narzedzia kar i tortur

~.

Dawne

SpiSlreiici W,t~p

nc~"doo;brj,,"cgo.

"by

ni<d<>pu';riIJ~("""rowa,,i.

",b.'ne!:"

ci.t.,lcC7bY","L}'",,,d<i~dobr,,\mlni~do,,,jrI)'.GdY'oni(.ku\kn·

":,1ry i 'or'"r~ W (\.1w!I}ch"'irkad, mici$C'.;I, puhlict.rlych_"n r.1wier:llo

w

wy • .,"},,'ano> """''''J'C.a; ",hio

lOkk

don""'!

,,·jJ.l

w~zniejs~ej lil~""ury przedmiotlL A",oroparllooprncowanien",amieszezonejprzykonrnprary bibliogmf,i.S"«,7egillniej<d""kpomocnYP'Z)·pi ..,ninp,ac)'.oprOcr

it.I' ••

ZG.r<>,.

'~i~c;c. N"j~<~,c;cj ,\b\lI<:c,ny, wyhm.ny~" <",Ii. Aby zw;~k~7.)'>' SkutL."-",n;.cza","ch,, Loo,",,},m ;ruil', o{ki,ci" giow)'. miccze

nikow p,..~elwbijnnie

ieh no pal. Zyskal sob,e w len spos6b nieczyli Palownik. Pal .lnlyll~kL~ do

chlubny pC'Ydol1lck T"I"". Rowoiet pal"ln

po

n~mitrcanin gwalcieieli kobiel. klOrym wbijano go proslO w serre. wyrodne m."ki.ltOr~ zabijaly 5"'0j< d7ieci. p,.,.bij"no upl7c"nim nkopanio 7ywccm W7_iemi. Tcn MI,aj bry 1595wksi<;tI7o,"\duka7i~licr

.nm,ybylle;wPol,ee.Podrokicm

Pil" . "tyw"tlie pity i"ko narz~dzia wymftnowanych sqch wieknch M>2ejery wohecm<!Cletlnikowza

1011'"kot\

=tC)'\:h si~ smierriq potwierdza juZ Bibl~l. Uiyw"no jtj rei w pie.wwin~. W przekat8ch;'r6dlowycl""o.i"",y<POlkac'i~zopin;q.zeknmprzepilowy-

W,"·kidotopirlliapF7.e'tfPco

... br~prlC"\()picl1ieprze,,,;p.

i\o,.wicJ2~la_\)p.p""

It,bkola. Kan;'op;e\)ia>I,,,,>,,-ano~j6wnic7a

?Uniti" krewne~u_ i wibriu., pro".d«'nic ulopieni. XVtJlwkku

\I'

134~ roku_ wedl. p",.k.llC' !.LLL. lugos", D '" Wiiik Ma",;n flaryo~k~. n2nod,icj. k

1lL'.1 ,g;"'", PI?c?u'opienie

kn'~ry kta~owskicj_ k,illyw imieni" b;~"I''' ~,"ko\\" "i~, o"" """'ml z wykonanicm wymko ~mi"",i P'= P U pomoq "orb 'potykamy si~ " p;c''''''-''i 1,,,IC)wie

.kie!lO nod<~'y lV~kl~1kn\l. K:r7imi""", Wielki~~oZl' nicmnral"e

r.lk.

~wia:id.i.b _hytaje~nym 7.~krut"i<j"ych "a",~~,i tor [)oH;ku_ic"'il'u.y",,,",,,,onychbylu \\-'Y':-hlO<;lani~ lalim ,~'n:~dzi~'" OZM-

wr"lu'<""ymuochlo,w"i,_ l"zu~. ~ol(;l.'Sle gwialdki. cz"IOI~,,"n~s"'ier<'

<>d2doSdllliszycblllbkr6r;zychlm;cllcb6",-.wop"'n:ony,hw;<>-

jak 7alc"aly """It)' krola w~gie"ki~go Stet""'" wid,u. WYI",I<>n"zluulli;; ro",,,la,,-ialo_,lad

pr7ciOnlU XliXIl

d"kllil"o 'ydll. Tokim

R)".

