H NG D N PH N M M CROCODILE CHEMISTRY

ThS. Nguy n Vn Tr c Ph tr ng phng GD & T huy n Chu c, BR-VT Email: nguyen3691@gmail.com

Trong th p nin cu i th k 20 v nh ng nm u th k 21, v i s ti n b v t b c c a k thu t my tnh, nhi u ph n m m ng d ng h tr cho vi c nghin c u, tnh ton, m ph ng trong nhi u lnh v c khoa h c k thu t trong c b mn ho h c. Hi n nay ph n m m ho h c c nhi u v r t a d ng c vi t v i m c ch khc nhau, t nh ng ph n m m ho l ng t cao c p 40-50 MB n cc ph n m m n gi n nh chu n ch vi trm KB . T t c cc ph n m m ny u l c a n c ngoi v du nh p vo Vi t Nam b ng nhi u con ng. Chnh v v y m vi c nghin c u, ng d ng chng trong gi ng d y, h c t p cn g p nhi u tr ng i v h n ch . Nm h c 2008-2009 l nm h c y m nh vi c ng d ng CNTT trong gio d c, gip cc th y c lm quen v s d ng m t s ph n m m ho h c v ng d ng chng trong cng tc d y h c v nghin c u. Xin gi i thi u: Ph n m m m ph ng cc th nghi m ch y u cho cc ph n ng v c l ph n m m Crocodile Chemistry. Ph n m m m ph ng (simulation) Crocodile Chemistry.

Hnh .1. Giao din phn mm Crocodile Chemistry

y l ph n m m m ph ng v cc th nghi m ho h c r t a d ng. Ph n m m s n hn m t trm th nghi m c thi t k tham kh o v m i ch

chung c a ho h c ph thng v m t ch m r ng. Cc thi t k ny d dng cho b n trong vi c tham kh o t thi t k cc th nghi m m ph ng trong chng trnh ho h c ph thng. I- Gi i thi u cc cng c v cch s d ng Thanh Tools bar g m c 16 nt thi t k cc TN m ph ng khc nhau g m c: Xo i t ng ch n Tm cc kim lo i Tm cc axit, baz Tm cc oxit Tm cc mu i clorua v sunfit Tm cc mu i cacbonat v nitrat Tm mu i sunfat v m t s mu i khc Tm m t s ch t khc Tm ch t ch th Tm m t s ch t kh Tm cc d ng c thu tinh Tm m t s d ng c khc M t s d ng c o Vi n c Thi t k th Th c hi n v t m d ng chng trnh

II- Ho ch t( Chemicals) Theo th t t tri sang ph i l cc nt tm ho ch t: Kim lo i, axit v ki m, oxit, mu i halogen v sunphit , Mu i cc bonat v nitrat, Mu i photphat, sunphat, crom mat, m t s ch t khc, ch t ch th v cu i cng l cc kh. Ho ch t c th l d ng th i (Solid:rod), d ng h t (Solid:medium powder), d ng b t m n (Solid:fine powder), b t th (Solid: coarse powder), d ng l ng (liquid), d ng kh (gas), d ng dung d ch (solution) v cc thu c th . Sau y l b ng ho ch t v tr ng thi v t l c a cc ch t c trong ph n m m. 1- Kim lo i : STT 1234Kim lo i Potassium Sodium Magnesium Aluminium K hi u K Na Mg Al x d ng th i D ng b t m n, th x x x x D ng l ng

56789101112-

Zinc Iron Lead Copper Silver Mercury Gold Platinum

Zn Fe Pb Cu Ag Hg Au Pt

x x x x x

x x x x x x

x x

x x

2-Axit v ki m Axit Sulphuric Acid

d ng dung d ch(solution): CTPT H2SO4 Ki m Potassium Hydroxide Barium Hydroxide Calcium Hydroxide Sodium Hydroxide Ammonia Solution CTPT KOH Ba(OH)2 Ca(OH)2 NaOH N c amoniac

Hydrochloric Acid HCl Nitric Acid Phosphoric Acid Ethanoic Acid HNO3 H3PO4 CH3COOH

3- Cc oxit Calcium oxide Magnesium oxide Aluminium oxide Zinc oxide Lead oxide Iron oxide CaO MgO Al2O3 ZnO PbO FeO Copper oxide Silver oxide Mercury oxide Manganese dioxide Silicon dioxide CuO Ag2O HgO MnO2 SiO2

