Thị trường EU và khả năng xuất khẩu hàng nông sản của Việt nam sang thị trường này

Mc lc
LI NI U ................................................................................................. 1 CHNG I ...................................................................................................... 3 TNG QUAN EU V TH TRNG EU .................................................... 3 I. Mt s nt tng quan v Lin minh chu u EU ................................. 3 1. 2. 3. 4. II. 1. 2. III. 1. 2. Thnh vin ca th trng lin minh chu u (EU) ........................ 3 Qu trnh hnh thnh lin minh chu u ......................................... 7 Cc th ch ca Lin minh chu u ................................................ 9 V th EU trn trng quc t trong giai on hin nay ............... 14 Khun kh php l cho s hp tc ................................................ 18 Tnh hnh quan h thng mi ca Vit nam v EU ..................... 20 Nhng chnh sch EU p dng vi hng nng sn ........................... 23 Cc bin php qun l nhp khu hng nng sn ca EU............. 23 Chnh sch nng nghip chung...................................................... 28
Quan h Vit nam EU t sau 1990 ..................................................... 18
CHNG II .................................................................................................. 37 THC TRNG VIC XUT KHU HNG NNG SN VIT NAM NI CHUNG V SANG TH TRNG LIN MINH CHU U TRONG THI GIAN QUA .......................................................................... 37 I. Thc trng xut khu hng nng sn ca Vit nam sang EU................ 37 1. Thc trng cc mt hng nng sn xut khu ca Vit nam ......... 37 2. Thc trng xut khu cc mt hng nng sn Vit nam sang EU thi gian qua. ......................................................................................... 42 II. Thun li v nhng thch thc ca hot ng xut khu hng nng sn Vit nam sang EU.................................................................................... 45 1. 2. Thun li ........................................................................................ 45 Nhng kh khn thch thc xut khu sang EU ........................... 47
CHNG III ................................................................................................. 54 MT S GII PHP NHM Y MNH XUT KHU HNG NNG SN VIT NAM SANG TH TRNG LIN MINH CHU U54 HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
-i-
I. nh hng pht trin thng mi Vit nam EU trong giai on mi ........................................................................................................... 54 1. 2. nh hng chung v pht trin thng mi ca Vit nam .......... 54 nh hng chung v pht trin hng nng sn Vit nam EU... 56
II. Mt s gii php nhm thc y hot ng xut khu hng nng sn Vit nam sang EU. ......................................................................................... 63 1. 2. Cc gii php cp nh nc ........................................................... 63 Nhm cc gii php i vi cc doanh nghip.............................. 71
KT LUN ................................................................................................... 75 TI LIU THAM KHO ............................................................................. 77 PH LC ...................................................................................................... 79 DANH MC BNG BIU Bng s Ni dung 1.1 Cc thng s c bn v cc nc thnh vin EU (tnh n 2001) 1.2 Kim ngch xut khu ca Vit nam sang EU thi k 1990-2000 1.3 T trng ca cc th trng xut khu chnh trong tng kim ngch xut khu ca Vit nam thi k 19942000 1.4 Kim ngch xut khu ca Vit nam sang EU (phn theo nc) 1.5 Thu sut VAT ca cc nc thnh vin EU 2.1 Kt qu xut khu nng lm sn chnh 2.2 Tnh hnh xut khu cc mt hng nng lm sn chnh 1999-2002 2.3 Gi tr xut khu nng sn Vit nam sang EU 3.1 D kin c cu xut khu ca mt s nng sn chnh thi k 2005-2010 Trang 7 18 20
21 24 35 38 41 58
HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- ii -
LI NI U
Trong chin lc a dng ho th trng ca chnh sch thng mi ca Vit Nam, Lin minh chu u (gi tt l EU) lun lun c coi l mt th trng quan trng. Vi hn 386 triu dn sng trn 15 quc gia tri di t bc xung nam chu lc vi mc sng thuc loi cao nht th gii, EU nhp khu t Vit Nam mt lng hng ho ngy cng ln qua tng nm. Tuy hin nay, th trng M ang rng m sau khi hip nh thng mi Vit Nam - Hoa K c k kt nhng xut khu hng ha vo th trng ny vn cn nhiu kh khn v thch thc i vi Vit nam. Do EU vn c coi l bn hng truyn thng v quan trng ca Vit Nam. Nng sn l lnh vc c chm t do nht v y chnh l mt chnh sch rt nhy cm vi EU. c mt s cng trnh nghin cu v th trng EU, thc trng quan h thng mi gia Vit Nam v khu vc ny ni chung v cc mt hng nng sn ni ring. Tuy nhin, y vn l mt vn mi m mang tnh thi s v khi gi nhiu kha cnh cn nghin cu v phn tch su. Chnh v th ti: Th trng EU v kh nng xut khu hng nng sn ca Vit nam sang th trng ny c chn nghin cu. Ngoi li m u, kt lun v danh mc ti liu tham kho, ph lc, kho lun c trnh by trong ba chng: Chng I: Tng quan EU v Th trng EU. Chng ny s trnh by chi tit v EU, nhng chnh sch EU p dng vi hng nhp khu ni chung v vi nng sn ni ring. Chng II: Thc trng vic xut khu hng nng sn Vit nam ni chung v sang th trng lin minh chu u trong thi gian qua. Trong chng II, thc trng xut khu ca Vit nam t nm 1990 n nay s c phn tch lm tin cho phn xut gii php v kin ngh chng
-1-
sau. Chng ny cng cp n nhng tn ti v thch thc trong mi quan h thng mi gia Vit nam v EU. Chng III: Mt s gii php nhm y mnh xut khu hng nng sn Vit nam sang th trng lin minh chu u. ti tp trung phn tch tnh hnh xut khu nng sn ca Vit Nam sang EU trong nhng nm qua, c bit t sau nhng nm 1990 n nay. Trn c s phn tch s liu v thc trng, i su phn tch nhng kh khn, tn ti v a ra cc gii php mang tnh kh thi nhm gp phn thc y hot ng xut khu nng sn trong nhng nm ti. Vic la chn v s dng ti liu mt cch chn lc; phn tch v tng hp s liu v nng sn cng nh nh gi tnh hnh thc t trong nhiu nm qua c s dng hon thin ti trn. Do iu kin thi gian nghin cu, ngun ti liu v trnh nghin cu cn nhiu hn ch nn khng trnh khi thiu st. Em rt mong c s gip v ph bnh ca cc thy c.
-2-
CHNG I TNG QUAN EU V TH TRNG EU I. Mt s nt tng quan v Lin minh chu u EU

