16

VIM NI CHUNG
Mc tiu hc tp 1- Trnh by c nh ngha, cc nguyn nhn v bn cht ca vim 2- M t, gii thch c 4 giai on ca qu trnh vim v ngha ca tng giai on 3- K tn, phn tch c 7 loi vim theo m bnh hc v 3 loi vim theo lm sng

I. I CNG
Vim (t nguyn la tinh inflammare c ngha l la chy v t nguyn Hn c ngha l nng) l mt hin tng c ni n t thi c i (nin k 4 trc cng nguyn), sau mt thy thuc La m ghi nhn 4 triu chng kinh in ca vim: sng, nng, , au. Virchow (1821-1902) li xc nhn thm mt du hiu th nm ca vim l: mt chc nng. Tuy nhin sut mt thi gian di nhiu th k, cc nh y hc vn coi vim nh l mt hin tng c hi i vi c th. Mi n nhiu thp k sau, vi nhng nghin cu v knh hin vi hc, ha sinh, min dch hc v.v.., khng nh rng: vim l mt phn ng khng mang tnh cht c hiu v hon ton c li cho c th. T , ngi ta a ra mt nh ngha ca vim nh sau: Vim l qu trnh phn ng t v ca c th, ca t chc v cc thnh phn dch th ca c th nhm chng li cc tc nhn xm nhp, biu hin ch yu l ti ch. Cc hin tng kinh in ca vim nh: Sng l do ng dch ph vim. Nng v l do hin tng xung huyt, cc mch y mu. au l do dch ph v nhiu tc nhn gy vim chn p m v kch thch cc u tn cng thn kinh. Cn lu phn bit nhim khun v vim: Nhim khun l hin tng hnh thnh do cc tc nhn gy bnh (vi khun, virus, k sinh trng) c th khu tr hoc lan ta ton thn. Ngc li vim l mt qu trnh iu chnh cn bng ni mi. Nh vy, nhim khun lun km qu trnh vim, ngc li, vim khng phi bao gi cng l hin tng nhim khun.

II. NGUYN NHN

Phn ng vim gy nn do nhiu tc nhn khc nhau nhng u lm thay i tnh cht l ha ca cht gian bo hoc hoi t t bo... v c th xp vo cc loi tc nhn chnh nh sau: 1. Tc nhn nhim trng y l tc nhn ph bin, do vi trng, k sinh trng, virus. 2. Tc nhn vt l - C hc: do ng, dp vt thng, k c vt thng v trng. - Nhit hc: do bng nng, lnh. - Bc x ion ha. 3. Tc nhn ha hc Gm cc cht ha tan v khng ha tan. 4. Hoi t t bo Do thiu mu, chn thng...

17 5. Nhng thay i ni sinh ca cht gian bo gm - Mt s cht dng bt, cc phc hp min dch, cc sn phm ca ung th.

III. DIN BIN CA VIM

Hnh 1: Vim ni chung Sau tn thng m, ngi ta c th thy mt lot cc hin tng xy ra nhm p ng, sa cha tn thng ny. Qua th nghim, ngi ta c th tm tt qu trnh phn ng vim gm 4 giai on: 1. Giai on khi u: cn gi l giai on sinh ha, thn kinh y l giai on gia thi im ca cc tc nhn xm nhp v khi u ca nhng biu hin xung huyt v au. 1.1. Bin i sinh ha 1.1.1 Hin tng toan ha nguyn pht: hin tng ny xy ra rt sm v c lin quan n vic s dng glycogen ca t bo v m.Ti ni tn thng, cc mch ngoi vi co li v tn thng, dn n lng O2 ti vng vim b h thp, lng CO2 tng ln. S chuyn ha glucose m se i theo con ng k kh v sn sinh ra nhiu sn phm acid (acid pyruvic, acid lactic) C6H12O6 + 6O2 = C6H12O6 = 6CO2 + H2O + E 3C3H6O3 (acid lactic)