4- Mu i halogen v sun phua Stt 1. 2. 3. 4. 5. 6. Tn h p ch t Potassium chloride Barium chloride Sodium chloride Cobalt chloride Copper(II) chloride Silver chloride CTHH KCl BaCl2 NaCl CoCl2 CuCl2 AgCl D ng b t, TT x x x x x x D ng dd x x x x x

7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Ammonium chloride Potassium iodide Lead bromide Zinc sulphide Iron sulphide Lead sulphide Mercury sulphide

NH4Cl KI PbBr2 ZnS FeS PbS HgS

x x x x x x x

x x

5-Mu i cacbonat v nitrat: Stt 12345678910Tn h p ch t Calcium carbonate Sodium carbonate Magnesium carbonate Copper carbonate Sodium hydrogencarbonate Potassium nitrate Sodium nitrate Lead nitrate Silver nitrate Ammonium nitrate CTHH CaCO3 Na2CO3 MgCO3 CuCO3 NaHCO3 KNO3 NaNO3 Pb(NO3)2 AgNO3 Al(NO3)3 D ng b t, TT x x x x x x x x x x x x x x x D ng dd

6-Mu i photphat, sun phat, crom mat Stt Tn h p ch t CTHH D ng b t, TT 12345678910Sodium sulphate Magnesium sulphate Zinc sulphate Iron sulphate Copper sulphate Hydrated Copper sulphate Sodium sulphite Sodium thiosulphate Sodium hydrogensulphate Sodium phosphate Na2SO4 MgSO4 ZnSO4 FeSO4 CuSO4 CuSO4.5H2O Na2SO3 Na2S2O3 NaHSO4 Na3PO4 x x x x x x x x x x x x x x x x x x D ng dd

111213141516-

Hydrated Sodium phosphate Potassium permanganate Potassium chromate Potassium dichromate Ammonium dichromate Potassium iodate

Na3PO4 nH2O K2MnO4 K2CrO4 K2Cr2O7 (NH4)2Cr2O7 KIO3

x x x x x x x x x x

7-M t s h p ch t khc: Stt Tn h p ch t C C6H12O6 S Thu c sng NaOH N c/ I C2H5OH D m H2O2 H2SO4 HNO3 C2H5ONa CTHH Th i x D ng bt, TT x x x x x x x x x x x x x x x L ng, dd

1- Carbon 2- Glucose 3- Sulphur 4- Gunpowder 5- Sodium hydroxide 6- Water/Ice 7- Iodine 8- Ethanol 9- Vinegar 10- Hydrogen peroxide 11- Sulphuric acid 12- Nitric acid 13- Sodium ethanoate

8- Ch t ch th mu: 1 2 3 4 5 6 Universal indicator Litmus Solution Thymol Blue Phenolphthaleine Starch Yeast Ch t ch th v n nng Dd qu tm Tymon xanh Phenolphthaleine Tinh b t Men r u

9- Cc ch t kh: 1 2 3 Chlorine Carbon monoxide Carbon dioxide Kh Clo Kh CO Kh CO2

4 5 6 7

Hydrogen Hydrogen Sulphide Acmonia Oxygen

Khi Hydro Kh H2S Kh NH3 Kh oxi

10-Cch l y ha ch t: B1: Nh p vo nt cng c tm ho ch t c n tm trn Tools bar B2: Ch n tr ng thi ho c n ng ch t c n l y trong

B3: Ch n kh i l ng ho c th tch c n l y trong

B4: Ch n ch t c n l y v L- Drag ra mn hnh. * Ch khi l y ho ch t trn menu tn m t s ch t b m l do khng ch n ng tr ng thi v t l ho c n ng c a n. Th c hi n l i b c 2 khi no tn ho ch t hi n r trn menu m i l y c. III- Cc d ng c v thi t b th nghi m 1-Cc d ng c thu tinh: g m c base, ch u thu tinh, bnh tht c , ng nghi m, ng vu t, a bay hi, buret c dung l ng t i a 50 ml, pipet 5ml, gi y l c v phi u l c. 2-M t s d ng c khc: n kh (25o 450o) B p i n (25o - 530o) ng sinh hn Gi b p Vi n c Bi n bo th nghi m nguy hi m C u mu i Nt cao su c ng d n

