Tottochan - Cö Beá Ngöìi Bïn Cûãa Söí 1

Tottochan - Cö beá ngöìi bïn cûãa söí 1
Tottochan - Cö beá bïn cûãa söí

Tetsuko Kuroyanagi
http://ebooks.vdcmedia.com
Tetsuko Kuroyanagi 2
MUÅC LUÅC
LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU ........................................................................................................................... 4
LÚÂI TAÁC GIAÃ GÛÃI BAÅN ÀOÅC VIÏÅT NAM................................................................................... 6
CHÛÚNG MÖÅT - NHAÂ GA............................................................................................................ 8
CHÛÚNG HAI - CÖ BEÁ BÏN CÛÃA SÖÍ ...................................................................................... 10
CHÛÚNG BA - TRÛÚÂNG MÚÁI ................................................................................................... 15
CHÛÚNG BÖËN - THÊÌY HIÏÅU TRÛÚÃNG.................................................................................. 18
CHÛÚNG NÙM - GIÚÂ ÙN TRÛA ............................................................................................... 22
CHÛÚNG SAÁU - TOTTOCHAN BÙÆT ÀÊÌU ÀI HOÅC ................................................................. 24
CHÛÚNG BÊÍY - CÖ BEÁ TRÏN CON TAÂU ................................................................................ 27
CHÛÚNG TAÁM - BAÂI HOÅC ÚÃ TRÛÚÂNG TÖ-MÖ-E .................................................................. 29
CHÛÚNG CHÑN - THÛÁC ÙN CUÃA BIÏÍN VAÂ CUÃA ÀÊËT .......................................................... 32
CHÛÚNG MÛÚÂI - NHAI CHO KÔ .............................................................................................. 35
CHÛÚNG MÛÚÂI MÖÅT - CUÖÅC DAÅO CHÚI ÚÃ TRÛÚÂNG......................................................... 36
CHÛÚNG MÛÚÂI HAI - BAÂI HAÁT CUÃA TRÛÚÂNG .................................................................... 39
CHÛÚNG MÛÚÂI BA - DOÅN ÀI CHO SAÅCH SEÄ ........................................................................ 42
CHÛÚNG MÛÚÂI BÖËN - TÏN CUÃA TÖT-TÖ-CHAN................................................................. 46
CHÛÚNG MÛÚÂI LÙM - CAÁC DIÏÎN VIÏN HAÂI KÕCH CUÃA ÀAÂI PHAÁT THANH ................. 47
CHÛÚNG MÛÚÂI SAÁU - MÖÅT TOA XE KHAÁC LAÅI TÚÁI ........................................................... 48
CHÛÚNG MÛÚÂI BÊÍY - BÏÍ BÚI ................................................................................................. 52
CHÛÚNG MÛÚÂI TAÁM - PHIÏËU BAÁO ÀIÏÍM ............................................................................ 55
CHÛÚNG 19. KYÂ NGHÓ HEÂ BÙÆT ÀÊÌU ..................................................................................... 57
CHÛÚNG 20. MÖÅT CUÖÅC PHIÏU LÛU MAÅO HIÏÍM ............................................................. 60
CHÛÚNG 21 - THÛÃ THAÁCH LOÂNG DUÄNG CAÃM .................................................................... 64
CHÛÚNG 22. PHOÂNG DIÏÎN TÊÅP ............................................................................................. 67
CHÛÚNG 23 - CHUYÏËN ÀI SUÖËI NÛÚÁC NOÁNG .................................................................... 70
CHÛÚNG 24 - BÖÅ MÖN THÏÍ DUÅC NGHÏÅ THUÊÅT................................................................. 74
CHÛÚNG 25 - THÛÁ CON THÑCH NHÊËT .................................................................................. 79
CHÛÚNG 26 - QUÊÌN AÁO XOAÂNG XÔNH NHÊËT ...................................................................... 82
CHÛÚNG 27- TA-KA-HA-SI ....................................................................................................... 85
LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU
Baån àoåc Viïåt Nam thên mïën,

Töi vö cuâng hên haånh àûúåc giúái thiïåu cuöën saách quyá cuãa möåt
ngûúâi quen thên maâ töi hïët sûác yïu mïën, chõ Teát-su-kö Ku-rö-y-a-
na-gi, sûá giaã thiïån chñ cuãa UNICEF. Àêy khöng phaãi laâ lêìn àêìu
tiïn baån gùåp ngûúâi phuå nûä tuyïåt diïåu naây, búãi chõ àaä sang thùm
Viïåt Nam thaáng 11 nùm 1988. Qua chuyïën ài thùm àoá nhiïìu baån
àaä biïët chõ laâ möåt nghïå syä truyïìn hònh rêët mûåc taâi hoa, “Chûúng
trònh phoãng vêën hùçng ngaây cuãa Teát-su-kö” àûúåc khaán giaã Nhêåt
Baãn àaánh giaá cao vaâ yïu mïën. Laâ ngûúâi nöíi tiïëng nhû vêåy song vïì
nhiïìu phûúng diïån khaác chõ laåi coân àùåc biïåt hún nûäa. Qua cuöën
saách gêìn nhû tûå truyïån cuãa chõ phêìn lúán chuáng ta àaä nghô chõ Ku-
rö-y-a-na-gi laâ Töt-tö-chan, ngûúâi maâ loâng nhên hêåu, niïìm tinm
khaát voång àaä àûúåc mö taã taâi tònh qua tûâng trang saách.
Töi laåi lêëy laâm hên haånh gêëp böåi vò Böå Giaáo Duåc Viïåt Nam coá saách
kiïën cho dõch vaâ in taåi Viïåt Nam cuöën Töt-tö-chan vúái sûå taâi trúå
cuãa UNICEF vaâ àùåc biïåt cho treã em coá têåt.
Vaâ cuöëi cuâng töi xin têët caã caác baån àoåc nhúá cho rùçng Töt-tö-
chan lúán lïn úã möåt àêët nûúác bõ chiïën tranh taân phaá, phaãi traãi qua
nhiïìu khoá khùn gian khöí. Qua cuöën saách naây, töi tin chùæc rùçng chõ
seä chinh phuåc àûúåc traái tim möîi möåt chuáng ta, seä coá thïm nhiïìu
baån múái vaâ seä phaát huy àûúåc truyïìn thöëng hoâa bònh.
M.TA-RI-CÚ PHA-RU-KI
Àaåi diïån UNICEF
(Quyä nhi àöìng Liïn hiïåp quöëc) taåi Viïåt Nam
Dear Vietnamese Readers,

It gives me great pleasure to introduce to you this lovely
book, written by a fond acquaintance of mine, Ms.Tetsuko
Kuroyanagi, UNICEF Goodwill Ambassador. It is not the first

time you have met this great lady, as she visited Viet Nam in
November 1988. From that visit a lot of you will know that she is
a very successful Hapanese television personalitym whose daily
interview programme “Tetsuko Room” is highly appreciated and
loved by her Japanese audience. But she is special in many more
ways than being famuoi. Through her almost autobiographical
book, most of us have started to think of Ms. Kuroyanagi as
“Totto-chan”, whose kindness, belidfs and aspirations have been
aptly described in the following pages.
I am doubly proud of this book, as the Ministry of Education
has taken the initiative of having “Totto-chan” translated ank
especially because the proceeds will be used to help build a special
school for handicapped children.
In a closing note, I would also like to ask all readers to bear
in mind that “Totto-chan” grew up in a nation ravaged by war,
experiencing many difficulties and hardships. Through this book I
am sure she will steal her way into the hearts of all of you, make
many friends and spread the tradition of peace.
M. Tarique Farooqui
LÚÂI TAÁC GIAÃ GÛÃI BAÅN ÀOÅC VIÏÅT NAM
“Trûúâng tiïíu hoåc maäi maäi laâ núi töi yïu thñch nhêët vaâ khöng
coá ngûúâi naâo aãnh hûúãng àïën töi nhiïìu hún thêìy hiïåu trûúãng trûúâng
àoá. Töi àùåc biïåt vui laâ cuöën “Töt-tö-chan, cö beá bïn cûãa söí” cuãa töi
viïët vïì ngöi trûúâng naây, vïì thêìy hiïåu trûúãng àïën vúái treã em Viïåt
Nam.
Töi xin baây toã loâng biïët ún túái Böå Giaáo duåc Chñnh phuã Viïåt
Nam vaâ Nhaâ Xuêët baãn Kim Àöìng vïì viïåc xuêët baãn cuöën saách
“TÖËT-TÖ-CHAN” bùçng tiïëng Viïåt vaâ caãm ún UNICEF àaä àúä àêìu
xuêët baãn cuöën saách naây.
Töi àaä gùåp nhiïìu treã em úã Haâ Nöåi vaâ thaânh phöë Höì Chñ Minh
khi thùm Viïåt Nam nùm 1988 vúái tû caách Sûá giaã Thiïån chñ
UNICEF.
Nhiïìu treã em töi àaä gùåp àang phaãi chõu nhûäng hêåu quaã cuãa
chiïën tranh caã vïì vêåt chêët, tinh thêìn cuäng nhû thïí chêët.
Töi àaä biïët sûå khuãng kiïëp cuãa chiïën tranh. Nhûng treã em Nhêåt
Baãn ngaây nay khöng biïët àiïìu àoá. Nhiïìu treã em Nhêåt Baãn bùæt àêìu
hiïíu khi àoåc cuöën saäh cuãa töi viïët vïì ngöi trûúâng cuãa mònh.
Töi mong muöën möîi treã em trïn traái àêët naây àïìu coá àiïìu kiïån lúán
lïn trong tònh yïu, sûå chùm soác, àûúåc hoåc haânh, khöng phaãi chõu
àoái khöí vaâ súå haäi vaâ vò muåc àñch àoá töi seä tiïëp tuåc laâm viïåc hïët sûác
mònh”.
Xin gûãi lúâi chaâo thên aái.
Tö-ky-ö ngaây 12 thaáng 6 nùm 1989
TEÁT-SU-KÖ KU-RÖ-Y-A-NA-GI
Author's Message to Viernamese Readers
“My elementary school has always been my favourite place,

and no one has had more impact on my life than the headmaster
of my elementary school. I am particularly happy that “Totto-
chan: The Little Girl At the Window”, my book about this school
and its head-master, is mow available to the children of Viet Nam.
I would like to express my gratitude to the Ministru of Education
of the Government fo Viet Nam for publishing this Vietnamese
version of “Totto-chan”, and UNICEF for assisting in sponsoring
it. I met many children in Hanoi and in Ho Chi Minh City when I
visited Viet Nam in 1988 as a UNICEF Goodwill Ambassador.
Many of the children I met were suffering the material and
mentel, as well as the physical consequences of the war. I know
the horror of war, but the children of Japan today do not know it.
Many Japanese children begin to understand it when thay read in
my book about my school being destroyed.
I want every child on this earth to have a chance to grow up
with love, care and the opportunity for education, and without
hunger or fear, and for this I will continue to work my very best.”
Regards
TOKYO, June, 12th 1989.
TETSUKO KUROYANAGI
CHÛÚNG MÖÅT - NHAÂ GA
Hoå rúâi con taâu Öi-ma-chi taåi ga Gi-y-u-gao-ka, vaâ ngûúâi meå
nùæm tay Töët-tö-chan ài ra cöíng soaát veá. Töët-tö-chan chûa ài taâu
bao giúâ nïn em khöng muöën traã laåi caái veá quyá giaá maâ em àang
nùæm chùåt trong tay.
- Chaáu giûä laåi caái veá naây àûúåc khöng? — Töët-tö-chan hoãi ngûúâi
soaát veá.
Baác liïìn traã lúâi:
- Khöng àûúåc àêu chaáu aå, - vaâ thu lêëy caái veá cuãa em.
Töët-tö-chan liïìn chó vaâo caái höåp àûång àêìy veá vaâ hoãi:
- Coá àuáng têët caã nhûäng caái veá naây laâ cuãa baác khöng?
- Khöng àêu, àêy laâ veá cuãa nhaâ ga. — Baác traã lúâi, trong luác
vêîn luön tay àoán lêëy veá cuãa nhûäng ngûúâi khaách ra cöíng.
Töët-tö-chan laåi nhòn chiïëc höåp möåt caách theâm muöën vaâ noái
tiïëp:
- Öi thïë naâo lúán lïn chaáu cuäng ài baán veá xe lûãa thöi!
Baác soaát veá nhòn em kyä hún:
- Thùçng beá nhaâ baác cuäng muöën laâm viïåc úã nhaâ ga, caác chaáu seä
cuâng laâm vúái nhau vêåy!
Töët-tö-chan bûúác sang möåt bïn vaâ tròu mïën nhòn baác soaát veá.
Ngûúâi baác troân mêåp mùæt àeo kñnh veã mùåt rêët phuác hêåu.
Töët-tö-chan àûáng chöëng naånh, suy nghô vïì caái àiïìu baác soaát
veá vûâa noái: “Hûâm! Hûâm chaáu khöng phaãn àöëi chuyïån chaáu cuâng
laâm viïåc vúái con trai baác àêu”, em noái:
- Chaáu seä nghô kyä thïm vïì chyïån naây. Bêy giúâ chaáu seä rêët
bêån vò chaáu àang trïn àûúâng ài àïën trûúâng múái.
Em chaåy àïën vúái meå àang àûáng àúåi em vaâ noái to:
- Con seä laâm möåt ngûúâi baán veá, meå aå.
Baâ meå khöng toã veã ngaåc nhiïn, baâ noái:
- Meå tûúãng con seä trúã thaânh möåt nhaâ tònh baáo cú maâ.
Töët-tö-chan nùæm chùåt tay meå bûúác ài. Em rêët nhúá laâ cho túái
ngaây höm qua, em vêîn coân coá yá muöën trúã thaânh möåt nhaâ tònh baáo.
Nhûng thêåt vui xiïët bao nïëu àûúåc laâm chuã möåt caái höåp àûång àêìy
veá!
- AÂ con nghô ra röìi, - möåt yá hay chúåt thoaáng hiïån ra trong àêìu
em. Em nhòn meå vaâ noái to. — Liïåu con coá thïí vûâa laâm ngûúâi baán veá
vûâa laâm möåt nhaâ tònh baáo àûúåc khöng haã meå?
Ngûúâi meå khöng traã lúâi. Dûúái chiïëc muä daå coá àñnh nhûäng
böng hoa nhoã, khuön mùåt àaáng yïu cuãa ngûúâi meå trúã nïn àùm
chiïu. Sûå thêåt laâ baâ àang rêët lo. Chuyïån gò seä xaãy ra nïëu ngûúâi ta
khöng nhêån Töët-tö-chan vaâo trûúâng múái? Baâ nhòn Töët-tö-chan
àang tung tùng vûâa ài vûâa noái luön möìm. Töët-tö-chan khöng biïët
rùçng meå àang rêët lo lùæng nhû vêåy, nïn khi böën mùæt gùåp nhau, em
noái möåt caách rêët vui veã:
- Con nghô khaác röìi meå aå. Con seä xin vaâo möåt ban nhaåc nhoã ài
haát rong trïn àûúâng phöë, quaãng caáo cho nhûäng cûãa haâng múái cú!
Gioång ngûúâi meå àûúåm veã thêët voång khi baâ noái:
- Mau lïn con! Keão laåi muöån bêy giúâ. Chuáng ta khöng àûúåc àïí
thêìy hiïåu trûúãng phaãi àúåi. Àûâng huyïn thuyïn nûäa. Haäy nhòn
xuöëng àûúâng vaâ bûúác ài cho cêín thêån.
Àùçng xa, phña trûúác hoå, cöíng möåt ngöi trûúâng nhoã cûá hiïån roä
dêìn.
CHÛÚNG HAI - CÖ BEÁ BÏN CÛÃA SÖÍ
Lyá do khiïën baâ meå lo lùæng laâ mùåc duâ Töët-tö-chan vûâa múái ài
hoåc, em àaä bõ àuöíi ra khoãi trûúâng. Niïìm yïu thñch àaä bõ gaåt boã
ngay tûâ lúáp möåt!
Chuyïån xaãy ra caách àêy múái möåt tuêìn. Cö chuã nhiïåm lúáp
Töët-tö-chan àaä múâi meå em àïën. Cö ài thùèng vaâo vêën àïì:
- Con gaái baâ laâm loaån caã lúáp töi. Töi buöåc phaãi àïì nghõ vúái baâ
chuyïín em sang trûúâng khaác! — Cö giaáo treã vaâ xinh àeåp thúã daâi. —
Thûåc sûå töi khöng coân caách naâo khaác!
Ngûúâi meå vö cuâng sûãng söët. Baâ phên vên tûå hoãi, Töët-tö-chan
àaä laâm gò àïí àïën nöîi loaån caã lúáp lïn?
Cö giaáo àûa tay luâa maái toác cùæt ngùæn kiïíu con trai, àöi mùæt
chúáp chúáp lia lõa veã lo lùæng, vaâ bùæt àêìu kïí roä:
- Thûa baâ, trûúác hïët laâ chuyïån em êëy cûá múã vaâ àoáng nùæp baân
haâng trùm lêìn. Töi coá dùån laâ khöng em naâo àûúåc múã vaâ àoáng nùæp
baân trûâ phi phaãi lêëy ra hoùåc cêët ài möåt caái gò àoá. Thïë laâ con gaái baâ
luön tay lêëy caái naây ra, cêët caái kia vaâo — lêëy ra hoùåc cêët vaâo quyïín
vúã, höåp buát chò, nhûäng cuöën saách giaáo khoa vaâ nhûäng thûá lùåt vùåt
khaác cuãa em êëy. Vñ duå khi caã lúáp viïët baãng chûä caái, con baâ múã nùæp
baân lêëy vúã ra röìi àoáng sêìm laåi. Tiïëp àoá em laåi múã nùæp baân, thoâ àêìu
vaâo, lêëy ra chiïëc buát chò, röìi laåi mau choáng àoáng sêìm nùæp baân laåi,
sau àoá viïët chûä “A”. Nïëu em viïët bêín hay viïët löîi, em múã ngùn baân,
lêëy caái têíy ra àoáng nùæp baân laåi, têíy chûä àoá, röìi laåi múã vaâ àoáng nùæp
baân cêët têíy vaâo — têët caã caác àöång taác diïîn ra rêët nhanh. Khi em
viïët xong chûä “A”, em àùåt tûâng thûá möåt vaâo trong ngùn baân. Em
cêët buát chò xong, àoáng nùæp baân laåi, liïìn àoá laåi múã nùæp baân àïí cêët
quyïín vúã vaâo. Khi viïët àïën chûä khaác, em laåi lùåp laåi tûâ àêìu têët caã —
trûúác tiïn laâ quyïín vúã, röìi àïën caái buát chò, àïën caái têìy — múã vaâ
àoáng nùæp baân vúái tûâng thûá möåt. Nhûäng àöång taác àoá laâm àêìu oác töi
quay cuöìng. Vaâ töi cuäng khöng thïí traách em àûúåc vò möîi lêìn em
múã hay àoáng nùæp baân àïìu coá lyá do caã!
Àöi haâng mi daâi cuãa cö giaáo chúáp chúáp nhû thïí caãnh tûúång àoá
àang söëng laåi trong àêìu cö.
Möåt yá nghô loáe saáng trong àêìu ngûúâi meå: Taåi sao Töët-tö-chan
laåi múã vaâ àoáng nùæp ngùn baân nhiïìu lêìn nhû vêåy? Baâ nhúá laåi Töt-
tö-chan toã ra rêët xuác döång trong buöíi àêìu sau khi úã trûúâng vïì. Em
noái: “Trûúâng hoåc thêåt tuyïåt! Baân hoåc cuãa con úã nhaâ thò coá caác ngùn
keáo, nhûng baân hoc úã trûúâng laåi coá nùæp nêng lïn. Noá giöëng nhû
möåt caái höåp, vaâ meå coá thïí cêët moåi thûá vaâo àoá. Thêåt laâ thuá võ!”
Ngûúâi meå hònh dung caãnh con gaái mònh khoaái chñ hïët múã, röìi
laåi àoáng nùæp chiïëc baân múái kia. Vaâ ngûúâi meå cuäng khöng nghô rùçng
viïåc laâm àoá laâ nghõch ngúåm. Duâ sao thò Töët-tö-chan cuäng seä chêëm
dûát troâ múã, àoáng nùæp baân khi noá thêëy khöng coân múái laå nûäa.
Nhûng baâ chó noái vúái cö giaáo rùçng:
- Töi seä noái vúái chaáu vïì chuyïån naây.
Cö giaáo noái tiïëp gioång to hún:
- Nïëu chuyïån chó coá thïë, töi àaä cho qua...
Ngûúâi meå húi luâi laåi khi cö giaáo chöìm vïì phña trûúác:
- Khi àaä chêëm dûát troâ cêåp kïnh vúái chiïëc nùæp baân em êëy laåi
àûáng dêåy. Àûáng suöët caã buöíi hoåc.
- Àûáng dêåy û? ÚÃ àêu? — ngûúâi meå vö cuâng ngaåc nhiïn hoãi.
- Bïn cûãa söí, - cö giaáo traã lúâi veã bûåc doåc.
- Taåi sao chaáu laåi àûáng bïn cûãa söí aå? — ngûúâi meå hoãi möåt
caách böëi röëi.
- Àïí em êëy coá thïí goåi nhûäng ngûúâi haát rong laåi, - cö giaáo gêìn
nhû gaâo lïn.
Àaåi khaái cêu chuyïån cuãa cö giaáo laâ thïë naây: Sau gêìn möåt giúâ
cêåp kïnh vúái chiïëc nùæp baân, Töët-tö-chan rúâi chöî ngöìi àïën bïn cûãa
söí nhòn ra àûúâng phöë. Sau àoá, àuáng vaâo luác cö giaáo hy voång rùçng,
nghô àïën trêåt tûå, em êëy coá thïí trúã vïì chöî ngöìi, thò Töët-tö-chan böîng
goåi to àoaân haát rong ùn mùåc loâe loeåt àang ài ngang qua. Phoâng hoåc
úã ngay têìng trïåt nhòn ra àûúâng phöë laâ niïìm vui cuãa Töët-tö-chan vaâ
cuäng laâ nöîi khöí cuãa cö giaáo. Chó coá möåt haâng raâo thêëp ngùn caách,
cho nïn bêët kïí ai trong lúáp cuäng coá thïí noái chuyïån dïî daâng vúái
nhûäng ngûúâi qua laåi. Nghe Töët-tö-chan goåi, nhûäng ngûúâi haát rong
àïën ngay bïn cûãa söí. Cö giaáo kïí tiïëp: Thïë laâ Töët-tö-chan noái to vúái
caã lúáp “Hoå àïën röìi àêëy!” vaâ têët caã hoåc sinh trong lúáp uâa àïën ngay
bïn cûãa söí, noái chuyïån vúái nhûäng ngûúâi haát rong.
“Chúi baâi gò ài!”, Töët-tö-chan àïì nghõ. Vaâ thïë laâ àoaân haát
rong, vöën thûúâng ài qua trûúâng lùång leä, àaä duâng ngay caác nhaåc cuå
nhû keân cla-ri-neát, cöìng, tröëng, àaân ba dêy biïíu diïîn cho hoåc sinh
xem trong luác cö giaáo töåi nghiïåp chùèng biïët laâm gò ngoaâi viïåc kiïn
trò chúâ àúåi cho àïën khi cuöåc vui kïët thuác.
Cuöëi cuâng, cuöåc biïíu diïîn chêëm dûát, àoaân haát rong ra ài, coân
hoåc sinh trúã vïì chöî cuãa mònh. Têët caã, chó trûâ Töët-tö-chan. Khi cö
giaáo hoãi: “Taåi sao em coân àûáng àoá?” Töët-tö-chan traã lúâi möåt caách
nghiïm tuác: “Thûa cö, coá thïí laâ ban nhaåc khaác seä àïën. Vaâ thêåt laâ
tiïëc nïëu hoå àïën maâ chuáng em khöng àûúåc gùåp”.
- Baâ coá thïí nhêån thêëy nhûäng sûå viïåc naây gêy mêët trêåt tûå àïën
chûâng naâo röìi, coá àuáng khöng? — cö giaáo xuác àöång noái.
Baâ meå toã veã àöìng tònh. Cö giaáo laåi tiïëp tuåc kïí, gioång gay gùæt
hún:
- Vaâ sau àoá, ngoaâi nhûäng chuyïån töi vûâa kïí trïn...
- Chaáu noá coân laâm nhûäng gò nûäa aå? — baâ meå hoãi trong têm
traång cuãa ngûúâi bõ yïëu thïë.
- Gò nûäa êëy aâ?- cö giaáo kïu lïn. — Nïëu töi coá thïí kïí hïët àûúåc
nhûäng viïåc maâ em àaä laâm thò töi khöng phaãi àïì nghõ baâ cho chaáu
chuyïín trûúâng.
Cö giaáo trêën tônh laåi, nhòn thùèng vaâo mùåt baâ meå vaâ laåi noái:
- Höm qua, Töët-tö-chan laåi tiïëp tuåc àûáng úã bïn cûãa söí nhû
thûúâng lïå. Töi tiïëp tuåc giaãng baâi, nghô rùçng em êëy laåi àûáng àúåi
nhûäng ngûúâi haát rong thò böîng nhiïn töi nghe thêëy em êëy hoãi möåt
ngûúâi naâo àoá: “Baån àang laâm gò thïë?”. Tûâ núi töi àûáng, töi chaã nhòn
thêëy ai vaâ töi cuäng khöng hiïíu chuyïån gò àang xaãy ra. Sau àoá em
laåi hoãi: “Baån àang laâm gò thïë” Em khöng noái chuyïån vúái ngûúâi ài
trïn àûúâng maâ vúái möåt ai àoá úã trïn cao kia. Töi bùæt àêìu toâ moâ vaâ coá
nghe tiïëng traã lúâi nhûng khöng thêëy gò. Trong luác àoá, vò con gaái baâ
cûá liïn tuåc hoãi “Baån àang laâm gò thïë?” nïn töi khöng thïí naâo giaãng
baâi àûúåc. Töi ài àïën bïn cûãa söí àïí xem con baâ àang noái chuyïån vúái
ai. Khi töi ngoaái àêìu ra ngoaâi cûãa söí nhòn lïn, töi thêëy möåt àöi
chim nhaån àang laâm töí dûúái maái hiïn cuãa nhaâ trûúâng. Em àang
noái chuyïån vúái àöi chim nhaån! Bêy giúâ khi àaä hiïíu caác em, töi
khöng cho rùçng noái chuyïån vúái chim nhaån laâ xêëu àêu! Chó coá àiïìu
töi muöën noái laâ khöng nïn hoãi chim nhaån àang laâm gò khi coân úã
trong lúáp.
Baâ meå chûa kõp xin löîi thò cö giaáo àaä noái tiïëp:
- Sau àoá laâ tiïët veä. Töi yïu cêìu caác em veä laá cúâ nûúác Nhêåt. Têët
caã caác em khaác àïìu veä àuáng, chó trûâ con gaái baâ. Em khöng veä quöëc
kyâ maâ laåi veä laá cúâ cuãa haãi quên, loaåi cúâ coá tua xung quanh nhû baâ
biïët àêëy. Theo töi, veä nhû vêåy cuäng khöng coá gò laâ sai. Nhûng ngay
sau àoá em veä nhûäng àûúâng diïìm úã xung quanh. Veä àûúâng diïm! Baâ
biïët khöng, noá giöëng nhû nhûäng àûúâng diïìm úã cúâ thiïëu nhi êëy maâ.
Coá leä em àaä nhòn thêëy möåt chiïëc cúâ nhû thïë úã möåt núi naâo àoá.
Trûúác khi töi nhêån ra em veä nhû thïë naâo, thò em àaä veä àûúâng tua
vaâng vûúåt ra khoãi trang giêëy xuöëng mùåt baân. Baâ biïët khöng, em veä
laá cúâ gêìn hïët caã trang giêëy nïn khöng coân àuã chöî àïí veä àûúâng diïìm
nûäa. Thïë laâ em cêìm caái buát maâu vaâng veä haâng trùm neát quanh laá
cúâ, vûúåt caã ra ngoaâi trang giêëy va khi em nhêëc quyïín vúã lïn, mùåt
baân àaä àêìy nhûäng vïåt vaâng khöng thïí naâo lau saåch àûúåc. Cuäng
may laâ em chó veä nhûäng àûúâng àoá úã ba phña.
- Cö noái, chó coá úã ba phña, coá nghôa laâ thïë naâo? — baâ meå luáng
tuáng hoãi.
Tuy àaä thêëm mïåt, cö giaáo vêîn ön töìn giaãi thñch:
- Em êëy veä caán cúâ úã phña bïn traái nïn àûúâng diïìm chó úã ba
phña xung quanh thöi.
Baâ meå phêìn naâo caãm thêëy vúåi ài nöîi lo lùæng:
- Töi hiïíu röìi, chó coá úã ba phña...

