Chuyn

PHN NG NHIT PHN

A L THUYT I/ Khi nim - Bn cht ca phn ng: - Khi nim: Phn ng nhit phn l phn ng phn hu cc hp cht ho hc di tc dng ca nhit . - Bn cht: Phn ct cc lin kt km bn trong phn t hp cht v c hay hu c bi nhit . * Lu : (1) Phn ng nhit phn c th thuc phn ng oxi ho - kh hoc khng: VD:
t 2KClO3 2KCl + 3O2 : Thuc phn ng oxi ho - kh. t CaCO3 CaO + CO2 : Khng thuc phn ng oxi ho - kh.
0 0

(2) Phn ng in phn nng chy khng thuc phn ng nhit phn v n phn hu di tc dng ca dng in mt chiu. II/ Cc trng hp nhit phn: 1/ Nhit phn hiroxit: * NX: Cc baz khng tan u b phn hu t0 cao: P:
t 2M(OH)n M2On + nH2O. (Vi M khc Li; Na; K; Ca; Ba)
0

* Lu : + Phn ng nhit phn Fe(OH)2 c mt khng kh:

t 4Fe(OH)2 + O2 2Fe2O3 + 4H2O
0

+ Vi AgOH v Hg(OH)2 : Khng tn ti nhit thng. 2AgOH Ag2O + H2O Hg(OH)2 HgO + H2O nhit cao th Ag2O v HgO tip tc b phn hu:
t 2Ag2O 4Ag + O2 t 2HgO 2Hg + O2
0 0

2/ Nhit phn mui: a/ Nhit phn mui amoni (NH4+): * NX: - Tt c cc mui amoni u km bn nhit v b phn hu khi nung nng. - Nguyn nhn: Do cu trc ca ion NH4+ khng bn. - Sn phm ca phn ng nhit phn ph thuc vo bn cht ca anion gc axit trong mui (c hay khng c tnh oxi ho). * TH1: Nu anion gc axit trong mui khng c tnh oxi ho (VD: X-; PO43-; CO32-...) P: VD:
t (NH4)nA nNH3 + HnA : Khng thuc phn ng oxi ho kh. t NH4Cl (rn) NH3 (k) + HCl (k)
0 0

* TH2: Nu anion gc axit trong mui c tnh oxi ho (VD: NO3-; NO2- ; Cr2O42-...) th sn phm ca phn ng khng phi l NH3 v axit tng ng:

VD:

t NH4NO3 N2O + 2H2O (Nu nung > 5000C c th cho N2 v H2O) t NH4NO2 N2 + 2H2O t (NH4)2Cr2O4 Cr2O3 + N2 + 4H2O
0 0

b/ Nhit phn mui nitrat (NO3-): * NX: - Tt c cc mui nitrat u d b nhit phn. - Nguyn nhn: Do cu trc ca ion NO3- km bn vi nhit. - Sn phm ca qu trnh nhit phn ph thuc vo kh nng hot ng ca kim loi c trong mui. C 3 trng hp: TH1: TH2 TH3 K Ba Ca Na Mg Al Zn Fe Co Ni Sn Pb H2 Cu Hg Ag Pt Au Mui sunfit + O2 Oxi + NO2 + O2 Kim loi + NO2 + O2 VD:
t 2NaNO3 2NaNO2 + O2 t 2Cu(NO3)2 2CuO + 4NO2 + O2 t 2AgNO3 2Ag + 2NO2 + O2
0 0 0

* Lu : + Ba(NO3)2 thuc TH2 + Tt c cc phn ng nhit phn mui nitrat u thuc phn ng oxi ho - kh. + Khi nhit phn NH4NO3
t NH4NO3 N2O + 2H2O
0

+ Khi nhit phn mui Fe(NO3)2 trong mi trng khng c khng kh: C phn ng:
t 2Fe(NO3)2 2FeO + 4NO2 + O2 t 4FeO + O2 2Fe2O3
0 0

(1) (2)