Lin minh chu u bao gm 15 nc thnh vin, s dng 11 ngn ng chnh thc, bao gm 386 triu dn, vi din tch 3.234.200 km2, chim 1/6 din tch a cu. EU l khi kinh t hng mnh v l mt trong nhng trung tm chnh tr, kinh t quan trng ca th gii. Trong 15 nc thnh vin c bn nc ng trong hng ng cc nc cng nghip pht trin nht th gii (G7): c, Php, Anh v Italia. V kinh t EU t trnh pht trin cao, c bit l ngnh ch to c kh, ho cht, dc phm, dt, in t, nguyn t, nng lng, khai khong du kh, ch bin nng sn. EU cng l mt trung tm bun bn hng u th gii, chim 1/5 kim ngch ton cu. Quy m kinh t ca ton khi khong 8000 t USD, nhp khu hng ho tr gi 646.350 t USD, chim 19,2% trong tng thng mi ton cu. Cc bn hng chnh l M, Nht Bn v ASEAN. 1. Thnh vin ca th trng lin minh chu u (EU) Di y l nhng thng tin c bn v 15 nc thnh vin trong Lin minh chu u: 1. Vng quc Anh, th London, chnh lch gi vi Vit nam l 7. Vng quc Anh gm c Anh v Bc Ai len, thuc ch qun ch lp hin, c tng din tch 244.820 km2 vi hn 58 triu dn. Vng quc Anh b chia tch khi b Ty u bi eo bin Anh nm pha Nam v min ng nc Anh gip vi bin Bc. Min Bc v Ty nc Anh nm trn i Ty Dng. HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
-3-
2. Cng ho Ailen, th Dublin, chnh lch gi vi Vit nam l 7. Ailen c din tch 70.284 km2, vi gn 4 triu dn, trong ngi Anh chim phn ln dn s. Ai Len nm trn b ng ca sng Liffey. Ai Len theo ch dn ch i ngh. 3. Cng ho o, th Vienne, chnh lch gi vi Vit nam l 6. o l quc gia theo ch cng ho dn ch lin bang, nm ngay trung tm chu u. o gip vi 8 quc gia chu u: min Ty gip Thu S v Liecbtensten, min Bc gip c v Cng ho Sc, min ng gip Hungary v Cng ho Slovak, min Nam gip Italia v Slovenia. o c tng din tch 780 km2 vi hn 8 triu dn. Ting c l ngn ng chnh trong giao tip v hnh chnh. 4. Vng quc B, th Brussels, chnh lch gi vi Vit nam l 6. Vng quc B nm Ty Bc Chu u, min Bc gip H Lan, min ng gip Luxembourg v CHLB c, min Nam gip Php v min Ty gip ca bin Bc. B c din tch 30.519 km2 vi hn 10 triu dn. Ngn ng chnh vng t pha Bc l Flandr. C hn mt na dn s quc gia (57%) ni th ting ny, ting Php chim 42% v mt nhm t ngi ni ting c c tr ti min ng thuc tnh Liege v Luxembourg. Vng quc B theo ch i ngh. 5. Cng ho B o Nha, th Lisbon, chnh lch gi vi Vit nam l 7. B o Nha l quc gia theo ch cng ho i ngh, nm bn b i Ty Dng thuc bn o Iberian, min Bc v ng gip Ty Ban Nha. Ngn ng chnh l ting B o Nha. Din tch l 92.345 km2. Dn s 9.927 triu dn. 6. Vng quc an mch, th Copenhagen. Chnh lch gi vi Vit nam 6. an mch bao gm bn o Jutland c 67 km ng bin gii, HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
-4-
min Bc gip vi nc c. an mch c v s o, o ln nht l Zealand, Funen, Lolland, Falster v Bornholm. Pha Ty an mch nm b bin Bc, v bin Baltic nm pha ng. an mch c din tch 43.094 km2 vi hn 5,3 triu dn. Ngn ng chnh l ting an mch, mt s ni ting c. Vng quc an mch theo ch qun ch lp hin v dn ch i ngh. 7. CHLB c, th Berlin, chnh lch gi vi Vit nam l 6. CHLB c nm trung tm chu u, c 9 nc lng ging l an Mch nm pha Bc, H Lan, B, Luxembourg v Php nm pha Ty, Thu S v o nm pha Nam; CH Sc v Ba Lan nm pha ng. c c din tch 357.500 km2 vi hn 82 triu dn. Ngn ng chnh l ting c v nhiu phng ng khc. c c hn 16 bang, mi bang u c Hin php, lut v chnh ph ring. Nc c theo ch i ngh lng vin. 8. Vng quc H lan, th Amsterdam, chnh lch gi vi Vit nam l 6. H lan l vng t thp nm Ty Bc chu u. Min ng gip c, min Nam gip B, min Ty v Bc nm trn bin Bc. H lan c din tch 41.526 km2 vi hn 15 triu dn. Ngn ng chnh l ting H lan. Vng quc H lan theo ch dn ch i ngh v dng di Hong tc. 9. Cng ho Hy Lp, th Athens, chnh lch gi vi Vit nam l 5. Bn o Hy lp nm pha Nam chu u, chim 131.990 km2 vi hn 10 triu dn. t nc Hy lp hu ht l i ni v l nc duy nht trong Lin minh chu u khng c chung bin gii vi bt k thnh vin no trong EU. Ngn ng chnh l ting hy lp hin i. Hy lp theo ch dn ch i ngh. 10. i cng quc Luxembourg, th l thnh ph Luxembourg, chnh lch gi vi Vit nam l 6. Luxembourg l quc gia nm gia cc HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
-5-
nc Ty u, vi din tch 2.586 km2 v dn s 423.700 ngi. Min Ty v Bc gip B, min Nam gip Php v min ng gip c. Ting Php c dng cho mc ch hnh chnh v ting c l ngn ng vit chnh yu cho in n. Luxembourg theo ch qun ch lp hin. 11. Cng ho Php, th Paris, chnh lch gi vi Vit nam l 6. CH Php thuc Ty u, min ng gip vi B, Luxxembourg, c, Thu S, Italia, min Nam gip vi Ty Ban Nha v a Trung Hi; eo bin Anh nm pha Bc v pha Ty gip vi i Ty Dng. Php c 547.300 km2 vi dn s gn 60 triu ngi, ngn ng chnh l ting Php. 12. Cng ho Phn Lan, th Helsinki, chnh lch gi vi Vit nam l 5. Phn lan nm min Bc chu u, pha bc gip Na uy, pha Ty Bc gip Thu in, pha ng gip Nga v pha Nam gip bin Baltic. Phn lan theo ch dn ch cng ho lp hin, c din tch 338.000 km2 vi dn s hn 5 triu ngi. C hai ngn ng chnh l ting Phn lan (93,4%) v Thu in (5,9%). 13. Vng quc Ty Ban Nha, th Madrid, chnh lch gi vi Vit nam l 6. Ty ban nha c din tch5034.800 km2 vi gn 40 triu dn. Quc o Balearic nm ngay a trung hi v quc o Canary i ty dng u thuc lnh th ca Ty ban nha v nhiu vng t nh b Bc Phi. Pha Bc Ty ban nha gip nc Php, pha Ty gip B o nha. Ngn ng chnh l ting Ty ban nha Castilian. Vng Catalan, Basque v Galician c cng nhn l nhng cng ng t tr. Ty ban nha theo ch quan ch lp hin lu i v dn ch i ngh ra i theo Hin php nm 1978. 14. Vng quc Thu in, th Stockholm, chnh lch gi vi Vit nam 6. Nm ngay trung tm Bc u, Thu in l quc gia ln nht
-6-
vi din tch 450.000 km2, c gn 9 triu dn. Ngn ng quc gia l ting Thu in, theo ch qun ch lp hin. 15. Cng ho Italia, th Rome, chnh lch gi vi Vit nam l 6. CH Italia l mt bn o tri di xung min Nam chu u, vn ra a trung hi. Dn s gn 57 triu ngi, din tch 301.230 km2. Ngn ng quc gia l ting Italia. Bng 1.1 Cc thng s c bn v cc nc thnh vin EU (tnh n 2001) Quc gia Anh Ailen o B B o Nha an Mch c H lan Hy lp Luxembourg Php Phn lan Ty ban nha Thu in Italia Tng trng GDP (%) 3,5 6,0 2,1 2,3 3,0 3,0 2,4 3,25 3,5 3,3 2,3 4,6 3,3 2,1 1,5 Thu nhp u ngi (USD) 18871 16802 29254 26572 10412 33589 29685 25734 10707 41277 26698 24613 14230 25919 19059 T l tht nghip (%) 1,3 1,3 0,8 1,5 1,5 0,9 4 0,9 5,4 0,5 3,1 12,4 3,9 1 5,8
Ngun: s liu dn li theo Tp ch Nghin cu chu u nm 2001 v 2002 v Eurrostat: http://www.europa.eu.int/comm/eurostat 2. Qu trnh hnh thnh lin minh chu u Ngy 9 thng 5 hng nm, cc nc chu u u tp trung li t chc Ngy chu u. Ngy nm 1950, Ngoi trng Php l ng Robert Schuman ngh k kt Hip nh chp thun th trng chung v than v thp, c 6 nc chu u thng qua l B, Php, c, Italia, HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
-7-
Luxembourg v H lan. S kin lch s ng vai tr chnh yu cho tin trnh thng nht chu u v l tin thn ca Lin minh chu u (EU) ngy nay. Nhng ct mc quan trng trong tin trnh thng nht chu u: 1. Ngy 9-5-1950, Robert Schuman ngh Php, CHLB c v cc quc gia chu u khc lin kt nhau hnh thnh th trng chung v than v thp 2. Nm 1951, 6 nc chu u k kt Hip c Paris thnh lp Cng ng than v thp chu u (ECSC) 3. Nm 1957, Khi th trng chung chu u (EEC) v U ban nng lng nguyn t chu u (Euratom) ra i vi bn Hip c k kt ti Roma gm 6 nc thnh vin: B, Php, c, Italia, Luxembourg v H lan. 4. Nm 1973, an mch, Ailen v Anh gia nhp EEC. 5. Nm 1981, Hi lp gia nhp EEC 6. Nm 1986, Ty Ban Nha, B o nha gia nhp EEC. Vn kin Chu u duy nht c k kt v theo sau l Hip c Maastricht v Lin minh chu u. 7. Nm 1990, nc c ti thng nht, EEC v Vit nam thit lp quan h ngoi giao. 8. Nm 1992, Hip c Lin minh chu u c k kt ti Maastricht. Cc thnh vin cam kt t c Hip nh v tin t vo nm 1999 v tin ti mt chnh sch ngoi giao v an ninh chung. Vit nam v EC k hip nh chung v hng dt may. HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
-8-
9. T ngy 1-1-1993 chnh thc thi hnh Hip c v Lin minh chu u, cm t Lin minh chu u (EU) (European Union) c s dng thay cho cm t Cng ng chu u (EC) (European Community) c ra i t nm 1967 khi m nhng c ch ca ba cng n ECSC, EEC v Euratom c sp nhp vi nhau. Nm 1995, o, Phn lan, Thu in gia nhp EU, a tng s cc nc thnh vin ca Lin minh chu u ln 15 nc. 3. Cc th ch ca Lin minh chu u Cc nh son tho hip c lp ra mt h thng th ch cho php trong phm vi cc lnh vc cng ng c hoch nh, iu hnh v gim st qu trnh thc hin hip c. H thng th ch ngy gm nm c quan chnh: U ban, Hi ng, Quc hi chu u, To n chu u v To kim ton cng vi cc b phn h tr cho cc c quan trn nh U ban Kinh t v X hi, U ban v khu vc. Vic kt np thm thnh vin mi ca cng ng khng tc ng n c cu cng nh trch nhim ca cc c quan ca cng ng cho d thnh phn ca n c thay i. Trong thi gian gn y, Lin minh li xut hin thm cc th ch v cc chc nng sau: Vin Kim ton v Ngn hng u t chu u vi vai tr ca mt nh ti chnh then cht cho s pht trin kinh t trong Lin minh chu u. U ban kinh t- X hi l nhn chng cho s hp tc v cnh tranh gia cc thnh phn x hi v kinh t ca EU. U ban cc vng nhm nng cao tnh a dng v li ch khu vc Cng vi thi gian, cc th ch mi ra i nhm p ng nhu cu pht trin ngy cng ln mnh ca Lin minh chu u. Sau y l nhng nt ch yu ca mt s t chc c bn trong EU: U ban chu u (European Commission)
-9-
Vi hip c st nhp c k vo ngy 8-4-1965 c hiu lc t thng 7-1967, U ban quyn lc ti cao ca Cng ng Than, Thp chu u, U ban ca cng ng kinh t chu u v ca Cng ng Nng lng nguyn t chu u st nhp vi nhau thnh mt u ban duy nht thc hin tt c cc quyn v trch nhim ca ba cng ng trn. U ban chu u c t ti Brussel (B) c nhim v iu hnh v pht trin th trng chung, ra cc chnh sch cho cng ng. Sau khi c Hi ng B trng EU quyt nh, U ban chu u s tin hnh thc hin cc chnh sch do mnh ra. Sau khi c s c thng nht gia Chnh ph cc nc thnh vin v c Ngh vin chu u chp thun, 20 u vin ca U ban chu u s c b nhim cho nhim k cng tc 5 nm. Cc thnh vin ca U ban chu u s hon ton c lp vi Chnh ph cc nc thnh vin v vi Hi ng chu u. Thm ch Hi ng chu u khng c quyn n phng thay i U ban chu u. U ban chu u c khong 17000 nhn vin gip vic. Hi ng chu u (Council of the European Union) Hi ng chu u c tr s ti Brussel (B), l ni a ra nhng quyt nh chnh, quy nh nhng phng hng hot ng ln ca EU. N c trch nhim phi hp cc chnh sch kinh t tng qut ca 15 nc thnh vin. Hi ng cn c chc nng lm trng ti cho nhng vn tranh chp, cha c s thng nht trong Hi ng B trng EU. Hi ng cng gnh vc vi Ngh vin chu u bi v Hi ng v Ngh vin cng c nhim v kim sot ngn sch ca Lin minh chu u. Ti hi ng chu u, mi nc thnh vin do B trng Ngoi giao hoc v B trng c trch nhim ca cc ngnh lin quan lm i din. T nm 1974, Hi ng chu u mi nm hp t 2 n 3 ln, bao gm cc v nguyn th quc gia, chnh ph cc nc thnh vin v ng Ch tch U ban chu u. Mi nc thnh vin lun HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 10 -
phin gi chc v ch tch Hi ng chu u trong vng 6 thng theo th t tuyt i ca s sp xp theo vn a, b, c tn ca mi nc theo ngn ng ca nc . Hi ng b trng (The European Council of Ministers) Cng ng Than, Thp chu u, Cng ng kinh t chu u v Cng ng Nng lng nguyn t chu u u c c quan hi ng ring. Do vy, ngy 8-4-1965, cc nc thnh vin cng ng quyt nh st nhp ba hi ng ca ba cng ng thnh mt hi ng duy nht vi tn gi l Hi ng b trng ca Lin minh chu u. Cc b trng 15 nc thnh vin trong EU hp phin hi ng tu theo lnh vc h ph trch thng qua cc ch th v lut nh ca Lin minh do Ngh vin chu u ngh. Nh b trng nng nghip tho lun v gi ca sn phm nng nghip, trong khi vn gii quyt cng n vic lm ca cng dn cng ng lin quan n cng vic ca b trng kinh t v lao ng. B trng ngoi giao c xem nh l i din chnh ca quc gia thnh vin trong Hi ng B trng, ng thi cng chu trch nhim v quan h i ngoi ca cng ng v cc vn chung tc ng n cng ng. Nh vy quyn lp php nm trong tay cc B trng 15 nc thnh vin. Ch tch Hi ng B trng c vai tr rt quan trng, c quyn triu tp Hi ng B trng d sng kin ca Ch tch Hi ng B trng, ca tng thnh vin hay ca U ban chu u. Hi ng B trng thng hp vo ngy th ba u tin ca tng thng. Ch tch Hi ng B trng ch tr cc cuc tho lun v cho tin hnh cuc b phiu, k cc bin bn ca Hi ng B trng. Ch tch Hi ng B trng EU do nc gi Ch tch Hi ng chu u m nhim.
- 11 -
Ngh vin chu u (European Parliament) Ngh vin chu u c cng dn cc nc thnh vin bu trc tip theo hnh thc ph thng u phiu, 5 nm mt ln. Ngh vin chu u c t ti Brussel (B) vi 626 ngh s. Ngh vin chu u xem xt tt c cc ch th v quy nh ca EU, c th chp nhn, sa i hoc bi b nhng d n c trnh ln. Ngh vin cn kim tra cng vic ca U ban chu u v c th bi b, thay th U ban chu u v c th bi b, thay th U ban thng qua mt cuc b phiu bt tn nhim. Ngh vin cng thng qua ngn sch hng nm ca EU. Hip c Maastricht tng cng quyn hnh cho Ngh vin chu u bng cch cho quyn cng quyt nh trong mt phm vi c bit. Ngh vin c th bc b lp trng, kin ca Hi ng chu u. Ngh vin cn chia s vai tr son tho ngn sch ca EU, c quyn a ra li phn xt cui cng trong vic chp thun hay bc b d tho ngn sch, ng thi c quyn theo di thi hnh ngn sch. To n chu u (Court of Justice) To n chu u c t ti Luxembourg nhm duy tr php lut trong vic thc thi nhng hip c ca chu u. To n gm 15 thm phn, 9 ph chng l c b nhim k 6 nm sau khi c s tho thun ca chnh ph 15 nc thnh vin. U ban Kinh t X hi (Economic and Social Committee) U ban tip nhn cc kin ca cc nh hot ng kinh t-x hi, s thng bo cho U ban chu u, Hi ng chu u v Ngh vin chu u ph hp vi cc Hip c ca EU. Vin Kim ton (Court of Auditors) Vin Kim ton bao gm 15 thnh vin c Hi ng chu u b nhim sau khi c kin ca Ngh vin chu u, nhim k cng tc l 6 nm. Vin kim ton theo di vn li tc ca EU c thu nhp y v HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 12 -
chi tiu mt cch bnh thng theo ng php lut hay khng. ng thi n kim tra nhng dch v ti chnh c trong sch hay khng. Ngn hng u t chu u (European Investment Bank) Ngn hng u t EU l c quan ti chnh ca EU nhm cung cp cc khon vn vay u t thc y s pht trin mt nn kinh t cn bng v ho nhp. U ban vng (Committee of the Regions) U ban vng l c quan ra i mun nht trong th ch ca chu u, n phn nh c mun mnh m ca cc nc thnh vin trong EU khng nhng tn trng v cc c quyn, s thng nht ca a phng v khu vc m cn gii quyt theo hng pht trin v thc thi chnh sch ca EU. Thanh tra chu u (European Ombudsman) Mi cng dn cc nc thnh vin va l cng dn nc s ti va l cng dn ca chu u. Vi t cch l cng dn chu u, h c quyn p dng Lut thanh tra chu u nu h l nn nhn trong vic qun l yu km ca cc c quan nh nc EU. Bn cnh nhng th ch c bn, EU cn c nhng biu tng ch yu sau: C ca EU: trn nn xanh, mt vng trn gm 12 ngi sao vng nm cnh u n nhng khng chm nhau- l c c Hi ng chu u chp nhn vo ngy 8 thng 12 nm 1955, n nm1986 n tr thnh biu tng chnh thc ca EU trong Hip c Maastricht. Mi hai ngi sao biu hin cho s hon ho v u n. l 12 bn lm vic ca Vin Nguyn lo La m, 12 gi ca ban ngy, 12 thng ca mt nm v l 12 biu tng ca t vi chu u
- 13 -
EU chn Ode to Joy t bn giao hng s 9 ca Bethoven lm quc ca ca EU. Ngy quc khnh c chn l ngy 9 thng 5. Ngoi ra, ng EURO l biu tng ca mt chu u thng nht. ng EURO i vo hot ng chnh thc vo ngy 1-1-1999. V theo nh gi ca cc nh ti chnh tin t th gii, ng tin ny s khng nh c v th ca n trn th trng ti chnh quc t nh l mt ng ngoi t c kh nng ph v th c tn ca ng la M trong cc giao dch thng mi quc t. 4. V th EU trn trng quc t trong giai on hin nay Hin nay, quy m ca nn kinh t EU ang ng th hai th gii (chim khong 20% GDP ton th gii), ng sau M v Nht bn; gi tr thng mi ca EU cng chim khong 20% gi tr thng mi th gii, ln hn con s tng ng ca M (15%) v ca Nht bn (8,5%) (xem Biu 1 di y). T nm 1997, trong khi nhiu nc trn th gii chu tc ng su sc ca cuc khng hong kinh t chu , kinh t EU vn gi c s n nh v duy tr c mc tng trng tng i cao. Trong nm 2000, kinh t EU c mc tng trng cao hn hn cc nm trc (3,4%) c khi cng nh tng nc. Nguyn nhn s tng trng ny l EU thc hin chnh sch ng b nh: kch thch tin t, y mnh xut khu, m rng nhu cu trong nc, tng cng thu ht u t v u t ra nc ngoi. Hin nay EU ang thc hin m rng Lin minh sang pha ng, m rng th trng ni b Khi ng thi vi vic tin hnh ci t mnh m c cu iu hnh. Sau khi hp nht thnh cng EU tr thnh mt trung tm kinh t ti chnh mnh, ngang hng vi M v Nht Bn. Trn 100 nc thit lp mi quan h vi EU ti u ban Chu u; thc t cho thy, trong nhng nm gn y khng hong kinh t khin cho nhiu nc, t chc kinh t nh: ASEAN, Nht Bn, M, b nh hng. Nn kinh t ca Nht Bn c HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 14 -
du hiu suy thoi, tc tng trng bnh qun ca cc quc gia chu suy gim mnh. Trong khi , EU vn gi c tc tng trng n nh v hu nh khng b nh hng bi cc cuc khng hong. Trong tnh hnh th gii hin nay ting ni ca EU ngy cng c trng lng v vai tr ngy c nng cao. i vi mi quan h gia EU v M, EU va l mt i tc cng chia s cc gi tr c c, va l mt i th trong cc ngnh mang hm lng cng ngh cao v cc ngnh thng mi quan trng. Tuyn b c k vo ngy 20/11/1990 gia M v EU cng vi cc quc gia thnh vin EU cho thy s cng nhn ca M trc s ra i ca i tc Chu u dn ch v n nh, ngthi cng gp phn vo vic gii quyt nhiu mu thun thng mi gia EU v M v cc mt hng nng sn, thp v hng khng dn dng. Trong quan h EU v Nht Bn, Nht Bn lun c EU nh gi l mt i tc quan trng. Ngi Chu u lun mun xm chim th trng Nht Bn trong khi li c gng khng hng ho Nht Bn thng tr th trng Chu u. i vi cc nc ang pht trin, EU l mt th trng tiu th ln vi 386 triu dn c mc sng vo hng cao nht trn th gii cng vi cc quy nh v lut php kh hi ho, cht ch. Chng nhng th, qu trnh nht th ho Chu u cho ra i ng tin chung EURO iu ny khng nh vai tr cu ng EURO s ngang hng vi ng USD trong thanh ton quc t. Trn thc t sau s kin ngy 11/9/2001 ng USD ang c xu th gim dn vai tr so vi cc ng tin khc trn th gii bi s suy thoi ca nn kinh t M. S n nh ca ng EURO s gip cc tp on kinh t ln v cc quc gia trnh c ri ro khi t gi ng USD v ng Yn Nht b giao ng. HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 15 -
Mt khc EU cn c nhng u i c bit dnh cho phn ln nhng mt hng xut khu ch lc ca cc nc ang pht trin. Cc nc ny c hng ch u i ph cp v nhn nhiu khon vin tr khng hon li cng cc h tr k thut v cng ngh t EU. Chnh v th, trong nhng nm qua bun bn ca EU vi th gii khng ngng pht trin. Theo tnh ton ca U ban Chu u, t trng ca EU trong thng mi th gii ln ti 19,2% trong M l 18,1%, Nht Bn chim 9,6%; dch v chim 26% vt trn M 3% v gp trn 3 ln Nht Bn.
- 16 -
Biu 1: T trng phn theo nc, khu vc (2000). Hng ho
EU
20%
15% 9%
Nht bn
56%
Cc nc khc
Nht bn
C c n- c kh c
EU
Ngun: Trung tm thng k EU v IMF. Kim ngch xut khu ca EU trn th gii chim 9% GDP hng nm ca khu vc kinh t ny. Bn thn giao dch ni b chim hn 1/5 trao i hng ho trn th gii, hot ng thng mi khng b hn ch cc sn phm nh: t, qun o hay my tnh m cn m rng dn c dch v: ngn hng, bo him truyn thng, vn,... y l nhng lnh vc ang pht trin mnh ti cc quc gia EU. EU l mt t chc c tim lc vn, ti chnh mnh. Theo cng b ca c quan ny ngy 1/1/2000, tng d tr m h thng ngn hng trung ng cc nc thnh vin nm gi v c ton quyn s dng hoc can thip khi cn thit thc hin mc tiu ln ti 327 t EURO, trong gn 100 t EURO bng vng. ng EURO v ang c nh gi l ng tin mnh nht trn th gii. iu c chng minh trong tnh hnh ti chnh ca th gii hin nay, khi cuc chin gia M v Iraq ang lm chao HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 17 -
o th trng ti chnh ton cu. Do tim lc ti chnh mnh m nn EU c kh nng chi nhng khon tin khng l vo cc d n nghin cu hay u t. V d nh trong chng trnh chi tiu n nm 2006, Ngh vin chu u v Hi ng B trng chu u quyt nh chi mi nm t 90.660 triu EURO n 93,955 triu EURO cho cc hot ng ca lin minh. Ngoi ra EU cn l khu vc c dn s ng vi mc sng cao, ngi lao ng c trnh tay ngh cao nh cc chng trnh v cc chnh sch khuyn dng ngi ti, in hnh l nc c.
II. Quan h Vit nam EU t sau 1990

1. Khun kh php l cho s hp tc Sau nhiu nm chun b v m phn, ngy 31/5/1995, Vit nam v EU k tt v ngy 17/7/1995 k chnh thc Hip nh hp tc gi Cng ng chu u v Cng ho XNCN Vit nam ti Brussel (B) to bc ngot trong tin trnh pht trin quan h hp tc hai bn. y l mt hip nh khung (Cooperation Framework Agreement) di hn, quy nh khi qut quan h gia hai bn gm 21 iu khon v 3 ph lc. Cc iu khon ch yu l cc vn hp tc thng mi, u t, hp tc kinh t khoa hc v cng ngh, hp tc pht trin, mi trng Hip nh c gi tr trong vng 5 nm v nghim nhin c gia hn thm hng nm nu mt trong cc bn k kt khng tuyn b hu b n trc khi ht hn 6 thng. Hip nh khung hp tc Vit nam EU nhm 4 mc tiu sau: m bo cc iu kin cn thit v khuyn khch vic thc y pht trin quan h thng mi, u t hai chiu trn c s cng c li. Tr gip pht trin kinh t bn vng Vit nam v c bit ch trng n vic ci thin i sng cho cc tng lp dn c ngho.
- 18 -
Tng cng hp tc kinh t cng c li, bao gm s tr gip i vi cc n lc ca Vit nam trong vic chuyn sang nn kinh t th trng. Tr gip v bo v mi trng v s dng lu di cc ngun ti nguyn thin nhin. Thng mi chim v tr quan trng trong ni dung c bn ca HIp nh. Trc tin, hip nh quy nh r Vit nam v Cng ng chu u s dnh cho nhau quy ch Ti Hu Quc (MFN: Most Favoured Nation), c bit l quy ch u i thu quan ph cp (GSP: Generalised System of Preferences) - iu ny c ngha thc tin ln v trong khi Vit nam cha phi l thnh vin ca WTO nhng vn c hng quy ch u i ny. Hip nh cam kt pht trin v a dng ho trao i thng mi, ci thin qu trnh tip cn th trng ca nhau n mc cao nht c th c, ng thi s thc hin cc chnh sch nhm to thun li cho vic bn sn phm vo th trng ca nhau, cc bn s dnh cho nhau nhiu iu kin thun li xut, nhp khu hng ho v tho thun, xem xt cch thc v bin php loi b hng ro thng mi gia cc bn, c bit l hng ro phi thu quan. Sau khi hip nh khung hp tc Vit nam - EU c k vo nm 1995, quan h hp tc v kinh t v chnh tr gia hai bn c nhiu bc tin ng k, c bit trong lnh vc thng mi. Thi k trc hip nh, tng kim ngch xut khu ca VN vo EU hng nm tng nh sau: 1993/1992 tng 39,3%, 1994/1993 tng 32 % v 1995/1994 tng 45,4%. Sau khi Hip nh khung hp tc ra i, kim ngch xut khu ca Vit Nam vo EU tng kh nhanh v n nh. Cho n nay kim ngch xut khu ca Vit nam vo EU chim khong 16.87% tng kim ngch xut khu ca Vit nam
- 19 -
vi quy m bun bn ngy cng c m rng sang nhiu mt hng khc nhau. 2. Tnh hnh quan h thng mi ca Vit nam v EU Bng 1.2: Kim ngch xut khu ca Vit nam sang EU thi k 19902000 n v: Triu USD
Thi gian (1) Kim ngch (2) Tng kim T trng (3)Tng T trng xut khu ca ngch XK ca (1) trong kim ngch (1) trong Vit nam sang Vit nam (2) (%) NK ca (3) (%) EU EU Tc tng hng nm ca (1) (%)
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000
141,6 112,2 227,9 216,1 383,8 720,0 900,5 1608,4 2125,8 2506,3 2836,9
2404 2087,1 2580,7 2985,2 4054,3 5448,9 7255,9 9185,0 9361,0 11135,9 13962,8
5,9 5,4 8,8 7,2 9,5 13,2 12,4 17,5 22,7 22,5 20,3
622489 713252,4 738505 757852,2 809569,1 864539,1 923241,3
0,06 0,10 0,12 0,21 0,29 0,29 0,31
-20,8 103,1 -5,2 77,6 87,6 25,1 78,6 17,9 17,9 13,2
Ngun:
S liu thng k ca Trung tm tin hc & thng k - Tng cc hi quan &Eurostat (Vn phng thng k ca Lin minh chu U)
Nhng s liu trong bng 1.2 cho thy kim ngch xut khu ca Vit nam tng ln rt nhanh (tr nm 1991 v 1993) n nm 2000, kim ngch xut khu sang EU t 2.836,9 triu USD, tng 20 ln so vi nm 1990. Trong vng 11 nm (1990-2000), kim ngch xut khu Vit nam sang th trng ny t 11.779,5 triu USD, tng 34,97% nm. Ch tnh ring thi k c iu chnh bi Hip nh khung v hp tc 1995-2000, kim ngch xut khu ca Vit nam sang EU tng trung bnh hng nm l 31,56%, cn thi k 1990-1994 kim ngch xut khu ca Vit nam sang EU ch tng 28,31% nm. HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 20 -
T trng kim ngch xut khu vo th trng EU trong tng kim ngch xut khu ca Vit nam cng tng ln kh n nh. Mc tng ny ln hn nhiu nu so snh vi t trng ca cc th trng: Trung Quc, c, M trong tng kim ngch xut khu ca Vit nam (xem bng 1.3), S liu trong bng 1 cho thy t trng kim ngch xut khu vo th trng EU trong tng kim ngch xut khu ca Vit nam c chiu hng gia tng trong khi t trng ca th trng Nht Bn gim. Chng hn trong cc nm 1998-2000, EU chim th phn ln hn nhiu so vi Nht Bn trong xut khu ca Vit nam do t v tr th 3, EU vt ln chim v tr sau ASEAN, y Nht Bn xung v tr th 3. C th thy xu hng chung l th trng EU ngy cng ng vai tr quan trng trong hot ng xut khu ca Vit nam v hin ang l th trng xut khu ln th hai sau ASEAN. Ch tnh ring nm 2000, EU l th trng xut khu ln nht ca ta. Bng 1.3. T trng ca cc th trng xut khu chnh trong tng kim ngch xut khu ca Vit nam thi k 1994-2000.
Tn nc ASEAN EU Nht bn Trung Quc Australia M 1996-2000 1994 22,5 19,0 17,9 6,8 4,9 4,1 19,6 9,5 29,1 7,3 1,1 2,3 1995 18,3 13,2 26,8 6,6 1,0 3,1 1996 22,8 12,4 21,3 4,7 0,9 2,8 1997 19,5 17,5 17,6 5,7 2,0 3,0 1998 24,3 22,7 15,8 5,1 5,0 5,0 1999 27,0 22,5 16,0 7,7 7,3 4,5 2000 18,7 20,0 18,8 11,0 9,1 5,3
Ngun: Tng cc Hi quan, B Thng Mi T mt gc nhn khc, c th thy t trng kim ngch xut khu ca Vit nam vo EU trong tng kim ngch nhp khu ca EU cung trong xu th gia tng. Chng hn nm 1994 chim 0,06% nm 1995 l 0,10%, nm 1996 l 0,12%, nm 1997 l 0,21%, nm 1998 l 0,26%, nm 1999 tng ln 0,29%, nm 2000 ln ti 0,31%. Tuy nhin, cng phi thy rng t phn kh nh bi th trng EU c nh gi l kh tnh vo loi nht nh th HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 21 -
gii, trong khi hng ho Vit nam c cht lng cha c n nh v i khi khng p ng c yu cu ca cc bn hng EU. Chng hn nh hng vn cn ln tp cht, cc hng thc phm b nhim khun, iu kin ch bin cha p ng c cc quy nh ca EU, cc vt bn trn sn phm dt v..vNgoi ra, cn nhiu trng hp hng xut khu ca Vit nam khng m bo ng cc quy nh trong hp ng v quy cch, k thut, s lng v thi gian giao hng. Nhng iu ny lm gim ng k mc lu chuyn hng xut khu ca Vit nam sang EU. Tuy kim ngch xut khu ca Vit nam sang EU tng nhng khng n nh: 1995/1994 tng 87,6%, 1996/1995 tng 25,1%, 1997/1996 tng 78,6%, 1998/1997 tng32,2%, 1999/1998 tng 17,9% v nm 2000 ch tng 13,2% so vi nm 1999. Bn cnh nguyn nhn gim gi c mt s mt hng trn th trng th gii (in hnh l c ph) phi k n tnh trng tt c cc mt hng quan trng ca Vit nam u gp tr ngi do cc quy ch qun l nhp khu ca th trng EU gy ra. Cho n thng 4 nm 2000, Vit nam vn cha c EU coi l nc c nn kinh t th trng, do hng ho ca Vin nam phi chu s phn bit i x so vi hng ca cc nc khc khi EU xem xt, p dng cc bin php chng bn ph gi. Bng 1.4: Kim ngch xut khu ca Vit nam sang EU (phn theo nc) (n v: triu USD)
Tn nc 1/ c 2/Anh 3/ Php 4/ B+Lcxmbua 5/ H Lan 6/ Italia 1995 501,8 173,4 270,9 98,3 116,1 109,4 1996 542,2 240,5 298,3 136,0 147,9 152,6 1997 661,3 328,2 325,1 242,3 188,4 233,6 1998 836,1 443,6 419,7 303,0 278,7 278,6 1999 944,5 545,8 481,7 353,4 310,7 276,5 2000 1.106,3 727,0 556,3 486,6 397,4 348,6
- 22 -
7/ Ty Ban Nha 8/ Thu in 9/ an Mch 10/ o 11/ Phn Lan 12/ Hy Lp 13/ B o Nha 14/ Ai Len Tng
62,3 20,5 19,3 19,7 5,6 4,9 8,3 4,1 1.414,6
72,5 36,8 25,0 23,5 11,5 11,0 8,5 4,7 1.711,0
131,5 53,6 42,6 27,3 18,7 16,2 12,9 6,4 2.288,1
175,4 62,5 47,9 25,1 20,6 18,6 14,7 8,6 2.933,1
187,8 67,9 57,3 31,7 22,6 20,0 11,4 13,8 3.325,1
247,5 91,6 75,2 35,7 32,0 28,4 12,4 18,7 4163,7
Ngun: Eurostat (Vn phng thng k EU) Xt v mt tng th, kim ngch xut khu ca Vit nam sang cc nc EU tng dn theo nm (Bng 1.4). Tng kim ngch xut khu sang EU nm 1995 l 1.414,6 triu la v con s ny tng ln 4163,7 triu USD. CHLB c vn l bn hng xp th nht ca Vit nam vi tng kim ngch xut khu hn 1 triu USD nm 2000.
III. Nhng chnh sch EU p dng vi hng nng sn

