You are on page 1of 81

'rnulc ra'v r;rssio;

LA I{iTjP HOI C,{LT

.A

UNESCOVIET NAM

' t nt[Nt !FtqxvAN

VA YOGA CAe TRI F|4:EP BENH Tt/ THUOC NHIEN PHUoNG

t;a

2du

hd /, h n.oi t,A

stNH nix guvdy GIt DLtoNG cAu tsc B0 voc.4

Ldi tua
Muc ticu ciranghQ thuatchiia bCnhli didutri cho benhnhanci vd thd cha't vi tinh thAfi.Do vdy vdn dd chinh khdng ph6i ld ing hd ba'tk! m6t trudngphei y hoc cu thd neo,mi muc ticu chi.nh vi loi ich crlangudibdnh. ld Gi6ngnhu c5c co quanbi bdnhcriaco th6 duocphuchdi nhd c6c loai thudic utingbdn tronghoacsir dungbn ngoli, ciic co qua.n cdngc6 thd duocchta lanh d6 mdt cdchan toi'n hdn vi hoin hAolion bing cdcbii tApyogaAsanavd Mudra.Vi vxy muc dich cia cutin sdchn)y li girip cho congchringbigt rd vd cdchdidutri nhidubnh kiric nhautheoYoga. Muc dich cta t6i ld dd cho moi nguirichta bnhcho minh bing c6chluyentAp AsanavI Mudra dloc mo ta trong cudn s6chniy. Chringtdi yeu cdumoi nguli khOng. nenmao bidm tu mini tap ciic A sanavd Mudra niy m) nCnluyen t4p drdi su hrl6ng ddn criamdt ngudi thdy yoga (Acharya)c6 kinh nghi0m.Cdcthdy day yogathuOc td chrlcAnandaMarga s61u6nsin si,nggi6p dd. Cdchuongden chi tidt vd a6chtap vd A6ana Mudra,cdchtdm v.v...duoc vit 16 fong cudnAnandaMalga Carya'carya phdnXII cria Shrii Shrii Anaridamufii. Ndu cdn thidt, ddc gii c6 thd tham khio cudn sdch nby. Cirngv6i Asanavd Mudr4 cudnsich ndy cdn duara bing lit kCmOtsti cdc phdongthfc chila bnh16tin v)rdd kiSm nhungdd duocki6m ngtrimvi htrLt icb, cfrngnhucdchiip dungchdng.Cdngchringco thdring dungcdcphuongthrlcndy,hoic ndu canthigt c6 thd h6i ! kicn c6c Acharyac6 kinh nghidmvd phuongdinndy.

T6c gi:i
Jamalpur Ka'rttikii Po'rn'ima' 1957

ShriiPrabhat Ranjan Sarkar

Ldi ngudi dich

#fl,l3r:Hil$:#ll"'#,*l'*:';:J:-#:;" Riti:fffigOcrr0n.Ngo)i ra, do t6cgiAstrdgngnhiduthudtngt lign ,a"r, i.r.i. ""4. "il# ;ry;
tidp tuc bd sung& nhiingbAndich sau'

f:d;",i1#.1Ti,:,T&!d ilT:*H^t":J"f [JL:fl *:itg.:ln:::#:"i,TJr#:l'H:H:i i:*lJtf

Muc luc
Trang s6

i**u o.u
Benh tho6t Yi Bdnhdau rudt thita Bcnh thila axit Bcnh trr kidt ly BQnh Bcnh giang mai Bnhung thu B6nhphong Bonh gdy cdm eczema Be.nh B0:rhydu sinh $ BCnhbai lQt Ecrh lo6t da dey ve Li hdng B6nh s6i mnt Bnh srmghach tuydn mdn tinh Bcnh 1au Berft tidu dudng Beni diec BCnhthdp khc'p Bcnh trin dich tinh mac "34 s6i Bdnl.r than .35 Bd:rhlao . Bnhtim Phtl lu.c Uting nudc Tinh duc Td^rrbin lam nanS Tem kh6ng khi Nhin nr Txm tri tinh khidt 'Bang chri gili c6c thuatngii tDnh minh ho4 c6c bdi taPchfia bCrrh

5 7 8 8 10

lz

13 15 16 18 19 20 2A 22 24 25 26

z8
30 30

38 4I

45

t . Bnhkh6 ti6u
chanan' Triu chrlng: o chua,chiy nu6c mi6ng,da diy cangph6ng' an khdng ngon' thrlc daiyhoi'kn6"chlu,tird lLrcydu, tinh tinh cdu kinh, tdo b6n hoacphanl6ng c6 lan an. bidn ddi thdnhkhdi chdtl6ng NguyennhAn: Khi chfng ta irn tl.rfc en vao' ching du':tc ho6 duoc cl.ruydn thirnhm6u Mdu.lir thinh phdnquan ai.n ti0u ho6, sau116 nli sau "e. rone nhdl trong cd thd. Hoa qui, 1pcir, rau xanh vd cdc thrlc in dangki6m khdc' d6 k li l m t n i , i u o "r i " , h J i . ; a u y t r i . u t " o r r g | u r r g i u r l h o t a n p n l u g n g i c n t r o n g k h i duong'khoai tay "l teng Lngucdc, ditu., cricloai thilc dn gilu chdt b6o vd carbohydrdte trong'm6u.Ndu luong axit trong mdu ianglen bt't binh thubng'khi d6 tuy' luong a-xit gan,-tim, lir thAn..., nhfng co quanJoc mju Irong co thd chdng ta' sc-phaichiu ip ldc l c o u u a nn i r i o p l r r i l i m ' i d cq u j ' L i cd e r h a n ho c m a u' F d a nd l i n1 e ud i iJ;. N;i.; nhi6mvu ciraching mdt crichthich hgp' cfi-roc vir cu6j cirie khing thethuc-hjen nu6c cirachfng' D,-, nllieu loii hoa qui ccithd dudcticu hod nhd chinh cdc cha't Nhtrngdd c6 thd ti6u ho6 tinh rnurn* tno"* phai co eine nhidu dd ti0u ho6 cl.rr:lng tt ,6i. bot phaih6 rro 6 giai doanticu ho5 ddu titu Vicc nhaithrlc ';-ti loi v-:r iao ""ruotriarut.. bot thich hqp trong nieng Ngay khi thrlc in.dugc hoi tron vdr ra luong nu6c nlldc bot vdo t,l a" aay, gan vir tay bit ddu tidt xudt mat vi cec dich tieu hori Do vay nduthrlc tu khdng drroc;hai ky, 8an khongthd hoatdong tdt duoc Ndu iin nhiduthrlc in kh6ng chay' khi d6 cdc co quiurb6n trongcudi cirn! s6bi hgp d6 khi thfc an tll trong da ydu di do 1)m tangluong axit trong mAu.Trong tuddng ydt ddn t6 trdng,tuydn lav, ia aoo" ueu"hoa'riotpirdn,tlid dich .tu ga'r' v)Lo liy ,t: ticu khong thd ;idt dn dich tieuhod. Do vay, thfc dn duo''c -hoii mot phdnkh6ng the .i*y3n hoa noin tonn thinh clinhdu6ng.Do vAy'tlfc in mfi duoc tiu hod m6t phdn in rd .lal] danphiurhuv LroDg haog va bit m6t phlin dudngrudt Tl.rrlc hu h6ngniy tao khongthd thanhloc ndi N6 cfrnglim tangludrg tte te kir doc trong.o t.lt.:-rni h; Lltip axit trongmdui6i mfc d6 cao.Tinh tang siic kho6niy ggi li "chrlngkh6 tiu" M-tc dir bonhkh6 ticu ban than n6 kh6ng phii li benhchdtnddi,nhungn6 c6 songxi hdi, benhkh6 tieu khac.TLongcr'Luc thd d6n ddn nhiducdn bnh chdt ngLroi hudng gay g.rl !,r ret di cau kinh Cdc bOnh1o6tda ddy' ldm con ngudi cti khuynl.r tr6nht6o b6n vi ki6t ly nangc6 thdphdtsinh til ruoivi rructreng,ctng nttu""dc cludng bnhkh6 tiu. Didu tri: Ulka'ta Vuird'sana' Pltiahasta'sanQ' Butli sdng:utks'epaMudra', M.Iyu'ra'sana, Pra'n'a'ytt'ma vd Mud.ra' A'gneyii A'gneyii hodc Mudra', D iirgha Pran'a'ma,Yr'tga'sona B;di ;6'i, (vtii chtlngtZo b6n) Agt'Lisa'ra . vd Yogamudra', Bhtiiaunga'sana A'gneyii Mudra' vii A'gneyii (rii chrtngia chciy)Agnisa'raMtrdra', Sarva'ung'a'sana, P ra'n'a\'a'ma.

An udng: Com gao cfl (vdi ndm),xrip rau xanh;truirnghol ia chay,silad6ng curd (sfra chua):trudnghop t6o b6n, sta dOngldm tt siia trau,tr6n vni nu6c va do vdi mdt it drrlng.Nn nhd ring nd6c siia d6ng [curd-water] c6 ich cho bnhnhAnkh6 ti6u. r't Dinq'nte ca pivet dtlgdham' Nisha'nteca piyet payah Bhojona'ntepivet takram' Kim' vaedyasya prayojanam? t5ia uongcuoi ngir. Ntic udngrang d0ng, Nr,tdc d6ngudngsau brtatrta, siia Hcii cdn chi 6ng thtiy thu6'c?] Nn vi khdng nn: Bcnhkh6 ti6u xu{t phdt ti th6i quendn uongkhdngcin bdng.An khi kh6ngd6i hoecchi hdi d6i rtt c6 hai ddi v6i cin bni ney. Do vay viec dn thfc in gidu dinh drtdngngiy niy qua ngiy khdc,khdng nghi ngoi saubfa an md chayngay d'nco quan,hoacan cdng bung (theoc6c srichdrrdngsinh,ndn in nrlu bune ie t[rlc gid mdt phdnru trdng r6ng dd khi tuu thongl; kh6ng chiu 3-1 lAt t$1 lu.le lgdc vi lab <i6ng cht't vi hon nfa, lao d6ng tri 6c cang[iing hoactinh duc jdu cO thd [u6 dO, hai ddi vdi cnnb6nhniy. Tdt htxr la khdng nOnan bria siing hodc blla t a cho ddn khi chrja kh6i hoa-rr to;n can benhndy. Tuy nhi6n.ndu m6t ngddi cim thdy d6i, anh ta c6 thd in hoa qui rgot hoacchua,dic bi6t li loai hoi chuanhu xolLi,d.fra, jatn, c6cloai camquit (mecdi cam quit thudcnh6m chrlaaxit nhulg tdc dung cria chringtrong co thd tai mang tinh chft kidm), hoac ndu bi rr4o b6n thi tu du du. Didu quantlontld pnfi nHO rlir! cac thrlc i-lr c6 axit nhu chanhvd siia ddng curd (sfia chua)n6n su dLrng it nuoc vir vdi muiii. cdc thrlc in kh6ng chay trii cd nh6, ddu c6 hai cho ngudi bnhkh6 ti6u. Thit vAtning rdt dOc.Bia rrrou l)m bnh t6o b6n trem tong them nJn cfrngkh6ng duoc
uong

Ngddi bi benhkh6 tiu rdt cdn phai di bd dd hit khi rrdi tronglinh vd lao ddng " chat harg thd ngiy. Tr6nh viOcngri ban ngiy vi thfc khuya ban dJm. Bta in t6i n6n tru6c8 gid t6i vd di bo m6t chft saubfla in rdt c6 ich. Cdchar dau li thfc an kim nhunggilu dinh dudng,do vdy cdngkh6ng ndn in v6i bdnhkh6 tieu. Nn an hoacd+i tiqn khi khi ldu th6ng chi ydu qua 16mfi phiii. ThAmchi sau khi_an, ctng ncn tidp tuc dd khi luu rh6ngch[r yeu qoa i6 mni phrii mdt thdi gian. B6i vi dAyld hic cdchachtuydr r]1u6c tieu hod bat dau tierxudrAiy di ji"n tie-o he hoa. Nh! a1 vio ngiiy Ekddashii. ngdy trudc trdngnon vl tram ram] vA ncDtuAn [3 . theo qui dinh in udng vio budi tOi nghy bing non vd tram rdm pu,rn,ima, vd Ama'vasay'(nghiali chi udngit sria,hoaquAv) dd khd vio hai teiid6)

Mdt sd c6ch chiia: 1. An 19 cay a lguj, (asafoetida FerulafoetidaRegel),di rdn trong bo-loc (glzee) vi tlQjrv6i mot luong mudi m6 tuongdudng,trudc m6i biia dn 2. An crli dila kh6 cit nh6 hoacciii dta gii cirngvdi 16trAukhong (PiperbetleLinn.) oa \u ty noacflarnot. 3. Udngnudcclranh(jdruir) c6 fic mt6i. 4. Lt'y rrrotgam (kh6ng t{y nhidu hcm)tro 6c tidn (cowrie),cudn trong lir triu kh6ng vi irn l.ring ngdy sau blla tdi. Dd ldy tlo dc tidn, h6y chon loai dc tin c6 khfc, nhdng16 vio nudc chalth(xanhhoacving) vi ddt n6 thenhtro. trdo vi nghin 5. An trongvhi ngiy h6n hop bdt ciia hOttriii kha tt khd (ntyrobalan), v6i cr)ngmdt luoxg b6t hat h6i vi mot iuoxg gt'p d6i duMg Kaslrli (dudngtinh luy6n thir c6ngvi do <iric6 miu hoi d6).Khdngding hat tr6i kha tt ndi trongnu6c.

2. Bnh tho6t vi
'T'fi6u thei ren bdn tich tu bit daulim targ an chrlng:KIi thfLc chuaticu hodhoaccha't dp 1uc,hoackhi hoi do chringtao ra gay ip 1 c len ru6t, rudt bi ddy kh6i vi tri thdng thudng,mLrl mOt166 thinh bung,vi ldi ra & d6. Tinl.itrang ndy goi 1dchfng tho6tvi. ra Ndr rudt bi lcch tboiL ra qua mdt L6md a ben hdi dng din t6i biu, thi d6 goi li chfng 'thoit vi ben'. Khi n6 ddy ra quat6 6 5ng day thdn k;nh ve iie cd bapkidm sodt 'tho6t vj diri'. Ddi khi n6 ddy ra 6 virng bung cia lre em. va chan,thi d6 goi ld chfng d6 goi li 'tho6t vi rdn'. Ching nho rni rudt bi nh6 ra c6 thd duoc ddy vio trong hoac tam tl.idik6o tor lai vi tri cua n6 bing cdchhft, tirh trang ndy m?icdi dau d6n nhung s6kh6ng tro n6n nguy hidu. Nhrmgndu phenru6t nhd ra bi crlng lai nhu soi diy vi cln tr& hoard6r..g binh thudngcirac6cco quanbndu6i, khi d6 benhnay cd thdntii dn dat t6i giai doannguy hidm. Khi do+nru6t nho ra bi mic 6 15m6, lim ngudibcnhrdt daud6n,thi d6 goi li 'thoiit vi nghet'.

an Nguynnhdn: Thr:rc vio da diy vd dudcticu ho6 mdt phdn6 d6. Saud6 nd chuydn sangphdntaitring (ruOtnon) dd tiu ho6 hoin toin. Qu6 rhidu thiic dn kh6ngchayvh b6ose lin1 gia teng luc,ngacid trong m6u.Didu d6 l)m cdc hachtuycn kh6cnhau,noi tidt h6c mon, tr(] nen yeu di, vd thrlc in mdi ticu hod rlldt phdn birt ddu tl6i rtla ben trong co thd, tao ra cdc khi d6c c6c khi niy dgn iuot chfrg laj tao 6p 1 c len ru6t chiraddy chdt drii vn khidn chringbi lech klr6i vi tri. BAi vay vicc gar khdrlgthd tieu ho6hdt thfc ar li nguycnnhanchinh dln ddnchirngtho6tvi. Didu tri: Utksepa Mudra, Ashvini.i fu[udra, Mo1urasd a, Padflhq.stqsdna, Buiii sdng Mudra vd A'gneyii Mudra hodcA'i1nq,iiPranq,ama Ud'cl'ayan.cL Asht,iniiMutlra vd A'gneyii Mudra Budi tOi - LItl'd'atana Mudra, Sarvaungasuu.a,
llodt A grPrii P' rn.t'tdmo

An udng: Bdi vi bcnh thoit vi bit ngudr chilrydu tt th6i tluen in u6ng quii d6, cdr.i phii dacbit quaatAmddn thrlc an - ddc biCtli thrlc an kh6ng chayvi c6c loai thrlcan c J l r cg 6 yn e nc h r i r r r i i ob d n . s Bcni nhanthoit vi khdng bao gid dddcph6pan ddy br,rng tr6nhtao:ip luc l6n cld . .. da_ ddy.NCnan luong nh6 vii nhidulin, hon li dn nbidum0t hic. Ngudi benhcungnen udngluongnh6 nu6c hoacnudc chanhmLrdi nhidulin trong ngiLy."Benh nhantho6tvi cdngcAnn}ld duy tri mOtcdchlien tuc cdm gidc hoi d6i. Ho nenb6 th6i quengrng \nc khi di dai den. Ndn vi khdng ndn: Ddi vdi bdnhnhenrhodtvi, nhijngvicc nhu ciri xudngdd nhdcvat niug, nhiy quti sirc,than an tuc ufirg vi tinh duc qu:i d6 ddr rt't c6 hai

3. Bnh tlau ru6t thira


Triu chrlng: rudt thlla sungrdy vi d<3ng daukh6ng chiu ndi 6 w\ng bung;so.in thdi chrlkhdngthdm an. Nguydn.nhAn: Ngai lao ddngchentay,6 tr-ong qui nhidu,kh6ngthamgia hoat n11ir ddng thd thao vi rdn luyn, bi t6o bcin;niriing ifirroc iidn u6n c6ng v6i viec an quii

nllteu

Didu tri: ci,'rc asana, mudra,viec neo iiin vi n6n trinh gidng i.rhr_r nl.)tur dCu. birh kh6 Ddi v6i.bdnhnhrlnbi darL rlrOtthr)a,nghim cim an thirc ,in c6 sr:i, cac lori thuc an kh0ng chay, gaodEtapa (loai gao ch{t luorg tdt, riit tring) vi rdt cA cic thncrn gry
tao Don.

;1.Bnhthira axit
Tri0u chirng: Thd luc vdu,o chuahodco hoj,ch6ng mdt,n6ngbung,r-r n6ng, v.v... Nguydn nhin: 0 xi hit vio co rhd cudi ciug du,rcchuydnthilh khi CO2.Thdngqua dnhhu6ngcta khi CO2 niy, crichachtuydntidt xu{t di;h ti6u ho./r clrroc kich hoat.Neu ngdy.n\ qua ngiy kh6c chringta iu udngkh6ng du dal vi thr.La hoacbudcphii rhdi, arl_nrd hoackh6ng ctm tJrt'yngon,ltoalc it ndu ch6ngta c6 thrii quenthrlng xuydnAr.t thfc an quii gidu dinh du6ng,dich rie! hoi se tr& nri khdngcOtlii nangtidu hof hdt thfc an.Khi d6, ln6t mir thric an kh6ngrieu hoar hoic chi tie-u m6t ph6.n hori bidnthinh lthi ddc,mit kh6c cdc dich tiu holi ddoctidr ra cing <ldn bi{n rhinh axrt doc hai. C a cd i c J r i e uh o r b r n r r r nc l ' r i n g I r l g I i i a r r t .r r l r r g ,trf,u n A i e uk . ( r l , l r o ' g L d thudxgkhi ching deu hoi tlifc in thr ban thtrr chiing cunfducrc"tiduhori li6i. .i\!

nhintrong didu ki6n bdt binh thudngnhu n6i A tren,c6c dich niry khong thd ti6u hoi th(c an,chfng cdn luu lai miLkh6ng ti6u ho6 duoc. ld Nguynnhdncta bcnh thila axit do v?ty &'khi d6c tao ra do thfc an phanhui, c&ac6c dich kh6ng drrocli6u hoi. biCnddi cing v6i axit x{u tao ra do sLt axit vA dich pha:rhuf giy nen cim gidc n6ng b6ng trong bqng.Khi chirng Ff,ii l6n dtug len t6i ngrrc,chringgay nen chfng o-n6ng; khi chrirng tdi cd s6 c6 cim giric chtinggay ra chdngch6ngmat. rdt cd; khi chringlen caohon niLar chc ddy Do thila axit nhu vay, m/ru cdngtr& n6n ci.rrla axit. Do lim vic qu6 sritc, co quanthanhloc miiu trong cd thd ctingbi ydu di, vi bdnhnhilnczimtht'y ydu sirc. tdy Benhthia axit tr-ong nri'rucliirg gey nen chfng srLng vi ciaud6n 0 cdc phdn khdcnhautrdn co thd,dic biet li cdc kh6p.T6n cirachringbenhniy li thlip khdp. Khi cdc co quanrlong ccrthd cd giltg manhm vi lidn tuc dd loc miu thiraaxif goi thi tinh trangnary li ctrn dau bungltay corl dau chlla trl. Didu tri: Mudra, Ud'd'cryana Budi sd:ng Utl.,s'epa Mutlrtt', Mayu'ra'sana,Paclahasta'san.t, Mudt'ava A'gneyii Mudra hodcA'gneyii Pranq)amq. AgniscL'ra - Agnisa'ra fuIuclra,Lltkat'ct Pdschimotta'na'san.a, Sarva'unga'sunavd Budi tdi *)gneltii Mudra hodcA',qneyii Pranayamo. lau rau An udng: Com gao cfr (m6t vii nam),sLip xanh (kh0ngarn rin, nrrdnghoic an sOluongi6r'r), nu6c hoaqr-rii ngot hoic chua,nu6csiraddngdacbiel hiLurch.Riengsu.r a-rit. d6ng(sia chua)kh6ng hiu ich lim v6i b0nhnhiin thr'La Nu vi kh6ng ndn: Di6u raitquan bong vrii bdnhnhin thira axjt ld non di ba)ngoili nho c6chquing trong lrdi, dn it hon nhu ciu thdm au, vd udng nhitiu nu6c v6i luo-ng sudtci ng)ry. Ct'rc loai thndcvi rhtc an tii dila dacbit hdu ich vdi ciin bdnhn)y. Bnh nharinen han ch6 an s6ngvi ar qui v6t. Ndu clm thfy d6i khOngchiu dudc,b6nh c6 c6 rhan c6 thd an chft it hoa c1"ti nhidunu6c.Trieu chring{hr.rdng c&acdnbnhniiy tuydndeu hod ti6t ra rn0tluong dicii li bit ngrL6n czicth6i qucn tlu6c ddy,cdc hach tit qud nhidu,do d6 bnh nhen ddt ngot cAm th{y d6i khung khiep vdo nhilng gid linlr tirih, cori d6i nhtr vay dutic goi Ii 'con d6i qufi 1c'. Vi vdy chdngta thjy ngudi mr.c bdnh niy thudog trong flim trirng kh6 ctriu vd cdn bdnh cira anh hay chi ta, hoic di khip noi n6i v6i moi ngudi vd cin bnlt,k1li anh hay chi ta di an thi ho an rit Lrhieu. Trieu chfng niy 1l do viec dCtxudt c6c dich tiu bozivirothdi didrr nh{t dinh theoth6i qucn ci cfrangudi beth. B6i vdy cdn cin th;Lr\.Lticdn dcii 'quii ic' c6 bai niLy.Mdt bdnhnhin thirazr-rit khdrg bao gid nen vi phamcricNdn vi khdngnOn. 'con d6i qu6i Ndu do cdc dich tidu hoi tidt xulit qu6 nhidu,bdnhnhin phii chiu dc' thi c6 thd giim nhe birg ct'rch udng mdt ly nudc l6n. Khi bdnhnhin thiia axit cim th{y clau, nn udng nu6c carnhoircqrLitplra trong rlLdc dm: Slrlrkhi con dau giim ho nhu chrlngkh6 tiOu,lr-ong di, ho nOnudng mt6c chanhnrit. Cirng gidr.rg bila irn hoac qua m6t gid saud6, khi n6n duoc[tu LhOng 16mdi phii cirab0nhnhiin. Lfic bi claubung ning, ludng hoi thd chinh nen deiitrl 16miii miLkhi luri th6ng hic bit ddu co'ndau sang15 rnii kia- Khdng bao gid duoc clddich nrit tich tu khi cam

thay d6i mi lai khdng in u0ng gi. b6i nhu viy biin thAndich mat s6 rr.oth:jnhnguyen nhant.rol? axit. Mot sii *cich chila: 1. A[ ciri dr]akhd cir nh6 cing vdi 1;rrrdu kh6irg (piper bctie Linn.) di xft l:i, hoac m6t it cili clira v6i hat hdi. gid 2. Dd linl diu bdt con daucliid6i, hiy nghicn phanvrlb6t E+. ,t'tdpd(loaigiior6t, dr t-laing) cirDgm6r lLrong vdi nhu nhau,saud6 udng5-6 g h6n hop dri 3. Ur5ng nudc ianh tir 1-2gphdntro fidu triing cirav6 tr.ii me (Tarnarinclus v6i indica Linn.). 4. Ltdng i-2g [16r ho.ptro cira 16 bdng b6ng triing (A'kanda Ca]obopisgigantea (Linn.) R. tsr- Ait) v) mu6i m6 saukhi di ddt chringv6i luong bdngntrautrorg cx
Inol ciri toi LlJlkin.