P;~'n",..~,,1<

pm07n""lOn~byl"'p"oj"lne,,",,~<lYio OOCi;gi nfOnnOwHJ1c

w

(zo\>. '»"1"""=7

piersi)

k'Zla1cic rury 7wone popu1umic krokooy-

lIi,tul}

_ gn,l>ypiLI' dr2O)w ,lu,~~y

u" wykonyw"ni~

kory d,lo)

Styllu"'''I"dk~huli"T)'.Kn'''d'I",t}'''"pniu7''o''"hy\"ww;elu p~'I,,~i"'''nQ si~ \uwka lub ,Iupeln. Motyw hi,k"pn p"jawi" si~ ~,~. ,luw"arop"l,kiejlilerdlurIC

"bydwu ~4kW'flCcj,lno ochwr'Y_ "I'''<a>nie ""''!d~n;e Fle'h3nbyj'Slpochodl""iahol~,>de"'ki';gu.api"rw""o:w'm;'nki

2an,yl"n,,_

ojeg"u"yciUIJOChodn!LXVllwidu_Prnwdorodobnicbyljod""k "osow.,,,)' wcO!.Oiniej. Srut.1C,' do wykon);waniR bry ,.. I",,~,,"c.

Ry.,IJflt'lhanbj·

nianych whitych pionowu w ,i"",i~, pomi~dz}' kl(,ry", i zllajJowaly ,i~ dwie dc,ki. gi>m. - mcho",,, i <tolna - niemd,mna, 70nCa "L"ic"",,~n~
w

Glow~ ,ka· obu de,ek

on'-<)f~".

mi.jscu

ze\~"i,"ia

ale 'abc g~sio ..a_ Sbzailca w s~siot'-e ub,al J_

r. Norhliu

n"j~d. z 'y.

nyon R <woich obr1Ul>w_An}'SIJ. ",aluj,!cy ~a7"'~'(:zaj =y

p"ni.,",K",,,ni,'kmlli"nimniharibyuyLcZinnymipo<ioOnYilliprlCd mi","mi hM,bi~,)'mi mi.lo p,nd. wszYSlkill' n. cd" "'",ic~'eni.

;kaam<:gt.'.

"':"uk" Ilallh~-

us,"wiana w miej;cach plioliconyd\. ~a<wykar 1I~ho"ol2~

w

«oj "a I)'nkach mi""_ sluiyla do wykonywania "ego pr'~~$Io<PSl\\'n. za kradziez. 1'I2~b}~""ni~ np.
p1""'"

M07na hyll) "",,"c b~,,,,iL""l:U:iego "",'!lIn'1li. '" pl)pdnionio dmb· ~1"'0~ h""by ~Hb g<~I'in ,.... '" dku ruebli"'q,~) pl.<u 'n.-J,,;uwicc7.1legl)

mi.".

"""<,,,,iI,,

z pt·\\-nooci. kar~ oo",;e;,z,j~c~, Uylo s;~ na,..n:.·

"y",,,iel)'lko,,"drwinyzgrom"dzolle.ig"wiedzi.Ql~leill"obrzu

~"'~l. "" kl60:j ~lIIi~IL.li wic",i

nil

I"'bli,.i

m","I~~L. D<>b~,"z:I.

ch<>w"n~klalk~h"nbymoZnaogll!d,cpT7.1:dk..ooi"kn1"\\".Jak"h' \\"l.c\\"<>o,y""SI()""acji.Oprilczkla'~kl"'.i"daj~c~"'hksz'.11,yg,,,,""

lub'IJlI"",,"a,l,c"fIic ulicami mia"" z ""wic",wnym n" »yi ,Ire\\"nia II~II' ~011ll"""<"1Il. S~I.d.1 ,i~ z dwOch J=k. on 1"'II,"luw""ych n.