Nu phn ng hon ton th cht rn trong bnh sau phn ng l Fe2O3. c/ Nhit phn mui hirocacbonat v mui cacbonat: * Nhit phn mui hirocacbonat (HCO3-) : * NX: Tt c cc mui hirocacbonat u km bn nhit v b phn hu khi un nng.
t P: 2M(HCO3)n M2(CO3)n + nCO2 + nH2O t VD: 2NaHCO3 Na2CO3 + CO2 + H2O
0 0

* Nhit phn mui cacbonat (CO32-) : * NX: Cc mui cacbonat khng tan (tr mui amoni) u b phn hu bi nhit.
t P: M2(CO3)n M2On + CO2 t VD: CaCO3 CaO + CO2
0 0

* Lu : - Cc phn ng nhit phn mui cacbonat v hirocacbonat u khng thuc phn ng oxi ho - kh. - Phn ng nhit phn mui FeCO3 trong khng kh c p:
t FeCO3 FeO + CO2 t 4FeO + O2 2Fe2O3
0 0

d/ Nhit phn mui cha oxi ca clo: * NX: Tt c cc mui cha oxi ca clo u km bn vi nhit, d b phn hu khi nung nng v phn ng phn hu u thuc phn ng oxi ho - kh.
t VD1: 2NaClO 2NaCl + O2 (thuc phn ng oxi ho ni phn t).
0

VD2: Phn ng nhit phn mui KClO3 xy ra theo 2 hng.

400 C 4KClO3 KCl + 3KClO4 > 600 C 2KClO3 2KCl + 3O2 xt :MnO2 t VD3: 2CaOCl2 2CaCl2 + O2
0 0 0

(1) (2)

(Phn ng t oxi ho - kh). (phn ng oxi ho ni phn t).

e/ Nhit phn mui sunfat (SO42-): * NX: - Nhn chung cc mui sunfat u kh b phn hu bi nhit so vi cc mui khc - Nguyn nhn: Do lin kt trong ion SO42- bn: - Phn ng: + Cc mui sunfat ca cc kim loi t: Li n Ba (Li; K; Ba; Ca; Na) rt kh b nhit phn. nhit cao n chuyn t trng thi rn sang trng thi lng). + Cc mui sunfat ca cc kim loi khc b nhit phn nhit cao (>10000C). P: VD:
t cao 2M2(SO4)n 2M2On + 2nSO2 + nO2 t cao 2MgSO4 2MgO + 2SO2 + O2
0 0

(thuc phn ng oxi ho ni phn t).

f/ Nhit phn mui sunfit (SO32-): * NX: Cc mui sunfit u km bn nhit, d b phn hu khi nung nng: P:
t 4M2(SO3)n 3M2(SO4)n + M2Sn (thuc phn ng t oxi ho - kh).
0

g/ Nhit phn mui photphat (PO43-):

NX: Hu nh cc mui photphat u rt bn vi nhit v khng b nhit phn t0cao.

B- BI TP PHN NG NHIT PHN Cu 1: Nung 13,4 gam hn hp 2 mui cacbonat ca 2 kim loi ha tr 2, thu c 6,8 gam cht rn v kh X. Lng kh X sinh ra cho hp th vo 75 ml dung dch NaOH 1M, khi lng mui khan thu c sau phn ng l (cho H = 1, C = 12, O = 16, Na = 23). A. 6,3 gam B. 6,5 gam C. 5,8 gam D. 4,2 gam Cu 2: Khi nung hn hp cc cht Fe(NO3)2; Fe(OH)3; FeCO3 trong khng kh n khi lng khng i, thu c mt cht rn l: A. FeO B. Fe3O4 C. Fe D. Fe2O3 Cu 3: Thu c cht no khi un nh mui amoni nitrit? A. N2; H2O B. N2O; H2O C. H2; NH3; O2 D. H2; N2; H2O Cu 4: Nhit phn hon ton 1 mui amoni ca axit cacbonic sau dn ton b sn phm vo 50 gam dung dch H2SO4 19,6 % th to mt mui trung ho c nng 23,913%. Cng thc v khi lng ca mui ban u l: A. (NH4)2CO3; 9,6 gam B. (NH4)2CO3; 11,5 gam C. NH4HCO3; 9,6 gam D. NH4HCO3; 11,5 gam Cu 5: em nung nng m gam Cu(NO3)2 mt thi gian ri dng li, lm ngui v em cn thy khi lng gim 0,54 gam so vi ban u. Khi lng mui Cu(NO3)2 b nhit phn l: A. 1,88 gam B. 9,4 gam C. 0,47 gam D. 0,94 gam

