Chiếc kèn của thiên nga

CHIÏËC KEÂN CUÃA THIÏN NGA 1
MUÅC LUÅC
CHÛÚNG I SAM ..................................................................................................................2
CHÛÚNG II VUÂNG HÖÌ ........................................................................................................6
CHÛÚNG 3 MÖÅT VÕ KHAÁCH ............................................................................................. 10
CHÛÚNG 4 THIÏN NGA CON .......................................................................................... 16
CHÛÚNG 5 LOUIS ........................................................................................................... 23
CHÛÚNG6 BAY ÀÏËN MONTANA ...................................................................................... 30
CHÛÚNG 7 NHÛÄNG NGAÂY ÀI HOÅC ................................................................................. 36
CHÛÚNG 8 TÒNH YÏU ...................................................................................................... 45
CHÛÚNG 9 CHIÏËC TRÖM-PEÁT ......................................................................................... 52
CHÛÚNG 10 VÊËN ÀÏÌ TIÏÌN BAÅC ...................................................................................... 57
CHÛÚNG 11 TRAÅI KOOKOOSKOOS ................................................................................ 62
CHÛÚNG 12 CÛÁU NGÛÚÂI ................................................................................................. 66
CHÛÚNG 13 CUÖËI MUÂA HEÂ ............................................................................................. 73
CHÛÚNG 14 BONSTON .................................................................................................... 77
CHÛÚNG 15 MÖÅT ÀÏM ÚÃ KHAÁCH SAÅN RITZ .................................................................. 82
CHÛÚNG 16 PHILADELPHIA .......................................................................................... 90
CHÛÚNG 17 SERENA....................................................................................................... 96
CHÛÚNG 18 TÛÅ DO ........................................................................................................ 106
CHÛÚNG 19 MÖÅT CUÖÅC TROÂ CHUYÏÅN VÏÌ TIÏÌN NONG.............................................. 113
CHÛÚNG 20 BILLINGS .................................................................................................. 121
CHÛÚNG 21 MUÂA XUÊN XANH TÛÚI ........................................................................... 132
http://ebooks. vdcmedia. com

E.B White 2
CHÛÚNG I
SAM
Trïn àûúâng trúã vïì lïìu qua khu àêìm lêìy, Sam phên vên
khöng biïët coá nïn kïí cho böë nghe àiïìu cêåu àaä thêëy khöng? "Mònh
chó biïët möåt àiïìu", cêåu tûå nhuã. "Ngaây mai mònh seä quay laåi caái höì
nhoã àoá. Vaâ mònh thñch ài möåt mònh. Nïëu mònh kïí cho böë nghe àiïìu
mònh àaä thêëy höm nay, böë seä muöën ài cuâng vúái mònh. Chûa chùæc
àoá àaä laâ möåt yá hay". Sam mûúâi möåt tuöíi. Hoå cuãa cêåu beá laâ Rêu
Xöìm. Cao lúán so vúái tuöíi, toác vaâ mùæt cêåu àen nhû möåt ngûúâi Anh-
àiïng. Sam ài cuäng giöëng ngûúâi Anh- àiïng, chên naây àùåt thùèng
trûúác muäi chên kia vaâ hêìu nhû khöng gêy ra tiïëng àöång. Àêìm lêìy
maâ cêåu beá àang löåi qua laâ möåt núi hoang daä - khöng thaânh löëi hùèn
hoi vaâ buân lêìy loäng boäng dûúái chên, ài rêët khoá. Cûá böën hoùåc nùm
phuát Sam laåi lêëy la baân trong tuái ra vaâ kiïím tra löå trònh cuãa mònh
àïí chùæc chùæn rùçng cêåu àang ài vïì hûúáng Têy. Canaàa laâ möåt miïìn
àêët röång. Phêìn lúán vêîn coân hoang daä. Bõ laåc trong vuâng rûâng vaâ
àêìm lêìy úã miïìn Têy Canaàa quaã laâ möåt vêën àïì nghiïm troång.
Trong khi lï bûúác, têm trñ Sam traân ngêåp sûå ngúä ngaâng vïì àiïìu
cêåu àaä tröng thêëy. Trïn thïë giúái naây khöng coá mêëy ngûúâi àaä àûúåc
xem töí möåt con thiïn nga keân. Möåt ngaây xuên, Sam àaä phaát hiïån
ra möåt caái töí trïn höì vùæng. Cêåu thêëy hai con chim trùæng to vúái
nhûäng caái cöí trùæng daâi, moã àen. Cho àïën nay, chûa hïì coá gò mang
laåi cho Sam caãm giaác nhû cêåu àaä caãm thêëy úã caái höì nhoã àoá, trûúác
sûå xuêët hiïån cuãa hai con thiïn nga khöíng löì. Chuáng to hún nhiïìu
so vúái bêët kyâ loaâi chim naâo maâ cêåu thêëy trûúác àêy. Töí cuãa chuáng
cuäng to - laâm bùçng caânh cêy vaâ coã. Con caái àang nùçm êëp trûáng.
Con àûåc thong thaã ài túái ài lui, baão vïå vúå. Sam vïì àïën lïìu, vûâa àoái
vûâa mïåt. Böë cêåu àang raán hai con caá cho bûäa ùn trûa.

- Con vûâa úã àêu vïì thïë? - öng Rêu Xöìm hoãi.

- Thaám hiïím
- Sam traã lúâi.
- Con àaä ài böå qua möåt caái höì caách àêy khoaãng möåt dùåm rûúäi.
Trïn àûúâng àïën àêy böë con mònh àaä thêëy noá tûâ maáy bay. Noá khöng
lúán lùæm, nhûng quanh àêy khöng coá höì naâo röång bùçng àêu.
- Con coá thêëy gò úã àoá khöng?
- Böë cêåu beá hoãi.
- ÖÌ, - Sam noái, - àoá laâ möåt caái höì lêìy buân àêìy lau sêåy vaâ coá
àuöi meâo. Con nghô laâ khöng thñch húåp àïí cêu caá. Vaâ rêët khoá ài vaâo
- böë seä phaãi löåi qua möåt àêìm lêìy.
- Coá thêëy gò khöng? - öng Rêu Xöìm hoãi laåi.
- Con thêëy möåt con chuöåt xaå - Sam àaáp, - vaâ mêëy chuá chim
heát caánh àoã.
Àang chùm chuá nhòn bïëp cuãi, núi mêëy con caá raán reo xeâo xeâo,
öng Rêu Xöìm ngêíng àêìu lïn:
- Sam, böë biïët con thñch ài thaám hiïím. Nhûng àûâng quïn
rùçng rûâng vaâ àêìm lêìy úã àêy khöng giöëng vuâng gêìn nhaâ ta úã
Montana àêu. Nïëu con quay laåi caái höì àoá, coi chûâng bõ laåc. Böë
khöng muöën con löåi qua àêìm lêìy. Rêët nguy hiïím. Con coá thïí bûúác
huåt vaâo chöî nûúác röìi sa lêìy, vaâ khöng coá ai úã àoá àïí keáo con lïn.
- Con seä cêín thêån, - Sam noái. Cêåu beá biïët chùæc rùçng cêåu seä
quay trúã laåi caái höì núi coá nhûäng con thiïn nga. Vaâ cêåu nhêët àõnh
khöng thïí bõ laåc trong rûâng. Cêåu thêëy nheå nhoäm vò àaä khöng kïí
cho böë nghe chuyïån nhòn thêëy thiïn nga.
Sam khöng phaãi laâ möåt chuá beá tinh quaái, nhûng vïì möåt mùåt
naâo àoá cêåu toã ra kyâ quùåc: cêåu thñch giûä kñn moåi chuyïån cho riïng
baãn thên. Vaâ cêåu thñch àún àöåc, àùåc biïåt laâ úã trong rûâng. Cêåu say
mï cuöåc söëng úã traåi gia suác röång lúán cuãa böë cêåu taåi miïìn Coã Ngoåt
vuâng Montana. Cêåu yïu meå. Cêåu yïu Duke, con ngûåa caái nhoã cuãa
mònh. Cêåu thñch cûúäi ngûåa trïn àöìng coã. Cêåu thñch ngùæm nhûäng
ngûúâi khaách xuêët hiïån úã cöíng trang traåi nhaâ Rêu Xöìm vaâo muâa heâ.

E.B White 4
Nhûng àiïìu laâm cêåu beá say mï nhêët trïn àúâi laâ nhûäng chuyïën cùæm
traåi úã Canaàa cuâng vúái böë. Baâ Rêu Xöìm khöng quan têm túái rûâng,
vò vêåy rêët hiïëm khi baâ ài theo - thûúâng thò chó coá Sam vaâ öng Rêu
Xöìm. Hoå ài bùçng ö tö qua biïn giúái sang Canaàa. ÚÃ àoá öng Rêu
Xöìm thuï möåt chiïëc maáy bay nhoã àûa hoå àïën vuâng höì núi öng coá
möåt tuáp lïìu, úã àoá hoå seä cêu caá, taãn böå vaâ thaám hiïím trong vaâi
ngaây. Öng hêìu nhû chó cêu caá vaâ taãn böå. Sam thò ài thaám hiïím. Vaâ
röìi viïn phi cöng seä quay trúã laåi àïí àoán hoå. Anh ta tïn laâ Luân Tõt.
Nghe thêëy tiïëng àöång cú maáy bay, hoå seä chaåy ra, vêîy tay vaâ
nhòn anh ta àaáp xuöëng höì röìi àûa maáy bay vaâo bïën. Àoá laâ nhûäng
ngaây vui nhêët trong àúâi Sam, nhûäng ngaây àûúåc söëng trong rûâng,
biïåt lêåp, caách xa têët caã moåi thûá, khöng coá xe ö tö, khöng coá con
àûúâng, khöng coá ngûúâi, khöng coá tiïëng öìn, khöng coá trûúâng hoåc,
khöng coá baâi têåp, noái chung khöng coá vêën àïì gò trûâ viïåc coá thïí bõ
laåc. Vaâ têët nhiïn cuäng vêîn coá caã caái vêën àïì muön thuúã maâ boån con
trai àûáa naâo cuäng vûúáng mùæc: lúán lïn seä laâm gò! Töëi höm àoá sau
khi ùn cúm xong böë con Sam ngöìi chúi trïn bêåu cûãa. Sam àoåc möåt
quyïín saách noái vïì caác loaâi chim.
- Böë - Sam noái, - böë coá nghô laâ möåt thaáng nûäa chuáng ta seä
quay laåi àêy àïí cùæm traåi khöng? YÁ con noái laâ khoaãng ba mûúi lùm
ngaây gò àoá?
- Coá thïí - öng Rêu Xöìm àaáp.
- Böë cho laâ vêåy. Nhûng taåi sao laåi phaãi ba mûúi lùm ngaây? Coá
gò àùåc biïåt sau ba mûúi lùm ngaây chùng ?
- Khöng coá gò - Sam noái.
- Con chó nghô hùèn laâ sau ba mûúi lùm ngaây nûäa úã àêy seä rêët
àeåp.
- Àoá laâ àiïìu vúá vêín nhêët böë tûâng nghe - öng Rêu Xöìm noái - úã
àêy luác naâo maâ chùèng àeåp.
Sam chui vaâo lïìu. Cêåu beá hiïíu biïët nhiïìu vïì chim choác vaâ
cêåu biïët rùçng thiïn nga êëp trûáng trong khoaãng ba mûúi lùm ngaây.
Cêåu hy voång seä àûúåc úã vuâng höì àïí xem nhûäng chuá thiïn nga con
khi chuáng vûâa múái núã. Sam coá möåt quyïín nhêåt kyá ghi laåi nhûäng sûå

kiïån haâng ngaây trong cuöåc söëng. Noá chó laâ möåt cuöën vúã nhoã cêåu
luön àïí caånh giûúâng. Àïm naâo cuäng vêåy, trûúác khi ài nguã, cêåu
thûúâng viïët vaâo söí. Cêåu viïët vïì nhûäng viïåc cêåu àaä laâm, nhûäng caái
cêåu àaä thêëy vaâ nhûäng àiïìu cêåu nghô. Thónh thoaãng cêåu coân veä möåt
bûác tranh. Cêåu luön kïët thuác trang viïët bùçng caách tûå àùåt cho mònh
möåt cêu hoãi àïí khi ài nguã coá caái maâ nghô ngúåi. Ngaây maâ cêåu tröng
thêëy töí chim thiïn nga, cêåu viïët vaâo nhêåt kyá nhûäng doâng sau: Höm
nay mònh thêëy möåt àöi thiïn nga keân taåi caái höì nhoã úã phña àöng
lïìu. Con caái àang nùçm êëp trûáng. Mònh nhòn thêëy ba quaã, nhûng
mònh seä veä vaâo tranh böën vò mònh nghô con caái nùçm àeâ lïn möåt quaã
khaác. Àêy laâ khaám phaá lúán nhêët trong àúâi mònh tûâ trûúác àïën giúâ.
Mònh khöng hïì kïí cho böë. Ngaây mai mònh seä trúã laåi thùm mêëy con
thiïn nga àoá. Höm nay mònh nghe thêëy tiïëng caáo suãa. Taåi sao caáo
suãa? Phaãi chùng noá àiïn? Hay noá lo lùæng àiïìu gò? Hay noá àoái, hay
vò noá àang gûãi thöng àiïåp àïën möåt con caáo khaác? Vò sao caáo suãa?
Sam gêëp söí laåi, cúãi quêìn aáo, chui vaâo giûúâng vaâ nùçm nhùæm mùæt,
bùn khoùn tûå hoãi vò sao caáo laåi suãa. Chó vaâi phuát sau cêåu beá àaä
nguã say.

E.B White 6
CHÛÚNG II
VUÂNG HÖÌ
Caái höì maâ Sam àaä phaát hiïån ra vaâo saáng xuên àoá hiïëm khi
coá ngûúâi àùåt chên àïën. Vaâo muâa àöng, tuyïët àoáng thaânh bùng, höì
nùçm im laånh leäo dûúái lúáp chùn trùæng. Trong suöët thúâi gian àoá hêìu
nhû khöng coá möåt êm thanh naâo. ÏËch nhaái nguã yïn, soác chuöåt nguã
yïn. Àöi luác chim gieã cuâi kïu lïn möåt tiïëng. Vaâ thónh thoaãng caáo
suãa vaâo ban àïm - tiïëng vang the theá. Muâa àöng dûúâng nhû keáo
daâi vö têån. Nhûng röìi möåt ngaây, sûå thay àöíi àaä àïën vúái khu rûâng
vaâ vuâng höì. Khöng khñ êëm aáp, nheå nhaâng vaâ ïm aái thöíi qua cêy laá.
Bùng giaá xöëp trong àïm giúâ bùæt àêìu tan ra. Nhûäng höë bùng xuêët
hiïån. Moåi sinh vêåt söëng úã vuâng höì vaâ khu rûâng vui sûúáng caãm
nhêån sûå êëm aáp. Chuáng nghe vaâ caãm thêëy àûúåc húi thúã cuãa muâa
xuên, chuáng xön xao trûúác cuöåc söëng vaâ niïìm hy voång múái. Trong
khöng gian coá möåt thûá muâi võ múái, dïî chõu, muâi cuãa àêët thûác dêåy
sau möåt giêëc nguã daâi. ÏËch nhaái vuâi mònh trong lúáp buân dûúái àaáy höì
biïët rùçng muâa xuên àaä àïën. Chim chñch böng cuäng biïët vaâ hoan hó
(àiïìu gò maâ chaã laâm cho chñch böng hoan hó). Caáo caái àang nguã
trong hang biïët rùçng noá sùæp sûãa coá con. Moåi sinh vêåt àïìu biïët rùçng
möåt thúâi gian töët àeåp hún, dïî söëng hún àang àïën gêìn, nhûäng ngaây
êëm aáp hún, nhûäng àïm thuá võ hún. Cêy cöëi nhuá chöìi non, chöìi non
lúán dêìn lïn. Tûâ phûúng nam chim bùæt àêìu bay túái. Möåt àöi võt àaáp
xuöëng. Saáo caánh àoã tòm võ trñ laâm töí. Möåt chuá seã nhoã coá caái cöí maâu
trùæng bay àïën vaâ hoát lñu lo: "Öi, Canaàa yïu dêëu, Canaàa,
Canaàa!" Vaâ nïëu baån àang ngöìi bïn höì trong ngaây xuên êëm aáp
àêìu tiïn vaâo luác chiïìu taâ, böîng nhiïn baån seä nghe thêëy möåt êm
thanh xao àöång tûâ trïn khöng trung voång xuöëng, tiïëng vang giöëng
nhû tiïëng keân tröm-peát. "Ko- hoh, ko-hoh!". Vaâ nïëu ngêíng àêìu lïn,
hùèn baån seä thêëy tûâ trïn cao coá hai con chim trùæng rêët to. Chuáng

bay nhanh, chên duöîi thùèng vïì phña sau, cöí trùæng daâi vûún thùèng
vïì phña trûúác, nhûäng àöi caánh khoãe vöî àïìu àùån vaâ maånh meä. "Ko-
hoh, Ko- hoh, Ko- hoh", êm thanh run rêíy caã bêìu trúâi - tiïëng tröm -
peát cuãa thiïn nga. Khi hai con chim bay túái vuâng höì, chuáng bùæt
àêìu lûúån quanh, ngùæm nhòn àõa thïë tûâ trïn cao.
Röìi chuáng saâ xuöëng nghó ngúi trïn mùåt nûúác, xïëp àöi caánh
daâi xuöi theo mònh, ngoaái àêìu ra xung quanh xem xeát möi trûúâng
múái. Chuáng thuöåc hoå thiïn nga keân, nhûäng con chim löng trùæng
muöët, moã àen. Chuáng thêëy thñch quang caãnh vuâng höì àêìm lêìy,
quyïët àõnh laâm töí úã àoá möåt thúâi gian vaâ gêy dûång gia àònh. Sau
chuyïën bay daâi, àöi thiïn nga àaä mïåt. Chuáng vui mûâng vò àûúåc haå
caánh. Chuáng chêåm raäi búi quanh vaâ bùæt àêìu tòm thûác ùn, suåc cöí
xuöëng chöî nûúác caån, löi rïî cêy vaâ nhûäng thûåc vêåt dûúái àaáy höì lïn.
Toaân thên thiïn nga trùæng muöët, trûâ moã vaâ chên thò maâu àen.
Àêìu chuáng vûún cao. Sûå xuêët hiïån cuãa chuáng dûúâng nhû biïën höì
nûúác thaânh möåt núi khaác. Mêëy ngaây sau, àöi thiïn nga chó nghó
ngúi. Khi naâo àoái thò chuáng ùn, khi naâo khaát, - hêìu nhû luác naâo
cuäng thïë, - thò chuáng uöëng. Vaâo ngaây thûá mûúâi, con caái bùæt àêìu tòm
chöî xêy töí. Cûá vaâo dõp muâa xuên, viïåc xêy töí laåi choaán hïët têm trñ
loaâi chim: àoá laâ àiïìu quan troång nhêët àöëi vúái chuáng. Nïëu con caái
choån àûúåc möåt võ trñ töët, noá seä coá àiïìu kiïån êëp trûáng vaâ nuöi con.
Nïëu noá choån phaãi võ trñ xêëu, coá thïí noá seä khöng gêy dûång gia àònh
àûúåc. Thiïn nga caái hiïíu roä àiïìu naây, noá biïët rùçng sûå lûåa choån cuãa
noá cûåc kyâ quan troång. Trûúác tiïn àöi thiïn nga xem xeát phêìn àêët
cao cuöëi höì, núi nguöìn nûúác lùång leä àöí vaâo. Chöî àoá thêåt dïî thûúng,
coá nhûäng buåi lau vaâ nhûäng luâm cêy hûúng höì. Saáo caánh àoã àang
bay tñu tñt xêy töí vaâ möåt àöi võt trúâi àang toã tònh vúái nhau úã núi
naây. Röìi thiïn nga búi xuöi xuöëng vuâng àêët thêëp hún cuãa höì, núi
möåt bïn laâ rûâng vaâ àêìm lêìy, bïn kia laâ baäi coã cho hûúu, nai. Chöî
naây vùæng veã. Tûâ búâ bïn naây, möåt muäi àêët nhö ra giûäa höì. Àoá laâ
möåt doi caát, giöëng nhû möåt baán àaão nhoã. Vaâ úã àêìu muäi àêët, caách höì
nûúác mêëy bûúác, laâ möåt hoân àaão nhoã xñu, khöng nhónh hún möåt caái
baân ùn. Trïn àaão coá möåt buåi cêy nhoã, coá àaá cuöåi, dûúng xó vaâ coá caã
coã.
- Nhòn xem kòa!

E.B White 8
- Thiïn nga vúå kïu lïn vaâ búi voâng quanh.

- Ko- hoh, - thiïn nga chöìng, ngûúâi luön thñch ban phaát lúâi
khuyïn, àaáp laåi. Con caái thêån troång bûúác lïn àaão. Dûúâng nhû chöî
naây àaä àûúåc daânh sùén àïí xêy töí. Trong khi thiïn nga chöìng búi
bïn caånh vaâ theo doäi thò chõ vúå suåc saåo cho àïën khi tòm àûúåc möåt
chöî khaá töët trïn àaão. Chõ nùçm xuöëng ûúám thûã vaâ nhêån thêëy rùçng
núi êëy thñch húåp vúái chõ. Noá nùçm úã möåt võ trñ rêët àeåp, chó hai bûúác
laâ àaä àïën meáp nûúác. Rêët thuêån tiïån. Thiïn nga caái ngoaái laåi hoãi
chöìng:
- Mònh nghô sao?
- Möåt võ trñ lyá tûúãng! - Thiïn nga àûåc àaáp. - Möåt chöën hoaân
haão! Vaâ töi seä cho mònh hay vò sao noá laåi laâ möåt chöën hoaân haão, -
anh chöìng tiïëp tuåc bùçng möåt gioång oai vïå, - Nïëu möåt keã thuâ naâo àoá
cuãa chuáng ta - möåt con caáo hay möåt con gêëu truác, möåt con choá soái
hay möåt con chöìn höi - àõnh moâ túái àêy vúái yá àöì àen töëi, trûúác hïët
noá phaãi löåi qua höì nûúác vaâ seä bõ ûúát. Vaâ trûúác khi löåi qua nûúác, noá
phaãi ài hïët chiïìu daâi muäi àêët kia. Khi êëy chuáng ta seä tröng hoùåc
nghe thêëy noá, vaâ töi seä cho noá biïët thïë naâo laâ lïî àöå. Thiïn nga àûåc
xoaãi röång àöi caánh daâi 8 phuát(1) tûâ àêìu naây túái àêìu kia vaâ àêåp
maånh xuöëng nûúác àïí khoe sûác lûåc cuãa noá. Àiïìu êëy khiïën cho noá
thêëy vûäng tin hún. Khi möåt con thiïn nga keân têën cöng keã thuâ
bùçng àöi caánh cuãa noá, tröng giöëng nhû möåt caái gêåy boáng chaây. Chõ
vúå toã ra khöng àïí yá túái nhûäng àöång taác maâ anh chöìng vûâa phö diïîn
nhûng thûåc ra chõ tröng thêëy têët caã vaâ lêëy laâm kiïu haänh vïì sûác
maånh vaâ loâng can àaãm cuãa chöìng chõ. Trong söë caác àûác öng chöìng,
thiïn nga àûåc laâ möåt ngûúâi chöìng töët. Thiïn nga àûåc ngùæm nhòn cö
vúå xinh xùæn àang nùçm trïn hoân àaão tyá hon. Vúái veã hoan hó, anh
thêëy chõ bùæt àêìu quay ài quay laåi chêåm raäi döìn buân vaâ coã vaâo
trong khi thên vêîn nùçm nguyïn möåt chöî. êëy laâ chõ àang thûåc hiïån
bûúác àêìu tiïn trong quaá trònh laâm töí. Trûúác hïët chõ nùçm ûúám thûã
võ trñ àaä choån. Röìi chõ vùån mònh, döìn àêët bùçng hai baân chên coá
maâng röång taåo thaânh hònh möåt caái àôa loâng nöng. Sau àoá chõ khïìu
nhûäng caânh cêy nhoã vaâ coã, keáo vïì phña mònh vaâ xïëp doåc theo hai
bïn thên vaâ dûúái àuöi àïí caái töí cuäng coá hònh daáng nhû chõ. Thiïn
nga àûåc búi àïën gêìn vúå. Anh chùm chuá nhòn tûâng cûã àöång cuãa vúå.

- Bêy giúâ mònh phaãi tòm möåt àoaån que vûâa vûâa khaác, mònh
yïu aå - anh noái. Vaâ thiïn nga caái vûún caái cöí daâi trùæng muöët ra xa
hïët mûác coá thïí, gùæp möåt caái que vaâ àùåt noá bïn caånh mònh. - Vaâ giúâ
thò möåt ñt coã to - thiïn nga àûåc oai vïå noái.
Chõ vúå kïìu coã, rïu, caânh cêy vaâ bêët cûá caái gò trong têìm vúái.
Chêåm raäi vaâ cêín thêån chõ xêy cho àïën khi chõ àaä nùçm trïn möåt
àöëng coã lúán. Chõ laâm viïåc àûúåc khoaãng hai giúâ thò dûâng laåi àïí nghó
ngúi röìi nheå nhaâng löåi xuöëng höì uöëng nûúác vaâ kiïëm ùn.
- Bûúác àêìu thïë laâ töët röìi! - Thiïn nga àûåc chùm chuá nhòn caái
töí vaâ noái. - Möåt sûå khúãi cöng tuyïåt vúâi! Töi khöng biïët laâm thïë naâo
maâ mònh laåi xêy àûúåc gioãi thïë.
- Hoaân toaân tûå nhiïn thöi - chõ vúå àaáp. - Húi mêët cöng nhûng
noái chung àoá laâ möåt cöng viïåc thuá võ.
- Àuáng vêåy, - thiïn nga àûåc noái. - vaâ khi mònh laâm xong,
mònh seä coá thïí chûáng toã cöng khoá nhoåc boã ra. Mònh xêy àûúåc möåt
caái töí thiïn nga röång nhûäng aåyu phuát. Loaâi chim naâo coá thïí khoe
khoang àûúåc nhû thïë?
- ÖÌ - chõ vúå noái - coá chim àaåi baâng.
- Phaãi, nhûng àoá laåi khöng phaãi laâ töí thiïn nga maâ laâ töí àaåi
baâng, vaâ noá seä lú lûãng àêu àoá trïn caác cêy chïët khö giaâ nua chûá
khöng nùçm dûúái àêët, gêìn höì nûúác vúái têët caã nhûäng tiïån lúåi nûúác
mang àïën nhû töí thiïn nga.
Hai con thiïn nga àïìu cûúâi. Röìi chuáng bùæt àêìu kïu êìm lïn, teá
nûúác, taát nûúác vaâ khoaát nûúác lïn lûng, chuáng lao nhanh trïn mùåt
höì nhû thïí böîng hoáa àiïn vò phêën khúãi. "Ko- hoh, Ko- hoh, Ko-
hoh", chuáng kïu lïn. Moåi sinh vêåt hoang daä söëng quanh vuâng höì
trong voâng möåt dùåm rûúäi àïìu nghe thêëy tiïëng kïu cuãa àöi thiïn
nga. Caáo nghe thêëy, gêëu nghe thêëy, chöìn höi cuäng nghe thêëy.
Khöng phaãi laâ àöi tai cuãa möåt sinh vêåt hoang daä naâo, cuäng nghe
àûúåc tiïëng tröm-peát cuãa thiïn nga. Nhûng àöi thiïn nga khöng
biïët àiïìu àoá.

E.B White 10
CHÛÚNG 3
MÖÅT VÕ KHAÁCH
Khoaãng möåt tuêìn sau, möåt höm thiïn nga caái chui vaâo töí vaâ
àeã àûúåc möåt quaã trûáng. Möîi ngaây chõ cöë gùæng àeã möåt quaã. Coá höm
chõ thaânh cöng, coá höm khöng. Giúâ thò àaä coá ba quaã trong töí vaâ chõ
àang chuêín bõ àeã quaã thûá tû. Trong khi thiïn nga caái nùçm úã àoá vaâ
thiïn nga àûåc chöìng chõ àang duyïn daáng búi bïn caånh, chõ böîng
coá möåt caãm giaác laå luâng nhû àang bõ ai theo doäi. Àiïìu àoá laâm chõ
khoá chõu. Chim choác khöng thñch bõ ai nhòn choâng choåc. Àùåc biïåt
chuáng laåi caâng khöng thñch bõ nhòn ngoá khi chuáng àang nùçm öí. Vò
vêåy, thiïn nga caái vùån mònh, xoay ngûúâi laåi vaâ nhòn khùæp moåi núi.
Chõ chuá muåc vaâo muäi àêët nhö ra höì úã gêìn töí. Bùçng cùåp mùæt tinh
tûúâng cuãa mònh, chõ quan saát trïn búâ àïí tòm boáng daáng keã xêm
nhêåp. Àiïìu maâ cuöëi cuâng chõ cuäng phaát hiïån ra khiïën chõ vö cuâng
ngaåc nhiïn. ÚÃ muäi àêët coá möåt cêåu beá àang ngöìi trïn khuác göî. Cêåu
beá rêët lùång leä vaâ khöng mang suáng.
- Mònh coá nhòn thêëy àiïìu maâ töi tröng thêëy khöng? - Thiïn
nga caái thò thêìm vúái chöìng.
- Khöng, caái gò vêåy?
- ÚÃ àùçng kia kòa. Trïn khuác göî êëy. Àoá laâ möåt cêåu beá. Giúâ
chuáng ta phaãi laâm gò àêy?
- Laâm thïë naâo cêåu ta àïën àêy àûúåc nhó? - Anh chöìng thò
thêìm. - Chuáng ta úã möåt miïìn hoang vùæng cuãa Canaàa. Trong voâng
mêëy dùåm quanh àêy khöng hïì coá ngûúâi sinh söëng.
- Töi cuäng nghô thïë - chõ vúå àaáp - nhûng nïëu khöng phaãi laâ
möåt cêåu beá àang ngöìi trïn khuác göî úã àùçng kia thò tïn töi khöng
phaãi laâ thiïn nga Cú - muát nûäa.

Thiïn nga àûåc tûác giêån:

- Töi khöng bay suöët qua caã miïìn bùæc àïën Canaàa àïí dñnh
daáng túái möåt cêåu beá. Chuáng ta tòm túái chöën thú möång àiïìn viïn
naây, núi êín naáu hoang vùæng naây àïí àûúåc têån hûúãng sûå riïng tû
biïåt lêåp kia maâ.
- Phaãi - chõ vúå noái. - Töi cuäng chùèng thñch thuá gò khi nhòn
thêëy cêåu beá, nhûng phaãi cöng nhêån laâ caách xûã xûå cuãa cêåu ta khöng
àïën nöîi naâo. Cêåu beá tröng thêëy chuáng ta, nhûng khöng neám àaá
hay neám gêåy. Cêåu ta khöng quêëy phaá. Cêåu ta chó quan saát thöi.
- Töi chùèng khoaái gò àûúåc quan saát caã, - thiïn nga àûåc ca
cêím. - Töi khöng bay caã quaäng àûúâng daâi dùçng dùåc êëy àïën Canaàa
àïí bõ quan saát. Hún nûäa, ngoaâi töi ra, töi khöng muöën ai quan saát
mònh caã. Mònh àang àeã möåt quaã trûáng - töi nghô vêåy - vaâ mònh coá
quyïìn àûúåc hûúãng sûå riïng tû. Kinh nghiïåm cuãa töi laâ moåi àûáa con
trai àïìu hay neám àaá vaâ neám gêåy. Àoá laâ baãn chêët cuãa chuáng. Töi seä
bay túái vaâ têën cöng thùçng beá àoá bùçng àöi caánh maånh meä naây vaâ noá
seä tûúãng rùçng noá bõ àaánh bùçng möåt caái duâi cui. Töi seä cho noá möåt
cuá àiïëng ngûúâi.
- Hûúåm àaä - thiïn nga caái noái. - Bùæt àêìu gêy chiïën bêy giúâ
chaã coá taác duång gò caã. Hiïån giúâ cêåu beá chûa laâm gò phiïìn töi. Cêåu
ta cuäng chûa quêëy nhiïîu gò mònh.
- Nhûng laâm sao maâ cêåu ta àïën àêy àûúåc nhó? - Anh chöìng
khöng thêìm thò nûäa maâ bùæt àêìu cao gioång. - Cêåu ta ài àïën àêy
bùçng phûúng tiïån gò nhó? Boån con trai khöng thïí bay, vaâ úã miïìn
naây cuãa Canaàa laâm gò coá àûúâng ài. Xa löå gêìn nhêët cuäng caách àêy
túái 50 dùåm.
- Coá thïí cêåu ta bõ laåc - thiïn nga caái noái. - Coá thïí cêåu ta àang
àoái laã röìi. Coá thïí cêåu ta muöën phaá töí vaâ ùn trûáng. Nhûng töi nghi
ngúâ àiïìu àoá. Tröng cêåu ta khöng coá veã gò laâ àoái caã. Dêìu sao ài nûäa,
töi àaä coá caái töí naây vaâ àaä àeã àûúåc ba quaã trûáng xinh àeåp, luác naây
cêåu beá àang toã ra biïët àiïìu vaâ töi quyïët àõnh cûá tiïëp tuåc cöë gùæng àeã
quaã thûá tû.

E.B White 12
- Chuác may mùæn, mònh yïu quyá! - Thiïn nga àûåc noái. - Töi seä
úã bïn caånh vaâ baão vïå mònh nïëu coá àiïìu gò xaãy ra. Mònh cûá àeã trûáng
ài!
Sau àoá thiïn nga àûåc chêåm raäi búi qua búi laåi xung quanh
hoân àaão tyá hon, tiïëp tuåc quan saát. Chõ vúå vêîn nùçm im trong töí.
Sam ngöìi trïn khuác göî, hêìu nhû khöng möåt thúá thõt naâo cûã àöång.
Cêåu beá nhû bõ mï hoùåc búãi sûå hiïån diïån cuãa nhûäng con thiïn nga.
Chuáng laâ loaâi chim nûúác lúán nhêët maâ cêåu tûâng tröng thêëy. Cêåu
nghe àûúåc tiïëng chuáng kïu vaâ àaä tòm kiïëm khùæp vuâng rûâng rêåm,
àêìm lêìy cho àïën khi cêåu phaát hiïån ra caái höì vaâ xaác àõnh àûúåc võ trñ
cuãa töí chim. Kiïën thûác cuãa Sam vïì chim muöng àuã àïí cêåu biïët
rùçng àoá laâ nhûäng con thiïn nga keân. Sam luön caãm thêëy haånh
phuác khi cêåu àûúåc úã möåt chöën hoang daä, giûäa nhûäng sinh vêåt
hoang daä. Ngöìi trïn khuác göî vaâ quan saát àöi thiïn nga cêåu cuäng coá
nhûäng caãm xuác töët laânh nhû möåt söë ngûúâi caãm thêëy khi hoå ngöìi
trong nhaâ thúâ. Sau khi àaä quan saát àûúåc möåt giúâ àöìng höì, Sam
àûáng dêåy. Cêåu chêåm raäi vaâ lùång leä boã ài, chên naây àùåt trûúác muäi
chên kia theo kiïíu Anh- àiïng, hêìu nhû khöng gêy ra tiïëng àöång
naâo. Àöi thiïn nga nhòn theo cêåu. Khi thiïn nga caái rúâi khoãi töí, chõ
ta quay ngûúâi laåi vaâ nhòn. Quaã trûáng thûá tû nùçm an toaân giûäa àaám
löng mïìm maåi dûúái àaáy töí. Thiïn nga àûåc leo lïn àaão vaâ nhòn vaâo
trong töí.
- Möåt kiïåt taác! - Anh ta noái. - Möåt quaã trûáng àeåp nhêët vaâ coá
möåt tyã lïå lyá tûúãng. Töi cho laâ quaã trûáng naây phaãi daâi túái nùm insú1
mêët...
Luác àoá veã mùåt chõ vúå àêìy vui sûúáng. Khi thiïn nga caái àeã
àûúåc nùm quaã trûáng, chõ ta caãm thêëy thoãa maän. Chõ ngùæm nhòn
chuáng vúái veã kiïu haänh. Röìi chõ nùçm vaâo töí àïí êëp trûáng. Chõ thêån
troång cuái xuöëng duâng moã àaão tûâng quaã trûáng cho àïën khi chuáng úã
võ trñ thñch húåp, coá thïí nhêån àûúåc àuã nhiïåt lûúång tûâ ngûúâi chõ toãa
ra. Thiïn nga àûåc búi quanh ngay bïn caånh àïí gêìn guäi vaâ baão vïå
vúå. Anh ta biïët rùçng möåt con caáo àang laãng vaãng àêu àoá trong
1
Àún võ ào lûúâng Anh, möåt insú bùçng 0,025m. Prev Page

rûâng. Anh ta àaä nghe thêëy tiïëng noá suãa höìi àïm, vaâo thúâi àiïím sùn
möìi töët nhêët. Ngaây tiïëp ngaây tröi qua vaâ thiïn nga caái vêîn nùçm
yïn trïn nùm quaã trûáng. Àïm nöëi àïm tröi qua, thiïn nga caái vêîn
nùçm, truyïìn húi êëm cho trûáng. Khöng coá ai laâm phiïìn chõ. Cêåu beá
àaä boã ài vaâ coá thïí khöng bao giúâ quay trúã laåi. Trong tûâng quaã
trûáng coá àiïìu gò àoá àang diïîn ra maâ chõ khöng tröng thêëy àûúåc:
möåt chuá thiïn nga nhoã xñu àang thaânh hònh. Tûâng tuêìn tröi qua,
ngaây trúã nïn daâi hún vaâ àïm thò laåi ngùæn hún. Nhûäng höm trúâi
mûa, thiïn nga caái vêîn nùçm vaâ mùåc kïå trúâi mûa.
- Mònh thên yïu, - vaâo möåt buöíi chiïìu thiïn nga àûåc noái. -
Mònh khöng bao giúâ thêëy nhiïåm vuå cuãa mònh laâ nùång nïì hay khoá
chõu sao? Mònh khöng bao giúâ thêëy mïåt khi phaãi nùçm möåt chöî,
cuâng möåt võ trñ, êëp trûáng, khöng coá gò múái laå, khöng coá vui thuá,
khöng coá sûå phiïu lûu, khöng möåt lêìn chaåy nhaãy hay sao? Mònh
khöng bao giúâ thêëy buöìn chaán sao?
- Khöng, - chõ vúå àaáp - khöng àïën nöîi naâo.
- Nùçm êëp trûáng khöng moãi sao?
- Coá chûá - chõ vúå traã lúâi. - Nhûng töi coá thïí chõu àûång têët caã
moåi thûá àïí luä thiïn nga con ra àúâi.
- Mònh coá biïët liïåu mònh phaãi nùçm êëp mêëy ngaây nûäa khöng?
- Töi khöng roä - thiïn nga caái noái. - Nhûng töi thêëy luä con cuãa
chõ võt úã àùçng cuöëi höì kia àaä ra àúâi; töi thêëy bêìy con cuãa Saáo caánh
àoã àaä núã vaâ möåt àïm khaác töi thêëy möåt con chöìn höi vùçn vïån ài
sùn úã búâ, mang theo böën con chöìn con. Vò vêåy töi nghô hùèn laâ sùæp
àïën ngaây röìi. Vúái sûå may mùæn naâo àoá, chuáng ta seä súám àûúåc tröng
thêëy con cuãa chuáng ta. Nhûäng cö cêåu thiïn nga tñ hon xinh àeåp.
- Chùèng leä mònh khöng hïì caãm thêëy khöí súã vò àoái hay khaát
sao? - Thiïn nga àûåc laåi hoãi.
- Coá chûá - chõ vúå noái. - Vaâ thêåt ra ngay luác naây töi cuäng àang
muöën uöëng nûúác àêy.
Buöíi chiïìu êëm aáp. Mùåt trúâi rûåc rúä. Thiïn nga caái cho laâ coá thïí
rúâi mêëy quaã trûáng trong vaâi phuát maâ vêîn khöng sao. Chõ àûáng
dêåy, trûúác hïët chõ phuã mêëy chiïëc löng ruån g lïn trûáng àïí chuáng

E.B White 14
khoãi bõ ai tröng thêëy vaâ vêîn àûúåc uã êëm khi khöng coá chõ. Röìi chõ
bûúác ra khoãi töí vaâ chaåy xuöëng nûúác. Chõ uöëng vöåi mêëy nguåm. Sau
àoá chõ búi àïën chöî nöng, chuái moã xuöëng vaâ löi tûâ dûúái àaáy höì lïn
caác loaåi rong taão mïìm maåi. Ùn xong, chõ khoaát nûúác lïn ngûúâi tùæm
rûãa. Röìi chõ leo lïn búâ coã vaâ àûáng àoá róa caánh. Thiïn nga caái caãm
thêëy dïî chõu. Chõ khöng biïët keã thuâ àang úã ngay gêìn àêëy. Chõ
khöng hay rùçng tûâ chöî nêëp sau möåt buåi rêåm, caáo àoã àang theo doäi
chõ. Caáo bõ nhûäng tiïëng vöî, khoaát nûúác huát àïën höì. Gaä hy voång seä
toám àûúåc möåt chuá ngöîng. Giúâ àêy gaä hñt hñt khöng khñ vaâ àaánh húi
thêëy muâi thiïn nga. Thiïn nga quay lûng vïì phña gaä, vò vêåy gaä bùæt
àêìu roán reán tiïën àïën gêìn. Con thiïn nga naây quaá to, khöng tha ài
àûúåc, nhûng gaä quyïët àõnh kiïíu gò thò cuäng giïët noá vaâ uöëng maáu.
Thiïn nga àûåc vêîn búi trïn höì. Anh phaát hiïån ra caáo trûúác tiïn.
"Cêín thêån àêëy!" Thiïn nga àûåc kïu lïn. "Coi chûâng gaä caáo kòa, noá
àang leãn àïën gêìn mònh ngay luác töi àang noái àêëy, mùæt noá saáng
quùæc, caái àuöi rêåm raåp cuãa noá vïính lïn, àêìu noá àêìy nhûäng yá àõnh
khaát maáu, buång noá hêìu nhû daán xuöëng àêët. Mònh àang gùåp hiïím
hoåa, ta phaãi haânh àöång ngay". Trong luác thiïn nga àûåc àang àoåc
"baâi diïîn vùn tao nhaä" àïí baáo nguy cho vúå thò àiïìu xaãy ra khiïën
cho têët caã àïìu ngaåc nhiïn. Ngay khi caáo vûâa chuêín bõ chöìm lïn vaâ
ngoaåm vaâo cöí thiïn nga vúå thò tûâ trïn khöng möåt chiïëc gêåy bay túái,
lao maånh vaâo muäi caáo. Caáo quay ngoùæt laåi vaâ boã chaåy. Àöi thiïn
nga khöng taâi naâo tûúãng tûúång nöíi àiïìu vûâa diïîn ra. Röìi chuáng àïí
yá thêëy buåi cêy rung nheå vaâ Sam Rêu Xöìm, cêåu beá thaáng trûúác àaä
àïën thùm chuáng, bûúác ra, Sam nhe rùng cûúâi. Trïn tay cêåu beá cêìm
möåt àoaån gêåy khaác, súå caáo seä quay laåi. Nhûng caáo khöng hïì coá yá
àõnh àoá. Muäi gaä sûng têëy vaâ gaä hïët thêëy theâm thõt thiïn nga tûúi
nûäa röìi.
- Xin chaâo - Sam noái nhoã.
- Ko- hoh, ko-hoh! - Thiïn nga àûåc kïu.
- Ko- hoh, ko-hoh! - Chõ vúå àaáp.
Caã vuâng höì vang lïn tiïëng keân tröm-peát, nhûäng êm thanh
cuãa chiïën cöng àaánh baåi caáo giaâ, nhûäng êm thanh cuãa niïìm vui vaâ
thùæng lúåi. Sam run rêíy vò tiïëng kïu cuãa àöi thiïn nga maâ möåt söë

ngûúâi noái rùçng giöëng nhû nhûäng êm thanh cuãa möåt chiïëc keân
Phaáp. Cêåu beá tûâ tûâ ài quanh búâ àïën muäi àêët nhoã quanh àaão vaâ
ngöìi xuöëng khuác göî quen thuöåc cuãa cêåu. Giúâ thò nhûäng con thiïn
nga àaä thêëy rùçng khöng coân nghi ngúâ gò nûäa, cêåu beá laâ baån cuãa
chuáng. Cêåu àaä cûáu thiïn nga caái. Cêåu àaä coá mùåt àuáng chöî vaâ àuáng
luác, vúái möåt vuä khñ thñch húåp. Àöi thiïn nga caãm thêëy biïët ún. Anh
chöìng búi vïì phña Sam, leo lïn búâ àûáng gêìn cêåu beá, noá nhòn cêåu
möåt caách thên thiïån vaâ duyïn daáng nghiïng àêìu. Möåt lêìn noá thêån
troång vûún daâi cöí vaâ gêìn nhû chaåm vaâo ngûúâi cêåu beá. Sam khöng
daám cûã àöång. Tim cêåu àêåp röån raâng vò vui sûúáng vaâ phêën khúãi.
Thiïn nga vúå búi vïì töí vaâ tiïëp tuåc êëp trûáng. Chõ vui mûâng vò àaä
thoaát chïët. Àïm höm àoá, úã lïìu, trûúác khi chui vaâo chùn, Sam lêëy
nhêåt kyá vaâ buát chò ra. Cêåu beá viïët: "Mònh khöng biïët coá caái gò trïn
khùæp thïë giúái naây tuyïåt diïåu hún laâ àûúåc nhòn möåt caái töí coá nhûäng
quaã trûáng nùçm bïn trong. Quaã trûáng laâ caái gò hoaân haão nhêët, búãi
noá chûáa àûång sûå söëng. Àiïìu àoá thêåt àeåp vaâ cuäng thêåt laâ bñ hiïím.
Quaã trûáng dïî thûúng hún quaã boáng tennis hay baánh xaâ phoâng biïët
bao nhiïu. Möåt baánh xaâ phoâng bao giúâ cuäng chó laâ möåt baánh xaâ
phoâng cho àïën khi noá trúã nïn nhoã àïën nöîi khöng ai cêìn àïën noá nûäa
vaâ ngûúâi ta seä neám noá ài. Nhûng coân möåt quaã trûáng thò möåt ngaây
naâo àoá noá seä cho ra àúâi möåt sinh vêåt söëng. Möåt quaã trûáng thiïn
nga seä núã ra möåt chuá thiïn nga con. Baãn thên caái töí hêìu nhû cuäng
kyâ diïåu vaâ bñ êín nhû quaã trûáng vêåy. Laâm sao maâ chim laåi biïët caách
xêy töí nhó?" Sam gêåp söí laåi, chuác böë nguã ngon röìi tùæt àeân vaâ chui
vaâo giûúâng. Cêåu beá nùçm àoá vaâ tûå hoãi laâm sao maâ chim laåi biïët caách
xêy töí. Chùèng mêëy chöëc cêåu nhùæm mùæt laåi vaâ nguã thiïëp ài.

E.B White 16
CHÛÚNG 4
THIÏN NGA CON
Trong àïm, dûúâng nhû thiïn nga caái nghe thêëy tiïëng kïu khe
kheä tûâ trûáng voång ra. Vaâ ngay trûúác khi trúâi saáng, chõ tin chùæc laâ
mònh caãm nhêån àûúåc sûå chuyïín àöång nheâ nheå úã dûúái ûác, nhû thïí
möåt cú thïí tyá hon àang ngoå nguêåy. Hùèn cuöëi cuâng trûáng cuäng àaä
núã. Têët nhiïn trûáng khöng thïí ngoå nguêåy àûúåc, vò vêåy thiïn nga
caái quaã quyïët rùçng dûúái buång noá khöng coân chó laâ mêëy quaã trûáng
nûäa. Chõ nùçm yïn lùæng nghe vaâ chúâ àúåi. Anh chöìng búi bïn caånh
vaâ theo doäi. Àöëi vúái möåt chuá thiïn nga con nùçm trong trûáng, àïí
chui ra ngoaâi laâ caã möåt quaäng thúâi gian vêët vaã. Noá seä khöng bao
giúâ ra àûúåc nïëu taåo hoáa khöng ban cho noá hai àiïìu quan troång: möåt
cú bùæp cöí cûáng caáp vaâ möåt caái rùng nhoã úã àêìu moã. Chiïëc rùng naây
sùæc vaâ chuá thiïn nga con seä duâng noá àïí khoeát möåt löî trïn voã trûáng
moãng. Möåt khi khoeát àûúåc möåt löî röìi thò phêìn coân laåi tûúng àöëi dïî.
Giúâ thò chuá thiïn nga con àaä coá thïí thúã àûúåc; noá chó cêìn tiïëp tuåc
ngoå nguêåy cho àïën khi thoaát ra àûúåc bïn ngoaâi. Luác naây thiïn nga
àûåc àang tröng chúâ àûúåc laâm böë tûâng giêy tûâng phuát. YÁ tûúãng vïì
cûúng võ laâm böë khiïën anh caãm thêëy thêåt thú möång vaâ tûå haâo. Anh
bùæt àêìu troâ chuyïån vúái vúå:
- Töi lûúát trïn mùåt nûúác kiïíu thiïn nga - anh ta noái - trong
khi traái àêët àang tùæm mònh trong veã àeåp vaâ sûå diïåu kyâ. Phuát naây
àêy, tia nùæng ban mai àang tûâ tûâ loá reäng trïn voâm trúâi. Maân sûúng
muâ laâ laâ bao phuã mùåt höì. Laân sûúng nheâ nheå böëc lïn giöëng nhû húi
nûúác toãa ra tûâ möåt caái êëm, trong khi töi àang lûúát kiïíu thiïn nga,
trûáng àang àûúåc mònh êëp vaâ nhûäng chuá thiïn nga con sùæp sûãa
chaâo àúâi. Töi lûúát vaâ lûúát. Bònh minh àang raång dêìn. Khöng gian
trúã nïn êëm aáp hún. Sûúng muâ chêìm chêåm tan. Töi vêîn lûúát nheå

trïn mùåt nûúác kiïíu thiïn nga, chim choác hoát vang nhûäng baâi ca
chaâo ban mai. ÏËch nhaái kïu öìm öåp suöët àïm, giúâ àaä im tiïëng. Töi
vêîn khöng ngûâng lûúát nheå kiïíu thiïn nga.
- Àûúng nhiïn mònh phaãi lûúát kiïíu thiïn nga chûá, - chõ vúå
noái. - Laâm thïë naâo maâ mònh laâm khaác àûúåc! Mònh khöng thïí búi
lûúát nhû möåt con nai rûâng cêëm Bùæc Myä àûúåc, coá phaãi khöng?
- Khöng thïí àûúåc. Quaã thêåt laâ nhû vêåy. Caãm ún mònh àaä
nhùæc nhúã töi àiïìu àoá, mònh thên yïu!
Lúâi nhêån xeát giaãn dõ cuãa chõ vúå àaä keáo thiïn nga àûåc bûâng
tónh khoãi cún mú maâng. Anh ta rêët thñch sûã duång nhûäng lúâi noái
boáng bêíy vaâ ngön tûâ hoa myä, thñch ngûúäng möå baãn thên khi àang
búi lûúát kiïíu thiïn nga. Anh ta nhêån thêëy rùçng töët hún hïët laâ nïn
búi nhiïìu vaâ noái ñt ài. Suöët buöíi saáng daâi dùçng dùåc, thiïn nga caái
nghe thêëy nhûäng tiïëng kïu kheä phaát ra tûâ trong voã. Vaâ àöi luác chõ
caãm thêëy coá caái gò àoá àang cûåa quêåy bïn dûúái. Àoá laâ möåt caãm giaác
laå luâng. Trûáng àaä nùçm im quaá lêu. Caã thaãy laâ ba mûúi lùm ngaây
vaâ giúâ àêy cuöëi cuâng sûå söëng cuãa chuáng àaä xao àöång. Chõ biïët rùçng
àiïìu cêìn laâm laâ phaãi nùçm yïn. Vaâo luác chiïìu taâ, sûå nhêîn naåi cuãa
thiïn nga caái àaä àûúåc àïìn buâ. Chõ chùçm chùçm nhòn xuöëng töí vaâ úã
àoá, möåt caái àêìu beá tñ xñu àang reä löng caánh cuãa chõ sang bïn caånh-
àûáa con àêìu loâng, chuá thiïn nga àêìu tiïn àaä ra àúâi. Noá mïìm maåi
vaâ non mûúát. Khöng giöëng nhû böë meå, noá coá böå löng maâu xaám.
Cùèng vaâ baân chên noá coá maâu vaâng nêu. Mùæt noá rêët saáng. Noá tiïëp
tuåc tòm àûúâng àïí chui ra cho àïën khi àaä àûáng caånh meå trïn àöi
chên chêåp chûäng vaâ múã to mùæt nhòn quanh caái thïë giúái lêìn àêìu
tiïn noá àûúåc thêëy. Meå noá dõu daâng noái vúái noá vaâ noá sung sûúáng
àûúåc nghe tiïëng meå. Sau bao ngaây bõ nhöët trong voã trûáng, noá caãm
thêëy haånh phuác vò àûúåc hñt thúã khñ trúâi. Thiïn nga àûåc caã ngaây
hùm húã doäi nhòn, àaä tröng thêëy caái àêìu beá xñu xuêët hiïån. Tim anh
bûâng lïn vò vui sûúáng.
- Möåt chuá thiïn nga - anh kïu lïn.
- Cuöëi cuâng thò noá cuäng ra àúâi. Töi àaä trúã thaânh möåt ngûúâi böë
vúái bao nhiïåm vuå dïî chõu cuäng nhû nhûäng traách nhiïåm nùång nïì úã
cûúng võ laâm böë. Chao öi, con trai beá boãng cuãa töi, àûúåc nhòn thêëy

E.B White 18
khuön mùåt con loá ra tûâ dûúái böå ngûåc che chúã cuãa meå noá trong voâm
trúâi quang trong, höì nûúác ïm àïìm vaâ thanh bònh vúái nhûäng tia
nùæng hoaâng hön naây thêåt vui sûúáng biïët bao!
- Àiïìu gò khiïën mònh nghô, noá laâ con trai? - Thiïn nga vúå hoãi.
- Bêët chêëp têët caã nhûäng àiïìu mònh biïët, noá laâ con gaái. Dêìu sao thò
noá cuäng laâ möåt con thiïn nga, noá söëng vaâ khoãe maånh. Töi caãm thêëy
nhûäng àûáa khaác àang cûåa quêåy úã bïn dûúái. Coá thïí vúå chöìng mònh
seä àûúåc möåt lûáa töët. Thêåm chñ coá khaã nùng caã nùm quaã àïìu seä núã.
Ngaây mai ta seä roä.
- Töi tin chùæc nhû vêåy - thiïn nga chöìng noái.
Saáng súám tinh mú höm sau Sam Rêu Xöìm chui ra khoãi chùn
khi böë cêåu coân àang nguã. Sam mùåc quêìn aáo vaâ nhoám bïëp. Cêåu raán
mêëy miïëng thõt lúån xöng khoái, nûúáng hai laát baánh myâ, roát möåt ly
sûäa röìi ngöìi xuöëng ùn saáng.
Ùn xong, cêåu lêëy buát chò vúái möåt maãnh giêëy ra vaâ viïët: "Con
ài daåo, àïën bûäa trûa seä vïì". Sam àïí maãnh giêëy vaâo chöî böë cêåu coá
thïí thêëy àûúåc, röìi cêåu lêëy la baân, kñnh viïîn voång ra, buöåc chùåt dao
sùn vaâo thùæt lûng vaâ ài xuyïn qua rûâng, qua àêìm lêìy àïí àïën caái höì
núi mêëy con thiïn nga àang söëng. Cêåu beá thêån troång àïën gêìn höì,
vai khoaác kñnh viïîn voång. Múái chó hún baãy giúâ möåt chuát; aánh saáng
coân yïëu úát vaâ khöng gian laånh leäo. Ban mai toãa ra muâi dïî chõu.
Àïën khuác göî quen thuöåc, Sam ngöìi xuöëng vaâ chónh laåi öëng kñnh.
Nhòn qua mùæt kñnh, töí thiïn nga hiïån ra roä möìn möåt nhû chó caách
àoá vaâi phuát. Thiïn nga caái àang nùçm im bêët àöång. Anh chöìng àûáng
bïn caånh. Àöi chim àang lùæng nghe vaâ chúâ àúåi. Caã hai àïìu tröng
thêëy Sam, nhûng chuáng khöng bêån têm vò sûå xuêët hiïån cuãa cêåu beá
nûäa - thûåc ra, chuáng coân khaá thñch àiïìu àoá. Tuy vêåy chuáng cuäng
ngaåc nhiïn khi nhòn thêëy kñnh viïîn voång.
- Hònh nhû höm nay cêåu beá coá àöi mùæt rêët lúán - thiïn nga àûåc
thò thêìm. - Mùæt cêåu êëy to cûåc kyâ.
- Töi nghô nhûäng con mùæt êëy chñnh laâ mùæt kñnh viïîn voång, -
Thiïn nga vúå àaáp. - Töi khöng chùæc lùæm, nhûng töi cho rùçng khi
möåt ngûúâi nhòn qua kñnh viïîn voång thò moåi thûá àïìu hiïån ra gêìn
hún vaâ to hún.