Nhûng phêìn lúán caán cúâ laåi cuäng vûúåt ra ngoaâi trang giêëy, vaâ
noá vêîn coân àïí nguyïn dêëu vïët trïn mùåt baân. — Sau àoá cö giaáo àûáng
dêåy, laånh luâng, noái to nhû nöí möåt loaåt suáng àïí tûâ biïåt. — Khöng
phaãi chó coá töi bûåc mònh, maâ ngay caã cö giaáo phoâng bïn cuäng rêët
khoá chõu.
Nhû vêåy roä raâng laâ baâ meå phaãi laâm möåt viïåc gò àêy. Haânh
àöång cuãa con gaái baâ nhû vêåy laâ khöng hay àöëi vúái nhûäng hoåc sinh
khaác. Baâ seä phaãi ài tòm möåt trûúâng hoåc naâo àoá, núi ngûúâi ta coá thïí
hiïíu àûúåc cö con gaái nhoã beá cuãa baâ, vaâ daåy cho noá biïët caách söëng
hoâa húåp vúái ngûúâi khaác.
Nhaâ trûúâng maâ hai meå con baâ àang trïn àûúâng ài túái àaä àûúåc
baâ phaát hiïån ra sau khi daây cöng tòm kiïëm.
Baâ meå khöng hïì noái vúái Töët-tö-chan rùçng em àaä bõ àuöíi hoåc.
Baâ nhêån thêëy rùçng Töët-tö-chan khöng thïí hiïíu nöíi nhûäng viïåc laâm
sai traái cuãa em, vaâ baâ cuäng khöng muöën con gaái baâ coá nhûäng mùåc
caãm, nïn baâ quyïët àõnh khöng noái vúái
Töët-tö-chan vïì chuyïån naây cho àïën khi naâo em lúán lïn. Trûúác
sau, baâ chó hoãi:
- Con coá thñch àïën trûúâng múái hoåc khöng? Meå nghe noái àêy laâ
möåt trûúâng rêët töët.
- Cuäng thñch meå aå, - Töët-tö-chan traã lúâi sau möåt thoaáng suy
nghô. — Nhûng...
“ Laåi coân nhûäng gò nûäa àêy”, baâ meå lo lùæng nghô. “Liïåu con baâ
coá nhêån biïët rùçng noá àaä bõ àuöíi hoåc khöng?”
Möåt luác sau Töët-tö-chan phêën khúãi hoãi baâ:
- Nhûng nhûäng ngûúâi haát rong cuäng seä àïën trûúâng múái chûá
meå?
CHÛÚNG BA - TRÛÚÂNG MÚÁI
Àïën trûúác cöíng trûúâng múái, Töt-tö-chan dûâng laåi. Cöíng

trûúâng cuä laâ nhûäng cöåt xi mùng chùæc chùæn, coá àïì tïn trûúâng bùçng
chûä to. Coân cöíng trûúâng naây chó göìm hai cöåt ngùæn coá caânh laá chöìi
lïn.
- Chiïëc cöíng naây seä coân lúán lïn. - Töt-tö-chan noái. — Coá thïí noá
seä lúán cao hún caã nhûäng cêy cöåt mùæc dêy àiïån thoaåi.
Roâ raâng “hai cöåt cöíng trûúâng” laâ hai göëc cêy coân rïî. Khi àïën
gêìn hún Töt-tö-chan phaãi ngoaái àêìu sang möåt bïn àïí àoåc tïn
trûúâng vò caái biïín àïì tïn trûúâng bõ gioá thöíi lïåch ài.
“Tö-mö-e Ga-ku-en”
Khi Töt-tö-chan sùæp sûãa hoãi meå “Tö-mö-e” coá nghôa laâ thïë naâo
thò em thoaáng nhêån ra möåt caái gò àoá àùçng xa laâm em cûá tûúãng
mònh àang trong giêëc mú. Em ngöìi thuåp xuöëng, nhoâm qua buåi cêy
àïí thêëy cho roä hún, vaâ em khöng thïí tin vaâo mùæt mònh nûäa.
- Meå úi, coá àuáng möåt con taâu kia khöng? Kia kòa, úã trong sên
trûúâng êëy!
Àïí laâm phoâng hoåc, nhaâ trûúâng àaä phaãi têån duång saáu toa taâu
boã khöng. Möåt trûúâng hoåc trïn möåt con taâu! Àiïìu naây àöëi vúái Töt-
tö-chan giöëng nhû möåt giêëc mú thêåt?
Cûãa söí cuãa caác toa taâu long lanh trong nùæng mai. Nhûng àöi
mùæt cuãa cö beá maá höìng nhòn chuáng qua buåi cêy coân long lanh hún
thïë nûäa.
- Con thñch trûúâng naây
Möåt luác sau Töt-tö-chan kïu lïn sung sûúáng chaåy vïì phña
“trûúâng hoåc con taâu”. Em goåi meå:
- Meå úi! Mau lïn! Chaåy lïn taâu ài, noá vêîn coân àang àûáng yïn
àêëy!
Baâ meå giêåt mònh vöåi chaåy theo con. Trûúác àêy baâ úã trúng àöåi
boáng röí nïn chaåy nhanh hún vaâ tuám àûúåc aáo Töt-tö-chan khi em
sùæp sûãa bûúác lïn cûãa.
- Con chûa vaâo àûúåc àêu, - baâ meå vûâa noái vûâa giûä em laåi. -
Caác toa taâu naây laâ nhûäng phoâng hoåc, con chûa àûúåc nhêån vaâo
trûúâng. Nïëu con muöën lïn con taâu naây thò con cêìn phaãi ngoan, lïî
pheáp vúái thêìy hiïåu trûúãng. Bêy giúâ hai meå con phaãi chuêín bõ àïën
gùåp thêìy ài, vaâ nïëu moåi chuyïån töët àeåp thò con seä àûúåc nhêån vaâo
hoåc. Con coá àöìng yá khöng?
Töt-tö-chan vö cuâng thêët voång vò khöng àûúåc lïn ngay “con
taâu”, nhûng em cuäng hiïíu rùçng töët hún laâ phaãi nghe lúâi meå.
- Vêng aå, - em traã lúâi. Sau àoá Töt-tö-chan noái tiïëp — Con rêët
thñch trûúâng naây.
Hònh nhû meå muöën noái, vêën àïì àêu phaãi laâ chuyïån con thñch
hay khöng thñch trûúâng naây, maâ laâ thêìy hiïåu trûúãng coá thñch con
hay khöng kia. Baâ khöng tuám aáo Töët-tö-chan nûäa. Baâ cêìm tay con
vaâ chuêín bõ bûúác vaâo vùn phoâng thêìy hiïåu trûúãng.
Têët caã caác toa taâu àïìu yïn lùång vò giúâ hoåc àêìu tiïn trong
ngaây àaä bùæt àêìu. Bao quanh caái sên trûúâng nhoã beá coá nhûäng thaãm
hoa rûåc rúä nhûäng hoa àoã vaâ vaâng, laâ möåt haâng cêy thay cho cho
möåt bûác tûúâng.
Vùn phoâng cuãa thêìy hiïåu trûúãng khöng úã trïn toa xe maâ úã
bïn trïn möåt baäi àêët cao, hònh baán nguyïåt, coá baãy bêåc thang laát àaá
àïí bûúác lïn.
Töt-tö-chan buöng tay meå ra, röìi chaåy lïn caác bêåc. Böîng em
quay ngoùæt laåi laâm baâ suyát nûäa xö vaâo em.
- Chuyïån gò thïë húã con ? — Baâ meå hoãi, súå rùçng Töt-tö-chan coá
thïí thay àöíi yá kiïën vïì trûúâng naây.
Àûáng úã bêåc trïn cuâng cao hún meå, Töt-tö-chan noái nhoã veã
nghiïm trang:
- Ngûúâi maâ meå vúái con sùæp gùåp nhêët àõnh phaãi laâ öng trûúãng
taâu, meå nhó?
Ngûúâi meå tñnh vöën kiïn nhêîn nhûng àöìng thúâi laåi rêët thñch
àuâ. Baâ aáp maá Töt-tö-chan vaâo maá mònh vaâ hoãi:
- Taåi sao con laåi noái vêåy?
Töt-tö-chan chaã lúâi:
- Meå noái rùçng öng êëy laâ thêìy hiïåu trûúãng, nhûng nïëu öng coá
con taâu naây thò chùæc hùèn öng phaãi laâ trûúãng taâu chûá?
Baâ meå phaãi thûâa nhêån rùçng viïåc trûúâng naây sûã duång nhûäng
toa xe lûãa cuä àïí laâm phoâng hoåc laâ möåt àiïìu khaác thûúâng. Nhûng baâ
khöng coân thúâi gian àïí giaãi thñch nûäa. Baâ chó noái:
- Sao con khöng hoãi thùèng öng êëy? Vaã laåi thïë cha con thò sao?
Cha con chúi àaân vô cêìm laåi coá nhûäng mêëy chiïëc àaân, nhûng nhaâ
mònh coá thaânh möåt cûãa haâng vô cêìm àêu?
Khöng, nhaâ mònh khöng phaãi laâ cuãa haâng baán vô cêìm - Töt-
tö-chan traã lúâi vaâ cêìm lêëy tay meå.
CHÛÚNG BÖËN - THÊÌY HIÏÅU TRÛÚÃNG
Thêëy hai meå con Töt-tö-chan bûúác vaâo phoâng, möåt öng giaâ rúâi
ghïë àûáng dêåy.
Maái toác öng lûa thûa, mêëy chiïëc rùng àaä bõ gaäy, nhûng veã
mùåt öng vêîn höìng haâo. Ngûúâi öng khöng cao lùæm, àöi vai vaâ àöi
caánh tay vaåm vúä, Öng ùn mùåc gon gaâng, trong böå comlï àen coá caã
aáo gi-lï.
Sau khi cuái àêìu chaâo vöåi vaä, Töt-tö-chan phêën chêën hoãi luöìn:
- Thûa baác, baác laâ thêìy hiïåu trûúãng hay laâ trûúãng taâu aå?
Baâ meå ngûúång quaá, nhûng baâ chûa kõp noái gò thò öng giaáo àaä
vûâa cûúâi vûâa traã lúâi:
- Baác laâ thêìy hiïåu trûúãng cuãa trûúâng naây,
Töt-tö-chan rêët haâi loâng:
- Öi chaáu rêët vui, - em noái, - vò chaáu muöën àûúåc baác giuáp àúä.
Chaáu thñch hoåc trûúâng cuãa baác.
Thêìy hiïåu trûúãng àûa cho em caái ghïë röìi quay sang noái vúái
baâ meå:
- Bêy giúâ baâ coá thïí vïì nhaâ àûúåc röìi àoá. Töi muöën noái chuyïån
vúái Töt-tö-chan.
Töt-tö-chan húi luáng tuáng möåt chuát, nhûng röìi em caãm thêëy
coá thïí noái chuyïån vúái öng hiïåu trûúãng.
- Vêng, töi xin gûãi chaáu laåi cho baác — baâ meå maånh daån noái röìi
bûúác ra vaâ kheáp cûãa laåi.
Thêìy hiïåu trûúãng keáo ghïë ngöìi àöëi diïån vúái Töt-tö-chan. Khi
hai baác chaáu ngöìi gêìn laåi vúái nhau, thêìy noái:
- Naâo bêy giúâ chaáu haäy kïí cho baác nghe vïì chaáu ài! Cûá kïí vúái
baác bêët cûá chuyïån gò maâ chaáu thñch.
“bêët cûá chuyïån gò maâ chaáu thñch û?” Töt-tö-chan cûá tûúãng
rùçng baác êëy seä hoãi vaâ em seä traã lúâi. Nïn khi thêìy hiïåu trûúãng noái
vêåy, Töt-tö-chan rêët phêën khúãi vaâ em bùæt àêìu ngay. Chuyïån cuãa
em húi löån xöån möåt chuát, nhûng em kïí rêët say sûa. Em kïí cho thêìy
hiïåu trûúãng nghe vïì con taâu chúã hai meå con em àïën àêu chaåy
nhanh àïën mûác naâo; em àïì nghõ baác soaát veá nhûng baác êëy khöng
cho em giûä laåi veá.
Chuyïån cö chuã nhiïåm lúáp em trûúác àêy rêët xinh àeåp ra sao;
chuyïån vïì töí chim nhaån vïì chuá choá Röëc-ky maâu nêu cuãa nhaâ em,
noá coá thïí laâm moåi troâ; chuyïån em hay ngêåm keáo höìi hoåc mêîu giaáo
vaâ cö giaáo thûúâng khuyïn em cêín thêån keão àûát lûúäi; nhûng röìi em
vêîn cûá ngêåm; chuyïån em thûúâng hay phaãi vùæt muäi vò nïëu àïí thoâ loâ
seä bõ meå mùæng; chuyïån cha em búi rêët gioãi laåi coân coá thïí lao àêìu
xuöëng nûúác lùån möåt húi. Em kïí rêët say sûa. Thêìy hiïåu trûúãng luön
miïång cûúâi, gêåt àêìu vaâ noái:
- Röìi sau àoá thò sao?
Töt-tö-chan rêët vui mûâng, em tiïëp tuåc kïí maäi. Nhûng röìi em
chùèng coân gò àïí kïí nûäa. Em ngöìi im, cöë nùån ra möåt chuyïån gò àoá.
- Chaáu coân gò kïí cho baác nghe nûäa khöng? thêìy hiïåu trûúãng
hoãi.
“Bêy giúâ maâ dûâng laåi thò ngûúång quaá”. Töt-tö-chan tûå baão.
Àêy laâ dõp may tuyïåt vúâi. Töt-tö-chan vùæt oác suy nghô. Em khöng
hiïíu coá coân gò àïí kïí nûäa khöng? Böîng em naãy ra àûúåc möåt yá.
Em coá thïí kïí vïì böå quêìn aáo em àang mùåc. Hêìu hïët quêìn aáo
cuãa em àïìu do meå may nhûng riïng böå quêìn aáo naây laåi mua úã cûãa
haâng. Quêìn aáo cuãa em thûúâng xuyïn raách rêët to. Meå chùèng bao giúâ
hiïíu taåi sao quêìn aáo em laåi raách nhû vêåy. Thêåm chñ chiïëc quêìn súåi
böng maâu trùæng cuãa em àöi khi cuäng coá nhûäng chöî raách nhoã. Em
giaãi thñch cho thêìy hiïåu trûúãng biïët quêìn aáo em bõ raách laâ em
thûúâng chui raâo boåc quanh vûúân cuãa nhûäng gia àònh khaác, hoùåc
khi em àaâo búái dûúái nhûäng àaám dêy keäm gai úã nhûäng lö àêët tröëng.
Em noái, saáng nay khi soaån quêìn aáo mùåc àïën trûúâng em múái biïët
têët caã nhûäng thûá do meå may àïì raách toaåc, thaânh ra em phaãi mùåc
böå quêìn aáo do meå mua. Àêy laâ böå quêìn aáo súåi pha len keã ö vuöng
àoã thêîm cen maâu xaám. Böå quêìn aáo naây khöng àïën nöîi töìi lùæm
nhûng meå em chï nhûäng böng hoa maâu àoã thïu trïn cöí laâ khöng
àeåp.
- Meå chaáu khöng thñch kiïíu cöí naây, - vûâa noái Töt-tö-chan vûâa
beã cöí aáo lïn cho thêìy hiïåu trûúãng xem.
Sau àoá duâ coá vùæt oác suy nghô em cuäng chaã coân gò àïí kïí cho
thêìy hiïåu trûúãng nghe nûäa. Àuáng luác àoá thêìy hiïåu trûúãng àûáng
dêåy àùåt baân tay to vaâ êëm aáp lïn àêìu em, röìi noái:
- Rêët töët, tûâ giúâ chaáu laâ hoåc sinh cuãa trûúâng naây.
Em nhúá maäi cêu noái naây cuãa thêìy hiïåu trûúãng. Vaâ luác àoá Töt-
tö-chan caãm thêëy lêìn àêìu tiïn trong àúâi em àaä àûúåc gùåp möåt ngûúâi
maâ em thûåc sûå quyá mïën. Tûâ trûúác àïën nay chûa coá ai boã möåt thúâi
gian daâi àïën nhû vêåy àïí nghe em kïí chuyïån. Trong luác nghe em kïí
chuyïån thêìy hiïåu trûúãng khöng hïì ngaáp möåt lêìn naâo, thêìy cuäng
khöng toã ra buöìn chaán maâ ngûúåc laåi rêët thñch thuá nghe em kïí möåt
caách say sûa.
Töt-tö-chan chûa biïët tñnh thúâi gian nhûng em cuäng caãm
thêëy laâ lêu lùæm. Nïëu em biïët tñnh, chùæc em seä vö cuâng kinh ngaåc
vaâ biïët ún thêìy hiïåu trûúãng. Vò hai meå con em àïën trûúâng luác taám
giúâ, sau khi em kïí hïët chuyïån vaâ luác thêìy hiïåu trûúãng noái rùçng em
seä laâ hoåc sinh cuãa trûúâng naây, öng nhòn vaâo chiïëc àöìng höì boã tuái vaâ
noái:
- A, àaä àïën giúâ ùn trûa röìi,
Nhû thïë laâ thêìy hiïåu trûúãng nghe em kïí chuyïån vûâa àuáng
böën tiïëng àöìng höì!
Trûúác àoá cuäng nhû tûâ àoá vïì sau chûa coá möåt ngûúâi lúán naâo
chuá yá lùæng nghe Töt-tö-chan trong möåt thúâi gian daâi nhû vêåy. Mùåt
khaác, kïí caã meå em cuäng nhû cö giaáo chuã nhiïåm àïì kïët sûác ngaåc
nhiïn laâ möåt àûáa beá múái baãy tuöíi nhû em àaä coá thïí tòm àuã moåi
chuyïån àïí kïí liïn tuåc trong böën giúâ liïìn.
Têët nhiïn luác àoá Töt-tö-chan khöng hïì coá yá nghô laâ em bõ
àuöíi hoåc vaâ ngûúâi ta chùèng biïët coân caách naâo àïí giaãi quyïët viïåc
naây. Tñnh söi nöíi tûå nhiïn coá phêìn húi àaäng trñ cuãa em laâm em
caâng thïm höìn nhiïn. Nhûng em caãm thêëy rùçng ngûúâi ta thêëy em
húi khaác vaâ coá phêìn húi kyâ laå so vúái nhûäng àûáa treã khaác. Tuy
nhiïn, thêìy hiïåu trûúãng laåi laâm cho em caãm thêëy yïn têm, àêìm
êëm vaâ haånh phuác. Em muöën maäi úã bïn thêìy.
Àoá laâ caãm tûúãng cuãa Töt-tö-chan vïì thêìy hiïåu trûúãng Sö-sa-
ku Kö-ba-y-a-si trong ngaây àêìu tiïn gùåp mùåt. Vaâ, may thay, caãm
tûúãng cuãa thêìy giaáo vïì em cuäng laâ nhû vêåy.
CHÛÚNG NÙM - GIÚÂ ÙN TRÛA
Thêìy hiïåu trûúãng dêîn Töt-tö-chan àïën thùm núi ùn trûa. Öng
giaãi thñch:
- Chuáng ta khöng ùn trûa úã trïn taâu maâ ùn úã phoâng hoåp!
Phoâng hoåp úã trïn khu àêët cao maâ trûúác àoá em àaä phaãi leo vaâi
bêåc àaá múái lïn àïën núi. ÚÃ àêëy hai thêìy troâ thêëy caác baån khaác àang
keáo baân ghïë êìm ô xïëp thaânh möåt voâng troân. Àûáng úã goác phoâng, Töt-
tö-chan nñu lêëy aáo thêìy hiïåu trûúãng vaâ hoó:
- Thûa thêìy, caác baån khaác àêu aå ?
- Têët caã chó coá ngêìn naây hoåc sinh thöi, -Öng traã lúâi.
- Têët caã ngêìn naây thöi û ? -Töt-tö-chan khöng thïí tin àûúåc. Vò
têët caã chó bùçng hoåc sinh cuãa möåt lúáp úã trûúâng khaác. -Thûa thêìy,
toaân trûúâng chó coá khoaãng nùm mûúi hoåc sinh thöi aå?
- ÛÂ, têët caã chó coá thïë, -thêìy hiïåu trûúãng noñ.
Töt-tö-chan nghô, moåi chuyïån úã trûúâng naây àïìu khaác so vúái
trûúâng cuä.
Luác moåi ngûúâi àaä ngöìi vaâo baân, thêìy hiïåu trûúãng liïìn hoãi caác
em coá àem theo nhûäng thûá lêëy tûâ biïín lïn vaâ nhûäng thûác coá trïn
àêët liïìn hay khöng?
- Coá aå, - têët caã àöìng thanh traã lúâi vaâ bùæt àêìu múã nhûäng höåp
àûång thûác ùn trûa khaác nhau ra.
- Naâo, thûã xem caác em coá nhûäng gò, -thêìy hiïåu trûúãng vûâa noái
vûâa ài voâng quanh nhòn vaâo höåp thûác ùn cuãa caác em trong luác hoåc
sinh cûúâi noái vui veã.
"Buöìn cûúâi thêåt", Töt-tö-chan nghô. "Mònh chaã hiïíu thêìy hoãi
nhûäng thûá gò lêëy tûâ biïín lïn vaâ nhûäng thûá coá trïn àêët liïìn laâ gò
caã". Trûúâng naây laå thêåt. Buöìn cûúâi thêåt. Chûa bao giúâ em nghô bûäa
ùn trûa úã trûúâng laåi nhöån àïën thïë. YÁ nghô ngaây mai em seä ngöìi vaâo
möåt trong nhûäng caái baân naây vaâ àûa cho thêìy hiïåu trûúãng xem
"nhûäng thûá lêëy tûâ biïín lïn vaâ nhûäng thûá àûa tûâ rûâng vïì" laâm Töt-
tö-chan vö cuâng phêën khúãi, cûá muöën nhaãy cêîng lïn vò sung sûúáng.
Khi ài kiïím tra caác höåp àûång thûác ùn cuãa hoåc sinh, àöi vai
thêìy hiïåu trûúãng tùæm trong aánh nùæng buöíi trûa ïm dõu.
CHÛÚNG SAÁU - TOTTOCHAN BÙÆT ÀÊÌU ÀI HOÅC
Sau khi nghe thêìy hiïåu trûúãng noái: "Bêy giúâ chaáu laâ hoåc sinh
cuãa trûúâng naây", Töt-tö-chan caãm thêëy khoá loâng àúåi àïën saáng mai.
Trûúác àêy chûa bao giúâ em mong mau àïën ngaây höm sau nhû vêåy.
Saáng saáng meå thûúâng phaãi moãi miïång múái keáo em ra àûúåc khoãi
giûúâng. Nhûng höm àoá em dêåy súám hún moåi ngûúâi, tûå mùåc quêìn
aáo, röìi àeo cùåp saách lïn lûng, ngöìi àúåi.
Nhên vêåt dêåy àuáng giúâ nhêët trong nhaâ laâ Röc-ky -con choá
becgiï noá theo doäi haânh vi húi khaác laå cuãa Töt-tö-chan möåt caách
nghi ngaåi Nhûng sau khi vûún vai, noá laåi ngöìi saát bïn em, àúåi chúâ
möåt àiïìu gò àoá sùæp xaãy ra.
Meå em coá rêët nhiïìu viïåc phaãi laâm. Baâ vûâa chuêín bõ bûäa saáng
cho Töt-tö-chan vûâa chuêín bõ cho em höåp cúm trûa trong àoá coá
"nhûäng thûá lêëy tûâ biïín lïn vaâ nhûäng thûá coá trïn àêët liïìn". Meå coân
buöåc vaâo cöí Töt-tö-chan têëm theã lïn taâu àûúåc boåc bùçng ni-löng.
- Haäy ngoan nghe con, -ngûúâi cha toác röëi buâ noái vúái em nhû
vêåy.
- Têët nhiïn aå, -Töt-tö-chan ài giaây, múã cûãa, röìi quay laåi cuái
àêìu lïî pheáp chaâo taåm biïåt moåi ngûúâi.
Khi thêëy Töt-tö-chan bûúác ài, nûúác mùæt cûá dêng àêìy trïn àöi
mùæt ngûúâi meå. Thêåt khoá loâng tin àûúåc rùçng möåt cö beá hoaåt baát,
nhanh nheån ài hoåc rêët ngoan vaâ phêën khúãi nhû vêåy laåi vûâa múái bõ
àuöíi hoåc. Baâ meå tha thiïët cêìu mong sao cho lêìn naây moåi chuyïån seä
àûúåc töët laânh.
Nhûng liïìn sau àoá baâ böîng giêåt mònh khi thêëy Töt-tö-chan
vûâa thaáo têëm theã lïn taâu vaâ àeo noá vaâo con Röc-ky. "Öi laåy
chuaá...", baâ meå lo lùæng suy nghô, nhûng baâ quyïët àõnh khöng noái
möåt cêu naâo, maâ haäy cûá àúåi xem chuyïån gò seä xaãy ra.
Sau khi Töt-tö-chan àeo têëm theã lïn taâu vaâo cöí con Röc-ky,
em ngöìi xuöëng vaâ noái vúái noá:
- Àùçng êëy thêëy khöng? Têëm theã naây khöng húåp vúái àùçng êëy
chuát naâo!
Têëm theã bõ keáo lï trïn mùåt àêët vò súåi dêy buöåc quaá daâi.
- Àùçng êëy hiïíu khöng? Àêy laâ theã cuãa túá, ûá phaãi cuãa àùçng êëy.
Àùçng êëy khöng thïí lïn taâu àûúåc àêu. Nhûng túá seä hoãi thêìy hiïåu
trûúãng vaâ baác soaát veá xem hoå coá cho àùçng êëy àïën trûúâng khöng
nheá!
Röc-ky rêët chuá yá lùæng nghe, hai tai gioãng lïn. Noá ngaáp daâi
sau khi liïëm liïëm vaâo têëm theã.
- Con taâu lúáp hoåc khöng chaåy àêu nïn túá thêëy àùçng êëy khöng
cêìn phaãi coá veá lïn tauâ. Nhûng höm nay àùçng êëy phaãi úã nhaâ, chúâ túá
vïì nheá.
Röc-ky thûúâng ài theo Töt-tö-chan àïën têån cöíng trûúâng röìi
sau àoá múái quay vïì. Têët nhiïn laâ höm nay noá cuäng mong àûúåc laâm
nhû vêåy.
Töt-tö-chan thaáo têëm theã àeo úã cöí con Röc-ky ra röìi thêån
troång àeo vaâo cöí mònh. Möåt lêìn nûäa em taåm biïåt cha, meå.
Sau àoá Töt-tö-chan chaåy ài khöng theâm ngoaái àêìu laåi. Chiïëc
cùåp saách àêåp böìm böåp vaâo lûng em. Con Röc-ky vui veã chaåy bïn
em.
Con àûúâng àïën nhaâ ga cuäng gêìn bùçng con àûúâng àïën trûúâng
cuä, vò vêåy Töt-tö-chan àaä gùåp laåi nhûäng con cuán, nhûäng chuá meâo vaâ
caã nhûäng baån cuâng lúáp trûúác àêy.
Liïåu mònh coá nïn khoe têëm theã lïn taâu vúái hoå hay khöng
nhó? Töt-tö-chan àùæn ào, nhûng em khöng muöën àïën chêåm nïn em
quyïët àõnh khöng khoe vaâo höm àoá, vöåi vaä àïën trûúâng.
Khi thêëy Töt-tö-chan reä phaãi, vïì hûúáng nhaâ ga, chûá khöng reä
traái nhû thûúâng lïå, con Röc-ky dûâng laåi vaâ nhòn quanh möåt caách lo
lùæng. Àïën cöíng nhaâ ga röìi, Töt-tö-chan chaåy laåi vúái con Röc-ky
àang àûáng veã hoang mang.
- Túá khöng àïën trûúâng cuä nûäa àêu, bêy giúâ túá àïën trûúâng múái
cú.
Töt-tö-chan aáp maá mònh vaâo mùåt con Röc-ky. Àöi tai noá coá
muâi höi höi, nhûng, nhû moåi ngaây àöëi vúái em, àêy laåi laâ muâi quen
thuöåc dïî chiuå.
- Bai bai- em noái vaâ leo lïn caác bêåc thïìm dêîn vaâo nhaâ ga, sau
khi giú têëm theã lïn taâu cho ngûúâi soaát veá xem. Con Röc-ky gêìm gûâ
khe kheä vaâ àûáng nhòn maäi cho àïën khi khöng coân thêëy Töt-tö-chan
àêu nûäa.
CHÛÚNG BÊÍY - CÖ BEÁ TRÏN CON TAÂU
Khi Töt-tö-chan àïën cûãa toa taâu maâ thêìy hiïåu trûúãng àaä noái
laâ phoâng hoåc cuãa em, caã lúáp chûa coá baån naâo àïën caã. Àêy laâ loaõ toa
taâu kiïíu cöí, cûãa coá tay keoá. Ngûúâi ta phaãi nùæm chùåt lêëy noá keáo
maånh vïì phña bïn phaãi bùçng caã hai tay. Töt-tö-chan nhòn vaâo bïn
trong toa, tröëng ngûåc àêåp röån raâng, veã mùåt àêìy xuác àöång: "Öi!".
Ngöìi hoåc úã àêy seä giöëng nhû àang trong möåt chuyïën ài daâi,
cûá ài maäi, ài maäi. Phña trïn cûãa söí vêîn coân nhûäng giaá àïí haânh lyá.
Chó coá khaác laâ úã phña àêìu toa treo möåt baãng àen. Vaâ thay cho hai
haâng ghïë doåc laâ nhûäng böå baân ghïë hoåc sinh xïëp ngang hûúáng vïì
phña trûúác. Moåi thûá khaác àïìu vêîn coân nguyïn nhû cuä, trûâ nhûäng
súåi dêy da àïí nùæm tay. Töt-tö-chan bûúác vaâo vaâ ngöìi xuöëng chöî cuãa
möåt baån naâo àoá. Nhûäng chiïëc ghïë göî úã àêy cuäng giöëng nhû úã
trûúâng cuä, nhûng tiïån lúåi hún vaâ em thêëy coá thïí ngöìi úã àêy suöët
ngaây àûúåc. Töt-tö-chan vö cuâng phêën khúãi. Em rêët thñch trûúâng
naây vaâ quyïët àõnh ngaây naâo cuäng àïën trûúâng, kïí caã ngaây nghó.
Töt-tö-chan nhòn qua cûãa söí. Em biïët rùçng con taâu àang
àûáng yïn taåi chöî, nhûng hònh nhû noá àang chuyïín àöång, phaãi
chùng vò nhûäng böng hoa vaâ nhûäng khoám cêy trïn sên trûúâng cûá
rung rinh lay àöång trûúác gioá àaä cho em caái caãm giaác kia?
- Thuá võ thêåt! -cuöëi cuâng Töt-tö-chan reo lïn nhû vêåy. Sau àoá,
aáp mùåt vaâo cûãa söí, em nghô ra vaâi cêu haát nhû vêîn thûúâng laâm
möîi khi em phêën khúãi.
"Vui mûâng vui,
Laâ em vui mûâng vui!
Sao em vui?
Vò..."
Vûâa luác àoá coá möåt baån bûúác vaâo, möåt baån gaái. Baån êëy lêëy vúã
vaâ höåp buát ra khoãi cùåp röìi àïí lïn baân. Sau àoá baån kiïîng chên àïí
cùåp lïn giaá. Baån êëy cuäng àïí tuái àûång giaây lïn àoá. Töt-tö-chan
khöng haát nûäa vaâ em cuäng bùæt chûúác laâm nhû vêåy. Sau àoá, laåi möåt
baån trai vaâo lúáp. Baån êëy àûáng tûâ ngoaâi cûãa vaâ quùng cùåp saách lïn
giaá cûá nhû thïë, laâ möåt cêìu thuã boáng röí. Chiïëc cùåp naãy lïn vaâ rúi
xuöëng saân. "Neám töìi quaá", baån êëy vûâa noái vûâa nhùåt chiïëc cùåp lïn
ngùæm àïí neám tiïëp. Lêìn naây chiïëc cùåp nùçm goån trïn giaá. "Neám taâi
thêåt", em reo lïn. Nhûng ngay sau àoá, em laåi noái: "Khöng, vêîn coân
töìi lùæm", khi em trûúân trïn baân múã cùåp lêëy vúã vaâ höåp buát chò ra. Roä
raâng baån êëy àaä neám trûúåt trong lêìn neám àêìu tiïn.
Cuöëi cuâng chó coá chñn hoåc sinh trong toa taâu. Caác em laâ hoåc
sinh lúáp möåt cuãa trûúâng Tö-mö-e Ga-ku-en.
Caác em seä cuâng nhau ài trïn chuyïën taâu naây.
CHÛÚNG TAÁM - BAÂI HOÅC ÚÃ TRÛÚÂNG TÖ-MÖ-E
Àïën hoåc úã trong toa xe tûúãng àaä laâ chuyïån khaác thûúâng röìi,
vêåy maâ caách sùæp xïëp chöî ngöìi úã àêy cuäng kyâ laå nöët. ÚÃ trûúâng hoåc
khaác sinh àûúåc böë trñ ngöìi möåt chöî cöë àõnh. Nhûng úã àêy caác em
àûúåc pheáp ngöìi bêët kyâ chöî naâo maâ caác em thñch trong caác buöíi hoåc.
Sau möåt luác suy nghô vaâ nhòn quanh Töt-tö-chan quyïët àõnh
ngöìi caånh baån gaái àïën sau em saáng nay vò baån êëy mùåc chiïëc vaáy coá
thïu con thoã tai daò.
Tuy nhiïn, àiïìu kyâ laå nhêët úã trûúâng naây laåi chñnh laâ caác baâi
hoåc.
Thöng thûúâng úã caác trûúâng khaác thúâi khoáa biïíu sùæp xïëp theo
tûâng böå mön, vñ duå, sau tiïët tiïëng Nhêåt laâ tiïët toaán... Nhûng úã
trûúâng naây laåi hoaân toaân khaác. Trong giúâ àêìu cö giaáo ghi toaân böå
caác àïì baâi vaâ nhûäng cêu hoãi cuãa caác mön hoåc trong ngaây lïn baãng.
Sau àoá, cö noái: "Bêy giúâ caác em coá thïí bùæt àêìu bêët kyâ mön naâo maâ
caác em thñch".
Nhû vêåy laâ hoåc sinh coá thïí bùæt àêìu bùçng mön tiïëng Nhêåt,
mön toaán hay bêët kyâ möåt mön naâo àoá cuäng àûúåc. Em naâo thñch vùn
thò coá thïí laâm vùn, em naâo thñch mön lyá thò coá thïí thûã nghiïåm àun
söi möåt chêët naâo àoá trong chiïëc bònh thoát cöí trïn chiïëc àeân cöìn,
nhû vêåy nhûäng tiïëng nöí nhoã rêët coá thïí seä xaãy ra trong bêët kyâ
phoâng hoåc naâo.
Phûúng phaáp daåy hoåc naây giuáp giaáo viïn theo doäi hoåc sinh tûâ
lúáp thêëp àïën lúáp cao - hiïíu roä hûáng thuá cuãa tûâng em cuäng nhû caách
suy nghô vaâ àùåc àiïím cuãa möîi em. Àêy laâ möåt phûúng phaáp lyá
tûúãng giuáp giaáo viïn thûåc sûå hiïíu hoåc sinh cuãa mònh.
Vïì phêìn hoåc sinh, caác em thûúâng rêët muöën àûúåc bùæt àêìu
bùçng mön hoåc maâ caác em thñch nhêët. Vaâ thûåc tïë, caác em coá caã möåt
ngaây àïí xoay xúã vúái caác mön maâ mònh khöng thñch, coá nghôa laâ úã
chûâng mûåc naâo àoá caác em cuäng àaä tûå giaãi quyïët àûúåc caác vêën àïì
naây. Viïåc hoåc têåp hêìu nhû hoaân toaân chuã àöång vaâ hoåc sinh coá thïí
gùåp, trao àöíi vúái giaáo viïn bêët kïí luác naâo khi cêìn. Giaáo viïn cuäng
coá thïí àïën vúái hoåc sinh, nïëu muöën, vaâ giaãi thñch bêët kyâ möåt vêën àïì
naâo cho àïën khi caác em hiïíu thêåt cùån keä. Sau àoá hoåc sinh àûúåc
giao thïm baâi têåp laâm úã nhaâ. Àêy laâ phûúng phaáp nghiïn cûáu theo
àuáng nghôa cuãa noá, vaâ àiïìu àoá coá nghôa laâ khöng möåt hoåc sinh naâo
ngöìi lú àaäng trong luác thêìy noái vaâ giaãi thñch.
Hoåc sinh lúáp möåt chûa àuã trònh àöå tûå hoåc möåt mònh, song
mùåc duâ vêåy, caác em vêîn àûúåc pheáp bùæt àêìu bùçng bêët kyâ mön hoåc
naâo maâ caác em thñch.
Coá em cheáp laåi baãng chûä caái, möåt söë em khaác veä tranh, em
thò àoåc saách, laåi coá möåt söë em têåp thïí duåc mïìm deão. Baån gaái ngöìi
caånh Töt-tö-chan àaä biïët hïët caác chûä caái vaâ lêìn lûúåt ghi vaâo vúã. Têët
caã àïìu múái meã nïn luác àêìu Töt-tö-chan húi lo lùæng vaâ khöng biïët
phaãi laâm gò.
Àuáng luác àoá, möåt baån trai ngöìi phña sau em àûáng dêåy cêìm
quyïín vúã ài lïn baãng àïí hoãi thêìy möåt àiïìu gò àoá. Cö giaáo ngöìi bïn
chiïëc baân caånh baãng àen , àang giaãi thñch cho möåt hoåc sinh khaác.
Töt-tö-chan khöng nhòn quanh phoâng hoåc nûäa, hai tay chöëng cùçm,
em daán mùæt vaâo lûng baån trai àang ài lïn baãng. Baån êëy keáo lï àöi
chên vaâ toaân thên lùæc lû möåt caách àaáng súå. Luác àêìu Töt-tö-chan
tûúãng baån êëy cöë tònh laâm nhû vêåy, nhûng ngay sau àoá em hiïíu ra
rùçng baån êëy khöng thïí laâm khaác àûúåc.
Töt-tö-chan tiïëp tuåc theo doäi khi ngûúâi baån kia vïì chöî. Böën
mùæt nhòn nhau. Baån êëy móm cûúâi, Töt-tö-chan cuäng vöåi vaâng móm
cûúâi àaáp laåi. Khoá khùn lùæm cêåu beá múái ngöìi àûúåc vaâo chöî cuãa
mònh, Töt-töchan quay laåi hoãi:
- Taåi sao baån laåi ài nhû vêåy?
Bùçng möåt gioång dõu daâng, cêåu beá traã lúâi nhoã nheå:
- Mònh bõ baåi liïåt.
- Baåi liïåt? - Töt-tö-chan nhùæc laåi, vò tûâ xûa àïën nay chûa bao
giúâ em nghe àïën tûâ naây.
- Àuáng, baåi liïåt, -cêåu beá thò thêìm, -khöng phaãi chó coá chên
mònh bõ liïåt maâ caã tay mònh nûäa. -Baån êëy giú tay lïn. Töt-tö-chan
nhòn vaâo caánh tay traái cuãa baån. Nhûäng ngoán tay daâi co quùæp vaâ
gêìn nhû dñnh vaâo nhau.
- Ngûúâi ta khöng coá caách naâo àïí chûäa cho baån aâ? -Töt-tö-chan
hoãi veã lo lùæng. Baån êëy khöng traã lúâi, Töt-tö-chan caãm thêëy ngûúång
nguâng vaâ lêëy laâm tiïëc laâ àaä hoãi baån cêu àoá. Nhûng röìi cêåu beá noái:
- Tïn mònh laâ Y-a-su-a-ki Y-a-ma-mö-tö. Coân tïn àùçng êëy laâ
gò?
Töt-tö-chan mûâng rúä khi nghe gioång noái vui veã cuãa cêåu beá röìi
noá to:
- Tïn mònh laâ Töt-tö-chan.
Thïë laâ Y-a-su-a-ki Y-a-ma-mö-tö vaâ Töt-tö-chan àaä laâm quen
vúái nhau.
Mùåt trúâi àöët noáng khöng khñ trong toa. Ai àoá àaä múã caánh cûãa
söí ra. Möåt laân gioá xuên trong laânh uâa vaâo trong xe hêët tung maái
toác cuãa àaám treã.
Buöíi hoåc àêìu tiïn cuãa Töt-tö-chan taåi trûúâng Tö-mö-e bùæt
àêìu nhû vêåy àoá.
CHÛÚNG CHÑN - THÛÁC ÙN CUÃA BIÏÍN VAÂ CUÃA ÀÊËT
Giúâ ùn trûa àaä túái - giúâ phuát maâ Töt-tö-chan hùçng mong àúåi.
Àêy laâ luác àïí caác baån giúái thiïåu “nhûäng thûác ùn cuãa biïín vaâ cuãa
àêët”.
Thêìy hiïåu trûúãng noái cêu àoá àïí diïîn taã möåt bûäa ùn àuã thaânh
phêìn dinh dûúäng. Thay cho caách noái “Phaãi luyïån cho con em chuáng
ta ùn àûúåc moåi thûác ùn” hoùåc “Yïu cêìu caác bêåc phuå huynh cho con
em mònh ùn trûa àuã chêët dinh dûúäng”, thêìy hiïåu trûúãng trûúâng
naây kïu goåi caác bêåc cha meå haäy cho thïm vaâo khêíu phêìn ùn trûa
cuãa hoåc sinh “nhûäng thûác ùn cuãa biïín vaâ cuãa àêët”.
“Nhûäng thûác ùn cuãa biïín ” laâ haãi saãn nhû caá, cua, töm, teáp,
haâu, soâ, v.v.... Coân “nhûäng thûác ùn cuãa àêët” laâ nöng saãn — vñ duå
nhû cúm, rau, quaã, thõt lúån, thõt boâ, thõt gaâ ...
Baâ meå Töt-tö-chan rêët quan têm àïën vêën àïì naây. Baâ nghô
hiïëm coá möåt thêìy hiïåu trûúãng naâo coá thïí diïîn àaåt khêíu phêìn ùn coá
àêìy àuã dinh dûúäng möåt caách àún giaãn àïën nhû vêåy. Àiïìu thuá võ laâ
chó cêìn lûåa choån möåt trong hai loaåi àoá laâ viïåc laâm bûäa ùn trûa trúã
nïn àún giaãn hún. Ngoaâi ra thêìy hiïåu trûúãng coân noái roä rùçng
khöng ai phaãi lo nghô quaá nhiïìu, hay phaãi mêët nhiïìu cöng sûác àïí
àaåt cho àûúåc hai yïu cêìu àoá. Nöng saãn úã àêy coá khi chó laâ möåt quaã
trûáng traáng, vaâ haãi saãn coá khi chó laâ möåt laát caá ngûâ kho. Hoùåc àún
giaãn hún chó cêìn moán taão biïín àaåi diïån cho “àaåi dûúng”, vaâ moán
dûa ngêm dêëm thay cho “nhûäng saãn phêím cuãa àêët”.
Höm trûúác, trong luác Töt-tö-chan àang maãi theo doäi möåt caách
theâm muöën bûäa ùn trûa cuãa caác baån mònh, thò thêìy hiïåu trûúãng
àïën, vaâ xem têët caã caác höåp cúm trûa.
- Chaáu coá nhûäng thûác ùn cuãa biïín vaâ cuãa àêët khöng? — öng
vûâa hoãi vûâa kiïím tra tûâng höåp möåt. Thêåt vui khi nhêån mùåt nhûäng
thûác ùn maâ caác baån “àûa tûâ biïín lïn vaâ lêëy tûâ àêët liïìn”.
Coá nhûäng trûúâng húåp vò meå quaá bêån, nïn thûác ùn mang theo
chó coá thûác ùn cuãa biïín hoùåc cuãa àêët. Nhûng khöng sao. Khi thêìy
hiïåu trûúãng ài kiïím tra, vúå öng cuäng ài theo, ngûåc àeo möåt chiïëc
taåp dïì trùæng, hai tay cêìm hai caái xoong. Nïëu thêìy dûâng laåi trûúác
mùåt möåt hoåc sinh naâo àoá vaâ noái “biïín” thò lêåp tûác baâ vúå öng gùæp
ngay hai viïn chaã caá tûâ chiïëc xoong “biïín” ra cho em àoá. Ngûúåc laåi
nïëu öng noái “àêët” thò lêåp tûác baâ vúå öng laåi gùæp ngay nhûäng miïëng
khoai têy raán tûâ chiïëc xoong “àêët” ra cho.
ÚÃ àêy khöng coân möåt ai muöën noái rùçng em khöng thñch chaã
caá, hay nghô rùçng möåt bûäa ùn trûa ngon phaãi nhû thïë naâo, hay bûäa
ùn trûa töìi laâ nhû thïë naâo. Sûå quan têm chuã yïëu cuãa caác em úã chöî
thûác ùn cuãa caác em coá àuã caã hai yïu cêìu vïì biïín vaâ vïì àêët hay
khöng. Vaâ nïëu chó coá vêåy thò niïìm vui cuãa caác em àaä àûúåc thoãa
maän, caác em rêët phêën khúãi.
Khi bùæt àêìu hiïíu àûúåc “nhûäng thûác ùn cuãa biïín vaâ cuãa àêët”
laâ thïë naâo röìi, Töt-tö-chan thêëy lo súå, khöng hiïíu bûäa ùn trûa maâ
meå em àaä chuêín bõ möåt caách rêët vöåi vaä saáng nay, coá àûúåc chêëp
nhêån hay khöng. Nhûng khi múã höåp ra em thêëy thûác ùn trûa cuãa
em thêåt laâ tuyïåt vúâi vaâ em cöë giûä àïí khoãi thöët ra nhûäng tûâ “tuyïåt,
tuyïåt, tuyïåt quaá!”.
Thûác ùn trûa cuãa Töt-tö-chan göìm coá trûáng raán vaâng, àêåu
xanh, àen-bu maâu nêu vaâ buöìng trûáng caá thu maâu höìng. Thûác ùn
àuã maâu sùæc tröng nhû möåt vûúân hoa.
- Àeåp quaá - thêìy hiïåu trûúãng noái.
Töt-tö-chan húi run run:
- Meå chaáu nêëu ùn gioãi lùæm, - em noái.
- Àuáng, àuáng, - thêìy hiïåu trûúãng traã lúâi. Sau àoá thêìy chó vaâo
moán àen-bu (ruöëc caá) vaâ hoãi: - Àêy laâ moán gò? Noá laâ thûác ùn cuãa
biïín hay laâ cuãa àêët?
Töt-tö-chan nhòn moán ùn naây, rêët phên vên khöng hiïíu
thuöåc loaåi naâo. Noá coá maâu cuãa àêët nhû vêåy rêët coá thïí noá laâ cuãa àêët.
Nhûng em khöng daám chùæc àiïìu àoá.
- Chaáu khöng biïët aå, - em noái.
Sau àoá thêìy hiïåu trûúãng hoãi caã lúáp:

- Caác em coá biïët àen-bu tûâ àêu ra khöng naâo, tûâ biïín hay tûâ
àêët?
Dûâng laåi möåt luác àïí suy nghô, möåt söë em reo lïn:
- Tûâ àêët aå.
Nhûng khöng em naâo biïët chùæc chùæn.
- Thöi àûúåc, thêìy seä kïí cho caác em nghe - thêìy hiïåu trûúãng
noái. — Den-bu laâ thûác ùn lêëy tûâ biïín lïn.
- Taåi sao aå? - Möåt cêåu beá hoãi.
Àûáng úã giûäa voâng troân baân ghïë, thêìy hiïåu trûúãng giaãi thñch:
- Den-bu laâ thõt caá loåc boã xûúng, rang nhoã lûãa sau àoá nghiïìn
nhoã vaâ nïm gia võ vaâo.
- Öi! — Caác em kïu lïn. Sau àoá möåt vaâi em àïì nghõ àûúåc xem
moán ruöëc caá cuãa Töt-tö-chan.
- Têët nhiïn laâ àûúåc, - thêìy hiïåu trûúãng noái.
Vaâ thïë laâ caã lúáp xuám vaâo xem moán ruöëc caá cuãa Töt-tö-chan.
Chùæc chùæn coá em àaä biïët den-bu laâ gò röìi, nhûng vêîn cûá thñch xem
vaâ cuäng coá baån muöën xem moán den-bu cuãa Töt-tö-chan coá khaác gò
moán àoá cuãa nhaâ em khöng. Quaá nhiïìu baån nhòn em, túái mûác, Töt-
tö-chan ngaåi rùçng nhûäng súåi ruöëc coá thïí bay mêët.
Töt-tö-chan húi hoaãng súå trong bûäa ùn trûa àêìu tiïn àoá,
nhûng nhöån thêåt. Thuá võ biïët bao nhiïu khi hiïíu àûúåc “haãi saãn” vaâ
“nöng saãn” laâ gò. Em cuäng àaä hiïíu thïm àûúåc rùçng den-bu laâm tûâ
caá. Vaâ meå em àaä nhúá boã vaâo höåp cúm trûa cuãa em nhûäng thûác ùn
cuãa biïín vaâ nhûäng thûác ùn cuãa àêët. Cuöëi cuâng moåi chuyïån àïìu töët
àeåp, em haâi loâng nghô nhû vêåy.
Töt-tö-chan àùåc biïåt phêën khúãi khi bùæt àêìu ùn nhûäng moán
ngon miïång do meå em laâm.
CHÛÚNG MÛÚÂI - NHAI CHO KÔ
Thöng thûúâng bùæt àêìu bûäa ùn ngûúâi ta hay noái: “I-ta-da-ki-

