CHUYN 7

TC PHN NG CN BNG HA HC

PHN I TM TT L THUYT
I-Tc phn ng
1- Khi nim :
o Tc phn ng l i lng c trng cho bin thin nng ca mt trong cc cht tham gia phn
ng hoc sn phm to thnh trong mt n v thi gian .

o Cng thc tnh tc trung bnh ca phn ng : V=

mol/(l.s) (V 0 ) t = thi gian sau (t2)

thi gian u (t1)

i vi cht tham gia (nng gim dn ) : C = Cu Csau
i vi cht sn phm (nng tng dn ) : C = Csau Cu

i vi phn ng tng qut dng : a A + b B

C C

cC +

dD

C D

V=

C A
at

C B
bt

ct
dt
2-Cc yu t nh hng n tc phn ng
o nh hng ca nng : Tc phn ng t l thun vi nng cc cht tham gia phn ng .
o nh hng ca p sut : (i vi phn ng c cht kh tham gia ) : Khi p sut tng , tc phn ng
tng (hoc ngc li )
o nh hng ca nhit : khi nhit tng , tc phn ng tng (hoc ngc li ) .
Thng thng , khi tng nhit ln 100C th tc phn ng tng t 2 n 4 ln . S ln tng gi l
h s nhit ( ).

V2
=
V1

t 2 t1
10

(V1 v V2 l tc phn ng nhit t1 v t2 )

o nh hng ca din tch b mt : (i vi phn ng c cht rn tham gia ) : Khi din tch b mt tng ,
tc phn ng tng .

o nh hng ca cht xc tc : Cht xc tc l cht lm tng tc phn ng , nhng khng b tiu hao
trong phn ng .
II-Cn bng ha hc
1- Phn ng mt chiu : L phn ng ch xy ra theo mt chiu xc nh (khng c chiu ngc li )
aA + bB cC + dD
2- Phn ng thun nghch : L phn ng m trong iu kin xc nh c th ng thi xy ra theo hai chiu
ngc nhau
(chiu thun v chiu nghch ) a A + b B
cC + dD
3- Cn bng ha hc : L trng thi ca h phn ng thun nghch , ti tc phn ng thun v nghch
bng nhau v nng cc cht khng thay i na . Cn bng ha hc l mt cn bng ng .
4- Hng s cn bng ca phn ng thun nghch (K) :
o i vi h phn ng thun nghch ng th (h ch gm cht kh hoc cht tan trong dung dch ) tng qut
dng :
aA + bB
cC + dD
c
d
kt
[C ] [ D]
Kc =
=
(Trong [ A], [ B ], [C ], [ D ] l nng mol/l ca cc cht A , B , C , D
kn
[ A] a [ B ] b
trng thi cn bng ) .
i vi h phn ng thun nghch d th ( h gm cht rn v kh) hoc (h gm cht rn v cht tan trong
dung dch ) th nng ca cht rn c coi l hng s (khng c trong biu thc tnh K )
Th d :

C(r) + CO2(k)

2CO(k)

Kc =

[ CO ] 2
[ CO 2 ]

; CaCO3(r)

CaO(r) + CO2(k)

Kc = [CO2]

Hng s cn bng ca mt phn ng xc nh ch ph thuc vo nhit .

i vi mt phn ng xc nh , nu thay i h s cc cht trong phn ng th gi tr hng s cn bng
cng thay i .
Th d : N2(k)

3H2(k)

2 NH3(k)

Kc1

[ NH3 ] 2
=
[ N2 ] [H2 ]3

1/2N2(k)

3/2 H2(k)

NH3(k)

