You are on page 1of 12

MT S PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HC

I/ Phng php bo ton electron :


1/ Nguyn tc : Trong qu trnh phn ng th : S e nhng = s e thu hoc s mol e nhng = s mol e thu Khi gii khng cn vit phng trnh phn ng m ch cn tm xem trong qu trnh phn ng c bao nhiu mol e do cht kh nhng ra v bao nhiu mol e do cht oxi ho thu vo. Cch gii ny ch p dng cho phn ng oxi ha kh . Trong trng hp c nhiu qu trnh oxi ha - kh nn gii theo cch ny . 2/ Cc th d :
Th d 1 : m gam bt st ngoi khng kh, sau mt thi gian bin thnh hn hp (A) c khi lng 12g gm Fe , FeO , Fe3O4 , Fe2O3 . Cho (A) td hon ton vi dd HNO3 thy sinh ra 2,24l kh NO duy nht ktc. Tnh m . Gii : S mol e do Fe nhng phi bng s mol e do oxi thu ( O2 thu 4e ) v N ca HNO3 thu ( N thu 3e ) : Qu trnh oxi ha :
+5 +5

Fe Fe + 3e
m mol 5 6

+3

2O Qu trnh kh : O 2 + 4e ; N + 3e N 12 m 12 m 4 mol 0,3mol 0,mol 32 32 m 12 m Ta c: 3 = 4 + 0,3 Gii ra : m = 20,08g 5 6 32 Th d 2 : Ha tan hon ton 12g hn hp Fe v Cu ( t l mol 1:1) bng axit HNO 3 th thu c V lt ( ktc) hn hp kh X (gm NO v NO2) v dd Y ( ch cha 2 mui v axit d ) . T khi ca X i vi H2 bng 19 . Tm gi tr ca V . Ta c : MX = 19 .2 = 38 Gi x l %V ca NO trong X MX = 30x + 46(1 x ) = 38 x = 0,5 %V ca NO = 50% n NO = n NO2 = y mol Gi a l s mol ca Fe v Cu 56a + 64a = 12 a = 0,1 mol Cc qu trnh oxi ha kh
0 2 +5 +2

m mol 56

Fe Fe + 3e
0,1 mol

+3

0,3 mol

Cu Cu + 2e
0,1 mol

+2

N +

+5

3e

0,2 mol

+ 2

N +

+5

1e

+ 4

3y mol y mol y mol y mol Theo nh lut bo ton electron : 0,3 + 0,2 = 3y + y y = 0,125 mol nX = 0,125 . 2 = 0,25 mol V = 5,6 lt . Th d 3 : Trn 60g bt Fe vi 30g lu hunh ri un nng (khng c kkh ) thu c cht rn A. Ho tan A bng dd axit HCl d c dd B v kh C. t chy C cn V lt O2 (ktc). Tnh V, bit cc phn ng xy ra hon ton. 30 Gii : nFe > nS = . nn Fe d v S ht 32 Kh C l hh H2 v H2S . t chy C thu c SO2 v H2O . H+ nhn e to H2 , sau H-2 nhng e to li H+ . Do : Trong phn ng c th coi ch c Fe v S nhng e , cn O2 nhn e .

Fe
60 mol 56

Fe

+2

+ 2e 2
60 mol 56

+ 4

4e

O2

4e

2O

3 0 30 mol 4 mol xmol 4x mol 3 2 32 60 30 Theo nh lut bo ton electron : 2 + 4 = 4x x = 1,47 VO2 = 32,928 lt 56 32 Th d 4 : Hn hp A gm 2 kim loi R1, R2 c ho tr x, y khng i (R1, R2 khng tc dng vi nc v ng trc Cu trong dy hot ng ha hc ca kim loi). Cho hn hp A phn ng hon ton vi dd HNO 3 d thu c 1,12 l kh NO duy nht ktc. Nu cho lng hn hp A trn phn ng hon ton vi dd HNO3 th thu c bao nhiu lt N2 ktc. Gii : Trong bi ton ny c 2 th nghim : 2 th nghim khi lng hh kim loi nh nhau . Nn s mol e nhng 2 th nghim ny nh nhau . Do s mol e nhn 2 th nghim cng bng nhau .

TN 1 :

N +

+5

3e

+ 2

TN 2 :

2N +

+5

10e 10x mol

N2 x mol

10x = 0,15

0,15 mol

x = 0,015

0,05 mol

V N = 0,336 lt
2

3/ Bi tp p dng ( cu hi trc nghim ) :

