Professional Documents
Culture Documents
Nh chng ta bit, ngn hng l ngh c hnh thnh t rt lu . u tin do yu cu ca con ngi m ngn hng thng mi c hnh thnh v pht trin. Tuy nhin s cng ln mnh xy ra nhiu vn cn phi gii quyt m bo trt t x hi. Do ngn hng l mt ngnh kinh doanh tin t nn n nh hng rt ln n nn kinh t quc gia. Cng v l do ny m cn s can thip ca Nh nc vo cc hot ng ca ngn hng. can thip vo Nh nc cn lp ra mt ngn hng mang tnh cht qun l nn kinh t c nc. T khi nc ta chuyn t h thng ngn hng mt cp sang h thng ngn hng hai cp th vai tr ca ngn hng trung ng rt quan trng. N c vai tr l ngn hng pht hnh tin thc hin qun l Nh nc trn lnh vc tin t tn dng bng php lut, chnh sch v cc cng c khc nhm to mc tiu ca chnh sch kinh t v chnh sch tin t vi trng tm l n nh tin t. Nu h thng ngn hng c v l huyt mch th Ngn hng Trung ng chnh l tri tim ca nn kinh t. Mt nn kinh t ch c th pht trin lnh mnh khi c mt ngn hng trung ng thc hin tt chc nng iu tit h thng tin t. Ngc li, nhng trc trc trong hot ng ca ngn hng trung ng cng c th gy ra nhng c t qu i vi c nn kinh t. V vy, bt k quc gia no, ngn hng trung ng cng u ng vai tr c bit trong chin lc pht trin kinh t- x hi. Qua y ta thy c tm quan trng ca ngn hng trung ng nh th no i vi c quc gia nhng bao gi bn quan tm rng n hot ng ra sao? Hot ng theo m hnh no v v sao n li quan trng n th? Xut pht t nhng l do trn em la chn ti : Cc m hnh hot ng hot ng ca ngn hng trung ng trn th gii. tm hiu chi tit hn v ti ny em chia bi ra lm 3 phn nh sau: Phn 1 : Li m u Phn 2 : Ni dung bao gm s ra i ngn hng trung ng, m hnh hot ng Phn 3 : Kt lun, nhn xt chung. D rt c gng trong vic xy dng ti nhng khng trnh khi nhng thiu st v vy knh mong nhn c s gp ca qu thy c v cc bn em c th hon thnh ti tt nht. Em xin chn thnh cm n.
NI DUNG
1. Khi nim v chc nng ngn hng trung ng
S ra i ca ngn hng trung ng l h qu ca qu trnh chuyn ha ngn hng thng mi thnh ngn hng pht hnh, ngn hng pht hnh thnh ngn hang trung ng gn lin vi s can thip ca Nh nc trn lnh vc ny. N ra i khng v mc ch tm kim doanh li m xut pht t yu cu ca qun l v iu tit lu thng tin t, thc hin nhim v n nh tin t, m bo cho h thng ngn hng hot ng n nh, an ton v c hiu qu pht trin kinh t. 1.1 Khi nim Ngn hng trung ng l mt nh ch cng cng, c th c lp hoc trc thuc chnh ph; thc hin chc nng c quyn pht hnh tin, l ngn hng ca cc ngn hng, ngn hng ca chnh ph v chu trch nhim trong vic qun l nh nc v cc hot ng tin t, tn dng, ngn hng. 1.2 Chc nng ca ngn hng trung ng. L ngn hng pht hnh tin. L ngn hng ca cc ngn hng. L ngn hng ca Chnh ph Chc nng qun l Nh nc ca ngn hng trung ng. Trn th gii tng tn ti ba loi m hnh th hin tnh cht ca ngn hng trung ng trong b my qun l l:
Ngn hng trung ng c lp vi Chnh ph M hnh ngn hng trc thuc chnh ph Ngn hng trung ng trc thuc B ti chnh 2. M hnh ngn hng trung ng c lp vi chnh ph
2.1 Khi nim M hnh ngn hng trung ng c lp vi chnh ph l m hnh trong ngn hng trung ng khng chu s qun l ca chnh ph m l ca quc hi. Quan h gia ngn hng trung ng v chnh ph l quan h hp tc.