Cc sn phm acid ny va c tc dng lm tng tnh thm thnh mch v lm PH vng m b vim h thp 6,8 - 6 1.1.2 Hin tng toan ha th pht: do tc ng ca vim ko di, pH mi trng ca m tip tc gim thp xung 5,3. Mt khc cc t bo vng vim b tn thng khng chuyn ha ht cc acid hu c dn n pH vng m cng h thp xung. ng thi, do cc t bo b tn thng, cc ti tiu th (ti lysosom) nm trong bo tng ca t bo cng v v ra, gii phng cc men thy phn, c th tiu ha c cc thnh phn protein, lipid, v glucid, phn ha cc cht khc nhau vng vim thnh cc phn t nh, c bit l phn gii cc protein thnh cc chui peptid v cc acid hu c gy gin mch v tng tnh thm thnh mch, gi chung l cht trung gian hot mch. Cc cht trung gian hot mch v cc acid hu c c tc

18 dng gy gin mch v tng tnh thm thnh mch rt mnh, ng thi tc ng ti nhiu loi vi khun, virus, k sinh trng vn nhy cm vi mi trng acid. 1.1.3 Cc cht trung gian hot mch : bao gm * Cc amin hot mch (vaso active amin), trong ch yu l histamin v serotonin. * Cc proteaza ca huyt tng gm: + H kinin huyt tng (plasma kinin) gm bradykinin, kallikrein tc l cc polypeptid c 814 acid amin. + H b th (complement system) gm C3a, C5a, C5b, C9. + H ng mu v tiu si huyt. * Cc thnh phn ca lysosome. * Cc thnh phn t do ca dn cht oxygen. * Cc yu t hot ha tiu cu (platelet activator factor). * Cc cytokine + Cc amin hot mch gm histamin, serotonin l nhng sn phm trung gian xut hin sm giai on u; histamin l dn cht ca histidin, mt acid amin bnh thng c bn trong nguyn sinh cht ca t bo. Khi t bo thoi ha, histidin b kh carboxyl v gii phng ra histamin, ngoi ra histamin cn nm trong nguyn sinh cht ca cc dng bo (mastocyte). Khi c gii phng chng gy gin tiu ng mch do tc ng trc tip ln th th H1 ca cc t bo c trn ca tiu ng mch, lm xung huyt, lm tng tnh thm thnh mch v cng tc ng vo cc th th H1 ca t bo ni mc mch, lm co cc t bo ni m, to nn cc k h gian bo, ng thi lm long cht ciment gn gia cc t bo ni m. Serotonin cng nm trong cc dng bo, chng cng tc ng ging nh histamin, lm gin mch v tng tnh thm. + Cc proteaza ca huyt tng gm h kinin, h b th v h ng mu. C 3 h ny hot ng lin quan vi nhau, trong h b th l quan trng v n lin quan n yu t hot mch v ha hng ng (chemotatic). - H kinin: gm bradykinin, kallikrein. Chng c pht ng bi yu t hageman nm trong cc mu khi c tip xc vi cht hot mch, chng gy tng tnh thm ng thi gy ha hng ng v s kt dnh ca cc bch cu. - H b th: h ny gm 20 thnh phn protein v c m cao trong huyt tng, h ny rt quan trng trong p ng min dch. + C3a gy tng thm huyt qun v c th b tch bi proteaza ca vi khun. + C5a cng gy tng tnh thm, c bit c hin tng ha hng ng cao, C5a gy dnh bch cu vi t bo ni m. + C3b c nhn dng rt nhanh bi cc i thc bo, bch cu toan, bch cu trung tnh. + C5b9 l cht cui cng, l phc hp tn cng vo mng. -H ng mu: gm mt lot cc protein c trong huyt tng, c th c hot ha do yu t Hageman, bc cui cng l bin i fibrinogen thnh fibrin to ra cc cht tng thm mao qun, gy ha hng ng. Chnh h ny lm tiu si huyt trong phn ng vim bng nhiu con ng (thng qua h kinin v hot ha plasminogen thnh plasmin v vai tr chnh l tiu cc mu). 1.2. Bin i thn kinh