Cu 1 : Ha tan 5,6g Fe bng dung dch H2SO4 long d th thu c dd X . Dung dch X phn ng va vi Vml dd KMnO4 0,5M . Gi tr ca V l : A. 20ml B. 40ml C. 60ml D. 80ml Cu 2 : Cho 1,35 g hn hp gm Cu , Mg , Al tc dng ht vi dd HNO 3 thu c hn hp kh gm 0,01 mol NO vo 0,04 mol NO2. Khi lng mui to ra trong dung dch l : A. 3,45g B. 4,35g C. 5,69g D. 6,59g Cu 3 : Nung m gam bt Fe trong oxi , thu c 3g hn hp cht rn X . Ha tan ht hh X Trong dd HNO 3 d th thu c 0,56 lt ( ktc) NO ( l sn phm duy nht ) . Gi tr m l : A. 2,22 B. 2,32 C. 2,42 D. 2,52 Cu 4 : Cho m gam Al tan hon ton trong dd HNO3 th thy thot ra 11,2 lt (ktc) hh kh A gm 3 kh N2 , NO , N2O c t l s mol tng ng l 2:1:2 . Gi tr m l bao nhiu ? A. 27g B. 16,8g C. 35,1g D. 3,51g Cu 5 : Ha tan a gam hh X gm Mg v Al vo dd HNO3 c ngui , d th thu c 0,336 lt NO2 ( 00C , 2at) . Cng a gam hh X trn khi ha tan trong HNO3 long , d th thu c 0,168lt NO ( 00C , 4at) . Khi lng 2 kim loi Al v Mg trong a gam hh X ln lt l bao nhiu ? A. 0,45g v 4,8g B. 5,4g v 3,6g C. 0,54g v 0,36g D. Kt qu khc Cu 6 : Th tch dd FeSO4 0,5M cn thit phn ng va vi 100ml dd cha KMnO 4 0,2M v K2Cr2O7 0,1M mi trng axit l : A. 160 ml B. 320 ml C. 80 ml D. 640 ml Cu 7 : Cho H2SO4 long d td vi 6,66g hn hp 2 kim loi X v Y u ha tr II , ngi ta thu c 0,1 mol kh, ng thi khi lng hh gim 6,5g . Ha tan phn cn li bng H2SO4 c nng ngi ta thy thot ra 0,16g kh SO2 . X v Y l nhng kim loi no sau y ? A. Hg v Zn B. Cu v Zn C. Cu v Ca D. Kt qu khc Cu 8 : Ha tan hon ton 12,8 gam Cu trong dd HNO 3 thy thot ra V lt hh kh A gm NO v NO 2 ( ktc ) . Bit t khi hi ca A i vi H2 l 19 . V bng : A. 4,48 lt B. 2,24 lt C. 0,448 lt D. 3,36 lt Cu 9 : Ha tan ht 7,44g hn hp Al v Mg trong dd va l 500ml dd HNO 3 long thu c dd A v 3,136lt ( ktc) hh 2 kh ng mol c khi lng 5,18g , trong c 1 kh b ha nu trong khng kh . Thnh phn % theo khi lng ca Al v Mg ln lt trong hh l : A. 18,2% v 81,8% B. 72,58% v 27,42% C. 81,2% v 18,8% D. 71,8% v 28,2% Cu 10 : Nung m gam Fe trong khng kh th thu c 104,8 gam hh cht rn A gm Fe , FeO , Fe 3O4 , Fe2O3 . Ha tan A trong dd HNO3 d th thu c dd B v 12,096 lt hh kh NO v NO 2 (ktc) c t khi i vi heli l 10,167 . Khi lng x gam l bao nhiu ? A. 74,8g B. 87,4g C. 47,8g D. 78,4g Cu 11 : Cho 2,22 g hn hp Al, Fe vo dung dch cha hn hp Fe(NO3)3 v Cu(NO3)2 . Sau mt thi gian cho tip dung dch HNO3 d vo thy thot ra 1,12 l kh NO (ktc) . Tp % v khi lng Al trong hn hp l: A. 12,2% B. 24,32% C. 36,5% D. 48,65% Cu 12 : Cho mt hn hp Fe, Cu vo 100ml dd Fe(NO3)3 . Sau phn ng cho thm dd NaOH d vo v lc ly kt ta nung trong iu kin khng c khng kh c cht rn A . Cho CO d i qua A nung nng phn ng hon ton thu c hn hp kh B. Cho B qua Ca(OH)2 thu c 30 g kt ta . CM ca Fe(NO3)3 l: A. 1,5M B. 2,5M C. 2M D. 3M Cu 13 : Cho hn hp Mg v Al vo dd HNO3 long d, phn ng xong thu c 0,02 mol kh N2O v dd B. Cho NaOH d vo B un nng thu c 0,02 mol kh thot ra v 5,8 g kt ta . Khi lng ca Al trong hn hp l: A. 0,27g B. 0,54 g C. 0,81g D. 1,08g Cu 14 : Cho 3,9 g hn hp Al, Fe vo dd HNO3 d phn ng xong thu c 0,672 lt kh A (ktc) v dd B. Cho B vo dd NaOH d thu c kt ta D. Nung D nht cao n khi lng khng i thu c 4,8 g cht rn . Kh A l: A. NO B. N2O C. N2 D. NO2 Cu 15 : Cho m g Al trn vi 37,6 g hn hp Fe2O3 v CuO ri nung t0 cao c hn hp cht rn A . Cho A vo dd HNO3 d, kt thc phn ng thu c 8,96 lt kh NO (ktc) v dd B. Khi lng m l: A. 8,1 g B. 5,4 g C. 2,7 g D. 10,8 g Cu 16 : t chy mg Fe trong O2 sau 1 thi gian thy c 6,72 lt kh O2 phn ng (ktc)v thu c 4 cht rn . Ho tan 4 cht rn ny trong HNO3 d th thu c 4,48 lt kh NO (ktc). Ga tr ca m l : A. 22,4 g B. 11,2 g C. 3,36g D. 33,6g Cu 17 : Cho 8g Ba , Na hp th ht 0,672 l kh O2 (ktc) c hn hp cht rn A.Cho A vo dung dch H2SO4 long d c kt ta B v 0,336 l kh H2 (ktc) . Khi lng cht kt ta B l: A. 8,345g B. 5,825 g C. 11,65g D. 23,3 g Cu 18 : Cho 16,2g mt kim loi R c ho tr khng i vo dd CuSO4 d, cho phn ng xy ra hon ton. Cho tip dung dch HNO3 d vo hn hp sau phn ng trn thy thot ra 13,44 lit kh NO (ktc) . Kim loi R l: A. Mg B. Fe C. Al D. Zn Cu 19 : Cho 12,9 g hh Mg v Al vo dd HCl d thu c 14,56 lt kh ktc . Khi lng ca Al v Mg ln lt l: A. 8,1g v 4,8 g B. 5,4g v 7,5g C. 5,7g v 7,2g D. 3,3g v 9,6g Cu 20 : Ho tan 27,2 g hn hp kim loi M v M2O3 trong dd H2SO4 d thu c dd A v V lt kh SO2 (ktc). Cho dd

