0

TRUNG TM IN T MY T NH
TRNG I HC KHOA HC T NHI N TPHCM



G
G
I
I

O
O
T
T
R
R

N
N
H
H
T
T

M
M
T
T

T
T

K
K

T
T
H
H
U
U

T
T

C
C
H
H
I
I

U
U
S
S

N
N
G
G

(n bn ln th hai)



UBin sonU: V Hng Cng



TPHCM Thng 10/2010
1


ULUl NUl RU
Gia o trnh nay c soan trong bo i canh ho c vien ca c Lp chuyen e THIE T KE IEN
H P CHUAN can mo t giao trnh he thong e tham khao va on ta p de dang pha n Thie t ke chieu
sang cua Chuye n e . Ma t kha c, khi tie t kiem th i gian chep ba i lu c nghe gia ng, hoc vien se danh
nhieu gi hn cho vie c tiep thu ca c v du , viec ho c tap ca c thie t ke mau cu ng ca c phan me m thie t
ke .
Chng 1 no i ve ly thuye t c s ky thua t chieu sa ng nha m nhac la i cho ca c ho c vie n cac a i lng
va n v quang tra c, cung v i kha i nie m ca c yeu cau trong ky thua t chieu sang.
Cac chng 2,3 va 4 co tnh h ng o i tng, nha m va o ky thua t va phng pha p tnh toan khac
nhau cho 3 o i tng thie t ke chieu sang: chieu sa ng be n trong (indoor lighting), chieu sa ng be n
ngoa i (outdoor lighting) va chieu sang ng giao thong (road lighting).
Chng 5 nha m trnh bay ve en va choa e n va ca c van e lien quan, la pha n kie n th c thc te
thay o i ra t nhanh theo ca c th i ky , ma ho c vie n th ng thieu ta i lie u tham kha o bang tieng Vie t.
Giao trnh na y ba m sa t ca c yeu cau cu a ca c tieu chuan chieu sa ng hien hanh cua Vie t Nam va cua
U y ban Quo c te ve Chieu sang CIE (Commission Internaltionale DEclairage). o chnh la mu c
tie u chu yeu cua Lp chuyen e THIE T KE IE N H P CHUA N.
ay khong pha i la mo t giao trnh toan ta p cho mo i ng i, ma ch la mo t gia o trnh to m ta t cho ca c
ho c vien cu a mo t lp chuyen e. Do o tac gia kho ng co tham vong trnh ba y he t ta t ca cac van e
ve ky thua t chieu sang. Ma t kha c co mo t so no i dung trnh ba y tr c quan hay v du tnh toan da i
do ng, a trnh bay trong ba i gia ng cu a lp ho c, th cung kho ng ca n trnh ba y la i trong giao trnh
na y, e tie t kie m gia y in, gop pha n bao ve mo i trng.
Trong gia o trnh co s du ng la i mo t so ca c hnh ve , d lie u, va hnh a nh cu a mo t so ong nghie p,
nha sa n xua t, va chuyen gia khac, ma cha co ie u kie n xin phe p. Mong cac v lng tnh dung th .
Ta c gia a c bie t g i l i cam ta e n PGS TS Nguyen Hu Phng, Nha gia o u tu , ng i thay knh
men, luo n khuye n khch, cham so c cho Chuyen e THIE T KE IE N H P CHUA N. Cung g i l i
cam n en ho c vie n ca c l p C83T, C84T va C85T, a o ng vien tac gia mau cho ra giao trnh
na y e phu c vu cho cac lp ho c. ong th i ta c gia cung g i l i ca m n sau sac e n ca c giang vie n
o ng nghie p, va cac nhan vien cu a Trung ta m ien t - May tnh, Trng a i ho c Khoa ho c T
nhien TP.Ho Ch Minh, a giup ra t nhieu e lp THIE T KE IE N H P CHUA N i c cha ng
ng en tha nh co ng nh nga y hom nay.
Giao trnh an hanh la n th hai, van co the con nhieu sai so t. Ta c gia ca m n tr c ta t ca ca c ban
o ng nghie p hay hoc vien na o giup pha t hien cac sai so t o , e sa cha kp cho a n ban lan sau./-
Vu Hu ng C ng
2


UMUL LUL
ULHUUNU U . LT THUTE T LU 5U VE KT THUR T LHlE U 5R NU
I. CA C A I L NG QUANG TRAC VA N V 11
1. Quang tho ng (luminous flux) 11
2. C ng o sa ng (luminous intensity) 11
a- Kha i nie m go c kho i. b- C ng o sa ng. c- ng cong pha n bo c ng o sa ng IDC (Intensity
Distribution Curve).
3. o ro i (illuminance) 13
a- nh ngha. b-Ca c tr so o ro i trong th c te . c- Quan he gi a o ro i va c ng o sa ng. d- o ro i
trung bnh.
4. o cho i
(luminance).............16
a- nh ngha . b-Ca c tr so o cho i th c te . c-Ba n cha t cu a be ma t nha n a nh sa ng. d-Be ma t pha n xa
khuyet ta n hoa n toa n. e-nh lua t Lambert. f-He so pha n xa cu a mo t so be ma t va t lie u.
5. Nhie t o ma u (colour temperature) 18
a-Mo t so v du ve nhie t o ma u. b-Ca c thang nhie t o ma u theo CIE va e n v du . c-Bie u o
Kruithoff.
6. Ch so truye n a t ma u Ra (Colour Rendering Index) .20
a-nh ngha. b-Ca p chie u sa ng theo ch so truye n a t ma u.
II. KHAI NIE M CA C YEU CA U CU A KY THUAT CHIE U SANG 20
1. Ca c ye u ca u cu a mo i tr ng chie u sa ng .20
2. Ca c tie u chua n thie t ke chie u sa ng 21
3. Pha n bie t chie u sa ng la m vie c va chie u sa ng my thua t 21
III. PHA N LOA I KY THUA T CHIE U SA NG .21
1- Chie u sa ng be n trong (indoor lighting) 21
2- Chie u sa ng be n ngoa i (outdoor lighting) 22
a-Chie u sa ng ca c co ng trnh o th. b-Chie u sa ng co ng vie n, v n hoa. c-Chie u sa ng ca c co ng trnh
kie n tru c, my thua t. d-Chie u sa ng ca c co ng trnh The du c the thao ngoa i tr i.
3


3- Chie u sa ng ng giao tho ng (road lighting).22
ULHUUNU IU . LHlE U 5R NU BE N TRUNU
I. A I CNG 23
1. Ca c o i t ng thie t ke chie u sa ng be n trong .23
2. Ca c ch tie u cu a mo i tr ng chie u sa ng .23
3. Ca c tie u chua n cu a thie t ke chie u sa ng be n trong .24
II. O RO I CHO CHIEU SANG TRONG NHA 24
1. Ba c thang o ro i .24
2. o ro i la m vie c ye u ca u theo tie u chua n .25
a-Theo TCXD 16:1986. b-Theo tie u chua n U y ban Quo c te ve Chie u sa ng (CIE).
3. o ro i cu a vu ng ca n xung quanh (immediate surrounding) .29
4. He so o ng e u .29
5. Ca c co ng th c tnh toa n o ro i ie m 29
a- o ro i tre n ma t pha ng ngang. b- o ro i tre n ma t pha ng ng.c- o ro i tre n ma t pha ng nghie ng.
d- Co ng th c cu a nguo n ma t (luminous surface). e- o ro i (ba n) tru (semi cylindrical illuminance) .
6. Tnh toa n o ro i trung bnh 31
7. Tnh toa n o ro i tr trung bnh 32
a- Ca ch tnh. b-a nh gia .
III. PHA N BO O CHOI (LUMINANCE DISTRIBUTION) .34
1. o cho i thch nghi cho tra n va t ng .34
2. o cho i cu a bo i ca nh 35
3. o tng pha n va o nhn ro .36
a- o tng pha n . b-o nhn ro
IV. HAN CHE CHO I LOA .37
1. Cho i lo a gia m kha na ng quan sa t (Disability Glare) 37
a- o cho i ga y lo a tng ng. b-He so cho i lo a S va ch so cho i lo a P.
4


2. Cho i lo a mat tie n nghi (Discomfort Glare) .39
a-Theo tie u chua n TCVN 16:1986 . b-nh m c cho i lo a tho ng nha t UGR (Unified Glare Rating) theo
CIE . c-Ca ch tnh. d-a nh gia . e-A p du ng Bie u o Bodman-Sollner e a nh gia cho i lo a.
3. Go c ba o ve cu a e n ..43
4. Pho ng la m vie c co ma n hnh VDT ( Video Display Terminal) .44
V. CHIEU SANG S CO CHO CA C TO A NHA .44
1- Ca c ye u ca u theo tie u chua n TCXD 16:1986 ..44
2- Ca c ye u ca u theo tie u chua n CIE S 020/E:2007 .45
a-Ye u ca u gi i ha n o ro i. b-Ye u ca u gi i ha n o cho i gia m kha na ng quan sa t. c-Ye u ca u th i gian
a p ng va th i gian to n tai.
VI. CA C KIE U CHIE U SANG PHAN LOA I CHOA E N THEO CIE .47
1. Ca c kie u chie u sa ng 47
2. Pha n loa i cho a e n theo CIE 48
3. Ca ch tnh he so s du ng cu a mo t bo e n 48
a- Ca ch tnh. b-V du tnh he so s dung.
4. Ty so bo tr e n 50
VII. CA C YE U TO KHAC TRONG THIE T KE CHIEU SA NG BE N TRONG CA C CO NG
TRNH XA Y DNG.51
1. Ye u to ma u ( colour aspects)..51
a- Nhie t o ma u cu a e n. b-Ch so truye n a t ma u CRI (colour rendering index).
2. Ha n che nha p nha y (flickering).53
3. Ke t h p v i a nh sa ng ban nga y (daylight)..53
VIII. KINH NGHIEM CHUYE N GIA TRONG CAC KIEU CHIEU SA NG BE N
TRONG54
1- Chie u sa ng tr c tie p va nh h ng 54
2- Chie u sa ng tr c tie p, khue ch ta n (direct, diffuse lighting) 55
3- Chie u sa ng gia n tie p (indirect) 56
4- Chie u sa ng tr c tie p va gia n tie p (direct and indirect) 57
5


5- Chie u sa ng que t (washlighting) 59
a- Chie u sa ng que t o i x ng (symmetrical washlighting). b-Chie u sa ng que t ba t o i x ng (asymmetrical
washlighting)
6- Chie u sa ng ie m nha n (accent lighting).63
7- Chie u sa ng v i e n chie u hnh (projection lighting) 64
8- Chie u sa ng da n h ng (orientation lighting) .65
IX. MO T SO KY HIE U LOA I CHO A E N TREN BAN VE MA T BA NG CHIE U SANG
.66
ULHUUNU JU . LHlE U 5R NU BE N NUUR l
I. A I CNG .67
1. Ca c o i t ng thie t ke chie u sa ng be n ngoa i .............67
2. Ca c ye u ca u ch tie u ky thua t67
3. Ca c tie u chua n chie u sa ng be n ngoa i .67
II. PHNG PHA P TNH TOA N ..67
1. Phng pha p c ng o sa ng .67
2. Phng pha p quang tho ng 68
III. HAN CHE CHO I LOA 69
1. nh m c cho i lo a GR (Glare Rating .69
a- Co ng th c nh ngha. b- Ca ch tnh toa n. c-a nh gia nh m c cho i lo a GR
2. Ch so ha n che cho i lo a G (Glare Limit Index) .70
a- Co ng th c. b-Ca ch tnh SLI. c-a nh gia ch so ha n che cho i lo a G.
IV. YE U CAU O RO I CHO KHU V C, CO NG VIE C VA HOA T ONG
BE N NGOA I 71
1- Ba c thang o ro i tie u chua n .71
a- Ba c thang o ro i theo tieu chua n TCXDVN 333:2005. b-Ba c thang o ro i theo tie u chua n CIE S
015/E:2005.
2- Ye u ca u o ro i duy tr to i thie u 72
a- Theo tie u chua n TCXDVN 333:2005. b-Theo tie u chua n CIE S 015/E:2005
6


V. CHIEU SANG MAT TIE N KIE N TRU C VA TNG A I 72
1. Chie u sa ng ma t tie n kie n tru c .72
2. Chie u sa ng t ng a i 74
VI. CHIEU SANG THE THAO NGOAI TRI 75
1. Die n tch ca c sa n the thao va ho bi 75
2. To m ta t ca c ye u ca u chie u sa ng ca c sa n the thao 75
3. Ca c ye u ca u ve cao o a t e n 76
a- Cao o a t e n cho sa n bo ng a va sa n va n o ng a ch c na ng . b-Cao o a t e n chie u sa ng cho
sa n qua n v t. c-Cao o a t e n chie u sa ng cho sa n bo ng chuyen, bo ng ro , ca u lo ng. d-Cao o a t e n
chie u sa ng cho be bi ngoa i tri.
4. Ca c thiet ke ien hnh ve chiu sng the thao 79
a- Chieu sang san bong a . b- Chieu sang san quan vt. c-Chieu sang ho bi
VII. CA C YE U CAU KHA C CHO CHIE U SA NG NGO AI TR I 81
1- o ro i duy tr vu ng ca n xung quanh vu ng la m vie c .81
2- L i o kie m 81
a- L i o kie m cho chie u sa ng ca c khu v c la m vie c ngoa i nha .. b-L i o kie m cho ca c sa n the
thao
3- Va n e o nhie m a nh sa ng hay a nh sa ng ca n tr (obstrusive light) 82
VIII. CA C LOA I EN PHA ................84
1. e n pha cho a tro n, chnh tie u c 84
2. e n pha cho a tro n co ng sua t cao85
3. e n pha va n na ng cho a vuo ng..86
ULHUUNU kU . LHlE U 5R NU UU NU UlRU THU NU
I. A I CNG 87
1. o i t ng thie t ke chie u sa ng giao tho ng ..87
2. Ca c ch tie u ky thua t 87
3. Ca c tie u chua n thie t ke .87
a-Tie u chua n Vie t Nam. b-Tie u chua n quo c te tham kha o.
7


II. M C O CHO I (LUMINANCE LEVEL) 88
1. He so o cho i (luminance coefficient) .88
2. Phng pha p o cho i trung b nh .89
a-Co ng th c. b-Ca ch tnh toa n.
III. HE SO O NG E U CU A O CHO I .92
1. He so o ng e u chung (overall uniformity) Uo .92
2. He so o ng e u do c (longitudal uniformity) U
l
..92
IV. HAN CHE CHO I LOA 93
1. M c ta ng ng ng tng o i (Relative Threshold Increment) .93
a- Co ng th c. b- Ca ch tnh. c- a nh gia M c ta ng ngng tng o i TI.
2. Ch so ha n che cho i lo a G (glare control mark) 94
a-Co ng th c. b-Ca ch tnh SLI. c-a nh gia ch so ha n che choi lo a G
V. QUANG PHO CU A EN 95
VI. BO TR E N VA TA C DUNG DA N NG .95
1. Ca c ca ch bo tr e n ..95
2. Ca ch bo tr e n tre n oa n ng cong 96
3. Bo tr e n ta i ca c giao lo 96
VII. CHO A EN NG.97
1. Ca c loa i e n ng trang tr o th 97
2. Ca c loa i e n ng co t cao 98
3. e n ng a t chua n .99
ULHUUNU 5U . E N VR LHU R E N
I. CA C LOA I EN (LAMPS) 101
1. e n s i o t (Incandescent lamps) .101
a-e n s i o t tho ng dng (GSL). b-e n s i o t a na ng (e n A). c-e n R va PAR. d-e n
tungsten halogen.
2. e n pho ng ie n (Discharge lamps) .103
8



a-e n huy nh quang tho ng du ng (General Fluorescent lamps). b-e n huy nh quang compact.
c-e n Sodium cao a p HPS (High pressure sodium lamps). d-e n Metal Halide (MH). e-e n
sodium tha p a p (Low pressure sodium lamps). f-e n cao a p hi thu y nga n HP-MV (High pressure
- Mercury Vapour Lamps). g-e n thu y nga n tr c tie p (ho n h p) (Blended lamps).

3. D lie u chi tie t ve ca c e n tho ng du ng 108
4. ng du ng thch h p cho ca c nguo n sa ng tho ng du ng .109

II. CA C MA EN QUO C TE ..109
1- Ma e n ILCOS 109
2- Ma e n LBS.109
3- Mo t so ma e n tie u bie u tng ng gi a 2 he tho ng ma e n ILCOS va LBS .111
III. A C TNH CA C E N THONG DUNG .114
IV. CA C MA CH IEU KHIEN E N 127
1- Va n e tie t kie m na ng l ng .127
2- Ca c phu tu ng cu a bo ie u khie n e n .127
a-Ballast. b-Bo mo i. c-Ta c-te (starter).
3- Ca c ma ch e n .128
a-Ma ch e n metal halide va sodium cao a p. b-Ma ch e n sodium tha p a p. c- Ma ch e n huy nh
quang. d-Ma ch e n kha n ca p (emergency light).
V. LOAI E N CHO CA C KHO NG GIAN VA HOA T O NG .129
VI. CHO A EN DU NG CHO CHIEU SA NG BE N TRONG .132
1- Ray e n (light tracks) .132
2- e n chie u ie m (spotlights).132
3- e n pha (floodlights) 134
4- e n que t t ng (wallwashers) 134
5- Ke t ca u sa ng (light structures) .137
6- e n chie u xuo ng (downlights) 140
7- e n ba n (task lights).144
8- Cho a e n la p t ng (wallmounted luminaire) 145
9


9- e n chie u bie n (perimeter luminaires) .146
10- e n a m ne n (recessed floor luminaires) .148
11- e n da n h ng (oriention luminaires) .149
12- e n ch da n (directive luminaires) .149

UPHU LU C AU: CA C YE U CA U T CHUN CHO CHIE U SA NG BE N TRONG THEO CIE/ISO
8995 :2002 ..151
UPHU LU C BU: CA C YE U CA U T CHUN CHO CHIE U SA NG BE N NGOA I THEO CIE/ISO
8995 :2005.163
UPHU LU C CU: CA C YE U CA U T CHUN CHO CHIE U SA NG THE THAO THEO EN
12193 :1999..171
UPHU LU C DU: PHA N BO QUANG THO NG CA CA C LOI CHO A E N.177
UPHU LU C EU: HE SO LI DNG QUANG THO NG CA CA C CHO A E N .178
UPHU LU C FU: THO NG SO KY THUA T CU A MO T SO BO NG E N THO NG DU NG 189
UPHU LU C GU: BA NG PHA N XA CHO CA C LOI MT NG R1, R2, R3, R4 .191
UPHU LU C HU : BA NG CA C CHA N E N195
UPHU LU C IU : CA C THUA T NG CA N BA N VE CHIE U SA NG .197
UCA C TA I LIE U THAM KHA OU ..202

-----oOo-----







10



























11


ULHUUNU U . LT THUTET LU 5U
VE KT THURT LHlEU 5R NU
I. UCA C A I L NG QUANG TRA C VA N VU:
1. UQuang tho ng (luminous fluxU):
Quang thong la na ng l ng anh sang, c pha t ra b i mo t
nguon sa ng, hay c thu nha n b i mo t ma t c chieu
sa ng, trong mo t n v th i gian.
Ky hie u quang thong la 4 (phi), n v la lumen (lm),
bo i so ca lumen l kilolumen (klm) : 1 Klm = 1.000lm.
UV du U: Mo t e n s i o t co ng sua t 100W cho ra quang tho ng
1.600lm; mo t e n huy nh quang 40W cho ra quang tho ng 3.350lm.
UQuang hieu (luminous efficacy)U:
Quang hieu, hay hie u sua t pha t quang, la quang tho ng (lm) pha t ra tnh theo mo i n v co ng
sua t (watt) cu a bong en:
P

= (1)
Ky hie u cu a quang hie u la q (e -ta), n v cu a quang hie u la lumen/watt (lm/W).
UV du U: Theo V du tren kia, bong en s i o t co quang hieu ba ng: q = 1.600/100 = 16 lm/W;
bong en huynh quang co quang hie u ba ng: q = 3.350/40 = 84 lm/W.
Quang hieu mo i loa i bong e n co tr so khac nhau tuy nguyen ly pha t quang va cong nghe che
ta o. en huynh quang co quang hieu cao hn en s i o t, e n sodium cao a p co quang hie u
cao hn en thu y nga n cao a p, en sodium thap ap co quang hieu cao nha t.
Ta co the xem quang tho ng cu a mo t bo ng en co cong sua t P, va quang hie u cu a ca c loa i e n
ba ng ca ch xem catalogue cu a hang san xua t hoa c xem Ba ng 33, Phu Lu c 9, TCXDVN 333,
c trch trong Phu lu c F giao trnh na y.
2. UC ng o sa ng (luminous intensity)U:
a- UKha i nie m go c kho iU:
UGoc phangU: tren mo t ng tro n ta m O, ban knh R, xem mo t
cung tron AB cha n b i mo t goc tam O.
12


Goc (alpha), neu o bang n v radiant (r), th co tr so : =
AB
R
(2)
Nh vay, t ta m O nhn ca ng tro n, ta goc phang cu a ca ma t pha ng ba ng 2R/R = 2
radiant.
UGoc kho iU: tng t nh vay, tren mo t ma t cau ta m O, ban knh R, xem mo t dien tch cho m
ca u A. T ta m O ke ca c ng sinh t a va o ma t A, ta co mo t goc kho i a (o -me -ga) nhn
ma t A t ta m O.
Goc kho i, o bang n v steradiant (sr), co tr so :
A
=
2
R
(3)
Nh vay t ta m O nhn ca ma t cau, th ta co go c kho i cu a ca khong gian
ba ng 4R
2
/R
2
= 4 sr. Tng t , go c kho i cu a n a kho ng gian la 2
sr.
Goc kho i nhn mo t chom ca u t ta m O cu a hnh cau
co th tnh theo co ng thc theo n a go c nh , (gamma)
a = 2(1 cos,) (4)
UV du U: go c kho i nhn mo t phan ma t cau t ta m cu a no ,
v i tr so la sr, th n a goc nh bang: , = Arccos [1 - a/2] = /3 r = 60
o

UGoc kho i t ie m O nhn mo t ma t A ba t ky U:
Xem mo t ma t pha ng (A) ba t ky , co die n tch A, co tam
M, pha p tuyen v i A ta i M la m mo t go c v i tia OM.
Goc kho i nhn (A) t mo t ie m O ngoa i (A) c nh
ngha theo co ng thc:

A.cos
=
2
R
(5)
Goc kho i a nay co tr so ln nha t khi phap tuye n ma t A tru ng v i tia OM (o = 0).
UV du U: Mo t ma t phang (A), dien tch 4 m
2
, c quan sa t t iem O, ca ch xa 20m, go c nhn t
O en (A) ta o v i pha p tuyen cu a (A) mo t goc 60
o
. Go c kho i nhn (A) t O la : a = 4 x cos60
0
/ 20
2

= 0,005 sr.
b- UC ng o sangU:
13


C ng o sang la quang thong pha t xa trong mo t n v go c kho i, theo mo t phng xac nh.
Ky hie u cu a cng o sa ng la I, n v cu a cng o sa ng la candela (cd) : 1cd = 1 lm / sr.
Bo i so cu a candela la kilocandela (kcd): 1 kcd = 1.000 cd.
Cong th c nh ngha cu a cng o sa ng:
I =

(6)
Nguon sa ng a ng hng la nguon sa ng co c ng o sang ong eu theo mo i phng.
UV du U: Mo t e n s i o t co ng sua t 60W, quang tho ng 4 = 730lm, kho ng cho a, c xem nh
mo t nguon sang co cng o sa ng a ng hng: I = 730 / 4 = 58 cd.
c- U ng cong pha n bo cng o sa ng IDC (Intensity Distribution Curve)U:
e bie u dien c ng o sang theo cac phng cu a mo t bo e n (cho a e n), ng i ta dung ng
cong pha n bo cng o sa ng IDC. o chnh la ng cong a c trng cu a bo e n.
Neu bo en co o i x ng tron xoay (v du bo en lon
cho a tro n), ng i ta ch can mo t ng IDC tren mo t
ma t phang kinh tuyen
cu a to a o ca u la u .
Ne u bo e n co o i
xng 2 truc (v du
hop e n o ng huy nh quang), ng i ta pha i dung 2 ng IDC
tre n 2 ma t pha ng kinh tuye n, 0-180
o
(ma t C0) va 90-270
o
(ma t C90), cu ng ve tre n mo t bieu o IDC, e bie u dien a c
tnh cu a bo e n.
Khi lap ng cong IDC cu a mo t bo e n, ng i ta chuan ho a quang thong cu a bong en ba ng
1klm = 1.000lm. Gia tr cng o sa ng theo mo t phng, theo bien o cu a ng cong IDC, la
gia tr tng o i:
I
I' =
L

(7)
Trong o : I (cd/klm): cng o sang tng o i theo nguo n 1klm; I(cd): c ng o sang th c s
cu a bo e n theo phng ; 4(klm): quang thong cu a bong en.
Suy ra cng o sa ng thc s la : I = I . 4
L
(8)
UV du U: Mo t bo e n chieu sang ng pho a t chuan TCVN 5828 IDC dang ban ro ng. go c
= 60
o
, trong ma t pha ng kinh tuyen 0 -180
o
, co cng o sa ng tng o i la 300 cd/klm.
Va y ne u la p bo e n v i bo ng e n metal halide 250w co quang thong 30,5 klm, th theo
phng 60
o
, e n co cng o sa ng la : I = 300 x 30,5 = 9.150 cd.
3. Uo ro i (illuminance)U :
14


a. Unh nghaU:
o ro i ta i mo t iem tre n mo t ma t phang la quang thong ri
tre n mo t n v dien tch ta i iem o . Ky hieu o ro i la E,
n v la lux (lx):

E =
A
(9)
E (lx): o ro i; 4 (lm): quang thong; A (m
2
): dien tch.
o ro i thng no i e n la o ro i ngang, ngha la o ro i bnh quan tren ma t phang ngang. o ro i
co c trong thc te co n tuy thuo c he so s du ng cu a bo e n, va he so duy tr cu a thie t ke , se
khao sa t ca c chng sau.
b. UCa c tr so o ro i trong thc te U:
E(lx) o ro i E(lx) o ro i
0,25
1
20
20-50
75
50-100
100-200
200
em trang ra m
tm ng thoa t nan ra kho i nha
Nhan ro ma t ng i
Lo i i va khu vc la m vie c ngoa i tr i
Khu vc xe
nh h ng ni kho ng lau
Phong la m vie c khong lien tuc
o ro i to i thie u cho co ng viec lie n tu c
200-500
300-750
500-1000
1000
1000-2000
2000
5.000
100.000
Cong vie c bang ma t n gia n
Cong vie c bang ma t, kho trung bnh
Cong vie c bang ma t, m c o kho cao
Tr i nhie u may
Cong vie c ra t ph c ta p, quan sa t ty my
o ro i to i a ta i ni la m vie c
o ro i tieu iem tre n ba n mo
Na ng gi a tra nhie t i
c. UQuan he gi a o ro i va c ng o sangU:
Xem mo t iem M tre n ma t pha ng ngang S, ca ch nguon
sa ng O mo t khoa ng r. Go c gi a phng chieu t O en M
va phap tuyen cu a S ta i M la . o ro i ngang ta i ie m M
c tnh theo co ng th c:

2
I .cos
E =
r
(10)
hoac:
3

2
I .cos
E =
h
(11)
15


Nhan xe t: cng o sa ng I phu thuo c phng, khong phu thuoc khoang cach, o ro i E v a phu
thuo c phng, v a phu thuo c khoang ca ch.
UV du U: Hai co t e n ng cao 8m, cach nhau 30m, du ng bo en co IDC nh trong tieu chua n
TCVN 5828, v i bo ng en cao a p sodium 150W / 15klm. Ho i o ro i ta i ie m gi a 2 co t en ?
Khoa ng ca ch t chan co t en
iem gi a: d = 30/2 = 15m.
Suy ra : = arctan (15/8) = 62
o
.
Tre n ng cong IDC cu a bo
en, ta co : I
62
0
= 290. Vay:
I
62
0
= I
62
0
.
L
= 290 x 15 =
4.350 cd; cos 62
o
= 0,469. Suy ra o ro i
b i 2 e n ta i iem gi a 2 co t la :
E = 2 x I. cos
3
/ h
2

= 2x4.350 x 0,469
3
/8
2
= 14 lx.
Chu y , ke t qua cu a ba i toa n nay cha ke
en he so duy tr.
d. Uo ro i trung bnhU: Ng i ta th ng dung cong th c o ro i trung bnh e thie t ke chie u
sa ng n gian:

n. .U .M
E =
A
L F F
av
(12)
Etb (lx): o ro i trung bnh; n: so bo e n; 4
L
(lm): quang
thong tong cu a ca c bong en trong bo e n; A (m2): die n
tch c chieu sa ng;U
F
(Utilization factor): he so s du ng
quang tho ng cu a bo
en (theo catalog e n, thng co tr so t 0,35 e n 0,7);
M
F
(Maintenance factor): he so duy tr cu a thie t ke ( th ng
co tr so t 0,67 e n 0,80.
CIE khuyen ngh nen thie t ke sao cho M
F
t nha t bang 0,7 e
tie t kiem na ng lng). o i khi ng i ta nh ngha he so d
tr :
1
k =
M
F
(13)
Khi he so duy tr M
F
bang 0,7 th he so d tr bang: k = 1 / 0,7 = 1,43.
16


UV du U: Mo t ho i tr ng die n tch 100m
2
, c thie t ke chie u sang v i o ro i 400lx, du ng e n
huy nh quang cho a ta n xa 2x18w/2400lm. Cho bie t he so s du ng 0,52 va he so duy tr bang 0,8.
Ho i pha i dung bao nhie u bo e n cho thie t ke nay?
n = A.E
av
/ (4
L
.U
F
.M
F
) = (100 x 400) / (2400 x 0,52x0,8) = 40 bo .
4. Uo cho i (luminance)U :
a. Unh nghaU:
o cho i cu a mo t nguon ma t, hay cu a mo t ma t chie u
sa ng phan xa , la ty so cu a c ng o sang theo
phng quan sa t chia cho die n tch hieu dung cu a
ma t o nhn theo phng quan sa t.
o cho i ky hie u la L, co n v la candela / m2 (cd/m2):
I

L =

A.cos
(14)
L (cd/m2): o cho i theo phng ; I (cd): cng o sa ng; A(m2): die n tch ma t pha t sa ng; : go c
gi a phng quan sa t va pha p tuyen ma t pha t sa ng.
UV du U: mo t bo en huynh quang o i 2x36w, lap lie n tra n, dien tch ma t pha t sa ng khuye ch tan
0,2m x 1,3m, co quang thong bo e n la 4800 lm, co c ng o sang tng o i tren IDC go c 65
o
trong ma t pha ng 0-180o la 85 cd/klm. Ho i theo go c o bo en co o cho i ba ng bao nhie u?
I = I.4
L
= 85 x 4,8 = 408 cd. Suy ra o cho i theo phng 65o cu a bo e n: L = I / (A.cos65
o
) =
408/(0,2x1,3x0,4226)= 3.713 cd/m2.
b. UCa c tr so o cho i th c te U:
L (cd/m2) o cho i L (cd/m2) o cho i
1,5 x 10
9
1 x 10
6
20.000 - 50.000
20.000
2.500
>10
0,06
10
-5
Ma t tri gi a tra
Da y to c bo ng en
e n compact
Bong e n m
Tra ng ra m
Ch co te ba o hnh non la m viec
Ma t giay trang di tra ng
Ma t co the ca m nha n c
5 x 10
6
> 500.000
30.000
5.000
1.000
1
<0,01
Ma t tri mi mo c
e n Metal halide
Ma t giay trang di nang
o cho i ga y lo a mat
Bong e n huynh quang
o cho i tre n ma t ng
Ch co te ba o hnh que la m vie c

17


c. UBa n cha t cu a be ma t nhan anh sa ngU:
Mo t be ma t c chie u sang v i quang tho ng t i 4, th:
- Mo t phan quang tho ng b hap thu : 4

= .4 (15)
- Mo t phan quang tho ng quang thong xuyen sa ng qua be n kia be ma t: 4
r
= r.4 (16)
- Mo t phan quang tho ng phan xa : 4
o
= o. 4 (17)
Ta luon luon co : 4 = 4

+ 4
r
+ 4
o ;
Suy ra: + + = 1 (18)
: he so ha p thu (absorption factor) ; : he so xuyen sang (transmission factor); : he so pha n xa
(reflection factor). Ca c he so eu nho hn 1, va la tnh cha t cu a be ma t nha n a nh sang.
Be ma t va t cha t He so ha p thu (%) He so pha n xa (%) He so xuye n sa ng (%)
Thu y tinh trong suot
Thu y tinh be ma t ha t la ng tru (cho a
me )
Nh a tra ng m (cho a u c)
2 - 4
5 - 10
10 - 20
6 - 8
5 - 20
30 - 40
88 - 92
70 - 90
40 - 60
d. UBe ma t phan xa khuye t ta n hoa n toanU:
Khao sa t cac be ma t va t cha t khac nhau, ta tha y chung co ca c a c tnh pha n xa kha c nhau, khi so
sa nh c ng o sang mo t tia t i v i c ng o sang cac tia phan xa :




Pha n xa nh h ng Pha n xa ho n h p nh h ng Pha n xa ho n h p khuye ch ta n
Pha n xa khuye ch ta n hoa n toa n
Mo t ma t c go i la co a c tnh phan xa khuye ch tan hoa n toan, khi cng o pha n xa co pha n
bo cosin: I = Io . cos (19)
18


Io (cd/m2): c ng o sang theo phng pha p tuye n v i ma t phang; I (cd/m2): c ng o sang
phan xa theo phng .
Ta ch ng minh c, khi ma t phang nha n a nh sa ng co a c tnh pha n xa khuye ch tan hoan toa n,
th o cho i pha n xa theo ca c phng nhn eu bang nhau: Lo1 = Lo2 = Lo
L = Lo (20)
e- Unh lua t LambertU:
o cho i pha n xa cu a mo t ma t phang pha n xa
khuye ch tan hoa n toan th ty le v i o ro i tre n ma t
phang o va he so phan xa cu a no :
L. = o. E (21)
L (cd/m2): o cho i phan xa tre n ma t pha ng; E (lx): o ro i tren ma t phang; o : he so pha n xa cu a
ma t phang.
f- UHe so pha n xa cu a mo t so be ma t va t lieuU:
Be ma t va t lie u
o
Be ma t va t lie u
o
Be ma t va t lie u
o
L p ma ba c
Tha ch cao
Gng soi
Bo t ma u tra ng
Ma u sa ng nha t
B.to ng xa m va sa ng nha t
Gra-nt, ga ch bo ng xa m
0,93
0,90
0,85
0,80
0,70
0,60
0,45
Vo i va ng la t
a ta ng, ga ch bo ng a m
Ca t tra ng
Sa n go e p, pa-ke
Be -to ng nh a ma u sa ng
a t sa ch
Co nha n ta o
0,40
0,30
0,25
0,25
0,22
0,20
0,20
Ca t va ng
Ga ch la t ng
B.to ng nh a ma u t.bnh
Mo c o ng, gang
Sa n be to ng, va i, go sn
Sa n go va n
Co xanh
0,17
0,17
0,16
0,15
0,13
0,10
0,08

Be ma t sa ng: o > 0,4; Be ma t pha n xa trung bnh: 0,2 < o < 0,4; Be ma t to i: o < 0,2.
UV du U: Mo t ma t tie n kien tru c bang gra-nt co hspx 0,45, muon co mo t o cho i ba ng 10 cd/m2, th
pha i c chie u sang v i o ro i ba ng bao nhieu? E = L. / o = 10 x 3,14 / 0,45 = 70 lx.
5. UNhie t o ma u (colour temperature)U:
Mo t va t en tuye t o i, c nung nong len t 2.000
o
K e n 10.000
o
K, ng i ta co pho mau cu a no
e so sanh v i ma u cu a ca c nguon sa ng.
19


a. UMo t so v du ve nhie t o ma Uu:
Nguo n sa ng Nhie t o ma u (
o
K) Nguo n sa ng Nhie t o ma u (oK)
e n ne n
e n s i o t
e n halogen
e n huy nh quang
1.900
2.700
3.000
2.800 7.500
A nh sa ng tra ng (moonlight)
A nh sa ng ma t tr i (sunlight)
A nh sa ng ban nga y (daylight)
Ba u tr i xanh trong
4.100
5.000 6.000
5.800 6.500
10.000 26.000

b. UCa c thang nhie t o mau theo CIE va en v du U:
Te n go i thang nhie t o ma u Vie t ta t
o
K A nh sa ng Ma e n h/q tie u bie u (Phillips)
A m (warm )
Trung ho a (intermediate)
La nh (cool)
ww
nw
dw
< 3.300
3.300 5.300
> 5.300
o cam
Va ng
Xanh
29,33,82,83,92,9330,31,32,41
84, 9420, 21, 22, 25
25, 76, 86, 9610, 11, 12, 72

c. UBie u o KruithoffU:

Thc nghiem cho tha y nguo n sang co nhie t o ma u thap (ma u a m) ch phu hp cho viec chie u
sa ng v i o ro i tha p. V i nhng ni co yeu ca u chieu sang v i o ro i cao, ng i ta pha i dung cac
nguon sa ng co nhie t o mau cao (ma u la nh).
V du thie t ke chieu sang v i o ro i 300 lx, ng i ta nen du ng en co nhie t o mau > 3.000 o K.
20


6. UCh so truye n a t ma u Ra (Colour Rendering Index)U:
a. Unh nghaU:
Ch so truyen a t mau, thng ky hie u Ra (hoac CRI), la so o cu a nguo n sang, cho bie t mc o
trung th c mau cu a cac va t c chie u sa ng, khi so sanh v i nguo n sa ng chuan (anh sa ng ma t
tr i).
b. UCa p chie u sang theo ch so truye n a t mauU:
Ca p truye n a t ma u Ra t tot
1A
To t
1B
V a
2A
Kho ng to t la m
2B
Ke m
3
Ra t ke m
4
Ch so Ra Ra 90 80Ra<90 70Ra<80 60Ra<70 40Ra<60 20Ra<40
e n s i o t, halogen
e n h/q compact
e n huy nh quang
e n thu y nga n cao a p
e n Metal halide
e n cao a p Sodium
x
x
x

x

x
x
x

x
x


x

x



x
x
x
x


x
x





x

x
UChu y U: en s i o t (go m ca e n halogen), tuy co nhie t o ma u thap, nhng co ch so truyen a t
ma u Ra ra t cao.