1. Cc bin php qun l nhp khu hng nng sn ca EU Tt c cc nc thnh vin ca EU u p dng chnh sch thng mi chung i vi cc nc ngoi Lin minh. thc thi chnh sch thng mi, EU p dng cc bin php thu v phi thu. 1.1. H thng thu Thu nhp khu: Mt trong nhng kt qu ng ch nht ca vic hnh thnh th trng chung l cc th tc thng quan ng nht v thu nhp khu ch phi thanh ton ti cng vo Lin minh chu u. Khi hng ho vo EU th khng cn lm thm cc th tc thng quan ti bin gii ni a. Bi vy, hng ho c th c vn chuyn nhanh v vi gi cc r trong phm vi EU.
- 23 -
Thu nhp khu c p dng i vi tt c cc sn phm nhp khu vo EU. Thu hi quan chung ca EU c xy dng da trn H thng M m t hng ha hi ho (HS). Nhn chung, thu nhp khu khng qu cao. Mc thu trung bnh thp hn 4% i vi cc sn phm ch to. Cc loi thu p dng i vi sn phm nng nghip v sn phm nhy cm (c bit l hng dt may) rt cht ch k t khi hn ngch chuyn thnh thu quan theo Vng m phn Uruguay. Do , thu quan c th vn cao i vi mt s mt hng nng sn v hng nhy cm trong vi nm ti. Tuy nhin, nhng mc thu quan ny cng gim xung. Thu quan i vi hng nng sn n i l rt a dng, ph thuc vo v nng nghip EU. Hin nay EU ang p dng chng trnh u i thu quan ph cp (GPS) v cc hip nh thng mi i vi mt s nc v v th m xut khu t cc nc ang pht trin c th c min thu nhp khu hoc chu mt mc thu thp. Trong cc trng hp c bit, hng ho c th c min thu nhp khu v cc l do khc, v d: Vn chuyn hng mu khng c gi tr thng mi; Hng ha sa cha hoc cc sn phm ch nhp khu tm thi. Thu nhm bo h cc sn phm thc phm Chnh sch Nng nghip chung (CAP) c ban hnh v thc thi EU trong n lc bo h sn xut thc phm ni a. i tng iu chnh ca Chnh sch ny bao gm c sn phm nng nghip n i. Mt c im quan trng ca CAP l h thng thu. Cc loi thu ang c hp nht thnh mt h thng gi khi im. Nu gi nhp khu nm di gi khi im ti thiu, mt mc thu b sung c nh vo thu hi quan. Mc thu v gi khi im ph thuc vo l do ny. Cc rau qu nhp khu khng b nh hng bi h thng gi khi im. Thu chng bn ph gi HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 24 -
Thu chng bn ph gi l thu nh vo cc sn phm nhp khu c bn EU vi mc gi thp hn so vi mc gi c bn nc sn xut. Khi cc sn phm nhp khu gy nh hng tiu cc nghim trng i vi mt ngnh cng nghip ni a ca EU, ngnh cng nghip ny c th gi n kin n Brussels. Nu qua iu tra nhn thy c hin tng bn ph gi th thu chng bn ph gi c p dng i vi cc sn phm trn c s iu khon 113 ca Hip c EU. Thu ny c th nh vo hng ho ngay khi thng bo. Trc khi xut khu, tt c cc nh xut khu nn th hin quan im ca mnh l chp nhn mt mc thu nh vy hay i hi pha EU phi tip tc iu tra. Thu chng bn ph gi c bit thch hp trong khu vc cng ngh cao. Thu tiu th Thu tiu th l thu p dng i vi mt s sn phm ph thuc vo dung lng v p dng ph bin i vi cc sn phm ni a v hng nhp khu. V d, cc sn phm ang phi p dng loi thu ny l ung c cn v khng c cn, thuc l v cc sn phm thuc l, du khong sn c s dng lm nhin liu. Thu tiu th nh vo du v cc sn phm du bao gm c mt loi thu xanh gy qu thc hin cc bin php bo v mi trng. iu ny nhn mnh rng, thu tiu th khng c hi ho EU. Do vy, mc thu tiu th i vi mt sn phm nht nh c th rt khc bit gia cc nc thnh vin EU. Thu gi tr gia tng (VAT) Tt c cc sn phm bn EU l i tng chu thu tr gi gia tng (VAT). Nhn chung, mc thu thp p dng i vi cc sn phm thit yu v mc thu cao p dng i vi cc sn phm xa x. Mc d mc tiu ban u l hi ho thu quan, phm vi cc mt hng thuc din chu thu c thu hp, nhng s khc bit ng k vn cn tn ti gia cc nc HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 25 -
thnh vin EU. Tuy nhin, s hi ho thu quan vn nm trong Chng trnh ngh s v do vy c th c nhn ra mt giai on sau. Bng 1.5: Thu sut VAT ca cc nc thnh vin EU, 1999
Nc o B an mch Phn Lan Php c Hy lp Ai len Italia Luxembourg H lan B o nha Ty Ban Nha Thu in Anh Tn thu VAT MwSt BTW/TVA MOMS ALV TVA MWST FPA VAT IVA TVA/MwSt BTW IVA IVA Mervardeskatt VAT Thp 1,0 2,1 4,0 3,3 4,0 3,0 5,0 4,0 6,0 Mc thu sut VAT Trung bnh Chun mc 10,0 6,0 6,0 5,5 7,0 8,0 12,5 10,0 6,0 6,0 12,0 7,0 12,0 5,0 20,0 21,0 25,0 22,0 20,6 16,0 18,0 21,0 20,0 15,0 17,5 17,0 16,0 25,0 17,5
Ngun: C quan thu thu VAT chu u 1.2 Cc bin php phi thu Giy php nhp khu Giy php nhp khu c th c yu cu i vi hng nhy cm v hng chin lc, trong s ny c hng dt (theo cc quy tc ca Hip nh a si MFA), cc sn phm thp, than v than cc, v kh. Giy php nhp khu thng thng c cp khng c qu nhiu kh khn v nh nhp khu c trch nhim vit n xin cp giy php. Nu s lng sn phm gim theo MFA v l i tng ca hn ngch nhp khu th nh xut khu phi cung cp cho nh nhp khu giy php xut khu hoc giy chng nhn xut khu nh nhp khu xin c giy php nhp khu (H thng Kim tra cho). Hn ngch HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 26 -
Hn ngch l s hn ch v s lng hng nhp khu hoc xut khu v c s dng iu chnh ngun cung. Hn ngch ph bin nht EU l hn ngch s lng. Loi hn ngch ny gim xung theo Hip nh a si (MFA). Theo nh m t trn, MFA ang tin hnh hu b dn hn ngch, do vy h thng hn ngch ang c bi b, v i vi cc sn phm nng nghip, nh cp trn, hn ch s lng c thay th bng thu quan. S iu chnh hot ng nhp khu hng nng sn vn c thc hin thng qua h thng thu v gi khi im, nh vy hn ngch s khng tn ti lu. Giy chng nhn kim dch thc vt Cc quy nh kim dch thc vt c th p dng i vi sn xut cc sn phm ti nh hoa qu. iu c ngha l giy chng nhn kim dch phi c cung cp bi nc c sn phm xut khu trong iu kin bo m sc kho. Sn phm phi c gim nh bi C quan Gim nh thc phm c thm quyn ca nc sn xut m bo rng khng b cn trng v bnh tt. Lnh cm EU ban hnh lnh cm i vi mt s sn phm, iu ny c ngha l nhp khu b cm hoc ch cho php theo nhng iu kin nht nh. Thc phm, sn phm in, cy trng v vt nui nhp khu c th cng l i tng b cm trn c s s cn nhc v an ton v sc kho. Cc lut quan trng v nhng sn phm ny l: Lut v cht thi ho cht v Cng c v Thng mi quc t v cc loi hng ho gy nguy him (CITES). Cc v d v lnh cm nhp khu gn y nht c lin quan ti lnh vc thc phm: Nm 1996-1997, EU a ra lnh cm nhp khu tht b t Vng quc Anh sau khi lo s ngy cng tng xung quanh ci gi l bnh b in.
- 27 -
Trong nm 1999, EU cng ban hnh lnh cm nhp khu tht g v trng g tm thi v thc n ca g c cht ixin. 2. Chnh sch nng nghip chung 2.1. Nng nghip ca EU Hin nay nng nghip ch chim trung bnh 5% lc lng lao ng v 3% GDP ca cc nc EU (thp nht l Anh: 2,1% v cao nht l Hy Lp: 20,4% lc lng lao ng) nhng y vn l lnh vc quan trng vi cc chnh sch gy tn km v i khi gy tranh ci nhiu nht ca EU. y cng l lnh vc c EU ban hnh nhiu lut l v thu ht nhiu khon chi ngn sch nht. Chnh sch nng nghip ca EU cng c nhng im khc bit so vi cc chnh sch khc, t nht hai kha cnh quan trng sau: 1) trong khi hu ht cc lnh vc trong hot ng kinh t ca EU d b cc hng ro v m ca th trng th lnh vc nng nghip vn duy tr s can thip ng k, chng hn gi gi cao bt chp s ph phn ca cc bn hng; 2) chnh sch nng nghip c xy dng t Hi ngh Rome c nhng cam kt v Chnh sch nng ngip chung r rng hn so vi cc chnh sch khc ch a ra mc tiu n nh th trng nng nghip nhm p ng y nng sn cho ngi tiu dng, bo m cht lng cuc sng cho ngi nng dn tt hn... S d chnh sch nng nghip c nhng c im nh vy v nht l vn mang nng s bao cp l do nhiu l do v cn nguyn lch s, chng hn gi c nng sn dao ng mnh hn so vi phn ln cc hng ha khc trong khi thi ban u dn chng chi khong 1/4 thu nhp cho vic mua thc phm, iu c nh hng ng k n tnh trng nn kinh t chung. Mt khc nu gi c tng s gy lm pht cn nu gim qu mc th s y nng dn vo tnh cnh n nn hoc tht nghip, ph sn. Trc tnh trng sn xut nng nghip c nhiu bp bnh nh vy, nhiu ngi khng mun lm HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 28 -
nng nghip. Do vy cc chnh ph cho rng tr cp s gip ngn chn v gii quyt c tnh trng ng thi cng khuyn khch ngi ta li nng thn lm vic ch khng x ra thnh th lm tng vt tht nghip. Hoc c mt thc t lch s l cc ch nng tri cc nc EU thng kh giu c v trong lnh vc nng nghip c cc t chc cng on rt mnh c kh nng trc tip vn ng hnh lang (lobby). Mt tnh hnh na l khng ng phi chnh tr no khi tranh c li dm b qua cc c tri nng thn kh mnh nyv.v.. 2.2. Chnh sch nng nghip chung
Nng nghip l mt ngnh quan trng trong nn kinh t ca cc nc thuc EU. Ngay t khi mi thnh lp, nhn thc c tm quan trng ca n, cc nc thnh vin sng lp ra EEC ch trng thc hin chnh sch nng nghip chung ca Lin minh. Chnh sch nng nghip chung (The common Agricultural Policy-CAP) c hnh thnh ngay t thng 3 nm 1957 trong HIp c Rome v vic thnh lp Cng ng kinh t chu u vi mc tiu chnh c a ra ti iu 39 ca Hip c ny l: + Tng nng sut nng nghip +Bo m cht lng cuc sng tt hn cho ngi nng dn + n nh th trng nng nghip nhm p ng y nng sn cho ngi tiu dng vi gi c hp l. Chnh sch nng nghip chung ca EU c xy dng da trn ba nguyn tc c bn. Th nht l to lp v duy tr mt th trng nng sn chung ca cng ng; Th hai l coi trng li ch ca Cng ng; Th ba l m bo lin kt v mt ti chnh. Chnh sch nng nghip chung l mt chnh sch c cng ng ho nht v l mt yu t trung tm trong cc chnh sch ca EU. N l bc HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 29 -
khi u cho mt th trng thng nht v l mt phn trong lin kt v kinh t v chnh tr, l hai yu t gn kt cc phn khc nhau ca Cng ng. Kt qu bc u ca Chnh sch nng nghip chung l nm 1962, nhng sn phm nng nghip u tin c a ra th trng EEC theo nguyn tc ca mt th trng nng sn chung vi mt c ch gi thng nht. l gi sn phm cao nht, nhm m bo li ch ca ngi nng dn. Chnh v vy m gi nng sn ca EEC v th trng th gii c mc chnh lch kh ln. m bo s hot ng ca CAP, Cng ng chu u thnh lp Qu bo tr v ch o Nng nghip chu u (The European Agricultural Guidance and Guarantee Fund, vit tt l EAGGF). Qu ny s thc hin ti tr cho tt c nhng khon chi tiu phc v cho chnh sch nng nghip chung. Qu bao gm hai phn: + Phn bo tr chim phn chnh ca Qu (nm 1995, phn ny chim khong 90% Qu) v ch yu chi cho vic iu chnh th trng nng nghip (nh chi ph kho tng, mua sn phm gim cung trn th trng, thc hin sn xut, ch bin, h tr xut khu cc nng sn ra ngoi cng ng). + Phn nh hng c nhim v ti tr phc v cho chnh sch c cu v thng chim mt phn nh. Phn ny ch yu tp trung vo vic h tr cc vng, cc khu vc khng thun li trong vic pht trin nng nghip (nh chi cho vic tr cp v t ai, phn tr cp cho vic u t, h tr cho vic o to pht trin trang tri) Nhng iu chnh ca chnh sch nng nghip chung chu u Da vo nhng ln iu chnh ln ca CAP, c th chia CAP thnh ba giai on pht trin nh sau: HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 30 -
+ CAP I: 1960/1991 +CAP II: 1992/1998 +CAP III: 1999 n nay CAP I: Chnh sch nng nghip chung c to ra vo thi im khi m chu u ang trong tnh trng thm ht v cc sn phm lng thc. Cho nn cc c ch ca n l nhm p ng tnh hung ny. V mt bn cht, chnh sch ny nhm thc hin vic h tr gi v thu nhp ni a. thc y sn xut, EU thc hin tr gip cho nhng ngi sn xut v ch bin s dng sn phm nng nghip t Cng ng, ng thi thc hin bo h bin gii bng cch nh thu rt nng i vi cc sn phm t bn ngoi nhm lm cho gi ca cc sn phm ni a r hn hng nhp khu. i vi hng xut khu, Cng ng thit lp mt h thng tr gip xut khu nhm lm cho hng nng nghip ca Cng ng c th cnh tranh c trn th trng th gii. Chnh sch c nhng ng gp quan trng cho tng trng kinh t v thnh cng trong vic cung cp cc sn phm nng nghip cho ngi tiu dng vi gi c hp l. Cho n tn gia nhng nm 1990 CAP vn l mt chnh sch quan trng nht trong cc chnh sch ca EU. N a EU tr thnh nh nhp khu ln nht v l nh xut khu vo hng th hai trn th gii (ch sau M) Tuy nhin, h thng trn tr nn lc hu khi m Cng ng chuyn sang d tha ln v cc sn phm nng nghip. S thiu hiu qu ca CAP vo giai on ny th hin mt s im nh sau: Vic can thip vo th trng gi c v tr gip sn xut kch thch sn lng tng tc vt xa kh nng tiu th ca th trng: Gia HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 31 -
nhng nm 1973 v 1988, tng sn lng nng nghip trong EEC tng 2% mi nm trong khi tiu dng ni b khi ch tng 0,5%. iu ny dn n s d tha trong mt s khu vc v y gi th trng xung. Thm vo l s cng thng ngy cng tng ln trong quan h gia EU vi cc i tc thng mi. Cc i tc ca EU t ra bc tc vi vic tr gip xut khu ca EU, iu ny lm nh hng n th phn th trng ca h v gi c th gii. Vic sn xut tp trung gy ra nhng tc ng tiu cc i vi mi trng. H thng ny khng tnh mt cch tng xng thu nhp nng nghip ca phn ng cc trang tri va v nh. V vic chi tiu cho chnh sch nng nghip ngy cng tng ln lm cho h thng ny lm vo tnh trng c bit kh khn. Ni tm li, vo khong cui nhng nm 1980 c mt s tho thun chung rng ci cch CAP l cn thit. Tuy c cu ca CAP ph hp vo nhng nm 1960 v hot ng tt trong nhng nm 1970 nhng xut hin nhng yu km nghim trng trong nhng nm 1980. Tnh hnh thay i, v vy cn phi t ra mt chnh sch trong nng nghip cho nhng nm 1990. CAP II: Trc nhng yu cu cp bch cho ci cch, Hi ng B trng Nng nghip EU thng qua Chnh sch nng nghip chung mi. Chnh sch mi c nu ra trong iu l ci cch nng nghip chu u vo thng 06 nm 1992 - y l ci cch cp tin nht k t lc ra i ca CAP. Cuc ci cch ln ny lin quan n hu ht cc mt trong chnh sch nng nghip ca Cng ng. N hng ti mt chnh sch gi c tnh cnh HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 32 -
tranh cao, bo m s cnh tranh nng nghip trong Cng ng trn th trng ni a cng nh quc t, duy tr hn ngch sn xut cc nng sn ch yu ph hp vi nhu cu ca th trng tiu th, tp trung h tr v thu nhp cho nng dn trong nhng trng hp cn thit, bo v mi trng v pht trin tim nng ca nng thn. Nhn t trng tm ca cuc ci cch ln ny l gim gi nhng nng sn chnh yu lin quan ti vic gim bt din tch canh tc. Nng dn s c bi thng trc tip khi thu nhp b gim st. Gi nng sn v tht b ca EU trong giai on ba nm bt u t nm 1993/1994 s gim xung gn vi mc gi trn th trng th gii (v d gim 29% i vi ng cc, 15% i vi tht b) Mt cuc ci cch quan trng trong CAP ln ny l nhng bin php km theo: Bin php ngh hu sm v mi trng nng nghip. Nhng bin php ny m ra c hi mi cho nng dn, ng thi cng a ra mt cch ng ph vi cc vn c cu v mi trng trong EU. i vi vn mi trng, mc ch ca n l ti tr cho nng dn h a vo hoc duy tr nhng cng ngh t c hi cho mi trng, t ai v cc ngun ti nguyn thin nhin. Hng cho ngi nng dn ti vic t nhn nhn chnh h, khng ch l ngi sn xut n thun, m cn l nhng ngi bo v min qu, di sn t nhin chung ca tt c cc cng dn chu u. Trong s cc bin php nu ra th cc bin php v mi trng nng nghip v nng lm kt hp l bt buc thc hin tt c cc quc gia thnh vin. Cn bin php ngh hu sm th tu thuc vo s la chn ca tng quc gia. Bin php ngh hu sm nhm thc hin ti tr cho nng dn v cng nhn nng nghip tui t nht l 55 tui, c mong mun ngng lm vic trc tui ngh hu thng thng. K hoch ny c p dng HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 33 -
c bit trong cc khu nng nghip ca cng ng c c cu tui khong 55% nng dn trn tui 55. Nhng ci cch ca CAP II c tin hnh khong 75% cc lnh vc sn xut nng nghip ca Cng ng v t kt qu tch cc vt qua c mong mun ban u. EU thit lp li c cn bng th trng cc loi ng cc chnh. Trong khi mt s hin tng kh hu c nh hng nht nh n sn xut nng nghip th vic kim sot sn xut t c ch yu l nh cng c ng b, nhng cng c qun l th trng linh hot cho php phn ng nhanh v linh hot vi cc bin ng ca th tr ng. Kt qu l chnh sch ny thnh cng, th hin vic sn lng tng, cng tc qun l trang tri c nng cp, ng dng nhng sn phm u vo c nhng thay i, ng ch l vic tiu dng phn ho hc v thuc tr su gim cn bn. EU hon thnh ngha v ca mnh theo nn tng ca Hip c v GATT (ti Uruguay). Tuy nhin vn cn nhng mt hn ch m nn nng nghip EU gp phi v cc nc thnh vin s cn phi c gng rt nhiu trn con ng pht trin nng nghip th k mi. CAP III Sau ci cch CAP II, nhng cuc bn lun ti cp Hi ng B trng vn cn tip tc da trn c s ca nhng kin ngh ca Cng ng cho ci cch trong cc lnh vc lin quan ti du liu, hoa qu v rau, ru Nhng ci cch ny s thc s hon thnh qu trnh ci cch c bt u t nm 1991; k t nm 1997, tt c nhng vn c bn lun v cc d n khc c a ra trong chng trnh ngh s nm 2000. Nhng thch thc chnh cho ci gi l CAP III c cp mt s lnh vc sau: T do ho cc th trng nng nghip HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 34 -
Hin nay c nhng iu chnh quan trng i vi cc th trng nng nghip ca EU. i vi nhng sn phm c mt s hn ch v sn xut hoc thng mi, xu hng ca EU l t do ho tng bc cc th trng nng nghip. Vi xu hng ny, tng lai chnh sch nng nghip ca EU s vn ng theo ba hng nh sau: + Xu hng th nht l tip tc thc hin nhng chnh sch hin ti. ng lc thc y cho ci cch l chi ph cao ca CAP v nhng p lc cho thng mi t do t mt s cng ty v t cc quc gia khc. + Xu hng th hai l tin hnh t do ho th trng mt cch trit . iu ny cng ng ngha l loi b tt c tr gi v cc hn ch v sn xut, iu ny s dn n gi thp hn cho hu ht cc sn phm nng nghip. Gi thp s thc y qu trnh c cu li trong nng nghip nh cng c cc trang tri v ng ca mt s trang tri. EU cng thun li hn ti vng m phn ca WTO v vn t do ho thng mi + Xu hng th ba tri ngc vi xu hng th hai l tng cng can thip ca chnh ph vi tng hn ngch sn xut v nhng hn ch thng mi. L do tip tc chnh sch bo h l tr gip thu nhp ca nng dn, nhng cng c s lo lng v iu kin mi trng, sc kho ngi tiu dng, chm sc ng vt v iu kin lao ng. Gi c cao s dn n thu nhp cao, iu ny c nh hng tch cc i vi s thnh vng ca khu vc EU. Tuy nhin s tng ln trong chnh sch bo h cng l nguyn nhn gy cng thng vi cc i tc thng mi trn th gii. Kh nng xy ra ca ba xu hng trn tu thuc vo nhng pht trin trong EU v trn th trng th gii. Tm li, chnh sch nng nghip chung ca EU v nhng chnh sch bo h ca h to ra s n nh trong sn lng nng nghip mc ph HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 35 -
hp hn vi lng tiu th ca Lin minh. Cc bin php c thc hin kim sot c mc tng sn lng m khng gy ra nhng thiu ht nghim trng. Trit l c bn ca EU i vi CAP thc cht c mt s chuyn dch t ch ngha bo h sang ph thuc nhiu hn vo gi c th trng th gii. T tng ch o l, trong tng lai, l do duy nht tng sn lng l p ng nhng c hi mi cho php m rng nhu cu ca th trng. Lin minh s p ng nhng nhu cu mi ny bng cch xut khu nhng mt hng cnh tranh v nhng mt hng khng c tr cp. Vic ct gim tr cp cng l i hi ca cc nc khc ngoi EU, ph hp vi i hi ca xu hng t do ho mu dch hng nng sn.
- 36 -
CHNG II
THC TRNG VIC XUT KHU HNG NNG SN VIT NAM NI CHUNG V SANG TH TRNG LIN MINH CHU U TRONG THI GIAN QUA
I.
Thc trng xut khu hng nng sn ca Vit nam sang EU
1. Thc trng cc mt hng nng sn xut khu ca Vit nam Nhn chung, tng kim ngch xut khu ca Vit nam tng theo tng nm. Xut khu cc mt hng nng thu sn nm 2002 t kim ngch xp x 4 t USD, tng 9,3% v tr gi so vi nm 2001. T trng ca nhm hng ny trong tng kim ngch xut khu l 24%, gim cht t so vi nm 2001. Tuy nhin, vi tng mt hng c th, gi tr xut khu khng tng u, thm ch c xu hng gim. (Bng 2.1) Vi mt hng go, vn l mt mt hng xut khu ch lc ca Vit nam, gi tr xut khu tng khng ng k, ch tng 1,1 triu USD nm 1999 so vi nm 1998 v gi tr thm ch cn gim mnh trong nm 2000. Xut khu go nm 2002 t 3,24 triu tn, tr gi 725,5 triu USD, gim 13% v lng. Vi mt hng c ph, gi tr xut khu duy tr mc tng n nh. Nm 2002 xut khu t 718,5 ngn tn, tr gi 322 triu USD, gim 22,8% v lng v 17,6% v tr gi so vi nm 2001. Gi xut khu bnh qun c nm t 449USD/tn, tng 6,7% so vi nm 2001. Bng 2.1 Kt qu xut khu nng lm sn chnh S lng: 1000 tn
S TT Ch tiu 1996 Tng kim ngch xut khu nng lm sn Cc mt hng xut khu 2,371.8 1997 2,456.5
Gi tr: triu USD