Kc2 =

[ NH 3 ]
[ N 2 ]1/ 2 [ H 2 ] 3 / 2

Kc1 Kc2 v Kc1 =

(Kc2)2
5- S chuyn dch cn bng ha hc :
Khi nim : S chuyn dich cn bng l s ph v trng thi cn bng c chuyn sang trng thi cn
bng mi do cc yu t bn
ngoi (nng , nhit ,p sut ) tc ng ln cn bng .
Nguyn l chuyn dch cn bng (L satli) : Mt phn ng thun nghch ang trng thi cn bng , khi
chu mt tc ng t bn ngoi nh bin i (nng , nhit , p sut ); cn bng s chuyn dch theo
chiu lm gim tc ng bn ngoi .
Cc yu t nh hng n cn bng ha hc
o Khi tng nng mt cht , cn bng chuyn dch theo chiu lm gim nng cht
o Khi gim nng mt cht , cn bng chuyn dch theo chiu lm tng nng cht

o Khi tng nhit ca h , cn bng chuyn dch theo chiu thu nhit (

H 0 ).

o Khi gim nhit ca h , cn bng chuyn dch theo chiu ta nhit (

o
o

H 0

).

Nu phn ng thun l ta nhit th phn ng nghch l phn ng thu nhit (hoc ngc li )
Khi tng p sut ca h , cn bng chuyn dch theo chiu lm gim s phn t kh .
Khi gim p sut ca h , cn bng chuyn dch theo chiu lm tng s phn t kh .
i vi h phn ng thun nghch m c s phn t kh phn ng thun bng s phn t kh phn
ng nghch , th p sut khng lm chuyn dch cn bng .
Cht xc tc khng c tc dng lm chuyn dch cn bng , m ch c tc dng lm cho phn ng
nhanh chng t n TTCB .

PHN II BI TP T LUN TC PHN NG CN BNG HA HC

Dng 1 : Bi tp v tc phn ng
1-Cho phn ng : A + 2B C c V = K[A].[B]2 . Cho bit nng ban u ca A l 0,8M ca B l
0,9M v hng s tc
K = 0,3 . Hy tnh tc phn ng khi nng cht A gim 0,2M ?
2-Cho phn ng ha hc c dng : A + B C c V = K[A].[B] . Tc phn ng ny thay i nh
th no khi :
a) Nng cht A tng 2 ln , gi nguyn nng cht B .
b) Nng cht B tng 2 ln , gi nguyn nng cht A .
c) Nng ca c 2 cht u tng ln hai ln .
d) Nng ca cht ny tng ln 2 ln , nng ca cht kia gim i 2 ln .
e) Tng p sut ln 2 ln i vi hn hp phn ng .
3-Khi bt u phn ng , nng ca mt cht l 0,024 mol/l . Sau 10 giy xy ra phn ng , nng ca
cht l 0,022 mol/l
.Hy tnh tc trong thi gian ?
4-Tnh h s nhit ca tc phn ng trong tng trng hp sau :
a) 1200C , phn ng kt thc sau 18 pht , 1800C , phn ng kt thc sau 1,5 giy .
b) H bt nhit 450C , phn ng chm i 25 ln .
5-H s nhit ca mt phn ng bng 2 . Cho bit 00C , phn ng kt thc sau 1024 ngy , vy
0
300 C , phn ng kt thc sau
bao nhiu lu .
6-Bit rng khi tng nhit ln thm 500C th tc phn ng tng ln 1024 ln . Tnh h s nhit ca
phn ng ?
Dng 2 : Bi tp v cn bng ha hc
1. Vit hng s cn bng cho cc phn ng sau :
a/ CaCO3 r
CaOr + CO2 k
b/ N2 k + 3H2 k
2NH3
c/ Cu2O r + 1/2 O2 k
2CuOr
d/ 2SO2 k + O2 k
2SO3 k , SO2 k + 1/2 O2 k
SO3 k , 2SO3 k
2SO2 k + O2 k
Hy cho bit mi quan h gia 3 hng s cn bng cu d cng iu kin .
2. Xt cc h cn bng sau :