II. UKHA I NIE M CA C YEU CA U CU A KY THUA T CHIEU SANGU:
1. UCa c ye u ca u cu a mo i tr ng chie u sa ngU:
Mo t mo i tr ng chie u sang c thie t ke to t cho phep con ng i:
- Nhn thay, va di chuye n an toan;
- Thc hien ca c cong vie c bang ma t mo t ca ch hieu qua, chnh xa c, an toan;
- Kho ng ga y me t mo i th gia c, va ma t tie n nghi th giac.
Cha t lng chieu sa ng ye u cau:
- u o ro i (illuminance,) n v o ba ng lux (lx);
- u o cho i, n v o bang candela/m2 (cd/m2);
21


- Ha n che cho i lo a giam kha nang quan sa t (disability glare), va cho i lo a ma t tien nghi
(discomfort glare). Co nh ng a i l ng ch tie u th c nghie m kha c nhau cho chieu sang
trong nha va ngoa i tr i;
- Ch so truyen a t mau, va mo t so cac yeu cau khac, tu y theo loa i chieu sang.
2. UCa c tie u chua n thie t ke chie u sa ngU:
Ca c tie u chuan thie t ke chieu sang hien ha nh yeu ca u cac thie t ke pha i phu h p:
* Ca c tie u chuan Vie t Nam: TCXD 16:1986, Chieu sang nhan tao trong cac cong trnh xa y d ng;
TCXDVN 333:2005, Chie u sang nha n ta o ben ngoa i ca c co ng trnh co ng cong va ky thua t ha tang
o th; TCXDVN 259:2001, Chieu sang nhan tao ng pho qua ng trng o th;
* Cac tie u chuan quo c te ca n tham kha o: ISO 8995:2002 (CIE S 008/E:2001), Lighting of indoor
work places; ISO 9885-2: 2005(E) (CIE S 015/E), Lighting of work places Part 2: Outdoor.
Ca c tie u chuan cu a Uy ban Chie u sang Quoc te CIE (Commission International de LEclairage)
co van phong a t ta i Vien, A o, la ca c tieu chuan a c bie t quan tro ng, c to ch c tieu chua n the
gi i ISO cong nha n. Do o ca c ky s va kien truc s Vie t Nam th ng tham kha o ca c tieu chuan
na y, e bo xung cho tieu chua n Vie t Nam, khi lam cong ta c thie t ke.
3. UPha n bie t chie u sa ng la m vie c va chie u sa ng my thua tU:
Ca c tie u chuan chie u sang ch quy nh cho chie u sang la m vie c.
Chieu sa ng my thua t la mo t pham tru khac nham tao s de chu, tao phong ca ch cho kho ng gian,
nhan ma nh ca c tieu iem ga y chu y , hoa c ta o cac hieu ng a c bie t trong quang cao,v.v .
Chieu sa ng my thua t hoan toa n do nghe thua t cu a cac ky s va kien tru c s ta o nen, la mo t tu y
bien cho sang ta o cu a ng i thie t ke , khong co quy nh tie u chuan, nhng o i khi cung co truyen
thong hoa c ta p qua n.

III. UPHAN LOA I KY THUAT CHIE U SA NGU:
Ng i ta pha n ra cac ky thua t chieu sang kha c nhau tuy theo lnh vc va o i tng cu a thie t ke
chie u sang. Co the pha n loa i nh sau:
1. UChie u sa ng be n trong (indoor lighting):
- Chieu sa ng nha , ca c co ng trnh dan dung ( gom ca sieu th, benh vie n, trng ho c, khach
sa n, nha ha ng an, dch vu , va n pho ng , .)
- Chieu sa ng ca c nha cong nghiep: nha sa n xua t, nha kho;
22


- Chieu sa ng ca c co ng trnh the thao trong nha ;
- Chieu sa ng ba i o xe (trong nha );
- Chieu sa ng nha ga sa n bay (phan trong nha ).
2. UChie u sa ng be n ngoa i (outdoor lighting):
a- UChieu sa ng ca c co ng trnh o thU:
- Chieu sa ng ca c ie m o giao tho ng cong cong ngoa i tr i;
- Chieu sa ng ng, cau, ha m da nh cho ng i i bo ;
- Chieu sa ng ben ngoa i ca c khu tr ng ho c, benh vie n, trung ta m thng ma i, ho i ch trie n
la m, ca c tru s ;
b- UChieu sa ng cong vien, vn hoa:
- Chieu sa ng chung khu vc cong ra va o;
- Chieu sa ng san to chc ca c hoa t ong ngoa i tr i;
- Chieu sa ng ng i da o;
- Chieu sa ng ca nh quan, tha m co , bn hoa, ma t n c;
c- UChieu sa ng ca c co ng trnh kie n truc, my thua t:
- Chieu sa ng ma t dng cac co ng trnh;
- Chieu sa ng tng a i;
- Chieu sa ng a i phun nc;
d- UChieu sa ng ca c co ng trnh The duc the thao ngoa i tr i:
- Chieu sa ng san bo ng a , sa n van o ng a na ng;
- Chieu sa ng san qua n v t (tennis);
- Chieu sa ng san bo ng chuyen, bo ng ro , ca u lo ng;
- Chieu sa ng be bi ngoa i tr i;
- Chieu sa ng phu c vu truyen hnh ma u;
3. UChie u sa ng ng giao tho ng (road lighting)U:
Gom chie u sang ng, ng pho , qua ng tr ng o th.
23


ULHUUNU IU . LHlEU 5RNU BEN TRUNU
I. UA I CNGU:
1. UCa c o i t ng thie t ke chie u sa ng be n trongU:
Chieu sa ng ben trong (indoor lighting) ca c co ng trnh xa y dng, con go i la chie u sang trong nha
(chie u sa ng no i tha t), bao go m cac ky thua t thie t ke chie u sa ng cho ca c co ng trnh:
- Nha va cong trnh co ng co ng nh trng ho c, benh vien, c quan, va n pho ng ,
- Nha co ng nghiep: nha x ng sa n xua t, nha kho,
- Ca c cong trnh thng ma i: c a ha ng thng ma i, sie u th, c a ha ng dch vu, .......
- Ca c trung ta m the thao trong nha, ..
Theo ch c nang, chieu sa ng trong nha c chia ra ca c loa i: chieu sang la m vie c, chie u sa ng s
co, chie u sa ng pha n ta n ng i, chie u sang bao ve , chie u sang my thua t.
Chieu sa ng lam viec con c chia la m cac loa i: chie u sa ng chung (general lighting) va chie u
sa ng ta i cho (local lighting). Chieu sa ng chung co the la chieu sa ng chung eu hoa c chieu sang
chung khu vc (localized general lighting).
Chieu sa ng trong nha c thc hien v i ca c bo e n (luminaires) ra t nhieu loa i. e n (lamp) la p
trong cac bo en go m ca c loa i tho ng du ng theo cong nghe hie n nay: en s i o t va halogen, en
huy nh quang tho ng du ng va huynh quang compact, e n thuy ngan cao a p, en sodium cao a p,
en sodium thap ap, e n metal halide.
2. UCa c ch tie u cu a mo i tr ng chie u sa ngU:
Thie t ke chie u sang no i tha t pha i bao a m cac yeu cau: Nang sua t th gia c (Visibility
Performance), An toa n th gia c (Visibility Safety), va Tien nghi th gia c ( Visibility Comfort).
Do o ca c ch tieu ky thua t cu a mo i trng chie u sa ng pha i a t la :
* o ro i (illuminance): o ro i ngang, o ro i ng, o ro i tru , He so o ng e u.
* Phan bo o cho i (luminance distribution): o cho i thch nghi cu a tran va t ng, o cho i cu a bo i
ca nh, o tng phan, o nhn ro .
* Han che cho i lo a: Cho i lo a ma t tie n nghi (discomfort glare), Cho i lo a giam kha nang quan sa t
(disability glare).
* nh hng a nh sa ng (directionality of light): ca c kie u chieu sa ng, ca c loa i e n theo pha n loa i
CIE.
24


* Yeu to ma u ( colour aspects): nhie t o mau cu a e n, ch so truyen a t ma u (colour rendering
index).
* Han che nha p nha y (flickering).
* Ke t h p v i anh sang ban ngay (daylight).
* ie u khie n va bao dng e n.
3. UCa c tie u chua n cu a thie t ke chie u sa ng be n trongU:
Ngoa i chie u sa ng my thua t ra, ta t ca ca c loa i chie u sang e u pha i tua n theo cac quy nh cha t che
cu a cac tie u chuan quo c gia hay quoc te , v du :
TCXD 16:1986 Chieu sa ng nhan tao trong cac co ng trnh da n dung.
TCXDVN 253:2001 Lap a t chie u sang cho ca c cong trnh co ng nghiep ye u cau chung.
ISO 8995 (CIE S 008/E) Lighting of indoor workplaces ( Chie u sang cac a ie m la m vie c
trong nha ).
EN 1838 ; CIE S 020/E:2007 - Emergency lighting (Chieu sang khan cap).
II. UO RO I CHO CHIE U SANG TRONG NHAU:
o ro i ngang tre n ma t pha ng la m vie c (0,8m ca ch sa n) la ieu kien tie n quye t trong mo i thie t ke
chie u sang trong nha.
1. UBa c thang o ro iU: Theo tie u chuan TCXD 16:1986, ta co 27 bac trong Bac thang o ro i:
Ba c thang I II III IV V VI VII VIII IX
o ro i (lx) 0,2 0,3 0,5 1 2 3 5 7 10
Ba c thang X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII
o ro i (lx) 20 30 50 75 100 150 200 300 400
Ba c thang XIX XX XXI XXII XXIII XXIV XXV XXVI XXVII
o ro i (lx) 500 600 750 1.000 1.250 1.500 2.000 2.500 3.000
* Theo tieu chua n ISO 8995 (CIE S 008/E):2002, ta co 15 bac trong bac thang o ro i:
20 30 50 75 100 150 200 300 500 750 1.000 1.500 2.000 3.000 5.000 lx.
20 lx la o ro i nhn ro ma t ng i, 5.000 lx la o ro i yeu ca u tre n ban mo trong be nh vien.
Ca c ba c o ro i cach nhau 1,5 la n ; o la mc phan bie t c cu a ma t ng i.
25


2. Uo ro i la m vie c ye u ca u theo tie u chua nU:
Th ng la o ro i ngang trung bnh E
tb
(E
av
). o la o ro i duy tr (maintained illuminance), co ke
en he so d tr .
a- UTheo TCXD 16:1986U: tham khao ca c Ba ng 3,4,5:

26



27



28




b- UTheo tieu chua n U y ban Quoc te ve Chieu sa ng (CIE):
29


Trong tieu chua n CIE S008/E:2002, Mu c 5, co quy nh ca o ro i yeu cau, ch so han che cho i lo a
va Ch so truyen a t ma u Ra (CRI) cho ca c v tr lam viec trong nha (xem Phu luc A).
Theo CIE, ni co cong vie c ba ng ma t lien tuc, o ro i la m vie c kho ng c nho hn 200 lx.
3. Uo ro i cua vu ng ca n xung quanh (immediate surrounding)U:
Theo CIE, vu ng tie p giap v i vung lam vie c, trong khoa ng 0,5 m xung quanh, go i la vu ng can
xung quanh. Neu o ro i trong vu ng nay gia m nhanh, se lam ma t ca n bang pha n bo o cho i, ma t
me t do ieu tie t tha i qua , va se ma t tie n nghi th giac. Sau a y la o ro i quy nh cho vu ng ca n
xung quanh theo CIE:
4. UHe so o ng e uU:
He so ong eu la ty so gi a
o ro i to i thieu Emin va o
ro i trung bnh Eav tre n mo t
ma t phang, trong mo t thie t ke
chie u sang:

min
E
U
E
o
av
= (1)
Theo CIE, ta ne n thie t ke sao cho: * Trong vung la m vie c: U
o
0,7.
* Trong vu ng ca n xung quanh: U
o
0,5.
5. UCa c co ng th c tnh toa n o ro i iemU:
a. Uo ro i tre n ma t pha ng ngangU:








o
hP 2
I
E =
h
(2)
3

hP 2 2
I .cos I .cos
E = =
d h
(3)

o ro i ta i co ng vie c (lx) o ro i ta i vu ng ca n xung quanh (lx)
750 500
500 300
300 200
200 Ba ng o ro i ta i co ng vie c
30


E
hP
(lx): o ro i ngang ta i iem P; Io(cd): c ng o sa ng cu a nguo n (ie m) theo phng truc quang
; I(cd): cng o sa ng cu a nguon (iem) theo phng e n P; h (m): khoang ca ch t nguo n O
en P, khi OP tha ng go c v i ma t phang ngang; d (m): khoang cach t nguon O en P, khi OP
kho ng tha ng go c v i ma t phang ngang; : goc tao bi tia chieu OP, va truc quang OH.
b.U o ro i tren ma t phang ngU:
Xe t mo t ma t phang ng tha ng go c v i ma t phang tia
t i (ma t phang ta o b i tru c quang OH va tia t i OP):

2

2
I .cos .sin
E =
h
vP
(4)
E
vP
(lx): o ro i ng ta i ie m P; I (cd): cng o
sa ng cu a nguo n (ie m) theo phng en P; h (m): o
cao chenh lech t nguon O en P; d (m): khoa ng
ca ch t nguo n O e n P; : goc tao bi tia chieu OP, va truc quang OH.
c. Uo ro i tren ma t phang nghiengU:

Xe t mo t ma t phang ng khong thang go c v i ma t
phang tia t i (ma t pha ng tao b i truc quang OH va tia
t i OP), ma co go c , v i ma t pha ng na y:

2
2
.cos .sin .cos
vp
I
E
h

= (5)
E
vP
(lx): o ro i ng ta i iem P; I (cd): cng o sang
cu a nguon (iem) theo phng en P; h (m): o cao che nh le ch t nguo n O e n P; d (m): khoang
ca ch t nguo n O e n P.
d. UCong th c cu a nguon ma t (luminous surface)U:

(6) (7)
31


e. Uo ro i (ban) tru (semi cylindrical illuminance) U:
Ta t ca ca c o ro i no i tre n eu la o ro i pha ng (plan illuminance). o ro i tru la mo t tham so e
a nh gia o ba o ho a cu a mo t mo i tr ng chieu sang.
Theo nh ngha, o ro i tru ta i ie m P tren ma t phang XY (ma t pha ng ngang), la gi i han o ro i
trung bnh tren mo t ma t ban tru a t ta i ie m P, co ay song song v i ma t XY, ma t cong h ng ve
v tr ma t ng i quan sa t cu ng trong ma t XY, khi ban knh va o cao ma t ban tru tie n ve 0
(kho ng).

2
(1 cos ) sin
p
sc
I
E
d

+
= (8)
hay:
3
2
(1 cos ) cos
p
sc
I
E
h

+
= (9)
Trong mo t khong gian chieu sa ng quan trong nh rap ha t, a i
gia ng ng, trung tam ho i ngh, ra p xie c ,...., o ro i tru
kho ng c tha p hn tieu chua n (tham kha o cach tnh o ro i
tru cho ca c co ng trnh cong cong trong Phu lu c 4, tie u chua n
TCXD 16:1986). Khi ty so o ro i tru v i o ro i ngang bang
0,3 en 0,7 th ta co bao ho a anh sa ng.
e xac nh o ro i tru cu a mo t pho ng, ng i ta xa c nh tren tru c do c qua ta m cu a phong, ta i v tr
ca ch tng 1m, o cao 1,5 m.
6. UTnh toa n o ro i trung bnhU:
a y la ba i toan n gia n va thong du ng nha t e tnh o ro i ngang trung bnh hoac so bo e n can
thie t cho mo t thie t ke chie u sa ng.

. . .
L F F
av
n U M
E
A

= (10)
.
. .
av
L F F
E A
n
U M
=

(11)
Eav: o ro i ngang trung bnh; n: so bo en ca n dung;
L
: quang thong cu a mo t bo e n (to ng quang
thong cac bo ng en trong bo en o );
M
F
: he so duy tr cu a he thong chie u sa ng. Theo tie u chuan TCXD 16, he so duy tr c xac
nh nh nghch ao cu a he so d tr k:
F
1
M =
k
(12)
Ba ng 2, TCXD16 cho ta cac gia tr tnh nhanh cho he so d tr k. Khi du ng en s i o t (nung
sa ng), k = 1,3, suy ra M
F
= 0,77; khi dung en phong ie n, k =1,5, suy ra M
F
= 0,67.
32


Tuy nhien theo cac tie u chuan m i cu a CIE, cac nha thie t ke c khuyen ngh s du ng M
F
min la
0,7. e co the cho n gia tr M
F
co l i, tham kha o cach tnh M
F
trong Mu c VII, Chng 5 gia o trnh
na y, theo h ng da n cu a CIE 97-2006.
U
F
(
B
): he so s du ng quang tho ng (utilization factor) cu a bo e n. Xem mu c VI-3 ve cach tnh he
so s dung quang thong cu a mo t bo e n.
7. UTnh toa n o ro i tr trung bnhU:
a. UCa ch tnhU:
xc nh mc bo ha nh sng cho mt cng trnh cng cng, ngi ta phi tnh c
ri tr ca mt thit k chiu sng. Thng thng ngi ta c th xc nh ri tr qua ri
ngang trung bnh ca thit k, bng pp th (theo TCXD16), c th nh sau:
- Xc nh ch s phng, loi n c s dng thit k chiu sng, ri ngang trung bnh
ca thit k.
He so khong gian (cofficient of cavity) con go i la
ch so pho ng (room index) c tnh theo co ng
thc:

.
( )
tt
a b
i
h a b
=
+
(13)
i: ch so pho ng ; a,b(m): chie u da i va chie u rong
pho ng; htt(m): chie u cao tnh toan, la y t o cao
treo e n e n mplv (0,8m ca ch sa n).
- Xa c nh loi e n, bng ca ch so sa nh IDC ca bo en vi ca c ng cong IDC theo Hnh 4,
TCXD16:

33


- Ca n c va o ch so phong I a tnh, he so pha n xa cu a tng va san, tra ca c o th trong
Hnh 6,7,8, va 9, e tm ty so m gi a o ro i ngang trung bnh Etb, va o ro i tru Etr:
Neu e n co IDC loa i 1 (Io = Io.coso), ta du ng o th hnh 6; en co IDC loa i 2 (Io =
Io.cos
1,43
o), ta dung o th hnh 7; e n co IDC loa i 3 (Io = Io.cos
2
o), ta dung o th hnh 8; en
co IDC loa i 4 (Io = Io.cos
3
o), ta du ng o th hnh 9;
Tre n o th, ta du ng : ng cong 1, khi hspx tng san la : 0,3 0,1; ng cong 2, khi hspx
tng san la : 0,3 0,3; ng cong 3, khi hspx tng san la : 0,5 0,1; ng cong 4, khi hspx
tng san la : 0,5 0,3.



















34


Sau o tnh c o ro i tru cu a thie t ke la :
tb
tr
E
E
m
= (14)
b. Ua nh gia U:
e anh gia cong trnh co ng co ng co thie t ke chieu sa ng a t ba o ho a a nh sanh, ta xem Bang 6,
TCXD16:

e anh gia o no i ro cu a ca c o i tng kie n truc c chng ba y trong phong, nh t ng, phu
ieu, pa-no , ta co the o i chieu Ba ng 7, TCXD16:

III. UPHAN BO O CHO I (LUMINANCE DISTRIBUTION)U:
1. Uo cho i thch nghi cho tra n va t ngU:
Theo kinh nghiem, cac thie t ke chie u sang trong nha cho cam gia c de chu pha i co :
35


o cho i t ng: 50 e n 100 cd/m
2
. o cho i tra n: 100 en 300 cd/m
2
.
o cho i trung bnh tnh theo o ro i trung bnh:
.
av
av
E
L

= (15)
Trong cac mo i tr ng chieu sang trong nha cho nha , va n phong, v i he so phan xa thong dung
cho tra n tng sa n la 0,7 0,5 0,3 ( ky hie u 7 :5 :3), th pha n bo o cho i de chu luon luon a t.

2. Uo cho i cu a bo i ca nhU:
o cho i cu a bo i canh (background luminance) L
b
la mo t tham so trung bnh dung e tnh toan o
tng pha n (contrast), hay tnh toa n ch so cho i ma t tien nghi (discomfort glare) trong thie t ke
chie u sang trong nha :
ind
b
E
L

= (16)
L
b
(cd/m
2
): o cho i cu a bo i ca nh; E
ind
(lx): o ro i gian tie p (do ca c ma t phang phan xa tao nen,
kho ng do trc tie p cac e n).

.
(1 )
T av
ind
T av
E
A

(17)

T
(lm): to ng quang tho ng ca c bong e n trong phong; A
T
(m
2
): die n tch toan phan (dien tch tong
ca c ma t tran, t ng, sa n) cu a ca n pho ng; o
av
: he so pha n xa trung bnh cu a phong, lay theo gia
tro ng dien tch.

. . .
c c w w f f
av
T
A A A
A

+ +
= (18)
o
c
, o
w
, o
f
: hspx cu a tran, t ng, sa n; A
c
, A
w
, A
f
: dien tch cu a tra n, tng, san. A
T
(m
2
): die n tch
toa n pha n.
A
T
= 2[L.W +(L+W)H] (19)
UV du U: mo t pho ng ho i tr ng 6mx15mx3,2m, v i cac he so phan xa cu a tra n tng sa n la 7:5:3,
c chieu sa ng v i cac bo en co to ng quang tho ng la 80.400 lm, he so s dung quang thong la
0,72 he so duy tr la 0,76. Ho i o ro i ngang trung bnh va cho i thch nghi cu a pho ng ba ng bao
nhie u?
o ro i ngang trung bnh cu a pho ng: E = 80.400 x 0,72 x 0,76 / (6x15) = 488 lx.
Dien tch tran va san: A
c
= A
f
= 6 x15 = 90 m2.
Dien tch tng: A
w
= 2(6+15) x 3,2 = 134,4 m2.
To ng dien tch tran t ng san: A
T
= 2 x 90 + 134,4 = 314,4 m2.
36


He so phan xa trung bnh cu a phong: o
av
= (0,7 x 90 + 0,5 x 134,4 + 0,3 x 90) / 314,4 = 0,5.
o ro i gian tie p cu a phong: E
ind
= (80.400 x 0,5) / [314,4 x (1-0,5)] = 256 lx.
o cho i bo i ca nh cu a pho ng: L
b
= 256 / 3,14 = 81,5 cd/m2.
3. Uo tng pha n va o nhn ro U:
o tng phan (contrast) la ch tie u can thie t cho kha na ng quan sa t trong mo t mo i trng chieu
sa ng, nha t la khi ca n thie t phan bie t o i t ng, trong san xua t, trng bay, hoa c cho ca c mu c ch
la m no i ro o i t ng trong chieu sa ng trang tr, chieu sang kien tru c.
a. Uo tng phanU:
v n
n
L L
K
L

= (20)
L
v
(cd/m
2
): o cho i cu a va t; L
n
(cd/m
2
): o cho i cu a ne n.
Co the cho L
b
la o cho i cu a mplv, tng, ke trng ba y, hay o cho i bo i canh L
b
, tuy theo tr ng
hp.
Theo tieu chua n DIN EN cu a Cha u Au, ng i ta con
nh ngha He so the hien tng pha n CRF (Contrast
Rendering Factor), va anh gia theo ca c hang nh
sau:

100( )
0, 91 91
v n
n
L L K
CRF
L

= = (21)
Co ng vie c ba ng ma t M c o tng pha n CRF ha ng CRF CRF min
Ma t bo ng la ng Cao 1 1 0,95
Ma t m pha n chie u Trung bnh 2 0,85 - 1,00 0,70
Ma t m Tha p 3 0,70 - 0,85 0,50

UV du U: o cho i cu a ne n la 30 cd/m2, tre n o at mo t ma u va t co he so pha n xa 0,6. Muon co mo t
o tng phan ba ng 0,7, th pha i chie u sang va t v i o ro i bao nhie u?
v n
n
L L
K
L

= = 0,7 ; suy ra: Lv = 1,7 Ln = 1,7 x 30 = 51 cd/m2.

Va y can pha i chieu sang mau va t v i o ro i: E = (51 x 3,14) / 0,6 = 267 lx.
a nh gia K
L n > 0,5
Trung bnh 0,2 e n 0,5
Nho < 0,2

37


b- Uo nhn roU:
Khi hieu o cho i cu a va t va nen (L
v
- L
n
) tang le n th ng i ta thay o tng phan tang, va ng c
la i, khi giam hieu so xuo ng mo t m c nao o ng i ta kho ng con nhn tha y ro va t c n a. Suy ra
o nhn ro phu thuo c vao mo t o tng pha n nho nha t, go i la ngng tng pha n (contrast
threshold) Kth.
Nghch ao cu a ngng tng phan K
ng
c CIE nh ngha la o nha y tng pha n tng o i
RCS (Relative Contrast Sensibility).
L
n
(cd/m2) 1 10 100 1.000 10.000
RCS 13,5 36,2 62,2 83,3 100
K
th
0,074 0,028 0,016 0,012 0,010
Ngng tng phan K
th
phu thuoc va o o cho i cu a nen. Th c nghie m cho thay khi tang o cho i
nen th o nha y tng phan tng o i RCS cu ng tang, ngha la ngng tng phan K
th
gia m
(nhng ch tang giam cha m, theo log cu a L
n
).Khi tang L
n
le n en gi i han 10.000 cd/m2 th RCS
kho ng tang n a ma la i giam, do ma t b kch qua ng ng.
o nhn ro c nh ngha: .
th
K
V K RCS
K
= = (22)
UV du U: Mo t nen c chie u sang 100 cd/m
2
, neu o tng phan cu a mo t va t tre n nen la 0,9, th o
nhn ro la : V = 0,9 x 62,2 = 56;
Neu ne n c chie u sang 1000 cd/m
2
, o tng phan cu a va t tren ne n van la 0,9, th o nhn ro la :
V = 0,9 x 83,3 = 75.
IV. UHAN CHE CHO I LO AU:
Cho i lo a gay ra do cac e n a t sai v tr, a t qua tha p, cha t l ng bo en kem hoac khong thch
hp. Ta ca n pha n bie t ca c loa i cho i lo a:
Cho i lo a giam kha nang quan sa t (disability glare): lam anh h ng en nang sua t nhn,
kho ng nhn ro .
Cho i lo a ma t tien nghi (discomfort glare): lam anh h ng en tie n nghi th gia c, ma t cam
gia c de chu.
1. UCho i lo a gia m kha na ng quan sa tU:
Thc nghiem con cho tha y, o cho i nen bnh th ng, ang co o tng phan to t, ma co mo t va i
nguon sa ng na o o gay ne n cho i lo a nam trong tr ng nhn cu a ng i quan sa t, th o nhn ro
cung giam. Ng i ta go i o la mo t hien t ng cho i lo a gia m kha na ng quan sa t (disability glare),
38


trong tr ng h p nay c khao sa t nh l ng ba ng ca ch so sa nh o nhn ro, trc tie n pha i nh
ngha o cho i gay lo a tng ng.
a. Uo cho i gay lo a tng ngU:
o cho i gay lo a tng ng(equivalaent vieling luminance) la mo t tham so ch nhie u loan ga y
lo a ga y ra do mo i tr ng chie u sang thie t ke kho ng to t. Theo nh ngha, khi co n bo en gay lo a
trong tr ng nhn, th o cho i ga y lo a tng ng la :

2
10 ( )
eye
vl i
i
E
L

= (23)
E
eyei
(lx): o ro i ng ta i ma t ng i quan sa t gay ne n b i
en th i; ( )
i
o : go c ta o b i tia nhn ngang va tia nhn
en th i.
2
2
.sin .cos
'
i i i
eye
I
E
h

= (24)
h = h 1,5: o cao t en e n ma t ng i quan sa t.
Ch tnh L
vl
cho cac en co goc
i
t 15o e n 60o, cac en khac khong tnh.
o cho i gay lo a tng ng L
vl
cu a ca c e n ga y cho i lo a la mo t tham so quan trong e tnh
nhie u ch tieu han che cho i lo a trong chie u sa ng.
UV du U: mo t en cao ap thuy nga n 125W, quang thong 6,2 klm co c ng o sang tng o i I ta i
goc = 50o la 250 cd/klm, treo o cao cach ne n 6m. Ho i theo hng o (
i
= 90 50 = 40o), bo
en gay nen mo t o cho i gay lo a tng ng bang bao nhieu?
C ng o sang cu a en theo hng = 50 o: I = I
50o
x
L
= 250 x 6,2 = 1550 cd.
sin
i
= sin 30
o
= 0,5; cos
i
= cos 30
o
= 0,866; h = 6-1,5 = 4,5m
o roi ng tai mat ngi quan sat:
eye
E =(1.550 x 0,5
2
x 0,866) / 4,5
2
= 16,57 lx.
o choi gay loa tng gay ra bi bo en: L
vl
= (10 x 16,57) / 30
2
= 0,184 cd/m
2

b. UHe so cho i lo a S va ch so cho i lo a PU:
o nhn ro khi kho ng co nguon ga y cho i lo a:
1
1 1
( )
v n
th n
L L K
V RCS
K L

= = (25)
o nhn ro khi co cac nguon ga y cho i lo a:
2
2 2
( )
v n
th n vl
L L K
V RCS
K L L

= =
+
(26)

39


He so cho i lo a theo nh ngha:
1
2
V
S
V
= (27)
Xem RCS
1
~ RCS
2
, ng i ta ch ng minh c co ng thc ga n ung:

n vl
n
L L
S
L
+
= (28)

He so cho i lo a S l n hn 1 mo t lng ra t be , ne n ng i ta nh ngha Ch so cho i lo a (giam kha
na ng quan sa t) P:
P = 1000(S -1) (29)
Theo tieu chua n TCXD 16, khi thie t ke cac nha thi au the thao trong nha , pha i thie t ke sao cho P
60.
UV du U: mo t san thi au the thao trong nha co o cho i bo i canh bang 30 cd/m2. Ho i o cho i gay lo a
tng ng max cu a cac nguo n gay lo a c phe p bang bao nhie u e ch so cho i lo a P <60
P = 1.000(S-1) <60; Suy ra he so cho i lo a: S < 1 + 60/1.000 = 1,06;
n vl
n
L L
S
L
+
= < 1,06 ;
Suy ra o choi gay loa tng ng cua cac nguon gay loa: L
vl
< 0,06 L
n
= 0,06 x 30 = 0,18 cd/m
2

2. UCho i lo a ma t tie n nghi (Discomfort Glare)U:
a. UTheo tieu chua n TCVN 16:1986U: ch so cho i lo a ma t tien nghi M c nh ngha (theo
cong th c Epanetnikov):

0,5
0,5
.
.
v
o b
L
M
L

= (30)
L
v
(cd/m2): o cho i phan sang cu a e n theo phng cu a ma t ng i quan sa t;
(sr): go c kho i pha n sa ng cu a en nhn t ma t ng i quan sa t;
o
: ch so h ng nhn , thng cho bang 1 khi en ga y lo a nam theo phng nhn;
L
b
(cd/m2): o cho i thch nghi cu a mo i tr ng (o cho i cu a bo i ca nh).
Ch so cho i lo a M xac nh tren tru c doc qua tam cu a phong, ben ca nh t ng (0,5m), a u truc do c
o, o cao 1,5m so v i san nha. V i nhng pho ng co chieu da i khong qua 2 lan o cao treo en,
th kho ng ca n pha i tnh M.
40


b. Unh m c cho i lo a thong nha t UGR (Unified Glare Rating) theo CIEU: ch kha c thang o, theo
CIE ta co nh m c cho i lo a tho ng nha t :


2
2
0, 25
8log{ }
v
i
b
L
UGR
L p

=

(31)
Ca c tham so xac nh y nh tren, p chnh la he so v
tr ( gio ng nh ch so hng nhn ,
o
trong cong th c
tnh M), xa c nh theo bang ch so v tr Guth.
c- UCh so v tr GuthU :
Ch so v tr Guth lien quan en hng nhn cu a
ng i quan sa t so v i v tr cu a nguon gay cho i lo a.
No c CIE cho trong mo t Ba ng theo H/R va T/R,
t c la theo o cao va o lech ngang cu a e n.

UBA NG CH SO V TR GUTH U:


41


d- UCa ch tnh cho i lo a ma t tien nghiU:
o cho i pha n sang cu a e n theo phng cu a
ma t ng i quan sa t :
.cos
v
I
L
A

= (32)
Trong o : I,(cd/m2): cng o sa ng cu a en, theo phng t e n en ma t ng i quan sa t; A (m2):
dien tch phan sa ng cu a en chie u tren ma t phang ngang; , (o): goc tao b i truc quang cu a en va
phng e n ma t ng i quan sa t.
o cho i thch nghi cu a mo i trng (o cho i cu a bo i canh):
L
b
(cd/m2): tnh theo phan IV-2 trong chng nay.
e- Ua nh giaU:
Giu a Ch so M va nh m c UGR co mo i quan he sau:
UGR = 8 log 0,25 M
2
(33)
Chu y : ch so M tnh cho mo i en, khi co nhieu e n ng v i M
1
, M
2
, M
3
,...., ta co the tnh:
M = (M
1
2
+ M
2
2
+ M
3
2 + ......)
1/2
(34)
Ta co cac ba c thang ang gia M va UGR tng ng v i mc o cho i lo a ma t tien nghi cu a mo i
trng chieu sa ng nh sau:
M c tie n nghi To t V a Tha p Ra t tha p Kho ng chu no i
Ch so M 15 25 40 60 100
nh m c
UGR
14 18 21 24 27
Theo anh gia cu a tieu chua n m i ISO8995 (CIE 008/E:2002):
M c tie n
nghi
Ra t tot To t V a Tha p Ra t tha p Tha p to i a
UGR <13 16 19 22 25 28
V du X ng ve Va n pho ng La p ra p
co ng nghie p:
chi tiet nho
La p ra p
co ng nghie p:
chi tiet
tr.bnh
La p ra p co ng
nghiep: chi
tie t l n
42


UV du U: mot xng ve co o choi cua boi canh bang 60 cd/m2, can thiet ke chieu sang sao cho phai
at UGR khong ln hn 16. Hoi tong
2
2
v
i
L
p

cua cac en c cho phep nho hn bao nhieu ?

