H THNG THNG TIN K TON Chng 1. TNG QUAN V H THNG THNG TIN K TON (S tit: 06) 1.1.

Mt s khi nim c bn v h thng thng tin k ton 1.1.1. Khi nim v h thng H thng l mt khi nim thng c s dng trong i sng v chng ta c th xem h thng l mt tp hp cc thnh phn phi hp vi nhau hon thnh mt lot cc mc tiu. V d: - H thng khuych i m thanh: Loa, b khuych i, micro nhn u vo l m thanh nh v mc tiu ca h thng l lm khuych i m u ra. - H thng giao thng: ng, cu, cng, xe, tu mc tiu ca h thng l vn chuyn con ngi hng ha t ni ny n ni khc Mt h thng bt k c ba c im sau: C cc thnh phn b phn (hoc nhng im hu hnh). Tin trnh x l (hay phng php) phi hp cc thnh phn theo cch quy nh. Mc tiu hoc i tng ca h thng. L thuyt h thng c a ra nhng khi nim lin quan nh sau: a. H thng con v h thng cha Trong mt h thng ln s bao gm nhng h thng nh bn trong n, h thng tn ti nhiu cp bc khc nhau. Cc thnh phn ca n cng c th l h thng vi cc c im khc nhau. Cc h thng cp thp hn trong mt h thng l nhng h thng con, n cng c tin trnh phi hp cc thnh phn b phn t c mc tiu ca n. Khi nim h thng con, h thng cha ph thuc vo cch nhn nhn ca mi c nhn khi tip cn h thng . - V d: H thng giao thng c cc h thng con l h thng giao thng ng b, h thng giao thng ng thy H thng thng tin k ton c h thn k ton ti chnh v k ton qun tr l 2 h thng con b. ng bin v ni giao tip

- ng bin: nhm phn cch h thng ny vi h thng khc. Trong h thng con, ng bin gip nhn dng cc thnh phn ca h thng. Xc nh ng bin ca h thng ph thuc vo c im v v tr ca h thng trong t chc. - Ni giao tip: l ni gp nhau gia cc ng bin ca h thng con. Ni giao tip ni kt cc h thng con hoc cc thnh phn b phn. c. Phn loi h thng H thng c nhiu dng khc nhau nhng c th c phn loi thnh bn dng c bn sau: - H thng ng: l h thng c lp vi mi trng. N khng c ni giao tip vi bn ngoi, khng tc ng khi ng bin v cc tin trnh x l s khng b mi trng tc ng. Khi nim h thng ng ch mang tnh cht l lun bi thc t cc h thng u tc ng qua li vi mi trng theo nhiu cch khc nhau. - H thng lin kt ng: l h thng c s tc vi mi trng thng qua cc giao thc nh trc v kim sot c (tnh lin kt). Tuy nhin, khi h thng ang vn hnh th mi trng khng th can thip vo s vn hnh ca h thng (tnh ng). - H thng lin kt ng phn hi: cc h thng thng c thng tin u ra l kt qu s dng hoc l d liu u vo cho mt h thng x l k tip. H thng lin kt phn hi c thng tin u ra cn c th tc ng tr li i vi cc d liu u vo khng hp l. - H thng m: l h thng khng kim sot s tc ng qua li ca n vi mi trng. Ngoi vic th hin quan h qua qu trnh nhp liu v kt xut, h thng thng b nhiu lon hoc khng kim sot c, nh hng n qu trnh x l ca n. H thng c thit k tt s hn ch cc tc ng ca s nhiu lon. Trn c s bn kiu h thng c bn, ngi ta c th lin h nhiu h thng vi nhau. V d: h thng ng c quan h c th c cc thnh phn l h thng ng c quan h, h thng m v h thng kim sot phn hi. 1.1.2. H thng thng tin a. Khi nim: H thng thng tin bao gm tp hp nhng thnh phn c quan h vi nhau nhm thu thp, lu tr, x l v cung cp thng tin cho ngi s dng. b. Cc thnh phn ca h thng thng tin

Hnh 1.1. Cc thnh phn ca h thng thng tin + D liu u vo: Nhng s kin, con s, hnh nh cha c x l ph hp vi ngi s dng + Thng tin: D liu c sp xp ph hp vi ngi s dng. + X l thng tin l qu trnh: Thu thp, phn loi, tng hp, lu tr d liu

+ Qu trnh x l thng tin to dng thng tin: Thng tin g, lun chuyn nh th no? V d: phiu xut kho chuyn v phng k ton, ghi s chi tit vt t, tng hp bo co xut vt t, chuyn bo co cho gim c:

V d: im ca mt lp l d liu mun thnh thng tin th cn phi sp xp phn loi gii, kh trung bnh c. c im ca h thng thng tin + Mc tiu: Thng tin g, cung cp cho ai? (H thng thng tin qun l, h thng thng tin k ton). + u vo: D liu lin quan ph hp + Qui trnh x l thng tin

