BCL Tia 3pha 2

TS.
LÊ MINHPHƯƠNG [CHƯƠNG III : BỘ CHỈNH LƯU – RECTIFIER]
II . BỘ CHỈNH LƯU TIA 3 PHA KHÔNG ĐIỀU KHIỂN

1. Sơ đồ:
id - Nguồn xoay chiều 3 pha:
iD1 iD2 iD3 u A = U m sin ωt
2π
u B = U m sin(ωt − )
UD1 D1 UD2 D2 UD3 D3 R 3
2π
u C = U m sin(ωt + )
Ud
3
L - Linh kiện bán dẫn: 3 diode công suất
D1 ,D2 , D3
UA UB UC - Tải một chiều dạng tổng quát RLE
E

2. Ký hiệu:
- Dòng tức thời qua linh kiện diodes công suất iD1,iD2, iD3
- Điện áp trên linh kiện diodes công suất uD1 , uD2 , uD3
- Điện áp và dòng điện tải ud ,id
- Trị trung bình điện áp, dòng điện tải Ud ,Id
- Trị hiệu dụng áp pha nguồn U
- Trị hiệu dụng dòng điện nguồn I1
- Biên độ điện áp pha nguồn Um
3. Giả thiết:
- Nguồn áp lý tưởng : nguồn xoay chiều ba pha cân bằng, đối xứng điện trở trong của
nguồn bằng không.
- Các linh kiện bán dẫn lý tưởng: điện áp trên linh kiện khi dẫn bằng 0.
- Tải L đủ lớn để dòng tải phẳng và liên tục.
- Mạch ở trạng thái xác lập.
4. Phân tích: Tại mỗi thời điểm chỉ có một linh kiện diode dẫn điện.
a. Xác định khoảng đóng ngắt khoá diodes.
- Để phân tích trình tự đóng ngắt các khoá diode ta dùng phép chứng minh phản chứng.
Xét trong khoảng [π/6÷5π/6]:
Giả sử D2 dẫn và D1, D3 ngắt ta có u D 2 = 0 ; u D1 < 0 ; u D 3 < 0
- Xét mạch điện uA, uD1, uD2, uB theo định luật Kirshop
u D1 − u D 2 + u B − u A = 0
u D 2 = 0 ⇒ u D1 = u A − u B
- Trên giản đồ trong khoảng [π/6÷5π/6] ta thấy u D1 = u A − u B > 0 tức là D1 dẫn trong khoảng
này, điều này mâu thuẫn với giả thiết. Vậy D2 không thể dẫn trong khoảng này.
Giả sử D3 dẫn và D1, D2 ngắt ta có u D 3 = 0 ; u D1 < 0 ; u D 2 < 0
- Xét mạch điện uA, uD1, uD3, uC theo định luật Kirshop
u D1 − u D 3 + u C − u A = 0
u D 3 = 0 ⇒ u D1 = u A − u C
- Trên giản đồ trong khoảng [π/6÷5π/6] ta thấy u D1 = u A − u C > 0 tức là D1 dẫn trong khoảng
này, điều này mâu thuẫn với giả thiết. Vậy D3 không thể dẫn trong khoảng này.
- Như vậy trong khoảng [π/6÷5π/6] chỉ có D1 có thể dẫn :
Giả sử D1 dẫn và D2, D3 ngắt ta có u D1 = 0 ; u D 2 < 0 ; u D 3 < 0
BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ CÔNG SUÂT Page 29

TS. LÊ MINHPHƯƠNG [CHƯƠNG III : BỘ CHỈNH LƯU – RECTIFIER]
- Theo giản đồ ta thấy u D1 = 0 ⇒ u D 2 = u B − u A < 0 : phù hợp với giả thiết.

