DI TRUYN V BIN D Chng II: Nhim sc th

Cu 1: Mt t bo ca rui gim c 2n = 8. Xc nh s NST, s tm ng, s crmatit k u, k gia v k sau ca qu trnh nguyn phn. Cc k u Gia Sau S NST 8 kp 8 kp 16 n S tm ng 8 8 16 S crmatit 16 16 0

Cu 2: Mt t bo ca rui gim c 2n = 8. Xc nh s NST, s tm ng, s crmatit qua k gia I, k sau I, k cui I v k cui II ca qu trnh gim phn. Cc k Gia I Sau I Cui I Cui II S NST 8 kp 8 kp 4 kp (Mi t bo) 4 n (Mi t bo) S tm ng 8 8 4 4 S crmatit 16 16 8 0

Cu 3: Bn t bo sinh dng ca mt c th nguyn phn mt s ln bng nhau to ra mt s t bo mi cha 1792 NST n trng thi cha nhn i. Mi trng ni bo cung cp nguyn liu to ra 1736 NST n cho qu trnh nguyn phn trn. a) Xc nh b NST lng bi ca loi v s ln nguyn phn ca mi t bo sinh dng. b) Xc nh s lng NST ca 4 t bo sinh dng ban u khi chng ang k sau ca qu trnh nguyn phn. a) S t bo con = 2x. S NST mtnbcc = (2x 1) 2n. 4 . 2x . 2n = 1792 4 (2x 1) 2n = 1736 x = 5; 2n = 14. b) 4 . 2n . 2 = 112 (1) (2)

Cu 4: Bn hp t ca cng mt loi nguyn phn mt s ln khng bng nhau. - Hp t A nguyn phn to ra cc t bo con c tng s NST n gp 4 ln s NST cha trong b NST lng bi ca loi. - Hp t B to ra s t bo con bng 1/3 s NST trong b NST lng bi ca loi.
1
GVHD: Nguyen Th Hong Hanh

DI TRUYN V BIN D Chng II: Nhim sc th

- Hp t C v D to ra tng s 48 t bo vi s t bo con to ra t hp t D gp i s t bo con to ra t hp t C. Tng s t bo con to ra t 4 hp t cha 1440 NST n. a) Tm b NST lng bi ca loi. b) Tnh s ln nguyn phn ca mi hp t. 2a . 2n = 4 . 2n (1) a = 2 2b = 1/3 . 2n (2) c d 2 + 2 = 48 (3) d c 2 =2.2 (4) T (3) v (4) 2c + 2 . 2c = 48 c = 4, d = 5 (2a + 2b + 2c + 2d ) 2n = 1440 (5) a) (22 + 2b + 24 + 25 ) 2n = 1440 (2) 2b = 1/3 . 2n (52 + 1/3 . 2n) 2n = 1440 n2 + 78n 1080 = 0 n = 12 2n = 24 b) a = 2; b = ?; c = 4; d = 5 2b = 1/3 . 24 b = 3 Cu 5: B NST ca loi c k hiu nh sau: A ng dng vi a; B ng dng vi b; D ng dng vi d; X ng dng vi X. a) B NST lng bi ca loi c bao nhiu NST? b) Vit k hiu b NST ca loi k trc, k gia v k cui ca qu trnh nguyn phn. a) B NST 2n = 8 b) K hiu b NST ca loi : - K trc: AAaaBBbbDDddXXXX. - K gia:AAaaBBbbDDddXXXX. - K cui:AaBbDdXX. Cu 6: Trong mt t bo sinh dc chn gim phn bnh thng c 2 cp NST ng dng k hiu DdXY. Hy vit k hiu ca 2 cp NST trn ti cc thi im: k u 1, k gia 1, k cui 1, k gia 2, k cui 2. - K u 1: DDddXXYY. - K gia 1: DDddXXYY. - K cui 1: DDXX v ddYY hoc DDYY v ddXX. - K gia 2: DDXX v ddYY hoc DDYY v ddXX. - K cui 2: DX v dY hoc DY v dX. Cu 7: Mt loi c 2n = 14 NST. C bao nhiu NST trong mi loi t bo: tinh nguyn bo, non nguyn bo, non bo bc 1, tinh bo bc 1, non bo bc 2, tinh bo bc 2, th cc th nht, th cc th hai, th cc, trng, tinh trng?
2
GVHD: Nguyen Th Hong Hanh

