You are on page 1of 51

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Le Van Thao gui dang tren www.vnmath.com

CHNG I

MT S BI TON V HM S

1.1. Tnh n iu ca hm s A. L Thuyt: Hm s n iu: - Cho hm s f xc nh trn khong K, trong K l mt khong , on hoc na khong. * f ng bin trn K nu vi mi * f nghch bin trn K nu vi mi - iu kin cn hm s n iu: Gi s hm s f c o hm trn khong I. Khi : * Nu hm s f ng bin trn khong I th * Nu hm s f nghch bin trn khong I th - iu kin hm s n iu: nh l 1: nh l v gi tr trung bnh ca php vi phn ( nh l Lagrange) Nu hm s f lin tc trn on [a,b] v c o hm trn khong (a,b) th tn ti t nht mt im sao cho f(b)-f(a)=f'( c) ( b-a) nh l 2: 1) Gi s hm s f c o hm trn khong I * Nu * Nu v v ch ti mt s hu hn im ca I th hm s ng bin trn I. ch ti mt s hu hn im ca I th hm s nghch bin trn I.

* Nu th hm s f khng i trn I 2) Gi s hm s f lin tc trn na khong [a,b) v c o hm trn khong (a,b). * Nu khong [a,b) * Nu vi mi vi mi th hm s f ng bin ( hoc nghch bin ) trn na

th hm s f khng i trn na khong [a,b)

B. Bi Tp : Bi tp1: Chng minh rng vi mi nht thuc on Bi gii: Xt hm s Ta c V sinx > 0 nn


Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

phng trnh

c mt nghim duy

lin tc trn on

Page 1

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Hm s ng bin trn on * Hm s f lin tc trn on * Hm s f lin tc trn on s lin tc ( lp 11) , vi mi

v nghch bin trn on , ta c ta c , tn ti mt s thc , nn phng trnh cho khng c nghim . Theo nh l v gi tr trung gian ca hm sao cho f( c) = 0 , vy c l nghim nn phng trnh c nghim duy nht

phng trnh , ng thi hm s f nghch bin trn on Vy phng trnh cho c nghim duy nht thuc Bi tp 2: Tm m hm s sau ng bin trn R Bi gii: hm s ng bin trn R th * !/ m = -2 th !!/ m = 0 th khng tha . Vy m = 0 tha

ng

, khi

th

Vy

hm s ng bin trn R . Tm m hm s nghch bin trn on c

Bi tp 3: Cho hm s : di bng 5 Bi gii : * Tp xc nh : D = R * * hm s lun nghch bin trn on c di bng 5 th

, khi phng trnh y ' = 0 c hai nghim phn bit tha mn m = hehe!!!

Bi tp 4:Vi gi tr no ca m th hm s Bi gii: * Tp xc nh D = R * y = (2m + 3)cosx + (2 - m) = (2m + 3)t + (2 - m) = f(t) ; vi


Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

lun lun ng bin?

Page 2

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

* hm s ng bin trn D th

Bi tp 5:Cho hm s khong D = Bi gii: hm s ng bin trong khong PP1:

. Tm m hm s ng bin trong

(**) 4x +1 4 x 2 x f '( x) = 2 < 0, x (2, +) , do x + 4x +1 ( x + 4 x + 1)2 9 (**) m max {f(x)} = f(2) m x[2,+ ) 13 PP2: 1 * m = 0 khi y ' = 4 x 1 0 x khng thoa mn y ' > 0, x (2; +) .Vy m = 0 ( loi ) 4 Ta c: f ( x) =
2 2

* !/ Hm s ng bin trn R khi

Do vi

th hm s cng ng bin trong khong th pt y'=0 c hai nghim phn bit khi ta c h:

!!/ Gi s Hm s ng bin trong khong

Kt hp cc trng hp c gi tr m cn tm Bi tp 1 1/nh m hm s 2/nh m hm s 3/ nh m hm s 4/ Cho hm s


Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

lun lun nghch bin ?. lun lun ng bin ?. lun lun gim . Tm m
Page 3 8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

5/ nh m hm s 6/ nh m hm s Bi tp 2 1/Chng minh rng phng trnh

ng bin trong khong nghch bin trong khong c 1 nghim duy nht.

2/Cho hm s c th l ( Cm); m l tham s. a. Tm m hm s ng bin trn R. b. Tm m hm s nghch bin trn mt on c di bng 4. c. Tm m hm s ng bin trn mt on c di bng 1. 1.2. S dng tnh cht n iu gii phng trnh cha cn Phng trnh v t l mng kin thc thng gp trong cc thi i hc , cch gii ca phng trnh v t rt a dng v sau y ti xin gii thiu phng php nh s dng tnh n iu. I)Dng I:

Gi s Vy phng trnh cho tng ng vi V d 1) Gii phng trnh :

iu kin Gi s Vy II)Dng II trong V d II)Gii phng trnh:

iu kin: Phng trnh cho tng ng vi:


Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 4

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Gi s:

suy ra Vy phng trnh c nghim l x=1. Sau y l mt s bi tp p dng: Gii phng trnh: Bi 1) Bi 2) Bi 3) Bi 4) Bi 5) 1.3. Phng php hm s trong gii PT-BPT-HPT 1.3.1. S dng tnh n iu ca hm s gii PT-BPT-HPT nh l 1: Nu hm s y = f(x) lun b (hoc lun ngb) v lin tc trn D th s nghim ca pt trn D: f(x) = k khng nhiu hn mt v f(x) = f(y) khi v ch khi x = y vi mi x,y thuc D. Chng minh: Gi s phng trnh f(x) = k c nghim x = a, tc l f(a) = k. Do f ng bin nn * x > a suy ra f(x) > f(a) = k nn pt f(x) = k v nghim * x < a suy ra f(x) < f(a) = k nn pt f(x) = k v nghim Vy pt f(x) = k c nhiu nht l mt nghim. Ch : * T nh l trn, ta c th p dng vo gii phng trnh nh sau: Bi ton yu cu gii pt: F(x)=0. Ta thc hin cc php bin i tng ng a phng trnh v dng f(x)=k hoc f(u)=f(v) ( trong u=u(x), v=v(x)) v ta chng minh c f(x) l hm lun ng bin (nghch bin) Nu l pt: f(x)=k th ta tm mt nghim, ri chng minh l nghim duy nht. Nu l pt: f(u)=f(v) ta c ngay u=v gii phng trnh ny ta tm c nghim. * Ta cng c th p dng nh l trn cho bi ton chng minh phng trnh c duy nht nghim. nh l 2: Nu hm s y=f(x) lun b (hoc lun ngb) v hm s y=g(x) lun ngb (hoc lun b)v lin tc trn D th s nghim trn D ca pt: f(x)=g(x) khng nhiu hn mt. Chng minh: Gi s x=a l mt nghim ca pt: f(x)=g(x), tc l f(a)=g(a).Ta gi s f ng bin cn g nghch bin.
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 5