3-Cc d ng c o v kh o c u: Bnh xilanh kh u d Thanh platin Cn bn ng thu kh c chia Nhi t k Thanh th oxi, hyro Ch u thu kh c chia Vn k n Ngu n c th thay i t 0V n 4V 4- L y d ng c : L-click vo nt cng c trn tools bar, sau L-Drag d ng c ra mn hnh. 5- Xo d ng c ra kh i mn hnh: C ba cch Ch n d ng c sau nh n phm Delete Ch n d ng c sau L-click vo nt L-Drag d ng c ra kh i mn hnh. trn thanh cng c Ampe k Vn k Ngu n c nh 3V

6- , rt cc ch t: L-Drag d ng c ng ho ch t t i ni c n rt v rt.

Hnh IV.2. Thao tc rt ho ch t Khi c n xoay d ng c a chu t v pha d i bn ph i chu t bi n thnh mi tn vng cung Drag r i xoay 7- L p cc d ng c : -L p nt cao su: L-Drag nt ch n t i trn mi ng ng nghi m hay bnh tht c r i nh chu t

-L p ng n i: B ng cch a chu t t i ch i m n i u tin L-Drag chu t bi n thnh hnh ngi sao sau L- Drag t i ch n i u kia v L-click , ng n i t thi t l p. - M t s d ng c c van i u khi n: ng m , tng gi m hnh vung r i tr t d c m ho c tng gi m. 8- Thi t l p cc m ch i n, i n phn -Ch n v t li u i n c c t nt cng c kim lo i, sau trong Sub-panel selection menu ch n Rod cc kim lo i d ng hnh th i hi n ra sau ch n kim lo i c n thi t lm i n c c, ho c c th ch n thanh platin lm i n c c. -Thi t l p m ch i n: b ng cch l y cc d ng c c n thi t sau n i m ch i n nh cch n i cc ng d n kh . 9- S d ng cng c th : M t s ph n ng khi x y ra c s thay i nhi t (Temperature), pH, i n th (ORP), i n tr su t (Conductivity), th tch L-Drag nt

(Volume), kh i l ng (Mass) theo th i gian c th bi u di n s thay i ny trn th v c th in ra tr c ti p trn my in. Tu vo ch n l a v cch ti n hnh cng m t lc c th hi n th ng bi u di n v m t trong cc gi tr trn ph thu c vo th i gian t i a c a b n h ph n ng ti n hnh song song t ta c th so snh m t cch tr c quan m c , kh nng x y ra ph n ng c a cc h ti n hnh song song. Hi n th th ch c hi u l c khi chng ta ch n ng lo i d li u c n hi n th v c s d ng u d cho i t ng c n o. hi u cch thi t k trong ph n IV.5 s h ng d n c th hn. Khi L-click vo nt th m t giao di n nh sau hi n ra nh sau:

10

Ch n ki u s li u hi n th

N u ph n ng x y ra k t qu s hi n th
Ch n gi tr max tr c tung Ch n gi tr min tr c tung B c nh y th i gian(tr c honh)

Xo s li u tr c

th
c a qu trnh

Mu v s ng th hi n th trn 1 h to

Hnh .3. Giao di n CrocoChem khi c hi n th th

10-Nt t m d ng v th c hi n l i: Khi L-click vo nt, nt b m chng trnh t m d ng ph n ng. L-click l i l n n a nt chuy n qua mu m ph n ng ti p t c. Khi thi t l p th nghi m m ph ng ch s d ng nt ny cho thch h p m ph ng c quan st th y r rng. IV- Gi i thi u cc ch thi t k s n tham kh o cc th nghi m thi t k s n dng l nh File\Open tm th m c m b n ci ph n m m Crocodile Chemistry trong c 11 ch thi t

k . Tham kh o cch thi t k cc ch ny b n c th v n d ng vo thi t k cho ph h p v i n i dung bi d y c a mnh. Sau y l n i dung cc ch 1. Phn lo i v t ch t: Ph n ny g m 7 th nghi m 1-M t cc tr ng thi t n t i c a v t ch t d ng r n, l ng v hi.

2-Cc ph n t trong ch t r n, ch t l ng v hi. 3 v 4- S bi n i gi a cc tr ng thi . 5 v 6- Nguyn t v h p ch t. 7- H n h p (h n h p khng ng nh t,h n h p ng nh t).