DI TRUYN V BIN D Chng II: Nhim sc th

Loi t bo Tinh nguyn bo Tinh bo bc 1 Tinh bo bc 2 Tinh trng Non nguyn bo Non bo bc 1 Th cc th nht Non bo bc 2 Th cc Th cc th hai Trng

S lng NST 2n = 14 2n = 14 n (kp) = 7 (kp) n=7 2n = 14 2n = 14 n (kp) = 7 (kp) n (kp) = 7 (kp) n=7 n=7 n=7

Cu 8: C 3 t bo sinh tinh ca mt c th c kiu gen AaBbddEe tin hnh gim phn bnh thng hnh thnh tinh trng. S loi tinh trng ti a c th to ra l bao nhiu? 6 loi.

Cu 9: Cho 10 t bo sinh dc c s khai ca rui gim nguyn phn vi s t bng nhau to ra 640 t bo sinh tinh trng , gim phn cho cc tinh trng bnh thng. Hiu sut th tinh ca tinh trng l 5%, ca trng l 40%. a) S t nguyn phn ca mi t bo sinh dc c s khai? b) Tm s lng tinh trng c th tinh vi trng. c) S lng t bo sinh trng cn c hon tt qu trnh th tinh ?
NP xl GP 10 tbsdsk 10 . 2x tb sinh tinh 10 . 2x . 4 tinh trng.

GVHD: Nguyen Th Hong Hanh

DI TRUYN V BIN D Chng II: Nhim sc th

10 . 2x = 640 x = log64/log2 = 6. (S tinh trng c th tinh/Tng s tinh trng)100% = 5% (S trng c th tinh/Tng s trng)100% = 40% a) Gi x l s ln NP ca 1 tbsdsk Ta c: 10 . 2x = 640 x = 6 S t nguyn phn ca mi t bo sinh dc c s khai = x = 6. b) S tinh trng c th tinh = 5% . 10 . 26 . 4 /100% = 128 c) Tng s trng = (S trng c th tinh . 100%)/40% = 320.
GP 1 t sinh trng

1 trng 320 trng

? S t bo sinh trng = 320.

Cu 10: Xc nh s lng tinh bo bc 1 v non bo bc 1 cn thit to ra 10000 g con. Bit rng kh nng th tinh ca trng l 100%, ca tinh trng ch t 80%. S tinh trng c th tinh = S trng c th tinh = S hp t = 10000. HSTT ca trng = (S trng c th tinh/Tng s trng)100% = 100%. Tng s trng = 10000 . 100%/100% = 10000 GP 1 t sinh trng 1 trng ? 10000 trng S t bo sinh trng = 10000
HSTT ca tinh trng = (S tinh trng c th tinh/Tng s tinh trng)100% = 80%.

Tng s tinh trng = 10000 . 100%/80% = 12500. GP 1 t sinh tinh 4 tinh trng ? 12500 tinh trng S t bo sinh tinh = 3125

Cu 24: Trong bung trng ca 1 con th , ti vng chn , k gia ca ln phn chia th nht, trn mt phng xch o ca thoi phn bo trong mi t bo trng , ngi ta m c 44NST kp , 80% s trng trn th tinh c kt qu. Cc hp t u phn chia 3 ln lin tip v to nn 2816 NST n . Hy tnh a) Trong bung trng ca th c bao nhiu trng chn? b) Nu trong ln th tinh trn s t bo sinh tinh ca th c ng bng s t bo sinh trng ca th ci th hiu qu th tinh ca tinh trng t bao nhiu % ?
4
GVHD: Nguyen Th Hong Hanh

DI TRUYN V BIN D Chng II: Nhim sc th

2n = 44 (S trng c th tinh/Tng s trng)100% = 80%

NP 3l y hp t y . 23 tb

y . 23 . 2n = 2816 a = 8 a) Tng s trng = 8 .100%/80% = 10. b) S tb sinh tinh = 10