2
2
0, 25
8log{ }
v
i
b
L
UGR
L p

=

< 16; Suy ra:
2
2
0, 25
log{ }
v
i
b
L
L p

< 16/8 = 2
Vay ta phai co:
2
2
v
i
L
p

< (10
2
x 60) / 0,25 = 24.000
f. UA p du ng Bieu o Bodman-Sollner e anh gia cho i lo aU:
Khi tnh toa n bang tay, khong dung may tnh v i phan mem, e cho n gian, ng i ta co the
dung bieu o Bodman-Sollner e anh gia bo en co thch hp v i mo t thie t ke chieu sa ng hay
kho ng, ve ma t khong gay cho i lo a ma t tie n nghi.
Bie u o Sollner co 2 bie u o kha c nhau: Bie u o 1 du ng cho ca c bo e n khong pha t sa ng tre n ma t
ben nhn tha y, hoa c co nhn tha y nhng song song v i phng quan sa t. Bieu o 2 dung cho ca c bo
en co pha t sa ng tren ma t ben t phng quan sa t. Cac ca p chieu sa ng trong bieu o Sollner co y
ngha nh sau:

Cap chieu sang Cong viec bang mat r = L70 / Lb
A Yeu cau rat cao: lap rap ie n t, kim hoan, cha m cho 15
B Yeu cau ac bie t: Van phong, lap rap may moc nho 15
C Yeu cau trung bnh: lap rap ca c chi tie t trung bnh 20
D Yeu cau bnh thng: lap rap chi tiet ln: o-to 20
E Khong ye u cau han che cho i loa: cong vie c kho ng co nh, khong lien
tuc
50
43


Ty so o cho i r trong bieu o Sollner la ty
so gi a o cho i goc , 70o va o cho i Lb
cu a bo i ca nh
Theo bieu o pha n bo cng o sang IDC,
ta tnh toa n va em cac o cho i cu a e n
theo cac phng go c chie u g
t 45o en 85o va o bieu o
Sollner, ve mo t ng cong.
Neu ng cong nay v t qua
ng gi i ha n trong bieu o
Sollner ng v i ca p chie u
sa ng va o ro i thie t ke , th bo
en khong thch h p, cha c
chan ga y cho i lo a ma t tien
nghi.
3. UGo c bao ve cua e nU:
e kho ng pha i tnh toan phc tap, ng i ta co the ha n che cho i lo a ba ng ca ch chon goc ba o ve
cu a e n. Goc ba o ve la goc che cu a cho a e n sao cho ma t khong b cho i lo a tr c tiep t cho a e n,
co the xac nh theo ca c v du hnh ve sau ay:
Neu mo t bo e n nam trong trng nhn cu a ng i la m
viec, va co ga y cho i lo a ma t kha na ng quan sa t ang ke ,
th no pha i co cho a en v i go c bao ve min:
Loai en o choi
cua bong
en
(kcd/m2)
Goc
bao
ve
min
(o)
H.quang tuyp 1 - 20 10
Huynh quang compact 20 - 50 15
Phong ien bong m 50 - 500 20
Phong ien bong trong 500 30
44



4. UPho ng lam viec co ma n hnh VDT (Video Display Terminal)U:
Cho i lo a pha n xa la mo t loa i cho i lo a giam kha na ng quan
sa t, khi trong cong vie c, ng i la m vie c thng xuye n b
nh ng tia sa ng phan xa chieu va o ma t: v du ma t man hnh,
cong vie c tinh vi co ma t phang la m vie c pha n chie u cac tia
va o ma t.
Theo CIE, khi phong la m vie c co VDT th ng la nghieng
goc 15
o
, ca c bo e n thie t ke chieu sa ng lam viec pha i co
o cho i cu a cho a e n goc 65o nho hn tr so quy nh sau a y, e tra nh cho i lo a pha n xa :
VDT theo ISO 9241-7 loa i I II III
Cha t l ng ma n hnh To t Kha Trung bnh
Gi i ha n L (65o) 1000 cd/m2 200 cd/m2
Khi ng i la m vie c cng o cao v i VDT, co the pha i gia m quy nh go c 65o co n 55o.
Theo Phu lu c 3 trong tieu chua n TCXD 16:1986, ta co the tham khao v tr a t en chie u sang ta i
cho cho nh ng co ng viec co yeu ca u tra nh cho i lo a phan xa .

V. UCHIE U SA NG S CO CHO CA C TO A NHAU:
1. UCa c ye u ca u theo tie u chua n TCXD 16:1986U (trch ie u 2, TCXD 16)
2.1. Phi co chiu sang s c trong ca c pho ng va nhng ni la m vic sau a y:
- Nhng ni co nguy c ga y n, chay, nhim o c cho ngi;
- Nhng ni khi chiu sa ng la m vic o t nhie n b mt s la m gian oan quy trnh la m vic hoc
trnh t tin hanh co ng vic trong mt thi gian da i;
- Nhng cong trnh au mi quan trng nu ngng hot o ng s ga y nh hng kho ng tt v chnh
tr, kinh t v d nh ca c trm bm cp thoa t nc cho nha va cong trnh co ng cng, h thng
tho ng hi, thong gio trong ca c pho ng v. v...
- Nhng ni co lien quan en tnh mng con ngi nh: Pho ng m, pho ng cp cu hi sc, pho ng
e, pho ng kha m bnh v.v...
2.2. ri nh nht tre n mt la m vic do cac e n chiu sa ng s c to ra khong c nh
45


hn 5% tr s ca o ri chiu sa ng la m vic quy nh trong bng 4 nhng khong c nh hn 2
lux trong nha va l lux ngoa i nha .
2.3. Trong cac pho ng m tr s o ri do chiu sa ng s c to ra khong c nh hn 150 lux.
2.4. Phi co chiu sang e pha n ta n ngi nhng ni nh sau:
- nhng ni co th gay nguy him cho ng i i qua
- ca c li i, cu thang, ha nh lang phan ta n;
- Tren ca c cu thang ca nha tre n 5 tng;
- Trong ca c pho ng ca cong trnh co ng cng co tren 100 ngi.
2.5. Tr s o ri nh nht do ca c e n chiu sa ng s c va chiu sang phan ta n ngi to ra tre n
mt sa n (hoc nn) cac li i, bc cu thang v.v... kho ng c nh hn 0,5 lux trong nha va 2 lux
ngoa i nha .
2.6. Phi s dng e n nung sa ng (s i o t) e chiu sa ng s c va chiu sa ng pha n ta n ngi.
Cm s dng e n hunh quang, e n thy nga n cao a p en halo gen v.v... e chiu sa ng s c va
chiu sa ng pha n ta n ngi.
2.7. Mng ie n ca h thng chiu sang s c, h thng chiu sa ng e pha n ta n ngi phi mc
va o ngun ien rie ng, kho ng c mt ie n trong bt k tnh hung na o.
2.8. en chiu sa ng s c trong ca c phong co th du ng e chiu sa ng phan ta n ngi.
2.9. Trong cac co ng trnh cong cng, nhng ca ra ca cac phong co tre n 100 ngi phi co e n
ba o hiu ch dn li thoa t khi xy ra s c. Nhng e n ch dn nay phi mc va o mng ie n chiu
sa ng s c.
2.10. e n chiu sang s c va chiu sang phan ta n ngi cn kha c vi en chiu sang la m vic v
kch thc, chng loi hoc co du hiu rieng tren en.
2. UCa c ye u ca u theo tie u chua n CIE S 020/E:2007:
a- UYeu ca u gi i ha n o ro iU:
Mo ta kho ng gian Gi i ha n o ro i (lx) He so a da ng (Emin/Emax)
ng thoa t na n (escape route) Do c theo ng trung ta m 1,0lx
da i trung ta m 0,5 lx
1:40
Khoa ng ro ng (Open area) Xuye n qua khoa ng ro ng 0,5lx 1:40
46


Khu v c co ng vie c co ru i ro cao
(high risk task area)
10% m c duy tr, nhng kho ng
nho hn 15,0lx
1:10

b- UYeu ca u gi i ha n o cho i giam kha nang quan sa t:
o cao la p a t so v i sa n
H (m)
C ng o sa ng to i a cu a chie u
sa ng tre n ng thoa t na n va
khoa ng ro ng (cho ng na o loa n)
Imax (cd/m2)
C ng o sa ng to i a cu a chie u
sa ng khu v c co ng vie c co ru i
ro cao
Imax (cd/m2)
H < 2,5 500 1.000
2,5 H 3,0 900 1.800
3,0 H 3,5 1.600 3.200
3,5 H 4,0 2.500 5.000
4,0 H 4,5 3.500 7.000
4,5 H 5.000 10.000

c- UYeu ca u th i gian a p ng va th i gian to n ta i:
V i nhng ng thoa t na n va nhng khoang rong, th i gian ap ng va th i gian to n ta i
cua he tho ng chieu sang kha n cap la :
- UTh i gian ap ngU: he thong chie u sa ng khan ca p pha i a t 50% o ro i ye u cau trong vong
20 giay, va 100% o ro i ye u cau trong vong 60 gia y (neu cong vie c bang ma t, hoac ru i ro
cho con ng i o i ho i th i gian a p ng ngan hn th pha i a t ngay 50% o ro i yeu ca u
trong vong 5 giay).
- UTh i gian ton ta iU: nga n nha t la 1 gi (neu co ng viec ba ng ma t, hoac ru i ro cho con ng i
o i ho i th i gian to n ta i da i hn th th i gian to n ta i ngan nha t pha i la 3 gi ).
V i nhng khu vc co ng viec co nhie u ru i ro, th i gian ap ng va th i gian ton ta i cu a he
thong chie u sa ng kha n cap la :
- UTh i gian ap ngU: he thong chie u sa ng khan ca p pha i a t ngay t c th 100% o ro i ye u
ca u, hoa c pha i a t trong vong 0,5 gia y.
- UTh i gian ton ta iU: tuy theo trng h p, nhng kho ng tha p hn 1 gi .

47





VI. UCA C KIEU CHIE U SA NG PHA N LOA I CHO A EN THEO CIEU:
1. UCa c kie u chie u sa ngU:
A nh sa ng t ca c bong trong bo en, sau khi ra kho i cho a en, pha n bo trong kho ng gian theo ca c
ma t o quang thong (cng o sa ng) kha c nhau theo cac phng, do o ng i ta co the phan loa i
ca c kie u chieu sa ng:

- Chieu sa ng tr c tiep (direct lighting): 90-100% quang tho ng i xuo ng, phu h p v i Nha
va n pho ng, c a hang l n, nha xng.
- Chieu sa ng n a trc tie p (semi-direct lighting): 60-90% quang thong i xuong, phu h p
v i nha van pho ng, nha , phong tra , phong a n.
48


- Chieu sa ng hon h p (mixed lighting), gom chie u sa ng ho n hp th ng (mixed normal
lighting) hay chie u sang trc tie p/gia n tiep (direct/indirect lighting) va chieu sa ng hon h p
khuye ch tan (mixed diffuse lighting): 40-60% quang thong i xuong, phu h p v i ca c
kho ng gian co hspx tran tng l n, chieu sa ng kinh te.
- Chieu sa ng n a gian tie p (semi-indirect lighting): 60-90% quang tho ng i len, phu h p v i
tie n nghi chie u sang cao: pho ng khan gia , nha ha ng an.
- Chieu sa ng gia n tiep (indirect lighting): 90-100% quang tho ng i len, phu hp v i tien
nghi ra t cao, mo i trng chieu sa ng ba o ho a: a i sanh, phong hoa nha c, trung ta m ho i ngh.
2. UPha n loa i cho a e n theo CIEU:
Theo cac kieu chieu sang, CIE phan loa i ta t ca ca c bo en (cho a en) tha nh 20 loa i, e thuan tie n
quy chua n, va xac nh ca ch tnh he so s dung cho mo t bo en, theo tnh na ng phan bo quang
thong trong khong gian:
- Tr c tiep hep: 5 loa i: A, B, C, D, E.
- Tr c tiep ro ng: 5 loa i: F, G, H, I, J.
- N a trc tie p: 4 loa i: K, L, M, N.
- Hon h p go m n a gia n tiep: 5 loa i: O, P, Q, R, S.
- Gia n tie p: 1 loa i: T.
Xem hnh cau bieu dien khong gian , 5 go c kho i nh ngha t F1 en F5 va ca c quang tho ng
tng ng pha t ra cu a bo e n trong go c kho i o :
Go c kho i /2 (F1) (F2) 3/2 (F3) 2 (F4) 4 (F5)
Go c chie u 41
o
60
o
75
o
90
o
180
o

N a go c ta m ( ng cong IDC) c tnh theo go c kho i theo co ng th c:
, = Arccos (1 - /2) (35)
Ca c loa i en theo phan loa i cu a CIE co pha n bo quang tho ng trong ca c pha n go c kho i kho ng gian
nh trong Phu lu c D giao trnh na y.
3. UCa ch tnh he so s du ng cua mo t bo e nU:
a. UCa ch tnhU:
He so s du ng UF cu a mo t bo e n c xac nh theo co ng
thc:
F LB R
U = U . U (36)
49



Trong o :
LB
U : ty sua t quang thong ngo ra (light output ratio), la ty so quang thong ra kho i bo en
so v i tong quang thong cac bo ng lap trong bo e n, co gia tr t 0,50 en 0,75 do hang san xua t
cho;
R
U : he so l i du ng quang thong (utiliance), phu thuo c loa i cho a e n (theo phan loa i cu a
CIE), ty so treo e n, he so phan xa cu a tra n t ng sa n, va ch so phong; tham kha o cac ba ng trong
Phu luc E gia o trnh na y.
UTy so treo enU:
Ty so treo en c xa c nh theo cong th c sau ay:

L
L
H
J
H H
=
+
(37)
Trong o : H
L
la khoang ca ch t tra n en en, H la
khoa ng ca ch t e n e n ma t pha ng lam vie c (thng
ca ch san 0,8m). Ng i ta thng treo en sao cho H 2 H
L
, suy ra: 0 J 1/3
b. UV du tnh he so s du ngU:
Mo t bo en loa i A (theo pha n loa i cu a CIE) co ty sua t quang tho ng ngo ra
LB
U ba ng 0,7 c
dung e thie t ke chieu sa ng cho mo t phong co ch so phong bang 2,5; hspx cu a tra n t ng sa n la
7:5:3, en treo sa t tra n. Ho i he so s du ng cu a e n ba ng bao nhie u?
Theo bang tra he so l i du ng quang thong
R
U cu a CIE, loa i e n A, ty so treo e n J = 0 (en treo
sa t tra n), ch so phong i = 2,5; hspx tran tng san 7:5:3, ta co
R
U ba ng 111%.
Loa i cho a e n Loa i bo ng e n
LB

Bo e n co ca nh ta n xa 30o T26 0,65 0,75
Bo e n co ca nh ta n xa 40o T26 0,55 0,65
Bo e n co ca nh ta n xa vuong go c TC 0,50 - 0,70
Downlight 30o TC 0,60 0,70
Downlight 40o TC 0,50 0,60
Downlight 30o A/QT 0,70 0,75
Downlight 40o A/QT 0,60 0,70

50


Va y he so s du ng cu a e n la :
F LB R
U = U .U = 0,7 x 1,11 = 0,777.

4. UTy so bo tr e nU:
Ty so bo tr e n, con go i la ty so khoang ca ch v i o cao SHR (Space to Height Ratio), la ty so
gi a khoang cach S gi a ca c en v i o cao H t e n e n ma t pha ng lam viec.
Thong thng ng i ta la y tim em e nh v tr
cu a e n va tnh S. o i khi S theo chie u do c va
chie u ngang can phong kha c nhau.
Khi o : .
h v
S S S = (38)
Khoa ng ca ch t en gia p v i t ng
en tng nen cho ba ng t 1/3 S en
S.
Mo i loa i en, theo phan loa i CIE, ne n chon SHR max nh sau e bao a m he so ong eu cho o
ro i:
Loa i e n A B C D E-H I,J K-S T
SHR 0,5 0,6 1 1,2 1,5 1,7 2,5 3

Tu y theo ng dung, ng i ta co the cho n l a SHR e tie t kie m kinh ph ma van a t o ong eu
chap nhan c:
ng du ng, loa i e n Bo tr nhie u da y Bo tr mo t da y
To i u C c a i To i u C c a i
Ngoa i tr i, cho a m 2,0 2,9 1,6 2,3
Pha n xng, cho a thau 1,5 2,2 1,5 1,7
Va n phong, gia ng ng 1,3 1,5 1,2 1,5



51


VII. UCA C YEU TO KHA C TRONG THIET KE CHIEU SANG BE N
TRONG CA C CO NG TRNH XA Y DNG:
1. UYe u to ma u ( colour aspects)U :
a. UNhie t o mau cu a enU:
Nhie t o mau co anh hng en tie n nghi th giac, o la cam quan de chu, kho nh l ng, nhng
ca c chuye n gia a a nh gia qua thc nghie m va u c ke t t ca c khao sa t th c te .
Rie ng v i ca c loa i e n huynh quang co nhie t o mau khac nhau, ng i ta co bang u c ke t ca c loa i
en h p ly cho cac thie t ke chie u sang kha c nhau nh sau :
* : khuyen dung ; o : co the thay the

ia im chiu sang
Activa Day-
light
CW Cool-
white
W WW Warm-
white
Home-
light
Gro-
lux
Gour-
met
C a ha ng ba ch ho a /
C a ha ng

Tap hoa o o *
Quay tht o o *
Hieu banh o o *
Quan ao * *
Day dep * *
o go o *
Hieu sach o *
My pham o * *
Hoa ti * o o * *
Va t nuo i / Ca kie ng * o o *
Khach san / Trung tam
ho i ngh

Hanh lang o o *
Phong an * *
Phong ngu o *
52


Hoi trng o *
Trng hoc
Khu the thao o * o
Phong hoc o *
Hanh lang * o o *
Tie m a n * *
Be nh vie n
Phong benh * *
Khu chung * o o
Van phong o * *
Co ng nghie p
Nha xng o * o o
Nha kho * o o o
Det, In * o * o
Nha, Hoa o * *
O-to * o * o
Bao che * * *
Kiem pham * o o
Nha
Phong khach o *
Bep, nha ta m o *
Cay canh o o o *
Ma u la nh Ma u trung
gian
Ma u a m Ma u a c bie t




53


b. UCh so truyen a t mau CRI (colour rendering index)U:
en huynh quang tuy p, tu y theo loa i (xem catalogue ca c hang en), co nhie u cap CRI, t ra t to t
(ca p 1A) cho e n kem (ca p 3). V du, cu ng co anh sa ng trang, en huynh quang tuyp loa i 3-da i
(three band) cho CRI cap 1B, trong khi e n huynh quang tuyp loa i De luxe cho CRI ca p 1A. Trong
nha sang trong ch ne n dung en huy nh quang tuy p cho nhng pho ng ca n a nh sa ng cho cong
viec, v du nh nha be p, pho ng an, phong oc sach, pho ng gia t, nha xe; kho ng ne n dung e n
huy nh quang tuy p cho cac pho ng ngu , pho ng khach.
en huynh quang compact i m i, co CRI cap 1A va 1B, tng ng v i ca c en s i o t va
halogen ve ma t truyen a t mau, ma la i tie t kie m ien, ne n nga y cang c tho ng dung trong
chie u sang co ng sua t tha p.
Chieu sa ng cong sua t cao, the thao trong nha , chieu sang phu c vu truyen hnh, ng i ta hay dung
en metal halide, co CRI t 1A e n 2B, tuy loa i.
en cao ap sodium loa i e n chuan, co CRI ra t kem (ca p 4), danh cho nh ng ni ch can thay
ng khong can phan bie t mau sa c s va t. en cao a p sodium loa i s a ma u (color crrected) co
CRI khong to t la m (cap 2B). en cao a p sodium loa i s a ma u manh (strongly color corrected) co
CRI to t (cap 1B), nen co the pha tro n v i en metal halide cho chieu sang the thao, va cac ng
dung can chieu sang cong sua t cao. No i chung s dung e n cao ap sodium ca n co chon l a gi a
gia ca , ng du ng va CRI can thie t.
en thuy nga n cao a p co CRI t kho ng to t lam (ca p 2B) cho e n ra t kem (ca p 4), ne n ch dung
cho chie u sa ng chung trong x ng cong nghiep, hoac ca c khu kho.
en sodium thap ap co CRI tha p nha t (ke m hn ca p 4), nen ch du ng chie u sa ng ba i o xe. ac
bie t loa i e n nay ca m s du ng cho cac gian phong co kh quye n de cha y no .
2. UHa n che nha p nha y (flickering)U:
e han che nha p nha y, va hien tng ong a nh ( cam gia c o ng c ng ye n hay quay cha m,
trong khi no ang quay v i va n toc ra t cao), ng i ta thie t ke chieu sang v i he tho ng en 3 pha,
thay v ch dung 1 pha cho chieu sa ng. en s i o t va halogen kho ng co hien tng nhap nhay,
nen a c bie t c s du ng cho nhng ng dung quan trong, tra nh hien tng nhap nhay.
3. UKe t h p v i a nh sa ng ban nga y (daylight)U:
Ke t h p v i a nh sang ban ngay trong thie t ke chie u sang la nghe thua t va ky thua t cao, ne u co
ieu kien kinh ph, ne n ap dung e tie t kie m nang l ng ien. Tuy nhie n ca c ky thua t na y kho ng
n gia n, va la cong viec cu a kie n truc s nhie u hn, nen khong c e ca p trong gia o trnh nay.
Tuy nhien ta co the hie u mo t va i nguye n ta c n gian, v du e ta t b t e n vao nhng th i iem
khac nhau trong nga y, ng i ta thie t ke nhieu ma ch e n xen ke , ta t m v i nhie u cong tac, thay v
ch du ng mo t mach e n.
54


VIII. UKINH NGHIE M CHUYE N GIA TRONG CA C KIE U CHIE U
SA NG BE N TRONG:
1. UChie u sa ng tr c tie p va nh h ngU:
Chieu sa ng chung tr c tiep va nh h ng (direct
and aimed general lighting) cho o ro i ngang e u
tre n ma t pha ng lam viec. Kien tru c can phong
c nhn thay ro rang, ng i ta de dang nh
h ng va la m vie c trong o. Chieu sa ng tr c tiep
cho tnh tao hnh to t va s r c r . Khi o cao cu a
pho ng tang, th chum sa ng mo i e n to a ro ng va o
ong eu tre n ma t pha ng lam viec (mplv) cung gia
ta ng. A nh sang trc tie p cho phep nha n ro hnh
da ng va ca u ta o be ma t. Tien nghi th gia c ta ng
khi go c bao ve ta ng. Mo t ac ie m cu a chieu sang tr c tiep la hie u sua t cao s du ng na ng lng
ien. Tuy nhien ta i mplv, can pha i xem xe t cho i lo a phan xa .
Mo t so chuyen gia cho ra ng chie u sang trc tie p cho vu ng tran va phan tng tre n to i, mang tnh
trnh dien nhng tao ra kho chu do tng phan cao. Chie u sa ng tr c tiep thng c ap du ng cho
ca c sa nh to a nha, va n pho ng ieu ha nh, nha ha ng, va nhng kho ng gian khac, khi ng i thie t ke
muo n ta o mo t ca m giac chu y . Theo quan iem na y, ca c chuyen gia cho ra ng chie u sang trc tie p
ta o ra me t mo i, khong nen dung chie u sa ng nhng khong gian la m vie c.

Co ng trnh tie u bie u ap du ng chie u sa ng chung tr c tiep, nh h ng : SAN BAY QUO C TE
DUBAI (a nh cu a ERCO).
55


2. UChie u sa ng tr c tie p, khue ch ta n (direct, diffuse lighting)U :
Chieu sa ng chung tr c tiep, khue ch ta n (direct, diffuse general lighting) cho o ro i ngang eu tren
mplv, ngoa i ra con cho anh sang du v i t bo ng o va t phan xa . Chie u sang trc tie p, khuye ch
ta n cho kha nang ta o hnh ye u, cac hnh da ng va ca u ta o be ma t khong c nha n manh. Ng i ta
ng du ng e n huynh quang e chieu sa ng tr c tiep, khuyech ta n, do o hieu qua nang lng ra t
cao.
Chieu sa ng chung tr c tiep, khue ch ta n c a p dung cho : khu v c la m vie c, pho ng a chc nang,
nha bao tang, trie n lam, khu v c i bo .
* UNho m cho a e n du ng cho chie u sa ng tr c tie p, khuyech ta nU:
Ke t ca u sa ng (light structures) e n
chie u xuo ng, khuyech ta n (downlights, diffuse)


Downlight ga n t ng, kh.ta n (wall-mounted downlights, diffuse) Tra n sa ng (luminous ceiling).

56



Co ng trnh tie u bie u ap du ng chie u sa ng chung tr c tiep, khuye ch ta n : TRUNG TAM HO I
NGH, VALENCIA PRADA, MILAN (a nh cua ERCO).
3. UChie u sa ng gia n tie p (indirect):
Chieu sa ng gia n tiep s du ng mo t hoac nhie u ta m tran, t ng, hoa c ma t pha ng khac nh la mo t
va t phan xa th ca p. S chieu sa ng cu a cac be ma t nh vay lam rang r can phong hoa c khu v c
le n, cho ta mo t an tng kho ng gian ro ng m . A nh sa ng khuye ch tan cho t bo ng o, va yeu ve
ma t ta o hnh. Ch du ng chieu sang gian tie p se ga y nen gia m su t s phan bie t kho ng gian. So sanh
v i chieu sa ng tr c tiep, ng i ta ca n pha i dung mo t l ng quang thong cao hn a ng ke, e co
c cung m c o ro i tren ma t phang la m vie c, khi dung chieu sa ng gia n tiep. Va t phan xa th
ca p pha i co he so phan xa cao. Chie u sang gian tie p tra nh c hoa n toan cho i lo a tr c tiep va
cho i lo a phan xa . ie u kie n tien quye t e co anh sang eu la phong pha i u cao. Ca c nguo n sang
gia n tiep pha i a t cao hn ta m ma t. Khoa ng ca ch e n tra n cu a ca c nguo n sang tuy theo mc eu
ca n thie t cu a a nh sang, nhng t nha t pha i la 0,8m. Chie u sang gian tie p thch h p v i: khu vc
la m viec, phong a ch c na ng, khu vc i bo . Cac nho m cho a en a dung cho chie u sang gian
tie p:
Ke t ca u sa ng (light structures) e n chie u le n (uplights)




57



Co ng trnh tie u bie u ap du ng chie u sa ng chung gia n tiep: VIE N BA O TA NG ANH, LONDON-
SA N BAY EZEIZA, BUENOS AIRES - EREMITAGE, ST. PETERSBURG VILLA,
SALZBURG (a nh cua ERCO).
Mo t so chuyen gia cho ra ng chie u sang gian tiep tao ra tien nghi th gia c do anh sang du, t tng
phan lam cho ta m ly ng i ta tha y kho ng gian rong hn. Hau he t cac kieu chieu sang gian tie p
dung tra n la m va t pha n xa, tuy nhien neu khong cho the m chu t t a nh sa ng tr c tiep, th a nh sa ng
gia n tiep se cam thay khong gian qua on ho a nh mo t ngay nhieu ma y. Chieu sang gian tie p c
xem nh thch h p cho nhng kho ng gian trong o ng i ta pha i la m vie c la u, dau vay nen the m
va o mo t t chie u sang ta i cho hay chieu sang nh hng e cho khong gian b t te nha t th cha t
lng chieu sa ng se to t hn.
4. UChie u sa ng tr c tie p va gia n tie p (direct and indirect)U:
Chieu sa ng chung tr c tiep va gia n tiep (direct/indirect general lighting) c xem nh mo t ke t
hp gi a chie u sa ng tr c tiep va chieu sang gian tie p nha m vao ma t phang ngang lam viec. Tran
58


va tng c s dung nh nh ng ma t phang pha n xa. S chie u sa ng cu a cac be ma t nh va y lam
ra ng r can phong hoa c khu v c le n, cho ta mo t an tng kho ng gian rong m . o ong eu cu a
mplv cung gia tang va cam gia c chieu cao pho ng cu ng gia ta ng, cho ca m giac tie n nghi, thoa i ma i.
A nh sa ng tr c tiep giup nhan ro cac hnh dang va ca u truc be ma t, va tang tnh hap da n cu a khong
gian. Va t phan xa th ca p can co he so phan xa cao. o ong eu cu a tra n ta ng le n khi en c
a t ca ng xa tra n. Nen ng du ng en huynh quang e co hie u sua t nang lng. Chieu sang chung
tr c tiep/ gian tiep thch h p cho nhng khu vc la m vie c, pho ng a ch c nang, khu vc i bo .
Nh ng nho m cho a en a dung cho chieu sang tr c tiep/ gian tie p:
Ke t ca u sa ng (light structures) Downlight treo (pendant downlights)


Co ng trnh tie u bie u ap du ng chie u sa ng chung tr c tiep/ gia n tiep : TRUNG TA M GIAO DU C
NG I LN, BERLIN - REICHSTAG, BERLIN - PALACIO DE LA ALJAFERIA, ZARAGOZA
- FIBANC, BARCELONA (a nh cua ERCO).

59






5. UChie u sa ng que t (washlighting)U:
Chieu sa ng que t (washlighting) la mo t kieu chie u sa ng hng-o i tng, va lie n quan e n kie n
tru c, mu c ch chnh la e no i ro ty le va ca c bie n cu a phong. Ng i ta du ng ca c e n pha o i xng
e chie u sa ng que t ca c ma t pha ng ngang, hay chie u sa ng chung trong khu vc trnh dien. Mo t a c
tnh cu a cac en pha kho ng o i x ng la phan bo c ng o sang o ng e u tren ca c be ma t.


a. UChie u sa ng que t o i x ng (symmetrical washlighting)U:
Chieu sa ng que t o i xng cho o ro i e u tren o i tng hoa c be ma t. a c trng cu a chie u sa ng
que t la ong e u o ro i cao, va t thay o i phan bo c ng o sang. Nhng vung can c chie u
sa ng cu a phong c nha n manh v i chie u sang que t.
A nh sa ng tr c tiep cho kha nang ta o hnh to t,
nhan bie t hnh dang va cau tru c be ma t to t.
Trong kien tru c, chieu sa ng que t c la m nen
cho chie u sa ng iem nha n (accent lighting).
Ng i ta hay ng dung nh ng e n pha la p tren
ray, cho phe p nh v linh ong cac cho a e n.
Chieu sa ng que t phuc vu cho: trie n la m, ba o
ta ng, cac khu vc thng ma i va trnh dien,
pho ng a ch c nang,
e n pha (floodlights)
60



Co ng trnh tie u bie u ap du ng chie u sa ng que t o i x ng: Nha th Santa Ana, Las Palmas
- Passeig de Gracia, Barcelona Ba o ta ng Royal Armouries, Leeds - Museo Fournier del Naipe,
Vitoria (a nh cu a ERCO).



b. UChie u sa ng que t ba t o i x ng (asymmetrical washlighting)U:
Chieu sa ng que t ba t o i xng (asymmetrical washlighting) c dung chu yeu e chie u sang cac
be ma t. Chieu sang que t ca c b c t ng la cong cu chnh cu a chie u sa ng kie n truc. o ro i ng
nhan ma nh ca c b c tng, hoa c cac bien kha c cu a ca n phong, la m ta ng ve trang tr. Nhng b c
tng sang cho i la m cho kien truc to ln hn.

61



e n chie u ie m que t t ng (wallwasher spotlights) e n que t (washlights)

e n chie u bie n (perimeter luminaires) e n que t t ng (wallwashers)

e n chie u le n (uplights) e n chie u ne n (floor washers)
Nh ng cho a e n dang ie m la m cho t ng sang hn, trong khi nh ng cho a e n dang da i se cho o
ong eu cao hn. V i chieu sa ng que t ba t o i xng, ca c khu v c cu a pho ng c xa c nh, la m
62


ta ng s chu y cu a ng i quan sa t. Chie u sa ng que t ba t o i xng cung c du ng lam nen cho
chie u sang ie m nha n, hay c dung e tao o sang mo i tr ng cho ni lam viec. e a t c
phan bo c ng o sang ong eu, viec nh v cac bo en la to i quan tro ng.
Chieu sa ng que t ba t o i xng c a p du ng cho: trie n lam, bao tang, khu v c thng ma i va trnh
dien, phong a chc na ng. Nhng nhom cho a e n th ng dung la : en chie u ie m que t tng,
en que t, en que t tng, en chie u le n, en chie u bie n.


Co ng trnh tie u bie u ap du ng chie u sa ng que t ba t o i x ng: Ba o ta ng Anh, London - Reichstag,
Berlin - Palacio de la Aljaferia, Saragoza Ba o ta ng nghe thua t hie n a i,Frankfurt (a nh cua
ERCO)




63


6. UChie u sa ng ie m nha n (accent
lighting)U :
Chieu sa ng iem nhan lam no i ro nhan ma nh va o
ca c va t the hay ye u to kie n tru c n le . Ba ng ca ch
chie u sang nay, co the ta o ra mo t thang bac thu hu t
s chu y cho mo i tie t muc trong mo t tong the nhieu
tie t muc c nha n manh.
Chieu sa ng iem nhan cho phe p nhan ro ca c hnh
da ng va ca u tru c be ma t. A nh sa ng tie u tu ta o ra
bong o ro re t va tang kha na ng tao hnh cung v i o sang. Mo t tia hep o sang cao la m no i ba t
mo t o i tng v i vu ng ca n xung quanh, la m cho no c nhan ma nh rie ng. Chie u sa ng ie m
nhan tao nhng ie m chu y va lam ca i thie n na ng sua t th giac, ta i ni chng bay cu ng nh ta i ni
la m viec. Nh ng ca u tru c va be ma t va t the c nha n manh ro ra ng b i anh sa ng tr c tiep. Chie u
sa ng iem nhan c a p dung cho trien la m, ba o ta ng, khu v c thng ma i va trnh dien, nha
ha ng an, qua n ca phe , quay bar, khu vc lam viec a c bie t. Nh ng nhom cho a e n a du ng: : en
chie u ie m (spotlights), spotlight ng vie n (contour spotlights), downlight nh h ng
(directional downlights), cho a e n a m ne n nh hng (directional recessed floor luminaires), e n
la m viec (task lights)
Co ng trnh tie u bie u ap du ng
chie u sa ng ie m nha n:
Neue Wache, Berlin - Iglesia
del Sagrado Corazn, - Bilbao
Issey Miyake, Paris -
Pinacoteca Vaticana, Rome
(a nh cua ERCO)




64


7. UChie u sa ng v i e n chie u hnh (projection lighting)U :
en chie u c du ng e chie u cac ba ng hieu,
mo hnh va hnh a nh, e ta ng m c tho ng ba o
cho cac tho ng tin canh bao va qua ng ca o.
Nh ng hieu ng ly thu co the ta o ra v i cac
gobos va knh loc. Ap dung chieu sa ng v i en
chie u cho trie n la m, ba o ta ng, khu vc thng
ma i va trnh dien, nha ha ng an, caf , qua y bar,
khach san. Chieu sa ng loa i na y can en chieu
spotlight (spotlight projectors).



Co ng trnh tie u bie u ap du ng chie u sa ng v i e n chie u: Aragon Pavillon, Sevilla - Hannover
Messe - Teattri Ravintola, Finland (a nh ERCO)


65


8. UChie u sa ng da n h ng (orientation lighting)U:
Chieu sa ng da n h ng (orientation lighting) la
chie u sang ch e cung cap s nh hng.
Nh ng bo en xe p theo day, lam nhie m vu tn
hieu da n h ng. Nhie m vu chieu sang cu a chung
ch la phu , do o ch can o ro i thap. Ng i ta s
dung nh ng e n nho v i o cho i cao, e chung
no i ba t len trong bo i canh. Chieu sang da n
h ng can thie t trong ca c to a nha ph c ta p, e
da n ng thoa t nan trong tr ng h p kha n cap.
Ngoa i ra no con c a p dung e lam no i ro
ng ne t kien tru c, cac ba c thang bo , khu ca m, lo i va o, lo i i, lo i thoa t na n.
Ca c bo cho a en a dung: : en que t ne n (floor washlights), downlight la p t ng (wall-mounted
downlights), cho a e n a m ne n (recessed floor luminaires), cho a en dan h ng (orientation
luminaires).