,.-.or

kulmcr"" J"n"kiq'"

m;~I\;c_ W lakicj 10 post""i obw();."""

grz~S2nic~ po mid"; •. Do W<rOd

poru$Zllni. kOHiahi57p"i1skieg.osluLylyspecjaln~l6Ika. l.IIch(\wanychrycinukazuj'!<·y<'hlollorze<lzic'!""ybmyWki.CIU· kie. "" kloryt'h wi,I.!"' 'Or1urow~"y,'h m,ZC7}7n,

Kil," In:wni",,cgo

rry7ag"mi.lilupypl7~rlOSlalc..,<,,)"mpoko"","""'ni"prryjac;';1. Zda"alu,;\',oj",zczogolnicw",i"""h. ;_epr~)',k",,'icus;ed~i.1

"".,~pekolce.
K".-.; kunY7nie.ionow Poise.", wiekll XVIII. wC;.licji1lp

00 "op.ll1iO""~D p="~r>m·o.

No przyklod

w)";'~l"

i p,·/.("{;,wk~lILU Ic-h

"IIlu'ci b,".au ,,<)·cicm m",ki wyub,"; ...j~c"j

'''·''\.,k;

PI."CZ h.'\b~· - p;>;;ndalk;<lult drcwnianej hec7ki lW~l".i~C.j si( ku !)6t"~_ Ta ... znajd<>wal ,;~ I>1w6r n, glow<: p",esl~I'<'Y ,ka;<:l"C8unalllrnkni,cic",,,,kimpjOS1Clll.Skazm,i"<',,,y>lawionyna

w.,lok p"bliczny byl uhidlcmdrwin "",jliwituk.1rnncmu pb~<l<>d;,lkow)'m' zdar..wjq ~i~ chpona'y ''',PSlW' ~1I"g"j~c~ d"'h"ckn'~zieze.b6jki.

mjejskiei g"wic'd,L IIby utli~ lub uc'c,"""",*,,,i'lZ"nO boku lc~on.o ..._ h"ilt'i~c}"Ch prLc_

pr;xm'c"'c"'nie,i~

c'~t.'rka,"iZllwi"'7_'m}'fI'i7 ""maio",,,,,,,
w

dzia. IVsr6d z~Chow.nych do na~"Ch cz.,"';w pl."c,y

'''my p'7edsln'winjllC"

'"<ioj k"rz~. Do wy'l<;pk6w Iy<h z~lio;!a''''' karcia",wo.pij"'oslwoip",,<n;,,"!wo

slaGdailSk">k"""t~w
'n,

,< w}'ko"nii 0'';

t5_lOmku7kUpcOwily!elp"':lIyllllck>a
mZ<111 ".go _'3IIiL"C Adama i

Ewl'. Do,kni""i.·

<t"'j,niC<1"

g.wio<loi w ''''~cie oprow.Jamia skrzypce

=1"1"""""

uhranoj

niewi"s,)' po ",ie,m',

b}'ly w ,,,,,~jalne d",-ooki. S'O<OIV.'U' ,krfW-

<bud(JwaIlO Norymbord,e 'aki pl""c, w we'"q'''

w

bmihy,klory diu w7hudl~

;i,'

ni. ""i~ks,,,go ""inlc'TC",\\--,,"j~ lury"i1w ,.. opmr.""" dOOalk""" zdu~"" nok Mi.l" In '''gerowa(·.

rcl."".

d,icwic:J

"·Y"'awy'<rcdniowiecmych ku G"ss,ng
IV

"a"'~zi

IOI1Urrorg"n'.:u,,"ancj lIa,am_

1.I"rJl"nlantiL'c '" Au.""i [>Odaj<jcdMk. 7. I~ si~rp.. zyudokumenlow""y""y,,,k:<onicr

ni.1515rokuwykonanopie",

;£"ra'" _ .;rcuni"wicczni wo '"I]lOwe by1; b",ni ","hind".

pickave

lami~<y nonny wypid.u pie wnW.;e. a banl~icj wY"t~pni

czywn(np.wypielaj'lCyiliyl",.lyt"hlebllubpm:k~'t7'ti'lcypr" zanur.reniem
w

7~pon,oc<l.s.,...,j"lnego"rz.ldze"ia"".,.,,cgo;'uruwicm

S<lI pliblicznym

w obecno5ci w;dz6w. miala charakter ka,y Mho·

Narz~ozia

pozbawief1ia J1!off1osci

.lu'mo-d""~l\ial\aobr<;cZzal"ad.nan"barki:dojcjkQn"" prLywi¥)'W"110 f""O >1<.,,,,';,,, Jarzmo ,1u;;,lo ,In wyk~nyw.nio