Nm 1998 1999 2000
2,670.7 2,730.8 2,894.4
- 37 -
ch yu Go S lng Gi tr 2 C ph S lng Gi tr 3 Ch S lng Gi tr 4 Ht tiu S lng Gi tr 5 iu S lng Gi tr 6 Cao su S lng Gi tr 7 Lc nhn S lng Gi tr 8 Rau qu S lng Gi tr 9 Tht ng lnh S lng Gi tr 10 T tm S lng Gi tr 11 Gi tr xut khu lm sn 1
3,234.5 845.63 283.7 400.26 20.8 29 25.33 46.75 16.6 75.6 194.5 262.23 127.14 69.96
3,575 875.56 391.6 493.71 32.9 48.81 24.7 67.23 33.3 133.33 194.2 190.85 86.4 46.3
3,748.8 4.508.2 3,467.7 1024 1025.1 667.35 381.8 593.8 33.21 50.5 15.1 64.5 25.2 116.95 191 127.5 86.8 42.1 483.46 585.3 36.44 45.15 34.78 137.26 18.39 109.75 265.33 146.84 55.54 32.75 733.94 501.45 55.66 69.61 37 145.93 34.2 167.32 273.4 166.02 76.25 41.04
90.2
71.2 10 28.8
53.4 6 11.24 0.125 3.6 239.8
104.9 4.16 9.67 0.227 6.59 363.7
213.56 7.56 21.72 0.37 9.08 455.7
0.245 7.67 238.9
0.236 7.22 281.7
Ngun: S liu thng k ngnh nng nghip&PTNT 1996-2000 Xut khu cao su ca Vit nam vn cha n nh, ph thuc nhiu vo bin ng ca th trng. Nm 2002, xut khu cao su t 448,6 ngn tn, t gi 267 triu USD, tng 46% v lng v 61% v tr gi so vi nm 2001.Gi xut khu bnh qun t 597USD/tn, tng gn 11% so vi nm 2001.Th trng xut khu chnh ca cao su Vit nam vn l cc nc
- 38 -
Trung Quc, EU, Singapore. Xut khu nm 2002 tng mnh v lng mt phn do sn lng tng, mt khc do lng cao su tn kho ca nm 2001 chuyn sang ln hn mi nm (khong 100.000 tn). Lng xut khu ht iu nhn chung tng qua cc nm c v s lng cng nh gi tr. Xut khu ht iu nm 2002 t 62.235 tn, tr gi 209 triu USD, tng 42,5% v lng v 38% v tr gi so vi nm 2001. Gi xut khu bnh qun t 3358 USD/tn, gim 3% so vi nm 2001. Th trng xut khu iu nhn chnh ca Vit nam l M, Trung Quc, Australia v H lan. Xut khu ht tiu tng mnh qua cc nm. Nm 2002 xut khu ht tiu t 76,6 ngn tn, tr gi 107 triu USD, tng 34% v lng v 17% v tr gi so vi nm 2001. Lng xut khu nm 2002 tng mnh l do vic pht trin din tch trong tiu trong nhng nm trc, khi gi xut khu tiu cn mc cao (c thi k ln ti 5000USD/tn). Th trng xut khu tiu chnh ca Vit nam l M, Singapore, c, H lan, Trung QucNm 2002 xut khu vo M, H lan, c tng mnh trong khi vo cc th trng khc li gim. Vi mt hng rau qu, s liu thng k cho thy kim ngch xut khu rau qu nm 1997 l 71,2 triu USD, nm 1998 gim xung cn gn 54 triu USD. T khi c ch hon thu GTGT, kim ngch xut khu rau qu tng rt mnh (nm 1999l 105 triu USD, nm 2000 l 214 triu USD, 2001 l 330 triu). Tc tng ny l khng bnh thng bi n vt qu xa so vi tc tng trng bnh qun ca nhm hng nng sn. Trong hn 10 nm i mi va qua, nng nghip Vit nam chuyn t t cung t cp sang sn xut hng ho a dng, hng mnh ra HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 39 -
xut khu. Mt s nng sn vn ln cnh tranh kh v c v th quan trng trn th trng th gii, em li hiu qu kinh t cho ngi nng dn nh go, c ph, ht iu. T sut hng ho tng nhanh, t di 30% nm 1995 ln trn 40% nm 1999. T l go xut khu go chim 20% trong tng sn lng sn xut hng nm; c ph chim 95%; ch chim 60%. Kim ngch xut khu nng sn hng nm tng 15%, chim khong 30% trong tng kim ngch xut khu ca c nc. Tuy nhin hot ng xut khu nng sn trong thi gian qua vn cn nhiu kh khn cn gii quyt. Tng kim ngch xut khu cc mt hng nng lm sn chnh dao ng v c phn gim trong nm 2002 v d tnh s gim tip trong nm 2003 (xem bng 2.2). C rt nhiu l do nh hng ti tng kim ngch xut khu ca Vit nam trong cuc chin ti Iraq nh hng trm trng n xut khu ch v Iraq l nc tiu th s lng ln ch ca Vit nam v l mt trong cc bn hng d tnh. Bng 2.2. Tnh hnh xut khu cc mt hng nng lm sn chnh 1999-2002
n v Nm 1999 S Tr lng gi T USD 3.2 Nm 2000 S Tr lng gi 2.8 Nm 2001 S Tr lng gi 2.6 Nm 2002 S Tr lng gi 2.8
Kim ngch XK SPXK ch yu Go C ph Cao su Ch Ht iu Ht tiu
1000t/ Tr.USD
4.508 1.025 3.477 482 265 36,5 18,4 34,8 585 147 45 110 138 734 273 55 34 37
667 501 166 69 167 146
3.729,5 624,7 3.240,9 725,5 931 308 68 43,7 57 391 166 78 718,6 448,6 74,8 322,3 267,8 82,5 209,0 107,2 - 40 -
151,7 62,2 91 76,6
Lc nhn Rau qu Tr.USD Lm sn
55,5
33 105 250
76
41 214 288
78
38 330 413
105,1
50,9 201,2 460
Ngun: V k hoch quy hoch B Nng nghip &PTNT V vn gi thnh, ngoi nhng mt hng c kh nng cnh tranh cao nh go, c ph, iu, gi thnh ca hu ht cc mt hng nng sn khc ca Vit nam nh cao su, ch, rau qu, tht ln, ng u khng thp to nn li th i vi cc nc cnh tranh. Nguyn nhn chnh l k thut sn xut nguyn liu th v cng ngh ch bin lc hu. Do , kh nng xut khu tu thuc vo bin ng gi c th trng quc t, nm no gi cao xut khu c li, nm no gi thp chu l hoc thu hp xut khu. V xc tin thng mi, trong thi gian qua, pht trin nng nghip vn tp trung pht trin sn xut, m cha ch ng mc n yu cu ca th trng. Cng tc quy hoch, k hoch, nghin cu, khuyn nng, chnh sch ch yu l nhm kch cung. Gn y, hot ng xc tin thng mi cc cp bt u c quan tm nhng mi ch dng li mc tham gia cc hi ch v trin lm, kho st th trng nc ngoi. Hin nay, cng tc xc tin thng mi cha gn vi dch v phc v thng mi, cha c dch v cung cp thng tin cho ngi sn xut, kinh doanh; chi ph dch v qung co qu cao; xc tin thng mi cng cha gn vi cng tc kim tra cht lng v kim dch, bi vy hng tt khng bn c gi cao, doanh nghip lm n gii khng xy dng c uy tn, khch hng trong v ngoi nc cha c thng tin y v ng n v hng ho nng sn ca Vit nam.
- 41 -
V chnh sch xut khu, mc d c nhng ci cch v chnh sch thng mi, nhng chnh sch thng mi ca Vit nam vn rt phc tp v lm gim kh nng cnh tranh ca cc hng ho nng sn xut khu. Do kh nng cnh tranh km, xc tin thng mi yu, khi th trng th gii c nhiu bin ng nh hai nm qua, hot ng xut khu ca Vit nam gp nhiu kh khn hn so vi nc cnh tranh. V d i vi mt hng go, trong khi xut khu go Thi lan ch gim c 6-7%, xut khu go Trung Quc tng 11% th th phn go xut khu ca Vit nam gim trn 20% ti cc th trng chu , Trung ng so vi cc nm trc. i vi mt hng c ph, c ph Vit nam lun b khch hng nc ngoi p gi, lm khong cch chnh lch mc gi c ph ca Vit nam vi c ph th gii kh ln (thp hn gi c ph Indonesia t 50-45 USD/tn). i vi cc mt hng khc nh rau qu, ht tiu, iu v.v.. th trng xut khu khng n nh, ph thuc vo khch hng n mua. 2. Thc trng xut khu cc mt hng nng sn Vit nam sang EU thi gian qua. Hin nay chu u tr thnh i tc thng mi ln nht ca Vit nam. Xut khu ca Vit nam sang EU tng kh nhanh: nm 1998 tng 17 ln so vi nm 1990, nm 1999 t 3,1 t EURO, nm 2001 cc cng ty Vit nam ang phn u t hn 3,5 t EURO hng xut khu bao gm cc mt hng nh thu sn, c ph, th cng m ngh, dt may, giy dp, V pha EU, nm 2000 cc nc khu vc ny xut khu sang Vit nam khong hn 1 t EURO, ch yu l my cng c, thit b k thut, dc phm. .. Cc doanh nghip Vit nam tch cc tm cch m th trng sang chu u v doanh nghip cc nc EU cng n Vit nam ngy cng nhiu tm kim c hi u t kinh doanh ti t nc giu tim nng, vn ha lu i v c hn 80 triu khch hng ny. HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 42 -
Hng nng sn xut khu ch yu ca Vit nam sang EU l c ph, cao su, go ch, gia v v mt s rau qu. Do v ang c tp trung thnh cc khu vc sn xut v ch bin ln, mang tnh cng nghip nn cc mt hng cao su, c ph v ch xut khu sang EU kh n nh vi tc tng trng cao. Gi tr c ph, ch v cc loi gia v VN xut sang EU qua cc nm u tng. Bng 2.3 Gi tr xut khu nng sn Vit nam sang EU n v: triu USD
Nm Gi tr c ph, ch v cc loi gia v 1995 234,7 1996 146,9 1997 277,9 1998 357,7 1999 357,9 2000 397,8
Ngun: V k hoch v Quy hoch, B NN&PTNT Nhn chung, tuy gi c c bin ng theo tng nm nhng tng gi tr ca cc mt hng ny tng v nm sau cao hn nm trc. Ring mt hng c ph, do gi c trn th trng th gii t nm 1996 gim lin tc nn kim ngch xut khu sang EU tng chm. Trong khi go cng l mt hng xut khu sang EU nhung cha nhiu lm v mc thu nhp vo th trng ny rt cao (10)%) v nhp khu vo ch yu ti xut sang nc th ba. Rau qu l mt hng mi thm nhp vo th trng EU vi nm gn y nhng kim ngch tng tng i nhanh. T trng kim nghch xut khu rau qu sang th trng ny chim khong 18% tng kim ngch xut khu rau qu ca Vit nam. Cc th trng xut khu nng sn chnh ca Vit nam trong khi EU l H Lan, Thu in, Php, Anh v B. Hin nay cn nhiu mt hng nng sn v thc phm Vit nam cha p ng c cc yu cu mang tnh k thut cao nn cha th xut khu c vo EU. Chng hn i vi ng vt v thc phm t ng vt, HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 43 -
theo quy nh ca EU th nc xut khu phi c k hoch v thit b y gim st d lng c t trong nhm hng ny nhng chng ta cha p ng c (v d trng hp tht ng vt v mt ong). Trong thi gian qua, Vit Nam c vi cuc tip xc thng mi gia cc doanh nghip vi cc t chc thng mi ca EU. in hnh l thnh cng ca cuc tho lun cch tip cn th trng EU chng minh tnh ng n ca bin php trn. i din mt s t chc, hip hi thng mi ca cc nc thnh vin EU ti Vit Nam u by t sn sng pht huy vai tr lm cu ni, cung cp thng tin v th trng Vit Nam v th trng cc nc thnh vin EU cho doanh nghip hai bn. V d, Lnh s c cam kt cp visa nhanh cho cc doanh nghip Vit Nam vo th trng c. Cn Phng Thng mi v Cng nghip Php mc d lun gii hn phm vi hot ng trong nc, nhng v s cn thit phi m rng quan h vi Vit Nam, nn c on sang Vit Nam tm hiu nhu cu th trng v gp g doanh nghip Vit Nam nhm trao i kinh nghim. Cui nm 2000, Phng Thng mi v Cng nghip Php c 80 doanh nghip Php sang gp doanh nghip Vit Nam v sau h tr cc doanh nghip Vit Nam sang Php. V pha Vit Nam, cng manh nha nh gii thiu th trng Vit Nam cc nc EU. c bit l gia nm 2001, Vit Nam t chc Tun l Vit Nam ti B v c kh nng s c mt tun l tng t Luxembourg, nhm gii thiu hai ngnh thng mi v du lch. y s l thi im thun li v thch hp cho cc doanh nghip tm hiu th trng EU v ng EURO, bi sau khng lu ng EURO s chnh thc c mt trong lu thng tin t trong ton EU. Nhn dp ny, cc
- 44 -
doanh nghip Vit Nam cng c tip xc v trao i vi mt s doanh nghip nc bn, t c th tm c i tc cho mnh. Quy m xut khu ca Vit nam sang EU cn qu nh b so vi tim nng kinh t ca Vit nam v nhu cu nhp khu ca EU. T trng kim ngch xut khu Vit nam-EU trong tng kim ngch nhp khu ca EU l khng ng k, chng 0,19% v kim ngch xut khu ca Vit nam sang EU cng ch chim 16,87% tng kim ngch xut khu ca Vit nam. tnh trng ny xy ra trong khi kh nng m rng hot ng xut khu hng ha ca Vit nam sang th trng EU cn rt ln l do vn tn ti nhng tr ngi nht nh trong vic m rng quy m xut khu ny, chng hn nh cha c Hip nh thng mi song phng, chnh sch thng mi ca EU cha thc s khuyn khch xut khu ca Vit nam sang th trng ny,v.v. Vi t trng nu trn cho thy hot ng xut khu hng ho Vit nam sang th trng EU ph thuc kh ln vo EU. Trong tnh hnh ny nu khng c thin ch hp tc v tng tr ln nhau th bt k s thay i no trong chnh sch ngoi thng ca EU hoc ca th trng EU nh s trng pht bun bn, cc lnh cm nhp khu mt s mt hng t Vit nam, p t hn ngch hoc loi b mt hng no ra khi danh sch c hng GSP, p dng thu tr cp xut khu, thu chng bn ph gi i vi hng xut khu Vit nam v.v.. u gy tc hi cho Vit nam.
II.
Thun li v nhng thch thc ca hot ng xut khu hng nng sn Vit nam sang EU
1. Thun li
Trc ht, vic duy tr v ci thin mi quan h Vit Nam EU trong nhng nm qua v s mang li c hi cho qu trnh pht trin
- 45 -
kinh t ca Vit Nam, khng nhng ch trong hot ng xut khu m cn m rng sang cc lnh vc khc nh: u t; ODA, du lch,... Mt trong nhng thun li cho vic xut khu cc mt hng nng sn Vitnam sang EU l c s php l vng chc. iu c th hin bng Hip nh khung gia EU v Vit nam. Bng vic k kt ny, EU th hin mi quan tm thc s ca mnh i vi Vit nam v c chin lc pht trin lu di khng nhng trn phng din thng mi m cn cc lnh vc khc nh quan h chnh tr, vn ho v.v.. Vit nam cng c mi quan h lu di rt tt p vi cc nc thnh vin ca EU nh Php, c, Italia ... Vi mi quan h tt p i vi cc th trng ny, chng ta c th xm nhp d dng hn vo th trng ca cc nc thnh vin khc trong Lin minh chu u. Cc mt hng nng sn ca Vit nam ang c u th hn so vi cc mt hng cng loi ca cc nc trong ASEAN, Trung Quc v nhng mt hng ny ca cc nc b loi b khi danh sch u i GSP hoc ang b hn ch khi lng nhp khu nh tnh trng ca Trung Quc. i vi Vit Nam, EU l mt th trng n nh, c tim nng kinh t, khoa hc k thut tn trn th gii. V vy, EU c coi l i tc kinh t chim hn 4% bun bn ca th gii, va l th trng tiu th ln, 386 triu dn. Do , EU l mt th trng y tim nng ca Vit Nam trong nhng nm ti. Vit Nam v EU l hai nn kinh t th trng cc trnh khc nhau nn c th b sung cho nhau, tng cng thu ht u t, cng ngh. Thc t cho thy EU bao gm ch yu l cc nc t bn, nn kinh t th trng xut hin v chi phi hng trm nm qua, trong khi Vit Nam
- 46 -
mi ch ang chuyn dn vo c ch th trng. Do s hp tc trong quan h hai bn s b sung cho nhau. i km vi hot ng thng mi l hot ng u t v chuyn giao cng ngh, nng cao trnh qun l, tay ngh ca cng nhn. Hn th na Vit Nam ang trong thi gian c hng GSP trn mt s hng nh: dt may, giy dp,... nn cng c nhiu c hi xut khu sang EU vi li th lao ng v nguyn vt liu r s thu c mt lng kim ngch ln cho ngn sch nh nc, c th hin bng tc tng bnh qun kh cao ca kim ngch xut khu trong giai on 1990 2000(37,1%), xut khu Vit Nam sang EU chim t trng trung bnh l 18% trong kim ngch xut khu giai on 1995-2000. EU l th trng xut khu ln th ba sau ASEAN v Nht Bn, mi quan h hp tc vi EU gp phn m rng th trng xut khu v to nhiu quan h thng mi trn th gii, nu trc nm 1990 Vit Nam c quan h thng mi vi 40 nc th trong thp k 20 ny tng ln 140 nc vi 70 hip nh thng mi cp quc gia, c th ni y l s thay i tin b vt bc ca nc ta trong qu trnh hi nhp quc t. Nu ch ni n thun li thi th s l cha , v bn cnh nhng thun li Vit Nam cn phi gp nhiu kh khn, hn ch trong vic thc y xut khu hng ho sang th trng EU. 2. Nhng kh khn thch thc xut khu sang EU Nc ta l mt nc nng nghip pht trin trnh thp, nng nghip nc ta c nhiu kh khn thch thc khi tham gia hi nhp nn kinh t khu vc v th gii. Nhng kh khn chnh ca Vit nam l t cht ngi ng (bnh qun t cho mt ngi nng dn ch c 0,14 hathp nht khu vc, trong khi Thi lan l 0,6 ha, Indonesia 0,33ha, HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 47 -
Malaysia 1,9 ha) cho nn d nng sut cy trng vt nui c tng nhanh nhng nng sut lao ng mt yu t quan trng ca sc cnh tranhlun thp, cng nghip ch bin pht trin chm hn so vi tc pht trin sn xut nng nghip, c s vt cht h tng yu. EU l th trng kh k tnh, chn lc, ngi tiu dng EU s khng chp nhn nhng thng s k thut v s sai st, hng ho khng r ngun gc. Mt khc cc tiu chun v sinh an ton thc phm cng c quy nh rt cht ch, y l mt trong nhng kh khn c bn cho cc doanh nghip xut khu ca Vit Nam. Nhc im ca hng thy sn l cha p ng c yu cu v sinh, tiu chun v ti sng, kch c, khi lng ca EU, do vy nn trung bnh mi nm c gn 10 trng hp hng thy sn Vit Nam xut sang EU b cc nc khuyn co do nhim vi sinh vt. y l kt qu ca thiu vn, thiu cn b k thut v cn b gii nn cng nghip ch bin cha pht trin, iu kin an ton v sinh v trang thit b ch bin bo qun cha p ng c yu cu ca bn hng. Do vy, tuy nhu cu nhp khu thy sn ca EU hng nm rt ln nhng th phn hng thy sn ca nc ta trn th trng ny cn rt nh, ch mi c 79 doanh nghip Vit Nam c cp chng ch tiu chun cht lng v sinh ca EU. V cc mt hng, Vit nam xut sang EU nng sn, thu sn ch yu dng nguyn liu th, hoc mi qua s ch. Nh vy, Vit nam xut sang EU nhng hng ho s dng nhiu lao ng v ti nguyn thin nhin. C cu ny phn nh hin ti ca nn kinh t Vit nam vi nhng li th tng i v ti nguyn v lao ng. Cn cn thng mi nghing v xut khu l mt hin tng lnh mnh ca nn kinh t Vit nam v doanh thu ngoi t c th chuyn thnh hng ho vn, gip cho cc ngnh HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 48 -
cng nghip ch to pht trin v l c s thay i c cu hng xut khu ca Vit nam trong tng lai. C cu ny ch c u im trong mt thi gian ngn t 3-5 nm hoc ti a l 7 nm, nhng nu ko di mi s hon ton bt li cho Vit nam trong vic trao i mu dch. Bi v t nm 1997 tr li y trong quan h bun bn vi EU, Vit nam thng xuyn c s d nh xut khu, chim 46,0% kim ngch xut khu v 29,9% kim ngch xut, nhp khu song phng. Nhng thc cht thng d thng mi khng phn nh s phn vinh tng trng kinh t cng nh th mnh trong bun bn vi EU m n bc l tnh cht km pht trin v c nhiu im yu ca Vit nam trong c cu thng mi vi i tc quan trng ny. Khng nhng phi chu thit thi v xut khu mt khi lng hng ln, nhng gi tr thu c khng ng l bao m EU cn thng xuyn nu ra hin tng xut siu ca Vit nam trong cc cuc m phn thng mi gia hai bn i hi Vit nam m ca hn na th trng ca mnh cho cc sn phm ca EU. Mc thng d thng mi ca Vit nam trong bun bn vi EU kh ln, nhng hiu qu kinh t thu c cn rt hn ch. Tng lai chng ta cn phi thay i c cu hng xut khu sang th trng ny. V hnh thc xut khu, hng ho ca Vit nam xut sang EU cn gin n. Hng ho ca Vit nam xut sang EU ch yu di hnh thc xut khu trc tip v qua trung gian ch cha gn lin vi cc hnh thc hp tc kinh t, c bit l vi u t, lin doanh, lin kt v h tr pht trin chnh thc (ODA). Chnh v vy m cc doanh nghip Vit nam cha ng vng trn th trng ny. Thi gian qua, kinh t ca phn ln cc nc chu u pht trin n nh, song tng chm. V cng t nhiu b nh hng ca cuc khng hong kinh t-tin t chu v Nam M.
- 49 -
Chnh sch thng mi m rng ca EU hng v chu va mi bt u th chu lc ny li b ri vo khng hong, lm gim ng k lng bun bn v u t ca EU vi khu vc ny (trong c Vit nam). Mt khc, do v tr a l v thi quen bun bn, Vit nam ch yu tp trung vo th trng chu , chim 60%-70% tng kim ngch xut, nhp khu. Trong c 40%-50% khi lng hng ho nhp khu ca Vit nam vi chu v sang chu u hoc c xut x t chu u. Vic bun bn qua trung gian gy thit hi khng nh cho cc doanh nghip Vit nam cng nh doanh nghip EU. Cc doanh nghip Vit nam ch xut khu trc tip sang EU c mt khi lng hng ho chim khong 60% tng kim ngch xut khu ca Vit nam sang th trng ny. Xut khu qua trung gian lm cho cht lng nhiu mt hng ca Vit nam khng thua km cc sn phm cng loi ca Trung Quc v cc nc ASEAN, i khi gi cn r hn m vn khng th thm nhp c vo th trng EU. Nguyn nhn l do cng tc tip th ca cc doanh nghip Vit nam cn cha c hoc qu yu, thiu tm nhn xa, phn nhiu tp trung vo cc mc tiu v li ch trc mt, dn n tnh trng c mt s doanh nghip EU chn nn, nghi ngi trong vic xy dng v pht trin quan h bn hng vi Vit nam. Hn na, hot ng thng mi tin hnh cn ri rc, khng mnh, su, thiu chin lc, khng nht qun v khng cht ch. Vn ho xut khu l mt vn cn bn i vi doanh nghip Vit nam. Cc doanh nghip Vit nam s gp kh khn khi tin hnh cc thng v vi i tc trong khi EU bi cch thc tin hnh giao dch c khong cch kh xa.