- Kñnh cuãa cêåu beá cuäng seä laâm töi hiïån ra lúán hún chñnh baãn
thên töi chûá? - Thiïn nga àûåc hoãi vúái veã hy voång.
- Töi nghô vêåy - thiïn nga caái noái.
- Hay quaá, töi thñch thïë - thiïn nga àûåc noái. - Töi rêët thñch
àiïìu àoá. Coá thïí kñnh cuãa cêåu beá seä laâm töi hiïån ra khöng nhûäng chó
lúán hún maâ thêåm chñ coân duyïn daáng hún baãn thên töi nûäa. Mònh
coá nghô thïë khöng?
- Cuäng coá thïí - chõ vúå noái - nhûng chùæc gò àiïìu àoá àaä hay. Töët
hún laâ mònh àûâng hiïån ra quaá duyïn daáng - àiïìu êëy coá thïí aám aãnh
caái àêìu cuãa mònh àêëy. Mònh quaã laâ möåt con chim tûå phuå.
- Con thiïn nga naâo cuäng tûå phuå caã - anh chöìng noái.
Thiïn nga coá quyïìn caãm thêëy kiïu haänh vaâ duyïn daáng. Loaâi
thiïn nga sinh ra àïí nhû thïë maâ. Sam khöng hiïíu àöi thiïn nga
àang noái gò. Cêåu chó biïët chuáng àang troâ chuyïån vaâ riïng viïåc êëy
thöi cuäng àaä àuã khuêëy àöång doâng maáu cuãa cêåu. Viïåc kïët baån vúái
nhûäng con chim lúán úã vuâng àêët hoang vu naây laâm cho cêåu vui
sûúáng. Cêåu caãm thêëy hoaân toaân haånh phuác. Khoaãng giûäa buöíi, khi
mùåt trúâi àaä lïn àïën àónh, Sam nêng kñnh lïn vaâ hûúáng öëng ngùæm
vaâo töí. Cuöëi cuâng cêåu àaä tröng thêëy àiïìu maâ cêåu cöët àïën àêy àïí
xem: möåt caái àêìu beá tñ xñu thoâ ra tûâ dûúái caánh thiïn nga meå, caái
àêìu cuãa möåt beá thiïn nga keân. Chuá chim non leo lïn ròa töí. Sam coá
thïí thêëy àûúåc caái àêìu vaâ caái cöí xaám cuãa noá, ngûúâi noá phuã möåt lúáp
löng tú mïìm maåi, cùèng chên coá maâu vaâng vaâ baân chên coá maâng àïí
búi. Chùèng mêëy chöëc chuá thiïn nga thûá hai xuêët hiïån, röìi laåi möåt
chuá khaác. Luác naây chuá thûá nhêët àaä nhaãy xuöëng vaâ chui laåi vaâo
caánh meå tòm húi êëm. Röìi möåt chuá thûã cöë treâo lïn lûng meå, nhûng
löng chõ trún tuöåt khiïën chuá trûúåt chên vaâ ngaä lùn xuöëng bïn caånh
chõ. Thiïn nga caái chó nùçm yïn lùång, hên hoan nhòn àaân con vaâ
quan saát chuáng têåp sûã duång àöi chên. Möåt giúâ tröi qua. Möåt con
thiïn nga nhoã, baåo daån hún nhûäng con khaác, rúâi töí vaâ lêîm chêîm ài
quanh trïn búâ hoân àaão nhoã. Thêëy vêåy, thiïn nga meå àûáng dêåy. Chõ
quyïët àõnh àaä àïën luác dùæt luä nhoã xuöëng nûúác.
- Ài naâo! - Chõ noái. - Vaâ saát caánh bïn nhau! Cêín thêån nhòn
meå laâm. Sau àoá caác con bùæt chûúác. Búi cuäng dïî thöi.

E.B White 20
"Möåt, hai, ba, böën, nùm", Sam àïëm. "Möåt, hai, ba, böën, nùm.
Nùm chuá thiïn nga con, roä raâng nhû viïåc mònh àang söëng àêy!"
Khi thêëy àaân con àaä àïën gêìn höì nûúác, thiïn nga àûåc böîng caãm
thêëy nïn haânh àöång nhû möåt öng böë. Anh bùæt àêìu bùçng caách àoåc
möåt baâi diïîn vùn.
- Mûâng caác con ra àúâi úã vuâng höì vaâ àêìm lêìy! - Anh noái. -
Mûâng caác con bûúác vaâo möåt thïë giúái trong àoá chûáa àûång caã caái höì
vùæng lùång, vuâng àêìm lêìy truâ phuá, khöng bõ ö nhiïîm vaâ hoang sú
naây! Mûâng caác con àûúåc chaâo àoán aánh mùåt trúâi vaâ boáng rêm, gioá vaâ
khñ trúâi, mûâng caác con àïën vúái nûúác! Nûúác laâ möi trûúâng àùåc thuâ
cuãa möåt con thiïn nga, caác con seä súám nhêån thêëy àiïìu àoá. Vúái thiïn
nga, búi löåi khöng thaânh vêën àïì. Mûâng caác con àûúng àêìu vúái
nhûäng hiïím nguy maâ caác con phaãi àïì phoâng.
- Loaâi caáo xêëu xa coá daáng ài leán luát vaâ haâm rùng sùæc nhoån,
loaâi raái caá gúám guöëc búi úã bïn dûúái nhùm nhe keáo chên caác con
xuöëng, loaâi chöìn höi bêín thóu thûúâng ài sùn möìi ban àïm vaâ coá
maâu löng tröån lêîn vaâo boáng töëi, loaâi choá soái sùn möìi, ruá lïn coân to
hún caã loaâi caáo. Haäy tónh taáo vúái nhûäng viïn àaån chò maâ nhûäng
ngûúâi thúå sùn boã laåi, nùçm dûúái àaáy têët caã caác höì. Àûâng ùn, chuáng
seä laâm cho caác con bõ ngöå àöåc àêëy! Haäy caãnh giaác, haäy maånh daån
lïn, duäng caãm lïn, duyïn daáng lïn vaâ nhúá luön baám saát böë! Böë seä
dêîn àêìu, röìi caác con nöëi thaânh haâng möåt, tiïëp sau vaâ ngûúâi meå têån
tuåy cuãa caác con seä ài cuöëi cuâng. Haäy lùèng lùång vaâ tûå tin maâ nhaãy
xuöëng nûúác!
Thúã phaâo vò baâi phaát biïíu àaä kïët thuác, thiïn nga meå bûúác
xuöëng nûúác vaâ goåi bêìy con nhoã. Luä thiïn nga con nhòn höì nûúác möåt
thoaáng röìi chêåp chûäng chaåy vïì phña trûúác, nhaãy aâo xuöëng vaâ nöíi
bêåp bïình. Coá caãm giaác nûúác thêåt laâ dïî chõu. Búi quaã laâ àún giaãn.
Chùèng thaânh vêën àïì. Nûúác cuäng rêët ngon àïí uöëng. Chuá thiïn nga
con naâo cuäng ngêåm àêìy möåt möìm. Öng böë haånh phuác cuãa chuáng
vûún caái cöí daâi duyïn daáng quanh luä con, veã che chúã. Röìi anh bùæt
àêìu búi chêìm chêåm, bêìy thiïn nga nhoã búi theo sau thaânh haâng
möåt. Thiïn nga meå ài cuöëi cuâng.

- "Thêåt àuáng laâ möåt caãnh àaáng giaá!" Sam tûå nhuã. "Möåt caãnh
tûúång múái tuyïåt vúâi laâm sao! Baãy con thiïn nga keân sùæp haâng möåt,
trong söë àoá coá nùm chuá vûâa múái núã. Höm nay söë mònh àoã thêåt".
Cêåu beá hêìu nhû khöng nhêån thêëy rùçng chên mònh àaä tï cûáng vò
ngöìi quaá lêu trïn khuác göî.
Giöëng nhû moåi öng böë khaác, thiïn nga àûåc muöën khoe luä con
mònh vúái ai àoá. Vò vêåy anh dêîn chuáng àïën chöî Sam ngöìi. Caã bêìy
leo lïn búâ vaâ àûáng trûúác mùåt cêåu beá - têët caã, chó trûâ thiïn nga meå.
Chõ ài tuåt laåi àùçng sau.
- Ko- hoh! - Thiïn nga chaâo.
- Hï- lö! - Sam noái, cêåu khöng hïì chúâ àúåi àiïìu naây vaâ hêìu
nhû khöng daám thúã nûäa. Chuá thiïn nga con thûá nhêët nhòn Sam vaâ
chaâo: "Beep!" Chuá thûá hai nhòn Sam vaâ chaâo: "Beep!" Chuá thûá ba
chaâo Sam theo caách àoá. Chuá thûá tû cuäng vêåy. Chuá thûá nùm thò laåi
khaác. Chuá haá moã nhûng khöng thöët ra nöíi möåt tiïëng. Chuá cöë gùæng
kïu "beep", nhûng khöng möåt êm thanh naâo thoaát ra. Thay vò viïåc
àoá, chuá vûún caái cöí nho nhoã túái, ngêåm möåt súåi dêy buöåc giaây cuãa
Sam vaâ keáo. Chuá giêåt maånh möåt höìi. Súåi dêy tuöåt ra. Chuá cûá àïí
vêåy. Caái àoá cuäng giöëng nhû möåt lúâi chaâo. Sam nhe rùng cûúâi. Giúâ
thò thiïn nga àûåc coá veã lo lùæng. Anh vûún caái cöí trùæng daâi vaâo giûäa
luä thiïn nga con vaâ cêåu beá, dêîn chuáng quay trúã laåi höì nûúác vúái meå.
- Haäy theo böë! - Thiïn nga àûåc noái. Vaâ anh àûa chuáng ài, veã
phong nhaä vaâ traân àêìy kiïu haänh. Khi thiïn nga meå nghô rùçng bêìy
con nhoã búi thïë laâ àuã röìi vaâ coá thïí bõ laånh, noá treâo lïn búâ caát, nùçm
xuöëng vaâ goåi, luä thiïn nga con vöåi leo lïn búâ vaâ ruác vaâo caánh meå
tòm húi êëm. Trong chöëc laát àaä khöng coân boáng daáng chuá thiïn nga
nhoã naâo. Àïën trûa, Sam àûáng dêåy vaâ quay trúã vïì lïìu, têm trñ àêìy
ùæp nhûäng àiïìu maâ cêåu tröng thêëy.
Ngaây höm sau hai böë con nghe thêëy tiïëng àöång cú cuãa chuá
Luân Tõt trïn bêìu trúâi vaâ nhòn thêëy maáy bay àang bay àïën gêìn. Hoå
chöåp lêëy tuái haânh trang. Öng Rêu Xöìm àoáng cûãa lïìu laåi, vöî nheå
vaâo cûãa vaâ noái: "Taåm biïåt nheá! Heån gùåp laåi vaâo muâa thu!". Öng
cuâng vúái Sam leo lïn maáy bay vaâ chùèng mêëy chöëc noá àaä cêët caánh,
àûa hoå quay vïì nhaâ úã Montana. Öng Rêu Xöìm khöng biïët rùçng con

E.B White 22
trai mònh àaä àûúåc xem möåt con thiïn nga àeã vaâ êëp trûáng thaânh
cöng. Sam giûä kñn chuyïån àoá cho riïng mònh. "Duâ mònh coá söëng
àïën trùm tuöíi", Sam nghô, "mònh cuäng seä khöng bao giúâ quïn àûúåc
caái caãm giaác khi möåt chuá thiïn nga con keáo dêy giaây cuãa mònh".
Sam vaâ böë cêåu vïì àïën trang traåi khaá muöån, nhûng duâ muöån nhû
vêåy, trûúác khi ài nguã sam vêîn lêëy nhêåt kyá ra. Cêåu viïët: "Coá nùm
chuá thiïn nga con. Löng chuáng maâu nêu xón, nhûng rêët dïî thûúng.
Chên chuáng coá maâu vaâng nhaåt nhû maâu tûúng muâ-taåt. Thiïn nga
böë dêîn chuáng àïën trûúác mùåt mònh. Mònh khöng tröng àúåi àiïìu naây,
nhûng mònh ngöìi im, böën chuá thiïn nga con kïu "beep". Chuá thûá
nùm cöë gùæng nhûng khöng àûúåc. Noá beân ngêåm dêy giaây cuãa mònh
nhû thïí àoá laâ möåt con giun vaâ keáo tuöåt ra. Mònh bùn khoùn khöng
biïët lúán lïn seä laâm nghïì gò?" Cêåu beá tùæt àeân, keáo chùn truâm kñn
àêìu vaâ nguã thiïëp ài trong khi àang bùn khoùn lúán lïn seä laâm gò.

CHÛÚNG 5
LOUIS
Mêëy tuêìn sau, vaâo möåt buöíi töëi, khi bêìy thiïn nga con àaä
nguã, thiïn nga vúå noái vúái chöìng:
- Mònh coá àïí yá thêëy möåt trong mêëy àûáa con cuãa chuáng ta coá
àiïìu gò khaác thûúâng khöng, thùçng Louis êëy?
- Khaác thûúâng û? - Thiïn nga àûåc àaáp - Louis khaác anh chõ
em noá vïì àiïím naâo cú chûá? Töi thêëy tröng noá bònh thûúâng thöi. Noá
lúán nhanh; noá búi vaâ lùån rêët àeåp; noá ùn uöëng khoãe. Chùèng mêëy
chöëc noá seä moåc löng caánh thöi.
- Tröng noá thò bònh thûúâng thêåt - thiïn nga caái noái. - Vaâ
Thûúång àïë chûáng giaám laâ noá ùn uöëng àêìy àuã. Noá khoãe maånh, saáng
suãa vaâ laâ möåt àûáa búi gioãi. Nhûng àaä bao giúâ mònh thêëy Louis thöët
lïn möåt tiïëng naâo chûa? Coá bao giúâ mònh thêëy noá múã miïång hoùåc
noái möåt àiïìu gò khöng? Coá bao giúâ mònh nghe thêëy noá phaát ra duâ
chó möåt tiïëng "beep" hoùåc möåt tiïëng bêåp beå naâo khöng?
- ÛÂ nhó, àuáng laâ chûa bao giúâ töi nghe thêëy - thiïn nga àûåc
àaáp, tröng anh ta bùæt àêìu coá veã lo lùæng.
- Coá bao giúâ mònh nghe thêëy Louis chuác chuáng ta nguã ngon
nhû nhûäng àûáa khaác khöng? Coá bao giúâ mònh nghe thêëy noá chaâo
chuáng ta vaâo möîi buöíi saáng nhû nhûäng àûáa khaác, kïu "beep" hay
bêåp beå vúái veã nuäng nõu, dïî thûúng khöng?
- Bêy giúâ, khi mònh nhùæc àïën àiïìu àoá, quaã thêåt chûa bao giúâ
töi nghe thêëy - thiïn nga àûåc noái. - Laåy chuáa! Mònh àang àõnh noái
vïì chuyïån gò vêåy? Böå mònh muöën töi tin rùçng töi coá möåt àûáa con
trai bõ khuyïët têåt û? Phaát hiïån naây laâm töi buöìn kinh khuãng. Giúâ
àêy khi coân àang thúâi thanh xuên, töi muöën moåi viïåc àïìu diïîn ra

E.B White 24
ïm aã trong cuöåc söëng gia àònh, àïí töi coá thïí búi lûúát möåt caách
phong nhaä vaâ thanh thaãn, khöng bõ aám aãnh búãi nöîi lo lùæng hay
phiïìn muöån naâo. Ngay trong nhûäng hoaân caãnh töët nhêët thò cûúng
võ laâm cha cuäng àaä laâ möåt gaánh nùång röìi. Töi khöng muöën coá thïm
sûå cùng thùèng vò möåt àûáa con bõ khuyïët têåt, möåt àûáa con coá vêën àïì.
- Thïë àêëy, - chõ vúå noái - gêìn àêy töi múái quan saát Louis. Theo
töi, thùçng beá khöng thïí noái àûúåc. Töi khöng bao giúâ nghe thêëy noá
thöët ra möåt tiïëng naâo. Töi nghô ngay tûâ khi sinh ra noá àaä khöng
biïët noái. Nïëu noá coá thïí thò noá àaä noái, giöëng nhû nhûäng àûáa khaác
röìi.
- Sao, àiïìu naây thêåt kinh khuãng - thiïn nga àûåc noái. - Noá laâm
töi buöìn khöng thïí taã àûúåc. Vêën àïì naây quaá û nghiïm troång.
Thiïn nga vúå vui veã nhòn chöìng:
- Bêy giúâ thò chûa coá gò quaá nghiïm troång àêu. Nhûng hai
hoùåc ba nùm nûäa, khi Louis biïët yïu, àiïìu chùæc chùæn seä xaãy ra, thò
vêën àïì múái trúã nïn nghiïm troång. Möåt chaâng thiïn nga treã seä gùåp
bêët lúåi trong viïåc tòm baån àúâi nïëu cêåu ta khöng thïí kïu "ko-hoh",
"ko-hoh", hoùåc nïëu cêåu ta khöng thïí thöët ra nhûäng lúâi êu yïëm
thöng thûúâng vúái cö naâng maâ cêåu ta lûåa choån.
- Mònh coá chùæc khöng? - Thiïn nga àûåc hoãi.
- Àûúng nhiïn laâ chùæc - chõ vúå àaáp. - Töi coân nhúá rêët roä muâa
xuên mêëy nùm vïì trûúác mònh múái yïu töi vaâ bùæt àêìu theo àuöíi töi.
Mònh múái haâo hoa vaâ öìn aâo laâm sao! Àoá laâ höìi úã Montana, mònh
coân nhúá khöng?
- Têët nhiïn röìi - thiïn nga àûåc noái.
- Vêåy thò, caái thu huát töi nhêët laâ gioång noái cuãa mònh - chêët
gioång tuyïåt vúâi cuãa mònh.
- Thêåt thïë û? - Thiïn nga chöìng hoãi.
- Chûá coân gò. Trong söë têët caã caác chaâng thiïn nga treã söëng úã
núi cû nguå cuãa àöång vêåt hoang daä quöëc gia taåi höì Àaá Àoã vuâng
Montana höìi àoá, gioång cuãa mònh hay nhêët, maånh meä nhêët vaâ vang
voång nhêët.

- Töi êëy û? - Thiïn nga àûåc hoãi.

- Vêng, àuáng thïë. Möîi khi nghe thêëy mònh noái àiïìu gò àoá
bùçng caái gioång trêìm trêìm cuãa mònh thò töi laåi sùén loâng theo mònh
ài bêët cûá núi àêu.
- Mònh êëy û? - Thiïn nga àûåc noái. Roä raâng laâ anh ta hoan hó
vúái lúâi khen cuãa chõ vúå. Noá kñch thñch tñnh tûå phuå cuãa anh ta vaâ
khiïën anh ta caãm thêëy mònh thêåt vô àaåi. Anh ta luön luön cho laâ
gioång mònh rêët hay, giúâ àêy àûúåc nghe àiïìu êëy tûâ chñnh àöi möi
cuãa cö vúå, anh ta sûúáng run lïn. Trong khoaãnh khùæc vui thñch, anh
ta àaä quïn biïën mêët Louis vaâ hoaân toaân chó nghô vïì baãn thên. Vaâ
dô nhiïn anh ta nhúá laåi caái muâa xuên say mï úã höì Montana, khi
anh ta àang yïu. Anh ta nhúá laåi naâng thiïn nga sao maâ xinh àeåp,
sao maâ treã trung vaâ ngêy thú, sao maâ quyïën ruä vaâ àaáng khaát khao
àïën thïë. Àïën giúâ anh ta múái hoaân toaân nhêån thûác roä àûúåc rùçng hùèn
anh ta seä chùèng bao giúâ coá thïí taán tónh vaâ chiïëm àûúåc traái tim cuãa
naâng nïëu nhû anh ta khöng biïët noái.
- Hiïån giúâ chuáng ta chûa phaãi lo lùæng vïì Louis - thiïn nga caái
laåi noái. - Noá coân quaá nhoã. Nhûng sang nùm thò chuáng ta nghó àöng
úã Montana, chuáng ta phaãi theo doäi Louis. Caã nhaâ phaãi söëng cuâng
nhau cho àïën khi chuáng ta thêëy roä Louis seä ra sao.
Thiïn nga meå laåi chöî bêìy thiïn nga caái àang nguã vaâ nùçm
xuöëng caånh chuáng. Àïm laânh laånh. Chõ thêån troång nhêëc möåt caánh
lïn vaâ phuã lïn ngûúâi luä thiïn nga caái. Chuáng ruâng mònh trong giêëc
nguã vaâ nhñch laåi gêìn meå. Thiïn nga chöìng àûáng lùång suy nghô vïì
nhûäng àiïìu vúå vûâa noái. Anh laâ möåt con chim can àaãm, cao quñ, vaâ
anh bùæt àêìu vaåch kïë hoaåch àïí giuáp àúä cêåu con trai nhoã Louis cuãa
mònh. "Nïëu thêåt sûå Louis khöng noái àûúåc", anh tûå nhuã, "khi àoá
mònh seä kiïëm cho noá möåt loaåi duång cuå naâo àoá àïí giuáp noá taåo ra
àûúåc êm thanh. Xeát cho cuâng thò con trai mònh laâ möåt chuá thiïn
nga keân, noá cêìn gioång noái giöëng nhû tiïëng keân tröm-peát. Nhûng
trûúác hïët mònh phaãi kiïím tra àïí chùæc chùæn nhûäng àiïìu meå noá noái
laâ sûå thêåt". Àïm àoá thiïn nga àûåc khöng nguã àûúåc. Noá àûáng co möåt
chên, lùång leä, nhûng giêëc nguã khöng túái. Saáng höm sau, sau khi
têët caã àaä ùn saáng no nï, anh taách Louis ra khoãi àaân.

E.B White 26
- Louis - anh noái. - Böë muöën noái chuyïån riïng vúái con. Hai böë
con mònh haäy búi laåi àêìu höì àùçng kia vaâ úã àoá böë con mònh seä tha
höì noái chuyïån riïng maâ khöng bõ ai xen ngang.
Louis kinh ngaåc. Nhûng chuá gêåt àêìu vaâ hùng haái búi theo böë.
Chuá khöng hiïíu taåi sao böë laåi muöën noái chuyïån riïng vúái chuá maâ
khöng coá caác anh chõ cuãa chuá.
- Naâo! - thiïn nga böë noái khi hoå àaä búi àïën vuâng thûúång
nguöìn cuãa höì. - Giúâ thò chuáng ta àang úã àêy, nöíi bêåp bïình möåt
caách duyïn daáng, caách xa nhûäng ngûúâi khaác, moåi thûá quanh ta
àïìu hoaân haão: möåt buöíi saáng àeåp trúâi, mùåt höì tônh lùång, chó coá
tiïëng chim Saáo hoát lñu lo laâm cho bêìu khöng khñ trúã nïn ngoåt ngaâo.
"Ûúác gò böë ài thùèng vaâo vêën àïì" - Louis nghô.
- Àêy laâ möåt võ trñ lyá tûúãng cho möåt cuöåc troâ chuyïån cuãa
chuáng ta - thiïn nga böë tiïëp tuåc - Coá möåt vêën àïì böë caãm thêëy nïn
trao àöíi vúái con möåt caách thùèng thùæn vaâ cúãi múã. Viïåc naây liïn quan
àïën tûúng lai cuãa con. Chuáng ta khöng cêìn àïì cêåp àïën moåi khña
caånh trong àúâi söëng loaâi chim maâ chó giúái haån cuöåc noái chuyïån vaâo
möåt àiïìu thiïët yïëu àùåt ra trûúác chuáng ta trong dõp bêët thûúâng naây.
"Öi, ûúác gò böë ài thùèng vaâo vêën àïì cho", - Louis lo lùæng nghô thêìm.
- Louis, böë àaä àïí yá - thiïn nga böë tiïëp tuåc - laâ hiïëm khi con
noái àiïìu gò. Quaã thûåc thò böë khöng thïí noái àûúåc laâ àaä nghe thêëy
con thöët ra möåt tiïëng naâo. Chûa bao giúâ böë thêëy con noái hay kïu
"ko-hoh", hay theát lïn caã trong luác vui mûâng lêîn luác súå haäi. Àêy laâ
àiïìu bêët thûúâng àöëi vúái möåt con thiïn nga keân nhoã. Vêën àïì nghiïm
troång àêëy. Louis, haäy kïu "beep" cho böë xem naâo. Naâo, kïu ài con!
Haäy kïu "beep".
Khöí thên Louis! Trong khi böë chuá quan saát, chuá hñt möåt húi
thêåt daâi röìi haá moã àïí khöng khñ thoaát ra, hy voång seä kïu àûúåc
"beep". Nhûng tõnh khöng coá möåt êm thanh naâo.
- Haäy thûã laåi xem, Louis! - böë chuá noái - Coá thïí con chûa raáng
sûác. Louis thûã laåi. Chùèng coá taác duång gò. Khöng möåt êm thanh naâo
thoaát ra tûâ cöí hoång chuá. Chuá buöìn baä lùæc àêìu.

- Nhòn böë naây! - Thiïn nga böë noái. - Anh vûún cöí ra àïën hïët
mûác vaâ kïu "ko-hoh" to àïën mûác moåi sinh vêåt söëng quanh vuâng
àïìu nghe thêëy.
- Bêy giúâ haäy kïu "beep" cho böë nghe - anh ra lïånh - Haäy kïu
"beep", Louis - to vaâ roä raâng xem naâo!
Louis cöë gùæng, nhûng chuá khöng thïí.
- Haäy bêåp beå cho böë nghe vêåy! Cöë kïu bêåp beå ài con! Nhû thïë
naây naây: bêåp beå, bêåp beå, bêåp beå.
Louis thûã kïu bêåp beå. Chuá khöng thïí laâm nöíi àiïìu àoá. Khöng
coá möåt êm thanh naâo.
- Thöi - thiïn nga böë noái - böë àoaán laâ vö ñch thöi. Böë cho laâ
con bõ cêm àú.
Khi nghe thêëy tûâ "cêm àú", Louis muöën oâa khoác. Thiïn nga
böë nhêån ra rùçng anh àaä laâm Louis bõ töín thûúng.
- Con trai cuãa böë, con hiïíu nhêìm yá böë röìi - anh noái gioång vöî
vïì - Con àaä hiïíu sai caách sûã duång tûâ "cêm àú" cuãa böë röìi, noá coá hai
nghôa cú. Nïëu böë goåi con laâ con gaâ cêm àú hay con thoã cêm àú thò
hùèn àiïìu àoá coá nghôa laâ böë rêët bi quan vïì trñ thöng minh cuãa con.
Trïn thûåc tïë, böë nghô con laâ àûáa saáng suãa nhêët, duyïn daáng nhêët
vaâ thöng minh nhêët trong nhûäng àûáa con cuãa böë. Tûâ ngûä àöi khi coá
hai nghôa; "cêm àú" laâ möåt tûâ nhû vêåy. Ngûúâi khöng nhòn àûúåc thò
goåi laâ ngûúâi muâ. Ngûúâi khöng nghe àûúåc thò goåi laâ ngûúâi àiïëc.
Ngûúâi khöng noái àûúåc thò goåi laâ "cêm àú". Chó àún giaãn laâ ngûúâi êëy
khöng noái àûúåc. Con coá hiïíu khöng?
Louis gêåt àêìu. Chuá nheå nhoäm hún vaâ biïët ún böë vò öng àaä
giaãi thñch hai nghôa cuãa tûâ "cêm àú" cho chuá. Dêîu vêåy chuá vêîn caãm
thêëy bêët haånh kinh khuãng.
- Àûâng àïí möåt nöîi buöìn traái vúái tûå nhiïn bao truâm lïn con,
Louis - thiïn nga böë noái. - Loaâi thiïn nga phaãi vui veã, khöng àûúåc
buöìn phiïìn; phaãi duyïn daáng, khöng àûúåc vuång vïì; phaãi duäng caãm,
khöng àûúåc heân nhaát. Haäy nhúá rùçng trïn thïë giúái naây àêìy nhûäng
àûáa treã gùåp phaãi nhûäng trúã ngaåi maâ chuáng cêìn phaãi vûúåt qua. Roä
raâng laâ con bõ khuyïët têåt vïì khaã nùng noái. Böë chùæc chùæn rùçng röìi

E.B White 28
àêy con seä khùæc phuåc àûúåc noá. Thêåm chñ úã tuöíi con, viïåc khöng noái
àûúåc laåi laâ möåt lúåi thïë. Àiïìu àoá buöåc con phaãi lùæng nghe. Thïë gian
àêìy nhûäng keã ba hoa nhûng tòm àûúåc möåt ngûúâi chõu khoá nghe laåi
rêët hiïëm. Vaâ böë cam àoan laâ con seä thu thêåp àûúåc nhiïìu thöng tin
khi nghe hún laâ khi noái.
"Böë mònh noái nhiïìu quaá" - Louis thò laåi nghô.
- Möåt söë ngûúâi - thiïn nga böë tiïëp tuåc - suöët àúâi huyïn thuyïn
vaâ gêy ra quaá nhiïìu sûå öìn aâo; hoå khöng bao giúâ thûåc sûå nghe àiïìu
gò caã. Hoå quaá bêån bõu phaát biïíu yá kiïën cuãa hoå, nhûäng yá kiïën
thûúâng laâ vö cùn cûá hoùåc dûåa trïn nhûäng thöng tin vúá vêín. Vò vêåy,
con trai cuãa böë, haäy vui lïn naâo! Haäy têån hûúãng cuöåc söëng. Haäy
hoåc bay! Haäy ùn ngon, nguã kyä! Haäy lùæng nghe! Haäy múã to àöi mùæt!
Vaâ böë hûáa laâ möåt ngaây naâo àoá böë seä laâm cho con coá thïí sûã duång
àûúåc tiïëng noái. Coá nhûäng thiïët bõ cú hoåc coá thïí biïën àöíi khöng khñ
thaânh nhûäng êm thanh tuyïåt hay. Caái keân tröm-peát laâ möåt thiïët bõ
nhû vêåy. Böë àaä tûâng tröng thêëy keân tröm-peát trong nhûäng chuyïën
bay cuãa böë. Böë nghô laâ con cêìn coá möåt chiïëc keân àïí söëng möåt cuöåc
söëng troån veån. Böë chûa bao giúâ thêëy möåt con thiïn nga keân laåi cêìn
àïën möåt chiïëc tröm-peát, nhûng trûúâng húåp cuãa con thò laåi khaác. Böë
àõnh seä kiïëm cho con caái maâ con cêìn. Böë chûa biïët böë seä xoay xúã
nhû thïë naâo, nhûng cuâng vúái thúâi gian viïåc àoá seä àûúåc thûåc hiïån.
Vaâ bêy giúâ, cuöåc noái chuyïån cuãa chuáng ta àaä kïët thuác, böë con mònh
haäy duyïn daáng búi vïì cuöëi höì, núi meå vaâ caác anh chõ em con àang
àúåi!
Thiïn nga böë quay ngûúâi vaâ búi ài, Louis theo sau. Àoá laâ möåt
buöíi saáng bêët haånh àöëi vúái Louis. Chuá caãm thêëy hoaãng höët vò khaác
biïåt vúái caác anh chõ em cuãa chuá. Sûå khaác biïåt laâm chuá súå haäi. Chuá
khöng hiïíu vò sao chuá ra àúâi maâ khöng coá gioång noái nhû vêåy.
Dûúâng nhû ai cuäng noái àûúåc, taåi sao chuá laåi khöng? "Söë mïånh thêåt
taân nhêîn", chuá nghô. "Söë mïånh àöëi vúái mònh thêåt taân nhêîn". Röìi
chuá nhúá ra rùçng böë chuá àaä hûáa giuáp, chuá caãm thêëy phêën chêën hún.
Chùèng mêëy chöëc hai böë con àaä búi àïën chöî nhûäng con khaác, vaâ têët
caã bùæt àêìu chúi teá nûúác. Louis cuäng tham gia, cuäng lùån xuöëng, tröìi
lïn, teá nûúác, lùån vaâ búi ngoùæt ngoeáo. Louis coá thïí teá nûúác xa hún
bêët kyâ con thiïn nga naâo. Nhûng trong khi àoá chuá laåi khöng thïí hoâ

heát àûúåc. Àûúåc la heát khi baån àang chúi teá nûúác àaä laâ möåt nûãa
niïìm vui röìi.

E.B White 30
CHÛÚNG 6
BAY ÀÏËN MONTANA
Cuöëi muâa heâ thiïn nga àûåc têåp trung caã gia àònh quanh
mònh vaâ thöng baáo:
- Caác con - anh ta bùæt àêìu - böë coá tin naây cho caác con. Muâa haå
sùæp sûãa qua röìi. Laá cêy àaä chuyïín sang maâu àoã, maâu höìng vaâ maâu
vaâng uáa. Chùèng bao lêu nûäa laá seä rúi. Àaä àïën luác chuáng ta phaãi tûâ
giaä caái höì naây. Àaä àïën luác chuáng ta phaãi ra ài.
- Ra ài û? - Bêìy thiïn nga caái, trûâ Louis reo lïn.
- Chùæc chùæn vêåy - thiïn nga böë àaáp. - Caác con àaä àuã khön lúán
àïí hoåc hoãi thûåc tïë cuöåc söëng, vaâ luác naây àêy àiïìu cú baãn laâ chuáng
ta khöng thïí úã laåi chöën tuyïåt diïåu naây lêu hún nûäa.
- Vò sao laåi khöng aå? - Bêìy thiïn nga nhoã, trûâ Louis laåi kïu
lïn.
- Búãi vò muâa heâ àaä hïët vaâ thoái quen cuãa thiïn nga laâ rúâi töí
cuãa mònh khi muâa heâ hïët àïí bay vïì phûúng nam, àïën möåt vuâng
hoang daä hún, núi thûác ùn àûúåc cung cêëp àêìy àuã. Böë biïët laâ têët caã
caác con àïìu yïu thñch caái höì xinh àeåp naây, vuâng àêìm lêìy kyâ diïåu
naây, nhûäng búâ lau sêåy vaâ chöën cû nguå yïn tônh naây. ÚÃ àêy caác con
thêëy cuöåc söëng dïî chõu vaâ vui veã. Caác con àaä hoåc búi vaâ hoåc lùån.
Haâng ngaây caác con coá nhûäng chuyïën ài chúi giaãi trñ khi caã nhaâ búi
thaânh haâng, böë duyïn daáng búi àùçng trûúác, giöëng nhû möåt àêìu taâu
hoãa, ngûúâi meå kiïìu diïîm cuãa caác con búi sau cuâng, giöëng nhû toa
cuöëi cuãa àoaân taâu. Ban ngaây caác con àaä nghe ngoáng vaâ hoåc hoãi. Caác
con àaä biïët traánh bêìy raái caá ghï túãm vaâ boån soái taân aác. Caác con àaä
àûúåc nghe cuá nhoã kïu co- co- co- co. Caác con àaä àûúåc nghe gaâ gö
kïu kuit- kuit. Ban àïm, khi caác con nguã thò ïëch nhaái kïu öìm öåp -

tiïëng kïu cuãa àïm khuya. Nhûng têët caã caác thuá vui vaâ nhûäng troâ
giaãi trñ naây, nhûäng cuöåc phiïu lûu naây, nhûäng troâ chúi vaâ cuöåc vui
naây, nhûäng êm thanh vaâ hònh aãnh àaáng yïu naây àïìu phaãi chêëm
dûát. Têët caã àaä kïët thuác. Àïën luác chuáng ta phaãi ài röìi!
- Chuáng ta seä ài àêu? - Luä thiïn nga con, trûâ Louis laåi kïu
lïn - chuáng ta seä ài àêu, ko-hoh, ko-hoh? Chuáng ta seä ài àêu, ko-
hoh, ko-hoh?
- Chuáng ta seä bay vïì phûúng nam, àïën Montana - thiïn nga
böë àaáp.
- Montana laâ gò? - Caã bêìy thiïn nga con trûâ Louis laåi hoãi.
- Montana - böë chuáng noái, - laâ möåt bang thuöåc Húåp chuãng
quöëc Hoa Kyâ. Vaâ úã àoá coá vuâng höì Àaá Àoã nùçm giûäa möåt thung luäng
xinh xùæn bao quanh búãi nhûäng daäy nuái cao, núi thiïn nhiïn àaä àùåc
biïåt daânh cho loaâi thiïn nga. ÚÃ vuâng höì naây caác con vêîn àûúåc têån
hûúãng laân nûúác êëm aáp duâ muâa xuên ài vùæng. ÚÃ àêëy duâ ban àïm
trúâi laånh thïë naâo ài chùng nûäa, cuäng khöng coá bùng giaá. ÚÃ vuâng höì
Àaá Àoã, caác con seä gùåp caác baån thiïn nga keân khaác cuäng nhû caác
loaâi chim nûúác khaác: ngöîng vaâ võt trúâi. ÚÃ àoá coá ñt keã thuâ. Khöng coá
thúå sùn. Rêët nhiïìu hang chuöåt xaå. Thoác gaåo döìi daâo. Ngaây naâo
cuäng coá nhûäng troâ chúi. Möåt con thiïn nga coân coá thïí àoâi hoãi gò hún
nûäa trong nhûäng ngaây daâi giaá laånh cuãa muâa àöng? Louis ngaåc
nhiïn lùæng nghe têët caã nhûäng àiïìu naây. Chuá muöën hoãi böë xem caã
boån seä hoåc bay nhû thïë naâo vaâ sau khi àaä hoåc bay thò laâm thïë naâo
tòm thêëy Montana. Chuá bùæt àêìu lo lùæng chuyïån bõ laåc. Nhûng chuá
khöng thïí hoãi àûúåc. Chuá chó coá thïí lùæng nghe. Möåt ngûúâi anh cuãa
chuá lïn tiïëng:
- Böë úi, böë noái rùçng chuáng ta seä bay vïì phûúng nam. Con
khöng biïët bay nhû thïë naâo caã. Con chûa bao giúâ úã trïn khöng
trung.
- Àuáng vêåy, - thiïn nga böë noái - Bay, caái chñnh laâ phaãi coá tû
thïë bay àuáng vaâ têët nhiïn thïm vaâo àoá phaãi coá möåt àöi caánh khoãe.
Bay göìm coá ba phêìn. Phêìn thûá nhêët, chaåy lêëy àaâ, trong phêìn naây
coá nhiïìu tiïëng öìn vaâ àöå rung lúán, caánh àêåp vaâ vöî nhanh dêìn. Phêìn
thûá hai, cêët caánh bay lïn cao - phêìn naây àoãi hoãi sûác lûåc vaâ àöång taác

E.B White 32
vöî caánh rêët nhanh. Phêìn thûá ba, lêëy thùng bùçng, bay böíng trïn
khöng trung, cao vaâ vûäng vaâng, luác naây caánh vöî chêåm hún, nhûng
maånh meä vaâ àïìu àùån, àûa chuáng ta lûúát nhanh qua hïët miïìn naây
àïën miïìn khaác, trong khi chuáng ta kïu "ko-hoh, ko-hoh", vúái mùåt
àêët traãi röång ra úã bïn dûúái.
- Nghe thò hay àêëy - thiïn nga con noái - nhûng khöng biïët
con coá laâm àûúåc thïë khöng. ÚÃ trïn cao nïëu con nhòn xuöëng, coá thïí
con seä bõ choáng mùåt.
- Thò àûâng nhòn xuöëng! - Böë chuá noái - haäy nhòn thùèng vïì phña
trûúác. Vaâ àûâng coá mêët bònh tônh. Vaã laåi, thiïn nga khöng biïët
choáng mùåt. Ngûúâi ta seä caãm thêëy tuyïåt diïåu khi úã trïn khöng.
Ngûúâi ta caãm thêëy böëc.
- Böëc nghôa laâ gò aå? - Thiïn nga con laåi hoãi.
- Coá nghôa laâ caác con seä caãm thêëy khoãe khoùæn, vui veã, maånh
meä, cao caã, tûå haâo, caãm thêëy thaânh cöng, thoãa maän, àêìy sûác maånh
vaâ bay böíng - nhû thïë caác con àaä chinh phuåc àûúåc cuöåc söëng naây vaâ
coá àûúåc muåc àñch cao quñ.
Louis chùm chuá lùæng nghe têët caã nhûäng àiïìu àoá. Viïåc phaãi
bay lïn laâm chuá hoaãng súå. "Mònh khöng thïí kïu ko-hoh àûúåc", chuá
nghô. "Mònh khöng thïí hiïíu liïåu möåt con thiïn nga khöng biïët noái
vaâ khöng thïí kïu ko-hoh thò coá bay àûúåc khöng!".
- Böë nghô - thiïn nga àûåc noái - töët nhêët laâ böë bay biïíu diïîn
cho caác con thêëy. Böë seä bay mêîu möåt quaäng ngùæn cho caác con xem.
Haäy quan saát nhûäng gò böë laâm! Haäy quan saát cöí böë vûún lïn vaâ haå
xuöëng trûúác khi cêët caánh. Haäy quan saát böë quay àêìu vïì phña naây
vaâ phña kia àïí thûã hûúáng gioá! Giai àoaån cêët caánh phaãi ngûúåc chiïìu
gioá - nhû vêåy seä dïî daâng hún nhiïìu. Haäy lùæng nghe tiïëng kïu cuãa
böë! Haäy quan saát böë dang àöi caánh lúán cuãa böë nhû thïë naâo! Haäy
xem böë vöî caánh maånh meä trong khi lao nhanh trïn mùåt nûúác nhû
thïë naâo! Àûúåc khoaãng hai trùm bûúác thò giai àoaån naây kïët thuác,
vaâo luác àoá böîng nhiïn böë àaä bay böíng lïn khöng, hai caánh cuãa böë
vêîn xeá bêìu khöng khñ vúái möåt lûåc rêët lúán nhûng chên böë khöng coân
chaåm mùåt nûúác nûäa. Röìi haäy nhòn xem böë laâm gò! Haäy quan saát böë
vûún thùèng caái cöí trùæng daâi tao nhaä cuãa böë ra àùçng trûúác nhû thïë

naâo! Haäy quan saát xem böë duöîi thùèng chên hïët mûác vïì phña sau
cho àïën khi chuáng daâi quaá àuöi nhû thïë naâo! Haäy lùæng nghe nhûäng
tiïëng kïu cuãa böë khi böë bay lïn cao hún vaâ bùæt àêìu kïu! Haäy xem
àöi caánh bay voâng trúã laåi, thu caánh vaâ àaáp xuöëng! Vaâ luác böë saâ
xuöëng höì, haäy quan saát caách böë àaåp chên vïì phña trûúác vaâ duâng
chuáng nhû lûúát vaán àïí àaáp xuöëng nhû thïë naâo! Haäy quan saát têët
caã nhûäng àiïìu naây, röìi caác con coá thïí theo böë vaâ theo meå cuãa caác
con nûäa, vaâ caã nhaâ mònh seä têåp cho àïën khi caác con bay lïn àûúåc.
Röìi ngaây mai chuáng ta seä têåp laåi, vaâ thay vò quay trúã vïì höì, chuáng
ta seä bay vïì phûúng nam túái Montana. Caác con àaä sùén saâng xem böë
bay mêîu chûa?
- Sùén saâng aå! - Caã bêìy thiïn nga con, trûâ Louis, reo lïn.
- Rêët töët, böë bay àêy! - Thiïn nga böë kïu lïn. Trong khi caã
àaân quan saát, thiïn nga böë búi xuöi theo chiïìu gioá àïën cuöëi höì röìi
quay ngûúâi laåi, kiïím tra hûúáng gioá, cöí vûún lïn, haå xuöëng vaâ kïu
vaáng lïn, röìi sau khi lao nhanh trïn mùåt nûúác àûúåc khoaãng hai
trùm bûúác, anh ta bay böíng lïn vaâ bùæt àêìu bay cao dêìn.
Caái cöí trùæng daâi cuãa anh ta vûún vïì phña trûúác. Àöi chên to
àen nhaánh cuãa anh ta duöîi thùèng vïì phña sau. Hai caánh cuãa noá taåo
ra möåt lûåc rêët lúán. Khi noá àaä bay trïn cao thò caánh vöî chêåm ài. Moåi
con mùæt àïìu doäi nhòn theo. Louis bõ kñch àöång hún bao giúâ hïët.
"Mònh khöng biïët liïåu mònh coá thïí laâm àûúåc nhû vêåy khöng?", chuá
nghô thêìm. "Giaã sûã mònh thêët baåi! Nhûäng ngûúâi khaác seä bay ài, vaâ
mònh seä bõ boã laåi möåt mònh úã caái höì hoang vùæng naây vúái muâa àöng
àang túái gêìn, khöng böë, khöng meå, khöng anh chõ em vaâ khöng coá
gò àïí ùn, khi höì nûúác àaä àoáng bùng. Mònh seä chïët àoái. Mònh caãm
thêëy súå". Mêëy phuát sau, tûâ trïn trúâi thiïn nga böë haå caánh vaâ àaáp
xuöëng höì. Têët caã moåi ngûúâi reo hoâ "Ko- hoh, ko-hoh, beep beep,
beep beep!" Têët caã, trûâ Louis. Chuá àaânh thïí hiïån sûå àöìng tònh cuãa
mònh bùçng caách àún giaãn laâ vöî caánh vaâ laâm bùæn tung toáe nûúác
trûúác mùåt böë.
- Àûúåc röìi - thiïn nga böë noái - Caác con àaä xem böë thûåc hiïån
àiïìu àoá nhû thïë naâo. Haäy theo böë, vaâ chuáng ta seä thûã! Haäy vûún
thùèng ngûúâi ra hïët mûác, thûåc hiïån moåi àöång taác theo àuáng thûá tûå,

E.B White 34
àûâng coá phuát naâo quïn rùçng caác con laâ thiïn nga vaâ vò vêåy cuäng laâ
caác nhaâ phi haânh tuyïåt vúâi, böë chùæc chùæn laâ têët caã seä öín thöi.
Caã bêìy thiïn nga búi xuöi theo chiïìu gioá vïì phña cuöëi höì. Cöí
chuáng vûún lïn röìi haå xuöëng. Louis vûún maånh nhêët. Chuáng quay
àêìu ra caác phña àïí kiïím tra hûúáng gioá. Bêët thònh lònh thiïn nga böë
ra hiïåu bùæt àêìu. Têët caã trúã nïn naáo àöång kinh khuãng - caánh vöî,
chên àaåp laâm mùåt nûúác bõ khuêëy tung lïn thaânh boåt. Vaâ bêy giúâ,
möåt caãnh tûúång thêåt kyâ diïåu, coá baãy con thiïn nga trïn khöng
trung - hai con trùæng muöët vaâ nùm con kia maâu xaám tro. Chuáng àaä
cêët caánh vaâ bùæt àêìu bay lïn cao. Trong bêìy thiïn nga con, Louis laâ
ngûúâi bay lïn trûúác nhêët, dêîn àêìu têët caã caác anh chõ em chuá. Vaâo
giêy phuát chên chuá rúâi khoãi mùåt nûúác, chuá biïët rùçng mònh coá thïí
bay àûúåc. Àiïìu àoá mang laåi cho chuá möåt sûå nheå nhoäm lúán vaâ
nhûäng caãm xuác maänh liïåt. "Cêåu beá úi!", chuá tûå nhuã. "Cêåu chûa bao
giúâ biïët rùçng bay laåi thuá võ àïën thïë. Thêåt laâ tuyïåt vúâi. Thêåt laâ caãm
àöång. Thêåt laâ thanh cao." Mònh caãm thêëy böëc, vaâ khöng hïì choáng
mùåt. Mònh coá thïí bay àûúåc àïën Montana cuâng vúái caã nhaâ. Coá thïí
mònh bõ khuyïët têåt, nhûng ñt nhêët laâ mònh cuäng bay àûúåc. Baãy con
thiïn nga bay trïn khöng trung khoaãng nûãa giúâ röìi quay trúã laåi höì.
Thiïn nga àûåc vêîn bay dêîn àêìu. Caã bêìy uöëng àïí ùn mûân g chuyïën
bay thaânh cöng. Ngaây höm sau chuáng dêåy súám. Àoá laâ möåt buöíi
saáng muâa thu àeåp tuyïåt vúâi, maân sûúng muâ bao phuã mùåt höì tûâ tûâ
böëc lïn cao vaâ cêy laá lêëp laánh àuã moåi maâu sùæc. Vaâo luác chiïìu taâ,
khi mùåt trúâi tûâ tûâ lùån dêìn, bêìy thiïn nga tûâ giaä höì vaâ bùæt àêìu cuöåc
haânh trònh àïën Montana.
- Bay löëi naây! - Thiïn nga böë kïu lïn. Anh ngoùåt sang bïn
traái vaâ bay thùèng vïì hûúáng nam. Nhûäng con khaác bay theo, vûâa
bay vûâa kïu êìm ô. Khi chuáng bay qua lïìu Sam úã, cêåu nghe thêëy
chuáng kïu vaâ chaåy ra. Cêåu àûáng doäi nhòn theo cho àïën khi chuáng
nhoã dêìn, nhoã dêìn röìi khuêët hùèn.
- Caái gò thïë? - Böë hoãi Sam khi cêåu beá trúã vaâo nhaâ.
- Thiïn nga aå - Sam àaáp. - Chuáng bay vïì phûúng nam.

- Chuáng ta cuäng nïn laâm nhû vêåy thò töët hún - öng Rêu Xöìm
noái - Böë nghô laâ ngaây mai chuá Luân Tõt seä àïën àêy àoán chuáng ta.
Röìi öng Rêu Xöìm ngaã lûng xuöëng giûúâng.
- Chuáng thuöåc loaåi thiïn nga gò vêåy? - öng hoãi.
- Thiïn nga keân - Sam traã lúâi.
- Ngöå nhó, - öng Rêu Xöìm noái - Böë cûá tûúãng laâ thiïn nga keân
boã têåp quaán di cû röìi. Böë nghô laâ quanh nùm chuáng söëng úã vuâng höì
Àaá Àoã, núi chuáng àûúåc baão vïå.
- Phêìn lúán laâ nhû vêåy - Sam noái - Nhûng khöng phaãi têët caã
àêu aå.
Àïën giúâ ài nguã, Sam lêëy nhêåt kyá ra vaâ viïët: "Àïm nay mònh
àaä nghe thêëy tiïëng kïu cuãa bêìy thiïn nga. Chuáng bay vïì phûúng
nam. Bay ban àïm hùèn laâ tuyïåt diïåu lùæm. Mònh khöng hiïíu liïåu coá
bao giúâ mònh gùåp laåi con naâo trong söë chuáng nûäa khöng. Laâm thïë
naâo maâ möåt con chim laåi biïët bay tûâ núi noá àang söëng àïën núi noá
muöën àïën àûúåc nhó?".