ma-su” coá nghôa laâ xin múâi. Nhûng úã trûúâng Tö-mö-e Ga-ku-en thò
khaác, bùæt àêìu bûäa ùn laåi laâ möåt baâi haát. Thêìy laâ möåt nhaåc sô vaâ
thêìy saáng taác möåt “baâi haát àùåc biïåt àïí haát trûúác luác ùn trûa”. Thûåc
ra thêìy chó viïët lúâi vaâ dûåa vaâo nhaåc àiïåu cuãa möåt baâi dên ca nöíi
tiïëng “khoan, khoan, dö khoan” maâ thöi. Lúâi cuãa baâi haát do thêìy
hiïåu trûúãng saáng taác vaâ nhû thïë naây:
Nhai, nhai, nhai cho kyä
Nhûäng gò baån ùn.
Nhúá nhai cho kyä, nhai cho kyä
Cúm, rau, caá, thõt chuáng ta ùn.
Chó sau khi haát xong, caác em múái noái “I-ta-da-ki-ma-su”.
Lúâi cuãa baâi haát rêët húåp vúái giai àiïåu cuãa baâi “khoan, khoan,
dö khoan”, àïën mûác sau àoá nhiïìu nùm coá hoåc sinh vêîn coi àoá laâ baâi
haát àïí haát trûúác khi ùn.
Coá thïí thêìy hiïåu trûúãng do àaä gêîy mêët mêëy chiïëc rùng nïn
múái saáng taác baâi haát naây. Nhûng thûåc ra öng luön luön nhùæc caác
em phaãi ùn chêåm, nhai kyä, vûâa ùn vûâa noái chuyïån vui veã. Vaâ nhû
vêåy coá thïí öng saáng taác baâi naây laâ cöët àïí nhùæc nhúã caác em.
Sau khi cêët cao gioång haát, têët caã caác em àïìu noái xin múâi, “I-
ta-da-ki-ma-su”, vaâ ngöìi vaâo ùn “nhûäng thûác ùn cuãa biïín vaâ cuãa
àêët”.
Phoâng hoåp yïn lùång trong chöëc laát.
CHÛÚNG MÛÚÂI MÖÅT - CUÖÅC DAÅO CHÚI ÚÃ TRÛÚÂNG
Sau bûäa trûa, trûúác khi trúã laåi lúáp hoåc, núi cö giaáo àang àúåi,
Töt-tö-chan cuâng caác baån vui chúi trïn sên trûúâng.
- Saáng nay caác em rêët chõu khoá hoåc têåp, cö noái, - vêåy chiïìu
nay caác em muöën laâm gò naâo?
Töt-tö-chan chûa kõp suy nghô laâ nïn laâm gò thò caã lúáp àaä
àöìng thanh:
- Ài daåo aå.
- Àöìng yá, - cö àaáp laåi, vaâ têët caã boån treã chaåy lao ra ngoaâi.
Töt-tö-chan thûúâng ài daåo cuâng cha em vaâ con Röëc-ky. Em
rêët höìi höåp vò chûa bao giúâ nghe noái àïën möåt cuöåc ài böå úã trûúâng.
Tuy nhiïn vò em rêët thñch ài daåo nïn em khöng thïí àúåi àûúåc.
Maäi sau naây em múái nhêån ra rùçng, nïëu buöíi saáng caác em
chõu khoá hoaân thaânh têët caã caác cöng viïåc do giaáo viïn ghi lïn baãng,
thò buöíi chiïìu caác em seä àûúåc ài daåo. Têët caã àïìu nhû vêåy, duâ laâ hoåc
sinh lúáp möåt hay lúáp saáu.
Chñn hoåc sinh lúáp möåt vúái cö chuã nhiïåm ài giûäa, cuâng ra khoãi
cöíng vaâ bùæt àêìu men theo con suöëi. Hai bïn búâ suöëi laâ nhûäng rùång
anh àaâo vûâa núã hoa. Nhûäng caánh àöìng hoa muâ taåc vaâng traãi daâi
huát têìm mùæt. Con suöëi tûâ lêu àaä khöng coân nûäa, thay vaâo àoá laâ
nhûäng toâa nhaâ vaâ cûãa haâng moåc lïn kñn caã khu vûåc. Ngaây xûa hêìu
hïët vuâng Gi-y-u-gao-ka naây laâ nhûäng caánh àöìng.
- Chuáng ta seä ài àïën àïìn Ku-hon-but-su, - cö beá mùåc aáo coá
thïu con thoã noái. Tïn cö beá àoá laâ Sac-kö-chan.
- Lêìn trûúác chuáng em nhòn thêëy möåt con rùæn úã dûúái ao, Sac-
kö-chan noái. — Sên àïìn coá möåt caái giïëng cöí, úã àoá coá lêìn möåt ngöi
sao àaä sa xuöëng, ngûúâi ta kïí nhû vêåy.
Vûâa ài caác em vûâa rñu rñt noái vïì nhûäng àiïìu maâ caác em ûa
thñch. Bêìu trúâi maâu xanh rúåp caánh bûúám bay.
Sau khi ài böå mûúâi phuát, cö giaáo dûâng laåi. Cö chó vaâo mêëy
böng hoa vaâng vaâ noái:
- Caác em haäy xem nhûäng böng hoa muâ taåc naây. Caác em coá
biïët taåi sao hoa laåi núã röå rûåc rúä nhû thïë naây khöng.
Cö giaãi thñch vïì phêën hoa àûåc vaâ nhuåy hoa caái trong luác caác
em saâ xuöëng hai bïn àûúâng xem hoa. Cö noái vúái caác em biïët ong
bûúám cuäng àaä giuáp cho hoa thuå phêën nhû thïë naâo. Sûå thûåc bûúám
vaâ ong rêët bêån röån vúái cöng viïåc naây.
Sau àoá cö giaáo laåi tiïëp tuåc ài, têët caã caác em ngûâng xem hoa vaâ
àûáng dêåy. Coá baån naâo àoá noái:
- Tröng chuáng giöëng nhû nhûäng khêíu suáng ngùæn! Coá àuáng
khöng naâo?
Töt-tö-chan khöng nghô nhû vêåy, nhûng cuäng nhû caác baån
khaác, em tin rùçng phêën hoa àûåc vaâ nhuåy hoa caái laâ rêët quan troång.
Ài böå thïm mûúâi phuát nûäa, caác em àïën möåt cöng viïn àêìy cêy
xanh. Cöng viïn naây bao quanh àïìn Ku-hon-but-su. Vaâo àïën sên
àïìn, caác em toãa ra khùæp núi.
- Baån coá muöën xem giïëng sao sa khöng? - Sac-kö-chan hoãi vaâ
Töt-tö-chan àöìng yá, chaåy theo ngay.
Thaânh giïëng tröng nhû bùçng àaá, cao àïën ngûåc caác em; coá nùæp
àêåy bùçng göî, caác em múã nùæp vaâ nhòn xuöëng. Loâng giïëng töëi om,
Töt-tö-chan chó coá thïí nhòn thêëy möåt vêåt tûåa möåt taãng bï töng nhoã
hay möåt hoân àaá, chùèng coá gò giöëng ngöi sao lêëp laánh nhû em tûúãng
tûúång. Sau khi nhòn möåt höìi lêu, em hoãi;
- Baån àaä nhòn thêëy ngöi sao chûa?
- Chùèng thêëy gò caã! — Sac-kö-chan lùæc àêìu traã lúâi.
Töt-tö-chan khöng hiïíu taåi sao ngöi sao khöng toãa saáng.
- Coá thïí laâ noá àang nguã, - em noái sau möåt luác suy nghô.
- Sao cuäng nguã aâ? - Sac-kö-chan hoãi, hai mùæt trúån troân.
- Túá nghô sao nguã vaâo ban ngaây vaâ thûác dêåy vaâo ban àïm àïí
chiïëu saáng, - Töt-tö-chan noái nhanh vò em khöng daám tin laâ mònh
noái àuáng.
- Sau àoá caác em têåp húåp nhau laåi vaâ ài voâng quanh sên àïìn.
Caác em phaá lïn cûúâi khi thêëy hai bûác tûúång húã buång cuãa hai öng
höå phaáp úã hai bïn cöíng àïìn. Caác em súå haäi nhòn bûác tûúång Phêåt
àûáng úã àaåi saãnh trong caãnh tranh töëi tranh saáng. Caác em ûúám thûã
chên mònh vaâo caái dêëu chên to in trïn àaá maâ ngûúâi ta baão laâ dêëu
chên cuãa Ten-ga möåt con yïu tinh muäi daâi. Caác em ài baách böå
quanh ao vaâ noái chuyïån vúái nhûäng ngûúâi àang búi thuyïìn. Caác em
nhaãy loâ coâ trïn baäi àaá cuöåi àen boáng loaáng quanh caác nêëm möå. Moåi
thûá àïìu múái àöëi vúái Töt-tö-chan, vaâ em cûá kïu lïn veã kinh ngaåc
trûúác möîi àiïìu em vûâa phaát hiïån.
- Àïën giúâ phaãi vïì röìi! — cö giaáo noái, khi mùåt trúâi bùæt àêìu lùån.
Vaâ caác em ài vïì trûúâng, theo con àûúâng nùçm giûäa nhûäng caánh
àöìng hoa muâ taåc vaâ nhûäng cêy anh àaâo.
Trong luác ài chúi caác em khöng thïí nhêån ra rùçng nhûäng cuöåc
ài daåo naây, thúâi gian vui chúi raãnh röîi cuãa caác em, trong thûåc tïë laåi
laâ nhûäng baâi hoåc quyá giaá vïì khoa hoåc, lõch sûã vaâ sinh hoåc.
Töt-tö-chan bùæt àêìu laâm quen vúái têët caã caác baån vaâ em coá
caãm giaác àaä biïët caác baån tûâ lêu.
- Ngaây mai chuáng ta laåi ài daåo nheá, - em noái vúái caác baån nhû
vêåy trïn àûúâng trúã vïì.
- Àöìng yá, àöìng yá, - caác baån vûâa chaåy nhaãy vûâa traã lúâi.
Nhûäng con bûúám vêîn röån rõp bay ài laâm viïåc vaâ bêìu trúâi àêìy
tiïëng chim hoát lñu lo. Tröëng ngûåc Töt-tö-chan àêåp röån raâng vò vui
sûúáng.
CHÛÚNG MÛÚÂI HAI - BAÂI HAÁT CUÃA TRÛÚÂNG
Möîi ngaây úã trûúâng Tö-mö-e Ga-ku-en laåi coá thïm möåt àiïìu
ngaåc nhiïn múái àöëi vúái em. Buöíi saáng em noáng loâng muöën àïën
trûúâng túái mûác em caãm thêëy dûúâng nhû bònh minh àïën quaá muöån.
Vaâ khi vïì àïën nhaâ, em kïí chuyïån nhû phaáo ran, kïí cho con Röëc-ky,
cho böë vaâ cho meå nge vïì nhûäng viïåc em àaä laâm úã trûúâng höm àoá,
nhûäng chuyïån vui vaâ nhûäng àiïìu bêët ngúâ. Em kïí say sûa àïën mûác
àöi khi meå em phaãi noái: “Thöi àuã röìi, khöng kïí nûäa, vaâo ùn ài con”.
Ngay caã khi Töt-tö-chan àaä hoaân toaân quen vúái trûúâng múái
röìi, em vêîn coân haâng nuái chuyïån àïí kïí. Vaâ meå em rêët vui vò moåi
chuyïån laåi diïîn ra nhû vêåy.
Möåt höm, ngöìi trïn taâu ài àïën trûúâng, Töt-tö-chan böîng naãy
ra cêu hoãi khöng biïët trûúâng Tö-mö-e àaä coá baâi haát naâo chûa. Em
söët ruöåt muöën mau àïën trûúâng àïí hoãi. Tuy coân hai ga nûäa múái àïën,
song Töt-tö-chan àaä àûáng bïn cûãa sùén saâng nhaãy xuöëng khi taâu
vaâo ga Gi-y-u-gao-ka. Möåt phuå nûä lïn taâu trûúác àoá möåt ga, thêëy
Töt-tö-chan àûáng yïn khöng nhuác nhñch, vaâ úã tû thïë sùén saâng nhû
möåt vêån àöång viïn chaåy àang úã vaâo võ trñ xuêët phaát, baâ naây lêím
bêím:
- Em beá êëy àang coá chuyïån gò thïë nhó?
Taâu àïën ga, Töt-tö-chan lao xuöëng nhû möåt tia chúáp. Trong
khi ngûúâi soaát veá vûâa múái noái “Gi-y-u-gao-ka! Gi-y-u-gao-ka!” vaâ
con taâu chûa dûâng hùèn, thò Töt-tö-chan àaä nheå nhaâng àùåt chên lïn
sên ga, vaâ mau choáng biïën mêët sau cöíng ra.
Bûúác baâo phoâng hoåc toa xe, Töt-tö-chan hoãi ngay Tai-gi Y-
ma-ma-nu-chi, ngûúâi vaâo lúáp trûúác em:
- Tai-chan, trûúâng mònh àaä coá baâi haát chûa nhó?
Tai-chan, cêåu hoåc sinh thñch mön lyá, liïìn traã lúâi sau möåt
thoaáng suy nghô:
- Mònh khöng tin laâ trûúâng ta àaä coá.
- ÖÌ, - Töt-tö-chan noái veã suy nhô. Theo mònh thò trûúâng ta
phaãi coá möåt baâi haát. Boån mònh coá möåt baâi haát rêët hay khi coân úã
trûúâng cuä.
Vaâ thïë laâ em cêët cao gioång, haát luön:
Duâ nûúác höì Sen-dö-ku rêët nöng
Em hoåc àûúåc bao àiïìu sêu sùæc ...
Tuy Töt-tö-chan úã trûúâng cuä coá ñt ngaây vaâ lúâi cuãa baâi haát rêët
khoá, song em àaä hoåc thuöåc möåt caách dïî daâng.
Töt-tö-chan vêîn quan têm àïën chuyïån vaâi haát. Luác àoá caác
hoåc sinh khaác cuäng àaä túái àuã. Caác em cuäng toã ra rêët chuá yá àïën àiïìu
maâ Töt-tö-chan nïu lïn.
- Chuáng mònh haäy àïì nghõ thêìy hiïåu trûúãng viïët möåt baâi haát
cho trûúâng - Töt-tö-chan noái.
- Àöìng yá àêëy — Caác baån khaác reo lïn vaâ têët caã keáo nhau àïën
phoâng thêìy hiïåu trûúãng.
Nghe Töt-tö-chan haát baâi haát vïì trûúâng cuä vaâ nghe caác em
noái vïì yá muöën cuãa mònh, thêìy hiïåu trûúãng liïìn baão:
- Thöi àûúåc, saáng mai thêìy seä àem cho caác em möåt baâi hat.
- Thêìy nhúá giûä lúâi hûáa? — caác em àöìng thanh noái vaâ xïëp
thaânh haâng möåt trúã vïì lúáp hoåc.
Saáng höm sau, lúáp naâo cuäng àûúåc baáo tin laâ phaãi têåp húåp úã
sên trûúâng. Töt-tö-chan ài cuâng caác baån, têët caã àïìu rêët söët ruöåt.
Trûúác caái baãng àen kï úã giûäa sên, thêìy hiïåu trûúãng noái:
- Naâo, àêy laâ baâi haát vïì trûúâng Tö-mö-e cuãa caác em.
Öng keã nùm àûúâng thùèng song song lïn baãng vaâ ghi caác nöët
nhaåc lïn àoá:
Röìi öng giú tay lïn nhû möåt nhaåc trûúãng vaâ noái:
- Bêy giúâ chuáng ta seä cuâng nhau haát nheá.

Thêìy hiïåu trûúãng bùæt nhõp, caã nùm mûúi hoåc sinh trong
trûúâng cuâng haát:
Tö-mö-e, Tö-mö-e, Tö-mö-e
- Têët caã chó coá thïë thöi aå! Töt-tö-chan hoãi, trong luác taåm
dûâng.
- Àuáng! Têët caã chó coá thïë! - thêìy hiïåu trûúãng tûå haâo traã lúâi.
- Baâi haát seä hay hún nïëu coá thïm lúâi àeåp viïët thïm vaâo - Töt-
tö-chan noái, veã àêìy thêët voång. — Vñ duå nhû “Duâ nûúác höì Sen-dö-ku
rêët nöng”.
- Thïë caác chaáu khöng thñch baâi haát naây aâ? - Thêìy hiïåu trûúãng
hoãi, mùåt àoã bûâng, nhûng vêîn móm cûúâi. — Theo thêìy thò baâi haát
naây tûúng àöëi hay àêëy?
Khöng ai thñch baâi haát naây vò noá quaá àún giaãn. Hònh nhû àöëi
vúái caác em thaâ khöng coá coân hún laâ coá baâi haát maâ laåi quaá àún giaãn.
Tuy rêët buöìn, thêìy hiïåu trûúãng khöng toã ra bûåc mònh. Thêìy
àïën trûúác caái baãng àen röìi xoáa baâi haát ài. Töt-tö-chan caãm thêëy caác
em húi vuång vïì, nhûng cuöëi cuâng, möåt caái gò àoá àaä àïí laåi trong loâng
em möåt êën tûúång maånh meä.
Sûå thêët laâ khöng möåt lúâi leä naâo coá thïí diïîn àaåt àêìy àuã hún
tònh thûúng yïu cuãa thêìy hiïåu trûúãng àöëi vúái caác em vaâ nhaâ
trûúâng. Nhûng caác em chûa àuã hiïíu biïët àïí nhêån ra àiïìu àoá. Chaã
mêëy chöëc caác em àaä quïn ài yá muöën coá möåt baâi haát vïì nhaâ trûúâng,
vaâ thêìy hiïåu trûúãng cuäng thêëy khöng cêìn phaãi coá möåt baâi haát nûäa.
Vò vêåy khi thêëy baâi haát bõ xoáa ài thò cuäng chêëm dûát luön cêu
chuyïån vïì baâi haát. Thïë laâ trûúâng Tö-mö-e khöng bao giúâ coá möåt baâi
haát riïng.
CHÛÚNG MÛÚÂI BA - DOÅN ÀI CHO SAÅCH SEÄ
Trong àúâi Töt-tö-chan chûa bao giúâ em phaãi lao àöång nùång
nhoåc. Em nhúá maäi caái ngaây em àaánh rúi caái vñ maâ em ûa thñch
nhêët xuöëng höë xñ. Trong vñ khöng coá tiïìn nhûng vò em rêët thñch noá
nïn àaä mang theo vaâo nhaâ vïå sinh. Àêy quaã laâ möåt caái vñ àeåp, laâm
bùçng vaãi moãng, keã ö vuöng, xanh àoã vaâ vaâng. Vñ hònh vuöng coá caái
khuy hònh con choá sùn xûá Xcöët giöëng nhû caái khoáa cuãa chiïëc thùæt
lûng.
Töt-tö-chan coá thoái quen hay toâ moâ. Ngay tûâ luác coân beá cûá
möîi lêìn vaâo nhaâ vïå sinh em laåi nhòn xuöëng höë sau khi ài xong. Vò
vêåy, trûúác ngaây ài hoåc cêëp möåt em àaä àaánh rúi àïën mêëy chiïëc muä
xuöëng höë, trong àoá coá möåt chiïëc muä nan vaâ möåt chiïëc muä viïìn
àùng ten trùæng. Thúâi êëy nhaâ vïå sinh chûa coá hïå thöëng giöåi nûúác
nhû ngaây nay. Noá chó coá möåt hêìm chûáa phên úã phña dûúái, do vêåy
khi rúi xuöëng, nhûäng chiïëc muä cûá nùçm nguyïn úã àoá. Sau nhûäng
lêìn êëy meå thûúâng nhùæc em àûâng nhòn xuöëng höë sau khi ài xong.
Höm êëy, Töt-tö-chan ài ra nhaâ vïå sinh trûúác giúâ vaâo lúáp. Em
quïn mêët lúâi meå dùån, vaâ laåi nhòn xuöëng höë sau khi ài xong. Em
tuöåt tay àïí chiïëc vñ rúi xuöëng àoá. Töt-tö-chan kïu lïn khi caái vñ
biïën mêët trong hêìm töëi phña dûúái.
Töt-tö-chan khöng khoác vaâ cuäng khöng chõu àïí mêët caái vñ.
Em chaåy àïën lïìu cuãa ngûúâi coi trûúâng vúá chiïëc gaáo caán göî to vaâ daâi
maâ ngûúâi ta thûúâng duâng àïí muác nûúác tûúái vûúân. Chiïëc caán daâi
gêëp àöi ngûúâi em, nhûng àiïìu àoá chùèng laâm em bêån têm. Em keáo
chiïëc gaáo chaåy vïì phña sau trûúâng vaâ cöë tòm cûãa hêìm chûáa phên.
Em àoaán cûãa hêìm seä úã phña sau tûúâng nhaâ vïå sinh nhûng phaãi
mêët möåt höìi lêu tòm kiïëm, em múái phaát hiïån ra caái nùæp troân bùçng
bï töng caách àoá möåt thûúác. Vêët vaã lùæm em múái nhêëc noá lïn àûúåc.
Àêy chñnh laâ cûãa hêìm maâ em àang tòm kiïëm. Em thoâ àêìu vaâo.
- Laå thêåt, sao caái hêìm naây laåi to gêìn bùçng caái höì úã Ku-hon-
but-su êëy nhó! — Em kïu lïn.
Sau àoá em bùæt tay vaâo cöng viïåc. Em muác phên ra khoãi hêìm
chûáa. Luác àêìu em muác úã khu vûåc em àaánh rúi caái vñ. Nhûng caái bïí
naây vûâa sêu vûâa röång laåi rêët töëi, vò noá laâ bïí chûáa cuãa caã ba nhaâ vïå
sinh. Hún nûäa nïëu em thoâ àêìu vaâo sêu quaá, rêët coá thïí em seä bõ ngaä
xuöëng àoá. Em tiïëp tuåc muác phên àöí ra khoaãng àêët xung quanh
hêìm, hy voång seä tòm àûúåc caái vñ kia.
Têët nhiïn em kiïím tra tûâng gaáo möåt xem caái vñ coá trong àoá
khöng. Em àaä mêët nhiïìu thúâi gian tòm kiïëm maâ chùèng thêëy tùm
húi noá àêu caã. Liïåu noá nùçm úã àêu nhó? Tiïëng chuöng baáo tiïët thûá
nhêët bùæt àêìu. Em phên vên chûa biïët phaãi laâm gò bêy giúâ, nhûng
vò àaä àêm lao phaãi theo lao, em quyïët àõnh laâm tiïëp. Em döëc sûác ra
muác, muác maäi ...
Möåt àöëng phên lúán nùçm luâ luâ khi thêìy hiïåu trûúãng ài qua.
- Chaáu àang laâm gò àoá? — Öng hoãi Töt-tö-chan.
- Chaáu àaánh rúi caái vñ, - Töt-tö-chan vûâa traã lúâi vûâa tiïëp tuåc
muác, khöng àïí phñ thúâi gian.
- Hiïíu röìi, - thêìy hiïåu trûúãng noái vaâ bûúác ài, hai tay àan cheáo
sau lûng theo thoái quen möîi lêìn öng ài daåo.
Thúâi gian tröi qua khaá lêu maâ em vêîn chûa tòm àûúåc caái vñ.
Àöëng phên höi thöëi möîi luác möåt cao thïm.
Thêìy hiïåu trûúãng quay laåi.
- Chaáu àaä tòm thêëy vñ chûa? — Öng hoãi.
- Chûa aå, - Töt-tö-chan àaáp. Luác naây em àûáng giûäa àöëng
phên, möì höi möì kï nhïî nhaåi, hai maá àoã bûâng.
Thêìy hiïåu trûúãng ài laåi gêìn hún vaâ noái vúái gioång thên tònh:
- Chaáu seä hoát traã vaâo bïí sau khi tòm àûúåc vñ chûá? - Röìi öng
laåi ài tiïëp nhû lêìn trûúác.
- Vêng aå, - Töt-tö-chan phêën khúãi traã lúâi vaâ tiïëp tuåc cöng viïåc.
Em nhòn àöëng phên vaâ böîng thêëy húi lo lo: “Khi laâm xong
mònh seä xuác àöëng baä àöí vaâo bïí, coân nûúác thò sao?”
Nûúác phên mau choáng thêëm xuöëng àêët. Em dûâng tay vaâ cöë
hònh dung xem em seä phaãi xuác àöëng baä àöí vaâo bïí chûáa nhû thïë
naâo vò em àaä hûáa vúái thêìy hiïåu trûúãng. Cuöëi cuâng em quyïët àõnh
àöí thïm vaâo àoá möåt ñt àêët ûúát.
Luác naây àöëng phên àaä cao nhû nuái, caái bïí chûáa gêìn nhû àaä
caån hïët maâ vêîn chùèng thêëy caái vñ àêu caã. Coá thïí noá àaä daåt vaâo
thaânh bïí hoùåc nùçm chòm úã têån àaáy röìi. Nhûng Töt-tö-chan khöng
àïí yá àïën noá nûäa. Em thêëy vui vò àaä laâm hïët sûác mònh àïí tòm noá. Roä
raâng niïìm vui maâ Töt-tö-chan coá àûúåc möåt phêìn laâ do thêìy hiïåu
trûúãng àaä tön troång em, thêìy khöng mùæng maâ ngûúåc laåi coân tin vaâo
em nûäa. Nhûng àiïìu naây quaá tinh tïë vaâ em chûa thïí hiïíu àûúåc
ngay.
Thöng thûúâng khi thêëy Töt-tö-chan trong hoaân caãnh nhû
vêåy, ngûúâi lúán seä kïu lïn: “Trúâi úi, chaáu àang laâm gò àêëy?” hay
“Chêëm dûát ài, nguy hiïím lùæm”, hay töët hún nûäa laâ hoå seä giuáp em
möåt tay.
Chuáng ta haäy nhúá laåi cêu hoãi “Chaáu seä hoát traã vaâo bïí sau khi
tòm àûúåc vñ chûá?” Thêåt laâ möåt thêìy hiïåu trûúãng tuyïåt vúâi, meå em
nghô nhû vêåy sau khi biïët chuyïån vïì Töt-tö-chan.
Kïí tûâ àoá khöng bao giúâ Töt-tö-chan coân nhoâm xuöëng höë xñ
sau khi ài xong nûäa. Vaâ em caãm thêëy thêìy hiïåu trûúãng laâ ngûúâi
coáthïí hoaân toaân tin tûúãng, vaâ em caâng yïu quyá thêìy hún bao giúâ
hïët.
Töt-tö-chan giûä lúâi hûäa vaâ àaä xuác caã àöëng phên traã vaâo bïí
nhû cuä. Xuác ra múái vêët vaã , chûá xuác vaâo thò coá phêìn nhanh hún.
Em cuäng àöí thïm vaâo bïí möåt söë àêët ûúát. Sau àoá em caâo phùèng mùåt
àêët xung quanh, àêåy nùæp laåi nhû cuä vaâ àem traã caái gaáo vaâo lïìu cuãa
ngûúâi coi trûúâng.
Àïm êëy, trûúác khi ài nguã, Töt-tö-chan vêîn coân nghô vïì caái vñ
àeåp maâ em àaä àaánh rúi xuöëng hêìm töëi. Em buöìn vò mêët caái vñ.
Nhûng caã möåt ngaây cöë gùæng àaä laâm em mïåt moãi vaâ nguã thiïëp ài.
Trong luác àoá, khoaãng àêët ûúát núi em laâm viïåc dûúái aánh trùng
rêët àeåp cûá saáng lung linh.
Vaâ caái vñ àang nùçm im àêu àêëy.
CHÛÚNG MÛÚÂI BÖËN - TÏN CUÃA TÖT-TÖ-CHAN
Tïn thêåt cuãa Töt-tö-chan laâ Tet-su-kö. Trûúác khi sinh böë meå
em cuâng beâ baån vaâ hoå haâng thên thñch àïìu àoaán rùçng àûáa beá seä laâ
möåt cêåu con trai.
Àêy laâ àûáa con àêìu loâng, nïn moåi ngûúâi muöën nhû vêåy. Vaâ
moåi ngûúâi quyïët àõnh àùåt tïn cho àûáa beá sùæp ra àúâi laâ To-ru. Cha
meå em thñch chûä To-ru viïët bùçng tiïëng Trung Quöëc (coá nghôa laâ
triïåt àïí) nïn àaä quyïët àõnh chuyïín noá thaânh tïn con gaái bùçng caách
duâng löëi phaát êm xuêët phaát tûâ tiïëng Trung Teát-su vaâ thïm vaâo caái
àuöi kö thûúâng àûúåc duâng àïí chó tïn con gaái.
Thïë laâ moåi ngûúâi goåi em laâ Tet-su-kö-chan (chan laâ tûâ àïåm
thên mêåt thûúâng àûúåc duâng sau tïn treã em). Caái tïn Tet-su-kö-
chan vúái em chùèng coá nghôa gò. Vò vêåy bêët kïí khi naâo coá ai àoá hoãi
tïn em laâ gò, em thûúâng traã lúâi “Töt-tö-chan”. Thêåm chñ em coân co
rùçng chan cuäng laâ möåt phêìn cuãa tïn em àêëy.
Cha em àöi luác goik em laâ Töët-sky, cûá nhû thïí em laâ möåt cêåu
beá. Öng thûúâng noái: “Töët-sky? Laåi giuáp ba bùæt rïåp úã nhûäng böng
höìng naây”. Nhûng chó trûâ coá ba em vaâ con Röëc-ky, têët caã nhûäng
ngûúâi khaác àïìu goåi em laâ Töt-tö-chan. Duâ em coá ghi tïn em laâ Tet-
su-kö vaâo vúã úã trûúâng, em vêîn cûá tin rùçng tïn em laâ Töt-tö-chan.
CHÛÚNG MÛÚÂI LÙM - CAÁC DIÏÎN VIÏN HAÂI KÕCH

CUÃA ÀAÂI PHAÁT THANH
Höm qua Töt-tö-chan rêët buöìn. Meå em baão:

- Con khöng àûúåc nghe haâi kõch phaát trïn àaâi.
Höìi Töt-tö-chan coân beá, maáy thu thanh thûúâng laâm bùçng göî
vaâ rêët to. Song chuáng cuäng rêët nhaä. Caái àaâi nhaâ em hònh chûä nhêåt,
coá möåt loa to úã phña trûúác, mùåt loa cùng luåa höìng trang trñ xung
quanh, coá hai nuám àïí àiïìu khiïín.
Tûâ ngaây chûa ài hoåc, Töt-tö-chan àaä thñch nghe haâi kõch Ra-
ku-gö, em daán tai vaâo maâng luåa höìng cuãa loa. Em thêëy nhûäng cêu
pha troâ cuãa hoå thêåt vui nhöån, meå em chûa bao giúâ phaãn àöëi viïåc àoá
cho maäi túái ngaây höm qua.
Àïm qua möåt söë ngûúâi baån cuãa cha em trong ban nhaåc àïën
nhaâ em têåp baãn nhaåc thñnh phoâng viïët cho böå tûá àaân dêy.
- Öng Tsu-nï-sa-àa Ta-chi-ba-na, ngûúâi chúi àaân Xen-lö,
mang cho con mêëy quaã chuöëi àoá, - meå em noái.
Töt-tö-chan rêët xuác àöång. Em lïî pheáp cuái àêìu chaâo öng Ta-
chi-ba-na. Em caãm ún öng vaâ noái:
- Meå úi, mêëy quaã chuöëi naây ngon kinh khuãng.
Sau khi meå cêëm, Töt-tö-chan vêîn leán nghe haâi kõch luác cha
meå em ài vùæng. Nghe caác diïîn viïn haâi kõch trònh diïîn hay, em
thûúâng cûúâi phaá lïn, nïëu coá ngûúâi lúán naâo àoá nhòn thêëy caãnh êëy,
chùæc seä ngaåc nhiïn vò sao möåt cö beá nhû em laåi coá thïí hiïíu àûúåc
nhûäng chuyïån khöi haâi khoá hiïíu àïën nhû vêåy. Nhûng roä raâng laâ
caác em coá khaã nùng bêím sinh hiïíu àûúåc haâi hûúác. Duâ coân rêët beá,
caác em vêîn hiïíu àûúåc luác naâo thò coá chuyïån àïí caác em cûúâi.
CHÛÚNG MÛÚÂI SAÁU - MÖÅT TOA XE KHAÁC LAÅI TÚÁI
- Töëi nay seä coá möåt toa xe khaác túái. — Mi-y-ö-chan noái àiïìu àoá
trong giúâ nghó ùn trûa. Mi-y-ö-chan laâ ngûúâi con gaái thûá ba cuãa
thêìy hiïåu trûúãng hoåc cuâng lúáp vúái Töt-tö-chan.
Àaä coá saáu toa xe nöëi àuöi nhau laâm caác phoâng hoåc, êëy vêåy maâ
laåi sùæp coá thïm möåt toa nûäa. Mi-y-ö-chan noái toa xe sùæp túái seä laâ
toa thû viïån. Têët caã caác em àïìu rêët höìi höåp.
- Mònh chùèng hiïíu toa xe seä vaâo trûúâng bùçng con àûúâng naâo
nhó! — coá baån naâo àoá noái nhû vêåy.
Chuyïån coá thïí baân luêån söi nöíi àêëy! im lùång möåt luác.
- Coá thïí ngûúâi ta seä àùåt noá trïn möåt chiïëc xe boâ, - möåt baån
khaác noái.
- Laâm gò coá loaåi xe boâ to àïën mûác coá thïí chúã àûúåc möåt toa xe, -
baån naâo àoá àaáp ngay.
- Mònh cho laâ khöng coá ...
YÁ kiïën cûá caån dêìn. Caác em àïìu nhêån thêëy rùçng möåt toa xe
khöng thïí naâo àùåt vûâa lïn möåt chiïëc xe boâ, thêåm chñ trïn möåt
chiïëc xe taãi.
- Bùçng àûúâng sùæt, - Töt-tö-chan noái sau möåt thoaáng suy nghô.
- Caác baån biïët khöng, rêët coá thïí hoå seä àùåt àûúâng ray tûâ àoá vaâo
trûúâng mònh.
- Tûâ àêu kia? — coá baån hoãi.
- Tûâ àêu êëy aâ? Tûâ núi maâ hiïån giúâ con taâu àang àöî, Töt-tö-
chan noái, vaâ bùæt àêìu nhêån ra yá kiïën naây cuãa em cuäng khöng hay
lùæm. Em cuäng khöng biïët toa taâu seä tûâ àêu túái. Vaâ duâ thïë naâo ài
nûäa thò ngûúâi ta khöng thïí phaá nhaâ phaá cûãa àïí àùåt àûúâng ray
thùèng vaâo trûúâng em àûúåc.
Sau cuöåc baân taán chùèng àem laåi kïët quaã gò duâ bùçng caách naây
hay caách khaác, cuöëi cuâng caác em quyïët àõnh chiïìu höm àoá khöng
vïì nhaâ nûäa maâ úã laåi àïí xem toa taâu seä àïën nhû thïë naâo. Caác baån
àïì nghõ Mi-y-ö-chan àïën gùåp vaâ hoãi cha em - thêìy hiïåu trûúãng —
xem liïåu têët caã caác em coá àûúåc úã laåi gùåp àïën àïm khöng. Maäi möåt
luác sau Mi-y-ö-chan múái quay laåi.
Em noái:
- Toa taâu seä àïën rêët muöån töëi nay, sau khi têët caã caác con taâu
khaác àaä ngûâng chaåy. Bêët kyâ ai muöën úã laåi cuäng phaãi vïì xin pheáp
cha meå trûúác röìi coá thïí trúã laåi trûúâng sau khi ùn töëi vaâ nhúá mang
theo quêìn aáo nguã, chùn àùæp.
- Öi! — Caác em kïu lïn veã xuác àöång.
- Thêìy noái rùçng chuáng mònh phaãi mang theo quêìn aáo nguã
chûá?
- Laåi caã chùn nûäa phaãi khöng?
Chiïìu höm àoá khöng möåt ai coá thïí chùm chuá hoåc àûúåc. Tan
hoåc, caác baån cuâng lúáp Töt-tö-chan ài ngay vïì nhaâ, ai nêëy àïìu hy
voång seä gùåp laåi nhau vaâo buöíi töëi cuâng vúái quêìn aáo nguã vaâ chùn
àaáp.
Vûâa àùåt chên vaâo nhaâ, Töt-tö-chan àaä noái ngay vúái meå:
- Möåt toa taâu sùæp túái. Chuáng con khöng hiïíu noá seä àïën trûúâng
bùçng caách naâo. Mang theo quêìn aáo nguã vaâ chùn. Con coá ài àûúåc
khöng?
Laâm sao maâ meå em coá thïí hiïíu ngay àûúåc àêìu àuöi cêu
chuyïån vúái caách noái nhû vêåy? Quaã thêåt meå Töt-tö-chan chùèng hiïíu
gò caã! Nhûng nhòn veã mùåt nghiïm trang cuãa cö con gaái, baâ àoaán coá
chuyïån bêët thûúâng àang xaãy ra.
Baâ cûá hoãi döìn. Cuöëi cuâng baâ cuäng hiïíu àûúåc sûå viïåc. Baâ thêëy
Töt-tö-chan nïn ài xem vò hiïëm coá dõp nhû vêåy. Thêåm chñ baâ nghô
baâ cuäng nïn ài nûäa.
Baâ chuêín bõ chùn, quêìn aáo nguã cho Töt-tö-chan, vaâ sau bûäa
ùn töëi dêîn em àïën trûúâng. ÚÃ àêëy àaä coá khoaãng chuåc em. Trong söë
àoá coá caã mêëy em lúán úã caác lúáp trïn, nghe chuyïån cuäng keáo àïën xem.
Möåt vaâi baâ meå chaác cuäng ài cuâng vúái con. Mùåc dêìu tûúãng hoå úã laåi,
nhûng sau khi giao con mònh cho thêìy hiïåu trûúãng, hoå trúã vïì naâh.
- Thêìy seä àaánh thûác caác em dêåy luác toa xe àïën, thêìy hiïåu
trûúãng noái vúái caác em nhû vêåy khi caác em quêën chùn, nguã úã phoâng
hoåp.
Caác em cûá tûúãng khöng thïí naâo nguã àûúåc vò xöën xang khöng
hiïíu con taâu seä àïën àêy bùçng caách naâo. Nhûng vò quaá xuác àöång
nïn caác em cuäng thêëm mïåt vaâ chaã mêëy chöëc àaä buöìn nguã. Nhiïìu
em nguã rêët say khöng kõp dùån “nhúá àaánh thûác em dêåy nheá”.
Kia röìi! Kia röìi.
Bõ nhûäng tiïëng öìn aâo àaánh thûác, Töt-tö-chan bêåt dêåy, chaåy
qua sên trûúâng ra phña cöíng. Möåt toa xe lúán xuêët hiïån trong aánh
bònh minh. Giöëng nhû trong mú — toa xe ài trïn àûúâng caái khöng
coá thanh ray, nïn khöng öìn aâo. Noá àûúåc àùåt trïn möåt caái moác coá
maáy keáo keáo tûâ ga Öi-ma-chi vaâo. Töt-tö-chan vaâ caác baån àûúåc biïët
thïm möåt àiïìu múái àoá laâ caái maáy keáo, keáo chiïëc mooác coân lúán hún
xe boâ rêët nhiïìu. Caác em coá nhûäng êën tûúång maånh meä.
Toa xe àùåt trïn caái mooác cûá tûâ tûâ di àöång trïn con àûúâng
vùæng boáng ngûúâi buöíi saáng.
Ngay sau àoá laâ nhûäng tiïëng rung chuyïín maånh. Thúâi bêëy giúâ
chûa coá cêìn cêíu lúán. Do vêåy àûa àûúåc toa xe xuöëng khoãi xe mooác
dùåt vaâo võ trñ úã sên trûúâng laâ caã möåt cöng viïåc vêët vaã. Ngûúâi ta àùåt
nhûäng cêy göî to dûúái toa xe röìi bùæt àêìu àêíy noá lùn xuöëng khoãi xe
mooác.
- Nhòn kyä nheá, - thêìy hiïåu trûúãng noái, - nhûäng cêy göî àoá goåi
laâ con lùn àêëy. Con lùn duâng àïí vêìn toa xe lúán àoá xuöëng àêët.
Caác em theo doäi rêët chùm chuá.
- Hoâ dö ta naâo, hoâ dö ta naâo - nhûäng ngûúâi cöng nhên vûâa
àêíy vûâa hoâ, vaâ mùåt trúâi hònh nhû cuäng moåc lïn theo cuâng vúái nhõp
hoâ dö.
Cuäng nhû saáu toa xe khaác àaä coá úã trong trûúâng, toa xe naây
sau nhiïìu nùm thaáng chúã khaách, àaä bõ thaáo hïët baánh. Cuöåc àúâi lo
chuyïn chúã con ngûúâi cuãa noá àaä chêëm dûát. Tûâ nay noá chó chúã
nhûäng tiïëng cûúâi cuãa caác em.
Caác em hoåc sinh nam mûä mùåc quêìn aáo nguã àûáng xem dûúái
aánh nùæng ban mai. Caác em quaá vui sûúáng túái mûác khöng thïí kòm
àûúåc, cûá nhaãy tûng tûng lïn, öm lêëy cöí thêìy hiïåu trûúãng hoùåc àu
trïn àöi tay cuãa thêìy.
Loaång choaång vò bõ caác em xö àêíy, thêìy hiïåu trûúãng móm cûúâi
vui sûúáng. Caác em cuäng móm cûúâi trûúác niïìm vui cuãa thêìy.
Vaâ khöng ai coá thïí quïn àûúåc niïìm hên hoan trong buöíi saáng
höm êëy.
CHÛÚNG MÛÚÂI BÊÍY - BÏÍ BÚI
Àoá laâ möåt ngaây àaáng ghi nhúá cuãa Töt-tö-chan. Lêìn àêìu tiïn
em àûúåc búi trong möåt caái bïí.
Chuyïån xaãy ra vaâo buöíi saáng. Thêìy hiïåu trûúãng noái vúái têët caã
caác em:
- Trúâi noáng bûác quaá, thêìy àaä cho thaáo nûúác vaâo bïí búi àêëy!
- Öi! — caác em nhaãy cêîng lïn, veã khoaái chñ. Töt-tö-chan vaâ caác
baån lúáp möåt cuäng reo lïn sung sûúáng hún caã nhûäng hoåc sinh lúán
tuöíi. Bïí búi cuãa trûúâng Tö-mö-e khöng phaãi laâ bïí búi hònh chûä
nhêåt nhû úã nhûäng núi khaác, vò àêìu bïí naây húi heåp hún àêìu kia. Noá
coá hònh daáng giöëng nhû möåt con thuyïìn. Hònh daáng naây laâ do khu
àêët úã àêy taåo nïn. Tuy thïë noá khaá röång vaâ àeåp. Noá nùçm ngay giûäa
caác lúáp hoåc vaâ phoâng hoåp.
Ngöìi trong lúáp Töt-tö-chan vaâ möåt söë caác em khaác thónh
thoaãng laåi liïëc nhòn ra caái bïí. Khi thaáo caån, noá coá nhiïìu laá cêy
giöëng nhû sên chúi. Coân bêy giúâ noá rêët saåch, chûáa àêìy nûúác vaâ àaä
thaânh möåt bïí búi thêåt sûå.
Cuöëi cuâng giúâ ùn trûa àaä túái, vaâ khi caác em àaä têåp húåp quanh
bïí, thêìy hiïåu trûúãng noái:
- Chuáng ta têåp möåt söë àöång taác röìi sau àoá haäy xuöëng búi.
Töt-tö-chan nghô: “Khöng hiïíu mònh coá cêìn àïën möåt böå quêìn
aáo búi khöng nhó?”. Nhûäng em cuâng cha meå àïën baãi tùæm Ka-ma-
ku-ra thûúâng coá quêìn aáo búi, phao búi bùçng cao su hònh troân vaâ
möåt söë thûá khaác. Em cöë nhúá laåi xem cö giaáo coá dùån doâ caác em mang
theo aáo búi hay khöng.
Àuáng luác àoá, dûúâng nhû àaä àoåc àûúåc yá nghô cuãa em, thêìy
hiïåu trûúãng noái:
- Àûâng ngaåi nïëu khöng coá aáo búi! Cûá laåi phoâng hoåp têët caã ài.
Khi Töt-tö-chan cuâng caác baån lúáp möåt khaác àïën phoâng hoåp
thò thêëy hoåc sinh lúán hún àang cúãi quêìn aáo veã rêët thoaãi maái nhû
thïí hoå sùæp sûãa ài tùæm. Tûâng ngûúâi möåt, mònh trêìn nhû nhöång, nöëi
àuöi nhau chaåy ra sên trûúâng. Töt-tö-chan cuâng caác baån em lêåp tûác
chaåy theo hoå. Moåi ngûúâi coá caãm giaác dïî chõu vò khöng phaãi mùåc
quêìn aáo trong luác trúâi àang noáng bûác. Luác àûáng úã bêåc thïìm trïn
cuâng bïn ngoaâi phoâng hoåp, caác em àaä thêëy nhûäng baån khaác àang
têåp caác àöång taác khúãi àöång. Töt-tö-chan vaâ caác baån cuâng lúáp chaåy
chên khöng xuöëng caác bêåc thïìm.
Huêën luyïån viïn búi laåi chñnh laâ anh cuãa Mi-y-ö-chan — con
trai cuãa thêìy hiïåu trûúãng vaâ laâ möåt chuyïn gia thïí thao. Anh
khöng phaãi laâ thêìy giaáp cuãa trûúâng Tö-mö-e, maâ tham gia vaâo àöåi
búi cuãa trûúâng Àaåi hoåc. Tïn anh êëy giöëng nhû tïn cuãa trûúâng — Tö-
mö-e. Tö-mö-e-san mùåc quêìm búi.
Sau phêìn khúãi àöång, caác em nhaãy xuöëng bïí vaâ reo lïn khi
nûúác maát bùæn vaâo ngûúâi. Töt-tö-chan coân àûáng úã trïn búâ, quan saát
maäi cho àïën khi em thêëy caác baån khaác búi thñch quaá vaâ khöng coá gò
àaáng phaãi lo ngaåi nûäa, em múái xuöëng nûúác. Maát qua, giöëng y nhû
laâ tùæm. Àêy laâ möåt bïí búi lúán tha höì maâ vuâng vêîy, vaâ caã khi dang
saãi tay ra, baån cuäng chó thêëy nhûäng nûúác laâ nûúác.
Caác baån gêìy cuäng nhû beáo, caã nam lêîn nûä àïìu cûúâi noái vui veã
teá nûúác vaâo nhûäng têëm thên trêìn cuãa nhau.
“Vui quaá vaâ thuá biïët chûâng naâo”, Töt-tö-chan nghô. Em chó
buöìn laâ con Röëc-ky khöng thïí àïën trûúâng àûúåc. Em daám chùæc rùçng
nïëu biïët, noá seä àïën ngay, vaâ chùèng cêìn gò quêìn aáo búi, noá seä nhaãy
luön xuöëng bïí.
Baån coá thïí bùn khoùn tûå hoãi taåi sao thêìy hiïåu trûúãng cho
pheáp caác em búi trêìn nhû vaåy. Thêåt ra cuäng chùèng coá luêåt lïå naâo
caã. Nïëu baån mang theo quêìn aáo búi vaâ muöën mùåc vaâo û? Hoaân
toaân töët. Ngûúåc laåi, nhû höm nay chùèng haån, nïëu baån quyïët àõnh
búi maá quïn khöng mang theo aáo búi, cuäng chùèng sao! Vaâ taåi sao
thêìy cho pheáp caác em búi tùæm trêìn truöìng nhû vêåy? Vò öng nghô
thêåt khöng töët nïëu àïí caác em nam nûä cûá toâ moâ möåt caách khöng
laânh maånh vïì sûå khaác nhau trïn cú thïí cuãa caác em. Vaâ öng nghô
thêåt khöng tûå nhiïn chuát naâo nïëu con ngûúâi cûá phaãi khöí súã àïí che
giêëu nhau cú thïí cuãa mònh.
Öng muöën daåy cho caác em biïët rùçng têët caã moåi cú thïí àïìu
àeåp. Trong söë hoåc sinh cuãa trûúâng Tö-mö-e coá möåt söë em bõ bïånh
baåi liïåt, nhû Y-a-su-a-ki-chan chùèng haån, hoùåc thên hònh quaá nhoã,
hoùåc bõ möåt têåt nguyïìn naâo àoá. Vaâ öng nghô rùçng nïëu nhûäng em
hoåc sinh naây cûá cúãi trêìn truöìng cuâng chúi vúái caác baån khaác, caác em
seä mêët ài caãm giaác xêëu höí, nhû vêåy caác em khöng bõ mùåc caãm hoùåc
tûå ti. Thûåc tïë àaä chûáng toã, luác àêìu caác em coá têåt nguyïìn coán thêëy
xêëu höí, nhûng chaã mêëy chöëc caác em hoaân toaân vûúåt qua têm traång
àoá vaâ vui chúi thoaãi maái cuâng caác baån khaác.
Möåt söë bêåc cha meå lo lùæng vïì löëi quan niïåm êëy nïn àaä mua
sùæm quêìn aáo búi vaâ nhùæc nhúã con em hoå phaãi mùåc vaâo möîi khi búi.
Nhûng caác bêåc cha meå khöng biïët àûúåc rùçng nhûäng böå àöì búi kia
rêët ñt khi àûåúc duâng. Coá em, nhû Töt-tö-chan chùèng haån, ngay tûâ
àêìu àaä nhêån thêëy rùçng búi úã trêìn laâ töët nhêët. Coá em khi ài quïn
khöng mang quêìn aáo tùæm theo. Têët caã caác em àïìu thêëy rùçng búi
truöìng laâ vui nhêët, nïn viïåc cuöëi cuâng caác em phaãi laâm laâ nhuáng
ûúát böå quêìn aáo àïí cha meå yïn loâng maâ thöi. Vaâ kïët quaã laâ hoåc sinh
trûúâng Tö-mö-e em naâo em nêëy àïìu àen nhû cuã suáng, ñt ai trïn
mònh coá dêëu vïët trùæng cuãa quêìn aáo búi.
CHÛÚNG MÛÚÂI TAÁM - PHIÏËU BAÁO ÀIÏÍM
Khöng nhòn ngang nhòn ngûãa, chiïëc cùåp saách nhaãy àêåp böìm
böåp trïn lûng, Töt-tö-chan chaåy möåt maåch tûâ nhaâ ga vïì nhaâ. Nïëu
ai àoá nhòn thêëy em chùæc hùèn seä nghô laâ chuyïån gò àoá kinh khuãng
lùæm àaä xaãy ra. Em bùæt àêìu chaåy ngay tûâ luác ra khoãi cöíng trûúâng.
Vïì àïën nhaâ, em múã cûãa trûúác vaâ noái rêët to:
- Con àaä vïì àêy aå!
Röìi chaåy ài tòm con Röëc-ky. Noá àang nùçm úã haânh lang hoáng
maát, buång daán saân nhaâ. Töt-tö-chan khöng noái möåt lúâi. Em ngöìi
xuöëng trûúác mùåt Röëc-ky, thaáo cùåp ra khoãi lûng, vaâ lêëy phiïëu baáo
àiïím. Àêy laâ phiïëu baáo àiïím àêìu tiïn cuãa em. Em múã phiïën ra àïí
cho Röëc-ky nhòn roä söë àiïím cuãa em:
- Xem àêy naây! — em tûå haâo noái. Trïn phiïëu coá ghi nhûäng
àiïím A, B vaâ möåt chûä söë khaác. Têët nhiïn Töt-tö-chan chûa hiïíu A
töët hún B hay B töët hún A, àiïìu naây àöëi vúái Röëc-ky laåi caâng khoá
hún nûäa. Nhûng Töt-tö-chan vêîn muöën khoe phiïëu àiïím cuãa em
vúái Röëc-ky trûúác moåi ngûúâi khaác, vaâ em chùæc chùæn rùçng Röëc-ky seä
rêët haâi loâng.
Nhòn thêëy maãnh giêëy úã trûúác mùåt, Röëc-ky ngûãi ngûãi röìi sau
àoá nhòn Töt-tö-chan chùçm chùçm.
- Maây coá thñch khöng? — Töt-tö-chan noái — Nhûng coá rêët
nhiïìu chûä khoá àêëy, maây khöng àoåc àûúåc àêu!
Röëc-ky nghiïng àêìu nhû thïí muöën xem laåi têëm phiïëu baáo
àiïím, sau àoá noá liïëm tay Töt-tö-chan.
- Töët lùæm — em noái veã haâi loâng röìi àûáng dêåy — Bêy giúâ chõ seä
ài khoe vúái meå.
Töt-tö-chan ài röìi, Röëc-ky cuäng àûáng dêåy vaâ tòm cho mònh
chöî maát hún. Noá tûâ tûâ nùçm xuöëng vaâ nhùæm àöi mùæt laåi. Khöng
phaãi chó coá mònh Töt-tö-chan cho rùçng khi noá nhùæm mùæt laâ dêëu
hiïåu noá àang suy nghô vïì têëm phiïëu baáo àiïím cuãa em.
CHÛÚNG 19. KYÂ NGHÓ HEÂ BÙÆT ÀÊÌU
“Ngaây mai hoåc sinh seä cùæm traåi. Àïì nghõ caác em àïën trûúâng
vaâo buöíi töëi, mang theo chùn vaâ quêìn aáo nguã”. Giêëy baáo cuãa thêìy
hiïåu trûúãng maâ Töt-tö-chan mang vïì cho meå àaä ghi nhû vêåy. Kyâ
nghó heâ bùæt àêìu tûâ ngaây höm sau.
_ Cùæm traåi laâ thïë naâo aå? — Töt-tö-chan hoãi.
Tuy coân àang phên vên, meå em vêîn àaáp:
_ Rêët coá thïí cùæm traåi laâ caác con seä dûång lïìu úã möåt núi naâo àoá
ngoaâi trúâi vaâ nguã luön úã àêëy! Nguã úã àêëy caác con seä nhòn thêëy trùng
sao. Meå khöng hiïíu nhaâ trûúâng seä dûång traåi úã àêu. Trong giêëy baáo
khöng noái gò àïën tiïìn nong, nhû vêåy coá thïí laâ seä cùæm traåi rêët gêìn
trûúâng.
Àïm êëy, sau khi lïn giûúâng, Töt-tö-chan khöng taâi naâo nhùæm
mùæt àûúåc. Nghô àïën chuyïån cùæm traåi em húi lo lo, tim cûá àêåp röån
lïn. Coá thïí laâ möåt cuöåc phiïu lûu àêy!
Saáng höm sau, vûâa nguã dêåy em àaä lo chuêín bõ ngay àöì àaåc.
Töëi àoá, khi chùn vaâ quêìn aáo nguã àaä goån gaâng trong ba lö, em taåm
biïåt moåi ngûúâi, caãm thêëy mònh beá nhoã vaâ loâng àêìy lo lùæng.
Khi thêëy têët caã caác em àïìu àaä coá mùåt úã trûúâng, thêìy hiïåu
trûúãng liïìn noái:
_ Naâo, bêy giúâ caác em túái phoâng hoåp ài.
Àïën núi, thêìy hiïåu trûúãng bûúác lïn buåc sên khêëu nhoã, tay
cêìm mêëy caái coåc vaâ möåt boåc vaãi höì cûáng. Àoá laâ möåt caái lïìu maâu
xanh.
_ Thêìy seä hûúáng dêîn caác em caách dûång möåt caái lïìu — öng noái
vaâ traãi lïìu ra — caác em chuá yá quan saát nheá.
Trong chöëc laát möåt mònh thêìy, vûâa cùng, vûâa keáo dêy goác naây
vûâa tröìng cöåt goác kia, àaä dûång lïn möåt caái lïìu àeåp.
_ Naâo bùæt àêìu ài — öng noái — bêy giúâ chûáng ta dûång lïìu trong
phoâng hoåp naây vaâ bùæt àêìu cùæm traåi.
Meå Töt-tö-chan, cuäng nhû nhiïìu ngûúâi khaác, cûá ngúä laâ caác em
seä dûång traåi úã ngoaâi trúâi, nhûng thêìy hiïåu trûúãng laåi nghô khaác.
Dûång lïìu trong phoâng hoåp caác em seä an toaân,duâ trúâi mûa hay coá
gioá reát.
Vûâa hoâ reo sung sûúáng: “Chuáng mònh cùæm traåi ài! Dûång traåi
ài!” Caác em vûâa chia thaânh tûâng nhoám, vaâ vúái sûå giuáp àúä cuãa caác
giaáo viïn, caác em àaä dûång àuã söë lïìu àaä àõnh. Khoaãng ba em coá thïí
nguã àûúåc trong möåt lïìu. Töt-tö-chan nhanh choáng mùåt quêìn aáo
nguã, vaâ ngay sau àoá caác em vui mûâng boâ ra boâ vaâo hïët lïìu naây àïën
lïìu khaác. Caác àúåt viïëng thùm khöng ngúát diïîn ra.
Khi têët caã caác em àaä mùåc quêìn aáo nguã, thêìy hiïåu trûúãng àïën
ngöìi giûäa phoâng, núi moåi ngûúâi àïìu nhòn roä thêìy. Thêìy bùæt àêìu kïí
chuyïån vïì nhûäng chuyïën ài ra nûúác ngoaâi cuãa mònh.
Em naây nùçm úã trong lïìu nhö àêìu ra, em kia ngöìi nghiïm
chónh, laåi coá em nùçm nghïëch àêìu vaâo loâng baån, têët caã àïìu chuá yá
lùæng nghe caác cêu chuyïån vïì nhûäng nûúác maâ caác em chûa bao giúâ
àùåt chên túái vaâ thêåm chñ chûa bao giúâ nghe noái trûúác àoá. Chuyïån
cuãa thêìy rêët hêëp dêîn, coá luác caác em caãm thêëy caác baån nhoã söëng
trïn nhûäng maãnh àêët xa xöi kia àïìu nhû laâ baån cuãa mònh.
Vaâ cuöëi cuâng laâ sûå viïåc àún giaãn naây: nguã trong nhûäng caái
lïìu dûång ngay trong phoâng hoåp. Vaâ sûå nïëm traãi àiïìu àoá àaä trúã
thaânh niïìm vui vaâ kyã niïåm quyá baáo maâ khöng bao giúâ caác em coá
thïí quïn. Têët nhiïn thêìy hiïåu trûúãng biïët caách laâm thïë naâo cho
caác em caãm thêëy haånh phuác.
Khi buöíi kïì chuyïån cuãa thêìy kïët thuác, àeân trong phoâng hoåp
tùæt, têët caã caác em vïì lïìu cuãa mònh. Tiïëng cûúâi vang lïn trong lïìu
naây, trong lïìu kia laåi coá nhûäng tiïëng thò thêìm, trong khi àoá tûâ caái
lïìu úã phña cuöëi laåi vang lïn nhûäng tiïëng chen lêën caäi coå, nhûng röìi
yïn tônh cûá dêìn dêìn bao truâm lïn têët caã.
Cùæm traåi maâ khöng coá trùng sao, nhûng caác em vêîn thêëy vui.
Àöëi vúái caác em phoâng hoåp giöëng nhû núi cùæm traåi thêåt sûå, vaâ kyã
niïåm vïì àïm àoá maäi maäi àûúåc tùæm trong aánh trùng sao.
CHÛÚNG 20.
MÖÅT CUÖÅC PHIÏU LÛU MAÅO HIÏÍM
Hai ngaây sau buöíi cùæm traåi, Töt-tö-chan laåi coá möåt cuöåc
phiïu lûu maåo hiïím. Àoá laâ ngaây em heån gùåp Y-a-su-a-ki-chan. Àêy
laâ möåt cöng viïåc bñ mêåt, nïn caã cha meå baån vaâ cha meå Töt-tö-chan
àïìu khöng biïët. Em múâi Y-a-su-a-ki-chan àïën thùm cêy cuãa em.
Hoåc sinh trûúâng Tö-mö-e möîi em chiïëm möåt cêy trïn sên
trûúâng laâm riïng cuãa mònh àïí leo treâo. Cêy cuãa Töt-tö-chan tröìng
úã saát búâ raâo gêìn con àûúâng dêîn àïën àïìn Ku-hon-buát-su. Àêy laâ möåt
cêy to, thên rêët trún vaâ khoá treâo. Nhûäng ai treâo gioãi, coá thïí leo lïn
àïën caái chaåc ba caách mùåt àêët chûâng hai meát. Chaåc cêy naây giöëng
nhû möåt caái voäng. Töt-tö-chan thûúâng leo lïn àêëy vaâo giúâ nghó, hay
sau khi tan hoåc, àïí ngùæm nhòn trúâi mêy úã tñt phña xa, hoùåc nhòn
nhûäng ngûúâi ài àûúâng úã bïn dûúái.
Caác em coi caác cêy "cuãa mònh" laâ taâi saãn riïng, vaâ vò vêåy nïëu
muöën leo lïn cêy cuãa ngûúâi khaác thò phaãi xin pheáp vaâ noái rêët lõch
sûå: "Xin löîi, töi coá thïí vaâo "nhaâ" àûúåc khöng?"
Vò Y-a-su-a-ki-chan bõ baåi liïåt, nïn chûa bao giúâ em treâo lïn
cêy hay nhêån möåt cêy naâo àoá laâ cuãa mònh. Àoá cuäng chñnh laâ lyá do
khiïën Töt-tö-chan múâi baån àïën thùm cêy cuãa em. Caác em phaãi giûä
kñn vò nïëu àïí ngûúâi khaác biïët, chùæc chùæn hoå seä phaãn àöëi êìm lïn.
Ra khoãi nhaâ, Töt-tö-chan noái vúái meå laâ em ài thùm baån Y-a-
su-a-ki-chan taåi Àe-nen-cho-phu. Vò noái döëi nïn em khöng daám
nhòn thùèng vaâo mùåt meå maâ daán mùæt vaâo àöi dêy giaây, Röëc-ky ài
theo em àïën têån nhaâ ga; luác chia tay em àaä noái thêåt vúái noá:
- Chõ seä múâi Y-a-su-a-ki-chan leo lïn cêy cuãa chõ.
Töt-tö-chan àïën trûúâng, têëm theã lïn taâu vêîn àeo úã cöí. Em
thêëy Y-a-su-a-ki-chan àang àûáng àúåi em bïn nhûäng luöëng hoa; sên
trûúâng luác naây vùæng boáng hoåc sinh vò àang kò nghó heâ. Y-a-su-a-ki-
chan chó hún Töt-tö-chan coá möåt tuöíi, nhûng khi em noái, gioång em
nghe rêët giaâ dùån.
Nhòn thêëy Töt-tö-chan, Y-a-su-a-ki-chan vöåi vaâng ài vïì phña
baån, keáo lï àöi chên, tay giú vïì phña trûúác àïí giûä thùng bùçng. Töt-
tö-chan rêët höìi höåp vò cöng viïåc sùæp laâm, em khuác khñch cûúâi.
Töt-tö-chan dêîn baån àïën bïn göëc cêy cuãa mònh. Sau àoá, àuáng
theo yá àõnh maâ em àaä nghô sùén tûâ àïm trûúác, em chaåy àïën bïn tuáp
lïìu cuãa ngûúâi coi trûúâng lêëy caái thang, keáo lï àïën bïn cêy, röìi tûåa
noá vaâo thên cêy àïën àuáng chöî chaåc ba. Em leo lïn rêët nhanh, nùæm
lêëy àêìu thang vaâ noái vúái xuöëng:
- Xong röìi, baån cöë leo lïn ài!
Tay chên Y-a-su-a-ki-chan yïëu quaá, yïëu àïën mûác ngay tûâ nêëc
thang thûá nhêët em àaä cêìn coá ngûúâi àúä. Thïë laâ Töt-tö-chan leo ngay
xuöëng vaâ cöë àuãn Y-a-su-aki-chan lïn tûâ phña sau. Nhûng Töt-tö-
chan laåi quaá nhoã vaâ gêìy nïn em chó àuã sûác àïí vûâa àúä lêëy ngûúâi Y-
a-su-a-ki-chan, vûâa giûä sao cho caái thang àûáng vûäng. Y-a-su-a-ki-
chan, nhêëc chên ra khoãi caái nêëc thang thûá nhêët vaâ àûáng im bïn
caånh caái thang, àêìu húi ngoeåo xuöëng. Lêìn àêìu tiïn Töt-tö-chan
nhêån thêëy thûåc tïë laåi khoá hún em tûúãng rêët nhiïìu. Em phaãi laâm gò
bêy giúâ?
Em rêët muöën múâi Y-a-su-a-ki-chan leo lïn cêy cuãa em vaâ Y-
a-su-a-ki-chan cuäng muöën nhû vêåy. Em ài möåt voâng quanh caái
thang röìi àûáng laåi trûúác mùåt baån. Thêëy Y-a-su-a-ki-chan buöìn quaá,
Töt-tö-chan liïìn phöìng möìm lïn laâm troâ hïì cho baån vui.
- Àúåi nheá, mònh nghô ra àûúåc caách naây röìi!
Töt-tö-chan laåi chaåy àïën caái lïìu cuãa ngûúâi gaác trûúâng lêëy ra
hïët thûá naây àïën thûá khaác chó cöët tòm xem coá gò giuáp em àûúåc
khöng? Cuöëi cuâng em tòm thêëy möåt caái thang àûáng. Caái thang coá
thïí tûå àûáng vûäng, em seä khöng phaãi giûä nûäa.
Thêåt kyâ laå, bùçng sûác maånh nhoã beá cuãa mònh, em àaä keáo nöíi
caái thang àûáng àïën bïn thên cêy, vaâ rêët haâi loâng khi thêëy noá cao
gêìn túái chaåc ba.
- Naâo, duäng caãm lïn - em noái veã àaân chõ. - Bêy giúâ noá khöng
coân àung àûa nûäa àêu.
Y-a-su-a-ki-chan nhòn caái thang àûáng vúái veã lo súå. Sau àoá em
nhòn Töt-tö-chan, möì höi ûúát nhû tùæm. Y-a-su-a-ki-chan cuäng toaát
möì höi. Em nhòn lïn cêy. Röìi vúái möåt sûå quyïët têm, em àùåt chên
lïn bêåc thang thûá nhêët.
Hai em khöng hïì chuá yá àïën chuyïån phaãi mêët bao nhiïu thò
giúâ àïí Y-a-su-a-ki-chan leo cho túái àónh thang. Nùæng muâa heâ gay
gùæt, nhûng Töt-tö-chan khöng maãy may quan têm, em chó cöë hïët
sûác àêíy Y-a-su-a-ki-chan lïn àïën nêëc thang cao nhêët. Em àûáng úã
phña dûúái, tay nhêëc chên baån, àêìu àöåi möng baån àïí ngûúâi baån khoãi
bõ lùæc lû.
Y-a-su-a-ki-chan cuäng cöë hïët sûác mònh vaâ cuöëi cuâng cuäng leo
àïën àónh thang.
- Hoan hö!
Nhûng lïn àoá, caã hai laåi thêët voång. Töt-tö-chan laåi leo lïn
chaåc ba nhûng em quaá nhoã vaâ gêìy nïn khöng taâi naâo àuã sûác àïí
giuáp Y-a-su-a-ki-chan chuyïín tûâ thang sang cêy àûúåc. Nùæm lêëy
àêìu caái thang àûáng, Y-a-su-a-ki-chan nhòn Töt-tö-chan. Töt-tö-
chan nhû muöën khoác Em theâm àûúåc múâi Y-a-su-a-ki-chan leo lïn
cêy cuãa mònh àïí khoe vúái baån moåi thûá...
Nhûng em khöng khoác. Em súå rùçng nïëu mònh khoác thò Y-a-
su-a-ki-chan cuäng seä khoác theo mêët. Em nùæm lêëy tay baån. Vò bõ baåi
liïåt nïn caác ngoán tay cuãa Y-a-su-a-ki-chan saát vaâo nhau. Tay baån
daâi hún tay em vaâ nhûäng ngoán tay cuäng daâi hún. Em cêìm tay baån
möåt luác lêu. Röìi em noái:
- Haäy nùçm xuöëng vaâ mònh seä cöë keáo baån lïn!
Nïëu ngûúâi lúán coá ai ài qua, nhòn thêëy caái caãnh Y-a-su-a-ki-
chan àang nùçm daán buång vaâo caái thang àûáng coân Töt-tö-chan thò
àûáng úã chaåc cêy cöë keáo baån mònh lïn, ngûúâi àoá hùèn seä phaãi hoaãng
höët. Tröng thêåt nguy hiïím vö cuâng.
Nhûng Y-a-su-a-ki-chan hoaân toaân tin úã baån vaâ Töt-tö-chan
àaä lêëy tñnh maång cuãa mònh àïí baão àaãm cho baån. Vúái baân tay beá
nhoã nùæm lêëy tay baån, Töt-tö-chan duâng hïët sûác keáo baån lïn. Àöi
luác nhûäng àaám mêy lúán keáo túái che cho hai em khoãi bõ caái nùæng
gay gùæt thiïu àöët.
Cuöëi cuâng caã hai em àaä àûáng àöëi diïån vúái nhau trïn chaåc cêy.
Gaåt múá toác ûúát àêîm vïì phña sau, Töt-tö-chan cuái chaâo lõch sûå:
- Vui mûâng múâi baån àïën thùm cêy cuãa töi.
Y-a-su-a-ki-chan tûåa lûng vaâo thên cêy móm cûúâi e theån. Em
noái:
- Cho pheáp töi vaâo "nhaâ" baån nheá!
Y-a-su-a-ki-chan coá thïí nhòn àûúåc nhûäng caãnh vêåt em chûa
àûúåc thêëy bao giúâ.
- Ra vêåy! Leo lïn cêy laâ nhû thïë naây àêy, - em noái veã phêën
khúãi.
Caác em ngöìi trïn chaåc cêy möåt luác lêu vaâ kïí cho nhau nghe
àuã moåi chuyïån.
- Chõ mònh cho biïët úã Myä ngûúâi ta coá caái maáy goåi laâ vö tuyïën
truyïìn hònh, - Y-a-su-a-ki-chan noái veã rêët söi nöíi, - Chõ mònh baão
nïëu úã Nhêåt coá caái àoá thò chuáng mònh coá thïí ngöìi nhaâ xem ngûúâi ta
àêëu vêåt. Chõ mònh laåi baão noá giöëng nhû möåt caái höåp êëy!
Töt-tö-chan khöng thïí hiïíu àûúåc taåi sao möåt ngûúâi nhû Y-a-
su-a-ki-chan, khöng ài àûúåc àêu xa, laåi coá thïí xem àuã moåi thûá úã
ngay taåi nhaâ.
Em cuäng bùn khoùn khöng hiïíu taåi sao nhûäng ào vêåt lúán nhû
vêåy laåi chui àûúåc vaâo trong caái höåp àùåt úã nhaâ. Àö vêåt to lúán lùæm.
Nhûng duâ sao cuäng thêåt thuá võ! Thúâi êëy khöng ai hiïíu vö tuyïën
truyïìn hònh laâ gò. Y-a-su-a-ki-chan laâ ngûúâi àêìu tiïn noái vúái Töt-
tö-chan vïì chuyïån naây.
Tiïëng ve sêìu vang lïn vaâ caã hai em àïìu rêët vui. Àöëi vúái Y-a-
su-a-ki-chan àêy laâ lêìn àêìu tiïn vaâ cuäng laâ lêìn cuöëi cuâng em leo
lïn cêy.
CHÛÚNG 21 - THÛÃ THAÁCH LOÂNG DUÄNG CAÃM
"Caái gò dïî súå, muâi höi, maâ ùn laåi ngon?"