Cu 6: Tin hnh nung 6,06g mui nitrat ca mt kim loi kim thu c 5,1g mui nitrit .Hi mui nitrat ca kim loi em phn hy l g ? A. Na B. K C. Cs D. Rb Cu 7: Nung 316g KMnO4 mt thi gian thy cn li 300g cht rn. Vy phn trm KMnO4 b nhit phn l: A. 50% B. 40% C. 30% D. 25% Cu 8: Nhit phn hon ton hn hp MgCO3; CaCO3 ri cho ton b kh thot ra (kh A) hp th va ht bng dung dch Ca(OH)2 thu c kt ta B v dung dch C. Hi A, B, C ln lt l nhng cht g? A. CO; CaCO3; Ca(HCO3)2 B. CO2; CaCO3; Ca(HCO3)2 C. CO; Ca(HCO3)2; Ca(OH)2 D. CO2; Ca(HCO3)2, CaCO3 Cu 9: Nhit phn hon ton 9,4 gam mt mui nitrat ca kim loi R th sau phn ng ta thu c 4 gam cht rn. Xc nh cng thc phn t ca mui trn. A. AgNO3 B. Mg(NO3)2 C. Cu(NO3)2 D. Trng hp khc Cu 10: Kh oxi thu c khi nhit phn cc cht: H2O2, KMnO4, KClO3, KNO3 . Khi nhit phn 10 gam mi cht trn, th tch kh oxi thu c iu kin tiu chun ln nht l: A. KNO3 B. KMnO4 C. H2O2 D. KClO3 Cu 11: em nung 1,50 gam mt mui cacbonat mt kim loi cho n khi lng khng i, thu c 268,8 cm3 kh cacbon ioxit (ktc). Kim loi trong mui cacbonat trn l: A. Zn B. Mn C. Ni D. Ca Cu 12: Mt loi vi cha 80% CaCO3, phn cn li l tp cht tr. Nung m gam mt thi gian thu c cht rn nng 0,78m gam. Hiu sut phn hu CaCO3 bng : A. 58,8% B. 65% C. 78% D. 62,5% Cu 13: Nhit phn hon ton hn hp 2 mui NH4HCO3; (NH4)2CO3 thu c hn hp kh v hi trong CO2 chim 30% v th tch. vy t l s mol NH4HCO3; (NH4)2CO3 theo th t l : A. 3:1 B. 1:2 C. 2:1 D. 1:1 Cu 14: Nhit phn hon ton 5,24 gam hn hp Cu(NO3)2 v Mg(NO3)2 n khi lng khng i th sau phn ng phn cht rn gim 3,24 gam. Thnh phn % khi lng mi mui trong hn hp ban u ln lt l: A. 50% v 50% B. 47,34% v 52,66% C. 71,76% v 28,24% D. 60% v 40% Cu 15: Nung nng hon ton 27,3 gam hn hp NaNO 3; Cu(NO3)2. Hn hp kh thot ra c dn vo nc d th thy c 1,12 lt kh (ktc) khng b hp th (lng O2 ho tan khng ng k). Khi lng Cu(NO3)2 trong hn hp ban u l: A. 8,6 gam B. 18,8 gam C. 28,2 gam D. 4,4 gam Cu 16: Nhit phn hon ton m gam Cu(NO3)2 thu c 0,56 lt hn hp kh X (ktc) v cht rn Y. Gi tr ca m l: A. 4 gam B. 2 gam C. 9,4 gam D. 1,88 gam
.