+ Cc thit b x l (thu thp, tnh ton, lu tr, truyn thng) thng tin. Lu : cc thit b y c th l h thng my tnh in t, h thng truyn thng hoc cng c th l s sch giy t bng tay. + Con ngi tham gia x l thng tin + Mi trng h thng: bn ngoi h thng v thng c nh hng tc ng ti h thng. 1.1.3. H thng thng tin qun l H thng thng tin qun l l mt h thng thng tin bao gm cc thnh phn c quan h vi nhau c thit lp trong mt t chc nhm h tr cho cc hot ng chc nng ca mt t chc, h tr qu trnh ra cc quyt nh ca cc cp qun l thng qua vic cung cp thng tin hoch nh, t chc, thc hin v kim sot qu trnh hot ng ca t chc. H thng thng tin qun l l h thng c nhim v cung cp thng tin cn thit phc v cho vic qun l iu hnh mt t chc. Thnh phn chim v tr quan trng trong h thng thng tin qun l l mt c s d liu hp nht cha cc thng tin phn nh cu trc ni ti ca h thng v cc thng tin cc hot ng din ra trong h thng.

Vi ht nhn l c s d liu hp nht, h thng thng tin qun l c th h tr cho nhiu lnh vc chc nng khc nhau v c th cung cp cho cc nh qun l cng c v kh nng d dng truy cp thng tin, h thng thng tin qun l c cc chc nng chnh: + Thu thp, phn tch v lu tr cc thng tin mt cch h thng nhgn thng tin c ch c cu trc ho c th lu tr v khai thc trn cc phng tin tin hc. + Thay i, sa cha, tin hnh tnh ton trn cc nhm ch tiu, to ra cc thng tin mi. + Phn phi v cung cp thng tin.

Cht lng ca h thng thng tin qun l c nh gi thng qua tnh nhanh chng trong p ng cc yu cu thng tin, tnh mm do ca h thng v tnh ton vn, y ca h thng. V d: h thng thng tin qun l trong mt doanh nghip sn xut kinh doanh cn xc nh cc mng:

Phn cp qun l trong mt doanh nghip:

Cc giai on xy dng h thng thng tin qun l: H thng thng tin qun l cng nh bt k h thng no khc, n c mt cuc sng cng vi cc chu k sng c nhng c trng ring. N c sinh ra, pht trin v cui cng th b thay th hay b loi b bi h thng khc tin tin hn, hin i hn. Ta c th chia cuc sng, hay cn gi l vng i ca h thng thng tin qun l ra cc giai on nh sau: - Giai on chun b: Giai on ny tnh t khi trong t chc xut hin nhu cu xy dng h thng thng tin mi nhm cung cp thng tin chnh xc, kp thi cho vic iu hnh cc hot ng sn xut trong t chc. - Giai on hnh thnh v pht trin: Trong giai on ny, cc d nh xy dng h thng thng tin c trin khai thc hin trong thc t. Cc chuyn gia phn tch h thng, nh qun l v cc lp trnh vin cng nghin cu, kho st, phn tch, thit k v xy dng h thng thng tin qun l. H thng thng tin c th nghim, ci t v chun b a vo s dng. - Giai on khai thc v s dng: Thng thng y l giai on di nht trong vng i ca h thng thng tin qun l. Trong giai on ny h thng c vn hnh phc v cho nhu cu khai thc v s dng thng tin trong t chc. Trong qu trnh s dng, h thng c bo tr hoc sa cha ph hp vi s thay i v thng tin hoc nhu cu thng tin. - Giai on thay th: Trong qu trnh s dng v khai thc h thng, lun gp phi s thay i v thng tin (thay i v dung lng, cu trc) v nhng sa cha trong h thng lm cho n tr nn cng knh, hot ng km hiu qu. V vy, h thng thng tin c cn phi c thay th bi h thng thng tin mi hoc nng cp. 1.1.4. H thng thng tin k ton C kin cho rng h thng thng tin k ton l phn giao ca hai mng: k ton v h thng thng tin. Nh vy, nghin cu h thng thng tin k ton c xem l vi tnh ho h thng k ton trong doanh nghip. Nhng l cc hiu cha chnh xc v h thng thng tin k ton. a.Khi nim v h thng thng tin k ton H thng thng tin k ton l vic thu thp cc d liu v x l cc thng tin cn thit cho ngi s dng.

 hiu r thut ng ny cn xem xt khi nim ny trn khi nim v h thng, thng tin v k ton.