a) Cr + H2O k
CO k + H2 k
H = 131kJ/mol ,
b) CO k + H2O k
CO2 k + H2 k H= -41KJ/mol
Cc cn bng dch chuyn nh th no khi bin i 1 trong cc iu kin sau :
* Tng nhit * Thm lng hi nc vo
* Ly bt H2 ra * Tng p sut chung bng cch nn cho th tch ca h gim xung
3. Cho phn ng thun nghch sau : 2NO2 (nu )
N2O4 (Khng mu )
a) Khi gim p sut ca h xung cn bng dch chuyn theo chiu no?gii thch ?
b)Ngm bnh NO2 vo nc thy mu nu ca bnh nht dn.Cho bit phn ng l to nhit hay thu
nhit ? Gii thch ?
4. Cho phn ng thun nghch sau: H2 k + Cl2 k
2HCl k Khi tng p sut cn bng dch chuyn theo
chiu no ? Gii thch ?
5. Cho phn ng thun nghch sau : 2NOk + O2
2NO2 k H = -124kJ/mol Phn ng s dch chuyn theo
chiu no khi :
a) Tng hoc gim p sut ca h b) Tng hoc gim nhit ca h
6. Cho phn ng thun nghch sau : H2 k + I2 k
2HIk .Nng ca cc cht lc cn bng nhit 430oC nh
sau :
[ H 2 ] = [ I 2 ] = 0,107M [ HI ] = 0,786 M .Tnh hng s cn k 430oC ca p
7. Nng ban u ca SO2 v O2 trong h l : 2SO2 + O2
2SO3 tng ng l 4M v 2M
a) Tnh hng s cn bng ca phn ng ,bit rng khi t cn bng c 80% SO2 phn ng
b) cn bng c 90% SO2 phn ng th lng O2 lc u cn ly l bao nhiu ?
c) Nu tng p sut hn hp phn ng ln 2 ln th cn bng chuyn dch theo chiu no ? Cho nhit khng i
8. Cn bng ca p : N2 + O2
2NO c thit lp t0C c hng s cn bng l 40 . Bit rng nng ban u
ca N2 v O2
u bng 0,01mol/l
a) Tnh nng ca N2 v O2 trng thi cn bng
b) Hiu sut ca p N2 v O2 chuyn thnh NO
9. Cho bit p sau : H2O(k) + CO(K)
H2(k) + CO2(k) 7000C hng s cn bng K = 1,873 . Tnh
nng H2O v CO
trng thi cn bng. Bit hn hp ban u gm 0,3mol H2O v 0,3mol CO trong bnh 10 lt 7000C
10 .Hng s cn bng ca p : H2k) + Br2(k)
2HBr(k) 7300C l 2,18 . 106 . Cho 3,2 mol HBr vo trong
bnh p dung tch
12 lt 7300C . Tnh nng ca H2 , Br2 v HBr trng thi cn bng .
11. It b phn hu bi nhit theo p sau : I2(k)
2I(k) 7270C hng s cn bng l 3,8 . 10-5 . Cho 0,0456 mol
I2 vo trong bnh
2,3 lt 7270C . Tnh nng ca I2 v I trng thi cn bng
12. Khi un nng HI trong mt bnh kn, xy ra p sau : 2HI(k)
H2(k) + I2(k)
1
a) nhit no hng s cn bng K ca p bng
. Tnh xem c bao nhiu % HI b phn hu theo nhit
64
.
b) Tnh h s cn bng K ca 2 p sau cng nhit nh trn
PHN III BI TP TRC NGHIM
Cu 1: Khi nhit tng thm 100 th tc phn ng tng 3 ln. Khi nhit tng t 20o ln 80o th tc phn
ng tng ln
A. 18 ln.
B. 27 ln.
C. 243 ln.
D. 729 ln.
Cu 2: Trong h phn ng trng thi cn bng : 2SO 2 (k) + O2 (k)
2SO 3 (k) ( H<0) Nng ca SO 3
s tng , nu :
A. Gim nng ca SO2.
B. Tng nng ca SO2.
C. Tng nhit .
D. Gim nng ca O2.
Cu 3: Cho phn ng trng thi cn bng :H 2 (k) + Cl2 (k)
2HCl(k) ( H<0) Cn bng s chuyn dch
v bn tri, khi tng:
A. Nhit .
B. p sut.
C. Nng kh H2.
D. Nng kh Cl2
Cu 4: : Cho phn ng trng thi cn bng : A(k) + B(k)
C(k) + D(k) nhit v p sut khng i,
xy ra s tng nng ca kh A l do:
A. S tng nng ca kh
B. B. S gim nng ca kh B.
C. S gim nng ca kh C.
D. S gim nng ca kh D.
Cu 5: ho tan ht mt mu Zn trong dung dch axt HCl 20oC cn 27 pht. Cng mu Zn tan ht trong
dung dch axt ni trn 40oC trong 3 pht. Vy ho tan ht mu Zn trong dung dch ni trn 55oC th cn
thi gian l:
A. 64,00s.
B. 60,00s.
C. 54,54s.
D. 34,64s.