A vo dd NaOH d thu c kt ta B. Nung B n khi lng khng i thu c 32 g cht rn E .V bng : A. 4,48 B. 6,72 C. 8,96 D. 5,6 Cu 21 : Cho mg hn hp Al, Mg phn ng va vi 100 ml dd cha hn hp AgNO3 v Cu(NO3)2 c nng tng ng l C1 v C2 mol/l th thu c 64,4 g cht rn . Nu cho mg hn hp ban u phn ng vi HCl d th thu c 14,56 l kh H2 (ktc). C1 v C2 ln lt nhn cc gi tr l : A. 2 ;3 B. 2,5 ; 3 C. 3 ; 4 D. 3 ; 5 Cu 22 : Cho m g hn hp Mg , Al vo dd HNO3 long d thu c dd A v khng c kh thot ra . Cho dd NaOH d vo dd A un nng thu c 0,896 lt kh thot ra (ktc) v 5,8 g kt ta . m c gi tr l : A. 2,67 g B. 2,94 g C. 3,21 g D. 3,48g Cu 23 : Cho 12,9 g hn hp Al v Mg phn ng vi 100ml dd hn hp 2 axit HNO3 4M , H2SO4 7M (m c) thu c 0,1 mol mi kh SO2 , NO , N2O . S mol Al v Mg tng ng l: A. 0,2 v 0,3 B. 0,3 v 0,2 C. 0,1 v 0,2 D. 0,2 v 0,1 Cu 24 : Ho tn hon ton mg FexOy bng dd H2SO4 c nng thu c kh A v dd B .Cho A hp th hon ton vo dd NaOH d thu c 12,6 g mui. C cn dd thu c 120 g mui khan . Cng thc ca oxit st l : A. FeO B. Fe3O4 C. Fe2O3 D. A,B ng Cu 25 : Ho tan hon ton 1,805 g hn hp gm kim loi A c ho tr khng i duy nht v Fe bng dung dch HCl thu c 1,064 lt kh H2 . Khi ho tan 1,085 g hn hp trn bng dung dch HNO3 long d thu c 0,896 lit kh NO duy nht(ktc). Cc kh o cng iu kin. Kim loi A l: A. Cu B. Cr C. Al D. Mn. Cu 26 : m gam phoi bo st (A) ngoi khng kh, sau mt thi gian bin thnh hn hp (B) c khi lng 12 gam gm st v cc oxit FeO , Fe3O4 , Fe2O3 . cho B tc dng hon ton vi dung dch HNO3 thy gii phng ra 2,24 lt kh NO duy nht (ktc) . Khi lng tnh theo gam ca m l: A. 11,8 B. 10,08 C. 9,8 D. 8,8 Cu 27 : Ho tan hon ton m gam Fe3O4 vo dung dch HNO3 long d, tt c lng kh NO thu c em oxi ho thnh NO2 ri sc vo nc cng dng kh O2 chuyn ht thnh HNO3 . Cho bit th tch kh oxi (ktc) tham gia qu trnh trn l 3,36 lt. Khi lng m ca Fe3O4 l gi tr no sau y? A. 139,2 gam. B. 13,92 gam. C. 1,392 gam. D. 1392gam Cu 28 : Ha tan hon ton 28,8 g kim loi Cu vo dung dch HNO3 long, tt c kh NO thu c em oxi ha thnh NO2 ri sc vo nc c dng oxi chuyn ht thnh HNO3 . Th tch kh oxi ktc tham gia vo qu trnh trn l: A. 100,8 lt B. 10,08lt C . 50,4 lt D. 5,04 lt Cu 29 : Cho hn hp gm FeO , CuO , Fe3O4 c s mol ba cht u bng nhau tc dng ht vi dung dch HNO3 thu c hn hp kh gm 0,09 mol NO2 v 0,05 mol NO. S mol ca mi cht l: A. 0,12 mol. B. 0,24 mol. C. 0,21 mol. D. 0,36 mol. Cu 30 : Ho tan hon ton hn hp FeS v FeCO3 bng dd HNO3 c nng thu c hn hp kh A gm hai kh X , Y c t khi so vi hiro bng 22,805 . Cng thc ho hc ca X v Y theo th t l: A. H2S v CO2 B. SO2 v CO2 C. NO2 v CO2 D. NO2 v SO2 Cu 31 : Trn 0,54 g bt nhm vi bt Fe2O3 v CuO ri tin hnh phn ng nhit nhm thu c hn hp A . Ho tan hon ton A trong dung dch HNO3 c hn hp kh gm NO v NO2 c t l s mol tng ng l 1: 3 . Th tch (ktc) kh NO v NO2 ln lt l: A. 0,224 lt v 0,672 lt. B. 0,672 lt v 0,224 lt. C. 2,24 lt v 6,72 lt. D. 6,72 lt v 2,24 lt. Cu 32 : Ho tan hon ton 12g hn hp Fe, Cu ( t l 1:1 ) bng axit HNO3 thu c V lt kh (ktc) hn hp X gm NO v NO2 . Tnh V A. 3,36 B. 2,24 C. 4,48 D. 5,60 Cu 33 : Nung mg bt st trong oxi, thu c 3 g hn hp cht rn X . Ho tan ht hn hp X trong HNO3 d thy thot ra 0,56 lt kh NO ( sn phm kh duy nht ) .Ga tr ca m l: A. 2,52 B. 2,22 C. 2,32 D: 2,62 Cu 34 : Cho 0,01 mol hp cht ca st tc dng ht vi H2SO4 c nng d thy thot ra 0,112 lt kh SO2 ( ktc ) l sn phm kh duy nht . Cng thc ca hp cht l: A. FeS B. FeS2 C. FeO D. FeCO3

Hng dn gii cc cu dng bo ton electron


Cu 1 : nFe = 0,1 mol Cc qu trnh oxi ha kh :

Fe 0,1 mol

Fe
0,1 mol + 5e

+2

+ 2e

Mn

+7

0,1 mol

Fe Fe

+2

+3

1e 0,1 mol

Mn

+2

xmol 5x mol Theo nh lut bo ton electron : 5x = 0,1 Cu 2 : Qu trnh oxi ha v Qu trnh kh :

x = 0,02 mol V = 40 ml

Cu x mol

3e

Cu + 2e
x mol

+2

Mg y mol

+5

N +

+5

2x mol

M + 2e g y mol 2y mol 1e

+ 2

Al z mol

Al
z mol

+3

3e

+2

N +

3z mol

+ 4

0,03 mol 0,01 mol 0,04 mol 0,04 mol 2x + 2y + 3z = 0,03 + 0,04 = 0,07 = s mol gc NO3 trong mui Khi lng hh mui = khi lng kim loi + khi lng gc NO3 trong mui = 1,35 + 62 . 0,07 = 5,69g Cu 3 : Fe + 3e Fe a mol 3a mol 3a = 4b + 0,075 Mt khc : mX = mFe + mO2 Cu 4 : nA = 0,5 mol a mol
+5
2