Co ng trnh tie u bie u ap
du ng chie u sa ng da n
h ng:
To a nha A nh sa ng,
Frankfurt- Palazzo della
Ragione, Bergamo- Khach
sa n Hilton, Dubai Khach
sa n Hilton, Dubai (a nh
ERCO)



66


IX. UMOT SO KY HIEU LOA I CHOA EN TRE N BAN VE MAT
BA NG CHIEU SANGU:
Tre n ban ve thie t ke chie u sang, can the hien ro loa i en va tnh nang cu a no . Sau ay la mo t so
ky hieu th ng du ng:

e n chie u xuo ng
(downlight)

Cho a e n co ch p, ba t
o i x ng (louvred
luminaire, asymmetrical )

e n chie u ie m, e n chieu
ie m nh h ng (spot light,
directional spotlight)

Ke t ca u sa ng (light
structure)

e n chie u ie m ga n ray
(track-mounted spotlight)

Ke t ca u sa ng v i ray
(light structure with
track)

e n chie u xuo ng, en que t
t ng bat o i x ng, e n que t
(downlight, asymmetrical
wallwasher, washlight)

Ke t ca u sa ng v i cho a
e n co ch p (light
struture with louvred
luminaire)

e m que t ke p (double
washlight)

Ke t ca u sa ng v i nguon
sa ng ie m (light struture
with point light sourses)

e n que t go c (corner
washlight)

e n chie u xuo ng v i
e n kha n ca p (downlight
with emergency light)

Cho a e n vuo ng (square
luminaire)

Cho a e n vuo ng v i en
kha n ca p (square
luminaire, with
emergency light)

Cho a e n vuo ng, ba t oi
x ng (Square luminai re,
asymmetrical)

Cho a e n co ch p cho ng
cho i va en kha n ca p
(louvred luminaire with
emergency light)

Cho a e n co ch p cho ng
cho i (louvred luminaire)

e n ie m (singlet)


67


ULHUUNU JU . LHlEU 5RNU BEN NUURl
I. UA I CNGU:
1. UCa c o i t ng thie t ke chie u sa ng be n ngoa iU:
Chieu sa ng ben ngoa i (outdoor lighting) hay chie u sang khu v c (area lighting) nghien cu thie t
ke chie u sa ng cho ca c o i tng:
- Ca c iem o giao thong cong co ng ngoa i tr i;
- ng, cau, ha m du ng cho ng i i bo ;
- Ben ngoa i ca c khu trng hoc, be nh vien, trung tam thng ma i, ho i ch trien lam, va ca c
tru s ;
- Ca c cong vien v n hoa;
- Chieu sa ng ma t tie n kie n truc, t ng a i, a i phun nc;
- Ca c cong trnh the du c the thao ngoa i tr i.
2. UCa c ye u ca u ch tie u ky thua tU:
o ro i ngang va o ro i ng; He so ong e u; Han che cho i lo a; Kieu chie u sang va bo ng o ;
Nhie t o mau va ch so truye n a t mau.
3.UCa c tie u chua n chie u sa ng be n ngoa iU:
TCXDVN 333: 2005 Chieu sang nhan ta o ben ngoa i ca c co ng trnh co ng cong va ky thua t ha tang
o th Tie u chuan thie t ke .
ISO/FDIS 8995-2 / CIE S 015/E:2005, Lighting of Workplaces, Part 2: Outdoor (Chie u sang ni
la m viec, Pha n 2: Ben ngoa i.)
II. UPHNG PHAP TNH TOANU:
1. UPhng pha p c ng o sa ngU:
o ro i ngang ta i ie m kha o sa t P, do en tao nen,
c tnh theo co ng th c:

3 3 3
2 2
.cos .cos .cos
p
I I
E
h h


= = (1)
68


Trong o : : go c ma truc e n c nha m vao; : goc BLP; : goc ALB;
I

(cd/m2): cng o sa ng cu a e n theo phng chie u ; Ep (lx): o ro i ngang ta i ie m P; h(m):

o cao cu a e n.
2. UPhng pha p quang tho ngU:
To ng quang tho ng ca n thie t va so e n can du ng e chie u sa ng die n tch A v i o ro i bnh qua n E:
.
.
av
T
F F
A E
U M
= (2)
T
L
n

=

(3)
Trong o : F
T
(lm): quang tho ng to ng cu a ta t ca ca c e n, la quang tho ng mo t bong en, nhan cho so
en trong mo t bo e n, ro i nhan cho so bo en; 4
L
(lm): quang tho ng cu a mo t bo ng en, theo
catalogue cu a bong en, hoac theo Bang 33 trong Phu lu c 6 TCXDVN 333:2005; A(m
2
): dien tch
ca n chieu sa ng, trong chie u sa ng the thao, ch ca n theo die n tch san chnh, pha n bie n ngoa i c
xa c nh la dien tch lie n ke ; E(lx): o ro i bnh quan cu a thie t ke, th ng la o ro i ngang;
U
F
: he so s dung quang thong cu a bo en, v i chie u sang ngoa i tr i, U
F
co tr so t 0,35 e n 0,5,
do nha san sua t cung cap d lie u, va con phu thuoc phng a n bo tr e n (o cao a t e n, h ng
ro i va o nghieng (turn and tilt).
M
F
: he so duy tr, xa c nh theo ca p bao ve IP cu a bo e n, o o nhie m cu a mo i tr ng, va chu ky
ba o d ng lau e n, co the tnh theo Bang 2 trong TCXDVN 333:
Chu ky
bao
dng
en
(thang)
Cap ba o ve cua bo en
IP2X IP5X IP6X
Phan loai moi trng Phan loai moi trng Phan loai moi trng
o th
ln, khu
cong
nghiep
nang
o th
va va
nho, khu
cong
nghiep
nhe
Nong
thon
o th
ln, khu
cong
nghiep
nang
o th
va va
nho, khu
cong
nghiep
nhe
Nong
thon
o th
ln, khu
cong
nghiep
nang
o th
va va
nho, khu
cong
nghiep
nhe
Nong
thon
12
18
24
36
0,53
0,48
0,45
0,42
0,62
0,58
0,56
0,53
0,82
0,80
0,79
0,78
0,89
0,87
0,84
0,76
0,90
0,88
0,86
0,82
0,92
0,91
0,90
0,88
0,91
0,90
0,89
0,87
0,92
0,91
0,89
0,87
0,93
0,92
0,91
0,90


69


Ca p ba o ve IP to i thie u cu a bo en c quy nh theo Ba ng 3 trong TCXDVN 333:
TT c Im - phn loi mi trng lm vic Cp bo v ti thi u
1 n lp t trong khu vc nng thn IP 23
2 n lp t trong th va v nh, khu cng nghip nh, khu nh IP 44
3 n lp t trong th ln, khu cng nghip nng Phn quang hc : IP 54
Cc phn khc : IP 44
4 n t di cao 3m IP 44
5 n lp t trong hm, trn thnh cu IP 55
6 V tr lp t n c kh nng xy ra ng ngp IP 67
7 n phi thng xuyn lm vic trong iu kin ngm nc IP 68

III. UHAN CHE CHO I LO AU:
1. Unh m c cho i lo a GR (Glare Rating)U:
a. UCong th c nh nghaU:
nh m c cho i lo a GR la ch so cho i lo a gia m kha nang quan sa t (disability glare), c nh
ngha theo co ng thc:
0,9
27 24log
vl
ve
L
GR
L
= + (4)
Trong o : Lvl (cd/m2): o cho i gay lo a tng ng b i ca c e n; Lve(cd/m2): o cho i ga y lo a cu a
mo i tr ng.
b. UCa ch tnh toanU:
* Uo cho i gay lo a cu a cac enU:
2
10
eyei
vl
i
i
E
L

=

(5)
Trong o : Lvl(cd/m2): o cho i ga y lo a b i cac en;
Eeyei(lx): o ro i ng ta i ma t ng i quan sa t, ga y b i en th i.
70


2
2
.sin .cos
'
i i i
eyei
I
E
h

= (6)
i
(o): go c o ba ng o , tao b i tia nhn ngang va tia nhn e n th i.
h' (m) = h 1,5 : o cao t e n e n ma t ng i quan sa t.
Ch tnh cho nh ng en i co go c
i
t 15o en 60o, ca c e n khac kho ng tnh.
* Uo cho i ga y lo a cu a mo i trngU:
o cho i gay lo a cu a mo i tr ng la mo t ch tie u tnh toan d a tren o cho i trung bnh cu a thie t ke :
0, 035
ve av
L L = (7)


.
av
av
E
L

= (8)
Trong o : L
av
(cd/m2): o cho i trung
bnh cu a khu v c quan sa t; E
av
(lx): o
ro i ngang trung bnh; : he so phan
xa cu a san. San co nha n ta o co : =
0,15 e n 0,25.
c. Ua nh gia nh m c cho i lo a GRU:

2. UCh so ha n che cho i lo a G (Glare Control Mark)U:
Ch so han che cho i lo a G la mo t ch tie u cho i lo a ma t tie n nghi (discomfort glare).
a. UCong th c:
G = SLI + 0,97 log Lav + 4,41 log h 1,46 log p (9)
SLI (Specific Lamp Index): ch so a c trng cu a bo en; Lav (cd/m2): o cho i trung bnh ma t
ng cu a thie t ke ; h (m): o cao e n tnh t o cao ma t ng i quan sa t ( h-1,5); p: so en lap a t
tha ng ha ng tre n 1 km.
b. UCa ch tnh SLI:
SLI c cho b i catalog e n hoa c tnh c theo cong thc:
SLI = 13,84 3,31logI
80
+ 1,3[log(I
80
/I
88
)]
0,5
0,08log(I
80
/I
88
) + 1,29logF + c (10)
anh gia cho i loa GR anh gia cho i loa GR
Khong the chu c

Gay nhie u loa n

90
80
70
60
Co the chap nha n

Gay chu y

Khong ang ke
50
40
30
20
10
71


Trong o: I
80
, I
88
(cd): cng o sang cua en mi theo cac goc bang 80 va 88 o, theo ng
cong pha n bo cng o sang (IDC), trong mat phang C0, cua bo en; F (m2): dien tch phat sang
cua choa en; c: he so sa mau: vi en sodium
thap ap, c = 0,4; vi cac en phong ien khac,
c = 0.
UCHU Y U: ch tnh G khi: 0,3 < Lav < 7; 5 < h <
20; 20 < p < 100; SLI > 0.
Cac gii han khi tnh SLI: 50 < I80 < 7000; 1 <
I
80
/I
88
< 50; 0,007 < F < 0,4
c. Ua nh gia ch so han che cho i lo a G:
Thc nghiem cho tha y khi mo t thie t ke a t khong gay cho i lo a ma t tie n nghi, th cung a t kho ng
ga y cho i lo a ma t kha na ng quan sa t. Do o, neu mo t thie t ke chie u sa ng co Ch so ha n che cho i
lo a G a t, th co the kho ng ca n tnh nh m c cho i lo a GR n a.
IV. UYE U CAU O RO I CHO KHU V C, CONG VIE C VA HOAT
O NG NGOA I TR IU:
1. UBa c thang o ro i tie u chua nU:
a- UBa c thang o ro i theo tie u chua n TCXDVN 333:2005U:
Gom 25 bac thang t Ba c I: 0,5 lx, cho e n Ba c XXV: 3000lx.
Ba ng 1 (TCXDVN 333) : Thang o ro i tie u chua n
Bc
thang

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII
ri
(lX)

0,5

1

2

3

5

7

10

20

30

50

75

100


XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

XXII

XXIII

XXIV

XXV

150

200

300

400

500

600

750

1000

1250

1500

2000

2500

3000
Ch so ha n che cho i lo a G a nh gia
<3
5
7
Ke m
V a pha i
To t
72


b- UBa c thang o ro i theo tie u chua n CIE S 015/E:2005U:
(trch ieu 4.3.1, tie u chua n CIE S 015/E:2005)
Theo CIE , chieu sang khu vc, cong viec, va hoa t ong ngoa i tr i c thie t ke theo 16 bac thang
o ro i:
5 - 10 - 15 - 20 - 30 - 50 - 75 - 100 - 150 - 200 - 300 - 500 - 750 - 1.000 - 1.500 - 2000
Theo CIE, he so 1,5 lan tre n cac ba c o ro i ke tie p la khac bie t nho nha t ma th gia c con ng i co
the pha n bie t c.
2. UYe u ca u o ro i duy tr to i thie uU :
a- UTheo tieu chua n TCXDVN 333:2005U:
Xem cac Bang 4,5,6,7,8,9 trong tieu chua n TCXDVN 333:2005.
b- UTheo tieu chua n CIE S 015/E:2005U:
Xem cac Bang 5.1, 5,2, 5.3, 5.4, 5.5, 5.6, 5.7, 5.8, 5.9, 5.10, 5.11, 5.12, 5.13, 5.14, 5.15 trong ieu
5 cu a CIE S 015/E:2005, co trch trong Phu lu c B gia o trnh nay.
V- UYE U CAU O RO I VA O CHO I CHO CHIE U SA NG MA T TIEN
KIE N TRU C VA TNG A I KY NIEMU:
1- UChie u sa ng ma t tie n kie n tru cU:
e ta o ma t tien r c r cho kie n truc, ng i ta du ng en pha bo tr chie u va o ma t tie n. Yeu ca u o
ro i va o cho i theo Bang 12 trong TCXDVN 333. Cong th c tnh toan:
o ro i cu a e n pha ta i iem khao sa t:

2
2
.sin .cos
i
I
E
h

= (11)
Ng i ta chia ma t pha ng ra m hnh
vuo ng nho , xem nh cac iem trong
mo i hnh vuong co o ro i ba ng nhau.
Bo e n pha nham va o m ca c ta m
iem cu a cac tha nh phan hnh vuo ng
khac nhau o cu a ma t phang, v i cac
goc khac nhau, va c ng o sang I khac nhau, tao ra ca c o ro i Ei kha c nhau. Do o ro i trung
bnh do mo t en tao ra tre n ma t pha ng la :
73


1
1
m
tb i
i
E E
m
=
=

(12)
Va so l ng en pha can e que t sang ma t tien to a nha la :
.
tb F
E
n
E M
= (13)
Trong o : E(lx) la o ro i thie t ke , xa c nh theo Ba ng 12, TCXDVN 333:

UChu y U: Cho n o cho i cu a nen Ln trong Ba ng 12 nh sau:
- Khi bo i canh la ngoa i vi o th, ne n la ca y xanh, chon Ln = 1cd/m2;
- Khi bo i canh trung ta m o th, hoac gan to a nha ln co ma t phang sa ng ln, th chon
Ln = 5 cd/m2.
o cho i cu a ma t tie n c tnh theo cong thc: L E

= (14)
74


Va t lieu va mau cu a ma t tie n kien tru c xac nh he so phan xa o, se xa c nh c ca n bao nhie u
o ro i E trc khi tnh toan.
2- UChie u sa ng t ng a i

Tng t nh chie u sa ng ma t tie n kie n tru c, khi chieu sa ng tng a i, ng i ta can mo t o
tng pha n gi a o cho i tren t ng a i va ma t nen bo i ca nh. Do o thie t ke se phu thuo c he so
phan xa o cu a t ng a i, theo va t lieu va mau sac be ma t cu a no .
nh chuan cho chie u sa ng t ng a i theo Ba ng 13, TCXDVN 333:

75


UCHU YU: khi t ng a i c quan sa t t xa tre n 300m, th gia tr yeu ca u trong Ba ng 13 co the pha i
nhan v i he so ieu chnh 1,5. Ngc la i, neu tng a i trong co ng vie n hoa c ngoa i vi tha nh
pho , co ne n la ca y xanh, th ca c gia tr ye u cau trong Bang 13 co the nha n v i he so hie u chnh
0,5.
VI. UCHIE U SA NG THE THAO NGOA I TR IU:
Trong cung mo t loa i hnh the thao co 3 cap chieu sang tuy theo mc o tranh ta i:
Ca p I: Thi au chnh th c; Ca p II: Thi a u tho ng th ng; Cap III: Thi au gia i tr va luye n ta p.
1. UDie n tch ca c sa n the thao va ho biU:
Sa n a u Bie n ngoa i
Sa n quan v t (tenis): 11m x 24m (16m x 36m)
Sa n bong chuye n: 9m x 18m (15m x 30m)
Sa n bong ro : 15m x 28m (21m x 34m)
Sa n ca u long: 6,1m x 13,4m (10m x 20m)
Sa n bong a : 70m x 110m
Sa n va n o ng a ch c nang: 110m x 190m
Ho bi ng i ln/ tre em: 22m x 50m / 12m x 20m.
2. UTo m ta t ca c ye u ca u chie u sa ng ca c sa n the thaoU:
Loai hnh the thao Ehav / Evav Hs ong e u Uo Cs truyen at mau
Ra (CRI)
nh mc choi loa
UGR
Cap I Cap II Cap
III
Cap
I
Cap
II
Cap
III
Cap
I
Cap
II
Cap
III
Cap
I
Cap
II
Cap
III
B. a, sv a chc nang
Bong chuyen
Bong ro
Cau long
Tennis
Bi loi
500
300
300
400
750
750/200
200
200
200
300
500
500/200
100
100
100
200
300
200
0,6
0,6
0,6
0,6
0,6
0,6
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
60
60
60
60
60
60
60
60
60
60
60
60
20
20
20
20
20
20
50
50
50
50
50
50
50
50
50
50
50
50
55
55
55
55
55
55

76


3. UCa c ye u ca u ve cao o a t e nU:
Yeu ca u cao o a t e n la mo t tu y chon ma u thua n gi a hieu sua t nang l ng chie u sang
cho san v i yeu ca u chong cho i. Cao o a t en to i thieu co the ca n c theo ieu 4.417
TCXDVN 333:

a- UCao o a t e n cho sa n bo ng a va sa n va n o ng a ch c na ngU
(Ba ng 16,TCXDVN333)
TT Phng a n bo tr chie u
sa ng
So co t
e n
Cao o cu a e n tha p nha t
Co ng th c tnh toa n Ghi chu
1 Bo tr chie u sa ng hai be n
sa n
08 0,35L1H0,6L1 va L2H4L2 theo Hnh ve 3
2 Bo tr chie u sa ng bon go c
sa n
04 0,35L1H0,6L1 va H3L2 theo Hnh ve 4
77



Cao o at
en chieu
sang san
van ong
trng hp
bo tr chieu
sang hai
ben san






Cao o at en
chie u sang san
van ong
trng hp bo
tr chieu sang
bon goc san




b- UCao o a t e n chie u sa ng cho sa n qua n v tU:
(Ba ng 19, TCXDVN)
TT Muc ch s dung Cao o cua en thap nhat (m)
Cong thc tnh toan Gia tr min. (m)
1 Luyen tap gia i tr H2 3 + 0,4L 8,0
2 Thi a u tho ng th ng va chnh th c H1 5 + 0,4L 10,0

78



c- UCao o a t e n chie u sa ng cho sa n bo ng chuye n, bo ng ro , ca u lo ngU:
(Ba ng 21, TCXDVN 333)
TT Mu c ch s du ng o cao cu a e n tha p nha t H (m)
Cong thc tnh toan Gia tr min. (m)
1 Luyen tap gia i tr H2 3 + 0,4L 6,0
2 Thi a u tho ng th ng va chnh th c H1 5 + 0,4L 8,0



79


d- UCao o a t e n chie u sa ng cho be bi ngoa i tr iU:
(Ba ng 25, TCXDVN 333)
TT Loa i be bi Cao o a t e n tha p nha t (m)
Co ng th c tnh toa n Gia tr to i thie u
1 Be bi co khan a i H1 0,8W-h 0,25d
2 Be bi kho ng co khan a i H2 0,6W-h 0,25d


4. UCa c thiet ke ie n hnh ve chie u sa ng the thaoU:
a- UChieu sang san bong a U:
UPhng a n 6 co tU:
Thiet ke chieu sang san bong a theo mc o tranh tai Cap III (luyen tap, giai tr), dung phng an
6 cot, hai ben san, khong co khan ai:
.
.
T
F
A E
M
= = (110x70x100) / (0,45x0,9) = 1.901.234 lm = 1.900 klm. S dung en Metal Halide
1000W co quang thong 81klm, ta can dung:
T
L
n

= =

1.900 / 81 = 24 en. Nh vay moi cot bo tr

mot gian (headframe) treo 4 en. o cao cot t nhat la 15m; cac chan cot cach xa bien san t 5 en
10m. Chu y khu vc tranh choi 10
0
hai ben bien ngang tai cau mon, khong c at cot en.
80


UPhng a n 8 co tU:
Thiet ke chieu sang Cap II cho mot san bong a phuc vu thi au thong thng, co khan ai, dung
phng an 8 cot at hai ben san, sau cac khan ai:
.
.
T
F
A E
M
= = (110x70x200) / (0,45x0,9) = 3.802.468 lm = 3.802 klm. S dung en Metal Halide
1000W / 81klm, ta can dung:
T
L
n

= =

3.802 / 81 = 48 en. Nh vay moi cot bo tr mot gian

(headframe) treo 6 en. o cao cot t nhat la 18m; cac chan cot cach xa sau bien doc san t 10 en
15m. Chu y khu vc tranh choi 10
0
hai ben bien ngang tai cau mon, khong c at cot en.
UPhng a n 4 co tU:
Thiet ke chieu sang Cap I cho mot san bong a phuc vu thi au chnh thc, co khan ai, dung
phng an 4 cot at bon goc san, sau cac khan ai:
.
.
T
F
A E
M
= = (110x70x500) / (0,45x0,92) = 9.299.951 lm = 9.300 klm. S dung en Metal Halide
2.000W / 310klm, ta can dung:
T
L
n

= =

9.300 / 310 = 38,75~40 en. Nh vay moi cot bo tr mot

gian (headframe) treo 10 en. o cao cot t 30 en 42m; cac chan cot cach xa goc san, xac nh v
tr theo Phu luc 7 TCXDVN 333.
b. UChieu sang san quan vtU:
Thiet ke chieu sang Cap II (thi au thong thng) cho mot san quan vt vi phng an 4 cot, s
dung en Meta Halide 400W co quang thong 30,5klm:
.
.
T
F
A E
M
= = (11x24x500)/ (0,4x0,9)= 3.666.666lm = 366 klm
S dung en Metal Halide 400W/ 30,5klm, ta can dung:

T
L
n

= =

366 / 30,5 = 12 en. Nh vay moi cot bo tr mot gian

(headframe) treo 3 en. o cao cot min 11m; cac chan cot co the
xac nh v tr theo hnh tren.
c. UChie u sa ng ho biU:
Thiet ke chieu sang ho bi ngi ln 50x22m, chn nc h = 0,1m, vi phng an 6 cot en, moi
cot 6 s dung 6 en Metal halide 400w/42klm, he so s du ng 0,4; he so duy tr 0,9.
o roi trung bnh: E
av
= (42.000 x 36 x 0,4 x 0,9) / (50 x 22) = 495 lx ~ 500lx.
81


o cao at en:
d (m) 26 30 38
w (m) 24 26 30
H
1
= 0,8w-h 19,1m 20,7m 23,9m

VII. UCA C YEU CA U KHA C CHO CHIEU SANG NGO AI TR IU:
1- Uo ro i duy tr vu ng ca n xung quanh vu ng la m vie cU:
e pha n bo o cho i can ba ng, pha i bao a m vung ca n xung quanh vung la m vie c mo t o ro i ty
le v i o ro i duy tr ta i chnh vung la m vie c tng ng.
CIE ye u cau tng quan gi a o ro i duy tr ta i vung lam vie c va vu ng ca n xung quanh:
Ba ng 1, CIE S 015/E:2005
o ro i la m vie c (lx) o ro i vu ng ca n xung quanh (lx)
500
300
200
150
50 Em 100
< 50
100
75
50
30
20
Kho ng xa c nh

2- UL i o kie mU:
Ng i ta ve ra mo t he thong l i o ch nha t cho vung la m vie c va cac vung can, e xa c nh cac
iem ca n tnh toan va kie m tra.
a- UL i o kiem cho chie u sa ng ca c khu vc la m vie c ngoa i nha U:
Theo CIE S 015/E, ty le gi a 2 chieu cu a mo i ma t l i la t 0,5 en 2.
Kch thc l i to i a cu a l i khong v t qua :
log
0, 2(5 )
d
p = (15)
82


Trong o : p 10; d (m): chie u da i cu a khu vc ne u ty le gi a chieu da i va chie u rong nho hn 2,
trng hp khac th d la chie u rong (chieu ngan hn) cu a khu v c tnh toan; p(m): kch th c ln
nha t cu a l i o kiem.
b- UL i o kiem cho ca c sa n the thaoU:

V i cac san the thao, kch th c l i
o kie m cho ca c bo mo n phu thuo c
ca c quy nh rie ng cu a cac lie n oa n
the thao quo c te .
V du be n ay la l i o kie m cho sa n
bong a :


3- UVa n e o nhie m a nh sa ng hay a nh sa ng ca n tr (obstrusive light)U:
Trong mo t o th loa i ln, anh sang ve e m thng b la m du ng tha i qua , co nhieu anh sang th a
chie u len be n tren ba u tr i, va chie u ra kho i pham vi can chie u sang, gay ca n tr ha ng kho ng, lu
thong ng bo, me t mo i th dan, hao ph na ng lng ie n, qua ta i ma ng l i ie n cu a tha nh pho ,
to n hao nhan l c kinh ph bao dng khong can thie t,v.v , to m la i co the go i la o nhiem anh
sa ng (light polution) hay a nh sang can tr (obtrusive light).

CIE co quy nh han che a nh sang can tr cho phep v i chieu sa ng ben ngoa i, theo ca c Bang 2 va
3, tie u chuan CIE S 015/E:2005.
83


e tra nh ca c van e cho con ng i, tha o moc va ca c sinh va t kha c, anh sang can tr c
gi i han theo Ba ng 2, CIE S 015/E:2005:
Vu ng mo i
tr ng
A nh sa ng tre n ca c to a
nha
C ng o sa ng cu a
cho a e n
A nh sa ng
chie u le n
o cho i
Ev (lx) I (kcd) ULR Lb
(cd/m2)
Ls (cd/m2)
Tr c gi i
nghie m
a)
Sau gi i
nghie m
Tr c gi i
nghie m
Sau gi i
nghie m
Ma t tie n
to a nha
Ba ng hie u
E1 2 0
(b)
2,5 0 0 0 50
E2 5 1 7,5 0,5 0,05 5 400
E3 10 2 10 1,0 0,15 10 800
E4 25 5 25 2,5 0,25 25 1.000
a) Trng hp khong co quy nh gi i nghie m, th so ln hn kho ng c v t qua, va so nho hn
nen c xem la gi i ha n mong muon.
b) Neu cho a en phuc vu chieu sa ng cong cong (ng pho ), th tr so nay co the co ng them 1 lx.
E1: la nh ng khu v c vo n kha to i nh co ng vien quo c gia, cac cong tr ng co ba o ve ;
E2: la nh ng khu v c co o sang kha tha p, nh la khu co ng nghiep hay khu nha nong thon;
E3: la nh ng khu v c co o sang trung bnh, nh khu cong nghiep hay khu nha ngoa i o ;
E4: la nh ng khu v c co o sang cao, nh khu trung ta m th xa hay trung ta m thng ma i.
Ev (lx): o ro i ng max cho phe p tren ca c to a nha ;
I (kcd): c ng o sang cu a mo i nguon sang theo h ng anh sa ng can tr ;
ULR : ty so quang tho ng cu a cho a en pha t ra le n pha tren ma t phang ngang, khi cho a e n c
la p v tr va o cao lap a t cu a no ;
Lb (cd/m2): o cho i trung bnh max cho phe p tren ma t tie n cu a to a nha ;
Ls (cd/m2): o cho i trung bnh max tren ca c bang hieu.

e tra nh ca c van e cho ng i la i xe, anh sang can tr c gi i han theo Ba ng 3, CIE S
015/E:2005:
84


Tham so ky thua t
cu a a nh sa ng
Pha n loa i ng
a)
Kho ng co chie u
sa ng ng
M5 M4/ M3 M2/ M1
o ta ng ng ng
(TI)
b)c)d)
15% ca n c tre n o
cho i thch nghi 0,1
cd/m2
15% ca n c tre n o
cho i thch nghi 1
cd/m2
15% ca n c tre n o
cho i thch nghi 2
cd/m2
15% ca n c tre n o
cho i thch nghi 5
cd/m2
a) Pha n loa i ng theo CIE 115-1995;
b) Pha n loa i TI nh trong CIE 140 -2000;
c) Gi i han ap dung khi ng i la i xe hay he tho ng giao thong b giam kha nang quan sa t.
Ca c gia tr cho v tr lien quan, va hng nhn theo ng xe chay;
d) Ba ng 5.2 trong CIE 150:2003 cho nh ng gia tr tng ng cu a o cho i ga y lo a Lv.
Va n e o nhiem anh sang gi i thieu ay ch nham muc ch tham khao, v Vie t Nam cha co
tie u chuan quy nh.

VIII. UCA C LOA I EN PHAU:
1. Ue n pha cho a tro n chnh tie u c U:
e chieu sang cac mat
dng cong trnh, hoac cac
tng ai, ngi ta
thng dung loai en pha
chnh c tieu c, e
tap trung vung tia sang
theo y muon.

en pha ien hnh loai nay la en FOCAL cua hang Schredere. en nh, gn, s dng nhiu loi
cha, bng v ph tng khc nhau. kn ca n: IP 66; trng lng 4 kg.
85


Tuy theo muc ch s dung, co the ieu chnh anh sang tap trung: 32.000 cd/klm; ban tap trung:
3.500 en 10.500 cd/klm; hoac chieu sang rong: 420 en 3.300 cd/klm. Co the dung bong Metal
Halide hoac Sodium cao ap t 70 en 150w.

2. Un pha trn, cng sut caoU :

e thiet ke chieu
sang cho nhng
san thi au ngoai
tri, va nhng khu
vc rong, ngi ta
can dung loai en pha cong suat cao. en can co ket cau
vng chac, dien tch can gio nho, chieu sang tap trung. o
kn bo phan quang hoc phai la IP65.
86


Xem choa en tieu bieu: en OLYMPIA 3 cua hang Schredere.

en co tro ng lng 17kg; o kn bo phan quang hoc la IP65; dien tch can gio 0,21m2; co the lap
bong metal halide tru trong t 400w en 2000w.
3. Uen pha va n na ng cho a vuo ngU:
en pha van nang thng c che tao theo hnh
thc choa vuong. en co nhieu cong dung, va co
nhieu c e lap cac bong co cong suat khac nhau.
en thng co o kn IP65. Knh thuy tinh phang,
an toan cng lc. Vo en co the co nhieu mau.
en tieu bieu: serries en RADIAL cua ha ng
Schredere, vi cac c
RD2, RD3, RD4; trong lng: 5,6kg/11,2kg/13kg; dien tch can
gio: 0,11m2/0,22m2/0,25m2; o kn IP66; co the gan cac bong
en khac nhau. (a nh Schredere-Viet Nam, Ky ai Hue).








87


ULHUUNU kU . LHlEU 5RNU UUNU UlRU THUNU
I. UA I CNGU:
1. Uo i t ng thie t ke chie u sa ng giao tho ngU:
Thie t ke chie u sang ng giao thong, gom:
a- U ng, ng pho U:
- Ca p o th: ng cao to c, ng pho chnh cap I, ng pho chnh ca p II;
- Ca p khu v c: ng khu v c, ng va n ta i;
- ng no i bo : ng khu nha , ng khu cong nghie p va kho ta ng.
b- UQuang tr ngU:
- Quang tr ng chnh tha nh pho ;
- Quang tr ng giao thong, quang tr ng tr c ca u, quang tr ng tr c ga;
- Quang tr ng trc ca c co ng trnh co ng cong va ca c a iem ta p trung co ng co ng.
2. UCa c ch tie u ky thua t:
Khi thie t ke chie u sang giao tho ng, ng i ta pha i xe t a t chua n cho cac ch tie u c s sau ay:
- M c o cho i (luminance level) : mc o cho i trung bnh tre n ma t ng Lav.
- He so ong eu cu a o cho i (luminance uniformity) : he so o ng e u chung Uo, he so
ong eu do c tuyen Ul ;
- M c o ha n che cho i lo a (degree of glare limitation): m c tang ngng tng o i TI, ch
so han che cho i lo a G
- Quang pho cu a en (lamp spectra) : cho n loa i e n cao ap.
- Tnh hieu qua da n ng (effective guidance): tranh nha m la n cho la i xe.
3. UCa c tie u chua n thie t keU:
a- UTie u chuan Vie t NamU:
TCXDVN 259:2001- Tie u chuan thie t ke Chie u sang nha n ta o ng, ng pho , Qua ng
trng o th.
TCVN 5828- en ie n chieu sa ng tha nh pho , ye u cau ky thua t chung.
88


b- UTie u chuan quo c te tham khaoU: CIE 115:1995 Recommendations for the lighting of Roads
for Motor and Pedestrian Traffic ; CIE 140:2000 Roads Lighting Calculations; EN 13201-
1/4: 2004- Road lighting practice.

II. UM C O CHO I (LUMINANCE LEVEL)U:
P :iem khao sa t; S: v tr e n ;
O : v tr ma t ng i quan sa t ;
E (lx): o ro i ngang ta i P;
L (cd/m2): o cho i ma t ng ta i P.
: go c ta o b i tia nhn OP va ma t phang
ng;
: go c ta o b i ma t phang tia nhn v i ma t
phang tia chieu;
: go c ta o b i tia chie u SP va ma t ng.
1. UHe so o cho i luminance coefficient)U:
He so o cho i q la ty so gi a o cho i phan xa cu a ma t ng va o ro i thc hien tre n ma t ng:
q = L / E (1) L = q.E (2)

3
2
. .cos
.
q I
L q E
h

= = (3)
q = q (,,) : he so o cho i q la mo t ha m theo cac goc ,, .
Khoa ng ng quan tro ng cu a ng i la i xe la t 60m e n 160m pha trc. Xem nh ma t ng i la i
o cao 1,5m, do o go c t 0,5
o
e n 1,5
o
, vay co the xem nh go c la hang so 1
o
. Nh vay
he so o cho i q co the xem la mo t ha m theo ca c goc va ,.
e thua n tien tnh toa n CIE nh ngha mo t he so o cho i ru t gon (reduced luminance
coefficient):
3
.cos r q = (4)
Co the vie t la i:
2
. r I
L
h

= (5)
L (cd/m2): o cho i ma t ng ta i ie m P; r: hsc ru t go n, la mo t ha m theo , , ; I

(cd/m2): cng
o sang cu a bo en theo phng SP; h (m): o cao cu a en.
89


Nh he so r, ng i ta co the tnh c o cho i ma t ng ta i ba t ky ie m P na o tren ma t d ng.

UBa ng he so o cho i ru t gon r U:

He so o cho i ru t gon r, la mo t ham theo va ,, c cho theo bang (co the theo va tan ,) cho
ca c loa i ng. Trong cac ba ng, v r <<1, nen th ng c nhan cho 10.000.
Xem cac Bang phan xa ng (Road reflection tables) e tm he so o cho i ru t go n r cho ca c ma t
ng R1, R2, R3, R4 theo pha n loa i R cu a CIE trong Phu luc E cuo i giao trnh na y.
Pha n loa i ma t ng kho ra o, d a theo ca c tham so Qo va S1, c xa c nh nh sau:
0
0 0
1
.
o
Q q d

(6)
1
(0, 2)
(0, 0)
r
S
r
= (7)
Trong o: Qo : he so o choi trung bnh (average luminance coefficient); q : he so o choi (ham cua
va , );
0
: goc khoi cha tat ca cac phng chieu tnh t en, en tat ca cac iem khao sat tren
mat ng, trong qua trnh tnh trung bnh o choi; S1 : he so phan chieu (specularity factor); r(0,0):
he so o cho i ru t go n (reduced luminance coefficient) ta i ie m =0, tan ,=0; r(0,2): he so o cho i
ru t go n (reduced luminance coefficient) ta i ie m =0, tan ,=2.
Pha n loa i ma t ng kho Gi i ha n S1 He tho ng R Loa i pha n xa
S1 chua n Qo chua n ho a
R1
R2
R3
R4
S1 < 0,42
0,42S1<0,85
0,85S1<1,35
1,35S1
0,25
0,58
1,11
1,55
0,10
0,07
0,07
0,08
Khuye ch ta n.
Ga n khuye ch ta n.
Hi bo ng la ng.
Bo ng la ng.