Cu 6: Trong phn ng tng hp amoniac: N2(k) + 3H2(k)

2NH3(k) ; H= 92kj S thu c nhiu
kh NH3 nu :
A. Gim nhit v p sut.
B. Tng nhit v p sut.
C. Tng nhit v gim p sut.
D. Gim nhit v tng p sut.
Cu 7: Khi bt u phn ng , nng mt cht l 0,024 mol/l . Sau 10 giy xy ra phn ng , nng ca cht
l 0,022 mol/l. Tc phn ng trong trng hp ny l :
A. 0,0003 mol/l.s.
B. 0,00025 mol/l.s.
C. 0,00015 mol/l.s.
D. 0,0002 mol/l.s
Cu 8: Mt bnh kn cha NH3 0oC v 1 atm vi nng 1 mol/l. Nung bnh kn n 546oC v NH3 b phn
hu theo phn ng:2NH3(k)
N2(k) + 3H2(k) .Khi phn ng t ti cn bng; p sut kh trong bnh l 3,3 atm;
th tch bnh khng i. Hng s cn bng ca phn ng phn hu NH3 546oC l:
A. 1,08.10-4
B. 2,08.10-4
C. 2,04.10-3
D. 1,04.10-4
Cu 9: Cho cht xc tc MnO2 vo 100 ml dung dch H2O2, sau 60 giy thu c 33,6 ml kh O 2 ( ktc). Tc
trung bnh ca phn ng (tnh theo H2O2 ) trong 60 giy trn l:
A. 5,0.10-5mol/(l.s).
B. 5,0.10-4mol/(l.s).
C. 2,5.10-5mol/(l.s).
D. 1,0.10-3mol/(l.s).
Cu 10: Trn 2 mol kh NO v mt lng cha xc nh kh O 2 vo trong mt bnh kn c dung tch 1 lt 40oC.
Bit:2 NO(k) + O2 (k)
2 NO2 (k). Khi phn ng t n trng thi cn bng, ta c hn hp kh c 0,00156 mol
O2 v 0,5 mol NO2. Hng s cn bng K lc ny c gi tr l:
A. 4,42
B. 40,1
C. 71,2
D. 214
Cu 11: Cho phn ng : 2 SO2(k) + O2(k)
2SO3 (k). S mol ban u ca SO2 v O2 ln lt l 2 mol v 1 mol.
Khi phn ng t n trng thi cn bng ( mt nhit nht nh), trong hn hp c 1,75 mol SO 2. Vy s mol
O2 trng thi cn bng l:
A. 0 mol
B. 0,125 mol
C. 0,25 mol
D. 0,875 mol
Cu 12: Khi phn ng : N2 (k) + 3H2 (k)
2NH3 (k) t n trng thi cn bng th hn hp kh thu c c
thnh phn: 1,5 mol NH3, 2 mol N2 v 3 mol H2. Vy s mol ban u ca H2 l:
A. 3 mol
B. 4 mol
C. 5,25 mol
D. 4,5 mol
Cu 13: Cho phn ng: 2 CO
CO 2 + C. Nng ca cacbon oxit tng ln bao nhiu ln cho tc phn