E.B White 36
CHÛÚNG 7
NHÛÄNG NGAÂY ÀI HOÅC
Vaâi ngaây sau, khi bêìy thiïn nga àaä àïën nhaâ nghó muâa àöng
cuãa chuáng úã vuâng höì Àaá Àoã, Louis naãy ra möåt yá nghô. Vò chuá
khöng sûã duång gioång noái àûúåc, nïn chuá quyïët àõnh hoåc àoåc vaâ hoåc
viïët. "Nïëu mònh bõ khuyïët têåt vïì mùåt naây", chuá tûå nhuã, "thò mònh
phaãi cöë gùæng phaát huy nhûäng mùåt khaác. Mònh seä hoåc àoåc vaâ hoåc
viïët. Röìi mònh seä àeo möåt caái baãng con vaâ möåt caái buát chò phêën úã
cöí. Bùçng caách àoá mònh coá thïí tiïëp xuác àûúåc vúái bêët kyâ ngûúâi naâo
biïët àoåc". Louis thñch giao thiïåp, vaâ chuá coá nhiïìu beâ baån úã vuâng höì.
Núi àêy laâ chöën cû nguå cuãa nhûäng loaâi chim nûúác nhû thiïn nga,
ngöîng, võt vaâ caác loaåi àöång vêåt söëng dûúái nûúác khaác. Chuáng söëng úã
àoá búãi vò núi êëy an toaân vaâ búãi vò nûúác höì luön êëm aáp thêåm chñ
ngay caã trong nhûäng ngaây giaá reát nhêët cuãa muâa àöng. Louis vö
cuâng tûå haâo vïì khaã nùng búi löåi cuãa mònh. Chuá thñch àua vúái
nhûäng con thiïn nga khaác àïí xem ai laâ ngûúâi lùån dûúái nûúác àûúåc
sêu nhêët vaâ xa nhêët. Khi Louis dûát khoaát hoåc àoåc vaâ hoåc viïët, chuá
quyïët àõnh tòm àïën Sam Rêu Xöìm vaâ nhúâ giuáp àúä. "Coá thïí", Louis
nghô, "Sam seä àûa mònh àïën trûúâng cuâng vúái cêåu êëy vaâ cö giaáo seä
daåy cho mònh caách viïët nhû thïë naâo". YÁ nghô àoá laâm cho chuá phêën
khúãi. Chuá tûå hoãi khöng biïët ngûúâi ta coá chêëp nhêån cho möåt chuá
thiïn nga nhoã vaâo lúáp hoåc cuãa boån treã con khöng. Chuá tûå hoãi khöng
hiïíu hoåc àoåc coá khoá lùæm khöng. Vaâ àiïìu quan troång hún caã laâ chuá
khöng hiïíu liïåu chuá coá tòm àûúåc Sam khöng. Montana laâ möåt bang
lúán, vaâ chuá thêåm chñ coân khöng biïët chùæc liïåu Sam coá söëng úã
Montana hay khöng, nhûng chuá hy voång laâ nhû vêåy. Saáng höm
sau, lûåa luác böë meå khöng àïí yá, Louis cêët caánh. Chuá bay theo hûúáng
àöng bùæc. Àïën söng Àaá Vaâng, chuá bay theo doåc söng àïën miïìn Coã
Ngoåt. Khi nhòn thêëy thõ trêën àêìu tiïn úã bïn dûúái, chuá liïìn àaáp

xuöëng bïn caånh möåt trûúâng hoåc vaâ àúåi caác cö, cêåu hoåc sinh ài ra.
Louis nhòn têët caã nhûäng àûáa beá, hy voång thêëy Sam. Nhûng Sam
khöng coá úã àoá. "Khöng phaãi thõ trêën naây, khöng phaãi trûúâng naây
röìi", Louis thêìm nghô. "Mònh seä thûã laåi". Chuá bay àïën möåt thõ trêën
khaác vaâ laåi àaáp xuöëng trûúâng hoåc, nhûng caác cö cêåu hoåc sinh àïìu
àaä vïì nhaâ. "Dêîu sao cuäng nïn thûã möåt voâng", Louis nghô. Chuá
khöng daám chaåy trïn nhûäng àûúâng phöë chñnh vò súå coá ai àoá seä bùæn
chuá. Vò vêåy chuá cêët caánh vaâ lûúån quanh, bay laâ laâ vaâ chùm chuá
nhòn mùåt têët caã caác cêåu beá maâ chuá thêëy. Khoaãng mûúâi phuát sau
chuá thêëy möåt trang traåi, núi möåt cêåu beá àang cheã cuãi úã gêìn cûãa
bïëp. Cêåu beá coá maái toác àen. Louis àaáp xuöëng. "Mònh thêåt may
mùæn" chuá nghô. "Sam kia röìi". Khi Sam nhòn thêëy con thiïn nga,
chuá boã ròu xuöëng vaâ àûáng àoá nhû trúâi tröìng. Louis ruåt reâ bûúác túái,
cuái xuöëng vaâ keáo dêy giaây cuãa Sam.
- Xin chaâo - Sam thên mêåt noái. Louis cöë gùæng kïu ko-hoh,
nhûng cöí hoång chuá khöng thoaát ra àûúåc möåt êm thanh naâo.
- Töi biïët baån - Sam noái - Baån laâ chuá thiïn nga khöng bao giúâ
noái gò vaâ thûúâng hay keáo dêy giaây cuãa töi.
Louis gêåt àêìu.
- Töi rêët vui àûúåc gùåp baån - Sam noái - Töi coá thïí laâm gò àûúåc
cho baån naâo?
Louis chó nhòn chùçm chùçm vïì phña trûúác.
- Baån coá àoái khöng? - Sam hoãi.
Louis lùæc àêìu.
- Hay baån khaát?
- Baån coá muöën nghó àïm laåi vúái chuáng töi úã trang traåi naây
khöng?
Louis gêåt àêìu vaâ nhaãy bêåt lïn.
- Àûúåc röìi - Sam noái - Chuáng töi coá nhiïìu phoâng tröëng. Vêën
àïì laâ phaãi xin pheáp böë töi àaä.

E.B White 38
Sam nhùåt ròu lïn, àùåt möåt thanh cuãi lïn àöëng cuãi vaâ cheã noá
ra laâm àöi. Cêåu nhòn Louis.
- Gioång cuãa baån coá àiïìu gò khöng öín phaãi khöng?
Louis gêåt àêìu, cöë vûún lïn haå xuöëng möåt caách maånh meä. Chuá
biïët Sam laâ baån cuãa chuá, mùåc duâ chuá khöng biïët rùçng Sam àaä tûâng
cûáu söëng meå chuá. Mêëy phuát sau öng Rêu Xöìm cûúäi möåt con bï con
ài vaâo sên. Öng tuåt xuöëng vaâ buöåc chuá bï vaâo chên cöåt.
- Con coá caái gò thïë? - öng hoãi Sam.
- Möåt con thiïn nga keân nhoã, - Sam noái - Noá múái chó àûúåc
mêëy thaáng tuöíi. Böë cho con nuöi noá möåt thúâi gian nhïë?
- ÚÂ - öng Rêu Xöìm noái, - böë nghô laâ àiïìu àoá vi phaåm luêåt cêëm
bùæt nhöët nhûäng laåi chim trúâi naây. Nhûng böë seä goåi àiïån hoãi ngûúâi
baão vïå chim muöng vaâ hoãi yá kiïën öng ta. Nïëu öng ta noái laâ àûúåc thò
con coá thïí nuöi noá.
- Böë noái vúái baác baão vïå laâ con chim naây àang gùåp khoá khùn
nheá, - Sam noái vúái theo khi böë cêåu bùæt àêìu ài vaâo nhaâ.
- Noá laâm sao vêåy? - Böë cêåu hoãi.
- Noá gùåp vêën àïì vïì ngön ngûä, - Sam àaáp - Cöí hoång noá bõ laâm
sao êëy.
- Con noái gò vêåy? Laâm gò coá chuyïån möåt con thiïn nga gùåp
vêën àïì vïì ngön ngûä.
- Coá àêëy, - Sam noái - àêy laâ möåt chuá thiïn nga keân khöng biïët
kïu. Noá bõ khuyïët têåt. Noá khöng thïí thöët ra àûúåc möåt tiïëng naâo.
Öng Rêu Xöìm nhòn con trai nhû thïí öng khöng biïët coá nïn
tin cêåu hay khöng. Nhûng öng vêîn ài vaâo nhaâ. Mêëy phuát sau öng
quay trúã ra.
- Baác baão vïå noái rùçng con coá thïí nuöi noá trong möåt thúâi gian
nïëu con coá thïí giuáp àúä noá. Nhûng súám muöån gò thò con chim cuäng
phaãi quay vïì vuâng höì Àaá Àoã, noá thuöåc vïì núi àoá. Baác baão vïå noái
rùçng baác êëy khöng cho pheáp bêët kyâ ai nuöi möåt con thiïn nga con,
nhûng baác êëy cho pheáp con laâm àiïìu àoá búãi vò con hiïíu biïët vïì
chim muöng vaâ baác êëy tin tûúãng con. Àoá thûåc sûå laâ möåt lúâi khen

àêëy con trai aå. Öng Rêu Xöìm tröng coá veã haâi loâng. Sam thò vui
sûúáng, Louis thúã phaâo nheå nhoäm. Möåt laát sau têët caã ài vaâo nhaâ bïëp
cuãa trang traåi àïí ùn töëi. Baâ Rêu Xöìm cho pheáp Louis àûúåc àûáng
caånh ghïë cuãa Sam. Hoå cho chuá ùn ngö vaâ luáa maåch coá muâi võ rêët
ngon. Khi Sam sûãa soaån ài nguã, cêåu muöën cho Louis nguã trong
phoâng cuãa cêåu, nhûng baâ Rêu Xöìm khöng chõu. "Noá seä xaáo tröån
tung caã gian phoâng lïn cho maâ xem. Noá khöng phaãi laâ möåt con
chim eán. Noá to lúán quaá. Haäy àïí chuá chim úã ngoaâi sên kho. Noá coá
thïí nguã trong möåt caái chuöìng tröëng naâo àoá; luä ngûåa seä khöng
phiïìn loâng àêu". Saáng höm sau Sam àûa Louis àïën trûúâng. Sam
cûúäi con ngûåa nhoã cuãa mònh, coân Louis bay bïn caånh. ÚÃ trûúâng
nhûäng hoåc sinh khaác rêët ngaåc nhiïn khi thêëy möåt con chim lúán, cöí
daâi, mùæt saáng vaâ chên to nhû vêåy. Sam giúái thiïåu Louis vúái cö giaáo
daåy lúáp möåt, cö Hammerbotham, ngûúâi thêëp vaâ beáo. Sam giaãi thñch
vúái cö rùçng Louis muöën hoåc àoåc vaâ hoåc viïët búãi vò chuá khöng thïí
noái àûúåc möåt tiïëng naâo. Cö Hammerbotham chùçm chùçm nhòn
Louis. Röìi cö lùæc àêìu:
- Khöng nhêån chim! - Cö noái - Cö àaä coá quaá àuã rùæc röëi röìi.
Sam thêët voång ra mùåt.
- Cö Hammerbotham úi, xin cö haäy cho noá vaâo lúáp àïí hoåc àoåc
vaâ hoåc viïët ài.
- Vò sao möåt con chim laåi cêìn phaãi àoåc vaâ viïët? - Cö giaáo àaáp -
Chó coá con ngûúâi múái cêìn giao tiïëp vúái nhau maâ thöi.
- Àiïìu àoá khöng hoaân toaân àuáng, thûa cö. Cö tha löîi cho em
vò àaä noái vêåy. Nhûng em àaä quan saát rêët nhiïìu chim choác vaâ
muöng thuá. Têët caã caác loaâi chim choác vaâ loaâi vêåt àïìu coá ngön ngûä
cuãa chuáng - chuáng thûåc sûå phaãi noái àïí söëng àûúåc vúái nhau. Caác baâ
meå cêìn phaãi troâ chuyïån vúái con caái cuãa chuáng. Con àûåc phaãi noái troâ
chuyïån vúái con caái, àùåc biïåt laâ vaâo muâa xuên haâng nùm khi chuáng
àang yïu.
- Àang yïu û? - Cö Hammerbotham noái, dûúâng nhû cö phêën
chêën hùèn lïn khi nghe thêëy àiïìu naây - Em biïët gò vïì tònh yïu naâo?
Sam àoã mùåt, nñn lùång.

E.B White 40
- Noá laâ loaâi chim gò vêåy? - Cö giaáo hoãi.

- Noá laâ möåt chuá thiïn nga keân nhoã - Sam noái. - Bêy giúâ thò
löng noá maâu xaám nêu, nhûng sang nùm noá seä laâ chuá chim àeåp
nhêët maâ cö tûâng tröng thêëy - trùæng muöët toaân thên, chó coá moã vaâ
chên laâ àen nhaánh. Noá ra àúâi tûâ muâa xuên nùm ngoaái úã Canaàa vaâ
hiïån giúâ àang söëng úã vuâng höì Àaá Àoã, nhûng noá khöng thïí kïu "ko-
hoh" nhû caác con thiïn nga khaác vêîn kïu vaâ àiïìu naây laâ möåt bêët
lúåi lúán àöëi vúái noá.
- Vò sao thïë? - Cö giaáo hoãi.
- Vò nhû vêåy àêëy aå, - Sam noái - Nïëu chñnh cö muöën kïu "ko-
hoh", vaâ khöng thïí phaát ra àûúåc möåt tiïëng naâo, chùèng leä cö khöng
lo lùæng û?
- Cö khöng hïì muöën kïu ko-hoh, - cö giaáo traã lúâi. - Thêåm chñ
cö coân chùèng biïët noá coá nghôa gò. Duâ sao ài nûäa têët caã nhûäng
chuyïån naây cuäng thêåt laâ nhaãm nhñ, Sam aå. Àiïìu gò laâm em nghô laâ
möåt con chim coá thïí hoåc àoåc vaâ hoåc viïët? Àiïìu àoá khöng thïí coá
àûúåc.
- Haäy cho noá möåt cú höåi, thûa cö - Sam naâi nó. - Noá coá thaái àöå
cû xûã rêët töët, noá rêët saáng daå, vaâ noá bõ khuyïët têåt trêìm troång vïì
mùåt tiïëng noái.
- Noá tïn laâ gò?
- Em khöng biïët aå, - Sam traã lúâi.
- Hûâ, - cö Hammerbotham noái, - nïëu noá vaâo lúáp cuãa cö thò noá
phaãi coá möåt caái tïn. Coá thïí chuáng ta seä biïët tïn noá laâ gò.
Cö giaáo nhòn chuá chim:
- Tïn em laâ Joe phaãi khöng?
- Jonathan aâ?
- Donald phaãi khöng?
Louis laåi lùæc àêìu.

- Vêåy tïn em laâ Louis aâ? - Cö giaáo laåi hoãi.

Louis gêåt àêìu röëi rñt, nhaãy bêåt lïn vaâ vöî caánh.
- Thêåt kyâ laå! - Cö giaáo kïu lïn - Haäy nhòn caánh noá kòa! Phaãi
röìi, tïn noá laâ Louis - àiïìu àoá laâ chùæc chùæn. Àûúåc röìi, Louis, em coá
thïí vaâo lúáp àûúåc. Haäy àûáng ngay caånh baãng àen. Vaâ àûâng xaáo tröån
phoâng hoåc lïn nheá! Nïëu em cêìn ra ngoaâi laâm gò, haäy giú möåt caánh
lïn.
Louis gêåt àêìu. Caã lúáp möåt hoâ reo êìm ô. Boån treã thñch veã bïì
ngoaâi cuãa chuá hoåc sinh múái vaâ nön noáng muöën xem chuá biïët laâm
nhûäng gò.
- Trêåt tûå naâo, caác em! - Cö Hammerbotham nghiïm khùæc noái.
- Chuáng ta seä bùæt àêìu tûâ chûä "A". Cö nhùåt möåt viïn phêën vaâ
viïët möåt chûä A to lïn baãng. - Bêy giúâ em haäy thûã xem naâo, Louis!
Louis cùåp viïn phêën vaâo moã vaâ veä möåt chûä A rêët àeåp ngay
bïn dûúái chûä cuãa cö giaáo.
- Cö thêëy khöng? - Sam noái - Baån êëy laâ möåt chuá chim khaác
thûúâng.
- Hûâ, - cö Hammerbotham noái, - chûä A thò quaá dïî, cö seä cho
noá möåt tûâ khoá hún.
Cö giaáo viïët tûâ meâo lïn baãng
- Haäy viïët tûâ Meâo cho lúáp xem naâo, Louis!
Louis viïët tûâ meâo.
- ÖÌ, Meâo cuäng laâ möåt tûâ dïî - cö giaáo lêím bêím - tûâ meâo dïî búãi
vò noá ngùæn quaá. Coá em naâo nghô ra àûúåc möåt tûâ daâi hún tûâ meâo
khöng?
- Thaãm hoåa aå!
- Chalie Nelajon, cêåu beá ngöìi úã baân möåt, noái to.
- Töët! - Cö Hammerbotham noái - Àoá laâ möåt tûâ khaá khoá.
Nhûng coá em naâo hiïíu nghôa cuãa tûâ àoá khöng? Möåt thaãm hoåa laâ gò
vêåy?

E.B White 42
- Möåt trêån àöång àêët aå. - Möåt hoåc sinh gaái noái.
- Hoaân toaân àuáng! - Cö giaáo traã lúâi - Coân gò nûäa naâo?
- Chiïën tranh laâ möåt thaãm hoåa - Charlie Nelajon noái.
- Hoaân toaân àuáng! - Cö Hammerbotham noái - Gò nûäa?
Möåt cö beá con coá maái toác hung àoã tïn laâ Jennie giú tay lïn.
- Naâo Jennie? Thaãm hoåa laâ gò? Bùçng caái gioång nhoã vaâ cao cuãa
mònh, Jennie noái.
- Khi ta àaä chuêín bõ moåi thûá cho möåt chuyïën ài picnic cuâng
vúái böë meå, khi ta àaä laâm baánh laåc bú, baánh mò phïët nûúác quaã vaâ
cho vaâo höåp xöëp cuâng vúái chuöëi, taáo vaâ mêëy caái baánh quaã nho vaâ
giêëy lau tay, röìi caã mêëy chai nûúác ngoåt vaâ vaâi quaã trûáng luöåc kyä,
sau àoá ta àïí sùén höåp xöëp vaâo trong xe ö tö vaâ khi ta chuêín bõ lïn
àûúâng thò trúâi bùæt àêìu mûa vaâ böë meå noái rùçng khöng ài nûäa, àoá laâ
möåt thaãm hoåa .
- Rêët töët, Jennie - cö Hammerbotham noái. Àiïìu naây khöng
àïën nöîi trêìm troång nhû möåt trêån àöång àêët hay möåt cuöåc chiïën
tranh. Nhûng mònh àoaán laâ àöëi vúái möåt àûáa treã, khi möåt cuöåc pic-
nic bõ hoaän laåi vò trúâi mûa thò àiïìu àoá laâ möåt thaãm hoåa. Dêìu sao
thò thaãm hoåa cuäng laâ möåt tûâ hay. Khöng möåt con chim naâo coá thïí
viïët àûúåc möåt tûâ nhû thïë, mònh daám caá nhû vêåy. Nïëu mònh coá thïí
daåy cho möåt con chim viïët àûúåc tûâ thaãm hoåa, thò àoá seä laâ möåt tin
laâm xön xao caã miïìn Coã Ngoåt. AÃnh mònh seä àûúåc àùng trïn taåp chñ
Àúâi Söëng. Mònh seä nöíi tiïëng. Vûâa nghô têët caã nhûäng àiïìu naây, cö
bûúác àïën baãng àen vaâ viïët tûâ thaãm hoåa.
- Naâo, Louis, haäy viïët tûâ àoá cho caã lúáp xem naâo!
Louis cùåp möåt mêíu phêën múái vaâo moã. Chuá thêëy súå. Chuá nhòn
kyä tûâ àoá. "Möåt tûâ daâi", chuá nghô, "noá thûåc sûå chùèng khoá hún tûâ
ngùæn. Mònh chó viïåc cheáp laåi tûâng chûä möåt, vaâ chó möåt tñ teåo laâ
xong thöi. Vaã laåi, cuöåc söëng cuãa mònh àuáng laâ möåt thaãm hoåa.
Khöng biïët noái laâ möåt thaãm hoåa. "Röìi chuá bùæt àêìu viïët. Chuá viïët
tûâng chûä rêët nùæn noát thaãm hoåa. Khi chuá viïët xong chûä cuöëi cuâng,
boån hoåc sinh vöî tay, giêåm chên vaâ goä êìm ô lïn baân, möåt cêåu beá

nhanh choáng gêåp möåt chiïëc maáy bay vaâ phi lïn khöng. Cö
Hammerbotham goä xuöëng baân lêëy laåi trêåt tûå.
- Rêët töët, Louis, - cö noái. - Sam, àaä àïën giúâ em vïì lúáp cuãa em
röìi - em khöng nïn úã lúáp cö. Haäy trúã vïì lúáp nùm ài. Cö seä lo cho
baån thiïn nga cuãa em.
Quay vïì lúáp mònh, Sam ngöìi xuöëng caånh baân, caãm thêëy rêët
vui mûâng vò moåi viïåc àaä diïîn ra nhû vêåy. Lúáp nùm àang coá giúâ söë
hoåc, vaâ cö giaáo cuãa chuáng, cö Anniesnug, àoán Sam bùçng möåt cêu
hoãi. Cö Anniesnug treã trung vaâ xinh àeåp.
- Sam, möåt ngûúâi àaân öng ài àûúåc ba dùåm trong möåt giúâ, hoãi
trong böën giúâ öng ta ài àûúåc mêëy dùåm?
- Àiïìu àoá phuå thuöåc vaâo viïåc sau khi ài àûúåc möåt tiïëng thò
öng ta seä thêëm mïåt nhû thïë naâo, - Sam traã lúâi.
Nhûäng hoåc sinh khaác reo lïn. Cö giaáo goä thûúác lêëy laåi trêåt tûå.
- Sam hoaân toaân àuáng, - cö noái. - Trûúác àêy chûa bao giúâ cö
nhòn nhêån sûå viïåc theo hûúáng naây. Cö luön luön cho rùçng trong
böën giúâ thò öng ta ài àûúåc mûúâi hai dùåm, nhûng coá thïí Sam àuáng:
sau giúâ àêìu tiïn öng ta coá thïí khöng coân caãm thêëy hùng haái nûäa.
Öng ta coá thïí bõ moãi chên. Öng ta coá thïí ài chêåm laåi.
Albert Bigelow giú tay lïn:
- Böë em biïët möåt ngûúâi àaä cöë gùæng ài böå mûúâi hai dùåm, vaâ
öng ta àaä chïët vò chûáng liïåt tim.
- Trúâi àêët ! - Cö giaáo thöët lïn - Cö cho rùçng caã àiïìu àoá cuäng coá
thïí xaãy ra.
- Trong böën tiïëng àöìng höì, bêët cûá àiïìu gò cuäng coá thïí xaãy ra -
Sam noái. - Möåt ngûúâi coá thïí bõ phöìng röåp goát chên. Hoùåc coá thïí öng
ta nhòn thêëy nhûäng quaã dêu têy moåc bïn àûúâng vaâ dûâng laåi àïí haái.
Viïåc àoá coá thïí laâm cho öng ta ài chêåm laåi cho duâ öng ta khöng mïåt
vaâ khöng bõ phöìng röåp goát chên.
- Thûåc sûå thïë - cö giaáo nhêët trñ - Caác em aå, cö nghô rùçng buöíi
saáng höm nay chuáng ta àaä hoåc àûúåc rêët nhiïìu àiïìu tûâ mön söë hoåc,
nhúâ Sam Rêu Xöìm. Vaâ bêy giúâ laâ möåt vêën àïì daânh cho caác em gaái

E.B White 44
trong lúáp. Nïëu caác em cho em beá ùn sûäa bùçng möåt caái bònh, möîi lêìn
taám aosú thò hai lêìn ùn em beá seä uöëng hïët bao nhiïu sûäa?
Linda aåtaples giú tay lïn.
- Khoaãng 15 aosú aå - cö beá noái.
- Sao laåi thïë? - Cö giaáo hoãi - Taåi sao em beá laåi khöng uöëng hïët
16 aosú?
- Búãi vò möîi lêìn seä bõ àöí mêët möåt ñt, - Linda noái - Sûäa chaãy
theo meáp em beá vaâ rúi xuöëng taåp dïì cuãa ngûúâi meå.
Lêìn naây thò caã lúáp hoâ heát to àïën nöîi phaãi kïët thuác giúâ söë hoåc.
Nhûng têët caã moåi ngûúâi àïìu hiïíu rùçng cêìn phaãi thêån troång nhû
thïë naâo khi laâm viïåc vúái nhûäng con söë.

CHÛÚNG 8
TÒNH YÏU
Khi böë meå Louis phaát hiïån ra chuá mêët tñch, hoå caãm thêëy àau
àúán vö cuâng. ÚÃ vuâng höì khöng möåt chuá thiïn nga con naâo mêët tñch
trûâ Louis.
- Bêy giúâ vêën àïì laâ - thiïn nga chöìng noái vúái vúå, - liïåu töi coá
nïn bay ài tòm con trai chuáng ta hay khöng. Töi khöng muöën rúâi
vuâng höì quyïën ruä naây vaâo muâa thu, muâa àöng thò àang túái gêìn.
Töi thûåc sûå hûúáng vïì caái cuöåc söëng tônh lùång thanh bònh cuâng vúái
caác àöång vêåt dûúái nûúác khaác úã núi naây. Töi thñch cuöåc söëng úã àêy.
- Ngoaâi sûå an nhaân cuãa baãn thên öng, coân coá möåt vêën àïì nhoã
khaác ta cêìn cên nhùæc, - baâ vúå noái - öng coá thêëy rùçng chuáng ta
khöng hïì biïët Louis bay vïì hûúáng naâo khöng? öng cuäng chùèng biïët
gò hún töi vïì àiïìu àoá. Nïëu öng bùæt àêìu ài tòm noá, öng seä bay vïì
hûúáng naâo?
- AÂ - thiïn nga chöìng àaáp, - bùçng sûå phên tñch cuöëi cuâng, töi
nghô laâ töi seä bay vïì hûúáng nam.
- Bùçng sûå phên tñch cuöëi cuâng nghôa laâ gò vêåy? - thiïn nga vúå
söët ruöåt hoãi - öng chûa hïì phên tñch caái gò caã. Vò sao öng laåi noái laâ
bùçng sûå phên tñch cuöëi cuâng? Vaâ taåi sao öng laåi choån hûúáng nam
àïí ài tòm Louis? Coân bao nhiïu hûúáng khaác nûäa. Coân hûúáng bùæc,
hûúáng àöng vaâ hûúáng têy. Coân caã hûúáng àöng bùæc, àöng nam, têy
nam vaâ têy bùæc nûäa.
- Quaã coá thïë - thiïn nga àûåc traã lúâi. - Vaâ laåi coân caã nhûäng
hûúáng úã giûäa caác hûúáng nûäa: bùæc- àöng bùæc, àöng- àöng nam, têy-
têy nam. Coá caã hûúáng bùæc chïëch àöng vaâ àöng chïëch bùæc. Coá hûúáng
nam- àöng nam chïëch vïì phña àöng vaâ têy chïëch bùæc thiïn vïì

E.B White 46
hûúáng bùæc. Xem ra hûúáng ài maâ möåt chuá thiïn nga con coá thïí choån
àïí cêët caánh nhiïìu àïën mûác khöng thïí nghô àûúåc hïët. Vò vêåy hoå
quyïët àõnh laâ khöng ài tòm Louis nûäa. "Chuáng ta haäy chúâ àúåi úã àêy
vaâ xem àiïìu gò xaãy ra", thiïn nga chöìng noái. "Töi caãm thêëy chùæc
chùæn laâ àïën möåt luác naâo àoá Louis seä quay vïì". Mêëy thaáng trúâi tröi
qua. Muâa àöng àaä àïën vuâng höì Àaá Àoã. Àïm daâi ra, töëi tùm vaâ laånh
leäo. Ngaây thò ngùæn ài, saáng suãa nhûng laånh leäo. Àöi khi nöíi gioá.
Nhûng thiïn nga, ngöîng vaâ võt vêîn söëng yïn öín vaâ haånh phuác.
Nhûäng doâng suöëi nûúác noáng chaãy vaâo höì àaä giûä cho noá khoãi àoáng
bùng - bao giúâ cuäng coá nhûäng höë nûúác. Nguöìn thûác ùn luác naâo cuäng
döìi daâo. Thónh thoaãng möåt ngûúâi àaân öng mang möåt tuái gaåo túái vaâ
vaäi gaåo ra àïí chim choác coá caái ùn. Àöng qua röìi xuên túái. Xuên qua
röìi heâ túái. Möåt nùm àaä tröi qua, röìi muâa xuên laåi túái. Vêîn khöng
thêëy boáng daáng cuãa Louis àêu. Möîi möåt buöíi saáng, khi caác anh chõ
em giúâ àaä lúán cuãa Louis àang chúi boáng pölö úã dûúái nûúác, chúåt möåt
con ngêíng àêìu lïn vaâ tröng thêëy trïn bêìu trúâi möåt chuá thiïn nga
àang bay túái gêìn. "Ko- hoh!", con thiïn nga êëy kïu lïn vaâ chaåy böí
àïën chöî meå. "Xem kòa! Xem kòa! Xem kòa!". Moåi cû dên cuãa vuâng
höì àïìu ngêíng lïn chùm chuá nhòn chuá thiïn nga àang bay túái gêìn.
Chuá thiïn nga lûúån voâng trïn bêìu trúâi.
- Àoá laâ Louis! - Thiïn nga böë noái - Nhûng noá àeo caái vêåt tñ
hon gò úã cöí êëy nhó? Caái gò thïë khöng biïët?
- Haäy àúåi xem - baâ vúå noái - Coá thïí àoá laâ möåt moán quaâ.
Tûâ trïn cao Louis nhòn xuöëng vaâ thêëy hònh nhû gia àònh
mònh úã àoá. Khi àaä chùæc chùæn, chuá haå caánh vaâ àaáp xuöëng. Meå chuá
lao túái, öm chêìm lêëy chuá. Böë chuá vûún caái cöí daâi tao nhaä ra vaâ
dang caánh àoán mûâng. Têët caã moåi ngûúâi kïu to "Ko- hoh!" vaâ "Mûâng
Louis trúã vïì!". Gia àònh chuá vui mûâng khön xiïët. Chuá àaä xa nhaâ
möåt nùm rûúäi - khoaãng gêìn mûúâi taám thaáng. Tröng chuá lúán hún vaâ
àeåp trai hún. Giúâ àêy löng chuá khöng coân xaám xón nûäa maâ trùæng
muöët. ÚÃ cöí chuá coá möåt súåi dêy nhoã treo möåt caái baãng con. Caånh caái
baãng coá treo möåt caái buát chò phêën nhoã. Khi sûå àoán mûâng cuãa gia
àònh àaä lùæng xuöëng, Louis cùåp buát chò phêën vaâo moã vaâ viïët lïn
baãng "Xin chaâo!". Chuá hùm húã giú baãng ra cho moåi ngûúâi xem.
Thiïn nga böë tröë mùæt nhòn. Thiïn nga meå tröë mùæt nhòn. Bêìy thiïn

nga con tröë mùæt nhòn. Hoå chó biïët nhòn röìi laåi nhòn. Nhûäng chûä
trïn baãng chùèng coá yá nghôa gò àöëi vúái hoå. Hoå khöng biïët àoåc. Tûâ
trûúác àïën giúâ chûa möåt thaânh viïn naâo trong gia àònh chuá àûúåc
tröng thêëy möåt caái baãng hay möåt viïn phêën. Sûå cöë gùæng chaâo mûâng
gia àònh cuãa Louis àaä thêët baåi. Chuá caãm thêëy chuá àaä uöíng phñ möåt
nùm rûúäi àïí àïën trûúâng hoåc àoåc vaâ hoåc viïët. Chuá vö cuâng thêët
voång. Vaâ àûúng nhiïn laâ chuá vêîn khöng noái àûúåc. Nhûäng chûä viïët
trïn baãng àen laâ caách duy nhêët chuá coá thïí thïí hiïån thay cho lúâi
chaâo. Cuöëi cuâng thiïn nga böë lïn tiïëng.
- Louis, con trai cuãa böë, - öng ta bùæt àêìu bùçng caái gioång trêìm
vang cuãa mònh - àêy laâ möåt ngaây maâ caã nhaâ àaä chúâ àúåi tûâ lêu -
ngaây con quay trúã laåi núi cû nguå cuãa chuáng ta úã vuâng höì Àaá Àoã.
Khöng ai coá thïí hònh dung nöíi niïìm vui sûúáng vö haån hay nöîi xuác
àöång sêu sùæc cuãa caã nhaâ mònh khi àûúåc gùåp laåi con, ngûúâi àaä xa gia
àònh quaá lêu, àaä úã nhûäng núi maâ khöng ai biïët, theo àuöíi nhûäng
muåc àñch maâ chuáng ta chó coá thïí àoaán moâ. Àûúåc gùåp laåi con múái
sung sûúáng laâm sao! Böë meå hy voång laâ con vêîn khoãe maånh trong
suöët thúâi gian daâi vùæng nhaâ, úã nhûäng núi maâ caã nhaâ khöng biïët,
theo àuöíi nhûäng muåc àñch maâ chuáng ta chó coá thïí àoaán moâ.
- Öng àaä noái àiïìu êëy möåt lêìn röìi, - thiïn nga meå noái. - Öng
àang tûå lùåp laåi nhûäng àiïìu öng àaä noái. Louis hùèn àaä mïåt sau
chuyïën ài cuãa noá, duâ noá àaä úã àêu hay laâm gò ài chùng nûäa.
- Àuáng vêåy - thiïn nga böë noái - Nhûng töi phaãi keáo daâi nhûäng
lúâi àoán chaâo cuãa mònh thïm chuát nûäa, vò caái vêåt khaác thûúâng nhoã
beá maâ Louis àang àeo úã cöí vaâ nhûäng caái hònh kyâ laå maâ noá veä bùçng
caách duâng caái vêåt maâu trùæng kia vaåch lïn vaåch xuöëng, àïí laåi
nhûäng vïåt trùæng kyâ laå àaä khúi trñ toâ moâ cuãa töi.
- Phaãi. - meå Louis noái - leä àûúng nhiïn laâ têët caã chuáng ta àïìu
quan têm àïën àiïìu àoá. Nhûng Louis khöng thïí giaãi thñch àûúåc vò
noá bõ khuyïët têåt vaâ khöng thïí noái àûúåc. Vò vêåy hiïån thúâi chuáng ta
phaãi taåm quïn sûå toâ moâ cuãa chuáng ta àïí Louis ài tùæm vaâ ùn töëi àaä.
Moåi ngûúâi àïìu nhêët trñ rùçng àoá laâ möåt yá kiïën àuáng àùæn. Louis búi
vaâo búâ, giêëu baãng vaâ buát phêën xuöëng dûúái möåt buåi cêy röìi ài tùæm.
Sau khi tùæm xong, chuá nhuáng möåt àêìu caánh xuöëng nûúác vaâ buöìn

E.B White 48
rêìu xoáa chûä "Xin chaâo!" ài. Röìi chuá laåi àeo baãng vaâo cöí. Àûúåc trúã vïì
vúái gia àònh thêåt dïî chõu. Vaâ trong thúâi gian chuá hoåc úã trûúâng vúái
Sam Rêu Xöìm, söë thaânh viïn trong gia àònh chuá àaä tùng lïn. Giúâ
àêy coá thïm aåyu con thiïn nga nûäa. Muâa heâ, böë vaâ meå cuãa Louis
àaä bay sang Canaàa, trong thúâi gian úã àoá hoå àaä laâm töí vaâ êëp thïm
àûúåc mêëy chuá thiïn nga con, vaâ vaâo muâa thu, têët caã cuâng quêìn tuå
vïì vuâng höì Àaá Àoã úã Montana. Möåt höm, chùèng bao lêu sau khi
Louis quay trúã vïì, ngûúâi àaân öng mang gaåo àïën. Louis nhòn thêëy
vaâ búi àïën trûúác mùåt öng ta. Khi öng rùæc gaåo ra àêët àïí cho chim
choác túái ùn, Louis thaáo baãng ra vaâ viïët, "Vö cuâng caãm ún ngaâi."
Chuá giú baãng cho ngûúâi àaân öng àang kinh ngaåc xem.
- Trúâi! - Öng ta noái - Chaáu quaã laâ möåt chuá chim kyâ laå! Chaáu
hoåc viïët úã àêu vêåy? Louis lau baãng vaâ viïët, "úã trûúâng aå".
- Trûúâng û? - Ngûúâi àaân öng hoãi - Trûúâng naâo vêåy?
- "Trûúâng cöng", - Louis viïët - "Cö Hammerbotham daåy
chaáu".
- Baác chûa bao giúâ nghe àïën tïn cö êëy, - ngûúâi àaân öng mang
gaåo noái - Nhûng cö êëy hùèn phaãi laâ möåt cö giaáo rêët gioãi.
"Àuáng thïë aå", Louis viïët. Chuá quaá àöîi vui mûâng vò àaä troâ
chuyïån àûúåc vúái möåt ngûúâi laå mùåt. Chuá nhêån ra rùçng mùåc duâ caái
baãng khöng giuáp chuá tiïëp xuác vúái nhûäng con chim khaác, nhûng vúái
con ngûúâi thò àûúåc búãi vò con ngûúâi biïët àoåc. Àiïìu naây laâm chuá
phêën khúãi lïn rêët nhiïìu. Khi Louis rúâi khoãi trang traåi, Sam Rêu
Xöìm àaä trao cho chuá chiïëc baãng nhû möåt moán quaâ tûâ biïåt. Sam àaä
mua baãng vaâ cêy buát chò phêën bùçng tiïìn tiïët kiïåm àûúåc. Louis
quyïët àõnh seä luön mang chuáng theo duâ chuá coá bay ài bêët kyâ núi
àêu trïn thïë giúái naây. Ngûúâi àaân öng mang gaåo àïën nghi hoùåc
khöng biïët liïåu coá phaãi mònh àang mú hay khöng, hoùåc liïåu mònh
coá thûåc sûå àaä nhòn thêëy möåt con thiïn nga biïët viïët hay khöng.
Öng ta quyïët àõnh khöng noái vúái ai vò súå rùçng ngûúâi ta seä cho laâ
öng bõ êëm àêìu. Àöëi vúái chim choác, muâa xuên laâ muâa tòm baån àúâi.
Laân khöng khñ ngoåt ngaâo êëm aáp cuãa muâa xuên khuêëy àöång trong
loâng caác cö cêåu thiïn nga treã nhûäng caãm giaác kyâ laå. Caác chaâng bùæt
àêìu àïí yá àïën caác naâng. Chuáng phö diïîn trûúác mùåt caác naâng. Caác

naâng cuäng bùæt àêìu àïí yá àïën caác chaâng, nhûng laâm ra böå khöng
theâm quan têm túái àiïìu gò hïët. Chuáng toã ra rêët duyïn daáng. Möåt
ngaây kia, Louis böîng coá caãm giaác rêët kyâ laå, chuá biïët rùçng chuá àaä
yïu. Vaâ chuá biïët mònh àaä yïu ai. Bêët cûá khi naâo búi qua trûúác mùåt
cö, chuá coá thïí nghe thêëy tim mònh àêåp nhanh hún vaâ têm trñ thò
àêìy ùæp nhûäng yá nghô vïì tònh yïu. Chuá cho rùçng chûa bao giúâ chuá
tröng thêëy möåt cö thiïn nga treã àeåp àïën nhû vêåy. Cö húi nhoã hún
caác cö thiïn nga khaác möåt chuát, vaâ dûúâng nhû cö coá möåt caái cöí
duyïn daáng hún, coá daáng veã quyïën ruä hún caác baån cuãa cö úã vuâng
höì.
Tïn cö laâ Serena. Chuá ao ûúác mònh coá thïí laâm àiïìu gò àoá àïí
löi cuöën sûå chuá yá cuãa cö. Chuá muöën cö trúã thaânh baån àúâi cuãa chuá
nhûng laåi khöng thïí noái vúái cö àiïìu àoá búãi vò chuá khöng thöët ra
àûúåc möåt êm thanh naâo. Chuá búi lûúån voâng quanh cö, cöí vûún lïn,
haå xuöëng, röìi trònh diïîn möåt cuá lùån rêët lêu vaâ ngoaån muåc àïí chûáng
toã rùçng chuá coá thïí nñn thúã lêu hún nhûäng con chim khaác. Nhûng cö
naâng chim nhoã khöng hïì àïí yá àïën nhûäng troâ biïíu diïîn cuãa Louis.
Cö toã ra khöng biïët rùçng coá chuá töìn taåi trïn àúâi. Khi phaát hiïån ra
Louis àang theo àuöíi möåt cö thiïn nga, meå chuá liïìn nêëp sau mêëy
buåi rêåm vaâ theo doäi xem àiïìu gò àang diïîn ra. Qua nhûäng haânh
àöång chuá laâm, baâ biïët rùçng chuá àaä yïu, vaâ baâ thêëy roä rùçng chuá
khöng thaânh cöng. Möåt lêìn, trong cún tuyïåt voång, Louis búi àïën
trûúác mùåt Serena, ngûúâi maâ chuá yïu, vaâ cuái chaâo. Chiïëc baãng, nhû
thûúâng lïå, luãng lùèng dûúái cöí chuá. Ngêåm cêy buát chò phêën vaâo moã,
chuá viïët chûä "Anh yïu em" lïn baãng vaâ giú ra cho cö xem. Cö chùçm
chùçm nhòn noá möåt luác röìi búi ài. Cö khöng biïët àoåc vaâ mùåc duâ khaá
thñch veã bïì ngoaâi cuãa chaâng thiïn nga treã coá àeo caái gò àoá úã cöí, cö
vêîn khöng thïí thûåc sûå àïí yá àïën möåt con chim khöng thïí noái àûúåc
gò. Möåt chuá thiïn nga keân khöng kïu àûúåc àöëi vúái cö khöng khaác gò
möåt bûác tûúång. Khi meå Louis tröng thêëy àiïìu naây, baâ búi àïën chöî
chöìng, thiïn nga böë.
- Töi coá tin múái cho öng. - Baâ noái - Thùçng Louis cuãa mònh
àang yïu, vaâ cö naâng thiïn nga maâ noá lûåa choån, niïìm say mï cuãa
noá, khöng hïì àïí yá àïën noá. Àuáng nhû töi àaä dûå àoaán: Louis khöng
thïí tòm àûúåc möåt ngûúâi baån àúâi búãi vò noá khöng noái àûúåc. Caách xûã

E.B White 50
sûå cuãa con ranh con thiïn nga maâ noá àang theo àuöíi laâm töi tûác
ngheån cöí. Nhûng cuäng vò thïë maâ töi thêëy xoát Louis. Noá nghô laâ cö
ta àeåp nhêët úã vuâng höì vaâ laåi khöng thïí noái vúái cö ta "Ko- hoh, Anh
yïu em" maâ àoá laåi chñnh laâ àiïìu cö ta chúâ àúåi àûúåc nghe.
- Chaâ, möåt tin àöång trúâi, - thiïn nga böë noái, - möåt tin coá yá
nghôa nghiïm troång bêåc nhêët. Töi hiïíu khi àang yïu thò nhû thïë
naâo. Töi coân nhúá roä tònh yïu coá thïí gêy ra nöîi àau àúán hay niïìm
phêën khúãi nhû thïë naâo, vaâ trong trûúâng húåp thêët baåi thò ngaây vaâ
àïm trúã nïn nùång nïì vaâ buöìn thaãm nhû thïë naâo. Nhûng töi laâ böë
cuãa Louis, vaâ töi seä khöng àïí cho hoaân caãnh chïë ngûå. Töi seä haânh
àöång. Louis laâ möåt chuá thiïn nga keân, loaâi chim cao quñ nhêët trong
têët caã caác àöång vêåt söëng úã dûúái nûúác. Noá nhiïåt tònh, vui veã, khoãe
khoùæn, maånh meä, traân sûác söëng, töët buång, duäng caãm, àeåp trai,
àaáng tin cêåy, möåt nhaâ phi haânh taâi ba vaâ möåt nhaâ búi löåi cûâ khöi,
khöng hïì biïët súå haäi, kiïn trò, trung thaânh, thaânh thêåt, àêìy ûúác mú
vaâ khaát voång.
- Hûúåm àaä - baâ vúå noái. - Öng khöng cêìn phaãi noái vúái töi vïì têët
caã nhûäng àiïìu naây. Vêën àïì laâ öng àõnh laâm gò àïí giuáp Louis tòm
àûúåc möåt ngûúâi baån àúâi?
- Töi àang tiïën àïën àiïìu àoá theo caái caách duyïn daáng cuãa
riïng töi àêy, - thiïn nga chöìng traã lúâi. - Baâ noái rùçng cö thiïn nga
treã àoá muöën àûúåc nghe thêëy Louis kïu "Ko- hoh, Anh yïu em" coá
phaãi khöng?
- Àuáng nhû vêåy.
- Thïë thò cö ta seä àûúåc nghe thêëy cêu àoá! - Thiïn nga böë kïu
lïn - Con ngûúâi àaä chïë ra nhiïìu nhaåc khñ - coâi, keân tröm-peát, àuã
loaåi nhaåc cuå. Coá nhûäng loaåi nhaåc khñ coá thïí phaát ra nhûäng êm
thanh tûúng tûå nhû nhûäng tiïëng kïu hoang daä cuãa chuáng ta. Töi
seä bùæt àêìu ài tòm möåt nhaåc khñ nhû vêåy, vaâ nïëu nhû töi coá phaãi ài
cuâng trúâi cuöëi àêët àïí tòm möåt chiïëc tröm-peát cho con trai chuáng ta
thò röët cuöåc töi cuäng seä tòm ra vaâ mang noá vïì cho Louis.
- Thöi ài öng, nïëu töi àûúåc gúåi yá cho öng - baâ vúå noái - àûâng ài
túái cuâng trúâi cuöëi àêët, haäy bay àïën Billing, vuâng Montana, núi àoá
gêìn hún.

- Phaãi lùæm, töi seä thûã àïën Billing. Töi seä tòm möåt chiïëc tröm-
peát úã Billing. Vaâ töi seä ài ngay bêy giúâ, khöng möåt phuát chêåm trïî.
Khöng coân thúâi gian àïí phñ phaåm nûäa. Muâa xuên àang keáo daâi vö
têån. Tònh yïu àang lûúát qua. Phaãi tñnh tûâng phuát. Ngay bêy giúâ töi
seä bay àïën Billing vuâng Montana, möåt thaânh phöë lúán àöng àuác sûå
söëng vaâ nhûäng saãn phêím do con ngûúâi laâm ra. Taåm biïåt tònh yïu
cuãa töi! Töi seä quay trúã laåi.
- Öng seä duâng gò àïí thay tiïìn? - Baâ vúå luön coá oác thûåc tiïîn hoãi
- Mua tröm-peát thò phaãi coá tiïìn.
- Haäy àïí töi lo - thiïn nga chöìng traã lúâi. Vaâ öng ta cêët caánh
bay lïn khöng trung. Öng ta lao vuát lïn nhû möåt chiïëc maáy bay
phaãn lûåc, röìi lêëy laåi thùng bùçng, bay cao vaâ nhanh vïì phña àöng
bùæc. Thiïn nga vúå nhòn theo cho àïën khi chöìng àaä khuêët daång.
- Thêåt àaáng mùåt möåt àêëng thiïn nga! - baâ lêím bêím. "Mònh
chó hy voång laâ öng ta biïët àiïìu maâ öng ta àang laâm".

E.B White 52
CHÛÚNG 9
CHIÏËC TRÖM-PEÁT
Trong khi thiïn nga àûåc àang bay túái Billing bùçng àöi caánh
trùæng maånh meä cuãa mònh, àêìu öng quay cuöìng nhûäng yá nghô lo
lùæng. Trûúác àêy chûa bao giúâ thiïn nga àûåc tröng thêëy möåt caái keân
tröm-peát. Öng cuäng khöng coá tiïìn àïí mua. Öng súå rùçng öng coá thïí
àïën trïî khi caác cûãa haâng àaä àoáng cûãa. Öng biïët roä rùçng, trïn toaân
luåc àõa Bùæc Myä naây, öng laâ con thiïn nga keân duy nhêët bay àïën
möåt thaânh phöë àïí lêëy möåt chiïëc tröm-peát..
- Àêy laâ möåt cuöåc phiïu lûu kyâ laå. - Öng tûå nhuã - Tuy vêåy
muåc àñch cuãa noá thêåt cao quñ. Mònh seä laâm bêët kyâ àiïìu gò àïí giuáp
àúä cho Louis cuãa mònh, thêåm chñ ngay caã khi mònh gùåp chuyïån rùæc
röëi thûåc sûå. Vaâo luác chiïìu taâ, thiïn nga àûåc nhòn vïì phña trûúác vaâ
caách àoá khöng xa öng àaä thêëy nhûäng nhaâ thúâ, nhaâ maáy, caác cûãa
haâng vaâ nhaâ cûãa úã Billing. Öng quyïët àõnh haânh àöång möåt caách
nhanh nheån vaâ taáo baåo. Öng lûúån quanh thaânh phöë möåt voâng, tòm
cûãa haâng nhaåc cuå. Röìi öng böîng phaát hiïån ra möåt chöî. Cûãa haâng
naây coá möåt caái cûãa söí to, röång vaâ lùæp kñnh daây. Thiïn nga àûåc bay
thêëp xuöëng vaâ lûúån quanh àïí nhòn àûúåc roä hún. Öng chùm chuá
nhòn vaâo cûãa haâng. Öng thêëy möåt chiïëc tröëng queát nhuä vaâng. Öng
thêëy möåt chiïëc àaân ghi ta àeåp coá möåt súåi dêy àiïån. Öng nhòn thêëy
möåt chiïëc piano nhoã. Öng nhòn thêëy nhûäng chiïëc àaân banjö, nhûäng
chiïëc keân, nhûäng chiïëc vi ö löng, mùng àö lin, nhûäng chiïëc chuäm
choåe, nhûäng chiïëc sùæc xö phön, nhûäng chiïëc xen lö vaâ rêët nhiïìu
loaåi nhaåc cuå khaác. Röìi öng nhòn thêëy thûá maâ öng cêìn: möåt chiïëc
tröm-peát àöìng àûúåc treo bùçng möåt súåi dêy àoã. "Àaä àïën giúâ haânh
àöång cuãa mònh röìi!" öng tûå nhuã. "Àaä àïën thúâi khùæc mònh liïìu möåt
quaã taáo túån, duâ cho noá coá gêy cuá söëc maånh cho tñnh àa caãm cuãa

mònh, duâ cho noá coá vi phaåm nhûäng àiïìu luêåt lïå baão vïå cuöåc söëng
cuãa con ngûúâi. Mònh haânh àöång àêy! Coá thïí mònh seä gùåp may!
Thiïn nga àûåc thu caánh laåi àïí nhaãy xuöëng. Öng nhùçm thùèng vaâo
cûãa söí lúán, vûún thùèng cûáng cöí, àúåi cuá va chaåm. Öng lao nhanh
nhû chúáp vaâ huác vaâo cûãa söí vúái töëc àöå töëi àa. Kñnh vúä. Êm thanh
choái tai. Caã cûãa haâng rung chuyïín. Caác nhaåc cuå rúi xuöëng saân.
Maãnh kñnh vúä vûúng vaäi khùæp núi. Möåt cö baán haâng ngêët xóu.
Thiïn nga àûåc thêëy àau nhoái vò möåt maãnh kñnh vúä cûáa vaâo vai öng,
nhûng öng vêîn duâng moã ngoaåm lêëy chiïëc tröm-peát, quay ngoùæt laåi,
bay qua löî thuãng úã cûãa söí vaâ bay vuát lïn cao trïn bêìu trúâi úã
Billing. Vaâi gioåt maáu nhoã xuöëng mùåt àêët bïn dûúái, vai öng nhûác
nhöëi. Nhûng öng àaä lêëy àûúåc caái maâ öng cêìn. Moã öng ngêåm chùåt
súåi dêy àoã coá treo chiïëc keân àöìng xinh àeåp. Baån coá thïí tûúãng tûúång
ra sûå öìn aâo trong cûãa haâng nhaåc cuå khi thiïn nga àûåc huác vúä cûãa
kñnh. Vaâo àuáng luác cûãa kñnh bõ vúä, möåt trong söë nhûäng nhên viïn
thû kyá àang giúái thiïåu cho khaách haâng xem chiïëc tröëng bass, vaâ
viïn thû kyá giêåt bùæn mònh khi nhòn thêëy möåt con chim trùæng lúán
bay vaâo qua löëi cûãa söí àïën nöîi anh ta va maånh vaâo tröëng. "Bum!"
chiïëc tröëng kïu to. "Choang!" caác maãnh kñnh vúä rúi loaãng xoaãng.
Khi cö baán haâng ngêët xóu, cö ngaä lïn nhûäng phñm àaân piano.
"Roong rri - roong rri - roong rri!" àaân piano ngên vang. Ngûúâi chuã
tiïåm chöåp lêëy khêíu suáng ngùæn vaâ chùèng may chaåm vaâo coâ laâm
suáng nöí, àuåc möåt löî thuãng trïn trêìn nhaâ, laâm vöi vûäa rúi xuöëng laã
taã. Têët caã moåi thûá bay tûá tung, àöí vúä vaâ gêy nïn sûå öìn aâo. "Bum!"
tröëng kïu. "Plùng!" àaân banjö kïu. "Roong rri - roong rri - roong
rri!" àaân piano ngên nga. "Ump!" àaân vi ö löng kïu.
- Cûáu vúái! - möåt viïn thû kyá theát lïn - Chuáng töi bõ cûúáp!
- Traánh ra! - Ngûúâi chuã tiïåm quaát to. Öng ta lao ra cûãa, chaåy
böí ra ngoaâi vaâ böìi thïm möåt phaát - pùçng! - vïì phña con chim àaä
khuêët deäng. Phaát àaån cuãa öng ta quaá muöån. Thiïn nga àûåc àaä bay
böíng lïn khöng trung an toaân, ngoaâi têìm cuãa hoãa lûåc. Öng bay cao
quaá maái ngoái vaâ nhûäng choáp öëng khoái úã Billing, theo hûúáng têy
nam thùèng vïì nhaâ. Trong moã öng laâ chiïëc tröm-peát. Traái tim öng
àau nhoái vò àaä phaåm möåt töåi löîi. "Mònh àaä cûúáp cuãa möåt cûãa haâng",
öng tûå nhuã. "Mònh àaä trúã thaânh möåt tïn ùn tröåm. Söë phêån thêåt trúá

E.B White 54
trïu àöëi vúái möåt con chim coá nhûäng phêím chêët tuyïåt vúâi vaâ nhûäng
yá tûúãng cao quñ nhû mònh! Vò sao mònh laåi laâm nhû vêåy? Caái gò àaä
dêîn dùæt mònh àïën chöî phaåm phaãi töåi löîi kinh khuãng naây? Quaá khûá
cuãa mònh khöng búån möåt vïët nhú naâo - möåt mêîu mûåc cuãa thaái àöå
cû xûã àuáng àùæn vaâ haånh kiïím àaåo àûác chuêín mûåc. Mònh laâ möåt
con chim biïët tön troång luêåt phaáp. Taåi sao, öi, taåi sao mònh laåi laâm
nhû vêåy?" Röìi khi àang bay trong maân trúâi àïm, cêu traã lúâi àaä àïën
vúái öng. "Mònh laâm nhû vêåy àïí giuáp con trai cuãa mònh. Mònh laâm
nhû vêåy vò tònh yïu àöëi vúái con trai cuãa mònh". ÚÃ Billing, tin tûác
àûúåc loan truyïìn rêët nhanh. Àêy laâ lêìn àêìu tiïn möåt con thiïn nga
àöåt nhêåp vaâo möåt cûãa haâng baán nhaåc cuå vaâ lêëy ài möåt chiïëc tröm-
peát. Rêët nhiïìu ngûúâi khöng chõu tin vaâo àiïìu àoá. Töíng biïn têåp cuãa
túâ baáo àõa phûúng cûã phoáng viïn àïën cûãa haâng tòm hiïíu sûå viïåc.
Ngûúâi phoáng viïn àoá àaä phoãng vêën chuã tiïåm vaâ viïët möåt baâi baáo vïì
sûå kiïån àoá. Baâi phoáng sûå coá àêìu àïì: möåt con chim lúán àöåt nhêåp vaâo
cûãa haâng baán nhaåc cuå. Möåt con thiïn nga trùæng àaä phaá vúä vaâ lao
qua cûãa söí röìi bay ài, mang theo möåt chiïëc tröm-peát coá giaá trõ. Têët
caã moåi ngûúâi úã Billing àïìu mua baáo vaâ àoåc moåi tin tûác vïì sûå kiïån
phi thûúâng naây. Khùæp thõ trêën àêu àêu cuäng thêëy ngûúâi ta baân vïì
chuyïån àoá. Coá möåt söë ngûúâi tin. Söë khaác laåi noái khöng thïí coá
chuyïån àoá xaãy ra àûúåc. Hoå cho rùçng chuã tiïåm àaä thïu dïåt nïn cêu
chuyïån naây àïí quaãng caáo cho cûãa haâng cuãa öng ta. Nhûng caác
nhên viïn phuåc vuå úã cûãa haâng nhêët quyïët rùçng àiïìu àoá àaä thûåc sûå
xaãy ra. Hoå chó cho moåi ngûúâi xem nhûäng gioåt maáu trïn nïìn nhaâ.
Caãnh saát àïën vaâ xem nhûäng hû haåi ûúác tñnh lïn túái 900 àö la.
Caãnh saát hûáa rùçng hoå seä cöë gùæng tòm ra tïn tröåm vaâ töëng giam noá,
nhûng caãnh saát lêëy laâm tiïëc khi àûúåc biïët rùçng keã tröåm laâ möåt con
chim. "Chim choác laâ möåt vêën àïì àùåc biïåt", hoå noái. "Khoá maâ laâm gò
àûúåc vúái chim choác". Coân úã vuâng höì Àaá Àoã, meå cuãa Louis àang böìn
chöìn ngoáng àúåi chöìng vïì. Khi öng hiïån ra trïn bêìu trúâi, baâ thêëy
öng mang theo möåt chiïëc tröm-peát. Noá àûúåc treo úã cöí öng bùçng möåt
súåi dêy.
- Töët röìi, - baâ noái khi öng vûâa àaáp xuöëng höì, - töi thêëy öng àaä
àaåt àûúåc àiïìu àoá.