+3

O2 bmol

4e 4b mol

O
a = 0,045
2O

N +

+5

3e

+2

0,075mol

0,025 mol

56a + 32b = 3

m = 2,52

n N = 0,2 ; nNO = 0,1 ; n N


3a mol

= 0,2

Al

Al

+3

+ 3e N2

2 N + 10e

N +

+5

3e

+2 N

2N

+5

8e 1,6

2N 0,2.2

+1

2 0,2 0,3 0,1 3a = 2 + 0,3 + 1,6 = 3,9 a = 1,3 m = 35,1 gam Cu 5 : Vi HNO3 c ngui : Ch c Mg td Mg x mol 2x mol 2x = 0,03 x = 0,015 Vi HNO3 : c 2 kl u td Mg
+ 2 Mg

2e

Al y mol

0,03 mol 0,03 mol mMg = 0,36g loi A v B + 3e 3y mol

N +

+5

1e

+4

2x + 3y = 0,09
Fe Fe + 1e
+2 +3

x mol

M g

+ 2

+ 2e 2x mol

y = 0,02 mAl = 0,54g


n K 2Cr 2O7 = 0,01
+7 +2 Mn + 5e Mn

+3 Al

N +

+5

3e 0,09

+2 N

Chn C
+6

0,09

Cu 6 : Ta c : n KMnO 4 = 0,02

2 Cr + 6e

2 Cr

+3

x mol x mol 0,02 0,1 0,02 0,06 x = 0,1 + 0,06 = 0,16 V FeSO 4 = 0,32 lt = 320 ml Cu 7 : Gii : Khi lng gim = 6,5 < 6,66 ch c 1 kim loi td vi H2SO4 long . Gi s l kim loi X . X + H2SO4 XSO4 + H2 0,1 0,1 MX = 65 X l Zn Phn cht rn cn li l Y c khi lng = 6,66 6,5 = 0,16 Y amol 2a mol 0,005 0,0025 2a = 0,005 a = 0,0025 MY = 64 Y l Cu x = 0,5 hay 50% Cu 8 : Gii : MA = 30x + 46 ( 1 x ) = 38 nCu = 0,2 mol Cu 0,2
+2 Cu

+ 2 Y

+ 2e

+ 6

S + 2e

+ 4

n NO = n NO = a mol
2

2e 0,4

N + 3e
3a

+5

+2 N

N + 1e
a

+5

+4

3a + a = 0,4 a = 0,1 V = 22,4 ( 0,1 + 0,1 ) = 4,48 lt __ __ Cu 9 : nhh kh = 0,14 M hh kh = 37 n NO = n N O = 0,07 (t M hh kh x c kh cn li l N2O )
2

Al
+5

Al
+3

+ 3e 3x mol

Mg y mol 2N
+5

M g
8e

+ 2

+ 2e 2y mol

x mol

N + 3e

N
0,07

+2

N 2O
0,07

+1

3x + 2y = 0,21 + 0,56 = 0,77 27x + 24y = 7,44 x = 0,2 ; y = 0,085 %Al = 72,58% Chn B __ Cu 10 : nhh kh = 0,54 M hh kh = 40,668 n NO = 0,18 ; n NO = 0,36
2

0,21

0,56

Kt hp cc qu trnh ch c Fe nhng e ;

O2 , N nhn e

+5

Fe
m mol 56 O2 +

Fe + 3e
3 4e m mol 56
2 +5

+3

104 ,8 m 104 ,8 m mol mol 0,54 mol 0,18 mol 0,36 mol 0,36 mol 32 8 m 104 ,8 m 3 = + 0,54 + 0,36 m = 78,4g 56 8 Cu 11 : Al , Fe c th b oxi ha 1 phn bi dd mui v 1 phn bi dd HNO3 . Ni chung sau 2 qu trnh oxi ha Al , Fe u b oxi ha ht n Al3+ , Fe3+ . Hai mui nu c b kh bi Al , Fe bao nhiu th cng b oxi ha bi HNO3 by nhiu . Do c th coi 2 mui khng b kh v oxi ha ( v s mol e cho = s mol e nhn ) . Vy : c th coi qu trnh oxi ha ch c Al , Fe ( b oxi ha ht ) , qu trnh kh c c N+5 Al x
+3 Al

N + 3e

+ 2

N +

+5

1e

+ 4

+ 3e

Fe

Fe

+3

+ 3e

N + 3e

+5

+2

3xmol x 3xmol 0,15 0,05 mol 3x + 3y = 0,15 ; 27x + 56y = 2,22 y = 0,03 , x = 0,02 Al % = 24,3% Cu 12 : Fe v Cu b oxi ha bao nhiu th s b kh ( bi CO ) by nhiu to tr li Fe v Cu . Do ta c th khng tnh 2 qu trnh cho v nhn ny . Vy c th coi ch c Fe3+ ca Fe(NO3)3 b kh , CO b oxi ha . CO CO2 CaCO3 0,3 0,3 mol Fe3+ Fe + 3e C+2 C+4 + 2e 3x = 0,6 x = 0,2 CM = 2M xmol 3xmol 0,3 0,6 Cu 13 : Cho NaOH d vo B un nng thu c kh . Nn dd B phi c NH4NO3 Kh thot ra l NH3 S mol NH4NO3 = S mol NH3 = 0,02 mol Dd B td vi NaOH d , nn kt ta thu c ch c Mg(OH)2 S mol Mg(OH)2 = 0,1 mol = nMg Al x 2N
+5 +3 Al

+ 3e

Mg 0,1

M g

+ 2

+ 2e 0,2

8e 0,16

3x

N 2O
0,02

+1

N + 8e
0,16

+5

N
0,02

3x + 0,2 = 0,16 + 0,16 = 0,32 x = 0,04

mAl = 1,08 mol

Lu bi ny vit phng trnh phn ng dng phn t rt kh , v phi xc nh N 2O v NH4NO3 c to ra t Al hay Mg . Cu 14 : D l Fe(OH)3 , nung D cht rn thu c l Fe2O3 : 0,03 mol Fe2O3 2Fe 2Fe(NO3)3 2Fe(OH)3 0,06 mol 0,03 mol mFe = 3,36 mAl = 0.54 nAl = 0,02 S mol e nhng = 0,02x3 + 0,06x3 = 0,24 = S mol e nhn .