ng tng ln 8 ln?
A. 2
B. 2 2
C. 4
D. 8
Cu 14: Cho phn ng: 2 SO2 + O2
2SO3 . Tc phn ng tng ln 4 ln khi:
A. Tng nng SO2 ln 2 ln
B. Tng nng SO2 ln 4 ln
C. Tng nng O2 ln 2 ln
D. Tng ng thi nng SO2 v O2 ln 2 ln
Cu 15: Cho phn ng: 2 NaHCO3 (r)
Na2CO3 (r) + CO2(k) + H2O (k) H = 129kJ. Phn ng xy ra theo
chiu nghch khi:
A. Gim nhit
B. Tng nhit
C. Gim p sut
D. Tng nhit v gim p sut
Cu 16: Cho phn ng A + 2B
C. Nng ban u ca A l 1M, B l 3M, hng s tc k = 0,5. Vn tc
ca phn ng khi c 20% cht A tham gia phn ng l:
A. 0,016
B. 2,304
C. 2,704
D. 2,016
Cu 17: Cho cc phn ng sau:
1. H2(k) + I2(r)
2 HI(k) , H >0 2. 2NO(k) + O2(k)
2 NO2 (k) , H <0
3. CO(k) + Cl2(k)
COCl2(k) , H <0
4. CaCO3(r)
CaO(r) + CO2(k) , H >0
Khi tng nhit hoc p sut cc cn bng no trn y u chuyn dch theo chiu thun?
A. 1,2
B. 1,3,4
C. 2,4
D. tt c u sai
o
Cu 18: Vn tc ca phn ng s tng ln bao nhiu ln khi tng nhit t 0 C n 40oC, bit khi tng nhit
ln 10oC th tc phn ng tng ln gp i.
A. 2 ln
B. 4 ln
C. 8 ln
D. 16 ln
Cu 19: Khi tng thm 10OC, tc mt phn ng ho hc tng ln 3 ln. tc phn ng (ang tin hnh
30OC) tng 81 ln th phi tng nhit ln n
A. 50OC.
B. 60OC.
C. 70OC.
D. 80OC.
Cu 20: Ngi ta cho N2 v H2 vo trong bnh kn dung tch khng i v thc hin phn ng: N 2 + 3H2 2NH3.
Sau mt thi gian, nng cc cht trong bnh nh sau: [N2] = 2M; [H2] = 3M; [NH3] = 2M. Nng mol/l ca
N2 v H2 ban u ln lt l
A. 3 v 6.
B. 2 v 3.
C. 4 v 8.
D. 2 v 4.
Cu 21: Cho 6 gam, km ht vo cc ng dung dch H2SO4 2M nhit thng. Bin i no sau y KHNG
lm thay i tc phn ng?
A. thay 6 gam km ht bng 6 gam km bt.
B. tng nhit ln n 50OC.
C. thay dung dch H2SO4 2M bng dung dch H2SO4 1M.D. tng th tch dung dch H2SO4 2M ln 2 ln.
Cu 22: Cho phn ng: Fe2O3 (r) + 3CO (k)
2Fe (r) + 3CO 2 (k).
Khi tng p sut ca phn
ng ny th