- 50 -
Chng ta cng khng th khng cp n tnh hnh kinh t thng mi th gii trong giai on hin nay. Vi nhng yu t kh lng, mi trng cnh tranh ngy cng gay gt, mt s th trng ln cho hng nng sn khng n nh, do tnh hnh chnh tr Iraq v cc nc Trung ng cng c tc ng ln n xut khu nng sn ca Vit nam. Tin trnh hi nhp ngy cng gp rt. Theo lch trnh, t 1/1/2003, i vi hng nng sn ta phi a nt 135 dng thu cn li trong danh mc loi tr tm thi vo chng trnh ct gim cso hiu lc chung (CEPT). Hng nng sn Vit nam s phi chu s cnh tranh quyt lit hn vi hng ho cc nc trong khu vc ASEAN c trn th trng trong nc v quc t. Vic Trung Quc l thnh vin WTO v thc hin Hip nh thng mi Vit M s tip tc to c hi cgn nh nhiu thch thc cho hng nng sn ca nc ta. Mc du c thay i trong chnh sch thng mi nm 1999, song Vit Nam vn th hin r s bo h sn xut trong nc. Trn ng ti AFTA v WTO, Vit Nam phi ct gim hng ro phi thu quan (cc bin php hn ch nhp khu, ph thu...). Tuy nhin, mi y nc ta tng thu nhp khu 13 nhm mt hng, trong c ru, t, xe ti, gch p lt, thu tinh, qut dn dng,..Mc tng dao ng t 5% n 50%. Vic tng thu s gy kh khn cho cc doanh nghip nhp khu nhng mt hng ny nhng li s c li cho cc x nghip sn xut trong nc. Do , tnh trng c quyn ca mt s doanh nghip ln s ny sinh v ngi tiu dng tt yu phi tr thm mt khon tin cho hng ho, m nu xt trong bi cnh cnh tranh t do, h s khng phi mt HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 51 -
khon tin ny. Nhng hng ho nhp khu t EU ng nhin cng khng c ngoi l. Cho d c ang c hng thu din u i i chng na, nhng vic tng thm 1% thu nht nh trn mc thu c cng s gy nhiu kh khn cho hng ho EU vo Vit Nam. EU vn xem Vit Nam l nc c nn thng nghip quc doanh khi p dng nhng bin php chng bn ph gi. Nhng nh kin trn khin cho hng ho ca Vit Nam tr nn bt li hn so vi cc nc khc. Chng hn, EU ly gi thnh sn phm ca mt nc pht trin lm chun, trong khi gi nhn cng v nguyn vt liu ca nc li cao hn nc ta, do hng Vit Nam tr nn r hn nhng li b EU cho rng c s bo h ca nh nc. EU vn dng cc bin php hn ch nhp khu i vi hng ho Vit Nam. Trong quan h thng mi vi Vit Nam, bn thn EU cng cha i x ci m. Tuy EU m rng ca i vi hng ho Vit Nam sau khi k kt cc Hip nh, nhng v mc th EU vn d dt, cha thc s ni lng, vn dng hn ngch i vi hng nhp khu t Vit Nam. EU cn t ra cc hng ro phi quan thu vi cc mt hng nng sn nhp khu t nc ngoi trong c Vit nam. Chng hn nh EU nh thu 200% vi mt hng ng nhp t Vit nam. Kh nng m rng v pht trin xut khu ca Vit nam sang EU l rt ln, vn t ra l Vit nam phi nhanh chng gii quyt nhng tn ti v khc phc cc mt hn ch thc y hot ng xut khu hng ho ca mnh sang EU, pht trin tng xng vi tim nng kinh t ca Vit nam v p ng nhu cu nhp khu ca th trng EU. Trong mt thi k di, theo nhng bin ng ca lch s, quan h thng mi Vit Nam - EU thc s c nhng chuyn bin quan trng: HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 52 -
t ch khng c quan h thng mi thc s n ch chng ta l mt bn hng kh tin cy ca EU. S chuyn bin nh du nhng n lc khng ngng ca c hai bn theo hng tch cc, ph hp vi xu hng ca thi i. Hai bn t c nhng thnh qu tt p, ha hn nhiu trin vng trong tng lai. Trong thi gian qua, c hai bn cng nhn ra nhng kh khn cn tn ti, nhng thch thc cn gii quyt mt cch nghim tc sao cho quan h i bn pht trin ln mt mc mi, tng xng vi tim nng sn c. Lm c iu , i hi c hai bn phi cng nhau n lc, to cho nhau nhng iu kin tt nht theo hng hp tc hai bn cng c li. Chc chn rng trong tng lai, kt qu quan h thng mi gia Vit Nam v Lin minh chu u s t c nhng tm cao mi.
- 53 -
CHNG III MT S GII PHP NHM Y MNH XUT KHU HNG NNG SN VIT NAM SANG TH TRNG LIN MINH CHU U I. nh hng pht trin thng mi Vit nam EU trong giai on mi
1. nh hng chung v pht trin thng mi ca Vit nam Chin lc pht trin kinh t-x hi thi k 2001-2010 t ra mc tiu trong vng 10 nm ti GDP s tng gp i (bnh qun hng nm phi tng 7,2%), gi tr sn lng nng nghip tng khong 4%/nm, n nm 2010 sn lng lng thc t 40 triu tn, nng nghip chim t trng 16%-17% GDP, trong t trng sn phm chn nui tng t 18% ln 20-25%, sn lng thu sn t 2,5-5 triu tn, gi tr gia tng ca cng nghip tng bnh qun hng nm 8-9%, n nm 2010 cng nghip chim t trng 4041%GDP, t trng cng nghip ch tc chim 89% gi tr sn xut cng nghip. Chin lc cn d kin nhp tng trng xut khu tng gp i nhp tng trng GDP, tc l khong 14,4%/nm, trong nng sn xut khu qua ch bin t kim nghch 6-7 t USD vo nm 2010, lng thc bnh qun 4-5 triu tn/nm, khong sn t kim ngch 3 t USD, sn phm cng nghip chim 70%-80% tng kim ngch xut khu. Vic gia tng xut khu 14,4%/nm l nhim v khng n gin v xut pht im ca thi k 2001-2010 cao hn nhiu so vi thi k 1991-2000 (13,5 t USD so vi 2,4t USD). Vi nhng hn ch cn tn ti trong nhiu lnh vc, c bit l nhng hn ch mang tnh c cu, th vic gia tng gi tr tuyt i mc trn 2t USD/nm i hi s n lc cao trong cng tc xut nhp khu. B
- 54 -
Thng mi xut phng n phn u tng trng xut khu thi k 2001-2010 nh sau: Xut khu hng ho: tc tng trng bnh qun trong thi k 20012010 l 15%/nm, trong giai on 2001-2005 tng 16%/nm, giai on 2006-2010 tng 14%/nm. Gi tr tng t khong 13,5 t USD nm 2000 ln 28,4 t USD nm 2005 v 54,6 t USD vo nm 2010, gp hn 4 ln nm 2000. Xut khu dch v: tc tng trng bnh qun trong thi k 20012010 l 15%/nm. Gi tr gia tng t khong 2 t USD nm 2000 ln 4 t USD vo nm 2005 v 8,1 t USD vo nm 2010, tc l gp hn 4 ln. Tng kim ngch xut khu hng ho v dch v tng t khong 15,5 t USD vo nm 2000 ln 32,4 t USD vo nm 2005 v 63,7 t USD vo nm 2010, tng hn 4 ln. Nhng nhim v v phng hng pht trin kinh t i ngoi ca nc ta c khng nh trong Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX tip tc xc nh: Cng c v tr cc th trng quen thuc, khi phc quan h vi th trng truyn thng, tm kim th trng v bn hng mi, gim s tp trung qu mc vo mt vi th trng. To mt s th trng v bn hng lu di v nhng mt hng xut khu, nhp khu ch yu, gim xut, nhp khu qua con ng trung gian. Cng vi chin lc chung ca quc gia, chin lc pht trin nng nghip n nm 2010 l m bo an ninh lng thc quc gia v hng mnh ra xut khu to u ra v tng thu nhp cho nng dn. V vy vic pht trin th trng trong nc v m rng th trng th gii l vn cn thit i vi ngnh nng nghip.
- 55 -
Nghin cu tnh hnh kinh t ca nc ta trong nhng nm qua, ta nhn thy tnh ng n trong ng li i ngoi ca ng v Nh nc. Cuc khng hong kinh t - ti chnh chu khin nn ngoi thng ca nc ta lm vo tnh trng kh khn trong mt thi gian di, bi qu da vo th trng ASEAN, Nht Bn v Trung Quc. Tuy nhin, nh y mnh hot ng xut nhp khu vi cc th trng ngoi chu lc, in hnh l th trng EU, nn kim ngch ngoi thng khng ngng tng ln, em li mt din mo kh quan cho nn kinh t nc nh. Mi y, hip nh thng mi Vit - M c k kt, m ra cho cc doanh nghip xut nhp khu Vit Nam mt th trng mi v rng ln. Tuy nhin, xm nhp th trng ny hy cn l c hi v thch thc, nn EU vn c coi l mt bn hng truyn thng v mt i tc tin cy ca Vit Nam. 2. nh hng chung v pht trin hng nng sn Vit nam EU 2.1 Trin vng m rng xut khu hng ha sang th trng EU n cui nm 2004, EU s chm dt thc hin giai on 2 ca chng trnh u i thu quan ph cp (GSP) v xo b hn ngch i vi hng dt may ca cc nc l thnh vin ca WTO, cn i vi nhng nc khng phi l thnh vin ca WTO nh Vit nam th cha c chnh sch c th. Cho n nay, EU vn cha a ra chng trnh thc hin GSP cho thi k t nm 2005 tr i, nhng h ang tin dn tng bc gim thu quan v gim u i GSP. n mt thi im nht nh, hng xut khu ca cc nc ang pht trin khi thm nhp vo th trng EU s khng c hng GSP na v phi cnh tranh bnh ng vi cc mt hng ca cc nc pht trin, chu cng mt mc thu nh hng ca cc nc ny v khng c hng cc u i khc. Nh vy, thi k 2005-2010 s xy ra hai trng HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 56 -
hp: th nht, c th hng xut khu ca Vit nam vo EU khng phi chu hn ngch hoc phi chu hn ngch nhng vn c hng GSP; th hai, c th hng xut khu ca Vit nam vo EU khng phi chu hn ngch v cng khng c hng GSP. Cho d c xy ra trng hp no th giai on 2005-2010 i vi hng xut khu Vit nam khi thm nhp v tn ti trn th trng EU s rt kh khn v y th thch. y thc s l giai on th thch i vi cc doanh nghip v hng xut khu Vit nam, nu vt qua c giai on ny th trin vng pht trin s rt kh quan. Thi k 2002-2004, hng xut khu ca Vit nam vo th trng EU c hng ch u i thu quan (GSP) ca EU, ch ring hng dt may l b qun l bng hn ngch. Hin nay, mt s mt hng xut khu ca Vit nam vo EU nh giy dp, dt may v thu hi sn ang c u th hn so vi mt hng cng loi ca cc nc ASEAN khc c trnh pht trin kinh t cao hn Vit nam nh Thi lan, Indonesia v.v.. v nhng mt hng ca h b loi khi danh sch c hng GSP. Th nhng nguy c e do i vi hng xut khu ca Vit nam trn th trng EU lc ny li cc k ln bi i th nng k nht l Trung Quc v s quay tr li ca cc nc ASEAN sau thi k khng hong. Hng ca Trung Quc khng nhng c cht lng tt m li r, ngun cung cp ln v rt n nh, p ng tt nhu cu ca th trng EU. Trung Quc v EU cng k hip nh thng mi song phng. Theo Hip nh ny, EU s gim thu t 8%-10% i vi khong 100 mt hng xut khu ca Trung quc vo th trng EU. EU l th trng ln, sc tiu th n nh, li ha hn nhiu khi sc v kinh t vo thi k 2001-2010. Vic y mnh xut khu vo EU ang l mt trong nhng chnh sch trng im ca Vit nam. Bn cnh nhng c gng ca Chnh ph, cc ngnh ch o nh da giy, dt may v thy sn HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 57 -
cn c nhng chng trnh c th pht trin sn xut v tng cng xut khu sang EU. Chin lc thm nhp v m rng th phn ti chu u c xc nh chia chu u thnh 2 khu vc c bn: Ty u v ng u. Ti Ty u, trng tm s l EU m ch yu l cc th trng ln nh c, Anh, Php v Italia. Kim ngch xut khu sang EU tng rt nhanh trong thi k 1991-1999. Trong cc quc gia EU, c l bn hng quan trng th 4 ca Vit nam. Th trng ti EU trng tm l cc nc c, Anh, Php, Italia. Kim ngch xut khu sang Eu tng rt nhanh trong thi k 1991-1999. Trong cc quc gia EU, c l bn hng quan trng th 4 ca Vit nam, Anh l nc ng th 9, Php th 12, H lan th 13. Hng ho xut khu sang EU ch yu l giy dp, dt may, c ph, hi sn, cao su, than , iu nhn v rau qu. nh hng xut khu ca Vit nam nh hng chung Coi th trng EU l th trng chin lc ca Vit nam thc hin hng ngoi trong thi k qu chuyn sang nn kinh t th trng. Chuyn dch c cu xut nhp khu theo hng cng nghip ho, hin i ho. Tip tc khai thc v s dng trit cc iu khon ca Hip nh khung nh l mt khun kh cho s hp tc c v ngoi thng v kinh t i ngoi Tng cng quan h ngoi giao thc y vic qun l v th tc xut nhp khu. HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 58 -
nh hng cho hng nng sn Hin nay nhm hng ny ang chim gn 25% kim ngch xut khu vi nhng mt hng ch yu l go, c ph, cao su, ch, rau qu, thu sn, ht tiu v nhn iu (tr mt hng ch, tt c cc mt hng khc u t kim ngch trn 100 triu USD/nm). Do sn xut nng nghip phi chu nhng hn ch mang tnh c cu (nh din tch c hn, kh nng khai thc v nh bt c hn) v thi tit nn theo Chin lc chung pht trin kinh t x hi thi k 2001-2010, tc tng trng ca nhm ny s ch mc 4%/nm trong ton k 2001-2010. Bn cnh , nhu cu ca th trng th gii cng c hn, gi c li khng n nh. V vy d kim ngch tuyt i vn tng nhng t trng ca nhm s gim dn xung cn 22% (tng ng 5,85 t USD) vo nm 2005 v 17,2% (tng ng 8-8,6 t USD) vo nm 2010. Hng pht trin ch o ca nhm hng ny trong 10 nm ti l chuyn dch c cu ton lnh vc, trong mi ngnh, thm ch tng loi sn phm, nng cao nng sut, cht lng v gi tr gia tng. t mc tiu ny cn c s u t thch ng vo khu ging v cng ngh sau thu hoch, k c ng gi, bo qun, vn chuyn to ra nhng t ph v nng sut v cht lng sn phm. V go, do nhu cu th gii tng i n nh, khong trn 20 triu tn/nm, nhiu nc nhp khu nay ch trng an ninh lng thc, thm canh tng nng sut cy trng, gia tng bo h, gim nhp khu. Trong hon cnh , d kin trong sut thi k 2001-2010 nhiu lm ta ch c th xut khu c khong 4-4,5 triu tn/nm, thu v mi nm khong trn 1 t USD. nng cao hn na kim ngch cn u t ci thin c cu v cht lng go xut khu, khai thc cc th trng mi nh Trung ng, chu Phi, Nam
- 59 -
M v n nh cc th trng c nh Indonesia, Philippines thng qua cc hp ng G-to-G, nghin cu kh nng phi hp vi Thi lan iu tit ngun cung, n nh gi c th trng, tng hiu qu xut khu go. V nhn iu, cn c th tng kim ngch t 115 triu USD nm 2000 ln ti khong 400 triu USD hay cao hn vo nm 2010 v nhu cu cn ln, lin tc tng (mt s d bo cho thy nhu cu s tng bnh quan 7%/nm trong 10 nm ti v s t mc 160-200 tn, gi xut khu cng tng, t 3.799 USD/tn nm 1994 ln 5.984 USD/tn), v li tim nng ca nc ta cn ln. Th trng ch yu l M, EU, Australia, Trung Quc. Ht tiu xut khu trn th gii khong 200.000 tn/ nm, gi c giao ng ln. Ta c kh nng m rng sn xut, gia tng sn lng, t c kh nng tng ln thnh 230-250 triu USD so vi 60 triu USD hin nay. Th trng ch yu l chu u, M, Nht, Trung quc, Trung ng. V cc loi ra, hoa v qu khc, Th tng chnh ph c Quyt nh s 182/1999/Q-TTg ngy 3-9-1999 ph duyt n pht trin n nm 2010, theo kim ngch xut khu rau, hoa v qu s c a ln khong 1.2 t USD vi th trng l Nht, Nga, Trung quc, chu u, Nu c quy hoch cc vng chuyn canh v u t tho ng vo cc khu nh ging, k thut trng v chm sc, cng ngh sau thu hoch th thm ch c th thc hin vt mc tiu trn, t kim ngch 1.6 t USD. V c ph, do sn lng v gi c ph thuc nhiu vo iu kin thi tit nn rt kh d bo chun xc v khi lng v gi tr xut khu trong nhng nm ti. FAO d bo ti nm 2005, sn lng th gii s khong 7.3 triu tn so vi 6,3-6,6 triu tn nh hin nay. Nu thun li, xut khu c th t 750 ngn tn vo nm 2010 vi kim ngch khong 850 triu USD, a Vit nam vt qua Colombia tr thnh nc xut khu c ph ln HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 60 -
th hai trn th gii. t gi tr cao, nn ch trng pht trin c ph ch (arabica), t t chc hoc thu ht u t nc ngoi vo lnh vc ch bin c ph rang xay v c ph ho tan. Th trng xut khu chnh vn l EU, Hoa K, Singapore v Nht Bn. Ni chung, xut khu c ph s khng gp kh khn ln v th trng nhng gi c s kh n nh. Vi hai mt hng quan trng cn li l cao su v ch, Chnh ph u c n pht trin. Tuy nhin, cn tnh li vn pht trin cao su v nhu cu ca th gii tng chm, ch trn 2%/nm, nm 2000 khong 7 triu tn, gi c c xu hng xung thp. D kin kim ngch xut khu cao su c th t 500 triu USD vo nm 2010, Nhu cu ch trn th gii tip tc tng, hin nay t mc 1.3 triu tn/nm, ta c tim nng pht trin, c th a kim ngch ch ln mc 200 triu USD, tc l gp 4 ln hin nay, trong cn n lc tng t trng ch cht lng cao cho cc th trng kh tnh nh Nht bn, i loan, Trung ng i i vi vic tng cng hp tc ng gi ti Nga y mnh tiu th trn th trng ny. Bng 3.1. D kin c cu xut khu ca mt s nng sn chnh thi k 2005-2010
2000 Lng (tn) Tr gi xut khu nng sn chnh Lc nhn Cao su v cao su ch bin C ph v c ph ch bin Ch Go Rau qu v rau qu ch bin Nhn iu Triu USD 1.888 2005 Lng (tn) Triu USD 3.345 2010 Lng (tn) Triu USD 7.950
77.000 245.000 630.000 40.000 3.800.000
40 153 500 50 720 180 45
670.000 300.000 700.000 78.000 4.500.000
75 250 700 100 1000 800 200
180.000 500.000 750.000 140.000 4.500.000
100 500 850 200 1.200 1.600 400 - 61 -
23.000
40.000
80.000
Ht tiu
50.000
200
50.000
220
60.000
250
Ngun: B thng mi, Tm tt chin lc xut nhp khu thi k 2001-2010 nh hng chung l y mnh vic tng sn lng lng thc bng bin php thm canh tng v, pht trin chn nui tng xng vi kh nng sn xut lng thc; tng dn t trng ngnh chn nui trong nng nghip v c sn phm xut khu ng k, tn dng trit th mnh ca nn nng nghip nhit i, pht trin mnh cc loi cy cng nghip xut khu ch lc nh c ph, cao su, ch, ht tiu, iu, tin ti c nhiu rau qu xut khu, pht trin nui trng v nh bt thu sn xut khu. m bo an ninh lng thc quc gia c coi l nhim v chin lc lu di ca t nc. Pht trin sn xut lng thc nhm m bo an ninh lng thc quc gia, n nh i sng nhn dn, n nh x hi, ng thi ng gp cho xut khu v lm c s vng chc cho cng nghip ho, hin i ho t nc. D kin sn lng quy thc c nc t 39-40 triu tn vo nm 2010. Trong , sn lng thc t 34-35 triu tn vo nm 2000, sn lng mu quy thc chim t trng t 10% nm 2000 ln 13% nm 2010 trong tng sn lng lng thc. Xut khu gi mc 4 triu tn mt nm. i vi ton b nhm nng thu sn cn rt ch trng khu ci to ging cy trng vt nui, ch bin, bo qun, v sinh thc phm, chuyn ch, ng gi, phn phi c th a thng ti khu tiu dng, t nng cao gi tr gia tng. Nhn chung li kim ngch ca nhm nguyn nhin liu nng lm hi sn tng cng s t t 10 n 10,35 t USD vo nm 2010, chim khong 20-21% kim ngch xut khu so vi trn 40% hin nay theo hng gia tng HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 62 -
cht lng v gi tr gia tng. Phn cn li phi l cc mt hng ch bin v ch to. y l bi ton ch yu cho hot ng xut nhp khu trong thi gian 10 nm ti.
II.
Mt s gii php nhm thc y hot ng xut khu hng nng sn Vit nam sang EU.
1. Cc gii php cp nh nc
t lu vn ho chu u c s giao lu v nh hng quan trng i vi vn ho Vit nam. Vic dng ch Latinh trong ngn ng vit ca ngi Vit, vic xut hin bo ch Vit nam t th k XIX, vic hp th nhng t tng thi phc hng, khai sng cng vi vn ho ngh thut khc ca chu u gp phn lm cho nn vn ho Vit nam pht trin phong ph theo hng va tin tin, va m bn sc dn tc. Giao lu hp tc vn ho t lu i to iu kin cho s hp tc ton din, trong c kinh t- thng mi gia Vit nam v EU. Nhng im tr tr nh quan liu, hi l, ca quyn trong b my hnh chnh nc ta cng nh hng khng nh n lnh vc u t, ngoi thng, xut khu khi cc i tc tin hnh thng v Vit nam, hay doanh nghip Vit nam mun xut khu hng ra khi bin gii. V th nh nc phi p dng mt s bin php c th ci thin mi trng kinh doanh ni chung v i vi xut khu sang EU ni ring. Chnh ph phi i mi th ch mnh m, nht qun, nht l phi tin hnh ci cch hnh chnh hiu qu, lm cho vn ho c ch pht trin lnh mnh, h tr cho doanh nghip v cng tc xut khu, sn xut kinh doanh xo b cc cung cch lm n phi vn ho nh xin-cho, trn thu, li th doanh nghip hng, l th nh nc chu, lm n thua l vn c ngn sch nh nc h tr nhiu HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 63 -