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

*Nu x>a suy ra f(x)>f(a)=g(a)>g(x) dn n pt f(x)=g(x) v nghim khi x>a. *Nu x<a suy ra f(x)<f(a)=g(a)<g(x) dn n pt f(x)=g(x) v nghim khi x<a. Vy pt f(x)=g(x) c nhiu nht mt nghim. Ch : Khi gp pt F(x) = 0 v ta c th bin i v dng f(x) = g(x), trong f v g khc tnh n iu. Khi ta tm mt nghim ca pt v chng minh l nghim duy nht. nh l 3:Cho hm s y=f(x) c o hm n cp n v pt c m nghim, khi pt c nhiu nht l m+1 nghim. nh l ny l h qu ca nh l Roll. nh l 4: Nu hm s y=f(x) lun ng bin (hoc lun nghch bin) v lin tc trn D th f(x) = f(y) x = y. Cc v d: V d 1: Gii cc phng trnh sau: . . . . Gii: 1) Vi bi ton ny nu gii theo cch bnh thng nh bnh phng hay t n ph s gp nhiu kh khn. Tuy nhin, nu tinh mt cht cc bn s thy ngay VT l mt hm ng bin v x=1 l mt nghim ca phng trnh nn theo nh l 1 ta c c x=1 l nghim duy nht. Vy ta c cch gii nh sau. K: Xt hm s , ta c f(x) l hm lin tc trn D v

nn hm s f(x) lun ng bin. Mt khc, ta thy f(1)=4 *Nu x>1 suy ra f(x)>f(1)=4 nn pt v nghim *Nu x<1 suy ra f(x)<f(1)=4 nn pt v nghim Vy x=1 l nghim duy nht ca phng trnh cho. Ch : * v cc hm s y=ax+b vi a>0 l mt hm ng bin v nu f(x) l hm ng bin th hm ( vi iu kin cn thc tn ti) cng l mt hm ng bin nn ta d dng nhn ra VT ca pt l hm ng bin. * Khi d on nghim th ta u tin nhng gi tr ca x sao cho cc biu thc di du cn nhn gi tr l s chnh phng. 2) Vi bi ton ny cng vy nu dng php bin i tng ng hay t n ph s gp kh khn v theo ch trn ta cng d dng nhn thy VT ca pt l mt hm ng bin v pt c nghim x=1. Do pt ny c nghim duy nht x=1 ( Cc gii tng t nh bi 1) 3) Vi ng li nh hai bi trn th ta kh khn gii quyt c bi ton ny. Tuy nhin nu nhn k th ta thy cc biu thc di du cn hai v c chung mt mi lin h l x+2=(x+1)+1 v 2x2+1=(2x2)+1, do vy nu t
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

th phng trnh cho tr thnh:


Page 6 8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

, trong nn f(t) lun ng bin. Do Vy phng trnh c nghim x=1, x=-1/2. 4) Nhn xt cc biu thc , tham gia do trong

l mt hm lin tc v c

phng trnh ta thy: vy nu t , khi phng trnh tr thnh: vi t>0 .

, trong Ta thy f(t) l hm lin tc v ng bin, do vy

. C nhiu phng trnh gii n ta d on c mt s nghim v sau ta chng minh ( da vo nh l 3) s nghim ca phng trnh khng vt qu s nghim ta va d on. Ta xt v d sau V d 2: Gii cc phng trnh sau: . . Gii: 1) Ta thy pt c hai nghim x=0 v x=1. Ta chng minh phng trnh cho c khng qu hai nghim. c iu ny ta cn chng minh hm s c g''(x)>0 (v khi theo /l 3 suy ra g'(x) c nhiu nht mt nghim dn n g(x) c nhiu nht hai nghim), iu ny lun ng v Vy phng trnh cho c hai nghim x=0 v x=1. 2) k: x>-1/2. , trong l hm lin tc v ng bin. Do

Xt hm s , ta c: , suy ra pt g(x)=0 c nhiu nht 1 nghim dn n pt g(x)=0 c nhiu nht hai nghim, m ta thy x=0 v x=1 l hai nghim ca pt g(x)=0 nn phng trnh cho c hai nghim x=0 v x=1. V d 3: Chng minh rng phng trnh sau lun c nghim duy nht . Gii: chng minh phng trnh f(x)=0 c nghim duy nht trn D ta c th tin hnh theo cch sau * Chng minh phng trnh f(x)=0 lun c nghim: chng minh iu ny, ta cn chng chng minh f(x) lin tc trn D v tn ti hai s a,b sao cho f(a).f(b)<0 * Tip theo ta chng minh f(x) l hm lun ng bin hoc lun nghch bin. Tr li bi ton: Xt hm s .Ta c f(x) l hm lin tc trn R v f(0).f(2)<0, dn n pt f(x)=0 lun c nghim
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 7

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Gi s c

l nghim ca phng trnh f(x)=0, khi . Do vy ta ch cn kho st f(x) vi x>=1

. T y ta suy ra nn f(x) l hm ng bin.

Ta c Vy phng trnh cho lun c nghim duy nht.

Ch : * Nu chng ta kho st ngay hm f(x) th chng ta khng th c c f(x) l hm ng bin, do vy ta cn hn ch min xc nh ca x. iu ny ta c c l nh vo bn thn ca phng trnh. * chng minh phng trnh f(x)=0 c nghim duy nht trn D ta cn c cch khc l kho st hm f(x) trn D, lp bng bin thin v t bng bin thin ta suy ra c th ca hm f(x) ch ct Ox ti mt im. Qua cc bi ton trn ta thy vic ng dng tnh n iu vo gii mt s dng ton v phng trnh t ra hiu qu v cho li gii ngn gn. Thng qua cc v d hi vong cc em c thm nhng k nng gii phng trnh v nhn dng c nhng dng phng trnh no c th dng ng bin, nghch bin . By gi ta i xt mt s bi ton v Bt Phng trnh. V d 4 : Gii cc bt phng trnh sau: . . Gii: 1) K: .

Xt hm s Ta d dng chng minh c f(x) l hm nghch bin v f(1)=6. Do Kt hp vi iu kin ta c nghim ca Bpt l: 2) K: . Xt hm s , ta c suy ra f(x) l hm ng bin Mt khc: Do vy Bpt Kt hp iu kin ta c nghim ca Bpt l V d 5: Gii h phng trnh: .

Gii: T (2) ta suy ra c |x|,|y|<=1. , trong


Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 8

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

nn

vi |t|<=1, ta c f(t) l hm nghch bin v lin tc trn [-1;1] . Thay x=y vo (2) ta c c l ngim ca h cho.