2.2 u im Ngn hng trung ng c ton quyn quyt nh vic xy dng v thc hin chnh sch tin t m khng b nh hng bi cc p lc chi tiu ca ngn sch hoc cc p lc chnh tr khc. Ngn hng trung ng do c vai tr ht sc quan trng ti i sng kinh t nn khng th t di quyn chnh ph c m phi do quc hi kim sot. Tng hiu qu ca mc tiu kim sot lm pht, tng trng kinh t, gim thm ht ngn sch v n nh h thng ti chnh
2.3 Nhc im 3
Tuy nhin, khng phi tt c cc ngn hng trung ng c t chc theo m hnh ny u m bo c s c lp hon ton khi p lc ca chnh ph khi iu hnh chnh sch tin t. Mc c lp ca mi ngn hng trung ng ph thuc vo s chi phi ca ngi ng u nh nc vo c ch lp php v nhn s ca ngn hng trung ng. Ngn hng trung ng kh trnh khi s chi phi chnh tr v s thc hin hi ha gia chnh sch tin t vi chnh sch ti kha.
Theo m hnh ny, Ngn hng trung ng l mt b my ca Chnh ph, l mt c quan chc nng ca Chnh ph, chu s kim sot ton din ca Chnh ph v thc hin mi chnh sch th ch ca chnh ph. S xut ngn hng trung ng trc thuc chnh ph xut pht t quan im cho rng tin t l mt b phn ca chnh sch cai tr v ti chnh, tin t l phng tin ca chnh quyn. 3.2 u im Theo m hnh ny, chnh ph c th d dng phi hp chnh sch tin t ca ngn hng trung ng ng b vi cc chnh sch kinh t v m khc nhm m bo mc v liu lng tc ng hiu qu ca tng th cc chnh sch i vi cc mc tiu v m trong tng thi k. M hnh ny c xem l ph hp vi yu cu cn tp trung quyn lc khai thc tim nng xy dng kinh t trong thi k tin pht trin.
3.3 Nhc im im hn ch ch yu ca m hnh l ngn hng trung ng s mt i s ch ng trong vic thc hin chnh sch tin t. S ph thuc vo chnh ph c th lm cho ngn hng trung ng xa ri mc tiu di hn ca mnh l n nh gi tr tin t, gp phn tng trng kinh t. Cc nc ang s dng m hnh ny: phn ln l cc nc ng ( Hn Quc, i Loan, Singapo, Vit Nam) hoc cc nc thuc khi XHCN trc y. Vit Nam cng c p dng m hnh t chc ngn hng trung ng nh trn. iu 1 ca php lnh Nh nc khng nh: Ngn hng nh nc Vit Nam l c quan ca Hi ng B trng (nay gi l chnh ph), s ln mnh nhanh chng ca cc nc thuc nhm NIEs nh Singapore, Hn quc, i Loan...ni ngn hng trung ng l mt b phn trong gung my chnh ph l mt bng chng c sc thuyt phc v s ph hp ca m hnh t chc ny i vi truyn thng vn ho ng.
4. M hnh ngn hng trung ng trc thuc B Ti Chnh Quc hi Chnh ph B ti chnh Ngn hng trung ng
y l loi m hnh k tha truyn thng c, khi B ti chnh cn lm nhim v pht hnh tin quc gia. M hnh ny xut hin u tin Php, Anh, sau l cc nc Malaysia , Thi Lan , Indonesia Ngi ta ln lt t b m hnh ny bi v c quan pht hnh tin trc thuc B Ti chnh th kh nng s dng cng c pht hnh b p thiu ht ngn sch ngy cng d dng. C ch ny t n to ra mu thun gia mt c quan thc hin nhim v ca ngn sch vi mt c quan qun l pht hnh tin v iu tit lu thng tin t. Hay ni cch khc c ch ny t to ra mu thun gia mt c quan thc hin nhim v ca ngn sch ly thu thc hin chi tiu vi mt c quan qun l pht hnh tin v iu khin lng tin cung ng.