HSTT ca tinh trng = (8/(10 . 4))100% = 20%

Cu 25: 5 t bo mm (t bo sinh dc s khai) nguyn phn lin tip nhiu t vi s ln bng nhau, mi trng ni bo cung cp nguyn liu to ra 930 NST n. Cc t bo con sinh ra t ln nguyn phn cui cng u gim phn to giao t, mi trng ni bo cung cp nguyn liu to ra 960 NST n. Bit rng hiu sut th tinh ca giao t l 2,5% v hnh thnh nn 16 hp t. a) Xc nh b NST lng bi ca loi. b) Mi t bo sinh dc s khai nguyn phn my ln? c) Xc nh gii tnh ca c th to ra cc giao t .
NP xl GP 5 tbsdsk 5 . 2x tbsd chn ? giao t x a) 5(2 1)2n = 930 (1) 5 . 2x . 2n = 960 (2) S NST mtnbcc cho GP = 2n 2n = 6 b) x = 5 c) HSTT ca giao t = (S giao t c th tinh/Tng s giao t)100% = 2,5% Tng s giao t = 16 . 100%/2,5% = 640 GP 5 . 25 tbsd chn 640 giao t 1 tbsd chn ? giao t GP 1 tbsd chn 4 giao t C th c.

Cu 26: Mt t bo sinh dc s khai sau ba ln nguyn phn to ra cc tinh nguyn bo. Cc tinh nguyn bo ny u pht trin thnh tinh bo bc 1 sau cc tinh bo bc 1 tin hnh gim phn to tinh trng. Tnh tng s tinh trng c to thnh, bit rng: Cc qu trnh nguyn phn, gim phn u xy ra bnh thng nhng khi bc vo ln nguyn phn th ba th c mt t bo b cht. Khi kt thc ln phn chia th 2 c 22 = 4 t bo c to thnh. Khi bc vo ln nguyn phn th 3, 1 t bo b cht nh vy ch c 3 t bo bc vo ln nguyn phn th 3 v to ra 3 x 2 = 6 t bo. Mt tinh bo bc 1 to 4 tinh trng, vy c tt c 6 x 4 tinh trng c to thnh. Cu 27: C mt non nguyn bo v mt tinh nguyn bo ca mt loi u tri qua 5 ln nguyn phn lin tip. Tt c cc t bo con c to ra t t nguyn phn cui cng u tr thnh cc non bo bc 1, tinh bo bc 1. Cc non bo bc 1, tinh bo bc 1 ny u gim phn to ra cc trng v tinh trng. Tng s NST n m c cc trng v tinh trng ni trn l 3680. Hy tm b NST lng bi ca loi trn. Xc nh tn loi.
5
GVHD: Nguyen Th Hong Hanh