K ton

H thng thng tin k ton

H thng thng tin

Hnh 1.2: Hnh m t cch thc nhn nhn h thng thng tin k ton
1. K ton K ton bao gm cc lnh vc v k ton ti chnh, k ton qun tr, k ton chi ph v k ton thu. H thng thng tin k ton c thit lp cung cp thng tin cho cc lnh vc ny. C th thy rng h thng thng tin k ton to lp cc d liu v bng lng cho cc nhn vin trong cng ty, k ton cc khon phi thu, k ton cc khon phi tr, hng tn kho, d ton tng th, ghi nhn cc thanh ton trn s ci, thit lp cc bo co ti chnh, bo co qun tr, lp k hoch chin lc Thch thc ln nht ca k ton l lm sao a c cc thng tin tt nht cho nhng ngi cn thng tin (bn trong doanh nghip v bn ngoi doanh nghip). V d quyt nh mua mt thit b vn phng ngi ta quyt nh cn cc thng tin v ngi bn, cc chi ph c lin quan, cc iu kin mua bn v thanh ton, lm sao x l cc thng tin , h thng thng tin k ton s gii quyt cc vic . K ton cn gip gii quyt cc thng tin khng lin quann n k ton nh l lp d ton v cc khon thu chi tin mt ca cng ty, tng hp v phn tch cc thng tin v doanh thu, chi ph v d on doanh s cc th trng, phn tch cc chi ph v lng v cc li ch mang li ca ngi lao ng, tng hp v vn hng tn kho, phn tch bin ng chi ph sn xut. Bn cnh thng tin k ton cn cung cp nhng thng tin rt hu dng cho nhng ngi lm cng vic khng c s lin quan n k ton nh ti chnh, nghin cu th trng, nhn s. C th tm tt nh sau: *Ti chnh D ton v tin v cc khon thu chi thc t lm c s phn tch. * Nghin cu th trng Thng k bn hng, tng hp phn tch, thng tin v chi ph v d ton v doanh thu.

* Qun l nhn s Phn tch bng lng (phn tch li ch mang li ca tng c nhn) cc d n trong tng lai v d ton chi ph nhn s. * Sn xut Tng hp thng tin v hng tn kho, v phn tch chi ph sn xut. 2. H thng Trong lnh vc k ton, thut ng h thng thng lin tng n h thng my tnh, cng ngh thng tin ngy nay thay i trong mi cng vic. H thng l mt tp hp vt cht v phi vt cht nh ngi, my mc, thng tin, d liu, cc phng php x l, cc quy tc, quy trnh x l, gi l cc phn t ca h thng. Trong h thng, cc phn t tng tc vi nhau v cng hot ng hng ti mc ch chung. 3. Thng tin Khi nim d liu dng ch cc ghi nhn th v cc d kin s kin cha c x l, v d cc im thi ca mt lp hc. hu dng cc d liu cn c qu trnh x l tr thnh thng tin, v d cc im thi c phn loi, cng trung bnh v nhm li thnh cc nhm nh gi trnh hc ca lp. Lm th no x l cc d liu thnh thng tin c ch? Khng c mt cu tr li chung, ty trng hp, tu cc nhn thc m cch x l khc nhau. V d nh gi lp hc cch thng thng l kim tra, tuy nhin cc thng tin nhn c liu c chnh xc tuyt i? Mt v d khc, nh gi gi tr c phiu m mt cng ty ang s hu c th ly gi trung bnh ca cc ngy giao dch gn y, gi tr m cng ty thanh ton c c phiu ny, hay gi giao dch ngy gn nht nh gi? D liu th rt quan trng v n l c s cho du vt kim ton, cc d liu s c h thng thng tin ghi li, chng hn, h thng thng tin s gn kt vi my chm cng ca cng ty ghi li ton b thi gian ca nhn vin v tin hnh tnh lng v cc khon trch theo lng. Kim ton ni b c th so snh kt qu ghi nhn bng chm cng v bng lng chc rng cc vic tr lng c tnh ton ng. Mc d thng tin l quan trng nhng cc thng tin cn phi c x l v ngi s dng cn cc thng tin ti chnh c tng hp, hay tng kt thng k, hay cc thng tin mang tnh d on l c s cho vic ra quyt nh.

U VO D liu thng tin t cc ngun xut nhp

X L Sp xp, t chc v tnh ton

U RA Thng tin cho vic ra quyt nh xut, nhp

Hnh 1.2: Hnh dng m t ba giai on trong qu trnh x l

Cng vic x l d liu thng c tri qua cc bc sau: (1) thp liu cc thng tin th vo (2) tin hnh x l cc thng tin v (3) cho cc thng tin c ngha. Cc h thng thng tin k ton hin i c bn da vo cc bc trn nhng c h tr bi cc my tnh. V d, cc ca hng bn l bn hng trn mng s dng cc trang web khch hng t hng, thng tin khch hng t hng s c lu tr, x l thc hin vic giao hng, thng tin c lu chuyn in ra ho n v tng hp ln bo co ti chnh ca ca hng. Mt iu cn lu l cho d my tnh l cng c gip tng tnh hiu qu x l d liu nhng chng cng to ra mt s rc ri: Nh my khng th hiu chnh c nhng thng tinh sai do nhp lnh sai (v d: nhp nhm s ngy cng 28 thnh -28), nhp liu my tnh in t s gy kh khn trong vic tm li du vt kim ton. 4. H thng thng tin: l h thng m mc tiu tn ti ca n l cung cp thng tin phc v hot ng ca con ngi trong mt t chc no . Ta c th hiu h thng thng tin l h thng m mi lin h gia cc thnh phn cng nh gia n vi cc h thng khc l s trao i thng tin. Mt h thng thng tin k ton c hiu l tp hp cc ngun lc nh con ngi, thit b my mc c thit k nhm bin i d liu ti chnh v cc d liu khc thnh thng tin (Hnh 1.2).