Ngn hng trung ng thc hin chc nng qun l Nh nc, nhng hot ng qun l ca ngn hng trung ng khc v tnh cht so vi hot ng qun l ca cc B. Bi v vic qun l ca ngn hng trung ng khng ch bng php lut m cn c thc hin bng c ch nghip v mang tnh cht kinh doanh, thc cht l nhng cng c iu khin v m khng v mc ch li nhun. Hai mt qun l v kinh doanh gn lin vi nhau m trong hot ng kinh doanh ch l phng tin thc hin mc tiu qun l.
- Gip chnh ph trong vic hon thnh cc mc tiu. - Gim thm ht ngn sch To nim tin vo h thng ngn hng. 5.2.2. Hn ch.
5.3.1. V tr php l c lp iu 1 ca Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam khng nh v tr php l ca Ngn hng Nh nc Vit Nam l c quan ca Chnh ph (c quan ngang b) v l Ngn hng trung ng ca Nh nc Vit Nam. Nhng thc tin cho thy, khi Ngn hng Nh nc Vit Nam l c quan ca Chnh ph th hot ng ca Ngn hng Nh nc Vit Nam ph thuc rt nhiu vo Chnh ph v v tr php l l Ngn hng trung ng ca mt quc gia b lu m. Gn nh mi hot ng ca Ngn hng trung ng u phi c s cho php ca Chnh ph (hot ng pht hnh tin, thc hin chnh sch tin t quc gia, hot ng cho vay ngn sch trung ng, bo lnh cho cc doanh nghip vay vn nc ngoi, cho vay cc t chc tn dng trong trng hp c bit). y, Ngn hng Nh nc Vit Nam ch c coi nh l c quan qun l hnh chnh nh nc, ging nh cc b khc, ch khng phi l mt thit ch c bit d t chc, hot ng ca Ngn hng Nh nc Vit Nam nh hng rt ln n tnh an ton ca h thng ngn hng, s n nh ca gi tr ng tin, an ninh tin t ca mt quc gia.Trong khi , cn phi khng nh rng, mt Ngn hng trung ng hin i phi c tnh c lp v v tr php l, nhn s, c cu t chc, qun l, iu hnh, mc tiu v v hot ng ca mnh, trong s c lp v v tr php l c t ln hng u. 5.3.2. c lp trong la chn nhn s, c cu t chc v qun tr iu hnh Ngoi v tr php l c lp, tnh c lp ca Ngn hng trung ng cn th hin trong vic la chn nhn s, quyt nh c cu t chc, qun tr iu hnh ca ngn hng. iu ny c ngha Ngn hng trung ng phi c quyn t ch trong vic la chn b my qun tr, iu hnh sao cho hp l nht, nhm thc hin hiu qu cc chc nng, nhim v theo lut nh. C th ni, y l vn ht sc nhy cm, gn vi tnh t chu trch nhim ca Ngn hng trung ng. Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam v D tho 4 Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam u thit k vic qun tr theo m hnh th trng ch. Nu qun tr theo m hnh ny (Thng c ton quyn v l ngi chu trch nhim duy nht) nh hin nay nc ta c th s gy ra nhng hu qu, thit hi nht nh cho nn kinh t khi h thng ngn hng lm vo tnh trng khng hong v mt ngi khng bao gi c th hiu bit c mi vn .