5. Cnnggidng nhu bnhkh6 tiCu,bnhnh6nthia acid cungnCnnhin in vio cdc ngiy Ekn'dctshii tl6t't thi cic qui dinh iin u6ngvio ngly tring noo vi trangrim. vit

5. Bcnhtri
chfng: NdLr khi vi mriu bdn tong ccrrhd LhOn-+ t]iii ra ngoiriduo-c, thd cic lniinh v:rrnaomachquiinhhitrL mdn bj srrngphi)irgcioiip Jur_vi ou6i ci0g gi[ 6 vi tri sorrg Khi didu niy xr'ryra, 16 goi lii ,b.Arh di ph6rL.idn'.Kh i tn iiJphtit tiidn J,lidng. hl xult hiin tgoii l.lirL moll. d6 goi ti'td ngoai',khi xuit hi6r bDrio g thi goj li ,tli 'l'riu

noi'.

K!1.chlyip Apa'naVa'yu (nlng luorrg song kidm soit cricco quanving . lrrccir:r burgr1ritii). bat ddirri ra ,r.tf de phirttridn,116 li ,tri chiy m{u'. NhLrng rndl goi khOn! phdi benhtd nio cdng c1i1Ly miu. Thay vio c16, chringdau,nhirc,n6ng,hoic ngfi ndLr ' t l r r' o o . l r r , i , l r o ' Nguy4anhin: Tirobrjndo lroatddngk6m ciragarrl) nguyen nhAl chinhgty ra b0uh tf, uhLfrlg th6ng thLldugkh6ng c6 b6nh nio nghidm rlong lal chi xut't ph6t tr.L mOt ngLrydr nhin. Cringnhtr cricbdnhnghiOm trongkh6c, b6nhtf li cirnbdnhciLa Lodn b6 | . t l r . r'r d o r . i yc r i r r 'c c ir l r i " u , r g r r ) i r l r . , r r k l. ; ; r i n u n. , r r h c r l r . r j . N g u l e n h a n n , n
l;irtic.'.:.,r ' 1 1. r o r ! ' ' L r

Cing.siLckhi clajti0n liur triim h'ongthdrncin b6nh.N6n nh6 ring ndu ttrbnj bi Uo b6r vir chiic rirng gan )'eu, rgrtdi ta kh6ng bao gid.milc b0nh tri.

. r l r i r u l r , . t . , r , t l ^ c l t n l v l I n . t h r : l r , r r r r hd , . r .q u * d V .

,leu trr: Bui)i viitit;1 lJtk'"-epa lltLcl.r.. LItt'cl'ayanr.t I(uclra, JtL'rt.tLt.hit-ct,s'no, Sltalabha.'sana hotic fuln.t,t.L't tt'sanq, A,tytisa'raMudra, Pddcthct,sta'saneL Ashvi.n.i.i ,,tti Muttr.tt. Budi ti'i Agni..sa'rt Mudra, Bhustriku'saua. Sarva'uwa's.Jnu, i\atxJ(n1uch-.t, Sha.sha tLtt.qo'su.nal\shlvinii Mudra. vd

10

An udng: Ndu brh nhAntri cam tti6y d6i vio siingsdm. anh hay cl.rila c6 thd an m6t it hoa quh c6 nddc ngot hoic chua.Viro budi trua,an nhidurau c6 Ll, hoacsdpldm ti rau c6 ld, cing vdi mdt ldong nh6 gao tit ratl m6i (c:ha'pct'ti biinh xbo litn tir b6t (Roxb.) Bl), nddc sfia d6ng, x!ip, mi). Cay chan bd (Amorphophallus camparuiatus qud sung,ma'no. kacu,pat'ol, cd chua,rau chanvit, bi ng6 xanh (Cucurbita pepo vd Linn), quri bi (Lagenaria vulgzLris Seringe), nu'nesha'kld vd cing hdu ich. Bdnh nhdnnenuungmot coc nLto.srra dongngbyhai lan. Nen yi khong nCn;Khdng thd cht3lanh bnhvinh vin bangc6chcit tri da phdtt-r-idn thdng qua phiu thuat hoac cdm mr4ubing bdt cf phrtcmg ph6p ndo, boi vi neu cin gay bdnh kh6ng d oc loai triLthi can benhc6 thd tin cdng tr& lai bdt crt tric nguyCn nio, hoacc6c khi vi mdu bdn trong cd thd c6 thd gay ra c6c benh kh6c-Bdi vay, mac di c6 thd sir dung phuorrgph6pnio d6 dd ngwg chiy m6u 6 giai doannghiemtrong cta cin benh,dd c6 thd chfa lanh r'rph vin, gan cira bnh nhin cdn duoc phuc hdi. Ndugantr& nn kh66 rn?nh,tri sc bidn mdt m) kh6ag ph6i didu tri. cdc thfc dn rihiBu kidm phni sdn th6r h6nh. BQnhnhan tri cdn tr6nh en mo chudi Li, qui hoachu6i 16., chlitii 16hoic quitmeoya'.Vdo giai doannghi6maong ciracin bdnh $fi;rl $en 1rnlr}1in{n. Trong l6c nhin an, c6 thd udng nhidu nu6c hqic ndu mudn uting iirl6c cam quit chua hoAc ngot. Bnh nhdn tri khdng nn in thfc in cay, mdn hoSc crhg. MOt sd cdchchta bnh: L Sau khi di ngohi nra hiu mdn bing nu6c phdn. Ndu 6p 16 xoan non ho {m 16n Ehilng ch6 tri nang, bonh c6 thd thuyen giim trong vii ngiy. Cing nn liLrnnhu vdy vio hic di ngu. (Dugdhaksiira) bung d6i viLo 2. U6ng 25ml nudc 6p cia Wrightaniatomentosa hic b u d is d n e . 3. Trong arrdnghqp m6i ra nhidu udng 12ml nudc 6p c6 Bac ddu (Veroniacinerea Less.) hodcnu6c 6p c6 chi, c6 dng (Cynodon dactylon(Linn.) Pers.) ngdy2ldn). 4. Tr6n 12ghat md den v6i 25g bo u6ngm6i srings6m. 5. Trl ndng c6 thc ddn ddn bidn mdt ndu dip m6t midng bdng g4o (Salmalia malabarica) tdm nu6c dp c6 Bacddu lVeroniacinerea c6 Less.)len ch6 dauvi phoi nanghing ngirytrong v)i ngiy. 6. Ldy 25g b6t kha trt ten nhuy6ntrong nu6c tidu bd, dirnghdngngdy v6i dudngthd trorg vbng 21 ngirybing c6chtim sCcho kgt qua tdt. 7. Udng tit til tirng ngum nd6c dudng che ii th6, ci viro sdngs6m s6 giin nhe cAn bdnh. 8. Tim srrlu6c ve saukhi an ld di6u bit budcvdi bOnh nhin tri-

I1

6. BenhkiStly
Triu chrlng: Nhu cdu dai ticn liCr tuc nhdngir m6t, budc phrii cd ging khi dai ricn, dauvirngbungv.v... Nguyennhan: ciic thirc an chuanfu hoacn{u chuachin nhu tlit, hat dauvd nhfng thrl tudngtu chuaticu ho6khi tr6n lln v6i.khi bdn trong da diy giy nn phdnihg b{t binh thudng6 rudtj_khi pi ra di cri ging hetsac cmg'khong iieiu'hoJauoc d6 ntrtng thf nay s6. ra ngodi dudi dang_ia di c.hiy. Nhmg nd,u'vidc chiy khOngxdy ra rrr ia ti. :hr...g nhin,hlc d6 nhtrngthii ndy b6t ddu thdi rta trong--ot gie fr,lt-ad"ld_;6ry _il; nhdy. tinh rrangd6-, hachtuydntidt dich kh'acnh,rlu "a ciic .c tiot nhicoar"h -Do hcrnniia de cd gang sta chiia rdi loan.bn_trong.I(hichdt di"l, "uo "oi;e bJ;;;;t;;;;; vdi c6c thtc dn chda ticu vd criccidt bdn khriclchringbidn inann-n.ro" nhAy.Do vay khimic bQnh kidt ly, phanchrladdy nu6cnndy.n,in ttrin nuO"nhaynay khOng phei le bnhmi ld he rhdngtu nhincta ci thd ad cnta lanh canUCni.--"*' Diiu lri: Budi sdng- {Jtl<se'pa Mudra', padahasta'sana, Agnisa,raMudra, Ud,d,ayana Mudra . v&A'gneyiiPranayama. Budi t6-i- tuctngtu 4n uong:Bdnh nh.Ln 11. lier khongnendc da d:ly rrorrs r<jne. Ncn tr6nhrdt ce c6c loai thrican.rdn.nudng.t d"o]thf" an khdngchay,cflng nhu cecthfc an c6 ghee;ddusiial, ddu hoic m6..' "i Ngay khi bi bnh, dir c6 bi sdt hay khdng. benhnhan khdnBnen An gi cii r i nutich^oa qua.ho,cam rr rnuoccamhay nudcquit I; l6l nh6r). qu

rn nhan i, !i_a nhe,.bQnh mrntinh,a_tnd iiti,pii na,,; j;ilil G;; an-tuors gialranarindus me inai"u Lin.L ;;il;;;; L*,b?lh,"lr: bta honhai rola) veo
trLra. bierlA ruoxgme gih vA; dac "no6i "irin,

siial, c6 thd lirm bfraan s6nghoic an;he. ilhiing thfc an niy n ru ta inLr"pl,lirnlta te ttiuOc. Ndu bi kidt ly minrinh, bdDhnhdncdn an rdi t 6c 9 gid vd in /zzcl n6ng (b6nh mi kh6ngc6 bot n6 cria.{n AOdurrcr6n phdngldn) v6i mot ii rnudi.Vdo biia s6nghay til.s6 c6 kci quetdt.

j,Tlli#'J1;"',1j,_* .",,'Ji:s#"'#-'fJ.:8T,1?llJJ?#H".:#' voi ir suptlm tiipar a/, ga,nda,ta, a,kucal hodc th(t,kuni, te \d. *:1-e]?:'i" 3o^t llx'.;!"[xli,' :]:illilflfl ffil i ;]J ?ixi J, H; i;;.' ;".1 #J il'"T i# :: J
,sot riir xoin). ratnho(kh6ng

kidtly, siiad6ns iruu.r,r"1,nirro,i vi nu6c ddng curd ,Jl sna ,u,n*ur1r"X.;f;r"lnan

Nn vi khong nn: 56 r{t c6 hai cho bdnhnhAnkiet ly dd bungcuaminh bi lanh.

12

Khi bdnh dang tidn tridn ning thdm, vi6c qudn bung bing nridngvii flancnli n6t ciichphdngriit tdt. Mdt sdc6ch chtia: 1. Ndu chriy miiu nhidu do benh neng, udng luong nh6 nudc c6 chi (Cynodon dactylon)hoic c6 bac ddu (Veronicacinerea) vio budi sr{ng, hoaccri budi sringvi b u o ic hi e u . 2. NgQm49 nu Keo Arap (Acacia,arabica) nghidntrong h5n hqp dudngbOrvI tludc Lieu an. m 3. D6 c6 kot qui t6t tuongthadgian ngin, hdy tdm m6t trong nhfng vi6c sau: a) Dirng 69 rd ydu moc trdn khdng cia ciy Da 16trdn Banyan(Ficusbengalensis 280L) nghidntrongRu6cyo gao. b) Ding 259 nudc 6p 16xodi, 16v6i rrlng (Eugenia jambolana)yd chuame ddt hoa vdng(Oxaliscomiculata) sfa d6: vdi Ot ^'g luqngt"O1 lt .fr;" -" d{r hoa vangiOxalis comiculata) du,}ng v6i "l vbobuor.ring "n6 "p bungddi. d) L{y mQt i! D+r tidu hdi (Aniseed,Pimpineilaasium), dau lang 0enril, lens escxlenta). u o n gp h c n . h o r A L i v a od ' i d r n g b a n g : b n h o a cr h u yr i n h . h o duon& c c h c ' i nuocvlo dd oua'd e m .U 6 n gh 6 nh o pn l y r a o b u d i: i n g s a uL h i n g h i e n r l cr h r i qua c v6i"nhau. gidng nhu vay ngamcdc thf vdo budi s5ng,nghidnvi u6ngv)Lo C[ng b u 6 if o , . 4. Nghidn 16 xoii non, vdi rlng (Eugenia Jambolana, Jam) vi Feronia limoniy'elephantum (Kayetbel)cirngvdi nhauxong trich nu6c6p vi udngv6i mu6i m6i sdnghic bung d6i. NC'u nhing midng sit nu6ng d6 viro nu6c d6 vl u6ng h5n hgp, cdc loai s6t sg duockidm chd. 5. Ndu bOnhkidt ly mdn tinh, m6i ngiy ding dAyleo cua cay Da 16trdr (Banyan Ficu' bengalensi.T nghienndr t.rong dcicro gao vi uOng. n fiep tuc nhd !d) lrong rai nqbv i benh:'d hoi. r k

7. BOnh giangmai Bnh xuathi6n6 An aOtnOi niy giangdnday.Vei thdki trd6c benh rham ndy nhap
An dd ti ChauAu. Nhiu ngudi cho ring bnhgiangnai bit ngudnti ch6 vd do tidp xric v6i ch(ng, con nguii bi nhi6m bdnh. Triu chrirng: giai doanddu,bcnh sC^uir hicn d b6 phannio d6 crlaco thd,dacbiCt 6 lii b6 phin sinh duc, gitfrg nhu cdc ung ohot.Bd mat xung quani c6cung nhotniy kh6 cLing. Tholr rhrrbng kh6ng cd mu hoacdich tidt ra rit c6c ung nhot ndyl U thufig xodt hjdno vunglrang. Trongda so trrrdng hdp c6c,urgnhgt vi u niy kh6 hoic lidn lai trong thdi gian ngin. Giai cloanniy nhidu ngudi kh6ng 16 cin benhc6 phii l) giang mai khdng,boi thuc la khdng phAimoi ung nhot ddu Id ung nhot giangmai vi kh6ng phdi cf surg tfy r,.inghdng(stmgtily hachtuydn& hdng)ld u.

.hu"s.cT..roTgtu,nhuns ch6ng harcanbenh li khecnhau. Kidng 5:i,:n:l_C."T nhir dinhgayra sung hdng: t icu chihgcuau [cancroidJ cdc Tl l".t:!l F'"TC T"i t1 oe*,'l,e1q ch6srmg d6.vd c6,c t6 1o6t cac t6y vt d phdn :y1g ii:^T:: cua Knac :"i co rhC, bidr .r,ane, nnau dac
Iab6 phan sinhdxc.Tcny hoccriavi trDng giang ld rnai Spitrillum pallida(Tr"po""ma pallidu-j ua- trt"g u leino.ilil, j;;;;, ay benhld do kh6nggift v sinhco quansinhciuc, :.:. "{:l^:" nhan )*t"::l:ll n h L n r g ' o im a c c n hB e n h j a n 'm r i r h u o ntg n ne b r s l l : : ^ : T ^ l | t " ! ' u I " f dier.n.d,9i co,g,iii : l ' u . . - v d hirrnhtlucbr_rc cr,a varLrO" qyan bii ho. nlrr.rng rgLroi 1l] TI:lC-:,. ons bj lay bnh Nhu vay $ong thudngc6 ttrdcho ririg bielh ]li grang fn9i.1a.nh.1ungthdtdchrdi v6i ru cdch maic6 lien hekhdng xdu. Bturh c6 thdtruydn ndy sang m6tngudikho6manh thdngquatipLdcnhieuvcii . sLr, q..,ih. dqngquando-ciia hs,-inthfc in thlu quan rinh hc :g:,::ll .n Nburg benh nby rhong thudng khdngtruyn "trt'olr,oa"viranchung quatidpxric "o dol [1;:t, Didutri: Budi sting - tJtks'epaMudra, Maytt'ra,sana, addlusta'sana, P N a'sa'pa,na, vd
Shiitaliik'umbhaka

..'.. ruy.rJreo benh. lno ,..! il 1l: ]r,"1 xuilr Fl Lren thCvd bit ddu tidt ra cfc toiu hien co d-ich nhidumiu vi v6i nhidu Iidu chiing kh6c nhau. Bdnhgiang mai xuai hidn do su r.& loan cua v,aya fkhil th$qi ld 'giang mai v'atu' . C,rcvei 16lo6t ciraloai giangmai n:iy c6 mdudenv)r gay nCncdm gidc dau nhric nhtii, Khi cen bdnhxudt hidn trdn co thd dangbi suy ydu C3i.,la. Eiangmtti pitta'. C6c vct tA lo6t c6 mdu ving, bd 1.,!!":!r,: lU va va "gi;i "jig'* :{.1r. 91n, druonggdy nen cim gidc n6ng b6ng.Triorg tu, ih, t ofno bi yd; di, 'giang b9nh_ li gqi mai kapha'. Y6i benhnny, nrr6cnhdy tring, c6c vgt 16106r c6 tich cd 16nhon, tao la nhidu ch{t dlch, vir chu ydu "O-*eucim griic ngr1a. lay n0n Benh gsi la 'giang mai m{u'. C6cveltl6lo6t hoi c6 n,lu ctong hoic d6 flil"tl"nr a l""]"i]r,-xerd o . K h i c d s u s u y s u p c h u n g c r t a v a , y u , p i t t a v d k a p h a , c i b a c r ) \erret chardrch di6r'r bdnh niy ggi ti.giang mai tridos,aji'. V6i ioai'benh ra, riy tdr c.ticic td0u chflrg 6 tr0nxudrhin 6 mrlc dd caohon hoic rht'phon. dd hd . - M_dc bdnh giangmai vd u co qrLan gdn gni vcii nhau,cdc nguyennhdnv)

.,"" .11

h, cricvdr 1o6t nhidu lo dudi dang kh6c nhau, hay ttin

ttii Sarva,unga'sana, MatDamudra, 2ud: . . Pdsll(imotta'na'sana,vd Agnisa'yaM uclrd.

Naok{t,sarur, utkot,a-

v9i bqnhnhin_giangmai, tuyer d6i rr6nhan rhfc an khong chay, hinh t6i, 1:::l^t quannreu vr. tA1 cacloai du ngot,miLt gra ci keovd cfc sAn phdmsna. ci cticloai Tdt thrlc in kidm v) thric in ndu v6i uhee srral'ddu Buiiii.*,;;;';;id*",; tdt. [di_u brLdi v6i /&li ld tdr. C6 rhd in;hid;,.ip -u, hon qui.rl tdi unh nhin nn Lrdng nuoc hang ngay.T6r hdn ta thong Denu6ng ."n "e"]"i'"t di iOj"tniiinr, bonh,nhdng c u n g , i t h du d r r 3 . r i r c i il , r o . r r a n g i n k h i b e n h ; l h o i . c "f,o a g d d

L4

rnir'r ngdy vlo giit nhdt djnll,trongmua ha vi haLng narng NCnvir khdng non: Ncr tiur.r

u.'",ii'n"""r..mo1oe'''"15i;;;,;.l]11,:.1""1 '.:I..
cJ ':';;i;' i;i;:;.n..,', virovdtthrrong boc i;li.i:i^:::iJJill: r'"i Jaihoirng danghidn nni.u. viL kv thd .i tL"i r" c"p
lii-."'"1"i?o.n
c ' i "\ e l l h u o n !' F d u o cr t i i ' " t " * ' . i o T t

i:liliJ****{i;;rl;*..;lqr:1:?,"'1lx;il:xTf
'tJ"ro r,"i x.'ii.l5,;;il'J.o *'i'.:1i.rt .",fi*l'#.'4tii!t
"i'g
iilf;:"t|l
r r r , l h u o cb ( n n g o a J e r t g a n i e c r i e ic i c c h i t

fltkffi {, te."!.. '^'"" '*kxl's-m:**:n:ff-qi*1':lt'::IJi:"* "ili;; q#}"',irtH^T.:i: ":.* i"l,b:*;i'"":l*Ji#r:fl

i# i:r iT" !:i: +.;I#iil*Iiim g:i:. frh.;*1:r'" [:* ffi


t hi I;nt b"nh.PhdiLrini ra crc l'

bua )1:Ts b k'o:9 ren "";3:ff1'J;i;ilJHli"il:::'J";iH: vlo 'loi

t" tu't'ong udng 'n-n ,' '*: l*ii\ l: Li',n ,", chr n'toc -u"'ii'n

8' B0nh ung thu

lt**:."k.'1t'iiti*'nHil#$:l;t:
itrui,rg bl u6 quatLicmdi Phatbenh.