- Töi àaä laâm, baâ noá thên mïën aå, - thiïn nga àûåc noái - Töi àaä
ài nhanh vaâ xa, àaä hi sinh danh dûå cuãa töi, vaâ töi àaä trúã vïì. Louis
àêu röìi? Töi muöën àûa cho noá chiïëc tröm-peát naây ngay bêy giúâ.
- Noá àang ngöìi úã àùçng kia trïn caái hang chuöåt xaå, mú tûúãng
àïën caái con ranh àêìu oác röîng tuïëch maâ noá chïët mï chïët mïåt.
Thiïn nga àûåc búi àïën trûúác mùåt con trai vaâ àoåc möåt baâi phaát
biïíu.
- Louis, böë vûâa múái laâm möåt cuöåc haânh trònh àïën núi con
ngûúâi sinh söëng. Böë àaä àïën möåt thaânh phöë dên cû àöng àuác vaâ
buön baán sêìm uêët. Trong thúâi gian úã àoá, böë àaä mang vïì cho con
möåt moán quaâ maâ bêy giúâ böë trao cho con vúái têët caã nhûäng lúâi yïu
thûúng vaâ cêìu chuác cuãa böë. Louis, àêy laâ möåt chiïëc tröm-peát, noá seä
trúã thaânh tiïëng noái cuãa con - seä thay thïë cho gioång noái cuãa Chuáa
quïn khöng ban cho con. Haäy hoåc caách thöíi keân, Louis, vaâ cuöåc
söëng seä trúã nïn dõu ngoåt hún, phong phuá hún vaâ vui veã hún àöëi vúái
con. Vúái chiïëc keân naây, cuöëi cuâng röìi con seä kïu àûúåc nhûäng tiïëng
ko-hoh, giöëng nhû têët caã nhûäng con thiïn nga khaác. Êm nhaåc seä
vang voång vaâo tai chuáng ta. Con seä coá khaã nùng thu huát sûå chuá yá
cuãa nhûäng cö naâng thiïn nga treã quyïën ruä. Haäy laâm chuã chiïëc
tröm-peát naây, vaâ con seä coá khaã nùng chúi nhûäng baâi tònh ca cho caác
cö êëy nghe, khúi dêåy trong hoå ngoån lûãa tònh yïu, sûå ngúä ngaâng vaâ
khaát voång. Böë hy voång laâ noá seä mang laåi haånh phuác cho con, Louis
aå, vaâ möåt cuöåc söëng múái töët àeåp hún. Àïí kiïëm àûúåc noá, böë àaä phaãi
hi sinh baãn thên vaâ danh dûå cuãa mònh, nhûng giúâ thò ta chûa baân
àïën àiïìu àoá vöåi. Toám laåi, böë khöng coá tiïìn. Böë àaä lêëy chiïëc keân maâ
khöng hïì traã tiïìn. Àiïìu naây thêåt àaáng tiïëc. Nhûng vêën àïì quan
troång laâ con phaãi hoåc caách sûã duång loaåi nhaåc cuå naây. Noái xong,
thiïn nga àûåc thaáo chiïëc tröm-peát ra khoãi cöí vaâ àeo vaâo cho Louis,
bïn caånh caái baãng vaâ cêy buát phêën.
- Haäy àeo noá cuâng vúái sûå khoãe maånh! - Öng noái. - Haäy thöíi noá
cuâng vúái haånh phuác! Haäy laâm cho caã rûâng cêy, àöìi nuái vaâ àêìm lêìy
vang àöång nhûäng êm thanh àêìy khaát voång tuöíi treã cuãa con! Louis
muöën caãm ún böë, nhûng chuá khöng thïí thöët ra àûúåc lúâi naâo. Vaâ
chuá biïët rùçng coá viïët "Caãm ún böë" lïn baãng thò cuäng vö ñch vò böë

E.B White 56
chuá khöng biïët àoåc, öng chûa bao giúâ àûúåc hûúãng möåt nïìn giaáo duåc
naâo. Vò vêåy nïn Louis chó gêåt àêìu, vêîy àuöi vaâ vöî caánh. Nhûäng dêëu
hiïåu àoá khiïën thiïn nga àûåc hiïíu rùçng con trai öng àang baây toã
niïìm vui sûúáng vaâ moán quaâ tröm-peát àaä àûúåc àoán nhêån.

CHÛÚNG 10
VÊËN ÀÏÌ TIÏÌN BAÅC
Louis laâ chaâng thiïn nga treã àeåp maä nhêët úã miïìn thûúång lûu
vuâng höì Àaá Àoã. Chuá cuäng laâ chaâng thiïn nga àûúåc trang bõ hiïån
àaåi nhêët. ÚÃ cöí chuá khöng chó àeo möåt caái baãng vaâ cêy buát chò phêën
maâ coân coá caã möåt chiïëc tröm-peát àûúåc treo bùçng möåt súåi dêy maâu
àoã. Caác cö naâng thiïn nga treã bùæt àêìu àïí yá àïën chuá vò tröng chuá
hoaân toaân khöng giöëng nhûäng con thiïn nga khaác. Chuá khaác caã
bêìy. Caác con thiïn nga khaác khöng àeo bêët kyâ möåt thûá gò. Louis
hên hoan vúái chiïëc tröm-peát múái. Suöët buöíi àêìu tiïn khi coá chiïëc
keân, chuá cöë gùæng laâm cho noá phaát ra tiïëng. Cêìm möåt chiïëc tröm-
peát khöng phaãi laâ chuyïån dïî. Chuá àaä thûã mêëy võ trñ khaác nhau,
ngoeåo àêìu vaâ thöíi. Thoaåt àêìu khöng coá möåt êm thanh naâo thoaát ra.
Chuá thöíi caâng luác caâng maånh, phöìng to caã hai maá, mùåt àoã bûâng
lïn. "Viïåc naây gay go quaá", chuá nghô. Nhûng röìi chuá phaát hiïån ra
rùçng bùçng caách àïí lûúäi theo möåt kiïíu naâo àoá, chuá coá thïí laâm cho
chiïëc tröm-peát phaát ra àûúåc nhûäng êm thanh nho nhoã. Àoá khöng
phaãi laâ möåt tiïëng kïu hay lùæm nhûng ñt nhêët noá cuäng laâ möåt tiïëng
kïu. Noá húi giöëng êm thanh cuãa möåt luöìng khñ noáng thoaát ra tûâ loâ
sûúãi. "Puâ... puâ", chiïëc tröm-peát kïu. Louis tiïëp tuåc luyïån têåp. Cuöëi
cuâng, sau ngaây cöë gùæng thûá hai, chuá àaä chúi àûúåc möåt nöët - möåt nöët
roä raâng. "Ko!" chiïëc tröm-peát kïu. Khi nghe thêëy êm thanh àoá, traái
tim Louis giêåt naãy mònh. Möåt con võt búi gêìn àoá dûâng laåi àïí lùæng
nghe. "Ko! Ko ee oo oooph", chiïëc tröm-peát kïu. "Phaãi coá thúâi gian"
Louis nghô. "Mònh khöng thïí trúã thaânh ngûúâi chúi tröm-peát trong
möåt ngaây, àiïìu àoá laâ chùæc röìi. Nhûng La Maä cuäng àêu coá àûúåc xêy
dûång trong möåt ngaây, vaâ mònh seä hoåc àûúåc caách thöíi chiïëc keân naây
nïëu mònh têåp suöët caã muâa heâ". Bïn caånh viïåc hoåc chúi tröm-peát,
Louis cuäng gùåp nhûäng rùæc röëi khaác. Möåt mùåt chuá biïët rùçng chiïëc

E.B White 58
tröm-peát cuãa chuá chûa àûúåc traã tiïìn - noá laâ cuãa ùn tröåm. Chuá
khöng hïì thñch àiïìu àoá möåt chuát naâo. Mùåt khaác, Serena, naâng
thiïn nga maâ chuá yïu, àaä bay ài. Cö rúâi vuâng höì cuâng vúái mêëy cö
thiïn nga treã khaác vaâ bay theo hûúáng bùæc àïën Höì Rùæn. Louis súå
rùçng seä chùèng bao giúâ chuá coân gùåp laåi cö nûäa.
Vò vêåy, Louis àang úã trong hoaân caãnh traái tim thò tan naát,
chiïëc tröm-peát laâ àöì ùn tröåm vaâ khöng coá ai daåy chuá hoåc caã. Bêët kyâ
khi naâo Louis gùåp rùæc röëi, nhûäng yá nghô cuãa chuá laåi hûúáng vïì Sam
Rêu Xöìm. Trûúác àêy Sam àaä tûâng giuáp chuá, coá leä cêåu êëy laåi giuáp
chuá àûúåc nûäa cuäng nïn. Hún nûäa, muâa xuên laâm chuá naáo nûác: chuá
caãm thêëy bõ thöi thuác búãi yá muöën giaä tûâ vuâng höì vaâ bay àïën möåt
núi naâo àoá. Vò vêåy, vaâo möåt buöíi saáng chuá cêët caánh vaâ bay thùèng
túái trang traåi Quaán Khöng Gò Caã úã miïìn Coã Ngoåt, núi Sam söëng.
Viïåc bay khöng coân dïî daâng nhû xûa nûäa. Nïëu baån àaä tûâng thûã
bay vúái möåt chiïëc tröm-peát àu àûa úã cöí, möåt chiïëc baãng bay phêìn
phêåt trong gioá vaâ möåt caái buát chò phêën naãy tûng tûng úã möåt àêìu
súåi dêy treo, hùèn laâ baån biïët àiïìu àoá khoá nhû thïë naâo. Louis hiïíu
rùçng trong khi bay khöng mang nùång vaâ khöng coá quaá nhiïìu àöì
vêåt trïn ngûúâi thò seä coá nhiïìu thuêån lúåi. Nhûng dêìu gò ài nûäa, chuá
cuäng laâ möåt nhaâ phi haânh khoãe vaâ chiïëc baãng, buát chò vaâ keân tröm-
peát laåi rêët quan troång àöëi vúái chuá. Khi àïën trang traåi núi Sam
söëng, chuá lûúån möåt voâng röìi àaáp xuöëng vaâ ài vaâo sên kho. Chuá
thêëy Sam àang chaãi löng cho con ngûåa nhoã cuãa cêåu ta.
- Öì, haäy xem ai kòa! - Sam kïu lïn - Tröng baån giöëng nhû möåt
ngûúâi chaâo haâng rong vúái têët caã nhûäng thûá àoá úã quanh cöí. Töi rêët
vui àûúåc gùåp baån. Louis àïí dûåa têëm baãng vaâo chuöìng ngûåa. "Mònh
àang gùåp khoá khùn", chuá viïët.
- Coá chuyïån gò vêåy? - Sam hoãi - vaâ baån lêëy àêu ra chiïëc tröm-
peát kia vêåy? "Rùæc röëi laâ úã chöî àoá", Louis viïët, "Böë mònh àaä lêëy tröåm
noá. Böë mònh àûa noá cho mònh vò mònh khöng noái àûúåc. Chiïëc tröm-
peát naây chûa àûúåc traã tiïìn". Sam huyát Saáo. Röìi chuá dùæt ngûåa vaâo
chuöìng, buöåc noá laåi, ra ngöìi lïn möåt àöëng coã khö. Cêåu chùçm chùçm
nhòn chuá chim höìi lêu. Cuöëi cuâng cêåu noái:

- Baån gùåp khoá khùn vïì tiïìn baåc. Nhûng chuyïån àoá khöng coá
gò àùåc biïåt caã. Hêìu nhû ai cuäng coá khoá khùn vïì tiïìn baåc. Caái maâ
baån cêìn laâ viïåc laâm. Röìi khi àoá baån coá thïí àïí daânh söë tiïìn maâ baån
kiïëm àûúåc, vaâ khi baån àaä tiïët kiïåm àuã, böë baån coá thïí mang traã cho
ngûúâi chuã tiïåm núi böë baån àaä lêëy tröåm chiïëc keân. Baån àaä biïët chúi
thûá nhaåc cuå àoá chûa? Louis gêåt àêìu. Chuá nêng keân lïn moã. "Ko"
chiïëc tröm-peát kïu. Con ngûåa nhoã nhaãy dûång lïn.
- Hay! - Sam noái - Hay àêëy. Baån coá biïët nöët naâo khaác khöng?
- Töi coá möåt yá - Sam noái - Muâa heâ naây töi nhêån laâm phuå traách
taåi möåt khu traåi heâ cuãa boån con trai úã Ontario. Núi àoá thuöåc
Canaàa. Töi daám cuöåc laâ töi coá thïí kiïëm cho baån viïåc thöíi coâi hiïåu
úã traåi nïëu nhû baån biïët thïm möåt vaâi nöët nûäa. Traåi cêìn möåt ngûúâi
biïët thöíi keân. êëy laâ vaâo luác saáng súám baån thöíi nhiïìu nöët to, nhanh
àïí àaánh thûác boån treã dêåy. Caái àoá goåi laâ keân baáo thûác. Röìi baån thöíi
vaâi nöët khaác àïí baáo cho caác traåi viïn vïì ùn. Caái àoá goåi laâ keân baáo
ùn. Röìi vaâo ban àïm, khi moåi ngûúâi àaä lïn giûúâng, khi aánh saáng
trïn bêìu trúâi àaä nhaåt dêìn, mùåt höì ïm aã, khi trong caác lïìu àaân
muöîi àang bêån röån àöët luä treã vaâ khi trïn giûúâng boån treã àang buöìn
nguã, baån seä chúi möåt vaâi nöët khaác thêåt ïm aái, ngoåt ngaâo vaâ trêìm
buöìn. Caái àoá goåi laâ keân baáo giúâ ài nguã. Baån coá muöën ài àïën traåi vúái
töi vaâ thûã khöng? "Mònh seä thûã bêët cûá caái gò", Louis viïët. "Mònh
cêìn tiïìn kinh khuãng".
Sam cûúâi khuác khñch.
- Àûúåc röìi - cêåu noái - Khoaãng ba tuêìn nûäa thò àïën muâa cùæm
traåi. Baån coá thúâi gian àïí hoåc caách thöíi keân hiïåu. Töi seä mua cho
baån möåt quyïín nhaåc lyá chó roä caác nöët nhaåc laâ gò. Vaâ Sam àaä thûåc
hiïån àiïìu àoá. Cêåu tòm ra möåt quyïín saách daåy thöíi tröm-peát giöëng
nhû nhûäng khuác nhaåc ngûúâi ta duâng trong quên àöåi. Cêåu àoåc lúâi
chó dêîn cho Louis nghe. Àûáng thùèng. Luön luön àïí keân thùèng
phûúng vúái thên mònh. Àûâng chôa keân xuöëng àêët vò tû thïë naây laâm
cho phöíi àau thùæt vaâ khiïën cho ngûúâi biïíu diïîn coá möåt tû thïë rêët
xêëu. Möîi tuêìn möåt lêìn nïn lau chuâi nhaåc cuå cho saåch nûúác boåt
dñnh vaâo àoá. Chiïìu chiïìu, khi caác võ khaách úã trong trang traåi cuãa

E.B White 60
öng Rêu Xöìm àaä ài tham quan vuâng àöìi nuái thò Louis têåp thöíi keân.
Chùèng mêëy chöëc chuá àaä coá thïí chúi àûúåc nhûäng àiïåu keân baáo thûác,
baáo ùn vaâ baáo giúâ ài nguã. Louis coá thiïn hûúáng vïì êm nhaåc vaâ chuá
nön noáng muöën trúã thaânh möåt nhaåc cöng chúi tröm-peát hay thûåc
sûå. "Möåt chaâng thiïn nga keân, chuá nghô, cêìn phaãi biïët thöíi tröm-
peát cho hay". Chuá vûâa àuáng àïën tuöíi àïí ài laâm. Chuá àaä àûúåc gêìn
hai tuöíi röìi. Àïm trûúác khi hoå lïn àûúâng ài cùæm traåi, Sam sùæp xïëp
têët caã àöì cùæm traåi cuãa cêåu vaâo möåt caái tuái vaãi. Cêåu goái àöi uãng vaâ
àöi giaây da nai. Cêåu goái nhûäng chiïëc aáo len dïåt kim coá thïu chûä
"Traåi heâ Kookooskoos" úã trûúác ngûåc laåi. Cêåu cuöån chiïëc maáy aãnh
cuãa cêåu vaâo möåt chiïëc khùn mùåt röìi goái laåi. Cêåu goái cêìn cêu caá, baân
chaãi àaánh rùng, lûúåc vaâ tuái veä, aáo choaâng chui àêìu vaâ vúåt boáng baân
laåi. Cêåu goái möåt têåp giêëy, mêëy caái buát chò, tem thû, möåt böå àöì cûáu
thûúng vaâ möåt quyïín saách daåy caách nhêån biïët caác loaâi chim laåi.
Trûúác khi ài nguã, cêåu múã nhêåt kyá ra vaâ viïët: "Mai laâ ngaây cuöëi
cuâng cuãa thaáng aåyu. Böë seä laái xe àûa mònh vaâ Louis àïën traåi
Kookooskoos. Mònh daám caá àoá laâ traåi heâ treã con duy nhêët trïn thïë
giúái coá möåt chuá thiïn nga keân laâm ngûúâi thöíi coâi hiïåu úã traåi. Mònh
thñch coá viïåc laâm. ûúác gò mònh coá thïí biïët àûúåc lúán lïn mònh seä laâm
gò. Vò sao khi tónh giêëc choá luön luön duöîi thùèng ngûúâi ra nhó?"
Sam gêëp nhêåt kyá laåi, àuát noá vaâo trong tuái vaãi cuâng vúái nhûäng thûá
àöì duâng khaác cuãa cêåu, lïn giûúâng, tùæt àeân vaâ nùçm àoá bùn khoùn tûå
hoãi vò sao khi tónh giêëc choá luön luön duöîi thùèng ngûúâi ra. Chó hai
phuát sau laâ chuá àaä nguã. ÚÃ ngoaâi sên kho Louis àaä nguã tûâ lêu röìi.
Saáng súám tinh sûúng höm sau. Louis sûãa soaån baãng, buát chò
phêën vaâ keân tröm-peát möåt caách goån gaâng quanh cöí vaâ leo lïn ghïë
sau trong ö tö cuãa öng Rêu Xöìm. Chiïëc xe coá thïí boã mui àûúåc, vò
thïë öng Rêu Xöìm haå mui xuöëng. Sam ngöìi àùçng trûúác cuâng vúái böë.
Louis àûáng trïn ghïë sau, tröng cao raáo, trùæng muöët vaâ àeåp maä. Baâ
Rêu Xöìm hön taåm biïåt Sam. Baâ dùån cêåu phaãi ngoan ngoaän, phaãi
tûå chùm soác lêëy baãn thên, khöng àûúåc lùån xuöëng höì, khöng àûúåc ài
ra ngoaâi mûa àïí röìi bõ ûúát suäng, khöng àûúåc ngöìi ngoaâi trúâi laånh
maâ khöng mùåc aáo êëm, khöng àïí bõ laåc úã trong rûâng rêåm, khöng ùn
quaá nhiïìu keåo vaâ uöëng quaá nhiïìu àöì uöëng coá ga, khöng àûúåc quïn

cûá vaâi ngaây laåi viïët thû vïì nhaâ möåt lêìn vaâ khöng ài ca- nö khi höì
nöíi gioá. Sam hûáa vêng lúâi.
- Àûúåc röìi! - Öng Rêu Xöìm kïu lïn - Dûúái voâm trúâi röång múã,
chuáng ta haäy lïn àûúâng túái Ontario! - Öng nöí maáy vaâ boáp coâi.
- Taåm biïåt meå! - Sam kïu lïn.
- Taåm biïåt con trai! - Meå cêåu kïu.
Chiïëc xe chaåy nhanh ra cöíng chñnh cuãa trang traåi. Ngay khi
trang traåi vûâa khuêët khoãi têìm mùæt, Louis quay troân trïn ghïë vaâ
nêng keân lïn moã. "Ko-hoh!", chuá thöíi. "Ko-hoh, ko-hoh!" êm thanh
nhû möåt tiïëng kïu trong treão, xao àöång vaâ hoang daä. Têët caã moåi
ngûúâi úã trang traåi àïìu nghe thêëy tiïëng keân vaâ chúåt ruâng mònh. Noá
khöng giöëng vúái bêët kyâ êm thanh naâo maâ hoå tûâng nghe. Noá gúåi cho
hoå nhúá vïì nhûäng àiïìu kyâ diïåu, nhûäng chöën hoang daä maâ hoå àaä
tûâng biïët: nhûäng buöíi chiïìu taâ, nhûäng àïm trùng moåc, nhûäng àónh
nuái vaâ nhûäng thung luäng, nhûäng doâng suöëi leã loi vaâ nhûäng khu
rûâng rêåm. "Ko- hoh! Ko- hoh! Ko- hoh!" Louis thöíi. Nhûäng êm
thanh cuãa chiïëc tröm-peát xa dêìn. Trïn àûúâng àïën núi laâm viïåc àêìu
tiïn, Louis caãm thêëy phêën khñch nhû chuá àaä tûâng caãm thêëy trong
ngaây àêìu tiïn khi chuá hoåc bay.

E.B White 62
CHÛÚNG 11
TRAÅI KOOKOOSKOOS
Traåi Kookooskoos nùçm úã bïn möåt caái höì nhoã sêu trong rûâng
rêåm Ontario. ÚÃ àoá khöng coá lïìu baåt xanh àoã, khöng coá thuyïìn
maáy, khöng coá nhûäng xa löå ö tö chaåy qua êìm êìm. Àoá laâ möåt caái höì
hoang vùæng, chó daânh riïng cho boån treã con. Öng Rêu Xöìm thaã
Sam vaâ Louis úã cuöëi con àûúâng àêìy buåi, vaâ tûâ àoá chuáng ài tiïëp àïën
traåi bùçng ca nö. Sam ngöìi úã àùçng àuöi vaâ cêìm laái, coân Louis thò úã
muäi vaâ nhòn thùèng vïì phña trûúác. Traåi coá möåt cùn nhaâ göî to laâm
phoâng ùn cuãa boån treã, baãy lïìu traåi laâm chöî nguã cho boån treã vaâ caác
anh phuå traách, àùçng trûúác coá möåt bïën thuyïìn, àùçng sau laâ nhaâ vïå
aåinh. Böën phña xung quanh toaân laâ rûâng rêåm, nhûng vêîn coân möåt
khoaãng tröëng àïí laâm sên quêìn vúåt vaâ coá rêët nhiïìu ca nö àïí töí chûác
caác chuyïën du ngoaån àïën nhûäng höì khaác. Coá khoaãng böën mûúi cêåu
nhoác. Khi muäi ca nö cuãa Sam chaåm vaâo baäi caát caånh bïën thuyïìn
cuãa traåi, Louis bûúác lïn búâ, cöí chuá vêîn àeo baãng, buát chò phêën vaâ
chiïëc tröm-peát. Khoaãng hai mûúi cêåu beá böí ra bïën taâu àïí xem
chuyïån àang xaãy ra. Chuáng hêìu nhû khöng tin àûúåc vaâo mùæt mònh
nûäa.
- Trúâi, haäy xem caái gò àêy! - Möåt thùçng beá la lïn.
- Möåt con chim! - Möåt àûáa khaác kïu lïn
- Haäy nhòn xem kñch thûúác cuãa noá kia kòa!
Têët caã xuám xñt quanh Louis, muöën àûúåc nhòn traåi viïn naây úã
khoaãng caách gêìn. Sam phaãi àêíy mêëy àûáa luâi laåi àïí Louis khoãi bõ xö
ngaä.
- Haäy coi àêy laâ chuyïån vùåt thöi, àûúåc khöng caác baån? - Sam
khêín khoaãn.

Sau bûäa cúm chiïìu höm àoá, traåi trûúãng, öng Gaåch Nung àöët
möåt àöëng lûãa traåi lúán úã trûúác cûãa gian lïìu chñnh. Boån treã con tuå têåp
xung quanh. Chuáng haát hoâ, nûúáng haåt quò vaâ àêåp muöîi. Àöi khi
chùèng ai hiïíu àûúåc lúâi cuãa caác baâi haát búãi vò luä treã haát trong khi
möìm chuáng ngêåm àêìy haåt quò. Louis khöng tham gia. Chuá àûáng
riïng möåt mònh caách àoá möåt quaäng ngùæn. Möåt laát sau öng Gaåch
Nung nhöím dêåy, noái vúái boån treã vaâ caác anh phuå traách.
- Töi àïì nghõ têët caã caác em - Öng noái - haäy chuá yá túái baån traåi
viïn múái àang úã àêy vúái chuáng ta - Louis thiïn nga. Baån êëy laâ
thiïn nga keân, möåt loaâi chim hiïëm. Chuáng ta thêåt may mùæn àûúåc
laâm quen vúái baån êëy. Töi àaä nhêån baån êëy vaâo laâm viïåc vaâ traã cho
baån êëy söë lûúng bùçng caác anh phuå traách nhúä úã àêy: möåt trùm àö la
cho möåt kyâ heâ. Baån êëy hiïìn laânh vaâ bõ khuyïët têåt vïì tiïëng noái. Baån
êëy tûâ Montana àïën àêy cuâng vúái Sam Rêu Xöìm. Louis laâ möåt nhaåc
sô. Giöëng nhû hêìu hïët caác nhaåc sô khaác, baån êëy cêìn tiïìn. Baån êëy seä
àaánh thûác caác em dêåy bùçng tiïëng keân tröm-peát; baån êëy seä baáo cho
caác em giúâ ùn; vaâ ban àïm, khi caác em nguã thiïëp ài, baån êëy seä thöíi
nhûäng nöët nhaåc baáo giúâ ài nguã baáo hiïåu möåt ngaây àaä tröi qua. Töi
baáo trûúác laâ caác em phaãi àöëi xûã vúái baån êëy bònh àùèng vaâ phaãi tön
troång baån êëy - baån êëy coá cuá àaánh bùçng caánh maånh kinh khuãng
àêëy. Bêy giúâ xin giúái thiïåu vúái caác em, Louis Thiïn nga. Chaâo moåi
ngûúâi ài, Louis!
Louis luöëng cuöëng, nhûng chuá bûúác lïn phña trûúác vaâ cuái
chaâo. Röìi chuá nêng chiïëc tröm-peát lïn moã vaâ thöíi möåt höìi daâi
"ko.o...". Khi chuá ngûâng thöíi, tûâ phña búâ bïn kia cuãa höì coá tiïëng
voång laåi ko- oo. Boån treã vöî tay. Louis laåi cuái chaâo. Sam Rêu Xöìm
àang ngöìi cuâng vúái nhûäng ngûúâi khaác, möìm ngêåm àêìy haåt quò,
caãm thêëy hoan hó vò kïë hoaåch cuãa cêåu àaä thaânh cöng. Vaâo cuöëi dõp
heâ, Louis seä coá 100 àö la. Möåt thùçng beá tïn laâ Goåt Voã Taáo àûáng
dêåy.
- Thûa öng Gaåch Nung - noá noái. - coân em thò sao? Em khöng
cêìn gò chim choác caã. Khöng bao giúâ em thñch loaâi chim.
- Àûúåc röìi, Voã Taáo - Öng Gaåch Nung noái - Em khöng bõ bùæt
buöåc phaãi thñch loaâi chim. Nïëu àoá laâ àiïìu maâ em caãm thêëy thò cûá

E.B White 64
viïåc tiïëp tuåc khöng thñch chim choác. Moåi ngûúâi àïìu coá quyïìn thñch
hoùåc khöng thñch theo nhûäng àõnh kiïën riïng cuãa mònh. Nhên noái
àïën chuyïån naây, töi nhúá ra laâ töi khöng thñch kem haånh àaâo. Töi
khöng hiïíu taåi sao töi laåi khöng thñch, nhûng töi vêîn khöng thñch.
Dêîu sao cuäng àûâng quïn rùçng Louis laâ möåt trong nhûäng ngûúâi phuå
traách caác em. Duâ em coá thñch baån êëy hay khöng, em vêîn phaãi tön
troång baån êëy.
Möåt trong mêëy cêåu beá trûúác àêy chûa tûâng àïën traåi bao giúâ
àûáng dêåy.
- Thûa öng Gaåch Nung, - cêåu noái, - vò sao traåi naây laåi coá tïn
laâ traåi Kookooskoos? Kookooskoos nghôa laâ gò?
- Àoá laâ tïn bùçng tiïëng Anh- àiïng cuãa Cuá Meâo Sûâng Lúán. -
Öng Gaåch Nung àaáp.
- Vêåy taåi sao khöng goåi noá laâ traåi Cuá Meâo Sûâng Lúán thay vò
goåi laâ traåi Kookooskoos cho dïî hiïíu?
- Búãi vò, traåi heâ cuãa treã em nïn coá möåt caái tïn àùåc biïåt; Mùåt
khaác Cuá Meâo Sûâng Lúán nghe khöng hay lùæm. Kookooskoos laâ möåt
caái tïn cûåc kyâ hay. Noá laâ möåt tûâ daâi, nhûng laåi chó göìm coá ba chûä
caái trong àoá. Noá coá hai chûä "s", ba chûä "k" vaâ mêëy chûä "o". Ta
khöng tòm àûúåc nhiïìu caái tïn àùåc sùæc nhû vêåy. Caái tïn caâng kyâ laå
thò traåi caâng coá giaá. Vaâ bêy giúâ àaä àïën giúâ têët caã ài nguã. Ngaây mai
caác em coá thïí ài búi trûúác giúâ ùn saáng, vaâ khöng phaãi mùåc àöì búi.
Chó cêìn nhaãy ngay ra khoãi giûúâng khi caác em nghe thêëy tiïëng
tröm-peát cuãa thiïn nga, cúãi quêìn aáo pi- ja- ma, lao ra bïën vaâ nhaãy
aâo xuöëng nûúác. Töi seä úã àoá trûúác caác em àïí thûåc hiïån cuá nhaâo löån
trûá danh cuãa töi tûâ trïn cêìu nhaãy xuöëng. Noá seä laâm cho töi saãng
khoaái trûúác möåt ngaây vêët vaã àang chúâ. Chuác nguã ngon, Louis!
Chuác nguã ngon, Sam! Chuác nguã ngon, Voã Taáo! Chuác têët caã caác em
nguã ngon!
AÁnh lûãa luåi dêìn. Trong boáng töëi boån treã luåc tuåc chui vaâo lïìu
cuãa chuáng. Caác anh phuå traách lúán ngöìi tuám tuåm úã cûãa, huát möåt
àiïëu xò gaâ cuöëi cuâng trûúác khi ài nguã. ÚÃ lïìu söë 3, Sam nùçm cuöån
trong chùn. Louis leo lïn möåt taãng àaá cao vaâ röång bïn búâ höì vaâ
àûáng úã àoá, chúâ àúåi. Khi àeân àoám àaä tùæt hïët, chuá quay mùåt hûúáng vïì

lïìu, nêng keân lïn vaâ thöíi khuác baáo giúâ ài nguã. Ngaây àaä tröi qua,
öng mùåt trúâi ài nguã. Taåm biïåt vuâng höì, àöìi nuái vúái trúâi xanh Haäy
nguã yïn, têët caã vêîn thanh bònh Chuáa ngûå trõ quanh àêy cuâng caác
baån. Nöët nhaåc cuöëi cuâng dûúâng nhû coân ngên vang trïn mùåt höì
tônh lùång. Nùçm trïn giûúâng, boån treã lùæng nghe nhûäng êm thanh
xao àöång loâng ngûúâi. Chuáng caãm thêëy mú maâng, thanh bònh vaâ
haånh phuác - têët caã, trûâ Goåt Voã Taáo, ngûúâi khöng maâng àïën chim
choác. Nhûng chùèng mêëy chöëc ngay caã Goåt Voã Taáo cuäng nguã thiïëp
ài cuâng vúái têët caã nhûäng àûáa treã khaác úã trong lïìu. Noá nguã vaâ ngaáy.
Nhûäng ngûúâi khöng thñch chim choác thûúâng hay ngaáy. Maân àïm
thanh bònh bao truâm lïn khùæp traåi Kookooskoos.

E.B White 66
CHÛÚNG 12
CÛÁU NGÛÚÂI
Louis thñch nguã úã trïn höì. Vaâo ban àïm, sau khi thöíi khuác
baáo giúâ ài nguã, chuá laåch baåch ài xuöëng baäi caát caånh bïën thuyïìn.
Chuá thaáo baãng, buát chò phêën vaâ keân tröm-peát ra, giêëu chuáng vaâo
sau möåt buåi rêåm. Röìi chuá trûúân xuöëng nûúác. Ngay khi vûâa bêåp
bïình trïn mùåt nûúác, chuá ruác àêìu vaâo caánh. Trong giêy laát chuá nùçm
lú mú, nhúá nhaâ vaâ nhúá böë meå. Röìi chuá laåi nghô àïën Serena - nghô
àïën sùæc àeåp cuãa cö vaâ tònh yïu maänh liïåt maâ chuá daânh cho cö.
Chùèng mêëy chöëc chuá àaä nguã say. Khi ban mai loá reäng, chuá búi vaâo
búâ vaâ àiïím têm nheå bùçng moán thûåc vêåt dûúái nûúác. Röìi chuá àeo àöì
àaåc cuãa mònh vaâo, leo lïn taãng àaá to vaâ thöíi khuác baáo thûác. Nghe
thêëy tiïëng tröm-peát, boån treã seä tónh dêåy vaâ lao ra bïën àïí búi trûúác
khi ùn saáng. Sau khi ùn töëi xong, caác traåi viïn thûúâng hay chúi
boá n g chuyïìn. Louis mï mön thïí thao naây. Chuá khöng thïí chaåy
nhaãy voâng quanh möåt caách nhanh nheån nhû boån treã, nhûng chuá coá
thïí vûún cöí daâi ra xa, àêíy quaã boáng lïn khöng trung vaâ bay qua
lûúái. Khoá maâ àaánh àûúåc quaã naâo qua Louis - chuá àúä àûúåc hêìu hïët
moåi cuá. Vaâo àêìu cuöåc chúi, khi boån treã nhêån beâ, Louis luön luön laâ
ngûúâi àêìu tiïn àûúåc choån. Luä treã yïu thñch cuöåc söëng traåi heâ úã
Ontario. Chuáng hoåc caách àiïìu khiïín ca nö. Chuáng hoåc búi. Sam
Rêu Xöìm dùæt chuáng ài daåo chúi tòm hiïíu thiïn nhiïn, daåy chuáng
biïët caách ngöìi im trïn möåt khuác göî, quan saát nhûäng sinh vêåt
hoang daä vaâ chim choác. Cêåu chó cho chuáng caách ài trong rûâng maâ
khöng gêy ra nhiïìu tiïëng àöång. Sam chó cho chuáng núi chim boái caá
laâm töí trong möåt caái höëc bïn búâ suöëi. Cêåu chó cho chuáng xem gaâ gö
meå vaâ bêìy con cuãa noá. Khi boån treã nghe thêëy möåt tiïëng co- co- co-
co ïm dõu, Sam cho chuáng biïët rùçng àoá laâ tiïëng kïu cuãa Cuá Voå Mùæt
Tinh, giöëng nhoã nhêët trong loaâi cuá, khöng lúán hún möåt baân tay. Àöi

khi vaâo luác nûãa àïm caã khu traåi tónh giêëc vò tiïëng gaâo cuãa möåt con
meâo hoang. Suöët caã muâa heâ khöng ai tröng thêëy con meâo hoang
naâo nhûng ban àïm laåi vêîn nghe thêëy tiïëng kïu gaâo cuãa chuáng.
Vaâo möåt buöíi saáng, khi Sam àang chúi quêìn vúåt vúái Goåt Voã Taáo,
cêåu böîng nghe thêëy tiïëng lanh canh. Cêåu ngoaái laåi àùçng sau vaâ
tröng thêëy möåt con chöìn höi tûâ trong rûâng chaåy ra. Àêìu con chöìn
bõ keåt trong höåp sùæt têy, noá khöng nhòn thêëy àûúâng. Noá àêm lung
tung vaâo cêy, vaâo àaá, vaâ chiïëc höåp kïu lanh canh, lanh canh, lanh
canh. "Con chöìn kia àang gùåp naån", Sam àïí cêy vúåt xuöëng vaâ noái.
"Noá àaä àïën baäi raác àïí kiïëm ùn. Noá chui àêìu vaâo möåt caái höåp röîng
vaâ giúâ thò khöng taâi naâo ruát ra àûúåc". Tin möåt con chöìn xuêët hiïån
nhanh choáng loan truyïìn ài khùæp traåi. Luä treã àöí xö túái àïí xem
caãnh tûúång vui mùæt. Öng Gaåch Nung nhùæc nhúã chuáng khöng àïën
gêìn quaá - con chöìn coá thïí phun muâi höi vaâo chuáng. Vò vêåy boån treã
nhaãy nhoát xung quanh, giûä möåt khoaãng caách vaâ bõt muäi. Vêën àïì laâ
laâm thïë naâo àïí lêëy höåp ra khoãi àêìu con chöìn maâ khöng bõ phun
muâi höi.
- Noá àang cêìn sûå giuáp àúä - Sam noái - Con chöìn seä chïët àoái
nïëu chuáng ta khöng lêëy chiïëc höåp àoá ra. Têët caã luä treã àïìu coá yá
kiïën. Möåt àûáa noái rùçng hoå nïn laâm möåt caái cung vaâ tïn, buöåc möåt
súåi dêy vaâo muäi tïn vaâ bùæn tïn vaâo chiïëc höåp. Röìi khi tïn àaä truáng
vaâo höåp, hoå coá thïí keáo súåi dêy vaâ chiïëc höåp seä tuöåt ra khoãi àêìu con
chöìn. Chùèng ai nghô ngúåi nhiïìu àïën gúåi yá naây - noá coá veã àoâi hoãi quaá
nhiïìu cöng viïåc. Möåt cêåu beá khaác gúåi yá rùçng hai àûáa seä treâo lïn
möåt caái cêy, vaâ möåt trong hai àûáa seä tuám lêëy chên baån mònh àïí
àûáa kia treo lú lûãng àêìu chuác xuöëng, khi con chöìn chaåy qua dûúái
göëc cêy, àûáa àang treo lú lûãng coá thïí cuái xuöëng keáo caái höåp ra, vaâ
nïëu con chöìn phun mûåc, chêët höi seä khöng truáng vaâo cêåu beá vò cêåu
ta àang lú lûãng trïn khöng trung. Khöng ai bêån têm nhiïìu àïën àïì
xuêët naây. Öng Gaåch Nung khöng hïì uãng höå. Öng noái laâ noá cûåc kyâ
thiïëu thûåc tiïîn vaâ coân lêu öng múái cho pheáp thûåc hiïån. Möåt àûáa
khaác gúåi yá rùçng hoå lêëy möåt thanh göî, quïët höì lïn àoá vaâ khi con
chöìn va phaãi, caái höåp seä dñnh vaâo thanh göî. Chùèng ai quan têm
mêëy àïën àïì xuêët àoá. Vaã laåi öng Gaåch Nung noái rùçng öng khöng coá
höì daán. Trong khi moåi ngûúâi àang maãi àûa ra caác àïì xuêët thò Sam

E.B White 68
Rêu Xöìm lùång leä ài vaâo lïìu. Mêëy phuát sau cêåu quay trúã ra vúái möåt
caái saâo daâi vaâ möåt àoaån dêy cêu. Sam buöåc möåt àêìu dêy vaâo chiïëc
saâo. Coân àêìu kia cêåu thùæt möåt caái nuát vaâ laâm thaânh hònh möåt caái
thoâng loång. Röìi cêåu treâo lïn noác cöíng traåi vaâ yïu cêìu nhûäng àûáa
treã khaác khöng àïën quaá gêìn con chöìn. Suöët thúâi gian àoá con chöìn
chaåy quanh, quúâ queäng va lung tung vaâo moåi thûá. Caãnh tûúång
tröng thêåt àaáng thûúng. Sam cêìm saâo ngöìi trïn cöíng traåi, kiïn
nhêîn chúâ àúåi. Tröng cêåu giöëng nhû ngûúâi ngöìi cêu àang chúâ caá cùæn
cêu. Khi con chöìn loâ doâ àïën gêìn toâa nhaâ, Sam vûún ngûúâi ra,
quùng caái thoâng loång àu àûa trûúác mùåt noá, moác thoâng loång voâng
quanh chiïëc höåp vaâ giêåt maånh. Thoâng loång thñt chùåt laåi vaâ chiïëc
höåp tuöåt ra. Con chöìn chaåy voâng quanh vaâ phun chêët höi - vaâo
àuáng ngay ngûúâi öng Gaåch Nung, öng nhaãy luâi laåi, trûúåt chên vaâ
ngaä lùn ra. Têët caã boån treã nhaãy nhoát xung quanh vaâ bõt muäi. Con
chöìn chaåy biïën vaâo rûâng. Öng Gaåch Nung àûáng dêåy, phuãi saåch buåi
trïn ngûúâi. Khöng gian nöìng nùåc muâi höi cuãa chöìn. Caã ngûúâi öng
Gaåch Nung cuäng vêåy.
- Chuác mûâng em, Sam! - Öng Gaåch Nung noái - Em àaä giuáp àúä
möåt con thuá hoang vaâ mang àïën cho traåi Kookooskoos möåt chuát
hûúng hoang daä. Töi chùæc chùæn rùçng têët caã chuáng ta seä nhúá caái muâi
höi naây trong möåt thúâi gian nûäa. Töi khöng nghô rùçng chuáng ta coá
thïí quïn hùèn àûúåc noá. "Ko- hoh" Louis nêng keân lïn thöíi. Nhûäng
êm thanh vang voång trïn mùåt höì. Khöng gian ngöåt ngaåt muâi xaå
höi nöìng cuãa chöìn. Boån treã tiïëp tuåc nhaãy nhoát, tay vêîn bõt muäi.
Möåt vaâi àûáa öm buång nhû sùæp sûãa nön. Khi êëy öng Gaåch Nung
thöng baáo àaä àïën giúâ búi buöíi saáng.
- Búi löåi seä laâm cho khöng khñ trong saåch - Öng vûâa noái vûâa
ài vïì phña lïìu cuãa mònh àïí thay quêìn aáo. Haâng ngaây sau khi ùn
trûa xong, caác traåi viïn trúã vïì lïìu nghó ngúi. Möåt söë àoåc saách. Möåt
söë thò viïët thû vïì nhaâ, kïí cho böë meå chuáng nghe àöì ùn dúã nhû thïë
naâo. Söë khaác chó nùçm trïn giûúâng vaâ troâ chuyïån. Möåt höm trong
giúâ nghó trûa, boån treã úã lïìu cuãa Goåt Voã Taáo bùæt àêìu chïë giïîu caái
tïn cuãa noá.
- Goåt Voã Taáo - möåt thùçng beá noái. - Cêåu lêëy caái tïn àiïn röì êëy úã
àêu ra vêåy, Voã Taáo?

- Böë meå túá àùåt cho túá - Voã Taáo traã lúâi.
- Túá biïët tïn cêåu êëy laâ gò röìi,- möåt thùçng beá khaác noái. - Voã Taáo
Chua. Goåt Voã Taáo Chua, Voã Taáo Chua.
- Trêåt tûå! - Trûúãng lïìu gêìm lïn.
- Túá chaã thêëy coá gò àaáng cûúâi caã, - Voã Taáo noái.
- Tïn cêåu êëy khöng phaãi laâ Voã Taáo Chua àêu, - möåt cêåu beá
khaác thò thaâo - Tïn cêåu êëy laâ Voã Taáo Sêu cú. Goåt Voã Taáo Sêu.
YÁ kiïën naây àûúåc boån treã cûúâi öì lïn taán thûúãng.
- Trêåt tûå! - Trûúãng lïìu gêìm lïn - Töi muöën trong lïìu naây phaãi
coá trêåt tûå. Haäy àïí cho Voã Taáo yïn!
"Haäy àïí Voã Taáo Thöëi yïn!" möåt cêåu beá khaác thò thaâo. Vaâ möåt
vaâi thùçng beá khaác vuâi àêìu vaâo göëi àïí cûúâi khuác khñch maâ khoãi bõ
nghe thêëy. Voã Taáo tûác giêån. Hïët giúâ nghó trûa, noá lang thang ra
bïn thuyïìn. Noá khöng thñch bõ trïu choåc vaâ muöën laâm àiïìu gò àoá
àïí traã àuäa. Khöng hïì noái vúái ai möåt lúâi, noá àêíy möåt chiïëc ca nö
xuöëng nûúác vaâ laái ra höì, hûúáng vïì phña búâ bïn kia caách àêëy möåt
dùåm. Khöng ai àïí yá àïën noá. Voã Taáo khöng àûúåc pheáp laái ca nö möåt
mònh. Noá chûa qua àûúåc kyâ thi búi. Noá chûa qua àûúåc kyâ thi laái ca
nö. Noá àang vi phaåm nöåi qui cuãa traåi. Khi noá àaä ra xa búâ àûúåc
khoaãng möåt phêìn tû dùåm úã chöî nûúác sêu, gioá maånh dêìn lïn. Soáng
cao hún. Ca nö trúã nïn khoá àiïìu khiïín. Voã Taáo hoaãng súå. Bêët thònh
lònh möåt cún soáng quêåt vaâo ca nö vaâ laâm cho noá xoay troân. Voã Taáo
tyâ maånh vaâo baánh laái. Noá bõ trûúåt tay vaâ mêët thùng bùçng. Chiïëc ca
nö lêåt uáp, Voã Taáo ngaä löån xuöëng nûúác. Quêìn aáo cuãa noá ûúát suäng
nûúác vaâ nùång trôu. Àöi giaây nñu chên noá xuöëng vaâ noá chó coân nhö
möîi caái àêìu trïn mùåt nûúác. Thay vò baám lêëy ca nö, noá laåi bùæt àêìu
búi vaâo búâ - möåt viïåc laâm röì daåi. Möåt cún soáng àêåp vaâo mùåt noá vaâ
möìm noá ngêåm àêìy nûúác.
- Cûáu vúái! - Noá la lïn - Cûáu töi vúái! Töi sùæp chïët àuöëi. Nïëu töi
chïët àuöëi thò traåi naây seä bõ mang tiïëng. Cûáu vúái! Cûáu vúái!
Caác anh phuå traách lao ra bïën. Hoå nhaãy aâo aâo vaâo thuyïìn vaâ
ca nö, cheâo ra chöî thùçng beá àang sùæp chïët àuöëi. Möåt anh phuå traách
cúãi giaây ra, nhaâo xuöëng nûúác vaâ bùæt àêìu búi vïì phña Voã Taáo. Öng

E.B White 70
Gaåch Nung chaåy ra bïën, leo lïn cêìu nhaãy vaâ heát to qua möåt chiïëc
loa àïí chó àaåo cöng viïåc cûáu àuöëi. "Baám vaâo ca nö, Voã Taáo!" öng
gaâo lïn. "Àûâng rúâi xa ca nö!" Nhûng Voã Taáo àaä búi xa ca nö röìi. Noá
khöng coá chöî naâo àïí baám vñu, àang vuâng vêîy vaâ phñ sûác. Noá caãm
thêëy chùæc chùæn chùèng mêëy chöëc nûäa noá seä chòm nghóm vaâ chïët
àuöëi. Noá caãm thêëy yïëu dêìn vaâ kinh haäi. Nûúác àaä traân vaâo phöíi noá.
Noá khöng coân chõu àûång àûúåc lêu nûäa. Chiïëc thuyïìn àêìu tiïn rúâi
bïën do Sam Rêu Xöìm laái vaâ cêåu àang ra sûác cheâo, caác cú bùæp cùng
hïët lïn. Nhûng hoaân caãnh tröng khöng mêëy khaã quan àöëi vúái Voã
Taáo. Chiïëc thuyïìn coân úã quaá xa chöî thùçng beá. Khi tiïëng kïu cûáu
vúái àêìu tiïn voång àïën traåi thò Louis àang daåo quanh àïën goác gian
nhaâ chñnh. Lêåp tûác chuá phaát hiïån ra àoá laâ Voã Taáo vaâ ûáng cûáu ngay.
"Mònh khöng thïí bay ra àoá, Louis nghô thêìm, vò löng caánh cuãa
mònh vûâa múái ruång xong chûa kõp moåc. Nhûng àûúng nhiïn laâ
mònh coá thïí búi nhanh hún nhûäng chiïëc thuyïìn kia". Thaáo vöåi
baãng, buát chò phêën vaâ keân tröm-peát ra, Louis nhaâo xuöëng nûúác vaâ
lao vuåt ài, àêåp maånh caánh vaâ àaåp nûúác bùçng àöi chên coá maâng to
cuãa mònh.
Möåt con thiïn nga, thêåm chñ ngay caã vaâo muâa heâ khi noá
khöng thïí bay àûúåc, vêîn coá khaã nùng lûúát rêët nhanh trïn mùåt
nûúác. Àöi caánh maånh meä cuãa Louis àêåp vaâo khöng khñ. Chên chuá
khuêëy tung boåt nûúác nhû thïí chuá àang cûúäi lïn ngoån soáng. Trong
chöëc laát chuá àaä vûúåt qua moåi chiïëc thuyïìn. Khi àïën chöî Voã Taáo,
chuá vöåi nguåp xuöëng, thoâ caái cöí daâi vaâo giûäa hai chên Voã Taáo röìi
tröìi lïn mùåt nûúác vúái Voã Taáo úã trïn lûng. Têët caã moåi ngûúâi àang
àûáng trïn búâ vaâ ngöìi trong thuyïìn reo êìm lïn. Voã Taáo öm chùåt lêëy
cöí Louis. Noá àûúåc cûáu thoaát vûâa vùån àuáng luác. Chó möåt phuát nûäa
thöi laâ noá seä chòm nghóm. Nûúác hùèn àaä traân àêìy phöíi noá. Suyát nûäa
noá àaä trúã thaânh ngûúâi thiïn cöí. "Taå ún Chuáa!" Öng Gaåch Nung reo
lïn qua chiïëc loa. "Möåt viïåc thêåt vô àaåi, Louis! Traåi Kookooskoos seä
khöng bao giúâ quïn àûúåc ngaây höm nay! Em àaä cûáu vaän danh
tiïëng cuãa traåi. Kyã luåc an toaân cuãa traåi vêîn chûa hïì bõ hoen öë".
Louis khöng mêëy bêån têm àïën nhûäng tiïëng reo àoá. Chuá thêån troång
búi àïën caånh thuyïìn cuãa Sam. Sam keáo Voã Taáo vaâo trong khoang
vaâ cho noá ngöìi úã ghïë sau.

