Chuyn 3

Tin t, tn dng
I. NHNG VN C BN V TIN T, TN DNG

1. Tin t v n nh tin t 1.1. nh ngha tin t Tin l bt c mt phng tin no c x hi chp nhn lm phng tin trao i vi mi hng ho, dch v v cc khon thanh ton khc trong nn kinh t. 1.2. Chc nng ca tin t Du biu hin di hinh thc nao, tin t cung co cac chc nng: Phng tin trao i, n vi anh gia va phng tin d tr gia tri. a) Phng tin trao i - Tin t c s dung nh mt vt mi gii trung gian trong vic trao i cac hang hoa, dich vu. y la chc nng u tin cua tin t, no phan anh ly do tai sao tin t lai xut hin va tn tai trong nn kinh t hang hoa. La mt phng tin trao i, tin a gop phn nng cao hiu qua cua nn kinh t, khi no tao thun li cho cac giao dich, lam giam thi gian bo ra cho vic giao dich ng thi tao iu kin cho vic chuyn mn hoa va phn cng lao ng xa hi. - thc hin chc nng phng tin trao i tin phai co nhng tiu chun nht inh: + c chp nhn rng rai: bi vi chi khi moi ngi cung chp nhn no thi ngi co hang hoa mi ng y i hang cua minh ly tin. + D nhn bit: con ngi phai nhn bit no d dang. + Co th chia nho c: tao thun li cho vic i chac gia cac hang hoa co gia tri rt khac nhau. + D dang trong vn chuyn. + Khng bi h hong mt cach nhanh chong. + c tao ra hang loat mt cach d dang. + Co tinh ng nht: cac ng tin co cung mnh gia phai co sc mua ngang nhau. b) n vi anh gia - Tin t c s dung lam n vi o gia tri cac hang hoa, dich vu trong nn kinh t. No tao c c thun li cho vic s dung tin lam phng tin trao i, nhng cung chinh trong qua trinh trao i s dung tin lam trung gian, cac ti l trao i c hinh thanh theo tp quan - tc la ngay t khi mi ra i, vic s dung tin lam phng tin trao i a dn ti vic dung tin lam n vi anh gia. - Trong bt k nn kinh t tin t nao, vic s dung tin lam n vi o lng gia tri u mang tinh cht tru tng, va co tinh phap ly, va co tinh quy c.
1

c) Phng tin d tr gia tri - Tin t la ni ct gi sc mua qua thi gian. Khi ngi ta nhn c thu nhp ma cha mun tiu no hoc cha co iu kin chi tiu ngay, tin la mt phng tin giup cho vic ct gi sc mua trong nhng trng hp nay hoc co th ngi ta gi tin chi n thun la vic lai cua cai. - Vic tin thc hin chc nng phng tin d tr gia tri cua tin tt n u tuy thuc vao s n inh cua mc gia chung, do gia tri cua tin c xac inh theo khi lng hang hoa ma no co th i c. Khi mc gia tng ln, gia tri cua tin se giam i va ngc lai. S mt gia nhanh chong cua tin se lam cho ngi ta it mun gi no, iu nay thng xay ra khi lam phat cao. Vi vy tin thc hin tt chc nng nay, oi hoi sc mua cua tin phai n inh. 1.3. n nh tin t n nh tin t l vic Nha nc s dung cac chinh sach, bin phap nhm chm dt tinh trang bt n cua gia ca, khi phc li gi tr ca ng tin, to iu kin kinh t x hi pht trin bnh thng. S khng n inh cua tin t c biu hin di tinh trang lam phat va thiu phat. 1.3.1. Lam phat va n inh tin t a) inh nghia Lam phat la s gia tng keo dai trong mc gia chung cua nn kinh t. Khi lam phat xay ra, sc mua ng tin giam sut, gia ca chung cua cac hang hoa, dich vu tng ln. Mc lam phat c o lng bng mc tng cua chi s gia tiu dung. Ngoai ra, cac nha kinh t con a ra khai nin lam phat c ban. Lam phat c ban c inh nghia la s tng gia bt ngun t chinh sach tai chinh - tin t (loai bo cac yu t khng chiu s anh hng cua chinh sach tai chinh - tin t), no thng c tinh nh cach tinh cua chi s gia CPI sau khi loai bo nhom hang hoa lng thc, thc phm. b) Cac nguyn nhn cua lam phat - Lam phat do cu keo Do s gia tng trong chi tiu cua nn kinh t lam tng tng cu, y mc gia tng ln. S tng ln trong tng cu do nhiu nhn t tac ng nh: + Cung tin t tng; + Chi tiu ca Chinh phu tng; + Thu giam; + Xut khu rong tng; + Lac quan tiu dung va lac quan kinh doanh. tng cu tng ln mt cach lin tuc chi co th thng qua vic tng lin tuc cung tin t. Nh vy ngun gc cua lam phat keo dai do cu-keo chinh la do s gia tng lin tuc trong mc cung tin t.
2

- Lam phat do chi phi y Trong iu kin nn kinh t cha hoc at ti ti l t nhin cua san phm, khi chi phi san xut tng ln, tng cung giam y mc gia tng ln, lam phat xay ra do chi phi y. Lam phat chi phi y xay ra nh vy do cac nhn t tac ng lam giam cung nh: S gia tng tin lng, chi phi nguyn vt liu tng, anh hng cua cac nhn t khach quan: Thin tai chin tranh hoc cac yu t nc ngoai... Cung nh i vi lam phat cu keo, lam phat chi phi y xay ra lin tuc cung bt ngun t vic tng cung ng tin t lin tuc. Nu chinh phu khng can thip, tng cu t iu chinh v im cn bng dai han, mc gia khng co ng lc tng tip. Nu chinh phu can thip bng tng chi tiu lin tuc, phai da trn c s tng cung ng tin. Nh vy, s tng gia tng t co th do nhiu nhn t tac ng, nhng s tng gia keo dai chi xay ra khi co s tng lin tuc cua mc cung tin t, tc la: ngun gc cui cung cua lam phat la s gia tng lin tuc cua mc cung tin t. c) Cac bin phap n inh tin t trong iu kin lam phat - Chinh sach tng trng kinh t Cac chinh sach kinh t tp trung vao vic xy dng c ch vn hanh nn kinh t phu hp co kha nng ng vin va phat huy cac ngun lc d tr cua nn kinh t nm trong tay t nhn. Chinh sach tng trng kinh t c thc hin nhm phat huy vai tro t iu tit cua thi trng va thuc y vic nng cao hiu qua cua kinh t. Chinh sach kinh t co th han ch lam phat khi tac ng ti ng tng cung va mc ti l t nhin cua san phm, khi chinh phu xy dng nhng c ch nhm giai phong nng lc san xut, thuc y va kim soat canh tranh lanh manh, inh hng va h tr cho u t t nhn. - Chinh sach tai chinh chng lam phat cao, chinh sach tai chinh phai c s dung han ch mc thm hut NSNN bao gm: + Kim soat chi tiu NSNN: cai cach hanh chinh, tinh giam va nng cao hiu qua b may hanh chinh, xoa bo tinh trang bao cp, tit kim va nng cao hiu qua chi tiu NSNN, nng cao hiu qua c ch quan ly va kim soat tai chinh. + Tng thu: Trong ngn han, vic tng thu dn ti han ch chi tiu tiu dung, chi tiu u t lam giam tng cu, ngn chn lam phat cao. Trong dai han, hoan thin h thng thu nhm tao ra s cng bng, n gian va khuyn khich u t. + Bu p thm hut NSNN: Han ch vic in tin ap ng cho chi tiu NSNN va nhng cach thc tng t; Khng ch thm hut NSNN mc nht inh. - Chinh sach tin t + Thc hin tht cht tin t: S dung cac cng cu vi muc ich han ch mc cung tin, y lai sut thi trng tng ln. + am bao tinh chu ng va linh hoat trong vic iu hanh CSTT. + Xy dng mt mi trng hoat ng ngn hang: Canh tranh lanh manh va co hiu qua. - Chinh sach thu nhp
3

Chinh sach thu nhp la tp hp cac chinh sach v gia ca va tin lng cua Chinh phu. chng lam phat cao, Chinh phu co th thc hin vic kim soat v tin lng va gia ca. - Chinh sach kinh t i ngoai Chinh sach kinh t i ngoai gm nhng chinh sach v quan ly ti gia hi oai, quan ly giao dich vn, chinh sach ngoai thng, chinh sach thu hut vn u t nc ngoai... cac chinh sach nay co th tac ng han ch s tng ln cua tng cu, nh khuyn khich giam xut khu rong thng qua vic tng nhp khu hoc han ch xut khu; hoc co th tac ng tng tng cung khi lam tng nng sut cua nn kinh t. 1.3.2. Thiu phat va n inh tin t a) inh nghia Thiu phat xay ra khi mc gia chung cua nn kinh t giam xung va keo dai. Trong iu kin thiu phat, sc mua cua ng tin tng ln, biu hin ra bn ngoai la gia ca chung cua cac hang hoa giam xung. b) Nguyn nhn cua thiu phat Khi chi tiu v hang hoa, dich vu cua nn kinh t giam, tng cu giam, lam mc gia chung cua nn kinh t giam. Tng cu giam co th bt ngun t chinh sach ct giam chi tiu cua Nha nc nh giam chi tiu NSNN, tng thu, giam cung tin t, hoc do nhu cu chi tiu cua ngi tiu dung, nha kinh doanh giam khi tinh trang bi quan lan tran hay cht lng hang hoa, dich vu khng theo kip yu cu tiu dung; hoc xut phat t cac nguyn nhn bn ngoai nn kinh t nh s giam gia cua ngoai t, kha nng canh tranh cua hang hoa nc ngoai tng... lam giam xut khu rong. Nh vy thiu phat xay ra co th bt ngun t cac chinh sach ct giam chi tiu cua chinh phu hoc t kha nng canh tranh yu kem cua nn kinh t. Thiu phat xay ra lun i kem vi s suy giam cua mc cung tin t va tinh trang inh n, tht nghip cao cua nn kinh t . c) n inh tin t trong iu kin thiu phat - Chinh sach tai chinh Chinh sach tai chinh co th b sung thm nhu cu bng cach: tng chi tiu cua Chinh phu hoc bng vic giam thu. + Tng chi tiu cua Chinh phu: Cac chng trinh tng chi tiu cua chinh phu co th tp trung vao cac nhom: Chi u t phat trin, chi giai quyt cng n vic lam, chi phuc li xa hi. + Giam thu: Chinh phu co th h tr tao ra iu kin va kich thich ngi ong thu nng cao nhu cu tiu thu hang hoa, dich vu bng cach giam thu. phat huy vai tro t n inh cua h thng thu trong ca trng hp lam phat cao va thiu phat, vic xy dng h thng thu hoan chinh la vn c quan tm trc ht. - Chinh sach tin t chng thiu phat, NHT thc hin CSTT m rng bng vic iu chinh giam lai sut thi trng, ni long cac han ch trong vic cp tin dung cho ngi vay, qua o kich thich nhu cu u t va tiu dung. - Chinh sach thu nhp
4

Chinh sach thu nhp co th c s dung chng thiu phat khi chinh phu a ra nhng hng dn hoc nhng quy inh mang tinh cng ch han ch vic giam cua tin lng, gia ca. - Chinh sach kinh t i ngoai Cac chinh sach nay c thc hin nhm m rng xut khu, tng xut khu rong, no bao gm rt nhiu cng cu nh: iu chinh tng ti gia hi oai, giam thu va tr cp kich thich xut khu, m rng thi trng xut khu, kim soat nhp khu... 2. Tn dng va lai sut tin dung 2.1. Tin dung 2.1.1. nh ngha: Tn dng l quan h s dng vn ln nhau gia ngi cho vay v ngi i vay da trn nguyn tc hon tr. 2.1.2. Chc nng Trong nn kinh t th trng tn dng thc hin hai chc nng sau y: a) Tp trung, phn phi li vn da trn nguyn tc hon tr. Tn dung thc hin phn phi vn di hai hinh thc: Trc tip va gian tip. Phn phi trc tip: Cac lung vn c phn phi chuyn t tay ngi tam thi tha sang ngi tam thi thiu mt cach trc tip ma khng qua trung gian. Phn phi gian tip: Vic phn phi vn c thc hin thng qua cac t chc trung gian nh cac ngn hang thng mai Cac t chc tin dung trung gian tin hnh huy ng, tp trung cac ngun vn nhn ri trong x hi hnh thnh qu cho vay. Trn c s qu cho vay c, cac t chc tn dng tin hnh phn phi cho cc doanh nghip, c nhn c nhu cu cn b sung vn v iu kin vay vn. Qu trnh ny khng nhng i hi phi tun theo cc nguyn tc tn dng, m cn phi chp hnh y nhng quy nh ca php lut hin hnh v tn dng. C hai ni dung trn ca tn dng u phi thc hin theo nguyn tc hon tr vn gc v li sau mt thi hn nht nh. b) Kim sot cc hot ng kinh t bng tin Trong qu trnh tp trung v phn phi li vn, cc ch th tham gia trong quan h tn dng kim sot ln nhau nhm bo v li ch ca mnh v tc ng tch cc n qu trnh lnh mnh ho cc hot ng kinh t - x hi. Trng tm ca chc nng ny l kim sot i vi ngi i vay. Vic kim sot phi c tin hnh trong c qu trnh cho vay, tc l kim sot trc khi cho vay, trong khi pht tin vay v sau khi cho vay n lc ngi vay hon tr xong n. 2.1.3. Cc hnh thc tn dng a) Tn dng thng mi Tn dng thng mi l quan h tin dung gia cac doanh nghip, phat sinh t linh vc thng mai va biu hin di hinh thc mua ban chu hng ho hoc ng trc tin v hang hoa. b) Tn dng ngn hng
5

Tn dng ngn hng l quan h tn dng gia Ngn hng vi cac chu th khac nhau trong nn kinh t quc dn. Tin dung ngn hang c biu hin di cac hinh thc: ngn hang huy ng vn t nn kinh t va cho vay lai vi cac chu th cua nn kinh t. c) Tn dng Nh nc Tn dng Nh nc l quan h tn dng gia Nh nc vi dn c v cc t chc kinh t - x hi. Trong quan h ny Nh nc l ch th t chc thc hin cc quan h tn dng phc v cc chc nng ca mnh. 2.2. Li sut tn dng 2.2.1. nh ngha li sut tn dng Li sut tn dng l t l phn trm gia li tc thu c v tng s tin cho vay trong mt khong thi gian nht nh. Li tc thu c Li sut tn = x 100% dng trong k Tng s tin cho vay 2.2.2. Cc loi li sut tn dng Do loi hnh tn dng rt a dng, nn hnh thnh nn nhiu loi li sut khc nhau. Cn c vo mt s tiu thc, c th chia li sut tn dng thnh cc loi sau: a) Cn c vao chu th cng b va muc ich s dung: - Lai sut cua NHTW: Lai sut san, lai sut trn, lai sut c ban, lai sut tai cp vn... + Lai sut san va lai sut trn la lai sut thp nht va lai sut cao nht do Ngn hang Trung ng n inh cho cac Ngn hang thng mai. + Lai sut c ban la lai sut do Ngn hang Trung ng cng b lam c s cho cac Ngn hang thng mai va t chc tin dung khac n inh lai sut kinh doanh. + Lai sut tai cp vn: Lai sut cho vay cua NHTW i vi cac t chc tin dung. No c s dung vi muc ich chinh la iu chinh cac mc lai sut thi trng. - Lai sut thi trng: lai sut s dung trong cac hoat ng vay mn trn thi trng. + Lai sut lin ngn hang: Lai sut thi trng lin Ngn hang la lai sut ma cac Ngn hang ap dung khi cho nhau vay vn trn thi trng lin ngn hang. + Lai sut tin gi, cho vay cua cac ngn hang, t chc tin dung khac Lai sut tin gi la lai sut huy ng vn, dung tinh lai phai tra cho ngi gi tin. Lai sut cho vay c ap dung tinh lai tin vay ma ngi i vay phai tra cho ngi cho vay. + Lai sut thoa thun khac: trong quan h vay mn ngoai cac t chc tin dung b) Cn c vao gia tri tin t: Lai sut danh nghia va lai sut thc. - Lai sut danh nghia la lai sut cha loai tr ty l lam phat. - Lai sut thc la lai sut sau khi a tr i ty l lam phat. 2.2.3. Cc nhn t nh hng n li sut tn dng
6

Li sut tn dng thng xuyn bin ng l do nh hng bi cc nhn t ch yu sau: Lai sut thi trng thng xuyn bin ng la do anh hng bi cung va cu tin dung. Cung tin dung la lng ngun vn c dung cho vay. Cu tin dung la lng vn ma nn kinh t cn vay. Cac nhn t anh hng n cung cu tin dung: - Cung tin t: cung tin t anh hng trc tip n cung v tin dung va n lai sut thi trng - Ty l lam phat: Nhn t nay co anh hng rt ln n s bin ng cua lai sut tin dung. Bi le, s tng hay giam cua ty l lam phat keo theo s bin ng cua gia tri tin t, t o anh hng n li ich kinh t cua ngi cho vay. - Mc rui ro trong vic cho vay: nu mc rui ro tng ln, nhng ngi cho vay se han ch vic cho vay, cung v tin dung giam y lai sut tng ln. - Mc li tc d tinh cua cac c hi u t: Hoat ng cua cac doanh nghip la nn tang cua hoat ng tin dung, do vy khi li tc d tinh cua cac c hi u t tng ln, nhu cu u t se tng, dn ti nhu cu vn tin dung cao hn y lai sut tng ln va ngc lai. - Tinh trang bi chi cua NSNN: Nha nc la mt chu th i vay rt ln trn thi trng tin dung nn tinh trang bi chi cua NSNN tac ng rt ln n nhu cu tin dung trn thi trng va ti lai sut. 2.2.4. ngha ca li sut tn dng Li sut tn dng l mt trong nhng n by kinh t quan trng ca nn kinh t th trng. N tc ng n tt c cc doanh nghip c s dng vn vay ni ring v t n tt c cc lnh vc ca nn kinh t quc dn ni chung. Tc dng ca li sut tn dng c th hin nhng ni dung sau y: a) Lai sut tin dung la cng cu iu tit kinh t vi m - Lai sut tin dung la cng cu phn phi vn va kich thich s dung vn co hiu qua. - Lai sut tin dung la cng cu iu hanh chinh sach tin t thng qua cac tac ng cua lai sut vao mc cu tin. - Lai sut tin dung con c s dung thc hin chinh sach u ai cua nha nc v kinh t, xa hi b) Lai sut tin dung la cng cu iu tit kinh t vi m - Tng hay giam lai sut tin dung, c bit la lai sut cho vay, lam cho cac doanh nghip vay c it hay nhiu vn. T o, quyt inh n vic thu hep hay m rng san xut kinh doanh cua tng doanh nghip. - Lai sut tin dung la cn c cac chu th kinh t la chon c hi u t. Doanh nghip chi kinh doanh khi ty sut li nhun cao hn lai sut tin dung. Ca nhn chi gi tit kim khi lai sut em lai cao hn cac mon u t khac va cao hn ty l lam phat. - Lai sut tin dung la cng cu thc hin hoat ng cua cac t chc tin dung (tp trung ngun vn, cho vay, t chc thanh toan khng dung tin mt...) am bao ngun lc tai chinh thc hin hach toan kinh doanh cua cac t chc nay. 3. H thng ngn hng v cc t chc tn dng
7

3.1. Ngn hng Trung ng 3.1.1. nh ngha Ngn hng Trung ng l mt nh ch qun l Nh nc v tin t, tn dng v ngn hng, c quyn pht hnh tin t l, Ngn hng ca cc Ngn hng thc hin chc nng t chc iu ho lu thng tin t trong phm vi c nc nhm n nh gi tr ng tin. 3.1.2. Chc nng ca Ngn hng Trung ng a) Chc nng pht hnh tin - Ngn hng Trung ng c quyn pht hnh giy bc ngn hng v tin kim loi Ngy nay, vic pht hnh giy bc ngn hng v tin kim loi, khng cn da trn c s d tr vng. N c thc hin da trn c s m bo bng gi tr hng ha, dch v th hin trn cc giy nhn n do cc doanh nghip pht hnh hoc tri phiu Chnh ph. Thng qua c ch tn dng ngn hn, Ngn hng Trung ng thc hin ti chit khu hoc ti cm c cc chng t c gi a tin vo lu thng. Khi lng tin pht hnh ph thuc vo tc tng trng kinh t v nhu cu tin trong tng thi k. - Ngn hng Trung ng tham gia v kim sot cht ch vic to tin chuyn khon ca cc Ngn hng Thng mi v t chc tn dng Tin chuyn khon c to ra thng qua nghip v tn dng v thanh ton khng dng tin mt qua h thng ngn hng. C ch to tin ny khng th thiu c s tham gia v kim sot cht ch ca Ngn hng Trung ng. Nghip v kim sot ny c thc hin bng vic nh ra t l d tr bt buc, c cu hp l gia tin mt v tin chuyn khon, li sut ti chit khu... v giao dch tn dng, thanh ton vi cc Ngn hng Thng mi v t chc tn dng l Ngn hng Trung ng thc hin ni dung chc nng pht hnh tin. Vic pht hnh tin ca Ngn hng Trung ng theo cc knh sau: + Cho vay cc Ngn hng Thng mi v t chc tn dng. Ngn hng Trung ng pht hnh tin qua hot ng cp tn dng, di hnh thc ti chit khu, hoc ti cm c cc chng t c gi ca cc Ngn hng Thng mi v t chc tn dng. y l knh pht hnh tin quan trng nht v ph hp vi c ch pht hnh tin hin nay. + Pht hnh qua th trng vng v ngoi t. Ngn hng Trung ng pht hnh tin mua vng v ngoi t nhm lm tng d tr ngoi hi Nh nc v iu tit t gi hi oi khi cn thit. + Ngn sch Nh nc vay: Chnh ph vay ca Ngn hng Trung ng trong trng hp ngn sch Nh nc b thiu ht tm thi hoc bi chi. Cng c th NHT phi ng trc cho Chnh ph, trong trng hp NSNN chi trc v thu sau. Nhng khon cho chnh ph vay quan trng nht l THT ti chit khu, ti cm c cc loi tri phiu ca Chnh ph thng qua cc NHTM. + Pht hnh qua nghip v th trng m: Ngn hng Trung ng pht hnh tin mua cc chng t c gi ngn hn trn th trng m, nhm tng khi lng tin cung ng, khi nhu cu tin tng ln. Thng qua cc knh pht hnh tin nu trn NHT khng nhng m bo c nhu cu tin cho lu thng, m cn kim sot c lng tin trong lu thng. b) Chc nng ngn hng ca cc ngn hng
8