19 Cc cht hoi t, cc cht trung gian, cc acid hu c u c th kch thch cc dy thn kinh co mch, gy co tht cc c tht tiu ng mch, sau chng b t lit v lng dn ra, mch b gin nn mu dn n nhiu. Hin tng trn sinh ra do phn x ca si trc. Tm li: Trong giai on khi u, cc tn thng ban u cng ph to nn nhng bin ng su sc, c bit l s hot ha ca cc men tiu protein c trong ti lysosome, pH ca m b h thp c tc dng dit khun, kch thch s sinh sn ca cc t bo, to mi trng thun li cho hot ng ca bch cu a nhn, cc cht trung gian gy gin mch, tng tnh thm chun b y cc tin cho cc phn ng tip theo. 2. Giai on huyt qun huyt Giai on ny cng xy ra rt sm, di tc ng ca cc cht hot mch, cc h thng mao mch ti vim b gin, mu s dn n nhiu lm khi lng mu tng ln, gy hin tng xung huyt. Hin tng xung huyt bao gm: xung huyt ng mch v xung huyt tnh mch. 2.1. Xung huyt ng mch Khi h thng mao mch b gin, mu s dn n nhiu vng vim lm khi lng mu tng ln. Vch mao qun gm 2 lp, lp t bo ni m v mng y, c 2 lp ny u b tn thng. Lp t bo ni m tr nn th rp, sng to v c nhiu nh li, cht ciment gn gia cc t bo b lng lo khi c vim, to nhiu khe h cho dch thot ra ngoi. Lp mng y, di tc ng ca cc cht phn gii ca vi khun lm cho cc l trn mng y rng ra. Tn thng vch mao qun lm tng tnh thm mao qun l hin tng ht sc c bn trong vim. 2.2. Xung huyt tnh mch Khi cc cht thot qun nhiu, qunh mu trong lng mch tng ln lm hng cu d kt dnh, to thnh mt chui gy bt tc, dng mu chy chm li, mt khc dch thot ra ngoi li gy chn p tr li thnh mch, cn tr mu tr v v gy xung huyt tnh mch. 2.3. Dch ph vim L hin tng tch t cht dch vo trong m k do hu qu ca tn thng thnh mch cng vi tc ng ca cc cht trung gian hot mch v gy ph vim. Do xung huyt, mu lm tng p lc thy tnh ni mch, tng p lc keo, tt c cc yu t ny ko nc v cc thnh phn khc ca mu ra m k. Do vy dch ph trong vim m k cha nhiu huyt tng giu protein (phn ng Rivalta dng tnh) c trng lng phn t >1020 nn c gi l dch xut tit. Cn phn bit vi dch thm, dch thm thng c lng protein thp di 1g/100ml c trng lng phn t <1020 gp trong cc trng hp khng vim. 2.3.1. Protein ca huyt tng Thnh phn ny c thot ra ngoi theo trnh t t trng lng phn t thp n cao, ban u l albumin, v sau c globulin v cui cng l fibrinogen. Cc thnh phn ny tham gia vo vic hnh thnh hng ro bo v xung quanh vim bi mng li fibrin nhm khu tr vim li, globulin mang n cc khng th. 2.3.2. Thnh phn hu hnh Bao gm hng cu, tiu cu v ch yu l bch cu. Ty theo tnh cht v giai on ca vim m s lng cc loi bch cu thot qun ra ngoi n vim cng khc nhau. V d: vim t huyt th t bch cu, tri li trong vim m th s lng bch cu rt nhiu, c bit l bch cu a nhn trung tnh.