- Theo giản đồ ta thấy u D1 = 0 ⇒ u D 3 = u C − u A < 0 : phù hợp với giả thiết
D1 D2 D3 D1 D2
UA UB UC
UA UB UC
0
UA-UB UA-UC

Hình 3.3 Giản đồ điện áp, dòng điện chỉnh lưu và linh kiện
- Kết luận : Linh kiện Diode ở pha nào có điện áp tức thời lớn nhất sẽ dẫn.
π 5π
[ ÷ ] - Diode D1 dẫn
6 6
π 2π 5π 2π
[ + ÷ + ] - Diode D2 dẫn
6 3 6 3
π 4π 5π 4π
[ + ÷ + ] => Diode D3 dẫn
6 3 6 3
b. Phương trình trạng thái:
- Khi D1 dẫn.
⎧u D1 = 0 ⎧u D 2 = u B − u A < 0 ⎧u D 3 = u C − u A < 0
⎨ ; ⎨ ; ⎨
⎩i D1 = id ⎩ iD 2 = 0 ⎩ iD 3 = 0

d id
u d = u A ; u d = Rid + L +E
dt
- Khi D2 dẫn.
⎧u D1 = u A − u B ⎧u D 2 = 0 ⎧u D 3 = u C − u B
⎨ ; ⎨ ; ⎨
⎩ i D1 = 0 ⎩i D 2 = id ⎩ iD3 = 0
di
u d = u B ; u d = Rid + L d + E
dt
- Khi D3 dẫn.
⎧u D1 = u A − u C < 0 ⎧u =u B −u C < 0 ⎧u D 3 = 0
⎨ ; ⎨ D2 ; ⎨
⎩ i D1 = 0 ⎩ iD 2 = 0 ⎩i D 3 = id
d id
u d = u C ; u d = Rid + L +E
dt
5. Hệ quả
Áp chỉnh lưu có dạng ba xung trong một chu kỳ áp nguồn BCL được gọi là bộ chỉnh lưu ba
xung. Tần số hài cơ bản áp chỉnh lưu bằng 3 lần tần số áp nguồn
f (1) = p. f = 3.50 = 150 Hz
Trong đó: p - số xung chỉnh lưu
Trị trung bình điện áp chỉnh lưu (điện áp tải).
5π / 6
1 3 3 3 6
Ud0 = ∫
2π / 3 π / 6
U m sin(ωt )d (ωt ) =
2π
Um =
2π
U
Trị trung bình dòng điện chỉnh lưu (dònh điện tải).
Ud − E
Id =
R
Áp ngược lớn nhất mà diode phải chịu.
U rwm = 6U = 3U m
Dòng trung bình qua diode.
Id
I D1 =
3
- Khi thiết kế ta phải chọn linh kiện sao cho :
URRM ≥ Ku.U RWM và Id ≥ Ki ID1
Trong đó: Ku = 2,5- 3,5 : Hệ số an toàn áp
Ki ≥ 1 : hệ số an toàn về dòng
Trị hiệu dụng dòng điện nguồn.
Id
I1 =
3
Công suất tiêu thụ trên tải.
Pd = U d I d
Hệ số công suất nguồn bộ chỉnh lưu.
P U .I 3 2
λ= d = d d = =0,676.
S 3U .I 1 2π

III. BỘ CHỈNH LƯU TIA 3 PHA ĐIỀU KHIỂN
1. Sơ đồ :
id - Nguồn xoay chiều 3 pha:
iT1 iT2 iT3 u A = U m sin ωt
2π
UT1 T1 UT2 T2 UT3 T3 R 3
2π
Ud
3
L - Linh kiện bán dẫn: 3 SCR công
suất T1 ,T2 , T3
UA UB UC - Tải một chiều dạng tổng quát RLE
E

