Professional Documents
Culture Documents
L MINH TIN
PHNG PHP
NGHIN CU KHOA HC
GIO DC
NH XUT BN GIO DC
Chu trch nhim xut bn : Ch tch HQT kim Tng Gim c Ng Trn i Ph Tng Gim c kim Tng bin tp Nguyn Qu Thao
Bin son : TS. Mai Ngc Lung ThS. L Minh TiN Bin tp ni dung : Nguyn danh Khoa Thit k sch v bin tp m thut : Nguyn Th Cc Phng Trnh by ba : Nguyn Thu Yn Sa bn in : phng sa bn in NXB Gio dc ti tp. H Ch Minh Ch bn ti : phng sp ch in t NXB Gio dc ti tp. H Ch Minh
127-2006/CXB/158-177/GD
MC LC
Li ni u Phn mt : Gii thiu chung v ti liu Phn hai : Ni dung tiu mun phng php nghin cu khoa hc gio dc Ch 1 : Nhp mn v nghin cu khoa hc gio dc Mc tiu Cc hot ng : Hot ng 1 : Tm hiu khoa hc v nghin cu khoa hc Hot ng 2 : Tm hiu v nghin cu khoa hc gio dc Thng tin phn hi cho cc hot ng Ch 2 : Logic tin hnh mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc Mc tiu Cc hot ng : Hot ng 1 : Xc nh vn cn nghin cu Hot ng 2 : Vit cng nghin cu khoa hc Hot ng 3 : Thu thp, x l thng tin l lun Hot ng 4 : Xy dng cng c, cc dng c o Hot ng 5 : Chn mu nghin cu Hot ng 6 : Thu thp d kin v x l Hot ng 7 : Vit bn tho Hot ng 8 : Hon tt cng trnh v in Thng tin phn hi cho cc hot ng Ch 3 : Mt s phng php thu thp d kin Mc tiu Cc hot ng : A. Phng php bt vn Hot ng 1 : Tm hiu mc ch v cng dng ca phng php bt vn Hot ng 2 : Cch son bn bt vn Hot ng 3 : Nhng im lu khi son cu hi Hot ng 4 : Th nghim bn bt vn B. Phng php phng vn Hot ng 5 : Mc ch v cng dng ca phng vn Hot ng 6 : Tm hiu v ngi phng vn Hot ng 7 : Tm hiu cc loi phng vn Hot ng 8 : Tm hiu cch thc thc hin phng vn C. Phn tch ni dung Hot ng 9 : Mc ch v cng dng ca phn tch ni dung Trang 5 7 9 10 10 10 10 13 16 18 18 18 18 19 26 27 28 30 31 32 32 40 40 40 40 40 41 43 45 46 46 47 47 48 50 50
Hot ng 10 : Tm hiu phng php phn tch ni dung Hot ng 11 : nh lng trong phn tch ni dung D. Quan st Hot ng 12 : Mc ch v cng dng ca quan st Thng tin phn hi cho cc hot ng Ch 4 : X l cc d kin Mc tiu Cc hot ng A. Cc loi d kin Hot ng 1 : Tm hiu d kin nh tnh Hot ng 2 : Tm hiu d kin nh lng Hot ng 3 : Thng k v m t cc d kin nh tnh B. Cc s thng k thng dng v cng dng Hot ng 4 : Cch tnh v cng dng ca s trung bnh cng Hot ng 5 : Cch tnh v cng dng ca s t l Hot ng 6 : H s tng quan v pearson v cng dng Hot ng 7 : Thc hnh gii thch cc s liu Thng tin phn hi cho cc hot ng Ch 5 : nh gi mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc Mc tiu Cc hot ng Hot ng 1 : Cc tiu ch v phng php nh gi cng trnh nghin cu khoa hc gio dc Hot ng 2 : Hi ng nh gi cng trnh nghin cu khoa hc gio dc Thng tin phn hi cho cc hot ng
50 52 53 53 55 64 64 64 64 64 65 67 69 69 71 72 74 75 81 81 81 81 82 84
LI NI U
gp phn i mi cng tc o to v bi dng gio vin tiu hc, D n pht trin gio vin tiu hc t chc bin son cc mun o to theo chng trnh Cao ng s phm v chng trnh lin thng t Trung hc s phm ln Cao ng s phm; bin son cc mun bi dng gio vin nhm nng cao nng lc chuyn mn, nghip v, cp nht nhng i mi v ni dung, phng php dy hc v kim tra nh gi kt qu gio dc tiu hc theo chng trnh, sch gio khoa tiu hc mi. im mi ca cc ti liu vit theo mun l thit k cc hot ng, nhm tch cc ho hot ng hc tp ca ngi hc, kch thch c sng to v kh nng gii quyt vn , t gim st v nh gi kt qu hc tp ca ngi hc; ch trng s dng tch hp nhiu phng tin truyn t khc nhau (ti liu in, bng hnh/ bng ting...,) gip cho ngi hc d hc, d hiu v gy c hng th hc tp. Ti liu Phng php nghin cu khoa hc gio dc c bin son vi mc ch trang b v nng cao kin thc, k nng nghin cu ca i ng gio vin tiu hc nhm p ng yu cu i mi gio dc, thc hin thnh cng chng trnh tiu hc mi. Vin Nghin cu Gio dc thuc trng i hc S phm TP. H Ch Minh l n v trc tip t chc bin son ti liu ny. Ti liu gm cc ch : Nhp mn v nghin cu khoa hc gio dc; Logic tin hnh mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc; Mt s phng php thu thp d kin; X l cc d kin; nh gi mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc. Ln u tin, ti liu c bin son theo chng trnh v phng php mi, chc chn khng trnh khi nhng thiu st nht nh. Ban iu phi D n rt mong nhn c nhng kin ng gp chn thnh ca bn c, c bit l i ng ging vin, sinh vin cc trng S phm, gio vin tiu hc trong c nc. Trn trng cm n. D n pht trin gio vin tiu hc
Phn mt Gii thiu chung v ti liu (2 n v hc trnh l 30 tit gm 17 tit l thuyt v 13 tit thc hnh)
2. K nng:
Xy dng c cng cho mt ti nghin cu thuc phm vi hot ng ca gio vin tiu hc. Bit phi hp cc phng php thu thp v phn tch d liu. Trnh by c ni dung nghin cu ng quy cch mt cng trnh nghin cu khoa hc thuc lnh vc gio dc tiu hc. C k nng nh gi mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc.
3. Thi :
Biu hin s ham thch lm nghin cu khoa hc. Tch cc hng ng, sn sng tham gia cc nghin cu khoa hc. Tin tng s c lp lm c cc nghin cu nh phc v ging dy v tm hiu tm l hc sinh ti trng tiu hc. C thc thng xuyn khuyn khch thu ht ng nghip v hc sinh vo cc hot ng khoa hc v gio dc.
1. V tr ca ti liu :
y l tiu mun 4 trong mun Gio dc hc. Ti liu Phng php nghin cu khoa hc gio dc c gii thiu c 2 n v hc trnh l 30 tit gm 17 tit l thuyt v 13 tit thc hnh.
2. Ni dung ti liu :
Stt 1 2 3 4 5 Tn ch Nhp mn v nghin cu khoa hc gio dc S tit 6 (4 tit l thuyt + 2 tit thc hnh)
Logic tin hnh mt cng trnh nghin cu khoa 8 (4 tit l thuyt + hc gio dc 4 tit thc hnh) Mt s phng php thu thp d kin X l cc d kin 8 (4 tit l thuyt + 4 tit thc hnh) 6 (4 tit l thuyt + 2 tit thc hnh)
nh gi mt cng trnh nghin cu khoa hc gio 2 (1 tit l thuyt dc +1 tit thc hnh) Tng s : 30 tit (17 tit l thuyt + 13 tit thc hnh)
III. Ti liu v thit b thc hnh tiu Mun 1. Thit b, dng trc quan
Phng hc tiu chun. My xem bng hnh, bng hnh, bng ting.
ng V Hot, Phng php nghin cu khoa hc gio dc, Trng i hc S phm H Ni, H Ni, 1989. Cc tp ch ng dng tm 1 gio dc, cc ti liu chuyn ngnh ca tng b mn, cc n phm v giao tip s phm v ngh thut ng x.
Phn hai Ni dung tiu mun phng php nghin cu khoa hc gio dc
Ch 1 : Nhp mn v nghin cu khoa hc gio dc Ch 2 : Logic tin hnh mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc Ch 3 : Mt s phng php thu thp d kin Ch 4 : X l cc d kin Ch 5 : nh gi mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc
Ch 1 NHP MN V NGHIN CU KHOA HC GIO DC 6 tit (4 tit l thuyt + 2 tit thc hnh)
Mc tiu 1. Kin thc:
Nm c khi nim, phn loi, cc giai on pht trin v tiu ch nhn dng b mn khoa hc. C nhng kin thc c bn v nghin cu khoa hc, cc loi hnh v cc hnh thc t chc nghin cu khoa hc. Hiu c gio dc l mt khoa hc v hiu r nhim v, phng php lun, phng php nghin cu, qu trnh, cc loi hnh v vai tr ca ngi nghin cu khoa hc gio dc.
2. K nng:
Bit quan st thc trng gio dc, kho nghim v ng dng l lun vo thc tin gio dc. Phn loi c cc loi hnh nghin cu khoa hc theo chc nng v theo tnh cht ca sn phm.
3. Thi :
C tnh sng to trong hot ng nghin cu khoa hc gio dc. T tin v c tinh thn tch cc i vi hot ng nghin cu khoa hc gio dc
L nhng nhn thc c tch ly c h thng, l s tng kt cc tp hp tri thc v cc s kin ngu nhin c khi qut thnh c s l thuyt v bn cht ca s vt v hin tng. 1.2 Phn loi khoa hc: Phn loi theo phng php hnh thnh c s l thuyt ca khoa hc, ch trng n cch hnh thnh khoa hc. Phn loi theo i tng nghin cu gm khoa hc t nhin, x hi v trit hc. 1.3 Cc giai on pht trin ca khoa hc: Phng hng khoa hc bao gm nhng ni dung nghin cu c nh hng theo cc mc tiu v l thuyt. Trng phi khoa hc: Tin cho s hnh thnh mt cch nhn mi v l thuyt. B mn hc: H thng l thuyt hon chnh v mt i tng nghin cu. Ngnh khoa hc: Mt lnh vc hot ng trong nh khoa hc nm vng cc b mn khoa hc lin quan v mt ngnh khoa hc. 1.4 Tiu ch nhn dng b mn khoa hc: C i tng nghin cu. C h thng l thuyt gm khi nim, phm tr, quy lut. C h thng phng php lun.
ti: nh hng gii p nhng vn v ngha khoa hc. D n: p ng mt nhu cu ca x hi. n: vn kin khoa hc ngh thc hin mt vn m x hi ang c nhu cu. Chng trnh: nhm cc ti, d n c kt hp theo mt mc tiu chung.