20 ngha: Nh vy trong nhng iu kin thch hp th dch ph vim c nhiu tc dng hu ch. - Bin cht gian bo t trng thi gel sang sol, lm long tc nhn gy bnh v to mi trng thun li cho vn ng ca bch cu. - Dch ph vim mang n t chc k mt lng ln cc protein tham gia mt cch hu hiu vo phn ng vim. - Hng ro li si t huyt lm ngn cn khng cho vim lan rng. Tuy nhin, nu dch ph vim qu nhiu c th gy nhng hu qu nh : + Gy chn p m xung quanh, gy au, thm ch hn ch hot ng ca mt s c quan (v d: trn dch mng tim, mng phi...) v gy vim dnh cc mng. + Dch tit trn b mt nim mc, thanh mc (to nn mng gi trong bng bch hu, dch xut tit trong vim long ng h hp trn) + Dch tit trn m k ca da gy hin tng n to t bo v cc bng nc trong mt s bnh v da. 2.4. Xm nhp bch cu v hin tng thc bo Trong giai on huyt qun huyt, bch cu a nhn ng vai tr quan trng. Chng c huy ng u tin v rt cng hiu nhm tiu dit v loi tr vt l. Bch cu ch di chuyn trong mu khong thi gian 6 gi ri b hy lch v c thi ra ngoi trn b mt cc nim mc h hp, tiu ha ,tit niu. 2.4.1. Xm nhp bch cu Trong qu trnh xut tit, cc bch cu a nhn s chui qua thnh mch b tn thng v tin n vim thc hin chc nng thc bo, gii phng cc men tiu hy. Hot ng ca chng qua cc bc: - Giai on t tp bch cu Bnh thng cc bch cu di chuyn trong dng mu theo ng trc gia, nhng khi n ti vim chng li r sang hai bn v bm vo thnh mch (c ch cha tht r nhng c l ti vim c nhng yu t huy ng bch cu), gi chung l hin tng ni mc bch cu. + Pha t bo ni m thnh mch: B mt cc t bo ni m dnh qunh v c nhiu nh li, ng thi c nhng yu t th cm I.C.A.M. (Intra cellular adhesion molecular, phn t dnh ni t bo). Cc yu t ny trng hp vi cc yu t c b mt ca bch cu d kt dnh. + Pha bch cu: Bnh thng trong ti ni bo ca bch cu c mt h thng 3 glycoprotein l LFA1 (Leuco factor A1), M.0, P150. Khi c nhng tn hiu trung gian, nhng b th C5a, cc sn phm c t ca vi khun v cc yu t hng ng th cc yu t ny s c hot ha v th ra b mt ca bch cu n ni cn thit v thng chng c huy ng nhanh trong 6 gi u. 2.4.2. Giai on xuyn mch ca bch cu Khi bch cu p st thnh mch, tc ng do cc t bo ni m b tn thng, cht xi mng gn cc t bo b lng, mng y thng tn. Cc bch cu th cc gi tc lun lch chui qua thnh mch, ngay c bch cu cng cha nhiu men lm tiu hy m nn c th xuyn mch d dng. 2.4.3 Hin tng thc bo

21 L hin tng cc t bo nut, thu tm v tiu hy tc nhn xm nhp. Trong cc t bo tham gia thc bo giai on huyt qun huyt th ch yu l bch cu a nhn. Chng c sn xut ty xng ri bit ha thnh 3 dng bch cu. + Bch cu a nhn trung tnh Loi ny c huy ng nhiu trong cc loi vim m do tc ng ca sn phm ca vi khun, ca cc yu t ha hng ng, cc cht hoi t ca c th. Trong bo tng ca chng cha cc men phn gii nm bn trong ti lysosome (ancalin, phosphates acid, lactoferin, protease, glycosidaza...) Cc men ny lm tng hiu lc dit khun. + Bch cu a nhn i toan Dng ny ch chim t l 2-5% cng c tc dng dit khun nhng trong ti lysosome cha t men phn gii hn. Chng ch c huy ng v tp trung ti cc ni xy ra phn ng d ng. Chng tng cao trong cc phn ng bnh nhim k sinh trng. + Bch cu a nhn i kim Dng ny ch chim t l 1% loi ny ging t bo bn, c vai tr trong cc phn ng d ng v phn v do IgE gy ra. Loi ny trong bo tng cha cc amin hot mch nh histamin, serotonin, thy r nht trong cc phn ng da. Chng c kch thch bi oestrogen v b c ch bi corticoid.