+5

xe

S e nhn = x =

0, 24 = 8 A l N2O 0, 03

0,03x 0,03 C th gii theo cch t A l NxOy S mol e nhn = ( 5x 2y ) 0,03 = 0,24 5x 2y = 8 ( 1 ) Theo p n x ch c th l 1 hoc 2 . Ch c x = 2 , y = 1 l tha mn phng trnh ( 1 ) A l N2O

II/ Phng php bo ton khi lng v bo ton nguyn t :


1/ Nguyn tc:
+ Trong mt phn ng ha hc tng khi lng ca cc sn phm bng tng khi lng ca cc cht phn ng . + Khi lng nguyn t ca mt nguyn t cc cht trc phn ng bng khi lng nguyn t ca nguyn t cc cht sau phn ng . + Khi c cn dd th khi lng hn hp mui thu c bng tng klng ca cc cation kloi v anion gc axit . Phm vi s dng : Trong bi ton c nhiu phn ng , lc ny i khi khng cn thit vit cc phng trnh phn ng , m ch cn vit s phn ng thy mi quan h t l mol gia cc cht cn xc nh cng nh cc cht m cho .

2/ Cc v d :

V d 1 : Mt dd c cha 2 cation l Fe2+: 0,1mol v Al3+: 0,2 mol v 2anion l Cl : x mol v SO42 : y mol . Tnh x v y , bit rng khi c cn dd thu c 46,9 g cht rn khan. Gii : Theo nh lut bo ton khi lng , ta c : 0,1 . 56 + 0,2 . 27 + 35,5x + 96y = 46,9 35,5x + 96y = 35,9 ( 1 ) Theo nh lut bo ton in tch , ta c : 0,1 . 2 + 0,2 .3 = x + 2y = 0,8 ( 2 ) Gii ( 1 ) v ( 2 ) ta c x = 0,2 v y = 0,3 . V d 2 : Cho t t mt lung kh CO i qua ng s ng m gam hn hp gm Fe, FeO, Fe 3O4, Fe2O3 un nng thu c 64g st, kh i ra sau phn ng cho i qua dd Ca(OH)2 d c 40g kt ta . Tnh m. Gii: Kh i ra sau phn ng gm CO2 v CO d CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 0,4 ta c: nCO pu = nCO2 = 0,4 Theo nh lut bo ton khi lng:

40 = 0,4 mol 100

V d 3 : Ho tan hon ton 23,8g hn hp gm mt mui cacbonat ca kim loi ho tr I v mt mui cacbonat ca kim loi ho tr II vo dd HCl thu c 0,2mol kh CO2. Tnh khi lng mui mi to ra trong dung dch. Gii: t cng thc ca cc mui l M2CO3 v RCO3 M2CO3 + RCO3 + 4HCl 2MCl + RCl2 + 2CO2 + 2H2O 0,4 0,2 mol 0,2 Theo nh lut BTKL: 23,8 + 0,4.36,5 = mmui + mCO2 + m H 2O hay: 23,8 + 0,4.36,5 = mmui + 0,2.44 + 0,2.18 mmui = 26g V d 4 : un 132,8 g hn hp 3 ancol no, n chc vi H2SO4 c 1400C thu c 111,2g hn hp cc ete trong cc ete c s mol bng nhau. Tnh s mol mi ete. Gii: un hn hp 3 ancol c

m + 28.0,4 = 64 + 44.0,4 m = 70,4g.

3( 3 + 1) = 6 ete. 2

Theo nh lut bo ton khi lng: mancol = mete + m H 2O

mH 2O = mancol - mete = 132,8 111,2 = 21,6 g. 1,2 21,6 = 0,2 mol. Tng s mol cc ete = s mol H2O = = 1,2 S mol mi ete = 18 6
V d 5 : ha tan hon ton hh gm 0,12 mol FeS2 v a mol Cu2S vo axit HNO3 ( va ) th thu c dd X ( ch cha 2 mui sunfat ) v kh duy nht NO . Gi tr ca a l bao nhiu ? A. 0,12 B. 0,04 C. 0,075 D. 0,06 ( thi i hc khi A 2007 ) Gii : X ch cha 2 mui sunfat , nn ta c s : 2 FeS2 Fe2(SO4)3 Cu2S 2 CuSO4 0,12 mol 0,06 mol a mol 2a mol Theo nh lut bo ton nguyn t i vi S , ta c : a = 0,06 mol 0,12 .2 + a = 0,06 .3 + 2a V d 6 : Nung hh bt gm 15,2 gam Cr2O3 v m gam Al t0 cao . Sau khi phn ng hon ton th thu c 23,3 gam hh rn X . Cho ton b hh X phn ng vi axit HCl ( d) thot ra V lt kh H2 ( ktc ) . Gi tr ca V l bao nhiu ? A. 4,48 lt B. 7,84 lt C. 10,08 lt D. 3,36 lt ( thi i hc khi B 2007 ) Gii : nCr 2O3 = 0,1 mol nAl = 0,3 mol Cr2O3 + 2Al Al2O3 + 2Cr 0,2 0,1 0,2 hh X gm : Al d : 0,1 mol Cr : 0,2 mol Al2O3 Theo l bt electron , ta c : Al Cr Cr 2 + + 2e 2H+ + 2e H2 Al 3+ + 3e 0,1 mol 0,3 mol 0,2 0,4 2a mol a mol Ta c : 0,3 + 0,4 = 2a a = 0,35 V = 7,84 lt V d 7 : m gam bt st (A) ngoi khng kh, sau mt thi gian bin thnh hn hp (B) c khi lng 12 gam gm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3. Cho B tc dng hon ton vi dd HNO3 thy sinh ra 2,24l kh NO duy nht ktc. Tnh m . Gii Theo nh lut bo ton khi lng ta c: (k hiu khi lng l m)

mB + mHNO3 pu = mFe ( NO3 ) 3 + m NO + mH 2O


Tnh cc gi tr cha bit ca (1): + n Fe ( NO3 ) 3 = n Fe =

(1)

m m . Vy m Fe ( NO3 ) 3 = 242. 56 56 mHNO3 cn tnh n HNO3 . y s mol HNO3 c dng vo 2 vic l to ra NO v to ra mui: + Mun tnh 2,24 m n HNO3 to NO = nNO = = 0,1 v n HNO3 to mui = 3.nFe = 3. 22,4 56 3m 3m n HNO3 p = 0,1 + . Vy m HNO3 p = 63. 0,1 + 56 56 3m 1 3m 1 1 n HNO3 p = 0,1 + + Tnh n H 2O : ta c n H 2O = mH 2O = 18. 0,1 + 56 2 56 2 2
Thay cc gi tr tm c vo (1) c phng trnh bc nht, ch cha n m: 12 + 63. 0,1 +