- Em cûúäi lïn lûng möåt con thiïn nga tröng thêåt ngöå nghônh,
- Sam noái - vaâ may maâ em thoaát chïët àêëy. Em àêu coá àûúåc pheáp laái
ca nö möåt mònh. Nhûng Voã Taáo ûúát laånh vaâ súå haäi àïën nöîi khöng
thöët ra àûúåc möåt lúâi. Noá chó ngöìi nhòn chùm chùm vïì phña trûúác,
khaåc nûúác trong miïång ra vaâ thúã möåt caách nùång nhoåc. Vaâo bûäa cúm
töëi höm àoá, öng Gaåch Nung àïí Louis ngöìi caånh mònh úã võ trñ danh
dûå. Khi bûäa ùn kïët thuác, öng àûáng lïn vaâ phaát biïíu.
- Têët caã chuáng ta àaä chûáng kiïën viïåc xaãy ra úã höì ngaây höm
nay. Goåt Voã Taáo àaä vi phaåm nöåi qui cuãa traåi, tûå àöång laái ca nö möåt
mònh vaâ bõ lêåt. Em êëy àang sùæp sûãa chïët àuöëi thò Louis Thiïn nga
nhanh choáng vûúåt xa têët caã caác traåi viïn khaác, àaä àïën bïn em êëy,
nêng em êëy dêåy vaâ cûáu em êëy thoaát chïët. Têët caã chuáng ta haäy
àûáng lïn hoan hö Louis!
Boån treã vaâ caác anh phuå traách àûáng lïn. Hoå reo hoâ, vöî tay êìm
ô vaâ goä thòa vaâo àôa sùæt têy. Röìi hoå laåi ngöìi xuöëng. Tröng Louis coá
veã böëi röëi.
- Vaâ bêy giúâ, Voã Taáo - Öng Gaåch Nung noái - töi hy voång laâ
viïåc cûáu àuöëi naây seä laâm em thay àöíi nhêån àõnh vïì loaâi chim.
Ngaây àêìu tiïn àïën traåi em àaä noái rùçng em khöng hïì thñch chim
choác. Giúâ em thêëy thïë naâo?
- Em thêëy àau buång, - Voã Taáo traã lúâi. - Suyát chïët àuöëi thò
ngûúâi ta bõ àau buång. Trong buång em coân àêìy nûúác höì.
- Phaãi, nhûng coân chuyïån chim choác thò sao? - Öng Gaåch
Nung hoãi.
Höìi lêu Voã Taáo coá veã suy nghô rêët lung.
- Öì - noá noái - em biïët ún Louis àaä cûáu em. Nhûng em vêîn
khöng thñch chim choác.
- Thêåt sao? - Öng Gaåch Nung noái. - Àiïìu àoá múái thêåt àaáng
chuá yá. Cho duâ laâ möåt con chim àaä cûáu em khoãi bõ chïët àuöëi, em vêîn
khöng thñch chim choác û? Àiïìu gò laâm cho em gheát loaâi chim nhû
vêåy?
- Chùèng coá gò caã. - Voã Taáo àaáp. - Em chùèng coá gò gheát chuáng
caã. Em chó khöng thñch chuáng thöi.

E.B White 72
- Thöi àûúåc röìi, - öng Gaåch Nung noái. - Töi cho laâ chuáng ta
phaãi boã lûãng vêën àïì naây thöi. Nhûng traåi rêët tûå haâo vïì Louis. Baån
êëy laâ ngûúâi phuå traách ûu tuá nhêët úã àêy - möåt nhaåc cöng tröm-peát
löîi laåc, möåt chuá chim cao thûúång, möåt nhaâ búi löåi maånh meä vaâ möåt
ngûúâi baån töët. Baån êëy xûáng àaáng àûúåc thûúãng Huên chûúng. Thêåt
ra töi dûå àõnh viïët möåt bûác thû àïì nghõ tùång thûúãng Huên Chûúng
Cûáu Maång cho baån êëy. Öng Gaåch Nung àaä giûä àuáng lúâi hûáa. Öng
àaä viïët möåt bûác thû. Vaâi ngaây sau coá möåt ngûúâi tûâ Oasingtún àïën
mang theo Huên Chûúng Cûáu Maång, vaâ trûúác sûå chûáng kiïën cuãa
têët caã caác traåi viïn, öng ta àeo chiïëc huên chûúng vaâo cöí Louis, bïn
caånh chiïëc tröm-peát, chiïëc baãng vaâ buát chò phêën. Àoá laâ möåt chiïëc
huên Chûúng rêët àeåp. Trïn àoá coá khùæc doâng chûä: Tùång thûúãng cho
Louis Thiïn nga, ngûúâi, vúái loâng duäng caãm phi thûúâng vaâ hoaân
toaân bêët chêëp sûå an nguy cuãa baãn thên mònh, àaä cûáu Goåt Voã Taáo
thoaát chïët. Louis thaáo baãng ra vaâ viïët, "Caãm ún ngaâi àaä trao tùång
cho töi chiïëc huên chûúng naây. Àêy laâ möåt vinh dûå rêët lúán". Nhûng
chuá nhuã thêìm, "Mònh bùæt àêìu quaá taãi vúái nhûäng thûá àöì quanh cöí
naây. Mònh àaä coá möåt chiïëc tröm-peát, mònh àaä coá möåt chiïëc baãng,
mònh àaä coá möåt caái buát chò phêën; bêy giúâ mònh laåi coá thïm möåt
chiïëc huên chûúng. Tröng mònh bùæt àêìu giöëng möåt gaä lêåp dõ. Mònh
hy voång laâ khi löng caánh cuãa mònh moåc laåi thò mònh vêîn coá thïí bay
àûúåc". Àïm höm àoá, khi boáng töëi àaä bao truâm lïn têët caã, Louis thöíi
khuác baáo giúâ ài nguã hay hún bao giúâ hïët. Ngûúâi àaân öng àaä mang
huên Chûúng àïën traåi àang lùæng nghe vaâ chùm chuá nhòn. Öng ta
hêìu nhû khöng daám tin vaâo tai vaâ mùæt mònh. Khi quay vïì thaânh
phöë, öng ta àaä thuêåt laåi cho moåi ngûúâi nghe nhûäng àiïìu mònh
tröng thêëy vaâ nghe thêëy. Tiïëng tùm cuãa Louis nöíi lïn. Ngûúâi ta àaä
biïët àïën tïn tuöíi cuãa chuá. Khùæp núi ngûúâi ta bùæt àêìu baân taán vïì
möåt con thiïn nga biïët chúi tröm-peát.

CHÛÚNG 13
CUÖËI MUÂA HEÂ
Möåt chiïëc tröm-peát coá ba cêìn bêëm. Ngûúâi thöíi keân àùåt ngoán
tay vaâo àoá. Bùçng caách nhêën chuáng xuöëng theo àuáng cung bêåc,
ngûúâi chúi coá thïí thöíi àûúåc moåi nöët trong thang êm nhaåc. Louis
thûúâng thûã nhêën ba cêìn bêëm trïn keân cuãa chuá, nhûng chuá khöng
thïí naâo sûã duång àûúåc. Möîi baân chên cuãa chuá coá ba ngoán trûúác,
nhûng vò laâ loaâi chim nûúác, chên chuá laåi coá maâng. Caái maâng khöng
cho chuá sûã duång caác ngoán chên möåt caách riïng reä. May mùæn thay,
àïí thöíi keân hiïåu thò khöng cêìn àïën cêìn bêëm vò keân hiïåu chó laâ sûå
kïët húåp cuãa ba nöët àö, mi vaâ son vaâ khöng cêìn phaãi nhêën cêìn bêëm
naâo. Khöng cêìn phaãi laâ möåt nhaåc cöng tröm-peát cuäng coá thïí chúi
àûúåc nöët àö, mi vaâ son. "Nïëu mònh coá thïí sûã duång ba cêìn bêëm àoá
bùçng ngoán chên cuãa mònh", chuá tûå nhuã, "thò mònh coá thïí chúi àûúåc
moåi loaåi nhaåc chûá khöng phaãi chó thöíi keân hiïåu nûäa. Mònh coá thïí
chúi àûúåc nhaåc jaz. Mònh coá thïí chúi àûúåc nhaåc àöìng quï vaâ nhaåc
miïìn têy. Mònh coá thïí chúi àûúåc nhaåc röëc. Mònh coá thïí chúi àûúåc caã
nhûäng baãn nhaåc lúán cuãa Baách, Bethoven Möda, aåibliút... cuãa moåi
nhaåc sô. Mònh coá thïí thûåc sûå trúã thaânh möåt nhaåc cöng tröm-peát chûá
khöng phaãi chó laâ ngûúâi thöíi keân hiïåu nûäa. Thêåm chñ mònh coân coá
thïí kiïëm àûúåc viïåc laâm trong möåt ban nhaåc cuäng nïn. "Nhûäng yá
nghô àoá laâm cho Louis àêìy ùæp tham voång. Louis say mï êm nhaåc.
Ngoaâi ra chuá cuäng coân phaãi nghô caách kiïëm tiïìn sau khi traåi heâ kïët
thuác. Mùåc duâ yïu thñch cuöåc söëng úã traåi Kookooskoos, Louis thûúâng
hay nghô àïën gia àònh cuãa chuá úã thûúång lûu höì Àaá Àoã vuâng
Montana. Chuá nghô túái böë meå chuá, nghô túái anh chõ em chuá vaâ nghô
túái Serena. Chuá yïu Serena vö cuâng say àùæm, vaâ chuá thûúâng tûå hoãi
khöng biïët àiïìu gò àaä xaãy ra vúái cö. Buöíi töëi chuá thûúâng ngùæm
nhûäng ngöi sao vaâ nhúá àïën cö. Vaâo luác àïm khuya, khi nhûäng con

E.B White 74
ïëch kïu öìm öåp vang mùåt höì tônh lùång, chuá cuäng nhúá túái Serena.
Àöi khi chuá caãm thêëy buöìn, cö àún vaâ nhúá nhaâ. Nhûng dêîu sao êm
nhaåc cuäng laâ möåt nguöìn an uãi àöëi vúái chuá. Chuá yïu thñch nhûäng
êm thanh phaát ra tûâ chiïëc keân tröm-peát cuãa mònh. Muâa heâ tröi
qua nhanh choáng. Ngaây cuöëi cuâng úã traåi, öng Gaåch Nung têåp húåp
têët caã caác anh phuå traách laåi vaâ traã tiïìn cöng cho hoå. Louis nhêån
àûúåc möåt trùm àö la - söë tiïìn lêìn àêìu tiïn trong àúâi chuá kiïëm àûúåc.
Chuá khöng coá vñ, cuäng khöng coá tuái, vò vêåy öng Gaåch Nung cho tiïìn
vaâo möåt caái tuái khöng thêëm nûúác coá súåi dêy àïí àeo. Öng quaâng
chiïëc tuái vaâo cöí Louis, bïn caånh chiïëc tröm-peát, caái baãng, buát chò
phêën vaâ Huên Chûúng Cûáu Maång. Louis àïën lïìu cuãa Sam Rêu
Xöìm vaâ thêëy Sam àang goái gheám àöì àaåc. Louis thaáo baãng vaâ buát
chò phêën ra. "Mònh cêìn coá möåt viïåc laâm khaác", chuá viïët, "Mònh nïn
ài àêu bêy giúâ?" Sam ngöìi lïn giûúâng vaâ nghô ngúåi höìi lêu. Röìi cêåu
noái:
- Haäy àïën Boston. Coá thïí baån seä kiïëm àûúåc viïåc laâm úã
Thuyïìn Thiïn Nga.
Louis chûa bao giúâ àïën Boston, vaâ chuá khöng hïì biïët Thuyïìn
Thiïn Nga laâ gò, nhûng chuá vêîn gêåt àêìu. Röìi chuá laåi viïët lïn baãng:
"Giuáp mònh möåt viïåc àûúåc khöng?"
- Têët nhiïn röìi, - Sam noái. "Haäy lêëy möåt lûúäi dao caåo vaâ cùæt
caái maâng úã chên phaãi cuãa mònh ài, àïí mònh coá thïí ngoå ngoaåy àûúåc
caác ngoán chên". Chuá giú chên ra.
- Taåi sao baån laåi muöën ngoå nguêåy caác ngoán chên cuãa baån? -
Sam hoãi.
"Baån seä biïët sau", Louis viïët, "Töi cêìn nhûäng ngoán chên cho
cöng viïåc". Sam lûúäng lûå. Röìi cêåu mûúån lûúäi dao caåo cuãa möåt anh
phuå traách lúán hún. Cêåu cùæt möåt nhaát thùèng vaâ daâi giûäa ngoán chên
trong vaâ chên giûäa cuãa Louis. Sau àoá cêåu laåi cùæt möåt nhaát khaác
giûäa ngoán chên giûäa vaâ ngoán chên ngoaâi cuâng.
- Coá àau khöng?

Louis lùæc àêìu. Chuá nêng tröm-peát lïn, àùåt caác ngoán chên lïn
cêìn bêëm vaâ thöíi: àöì, rï, mi, fa, son, la, aåi, àö. Àö, aåi, la, son, fa, mi,
rï, àöì. Ko- hoh!
Sam nhe rùng cûúâi.
- Töët röìi, Thuyïìn Thiïn Nga seä thuï baån. - Cêåu noái. - Bêy giúâ
baån laâ möåt nhaåc cöng tröm-peát thûåc thuå röìi. Nhûng maâng bõ cùæt
nhû vêåy seä laâm baån búi khoá khùn hún. Baån seä coá nhiïìu hûúáng búi
quanh búãi vò chên traái cuãa baån seä àaåp maånh hún chên phaãi.
"Mònh seä khùæc phuåc àûúåc", Louis viïët. - "Caãm ún rêët nhiïìu vò
cuöåc phêîu thuêåt".
Ngaây höm sau caác traåi viïn ra vïì. Nhûäng chiïëc ca nö àaä àûúåc
keáo lïn nhûäng phiïën àaá trong nhaâ thuyïìn, phao búi àûúåc keáo lïn
búâ, caác caánh cûãa söí cuãa nhaâ ùn àûúåc àoáng laåi àïí ngùn ngûâa gêëu vaâ
soác, caác têëm nïåm àûúåc cuöån laåi vaâ nheát vaâo trong nhûäng chiïëc tuái
coá khoáa keáo; têët caã moåi thûá àïìu ngùn nùæp chuêín bõ cho muâa àöng
daâi lùång leä. Têët caã caác traåi viïn àaä ài hïët, chó coân laåi möåt mònh
Louis. Löng caánh chuá moåc nhanh, nhûng chuá vêîn chûa thïí bay
àûúåc. Chuá quyïët àõnh seä úã laåi khu traåi möåt mònh cho àïën khi chuá
laåi coá thïí cêët caánh vaâ khi àoá chuá seä bay thùèng àïën Bonston..
Khöng coá boån treã, vuâng höì trúã nïn vùæng lùång, nhûng Louis khöng
súå cö àöåc. Ba tuêìn tiïëp sau àoá chuá söëng thoaãi maái. Löng caánh cuãa
chuá tiïëp tuåc moåc nhanh, ngaây cuäng nhû àïm chuá mú tûúãng àïën
Serena vaâ têåp thöíi keân. Suöët caã muâa heâ chuá àaä nghe nhaåc - vaâi
àûáa treã coá àaâi vaâ caát seát - vaâ bêy giúâ chuá têåp laåi nhûäng baâi haát àoá
bùçng chiïëc tröm-peát cuãa mònh. Caâng ngaây chuá thöíi caâng hay hún.
Möåt ngaây kia chuá saáng taác möåt baãn tònh ca cho Serena. Chuá viïët
nhaåc vaâ lúâi lïn chiïëc baãng. aåi muâa xuên naãy löåc àêm chöìi Búâ hoang
vu, rûâng vùæng lùång khöng ngûúâi aåi tònh yïu mang nöîi buöìn ïm dõu
Vaâ naâng thiïn nga mú ûúác cuãa loâng töi. Thûåc sûå chuá nghô àïën
Serena, nhûng chuá khöng viïët tïn cö vaâo baâi haát àïí noá khöng noái
vïì riïng ai. Giúâ thò böå löng cuãa chuá moåc rêët àeåp vaâ chuá caãm thêëy
tuyïåt vúâi. Vaâo ngaây hai mûúi möët thaáng chñn, chuá thûã cêët caánh.
Chuá bay böíng lïn khöng trung vaâ chuá thúã phaâo nheå nhoäm. Chuá
bay vuát lïn trúâi. Chiïëc tröm-peát àêåp vaâo caái baãng, caái baãng àêåp vaâo

E.B White 76
tuái tiïìn, Huên Chûúng Cûáu Maång àêåp vaâo buát chò phêën, nhûng
Louis laåi bay àûúåc röìi. Chuá tiïëp tuåc bay lïn cao vaâ hûúáng vïì
Bonston. Àûúåc trúã laåi vúái bêìu trúâi thêåt laâ tuyïåt vúâi. "Bay trúã nïn
khoá hún nhiïìu so vúái trûúác àêy khi mònh chûa coá têët caã nhûäng thûá
àöì naây", Louis nghô. "Thêåt vêåy, caách töët nhêët àïí bay laâ àûâng mang
nùång. Nhûng mùåt khaác mònh laåi phaãi mang theo nhûäng thûá naây.
Mònh phaãi coá chiïëc keân nïëu nhû mònh muöën Serena trúã thaânh vúå
mònh. Mònh phaãi mang tuái tiïìn naây àïí giûä tiïìn traã núå cho böë. Mònh
phaãi coá baãng vaâ buát chò phêën àïí mònh coá thïí giao tiïëp vúái con
ngûúâi. Vaâ mònh phaãi àeo huên chûúngbúãi vò thûåc sûå mònh àaä cûáu
söëng möåt ngûúâi vaâ búãi vò nïëu mònh khöng àeo noá, ngûúâi ta coá thïí
nghô laâ mònh baåc beäo. Chuá cûá bay, bay maäi vïì phña Bonston, thuã
phuã cuãa bang Ma- sa- chu- set, thaânh phöë nöíi tiïëng vúái moán àêåu àöî
nûúáng, moán caá tuyïët, nhûäng buöíi tiïåc traâ, nhûäng gia àònh danh
tiïëng nhû gia àònh Cabots, gia àònh Lowellaå, gia àònh Saltonstalls,
vaâ vúái Thuyïìn Thiïn Nga.

CHÛÚNG 14
BONSTON
Louis thñch Bonston ngay phuát àêìu tiïn chuá nhòn thêëy noá tûâ
trïn bêìu trúâi. Xa xa phña bïn dûúái chuá laâ möåt doâng söng. Gêìn doâng
söng laâ möåt khuön viïn lúán. Giûäa khuön viïn coá möåt caái höì. Giûäa
höì coá möåt hoân àaão nhoã. Bïn búâ laâ möåt bïën thuyïìn. Coá möåt chiïëc
thuyïìn bõ buöåc vaâo bïën, coá hònh daáng tûåa nhû con thiïn nga. Võ trñ
tröng thêåt lyá tûúãng. Thêåm chñ coân coá caã möåt khaách saån rêët àeåp
ngay gêìn àoá. Louis liïång voâng hai lêìn röìi thu caánh àaáp xuöëng höì.
Mêëy con võt búi túái nhòn chuá tûâ àêìu túái chên. Khuön viïn àûúåc goåi
laâ Cöng Viïn. Têët caã dên chuáng úã Bonston àïìu biïët núi naây, àïën àoá
àïí ngöìi sûúãi nùæng trïn nhûäng chiïëc ghïë bùng, àïí ài daåo, àïí cho
chim böì cêu vaâ soác ùn vaâ àïí ài Thuyïìn Thiïn Nga. Giaá möåt chuyïën
ài laâ hai nhùm xu cho ngûúâi lúán vaâ mûúâi lùm xu cho treã con. Sau
khi nghó ngúi vaâ ùn uöëng qua loa möåt chuát, Louis búi túái bïën vaâ leo
lïn búâ. Ngûúâi àaân öng àang baán veá ài Thuyïìn Thiïn Nga coá veã rêët
ngaåc nhiïn khi thêëy möåt con thiïn nga trùæng to lúán àeo àuã thûá
quanh cöí nhû vêåy. "Xin chaâo!" chuã thuyïìn noái. Louis nêng keân lïn.
"Ko- hoh", chuá àaáp laåi. êm thanh khiïën cho moåi loaâi chim trong
cöng viïn àïìu ngêíng àêìu lïn. Ngûúâi chuã thuyïìn nhaãy dûång lïn.
Dên cû Bonston söëng úã trong voâng möåt dùåm quanh àoá ngêíng àêìu
lïn vaâ hoãi, "Caái gò thïë khöng biïët?" Dên chuáng úã Bonston chûa
tûâng bao giúâ nghe thêëy tiïëng kïu cuãa möåt con thiïn nga keân. êm
thanh àoá gêy àûúåc möåt êën tûúång rêët maånh. Nhûäng ngûúâi àang
duâng bûäa àiïím têm trïî trong khaách saån Ritz úã àûúâng Arlington
ngêíng àêìu lïn. Phuåc vuå baân vaâ nhûäng ngûúâi trûåc têìng noái: "Caái gò
thïë nhó?" úã Bonston hùèn öng chuã Thuyïìn Thiïn Nga laâ ngûúâi kinh
ngaåc nhêët. Öng ta xem xeát chiïëc tröm-peát cuãa Louis, tuái tiïìn cuãa
chuá, huên Chûúng cûáu meäng, baãng viïët, buát chò phêën cuãa chuá. Röìi

E.B White 78
öng ta hoãi Louis xem chuá muöën gò. Louis viïët lïn baãng: "Biïët chúi
tröm-peát. Cêìn viïåc laâm". "Àûúåc röìi", chuã thuyïìn noái. "Cêåu coá ngay
viïåc laâm àêy. Thuyïìn seä rúâi bïën àïí ài daåo quanh höì trong voâng
nùm phuát nûäa. Viïåc cuãa cêåu laâ búi trûúác dêîn àûúâng vaâ thöíi keân".
"Töi àûúåc traã lûúng bao nhiïu?" Louis viïët lïn baãng. "Chuáng ta seä
daân xïëp sau khi àaä xem xeát cêåu laâm viïåc nhû thïë naâo, - Chuã
thuyïìn noái. - Àêy chó laâ möåt chuyïën thûã thöi." Louis gêåt àêìu. Chuá
xïëp àùåt caác thûá goån gaâng quanh cöí, lùång leä trûúân xuöëng nûúác, búi
àïën trûúác muäi thuyïìn vaâ chúâ àúåi. Chuá tûå hoãi khöng biïët caái gò laâm
cho thuyïìn ài àûúåc. Chuá khöng nhòn thêëy àöång cú úã trong khoang,
cuäng khöng thêëy maái cheâo naâo. ÚÃ phña trûúác khoang thuyïìn coá
nhûäng bùng ghïë daâi cho haânh khaách. Àuöi thuyïìn mang hònh
daáng möåt con thiïn nga. Noá röîng khöng. Bïn trong coá möåt chiïëc
ghïë, giöëng caái yïn xe àaåp. Vaâ cuäng coá hai baân àaåp giöëng nhû pï
àan xe àaåp. Khi haânh khaách àaä vaâo caã trong khoang, möåt chaâng
trai xuêët hiïån. Anh ta leo vaâo àuöi thuyïìn vaâ ngöìi vaâo caái ghïë
tröëng àùåt trong chöî röîng hònh con thiïn nga vaâ bùæt àêìu duâng chên
àaåp pï àan nhû thïí anh ta àang àaåp möåt chiïëc xe àaåp. Baánh laái
bùæt àêìu quay. Chuã thuyïìn thaáo dêy buöåc ra, vaâ chaâng trai tiïëp tuåc
àaåp thò Thuyïìn Thiïn Nga chêìm chêåm tröi ra höì. Louis búi bùçng
chên traái dêîn àûúâng, chên phaãi quùåp chiïëc tröm-peát. "Ko- hoh!"
chiïëc tröm-peát cuãa Louis lïn tiïëng. êm thanh hoang daä ngên vang
trong treão vaâ laâm xao àöång loâng ngûúâi. Röìi, chúåt nhêån ra rùçng chuá
nïn chúi möåt baãn gò àoá phuâ húåp, Louis liïìn thöíi möåt baâi haát maâ
chuá àaä àûúåc nghe boån treã haát úã traåi. Haäy cheâo con thuyïìn cuãa baån
m tröi theo doâng suöëi quanh Cêët cao lúâi ca vui veã Àúâi laâ möåt giêëc
mú xanh. Nhûäng du khaách trïn Thuyïìn Thiïn Nga hên hoan vaâ
phêën khñch. Möåt con thiïn nga bùçng xûúng bùçng thõt àang chúi
tröm-peát! Cuöåc àúâi laâ möåt giêëc mú, àuáng vêåy. Vui laâm sao! Nhöån
laâm sao! Thuá võ laâm sao!
- Thêåt laâ tuyïåt vúâi! - Möåt chuá beá ngöìi úã bùng ghïë trûúác kïu
lïn. - Con chim àoá chúi hay khöng thua gò Louis Amstrong, nhaåc
cöng tröm-peát nöíi tiïëng. Töi seä goåi noá laâ Louis.
Nghe thêëy vêåy, Louis liïìn búi àïën caånh thuyïìn, ngêåm buát
vaâo moã vaâ viïët: "Thêåt ra àoá chñnh laâ tïn töi".

- Trúâi, coân àiïìu naây thò sao!? - Cêåu beá la lïn. - Chuá thiïn nga
laåi biïët caã viïët nûäa. Louis biïët viïët. Chuáng ta haäy hoan nghïnh
baån êëy naâo!
Caác du khaách hoâ reo êìm ô. Louis laåi búi lïn trûúác dêîn àûúâng.
Trong khi Louis chúi baãn "Kyá ûác dõu daâng", chiïëc thuyïìn búi voâng
quanh hoân àaão möåt caách chêåm raäi vaâ duyïn daáng. Höm àoá laâ möåt
buöíi saáng thaáng chñn àeåp trúâi, coá sûúng muâ vaâ êëm aáp. Cêy laá àaä
bùæt àêìu khoaác maâu aáo cuãa muâa thu. Louis chúi baâi "Doâng söng cuãa
ngûúâi giaâ". Khi Thuyïìn Thiïn Nga cêåp bïën vaâ du khaách àaä lïn búâ
hïët, möåt àoaân ngûúâi àang xïëp thaânh möåt haâng daâi àúåi ài chuyïën
sau. Söë lûúång khaách böîng dûng tùng voåt lïn. Möåt chiïëc thuyïìn
khaác àaä chuêín bõ sùén saâng àïí phuåc vuå söë àöng. Ai cuäng muöën àûúåc
du ngoaån trïn möåt chiïëc Thuyïìn Thiïn Nga do möåt con thiïn nga
bùçng xûúng bùçng thõt biïët chúi tröm-peát dêîn àûúâng. Àêy laâ sûå kiïån
lúán nhêët úã Bonston trong suöët möåt thúâi gian. Dên chuáng thñch
nhûäng sûå kiïån laå vaâ nhûäng chuyïån kyâ quùåc, vaâ úã Bonston, Thuyïìn
Thiïn Nga coá Louis dêîn àûúâng böîng nhiïn trúã thaânh sûå kiïån thu
huát cöng chuáng nhêët.
- Töi nhêån cêåu vaâo laâm, - khi Louis leo lïn búâ thò ngûúâi chuã
thuyïìn noái. - Vúái tiïëng keân tröm-peát cuãa cêåu, töi coá thïí thu àûúåc lúåi
nhuêån gêëp àöi. Coá thïí gêëp ba. Coá thïí gêëp böën. Coá thïí gêëp nùm. Töi
coá thïí... töi coá thïí... Coá thïí thu àûúåc gêëp mêëy. Duâ sao thò töi cuäng
coá möåt cöng viïåc öín àõnh cho cêåu.
Louis giú baãng lïn. "Lûúng cuãa töi bao nhiïu?" chuá hoãi. Chuã
thuyïìn àûa mùæt nhòn àaám àöng àang chúâ àïën lûúåt lïn thuyïìn.
- Möåt trùm àö la möåt tuêìn, - öng noái. - Töi seä traã cho cêåu möåt
trùm àö la vaâo caác thûá baãy nïëu cêåu búi dêîn àûúâng cho nhûäng chiïëc
thuyïìn vaâ thöíi keân. Thoãa thuêån chûá?
Louis gêåt àêìu. Chuã thuyïìn haâi loâng nhûng cuäng löå veã thùæc
mùæc.
- Nïëu khöng coá gò phiïìn, - chuã thuyïìn noái - cêåu coá thïí cho töi
biïët taåi sao cêåu laåi quaá quan têm àïën vêën àïì tiïìn baåc nhû vêåy?
"Moåi ngûúâi àïìu thïë caã", Louis viïët cêu traã lúâi lïn baãng.

E.B White 80
- Phaãi, töi biïët, - chuã thuyïìn noái. - Ai cuäng thñch tiïìn. Thïë
giúái naây thêåt àiïn röì. Nhûng yá töi muöën hoãi laâ taåi sao möåt chuá
thiïn nga maâ laåi cêìn tiïìn? Cêåu chó cêìn kiïëm ùn bùçng caách nguåp
xuöëng laâ löi lïn àûúåc nhûäng thûåc vêåt ngon laânh tûâ dûúái àaáy höì.
Cêåu cêìn tiïìn àïí laâm gò vêåy?
Louis xoáa baãng. "Töi mùæc núå", chuá viïët. Vaâ chuá nghô túái öng
böë töåi nghiïåp cuãa mònh, ngûúâi àaä lêëy tröåm chiïëc tröm-peát cho chuá
vaâ nghô túái öng chuã cûãa haâng nhaåc cuå àaáng thûúng úã Billing, ngûúâi
àaä bõ mêët cuãa vaâ cûãa haâng bõ hû haåi. Louis biïët rùçng chuá coân phaãi
tiïëp tuåc kiïëm tiïìn cho àïën khi chuá traã àûúåc hïët söë tiïìn chuá mùæc núå.
- Thöi àûúåc,- chuã thuyïìn hûúáng vïì phña àaám àöng thöng baáo.
- Chuá thiïn nga naây noái rùçng chuá ta mùæc núå. Têët caã lïn thuyïìn ài
chuyïën túái naâo! Vaâ öng ta bùæt àêìu baán veá. Chuã thuyïìn coá vaâi chiïëc
thuyïìn, têët caã àïìu mang hònh daáng thiïn nga. Chó laát sau, têët caã
caác thuyïìn àaä àêìy ùæp vaâ tiïìn baåc chaãy vaâo nhû nûúác. Suöët caã ngaây
nhûäng chiïëc thuyïìn thiïn nga daåo quanh höì, chúã nhûäng con ngûúâi
haånh phuác, trong söë àoá coá rêët nhiïìu treã em. Louis chúi tröm-peát
nhû trûúác àêy chûa bao giúâ tûâng chúi. Chuá thñch cöng viïåc naây.
Chuá thñch laâm cho moåi ngûúâi vui sûúáng. Vaâ chuá yïu êm nhaåc. Chuã
thuyïìn hïët sûác haâi loâng. Khi ngaây àaä tröi qua vaâ nhûäng chiïëc
thuyïìn àaä chúã xong chuyïën cuöëi, chuã thuyïìn bûúác laåi gêìn Louis luác
àoá àang àûáng trïn búâ sûãa sang laåi àöì vêåt cuãa chuá.
- Cêåu àaä laâm viïåc rêët cûâ, - chuã thuyïìn noái. - Cêåu laâ möåt chuá
thiïn nga rêët gioãi. Ûúác gò töi àaä biïët cêåu tûâ lêu röìi. Vaâ giúâ thò - cêåu
àõnh nghó àïm úã àêu vêåy?
"Ngay trïn höì naây", Louis viïët.
- Hûâ, töi khöng biïët liïåu coá nïn khöng, - chuã thuyïìn bùn
khoùn noái. - Vö khöëi nhûäng keã toâ moâ vïì cêåu. Hoå coá thïí gêy rùæc röëi
cho cêåu. Boån treã hû coá thïí quêëy nhiïîu cêåu. Töi khöng tin tûúãng
nhûäng ngûúâi lang thang vaâo ban àïm trong cöng viïn naây. Cêåu coá
thïí bõ bùæt coác. Töi khöng muöën mêët cêåu. Töi nghô laâ töi seä àûa cêåu
àïën khaách saån Ritz Carlton vaâ thuï cho cêåu möåt phoâng àïí nghó
àïm. ÚÃ àoá saåch seä vaâ àöì ùn khaá ngon. Seä an toaân hún. Vaâ khi àoá
töi coá thïí chùæc chùæn saáng mai cêåu seä laåi ài laâm.

Louis khöng mêëy quan têm àïën àiïìu àoá, nhûng chuá àöìng yá
ài. Chuá nghô thêìm, "öì, mònh chûa bao giúâ nguã qua àïm úã khaách
saån - coá thïí àoá seä laâ möåt kinh nghiïåm thuá võ". Vò vêåy chuá ài theo
chuã thuyïìn. Hoå rúâi Cöng Viïn, bùng qua phöë Arlington vaâ bûúác vaâo
àaåi saãnh khaách saån Ritz. Àöëi vúái Louis, àoá laâ möåt ngaây daâi mïåt
nhoåc, nhûng chuá caãm thêëy nheå nhoäm khi biïët rùçng chuá àaä tòm
àûúåc möåt cöng viïåc töët vaâ chuá coá thïí kiïëm tiïìn àûúåc úã Bonston vúái
tû caách laâ möåt nhaåc sô.

E.B White 82
CHÛÚNG 15
MÖÅT ÀÏM ÚÃ KHAÁCH SAÅN RITZ
Khi viïn thû kyá cuãa khaách saån Ritz thêëy chuã thuyïìn ài vaâo
àaåi saãnh, theo sau laâ möåt con thiïn nga lúán trùæng muöët, moã àen,
anh ta khöng thñch àiïìu àoá möåt chuát naâo hïët. Viïn thû kyá laâ möåt
ngûúâi àaân öng ùn mùåc cêín thêån - rêët tïì chónh, àêìu toác chaãi boáng
mûúåt. Chuã thuyïìn quaã quyïët bûúác àïën baân.
- Töi muöën thuï möåt phoâng àún àïm nay cho anh baån naây, -
chuã thuyïìn noái.
Viïn thû kyá lùæc àêìu.
- Khöng àûúåc, - anh ta noái. - Khaách saån Ritz khöng cho chim
thuï phoâng.
- Caác anh vêîn cho nhûäng nhên vêåt coá tïn tuöíi thuï, coá phaãi
khöng? - Chuã thuyïìn hoãi.
- Àûúng nhiïn röìi, - viïn thû kyá àaáp.
- Caác anh seä àoán tiïëp Richard Burton vaâ Elizabeth Taylor
nïëu hoå muöën nghó àïm úã àêy, coá phaãi khöng?
- Têët nhiïn, - viïn thû kyá àaáp.
- Caác anh seä àoán tiïëp nûä hoaâng Elizabeth, coá phaãi khöng?
- Dô nhiïn.
- Vêåy àûúåc röìi, - chuã thuyïìn noái. - Anh baån cuãa töi àêy laâ möåt
nhên vêåt coá tïn tuöíi. Cêåu êëy laâ möåt nhaåc sô nöíi tiïëng. Chiïìu höm
nay úã Cöng Viïn cêåu êëy àaä laâm xön xao dû luêån. Hùèn anh phaãi
nghe tin röìi chûá. Cêåu êëy laâ möåt chuá Thiïn Nga Keân vaâ chúi hay
nhû Amstrong vô àaåi.

Viïn thû kyá nhòn Louis ngúâ vûåc.

- Cêåu ta coá haânh lyá gò khöng?
- Viïn thû kyá hoãi.
- Haânh lyá û? - Chuã thuyïìn kïu lïn. - Haäy nhòn cêåu êëy xem!
Haäy nhòn nhûäng àöì vêåt cêåu êëy mang theo!
- Öì, töi khöng roä, - viïn thû kyá noái vaâ chùçm chùçm nhòn têët caã
caác àöì vêåt cuãa Louis - tûâ chiïëc tröm-peát, tuái tiïìn, baãng, buát chò
phêën àïën chiïëc huên chûúng cuãa chuá, - Möåt con chim laâ möåt con
chim. Laâm thïë naâo maâ töi biïët liïåu cêåu ta coá rêån hay khöng àûúåc?
Chim choác thûúâng hay coá rêån. Khaách saån Ritz khöng cho bêët kyâ ai
coá chêëy rêån thuï phoâng caã.
- Chêëy rêån û? - Chuã thuyïìn gêìm lïn. - Trong àúâi anh àaä tûâng
bao giúâ thêëy möåt ngûúâi khaách naâo saåch seä hún chûa? Haäy nhòn cêåu
êëy xem! Cêåu êëy saåch bong.
Nghe thêëy vêåy, Louis liïìn giú baãng lïn trûúác mùåt viïn thû
kyá. "Khöng coá rêån", chuá viïët. Viïn thû kyá kinh ngaåc tröë mùæt nhòn.
Anh ta bùæt àêìu xuöi xuöi.
- Hûâ, töi phaãi thêån troång múái àûúåc, - viïn thû kyá noái vúái chuã
thuyïìn. - Öng noái cêåu êëy laâ möåt nhên vêåt coá tïn tuöíi. Laâm thïë naâo
maâ töi coá thïí biïët laâ cêåu ta nöíi tiïëng àûúåc? Coá thïí öng chó àuâa vïì
viïåc êëy thöi.
Vûâa luác àoá coá ba cö gaái treã ài vaâo toâa àaåi saãnh. Hoå khuác
khñch vaâ cûúâi röå lïn. Möåt cö chó vaâo Louis.
- Cêåu ta kia kòa! - Cö kïu lïn.
- Cêåu ta kia kòa! Túá seä xin chûä kyá cuãa cêåu êëy. Mêëy cö gaái
chaåy böí túái chöî Louis. Cö ài àêìu giú ra möåt túâ giêëy vaâ möåt caái buát.
- Baån coá thïí cho töi xin möåt chûä kyá àûúåc khöng? - Cö hoãi.
Louis cêìm lêëy buát. Chuá duyïn daáng viïët chûä "Louis" lïn túâ
giêëy. Mêëy cö gaái cûúâi röå vui veã vaâ chaåy ài. Viïn thû kyá im lùång
theo doäi sûå viïåc.

E.B White 84
- Àoá! - Chuã thuyïìn noái. - Cêåu êëy coá phaãi laâ möåt nhên vêåt coá
tïn tuöíi hay laâ khöng naâo?
Viïn thû kyá do dûå. Anh ta bùæt àêìu nghô àïën chuyïån cho
Louis thuï möåt phoâng. Luác naây Louis naãy ra möåt yá. Chuá nêng
chiïëc tröm-peát lïn vaâ bùæt àêìu chúi möåt baâi haát xûa "Coá möåt khaách
saån nhoã". Coá möåt khaách saån nhoã, vúái lúâi chuác töët laânh. Giai àiïåu
chuá thöíi rêët du dûúng. Nhûäng ngûúâi khaách àang ài qua àaåi saãnh
dûâng laåi lùæng nghe. Viïn thû kyá chöëng khuyãu tay lïn baân vaâ chùm
chuá lùæng nghe. Ngûúâi àaân öng àûáng sau quêìy baán baáo ngêíng àêìu
lïn vaâ lùæng nghe. Nhûäng ngûúâi khaách àang ngöìi uöëng cöëc- tai úã
phoâng khaách trïn têìng trïn àùåt cöëc xuöëng vaâ lùæng nghe. Nhûäng
ngûúâi trûåc têìng tröë mùæt nhòn vaâ lùæng nghe. Trong voâng mêëy phuát
khi Louis àang chúi keân, moåi hoaåt àöång àïìu ngûâng laåi. Chuá thu
huát têët caã caác thñnh giaã. Nhûäng ngûúâi hêìu phoâng àang doån deåp caác
phoâng nguã dûâng tay lùæng nghe tiïëng tröm-peát. Àoá laâ möåt khoaãnh
khùæc vö cuâng kyâ aão. Khi baâi haát àïën àoaån cuöëi, nhûäng ngûúâi biïët
lúâi khe kheä haát theo.
Khi thaáp chuöng ngên vang, ngên vang,
Chaâo taåm biïåt, chuác têët caã nguã ngon,
Cuâng nhau ta seä cêët cao tiïëng haát
Nhûäng lúâi caãm taå khaách saån beá con.
- Thêëy chûa naâo? - Chuã thuyïìn hoãi, nhe rùng cûúâi vúái viïn
thû kyá. - Chuá thiïn nga naây coá phaãi laâ möåt nhaåc sô hay laâ khöng
phaãi naâo?
- Cêåu êëy chúi tröm-peát hay thêåt, - viïn thû kyá noái. - Nhûng
coân möåt vêën àïì nûäa khiïën töi bùn khoùn. Thoái quen cuãa caá nhên
cêåu êëy ra sao? Liïåu cêåu êëy coá xaáo tröån tung caã phoâng lïn khöng?
Diïîn viïn àaä àuã xêëu nïët röìi. Nhaåc sô coân töìi tïå hún thïë. Töi khöng
thïí cho pheáp möåt con chim lúán nhû vêåy nguã trïn giûúâng àûúåc -
àiïìu àoá coá thïí gêy ra sûå röëi ren trong cöng viïåc kinh doanh cuãa
chuáng töi. Caác võ khaách khaác coá thïí phaân naân. "Töi nguã trong böìn
tùæm", Louis viïët lïn baãng. "Seä khöng laâm bêín giûúâng". Viïn thû kyá
àûáng àöíi chên naây sang chên kia.

- Ai seä traã hoáa àún? - Anh ta hoãi.

- Töi, - ngûúâi chuã thuyïìn àaáp. - Saáng súám mai khi Louis traã
phoâng töi seä coá mùåt úã àêy.
Viïn thû kyá khöng coân nghô ra àûúåc thïm lyá do gò àïí khöng
cho chuá thiïn nga thuï phoâng nûäa.
- Àûúåc röìi, - anh ta noái. - Xin laâm ún kyá vaâo söí giuâm!
Anh ta àûa cho Louis möåt caái buát vaâ möåt têëm theã. Louis viïët:
Louis Thiïn Nga Thûúång lûu vuâng höì Àaá Àoã Montana. Viïn thû
kyá xem xeát laåi. Cuöëi cuâng dûúâng nhû anh ta àaä thoãa maän. Anh ta
goåi möåt ngûúâi trûåc têìng àïën vaâ giao cho ngûúâi naây möåt chiïëc chòa
khoáa.
- Haäy àûa quyá ngaâi àêy àïën phoâng cuãa ngaâi êëy! - Anh ta ra
lïånh.
Louis cúãi huên chûúng, tröm-peát, baãng, buát phêën vaâ tuái tiïìn
cuãa chuá ra röìi trao chuáng cho ngûúâi trûåc têìng. Hoå cuâng nhau ài vïì
phña thang maáy. Öng chuã thuyïìn chaâo taåm biïåt.
- Chuác nguã ngon, Louis! - Öng chuã thuyïìn goåi vúái theo.
- Vaâ saáng mai chuêín bõ sùén saâng àïí ài laâm àuáng giúâ nheá!
Louis gêåt àêìu. Cûãa thang maáy múã ra.
- Ài àûúâng naây, thûa ngaâi! - Ngûúâi trûåc têìng noái. Hoå bûúác vaâo
thang maáy vaâ àúåi cûãa àoáng laåi. Möåt muâi nûúác hoa nöìng nùåc caã
khöng gian. Louis àûáng bêët àöång. Röìi chuá thêëy mònh àûúåc nêng
böíng lïn. Thang maáy dûâng laåi úã têìng thûá baãy, vaâ ngûúâi trûåc têìng
àûa Louis àïën möåt phoâng, múã khoáa vaâ múâi chuá vaâo.
- Thûa ngaâi, phoâng cuãa ngaâi àêy, - anh ta noái. - Ngaâi coá muöën
múã cûãa söí ra khöng aå? Ngûúâi trûåc têìng àùåt haânh lyá cuãa Louis
xuöëng, bêåt mêëy boáng àeân lïn, múã möåt caánh cûãa söí ra vaâ àùåt chòa
khoáa phoâng lïn baân. Röìi anh ta àûáng àúåi. "Mònh àoaán laâ anh ta
àang chúâ tiïìn puöåc- boa", Louis nghô thêìm. Vò vêåy chuá ài túái chöî àïí
tuái tiïìn, thaáo dêy buöåc vaâ lêëy ra möåt àö la.
- Vö cuâng caãm ún ngaâi, - ngûúâi trûåc têìng noái vaâ nhêån tiïìn.
Anh ta ài ra vaâ nheå nhaâng kheáp caánh cûãa sau lûng laåi. Cuöëi cuâng

E.B White 86
thò Louis cuäng àaä àûúåc úã möåt mònh - chó möåt mònh trong möåt gian
phoâng cuãa khaách saån Ritz. Louis chûa bao giúâ nghó àïm möåt mònh
trong möåt khaách saån. Thoaåt àêìu chuá ài quanh phoâng, tùæt vaâ bêåt
àeân, xem xeát moåi thûá. Trïn baân viïët, chuá thêëy mêëy túâ giêëy àïí viïët
thû coá doâng chûä: Ritz Carlton Boston. Chuá caãm thêëy nhúáp nhaáp vaâ
bêín thóu, vò vêåy chuá ài vaâo phoâng tùæm, treâo vaâo böìn vaâ tùæm bùçng
voâi hoa sen. Noá mang laåi cho chuá caãm giaác dïî chõu vaâ gúåi cho chuá
nhúá laåi nhûäng trêån àuâa nghõch teá nûúác maâ chuá thûúâng chúi vúái caác
anh chõ em cuãa chuá. Chuá cêín thêån khöng àïí bùæn möåt gioåt nûúác naâo
ra ngoaâi. Khi àaä tùæm xong, chuá àûáng möåt luác, ngùæm nghña têëm
thaãm trong phoâng tùæm vaâ róa löng. Röìi chuá caãm thêëy àoái. Trong
phoâng nguã chuá thêëy úã trïn tûúâng coá möåt caái nuát àïì chûä phuåc vuå.
Louis àùåt moã lïn nuát àoá vaâ nhêën maånh. Mêëy phuát sau coá tiïëng goä
cûãa vaâ möåt ngûúâi phuåc vuå bûúác vaâo. Anh ta ùn mùåc lõch sûå vaâ cöë
gùæng khöng toã ra ngaåc nhiïn khi thêëy möåt con thiïn nga úã trong
phoâng.
- Töi coá thïí mang gò cho ngaâi aå? - Anh ta hoãi.
Louis lûúåm buát chò phêën vaâ baãng lïn. "Laâm ún mang cho töi
mûúâi hai chiïëc baánh xùng àuyách keåp caãi xoong.", chuá viïët lïn baãng.
Ngûúâi phuåc vuå suy nghô giêy laát.
- Ngaâi àang chúâ khaách phaãi khöng aå? - Anh ta hoãi.
- Vaâ ngaâi goåi nhûäng mûúâi hai chiïëc xùng àuyách keåp caãi xoong
û?
Louis gêåt àêìu.
- Vêng àûúåc, thûa ngaâi, - ngûúâi phuåc vuå noái. - Ngaâi coá muöën
rûúái nûúác söët Mayonne khöng aå?
Louis khöng biïët nûúác söët Mayonne coá muâi võ nhû thïë naâo
nhûng chuá suy nghô rêët nhanh. Chuá xoáa baãng vaâ viïët. "Möåt chiïëc
coá. Mûúâi möåt chiïëc kia thò khöng". Ngûúâi phuåc vuå cuái chaâo vaâ rúâi
khoãi phoâng. Nûãa giúâ sau anh ta quay laåi. Anh ta àêíy möåt chiïëc baân
vaâo trong phoâng, trïn baân coá möåt chiïëc àôa cöí lúán àûång àêìy baánh
xùng àuyách keåp caãi xoong, bïn caånh laâ möåt böå dao, àôa, dôa, thòa,

muöëi, haåt tiïu, möåt cöëc nûúác vaâ möåt chiïëc khùn ùn bùçng lanh àûúåc
gêëp rêët àeåp. Coá caã möåt caái àôa àûång vaâi laát bú ûúáp àaá. Ngûúâi phuåc
vuå cêín thêån àùåt têët caã lïn baân, röìi àûa möåt túâ phiïëu tñnh tiïìn cho
Louis kyá. Túâ hoáa àún ghi roä: 12 chiïëc xùng àuyách keåp caãi xoong: 18
àö la. "Laåy chuáa!" Louis nghô. "Giaá caã úã àêy àùæt quaá. Mònh hy voång
laâ saáng mai öng chuã thuyïìn seä khöng phaát àiïn lïn khi xem hoáa
àún thanh toaán tiïìn ùn töëi nay". Chuá mûúån ngûúâi phuåc vuå möåt caái
buát vaâ kyá vaâo hoáa àún: "Louis Thiïn Nga". Ngûúâi phuåc vuå cêìm lêëy
hoáa àún vaâ àûáng àoá, chúâ àúåi. "Chùæc anh ta àúåi tiïìn puöåc- boa",
Louis nghô. Vò vêåy, chuá laåi múã tuái tiïìn, lêëy ra hai àö la vaâ àûa cho
ngûúâi phuåc vuå, anh naây caãm ún, laåi cuái chaâo möåt lêìn nûäa vaâ ài ra.
Vò thiïn nga coá caái cöí daâi nhû vêåy nïn chiïëc baân vûâa àuáng têìm cuãa
Louis. Chuá khöng cêìn ghïë; chuá àûáng àïí ùn töëi. Chuá ùn thûã chiïëc
xùng àuyách coá rûúái nûúác söët Mayonne vaâ thêëy khöng ngon. Röìi chuá
thêån troång gaåt tûâng chiïëc xùng àuyách sang möåt bïn. Moán chuá thûåc
sûå muöën ùn laâ rau caãi xoong cú. Chuá xïëp nhûäng laát baánh mò moãng
lïn thaânh hai chöìng goån gheä, xuác rau caãi xoong vaâo àôa vaâ cheán
möåt bûäa töëi ngon laânh. Chuá khöng hïì àöång àïën àôa bú. Khi chuá
khaát nûúác, thay vò uöëng nûúác úã trong cöëc, chuá ài vaâo phoâng tùæm,
vùån nûúác laånh vaâo àêìy möåt chêåu vaâ uöëng hïët. Röìi chuá lêëy khùn ùn
lau moã vaâ àêíy baân sang möåt bïn. Chuá caãm thêëy trong ngûúâi khaá
hún nhiïìu. Àûúåc úã hoaân toaân möåt mònh trong möåt phoâng cuãa
khaách saån laâm cho ngûúâi ta coá caãm giaác thoaãi maái vaâ böîng thêëy
mònh quan troång. Louis caãm thêëy tuyïåt vúâi. Nhûng cuäng chùèng
mêëy chöëc chuá cuäng bùæt àêìu caãm thêëy leã loi. Chuá nhúá túái Sam Rêu
Xöìm. Chuá nhúá vïì traåi Kookooskoos. Chuá nghô túái böë meå vaâ caác anh
chõ em cuãa chuá úã quï hûúng Montana. Chuá nghô túái Serena, cö
thiïn nga maâ chuá yïu vaâ tûå hoãi khöng biïët bêy giúâ cö ra sao. Lúâi
cuãa baâi haát chuá àaä chúi úã àaåi saãnh böîng hiïån lïn trong têm trñ chuá:
Coá möåt khaách saån nhoã xinh
Vúái lúâi chuác mûâng haånh phuác
Giaá maâ àöi ta bïn nhau
Àiïìu anh vêîn thûúâng mong ûúác.

E.B White 88
Nïëu Serena cuäng úã khaách saån Ritz àïí cuâng hûúãng nhûäng tiïån
nghi vúái chuá, chuá nghô, thò thêåt laâ tuyïåt vúâi! Ngûúâi phuåc vuå àïí laåi
möåt túâ Tin tûác buöíi chiïìu úã trïn baân. Louis liïëc qua trang àêìu.
Chuá kinh ngaåc khi nhòn thêëy möåt bûác aãnh chuåp chuá cuâng vúái
Thuyïìn Thiïn Nga úã trïn höì trong Cöng Viïn. Möåt haâng tñt lúán
viïët: Caã Boston nhû phaát àiïn lïn vò tiïëng keân tröm-peát cuãa thiïn
nga. Tin tûác vïì chuyïån naây bùæt àêìu: úã thõ trêën cuãa chuáng ta múái
xuêët hiïån möåt chuá chim. Tïn cêåu êëy laâ Louis. Cêåu êëy laâ möåt chuá
Thiïn Nga Keân biïët chúi tröm-peát thûåc sûå. Mùåc duâ cêu chuyïån coá
veã khöng thïí tin àûúåc, nhûng chuá chim àeåp vaâ quñ hiïëm naây àaä
àûúåc ban quaãn lyá Thuyïìn Thiïn Nga nhêån vaâo laâm viïåc, vaâ bùçng
tiïëng keân tröm-peát ïm aái cuãa mònh, chuá ta àaä mang laåi nhûäng giúâ
phuát thuá võ cho du khaách ài thuyïìn. Chiïìu höm nay, sau khi chuá
xuêët hiïån, dên chuáng àaä tuå hoåp rêët àöng úã höì vaâ úã nhiïìu khu vûåc
cuãa Bonston, ngûúâi ta àaä àûúåc nghe nhûäng nöët nhaåc trêìm böíng
phaát ra tûâ chiïëc keân cuãa chuá... Louis àoåc hïët röìi xeá baâi baáo ra khoãi
túâ baáo. "Mònh phaãi cho Sam Rêu Xöìm biïët àiïìu naây", chuá nghô.
Chuá lêëy möåt caái buát vaâ möåt maãnh giêëy viïët thû úã trïn baân laâm viïåc
trong phoâng chuá. Chuá viïët:
Mònh àang nghó àïm úã khaách saån Ritz trong möåt gian phoâng
àêìy àuã tiïån nghi. Baån nhêån xeát vïì Boston rêët àuáng - úã àêy thêåt dïî
chõu. Mònh kiïëm àûúåc viïåc laâm ngay khi vûâa chên ûúát chên raáo túái
núi. Mònh àûúåc nhêån vaâo laâm cho Thuyïìn Thiïn Nga vúái mûác
lûúng 100 àö la möåt tuêìn. Coá thïí baån seä quan têm àïën maãnh baáo
mònh cùæt ra tûâ baáo ngaây höm nay vaâ gûãi keâm theo thû naây. Nïëu
moåi viïåc suön seã, chùèng mêëy chöëc mònh seä kiïëm àuã tiïìn àïí traã moán
núå cuãa böë mònh cho cûãa haâng baán nhaåc cuå, vaâ khi àoá mònh seä laâ
chuã cuãa chiïëc tröm-peát naây möåt caách roä raâng vaâ minh baåch, vaâ hy
voång laâ bùçng nhûäng êm thanh nöìng nhiïåt say àùæm mònh seä gêy
àûúåc êën tûúång töët àeåp cho naâng thiïn nga treã maâ mònh yïu. Khi êëy
moåi ngûúâi àïìu haånh phuác: danh dûå cuãa böë mònh àûúåc khöi phuåc,
cûãa haâng nhaåc cuå àûúåc traã tiïìn, vaâ mònh coá thïí lêëy vúå. Mònh hy
voång laâ cêåu vêîn khoãe. Mònh rêët nhúá cêåu. Möåt phoâng úã khaách saån,
duâ rùçng coá àêìy àuã tiïån nghi, laâ möåt núi rêët àún àöåc. Baån cuãa cêåu
Louis.