Nhim v:
Nhim v 1: Nghin cu gio n v ti liu c nhn. Nhim v 2:: Tho lun nhm v khoa hc v nghin cu khoa hc. Nhim v 3: Trnh by ca i din 02 (hai) nhm qua bt thm trong cc
nhm. Nhm 1: Trnh by trc tp th lp v khi nim khoa hc, phn loi khoa hc, cc giai on pht trin ca khoa hc, tiu ch nhn dng b mn khoa hc. Nhm 2: Trnh by trc tp th lp v vn nghin cu khoa hc : khi nim, cc loi hnh nghin cu, cc hnh thc t chc nghin cu khoa hc.
nh gi hot ng 1:
Bi tp 1: nh ngha th no l khi nim khoa hc ? Bi tp 2: in cc t thch hp vo ch trng trong cc ni dung sau: a) C nhiu cch phn loi khoa hc, trong cch phn loi theo phng php hnh thnh khoa hc, quan tm n vic khoa hc ...........................nh th no. b) Kinh t chnh tr hc l b mn khoa hc c hnh thnh da trn s hp nht t kinh t hc v chnh tr hc; tm l gio dc hc c hp nht t . c) Theo i tng nghin cu, khoa hc c phn loi thnh khoa hc t nhin, trit hc v .. Bi tp 3: a) Nghin cu khoa hc l hot ng nhm pht hin bn cht s vt, pht trin nhn thc khoa hc v th gii, n lc c ch ch gii thch v ci to thc tin. ng Sai b) Cc loi hnh nghin cu khoa hc phn loi theo chc nng gm c nghin cu c bn, nghin cu nn tng, nghin cu chuyn , nghin cu ng dng, nghin cu trin khai. ng Sai
c) Qu trnh dy hc c cc nhim v: cung cp kin thc, pht trin tr tu v gio dc cc phm cht nhn cch cho hc sinh. ng Sai Bi tp 4: Bn c k cu hi v gch cho vo nhng tr li tng ng vi p n ng. a) Nghin cu khoa hc l hot ng nhm: (1) (2) (3) Pht hin bn cht s vt. Pht trin nhn thc khoa hc v th gii. N lc c ch ch, c h thng gii thch hin tng v ci to thc tin. (4) Tt c cc hot ng trn u ng. (5) Tt c cc hot ng trn u sai. b) Tiu ch nhn dng b mn khoa hc. (1) (2) (3) (4) C i tng nghin cu. C h thng l thuyt. C h thng phng php lun. Tt c cc tiu ch trn.
Hot ng 2:
2.3 Nhng nghin cu nhm t n s hiu bit mi v cc hin tng gio dc ra cc gii php thch hp trong tng giai on pht trin.
Nhim v:
Nhim v 1: Tho lun nhm xc nh gio dc hc l mt khoa hc, nhim v, phng php lun v phng php, qu trnh v cc loi hnh nghin cu khoa hc gio dc. Nhim v 2: i din 3 nhm, mi nhm thuyt trnh v 01 (mt) ni dung theo th thc bt thm: Nhm 1: Nhim v ca nghin cu khoa hc gio dc. Nhm 2: Phng php lun v phng php nghin cu khoa hc gio dc. Nhm 3: Vai tr ca ngi nghin cu khoa hc gio dc.
Nhim v 3: Nghin cu c nhn v phng php lun v phng php nghin cu khoa hc gio dc, cc loi hnh nghin cu khoa hc gio dc. Nhim v 4: Thuyt trnh c nhn trc tp th lp v cc ni dung trn di s hng dn ca gio vin.
nh gi hot ng 2:
Bi tp 1: Bn hy chng minh gio dc l mt khoa hc. Bi tp 2: Trnh by nhim v ca ngi nghin cu khoa hc. Bi tp 3: in cc t ng thch hp vo ch trng trong ni dung sau: a) Phng php nghin cu khoa hc gio dc l nhng quy lut, nguyn l ca .. . b) Gio trnh nghin cu khoa hc gio dc gm quan st thc trng gio dc, khi qut thnh l lun, kho nghim v ng dng l lun vo ... Bi tp 4: a) C nhiu phng php thu thp d kin, gm cc phng php bt vn, phng vn, phn tch ni dung, quan st, trc nghim khch quan, thang thi , trc nghim x hi. ng Sai
b) Nghin cu m t hin trng, nghin cu kho st, nghin cu trng hp c th, nghin cu i chiu nguyn nhn, nghin cu tng quan, nghin cu pht trin , u l cc loi hnh nghin cu khoa hc gio dc. ng Sai
Bi tp 5: c k cu hi v tr li bng cch gch cho vo nhng tng ng vi p n ng. a) Khoa hc gio dc l: (1) (2) (3) (4) Mt khoa hc x hi c th gii quan khoa hc vi h thng quan im khoa hc v t nhin v x hi. Khoa hc gii thch cc hin tng gio dc, pht hin nhng quy lut pht trin tng qut v gio dc. Khoa hc vi h thng l lun gii thch, tin on v gii quyt cc vn ca thc tin gio dc. Cc cu tr li trn u ng.
b) Hnh thc quy np l: (1) (2) (3) Cch lp lun khi u t s cng nhn mt quy lut v dng n gii thch cc hin tng gio dc. Cch lp lun khi u t quan st cc hin tng v khi qut thnh quy lut. Cc cu tr li trn u sai.
khc hnh thnh cc khi nim, quy lut ca cc hin tng gio dc. Bi tp 3 : a) Ch ngha duy vt bin chng v duy vt lch s. b) Thc tin gio dc. Bi tp 4 : a) ng Bi tp 5 : a) (4) b) (2) b) ng
Tm tt
Ch ny ngi hc tm hiu v khoa hc, nghin cu khoa hc v khoa hc gio dc, cung cp cc thng tin v khi nim khoa hc, phn loi khoa hc, cc giai on pht trin v tiu ch nhn dng b mn khoa hc. Ch cn cung cp nhng thng tin cn thit v khi nim, cc loi hnh v cc hnh thc t chc nghin cu khoa hc. Ni dung ny trang b cho ngi hc h thng l lun, xc nh gio dc l mt khoa hc, nhim v phng php lun, phng php nghin cu, qu trnh v cc loi hnh nghin cu khoa hc gio dc, c bit l vai tr ca ngi nghin cu.
Ti liu c thm
1. TS. Dng Thiu Tng, Phng php nghin cu khoa hc gio dc v tm l, NXB i hc Quc gia TP. H Ch Minh, 2002 (c chng I: Khoa hc gio dc v nghin cu khoa hc). 2. Nguyn Vn L, Phng php lun nghin cu khoa hc, NXB Tr, 2001 (c chng I : Cc khi nim v khoa hc v nghin cu khoa hc). 3. V Cao m, Phng php lun nghin cu khoa hc, NXB Khoa hc v K thut, 2003 (c chng I: i cng v khoa hc v nghin cu khoa hc).
Ch 2 Logic tin hnh mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc 8 tit (4 tit l thuyt + 4 tit thc hnh)
Mc tiu 1. Kin thc:
Pht biu c cc giai on phi thc hin hon thnh mt ti nghin cu. Xc nh mc cn thit ca vic xy dng mc ch, lm r gii hn ni dung v chn la phng php nghin cu. Gii thch tm quan trng ca cng c o trong nghin cu khoa hc.
2. K nng:
Vit c cng cho mt ti nghin cu khoa hc gio dc. Thit k c m hnh chn mu. Phc tho biu thng k cho mt s d kin thu c. Thit k dn bi phc v cho son tho/ s dng cng c o. a ra hng x l cc thng tin, s liu thu c.
3. Thi :
Th hin tnh sng to khi xy dng mt cng nghin cu khoa hc gio dc. Quan tm n vic thc hin ti p dng kin thc hc.
Cc hot ng
Hot ng 1:
Xc nh vn cn nghin cu
(30 pht)
Thng tin cho hot ng 1: (3 pht)
iu quan trng u tin trong nghin cu khoa hc l bn cn lm r vn mnh phi gii quyt. Trong thc tin dy hc, gio dc th vn rt phong ph, a dng. Ta nn chn ti c tnh thi s, tnh cp thit ti thi im nghin cu. l nhng im nng m nu gii quyt xong s em li nhng gi tr thit thc, nhng ch li cho gio vin, trng hc, ngnh gio dc. Tuy nhin, ngi mi tp nghin cu nn chn cc vn n gin, st vi cc hot ng thng ngy ca mnh.
Nhim v
Nhim v 1.1: Lm vic c nhn (5 pht) Tnh hung: Trong trng bn ang tn ti mt t l hc sinh hc yu mt vi mn hoc yu ton din. Ban gim hiu hp vi gio vin v mong mun tm ra c nguyn nhn v sao hc sinh hc yu, t xut cc bin php khc phc. Bn cng quan tm gii quyt tn ti ny, hy pht biu vn bn cn nghin cu ? Nhim v 1.2: Tho lun trong nhm. (12 pht) Mi ngi ngh mt vn ca thc tin dy hc (hoc gio dc), sau thng nht chn mt vn m nhm quan tm. Tho lun cc chung quanh vn cn nghin cu. Kt qu cuc tho lun phi t c l nu ra ni dung cn nghin cu di dng cc pht biu ngn, gch u dng.
(145 pht)
Thng tin cho hot ng 2: (3 pht)
Vit cng l cng vic rt quan trng i vi ngi nghin cu. y chnh l bn phc tho ni dung ct yu v k hoch thc hin. cng vit cng y , chi tit th cc bc thc hin tip theo s r rng. Thng thng vit cng tc l vit ra c cc th hin cho cc tiu mc sau: Tn ti. L do chn ti. Mc ch nghin cu. Gii hn ti. Khch th v i tng nghin cu. Cc gi thuyt nghin cu. Nhim v nghin cu. Phng php nghin cu. K hoch thc hin.
Nhim v
* Vit tn ti:
Cn phi nu ra cc l do thc y ta lm nghin cu. Cc l do ny c th t l lun hay thc tin. Thng thng, nhu cu thc hin nghin cu l do nhng bc xc, nhng kh khn cn phi gii quyt trong thc tin. Thc hin ti gii quyt nhng kh khn .
Mc ch lun lun l quan trng trong bt c hot ng no. Xc nh mc ch nghin cu l m t ch m ti hng n v phi t sau khi kt thc cuc nghin cu. V d: Vi ti lin quan n tnh trng hc sinh hc yu, mc ch c pht biu l: Mc ch nghin cu ca ti l xc nh c mt s nguyn nhn ch yu gy ra tnh trng hc yu ca hc sinh, trn c s pht hin tm ra nhng bin php hu hiu khc phc tnh trng ny. ch m ti hng ti v phi t l: (1) Tm ra cc nguyn nhn ch yu ; (2) ngh cc bin php khc phc.
Nu gii hn ti l xc nh phm vi thc hin ca ti. vn nghin cu thng l rng nn ngi nghin cu phi cn c vo kh nng ca mnh (iu kin ch quan), vo tnh cht ca ti, cc iu kin nh thi gian cho php, a bn hot ng, khch th nghin cu (iu kin khch quan) m xc nh phm vi. Thng nu cc gii hn v ni dung, khng gian, thi gian nghin cu.
