Ch ng 9 Khi ni m chung v my bi n p

9-3. Phn lo i v k t c u c a my bi n p
9.3.1. Phn lo i C nhi u cch phn lo i my bi n p, nh ng theo cng d ng, my bi n p c chia thnh nh ng lo i chnh sau:  My bi n p i n l c (cn g i l my bi n p cng su t: dng truy n t i v phn ph i cng su t trong h th ng i n l c.  M.b.a chuyn dng cho cc l luy n kim, cho cc thi t b ch nh l u; my bi n p hn i n; ...  M.b.a t ng u bi n i i n p trong ph m vi khng l n l m dng m my cc ng c i n xoay chi u.  M.b.a th nghi m dng th nghi m i n p cao (th nghi m cao p)... ....................... My bi n p c r t nhi u lo i, song th c ch t cc hi n t ng x y ra trong chng u gi ng nhau. D i y ch y u xt n my bi n p i n l c m t pha v ba pha.

9.3.2. C u t o c a my bi n p
M.b.a c cc b ph n chnh sau: li thp, dy qu n v v my. 1. Li thp: dng lm m ch d n t , ng th i lm khung qu n dy qu n. Theo hnh dng li thp ng i ta chia m.b.a thnh hai lo i: - M.b.a ki u li hay ki u tr (hnh 9-3). Lo i ny thng d ng cho m.b.a m t pha v ba pha cng su t nh v trung bnh. - M.b.a ki u b c (hnh 9-4). Lo i ny m ch t c phn ra hai bn v m l y m t ph n dy qu n. M.b.a ki u b c th ng ch dng trong m t vi ngnh chuyn mn c bi t nh m.b.a dng trong l luy n kim, m.b.a cng su t nh dng trong k thu t v tuy n i n, m thanh,...
Cc m.b.a hi n i dung l ng l n v c c l n (80 100 MVA/1 pha), i n p th t cao ( 220 kV), gi m chi u cao c a tr thp, ti n l i cho v n chuy n th m ch t c a m.b.a ki u tr c phn nhnh sang hai bn v m.b.a c tn l m.b.a ki u tr -b c (hnh 9-5)
G 12
T

T G

a) Hnh 9-3.

b)

Hnh 9-4
G

a)

b)

Hnh 9-5

Li thp g m 2 ph n: Tr v gng - Tr (T): ph n trn c qu n dy, - Gng (G): n i cc tr l i v i nhau thnh m ch t kn, trn khng c dy qu n. Li thp c ghp b ng nh ng l thp KT dy 0,35 mm c ph s n cch i n b m t gi m t n hao do dng i n xoy. Tr v gng c th ghp ring (ghp r i) sau dng x p v bulng vt ch t l i (hnh 9-6). Tr v gng c ng c th ghp xen k : cc l thp lm tr v lm gng c ghp ng th i, xen k nhau l n l t theo trnh t a, b nh hnh 9-7. Ti t di n ngang c a tr thp th ng lm thnh hnh b c thang g n trn (hnh 9-8) Ti t di n ngang c a gng lm n gi n h n: hnh vung, hnh ch th p ho c hnh ch T (hnh 9-9).
Hnh 9-8 Hnh 9-9

a)

b)

Hnh 9-6

Hnh 9-7

2. Dy qu n
Dy qu n l b ph n d n i n c a m.b.a, lm nhi m v thu n ng l ng vo v truy n n ng l ng ra. Kim lo i lm dy qu n: th ng b ng ng, c ng c th b ng nhm. Theo cch s p x p dy qu n CA v HA, dy qu n m.b.a c chia thnh hai lo i chnh: dy qu n ng tm v dy qu n xen k . a) Dy qu n ng tm: Ti t di n ngang l nh ng ng trn ng tm. Dy qu n CA th ng qu n pha trong g n tr thp, dy qu n HA qu n pha ngoi b c l y dy qu n CA. Dy qu n ng tm c nh ng ki u chnh sau: Dy qu n hnh tr : N u ti t di n dy nh th dng dy trn qu n thnh nhi u l p (hnh 9- 10a). Lo i ny th ng dng lm dy qu n CA, i n p t i 35 kV. N u ti t di n dy l p th dng dy b t, th ng qu n thnh hai l p (hnh 9-10b). Lo i ny ch y u dng lm dy qu n HA v i i n p 6 kV. Dy qu n hnh tr th ng dng cho cc my bi n p c S 560 kVA.