."ry

Cl<>nych

dlugim ~ijem Ir'ymonym pl'2ez slr~·i;n;ka. j,\;O "arL~d,i<I

w

kory uzyw"no ia",mo Vlop'!rmnq,'O "'ewnqlr~ I\l\iemo;liwi.j~cc wykonyw.nic

~daz"e kokc

pr~c7 uwi~zioneg" j.kichkolwiek

K.b.1 - drcwni"na kOllslrukcja wykQM<\o Z dco;;ckprryJe~"A' cychdo skazalle,,"Lc ,""ry'lkich,;u""_lJ""ld~.ni~po';"dal"mt.

Ilenryk" v. "C"~ym w>(><Iminaan Dlugo,,", pod rokien, 1293 J

C6rkai"'i.rl"rz""lbobo<i"n-lLschyl~lIwick6w',"d",cbdo wYVos"'.nbO'_'cnsnychilbtoITu,(gIOlVlliefrnncuskichiwIOlkich) prl)'bylj~=l~ jw"n w~n"I",~k> ?wany c6rk'l.'mioeciarl' lub b<>ci."cm .. '11<'pu.omic ",ygl'ldaj~ce llarL<;.ui~ (k(Orcgu "·YIl.wLck

.1'\I~ci'lganieciala

Ona'l' [lI7.eprowadzano1l;c

!ylko P'L}, I"m1O'';y w;,l\adla (lOb.) tub lawy J" "'T1"'~".,mi" (zob. I

wajdo"'al

.i~ u ""d'M;;''' u'''ldzenia

na wDku [KlI~czon~m z kole",

do obrnc.n; •. Wpn,,,,,,,I'cnie

kol. w meh pow(ld()w.1o wyei'lgnn;~

Slm~"elli. I~"o",ia" g"'''k~

doodb~I"iCU! oskarlony<:h 0 ",""",mi~

iho""',"k,,,,,li,,,,'.N"r7~dzi",,"kl"rla"(lg,,""II(lW,,i.do"SI.I)(>Chwy

R.)'>.JOHi"pOli.ki<bu,y

"'r""ow""i~

l:wb,), Na '["piCl; dmgi sklad"lo

,j,

n"ci~g,"'ic

lllj~_

'nikolnn.biuJcrilukci.7ll.'SlopietioSialni·rllldk"",osownnyz

f1'I\wnduwc?c'nic,isz.go

WYZ;oll;~cia dlleh" przoz 10mlrowan"80

f1'I\lcg;lln"'o7e'wnnillp<>zo"alychm;~n;.k","n.:~.

11)" J2I •• \\",dn,m·,urowania •.

kow_ c-n"""'nk,

czarodzicji>w ; 7Jlrajcow .tanu. ('"sami Sk"",,;eczakulyw bjd"ny

w~~ony. byl "Io;.. "y o

wanoj~ n" ~hrQdllia=d\_

..,i. OJ>TIl"'''Y~~ami

"rjm<>wali ie z ~iala unary. Narn;<lLic tu

,/uzyiotetdowykollY""·1ni,tzw.pri,byngni,

k,orc P'<i:Ci~lIi~~1 b)·I" li,m. Jc-d~"j~j koni<"C pc<ykg."1 d" walka 7~nr:"l7on<:!>"wkolorlnobrncania.adod",giegokoiro3Pl"Zywi~·

O<CjC8"«pk.,";"n;"I>i~"',"ll·Z,,,&iodprzybnlnl·jp'JLycji.W

"I",,,,, wJh,dloJ"da,,"

ciclc nfia,), ,I''''hoozil'' do mzcrw:mia narz'jdoiw Wcw"~I""ych ,..)"t~p"w"l.

w

r-..ie",o',~d,. Ni(lc,lan,J""h

Widclki heretyk{,w_ "UOO~!)"si~ Ldw<ich cl~ci:

ielal"ei

"h

";cry\\"k>Z!al~i"knnl'(7_ob_).13klad'm'-i",,szyj~sb"'i1cowiOr.v.

Wrbranali(er~("r~