- Qun l ti khon v nhn tin gi ca cc Ngn hng Thng mi v cc t chc tn dng + Ti khon tin gi thanh ton: Ngn hng Trung ng buc cc NHTM phi m ti khon tin gi thanh ton v duy tr thng xuyn mt lng tin trn ti khon ny thc hin ngha v chi tr cho cc Ngn hng trong ton h thng NH khc. + Ti khon tin gi d tr bt buc: Ngn hng Trung ng nhn tin gi d tr bt buc ca cc Ngn hng Thng mi theo quy nh. Mc ch ca d tr bt buc l nhm m bo kh nng thanh ton v s dng n l cng c iu tit lng tin cung ng. - Cho vay i vi cc Ngn hng Thng mi v t chc tn dng Ngn hng Trung ng cho cc Ngn hng Thng mi vay di hnh thc ti chit khu c ti cm c cc chng t c gi. Vi t cch l Ngn hng ca cc ngn hng, Ngn hng Trung ng lun l ch n v l ngi cho vay cui cng i vi cc Ngn hng Thng mi. - T chc thanh ton khng dng tin mt Cc Ngn hng Thng mi u m ti khon tin gi thanh ton v gi tin vo ti khon ny ti Ngn hng Trung ng. Cho nn, n c th t chc thanh ton khng dng tin mt cho cc Ngn hng Thng mi thng qua hnh thc thanh ton b tr trong ton h thng Ngn hng. - Cung cp cc dch v ngn hng khc cho cc t chc tn dng. c) Chc nng Ngn hng Nh nc Ni dung ca chc ny ny c th hin trn cc phng din qun l Nh nc v tin t, tn dng v ngn hng sau y: - Cung cp dch v ngn hng cho kho bc nh nc: Nhn tin gi ca Kho bc Nh nc cho ngn sch Nh nc vay khi ngn sch b thiu ht tm thi hoc bi chi, qun l d tr ngoi hi quc gia. - Ngn hng Trung ng xy dng v thc thi chnh sch tin t quc gia. - Thay mt Chnh ph k kt cc hip nh tin t, tn dng, thanh ton vi nc ngoi v t chc ti chnh - tn dng quc t. - i din cho Chnh ph tham gia vo mt s t chc ti chnh - tn dng quc t vi cng v l thnh vin ca cc t chc ny. - Thc hin qun l Nh nc v kim sot hot ng i vi cc Ngn hng Thng mi v t chc tn dng, bao gm: + Cp giy php hot ng; + Quy nh ni dung, phm vi hot ng kinh doanh v cc quy ch nghip v i hi cc Ngn hng Thng mi phi tun th; + Kim tra, gim st mi mt hot ng ca cc Ngn hng Thng mi; + nh ch hot ng hoc gii th Ngn hng Thng mi trong trng hp mt kh nng thanh ton. 3.1.3. H thng t chc ca NHNN Vit Nam
9

NHNN Vit Nam l m hnh Ngn hng trc thuc Chnh ph. NHNN c tr s chnh ti Th H Ni v t chc cc chi nhnh ti cc tnh, thnh ph. Cc chi nhnh ny thc hin chc nng Ngn hng Trung ng trn phm vi tnh, thnh ph v chu s lnh o ca NHNN Trung ng v t chc cng nh hot ng nghip v. 3.2. Ngn hng thng mi 3.2.1. nh ngha: Ngn hng thng mi l mt doanh nghip kinh doanh trong lnh vc tin t - tn dng, vi hot ng thng xuyn l nhn tin gi,cho vay v cung cp cc dch v ngn hng cho nn kinh t quc dn. 3.2.2. Chc nng: a) Chc nng trung gian tn dng Lm trung gian tn dng trong nn kinh t, Ngn hng thng mi thc hin cc nghip v: Th nht, Ngn hng thng mi huy ng cc khon tin nhn ri ca cc ch th kinh t trong x hi, t cc doanh nghip, h gia nh, c nhn, c quan Nh nc, Ngn hng Trung ng, Ngn hng thng mi v t chc tn dng khc hnh thnh ngun vn cho vay. Th hai, Ngn hng thng mi dng ngun vn huy ng c cho vay i vi ch th kinh t thiu vn - c nhu cu b sung vn, gi vo ti khon d tr bt buc hoc ti khon thanh ton ti Ngn hng Trung ng, Ngn hng thng mi hoc cc t chc tn dng khc. Nh vy, hot ng ca Ngn hng thng mi l "i vay cho vay", l cu ni gia ngi c vn d tha v ngi c nhu cu v vn. Chc nng trung gian tn dng c ngha rt quan trng i vi tt c cc i tc trong quan h tn dng: Ngi gi tin thu c li t vn tm thi nh ri vi khon li tin gi. Hn na, Ngn hng cn m bo an ton cho cc khon tin gi v cung cp cho khch hng cc dch v thanh ton tin li. Ngi i vay tho mn c nhu cu vn cho sn xut, kinh doanh hoc tiu dng, m khng phi tn km nhiu chi ph v thi gian cho vic tm kim ni cung cp vn. Bn thn Ngn hng thng mi s thu c li nhun t chnh lch gia li sut cho vay v li sut tin gi. Li nhun ny l c s tn ti v pht trin ngn hng. i vi nn kinh t, chc nng ny gp phn thc y tng trng kinh t, iu ho lu thng tin t, n nh sc mua ng tin v kim ch lm pht. T nhng ni dung trn, c th kt lun rng chc nng trung gian tn dng l chc nng c bn v quan trng nht ca Ngn hng thng mi. b) Chc nng trung gian thanh ton Ngn hng thng mi lm trung gian thanh ton trn c s nhng hot ng i vay cho vay. Vic nhn tin gi v theo di cc khon chi trn ti khon tin gi ca khch hng l tin Ngn hng thc hin chc nng ny. Mt khc, vic thanh ton
10

trc tip bng tin mt gia cc ch th kinh t c nhiu hn ch nh khng an ton, chi ph ln to nn nhu cu thanh ton khng dng tin mt qua ngn hng. Khi lm trung gian thanh ton, Ngn hng thng mi tin hnh nhng nghip v nh: M ti khon tin gi, nhn vn tin gi vo ti khon v thanh ton theo yu cu ca khch hng. Trong cc nghip v , thanh ton theo yu cu ca khch hng l kt qu sau khi thc hin hai cng vic trn. Ngn hng trch tin t ti khon tin gi ca khch hng thanh ton tin hng ho, dch v hoc nhp vo ti khon tin gi, tin thu bn hng v cc khon thu khc theo lnh ca khch hng. Chc nng trung gian thanh ton c ngha quan trng i vi hot ng kinh t: Nh tp trung cng vic thanh ton ca x hi vo ngn hng, nn mi khon thanh ton tin hng ho, dch v tr nn thun tin, nhanh chng, an ton v tit kim chi ph. iu ny gp phn tng nhanh tc lu thng hng ho, tc lun chuyn vn v hiu qu ca qu trnh ti sn xut x hi. Do thc hin chc nng trung gian thanh ton, Ngn hng thng mi c iu hin huy ng tin gi ca khch hng ti mc ti a, m rng cho vay v u t, y mnh hot ng kinh doanh ca ngn hng. Qua chc nng ny, Ngn hng thng mi gp phn gim st k lut hp ng kinh t, ti chnh v thanh ton theo ng quy nh ca php lut. c) Chc nng to tin Chc nng ny c thc hin trn c s: Khi h thng Ngn hng hai cp c hnh thnh, cc Ngn hng khng cn hot ng ring l m theo h thng. Trong h thng Ngn hng Trung ng gi c quyn pht hnh giy bc ngn hng v vi vai tr Ngn hng ca cc ngn hng. Cn cc Ngn hng thng mi chuyn kinh doanh tin t trong mi quan h vi cc doanh nghip v c nhn Vi chc nng trung gian tn dng v trung gian thanh ton, Ngn hng thng mi c kh nng to ra tin gi thanh ton. Thng qua chc nng lm trung gian tn dng, Ngn hng thng mi s dng s tin vn huy ng c cho vay, s tin cho vay li c khch hng s dng thanh ton chuyn khon cho khch hng Ngn hng khc v ch khi thc hin nghip v cho vay, ngn hng mi bt u to tin. T mt khon tin gi ban u, thng qua cho vay bng chuyn khon trong h thng Ngn hng thng mi, s tin gi tng ln gp bi so vi lng tin gi ban u. Kh nng to tin ca Ngn hng thng mi ph thuc vo cc yu t nh: T l d tr bt buc, t l d tr d tha v t l gia tin mt so vi tin gi thanh ton. M rng tin gi l chc nng vn c ca h thng Ngn hng thng mi, gn lin vi hot ng tn dng v thanh ton. Hay ni cch khc khi Ngn hng cung ng tn dng bng chuyn khon l n to ra tin v tng lng tin cung ng, khi thu n, lng tin cung ng gim xung. Nh vy lng tin giao dch khng ch l giy bc Ngn hng do Ngn hng Trung ng pht hnh, m b phn quan trng l do tin ghi s do cc Ngn hng thng mi to ra. Chc nng to tin c ngha quan trng:

11

 Khi lng tin do cc Ngn hng thng mi to ra c ngha ln, to ra nhng iu kin thun li cho s pht trin ca qu trnh sn xut, kinh doanh p ng nhu cu s dng tin ca x hi. Vic to ra tin chuyn khon thay th cho tin mt l mt sng kin quan trng th hai ca lch s hot ng ngn hng. Chnh nh phng thc to tin tit kim c chi ph lu thng v Ngn hng tr thnh trung tm ca i sng kinh t - x hi. 3.2.3. Cc hot ng kinh doanh a) Hot ng to lp ngun vn Ngn hng thng mi l mt loi hnh doanh nghip, bi vy mun m rng cc hot ng kinh doanh, n phi t to lp c ngun vn, gm: Vn ch s hu: Vn ch s hu ca Ngn hng thng mi bao gm vn iu l, cc qu d tr v mt s ti sn n khc theo quy nh ca Ngn hng Trung ng. Vn huy ng: Huy ng vn nhn ri l mt trong nhng hot ng quan trng hng u ca Ngn hng thng mi. N to ra ngun vn ch lc trong kinh doanh. Ngn hng thng mi thng huy ng vn nhn ri ca x hi qua cc hnh thc nhn tin gi, pht hnh cc chng t c gi. + Huy ng tin gi l hnh thc huy ng vn ph bin ca Ngn hng thng mi. Cc khon tin gi c th c chia thnh tin gi khng k hn v tin gi c k hn. Tin gi khng k hn l loi tin gi m ngi gi c th rt ra bt c lc no, n c th l tin gi thanh ton hoc tin gi tit kim khng k hn. c trng ca loi ngun vn ny i vi Ngn hng thng mi l bin ng thng xuyn. Do , cn qun l cht ch nng cao kh nng thanh ton cho ngn hng. Tin gi c k hn l loi tin gi c s tho thun v thi gian rt tin gia khch hng v ngn hng. y l ngun vn ln v n nh ph hp vi cho vay c k hn ca Ngn hng thng mi. + Huy ng vn thng qua pht hnh chng t c gi l vic cc Ngn hng thng mi pht hnh cc chng t tin gi, k phiu, tri phiu Ngn hng huy ng vn. Trong hnh thc ny, Ngn hng ch ng pht hnh chng t c gi theo t b sung ngun vn kinh doanh, m ch yu l vn trung hn v di hn. Vay vn ca cc Ngn hng: Trong qu trnh hot ng kinh doanh mt Ngn hng thng mi c th thiu vn ngn hn thanh ton. Ngn hng ny c th gii quyt bng cch i vay cc Ngn hng thng mi v cc t chc tn dng khc hoc ca Ngn hng Trung ng. + Vay vn ca cc Ngn hng thng mi v t chc tn dng c thc hin thng qua th trng lin ngn hng. Vic vay vn ny c thc hin Ngn hng thng mi trung tm v sau s iu chnh cho cc chi nhnh trong h thng. + Vay vn ca Ngn hng Trung ng c thc hin thng qua hnh thc vay ti cp vn, vay b sung vn thanh ton b tr gia cc Ngn hng thng mi v vay khi Ngn hng mt kh nng thanh ton.
12

 Huy ng vn trong thanh ton v vn khc: Trong qu trnh thc hin chc nng trung gian thanh ton, Ngn hng thng mi thc hin nghip v thanh ton khng dng tin mt theo lnh ca khch hng. Nh vy NH huy ng c ngun vn tm thi nhn ri di hnh thc: tin k qu vo ti khon tin gi thanh ton, tin chu chuyn trong thanh ton. Khi thc hin cc dch v, Ngn hng huy ng c vn u thc u t, ti tr ca Chnh ph hoc bn nc ngoi. Trong thi gian ch gii ngn, Ngn hng thng mi c th huy ng lm ngun vn kinh doanh. b) Hot ng s dng vn S dng vn l hot ng kinh doanh ch yu v quan trng nht ca Ngn hng thng mi. Trong nn kinh t th trng, hot ng s dng vn ngy cng a dng v c thc hin di nhiu hnh thc: Hot ng tn dng - Hot ng cho vay: y l hng c bn trong s dng vn ca Ngn hng thng mi, gm c cho vay ngn hn, trung hn v di hn. + Cho vay ngn hn l loi cho vay c thi hn, di 12 thng. N l loi cho vay ph bin ca Ngn hng thng mi, nhm b sung vn lu ng cho khch hng. + Cho vay trung v di hn l loi cho vay c thi hn trn 12 thng. Loi cho vay ny khch hng thc hin cc chng trnh, d n pht trin kinh t. Mt khc loi cho vay ny cng ph hp vi kh nng huy ng vn theo chiu hng gia tng ca Ngn hng thng mi v nhu cu a dng ca i tc xin vay. - Cho thu ti chnh: Cho thu ti chnh l mt hot ng tn dng trung di hn thng qua vic cho thu my mc thit b, phng tin vn chuyn v cc ng sn khc trn c s hp ng cho thu gia bn cho thu vi bn thu. - Bo lnh ngn hng: Bo lnh ngn hng l hot ng trong Ngn hng thng mi chu trch nhim tr tin thay cho bn c bo lnh, nu h khng thc hin y ngha v i vi yu cu ca mt i tc no . Bo lnh c thc hin di nhiu hnh thc, nh bo lnh vay vn, bo lnh d thu, bo lnh cht lng v khi lng hng ha... Hot ng u t: Hot ng u t ca Ngn hng thng mi thc hin di hai hnh thc ch yu: + u t chng khon l Ngn hng mua chng khon v tr thnh ngi s hu chng khon. Chng khon m Ngn hng thng mi c th mua l tn phiu kho bc ngn hn, tri phiu Chnh ph, c phiu v tri phiu doanh nghip. + u t vn lin doanh, lin kt l vic Ngn hng thng mi b vn ra lin doanh, lin kt vi cc Ngn hng thng mi, t chc tn dng khc hoc cc doanh nghip thuc cc lnh vc sn xut thng mi, dch v tng phn vn gp, to ra nhng li th cho Ngn hng v nn kinh t. c) Hot ng dch v ngn hng Dch v ngn hng, c pht trin mnh trong iu kin kinh t th trng v a li ngun thu ng k cho cc Ngn hng thng mi. Hot ng dch v c thc hin di cc hnh thc sau:
13

 Thanh ton: Ngn hng thng mi l mt t chc cung ng dch v thanh ton cho khch hng. Dch v ny bao gm thanh ton khng dng tin mt, hoc thu chi tin mt, qua Ngn hng. y l mt nghip v truyn thng, ng thi c pht trin mnh trong nn kinh t th trng. Thng qua hot ng thanh ton, Ngn hng thu c l ph, tp trung c nhiu ngun vn v thng qua kim sot c chu chuyn tin t trong nn kinh t quc dn. Kinh doanh ngoi t v vng: Ngn hng thng mi mua bn ngoi t v vng th trng trong nc v quc t. Li nhun mang li cho Ngn hng l chnh lch gia gi bn v gi mua. Dch v chng khon: Ngn hng lm cc dch v v chng khon cho khch hng hng hoa hng. Hot ng u thc: Ngn hng lm theo s u thc ca khch hng v mt s cng vic nh qun l ti sn, i l v i din ti cc t chc kinh t hoc c quan php lut. Hot ng thng tin, t vn + Ngn hng Thng mi l trung tm tin t, tn dng v thanh ton. Hn na, Ngn hng Thng mi l t chc c kh y v cp nht cc thng tin v th trng, gi c do vy n c th cung cp cc thng tin theo yu cu ca khch hng, trong gii hn cho php. + Do c trnh nghip v c thng tin v kinh nghim nn Ngn hng Thng mi c th t vn cho khch hng v xy dng d n u t, phng n huy ng vn, phn tch bo co ti chnh doanh nghip.... 3.2.4. Cc loi hnh Ngn hng thng mi Vit Nam Cn c vo tiu thc s hu v gp vn, h thng Ngn hng thng mi Vit Nam c chia thnh bn loi: Ngn hng thng mi Nh nc l Ngn hng thuc s hu ca Nh nc, c thnh lp bng 100% vn ca ngn sch Nh nc cp. Ngn hng thng mi c phn l Ngn hng c thnh lp di hnh thc mt cng ty c phn, vn ca n l do cc c ng ng gp. Ngn hng thng mi lin doanh l Ngn hng c thnh lp di hnh thc gp vn lin doanh gia cc i tc s hu khc nhau. Ngn hng thng mi nc ngoi (chi nhnh) l Ngn hng c thnh lp theo php lut v thuc s hu ca nc ngoi. c Chnh ph Vit Nam ti cp giy php hot ng v tun th theo php lut ca Vit Nam. 3.3. Cc ngn hng chuyn doanh v t chc tn dng phi ngn hng, gm: a) Ngn hng u t; b) Ngn hng pht trin; c) Ngn hng chnh sch - x hi; d) Cng ty bo him; e) Cng ty ti chnh; g) Cng ty cho thu ti chnh;
14

h) Cng ty chng khon; i) Qu h tr pht trin. 4. T gi hi oi 4.1. Khi nim: T gi hi oi l gi c ca ng tin ny c biu th bng mt n v tin t khc. 4.2. C s hnh thnh t gi hi oi: Lch s tin t th gii, tri qua cc ch tin t khc nhau, do trong cc ch khc nhau ca lu thng tin t, t gi hi oi c hnh thnh trn c s khc nhau. Trong ch bn v vng th t gi hi oi ca cc ng tin cc nc c xc nh trn c s ng gi vng (gold parity), ngha l thng qua vic so snh ni dung vng php nh ca cc ng tin vi nhau. Nu khng c nhng tc ng ca yu t th trng th t gi hi oi bng vi ng gi vng. Ch bn v vng l ch tin t rt n nh, cho nn t gi hi oi ca tin t t bin ng. T gi dao ng xoay quanh ng gi vng. Trong ch lu thng giy bc ngn hng khng chuyn i ra vng th t gi hi oi gia cc ng tin cc nc c da trn tng quan ng gi sc mua ca chng (Purchasing Power Parity - vit tt l PPP) ngha l da trn ch s gi c bnh qun ca r hng ho v dch v nht nh tnh bng ng tin ca 2 nc c thc hin trn nhng th trng c la chn. Khi lu thng giy bc ngn hng khng chuyn i c ra vng tr nn ph bin th lm pht tin t l khng trnh khi. Trong iu kin lm pht, sc mua i ni v i ngoi ca tin t lun bin ng, t gi hi oi lun bin ng 4.3. Phng php biu th t gi hi oi Vic biu th t gi hi oi c th theo cc phng php khc nhau, thun tu mang tnh cht k thut. C 2 phng php biu th (yt) t gi hi oi: 4.3.1. Phng php trc tip: Phng php ny dng biu th mt n v ngoi t (tin nc ngoi) bng bao nhiu n v ni t (tin trong nc). Theo phng php ny ng ngoi t l ng tin yt gi, cn ng ni t l ng tin nh gi. V d: Ti th trng Vit Nam: 1 USD = 16.260 VND Ti New York: 1 GBP = 2,003 USD Vic yt t gi theo phng php trc tip c tin hnh i a s cc quc gia trn th gii. 4.3.2. Phng php gin tip: Theo phng php ny th mt n v ni t c biu th bng mt s lng nht nh ngoi t. ng ni t ng vai tr ng tin yt gi, cn ngoi t l ng tin nh gi. Mt s t quc gia nh Anh Quc v cc nc thuc khi Lin hip Anh trc y dng phng php yt t gi gin tip. V d: Ti c: 1 AUD = 0,9312 USD 4.4. Cc nhn t nh hng n t gi hi oi
15