Hnh 2: Hin tng xuyn mch v thc bo ca bch cu Hnh 2. Hin tng thc bo ca bch cu Thc bo l hin tng c nh ng vt hc ngi Nga Metchnikoff (1845-1946) pht hin khi nghin cu cc t bo thu tm v tiu hy cc vt l cc ng vt bin v c gii thng Nobel Y hc (1908). Khi bch cu a nhn huy ng n vim th chng tit ra cc cht ph trn b mt vt l (gi l hin tng ph), tip theo l chng th cc gi tc bm dnh v ko vt l st vo mnh, co cun nguyn sinh cht li, hnh thnh hc thc bo, sau l tiu ha. Hin tng thc bo b gim thiu r rt trong cc iu kin: Nhit >40o, c phng x mnh, mi trng u trng. Tm li: Giai on huyt qun huyt l bc to iu kin cho bch cu a nhn bm st vt l, bc u dch ph vim hn ch, phn gii c t, chng c mt trong hu ht cc loi nhim khun. S hot ng ca bch cu a nhn c tnh quyt nh khng nhng giai on huyt qun huyt m cn cho ton b cc qu trnh vim v sau. 2.5. Hu qu ca giai on huyt qun huyt

22 - Phc hi hon ton: giai on cui ca giai on huyt qun huyt, vim c th kt thc, cc vi khun b tiu dit v loi b, cc cht gy tr ngi b loi thi, cc huyt qun thng sut, dch ph vim c rt ht nhanh chng, l s phc hi hon ton vim khng li du vt g. - Qu trnh vim tip din: Nu bch cu a nhn khng lm trn nhim v, c th s phn ng li bng cch huy ng cc t bo n nhn v vim chuyn qua giai on phn ng m. Hoc xu, ti ch xc cc bch cu, cc t bo b hy hoi nhng vim vn khu tr v xung quanh c mt hng ro bch cu, si t huyt v cc t bo n nhn xut hin, to nn p xe hoc vim lan trn mt vng thm ch gy nhim trng huyt. Lc ny, nu c iu tr khng sinh thch hp th c th qua khi. 3. Giai on phn ng m y l giai on tip theo ca phn ng huyt qun huyt. Tuy nhin, khng ch c t chc ti ch tham gia trong qu trnh vim m cn c c mt h thng c mt hu khp c th n tip sc. Ngoi ra, giai on ny cn ty thuc vo: - S mt cht nhiu hay t ti vim - Tc nhn gy vim - c im ca m b vim (m c, m xng...) Trong giai on ny, c th s huy ng 3 h t bo tham gia: h lympho n bo, h lin kt v h biu m. 3.1. H lympho n bo H ny gm nhiu hnh thi khc nhau nhng u c chung ngun gc xut pht t ty xng v cng chung chc nng l thc bo, thng tin, sn xut khng th, loi tr vt l. Xut pht t ty xng, qua qu trnh bit ha, chng gm 3 dng: dng bch cu n nhn, dng lympho B, dng lympho T. 3.1.1. Dng bch cu n nhn Xut pht t t bo ngun (sterm cell) chng bin thnh nguyn bo n nhn (monoblast) ri thnh t bo tin n nhn (promonocyte) vo mu thnh bch cu n nhn (monocyte) thai nhi, chng theo mu i khp cc ni, vo cc c quan, v d gan (t bo Kuffer), xng (hy ct bo), lch (m bo -histocyte), t bo li (reticulocyte), da (m bo)... Cc t bo ny tham gia vo c ch khng nhm loi tr vi sinh vt ra khi mu.

