SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9 A . T VN

I. Li m u. Ngy nay khi lng tri thc khoa hc trn th gii khm ph ra ngy cng tng nh v bo nn chng ta khng th hi vng rng trong thi gian nht nh trng ph thng m c th cung cp cho hc sinh mt kho tng tri thc khng l m loi ngi tch lu c. V vy nhim v ca ngi gio vin ngy nay khng nhng phi cung cp cho hc sinh mt vn tri thc c bn m iu quan trng l cn phi trang b cho hc sinh kh nng t lm vic, t nghin cu tm hiu v nm bt tri thc. Nu chng ta s dng phng php thyc tr chp tm tt sch gio khoa dy hc th mc tiu trn kh c th t c. Nh chng ta bit phng php dy hc ngy nay l phi pht huy tnh tch cc, ch ng, t duy sng to ca ngi hc; thy l ngi ch o, trng ti, t chc hng dn ngi hc gip ngi hc tm ra kin thc. Mt khc sinh hc l mt b mn kh v mang tnh cht tru tng cao v n nghin cu v cc c th sng, cc qu trnh sng v c bit n gn lin vi hot ng thc tin ca con ngi. V vy nm bt tt cc kin thc sinh hc s gp phn nng cao i sng loi ngi. Do vic tm ra phng php nng cao cht lng dy hc l mt vn cc k quan trng. C rt nhiu phng php dy hc, tuy nhin tu ni dung chng trnh m p dng phng php ging dy cho ph hp. Thng thng trong ging dy cc mn hc c bit l nhng bi h thng ho kin thc hoc tng kt c s dng phng php s ho. Phng php ny c u th gip hc sinh nhanh 1

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

chng thc hin cc thao tc v qu trnh phn tch tng hp lnh hi tri thc mi. S dng phng php s ho gip cho vic pht trin tr tu ca hc sinh, rn luyn tr nh to iu kin cho hc sinh hc tp sng to tch cc. II. Thc trng ca vn cn nghin cu. 1 Thc trng. Sinh hc 9 c chia lm 2 phn: Phn I Di truyn v bin d. Phn II Sinh vt v mi trng. Phn II nghin cu v mi quan h gia sinh vt vi sinh vt v gia sinh vt vi mi trng xung quanh n. phn ny ng vai tr rt quan trng trong i sng con ngi. Ngay t xa xua khi con ngi ch bit da vo ti ngyn thin nhin nh nhng hiu bit v mi trng xung quanh m h tn ti v pht trin. Mi hot ng ca con ngi t nng nghip, lm nghip, ng nghip, xy dng nng thn, thnh th, quc phng Ni chung mi hot ng kinh t x hi u lin quan n mi trng, nu khng ch n quan h m s dng thin nhin mt cch tu tin, ph v s cn bng ca cc quy lut t nhin th c th ch t c mt s yu cu trc mt nhng s gy hu qu tai hi lu di n mi trng. Trn c s vic s dng hp l ti nguyn thin nhin, nm c nhng iu kin cn thit thun ho ci to ging vt nui cy trng l v cng cn thit. Kin thc phn Sinh vt v mi trng l kin thc sinh thi hc cu trc h thng cht ch v nghin cu cc h thng sng cc cp khc nhau. Do nu s dng phng php dy c l ging gii, minh ho th hc sinh nh my mc kin thc, t nghin cu sch gio khoa, khng sng to trong gi hc, kin thc thu c ri rc khng c tnh h thng, khng bit vn dng vo thc t. 2

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

2. Kt qu, hiu qu ca thc trng trn. Qua kho st cht lng hc sinh l lp 9C v lp 9A trng trung hc c c Nga Tn ti thy: - a s hc sinh cha bit cch lp s ha i vi mn sinh hc. - Kin thc thc t c bit l nhng kin thc v mi trng l rt km. - T l hc sinh yu km nhiu, hc sinh kh gii t. Kt qu kho st u nm nh sau: Lp S s 9A 9C 40 40 im di 5 SL % 28 70 28 70 im 5,6 SL % 11 27.5 10 25 im 7,8 SL % 1 2.5 2 5 im 9,10 SL % 0 0 0 0

T thc trng trn ti mnh dn s dng phng php S dng s ho trong dy hc phn Sinh vt v mi trng.