1 3m 3m m + 30.0,1 + 18. . 0,1 + = 242. 56 2 56 56

. Gii ra m = 10,08g

3/ Bi tp p dng :
Cu 1: Cho 0,52 gam hh 2 kim loi tan hon ton trong H2SO4 0,5M (long) d thy c 0,336 lt kh thot ra (ktc). a/ Khi lng hh mui sunfat khan (gam) thu c l: A. 2 B. 2,4 C. 3,92 D. 1,96 b/ Th tch ti thiu dd H2SO4 (lt) dng l: A. 0,3 B. 0,1 C. 0,03 D. 0,01 Cu 3: Khi ly 3,33g mui clorua ca mt kim loi ch c ho tr II & mt lng mui nitrat ca kim loi c cng s mol nh mui clorua ni trn, thy khc nhau 1,59g. Kim loi trong 2 mui ni trn l: A. Mg B. Ba C. Ca D. Zn Cu 4: Cho 1,53 gam hh Mg, Fe, Zn vo dd HCl d thy thot ra 448 ml kh (ktc). C cn hh sau phn ng th thu c m gam cht rn. Gi tr ca m l: A. 2,95 B. 3,9 C. 2,24 D. 1,85 Cu 5: Ho tan m gam hn hp A gm Fe & kim loi M (c ho tr khng i) trong dd HCl d th thu c 1,008 lt kh (ktc) v dd cha 4,575g mui khan . Tnh m. A. 1,38 B. 1,83 C. 1,41 D. 2,53 Cu 6: Cho 14,5 gam hh Mg, Fe, Zn vo dd H2SO4 long d to ra 6,72 lt H2 (ktc). Khi lng (gam) mui sunfat thu c l: A. 43,9 B. 43,3 C. 44,5 D. 34,3 Cu 7: Cho hn hp 3 mui ACO3 , BCO3 , XCO3 tan trong dd HCl 1M va to ra 0,2 mol kh. Th tch (ml) dd HCl dng l: A. 200 B. 100 C. 150 D. 400 Cu 8: m gam phoi bo st (A) ngoi khng kh, sau mt thi gian bin thnh hh B khi lng 12g gm Fe , FeO , Fe3O4 , Fe2O3 . Cho B t/d hon ton vi dd HNO3 thy gii phng 2,24 lt NO duy nht (ktc) . Tnh m. A. 9,72 B. 10,08 C. 12,47 D. kt qu khc Cu 9: Nung m gam st trong khng kh, sau mt thi gian ngi ta thu c 104,8g hh rn A gm Fe , FeO , Fe3O4 , Fe2O3 . Ho tan hon ton A trong HNO3 d, thu c dd B & 12,096 lt hh kh NO v NO2 (ktc) c t khi so vi He l 10,167. Tnh m. A. 72 B. 69,54 C. 91,28 D. kt qu khc Cu 10: Hn hp A gm 2 mui cacbonat ca hai kim loi k tip nhau trong nhm IIA . Ho tan hon ton 3,6g hn hp A trong HCl thu c kh B. Cho ton b lng kh B hp th ht bi 3 lt Ca(OH)2 0,015M , thu c 4g kt ta . 2 kim loi trong mui cacbonat l: A. Mg , Ca B. Ca , Ba C. Be , Mg D. A , C

III/ phng php bo ton in tch :


1/ Nguyn tc : Tng in tch dng lun lun bng tng in tch m v gi tr tuyt i. V th dung dch lun lun trung ho v in.

2/ Cc v d :
V d 1: Kt qu xc nh nng mol ca cc ion trong mt dung dch ghi bng di y: Ion Na+ Ca2+ NO3ClHCO3S mol 0,05 0,01 0,01 0,04 0,025 Hi kt qu ng hay sai? Ti sao? Gii Do in tch ca mt ion trong dd bng tch ca in tch v s mol ca n, nn ta c: Tng in tch dng l: (+1).0,05 + (+2).0,01 = + 0,07 Tng in tch m l: (-1).0,01 + (-1).0,04 + (-1).0,025 = - 0,075. Gi tr tuyt i ca in tch dng khc in tch m. Vy kt qu trn l sai. V d 2: Dung dch A cha cc ion Na+ : a mol ; HCO3 : b mol ; CO32 : c mol ; SO42 : d mol . to ra kt ta ln nht ngi ta dng 100 ml dd Ba(OH)2 nng x mol/l. Lp biu thc tnh x theo a v b.

HCO3- + OH- CO32- + H2O bmol b Ba2+ + CO32- BaCO3 Ba2+ + SO42- BaSO4 Dd sau phn ng ch c Na+: a mol. V bo ton in tch nn cng phi c: a mol OH-. tc dng vi HCO3- cn b mol OH-. Vy s mol OH- do Ba(OH)2 cung cp l (a + b) mol a+b a+b n Ba ( OH ) 2 = Ta c: v nng x = 2 = a + b mol/l 2 0,1 0,2 Gii:

IV/ Phng php trung bnh (khi lng mol trung bnh, s nguyn t trung bnh)
a. Cch gii: - Phng php trung bnh ch p dng cho bi ton hn hp cc cht. - Gi tr trung bnh dng bin lun tm ra nguyn t khi hoc phn t khi hay s nguyn t trong phn t hp cht. - Khi lng mol trung bnh l khi lng ca mt mol hn hp (k hiu l M )

M =

Khi lng hn hp S mol hn hp

b. Cc v d: V d 1: Ho tan hon ton 4,68g hn hp mui cacbonat ca hai kim loi A v B k tip trong nhm IIA vo dd HCl thu c 1,12 lit CO2 ktc. Xc nh tn kim loi A v B. Gii: t M l NTK trung bnh ca 2 kim loi A v B