Hnh 3: H thng lympho-n bo

23 Metchnikoff gi chung l i thc bo (macrophage) trong bo tng ca chng c nhiu lysosome ni bo. Chng khng nhng l nhng t bo tiu dit vt l m cn phn ct, trnh din cc siu cu trc khng nguyn ca vt l cho cc t bo c thm quyn min dch nhn din v tiu dit. 3.1.2. Dng lympho B ty xng, di dng tin lympho B sau i qua ti Fabricius (Bursa Fabricius) ca loi g con v nhiu loi c cnh, tng ng ngi l cc hch lympho, cc nang lympho c mt khp ni trong c th sau bit ha thnh lympho B trng thnh, khi gp cc khng nguyn ca c th th tr thnh lympho B c tr nh. Cui cng chng bin thnh tng bo (plasmocyte) sn xut ra khng th dch th lu hnh trong mu.bao gm IgA, IgM, IgD, IgE. Ngc li cc lympho B cng c hot ha di tc ng ca i thc bo n khng nguyn v ca lympho bo T. 3.1.3. Dng lympho T ty xng cng di dng tin lympho T, sau i qua tuyn c (thymus) tr thnh lympho T trng thnh (v vy cn c gi l lympho bo ph thuc tuyn c). .Lympho T chim t l 70-80% tng s lympho lu thng trong mu ngoi vi, c i sng di ti nhiu nm v thng di chuyn theo mch bch huyt n cc hch k cn hoc khp ni, c vai tr nhn din cc t bo l i vi c th tham gia p ng min dch qua trung gian t bo. C ba dng t bo ni trn khng hot ng c lp m tri li chng hot ng h tr hp ng nhau, ty theo tnh cht ca s xm nhp m chng c th bin hnh t loi ny sang loi khc i ph. 3.2. H lin kt H ny bao gm cc t bo thuc m lin kt ti ni vim xy ra. Khi m b vim, cc t bo lin kt trc y trng thi tnh nay s c hot ha. Phn ng ca h ny nhm to nn nhng t bo mi. Nhiu t bo tr nn di ng v sinh sn mnh. S sinh sn ph thuc vo s mt cht nhiu hay t. c bit, p ng vi s tng cng chuyn ha ca vng quanh vim, cc n huyt qun mc ra thc s cung cp mu v cc t bo vim n tham gia: l cc huyt qun tn to. Cc thnh phn to nn mt m ht vim (m ht vim thng gp trong nhng tn thng mt cht nh vim lot d dy) hoc tng sinh cc t bo x, to so nhm b p vng tn thng. 3.3. H biu m - H ny bao gm cc lp t bo biu m ph b mt da v biu m tuyn lt mt trong lng cc ng tuyn .Trong iu kin bnh thng cc lp biu m ny c vai tr nh hng ro bo v to nn ranh gii gia mi trng bn ngoi v c th. + Da: nh lp biu m lt tng c sng ha nn c th ngn cn vi khun, virus .Ch khi lp da b xy xt cc tc nhn mi c c hi xm nhp c. + Nim mc: Trong c th c nhiu loi cu trc nim mc nh vng ming hng, thc qun, c t cung c cu trc gn ging vi da cng c c ch tng t. Cn nim mc tr ch tit nhy ca hc mi, kh ph qun, d dy, rut, cc cht nhy c cha cc men tiu hy c tc dng nh mt mng che ch b mt nim mc. Khi c vim cc cht nhy tng ln r rt (vim mi xut tit, vim ng rut xut tit) hoc vim mt cht, cc t bo biu m cng qu sn ti to tn thng .Tuy nhin, h biu m tuy c tham gia qu trnh vim nhng rt t v cn ty thuc vo s hy hoi nhiu hay t v ty thuc vo ph tng. c bit, trong vim ko di thng thy hin tng d sn biu m. V d d sn biu m tr thnh biu m lt tng trong vim ph qun mn, vim c t cung mn...

24 4. Giai on sa cha, phc hi hoc hy hoi 4.1. Qu trnh sa cha L qu trnh loi b nhng mnh m vn, nhng cht hoi t, d vt v c dch ph ca vim. Qu trnh c th xy ra: - Trong c th: i thc bo ( n v tiu hy nhng sn phm vim) cng nh dch ph u c vn chuyn theo ng tnh mch, mch bch huyt. - Ngoi c th: nhng sn phm vim khi c qu nhiu, s c thi b ra ngoi c th (qua da, theo ng ng t nhin, hoc theo l d mi hnh thnh) - Theo kiu nhn to: Phu thut rch rng vim c th thc y nhanh qu trnh dn sch. Nu tc nhn gy vim c loi khi th vim c th chm dt v tn thng s c dn sch mau chng, dch ph vim s c rt i dn, vim s i vo qu trnh hn gn, cc t bo x s ti to dn v c s sp xp theo nh cu trc c. Ngc li, nu hoi t v mt cht nhiu, s x ha rng s nh hng ln n chc nng ca cc ph tng. 4.2. Qu trnh hy hoi Nu tc nhn gy vim khng b gim i, t bo v m s b hy hoi, qu trnh vim c tip din, chuyn t cp tnh sang bn cp v vim mn tnh, c lc th rm r, c lc th m . Vim cng ko di th s sa cha cng kh, d c khi, vng m b tn thng cng li nhiu di chng v nh hng n chc nng ca m b vim. 4.3. Qu trnh hn gn L qu trnh thay th cc m v cc t bo b hy hoi bng m hoc t bo mi, bao gm 2 hin tng: Ti to (thng dn n s phc hi hon ton ca m nguyn thy ). Sa cha (thng dn n kt qu x ha, so ha). 4.4. Nhng yu t nh hng n qu trnh hn gn - Tui ngi bnh: vic hn gn vt thng s rt nhanh i vi ngi tr, v chm hn i vi ngi trng thnh v rt chm i vi ngi gi yu. - V tr: mt vt thng vng da u thng hn gn nhanh hn vt thng vng lng, mt vt thng mt trc bn tay thng hn gn nhanh hn mt vt thng mt sau (cng bn tay ).