V d 6: Gii h pt

Gii: T pt(1) gi cho ta s dng phng php hm s T (2) v (3) ta c : (v hm s f(t)=sint-3t l hm lin tc v nghch bin trn .) Thay x=y vo (2) ta c nghim ca h l: . Ch : *Qua hai v d trn ta thy c hai cng chung mt phng php, l mt phng trnh ca h c dng f(x)=f(y), dn n ta kho st tnh n iu ca hm s f(t) * Mt ch khi s dng tnh n iu l chng ta ch c c khi f(t) lin tc v n iu V d 7: Gii h phng trnh

Gii: t t=2x-y. Khi (1) tr thnh: (*) Ta thy v tri (*) l hm nghch bin, v phi l hm ng bin v t=1 l mt nghim ca (*). Do vy (*) c nghim duy nht t=1 t=1 hay 2x=y+1, thay vo (2) ta c: (V hm l hm lin tc v ng bin, ng thi f(-1)=0). Vy nghim ca h l:(x;y)=(0;-1). V d 8: Gii h:

Gii: Xt hm s

Khi h c dng :
Mobile 0977.856.521

.
Page 9 8/22/2011

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

ta c: nn f(t) l hm ng bin Ta gi s (x,y,z) l no ca h v x=Max{x,y,z} khi , ta suy ra Vy , thay vo h ta c phng trnh:

. Ta d dng chng minh c phng trnh ny c nghim duy nht x=1 Vy x=y=1 l nghim ca h cho. Bi tp: Bi 1: Gii cc phng trnh sau:

Bi 2: Gii cc bt phng trnh sau

Bi 3: Gii cc h phng trnh sau .

. .

.
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 10

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

. . .

Bi 4: Gii v bin lun phng trnh 1.3.2. ng dng o hm trong cc bi ton tham s Khi gii cc bi ton v phng trnh, bt phng trnh, h phng trnh ta thng hay gp cc bi ton lin quan n tham s. C l y l dng ton m nhiu hc sinh lng tng nht. Trong chng ny chng ta s i nghin cu mt s dng ton m chng ta thng hay gp (nh xc nh tham s phng trnh c nghim, c k nghim, nghim ng vi mi x thuc tp D no ) v phng php gii cc dng ton . Bi ton 1: Tm iu kin ca tham s phng trnh f(x)=g(m) c nghim trn D Phng php: Da vo tnh cht phng trnh c nghim hai th ca hai hm s ct nhau. Do gii bi ton ny ta tin hnh theo cc bc sau: 1) Lp bng bin thin ca hm s . 2) Da vo bng bin thin ta xc nh m ng thng ct th hm s Ch : Nu hm s c nghim lin tc trn D v , v

th phng trnh :

V d 1: Tm m cc phng trnh sau c nghim

Gii: 1)Xt hm s
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

c tp xc nh l D=R.
Page 11 8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Ta c:

thay vo (1) ta thy khng tha mn. Vy phng trnh f(x) = 0 v nghim khng i du trn R, m ng bin. Mt khc: v Da vo bng bin thin ta thy phng trnh cho c nghim 2) K: Xt hm s Ta c: vi . v nghim khng i du trn D, m Mt khc: phng trnh c nghim . Ch : Nu phng trnh cha c dng trn th ta tm cch c lp m a v dng trn. V d 2: Tm m cc phng trnh sau c nghim: . Gii: 1) Phng trnh . .

Xt hm s

vi

Ta c: Da vo bng bin thin suy ra phng trnh c nghim 2) iu kin: Khi phng trnh .

. .

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 12

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

(V Xt hm s Ta c:

) vi . .

Do . Vy f(x) l hm ng bin trn [0;4] Suy ra phng trnh c nghim Ch : Khi gp h phng trnh trong mt phng trnh ca h khng cha tham s th ta s i gii quyt phng trnh ny trc. T phng trnh ny ta s tm c tp nghim (i vi h mt n) hoc s rt c n ny qua n kia. Khi nghim ca h ph thuc vo nghim ca phng trnh th hai vi kt qu ta tm c trn. V d 3: Tm m h sau c nghim:

Gii: Ta thy (1) l bt phng trnh mt n nn ta s i gii bt phng trnh ny Ta c: . H c nghim c nghim . vi c Vy h c nghim . .

V d 4: Tm m h sau c nghim:

Gii: Ta c: * Nu * Nu c nghim Suy ra h c nghim Ta c: c nghim . Xt hm s f(x) vi . Da vo bng bin thin h c nghim . V d 5: Tm m h phng trnh sau c nghim:
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

. v nghim. ng

, c:

Page 13

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

. Gii: Ta thy (2) l phng trnh khng cha tham s nn ta s gii quyt (2) trc

Ta c: H c nghim c nghim

. Thay vo (1) ta c: (3). . Xt hm s f(y) vi v

ng bin trn cc khong

Suy ra h c nghim . Ch : Khi bi ton yu cu xc nh s nghim ca phng trnh th ta phi lu S nghim ca phng trnh chnh l s giao im ca th hai hm s . Do phng trnh c k nghim hai th trn ct nhau ti k giao im. V d 6: Tm tt c cc gi tr ca m phng trnh sau c ng hai nghim phn bit: Gii: t . Xt hm s . Da vo bng bin thin suy ra phng trnh c hai nghim phn bit V d 7: Tm m phng trnh : Gii: Phng trnh Xt hm s . Da vo bng bin thin . c ng mt nghim V d 8: Tm tt c cc gi tr ca m phng trnh : Gii: Ta thy pt c nghim th . Khi :
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

. Ta c phng trnh :

c ba nghim phn bit. (do )

Page 14

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Phng trnh Xt hm s : Ta c: M: v vi

vi

nghch bin.

Vy phng trnh c ng mt nghim . V d 9: Tm m h phng trnh : c ba cp nghim phn bit . Gii: Ta c : Thay vo phng trnh th nht ta c: H c ba cp nghim Xt hm s Da vo bng bin thin ta thy (a) c ba nghim phn bit (do x = 0 khng l nghim phng trnh ).

(a) . (a) c ba nghim phn bit tha mn vi

. . .

. Vy l nhng gi tr cn tm.

Ch : Khi t n ph ta phi tm min xc nh ca n ph v gii quyt bi ton n ph trn min xc nh va tm. C th: * Khi t , ta tm c v phng trnh (1) tr thnh (2). Khi (1) c nghim (2) c nghim . * tm min xc nh ca t ta c th s dng cc phng trnh tm min gi tr (v min xc nh ca t chnh l min gi tr ca hm ). * Nu bi ton yu cu xc nh s nghim th ta phi tm s tng ng gia x v t, tc l mi gi tr th phng trnh c bao nhiu nghim ?. V d 10: Tm m cc phng trnh sau c nghim. .
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 15

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

. . Gii: 1) iu kin: Phng trnh t Ta c phng trnh : Phng trnh cho c nghim Xt hm s vi , c . (1). c nghim . .