Thn g tin D Phn Phn k cng mm liu ton (Bo k Con co ton ngi qun (Chn tr, bo g t, Cc th C s co tc d liu s ti sch) chnh Hnh 1.3. M hnh h thng thng tin k ton t ng ho ) H thng thng tin k ton
Ni n h thng thng tin k ton hin i l ni n h thng thng tin c s dng cng ngh thng tin, di quyn ch ng tuyt i ca con ngi thc hin cc chc nng ghi nhn, x l, lu tr v truyn t thng tin kinh t ti chnh trong mt t chc kinh doanh sn xut hay hnh chnh s nghip. N cho php ghi chp, theo di mi bin ng v ti sn, ngun vn v qu trnh hot ng ca t chc. H thng thng tin k ton cng th hin vai tr ch o ca n trong qu trnh kim sot bn trong t chc doanh nghip. Kim sot ni b tt l cha kho qun tr c hiu qu mt t chc. Nhiu thng tin cn cho cc nh qun tr kim sot ti chnh v hot ng ca t chc doanh nghip u do h thng thng tin k ton cung cp.

M hnh x l h thng thng tin k ton trong cc t chc doanh nghip vi tnh cht, quy m v loi hnh khc nhau u tng t nhau cc gc sau:

- Phng php x l thng tin: th cng hoc t ng i vi s tr gip ca my tnh. - Phng php k ton: l cch thc v th tc c th thc hin tng ni dung, cng vic k ton. + Chng t k ton: (phng php chng mnh nghip v kinh t pht sinh v hon thnh) Chng t k ton l nhng giy t v vt mang tin (bng, a, th thanh ton) phn nh cc nghip v kinh t pht sinh v hon thnh lm cn c ghi s k ton. Lp chng t l cng vic u tin ca k ton. + Kim k ti sn (phng php xc nh s thc c ca ti sn ti mt thi im). Kim k ti sn l vic cn ong o m s lng, xc nhn v nh gi cht lng, gi tr ca ti sn ngun hnh thanh ti sn i vi s liu trn s k ton. Kim k ti sn nhm pht hin cc chnh lch gia s thc t v ghi trn s k ton. + Tnh gi thnh cc i tng k ton Tin t l thc o nh gi ti sn xc nh hiu qu sn xut kinh doanh ca doanh nghip + Ti khon: thc cht l phng php lu tr thng tin, mi ti khon l mt n v lu tr thng tin v ch tiu bo co. + Ghi s kp: phng php phn nh nghip v kinh t pht sinh vo cc ti khon (t nht 2 ti khon).

+ Bo co ti chnh l phng php khi qut tnh hnh ti chnh v kt qu hot ng sn xut kinh doanh. b. Lch s pht trin ca h thng thng tin k ton * H thng thng tin k ton th cng: Ngun lc ch yu l con ngi v cc cng c tnh ton con ngi thc hin cc cng vic k ton D liu trong cc h thng ny c ghi chp th cng lu tr di hnh thc chng t, s, th, bng. (ph bin t 1980 tr v trc). Qui trnh

* H thng thng tin k ton my tnh: Ngun lc ch yu l my tnh cc cng vic ghi chp, tng hp lp bo co u c my tnh thc hin v lu tr di dng cc tp tin.

V d: H thng chm cng, h thng giao dch ATM, tnh cc v in ha n in thoi * H thng thng tin k ton trn nn my tnh: ngun lc ch yu l con ngi v my tnh. My tnh thc hin cc cng vic di s iu khin, kim sot ca con ngi. Nu thiu 1 trong 2 ngun lc ny th h thng s khng hot ng c. Ngoi vai tr ch o l iu kin, kim sot con ngi cn c nhim v nhp liu m h thng my tnh khng th thc hin c v thc hin cc cng vic bo mt, bo tr h thng. 1.2.Vai tr ca H thng thng tin k ton trong doanh nghip 1.2.1. H thng thng tin k ton thu thp, x l, cung cp thng tin ti cc b phn Cng ngh thng tin l khi nim dng ch cc thit b phn cng v phn mm c s dng trong h thng thng tin c vi tnh ho, l mt nhn t quan trng lm thay i hot ng x hi ngy nay. Cng ngh thng tin lm thay i hot ng thng mi trong thi i mi. Trong thi i hin nay cng ngh thng tin tc ng ng k n cng vic ca k ton v ngi lm k ton c xem nh l nhng nhn vin x l d liu, i hi cc thng tin c x l phi c chnh xc cao, tng hp v trnh by ph hp vi tng ngi s dng thng tin. K ton nh l mt h thng thng tin s xc nh, thu thp, x l v truyn thng tin kinh t v mt t chc ti mt phm vi rng ri ngi s dng cho mc tiu qun tr hoc u t;