B - GII QUYT VN
I. Cc gii php thc hin. Qu trnh dy hc gm hai hot ng c lin quan vi nhau mt cch mt thit, l hot ng dy ca gio vin v hot ng hc ca hc sinh trong hc sinh va l ch th va l khch th ca qu trnh dy hc. Hc sinh trong qu trnh hc tp trong v ngoi nh trng cng nh qu trnh ln ln trong gia nh v x hi c vn sng v thin nhin v x hi, v cc mi quan h ca sinh vt v mi trng. Hc sinh lp 9 la tui 14 3

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

v 15, giai on ny cc em mun t khng nh mnh, a thch hot ng t qun, c nng lc t duy,phn tch, tng hp, c tim nng nng ng sng to trong hc tp. Do trn c s ca bi ging c nghin cu gio vin c th nng cao vai tr ca hc sinh vi nhng d kin c nh hng to iu kin cho hc sinh tham gia xy dng bi, c nh vy hiu qu gi dy mi cao. Phng php s ho s gip chng ta nng cao cht lng v hiu qu gi hc. s dng phng php s ho trong dy hc sinh hc trc ht gio vin phi nm vng chng trnh, cu trc ca tng chng tng bi. Trong gi dy gio vin phi bit to ra nhng tnh hung c vn kch thch cc em gii quyt vn , i ng ch v tr li ng cu hi. bit kch thch hng th hc tp v pht trin t duy sng to ca hc sinh. Mun lm c nh vy gio vin ch cn hng cho hc sinh bit cch gii quyt vn tng bc mt, mt khc phi hnh thnh cho cc em k nng nghin cu sch gio khoa. Trong mi bi gio vin cn nh hng cho cc em xem mc no c th dung s , lp s dng no cho hp l, c hiu qu nht. Gio vin cn hnh thnh dn cho cc em kh nng xy dng s v cch nh bi hc theo ngn ng s ; c ni dung t s . y l mt cng vic kh khn v yu cu phi nh su sc bi hc, nh m kh nng t hc ca cc em ngy cng cao. t chc bi ging theo phng php s gio vin c th hng dn hc sinh i theo cc bc sau; 4

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

1. Gio vin yu cu hc sinh nghin cu sch gio khoa, ni dung bi hc knh hnh ( c th c ) hon thnh cc nhim v c giao trong tng phn, tng mc. 2. Yu cu hc sinh tr li cc cu hi. 3. Hc sinh phn tch ni dung bi hc xc nh dng s . 4. Hc sinh t lp s . 5. Hc sinh tho lun trc lp v kt qu lp c. 6. Gio vin chnh l c s chnh xc khoa hc, c tnh thm m cao. 7. Ra bi tp b sung v cng c. II Cc gii php t chc thc hin. Phn I: Mt s dng s ch yu s dng trong phn Sinh vt v mi trng. 1. S dng thng. - V d: ngha ca khng ch sinh hc: Nh khng ch sinh hc th cn bng s lng c th mi qun th dao ng trong trng thi qun th dao ng trong th cn bng

cn bng sinh hc trong qun x. - V d cc chui thc n: C th co V y VSV c chp VSV Cht mn b 2. 2 S nhnh. - V d: Cc loi mi trng : t Mn 5

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

Mi trng

Nc Khng kh Sinh vt

L Ngt ng vt Thc vt Con ngi

3. S dng li. - V d: Li thc n trong mt qun x. Tru C Th G H Co Mo rng VSV

4. Dng bng biu. - V d: v sinh vt bin nhit v hng nhit. Nhm sinh vt Tn sinh vt Mi trng sng 6

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

Sinh vt bin nhit - Vi khun c nh m - Cy la - ch - Rn h mang Sinh vt hng nhit - - Chim b cu - Ch - R cy h u - Rung la - H, ao, rung la - Cnh ng la - - Vn cy - Trong nh - 5. S kim tra nh gi. - V d: So snh qun th v qun x. Cc c im so snh - Thnh phn loi - Thi gian - Cc mi quan h - Tnh cht - Phm vi phn b t 6. S khuyt thiu. - V d: Cc nhn t sinh thi i Nhn t v sinh ? ? ? Qun th Qun x