2. Ký hiệu:
- Dòng tức thời qua linh kiện SCR công suất iT1,iT2, iT3
- Điện áp trên linh kiện SCR công suất uT1 , uT2 , uT3
- Trị hiệu dụng áp pha nguồn U.
3. Giả thiết:
- Nguồn áp lý tưởng : nguồn xoay chiều ba pha cân bằng, đối xứng điện trở trong của
4. Phân tích:
- Góc điều khiển (α): là góc trễ so với góc mà nếu ở vị trí đó các diode sẽ dẫn, độ lớn của nó
được tính từ thời điểm xuất hiện áp dương trên Thyristor đến khi xuất hiện xung kích ở cổng
điều khiển.
- Phạm vi góc điều khiển α là : 0 ≤ α ≤ π
a. Phương trình trạng thái.
π 5π
Thyristor T1 dẫn [ + α ÷ +α]
6 6
⎧uT 1 = 0 ⎧uT 2 = u B − u A < 0 ⎧uT 3 = u C − u A < 0
⎨ ; ⎨ ; ⎨
⎩iT 1 = id ⎩ iT 2 = 0 ⎩ iT 3 = 0
d id
u d = u A ; u d = Rid + L +E
dt
5π 9π
Thyristor T2 dẫn [ +α ÷ +α]
6 6
⎧uT 1 = u A − uB < 0 ⎧uT 2 = 0 ⎧uT 3 = u C − u A < 0
⎨ ; ⎨ ; ⎨
⎩ iT 1 = 0 ⎩iT 2 = id ⎩ iT 3 = 0

d id
u d = u B ; u d = Rid + L +E
dt
9π 13π
Thyristor T3 dẫn [ +α ÷ +α]
6 6
⎧uT 1 = u A − uC < 0 ⎧uT 2 =u B −u C < 0 ⎧uT 3 = 0
⎨ ; ⎨ ; ⎨
⎩ iT 1 = 0 ⎩ iT 2 = 0 ⎩iT 3 = id
di
u d = u C ; u d = Rid + L d + E
dt
Us(V)
Ud(V)
id(A)
iT1(A)
UT1(V)


5. Hệ quả:
f (1) = p. f = 3.50 = 150 Hz
Trong đó: p - số xung chỉnh lưu
α + 5π / 6
1 3 3 3 6
Ud = ∫
2π / 3 α +π / 6
U m sin(ωt )d (ωt ) =
2π
U m cos α =
2π
U cos α = U d 0 cos α
3 6 3 6
Khi 0 ≤ α ≤ π => - U ≤ Ud ≤ U
2π 2π
- Như vậy bộ chỉnh lưu tia 3 pha điều khiển có thể làm việc ở chế độ nghịch lưu và chuyển
năng lượng về nguồn. Nó có thể làm việc ở hai góc phần tư I và IV
Trị trung bình dòng điện chỉnh lưu (dòng điện tải).
Ud − E
Id =
R
Áp ngược lớn nhất mà SCR phải chịu.
U rwm = 6U = 3U m
Dòng trung bình qua SCR.
Id
IT =
3
Uđm ≥ Ku.U RWM và Iđm ≥ Ki ID1
Trong đó: Ku: Hệ số an toàn áp. (Ku = 2,5- 3,5)
Ki: hệ số an toàn về dòng (Ki ≥ 1)
Id
I1 =
3
Pd = U d I d
P U .I 3 2
λ= d = d d = cos α
S 3U .I 1 2π
3 6
Đặc tuyến điều khiển. Trị trung bình điện áp chỉnh lưu U dα = U cos α không phụ
2π
thuộc vào tham số tải khi dòng tải liên tục.

0.5
-0.5
-1
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
6. Chế độ chỉnh lưu và nghịch lưu.

- Khi α thay đổi Ud α có thể âm nhưng Id > 0. Công suất trung bình : P = Ud.Id
- Nếu Ud > 0 => P > 0 bộ chỉnh lưu làm việc ở chế độ chỉnh lưu, công suất chuyển từ phía
xoay chiều về phía một chiều
- Nếu Ud < 0 => P < 0 bộ chỉnh lưu làm việc ở chế độ nghịch lưu công suất chuyển từ 1 chiều
sang xoay chiều.
- Chế độ chỉnh lưu xảy ra khi: Ud * E > 0
- Chế độ nghịch lưu xảy ra khi Ud * E < 0
7. Góc an toàn.
- Góc an toàn: là góc điện nhỏ nhất phải có khi SCR chịu tác dụng của áp nghịch để khôi
phục khả năng khoá của nó một cách an toàn ( γ )
γ = ω .tq
Trong đó tq thời gian ngắt an toàn
- Khi α tăng thời gian để khôi phục khả năng khoá sẽ giảm
- Nếu α tăng đến một giá trị đủ lớn để SCR không còn đủ thời gian khôi phục khả năng khoá
của mình SCR đóng không theo ý muốn, dòng điện tăng lớn ,hỏng thiết bị , cần được ngắt bởi
thiết bị bảo vệ