11

2. M t s d ng ph n ng khc nhau: Ph n ny c 8 th nghi m 1- Bi n i v t l v bi n i ho h c. 2- Bi n i ho h c. 3- S chy. 4- Ph n ng ho h p 5- Ph n ng phn hu . 6- Ph n ng k t t a 7- Ph n ng trung ho 8- Ph n ng thu nhi t v to nhi t. 3. Cc mu i v tnh tan (dung d ch): Ph n ny c 11 th nghi m 1-Pha ch dung d ch 2-S ho tan 3-S phn ly 4-Tnh tan 5-Dung d ch 2- N ng dung d ch 3- i u ch dung d ch mu i tan 4- i u ch dung d ch mu i k t t a 9- S t o thnh ion 10- Tnh tan c a ch t kh 11- S thay i c a tan theo nhi t . 4. Cc th nghi m v tch cc ch t: Ph n ny c 8 th nghi m 1- Tch ch t r n kh i ch t l ng 2- Tch ch t tan kh i dung d ch 3- Tch dung mi kh i dung d ch 4- Tch ch t r n 5- Tch ch t l ng 6- Tch ch t r n khng ho tan c 7- Tch b ng phng php k t tinh. 8- M t bi t p th c hnh tch khc. 5. Cc axit v ki m: Ph n ny c 11 th nghi m 1-Axit ho c ki m 2-Axit, cc tnh ch t c a axit.

12

3-Ki m, cc tnh ch t c a ki m 4- m nh c a axit 5-Axit long 6-Thang pH 7-S n mn c a axit 8-9-Ph n ng trung ho 10- Kh tnh chua c a axit 11- ng cong chu n . 6. T c ph n ng : Ph n ny c 10 th nghi m 1- T c ph n ng 2- o t c ph n ng 3- th t c ph n ng 4- nh h ng c a n ng n t c ph n ng 5- T i sao dung d ch c t c ph n ng x y ra nhanh hn 6- nh h ng c a nhi t 7- T i sao nhi t nh h ng n t c ph n ng

8- nh h ng c a kch th c ch t ph n ng 9- T i sao kch th c ch t ph n ng nh ph n ng x y ra nhanh hn. 10- nh h ng c a xc tc 7. Tnh ch t ho h c c a kim lo i : Ph n ny c 13 th nghi m 1- Cc ph n ng c a kim lo i 2- Kh nng ph n ng c a kim lo i v i oxi 3- Kh nng ph n ng c a kim lo i v i n c 4- Kh nng ph n ng c a kim lo i v i axit 5- Dy ho t ng ho h c 6- D on ph n ng 7- 8- So snh kh nng ph n ng 9- Dy ho t ng ho h c v pin 10- Pin i n ho 11- Nh ng v n x y ra trong pin i n ho 12- i n th c a pin i n ho 13- i u ki n khng chu n- Phng trnh Nest 8. i n h c v s i n phn : Ph n ny c 14 th nghi m

13

1- Ch t d n i n v ch t cch i n 2- i n phn dung d ch ch brom mua 3- i n phn m t s h p ch t khc 4- Hi n t ng i n phn trong dung d ch 5- Cc quy t c i n phn 6- i n phn KI 7- i n phn Pb(NO3)2 8- i n phn axit v ki m 9- i n phn axit sunfuric long 10- i n phn NaOH 11- S n mn kim lo i 12- Tnh ton kh i l ng ch t gi i phng 13- M i n 9. Tnh ton trong ho h c: Ph n ny c 14 th nghi m 1- Phn t kh i 2- Thnh l p v cn b ng phng trnh ho h c 3- i l ng mol 4- Tnh ton i l ng mol 5- Tnh theo cng th c phn t 6- V d tnh theo cng th c phn t 7- Thnh ph n % kh i l ng cc ch t trong phn t 8- N ng 9- Cch dng n ng 10- Tnh ton n ng 11- Nh ng tnh ton v n ng 12- Ph n ng trung ho 13- M t s v d v ph n ng trung ho 14- V d m r ng v ph n ng trung ho 10. Thu c th v ch t ch th : Ph n ny c 10 th nghi m 1- Mu i amoni 2- Th cc ionb ng ng n l a 3- Hydro 4- Dung d ch qu