Vy phng trnh c nghim 2) iu kin: t Phng trnh cho tr thnh: Xt hm s . Da vo bng bin thin ca Suy ra (1) c nghim c nghim Xt hm s vi Suy ra l hm ng bin trn Vy phng trnh c nghim 3) iu kin : Ta thy . , c .

(2).

khng l nghim ca phng trnh nn ta chia hai v phng trnh cho ( * ).

, ta c:

Khi ( * ) tr thnh: Phng trnh cho c nghim Xt hm s f(t) vi , c: . Vy phng trnh c nghim
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

(3). c nghim . . .
Page 16 8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Ch : Trong cc bi ton trn sau khi t n ph ta thng gp kh khn khi xc nh min xc nh ca t . trn chng ta lm quen vi ba cch tm min xc nh ca t. Tuy nhin ngoi nhng cch trn ta cn c nhng cch khc tm min xc nh ca t. Chng hn: cu 2) ta c th p dng BT Csi tm xc nh ca t : . cu 3 tm min xc nh ta c th lm nh sau: v V d 11: Tm m cc phng trnh c nghim . c nghim trn Gii: 1) t Phng trnh cho tr thnh: Phng trnh cho c nghim Xt hm s vi v c nghim t tha mn , ta c: . . . (3) ( v . ). .

Da vo bng bin thin, ta thy phng trnh c nghim 2) t Phng trnh cho tr thnh: Phng trnh cho c nghim trn Xt hm s vi Suy ra Vy phng trnh c nghim . Vi

c nghim , ta thy f(t) l hm ng bin trn [1;2] .

V d 12: Xc nh mi gi tr ca tham s m h sau c 2 nghim phn bit

Gii: iu kin :

. (Do ). c hai nghim phn bit v (2) tr thnh Vi mi gi tr th cho ta ng mt gi tr c 2 nghim phn bit . . .

Vy h cho c hai nghim phn bit t T cch t ta c: Suy ra (2) c 2 nghim phn bit Xt hm s vi
Mobile 0977.856.521

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn Page 17 8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Suy ra (3) c 2 nghim phn bit 1.4. NH L LAGRANGE V NG DNG A. GII THIU nh l Lagrange c pht biu nh sau: Cho hm s F(x) lin tc trn [a,b] v c o hm trong khong (a,b) th lun tn ti sao cho: Chng ta s i tm hiu 3 bi ton s dng nh l Lagrange trong chng trnh THPT nh sau: I. S dng nh l Lagrange chng minh bt ng thc. II. S dng nh l Lagrange chng minh phng trnh c nghim. III. S dng nh l Lagrange gii phng trnh. B. NI DUNG 1.4.1. S DNG NH L LAGRANGE CHNG MINH BT NG THC. * Phng php T nh l Lagrange , nu th:

Vy t nh l Lagrange p dng c kt qu trn, iu quan trng nht l xc nh c hm s F(x). * V d minh ha VD1: CMR nu th: Gii Bt ng thc cho tng ng vi:

Xt hm s: Lagrange lun tn ti

lin tc trn sao cho:

, v c o hm trong khong

. Theo nh l

Ta c: (pcm). NX: iu quan trng hn c trong bi ton ny l chng ta nhn ra c hm s F(x) qua vic bin i tng ng BPT cho. Ta xt VD 2 VD 2: Cho Gii . Chng minh:

BT cho tng ng vi: t


Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

vi

Page 18

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Ta c: AD nh l Lagrange i vi hm s: trn , th tn ti sao cho:

. T (1) suy ra: Suy ra: (pcm). NX: Bi ny kh hn bi trn ch phi tinh ly logaNepe hai v mi nhn ra c hm s f (x). VD 3: Cho a<b<c. CMR: Gii Xt hm s: Theo nh l Lagrange tn ti Ta thy: T (1)

sao cho:

Do , t

. Suy ra:

1.4.2. S DNG NH L LAGRANGE CHNG MINH PHNG TRNH C NGHIM. * Phng php: T nh l Lagrange, nu F(b)-F(a)=0 th tn ti sao cho: phng trnh c nghim thuc p dng c nh l Lagrange phi nhn ra hm s F (x) (thc ra n l nguyn hm ca hm s f(x)). Dng bi ton ny lm theo cc bc sau: Bc 1: Xc nh hm s F(x) lin tc trn [a,b] v c o hm trn (a,b), tho mn: a. F'(x)=f(x). b. F(b)-F(a)=0. Bc 2: Khi tn ti sao cho: phng trnh f(x)= 0 c nghim * V d minh ho: VD1: CMR phng trnh: c nghim vi mi a,b,c. Gii Xt hm s: D dng nhn thy:
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 19

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Khi tn ti

sao cho: .

Vy phng trnh cho c nghim thuc khong VD 2: Gi s: Gii Xt hm s:

. CMR phng trnh: c nghim thuc khong (0, 1) lin tc trn [0,1] v c o hm trong khong (0,1). Ta c:

Khi tn ti

sao cho:

Vy phng trnh cho c nghim thc khong (0,1). T VD2 ta c th gii c bi ton sau: VD3: Gi s: Gii Xt hm s: Nhn thy, F(x) lin tc trn [0,1] v c o hm trong khong (0,1). Ta c: . CMR phng trnh: c nghim thuc khong (0,1).

Khi tn ti

sao cho:

V n n ta c : V y ph ng tr nh cho c nghi m thu c kho ng (0,1).

1.4.3. S DNG NH L LAGRANGE GII PHNG TRNH. * Phng php: p d ng nh l Lagrange vo vic gii phng trnh ta thc hin theo cc bc sau y: Bc 1: Gi l nghim ca phng trnh. Bc 2: Bin i phng trnh v dng thch hp , t ch ra hm s lin tc trn [a,b] v c o hm trn khong (a,b). Khi theo nh l Lagrange tn ti sao cho:
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 20

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

(*) Bc 3: Gii (*), ta xc nh c . Bc 4: Th li * V d minh ha: VD 1: Gii phng trnh: . Gii Gi l nghim ca phng trnh cho. Ta c: (1) Xt hm s: . Khi : (1) V F(t) lin tc trn [3,4] v c o hm trong khong (3,4), do theo nh l Lagrange tn ti sao cho:

Th li v thy ng. Vy phng trnh c hai nghim x=0 v x=1. VD 2: Gii phng trnh: Gii Gi l nghim ca phng trnh cho, ta c: (2). Xt hm s: , khi :

V F(t) lin tc trn [2,3] v c o hm trn (2,3), do theo nh l Lagrange lun tn ti sao cho:

Th li thy ng. vy phng trnh c hai h nghim C. BI TP P DNG 1. CMR nu x>y> 0 th 2. Gii cc phng trnh sau: 1. 2.