;;;;;;'

i"iri,i."i,i.riliiii"iu",^4""''v*l:rl;:liirl?.,',"'ilTJ:l,f*" hgP cta nhi6u Ycr

cta rd ;;h ung-thu mdtcanb-cnh toin bo c" :ld :,il' :hy T:l'5::

,l**i"t' iffl3;il':: ;.'J""Jxfl l*si ;]"1'n;x*:lx':l','ll':.:*'tx


ld kdt qui tdng

"''1lnl,':ili:Llli'r" * 1,, y1,;;::; ;J:::' ft1:'::lii#i,:i; Il:, j*


ir. li""ii"r.J "l "tt bo v9Yld boc 6 benh;d;dan ph6t nhiing ph4n
mac b6nh nirY

tilii+ri*i'ffi h:*irl*'*,}Lariffi {,::iHl"


l5

&1lrr:'"ml'#1"X" .**lltll";#11iliillt;mH:I-il'.'fl

Eidu tri: Cric asiinavi utudrachi duoc ke saukhi x6c dinh cric nguyennhanlat sto bdnhnhlin_ bi ciin bnl.i lai niy. T;io b6n thudrg ld mdr nguyennhancuacAnbenh,b6i vay,cen sfc chf i t6i vicc bdi tiet thudngxuyencuad-ujngruOt. hdr -iran,tima, Budi sdng - Lltks'epa Mudt.a, Nttstipdna, Diirgha yogamuclra, Bhu'jaunga's i) Karkat'a p ranayama. ana Budi trLtu-T ong tu nhu budi sAng*i Utks,epa Mu&.ard Niisdptina. padahasta,sani,Utkat,aV,aira,sana, Budi tdi - M ats 'yentlrc{'sanq, vd Ka,rma,sana. Nu bnh nhdn khdng thd thuc hi6n duoc bt)n asanavdo budi tdi nhu 6 tren, . .. anh/chi ta nCn tap Sarva,unga'sana, MatsyamudrLl, Naoka,sana vd Pashcimotta'na'sqra. Ndu anh hay chi ta.cringkhong rhe rap nhringasanandy, thi anh/chi n6ntrp nhungasana rbo bu6itr.r_ra. ra nhu Cdn" rhuc hicn Vyd.paka SndnahiLngngdy. Ncl srlc kho6 cho ph6pnn thuc hicn . ce virobudi rua vi budi t6i. dd giAm bdt lugng axit ftong mi4uvd dd gan hoar d6ng binh thudng,benh 4i "tg: nhansd phii nn clng nhidu thrlc en kidm cing t6r, ngh-. ta tit toai hoa qri,i vi.re cu, srfprau v.v....Tuj' theotinh trangcira gan,b: .rnhancdn "a "7"m6t udng luong sta r,ria . du. Ndu gan bj ygu, bntr nhan nen udng sta dia, sta lac hoAcnu61 sta dOng-thay cho sta bd. Bfra tdi ncn kdt thric trudc_ gid. Bnh nh6n cfrng nn dd hoi th&.q-ua g 15 mfii phdi trongthoing m6t gid sauc6c bti dn chinh. Elpnhnhal ctug ,rJn udng kt o_g }rui lit rudi nu6c m6i ngiy, nhrmgkh6ngbao gid udngqud 1ig lir m6; len. Dfa, jdm, ciu6i, c6c loai camquit vI ci chuaddu li thucphdmvi thu6cv6i bnhniy. NCn yd khong nen: T5m n6ng se Iat tdt cho bcnh nlan ung fhu. N6r t6m ndngvio hic m4t triri moc vd vao khoang9 vi 10-11gid sringvlo mia hd hoackhoang I va tZ giO trua vee mia d6ng.Saukhi t6m nang,ncn lau roin thanhjng khin u6t. Hieu qui se-rdt t6t ndu bCnh.nhan_ th{ dip bin cta sdngkhap co thd hXngngny co vi sau d6 tim d

nn di hang vbo nsty 8.i0hoac gidd6ho ,it J,i. Jay? 9 11 .!:t sang hom sau- ngu som vao lli". "o
9. Bnh phong

:9ig_J:I!, 19i ngoaitrdi neu neru'ur duc.ur bo srlc tho6 chophdp, nhfrng vi nguiricO iinfr tiOi Uidng thi ncnlao d6ngthdcha't. mdtmidngmyrobalan bfa i., tIOn.O An sau i"n adta_ ,u.[

*-*h ngri tran.ngiy, banddm, 6t,thrlc"an'i<iong vdquaa thrlc an chay

CSr thi lai duoc goi ld Roga, trong :itle.:i nengrhan. Benh_phong phar sinh do srrrdi loan cria bly ydu td c{u thenhcua cr; thd. , .-. N6i cacnKnac,banhphongchi pharsinh khi ci biy ydu t6 crja co thd, d6 ld dich du6ng, mdu,thit, md, xuong,tuf vi siaAra ddu k6m.

Nhuns rrons ns6n t'nio hr6n ci4i ngr dai, rnd l:.1.9-c]1y la J1'gl.t"ii.5"s r'ha. :ylg Kus't ha' (benhphong) 'Ba,tarakta

Triu chrirng: deng phan ,Kus't,ha, c6 nghiali bnhda. B6i vAy Ti trong trengphan

16

phongc6 ba giai doan.Giai doandAubdnhnhanbit deu ccicim giec kho tsenh chiu toiin thin, dau 6 cic kh6p, viLcaimtldy ham ht'p sdt vio nhing thdi didm kj, la. Thongthlldxg anh hay chi ta bi dau driu,d6i khi todt m6 hdi nhieu,d6i khi lai khdng r n m o l - o i T h et r a n g u ah o c u n gb i 1 e ud i . . c Tloug giiri doan [rai, bnh nhdncim th{y dau nhrlc nh6i khip toirnbd h6 thdn 16ngmiry kinh. Thinh thoing mut niot lai xudt hicn tr0n c6c phdncta co thd. T6c v)L rung: tirrg phdn cua m6i, gd m6, mii vi mit bi tlflng xuong hoic sungphdng.C6c phdng.Khi di b6, bdnhnhand6j khi cim phdnkhdcnhaucriatay vd chancing bi srrng thdy Dhutli6 c6 nhing vat cairlg gidngvio ldng bin chdn.DAngian goi giai doanniy 'bnh vin d6', nghia ld b6nhnhin cim thdy nhu thd cricvin dti dang crlacanb0nhlir n e n . i , . l' b n gb b nc h a n i n h . m Giai doanba cta canbdnhcdc didm do trdn xudt hin 6 ciic phdnkhic nhaucia co thd virddn ddn cic ch6 niy bi te lidt. NguynnhAn: Khi chd dd dn udng thiOucic chdtdinh du6ngvi thieu mu xanh,cfing nhu khi trongnhidungiy thidu c6c chdtsta, ghee,vi cic ch{t b6okhiic, mtiu bi ydu di nhidu.Neu trong tinh trangd6, bnhnhandcp tuc trongthdi giandii an rihdngthfc an gay bCnh kidt ly hoact6o b6n, hoacan nhidubi ngd bllziti,dim'le hodasu'ryi,.ihim'ge ftoacci ting, khi d6 bdnhniy c6 nhiducd hdi phdt tridn. Tidp saumiiu lir srluydu t6 cdn lai cua co thd ddn dAnbi nhi6rnbdn,b6i vi khi mdu bi nli6m bdn, t{t ca a6. co quankhic ciraco thd c0ng ydu di. Do su r6i loan cta biy ydu tti trong co thd, hc mi6n dich cfrangubi d6 cing mtt di sfc manh.Ndu trong cudcdiu tanh liu dii vi nhgc nhdngiiia c6c td bdo bachhuydtvi vi ldrng phong,m6, thit, m6u vi dich du6ng cria co thd bi tidu hao,kdt qul cudi cirng lI tri chi se tIA nen l o n gl F ov b s u ys u p . Diu tri; Budi sdng- (Jtks'epa AgnisaraMudra, {Id'd'ayunaMudra, Mudra, Padahasta'sana, Nctokasana Shiitalii Kumbhaka. vd Saud6 xoa b6p cdc chi bi bnh. Budi fi Ud'd'ayana Mudra, Agn.isara Mudra, Bandhatraya Yoga Mudra, Sarva' wtga's ana,vd M ayu'rasana. An udng; BOnh nhin phii tuyet d6'itrdnhtdt ci c6c thfc an kh6ng chay.Cdntu tt't ca ciic loai lhfc an chay giiru dinh dudngndu gan cho ph6p.Gheefddusta], bo, hoic ddu 6liu n6l duoc an hing ngiy. BCnhnlan ndn udngnhidu nu6c (khoang4 ddn 5lit {n dd m6i ngiry,nhungkhdng udngnhitiumOthic) vd cing nen nhin An. Nn vi khdng nn: BCnh nhanphongcdnphAitim ning. Ndu c6 thd nn tam songsau khi dip birn sdngtoln thAn.Cing nhiCucing t6t, bnhnhdnchi nOndn hoaqui, cri 16, siia vi xrip rau. Benh r.rhinkhdng nCnar udng thori thich. Noi ddng ngudi, dn qud nhitiu,srldungcht't kich thich vi quanh6 t)lih duc ddu phrli tuyct dtii rrtnh. Th6ng tirudng phong khong phii ln mdt bdnh truydn nhi6nr,do vay ngudi ta khdtg bi nhi6m bdnh do chi chamvio cdc dich tidt ra hoic mi4ucirab6nhnhtn. Trii phi cic dich hoac mdu cua bdnh nhAnc6 co h6i hod trdn vdi m6u cua ngudi khoe
1',7

nr.L.h. ho;c \ i_rrung phong\ bo da d:ty cirangu.di linir tir c6c thfc dn thia l.i.iLc rh6 ho-i c u r n F r i o t e n l t \ h u n g , o k ' r . r ; r n g r r nb c n l . e l j r . t b . n c . )et B:n], phong chfr ydu li bnh cia ngrLdinghio. Chi khi ndo din ching cir ciir . _ du6n!ch:ir. viec iay lan can bnh mdi c6 thd ngdn chin hodn todn. nhrinphongnen_an hlng ng)v hoa quli hoaclii crla c|y ut:che (quri bi _ ,-_, .P:"n oang (vlomordrcr charanriaLinn.) it chit ludng hon) hoac palla, necm (A zadirachta rndica A. Juss) hodc hoa, Li hoic thin ciy shobha'itrjani (Moringa olerieraLam). Cing ntn in hing n giy heleincd, .gimti,brtii.nii hoic .uu nhieu ta khl". ",i.

10.Bcnh geycdm
NguynnhAn: c6 thd c6 nhidunguydnnhdnkhdcniau ddn ddn co thd gdy cdm: 1. Nhiing driatre sinh ra ti cdc rrrillg hoactinh rdng ydu hoacbi bdnhiu nhidnsEydu vd gdy cdm. 2 Ndu diia tre kh6ngc6 di sfa me th6ngthrrdng cing bi gdy cbm. 3. Do nghio d6i c6c bacchame kh6ng o; ru,aoing ldp dri sta chocon crii vl do v!y chrlngphii in cdm vd hat dau hodcLia rnich ng-ay hic cdn "ing tr) b6, ciic co quan . tiu h_o6 chring,dncbi6t l) gan,tr&nn rllt ydu,vi ttruangttri crja ntrfug afa fte nhu vay sCtlo nen gay cbm. , dung cdch.cic b6ccha me nu6ngchieucon ca.ibang I."l *:::.,,llTg,Su1e ( ' a c n n oc n u n g n d a u . i d r ' g h c e r . b o d .r l i r v b c d c. l n i n gn g , J yu n g d yb e .h o a c e u r n ,io nts-hao hoic do nidm tin,.ho cho con c6i in thrlca-n d6i kiong cnayhoacc6cm6n chrikh6rg p_hiiti siia,hoa quit,16ct. v:r c6ct#c arkhrc rhich hqp :i: *j.^:etl]]Kbrdo gan va cno re em. cilc cd quanti6u horikhiic cia con em ho bi qud tAi, mat sfc sdng,vi c6c dfa tr6 tr6 nen gdy cbm. Vii, ng,.roi su gaycomrhdonF lon. \uar pharrir cdcnguldnnhansau: L rtoatd0ngtri 6c qur nhieu; 2. Co quansinh duc ydu; 3. Bdnhrriob6n; ,1. Nhiu axit; 5. Bcnhm5n tinh ti6u haonhidudich dudngvd miiu; 6 . B e n h r m g i o ih o j c p t r u i . n n Didu tri: Edi vdi trd ent: Budi 7.'he hiinh dAng(Karma..'sana), th'riin hd mang (Bhu,jaunga,sarn), 1d,ng .th. con chdu chdu (Shahl:ha,sana), th'conchim (Garud,a,sana1, thd ip n-ungclidnt vd l :a(A'gneyiiMudra). B.u.di. t6'i phdi kep (Dvi.stmakona'sana), th|'bdnh re (Cakrasana),wt th.e -tl1t'g6c thAanit (Granthim.ukta'sana).

l8

Ndu didu tri thich hgp dd kh5c phuc can nguJrdn b0nh,ngudi ldn sAtu d6ngmip giy l6n. B0nhnhdncnng cdn phii udng du nu6c (khoing bdn hoacnam lit, nbrmgkhdlg u6ngnhitiu mdt lfc) vii ndn tim nir.rg.Benhnhanciing irn & ngo)Li vi tlong rndi trdi trltdngtu nhi6nvdi thdi ludng thich hop. Cricdrlatrd bi g:iy cdm cing nOnkhuyenkhich thamgia vio thd thao. An udng: Ddi v6i nhiing drla trd du6i nam tudi, sfra,hoa qui, vd c6c loai ct phii ld Lhrlc phdmchinh.Cangan it thrlc en dnh b6t. carbohydrate thrlc dn nhiduchft b6o vi cing t6t, bdi vi c6c thrlc an nhu vay lim ydu gan vd cdc cd quan deu hoaichuaphdt tridn cia tr6 enr.Trong bdt cii holn cADh nio, tr6 en du6i nAmtudi cungkhOng nen an thilc an ki6ng chay.Til tlLdid6 tr&di, thrlc ;in tinh b6r, carbohydrare chfr bio c6 thd vi cho Anvdi idoug tang dd'D. Nhung hoa quii, ciic ioai ct vd tdt ce cdc loai thrlc an kidm lu6n ie fiuc dol t6t nh{t cho tr6 em. Do nghdod6i, nhidubac cha me khOngthdc6 dt stiacho con c5i ho mic di chringcdntdi thidu ba phdntu lit m6i ngiy. Ndn vd khdng nn: Ndu tr6 em c6 drl hoa qui, ci4c loai ct. sriprau vd siiadd an,chring s6kh6i b6nhgdy cdm. Nhrrngdidu ding tiSc ld mac dn khd gii, nhidubdc chame v) ngudibio hOdo hdu en thit da hJ6ccta con em ho m6t khdu phdnnn thich hgp vd cho chfng an nhirngthrl nhu c6, thit, trrixg, diu sfa (ghee)vi bo. C6chsuy nghi nhu vay tdt c6 hai cho con em cita ho. Vdi ngudi 16rr,khi can nguyducfra cen bcnh dudc chiia kh6i, cdn benh se tu d6ng bidn mdt. Ndu bidt cAncf ydo tini trang cua gan v) cdc co quantiu hoi kh6c, ngudi lon bidt an dir ch{r dinh dudng,lao d6ng thd luc nlidu, u6ng rudc rheohu6ng dan vi ldm SiktaMardanam6i khi t6rnxong,ho c6 thd tr& ndn bo kho6v) hanhphic trongthdi gianrdt ngin.

11.Bnheczema
Triu chting: Cic tri6u chfng cta bnheczema gdm - c6cchft dich tidt ra tr'rcfc bao vdt 16lo6t, ngriang6y, n6ng b6ng vir dau nh6i, b6nhtiii xuft hi0n thrrdng xuynhing nAm,co th6 ydu,sdt tihg corr,vi thinh thoing do su tfn cdngnguy hidm criactu bnh, co th6 ddnbi hao mdn t6i xudng. Nguyen nhen: Khi dich dir6ng,m6u,rhit vi md, btin ydu td nly criaco thd, t{t ca bi rdi loan,bnheczema xudt hi6n.D6 ld ly do tai saocan bOnh ddngso hdu vi nguy niy hai hon bdnhbach bi, hoic bdnhphongtr6ng.Khi d6 do m6u bi ydu (mriuydLr trong hduh6'tcr4c trudlg h-o. ld do bCnh p kidt ty, dacbiet te khi cin bdnhniy duocngancheLn nl.rdst dung thu6c chat che),da, rhit ve md bi ydu v) h6 mi6n dich m{t di sfc nanh, cdc vi tdrng eczeura khA nangkhu trli trong ccJ con ngudi. Do cu6c chidn ddu c6 thd lien tuc gifla cdc td bio bachcduvd vi trirngeczema, td bio bachcduvi vi trrirrgbi c6c chdt b6t ddu chly ra kh6i co thd duclidangirifr, hoaccr)ngv6i dich hodcmriu.Khi tl6 bdnhnhenbi dau d6r vd thd xric b6i vi vic ridr xudt mfr, dich vi mdu thrrcra t,.,it cl:iu tarsaubCntroneccrthd.

19

Di6u tri: Budi.sdrtg Di.irgha Pran'ama, Yogantudra, Bhu'jaw.Lga'sana, Agnisa'ra Mudra, Padahasta'sana shiitalii Kumbhqka. Id 'sant, Budi t6i Matsyendra Lltktt'a Vajra'sana vd Ku'rmaka'sanq. An urjng: T:il ce cec loai thac in dinh du6ng,dd tiu ho6 vd nhe, rrd dd ngot vA thfc an kh6ng chay,du c6 thd An dudc.BCnhnhin cdng nn udng du nd6c.Nen nhin dn vio c6cngly Eka'dashii, Pum'ima Ama'vasya'. vi Nn vi khOngnn: BnhnhAneczema phaitriich xa c6ctifc en gay bnhkigt ly hodc tiio b6n.C:ickhu \,rJc bcnhncn dudcphoi n6nghdngngdy.N6n wot quaciim d6 cta bi thfc an kh6ng chayva ruou bia cho r6i khi bOnl.r duocchilakh6i hoantoan.

ydu 12.BCnh sinhl;i


Triu chrlng: Tidt tinh dich tuu6choic sau khi tidu ticn, xutt tinh tli chi hoi hrmg phdnho4cc6 suy nghi dim duc,tri nhd gilm srit,. ddu,vh y0'uhai chin (decbir 6 dau ddu gfii) li cec fieu chrlngcriacdnbnhniy. Nguyn nhAn: Thidu kin thfc tinh duc thich hqp d tudi vi thenh nin hoac thanh nicn, mdt tinh dich do c6c phLrong phdpphi tu nhi6n,rhidukidm chd trong cu6c sdng v9 ghting,en thfc an khdng chay v) sit dung c6c chdt men hic cdn tr6, lao dOngthd chdtquii it vb 1aodQngtn cicqud nhidu,khdngtuan tht dringc6c qui dinh v nhin in, l a m .d u n t n u o cv d l a mn a n g d i ) l a c d cn g u l n h 6 n a yr a y d us i n hl y . n g Didu tri: Vic didu tri, an udng, nOnvd khdng nn giSng nhrr dtii v6i benhbdt luc (chuong2.4).Cdn phli tir b6 hoin toin nhfng suy nghi thdp k6m, kdt giao v6i ngudi xdu, ufing ruou bia vi an thlc in khdng chay. Cnng phAi tit b6 viCcxem tranh6nh, phim vd srichb6o khieu damv.v... Mdt s6 c6ch chita tri: 1. An mdt incl.r(2.54cm)r hrlngqud (Ocimumsanctum Linn.) saukhi nhairdt k! v6i nlot 16tr-iu khdng (Piperbetle Linn.) trong khoAnghai tudn s cho kdt qu6 tuyetvdi. 2. Cdcrc pli6t tridn tdt chacayshimu'lc (Salmalia rnalabarica Schott& Endl)phoi khd trong,b6ng^ vd nghidnth)nh b6r. Uiing m6r phen tu tola bot ndy cing rAm v6i siia n6i budi sring.

20

13.B0nh bai li6t


c6c dAythiinkinh vi Bd nio rd ring li co quankidur sodtcta co tl.rd cdc co quan Nhd tii cric thdnkinh vin ddng, nAotQ tiep nhiLn xLrrlg,dong ciic cd quan L.iO,U,at" "eiayn e h i i n g d i m o i b d p l r a rc r r ' iro t l r j T r u l g r a mr h i l r - k i n h i o b o l r r ) n r t . un, ntu . t'uri p ' e b e rr i i i H e - r l r ' 'k i n l ' ' rb c r r l r ' r i c hb o n L irl' u , nll l". tri"pu'. pi,'rn et plr.' " " 1 f.ief *at phArben rLrii cue.rriobd kidn soit bdn criathan ihi ra phin ben-lrdi "ao Ncu .lo huvt tip cao hoacdo 1! do nio khdc,phdnnio d6 cta h6 thdnkinh ndo ohi1i. Tinh iJ Ui ,"" ,l no"g phanccrthe do phllind6 kidm so{t cungkh6ng hoal ddngduoc cua m6t pfiirr nhdt dinh ciraco thd goi li bai iiet' tlang tttottg t.,oirOgng ton am Ndu do tinh tlang huyel dp cao hoac.b-I thdong'phln nao it.rdn ti.tn nuOng aqiv cic day #,r, li fro Itt"g, ioac c6c td bio th:in kinh hoacday thdnkinh bi dflt; hoac diy Ltiintl,rn nu,melim cta bo phin nio d6 trong co thd bi khicn] khuydt;khi d6' cic trang um ifr"r f.rnfthtLor"g kh6ng the chuydncim giiic htr6ngnm t6i nm ri Tinh
c t h e t h o n e' 1 t t J i c b \ g u l e n n h a n : M 6 i p h a r re u I l r c c r ' J I r i ' r o o r r h J nm o l x u n ; d ! ' n g c - u

ffiJil;;;

"t^ kinh truydlrmcnh l6nhcuanao narg cri ddngcia cdc chi.'fuo-ngiu, ndu tiOthdngti.rdn ho:!c o6u cac day tl.rdnkinh vAn d6ng cira h thdng d6 c6 khidm lo ii r,Jnttr-uone. cta [ri J. ,,i'i. ,t!*g ttoy".t t n nierrthAnkinh gita nao bo vi bo phanndod6 n .co"ici,danddnphdncd thd d6 bi bai lidt -- thd mdt VO -+, iiy, ,ten nhOr*g tni .a" td bio nio, ncritidp nhanhoic chuydn cric co xung nhip thd chdt hoac khdi niem td tuc cu thd, bi khi6m kluyet thi chi c6 ouanthe chdt tudns tns bi 1er hoirckhu u,t" ihii niem tuongfug s bi tdn hai. D6 t)L .J thd tt,ay ring mot.ngudibi{t cd tiSngAnh vi dengPhando b-i iid" iii *" "g*iiu t enn d tct thSnkinh (ma'ttri;h6) i6 ttrd quenhct tidng Ptr4nm).anh hay chi ta di ta' ven lai biot, nhrrng van gifr lai ltguyOn kidn th(c tidngAnh-ciiaanh/ch.i ' -pnai te iqntr t ui tiet sd luon ludn inh hrt6ngtoan bo ben phai,h,11 Cltft thong anh hu&ngcia bdnhbai ljet cL'lh' .,r thd. oo nhlng l! do 6 b:en, t.lirr uJuj'" itei "",ij uitri han & blLtkv mot chi cu rnd n;o - trai hoacphii Vi du' nit bco phei c6 the.b1
lien quan dOnhuydt rip vn bgi li6t gdn nhu Ii gidng Cdn nguycn cira c6c bcnl.r cta [hru. D6 ldl&i vi hliu hdt cic khidrr khuydt cirir ilAy thdn kinh vi stt suy tho6i" ching c6 thd truy t6i cing li do iip huydt cao Nhurg bcnh bai ljct cing c6 thd bat tii ngLLdi mdt sd nguycl ,ittantna". V.i du, berh bai Ji6t cdng t{n c6ng nhilngai qu't ai c6 dAy thdn kinh bi suy thorii b&i qu6 tham lam' iit.t thiiLa acid trong mi* "a "ittng thfc arn kbdng chay. u6ngvd do hoacqu6 nhiducdc loan to Manipura(trurg tam nangluong ttul] tri A ving rdn) Iloai Nhtng ai "6 vh khuynl.ihu6ng.dlm,duc giin dii Lottr ddng quriminh cing bidu hien vllot lroi c/Lc lttotrg,cflng thudngbj bcnh t6o b6n do titc giitr rgu;i ;iy mic dn lLidntrdn diy r.rang tli .hon. ho,rtdong quri mr1c. Nu nhtng ngudi c6 pill4 thong- nhu vay khdngtim dlroc ^Jirf ,i ,frg i" ." trong cuocsdng,ho tr& ndn ydu rluoi & phdndu6i cia co thddo ho Thong thudngc6c ddy ttrlinkinl.rciia phln i,irrgtro,tg tir-ihduc vi lian d,-t. l ir pfrOng
2l

ffii;-toi-r;ti

dan nhan ddnmdtkba cic davthdntinh I'i nsuven

t.toa. urr rraivin b)nhtt1u&,g, m6pbcnphii c6 thdbi Iict tr-ri "r., trongkhi-bentrii lai khOng. il, rr;;;;;il

du6i co th6 ho bi sLry thoiii, v)rb6nhbai tiet bit diLl tai diiy. Ndu nhfng ngudi c6 plna thdngtd nhd vAy c6 1! tu&ngcao cl trong cudc sdlg vd phiit sinh bdnhbai li6r, n6 s6 t6c ddngt6i phin tr-6n cd thd ho bdi cdc b6 phiinniy hoat ddngqud tich cdc. cila Hdy nh6 ring trongha'uhdt c6ctrudnghop bcnhtrio b6n thulng th{y c6 quanh6 chAtchev6i benhbai het. D i e ul r i ; Bu.di siing {ltks'epaMudra,Diirgha Pran'a'm.tt, jatmga'sana, YogaMwlra, Bhtt hod.c pranayama. bdJlq tt fue'naototlg ba tt thi'rliiy rtd c6 thd lam du:oc, Paks'abatLha
B di toi - 1 Lto r tLrnhtr huoi sjng

An udng; Vdi benhbai lidt, n6n an c6cthfc an kidm nhu hoa qui vi re cri, xrip rau, vb udng du nu6c chanh.Ndu benh ndng thi ndn nhin dn c6 ufing n[dc chanl]vd nu6c. BnhnhAnn6n uting khodnghai lit nidi nddc m6i ngiry,nhung kh6ng ndn u6ngquri m6t phentu lit m6i ldn. NCnvi khdng nen: Cdc thilc an k!6ng chay, tinh duc,ruou bia, ngt ngdy,thrlc d6m v.v...ddu phAitr-6nh tuyet ddi. Thtc hrnVydpakaSnaina c6 ldi. Nn t6m ning vdo fttt gid cd dinh vio mia hd vi mira ddng.Benhnhann6ntrrrdcddn phoi ning todnbd co thd, saud6 lau ngrrdibing khan udr, sau d6 phoi ning lai - lAn nly cf,i pt oi ning phdnbi bdnhth6i. Saukhi dd pboi ning phdnbi bOnh mdr vai ldn rheociich ndy trong kho6ng15 hoic 20 phft m6i lin, budc cudi cr)nglir xoa b6p cdn rl]aow\ng c16, tnd c6 dt)nghoackh6ng ding dliu.