A. cn bng chuyn dch theo chiu thun.

B. cn bng khng b chuyn dch.
C. cn bng chuyn dch theo chiu nghch.
D. phn ng dng li.
Cu 23: Trn 1 mol H2 vi 1 mol I2 trong bnh kn dung tch 1 lt. Bit rng 410 O, hng s tc ca phn ng
thun l 0,0659 v hng s tc ca phn ng nghch l 0,0017. Khi phn ng t ti trng thi cn bng 410 OC
th nng ca HI l
A. 2,95.
B. 1,52.
C. 1,47.
D. 0,76.
O
Cu 24: Mt bnh kn dung tch khng i V lt cha NH3 0 C v 1atm vi nng 1mol/l. Nung bnh n
546OC v NH3 b phn hu theo phn ng: 2NH3 N2 + 3H2. Khi phn ng t ti trng thi cn bng, p
sut kh trong bnh l 3,3atm. nhit ny nng cn bng ca NH3 (mol/l) v gi tr ca KC l
A. 0,1; 2,01.10-3.
B. 0,9; 2,08.10-4.
C. 0,15; 3,02.10-4.
D. 0,05; 3,27.10-3.
Cu 25: Cho phng trnh phn ng: 2A(k) + B (k) 2X (k) + 2Y(k). Ngi ta trn 4 cht, mi cht 1 mol
vo bnh kn dung tch 2 lt (khng i). Khi cn bng, lng cht X l 1,6 mol. Hng s cn bng ca phn ng
ny l
A. 58,51
B. 33,44.
C. 29,26
D. 40,96.
Cu 26: Cho phn ng: CO + Cl2 COCl2 thc hin trong bnh kn dung tch 1 lt nhit khng i. Khi cn
bng [CO] = 0,02; [Cl2] = 0,01; [COCl2] = 0,02. Bm thm vo bnh 1,42gam Cl2. Nng mol/l ca CO; Cl2 v
COCl2 trng thi cn bng mi ln lt l
A. 0,013; 0,023 v 0,027.
B. 0,014; 0,024 v 0,026.
C. 0,015; 0,025 v 0,025.
D. 0,016; 0,026 v 0,024.
Cu 27: Khi tin hnh este ha gia 1 mol CH3COOH vi 1 mol C2H5OH th thu c 2/3 mol este. t hiu
sut cc i l 90% (tnh theo axit) khi tin hnh este ha 1 mol axit axetic cn s mol ru etylic l (cc phn ng
este ho thc hin cng nhit )
A. 0,342.
B. 2,925.
C. 0,456.
D. 2,412.
Cu 28: Cho cn bng: N2O4 2NO2. Cho 18,4 gam N2O4 vo bnh chn khng dung tch 5,9 lt 27OC, khi t n
trng thi cn bng, p sut1 atm. Hng s cn bng KC nhit ny l
A. 0,040.
B. 0,007.
C. 0,500.
D. 0,008.
Cu 29: Cho phn ng sau mt nhit nht nh: N 2 + 3H3 2NH3. Nng (mol/l) lc ban u ca N2 v
H2 ln lt l 0,21 v 2,6. Bit KC ca phn ng l 2. Nng cn bng (mol/l) ca N2, H2, NH3 tng ng l
A. 0,08; 1 v 0,4.
B. 0,01; 2 v 0,4.
C. 0,02; 1 v 0,2.
D. 0,001; 2 v 0,04.
Cu 30: Bnh kn c th tch 0,5l cha 0,5mol H2 v 0,5mol N2 . Khi p t cn bng c 0,02mol NH 3 c to nn
. Hng s cn bng ca p tng hp NH3 l :
A. 0,0017
B. 0,003
C. 0,055
D. 0,005
Cu 31: Cho 2mol N2 v 8mol H2 vo mt bnh kn c th tch 2l ( Ch cha sn cht xc tc vi th tch khng
ng k ) c gi mt nhit khng i . Khi p trong bnh t trng thi cn bng , p sut cc kh trong
bnh bng 0,8 ln p sut lc u ( khi mi cho xong cc kh vo, cha xy ra p) . Tnh hng s cn bng cc p
trong bnh
A. 0,112
B. 0,218
C. 0,0128
D. 0,128
Cu 32: Lam th nao iu khin cac phan ng hoa hoc theo hng co li nht cho con ngi? Bin phap nao
sau y c s dung?
A. Tng nhit va ap sut.
B. Chon cac iu kin nhit , ap sut, nng sao cho cn bng hoa hoc chuyn dich hoan toan sang chiu
thun.
C. Chon cac iu kin nhit , ap sut, nng , xuc tac sao cho va co li v tc va chuyn dich cn bng hoa
hoc cua p .
D. Chon cac iu kin nhit , ap sut, nng , xuc tac sao cho tc phan ng thun va ln nht.
--------------------------------------------------------- HT ----------