Gii phng trnh v t bng phng php lng lin hp C rt nhiu phng cch gii PT V t nhng bn thn ti thch

nht l PP lng lin hp v tnh t nhin ca n. Trong bi vit ny ti gii thiu vi cc bn mt s suy ngh v phng php ny. Cho hm s , xc nh trn .

Ta bit l nghim phng trnh . M theo nh l Bzu nu l nghim ca a thc th . T y ta c nhn xt: Nu l mt nghim ca phng trnh th ta c th a phng trnh v dng v khi vic gii phng trnh quy v gii phng trnh . Ta xt v d sau: V d 1: Gii phng trnh: (HVKTQS 2000).

Gii: iu kin : . Ta thy l mt nghim ca phng trnh ( ta ngh n v khi l nhng s chnh phng) do ta c th a phng trnh v dng: nn ta bin i phng trnh nh sau: , vn cn li ca chng ta l phi phn tch ra tha s (Ch khi th ), v nh l Bzu ch p dng cho a thc nn ta phi bin i biu thc ny v dng c mt a thc, tc l ta a v dng v iu ny gip ta lin tng n ng thc : nn ta bin i : . Suy ra phng trnh cn gii phng trnh: . Vy phng trnh cho c hai nghim v . n y ta ch

Nhn xt: 1) Qua v d trn ta thy b cn thc ta s dng hng ng thc:

hai biu thc v ta gi l hai biu thc lin hp ca nhau. Nn phng php trn ta gi l phng php nhn lng lin hp. 2) Vi phng php ny iu quan trng l ta phi bit c mt nghim ca phng trnh, t ta mi nh hng c cch bin i l xut hin nhn t chung. nhm nghim ta c th s dng my tnh b ti 570MS hoc 570ES . V d 2: Gii phng trnh : (THTT). Gii: iu kin : . Nhn thy phng trnh trn vn c nghim nn ta ngh n cch gii phng trnh trn bng phng php nhn lng lin hp.

.. Vy phng trnh cho c nghim duy nht:

Nhn xt : * Ta c dng tng qut ca phng trnh trn l: ). (iu kin : * Bng my tnh ta c th thy c phng trnh (*) v nghim do ta ngh n chng minh phng trnh (*) v nghim. Thay vo phng trnh (*) th do ta tm cch chng minh VT(*) < VP(*). V d 3: Gii phng trnh : Gii: iu kin: . Ta thy phng trnh c mt nghim . Ta c: (THTT). nn ta phn tch ra tha s

(Do biu thc trong du () >0). Vy phng trnh c nghim duy nht V d 4: Gii phng trnh: Gii: iu kin: . Nhn thy phng trnh c mt nghim . . .

Phng trnh Kt hp vi phng trnh ban u ta c : (*) nghim ny u tha mn phng trnh. Vy phng trnh cho c ba nghim:

th li ta thy hai .

Nhn xt: gii phng trnh (*) ta phi kt hp vi phng trnh ban u. Ta ch rng php bin i ny l php bin i h qu do sau khi gii xong ta phi th li cc nghim loi i nhng nghim ngoi lai. Trong cc v d trn ta thy mi phng trnh u c nghim hu t do o vic d on nghim tng i d. Tuy nhin trong nhiu trng hp vic on nghim khng c d dng, c bit l khi tt c cc nghim ca phng trnh u l nghim v t! Trong trng hp ny chng ta phi x l th no? Ta xt cc v d sau: V d 5: Gii phng trnh : . Gii: Do nn . Bng my tnh ta thy c phng trnh khng c nghim hu t, m ch c hai nghim v t. Ta thy nu (*) th hai v ca phng trnh bng nhau nn ta phn tch ra tha s . Ta c: (do nn khi t biu thc trong du (.) lun dng ). lm tha s th

l nghim ca phng trnh cho. Ch : Mu cht ca bi ton l ta c nhn xt (*), t ta mi nh hng tm cch phn tch ra tha s . Tuy nhin trong nhiu bi ton th vic tm c nhn t chung khng cn n gin vy na. V d 8: Gii phng trnh: . Gii: Vi phng trnh ta khng gp c s may mn nh phng trnh trn, bng cch s dng MTBT ta thy phng trnh c hai nghim v t, nu ta linh hot mt cht ta s ngh n tha s chung l mt tam thc bc hai c hai nghim . Vn tam thc y l tam thc no? Cc bn th ngh xem

nu bit hai nghim ca tam thc th ta c th xc nh c tam thc hay khng? Chc chng ta s tr li l c nh vo nh l o ca nh l Viet. p dng nh l Viet ta tnh c ( s dng MTBT) . Vy tha s chng m ta cn phn tch l tam thc nn ta bin i nh sau: Phng trnh

Ch : 1) to ra tha s th lm cch khc nh sau: Cch 2: V khng l nghim phng trnh nn. Phng trnh

l nghim ca phng trnh. ngoi cch bin i nh trn ta cn c

V (*) v nghim, nn phng trnh c hai nghim: . 2) Nu nh chng ta khng c my tnh xc nh c tha s chung l th ta l th no ?. Trc ht ta thm mt lng vo hai v:

. Ta chn m,n sao cho: , t y ta c: . 3) Ta thy c hai cch bin i u lm xut hin tha s chung . Tuy nhin cch th 2 s thun li hn cch th nht v cch th 2 sau khi t tha s ta ch cn phi gii quyt phng trnh (*), cn vi cch th nht th ta phi gii quyt biu thc trong du (.) phc tp hn nhiu. Hn na vi cch bin i th hai chng ta d sng to ra cc bi ton hn cch th nht.

V d 9: Gii phng trnh : Gii: iu kin : . Ta thy khng l nghim ca phng trnh nn ta c:

Phng trnh phn nhn xt ta tm c trnh lng : Phng trnh (1). * Nu . Khi (1) ng * Nu Ta c: (a) c hai nghim (b) . v

. Bng cch lm nh nu , do ta thm vo hai v ca phng

l mt nghim ca phng trnh.

Vy phng trnh c bn nghim: . Ch : Khi mun thm bt bng cch nhn, chia mt biu thc th ta phi kim tra xem biu thc c lun khc khng hay khng ? V d 10: Gii phng trnh: . Gii: k : . t : Ta thy phng trnh c nghim

(I) .Ta bin i nh sau:

(V hai pt: nghim ). .

Kt hp (I) v (II) ta c h : . Thay vo phng trnh ban u ta thy ch nghim Vy phng trnh cho c hai nghim V d 11 : Gii bt phng trnh : Gii: iu kin : Bt phng trnh . v . . tha mn.

Kt hp iu kin

. nghim bt phng trnh :

V d nhin l thm my bi tp cc bn luyn tp Gii cc phng trnh sau: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) ) 8) 9) 10) 11) 12) 13)