Chng ta phi ch khu o to ngun nhn lc. Ngay t trng i hc chuyn ngnh phi c cc chng trnh o cn b ngoi thng lm kinh doanh theo kiu hin i, chuyn su, giao thoa, gn kt vi kin thc kinh doanh quc t. Ngoi ra, cc lp o to ngn hn chuyn ngnh cng theo hng cp nht, tng kh nng hi nhp cho cn b v cc ngnh kinh t i ngoi. h tr cc doanh nghip v hng ho ca Vit nam thm nhp d dng v c ch ng vng chc trn th trng EU, nh nc nn thc hin mt s hot ng tr gip sau: y mnh xy dng chin lc pht trin th trng EU thng qua m phn, k kt cc hip nh, tho thun thng mi song phng v a phng, to tin v hnh lang php l thun li y mnh xut khu. Tho lun cp chnh ph v m ca th trng, trc ht l i vi nhng mt hng xut khu ch lc ca Vit nam. Hin nay EU c coi l th trng c mc bo h cao nht, s bo h ny th hin di 2 hnh thc l thu quan v phi thu quan, c bit l cc bin php phi quan thu (ro cn k thut). Trong khi hng ca Vit nam ang gp kh khn trong vic chim lnh th trng EU, chnh ph nn tch cc v ch ng ngh U ban Chu u m rng quy m mu dch v to iu kin thun li cho hng ca Vit nam vo th trng ny, nht l nng sn, thu hi sn, rau qu, tht gia sc v gia cm, g gia dng v hng th cng m ngh. Tho lun cp chnh ph v m ca th trng l mt trong nhng bin php kh hiu qu m nhiu nc ang pht trin p dng thnh cng trong m phn vi cc nc pht trin m rng th trng xut khu giai on u thc hin cng nghip ho - hin i ho t nc, v d nh Thi Lan.
- 64 -
u t pht trin v hin i ho c s vt cht k thut h tng thng mi nng sn nh ch bn bun, ch mu bin, trung tm giao dch, kho cng, bn bi to thun li cho tiu th hng nng sn trong nc v xut khu. Khuyn khch cc doanh nghip xy dng v qun l cht lng hng ho nng sn theo ISO, HACCP, xy dng v bo v nhn hiu hng ho. y cng l vn thc s cn c quan tm bi EU l th trng tiu th rt kh tnh, c bit vi mt hng nng sn. Mt khi t c nhng yu cu v v sinh, chng ta c th d dng thm nhp th trng ny hn. H tr cho cc doanh nghip trong vic xc tin v tip cn th trng. Cc doanh nghip xut khu ca Vit nam ang gp rt nhiu kh khn trong vic tm i tc, nht l i tc EU. Do vy cn phi nng cao vai tr ca cc thng v trong vic xc tin thng mi. Tm cc i tc, ngn hng tin cy cho doanh nghip trong nc. Ngoi ra, do iu kin i li xa xi, chi ph tn km nn vn tm hiu, nghin cu th trng v nhng thay i din ra trn th trng ny cn rt hn ch. V vy, B Thng mi phi yu cu thng v ti cc nc EU tng cng hot ng ca mnh. Thng v phi thng xuyn thng bo v B Thng mi tng din bin trn th trng t nhng thay i v h thng php lut, quy ch nhp khu, thu quan, t gi, lm pht, xu hng thng mi v.v.. n nhng din bin cho tng mt hng xut khu c th ca Vit nam sang EU nh d bo cungcu, gi c, cnh tranh, th hiu, knh phn phi, cch tip cn th trng v.v Tt c nhng vic lm ny phi c Nh nc h tr mt phn kinh ph, khng nn doanh nghip phi chu c. B Thng mi cn yu cu cc thng v gip tch cc cho cc doanh nghip khi nghin cu kho st th trng EU c hiu qu, trnh chi ph tn km. Chi ph i li v nghin HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 65 -
cu th trng ca mt s doanh nghip xut khu nhng mt hng cn khuyn khch phi c chnh ph h tr mt phn v cc doanh nghip cn ngho, trong khi cc doanh nghip nc khc thun li hn Vit nam vn c Chnh ph h tr cho vic xc tin v tip cn th trng nh Trung Quc v Thi lan. Cho php thnh lp mt trung tm xc tin thng mi Vit nam ti EU h tr xut khu cho cc doanh nghip. Vic lm ny c th thu ht cc doanh nghip v cng ng ngi Vit thu li din tch ti trung tm gii thiu sn phm, bn hng, giao dch mua hng ca EU, to u mi, xc tin cho cc doanh nghip trong nc trin khai quan h bun bn vi cc bn hng EU. B Thng mi l c quan qun l Nh nc v hot ng thng mi, trong c hot ng xut nhp khu. thc y hot ng xut nhp khu, nht l hot ng xut nhp khu vi th trng EU, vai tr ca B Thng mi cn c nng cao hn na. C th, B Thng mi nn lm tt cng tc D bo v thng tin kp thi cho cc doanh nghip v ngi sn xut trong nc bit th trng cn g trong nm nay v trong mt vi nm ti. Mun th, B cn thng qua cc i din thng mi ca EU, hoc khai thc hiu qu i ng cn b tinh thng nghip v xut nhp khu, am hiu th trng EU, c bit l cc th trng m Vit Nam c kim ngch xut khu ln nh Php, c, Anh, Italia, Thu in, H Lan V d nh trong nm 1999, ngi c tiu ht 12 t USD tin tri cy v rau qu nhp khu. Theo nhn xt ca mt s chuyn gia kinh t, nhng tri cy nhit i c trng Vit Nam cng ngy cng c a chung ti c. Vn quan trng l Vit Nam phi c cng ngh hin i bo qun, ch bin nhng loi rau qu ny. HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 66 -
m phn, k kt cc vn bn php l vi cc nc thnh vin EU. Do th trng EU l th trng cp lin minh, nhng tng quc gia vn c quyn t quyt ring, nn Vit Nam khng nhng phi t c cc tho thun vi U ban chu u, m cn phi k kt c nhng vn bn vi cc nc thnh vin EU, hng thm nhng u i m cp lin minh khng cp cho. Gii thiu cho cc doanh nghip nhng ngun th trng hp dn trong khi EU. B Thng mi phi xy dng mng li tham tn thng mi cc nc thnh vin EU, t to mt web site v th trng EU cc doanh nghip c iu kin cp nht thng tin thng xuyn. V d, mt t l ln hng ho Vit Nam hng nm xut i EU nhm vo khu vc th trng Php, c, Italia, Anh... Tuy nhin, mt s tham tn thng mi Vit Nam c kin rng trong vi nm gn y, nhng nh nhp khu ca Thu in, Luxembourg bt u quan tm n hng Vit Nam. Vi Luxembourg, y l th trng nh nhng thu nhp bnh qun u ngi li cao nht th gii. Tim nng tiu th ca th trng ny rt ln, ph hp vi cc doanh nghip va v nh ca Vit Nam. Bi l, Vit Nam c th xin ti a vn ODA t Luxembourg, tuy khng nhiu nhng iu kin km theo li kh d dng. Chnh ph nn h tr kinh ph b tr Tham tn nng nghip ti mt s th trng quan trng. Chnh nhng cn b lm cng tc ny s gip trong vic xut cc gii php th trng cho mt s cc mt hng (go, ch) khi th trng truyn thng khng n nh. Chng ta c th thy c s bt n ny i vi mt hng c ph. Cuc chin Iraq nh hng ti ton b nn kinh t th gii m chng ta l ngi phi chu tc ng gy bt li trc tip v Iraq vn vn l bn hng ln ca Vit nam. iu cng chng t rng tm kim bn hng n nh lun l vn quan trng trong kinh doanh, nht l i vi cc mt hng nng sn chng ta c li th.
- 67 -
Tng cng cng tc xc tin thng mi hng nng sn thng qua cc hot ng h tr hi ch, trin lm v nghin cu th trng nc ngoi. T chc doanh nghip tham gia hi ch, trin lm ti cc nc thnh vin EU. Mi nm, EU t chc hng nghn hi ch, trin lm thng mi ln nh. Tuy nhin, hi ch, trin lm hu ch m B Thng mi nn hng dn cc doanh nghip Vit Nam tham gia l nhng hi ch chuyn ngnh, nh Expo Hannover (thnh ph Hannover, CHLB c); hi ch Paris; Europartenariat; Frankfurt. B Thng mi ang c gng thc hin nhng ng tic l cc doanh nghip ca Vit Nam ch yu l va v nh, tim lc vn rt yu. Cho nn, Nh nc cn c nhng d n h tr ti chnh cho cc doanh nghip. Pht trin mng li thng tin ti cc a phng cng l mt trong nhng gii php h tr cho hot ng xc tin xut khu quan trng. B Thng mi phi gii thiu cho doanh nghip Vit Nam bit r rng v th trng Chu u, t h thng thu quan ph cp, cc bin php phi hn ngch, th tc xut nhp khu, tiu chun cht lng, gi c, nht l cc mt hng tng t ca cc nc trn th trng EU v ngc li thng tin cho khch hng chu u v th trng, chng loi, mu m, gi c hng ho Vit Nam c th xut khu v c nhu cu nhp khu. Cn huy ng cc i din thng mi ti EU v tng nc thuc EU tham gia vo cuc xc tin thng mi a bin v song bin. Trong chng mc no , c th giao cho cc i din ch tiu v xut khu c tnh cht hng dn vo mt th trng no ca EU, v c ch khuyn khch vt cht nu em li hiu qu. Ngc li, chp mi quan h trc tip gia c quan i din thng mi ca EU, ca tng nc thnh vin vi c quan qun l, doanh nghip Vit Nam gii to nhanh mt vi mi tc v m thm c hi hp tc.
- 68 -
Trong nhng nm ti, Vit Nam s gp rt nhiu kh khn trong vic nng cao kim ngch thng mi vi EU, bi Trung Quc gia nhp WTO nn s khai thc ti a tim nng tiu th ca th trng EU rng ln ny. Do , gim thiu kh khn, Nh nc cn tch cc tm hiu nhng gii php h tr doanh nghip Vit Nam xut khu vo th trng EU, chng hn nh thnh lp th im Qu xut khu mu dch vo EU. y l loi hnh tn ti kh ph bin trn th gii nhng n nay cha thy xut hin Vit Nam. Qu ny do doanh nghip t nguyn ng gp gp phn thc y bun bn hng ho trong nc v nc ngoi. Nh nc cn thnh lp th im Qu xut khu mu dch vo th trng EU to iu kin cho cc doanh nghip Vit Nam xut khu hng ho.Nh nc khng ch nn h tr v vn m cn h tr c v kinh nghim v thng tin th trng. Phi hp vi cc B, Ngnh chng bun lu hng ho nng lm sn v vt t nng nghip, nht l hng gi, hng km phm cht v hng cm s dng. Hp tc vi EU chng gian ln thng mi, gi uy tn hng ho Vit Nam. Hin nay, mt s mt hng xut khu ch lc ca Vit Nam c bn sang th trng EU thng qua hnh thc Nh nc chnh sch thng hn ngch cho cc doanh nghip xut khu c kt qu kinh doanh tt. Tuy nhin, c ch ny ny sinh khng t tiu cc, lm nh hng n cht lng hng ho v uy tn doanh nghip xut khu trn th trng EU. Do , Vit Nam nn s dng hiu qu hn ngch m EU cp theo hng to dng mt c ch c th v u thu hn ngch, theo cc doanh nghip phi chng minh u th cnh tranh th mi c th t c nhiu hn ngch. Chng nhng th, HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 69 -
trong tng lai, nc ta nn p dng c ch bn hn ngch, cc doanh nghip thc s c nhu cu xut khu vo th trng EU c th mua hn ngch tu theo mc cn thit. Tng cng hp tc vi U ban chu u. EU thng lng vi cc nc khc nh mt thc th ng nht trong cc vn thng mi th gii. Do , cc doanh nghip lm n vi EU tt nhin phi tun theo cc quy tc, hng dn v chu s gim st ca U ban chu u (ECC). ECC l c quan kinh t cp lin minh, ban hnh v cng c cc quy tc cnh tranh v cu trc t chc lin quan n nhng hot ng nh st nhp, chng c quyn v nh thu. Thm ch, ECC cn quyt nh c vic nh gi, qung co v cc hot ng khc. Hon thin chnh sch thng mi theo hng ph hp vi xu th thng mi quc t. Hp tc thng mi vi EU c ngha l tham gia vo th trng th gii. m bo quyn li ca bn hng, t ho nhp vo xu th t do ho thng mi, Vit Nam cn hon thin chnh sch thng mi cho ph hp. Tin hnh thc hin Hip nh xc nh gi tr hi quan theo quy nh ca GATT/WTO. Gi tnh thu nhp khu nn xc nh trn c s hp ng ngoi thng. V cc bin php phi thu quan, trong thi gian trc mt, cn chun b iu kin tin ti thc hin u thu hn ngch nhp khu v bn hn ngch nhp khu mt cch cng khai. Vic quy nh cc mt hng cm nhp khu cn c cn nhc cn thn, trnh gy ra cc tc ng tiu cc nh bun lu, trn thu. Vic ti tr xut khu cn xc nh r mc ch, phng hng v c ch bo m, trnh tnh trng cc doanh nghip li, tr tr v khng c gng ci thin tnh hnh, vn ra th trng th gii. Xt v chun mc quc t, bin php phi thu quan nhm bo h sn xut trong nc HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 70 -
khng c WTO chp thun. V vy, v lu di chng ta cn xem xt c th bi b cc bin php ny v tin hnh thu ho cc bin php phi thu quan ph hp vi quy nh ca WTO. V pha cc a phng: xut vi UBND tnh h tr kinh ph, nhn s v phi hp vi S Thng mi trin khai tch cc cc hot ng XTTM ti a phng. V pha cc hip hi ngnh hng nn ngh xc tin thnh lp Qu bo him xut khu ngnh hng theo Q 110 ca Th tng Chnh ph (hin c Qu bo him ch mi thnh lp) T chc cc hot ng XTTM gip cc thnh vin nng cao kh nng thng mi (thng tin th trng, on kho st th trng, hi ch trin lm) Hi nhp kinh t quc t: phi hp vi cc B Ngnh lin quan, chun b tch cc cho vic m phn v thc hin cc Hip c quc t v khu vc, tng bc hi nhp nn kinh t th gii. Tng cng thng tin cho cc doanh nghip v nng dn v cc cam kt trong hi nhp, v cc c hi v thch thc do qu trnh hi nhp em li ch ng hn na trong t chc sn xut v kinh doanh. Bn cnh vic y mnh xut khu vo cc nc EU c, cn tng cng xut kh sang cc nc thnh vin mi nh Ba lan, Sec (EU sp kt np thm 10 thnh vin mi vo nm 2004). 2. Nhm cc gii php i vi cc doanh nghip Cc doanh nghip cn ch ng hn na cng tc nm bt thng tin th trng trin khai Quyt nh 80 ca Th tng chnh ph v hp ng tiu th nng sn, xy dng qung b nhn hiu hng ho, tham gia tch cc
- 71 -
cc hi ch trin lm trong v ngoi nc do B Nng nghip v Pht trin Nng thn t chc. Tip tc thc hin chuyn dch c cu kinh t nng nghip gn vi chng trnh cng tc ca ngnh tng kh nng cnh tranh ca hng ho nng sn trn th trng trong nc cng nh xut khu. y mnh chuyn dch c cu theo hng sn xut hng ho a dng v c hiu qu, pht huy th mnh ca tng vng, tng nng sut v thu nhp trn mt n v din tch, h gi thnh sn phm, nng cao cht lng v p ng yu cu th trng. i vi cy lng thc: thc hin chng trnh sn xut 1 triu tn go cht lng cao, tp trung thm canh, s dng ging mi tng nng sut, cht lng la go, tng sn lng ng; m rng din tch sn, trng cc ging mi nhng vng t dc, gn vi c s ch bin. i vi cc mt hng ang thun li v th trng (cao su, ch, ht iu): tp trung chm sc cc vn cy hin c, thay th dn cc ging c bng cc ging mi cht lng cao; m rng din tch ti nhng vng thch hp, c tnh n yu cu ca th trng i vi cc loi nng sn th trng cn nhiu bin ng (c ph, ht tiu): duy tr din tch hin c, ch trng thm canh tng nng sut, thay i c cu sn phm, ci thin cht lng canh tc cng nh ch bin. Rau qu: y mnh thm canh, pht trin sn xut da, cc loi rau v ng v cc loi rau cht lng cao, m rng din tch nhn, xoi, bi, cam, qut Chn nui: tip tc sn xut theo hng cng nghip, nht l chn nui ln hng nc, chn nui b sa, g th vn, nng cao t trng HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 72 -
chn nui trong nng nghip. Kim sot dch bnh nng cao hiu qu chn nui, p ng nhu cu trong nc v xut khu. Tip tc thc hin cc d n v ging cy trng, vt nui. Trin khai xy dng mt s khu nng lm nghip cng ngh cao, trc ht tp trung vo cc loi cy con hng ho la, ma, da, lc, mt s cy n qu, cy lm nghip, chn nui Tip tc hon thin h thng khuyn nng n tn cp x, chuyn giao tin b khoa hc k thut canh tc, bo qun cho nng dn; ph bin rng ri chng trnh an ton v sinh thc phm v to ra sn phm sch nng cao cht lng, h gi thnh sn phm. Tng kt kinh nghim cc m hnh trin khai hnh thc tiu th nng sn cho nng dn thng qua hp ng theo Q 80 ca Chnh ph trin khai mnh trong thi gian ti Tip tc u t pht trin cng nghip ch bin, u tin u t cc c s ch bin rau qu Cc doanh nghip nn nng cao nng lc cn b, o to i ng cn b c chuyn mn cao v lnh vc xut nhp khu, c kin thc su v vn ho x hi ca cc bn hng thuc khi EU. y s l mt li th khi bt tay k kt cc hp ng thng mi vi cc i tc nc ngoi. Vic s dng i ng cn b tng du hc ti cc nc EU s l li th ln v y l i ng lm cu ni cho doanh nghip khi bc vo lm n vi cc bn hng EU. Lp k hoch tham gia cc hi ch gii thiu sn phm ti cc nc EU cng l mt phng cch hu hiu cho cc doanh nghip mun xut khu hng ho sang th trng ny. Ngoi phn h tr ca nh nc, doanh HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 73 -
nghip cng cn phi u t cho cng tc chun b v tham gia cc hi ch nh thit k cc t ri gii thiu cng ty, sn phm ti hi ch, trng by cc mt hng v c cn b gii thiu sn phm ti hi ch, tm kim bn hng v k kt hp ng ngay ti hi ch. Thi ca cn b v cch trnh by gii thiu v cng ty cng gp phn quan trng to n tng ban u i vi cc i tc nc ngoi khi mun lm n vi doanh nghip Vit nam. Mt iu quan trng m cc doanh nghip Vit nam cn lu khi giao dch vi bn hng thuc khi EU l ch tn trong kinh doanh. i vi doanh nhn EU, gi ch tn c xem l iu kin tin quyt c mi quan h lm n lu di. iu ny th hin vic k kt hp ng v thc hin cc iu khon trong hp ng ng hn, giao hng m bo cht lng Tm li, cc doanh nghip Vit nam mun xut khu hng ho sang EU nn tm hiu k nhu cu th trng v nhanh nhy nm bt thng tin lin quan c th xut khu hng ca mnh sang th trng EU mt cch c hiu qu.
- 74 -
KT LUN
Quan h thng mi Vit Nam - EU trong nhng nm va qua pht trin rt mnh nh nhng chin lc r rng ca c hai bn. i vi EU th ch yu l ci nhn v chnh tr v kinh t ng n hn i vi chu khu vc kinh t nng ng v c nhng bin chuyn thn k - trong c Vit Nam. Cn i vi Vit Nam th l chin lc thc y quan h thng mi vi tt c cc nc, c bit l tham vng y mnh hn na xut khu sang th trng EU rng ln. Trong hot ng xut nhp khu hng nng sn vi th trng ny cn cha c s bin chuyn v cht, do nhng kh khn tn ti c hu, hay nhng kh khn mi ny sinh do tnh hnh mi. Tiu biu nh vic EU cn nh thu 100% vo mt hng go, 200% i vi mt hng ng hoc nhng hn ch v vn v thng tin ca cc doanh nghip Vit Nam...Tt c nh hng khng nh ti vic tin su, tin chc vo th trng ny. Vic xm nhp vo th trng EU l rt kh, nht li i vi mt hng nng sn vn l mt hng EU c nhiu chnh sch bo h. Vi nhng chnh sch bo h nng nghip v cc hng ro phi quan thu, EU khin cho cc nc mun xut khu hng nng sn phi n lc rt ln mi c th lm hi lng bn hng kh tnh nhng cng giu tim nng ny. Trong kho lun ny, em nu ra thc trng, nhng kh khn m doanh nghip Vit nam s gp phi khi xut khu hng sang EU v cng a ra cc gii php, kin ngh nhm khc phc nhng tn ti v kh khn nhm ng gp mt phn nh b vo vic m rng v y mnh thng mi Vit Nam trong giai on mi. Cc gii php trc ht tp trung vo vic nng cao hn na kim ngch xut nhp khu ca Vit Nam sang th trng EU nh nng cao vai tr ca c quan qun trong vic h tr cc doanh nghip, ku gi bn thn HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 75 -
cc doanh nghip cng phi c gng rt nhiu to dng uy tn v gi bn hng. Mt hn ch na dn n vic xut khu nng sn ca Vit nam sang EU gp kh chnh l nhng hn ch ni ti, c ngha l chnh chng ta vn cha vch ra c phng hng pht trin c th vi nhng phng n tip cn kh thi xm nhp th trng ny. Hy vng rng, nhng xut v kin ngh trong kho lun ny s gp phn vo vic hin thc ho chin lc tng cng quan h thng mi Vit Nam - EU ni ring cng nh thc y thng mi Vit Nam ni chung tin b c v lng v cht trong nhng nm u ca th k XXI. Em xin chn thnh cm n s gip v cng qu bu ca Thc s Phm th Hng Yn, ngi tn tnh hng dn, gip em trong sut qu trnh tin hnh nghin cu ti ny. V thi gian v iu kin hn ch, vic i su i st thc t nhm tm ra hng gii quyt tho ng cho vn cn gp nhiu kh khn nn chc chn chuyn nghin cu ca em cn nhiu hn ch. Rt mong s nhn c kin ng gp ca cc thy c gio v cc bn ti nghin cu ca em c hon thin hn.
- 76 -
TI LIU THAM KHO