5.3.3. c lp v mc tiu hot ng Bn cnh cc vn nu trn, mc tiu hot ng ca Ngn hng trung ng phi c xc nh r rng, th hin tnh c lp v mc tiu ca Ngn hng trung ng. Trong Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam , cc mc tiu c quy nh qu nhiu: n nh gi tr ng tin, gp phn m bo an ton hot ng ngn hng v h thng t chc tn dng, thc y pht trin kinh t x hi theo nh hng x hi ch ngha (Khon 3, iu 1). Ngoi cc mc tiu trn th cn mc tiu bo m s vn hnh an ton, hiu qu ca cc h thng thanh ton. Trong khi , mc tiu ti cao ca Ngn hng trung ng l bo m an ton hot ng ca h thng ngn hng v n nh gi tr ng tin. Mc tiu cn li l h qu ca vic t c cc mc tiu nu trn. Trong hai mc tiu: n nh gi tr ng tin, bo m an ton hot ng ca h thng ngn hng th mc tiu th hai l tin cho mc tiu th nht. Ngn hng trung ng l ngn hng qun l hot ng ngn hng, nn vic m bo an ton cho hot ng ca cc t chc tn dng l vn c t ln hng u. Hot ng ngn hng c n nh, quyn li ca ngi gi tin c c bo m, tnh trng ph sn ngn hng c hn ch mc ti a mi gp phn n nh gi tr ng tin trong nn kinh t, kim ch lm pht. c bit, trong thi k i mi hin nay, nhng thch thc trn lnh vc ti chnh ngn hng ang ngy cng tr nn gay gt, s tham gia ca cc nh ch ti chnh c vn u t nc ngoi trn th trng tin t lm thay i cu trc ca h thng ti chnh ni chung v h thng ngn hng ni ring, dn n hot ng ngn hng tr nn si ng hn nhng cng phc tp hn, cc loi ri ro trong lnh vc kinh doanh tin t s tim tng hn. V vy, mc tiu c r rng th Ngn hng trung ng mi c th kim sot c ri ro trong lnh vc qun l ca mnh. 5.3.4. c lp trong hot ng t c mc tiu t ra, Ngn hng trung ng phi c lp trong hot ng ca mnh. Hot ng ca Ngn hng trung ng c v nh con dao hai li. Nu thc hin khng hp l s gy hu qu khn lng cho c nn kinh t. Ngc li, nu bit s dng, n s l cng c hu hiu t c cc mc tiu t ra. iu i hi cc cng c ngn hng phi do Ngn hng trung ng t hoch nh, t quyt nh s dng
theo phng cch linh hot, mm do, trnh s can thip khng cn thit ca Chnh ph. Hin nay, mc c lp, t ch trong hot ng theo ui mc tiu hot ng ca Ngn hng trung ng cn rt thp. iu 3 ca Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam quy nh: Chnh ph xy dng D n chnh sch tin t quc gia, mc lm pht d kin hng nm trnh Quc hi quyt nh; t chc thc hin chnh sch tin t quc gia; quyt nh lng tin cung ng b sung cho lu thng hng nm, mc ch s dng s tin ny v nh k bo co y ban Thng v Quc hi; quyt nh cc chnh sch c th khc v cc gii php thc hin. Qua iu lut ta thy, hot ng ca Ngn hng Nh nc Vit Nam trong lnh vc chnh sch tin t quc gia hon ton th ng, ph thuc vo Chnh ph. iu ny nh hng rt ln n hiu qu qun l ca Ngn hng trung ng. Trong khi , Ngn hng trung ng l c quan am hiu hn ai ht v hot ng ngn hng, v nhng din bin trn th trng tin t, v kh nng phn tch cc thng tin kinh t c kh nng tc ng ti th trng ti chnh. Thit ngh, Ngn hng Nh nc Vit Nam cn c giao quyn t ch trong vic hoch nh v thc thi chnh sch tin t quc gia, c lp trong