14. BCnhlo6t da diry vi ti tring


Triu chring: Cic tdOu chrihgctir cin b6nh bao gtinr kh6 tieu vi tiio b6n, ch6n an, budnn6n saubiia in, vi dau d virngbungngay sauhoacm6t hai ting saukhi in. NguyennhAn: Ciic thirc an tiOuhorl[rdt phdnhoacnrrdcciran6 chuydnrir da d]rysang t6 tring hoic phAnrudt non dd tiu ho6 tidp. Tai d6 cric dich tieu ho.i cirng voi nudc mat hi gan vd cdc dich tidu hod khdc do tuy tidr r.ahodn th)nh nhiom r.,l-t hori. ti6u Nhungndu ci4cco quan niy hoat ddng khOngtdt, rhircin kh6ng duo-c ti6u ho6 hoin toen6 day, vn khi d6 16 bi hrr h6ng vi gly bdn.Ddn-q thdi, c6c dich ri6u hoil v;i nddc mlt cung bi h6ng vi tao ra phin rlng xt'u trong hd thdng tidu hod. Nu6c mat ve cic dich tieu hod bi h6ng lliy li nguydnnh:tngdy bCnh loit rd t.ing vir da day.Thoi quen hoat dOngtri 6c hoac chan tay rgay sau bira an mi khdng nghi ngoi l r giAm luu thdngcta mirl trong thinh da diy vi td heng, do vAylt'rpming chin criac6c co quan niiy trd nen d6 bi chdt acid ddc phi hoai; vi b6nhlo6t xudthidl. Ndu c6c co'quautit acid cia co thd phii hoatd6nglidn tuc dd tiu hoe rfc .ln khongchay,hoic neu bi tio b6n,kh6 deu hay m6t chfLng bdnhn)o khiic,c6c hachtidt ra kidm bi ydu di, kbi d6 viec tier xut'rkidm trong cd rhdkhdngthd duy tri su cin bing
22

dug rhudcdd tieu dier cdc vi rriog gay bdnhtroing mriu); :lii do trm cac ,l:" fo.rc ]:r.:". doc d Locdc ehrfahoic pl.rdng bdnh;hoi.c do cuOcsdngthiJu kiern soit; khi d6 mdu ydu sEldm mang'ti trdng yeu ve khOngc6 khi nang Jdng lai czlc acid tich tu, vd n6 s5 bi loit. NCuvet toer &irong da diy, birfinhAn .s6 dau igay snu bi khi an. Nhung ndu vet loit i/ siu ben trong t6 irlng, jou rg *uat nr0n saL, a,r thi t:i "on kl':.* phii rs.Ly t4p tric Trong trLrorrg'iigp nny, anu bit ngudnrrrtJn :i1: :ll.- g bung. "u-n Vciitenh lodr da diy, c6c thirc in an vio s6kh6ng duoctidu ho6 !l-.] -.,11"*l 9 1 e b r i r d o . a l b e n h i 6 . n i g a y d ^ ii k i c r s i c . N h L m g r o i n h l o e r n b r b :J ' ". . tu r : II:ila-n giL em a rn5 1e t ti h d rr i a n h o l d c n l r r r n fg a 1 d d i b i e L hi i h i e nr a n e o d i . Dn -ldlf do gi, ncu vdt roth)nh thdnhben trong co thd, mriuii ra td vdt thuong sd tim ch6 thodt vd co thd thodt ra nOnmla hoa"'qua hau mon hoac qua gua o" la ly cto. t4i fBo_ai carn,tr,;y u*h""rr,a" uuaniion^kniroet day bi dri *li:19",5:_,1e1 .."1 noac ta tri{g nang,va sarL non lu6n cim th{y d6 chiu hcin. khi Bnhnhanthudngndn (haemaremesisl. bnhnang,ph6nciia bcnhnian Vdi cung bi den.Khi :1ld:,1or,d." n4ng. oenncorrchua dai rien rhLrdng phannh6 vi c6 mdu t6i. BCnhnit thddngt{n ra cdngconngudihic cdn trd vii gidr chdth; v)o cu6i rudi rh:nh nienioac trungnien. Di6u tri: Budi sdng - tltk'sepa Muclra, yoga'sana, Diirgha pran,a,ma, Bhujaunga,sana, Agnisa'raMudra,Padaha.sra',sana, prana.,tama. A'gneyii Muttri, t,ii A'gneyi.i Budi t6'i - Sarva'unga'sand,Matsyamurlra, Naoka,sina', pashcimotta,n',sana, Karm.a'sana, Agnisa'ra Mudrq yd {lti'cl,ayanaMutJra. On ud-lg:Trong trudnghop b0nhnang,chi ln udngnu6cvd nudchoa qLrd chuahorc trgqt..Khi nODrir m6u, bi:rLi nhAnchi rr6n cho udn"g nu6c c6 chi 1cO ge; lcyroaon clactylon_(Linn.) Pers.)hoirc rudc 6p rd kuksiitnt' (ieronia cinerear,ess.). Khr benh nhen da khd hon, anh hav ciri ta cin.udlg Iuong nh6 l,rd;;;;l ;". vol rrrerong. Ching ndo phdn van cdn rdi. bnh nhdn nn dur-rc .stia udng cl.rc loai nudc hoa qud khdc nhau,.chuahoac ngot; nro.c ci chua chin di loc; nudlc chanirmis,t.t.tlebu (Cttrus l i m e t t i o i n e . .n a l r r :t r o : r . i r o a t , , ) l u o c\ 1 n p h i c rn l l \ O , , - r " fa . i t.ri,-,i. rrurg n-uhicrr rrongdAqua.bdnhnh:lnc6 rhdain hodcm6nhAm ;p ,,.._ K n o x rl a \ ' L ) ' t ' ...ijlll.n]^u"n t
ot t lottulla'!) jh n ec.rlltuqdulo,,.rlirr Ir,,iccie l o a i r a r rd c

oo yr.:'c rhudc. vi ch:iidoc thLrong sr1 <iuoc :ll1i ::'I, l9i: ;L?_,.rty: qudmanlr d6c(c6c l"gC ,.iLroi

v6i c6c chiit acici.vi ciic dich acid.vrlcdng clQc niy riep tuc cOcg hai vt0c cirachirnll md khr)ngbi ngin irci. Biit cir 'oi nio rrii dich acicithiri c6 co iroi tictr nr, aAnaAnvci Io6thinh thirnh.Tr.ong cli1,.tfong ri1hing hoacd bit co noi dtu nri ciic da rlich niy tirr cdng_l6p ming ch.in,chirngrilo r. ciic vdt thucrng hinh rhdnhvct loet o ci6 lo6t da vi dr'iy, lo6t t6 trdngvi c6c vdt loir khzic. rlrc,solr rto iao d6ngtri dc quzisrlckdt ho1 vdi thidulao d6ng -,.^_ .L:r,li".*.rL

]:llnlu

bQnhvin.cdn dt chilt at,be,,]r,.,t,an kh6ng n6n in nhiiju rndr I6c.Thay veo d6, ho n6n an nhidu rrongngiry,an liLone ndi ldn lin nh6

, , i i I _ : o \ i . , - r i n a r n v . r . . . , ; ir t r r lrrr, n . r r i y .n e n , r n , V mor i ] : : ' , T : : 1 {rcc. , i 3 l . sill |srrvrn 1-" tl LLUITg nno ldlu ch't, {n vdi c<tnhodcrut,i in6t.Chdngnio can

23

chila tri ciil bnh niy phu chi y6u vlo vi6c 1rLa cho0 che clo alnudng - . , .Vi6c dn da kh6i, b6rl.i r.ihdn -tl.iLt6c boi r4y, cdng ndn tuin tht ngliiem ngiit che ct6 an kiCng trolg vdi Dam. Nn vi kh0ng nn: Chinh acid lir nguydt nhtur chri ydu cirzican bOnh,do vay ciic Lhfc irn^Jamrang l.rrols acrd crn phii cdn thAn tdnh. B6nh nhAn c6'n phlii ti b6 thfc dn Kirongcnry va tar ct cac lour ruot bia. Loai thrlc an kich thich dJdiy ciing phrii b6:

li khorg ron dn thrlc an nhjdu ch{t xo thain chi ng"y kil A iir;l.lJ; Saukhi dd phuc h6i.sr1c_fho6 tludng, bOnhnhann6n thm vio che d6 iil binh uuag rau chenvlt, beto sha'k(Chenopodium albn Linn.), mat'ar shir.klpisorn saiiu.,nr iill.) hoic li day dd gitip lim sachdudngr-uOt tuenh vir n6n ra miu. S&rlshaal k lBlcphar-rs u/ra edulispers.) r , 1 rh o n gp i . e l d a ub o l c l l n ! 1 5p l r u o n gh 6 c r u y e t o i .T d rc " t - , " n 1 , , , . . t v n1,un 1o., o e up n a ru L l n !l o r l h i 6 r l r , . i, l c n b a r h l am o ro n q v c i in . r o c r o a c i : , r " l s l r a n g g a 1 .f h d i n qrienlim vidc tri 6c hoAcciranray ma khdngnglii ngoi sau btradoli riir c6 hai.

:fi1i:ili 1i#" ::..:[;;ill;i1il'f ;;idlkpiilt, ;:i' I'J;i: iitl*l-,

15.Bnh s6i mrit


Triu chring;T6ntingphanciia b6nhs6i mht1i ,pina,shmarii,. ,Ash[ia, trongtjdng la soi; bor.v'rv thtns thudngcriacdn b6nhnirv ld 'prtra'pa'thurii'lll'l:,::, ",{n:: l:n pa th.u Laru Lhong thuong de chi hd.ns6i. Ciic tlidu chfng hinh thlnh s6i trong tiii mal chfi ydu ld datr& phd. bn phii,ciairng bu,rgkhl -. ilua,i nJr, ,^o f.f,i in, thdy dd hol saukhi ndn. Khi bo;h iiy tr6 .rei ,rln-tinn, fre.irlJa" .,i," thayrOsir",i_ suy nhuo-c an mdt ngon. vi Nguyin nhrin: Gan crla con ogddi Ia m6t hach ruyenrit qrdn rrolg. C6c chirc ndng ,r.6ltu r:1,,-chuydn ho6 dich ttudng thanh mdu ul ti unl jo" _* ?eo ao gon aelll rn4t.do gan tidt ra driu den duoc liru girt rrong r,,i nrar, u d6 n6 duoc {;Cti . h . ) e ' r fr.cnd a d a y r i r u o r, , : r . C r c c h e _ : r n den b L r o n !, i " ii.i iJ"g ;;; ;;;: chuydn_ddn diy cirngv6i dich mit, ti d6 chringdi"qua " ' l da ruO,aOnt.,ri trangui tl.,rii ro rr..,.i cic_chaibi"n dd qu,r nhGu so vfi dijr duong bretndu ludrg T:l ruid qui lcin, cic rhLidcidrL,ru "t;;.."ciac ch.vdn cing dich'rAt Oditrii _it u,.,r;'sd r.,g f;ii t,ro_ ,er

adnkdrrria fil,"$i"t i+t lu Nhrr vay cac vien sdj vot clc lunh dangv) kich cb kh6cnharicir,:ctao thdnhtr.ong liu met-Khi d6 saubifa ;rn,carc vicn s6i niy s6bit kin 6ng mat, cd,, qr,anci,accrthd se tao. luc manh de d:iy cic vi6n s6i vio trong da diy iip iroac mdt. "i, aay aOf.i ie" Viri co th bi dau dtin
a . ' 1 1 : ! " c h r rc u a , c i |b e n l r ., , ,. o q ' 1 a rt1o n g , r t h e c c i r h e J i y . i . r r r ^ . . . . c \ r c , r s o i ' c r rlr..u crelrnJy,nhdng cdnbenhti,r ndnmdnt-nh,c-c co khj quanbi yd,rrii houc vidnsoi cic l6tr hon, drrlngthdng dCyduroc ra ngoii .r" nri s6i tr:"rg 1.a" Lirl cira can Oonti
i l | | . r i\ 1 .j' r A u ) i r i c m l t 6 n a u b t 9 . , , 1 ,

dqng rfons m.,t. chat"biin ir ta;-a.raii;".ii" ,e tuj cdc tich

21

Didutri:
Budi sdng - ThA' thic riiy (Lltl:s'epa.Much-a), tht' yc.tgu(yogu htultra), thd vdi r1t) i. (DLirgltct Pra.n'a'ntd), j jrn ntiri lNa,sa'pa,na), tht'tLly vir ch,rnlPuJahctsrd sdttct), thi
:; Vt," ,t,, i, A tneyii p,at..t;ot.n

t . t ' . t , 1 ' . 5,1, i' a1 l t o . \ . . .

Buiji ta'i- Vdtt dong tting tltiAt I (Agtxi.sa'ra Mu.tra), thAhanh tling (Karma,sana) vt)t tli cd.y (Sarva'unga'"-ana). tLh A3 uole: Ruo. bia, thric irn khong ciray,gheefdliu srhJ v) cic thL-rc gay rao b6n u an duphAi.b6. Benhnhin nn udngnlridunudc,khoing bdn hoiic r.ram nu.dc ngiy, lit rn6i vi ndir.nlin iur c6 udng nlLdcvi nu6c ciranhvdo ngly Eka,liaihii, ngdy trangnoi vi lr iug lirn.. Khi.can b6nhtro uen qu6 nang,benhnhankhOngndn in gi -ii lhi..,0,,g rudc chanh. Nhin dn mir kh6ng rdng nu6cbi nghin.r cim udi beih"e niy. "an N0n vA khdng nn; V6i can bdnhniy, gan cing duo-c nghi ngcrinhidu cangt6t. Vay nCnnudc hoa qui vi cdc thrlc an kidm li t6t nh.dt bdnh nhaa s6i mit. B,nh vdi niAn c r ' i n p h i i l a od u n gc h r nr a v . [ ] n g u c .b o i v r b e n h o im a rl r c a r r c n h J an g i r og i i u . g m s b c i Cdc to giau cd thLrong mac cdnb6nhniy. V6i can b6nhniy, chanhyia li thfc -br,lql an vdali Lhudc. Mdt so cich chDa: 1. LrOcn16t khatir - myrobalan har chebuia 441L] trongstxbo.sau fTerrninalia d6 b6 hart di vd udng siia;hoac d6 2. L^t'y nlriing lurng bang nhau har kha tt myt.tbalan,qr.1 hdt c6 ai muthd - lodhd fSyrnplocos lcyperusrorundusLinn.], qui dudi grit racemosa Roxb.]vi qua da Id trdn - bun.yan 2g0L], tr6n lin vdi nhauvi trich fFicusbengalensis ldv nrL6c u6ng dl ditrL tola l25nll nu6c6p ndy. 6p. 2 e a c l r i 1 .r d d " m l a i L e rq u i r o l .p ' r d f i g t h u o cr h L li r r i c d r h cJ i , r r g h o n c b a n h Trh OJ " q n g .. 1 ci e ur h u 6 c ' l i )n e nu d n t r i o b u 6 is i n g . o m l h i b u n g d n g . t r ud . L r C I r

16. Bnh sung t:iy hach tuydn men tinh


Tri0u chring: Cic tri6u chiLng bao gdm vi6rn tiy c.ic hach rLryoikh6c nhauvir ving xung quanir, d6ngthdi cii cim gi6c dau nh6i (diduniy kh6ng nghialir con dauskEm tli-1,:I tl:ns. ,.'91trirbngho!; lrong cic trudnghop min rinh thudngkh6ngthay l'": , J , r\' , l , i L l r i , o t . v , rk n r . d l . . L r , rt!. i ) t r . c , r n r r . r n h o n . i r g NguyCn nhen: 1. Gan.vdti bi ydu do s6r k6o c1di, viy klri ning uri6n dich ciranrdrL bach do vd huydr bi giaLrdi. Klri dicrrnay xiy rL.ciichacliluynlrongco tirCkhdoA dudcsu c6 l.id : " a n , h r , lc r r ; , c l r r i nn h u r , g r . h r r r y i n , i L u m a ( n h ; , . . : , , h i .i i 1 , r r , 1 .O - , , . 0 r g: h I tuc iroatddrrg.Do hoatclOng sLlc, hlch tuydnb6t d;iLL qrLi c6c suncvi to ra.

)5

2. Thifuidt trongrhirciin lirn chociichachr.ydn ciu idrbi ydr.:1i, trongditlukidntl6 c u d ic L n g h u n g i s u n l l c n c s f. Ncn co the bi rhjeuLinhcltltrsl,tukrtt, .uothinh moi ydu cha:t td cLia thd,do lang co phi.tinhdich, til ce ciic h.ch tuydnma'tdi srlcsiing b6i vi chint,s,tr.L,.o gri hachtrLyn kho6 manh. "ho "6" MQt sd h:1ch tuyn quantrong ci'n slir,tra vi idt hol ciic hachtuydr.r ^ khdc,vi do v{y-viQc, thidu-.c6c_chdt s6 barlo-i,cho ni), chunghdn.Tuyengiip rrango hongh mOt hach tuydn nhu viy. b6i v.r,vnc; Ae clirogchiu ,"r"d Aoni.uo mot tfong nhfrng nguyennhan n6u ra 6 tuen.Hai mach_ nu6i dudngiuydn graptr.ang, li chi goi ,d6ng t::nld, cnlg ndr klli nting rhLrc hidn ciic chircoangOinhtlLia,ng criaining nd" ie tit diu sungray. Do vay tultnbo khrrruc d6 bi sungtt'y vdphinh rziTn ciracanbnhniy goi la buoucd . Lori sungral niy cungcd tf,e"^"at frienJge;Jrui,-O na"r., Oha,,g. ua Didutri; Ltrks'epa (tht'.rh.Li:c Karma,sdna Muclra. d.dy), (the. hdnhd6ttg),IJd,d.,ayana lytji.s,ing (r!: dang fing uhiir 2i, M a.'5cun (th. yoga I,a; ct)ng),, Ba.ncthatral,a Y"d,* -cotrL ,:.""orimLrtut rtun:.riro didm kidm cri.q n.iii tuye.n quor.'. sodt ca, tiAn !.i^1,".^,.. Ltuor toL J.trNdunga sana 1rh!'.cdynin), M.ltsyamudrd(tht, con cal, Agnisa,ra Mudra 1vat.t ddng rang nhi?r 11 t,d Matsye.ntlra'sana van fungj 1tn{ Bnhnh,inpfuii tudnrhi ccit rhan ccic qui ra, r,i lxdng, w1.ng rutdcvd nhin d.n(xemphu tLrc). V6i benh ndy, cdn an ddy dri cic thfc an c6 chlla idr nhu 1: i9"gr s[.avd hoa qu6. dy_ drla,cam, quir, voi ring (Eugenia dt_, jambolannton.,.l..j,-ut chuali cjc ci :hlrd], thfc dn rt't rot cho bnhnban.Benhnian congc:in chir y ta,n su"iauong rudt thudng \uyen. *: ":^1":g_i"l' !"i' Ut :'l , , ; v .t i ( n . q r r i x . . d c n : u n Fh , . I r u 1 e nr.i r r r o n sr b j Lr) rl bi

orrg u';tr'i:"t''r'""iiap m'v, co sung bdi "r, "u,Y;fir11:',il1lfii.H:l]ilffirlhn Phu ni sinh nhidu cor.r hoi-rc co,vu dc
ve kinh.ngu)!i, dut bi6t l.i ch.iynhieu m l r . l r o a cn h L n r n s r r o . h u c , . . t - r . u d i i u . c i r . g c c i g j u r h " b ; b e " h . i , n s,

;;c6 ; ;::-"!,1"1; ;"ff ;; j,i."i;"lT,lii ij:i ;li,i:];:ll::il ; J;: [:lir" "'.,.J vi nhieuidt trong nutic bidn,kho;g khi gtiolo b*" .ri"g J,r., A;u ,0,.
Khong i" ii;;;ij. phii ;" chi r,yrrong simg thdi

,,",,*:il i'ilui'ut'iil,," h i e n , " c , L r i irnr . p p h b n g r 3 u o,; . , i J o r nd n ur r , , l r , c r n b e n h a j r j n J h L rd , o i .\ l r r _ r r r 5 n .u neu cunbcnh lio dbi va rrJ nen ;an tirih, cdc didu ne,,uJ[nlrrf ,,c. liin 6 trnphii duoct|tanthir rrongrhdi gial da,i.
I7. B6nhIau
lenh.naiy khdng cri ten tuongtidng phan cd. BAi n6 c6 nhroudr6rntudng ,^ v6i 9ll d6ng btuh vidm ni6u dao lurethririsj(meia1, canbcnhniy Ouocfor ta!,praneh.a, trongtidngBcngal.Nhung ti ti&rg Anh ,gonouhoea, rlru*g du*;i,-t1ung non.
26

vi d6; nu6cti6u s6n vtt Trieu chfng: Cim giiLcl6ng khi cli Lieu;diu cLLong srtngtdy 't"u rli,ig hoacirni rang; tinh dieh titL ',"....". trarg 16cban ;;;;;i;;i; tlqY"Sv4l hoacber "6',r'iu cliu vi h<;ivirng o grar doiu sau cir" can henh; dru nhuetr *':i cfra LicLr bdnhldu' vit tong dqirrg tidiniei; ddo-ng srrngray va cLingv t' lr c'rt breLr vi khudn goi li Nguyen nhen: Theo chc bdc sl' can bonh niy do m6t loai
'l 'n 6ng hor" drn bi' s o | L r i u c c u \g : r \ t r . C r r " c t , l t t r r l b t r ' g ' t o nt i t n h t t t ' g r g u c i ' I i s p ' r i ' t ] r e h ' l lr c j i n l r r i n e c ,;;;;; ;;;'[r.'o,'. r'" to,t " ' kl "'ta s'ch 'e' Nhins-"i "l r r . r rb e r r l ,C l r r L r e n h' a y< 1 o . . i' l i i n r l : r ' r l r r l r r r r l t g n h u l t g g r . r , r o u r i . n 1 ' u , " tc . r n a b i r , rlrc l p l r ur r i l r r t m g h i e nJ e n l r r o ll r u ' ' r l l r c b t l ; ) d u 1 l ' f \ r r c .; inr' r , ! u u i, i ' r r "ug. J c l r t r u : n h i n g n g r L o i i u r r gn i 1 . cim tht'y ngfa ng6y N6i chLingltrndc khi can bdnh boc lo r '1rJ ring' bqnii nhin bcnh nhen gii hoic nin b6p hay 6 ben tr-ongdngtdt oieu hoic bdn trong ;un Jao NcLL v) tam thdi dd ngiia' .nl *et Uo-pttai ,i,th duc, anh hoiLcchi ia s6 c6m tl.rdyn6ng Eidu tri: gi6ng nhrt v6i b6nh gtang mat'