Khng gian
Thi gian
- Kinh nghim v a bn nghin cu Ch c th thc S lng ti liu l nghin cu ca l huyn C Chi, hin ti ny lun lin quan tm nhm cha nhiu. TP. HCM trong nm hc c khng nhiu. 2003 - 2004
Cc qu trnh, iu kin, thuc tnh (khng gian, thi gian) ca mi trng gio dc Khch th NC
i tng NC
* ................................................... * ...................................................
Gi thuyt nghin cu l nhng pht biu c tnh gi nh, l nhng phn on v bn cht ca i tng. Chng c xy dng t cc l thuyt hoc nguyn l c cng nhn, l h qu ca qu trnh suy lun logic. Chng cng c xy dng nn t nhng quan st trong thc tin.
Khi vit cng, bn cn xy dng cc gi thuyt v l nhng d kin v li gii p cho vn ang nghin cu. Cc thng tin thu thp c trong qu trnh nghin cu s gip kim chng gi thuyt . V d: Trong ti Tm cc nguyn nhn hc km phn mn Lm vn ..., bn c th a ra mt gi thuyt cho rng: Trong s cc nguyn nhn lm cho hc sinh lm vn km, nguyn nhn quan trng nht thuc v phng php dy ca gio vin. Gi thuyt ny c xy dng da trn nhn nh tnh hnh thc t ca bn l: gio vin no thng ch dn cch quan st, thu thp cht liu, bit pht huy tnh sng to ca hc sinh, rn luyn k nng cho hc sinh, khuyn khch chng vit ra nhng cm xc, nhng ngh t chnh kinh nghim sng ca chng, khng vay mn ca ai th bi vn ca hc sinh sc tch, chn tht. Cn cc gio vin ch da vo vn mu, cung cp nhng t xa ri i sng thng ngy ca hc sinh, ra sc thuyt phc hc sinh tin theo iu gio vin ni hay sch vit th bi vn ca hc sinh thng l km. Mt khc, bn so snh vi cc nguyn nhn cn li (thi hc vn ca hc sinh, ni dung mn hc, cc iu kin vt cht, v.v...) th thy tc dng ca phng php dy ca gio vin c v nh mnh hn.
Nhim v nghin cu c th xem nh l nhng hnh ng, nhng thao tc m ngi nghin cu cn phi thc hin t n nhng mc tiu c th vch ra. Nhim v nghin cu c xc nh cn c vo mc ch v cc gi thuyt nghin cu. Thng thng, t mi mc tiu ngi nghin cu nn xy dng mt vi nhim v phc v cho mc tiu .
Thut ng phng php c trnh by trong chng trc. Trong mc ny, t phng php xin c hiu theo ngha l phng php c th. Phng php l cch thc m ngi nghin cu d kin s dng trong ti. Thng thng, mt ti c th s dng mt hay vi phng php lm ct tr, c thm cc phng php khc h tr. bo m ti t kt qu mong mun, bn cn phi chn lc cc phng php ph hp vi tnh cht ca ti, bit s dng hp l im mnh, yu ca tng phng php. Vi nhng nghin cu thuc lnh vc khoa hc gio dc, cc phng php sau y thng c s dng: Tham kho ti liu; Quan st; iu tra vit; Phng vn (hay tr chuyn); Thc nghim gio dc; Trc nghim khch quan; Phn tch ni dung; Phn tch sn phm hot ng.
Mc du khng c mt yu cu bt buc no, nhng khi xy dng k hoch bn nn lit k tht c th cc cng vic d nh phi lm t giai on chun b nh : xc nh ti, hon thin cng, v.v..., cho n cui giai on hon thnh cng trnh. Sau cn c qu thi gian thc hin ti v tnh cht cng vic nh ra cc khong thi gian va cho tng cng vic, c th n n v tun hoc ngy.
b) Bn ng vi li pht biu: Phng php dy hc ca gio vin c nh hng rt nhiu n khi lng tri thc hc sinh ghi nh c. Cu hi 5: Cu hi 6: Vic thit lp cc gi thuyt nghin cu nhm mc ch g ? Bn nhn ra s cn thit ca vic lp gi thuyt nghin cu cha ? Bn hy chn mt vi phng php nghin cu lit k mc phng php nghin cu. Phc ha nhng nt chnh ca mi phng php v cng dng. Theo bn, cc phng php nghin cu no c th gip bn thu thp d kin cho mt nghin cu loi iu tra thc trng mt hin tng ang din ra, nh hng th hc tp mn Ton, mn Ting Vit ? Bn hy tng tng ra mt bui phng vn ti mt trng tiu hc, trong nh gio dc mun tm hiu nhng phn ng ca mt s hc sinh lp nm trc hin tng qu ti trong hc tp thng xy ra ti cc lp cui cp. Nu bn l nh gio dc y, bn s hi nhng cu g ? Ghi ra ni dung cc cu hi ny v trao i trong nhm bn cng hc. Hot ng 3
Cu hi 7:
Cu hi 8:
Nhim v
Nhim v 3.1: Lm vic theo nhm (15 pht).
Bn ang nghin cu hng th hc tp ca hc sinh tiu hc i vi cc mn hc nh Ton, Ting Vit, Khoa hc, m nhc, v.v... Cc khi nim hng th v hng th hc tp l nhng khi nim tru tng, thuc v i sng tm l con ngi, do vy cn phi c xc nh r v mt l lun. Hy c ti liu tm l hc v xy dng cc khi nim hng th, hng th hc tp, sau ghi ra nhng cho thy biu hin ca ngi c hng th hc tp.
nh gi hot ng 3: (5 pht)
Cu hi: Bn ang quan tm nghin cu nhng yu t c nh hng n vic xy dng bu khng kh vui v, on kt trong lp hc. Hy lp k hoch su tm ti liu, t th phc ho cc yu t nh hng c lin quan n ti.
Hot ng 4:
Mun xp anh A vo nhm ngi giu c, cn phi bit anh c bao nhiu tin, vng hoc nh ca, tru b, hoc cc gi tr khc c em ra so snh, v.v... Qua ba trng hp nu trn, ci thc, ci cn, s lng tin, vng hay nh ca l nhng thc o ph bin, d thy, d s dng. Tnh tin cy ca dng c ny c cng nhn. Trong lnh vc khoa hc gio dc, phn ln cha c sn nhng thc o cho ngi nghin cu s dng. Trong khi , thc tin gio dc t ra nhiu vn phi chng minh, phi lng ho. Chng hn: Gio vin cn chng minh vic ging dy ca mnh t hiu qu mong i ? (dng thc no o hiu qu ?) Nh tm l hc ang mun bit hng th hc tp ca hc sinh c c tng ln khi thay sch gio khoa mi ? (cn o hng th hc tp bit c gia tng khng). Nh qun l gio dc mun chng t rng nh tng ngn sch u t cho gio dc, ch s pht trin tr tu hc sinh nhng nm gn y tng ln so vi mi nm trc, v.v... (cn o ch s pht trin tr tu, hoc ch s thng minh IQ).
Nhim v
Nhim v 4.1: Lm vic c nhn ti lp (5 pht). Da vo ba v d nu trn, bn hy k ra ba trng hp khc trong cuc sng hin nay, con ngi cn n cc dng c o lng.
Sau khi tr li cc cu hi trn, bn hy tng hp v phc ho ra mt dn . Tham kho thm cc trong mc thng tin phn hi cho nhim v 4.3.
Tuy gi l n gin, nhng bn c th chn mu t dn s hng nghn ngi. C th p dng vi cch sau: + Chn mu bng cch rt thm. + Chn mu da vo cc s ngu nhin. + Chn mu theo h thng.
Nhim v
Nhim v 5.1: Lm vic c nhn (10 pht).
Rt thm chn 3 trong s 10 hc sinh tham gia mt tr chi vui. Chun b vi t giy tp hc sinh. Xp lm t v ct ra c 10 mnh nh. Bn hy vit 10 tn hc sinh, mi tn vo 1 mnh giy. Vo trn li, b vo 1 hp nh. Lc u, sau ln lt ly ra 3 vin giy. Nhng hc sinh c tn trong 3 mnh giy s c chn.
Cu hi 1: Cu hi 2:
Nu cc cch chn mu ngu nhin n gin. Ti mt trng tiu hc c 6 lp mt, 6 lp hai, 5 lp ba, 5 lp bn v 4 lp nm. Mi lp tnh trn c 40 hc sinh. Cn chn ra mt mu gm 120 hc sinh. Hy trnh by nhng cch chn mu c th thc hin c. Hy cho bit lm th no c c 2 mu, mi mu 20 hc sinh lp nm i din cho 2 trng tiu hc A v B. Bit rng trng A c 7 lp nm, trng B c 10 lp nm. Gi nh rng s hc sinh trong mi lp ca hai trng u l 40. Trnh by cch chn mu theo h thng trong trng hp gio vin trng Hng H mun chn ra 50 hc sinh i din cho khi lp bn i thi u vi cc trng khc. Bit rng trng Hng H c 500 hc sinh lp bn.
Cu hi 3:
Cu hi 4:
Hot ng 6:
Nhim v
Nhim v 6.1: Lm vic c nhn (6 pht).
Hy phc ho trn mt t giy th t cc vic phi lm t khu chun b ti nh cho n khi pht v thu li c cc phiu iu tra trn mt mu chn.
nh gi hot ng 6: (5 pht)
Cu hi 1: Cu hi 2: Theo bn, vic thu thp d kin chim mt v tr quan trng ra sao khi bn thc hin mt ti nghin cu ? C ngi son dng c o l mt phiu iu tra rt di, n 40 cu hi v nhiu mt lin quan n vic i mi gio dc Vit Nam trong giai on hin nay. Sau khi thu v khong 900 phiu, ngi quyt nh ch x l trn 16 cu hi thit thc nht, cn li th b. Hy cho bit kin nhn xt ca bn v vic lm ny.
Hot ng 7:
(10 pht)
Thng tin cho hot ng 8:
Bn tho rt cn s gp ca nhng ngi c kinh nghim (thy hng dn, nh qun l gio dc, cc gio vin ph thng, v.v...). Nu c iu kin, nh h xem qua. Nu khng, bn cng phi c li nhiu ln hon chnh v sau in n.
a) Phn loi cc ch bi tp c trong sch gio khoa mi. b) Tm hiu hc sinh c cc biu l xc cm tch cc hay tiu cc i vi cc bi tp c. Xc nh mc xc cm ca hc sinh lp ba trng Kim ng. c) Tm hiu nhng khc bit v biu l xc cm ca hc sinh i vi tng ch cc bi tp c.