I. KIN THC CN NH a. Mui nitrat ca kim loi trc Magi: To mui nitrit v O2: 2M(NO3)n 2M(NO2)n + nO2 V d: 2KNO3 2KNO2 + O2

Ca(NO3)2 Ca(NO2)2 + O2 b. Mui nitrat ca kim loi t Magi n ng: To oxit, NO2 v O2: 4M(NO3)n 4M(NO2)n +4nNO2 + 2O2 V d: 2Mg(NO3)2 2MgO + 4NO2 + O2 4Fe(NO3)3 2Fe2O3 + 12NO2 + 3O2. Ch : 2Ba(NO3)2 2BaO + 4NO2 + O2. 4Fe(NO3)2 2Fe2O3 + 8NO2 + O2. Mui nitrat ca kim loi sau ng: To kim loi, NO2 v O2: 2M(NO3)3 2M + 2n NO2 + nO2 V d: 2AgNO3 2Ag + 2NO2 + O2 Cc phng php thng dng khi gii nhit phn mui nitrat; - p dng nh lut bo ton khi lng - p dng phng php tng gim khi lng - Gii bi tp bng phng php t n, lp h phng trnh ri gii - Bin lun. II. BI TP P DNG

Bi 1: Nhit phn 6,58 gam mui Cu(NO3)2 thu c 4,96 gam cht rn v ton b kh thot ra c hp th vo nc to ra 300 ml dung dch A. Tnh pH ca dung dch A. Gii: Phn ng nhit phn: 2Cu(NO3)2 2CuO + 4NO2 + O2 Phn ng hp nc: 4NO2 + O2 + 2H2O 4HNO3 Cch 1: Gi x, y ln lt l s mol ca Cu(NO3)2 nhit phn v cha b nhit phn: 188(x + y) = 6,58 gam 80x + 188y = 4,96 gam T (1, 2) ta c: x = 0,015 mol; y = 0,02 mol Cch 2: Phng php ng cho

S mol cht rn sau phn ng = s mol cht rn trc phn ng = Mrn sau phn ng =

a Cu(NO3)2 188

B CuO

80

a + b = 0,035 T ta cng c: a = 0,02; b = 0,015 Cch 3: Phng php tng gim khi lng D dng c hiu s chnh lch khi lng trc v sau phn ng chnh l khi lng kh sinh ra do nhit phn nn nu gi z l s mol NO2 sinh ra th: mt - ms = mNO2 + mO2 <=> 6,58 4,96 = 46z + z.32 => z = 0,03 mol (T ta cng tnh c kt qu ging 2 cch trn) Vy nHNO3 = 0,03 mol [H+] = => pH = 1

Bi 2: Trong mt bnh kn dung tch 1 lit cha N2 27,30C v 0,5 atm. Thm vo bnh 9,4 gam mt mui kim loi M. Nhit phn ht mui ri a nhit bnh v 136,50C p sut trong bnh l p, cht rn cn li l 4 gam. a. Xc nh cng thc mui nitrat b. Tnh p, cho rng th tch cht rn khng ng k. Gii: a. Khi nhit phn mui c th xy ra 3 trng hp: - i vi mui kim loi trc Mg trong dy in ho: 2M(NO3)n 2M(NO2)n + O2

Ta c: <=> 5,4M = n(62.4 9,4.46) <=> M = -34n (loi) - i vi mui m oxit ca kim loi d b phn hu nhit cao: 2M(NO3)n 2M + 2nNO2 + nO2 Ta c: <=> M = 45,92n. Khng c kim loi tho mn. - i vi kim loi cn li: 4M(NO3)n 2M2On + 4nNO2 + nO2 Ta c: <=> M = 32n. Nghim ph hp l n = 2, M = 64 (Cu) nmui = b. 2Cu(NO3)2 2CuO + 4NO2 + O2 1 mol 0,05 mol 2 mol 0,5 mol

0,1 mol 0,025 mol

nN2 trc khi nhit phn mui = Sau khi nhit phn mui, s mol kh l: 0,02 + 0,1 + 0,025 = 0,175 mol P=

Bi 3: Nung 302,5 gam mui Fe(NO3)3 mt thi gian ri dng li v ngui. Cht rn X cn li c khi lng 222 gam. a. Tnh khi lng ca mui phn hu b. Tnh th tch cc kh thot ra. Gii: 4Fe(NO3)3 2Fe2O3 + 12NO2 + 3O2. C 1 mol Fe(NO3)3 phn ng, khi lng cht rn gim 242 81 = 162 gam Vy x mol Fe(NO3)3 phn ng, khi lng cht rn gim 302,5 222 = 80,5 gam x= a. Khi lng mui phn hu: = 0,5.242 = 121 gam b. D dng tnh c: nNO2 = 1,5 mol; nO2 = 0,375 mol Tng s mol cht kh thot ra l: 1,5 + 0,375 = 1,875 mol Th tch cht kh thot ra l: V = 1,875.22,4 = 42 lit.