DI TRUYN V BIN D Chng II: Nhim sc th

Gi n l s b NST n bi ca loi - 1 non nguyn bo tri qua 5 ln nguyn phn lin tip to thnh 32 non bo bc 1. T 32 non bo bc 1 gim phn to ra 32 trng - Mt tinh nguyn tri qua 5 ln nguyn phn lin tip to thnh 32 tinh bo bc 1. T 32 tnh bo bc1 gim phn to ra: 32 x 4 = 128 ( tinh trng) Kt hp ta c: n.32 + n.128 = 3680 n= 23 2n = 46 Vy cc t bo ang xt l cc t bo loi ngi. Cu 28: a. C ch no m bo b nhim sc th t bo gim i 1 na qua gim phn? b. Nu c S1, S2 ... Sn t bo cng nguyn phn lin tip tng ng vi s ln l K1, K2,...Kn. th tng s t bo con xut hin qua qu trnh nguyn phn l bao nhiu? * C ch m bo b NST t bo gim i 1 na qua GP l: - NST nhn i 1 ln k trung gian. - NST phn li ng u k sau GP1 v k sau GP2. * S t bo con xut hin qua qu trnh nguyn phn l: (2k1 + 1 2).S1 + (2k1 + 1- 2). S2 + ... + (2kn + 1 2) Cu 29: Hai c th c kiu gen l AaBBccDdEE v aaBbccddEE. Khi gim phn bnh thng hnh thnh giao t th mi c th cho cc loi giao t nh th no? C th 1 c kiu gen AaBBccDdEE s cho ta 4 giao t ABcDE, ABcdE, aBcDE, aBcdE. C th 2 c kiu gen aaBbccddEE s cho 2 loi giao t l: aBcdE v abcE. Cu 30: Trong hnh v mt t bo c 28 nhim sc th n ang phn li v 2 cc. Hy cho bit: - Hnh v mun m t t bo ang k no ca hnh thc phn bo no? - B nhim sc th 2n ca loi c t bo m t trong hnh v ni trn l bao nhiu? - Trng hp 1: + Hnh v m t t bo ang k sau ca qu trnh nguyn phn. + B nhim sc th 2n ca loi: k sau ca qu trnh nguyn phn trong mi t bo c 4n nhim sc th n ang phn li nn 2n = 28 : 2 = 14 (NST). - Trng hp 2: + Hnh v m t t bo ang k sau II ca gim phn. + B nhim sc th 2n ca loi: k sau II ca gim phn, trong mi t bo c 2n nhim sc th n ang phn li nn 2n = 28 (NST). Cu 31: ngi 2n = 46, c 5 t bo sinh dc s khai nguyn phn lin tip 3 ln. Cc t bo con to ra u gim phn. a. Nu l n: c bao nhiu giao t ci (trng) c to ra? Mi giao t cha bao nhiu NST? NST gii tnh trong giao t l NST no? b. Nu l nam: c bao nhiu giao t c (tinh trng) c to ra? Mi giao t cha bao nhiu NST? NST gii tnh trong giao t l NST no? c. Do s kt hp ngu nhin gia mt giao t c v mt giao t ci trong qu trnh th tinh th hp t to ra c bao nhiu NST v cha cp NST gii tnh no? S TB con thc hin gim phn: 5x23 = 40 TB a) N: +) S giao t ci (trng): 40
6
GVHD: Nguyen Th Hong Hanh

DI TRUYN V BIN D Chng II: Nhim sc th

+) S NST: 23 NST +) NST gt l: X b) Nam: +) S giao t c(TT): 40x4 = 160. +) S NST: 23 NST +) NST gt l: X hoc Y c) NST gii tnh: XX hoc XY ( hoc 44A + XX ; 44A + XY) 2n = 46 Cu 32: So snh NST thng v NST gii tnh. *GING NHAU: - Thnh phn cu to nn NST l ADN v protein loi histon. - C tnh c trng theo loi. - Lun tn ti thnh cp tng ng (tr cp XY) - Mang gen qui nh tnh trng ca c th - C hin tng nhn i, ng xon, tho xon, sp xp trn mt phng ca thoi phn bo, phn li v 2 cc t bo vo cc k. *KHC NHAU NST THUNG NST GII TNH - C nhiu cp trong t bo lng bi - Ch c 1 cp trong t bo lng bi - Lun tn ti thnh cp tng ng - C th l cp tng ng (XX) hoc khng tng ng (XY). - Ging nhau c th c v ci. - Khc nhau c th c v ci. - Khng qui nh gii tnh. - Qui nh gii tnh. - Mang gen qui nh tnh trng thng - Qui nh tnh trang lin quan gii tnh. khng lin quan n gii tnh. Cu 33: Th no l nhim sc th kp, nhim sc th tng ng, nhim sc th thng, nhim sc th gii tnh? - NST kp l NST t nhn i gm 2 crmatit (2 nhim sc t ch em), mt tm ng chung, cha hai phn t ADN ging ht nhau. - NST tng ng l cc NST ging nhau v hnh dng, kch thc, trnh t cc gen. th lng bi mi cp NST tng ng gm mt chic c ngun gc t b, mt chic c ngun gc t m. - NST thng l nhng NST mang gen quy nh tnh trng thng, ging nhau gii c v gii ci, chim phn ln s lng trong b NST. - NST gii tnh l nhng NST khc nhau gia gii c v gii ci, ch yu mang cc gen quy nh gii tnh, thng c mt cp. Cu 34: Bng s hy trnh by c ch sinh con trai, con gi ngi. Quan nim cho rng sinh con trai hay con gi l do ngi ph n c ng khng? Gii thch. * C ch sinh con trai, con gi ngi P: x 44A + XX GP : 22A + X
7