2. UPhng pha p o cho i trung bnhU:
Phng pha p o cho i ie m, s du ng he so o cho i ru t
gon r cu a loa i ng, va ng cong IDC cu a bo e n,
co the tnh toan dung may tnh e cho phan bo o
cho i ta i mo i iem cu a ma t ng. Phng pha p nay
neu tnh bang tay th ra t da i dong va ph c ta p. Do o
ng i ta hay dung pp o cho i trung bnh hn.
90


a. UCong th cU:
o cho i trung bnh c tnh theo co ng thc:
0
. .
. .
L
av
Q
L
k l e

= (8)
l (m): o rong cu a ng; e (m): khoa ng ca ch ca c co t e n; L
av
(cd/m2): o ro i trung bnh; : he
so s dung cu a e n, xac nh theo loa i bong e n va ty so l/h ; Q
o
: he so o cho i trung bnh;
L

(lm): quang tho ng cu a bong en; k: he so d tr , phu thuo c vao mo i trng, loa i ng, so lan lau
en.
Trong cong th c tren, he so o cho i trung bnh Qo c xac nh theo:

av
o
av
L
Q
E
= (9)
Ltb (cd/m2): o cho i trung bnh cu a ma t ng; E (lx): o ro i trung bnh cu a ma t ng.
Trong tieu chua n TCXFVN 259:2001, ng i ta nh ngha he so R cu a ma t ng nh sau:

av
av
E
R
L
= (10)
De dang thay rang R chnh la lng nghch a o cu a he so o cho i trung bnh Qo:

0
1
R
Q
= (11)
Cong th c (6) co the vie t la i:
.
. . .
av L
av
E
L
R R k l e

= = (12)
R c xa c nh theo Bang 8 trong TCXDVN 259:2001.
b. UCa ch tnh toanU:
- UHe so d tr kU: he so d tr k chnh la nghch a o cu a he so duy tr M
F
:
1
F
k
M
= (13)
Theo TCXDVN 259, k ch co 2 gia tr 1,3 va 1,5 tuy theo en la en nung sang (si ot) hoac en
phong ien, tng ng vi so lan lau en la 4 lan trong nam.
- UHe so s du ng cu a bo en U:
Theo d lieu tra c quang cu a bo e n do nha san xua t cung cap, ta co o th theo khoang cach l
t v tr ng i quan sa t (tru c quan sa t) e n da y en.
91



Tu y theo phng phap a t en, ta co the tnhtheo o th:


UTrng hp th nha tU: ma t en v tr chie u thang xuo ng lo ng ng:
1 2
= + (14)
l
1
=0,2h:
1
= 0,05; l
2
=0,8h:
2
= 0,45; Suy ra:
1 2
= + = 0,05 + 0,45 = 0,50
UTrng hp th haiU: ma t en v tr chie u thang xuo ng le ng:
2 1
= (15)
l
1
=0,15h:
1
= 0,03; l
2
=0,95h:
2
= 0,47; Suy ra:
2 1
= = 0,47 - 0,03 = 0,44
He so s dung cu a bo en cu a bo e n con co the tnh tng o i chnh xac theo Bang 7
TCXDVN 259:
Nguo n sa ng Ty le o ro ng ng chia cho o cao co t (l/h)
0,5 1,0 1,5
e n sodium tha p a p 0,15 0,25 0,30
e n pho ng ie n kha c (loa i bong ba u u c) 0,20 0,25 0,40
e n pho ng ie n kha c (loa i bong tru trong) 0,25 0,40 0,45
92


UV du U: en tru trong, khi l/h = 1,5 th = 0,45.
- UBe rong ng lU: co lien quan en he so s dung va lie n quan e n chieu cao a t e n.
- UKhoa ng ca ch en eU: co a nh hng en o ong e u chung Uo (overall uniformity), kinh
ph, ch tieu cho i lo a, co ng sua t mo i bo e n, th ng c cho n t 10m e n 50m.
- Uo cao a t en hU: co a nh h ng gia m cho i lo a, th ng cho n h t 5m en 20m.
- UQuang thong cu a bo ng en U
L
: tuy theo loa i bong en va cong sua t en, co the tham
khao Phu luc 9 cu a tieu chua n TCXDVN 333:2005, hoac theo catalog ca c hang en.
UV du U: Mo t ng pho co o ro ng ng la 20m, ma t ng la be tong nh a mau trung bnh
co R =20, c thie t ke chie u sang v i ca c bo e n ng sodium cao a p, cho a en co IDC nh
tie u chuan TCVN 5828, co ng sua t 250W, quang thong 28.000lm. Chon o cao co t la 10m,
khoa ng ca ch co t la 30m. Ho i o cho i trung bnh tre n ma t ng bang bao nhie u? Cho bie t he
so d tr la 1,5 va he so s du ng cu a e n la 0,45.
UGia iU: ap du ng cong thc:
.
. . .
av L
av
E
L
R R k l e

= = = (0,45x28.000) / (20x1,5x20x30) = 0,7 cd/m
2
.

III. UHE SO ONG EU CUA O CHO IU:
1. UHe so o ng e u chung (overall uniformity) UoU:
min
o
av
L
U
L
= (16)
Lmin (cd/m2): o cho i nho nha t cu a ma t ng; Ltb (cd/m2): o cho i trung bnh cu a ma t ng.
Uo anh h ng e n nang sua t nhn. Trong mo i trng h p:
ma t ng: Uo 0,4; quang tr ng, nu t giao thong: Uo 0,5.
2. HeU so o ng e u do c (longitudal uniformity) U
l
U:
min
max
l
L
U
L
= (17)
Lmin (cd/m2): o cho i nho nha t cu a ma t ng; Lmax (cd/m2): o cho i ln nha t cu a ma t ng.
Ca Lmin va Lmax o tre n cu ng mo t tuye n do c v i truc cu a ng.
Ul la ha m cu a o cho i trung bnh Ltb va khoa ng ca ch co t en e. Ul a nh hng e n tien nghi nhn.
93


Trong mo i trng hp ne n thie t ke sao cho Ul 0,7. Muon at, can phai bao am ty so e/h max
nh trong Bang 6 TCXDVN 259:
H ng Imax (loa i e n co IDC) Phng pha p bo tr e n e/h max
0 - 75o (IDC rong)

0 - 65o (IDC ban rong)

Mot ben hoac hai ben oi xng
Hai ben so le
Mot ben hoac hai ben oi xng
Hai ben so le
3,5
3,2
3,0
2,7

IV. UHAN CHE CHO I LO AU:
1. UM c ta ng ng ng tng o i (Relative Threshold Increment)U:
M c ta ng ngng tng o i la mo t ch tieu cho i lo a
gia m kha na ng quan sa t (disability glare).
a. UCong th cU:
0,8
0,8
65 .
F vl
av
M L
TI
L
= (18)
M
F
: he so duy tr (co tr so t 0,6 en 0,9); L
vl
(cd/m2):
o cho i ga y lo a tng ng, tr c tie p ga y ne n b i ca c
bo en; L
av
(cd/m2): o cho i duy tr trung bnh cu a ng.
b. UCa ch tnhU:
Uo cho i gay lo a tng ng L
vl
(vieling luminance)U:

2
eyei
vl
i
i
E
L k

=

(19)
k: he so tuo i, thng cho n bang 10;
E
eyei
(lx): o ro i ng ta i ma t cu a ng i quan sa t, do en th i ga y ne n;
i
(o): go c tao b i h ng
nhn (ngang) va h ng t e n en ma t.

2
2
.sin .cos
'
i i i
eyei
I
E
h

= (20)
h = h 1,5 (1,5m: o cao cu a ma t ng i); I
i
(cd): cng o sa ng cu a en th I theo phng de n
ma t ng i quan sa t;
i
(
o
): go c ta o b i hng nhn va phng t e n e n ma t ng i quan sa t.
94


UChu y U: ch tnh L
vl
cho cac e n co go c
i
t 15o e n 60o.
- Go c ma ng i quan sa t (la ng i la i xe o -to ), nha n thay TI ln nha t, la khi e n v a va o
goc ba o ve cu a ma i che xe o -to (20
o
);
- Ca c e n trong go c 15
o
20
o
trong ta m kho ng
qua 500m trc ma t ng i la i xe;
- Neu e n nao gop the m t hn 2% to ng ca c TI
trc o, th kho ng a ng ke, va khong can tnh
tie p cho ca c en xa hn.
c. Ua nh gia M c tang ngng tng o i TIU:

2. UCh so ha n che cho i lo a G (glare control mark)U :
Ch so han che cho i lo a G la mo t ch tie u cho i lo a ma t tie n
nghi (discomfort glare).
a. UCong th c:
G = SLI + 0,97 log Lav + 4,41 log h 1,46 log p (21)
SLI (Specific Lamp Index): ch so a c trng cu a bo en;
Lav (cd/m2): o cho i trung bnh ma t ng cu a thie t ke ; h
(m): o cao e n tnh t o cao ma t ng i quan sa t ( h-1,5);
p: so e n la p a t thang hang tren 1 km.
b- UCa ch tnh SLI:
SLI c cho b i catalog e n hoa c tnh c theo cong thc:
SLI = 13,84 3,31logI
80
+ 1,3[log(I
80
/I
88
)]
0,5
0,08log(I
80
/I
88
) + 1,29logF + c (22)
Trong o: I
80
, I
88
(cd): cng o sang cua en mi
theo cac goc bang 80 va 88 o, theo ng cong
phan bo cng o sang (IDC), trong mat phang
C0, cua bo en; F (m2): dien tch phat sang cua
choa en; c: he so sa mau: vi en sodium thap
ap, c = 0,4; vi cac en phong ien khac, c = 0.
UCHU Y U: ch tnh G khi: 0,3 < Lav < 7; 5 < h <
20; 20 < p < 100; SLI > 0.
Cac gii han khi tnh SLI: 50 < I80 < 7000; 1 < I
80
/I
88
< 50; 0,007 < F < 0,4
TI (%) a nh gia ha n che cho i lo a
> 20
10
< 10
Ke m (Xa u).
V a pha i.
To t.
Ch so ha n che
cho i lo a G
a nh gia
<3
5
7
Ke m
V a pha i
To t
95


c. Ua nh gia ch so ha n che cho i lo a G:
Thc nghiem cho tha y khi mo t thie t ke a t khong gay cho i lo a ma t tie n nghi, th cung a t kho ng
ga y cho i lo a ma t kha na ng quan sa t. Do o, neu mo t thie t ke chie u sa ng co Ch so ha n che cho i
lo a G a t, th co the kho ng ca n tnh o ta ng ngng tng o i TI cho thie t ke na y.

V. UQUANG PHO CUA E NU:
Ca c nghien c u th c nghie m xem xe t quang pho cac loa i en cho tha y mo t nhan xe t quan
tro ng rang: en sodium tha p a p (LPS) du ng cho chie u sa ng giao tho ng to t hn en thu y nga n
cao ap (HPMV):
- o ne t th giac cao hn: v i en HPMV, ma t ng pha i c chie u sang v i o cho i hn
1,5 la n so v i khi du ng e n LPS e co cung mo t o ne t th gia c cho ng i la i xe;
- Ca m nhan to c o to t hn;
- t cho i lo a ma t tie n nghi hn;
- Ho i phuc th giac sau cho i mau hn.
en cao ap sodium (HPS) cung to t hn e n HPMV nhng kho ng ro ne t ba ng e n LPS.
VI. UBO TR E N VA TAC DUNG DA N NGU:
Ca c ca ch bo tr en th ng phu thuoc va o o rong ng, va hie u qua dan ng (tranh nha m
la n h ng ng).
1. UCa c ca ch bo tr e nU:
Mo t be n Hai be n so le Hai be n o i x ng Tre n gia i pha n ca ch
khi l<h khi h<l<1,5h khi l>1,5h khi gia i ph.ca ch 1,5- 6m







96


Bo tr tre n da y treo
Khi gia i phan ca ch < 1m, ng i ta cung bo tr e n theo hai be n.
Ngoa i ra ng i ta co the bo tr en tre n day treo, nha t la ng o i no i th
tha nh pho ln, khi hai ben la cao o c. V i bo tr da y treo ng i ta trong cac co t
cao gia i phan ca ch, cach nhau t 60 en 90m, gia ng ca p the p chu l c gi a
ca c co t, ro i treo e n tren o , ca ch nhau t 10 e n 20m.
He tho ng day treo en cho: he so o ng eu cao, t cho i lo a, o nhn ro cao hn
(nha t la trong nh ng ieu lie n th i tie t xa u).
Trong cac ca ch bo tr en, hie u qua da n ng to t nha t v i bo tr da y treo, khi
cho cac e n sa t nhau, va ke m nha t v i bo tr hai ben so le.
2. UCa ch bo tr e n tre n oa n ng congU:
Khi ba n knh cong > 1000m, bo tr nh ng thang. Khi ba n knh cong < 1000m, co t en a t
pha ngoa i oan cong, v i khoang co t thu nho 0,7l.
Neu l < 1,5h, bo tr the m e n phu ph trong ng cong.
3. UBo tr e n ta i ca c giao lo U:





Ung chnh v i ng phu U UV i ng co gia i pha n cach





UHai ng chnh giao nhauU
UVong xoayU
97


U ng re cho xe ga n mayU
UBo tr co t cao ta i giao lo
VII. UCHOA EN NGU:
1. UCa c loa i e n ng trang tr o thU:
a- Ue n a u truU:
* Kie u da ng my thua t, co ien, v a chie u
sa ng v a trang tr. e n nay hay c thie t
ke chie u sa ng nhng pho trung ta m, o ng
uc nhng to c o van chuye n kho ng cao
la m.
*e n la p tren tru 4-5m, co ng sua t bong en
(cao ap) khong qua 150W. en co ke t cau
kn nc to t, phan knh cho ng va a p. Cho a e n tieu bie u: en
BELGICA cu a hang Shredere. (a nh Schredere).
b- Ue n tru sa ngU:
* Va chiu sng
va trang tr cnh
quan. To n
tng c bit cho khu vc c lp t.
* Kt cu vng chc, chu
lc cao.
* Bo quang hoc gom cho a
phan quang va ong nh a uc
da i 2 -3m, chiu cao c th
thay i.
* en du ng bo ng Metal
Halide 70-150W.
Thch h p cho pho i bo , co ng vie n, canh quan tr c dinh th.
Cho a en tie u bie u: e n NEMO cu a hang Schredere. Leuven, B (a nh Schdere )
98


c- Ue n treoU:
* Treo tre n co t cao
4-5m, dung v i
en phong ie n 50
150W.
* en co ke t ca u
vng cha c. Bo
phan quang ho c
kn nc, bo ng chu c va a p.
* Kie u da ng my thua t, co ien, thch hp
v i nhieu loa i ca n en tao da ng, v a
chie u sang v a trang tr cho ca nh quan o
th. Cho a e n tieu bie u: e n ALBANY cu a ha ng Schredere. (anh Schredere).
2. UCa c e n ng co t caoU:
a- UCho a e n kie u corbra-head c nhoU:
* kn b quang hc IP 66,
kiu dng nh gn. S dng vi
nhiu loi bng t 50 n 150w.
* Kt cu vng chc, d dng
bo dng. Thch hp cho chiu
sng ng nh, khu th, ng xm.
* Cha n tiu biu: n NANO ca hng Schrdere.
(nh Schredere -Vit Nam)


b- UCho a e n kie u corbra-head tho ng du ngU:
* Gon, hu dung, ben vng.
Cung mot kieu, co vai c
choa.
* Dung c cac loai en
phong ien, cong suat t 50w en 400w.
(Hng lo 25, TP.Ho Ch Minh (a nh Schredere-Vie tNam)
99


* Than en thng lam bang hp kim nhom, chup chu va ap, bang nha hoac thuy tinh, o kn
IP54 en IP65. en co the lap vi can en hoac lap au tru, thch hp cho nhieu loai ng.
* S dung nhieu bo phan xa khac nhau, co the ieu chnh bong, thay bong de dang. Choa en tieu
bieu: Z1 / Z2 / Z2-SUPER cua hang Schrede re.
c- UCho a e n kie u ho p gia y, la p mo -unU:
* n a dng, c th s dung vi nhiu b
quang hc khc nhau ty c im ca ng.

* B quang hc kp gip duy tr s chiu sng
nu c mt bng b hng .
* Kt cu m-un, gip c th lp nhiu n ln
cng mt u.
* Kt cu
vng chc, tit
kim chi ph
u t, lp t,
bo dng.

(ng cao tc Php, nh
Schredere)
* Phn quang c cp bo v IP66.
B linh kin lp ri, d bo
dng. Bng n c th chnh
c. C th lp cc bng phng
in t 150w 600w.
* Cha n tiu biu: n TXN
ca hng Schredere.

3- Ue n ng a t chua nU:
Vie t Nam, mo t bo en
ng a t chuan pha i a t tie u
chua n TCVN 5828:1994, v i
ca c ye u cau ky thua t tom ta t
nh sau:
100


- Du ng en phong ie n trong cha t kh (HID), ien ap 220V, ta n so 50Hz;
- ng cong phan bo c ng o sang (IDC) co dang ba n rong nh sau:
- Ca p ba o ve to i thie u IP23;
- ien tr ca ch ien gi a ca c phan mang
ien va vo kim loa i 2Mohm (sau khi th
nong a m 48 gi );
- Ba o ve cho ng ie n gia t Ca p 01;
- Ta m phan quang co he so phan xa 0,8;
ta m kieng bao ve co he so xuyen sa ng 0,85.
- Co ghi nha n ay u : te n c s sa n xua t, kie u e n, cong sua t va ien ap danh nh.

















Go c (o) C ng o sa ng I (cd)
75
80
85
90
200
80
25
20
101


ULHUUNU 5U . EN VR LHUR E N


I. UCA C LOA I EN (LAMPS)U:
Ca c loa i nguon sa ng dung ien (en ie n) theo cong nghe tho ng du ng hien nay chia ra la m cac
loa i:
Uen s i o tU : go m e n s i o t tho ng du ng, e n halogen, e n halogen tha p ap.
Uen phong ie nU: go m en pho ng ie n thap ap: en huynh quang thong du ng, e n huy nh
quang compact, en sodium thap ap; va en phong ie n cao ap: e n thuy nga n cao a p,
en metal halide, e n sodium cao a p.
1. Ue n s i o t (Incandescent lamps)U:
a- Ue n s i o t tho ng dng (GSL)U:

Quang ph tng i va nhie t o ma u ca e n
* Quang hieu: 12 lm/W * Ch so truye n a t mau: 1A
* Nhie t o mau: a m (2,500K 2,700K) * Tuo i tho : 1.000 2.000 gi
en s i o t thong dng General Service Lamp (GSL) la nguo n ie m nen co o cho i cao (o
cho i tim e n: 1x10
6
cd)/m2). Day tim cu a e n s i o t la mo t phan t b c xa nhie t, no to a sang khi
c dong ie n nung no ng le n u nhie t o . Tuy theo loa i e n va cong sua t, nhie t o cu a tim en
co the len en 3.000 oK, hoac hn. Tim en c a t trong bo ng e n cha n kho ng hoac a y kh
tr, giup cho ng oxt ho a. Da u vay, tim en con b boc hi, do o en s i o t mau t tim.
Pho a nh sa ng pha t xacu a GSL ch co 20% trong vung thay c, ra t t tia t ngoa i, con ha u he t la
tia nhie t (hong ngoa i), do o quang hieu cu a en s i o t ra t thap. Tuy nhien quang pho cu a e n
s i o t lie n tuc, ne n cho ch so truye n a t mau cao.
102


b- Ue n s i o t a na ng (e n A)U:
Ngay nay, en a nang All-purpose lamp (en A) la loa i en s i o t co nhie u hnh dang va
nhie u kch thc theo cong sua t, co ca loa i chong no va chong rung. Tim en s i o t lam ba ng
tungsten (co nhie t no ng chay e n 3.653oK), a t trong mo t bo ng chan khong hoa c c bm a y
kh tr (nitrogen hoa c ho n hp). Bong en co the la thu y tinh trong suo t hoa c m , khong mau
hoac co mau. V i bong thuy tinh m , o cho i bong e n de chu hn (20.000 cd/m2). Mo t phan
bong en co the c ma ba c e pha n quang. Nh ng e n s i o t the he sau co hie u sua t cao hn
do be n trong bo ng co phu l p a c bie t, phan xa tia ho ng ngoa i tr la i tim en, giu p ta ng nhie t o
tim e n, va ha n che pha t tia nhie t ra ngoa i..
Ma c du quang hieu tha p, en s i o t va n co n c du ng do nh ng l i iem cu a no : kh i o ng t c
th, kho ng nhap nha y, de du ng v i bo dimmer, kho ng ta t khi ie n ap b giam, va do ly do an toan,
no a c bie t d c khuye n du ng cho ca c he thong chie u sa ng kha n cap va phan tan ng i.
c- Ue n R va PARU:
en phan xa R ( Refletor lamps) va en phan
xa alumin parabolic, PAR (Parabolic
Aluminised Reflector), co bong hnh elliptic
hoac parabolic. Mo t phan trong cu a bo ng co
tra ng lp phan xa , cho ca c tia hong ngoa i
xuyen qua, nhng pha n chieu ca c tia b c
song cao, nen con go i la e n tia la nh (cool beam). Loa i e n s i o t na y cho anh sang nh hng
va co nhie t o mau ma t hn.

d- Ue n tungsten halogenU:

* Quang hiu: 18 lm/W
* Ch s truyn t mu: 1A
* Nhit mu: m (3,000K - 3,200K)
* Tui th: 2.000 4.000 gi

en tungsten halogen la en s i o t v i tim tungsten, na m trong
bong ch a kh halogen. Kch thc gon nho cu a en giu p ta ng
nhie t o cu a tim, ong th i tang ca ap sua t cu a kh. Khi nhie t o tim tang cao, quang pho cu a e n
chuye n sang phan trang a m (warm white), nhng tim khong b bay hi nhanh hn, do cac phan t
tungsten bay hi se ke t h p v i halogen la m thanh mo t halide kim loa i (metal halide), quay ngc
la i tim en. Nh va y halogen giup lam gia m toc o mon tim e n do bay hi, va con lam tang nang
sua t cu a en.

V a co nhie t o ma u sa ng trang, v a co ch so truye n a t ma u cao, do ban cha t e n s i o t, kch
th c nho gon, la i de du ng dimmer, e n halogen chie m u iem trong trang tr san kha u, trien
la m.

103


Mo t ca i tien cu a en halogen la loa i en halogen ien ap tha p, co quang thong cao so v i kch
th c, c che ta o d i nhie u dang va kch thc, la nguon sang ie m ly tng cho thie t ke
chie u sang.

Nhc iem cu a en halogen la to n ie n, tie u tu nhie t cao, ca n pha i quan ta m van e pho ng chay
khi du ng loa i en na y. ui en thch hp la mo t gia i phap quan trong ve van e phong cha y.

en halogen v i co ng nghe ap sua t tha p co quang tho ng khong giam trong suo t th i gian tuo i tho
cu a no . No con co the dung v i mo i loa i cho a e n. en halogen kho ng co cong nghe ap sua t thap
pha i du ng loa i cho a e n co chup ba o ve .

2. Ue n pho ng ie n (Discharge lamps)U:

a. Ue n huy nh quang tho ng du ng (General Fluorescent lamps)U:

Quang ph tng i va nhie t o ma u ca e n






Loi Halo pht pha t:
* Quang hieu: 80 lm/W (ballast ien t cho them 10%)
* Ch so truye n a t mau: 2 - 3
* Nhie t o mau: nhie u loa i
* Tuo i tho : 7.000 15.000 gi .

104


Loa i Tri-pho t-pho:
* Quang hieu: 90 lm/W * Ch so truye n a t mau: 1A-1B
* Nhie t o mau: nhie u loa i * Tuo i tho : 7.000 -15.000 gi

e n huynh quang, anh sang c pha t ra t be ma t kha rong, va ha u he t la a nh sa ng tan xa v i
o cho i thap. Nhie t o ma u cu a e n huynh quang gom ca ca c loa i a nh sa ng tra ng a m (warm
white), tra ng trung ho a (neatral white), va a nh sa ng ban nga y (daylight). u die m cu a en huynh
quang la quang hieu cao, va tuo i tho da i.

Ngoa i bong en, bo en huynh quang con pha i co con mo i (starter) va ba-la t (ballast), e ta o
xung a p mo i en. e n huy nh quang kh i o ng nhanh va co ngay quang thong max. Neu ma t
nguon, e n cung kh i ong la i nhanh khi nguo n co la i. en huy nh quang khong de dang ie u
khie n v i dimmer, ma pha i co phu tu ng a c bie t.
Nguye n ly en huynh quang : ien cc (1) pha t xa cac electron (2), ta n xa vao ca c nguye n t
thuy ngan (3). Ca c electron cu a nguyen t thu y nga n (4) b kch thch, pha t xa tia cc tm (5). Tren
l p phu huy nh quang (6) be n trong bo ng en, tia UV b bien o i tha nh anh sa ng nhn tha y (7).
en huynh quang la mo t en pho ng ie n thap ap (ap sua t tha p). Kh tr ien a y trong bo ng lam
viec mo i en de dang va kiem soa t qua trnh pho ng ien. Pho kho ng lie n tu c cu a en huynh
quang cho ch so truyen a t ma u thap hn so v i en s i o t. en huynh quang c san xua t
nhie u loa i kha c nhau, tuy thuo c vao lp huy nh quang cho quang pho khac nhau. Tuy nhie n loa i
en huynh quang na o co ch so truye n a t mau to t hn th quang hie u thap hn, va ng c la i.
en huynh quang thng c che ta o cac c ong T12 ( ng knh o ng 12/8 = 38mm) va T10
(32mm). Ca c e n T8 (26mm) va T5 (16m) co hieu sua t cao hn 5% so v i T12 va T10.


b. Ue n huy nh quang compactU:

Quang hieu: 60 lm/W .
Ch so truyen a t mau: 1B.
Nhie t o mau: am, trung
gian.
Tuo i tho : 7.000 -10.000
gi .




en huynh quang compact thc ra ch co hnh da ng khac, con
nguyen ly th y nh e n huy nh quang thong dung. en huy nh
quang compact co hai loa i: loa i go m sa n ba-la t, va loa i co ba-
la t gan r i. Loa i gom sa n ba-la t co ui va n y nh e n s i o t,
nen c go i la e n tie t kie m ie n.
en huynh quang compact co hai loa i nhie t o ma u: trang a m (warm white), va anh sang nga y
(daylight). en c che tao nhie u c co ng sua t t 5W cho en 55W, c khuyen khch du ng
thay ca c bo ng e n s i o t, e tie t kie m ie n sinh hoa t cac o th.
105


c. Ue n Sodium cao a p HPS (High pressure sodium lamps)U:

O ng pho ng ie n






* Quang hieu: 50 - 90 lm/W (CRI cao, quang hieu tha p) * Ch so truyen a t ma u : 1 2 .
* Nhie t o mau: tra ng am . * Tuo i tho : 24.000 gi , quang thong duy tr c c to t.
* Th i gian kh i ong: 10 phu t, loa i ta i kh i nong (hot re-strike): 60 gia y.


Quang ph tng i va nhie t o ma u ca e n
O ng phong ie n la trung ta m cu a e n sodium cao ap, be n trong co ch a 1 6mg sodium va 20 mg
thuy ngan. No c a t trong mo t bong ba o ve ngoa i, dang tru trong hoa c dang bau uc (hnh
elliptic). Da ng bo ng ba u u c co tra ng ben trong mo t lp phu , ch co ta c du ng gia m cho i, kho ng co
cha t huynh quang. Kh ien ay ben trong o ng phong ie n la xenon. Tang lng kh cho phep
gia m l ng thuy ngan, nhng la m e n kho kh i ong.

en HPS co ap sua t ca ng cao th quang pho cu a en ca ng rong, ch so truyen a t ma u CRI ca ng
cao, nhng quang hie u giam. Quang hie u cu a en HPS ch thua e n sodium tha p a p. Loa i en
s a ma u (color corrected) va s a mau ma nh (strongly colour corrected) cho ch so truyen a t
ma u CRI ra t to t (2B va 1B). e n HPS co tuo i tho da i.

en HPS lam viec v i mo t ba-la t va mo t bo mo i. en o i ho i mo t th i gian kh i ong va i phu t,
va mo t pha nguo i xuong trc khi ta i kh i ong. Mo t va i dang en HPS a c bie t cho phep ta i
kh i o ng nhanh, du ng bo mo i ac bie t va ba-la t ie n t .

HPS co n co loa i en tha ng co ui hai a u, cho phep kh i o ng t c th i, ac iem la ra t nho go n.



106


d. Ue n Metal Halide (MH)U:

O ng pho ng ie n

Quang ph tng i v nhit

mau ca n

Quang hieu: 80lm/W
Ch so truyen a t mau: 1A 2 tuy theo hon h p halide.
Nhie t o mau: 3.000K 6.000K
Tuo i tho : 6.000 20.000 gi , quang tho ng duy tr tha p.
Th i gian kh i ong: 2-3 phu t, loa i ta i kh i nong (hot re-strike): 10-20 giay

Metal Halide (MH) la ca i tie n t hai loa i en phong ie n: thu y ngan cao ap, va sodium cao ap, va
cho quang hieu cao hn. V i MH, cho phep chon l a a dang mau, kch th c va cong sua t hn
ta t ca ca c loa i en pho ng ie n kha c. MH co CRI to t, tuo i tho cao, en nho go n ma co ng sua t cao,
de nh hng anh sa ng trong nh ng ng dung e n pha, nh trong the thao.

MH co cung nguye n ly v i thu y nga n cao ap, v i hon hp halide kim loa i c the m vao, lam
ta ng quang hieu va ca i thien CRI, quang pho cu a no a va ch, va gan nh lien tuc. en MH co ong
pho ng ie n la m bang ceramic, co the so sanh v i co ng nghe thach anh, cho phe p nhie t o van
ha nh cao hn, giu p ta ng them quang hie u va ca i thie n CRI.
107


Ba ng cach the m kim loa i kha c vao v i thuy ngan, quang pho se o i khac. Nhie t o ma u cu a MH
co ca tra ng am (warm white), tra ng trung ho a (neutral white), va anh sang ban ngay (daylight).
en MH khong dung dimmer c. MH ca n bo
mo i va ba-la t dang cuo n cha n (choke) e va n
ha nh. Th i gian kh i ong va i phu t, va th i gian
nguo i xuo ng lau hn. Mo t va i da ng en v i bo
mo i ac bie t va ba-la t ie n tcho phe p ta i mo i
t c th i.

Mo t so e n MH co ie n cc th 3 e kh i o ng. Mo t so en MH kha c, ac bie t la loa i en nho ,
ca n xung ap kh i o ng l n hn. MH co ca loa i en da ng o ng co uo i e n mo t hoa c hai a u, en
da ng bo ng ba u ellip, va bong co pha n quang. en MH co phan quang ke t hp co ng nghe en MH
v i en PAR.

e. Ue n sodium tha p a p (Low pressure sodium lamps):

Quang hieu: 100 200 lm/W.
Ch so truyen a t mau: 4
Nhie t o mau: Va ng (2,200K) .
Tuo i tho : 16.000 gi.
Th i gian kh i o ng: 10 phu t, loa i ta i khi
nong (hot re-strike): e n 3 phu t.

Ma t da u en Sodium tha p a p (LPS) tng t v i ca c en huy nh quang (co ap sua t thap), chu ng
th ng c xep va o ho cac en phong ie n c ng do cao HID (high intensity discharge lamps).
Ma c da u e n LPS co quang hie u cao nha t, ch so truye n a t mau CRI cu a no la i kem nha t. V la
nguon sa ng n sac, ne n ta t ca ca c mau cu a cac va t the c chie u sang tr nen en, trang hoa c
xa m, d i anh sa ng cu a LPS.
LPS co ca c cong sua t t 18 de n 180W. LPS co ra t t co ng dung nh: chieu sa ng ba o ve , chieu
sa ng ng giao tho ng, va chie u sang trong nha cong sua t thap, nh ng ni ma thie t ke chieu
sa ng kho ng ca n cha t lng mau (nh lo i ca u thang). Tuy nhien v ch so truye n a t mau tha p,
nhie u a phng kho ng cho phe p dung e n LPS e chie u sang ng pho .

f. Ue n cao a p hi thu y nga n HP-MV (High pressure - Mercury Vapour Lamps):U

Quang hieu: 50 - 60 lm/W.
Ch so truyen a t mau: 3
Nhie t o mau: Trung gian
Tuo i tho : 16.000 24.000 gi ,
quang tho ng duy tr kem.

O ng phong ie n en thuy ngan cao a p (HP-MV) la m
ba ng thuy tinh tha ch anh, ch a 100 mg thuy ngan va kh
argon, co ie n c c th 3 e de mo i phong ien. Bong e n
ngoa i ch a nitrogen, va co phu pho t-pho, bien tia cc tm
tha nh anh sang o , s a sac xanh luc cu a pho ng ien thuy
ngan. Thu y tinh cu a bo ng ngoa i con tac dung cha n tia c c
108


tm.
HP-MV la en loa i en phong ie n xa nha t, mac du co tuo i tho cao va gia re , nhng quang hie u
tha p , la i co n mau xuo ng ca p quang thong. The m vao o , HP-MV cho a nh sang xanh l t la t va ch
so truyen a t ma u ke m. Do o nga y nay ng i ta co khuynh hng du ng ca c loa i e n pho ng ien
khac thay the cho en thuy ngan cao ap.
Tuy va y en thuy nga n cao a p van la nguon sang pho thong e chieu sa ng quang ca nh, do tuo i
tho 24.000 gi cu a no, va tnh na ng lam no i ba t nh ng ca nh quan nhie u sa c xanh la, nh ca nh
cong vien, vn thu v.v

g. Ue n thu y nga n tr c tie p (ho n h p) (Blended lampsU):

* Co ng sua t tieu bieu: 160 W * Quang hie u: 20 - 30 Lm/W
* He so cong sua t: 0.95 * Tuo i tho : 8.000 gi.

en ho n h p, con go i la e n thu y nga n loa i trc tie p, la loa i en
2 trong 1. No ke t hp hai nguon sang trong cu ng mo t bong. Mo t
nguon la o ng phong ie n thu y ngan thach anh, nguo n co n la i la
tim e n tungsten no i tie p v i no , vu a la s i o t, v a la ba-la t cho
o ng phong ie n.
en ho n h p ch can bo ng e n va ui en, ngoa i ra khong can
phu tung g, do o ng i ta go i no la e n thu y nga n trc tie p.
Lu c m i kh i o ng, ch co tim e n sang, sau 3 phu t bong phong
ien m i cho ay u quang thong.
Loa i en na y thch h p cho nhng ni co yeu ca u phong cho ng chay no.

3. UD lie u chi tie t ve ca c e n tho ng du ngU:
Loa i e n Co ng sua t (W)
Pha n trong ngoa c gom co ng
sua t ba-la t
Quang
hie u
(lm/W)
Ch so
truye n
a t mau
Tuo i tho
S i o t tho ng du ng 15,25,40,60,75,100,150,200,
300,500
8 - 17 100 1.000
Tungsten - halogen 75,100,150,500,1.000,2.000 13 - 25 100 2.000
Tungsten halogen (hai a u) 200,300,500,750,1.000,1.500,2.0
00
16 - 23 100 2.000
Huy nh quang o ng (kh argon) 20,40,65 (32,51,79) 31 - 58 67 - 77 5.000
Huy nh quang o ng ( kh kripton) 18,36,58 (29,46,70) 38 - 64 67 - 77 5.000
H/quang compact (kho ng co
la ng knh)
5,7,9,11,18,24,36
(8,12,13,15,28,32,45)
26 - 64 85 8.000
H/quang compact (co la ng knh) 9,13,18,25 (9,13,18,25) co ng
sua t a go m ba-l a t
48 - 50 85 8.000
Thu y nga n hon h p 160 18 50 5.000
Thu y nga n cao a p 80,125,250,400,1.000,2.000
(93,137,271,1.424,1.040, 2.105)
38 - 53 45 5.000
Metal halide (mo t a u) 250,400,1.000,2.000
(268,427,1.040,2.105)
51 - 79 70 8.000
Metal halide (hai a u) 70,150,250 (81,170,276) 62 - 72 70 8.000
Sodium cao a p 70,150,250,400,1.000
(81,170,276,431,1060)
69 - 108 25 - 60 >12.000
109


Sodium tha p a p 35,55,135 (48,68,159) 90 -133 >12.000
4. U ng du ng thch h p cho ca c nguo n sa ng tho ng du ngU:

Loa i e n Quang
hie u
trung
bnh
(lm/W)
Ch so
truye n a t
ma u
ng du ng Tuo i tho (gi)
e n s i o t 14 Xua t sa c Nha , nha ha ng, chie u sa ng chung,
chie u sa ng kha n ca p
1.000
e n huy nh quang 50 To t Va n pho ng, c a ha ng, be nh vien, nha 5.000
e n h/quang compact 60 Ra t to t Kha ch sa n, c a ha ng, nha , va n pho ng 8.000 10.000
e n Thu y nga n cao a p 50 V a X ng sa n xua t , ga-ra, ba i o , e n pha 5.000
e n halogen 20 Xua t sa c Chng ba y, e n chie u, sa n kha u, trie n
la m, khu v c xa y d ng
2.000 4.000
Sodium cao a p 90 V a Chie u sa ng chung x ng, kho, cs ng
pho
6.000 12.000
Sodium tha p a p 150 Ke m ng giao tho ng, ha m, ke nh a o,
ng pho
1.
12.
000

II. UCA C MA E N QUO C TEU:
1. UMa e n ILCOSU:
e ho tr vie c nha n bie t ca c loa i e n tng thch, IEC a cho ra tie u chuan IEC TS 61231:1993,
ve he tho ng ma e n pho bien, go i la ILCOS (International Lamp Coding System). He thong ma
te n go i nay c lien he tr c tiep en ca c tieu chua n kha c cu a IEC cho ca c loa i e n. Tie u chuan
cu a e n co nhng ba ng d lieu c ch nh ba ng ma ILCOS.
ILCOS cung cap mo t ma nga n ILCOS L, co the m ro ng e bao tru m cac tnh na ng cu a en.
Ma chuan ILCOS D cho mo t ch nh ay u v i mo i en. Ta t ca cac nha sa n xua t e n lien he
ma nhan hieu rieng cu a ho v i ma ILCOS. Tra ch nhie m bao dng he tho ng ma ILCOS la cu a
Ho i o ng Ky thua t en cu a IEC.
2. UMa e n LBSU:
Lie n oa n co ng nghie p c ZVEI (Zentralverband Elektrotechnik und Elecktronik Industrie), vao
na m 1994, cho ra mo t he tho ng ma en go i la LBS (Lampen Bezeichnungs System). Ma e n nay
c s du ng ro ng ra i b i ca c nha sa n xua t cho a e n Cha u Au. He thong ma LBS nga n gon,
nhng kho ng c ho tr b i ta t ca cac nha san xua t va b i ca c tieu chuan quo c te.
- Pha n chnh cu a ma LBS go m 3 e n 5 ch , ch a u 1 ky t , ch th hai 1 ky t , ch th 3
t 1 en 3 ky t .