Thng tin k ton cung cp c s cho cc nh qun l ra quyt nh:lp k hoch v kim tra vic thc hin k hoch, a ra quyt nh tt c cc mc qun l, t nhng vn c cu trc nh Bao gi th cn mua thm hng v mua bao nhiu b sung vo kho nhm m bo mc tn kho ti thiu hay nhng vn khng c cu trc nh C nn a mt cng ngh mi vo sn xut hay khng? Thng tin k ton cung cp c s cho cc nh u t ra quyt nh: Trn c s cc bo co ti chnh, trong xc nh r hiu qu kinh doanh ca mt thi k kinh doanh v tnh hnh ti chnh ca doanh nghip, tnh hnh s dng vn, cc nh u t tip hay khng u t vo doanh nghip. Thng tin k ton cung cp c s Nh nc hoch nh chnh sch, son tho vn bn php lut ph hp nh chnh sch v u t, chnh sch thu Trong mi t chc doanh nghip u c nhng lnh vc hot ng khc nhau vi nhng chc nng khc nhau. Chng c mi lin quan rng buc cht ch vi nhau, cung cp thng tin v cc hot ng ca chng cho nhau, nhm m bo cho ton b t chc doanh nghip hot ng c hiu qu. Nhiu t chc doanh nghip xy dng cc phn h thng tin qun l cho tng lnh vc chc nng nghip v, nhm cung cp nhng thng tin tr gip cho qu trnh ra quyt nh trong nhng lnh vc chc nng nh: - H thng thng tin ti chnh; - H thng thng tin nhn lc; - H thng thng tin th trng; - H thng thng tin sn xut. Cc h thng thng tin chuyn chc nng ny khng c lp vi nhau v mt vt l m thng chia s vi nhau cc ngun lc ch yu ca h thng v tt c chng u c mi quan h qua li vi h thng thng tin k ton. Cc h thng thng tin chuyn chc nng ny u cung cp d liu u vo cho h thng thng tin k ton v nhng d

liu ny, h thng thng tin k ton c nhim v bin i chng thnh thng tin dng cc bo co qun tr v bo co ti chnh. Ngc li, h thng thng tin k ton cng cung cp rt nhiu thng tin u vo cho cc h thng thng tin chuyn chc nng ni trn. N cung cp: - Bo co bn hng cho h thng thng tin th trng; - Bo co vt t tn kho v thng tin v chi ph cho h thng thng tin sn xut; - Bo co v lng v thu thu nhp cho h thng thng tin nhn lc; - Bo co lu chuyn tin t v theo di cng n cho h thng thng tin ti chnh. Cc thng tin cn li khc cn cho cc h thng thng tin chuyn chc nng trn s c thu thp thm t mi trng bn ngoi ca doanh nghip, v d thng tin v s thch ca khch hng, thng tin v sn phm ca cc i th cnh tranh, thng tin v k thut sn xut mi hoc thng tin v th trng lao ng. Nh vy, h thng thng tin k ton cng vi cc h thng thng tin chuyn chc nng khc to nn h thng thng tin hon chnh phc v qun tr doanh nghip. Chng gi vai tr lin kt h thng qun tr vi h thng tc nghip, m doanh nghip Ch bo s vn hnh ca chng lm cho t Hi ng tiu tr chc doanh nghip t c cc mcqun ra. 1.2.2.Vai tr lin kt ca h thng thng tin k ton trong t chc doanh nghip
Thng tin t mi tr ng Chnh sch u t, thu Bo co qun tr Quyt nh qun tr Thng tin t mi tr ng Bo co ti chnh Ban gim c Ch th qun l

H thng thng tin k ton phc v qun l Thu thp Lu tr X l Truyn v nhn thng tin

Nguyn liu dch v vo

i tng qun l (Phn h tc nghip)

Sn phm, bn thnh phm, dch v ra

D liu nghip v k ton

Quyt nh qun tr trin khai

Hnh 1.4. Vai tr lin kt ca h thng thng tin k ton trong t chc doanh nghip Nh cp, c hai nhm ngi s dng thng tin k ton: nhm bn trong v nhm bn ngoi doanh nghip. Nhm bn ngoi, bao gm cc nh u t, cc ch n, cc c ng, cc doanh nghip cnh tranh, cc nghip on lao ng v cng chng ni chung. Nhm ngi s dng bn ngoi doanh nghip ph thuc vo mt lng ln cc bo co do h thng thng tin k ton ca t chc doanh nghip cung cp. a s cc bo co ny l bo co bt buc, mi doanh nghip u phi lp v gi theo nh k khng phn bit trng thi s hu v qui m doanh nghip. l nhng cn c quan trng cho vic ra cc quyt nh v qun l, iu hnh hot ng sn xut kinh doanh, hoc u t ca cc ch doanh nghip, ch s hu, cc nh u t, cc ch n hin ti v tng lai ca doanh nghip. Nhm bn trong bao gm cc nh qun l, m nhu cu thng tin ca h ph thuc vo cp qun l, m nhu cu thng tin ca h ph thuc vo cp qun l hay chc nng nghip v ca h trong doanh nghip. H thng thng tin k ton s tm tt v lc thng tin sao cho cc nh qun l cc cp khc nhau nhn c ng thng tin h cn hon thnh cng vic ca mnh, vo ng lc, theo ng dng.

