekese veener lej leebveer Deeeg<eeee GejeOee&le The Buddha and his
Dhmma ns Hegmleke efueefnues. ee Hegmlekeees mHe<erkejCe kejCeeee DeeHeCe efJeeej pejer kesuee lej leeJej DeeCeKeer leee
Deekeejeeer efkeleer Hegmlekes efveIeleerue ns keener meebielee esCeemeejKes veener.
eeeyejesyej pece&ve Yee<eener leebvee DeJeiele nesleer. leebveer efueefnuesuee The Problem of Rupees ee
eyebOeeJejerue Hejer#ekeebee meefceleeree efveCe&e peenerj nesCeeme 5-6 ceefnves ueeieCeej nesles. ee keeUeee kemee GHeeesie kejeJee ne
leebeeHeg{s eMve neslee. efJeeejebleer leebveer Demes jefJeues keer, pece&veerleerue yee@ve efJeeefJeeeueeele SKeeee DeeefLe&ke efJe<eeeJej
mebMeesOeelceke efueKeeCe keve lee efJeeefJeeeueeeeer [e@kejs efceUJeeJeer. HeCe ee yee@ve egefveJnefme&erle pes keener efueneJeeees nesles les

pece&ve Yee<esle. cnCetve [e@. Deebyes[kejebeer pece&ve Yee<esee DeYeeme meg kesuee neslee. HejosMeer JeeleeJejCeele Demeleevee les eWe Yee<ee
mege efMekeues nesles. efMekeCeeme meJee&le peemle DeJeIe[ Yee<ee, leer cnCepes keVe[. leebvee keVe[ Yee<eemege esle nesleer.
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej Yee<eebes eenles nesles. mebmke=le, cejeer, efnboer, Fbepeer, HeefMe&eve, Heeueer, HeejMeer, iegpejeleer,
keVe[, pece&ve DeeefCe eWe DeMee efkeleske Yee<ee [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebvee DeJeiele neslee; ee Yee<ee leebveer Deelcemeele kesuee
neslee. [e@. Deebyes[kej ns Yee<eeMewueeres ieg nesles. peJeUpeJeU 11 Yee<eebJej leebveer Jee&mJe efvecee&Ce kesues nesles. Yee<eebes les Heb[erle
nesles. Yeejlee keee lej mebHetCe& efJeeele Deveske Yee<ee Deelcemeele kejCeeje, Yee<eeMewueeree ieg efkebJee Yee<eebeener ieg, Yee<eebJej eYeglJe
ieepeJetve Jee&mJe efvecee&Ce kejCeeje [e@. efYecejeJe Deebyes[kejebmeejKee ogmeje kegCeer Demet Mekesue keee?

jepejlve esmej