I r r n u d c i n u o cc l r a n hd t J 6 n gr h o ir u a n h r r c r nI h J nc i " . ' } ' i d n h r h r n : n n e rr i 'iranhr o r i g , l u ChoL' vie" an qu6 nhidu, ueingcdc chdt kich tl.fch, vi an thilc an khong chay indica A' Juss) vd saianedtt ,na^ t) fii cira &c cay ucche,bqlfu,neem(azadirachta rdt t6t chocanbenh. c6 sd litu gAy Nn vi kh0ng nn: Mac dri khdng iiim chdtrgudi, bcnh liu c6.hai hon dE d)ng c6 tu vong cia l; boi vi n6 dfurddn idu doc cuocs6ngciraci xi hoi -Khong gian dni, chi khi thd chiiakh6i hoin todn b.'h leu. DOi ihi benhnny an i trong thdi do sJng hoi tl.iidu<1i6u ld n6 phdt tridn trd lai Boi vliv b6nh nhdn tt".lhll ]uil. ti ' h t rk r.' l . k a B l a l r m a c a t ; a i e n g u l i t d o i q u " r n d l l n i - d u ' l - o q g { h o lg r a nL l r r o c ;1rqtoan' itattit .O nt,trtg drla con bi mir ioac di tar' Tirim chi saukhi di chta kh6i ho)n l ' i v i c ct i e ld u c' i n p h r rd r r l r r I i d P u c t o i t h i i L b an a m ' r.nit' Nei rnt ci a benh-n"1bangcdchnio d6 vlo drroctoolr.iJ n6 c6 dr6 gity mir wc c6 bOnh xir rn;t. B6i vav oh.ii rira lay sachbalng phdrrgndu chringbi day mir' Khu phiri driocpi oi n.,,tg,",i tl.t; di ram.Nduti dauthdng cl.iu-duoc'ngambd phansrnh qLr{n t6i i.r. t.ong i.rOc ptrEi n6tr-q mirc crj thd cliu dmg duoc Dd giim dau' c6 thd thd thinh a.ronguit tring tll rJats6i ving, dd ng6 dudngtiet nieu Trji ddt s6t niy c6 rhoing thaybing ctii m6i, b6 cii ci di khi n6 dd kn6' -Benh llu Lo ra cdrusiac clau,n6ngb6ngkh6ng chiu ndi 6 bo phansirh duc rhort nrrlc riiu hoic thoiit nudctidu c6 lin m6u.Bdi vny dd git cho lim np.Ltnr Ltrubn: se , i.. tl?u l.n ioo7 sacl.r vi di ding, cdn ph6ithrrchin mol trongcdc bicn phdpsau i. tldrg i/4 lit sDatuoi kh(ingdun' ciing v6i 3/8 lit nudc ridngvio sdrg s6rnh'rng . nriY. Lour) nudc 6p rartrgd (EnirydtaflucLuans 2. {Jtlng25n.rl v6j 3. tl6ng 129ngb."tLroi dddngphdnqrdy trong nu6c'
21
"^:..

nhan c1'fri arrduoc Bcnh khglq cd] t1o,bo.n An udng:Ttt cac6qtllfc in dirh dLrdnq

Itl. Bnhtiduduong

,i"ff :x1i :,*!11,,":tir;::llru,:"l:,51s ffi xi-_li:t,:i ldlili{#}i :ff H#'J,.iTl,',:..i


Jj*,?t#::,,ili; fH."lii:JTL':X*;:m *"*,,X
tidu dudns kh6ns ciuirgtrong ,t"d..goi ,mu.'tra,ti.ya,ra. c6 nudc re {"yl ,#l!!.;"ii,:h
NFuIC.n nhiin: kh6ng phii rrong_rrroi rrltooghop nLr<rc cirabdnhnhii ridududng tieu 't-t B6nh tidu, ctuing c6 rllLdng ,sontaroga, ,,,,,.1" tid, ;J :"'- 1y*C , ho.ac _t.-ong'

. may co the hoat dong. Chrlngkh<

il:i";,;',:i" dTJ*ffi x if*y;'r"s;:::*#i:itili***r.r#lff iia., ru,,,,g ,ldn'r"i; .r"*'ili;"?",.A? ro,r adn


bQnhnhnn tidu dudlg khdr lien I

mdt di rit nhidukhi nanemien di

lx.!ffi:frtilH ll*i:ru*r#n:r.*it*Amt:ffi jldlTl ii:::irdi^--ii[:31"T,'".]"?.;,:x:-:*:r$


*,u'" :;: il*Tr:iiljffg.""* "ti''a

sT;#::iii:iJT'#Jii:fT;:LT;,T elgf vi6cricuhoiithricdnivd mdrr""in a. fijf ;.;;;;;Ju.g trongcric;?J,l i5'''1il*iii::,11.ff giip cho toai [i;::ffiillru""l1li';i;iT,Xx*:*::i*"i*''i#0,"i

Didutri:
Budi sdng - {Itks,epo Mttdrtt (th{ thtir (jdy), Krtrnta ,sdna (tht. hanh d.6t.lg), Agnisa,ra Mudra (th'vdn d6ng tdn.gtLhierl

Bha.strika'sana (the'Ahg NdAgniscira b4 Mwtra (thC.vain' ttarr'iirr"ri,*

irrV ,';11';:":H:;ft';!'"|::];:.::::i;;i''t,:;"!::.
,l

:,: :::, ::,#,1 i:;'1! ::x,li*:,wil:#;:#:;1,::;':;;xi:';,';::

vay aa ircins,u,. cdns,.cn cins JllJ.i,i,",]1T.':',l,tX;ilT:X-r,ili: I;l,tf;i;


28

1f,,'i1lin'i:i4t*t*ll}"l#***i; :,lli .ff tl{l!"[i'J:'::fi::


bao gid n6n drr circ liritc .rn lJ\6ng ,

vi bnh tidu duhig co bin 1) ndt b6nhciia gan vi tuy, cdn phii chi :: gin cic co quan :."jrij"6t ;i Blu niy kho6 manh,vd dd lim nhJ vfy bQrii, ,ri.a,,"pirii to".t un tir,:r"

L.dtml), they viLo n6n in nhidu lruc ,n nlru ..,'p fru. xup !hlr,'; lzi,qul lALr, c16 okra, m 6p lluorg, va)ng nem, qui bi, n.rochu6i li vi hoa, qui sung,r'.v..-nhing thir chfLa rrhidu liLki6m. ch Nn vi khdng nn: Bnh tidu cllidng1i bnhcira cdc tri thiic. Nirin.rg ngudi lao ddng chln tay hidm khi mac bdnh niy. Lao ddng tr( 6c qu6 sr1c, tlong phdngtrong thdi o gian dii, LLdihoatd6ngthd cht't,tio b6n, thidu di6u d6 v.v...li cic I! do mic cirnbnh niy. NhiLdd n6i 3 trcn, bdnh tidu drdrrg cd ben licn quandn gan vi tuy, do viy chi nen llta chon ciic tltrlc Ankhdng qud kictr tlrich c6c crf quantiong ydu niy. Tudrg tLl, no]l thdc hien ngiy cing r .riunhiing cdng yiec vi bii tep giiip cdc cd quanniy tro v6 tranli thdi kho manh.Nhilng ai kh6ng thich lao d6ng chantay thi gln lrhu khdng thd chuakh6i bOnh tidu drrdng. Co tl.rdcon ngudi cilng cdn chc ch{t diirh dn6ng c6 trong ciic loai tlllc an tinh b6t vi khdng chay (non-vegetarian); viy cec thrlc an kh6ng marg tinh acid md do mangtinh kidm, nhung v6n c6 dt c6c chdt dinh du6ngniy phii an v6i sd lrrongl6n hon d6 ddp ring c6c nhu cdu d6. Nhiing thitc dn ndy bao gdm dita,lac, sta chua,chu6'i, v.v...Nu6c phaddu lac khdng dudngvdi m6t chirt hoic khdng c6 mit ong viralir thudc Via li thrlc en li tudngcho canbdnhniy. . Ndn nh6 ring chdtinsulin c6 thd ting srlcsdngcho benhnian drung khOng bao gid c6 thdgirip linh bnh. Thongthuong,cricbdnhniAn tieiuduimg thdongh.ri thamlam. vd d6i khi ho an qud rfiidu thrlc an ngot, cdi d6n ddn can benh.B0nh nh6,n tidu duongcdn phai kidm so6tnhimgcam d6 nhrrvxy vd phAitnp nhin in. N5u bnhnghidmtrong,vi6c nhin dn lidn tuc hai hoic ba ngdykhdng in gi md clf u6ng m6t chft qd6c chanhvit vi c6c nu6c hoa qud khScnl.rdt dirh s6 ldm gi6m Iuor.rg tludng trong nrr6c tidu. Ddi khi ho)n todnkh6ng c6 dudngtrong nu6c tidu.Vd vfn dd niy, cdnphii nh6 . rdngnhdtthbi c6 thd c6 dudngtrongnudc tidu ndu bdDgquang,thenhodcco quanbn tloDgrio khic bi va dapmanh.Ndu ti6p insulin tuongtuddng hq? d6, rhirctdle ldm hai benhnhin. Trongnhiing h{dng hqp d<5, nhdt ndn xrl l1/tdn thuorrg cdcco quan t6t cria quann6t cdchthich hgp, khi d6 nudc tidu crla bnhnhdntu khirc sd tr6lai trang liOn l l r a iI l , o t c i d u n n g . Mot so cich chila tri: i. LrLOc kl]a tt, hat co cri, tnii du6i gia v.\ trii da i6 rrdn v6i lcrong hat bing nhau,sau d6 ridng25ml ch{t chiet xut'r ndy ddu din v)o siing sdm trong viLingdy.Didu d6 s dem lai kct qui tdt. ,;ao 2. Vd Ji atituongnLr6c thiinhkhoin-c 125m1 nLL6c di vdo bufji rdi. S6ngh6nr sau, 1ri loc b6 !ir di vi udngnu6c d6. Ldm nhrL sCrdt cho bdnhtidu dudngna[g. vay 3. a. D l1gl2g chdtrrich rir qui sungv6i nrxt ong;hodc b. 1r'6n129 ch{t trich rir Liihoabdr \'6i m:i.iong v)L iidm n6 vio hic s:,ing s6m; 4. a. DirLl!. phdnbCntrong cirahat v6i rr)ngv6i mdt ong; 1g b. Nghidn Bdnggaokhd thdnhbotvdi mit ongr6i lidm. rd

r9

5- Khi bQnh di, ni'609 16tre .rrnqvoi rir rrrrrroc. .d e.rrr x{u are tli cdn r25mr, b6 ioc l , : r , j n . r . r L ^.(\ ' , , o k . r q u i r . g , i . . p . , , c .
b)nh miiilr tr.ongm6t nLAnse ca kdt qui toi. -.. '*' !'r!!rl vvrr6 1t

liH:.:l!:,1:';;::?:'Ji:iJii..:l.;T,llTi'. l!1T;liil [:j


19.Bnhaliec ^l:l:L i r n rl n . : k l r ( i r c a . :!".1*,. n h:i.j i c r r n r r c nl h o n p r . , iv " , ir n h t , , . d":" cliu.6cnh nh6n nghe tidng vo o rrong ddn tdt th:iy vo rai, ddr

NguyonnhAn:Bin rhAn di6ckh6ngphii li mut canbcnh,kir phi no ii biimsinh.N6 ld l4u qui^hay phin fng ciia n.idts6 hcnh khac. Boi u.y .hung ra co tne tlay vo sd nguyenrhen dangsaubdnhdit. I Vi6c st dgngqurinhidukf ninh hoacciic ddc duoctLtong tg hong thaligiar dli ldm g i a mk i a n A n q h L n g i a ' c . r h 2. Do khdng c6 dir rh6c an bd du tvfys;il"i kinhthinhgidccia nhidu ngudi
3v S& dung quzinhidu ciic chaitkich'ihij lim tang luo-ng acid hong m6u, do vay ldm p i a m l , h an r n g L h r c h i d c . g 4 . \ h r g n g L r om r o h , i / a a , 4 a h j n g r r i d o i k h i b i r , c h i. r l u i q u c n h i uk a p & . r r o n g o i c th6,ho,di6u d6 gay ndn tr6 ngai cho cic co quan thinh y) kdt qud Ii benh diec gidc, xay ra.

vi dcn ydudi, veao ^ truDs cao

lil

jn"

t 53: i#j?Tt

gi6cbi giAm dornrir dichqu6nhidu, d6d6ncldll di tinh didu bcnh

6 . N , r r r . gn g L r oc d L h . ;q u c n h i r l r o . r c , rm J r q u d m r n h r h u o n g i i r g a ) n o n g a i c h oh o a t l i n h r h r n tg i r c v a d d . n e r b e r , h i i c . r d d ^ d. )Lrngtay tii lrons hoac iich tu mir trong tai cing c6 thd gay bOnhdiec.

c c t ^ b l' r ' h u o n s u a i c d r 1 r t r d k i r n r h r n h i a ir i d a n F . r i # n 0 , . . . n g a n _ ! U r1r.ro1l / cua wryuHoickapl,alirn tro ngaichohoard6ngbinhthrrdng ll' cia c6c dr1 rlrin

udng,nnvi khOng n6n:. Bing cdchdidutri c.{cbCrhli caringuycn ?i:t 1l', ll gay didc,dain benir ddn didcseduocchura khoi.

20.Benhth{p kh6p
Tile" :nyg' oa[g cac chOsLtt.ig v.v... li cdc bidu hi0r ciu ciu.r bdnh. Sungt"{yvd co cirngciic co hoacklrtlpki.ricnhau, daubLrdt hoic bidn

cuabelrhrhilaacid.Djdud6 c6 nchialii hanh tnfp-mop?ianra Jo t t i


thd bi loi lorn do tl.rtraci'rcacid ci6chai rr.o,rg thd. co Eidu tri: Ci(rng nhLL b6nh thira acicl. v6i
:r{l

Ngqrn nhin: C6c nguydnnhdn ciracan bOnh ndy cfne gidng nhrrcac nguynnhiLn

",,

yr-1,.,,,,g .o

B0nhnhdnthiipkh6p cio u6ngdii nrr6c(bdnhoa.:nim lit nr.Ldc ngdy,nhung m6i khdngudngnhidu m6r ldn) viLcring n6n tuln tht ciLcqrLitlc tirm vl t6m ning. Tru6c tin nen dd chi bi bni phoi ning viLilAn, cudi cing r.noili toin bd co thd. Cdnciirl than tuantheo trinh tu ti[r ning qui dinh, d6 li phdi mdt chi nio d6 hoactoin b6 co.' phirt licn tuc vdo thdi gian cd thd la iuil ning mit trr)i tuongmrrdi lam hoic hai n.uroi clinhv)o cdc fh6ngn.riia hay rnirad6ng (xernphin Phu 1uc).Khi chi tien quanhoac hd cir co thd,tui tudrg hgp, dii n6ng 16ndri mric,b6{h nhAr ncn rirt vdo ndi b6ngram vi viy 1auving d5 bangkhanuot. C6 thd lap lai nl.rrt viri IilD. An udng: Khi co thd bi thla acid, benh thdp khop s6 phht sinh. B<rivAy bnh nhxn cdng an nhidu thitc in c6 tinh kidm chng tdt. Ndu ba phdn tu thfc in c6 tinti kidm, benhthfp kh6p sEduocchia kh6i hoirntoin trongthdi giar rit ngin. Di6u d6 c6 nghia li tdt ci c6c loai hoaqui chuavi ngot,cdc loai r cir ddu tot cho benhnhanthdpkh6p. Phii nhiD dn c6 udng nudc chanhvlt vio ngiy Eka'dasl.rii, ngiy bang non vir trang rim fu'm'ima' vd Ama'vasya. Thay cho dn com,t6t hox Ii an cec thfc ?inhoi kh6 nlru rzzr'lvio budi tdi. Nh.trng bcnh nhanthdpkh6p ludn 1u6ntdt li nn cdngit cing tdt vdi cricthrlc aa tinh bdt vd c6 tinh acid nhu gao, rut'i, luci, v.v,.. thay veo dd ndn an hoa qui, c6crd cir, xrip rau v.v...li cdc thrlc dn c6 tini kim. Nn vi kh'6ng nCE:C[ng nhu vdi b6n}rthia ac:id,btnh nhan cin chri y ciin rhdnlirm sachru6t thudng xuyCn. Mot sd cich chiia tri dnc biet: Tft ca cic phudngthudc cho bdnhtlLilaacid cfng 6p dungchobcnhthfp khdp.\godi ra.c6 thdiip dungcaccdchsau: 1. Khi benhthdpkhrfum6i ph6t,srl dungthu6ctdy nhe c6 thd chfa kh6i nhanhch6ng. Ding 10 honc \216 soda'la (Cassia fistula Linn.) non r6n trongbo loc, hoac t:rong loc - mOttrong hai loai 16tucndn v6i coyn 2. Ldy 10 hoac L216bichuti rfn bd sechokdt quetdt v6i bcnh thdpkh6p trong giai doandAu. 3. Ddu thdudAuvdi (t mudi chi lCnchantay dau nhfc, 4. NhuacAybdng bdng (Calotropis gigantean Br.) vdi it mudi chi s6t In chdntay R. bi thdpkhop; 5. Nghidn t6i, gr)ngvi rd cdy c6 xu6c (Achyratles aspera) nhauvi d6p ln ch6 v6i dau: 6. Rdn m6t it thit ldn trong dau rrrritat va thoal6n ch6 dau sEi)m giim nhecon dau; 7. Xoa md ht! 10r ch6 dau cing c6 ti4cdungtLroxg tu; chidtxudtcta cayaiantamu'la E. Uong (hemidcsmus indicus) mXtong; v6i 9. Dtng 60m1chidt xudt dAy Thdn thdng (day klf ninh) (Tinospora cordifolia)udng l a n h a ob u 6 i. i n g . v t0.Ndu 25ng bdt kha tt kh0 (Terminalia chebula) bing h6i (Terminalia beleria)chirm (emblicaofficinalis) v6i nr6t luong bing nhautrong nira iit nudc,n:iu cdn lai tudt 125m1, cdn dm cho therrr25g chidt xudt cta girng.Udrg dung dich niy trong 3 tlc ngiv sEtri duoc s6t thdpkh6p ciing nhu sdt 1i0ncluant6i b6nhphir voi, bnhgiun chi hoacciic bCnlttumg tLl.

3i

21. Bnhtrin dich tinlr rnac


Trieu chfng; SLrng biu drii, sung tAy vd cring cic diy chitg vi mach n6u nuoi tdy tinh hoan.dau nhrrcrung bungve biu d6i, sungtdy biu d6i do tich tr nndc,v.v...ld cilc bicuhiencuacanbenh Nguyn nhAn: Thdng thudDEI hai nguydnnhAnc6 thd gAy bdnh niy: (i) nguydn c6 nhAnben trong (ii) nguyennh.1n ngo)i. bn (1) d c6c phdn kh6c nhau cia co thd c6 c6c ruydnhoat dOrg nhu ii noi dd t_ril shukra.Tu cdctuydnniy tinh trirngduocsin sinhra tir sfizz,tra. Tinh hoin cta ddn6ne
l d l u y e n l i o c h u k r a n h t rv A | .

Khi mdt ngudi c6 suy nghi dam duc hoac c6 han mudn tinh duc ndo d6. c6c tinh hoin criaanh ta s bi dua viLo ftangtirrii Kch tliich hoatd6ng rft nhanhve bit ddu srn sinhra tinh trdng.Saud6 cdc tinh trirng duocchuydncirngv6i tinh dich v)o nhiing hii luu trft cudi cdng. Trong que trinh giao hdp hoac xut't tinh vd dm, tin]r trirng duol tidt xua'tra kh6i cd rhd ftong tinh dich. Tuy nhi6nndu tinh dich kh6ng cOch6 tioat ia do mQtli do ndo d6 hodcndu lu6ng chdy crian6 bi tic ngh6nmdt c6chphi trr nhien, khi_d6tinh_dich phd,n bi hul| ben trong c6c fiii luu trf. N6ir trong hodn.inh nhu vay, n6t @nlrnhanco khim khuyt nio d6 vCpite,bi t6Lo v.v...nhtng thr? l)m cho b6n da m6u vi phdndrrdi co thd anh ra bi ycu di, thi l6c tl6 rinh dich dangphanhui tr& nen l6ng v) bdnhnhxn bi chrjngftdn dich tinh mac.Ci4c tinh hoin cria in'h ta b6t ddu sune lcn ra:ttu ti, vi cu6i ciing viec sung tdy tr& tlanh thlrdng xuycn. (2) Do nhiy qu6 nhidu md kh6ng mic khd Kaopiina(laungots),m6t loai qudn _ l6t ch4t,ho4c do bi d6nh manh, cdc tinh hoin cirng vdi day ch,4ng machm6u bi vd sung-ln. Diu niy d6n dn c6c tinh holn ro ra vd tao didu kicn tich tu chii dich hong d6 dan ddIrbCnhtrar dich tinh ma< . Ndu nhilng ngudi khi tim kh6ng ngAm m)nh trcng nu6c (d6 li nhihg ngrrdi xi ngamminh hodntoan)me lai tim 6 hi rhddfng, phdn :o6" lo1:,1","?i:en md kh6ng, bug dutli vi phdl hnrgc6 thd vAnkhd nguyen.Do dd khd nhu vny h thdnkinh c6 thd bi kich thich vi d6n ddn chringtrin dich tinh mac. Diu tri: B{t crl khi nlo c6 cd hdi, benhnhannen thuc hiCr Vasti Kumbhakavdi da d i 1 , r o n g . a cq u i t i l cr a mv a . r o n g , L Lpc r i t h u ch i e n g h i e m g r r . C n ih D n Buoi sang Utks 'epaM uJt tt, Vasri. Mtrtlra, Vctsti Kumbh.ake, A,mbhassi Mudra, hodc A' mbhasii Pranayama,Sarvaunga'sana d Gomukha'sana. y Burli tdj - [Ipavi.s't'atJd.'d'ayana Mudra,Agnisa'raM ttdra, \,a {J*dt'q Vajra,sana. uonS, gan cho ph6p, ren an ttt cii c6c loai rhfc an giiu drnh du6rg. Tuy {1 fiOu nhi6n,phii 1u6ndd i gifr cho ru6t sachs6.Nhin an vio cricngiy Eka,dashii, pu'rnima'
t a A m a r , ' . . ra - .

vn klOlC nn: Ciic sui' nghi tinh <Iucvl hing d1c ii m6r rrongnhixg nguycn lC.n nhangiy b6nh,_b6i cirllt rfiir .rxa c6c thr1d6clng tdt. BenhnhannCn.t aungkhO vay (kaopiina). dungthaydiii c/rcmidnggzrc SiL lanhvl ncing giip gilm ciau s6 nhanh.
32

Sri dung glc r;1rr tlie nio: Nirn ngita, hp m6t nridng grc nLric clii hoic t6i nLLrlc varo dii linh hoil trons virig mrLiriiiini hai nrtldi phLitlien tuc. SrrLkhi linh hoiLn trrtlin dI Llong khoing m6t hoac hai gac flaren lirn ldn c1a hoin toin miit lur'r . r,ipndt midng phrit cldnri i'm hd lai. Liin nira, /rp niiSng gac lanh lrcng d6 15 hoirc 20 phft, ti{p theo girc irr nhLrdi nri6u tii o t|dn. Varo bLidi toi tfudc kl di ngi, sir clurg luiin li rnie.rrg phi6n cir,c nrir.rg girc lanh vi l6ng nhLrtr'6nvii liil. Midirg gac cuiii cirng pbii lir micng gac lanh chd kh6ng pirai mieng n6ng dd giii tinh holn mit trong dem.