vic la chn cc cng c thc thi chnh sch ny theo hng gim thiu i a vic s dng cc cng c trc tip, tng cng s dng cc cng c gin tip, to s linh hot trong qun l, iu hnh. Thm vo , cn trao cho ngn hng quyn ch ng quyt nh khi lng tin cung ng. Quyn t ch, tnh c lp ca Ngn hng trung ng trong hot ng ca mnh s gii cu c cc ngn hng, t chc tn dng c nguy c ph sn, bi chnh Ngn hng trung ng l c quan trc tip thanh tra, kim tra hot ng ngn hng, trn c s pht hin ra cc vn cn c gii quyt cp bch trong lnh vc tim n nhiu ri ro ny. Tuy nhin, cng cn nhn mnh rng, hnh thc t ch ny cng phi m bo s phi hp hi ho gia chnh sch tin t quc gia v cc mc tiu ca chnh sch kinh t tng th ca mt quc gia trong nhng giai on nht nh. 5.3.5. Phm vi qun l Ngoi nhng yu cu trn, tnh c lp ca Ngn hng trung ng cn c th hin trong phm vi qun l. Mi mt c quan nh nc cn c giao lnh vc qun l tng ng, gn vi tnh t chu trch nhim ca c quan v lnh vc tng ng, khng nn th hin s m m. Hin nay, D tho 4 Lut Ngn hng Nh nc Vit
10
Nam (iu 7) a Bo him tin gi thuc phm vi qun l ca Ngn hng Nh nc Vit Nam . iu ny lm hn ch tnh t ch, t chu trch nhim ca c quan Bo him tin gi Vit Nam v lm pha long mc tiu hot ng ca Ngn hng trung ng. Bn cnh , chng ta ang xy dng Lut Bo him tin gi ph hp vi thng l quc t v khng nh v th, vai tr ca c quan Bo him tin gi trong vic gim st, cnh bo ri ro cho cc t chc tn dng. Hot ng ca t chc Bo him tin gi c nhng c th nht nh nh h tr ti chnh cho t chc tham gia Bo him tin gi, chi tr Bo him tin gi , bo v quyn li ca ngi gi tin. Nu Ngn hng Nh nc Vit Nam qun l Bo him tin gi s lm m nht mc tiu ca Bo him tin gi, khng pht huy c vai tr ca t chc ny trong nn kinh t, khng m bo c s linh hot trong hot ng ca mnh (bi s hn ch v thm quyn). V vy, c th khng nh tnh c lp ca Ngn hng trung ng khng nhng c th hin trong mi quan h vi Chnh ph, Quc hi, m cn trong mi quan h vi cc c quan nh nc khc phm vi qun l.
KT LUN
T nhng phn tch trn ta thy c vai tr cng nh cch hot ng ca tng loi m hnh c bit lin h ti ngn hng trung ng Vit Nam. Vic la chn m hnh ny to c s ng b trong mc tiu pht trin kinh t vi chnh ph, gip chnh ph thun li trong vic hon thnh cc mc tiu ra, gim thm ht ngn sch, to nim tin vo h thng ngn hng. Khng nhng th n cn l nn tng cho nhng thay i mang tnh c lp hn ca ngn hng trung ng sau ny. Tuy nhin m hnh ny cng mang li mt vi im hn ch nh l ngn hng trung ng s mt i s ch ng trong vic thc hin chnh sch tin t. S ph thuc vo chnh ph c th lm cho ngn hng trung ng xa ri mc tiu di hn ca mnh l n nh gi tr tin t, gp phn tng trng kinh t. Thm quyn ca ngn hng nh nc
11
trong xy dng v iu hnh chnh sch tin t cn hn ch, ngn hng nh nc c mc c lp thp v chu s can thip hnh chnh ton din ca Chnh ph.
V l thuyt khi p dng m hnh ngn hng trung ng trc thuc chnh ph th
t l lm php kh duy tr t l thp hn l m hnh c lp vi chnh ph v chnh ph c th li dng ngn hng trung ng b p thm ht ngn sch.
12