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 21

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Chng II PHNG TRNH V H PHNG TRNH Le Van Thao gui dang tren www.vnmath.com 2.1. Phng php gii mt s phng trnh bc bn Trong cc k thi hc sinh gii, thi hc k, hoc ngay c kim tra trn lp u c th xut hin cc bi ton gii phng trnh bc bn. Ti vit bi ny mong cung cp cho cc bn mt phng php tng qut gii cc bi ton . khun kh bc THPT, ti ch cp n vic gii ra nghim thc ca PT. Sau y l mt s dng PT bc bn hay gp: 1) Phng trnh i xng L PT c dng:

Nhn xt rng

khng phi l nghim ca PT, v vy chia 2 v ca PT cho

, ta thu c PT:

(1) t , iu kin t , thay t vo (1) thu c PT:

Ti y ta gii PT bc hai nh bnh thng. Ch : cch gii tng t i vi nhng PT sau:

vi

2) Phng trnh trng phng (b qua v trong SGK c) 3) Phng trnh (x+a)(x+b)(x+c)(x+d) = m, vi a + b = c + d
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 22

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Vit li PT di dng

t iu kin PT tng ng:

Sau gii phng trnh bc 2. 4) Phng trnh u tin t

Thay vo PT ri trin khai, ta thu c PT tng ng:

, iu kin

, ta thu c phng trnh trng phng n u. T gii tip ta tm c x.

5) Phng trnh tng gii phng trnh ny l bin i 2 v v 2 tng bnh phng bng nhau. Bin i nh sau:

(2) Vn l tm c m sao cho v phi tr thnh mt tng bnh phng. Ta nhn thy nu v phi l tng bnh phng th phng trnh V phi = 0 c nghim kp, khi v ch khi , tc l:

Ti y ta thu c phng trnh bc 3 ca m:


Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 23

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Tip tc gii ta s thu c nghim m. Thay m vo phng trnh (2) ri gii tip tm c x. 6) Kt qu m rng cho phng trnh bc bn tng qut

(3)

V phi l tng bnh phng th phng trnh V phi = 0 phi c nghim kp, khi v ch khi tc l:

(4) Gii phng trnh (4) ta thu c 3 gi tr ca m. Sau li th m vo PT (3) gii tip. 2.2. S dng hng ng thc gii phng trnh v t Dng I) Phng trnh dng V d 1:Gii phng trnh: Gii (2): V d 2:Gii phng trnh:

Phng trnh cho tng ng vi:

iu kin: Phng trnh cho tng tng vi:

Gii (1):
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Gii (1) ta c: x=0.


Page 24 8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Gii (2) ta c x=1. Dng II) Phng trnh dng V d 3:Gii phng trnh: Phng trnh cho tng ng vi :

iu kin Phng trnh cho tng ng vi : Dng IV) V d 6:Gii phng trnh:

Gii (1) x=1. Gii (2) x=0. V d 4:Gii phng trnh: iu kin: Phng trnh cho tng ng vi:

iu kin Phng trnh cho tng ng vi: Sau y l mt s bi tp p dng: Gii phng trnh: Gii (1) ta c (v nghim) Gii (2) ta c:x = 0. Dng III) Phng trnh dng: Bi 1) Bi 2) Bi 3) Bi 4) Bi5) V d 5:Gii phng trnh: 2.3. Phng php t n ph trong gii phng trnh v t
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

----------------------------------------------------------C ba bc c bn thc hin PP ny: - t n ph v gn iu kin cho n ph


Page 25 8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

- a phng trnh ban u v phng trnh c bin l n ph. Tin hnh gii quyt phng trnh va to ra ny . i chiu vi iu kin chn n ph thch hp. - Gii phng trnh cho bi n ph va tm c v kt lun nghim * Nhn xt : - Ci mu cht ca phng php ny chnh l bc u tin . L do l n quyt nh n ton b li gii hay, d , ngn hay di ca bi ton . - C 4 phng php t n ph m chng ti mun nu ra trong bi vit ny l : + PP Lng gic ho + PP dng n ph khng trit + PP dng n ph a v dng tch + PP dng n ph a v h Trong khun kh bi ny ti ch trnh by Phng php lng gic ho, cc PP khc cc bn xem them trong cc sch tham kho. 1. Nu th ta c th t hoc V d 1 : Li gii : K : t Phng trnh cho tr thnh :

Nu Vy VT < = 0 nn PT v nghim Nu . t , vi ta c :

)(

)=0

Vy nghim ca phng trnh l V d 3 : Li gii : K : t phng trnh cho tr thnh :

Vy nghim ca phng trnh l V d 4 : Li gii : K : x >= -2 Nu : th Vy t phng trnh cho tr thnh :

cos( )(

)=0

Kt hp vi iu kin ca t suy ra : Vy phng trnh c 1 nghim : V d 2 : Li gii : K : Khi VP > 0 .


Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

v.v V d 5 : Li gii : K : t Phng trnh cho tr thnh :

Page 26

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

kt hp vi iu kin ca t

Vy nghim ca phng trnh cho c tp nghim chnh l S Hic, G mi tay qu ! Mong cc s t vit tip vo h ti vi nh. Hehe!!! 2.4. Phng trnh ng cp lng gic:

2. t a v phng trnh lng gic n gin hn :

Cch gii: * Tm nghim ) (lc v ta c

V d 6 : (1) Li gii : K: t Khi (2) tr thnh : .

* Chia hai v phng trnh cho phng trnh : th ta c phng trnh :

Gii phng trnh tm c Bi 1 : Gii phng trnh (*) Gii V khng l nghim nn ta c

Chia hai v ca (*) cho t

ta c phng trnh :

v.v. 3. Mc nh iu kin : . sau khi tm c s nghim chnh l s nghim ti a ca phng trnh v kt lun : V d 7: Li gii : phng trnh cho tng ng vi : (1) t : (1) tr thnh :

Vy

hay hay

Bi 2 : Gii phng trnh :

(*) Gii *Khi th v th (*) v nghim *Do khng l nghim nn chia hai v ca (*) cho ta c

Suy ra (1) c tp nghim :

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 27

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

2003) Nm t thi y m Gii phng trnh Bi 3 : Gii phng trnh (*) Gii Do ca (*) cho Ta c : (*) Gii iu kin Ta c : khng l nghim nn chia hai v v

Bi 4 : Gii phng trnh Gii Chia hai v ca (*) cho ta c

(*)

(do Do :

nn,

(**)

Bi 5 : Gii phng trnh (*) Gii * Khi th (*) v nghim ta

(nhn do Lu : c th lm cch khc

: v nghim Bi 7 : Gii phng trnh (*) Gii V khng l nghim nn chia hai v phng trnh cho ta c

