You are on page 1of 99

V.

BLAXCÖ IBANHÏX 194

Gaàacàö móm cûúâi nhuän nhùån va cuái nhòn xuöëng.


Nhûng àöìng thúâi anh ngoe nguêíy thên hònh thanh
lõch cuãa anh nhû muöën noái rùçng giaã thiïët cuãa Àöng
Höxï chùèng coá gò laâ laå lùæm.
- Song cêåu chúá coá tûúãng nhêìm! Huan aå! Öng uãy
quyïìn noái tiïëp. Nïëu Àönha Xön muöën biïët roä möåt
ngûúâi àêëu boâ nhû thïë naâo, caái àoá chó vò naâng thñch
maâu sùæc àõa phûúng, thêåt tònh coá thïë thöi. Naâng àaä
baão töi: "Nhúâ öng dêîn öng êëy àïën Tablaàa vaâo ngaây
kia". Höm êëy coá möåt cuöåc thûã boâ úã ganaàïria(1) cuãa
hêìu tûúác Àú Möraima. Hêìu tûúác töí chûác cuöåc vui naây
cho chaáu gaái. Töi cuäng àûúåc múâi. Chuáng ta seä cuâng ài.
Hai ngaây sau, vaâo möåt buöíi chiïìu, anh mataào vaâ
öng uãy quyïìn cuãa anh rúâi khoãi phöë Fïria, ùn mùåc theo
kiïíu nhûäng ngûúâi cêìm garöcha, giûäa möåt àaám àöng
chaåy ra cûãa, hoùåc tuå têåp trïn heâ àïí xem.
Nhûäng keã vö cöng röìi nghïì noái:
- Hoå ài Tablaàa àêëy!
Àöng Höxï cûúäi möåt con ngûåa trùæng khoãe maånh, ùn
mùåc kiïíu úã nöng thön: aáo ngùæn röång, quêìn daå, uãng
mêìu vaâng vaâ àöi öëng bùçng da boåc lêëy quêìn goåi laâ
daiönú. Coân anh mataào thò nhên dõp höåi naây àaä mùåc

(1) Ganaàïria: traåi chùn nuöi boâ chiïën. Caác chuã traåi àïìu cöë giûä
cho giöëng boâ cuãa mònh àûúåc thuêìn tuáy tûâ thïë hïå naây àïën
thïë hïå khaác, khiïën nhûäng con boâ xuêët xûá tûâ möåt ganaàïria
àïìu coá hònh thûác vaâ àùåc àiïím giöëng nhau.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 195

böå quêìn aáo kyâ laå maâ caác àêëu sô thúâi xûa vêîn duâng
trûúác khi phong tuåc ngaây nay laâm cho caách ùn mùåc
cuãa hoå giöëng moåi ngûúâi khaác. Anh àöåi muä calanï (1)
bùçng nhung xuâ löng coá quai. Cöí aáo súmi cuãa anh
khöng thùæt ca-vaát maâ gaâi bùçng hai haåt kim cûúng. Hai
haåt kim cûúng khaác, rêët to, oáng aánh trïn ngûåc aáo coá
chïëp li hònh öëng. AÁo veát vaâ aáo gilï cuãa anh àïìu bùçng
nhung maâu nêu xaám, diïìm vaâ caác thûá trang trñ maâu
àen, thùæt lûng cuãa anh bùçng luåa höìng; möåt chiïëc quêìn
cöåc cheän thïu maâu xêîm boá saát cùåp àuâi nhoã nhùæn vaâ
gên guöëc cuãa anh vaâ thùæt chùåt vaâo àêìu göëi bùçng àöi
nõt àen coá daãi bùng löìng böìng; àöi ghïåt maâu höí phaách
cuãa anh coá diïìm bùçng da chaåy suöët khe àoáng múã vaâ
àöi giaây ngùæn cöí cuãa anh cuâng maâu vúái àöi ghïåt, bõ
che khuêët möåt phêìn trong nhûäng caái baân àaåp röång
kiïíu A Rêåp coá nhûäng àinh thuác ngûåa lúán bùçng baåc.
Trïn sûúân yïn ngûåa, àùåt lïn trïn têëm aáo ngûåa lõch sûå
bùçng vaãi Pïrï coá nhûäng buáp luãng la luãng lùèng laâ möåt
caái aáo khoaác xaám phña trïn lûng maâu àen vaâ loát maâu
àoã.
Hai ngûúâi cho ngûåa chaåy nûúác kiïåu, vaác trïn vai caái
garöcha bùçng göî mõn vaâ bïìn, àêìu trïn coá möåt caái àïåm
bùçng xú gai buöåc chùåt vaâ phöìng lïn xung quanh muäi