L mt phm tr kinh t phc tp v nhy cm, t gi hi oi thng xuyn bin ng. S bin ng do tc ng ca nhng nhn t sau y: 4.4.1. S tng trng hay suy thoi ca nn kinh t: Mc tng gim GDP thc t s lm tng, gim cung cu v ngoi t t lm cho t gi ng ni t so vi ngoi t gim i hoc tng ln (thc t gn y cho thy kinh t cng ng EU tng ln khi nn kinh t M ngui lnh th ng EURO lun c gi so vi USD, hn th USD cn b mt gi so vi c nhiu ng tin khc trn th gii). 4.4.2. T l lm pht ca nn kinh t: Lm pht lm suy gim sc mua i ngoi ca ng tin trong nc so vi ngoi t v lm cho t gi hi oi ca tin trong nc bin ng. Nu mc lm pht ca mt nc m cao hn so vi mt nc khc th ng tin nc s c sc mua thp hn v do t gi hi oi ca ng tin so vi tin nc ngoi s gim (ni cch khc t gi ngoi t khi s tng ln). Nu t l lm pht tng cao v ko di, ng tin cng mt gi mnh v t gi hi oi ca n s gim nhiu. 4.4.3. Hin trng cn cn thanh ton quc t: Cn cn thanh ton quc t c th ri vo 1 trong cc trng thi sau: Cn bng, bi chi, bi thu. Nu cn cn thanh ton quc t thng bng, th cung cu v ngoi t cn bng, khi t gi hi oi s n nh. Nu cn cn thanh ton bi chi th cu v ngoi t vt cung v ngoi t dn n t gi ngoi t tng ln. Nu cn cn thanh ton quc t bi thu th cung v ngoi t ln hn cu v ngoi t, khi t gi ngoi t gim. 4.4.4. Mc chnh lch li sut: + th trng no c mc li sut ngoi t ngn hn cao hn th nhng lung vn ngoi t ngn hn c xu hng v th trng tm kim li nhun, do lm cho cung v ngoi t tng ln, cu v ngoi t gim i, lm cho t gi ngoi t i theo xu hng gim. + S chnh lch li sut gia ng ni t vi ng ngoi t s tc ng n xu hng u t v nh hng n t gi hi oi. Nu li sut ngoi t cao hn li sut ni t th s c xu hng chuyn sang u t vo ng ngoi t, cu v ngoi t s tng, dn n t gi ngoi t tng v ngc li. 4.4.5. Hot ng u c ngoi t: Hot ng ny trc tip tc ng n cung cu v ngoi t t lm cho t gi hi oi bin ng. Khi mt nh u c d on gi ca mt ngoi t no trong thi gian ti s tng h s dng ni t mua t s lng ngoi t trn th trng lm cho ngoi t ny tr nn khan him dn n t gi ngoi t s tng. Ngc li, nu anh ta d on ngoi t no s st gi th s bn mnh s ngoi t ra th trng lm cung vt cu, do t gi ngoi t s gim. 4.4.6. Cc nhn t khc: + S a thch hng ngoi so vi hng ni: Khi dn chng sng bi hng ngoi th nhu cu ngoi t s tng, dn n t gi ngoi t tng. + Tnh trng bun lu v gian ln thng mi lm tng nhu cu chi ngoi t, lm tht thot ngoi t v vng m Nh nc khng kim sot c, do cng c tc ng n t gi hi oi.
16

+ S tc ng ca cc s kin bt thng v kinh t x hi nh chin tranh, khng b, khng hong chnh tr, s c thin tai, dch bnh... cng c nhng tc ng nht nh n s bin ng ca t gi hi oi. 4.5. Cc bin php iu chnh t gi hi oi 4.5.1. iu chnh li sut ti chit khu: Nu NHTW h thp mc li sut ti chit khu th ngoi t s chy ra nc ngoi, dn dn t gi ngoi t s tng ln (ng ni t b mt gi). Nu t gi ng ni t st thp so vi mc t gi hp l th bng cch nng li sut ti chit khu s to ra hiu ng kch thch cu v ni t v ng ni t s dn dn tng gi v bin php ny c duy tr n khi mc t gi th trng tr v vi mc t gi hp l. Trng hp ngc li nu t gi ng ni t tng qu cao so vi mc t gi hp l th NHTW s h thp mc li sut ti chit khu tc ng n cu v ngoi t, gy hiu ng gim t gi ng ni t tr v vi mc t gi hp l. 4.5.2. Can thip ngoi hi: Khi s dng bin php ny, NHTW l ngi trc tip tham gia hot ng mua bn ngoi t trn th trng ngoi hi iu chnh quan h cung cu v ngoi t trn th trng, t t gi hi oi s c iu chnh. Vic thc hin bin php can thip ngoi hi phi c cn nhc cn thn, c bit khi NHTW can thip bng cch bn ngoi t ra th trng th phi c mt lng ngoi t mnh tuyt i khng can thip na vi. 4.5.3. Ph gi tin t: Ph gi tin t l vic Nh nc chnh thc h thp sc mua ca ng ni t so vi ngoi t vi k vng tng t gi hi oi ng ni t trong tng lai. Vic thc hin ph gi tin t phi c bit thn trng. y ch l bin php bt c d khi sc mua ca ng ni t b st mnh lin tc so vi ngoi t v bng cc bin php nu trn khng em li kt qu th p dng bin php ph gi tin t s c nhng tc dng sau y: - Kch thch cc hot ng xut khu cng cc hot ng kinh t, dch v i ngoi khc c thu ngoi t, ng thi hn ch nhp khu v cc hot ng dch v i ngoi khc c chi v ngoi t, kt qu l gp phn ci thin cn cn thanh ton quc t, lm cho t gi ng ni t tng dn ln. - Khuyn khch nhp khu vn, kiu hi, hn ch xut khu vn cng nh cc hot ng chuyn ngoi t ra nc ngoi tng kh nng cung ngoi t nhm lm cho t gi ng ni t tng dn ln. 4.5.4. Nng gi tin t: Nng gi ng ni t so vi ngoi t c mt t gi mi cao hn l bin php iu chnh t gi hi oi khi nhng cng quc v kinh t mun s dng cng c ny chim lnh th trng, hoc khi nn kinh t pht trin qu nng, mun lm du lnh th dng bin php nng gi tin t tng cng chuyn vn u t ra nc ngoi kim li.
II. QUAN H GIAO DCH GIA T CHC TN DNG V DOANH NGHIP

1. Quan h cho vay 1.1. Mt s vn c bn trong cho vay 1.1.1. Nguyn tc cho vay
17

Hin nay, theo Quyt nh s 1627/Q-NHNN ban hnh ngy 31/12/2001 v Quy ch cho vay ca t chc tn dng i vi khch hng, v Quyt nh s18/QNHNN quy nh 2 nguyn tc cho vay l: a) Nguyn tc 1: Khch hng vay vn ca t chc tn dng phi s dng vn vay ng mc ch tho thun trong hp ng tn dng. Cho vay ng mc ch khng nhng l nguyn tc m cn l phng chm hot ng ca tn dng ngn hng. Trong bt k trng hp no khi vay vn ngn hng bao gi khch hng cng phi trnh by r mc ch ca vic s dng vn vay. Khi khon vay c ngn hng chp nhn th mc ch s dng vn vay cng s c ghi vo hp ng tn dng. Ngn hng s thng xuyn kim tra tnh hnh s dng vn vay ca khch hng, nu pht hin thy khch hng s dng vn sai mc ch, ngn hng c th s dng cc bin php ph hp x l. b) Nguyn tc 2: Hon tr gc v li vay ng thi hn tho thun trong hp ng tn dng. Hon tr l mt c trng trong hot ng tn dng ca ngn hng. Thc hin nguyn tc ny, khch hng ch c s dng vn vay trong mt thi hn nht nh, ht thi hn cho vay phi m bo tr n y c gc v li cho ngn hng. 1.1.2. iu kin vay vn iu kin cho vay l c s ngn hng xem xt v quyt nh cho vay. ng thi cng l cn c ngn hng theo di, gim st v x l cc tnh hung xy ra trong mt quy trnh cho vay. Theo cc vn bn hin hnh, iu kin vay vn, gm: - Khch hng vay vn phi c nng lc php lut dn s, nng lc hnh vi dn s v chu trch nhim dn s theo quy nh ca php lut, c th: i vi php nhn phi c nng lc php lut dn s. Cc i tng khc nh: C nhn, ch doanh nghip t nhn, i din h gia nh, i din t hp tc, thnh vin hp danh ca cng ty hp danh phi c nng lc php lut v nng lc hnh vi dn s. - C kh nng ti chnh m bo tr n trong thi hn cam kt; - Mc ch s dng vn vay hp php; - C d n u t, phng n sn xut, kinh doanh, dch v kh thi v c hiu qu hoc d n u t, phng n phc v i sng kh thi ph hp vi quy nh ca php lut; - Thc hin cc quy nh v bo m tin vay theo quy nh ca Chnh ph v hng dn ca ngn hng Nh nc. Cc iu kin cho vay c th c tng ngn hng c th ho tu thuc vo c im hot ng ca tng khch hng vay, tng khon vay, theo tng phng php cho vay 1.1.3. Phng php cho vay Theo cch rt vn vay v tr n th hot ng cho vay ca ngn hng c thc hin theo 2 phng php cho vay c bn sau: a) Cho vay tng ln
18

Cho vay tng ln l hnh thc cho vay theo mn, khi c nhu cu, khch hng xin vay mt khon tin cho mt mc ch s dng vn c th. Phng php ny p dng i vi nhng khch hng c nhu cu vay vn khng thng xuyn, khch hng c nhu cu vay v ngh vay tng ln hoc ngn hng xt thy cn thit phi p dng cho vay tng ln gim st, kim tra, qun l vic s dng vn vay cht ch hn. Trong mi hp ng tn dng khch hng c th rt vn vay lm nhiu ln tu theo tin v nhu cu s dng vn vay thc t. Vic tr n c thc hin theo lch tr n c tho thun trong hp ng tn dng. Khch hng phi ch ng tr n cho ngn hng khi n hn, nu khng ngn hng c quyn trch ti khon tin gi ca khch hng thu n. b) Cho vay theo hn mc tn dng Cho vay theo hn mc tn dng l phng php cho vay m ngn hng v khch hng xc nh v tho thun mt hn mc tn dng, duy tr trong mt khong thi gian nht nh. Hn mc tn dng l mc d n vay ti a c duy tr trong mt thi hn nht nh m ngn hng v khch hng tho thun trong hp ng tn dng. Cho vay theo hn mc tn dng thng c p dng i vi cc khch hng c nhu cu vay vn - tr n thng xuyn, c c im sn xut, kinh doanh, lun chuyn vn khng ph hp vi phng thc cho vay tng ln, c uy tn vi ngn hng. Quy m ca hn mc tn dng c xc nh trn c s d tnh v lng vn ln nht m doanh nghip c th cn ti bt k thi im no trong sut thi hn duy tr hn mc tn dng. Doanh nghip c rt tin vay trong phm vi hn mc tn dng cn li. Mi ln rt tin vay, khch hng k vo kh c nhn n, trong nu r thi gian tr n cho tng khon rt vn. Thi gian ny c xc nh cn c vo k lun chuyn ca i tng vay vn hoc thi gian thu tin ca khch hng. Khi cho vay theo hn mc tn dng, c th ngn hng s i hi khch hng phi tr ph cam kt v yu cu khch hng phi duy tr mt s d ti thiu v tin gi thanh ton ti ngn hng. 1.1.3. Thi hn cho vay a) Thi hn cho vay Thi hn cho vay c tnh t khi khch hng bt u nhn tin vay cho n thi im tr ht n gc v li vn vay c tho thun trong hp ng tn dng. Trong mt s trng hp c bit, thi hn cho vay l khong thi gian do ngn hng v khch hng cng tho thun v xc nh; V d cho vay theo hn mc tn dng hay cho vay theo hn mc tn dng d phng. Thi hn cho vay bao gm: - Thi hn rt vn: L khong thi gian khch hng cha phi tr n gc, tnh t khi bt u rt tin vay cho ti trc khi bc vo thi k tr n (Theo quy nh ti Q s 1627/ NHNN). - Thi hn tr n: l khong thi gian c tnh t khi khch hng bt u tr n cho n khi tr ht n cho ngn hng. Thi hn tr n c th c chia ra cc k hn tr n khc nhau tu thuc vo tnh hnh thu nhp cng nh kh nng tr n ca khch
19

hng. Ngun tr n ca khch hng c ly t khu hao ti sn hnh thnh t vn vay, mt phn li nhun ca d n vay vn v cc ngun vn khc (nu c). b) Cn c xc nh thi hn cho vay - c im chu k hot ng kinh doanh ca khch hng v i tng vay vn. Thng thng thi hn cho vay c xc nh cn c vo di thi gian chu k hot ng ca khch hng. Tuy nhin thi hn cho vay c th ngn hn chu k hot ng nu trong k hoch tr n c cn i thm ngun tr n (t li nhun v cc ngun thu khc). V d: Mt doanh nghip c thi gian mua chu bnh qun l 60 ngy, thi gian d tr l 90 ngy, thi gian bn chu l 90 ngy, chu k ngn qu s l 120 ngy, khi ngn hng cho vay vn lu ng, thi gian cho vay ca ngn hng bng thi gian ca mt chu k ngn qu l 4 thng. - Thi gian hon vn ca phng n sn xut, kinh doanh, d n u t. Thi gian hon vn u t l khong thi gian hon tr vn u t ban u bng cc khon li nhun v khu hao thu hi hng nm. Do i tng vay vn tham gia vo qu trnh lun chuyn vn ca phng n sn xut, kinh doanh, d n u t nn thi hn hon vn l c s ngn hng xc nh thi hn cho vay ph hp, m bo thu hi c vn (gc v li) khi n hn thanh ton. - Kh nng tr n ca khch hng vay. - Kh nng cn i ngun vn cho vay ca ngn hng. Khi cn i ngun vn, cc ngn hng ch trng ti s cn i gia ngun vn huy ng cho vay ca ngn hng v nhu cu vay vn ca khch hng c v c cu ngun vn theo k hn v loi tin s dng trong giao dch. - Thi hn hot ng cn li ca doanh nghip - S tc ng ca cc nhn t nh cng tc qun tr ngn hng, o c ngh nghip ca cn b tn dng v ca khch hng. 1.1.4. Phng php tnh li Li l khon tin m bn vay phi tr cho bn cho vay. Li c tnh ton cn c vo s vn vay, thi gian s dng vn v li sut. Vic tnh v thu li ph thuc vo hnh thc cho vay do ngn hng quy nh hoc tho thun vi khch hng. C 3 cch tnh, thu (tr) li: Tnh v thu li theo nh k, tnh v thu li trc, tnh v thu li sau. Cc phng php tnh li ph bin: Tnh li theo tch s: Phng php ny c th p dng i vi cc khon cho vay ngn hn theo hn mc tn dng. Vic tnh v thu li c thc hin theo nh k hng thng. S tin li = tch s tnh li trong k (thng) x Li sut thng S ngy trong k (thng)

tch s tnh li = ( D n S ngy d n thc t) trong thng V d: Nm N, mt khch hng c cp mt hn mc tn dng 500 tr, vi li sut 1%/thng. Trong thng 3/N c cc giao dch vay v tr n gc nh sau: Ngy 2/3 rt tin vay: 250 tr
20

Ngy 10/3 tr n 200 tr Ngy 26/3 rt tin vay 300 tr Bit d n ti khon cho vay u thng 3/N l 150 tr. Li tin vay phi tr trong thng 3/N c tnh nh sau: Ngy Giao dch Vay Tr n D n S ngy d n 1 8 16 6 Tch s d n 150 3.200 3.200 3.000

1/3 D n u thng 150 2/3 Vay 250 400 10/3 Tr 200 200 26/3 Vay 300 500 D n cui thng 500 Cng 31 9.550 Li tin vay = (9.550/31)*1% = 3,081 tr Tnh li theo mn: p dng i vi cc khon cho vay ngn hn, trung hn, di hn theo mn tho thun khi cho vay. S d n hay Thi gian d n Li sut S tin li = s tin tr n hay vay tin cho vay V d: mt khon vay 100 tr c rt ton b vo ngy 12/3/N, ngy 5/5 tr n gc 40 tr, ngy 20/7/N tr nt. Li sut cho vay l 1%/thng. Li phi tr tnh theo d n vo ngy 5/5/N l 100*54*1%/30 = 1,8 tr v li phi tr vo ngy 20/7/N l 60*76*1%/30 = 1,52 tr 1.1.5. Min, gim li tin vay Khi thc hin hp ng tn dng, nu khch hng vay b tn tht v ti sn do nguyn nhn khch quan, dn n kh khn ti chnh, c th lm n ngh ngn hng xem xt min, gim li tin vay. Cc khch hng thuc i tng quy nh ti Khon 1 iu 78 Lut Cc t chc tn dng khng c min, gim li. Lu : Trn thc t, ngoi vic phi tr li tin vay, khch hng vay c th cn phi tr cc khon ph khc theo quy nh ca ngn hng cho vay, nh: Ph cam kt, ph dn xp, ph tr n trc hn 1.1.6. Bo m tin vay Bo m tin vay l vic t chc tn dng p dng cc bin php nhm phng nga v i ph ri ro, to c s kinh t v php l thu hi c khon n cho khch hng vay. Bo m tin vay l mt trong nhng tiu chun xt duyt cho vay nhng khng phi l tiu chun quan trng nht hay ni cch khc n khng mang tnh nguyn tc trong qu trnh xt duyt cho vay ca ngn hng. Hin nay vic bo m tin vay ca t chc tn dng c thc hin theo ngh nh 178/1999/N-CP ngy 29/12/1999 v ngh nh 85/2002/N-CP ngy 25/10/2002 ca Chnh ph, theo t chc tn dng c quyn la chn, quyt nh vic cho vay c
21

m bo bng ti sn hoc cho vay khng c m bo bng ti sn v chu trch nhim v quyt nh ca mnh. a) m bo bng ti sn m bo bng ti sn l m bo bng ti sn ca khch hng vay, ti sn ca bn bo lnh hoc ti sn hnh thnh t vn vay. Ti sn m bo tin vay phi c cc iu kin sau: Ti sn phi thuc quyn s hu hp php ca khch hng vay vn hoc ngi bo lnh; Ti sn phi c php lut cho php chuyn nhng; Ti sn phi c kh nng bn c. T l gia s tin cho vay so vi gi tr ti sn bo m do ngn hng cho vay quy nh. Ht thi hn cho vay m khch hng vay, bn bo lnh khng thc hin hoc thc hin khng ng ngha v i vi ngn hng cho vay th ngn hng c quyn x l ti sn m bo thu hi n. b) m bo khng phi bng ti sn m bo khng phi bng ti sn bao gm cc trng hp: Tn chp ca cc t chc on th, chnh tr x hi cho cc c nhn, h gia nh ngho vay vn, cho vay theo ch nh ca Chnh ph v cho vay theo s la chn ca t chc tn dng. Vic la chn cho vay khng c m bo bng ti sn ca t chc tn dng c thc hin i vi nhng khch hng c cc iu kin sau: S dng vn vay c hiu qu, tr n y ng hn cho cc t chc tn dng; C d n u t/phng n sn xut kinh doanh dch v kh thi, c hiu qu, phng n phc v i sng kh thi ph hp vi quy nh ca php lut; C kh nng ti chnh thc hin ngha v tr n cho ngn hng; Cam kt thc hin bin php m bo bng ti sn theo yu cu ca t chc tn dng nu s dng vn vay khng ng cam kt trong hp ng tn dng. a ra c quyt nh v vic cho vay c m bo bng ti sn hay khng c m bo bng ti sn cc ngn hng thng mi thng da vo cc tiu thc nh: Tnh hiu qu ca phng n sn xut kinh doanh, d n u t, kh nng ti chnh ca ngi vay, mc ch s dng tin vay, s tin cho vay 1.2. Cc loi cho vay 1.2.1. Cho vay ngn hn a) Cho vay vn lu ng (cho vay ngn hn): Cho vay vn lu ng l mt dng ph bin ca cho vay ng vn, nhm ti tr thm vn lu ng cho cc hot ng kinh doanh ca khch hng. - Quy trnh cho vay. Mt quy trnh nghip v cho vay bao gm nhng cng vic c th cn phi thc hin, c mi quan h mt thit to c s cho nhau v ch r ngi c trch nhim thc hin mi cng vic . Mi ngn hng cho vay t thit k cho mnh mt quy trnh nghip v tu thuc vo nhiu yu t nh: Kh nng t chc qun l, c im khch hngQuy trnh vay thng gm:
22

Bc 1: Tip nhn h s v thu thp cc thng tin v khch hng. Mt khon cho vay thng bt u t cuc tip xc gia cn b tn dng (CBTD) vi khch hng c nhu cu vay, qua CBTD tm hiu v l do xin vay, nhu cu tn dng ca khch hng. Trong qu trnh ny khch hng cng c hng dn v th tc v h s vay vn cn cung cp cho CBTD. Khi mt n xin vay c np, CBTD s n c s sn xut, kinh doanh ca khch hng nh gi v tr, hot ng hay gi tr ti sn ca khch hng cng nh t cc cu hi cn thit tm hiu thm v khch hng. CBTD cng c th tm thm cc thng tin cn thit v tnh cch, tinh thn trch nhim, tnh hnh thanh ton, hot ng kinh doanh ca khch hng cc ngun thng tin khc. Bc 2: Thm nh v lp bo co thm nh. Khi ton b cc ti liu cn thit c cung cp, CBTD (hoc cn b thm nh) s tin hnh nh gi khch hng, phn tch cc bo co ti chnh nhm nh gi nng lc vay n, uy tn ca ngi vay, nh gi cc dng tin v cc ti sn d phng ca khch hng c tr n hay khng. Kt qu phn tch s c th hin trong mt bn bo co tm tt gi cho nhng ngi c thm quyn theo quy nh ca ngn hng xem xt quyt nh. Bc 3: Ph duyt v k hp ng. Sau khi c cp c thm quyn ph duyt, nu n xin vay ca khch hng c chp thun, cc th tc cn thit s c hon tt cc bn lin quan k mt hp ng tn dng hon chnh v hp ng bo m tin vay (nu c). Bc 4: Thc hin hp ng. Cn b tn dng s hng dn khch hng lm cc th tc cn thit rt vn vay theo cc tho thun trong hp ng tn dng. Tip theo, cn b tn dng phi lun theo di khon cho vay ny m bo rng khch hng s thanh ton y c gc v li nh cam kt vo cc thi im nh. Cn b tn dng s phi kim tra cng vic kinh doanh ca khch hng theo nh k, va nh gi tnh hnh s dng vn vay, va xem xt cc nhu cu mi ca khch hng v dch v ca ngn hng. Cc khon cho vay c du hiu ng ng u c xem xt cn trng, c bin php x l kp thi trc khi v sau khi ri ro xy ra. Kt thc mi khon cho vay, cn b tn dng cn c nhng tng kt v lu tr thng tin c th s dng khi cn thit. - Mt s vn quan trng trong quy trnh cho vay.