22. Bcnhs6ithan
tidir, c6 m6u trong nu6c tidu, Tri6u chring: tidu kh6, nrr6ctidu chiy nh6 giot, ogunEi v.v... cic tricuchitngcuabenhsdi than. lA Nguynnhi,n: Cic qui thdn ninr 6 hai bn co thd, ngay dridi gan vi l{ I6ch.Khi gan do phii thuc hitu nhidu c}rfc nangkhdng dim duongh6t cong vicc loc mdu crian6, nhiingvidc cdn lai s6 do thin dAmnhi6m.Cric qui thiu, saukhi 1ochdt cricchdtthrii, chdtbdn vd nu6c thila trong co thd, s cung cdp m6u sachdd nudi dudngco thd.Nu6c thfti vii cric chet thii 16cd6 duLtctich tu trong hd th6ng tdng hqp cira than vi lr) d6 chriy vio bang quirng.Or6i cing, c:ic nudc tirii ndy dttoc tigt xu{t ra ngo)i cd thd thongquadng tidt nidu du6i dangnrr6ctidu. Ndu biur luorg acid trong m6u que caollodc ndu mdu c6 chiracdc ch{t bdn d6c hai khr:ic, didu d6 sd g:iy kh6 khin cho tim, gan vi than.Su tiin hai c6 thd 16nl6i mric tim mft kha nAngtao 5p lrrc d& l6n dd giii cho miiu lul th6ng th6ng sudt kong khip c6cmachmriu.Ndu tinh trang d6 ti0p din trongmdt thdi gian,cic chlt thriikhdcnhau c6 trongnu6c tidu (tich tu tu nhien troDghCthdng tdng hgp cia than viLblLng quang) c6 ti hong 16nso v6i luong nu6c du thla trong d6. Khi m;6c tidu bi d6ngcin, cic chit thii b5t ddu kdt tinh. Nhilng cht't kdt tua bay s6i niry c6 thd c6 nhiu loai vi kich cd kh6c nhau.Khi di tidrL,c6c hdn s6i niiy sCnganhoac gly cin trd cho nrrdctidu chAy binh thltdng.V6i tirh lrang d6, ciic co quantrong co thd cd ging ddy nhiing hdn s6i niry kh6i thin cldnrL6c tidu thoritrr. Chrnh co g.rngcrracrc cd quarrniy lirm ngrrdi b6nhi{t dau-Nht vay 6 b:it crl dlu khi nu6ctidu c6 chiracdcch{t bAnc6 ccr dong, 16ng cdcchdtbdr kdt rinh vi tao thhnhs6i than. Didu tri, in rrdng, nn vi khdng nOn: tudngtu nhu s6i miit. NIdtsq c6chchira: 1. C6 thd thdngtidu bangcdchngim 50g hat lalh hoackuLa'ttlnlcala'igta dtm trong l/8 lit nrLdc n6ngvi rLdng butii szirig; vdo l.rorc 2. Utrng 50nrt nLLticlit pa'tharkuci nn6c. v1i V6i benhniy, b6nhnhiinciingphii u,5ng nhic':u nudc,vir siL clung nhiduchanh, vd kh6ng bao gid ntn nhin an mi khdng udng nudc. C)ng nhin dn c6 udng nu6c vd nudc chanhcing t6t.

33

Dun sda vdi mdt hat trdj kha tit (m.yrol.xlan-Terminalia chebula 44lL) vi u6ne si:a sauklri bo h:rt ra; hoec tr6n tr6i kha tu, que h6t c6 ci (mutha_Cyper\)s rorundui Linn.), trdi du6i gia (.ktdha'Symplocos racenosaRoxb.) vir trr4ibd <id(baaya,t_Ficus hengaleryis 280Lt r oi luong tuong duongvi udng 50ml nudc 6p. Didu d6 sg dem tai k e lq u at d l r r o n p h o ;g i a nn g h n . t

23. Bnh lao


T.riuchrtrng: trieu chrlngchir ydu bao gdm cd hongsdt soatvdobudi sringvd budi cdc t o i .g i o n gk h b nk h i r nh o k i a n : h o a c l m c o h a tm a ul i t i . h o i l c 6 nr a m a u ;c a mr h j \ . d n ngAyng{y sdt vdo budi chidu tdi 116 dau 6 nguc vd ftmg; co thd suy ntruo.; ati _6 di; h6i vio ban ddm - dic bierto6rmd h6i 6 ddu. Nguydn nhAn: c6c vi trdng lao di niidu di it ddu c6 trong co thd cria hdu hdt moi nguoi. Khi md m6u vd srlc sdngcta co thd vin ktro6manhLinh rhuirng. cdc vi trung t19 kn-Ong cn h6i gay bQnfl. c6 ndu srlckho6 vd iu trong sachcia m6u bi su! _Nlmg glem do m6t li do cq thd ndod6, khi d6 vi tring lao c6 co hOikh-u & cr6c tnl hachtuydn vd cr{ckh6p criaco thd vd bdt ddu sinh s6i nay ;9. . .- .M,f"g ngudi c6 mdu sa{h rhudngco phdi khod mani _ d6 ld li do tai sao vi tring lao khong rheten congho drroc.Nhwrg thi ptrdi ydu di do m6uydu k6m, c6c vi .n9 trong.phoi. Tro_ng.d:idu d6, dd duy tri srlckho6 cfrachring,c6c16phdi kicn lylg :: se co day cAcvr trirngra. Cd ging ndy bidu hin duoi dangc6c ccinho. Vi,ec.ho \-dyIa m6r hianruongbinh rhuong giii phcing rtrdki6i nhu de co nrroc nnaj va hoanloan kh6ngc6 hai. Cjch ror nhaldd niln ra loai ho k}dngcd hai ni1 li khi ho ludn c6 chrit ddm hoAcnudcnh;[y rhoiirra. Nhrjngkhi ho khtrnuI tOo aal ,,!ey ndy qua ngiy khic, khi d6 cdn h:idurdng c6 gi d6 rdt nlhiem trong hoac cac vr rnlng lao daagc6 ddo sau vdo odc16ptrdi vCii{t ci srlc man1l-cria Diy n6. li giai doandAi cta bnhlao. Trong giai do4nniy, nguoi bcnh thudngcim thdy srlckhoi6 suy ydu, di kcm v6i todt md h6i vlo ban dm crictrieu chrhg kl6c kh6n; bidulo ho;.,'tin.' Giai doan tidp saucria can benh,nu6c nhaibit Aau aoJ" ,i"f,,u *ot .. u q u a n h a c _ L hg c . b i . ! s 1 h r r o n g o r h ed e g i i i c h oc a c . " q ; " ; ; ; ; ; "u"n , u c ; l ] 1 i . . " ] l i g va hoar d6ng. Do ld lf do tai sao khi ho thudng c6 kdm rndt chft nu6i Y:" T1. nh5).Kir me cac ' r rrunglaodarchanvtng chacrrongphoi.nurrc nhbl ciingchLia cdc b:lh d a u o n g u cr b - i u n g . o I j . d i . h , r o n gc o r h e k j r o n g i D d f l 1 1 ] r n ig , c d c l r: n r " . b i l b l n hr h u o n g .o h o n g l r u o n g c it i e n g s 1q q 6 v b k h b n } b n .B u 6 ir o i 1 c . i c k ffuI.1 D e n h i a n : o r t u q o -1 0 0 6 F . T h i n hr h o a n b d n h h A n d g n o nr a m d u . n d g n c ks'aya'cchaeva sq'hasa'd.vis'qma,shir.o,t,,nghialI khi cic , ."Begarodha't cl{t t6ng hoacning tuongsdngciraco ttd bi c/rntrd, ngudi ta smic jq bdrh lao. )'* Khi bdnhlao ttn cong do slr centro d6, bcnh nhanbi gdy -O""ue -ur ai ,,i. ;;;h;,; l 5 mt r i r r o n g h o iL d n n g a n . r Ydu td co b{n t-rong thd con ogrrdili sha,tra.Cnnggidngnhu bo c6 co duocnhd .. , ddnhsta, tinh chtr cuii mi.ru chuydnrhdnhslaira. Oo laDg-pi;i nf,ie" t rf] .fror q; cuaco thd, shukra, n6l mdt di sdc sdngvii nangi,_rong.jn! giim xuong. Do vay,"ly c6c - vr tring lao c6 co h6i dd ddngdd dat chanveo co thd.

Ndu 1ao dirng quar sil,J. rlir .lo thidr nrao hidrn ha.,,.lo r!,rn!r n iin dd(-ic11![ ihuLlng hriy lham lam, khi cl'r nrng luong sdng ciLaho bi sLry gtin viLl..elh lao c6 thd lii1 cdrlg. ^"iu iri d6 c6 th6i qrleri iur circ thil.: au h611 tap, nhll thit. cir- trlillg vi c:-rc tLrLic Zrn '! imtsikt lihiLcngay trL6c hll salr iu sira, /rs liir-a 0l0t lo.ri bifull putding gao) vl ciic lit(c a1n S.i//rr/i.r tLlong Lu, kl)i ci ciLcLhitc rin niy tao ra didu lri."n thu:rn ldi cho bOnh liio {rongc(t thd. Ar cluiinhirL ngiiy niy qrrar.rgiykhiic khi chi hoi d6i Inrarc khi)lg d6i ciLngliL rndt th6i quel xdu. Nhimg th(ji quel xi'u nhrL viy khuydnkhich vi tfirng Iaophiit tric{n. NdLrlrotlg lho'i gi.rii clii rni cori ugLrdikLt6ngc6 ciir thfc iin hoac r r thilc Jn thidl! chil dinh du6ng, diy cfr[r 1i rlrdt th6i quen in uorig :iu. '|lorlg hiiir hdt ciic trudng hop, rhilrlg tLr6ixliu nlru viv [i lguyOr.rnhirr ctrinh crla bnh lao. Nhidrr nguyin nbin khiic ciog c6 thd giy bdnh niiy nhtr: l. lrl6u him do thtzr acid do rLdngruo-ubia quir nhiu; 2. Gan. miu vi c6c ccrqrLanti6rLhoii ydrLilo in quh nhidu thric in khdng chay: 3. Cdc clAytfidn kinh, tinh mirch, ddng m;rch viLcilrctuydn cua xrLongchit bi y6u di
Jo.1"r. I .1 | ,lr JJc L|. I Ju:

4. SdnBtlong m6i t-rubn-q khdng linh nranh: .,..5. Quii rhidu ngdili sdng chliogdung; 5. Tidp xric gdn gni v6i lgrLli bduh lao; 7. Udng siir cira dirng vit rnic bdirh lao lroac iLnthit cria chiurg. N0rr nh6 r'iutgchim vi circ c16og hoarg thudng lridm khi rn.ic bOnhniry, trong vit l<irib r iao thuijng nd ra c15j vtii d6ng y1r DuOinhu gia sric,ngua, gi, vir... rr-hiLng Dgudi khdng ni.ic L.6nh1aon-g:r1'Jil.ri di diLng sirl hoarcthit citir ciic .1dngvArru,lj ho l.rongthdi giari diri c6 tiid coi 1i ho c6 sric sr5ng irrarc benh dic biet. Trong sd cric ci6rg vaLrnOi, d0, ciru, ch6, mdo vi th6 &ddn8 ir khi mic be h lao. D6 lir li clo lri sao ngudi xul thudrg khuyen bOnhnhdn lao sdng gAn dro. Trorig ciic bin van cd Purtun; cira.{r do nglrdi ta kti raug mat tfang cirng m6t liin mic bnlr niy, vi tr\ d6 nd di dm m6t con rh6 vio ldng dd cbdng lai can benh. B6i vey l1i6rcii ten kh6c ciLarudt tldng lrong Puretxds 'Strasha'unka' (con rho tong ddng Phanli 1)r 'Shasha'). 1li dc nel rn6i vi Liim tiang thfit vong trolg cldc sdng cii0;1tior hao srlc song cira con ngrrbi, vi do vAy b6nh lao c6 tl.id tin cdng. B6nh lao phiii c(i rhd hui diet sfic sL,ng rhunh. Vr riy hcnlr lio phdi ii loai bnh nguy hidm nhit. iir) nhi6n.vi tlirng fiLt lrLr co thi t.rn ct,Lrghut ! Lrbil ll Jl nio trong cd thd, vir nguydn nhin thi nldng nr dir n6 biing ph/rt o dliLi. Nhirngai khdng bi tio b6n hoic lilg phi tiirh dich hidni khi nriich6nhllo. Dii lir boi i'i lgay hic cliu trong co $d uhiing ngudi rily dir kh6ng cir thlic in ihiLacitua tieu hoh, phin hoacpllta chur ddng 1io6cldLaora cric iilri d6c hoacde ra bir L! m6t loai vi khuCnciochai nio. Tidp dreo,l-v:npl,iLroc r.L,l.L, i d.i rung eap .rrcsiLrgci]o ntiu LrLn Ll vir siic khoe cho co thd. Ha-vnhir ring;
\l tl t t t,tat't L ,la,.. pt,, . .t , tt Sh rt kr tt' t,att ant' c a j iiv itant

[Ai kidn so6tduocru0t cia minl.ithi skhoemanh Vd ai kidm soiit duoc tinh dich ciramr'nh sds6ngiiul thi D i e ul r i : Budi sdng- LItks'epa Mudra' , Karma'sdna, Agnisa'roMudra', Matsyendravsana, DiirghaPran'a'ma,Yogamudra', Bhu'jaunga'sana a'yayiiMuclra'hodcVa'ya1)ii vdV Pra'n'a'ya'ma. Budt fi Sarva'unga'sana, Matsyamudra;, Naoka',sau.a, Lttkjt'a
Pt- himotta na s,tno va Agni:ct ra \4udra .

An udng: Do m6u v) cric dich trong co thd ydu k6m, b0nhnhdnlao mdt sfc rdt nhanh do vAy bdnhnhAnlao phii in ciic lhrlc nn gidu dinl.rdudng vd d6 tidu ho6. Ho kh6ng nCnan qud nhidu mOt ldn. Cdn trrinh cdc thrlc an c6 thd gay t6o b6n. Tuj, theo tinh trangciragan,bdnhnhAnn6n uting dir strabd, srladC,sta lac hodcsta dDa.C6cgia vi, thit, trfng, bo ddu gheevh gao trarg a'tapa kh6ng nn an cho tdi khi kh6i benhhoan Iobn. cdcIhricnn do gay taobcin. boi Ctng giting nhu hAuhdt cAcbenhkh6c,c6c thfc in tao acidLh6ngncn an.Thay vdo d6, cdc thfc in c6 tinh kidm, nhu c6choa qua ngot va chua,c6cci ri cdc1oai, x6p rau xarh ld cdc thrlc dn lli u6ng pho !nh nh6n lao. Bnhnhdn nd,irgkh6ng nn d.ngi mi chi udng nu6c chanh vi r+u6c hoa qui. Sau kii dd quagiai doar nguy Lich.ho ndnan rhfc dn bti duongnhLrng riuhoarhu6c d loaj ccitinh kiem r-r muc roi da cd LhC. NhtnrgngLroi k}6ng an chal ccirle dn rdp ca' nh6 vdi chrit it gja vi. T6t hon nhidu ndu bdnh nhtn lao srl dung mat ong thay cho dudngthd honcdulng thh luycn. Vio budi tdi, nCnin rdl l thay cho an corn.Ho cfing nn udng hal lit rudi ddn ba lit nudc m6i ngdy,nhrmgkhdag bao gid udqg qu6 rndt phdntdrhlit m6i lan. Nhin in kh6ngudngnu6ctuyet daiicdm v6i tdt ca bcnhnhanlao. Ndn vi khdng nn: BCnh nhanlao kh6ng n6n)ao luc qui{ sfc vd met thd chdt.NC'u sfc khocho ph6p,s c6 loi cho ho ndu di bd ngoii ddng trongtAmtrangnhenhlng v) r.ri vd,'Thryc hiQnVya'paka Sna'nahing ngdy vl tim ning vdo mia hi vd m[a d6ngvlo tltdi gian thich hgp (xem phu luc) cing rdt hdu ich cho cir bdni niy. Ndu crl thd,nOn tam nengtodn dranme hodntoin kh6ng mic qudn6o. Saukhi t'm ning. nen lau roin thad bangkhin u6t. dd . B6nhnhdnphii lu6n lu6n giil tim li tu tin vi manh m6. Ho khdng dLroc su thdt vongvd canbenhchidmcf tam tri ho. Phdlg vi giudng ngi phti kh6 16o, ddngthdi 6 d6 phAic6 thOng r,i riuhs6ng gi6 . tdt. , . llhn chung, benh nh:in cing tiSp xfc mdi trrdng thiCnnhien chfuig ndo tdt chirngay: ho nen briove chdngtanhhoacgi6 manhd0t ngdt ba.ng c6chchephri co thd bmg ao choungrong. SEcti hei cho ho ndu ho khdng duoc tim hoacndu l.robi gili trong nhd do so bi cAmlanh,bdi vi nhimg har chd nhu vay s6 nhanhch6nggiirn iirc ce Knans no. cua

36

tur Quanh t)nh duc,r.i6ichuydnqth nl.riu, chungvdi ngudilinh v.v . diiu tuyct phai 1u6[ giii co thd sachs6vi gon nbLing thd, cidica'm. Kh6ng ndn cit idng t6c hCncoging. Benhnhanlao cung ncn tr6nh thrlc khuya, du lich ti noi niLyddn noi kh6c,viL lao d6ngtri 6c qud nhidu.Ndu ho ndn ra miru,ho kh0ng nn so hai' nhlrngthuc hren Kriya' ngay lap nlc, g6i sachddu,saud6 dit m6t khdn u6'tlcn nguc Vya'pakaShaoca d v) giil n6 6 d6 cho t6i khi ho cim th6ly chiu hon,thinl.rthodngnhitngkhdnvdonudc lanhvi vit kh6. 32. Benhtim Triu chrlng:Tidng dlp inanhtrong 16ngngrrc,dau nguc,kh6 th6, chantay run, v.v... li nhiingbidu hi6n criacan benhney. Nguynnhin: C6 nhidunguynnhin ding saucin bOnhniry: Nhiing ngrrdi an quri no vi ndngbung cdn c6 luorlg m6u 16ncung cdp cho da 1. ddy,do vdy tim cua ho phAitirm vic qud tAi dd duy tri ludng cungcdp16nd6. Ket quA 1i tim cia ho bi ydu di. 2. Nhiing ngrrdi trcn ba muoi nhim hoirc bdn muoi tudi in qu6 nhidu thrlc an kh6ng chayxudt phat til su tham an c6 thd bi bcnh tim; nguyennhdnlir boi vi c6c thtlc arrkh6ngchay1im tang iuong a xit trongm6u,didu d6 thric ddy tim phii ldm vic quri srlcdd thanhloc m6u, vi tim bi ydu di. Vicc leng lurng a xit trong m6u ciing ddn dAn lim cho cdc ccrquankh{c trong co thd bi ydu di, vi nhiing co quanbi suy ydu ndy tnrc tip hoacgi6n tjdp ldm tim bi ydu dt. An qud nhiuthric an c6 dduvd cht't b6ovi khdng lao d6ngthd ch{t tuongxring 3. lim cho h0 thong tha'rlkirlh trong cd thd bi chdt day chdt b6o, vi kdt qui li c6c day thdnkinh khdng thd h6 tro thich hgp cho tim. Do vay tim bi ydu di. Chdtb6o tich tu trong cec day thdn kinh vir mach m6u cAntr& rdt 16nsu 1rruthong ciia mdu. Dd duy tri Do su tudnhoi[I ciram5u, tim bu6c phei lim viec qud sr1c. vdy tim sEnhanhch6ngbi veuor. +. Oo g* suy ydu, luong md du thirakong cd thd c6 co hdi tich tu trong ci4cdAy thdnkinh vi machm6u, vi tim tdt nhicn sEbi y6'udi. Thdng thudngbCnhnhantrong trudngh .p niy cdn bi bcnh kiCtly nfa. 5. MOt nguydnnhxn kh6c din t6i bcdh tjm ti do th6i quen dn quri nhiduthfic an nhidu thdc an lam cho mOtldn mac dn khong c6 cAmgi6c ngonming;bdi vi in qur6 da ddy to ra, vi c6i da diy 16nd6 bit ddu gay 6p luc 16ntim 6 phia trn. Nhfrngai kh6ngc6 biia in s6ngvir in nhe vdo budi chiduthudng in qu6 nhiubufii tr a vi t6i. Ndu th6i quend6 tip tuc ngiy qua ngdy,da diy ciraho sdphinh to ra v)rho sEbi bcrh tim. tim. Ndu ru6t kh6ngdudcthong 6. T6ob6n 1I m6t nguycnnhankhecdAnt6i bQnh sach,cricchdt thai tich tu phanhuf ben trong co thd vd sinh m mdt loai vi trirng nhdt dinh.Ndu c6cvi trirng d6 c6 co h6i t{n c6ngvdotim, bcnh nhAnsEmic bnhtim. Nhtng ngudi hiy git gong ctng d6 c6 nguy co mic bnhtim, boi vi khi gian dn 7. ludng m6u lcn deu vi mdt dOtngot tangien (crii khicn cho nhfrngnguiti nAy d6 mat).