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

7. S cm. - V d v li thc n. b a e g 8. M hnh ho. - V d: S qun th. a1 a2 a3 l cc c th ca qun th Mts a2 a1 a3 c f d

Phn II. Phng php v bin php s dng s trong dy hc Sinh vt v mi trng

1. S dng s hnh thnh kin thc mi.

Trong ni dung ny cn dng s gii thiu nhng kin thc mi lm cho hc sinh nm c, ghi nh kin thc mt cch su sc v c th s dng kin thc vo thc tin i sng v sn xut. mt khc hc sinh phi bit mc xch kin thc va hc vi kin thc hc cc bi trc, v vy gio vin phi 8

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

nghin cu k ni dung bi dy v trnh hc sinh s dng phng php dy hc cho c hiu qu. ni dung ny ta c th s dng s theo nhiu cch. 1.1 cch 1: n gin nht l gio vin lp s ln bng ri dng phng php ging gii cho hc sinh hiu v nm bt kin thc. Phng php ny c th dng khi ta dy nhng bi du tin hc sinh lm quen vi phng php s ho hoc khi ta dy vi i tng hc sinh trung bnh. Nhc im ca phng php ny l hiu qu khng cao v hc sinh nm kin thc mt cch my mc khng pht huy c tnh sng to v t duy c lp ca hc sinh. - V d khi dy khi nim qun th: + Gio vin ly v d cc c th cng loi nh chim, voi, tru cuthng to thnh n, thc vt nh i c, rng thng Nu cc c th khng sng chung vi nhau s gp nhiu yu t bt li. + Gio vin v s : Mts a2 a3 a1

+ Sau gio vin gii thch a1,a2,a3l cc c th ca qun th( a1,a2,a3 cng loi), chngcng sng trong mt mi trng to thnh qun th. + Gio vin yu cu hc sinh pht biu khi nim qun th. 1.2 Cch 2: Gio vin yu cu hc sinh tr li theo gi v thy tr cng xy dng s . Vi cc cu tr li ca hc sinh thy c th hnh thnh dn s ln 9

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

bng. Phng php ny c u im l pht huy c kh nng t lm vic ca hc sinh, to cho hc sinh nhng tnh hung c vn thng qua cc cu hi hoc cc em suy ngh tm ti c th vn dng thc tin vo bi hc, to cho cc em c hi xy dng bi khi gi tr t m v s hng th hc tp, hc sinh dng tip thu v tip thu mt cch tch cc khi thy s c hnh thnh dn dn trn bng. V d khi dy bi Mi trng v cc nhn t sinh thi ( bi 41) mc I Mi trng sng ca sinh vt - Sau khi hnh thnh xong khi nim mi trng. Gio vin hi: C my loi mi trng ? Hc sinh : c 4 loi mi trng ch yu v k tn; sau gio vin lp s : t - khng kh ( mi trng trn cn) Mi trng Nc Trong t Sinh vt mc II Cc nhn t sinh thi Gio vin hi : C my nhn t sinh thi ? Hc sinh: C 2 nhm: nhn t v sinh v nhn t hu sinh. Gio vin v s theo hc sinh v hi tip: k tn cc nhn t v sinh v nhn t hu sinh? Hc sinh : Nhn t v sinh gm: t, nc, gi, ma, nhit Nhn t hu sinh gm: ng thc vt( sinh vt) v con ngi. 10

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

Gio vin hon thin s : t m Cc nhn t sinh thi Nhn t v sinh Nhit nh sng Sinh vt Nhn t hu sinh Con ngi ng vt Thc vt Vi sinh vt

2 S dng s cng c hon thin kin thc. Thng thng sau khi hc xong mt phn, mt bi hay mt chng gio vin phi cng c kin thc cho hc sinh cc em hiu v nm chc kin thc hc mt cch h thng, nh vy hc sinh s dn dn hon thin kin thc trong ni dung chng trnh. Trong phn Sinh vt v mi trng gio vin cng c th cng c hon thin kin thc cho hc sinh bng phng php s ho. V d sau khi hc xong bi qun x gio vin yu cu hc sinh lm bi tp so snh qun th v qun x theo bng mu sau: 11

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

c im so snh - Thnh phn - Mi quan h - Tnh cht - Phm vi phn b - Thi gian

Qun th

Qun x

Hc sinh vn dng cc kin thc hc cng tho lun hon thnh bi tp.