14

5- Nh n bi t ion nitrat 6- Phenolphtalein 7- H tinh b t. 8- Nh n bi t m t s mu i kim lo i k t t a 9- Thymol xanh 10- Ch t ch th thng d ng 11. Cc th nghi m m r ng : Ph n ny c 17 th nghi m 1- Ma axit 2- D ng c ki m tra r i trong hi th 3- Pin n ng 4- S phn hu HgO 5- T tr ng 6- Tch kim lo i t 7- Tm kh i l ng b ng kinh nghi m 8- H p ch t hydrat ho( tinh th ng m n c) 9- i u ch ma axit 10- i u ch oxi 11- Thm m t s ph n ng thu nhi t v to nhi t 12- Pin a c c 13- Oxi ho ng b ng Ag+ 14- S pht hi n(nh n bi t oxi) 15- S kh CuO b ng amoniac 16- S kh CuO b ng hydro 17- Ph n ng nhi t nhm. V- Gi i thi u cch thi t k m t s th nghi m m ph ng trong chng trnh ho h c ph thng: V i l ng ho ch t v d ng c phong ph nh v y chng ta c th thi t k m ph ng h u h t cc th nghi m trong chng trnh ho h c ph thng, nh t l cc th nghi m v c. Tuy nhin khng nn l m d ng v nh ng th nghi m no n gi n v c i u ki n c n ti n hnh b ng th c t rn luy n k nng th c hnh cho h c sinh v cng nh nng cao ni m tin khoa h c c a cc em b ng k t qu th c t . Ch nn s d ng th nghi m m ph ng i v i cc ph n ng khng c d ng c trong

15

phng th nghi m, cc th nghi m nguy hi m v m t s th nghi m c n c s so snh gi a cc h ti n hnh song song. c bi t gio vin h ng d n th c hnh c th dng cc th nghi m m ph ng ny h ng d n nhanh cc em th c hnh trong phng th nghi m. V ch v i m t vi thao tc v m hnh r t tr c quan c th h ng d n cho cc em r t nhanh m khng ph i di dng m t . Cc th nghi m m ph ng l a ch n d i y v i m c ch gi i thi u cch l y ho ch t v cch s d ng v l p t cc d ng c , cch hi n th th cc b n lm quen. Trn c s b n c c th t thi t k cc ph n ng, cc th nghi m c trong chng trnh gi ng d y. 1- Th nghi m m ph ng v bi t c ph n ng ho h c (Ho h c 10) a. T c ph n ng ph thu c vo n ng : B1: L y 2 ng nghi m 200ml B2: l y 50 ml HCl 0.5M v 50ml HCl 0.25M cho vo 2 ng nghi m B3: L y 2 bnh m t bnh 10 g CaCO3 d ng b t th. B4: L p xilanh kh vo 2 ng nghi m. B5: L-Click vo nt th ch n ki u th d ng th tch (Volume) ph thu c th i gian. Ch n gi tr max = 200 B6: Ch n 2 u d cho 2 xilanh kh. B7: L-click vo nt t m d ng. B8: 2 bnh CaCO3 vo 2 ng nghi m ng dd HCl. B9: L-click vo nt t m d ng l n n a quan st hi n t ng x y ra

Hnh 4. Th nghi m m ph ng t c ph n ng ph thu c n ng

Sau khi thi t k v m ph ng xong ta c th lu l i trn a tham kh o cc l n sau cho nhanh m t th i gian b ng l nh File\Save As

