Chương V

THỜI ĐẠI NGÀY NAY

 Nội dung
I. QUAN NIỆM VỀ THỜI ĐẠI VÀ THỜI ĐẠI
NGÀY NAY

II. TÍNH CHẤT VÀ NHỮNG MÂU THUẪN

CƠ BẢN CỦA THỜI ĐẠI NGÀY NAY

III. NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN VÀ XU THẾ

VẬN ĐỘNG CỦA THỜI ĐẠI NGÀY NAY

2
 I. QUAN NIỆM VỀ THỜI ĐẠI VÀ THỜI
ĐẠI NGÀY NAY

1. Quan niệm về thời đại và cơ sở phân

chia thời đại lịch sử
a. Quan niệm về thời đại
- Thời đại là khái niệm dùng để phân kỳ lịch
sử xã hội, phân biệt những nấc thang phát
triển xã hội loài người.

3
b. Cơ sở phân chia thời đại lịch sử
 S.Phuriê: Văn minh

Gia trưởng

Dã man

Sáclơ Phuriê
Mông muội ( 1772 - 1837)
4
 b. Cơ sở phân chia thời đại lịch sử
 Alvin Tofflor:
+ Văn minh nông nghiệp.
+ Văn minh công nghiệp.
+ Văn minh hậu công
nghiệp.

Alvin
Toffler
5 (Mỹ)
b. Cơ sở phân chia thời đại lịch sử
 Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin

 Dựa vào các hình thái kinh tế - xã hội

Những thời đại kinh tế khác nhau không

phải ở chỗ chúng sản xuất ra cái gì mà là ở
chỗ chúng sản xuất bằng cách nào với
những tư liệu lao động…

6
 Dựa vào các hình thái kinh tế - xã hội

Đời sống Cơ cấu

kinh tế xã hội

- Sự phát triển của LLSX. Chính trị, tư tưởng,

- Sự phát triển của QHSX. văn hóa, khoa học
- CSHT, KTTT

7
 Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin
 Dựa vào sự thay đổi vị trí trung tâm của các
giai cấp trong xã hội - giai cấp đại diện cho xu
hướng vận động của lịch sử, có khả năng lãnh
đạo, tập hợp quần chúng xóa bỏ chế độ cũ, tổ
chức xây dựng XH mới.
“Tính cách mạng của giai cấp và mang
lại cho giai cấp đó địa vị là giai cấp trung
tâm quy định khuynh hướng phát triển của
thời đại…”
8
 Giai cấp trung tâm
đại diện cho xu hướng vận động lịch sử

Khả năng tập Tổ chức

Đại biểu
hợp, lãnh đạo xây dựng
LLSX
quần chúng xóa XH mới
tiêu biểu
bỏ chế độ cũ

9
2. Thời đại ngày nay và các giai đoạn chính
của nó
a. Quan niệm về thời đại ngày nay
- TĐNN là thời đại quá độ từ CNTB lên CNXH
trên phạm vi toàn thế giới, mở đầu bằng thắng lợi
của cuộc CM Tháng Mười Nga (1917) vĩ đại.

GCCN lãnh đạo thành công CM tháng 10 năm 10

1917,
b. Những giai đoạn chính của thời đại ngày
nay:
- Giai đoạn thứ nhất: từ sau CM Tháng Mười
Nga năm 1917 đến năm 1945.

+ CNXH hình thành ở Liên Xô, Mông Cổ.

+ Cách mạng Tháng Mười đưa nhân dân LX

lên làm chủ đất nước.

11
b. Những giai đoạn chính của thời đại ngày
nay:
- Giai đoạn thứ hai: sau 1945 đến đầu những
năm 1970.
+ Đây là giai đoạn CNXH phát triển thành hệ
thống XHCN thế giới.

+ Trở thành chỗ dựa vững chắc cho phong trào

đấu tranh vì hòa bình, tiến bộ trên thế giới.

+ Cổ vũ phong trào đấu tranh vì dân sinh, dân

chủ và tiến bộ xã hội.
12
b. Những giai đoạn chính của thời đại ngày
nay:

- Giai đoạn thứ ba: cuối 1970 đến cuối những

năm 1980.
- Giai đoạn thứ tư: đầu những năm 1990 đến
nay.

+ Các nước XHCN đang tự đổi mới, khắc

phục những yếu kém, hạn chế của mình.

13
II. TÍNH CHẤT VÀ NHỮNG MÂU THUẪN CƠ
BẢN CỦA THỜI ĐẠI NGÀY NAY
1. Tính chất của thời đại ngày nay
- Thời đại ngày nay đang diễn ra cuộc đấu
tranh gay go và quyết liệt giữa CNXH và
CNTB trên phạm vi toàn thế giới.
- Sự phá hoại, hạn chế phát triển của
Lĩnh
các thế lực CNĐQ (bao vây, cấm vận
vực kinh tế).
kinh - Các nước XHCN đang khắc phục sai
tế lầm, yếu kém, thực hiện cải cách, đổi
mới.
14
1. Tính chất của thời đại ngày nay

- CNĐQ bằng những âm mưu và thủ

Lĩnh đoạn như: dụ dỗ, lôi kéo, tuyên truyền
chế độ dân chủ, tự do TS… chống phá
vực CNXH.

chính - Sự tỉnh táo, kiên quyết đấu tranh của

các nước XHCN, các Đảng Cộng sản
trị làm thất bại mọi âm mưu của kẻ thù.

15
1. Tính chất của thời đại ngày nay

- CNĐQ ra sức tuyên truyền các

Lĩnhvực quan điểm đa nguyên, đa đảng
nhằm thực hiện “diễn biến hòa
bình”…
Tư tưởng -
- Sự tỉnh táo, kiên quyết cuộc đấu
văn hóa tranh của các ĐCS, các nhà nước
XHCN.