Louis àïì àõa chó gûãi lïn phong bò, gêåp thû laåi, nheát maãnh baáo
cùæt vaâo vaâ tòm möåt caái tem saáu xu trong tuái tiïìn cuãa chuá. Chuá daán
phong bò, daán tem lïn àoá röìi boã vaâo thuâng thû úã cûãa phoâng. "Giúâ
thò mònh ài nguã thöi", chuá nghô. Chuá ài vaâo phoâng tùæm, sûã duång
toa leát röìi vùån nûúác laånh vaâo àêìy böìn tùæm. Chuá khöng sao xua àuöíi
nöíi hònh aãnh cuãa Serena ra khoãi têm trñ. Chó cêìn coá cö êëy úã àêy
thöi thò àaä tuyïåt diïåu laâm sao! Trûúác khi ài nguã, chuá lêëy keân ra vaâ
chúi baãn nhaåc maâ chuá àaä saáng taác àïí tùång cö khi coân úã traåi
Ontario:
Öi muâa xuên naây löåc àêm chöìi
Búâ hoang vu, rûâng vùæng lùång khöng ngûúâi laåi tònh yïu mang
nöîi buöìn ïm dõ
Vaâ naâng thiïn nga mú ûúác cuãa loâng töi.
Chuá cöë gùæng thöíi khe kheä, nhûng chó möåt phuát sau, chuöng
àiïån thoaåi trong phoâng reo lïn. Louis nhêëc maáy vaâ aáp vaâo tai. "Xin
löîi ngaâi, thûa ngaâi", möåt gioång noái cêët lïn, "nhûng töi buöåc phaãi àïì
nghõ ngaâi khöng gêy öìn aâo nhû vêåy. Khaách saån Ritz khöng cho
pheáp khaách troå chúi caác loaåi nhaåc cuå bùçng àöìng trong phoâng nguã".
Louis gaác maáy vaâ cêët tröm-peát ài. Röìi chuá tùæt àeân, leo vaâo böìn tùæm,
ngoeåo caái cöí daâi vïì phña bïn phaãi, ruác moã vaâo caánh vaâ nùçm àoá, bêåp
bïình trïn mùåt nûúác, àêìu chuá göëi nheå ïm nhû ru trïn böå löng.
Chùèng bao lêu chuá àaä nguã say, mú thêëy caái höì nhoã úã miïìn bùæc vaâo
muâa xuên vaâ mú vïì Serena, möëi tònh chên thêåt cuãa chuá.

E.B White 90
CHÛÚNG 16
PHILADELPHIA
Louis laâm viïåc suöët caã tuêìn cuöëi cuâng cuãa thaáng chñn cho
ngûúâi chuã Thuyïìn Thiïn Nga úã Cöng Viïn Boston. Chuá thaânh cöng
rûåc rúä vaâ trúã nïn nöíi tiïëng. Vaâo ngaây thûá baãy, chuã thuyïìn traã cho
chuá möåt trùm àö la bùçng tiïìn mùåt, Louis cêín thêån cêët tiïìn vaâo tuái.
Chuã thuyïìn, sau khi thanh toaán hoáa àún cho àïm àêìu tiïn úã khaách
saån Ritz Carlton, àaä quyïët àõnh àïí Louis nguã trïn höì thay vò trong
khaách saån, vaâ àiïìu naây húåp vúái Louis hún. Chuá nguã vúái nhûäng bêìy
võt vaâ ngöîng úã höì, duyïn daáng bêåp bïình trïn mùåt nûúác, àêìu ruác
vaâo dûúái caánh. Louis chùm soác chiïëc tröm-peát rêët cêín thêån. Chuá
giûä cho noá saáng boáng vaâ möîi tuêìn möåt lêìn chuá lau saåch nûúác boåt
baám úã àoá. Bêët cûá khi naâo coá thïí chuá àïìu tòm hoåc nhûäng baâi haát
múái, bùçng caách nghe àaâi vaâ ài dûå nhûäng buöíi hoâa nhaåc. Chuá nhúá
rêët roä nhûäng giai àiïåu maâ chuá àaä àûúåc nghe. Chuá thûåc sûå laâ möåt
nhaåc sô bêím sinh - hoùåc, trong trûúâng húåp cuãa chuá, laâ möåt nhaåc sô
tûâ trong trûáng. Möåt trong nhûäng baâi haát maâ chuá thñch nhêët laâ
"Ngûúâi trong möång cuãa töi úi, xin em haäy àïën vúái töi". Bêët cûá luác
naâo chuá chúi baâi àoá chuá cuäng àïìu nghô túái Serena vaâ khi chuá thöíi
hïët baâi bao giúâ caác du khaách trïn Thuyïìn Thiïn Nga cuäng vöî tay
vaâ hoâ reo êìm ô. Louis thñch tiïëng vöî tay. Noá laâm cho chuá caãm thêëy
phêën khúãi vaâ vui veã. Àöi khi, vaâo luác chiïìu taâ, Louis chúi baâi "Giúâ
àêy ngaây àaä tröi qua". Chuá thöíi nhûäng giai àiïåu buöìn baä vaâ ngoåt
ngaâo. Vaâo möåt buöíi chiïìu, khi chuá àang dêîn àûúâng cho chuyïën ài
cuöëi cuâng trong ngaây, chuá chúi baãn "Lúâi ru bïn nöi" cuãa Brahmaå.
Haânh khaách ài thuyïìn haát theo: aâ úi con nguã cho ngoan Hoa höìng
núã röå khoe ngaân sùæc hûúng. Möåt thùçng beá ngöìi úã ghïë trûúác trong
khoang thuyïìn ruát tûâ dûúái aáo khoaác ra möåt khêíu suáng húi vaâ bùæt
àêìu bùæn nhûäng viïn àaån bi vaâo chiïëc tröm-peát cuãa Louis. Möîi khi

àaån truáng vaâo chiïëc keân, laåi gêy ra möåt tiïëng kïu ping. Vò vêåy, baâi
"Lúâi ru bïn nöi" coá giai àiïåu nhû sau: aâ úi, (ping) Con nguã cho
ngoan (ping) Hoa höìng núã röå khoe ngaân sùæc hûúng (ping). Nghe
thêëy vêåy, boån treã trïn thuyïìn phaá lïn cûúâi, nhûng ngûúâi lúán thò
nöíi giêån. Möåt ngûúâi giùçng lêëy khêíu suáng trong tay cêåu beá. Töëi höm
àoá khi vïì àïën nhaâ, möåt ngûúâi khaác viïët möåt bûác thû gûãi túái toâa
soaån baáo Quaã cêìu Boston khêín thiïët yïu cêìu Luêåt kiïím soaát suáng
öëng phaãi gùæt gao hún. Coá nhûäng buöíi chiïìu taâ, moåi ngûúâi tuå têåp
bïn búâ höì àïí nghe Louis thöíi keân. Àoá laâ möåt caãnh tûúång thanh
bònh, möåt giúâ phuát àaáng ghi nhúá. Thuyïìn Thiïn Nga chûa bao giúâ
àöng khaách àïën nhû vêåy, hay cuäng chûa bao giúâ mang laåi tiïìn baåc
cho ngûúâi chuã thuyïìn nhiïìu àïën nhû vêåy. Nhûng Louis biïët rùçng
suöët caã muâa àöng thuyïìn seä khöng hoaåt àöång. Chó vaâi ngaây nûäa laâ
ngûúâi ta seä keáo nhûäng chiïëc thuyïìn lïn búâ vaâ chuáng seä lùång leä nùçm
úã àoá àúåi àïën muâa xuên. Möåt höm, khi Louis àang àúåi thuyïìn àoán
haânh khaách lïn khoang, möåt chuá beá àûa thû cuãa Cöng ty Liïn hiïåp
Viïîn thöng Miïìn Têy àaåp xe àaåp àïën. "Chaáu mang möåt bûác àiïån
túái cho thiïn nga". Chuã thuyïìn coá veã ngaåc nhiïn, nhûng öng ta
cêìm lêëy bûác àiïån vaâ àûa noá cho Louis, chuá vöåi múã ra xem. Àoá laâ
àiïån cuãa möåt ngûúâi úã Philadenlphia. Bûác àiïån viïët: Coá thïí traã cêåu
nùm trùm àö la möåt tuêìn lïî laâm viïåc úã möåt cêu laåc böå àïm. Húåp
àöìng trong mûúâi tuêìn. Xin haäy höìi êm. (Kyá tïn) ABE ("May mùæn")
LUCAS Khaách saån Nï Mö Louis nhêím tñnh rêët nhanh. Nùm trùm
àö la möåt tuêìn trong mûúâi tuêìn - vêåy laâ nùm ngaân àö la. Vúái nùm
ngaân àö la mònh coá thïí dïî daâng traã hïët moán núå cûãa haâng nhaåc cuå
cuãa böë mònh. Chuá lêëy baãng ra vaâ viïët:
Àöìng yá nhêån lúâi. Ngaây mai seä bay àïën. Haäy àoán töi úã Höì
Chim trong Vûúân baách thuá. Haå caánh luác böën giúâ nùm mûúi hai
phuát chiïìu. Hy voång àoá laâ khoaãng thúâi gian thñch húåp vúái öng.
Louis giú thöng baáo àoá cho chuá beá àûa thû cuãa Liïn hiïåp
Viïîn thöng miïìn Têy àïí chuá naây cheáp laåi vaâo möåt bûác àiïån tröëng.
"Ngûúâi nhêån seä traã tiïìn" Louis viïët. Chuá beá àûa thû gêåt àêìu vaâ
àaåp ài, Louis laåi bûúác xuöëng höì, dêy buöåc thuyïìn àaä àûúåc thaáo ra.
Louis dêîn àûúâng. Chuá biïët rùçng àêy laâ lêìn cuöëi cuâng chuá laâm viïåc
vúái Thuyïìn Thiïn Nga, vaâ chuá caãm thêëy húi buöìn. Höm àoá laâ möåt

E.B White 92
buöíi chiïìu chuã nhêåt êëm aáp vaâ yïn tônh, chuã nhêåt cuöëi cuâng cuãa
thaáng chñn. Louis chúi têët caã nhûäng giai àiïåu maâ chuá yïu thñch:
"Doâng söng biïëng nhaác", "Ngûúâi trong möång xinh àeåp", "Muâa xuên
maäi xanh tûúi", "Giúâ àêy ngaây àaä tröi qua", vaâ röìi khi thuyïìn àaä vïì
gêìn àïën bïën, chuá nêng keân lïn vaâ thöíi khuác nhaåc hiïåu. Nöët nhaåc
cuöëi cuâng vang voång àïën nhûäng bûác tûúâng cuãa khaách saån Ritz vaâ
ngên àoång laåi trong Cöng Viïn. Àoá laâ möåt lúâi tûâ biïåt buöìn baä. Àöëi
vúái dên chuáng úã Boston, muâa heâ àaä tröi qua. Àöëi vúái chuã thuyïìn,
tuêìn lïî cöng viïn kinh doanh phaát àaåt nhêët trong àúâi öng ta àaä kïët
thuác. Àöëi vúái Louis, cuöåc söëng phiïu baåt cuãa chuá trïn thïë giúái röång
lúán naây àïí kiïëm tiïìn traã núå cho böë vaâ cho baãn thên chuá laåi bûúác
sang möåt chûúng múái. Àïm àoá Louis nguã yïn, cêët giûä tuái tiïìn rêët
cêín thêån. Ngaây höm sau chuá bay túái Philadenlphia theo lúâi heån vúái
öng Lucas, ngûúâi àaä gûãi àiïån tñn àïën cho chuá. Louis tòm àûúåc
àûúâng àïën Philadenlphia maâ khöng gùåp khoá khùn gò. Hêìu nhû bêët
kyâ ai cuäng coá thïí tòm àûúåc Philadelphia nïëu hoå àõnh ài àïën àoá.
Louis chó cêìn cêët caánh vúái têët caã àöì àaåc chuá àeo quanh cöí, vaâ khi
àaä úã àöå cao khoaãng möåt ngaân phuát, chuá bay theo àûúâng xe lûãa qua
möåt loaåt àõa danh quen thuöåc. Khi nhòn thêëy toâa nhaâ choåc trúâi cuãa
New aáork, chuá ngoùåt sang bïn phaãi, bay qua söng Hudaåon, vaâ theo
àûúâng xe lûãa qua Newark vaâ Trenton röìi bay vïì hûúáng nam. Vaâo
luác böën giúâ rûúäi chiïìu chuá àïën söng aåchuylkill. Ngay tûâ xa chuá àaä
phaát hiïån thêëy Vûúân baách thuá Philadelphia. Tûâ trïn khöng trung
nhòn xuöëng, Höì Chim tröng thêåt quyïën ruä. Coá àuã loaåi chim nûúác -
chuã yïëu laâ võt vaâ ngöîng. Louis nghô rùçng chuá àaä nhòn thêëy hai
hoùåc ba con thiïn nga gò àoá. Chuá lûúån voâng, choån möåt chöî tröëng vaâ
àuáng böën giúâ nùm mûúi hai phuát chuá àaáp xuöëng. Chiïëc tröm-peát
àêåp vaâo baãng, baãng va vaâo huên chûúng, huên chûúng goä nheå vaâo
buát chò, buát chò treo úã àêìu möåt súåi dêy quêën quanh tuái tiïìn. Noái
chung viïåc haå caánh cuãa chuá gêy möåt cuá söëc. Bêìy võt vaâ ngöîng
khöng hïì tröng àúåi möåt àiïìu nhû thïë xaãy ra - möåt chuá Thiïn Nga
Keân to trùæng muöët vúái àuã caác vêåt duång caá nhên, tûâ trïn trúâi rúi
xuöëng. Louis khöng àïí yá àïën nhûäng con chim khaác. Chuá coân coá
möåt cuöåc heån. Chuá tröng thêëy möåt ngûúâi àaân öng àang àûáng dûåa
vaâo cöåt chêën song lúán trûúác cûãa Chuöìng Chim. Öng ta mùåc möåt böå
àöì maâu àoã sêîm vaâ àöåi möåt chiïëc muä. Mùåt öng ta tröng coá veã khön

ngoan vaâ sùæc saão, nhû thïí öng ta biïët rêët nhiïìu àiïìu, kïí caã nhûäng
àiïìu khöng àaáng biïët. "Hùèn àoá laâ öng Abe Lucas "May mùæn", Louis
nghô. Chuá búi nhanh àïën trûúác mùåt öng ta. "Ko- hoh!" chuá duâng
tiïëng tröm-peát thay lúâi.
- Rêët hên haånh, - öng Lucas àaáp. - Cêåu àïën àuáng giúâ thêåt.
Cuöåc haå caánh thêåt laâ ngoaån muåc. Chuác mûâng cêåu àaä àïën Vûúân
baách thuá Philadenlphia, núi coá àuã chuãng loaåi hiïëm coá cuãa caác loaåi
àöång vêåt coá vuá, chim muöng, boâ saát, àöång vêåt lûúäng cû vaâ caác loaâi
caá bao göìm caã caá mêåp, sao biïín vaâ caác loaåi àöång vêåt xûúng söëng coá
hònh daáng giöëng caá. Haäy thûã nhòn caác loaåi thuá hoang xem - núi àêy
coá àuã caã: rùæn, ngûåa vùçn, khó, voi, sû tûã, höí, choá soái, caáo, gêëu, haâ
maä, tï giaác, goä kiïën, chöìn höi, diïìu hêu vaâ cuá. Hiïëm khi töi àïën
àêy; cöng viïåc cuãa töi buöåc töi phaãi úã trung têm cuãa thaânh phöë,
giûäa caác nhaâ kinh doanh. aáp lûåc cuãa cöng viïåc àeâ nùång lïn töi.
Chuyïën ài tûâ Boston àïën àêy cuãa cêåu nhû thïë naâo? "Nheå nhaâng
thöi", Louis viïët lïn baãng. "Töi àaä ruát ngùæn àûúåc thúâi gian. Coân
cöng viïåc cuãa töi thò thïë naâo?"
- Möåt cêu hoãi àuáng chöî, - öng Lucas noái - Cöng viïåc seä bùæt
àêìu vaâo ngaây mûúâi lùm thaáng mûúâi. Húåp àöìng àaä àûúåc thöng qua
lêìn cuöëi. Núi nhêån cêåu laâm laâ möåt cêu laåc böå àïm coá danh tiïëng
lúán úã ngang phña bïn kia söng - möåt núi sang troång maâ giaá laåi reã,
möåt tuå àiïím cuãa nhiïìu hoaåt àöång. Cêåu seä ra mùæt khaán giaã têët caã
caác buöíi töëi trûâ chuã nhêåt, vaâ chúi tröm-peát phuåc vuå cho nhûäng
khaách haâng sung sûúáng úã àoá. Thónh thoaãng cêåu coá thïí tham gia
vaâo möåt ban nhaåc jazz.
Louis Thiïn Nga vúái chiïëc tröm-peát. Tiïìn traã rêët cao. Tinh
thêìn töi phêën chêën hùèn lïn khi nghô àïën söë tiïìn maâ ngûúâi ta traã.
Cuãa caãi vaâ haånh phuác àang úã trong têìm tay cuãa Louis Thiïn Nga
vaâ Lucas May Mùæn, ngûúâi coá traái tim vô àaåi. Chi phñ cho cöng möi
giúái cuãa töi laâ mûúâi phêìn trùm, chó laâ möåt phêìn khöng àaáng kïí.
"Töi àïën cêu laåc böå bùçng phûúng tiïån gò? " Louis hoãi, chuá chó hiïíu
khoaãng möåt nûãa nhûäng àiïìu öng Lucas àang noái.
- Bùçng xe tùæc xi, - öng Lucas traã lúâi.- Haäy àïën Cöíng Bùæc cuãa
Vûúân baách thuá, goác àaåi löå Girard vaâ phöë Ba Mûúi Tû vaâo luác chñn

E.B White 94
giúâ töëi ngaây mûúâi lùm thaáng mûúâi, möåt àïm seä àûúåc ghi vaâo trong
kyá ûác. Möåt chiïëc tùæc xi seä chúâ úã àoá àïí phuåc vuå cêåu vaâ seä àûa cêåu
àïën cêu laåc böå. Taâi xïë laâ möåt ngûúâi baån cuãa töi. Öng ta cuäng bõ aáp
lûåc cuãa cöng viïåc àeâ nùång. "Ai seä traã tiïìn tùæc xi?" Louis viïët cêu hoãi
lïn baãng.
- Töi, - öng Lucas àaáp. - Lucas May Mùæn, ngûúâi coá traái tim
haâo phoáng seä traã tiïìn tùæc xi cho Louis Thiïn Nga. Vaâ tiïån thïí, töi
thêëy rùçng cêåu àang àeo möåt caái tuái tiïìn vaâ noá cùng phöìng. Töi gúåi
yá vúái têët caã loâng tûã tïë trong traái tim cao quyá cuãa töi, laâ cêåu nïn àûa
tuái tiïìn töi giûä cho an toaân, trong thúâi gian cêåu úã Philadelphia,
möåt chöën àêìy nhûäng keã tröåm vaâ nhûäng quên moác tuái. "Khöng, xin
caãm ún", Louis viïët. "Töi seä tûå giûä tuái tiïìn".
- Töët thöi, - öng Lucas noái. - Vaâ bêy giúâ coá möåt vêën àïì nhoã
khaác maâ töi phaãi lûu yá cêåu. Hêìu hïët chim choác söëng úã caái võnh höì
dïî chõu naây àïìu àaä traãi qua möåt cuöåc phêîu thuêåt. Sûå trung thûåc
buöåc töi phaãi noái cho cêåu hay laâ ban quaãn lyá thûúâng cùæt búát möåt
àêìu caánh cuãa chuáng - möåt ca möí khöng hïì gêy àau àúán, àiïìu naây
phöí biïën úã moåi vûúân baách thuá trïn thïë giúái. Tûâ àïí diïîn taã viïåc naây
laâ "xeán caánh", töi nghô thïë. Noá nhùçm muåc àñch giam giûä nhûäng con
chim nûúác vaâ ngùn khöng cho chuáng tûâ boã caái löìng chêåt heåp trong
cöng viïn naây vaâ bay lïn khöng trung, búãi vò khi möåt caánh naây
ngùæn hún caánh kia thò chim seä khöng giûä àûúåc thùng bùçng. Nöî lûåc
cêët caánh cuãa noá seä thêët baåi. Noái möåt caách ngùæn goån, noá khöng thïí
bay àûúåc. Hiïíu trûúác àûúåc sûå thay àöíi àöåt ngöåt maâ cêåu seä caãm thêëy
nïëu nhû bõ cùæt ài möåt àêìu cuãa àöi caánh maånh meä kia, töi àaä àïën
gùåp ngûúâi phuå traách vïì chim muöng vaâ àïì xuêët vúái öng ta möåt kïë
hoaåch. Öng ta àaä àöìng yá khöng cùæt caánh cuãa cêåu. Àiïìu naây àaä àûúåc
thu xïëp. Öng ta laâ möåt ngûúâi biïët troång danh dûå. Quyïìn tûå do bay
nhaãy cuãa cêåu àaä àûúåc baão àaãm. Cêåu seä khöng bõ xeán caánh. Nhûng
àïí àaáp laåi àùåc ên lúán lao naây cuãa ban quaãn lyá Vûúân baách thuá
Philadelphia, cêåu seä phaãi biïíu diïîn miïîn phñ ngay taåi höì naây vaâo
caác buöíi chiïìu chuã nhêåt cho dên chuáng úã Philadelphia, cho nhûäng
ngûúâi nöng dên àïën àêy àïí tòm sûå saãng khoaái nghe. Thoãa thuêån
chûá? "Àöìng yá", Louis viïët. "Seä biïíu diïîn ngaây chuã nhêåt".
- Töët lùæm!

- Öng Lucas noái.

- Chêëm hïët nhûäng phiïìn phûác! Haäy coá mùåt úã Cöíng Bùæc vaâo
luác chñn giúâ nheá! Ngaây mûúâi lùm thaáng mûúâi. Möåt chiïëc tùæc xi seä úã
àoá àúåi cêåu. Haäy chúi cho hay nheá, cêåu Thiïn Nga dõu daâng! Cêåu seä
mang laåi sûå kiïån töët àeåp nhêët úã Philadelphia kïí tûâ sau Höåi nghõ
Lêåp hiïën nùm 1787. Louis chùèng hiïíu gò, nhûng chuá vêîn gêåt àêìu
chaâo taåm biïåt öng Lucas vaâ búi vïì phña hoân àaão úã giûäa höì. ÚÃ àoá
chuá bûúác lïn búâ, xïëp laåi àöì àaåc, róa löng vaâ nghó ngúi. Chuá khöng
biïët chùæc liïåu chuá coá thñch nghïì nghiïåp múái cuãa chuá khöng. Chuá
khöng biïët chùæc liïåu chuá coá thñch öng Lucas khöng. Nhûng chuá rêët
cêìn tiïìn, vaâ khi ngûúâi ta cêìn tiïìn, ngûúâi ta sùén loâng chõu àûång moåi
sûå khoá khùn vaâ bêëp bïnh. Duy coá möåt àiïìu töët trong toaân böå cöng
viïåc, chñnh laâ Vûúân baách thuá naây. Núi àêy coá veã laâ möåt chöën àeåp
cûåc kyâ bêët kïí nhûäng àiïìu maâ chuá àûúåc nghe thêëy vïì chuyïån cùæt
caánh. Louis khöng hïì coá yá àõnh àïí cho mònh bõ cùæt caánh. "Mònh seä
gêy choaáng vaáng cho bêët kyâ keã naâo daám thûã laâm àiïìu àoá àöëi vúái
mònh!" chuá tûå nhuã. Chuá vui sûúáng khi nhòn thêëy vö söë loaâi chim
nûúác khaác. Coá rêët nhiïìu hoå võt vaâ ngöîng. Caách àoá möåt quaäng chuá
tröng thêëy ba con Thiïn Nga Keân. Hoå laâ cû dên cuä cuãa Höì. Tïn hoå
laâ Toâ Moâ, Haånh Phuác vaâ Laänh Àaåm. Louis quyïët àõnh laâ nïn àúåi
möåt hoùåc hai ngaây nûäa haäy laâm quen vúái hoå. Höì Chim coá möåt haâng
raâo bao quanh. Vaâo àïm maâ chuá bùæt àêìu phaãi laâm viïåc, Louis lau
chiïëc keân tröm-peát saáng boáng, àeo têët caã àöì àaåc vaâo, bay qua haâng
raâo vaâ àaáp xuöëng Cöíng Bùæc. Chuá àïën àoá vaâo àuáng chñn giúâ töëi. Xe
tùæc xi àaä àúåi sùén úã àoá àuáng nhû öng Lucas àaä hûáa. Louis leo vaâo xe
vaâ àûúåc àûa túái chöî laâm múái.

E.B White 96
CHÛÚNG 17
SERENA
Trong voâng mûúâi tuêìn sau àoá Louis àaä trúã nïn giaâu coá. Trûâ
chuã nhêåt, töëi naâo chuá cuäng túái nhaâ haâng àïm vaâ chúi keân phuåc vuå
khaách haâng. Chuá khöng hïì thñch cöng viïåc naây möåt chuát naâo hïët.
Núi chuá laâm viïåc rêët lúán, àöng àuác vaâ öìn aâo. Dûúâng nhû têët caã moåi
ngûúâi úã àoá àïìu noái quaá to, ùn quaá nhiïìu vaâ uöëng quaá nhiïìu. Phêìn
lúán chim choác thñch ài nguã vaâo luác mùåt trúâi lùån. Chuá khöng thñch
phaãi thûác maäi àïën nûãa àïm àïí laâm troâ tiïu khiïín cho con ngûúâi.
Nhûng Louis laâ möåt nhaåc sô, vaâ nhaåc sô thò khöng thïí lûåa choån giúâ
giêëc laâm viïåc àûúåc - hoå phaãi laâm viïåc theo giúâ giêëc maâ öng chuã cuãa
hoå muöën. Vaâo caác àïm thûá baãy haâng tuêìn, ngûúâi ta traã tiïìn lûúng
cho Louis - nùm trùm àö la. Öng Lucas luön coá mùåt úã àoá àïí nhêån
mûúâi phêìn trùm phñ möi giúái cuãa mònh tûâ tay Louis. Sau khi àaä
traã cho öng Lucas, Louis coân laåi böën trùm nùm mûúi àö la, chuá cêët
söë tiïìn naây vaâo tuái, nhaãy lïn xe tùæc xi àang àúåi, quay trúã laåi Höì
Chim vaâ vïì àïën núi vaâo khoaãng ba giúâ saáng. Tuái tiïìn cuãa Louis àaä
àêìy chùåt cûáng àïën nöîi chuá bùæt àêìu lo lùæng. Vaâo chiïìu chuã nhêåt,
nïëu thúâi tiïët töët, moåi ngûúâi seä tuå têåp rêët àöng bïn búâ Höì Chim, vaâ
Louis seä àûáng trïn hoân àaão nhoã úã giûäa höì biïíu diïîn. Viïåc naây àaä
trúã thaânh möåt sûå kiïån vang döåi úã Philadelphia, núi khöng coá nhiïìu
troâ tiïu khiïín vaâo ngaây chuã nhêåt. Louis chúi nhaåc nghiïm tuác.
Bùçng caách phuåc vuå dên chuáng, chuá àaä giaânh àûúåc quyïìn tûå do vaâ
khöng bõ cùæt caánh. Chuá luön luön chúi rêët hay vaâo nhûäng ngaây chuã
nhêåt. Thay vò chúi nhaåc Jazz, nhaåc röëc, nhaåc dên gian, nhaåc àöìng
quï vaâ nhaåc miïìn Têy, chuá coá thïí choån möåt vaâi àoaån trong caác taác
phêím cuãa caác nhaâ soaån nhaåc vô àaåi - Lutvich Van Beethöven, Vön
phgang Amado Moza vaâ Jöhan Sebastian Baách - nhûäng baãn nhaåc
maâ chuá àaä nghe tûâ maáy ghi êm úã traåi Kookooskoos. Louis cuäng yïu

thñch nhûäng baãn nhaåc cuãa Gúáts Win vaâ stïphan Foster. Khi chuá
chúi baâi "Thúâi gian ngaây heâ" cuãa Porgy and Bess, dên chuáng
Philadelphia coá caãm giaác àoá laâ baãn nhaåc laâm xao xuyïën loâng ngûúâi
nhêët maâ trong àúâi hoå tûâng àûúåc nghe. Louis àûúåc àaánh giaá laâ nhaåc
cöng tröm-peát gioãi àïën mûác ngûúâi ta múâi chuá tham gia biïíu diïîn
trong daân nhaåc giao hûúãng cuãa Philadelphia.
Trûúác lïî Giaáng sinh khoaãng möåt tuêìn lïî, baäo lúán bêët ngúâ êåp
túái. Bêìu töëi sêìm laåi. Gioá quêåt maånh tûâng höìi. Noá taåo ra nhûäng êm
thanh rïìn rô. Cûãa söí rung lïn. Caác caánh cûãa chúáp bêåt tung ra khoãi
baãn lïì. Maãnh baáo cuä vaâ voã giêëy goái keåo bõ gioá cuöën lïn röìi rùæc tung
ra. Nhiïìu sinh vêåt úã Vûúân baách thuá trúã nïn böìn chöìn vaâ bûát rûát.
Trong chuöìng voi, àaân voi röëng lïn tûâng höìi khêín thiïët. Bêìy sû tûã
gêìm theát vaâ ài túái ài lui. Veåt maâo kïu êìm ô. Caác nhên viïn baão vïå
chaåy böí tûâ chöî naây àïën chöî khaác àïí àoáng caác caánh cûãa söí, cûãa ra
vaâo vaâ lo baão vïå têët caã moåi thûá chöëng laåi sûác gioá khuãng khiïëp.
Nhûäng cún gioá maånh laâm mùåt nûúác Höì Chim cuöìn cuöån soáng vaâ
khi àoá tröng höì giöëng nhû möåt àaåi dûúng nhoã. Nhiïìu chuá chim
nûúác leo lïn àaão àïí tòm núi truá êín. Louis tòm möåt núi khuêët gioá cuãa
àaão àïí traánh cún baäo. Chuá quay mùåt vïì hûúáng gioá vaâ tiïëp tuåc àaåp
nûúác, àöi mùæt chuá saáng lïn ngúä ngaâng trûúác sûác maånh cuãa gioá.
Böîng nhiïn chuá thêëy möåt vêåt gò àoá xuêët hiïån trïn bêìu trúâi. Noá
àang bay ra khoãi nhûäng àaám mêy. Thoaåt àêìu chuá khöng sao nhòn
ra àûúåc àoá laâ caái gò. "Coá thïí noá laâ möåt chiïëc àôa bay", chuá nghô. Röìi
chuá nhêån ra àoá laâ möåt con chim trùæng rêët to, àang vêîy vuâng möåt
caách tuyïåt voång àïí cûúäng laåi sûác gioá. Caánh noá àêåp nhanh. Laát sau
noá haå caánh vaâ rúi phõch xuöëng búâ, nùçm xoaãi daâi tröng nhû thïí àaä
chïët röìi. Louis nhòn túái, nhòn lui nhiïìu lêìn. Röìi chuá laåi chùm chuá
nhòn. "Tröng noá giöëng möåt con thiïn nga", chuá nghô. Noá àuáng laâ
möåt con thiïn nga thêåt. "Tröng noá giöëng möåt con Thiïn Nga Keân",
chuá nghô. Noá àuáng laâ möåt con Thiïn Nga Keân. "Laåy chuáa töi",
Louis tûå nhuã, "tröng noá giöëng Serena. Àuáng Serena röìi! Cuöëi cuâng
naâng àaä àïën àêy. Lúâi cêìu nguyïån cuãa mònh àaä àûúåc àaáp ûáng röìi!".
Louis nhòn àuáng. Serena, cö thiïn nga maâ chuá say mï, àaä bõ laåc
vaâo trêån baäo hung haän vaâ bõ noá cuöën ài khùæp caác neão àûúâng trïn
nûúác Myä. Khi cö nhòn xuöëng vaâ tröng thêëy Höì Chim, cö haå caánh,

E.B White 98
hêìu nhû àaä chïët vò kiïåt sûác. Louis bõ caám döî búãi yá muöën nhaâo túái.
Nhûng röìi chuá chúåt nghô, "Khöng àûúåc, àiïìu àoá coá thïí dêîn àïën sai
lêìm. Luác naây naâng khöng thïí caãm nhêån àûúåc niïìm say mï sêu sùæc
vaâ tònh yïu bao la cuãa mònh. Naâng quaá mïåt moãi röìi. Mònh seä chúâ.
Mònh seä àúåi thúâi cú. Mònh seä àïí cho naâng coá dõp höìi sûác laåi àaä. Röìi
mònh seä laâm quen laåi vúái naâng vaâ laâm cho naâng chuá yá àïën mònh".
Àïm àoá Louis khöng ài laâm; thúâi tiïët quaá töìi tïå. Chuá thûác suöët
àïm, àûáng caách ngûúâi mònh yïu möåt quaäng khöng xa vaâ ngùæm
nhòn cö. Saáng ra, gioá dõu ài. Bêìu trúâi quang trong trúã laåi. Mùåt höì
phùèng lùång. Baäo àaä tan. Serena ruâng mònh vaâ tónh giêëc. Cö vêîn
coân kiïåt sûác vaâ rêët bêín. Louis àûáng caách xa cö möåt quaäng. "Mònh
nïn àúåi àaä", chuá nghô. "Khi yïu, ngûúâi ta phaãi liïìu. Nhûng mònh
khöng coá yá àõnh liïìu lônh àùåt moåi hy voång trûúác möåt cö naâng thiïn
nga àaä mïåt moãi àïën mûác nhòn möåt hoáa hai. Mònh chùèng vöåi gò, vaâ
cuäng chùèng coá gò phaãi lo lùæng caã. ÚÃ núi quï nhaâ taåi Thûúång lûu
vuâng höì Àaá Àoã, mònh khöng noái àûúåc; naâng phúát lúâ mònh vò mònh
khöng thïí thöí löå tònh yïu cuãa mònh àöëi vúái naâng àûúåc. Coân bêy giúâ,
nhúâ ngûúâi böë duäng caãm cuãa mònh, mònh àaä coá chiïëc tröm-peát. Bùçng
sûác maånh cuãa êm nhaåc, mònh seä laâm cho naâng xuác àöång trûúác
nhûäng khaát khao maänh liïåt vaâ loâng têån tuåy vö biïn cuãa mònh.
Naâng seä àûúåc nghe thêëy mònh noái ko-hoh. Mònh seä toã tònh vúái naâng
bùçng möåt thûá ngön ngûä ai cuäng hiïíu àûúåc, ngön ngûä cuãa êm nhaåc.
Naâng seä àûúåc nghe tiïëng kïu cuãa thiïn nga, vaâ naâng seä laâ cuãa
mònh. ñt nhêët thò mònh cuäng hy voång nhû vêåy". Thöng thûúâng, nïëu
möåt con chim laå xuêët hiïån úã Höì Chim, möåt ngûúâi trong söë caác baão
vïå seä baáo caáo chuyïån àoá vúái Töí trûúãng töí coi soác chim, öng naây laâm
viïåc úã vùn phoâng trong Nhaâ Chim. Khi àoá öng Töí trûúãng seä ra lïånh
xeán caánh con chim múái. Nhûng höm nay ngûúâi baão vïå chõu traách
nhiïåm coi soác chim nûúác laåi bõ öëm vaâ khöng ài laâm. Khöng ai àïí yá
laâ coá möåt con Thiïn Nga Keân múái. Serena rêët lùång leä, duâ sao ài
nûäa cö cuäng khöng bõ ai àïí yá àïën. Bêy giúâ úã höì àaä coá túái nùm con
Thiïn Nga Keân. Ba con bõ cêìm tuâ tûâ trûúác laâ Toâ Moâ, Haånh Phuác vaâ
Laänh Àaåm. Àûúng nhiïn laâ coá Louis úã àoá. Vaâ bêy giúâ coá thïm möåt
nhên vêåt múái àïën, Serena, cö vêîn coân mïåt nhûng àaä bùæt àêìu höìi
sûác trúã laåi. Vaâo luác chiïìu chêåp choaång, Serena vûún mònh àûáng
dêåy, nhòn xung quanh, ùn uöëng, tùæm rûãa, röìi leo lïn búâ àûáng róa

löng caánh höìi lêu. Cö caãm thêëy khaá lïn roä rïåt. Vaâ khi böå löng cuãa
cö àaä trúã nïn mïìm maåi vaâ khö raáo, tröng cö cûåc kyâ xinh àeåp
- nghiïm trang, trêìm lùång, duyïn daáng vaâ àêìy nûä tñnh. Louis
run lïn khi thêëy cö thûåc sûå àaáng yïu laâm sao. Chuá laåi toan búi
ngay àïën trûúác mùåt cö vaâ kïu ko-hoh thûã xem cö coân nhúá chuá
khöng. Nhûng chuá coá möåt yá hay hún. "Khöng viïåc gò phaãi vöåi vaâng
caã", chuá nghô. "Naâng seä khöng rúâi Philadenlphia ngay töëi höm nay.
Mònh seä ài laâm, vaâ khi trúã vïì mònh seä àûáng bïn naâng suöët àïm.
Àuáng luác bònh minh lïn, mònh seä àaánh thûác naâng dêåy bùçng möåt
baãn nhaåc vïì tònh yïu vaâ mú ûúác. Khi êëy naâng àang coân lú mú; êm
thanh tûâ chiïëc tröm-peát cuãa mònh seä ài thùèng vaâo caái àêìu àang coân
ngaái nguã vaâ laâm traâo lïn nhûäng caãm xuác cuãa naâng. Tiïëng keân cuãa
mònh seä laâ êm thanh àêìu tiïn maâ naâng nghe thêëy trong ngaây.
Mònh seä laâm cho naâng khöng thïí cûúäng laåi àûúåc. Mònh seä laâ caái
àêìu tiïn maâ naâng tröng thêëy khi vûâa múã mùæt ra, vaâ tûâ khoaãnh
khùæc àoá trúã ài naâng seä yïu mònh". Louis rêët lêëy laâm haâi loâng vúái kïë
hoaåch cuãa mònh vaâ bùæt àêìu chuêín bõ. Chuá búi lïn búâ, cúãi caác thûá àöì
vêåt ra, giêëu chuáng xuöëng dûúái möåt buåi cêy vaâ laåi löåi xuöëng nûúác àïí
ùn uöëng vaâ tùæm rûãa. Röìi chuá chaãi laåi böå löng möåt caách cêín thêån.
Chuá muöën rùçng saáng höm sau, khi gùåp gúä Serena chuá phaãi baãnh
trai hún bao giúâ hïët. Chuá búi loanh quanh möåt luác, nghô túái têët caã
nhûäng baâi haát chuá thñch vaâ cöë gùæng nghô thûã xem nïn chúi baâi naâo
àïí àaánh thûác Serena dêåy vaâo buöíi saáng höm sau. Cuöëi cuâng chuá
choån baâi "Ngûúâi trong möång xinh àeåp úi, haäy tónh giêëc bïn töi".
Bao giúâ chuá cuäng yïu thñch baãn nhaåc àoá. Giai àiïåu cuãa noá buöìn baä
vaâ ngoåt ngaâo. "Naâng seä laâ ngûúâi trong möång xinh àeåp", Louis nghô,
"vaâ naâng seä tónh giêëc bïn mònh. Baâi haát cûåc kyâ phuâ húåp vúái hoaân
caãnh naây". Chuá quyïët àõnh phaãi chúi baãn nhaåc naây hay hún têët caã
nhûäng lêìn chuá àaä chúi trûúác àêy. Àoá laâ möåt trong nhûäng baâi tuã cuãa
chuá. Chuá thûåc sûå biïët chúi baãn naây möåt caách hay tuyïåt vúâi. Coá lêìn
möåt nhaâ phï bònh êm nhaåc cuãa möåt túâ baáo úã Philadenlphia àaä àûúåc
nghe chuá chúi baâi naây trong möåt buöíi hoâa nhaåc chiïìu chuã nhêåt vaâ
saáng höm sau túâ baáo coá àoaån viïët: "Nhûäng nöët nhaåc cuãa cêåu ta
giöëng nhû nhûäng viïn chêu ngoåc lung linh dûúái aánh saáng. Cêåu ta
mang laåi nhûäng xuác caãm trong laânh, tinh khiïët vaâ vônh hùçng".

E.B White 100
Louis coân nhúá nhû in àoaån vùn àoá. Chuá haänh diïån vïì baâi baáo êëy.
Giúâ àêy chuá àang noáng loâng chúâ àúåi trúâi saáng, nhûng chuá vêîn phaãi
ài laâm viïåc úã nhaâ haâng ban àïm trûúác àaä. Chuá biïët rùçng àïm seä
daâi vaâ chuá seä khöng thïí nguã àûúåc. Louis búi lïn búâ àïí lêëy caác àöì
vêåt cuãa mònh. Khi chuá nhòn vaâo trong buåi cêy, chuá àiïëng ngûúâi:
chiïëc huên chûúng vêîn coân àoá, chiïëc baãng vaâ buát chò phêën vêîn coân
àoá, tuái tiïìn vêîn coân àoá, nhûng chiïëc tröm-peát thò àêu mêët röìi?
Chiïëc tröm-peát cuãa chuá àaä biïën mêët. Töåi nghiïåp Louis! Traái tim
chuá hêìu nhû ngûâng àêåp. "Öi, khöng!" chuá tûå nhuã "öì, khöng!" khöng
coá chiïëc tröm-peát, caã cuöåc àúâi chuá seä bõ tiïu huãy, moåi dûå àõnh cho
tûúng lai seä suåp àöí hïët. Chuá àiïn cuöìng vò giêån dûä, súå haäi vaâ tuyïåt
voång. Chuá höëi haã nhaâo xuöëng nûúác vaâ nhòn ngûúåc nhòn xuöi khùæp
höì. ÚÃ tñt àùçng xa chuá tröng thêëy möåt con võt bêìu nhoã hònh nhû
àang ngêåm trong moã möåt vêåt gò àoá saáng lêëp laánh. Àoá laâ chiïëc tröm-
peát. Öín röìi! Con võt àang thûã têåp chúi. Louis tûác giêån. Chuá lûúát
xuöi xuöëng höì, thêåm chñ coân búi nhanh hún ngaây maâ chuá cûáu Voã
Taáo khoãi chïët àuöëi. Chuá lao thùèng túái chöî con võt, nïån vaâo àêìu noá
möåt cuá nhû trúâi giaáng vaâ chöåp lêëy chiïëc tröm-peát quñ baáu. Con võt
ngêët xóu. Louis lau keân, chuâi saåch nûúác boåt ài vaâ àeo noá vaâo cöí, úã võ
trñ quen thuöåc cuãa noá. Giúâ thò chuá àaä sùén saâng."Àïm úi haäy túái ài!
Thúâi gian úi haäy tröi ài! Ban mai haäy túái, khi ngûúâi trong möång
xinh àeåp thûác dêåy bïn töi!"
Cuöëi cuâng thò àïm töëi cuäng xuöëng. Chñn giúâ röìi. Louis leo lïn
tùæc xi ài laâm. Vûúân baách thuá trúã nïn yïn tônh. Khaách àïën thùm
quan àaä vïì hïët. Nhiïìu con vêåt àaä nguã say hoùåc gêåt gaâ gêåt gûúäng.
Söë ñt ûa thñch àïm töëi - nhû meâo rûâng, gêëu truác hay con tatu - laãng
vaãng rònh möìi vaâ bùæt àêìu böìn chöìn. Caã Höì Chim chòm trong boáng
àïm. Hêìu hïët moåi loaâi chim nûúác àaä ruác àêìu vaâo caánh vaâ nguã yïn.
ÚÃ àêìu höì àùçng kia, ba con thiïn nga bõ cêìm tuâ - Toâ Moâ, Haånh Phuác
vaâ Laänh Àaåm - àïìu àaä ài nguã. ÚÃ goác gêìn àaão, Serena, naâng Serena
xinh àeåp, àaä nguã say sûa vaâ àang mú. Caái cöí trùæng daâi cuãa naâng
khoanh goån vïì phña sau; àêìu göëi lïn àaám löng mïìm maåi. Vaâo luác
hai giúâ saáng Louis tûâ chöî laâm trúã vïì nhaâ. Chuá bay qua haâng raâo
thêëp leâ teâ vaâ àaáp xuöëng gêìn Serena, cöë gùæng gêy ra caâng ñt tiïëng
àöång caâng töët. Àïm maát meã vaâ trong laânh, giöëng nhû nhûäng àïm

thûúâng thêëy trûúác lïî Giaáng aåinh. Mêy tröi ngang trúâi truâng truâng
àiïåp àiïåp, phêìn naâo àoá che khuêët caã caác vò sao. Louis ngùæm trúâi
mêy, ngùæm Serena trong khi cö àang nguã vaâ àúåi bònh minh lïn -
hïët giúâ naây qua giúâ khaác. Cuöëi cuâng, möåt tia nùæng nhaåt xuêët hiïån úã
àùçng àöng. Chùèng bao lêu nûäa moåi sinh vêåt seä xao àöång, ban mai
sùæp lïn röìi. "Àêy laâ thúâi àiïím cuãa mònh", Louis nghô. "Àaä àïën luác
mònh àaánh thûác tònh yïu chên thêåt cuãa mònh dêåy". Chuá choån võ trñ
àûáng ngay trûúác mùåt Serena. Röìi chuá nêng keân lïn moã. Chuá
nghiïng àêìu: chiïëc keân húi chïëch ra àùçng trûúác hûúáng lïn trúâi núi
tia nùæng àêìu tiïn àang xuêët hiïån. Chuá bùæt àêìu baãn nhaåc cuãa
mònh. "Ngûúâi trong möång xinh àeåp úi", chuá chúi, "haäy thûác dêåy bïn
töi..." Vaâi ba nöët nhaåc àêìu tiïn àûúåc chúi möåt caách ïm àïìm. Röìi
àïën àoaån sau cuãa baâi haát, êm thanh böîng trúã nïn döìn dêåp hùèn lïn,
aánh ban mai raång dêìn.
Naây ngûúâi trong möång xinh àeåp úi,
Em haäy thûác dêåy bïn töi, aánh saáng cuãa nhûäng vò sao xa vúâi,
Cuâng nhûäng gioåt sûúng rúi,
Àang chúâ em àoá.
Tûâng nöët nhaåc giöëng nhû nhûäng viïn ngoåc lêëp laánh dûúái aánh
nùæng. Chûa bao giúâ tiïëng keân tröm-peát cuãa Louis nghe hay bùçng
vaâo caái buöíi saáng tinh mú trong Vûúân baách thuá naây, vaâ dûúâng nhû
êm thanh ngên àêìy caã caái thïë giúái cuãa nhûäng toâa nhaâ vaâ thïë giúái
àöång vêåt, thïë giúái cuãa rûâng cêy, buåi rêåm vaâ nhûäng löëi moân, cuãa
hang höëc vaâ caác chuöìng nuöi thuá. Nhûäng con gêëu àang mú maâng
nguã trong hang vïính tai lïn nghe. Bêìy caáo êín mònh trong höëc cuäng
lùæng nghe êm thanh ngoåt ngaâo vaâ mú maâng phaát ra tûâ chiïëc tröm-
peát trong khi aánh saáng àang reäng dêìn. Trong chuöìng sû tûã, meâo
rûâng lùæng nghe. Trong chuöìng khó, baác khó àêìu choá giaâ nua ngúä
ngaâng lùæng nghe baãn nhaåc.
Ngûúâi –trong - möång –xinh - àeåp úi, Haäy - thûác - dêåy –bïn –
töi ...
Haâ maä vaâ haãi cêíu trong bïí nûúác lùæng nghe. Soái xaám vaâ boâ
Têy Taån
ä g nùçm trong chuöìng lùæng nghe. Con lûãng, gêëu truác, gêëu

E.B White 102
ngûåa, chöìn, chöìn höi, raái caá, laåc àaâ khöng bûúáu, laåc àaâ hai bûúáu,
hûúu àuöi trùæng, - têët caã àïìu vïính tai lïn lùæng nghe baãn nhaåc.
Linh dûúng ku àu vaâ thoã lùæng nghe. Haãi laá lùæng nghe vaâ caã rùæn,
loaâi khöng tai, cuäng lùæng nghe. Chuöåt tuái loaâi nhoã, röìi thuá coá tuái
öpöt, loaâi thuá ùn kiïën, loaâi tatu, loaâi chim cöng, chim böì cêu, chim
thiïn àûúâng, veåt maâo, chim höìng haåc, - têët caã àïìu lùæng nghe, têët caã
àïìu nhêån thêëy rùçng möåt àiïìu gò àoá rêët khaác thûúâng àang diïîn ra.
Dên Philadenlphia àang nùçm trong phoâng nguã àïí ngoã cûãa söí, tónh
giêëc vaâ lùæng nghe tiïëng tröm-peát. Khöng möåt ai trong söë nhûäng
ngûúâi nghe baãn nhaåc nhêån thêëy àûúåc rùçng àoá laâ giúâ phuát vinh
quang cuãa möåt chaâng thiïn nga treã bõ khuyïët têåt vïì ngön ngûä vaâ
àaä chiïën thùæng àûúåc noá. Louis khöng bêån têm àïën àaám àöng thñnh
giaã khöng thêëy mùåt bao göìm caã con ngûúâi vaâ loaâi vêåt cuãa chuá. Têm
trñ cuãa chuá khöng daânh cho gêëu hay trêu, cho àaâ àiïíu hay thùçn
lùçn, cho diïìu hêu hay cuá hoùåc cho nhûäng ngûúâi àang coân nùçm trïn
giûúâng nguã. Têm trñ cuãa chuá hûúáng caã vaâo Serena, naâng thiïn nga
maâ chuá àaä lûåa choån, ngûúâi trong möång xinh àeåp cuãa chuá. Chuá chúi
cho naâng vaâ chó vò naâng maâ thöi. Ngay tûâ nöët nhaåc àêìu tiïn
Serena àaä tónh dêåy. Cö ngoác àêìu vaâ cöí lïn cho àïën khi àêìu àaä vûún
hùèn lïn cao. Àiïìu vûâa tröng thêëy laâm cho cö kinh ngaåc. Cö chùm
chuá nhòn Louis. Thoaåt tiïn, cö hêìu nhû khöng nhêån ra àûúåc mònh
àang úã àêu. Ngay trûúác mùåt cö laâ möåt chaâng thiïn nga treã baãnh
trai, möåt chaâng thiïn nga daáng veã cao quyá. Trong moã chaâng coá
ngêåm möåt nhaåc cuå kyâ laå - thûá àöì vêåt trûúác àêy cö chûa tûâng thêëy
bao giúâ. Vaâ tûâ nhaåc cuå kyâ laå àoá phaát ra nhûäng êm thanh laâm cho
cö run rêíy vúái nhûäng caãm giaác vui sûúáng vaâ yïu thûúng. Trong khi
baâi haát vêîn tiïëp tuåc vaâ aánh nùæng rûåc rúä dêìn lïn, cö àaä yïu àïën àöå
tuyïåt voång chaâng nhaåc cöng tröm-peát taáo baåo naây, ngûúâi àaä àaánh
thûác cö tónh dêåy tûâ nhûäng giêëc mú. Nhûäng giêëc mú trong àïm àaä
tröi qua. Nhûäng giêëc mú múái cuãa ban ngaây laåi àïën vúái cö. Cö biïët
rùçng trong cö traân ngêåp nhûäng caãm xuác trûúác àêy chûa bao giúâ cö
coá - daåt daâo, hên hoan vaâ kyâ diïåu. Cö chûa bao giúâ tröng thêëy möåt
chaâng thiïn nga treã naâo baãnh trai nhû vêåy. Àûúng nhiïn laâ cö
cuäng chûa bao giúâ tröng thêëy möåt chaâng thiïn nga naâo laåi àeo quaá
nhiïìu àöì duâng caá nhên úã cöí nhû vêåy. Vaâ trong suöët cuöåc àúâi cö tûâ
trûúác àïën nay, chûa bao giúâ cö laåi run rêíy vò êm nhaåc àïën nhû vêåy.