(1) Calanï: möåt loaåi muä nhoã, hònh troân, búâ gêåp lïn.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 196

sùæt nhoån. Thêëy hai ngûúâi ài qua, ai nêëy cêët tiïëng chaâo
nhiïåt liïåt:
- Hoan hö nhûäng con ngûúâi duäng caãm!
Caác phuå nûä vêîy tay:
- Chuáa ban phuác cho caác võ! Öng Huan úi, ài chúi
cho thêåt vui nheá!
Hai ngûúâi thuác ngûåa vûúåt khoãi möåt àaám treã con
chaåy theo vaâ chiïëc chên ngûåa goä àïìu àïìu xuöëng mùåt
àûúâng laát àaá xanh cuãa nhûäng ngoä heãm coá tûúâng trùæng
bao quanh.
Trong caái phöë yïn tônh cuãa Àönha Xön, möåt phöë coá
nhiïìu tû dinh quyá phaái vúái nhûäng raâo sùæt thùæt cöí böìng
vaâ voång lêu röång, hoå gùåp möåt söë ngûúâi mang garöcha
àang àûáng àúåi úã ngoaâi cûãa, ngöìi im trïn mònh ngûåa
vaâ tûåa vaâo cêy daáo cuãa mònh. Àoá laâ nhûäng thanh niïn
quyá töåc, baâ con hoùåc beâ baån cuãa Àönha Xön. Hoå thên
aái chaâo anh mataào, hoå vui thñch thêëy àaám höåi coá caã
anh dûå. Cuöëi cuâng hêìu tûúác Àúâ Möraima xuêët hiïån,
öng lêåp tûác nhaãy lïn mònh ngûåa.
- Tñ nûäa thò chaáu noá seä xuöëng. Caác võ coân laå gò phuå
nûä!... Bao giúâ cuäng chêåm.
Öng noái nhû vêåy vúái veã trõnh troång thûúâng lïå dûúâng
nhû möîi lúâi noái cuãa öng àïìu laâ nhûäng cêu sêëm truyïìn.
Hêìu tûúác laâ möåt ngûúâi àaä coá tuöíi, xûúng xêíu, vúái böå
rêu maá daâi vaâ baåc trùæng, nhûng miïång vaâ mùæt vêîn giûä
àûúåc veã höìn nhiïn nhû cuãa treã thú. Lõch thiïåp vaâ mûåc

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 197

thûúác trong ngön ngûä, lanh leån trong daáng àiïåu, ñt


cûúâi, àoá cuäng laâ möåt nhaâ àaåi quyá töåc löëi xûa, hêìu nhû
luác naâo cuäng mùåc quêìn aáo ài ngûåa, thuâ gheát löëi söëng
thúâi thûúång, ngaán nhûäng caái boá buöåc xaä giao maâ àõa
võ cuãa öng bùæt öng tuên theo nhûäng khi öng úã Xïvilú.
Öng chó thñch ngao du úã nöng thön vúái caác taá àiïìn vaâ
caác ngûúâi nuöi boâ cuãa öng maâ öng àöëi xûã thên mêåt
gêìn nhû laâ baån beâ. Öng chó coân húi biïët viïët do ñt khi
cêìm àïën buát, nhûng khi coá ngûúâi noái vïì nhûäng con vêåt
chiïën àêëu, vïì nuöi boâ möång vaâ nuöi ngûåa, vïì viïåc
àöìng aáng thò mùæt öng saáng lïn vaâ coá veã quaã quyïët toã
ra öng laâ möåt ngûúâi rêët thaânh thaåo.
Vöìng kim ö bõ che khuêët, vaâ khoaãng trúâi, nhû möåt
têëm thaãm vaâng treo úã àêìu phöë, trïn caác bûác tûúâng
trùæng, böîng múâ ài: möåt àaám mêy to bay ngang qua caái
vuâng xanh lú nùçm giûäa hai dêîy maái nhaâ. möåt söë
khaách nhòn lïn e ngaåi.
- Xin caác võ àûâng lo, hêìu tûúác trõnh troång noái. Luác
naäy töi àaä tröng thêëy möåt maãnh giêëy bõ gioá cuöën vïì
hûúáng maâ töi biïët: Höm nay seä khöng mûa.
Ai nêëy yïn têm : Trúâi khöng thïí mûa vò hêìu tûúác
àaä noái quaã quyïët nhû vêåy. Hêìu tûúác hiïíu roä thúâi tiïët
nhû möåt öng laäo chùn boâ, khöng bao giúâ nhêìm.
Hêìu tûúác àïën bïn caånh anh mataào vaâ noái:
- Nùm nay túá chuêín bõ cho cêåu nhûäng trêån àêëu rêët
tuyïåt. Nhûäng con boâ àùåc biïåt! Àïí xem röìi cêåu giïët