110


Ch th nha t trong ma LBS ch loa i a nh sang cho b i en:
I
H
L
e n s i o t (Incandescent lamp)
e n pho ng ie n ca o a p (High pressure discharge l amp)
e n pho ng ie n tha p a p (Low pressure discharge lamp)
Ch th hai ch va t lieu la m bong e n s i o t, hay cha t kh cha trong e n phong ien:
G
Q
M
I
S
Thu y tinh (Glass)
Tha ch anh (Quartz)
Thu y nga n (Mercury)
Metal halide
Sodium
Ch th ba hoa c nho m ch con la i: ch hnh dang bong en, co hay kho ng co l p phan xa :
A
E
PAR
R
T
TC
Tho ng dung (General )
Ellip (Ellipsoidal)
Parabol pha n xa (Parabolic reflector)
Pha n xa (Reflector)
Hnh tru (Tubular)
Compact (Compact tubes)
- Sau ma chnh, no i tiep ba ng da u gach ngang (-), ma LBS co n mo t phan uo i no i ve kieu
en hay i e n
DE
CB
CBC
EL
D
DSE
DEL
L
Hai a u uo i (Double eneded)
Tia la nh, kho ng vo (Coolbeam, without cover)
Tia la nh, co vo (Coolbeam, with cover)
Kho ng co stater cho ballast ie n t (Without stater for EB)
4 U (with 4 discharge tubes)
4 U, co ballast ie n t na m trong (with 4 discharge tubes, with intergal EB)
4 U, kho ng co stater cho ballast ie n t (with 4 discharge tubes, without starter for EB)
Bo ng da i (Linear).
111



3. UMo t so ma e n tie u bie u tng ng gi a 2 he tho ng ma e n ILCOS va LBS :
LBS
(ZVEI)
ILCOS Mo ta
A
R
QT
QT-DE
QPAR
QR
QR-CBC
T16
T26
T16-R
TC-S
TC-SEL
TC-L
TC-D
TC-DEL
TC-T
TC-TEL
TC-DD
LMG-lHf
HIT-DE
HIT-DE-CE
HIT
HIE
IA
IRR
HSG
HDG
HA
HAG/HMG
HRG
FDH
FD
FSC
FSD
FSDH
FSD
FSQ
FSQH
FSM
FSMH
FSS
FSS
MD
MT
MT
ME
e n s i o t tho ng du ng
e n pha n xa
e n s i o t halogen
e n s i o t halogen, e n da i hai a u uo i
e n s i o t halogen, ie n a p nguo n chnh (220V) v i co pha n xa
e n s i o t halogen, ie n a p tha p, co pha n xa
e n halogen, ie n a p tha p, co pha n xa l ng sa c va vo thu y tinh.
e n huy nh quang o ng 16mm
e n huy nh quang o ng 26mm
e n huy nh quang tro n 16mm
e n huy nh quang compact (1U)
e n huy nh quang compact (1U) co ballast ie n t e n 80W
e n huy nh quang compact (1U) e n 36W
e n huy nh quang compact (2U)
e n huy nh quang compact (2U) co ballast ie n t
e n huy nh quang compact (3U) e n 36W
e n huy nh quang compact (3U) co ballast ie n t e n 120W
e n huy nh quang compact (2D)
e n ca m ng (Philips loa i QL)
e n metal halide, bo ng tru hai a u uo i
e n metal halide 2 a u uo i v i bo ot ceramic
e n metal halide, bo ng tru 1 a u uo i
e n metal halide, bo ng ba u 1 a u uo i
112


HIE-CE
HME
HSE
HSE-I
HST
HSE-MF
HST-MF
HSE-CRI
HST-CRI
HST
HST
HST-DE
LST
ME
QE
SE
SE/I
ST
SE
ST
SEM
STH
STH
STH
SD
LS
e n metal halide 1 a u uo i v i bo ot ceramic
e n thu y nga n cao a p
e n sodium cao a p, bo ng ba u 1 a u uo i
e n sodium cao a p, bo ng ba u 1 a u uo i, bo mo i be n trong
e n sodium cao a p, bo ng tru 1 a u uo i
e n sodium cao a p, bo ng ba u 1 a u uo i
e n sodium cao a p, bo ng tru 1 a u uo i
e n sodium cao a p, bo ng ba u 1 a u uo i, ta ng c ng quang tho ng
e n sodium cao a p, bo ng tru 1 a u uo i, ta ng c ng quang tho ng
Sodium c.a p, bo ng ba u 1 a u uo i, ca i thie n CRI, (Philips SON Comfort Protype)
Sodium c.a p, bo ng tru 1 a u uo i, ca i thie n CRI, (Philips SON-T Comfort Protype)
Sodium c.a p, bo ng tru 2 a u uo i, CRI cao (Philips SDW-T, Iwasaki NHT-SDX)
e n sodium tha p a p, bo ng tru 1 a u uo i.
(Ba ng ma so sa nh v i mo ta ba ng tie ng Anh)
LBS (ZVEI) ILCOS Description
A IA General purpose incandescent lamp
R IRR Reflector lamps
QT HSG Halogen incandescent lamps
QT-DE HDG Halogen incandescent lamps, linear double-ended
QPAR HA Halogen incandescent lamps for mains voltage with reflector
QR HAG / HMG Low voltage halogen incandescent lamps with reflector
QR-CBC HRG Low volt. halogen incand. lamp with dichroic reflector and glass cover
T16 FDH Fluorescent lamps 16mm
T26 FD Fluorescent lamps 26mm
T16-R FSC Circular fluorescent lamps 16mm
TC-S FSD Compact fluorescent lamps (1 tube)
TC-SEL FSDH Compact fluorescent lamps (1 tube) for electronic ballast up to 80W
113


TC-L FSD Compact fluorescent lamps (1 tube) up to 36W
TC-D FSQ Compact fluorescent lamps (2 tubes)
TC-DEL FSQH Compact fluorescent lamps (2 tubes) for electronic ballast
TC-T FSM Compact fluorescent lamps (3 tubes) up to 36W
TC-TEL FSMH Compact fluorescent lamps (3 tubes) for electronic ballast up to 120W
TC-DD FSS Compact fluorescent lamps (double D)
LMG-lHf FSS Induction lamps (Philips QL type)
HIT-DE MD Double ended tubular metal halide lamp
HIT-DE-CE MT Double ended tubular metal halide lamp with ceramic burner
HIT MT Single ended tubular metal halide lamp
HIE ME Single ended elliptical metal halide lamp
HIE-CE ME Single ended elliptical metal halide lamp with ceramic burner
HME QE High pressure mercury discharge lamp
HSE SE Single ended elliptical high pressure sodium l amp
HSE-I SE/I Single ended elliptical high pressure sodium l amp with internal ignitor
HST ST Single ended tubular high pressure sodium lamp
HSE-MF SE Single ended elliptical high pressure sodium l amp, increased light output
(MF = more luminous flux)
HST-MF ST Single ended tubular high pressure sodium lamp, increased light output
HSE-CRI SEM Single ended elliptical high pressure sodium l amp improved CRI
(Philips SON Comfort Pro type)
HST-CRI STH Single ended tubular high pressure sodium lamp improved CRI
(Philips SON-T Comfort Pro type)
HST STH Single ended tubular high pressure sodium lamp with high CRI
(e.g. Philips SDW-T, Iwasaki NHT-SDX)
HST-DE SD Double ended tubular high pressure sodium lamp
LST LS Single ended tubular low pressure sodium lamp
114


III. UA C TNH CA C E N THONG DU NGU:


115




116




117




118




119




120




121




122




123




124




125




126




127


IV. UCA C MA CH IE U KHIEN E NU:
1. UVa n e tie t kie m na ng l ngU:
Na ng lng ie n tieu thu trong mo t bo en la do bong en va bo ieu khie n (control gear). Neu
cho a en c ca i thien ieu kien nhie t o , th na ng lng ie n tieu thu co the gia m mo t phan.
Ng i ta co n thay ne u ca i tien ballast cu a bo e n th nang l ng hao ph tie t kie m c kha nhie u.
Ch so hie u qua na ng lng EEI (energy efficient index) pha n loa i cac ballast e n huy nh quang
tha nh 7 ha ng va c cac nha san xua t ghi nhan cho cac ballast:
Ha ng Ballast
A1
A2
A3
B1
B2
C
D
Ballast ien t co dimmer
Ballast ien t gia m ton hao
Ballast ien t
Ballast t , to n hao ra t thap
Ballast t , to n hao tha p
Ballast t , to n hao a ng ke (ballast quy c), ca m ba n t 21/11/2005
Ballast t , to n hao ra t cao (ballast quy c), ca m ban t 21/5/2002.

2. UCa c phu tu ng cu a bo ie u khie n e nU:
a. UBallastU:
Ballast la bo phan chnh cu a bo ieu khie n trong mo t bo e n pho ng ien hay e n huy nh quang.
Trong ballast co to hp ca c cuon ca m, tu ien, va ie n tr , nham ha n do ng qua bo ng e n. Ballast
con lam ca c nhiem vu : ta o ie n ap kh i o ng, do ng ien nung e n, gia m hie u ng hoa t nghie m,
ca i thien he so cong sua t, trie t nhie u vo tuyen, ca i thien kh i o ng nguo i.
b. UBo mo iU:
Bo mo i la kh cu kh i o ng, ta o ca c xung ien a p e kh i o ng e n phong ien. Mo t bo mo i quy
c ( i cu ) khong co c cau bao ve . Ngha la neu bong en hay ma ch co va n e , khong kh i
ong c, th bo mo i se c mo i ma i cho en khi nao co ng i ta t en hoac ballast b ho ng. Bo
mo i i m i co mo t c ca u bao ve la mo t bo kiem soa t chu ky (anti-cycling control), giu p nga t bo
mo i ne u en khong kh i ong c. V i en metal halide, th i gian na y c 15 phu t, v i en
sodium cao a p c 5 phu t.
128


c. UTa c-te (starter)U: con go i la con mo i, dung trong e n huynh quang thong dung, giu p kh i
ta o mo t xung ien ap qua bo ng e n.
3. UCa c ma ch e nU:
a. UMa ch e n metal halide va sodium cao a p:

Bo mo i no i tiep, bo ng
en c ma c gi a bo
mo i va trung tnh.


b. UMa ch e n sodium tha p a pU:

Bo mo i c mac
song song v i bong
en.


c. UMa ch e n huy nh quangU:
UMa ch ballast t U:
Bong e n c ma c no i
tie p v i ballast. Toan
ma ch c mac song
song v i tu ien e ca i
thien hscs. Khi kh i ong
starter no i tie p e nung
hai tim en hai a u e n,
ro i nha ra ta o xung ien
a p mo i en.


129


UMa ch ballast ie n t U:

Kho ng co starter cu ng
kho ng co tu bu . Mac
en theo s o ghi tre n
ballast. Ne u ballast co
ch c nang dimmer, co
them nhng day ieu
khie n.

d. UMa ch e n kha n cap (emergency light)U:


Xem mach ie n mo t bo en chieu sang kha n cap, thuoc loa i duy tr (maintained). Ma ch e n co
them hai thanh pha n: mo t bo o i ie n (inverter) va mo t bo pin th ca p (co the nap c). Khi va n
ha nh bnh th ng, e n c van ha nh v i nguon chnh, cung cap xuye n qua bo o i ien. Khi
nguon chnh b ma t, e n c van ha nh t bo o i ie n, nhan na ng lng t bo pin. Trong mo t bo
en nhieu bong en, co the ch co mo t bong la m nhiem vu khan ca p c no i da y qua bo o i
ien, ca c bong kha c no i day bnh thng.

V. ULOA I E N CHO CA C KHO NG GIAN VA HOA T ONGU:
e chieu sa ng kinh te , ca c chuyen gia cho ra ng mo t m c o ro i yeu ca u pha i kem theo loa i en
phu h p, th thie t ke chieu sa ng la m vie c se c tang cng cha t lng ca ve nang sua t th gia c
va tie n nghi th gia c:
130


Kho ng gian, hoa t o ng o ro i min khuye n ngh
E(lx)
Nguo n sa ng
Va n pho ng
Va n pho ng nhie u ng i
Va n pho ng m (t t ng nga n)
X ng ve
X ly d lie u
CAD
Pho ng ie n
Ha nh lang
Ca u thang
Ca ng-tin
Nha ta m, ve sinh
Khu v c thng ma i
C a ha ng ba ch ho a
Qua y thu tie n
Sie u th
Tie p ta n
Nha ha ng (a n)
Ca-phe , bistro
Ha ng a n t cho n
Be p ca ng-tin
Ba o ta ng, trie n la m my thua t
Trie n la m
Sa nh ho i ch thng ma i
Th vie n, th vie n media
Pho ng o c
300
500
750
750
500
200/500
200
50
100
200
100
300
300
500
500
200
200
200
300
500
200
300
300
300
500
T, TC
T
T,TC
T,TC
T,TC
A,QT,T,TC
TC
TC
T,TC
A, QT,QT-LV,TC
T,TC
QT,QT-LV,T,TC,HST,HSE,HIT
QT,QT-LV,T,TC,HST,HSE,HIT
T,TC
T,HIT
A,QT, QT-LV,TC
A,PAR,R,QT,QT-LV,TC
A,PAR,R,QT,QT-LV,TC
T,TC
T
A,PAR,R,QT,QT-LV,TC
PAR,R,QT,QT-LV,T,TC,HST,HSE,HIT
T,HME,HIT
T,TC
T,TC
131


The du c, tranh ta i
The du c, hua n luye n
Pho ng th nghie m
Tha m my vie n
Tie m uo n to c
Be nh vie n, pho ng be nh
- Chie u sa ng mo i tr ng,
- Chie u sa ng e o c,
- Chie u sa ng e kha m
Be nh vie n, pho ng kha m

Tie p ta n, ha nh lang
Khu v c lu tho ng
Pho ng ho c
Pho ng ho c l n
a i sa nh cu a tr ng a i ho c
Pho ng ho a s
Pho ng th nghie m
a i gia ng ng, thnh pho ng
Kho ng gian a ch c na ng
Sa nh ho a nha c, sa n kha u, le ho i
Sa n kha u ho a nha c
Pho ng ho p
Nha th
400
200
500
750
500

100
200
300
500

100
200
300/500
750
500
500
500
500
300
300
750
300
200
T,HME,HIE,HIT
T,HME,HIE,HIT
T
QT,QT-LV,T,TC
T,TC

T,TC
A,QT-LV,T,TC
QT,T,TC
T

QT,T,TC
QT,T,TC
T,TC
T,TC
T,TC
T,TC
T,TC
QT,T,TC
QT,T,TC
A,PAR,R,QT
PAR,R,QT
A,QT,TC
A,PAR,R,QT


132


VI. UCHOA EN DUNG CHO CHIE U SA NG BE N TRONG:
1. URay e n (light tracks):
Ray en giup cho ca c thie t ke chieu sa ng linh o ng
hn, v ng i ta co the thay en hoac thay o i v tr
cu a e n de dang. Cho t ca i tren cho a e n th c hie n
ca ke t no i ie n va c gi a en v i ray. Ray e n co
the dung cho ca c loa i e n chie u ie m, en pha, e n
que t tng. Co ca loa i ray la p a m tra n. Dung ray a
pha cho phe p ieu khie n nhieu ma ch e n o ng th i.


Co ng trnh du ng e n ray : Teattri
Ravintola, Helsinki- Pho ng chng
ba y Christie, New York- Caffe
Caras Gourmet Kranzlereck, Berlin-
Nha rie ng Kayser, Neuenrade (a nh
cua ERCO).


2. Ue n chie u ie m (spotlights)U:
en chie u ie m cho phep thay o i v tr la p en va go c xoay cu a
en, c che ta o v i nhie u goc tia chie u t ra t hep e n he p, va
phan bo c ng o sang kha c nhau. Ng i ta chon en chie u iem
theo nhie t o mau, o cho i, cng o sa ng, va tuo i tho . Go c tia
chie u c xa c nh do bo phan xa . Goc ba o ve cu a e n giu p han
che cho i lo a va tang tien nghi th giac. en co the ie u chnh ca chie u xoay va ngieng. Cac phu
tu ng cu a en gom tha u knh, bo loc, bo che cho i lo a.
133


e n chie u iem (spotlights) co tia chieu t ra t hep (khoa ng 10o) en he p (khoang 30o), o i x ng
tro n xoay, du ng e chie u sang ie m nha n (accent lighting).

e n chie u vie n (contour spotlights) co tha u knh v i goc tia chie u thay o i, e chie u sang phong
a nh (projection lighting) len tng hoa c man anh.

en chie u ie m c ng dung cho: ba o ta ng, trien la m,
pho ng tranh nghe thua t, chng bay sa n pha m, khu v c trnh
dien va trnh chieu. en chie u ie m ra t thch nghi khi thay
o i cong vie c. Tia he p cu a e n co the chie u sa ng mo t dien
tch nho t xa. Ng c la i, en v i goc phan bo ro ng cho phe p
chie u sang mo t khu vc ro ng ma ch du ng mo t en. Gobos,
tha u knh
va tam
lo c la ca c
phu tung
la m ta ng
hieu qua
s du ng e n.
Co ng trnh a p du ng e n chie u ie m: Nha ba n
a u gia Christies, New York (a nh cua
ERCO).
134


3. Ue n pha (floodlights)U:

en pha co a c tnh tia chieu t he p e n ro ng, thng c che tao v i IDC o i x ng. Tie u ch e
cho n en pha la : mau, o sang, tuo i tho , hie u sua t, o ong e u c ng o sang: . Co the to i u bo
phan xa e co o ro i eu, lam du ng bie n, hoa c ta ng ty sua t quang thong ngo ra.
en pha c ng du ng cho: the thao, bao tang, trie n la m, ho i ch thng ma i, khu vc ba n ha ng,
khu vc trnh dien. Ne n chon hnh th c cac bo en va ca ch bo tr sao cho ha i ho a v i kie n tru c.

Co ng trnh a p du ng e n pha :
Passeig de Gracia, Barcelona (a nh cu a
ERCO).



4. Ue n que t t ng (wallwashers)U :
en que t t ng co ac tnh tia chie u ro ng,
phan bo c ng o sang ba t o i x ng. Ng i
ta cho n en theo mau, o sa ng, tuo i tho , o
ong eu c ng o sa ng. Co the cho n bo pha n
xa to i u e cho ong deu o ro i, ng bie n
du, va ty sua t quang thong ngo ra cao.


Co nhieu loa i en que t t ng :
135



e n chie u iem que t t ng (wallwashers spotlights) co pha n bo cng o sa ng ba t o i xng
nham muc ch cho o ro i e u tren t ng. Cac bo en que t t ng lap ray cho phe p ie u chnh
khoa ng ca ch ca c en theo y muo n.


e n chie u iem que t t ng, nghie ng c (spotlight wallwashers, tiltable) en chieu iem na y
c gan the m bo que t t ng e co pha n bo ba t o i xng.


e n que t (washlights) en nay co pha n bo ba t o i x ng nhan tao ra o ro i eu tren tng. Co
the gan the m cho no mo t phu kien downlight e chieu nen cho o ro i eu.

136



e n que t t ng l ng tie u (double-focus wallwashers) e n nay co phan bo ba t o i x ng, cho
o ro i tre n t ng v i he so ong eu tang cng. Na p che cu a no ta ng goc ba o ve cu a e n va
ngan tia cho i.


e n que t t ng co tha u knh (lens wallwashers) en na y co pha n bo ba t o i x ng. Tha u knh
dung e m rong go c tia chieu.


e n que t t ng (wallwashers) en na y cho pha n bo ba t o i xng.

137



e n chie u bie n (perimeter luminaires) e n nay co bo pha n xa cho cho IDC ba t o i xng, vi
bng n di ne n cho o ro i ra t eu tre n tng.
Khoa ng ca ch t tng en en que t t ng (khoa ng offset)
kho ng ne n nho hn 1/3 o cao tng, tng ng v i mo t
goc min bang 20o. Ty le to i u gi a khoang offset va
khoa ng ca ch e n la 1:1. e kho ng phu thuoc va o o cao
thc te cu a pho ng va khoa ng offset, ng i ta co the dung
ca c e n chieu ie m co the quay nghie ng lap pha n d i
cu a t ng.
Que t tng la mo t thanh pha n quan trong cu a chie u sang
kien tru c, e the m s nhan ma nh vao ca c khu v c cu a
pho ng, va giu p o ro i ng cao hn ta i ca c be ma t ng va
tng cu a nha ba o ta ng, trie n la m, qua y ho i ch , thnh
pho ng, sa nh dinh th, sanh c a hang bach ho a, khu thng
ma i, khu trnh dien. Nhng cho a e n la p tren be ma t co ta c
dung neu a c ie m kho ng gian, co hnh dang va ca ch xa p
a t phu h p v i kien truc.

Co ng trnh a p du ng e n que t t ng: Ba o ta ng Anh,London Nha l i liem, Wiltshire -
Mediathek, Tr ng Cao a ng A m nha c Sendai- Weimar (a nh cu a ERCO).
5. UKe t ca u sa ng (light structures)U :
Ke t cau sang la nhng cho a en a c bie t cho phe p kha na ng gan them va o cac cho a en di ong,
ba ng ca ch du ng ray hay o ca m. Ke t ca u sang thng go m nh ng tha nh phan hnh tru hoac da ng
138


pa-nen treo d i tra n. Tho ng du ng nha t la ca c ke t ca u sang gan san ca c en da i chie u sang trc
tie p va gian tie p pha n xa v i tra n. Ca c thanh pha n ke t cau sang co the ga n san nh ng e n chieu
iem (spotlight) hay cho a e n nh hng (directional luminaires) e chie u sang ie m nha n
(accent lighting).

Ke t ca u sa ng v i cho a e n trc tie p (Luminaires Direct Light structures) cho a nh sang chie u
xuo ng o i xng tru c.

Ke t ca u sa ng v i cho a e n gia n tie p (Luminaires Indirect Light structures) cho a nh sa ng
chie u len o i xng truc.

Ke t ca u sa ng v i cho a e n trc tie p / gia n tie p (Luminaires Direct / Indirect Light
structures) cho a nh sang chieu len va chie u xuo ng o i xng truc.

139



Ke t ca u sa ng v i cho a e n que t t ng (Luminaires Wallwashing Light structures) e chie u
sa ng que t tng, co IDC ba t o i xng ta o nen o ro i eu tre n ma t tng.
Khoa ng offset t t ng (a) ne n chon ba ng khoang
ca ch en (b).
Khoa ng ca ch en (b) gi a 2 ke t ca u sa ng ne n chon
ba ng o cao treo e n tnh en mplv.
Khoa ng ca ch en tran phu thuoc va o he so ong eu
yeu ca u cu a o ro i tran. V i cho a en gia n tiep, ne n
cho n khoa ng na y t nha t ba ng 0,8m
Ca c ke t cau sa ng c ap dung cho: chieu sang chung
trong van phong, pho ng kham va ie u tr y khoa, chie u
sa ng cac khu v c i bo, chie u sang ie m nha n va
chie u sang que t t ng, pho i hp v i cac cho a en
chie u ie m, en pha va e n que t tng.

Cac co ng trnh a p du ng ke t ca u sa ng:
Reichstag, Berlin - Tr ng trung ho c
Xaverian Brothers, Westwood MA- To a
nha chnh quye n a phng, Berlin-
Vie n ba o ta ng Th ng Ha i (a nh cua
ERCO).



140




6. Ue n chie u xuo ng (downlights)U:
en chie u xuo ng cho mo t chum tia chie u xuong theo mo t
goc tha ng go c hoa c mo t goc chnh theo ye u cau. en chie u
xuo ng co ca c loa i tia he p, tia rong, phan bo o i x ng va ba t
o i xng. Ca c tieu ch e chon en chie u xuo ng: ma u, tuo i
tho , hieu sua t, cng o sa ng, go c chieu, go c bao ve , ty sua t
quang tho ng ngo ra.
V i downlight co bo phan xa kieu Darklight, goc ba o ve cu a
bong en ba ng go c bao ve cu a cho a e n. Cho a en na y cho
chu m tia rong nha t co the ong th i to i u ty sua t quang
thong ngo ra. Du ng mo t chup tan xa giu p lam gia m o cho i
cu a bo e n va ta ng tie n nghi th gia c.

e n chie u xuo ng l ng tie u (double-focus downlights) co mo t chu m tia chieu o i xng tron
xoay, chie u thang xuong d i. No co mo t bo phan xa hnh dang a c bie t, cho phe p pha t ra mo t
quang tho ng cao, du la lo tra n khoe t nho .

141



e n chie u xuo ng tho ng du ng (general downlights) cho tia chieu xuong o i x ng tro n xoay,
chie u thang xuo ng mplv.


e n chie u que t (washlights) cho chu m tia ba t o i xng, chie u xuong va chie u vao tng. Loa i
a c bie t go i la e n que t kep (double washlights) que t mo t lu c hai t ng o i die n va en que t go c
(corner washlights) e chie u que t goc pho ng.

e n que t t ng l ng tie u (double-focus wallwashers) cho chum tia ba t o i x ng va trc tie p
va o ma t ng cu a tng, cho o ro i e u tren ma t tng. Loa i en na y, c gan mo t phu tung
a c bie t, go i la oa n que t t ng be n trong (internal wallwasher segment), la mo t cong nghe pha n
xa , lam cho bong en c da u khua t, kho ng ga y cho i cho ng i quan sa t mo i go c nhn.

142



e n que t t ng co tha u knh (lens wallwashers) cho chum tia sang ba t o i x ng chie u va o ma t
ng cu a t ng, giu p cho o ro i eu tren tng. en co he tho ng phan xa v i thau knh a c bie t,
bo phan xa Darklight, nen ng i co the nhn thang va o e n t ben d i ma khong b cho i lo a.


e n que t t ng (wallwashers) co IDC ba t o i xng, chieu va o ma t pha ng ng, cho o ro i ng
ong eu.

e n chie u xuo ng nh h ng (directional downlights) c dung e ne u ba t nh ng o i tng
hay nhng vu ng rieng bie t v i mo t chu m tia hep hoac trung bnh. No ke t hp l i iem cu a mo t
en chieu xuo ng v i s linh o ng cu a mo t e n chieu iem nh h ng. e n co the xoay 360o va
nghieng 20o. Nh co bo pha n xa Darklight, go c bao ve cu a cho a e n kho ng o i theo mo i hng.

143



Cho a e n nh h ng (directional luminaires) du ng e la m no i ba t nhng o i tng hay nh ng
vung rie ng bie t v i chu m tia chieu he p hoa c trung bnh.

Sa p a t e n cho chie u xuo ng:
Khoa ng offset t t ng ne n chon ba ng khoang cach en e
a t c u o sa ng tre n t ng. Kho ang cac h e n (d) khong
nen v t qua o cao la p a t (h) v i ty le 1,5:1 e co o ro i
eu tren mplv. o o ng e u to i u a t c khi d=h.
e co nhng vong sa ng (light scollop) o i xng goc phong,
mo t downlight pha i c a t v tr u ng 45o t go c.


d- Sa p xe p cho e n chie u t ng:
Khoa ng offset t t ng t nha t pha i ba ng 1/3 o cao cu a pho ng,
tng ng v i go c chng 20o theo hnh ve.
o ong e u to i u a t c khi khoa ng ca nh e n bang
khoa ng ca ch offset t t ng, va khong nen ga p r i khoang
ca ch na y.
o ong e u ch co the a t to i u khi so e n to i thie u la 3 en.
V tr e n goc pho ng pha i na m tren ng 45o t go c.

144


en chie u xuo ng la co ng cu pho bien e thc hien chieu sang ch c nang, chieu sa ng kien tru c, va
chie u sang ie m nha n. en chie u xuong a m tra n (recessed downlights) la mo t chi tie t kien tru c
da u kn, trong khi en chie u xuo ng lap no i (surface-mounted downlights) va e n chieu xuong loa i
treo (pendant
downlights) la i tac du ng
nh mo t phong ca ch
cu a can phong. Hnh
da ng va ca ch xe p a t
ca c e n chieu xuong
cung nen phu h p v i
kien tru c.

Co ng trnh a p du ng
e n chie u xuo ng: Ba o
ta ng Ha ng ha i Osaka
(a nh cua ERCO)

7. Ue n ba n (task lights)U:
en ba n (task lights) pha t anh sang xuong d i, le n mplv.
Co loa i tia chie u hep va tia chie u rong. Tie u ch quan trong
e cho n e n: co the xoay va nghieng, t cho i, tuo i tho , hie u
sua t, cng o sa ng. e n ban du ng thch h p cho tra m lam
viec (ma y vi tnh).





Projects:Va n pho ng Kie n truc,
Stockholm (a nh cu a ERCO).


145


8. UCho a e n la p t ng (wallmounted luminaire)U :
Cho a en lap tng c go i te n theo kie u la p,
ma kho ng theo a c tnh quang cu a no . Nhieu loa i
en v i IDC kha c nhau, nh e n tia hep, tia ro ng,
o i xng, ba t o i x ng, va nhieu h ng chieu
khac nhau. Tie u ch chon e n: mau, tuo i tho ,
hieu sua t, cng o sa ng. Go c tia chieu c xac
nh v i bo phan xa . Go c bao ve ha n che cho i
lo a va gia ta ng tie n nghi th gia c. Ty sua t quang
thong ngo ra c ta ng cng nh cong nghe cu a
bo phan xa .

e n que t tra n (ceiling washlights) co IDC ba t o i x ng, chieu chu m sang len ma t phang ngang
cu a tra n, cho o ro i tran o ng eu tren dien tch l n. Nh bo phan che goc ca t (cut-off shield) tre n
cho a en, die n tch pha n tra n can chieu sang c ie u chnh xen doc theo tru c cu a da y en. Chu
y e n chieu le n kha c v i e n que t tra n do ca u ta o hnh ho c cu a bo phan xa , IDC khac, va ty sua t
quang tho ng ngo ra cao hn.

e n que t ne n (floor washlights) co IDC ba t o i x ng, chieu chu m sang xuong ma t ngang nen.
146


en que t tran pha i la p cao hn ta m ma t.Khoa ng ca ch
en tran phu thuoc va o o o ng e u can thie t, t nha t
la 0,8m.
en que t ne n la p ga n cho ng i ngo i, pha i a t tha p
hn ta m ma t (1,2m), thng cho 0,8m ca ch nen.
en que t tran va que t ne n c a p dung chieu sang:
nha th , nha ha t, ba o ta ng, khu v c i bo .
en am tran va am ne n la mo t chi tie t cu a kien tru c,
ngc la i en la p no i la mo t phong ca ch co l a cho n
cho kien tru c.



Co ng trnh: Citibank,
Paris- Ba o ta ng lch s ,
Barcelona- Khach sa n
Hilton, Dubai Creek-
To a nha A nh sa ng,
Frankfurt (a nh cu a
ERCO).





9. Ue n chie u bie n (perimeter luminaires) U:
147


en chie u bien la
cho a en da i v i tia
chie u rong, dung e
chie u o ro i e u tren
ca c ma t pha ng ng.
No c a p du ng
nh ng ni en huy nh
quang tuy p c ca y thang vao trong gioang tra n. Co cho a en chie u bien kho ng co ca bo phan
xa . Tuy nhien, e cho o ro i cao va eu, cho a e n can co bo phan xa, va en pha i la p v i mo t
khoa ng offset t t ng. o sang cu a e n thap. Tie u ch e cho n e n chieu bie n la o ong e u,
phu thuoc va o bo pha n xa .
e n khung tha ng (linear
grazing light)
en khung tha ng la e n
chie u bie n la p thang vao au
tng. o ro i tren tng
gia m nhanh v i khoang cach
en e n. en ap dung cho:
ba o ta ng, trie n la m, khu vc bieu dien, nha n manh ma t ho ng cu a cac bo phan kien tru c.
en chie u bien la p a m th ng la cac chi tie t
kien tru c dau kn. Ca c bo en chie u bie n la p
no i v i bo phan xa tho ng xuo ng t tran, cho
o ro i tng ra t ong eu t tran xuong sa n.

Co ng trnh: Reichstag, Berlin- The Tricycle,
London Nha ha ng Pacific Rim, Hong
Kong Qua n bar tht n ng Polygon,
London(a nh cu a ERCO).


148


10. Ue n a m ne n (recessed floor luminaires)U:
en am ne n phong chu m tia len tre n, thng co cac loa i tia chieu he p, tia chieu rong, IDC o i
xng va ba t o i x ng.
e n chie u le n (uplights): co
chu m tia o i x ng chie u trc
tie p thang len, IDC hep, o i
xng tro n xoay, du ng chie u no i
ba t (highlighting) ca c o i t ng.
Cho a e n nh h ng
(directional luminaires) : dung
chie u sang no i ba t ca c vu ng
hoac o i tng rieng bie t, IDC
t trung bnh en hep, chum tia
co the chnh nghie ng (tiltable).
e n chie u le n, khuye ch ta n
(uplight, diffuse) : la bo e n a m
nen, IDC khuyech ta n, dung
a nh da u lo i i hoa c nha n manh
ca c ng ne t kie n truc. en
c ng dung e chieu sa ng
iem nhan hay chieu sang pha cho nha ha t, khu
vc bie u die n, thng ma i, khu v c tiep tan va
sa nh va o.

Co ng trnh: Deutsche Bank, Tokyo-Burj Al
Arab, Dubai-Burj Al Arab, Dubai- Ba o ta ng
Ha ng ha i, Osaka (a nh cu a ERCO).



149


11. Ue n da n h ng (oriention luminaires) U:
en da n h ng co the la nguon quang tho ng, nhng o ch la nhiem vu phu . Nhie m vu chnh cu a
no la e n tn hieu, ta o chu y va h ng dan phng hng. Tie u ch e chon e n : no i ba t so v i
ca nh quan xung quanh.
Cho a e n da n h ng ta i cho (Local Orientation
luminaires) co thau knh dang iem, lap am nen.
e n que t ne n (floor washlights) La p nh ng
iem tre n t ng, phuc vu nh en da n h ng cho
ma t phang ne n.
A p dung e n da n hng cho: ng ne t kie n truc,
ba c thang bo , khu vc ha n che , lo i va o, l i i, lo i
thoa t nan.
Co ng trnh: C a ha ng Bach ho a Sevens,
Dusseldorf Khach sa n Hilton, Dubai - Instituto
Frances, Barcelona Kha ch sa n Hilton, Dubai
(a nh cua ERCO)




12. Ue n ch da n (directive luminaires) U:
en ch dan cho nh ng thong tin va hie u lenh ro
ra ng bang hnh ve va ch . e n khan ca p la mo t v
du, ch ng thoa t na n trong trng hp khan
ca p. Tieu ch chon en : no i ba t, hnh da ng ma u
sa c, phu hp tie u chuan.
A p dung : ch ng thoa t nan, nguo n ie n khan
150


ca p, khu v c y te, khu ve sinh. en ch dan pha i c tie p tu c sa ng trong trng h p ma t ie n
nguon chnh, va nguon d pho ng cha kp thay the, nen e n ch dan thng co them nguo n pin.
Chu y : ca c en ch da n pha i tua n theo cac quy nh cu a a phng.