* Chia hai v phng trnh (*) cho c

(vi tg = 2) Bi 6 : ( thi tuyn sinh i hc khi A, nm


Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 28

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Bi 8 : Gii phng trnh (*) Gii iu kin : Ta c :

Bi 10 : Gii phng trnh (*) Gii Chia hai v ca phng trnh (*) cho

Do khng l nghim ca (**) . chia hai v phng trnh (**) cho ta c Bi 11 : Cho phng trnh ( *) a/ Gii phng trnh khi b/ Tm m phng trnh (*) c duy nht mt nghim trn Gii : V nghim Bi 9 : Gii phng trnh (*) Gii *V khng l nghim nn chia hai v phng trnh cho th Khi (*) thnh : nghim Chia hai v (*) cho th th v v nn

a/ Khi
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

th (*) thnh
8/22/2011

Page 29

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

n/ 2.Cho phng trnh : b/Ta c : th Xt phng trnh : (do t Ta c : khng l nghim ) (C) v (2) a/ Tm m phng trnh c nghim b/ Gii phng trnh khi (S : )

2.5. Phng trnh lng gic cha cn v phng trnh lng gic cha gi tr tuyt i A) PHNG TRNH LNG GIC CHA CN Cch gii : p dng cc cng thc

Do (**) lun c nghim bi ton

trn yu cu Ghi ch : Do theo phng trnh chnh l b phn bt phng trnh lng gic nn ta x l iu kin bng phng php th li v chng ti b cc bi ton qu phc tp. Bi 1 : Gii phng trnh : Gii

Cch khc : Dng tam thc bc hai BI TP 1.Gii cc phng trnh sau : a/ b/ c/ d/ e/ f/ g/ h/ k/ m/
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 30

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Bi 2 : Gii phng trnh

Gii iu kin :

Lc :

So li vi iu kin * Khi th

Bi 3 : Gii phng trnh :

* Khi

th

Gii Ta c :

Do Bi 4 : Gii phng trnh

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 31

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Gii Lc : (hin nhin l nghim , v th VT=2, VP=0 ) Do (*) ha y

Bi 6 : Gii phng trnh

Gii Chia hai v ca (*) cho t Th (*) thnh vi ta c

(v nghim) Do Ch : C th a v phng trnh cha gi tr tuyt i

vi

Bi 7 : Gii phng trnh Gii Bi 5 : Gii phng trnh : Gii t hoc

hay

(*) thnh
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 32

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Hoc

Bi 9 : Gii phng trnh (**) (*) Gii iu kin Lc : Hoc (**) Ta thy h (**) v nghim v: v

(**)

hoc

Vy (*) Bi 8 : Gii phng trnh Gii (loi) Th li : * th (nhn) V (nhn) (nhn) v (nhn) Do Ch : Ti (**) c th dng phng trnh lng gic khng mu mc
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

th

Page 33

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

b/ Gii v bin lun theo m phng trnh (1) 3.Cho a/ Gii phng trnh khi

b/ Cho .Tm tt c cc gi tr m phng trnh c nghim. (S : ) Cch khc 4.Tm m phng trnh sau c nghim hay (S B.PHNG TRNH LNG GIC CHA CC TR TUYT I Cch gii : 1/ M gi tr tuyt i bng nh ngha 2/ p dng * v *

hay hay hay (nhn xt : khi ) BI TP 1.Gii phng trnh : a/ b/ c/ d/ e/ f/ g/ h/ k/ l/ 2.Cho phng trnh : (1) a/ Gii phng trnh khi
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

th

Bi 10 : Gii phng trnh (*) Gii

Bi 11 : Gii phng trnh (*)


Page 34 8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Gii t Vi iu kin : Th Do (*) thnh : (loi) Vy

Bi 14 : Gii phng trnh (*) Gii Ta c :

Bi 12 : Gii phng trnh (*) Gii t ) Th (*) thnh : (loi do iu kin) Khi th Bi 15 : Tm cc nghim trn phng trnh : Gii Ta c : ca (*) Bi 13 : Gii phng trnh (*) Gii iu kin : *Khi (iu kin

th

nn :

Do Khi

nn th

hay nn :

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 35

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Khi Vy (**) Xt Ta c Do nn

th

trn

Bi 16 : Cho phng trnh : (*) Tm a sao cho phng trnh c nghim. Gii Ta c :

Do : (*) c nghim trn t th (*) thnh : (do nghim ) Xt th trn iu kin (**) th (**) v BI TP 1/ Gii cc phng trnh a/ b/ c/ d/

e/ f/ g/ Do : (*) c nghim Bi 17 : Cho phng trnh (*) Tm m phng trnh c nghim trn . h/ m/ n/ Gii t th Vy : (*) thnh (chia 2 v cho )
Page 36

r/ s/ (**) o/
8/22/2011

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

p/ 2. Tm tham s a dng sao cho phng trnh c nghim 3.Cho phng trnh : a/ Gii phng trnh khi b/ Tm m phng trnh c nghim (S )

(ta nhn

v loi

2.5. Phng trnh lng gic khng mu mc PHNG TRNH LNG GIC KHNG MU MC Trng hp 1 : TNG HAI S KHNG M p dng Nu th

Bi 3 : Gii phng trnh

Gii Ta c :

Bi 1 : Gii phng trnh : Vy : Gii Ta c : v

v v Bi 2 : Gii phng trnh : Gii Ta c :

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 37

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

* Do nn Vy Du = ca phng trnh (*) ng khi v ch khi

Bi 6 : Gii phng trnh : Trng hp 2 PHNG PHP I LP Nu th Gii iu kin : Ta c : (*) Gii Ta c : Ta c : Xt (2) Ta c : khi

Bi 4 : Gii phng trnh

th

Tng t Vy v Suy ra v phi ca (2) th M v tri ca (2) : Do (2) v nghim Cch khc : Ta c Vy : Bi 7 : Gii phng trnh : Do Gii Ta c : Ta c : m Do du = ca (*) xy ra nn
Page 38 8/22/2011

Bi 5 : Gii phng trnh : Gii Ta c : * Do : v


Mobile 0977.856.521

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Bi 8 : Gii phng trnh :

Gii Do bt ng thc Bunhiacpski : nn : Du = xy ra

Trng hp 3:

Nu p dng :

th

Mt khc : du = xy ra Vy : du = ca (*) ch xy ra khi : Tng t cho cc trng hp sau Bi 10 : Gii phng trnh : Gii Bi 9 : GIi phng trnh : Ta c : Do v nn du = ca (*) ch xy ra

Gii iu kin : * Do bt ng thc Cauchy : du = xy ra khi

* Mt khc : nn du = xy ra khi Do :

Do : k nguyn ta chn ) Cc khc

(th

Du = ca (*) xy ra
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 39

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Bi 11 : GIi phng trnh :

Gii

Vy : Do :