"öi!" cö nghô. "öi, öi, öi, öi!" Baãn nhaåc àaä hïët. Louis haå tröm-peát
xuöëng vaâ trang troång cuái chaâo Serena. Röìi chuá laåi nêng keân lïn.
"Ko-hoh!" chuá thöíi. "Ko-hoh!" Serena àaáp. "Ko- hoh, ko-hoh!" Louis
duâng tröm-peát thay lúâi. "Ko- hoh, ko-hoh!" Serena àaáp laåi. Möîi bïn
caãm thêëy bõ huát vïì phña bïn kia búãi möåt súåi dêy bñ êín cuãa tònh
caãm. Louis búi nhanh möåt voâng quanh Serena. Röìi Serena búi
nhanh möåt voâng quanh Louis. Dûúâng nhû àiïìu naây laâm cho hoå
caãm thêëy thñch thuá. Louis nguåp cöí, vûún lïn röìi laåi haå xuöëng.
Serena nguåp cöí, vûún lïn röìi laåi haå xuöëng. Louis àêåp möåt chuát
nûúác bùæn lïn khöng. Serena àêåp möåt chuát nûúác bùæn lïn khöng.
Giöëng nhû möåt troâ chúi. Àöëi vúái Louis, àoá laâ tònh yïu sau möåt thúâi
gian daâi àùçng àùéng. Àöëi vúái Serena, àoá laâ tònh yïu tûâ caái nhòn àêìu
tiïn. Khi àoá Louis quyïët àõnh khoe taâi. "Mònh seä chúi cho naâng
nghe saáng taác cuãa chñnh mònh", chuá nghô. "Baâi haát maâ úã traåi heâ
nùm ngoaái mònh àaä viïët àïí tùång naâng". Chuá laåi nêng tröm-peát lïn.
Öi muâa xuên naãy löåc àêm chöìi,
Búâ hoang vu, rûâng vùæng lùång khöng ngûúâi,
Öi tònh yïu mang nöîi buöìn ïm dõu
Vaâ naâng thiïn nga trong möång cuãa loâng töi.
Nhûäng nöët nhaåc trong treão vaâ tinh khiïët. Veã àeåp cuãa chuáng
bao truâm khùæp Vûúân baách thuá. Nïëu trûúác àoá Serena coân chuát nghi
ngúâ naâo thò àiïìu àoá cuäng àaä hïët. Cö hoaân toaân khöng thïí cûúäng laåi
àûúåc anh chaâng quyïën ruä naây, nhaâ nhaåc sô baãnh trai naây, chaâng
thiïn nga giaâu coá vaâ taâi ba naây. Louis biïët rùçng kïë hoaåch cuãa chuá
àaä thaânh cöng. Ngûúâi trong möång xinh àeåp cuãa chuá àaä thûác dêåy,
vaâ naâng àaä thûác dêåy bïn caånh chuá. Hoå seä khöng bao giúâ xa nhau
nûäa. Suöët cuöåc àúâi coân laåi hoå seä söëng bïn nhau. YÁ tûúãng vïì nhûäng
caái höì nhoã yïn tônh úã trong rûâng núi lau sêåy moåc àêìy vaâ chim Saáo
lñu lo, traân ngêåp trong têm trñ Louis. Vaâ caã nhûäng yá tûúãng vïì muâa
xuên, vïì viïåc xêy töí, vïì nhûäng chuá thiïn nga con nûäa. Öi, muâa
xuên naãy löåc àêm chöìi!
Louis àaä tûâng coá lêìn àûúåc böë kïí cho nghe àiïìu gò thûúâng xaãy
ra vúái caác nhaâ thúå lùån úã biïín sêu khi hoå àaä lùån xuöëng rêët sêu, têån
dûúái àaáy àaåi dûúng. ÚÃ àöå sêu quaá lúán, núi aáp lûåc cuãa nûúác rêët

E.B White 104
maånh vaâ thïë giúái àaåi dûúng thò bñ êín vaâ kyâ laå, àöi khi ngûúâi thúå lùån
traãi qua caái maâ hoå goåi laâ "traån g thaái mï li úã àöå sêu". Hoå caãm thêëy
möåt niïìm say mï vaâ sûå thanh thaãn töåt cuâng, hoå khöng bao giúâ
muöën nöíi lïn mùåt nûúác nûäa. Böë Louis àaä nhùæc chuá vïì àiïìu naây.
"Phaãi luön luön nhúá rùçng, khi con lùån sêu xuöëng nûúác", öng noái,
"caãm giaác mï li coá thïí àûa con túái chöî chïët. Duâ cho úã dûúái àoá con coá
caãm thêëy tuyïåt diïåu thïë naâo ài chùng nûäa, àûâng coá bao giúâ quïn
tröìi lïn mùåt nûúác, núi con laåi coá thïí thúã àûúåc!" Ngùæm nhòn Serena,
Louis tûå nhuã, "mònh cho laâ tònh yïu cuäng giöëng nhû traång thaái mï
li úã àöå sêu. Mònh caãm thêëy dïî chõu àïën mûác mònh chó muöën àûúåc
nhû thïë naây maäi. Mònh àaä traãi qua traång thaái mï li úã àöå sêu cho
duâ laâ mònh àang úã ngay trïn mùåt nûúác. Mònh chûa bao giúâ coá caãm
giaác dïî chõu, thanh thaãn, phêën chêën, haånh phuác, àêìy ûúác voång,
àêìy khaát khao àïën nhû vêåy. Nïëu vaâo möåt ngaây àöng giaá laånh
thaáng mûúâi hai úã Vûúân baách thuá Philadenlphia maâ tònh yïu àaä
mang laåi nhûäng caãm giaác nhû thïë naây thò haäy thûã tûúãng tûúång
xem noá nhû thïë naâo vaâo muâa xuên, bïn möåt caái höì vùæng úã
Canaàa!" Àoá laâ nhûäng yá nghô thêìm kñn cuãa Louis.
Chuá laâ con chim haånh phuác nhêët. Röët cuöåc chuá àaä trúã thaânh
möåt chuá Thiïn Nga Keân thûåc sûå. Cuöëi cuâng thò chuá àaä vûúåt qua
khuyïët têåt cuãa chñnh mònh. Chuá thêëy loâng traân ngêåp niïìm biïët ún
àöëi vúái böë chuá. Chuá thêån troång vûún àêìu àùåt lïn caái cöí daâi trùæng
muöët, xinh àeåp cuãa Serena. Dûúâng nhû àoá laâ möåt viïåc laâm liïìu
lônh, nhûng cö laåi coá veã thñch thuá. Röìi chuá luâi laåi. Serena búi àïën
trûúác mùåt chuá. Cö thêån troång àùåt àêìu mònh lïn cöí chuá. Noá nùçm
yïn úã àoá möåt luác, röìi cö búi ài. "Thêåt laâ möåt viïåc liïìu lônh!" cö nghô.
"Nhûng dûúâng nhû chaâng thñch àiïìu àoá. Thêåt vui sûúáng laâm sao
khi biïët rùçng mònh àaä tòm àûúåc möåt ngûúâi baån àúâi xûáng àaáng - möåt
chaâng thiïn nga maâ mònh coá thïí yïu vaâ tön troång, möåt chaâng thiïn
nga khöng chó laâ möåt nhaåc sô maâ coân coá veã giaâu coá thûåc sûå. Haäy
nhòn xem bùçng kia taâi saãn!" Serena tûå nhuã. Mùæt cö hên hoan ài tûâ
chiïëc tröm-peát, caái baãng, buát chò phêën àïën tuái tiïìn vaâ chiïëc Huên
chûúng cûáu maång. "Thêåt laâ möåt chaâng thiïn nga vui nhöån!" cö
nghô. "Chaâng múái baãnh bao laâm sao!" Hoå cuâng nhau búi àïën àêìu höì
àùçng kia, núi hoå coá thïí úã riïng vúái nhau. Röìi Louis thiïëp ài vò àïm

trûúác chuá nguã rêët ñt, trong khi àoá Serena duâng bûäa àiïím têm vaâ
chaãi chuöët.

E.B White 106
CHÛÚNG 18
TÛÅ DO
Cuöëi cuâng thò tin vïì sûå xuêët hiïån cuãa Serena úã Höì Chim cuäng
àïën tai öng Töí trûúãng töí coi soác chim muöng. Öng ta àïën têån núi
àïí nhòn cö vaâ lêëy laâm hoan hó. Röìi öng ra lïånh cho möåt ngûúâi baão
vïå cuãa mònh:
- Haäy liïåu sao àïí saáng höm nay noá phaãi bõ xeán caánh - ngay
lêåp tûác, trûúác khi noá bay ài vaâ boã chuáng ta. Con thiïn nga àoá laâ
möåt giöëng chim quyá. Àûâng àïí noá bay ài mêët!
Louis vûâa chúåp mùæt dêåy, chuá tröng thêëy hai ngûúâi baão vïå
àang tiïën laåi gêìn Serena, khi noá àang àûáng trïn búâ gêìn haâng raâo
caãnh. Möåt ngûúâi baão vïå cêìm möåt chiïëc lûúái röång coá quai daâi. Ngûúâi
kia cêìm möåt böå àöì möí. Hoå lùång leä vaâ chêåm raäi leãn àïën sau lûng
Serena. Louis hiïíu ngay hoå àõnh laâm gò. Chuá giêån àiïn lïn. Nïëu
nhûäng ngûúâi naây bùæt àûúåc Serena vaâ cùæt caánh cö thò têët caã caác kïë
hoaåch cuãa chuá seä hoãng hïët - cö seä khöng bao giúâ cuâng chuá bay àïën
möåt caái höì hoang vùæng naâo àûúåc; cö seä phaãi úã laåi Philadenlphia
suöët phêìn àúâi coân laåi cuãa mònh, möåt söë phêån kinh khuãng. "Àêy laâ
khoaãnh khùæc cuãa mònh", Louis nghô, "Khöng ai coá thïí cùæt caánh
ngûúâi yïu cuãa mònh trong khi chñnh mònh àang úã àêy àûúåc". Chuá
höëi haã leo lïn àaão, thaáo àöì àaåc ra àïí dïî bïì haânh àöång. Chuá giêëu
tröm-peát vaâ têët caã nhûäng thûá khaác dûúái möåt rùång liïîu. Röìi chuá laåi
löåi xuöëng nûúác vaâ chúâ thúâi cú têën cöng. Ngûúâi baão vïå cêìm chiïëc lûúái
lùång leä trûúân túái gêìn sau lûng Serena. Cö khöng àïí yá àïën anh ta -
cö chó àûáng àoá, mú maâng nghô vïì Louis. Ngûúâi baão vïå tûâ tûâ nêng
lûúái lïn. Trong luác anh ta laâm nhû vêåy, Louis ra tay. Haå caái cöí daâi
maånh meä cuãa mònh xuöëng thêëp cho àïën khi noá vûún thùèng ra trûúác
mùåt chuá nhû möåt ngoån giaáo, chuá lao nhanh trïn mùåt nûúác, hûúáng

thùèng vïì phña ngûúâi baão vïå, caánh àêåp maånh vaâo khöng khñ, chên
àaåp maånh trïn mùåt nûúác. Trong nhaáy mùæt chuá àaä túái núi vaâ àêm
thùèng caái moã cûáng vaâo möng ngûúâi baão vïå. Àoá laâ möåt cuá rêët truáng
àñch. Tay naây gêåp ngûúâi laåi vò àau vaâ thaã rúi chiïëc lûúái. Ngûúâi kia
thò cöë chöåp lêëy cöí Serena. Louis duâng caánh nïån möåt cuá nhû trúâi
giaáng vaâo àêìu anh ta vaâ quêåt anh chaâng töåi nghiïåp ngaä lùn ra. Böå
àöì möí vùng lïn khöng. Chiïëc lûúái rúi xuöëng nûúác. Möåt ngûúâi baão vïå
rïn ró vaâ öm lêëy möng núi bõ àêm. Ngûúâi baão vïå kia nùçm thùèng
cùèng trïn mùåt àêët, hêìu nhû hoaân toaân bõ nöëc ao. Serena nhanh
choáng trûúân xuöëng nûúác vaâ duyïn daáng búi ài. Louis búi theo. Chuá
dùån cö phaãi úã yïn trïn höì. Röìi chuá laåi leo vöåi lïn àaão, vúá lêëy tröm-
peát, baãng buát phêën, huên chûúngvaâ tuái tiïìn, bay qua haâng raâo vaâ
maånh daån ài túái Nhaâ Chim. Chuá vêîn coân giêån dûä. Chuá ài thùèng
àïën phoâng laâm viïåc cuãa öng töí trûúãng töí coi soác chim. Chuá goä cûãa.
- Cûá vaâo! - Möåt gioång noái cêët lïn. Louis bûúác vaâo. Öng Töí
trûúãng àang ngöìi úã baân laâm viïåc.
- Chaâo Louis! - Öng ta noái. "Ko-hoh!" Louis duâng tröm-peát
àaáp lúâi.
- Àiïìu gò laâm cho cêåu bêån têm vêåy? - Öng töí trûúãng hoãi.
Louis àùåt tröm-peát xuöëng saân, thaáo baãng vaâ buát phêën ra khoãi
cöí. "Töi àang yïu", chuá viïët. Öng töí trûúãng ngaã ngûúâi tûåa vaâo ghïë
vaâ voâng tay ra sau gaáy. Mùåt öng hiïån ra veã xa vùæng. Öng nhòn ra
cûãa söí yïn lùång höìi lêu.
- Phaãi, - öng noái, - cêåu yïu cuäng laâ viïåc tûå nhiïn thöi. Cêåu coân
treã. Cêåu laåi coá taâi. Chó coân möåt hai thaáng nûäa laâ túái muâa xuên.
Chim choác thûúâng yïu vaâo muâa xuên. Töi chùæc laâ cêåu laåi yïu möåt
trong söë mêëy cö thiïn nga treã cuãa töi thöi.
"Serena", Louis viïët, "Naâng àïën àêy tûâ höm kia. Tûâ khi úã
Montana töi àaä húi quen biïët naâng. Naâng cuäng yïu töi".
- Àiïìu àoá chùèng laâm töi ngaåc nhiïn chuát naâo caã, - öng töí
trûúãng noái. - Cêåu laâ möåt chaâng thiïn nga treã vaâ laå thûúâng. Bêët kyâ
cö naâng thiïn nga treã naâo cuäng coá thïí yïu cêåu hïët. Cêåu laâ möåt
nhaåc cöng tröm-peát taâi ba - möåt trong nhûäng ngûúâi gioãi nhêët. Töi

E.B White 108
vui sûúáng àûúåc biïët vïì möëi tònh naây, Louis aå. Cêåu vaâ vúå cêåu coá thïí
úã ngay taåi Höì Chim vaâ xêy dûång gia àònh trong sûå no àuã vaâ an
toaân, taåi Vûúân baách thuá lêu àúâi nhêët úã nûúác Myä.
- Töi àaä coá kïë hoaåch khaác röìi, - chuá viïët. Röìi chuá àùåt baãng
xuöëng vaâ nêng tröm-peát lïn. "Ngûúâi ta noái rùçng yïu àûúng thêåt
tuyïåt diïåu..." Àoá laâ möåt baâi haát cöí xûa do Irving Berlin saáng taác.
Caã gian phoâng traân ngêåp nhûäng êm thanh cuãa tònh yïu. Trong
mùæt öng töí trûúãng coá möåt veã mú maâng. Louis àùåt keân xuöëng vaâ laåi
cêìm chiïëc baãng lïn. "Töi seä mang Serena ài vúái töi trong voâng möåt
hoùåc hai ngaây nûäa", chuá viïët.
- Öì, khöng àûúåc àêu! - Öng töí trûúãng quaã quyïët noái. - Bêy giúâ
Serena thuöåc vïì Vûúân baách thuá röìi. Cö êëy laâ taâi saãn cuãa dên chuáng
Philadelphia. Chuáa àaä àûa cö ta àïën àêy.
"Khöng phaãi Chuáa àaä àûa naâng àïën àêy", Louis viïët. "Baäo
àûa chûá!"
- Öì, dêìu sao ài nûäa, - öng töí trûúãng noái, - cö naâng thiïn nga
êëy cuäng àaä thuöåc vïì töi. "Khöng, naâng thuöåc vïì töi", Louis viïët.
"Naâng thuöåc vïì töi theo lyá leä vaâ sûác maånh cuãa tònh yïu - sûác maånh
vô àaåi nhêët trïn traái àêët".
Öng töí trûúãng bùæt àêìu àùm chiïu.
- Cêåu khöng thïí mang Serena ài khoãi Vûúân baách thuá. Cö êëy
seä khöng bao giúâ coân bay àûúåc nûäa. Mêëy phuát trûúác àêy nhûäng
ngûúâi baão vïå àaä cùæt möåt àêìu caánh cuãa cö êëy röìi.
"Hoå àaä thûã", Louis viïët, "nhûng töi àaä cho hoå möåt trêån".
Öng töí trûúãng kinh ngaåc.
- Trêån àaánh coá hay khöng?
"Àoá laâ möåt trêån àaánh cöng bùçng", Louis àaáp. "Hoå leãn àïën tûâ
phña sau Serena, vò vêåy töi cuäng leãn àïën tûâ phña sau lûng hoå. Hoå
khoá maâ biïët àûúåc rùçng caái gò àaä têën cöng hoå".
Öng töí trûúãng khoaái traá cûúâi.

- Giaá maâ töi àûúåc tröng thêëy caãnh tûúång àoá thò, - öng ta noái. -
Nhûng haäy xem xem, Louis aå, cêåu phaãi nhêån thêëy hoaân caãnh maâ
töi àang vûúáng vaâo chûá. Töi coá nghôa vuå vúái nhên dên
Philadelphia. Trong voâng hai thaáng trúã laåi àêy, tònh cúâ maâ töi àaä
coá àûúåc hùèn hai con thiïn nga hiïëm coá - cêåu vaâ Serena. Möåt àöi
Thiïn Nga Keân! Möåt thò àïën àêy vò bõ baäo cuöën àïën, ngûúâi kia thò
laåi àïën àïí thûåc hiïån húåp àöìng vúái möåt nhaâ haâng àïm. Toaân böå cêu
chuyïån naây laâ sûå kiïån laå luâng nhêët àöëi vúái Vûúân baách thuá. Töi phaãi
coá nghôa vuå àöëi vúái cöng chuáng. Nhiïåm vuå cuãa töi, vúái tû caách töí
trûúãng töí coi soác chim, laâ phaãi giûä Serena laåi. Coân baãn thên cêåu thò
dô nhiïn laâ àûúåc tûå do ra ài khi naâo cêåu muöën, búãi vò khi chuáng töi
daân xïëp vïì buöíi hoâa nhaåc chuã nhêåt cuãa cêåu, öng Lucas àaä khùng
khùng àoâi àïí cho cêåu àûúåc tûå do. Nhûng coân trûúâng húåp cuãa
Serena thò... hûâ, Louis aâ, cö êëy phaãi bõ cùæt möåt àêìu caánh traái thöi.
Vûúân baách thuá khöng àûúåc pheáp àïí xöíng mêët möåt con Thiïn Nga
Keân treã àeåp vaâ quyá hiïëm chó vò vö tònh cêåu laåi yïu cö êëy. Vaã laåi, töi
nghô laâ cêåu àang phaåm möåt sai lêìm lúán àêëy. Nïëu cêåu vaâ Serena úã
laåi àêy, caác baån seä àûúåc an toaân. Caác baån seä khöng coá keã thuâ. Caác
baån khöng phaãi lo lùæng cho con caái. Seä khöng bao giúâ coá möåt con
caáo, möåt con raái caá hay möåt con soái naâo têën cöng caác baån àïí ùn thõt
caã. Caác baån seä khöng bao giúâ bõ àoái. Caác baån seä khöng bao giúâ bõ
sùn bùæn. Caác baån seä khöng bao giúâ chïët búãi chêët àöåc vò ùn phaãi
nhûäng viïn àaån suáng sùn nùçm úã dûúái àaáy caác ao höì tûå nhiïn. Haâng
nùm vaâo muâa xuên caác baån seä àeã, êëp trûáng, vaâ seä söëng lêu daâi
trong tiïån nghi vaâ nghó ngúi tuyïåt haão. Möåt cêåu thiïn nga treã liïåu
coân coá thïí àoâi hoãi gò hún?
"Tûå do!" Louis viïët lïn chiïëc baãng. "Duâ an toaân laâ têët caã
nhûäng gò töët àeåp, töi vêîn yïu tûå do hún". Noái röìi chuá nêng tröm-peát
lïn vaâ chúi "Haäy khoaác aáo choaâng cuãa baån vaâo, khi gioá thöíi tung
bay..."
Öng töí trûúãng móm cûúâi. Öng hiïíu roä nhûäng àiïìu Louis muöën
noái. Caã hai yïn lùång höìi lêu. Louis àùåt tröm-peát sang möåt bïn. Röìi
chuá viïët: "Töi coá hai àiïìu mong muöën. Trûúác tiïn laâ xin haäy hoaän
viïåc cùæt caánh Serena laåi àïën sau lïî Giaáng sinh - töi àaãm baão laâ cö

E.B White 110
êëy seä khöng boã tröën àêu. Àiïìu thûá hai laâ haäy gûãi cho töi möåt bûác
àiïån tñn".
- Àûúåc thöi, Louis aå, - öng töí trûúãng noái. Vaâ öng ta àûa cho
Louis möåt túâ giêëy vaâ möåt caái buát chò. Louis viïët möåt bûác àiïån àïí
gûãi cho Sam Rêu Xöìm. Bûác àiïån viïët: Àang úã vûúân baách thuá
Philadelphia. Àêy laâ viïåc khêín cêëp. Cêåu haäy àïën ngay. Mònh seä
traã tiïìn veá maáy bay cho cêåu. Bêy giúâ mònh àaä giaâu coá röìi. (Kyá tïn)
Louis!
Chuá àûa bûác àiïån cho öng töí trûúãng keâm theo böën àö la lêëy
tûâ trong tuái tiïìn cuãa chuá ra. Öng töí trûúãng sûãng söët. Trong suöët
quaäng thúâi gian laâm viïåc úã Vûúân baách thuá, àêy laâ lêìn àêìu tiïn möåt
trong söë nhûäng con chim yïu cêìu öng gûãi ài möåt bûác àiïån tñn. Vaâ
têët nhiïn laâ öng ta khöng hïì biïët Sam Rêu Xöìm laâ ai. Nhûng öng
vêîn gûãi bûác àiïån ài vaâ ra lïånh cho nhûäng ngûúâi baão vïå cuãa öng àïí
cho Serena yïn trong möåt vaâi ngaây - àiïìu maâ hoå rêët vui sûúáng àûúåc
tuên lïånh.
Louis caãm ún öng ta vaâ rúâi khoãi phoâng. Chuá trúã laåi vúái
Serena vaâ hoå traãi qua möåt ngaây haånh phuác bïn nhau, cuâng tùæm,
cuâng búi löåi, cuâng ùn, cuâng uöëng vaâ bùçng haâng nghòn caách nho nhoã
thïí hiïån cho nhau thêëy hoå yïu nhau nhiïìu nhû thïë naâo. Sam àïën
Vûúân baách thuá möåt ngaây sau lïî Giaáng sinh. Cêåu trang bõ nhû thïí
cêåu àang ài vaâo rûâng. Möåt tay cêåu xaách chiïëc tuái nguã àûúåc cuöån laåi
goån gaâng. Sau lûng cêåu àeo chiïëc ba- lö àûång baân chaãi àaánh rùng,
lûúåc, möåt chiïëc sú mi saåch, möåt caái ròu nhoã cêìm tay, möåt caái la baân
boã tuái, söí nhêåt kyá, buát vaâ möåt ñt àöì ùn. Cêåu àeo con dao sùn úã thùæt
lûng. Bêy giúâ Sam àaä mûúâi böën tuöíi vaâ tröng cêåu lûåc lûúäng so vúái
tuöíi cuãa mònh. Chûa bao giúâ cêåu àûúåc thêëy möåt vûúân baách thuá lúán
nhû vêåy. Àûúåc gùåp laåi nhau, cêåu vaâ Louis xiïët àöîi vui mûâng. Louis
giúái thiïåu Sam vúái Serena. Röìi chuá múã tuái tiïìn vaâ cho Sam xem söë
tiïìn chuá àaä daânh duåm àûúåc; nhûäng túâ möåt trùm àö la, nhûäng túâ
nùm mûúi àö la, nhûäng túâ hai mûúi àö la, nhûäng túâ mûúâi àö, nùm
àö, möåt àö vaâ mêëy àöìng xu baåc - caã möåt àöëng.
"Laåy chuáa töi!" Sam nghô. "Mònh hy voång cö êëy lêëy cêåu ta
khöng phaãi vò tiïìn". Louis duâng baãng kïí cho Sam nghe vïì trêån

chiïën àêëu vúái nhûäng ngûúâi baão vïå vaâ vïì viïåc öng töí trûúãng muöën
cêìm tuâ Serena bùçng caách cùæt àêìu caánh cuãa cö. Chuá noái vúái Sam laâ
cuöåc àúâi cuãa chuá seä bõ huãy hoaåi nïëu Serena khöng bay àûúåc nûäa.
Chuá giaãi thñch cho Sam biïët laâ ngay khi traã xong moán núå cho böë vaâ
chiïëc tröm-peát àaä thuöåc vïì chuá möåt caách trung thûåc, chuá vaâ Serena
dûå àõnh seä giaä tûâ cuöåc söëng vùn minh cuãa loaâi ngûúâi vaâ trúã vïì vúái
cuöåc söëng hoang daä. "Bêìu trúâi", chuá viïët lïn baãng, "laâ phoâng úã cuãa
mònh. Rûâng rêåm laâ phoâng khaách cuãa mònh. Höì hoang sú laâ buöìng
tùæm cuãa mònh. Mònh khöng thïí söëng sau möåt bûác tûúâng raâo suöët caã
cuöåc àúâi àûúåc. Serena cuäng khöng thïí - cö êëy khöng sinh ra àïí
söëng nhû vêåy. Bùçng caách naây hay caách khaác chuáng ta cuäng phaãi
thuyïët phuåc bùçng àûúåc öng töí trûúãng àïí cho Serena ra ài". Sam
nùçm daâi bïn búâ Höì Chim vaâ voâng tay ra sau gaáy. Cêåu nhòn lïn
voâm trúâi bao la. Bêìu trúâi trong xanh, böìng bïình vaâi aáng mêy
trùæng. Sam hiïíu roä Louis coá caãm giaác nhû thïë naâo vïì tûå do. Cêåu
nùçm àoá möåt luác lêu vaâ suy nghô. Võt vaâ ngöîng chêìm chêåm búi ngay
caånh àoá, bêìy chim bõ cêìm tuâ luä lûúåt keáo túái khöng ngúát. Dûúâng nhû
têët caã boån chuáng àïìu maånh khoãe vaâ sung sûúáng. Toâ Moâ, Haånh
Phuác vaâ Laänh Àaåm - ba con Thiïn Nga Keân - búi ngay kïë bïn vaâ
chùm chuá nhòn cêåu beá laå mùåt àang nùçm trïn búâ. Cuöëi cuâng Sam
ngöìi dêåy.
- Haäy nghe nheá, Louis, - cêåu noái - cêåu nghô sao vïì yá kiïën naây?
Nùm naâo cêåu vaâ Serena cuäng coá yá àõnh àeã vaâ êëp trûáng, coá phaãi
khöng? "Àûúng nhiïn röìi", Louis viïët cêu traã lúâi lïn baãng.
- Vêåy àûúåc röìi, - Sam noái. - Trong möîi lûáa thiïn nga con luön
luön coá möåt con cêìn àûúåc chùm soác vaâ baão vïå àùåc biïåt. Höì Chim laâ
möåt núi lyá tûúãng cho chuá thiïn nga con cêìn sûå che chúã àùåc biïåt àoá.
Àêy laâ möåt caái höì àeåp, Louis aå. Àêy laâ möåt vûúân baách thuá röång lúán.
Nïëu töi thuyïët phuåc àûúåc öng töí trûúãng àïí cho Serena àûúåc tûå do,
luác naây hay luác khaác liïåu baån coá vui loâng tùång möåt àûáa con cuãa
baån cho vûúân baách thuá khi hoå cêìn möåt con thiïn nga khaác hay
khöng? Nïëu baån àöìng yá nhû vêåy thò töi seä ài ngay àïën chöî öng töí
trûúãng àïí trao àöíi vúái öng ta vïì vêën àïì naây". Giúâ laåi àïën lûúåt Louis
nghô ngúåi. Vaâi phuát sau chuá nhùåt baãng lïn. "Àûúåc thöi", chuá viïët.
"ta thoãa thuêån nhû vêåy". Röìi chuá nêng tröm-peát lïn. "Öi muâa xuên

E.B White 112
naãy löåc àêm chöìi", chuá chúi. "Búâ hoang vu, rûâng vùæng lùång khöng
ngûúâi..." Boån chim nûúác dûâng búi àïí lùæng nghe. Nhûäng ngûúâi baão
vïå ngûâng cöng viïåc àang laâm dúã laåi vaâ lùæng nghe. Öng töí trûúãng
àang ngöìi trong phoâng laâm viïåc úã Nhaâ Chim àùåt buát xuöëng, tûåa
lûng vaâo ghïë vaâ lùæng nghe. Êm thanh tûâ chiïëc keân cuãa Louis thoaát
ra, bay lïn khöng trung vaâ caã thïë giúái dûúâng nhû trúã nïn töët laânh
hún, saáng àeåp hún, hoang daä hún, tûå do hún, haånh phuác hún vaâ
möång mú hún.
- Giai àiïåu àoá hay àêëy, - Sam noái. - Baâi gò vêåy?
"öì, chó laâ baâi mònh tûå saáng taác êëy maâ", Louis viïët lïn baãng.

CHÛÚNG 19
MÖÅT CUÖÅC TROÂ CHUYÏÅN VÏÌ TIÏÌN NONG
Hêìu nhû trong àúâi ai cuäng coá möåt sûå kiïån laâm thay àöíi caã
cuöåc söëng cuãa hoå. Ngaây maâ Sam Rêu Xöìm àïën vûúân baách thuá
Philadelphia laâ möåt bûúác ngoùåt trong àúâi cêåu. Cho àïën ngaây höm
àoá cêåu vêîn chûa hïì quyïët àõnh lúán lïn seä laâm gò. Nhûng ngay giêy
phuát àêìu tiïn nhòn thêëy vûúân baách thuá, moåi nöîi bùn khoùn cuãa
cêåu biïën saåch. Cêåu hiïíu rùçng mònh muöën àûúåc laâm viïåc úã möåt
vûúân baách thuá. Sam yïu têët caã nhûäng gò söëng àöång, vaâ vûúân baách
thuá laâ möåt nhaâ kho khöíng löì chûáa caác sinh vêåt - göìm moåi loaâi àöång
vêåt boâ, trûúân, chaåy, nhaãy, bay hoùåc söëng chui nhuãi. Sam say mï
ngùæm nhòn têët caã. Nhûng cêåu coân phaãi giaãi quyïët vêën àïì cuãa Louis
trûúác àaä. Cêåu phaãi cûáu Serena thoaát caãnh tuâ àêìy. Vò vêåy cêåu nhùåt
ba lö vaâ tuái nguã lïn, ài àïën Nhaâ Chim vaâ bûúác vaâo phoâng laâm viïåc.
Daáng cêåu vûún cao vaâ thùèng, nhû thïí cêåu àang ài trïn àûúâng moân
trong rûâng. Öng töí trûúãng coá caãm tònh vúái veã bïì ngoaâi cuãa Sam vaâ
àïí yá thêëy rùçng tröng cêåu húi giöëng ngûúâi Anh- àiïng.
- Vêåy ra cêåu laâ Sam Rêu Xöìm, - khi thêëy Sam àûáng trûúác
mùåt, öng töí trûúãng noái. - Cêåu àïën àêy coá viïåc gò?
- "Àïí baão vïå tûå do", - Sam traã lúâi - "Chaáu nghe noái rùçng baác
coá yá àõnh cùæt caánh cuãa möåt con thiïn nga. Chaáu àïën àêy àïí xin baác
àûâng laâm àiïìu àoá."
Sam ngöìi xuöëng vaâ hoå troâ chuyïån suöët caã tiïëng àöìng höì. Sam
khùèng àõnh vúái öng töí trûúãng rùçng Louis laâ baån cuä cuãa cêåu. Cêåu kïí
laåi chuyïån khaám phaá ra möåt caái töí thiïn nga úã Canaàa khoaãng ba
nùm vïì trûúác, vïì chuyïån Louis àaä bõ cêm tûâ khi múái ra àúâi nhû thïë
naâo, chuyïån Louis àïën möåt trûúâng úã Montana àïí hoåc àoåc vaâ hoåc
viïët, chuyïån böë Louis, baác thiïn nga giaâ, àaä ùn tröåm chiïëc tröm-
peát, chuyïån ài laâm cho traåi heâ Kookooskoos vaâ cho Thuyïìn Thiïn

E.B White 114
Nga úã Boston. Öng töí trûúãng lùæng nghe rêët chùm chuá, nhûng öng
ta khöng chùæc coá tin nöíi möåt lúâi naâo trong cêu chuyïån kyâ laå naây
hay khöng. Röìi Sam giaãi thñch àïì xuêët cuãa cêåu vïì viïåc cho pheáp
Serena tûå do bay ài thay vò biïën cö thaânh möåt con chim bõ giam
cêìm. Cêåu noái rùçng cêåu nghô rùçng àoá laâ möåt sûå sùæp àùåt thuêån lúåi
cho vûúân baách thuá, búãi vò bêët cûá khi naâo hoå muöën coá möåt con Thiïn
Nga Keân nhoã thò Louis seä tùång cho hoå möåt àûáa con cuãa chuá. Öng töí
trûúãng bõ lúâi àïì nghõ hêëp dêîn.
- YÁ cêåu muöën noái rùçng cêåu ài suöët tûâng êëy dùåm àûúâng àïën
Philadelphia àïí giuáp àúä möåt con chim û?
- Vêng, thûa baác, - Sam traã lúâi. - Chaáu seä ài bêët kyâ núi naâo àïí
giuáp àúä möåt con chim. Vaã laåi, Louis laâ trûúâng húåp àùåc biïåt. Chuá êëy
laâ baån cuä. Chuáng chaáu àaä tûâng hoåc cuâng trûúâng. Baác hùèn cuäng
phaãi cöng nhêån baån êëy laâ möåt con chim khaác thûúâng.
- Chùæc chùæn laâ thïë röìi. - Öng töí trûúãng noái. - Nhûäng buöíi hoâa
nhaåc vaâo caác chiïìu chuã nhêåt cuãa cêåu ta laâ sûå kiïån coá sûác thu huát
chûa tûâng thêëy úã vûúân baách thuá. Coá lêìn chuáng töi nuöi möåt con
vûúån ngûúâi tïn laâ Tre - giúâ thò noá chïët mêët röìi. Tre rêët cûâ nhûng
Louis thêåm chñ coân thu huát àûúåc nhiïìu khaách tham quan hún laâ
Tre. Sû tûã biïín cuãa chuáng töi cuäng thu huát àûúåc àöng khaách,
nhûng khöng gò coá thïí so saánh àûúåc vúái Louis khi cêåu êëy chúi
tröm-peát vaâo caác buöíi chiïìu chuã nhêåt. Moåi ngûúâi nhû àiïn lïn vò
vui thñch. Vaâ êm nhaåc cuäng töët cho àöång vêåt - noá xoa dõu chuáng vaâ
laâm cho chuáng quïn ài nhûäng lo lùæng thûúâng ngaây. Khi Louis ra ài
töi seä nhúá cêåu êëy. Caã vûúân baách thuá cuäng seä nhúá cêåu êëy vö cuâng.
Ûúác gò cêåu êëy úã laåi ngay taåi àêy cuâng vúái vúå - nïëu thïë thò thêåt tuyïåt
vúâi.
- Louis seä heáo hon trong caãnh tuâ àaây. Baån êëy seä chïët mêët, -
Sam noái. - Baån êëy cêìn nhûäng chöën hoang daä - nhûäng caái höì nhoã,
nhûäng vuâng àêìm lêìy vaâo muâa xuên vúái coã àuöi meâo, chim Saáo
caánh àoã, vúái nhûäng daân àöìng ca cuãa ïëch nhaái, nhûäng tiïëng kïu cuãa
chim lùån gavia vaâo buöíi àïm. Louis àang theo àuöíi möåt giêëc mú.
Têët caã chuáng ta ai cuäng phaãi theo àuöíi möåt giêëc mú. Xin baác haäy
àïí cho Serena ra ài! Xin baác àûâng cùæt caánh cuãa cö êëy!

Öng töí trûúãng nhùæm mùæt laåi. Öng ta àang nghô vïì nhûäng caái
höì nhoã nùçm sêu trong rûâng, vïì sùæc maâu cuãa nhûäng buåi cêy hûúng
böì, vïì nhûäng êm thanh cuãa buöíi àïm vaâ vïì daân àöìng ca cuãa ïëch
nhaái. Öng ta nghô vïì nhûäng caái töí thiïn nga, nhûäng quaã trûáng, röìi
túái khi trûáng núã vaâ bêìy thiïn nga con xïëp haâng möåt theo chên böë.
Öng nhúá laåi nhûäng giêëc mú maâ öng àaä tûâng êëp uã thúâi öng coân treã.
- Thöi àûúåc, - böîng nhiïn öng noái.- Serena coá thïí ài àûúåc.
Chuáng ta seä khöng cùæt caánh noá. Nhûng laâm thïë naâo maâ töi biïët
chùæc rùçng Louis seä mang àïën cho töi möåt con Thiïn Nga Keân nhoã
khi töi cêìn? Laâm thïë naâo maâ biïët àûúåc liïåu cêåu ta coá giûä lúâi hûáa
hay khöng?
- Baån êëy laâ möåt con chim biïët troång danh dûå, - Sam noái.
- Nïëu nhû baån êëy khöng trung thûåc vaâ giûä àuáng lúâi, khöng
töåi gò maâ baån êëy laåi phaãi ài laâm vaâ kiïëm thêåt nhiïìu tiïìn àïí traã laåi
cho ngûúâi chuã cûãa haâng nhaåc cuå moán tiïìn núå chiïëc tröm-peát maâ böë
baån êëy àaä lêëy tröåm.
- Nhên tiïån àêy töi cuäng muöën hoãi luön. Louis àaä kiïëm àûúåc
bao nhiïu tiïìn röìi?
- Baån êëy coá böën ngaân saáu trùm chñn mûúi möët àö la vaâ saáu
mûúi lùm xu, - Sam noái. - Chó mêëy phuát trûúác boån chaáu vûâa múái
àïëm xong. Baån êëy àûúåc traåi Kookooskoos traã cho möåt trùm àö la
tiïìn cöng thöíi keân hiïåu, vaâ àaä tiïu mêët saáu mûúi xu tiïìn tem. Thïë
laâ baån êëy àïën Boston vúái chñn mûúi chñn àö la vaâ böën mûúi xu. Röìi
öng chuã Thuyïìn Thiïn Nga laåi traã cho baån êëy möåt trùm àö la tiïìn
cöng àïí laâm viïåc trong möåt tuêìn, nhûng baån êëy àaä tiïu mêët ba àö
la àïí puöåc-boa cho nhûäng ngûúâi phuåc vuå úã khaách saån núi baån êëy àaä
tûâng nghó möåt àïm úã àoá. Vêåy laâ khi àïën Philadelphia baån êëy coá
möåt trùm chñn mûúi saáu àö la vaâ böën mûúi xu. Nhaâ haâng àïm traã
cho baån êëy möîi tuêìn nùm trùm àö la trong mûúâi tuêìn, tñnh ra laâ
nùm ngaân àö la, nhûng baån êëy phaãi traã phñ möi giúái hïët mûúâi phêìn
trùm söë tiïìn nùm ngaân àö àoá, vaâ baån êëy cuäng tiïu hïët baãy mûúi
lùm xu àïí mua chò phêën múái vaâ böën àö la àïí gûãi àiïån tñn cho chaáu.
Vêåy nïn töíng cöång söë tiïìn laâ böën ngaân saáu trùm chñn mûúi möët àö

E.B White 116
la vaâ saáu mûúi lùm xu. Àöëi vúái möåt con chim nhû thïë laâ quaá nhiïìu
röìi.
- Chùæc chùæn laâ thïë röìi,- öng töí trûúãng noái. - Chùæc chùæn laâ thïë
röìi!
- Nhûng baån êëy cuäng seä traã tiïìn veá maáy bay khûá höìi tûâ
Montana àïën Philadenlphia cho chaáu. Vò thïë moán tiïìn seä giaãm
xuöëng chó coân böën ngaân böën trùm hai mûúi àö la vaâ baãy mûúi taám
xu thöi.
Öng töí trûúãng tröng coá veã choaáng vaáng vò nhûäng con söë naây.
- Ngêìn êëy vêîn coân laâ quaá nhiïìu àöëi vúái möåt con chim. - Öng
noái. - Cêåu ta àõnh laâm gò vúái têët caã söë tiïìn àoá?
- Baån êëy seä àûa caã cho öng böë, baác thiïn nga giaâ.
- Vaâ öng naây seä laâm gò vúái chuáng?
- Baác êëy seä bay àïën cûãa haâng nhaåc cuå úã Billing vaâ trao söë tiïìn
àoá cho ngûúâi chuã hiïåu àïí traã moán núå ùn tröåm chiïëc tröm-peát.
- Àûa hïët têët caã ngêìn êëy û?
- Vêng.
- Nhûng möåt chiïëc tröm-peát khöng àaáng giaá túái böën ngaân böën
trùm hai mûúi àö la vaâ baãy mûúi taám xu.
- Chaáu biïët thïë, - Sam noái. - Nhûng chñnh cûãa hiïåu phêìn naâo
cuäng bõ hû hoãng. Baác thiïn nga giaâ àaä àêëm vúä cûãa söí kñnh to vaâ lao
vaâo nhû bõ ma àuöíi. Baác êëy laâm lung tung beng têët caã moåi thûá lïn.
- Phaãi, - öng töí trûúãng noái. - Nhûng àïí sûãa chûäa têët caã moåi
thûá cho tûã tïë cuäng khöng töën hïët ngêìn êëy tiïìn.
- Chaáu cho laâ khöng. - Sam noái. - Nhûng Louis khöng cêìn
duâng àïën tiïìn vaâo viïåc gò nûäa, vò vêåy baån êëy seä àûa têët caã cho
ngûúâi chuã cûãa haâng nhaåc cuå.
Dûúâng nhû chuã àïì vïì tiïìn baåc khiïën cho öng töí trûúãng rêët
quan têm. Öng ta nghô khöng phaãi duâng tiïìn vaâo viïåc gò nûäa thò seä
vui biïët bao nhiïu. Öng ngaã lûng ra ghïë tûåa. Öng thêëy viïåc möåt
trong söë nhûäng con thiïn nga öng coi soác laåi coá thïí daânh duåm àûúåc

hún böën ngaân àö la vaâ söë tiïìn àoá laåi ngay úã ngoaâi kia, àûúåc àûång
trong möåt tuái tiïìn treo ngay úã cöí noá, thêåt khoá tin quaá.
- Noái àïën vêën àïì tiïìn baåc, - öng noái. - chim choác dïî xûã trñ hún
con ngûúâi. Khi möåt con chim kiïëm àûúåc möåt söë tiïìn, hêìu hïët söë
tiïìn àoá khöng bõ tiïu àïën. Möåt con chim khöng phaãi àïën möåt siïu
thõ vaâ mua möåt taá trûáng, möåt cên bú, hai cuöån khùn giêëy, àöì ùn
töëi, möåt loå thuöëc têíy, möåt loå caâ chua söët, möåt cên rûúäi thõt bùm
viïn, möåt loå àaâo thaái laát moãng, khoaãng hai lñt rûúäi sûäa tûúi àaä khûã
chêët beáo vaâ möåt chai dêìu ö liu. Möåt con chim khöng phaãi traã tiïìn
thuï nhaâ hay laäi suêët vay núå. Möåt con chim khöng baão hiïím sinh
maång cuãa mònh vúái möåt cöng ty baão hiïím vaâ röìi cuäng khöng phaãi
àoáng tiïìn baão hiïím theo húåp àöìng. Möåt con chim khöng coá möåt
chiïëc ö tö vaâ vò thïë khöng phaãi mua xùng dêìu, khöng phaãi traã tiïìn
sûãa chûäa ö tö vaâ khöng phaãi mang xe àïën tiïåm rûãa xe vaâ traã tiïìn
rûãa xe. Muöng thuá vaâ chim choác thêåt laâ may mùæn. Chuáng khöng
phaãi suöët àúâi tñch goáp nhû con ngûúâi. Ngûúâi ta coá thïí daåy cho möåt
con khó laái àûúåc möåt chiïëc mö tö, nhûng töi chûa bao giúâ thêëy coá
con khó naâo laåi ra ngoaâi vaâ ài mua möåt chiïëc mö tö àûúåc.
- Phaãi röìi. - Sam traã lúâi. - Nhûng cuäng coá loaâi vêåt thñch tñch
goáp caác thûá, duâ cho laâ chuáng khöng traã bêët kyâ caái gò cho nhûäng àöì
vêåt àoá caã.
- Chùèng haån nhû...? - Öng töí trûúãng hoãi.
- Con chuöåt, - Sam noái. - Möåt con chuöåt seä laâm töí, röìi thò noá
seä tha vïì nhaâ àuã moåi thûá - nhûäng vêåt têìm têìm vaâ nhûäng àöì raác
rûúãi. Noá vúá lêëy bêët kyâ thûá gò loåt vaâo mùæt noá.
- Cêåu noái phaãi - Öng töí trûúãng noái.- Cêåu noái hoaân toaân àuáng,
Sam aå. Dûúâng nhû cêåu biïët rêët nhiïìu vïì loaâi vêåt.
- Chaáu thñch suác vêåt, - Sam noái. - Chaáu thñch àûúåc ngùæm nhòn
chuáng.
- Thïë thò haäy ài vúái töi vaâ chuáng ta seä khaám phaá vûúân baách
thuá, - öng töí trûúãng vûâa noái vûâa àûáng lïn. - Höm nay töi cuäng caãm
thêëy khöng muöën laâm viïåc thïm nûäa. Töi seä hûúáng dêîn cho cêåu
xem vûúân baách thuá.

E.B White 118
Vaâ caã hai cuâng ài ra. Àïm àoá, nhúâ sûå cho pheáp àùåc biïåt, Sam
nguã trong phoâng laâm viïåc cuãa öng töí trûúãng. Cêåu traãi tuái nguã ra
nïìn nhaâ vaâ cuöån mònh vaâo. Saáng mai maáy bay seä àûa cêåu quay trúã
vïì nhaâ. Têm trñ Sam àêìy ùæp nhûäng caái maâ cêåu àaä àûúåc tröng thêëy
úã vûúân baách thuá. Vaâ trûúác khi tùæt àeân, cêåu lêëy söí nhêåt kyá tûâ trong
ba lö ra vaâ viïët möåt baâi thú. Nöåi dung noá nhû sau:
Baâi thú cuãa Sam Rêu Xöìm
Trïn khùæp mùåt àêët vaâ biïín caã bao la.
Vûúân thuá Philadelphia laâ chöî daânh cho ta.
Coá nhiïìu thûá àïí ùn vaâ viïåc àïí laâm,
Coá chim Fregat vaâ coá chuöåt truâ tñ hon;
Coá Chuöåt Vesper vaâ coá con Lûúâi,
Cöng bùçng maâ noái thò töi thñch caã àöi.
Coá gêëu trùæng vaâ ngöîng Canaàa
Vaâ nhûäng loaâi vêåt àïën tûâ moåi neão xa.
Coá nhûäng loaâi chûa bao giúâ baån àûúåc ngoá qua
Nhû gêëu potöt vaâ nhû chöìn gulo,
Thûåc sûå baån phaãi túái thùm vûúân baách thuá
Àïí àûúåc têån mùæt thêëy möåt chuá chuöåt tuái con
Hoùåc möåt con àama, hay linh dûúng àêìu boâ, àuöi trùæng.
Coá nhûäng chuá chim laå bïn búâ höì xanh trong,
Coá choá soái vaâ caã rùæn muäi lúån.
Coá nhûäng loaâi àöång vêåt hêëp dêîn vö cuâng,
Chùèng haån nhû chim ruöìi vaâ bêìy haãi cêíu.
Coá nhûäng chuá ngûåa non àïí cûúäi, vaâ luä chim àïí sùn möìi,
Vaâ nhûäng sûå kiïån xaãy ra haâng ngaây.
Coá choá soái, caáo, diïìu hêu vaâ cuá,
Vaâ höëc lúán àïí sû tûã vuâi mònh trong àoá.

Coá nhûäng höì nûúác lùång ïm vaâ nhûäng chuöìng thuá bònh yïn.
Núi boâ saát nghó ngúi vaâ höí dûä gêìm lïn.
Coân coá khó àêìu choá àñt àoã sau lûng.
Toaân böå muåc àñch cuãa möåt vûúân baách thuá àûúåc chùm soác tûã
tïë,
Laâ àûa baån àïën vúái thïë giúái àöång vêåt quanh ta.
(Kyá tïn) Sam Rêu Xöìm
Sam àïí baâi thú lïn baân laâm viïåc cuãa öng töí trûúãng. Saáng súám
höm sau, trûúác giúâ laâm viïåc cuãa nhên viïn vûúân baách thuá rêët lêu,
Sam àaä rúâi Philadelphia bùçng maáy bay. Louis vaâ Serena cuâng ài
vúái cêåu àïën sên bay. Hoå muöën vêîy chaâo taåm biïåt. Hoå cuäng dûå àõnh
seä tûâ giaä Philadelphia ngay luác àoá vaâ ngay taåi àoá àïí bay vïì
Montana. Khi nhên viïn haãi quan tröng thêëy hai con chim trùæng
to trïn àûúâng bùng, hoå nhöën nhaáo caã lïn. Ngûúâi phuå traách thaáp
àiïìu khiïín àaánh àiïån cêëp baáo cho nhûäng phi cöng àang laái maáy
bay túái. Caã àaám thaânh viïn cuãa àöåi vêån chuyïín mùåt àêët tûâ caác toâa
nhaâ chaåy uâa ra, lao vïì phña Louis vaâ Serena àïí àuöíi hoå ài. Sam
àang ngöìi trïn maáy bay, bïn caånh cûãa söí, maáy bay àang chuêín bõ
cêët caánh vaâ cêåu tröng thêëy têët caã. Louis chöåp lêëy keân tröm-peát.
"Chuáng ta ra ài", chuá thöíi, "bay vaâo khoaãng trúâi cao xanh hoang
daä!" Nhûäng nöët nhaåc vang voång khùæp sên bay vaâ laâm moåi ngûúâi
giêåt mònh. "Ko- hoh! Ko- hoh!" goåi. Chuá haå tröm-peát xuöëng vaâ bùæt
àêìu chaåy doåc theo àûúâng bùng. theo sau. Vûâa luác àoá, maáy bay cuãa
Sam cuäng chaåy ngûúåc chiïìu gioá chuêín bõ cêët caánh. Àöi thiïn nga
chaåy bïn caånh. Hoå úã trïn khöng trung trûúác caã maáy bay, vaâ bay
rêët nhanh. Sam ngöìi bïn cûãa söí vêîy chaâo.
Huên Chûúng cûáu maång cuãa Louis lêëp laánh trong nùæng súám
mai. Chiïëc maáy cbay gêìm ruá vaâ bùæt àêìu bay lïn. Louis vaâ Serena
cuäng bay nhanh lïn cao. "Taåm biïåt, Philadelphia!" Louis nghô
thêìm. "Taåm biïåt Höì Chim! Taåm biïåt nhaâ haâng àïm!" Vúái töëc àöå rêët
lúán, maáy bay àaä àuöíi kõp àöi thiïn nga. Hoå bùæt àêìu tuåt laåi àùçng
sau. Hoå bay vïì hûúáng têy theo chiïëc maáy bay möåt laát. Röìi Louis ra
hiïåu cho Serena laâ chuá sùæp àöíi hûúáng. Chuá nghiïng caánh sang bïn

E.B White 120
traái vaâ reä ngoùåt vïì phña nam. "Chuáng ta seä bay vïì nhaâ theo tuyïën
àûúâng phûúng nam vaâ khöng viïåc gò phaãi vöåi vaä caã", chuá tûå nhuã.
Vaâ hoå àaä laâm nhû vêåy. Hoå bay vïì phûúng nam qua Maryland vaâ
Virginia. Hoå bay vïì phûúng nam qua Carolinas. Hoå nghó laåi möåt
àïm úã Yemassee vaâ tröng thêëy nhûäng cêy söìi cöí thuå rïu baám àêìy
caânh. Hoå ài thùm nhûäng vuâng àêìm lêìy röång lúán úã bang Georgia,
ngùæm nhûäng bêìy caá sêëu vaâ lùæng nghe tiïëng chim nhaån hoát. Hoå bay
ngang qua Florida vaâ lûu laåi vaâi ngaây úã möåt nhaánh söng lêìy löåi núi
coá nhûäng chuá chim böì cêu guâ guâ trïn nhûäng cêy tuyïët tuâng vaâ
nhûäng con thùçn lùçn beá xñu nùçm cuöån troân sûúãi nùæng. Hoå reä vïì
hûúáng têy túái Louisiana. Röìi hoå reä sang hûúáng bùæc vïì phña nhaâ cuãa
hoå úã thûúång lûu vuâng höì Àaá Àoã. Möåt chuyïën höìi hûúng thêåt vinh
quang! Khi rúâi Montana, Louis khöng möåt xu dñnh tuái. Bêy giúâ chuá
àaä giaâu coá röìi. Khi ra ài, khöng möåt ai biïët àïën chuá. Bêy giúâ chuá àaä
nöíi tiïëng röìi. Khi ra ài, chuá coân laâ möåt keã cö àöåc trïn thïë giúái naây.
Giúâ àêy bïn caånh chuá laâ ngûúâi vúå - cö thiïn nga maâ chuá yïu. Chiïëc
huên chûúng vêîn úã cöí chuá, chiïëc tröm-peát quyá giaá àung àûa trong
gioá, söë tiïìn maâ chuá àaä phaãi vêët vaã múái kiïëm àûúåc nùçm yïn trong
tuái tiïìn. Chuá àaä hoaân thaânh muåc àñch maâ chuá àïì ra. Têët caã chó
trong voãn veån coá mêëy thaáng ngùæn nguãi. Tûå do mang laåi caãm giaác
thêåt kyâ diïåu! Tònh yïu thêåt tuyïåt vúâi!