4. Gii hn ti : nhim v 2.6, phm vi nghin cu ca ti c th l: Ch gii hn mn Ting Vit. Ch gii hn trong cc nguyn nhn lin quan trc tip n hc sinh, gia nh, nh trng: thi hc tp ca hc sinh, ni dung mn hc, phng php ging dy, iu kin hc tp ca nh trng. Ch gii hn nghin cu hc sinh lp bn thuc a bn C Chi TP. H Ch Minh trong nm hc 2003 2004. nhim v 2.7, phm vi nghin cu c th ni n l: Gii hn mt s hu hn cc xc cm lin quan n cm th ni dung vn hc khi c bi c. Cc bi c thuc v sch gio khoa mi, ch chn hc sinh lp ba ca trng Kim ng, ch kho st trong nm hc 2003 2004. 5. i tng v khch th nghin cu: Khch th l mt phn ca tp hp cc qu trnh, cc hin tng thuc v khoa hc gio dc m ti ang hng ti. i tng nghin cu l mt mt, mt b phn ca khch th nghin cu. Khch th c th hiu l mi trng ca i tng m ta ang xem xt. a bn nghin cu l vng khng gian trin khai cc hot ng tm hiu i tng. Bn cng cn bit thm rng: khi nim i tng v khch th nghin cu l tng i, chng c th chuyn ho cho nhau. Khch th ca ti ny c th l i tng ca mt ti khc ln hn. + Gi i tng v khch th cc cu hi phn nh gi hot ng 2: Bn cn lu rng i tng l mt b phn ca khch th, khch th bao trm i tng. cu hi 3, vi trng hp th nht, d dng nhn ra khch th l hc sinh lp nm, i tng nghin cu l kh nng tip thu v vn dng kin thc v ng php.
Sang trng hp th hai, i tng m ngi hiu trng nhm n l nh hng ca cc phng php dy hc i vi khi lng t ng v quy tc ng php ghi nh c. Trng hp th ba, i tng nghin cu ca ti l nhn thc ca cc gio vin tiu hc v vai tr ca phn mn Chnh t v Tp c trong vic rn luyn kh nng s dng ting Vit , cn khch th nghin cu c th hiu l qu trnh dy chnh t v tp c. 6. Xy dng cc gi thuyt nghin cu: Thng tin gi thc hin nhim v 2.11: vit c 3 gi thuyt, cn bm st cc mc tiu c th ca ti. Chng hn, theo bn th hc sinh c xc cm tch cc hay tiu cc i vi cc bi c ? Mc biu l xc cm cao hay trung bnh ? C s khc bit g trong biu l xc cm ca hc sinh i vi nhng ch khc nhau ca bi tp c ? 7. Nhim v nghin cu: Mt s ngi cho rng phi m t nhim v nghin cu di dng cu hi khi tr li cu hi tc l thc hin nhim v. iu ny khng cn thit. Ta nn pht biu nhim v nghin cu thnh cc mnh hm cha nhng hnh ng, cng c th cng tt bo m kh nng hon thnh c. 8. Phng php nghin cu: a) Mun s dng tt cc phng php nghin cu, bn cn c k cc ti liu vit v chng (mt s ti liu tham kho c nu ra trong sch). Trc ht phi bit c mc ch, cng dng ca mi phng php. iu tra vit dng thu thp cc d kin t nhng ngi ta khng tip xc trc tip. Mc ch kho st c xc nh trc v th hin trong cu trc phiu cu hi. C th gip ta thu trn s lng nhiu ngi cng lc. Phng vn (hay tr chuyn) gip thu thp thng tin t nhng ngi ta c th tip xc trc tip. N i hi ngi s dng phi nm vng nhng k thut giao tip, bit to s ci m khi tr chuyn v linh hot chuyn hng cc ch sao cho t nhin, m cui cng vn t c mc tiu cuc phng vn. Hn ch l khng thu c nhiu ngi, vic ghi chp phi tht tinh t v bo m trung thnh vi tr li. Vic ghi m cng phi xin php trc. Quan st gip nghin cu trc tip cc hin tng ang xy ra hay nhng biu hin ca c nhn trong chnh hot ng ca h. Trc nghim l phng php c dng o lng kh nng ca nhng c nhn (hc sinh, gio vin, v.v...) c mi tham gia trong cc cuc nghin cu.
Phn tch ni dung gip ngi nghin cu m t nhng kin tr li trong cc cu hi m ca bn bt vn, phng vn theo mt cch phn loi c h thng, tng i khch quan v cho ra cc con s nh lng (tn s) c th tip tc phn tch bng thng k. Thc nghim gio dc l phng php thng c dng chng minh (hay kim chng) cc gi thuyt lin quan cc vn ca khoa hc gio dc. Trong phng php ny, ngi nghin cu ch ng t chc v theo di qu trnh din bin ca cc s kin, hin tng di tc ng ca mt yu t c a vo (yu t thc nghim) trong khi gi c nh nhiu yu t khc. b) Khi nm c nhng im cn bn, nn p dng chng vo nhng nghin cu gii quyt cc vn ny sinh trong hot ng dy hc ca mnh. Nn nh rng khng c phng php no d dng. Mt s phng php nh phng vn, trc nghim, thc nghim gio dc, v.v... cn c s hun luyn k lng. Tt nht l bn xin tham gia vo mt ti do ngi c kinh nghim nghin cu thc hin.
2. Thng tin cho nhim v 3.2: Khi nim tnh tch cc hc tp cn phi c ngi nghin cu nh ngha mt cch y , c bit phi cp n cc biu hin ca tnh tch cc. Cc yu t nh hng cng phi c k ra, sau tc gi phi gii hn li nhng yu t c coi l quan trng. C nh vy mi kho st c th c mi lin h, xem xt mc nh hng gia cc yu t tc ng vi tnh tch cc hc tp ca ngi sinh vin.
Tm tt
Chng ny gip bn lm quen mt quy trnh thc hin mt ti thuc lnh vc khoa hc gio dc. Bn c gii thiu mt cch c th t nhng cng vic phi lm, c tho lun nhng im quan trng.
Phn ni dung chim nhiu nht trong chng ny l ch dn bn vit c mt cng nghin cu. y cng l phn trng tm ca chng, i hi bn thc hnh k lng. Khi vit cng cn nh rng cng xc nh c th tn ti s thun li cho cc cng vic v sau. Cc phn quan trng cn lu khi vit cng l phi xc nh r rng mc ch nghin cu, chn ng i tng v khch th nghin cu, pht biu c cc gi thuyt nghin cu. Trong bc thc hin, vic xy dng cn thn cng c o c tc dng quyt nh cht lng cc kt qu v sau. Bn cn nghin cu k cc chng sau v cc ti liu ch dn cch son cng c o c nhng kinh nghim cho vic ny. Cc vic khc nh chn mu, cch thc thu thp d kin, phn tch d kin u gi mt vai tr nht nh, c nh hng quan trng n kt qu, n cht lng ca cuc nghin cu. Chng ny cha bn k n vic vit dn cng trnh nghin cu. Mt s ti liu c cp n vic vit dn cho bo co ti ngay trong khi xy dng cng nghin cu. Nhng theo kinh nghim ca nhiu ngi, iu ny khng cn thit lm v khi ngi nghin cu xy dng k lng, r rng mc ch nghin cu, gi thuyt nghin cu, th thc nghin cu (trong c nh hng cch phn tch, x l kt qu sau khi thu thp d kin) th vic phc ho dn cng trnh l mt vic lm qu d dng.
Ti liu c thm
1. TS. Dng Thiu Tng, Phng php nghin cu khoa hc gio dc v tm l, NXB i hc Quc gia TP. H Ch Minh, 2002. (c phn on Gi thuyt nghin cu thuc chng III: vn v gi thuyt nghin cu). 2. PGS. TS. Phm Vit Vng, Phng php lun nghin cu khoa hc, NXB i hc Quc gia H Ni, 2001. (c chng IX, trang 111 115).
Bi c thm
Lp gi thuyt
Sau khi phn tch v suy ngh v vn la chn, sau khi quan st cc hin tng lin h, sau khi tham kho cc kinh nghim v ti liu c tm ra nhng gii php c th chp nhn c, ngi nghin cu khoa hc c th a ra mt hay nhiu gi thuyt. Mt gi thuyt l mt pht biu c tnh cch c on, mt gii php a ra th nghim v mi lin h gia hai hay nhiu bin s hoc hin tng quan st (hay c khi khng th quan st trc tip c nh trong Gio dc v Tm l ). Nh khoa hc thng pht biu gi thuyt di dng: Nu ci ny xy ra th s c kt qu nh th kia. F. Engels gi gi thuyt l hnh thc pht trin ca khoa hc t nhin cn suy ngh. Trong phn di y ti xin trch mt on ca hai nh x hi hc Lin X (trc y) vit v tm quan trng ca gi thuyt trong cc cng trnh nghin cu khoa hc x hi: ... Mt trong nhng thiu st ca mt s cng trnh nghin cu x hi hc tin hnh trc y nc ta l ngi ta chng th rt ra nhng kt lun mi no c t nhng cng trnh mc d l nhng kt lun b phn thi. Nhng cng trnh ny ch dn n nhng nguyn l m mi ngi u bit, t lu c nu ra ri t ch ngha Marx v tt lm th n cng l s minh ho c th cho nhng nguyn l m thi. iu i vi khoa hc x hi c mt ngha ht sc hn ch. Mt cng trnh nghin cu vt ra ngoi phm vi minh ho trc ht gn lin vi vic ra nhng gi thuyt khoa hc. F. Engels gi gi thuyt l hnh thc pht trin ca khoa hc t nhin cn suy ngh (K. Mark ? F. Engels ton tp, tp 20, trang 555). iu ny i vi cc khoa hc x hi, k c x hi hc, cng ng khng km. Trong khi th chng ta c nhng ngi trn thc t ph nhn quyn ca cc chuyn gia ra gi thuyt trong lnh vc khoa hc x hi. Ngi ta cho rng nhng nh kinh t, nhng nh x hi hc ch cn tht ra nhng chn l c sn. Nhng chn l mi l kt qu ca vic nghin cu ch khng phi l tin ca vic nghin cu. Vic ph nhn quyn ca cc chuyn gia trong lnh vc khoa hc x hi ra nhng gi thuyt khoa hc y khoa hc i n ch nh tr lay lt. Nu chng ta mun ch i cho n khi ti liu c chun b sn di dng thun tu cho quy lut th iu c ngha l tm nh ch vic nghin cu c suy ngh cho ti lc , v ch v vic y chng ta cng s khng bao gi c c quy lut. (Ph.Cngstantinp, V. Kenl, ch ngha duy vt lch s l x hi hc mc xt, Tp ch Ngi Cng Sn (Lin X), s 1 1965, t bn dch trong X hi hc, s 1 trang 80). (Trch trong Phng php nghin cu khoa hc gio dc v tm l ca TS. Dng Thiu Tng, NXB i hc Quc gia TP. H Ch Minh, 2002, trang 22 v 23).
2. K nng:
C kh nng chn la phng php thch hp cho mt ti c th. Son tho c mt bn cu hi bt vn hoc phng vn phc v cho mt cuc nghin cu kho st mu. Phn bit ba loi phng vn chnh. Lp c k hoch chun b cho mt cuc phng vn. Thc hin c mt h thng phn loi khi cn phn tch ni dung.