Töt-tö-chan vaâ caác baån em thñch cêu àöë naây lùæm, nïn mùåc duâ
biïët toãng cêu traã lúâi röìi maâ caác em vêîn nhùæc laåi khöng biïët chaán:
"Hoãi túá caái gò dïî súå vaâ muâi höi ài!".
Cêu traã lúâi laâ "Con quyã trong nhaâ tiïu ùn baánh nhên àêåu".
Dûåa vaâo kïët quaã cuöëi cuâng cuãa troâ chúi "Thûã thaách loâng duäng
caãm" cuãa trûúâng Tö-mö-e, ngûúâi ta cuäng coá thïí àùåt àûúåc möåt cêu
àöë hay: "Caái gò dïî súå, laâm nhöåt vaâ laâm baån cûúâi?"
Tûâ buöíi töëi dûång lïìu vaâ cùæm traåi úã phoâng hoåp, thêìy hiïåu
trûúãng àaä baáo trûúác: "Chuáng ta seä töí chûác troâ chúi "Thûã thaách loâng
duäng caãm" vaâo möåt buöíi töëi naâo àoá úã àïìn Ku-hon-buát-su. Ai muöën
xung phong laâm ma, giú tay lïn". Coá khoaãng baãy hoåc sinh nam
tranh nhau àoáng vai naây...
Vaâo möåt buöíi töëi àaä àõnh, luác têåp trung àêìy àuã úã trûúâng hoåc,
caác hoåc sinh nhêån laâm ma seä mang the caác loaåi quêìn aáo tûå laâm lêëy
ài tröën úã khu àïìn.
Luác ài, caác em noái: "Chuáng túá seä laâm cho caác cêåu súå mêët vña".
Chûâng ba mûúi hoåc sinh coân laåi chia thaânh tûâng töëp nhoã nùm
ngûúâi möåt, lêìn lûúåt keáo nhau àïën Ku-hon-buát-su. Theo luêåt chúi,
hoåc sinh phaãi ài xung quanh khu vûåc àïìn vaâ nghôa àõa röìi quay vïì
trûúâng.
Thêìy hiïåu trûúãng coân noái cho biïët thïm, mùåc duâ àêy laâ thûã
thaách loâng duäng caãm, nhûng nïëu ai muöën quay vïì nûãa chûâng cuäng
àûúåc.
Töt-tö-chan mang theo caái àeân pin àaä mûúån cuãa meå. Meå em
baão:
- Àûâng àaánh mêët àêëy!

Möåt vaâi hoåc sinh nam baão seä bùæt hïët ma vaâ mang theo nhûäng
caái vúåt bùæt bûúám; caác cêåu khaác laåi mang theo caã dêy, noái laâ àïí troái
ma.
Khi thêìy hiïåu trûúãng noái roä caách chúi thò trúâi vûâa töëi, caác töëp
àûúåc lêåp theo kiïíu "oùèn, tuâ, tò". Nhoám thûá nhêët ra khoãi cöíng
trûúâng, cûúâi reá lïn vò phêën khúãi. Dêìn daâ àïën nhoám cuãa Töt-tö-
chan.
Thêìy hiïåu trûúãng noái seä khöng coá ma naâo xuêët hiïån doåc
àûúâng àïën àïìn Ku-hon-buát-su, nhûng caác em khöng tin chùæc lùæm,
vò vêåy cûá vûâa ài vûâa nghe ngoáng, súå sïåt, cho túái luác àïën trûúác cöíng
àïìn. Àûáng úã àêy caác em àaä coá thïí nhòn thêëy caác öng höå phaáp. Khu
àïìn töëi àen nhû mûåc, mùåc duâ trùng àaä lïn. Ban ngaây úã àêy thêåt
vui vaâ thoaáng, nhûng luác naây ai cuäng lo khöng biïët khi naâo thò gùåp
phaãi ma. "ÖËi giúâi úi!", möåt hoåc sinh kïu lïn khi nghe cêy laá xaâo xaåc
trong gioá nheå hoùåc "ÖËi! Ma! Ma!" khi chên ai àoá chaåm phaãi möåt vêåt
gò mïìm mïìm. Cuöëi cuâng, caái gò cuäng tûúãng laâ ma, kïí caã ngûúâi baån
maâ mònh àang cêìm tay. Töt-tö-chan quyïët àõnh khöng ài àïën
nghôa àõa nûäa. Àêëy laâ núi ma àang rònh vaâ duâ sao àïën àêy em
cuäng àaä biïët àûúåc hïët vïì caái troâ thûã thaách loâng duäng caãm naây; em
coá thïí quay vïì àûúåc! Caác baån khaác trong töí cuãa em cuäng quyïët
àõnh y nhû em. Khi biïët coá nhiïìu ngûúâi cuâng nghô vaâ laâm nhû
mònh thò cuäng thêëy yïn têm hún - vaâ thïë laâ ba chên böën cùèng, caác
em chaåy caã vïì trûúâng.
Vïì àïën núi, múái biïët laâ nhûäng töëp ài trûúác töëp naây cuäng àïìu
àaä trúã vïì caã. Hònh nhû ai cuäng quaá súå, khöng daám ài àïën têån nghôa
àõa.
Àuáng luác êëy, möåt hoåc sinh nam, khoaác möåt maãnh vaãi trùæng
trïn àêìu, vûâa ài qua cûãa vûâa khoác; sau em laâ möåt thêìy giaáo. Cêåu
ta laâ möåt con ma. Suöët thúâi gian chúâ àúåi, cêåu àaä nùçm phuã phuåc úã
nghôa àõa, nhûng khöng thêëy ai àïën, cêåu ta àêm súå. Cuöëi cuâng, cêåu
phaãi ra khoãi nghôa àõa vûâa ài vûâa khoác vaâ thêìy giaáo tuêìn tra thêëy
vêåy àaä àûa cêåu vïì trûúâng. Trong khi moåi ngûúâi àang cöë laâm cêåu ta
vui lïn, thò cêåu thûá hai cuäng quay vïì, cuäng khoác, theo sau laâ möåt
cêåu nûäa, laåi khoác nöët! Cêåu laâm ma kia cuäng tröën trong nghôa àõa,
vaâ khi nghe thêëy coá tiïëng ngûúâi chaåy vïì phña mònh, cêåu xöì ra àõnh
doåa, thïë laâ hai cêåu àêåp àêìu vaâo nhau. Àau vaâ súå hïët höìn, caã hai
cêåu àïìu chaåy vïì.
Thêåt laâ buöìn cûúâi, sau khi àaä hoaân höìn, thêëy trong ngûúâi àaä
trúã laåi nheå nhoäm, caác hoåc sinh àïìu cûúâi, cûúâi àïën vúä buång. Caác cêåu
ma vêîn vûâa cûúâi vûâa khoác. Luác sau, möåt baån cuãa Töt-tö-chan tïn
laâ Mi-gi-ta trúã vïì. Cêåu ta àöåi möåt caái muä ma bùçng giêëy, vaâ rêët caáu,
vò khöng thêëy möåt ai àïën nghôa trang caã.
Cêåu ta phaân naân: "Mònh cûá àúåi úã àoá suöët", röìi vûâa noái vûâa gaäi
nhûäng chöî muöîi àöët úã tay vaâ chên.
Coá ngûúâi noái trïu:
- Ma bõ muöîi àöët röìi, anh em úi!
Vaâ moåi ngûúâi laåi cûúâi phaá lïn.
Öng Ma-ru-y-a-ma, thêìy giaáo phuå traách lúáp nùm liïìn baão:
- Thöi, bêy giúâ thò thêìy phaãi ài thu hïët söë ma coân laåi trúã vïì.
Noái xong thêìy ài luön. Thêìy gom laåi têët caã söë ma thêìy bùæt
gùåp trïn àûúâng àang àûáng ngú ngaác dûúái caác ngoån àeân ngoaâi phöë.
Caác ma khaác súå quaá àaä boã vïì nhaâ. Thêìy àûa hïët caã vïì trûúâng.
Sau àïm àoá, caác hoåc sinh Tö-mö-e khöng coân ai súå ma nûäa vò,
xeát cho cuâng, chñnh ma cuäng coân súå nûäa laâ!
CHÛÚNG 22. PHOÂNG DIÏÎN TÊÅP
Töt-tö-chan ài thêåt khoan thai. Röëc-ky cuäng ài rêët khoan