Bi 13: Gii phng trnh : Gii Ta c : (Th (1) vo (2) v (3) ta thy hin nhin tha) Bi 12 : Gii phng trnh : Gii Ta c : hay hay hay hay (**)

Cch khc hay

Cch khc

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 40

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Bi 14 : Gii phng trnh : Gii iu kin : Lc : Cch khc hay hay

Cch khc

Do : (*) v nghim. Cch khc hay

Trng hp 4 : DNG KHO ST HM S l hm gim khi Do ta c

hay Bi 16 : Gii phng trnh : Gii Ta c : Xt Ta c : v Do Vy Do : trn R

Bi 15 : Gii phng trnh lng gic : Gii Ta c :

l hm ng bin trn R nn nn

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 41

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

hay BI TP Gii cc phng trnh sau 1. Vy : Du = ca (*) ch xy ra ti Do Bi 17 : Gii phng trnh Gii Ta c 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Cch khc 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. CHNG III BT NG THC Le Van Thao gui dang tren www.vnmath.com 3.1. Cc phng php bin i trong chng minh BT V d:Cho hai s a, b tha mn iu kin , chng t rng : ---------------------------------------------------------vi

1. Bin i tng ng
khi s dng php bin di tng ng cn ch ti du ca BT khi o chiu hay nhn thm biu thc... Gii:

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 42

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

, bt ng thc ny ng do gi thit ng thc xy ra

nhau.Cn ch iu kin bi c hng i ph hp nht cho bi ton V d 1: Cho l ba s thay i, nhn gi tr thuc on [0 ; 2]. Chng minh rng: Gii: Do gi thit

2. a v hm s
khi a v hm s ta thng s dng tnh cht n iu v lin tc V d:Cho cc s x, y tha mn : v . Hy tm gi tr ln nht v gi tr nh nht ca biu thc :

Gii: T gi thit . Ta c : ng thc xy ra chng hn khi

(pcm)

vi

; c

V d 2: Chng minh rng vi mi s nguyn u c: ta

P l hm nghch bin trong on ( t khi hoc ). thc cn chng minh ng vi Vi ( t khi ). , pcm (1) . Gii: bt ng

3. S dng phng php nh gi:


y l PP tng i kh trong vic CM BT,ty tng dng bi m c cch nh gi khc
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Ta c :

Page 43

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Gii: - Nu th bt ng thc cn chng minh hin nhin ng. - Nu pcm ( pcm). V d 3: Cho . Chng minh: V tri (1) l tam thc bc 2 vi th vi v

Gii:

nn (1) ng

( pcm)

5.Phng php quy np


V d: Chng minh rng vi th

Hy nu v chng minh mt kt qu tng qut hn kt qu ca bi ton trn. Gii: Ta s chng minh kt qu tng qut sau y: Vi Du xy ra hoc 2 trong 3 s bng 1, s cn li bng 0

Chng minh ( bng quy np ton hc theo n) - Vi ( do . , ta s chng .

4. S dng tam thc bc 2


V d: Chng minh rng vi mi u, v tha mn iu kin , ta lun c:

- Gi s khng nh ng vi minh khng nh cng ng vi

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 44

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Do khng nh ng vi V

Cng v theo v cc bt ng thc (1),(2) v (3) ta c:

(pcm).Du "=" xy ra khi v ch khi a=b=c=1 M v phi bng Trong bi ny s dng bt ng thc th ta phi dng ti biu thc

Vy khng nh ng vi 3.2. K thut C-Si ngc du Bt ng thc C-Si l mt trong nhng bt ng thc kinh in rt quen thuc vi hc sinh THPT Chuyn ny mun gii thiu mt phng php vn dng bt ng thc C-Si l k thut C-Si ngc du. V d 1) Cho cc s dng a,b,c tha mn iu kin a+b+c=3.Chng minh rng:

V d 2)Chng minh v mi s dng a,b,c c a+b+c=3 th ta c:

Ta c:

Theo bt ng thc C-Si ta c: nn Bi gii: Ta lun c : (1) Hon ton tng t ta cng c: Theo bt ng thc C-Si ta c: nn Hon ton tng t ta cng c: (2) (3) (1) (2) (3) Cng v theo v cc bt ng thc (1),(2) v (3) ta cng c:

Du "=" xy ra khi v ch khi a=b=c=1

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 45

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Nh k thut C-Si ngc du ta chng minh c nhng bi ton m nu gii bng cc phng php khc s rt di thm ch khng gii c ,sau y l mt s bi tp ng dng: Bi 1)Chng minh vi mi s dng a,b,c,d ta lun c:

(2) Nu y=0 th (2) ng. Nu ,khi : -->(2) ng -->(1)

Bi 2)Chng minh rng vi a,b,c,d l cc s thc dng tha mn a+b+c+d=4 ta lun c:

Quan nim v tri ca (3) l tam thc bc hai ca c h s ca l a>0 v

T |b-c|<a--> Bi 3)Cho 3 s minh rng: v a+b+c=3.Chng Vy v

, tng t

3.3. Phng php tam thc bc hai trong chng minh bt ng thc Trong chuyn ny chng ta s s dng nh l v du ca tam thc bc hai chng minh bt ng thc.Ni dung ca chuyn ny ht sc n gin l : a bt ng thc cn chng minh v dng Khi ta c th xem v tri ca (*) l mt tam thc bc hai ca mt bin no ri s dng nh l thun hoc nh l o ca tam thc bc hai chng minh (*). Dng 1 : S dng nh l thun v du ca tam thc bc hai. Bi 1)Cho a,b,c l 3 cnh ca 1 tam gic cn x,y,z l ba s tha mn iu kin ax+by+cz=0.Chng minh (1) Bi gii: T ax+by+cz=0 (1) Vy:

--> nn v tri ca (3) lun >0-->(3) ng -->(1) c chng minh. Du "=" xy ra khi v ch khi x = y = z = 0 Bi 2)Cho v abc=1.Chng minh rng:

T abc=1 a>0.Ta c:

v do

nn chc chn

(1) Xt tam thc bc hai Ta c h s ca l 1>0 v

Theo nh l thun v du ca tam thc bc hai th f(x)>0 vi mi x

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 46

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

ng-->dpcm Dng 2)S dng nh l o v du ca tam thc bc hai Bi 1)Cho (a+c)(a+b+c)<0.Chng minh:

c mt k thut l ta i chng minh : .Nu chng minh c nh th , t iu kin ta suy ra c .Sau y l mt s v d: V d 1.Cho Gii : Ta c : ,chng minh :

Nu a=0 th t gi thit ta c c(b+c)<0 (1) Bt ng thc phi chng minh c dng (2) T (1) suy ra Nu vy (2) ng -->dpcm.

m nn

nn

V d 2:Cho x,y l cc s dng tha mn ,chng minh rng :

xt tam thc bc hai sau: Giai: Ta c :