3. Thi :
Th hin tnh sng to trong vic p dng cc phng php thu thp d kin. Quan tm pht huy u im v khc phc nhng hn ch trong cc phng php bt vn quan st.
Cc hot ng
a. Phng php bt vn
Nhim v
Nhim v 1.1: Lm vic trong nhm nh (10 pht) Mt gio vin ang dy lp ba mun tm hiu hc sinh c hng th khc nhau nh th no i vi cc mn ang hc. Gio vin mun thu thp thng tin t nhiu hc sinh trong mt thi gian ngn. Do chn phng php bt vn, d nh son khong mi cu hi v in ra a cho mt s ng hc sinh trong khi lp ba tr li. Hy tho lun v ghi ra nhng cch m cc bn c th thc hin nu c cng mc ch nh gio vin ni trn. Trong khi tho lun hy nhn xt cch lm ca gio vin ni trn v ch ch ra u im ca phng php bt vn so vi cch thu thp kin bng tr chuyn trc tip vi tng hc sinh.
nh gi hot ng 1: (7 pht)
Cu hi 1: Bn hy cho bit mc ch v cng dng ca phng php bt vn. Cu hi 2: Nu u im v hn ch ca phng php bt vn. Hot ng 2 :
Phn th hai hi mt s thng tin c nhn (ngi tr li). C nhiu ngi xp phn ny cui cng. Nhng theo kinh nghim thu thp d kin, khi cui bn bt vn, nhiu ngi tr li b qua nhng thng tin phn ny, gy tr ngi cho vic thng k, x l. Phn th ba gm cc cu hi chnh, phc v cho nhim v ca ti. Cc tr li trong phn ny s cung cp thng tin quan trng ngi nghin cu x l thng k, phn tch, i chiu, hon thin mc ch ca cuc nghin cu. Phn cui cng l li cm n v cho tm bit. Mi phn ca bn bt vn c yu cu ring, bn c th c chng trong phn cc thng tin phn hi cho hot ng 2 thuc chng ny. Sau y bn cn lm quen vi cch to ra cu hi trong bn bt vn. Thng thy hai loi cu hi trong bn bt vn. Hy tham kho mc 3 trong thng tin phn hi cho hot ng 2 bit thm.
Nhim v
Nhim v 2.1: Lm vic c nhn ( nh)
Bn ang cn tm hiu hng th hc tp ca hc sinh i vi cc mn hc. Theo bn, nhng no cn a ra hi hc sinh ? Hy lit k chng ra giy. Sau khi hon thnh nhim v ny, hy c phn thng tin phn hi.
Nhim v
Nhim v 3.1: Tho lun nhm. (5 pht)
Trong cu 10 di y ngi son cu hi mun hc sinh nhn xt v vic hc mn Ton. Cng tho lun vi nhm, nhn xt cch t cu hi v tr li. Bn cn b sung iu g ? Cu 10. Em hy chn mt nhn xt ng vi mnh v mn Ton ang hc. a) B ch b) Ho hng c) Rt hay d) Nhiu hng th e) Qu kh i vi em
MN GING DY
Yu
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Ton Vn - Ting Vit T nhin - X hi Th dc M thut K thut th cng Ht nhc o c Gio dc sc kho
Hot ng 4 :
Nhim v
Xem bng hnh c k phn hng dn di y, chn ng ni dung (on bng th hai trong bng). Sau khi xem xong cn tr li nhng cu hi nu mc Nhng vic ngi hc phi lm, sau khi xem bng.
nh gi hot ng 4: (5 pht)
Cu hi 1 : Th nghim bn bt vn c thc hin nh th no ? Cu hi 2 : Vic th nghim bn cu hi bt vn em li nhng ch li g ?
Hot ng 5:
Phng vn l mt phng php thu thp thng tin trc tip t ngi tr li. Phng php ny c bit c hiu qu khi ta mun thu thp d kin t cc tr em hay nhng ngi khng bit c, vit thng tho.
Nhim v
Nhim v 5.1: Lm vic c nhn ( nh)
Ly ra mt t giy trng. Vch mt on thng chia i t giy. Hy nu im khc bit gia phng vn so vi bt vn. C im no ging nhau gia hai phng php ny.
nh gi hot ng 5: (5 pht)
Nu cng dng ca phng php phng vn. Hot ng 6:
Nhim v
Nhim v 6.1: Tho lun trong nhm (5 pht)
Cng nhm tho lun v ti: Ngi phng vn c cn phi l ngi bit nghe ? Nh th no l ngi bit nghe ngi khc ni ?
nh gi hot ng 6: (7 pht)
Cu hi 6.1: Vai tr ca ngi phng vn. Cu hi 6.2: Nhng bin php no c th p dng t hiu qu phng vn cao ?
Hot ng 7: T
nh gi hot ng 7: (5 pht)
Pht biu cng dng ca cc loi phng vn.
Hot ng 8:
Nhim v
Nhim v 8.1: Tho lun trong nhm (7 pht) Bn cn quan tm n nhng iu g khi t chc phng vn ?
Nhim v 8.3: Xem bng hnh. c hng dn trc khi xem bng. Nh tr li cc cu hi nu mc Nhng vic ngi hc phi lm sau khi xem bng. Hng dn s dng bng hnh:
Phn bng phi xem l on bng hnh th nht trong bng hnh tiu mun 4 : Phng php nghin cu khoa hc gio dc. Vi chiu di khong 5 pht, bng minh ho mt bui phng vn mt hc sinh v s thch c truyn tranh trong v ngoi nc dnh cho tui nhi ng. Nhng vic ngi hc phi lm trc khi xem bng: Cn n li cc thng tin hc trong hot ng 5, 6, 7, 8, c bit l hot ng 8. Ch n thng tin phn hi cho hot ng 6 v 8: u v hn ch ca phng php phng vn, nhng iu cn lu khi thc hin bui phng vn. Nhng vic ngi hc phi lm trong khi xem bng:
Ngay t u ch lng nghe nhng li i thoi gia ngi phng vn (c gio) v ngi c phng vn (hc sinh). Ch c biu hin trn nt mt v hnh ng ca c gio v hc sinh. Quan st ton cnh lp hc khi pht bn cu hi, s di chuyn ca ngi hng dn trong lp v cc i thoi tr li khi hc sinh hi. Nhng vic ngi hc phi lm sau khi xem bng: Tr li cc cu hi sau t kim tra vic xem bng: Li ca c gio trong bng c r khng ? Cch thc lm quen, to quan h thn thin lc u c th coi l c cha ? Theo bn, cn b sung hoc b i nhng cu ni hay biu hin c ch, hnh ng no ? C gio ghi chp g vo bin bn phng vn ? Da vo on bng trn, ng vai bn l ngi phng vn, hy phc ho trnh t bui phng vn do bn iu khin. Trong on bng xem, bn c thy li ni/ hnh ng no ca c gio khng ph hp hoc vi phm nguyn tc ca phng vn ?
nh gi hot ng 8: (5 pht)
Pht biu nhng im cn lu khi t chc cc cuc phng vn.
c. Phn tch ni dung
Hot ng 9:
Nhim v
Nhim v 9.1: Tho lun nhm (10 pht)
Hy ch ra tnh cht c h thng, khch quan trong phng php phn tch ni dung. Gi : Nhm chn mt bi bnh lun hay phng s khng qu di, ng trong mt nht bo. Sau khi c xong, hy tho lun xem, tm lc hoc trch ra nhng im chnh yu m tc gi mun ni trong bi, phi phn tch nh th no ? C phi l, mun hon thnh th cn phi sp xp cc theo mt h thng ? V dng cch phn loi thng tin mt cch khch quan ?
nh gi hot ng 9: (8 pht)
Hy trnh by li im khi p dng phng php phn tch ni dung trong vic nghin cu sch gio khoa. Hot ng 10 :
Cc phm tr khng dm p ln nhau, ngha l mi chi tit lin h n vn c mt v tr v ch c mt v tr m thi trong h thng phn loi ca ta. V d : Cc phm tr c th thit lp khi cp n nhng iu con ngi quan tm trong i sng hng ngy: Phm tr tng qut: c ba nhm phm tr l C nhn, Gia nh, X hi. Phm tr chi tit: C nhn c th chia ra cc kha cnh: sc khe, vic lm, nh , tin bc, hc vn, uy tn, thnh t, v.v... Gia nh c th chia: cha, m, ng b, anh ch em, b con trong h, v.v... X hi c th chia: lut php, kinh t, cc chnh sch, ngn hng, phong tc, tp qun, vn ho, v.v... Bc 3: Hun luyn cc thm lng vin mt cch cn thn h tham gia phn tch. Dng nhiu thm lng vin i chiu cc kt qu, trnh ch quan ca mt ngi. Bc 4: nh lng ni dung ti liu (xem trong hot ng 11).
Nhim v
Nhim v 10.1: Lm vic c nhn (8 pht)
Hng ngy trn ti vi thng chiu cc chng trnh qung co. Chn mt qung co cho cc loi du gi. Bn hy ghi ra nhng kha cnh (khong bn hay nm ) m bn nh quan tm phn tch ni dung.
Nhim v
Nhim v 11.1: Lm vic c nhn (5 pht)
Mt kt qu phn tch ni dung cc cu tr li m ca 200 ngi v bin php nng cao hiu qu o to i hc, thy c rt nhiu kin khc nhau, nhng c th tng hp v 4 phm tr sau: (1) Bin php tng hc ph hoc tnh y chi ph o to: 46 . (2) Bin php gio dc (i mi ni dung, phng php dy v hc, v.v...): 83 . (3) Tng cng c s vt cht thit b dy hc: 41 . (4) Bin php tuyn truyn vn ng thc hc tp trong sinh vin: 30 . Hi t l % ng h cho mi bin php ni trn ? Bin php no c nhiu ngi ni n nhiu nht ?
D. quan st
Hot ng 12:
Nhim v
Xem bng hnh luyn tp kh nng quan st. c trc hng dn v cc nhim v.