H s tn dng Khi c khch hng vay vn, cn b in dng hng dn khch hng v iu kin v lp h s vay vn. B h s vay vn khch hng gi n ngn hng bao gm: + Giy ngh vay vn + H s php l: Bao gm cc ti liu chng minh v nng lc php lut, nng lc hnh vi dn s, nh: Quyt nh (giy php) thnh lp; Giy chng nhn ng k kinh doanh; Giy php hnh ngh (nu c); Giy php hoc hn ngch xut nhp khu (nu php lut quy nh phi c); iu l t chc v hot ng; Quyt nh b nhim ngi iu hnh, k ton trng; Quy ch ti chnh (i vi tng cng ty v cc n v thnh vin);
23

Cc ti liu ny p dng i vi cc doanh nghip vay vn ln u hoc doanh nghip c s thay i trong qu trnh vay vn. + H s ti chnh khch hng: Bng cn i k ton, Bo co kt qu hot ng kinh doanh, Bn thuyt minh bo co ti chnh, bo co lu chuyn tin t (2-3 nm lin tc gn nht). Bo co tnh hnh sn xut kinh, doanh lu k t u nm. Cc ti liu lin quan khc nh: Ti liu thuyt trnh kh nng ti chnh i vi doanh nghip t nhn + H s v khon vay: Phng n sn xut kinh doanh, k hoch vay vn tr n, cc chng t chng minh cho phng n vay vn v tr n. i vi khon vay bng ngoi t: Doanh nghip phi gi thm cc ti liu, chng t chng minh nhu cu vay bng ngoi t theo quy nh qun l ngoi hi hin hnh ca Nh nc. + H s bo m tin vay: Bn k khai v ti sn bo m tin vay, cc giy t chng minh quyn s hu hp php v y i vi ti sn bo m, cc vn bn chng nhn gi tr ti sn bo m ca cc c quan thm nh c lp,

Thm nh khch hng v phng n vay vn Cng vic ny c th c tin hnh ngay t khi cn b tn dng tip xc vi khch hng vay. Cn c vo cc thng tin c tng hp, cn b tn dng nh gi xc nh xem khch hng c iu kin vay theo quy nh khng, t a ra kin v vic cho vay i vi khch hng. + Thm nh phi ti chnh: Vic nh gi khch hng tp trung lm r cc vn : T cch php nhn v a v php l (h s php l); cch thc, kh nng, kinh nghim t chc qun l v iu hnh; uy tn ca khch hng v ngi iu hnh, uy tn, li th kinh doanh v cc thng tin phi ti chnh khc: quan h tn dng i vi cc t chc tn dng + Phn tch hin trng v trin vng kinh doanh: Ngn hng s nh gi tnh hnh hot ng kinh doanh hin ti ca doanh nghip v sn xut, tiu th cng nh trin vng ca ngnh kinh doanh m doanh nghip ang hot ng bit c kh nng kinh doanh trong tng lai ca khch hng. + Phn tch tnh hnh ti chnh: Cn c cc bo co ti chnh ca doanh nghip, cc thng tin khc thu lm c trong qu trnh iu tra tn dng, ngn hng tin hnh phn tch tnh hnh ti chnh ca doanh nghip nhm mc ch: Bit thc trng ti chnh ca doanh nghip, qua nhn xt v tim nng, hiu qu kinh doanh cng nh cc ri ro trong tng lai; v xem xt nhng cn c cho vic nh gi k hoch kinh doanh, k hoch vay - tr n ca doanh nghip. Trc khi thc hin vic phn tch cn ch ti nhng yu t c th gy mo m ti kt qu phn tch: Nhng thay i ln trong hot ng kinh doanh; u t, st nhp, chia tch; nhng khon mc c cht lng thp hoc thay i bt thng trong bo co ti chnh v n, ti sn, thu nhp, chi ph; nhng thay i trong chnh sch v phng php k ton + Thm nh phng n kinh doanh, k hoch vay vn tr n: Cc ni dung thm nh tp trung vo vic lm r: Nhu cu vay vn: mc ch vay, tng nhu cu vn, trong : Vn t c, vn huy ng; tnh hp php ca nhu cu, mc ch vay; th trng ca
24

sn phm (u vo, u ra); cc iu kin, bin php v kh nng thc hin phng n ca khch hng; ngun tr n v kh nng kim sot ca ngn hng v ngun tr n. Trong thm nh phng n vay vn, tr n, ngn hng phi xc nh cc ch tiu cho vay nh: S tin cho vay, thi hn cho vay... Vic xc nh s tin vay da trn cc cn c: Nhu cu vay ca khch hng; Nhu cu vay = Nhu cu VL - Vn lu ng rng (hoc VL t c)- Vn khc Gi tr ti sn m bo: Mc cho vay ti a c xc nh theo t l quy nh cho tng loi ti sn bo m; Kh nng tr n ca khch hng: Cn c ngun thu bn hng v cc ngun thu khc (nu c); T l so vi vn ch s hu ca khch hng (nu c quy nh ny); Kh nng ngun vn ca ngn hng; Cc gii hn cho vay theo quy nh; Cc quy nh ring ca ngn hng cho vay. V thi hn vay, thi im rt vn tr n: Xc nh cn c: Chu k ngn qu (vng quay vn lu ng, vng quay cc ti sn l i tng vay vn) hoc lu chuyn tin t d tnh cho tng thng trong nm (trong k vay vn) + Thm nh ti sn bo m tin vay (nu c): Tnh hp php, y ca ti sn bo m tin vay; cht lng v kh nng chuyn i thnh tin; xc nh gi tr ti sn bo m tin vay; kh nng v bin php kim sot, qun l ca Ngn hng v ti sn m bo tin vay. Qun l n v x l n c vn + Kim tra, gim st khon cho vay Vic kim tra khon cho vay thng c tin hnh nh k hng thng, qu i vi vay ngn hn. Ni dung kim tra ca ngn hng l: tnh hnh s dng vn vay, tnh hnh sn xut, kinh doanh; tnh trng bo m tin vay; tnh hnh thc hin cc cam kt; ngun thu v kh nng tr n. Ngoi ra, ngn hng c th kim tra t xut khi thy doanh nghip c cc du hiu ng ng trong qu trnh s dng vn vay. Trong kim tra, nu pht hin cc khon vay ca khch hng c cc du hiu ng ng hoc c bng chng v kh khn trong kinh doanh, vi phm cc cam kt, ngn hng c th x l: Tm ngng hoc chm dt cho vay; thu hi n trc hn mt phn hoc ton b; gia hn n; iu chnh k hn n; chuyn n qu hn; thay i ti sn bo m tin vay... + X l n c vn Nu khch hng khng thc hin nhng cam kt theo tho thun trong hp ng tn dng v theo cam kt trn cc giy nhn n, c th x l nh sau: iu chnh k hn tr n, gia hn tr n gc v li: Trc khi n hn tr n, nu khch hng c ngh iu chnh k hn tr n hoc gia hn n (trong giy trnh
25

by r cc nguyn nhn nh hng n vic chm tr v thuyt trnh v k hoch tr n mi), ngn hng s xem xt v k ph lc b sung vo hp ng tn dng nu ng . Min, gim li tin vay: Khch hng b tn tht v ti sn c lin quan n vn vay do nguyn nhn khch quan, dn n kh khn ti chnh c th lm n ngh ngn hng xem xt min, gim li tin vay. Cc khch hng thuc i tng quy nh ti Khon 1 iu 78 Lut Cc t chc tn dng khng c min, gim li. Chuyn n qu hn: Nu n hn tr n, khch hng khng tr c n v khng c chp thun cho iu chnh k hn tr n hoc gia hn n, ngn hng s chuyn ton b s n cha tr ca doanh nghip sang n qu hn. Tuy nhin li sut n qu hn ch p dng cho cc khon n n hn trong thi gian chm tr. Tr n bng x l ti sn bo m (nu c bo m bng ti sn): Ngn hng s x l ti sn bo m thu hi n khi khch hng vay (hoc bn bo lnh) khng thc hin hoc thc hin khng ng ngha v tr n. Ti sn m bo trc ht c x l theo cc phng thc tho thun. Trng hp cc bn khng x l c ti sn m bo theo cc phng thc tho thun, th ngn hng c quyn ch ng p dng cc phng thc x l ti sn bo m theo mt trong cc cch: Trc tip bn ti sn m bo mt cch cng khai. U quyn bn ti sn m bo cho t chc bn u gi ti sn. U quyn hoc chuyn giao vic x l ti sn bo m cho t chc c chc nng c mua ti sn bn. Nhn chnh ti sn bo m thay th cho vic thc hin ngha v c bo m (tr quyn s dng t, ti sn gn lin vi t). Nhn cc khon tin, ti sn m bn th ba phi tr hoc phi giao cho bn bo m. Ngn hng cho vay c th khi kin khi khch hng vi phm hp ng tn dng, hp ng m bo tin vay b nhc nh nhng khng khc phc; n qu hn pht sinh do nguyn nhn ch quan nhng khng c bin php kh thi tr n ngn hng; c kh nng ti chnh tr n nhng c tnh trn trnh tr n; c hnh vi la o, gian ln b) Chit khu giy t c gi (GTCG) Chit khu giy t c gi l vic t chc tn dng mua giy t c gi cha n hn thanh ton ca khch hng. i tng chit khu l cc giy t c gi, bao gm: Tn phiu, k phiu, chng ch tin gi, s tit kim, thng phiu, b chng t hng xut, cc tri phiu, cc giy t khc tr gi bng tin. iu kin ca cc giy t c gi c nhn chit khu: - Thuc quyn s hu hp php ca khch hng; - Cn thi hn lu hnh ph hp vi thi gian chit khu c quy nh; - c php chuyn nhng khi cn thit; - c thanh ton theo quy nh ca t chc pht hnh. Phng thc chit khu:
26

- Chit khu ton b thi hn cn li ca giy t c gi l phng thc mua hn giy t c gi; - Chit khu c thi hn: T chc tn dng mua giy t c gi theo thi hn v gi chit khu, ng thi km theo cam kt ca khch hng v vic mua li giy t c gi vo ngy n hn chit khu. Quy trnh nghip v chit khu: - Khch hng np h s xin chit khu: Bn chnh cc chng t xin chit khu, n xin chit khu, bng k cc chng t xin chit khu; - Ngn hng kim tra h s, iu kin chit khu, thng bo cho khch hng v cc chng t c chit khu, s tin thanh ton cho khch hng: S tin thanh ton = Gi tr hin ti ca GTCG - Ph chit khu (nu c) Trong : Gi tr o hn ca GTCG Gi tr hin ti = Thi hn cn li ca Li sut ca GTCG 1 + x giy t c gi chit khu Gi tr o hn l gi tr n hn thanh ton ca chng t c gi bao gm mnh gi v li chng t (nu c). Ph chit khu c th c tnh nh li chit khu hoc tnh theo mt t l trn mnh gi hoc l mt s tin c th do ngn hng quy nh. - Khch hng chuyn giao chng t c gi v nhn tin: Nu ng vi cc quy nh ca ngn hng, khch hng lm th tc chuyn giao chng t c gi cho ngn hng v nhn tin thanh ton. - Ngn hng lu gi chng t c gi v thu n: Ngn hng lu gi, bo qun chu o chng t c gi, lp bng k theo di theo th t o hn ca cc chng t. n hn, ngn hng tin hnh i tin ngi pht hnh hoc ngi chp nhn n ca chng t. Trng hp chit khu c thi hn, khi khch hng hon thnh ngha v cam kt mua li giy t c gi, ngn hng chuyn giao giy t c gi v quyn s hu giy t c gi cho khch hng. c) Bao thanh ton Bao thanh ton l mt hnh thc cp tn dng ca t chc tn dng cho bn bn hng thng qua vic mua li cc khon phi thu pht sinh t vic mua bn hng ho c bn bn hng v bn mua hng tho thun trong hp ng mua bn hng. Trong bao thanh ton, n v bao thanh ton ng ra thanh ton ngay cho bn bn hng mt phn tin v hng ho bn cho bn mua v sau s i li bn mua hng. N l hot ng mua li cc khon n c ho n (ch yu theo hp ng cung cp hng di hn ca khch hng ln), thng trn c s min truy i ca cc doanh nghip. Khi quyt nh ti tr, n v bao thanh ton thng ng trc cho ngi bn khong 80-90% tr gi b ho n. S tin thu c ngi mua hng, sau khi tr i s tin ng trc v cc khon li, chi ph (phn tch tn dng, k ton, thu ngn, d phng ri ro), phn cn li c chuyn tr cho ngi bn hng.

27

Hin nay, theo quy nh ca NHNN Vit Nam, cc t chc tn dng nu iu kin, c thc hin bao thanh ton trong nc v bao thanh ton xut khu di hai hnh thc: - Bao thanh ton c quyn truy i: n v bao thanh ton c quyn truy i li s tin ng trc cho bn bn hng khi bn mua hng khng c kh nng hon thnh ngha v thanh ton khon phi thu. - Bao thanh ton khng c quyn truy i: n v bao thanh ton chu ton b ri ro khi bn mua hng khng c kh nng hon thnh ngha v thanh ton khon phi thu. n v bao thanh ton ch c quyn truy i trong trng hp bn mua hng t chi thanh ton do bn bn vi phm hp ng hoc v mt l do khc khng lin quan n kh nng thanh ton ca bn mua hng. Cc phng thc bao thanh ton c th thc hin ging nh cho vay, bao gm: Bao thanh ton tng ln, bao thanh ton theo hn mc v ng bao thanh ton. Ngoi ra, cc ngn hng cn cho vay di nhiu phng thc khc nh: Cho vay theo hn mc thu chi, Cho vay theo hn mc tn dng d phng... 1.2.2. Cho vay trung hn v di hn theo d n u t Vic cho vay ca ngn hng hng nhm ti tr vn cho vic thc hin cc d n u t ca khch hng. Ton b quy trnh cho vay theo d n u t v c bn ging nh cho vay b sung vn lu ng, tuy nhin do c im ca d n u t nn trong qu trnh cho vay, vic thm nh d n u t thng phc tp hn nhiu so vi thm nh cc iu kin vay vn trong cho vay vn lu ng. Thm nh d n u t: Thm nh d n u t l qu trnh kim tra, nh gi li d n ( c son tho) mt cch khch quan, khoa hc v ton din trn cc ni dung ca d n ra quyt nh u t. Thng qua thm nh d n u t, ngn hng nh gi v tnh kh thi, tnh hiu qu v kh nng hon tr n ca d n u t. Trong qu trnh thm nh, ngn hng c th tham gia ng gp kin cho ch u t vi mc ch nng cao hiu qu hot ng ca d n u t. Thng qua thm nh ngn hng xc nh c s tin cho vay ti a, thi hn cho vay, vn m bo tin vay, to iu kin thun li cho khch hng hot ng c hiu qu. Trnh t v ni dung thm nh d n u t ca NHTM: - Thm nh s cn thit v mc tiu ca d n u t: L do tin hnh d n? Mc tiu ca d n u t l g? - Thm nh tnh php l ca d n u t: Yu cu v mt php l ca d n nhm m bo d n khng tri vi mc tiu pht trin kinh t - x hi ni chung, phc tng li ch quc gia bn cnh li ch ca ch u t. - Thm nh v phng din th trng: Phn tch kh nng tiu th sn phm, trin vng ca th trng, i th cnh tranh, th hiu ca ngi tiu dng. - Thm nh v phng din k thut, cng ngh: Khi thm nh v phng din k thut phi ch n s ph hp ca qui m d n u t vi kh nng tiu th, ngun cung cp nguyn liu. S la chn thit b v cng ngh ca d n, c bit i vi d n s dng cng ngh cao.
28

- Thm nh v phng din t chc, qun tr d n: Thm nh kh nng chuyn mn, qun l ca Ban Gim c cng nh m bo ngun nhn lc khc cho vic khai thc, vn hnh d n khi hon thnh. - Thm nh v phng din kinh t - x hi, mi trng: Mc ng gp ca d n cho nn kinh t; mc gia tng vic lm, mc ng gp vo Ngn sch Nh nc; mc tch lu, ng thi xem xt nh hng ca d n u t n mi trng, n s pht trin kinh t - x hi ca a phng. - Thm nh v phng din ti chnh ca d n u t: Thm nh ti chnh d n u t l s dng cc phng php phn tch, nh gi kt lun tnh kh thi v tnh hiu qu ca d n. Thm nh ti chnh c ngha rt quan trng i vi vic quyt nh chp thun hay khng chp thun d n. i vi ngn hng thng mi thm nh ti chnh d n u t c coi l trung tm v quan trng nht khi ti tr d n. - Phn tch ri ro d n: Vic phn tch ri ro ca d n u t nhm nh gi nhng ri ro c th xy ra trong qu trnh thc hin v vn hnh d n u t cng nh xem xt cc bin php m khch hng chun b phng nga v hn ch cc thit hi khi ri ro xy ra. Ch tiu ti chnh d n: Thm nh ti chnh ca d n u t l xem tt c nhng ni dung ti chnh c lin quan ca d n nh: D ton chi ph, ngun tr n cho d n, hiu qu ca d n, kh nng ri ro c th gp phi... Khi thm nh ngi ta c th s dng mt s ch tiu c tnh cht nh lng sau y: + Thi gian hon vn u t (the payback period - Tp) Thi gian hon Tng vn u t = vn u t (Li nhun rng + KH TSC) trong 1 nm Nu khu hao v li nhun rng ca cc nm khc nhau, ngi ta tnh bng cch ly vn u t tr dn thu nhp mi nm cho n khi thu hi ht vn. Thi gian hon tr vn vay (Tv) Thi gian hon tr vn vay (Tv) v phng php c xc nh tng t vic xc nh Tp, ch khc mt iu Tv c xc dnh cn c vo tng s vn vay phi tr ch khng phi tng vn u t. Tng s vn vay Tv = KH TSC hnh LN d n Ngun khc + + thnh bng vn vay dng tr n (nu c) + Kh nng thanh ton n Debt Service Cover ratio (DSCR) Ch s kh nng thanh ton n ca d n c tnh trn c s so snh gia ngun tr n hng nm t d n vi n phi tr (gc v li) theo k hoch tr n. (Li nhun rng + KHCB + Mc tr li vay vn c nh) nm th t DSCRt = N phi tr (gc, li) nm t Ch tiu ny thng c so snh vi 1. Nu DSCRt > 1 d n m bo kh nng hon tr n vay nh d kin tnh ton. + im ho vn - Break Event Point (BEP)
29

Phn tch im ho vn l qu trnh p dng cc cng c phn tch an ton ti chnh ca d n thng qua vic xc nh im ho vn. - Sn lng ho vn - QHV QHV = FC P-V Trong : FC: Tng nh ph P: Gi bn mt n v sn phm V: Bin ph cho mt n v sn phm - Doanh thu ho vn: DTHV = QHV x P Doanh thu ho vn l doanh thu cn thit m d n t c m bo va b p chi ph. - Cng sut ho vn l cng sut hot ng cn thit m d n phi t c m bo va b p chi ph. Cng sut ho vn = Doanh thu ho vn/Doanh thu thun + Gi tr hin ti rng - net present value (NPV): Gi tr hin ti rng (hoc gi tr hin ti thun - NPV) phn nh gi tr hin ti ca chnh lch gia cc khon thu v chi ca d n u t.

NPV = TN t
n t =0

(1+r )

CF t
t

TNt: Thu nhp ca d n nm th t. CFt: Chi ph ca d n nm t. r: Li sut chit khu c la chn. + T sut doanh li ni b - Internal rate of return (IRR): hay li sut hon vn ni b l t sut chit khu m vi mc li sut gi tr hin ti cc khon thu trong tng lai do u t mang li bng vi gi tr hin ti ca vn u t. xc nh IRR, ngi ta tm mt mc li sut sao cho NPV = 0.