16
2. Những mâu thuẫn cơ bản của thời đại ngày
nay
CNXH - Đây là mâu thuẫn cơ bản, nổi bật,
và xuyên suốt nhất.
CNTB
- Chiến tranh lạnh; “diễn biến hoà bình”…

- Mâu thuẫn cố hữu trong lòng xã hội TB,

GCTS
và diễn ra trong quá trình SX và bóc lột giá
GCCN; trị thặng dư của nhà TB dưới nhiều qui
GIỮA mô và hình thức khác nhau.
TB và - Biểu hiện ở sự chênh lệch giàu nghèo
LĐ do sự tích lũy của cải của nhà TB lớn.
17
2. Những mâu thuẫn cơ bản của TĐNN

- Mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa, phụ

thuộc và kém phát triển với chủ nghĩa đế quốc

+ Các nước TB ra sức bóc lột

làm cho khoảng cách giàu -
nghèo giữa các nước ngày
càng gia tăng.
+ Các nước kém phá triển, một
mặt đấu tranh chống sự can
thiệp (quân sự, kinh tế, văn
hóa); mặt khác, phải đấu tranh
chống lại đói nghèo, bệnh tật, Chiến tranh Irắc - cuộc chiến
đổi máu lấy dầu
lạc hậu. 18
2. Những mâu thuẫn cơ bản của TĐNN

- Mâu thuẫn giữa các nước TB với nhau

+ Sự chệnh lệch giàu nghèo gia tăng trong các

nước TBCN

19
2. Những mâu thuẫn cơ bản của TĐNN
Ví dụ:

“Ở Mỹ, số người giàu chiếm 1% nhân khẩu mà đã chiếm

37% tài sản quốc dân của Mỹ. Ở Pháp, số gia đình giàu
có chiếm 10% chiếm hữu tới 51% tài sản xã hội…”.
(Trích Cuộc đọ sức giữa hai chế độ xã hội,
Nxb CTQG, Hà Nội, tr 141)
20
III. Những đặc điểm cơ bản và xu thế vận
động của thời đại ngày nay
1. Những đặc điểm cơ bản của thời đại ngày nay
 Đấu tranh giai cấp và dân tộc diễn ra gay gắt
trên phạm vi thế giới dưới nhiều hình thức.
 Cách mạng  Tri thức đang đi vào mọi lĩnh
khoa học công vực của đời sống xã hội.
nghệ tạo ra  Hàm lượng giá trị trí tuệ càng
những thay đổi cao trong giá trị sản phẩm.
to lớn trên thế  Thay đổi nhanh chóng cơ cấu
giới. xã hội.
 Diễn ra quá trình toàn cầu hoá.
21
1. Những đặc điểm cơ bản của thời
đại ngày nay
 Những vấn đề toàn cầu đòi hỏi
sự hợp tác giải quyết của các quốc gia

www. Global. org

22
Bảo vệ hoà bình, chống vũ khí hạt nhân

www.nld.com.vn

23
Khủng bố

24
 Ô nhiễm môi trường và sinh thái

Sa mạc hoá Nước ô nhiễm

25
Khói bụi công nghiệp Ô nhiễm khói
Ô nhiễm môi trường và sinh thái

Phá rừng Cháy rừng

26
Hiệu ứng nhà kính, trái đất
nóng lên, tan băng

Băng tan

27
Xuất hiện những căn bệnh
hiểm nghèo

www.tdh.de
28
 Cúm gia cầm tại Việt Nam

www.un.org.vn
29
1. Những đặc điểm cơ bản của thời đại
ngày nay
 Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương
• Khu vực phát triển
năng động, khả năng
phát triển tốc độ cao,
đồng thời cũng tiềm
ẩn một số nhân tố có
nguy cơ gây mất ổn
định.
• Hiện có 21 nước
thành viên.
30
APEC - Hà nội 2006
2. Những xu thế chủ yếu của thế giới ngày nay

 Toàn cầu hóa là xu thế khách quan, các

nước gia tăng xu hướng hợp tác giữa các
quốc gia.

 Hòa bình, ổn định, hợp tác cùng phát triển.

 Gia tăng xu hướng liên kết, hợp tác giữa

các quốc gia.

31
Hợp tác Apec

32
2. Những xu thế chủ yếu của thế giới ngày nay
 Các dân tộc nâng cao ý thức độc lập, tự chủ,
tự cường

www.nguoivienxu.vietnamnet.vn
www.leksikon.org 33
2. Những xu thế chủ yếu của thế giới ngày nay
 Các nước XHCN, các ĐCS và công nhân kiên
trì đấu tranh vì hoà bình, tiến bộ và phát triển.

Đảng Cộng sản Việt Nam 34

2. Những xu thế chủ yếu của thế giới ngày nay
 Các nước có chế độ chính trị khác nhau,
vừa hợp tác, vừa đấu tranh cùng tồn tại trong hoà
bình.

Apec

35
 Câu hỏi ôn tập:
1. Thời đại lịch sử là gì? Nội dung cơ bản,
tính chất và những mâu thuẫn cơ bản của thời
đại ngày nay?
2. Phân tích những xu thế của thời đại ngày
nay? Ý nghĩa việc nghiên cứu vấn đề đối với
chúng ta hiện nay?
4. Cuộc cách mạng khoa học - công nghệ có
những tác động gì tới sự phát triển kinh tế - xã
hội của Việt Nam hiện nay?
5. Nhiệm vụ của thanh niên sinh viên đối với
đất nước trong giai đoạn hiện nay ở Việt
Nam? Thời cơ và thách thức? 36