Hng dn s dng bng hnh:
Phn bng phi xem l on bng hnh th ba trong bng hnh tiu mun 4 : Phng php nghin cu khoa hc gio dc. Vi chiu di khong nm pht, bng minh ho mt s hnh nh trong tit hc thc hnh mn k thut ca hc sinh lp nm. Ni dung chnh ca on bng l phn hng dn ca c gio trc khi hc sinh thc hnh v phn lm vic ca cc nhm hc sinh khi lp rp mch in.
c thm cc ti liu, tho lun trong nhm v ghi ra c nhng im u v hn ch ca phng php quan st.
hin nhng kt qu c tnh quy lut trong vic dy hc, gio dc, hoc kim chng nhng gi thuyt nghin cu. Tuy vy, cng cn lu nhng hn ch ca bt vn nh sau : Cc cu hi trong bn bt vn rt cn c son tho tht k lng. Cu hi phi ph hp vi trnh v c im tm l ca i tng c hi. Cch tr li tng cu hi hay nhm cu hi cng phi c hng dn r rng, c th. Bi v, rt t khi hoc khng th i thoi trc tip vi ngi ra cu hi, ngi tr li khng th t mnh lm sng t nhng iu cha r trong cu hi. H ch c th c v hiu da trn nhng ch dn trn bn bt vn m thi. Trong nhiu trng hp, nu ngi tr li khng c gii thch r mc ch v tnh cht quan trng ca cuc iu tra, h c th tr li u, lm gim tnh tin cy ca cu tr li. Nu bn cu hi c gi i gin tip (qua bu in, nh ngi khc, v.v) th khng th bo m thu v y cc phiu gi i. T l hao ht trong trng hp ny c khi rt ln, n 70% hay hn. Ngoi ra, nu son bn cu hi qu di, ngi tr li c tm l ngn c v suy ngh. H s b trng nhiu cu hi, gy tr ngi cho vic x l sau ny. Khi thc hin nhim v 1.1, bn cn nhn xt gio vin chn phng php bt vn l ng v ngi y mun thu thp kin trn mt s ln hc sinh trong thi gian ngn. Trong iu kin nh vy, khng th tr chuyn trc tip vi tng hc sinh. Khi hon thnh nhim v 1.2, bn cn i chiu ca cc bn vi nhng thng tin phn hi nu trn.
cng c gp li v trc mi nhm cu nn c phn hng dn cch tr li. 2. Lp dn bi cho phn cu hi: Bn cn thit lp mt danh sch nhng cn a vo bn cu hi. Mun vy, hy da vo mc ch ca cuc nghin cu v c s l lun lin quan n vn nghin cu phc ho cc tng cn hi. Cng vic ny cn nhiu thi gian v s sng to. Nn lit k tt c ra giy. Nu c kh nhiu , bn cn c k nhiu ln, loi b nhng khng hp, cc cn li sp xp chng vo cc nhm ch . Mi nhm s gm mt s cu hi. Trong nhim v 2.1, xc nh cc cn hi, bn cn phi da vo c s tm l hc v hng th. C hai khi nim cng c l hng th v hng th hc tp. Theo cc ti liu tm l hc i cng, hng th c coi l thi c bit ca c nhn i vi mt i tng, va c ngha i vi cuc sng, va c kh nng mang li khoi cm cho c nhn trong qu trnh hot ng. Khi ni n hng th tc l ni n s tp trung ch cao, s say m trong hot ng, s gia tng cng lm vic m khng mt mi, tng hiu qu hot ng nhn thc. T cc nu trn, hng th c lin quan n c ba mt nhn thc, tnh cm, v hnh ng. Nh vy, tm hiu hng th hc tp cn nh hng vo ba mt: mt nhn thc v hc tp; mt tnh cm i vi hc tp v mt hnh ng tch cc hc tp. Bn bt vn s tp trung cc cu hi lm r s biu hin ca ba mt ni trn hc sinh trong hot ng hc tp. Thnh phn chnh c th l : Ni dung 1: Hc sinh nhn thc tm quan trng ca cc mn hc nh th no ? Mc tp trung ch trong tng mn hc ? Ni dung 2: Tnh cm ca hc sinh biu hin trong tng mn hc ra sao ? Mc yu thch ? Cc l do yu thch hay chn nn mt mn hc ? Ni dung 3: C nhng biu hin c th g trong hnh ng nh s ko di thi gian hc tp vi mn hc yu thch, s gia tng cng hc tp hay lm nhiu hn cc yu cu ca gio vin ? Bn hy tip tc lm r hn ba ni dung trn. Hy ch ra thm nhng biu hin khc v nhn thc, tnh cm v hnh ng ca hc sinh i vi cc mn hc. Khi cc cng nhiu th bng cu hi cng y .
V d: Hy cho bit kin ring ca bn v nhu cu hc thm ca hc sinh tiu hc hin nay ? ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... b) Cc cu hi ng (closed questions hay multiple-choice questions): phn hi ging cu hi m. Phn tr li ghi sn cc ngi tr li la chn. Tu theo tnh cht cu hi, ch c chn 1 trong s (nh chn 1 mc yu thch) hay c th chn nhiu hn mt (nh chn mt s nguyn nhn trong danh sch cc nguyn nhn). i khi mun c thm thng tin, hoc ngi nghin cu cho rng cc a ra cha th sau cc chn ngi nghin cu ghi thm dng cc khc v vi dng trng cho ngi tr li. V d 1 : Bn hy t nh gi kh nng s dng ngn ng ca bn ? a) Rt tt. b) Kh tt. c) Khng tt, khng xu (trung bnh). d) Khng c tt lm. e) Hon ton khng tt. V d 2 : Theo bn, nhng nguyn nhn no sau y l ch yu gy ra tnh trng hc sinh tiu hc hc km ? a) Hc sinh khng tp trung ch trong gi hc. b) Thy (c) gio khng bao qut lp hc lc ging bi. c) Thy (c) gio qu hin, t rn e, trch pht hc sinh. d) Hc sinh khng c sch gio khoa. e) Hc sinh khng hc bi, lm bi tp nh. f) Cha m t quan tm kim sot con ci hc nh. g) Thiu gio c trc quan dng cho cc tit ging. h) Hc sinh b mt cn bn kin thc t lp di. i) Phng php dy thc y hc sinh hc t, hc vt. j) Nhng nguyn nhn khc (xin ghi ra bn di). .............................................................................................................. Bn cn bit mt thc t l, qua x l nhiu bn bt vn, ngi ta thy nhng phn tr li m trong bn bt vn t khi c tt c ngi tr li quan tm in
y . H thng b trng. C lc nhng tr li khng st vi phn cu hi. V vy nn c s cn nhc khi dng cc cu hi m. Trng hp cn phi dng th nn c gii thch r v khuyn khch ngi tr li in y .
Nhim v 3.2: Cu hi cha tnh n trong hon cnh hin nay, nhiu gia
nh hai th h, do cng vic cha m khng thi gian lo cho con ci m phi nh n ngi thn thuc hoc thu ngi lm vic nh.
Nhim v 3.3: Trong cu hi 4, khi lit k nhiu chc v ngha l ngi son
cu hi mun bit chc v c th ca ngi tr li. V mu hi c th gm nhiu ngi vi nhng chc v khc nhau, vic lit k danh sch cc chc v l cn thit. Bn cn thy c rng: t l ngi gi cc chc v trong danh sch ny l khng ging nhau. Cho nn thng tin thu c ch c tnh cht thng k, xem trong mu kho st, mi chc v c bao nhiu ngi (hay bao nhiu phn
trm). Nu trong ti mun phn tch c nhng khc bit no khng v quan im, s thch, v.v... gia cc nhm ngi gi nhng chc v khc nhau th khng t c s mong mun, v s lng nhm qu nhiu, s ngi trong mi nhm khng xp x bng nhau, v.v... Khi x l, bn phi tn thm mt s thao tc na. V vy, nu khng cn phi m t t m thnh phn, bn nn gp mt s chc v c cc nhm c nhng du hiu c trng hn, nh c ba nhm: Ban gim hiu, gio vin, cc chc v khc. Hoc ch hai nhm l : nhm gio vin v nhm khc (khng phi gio vin). Ngi tr li cng mt cng hn.
Do vy, phi bit nghe hoc nghe mt cch khch quan, v t l mt yu cu bt buc, mt c im khng th thiu ca ngi phng vn. Ngi bit nghe l ngi lun c thc cao, khng thin v, bit n trnh nh hng ca kinh nghim bn thn, nhng mong i ph hp vi mnh trong khi nghe, cn thn trc khi a ra nhng nhn nh hay kt lun. Ngi phng vn bit nghe lun cnh gic, c gng thu nhn thng tin mt cch trung thc.
Nhim v 6.2: trnh nhng thin v, tt nht ngi nghin cu khng nn lm cng vic phng vn. Nn hun luyn mt s ngi c k nng phng vn lm cng vic ny.
im li nu ngi nghin cu tham gia phng vn: + Ngi nghin cu bit r mc ch nghin cu, lun quan tm n nhng ni dung c th gip h kim chng cc gi thuyt nghin cu. + Khi tham gia phng vn, ngi nghin cu c th bt gp ni dung cn cho ti, hi thm cc chi tit lm r hn. im bt li: + S thin v trong khi phng vn l kh trnh. + S nh hng qua li gia ngi phng vn v ngi c phng vn. Nhng kinh nghim, uy tn, s quen thuc ca ngi nghin cu c nh hng n ngi c phng vn. Mt s thng tin thu thp c th km tin cy, thiu khch quan, do ngi c phng vn chu nh hng hay mun gip ngi nghin cu.
Nhim v 6.3: Nhng cch c th thc hin khc phc thin v, trnh nh
hng qua li gia ngi phng vn v ngi c phng vn: Thc hin phng vn lp li ln th hai trn mt s ngi trong mu. S dng nhng ngi phng vn khc. i chiu cc bin bn ca nhng ln phng vn.
din cho dn s, bn cn phi thu thp c d kin trn ton mu chn. Vic thay th mt s ngi trong mu (do nhng l do khch quan) c th chp nhn nu chng minh c mu mi sau ny cng c nhng tnh cht nh mu ban u.
3. Ghi chp trong khi phng vn: Tu thuc thi ngi c phng vn,
c th xin php h ghi chp nhng cu tr li ra giy. C hai tc dng ca ghi chp ngay khi phng vn: Tch cc v ngi c phng vn ngh rng kin ca mnh l quan trng. Tiu cc v tm l e ngi ca ngi pht biu khi thy li ni ca mnh b ghi chp.
4. S dng cc thit b (ghi m, ghi hnh): Vic ghi li m thanh hay hnh
nh cho php ngi phng vn nghe li, xem li nhiu ln v c th ghi chp ra giy. Tuy nhin s hin din ca thit b ny c nh hng n ngi c phng vn. Do cn phi gii thch l do, xin php trc khi s dng.
mu i din, cn thit phi sp xp ti liu theo mt h thng khch quan, sau dng li chn ngu nhin chn. Vic lm ny trnh c s thin v hay tu tin chn theo s thch, mong mun c nhn. 2. Tnh khch quan: Khi thit lp h thng, ngi nghin cu khng th lm tu tin m thng l dng mt cch phn loi a cc thng tin vo nhng phm tr tng qut, sau di phm tr tng qut l nhng phm tr nh hn, c cha trong phm tr tng qut va lp. C nh vy tip tc cho n khi khng phn chia na. Tnh khch quan th hin vic xc lp cc phm tr, nh ngha n tht r rng, nhiu ngi khc nhau cng c th t kt qu tng t khi thc hin cng mt cch phn loi. Cc tr li trong nh gi hot ng 9: Vic p dng phng php phn tch ni dung trong sch gio khoa mang li nhiu li im: a) Gio vin c th nm vng ni dung trnh by trong sch. Chng hn, gio vin (hay bn) c th xc lp nhng loi mc khi phn tch nh: Nhng khi nim no c cp n trong sch gio khoa ? Trnh t thit lp cc khi nim nh th no ? Khuynh hng ca tc gi khi la chn v xp t cc mc. Cch hnh vn ca tc gi ? Hnh thc trnh by, v.v
b) Gio vin cn c th thc hin nhng nghin cu nh phc v vic ging dy ca mnh: V d t ra cc mc tiu nh: Tm hiu tnh cht ph hp ca cc t ng s dng trong sch so vi trnh hc sinh. Tm hiu tc dng ca hnh v trong sch gio khoa i vi tr nhi ng: Chng hn, S lng cc hnh v s dng trong tng chng, bi c nh hng g n vic d dng tip thu ni dung bi ? Tnh cht ca nhng hnh v minh ho c tun theo mt khuynh hng no khng ? vv
phi c hun luyn h nm vng cc nh ngha v s dng thnh tho h thng phn loi lp.