M CO3 + 2HCl M Cl2 + CO2 + H2O 1,12 = 0,05 mol 0,05 22,4 4,68 M CO3 = 0,05 = 93,6; M = 93,6 60 = 33,6
A < 33,6 A l Mg = 24 B > 33,6 B l Ca = 40. V d 2: t chy hon ton a g hn hp hai ancol no, n chc lin tip trong dy ng ng thu c 3,584 lt CO2 ktc v 3,96g H2O. Tnh a v xc nh CTPT ca cc ancol. Gii: Gi n l s ngt C trung bnh v x l tng s mol ca hai ancol . Bin lun:

C n H 2 n +1OH +
x mol

3n O2 nCO2 + n + 1 H 2 O 2 nx n + 1 x

nCO2 = nx = n H 2O

3,584 = 0,16 22,4 3,96 = n + 1 .x = = 0,22 18

(1) (2)

T (1) v (2) gii ra x = 0,06 v n = 2,67 Ta c: a = (14 n + 18).x = (14.2,67) + 18.0,06 = 3,32g

n = 2,67

C 2 H 5 OH C3 H 7 OH 5 tng s mol ca ancol B v C. 3

V d 3: Hn hp 3 ancol n chc A, B, C c tng s mol l 0,08 v khi lng l 3,387. xc nh CTPT ca A, B, C, bit rng B v C c cng s nguyn t cacbon v s mol ancol A bng Gii:

M =

3,38 = 42,2 0,08


mA = 32.0,05 = 1,67. nB + C =

Nh vy phi c t nht mt ancol c M < 42,2. Ch c CH3OH = 32 Ta c: n A =

0,08.5 = 0,05 ; 5+3

mB + C = 3,38 1,6 = 1,78g;

M B ,C =

1,78 = 59,3 0,03

0,08.3 = 0,03 5+3

Gi y l s ngt H trung bnh trong pht hai ancol B v C Ta c: CxH y OH = 59,3 hay 12x + y + 17 = 59,3 Bin lun: x 1 2 3 4 30,3 18,3 6,3 <0 y Rt ra: 12x + y = 42,3

Ch c nghim khi x = 3. B, C phi c mt ancol c s ngt H < 6,3 v mt ancol c s ngt H > 6,3. C 2 cp nghim: C3H5OH (CH2 = CH CH2OH) v C3H7OH C3H3OH (CH C CH2OH) v C3H7OH V d 4: Cho 2,84g hn hp 2 ancol n chc l ng ng lin tip nhau tc dng vi mt lng Na va to ra 4,6g cht rn v V lt kh H2 ktc. Tnh V v xc nh CTPT ca cc ancol.

V/ Phng php ghp n s :


a. Cch gii: Mt s bi ton cho thiu d kin nn gii bng phng php i s ta c s n nhiu hn s phng trnh v c dng v nh, khng gii c. Nu dng phng php ghp n s ta c th gii loi bi ton ny mt cch d dng. b. Cc v d: V d 1: t chy hon ton ag hn hp hai ancol no, n chc c hn hp kh v hi. Cho hn hp kh v hi ny ln lt i qua bnh 1 ng H2SO4 c v bnh 2 ng nc vi trong d, thy bnh 1 tng 1,98g v bnh 2 c 8g kt ta. Tnh a. Gii: t CTPT ca cc ancol l CnH2n+1-OH v CmH2m+1-OH. Gi x, y l s mol cc ancol . CnH2n+1OH + x CmH2m+1OH +

3n O2 nCO2 + (n + 1)H2O 2
nx (n + 1)x

3m 2

O2 mCO2 + (m + 1)H2O

y my (m + 1)y CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 0,08 0,08 Ta lp c 2 phng trnh i s theo s mol CO2 v s mol H2O: nCO2 = nx + my = 0,08 (1)

n H 2O = ( n + 1) x + ( m + 1) y =

1,98 = 0,11 18

(2)

y, vi 4 n s (n, m, x, y) m ch c 2 phng trnh nn c dng v nh. Ta trin khai (2) ghp n s T (2): n H 2O = nx + x + my + y = (nx + my) + (x + y) = 0,11 Thay nx + my = 0,08, rt ra x + y = 0,11 0,08 = 0,03. Tnh a : a = (14n + 18)x + (14m + 18)y a = 14nx + 18x + 14my + 18y a = 14(nx + my) + 18(x + y). Thay cc gi tr bit c a = 14.0,08 + 18.0,03 = 1,66g

V d 2: un p gam hn hp 2 ancol vi H 2SO4 c thu c V lt (ktc) hn hp 2 anken. t chy hon ton hn hp anken thu c x lt CO2 (ktc) v y gam H2O. Lp biu thc tnh x, y theo p, V. Gii: un nng vi H2SO4 c thu c hn hp 2 anken, suy ra hn hp 2 ancol phi thuc loi no, n chc. CnH2n+1OH
H2SO4 C H + H O n 2n 2 1400C

(1) (2) (3)

a mol CmH2m+1OH CmH2m + H2O b mol b CnH2n + a mol

3n O2 nCO2 + nH2O 2
na na

3m CmH2m + O2 mCO2 + mH2O 2


b mol Theo (1), (2): a + b = mb mb

(4)

V (5). Theo (3), (4): nCO2 = n H 2O = na + mb (6) 22,4

Khi lng 2 ru l: (14n + 18)a + (14m + 18)b = p hay 14(na + mb) + 18(a + b) = p (7) Th (5) vo (7) c: na + mb =

p 18. 14

V 22,4 V 9 p 7,23V 22,4 .18 y = 7

m H 2O = y = VCO2 = x =

p 18. 14 p 18. 14

V 11,2 p 9V 22,4 .22,4 x = 7

VI/ Phng php tng gim khi lng :


a. Cch gii: Khi chuyn t cht ny sang cht khc klng c th tng hoc gim do cc cht khc nhau c khi
lng mol khc nhau. Da vo mi tng quan t l thun ca s tng gim ta tnh c lng cht tham gia hay to thnh sau phn ng.

b. Cc v d :
V d 1: Nhng thanh km vo dd cha 8,32g CdSO4. Sau khi kh hon ton ion Cd2+ khi lng thanh km tng 2,35% so vi ban u. Hi khi lng thanh km ban u. Gii: Gi khi lng thanh km ban u l a gam th khi lng tng thm l Zn + CdSO4 ZnSO4 + Cd 65g 1mol 112g