thai, thónh thoaãng laåi nhòn lïn Töt-tö-chan. Nhû thïë coá nghôa laâ caã
hai àang ài àïën phoâng diïîn têåp cuãa böë. Thûúâng thûúâng Töët-tö-chan
chaåy thêåt nhanh hoùåc taåt bïn naây, bïn kia, tòm möåt vêåt gò em
àaánh rúi, hay chaåy qua vûúân, hïët vûúân naây àïën vûúân khaác.
Phoâng diïîn têåp cuãa böë chó ài böå nùm phuát laâ àïën. Öng laâ
nhaåc syä chñnh cuãa ban nhaåc vaâ nhû thïë coá nghôa laâ öng keáo vi-ö-
löng. Möåt lêìn àûúåc àïën dûå möåt buöíi hoâa nhaåc, àiïìu laâm Töt-tö-
chan phaãi suy nghô laâ sau khi moåi ngûúâi thöi vöî tay, ngûúâi nhaåc
trûúãng ûúát àêîm möì höi quay vïì phña thñnh giaã, bûúác xuöëng khoãi
buåc chó huy vaâ bùæt tay böë, ngûúâi chúi vi-ö-löng. Röìi böë àûáng dêåy vaâ
toaân thïí daân nhaåc cuäng àûáng dêåy.
Töët-tö-chan hoãi nhoã meå:
-Taåi sao hoå laåi bùæt tay böë nhó?
Meå em traã lúâi:
-Ngûúâi nhaåc trûúãng muöën caãm ún caã daân nhaåc àaä chúi, do àoá
öng bùæt tay böë laâ ngûúâi àaåi diïån , coi nhû laâ caãm ún têët caã.
Töt-tö-chan thñch ài àïën phoâng diïîn têåp cuãa böë vò úã trûúâng
hoåc hêìu hïët àïìu laâ treã con, úã àêy têët caã àïìu laâ ngûúâi lúán vaâ hoå chúi
nhiïìu loaåi nhaåc cuå. Hún nûäa öng nhaåc trûúãng Rö-den-xtöëc noái tiïëng
Nhêåt àïën laâ buöìn cûúâi.
Böë kïí cho em biïët: öng Giö-deáp Rö-den-xtöëc laâ nhac trûúãng
rêët nöíi tiïëng úã chêu Êu, nhûng coá möåt ngûúâi tïn laâ Hñtle bùæt àêìu
laâm nhûäng viïåc khuãng khiïëp úã àoá nïn öng Rö-den-xtöëc phaãi tröën ài
vaâ sang têån Nhêåt Baãn àïí coá thïí tiïëp tuåc söëng vaâ laâm viïåc. Böë noái
böë rêët khêm phuåc öng Rö-den-xtöëc. Töët-tö-chan khöng hiïíu tònh
hònh thïë giúái, nhûng àuáng luác àoá Hñtle bùæt àêu khuãng böë ngûúâi Do
Thaái. Nïëu khöng coá chuyïån êëy, öng Rö-den-xtöëc àaä chùèng bao giúâ
àïën Nhêåt Baãn vaâ daân nhaåc maâ nhaâ soaån nhaåc Kö-sac Y-a-ma-da
dêy dûång nïn chùæc àaä chùèng tiïën böå nhû thïë trong möåt thúâi gian
ngùæn nhúâ sûå cöë gùæng cuãa ngûúâi nhaåc trûúãng cúä quöëc tïë naây. Rö-
den-xtöëc àoâi hoãi daân nhaåc naây phaãi coá trònh àöå diïîn têëu nhû möåt
daân nhaåc haång nhêët úã chêu Êu. Vò thïë öng thûúâng khoác sau möîi
buöíi diïîn têåp:
-Töi cöë gùæng rêët nhiïìu nhûng caác baån chúi vêîn chûa àaåt.
Hi-àï-ö Sai-to, ngûúâi keáo xen-lö, thûúâng chó huy daân nhaåc khi
öng Rö-den-xtöëc nghó, noái tiïëng Àûác rêët thaåo vaâ hay traã lúâi höå moåi
ngûúâi :"Chuáng töi cuäng rêët cöë gùæng. Kyä thuêåt cuãa chuáng töi chûa
thêåt töët. Töi xin noái àïí öng hiïíu laâ chuáng töi khöng cöë tònh laâm
nhû vêåy".
Em khöng nhúá hïët tònh tiïët cuãa cêu chuyïån, nhûng thónh
thoaãng, öng Rö-den-xtöëc mùåt muäi àoã bûâng cûá nhû thïí húi böëc ra tûâ
àêìu öng ta, vaâ öng bùæt àêìu heát lïn bùçng tiïëng Àûác. Nhûäng luác nhû
vêåy, Töt-tö-chan thûúâng chaåy ra khoãi chöî cûãa söí núi em thûúâng
thñch àûáng xem, tay chöëng cùçm; em thûúâng cuái raåp xuöëng têån àêët
cuâng vúái Röëc-ky, khöng daám thúã maånh, vaâ chúâ àúåi tiïëng nhaåc laåi
nöíi lïn.
Bònh thûúâng, öng Rö-den-xtöëc rêët töët vaâ öng noái tiïng Nhêåt
nghe rêët buöìn cûúâi. Hïî khi daân nhaåc chúi hay öng thûúâng noái:"Gioãi
lùæm, Ku-rö-y-a-na-gi-hsan" hoùåc "Tuyïåt vúâi".
Töt-tö-chan chûa bao giúâ vaâo trong phoâng diïîn têåp. Em thñch
gheá nhòn qua cûãa söí vaâ nghe nhaåc. Cho nïn möîi khi hoå nghó vaâ caác
nhaåc sô ra ngoaâi huát thuöëc, böë thûúâng gùåp em úã àêëy. Öng thûúâng
noái:
-Töt-sky, con laåi ra àêy aâ?
Nïëu öng Rö-den-xtöëc thêëy em, öng thûúâng noái: "Chaâo em" vúái
möåt gioång rêët bûöìn cûúâi, vaâ mùåc duâ bêy giúâ em àaä lúán, öng vêîn
nêng böíng em lïn nhû khi em coân nhoã röìi aáp maá öng vaâo maá em
laâm em rêët ngûúång. Tuy vêåy em rêët quyá öng Rö-den-xtöëc. Öng àeo
kñnh goång baåc nhoã, ngûúâi khöng cao lùæm, vaâ muäi to. Nhûng khuön
mùåt öng àeåp vaâ thanh, nhòn coá thïí nhêån ngay ra àoá laâ khuön mùåt
nghïå sô.
Töët-tö-chan thñch phoâng diïîn têåp, kiïën truác cuãa noá húi pha
kiïíu phûúng Têy vaâ húi lïåch.
Tiïëng nhaåc úã phoâng diïîn têåp àûúc gioá thöíi tûâ höì Sen-dö-ku
àûa ài thêåt cao, thêåt xa. Thónh thoaãng, tiïíng reo cuãa ngûúâi baán caá
vaâng hoâa quyïån vúái tiïëng nhaåc.
CHÛÚNG 23 - CHUYÏËN ÀI SUÖËI NÛÚÁC NOÁNG
Thïë laâ kyâ nghó heâ àaä hïët vaâ cuöëi cuâng ngaây tham quan suöëi
nûúác noáng àaä àïën. Hoåc sinh Tö-mö-e coi àêy laâ möåt sûå kiïån quan
troång. Meå khöng mêëy khi ngaåc nhiïn nhûng möåt höm Töt-tö-chan
ài hoåc vïì vaâ hoãi:
- Meå úi! Cho con ài àïën suöëi nûúác noáng vúái caác baån, meå nheá!
Baâ lùång ài vò ngaåc nhiïn. Baâ thûúâng nghe noái ngûúâi giaâ ruã
nhau àïën suöëi nûúác noáng, chûá chûa hïì nghe noái, hoåc sinh lúáp möåt
àïën àoá bao giúâ. Nhûng sau khi àoåc kyä giêëy baáo cuãa öng hiïåu
trûúãng, baâ nghô àêy laâ möåt saáng kiïën vaâ thaán phuåc kïë hoaåch êëy
cuãa öng. Cuöåc tham quan naây laâ "möåt àúåt hoåc têåp trïn búâ biïín" úã
möåt àõa àiïím tïn goåi "Toi" trïn baán àaão I-du úã Si-du-ö-ka. Coá möåt
suöëi nûúác noáng ngay taåi biïín, úã àêëy caác em coá thïí vûâa búi vûâa tùæm
nûúác noáng. Cuöåc tham gia keáo daâi ba ngaây vaâ hai àïm, cha cuãa
möåt hoåc sinh Tö-mö-e coá nhaâ nghó úã àoá. Têët caã 50 hoåc sinh Tö-mö-e
tûâ lúáp möåt àïën lúáp saáu coá thïí úã àêëy àûúåc. Dô nhiïn meå àöìng yá.
Caác hoåc sinh Tö-mö-e têåp trung taåi trûúâng vaâo ngaây àaä àõnh
trûúác khi lïn àûúâng. Khi caác em àaä coá mùåt àöng àuã, thêìy hiïåu
trûúãng liïìn noái:
- Bêy giúâ, chuáng ta seä ài bùçng taâu hoãa, röìi taâu thuãy, vaâ thêìy
khöng muöën em naâo bõ laåc caã. Caác em coá hiïíu khöng? Àûúåc röìi, ta
lïn àûúâng thöi!
Öng chó noái coá thïë, êëy vêåy khi caác em lïn taâu ài Tö-ky-ö úã Gi-
y-u-gao-ka caác em àïìu ngoan àïën kyâ laå. Khöng em naâo chaåy ài
chaåy laåi trïn toa; caác em cuäng chó noái chuyïån nho nhoã vúái em bïn
caånh. Xûa nay cuäng khöng ai baão caác em hoåc sinh Tö-mö-e phaãi ài
thaânh haâng nghiïm chónh, giûä im lùång trïn taâu vaâ khöng àûúåc vûát
raác trïn saân taâu khi ùn quaâ baánh. Nhûng cuöåc söëng haâng ngaây úã
trûúâng hoåc àaä phêìn naâo giuáp caác em yá thûác àûúåc rùçng khöng nïn
xö àêíy nhûäng ngûúâi nhoã hún vaâ yïëu hún mònh, rùçng thaái àöå thö löî
laâ àaáng höí theån, rùçng hïî thêëy raác phaãi nhùåt lïn vaâ caác em phaãi cöë
gùæng àûâng laâm phiïìn ngûúâi khaác. Àiïìu kyâ laå nhêët laâ Töt-tö-chan,
caách àêy möåt vaâi thaáng àaä laâm caã lúáp hoåc phaãi lo ngaåi vò àang giûäa
giúâ hoåc em noái chuyïån vúái nhûäng ngûúâi haát rong qua cûãa söí, àaä
ngöìi nghiïm chónh úã baân vaâ hoåc baâi rêët nghiïm tuác ngay tûâ ngaây
àêìu vaâo hoåc úã Tö-mö-e. Nïëu coá giaáo viïn naâo àoá trûúâng trûúác kia
thêëy em bêy giúâ ngöìi ngay ngùæn cuäng caác em khaác úã trïn taâu,
ngûúâi êëy seä noái: "Hùèn laâ möåt hoåc sinh naâo khaác".
Àïën Nu-ma-du, caác em lïn möåt con taâu giöëng hïåt con taâu maâ
caác em hùçng mú ûúác. Noá khöng lúán nhûng ai nêëy àïìu hùm húã ài
xem tûâng goác trïn saân taâu, súâ caái naây, àu vaâo caái kia. Khi taâu rúâi
caãng, caác em àïìu giú tay vêîy chaâo moåi ngûúâi trïn bïën. Taâu chûa ài
àûúåc xa, trúâi àaä bùæt àêìu mûa vaâ caác em phaãi vaâo trong khoang. Röìi
biïín àöång maånh. Töt-tö-chan caãm thêëy choaáng vaáng, nön nao nhû
caác baån khaác. Àuáng luác êëy, möåt hoåc sinh nam lúán àûáng ra giûäa taâu,
dang hai tay laâm maáy bay. Khi taâu troâng traânh, cêåu ta vûâa chaåy
sang bïn naây vûâa kïu "uâ, uâ", röìi cêåu laåi chaåy sang bïn kia, miïång
luön kïu "uâ, uâ". Caác hoåc sinh khöng ai nhõn àûúåc cûúâi mùåc duâ say
soáng vaâ khi taâu àïën Toi, caác em vêîn coân cûúâi. Àiïìu khöng ngúâ laâ
sau khi têët caã àaä xuöëng taâu, cêåu hoåc sinh laâm troâ "uâ, uâ" laåi bùæt àêìu
nön nao choaáng vaáng trong luác moåi ngûúâi vêîn bònh thûúâng vaâ thêëy
khoãe!
Toi Xpa úã möåt laâng àeåp, yïn tônh bïn búâ biïín xung quanh coá
nhûäng àöìi cêy. Sau khi nghó möåt laát, caác thêìy giaáo dêîn hoåc sinh
xuöëng biïín. Biïín khöng giöëng nhû bïí búi úã trûúâng, nïn caác em
phaãi mùåc quêìn aáo tùæm.
Suöëi nûúác noáng dûúái biïín thêåt kyâ laå. Noá khöng coá búâ bao
quanh nïn khöng coá àûúâng chia danh giúái giûäa suöëi nûúác noáng vaâ
biïín. Nïëu baån ngöìi thuåp xuöëng chöî coá suöëi nûúác noáng, nûúác noáng
lïn àïën têån cöí rêët thuá võ, cûá hïåt nhû baån àang tùæm nûúác noáng vêåy.
Nïëu baån muöën búi ra biïín tûâ chöî suöëi nûúác noáng, baån chó cêìn ài
ngay ra àöå saáu, baãy thûúác vaâ thêëy nûúác dêìn dêìn maát hún. Caâng ra
xa, nûúác caâng laånh vaâ baån biïët mònh àaä ra biïín. Do àoá, sau khi àaä
búi loanh quanh trong biïín vaâ bùæt àêìu thêëy laånh, baån chó viïåc búi
nhanh vïì suöëi nûúác noáng vaâ tùæm nûúác noáng lïn têån cöí. Cûá nhû nhaâ
tùæm vêåy! Vaâ thêåt laâ vui nhöån biïët bao! Trong khi caác em àöåi muä
búi ài búi laåi bònh thûúâng ngoaâi biïín, caác em trong khu suöëi nûúác
noáng laåi àûáng thaânh voâng troân nghó ngúi, noái chuyïån nhû trong
nhaâ tùæm. Ai àoá nhòn thêëy thïë coá thïí àaä nghô: "Hay nhó, àïën thiïëu
nhi cuäng xûã sûå nhû ngûúâi lúán ài tùæm úã suöëi nûúác noáng".
Daåo êëy, búâ biïín coân vùæng veã àïën mûác caác em caãm thêëy nhû
àang úã trïn baäi tùæm riïng cuãa mònh vaâ caác em rêët thñch kiïíu tùæm
suöëi nûúác noáng kyâ laå úã biïín nhû thïë naây. Sau khi ngêm mònh dûúái
nûúác lêu nhû thïë, chiïìu vïì ai nêëy àïìu thêëy nhûäng ngoán tay cuãa
mònh nhùn nheo caã laåi.
Töëi àïën, khi àaä nùçm vaâo chùn röìi, caác em thay nhau kïí
chuyïån ma. Töt-tö-chan vaâ caác em lúáp möåt khaác súå phaát khoác lïn.
Tuy thïë, nhûng vêîn hoãi:
- Thïë röìi sau thïë naâo?
Khaác hùèn vúái viïåc cùæm traåi trong trûúâng vaâ "cuöåc thûã thaách
loâng duäng caãm", ba ngaây úã suöëi nûúác noáng Toi laâ möåt dõp àïí caác em
tiïëp xuác thûåc tïë cuöåc söëng. Vñ duå, lêìn lûúåt caác em àïìu phaãi ài chúå
mua rau caá vaâ khi coá coá ai hoãi caác em hoåc trûúâng naâo, úã àêu àïën,
caác em phaãi traã lúâi thêåt lõch sûå lïî pheáp. Möåt vaâi em suyát nûäa bõ laåc
laåc vaâo rûâng. Möåt vaâi em khaác búi quaá xa khöng vïì àûúåc àaä laâm
moåi ngûúâi lo lùæng. Möåt vaâi em khaác nûäa giêîm phaãi maãnh thuãy tinh
vúä trïn baäi biïín chaãy caã maáu chên. Trong nhûäng trûúâng húåp nhû
vêåy, ai nêëy àïìu hïët sûác mònh àïí giuáp baån.
Nhûng nhòn chung rêët vui. Coá möåt khu rûâng àêìy ve sêìu vaâ
möåt cûãa haâng baán kem que. Caác em coân gùåp möåt ngûúâi àaân öng
trïn baäi biïín àang tûå àoáng lêëy möåt chiïëc thuyïìn to bùçng göî, tröng
àaä ra hònh möåt chiïëc thuyïìn. Vaâ saáng saáng, viïåc àêìu tiïn laâ caác em
chaåy ra baäi biïín xem öng êëy àaä laâm thïm àûúåc nhûäng gò. Öng êëy
cho Töët-tö-chan miïëng voã baâo uöën cong vaâ rêët daâi.
Höm caác em phaãi trúã vïì trûúâng, thêìy hiïåu truúãng hoãi:
-Ta chuåp möåt bûác aãnh kyã niïåm nheá! Caác em nghô thïë naâo?
Chûa bao giúâ caác em coá möåt têëm aãnh chuåp chung vaâ thïë laâ
caác em thñch lùæm. Nhûng khi cö giaáo vûâa lêëy àûúåc caái maáy aãnh sùén
saâng chuåp, thò coá baån laåi vaâo nhaâ vïå sinh, baån khaác ài giaây traái
chên phaãi àöíi laåi. Cuöëi cuâng khi cö giaáo noái:"Naâo caác em àaä xong
chûa?", vêîn coân möåt hai em àang nùçm dûúái àêët, mïåt vò phaãi àûáng
quaá lêu trong möåt tû thïë cöë àõnh. Chuåp möåt têëm aãnh mêët bao
nhiïu laâ thò giúâ.
Nhûng têëm aãnh àoá, coá biïín laâm nïìn vaâ möîi hoåc sinh úã tû thïë
mònh thñch, àaä trúã thaânh möåt vêåt baáu vö giaá àöëi vúái tûâng em möåt.
Chó cêìn nhòn vaâo aãnh laâ caác kyã niïåm laåi uân uân keáo vïì, naâo laâ
chuyïën ài tham quan bùçng taâu thuãy, suöëi nûúác noáng, nhûäng cêu
chuyïån ma vaâ cêåu hoåc sinh kïu "uâ, uâ" trïn taâu. Khöng bao giúâ Töët-
tö-chan quïn àûúåc ngaây nghó heâ àêìu tiïn sung sûúáng êëy.
Àoá laâ nhûäng ngaây baån coân coá thïí bùæt àûúåc töm trong caái ao
gêìn nhaâ caác em úã Tö-ky-ö, vaâ xe cuãa baác queát raác coân do möåt con boâ
àûåc to keáo.
CHÛÚNG 24 - BÖÅ MÖN THÏÍ DUÅC NGHÏÅ THUÊÅT
Sau kyâ nghó heâ, hoåc kyâ hai bùæt àêìu vò úã Nhêåt nùm hoåc bùæt
àêìu vaâo thaáng tû. Ngoaâi caác baån cuâng lúáp, Töt-tö-chan coân laâm
quen vúái caác baån trai gaái lúán hún nhúâ caác cuöåc sinh hoaåt trong dõp
nghó heâ. Vaâ em caâng yïu trûúâng Tö-mö-e Ga-ku-en hún.
Ngoaâi viïåc caác lúáp hoåc úã àêy khöng giöëng lúáp hoåc úã caác trûúâng
bònh thûúâng khaác, trûúâng Tö-mö-e coân giaânh nhiïìu thúâi gian hún
cho viïåc hoåc êm nhaåc. Coá têët caã caác loaåi baâi hoåc êm nhaåc, kïí caã möåt
tiïët "thïí duåc nghïå thuêåt" haâng ngaây. Mön thïí duåc nghïå thuêåt" laâ
saáng kiïën cuãa möåt giaáo sû vaâ nhaâ soaån nhaåc Thuåy syä tïn laâ Ï-mi-
lú Giùc-cú Àan-crö-dú. Ngûúâi ta biïët àïën nhûäng nghiïn cûáu cuãa öng
vaâo khoaãng nùm 1904. Phûúng phaáp cuãa öng àûúåc nhanh choáng
chêëp nhêån úã chêu Êu, chêu Myä. Nhûäng cú quan nghiïn cûáu, àaâo
taåo moåc lïn khùæp núi. Dûúái àêy laâ cêu chuyïn vïì mön thïí duåc nghïå
thuêåt cuãa Àan-crö-dú àaä àûúc àûa vaâo chûúng trònh hoåc úã trûúâng
Tö-mö-e nhû thïë naâo.
Trûúác khi múã trûúâng Tö-mö-e Ga-ku-en, thêìy hiïåu trûúãng Sö-
ba-ku Kö-ba-y-a-si, àaä sang chêu Êu àïí tòm hiïíu treã em nûúác ngoaâi
àûúåc giaáo duåc nhû thïë naâo. Öng ài thùm nhiïìu trûúâng tiïíu hoåc vaâ
tiïëp xuác vúái nhiïìu nhaâ giaáo duåc. ÚÃ Pari, öng gùåp öng Àan-crö-dú,
möåt nhaâ soaån nhaåc gioãi, àöìng thúâi laâ möåt nhaâ giaáo duåc. Àan-crö-dú
àaä àïí têm suy nghô nhiïìu nùm vïì viïåc daåy treã em nghe vaâ caãm thuå
êm nhaåc bùçng têm höìn chûá khöng phaãi chó bùçng tai; àïí caác em
caãm thêëy rùçng êm nhaåc laâ möåt caái gò àoá söëng àöång chûá khöng phaãi
buöìn baä vö höìn, àïí khúi dêåy tñnh nhaåy caãm cuãa treã.
Vïì sau, trong khi quan saát caác em nhaãy vaâ ài laåi tung tùng,
öng naãy ra saáng kiïën taåo ra nhûäng baâi têåp nhõp àiïåu, maâ öng goåi laâ
"thïí duåc nghïå thuêåt". Öng Kö-ba-y-a-si theo hoåc trûúâng Àan-crö-dú
úã Pari hún möåt nùm vaâ nghiïn cûáu thêåt kyä lûúäng phûúng phaáp
naây. Nhiïìu ngûúâi Nhêåt Baãn àaä chõu aãnh hûúãng cuãa Àan-crö-dú.
Nhaâ soaån nhaåc Kö-sac Y-a-ma-àa, ngûúâi khúãi xûúáng khoa muáa
hiïån àaåi úã Nhêåt Baãn, Ba-kû I-si-i, nghïå sô Ka-bu-ki I-chi-ka-oa Sa-
àan-gi II, ngûúâi tiïn phong cuãa nïìn kõch noái hiïån àaåi Kao-ru Ö-
san-nai; diïîn viïn muáa Mi-chi-ö I-tö. Têët caã nhûäng ngûúâi naây àïìu
caãm thêëy nhûäng baâi daåy cuãa Àan-crö-dú laâ nïìn taãng cuãa nhiïìu böå
mön trong nghïå thuêåt. Nhûng Sö-sa-ku Kö-ba-y-a-si laâ ngûúâi àêìu
tiïn aáp duång noá vaâo nïìn giaáo duåc tiïíu hoåc úã Nhêåt Baãn.
Nïëu baån hoãi öng "Thïí duåc nghïå thuêåt" laâ gò, öng seä traã lúâi:
- Àêëy laâ möåt mön thïí thao laâm cho böå maáy cú thïí hoaân thiïån
hún; möåt mön thïí thao daåy cho trñ oác àiïìu khiïín vaâ chïë ngûå thên
thïí; möåt mön thïí thao khiïën àêìu oác vaâ thên thïí hiïíu àûúåc nhõp
àiïåu. Reân luyïån thïí duåc nghïå thuêåt laâm cho nhên caách phaát triïín
haâi hoâa; coá möåt nhên caách phaát triïín haâi hoâa thò àeåp, khoãe, thñch
húåp vaâ tuên thuã caác quy luêåt cuãa thiïn nhiïn.
Caác buöíi hoåc cuãa Töt-tö-chan àïìu bùæt àêìu bùçng viïåc reân
luyïån cho thên thïí hiïíu àûúåc nhõp àiïåu. Thêìy hiïåu trûúãng thûúâng
àaánh pi-a-nö trïn sên khêëu nhoã trong phoâng hoåp vaâ caác hoåc sinh,
duâ àûáng úã àêu àïìu bùæt àêìu ài theo nhõp nhaåc. Caác em coá thïí ài
theo kiïíu naâo cuäng àûúåc miïîn laâ khöng àûúc xö àêíy, do àoá caác em
coá xu hûúáng ài theo àûúâng voâng troân. Nïëu caác em thêëy nhaåc laâ
àiïåu nhõp hai, caác em thûúâng vung tay lïn xuöëng, nhû möåt nhaåc
trûúãng, trong khi ài. Coân vïì chên, caác em khöng giêîm maånh,
nhûng khöng coá nghôa laâ ài bùæng àêìu ngoán chên nhû trong ba-lï.
Nguúâi ta daåy caác em ài thêåt thoaãi maái, y nhû thïí keáo lï ngoán chên
vêåy. Àiïu quan troång laâ phaãi tûå nhiïn, nïn caác em coá thïí ài theo
kiïíu naâo caác em cho laâ húåp nhêët. Nïëu chuyïín sang nhõp ba, caác em
vung tay theo cho àuáng vaâ àiïìu chónh bûúác ài theo nhõpn hoùåc ài
nhanh hún hay chêåm hún theo yïu cêìu. Caác em phaãi hoåc caách giú
tay lïn vaâ haå tay xuöëng cho húåp vúái nhip sau. Nhõp böën thò khaá
àún giaãn:
- Xuöëng, xung quanh, ra hai bïn vaâ lïn. Nhûng khi laâ nhõp
nùm thò:
- Xuöëng, xung quanh, ra phña trûúác, ra hai bïn vaâ lïn.
Trong khi àoá, àöëi vúái nhõp saáu, caánh tay:
- Xuöëng, xung quanh, ra phña trûúác, laåi xung quanh, sang hai
bïn vaâ lïn.
Do àoán khi àöíi nhõp laâ khaá khoá.
Àiïìu coân khoá hún nûäa laâ khi thêìy hiïåu trûúãng noái to:
- Duâ töi coá àöíi nhõp trïn àaân pi-a-nö, caác em haäy àúåi khi naâo
töi baão àöíi haäy àöíi.
Giaã thûã caác em àang ài theo nhõp hai vaâ nhaåc chuyïín sang
nhõp ba, caác em phaãi tiïëp tuåc ài theo nhõp hai trong khi nghe nhõp
ba.
Nhû vêåy laâ rêët khoá, nhûng thêìy hiïåu trûúãng noái laâ àïí reân
luyïån khaã nùng têåp trung cuãa caác em.
Cuöëi cuâng öng noái to:
- Bêy giúâ caác em coá thïí chuyïín àûúåc!
Thêåt laâ nheå nhoäm caã ngûúâi, caác em chuyïín ngay sang nhõp
ba. Nhûng laâm àûúåc vêåy caác em phaãi phaãn ûáng hïët sûác nhanh.
Trong thúâi gian cêìn thiïët àïí yá thûác kõp boã nhõp hai vaâ àiïìu khiïín
caác cú bùæp cho phuâ húåp vúái nhõp ba thò nhaåc coá thïí bêët thònh lònh
chuyïín sang nhõp nùm. Luác àêìu, chên tay caác em khua lung tung
vaâ thûúâng thêëy coá tiïëng àïì nghõ: " Thêìy úi! Àúåi chuáng em vúái!"
nhûng dêìn daâ, do têåp luyïån, caác àöång taác àoá trúã nïn vui, thêåm chñ
caác em coân caãi biïn vaâ rêët thñch thuá.
Thûúâng thûúâng, möîi em chuyïín àöång chên tay möåt caách
riïng reä, nhûng thónh thoaãng coá tûâng cùåp cuâng phöëi húåp àöång taác,
cêìm tay nhau khi laâ nhõp hai, hoùåc khi caác em thûúâng têåp bûúác ài
nhûng nhùæm mùæt. Àiïìu cêëm kyå duy nhêët laâ khöng àûúåc noái
chuyïån.
Thónh thoaãng khi coá cuöåc hoåp cuãa Höåi cha meå hoåc sinh vaâ
giaáo viïn, caác baâ meå thuúâng gheá nhòn qua cûãa söí. Theo doäi tûâng em
möåt, luác giú chên tay möåt caách nheå nhaâng thoaãi maái, luác nhaãy qua
laåi möåt caách húán húã, khúáp vúái nhõp àiïåu cuãa baâi nhaåc, ai cuäng thêëy
vui vui.
Do àoá, muåc àñch cuãa mön thïí duåc nghïå thuêåt trûúác hïët laâ àïí
reân luyïån trñ oác vaâ cú thïí coá yá thûác vïì nhõp àiïåu, nhúâ àoá àaåt àïën sûå
haâi hoâa giûäa trñ oác vaâ cú thïí, vaâ cuöëi cuâng khúi dêåy trñ tûúãng tûúång,
àêíy maånh tñnh saáng taåo.
Höm Töt-tö-chan àïën trûúâng lêìn àêìu tiïn, Töt-tö-chan nhòn
thêëy tïn trûúâng trïn cöíng vaâ hoãi meå:
- Meå úi, Tö-mö-e nghôa laâ gò haã meå?
"Tö-mö-e" laâ möåt kyá hiïåu coá hònh dêëu phêíy vaâ thêìy hiïåu
trûúãng àaä choån cho trûúâng mònh caái biïíu tûúång truyïìn thöëng göìm
hai "Tö-mö-e"- möåt àen möåt trùæng kïët vaâo nhau thaânh möåt voâng
troân hoaân haão. Àiïìu naây tûúång trûng cho muåc àñch cuãa öng àöëi vúái
treã em: cú thïí vaâ trñ tuïå cuâng phaát triïín tuyïåt àöëi haâi hoâa.
Thêìy hiïåu trûúãng àaä àûa mön thïí duåc nghïå thuêåt vaâo chûúng
trònh úã trûúâng vò öng caãm thêëy nhêët àõnh mön naây seä mang lai kïët
quaã töët vaâ giuáp cho nhên caách cuãa caác em phaát triïín möåt caách tûå
nhiïn, khöng chõu aãnh hûúãng quaá nhiïìu cuãa ngûúâi lúán.
Thêìy hiïåu trûúãng phaân naân vïì nïìn giaáo duåc àûúng thúâi quaá
nhêën maånh vaâo chûä viïët, nhû vêåy seä laâm teo sûå caãm nhêån thiïn
nhiïn qua giaác quan vaâ saáng taåo baãn nùng cuãa treã àöëi voái tiïëng noái
haäy coân non núát cuãa Chuáa, àoá laâ caãm hûáng.
Chñnh nhaâ thú Ba-sö àaä viïët:
Haäy nghe! Möåt con ïëch
nhaãy vaâo sûå yïn tônh
cuãa möåt mùåt höì cöí
ÊËy vêåy maâ àêî coá biïët bao nhiïu ngûúâi, hùèn àaä phaãi thêëy hiïån
tûúång möåt con ïëch nhaãy vaâo mùåt höì. Traãi qua bao nhiïu thúâi àaåi,
trïn khùæp thïë giúái, Oaát vaâ Niu-tún khöng thïí laâ nhûäng ngûúâi duy
nhêët àïí yá àïën húi nûúác thoaát ra tûâ möåt êëm nûúác àang söi vaâ nhêån
xeát möåt quaã taáo rúi.
Coá mùæt, nhûng khöng nhòn thêëy veã àeåp; coá tai, nhûng khöng
nghe àûúåc êm nhaåc; coá oác, nhûng khöng nhêån ra chên kyá; coá traái
tim, nhûng khöng bao giúâ rung àöng, vaâ do àoá khöng bao giúâ rûåc
chaáy. Thêìy hiïåu trûúãng noái àoá laâ nhûäng àiïìu àaáng súå.
Coân Töt-tö-chan, trong khi chaåy nhaãy chên khöng, nhû I-sa-
ào-ra Àun-can, em vö cuâng sung sûúáng vaâ hêìu nhû khöng ngúâ
rùçng àêëy laåi laâ möåt phêìn cuãa sinh hoaåt nhaâ trûúâng!
CHÛÚNG 25 - THÛÁ CON THÑCH NHÊËT
Àêy laâ lêìn àêìu tiïn Töt-tö-chan àïën xem möåt höåi chúå úã àïìn.
Giûäa höì Sen-dö-ku, gêìn trûúâng hoåc cuãa em, coá möåt hoân àaão nhoã vúái
miïëu thúâ Ben-ten, nûä thêìn sùæc àeåp vaâ êm nhaåc. Vaâo àïm höåi chúå
haâng nùm, khi em cuâng böë vaâ meå ài doåc theo con àûúâng aánh saáng
chiïëu múâ múâ, em böîng thêëy aánh àeân saáng rûåc lïn khi àïën khu höåi
chúå. Töt-tö-chan gheá àêìu nhòn vaâo tûâng gian haâng nhoã. Chöî naâo
cuäng coá nhûäng êm thanh kyâ laå - chñp chñp, xeâo xeâo, böëp böëp - vaâ caác
muâi thúm phûác. Caái gò cuäng múái, cuäng laå.
Coá nhûäng caái têíu àöì chúi, khi huát coá muâi võ baåc haâ. Àöì chúi
coá trang trñ veä choá, meâo... Coá caã keåo que vaâ keåo böng. Coá caã suáng
phöëc, àoá laâ nhûäng öëng tre, baån duâng que àêíy nhûäng mêíu "àaån"
nhoã taåo thaânh nhûäng tiïëng nöí gioân.
Möåt ngûúâi àaân öng bïn lïì àûúâng àang nuöët kiïëm vaâ ùn thuãy
tinh, laåi coá möåt ngûúâi àaân öng khaác baán möåt loaåi böåt böi lïn vaânh
baát thò noá phaát ra tiïëng kïu. Coá nhûäng chiïëc nhêîn vaâng kyâ diïåu
laâm cho tiïìn biïën mêët, nhûäng bûác tranh hiïån ra khi àïí dûúái aánh
nùæng, nhûäng hoa giêëy núã ra khi àïí vaâo möåt cöëc nûúác. Töt-tö-chan
vûâa ài vûâa nhòn hïët bïn naây laåi bïn kia, böîng em dûâng laåi:
- ÖÌ, böë meå nhòn kòa, - em reo lïn khi thêëy möåt gian haâng àêìy
gaâ con vaâng oáng àang kïu chiïm chiïëp, - con muöën coá möåt con gaâ
con; böë meå mua cho con möåt con gaâ ài, - röìi em keáo böë meå qua àoá.
Nhûäng con gaâ con àïìu quay caã vïì phña Töt-tö-chan vaâ ngêíng
caái àêìu xinh xinh lïn nhòn em, ngoaáy ngoaáy caái àuöi beá tñ teåo vaâ
chiïm chiïëp to hún.
"Xinh quaá!" Töt-tö-chan nghô, chûa bao giúâ em thêëy möåt caái
gò hêëp dêîn nhû thïë, vaâ em ngöìi xuöëng bïn caånh àaân gaâ con:
- Böë meå mua cho con ài, - em ngêíng nhòn lïn böë meå vaâ noái
khêín khoaãn. Vêåy maâ laå chûa, böë meå em cûá keáo em ài. - Nhûng böë
meå hûáa mua cho con möåt thûá gò cú maâ! Vaâ àêy laâ thûá con thñch
nhêët!
Meå thaãn nhiïn noái:
- Thöi, con aå. Gaâ con naây thò chïët ngay àêëy maâ!
- Taåi sao, húã meå? - Töt-tö-chan hoãi vaâ bùæt àêìu khoác.
Böë keáo em ra xa àïí ngûúâi baán haâng khöng nghe thêëy vaâ giaãi
thñch:
- Con aå, tröng chuáng noá àeåp thïë thöi nhûng yïëu lùæm vaâ chuáng
khöng söëng lêu àûúåc àêu. Noá chïët röìi con laåi khoác. Böë meå khöng
muöën mua cho con laâ vò thïë!
Nhûng Töt-tö-chan cûá khùng khùng muöën coá möåt con gaâ con,
nïn nhêët àõnh khöng nghe:
- Con seä khöng àïí noá chïët! Con seä chùm soác noá!
Böë meå vêîn keáo Töt-tö-chan ài khoãi gian haâng, nhûng em cûá
nhòn möåt caách theâm muöën nhûäng con gaâ con, vaâ chuáng cuäng nhòn
em möåt caách luyïën tiïëc, vaâ laåi caâng chiïëp chiïëp to hún. Töt-tö-chan
àaä quyïët àõnh rùçng àiïìu mú ûúác duy nhêët cuãa em laâ möåt con gaâ
con. Em laåi nùn nó böë meå:
- Böë meå úi, mua cho con möåt con naâo!
Nhûng meå vaâ böë rêët kiïn quyïët:
- Böë meå khöng muöën con coá möåt con vò thïë naâo noá cuäng laâm
cho con khoác.
Töt-tö-chan oâa lïn khoác vaâ bùæt àêìu ài vïì nhaâ, hai doâng nûúác
mùæt chaãy traân trïn hai maá. Khi trúã vïì àïën con àûúâng töëi, em thöín
thûác:
- Con chûa bao giúâ thñch caái gò àïën mûác nhû thïë. Tûâ nay con
seä khöng bao giúâ hoãi xin böë meå möåt caái gò nûäa. Böë meå mua cho con
möåt con gaâ ài!
Cuöëi cuâng, meå vaâ böë phaãi mua cho em hai con.
Thêåt cûá nhû trúâi bûâng nùæng êëm sau cún mûa vêåy. Töt-tö-
chan tûúi cûúâi húán húã khi em ài vïì nhaâ vúái möåt caái höåp con àûång
hai con gaâ con.
Ngaây höm sau, meå thuï moåt ngûúâi thúå möåc àoáng möåt caái
chuöìng àùåc biïåt bùçng caác thanh göî vaâ coá lùæp boáng àiïån àïí giûä cho
gaâ àûúåc êëm. Töt-tö-chan suöët ngaây ngùæm gaâ, nhûäng con gaâ con
vaâng oáng tröng thêåt laâ xinh. Nhûng than öi! Àïën höm thûá tû, möåt
con khöng cûã àöång nûäa vaâ àïën höm thûá nùm, con kia cuäng chïët
nöët. Em vuöët vuöët vaâ goåi chuáng nhûng chuáng khöng coân kïu chiïëp
chiïëp àûúåc nûäa. Em chúâ, chúâ maäi, maâ khöng bao giúâ chuáng coân múã
mùæt ra. Thêåt àuáng nhû böë meå àaä noái. Vûâa khoác lùång leä, em vûâa àaâo
möåt caái höë úã trong vûúân chön hai con gaâ con. Vaâ em àïí möåt böng
hoa nhoã lïn chöî àoá. Caái chuöìng bêy giúâ sao tröng to vaâ röîng àïën
thïë. Thoaáng nhòn thêëy möåt caái löng gaâ nhoã tñ, vaâng oáng trong goác
chuöìng, em laåi nhúá àïën tiïëng kïu chiïm chiïëp nho nhoã cuãa chuáng
khi chuáng nhòn em úã höåi chúå, vaâ em laåi cùæn rùng khoác thêìm.
Chûa bao giúâ em thêëy thñch möåt àiïìu gò àïën mûác nhû thïë
trong àúâi vaâ noá àaä mêët ài nhanh quaá. Àêëy laâ lêìn àêìu tiïn em caãm
thêëy mêët maát vaâ ly biïåt.
CHÛÚNG 26 - QUÊÌN AÁO XOAÂNG XÔNH NHÊËT
Thêìy hiïåu trûúãng thûúâng àïì nghõ caác bêåc cha meå cho con em
mùåc quêìn aáo xoaâng xônh nhêët khi àïën trûúâng Tö-mö-e. Öng muöën
caác em mùåc quêìn aáo xoaâng xônh nhêët àïí khi coá bêín, coá raách cuäng
khöng sao. Öng cho rùçng, treã em khöng daám chúi àuâa vò súå bêín
hoùåc raách raách quêìn aáo röìi bõ mùæng, thò thêåt àaáng höí theån. Coá
nhûäng trûúâng tiïíu hoåc gêìn Tö-mö-e, hoåc sinh nûä mùåc àöìng phuåc
lñnh thuãy, hoåc sinh nam mùåc aáo veát cao cöí vaâ quêìn sooác. Caác hoåc
sinh Tö-mö-e ài hoåc mùåc quêìn aáo thûúâng vaâ caác em àûúåc pheáp cuãa
caác thêìy cö giaáo chúi àuâa thaã cûãa, khöng cêìn chuá yá gò àïën quêìn aáo
cuãa mònh. Thúâi àoá, quêìn khöng àûúåc bïìn nhû quêìn boâ bêy giúâ, do
àoá cêåu naâo cuäng mùåc quêìn vaá vaâ caác hoåc sinh nûä mùåc vaáy hay aáo
liïìn vaáy laâm bùçng loaåi vaãi bïìn nhêët.
Nhûäng luác röîi, Töt-tö-chan thñch chui dûúái haâng raâo vûúân vaâ
caác maãnh àêët boã khöng cuãa nhûäng ngûúâi khaác, nïn khöng phaãi
bêån têm àïën quêìn aáo laâ rêët húåp vúái em. Thúâi êëy coá rêët nhiïìu haâng
raâo dêy theáp gai, lùæm khi saát àïën têån mùåt àêët. Àïí chui dûúái möåt
haâng raâo nhû vêåy, baån phaãi àaâo àaâo búái búái nhû möåt con choá. Duâ
cêín thêån àïën mêëy, quêìn aáo cuãa em bao giúâ cuäng mùæc vaâo dêy theáp
gai vaâ raách. Möåt lêìn, em mùåc caái aáo vaáy bùçng vaãi muát-xú-lin àaä cuä,
xú caã ra, caã caái aáo bõ raách toaåc tûâ trïn xuöëng dûúái. Mùåc duâ aáo àaä
cuä, em biïët, meå rêët quyá caái aáo àoá. Vò thïë, em phaãi vùæt oác nghô xem
nïn noái nhû thïë naâo. Em khöng àuã can àaãm noái vúái meå laâ aáo raách
vò vûúáng dêy theáp gai. Em nghô töët hún hïët laâ bõa ra möåt cêu
chuyïån khöng thïí naâo traánh laâm raách aáo àûúåc. Cuöëi cuâng em nghô
àûúåc cêu chuyïån thïë naây:
- Khi con àang ài trïn àûúâng, - em noái döëi khi vïì àïën nhaâ,-
nhiïìu treã con laå àïën neám nhûäng con dao vaâo lûng con. Vò thïë aáo
cuãa con raách ra nhû vêåy.
Nhûng trong khi noái, em tûå nghô caách traã lúâi caác cêu hoãi
thïm cuãa meå. Cuäng may, meå chi noái :
- Thêåt ghï gúám quaá nhó.
Töt-tö-chan thúã phaâo nheå nhoäm. roä raâng meå thêëy rùçng trong
hoaân caãnh nhû vêåy, em khoá giûä àûúåc toaân veån böå aáo vaáy maâ meå ûa
thñch.
Leä dô nhiïn, meå khöng tin cêu chuyïån em kïí. Nïëu dao neám
vaâo lûng, thò khöng nhûäng aáo bõ raách maâ em cuäng phaãi bi thûúng.
Vêåy maâ em laåi hònh nhû khöng súå möåt chuát naâo. Meå biïët ngay àêy
laâ cêu chuyïån bõa. Tuy nhiïn, viïåc bõa möåt cúá nhû vêåy khöng phaãi
laâ àiïìu Töt-tö-chan quen laâm. Meå nhêån thêëy em àaä phaãi rêët khöí
têm vïì caái aáo vaâ àiïìu àoá khiïën baâ bùçng loâng. Nhûng coá möåt àiïìu
bêëy lêu nay meå vêîn muöën biïët, vaâ àêy laâ möåt dõp töët. Meå noái:
- Meå coá thïí hiïíu àûúåc, aáo con bõ dao laâm raách, nhûng taåi sao
maâ ngaây naâo quêìn con cuäng bõ raách?
Meå khöng thïí hiïíu nöíi caái quêìn coá viïìn àùng-ten cuãa Töt-tö-
chan höm naâo cuäng bõ raách àñt. Baâ coá thïí hiïíu quêìn bõ lêëm buân,
moân àuäng, nhûng laâm sao hiïíu àûúåc quêìn naâo cuäng raách bûúm ra
nhû thïë.
Töt-tö-chan nghô möåt luác röìi noái:
- Meå biïët àêëy, khi búái dûúái haâng raâo, khoá maâ giûä cho vaáy
khöng mùæc vaâo àêëy vaâ khi chui qua chui laåi khoá maâ giûä àûúc quêìn
khoãi moác. Vaã laåi, coân phaãi laâm troâ: "Xin löîi, cho pheáp töi vaâo chûá"
vaâ "Thöi, xin chaâo taåm biïåt" tûâ àêìu haâng raâo naây sang àêìu kia, cho
nïn quêìn aáo raách laâ phaãi.
Meå thêåt sûå khöng hiïíu nhûng nghe rêët vui. Meå hoãi:
- Coá vui khöng?
Ngaåc nhiïn vïì cêu hoãi cuãa meå, Töt-tö-chan noái:
- Sao meå khöng thûã xem. Rêët vui, vaâ thïë naâo quêìn aáo cuãa meå
cuäng raách!
Troâ chúi Töt-tö-chan rêët thñch vaâ thêëy rêët lyá thuá diïîn ra nhû
thïë naây:
Trûúác hïët, baån phaãi tòm möåt khoaãng àêët tröëng röång, xung
quanh coá haâng raâo dêy theáp gai. Troâ "Xin löîi, cho pheáp töi vaâo chûá"
àoâi hoãi baån phaãi nhêëc chöî dêy theáp coá gai, àaâo möåt caái höë, chui
xuöëng dûúái, röìi laåi àaâo möåt caái höë nûäa, lêìn naây baån luâi ra vaâ noái:
"Thöi xin chaâo taåm biïåt". Nhû thïë, meå thêëy rêët roä laâ vaáy Töt-tö-
chan àûúåc xùæn lïn khi em luâi ra, do àoá quêìn mùæc vaâo dêy theáp gai.
Viïåc laâm naây cûá phaãi laâm ài laâm laåi nhiïìu lêìn - àaâo àaâo, búái búái,
dûúái dêy theáp gai vúái troâ: "Xin löîi, töi vaâo àûúåc chûá?", röìi luâi ra qua
möåt caái höë múái vúái troâ: "Thöi xin chaâo taåm biïåt" vaâ cûá möîi lêìn nhû
thïë, quêìn aáo, vaáy xöëng laåi bõ raách. Töt-tö-chan ài ài laåi laåi ngoùçn
ngoeâo chûä chi rêët taâi tònh, àaâo àaâo búái búái dûúái raâo dêy theáp gai tûâ
àêìu noå àïën àêìu kia. Thaão naâo, quêìn cuãa em raách hïët caã.
Möåt troâ chúi nhû vêåy, chó laâm cho ngûúâi lúán mïåt vaâ chùèng coá
gò laâ lyá thuá caã, laåi lyá thuá àïën thïë àöëi vúái treã em, thêåt laâ kyâ laå! Nhòn
Töt-tö-chan, toác, tai, moáng tay àêìy àêët caát, meå khöng thïí khöng
caãm thêëy muöën àuúåc nhû thïë. Vaâ cuäng khöng thïí khöng thaán phuåc
thêìy hiïåu trûúãng. Viïåc öng àïì nghõ àïí caác em mùåc quêìn aáo maâ caác
em tha höì laâm bêín laâ möåt vñ duå nûäa chûáng toã öng hiïíu caác em nhû
thïë naâo.
CHÛÚNG 27- TA-KA-HA-SI
Möåt buöíi saáng, khi caác em àang chaåy trong sên trûúâng, thêìy
hiïåu trûúãng baão:
- Naây, caác em, àêy laâ möåt baån múái cuãa caác em. Tïn baån laâ Ta-
ka-ha-si. Em seä hoåc úã toa taâu lúáp möåt.
Caác hoåc sinh, kïí caã Töt-tö-chan, àïìu nhòn Ta-ka-ha-si. Cêåu
ta ngaã muä cuái chaâo vaâ noái möåt caách theån thuâng:
- Xin chaâo caác baån.
Töt-tö-chan vaâ caác baån cuãa em coân thêëp beá, vò múái chó hoåc lúáp
möåt, nhûng Ta-ka-ha-si laâ con trai, maâ laåi coân thêëp beá hún, chên
tay baån àïìu ngùæn cuän. Tay cêåu ta cêìm muä, cuäng rêët nhoã, nhûng
àûåúc caái, cêåu ta coá àöi vai röång. Cêåu ta àûáng tröng thêåt àaáng
thûúng.
Töt-tö-chan noái vúái Mi-y-ö-chan vaâ Sac-kö-chan:
- Chuáng ta ra noái chuyïån vúái cêåu êëy ài.
Caác em ài ra chöî Ta-ka-ha-si. Khi caác em laåi gêìn, cêåu ta cûúâi
rêët niïìm núã vaâ caác em cuäng cûúâi. Cêåu ta coá àöi mùæt to, troân vaâ
hònh nhû muöën noái àiïìu gò. Töt-tö-chan gúåi yá:
- Baån coá muöën xem lúáp hoåc úã trong taâu khöng?
- ÛÂ, Ta-ka-ha-si traã lúâi röìi àöåi muä lïn àêìu. Töt-tö-chan vöåi
vaâng chó cho baån lúáp hoåc vaâ vûâa nhaãy lïn taâu vûâa goåi cêåu ta úã cûãa:
- Nhanh lïn.
Ta-ka-ha-si ài tröng coá veã nhanh, nhûng vêîn bõ boã rúi möåt
àoaån xa.
- Mònh àïën àêy,- cêåu ta noái trong khi têåp tïînh ài vïì phiaá
trûúác, cöë chaåy.
Töt-tö-chan nhêån ra rùçng Ta-ka-ha-si khöng keáo lï chên vò bõ