Cc n v phn tch:
C nm n v phn tch: t ng, cu vn, ton th ti liu, nhn vt, o lng thi gian v khng gian. Loi n v phn tch theo li dng t ng t c dng. Loi n v phn tch da trn cu vn : (dng c cu, cha nhiu t) kh phc tp, khng ng tin cy. Loi n v phn tch nhn vt: dng phn tch truyn nhi ng, t dng trong nghin cu khoa hc gio dc. Loi n v phn tch cc o lng thi gian v khng gian: v d chiu di ca cu vn, s ch trong cu, s trang trong sch, s on vn, s pht tho lun, s pht thy gio thuyt ging, v.v... Loi n v phn tch tit mc (item), l loi n v phn tch quan trng, thng dng trong cc nghin cu x hi v nghin cu gio dc. Tit mc ni y c th l: ton th bn vn, bi din thuyt, mt cu chuyn, mt chng trnh ti vi, mt kin trong cuc phng vn hay bt vn, v.v... Khi s dng nhiu thm lng vin tham gia vic phn tch ni dung, cn i chiu kt qu ca tng ngi, trong rt cn mt s nht tr cao (h s ng cao).
Tm tt
Chng ny gii thiu mt s phng php thu thp d kin thng dng. l cc phng php bt vn, phng vn, quan st, phn tch ni dung cc vn bn, ti liu. Mi phng php u c nhng mc tiu v cng dng ring, c nhng mt mnh v nhng kh khn phi khc phc. Tu thuc vo mc ch nghin cu ca ti v iu kin thc tin, bn cn chn la nhng phng php thch hp. Bt vn dng thu thp d kin, kin, thi theo mt khung cu trc no t nhng ngi m ta khng th tip xc trc tip. N cho php kho st nhiu ngi trong mt thi gian ngn, tn cng sc v chi ph thp. Trong bn bt vn c th t nhiu cu hi v nhiu mt m ngi nghin cu quan tm. Ngi tr li cng c t do bc l kin ca mnh, khng phi n trnh khi gp nhng vn t nh. Nhng nu cc cu bt vn khng chun b k, phn hng dn tr li khng chu o th kt qu thu c cng thiu tin cy. Phng vn cho php thu thp thng tin t nhng ngi ta c th tip xc trc din. Nh c th tm hiu chi tit hn khi thy cn hi thm mt vn no
. Do s tip xc trc tip, s lng thu thp khng th nhiu nh bt vn. Kt qu thu c cng b nh hng bi yu t ch quan ca ngi phng vn. Phn tch ni dung l k thut nghin cu nhm m t mt cch c h thng, khch quan v bng phng php nh lng ni dung cc ti liu, sch bo, cc cu pht biu t do trong bn bt vn, v.v... iu bn cn nh l: Cc phng php nu trn u phi c hun luyn mi p dng c hiu qu v phi chun b chu o trc khi s dng bo m tnh tin cy v gi tr cho cc d kin. Bn cng nn ghi nh cc bc thc hin mt nghin cu: Trc ht l chun b dng c (qua c ti liu l lun, qua cc cng trnh nghin cu, hay cc nghin cu thm d trc). Tip theo l bc th nghim dng c o (nh cc chuyn gia v c kho st trn cc mu tng t). Sau th nghim ngi nghin cu sa cha dng c ny cho tt hn trc khi s dng chnh thc. Trong t kho st chnh thc, ngi nghin cu phi chn mu ngu nhin bo m cc kt qu i din cho dn s. Cui cng, khi thu v y d kin, phi phn tch chng bng phng php thng k. Sau mi khi qut ho cc kt qu.
Ti liu c thm
TS. Dng Thiu Tng, Phng php nghin cu khoa hc gio dc v tm l, NXB i hc Quc gia TP. H Ch Minh, 2002 (c chng V Cc phng php thu thp d kin).
2. K nng:
Tnh ton c cc s trung bnh cng v s t l khi c mt tp hp d kin. p dng cc s trung bnh v s t l vo trong mt ti nghin cu c th. Tm ra mc lin h gia hai bin s ang kho st trong mt nghin cu bng cch dng mt h s tng quan. Trnh by r rng cc bng thng k s liu.
3. Thi :
Th hin s thn trng khi kt lun, bnh lun vi cc kt qu thng k. Quan tm s dng d kin nh tnh v nh lng cho tng loi nghin cu.
Cc hot ng
a. cc loi d kin
Hot ng 1:
D kin th t (ordinal data): d kin c xp th hng 1, 2, 3, 4, v.v... D kin nh danh (nominal data): phi (nam, n); mu tc; khu vc (ni thnh, vng ven, ngoi thnh).
Nhim v
Nhim v 1.1: Lm vic c nhn (7 pht)
c on m t sau, cho bit cc bin nh ngha di y thuc loi d kin g ? Trong mt nghin cu v hng th hc sinh i vi cc gi hc v, ngi ta cho hc sinh v mt lot tranh theo cc ch cy ci, con vt v vt dng trong gia nh. Sau chm im cc tranh . Ngi nghin cu quan tm n cc bin: phi tnh (hc sinh nam, n); lp (cc lp ba, bn ,nm); thnh phn gia nh (cha m l cng nhn vin chc (CNVC), cha m l tiu thng (TT), cha m lm cc ngh lao ng ph thng (LPT)). Ngi nghin cu mun so snh im v tranh ca cc hc sinh c phn nhm theo tng bin k trn.
nh gi hot ng 1: (7 pht)
Cu hi 1: Mt gio vin tiu hc mun thu thp kin ca hc sinh v phong tro thi ua gi gn V sch, Ch p. Ngi ny chn ra 120 hc sinh thuc 3 loi hc sinh: gii, kh, trung bnh trong trng mnh dy (mi nhm 40 hc sinh). Bin s loi hc sinh trong trng hp ny l d kin thuc loi th t hay nh danh ? Cu hi 2: Hy a ra mt trng hp cho thy l d kin th t (khng trng vi nhng v d nu trong ti liu ny). Hot ng 2:
Nhim v
Nhim v 2.1: Lm vic c nhn (7 pht)
c v tr li cu hi: Trong mt nghin cu kho st nng lc ging dy 6 mn ca gio vin tiu hc, ngi nghin cu yu cu mi gio vin t nh gi kh nng ca mnh bng cch nh du X vo mt trong 4 mc : Tt, Kh, Trung bnh, Yu ca tng mn. Sau cc mc ny c cho im theo th t nh trn l 4, 3, 2, 1. Tnh tng im ca 6 mn, chia 6 c im trung bnh nng lc ging dy. Nu chn mu nghin cu l 300 gio vin tiu hc th c 300 im trung bnh nng lc ging dy. Hi: C th coi 300 im trung bnh ni trn l mt tp d kin nh lng khng ? Nu bn mun tm hiu v t nh gi nng lc ging dy ca gio vin, bn c lm nh trn khng ?
Hot ng 3:
Ch thch: Tn s = s hc sinh
Kt qu tng hp ngnh hc, phi tnh theo tng nm Lu : Bng 3 c to bi phn mm thng k trn my tnh SPSS for Windows, phin bn 11.5 vi cc s liu ca mt nghin cu ti i hc S phm TP H Ch Minh. Cc s ghi trong ct count l s sinh vin (tn s), cc t l % c tnh theo ct (k hiu col%), tc theo tng nm hc.
Nhim v
Nhim v 3.1: Lm vic c nhn (8 pht)
Hy thu thp kt qu xp loi hc tp ca 1 lp hc sinh tiu hc. Ch cc bin c s dng: Bin phi tnh (nam, n), bin cha m vi 3 nhm nh sau : (1) B v m u l CNVC; (2) B hay m l CNVC; (3) B m khng l CNVC. Trc ht lp bng 3.1a thng k m t tn s v t l % hc sinh Gii, Kh, Trung bnh, Yu, Km. Sau lp cc bng hai chiu vi yu cu nh sau: 3.1b m t tn s v t l % hc lc ca hc sinh theo phi tnh. Loi hc lc b tr theo tng hng, phi tnh (nam, n) m t theo ct. Tng t, bng 3.1c m t tn s v t l % cc loi hc lc theo nhng nhm cha m nu trn.
Cng tho lun vi bn v mt nghin cu d nh s thu thp s liu trn sinh vin Cao ng S phm, trong c s dng 3 bin nh tnh l nm hc, ngnh hc v gii tnh. Phc ho mt bng thng k m t cc s liu ny.
nh gi hot ng 3: (7 pht)
Cu hi: Bn ang tm hiu v yu thch m nhc cc em tiu hc. Phiu iu tra c thu thp cc lp ba, bn, nm ti nhiu trng: mt s trng ni thnh, mt s trng thuc vng ngoi thnh. Gi s bn quan tm iu tra tn nhng bi ht c thiu nhi yu thch (v sau cc bi ht s c phn loi thnh nm ch ); tn mt s nhc s. Hy thit lp 2 bng thng k m t tn s v t l : 1 bng l cc ch bi ht c yu thch, 1 bng l cc nhc s c yu thch. Nu phi hp thm cc bin lp hay khu vc ni, ngoi thnh th cc bng s nh th no ?
Hot ng 4 :
Nhim v
Nhim v 4.1: Lm vic c nhn (5 pht)
Tnh trung bnh s ngi tham d trin lm trong mt ngy, bit s liu ghi ti mt im trin lm nh sau (n v ngi): th hai: 2383, th ba: 2574, th t: 2812, th nm: 1964, th su: 2249, th by: 2816.
Cu hi 2: Bn hy tm v lit k mt danh sch nhng trng hp trong i sng ngi ta dng s trung bnh cng (hoc c dng t bnh qun) m t c trng mt hot ng, mt cng vic no . V d: + Thu nhp bnh qun ca mt cng nhn ti phn xng sn xut A, nh my M c 700 nghn ng. + Bnh qun sn lng la ca . . . Cu hi 3: Hy im li cc trng hp dng s trung bnh cng trong hot ng din ra hng ngy trng hc.