44A + XY 22A + X; 22A + Y

GVHD: Nguyen Th Hong Hanh

DI TRUYN V BIN D Chng II: Nhim sc th

F1:

44A + XX (Con gi)

44A + XY (Con trai)

* Sai v sinh con trai hay con gi l do b ch khng phi do m. V b c cha giao t mang NST Y nn quyt nh vic sinh con trai. Cu 35: Cho bit cc phng php to ging mi v ang c p dng trong thc t nc ta? - Lai to ( c th kt hp gy t bin nhn to). - Gy t bin nhn to ( C th kt hp lai to). - Cng ngh t bo. - Cng ngh gen. Cu 36: Nu cc bc c bn trong cng ngh t bo v ng dng ca n. * Cc bc: - Tch t bo t c th ri nui cy trong mi trng dinh dng nhn to thch hp to thnh m non (m so). - Dng hooc mn sinh trng kch thch m so phn ho thnh c quan hoc c th hon chnh. * ng dng: - Nhn ging v tnh trong ng nghim ( vi nhn ging) cy trng, nui cy t bo v m trong chn ging cy trng. - Nhn bn v tnh ng vt: nh cu li - 1997, b - 2001... Cu 37: a) Ti sao cc cy giao phn, ngi ta tin hnh t th phn bt buc lin tip qua nhiu th h thy xy ra s thoi ha ging, trong khi cc cy t th phn nghim ngt khi t th phn khng dn n thoi ha ging? Cho v d minh ha. b) Vai tr ca t th phn bt buc v giao phi cn huyt trong chn ging? a) + cc cy giao phn, ngi ta tin hnh t phn bt buc lin tip qua nhiu th h thy xy ra s thoi ho ging v: * T l th ng hp tng, t l th d hp gim,cc gen ln c hi gp nhau th ng hp gy hi, gy ra s thoi ho ging. * V d: ng t th phn bt buc qua nhiu th h c hin tng nng sut, phm cht gim => thoi ho ging. + cc cy t th phn nghim ngt th s t th phn l phng thc sinh sn t nhin nn cc c th ng hp tri v ln c gi li thng t hoc khng nh hng gy hi n c th sinh vt, khng gy ra s thoi ho ging. V d: C chua, u H Lan c kh nng t th phn nghim ngt nn khi t th phn khng b thoi ho ging v hin ti chng mang cc cp gen ng hp khng gy hi cho chng. b) Vai tr ca t th phn bt buc v giao phi cn huyt trong chn ging: + Duy tr v cng c mt s tnh trng mong mun.

GVHD: Nguyen Th Hong Hanh

DI TRUYN V BIN D Chng II: Nhim sc th

+ To dng thun (c cc cp gen ng hp),thun li cho s nh gi kiu gen ca tng dng,pht hin cc gen xu loi ra khi qun th. Cu 38: Nh ng B c mt n g Ri gm 1 trng v 5 mi. C sau vi thng ng li cho g p, nui ln v gi li mt vi con mi lm ging. a. Trong sinh hc gi tn php lai ny l g? Nhng con g con trong n s nh th no? Ngi ta khuyn ng thay con trng bng dng g Mng tt. Li khuyn ny c ng khng? Ti sao? Php lai ny tn l g? a) +) Hnh thc giao phi gn (giao phi cn huyt) ng vt +) Biu hin: Hin tng thoi ha b) +) Li khuyn l ng +) Nhm to u th lai: ( nu c biu hin u th lai) V cc gen tri c li c biu hin F1 +) Php lai l: Php lai khc dng. Cu 39: u th lai l g? Nguyn nhn ca hin tng u th lai? Nu cc phng php to u th lai. V sao khng s dng c th lai F1 nhn ging? Mun duy tr u th lai F1 phi dng bin php g? * Hin tng u th lai: Khi lai 2 c th thun chng c kiu gen khc nhau c c th lai F1 c sc sng vt tri b m, th hin cc c im: Sinh trng nhanh, pht trin mnh, chng chu tt, nng sut cao. * Nguyn nhn ca hin tng u th lai: Khi giao phi gia 2 dng thun chng th cc gen ln i vo trng thi d hp v ch cc gen tri c li c biu hin. V d: AABBdd x aabbDD AaBbDd. * Phng php tp u th lai: Trong phng php lai khc dng n, ngi ta to ra 2 dng t th phn qua 5 n 7 th h ri cho giao phi gia 2 dng khc nhau. A x B C Dng phng php lai khc dng kp
AxB C DxE F