16

* Tng t nh v y b n c c th thi t k cc th nghi m m ph ng cc th nghi m v t c ph n ng ph thu c vo vo b m t ti p xc khi trong ph n ng c ch t r n tham gia, t c ph n ng ph thu c vo ch t xc tc, vo nhi t theo cc g i sau v b ng cch tham kh o cc ch c s n trong ph n m m. b. T c ph n ng khi c ch t r n tham gia ph n ng ph thu c vo b m t ti p xc: B1: L y 2 ng nghi m 200ml B2: L y 2 bnh 50 ml HCl 0.25M cho vo 2 ng nghi m B3: L y m t bnh 10 g CaCO3 d ng b t m n (Solid: fine powder) v m t bnh 10 g CaCO3 b t th (Solid:coarse powder). B4 n B9 th c hi n nh th nghi m trn. c. T c ph n ng ph thu c vo ch t xc tc: B1: L y 2 ng nghi m 200ml. B2: L y 2 bnh 50 ml H2O2 cho vo 2 ng nghi m. B3: L y 5g MnO2. B5 n B7 th c hi n nh 2 th nghi m trn. B8: Cho MnO2 vo m t ng nghi m. B9: Th c hi n nh 2 th nghi m trn. d. T c ph n ng ph thu c vo nhi t Xem ph n th nghi m m u trong ph n m m thi t k . 2- Clo y i t ra kh i dung d ch mu i c a chng: B1: L y ng nghi m v cho vo 50 ml dd KI. B2: L p nt cao su c 2 ng n i vo ng nghi m. B3: L y bnh kh ch a Clo. B4: N i ng d n kh t bnh ch a Clo v i ng nghi m. B5: L-drag nt m bnh kh Clo v quan st hi n t ng x y ra.

17

Hnh .5. Th nghi m m ph ng clo y iot ra kh i dd KI 3- i u ch kh hydro v thu kh hydrob ng cch y n c : B1: Cho vo ng nghi m 50 ml HCl 1M. B2: L y 15 g Zn. B3: L y ch u c ng nghi m thu kh v cho n c vo. B4: L p nt cao su c ng n i vo ng nghi m v n i v i ng vu t. B5: L-click vo nt t m d ng sau cho Zn vo ng nghi m ng axit. B6: L-click vo nt t m d ng l n n a quan st hi n t ng x y ra, c th th kh H2 b ng que th

Hnh .6. Th nghim iu ch v thu kh H2 bng cch y nc

18

4-Ph n ng nhi t nhm: B1: L y kho ng 160 g Fe2O3 v 27 g Al cho vo chn. B2: L p n kh v gi . B3: B t cho n chy v quan st hi n t ng x y ra.

Hnh .7. Th nghi m ph n ng nhi t nhm 5-Tnh d n di n c a dung d ch-i n phn dd NaCl: B1: Dng 2 ch u thu tinh cho vo 1 ch u 200 ml n c, m t ch u 200ml dd NaCl 1M. B2: C m vo m i ch u 2 i n c c kim lo i ho c Pt. B3: N i ngu n i n thay i c v i m t bng n v cc i n c c. n c a ch u ch a dd NaCl sng cn n kia th khng v trong ch u ng dd NaCl c b t kh thot ra.

Hnh .8. Tnh d n i n c a dung d ch, i n phn dd NaCl 6- Pin ho h c v pin n ng :

19

B1: Cho vo 1ch u th y tinh 200 ml dd ZnCl2 1M v i n c c Zn. Cn ch u kia 200 ml ddCuCl2 1M v i n c c Cu. B2: N i c u mu i gi a 2 dung d ch. B3: Thi t l p m ch i n c vn k quan st hi n t ng x y ra.

Hnh .9. S thi t k m t pin ho h c B ng cch tng t ta cng c th thi t k c m t pin n ng .

Hnh .10. S thi t k m t pin n ng 7- i u ch r u b ng cch ln men Glucoz-Tch hai ch t l ng c nhi t si khc nhau - S chng c t: B1: Cho vo bnh tht c 200 g glucoz. B2. Ho tan ng glucoz sau cho men r u vo, quan st s ln men v kh CO2 t o ra.

20

B3: L p d ng c nh hnh v . B: Tng nhi t c a b p v quan st gi i thch th nghi m.

Hnh 11. Thi t k m ph ng ln men r u v s chng c t 8-M t s v n khc: -Ph n m m Crocodile l ph n m m thng m i tng i t. Trong i u ki n c a cc tr ng cng l p hi n nay mua hi kh khn. -Link download mi n ph : http://www.esnips.com/doc/51b76c95-644b-4a3fb47e-a6b26166ad44/Crocodile-Chemistry. V v y ph n m m s d ng mi n ph l phin b n hi c nhng n v n y tnh nng. N u b n no mu n c p nh t phin b n m i hy vo a ch trang Web: http://www.crocodile-clips.com t i v v i dung l ng hn 14 Mb, s d ng mi n ph c 30 ngy. Khi t i nh khai bo a ch Email c a mnh h s cung c p cho license qua mail ci t. ------------------------------------------

21