2,35a gam. 100

tng 112 65 = 47g


2,35a g 100 1 47 = 0,04 2,35a a = 80g 100

8,32 = 0,04 mol 208

V d 2: Nhng thanh kim loi M ho tr 2 vo dd CuSO 4, sau mt thi gian ly thanh kim loi ra thy khi lng gim 0,05%. Mt khc nhng thanh kim loi trn vo dd Pb(NO3)2, sau mt thi gian thy khi lng tng 7,1%. Xc nh M, bit rng s mol CuSO4 v Pb(NO3)2 tham gia 2 trng hp nh nhau. Gii: Gi m l khi lng thanh kim loi, A l NTK ca kim loi, x l s mol mui phn ng. M + CuSO4 MSO4 + Cu Agam 1mol 64g gim (A 64)g xmol Rt ra: x = M +

0,05m g 100

0,05m 100 A 64

(1) M(NO3)2 + Pb

Pb(NO3)2

Agam 1mol xmol

207 tng (207 A)g

T (3) gii ra A = 65. Vy kim loi M l km. V d 3: Cho 3,78g bt Al phn ng va vi dd mui XCl 3 to thnh dd Y. Khi lng cht tan trong dd Y gim 4,06g so vi dd XCl3 . xc nh cng thc ca mui XCl3. Gii: Gi A l NTK ca kim loi X. Al + XCl3 AlCl3 + X

7,1m Rt ra: x = 100 207 A

(2)

7,1m g 100 0,05m 7,1m T (1) v (2) ta c: 100 = 100 A 64 207 A


tng

(3)

3,78 = 0,14 0,14 27

0,14 mol

Ta c: (A + 35,5.3).0,14 (133,5.0,14) = 4,06 Gii ra A = 56. Kim loi X l Fe v mui FeCl3. V d 4 : Ho tan hon ton 23,8g hn hp mt mui cacbonat ca kim loi ho tr I v mt mui cacbonat ca kim loi ho tr II vo dd HCl thy thot ra 0,2mol kh. Khi c cn dd sau phn ng th thu c bao nhiu gam mui khan? Gii: K hiu kim loi ho tr I l M, s mol l x kim loi, ho tr II l R, s mol l y. M2CO3 + 2HCl 2MCl + CO2 + H2O (1) 1mol(2M+60)g 2(M+35,5) tng (2M+71)-(2M+60) = 11gam xmol 11x gam RCO3 + 2HCl RCl2 + CO2 + H2O (2) 1mol(R+60)g (R+71) tng (R+71)-(R+60) = 11g ymol 11y gam T (1) v (2): mhh = x + y = nCO2 = 0,2 Theo (1), (2) , ta c : (x + y) mol hn hp phn ng th khi lng hh mui tng (11x + 11y)g = 11(x + y) = 11.0,2 = 2,2g. Vy khi lng mui thu c bng khi lng mui ban u cng vi khi tng tng thm. mmui = 23,8 + 2,2 = 26g. V d 5 : Nung 100g hn hp gm Na2CO3 v NaHCO3 cho n khi khi lng hn hp khng i c 69g cht rn. Xc nh phn trm khi lng ca mi cht trong hn hp. Gii: Ch c NaHCO3 b phn hy. t x l s gam NaHCO3. 0 2NaHCO3 t Na2CO3 + CO2 + H2O 2.84g gim: 44 + 18 = 62g xg gim: 100 69 = 31g Ta c:

2,84 62 = x = 84 g Vy : NaHCO3 chim 84% v Na2CO3 chim 16%. x 31

VII/ Phng php ng cho :


a. Cch gii:
- Phng php ng cho thng dng gii bi ton trn ln cc cht vi nhau c th ng th hoc d th nhng hn hp cui cng phi l ng th. - Nu trn ln cc dung dch th phi l cc dung dch ca cng mt cht (hoc cht khc, nhng do phn ng vi H 2O li cho cng mt cht. V d trn Na2O vi dd NaOH ta c cng mt cht l NaOH). - Trn hai dung dch ca cht A vi nng khc nhau, ta thu c mt dung dch cht A vi nng duy nht . Nh vy lng cht tan trong phn c gim xung phi bng lng cht tan trong phn long tng ln. S tng qut ca phng php ng cho nh sau: D1 x1 x x2 x

D1 x x2 = D2 x1 x

D2 x2 x1 x x1, x2, x l khi lng cht ta quan tm vi x1 > x > x2 D1, D2 l klng hay th tch cc cht (hay dd ) em trn ln.

b. Cc v d:
V d 1: Cn thm bao nhiu gam nc vo 500g dung dch NaOH 12% c dd NaOH 8% ? m H 2O Gii: 0 4 8

mdd12% 12

m H 2O 500

4 mH 2O = 250 g ( y x1 = 0, v nc th nng NaOH bng 0). 8

V d 2: Cn trn H2 v CO theo t l th tch nh th no c hn hp kh c t khi so vi metan bng 1,5. Gii: M hh = 1,5.16 = 24

VH 2

2 24

VH 2 VCO

4 2 = 22 11

28 22 V d 3: Ho tan 4,59g Al bng dd HNO3 long thu c hn hp kh NO v N2O c t khi so vi H2 bng 16,75. Tnh t l th tch kh trong hn hp. Gii: M hh = 16,75.2 = 33,5

VCO

V N 2O

44 33,5

3,5

V N 2O V NO

3,5 1 = 10,5 3

30 10,5 V d 4: Trn 2 th tch CH4 vi 1 th tch hirocacbon X thu c hn hp kh (ktc) c t khi so vi H 2 bng 15. Xc nh CTPT ca X. Gii: M hh = 15.2 = 30 2V 16 MX - 30 30

VNO

1V MX 30 16 Vi 12x + y = 58 ch c nghim khi x = 4 v y = 10 C4H10 V d 5: T 1 tn qung hematit (A) iu ch c 420kg st . T 1 tn qung manhetit (B) iu ch c 504kg st. Phi trn 2 qung trn vi t l v khi lng l bao nhiu c 1 tn qung hn hp m t 1 tn qung hn hp ny iu ch c 480kg st ?
Gii:

2V M X 30 = M X = 58 1V 30 16

mA

420 480

24

60

m A 24 2 = = mB 60 5

mB

504

You might also like