3 S dng s kim tra nh gi.

Khi kim tra nh gi gio vin c th s dng cu hi t lun hoc s . c th s dng s trong khu ny cng c nhiu cch. C th s dng s khuyt thiu hoc s cm yu cu hc sinh hon thnh. V d khi hc bi H sinh thi gio vin c th yu cu hc sinh lm bi tp sau: 1)in vo du ? hon thin s H sinh thi ? ?

12

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

2) Lp li thc nn gin ao h c dng sau: (2) (1) (3) (4) (5) (7) (6) (8)

Nh vy sau khi hc sinh c lm quen vi s gio vin c th yu cuh lp s cho mt khi nim,quy lut, mt qu trnh hoc mt c ch no . Tm li trong qu trnh ging dy gio vin c th kt hp hi ho gia nhiu phng php, c th s dng phng php s ho vo tng khu, tng phn ca tit dy nhm to cho hc sinh d ghi nh, d dng mc xch cc kin thc c v mi to thnh mt h thng kin thc, ng thi to cho hc sinh s hng th vi mn hc.

C. KT LUN
1. Kt qu nghin cu. Sau mt thi gian ti p dng phng php s ho lng ghp trong cc tit dy chng I v chng II phn Sinh vt v mi trng v theo di s thay i, tin b ca hc sinh qua cc bi kim tra t 10 n 15 pht. cc bi kim tra ny ti khng cp n k nng v s m yu cu cc em tr li theo 13

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

cc kin thc hc, ti cho hc sinh lm bi kim tra so snh kt qu gia lp i chng v lp thc nghim. bi: 1. Nu nh ngha qun th. 2. V sao qun th c bin ng s lng m vn duy tr c trng thi n nh? Qua kt qu kim tra ti nhn thy s lng hc sinh lm bi theo phng php s ho lp 9C l cao hn hn so vi lp 9A v cht lng cc bi kim tra cao hn, s im yu km cng t hn. iu c ngha l cc em lp dy thc nghim theo phng php s ho c kt qu hc tp cao hn. c bit cc em hnh thnh c nng lc t lp s , c kh nng phn tch, tng hp, so snh, trnh lnh hi kin thc ngy cng c nng ln. Kt qu c th nh sau: Lp S s 9A 9C 40 40 im di 5 SL % 8 20 3 7.5 im 5,6 SL % 22 55 18 45 im 7,8 SL % 8 20 15 37.5 im 9,10 SL % 2 5 4 10

Trong ti ny ti lm c mt s vic sau y: - Gio vin nm vng kin thc v phn Sinh vt v mi trng. - Phi hp vi ng nghip, t chuyn mn trin khai sng kin trn vo thc t em li hiu qu cao - Tng cng thc hnh thc t m bo tnh trc quan khi tin hnh v s . 14

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

2. Kin ngh xut. Phng php ny ti thc hin trong ging dy, qua qu trnh ging dy ti thy hc sinh lnh hi kin thc tt hn, rn cho hc sinh kh nng c lp nghin cu nm vng cc tri thc v sng to hn trong hc tp. khng inh c tnh hiu qu ca phng php ny ti rt mong c tip tc nghin cu trn phm vi rng hn. Mt khc cn c phng tin hin i gip gio vin trnh chiu trc quan mi quan h trong s ; t chc sinh hot cm chuyn mn trao i kinh nghim v s dng s trong ging dy phn Sinh vt v mi trng. Khi vit sng kin ny ti c s quan tm ca BGH, ng nghip nhng khng trnh khi c nhng sai st. Rt mong s gp ca cc thy c, ng nghip cng cc qu c gi sng kin ny hon thin hn.

15

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206

SKKN:

S dng s ho dy phn Sinh vt v mi trng Sinh hc 9

16

Phng Lm Tn Nga Sn

Gio vin trng THCS Nga DD: 0904. 571 206