Qun l cp chin lc vi nhng hoch nh chic lc lu di cn c h thng thng tin k ton cung cp nhng bo co k ton vi nhng mc tm tt v tng hp nh tng doanh thu qu theo sn phm hoc theo b phn, trong khi qun l cp sch lc li cn nhng thng tin chi tit hn nh doanh thu qu theo sn phm hoc theo b phn, trong khi qun l cp sch lc li cn nhng thng tin chi tit hn nh doanh thu hng ngy hoc hng tun theo sn phm, v phm vi qun l ca cp ny hp hn v qun l cp tc nghip ch c nhu cu thng tin lin quan n nghip v ring, c th ca h m thi, v d tng doanh thu ca mt b phn xc nh. Bng cch x l d liu, h thng thng tin k ton tc ng n quyt nh ca t chc doanh nghip. H thng thng tin k ton p ng nhu cu ca n v v chi ph thit lp, lu tr thng tin c th s dng nhiu mc ch, giao din thn thin d s dng, x l chnh xc v nhanh chng thng tin, cung cp nhng thng tin hu dng cho vic ra quyt nh cng nh nhng vn khc c lin quan. V d bn cnh vic ghi nhn cc khon phi thu v tng hp trn bn bo co ti chnh, h thng thng tin k ton cn gip phn tch tui n ca tng khch hng a ra cnh bo cc khon n qu hn. H thng thng tin k ton khng ch gip phn nh cc nghip v ti chnh v th hin bo co ti chnh mt n v n cn gip theo di cc hot ng kinh t ang din ra v nhng thng tin c bit hn. Ngy nay, h thng thng tin k ton theo di cc thng tin phi ti chnh cng c coi trng nh cc thng tin ti chnh. Do , chng ta cn nh ngha mt h thng thng tin k ton ca mt doanh nghip l vic thu thp xem xt cc nghip v kinh t ca mt doanh nghip, x l chng v truyn cc thng tin ny di mi hnh thc khc nhau cho nhiu i tng vi mt cch thch hp nht. 1.3. Cc loi h thng thng tin k ton K ton trong doanh nghip nh l mt h thng thng tin.

K ton l qu chnh xc nh, o lng v truyn t cc thng tin kinh t ca mt t chc nhm phc v cho mc ch ra quyt nh. K ton l ngh thut quan st, ghi chp, phn loi tng hp cc hot ng ca doanh nghip v trnh by kt qu ca chng nhm cung cp thng tin hu ch cho vic ra cc quyt nh v ra cc quyt nh nh gi hiu qu ca mt t chc. Mc tiu ca k ton: Cung cp thng tin Phc v cho vic ra cc quyt nh So snh, d on v nh gi hiu qu qun l v s dng cc ngun lc ca mt t chc. Nhm ngi s dng thng tin k ton: - Bn ngoi t chc: Vi cc nhu cu v thng tin khc nhau, cch hiu khch nhau v cc bo co ti chnh - Bn trong t chc: Cc nh qun l, ban gim c Thng tin m ngi s dng quan tm: Vi nhng nhu cu khc nhau nh vy, ngi bn ngoi t chc c la chn 1 trong 2 dng thng tin m k ton cung cp. - Cc bo co ti chnh tng hp gm: + Bng cn i k ton + Bo co li l (bo co kt qu hot ng kinh doanh) + Bo co lu chuyn tin t - Cc bo co ti chnh v mt mc c th : Bo co chi ph, cc bo co nh gi v hot ng Ngi ngoi t chc yu cu thng tin chnh xc v cc ngun lc do cng ty kim sot. Cc thng tin ny ch lin quan n cc s kin trong qu kh v lin quan ti thc th kinh doanh. H thng bo co cung cp cho ngi ngoi doanh nghip phi l mt h thng bo co ph hp mt cch ton din vi bn cht ca cc bo co ti chnh v tun th theo : Cc yu cu ca lut php Cc yu cu ca th trng chng khon Cc chun mc, nguyn tc k ton c tha nhn Cc quy nh ca chnh ph Ngi cho vay quan tm n:

- Kh nng thanh ton ca doanh nghip, kh nng thanh khon ca ti sn (kh nng chuyn i thnh tin) - S n nh v ti chnh ca doanh nghip trong di hn - C nn m rng quan h tn dng khng? C nn tip tc cho vay hoc cho doanh nghip mua tr chm hng ho, dch v hay khng? Nh u t (Cc c ng) quan tm n: - Kh nng to ra doanh thu v mc an ton ca ng vn u t - Kh nng tr li vay v chia li nhun - Tip tc duy tr hay t b quyn s hu? C quan thu: - Xc nh mc thu thu nhp m doanh nghip phi np - Kim tra xem doanh nghip c tun th theo nhng nguyn tc v lut l chnh ph quy nh khng? Bn trong t chc: Nh qun l v cc cn b trong cng ty c trch nhim a ra nhng quyt nh cc cp khc nhau. Mc ch ca cng vic qun l cng ty l phi hp cc ngun lc c cung cp t bn ngoi. Vai tr ca qun l kha cnh phi hp cc ngun lc c m t trong s

Trong 1 t chc, h thng thng tin k ton c chia lm 2 b phn ch yu: 1.3.1. Thng tin k ton ti chnh K ton ti chnh l vic thu thp, x l, kim tra, phn tch v cung cp thng tin kinh t, ti chnh bng cc bo co ti chnh cho i tng c nhu cu s dng thng tin ca n v k ton. Thng tin k ton ti chnh cung cp l nhng thng tin v: Ti sn; N phi tr v vn ch s hu; Doanh thu, thu nhp khc, chi ph kinh doanh v chi ph khc; Li, l v phn chia kt qu kinh doanh; Thu v cc khon np; Ti sn khc c lin quan n n v k ton; Cc lung tin. Thng qua h thng bo co theo qui nh ca php lut 1.3.2. Thng tin k ton qun tr K ton ti chnh l vic thu thp, x l, kim tra, phn tch v cung cp thng tin kinh t, ti chnh theo yu cu qun tr v quyt nh thng tin kinh t trong ni b n v k ton. Thng tin k ton qun tr nhm cung cp cho cc nh qun l n v trong vic lp k hoch, kim tra hot ng hng ngy, t chc iu hnh v ra quyt nh kinh t. K ton qun tr l cng vic ca bn thn n v. i tng nhn thng tin k ton qun tr bao gm: Ban lnh o n v v nhng ngi tham gia qun l iu hnh. Vic t

chc h thng thng tin k ton qun tr khng bt buc phi tun th cc nguyn tc k ton m c th c thc hin theo nhng qui nh ni b ca n v. thng tin c tnh linh hot, thch hp theo ni dung, yu cu qun l c th ca tng n v, khng mang tnh php lnh, khng bt buc phi lin tc. Cc tiu thc phn bit k ton ti chnh v k ton qun tr Tiu thc phn K ton ti chnh K ton qun tr bit Cc nguyn tc Phi tun th cc nguyn tc Do DN t xy dng, c tnh linh hot, s dng trong vic k ton chung c tha nhn mang tnh php lnh lp bo co mang tnh bt buc c im ca Phi khch quan v c th Thng tin thch hp v linh ng ph thng tin thm tra c hp vi vn cn gii quyt Thc o s Ch yu l thc o gi tr C gi tr, hin vt, thi gian dng Cc thnh phn bn ngoi doanh nghip, i th cnh tranh, Ngi s dng Cc thnh phn bn trong cng ty, cc t chc tn dng, cc nh thng tin Gim c, qun l, gim st vin cung cp, ngi lao ng, ngi u t Cc bo co v cung cp, d tr vt t, Cc bo co k Bng cn i k ton hng ho, cc bo co v qu trnh sn ton ch yu Bo co kt qu kinh doanh xut (Tin , chi ph, kt qu) Cc bo co bn hng, gi vn, doanh thu Ngy, tun, thng,qu, nm. K bo co Qu, nm Bt k lc no c yu cu Phm vi thng Ton doanh nghip Gn vi cc b phn trc thuc doanh tin nghip Trng tm ca Chnh xc, khch quan, tng Kp thi, thch hp, t ch n thng tin th chnh xc K ton ti chnh cung cp thng tin cho ngi ra quyt nh bn ngoi doanh nghip. 1.3.3. Thng tin kim ton Vai tr truyn thng ca kim ton l nh gi s chnh xc v y ca h thng bo co ti chnh ca n v. Tuy nhin, hin nay cc cng ty kim ton cho rng vai tr ca h l m bo hp l rng cc thng tin trn bo co trnh by hp l vi bn th ba, nh l bo co trnh by c hp l khng, c ph hp vi chun mc khng v ph hp vi lut php khng. Cng vic ca kim ton s c h tr nhiu t h thng thng tin k ton ca n v. C th tm tt nh sau:

* nh gi ri ro: Gip kim ton xem xt c cc ri ro mt cch y v hp l. * nh gi hot ng kinh doanh: Cung cp cc bng chng m bo rng hot ng ca n v c nh gi ng, v gip xem xt c cc mc tiu ca n v t c nh th no. * Thng mi Kim ton c lp Kim ton c lp l loi kim ton c tin hnh bi cc kim ton vin thuc cc cng ty, cc vn phng kim ton chuyn nghip. Kim ton c lp l hot ng dch v t vn c php lut tha nhn v qun l cht ch. Quan h gia cc ch th kim ton (kim ton vin/t chc kim ton v n v kinh t c kim ton) l quan h mua bn dch v, n v kinh t c kim ton tr ph dch v cho cc kim ton vin theo tho thun trong hp ng kim ton. Cc kim ton vin c lp l nhng ngi hi cc tiu chun theo chun mc kim ton v cc qui nh php l v hnh ngh kim ton. Kim ton c lp ch yu hot ng trong lnh vc kim ton bo co ti chnh, thc hin cc dch v t vn ti chnh, k ton. Ngoi ra, tu tng thi k kinh t v yu cu c th ca khch hng, kim ton vin c lp cn thc hin cc dch v khc nh kim ton hot ng, kim ton tun th v c bit l kim ton cc quyt ton gi tr cng trnh xy dng c bn hon thnh, xc nh gi tr vn gp. Hot ng kim ton c lp l hot ng kim ton rt ph bin cc nc c nn kinh t pht trin, v th hot ng kim ton ni chung thng c coi l hot ng kim ton c lp. Trong hot ng kim ton c lp th kim ton bo co ti chnh l ch yu, theo cp v kim ton c lp tc l kim ton c lp bo co ti chnh. Kim ton Nh nc Nu kim ton c lp l hot ng dch v v thu ph th kim ton nh nc li l cng vic kim ton do c quan kim ton nh nc tin hnh theo lut nh v khng thu ph kim ton. Ni dung ca Kim ton ch yu l kim ton tun th, xem xt vic chp hnh cc chnh sch lut l v cc ch ca Nh nc v nh gi s hu hiu, hiu qu hot ng ti cc n v s dng vn v kinh ph ca nh nc. C quan kim ton nh nc l mt t chc trong b my qun l ca Nh nc. Kim ton vin Nh nc l cc vin chc Nh nc.

Kim ton nh nc nhn xt, nh gi v xc nhn vic chp hnh cc chnh sch, ch ti chnh, k ton n v. Bn cnh kim ton Nh nc cn c quyn gp v yu cu cc n v c kim ton sa cha sai phm v kin ngh vi c quan c thm quyn x l cc vi phm, xut vi Th tng Chnh ph sa i, ci tin c ch qun l ti chnh k ton cn thit. Kim ton ni b L loi kim ton do cc kim ton vin ni b ca n v tin hnh theo yu cu ca Gim c doanh nghip hoc th trng n v. Theo chun mc kim ton quc t s 610 th kim ton ni b L b phn kim sot trong n v, thc hin kim tra v li ch ca n v ny. Trong s cc cng vic thc hin, ch yu gm kim tra, nh gi v kim sot tnh thch ng v hiu qu ca cc h thng k ton v kim sot ni b Chc nng ca kim ton ni b bao gm kim tra, xc nhn v nh gi. Ni dung kim ton c th mt s hoc cc ni dung nh kim ton bo co ti chnh; kim ton bo co k ton qun tr ca doanh nghip v cc n v thnh vin; kim ton tun th v kim ton hot ng. Trn thc t phm vi ca kim ton ni b thay i v tu thuc vo qui m, c cu ca n v cng nh yu cu ca cc nh qun l doanh nghip. Theo chc nng: *Kim ton hot ng: l loi kim ton xem xt v nh gi tnh hiu lc,tnh hiu qu trong hot ng ca 1 n v: +nh gi tnh kh thi ca 1d n. +nh gi tnh hiu qu ca 1 b phn chc nng. -i tng phm vi rng v a dng,i khi vt qua phm vi ca k ton TC thng thng. -Kim ton hot ng do KTV ni b thc hin. -Sn phm ca KT hot ng l bo co v kt qu kim ton v nhng kin xut ci tin hot ng VN cha thc s phtas trin - thng lng ghp trong cc hot ng chc nng khc. *Kim ton tun th Kim ton tun th l kim ton nhm kim tra vic chp hnh cc ch chnh sch ca cc c quan Nh nc c thm quyn ra cua n v kim ton. -Mi i tng kim ton c nhng qui tc v chun mc chp hnh.

-Hot dng kim ton tun th do kim tan NN thc hin. -i vi kim ton tun th hot ng ca n rt a dng:c th l doanh nghip, hip hi,chu trnh d n. -Do chc nng v tnh cht ca KTV tun th tnh c lp v c tnh thm quyn ca KTV th hin rt r. *Kim ton bo co ti chnh: Thc cht l loi hnh kim ton nhm xc nhn tnh trung thc v hp l ca cc thng tin trn bo co TC. So snh i chiu cc thng tin c lp trn BCTC ca n v cc chun mc c thit lp. -KT bo co ti chnh do KT c lp thc hin (KT c lp:kim ton BCTC