Bi 4: Nhit phn 5,24 gam hn hp Cu(NO3)2 v Mg(NO3)2 n khi lng khng i th sau phn ng phn rn gim 3,24 gam. Xc nh % mi mui trong hn hp u. Gii: 2Mg(NO3)2 2MgO + 4NO2 + O2 2Cu(NO3)2 2CuO + 4NO2 + O2 Gi x, y ln lt l s mol ca Mg(NO3)2 v Cu(NO3)2 (x, y > 0) 148x + 188y = 5,24 (1) 46(2x + 2y) + 32( ) = 3,24 (2) T (1, 2) ta c: x = 0,01; y = 0,02. T tm ra kt qu.

Bi 5: Nung nng 111 gam hn hp hai mui NaNO3 v Cu(NO3)2 cho n khi phn ng xy ra xong. Cht rn cn li cn nng 53,8 gam. Tnh t l phn trm v khi lng ca mi mui trong hn hp. Gii: Gi x, y ln lt l s mol ca NaNO3 v Cu(NO3)2 trong hn hp: 85x + 188y = 111 (1) 2NaNO3 2NaNO2 + O2 2Cu(NO3)2 2CuO + 4NO2 + O2 80x + 69y = 53,8 (2) T (1, 2) ta c: x = 0,2 mol; y = 0,5 mol. D dng tnh c %NaNO3 = 15,3% v %Cu(NO3)2 = 84,7%

Bi 6: Nung hn hp X gm FeCO3 v Fe(NO3)2 trong bnh kn khng cha khng kh. Sau khi phn ng xy ra hon ton thu c 1 cht rn duy nht v hn hp A cha 2 cht kh. Tnh % khi lng ca FeCO3 trong hn hp trc khi nung v tnh dA/khng kh Gii: 4Fe(NO3)2 2Fe2O3 + 8NO2 + O2. 4FeCO3 + O2 2Fe2O3 + 4CO2 Cht rn duy nht l Fe2O3, 2 kh l NO2 v CO2, khng cn O2 Fe(NO3)2 + FeCO3 Fe2O3 + 2NO2 + CO2 Chn s mol cc mui u l 1 mol %FeCO3 =

Mhh kh = => dA/kk = II. BI TP T LUYN

Bi 1: Nhit phn hon ton KNO3 thu c cc sn phm l A. KNO2, NO2, O2. NO2, O2. B. KNO2, NO2 C. KNO2, O2. D. K2O,

Bi 2: Nhit phn hon ton Cu(NO3)2 thu c cc sn phm l A. Cu(NO2)2, NO2. B. Cu, NO2, O2. C. CuO, NO2, O2. D. CuO, NO2.

Bi 3: Nhit phn hon ton AgNO3 thu c cc sn phm l A. Ag2O, NO2, O2. O2. B. Ag, NO2. C. Ag2O, NO2. D. Ag, NO2,

Bi 4: Nung 9,4 gam mt mui nitrat ca mt kim loi c ho tr bn cao nht n khi lng khng i c 4 gam cht rn. Xc nh kim loi A.Mg B. Fe C. Cu D. Ag

Bi 5: Nhit phn hon ton R(NO3)2 thu c 8 gam oxit kim loi v 5,04 lt hn hp kh X. Khi lng ca hn hp kh X l 10 gam. Cng thc ca mui X l: A. Fe(NO3)2. 2 . B. Mg(NO3)2. C. Cu(NO3)2. D. Zn(NO3)

Bi 6: Nhit phn hon ton R(NO3)2 thu c 8 gam oxit kim loi v 5,04 lt hn hp kh X. Khi lng ca hn hp kh X l 10 gam. Cng thc ca mui X l: A. Fe(NO3)2. 2 . B. Mg(NO3)2. C. Cu(NO3)2. D. Zn(NO3)