37

tinl Dd cungcdptuolg rlarlrtalng Ln, ddt nhienphii lim vicc v:it vzi.D6 iii lf do tai sao nhilngai c6 th6i xiu birn tfirh thtrdngbi ydu tim. Vi li do tudngtu, tioh nhft nh6t qui dilngchnglirn tim bi ydu. 8. Khi qu6 so hai, miiu cdng dqt ohicr Idi kh6i cic b6 phdnkhic trong co th6 vI chaylen tim vdi ludngrdt l6n. Rdt kh6 cho tim c6 thdchiu duocip luc ndy,do vny khi qrL6so hii, tim ddp tiinh lhich, vd c6 khi tham chi ngiing dip vl din tldn cdi chdt. (Nhiing ngudi duoc coi li chdt do dau tin b6i srrhdi nhfng hdn ma tuong tuong;vi ngaytrddckhi chdthoacngaysaukhi chdt,nhtng ngudibj kinh hodngnhu vay thridng c6 m6u chiy ra & miOnghoac mii, nhdngngudi kh6ckhi nirin tht'y tllrdng nghi ring nan nhanda thuc su bi nrahai). B&i valynhtug ngudihay so h.li thudlg bi bcnhtim. 9. Vi li do tuorrgtu, tinh duc quii dd kbidn cho tim bi ciirg [ring vi hdi thd trd ncn nangnd. B<ri niiing ngLtdi viy tinh cim ndngndn cing liudng chiu bdnhtim. Vic mt't qurinhitiu tinh dich E nhimg ngudi tre tudi cing dan ddnbnhtim. 10. Srldungqud nhiur-uou, thudc ld, vi c6c ch{t gly nghidnkhdc din ddnt6o b6n, mdt nguyennhin cta bdnh tim. Hon niia, cdc chAtgay nghidnlin tang luong a xit trongm5u,lim ydu c6c hachtuydn,vi cudi cing ngancin su hgp t6c dch crc gita tim v) cdchachtuydnkhidn cho chringdu bi ydu di. 11. Khi mdt ngrtdi bi b6nh mdn tinl hoacbi ticu hao sinh luc trong thiti gian dii, m6u cfraanh hodcchi ta s bi y'udi. Dd phuchdi sinhluc cho miu, tin cirangrdi d6 phai ldm vi0c qu6 sr1c, ddn ddn tim bi ydu di. D6 ld lf do tai saovdi c6cbcnll tc phr), vi mai, vd cic bdnhphu benhvicm phdi, bdnhlao, bdnhddi dudng,bnhlAu,bdnhgiaLng ydu di, vd khi n6 tro nn qui thdi gian bi ben}rcdngdiLi,tim cia bnhnhancdng n{1, ydu n6 ngunghoatd6ngvi b0nhnhAnchdt. D i e ul r i : Budi s6ne: Thd thrlc dAy (Utks6paMudrd) (kh6ng udng qu6 nhiu nu6c), th6 yoga (yogamudra), v6i dii (Diirgha Prane'ma). tlc ran hd rnang lBhujaunga'sana), thd yi Va'yavii Mudra' ho5,c Vzr'yaviiPranayana, th6 tay vir chin (Padahasta'sana). thd Bqdt t)'i: T\t: yoga (Yogamudra), vdi ddi (Diirgha Pran'a'ma),ttre ran hd mang (Bhu'jaunga'sana), tay vd chan(Padahasta'sana),Va'yavii Mudra hoic Va'yavii va thd Pranayama. hoac mudn neo kh6cngodi Hdy ghi nh6 ring bnh nhin khong nen mp asana .nicday khi benhtrAlntrong.Chi saukhi bnhtinh da tot lcn thi m6i tap ci4c the asana vir mudra.Khl bdnhnhdndi gd.n khoi, ho rdn ti.p th6 hdnhcldngKarmasana tiay cho the tay vi chan Padahasta'sana. tip Vya'pakaSna'nacdng dac bit hilu ich cho Vi6c cin bOnh ndy. An u6ng: Voi bnhniry chi ndn in hoa qud vi siia.Bftadn slingvl bfa nhe budi chidu chi nn c6 hoa qui vi sirzr. Budi trlra ndn ainmdt lrrongnh6 tlrrlc in d6 ti6u hoi vI khdnggay t6o b6n: tdt l.ior ndnhan chd in cornhoacb6nhbot mi r/rl'l nhungco thi xn mot chit it cdm th6i. Vio biratdi, khdng nen in gi khdc ngoirihoirquli vir siia.(Bcnh nhin khdngndn in chu6i saukhi mAttrdi lan).Nhiingai khdng tjdu ho6dudc sala hoac c6 nhiing ai vi l! do gi d6 mi khOngmua dugc s1la, thd udng nlLdc d6ng dd thay sda

38

thd. Khdng non lhem mrldi viro thi?can khi giirnsaubia an

in chf i dc tl'rong16niii phii m6t thdi

nhdt ddn viQc,giiicho hQth6ngtiu ho6 Nn vi khdng nen: Borh nhiin cdn quantim lim viQcqui sr1cD6 r.u*g rie t'oi.'g'na' vi bio v6 tim kh6ng d; ;;;;:;,;;.g "' vdi bcnh nhin tim Bcnh nhanncn li lV clotai sao fitI giin hoin toan lir idt cin thidt nenc0 day

ilJi ffi;;;

thamchi chi dd di.tiduvI did ticn' kh6i giLrdng

Ho khi L,",,i^* ,r'. ^a" ch6t ho bi dm nang. cing

kh6ng

TiLl':l=jl!iJlxs:#'l? ;*;#;:T5lt*:*s*r*ll:ltift ;;:#;";;; *l


il:ii rau bina. mu muongX:*""*"l1iJi.?:j:lliT3,ftliJ:i5, Clf iil"i:51,: (lpot v) nu6c chirt nrdc chanh' v6i m6t
shtLlpll. Khl khat, hliy udngnrr6c shu.sl'tuni,rroac ' "" 'ligt chobdnhntrin tim' tnrlc khuya,vd a" oongqil dn"d"urat nguy hienr bcnh nhanncn trAnhcdc "gny, Clc ldi mdi [n t6i thudngco ta" th'rt'"'n qui bd bdo'-'l:^vaf I cdngndndi ngu v:'oLhoang d'n b JUroi' toi loi rno .-rn H.-, ludng nh6.rau bina' &alo' rau Llin niia bonh nhan nen ghi nh6 rang"an m6t - ra'tt6t cho bcnh hoac sam fug i t6" loai.nu nhidu le r.trdng,shulphd,shushumi 'cd cfng rdt hi]u ich dd chfa bOnh niry Quantrong nhdtid phii chit nhAntim. Bara eld

Oto-;:.lnlY,ht;::tid,i
plrii tr6nh.

trc tr6nh Tamtri prairuon chio ngriit ntia,t tidnsmotdcm. n6i tri lun rnrrc' nlidu Yi tjnhducdducdn tJoi- i.'. ;;;6;;;i *'^" ""'*;"Jtarn
NI0t sd cdchchira: nhanncn an mot b-enh budi s6ngvd tltdc khi di ngir vio budi tdi' i. ffi;;;;;; kdt v6i ig-tr6i v6, cning mat ong.Nhu vay sddemLai Lh\a bara ela,ca,nghientnann

tim vdi b.6nh tron . z. illioJru" ti-t"tpr.td v6i matongcing r{t c6 ich u6nghai ldn mot ngiv' sEdemlai ker vor 3. Mot thiabdt qudcing "ht1;'i;;;;'""g' quatdt. it v6i kus'ma'n'cl'a chrit matonghaildnmdtngiy' 4. iJng 25nl botbhu'rni

q L l nt o t .

39

PHU I,UC A. U6ngnuric

;ltf i*#ift m*i:r,:r-:"{m#TT_


",l;j t6nhdarirnrLm sdu r_",..,uril"r"^y gi,1p ctdr lit. i .e r"t,r..,t nlridu ae ,.l".l;Xa"rti
n*dc trri tdt nlhuxg u6ngnd6cc6 pha chit chanhv) mudi thi -ud'g cdn tdt hon. Udng nhiunu6cmot ldn c6 iai, dic bii,.lat "' UJ,rf-r .frlrrli-. B. T)nh duc

p,il-_ii,,ffi il:i Jl,f# ;,"j#A::lii:,,.tii:t*!:: Jii:: i:,"J,,l !::

syng ,11i , 1 ,,,,(,,Y;l,l,s"l";h::":i#,:::19:r d''', .1,' n,n*

trl?l6dJiffi ;:1*#T.l':Jffi,'i;';""r,'ii,'*:ii'#,iil*
Lidn quandar vfn dd lLlachongifr,a_ chd tidr vi thidu riei chdthi rhamchi kh6ng

shukra tjtu bi phi vi dinh cao ti cdc rd bio rhdnkrn!, dar thd'nkilh, ;"' ;;;;i'r.,y nhuocv.v... Lronngudi dri c6 thd nhan rht'v nt,oo" A. q"a ifria,lr,hukra mdt c6ctr tuorrgddi cham,nhLmg s- bit "o^thd,r.ry "igi ho dr

rhdnhkhdc ;;;jJ,TjJf.,"il' j,l;l'j',#J,ii,*l#..filHH:: phdn ci" ",,;; hc,rion ra" ,rJ"g,""i ihi.; ilj.; :;" euanhdtinhducnhidu

fflrtl}fi::1*t

bdn m6ithdng dcm chid, ;l.s ;;;;; ldn md giin

b"onhidu clng

C. Tim brin Btn d.it chrianhrmg&inh nh.{n thd chna c_6 b6nh.C6c ch6 bi cat,xudc dau vil diugdt'tbr)n .icd a.ing

l!;l;:*

tr'i,r;cbte, ai i;,

Ndu dfr biur bi khd n6 khoing ba gid sau khi kh6 hoacnOuddt birn br hong,khi d6 cdnb6 ch6 bnn da'r d:i.Vdt thuong d6 iau d6 carla"r.r* .1"f, .i" thanbangrhudc s d lt r u n g h r . r l l h i r l , mn r n l . n l u rl l t o l \ c b r . n n , . , t r , . i d n pr , r o _ r i r \ t u c r k l r L , e m u n h h n r e., r , l _ U i - O n . , f " i, J , - n e r r r r, en , b n i d r r h o a n gh ol e nc o r h e , r r l.or h.rpva rau dti ngdmminh rrinq nlr6c songlhoq," C,i".L .:' ,;m tai kcr qurit6t. lrO. d6 M, 'i ngLrrri eo rLrC clL,nq deu su cd-ch.xoa -benh bOf Uing frtrr"fr" bq'f phong caic kh6c ir. iie',"iirr,ic- ,:ay"# f,o ram.Nhing hoac .o lF'di 9l xoa iii,lg'ror.,et ainr, nr,ii cin phdLi b6p biug bin nhu vay " """ , bLt6c rim f'lii,,g khi "*lf-"'

"ilr"'i# ri:,"t',i't crnr ra "ac aoc

40

D" Tlm ning


ning mat trt)i khdug nlirrng,'Lnir co Y nghia cria A'lapa SLrr'na nghir lir Lrm fxtlg llldi gian tluch hqp nhit dd tirm niug. nhu nliau 6 cdc nudc Do v+y khong dr: dat ra mol 10gid

viio niLng miahdt6i c6 Bihar' thdtirm a ..tteio,'g ufi" r'anq iillri'ivr;il";;, tu11; thling t-n triiigid cbicu' ,r",?l rr. -t'^ irong

ra,inh.sing mat hli fror.rg Khi tim ning, chc phdn c6 the bi bcnh phii dtro-c-phoi KhL phtrr co.tLrebr bnh r6ng 16nsan khi ci- phdn khlc ;hlii tliLocgifi trong bt'ng r''n pnLit' t5tt 6fi v1o li 'ng rlnt vi tuin lhcrr tno-g tit nrirdi-Iam clei hri r"nLroi tiri pttoi'nt"tttg cic lht tuc sau : d6 cen ddoc xoa b6p v6i ddL] i. Ndu bi rh[p kh6o )roacgLitd phdn cd thd d6' phdn I o . l gb o n h o a cn I p l l u l . xoa v6i ddu xoan trong b6n 2. Ndu bi benh ngoiri ,ta, phA" to thd d6 ciin dtLoc hodc rlam PhiLt. phdn bi bedr cdD clrrocxoa brip bang m6t chi6c khau khirLc, : i.fJ" ti cjc ber.il.r m6t vd dm dd ductcvit kiet'

-ainung ti bqnh lai ttr nira. khi ddphoi,,",rg .,'.roriiJ ai. rr* -"- prir,,, tlm b6pc6 thdllm di lim Sau r; da rol t"^ rrJp aa.in"a"khitt nhLr n6i 6 trcn Phdi ning vi xoa la 'c l-r[rclr
. r L . r r ' l\ n \ . \ l t u n g t | o n " , \ ' o ' t I - t j n ' u o i c u n g h ; y c h o r i e c . J U n gd i ' r

ta lai c6 tti-nhoi n6 ra nans lan Saukhi nhi6t do \^frg benh dl tr& vd binh thudng' bing

l - e n ln P o i i d i ' " .i"u. irli" ".'u ',;no rrudn;'ol trirLntingn.'obi "-" ",o ta c6 thd tim ning roin b6 Ndu ngrrdikhoe rnanhhoacbi benh nudn' anh hay chi k1,1rr6rgtoirr bd co thd bing hgp rnd.ironf tr,-ra,tg d6, sauttti iin' "'ng. ttt' phii li u hoackhongmic il quan-6o "o bo -oi"f,ig. fn'a,td-."fniti-,rang toiLn tolttd' Latdn mac . l g h - a' v u n g c t ' m l ' r n r o cd r h e n e r \ r c r . a vr t r gr e p l t i a r u . r i \ c u v u n gb i b e n l ' op h r k u c p h a n t r c c a np l r u i n ' i * ; : " i ; , 1 s' . ; u ; . i ; , , ; . " t h e^ n o n g" r n" \ e n h u n g d c 'huong bungve phia ltra vb lxog !e phia mfu Lrdi':nghia ta ChiLng cdn ghi nh6 ring "hLLong v LrtLng phta lia chrt kh6ng bao gid quay t:tai f- icn ,tong lt-a' hay fl mr "a. 1urtg ca. iai

E. Tim kh6ng khi


c . r , g s r u c a n gr o r b o i r r l < h i a m n h d \ 5 ) k h d n gk i i : q |Lqi,lhlrm,nhqp le di-x.e Nducothdkhongd[ hoirn tohn. Tdt iron In di bd trong ihong ttt" oo'ig tAnlLhorknr' r . - l n ' o h o i l h i l a p h J h i e ul i a n hc h i c h ' r ah i t r h dd A yd u k h o n g

bdnhCl:'C tdt tinh li'nh, khidtc6rdcdr-rng ddchiia khi Khons trong s:1r l r o r B p n o l : r T:-llt-ll: co

F. Nhin in
binh phucdin Khi nl.unan, cac cd quanuong cd thd dudctghi ngoi' v)'.qu5.lrinh da mdn tinh ndu bi6t nhln * nn*l tl*. Ngudi ta c6 ihd chia iiurh cA nhiing bcnh ngo)i in dii ng)ryvi udng nhidunu6cc6 chanlt'

ili :::' [,,]i:H :ilji:-tl:j:,i"#lJ;'J. ,l.i ,lx::Jt; ,J;l ;n ;#; t:,'J,,ti !1* ;*;; il:, :*i;:l',xil';x t;jfiTJtli"#*l

.u"*i:llil'f,;*J;;it;" lr !c t|J:fi ffff3t; .,Tilii,i.!ii HT;I,I uciF tfi tr'"iIJ-,,*lii ;; i.",'il,rh r'h n a, ieu :i:f': X,:';J :;';:l;1,l'Xfi: " ;ill:,n:;il*i"';
G . T i r m r r i ri n h k h i i i

ll*;ru:,y;#;'*",;,X*tl^,11iil;'#Hi'I""3?
vdv thong <ld nhtng ." 'u?1ku.ffX1ff:f"jil"-tt *fri Do cdn minh hoc hu6ng

j;f:'trii:#ri? ffi s# a;Hf j+#[h;r#:iif:i!#r.qif i,"

co con khod nrv *.'rT'TJiil?n,:ifiinlij*'l..r.'h dd thd rgudi mani..Cric ughi

42

dtdng sinh) (.theiten tI! tiehiv iat fi h-inh cic tht'cia CLBYoga

nudra vdbandlta Ddn6 6i6i tltuilt rgl cdc asana, clti

h[dng dtn c6-su Lrru i: kh6ngai nOnmao hidm luyntdp c6casanamd khOng bandha,mudra nn tham khiio th0m tttiy yogu(Acarya)'Vi c6casana, ".iutnOt .uon Co.ya.uty'"pi.tinfil.uo Stt"ii Shrii Anandamurti'Ed vi6cluyntdp c6 hiiu qu!i, nn tlam khio ch6 do 5n udng, vicc nn lim Yi nn tranh, cing cdc bii thuoc tu nhidn trong cudn "Ph6p tri bnh Yoga vir cic phrrtrngthuoc tu nhi6n" Sarkar. criaShrii PrabhatRan.ian A'GNELA MUDRA ndm ng*a, dd cdnh taydoc theo thdn minh,nhdmmiit' tdp trung xa fim trl vdo LuAix sd 3 Manipttra cakra Tdp br)yldn' A'MBHASII MLIDRA' ndm ngta, cldcdnhtay doc theothAnminh,nhdmmtu' fip cakra Tdp btiy ldn; xQ trung fim tri \)dolttri.n sd2 Svadhistana MUDRA' - rhe'vdndbngtdngnhiit 1, asana5; AGNISA'RA Bhojana.sana, co vd ngay ldp ttrcnhd ccrvdng ASHVINIIMII DRA' N gii d tll the' hAumAn.TApnt t1*ncldi nlrdi tin. Mudta ndy c6 thd tdp trong hd ho(c b6n nudc; 2l; t BHA'VA'SANA tha'suy dn|, asaftu BHASTRIKA'SANAthd ahg b6; 'JAUNGA'SANA thd'rdn hd mung,asana2; BHU ',SAVA th'btinhxe; C.AKRA asana7 (NAOKA'SANA) the'cdi cung(con thuvn), l DHA,NLIRA'SANA DIIRGHAP&AN'A'MA thd chdoddi' asana3; asana23A; GARUD'A'SANA th'con chin1, GOMUKHA'SANA thd ddu bd, asanttI I ; nut, asana2jB; GRANIHIMUKTA'SANA the'thAa cd!; HALA'SANA the'cai JA'NUSHIRA'SANA th'ddu chamg,ii; I thftc, asana 8; NA'NA'SANA th'kidn KA'KACAINCUMLTDRA'- Ng6ingodirrdi' tdt hon ld d hn bd h6, nhin ra tu) Chttm kh6ngkhi huit 8i6 t'Anu61 mienglqi nht md ch|n, hLitkhdngl(hi vAatuo ra Am thqlxh tuongdm thanhhuit gi6 sinh ra khi hit ttdo Bdy gid kh1ngkhisd ,ao itentro,rg,tLtdng ihodt ra khdi dq cluy,nhungdittg chi 1 diln n6 Tdp bciytd)n' ' th' asana20; KA'R.MA'SANA hdnhddng, KUKKUT'A'SANA tudcan gd tr1hg, K L R I / I A 4 I A N A t h P . o nt u o , K MATS,A \AN 4 - rhr .on , a: 14; MATSYAMUDRA' ddngcon cti, asanct - tht'vdnltng, asctna lA; MATSYENDRA'SANA

MAYU'RA'SANA, tltd con r:Ang; NA SA PA v4 rlQt,gracria mii, PADAHASTA,SANA tht tay vd chdn,asana9, SARUA'UNGA'SANA thd.tting ten vat,dsann l3; SHALABHA'SANA th|'chriu chdu, _ asrin.ll2 SHASHA'UNGA,S _ thd'conthri, qran(t ANA 17, SHAVA'SANA tha'xdcchet,

VA.IRA'SANA xh{ kim crtmtg yylT'A kh6; LTKS'EPAMUDRA' _ th'tht?c cldy,asanct4, VA.YAVIIA4UDRA - ctinRrhjnt. cin.dc)u bi,S khop \tJolt thr ba nwn vi .a hat ba! ta) c(ic aeoa giftt .i,t nv cbn lcti di d vt rri ,u"rn*,i ili i""r", uo igan qi,)a. aa.v .ua ha.t gio khttytt vdphta satrLhi /,tr,voo. try i,Lukii 1,,,o"iiii.',i"i",iapmudrat kht mdt tfi;nt, rcipo ung k)m trt trrjy vdoludn xa thti 4 Ar"irr" i"t_.' iop Ua, m, VAJM'SANA - the'kim cr.tdn,q; VI I R A S A N 4 . t r " i , t i t , g , - , i n t , l VYA'PAKA SNA'NA YOGA MUDRA . t/,eyoga.a.:ona l,

th?'cdi cdn, nro,ro l; UD D AI 4\A tIUDRA - tke ,)an(t6ng ta,1q hiet 2. atrrtla6; t UTKAT'A KU,RMAKA,SANA _ thd con ria kh6; UTKAT'A PAST1CIMOTTA'NA,SANA _ rh? dcitrchant g6i toan bd, asana I,

TULA'DAN'D'A'SANA

nhavdylianh'c rdn. Sau kli thri,, /dn. khi o.,i.t app,irii r"rir,i,ri,litr, ' ' " "v 4'w u! tiF'

cin *i,,i,;;;';;;);,:r:;i;'^Y::,";fli'!;;:i::t;;:;l:":;:;'r:Xu:,; L;

bithqi mni.v,)tLrdi thd rq, filillt"i"f!!/,t!,f!;,Tf::i iy.'!u^::ensuu.khi l'r)

44

pnspcnUaBENTr yocA vA cAc pHUoNG urudc rqNur6N


SHRtrPRABHATRANJANSARKAR

rnrcnoAN

BANGASANA
Do Ac. rremamajananda biensoan A\t Bdng asananiy chintr li tAp ho. c6c ph6p chiia bnh rrong cu6,n p "Ph6p chfra bCnhYoga ve ciic phudng rhufic tu nhiCn:' cia Shii PrabhatRanjanSarkarva cdc hrnh anh rrrch rLr cuon Carya.carya i phdn Itr cta Shrii Shrii anandamurti

Xrn tham khriLo thdm c6c trieu chfng, nguyennhan, chedo an u6ng, djdu n6n idnt vAndn triinh, cr)ngmOrsd cr4ch yoga vd cdc didu ti rrong cudn..ph6pch&a.benh phuong thu6c r.unhien" crja Shrij kabhat Ranjan Sarkar .

Caulac bOY,oga binquydn gif

f ;^ -,,i \.-.r1 qur

rn^ ^h^ ta! Lrr\,

, :i^ r;YrEr r.rP

--^-aJau.r

Kh6ng ai ndn mao hidm tdp asala mlLkh6ng c6 su hu6ng dAncia mdt I l r a y\ c a ry a . . Tru6c khi tap asana,hdy tim sd qua hoac dm toll thdn. Kh6ng 1uy0ntApasana ngodi trdi. 6 Khong dd kh6i bay vdo phdng tdp. Luydntap asana trenmol chiecchieuhoacch?rn. Chi tap asana 16mui trdi hozlc hai lo miri thongkhi. kni ce An thfc an tini khiei sarNi,ka. Kh6ng tdp asana bung ddy.Nghidm cdm rdp asanatrong va,ng khi hai tidng ru6i ddn ba tidng saubta dn. 8. Saukhi rap asana, xoa b6p chantay ve to)n than, dac biet le non cdckhop. tdi 9. Saukhi xoa b6p, ndn thu gidn 6 tu thd x6c chdt Shavasana thi;u l a h a ip hr i t . 10.Sau tap asana, khi viec di lai mot chrit 6 noi I'Cntinh sd c6 ich. 11.Trong thdi kj kinh nguyet,c6 thai v) trong vdng mOt.h6ng saukhi sinh, phu nt khOngnen tap asana. l2.Nguadap asana thd tap thd duc, chay hoac cfc mon thd thao c6 khic, nhrmg khOngduo-c ph6p tdp ciic m6n nlLyngay sau asana. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Cricthdng tin kh6c lidn quanddn asana, mudra vd bandhaxin tham khAo cuon Carva'carvaphdn [[ cua Shrii Shrii Anandamurti.

Benhkh6 tiOuvd ru6r thla


Tr^i bdnh,
I va J,

Brn61 5du-,g, 1) Utks,epa N4udra, l\y'ayu'ra'sana, , 2) 3) padahasta'sana Urki'a , 4) Vajra'sana5) A'gneyji .


Mudra,A,gneyri r a ' n ' y a m a . P

h \\o

til{ 5e*
T) -i

|.+q/

/"f\ I '(ll

4) Bhulauang,sana.

^1 L ) t 4 ^l t t o t : 1 ) A g n i s a a M u d r a . o r prana,ma, , 2) Diirgha

3) Yoga'sana yogamuda' or .