T f(0)=a+b+c ; f(-1)=2(a+c) -->t gi thit ta c f(0)f(-1)<0.Theo nh l o v du ca tam thc bc hai suy ra phng trnh f(x)=0 c hai nghim phn bit .hay

Mt s bi tp vn dng: 1)Cho cc s a,b,c,d,m,n tho mn : .Chng minh rng:

V d 4:Cho x,y l cc s dng tha ,chng minh rng :

Gii: Ta c : (x,y l cc s dng)

2)Chng minh rng vi mi a,b,c ta u c:

Tng t 2 bi trn ta suy ra Mong phng php ny s h tr cho cc bn gii ton ,c bit l nhng ai yu bi ton BT

3.4. MT K THUT CHNG MINH BT C IU KIN Chng ta thng gp cc dng ton chng minh BT c dng :Cho ,chng minh
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

3.5. K thut chn im ri trong cc bi ton BT v cc tr


Page 47 8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

.BT v cc tr, y cng l mng kin thc su rng v tng i kh.Bi vit ny s hng dn cc bn nhng hng suy ngh v gii quyt cc bi tp dng ny thng qua PP chn "im ri"tc l nhng im ta d on c t c hng gii quyt ph hp nht. K hiu sqrt l cn bc 2 v cbb l cn bc 3 Ta hy bt u t 1 bi ton n gin: Bi 1: Cho .Tm Min ca:

.Thay vo ta c

Bi 3: Cho 3 s dng x,y,z tho mn x+y+z=1.CMR: P= Gii: u tin ta thy trong cn c dng ngh ngay n s dng Bunhi . y nn dng d + + >=

Gii: R rng ko th p dng Cosi ngay v du = xy ra khi a=1, mu thun vi k Ta d on t bi rng P s nh nht khi a=3 v y chnh l "im ri" ca bi ton.Khi a=3 th v

thy .Vy cn a v b.Ta s s dng PP "im ri". Ta hy c vit v du "=" t c khi .Ta ch tip k x+y+z=1 v "d on" du = xy ra bi ton khi .Khi ta c 9a=b.Cho a=1 v b=9 ta c ngay:

Ta p dng Cosi nh sau: ta c

Khi kt hp vi k

ta c

D thy khi a=3 th a=3

.Vy

khi

Tng t cho y v z.Cui cng ta s c 1 bi ton n gin hn rt nhiu v ch l TH c bit ca bi ton 1. Cui cng l 1 bi ton mnh xin dnh li gii cho cc bn Bi 4: Cho a,b,c dng v a+b+c=3.Tm Min: P= + +

Bi 2: Cho a,b,c dng v abc=1.CMR:

Gii: D on du ng thc xyra khi a=b=c=1.Lc ny Cosi nh sau: v 1+b=2.Ta p dng

Tng t cho 2 BT cn li.Khi ta c .Tip tc p dng Cosi cho 3 s ta c


Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

3.6. Khai thc mt bi ton tm gi tr nh nht Chng ta tm hiu mt bi ton nh sau:


Page 48 8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

"Cho "

. Tm GTNN ca

Thay vo F c GTNN ca F l .

t c khi

i vi dn chuyn Ton v c th nhiu bn khc na, bi ton ny tng i d. Cn i vi dn khng phi dn chuyn Ton, vic gii v m rng bi ton ny a n nhiu kt qu th v. Hy th xem? Trc ht chng ta xem xt li gii ca bi ton trn:

Nh vy vic a s vo p dng BT l hon ton c c s. T ti nng bi ton ln vi h s cc s hng l cc s dng: "Cho ca . Tm GTNN "

Cng 2 BT trn ta c

Mc tiu ca chng ta l dng BT C-si sao cho khi cng 2 BT vo, ta c v tri l 2F cng vi 1 s hng no , cn v phi cha biu thc cho trong gi thit. R rng vic t s n l s khng a n kt qu m phi bin i s hng cng vo mi BT

. Du "=" xy ra khi v ch khi Tuy nhin vn t ra l ti sao ngh ra c s thm vo BT? gii quyt vn ny, s dng tng dng BT nh trn, nhng ti s thm vo 1 s no : Cch t s hng cng vo ny gip ta trit tiu c c bn v tri, nhn thm c h s a vo v phi. Ta tip tc cng 2 BT: Du "=" xy ra khi v ch khi

. Khi c alpha tha mn du "=", tc l: Cng hai BT trn ta c: (1)

. Gi s

Du "=" xy ra khi v ch khi: Khi theo (1) tm c GTNN ca F l

Gi s tn ti

du "=" xy ra, khi

Ln ny, chng ta pht trin bi ton theo hng tng dn s m. trnh phc tp, chng ta cho cc h s bng 1. "Cho " . Tm GTNN ca

.
Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 49

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

p dng BT C-si cho 4 s dng:

. Khi Bi ton 2: "Cho

t c khi

y, cng 3 s hng bc 4 ca x vi 1 s hng t do. Mc ch l khi ta p dng BT C-si, ta thu c mt s hng bc 3 ca x. Cng 2 BT: . Du "=" xy ra khi v ch khi: . Khi (2). Gi s tn ti du bng xy ra, vy th:

. Tm GTNN ca p dng BT C-si: "

Cng 3 BT vo:

. Thay vo (2) ta c y= Khng dng li vic pht trin h s, chng ta th nng bi ton ln vi s m, s n,v s m rng thm c mt s kt qu sau: Bi ton 1: "Cho . Tm GTNN ca " p dng BT C-si: , t c khi x =

Du "=" xy ra khi v ch khi

. Tip tc lm tng t nh cc bi trn, ta thu c kt qu:

t c khi

Cng 3 BT vo: Bi ton 3: "Cho Du "=" xy ra khi v ch khi: . Khi tha mn du "=", khi : . Gi s tn . Tm GTNN ca " p dng BT C-si cho n s hng:

ti

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 50

8/22/2011

Cc chuyn gii ton luyn thi i hc

www.vnmath.com

LeVanThao HVKTQS

Cng 2 BT:

Tip tc lm tng t nh cc bi trn, ta thu c kt qu:

Hy vng ti liu ny ti tng hp s gip ch c cho cc bn trong qu trnh n thi H cng nh trong hc tp. Mi kin ng gp xin vui long lin h theo a ch ThaoMTA@gmail.com.vn hoc lethao257@gmail.com.vn - Mobile 0977856521

t c khi Cc bn hy th tm li gii cho cc bi ton sau: Bi ton 4: "Cho . Tm GTNN ca Bi ton 5: "Cho . Tm GTNN ca Bi ton 6: "Cho Tm GTNN ca c, d, e, f l cc s dng) ." (a, b, ." ."

Thanks!

-------------------------The End------------------------

Created by ThaoMTA@gmail.com.vn
Mobile 0977.856.521

Page 51

8/22/2011

You might also like