Trong :

NPV = TN t
n t =0

CF (1+ IRR )
=0

t t

+ nhy ca d n u t: Khi phn tch nhy ca d n ngi ta thng tnh ton s thay i ca cc ch tiu NPV, IRR hoc li rng khi gi nh c mt nhn t no thay i. D n c nhy (thay i) ca cc ch tiu hiu qu (NPV, IRR...) nh nht c coi l ri ro t nht. c s nh gi c th hn nh hng ca tng nhn t n hiu qu d n, ngi ta c th tnh nhy theo cng thc di y: T l (%) thay i ca ch tiu hiu qu (IRR, NPV...) nhy = T l (%) thay i ca ch tiu nhn t (gi, sn lng tiu th)

30

2. Cho thu ti chnh 2.1. Mt s vn c bn v cho thu ti chnh 2.1.1. nh ngha: Cho thu ti chnh l mt hot ng tn dng trung di hn thng qua vic cho thu my mc thit b, phng tin vn chuyn v cc ng sn khc trn c s hp ng cho thu gia bn cho thu vi bn thu. Theo Ngh nh 65/N/CP: "Mt giao dch cho thu ti chnh phi tho mn mt trong nhng iu kin sau y: a) Khi kt thc thi hn cho thu theo hp ng, bn thu c chuyn quyn s hu ti sn thu hoc c tip tc thu theo s tho thun ca hai bn; b) Khi kt thc thi hn cho thu theo hp ng, bn thu c quyn u tin mua ti sn thu theo gi danh ngha thp hn gi tr thc t ca ti sn thu ti thi im mua li; c) Thi hn cho thu mt loi ti sn t nht phi bng 60% thi gian cn thit khu hao ti sn thu; d) Tng s tin thu mt loi ti sn quy nh ti hp ng cho thu ti chnh, t nht phi tng ng vi gi tr ca ti sn ti thi im k hp ng". 2.1.2. Cc hnh thc cho thu ti chnh ch yu: Mc d khng c s ng nht gia nh ngha cho thu ti chnh trong Ngh nh 65 v chun mc k ton c kin quan, nhng theo quy nh php lut hin nay, ch c cng ty cho thu ti chnh mi c cung cp cc dch v cho thu ti chnh nn vic phn bit cc hnh thc cho thu theo Ngh nh 65, nh sau: Mt l: Cho thu ti chnh c s tham gia ca 3 bn Trong hnh thc giao dch ny, cc bn lin quan gm: + Bn cho thu: L cng ty cho thu ti chnh, cc n v trc thuc v cc chi nhnh ngn hng c u thc thc hin nghip v cho thu. Mi quan h gia cc bn c th c m t trong s sau: S s 01 - Cho thu ti chnh c s tham gia ca ba bn
Hp ng cho thu ti chnh Bn cho thu Quyn s dng TS
3

Bn i thu

Tr tin thu Hp ng mua ti sn Quyn s hu php l v ti sn Tr tin mua ti sn 31

Giao ti sn

Bo tr ti sn

Tr tin BT ph tng thay th

4 NH CUNG CP

+ Bn i thu: L cc t chc, c nhn hot ng ti Vit Nam trc tip s dng ti sn thu cho mc ch hot ng ca mnh. + Nh cung cp: L bn bn ti sn cho bn cho thu, c th cung cp cc dch v sau bn hng cho bn thu. Hai l: Giao dch bn v ti thu Bn v ti thu l mt tho thun ti tr ti chnh m theo bn i thu bn li ti sn ca h cho bn cho thu, ng thi thu li chnh ti sn bn. c trng ch yu ca hnh thc giao dch ny l: Bn i thu gi li quyn s dng ti sn, giao quyn s hu php l cho bn cho thu, ng thi nhn c tin bn ti sn. S s 02 - Giao dch bn v ti thu Cng ty cho thu Tho thun mua bn ti sn Quyn s hu ti sn Ngi mua Tin mua ti sn Hp ng thu ti sn Quyn s dng ti sn Tr tin thu 1 2 3 Ngi bn 4 5 6 Ngi i thu Ch s hu ban u

Ngi cho thu

2.1.3. Ti sn cho thu, s tin cho thu, thi hn thu v li sut cho thu: + Ti sn cho thu: Ti sn cho thu ti chnh l ng sn. Ti sn cho thu phi ng k ti trung tm ng k giao dch c m bo theo quy nh hin hnh ca php lut. Tt c ti sn cho thu phi c bo him trong sut thi gian cho thu. Ph bo him do bn i thu ng. + S tin cho thu: S tin cho thu bng gi mua v cc chi ph c lin quan hnh thnh v c ti sn cho thu. + Thi hn cho thu: Thi hn cho thu c tnh t khi bn thu nhn ti sn thu n khi bn thu tr ht tin thu theo hp ng k kt. Vic iu chnh k hn tr n v gia hn thanh ton tin thu nh cho vay bng tin.
32

2.1.4. Phng php tnh tin thu: Vic tnh tr n gc, li tin thu thng c thc hin theo mt trong cc cch sau: + Tr n gc u n theo nh k. Tng s n gc tin thu S tin gc tr cho = mi k thanh ton S k thanh ton S tin li tr mi k thanh ton: D n tin thu x S ngy d n x Li sut cho thu thng Li tin = thu 30 ngy + Tng s tin thanh ton bng nhau vo cui k (P):
P=
A.r (1 + r ) n (1 + r ) n 1

Trong : A: Tng s n gc tin thu. r: Li sut cho thu. n: S k thanh ton. S tin tr gc v li c xc nh nh sau: Tin li = D n tin thu u k x r Tin gc = P - Tin li 2.2. Quy trnh cho thu ti chnh: - Bc 1: Khi c nhu cu thu ti chnh, bn thu gi h s n bn cho thu. B h s thu ti chnh bao gm: H s php l; h s kinh t v h s thu ti chnh. Yu cu t ra vi cc loi h s ny ca t chc tn dng cng tng t nh cho vay theo d n u t. Cn b cho thu nhn h s ngh thu ti chnh ca khch hng, kim tra danh mc ca h s, tnh hp l, hp php ca b h s gi n. - Bc 2: Thm nh. Cn b cho thu thm nh lm r iu kin thu ca khch hng, sau lp bo co thm nh v ghi r kin ng hay khng ng cho thu trnh trng phng. Trng phng cho thu c trch nhim kim tra h s v kt qu thm nh, nu thy cn thit yu cu cn b cho thu thm nh li hoc trc tip ti thm nh, ghi r kin ng hay khng ng cho thu trnh Gim c. - Bc 3: Ph duyt v thng bo: Trong thi hn qui nh k t ngy nhn h s, bn cho thu phi thng bo bng vn bn cho bn thu v quyt nh cho thu hoc khng cho thu. Nu khng cho thu, bn cho thu phi nu r l do t chi. - Bc 4: m phn, k kt v thc hin hp ng. Bn cho thu cng khch hng tnh ton, tho thun v thng nht cc ni dung trong hp ng cho thu nh: Li sut, thi hn cho thu, thanh ton tin thu, tin t cc, k cc, giao nhn ti sn v bo him ti sn cho thu... Sau k kt hp ng cho thu; k kt v thc hin hp ng mua ti sn.
33

 Cn c vo hp ng cho thu ti chnh v vn bn tho thun la chn ti sn ca bn thu vi bn cung ng, bn cho thu v bn cung ng k hp ng mua bn ti sn. Bn thu tip nhn ti sn thu t bn cung ng theo tho thun trong hp ng cho thu v hp ng mua bn ti sn. Bn cho thu phi hp vi bn thu v bn cung ng thc hin cc th tc ng k s hu ti sn theo quy nh v ng k ti sn cho thu ti trung tm ng k giao dch c m bo theo qui nh ca php lut. - Bc 5: Sau khi cho thu. Bn cho thu thc hin kim tra sau khi cho thu, bao gm kim tra s dng ti sn thu, kim tra tnh hnh hot ng sn xut, kinh doanh ca bn thu, thanh ton tin thu (gc, li). Vic kim tra c th thc hin theo nh k hoc t xut. Mi ln kim tra u phi lp bin bn, xut cc bin php x l (nu c). 2.3. Kt thc v x l cc trng hp pht sinh ca hp ng cho thu - Sau khi hon tt cc ngha v cam kt trong hp ng cho thu ti chnh, bn cho thu v bn thu tin hnh thanh l hp ng. - Chm dt hp ng cho thu trc hn: Bn cho thu c quyn chm dt hp ng cho thu trc hn khi xy ra mt trong nhng trng hp sau: + Bn thu vi phm cc iu khon trong hp ng. + Khng thanh ton tin thu theo quy nh. + Bn thu b ph sn, gii th. Bn thu c th chm dt hp ng thu ti chnh trc thi hn khi bn cho thu vi phm mt trong cc trng hp sau: + Bn cho thu giao ti sn khng ng hn do li ch quan . + Bn cho thu vi phm hp ng. Hp ng cho thu b chm dt trc thi hn trong trng hp ti sn cho thu b mt, hng khng th phc hi, sa cha c. Hp ng cho thu ti chnh c chm dt trc thi bn trong trng hp bn cho thu chp thun bn thu thanh ton ton b tin thu trc thi hn ghi ti hp ng cho thu ti chnh. Trong trng hp bn thu ti sn trn, cht, mt tch, i t... khng c ngi tha k hoc ngi tha k khng c kh nng tr n th hp ng cho thu cng b chm dt trc thi hn . 3. Quan h thanh ton 3.1. C ch qun l thanh ton tin mt Khi c nhu cu chi tr bng tin mt, doanh nghip c th lm th tc ngh rt tin mt (t ti khon tin gi ti ngn hng) hoc giy lnh tin mt (i vi ti khon tin vay) theo quy nh hin hnh ca Ngn hng Nh nc. 3.2. Cc hnh thc thanh ton khng dng tin mt trong nc 3.2.1. Thanh ton bng sc
34

a) Mt s quy nh v sc Sc l phng tin thanh ton do ngui k pht hnh lp dui hnh thc chng t theo mu in sn, lnh cho ngi thc hin thanh ton tr khng iu kin mt s tin nht nh cho ngi th hng c tn trn sc hay cho chnh ngui cm t sc. Theo Ngh nh 159/2003/N/CP ngy 10/12/2003 v cung ng v s dng sc, khi s dng hnh thc thanh ton bng sc cn ch mt s im sau y: - Sc c k pht hnh ra lnh tr tin: Cho mt ngi xc nh v cho php chuyn nhng bng cch ghi r tn ngi c tr tin trn t sc sau cm t Tr theo lnh ca hoc ch ghi tn ngi c tr tin m khng c cm t trn; hoc: Cho mt ngi xc nh v khng cho php chuyn nhng bng cch ghi r tn ngi c tr tin trn sc sau cm t Tr khng theo lnh; hoc: Cho ngi cm t sc, bng cch ghi cm t: Tr cho ngi cm sc hoc khng ghi tn ngi c tr tin. Sc c th c k pht ra lnh tr tin cho chnh ngi k pht hnh. - S tin trn sc: S tin ghi trn sc c bng s v bng ch phi khp ng. - Thi hn xut trnh: L khong thi gian tnh t ngy k pht hnh ghi trn sc n ht ngy m t sc c thanh ton khng iu kin khi xut trnh. Thi hn xut trnh ca t sc l 30 ngy, k t ngy k. Nu xy ra s kin bt kh khng lm cho t sc khng th c xut trnh thanh ton ng hn, th thi hn xut trnh s c ko di cho n khi s kin bt kh khng chm dt, nhng khng qu 6 thng k t ngy k ph hnh. Sc c xut trnh sau thi hn xut trnh nhng cha qu 6 thng k t ngy k, th ngn hng vn c th thanh ton nu ngn hng thc hin thanh ton khng nhn c thng bo nh ch thanh ton i vi t sc . b) Thc hin thanh ton Khi sc c xut trnh thanh ton, ngn hng c thi gian 1 ngy lm vic thc hin cc th tc thanh ton. Trng hp sc c xut trnh thanh ton trc ngy ghi l ngy k pht hnh trn t sc, th vic thanh ton ch c thc hin k t ngy k ghi trn sc theo quy nh ni trn. Trng hp ngi k pht hnh khng tin thanh ton ton b s tin trn t sc, ngi th hng c quyn yu cu ngn hng: (i) T chi thanh ton ton b; (ii) Thanh ton mt phn s tin ghi trn sc, ngn hng thc hin thanh ton phi ghi r s tin c thanh ton trn t sc v tr li t sc cho ngi th hng. Trng hp t sc c xut trnh thanh ton sau khi ngi k pht hnh cht hoc mt nng lc hnh vi dn s, th t sc vn c hiu lc thanh ton theo cc quy nh hin hnh. - Quy trnh thanh ton: sc c th dng lnh tin mt, c th dng tr vo ti khon, khi cn thit khch hng c th n ngn hng xin bo chi sc. Trn t sc ghi cm t Tr vo ti khon th ngn hng ch c chuyn s tin ghi trn sc vo ti khon ca ngi th hng. T sc khng c cm t tr vo ti khon th ngn hng c th thanh ton s tin ghi trn sc bng tin mt hoc chuyn vo ti khon theo yu cu ca ngi th hng.
35

S s 03 Vic thanh ton Sc tr tin vo ti khon c thc hin theo trnh t

Ngi tr tin

(1)

Ngi th hng

(4) (3) NH thc hin thanh ton

(2)

(6)

NH thu h (5) (1) Ngi tr tin pht hnh sc giao cho ngi th hng. (2) Ngi th hng np sc v bng k np sc vo ngn hng phc v mnh nh thu h tin. (3) Ngn hng phc v ngi th hng kim tra chng t, sau chuyn t sc v bng k cho ngn hng phc v ngi tr tin. (4) Ngn hng thc hin thanh ton ghi n vo ti khon thanh ton s tin trn sc v bo n cho ngi tr tin. (5) Ngn hng thc hin thanh ton lp chng t thanh ton b tr v chuyn cho ngn hng thu h thanh ton cho ngi th hng. (6) Ngn hng thu h ghi c vo ti khon tin gi thanh ton s tin trn sc v bo c cho ngi th hng. Trong qu trnh thanh ton, cc ch th thanh ton khng tn nhim nhau v kh nng chi tr, ngi th hng c quyn yu cu ngi tr tin s dng Sc c ngn hng m bo chi tr (sc bo chi). Sc bo chi l loi sc thanh ton c ngn hng m bo chi tr bng cch trch trc s tin trn t sc t ti khon tin gi ca ngi tr tin sang ti khon m bo kh nng thanh ton sc. 3.2.2. Thanh ton bng lnh chi hoc u nhim chi U nhim chi hoc lnh chi l lnh chi tin ca ch ti khon yu cu ngn hng phc v mnh trch mt s tin nht nh t ti khon ca mnh tr cho ngi th hng c tn trn u nhim chi. U nhim chi hoc lnh chi c p dng trong thanh ton tin hng ho, dch v hoc chuyn tin ca ngi s dng dch v thanh ton ti mt chi nhnh ngn hng hoc gia cc chi nhnh ngn hng trong phm vi c nc. S s 04 Vic thanh ton u nhim chi c c thc hin theo trnh t Ngi th hng (3) Ngn hng phc v ngi th hng Ngi tr tin (1) (2)

(2)

36

Ngn hng phc v ngi tr tin Hi Dng

(1) Ngi tr tin lp U nhim chi (hoc lnh chi) np vo ngn hng phc v mnh yu cu trch ti khon ca mnh tr cho ngi th hng. (2) Ngn hng kim tra U nhim chi (lnh chi), s d ti khon tin gi ca ngi tr tin, tin hnh ghi n vo ti khon tin gi v bo n cho ngi tr tin. ng thi chuyn tin sang ngn hng phc v ngi th hng. (3) Nhn c chng t thanh ton do ngn hng phc v ngi tr tin gi n, ngn hng phc v ngi th hng ghi c vo ti khon tin gi v bo c cho ngi th hng. Trng hp ngi th hng cha m ti khon tin gi thanh ton ti ngn hng no , th ngn hng phc v ngi th hng ghi c vo ti khon phi tr khch hng v bo cho ngi th hng n nhn tin. 3.2.3. Thanh ton bng U nhim thu U nhim thu (nh thu) l giy u nhim do ngi th hng lp nh ngn hng thu h tin trn c s khi lng hng ho giao, dch v cung ng. thanh ton bng u nhim thu, hai bn tr tin v th hng phi c tho thun hoc hp ng v cc iu kin thu h v gi cho ngn hng thanh ton bng vn bn. S s 05 Trnh t thanh ton u nhim thu Ngi th hng (5) (1) Giao hng (2) Ngi tr tin (3) Ngn hng phc v ngi tr tin

Ngn hng phc v ngi th hng

(4) (1) Ngi th hng sau khi cung cp hng ho, dch v lp U nhim thu km theo ho n, chng t giao hng, cung ng dch v np vo ngn hng phc v mnh. (2) Sau khi kim tra cc yu t trn chng t, ngn hng ghi ngy thng nhn chng t, k tn, ng du trn u nhim thu, vo s theo di U nhim thu v gi b chng t sang ngn hng phc v ngi tr tin. (3) Ngn hng phc v ngi tr tin kim tra cc iu kin thanh ton, nu iu kin th ghi n ti khon tin gi thanh ton v bo n cho ngi tr tin. (Nu ti khon ca ngi tr tin khng kh nng thanh ton th lu u nhm thu vo h s v bo cho ngi tr tin bit). (4) Ngn hng phc v ngi tr tin chuyn tin thu c sang ngn hng phc v ngi th hng (hoc bo cha thu c tin). (5) Ngn hng phc v ngi th hng ghi c ti khon tin gi thanh ton v bo c cho ngi th hng.

37

3.2.4. Thanh ton bng th ngn hng Th ngn hng l cng c thanh ton do ngn hng pht hnh v bn cho khch hng s dng tr tin hng ho, dch v, cc khon thanh ton khc hoc rt tin mt ti cc my rt tin t ng. c s dng th ngn hng, khch hng phi thc hin cc th tc ng k s dng th v p ng y cc iu kin theo quy nh ca ngn hng pht hnh th. Sau khi c ngn hng pht hnh th chp thun, khch hng phi k hp ng s dng th vi ngn hng. Cc loi th: - Th ghi n: L loi th gn lin vi ti khon tin gi thanh ton hay ti khon sc ca khch hng. Khch hng s dng loi th ny th gi tr giao dch c khu tr ngay vo ti khon ca khch hng, ng thi ghi c ngay vo ti khon ca ngi th hng. - Th tn dng: L loi th c s dng ph bin, ngn hng cho php ch th s dng mt hn mc nht nh. i vi nhng khch hng c quan h thng xuyn vi ngn hng, c tnh hnh ti chnh tt, lun m bo kh nng thanh ton th ngn hng cho php s dng th tn dng. Trong qu trnh s dng th, nu mt th ngi ch th phi thng bo ngay bng vn bn cho ngn hng pht hnh th. Khi s dng ht hn mc hoc ht thi hn s dng ca th, nu c nhu cu, ngi s dng th phi n ngn hng pht hnh th lm th tc s dng tip. 3.3. Cc hnh thc thanh ton quc t 3.3.1. Thanh ton bng th tn dng (L/C) - tn dng chng t (DC) a) nh ngha: L/C l mt bn cam kt tr tin do Ngn hng pht hnh (ngn hng m L/C) m theo ch th ca ngi nhp khu (ngi yu cu m L/C), tr mt s tin nht nh cho ngi xut khu (ngi th hng) vi iu kin ngi phi thc hin y nhng quy nh trong L/C. L/C c m da trn nhng tho thun t hp ng ngoi thng. Nhng khi n c m th n l mt giao dch ring bit, c lp vi hp ng ngoi thng, tr thnh bn cam kt tr tin ca ngn hng. Khi thanh ton bng L/C, cc bn xut nhp, khu phi tha thun vi nhau v vic s dng: "Bn quy tc v cch thc hnh thng nht v tn dng chng t - UCP" do Phng Thng mi quc t (ICC) pht hnh dn chiu trong L/C. UCP c pht hnh, xut bn nhiu ln, hin nay l bn mang s hiu UCP 600*. Cn lu UCP l loi vn bn mang tnh php l ty . b) Cc bn tham gia thanh ton L/C: Nu khng phi l L/C c bit, tham gia thanh ton L/C thng c cc ch th sau y:
* UCP - The Unifocm Customs and Practice for Documentary credit c xut bn ln u vo nm 1933, cc bn sa i c cng b vo cc nm 1951, 1962, 1974, 1983, 1993 v 2007. 38

- Ngi nhp khu (ngi yu cu m L/C - The applicant for the credit): Ngi a ra ch th i vi ngn hng phc v mnh m L/C cho ngi xut khu hng. - Ngn hng m L/C (The opening bank) hay cn gi l Ngn hng pht hnh L/C (the issuing bank): y l ngn hng trc tip phc v ngi nhp khu, v thng l ngn hng trc tip tr tin theo L/C. - Ngi xut khu: L ch th ca hp ng ngoi thng, ngi c hng L/C (the beneficiary of the credit). - Ngn hng thng bo: (The informing bank): Ngn hng ny c th l chi nhnh hoc l ngn hng i l ca Ngn hng m L/C, trc tip thng bo L/C n ngi xut khu. - Ngn hng ch nh: Ngn hng ny (theo ch th ca ngn hng pht hnh - nu khng phi l ngn hng pht hnh) trc tip tr tin cho ngi xut khu. Nh trn trnh by, tham gia L/C c th cn c s tham gia ca Ngn hng xc nhn, Ngn hng chit khu... Quy trnh thanh ton L/C: Thng thng mt nghip v thanh ton L/C c thc hin theo quy trnh sau y: S s 06
Hp ng ngoi thng Ngi xut khu

(4)

Ngi nhp khu

(6)

(5) (3) (2)

(1)

(9)

NH pht hnh (7) (8) (1) Ngi nhp khu a ra yu cu v ch th cho ngn hng phc v mnh v vic m th tn dng. (2) NH pht hnh m th tn dng cam kt tr tin cho ngi xut khu ri gi bn chnh (bn gc) cho ngn hng thng bo. (3) Nhn c bn chnh L/C t Ngn hng pht hnh, Ngn hng thng bo phi xc nhn bng vn bn L/C nhn c v gi bn chnh L/C cho ngi xut khu. (4) Cn c vo ni dung ca L/C v nhng tha thun k trong hp ng, ngi xut khu s tin hnh giao hng. (5) Sau khi giao hng, ngi xut khu phi hon chnh ngay b chng t hng ha theo ng nhng ch th trong L/C v gi ton b cc chng t ny cho Ngn hng thanh ton (Ngn hng thng bo) xin thanh ton. (6) Ngn hng thanh ton nhn c b chng t t ngi xut khu phi kim tra tht k, nu thy iu kin th tin hnh tr tin cho cc chng t .
(NH thanh ton)
39

NH thng bo

(7) Ngn hng thanh ton chuyn b chng t cho Ngn hng pht hnh v yu cu Ngn hng ny tr tin cho b chng t . (8) Nhn c b chng t, Ngn hng pht hnh phi kim tra k, nu cc chng t iu kin th hon tin cho Ngn hng thanh ton. (9) Ngn hng pht hnh thng bo vic tr tin i vi L/C cho ngi nhp khu, ng thi chuyn giao b chng t hng ha cho ngi nhp khu ngi c cn c i nhn hng. c) Mt s quy nh v L/C - V loi L/C: Theo quy nh ca UCP 500, khi m loi L/C no phi ghi r loi L/C (L/C hy ngang hay L/C khng hy ngang). Nu khng ghi r l loi no th nghim nhin L/C s l L/C khng hy ngang. - S hiu, a im v ngy m L/C: * Mi L/C u phi t k hiu ring dn chiu L/C khi trao i th t, in tn... hoc phc v cho cc giao dch khc lin quan n L/C. * a im m L/C: L ni L/C c m, n lin quan n vic vn dng lut gii quyt cc tranh chp pht sinh lin quan n L/C. * Ngy m L/C: Cn c vo ngy m L/C c th nhn bit c ngi nhp khu c thc hin ng quy nh trong hp ng hay khng. - Thi hn hiu lc ca L/C: L thi hn m L/C c gi tr hiu lc php l thc hin, c tnh t ngy L/C c m n ngy L/C ht hiu lc. - Thi hn giao hng: L thi hn quy nh ngi xut khu phi giao hng cho t chc vn ti. Ngy giao hng phi trc ngy L/C ht hn hiu lc. - Thi hn xut trnh chng t: Trong thi gian c hiu lc ca L/C, nu L/C khng quy nh, ngy xut trnh chng t chm nht khng qu 21 ngy k t sau ngy giao hng. - Thi hn tr tin i vi L/C: Nu tr tin ngay th thi hn tr tin nm trong thi hn hiu lc ca L/C. Nu l tr tin sau th ngn hng thanh ton phi k chp nhn tr tin trong thi hn hiu lc ca L/C. - S tin ca L/C: S tin ca L/C hay cn gi l kim ngch L/C, phi ghi r rng va bng s, va bng ch. L/C c m bng tin nc no th phi ghi ng k hiu quc t ca ng tin . Khi ghi s tin ca L/C c th vn dng quy nh cho php ca UCP l ghi s tng i vi vic s dng cc cm t nh "c chng", "vo khong" hoc "khng vt qu s tin...". - Nhng chng t m ngi xut khu phi xut trnh: y l ni dung then cht ca L/C v cc chng t trong b chng t l bng chng chng minh rng ngi xut khu hon thnh ngha v giao hng v thc hin ng nhng yu cu trong L/C. 3.3.2. Thanh ton y thc thu (collection) a) nh ngha: y thc thu l mt hnh thc thanh ton quc t, trong ngi xut khu sau khi thc hin giao hng cho ngi nhp khu th lp giy y thc thu nh ngn hng phc v mnh thu h s tin ngi nhp khu trn c s hi phiu do ngi xut khu k pht.
40