Co ng trnh: Palazzo della
Ragione, Bergamo - Potsdamer
Platz, Berlin Ba o ta ng Ha ng
kho ng Norwegian, Bodo - GIRA,
Radevormwald (a nh cua ERCO).
















151


UPHU LUC AU:

CA C YEU CA U A T CHUA N CHO CHIEU SA NG BE N TRONG
THEO CIE S 008/E-2001 (ISO 8995:2002(E)
Loai cong viec hay hoa t ong trong nha E
m
(lx) UGR
L
R
a
Ghi chu
1- Ca c khu v c chung cu a to a nha
Sa nh va o 100 22 60
Pho ng kha ch 200 22 80
Lo i i, ha nh lang 100 28 40 Ta i lo i ra va lo i va o ca n co
mo t vu ng chuye n tie p.
Ca u thang, thang ma y 150 25 40
B do c, c a nha p (ha ng) 150 25 40
Ca ng - tin 200 22 80
Pho ng ve sinh 100 22 80
Pho ng ta p the hnh 300 22 80
Pho ng gi mu a o, pho ng ve sinh, pho ng ta m, toilet 200 25 80
Pho ng nha n benh 500 19 80
Pho ng cha m so c y te 500 16 90 T
cp
t nha t 4000K
Pho ng ma y, pho ng ieu khie n 200 25 60
Pho ng th tn, tu ie n 500 19 80
Kho, kho la nh 100 25 60 200lx ne u luo n ba n ro n.
Chuye n phat, o ng go i 300 25 60
Tra m kie m soa t 150 22 60 200lx ne u luo n ba n ro n.
2.Nha no ng nghie p
Nha p no ng pha m, x ly sau thu hoa ch 200 25 80
Tra i gia ca m 50 28 40
152


Chuo ng va t be nh, Chuo ng e 200 25 80
Chua n b th c a n cho va t nuo i, la y s a, e no ng cu ,
gia t r a
200 25 80
3. Lo ba nh
Chua n b, la m bo t 300 22 80
Hoa n thie n, n ng banh, trang tr 500 22 80
4. Co ng nghie p la m xi-ma ng, be -to ng va ga ch xa y
Xa y 50 28 20 Pha i nha n bie t c ca c ma u
an toa n.
Chua n b va t lieu, nung, tro n 200 28 40
Ma y mo c gia co ng 300 25 80
u c tho 300 25 80
5. Co ng nghie p ga ch go m va thu y tinh
Xa y 50 28 20
Chua n b va t lieu 300 25 80
Tro n, e p, la m men, t ra ng men, nung 300 25 80
Ma i, kha c, la m bo ng thu y tinh, ta o hnh chnh xa c,
thiet b che ta o thu y tinh
750 19 80
Trang t r 500 19 80
Ma i thu y tinh quang ho c, cha m ba ng tay, la m ca c
vie c v i va t pha m kch th c trung bnh
750 16 80
Co ng vie c chnh xa c, ma i, ve ba ng tay 1000 16 90 T
cp
t nha t 4000K
Che ta o a quy to ng h p 1500 16 90 T
cp
t nha t 4000K
6.Co ng nghie p ho a, nh a va cao su
Trang b x ly va n ha nh t xa 50 20 Pha i nha n bie t c ca c ma u
an toa n.
Trang b ha n che can thie p ba ng tay 150 28 40
Nh ng ni la m vie c th ng xuye n co ng i trong
trang b x ly
300 25 80
153


o kie m chnh xa c, pho ng th nghie m 500 19 80
Sa n xua t d c pha m 500 22 80
Sa n xua t vo ruo t xe 500 22 80
Kie m tra ma u sa c 1000 16 90 T
cp
t nha t 6500K
Ca t, hoa n thie n, va kie m pha m 750 19 80
7.Co ng nghie p ie n
Sa n xua t ca p va da y ie n 300 25 80
Qua n da y:
Cuo n da y kch th c l n 300 25 80
Cuo n da y kch th c trung bnh 500 22 80
Cuo n da y kch th c nho 750 19 80
Ta m cuo n da y 300 25 80
Xi ma 300 25 80
Co ng vie c la p ra p:
C l n, v du ma y bie n a p 300 25 80
C trung, v du tu ie n 500 22 80
C nho , v du ma y ie n thoa i 750 19 80
Thie t b o l ng chnh xa c 1000 16 80
La p ra p ie n t , th nghie m, ie u chnh 1500 16 80
8.Co ng nghie p th c pha m
Nh ng ni la m vie c trong x ng bia, ma ch nha, go m
r a, na p thu ng, la m sa ch, xa ng, bo c vo , na u, t rong
x ng so -co -la, ng, xa y kho va le n men thuo c la ,
ha m men
200 25 80
Pha n loa i va r a sa n pha m, xay, tro n, o ng go i 300 25 80
Nh ng ni la m vie c gie t mo , x ng sa n xua t s a,
sa n lo c trong tinh che ng
500 25 80
Ca t va pha n loa i tra i ca y, rau qua 300 25 80
154


Che ta o nh ng th c pha m na u sa n, be p 500 22 80
Che ta o x-ga va thuo c ie u 500 22 80
Kie m tra ly co c, chai lo , kie m tra sa n pha m, la m
go n, pha n loa i, trang tr
500 22 80
Pho ng th nghie m 500 19 80
Kie m tra ma u sa c 1000 16 90 T
cp
t nha t 4000K
9. X ng u c va na u kim loa i
Lo ha m 50 28 20
Sa n 100 25 40
Chua n b ca n 200 25 80
Lo ca n 200 25 80
Lo cao, lo tro n 200 25 80
C a lo na u 200 25 80
Sa n ra the p 200 25 80
u c ma y 200 25 80
u c ca n va lo i 300 25 80
u c khuo n 300 25 80
Ta o khuo n 500 22 80
10. Uo n to c
Uo n to c 500 19 90
11. Che ta o kim hoa n
La m vie c v i a quy 1500 16 90 T
cp
t nha t 4000K
Che ta o kim hoa n 1000 16 90
La m o ng ho eo tay (ba ng tay) 1500 16 80
La m o ng ho eo tay (t o ng) 500 19 80
12. Gia t u i
Kha p ha ng, a nh da u, pha n loa i 300 25 80
155


Gia t va gia t kho 300 25 80
U i (la ) 300 25 80
Kie m tra, s a ch a 750 19 80
13. Co ng nghe da
Co ng vie c tre n thu ng 200 25 40
Na o, cha , nha o, t ro n 300 25 80
La m ye n ng a, che ta o da y, kha u, may, a nh bo ng,
ta o hnh, ca t, u c lo
500 22 80
Pha n loa i 500 22 90 T
cp
t nha t 4000K
Nhuo m da 500 22 80
Kie m pha m 1000 19 80
Kie m tra ma u sa c 1000 16 90 T
cp
t nha t 4000K
May gia y 500 22 80
May ga ng 500 22 80
14. Gia co ng kim loa i
Re n khuo n m 200 25 60
Re n bu a tha , ha n, nguo i 300 25 60
Gia cho ng tho va l n, sai so >0,1mm 300 22 60
Gia co ng chnh xac, sai so <0,1mm 500 19 60
Va ch da u va kie m tra 750 19 60
Ke o da y va o ng 300 25 60
Gia co ng ta m > 5mm 200 25 60
Gia co ng to n < 5mm 300 22 60
Che ta o dung cu ; thiet b ca t, che ta o 750 19 60
La p ra p:
- Va t tho 200 25 80
- Va t trung bnh 300 25 80
156


- Va t nho 500 22 80
- Chnh xa c 750 19 80
Xi ma 300 25 80
X ly be ma t va sn 750 25 80
Che ta o dung cu , khuo n ma u, c kh chnh xa c, vi c
kh
1000 19 80
15. Co ng nghe gia y
Xay bo t gia y 200 25 80
Che ta o va x ly gia y 300 25 80
Co ng vie c ong ta p 500 22 60
16. Nha ma y ie n
Cung ca p nhien lieu 50 28 20 Pha i nha n bie t c ca c ma u
an toa n.
Lo hi 100 28 40
Nha ma y 200 25 80
Ca c pho ng phu tr , tu ie n 200 25 60
Pho ng ie u khie n 500 16 80
17. In a n
Ca t, ma , in no i,kha c, la m vie c v i tru c in, ma y in,
khuo n in
500 19 80
Pha n loa i gia y, in thu co ng 500 19 80
Sa p ch , s a a nh, in li-to 1000 19 80
Kie m tra ma u sa c 1500 16 90
Kha c o ng va the p 2000 16 80
18. X ng sa t
Nha ma y sa n xua t t o ng 50 28 20 Pha i nha n bie t c ca c ma u
an toa n.
Nha ma y s.xua t thnh thoa ng co va n ha nh ba ng tay 150 28 40
157


Nha ma y sa n xua t lie n tu c pha i va n ha nh ba ng tay 200 25 80
Kho ba i 50 28 20 Pha i nha n bie t c ca c ma u
an toa n.
Lo 200 25 20 Pha i nha n bie t c ca c ma u
an toa n.
Ba ng ta i, ma y cuo n, ca t 300 25 40
Be ieu khie n, ba n ie u khie n 300 22 80
Kie m nghie m, o l ng, nghie m thu 500 22 80
ng ha m, ha m ch a 50 28 20 Pha i nha n bie t c ca c ma u
an toa n.
19. Co ng nghe de t
Tha o d kien ha ng 200 25 60
Cha i, gia t, u i, o, ca t, xe ch, xe ay, gai 300 22 80
Xe, cuo n an, te t, an 500 22 80 Tra nh hie u ng o ng a nh.
May, an o nho , kha u 750 22 90
Thie t ke , ve ma u ba ng tay 750 22 90 T
cp
t nha t 4000K
Hoa n thie n, nhuo m 500 22 80
Pho ng phi 100 28 60
In va i t o ng 500 25 80
Trang t r, pha n loa i, bao b 1000 19 80
Kie m tra ma u sa c, s va i 1000 16 90 T
cp
t nha t 4000K
Sang s i 1500 19 90 T
cp
t nha t 4000K
Sa n xua t mu va i 500 22 80
20. Che ta o xe
Co ng vie c tha n xe va la p ra p 500 22 80
Sn, sn phun, a nh bo ng 750 22 80
Sn: tu t la i, kie m tra 1000 16 90 T
cp
t nha t 4000K
158


Bo c ne m 1000 19 80
Kie m tra sau cu ng 1000 19 80
21. Co ng nghe go va o go
X ly t o ng, sa n xua t go xa y 50 28 40
Tra m hi 150 28 40
Ma y ca 300 25 60 Tra nh hie u ng o ng a nh.
Ba n th mo c, ra p, da n 300 25 80
a nh bo ng, sn, mo c trang tr 750 22 80
La m vie c v i ca c ma y gia co ng go 500 19 80 Tra nh hie u ng o ng a nh.
Da t, da n trang tr go 750 22 90 T
cp
t nha t 4000K
Kie m tra cha t l ng 1000 19 90 T
cp
t nha t 4000K
22. Va n pho ng
Xa p xe p, copy, lu chuye n ho s 300 19 80
Vie t, a nh ma y, o c, x ly d lieu 500 19 80
Ve ky thua t 750 16 80
Ve CAD 500 19 80
Pho ng ho p, ho i tr ng 500 19 80 A nh sa ng pha i chnh c
Tie p ta n 300 22 80
Lu tr 200 25 80
23. Ba n le
Khu ba n ha ng nho 300 22 80
Khu ba n ha ng l n 500 22 80
Qua y thu nga n 500 19 80
Ba n go i ha ng 500 19 80
24. Nha ha ng va kha ch sa n
Ba n tie p ta n, thu nga n, ba n bo c xe p 300 22 80
159


Be p 500 22 80
Nha ha ng, pho ng a n, pho ng ch c na ng 200 22 80 Chie u sa ng ne n ta o ra ca m
gia c tha n ma t.
Nha ha ng a n t phu c vu 200 22 80
Buffet 300 22 80
Pho ng hoi ngh 500 19 80 A nh sa ng ne n chnh c.
Ha nh lang 100 25 80 Ban e m co the tha p hn
25. Khu gia i tr
Ra p ha t, sa nh ho a nha c 200 22 80
Sa nh a na ng 300 22 80
Pho ng ta p, pho ng thay o 300 22 80 Tra nh cho i lo a pha n xa .
Ba o ta ng (no i chung) 300 19 80
26. Th vie n
Ke sa nh 200 19 80
Pho ng o c 500 19 80
Qua y 500 19 80
27. Ba i o xe trong nha
B do c va o ra (ban nga y) 300 25 40 Pha i nha n bie t c ca c ma u
an toa n.
B do c va o ra (ban e m) 75 25 40 Pha i nha n bie t c ca c ma u
an toa n.
La n xe 75 25 40 Pha i nha n bie t c ca c ma u
an toa n.
Cho o xe 75 28 40 o ro i ng ca n nha n ro ma t
ng i.
Pho ng ve 300 19 80 Tra nh pha n xa t c a so .
28. Tr ng ho c
Pho ng chi cho tre 300 19 80
160


L p da y tre 300 19 80
Pho ng thu co ng cho tre 300 19 80
L p ho c 300 19 80 A nh sa ng ne n chnh c.
L p e m cho ng i ln 500 19 80
Gia ng ng 500 19 80 A nh sa ng ne n chnh c.
Ba ng en 500 19 80 Tra nh pha n chie u.
Ba ng minh ho a 500 19 80 Trong gia ng ng 750lx.
Pho ng ve va thu co ng 500 19 80
Pho ng ve va thu co ng trong tr ng my thua t 750 19 90 Tcp > 5000K
X ng ve ky thua t 750 16 80
Pho ng th c ha nh va pho ng th nghie m 500 19 80
X ng tr ng 500 19 80
Pho ng th c ha nh a m nha c 300 19 80
Pho ng th c ha nh ma y tnh 500 19 80
Lab ngoa i ng 300 19 80
Pho ng chua n b va pho ng seminar 500 19 80
Pho ng chung cu a sinh vie n, phong ho i o ng 200 19 80
Pho ng gia o vie n 300 22 80
Pho ng the thao, the du c, ho bi 300 22 80
29. C s y te
Pho ng i 200 22 80 o ro i ta i sa n.
Ha nh lang: ban nga y 200 22 80 o ro i ta i sa n.
Ha nh lang: ban e m 50 22 80 o ro i ta i sa n.
Pho ng tr c nga y 200 22 80 o ro i ta i sa n.
Va n pho ng khoa 500 19 80
Pho ng khoa 300 19 80
161


Pho ng be nh 19 80
- Chie u sa ng chung 100 19 80 o ro i ta i sa n.
- Chie u sa ng e o c 300 19 80
- Kha m n gia n 300 19 80
Kha m va ie u tr 1000 19 90
e n e m, e n quan sa t 5 19 80
Pho ng ta m va toillet cho be nh nha n 200 22 80
Pho ng kha m to ng qua t 500 19 90
Pho ng kha m tai va ma t 1000 90 Cho a e n kha m ta i cho .
Kie m tra th gia c o c va th gia c ma u v i ca c bie u
o
500 16 80
Ky thua t hnh a nh (scanner) 50 19 80
Pho ng xet nghie m 500 19 90
Pho ng da lie u 500 19 80
Pho ng noi soi 300 19 80
Pho ng ba ng bot 500 19 80
Ta m y khoa 300 19 80
Ma t sa va vo tuyen lieu pha p 300 19 80
Pho ng tie n pha u va hoi s c 500 19 90
Pho ng mo 1000 19 90
Khoang mo a c
bie t
Co the ca n 10.000lx en
100.000lx.
Ca p c u a c biet
- Chie u sa ng chung 100 19 90 Ta i o cao sa n
- Kha m n gia n 300 19 90 Ta i o cao gi ng
- Kha m va ie u tr 1000 19 90 Ta i o cao gi ng
- Ga c e m 20 19 90
162


Nha sy
- Chie u sa ng chung 500 19 90 Tra nh cho i cho be nh nha n.
- Ta i be nh nha n 1000 90 e n kha m ta i cho
- Ta i khoang mo 5000 90 Co the ca n hn 5000lx
- Tro ng ra ng tra ng 5000 90 T
cp
6000K
Kie m tra ma u sa c 1000 19 90 T
cp
5000K
Kh tru ng 300 22 80
Ta y ue 300 22 80
Mo xa c th nghie m va nha xa c 500 19 90
Ba n mo xa c va ba n mo xe 5000 90 Co the ca n hn 5000lx
30. Sa n bay
Sa nh e n va i, khu v c khai ba o ha nh ly 200 22 80
Khu v c ke t no i, ca u thang, thang chuye n 150 22 80
Ba n tho ng tin, ba n check-in 500 19 80
Ba n thue quan va kie m tra tho ng ha nh 500 19 80 o ro i ng quan tro ng
Khu v c ch 200 22 80
Pho ng kho ha nh ly 200 28 60
Khu v c kie m tra an ninh 300 19 80
Tha p kho ng lu 500 16 80 A nh sa ng ne n co dimmer.
Pho ng khong lu 500 16 80 A nh sa ng ne n co dimmer.
Ha ng-ga kie m tra va s a ch a 500 22 80
Khu v c kie m tra o ng c 500 22 80
Khu v c o kie m trong ha ng-ga 500 22 80
Sa n ga va lo i i nga m cho ha nh kha ch 50 28 40
Sa nh ve va khoa ng ro ng 200 28 40
Va n pho ng va qua y gia i quye t ve va ha nh ly 300 19 80
E
m
(lx): o ro i duy tr (gia tr trung bnh); UGR
L
:gi i han nh mc choi loa thong nhat; R
a
: ch so truye n at mau.
163


UPHU LUC BU:
CA C YEU CA U A T CHUA N CHO CHIEU SA NG BE N NGOA I THEO
CIE S 015/E-2005 ; ISO 8995-2:2005(E)

Ba ng 5.1 Khu vc va n chuye n nh ng ni lam viec ngoa i tr i
So
Tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t
o ng
Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
5.1.1 Khu v c da nh rie ng cho ng i i bo 5 0,25 50 20
5.1.2 Khu v c giao tho ng cha y cha m (max 10
km/h) v du x a p, xe ta i, may xu c
10 0,40 50 20
5.1.3 Khu v c giao tho ng e u eu (40km/h) 20 0,40 45 20 Ta i be n ta u thuye n.
GR co the ba ng 50.
5.1.4 Le ng cho kha ch bo ha nh, ie m
quay xe, xe p d ha ng
30 0,40 50 20 e o c nha n: Em =
50lx.

Ba ng 5.2. Sa n bay
So tham
chie u
Loa i khu v c,
co ng vie c hay
hoa t o ng
Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
1. Tra nh a nh sa ng tr c tie p theo h ng cu a
tha p khong lu, va h ng ma y bay ha ca nh.
2. Ha n che a nh sa ng tr c tie p le n tre n
phng ngang t nhng en pha.
5.2.1 The m ha ng-ga 20 0,10 55 20
5.2.2 The m nha ga 30 0,20 50 40
5.2.3 Khu v c xe p
ha ng
30 0,20 50 40 e o c nha n: Em =50lx.
5.2.4 Kho nhie n lie u 50 0,20 50 40
5.2.5 Be ba o dng 200 0,50 45 60
164



Ba ng 5.3. Co ng tr ng xa y d ng
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t o ng Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi
chu
5.3.1 Pha t hoang, a o xu c va cha t o ng 20 0,25 55 20
5.3.2 Khu v c xa y dng, la p a t ong thoa t, nh ng co ng viec
va n chuye n, bo tr va nha p kho
50 0,40 50 20
5.3.3 La p a t ca c bo pha n khung s n, co ng vie c gia co nhe ,
la p a t khuon go va khung s n, la p a t o ng va da y ca p
100 0,40 45 40
5.3.4 Ke t no i ca c bo pha n, la p a t die n, ma y va ng o ng
theo yeu ca u
200 0,50 45 40


Ba ng 5.4. Ke nh ao, c a co ng va be n ta u
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t o ng Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
5.4.1 Be n i ta i ke nh a o va c a co ng 10 0,25 50 20
5.4.2 Ca u ta u va lo i i rie ng cho kha ch bo ha nh 10 0,25 50 20
5.4.3 Kie m soa t c a co ng 20 0,25 55 20
5.4.4 X ly ha ng ho a, cha t ha ng va xuo ng ha ng 30 0,25 55 20 e o c nha n:
Em 50lx
5.4.5 Khu v c du kha ch trong be n ta u 50 0,40 50 20
5.4.6 Ke t no i voi, o ng va da y th ng 50 0,40 50 20
5.4.7 Pha n nguy hie m cu a lo i i va ng xe cha y 50 0,40 45 20



165


Ba ng 5.5. No ng tra i
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t o ng Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
5.5.1 Sa n phi 20 0,10 55 20
5.5.2 Kho no ng cu 50 0,20 55 20
5.5.3 Chuo ng suc va t 50 0,20 50 40
Ba ng 5.6. Tra m xa ng
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t o ng Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
5.6.1 Khu v c a u xe va khu kho 5 0,25 50 20
5.6.2 Lo i xe va o ra, mo i tr ng to i (v du no ng
tho n hay ngoa i o )
20 0,40 45 20
5.6.3 Lo i xe va o ra, mo i tr ng sa ng (v du tha nh
pho )
50 0,40 45 20
5.6.4 ie m kie m tra a p sua t k.kh va n c, nh ng
khu v c dch vu kha c
150 0,40 45 20
5.6.5 Khu v c o c ong ho 150 0,40 45 20
Ba ng 5.7. Co ng tr ng co ng nghie p va khu kho
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t o ng Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
5.7.1 X ly ta m ca c bo pha n l n va nguye n lie u
tho , xe p d ha ng ho a ra n, co ng ke nh
20 0,25 55 20
5.7.2 Tie p tu c x ly ca c bo pha n ln va nguye n
lie u tho , xe p d ha ng ho a, v tr na ng ha
cho ca u, sa n cha t ha ng lo thie n
50 0,40 50 20
5.7.3 o c a ch, sa n cha t ha ng co che, s du ng
co ng cu , nh ng cong vie c u c va gia co
trong x ng be ton
100 0,50 45 20
5.7.4 La p a t va kie m tra ie n, ma y, ng o ng 200 0,50 45 60 Ch. sa ng ta i cho .
166




Ba ng 5.8. Ke t ca u da u kh ngoa i khi
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t
o ng
Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
5.8.1 Ma t bie n d i da n 30 0,25 50 20
5.8.2 Thang, ba c thang, lo i i 100 0,25 45 20
5.8.3 Khu v c o thuye n, khu v c va n
chuye n
100 0,25 50 20
5.8.4 Boong a u tr c tha ng 100 0,40 45 20 Tra nh a nh sa ng tr c tie p
va o ba i a p, ha n che a nh
sa ng e n pha chie u le n.
5.8.5 Tha p khoan 100 0,50 45 40
5.8.6 Khu v c x ly 100 0,50 45 40
5.8.7 Khu v c, boong e gia ong 150 0,50 45 40
5.8.8 Tra m th nghie m, nguon n c 200 0,50 45 40
5.8.9 Khu v c bm 200 0,50 45 20
5.8.10 Khu v c phao c u sinh 200 0,40 50 20
5.8.11 Sa n khoan 200 0,50 40 40
5.8.12 Pho ng bu n, la y ma u 300 0,50 40 40
5.8.13 Bm da u tho 300 0,50 45 40
5.8.14 Khu v c nha ma y 300 0,50 40 40
5.8.15 Ba n quay 500 0,50 40 40




167


Ba ng 5.9. Ba i o xe
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t o ng Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
5.9.1 Ma t o giao tho ng tha p, v du ba i o xe cu a c a tie m,
sa n o xe cu a khu ca n ho , ba i xe a p
5 0,25 55 20
5.9.2 Ma t o giao tho ng trung bnh, v du ba i o xe cu a c a
ha ng ba ch ho a, cao o c va n pho ng, nha ma y, chuo i
ph c h p ca c to a nha the thao va a ch c na ng
10 0,25 50 20
5.9.3 Ma t o giao tho ng cao, v du ba i o xe cu a tr ng ho c,
nha th , trung ta m mua sa m l n, chuo i phc h p l n
ca c to a nha the thao va a ch c na ng
20 0,25 50 20

Ba ng 5.10. Co ng nghe ho a da u va nh ng co ng nghe nguy hiem kha c
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t o ng Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
5.10.1 Thao ta c nh ng co ng cu ba o dng, s du ng
nh ng van va n ha nh ba ng tay, khi o ng va
d ng ca c ong c, chie u sa ng lo o t
20 0,25 55 20
5.10.2 o a y va xa he t ca c xe ta i va toa xe
container, ch a ca c cha t kho ng ru i ro, kie m
tra ro r, ng o ng va thu ng ch a
50 0,40 50 20
5.10.3 o a y va xa he t ca c xe ta i va toa xe
container, ch a ca c cha t nguy hie m, thay
bm, thu ng ch a, s a ch a to ng qua t, o c
du ng cu o
100 0,40 45 40
5.10.4 Co ng tr ng xe p d nhie n lie u 100 0,40 45 20
5.10.5 S a ch a ma y mo c va kh cu ie n 200 0,50 45 60 Dung en tai
cho.



168


Ba ng 5.11. Nha ma y na ng l ng, ie n, gas, va nhie t
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t o ng Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
5.11.1 i bo trong khu vc an toan ien 5 0,25 50 20
5.11.2 Thao tac cong cu bao dng, than a 20 0,25 55 20
5.11.3 Kiem tra tong the 50 0,40 50 20
5.11.4 Cong viec sa ch a tong quat va oc
dung cu o
100 0,40 45 40
5.11.5 Tu-nen gio, s a cha va van hanh 100 0,40 45 40
5.11.6 Sa ch a kh cu ien 200 0,50 45 60 Dung en tai cho.

Ba ng 5.12. ng sa t va ng ta u ie n
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t
o ng
Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
ng sat bao gom ng sat nhe,
ng tau ien, monorail, ng ray
nho, metro

5.12.1 Loi i trong khu vc tra m hanh khach 10 0,25 50 20 Ud 1/8
5.12.2 Bai xe, don toa, lu toa, phan loai 10 0,40 50 20 Ud 1/5
5.12.3 Khu vc chat ong 10 0,40 45 20 Ud 1/5
5.12.4 Loi i hang hoa, van hanh ngan han 10 0,25 50 20 Ud 1/8
5.12.5 San ga lo thien, xe la a phng va
nong thon, t hanh khach
15 0,25 50 20 Chu y bien san ga.
Ud1/5
5.12.6 Loi i bo 20 0,40 50 20
5.12.7 Cong xe la 20 0,40 45 20
5.12.8 San ga lo thien, xe la ngoai o va khu
vc vi ong hanh khach, hoac dch vu
noi th vi t hanh khach
20 0,40 45 20 Chu y bien san ga.
Ud1/5
169


5.12.9 Loi i hang hoa, van hanh lien tuc

20 0,40 50 20 Ud 1/5
5.12.10 San ga lo thien khu vc hang hoa 20 0,40 50 20 Ud 1/5
5.12.11 Tau s a cha va au may 20 0,40 50 40 Ud 1/5
5.12.12 Khu vc thao tac cu a bai xe 30 0,40 50 20 Ud 1/5
5.12.13 Khu vc noi toa 30 0,40 45 20 Ud 1/5
5.12.14 Cau thang, ga nho va va 50 0,40 45 40
5.12.15 San ga lo thien, dch vu noi th 50 0,40 45 20 Chu y bien san ga.
Ud1/5
5.12.16 San ga co mai che, t au a phng va
khu vc, hoac dch vu noi th t hanh
khach
50 0,40 45 40 Chu y bien san ga.
Ud1/5
5.12.17 San ga co mai che khu vc hang hoa,
van hanh ngan han
50 0,40 45 20 Ud 1/5
5.12.18 San ga co mai che, dch vu noi th 100 0,50 45 40 Chu y bien san ga.
Ud1/3
5.12.19 Cau thang, ga ln 100 0,50 45 40
5.12.20 San ga co mai che khu vc hang hoa,
van hanh lien tuc
100 0,50 45 40 Ud 1/5
5.12.21 Tra m kiem tra 100 0,50 40 40 Dung en tai cho
t choi.

Ba ng 5.13. Nha ma y xe go
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t o ng Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
5.13.1 Thao tac cay go tren mat at va trong nc, bang tai
mun ca va da m bao
20 0,25 55 20
5.13.2 Phan loai cay go tren mat at va trong nc, iem
d cay go va cay go to, nang vao bang tai, chat
ong
50 0,40 50 20
170


5.13.3 oc nhan va dau ghi tren cay go to 100 0,40 45 40
5.13.4 Phan hang va chat ong 200 0,50 45 40
5.13.5 a go vao may doc vo va may xe 300 0,50 45 40

Ba ng 5.14. Be n ta u va x ng o ng ta u
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t o ng Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
5.14.1 Chieu sang tong quat cho khu vc ong sa tau, khu
kho cho nhng hang hoa tien che
20 0,25 55 40
5.14.2 Thao tac ngan han nhng bo phan ln 20 0,25 55 20
5.14.3 Lam sach vo tau 50 0,25 50 20
5.14.4 Sn va han vo tau 100 0,40 45 60
5.14.5 Lap at phu tung c ien 200 0,50 45 60

Ba ng 5.15. Nha ma y ca p n c va x ly n c tha i
So
tham
chie u
Loa i khu v c, co ng vie c hay hoa t o ng Em
(lx)
Uo GR
L
R
a
Ghi chu
5.15.1 Thao ta c nh ng co ng cu ba o dng, s du ng nh ng
van va n ha nh ba ng tay, kh i o ng va d ng ca c o ng
c, nha ma y ca p n c, thu n c
50 0,40 45 20
5.15.2 Thao tac hoa chat, kiem tra ro r, thay bm, s a cha
tong quat, oc dung cu o
100 0,40 45 40
5.15.3 Sa ch a ong c va kh cu ien 200 0,50 45 60




171


UPHU LUC UC: CA C YEU CA U AT CHUA N CHO CHIE U SA NG THE
THAO THEO EN 12193:1999
Loa i hnh va n o ng Ca p tranh ta i o ro i ye u
ca u to i thie u
Em
Ch so
truye n
a t
ma u
Ra
o o ng
e u chung
Uo
nh
m c
cho i lo a
GR
Aerobic (giai tr) 200 20 0,5
Ba n cung (la n/ch) 200/750 60 0,5/0,8
ie n kinh (trong nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
300
200
60
60
20
0.7
0.6
0.5

ie n kinh ( ngoa i tr i) Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
200
100
60
60
20
0.7
0.5
0.5
50
55
55
Ca u lo ng Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
300
60
60
20
0.7
0.7
0.7

Bo ng ro (trong nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

Bo ng ro (ngoa i nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
200
75
60
60
20
0.7
0.6
0.5
50
55
55
Bi-da Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
500
80
80
80
0.8
0.8
0.8

Ca u ma y (trong nha ) Ca p I 300 60 0.7
172


Ca p II
Ca p III
200
200
60
20
0.7
0.5
Ca u ma y (ngoa i tr i) Ca p I
Ca p II
Ca p III
200
100
50
60
60
20
0.7
0.7
0.5
50
55
55
Bi sa t (trong nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
300
200
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

Bi sa t (ngoa i tr i) Ca p I
Ca p II
Ca p III
200
100
50
60
60
20
0.7
0.7
0.5
50
55
55
Bowling ( 10 pin/9pin) La n
La n pin 25m
La n pin 50m
200
Ev 1000
Ev 2000
60 0.5
0.8
0.8

Quye n Anh Ca p I
Ca p II
Ca p III
2000
1000
500
80
80
60
0.8
0.8
0.5

Leo nu i Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
300
60
60
20
0.7
0.7
0.5

Bo ng cha y (trong o ng, ngoa i
o ng)
Ca p I
Ca p II
Ca p III
750/500
500/300
300/200
60
60
20
0.7
0.7
0.7
50
50
55
Bo ng cha y l i Ca p I
Ca p II
Ca p III
1500
1000
750
60
60
20
0.8
0.8
0.8
50
50
55
Bo ng tuye t (ch/vu ng chi) 300/200 0.7 0.7 50
173


Xe a p (trong nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5



Xe a p (ngoa i nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
300
100
60
60
20
0.7
0.7
0.5
50
50
55
Khie u vu Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
300
200
60
60
20
0.7
0.6
0.5

Ne m lao Ca p I
Ca p II
Ca p III
Eh200/Ev750
Eh100/Ev500
Eh50/Ev300
60
60
20

Nha y sa o Ca p I
Ca p II
Ca p III
Eh750/Ev500
Eh500/Ev300
Eh300/Ev200
60
60
20
0.7
0.7
0.7

Bo ng a (trong nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

Bo ng a (ngoa i nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
200
75
60
60
20
0.7
0.6
0.5
50
50
55
The du c Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
300
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

Bo ng ne m (trong nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

174


Bo ng ne m (ngoa i nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
200
75
60
60
20
0.7
0.6
0.5
50
50
55
Khu c co n ca u (trong nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
200
60
60
20
0.7
0.7
0.7

Khu c co n ca u (ngoa i nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
200
200
60
60
20
0.7
0.7
0.7
50
50
55
Khu c co n ca u tre n ba ng (trong
nha )
Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
300
60
60
20
0.7
0.7
0.7

Khu c co n ca u tre n ba ng (ngoa i
nha )
Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

Tr t ba ng Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
300
60
60
20
0.7
0.7
0.7

Judo Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

Kendo/ Karate Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

Bo ng l i (trong nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

175


Bo ng l i (ngoa i nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
200
75
60
60
20
0.7
0.6
0.5
50
50
55
Petanque (trong nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
300
200
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

Petanque (ngoa i nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
200
100
50
60
60
20
0.7
0.7
0.5
50
50
55
Racket Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
300
60
60
20
0.7
0.7
0.7

Tr t ba ng Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
300
200
60
60
20
0.7
0.6
0.5

The thao tr ng ho c Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

Ba n su ng 200/Ev750 60 0.5/0.8
Snooker Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
500
80
80
80
0.8
0.8
0.8

Tr t ba ng to c o Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
300
200
60
60
20
0.7
0.6
0.5

Squash Ca p I
Ca p II
700
500
60
60
0.7
0.7

176


Ca p III 300 20 0.7
Bi lo i Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
300
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

Bo ng ba n Ca p I
Ca p II
Ca p III
700
500
300
60
60
20
0.7
0.7
0.7

Qua n v t (trong nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
300
60
60
60
0.7
0.7
0.5

Qua n v t (ngoa i nha ) Ca p I
Ca p II
Ca p III
500
300
200
60
60
60
0.7
0.7
0.6
50
50
55
C ta Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5

o va t Ca p I
Ca p II
Ca p III
750
500
200
60
60
20
0.7
0.7
0.5







177


U PHU LU C UD: PHN B QUANG THNG CA CC LOI CHA N
Loa i
e n
Kie u
chie u
sa ng
Quang tho ng pha n bo trong ca c go c kho i cu a kho ng gian
F1 F2 F3 F4
Gi i
ha n
Trung
bnh
Gi i
ha n
Trung
bnh
Gi i
ha n
Trung
bnh
Gi i
ha n
Trung
bnh
A
B
C
D
E
Tr c
tie p
he p
900
767
633
533
433
830-970
700-830
570-700
470-600
370-500
967
933
900
834
767
900-1000
870-1000
830-970
770-900
700-830
1000
1000
967
867
967
930-1000
930-1000
900-1000
900-1000
900-1000
1000
1000
1000
1000
1000
930-1000
930-1000
930-1000
930-1000
930-1000
F
G
H
I
J
Tr c
tie p
ro ng
400
367
333
267
233
330-470
300-430
270-400
200-330
170-300
867
667
600
667
500
800-930
600-730
530-670
600-730
430-570
1000
900
833
933
767
930-1000
830-970
770-900
870-1000
670-800
1000
1000
1000
1000
1000
930-1000
930-1000
930-1000
930-1000
930-1000
K
L
M
N
N a
tr c
tie p
367
300
233
333
300-430
230-370
170-300
270-400
600
500
433
500
530-670
430-570
370-500
430-570
733
633
567
567
670-800
570-700
500-630
500-630
800
700
633
633
730-870
630-770
570-700
570-700
O
P
Q
R
S
Ho n
h p
267
200
100
67
133
200-330
130-270
30-170
0-130
70-200
433
333
233
200
267
370-500
270-400
170-300
130-270
200-330
533
433
367
334
367
470-600
370-500
300-430
270-400
300-430
600
500
500
500
400
530-6700
430-570
430-570
430-570
330-47
T Gia n
tie p
0 0-70 0 0-70 0 0-70 0 0-70