 -

a)

b)

c)

d)

Hnh 9-10. a) Dy trn nhi u l p; b) Dy b t hai l p; c) Dy qu n hnh xo n; d) Dy qu n xoy c lin t c

Dy qu n hnh xo n: G m nhi u dy b t ch p l i qu n theo hnh xo n c, gi a cc vng dy c rnh h (hnh 9-10c). Ki u ny th ng dng cho dy qu n HA c a cc m.b.a c dung l ng trung bnh v l n. Dy qu n xoy c lin t c. Lo i ny lm b ng dy b t, dy qu n c qu n thnh nhy ng bnh dy ph ng cch nhau b ng nh ng rnh h (hnh 9-10d). B ng cch hon v c bi t trong khi qu nm cc bnh dy c n i ti p nhau m t cch lin t c khng c n m i hn gi a chng. Dy qu n ny ch y u dng lm cu n CA c U 35 kV v dung l ng l n. b) Dy qu n xen k : Cc bnh dy CA, HA l n l t xen k nhau d c theo tr thp (hnh 9-11), trong cc bnh dy t st gng th ng l dy qu n HA. Ki u dy qu n ny hay dng trong cc m.b.a ki u b c. Cc m.b.a ki u tr h u nh khng dng ki u dy qu n ny.

CA HA

Hnh 9-11. Dy qu n xen k

i y l m t s hnh nh v dy qu n m.b.a

3. V my
V my g m hai b ph n: thng v n p thng a) Thng m.b.a. Thng my lm b ng thp, hnh dng v k t c u c a thng tu thu c vo cng su t c a my. Khi m.b.a lm vi c, m t ph n n ng l ng tiu hao trong my v tho t ra d i d ng nhi t t nng li thp, dy qu n v cc b ph n khc c a my. mb o cho m.b.a v n hnh v i t i lin t c trong th i gian quy nh (15 20 n m), khng b s c , c n ph i t ng c ng lm mt cho my b ng cch ngm ton b li m.b.a trong thng d u. Nh s i l u trong d u m nhi t c truy n t cc b ph n bn trong m.b.a ra mi tr ng xung quanh. Ngoi ra d u m.b.a cn c nhi m v t ng c ng cch i n. Tu theo dung l ng c a m.b.a m hnh dng v k t c u c a thng d u c khc nhau, c lo i thng ph ng (hnh 9-12), lo i c b t n nhi t (hnh 9-13), lo i c qu t lm mt t ng c ng lm mt cho b t n nhi t (hnh 9-14). b) N p thng. N p thng dng y thng v l p t m t s chi ti t quan tr ng nh : - Cc s ra c a dy CA v HA, - Bnh dn d u, - ng phng n , - B ph n truy n ng c a b i u p ...

Hnh 9-12

Hnh 9-13

Hnh 9 - 14

Hnh 9-15. Bnh gin d u (1) v ng phng n (2)

9-4. Cc

il

ng

nh m c c a my bi n p

Cc i l ng nh m c c a m.b.a c tr ng cho i u ki n k thu t c a my, do nh my ch t o quy nh v c ghi trn nhn my, bao g m: 1. Dung l ng nh m c c a m.b.a: S m (tnh b ng VA hay kVA), l cng su t bi u ki n a ra dy qu n th c p m.b.a. 2. i n p dy s c p nh m c U1 m (tnh b ng V hay kV). N u dy qu n s c p c cc u phn nhnh th ghi c i n p nh m c c a t ng u phn nhnh. 3. i n p dy th c p nh m c U2 m (V, kV) l i n p dy c a dy qu n th c p khi my khng t i v i n p t vo dy qu n s c p l nh m c. 4. Dng i n dy s c p v th c p nh m c I1 m v I2 m l cc dng i n dy c a s c p v th c p ng v i cng su t v i n p nh m c (tnh b ng A hay kA). V i m.b.a m t pha: V i m.b.a ba pha :

I1dm !
I 1dm !

S dm U 1dm

I 2 dm !
I 2 dm !

S dm U 2 dm

S dm 3U 1dm

S dm 3U 2 dm

5. T n s nh m c: f m, tnh b ng Hz. Ngoi ra trn nhn my cn ghi nh ng s li u khc nh : s pha m; t n i dy; i n p ng n m ch un%, ch lm vi c; ph ng php lm mt, ...

M t s hnh nh v c u t o m.b.a