baåi liïåt nhû Y-a-su-a-ki-chan nhûng cêåu ta cuäng phaãi mêët ngêìn êëy
thúâi giúâ múái ài àïën chöî taâu. Em lùång leä àûáng àúåi baån. Ta-ka-ha-si
àang cöë chaåy rêët vöåi. Chên cêåu ta ngùæn, laåi voâng kiïìng. Caác thêìy
giaáo vaâ ngûúâi lúán àïìu biïët laâ cêåu khöng thïí lúán àûúåc hún nûäa. Khi
biïët Töt-tö-chan àang nhòn mònh, cêåu ta gùæng chaåy nhanh hún,
vung caã hai tay. Khi àïën cûãa, cêåu noái:
- Baån chaåy nhanh thêåt,- röìi tiïëp-, Mònh ngûúâi úã Ö-sa-ka.
- Baån úã Ö-sa-ka aâ?
Töt-tö-chan reo lïn thñch thuá. Ö-sa-ka laâ thaânh phöë em hùçng
mú ûúác nhûng chûa àûúåc nhòn thêëy bao giúâ. Em ruöåt meå, cêåu cuãa
em, laâ sinh viïn àaåi hoåc vaâ möîi khi vïì nhaâ, cêåu thûúâng àûa hai tay
öm àêìu em nhêëc böíng lïn thêåt cao vaâ noái: " Cêåu seä giuáp cho chaáu
nhòn thêëy Ö-sa-ka. Naâo àaä thêëy Ö-sa-ka chûa?"
Àêëy chó laâ möåt troâ chúi maâ ngûúâi lúán thûúâng àuâa vúái treã con,
nhûng Töt-tö-chan rêët tin cêåu. Möîi lêìn àûúåc cêåu nhêëc lïn nhû vêåy,
da mùåt em cùng ra, mùæt tröng laå hùèn ài vaâ tai rêët àau nhûng em
vêîn cöë ngûúác nhòn vïì têån phña xa àïí xem coá thêëy Ö-sa-ka khöng.
Nhûng chùèng tröng thêëy gò caã. Tuy vêåy, em luön tin tûúãng rùçng
möåt ngaây naâo àoá, em seä nhòn thêëy thaânh phöë êëy. Vò thïë möîi lêìn
cêåu àïën, em thûúâng nhùæc: " Cêåu giuáp chaáu nhòn thêëy Ö-sa-ka ài".
Thïë laâ Ö-sa-ka àaä trúã thaânh thaânh phöë cuãa ûúác mú. Vaâ Ta-ka-ha-si
laâ ngûúâi cuãa thaânh phöë êëy!
Em noái vúái Ta-ka-ha-si:
- Baån kïí cho töi nghe vïì Ö-sa-ka ài!
- Vïì Ö-sa-ka haã?- Ta-ka-ha-si hoãi laåi, móm cûúâi sung sûúáng.
Gioång noái cuãa cêåu ta roä raâng vaâ chñn chùæn. Àuáng luác àoá chuöng reo
vaâo tiïët möåt.
- Tiïëc quaá!- Töt-tö-chan noái.
Ta-ka-ha-si ài vaâo lúáp vui veã, àu àûa caái thên hònh nhoã beá
hêìu nhû bõ caái cùåp che mêët vaâ ngöìi vaâo baân àêìu. Töt-tö-chan vöåi
vaâng ngöìi xuöëng caånh cêåu ta. Em thñch nhêët laâ coá thïí ngöìi àêu
cuäng àûúåc. Em khöng muöën xa cêåu ta. Thïë laâ Ta-ka-ha-si trúã
thaânh möåt ngûúâi baån cuãa em.

Tottochan - Cö Beá Ngöìi Bïn Cûãa Söí 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tottochan - Cö Beá Ngöìi Bïn Cûãa Söí 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tottochan - Cö beá ngöìi bïn cûãa söí 1

Tottochan - Cö beá bïn cûãa söí

LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU ........................................................................................................................... 4

LÚÂI TAÁC GIAÃ GÛÃI BAÅN ÀOÅC VIÏÅT NAM................................................................................... 6

CHÛÚNG MÖÅT - NHAÂ GA............................................................................................................ 8

CHÛÚNG HAI - CÖ BEÁ BÏN CÛÃA SÖÍ ...................................................................................... 10

CHÛÚNG BA - TRÛÚÂNG MÚÁI ................................................................................................... 15

CHÛÚNG BÖËN - THÊÌY HIÏÅU TRÛÚÃNG.................................................................................. 18

CHÛÚNG NÙM - GIÚÂ ÙN TRÛA ............................................................................................... 22

CHÛÚNG SAÁU - TOTTOCHAN BÙÆT ÀÊÌU ÀI HOÅC ................................................................. 24

CHÛÚNG BÊÍY - CÖ BEÁ TRÏN CON TAÂU ................................................................................ 27

CHÛÚNG TAÁM - BAÂI HOÅC ÚÃ TRÛÚÂNG TÖ-MÖ-E .................................................................. 29

CHÛÚNG CHÑN - THÛÁC ÙN CUÃA BIÏÍN VAÂ CUÃA ÀÊËT .......................................................... 32

CHÛÚNG MÛÚÂI - NHAI CHO KÔ .............................................................................................. 35

CHÛÚNG MÛÚÂI MÖÅT - CUÖÅC DAÅO CHÚI ÚÃ TRÛÚÂNG......................................................... 36

CHÛÚNG MÛÚÂI HAI - BAÂI HAÁT CUÃA TRÛÚÂNG .................................................................... 39

CHÛÚNG MÛÚÂI BA - DOÅN ÀI CHO SAÅCH SEÄ ........................................................................ 42

CHÛÚNG MÛÚÂI BÖËN - TÏN CUÃA TÖT-TÖ-CHAN................................................................. 46

CHÛÚNG MÛÚÂI SAÁU - MÖÅT TOA XE KHAÁC LAÅI TÚÁI ........................................................... 48

CHÛÚNG MÛÚÂI BÊÍY - BÏÍ BÚI ................................................................................................. 52

CHÛÚNG MÛÚÂI TAÁM - PHIÏËU BAÁO ÀIÏÍM ............................................................................ 55

CHÛÚNG 19. KYÂ NGHÓ HEÂ BÙÆT ÀÊÌU ..................................................................................... 57

CHÛÚNG 20. MÖÅT CUÖÅC PHIÏU LÛU MAÅO HIÏÍM ............................................................. 60

CHÛÚNG 21 - THÛÃ THAÁCH LOÂNG DUÄNG CAÃM .................................................................... 64

CHÛÚNG 22. PHOÂNG DIÏÎN TÊÅP ............................................................................................. 67

CHÛÚNG 23 - CHUYÏËN ÀI SUÖËI NÛÚÁC NOÁNG .................................................................... 70

CHÛÚNG 24 - BÖÅ MÖN THÏÍ DUÅC NGHÏÅ THUÊÅT................................................................. 74

CHÛÚNG 25 - THÛÁ CON THÑCH NHÊËT .................................................................................. 79

CHÛÚNG 26 - QUÊÌN AÁO XOAÂNG XÔNH NHÊËT ...................................................................... 82

CHÛÚNG 27- TA-KA-HA-SI ....................................................................................................... 85

LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU

Baån àoåc Viïåt Nam thên mïën,

Dear Vietnamese Readers,

Kuroyanagi, UNICEF Goodwill Ambassador. It is not the first

LÚÂI TAÁC GIAÃ GÛÃI BAÅN ÀOÅC VIÏÅT NAM

Author's Message to Viernamese Readers

“My elementary school has always been my favourite place,

CHÛÚNG MÖÅT - NHAÂ GA

CHÛÚNG HAI - CÖ BEÁ BÏN CÛÃA SÖÍ

- Töi hiïíu röìi, chó coá úã ba phña...

CHÛÚNG BA - TRÛÚÂNG MÚÁI

Àïën trûúác cöíng trûúâng múái, Töt-tö-chan dûâng laåi. Cöíng

CHÛÚNG BÖËN - THÊÌY HIÏÅU TRÛÚÃNG

CHÛÚNG NÙM - GIÚÂ ÙN TRÛA

CHÛÚNG SAÁU - TOTTOCHAN BÙÆT ÀÊÌU ÀI HOÅC

CHÛÚNG BÊÍY - CÖ BEÁ TRÏN CON TAÂU

CHÛÚNG TAÁM - BAÂI HOÅC ÚÃ TRÛÚÂNG TÖ-MÖ-E

CHÛÚNG CHÑN - THÛÁC ÙN CUÃA BIÏÍN VAÂ CUÃA ÀÊËT

Sau àoá thêìy hiïåu trûúãng hoãi caã lúáp:

CHÛÚNG MÛÚÂI - NHAI CHO KÔ

Thöng thûúâng bùæt àêìu bûäa ùn ngûúâi ta hay noái: “I-ta-da-ki-

CHÛÚNG MÛÚÂI MÖÅT - CUÖÅC DAÅO CHÚI ÚÃ TRÛÚÂNG

CHÛÚNG MÛÚÂI HAI - BAÂI HAÁT CUÃA TRÛÚÂNG

- Bêy giúâ chuáng ta seä cuâng nhau haát nheá.

CHÛÚNG MÛÚÂI BA - DOÅN ÀI CHO SAÅCH SEÄ

CHÛÚNG MÛÚÂI BÖËN - TÏN CUÃA TÖT-TÖ-CHAN

CHÛÚNG MÛÚÂI LÙM - CAÁC DIÏÎN VIÏN HAÂI KÕCH

Höm qua Töt-tö-chan rêët buöìn. Meå em baão:

CHÛÚNG MÛÚÂI SAÁU - MÖÅT TOA XE KHAÁC LAÅI TÚÁI

CHÛÚNG MÛÚÂI BÊÍY - BÏÍ BÚI

CHÛÚNG MÛÚÂI TAÁM - PHIÏËU BAÁO ÀIÏÍM

CHÛÚNG 19. KYÂ NGHÓ HEÂ BÙÆT ÀÊÌU

CHÛÚNG 21 - THÛÃ THAÁCH LOÂNG DUÄNG CAÃM