J,',ttttrtl,
'1)Agnisa r a [ 4 u d r a. 2 ) S a r v a n g as a n a. u 3)A.gneyMudra, ii a ) A g n e y ip r a ' n ' a , y a m a . i .i

]Jenntnoat V1
T"i bi,rh, 2.

B.^6'i Sdng ' 1) Utks'epa Mudra' 2) Ashvinii Mudra' lMayu,ra,sana 3) , , 4) Padahasta'sana Udd'ayama pra'n'yama. Mudra' 6)A'gneyii ,-5) Mudra' 7) A'gneyii , ,

\\,@

E5

a7 \{t/

ilFit

4) A'gneyii Mudra' 5) A'gneyii n'a'yama. . Pra

Bra"iTai, r)Ud'd'ayana Mudra' 2) Sarva'unga'sana Ashvinii , Mudra, , 3) ,

BOnh thr)aaxirve thdpkhop


T,^i b6r,rh'

4 vd, 20.

D u o t ) < 1 v 11 ' 1U t k s , e p\a u d r a 2,) M a y u ' r a ' s a n ap a d a h a s t a , s a n a , 9 ) l l , 3) , 4) Ud'd'ayama Mudra' 5)Agnisa'ra , Mudra' , Z)A,gneyii 6) pra,n,a,Va,ma l\4udra, A,gneyij or

fi
NI

\\@

tf)

FR\
#
\ /)/

rril

IIJL at

tfl,r

$tip

B,n6-i T6i ' '1) Agnts'ra Mudra, Utkat,a 2) Pashcimotta'na'sana 3) Sarva' unga sana, 4)A'gneyii pra'n,a,yama. l\4udra'or A'gneyii

Urka'h P,shcin.(n la,rada

B0nhtr1
'rl^l

Lft

oen^l

IMudra' Ja'flushira'sana, , 3) epa , B"di 5au'rg, 1)Utks Mudra'2) Ud'd'ayana Mudra" 7)Ashvinii 6) Mudra', Padahasta'sana, 5)Agnisa'ra N.4ayu'ra'sana, 4) Shalabha'sana,

\'!O

L{l
E4|t

i1-1t

iftf

'unga'sana, Mudra' 2) Bhastrika'sana Sarva , 3) B.di T6-i , 1),Agnis-ra , l\4udra'. 4) l',4atysamudra'Shasha'unga'sana Ashvinii , 6) , 5)

Benhly
Tri b6nh, 6
BuSi Sc.ng,1) Utks,epa Mudra,2) padahasta,sanaAgnisa'ra , , 3) Mudra' , 4) ud'd'ayana' pra,n'a,yama. Mudra, A,gneyii

(b)

Tayvn chan

1) Utks'epa Mudra' 2) padahasta,sana Agnisa'ra , , 3) Mudra, , 4) Ud'd'ayana' pra'n,a,yama. Mudra' A'gneyii

,! '-a ^,, 1) L)t/'O| Lotl

giangmai v) i6.u BOnh


T,^i bdnh, 7 vd 17.
l J a 6 i 5 o n q : 1 ) U t k s p aM u d r a,' 2 )M a y u ' r a ' s a n3 ) P a d a h a s t a ' s a n a e ,a a ) N a ' s a ' p a 'I 5 ) S h i i t a tk i m b h a k a . na iu

Bt 6-i T5, 1) Sarva' 2) unga'ssana,Matsyamudra' Naoka'sana, , 3) 4) Utkata-Pashcimotta"na'sana Mudra'. , 5) Agnis'ara

:E

Benhung thu
T,^i bdr,rh'
a
. D L ^ o r> o n g r 1 ) U t k s e p a u d r a. 2 ) N a s a p a n a , 3 )D i i r g h p r a n . a , m a , M a 4) \bgamudra', Bhu'jaunga'sana Karkat'a pra,n'ya,ma 5) ,6)

BhtrjihF

ifil

^? i- ^'. T) L)40t L Otl

1)Matsyen dra'sana, Pad 2\ ahasta'sana, Utkat'a 3) Vjra'sana Ka'rma'sana ,4)


\

1#/ \\/ I/ tftt cgl lsF iat


4f)
.;,@

t'fl1

lti

\\

Jl

tfl \l)A
oCF

Ax

\ \

\l \U ds
FF-

&El

tr] \s\\( wt ftr t)il \t/ \l \1il <t iAl &


\\Y,*'
rbl Bitfirrtu! | (.)

c. _.--

..;n,. gi.ts

(\..

gi_& 4

.'kL llt-FA )\,r*J


.","'--"'' t,

ft

t-^P

&

phong BOnh
T'^i bnh'

9.

Mudra' 3) Agnisa'ra a J 3 u d i 3 a n g t 1 ) U t k s ' e PM u d r a,'2) Padahasta'sana, Kumbhaka. sana, 6) Shiital'ti Mudra' 5) Naoka . 47Udd ayana

R\\
E##

\11P H \/){ ii/

YogaMudra', 3) Mudra', Bandhatraya Mudr,a', 2)Agnisa'ra B^6i Td;, 1) Ud'd'ayana 4) Sarva'unga'sana Mayu'ra'sana , 5)

1{

B9nhgayydu (criatrd em)


T,^i b4nh, 10.
D r l o r > a n g r 1 ) K a r m a s a n a . 2 )h u a u n g a s a n a . S) a l a b h a s a n a . 3h B j 4 ) G a r u d ' a ' s a , .a ) ' g n e y M u d r a ' . n5A ii

'='i T> M ffi ffi] \\(


G) (b) Hnrhd6!s I (o

"( .U J" J=
(d)

tn,' r,v

-i{

rO

Q-.

{}

:$\
(o'

li

& t&rui.,
"rn u,r"", t"l

lU-,

6,7

B"a-iTai,

'1)Dvisamakona'sana, 2)Cakra'sana3) Granthihukia'sana ,

/ i:. l

'11

Senneczema
Tr^i bnh,

11,

Prana'ma, Yogamudra',Bhu'jaung'sana, 3) Budi SA,"g, 1)Diirgha 2) 6)Shiitalii Kumbhaka 4)Agnisa'ra Mudra', Padahastaa'sana, 5)

R>
J]UIL

\\ll,e \t/l\t

#
B,,d'i T6l ,

",T;l,ii,,'l'L,"
1) Matsyendra'sana, Vajra'sana, Ku'rmaka'sana 2) Utkat'a 3)

t2

BOnh sinh llf, liOtduongv) hidm rnu6n ydu


T,,^i bdnh,
12 vd, 24,
prana'ma, yogamudra,, j:lno: >c\ng: 1) Diirgha 2) 3) Bhulaung.sana, 4)Agnisa'ra padahastaa.sana, Mudr_a', S) 6) Shiitatii Kumbhaka

#KM
($\

"t( Jfl,J! "L


t-cs
n''{
A.{v

frf

' 1)Sarva'unsa'sana, 2) Matsyamudra,, 3)padahasta.sana, i:;:1. -t: l , 4) Matsyendra'sana,


5) Vajra,sana

R\
ry

)tit \ilt

l3

Benhbai liet
T'^i bdrrh,
[4udra', Diirgha 2) Pran'a'ma, Yogamydra', 3) Budi SAng,1) Utks'epa 4) Bhu'jaunga'sana, Pra'n'a'ya'ma. 5) Paks'abadha

B":trdi,

r ? p g r o n g u os a n g . D r

l4

Benhlodt rii rrangva da day


T,^i b6,'.rh'
14.
BrJi -Sd^g, 1)Utks'epa tvtudra Y o g a m u d r 3 ),D i i r g h a r a n ' a ' m a . a' , 2) P 4) Bhu'jaunga'sa,''ra, 5)Agnisa,ra lVudra,, P a d a h a s t a ' s a n A,' g n e y N 4 u d r,a ' 6) 7 )a ii
8 ) A ' g n e y iP r an a ' y a ' m a . i

-]f

. L r r r o t L o l t 1 ) S a r v e n g as a n a , u 2) Nlaryamydra', Naokasana, 3) 4) Pashcimotta na'sana, Karma,sana 5) 6)Agnisa'ra Mudra , 7) Ud d,ayana Mudfa,

''

--

^1

R\ \ l/p
#
\ /))/

(!..

lE,

&d;!

il

\.ald

r'11

t.,. tfl-i ti

l5

tsenh mat va \ol than sor


T,^i b-nh,
15 va 22.

8,.'6i --Sd^g'1;Utksepa l\,4udra' Yogamudra', Diirgha 3) Pran'a'ma, , 2)


4 ) P a d a h a s i a ' s a n a),N a ' s a ' p a ' n6 ).A ' g n e yM u d r ao r 7 )A ' g n e y P r a ' n ' a ' y a l m a . 5 a ii ' ii

liyvidhrn

L J L r d i [ 6 i r 1 ) U d ' c l a y a n a d r a,' 2 ) S a r v a ' u n g a ' s a n aA s h v i nM u d r a,' Mu ii , 3) 4) A'gneyii l\,4udra' A'gneyii Pra'n'a'yama. , 5)

<,;
&A

r.(l

ffi \{if
,tl< j
r:l

.-f :

ft

FF, --gE

4#
Ilirnlrtl6ng l

l\,ft'l'

i,["r;i

t6

Benhvim tdy hachtuydnkinh nien


T,^i L'''6,.th, 16
B Sd u.' 1) Utks'epa udra',2) Karma'sana,Ud,d,ayana g, l\.4 3) [/,ludra,, "a-i yoga 4) iMayu'ra'sana,5) pra,n,a, Bandhatraya Mudra' ya,ma'

=.

-:o lrb
\fl
-,[(

W
&
)Yi.. *t. i=\.

\r
#

xn

4f):,
giG

t',Q

Ei-s

#*r

8"5 Tai ' 't) Sarva' unga,sana,Matsyamudra,, 2) 3) Agnisa'ra Mudra' Matsyendra'sana.

t'7

B0nhtidu dudng
Tri b4nh,

18

Br,5 Sd'.g, t; Utks'epa Mudra', Karma'sana. Agnisa'ra l\,4udra, Upavis't'a


U d ' d ' a yn a l \ 4 u d r aJ,a ' n u s h i r a ' s aA 'a n e yM u d r ao rA ' g n e yP r a ' n ' a ' y a m a a ' ng ii ' ii

..a::i.:l

,ri)

::nt,*- --4i .-r-:,_:E-=- #=.1

iil +-*
h.. ,r'i*i. 15,.i
ii i ,t=

/:{

-,*ir:lT*,.

ra p F r c l i L d i r ' 1 ) Y o g a m u d D i , r g h a r a n ' a ' m a ,hu , j a n g a , s a n a ,a s h c i m o t i a , n a , s a n a p i B u Bahastrika'sana Agnisa'ra and Mudra.

B0nhtrdn dich tinh mac


Tri bnh,

21

Bia'i 5a,ie 1)Utks'epa Mudra,2) Vasti , t\iludra,,A,mbhasii 3) Mudra,, pra'n,a,ya,ma, orA'mbhasii 4) Sarva unga sana 5) Gomukha,sana ,

'l >-.=-

l*$+?
Cry ,Cr Sarva uDSa'sana

DAnghudc

Dangsau Ddu bd Gomukba'sana

"L,rrol Iori

l ) U p a r ' r s t aU d d a y a n a jsa'ral\ludra, 3) Utkat'a l\.4udra', 2JAgn , Vajra'sana.

I9

Senn lao
T,^i b6nh,
q?

l l r l o r > . r r . \ q r 1 ) U t h s e p a u d r a ' , 2 ) a r m a ' s a n3 ),A g n i s a ' rM u d r a ' , M K a a 4 ) M a t s y e n d r a ' s a n a , i i r g h P r a n ' a ' m 6 ) Y o g a m u d r7 ),B h u ' j a u n g a n a , a a, a sa _ 5D ) E)VayavI Mucira' Vayavii or ya'ma. Pra'n'a

a
- ,'.::./) -.4:i 1.

'Ji3

20

B0nh6p huydt
T,^i bd'.'h,

25,

8 " 6 - i S r i ^ g , 1 )U t k s ' e p a u d r a '2 ) K a r m a ' s a n a y o g a m u d r4 )'D i i r g hp r a n , a , m a , M 3) , a, , a 5 ) B i r u ' j a u n g a ' s 6 ) A g n i s a 'M u d r a ' 7 ) a , y a M u d r a ,r V a ' y a v pi r a , n ' a , y a , m a . ana, ra V vi o i
11)

ce.--

rtr

"=

ilii

n11 X\l{ rili


*{e 5

\a;r

\I

Q'.i

#i4

:i'

1[--T,

-*s

A"\

fp

Rif hii nrrU ar,rnonsrslna

I l i , r d i L 6 i : 1 ) K a r m a ' s a n aYogamudra', Diirgha 2) , 3) pran'a'ma Bhu'jaunga'sana, 4) 5) Agnisa'ra l\4udra' Upavis't,a 6) Ud'd'ayana Mudra'.

-*''=-- \-'-l
h6
qi tr-

d.,i llt

\r4ii

,rF
hlf

r-\11

ltl -4J4t

Ir

dk

rf,

rP i**,F

t1

Bnh chAnvoi
Lr.'!anl\i

e6.

\ na, ) l - i L r . i r - 5 . i , r q , l ) U t L s e p aN l u d r a ' , 2 P a d a h a s t a ' s a 3 ) A g n i s a ' rla4 u d r a ' , Naokasana Yogan.rudra'B) 6) 5) lvludra', DurghaPran'a'ma, Utkat'a'sana7) 4) Ucid'avana

s 3) M I ; , \ . ' i 1 i . | 1 ) S a ' v au n g as a n a .2 ) N , 4 a l s y a " r u d r a ' .a t s v e r d r a a n a 4 ) A g n i s a ' rM u d r a ' . a

BCnhhen
-rl^lr-\'L l^l Oej\lli >a/

a B , r d i S , , r , " g , 1 r U t k s e p a\ , 4 u d r a ) N a o k a s a n3 r.p a d a n a s ts a n a . l a .2 4) [\,4atsyendra'sana 5) Va'yavii Mudra'. Vya'paka Sna,na shoul

(d

JL
(J)

L ) L \ o r L o | | ' t ) S a r v au n g as a n a ,2 ) P a s h c i m o t t a , n a ' s a3 )a ,o g a m u o r a , ny l 1 B n a s t . i \ a a n a s )U d d a y a n aM u d r a s .

tl

tr6ng) bachbi (phong BOnh


Tri L.'6nh,

98.

[,4udra', 3) 2) l\,4udra', Karma'sana, Ud'd'ayana Utks'epa Brdi --S.ing,1) 7 P a, 4) Agnisara lvludra'P i i r g h a r a n ' a ' m 6 ) Y o g a m u d r a '),B h u ' j a u n g a ' s a n a ' , y am a . i i ' B )A g e n e y lM u d r a o r 9 )A g n e y iP r a ' n ' a

,4'",i:
'sL
-!i

c.-. ,'F

1fl"

r,iitl\l ab@
':::i,

n:)

\KId

--.

!"\i

riii
#

4F

\i

::!:, 'i-

ii=g:
1''' uinn,r,r,g: i'' Kanr strr Ptrd2

llL4ot

L oli

4) 3) Baika'sana,Pashcimotta'na'sana, 1 ) S a r v a ' u n g a ' s2)n a . a Matsyanudra', sana. 7) 6)Agnisa'ra lVudra' l\.4atsyendra l\4udra',

)4'

BOnh mdngtinh di
T'^i bdnh,
9a
D L 1 o , . > n n g : 1 ) U t t se p al v u d r a 2) lvlayura'sana Sarva'unga'sana, , 3) 4) l\4atsyamudra',_ 5) Naoka'sana;) P a s h c i m o t t a ' n a ' s7 )A ' m b h a sM u d r a , , 6 ana, ii 8 ) A ' m b h a Piria ' n ' y a ' m a . s

1) l\4atsyendra'sana, 2) Agnisa,ra Mudra' Ud'd'ayana 3) Mudra', 4) Bandhaitaya YogaMudra', Gomukha'sana, 5)

T2 "t r/. LrL,ro2 L ot:

25

BOnh khoa: Phu


T '^i Lr4nh, 3 O - ... .-r"*'.-.1 Me'ixirharioh L' Dvr'-'"""r"'

yo M n B ) a B " 5 i S d ^ g ' 1 ) U t k s ' e pM u d r a ' , 2P a d a h a s i a ' s a3 )a ' a n d h a t r a Ya g a u d r a ' , Pra'n'a'ya'ma A'mbhasii l\4udra'or 4)A'mbhasii

R\\
=*j@

\1IPfr \I!i I
=lS

4) 3 P D 1 ) Y o g a m u d r a ' , 2 ) i i r g h a r a n ' a ' m a ,) B h u ' j a u n g a ' s a n a K a m a ' s a n a [,4 5) Ka'kacaincu udra'.


l-)Llo I L ot:

" \yG / \1{l


"\)

ET w

\r
'll

a&E

n7)1'

.,,:.!

[\-

!*

,[ #F

t+)'^' .&E

FP i2,i

)6

Khi (1) - ctiarudi vi thdnhnin


Tri bdnh, - 3o_c.
?l:i . n blrp s ip r a 4)A ha i
n a yama.

1)Urks,epa Mudra,, Karma,sana, 2) 3)Bandhairaya Mudra, yoga

#\r\ffi
"=L-Lr"6'iT6i,
/":)

&SJI
O ' rn,. -i- .1.

F{/
4&
l f,

,*g

\t

{*&&,

):'-FKd,n.r,r

1f-ritr, .

1) Yogamudra,, Diirgha 2) pran,a,ma, ) B h u a u n g a , s a n a , j 3 4) Karma'sana, Ka'kacaincu 5) l\,4udra

^o na!) IF lfl

O'r.

(-1F=

'E:F

trl \{}1 =Ab

rwl

\i 4b

It

g!$
21

,ira

Khi hu (2) - cin ngudi b0nh


T,^i 1,4'h, - 3O-c.'
4) 3 2) l\,4udra', Karma'sana,) G o m u k h a ' s a n a , 13*di 5 dl'tg, 1) Utks'epa l , 'r a m a, 5 l D i i r g h P r a n ' a ' m 6 ) B h u ' i a u n g a ' s a n A ' 7 )b h a s\i , 4 u d r a 'Aom b h a s i i a M 'a r , 8 )A g n i s aa M u d r a ' 9 ) U p a v i s ' t U d ' d ' a y a n au d r a

*= ",

-4

C,.

"-"=

q.

iiii

F5

\Klil

--

Fg
ili

i;li'

\6{i/

If <&

to1

'-.':t -

i:r. L li

Ft-,

o,.P l]i--,'#a;2 , l x &

BNiarar.n : \." n,d., I tr .,,pr..nrT. ,,{.,(t,.. ( r:.,,. t c 5r Bhr'[ncr !ru.6) LJd r!a$ I4o{i, anLlT) kdcrinNMud a Ki il

.i= ^.<2
Ae

F3 \1i

\$\i( \/
4E

W
dg

F"fl

\i

@&l!

d:ti'

#
2E

d. Sada con
T,^i lrr.rh,

30-d,

l - , r o l > n n i . 1 ) U t k s e pra L d . . 2 ) p a d a h a s t a s a l Js l a , a o n a . s a n a , a ) \ ) o d a y a - z V a 3a lvludra', 5) Bandhairaya I\ludra,7)A' Yoga pra,n,a,va,rna. mbhasii l\ludra' orA'mbhasii

G\

f, +
4) Mapsyamudra', Ka'kacaincu 5) Mudra.

>l

B"d; Tai, r1 Paciahasta'sana, pashcimotta,na'sana, Sarva'unga'sana, 2) 3)

29

e. Vo sinhva hremmuon
T,^i b4-'h'
?o_-

1 e in cases: ) U t k s p aM u d r a 2 ) v o g a r r u d r.a For , 8.,,6l -Sdu.'g, Ladies extreme


P 3 ) D i i r g h a r a n ' a ' m a , n d4 ) D h u j' a u n g a ' s a n a . a

B"a'i T6'i, rapg r o n go u o ls a n g .

30

Benhb6ophi (1) - giai doan1


T,^ibar.''h' 31.
B^3i Sl,,ng, '1)Utks'epa pran,a'ma, Yogamudra' t\4udra, Diirgha , 2) 3) , 4)Bhujaunga'sana.

L " \or r o

1 ) H n U a u n g a a n a ,2) Pashcimo'ita'na'sana,Shalabha s l 3) sana.

3l

benn Deopil \/.) - glat ooan I


T,^i b6r,rlr, 31, Seccnd phor.

B " d i 5 d ^ g , 1 ) U t k s ' e pM u d r a '2 ) D i i r g hP r a n ' a ' m 3 ) Y o g a m u d r a a , a a, , 4 ) B h u ' j a u n g a ' s a5 )a ,a d a h a s t a ' s a n a . nP

lJudi I di r'1 ) i\,4atsyamudfa'. 2) Naoka'sana.pashcimotta'na'sana; 3) 4) N/atsyendra'sana. After gaing somemastery overthese a'sanas, begin thirdphase. ihe
,t

,.1.:.:':,',"

Bdnhb6ophi (3) - giai doan3


Tri t'4r.rh,
. 1 ) h u a u n g a ' s a n 5) B J a,

31,
Karma'sana, G a r u d 's a n a . 6) a

BL^6'i-Sdng: t; U t k s ' e pla, 4 u d r a ' ,Yogamudra' \ 2) a ,3) Diirghpran'a,ma,

-1:;
r-'l
rlirl

t.,=

".'l , )'.41 ,.,- a\l

(lt/

6tt

;a.
.,:,:1 ;-V\''.) ijFl

r,i, L

41E

'4b

r llr

rd

Ii

6lP F,E
L (:)tr

+rF

":'llll

Lr(,1o1

'1)Naoka'sana, 2) Pashcimotta'

3) Matsyendra'sana Kurmaka , 4)

33

benn trm macn


T,^i bnhr
19

Pran 3)Diirgha a'ma. 2) watefl Yogamudra" drink Utks'epa , (don'i toomuch lvudfa' 13,nd 5d,rg,r1 sana jairnga'sana 6) Pra orVa'yavii n'ya'ma,Padahasta [,4udra' 5)Va'yavii 4) Bhu

q\
.r=_l

\l (i
:

Pran 2) 8""{i Td;, t) Yogamudra', Diirgha Pra'n'a'ya'ma. 5)Va'yavii Mudra' Va'yavii or

'a

a m a .3 1B h l j a u . g a s a ' t a I . P a o a h a s is d " a

(#,j R\ "r!

ro

iHl

\\t)s
illil(

q\
i.r

\ /)t =i#

\l (1
]L

-;*

BOnhvi6m amidan
T,"i br,.'h,
L 5 t n 6 tS a n g '

35,
1 ) S h i v a a n a 2 ) M a t s y a m u d r3 ).l \ . 4 a t s y a m u d r a . , s , a 4) Shiva.sana.

Brtd T61, T6pgidng s6ns. budi

Bdnh d6ng kinh


f,^i L'dnh,

39.

8,,6-i Sdng,t; S h a l a b h a ' s a n aB h u l a u n g a ' s a n af,, 4 a t s y a m u d r a ' , 2) , 3)


4) San"/a'u nga'sana, l\.4alsya'sana ) l \ 4 a y u ' r a ' s a n a . 5) ,6

aa

I ?4$Ti t

! , I 1 0 r I ( - t : i a p g l o n gb u o ts a n g .

l6

Beni duongtrongmiiu lhAp


T,^i b6orh'

40.

Budi SAng, 1) Matsyendra'sana,Utkat'a 2) Klrmaka'sana, padahasta,sana. 3)

(b)

Utkata K|llmaka'sana Tu th6rna kbd

(d)

(b)

G)

"l;,:l,ll*",,
-L'{r(rr I o t a p g t o n g b u o ts a n g .

3'7

You might also like