IV. BỘ CHỈNH LƯU TIA VỚI DIODE DO

1. Sơ đồ
- Nguồn xoay chiều 3 pha
u A = U m sin ωt
2π
3
2π
3
- Linh kiện bán dẫn: 3 thyistor công suất
T1 ,T2 , T3, Diode Do
- Tải một chiều dạng tổng quát RLE
2. Ký hiệu:
- Dòng tức thời qua linh kiện SCR công suất iT1,iT2, iT3
- Điện áp trên linh kiện SCR công suất và diode uT1 , uT2 , uT3, uD0
- Trị hiệu dụng áp pha nguồn U.
3. Giả thiết:
- Nguồn áp lý tưởng: nguồn xoay chiều ba pha cân bằng, đối xứng điện trở trong của
4. Phân tích.
π
a. Khi α ≤ Tương tự tia ba pha điều khiển.
6
π 5π
b. Khi <α <
6 6
- Diode D0 dẫn trong khoảng điện áp chỉnh lưu mang giá trị âm.
Thyristor T1 dẫn [α ÷ π ]
⎧uT 1 = 0 ⎧uT 2 = u B − u A < 0 ⎧uT 3 = u C − u A < 0 ⎧u Do = −u d < 0
⎨ ; ⎨ ;⎨ ; ⎨
⎩iT 1 = id ⎩ iT 2 = 0 ⎩ iT 3 = 0 ⎩ i Do = 0
di
u d = u A ; u d = Rid + L d + E
dt
Diode Do dẫn [π ÷ π + α ]
⎧u Do = u d = 0 ⎧uT 1 = u A < 0 ⎧uT 2 = u B − u A < 0 ⎧uT 3 = u C − u A < 0
⎨ ; ⎨ ;⎨ ;⎨
⎩ i Do = id ⎩ iT 1 = 0 ⎩ iT 2 = 0 ⎩ iT 3 = 0
di
u d = 0 ; u d = Rid + L d + E
dt

D0 T1 D0 T2 D0 T3 D0 T1 D0 T2 D0
T3
UA UB UC
Us(V)
Ud(V)
UA UB UC
id(A)
iT1(A)
UA
UA-UC
UA-UB
UT1(V)

⎡ 5π 10π ⎤
Thyristor T2 dẫn ⎢ +α ÷
⎣6 6 ⎥⎦
⎧uT 1 = u A − u B < 0 ⎧uT 2 = 0 ⎧uT 3 = u C − u A < 0 ⎧u Do = −u d < 0
⎨ ;⎨ ;⎨ ;⎨
⎩ iT 1 = 0 ⎩iT 2 = id ⎩ iT 3 = 0 ⎩ i Do = 0
di
u d = u B ; u d = Rid + L d + E
dt
⎡ 10π 9π ⎤
Diode Do dẫn ⎢ ÷ +α⎥
⎣ 6 6 ⎦
⎧u Do = u d = 0 ⎧uT 1 = u A − u B < 0 ⎧uT 2 = u B < 0 ⎧uT 3 = u C − u B < 0
⎨ ; ⎨ ;⎨ ;⎨
⎩ i Do = id ⎩ iT 1 = 0 ⎩ iT 2 = 0 ⎩ iT 3 = 0
did
u d = 0 ; u d = Rid + L +E
dt