Bi Huy Khot, y mnh quan h thng mi - u t gia lin hip chu u v Vit nam, NXB Khoa hc x hi, H.2001 inh Cng Tun, Tng quan v Lin minh chu u, Tp ch nghin cu chu u, s 2, 2001. Nguyn th Nh H, Quan h thng mi gia Vit nam EU, Tp ch Nghin cu chu u, s 3, 2001. inh Cng Tun, Nhng th ch (t chc) c bn trong Lin minh chu u, tp ch Nghin cu chu u, s 3, 2001. V Vn Phc, Quan h hp tc Vit nam vi EU, tp ch Nghin cu chu u, s 5, 2001. Trn Nguyn Tuyn, Mt s c im ca th trng EU v kh nng m rng xut khu hng ho ca Vit nam vo th trng ny, Tp ch Nghin cu chu u, s 6, 2001. inh Cng Tun & H Thanh Hng, Nhng iu chnh chnh sch nng nghip chung ca EU, Tp ch Nghin cu chu u, s 1, 2003. Hong th Bch Loan, Thc trng v Trin vng quan h thng mi Vit nam EU, Tp ch nghin cu chu u, s 1, 2003. Trn Vn Chu, Quan h kinh t Vit nam vi Lin minh chu u, Tp ch nghin cu chu u, s 6, 2002. Bi Huy Khot, Quan h Vit nam lin minh chu u vng mnh hn trong th k XXI, Tp ch nghin cu chu u, s 1, 2001. HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 77 -
S liu thng k ngnh nng nghip v Pht trin Nng thn 19962000, NXB Nng nghip, H.2001. Thng tin trn website: http:// www.europa.eu.int Thng tin v thng mi trn website: http:// www.cpv.org.vn Mt s thng tin v xut nhp khu nng sn ca Cc ch bin, V K hoch v Quy hoch, B Nng nghip v Pht trin Nng thn. Bi Xun Lu, Gio trnh Kinh t ngoi thng, NXB Gio dc, H.2002. Nin gim thng k nm 2000, 2001, NXB Thng k, H. 2000.
- 78 -
PH LC
Ni dung c bn ca Hip nh hp tc gia Cng ho x hi ch ngha Vit Nam v Cng ng chu u Hip nh c k gia Chnh ph Vit Nam do ng Nguyn Mnh Cm - B trng Ngoi giao Cng ho x hi ch ngha Vit Nam - lm i din v Hi ng Lin minh chu u do hai ng Havie Solana Madariaga Ch tch ng nhim Hi ng Lin minh chu u v ng Manuen Marin Ph ch tch U ban Cng ng chu u - ng i din. Hip nh gm 21 iu v 3 ph lc. Di y l nhng ni dung c bn ca Hip nh ny. iu 1: Nn tng Tn trng quyn con ngi v nguyn tc dn ch l nn tng ca quan h hp tc gia cc bn cng nh cc iu khon ca Hip nh ny v to thnh nhn t thit yu ca Hip nh. iu 2: Mc ch Nhng mc ch ch yu ca Hip nh ny l: 1. m bo cc iu kin v khuyn khch gia tng v pht trin u t v thng mi hai chiu gia hai bn v li ch chung, c tnh n hon cnh kinh t mi bn. 2. H tr pht trin kinh t vng chc v ci thin i sng cho cc tng lp dn c ngho. 3. Tng cng hp tc kinh t v li ch chung, bao gm c h tr cc n lc ca chnh ph Vit Nam trong vic c cu li nn kinh t v chuyn sang kinh t th trng.
- 79 -
4. H tr bo v mi trng v s dng lu bn cc ngun ti nguyn thin nhin. iu 3: i x ti hu quc Vit Nam v Cng ng chu u s dnh cho nhau i x ti hu quc v thng mi ph hp vi cc iu khon ca Hip nh chung v thng mi v thu quan (1994). Nhng quy nh ti iu ny khng p dng i vi nhng u i m mt trong hai bn k kt tho thun khi thit lp mt lin minh thu quan, mt khu vc mu dch t do hoc mt khu vc i x u i. iu 4: Hp tc thng mi 1. Cc bn cam kt pht trin v a dng ho trao i thng mi v ci thin tip cn th trng ca nhau n mc cao nht c th c, c tnh n hon cnh kinh t ca mi bn. 2. Cc bn, trong khun kh lut php v quy nh hin hnh ca mi bn, cam kt thc hin chnh sch nhm to thun li cho vic bn sn phm vo th trng ca nhau. Hai bn dnh cho nhau iu kin thun li cho vic nhp khu hng ho v tho thun xem xt cch thc v bin php loi b hng ro thng mi gia hai bn, c bit l hng ro phi thu quan, c tnh n h thng khc nhau ca mi bn v nhng vic lm trong nhng lnh vc ny ca cc t chc quc t. 3. Cc quy nh ti iu 1 v iu 2 khng hn ch quyn ca mi bn k kt c p dng cc bin php nhm bo v nhng li ch an ninh thit yu ca mnh, hoc nhm bo v sc kho hoc o c con ngi, bo v mi trng, i sng v sc kho ca sc vt hoc cy trng. 4. Khuyn khch trao i thng tin v nhng c hi th trng cng c li v tin hnh tham kho kin trn tinh thn xy dng cc vn
- 80 -
lin quan n thu, phi thu quan, dch v, y t, an ton hoc mi trng v yu cu k thut. 5. Ci thin quan h hp tc v cc vn hi quan gia cc nh chc trch tng ng ca mnh, c bit v kh nng o to nghip v, n gin ho v lm hi ho cc th tc hi quan v phng nga, iu tra, ngn chn cc vi phm quy nh hi quan. 6. Tho thun tham kho kin nhau v bt k tranh chp no c th ny sinh trong lnh vc thng mi hoc nhng vn lin quan n vn thng mi. iu 5: u t Khuyn khch tng cng u t cng c li bng cch thit lp mi trng u t thun li cho u t c nhn, bao gm iu kin tt hn tin hnh chuyn vn v trao i thng tin v cc c hi u t. iu 6: Quyn s hu tr tu Hng vo vic ci thin cc iu kin nhm bo h mt cch c hiu qa v xng ng v tng cng quyn s hu tr tu, cng nghip v thng mi theo tiu chun quc t cao nht. Hp tc m bo nhng mc ch ny, k c thng qua gip k thut, khi thch hp. Cc bn tho thun trnh phn bit i x trong lnh vc quyn s hu tr tu, tin hnh tham kho kin khi cc vn gy nh hng ti quan h thng mi ny sinh. iu 7: Hp tc kinh t Khuyn khch hp tc kinh t quy m ln nht nhm ng gp vo vic m rng kinh t v nhu cu pht trin ca nhau. Hp tc kinh t gm 3 lnh vc hot ng ln nh sau:
- 81 -
1. Ci thin mi trng kinh t Vit Nam bng cch to thun li cho vic tip cn cng ngh v know how ca Cng ng chu u. 2. To iu kin thun li cho cc cuc tip xc gia cc nh hot ng kinh t v tin hnh cc bin php khc nhm khuyn khch trao i bun bn v u t trc tip. 3. Tng cng hiu bit ln nhau trong lnh vc mi trng kinh t, x hi vn ho ca nhau, ly lm nn tng cho s hp tc c hiu qu. Trong cc lnh vc chung miu t trn y, mc tiu c th s l: 1. Cng ng chu u gip Vit Nam chuyn tip thnh cng sang nn kinh t th trng, ci thin mi trng kinh t v kinh doanh. 2. Khuyn khch hp tc gia cc thnh phn kinh t ca hai bn, c bit l thnh phn kinh t t nhn. iu 8: Khoa hc v Cng ngh Khuyn khch chuyn giao know how, cng ngh v ph bin thng tin v chuyn mn. To c hi tin hnh hot ng hp tc kinh t, cng nghip v thng mi trong tng lai. iu 9: Hp tc pht trin Cng ng chu u tng cng vin tr pht trin thng qua cc chng trnh v d n c th ph hp vi nhng u tin nu ra trong quy nh ca Hi ng EEC s 443/92. Vin tr nhm ch yu vo cc tng lp dn c ngho, dn hi hng v cc khu vc cn pht trin c s h tng, to cng n vic lm, pht trin vn ho gio dc cng ng. c bit ch trng cc hot ng thc y hp nht kinh t gia cc vng Vit Nam.
- 82 -
iu 10: Hp tc khu vc Hp tc gia hai bn c th c m rng n cc nc khc trong khu vc ng Nam v khng tn hi ti quyn ca mi bn c hp tc vi cc i tc khc trong khu vc. iu 11: Hp tc v mi trng Coi bo v mi trng l mt b phn cu thnh ca hp tc pht trin v hp tc kinh t. Cam kt bo v gi gn mi trng trn tt c cc lnh vc, cc a bn, cng trao i sng kin nhm tm ra bin php hu hin nht. iu 12: Thng tin v truyn thng Tng cng hp tc trn lnh vc ny nhm tng cng hiu bit v thc y quan h ton din. iu 13: Kim sot vic lm dng ma tu Hai bn khng nh quyt tm tng cng cc bin php v chnh sch phng nga t nn ma tu. Lin kt nhiu mt c c hiu qu cao nht. iu 14: U ban hn hp Thnh lp U ban hn hp vi cc nhim v sau: 1. m bo s hot ng v thi hnh ng n Hip nh v i thoi gia hai bn. 2. xut nhng kin ngh ph hp vi tnh hnh thc t. 3. Xc lp cc u tin i vi nhng hot ng cn thit nhm t c mc ch ca Hip nh. iu 15: Pht trin trong tng lai Cc bn c th c cc kin xut nhm ci tin Hip nh hon thin hn. Tu tnh hnh thc t m cc bn c ngh m rng hp tc cho ph hp. iu 16: Cc hip nh khc HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 83 -
Cc hip nh khc khng gy tn hi ti Hip c thnh lp Cng ng chu u v Hip nh ny u c gi tr php l v cn c thi hnh theo tho thun. iu 17: iu kin thun li vic hp tc trong khun kh Hip nh ny c d dng, Vit Nam s dnh cho cc vin chc v chuyn gia ca Cng ng chu u nhng m bo v iu kin thun li cn thit. Quy nh chi tit c nu ra trong th trao i. iu 18: Lnh th p dng Lnh th Vit nam v trn cc lnh th m ti Hip nh thnh lp Cng ng kinh t chu u c p dng theo cc iu khon quy nh trong Hip c. iu 19: Ph lc Cc ph lc km theo l mt b phn khng th tch ri ca Hip nh. C 3 ph lc: 1. Ph lc 1: Cc tuyn b ca Cng ng chu u. 1.1. 1.2. 1.3. Tuyn b ca Cng ng chu u v on 5 phn m u ca Hip nh hp tc. Tuyn b ca Cng ng chu u v iu chnh thu quan. Tuyn b ca Cng ng chu u v vic m rng Hip nh.
2. Ph lc 2: Tuyn b chung gia Chnh ph Vit Nam v Cng ng chu u. 3. Ph lc 3: Tuyn b ca Cng ho x hi ch ngha Vit Nam v Tuyn b ca Cng ng chu u. iu 20: Hiu lc v thi gian Hip nh ny c hiu lc vo ngy u tin ca thng tip theo ngy m cc bn thng bo cho nhau hon thnh nhng th tc cn thit cho mc ch ny. HTTP://SINHVIENNGANHANG.COM
- 84 -
Hip nh ny c k kt cho giai on 5 nm, nghim nhin c gia hn thm 1 nm tr khi mt trong cc bn tuyn b hu b 6 thng trc khi Hip nh ht hn. iu 21: Gi tr vn bn Hip nh c son tho bng cc th ting: an Mch, H Lan, Anh, c, Phn Lan, Php, Hy Lp, Italia, B o Nha, Ty Ban Nha, Thu in v Vit Nam. Mi th ting c 2 bn v cc bn u c gi tr tng ng nh nhau./.
- 85 -