Khi thc hin thanh ton bng y thc thu, cc bn tham gia thanh ton thng vn dng bn quy tc thng nht v nh thu chng t thng mi (The Uniform Rules for colleetion of the commereial Paper - Vit tt l URC) do Phng Thng mi quc t ICC pht hnh nm 1995. b) Cc ch th tham gia thanh ton: - Ngi xut khu: L ngi hng li v cng chnh l ngi khi xng vic thanh ton. - Ngi nhp khu: L ngi tr tin phi tr tin kp thi theo ng cc cam kt vi ngi xut khu trong hp ng mua, bn ngoi thng. - Ngn hng chuyn: L ngn hng phc v ngi xut khu chuyn ch th nh thu ra nc ngoi i tin ngi nhp khu. - Ngn hng xut trnh: L ngn hng i l thu h tin t ngi nhp khu chuyn cho Ngn hng phc v ngi xut khu chuyn tr vo ti khon ca ngi xut khu. c) Cc loi y thc thu: Theo thi hn thanh ton, u thc thu bao gm 2 loi: - y thc thu tr ngay: Ngi nhp khu phi tr tin ngay khi u thc thu c xut trnh. - y thc thu tr chm: Ngi nhp khu phi k chp nhn tr tin ln hi phiu c k hn khi u thc thu c xut trnh. Nu cn c vo cc chng t km theo, u thc thu bao gm 2 loi: - y thc thu trn: (Clean Bill collection) l loi y thc thu khng km theo cc chng t thng mi. - y thc thu km chng t (documentary collection): L hnh thc ngi xut khu y thc cho NH thu h tin t ngi nhp khu da trn cc chng t hng ha km theo, vi iu kin ngi nhp khu phi tr tin (D/P) hoc chp nhn tr tin (D/A) th mi c NH k chuyn giao cho b chng t hng ha nhn hng. d) Quy trnh thanh ton y thc thu km chng t: C th trnh by quy trnh ny theo s sau: S s: 07 Ngi xut khu 1 5 4 NH chuyn NH xut trnh 2 (1) Sau khi thc hin xong vic giao hng, ngi xut khu lp giy y thc thu, km theo hi phiu, b chng t hng ha gi cho ngn hng phc v mnh. Khi lp
41

giao hng

Ngi nhp khu 3

giy y thc thu ngi xut khu phi lp chnh xc, y , a ra cc ch th r rng cho ngn hng thc hin. (2) NH phc v ngi xut khu sau kim tra b chng t, chuyn cc chng t sang cho NH xut trnh. (3) Ngn hng xut trnh thng bo cho ngi nhp khu v b chng t v yu cu ngi nhp khu tr tin (D/P) hoc k chp nhn tr tin trn hi phiu (D/A). Sau khi ngi nhp khu ng tr tin hoc k chp nhn tr tin trn hi phiu th NH s trao cho ngi b chng t hng ho. (4) NH xut trnh chuyn tin thu h hoc hi phiu c chp nhn sang NH phc v ngi xut khu. (5) NH phc v ngi xut khu tr tin vo ti khon cho ngi xut khu. Nu l thanh ton theo hnh thc D/A, ch n ngy hi phiu n hn thanh ton, ngi xut khu xut trnh hi phiu v NH phc v ngi nhp khu c s y nhim ca ngi nhp khu s thc hin thanh ton hi phiu v chuyn tin sang NH xut khu chuyn tr vo ti khon ca ngi xut khu. 3.3.3. Hnh thc thanh ton chuyn tin (Remittance) a) nh ngha: Hnh thc thanh ton chuyn tin l mt hnh thc thanh ton, trong ngi chuyn tin yu cu ngn hng phc v mnh thng qua NH i l hay chi nhnh nc ngoi chuyn tr mt s tin nht nh cho ngi th hng. b) Cc ch th tham gia: i vi nghip v thanh ton chuyn tin c cc ch th tham gia sau: - Ngi chuyn tin: Ngi c nhu cu chuyn tin cho ngi th hng nc ngoi (ngi mc n, ngi u t, tr tin pht, tin bi thng v.v...). - NH phc v ngi chuyn tin: L ngn hng nhn thc hin ch th chuyn tin ca ngi chuyn tin. - Ngi nhn chuyn tin (ngi th hng). - Ngn hng phc v ngi nhn chuyn tin l ngn hng thc hin tr chuyn tin cho ngi th hng. c) Quy trnh thanh ton: Quy trnh thanh ton chuyn tin c th m t khi qut sau y: S s: 08 Ngi chuyn tin (1) Ngi nhn chuyn tin (3)

(2) NH phc v ngi NH phc v ngi nhn chuyn tin chuyn tin (1) Ngi chuyn tin yu cu ngn hng phc v mnh chuyn mt s tin nht nh cho ngi th hng nc ngoi.
42

Yu cu i vi ngi chuyn tin: - Vit n xin chuyn tin gi cho ngn hng phc v mnh. - Hon tt y cc giy t lin quan n khon tin chuyn v xut trnh chng nh: Hp ng thng mi gc, ha n thng mi, cc giy php lin quan do c quan c thm quyn cp... - Ni r l do, mc ch chuyn tin. - Yu cu ngn hng chuyn tin bng phng thc no: M/T hay T/T hay qua mng SWIFT. - Thanh ton ph chuyn tin cho ngn hng. (2) Theo yu cu ca ngi chuyn tin v mi yu cu cn thit cho vic chuyn tin u tha mn th ngn hng phc v ngi chuyn tin s chuyn tin n ngn hng nc ngoi c ch nh (ngn hng tr chuyn tin). 3. Sau khi nhn c tin chuyn t ngn hng nc ngoi, ngn hng tr tin s tr s tin cho ngi th hng. 4. Bo lnh ngn hng 4.1. Khi nim v c im a) Khi nim: Bo lnh ngn hng l cam kt bng vn bn ca ngn hng (bn bo lnh) vi bn c quyn (bn nhn bo lnh) v vic thc hin ngha v ti chnh thay cho khch hng (bn c bo lnh) khi khch hng khng thc hin hoc thc hin khng ng ngha v cam kt vi bn nhn bo lnh. Khch hng phi nhn n v hon tr n cho ngn hng s tin c tr thay. b) c im: - L mi quan h nhiu bn ph thuc ln nhau: Trong mt nghip v bo lnh thng c s kt hp gia 3 hp ng c lp: Hp ng gia bn c bo lnh v bn nhn bo lnh, hp ng gia bn c bo lnh v bn bo lnh, hp ng gia bn nhn bo lnh v bn bo lnh. - Tnh c lp ca bo lnh: Bo lnh ngn hng c tnh c lp so vi hp ng. Mc d mc ch ca bo lnh ngn hng l bi hon cho ngi th hng nhng thit hi t vic khng thc hin hp ng ca ngi c bo lnh trong quan h hp ng, nhng vic thanh ton mt bo lnh ch hon ton cn c vo cc iu khon v iu kin nh c quy nh trong bo lnh. - Tnh ph hp ca bo lnh: Khi ngi th hng bo lnh n yu cu ngn hng thanh ton th ngn hng c trch nhim kim tra cc chng t do ngi th hng xut trnh. Ngn hng bo lnh c quyn t chi thanh ton nu nh chng t c du hiu khng hp l hay nhng iu kin ca bo lnh khng c p ng. 4.2. Cc hnh thc bo lnh a) Bo lnh vay vn: L mt bo lnh ngn hng do ngn hng pht hnh cho bn nhn bo lnh (bn vay vn), v vic cam kt tr n thay cho khch hng trong trng hp khch hng khng tr n hoc khng tr n y , ng hn. b) Bo lnh thanh ton: L mt loi bo lnh ngn hng do ngn hng pht hnh cho bn nhn bo lnh cam kt s thanh ton thay cho khch hng trong trng hp
43

khch hng khng thc hin hoc thc hin khng y ngha v ca mnh khi n hn. c) Bo lnh d thu: L mt loi bo lnh ngn hng do ngn hng pht hnh cho bn mi thu bo m ngha v tham gia d thu ca khch hng. Trng hp khch hng b pht do vi phm quy nh d thu m khng np hoc np khng tin pht cho bn mi thu th ngn hng thc hin ngha v bo lnh cam kt. d) Bo lnh thc hin hp ng: L mt loi bo lnh do ngn hng pht hnh cho bn nhn bo lnh bo m vic thc hin ng, y cc ngha v ca khch hng vi bn nhn bo lnh theo hp ng k kt. Trng hp khch hng khng thc hin ng v y cc ngha v trong hp ng, ngn hng thc hin ngha v bo lnh cam kt. ) Bo lnh bo m cht lng sn phm: L mt loi bo lnh ngn hng do t chc tn dng pht hnh cho bn nhn bo lnh bo m khch hng thc hin ng cc tho thun v cht lng ca sn phm theo hp ng k kt vi bn nhn bo lnh. Trng hp khch hng b pht tin do khng thc hin ng cc tho thun trong hp ng v cht lng sn phm vi bn nhn bo lnh m khng np hoc np khng tin pht cho bn nhn bo lnh, t chc tn dng thc hin ngha v bo lnh cam kt. e) Bo lnh hon thanh ton: L mt bo lnh ngn hng do t chc tn dng pht hnh cho bn nhn bo lnh v vic bo m ngha v hon tr tin ng trc ca khch hng theo hp ng k kt vi bn nhn bo lnh. Trng hp khch hng vi phm cc cam kt vi bn nhn bo lnh v phi hon tr tin ng trc nhng khng hon tr hoc hon tr khng s tin ng trc cho bn nhn bo lnh th t chc tn dng s hon tr s tin ng trc cho bn nhn bo lnh. g) Cc loi bo lnh khc: - Bo lnh i ng: L loi bo lnh do mt t chc tn dng (bn pht hnh bo lnh i ng) pht hnh cho mt t chc tn dng khc (bn bo lnh) v vic ngh bn bo lnh thc hin bo lnh cho cc ngha v ca khch hng ca bn pht hnh bo lnh i ng vi bn nhn bo lnh. Trng hp, khch hng vi phm cc cam kt vi bn nhn bo lnh, bn bo lnh phi thc hin ngha v bo lnh th bn pht hnh bo lnh i ng phi thc hin ngha v bo lnh i ng cho bn bo lnh. - Xc nhn bo lnh: L bo lnh ngn hng do t chc tn dng (bn xc nhn bo lnh) pht hnh cho bn nhn bo lnh v vic bo m kh nng thc hin ngha v bo lnh ca t chc tn dng c xc nhn bo lnh (bn c xc nhn bo lnh) i vi khch hng. Trng hp bn c xc nhn bo lnh khng thc hin hoc thc hin khng y ngha v ca mnh cam kt vi bn nhn bo lnh th bn xc nhn bo lnh s thc hin ngha v thay cho bn c xc nhn bo lnh. 4.3. Quy trnh bo lnh Trnh t v th tc trong mt nghip v bo lnh cng c nhiu im tng t nh trong nghip v cho vay, nh tip nhn h s, thm nh khch hng, quyt nh bo lnh; k hp ng; x l n qu hn pht sinh khi thc hin ngha v bo lnh. Sau khi th bo lnh ht thi hn hiu lc hoc khi c thng bo hoc xc nhn ca bn nhn bo lnh v vic hon thnh ngha v lin quan n bo lnh, ngn hng tin hnh tt ton bo lnh. Trng hp bn c bo lnh vi phm ngha v c
44

bo lnh, bn bo lnh phi tr thay v t ng hch ton n vay bt buc i vi s tin tr n thay theo li sut n qu hn v p dng cc bin php cn thit thu n nh trong cho vay Bn c bo lnh c trch nhim phi hp thc hin v chp hnh cc bin php x l ca t chc tn dng bo lnh, thc hin bi hon cho t chc tn dng trong trng hp khng thc hin hoc thc hin khng ng ngha v c bo lnh. 5. Giao dch ngoi t 5.1. T gi hi oi Trn th trng ngoi hi, t gi giao dch do nhng ngi to th trng xc nh v nim yt. Theo tp qun quc t trong vic nim yt t gi, USD l ng tin c v tr c bit lun xut hin trong cc t gi c nim yt. C mt vi ng tin c yt gi theo USD v USD c yt gi theo cc ng tin cn li. V vy, vi nhng ng tin khng c yt gi trc tip vi nhau, phi dng phng php tnh cho xc nh t gi. V d: Trn mt th trng c cc t gi c nim yt nh sau: GBP/USD = 1,6825/35 AUD/USD = 0,6665/70 USD/HKD = 8,4955/75 USD/JPY = 131,12/22 Cc t gi cho c xc nh nh sau: - Gia hai ng tin nh gi so vi ng tin yt gi USD. USD/JPY 131,12 131,22 HKD/JPY = = = 15,4304/15,4458 USD/HKD 8,4975 8,4955 - Gia t gi ca hai ng tin yt gi theo USD. GBP/USD 1,6825 1,6835 GBP/AUD = = = 2,4852/2,5278 AUD/USD 0,6770 0,6665 - Gia hai ng tin yt gi v nh gi so vi USD. GBP/HKD = GBP / USD x USD / HKD = (1,6825 x 8,4955) / (1,6835 x 8,4975) = 14,2937/14,3055 5.2. Cc phng thc giao dch ngoi t 5.2.1. Giao dch trao ngay (Spot) Giao dch trao ngay l giao dch mua, bn mt s lng ngoi t gia hai bn theo t gi giao ngay ti thi im giao dch v kt thc thanh ton trong vng hai ngy lm vic tip theo k t ngy cam kt mua bn. Trong giao dch trao ngay, hai bn thng tho thun mt s ni dung nh: T gi mua bn, s lng giao dch, a im chuyn tin n, chuyn tin i vo ngy thanh ton.... Sau khi cam kt giao dch, cc bn c th xc nhn li bng vn bn hoc
45

k kt hp ng chi tit. Thng thng vic giao dch c hon tt bng tho thun qua in thoi l c tnh php l. Vit Nam, t gi giao ngay trn th trng ngoi hi chnh thc c xc nh theo quan h cung cu v ngoi t, nhng trong gii hn quy nh ca NHNN Vit Nam. Ngn hng Nh nc Vit Nam cn c vo tnh hnh c th trong tng thi k quy nh gii hn ny cho ph hp. Trong giao dch trao ngay, cc bn cn xc nh thi gian thc hin vic chuyn tin n cc ti khon c lin quan, theo thng l c gi l ngy gi tr. Tu tng giao dch c th, ngy gi tr c th l giao tc th, sau mt ngy lm vic hoc hai ngy lm vic. Thng thng ngy gi tr c xc nh l sau hai ngy lm vic k t ngy tho thun giao dch. 5.2.2. Giao dch c k hn (Forward) Giao dch hi oi c k hn l mt giao dch trong hai bn s cam kt mua, bn vi nhau mt s lng ngoi t theo mt t gi xc nh ti thi im giao dch v vic thanh ton s c thc hin sau mt thi gian nht nh k t ngy k kt giao dch. Vit Nam, ch c cc NHTM iu kin mi c php giao dch c k hn vi mt s khch hng l cc t chc tn dng, cc t chc kinh t l php nhn Vit Nam. Cc giao dch phi c k hp ng chi tit nu khng giao dch qua mng vi tnh. Trong giao dch c k hn mi iu khon mua bn c k kt vo ngy giao dch, nhng vic giao nhn tin ch c thc hin vo ngy gi tr tho thun trn c s k hn mua bn. Do tnh cht giao dch, cc ni dung v t gi v ngy gi tr c xc nh khc so vi giao dch trao ngay. a) Ngy gi tr c k hn: Ngy gi tr c k hn bng (=) ngy gi tr giao ngay tng ng c hiu lc cng (+) thi hn giao dch. Nu ngy gi tr c k hn ri vo ngy ngh th ngy gi tr c k hn c hiu lc s c gia hn li vo ngy lm vic lin sau. V d: Ngy giao dch l th 6 ngy 02/01/2004. Ngy gi tr giao ngay tng ng c hiu lc l th 2 ngy 5/1/2004. Ngy gi tr k hn 1 thng s l: Th 5 ngy 5/2/2004. Trng hp, thi hn ca giao dch l chn thng, nu vic gia hn ngy gi tr c hiu lc ri vo thng sau th phi tnh ngc tr li cho n khi xc nh c ngy gi tr c hiu lc u tin. b) T gi c k hn: - Phng php yt gi: T gi c k hn do cc ngn hng nim yt c th theo hai cch: Yt gi trc tip (kiu outright) v yt gi gin tip (kiu swap). Trn th trng yt gi kiu swap c s dng ph bin, theo cch yt gi ny, ngn hng s yt gi giao ngay v mc swap. Mc swap l phn chnh lch gia t gi c k hn v t gi giao ngay. V d: Yt gi theo kiu swap T gi Giao ngay 1 thng 2 thng 3 thng
46

GBP/USD 1,6331/37 99/97 278/275 536/530 USD/CAD 1,4577/82 40/43 105/109 175/181 V nguyn tc, mc swap c yt theo im gm mc swap mua v mc swap bn. Nu trong mc swap, mc swap mua nh hn mc swap bn th: T gi c k hn = T gi giao ngay + Mc swap Nu mc swap mua ln hn mc swap bn th: T gi c k hn = T gi giao ngay - mc swap Trong v d trn: T gi c k hn 1 thng c xc nh: USD/CAD = (1,4577 + 0,0040) / (1,4582 + 0,0043) = 1,4617/1,4625 GBP/USD = (1,6331 - 0,0099) / (1,6337 - 0,0097) = 1,6232/1,6240 - Cch xc nh mc swap V nguyn tc, mc swap c xc nh trn c s chnh lch li sut gia li sut ca ng tin nh gi v li sut ca ng tin yt gi trong thi hn mua, bn. Nu : T gi giao ngay gia 2 ng tin A v B l : A/B = E1/E2. Li sut tin gi v cho vay ca ng tin yt gi A l: ia1- ia2 Li sut tin gi v cho vay ca ng tin nh gi B l: ib1- ib2 K hn ca nghip v l: n ngy. Th: Chnh lch li sut gia hai ng tin c xc nh khi tnh mc swap mua l: E1(ib1-ia2)n/(360+ia2n) v mc swap bn l: E2(ib2-ia1)n/(360+ia1n) Trn thc t, mc swap m cc ngn hng nim yt ngoi vic c xc nh cn c vo chnh lch li sut gia hai ng tin nh trn, cn ph thuc vo quan h cung cu, cc chi ph giao dch ca ngn hng trong vic mua bn c k hn Do tt c cc iu kin ca giao dch c k hn u c tho thun ti thi im k hp ng, nn giao dch c k hn c s dng ph bin bo him ri ro t gi hi oi, trn c s c nh cc khon thu nhp hay chi tr trong tng lai theo mt t gi bit trc. 5.2.3. Giao dch hon i (swap) Giao dch swap ngoi hi l mt giao dch hi oi bao gm ng thi c hai giao dch: Giao dch mua v giao dch bn cng mt s lng ng tin ny vi mt ng tin khc, trong k hn thanh ton ca hai giao dch khc nhau v t gi ca hai giao dch c xc nh ti thi im k kt hp ng. Giao dch swap ngoi hi l mt tho thun ng thi vi cng ch th v cc iu kin mua, bn c thc hin theo mt trong hai hnh thc: Th nht: Kt hp gia mt giao dch trao ngay v mt giao dch c k hn: Mua trao ngay + Bn c k hn hoc : Bn trao ngay + Mua c k hn. Th hai: Kt hp gia hai giao dch c k hn vi thi hn khc bit: Mua c k hn + Bn c k hn hoc: Bn c k hn + Mua c k hn. Ngoi l cng c nhng giao dch swap c thi hn rt ngn nh Spot next hoc tom next (tomorrow next). Ngn hng Thng mi thc hin giao dch swap nhm cn i cc nghip v thc hin i vi khch hng, bo him cc ri ro hi oi, m bo trng thi ngoi hi.
47

Cc doanh nghip c th s dng giao dch swap chuyn hn thanh ton khi khng m bo c k hoch thanh ton. 5.2.4. Giao dch hp ng tng lai (future) Giao dch hp ng tng lai l mt giao dch tin t thc hin trong tng lai, th hin bng vic mua, bn hp ng vi s lng tin nh sn, t gi c n nh vo thi im k hp ng v ngy giao nhn c n nh theo quy nh ca tng s giao dch. Khc vi hp ng c k hn, hp ng tng lai l hp ng c chun ho v loi ngoi t giao dch, s lng ngoi t giao dch v ngy thanh ton c th trong tng lai. Cc hp ng tng lai c mua, bn ti th trng trung tm di hnh thc t mua t do theo nguyn tc u gi, thng v giao dch din ra trc tip gia cc nh mi gii vi nhau sn giao dch. Thay v s dng t gi mua, t gi bn nh trn th trng lin ngn hng. th trng ny, cc nh giao dch li tnh tin hoa hng trn tng thng v mua bn. Th trng tng lai c mt trung gian l phng thanh ton b tr - ni m bo vic thc thi tt c cc hp ng bng cch can thip vo mi giao dch v chnh thc tr thnh mt bn danh ngha trong mi giao dch. V vy n gim thiu cc ri ro khng thanh ton c trong cc hp ng tng lai. Hn na, cc th trng tng lai u c mt hn mc bin ng gi hng ngy so vi gi cui ngy trc, nn ngi giao dch c bo v trc cc ri ro tn dng. 5.2.5. Giao dch hp ng quyn chn (options) Trn th trng hi oi, hp ng quyn chn cho php ngi mua n c quyn mua hoc bn (nhng khng bt buc) mt s lng ngoi t nht nh vi gi n nh (gi thc hin) vo hoc ti mt ngy n nh. Quyn chn mua cho php ngi mua n c quyn mua mt s lng ngoi t theo t gi thc hin vo thi hn quy nh. Ngi bn quyn chn mua c trch nhim chuyn giao mt khi lng ngoi t nht nh theo t gi thc hin vo ngy giao hng theo lnh ca ngi mua quyn la chn. Quyn chn bn cho php ngi mua n c quyn bn mt lng ngoi t nht nh theo gi thc hin vo ngy giao hng. Ngi bn quyn chn bn c trch nhim mua mt khi lng ngoi t nht nh vo ngy giao hng vi gi thc hin theo yu cu ca ngi mua quyn la chn. Hp ng quyn chn nhm mc ch loi tr cc ri ro v t gi hi oi vi ngi mua quyn la chn (nht l i vi ngi xut nhp khu) v l nghip v kinh doanh i vi ngi bn quyn chn. Nu mt ngi lo s s tng gi ca ngoi t, anh ta c th mua quyn chn mua ngoi t. Nu quyn mua ny c thc hin: Gi thc t mua ngoi t s bng gi thc hin + L ph quyn la chn. Nu quyn mua ngoi t khng c thc hin, anh ta s phi b chi ph bo him bng l ph quyn la chn. Ngc li, ngi lo s s gim gi ca ngoi t c th phng nga bng vic mua hp ng quyn chn bn vi mt khon chi ph l l ph quyn la chn. 6. Cc dch v ngn hng khc Ngoi cc quan h trn, cc t chc tn dng cn cung cp nhiu cc dch v khc cho doanh nghip nh: dch v qun l ngn qu, t vn v u thc, dch v i l...