CxF G

* Khng dng lm ging v: Con lai F1 th d hp, cc gen ln nu cho F1 lm ging lai vi nhau th t F2 tr i cc gen ln c iu kin t hp to ra kiu gen ng hp ln v biu hin kiu hnh xu. * Mun duy tr u th lai, ngi ta c th dng phng php nhn ging v tnh hoc nui cy m thc vt. Cu 40: Trong php lai gia 2 dng thun khc nhau nhn thy: th h F1 c u th lai ln nht, u th lai gim dn qua cc th h F2, F3... Hy gii thch ti sao li c hin tng trn? Th h F1 c u th lai ln nht: + Th h F1 c u th lai v: - C th lai F1 mang cc gen tri c li ca c hai c th b m. - C th lai F1 c kiu gen d hp trong cc gen ln c hi khng c biu hin + Th h F1 c u th lai ln nht v c t l cc cp gen d hp ln nht.
9
GVHD: Nguyen Th Hong Hanh

DI TRUYN V BIN D Chng II: Nhim sc th

u th lai gim dn qua cc th h F2, F3... cc th h F2, F3...t l cc cp gen d hp gim dn, t l cc cp gen ng hp tng ln trong c c cc cp gen ng hp v gen ln c hi biu hin thnh kiu hnh lm u th lai gim. Cu 41: Lai kinh t l g? Ti sao khng dng con lai kinh t lm ging? nc ta lai kinh t c thc hin di hnh thc no l ph bin? Cho 1 v d minh ha. * Lai kinh t l php lai cho giao phi gia cc vt nui b m thuc 2 dng thun khc nhau thu c con lai F1 ri a vo sn xut thu sn phm, khng dng n lm ging. * Khng dng con lai kinh t lm ging v khi giao phi gia 2 b m thuc 2 dng thun khc nhau th con lai F 1 cha cc cp gen d hp v kiu hnh biu hin tt nht, nu dng F1 lm ging th th h sau t l d hp gim dn, nn u th lai cng gim, cp gen ng hp tng dn trong c gen ng hp ln gy hi. * nc ta lai kinh t c thc hin di hnh thc ph bin l dng ging ci tt trong nc giao phi vi con c cao sn thuc ging nhp ni c con lai thch nghi vi iu kin kh hu v chn nui ca ging m v sc tng sn ca ging b. * V d: Ln lai kinh t Mng ci x i bch c sc sng cao, ln con mi nng t 0.7 n 0.8 kg, tng trng nhanh (10 thng tui t 80 100 kg), t l tht nc cao. Cu 42: S dng t bin nhn to trong chn ging vi sinh vt c tin hnh theo phng php no? Hy nu mt s thnh tu ca vic s dng t bin nhn to trong chn ging vi sinh vt? + S dng t bin nhn to trong chn ging vi sinh vt c tin hnh theo phng php: Gy t bin nhn to v chn lc ng vai tr ch yu. + Mt s thnh tu ca vic s dng t bin nhn to trong chn ging vi sinh vt - To c chng nm penicilin c hot tnh cao hn 200 ln dng ban u. - Chn cc c th t bin sinh trng mnh tng sinh khi nm men v vi khun. - iu ch c vacxin phng bnh cho ngi v gia sc.

10

GVHD: Nguyen Th Hong Hanh