Thị trường EU và khả năng xuất khẩu hàng nông sản của Việt nam sang thị trường này

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Thị trường EU và khả năng xuất khẩu hàng nông sản của Việt nam sang thị trường này

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Mc lc

Quan h Vit nam EU t sau 1990 ..................................................... 18

CHNG I TNG QUAN EU V TH TRNG EU I. Mt s nt tng quan v Lin minh chu u EU

Biu 1: T trng phn theo nc, khu vc (2000). Hng ho

II. Quan h Vit nam EU t sau 1990

622489 713252,4 738505 757852,2 809569,1 864539,1 923241,3

0,06 0,10 0,12 0,21 0,29 0,29 0,31

62,3 20,5 19,3 19,7 5,6 4,9 8,3 4,1 1.414,6

72,5 36,8 25,0 23,5 11,5 11,0 8,5 4,7 1.711,0

131,5 53,6 42,6 27,3 18,7 16,2 12,9 6,4 2.288,1

175,4 62,5 47,9 25,1 20,6 18,6 14,7 8,6 2.933,1

187,8 67,9 57,3 31,7 22,6 20,0 11,4 13,8 3.325,1

247,5 91,6 75,2 35,7 32,0 28,4 12,4 18,7 4163,7

III. Nhng chnh sch EU p dng vi hng nng sn

Thc trng xut khu hng nng sn ca Vit nam sang EU

Gi tr: triu USD

2,670.7 2,730.8 2,894.4

53.4 6 11.24 0.125 3.6 239.8

104.9 4.16 9.67 0.227 6.59 363.7

213.56 7.56 21.72 0.37 9.08 455.7

0.245 7.67 238.9

0.236 7.22 281.7

Kim ngch XK SPXK ch yu Go C ph Cao su Ch Ht iu Ht tiu

667 501 166 69 167 146

151,7 62,2 91 76,6

Lc nhn Rau qu Tr.USD Lm sn

50,9 201,2 460

77.000 245.000 630.000 40.000 3.800.000

40 153 500 50 720 180 45

670.000 300.000 700.000 78.000 4.500.000

75 250 700 100 1000 800 200

180.000 500.000 750.000 140.000 4.500.000

100 500 850 200 1.200 1.600 400 - 61 -

TI LIU THAM KHO

You might also like