PH LC
48

PH LC 1: TI LIU THAM KHO

1. Gio trnh L thuyt tin t Ngn hng - Nh xut bn Thng k 2005; 2. Gio trnh "L thuyt tin t" - Nh xut bn Ti chnh 2005; 3. Gio trnh "Nghip v Ngn hng Thng mi" - Nh xut bn Ti chnh 2005. 4. Qun tr Ngn hng Thng mi - Nh xut bn Thng k 2007 Vn bn hin hnh 1. Lut Ngn hng Nh nc s 6/1997/QHX ngy 25/12/1997 v Lut sa i b sung Lut Ngn hng Nh nc s 10/2003/QH11 ngy 17/6/2003. 2. Lut cc T chc tn dng s 7/1997/QHX ngy 25/12/1997 v Lut cc T chc tn dng sa i nm 2003. 3. Quyt nh s 233/1999/Q-TTg ban hnh Quy ch bo lnh ca Chnh ph i vi cc khon vay nc ngoi ca doanh nghip v TCTD. 4. Quyt nh 1627/2001/Q-NHNN ngy 31/12/2001 ca NHNN v Quy ch cho vay ca cc TCTD i vi khch hng, v Quyt nh 18/2007/Q-NHNN v b sung, sa i mt s iu ca Quyt nh 1627/2001/Q-NHNN. 5. Quyt nh 711/2001/Q/NHNN ngy 25/5/2001 ca NHNN v quy ch m L/C nhp hng tr chm. 6. Quyt nh 26/2006/Q/NHNN ngy 26/6/2006 ca NHNN v vic ban hnh quy ch bo lnh ngn hng. 7. Ngh nh 64/2001/N/CP ngy 20/9/2001 ca Chnh ph v thanh ton qua Ngn hng v Q 226/NHNN ban hnh Quy ch thanh ton qua t chc cung ng dch v thanh ton. 8. Quyt nh s 133/2001/Q-TTg v vic ban hnh Quy ch tn dng h tr xut khu. 9. Ngh nh s 178/1999/N/CP ngy 28/12/1999 ca Chnh ph v m bo tin vay ca TCTD. 10. Thng t s 01/2002/TT/BTP ngy 9/1/2002 ca B T php Hng dn trnh t th tc ng k giao dch m bo. 11. Vn bn s 405/NHNN ngy 16/4/2002 ca NHNN hng dn thc hin quy nh v chuyn n qu hn. 12. Quyt nh s 1085/2002/Q-NHNN ngy 6/10/2002 ca NHNN v ban hnh quy ch thu chi v cho vay qua m. 13. Quyt nh s 546/2002/Q-NHNN ngy 30/5/2002 v thc hin c ch li sut tho thun. 14. Ngh nh 85/2002/CP ngy 24/10/2002 ca Chnh ph sa i, b sung N 178/1999/CP ngy 28/12/1999 v m bo tin vay ca TCTD. 15. Thng t s 06/2002/NHNN ngy 4/4/2002 ca NHNN v m bo tin vay. 16. Ngh nh s 106/2002/CP v vic ban hnh Qui ch cho vay u t pht trin t Qu h tr pht trin.
49

17. Ngh nh s 159/2003/N-CP ngy 10/12/2003 ca Chnh ph v cung ng v s dng sc. 18. Quyt nh s 127/2005/Q-NHNN v vic sa i, b sung Quyt nh s 493/2005/NHNN. 19. Quyt nh s 783/2005/Q-NHNN, ngy 31/5/2005 v vic sa i, b sung Quyt nh s 127/2005/Q-NHNN ngy 3/2/2005. 20. Ngh nh s 16/2001/N-CP ngy 2/5/2001 v t chc v hot ng ca cng ty cho thu ti chnh. 21. Ngh nh s 65/2005/N-Cp ngy 19/5/2005 v/v sa i, b sung mt s iu ca Ngh nh s 16/2001/N-CP. 22. Quyt nh s 1325/2004/Q-NHNN ngy 15/10/2004 v chit khu chng t c gi. 23. Ngh nh s 161/2006/N-CP ngy 28/12/2006 ca Chnh ph quy nh v thanh ton bng tin mt. 24. Vn bn UCT s 600 p dng t 1/7/2007. 25. Vn bn v t gi li sut hin hnh.

50

PH LC 2: BI TP V HNG DN CCH GII MT S BI TP

I. BI TP Bi 1: Mt Khch hng vay ngn hng A mt khon tin: 200 triu ng vi thi hn 6 thng, li sut 1%/thng. K hoch vay vn tr n gc nh sau: Ngy 5/3 rt vn 80 tr Ngy 10/4 rt vn 90 tr Ngy 3/5 rt vn 30 tr Ngy 15/7 tr n 50 tr Ngy 10/8 tr 70 tr S cn li tr khi ht hn Yu cu: Tnh s li khch hng trn phi tr vo cc thi im tr n theo d n thc t v theo s tin tr gc. Bi 2: Mt doanh nghip vay ngn hng thng mi 100 triu ng, vi thi hn 3 thng (t 18/3/N n 18/6/N). Ngn hng cp tin vay cho doanh nghip gn mt ln vo 18/3/N. Li c tnh v tr cng vi n gc phi tr vo hai thi im: ngy 3/5/N v ngy 18/6/N Lch tr n gc nh sau: Ngy 3/5/N tr s tin: 42triu ng. Ngy 18/6/N tr s tin: 58triu ng. Yu cu: 1. Tnh s li m doanh nghip vay phi tr. 2. Nu s tin 42 triu ng doanh nghip vay tr vo ngy 3/5/N bao gm c gc v li tin vay, th s tin doanh nghip vay phi tr vo ngy 18/6/N l bao nhiu? Bi 3: Trong nm N, DN A c NH cp 1 HMTD: 500 tr. Thng 3/N c mt s giao dch nh sau: Ngy 5/3, DN A rt tin vay: 198 tr Ngy 10/3, DN A rt tin vay: 37 tr Ngy 18/3, DN A tr n: 230 tr Ngy 25/3, DN A rt tin vay: 350 tr Hy tnh li tin vay DN A phi tr NH trong thng 3/N (theo d n bnh qun). Bit d n TK cho vay u thng l 95 tr. Li sut cho vay ca NH l 0,95%/thng. Bi 4: Mt khch hng nhn c khon tn dng 100.000 USD vi cc iu kin sau:

51

Vn vay c rt lm 02 ln, ln u rt 50.000 USD,02 thng sau rt tip 50.000 USD. Sau thi gian s dng tin vay 07 thng k t ngy rt vn ln 2,khch hng tr n gc 60.000 USD, s cn li c tr sau 03 thng tip theo. - Li sut cho vay: 6% nm; - Ph tr n trc hn: 0,1%/ thng tnh trn s tin tr n trc hn; - Ph cam kt: 0,2%/ s tin vay; - Th tc ph ngn hng quy nh l 0,1% s tin vay; - Ngn hng thu ngay tin li v th tc ph; Yu cu: Tnh ph sut tn dng ca khon tn dng trn theo nm v cho nhn xt? Bit rng: Ngay t ln tr u tin, theo s ng ca ngn hng, khch hng tr ht n. Bi 5: Cho bo co ti chnh ca Doanh nghip A ngy 31/12: (triu ng) Bng cn i k ton
T s i n I. TS n h g n n 1 Ti . n 2 TTC n h . g n n 3 Cc kh p th . on hi u Ph i th kh h n u ch g Ph i th kh u c 4 H n t kh . g n o 5 T s n h kh . i n g n n c II. T s d i h i n n 1 T s c h . i n n 2 T t chn d i h . i h n C gt s n i n
STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 0 1 1 1 2

N -1 9 7 .8 7 80 6 50 4 3 1 .7 4 3 7 .4 6 28 3 4 2 .5 9 24 3 7 9 .7 1 6 5 .4 6 1 3 .3 5 1 .6 8 7 6

N 1 .7 1 0 5 1 0 .1 0 23 4 4 8 .4 6 4 4 .2 5 21 4 4 8 .6 8 24 3 8 9 .8 5 7 4 .3 5 1 5 .5 0 1 .6 6 9 4
Ch tiu

N u nv g n I. N p tr hi 1 N n h . g n n Va n h y g n n Ph i trn b g i n Ph i trkh c 2 N dih . n II. V CSH n 1 V ch s h u . n 2 N u nkin p q kh . g h h, u c

N -1 1 .0 3 2 9 7 4 .9 8 4 6 .0 3 3 5 .6 0 25 3 4 4 .1 5 5 7 .5 5 5 4 .3 6 29 2

N 1 .7 9 3 5 9 9 .6 7 4 5 .6 2 4 3 .5 3 52 1 4 6 .0 2 5 8 .8 7 5 5 .4 7 40 3

C gn u nv n g n
NmN-1 2 .9 3 00 1 .8 9 72 4 2 .0 8 37 5 1 2 .0 3 1 5 .4 0 1 0 .4 5 57 0 22 6 79 6 25 1 ,3 53 5 ,7

1 .6 8 7 6
NmN 2 .5 9 6 0 2 .7 0 1 5 4 5 .7 9 62 4 1 4 .1 5 1 5 .7 0 1 5 .3 0 1 5 .1 6 (7 ) 9 1 7 .0 7 31 0 ,6 75 7 ,4

1 .6 6 9 4

Bo co kt qu kinh doanh
D h th th oan u u n Gi vn h n b g n L i n u n g vb h n v cu g c d ch v h p n g n p D h th h g t chn oan u ot n i h Ch p t chn i h i h Ch p b h n i h n g Ch p q l d h n h p i h u n oan g i L i n u n th t h g kin d h h u n ot n h oan L i n u n kh h c Tg l i n u n tr c th n h u Th th nh p d h n h p u u oan g i L i n u n sau th h u

Yu cu:
52

1. Tnh cc h s ti chnh v cho nhn xt v tnh hnh ti chnh ca doanh nghip. 2. Tnh nhu cu v thi hn vay vn lu ng nm N+1 ca doanh nghip Bit: K hoch hot ng ca DN trong nm N+1 nh sau: - Doanh thu thun: 30,5 t ng - Gi vn hng bn: 23,6 t ng Bi 6: Mt doanh nghip xy dng c nhu cu vay theo hn mc tn dng trong nm N+1, gi b h s vay vn n NH A, trong c ti liu sau: K hoch sn xut kinh doanh nm N+1. (n v: triu ng) 1 K hoch gi tr sn lng nm N+1 129.621 2 Doanh thu d kin nm N+1 102.000 3 Vng quay VL 2 vng/nm 4 Chi ph: Nguyn nhin vt liu 94.623 Chi lng 15.554 Chi ph my 3.888 Thu GTGT phi np (phng php khu tr) 6.481 Chi ph trc tip khc 1.944 Chi ph qun l 2.592 Li vay vn 1.440 Yu cu: Xc nh hn mc tn dng nm N+1 ca DN ti NH A, bit rng VL rng v vn m doanh nghip chim dng, vay mn c ca NH khc nm N+1 l 40 t ng. Bi 7: Trong thng 9/N cng ty gm s X c ngh NHTM A cp mt hn mc tn dng cho qu IV/N, p ng cc nhu cu vn lu ng. K hoch kinh doanh qu IV/N gi cho ngn hng c mt s ni dung nh sau:
I 1 2 3 4 5 Tgch p c h nkh chkin d a h n i h th i o h on: C i p g y li, v t li: h h n u n u u C i p h nc g h hn n: C i p h ot s ch h h kh u a i n : n C i p v m an o i: h h dch u g C i p c b n ti: h h kh g n 2 .4 4 0 1 1 .8 6 4 9 24 5 2 6 .8 5 1 4 .6 3 76 5 (tr u g i ) n (tr u g i ) n (tri g u ) n (tri g u ) n (tri g u ) n (tri g u ) n

Sau khi thm nh, ngn hng A ng cho vay vi li sut 0,9%/thng. Khi thc hin hn mc ny, vo cui ngy 30/11/N d n ti khon cho vay l: 4.647 triu ng. Trong thng 12/N c pht sinh mt s nghip v kinh t nh sau: Ngy 1/12: - Xin vay tr tin mua men v bt mu: 564 triu ng, hn tr vo 25/12/N.
53

- Xin vay thanh ton tin mua thit b: 543 triu ng, hn tr vo 27/12/N. Ngy 10/12: - n hn tr ngn hng A theo cam kt trn giy nhn n pht sinh t thng trc: 653 triu ng - Xin vay chi thng cho cho nhn vin: 32 triu ng, hn tr vo thng 1/N+1. - Xin vay thanh ton tin in sn xut: 23 triu ng, hn tr trong thng 1/N+1. Ngy 15/12: - Np sc bo chi do cng ty G pht hnh s tin: 454 triu ng - Xin vay thanh ton tin chi qung co: 25 triu ng, hn tr trong thng 1/N+1. Ngy 18/12: - Vay thanh ton tin mua t ch hng: 870 triu ng, hn tr trong thng 1/N+1. - Xin vay chi lng: 20 triu ng, hn tr trong thng 1/N+1. Yu cu: 1. Xc nh hn mc tn dng qu IV/N? 2. Xc nh s d ti khon cho vay cui thng 12/N v li tin vay phi tr trong thng 12/N? Bit rng: 1. Cng ty X ch c mt ti khon cho vay ti ngn hng A. 2. Ngn hng A t trch ti khon tin gi ca cng ty X thu n khi n hn. 3. Theo d tnh ca doanh nghip X: Vn lu ng rng v cc khon vn khc c s dng trong qu IV/N l 6.045 triu ng. Vng quay vn lu ng trong nm N l 6 vng. 4. Gi nh Ti khon tin gi ca cng ty X lun s d thanh ton n. Bi 8: Mt doanh nghip dt may xut khu c NH cho vay theo phng thc CV theo HMTD. Sau khi xem xt k hoch vay VL qu 4/N, NH thng nht mt s ti liu nh sau: - Gi tr vt t hng ho cn mua vo trong qu: 14.895,5 tr - Chi ph khc ca khch hng trong qu l: 655 tr - Gi tr sn lng hng ho thc hin: 13.233,5 tr - TSL: + u k: 3.720 tr, trong vt t hng ho km phm cht chim 15% + Cui k: 4.650 tr, trong d tr vt liu xy dng c bn 250 tr - VL t c v cc ngun vn khc dng vo kinh doanh: 2.730 tr - Gi tr TSB: 2.812 tr - T ngy 1/10/N n ht ngy 26/12/N trn TK cho vay theo HMTD ca DN: + Doanh s pht sinh n: 4.500 tr
54

+ Doanh s pht sinh c: 3.820 tr Trong 5 ngy cui qu c pht sinh mt s nghip v: Ngy 27/12: Vay mua vt t: 450 tr Thu tin nhn gia cng sn phm: 70 tr Ngy 28/12: vay thanh ton tin in khu nh ca cn b cng nhn vin: 25 tr Ngy 29/12: Vay thanh ton sa cha thng xuyn my mc thit b: 38 tr Thu tin bn hng:458 tr Ngy 30/12: vay mua vt liu xy dng cho cng trnh m rng sn xut: 65 tr Ngy 31/12: Vay mua vt t: 160 tr Vay thanh ton tin vn chuyn thit b: 20 tr Yu cu: 1. Xc nh hn mc tn dng qu 4/N ca doanh nghip 2. Gii quyt cc nghip v kinh t pht sinh trong 5 ngy cui thng Bit rng: S d TK cho vay theo HMTD ca doanh nghip cui ngy 30/9/N: 560 tr DN khng pht sinh n qu hn v d n cui qu l n lnh mnh Bi 9: Cng ty TNHH Tin Vng c php hot ng: sn xut kinh doanh hng th cng m ngh; bun bn v ch bin hng nng lm hi sn; i l mua bn k gi hng ho. Ngy 1/11/N cng ty Tin Vng c ngh vay NH A 300 triu ng (n gc tr sau 6 thng, li tr hng thng) b sung vn lu ng cho vic thu mua 200 tn hoa ho ti Thi bnh, xut bn cho cng ty TNHH ch Anh Kim. Theo d tnh ca cng ty Tin Vng, gi mua 1 tn hoa ho l 17 triu ng. Cc chi ph c lin quan tnh bnh qun cho vic thu mua v xut bn 1 tn gm c: - Chi ph vn chuyn: 100.000 - Hoa hng t a im mua: 50.000 - Tin lng phi tr: 30.000 - Cc chi ph hot ng khc: 10.000 Cng theo d tnh ca cng ty ny, hng thng s mua 40 tn bn gi u cho cho cng ty Anh Kim vi gi 18 triu ng/1 tn (giao hng t thng 12/N), thanh ton ngay sau khi giao hng. Yu cu: Xc nh s tin li (l) ca cng ty Tin Vng trong hot ng trn? Bit rng: - Cng ty Tin Vng ang c mt lng vn khong 420 triu ng c th s dng cho hot ng kinh doanh ny. - Li sut cho vay ngn hn ca NH A l 0,85%/thng. - Thu thu nhp doanh nghip: 28%. Thu GTGT coi nh bng 0%.
55

- Cng ty phn b chi ph qun l cho hot ng ny l 30 triu ng. Bi 10: Mt doanh nghip xin vay ngn hng ti tr vn cho vic lp t mt dy chuyn sn xut vi tng chi ph d ton (cha bao gm li vay thi cng) l 1 t ng, trong vn t c ca doanh nghip tham gia bng 40%. Thi gian thi cng l 2 thng, bt u t ngy 1/3/N. Doanh nghip xin rt tin vay mt ln t ngy u thi cng. Bit rng: - Hiu qu kinh t hng nm thu c l 300 triu ng, doanh nghip dng 80% tr n ngn hng. - Khu hao ti sn c nh l 10%/nm. - Ngun tr n khc l 60 triu ng mt nm. - Li sut cho vay ca ngn hng l 0,85%/thng. - K tr n l 6 thng. Yu cu: Gi s ngn hng ng cho vay vi nhu cu trn, hy xc nh: thi hn cho vay, thi im tr n cui cng; ngha v tr n ca doanh nghip k tr n u tin v k cui cng trong trng hp: a) Li vay thi cng c doanh nghip tr khi thi cng xong b) Li vay thi cng c nhp vo vn gc khi kt thc thi gian thi cng. c) Li vay thi cng c phn b tr u trong sut thi gian tr n. Bi 11: Doanh nghip A lp h s vay vn ti NH X thc hin d n u t vi ni dung sau: 1. Tng vn u t c nh gm: - Chi ph xy dng nh xng: 7.000 tr - Chi ph my mc thit b: 10.000 tr - Chi ph khc: 145 tr 2. Vn ch s hu tham gia bng 30% tng vn u t. Cc ngun vn khc tham gia thc hin d n l 1.201,5 tr, cn li xin vay ngn hng. 3. D n khi cng ngy 3/5/N, thi gian thi cng 5 thng, thi gian sn xut th 2 thng. Doanh nghip c gii ngn ngay t ngy thi cng. 4. Li nhun thu c hng nm trc khi u t l 4.800 tr, d kin sau khi u t li nhun tng thm 30% so vi trc u t. 5. T l khu hao TSC 15%/nm 6. Gi tr ti sn th chp 15.890 tr (mc cho vay ti a ca NH l 70% gi tr TSTC) 7. K hn tr n 1 thng, n gc tr u. 8. Ton b li nhun tng thm dng tr n ngn hng. Ngun tr n khc l 540 tr/nm. Yu cu: 1. Xc nh mc cho vay ca ngn hng i vi d n trn?
56