CHÛÚNG 20
BILLINGS
Vaâo möåt ngaây thaáng giïng trong xanh, Louis vaâ Serena vïì
àïën nhaâ úã vuâng höì Àaá Àoã. Hoå nhanh choáng tòm thêëy caác thaânh
viïn trong gia àònh - böë meå vaâ caác anh chõ em hoå - giûäa haâng ngaân
nhûäng con chim nûúác khaác. Àoá laâ möåt cuöåc àoaân tuå öìn aâo. Moåi
ngûúâi àïìu muöën lïn tiïëng chaâo mûâng ngay lêåp tûác. Ko-hoh, ko-
hoh, ko-hoh! Cuöëi cuâng nhûäng keã laåc àaân cuäng àaä trúã vïì. Böë Louis,
öng thiïn nga giaâ, àoåc möåt baâi phaát biïíu hoa myä, khaá daâi nhûng
chên thaânh. Louis nêng keân lïn vaâ chúi baâi "Khöng coá núi naâo
giöëng nhû quï hûúng. aåi quï hûúng, quï hûúng, quï hûúng ngoåt
ngaâo!" Luä chim nûúác xò xaâo baân taán rêët nhiïìu vïì chuyïån Louis àaä
thuyïët phuåc àûúåc Serena trúã thaânh vúå cuãa chuá. Moåi ngûúâi àïìu chuác
mûâng àöi vúå chöìng haånh phuác. Vaâ têët caã caác anh chõ cuãa Louis vaâ
Serena xuám quanh vaâ xem nhûäng àöì àaåc cuãa Louis. Nhûäng vêåt
duång àúâi thûúâng cuãa chuá gêy cho hoå êën tûúång maånh. Hoå thñch
Huên chûúng cûáu maång, hoå say mï tiïëng keân tröm-peát, vaâ hoå nön
noáng muöën xem söë tiïìn trong tuái tiïìn. Nhûng Louis khöng múã tuái
ra. Thay vò vêåy chuá keáo böë meå taách riïng ra möåt bïn. Caã ba cuâng
nhau bûúác lïn búâ, Louis thaáo tuái tiïìn ra khoãi cöí, cuái àêìu chaâo vaâ
àûa noá cho thiïn nga böë. Têët caã söë tiïìn laâ böën ngaân böën trùm hai
mûúi àö la vaâ baãy mûúi taám xu. Röìi Louis lêëy baãng ra vaâ viïët möåt
bûác thû ngùæn cho ngûúâi chuã cûãa hiïåu nhaåc cuå úã Bilings àïí khi àïën
àoá böë chuá seä àûa cho öng ta. Bûác thû coá nöåi dung: Gûãi ngûúâi chuã
cûãa haâng nhaåc cuå úã Billings: Keâm theo thû naây ngaâi seä thêëy böën
ngaân böën trùm hai mûúi taám àö la vaâ baãy mûúi taám xu. Söë tiïìn àoá
àïí traã cho chiïëc tröm-peát vaâ nhûäng thiïåt haåi cuãa cûãa haâng. Xin löîi
vò têët caã nhûäng phiïìn phûác àaä gêy ra cho ngaâi. Thiïn nga böë khöng
biïët àïëm, vaâ öng cuäng khöng biïët àoåc, nhûng öng cêìm lêëy tuái tiïìn

E.B White 122
vaâ àeo noá vaâo cöí. Öng caãm thêëy chùæc chùæn rùçng giúâ àêy öng coá thïí
traã moán núå ùn tröåm chiïëc tröm-peát ngaây naâo.
- Töi seä ài, - öng noái vúái vúå. - Töi seä khöi phuåc laåi danh dûå cuãa
töi. Töi seä trúã laåi Bilings, núi töi àaä phaåm töåi - möåt thaânh phöë lúán,
àöng àuác dên cû.
- Trûúác àêy caã nhaâ cuäng àaä àûúåc nghe àiïìu àoá röìi. - Baâ vúå
nhêån xeát. - Haäy mang tiïìn vaâ thû àïën Bilings nhanh àïën hïët mûác
öng coá thïí bay. Vaâ khi öng túái àoá, xin haäy vò Chuáa maâ cêín thêån!
Ngûúâi chuã cûãa haâng nhaåc cuå coá suáng. Öng ta seä nhúá rùçng lêìn trûúác
möåt con thiïn nga àaä cûúáp úã cûãa haâng cuãa öng ta! Vò vêåy haäy tûå lo
cho baãn thên! Öng àang dêën thên vaâo möåt viïåc nguy hiïím àêëy.
- Nguy hiïím laâ caái àinh! - Thiïn nga chöìng noái. - Nguy hiïím
laâ caái àinh! Töi chaâo àoán nguy hiïím vaâ phiïu lûu. Tïn àïåm cuãa töi
cuäng laâ Nguy Hiïím. Töi seä liïìu meäng àïí khöi phuåc laåi danh dûå cuãa
töi vaâ daânh laåi phêím chêët lõch sûå cuãa töi. Töi seä traã hïët núå vaâ lau
saåch vïët nhú àaä böi nhoå tïn tuöíi töi. Töi seä khöng bao giúâ coân phaãi
xêëu höí vïì chuyïån ùn tröåm vaâ viïåc laâm sai traái nûäa. Töi seä...
- Nïëu öng khöng thöi ba hoa, - baâ vúå noái, - thò öng seä khöng
àïën àûúåc Louis trûúác khi cûãa haâng àoáng cûãa àêu.
- Baâ noái phaãi, nhû thûúâng lïå, - thiïn nga chöìng noái. Öng sûãa
laåi tuái tiïìn vaâ baãng àïí bay ài. Röìi öng cêët caánh bay lïn khöng
trung vaâ hûúáng vïì phña Bùæc, bay cao, bay nhanh. Vúå vaâ con trai
öng ta àûáng doäi nhòn theo cho àïën khi öng àaä khuêët daång.
- Thêåt àuáng laâ möåt laäo thiïn nga kyâ cuåc! - Baâ noái. - Con coá
möåt ngûúâi cha töët, Louis aå. Meå hy voång seä khöng coá àiïìu gò xaãy ra
vúái böë con. Noái thêåt vúái con, meå thêëy lo lo.
Thiïn nga böë bay cao vaâ bay nhanh. Khi thêëy nhûäng ngöi
nhaâ thúâ, nhaâ maáy, cûãa haâng vaâ nhaâ cûãa úã Billings, öng lûúån möåt
voâng röìi bùæt àêìu àaáp xuöëng, thùèng hûúáng cûãa haâng nhaåc cuå. "Àaä
àïën luác cuãa mònh röìi", öng tûå nhuã, "khoaãnh khùæc daânh laåi tñnh
trung thûåc cuãa mònh àaä úã trong têìm tay. Chùèng mêëy chöëc mònh seä
thoaát khoãi núå nêìn, thoaát khoãi boáng mêy u aám cuãa sûå höí theån, mêët
danh dûå vaâ bao truâm lïn cuöåc söëng cuãa mònh trong suöët bao thaáng

trúâi". Nhûäng ngûúâi àûáng dûúái àêët àaä tröng thêëy thiïn nga. Möåt
trong nhûäng ngûúâi baán haâng cuãa cûãa haâng nhaåc cuå àang àûáng
ngay caånh cûãa söí mùåt tiïìn vaâ nhòn ra àûúâng. Khi tröng thêëy con
chim trùæng to bay túái gêìn, anh ta la lïn vúái ngûúâi chuã tiïåm: "Con
chim lúán àang túái gêìn. Haäy lêëy suáng cuãa öng ra!" Chuã tiïåm chöåp
lêëy khêíu suáng ngùæn vaâ chaåy böí ra löëi ài. Thiïn nga bay laâ laâ tûâ
trïn trúâi xuöëng, hûúáng thùèng túái cûãa hiïåu. Chuã tiïåm nêng suáng
lïn. Öng ta nhaã àaån caã hai noâng thaânh möåt traâng liïn tuåc. Thiïn
nga böë caãm thêëy àau nhoái bïn vai traái. Nhûäng yá nghô vïì caái chïët
uâa vïì têm trñ öng. Ngoaái laåi phña sau, öng thêëy möåt gioåt maáu àoã
tûúi loang trïn ngûåc. Nhûng öng vêîn bay thùèng túái trûúác mùåt
ngûúâi chuã tiïåm. "Kïët cuåc àaä gêìn kïì", öng tûå nhuã. "Mònh seä chïët
trong khi àang laâm nhiïåm vuå. Mònh chó coân söëng àûúåc möåt laát nûäa
thöi. Öng chuã tiïåm vúái sûå àiïn röì cuãa öng ta, àaä tùång cho mònh möåt
vïët thûúng trñ maång. Tûâ tônh maåch cuãa mònh, maáu àoã chaãy xuöëng
thaânh doâng. Sûác lûåc mònh àaä caån kiïåt. Nhûng ngay caã trong giúâ
phuát gêìn kïì caái chïët, mònh cuäng seä traã tiïìn cho chiïëc tröm-peát. Xin
chaâo tûâ biïåt cuöåc söëng! Xin chaâo tûâ biïåt thïë giúái tûúi àeåp naây! Xin
chaâo tûâ biïåt vuâng höì nhoã úã miïìn Bùæc! Vônh biïåt nhûäng muâa xuên
maâ ta àaä biïët vúái têët caã niïìm say mï vaâ tònh yïu! Vônh biïåt ngûúâi
vúå thuãy chung vaâ nhûäng àûáa con thûúng yïu! Ta, keã àang hêëp höëi,
xin chaâo tûâ biïåt caã nhaâ. Ta phaãi chïët möåt caách duyïn daáng theo
caách maâ chó möåt con thiïn nga múái coá thïí laâm àûúåc". Vûâa suy nghô,
thiïn nga vûâa haå caánh àaáp xuöëng löëi ài, giú tuái tiïìn vaâ chiïëc baãng
ra trûúác mùåt ngûúâi chuã tiïåm àang kinh ngaåc, vaâ ngêët xóu khi tröng
thêëy maáu cuãa chñnh mònh. Öng nùçm ruä guåc bïn löëi ài trûúác mùåt têët
caã moåi ngûúâi nhû möåt con thiïn nga àaä chïët. Möåt àaám àöng xuám
laåi ngay tûác thò. "Caái gò thïë naây?" Ngûúâi chuã tiïåm khom mònh cuái
xuöëng con chim vaâ kïu lïn. "Caái gò xaãy ra úã àêy thïë naây?" öng ta
àoåc nhanh bûác thû ngùæn trïn chiïëc baãng. Röìi öng múã toang miïång
tuái vaâ bùæt àêìu löi ra nhûäng túâ giêëy baåc möåt trùm vaâ nùm mûúi àö
la. Möåt viïn caãnh saát vöåi vaä túái hiïån trûúâng vaâ bùæt àêìu àêíy àaám
ngûúâi luâi trúã laåi.
- Àûáng lui ra! - Anh ta quaát. - Con thiïn nga àaä bõ thûúng.
Haäy traánh chöî cho noá thúã!

E.B White 124
- Noá chïët röìi, - möåt cêåu beá noái. - Con chim àoá chïët röìi.
- Noá khöng hïì chïët, - ngûúâi baán haâng noái. - Noá hoaãng quaá àêëy
thöi.
- Haäy goåi möåt chiïëc cûáu thûúng! - Möåt phuå nûä trong àaám
àöng kïu lïn.
Möåt doâng maáu nhoã àoång laåi dûúái cöí thiïn nga giaâ. Tröng öng
dûúâng nhû khöng coân sinh khñ. Vûâa luác àoá ngûúâi phuå traách cêëm
sùn bùæn xuêët hiïån.
- Ai àaä bùæn chuá chim naây? - Öng hoãi.
- Töi bùæn, - chuã tiïåm noái.
- Vêåy thò öng bõ bùæt, - ngûúâi phuå traách cêëm sùn bùæn noái.
- Vò sao? - Öng chuã tiïåm hoãi.
- Vò àaä bùæn möåt con Thiïn Nga Keân. Àaä coá luêåt baão vïå loaâi
chim naây. Öng khöng àûúåc pheáp bùæn vaâo möåt con thiïn nga!
- Hûâ, - ngûúâi chuã tiïåm àaáp, - öng cuäng khöng thïí bùæt töi àûúåc.
Töi àaä tûâng biïët con chim naây. Noá laâ möåt tïn ùn tröåm. Noá múái
chñnh laâ keã maâ öng cêìn bùæt. Trûúác kia noá àaä tûâng àïën àêy, vaâ noá
àaä ùn tröåm cuãa töi möåt chiïëc tröm-peát.
- Haäy goåi möåt chiïëc xe cûáu thûúng! - Ngûúâi phuå nûä noå kïu
lïn.
- Öng coá caái gò úã trong tay vêåy? - Viïn caãnh saát hoãi.
Ngûúâi chuã tiïåm vöåi vaä nheát tiïìn vaâo tuái vaâ giêëu caã baãng lêîn
tuái ra àùçng sau.
- Naâo, haäy àûa töi xem! - Viïn caãnh saát noái.
- Töi cuäng muöën xem, - ngûúâi phuå traách viïåc cêëm sùn bùæn
noái.
- Têët caã chuáng töi àïìu muöën xem, - möåt ai àoá trong àaám àöng
kïu lïn.
- Caái gò úã trong tuái vêåy?

Ngûúâi chuã tiïåm luáng tuáng àûa tuái tiïìn vaâ chiïëc baãng cho
ngûúâi phuå traách viïåc cêëm sùn bùæn. Öng naây àûáng thùèng ngûúâi, àeo
kñnh vaâo vaâ àoåc to nhûäng chûä viïët trïn baãng: "Gûãi öng cûãa haâng
nhaåc cuå úã Billings: Keâm theo thû naây ngaâi seä thêëy böën ngaân böën
trùm hai mûúi taám àö la vaâ baãy mûúi taám xu. Söë tiïìn àoá àïí traã cho
chiïëc tröm-peát vaâ nhûäng thiïåt haåi cuãa cûãa haâng. Xin löîi vò têët caã
nhûäng phiïìn phûác àaä gêy ra cho ngaâi". Khi nghe thêëy söë tiïìn, caã
àaám àöng haá höëc möìm. Moåi ngûúâi bùæt àêìu baân taán ngay tûác thò.
- Haäy goåi möåt chiïëc cûáu thûúng! - Ngûúâi phuå nûä noå laåi kïu
lïn.
- Töi seä phaãi mang söë tiïìn àoá vïì súã caãnh saát, - viïn caãnh saát
noái. - Àêy laâ möåt trûúâng húåp phûác taåp. Bêët cûá caái gò dñnh lñu àïën
tiïìn nong àïìu phûác taåp hïët. Töi seä cêìm söë tiïìn naây vaâ giûä chuáng an
toaân cho àïën khi vêën àïì àûúåc ngaä nguä.
- Khöng, öng khöng thïí laâm thïë àûúåc! - Ngûúâi phuå traách cêëm
sùn bùæn noái. - Söë tiïìn naây thuöåc vïì töi.
- Taåi sao? - Viïn caãnh saát hoãi.
- Búãi vò... - Ngûúâi phuå traách cêëm sùn bùæn àaáp.
- Búãi vò caái quaái gò? - Viïn caãnh saát cùæt ngang.
- Búãi vò luêåt àõnh rùçng chim choác thuöåc quyïìn quaãn lyá cuãa
töi. Söë tiïìn kia laâ cuãa thiïn nga. Vò thïë, töi seä giûä söë tiïìn àoá cho
àïën khi vêën àïì àûúåc giaãi quyïët.
- Öì, khöng, khöng àûúåc! - Chuã tiïåm giêån dûä noái. - Söë tiïìn àoá
thuöåc vïì töi. Àiïìu àoá àaä àûúåc ghi roä ngay trïn chiïëc baãng naây. Böën
ngaân böën trùm hai mûúi àö la vaâ baãy mûúi taám xu naây laâ cuãa töi.
Khöng ai coá thïí lêëy noá ra khoãi tay töi àûúåc.
- Coá àêëy, - viïn caãnh saát noái. - Töi seä laâm nhû vêåy.
- Khöng, töi chûá, - ngûúâi phuå traách cêëm sùn bùæn noái.
- Trong àaám àöng coá ai laâ luêåt sû khöng? - Ngûúâi chuã tiïåm
hoãi.
- Chuáng ta haäy giaãi quyïët vêën àïì ngay bêy giúâ vaâ ngay úã àêy.
Möåt ngûúâi àaân öng daáng cao cao bûúác túái.

E.B White 126
- Töi laâ quan toâa Coâi Xûúng, - öng ta noái. - Töi seä laâm roä
trûúâng húåp naây. Naâo, giúâ thò cho biïët ai tröng thêëy con chim naây
bay túái?
- Töi, - ngûúâi baán haâng noái.
- Haäy goåi möåt chiïëc cûáu thûúng ài àaä naâo! - Ngûúâi phuå nûä laåi
heát lïn.
- Chaáu cuäng nhòn thêëy con chim, - möåt cêåu beá tïn laâ Alfred
Gioåt Maáu cho biïët.
- Àûúåc röìi, - quan toâa noái.
- Haäy taã laåi chuyïån àaä xaãy ra, chñnh xaác nhûäng àiïìu caác
ngûúâi têån mùæt tröng thêëy. Ngûúâi baán haâng lïn tiïëng trûúác.
- AÂ, - anh ta noái. - töi àang àûáng bïn cûãa söí nhòn ra ngoaâi thò
tröng thêëy con thiïn nga bay túái gêìn. Vò vêåy töi la lïn. Öng chuã vöåi
vaâo lêëy suáng vaâ bùæn, vaâ con chim rúi xuöëng löëi ài. Coá möåt hoùåc hai
gioåt maáu.
- Anh coá chuá yá àïën caái gò àùåc biïåt úã con chim naây khöng? -
Quan toâa Coâi Xûúng hoãi.
- Noá mang theo tiïìn, - ngûúâi baán haâng àaáp. - Khöng phaãi
thûúâng xuyïn ngûúâi ta thêëy möåt con chim coá tiïìn, vò vêåy töi àaä àïí
yá àïën àiïìu àoá.
- Àûúåc röìi, - quan toâa noái. - Bêy giúâ chuáng ta haäy àïí cho
Alfred Gioåt Maáu kïí laåi nhûäng gò chuá beá àaä thêëy. Haäy taã laåi nhûäng
gò chaáu àaä thêëy, Alfred!
- AÂ, - chuá beá noái, - chaáu àang rêët laâ khaát vaâ vò vêåy chaáu muöën
àïën möåt cûãa haâng baánh keåo vaâ kiïëm caái gò àoá àïí uöëng.
- Haäy chó kïí nhûäng àiïìu chaáu àaä thêëy thöi, Alfred aå, - quan
toâa noái. - Àûâng bêån têm àïën viïåc chaáu khaát nhû thïë naâo.
- Chaáu àang ài doåc theo phöë, - Alfred tiïëp tuåc, - búãi vò chaáu
rêët laâ khaát. Vò vêåy chaáu àang ài doåc theo phöë trïn àûúâng àïën möåt
cûãa haâng baánh keåo kiïëm caái gò àoá àïí uöëng, vaâ úã àùçng kia, tûâ trïn
trúâi ngay phña trïn àêìu chaáu xuêët hiïån möåt con chim trùæng to vaâ
noá àang haå caánh àaáp xuöëng khoãi bêìu trúâi nhû thïë naây naây. - Alfred

dang hai tay ra vaâ bùæt chûúác con chim. - Vaâ vò vêåy khi nhòn thêëy
con chim lúán àoá, chaáu khöng coân nghô àïën viïåc chaáu àaä khaát nhû
thïë naâo nûäa, vaâ chó ngay tûác thò sau àoá, con chim to kinh khuãng
naây, quaã thêåt noá to kinh khuãng, àaä nùçm bïn löëi ài vaâ noá àaä chïët vaâ
maáu giêy ra khùæp moåi thûá vaâ àoá laâ caái maâ chaáu àaä tröng thêëy.
- Chaáu coá chuá yá àïën àiïìu gò àùåc biïåt úã con chim naây khöng? -
Quan toâa Coâi Xûúng hoãi.
- Maáu! - Alfred noái.
- Coân caái gò khaác khöng? - Khöng aå, chó coá maáu thöi.
- Chaáu coá nghe thêëy tiïëng suáng khöng?
- Khöng aå, chó coá maáu thöi, - Alfred noái.
- Caãm ún chaáu! - Quan toâa noái. - Àoá laâ têët caã sûå viïåc.
Vûâa luác àoá möåt tiïëng coâi bùæt àêìu ruá lïn
- Uoa, uoa, uoa. Möåt chiïëc xe cûáu thûúng boáp coâi inh oãi chaåy
doåc xuöëng phöë. Noá dûâng laåi trûúác àaám àöng. Hai ngûúâi àaân öng
nhaãy ra khoãi xe. Hoå khiïng möåt caái caáng vaâ àùåt noá xuöëng bïn caånh
chöî thiïn nga àang nùçm. Thiïn nga ngoác àêìu dêåy vaâ nhòn xung
quanh. "Mònh àaä úã ngûúäng cûãa cuãa caái chïët", öng nghô, "vaâ bêy giúâ
mònh cho rùçng mònh àaä söëng laåi. Mònh àang höìi sinh. Mònh seä
söëng! Mònh seä trúã laåi bêìu trúâi bao la bùçng àöi caánh to khoãe cuãa
mònh. Mònh seä laåi àûúåc lûúát duyïn daáng trïn nhûäng caái höì trong
thïë giúái naây vaâ laåi àûúåc nghe tiïëng ïëch nhaái kïu vaâ àoán nhêån niïìm
vui thñch do êm thanh trong àïm töëi vaâ sûå xuêët hiïån cuãa bònh
minh mang laåi". Trong khi àang nghô ngúåi vïì nhûäng yá tûúãng vui veã
àoá, öng caãm thêëy mònh bõ nêng böíng lïn. Nhûäng ngûúâi höå lyá cûáu
thûúng àeo laåi baãng vaâo cöí cho thiïn nga, nêng öng lïn, nheå nhaâng
àùåt öng lïn caáng vaâ khiïng vaâo chiïëc xe cûáu thûúng coá àeân àoã àang
quay troân trïn noác. Möåt ngûúâi truâm chiïëc mùåt nS thúã ö xi lïn àêìu
thiïn nga vaâ búm ö xi cho öng. Hoå laái xe túái bïånh viïån, vûâa ài vûâa
boáp coâi inh oãi. ÚÃ àoá hoå àùåt thiïn nga lïn giûúâng vaâ tiïm cho öng
möåt muäi pennixilin. Möåt baác sô treã àïën khaám vïët thûúng do bõ
truáng àaån. Baác sô noái vïët thûúng chó úã ngoaâi da. Thiïn nga khöng
biïët "ngoaâi da" nghôa laâ gò, nhûng nghe thò coá veã nghiïm troång. Y

E.B White 128
tY xuám xñt vêy quanh. Möåt ngûúâi ào huyïët aáp cuãa thiïn nga vaâ
viïët caái gò àoá lïn möåt biïíu àöì. Thiïn nga bùæt àêìu caãm thêëy khoãe
khoùæn trúã laåi. Öng caãm thêëy dïî chõu khi àûúåc nùçm trïn giûúâng,
àûúåc caác cö y taá sùn soác - trong söë àoá coá möåt cö rêët xinh. Baác sô rûãa
vïët thûúng vaâ àùåt lïn àoá möåt miïëng gaåc. Trong khi àoá, úã löëi ài
trûúác cûãa hiïåu nhaåc cuå, quan toâa àang thöng baáo quyïët àõnh cuãa
mònh.
- Cùn cûá vaâo caác chûáng cúá, - öng ta noái möåt caách trang troång,
- töi quyïët àõnh söë tiïìn naây thuöåc vïì ngûúâi chuã tiïåm àïí buâ laåi chiïëc
tröm-peát àaä mêët vaâ nhûäng thiïåt haåi cuãa cûãa haâng. Töi giao thiïn
nga cho ngûúâi phuå traách viïåc cêëm sùn bùæn tröng nom.
- Thûa ngaâi chaánh aán, - ngûúâi phuå traách viïåc cêëm sùn bùæn
noái, - xin àûâng quïn rùçng ngûúâi chuã hiïåu naây phaãi bõ bùæt giûä vò àaä
bùæn möåt con thiïn nga hoang daä.
- Àoá laâ möåt trûúâng húåp bùæt giûä sai, - võ quan toâa thöng thaái
noái.
- Ngûúâi chuã hiïåu bùæn con chim naây búãi vò öng ta súå rùçng cûãa
haâng cuãa öng ta seä laåi bõ cûúáp. Öng ta khöng biïët laâ con thiïn nga
naây àang mang tiïìn àïën àïí traã cho chiïëc tröm-peát. Öng ta àaä bùæn
trong trûúâng húåp àïí tûå vïå. Têët caã moåi ngûúâi àïìu vö töåi, thiïn nga
laâ möåt con chim trung thûåc, moán núå àaä àûúåc traã, ngûúâi chuã hiïåu
trúã nïn giaâu coá, vaâ vuå naây àaä giaãi quyïët xong.
Àaám àöng reo hoâ taán thûúãng. Ngûúâi phuå traách viïåc cêëm sùn
bùæn mùåt maây sûng sóa. Viïn caãnh saát tröng coá veã uã ruä. Coân ngûúâi
chuã tiïåm thò núã nang tûâng khuác ruöåt. Öng ta laâ möåt ngûúâi haånh
phuác. Öng ta caãm thêëy rùçng cöng lyá àaä àûúåc thûåc hiïån.
- Töi coá möåt thöng baáo, - öng ta noái. - Töi seä chó giûä àuáng söë
tiïìn traã cho chiïëc tröm-peát bõ lêëy ài vaâ thanh toaán hoáa àún sûãa
chûäa cûãa haâng. Toaân böå söë tiïìn coân laåi seä àûúåc sûã duång vaâo möåt
muåc àñch töët nïëu töi coá thïí nghô ra àûúåc möåt viïåc gò thñch húåp. Coá
ai nghô àûúåc ra muåc àñch gò àaáng àïí tiïu söë tiïìn àoá khöng?
- Àöåi quên cûáu tïë? - Möåt phuå nûä gúåi yá.
- Khöng! - Chuã hiïåu noái.

- Àöåi hûúáng àaåo sinh? - Möåt chuá beá àïì xuêët.

- Khöng! - Chuã hiïåu noái.
- Hiïåp Höåi Baão vïå quyïìn tûå do cuãa cöng dên Myä! - Möåt ngûúâi
àaân öng gúåi yá.
- Cuäng khöng, - chuã hiïåu noái.
- Chûa coá ai nghô ra àûúåc möåt töí chûác naâo thñch húåp àïí töi
tùång söë tiïìn naây caã.
- Thïë coân Hiïåp Höåi Audubon thò sao? - Möåt öng ngûúâi beá nhoã
coá caái muäi khoùçm nhû moã chim hoãi.
- Hay quaá! - Öng nghô àûúåc àêëy! - Chuã hiïåu kïu lïn. - Möåt
con chim àaä mang laåi àiïìu töët laânh cho töi, vaâ bêy giúâ töi muöën
laâm àiïìu gò àoá cho chim choác. Hiïåp Höåi Audubon baão vïå chim choác.
Töi muöën söë tiïìn naây àûúåc duâng àïí giuáp àúä chim choác. Coá nhûäng
con chim gùåp khoá khùn thûåc sûå. Chuáng àang àöëi mùåt vúái sûå tuyïåt
chuãng.
- Tuyïåt chuãng laâ gò vêåy? - Alfred Gioåt Maáu hoãi. - Coá nghôa laâ
böëc muâi höi phaãi khöng aå?
- Têët nhiïn laâ khöng phaãi, - chuã hiïåu noái. - Tuyïåt chuãng laâ
àiïìu xaãy ra khi möåt loaâi àang bõ tuyïåt diïåt dêìn - khi loaâi àoá khöng
coân töìn taåi nûäa búãi vò caác loaâi khaác khöng thñch chuáng. Giöëng nhû
laâ chim böì cêu àûa thû, chim cûu hay khuãng long êëy.
- Thiïn Nga Keân gêìn nhû tuyïåt chuãng röìi, - ngûúâi phuå traách
viïåc cêëm sùn bùæn noái. - Con ngûúâi tiïëp tuåc sùn bùæn chuáng, giöëng
nhû öng chuã hiïåu àiïn röì naây.
- Nhûng giúâ àêy chuáng àang trúã vïì. Öng chuã hiïåu chùçm chùçm
nhòn ngûúâi phuå traách cêëm sùn bùæn chim. - Töi khùèng àõnh rùçng
chuáng àang trúã laåi, - öng ta noái. - Chuá thiïn nga vûâa múái àêy àaä
trúã laåi Billings vúái böën ngaân böën trùm hai mûúi àö la vaâ baãy mûúi
taám xu vaâ àûa têët caã cho töi. Töi thêëy àoá laâ möåt sûå trúã laåi rêët hay.
Töi khöng thïí tûúãng tûúång ra nöíi noá kiïëm úã àêu ra têët caã chûâng êëy
tiïìn. Àiïìu àoá hùèn laâ ngöå lùæm. Ngûúâi chuã tiïåm quay vaâo cûãa haâng
cuãa öng ta, viïn caãnh saát ài vïì súã caãnh saát, quan toâa ài àïën toâa aán,

E.B White 130
ngûúâi phuå traách cêëm sùn bùæn ài doåc xuöi xuöëng phöë vïì phña bïånh
viïån, vaâ Alfred Gioåt Maáu vêîn coân àang khaát nûúác, tiïëp tuåc ài àïën
cûãa haâng baánh keåo. Têët caã àaám ngûúâi coân laåi taãn ài chöî khaác. ÚÃ
bïånh viïån, thiïn nga nùçm yïn trïn giûúâng, miïn man vúái nhûäng
suy nghô tûúi vui. Öng caãm thêëy loâng traân ngêåp sûå biïët ún vò àûúåc
söëng vaâ thêëy nheå nhoäm vò àaä traã hïët núå. Trúâi àaä töëi. Rêët nhiïìu
bïånh nhên trong bïånh viïån àaä ài nguã. Möåt cö y taá ài vaâo phoâng
thiïn nga àïí múã cûãa söí ra. Mêëy phuát sau khi cö quay laåi àïí lêëy
nhiïåt àöå vaâ chaãi lûng cho thiïn nga thò trïn giûúâng tröëng khöng -
cùn phoâng vùæng ngùæt. Thiïn nga àaä bay qua cûãa söí, xoaãi röång caánh
vaâ bay vïì nhaâ trong voâm trúâi àïm laânh laånh. Öng bay suöët àïm,
qua hïët ngoån nuái naây àïën ngoån nuái khaác vaâ khi trúâi vûâa hûãng saáng
thò öng vïì àïën nhaâ, vúå öng àang àúåi.
- Thïë naâo? - Thiïn nga vúå hoãi.
- Töët àeåp caã, - öng noái. - Möåt cuöåc phiïu lûu laå thûúâng. Töi bõ
ngûúâi ta bùæn, àuáng nhû baâ dûå àoaán. Ngûúâi chuã tiïåm chôa suáng vaâo
töi vaâ bùæn. Töi caãm thêëy àau nhoái úã vai traái - bïn vai maâ töi luön
luön cho rùçng àeåp hún vai bïn kia. Maáu tûâ vïët thûúng cuãa töi phun
ra nhû suöëi, vaâ töi duyïn daáng rúi xuöëng löëi ài, núi töi trao traã söë
tiïìn vaâ vò thïë àaä lêëy laåi àûúåc danh dûå vaâ loâng tûå troång cuãa töi. Töi
àaä úã bïn ngûúäng cûãa cuãa caái chïët. Möåt àaám àöng tuå têåp laåi. Maáu
töi rúi khùæp núi. Töi ngêët ài vaâ nùçm trûúác mùåt têët caã moåi ngûúâi vúái
veã trang nghiïm. Caãnh saát keáo túái - coá àïën haâng taá. Nhûäng ngûúâi
phuå traách viïåc cêëm sùn bùæn keáo àïën àöng nghõt vaâ xaãy ra möåt cuöåc
tranh caäi kinh khuãng vïì vêën àïì tiïìn baåc.
- Laâm sao maâ öng biïët àûúåc têët caã nhûäng àiïìu àoá nïëu öng
àang ngêët xóu? - Thiïn nga vúå hoãi.
- Mònh thên yïu aå, - thiïn nga chöìng noái, - töi mong laâ mònh
àûâng coá ngùæt lúâi töi nhû vêåy khi töi àang kïí vïì chuyïën ài cuãa töi.
Khi thêëy tònh traång trêìm troång cuãa töi, möåt ai àoá trong àaám àöng
àaä goåi xe cûáu thûúng, ngûúâi ta chúã töi vaâo bïånh viïån vaâ àùåt töi
nùçm lïn giûúâng. Töi nùçm àoá tröng thêåt àeåp, caái moã àen cuãa töi
tûúng phaãn vúái nhûäng túâ giêëy trùæng nhû tuyïët. Caác baác sô vaâ y taá
àaä chùm soác vaâ an uãi töi trong nhûäng giúâ phuát àau àúán vaâ khöí súã.

Bêy giúâ mònh coá thïí àaánh giaá xem vïët thûúng cuãa töi trêìm troång
àïën mûác naâo khi töi cho mònh hay laâ möåt trong caác baác sô khaám
cho töi noái rùçng vïët thûúng cuãa töi úã ngoaâi da.
- Theo töi, vïët thûúng cuãa öng tröng khöng àïën nöîi nùång lùæm,
- thiïn nga vúå noái. - Töi nghô laâ öng chó bõ xûúác da thöi. Nïëu vïët
thûúng nùång, öng seä khöng bay vïì súám nhû vêåy àûúåc. Duâ sao ài
nûäa, vïët thûúng ngoaâi da hay laâ khöng, töi rêët mûâng vò öng àaä trúã
vïì an toaân. Töi luön nhúá öng möîi khi öng vùæng nhaâ. Töi cuäng
khöng biïët taåi sao nûäa nhûng sûå thïí laâ nhû vêåy. Vûâa noái, thiïn
nga vúå vûâa vûún àêìu qua cöí chöìng vaâ cuãng nheå möåt caái. Röìi hoå
cuâng ùn saáng vaâ tòm möåt chöî nûúác chûa àoáng bùng trong höì àïí búi.
Thiïn nga chöìng thaáo miïëng gaåc ra vaâ neám ài.

E.B White 132
CHÛÚNG 21
MUÂA XUÊN XANH TÛÚI
Louis vaâ Serena caâng ngaây caâng yïu nhau hún. Khi muâa
xuên vïì, hoå bay vïì phûúng bùæc, Louis àeo tröm-peát, baãng, buát
phêën vaâ huên chûúng cuãa chuá, coân Serena khöng àeo möåt thûá gò
caã. Giúâ àêy khöng coân phaãi laâm viïåc vaâ kiïëm tiïìn, Louis caãm thêëy
vö cuâng nheå nhoäm. Chuá cuäng seä khöng coân phaãi àeo tuái tiïìn úã cöí
nûäa. Àöi thiïn nga bay nhanh lïn cao, caách mùåt àêët khoaãng mûúâi
ngaân phuát. Cuöëi cuâng chuáng bay àïën caái höì nhoã miïìn àêët hoang
núi Louis ra àúâi. Àiïìu naây laâ mú ûúác cuãa chuá - cuâng vúái ngûúâi mònh
yïu trúã laåi vuâng àêët úã Canaàa núi lêìn àêìu tiïn chuá àûúåc tröng thêëy
ban mai. Chuá àûa Serena búi tûâ àêìu naây àïën àêìu kia cuãa höì vaâ
quay ngûúåc laåi. Chuá chó cho cö xem caái hoân àaão tñ hon núi meå chuá
àaä xêy töí. Chuá chó cho cö xem khuác göî núi Sam Rêu Xöìm àaä ngöìi
khi Louis keáo dêy giaây cuãa cêåu êëy vò chuá khöng thïí kïu "beep".
Serena vö cuâng vui thñch. Hoå àang yïu. Trúâi àaä sang xuên. ÏËch
nhaái thûác dêåy sau möåt giêëc nguã daâi. Ruâa tónh giêëc sau cún mú
maâng. Soác chuöåt caãm thêëy laân khöng khñ êëm aáp, dõu nheå vaâ dïî
chõu thöíi qua rûâng cêy giöëng y nhû caái muâa xuên khi böë meå Louis
àaä àïën höì laâm töí vaâ sinh con. Mùåt trúâi toãa saáng rûåc rúä khùæp núi.
Bùng giaá àang tan; trïn mùåt höì xuêët hiïån nhûäng höë bùng. Louis
vaâ Serena caãm nhêån àûúåc sûå thay àöíi cuãa thïë giúái, hoå xao àöång
trûúác cuöåc söëng múái vúái niïìm say mï vaâ hy voång. Coá muâi võ cuãa
khöng khñ, cuãa àêët trúã mònh thûác dêåy sau muâa àöng daâi giaá laånh.
Cêy cöëi àêm chöìi naãy löåc, chöìi nhuá to dêìn lïn. Möåt thúâi kyâ töët àeåp
hún, dïî söëng hún àang àïën gêìn. Möåt àöi võt trúâi bay túái. Möåt chuá
chim seã cöí trùæng bay àïën vaâ hoát vang. "Öi Canaàa, Canaàa,
Canaàa ngoåt ngaâo!". Serena choån möåt caái hang chuöåt xaå àïí xêy töí.
Núi êëy úã àöå cao vûâa phaãi so vúái mùåt nûúác. Luä chuöåt xaå àaä traát töí

bùçng buân vaâ caânh cêy. Louis àaä hy voång rùçng vúå chuá coá thïí quyïët
àõnh xêy töí úã cuâng núi trûúác àêy meå chuá àaä xêy, nhûng giöëng caái
bao giúâ cuäng àêìy nhûäng yá tûúãng; hoå rêët thñch laâm theo caách riïng
cuãa mònh, vaâ Serena biïët àiïìu cö àang laâm. Khi thêëy cö bùæt àêìu
xêy töí, Louis hoan hó àïën nöîi chuá thûåc sûå khöng quan têm àïën
viïåc noá úã àêu nûäa. Chuá nêng keân lïn vaâ thöíi àoaån àêìu möåt baâi haát
coá tûâ ngaây xûa. "Thêåt vui sûúáng khi lêåp gia àònh, xêy - xêy - xêy
dûång gia àònh..." Röìi chuá giuáp cö tha mêëy coång coã khö vïì. Duâ trúâi
mûa hay nùæng, laånh giaá hay êëm aáp, möîi ngaây tröi qua àïìu laâ möåt
ngaây haånh phuác àöëi vúái àöi thiïn nga. Àuáng ngaây àuáng thaáng,
Serena àeã trûáng vaâ êëp núã luä thiïn nga con - têët caã coá böën chuá. Êm
thanh àêìu tiïn maâ bêìy thiïn nga con àûúåc nghe laâ nhûäng êm
thanh to vang vaâ trong treão phaát ra tûâ chiïëc keân tröm-peát cuãa böë
chuáng. "Öi muâa xuên naãy löåc àêm chöìi", chuá chúi, "Búâ hoang vu,
rûâng vùæng lùång khöng ngûúâi..." úã caái höì nhoã vùæng veã trong khu
rûâng miïìn bùæc, cuöåc söëng thêåt vui veã, nhöån nhõp vaâ ngoåt ngaâo. Lêu
lêu Sam Rêu Xöìm laåi qua thùm möåt lêìn vaâ hoå laåi coá nhûäng giúâ
phuát vui veã thuá võ bïn nhau. Louis khöng bao giúâ quïn nghïì cuä vaâ
baån beâ cuä cuãa chuá, cuäng khöng quïn lúâi hûáa cuãa mònh vúái öng töí
trûúãng töí coi soác chim muöng úã Philadelphia. Nùm thaáng tröi qua,
cûá möîi khi muâa xuên àïën laâ chuá vaâ Serena laåi quay trúã laåi höì, laâm
töí vaâ sinh con. Vaâ haâng nùm, vaâo àöå cuöëi heâ, khi hoå àaä thay löng
vaâ löng vuä àaä moåc trúã laåi, vaâ khi bêìy thiïn nga con àaä sùén saâng têåp
bay, Louis àûa caã gia àònh laâm möåt chuyïën du ngoaån daâi àêìy thuá
võ ngang qua nûúác Myä. Trûúác tiïn chuá àûa hoå àïën traåi
Kookooskoos, núi chuá àaä cûáu Goåt Voã Taáo thoaát chïët vaâ àûúåc
thûúãng huên chûúng. Vaâo muâa naây traåi àaä àoáng cûãa, nhûng Louis
thñch thùm laåi núi àoá vaâ thú thêín daåo quanh, nhúá vïì boån treã vaâ
nhúá laåi chuyïån chuá àaä kiïëm àûúåc möåt trùm àö la àêìu tiïn trong àúâi
bùçng caách laâm ngûúâi thöíi keân hiïåu nhû thïë naâo. Röìi bêìy thiïn nga
laåi bay àïën Boston, núi ngûúâi chuã Thuyïìn Thiïn Nga luön nöìng
nhiïåt àoán mûâng chuá. Louis àaánh boáng chiïëc keân cuãa mònh, lau
saåch vïët nûúác boåt ài vaâ laåi búi àùçng trûúác nhûäng chiïëc thuyïìn, chúi
baâi "Haäy cheâo con thuyïìn cuãa baån", vaâ dên chuáng úã Boston nghe
thêëy nhûäng êm thanh quen thuöåc tûâ chiïëc tröm-peát cuãa thiïn nga
vaâ seä tuå têåp laåi úã Cöng Viïn. Röìi chuã thuyïìn múâi Louis vaâ Serena

E.B White 134
nghó laåi möåt àïm úã khaách saån Ritz, trong khi bêìy thiïn nga con
nguã trïn höì, àûúåc chuã thuyïìn canh chûâng. Serena thiïët tha yïu
mïën khaách saån Ritz. Cö ùn haâng chuåc chiïëc baánh sùng àuyách keåp
rau caãi xoong, ngùæm nghña mònh trûúác gûúng soi vaâ búi trong böìn
tùæm. Vaâ trong khi Louis àûáng nhòn qua cûãa söí ngùæm Cöng Viïn úã
bïn dûúái thò Serena ài loanh quanh trong nhaâ, bêåt vaâ tùæt àeân àïí
tiïu khiïín. Röìi caã hai leo vaâo böìn tùæm vaâ ài nguã. Tûâ Boston, Louis
àûa gia àònh àïën vûúân baách thuá Philadelphia vaâ chó cho luä con
xem Höì Chim.
ÚÃ àêy chuá àûúåc öng töí trûúãng töí coi soác chim muöng àoán tiïëp
rêët nöìng hêåu. Nïëu vûúân baách thuá cêìn möåt con Thiïn Nga con àïí böí
sung cho bêìy chim nûúác úã àoá, Louis seä tùång möåt chuá Thiïn Nga con
àuáng nhû chuá àaä hûáa. Nhûäng nùm vïì sau, Philadelphia cuäng laâ
núi hoå gùåp Sam Rêu Xöìm. Sam xin viïåc úã Vûúân Baách Thuá ngay khi
cêåu vûâa àuã tuöíi ài laâm. Cêåu vaâ Louis luön coá nhûäng giúâ phuát vui
veã khi hoå gùåp nhau. Louis seä lêëy baãng vaâ hoå troâ chuyïån rêët lêu vïì
nhûäng ngaây xûa. Sau khi àïën thùm Philadelphia, Louis seä cuâng
gia àònh bay vïì phûúng nam àïí coá thïí tröng thêëy miïìn Xavan röång
lúán núi nhûäng con caá sêëu Myä nguã trong àêìm lêìy vaâ nhûäng con kïìn
kïìn Myä bay vun vuát trïn bêìu trúâi. Vaâ röìi hoå seä quay vïì quï hûúng
àïí nghó àöng taåi vuâng höì Àaá Àoã úã Montana, trong Thung Luäng
Baách Niïn thanh bònh vaâ àaáng yïu, núi loaâi Thiïn Nga Keân caãm
thêëy an toaân vaâ khöng coá gò phaãi súå haäi. Cuöåc söëng cuãa möåt con
thiïn nga thûúâng vui veã vaâ thuá võ. Vaâ têët nhiïn cuöåc söëng cuãa
Louis àùåc biïåt laåi caâng thuá võ hún búãi vò chuá laâ möåt nhaåc sô. Louis
chùm soác chiïëc tröm-peát cuãa chuá rêët cêín thêån. Chuá luön giûä keân
saåch seä vaâ ngöìi haâng giúâ àïí àaánh cho noá boáng lïn bùçng choáp caánh
cuãa chuá. Suöët àúâi chuá caãm thêëy biïët ún böë chuá, öng thiïn nga duäng
caãm àaä liïìu meäng àïí lêëy cho chuá chiïëc tröm-peát maâ chuá vö cuâng
cêìn thiïët. Möîi khi nhòn Serena, chuá nhúá laåi rùçng chñnh êm thanh
cuãa chiïëc tröm-peát àaä khiïën cho cö bùçng loâng laâm vúå chuá. Thiïn
nga thûúâng söëng lêu. Nùm naây qua nùm khaác, cûá möîi àöå xuên vïì
Louis vaâ Serena laåi quay vïì caái höì nhoã úã Canaàa àïí sinh con àeã
caái. Ngaây thaáng tröi qua ïm aã. Thûúâng thûúâng, vaâo luác maân àïm
vûâa buöng xuöëng, khi bêìy thiïn nga con àaä buöìn nguã, Louis nêng

keân lïn vaâ thöíi khuác baáo giúâ ài nguã, cuäng giöëng y nhû ngaây xûa
chuá thûúâng thöíi úã traåi. Nhûäng nöët nhaåc buöìn vaâ àeåp tröi qua mùåt
nûúác tônh lùång vaâ ngên vang trïn voâm trúâi àïm. Vaâo möåt muâa heâ,
khi Sam Rêu Xöìm khoaãng hai mûúi tuöíi, anh vaâ böë àang ngöìi
trong lïìu cuãa hoå úã Canaàa. Luác àoá laâ sau bûäa ùn töëi. Öng Rêu Xöìm
ngöìi àu àûa trïn ghïë, nghó ngúi sau möåt ngaây daâi ngöìi cêu caá. Sam
àang àoåc möåt cuöën saách.
- Böë úi - Sam noái, - chó ra ngoaâi luác hoaâng hön nghôa laâ gò?
- Laâm thïë naâo maâ böë biïët àûúåc? - Öng Rêu Xöìm àaáp. - Böë
chûa hïì nghe thêëy cêu àoá bao giúâ.
- Noá coá caái gò àoá liïn quan àïën thoã. - Sam noái. - úã àêy noái rùçng
thoã laâ möåt loaâi àöång vêåt chó ra ngoaâi luác hoaâng hön.
- Coá thïí coá nghôa laâ beän leän, - öng Rêu Xöìm noái. - Hoùåc coá thïí
coá nghôa laâ thoã coá thïí chaåy nhû ma. Cuäng coá thïí coá nghôa laâ ngöëc
nghïëch. Vaâo ban àïm, möåt con thoã coá thïí ngöìi ngay giûäa àûúâng
caái, nhòn choâng choåc vaâo àeân pha àùçng trûúác xe húi vaâ khöng bao
giúâ chaåy ài, vaâ vò thïë rêët nhiïìu con thoã bõ cheåt chïët. Chuáng thêåt
ngöëc nghïëch.
- Thöi, - Sam noái, - con cho rùçng àïí biïët àûúåc chó ra ngoaâi luác
hoaâng hön coá nghôa gò, caách duy nhêët laâ xem tûâ àiïín.
- Chuáng ta khöng coá tûâ àiïín úã àêy, - öng Rêu Xöìm noái. - Con
phaãi àúåi cho àïën khi chuáng ta quay vïì trang traåi thöi. Àuáng luác àoá,
úã bïn höì núi bêìy thiïn nga àang söëng, Louis nêng keân lïn vaâ thöíi
khuác baáo giúâ ài nguã àïí àaân con biïët rùçng ngaây àaä tröi qua. Gioá thöíi
xuöi chiïìu, vaâ êm thanh vang voång qua àêìm lêìy. Öng Rêu Xöìm
ngûâng àu àûa ghïë.
- Thêåt laâ ngöå! - Öng noái. - Böë nghô laâ böë vûâa múái nghe thêëy
tiïëng keân tröm-peát.
- Con khöng biïët laâm thïë naâo böë coá thïí nghe àûúåc, - Sam traã
lúâi. - Trong khu rûâng naây chó coá möîi böë vúái con maâ thöi.
- Böë biïët vêåy, - öng Rêu Xöìm noái. - Nhûng böë vêîn nghô laâ böë
àaä nghe thêëy tiïëng tröm-peát chñnh cöëng. Hoùåc tiïëng keân hiïåu. Sam
cûúâi khoaái chñ. Anh khöng bao giúâ kïí cho böë nghe chuyïån nhûäng

E.B White 136
con thiïn nga söëng úã vuâng höì caånh àoá. Anh giûä bñ mêåt êëy cho riïng
mònh. Khi àïën höì, anh luön luön ài möåt mònh. Anh thñch nhû vêåy.
Vaâ bêìy thiïn nga cuäng thñch nhû vêåy.
- Baån Louis cuãa con ra sao röìi? - Öng Rêu Xöìm hoãi.
- Louis laâ möåt nhaåc cöng tröm-peát. Con khöng nghô laâ chuá ta
coá thïí úã àêu àoá quanh àêy chûá?
- Coá khi thïë cuäng nïn, - Sam noái.
- Gêìn àêy con coá nhêån àûúåc tin gò cuãa chuá ta khöng?
- Khöng aå, - Sam àaáp. - Baån êëy khöng viïët thû nûäa. Baån êëy
hïët tem röìi vaâ khöng coá tiïìn àïí mua tem.
- Öì, - öng Rêu Xöìm noái. - Toaân böå nhûäng chuyïån vïì con chim
àoá thêåt laâ kyâ quùåc - khöng bao giúâ böë hiïíu hïët àûúåc nhûäng chuyïån
àoá.
Sam liïëc nhòn böë vaâ thêëy mùæt öng nhùæm nghiïìn. Öng Rêu
Xöìm àaä nguã say. Hêìu nhû khöng möåt êm thanh naâo phaá vúä sûå tônh
lùång cuãa rûâng cêy. Sam cuäng mïåt vaâ buöìn nguã. Anh lêëy nhêåt kyá
ra, ngöìi xuöëng caånh baân vaâ viïët dûúái aánh saáng cuãa ngoån àeân dêìu.
Anh viïët: "Àïm nay mònh nghe thêëy tiïëng keân cuãa Louis. Böë mònh
cuäng nghe thêëy. Gioá thöíi xuöi chiïìu, vaâ àuáng vaâo luác maân àïm
buöng xuöëng mònh àaä nghe thêëy tiïëng keân baáo giúâ ài nguã. Trïn thïë
giúái naây khöng gò laâm mònh thñch bùçng tiïëng tröm-peát cuãa möåt con
thiïn nga. Chó ra ngoaâi luác hoaâng hön coá nghôa laâ gò nhó?" Sam cêët
söí ài. Anh cúãi quêìn aáo vaâ chui vaâo giûúâng. Anh nùçm yïn, bùn
khoùn tûå hoãi khöng biïët chó ra ngoaâi luác hoaâng hön coá nghôa laâ gò.
Chûa àêìy ba phuát anh àaä nguã say. Trïn caái höì nhoã núi àaân thiïn
nga àang söëng, Louis cuäng cêët keân tröm-peát ài. Bêìy thiïn nga con
ruác vaâo caánh meå. Boáng töëi bao truâm rûâng cêy, àöìng coã vaâ àêìm lêìy.
Chim lùån gavia cêët lïn nhûäng tiïëng kïu àïm hoang daä. Khi Louis
nghó ngúi vaâ chuêín bõ ài nguã, têm trñ chuá traân ngêåp nhûäng yá tûúãng
vïì chuyïån àûúåc söëng trïn traái àêët tûúi àeåp nhû thïë naây chuá múái
may mùæn laâm sao, giaãi quyïët àûúåc nhûäng vêën àïì cuãa mònh bùçng
êm nhaåc chuá múái may mùæn laâm sao, vaâ thêåt vui sûúáng biïët bao khi

trûúác mùåt laâ möåt àïm thanh bònh nûäa, vaâ möåt ngaây mai trong laânh
vúái aánh saáng ban mai seä bûâng lïn.

Chiếc kèn của thiên nga

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chiếc kèn của thiên nga

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHIÏËC KEÂN CUÃA THIÏN NGA 1

CHÛÚNG I SAM ..................................................................................................................2

CHÛÚNG II VUÂNG HÖÌ ........................................................................................................6

CHÛÚNG 3 MÖÅT VÕ KHAÁCH ............................................................................................. 10

CHÛÚNG 4 THIÏN NGA CON .......................................................................................... 16

CHÛÚNG 5 LOUIS ........................................................................................................... 23

CHÛÚNG6 BAY ÀÏËN MONTANA ...................................................................................... 30

CHÛÚNG 7 NHÛÄNG NGAÂY ÀI HOÅC ................................................................................. 36

CHÛÚNG 8 TÒNH YÏU ...................................................................................................... 45

CHÛÚNG 9 CHIÏËC TRÖM-PEÁT ......................................................................................... 52

CHÛÚNG 10 VÊËN ÀÏÌ TIÏÌN BAÅC ...................................................................................... 57

CHÛÚNG 11 TRAÅI KOOKOOSKOOS ................................................................................ 62

CHÛÚNG 12 CÛÁU NGÛÚÂI ................................................................................................. 66

CHÛÚNG 13 CUÖËI MUÂA HEÂ ............................................................................................. 73

CHÛÚNG 14 BONSTON .................................................................................................... 77

CHÛÚNG 15 MÖÅT ÀÏM ÚÃ KHAÁCH SAÅN RITZ .................................................................. 82

CHÛÚNG 16 PHILADELPHIA .......................................................................................... 90

CHÛÚNG 18 TÛÅ DO ........................................................................................................ 106

CHÛÚNG 19 MÖÅT CUÖÅC TROÂ CHUYÏÅN VÏÌ TIÏÌN NONG.............................................. 113

CHÛÚNG 20 BILLINGS .................................................................................................. 121

CHÛÚNG 21 MUÂA XUÊN XANH TÛÚI ........................................................................... 132

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

- Con vûâa úã àêu vïì thïë? - öng Rêu Xöìm hoãi.

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

- Thiïn nga vúå kïu lïn vaâ búi voâng quanh.

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

Thiïn nga àûåc tûác giêån:

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

THIÏN NGA CON

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

- Töi êëy û? - Thiïn nga àûåc hoãi.

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

BAY ÀÏËN MONTANA

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

http://ebooks. vdcmedia. com

NHÛÄNG NGAÂY ÀI HOÅC

http://ebooks. vdcmedia. com