178


UPHU LUC EU: H S LI DNG QUANG THNG CA CC LOI N
(THEO PHN LOI CHA N CA CIE)
LOI N A
s max h
H s
phn x
Trn
Tng
Sn
8
7
3
8
7
1
7
7
3
7
7
1
7
5
3
7
5
1
7
3
1
7
1
1
5
5
1
5
3
1
5
1
1
3
3
1
3
1
1
0
0
0
T
s
treo
n
J=0







T
s
treo
n
J=1/ 3







Ch
s
phng
0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00

0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00
88
95
101
107
110
116
119
122
125
126

85
91
97
103
106
112
116
119
122
124
81
87
91
95
97
101
103
104
106
107

79
85
89
93
96
100
102
104
105
106
87
94
99
104
107
113
116
118
121
122

84
90
96
101
104
110
113
116
119
121
81
86
90
94
96
100
102
103
105
106

79
84
89
92
95
99
101
103
104
105
78
85
91
96
100
107
111
114
118
120

76
82
88
93
97
103
108
111
115
117
74
80
85
89
92
97
100
102
104
105

73
78
84
88
91
95
99
101
103
104
70
76
81
86
89
94
98
100
103
104

69
76
80
84
88
93
96
99
102
103
67
73
78
83
86
92
96
99
102
103

67
72
78
82
86
91
95
98
101
102
74
79
84
88
91
95
98
100
102
103

73
78
83
87
90
94
97
99
101
103
70
75
81
85
88
93
96
99
101
102

69
75
80
84
87
92
96
98
100
102
67
72
78
82
86
91
95
98
100
102

67
72
77
82
85
90
94
97
99
101
70
75
80
84
87
92
95
97
100
101

69
74
80
84
87
91
95
97
99
101
67
72
78
82
89
90
94
96
99
100

67
72
77
81
85
90
93
96
98
100
66
71
76
80
83
89
92
95
97
98

66
71
76
80
83
89
92
95
97
98
179


LOI N B
S max 1,1h
H s
phn x
Trn
Tng
Sn
8
7
3
8
7
1
7
7
3
7
7
1
7
5
3
7
5
1
7
3
1
7
1
1
5
5
1
5
3
1
5
1
1
3
3
1
3
1
1
0
0
0
T
s
treo
n
J=0







T
s
treo
n
J=1/ 3







Ch
s
phng
0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00

0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00
80
89
96
102
106
113
117
120
123
125

76
84
91
98
102
109
113
117
120
123
74
81
86
90
94
98
101
102
104
105

71
78
84
88
92
97
100
102
104
105
78
87
93
99
103
109
113
116
119
121

75
83
90
96
100
107
111
114
117
119
73
80
86
89
92
97
99
101
103
104

71
78
83
88
91
96
99
101
103
104
68
76
84
90
95
102
107
111
115
117

66
73
80
87
92
99
104
108
112
115
65
72
78
83
87
93
96
99
101
103

63
70
77
82
86
92
95
98
101
102
60
67
73
79
83
90
94
97
100
102

59
66
72
78
82
88
93
96
99
101
56
63
70
75
80
87
91
95
98
101

56
63
69
75
79
86
90
94
97
100
64
71
77
82
86
91
95
97
100
101

63
70
76
81
85
90
94
96
99
101
59
66
73
78
82
88
92
95
98
100

59
66
72
77
81
88
92
94
98
99
56
63
69
75
79
86
90
94
97
99

56
62
69
74
79
85
90
93
96
98
59
66
72
77
81
87
91
94
97
98

59
65
72
77
81
87
91
93
96
98
56
63
69
74
79
85
89
92
96
98

56
62
69
74
78
85
89
92
95
97
54
61
67
73
77
83
87
90
93
95

54
61
67
73
77
83
87
90
93
95


180


LOI N C
S max 1,3h
H s
phn x
Trn
Tng
Sn
8
7
3
8
7
1
7
7
3
7
7
1
7
5
3
7
5
1
7
3
1
7
1
1
5
5
1
5
3
1
5
1
1
3
3
1
3
1
1
0
0
0
T
s
treo
n
J=0







T
s
treo
n
J=1/ 3






Ch
s
phng
0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00

0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00
71
82
90
97
102
109
113
116
120
122

67
77
85
92
98
105
110
113
117
120
66
74
81
86
90
95
98
100
102
103

63
71
78
84
88
93
96
99
101
102
70
80
87
94
99
105
109
112
116
118

66
76
84
90
95
102
107
110
114
116
65
73
79
85
88
93
96
98
100
102

62
71
77
83
87
92
95
97
100
101
58
68
76
84
89
97
103
106
111
113

55
65
73
80
86
94
99
103
108
111
55
64
71
77
82
88
92
95
98
99

53
62
69
76
80
87
91
94
97
99
49
58
65
72
77
84
88
92
95
97

48
58
64
71
75
83
87
90
94
96
44
53
61
68
73
80
85
89
93
95

44
53
60
67
72
80
84
88
92
94
54
63
70
76
80
86
90
93
96
97

53
62
69
75
79
86
89
92
95
97
48
57
64
71
76
83
87
90
93
95

48
56
64
70
75
82
86
89
93
95
44
53
60
67
72
80
84
88
91
94

44
52
60
67
71
79
84
87
91
93
48
57
64
70
75
82
86
89
92
94

48
56
63
70
74
81
85
88
91
93
44
54
60
67
72
79
83
87
90
92

44
52
60
66
71
78
83
86
90
92
42
51
58
65
70
77
81
84
88
90

42
51
58
65
70
77
81
84
88
90


181


LOI N D
S max 1,6h
H s phn
x
Trn
Tng
Sn

8
7
3
8
7
1
7
7
3
7
7
1
7
5
3
7
5
1
7
3
1
7
1
1
5
5
1
5
3
1
5
1
1
3
3
1
3
1
1
0
0
0
T
s
treo
n
J=0







T
s
treo
n
J=1/ 3







Ch
s
phng
0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00

0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00
66
77
85
93
98
106
111
114
118
121

62
72
80
88
94
102
107
111
116
119
61
70
76
82
86
92
96
98
101
102

58
67
74
80
84
90
94
97
100
102
64
75
82
90
95
102
107
110
114
117

61
71
79
86
91
99
104
108
112
115
60
68
75
81
85
91
94
96
99
101

57
66
73
79
83
89
93
96
99
100
51
62
70
78
84
93
99
104
109
112

49
59
67
75
81
90
96
100
106
110
49
58
66
72
77
85
89
92
96
98

47
56
64
71
76
83
88
91
95
97
42
51
59
66
72
80
85
89
93
96

41
50
58
65
70
78
84
87
92
95
37
46
54
61
67
75
81
85
90
93

37
45
53
60
66
74
80
84
89
93
48
57
64
71
76
83
87
90
94
96

47
56
63
70
74
82
86
89
93
96
42
51
58
65
70
78
83
87
91
94

41
50
57
64
69
77
83
86
91
93
37
46
53
61
66
75
80
84
89
92

37
45
53
60
66
74
80
83
88
91
41
50
57
64
69
77
82
86
90
92

41
49
57
64
69
77
82
85
89
92
37
46
53
60
66
74
79
83
88
91

37
45
53
60
65
73
79
83
87
90
35
44
51
58
63
72
77
81
85
88

35
44
51
58
63
72
77
81
85
88

182


LOI N E
S max 1,9h
H s phn
x
Trn
Tng
Sn

8
7
3
8
7
1
7
7
3
7
7
1
7
5
3
7
5
1
7
3
1
7
1
1
5
5
1
5
3
1
5
1
1
3
3
1
3
1
1
0
0
0
T
s
treo
n
J=0







T
s
treo
n
J=1/ 3







Ch
s
phng
0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00

0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00
61
72
80
88
94
103
108
112
117
120

56
67
75
84
90
99
105
109
114
118
56
65
72
79
83
89
93
96
99
101

52
62
69
76
81
88
92
95
99
101
59
70
78
85
91
99
104
108
113
116

55
66
74
82
88
96
102
106
111
114
55
64
71
77
81
88
92
95
98
100

52
61
68
75
80
86
91
94
97
99
45
56
64
73
80
89
96
101
107
111

43
53
61
70
76
86
93
98
104
108
43
52
60
67
73
81
86
90
94
97

41
50
58
65
71
79
85
89
93
96
35
45
53
60
66
75
81
86
91
94

34
43
51
59
65
74
80
84
90
93
30
39
47
55
61
70
77
82
88
92

30
38
46
54
60
69
76
81
87
91
42
51
58
66
71
79
84
88
92
95

41
50
57
64
70
78
83
87
91
94
35
44
52
59
65
74
80
84
89
92

34
43
51
58
64
73
79
83
88
92
30
39
46
54
60
70
76
81
87
90

30
38
46
54
60
69
75
80
86
90
34
43
51
58
64
73
78
82
88
91

34
43
50
58
64
72
78
82
87
90
30
38
46
54
60
69
75
80
85
89

30
38
46
53
60
68
75
79
85
88
28
36
44
51
57
66
73
77
83
86

28
36
44
51
57
66
73
77
83
86

183


LOI N F
S max 1,9h
H s phn
x
Trn
Tng
Sn

8
7
3
8
7
1
7
7
3
7
7
1
7
5
3
7
5
1
7
3
1
7
1
1
5
5
1
5
3
1
5
1
1
3
3
1
3
1
1
0
0
0
T
s
treo
n
J=0







T
s
treo
n
J=1/ 3






Ch
s
phng
0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00

0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00
57
70
80
89
96
104
110
113
118
120

52
65
75
84
91
100
106
110
115
118
52
64
72
79
84
91
95
97
100
102

48
60
69
76
82
89
93
96
99
101
55
68
77
86
92
101
106
109
114
116

51
64
73
82
89
96
103
107
112
114
51
62
70
77
83
89
93
96
99
100

48
59
68
75
81
88
92
95
98
100
40
53
64
74
81
91
98
102
108
111

37
50
60
70
77
88
95
99
105
109
38
50
60
68
74
83
88
91
95
97

36
48
58
66
73
81
86
90
94
97
30
42
52
61
68
77
83
87
92
95

29
41
51
60
67
76
82
86
91
94
24
36
46
56
63
73
79
84
89
92

24
36
45
55
62
72
78
83
88
91
37
49
58
66
72
81
86
89
93
95

36
48
57
65
71
80
85
88
92
95
30
42
51
60
67
76
82
86
90
93

29
41
50
59
66
75
81
85
90
92
24
36
46
55
62
72
78
83
88
91

24
36
45
55
62
72
78
82
87
90
29
41
50
59
66
75
80
84
89
91

29
41
50
59
65
74
80
84
88
91
24
36
45
55
62
71
77
82
87
90

24
36
45
54
61
71
77
81
86
89
22
34
43
52
59
69
75
79
84
87

22
34
43
52
59
69
75
79
84
87

184


LOI N G
S max 2,0h
H s phn
x
Trn
Tng
Sn

8
7
3
8
7
1
7
7
3
7
7
1
7
5
3
7
5
1
7
3
1
7
1
1
5
5
1
5
3
1
5
1
1
3
3
1
3
1
1
0
0
0
T
s
treo
n
J=0







T
s
treo
n
J=1/ 3







Ch
s
phng
0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00

0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00
58
68
76
84
90
99
104
108
114
117

53
63
71
79
85
95
101
105
111
115
53
62
69
75
79
86
90
93
97
99

50
58
65
72
77
84
88
92
96
98
56
66
74
81
87
95
100
104
109
112

52
62
70
77
83
92
98
102
107
111
52
60
67
73
78
84
88
91
95
97

49
58
64
71
75
82
87
90
94
97
42
51
59
68
74
84
91
96
102
106

39
48
56
64
70
80
87
92
99
104
40
48
56
62
68
76
81
85
90
93

38
46
53
60
65
74
80
84
89
92
32
40
47
54
60
69
75
80
86
90

31
39
46
53
59
68
74
79
85
89
26
34
41
48
54
63
70
75
82
86

26
33
40
47
53
63
69
74
81
85
39
47
54
61
66
74
79
83
88
91

37
45
52
59
64
73
78
82
87
90
31
39
46
53
59
68
74
78
84
88

30
38
45
52
58
67
73
77
83
87
26
34
41
48
54
63
69
74
81
85

26
33
40
47
53
62
68
73
80
84
31
39
45
52
58
66
72
77
82
86

30
38
45
52
57
66
72
76
82
86
26
33
40
47
53
62
68
73
79
83

26
33
40
47
53
62
68
73
79
83
24
31
38
45
50
59
66
70
76
80

24
31
37
45
50
59
66
70
76
80

185


LOI N H
S max 1,9h
H s phn
x
Trn
Tng
Sn

8
7
3
8
7
1
7
7
3
7
7
1
7
5
3
7
5
1
7
3
1
7
1
1
5
5
1
5
3
1
5
1
1
3
3
1
3
1
1
0
0
0
T
s
treo
n
J=0







T
s
treo
n
J=1/ 3







Ch
s
phng
0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00

0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00
56
66
74
82
87
96
101
105
111
114

51
61
69
77
83
91
98
102
108
112
52
60
67
73
77
83
87
90
94
97

48
57
63
69
74
81
86
89
93
96
55
64
71
78
84
92
97
101
106
110

51
60
67
74
80
89
94
99
104
108
51
59
65
71
75
81
85
88
92
95

48
56
62
68
73
80
84
87
91
94
40
49
56
64
70
80
86
91
98
102

37
46
53
61
67
76
83
88
95
100
38
46
53
59
64
72
77
81
86
90

36
44
50
57
62
70
76
80
85
89
30
37
44
51
56
65
71
75
81
85

29
36
43
49
55
63
69
74
80
84
24
31
37
44
49
58
65
70
76
81

24
31
37
43
49
57
64
69
76
80
37
45
51
57
62
70
75
79
84
87

36
43
50
56
61
69
74
78
83
87
29
37
43
50
55
63
69
74
79
83

29
36
42
49
54
62
68
73
79
83
24
31
37
44
49
58
64
69
75
80

24
30
37
43
48
57
63
68
75
79
29
36
42
49
54
62
68
72
78
81

28
36
42
48
53
61
67
71
77
81
24
31
37
43
48
57
63
68
74
78

24
30
36
43
48
57
63
67
74
78
22
28
34
41
46
54
60
65
71
75

22
28
34
41
46
54
60
65
71
75

186


LOI N I
S max 2,3h
H s phn
x
Trn
Tng
Sn

8
7
3
8
7
1
7
7
3
7
7
1
7
5
3
7
5
1
7
3
1
7
1
1
5
5
1
5
3
1
5
1
1
3
3
1
3
1
1
0
0
0
T
s
treo
n
J=0







T
s
treo
n
J=1/ 3







Ch
s
phng
0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00

0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00
51
63
73
81
88
97
104
108
113
117

46
58
67
76
83
93
100
105
111
115
47
58
65
72
77
85
89
92
96
99

43
54
62
69
75
83
88
91
95
98
50
61
70
78
85
94
99
104
109
112

45
57
65
74
81
90
97
101
107
111
46
56
63
70
76
83
87
91
95
97

43
53
60
68
73
81
86
90
94
97
34
45
54
64
71
82
89
95
102
106

31
42
51
60
67
78
86
92
99
104
32
43
51
59
65
74
80
84
90
93

30
40
48
57
63
72
79
83
89
92
24
33
42
50
57
67
74
79
85
90

22
32
40
49
56
66
73
78
84
89
17
27
35
44
51
61
69
74
81
86

17
26
34
43
50
60
68
73
81
85
31
41
49
58
63
72
78
82
87
91

30
40
48
56
62
71
77
81
87
90
23
33
41
50
56
66
72
77
84
88

22
32
40
48
55
65
72
77
83
87
17
27
35
43
50
61
68
73
80
85

17
26
34
43
49
60
67
72
80
84
22
32
40
48
55
64
71
76
82
86

22
32
39
48
54
64
71
75
82
86
17
26
34
43
50
60
67
72
79
83

17
26
34
42
49
59
66
72
79
83
15
24
32
40
47
57
64
69
76
80

15
24
32
40
47
57
64
69
76
80

187


LOI N J
S max 2,3h
H s phn
x
Trn
Tng
Sn

8
7
3
8
7
1
7
7
3
7
7
1
7
5
3
7
5
1
7
3
1
7
1
1
5
5
1
5
3
1
5
1
1
3
3
1
3
1
1
0
0
0
T
s
treo
n
J=0







T
s
treo
n
J=1/ 3







Ch
s
phng
0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00

0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00
51
61
69
76
82
90
96
100
106
109

46
55
63
71
77
86
92
97
103
107
47
55
62
68
72
78
83
86
90
93

43
51
58
64
69
76
81
84
89
92
49
58
66
73
78
86
92
96
101
105

45
54
61
69
74
83
89
93
99
103
45
54
60
66
70
76
80
84
88
91

42
50
57
63
67
74
79
82
87
90
33
42
50
57
63
72
79
85
91
96

31
39
46
53
59
68
75
81
88
93
32
40
46
53
58
66
71
75
80
84

30
37
44
50
56
63
69
73
79
83
23
30
37
43
48
57
63
67
73
78

22
29
35
41
47
55
61
66
72
77
17
23
29
35
41
49
55
60
67
72

16
23
29
35
40
48
55
59
66
71
30
38
44
51
55
63
68
72
77
81

29
37
43
49
54
62
67
71
77
80
22
29
36
42
47
55
61
65
72
76

21
29
35
41
46
54
60
64
71
75
16
23
29
35
40
49
55
60
66
71

16
23
28
35
40
48
54
59
66
70
22
29
35
41
46
54
59
64
70
74

21
28
34
40
45
53
59
63
69
73
16
23
29
35
40
48
54
58
65
70

16
23
28
34
39
47
53
58
65
69
14
20
26
32
37
45
51
55
62
66

14
20
26
32
37
45
51
55
62
66

188


LOI N T
S max 6h
H s phn
x
Trn
Tng
Sn

8
7
3
8
7
1
7
7
3
7
7
1
7
5
3
7
5
1
7
3
1
7
1
1
5
5
1
5
3
1
5
1
1
3
3
1
3
1
1
0
0
0
T
s
treo
n
J=0







T
s
treo
n
J=1/ 3







Ch
s
phng
0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00

0,60
0,80
1,00
1,25
1,50
2,00
2,50
3,00
4,00
5,00
47
56
63
69
74
81
85
88
92
94

28
37
45
52
58
67
73
77
83
87
43
51
57
62
65
70
73
75
78
80

26
34
41
47
52
59
64
67
72
75
40
48
53
59
63
68
72
74
77
79

25
33
39
45
50
57
62
66
71
74
37
44
48
53
56
60
63
65
67
69

23
30
36
41
45
51
55
58
62
64
30
38
44
50
54
61
65
68
73
76

14
20
26
32
37
45
51
56
62
67
29
35
41
46
50
55
58
61
64
66

14
20
25
30
35
42
47
51
56
59
23
30
35
41
45
51
55
57
61
64

09
13
18
23
28
35
40
44
50
54
19
26
32
36
41
47
51
54
59
62

06
09
13
18
22
29
35
39
46
50
20
25
28
32
34
38
41
42
45
46

11
15
18
22
25
30
33
36
39
42
16
21
25
28
31
35
38
40
44
45

06
10
14
17
20
25
28
31
35
38
14
18
22
26
29
33
36
38
41
43

04
06
09
12
15
20
24
27
32
35
10
12
15
17
18
21
22
24
25
26

04
06
08
11
12
15
17
19
21
23
08
11
13
15
17
20
21
23
24
26

02
04
06
07
09
12
14
16
19
21
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00

00
00
00
00
00
00
00
00
00
00


189


UPHU LUC F:U (PHU LU C 9, TCXDVN 333:2005)

190











UPHU LUC GU:
BANG PHAN XA NG
(ROAD REFLECTION TABLES)
CHO CAC LOI MT NG R1, R2,
R3, R4 THEO PHAN LOA I CU A CIE
191



192



193



194



195


UPHU LUC H U: 846 t4t t4 0F

196



197


UPHU LU C IU: t4t f04f 60 t4 84 F tIF0 f46
AN TOA N TH GIA C : visibility safety.
A NH SA NG BAN NGA Y : daylight.
A NH SA NG CA N TR : obstructive light.
A NH SA NG GIA N TIE P : indirect light.
A NH SA NG TR C TIE P : direct light.
BA C THANG O RO I : illuminance scale.
BA NG PHA N XA NG : road reflection
tables.
BA T O I X NG : asymmetric
BE MA T : surface.
BIE U O BODMAN SOLLNER : Bodman
Sollner diagram.
BIE U O KRUITHOFF : Kruithoff diagram.
BO NG E N, E N : lamp.
BO IE U KHIE N E N : l amp control gear.
BO O I IE N : invertor.
BO KIE M SOA T CHU KY : anti-cycling control
BO MO I : ignitor.
BO PHA N XA : reflector.
BO PHA N XA DARKLIGHT : darklight
reflector.
CA P BA O VE IE N : electrical safety class.
CA P BA O VE IP : ingress protection class.
CA P CHIE U SA NG : lighting class
CA P TRANH TA I : level of competition.
CHA N E N, UO I E N : l amp base, l amp cap.
CH SO A C TRNG CU A E N : speccific
lamp index (SLI).
CH SO HA N CHE CHO I LO A G : glare control
mark G.
CH SO HIE U QUA NA NG L NG : energy
efficient index (EEI).
CH SO PHO NG (HE SO KHO NG GIAN): room
index (coefficient of cavity).
CH SO TRUYE N A T MA U Ra (CRI): colour
rendering index.
CH SO V TR GUTH: Guth position index.
CHIE U SA NG BA O VE : protection lighting.
CHIE U SA NG BE N TRONG, CHIE U SA NG
NO I THA T : indoor lighting.
CHIE U SA NG BE N NGOA I, CHIE U SA NG
NGOA I TR I : outdoor lighting.
CHIE U SA NG DA N H NG : orrientation
lighting.
CHIE U SA NG D PHO NG : st andby lighting.
CHIE U SA NG IE M NHA N : accent lighting.
CHIE U SA NG GIA N TIE P : indirect lighting.
CHIE U HNH (CHIE U PHO NG A NH) :
projection.
CHIE U SA NG HO N H P : mixed lighting.
CHIE U SA NG KHU V C : area lighting.
CHIE U SA NG KIE N TRU C: architecture
lighting.
CHIE U SA NG N A GIA N TIE P : semi -indirect
lighting.
198


CHIE U SA NG N A TR C TIE P : semi-direct
lighting.
CHIE U SA NG QUE T : washlighting.
CHIE U SA NG QUE T O I X NG : symmet rical
washlighting.
CHIE U SA NG QUE T BA T O I X NG :
asymmetrical washlighting.
CHIE U SA NG S CO , CHIE U SA NG KHA N
CA P : emergency lighting.
CHIE U SA NG THE THAO : sports lighting.
CHIE U SA NG THE THAO VA KHU V C
NGOA I TR I : outdoor sports and area lighting.
CHIE U SA NG TR C TIE P, NH H NG:
direct, aimed lighting.
CHIE U SA NG TR C TIE P, KHUYE CH TA N :
direct, diffuse lighting.
CHIE U SA NG TR C TIE P VA GIA N TIE P:
direct and indirect lighting.
CHIE U SA NG V I E N CHIE U HNH :
projection lighting
CHO A E N, BO E N, E N : luminaire.
CHO A E N NH H NG : directional
luminaire.
CHO A E N GIA N TIE P : indirect luminaire.
CHO A E N TR C TIE P : direct luminai re.
CHO I LO A : glare.
CHO I LO A GIA M KHA NA NG QUAN SA T:
disability glare.
CHO I LO A MA T TIE N NGHI : dicomfort glare.
CHU M TIA : light beam.
CO NG SUA T E N : lamp wattage
CO NG VIE C BA NG MA T : visual task.
CUO N CHA N : choke.
C NG O NH : peak intensity.
C NG O SA NG : luminous intensity.
DA N NG HIE U QUA : effective guidance.
E N A M NE N : recessed floor luminaire.
E N BA N : task light.
E N BO NG BA U : elliptical lamp.
E N BO NG TRU : tubular lamp.
E N CA U: globe light.
E N CA M NG : induction lamp.
E N CH DA N : directive luminaire.
E N CHIE U BIE N : perimeter luminai re.
E N CHIE U IE M : spotlight.
E N CHIE U LE N : uplight.
E N CHIE U QUE T : washlight
E N CHIE U XUO NG : downlight.
E N CHIE U VIE N, SPOTLIGHT NG
VIE N : contour spotlight.
E N CO CH P : louvered luminaire.
E N DA N H NG : orientation luminaire.
E N A U TRU : post-top light.
E N HALOGEN : halogen lamp.
E N HO P GIA Y : shoes-box light.
E N HUY NH QUANG COM PACT : compact
fluorescent lamp.
E N HUY NH QUANG THO NG DU NG :
general fluorescent lamp.
E N HUY NH QUANG TRO N : circular
fluorescent lamp.
E N KHA N CA P : emergency light.
E N KHUNG THA NG : linear glazing light.
199


E N MANG BA NH: cobra-head light.
E N METAL HALIDE : metal halide lamp.
E N NA M: mushroom light.
EN QUE T GO C : corner washlight.
E N QUE T KE P : double washlight.
E N QUE T NE N : floor washlight.
E N QUE T TRA N : ceiling wash light.
E N QUE T T NG: wallwasher.
E N PHA: floodlight.
E N PHA CHIE U HE P : narrow-beam
floodlight.
E N PHA CHIE U RO NG : wide-beam
floodlight.
E N PHA N XA ALUMIN BO NG BA U :
parabolic aluminized reflector (PAR).
E N PHO NG IE N : discharge lamp.
E N PHO NG IE N C NG O CAO : high
intensity discharge lamp (HID l amp).
E N SODIUM CAO A P : high pressure sodium
lamp.
E N SODIUM THA P A P : low pressure sodium
lamp.
E N S I O T : incandescent lamp.
E N (S I O T) THO NG DU NG : general
service lamp (GSL)
E N THU Y NGA N CAO A P , E N CAO A P
HI THU Y NGA N : high pressure mercury
(vapour) lamp.
E N THU Y NGA N TR C TIE P : blended
lamp.
E N TO : bowl light.
E N TREO : pendant light.
IE N A P NGUO N CHNH : mains voltage.
IE U TIE T : accommodation.
NH H NG A NH SA NG : directionality of
light.
NH LUA T LAMBERT : Lamberts Law.
NH LUA T COSIN : cosine rule.
NH M C CHO I LO A : glare rating (GR).
NH M C CHO I LO A THO NG NHA T :
Unified Gl are Rating (UGR).
O CHO I : luminance.
O CHO I BO I CA NH : background luminance.
O CHO I GA Y LO A TNG NG CU A
MO I TR NG : veiling equivalent luminance of
environment.
O CHO I GA Y LO A TNG NG, DO
LA P A T E N : equivalent veiling luminance,
caused by lighting installation.
O CHO I THCH NGHI : adaptive luminance.
O CHO I TRUNG BNH : average luminance.
O NHA Y TNG PHA N TNG O I :
relative contrast sensibility.
O NHN RO : visual cl arity.
O RO I : illuminance.
O RO I DUY TR : maintained illuminance.
O RO I NG : vertical illuminance.
O RO I NG TO I A TRE N CA C TO A NHA
: maximum vertical illuminance on properties.
O RO I LA M VIE C : task illuminance.
O RO I NGANG : horizontal illuminance.
O RO I (BA N)TRU : (semi-) cylindrical
illuminance.
O RO I TRUNG BNH : average luminance.
200


O RO I VU NG CA N XUNG QUANH:
illuminance of surrounding area.
O SA NG: brightness.
O TNG PHA N: contrast.
O I X NG : symmetric.
UI E N: lamp holder, l amp socket.
NG CONG PHA N BO C NG O SA NG :
Intensity Distribution Curve.
NG THOA T NA N : escape route.
GI I NGHIE M : curfew.
GO C BA O VE CU A E N: luminai re shielding
(protection)angle.
GO C CA T : cut-off angle.
GO C KHO I : solid angle.
GO C NGHIE NG : tilt angle.
GO C PHA N TA N A NH SA NG, GO C TIA
CHIE U : beam angle.
GO C QUAY : turn angle.
HAI A U UO I : double - ended.
HE SO DUY TR : maintenance factor.
HE SO DUY TR CU A BE MA T : surface
maintenance factor.
HE SO DUY TR CU A CHO A E N : luminaire
maintenance factor.
HE SO DUY TR QUANG THOANG CU A
BO NG E N : lamp lumen maintenance factor.
HE SO TUO I THO CU A BO NG E N : lamp
survival factor.
HE SO A DA NG CU A O RO I : illuminance
diversity.
HE SO O CHO I : luminance coefficient.
HE SO O CHO I RU T GO N : reduced
luminance coefficient.
HE SO O CHO I TRUNG BNH Qo : average
luminance coefficient Qo.
HE SO O NG E U CHUNG : overall uniformity
ratio.
HE SO O NG E U CU A O CHO I : luminance
uniformity ratio.
HE SO O NG E U CU A O RO I : illuminance
uniformity ratio.
HE SO O NG E U DO C TUYE N : longitudal
uniformity ratio.
HE SO HA P THU : coefficient of absorptance.
HE SO L I DU NG QUANG THO NG: utiliance.
HE SO PHA N CHIE U S1 : specularity factor S1.
HE SO PHA N XA : coefficient of reflectance.
HE SO S DU NG QUANG THO NG : utilization
factor.
HE SO THE HIE N TNG PHA N : contrast
rendering factor (CRF).
HE SO TNG PHA N : coefficient of contrast .
HE SO XUYE N SA NG: coefficient of
transmittance.
HIE U NG O NG A NH : st roboscopic effect.
KE T CA U SA NG: light structure.
KHOA NG OFFSET : offset distance.
KHOA NG RO NG : open area.
KCH TH C L I O RO I: illuminance grid
size.
KHOA NG RO NG : open area.
KHU V C CO NG VIE C CO RU I RO CAO :
high risk task area.
KHUYE CH TA N : di ffuse.
LA P A M : recessed.
LA P NO I : surface mounted.
201


LA P T NG : wall-mounted
LA P TRA N : ceiling-mounted
L I O KIE M O RO I : illuminance grid.
L NG TIE U : double - focus
MA T NG: road surface.
M C O CHO I : luminance level.
M C TA NG NG NG TNG O I TI:
relative threshold increment.
NA NG SUA T TH GIA C: visual performance.
(IE U CHNH) NGHIE NG C : tiltable.
NG NG TNG PHA N : contrast threshold.
NHA P NHA Y : flickering.
NHIE T O MA U : colour temperature.
MA E N : l amp code.
MO T A U UO I : single ended.
O NHIE M A NH SA NG : light pollution.
O NG PHO NG IE N : arc tube.
PIN TH CA P : secondary battery.
PHA N CHIE U : specular.
PHA N XA NH H NG : specular reflection.
PHA N XA HO N H P NH H NG : mixed
specular reflection.
PHA N XA HO N H P KHUYE CH TA N : mixed
diffuse reflection.
PHA N XA KHUYE CH TA N TOA N PHA N :
perfect diffuse reflection.
PHA N BO O CHO I : luminance dist ribution.
PHA N BO QUANG THO NG CU A CHO A E N :
lumen distribution of luminaire.
PHNG PHA P C NG O SA NG : light
intensity method.
PHNG PHA P NH M C CHO I LO A CU A
CIE : CIE glare rating method.
PHNG PHA P O CHO I TRUNG BNH :
average luminance method.
PHNG PHA P O RO I TRUNG BNH :
average illuminance method.
PHNG PHA P QUANG THO NG luminous flux
method.
QUANG HIE U : luminous efficacy.
QUANG PHO CU A E N : l amp spectrum,
spectra.
QUANG THO NG : luminous flux.
QUANG THO NG BAN A U CU A E N : initial
lamp lumen.
QUANG THO NG DUY TR : maintained flux.
RAY E N : light track.
SAU GI I NGHIE M : post-curfew.
TA C-TE, CHUO T E N : starter.
TA I KH I NO NG : hot re-strike
TA O BO NG O : shadowing.
TE BA O HNH NO N : cone cell.
TE BA O HNH QUE : rod cell.
THA U KNH : lens.
THCH NGHI : adaption.
TH I GIAN A P NG CU A CHIE U SA NG
KHA N CA P : response time of emergency
lighting.
TH I GIAN TO N TA I CU A CHIE U SA NG
KHA N CA P : duration of emergency lighting.
TIE N NGHI TH GIA C : visual comfort .
TM NG : wayfinding, navigation.
TNH TA O HNH : modelling.
202


TREO : pendant.
TR C GI I NGHIE M : pre-curfew.
TR NG NHN : visual field.
TU BU HSCS : power factor capacitor.
TUO I THO : rated life hours.
TY SO BO TR E N SHR: space to height ratio.
TY SO QUANG THO NG CHIE U LE N TO I A :
maximum upward light output ratio.
TY SUA T QUANG THO NG NGO RA : light
output ratio.
U Y BAN QUO C TE VE CHIE U SA NG :
Commission Internationale DEclai rage (CIE).
VE MA U CU A E N : lamp colour appearance.
VU NG CHIE U SA NG CU A MO I TR NG:
environmental lighting zones.
VU NG (KHU V C) LA M VIE C : task area.
VU NG CA N XUNG QUANH : surrounding area.
YE U TO MA U : colour aspects.
VA NG SA NG : light scollop.

ULR L TR l LlE U THRM KHR UU.
Ky thua t chieu sa ng, nh ng kha i nie m c s thiet ke chieu sa ng, Patrica Van Deplanque, ng i dch: Le Va n
Doanh, ang va n a o, NXB Khoa ho c va ky thua t, 1996.
Chieu sa ng t nhie n va nha n ta o, PGS TS Pha m c Nguye n, NXB Khoa ho c va ky thua t, 1997.
Ba i gia ng Ky thua t chieu sa ng o th, Nguyen Ma nh Ha , Tr ng a i ho c kien tru c a Nang, 2009.
Tie u chuan Xa y d ng TCXD 16:1986, Chieu sa ng nha n ta o trong ca c co ng trnh da n du ng, Bo Xa y d ng, 1986.
Tie u chuan xa y d ng Vie t Nam TCXDVN 333:2005, Chieu sa ng nha n ta o be n ngoa i ca c co ng trnh co ng co ng
va ky thua t ha ta ng o th-Tie u chuan thiet ke, Bo Xa y d ng, 2005.
Tie u chuan xa y d ng Vie t Nam TCXDVN 259:2001, Tie u chuan thiet ke chieu sa ng nha n ta o ng, ng pho,
qua ng tr ng o th, Bo Xa y d ng, 2001.
Tie u chuan Vie t Nam TCVN 5828:1994, e n ie n chieu sa ng tha nh pho, ye u ca u ky thua t chung, Bo Xa y d ng,
1994.
Tie u chuan Vie t Nam TCVN 3743:1983, Chieu sa ng nha n ta o ca c nha co ng nghie p va co ng trnh co ng nghie p,
Bo Xa y d ng, 1983.
Lighting manual, Philips Lighting Design and Application Centres (LiDAC), 1993.
Handbook of lighting design, Rudiger Ganslandt, Harald Hofmann, ERCO,1992.
Lighting guide of ERCO, 2007.
Sylvania lighting guide, Lumiance, 2006.
Lighting Design Basic, Mark Karlen, Lames Benya, John Wiley and Sons, 2004.
Calculux area lighting user manual, Ver.6.6, Li DAC, 2008.
Calculux road lighting user manual, Ver.6.6, Li DAC, 2008.
Advanced Lighting Guidelines, New Buildings Institute, 2003.
THORN lighting handbook, 2008.
ISO 8995: 2002 / CIE S 008/E: 2001, Lighting of indoor workplaces, ISO, 2002.
ISO /FDIS 8995-2 / CIE S 015/E, Lighting of workplaces- Part 2: Outdoor, ISO, 2005.
Energy Efficiency Guide for Industry in Asia, UNEP, 2006.

-----ooOOOoo-----