Hnh 4: Hu qu ca vim A. Xu. 1) Vim cp: BCN B. Tt. 1) Ph n hon ton 2) Vim bn cp: BCN - Lympho 4) p xe: cc vng hoi t 2) Ln so 3) X ha 3) Vim mn: t bo x - tng bo

25 - Ch dinh dng: vic hn gn vt thng s chm hn ngi thiu n. - Trnh trng bnh: bnh tiu ng (hn gn vt thng s chm i v vch mch mu chu nhiu tc ng xu), bng ung th, bnh bch huyt (gy cn tr cho vic huy ng bch cu), bnh lao, AIDS v.v... - S dng qu nhiu thuc: Cc thuc chng vim, chng ung th s nh hng n vic bo v c th IV. LI V HI DO VIM 1. Li ca vim Qu trnh vim thng to iu kin thun li cho c th nhm khu tr vng tn thng, bo v cc m lnh k cn, hnh thnh nhiu yu t trung ha hy dit cc tc nhn xm nhp v hn gn vt thng. 2. Tc hi ca vim Qu trnh vim cng c th gy nhiu nguy hi cho c th: to ra cc triu chng, sng, nng, , au, gy hy hoi m, lm v cc tng, gy l d li nhiu di chng dn n hu qu xu trong qu trnh ti to v sa cha. V. PHN LOI VIM 1. Phn loi theo m bnh hc 1.1. Vim xut tit: Do hin tng ph vim xut tit dch vo m k hoc vo cc khoang c th, v d nh trn dch mng phi, mng tim v.v... 1.2. Vim xung huyt: Do gin mch tm thi biu hin di dng ban . 1.3. Vim chy mu: Do hng cu thot mch vo m k nh chy mu da, nim mc, vim cu thn chy mu. 1.4. Vim t huyt: Gm dch xut tit, huyt tng v t huyt. Vim hng gi mc trong bnh bch hu, giai on u ca vim phi cp, cc hc phi cha y hng cu v t huyt. 1.5. Vim huyt khi: Do vim thnh mch, vim ni tm mc, nh vim tc tnh mch huyt khi 1.6. Vim m: Do ng bch cu a nhn gii phng cc men phn hy t bo v m lin kt ca vng vim, nh vim m mng phi, vim m rut tha. 1.7. Vim lot: Gp trong cc tn thng mt cht do m hoi t bong ra nh vim lot nim mc ming, d dy. 2. Phn loi theo lm sng 2.1. Vim cp: Qu trnh vim ko di vi ngy gm ch yu l phn ng huyt qun huyt v xm nhp nhiu bch cu a nhn .Vim cp c th phc hi hon ton hoc hnh thnh cc p xe hoc tr thnh vim mn. 2.2. Vim bn cp: Thng ko di nhiu tun hoc vi thng, ch yu l giai on phn ng m v hin din t chc ht nh vim lot da. 2.3. Vim mn: Qu trnh vim ko di nhiu thng, nhiu nm. Bao gm phn ng sa cha, tng sinh t chc x. Kt lun: Khng th coi vim nh l mt bnh m y l phn ng hu hiu ca c th chng li s xm nhp ca vt l. Do vy ngi thy thuc cn nhn thc r v can thip ng lc.