Bi 7: Nhit phn hon ton 18,8 gam mui nitrat ca kim loi M (ho tr II), thu c 8 gam oxit tng ng. Kim loi M l: A. Mg. B. Cu. C. Zn. D. Ca. Bi 8: Nung nng hon ton 37,6 gam mui nitrat ca kim loi M c ho tr khng i thu c 16 gam cht rn l oxit kim loi v hn hp kh. a) Xc nh cng thc ca mui nitrat. b) Ly 12,8 gam kim loi M tc dng vi 100 ml hn hp HNO3 1M, HCl 2M, H2SO4 2M th thu c V lt kh NO (sn phm kh duy nht ktc). Tnh V. Bi 9: Nung nng hon ton 37,6 gam mui nitrat ca kim loi M c ho tr khng i thu c 16 gam cht rn l oxit kim loi v hn hp kh. a) Xc nh cng thc ca mui nitrat. b) Ly 12,8 gam kim loi M tc dng vi 100 ml hn hp HNO3 1M, HCl 2M, H2SO4 2M th thu c V lt kh NO (sn phm kh duy nht ktc). Tnh V.

Bi 10: em nung nng m gam Cu(NO3)2 mt thi gian ri dng li, lm ngui v em cn thy khi lng gim 0,54 gam so vi ban u. Khi lng mui Cu(NO3)2 b nhit phn l: A. 1,88 gam. gam. B. 9,4 gam. D. 0,94 gam. C. 0,47

Bai 11: Nhit phn 9,4 gam Cu(NO3)2 mt thi gian thu c 7,24 g cht rn. Tinh hiu sut cua phan ng nhit phn S: 20% Bai 12: Nhit phn 16,2g AgNO3 mt thi gian thu c hn hp khi co tng hki lng 6,2gam. Tinh khi lng Ag tao ra trong phan ng trn S: 5,4g Bi 13: Nung nng 27,3 gam hh X gm NaNO3 v Cu(NO3)2 c hh kh Y .Hp th Y vo H2O d c dd Z v c 1,12 lt kh (ktc) khng b hp th thot ra .Tnh phn tm khi lng ca NaNO3 trong X(cc p xy ra hon ton) ? A. 31,13% B. 68,87% C. 68,78% D. p n khc

Bi 14: Hn hp X khi lng 21,52 gam gm kim loi ho tr 2 (khng phi l kim loi mnh) v mui nitrat ca n . Nung X trong bnh kn n hon ton c cht rn Y. Bit Y p va ht vi 600ml dd H2SO4 0,2 M v Y cng p va ht c vi 380 ml dd HNO3 nng 1,333 M to NO. Xc nh kim loi A. Cu B. Pb C. Mg D. p n khc

Bi 15: Cho m gam bt Cu vo dd AgNO3 .Sau khi p xong thu c dd X v 49,6 gam cht rn Y.C cn X ly cht rn thu c em nhit phn n hon ton thu c 16 g cht rn Z. Tnh m? A. 18,4 g B. 19,2 g C. 24 g D. p n khc

Bi 16: Nhit phn hon ton m gam hn hp X gm Pb(NO3)2 v AgNO3 thu c 12,32 lt hn hp kh Y. Sau khi lm lnh hn hp Y ho lng NO2 th cn li mt kh vi th tch l 3,36 lt. Tnh thnh phn % khi lng cc mui c trong hn hp X. Bit th tch cc kh c o ktc. Bi 17: Nhit phn 29,78g hn hp gm Al(NO3)3 v AgNO3 c 8,4 lt hn hp kh ktc v cht rn A. a) b) c) vit phng trnh phn ng xy ra. Tnh phn trm cc cht trong hn hp u. Nu cho cht rn trn tc dng vi HNO3 (l) th thu c bao nhiu lt kh NO(ktc)

Bi 18: Nung 16,39 gam cht rn X gm KCl, KClO3, KNO3 n khi lng khng i c cht rn Y v 3,584 lt (ktc) kh Z.Cho Y vo dd AgNO3 d th c 20,09 gam kt ta. Tnh khi lng ca KClO3 trong X? A. 4,9 gam B. 7,35 gam C. 6,3 gam D. p n khc

10