2. Xc nh thi hn cho vay, thi im tr n cui cng ca d n trn? 3. Tnh ngha v tr n ca DN k tr n trc k cui cng, vi li sut cho vay 1,1%/thng. 4. Nu thi hn cho vay ca ngn hng i vi d n trn ti a l 39 thng th s tin ngn hng c th cho vay vi d n ny l bao nhiu? Bi 12: Ngy 1/2/N, doanh nghip X gi n NHTM A h s xin vay vn thc hin d n m rng sn xut. Sau khi thm nh d n, NH thng nht vi doanh nghip v cc s liu sau: 1. Tng d ton chi ph (cha bao gm li pht sinh trong thi gian n hn) l 16.580 triu ng, trong vn ch s hu ca doanh nghip tham gia l 35%, cc ngun khc tham gia d n l 1.077 triu ng. 2. Li nhun thu c hng nm ca doanh nghip trc khi thc hin d n l 3.704 triu ng, d tnh sau khi d n i vo hot ng th li nhun ca doanh nghip s tng thm 15%. 3. T l khu hao TSC l 20% nm. 4. Doanh nghip cam kt dng ton b s li nhun tng thm tr n NH. 5. Cc ngun tr n khc l 407,4 triu ng/nm 6. D n bt u thi cng ngy 15/3/N v i vo hot ng t ngy 15/8/N. Doanh nghip nhn tin vay t ngy thi cng. 7. K hn tr n l 3 thng, li sut cho vay ca ngn hng l 1%/thng. 8. Ngn hng c ngun vn cho vay v doanh nghip phi dng ti sn th chp vay vn. Yu cu: 1. Tnh gi tr ti thiu ca ti sn th chp theo thng l ph bin hin nay? 2. Xc nh thi hn cho vay ca NH i vi d n trn? 3. Tnh s li m doanh nghip phi tr cho ngn hng k tr n cui cng? Bit rng: 1. Li tin vay tnh theo d n thc t, li tin vay trong thi gian n hn c tnh khi thi cng xong. 2. Doanh nghip c ngn hng cho vay tr li vay thi cng. Bi 13: Trong thng 1/N, mt doanh nghip gi n ngn hng A h s xin vay trung di hn thc hin d n u t m rng sn xut. Trong h s c mt vi cc s liu sau: - Tng mc vn u t thc hin d n: 52.580 triu ng - Vn ch s hu thc hin d n bng 35% tng mc vn u t cho d n v cc ngun vn khc tham gia l: 9.630 triu ng - Gi tr ti sn th chp: 41.200 triu ng Ti thi im NH xt duyt cho vay, tnh hnh ngun vn v ti sn ca NH nh sau: (triu ng)
57

Ch tiu 1. Ti m t ti qu n 2. Ti gi ti NHNN n 3. Ti gi ti cc TCTD n 4. Cho vay cc TCTD khc 5. Cho vay TCKT, c nh n a.Cho vay ng hn n b.Cho vay trung - di hn 6. Cc khon u t Trong gp vn : 7. T sn c i nh 8. T sn c khc i T Ti s ng n

S ti n Ch tiu 1 4 1 Ti gi ca TCTD khc 3.27 . n 41 .446 2 Vay NHNN v TCTD khc . 28 .539 Trong : Vay NHNN 33 .689 3 n gi ca TCKT, d c .Ti n 1 .12 4 Vn ti tr , u thc u t .460 3 . 764 3 5 Pht h giy t c gi .74 . nh 695 0 Trong k phi NH .38 : u . 1 .560 6 Ti sn n khc 38 . 54 .000 7 Vn v cc qu 7 5 1.44 1 5 4.36 T ngun vn ng 1.8 .4 01 41

S ti n 1 5 1.84 4 7 7.56 1 5 2.76 1 4.53 .19 0 34 0 2.40 28 0 2.00 29.0 99 17 0 6.00

1 .44 .801 1

Yu cu: Gi s khch hng iu kin cho vay, hy xc nh s tin cho vay theo cc s liu trn? Nu mt vi cch x l nu nhu cu vay ca khch hng khng c chp nhn ton b theo cc quy nh hin hnh? Bit rng: - Cc khon tin gi v cho vay gia cc TCTD u c k hn ngn. - Vn huy ng tin gi trung v di hn chim 35% huy ng tin gi khch hng. - NH thng cho vay ti a bng 70% gi tr ti sn th chp. - Trong thi gian DN xin vay, ngn hng c cam kt gii ngn vn c nh cho cc khch hng khc l 122,18 t ng. - T l vn huy ng ngn hn c s dng cho vay trung, di hn ca ngn hng A l 40%. - Vn t c ca ngn hng bng vn v qu. Bi 14: Mt doanh nghip c nhu cu vay vn trung di hn ti mt NHTM, trong b h s vay vn c mt s ti liu sau: a) Tn d n: mua phng tin vn ti. b) Tng vn u t: 9.570 triu ng c) Ngun vn u t: - Vn ch s hu: 570 triu ng - Vn vay ngn hng: 9.000 triu ng, N vay tr u trong 5 nm, mi nm 1 ln vo cui nm, li sut 12%/nm. D tnh khi d n i vo hot ng, Li nhun trc thu v li vay vn c nh ln lt t nm hot ng th nht n nm th 5 l: 1067, 1134, 1199, 989, 884 (triu ng). Hy cho bit doanh nghip c kh nng tr n nh k hoch hay khng? Nu khng hy lp mt k hoch tr n hp l.
58

Bit rng: 1. Thu thu nhp doanh nghip l 28%, c th dng ton b li nhun sau thu tr n. 2. Thi gian hot ng ca d n l 6 nm. p dng phng php khu hao theo ng thng. Bi 15: Ngy 30/10/N, DN X c ngn hng cho vay trung hn 2.000 triu ng mua thit b u t chiu su. Thi gian lp t chy th l 2 thng, u thng 1/N+1 i vo sn xut ng tin , to ra sn phm v c doanh thu. Trong thm nh, ngn hng tp hp c mt s ti liu v d n ny nh sau: n v: triu ng Ch tiu Nm N+1 Nm N+2 Nm N+3 Nm N+4 Nm N+5 Tng s tin 3.000 3.500 5.300 5.300 4.000 c thanh ton Tng chi ph 2.400 2.500 2.500 2.500 2.000 (khng gm thu GTGT) DN d kin t l khu hao TSC l 10%/nm v dnh 50% li nhun sau thu tr n ngn hng. Ngn hng v n v thng nht 6 thng tr n mt ln. Yu cu: Lp k hoch tr n? Bit rng: Thu sut thu GTGT: 10%, thu TNDN: 28%. Li sut cho vay 1%/thng. Bi 16: Cng ty may X c nhim v: xut khu cc sn phm may sn do cng ty sn sut, nhp khu cc loi nguyn liu, ph liu, trang thit b v ph tng ngnh may phc v sn xut ca cng ty. Trong nm N, cng ty gi ti NH b h s vay vn, trong c mt s ti liu v d n u t nh sau: 1. Tn d n: u t i mi thit b-m rng sn xut, ci to nng cp nh xng phc v sn xut, gia cng hng may mc. 2. Nhu cu vn u t c nh mi: - Xy dng nh xng: 5.345 triu ng (thi gian khu hao 10 nm), - Mua sm thit b: 10.260 triu ng (thi gian khu hao 5 nm), - Tr li vay vn trong thi gian thi cng: theo pht sinh thc t. 3. Ngun vn u t: 3.1. Vay ngn hng 12 t ng. Li sut 10%/nm. Thi gian cho vay: 6,5 nm, bt u t thng 7/N. K hoch rt vn: - Thng 7/N: rt 1.740 triu ng, thanh ton chi ph xy dng - Thng7/N+1: rt 10.260 triu ng, thanh ton tin mua my mc thit b.

59

Thi gian tr n: 5 nm, bt u t thng 1/N+2, k hn tr n: 1 nm. Ngun tr n: Ton b khu hao ca ti sn mi v 50% li nhun sau thu. Li pht sinh thu hng thng (li vay trong thi gian thi cng c tr ngay hng nm). 3.2. Ngun vn ch s hu: ti tr cc chi ph vn u t cn li. Yu cu: Lp k hoch tr n gc v li. Cho bit: - Li nhun trc thu TNDN v li vay vn c nh trong 5 nm hot ng ca d n: Nm hot ng 1 2 3 4 5 LN trc thu v li tin vay 1.765 2.025 2.528 2.803 3.036 - Thu thu nhp doanh nghip: 28%. - Li vay vn trong thi gian thi cng c vn ho theo quy nh. - Phng php khu hao p dng: khu hao u. Bi 17: Cn c vo bng cn i thu chi d tnh ca mt d n u t nh sau: n v: triu ng
C ht iu 1 D a ht ut u n . on h h 2T n c ip . h h g N in v t li h , u L n , B X , B YT g H H H C s c t gx y T C p a h a h n u n S K T H SC C i p u nl h hq L v yV i a C L v yV i a L C i p h ( pc h h h k c c ) n 3 L tct u . i r h T u T D pnp h N N hi 4 L rYu cu: . i g n N 1 m 83 8 .0 82 2 .8 13 .8 9 47 3 25 3 39 .0 2 80 4 14 .4 0 26 7 13 2 2 6 7 1 8 N 2 m 83 8 .0 79 4 .9 13 .8 9 47 3 25 3 39 .0 2 80 4 15 .1 2 26 7 13 2 34 1 8 8 26 2 N 3 m 80 .3 8 70 .7 6 13 .8 9 47 3 25 3 39 .0 2 80 4 84 6 26 7 13 2 62 0 18 6 43 3 N 4 m 83 8 .0 74 8 .1 13 .8 9 47 3 25 3 39 .0 2 80 4 56 7 26 7 13 2 80 9 29 4 60 4 N 5 m 83 8 .0 71 0 .3 13 .8 9 47 3 25 3 39 .0 2 80 4 28 8 26 7 13 2 11 8 .7 30 3 88 4

1. T sut sinh li trn doanh thu, vn u t hng nm; Thi gian hon vn u t gin n; H s kh nng tr n di hn (DSCR). 2. Tnh thi gian hon vn chit khu; Hy xc nh cc ch tiu NPV v IRR ca d n? T sut sinh li vn ch s hu tham gia d n (ROE theo phng php chit khu)? 3. Doanh thu v cng sut ho vn. 4. Xc nh li rng thu c hng nm khi: a. Gi bn gim 5%. b. Chi ph bin i tng 5% c. Sn lng tiu th gim 5%
60

Bit rng: 1. Tng vn u t ca d n: 15460 triu ng, trong : Vn ch s hu: 3460 triu ng. Vay ngn hng: 12.000 triu ng, n gc tr u trong thi gian 5 nm, k tr n l 1 nm, li tnh theo d n vi li sut 12%/nm. 2. Tng chi ph trong bng tnh trn khu tr thu GTGT u vo. 3. Chi ph qun l l chi ph bin i. 4. Thi gian khu hao TSC: 5 nm, p dng phng php khu hao u. 5. Thu GTGT xc nh theo phng php khu tr. Thu u ra 10%, thu u vo 10% chi ph nguyn liu, vt liu, sa cha. Thu thu nhp doanh nghip: 28%. Bi 18: Ngn hng nhn c h s vay vn thc hin d n u t vi ni dung sau: 1. Tng mc vn u t c nh: 18 t ng. Ngun vn thc hin bao gm: Vn ch s hu: 35% Vay ngn hng: 50%, li sut 12%/nm, n gc tr u trong 5 nm, li tr hng nm. Huy ng CBCNV: 15%, li sut 10%/nm, n gc tr u trong 5 nm, li tr hng nm. 2. T l khu hao TSC hng nm: 20%. 3. Doanh thu d tnh: 20 t ng/nm 4. Chi ph bt bin: 30% doanh thu, chi ph kh bin: 60% doanh thu. 5. Thu TNDN: 25% Yu cu: Xc nh NPV (theo li sut cho vay ca NH), thi gian hon vn gin n ca d n? Bi 19: Mt b chng t thanh ton do ngi xut khu xut trnh ti ngn hng thanh ton ngy 21/10/N c mt s ni dung: - Ho n thng mi: k ngy 5/10/N vi s tin: 90.000 USD - Hi phiu tr ngay, s tin 90.000USD, k pht ngy 4/10/N - Vn n ng bin, k ngy 5/10/N Bit rng: - S tin trong L/C ghi: khong 100.000USD - L/C quy nh thi gian xut trnh chng t chm nht l 15 ngy k t sau ngy giao hng - p dng UCP 500 Yu cu: Hy cho bit ngn hng c chp nhn thanh ton khng? Bi 20: C L/C vi ni dung sau: - Ngy m L/C: 12/1/N
61

- Ngy ht hiu lc ca L/C: 12/5/N - S tin: khong 600.000 USD - Khi lng hng ho: khong 15.000 b linh kin in t - Giao hng 2 ln, ln u: 60%, chm nht ngy 20/3/N. Giao hng ln 2: 40%, cch ln u khng qu mt thng. - Thanh ton: tr ngy theo khi lng hng ho thc giao. - p dng UCP 500. Yu cu: 1. Ngn hng c chp nhn cc b chng t sau y thanh ton theo L/C ni trn hay khng: B chng t 1: - Ho n thng mi ghi ngy 18/3/N. S lng hng ho: 8.100 b linh kin in t, S tin: 324.000 USD. - Vn n ghi ngy 20/3/N - Ngy xut trnh chng t: 10/4/N B chng t 2: - Ho n thng mi ghi ngy 19/4/N. S lng hng ho: 6.500 b linh kin in t, S tin : 260.000 USD. - Vn n ghi ngy 20/4/N - Ngy xut trnh chng t: 10/5/N 2. Ngn hng s x l ra sao nu: a) B chng t 1 c vn n ghi ngy 22/3/N b) B chng t 2 c vn n ghi ngy 22/4/N Bi 21: Mt ngn hng nim yt t gi: USD/JPY = 107,34/80 GBP/USD = 1,6579/83 USD/HKD = 8,3218/28 AUD/USD = 0,6782/92 Yu cu: Xc nh t gi ngn hng p dng khi: - Khch hng i HKD ly JPY - Khch hng mua GBP bng HKD - Khch hng i GBP ly JPY - Ngn hng bn AUD ly HKD - Ngn hng mua GBP bng AUD Bi 22: Ngy 1/3/N, mt khch hng thc hin giao dch hon i vi mt ngn hng: Mua giao ngay 10.000 GBP v bn li k hn 3 thng.
62

Yu cu: 1. Xc nh ngy thanh ton ca giao dch hon i trn? 2. Tnh s tin chnh lch khch hng thu c hoc phi chi ra trong giao dch trn? 3. Cho bit khch hng thc hin giao dch trn v mc ch g? Bit rng: T gi v li sut c nim yt vo ngy giao dch nh sau: - T gi giao ngay: GBP/USD = 1,6280/90 - Li sut USD k hn 3 thng: 5,75% - 5,875% - Li sut GBP k hn 3 thng: 7,375% - 7,625%
II. HNG DN CCH GII V P N MT S BI TP

Bi 2: 1. Tnh s li m doanh nghip vay phi tr. = 42 * 46 * 1%/30 + 58 * 92 * 1%/30 = 2,423 tr 2. Nu s tin 42 triu ng doanh nghip vay tr vo ngy 3/5/N bao gm c gc v li tin vay, th s tin doanh nghip vay phi tr vo ngy 18/6/N l : = (100-42/(1+46*1%/30))*(1+92*1%/30) = 60,432 tr Bi 3: Cho S ngy Tch s Ngy Nghip v vay Thu n D n d n DN D n u k 95 4 380 5/3 vay 198 293 5 1465 10/3 37 330 8 2640 18/3 tr 230 100 7 700 25/3 vay 350 450 7 3150 D n cui k 450 Cng 31 8335 2,5 Li (DNBQ) 54 2,6 Li (DNTT) 39 Bi 4: Ph sut = ((50*2+100*7)*6%/12+40*3*0,1%+100*0,2%+100*0,1%)/((100((50*2+100*7+40*3)*6%/12)-100*0,1%)*((50*2+100*7)/100))*100% = 0,58%/thng = 6,96%/nm

Bi 5:
63

1. Kh nng ti chnh Tnh cc h s ti chnh Nm N-1 Nm N Kh nng thanh ton 1 Kh nng thanh ton ngn hn 1,24 1,11 2 Kh nng thanh ton nhanh 0,64 0,60 Nng lc hot ng 3 Hiu qu s dng tng ti sn 1,35 1,35 4 Vng quay hng tn kho bnh qun 4,39 4,64 5 K thu tin bnh qun (ngy) 56 61 K tr tin bnh qun (ngy) 70 84 Vng quay vn lu ng 2,42 2,47 C cu ngun vn 6 N phi tr/Tng ngun vn 68,45% 70,03% 7 N phi tr/Doanh thu 50,60% 51,94% kt qu kinh doanh 8 LN sau thu/DT 2,32% 2,93% 9 LN sau thu/Tng TS bnh qun 3,13% 3,95% 10 LN sau thu/VCSH bnh qun 9,93% 13,17% Nhn xt 1. Kh nng thanh ton ngn hn >1: nu hot ng DN bnh thng, DN c kh nng thanh ton c n ngn hn Cc h s kh nng thanh ton c xu hng gim, (thi gian tr n ln hn nhiu so vi thi gian thu n), chng t DN ang kh khn v kh nng thanh ton 2. Hiu qu s dng tng TS nm N khng thay i so vi nm N-1 Vng quay hng tn kho tng cht t, nhng k thu tin nm N cng cao hn so nm N-1, th hin: hiu qu s dng ti sn ca DN khng c ci thin 3. T l n cng tng ln: ri ro ti chnh i vi NH cao 4. Cc t sut li nhunu tng ln, kt qu kinh doanh c ci thin KL: Tnh hnh ti chnh bnh thng, ch vn v kh nng thanh ton v kim sot n 3. Nhu cu vay VqVL bq nm N 2,57 Vq CK phi trbq nm N 4,87 VL rng cui nm N 1054 Gi nh hiu qu trong qun l s dng vn ca DN n nh: VQ nm N+1 bng nm N Nhu cu vay VL nm N+1: 5.968 Bi 7:
64

Tng chi ph ngn hn Nhu cu vay VL HMTD Tnh li

17.549 (triu ng) 5.654,33 5.654,33

S ngy DN 9 5

Ngy 1 10

Nghip v DN u thng vay mua men.. vay tb tr n Xin vay chi thng . Xin vay thanh ton tin in

X l . ton b t chi

Cho vay 564,00

Thu n

D n 4.647,00 5.211,00

Tch s DN 46.899,00 22.905,00

653,00 t chi 23,00 Khng lin quan 25,00 t chi 20,00 564,00

4.581,00

15

Np sc bo chi Xin vay thanh ton tin chi qung co ..

4.606,00

13.818,00

18 25

Vay thanh ton tin mua t ch hng Xin vay chi lng tr n Dn cui thng Cng Tnh li theo DN thc t Tnh li theo DN bq

4.626,0 0 4.062,00 4.062,00

7 7 31

32.382,0 0 28.434,00 144.438,00

43,33 41,93

Bi 10: Thi gian CV = Thi gian n hn +Thi gian a tr n Thi gian n hn DN khi kt thc tg n hn K tr n Ngun tr n 1 k Gi nh: tr theo kh nng Thi gian tr n Thi gian CV = 26 thng Thi im tr n cui cng Ngha v tr n k u
65

2 thng 600 6 thng 180 3,33 1/5/N+2 210,60 = 4 k = 24 thng

Ngha v tr n k cui Thi gian CV = Thi gian n hn+Thi gian b tr n Thi gian n hn DN khi kt thc tg n hn K tr n Ngun tr n 1 k Gi nh: tr theo kh nng Thi gian tr n Thi gian CV = 26 thng Thi im tr n cui cng Ngha v tr n k u Ngha v tr n k cui Thi gian CV = Thi gian n hn+Thi gian c tr n Thi gian n hn DN khi kt thc tg n hn K tr n Ngun tr n 1 k Gi nh: tr theo kh nng Thi gian tr n Thi gian CV = 26 thng Thi im tr n cui cng Li n hn Ngha v tr n k u Ngha v tr n k cui

63,060

2 thng 610,2 6 thng 180,51 3,38 1/5/N+2 211,630 72,172 = 4 k =24 thng

2 thng 600 6 thng 180 3,33 1/5/N+2 10,2 213,150 65,610 = 4 k = 24 thng

Bi 11: 1. Xc nh mc cho vay ca ngn hng i vi d n trn? 2. Xc nh thi hn cho vay, thi im tr n cui cng ca d n trn? 3. Tnh ngha v tr n ca DN k tr n trc k cui cng, 4. ngn hng c th cho vay vi d n ny l bao nhiu? Bi 12: 1. Tnh gi tr ti thiu ca ti sn th chp theo thng l ph bin hin nay? 2. Xc nh thi hn cho vay ca NH i vi d n trn? 3. Tnh s li m doanh nghip phi tr cho NH k tr n cui cng? Bi 17: Thi gian hon vn gin n
66

10.800,00 3/12/N+3 306,60 8.800

14.550,00 47 thng 448,05

Ch tiu VT ban u Thu nhp hon vn KH TSC LN sau thu Hon vn trong k VT cn li Thi gian hon vn gin n H s kh nng tr n di hn Ch tiu H s kh nng tr n di hn (KH TSC+LN sau thu+Li vay VC)/(N gc+li vay ) NPV Ch tiu Chi ph VT Thu nhp ca d n KH TSC LN sau thu Li vay VC Gi tr hin ti ca TN NPV Doanh thu v cng sut ho vn Ch tiu Ch ph c nh KH TSC Li vay VC Chi ph khc (cp c nh) Chi ph bin i Nhin, vt liu Lng, BHXH, BHYT Cp sa cha thng xuyn Chi ph qun l Li vay VL Doanh thu ha vn Cng sut ha vn

Nm 1 15460 3.110 3.092 18 3.110 12.350

Nm 2 3.318 3.092 226 3.318 9.032 4,45 Nm 2 1,26

Nm 3 3.525 3.092 433 3.525 5.507 nm Nm 3 1,34

Nm 4 3.732 3.092 640 3.732 1.774

Nm 5 3.940 3.092 848 1.774 -

Nm 1 1,18

Nm 4 1,45

Nm 5 1,57

Nm 1 15460 4.550 3.092 18 1.440 4.062,8 5 427,30 Nm 1 4.655 3.092 1.440 123 3.627 1.839 437 235 840 276 8.262,6 5 99,45%
67

Nm 2 4.470 3.092 226 1.152 3.563,2 6

Nm 3 4.389 3.092 433 864 3.124,0 9

Nm 4 4.308 3.092 640 576 2.738,1 1

Nm 5 4.228 3.092 848 288 2.398,99

Nm 2 4.367 3.092 1.152 123 3.627 1.839 437 235 840 276 7.751,4 5 93,30%

Nm 3 4.079 3.092 864 123 3.627 1.839 437 235 840 276 7.240,25 87,15%

Nm 4 3.791 3.092 576 123 3.627 1.839 437 235 840 276 6.729,0 4 80,99%

Nm 5 3.503 3.092 288 123 3.627 1.839 437 235 840 276 6.217,84 74,84%

68