⎡ 9π 14π ⎤
Thyristor T3 dẫn ⎢ +α ÷ -
⎣6 6 ⎥⎦
⎧uT 1 = u A − u C < 0 ⎧uT 2 =u B −u C < 0 ⎧u = 0 ⎧u Do = −u d < 0
⎨ ; ⎨ ; ⎨ T3 ;⎨
⎩ iT 1 = 0 ⎩ iT 2 = 0 ⎩iT 3 = id ⎩ i Do = 0
di
u d = u C ; u d = Rid + L d + E
dt
⎡ 14π 13π ⎤
Diode Do dẫn ⎢ ÷ +α⎥
⎣ 6 6 ⎦
⎧u Do = u d = 0 ⎧uT 1 = u A − u C < 0 ⎧uT 2 = u B − u C < 0 ⎧uT 3 = u C < 0
⎨ ; ⎨ ;⎨ ;⎨
⎩ i Do = id ⎩ iT 1 = 0 ⎩ iT 2 = 0 ⎩ iT 3 = 0
di
u d = 0 ; u d = Rid + L d + E
dt
5. Hệ quả:
f (1) = p. f = 3.50 = 150 Hz
Trong đó: p - số xung chỉnh lưu.
π
a. Khi α ≤ : Tương tự tia ba pha điều khiển.
6
π 5π
b. Khi <α ≤
6 6
π
3 3 π 3 π
Ud =
2π π∫ U m sin(ωt )d (ωt ) = U m (1 + cos(α + )) =
2π 6 2π
U m (1 − sin(α − ))
3
α+
6
3 6
0 ≤ Ud ≤ U
2π
- Như vậy bộ chỉnh lưu tia 3 pha điều khiển với diode D0 chỉ có thể làm việc ở chế độ chỉnh
lưu. Nó có thể làm việc ở hai góc phần tư I
Trị trung bình dòng điện chỉnh lưu (dòng điện tải).
Ud − E
Id =
R
Áp ngược lớn nhất mà SCR phải chịu.
U rwm = 6U = 3U m
Dòng trung bình qua SCR.
5π
−α
IT = 6 Id
2π
Dòng trung bình qua diode D0
π
3α −
I T = I d − 3I T = 2I
2π
d

Uđm ≥ Ku.U RWM và Iđm ≥ Ki ID1
Trong đó: Ku: Hệ số an toàn áp. (Ku = 2,5- 3,5)

Ki: hệ số an toàn về dòng (Ki ≥ 1)
5π
π
−α
1
2π ∫α + 6
I1 = Id .d ( ωt ) = 6 Id
π
2π
Pd = U d I d
3 2 π 2 π
U (1 + cos(α + ) I d (1 + cos(α + )
U .I
λ = d = d d = 2π = 2π
P 6 6
S 3U .I 1 5π 5π
−α −α
3U . 6 Id 6
2π 2π
Đặc tuyến điều khiển. Trị trung bình điện áp chỉnh lưu, không phụ thuộc vào tham số tải khi
dòng tải liên tục.
6. Tác dụng của diode Do:
- Giảm trị hiệu dụng thành phần xoay chiều của áp chỉnh lưu
- Tăng hệ số công suất nguồn: α tăng I1 Giảm => U1I1 giảm => P1 giảm => λ tăng
- Không cho phép chế độ nghịch lưu.
U
- Khảo sát đặc tuyến dα
U do

BCL Tia 3pha 2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BCL Tia 3pha 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TS.

LÊ MINHPHƯƠNG [CHƯƠNG III : BỘ CHỈNH LƯU – RECTIFIER]

II . BỘ CHỈNH LƯU TIA 3 PHA KHÔNG ĐIỀU KHIỂN

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ CÔNG SUÂT Page 29

- Theo giản đồ ta thấy u D1 = 0 ⇒ u D 2 = u B − u A < 0 : phù hợp với giả thiết.

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ CÔNG SUÂT Page 30

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ CÔNG SUÂT Page 31

III. BỘ CHỈNH LƯU TIA 3 PHA ĐIỀU KHIỂN

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ CÔNG SUÂT Page 32

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ CÔNG SUÂT Page 33

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ CÔNG SUÂT Page 34

6. Chế độ chỉnh lưu và nghịch lưu.

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ CÔNG SUÂT Page 35

IV. BỘ CHỈNH LƯU TIA VỚI DIODE DO

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ CÔNG SUÂT Page 36

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ CÔNG SUÂT Page 37

- Khi thiết kế ta phải chọn linh kiện sao cho :

Trong đó: Ku: Hệ số an toàn áp. (Ku = 2,5- 3,5)

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ CÔNG SUÂT Page 39

You might also like