Hot ng 5 :
(45 pht)
Thng tin cho hot ng 5: (12 pht)
Cng vi s trung bnh cng, s t l rt thng dng trong gio dc v trong cuc sng. V d: T l hc sinh 6 tui n trng trong u nm hc. T l hc sinh b hc ( mt cp lp, mt khi lp). T l thanh nin t 18 n 25 tui c vic lm ti mt a phng. S t l thng k hiu l p. Trong i sng, ngi ta thng dng dng t l %. Cng dng: S t l cho bit t l phn trm mt thnh phn trong ton th. Cch tnh: Ta nn tm hiu cch tnh t l qua mt trng hp c th: Lp 4A c 40 hc sinh. Cui hc k I va qua c 10 hc sinh c xp loi Gii, 19 hc sinh loi Kh, 8 hc sinh loi Trung bnh, cn li l loi Yu. Cc t l % hc sinh Gii, Kh, Trung bnh, Yu trong lp c tnh nh sau: Tng s hc sinh ca lp 4A l 40. S hc sinh loi Yu = 40 (10+19+8) = 3. T l % hc sinh t loi Gii = 10/40 = 0,250 hoc 25%. T l % hc sinh t loi Kh = 19/40 = 0,475 hoc 47,5%. T l % hc sinh t loi Trung bnh = 8/40 = 0,20 hoc 20%. T l % hc sinh t loi Yu = 3/40 = 0,075 hoc 7,5%.
Nhim v
Nhim v 5.1: Lm vic trong nhm nh (8 pht)
Hy tm hiu c bao nhiu sinh vin trong lp ca bn sinh vo thng 4, thng 11. Sau tnh xem cc bn ny chim t l bao nhiu phn trm trong lp ?
Cu 1: Bn quyt nh vo hc ti Trng Cao ng S phm t khi no? a) Trong khong t khi hc lp mi cho n u lp mi hai. b) Trong thi gian lm h s d thi i hc, Cao ng. c) Sau khi nhn c giy bo trng tuyn. Cu 2: Hin nay bn yn tm vi vic hc lm ngh dy hc ? a) Rt yn tm. b) Cha yn tm. Cu 3: Nu c php chn li mt trng hc, bn vn quyt nh chn trng S phm ? a) Vn chn li trng S phm. b) S chn mt trng khc. Sau khi thu v cc phiu tr li, hy tnh t l % cho tng mc tr li (a), (b) v (c) cu 1 v cc tr li (a), (b) cu 2 v 3. T cc con s, hy a ra nhng nhn xt.
Cu hi 2:
Hot ng 6 :
X 5 7 6 4 8 10 6 8 9 5 68
Y 6 8 5 5 9 9 7 7 9 4 69
X 7 8 10 9 6 3 7 8 6 9
Y 8 7 10 7 8 4 6 10 9 7
Y2
25 49 36 16 64 100 36 64 81 25 496
36 64 25 25 81 81 49 49 81 16 507
R=
Nhim v
Nhim v 7.1: Lm vic c nhn (14 pht).
Da vo s liu cho bng 7.1, bn hy nhn xt v tnh hnh hc tp ca hc sinh khi lp nm hai Trng Tiu hc L Vn Tm (thuc vng ni thnh) v H Th K (thuc vng ngoi thnh).
Bng 7.1: Thng k loi hc sinh khi nm Trng Tiu hc L Vn Tm v Trng Tiu hc H Th K. Xp Loi Gii Kh Trung bnh Yu Tng cng: L Vn Tm S HS 124 188 42 0 354 T l % 35,0% 53,1% 11,9% 0 100 % 41 117 134 25 317 H Th K S HS T l % 12,9% 36,9% 42,3% 7,9% 100% Tng s 165 305 176 25 671
Cu 2 Cu 3
A B A B
Vi cu hi 1 phn nh gi hot ng: tnh t l % gio vin c khen, phi cng s c khen cp trng v cp qun.
Dng khi kim nghim h s tng quan tuyn tnh R (TQ Pearson) Chn xc sut ngha = 5% (hay 1%). Tr s c trong bng l R. Quy tc quyt nh: + Nu R > R v df = N 2 : tng quan c ngha (c tng quan). + Nu R < R v df = N 2 : tng quan khng c ngha. df = N -2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 = .05 = .01 .997 1.000 .950 .990 .878 .959 .811 .917 .754 .874 .707 .834 .666 .798 .632 .765 .602 .735 .576 .708 df = N -2 24 25 26 27 28 29 30 35 40 45 = .05 .388 .381 .374 .367 .361 .355 .349 .325 .304 .288 = .01 .496 .487 .478 .470 .463 .456 .449 .418 .393 .372
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
.553 .532 .514 .497 .482 .468 .456 .444 .433 .423 .413 .404 .396
.684 .661 .641 .623 .606 .590 .575 .561 .549 .537 .526 .515 .505
.273 .250 .232 .217 .205 .195 .174 .159 .138 .113 .098 .088 .062
.350 .325 .302 .283 .267 .254 .228 .208 .181 .148 .128 .115 .081
Ngun trch dn: GS Hong Chng, Phng php ton thng k trong nghin cu khoa hc gio dc, NXB Gio dc, 1982. Gii thch mc tng quan. V ln, khi kim nghim v i n kt lun gia hai i lng X, Y c tng quan, ta i chiu gi tr Rxy vi cc gi bn di thm nh mc tng quan. Nu gi tr tuyt i ca R c ln : t 0.80 1.0 : ta ni X, Y c mi lin h cht ch, tng quan rt cao. t 0.60 0.79 : X, Y c tng quan mc kh cao. t 0.40 0.59 : tng quan X, Y mc trung bnh. t 0.20 0.39 : tng quan mc yu. Cc tr s Rxy b hn 0.20, thng tng quan khng c ngha (khng c s thng k ni l tng quan). Cc tr s R m hiu l tng quan nghch (dng gi tr tuyt i gii thch mc nu trn).
(42,3% so vi 11,9%). Ngoi ra, trng L Vn Tm khng c hc sinh yu, trong khi trng H Th K c khong 8% hc sinh yu. Kt lun chung: Hc sinh Trng L Vn Tm c thnh tch hc tp tt hn hc sinh trng H Th K.
Tm tt
Ch 4 ny gip bn tm hiu hai loi d kin: nh tnh v nh lng. Vi d kin nh tnh, c th lp cc bng thng k mt chiu, hai chiu hay hn, trong cc tng ng l tn s hoc s t l % hoc dng c hai. Vi cc d kin nh lng (thng l im s), c th m t tnh cht, c im ca tp im s ny bng cch dng s trung bnh cng, s t l %. Trng hp mun m t s lin h, quan h gia hai hay nhiu bin s, c th dng mt h s tng quan. Hot ng 4 n hot ng 6 gii thiu cch tnh s trung bnh cng, s t l % v h s tng quan Pearson thng qua nhng trng hp c th. Bn cnh cng trnh by cng dng ca cc s thng k cn bn ny. Bn c th s dng thng tin thu nhn c qua cc v d ny p dng trong hon cnh s liu ca bn. Cc nhim v ca hot ng 7 gip bn luyn tp cch gii thch s liu thu c. C th so snh cc im trung bnh cng hoc t l % ca nhiu nhm ngi. Chng hn nh so snh im trung bnh mt mn thi gia nhiu lp trong cng mt khi. Hoc so snh cc t l % loi hc sinh Gii, Kh, Trung bnh, v.v... ca nhiu trng. Tng t, cng c th i chiu nhiu h s tng quan rt ra nhng kt lun c ngha.
Ti liu c thm
1. Hong Trng, X l s liu nghin cu vi SPSS for Windows, NXB Thng k, 2002. 2. TS. Dng Thiu Tng, Thng k ng dng trong nghin cu khoa hc gio dc, Tp 1: Thng k m t, NXB i hc Quc gia H Ni, 2000. 3. TS. Dng Thiu Tng, Thng k ng dng trong nghin cu khoa hc gio dc, Tp 2: Thng k suy din, NXB i hc Quc gia H Ni, 2003.
Ch 5 nh gi mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc 2 tit (1 tit l thuyt +1 tit thc hnh)
MC TIU 1. Kin thc
Hiu r cc tiu ch v phng php nh gi cc cng trnh nghin cu khoa hc Nhn thc c vai tr, nhim v ca cc thnh vin trong hi ng nh gi, t bit l yu cu v ni dung ca nhn xt phn bin.
2. K nng
S ho c cc tiu ch cng nh phng php nh gi hi ng v phng php chuyn gia. T chc c mt hi ng nh gi cng trnh nghin cu khoa hc gio dc.
3. Thi
Th hin tnh sng to, linh hot trong vic nh gi mt cng trnh nghin cu khoa hc. C tinh thn ch ng v cch nh gi khch quan, khoa hc v mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc.
Cc hot ng Hot ng 1:
Cc tiu ch v phng php nh gi cng trnh nghin cu khoa hc gio dc (45 pht)
Nhim v
Nhim v 1: Nghin cu c nhn. Nhim v 2: Tho lun nhm v cc tiu ch v phng php nh gi. Nhim v 3: Thuyt trnh trc tp th v cc tiu ch v phng php nh
gi. i din 01 (mt) nhm thuyt trnh.
nh gi hot ng 1:
Bi tp 1: Trnh by v phn tch cc tiu ch nh gi cng trnh nghin cu khoa hc gio dc. Bi tp 2: Chn cc cu tr li thch hp bng cch gch cho vo cc tng ng: Phng php kt qu nghin cu gm phng php chuyn gia v phng php hi ng. Cc tiu ch nh gi l hiu qu khoa hc, x hi, kinh t v gio dc. Nh th cc tiu ch ny th hin trong: (1) (2) (3) (4) (5) Tnh xc thc ca kt qu nghin cu. Tnh ng n v phng php lun khoa hc gio dc. Tnh ng dng trong thc tin gio dc. Tnh pht trin nhng vn mi trong khoa hc gio dc. Tt c cc ni dung trn. Hot ng 2:
2.4 Cc tc ng ca kt qu nghin cu
Nhim v:
Nhim v 1: Tho lun nhm Nhim v 2: Tp th lp lp ra mt Hi ng nh gi gm cc gio sinh vi
y cc thnh phn. Cc thnh vin ca Hi ng tu theo nhim v s nhn xt, nh gi mt ti nghin cu do tp th lp tin hnh.
nh gi hot ng 2
Bi tp 1: Tp th lp thnh lp mt Hi ng nh gi gm ch tch, hai u vin phn bin, mt u vin th k, ba u vin nh gi mt cng trnh nghin cu do tp th lp ch tr ngay khi hc xong ch 2: Logc tin hnh mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc. ti ny c bn ni dung do bn nhm cng thc hin. Gio vin trc tip hng dn vic nh gi ca Hi ng m bo theo ng cc quy nh hin hnh v nh gi mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc.
Tm tt
Ch ny cung cp cc kin thc v k nng c bn trong cng tc nh gi mt cng trnh nghin cu khoa hc gio dc vi cc tiu ch v phng php nh gi cng nh cch thc thnh lp Hi ng nh gi.
Ti liu c thm
1. Nguyn Vn L, Phng php lun nghin cu khoa hc gio dc, NXB Tr, 2001, (c chng VI :?Bo co kt qu nghin cu khoa hc). 2. V Cao m, Phng php lun nghin cu khoa hc, NXB Khoa hc v K thut, 2003. (c phn on Nghim thu ti v nh gi kt qu nghin cu khoa hc thuc chng IX : Trnh t thc hin ti).