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 198

chuáng noá coá cûâ khöng. Cêåu biïët àêëy, nùm ngoaái túá bûåc
quaá: nhûäng con boâ daåo êëy àaáng àûúåc gùåp nhûäng àêëu
sô khaá hún.
Àönha Xön xuêët hiïån, möåt tay nêng taâ aáo ài ngûåa
maâu àen àïí löå ra àöi öëng giêìy cao cöí bùçng da xaám.
Naâng mùåc sú mi àaân öng, aáo gi lï bùçng nhung maâu
maâo gaâ, aáo ngoaâi ngùæn, thùæt ca-vaát àoã, àöåi chiïëc muä
nhung xûá Øngàaludi duyïn daáng lïn nhûäng voâng toác
cuãa naâng. Naâng tûâ tûâ lïn yïn vaâ cêìm lêëy cêy garöcha
trong tay möåt ngûúâi àêìy túá. Trong khi chaâo baån hûäu
vaâ xin löîi àaä àïí hoå phaãi chúâ àúåi, naâng àûa mùæt quan
saát Gaàacàö. Àöng Höxï thuác ngûåa àïën gêìn àõnh giúái
thiïåu. Nhûng Àönha Xön àaä vûúåt lïn trûúác vaâ tiïën laåi
bïn ngûúâi mataào:
- Xin caãm ún öng túái dûå. Rêët hên haånh àûúåc quen
öng.
Vaâ naâng chòa ra möåt baân tay nhoã nhùæn vaâ thúm
lûâng maâ anh chaâng mataào ngaåc nhiïn vaâ böëi röëi,
nùæm thêåt chùåt trong baân tay to tûúáng cuãa anh àaä
quen àaánh ngaä nhûäng con quaái vêåt. Nhûng caái baân
tay nhoã nhùæn vaâ trùæng höìng kia khöng nhûäng khöng
bõ nùæm tay thö baåo cuãa anh boáp beåp maâ coân àaáp laåi
bùçng möåt caái nùæm maånh meä röìi ruát ra dïî daâng.
Mùåc dêìu xuác àöång, Gaàacàö hiïíu rùçng anh phaãi coá
möåt cêu gò àoá àïí traã lúâi; anh beân luáng tuáng mêëy lúâi
nhû noái vúái möåt öng hêm möå àêëu boâ:

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 199

- Caãm ún.. úã nhaâ baâ bònh yïn maånh khoãe caã chûá?...

Àönha Xön khöng thïí nhõn àûúåc möåt tiïëng cûúâi kñn
àaáo nhûng tiïëng cûúâi cuãa naâng bõ lêëp trong nhûäng
tiïëng voá ngûåa nïån xuöëng mùåt àûúâng. Naâng phoáng
ngûåa chaåy nûúác kiïåu lúán vaâ caã àoaân kyå sô phoáng theo
àïí höå töëng. Gaàacàö xêëu höí ài luâi àùçng sau, haäy coân
ngaåc nhiïn vaâ nghi nghi mònh vûâa noái möåt àiïìu gò daåi
döåt.
Trûúác tiïn, àoaân ngûúâi ngûåa phoáng túái búâ söng, àïí
laåi sau lûng caái Thaáp Vaâng, sau àoá tiïën vaâo nhûäng àaåi
löå traãi caát chaåy xuyïn qua nhûäng khu vûúân rêm maát,
röìi ài vaâo möåt con àûúâng úã hai bïn coá rêët nhiïìu tiïåm
rûúåu vaâ quaán nhoã. Túái Tablaàa, hoå tröng thêëy trïn
caánh àöìng xanh rò, gêìn haâng raâo ngùn àöìng coã vúái khu
nhöët boâ, möåt àaám àöng àen nghõt vaâ rêët nhiïìu xe cöå.
Con söng Goadankivia chaãy doåc caánh àöìng coã naây.
ÚÃ búâ bïn kia, trïn möåt àónh àöìi hiïån ra thõ trêën Xùng
Huan Àananphanaátchú nêëp dûúái boáng möåt toâa lêu àaâi
àöí naát. Nhûäng ngöi nhaâ nöng thön phúi nhûäng bûác
tûúâng trùæng giûäa nhûäng vûúân ö-liu maâu xaám baåc. ÚÃ
núi chên trúâi múã röång trïn nïìn trúâi xanh biïëc vêåt vúâ
nhûäng àaám mêy xöëp nhû böng, thêëp thoaáng boáng nhaâ
cûãa úã Xïvilú vaâ nöíi bêåt lïn trïn hïët laâ hònh àöì söå cuãa
nhaâ thúâ vaâ cuãa cöng trònh kiïën truác tuyïåt vúâi
Giranàa (1) nhuöåm maâu höìng nhaåt dûúái aánh chiïìu taâ.

(1) Giranàa: Thaáp vuöng úã Xïvilú, möåt cöng trònh kiïën truác nöíi
tiïëng úã Têy Ban Nha xêy dûång tûâ nùm 1184 àïën nùm 1196

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 200

Caác kyå sô phaãi khoá nhoåc múái len nöíi qua àaám àöng.
Nhûäng haânh vi kyâ cuåc cuãa Àönha Xön àaä gúåi tñnh toâ
moâ cuãa caác phu nhên úã Xïvilú nïn hoå keáo túái gêìn nhû
àuã mùåt. Caác baån gaái cuãa Àönha Xön ngöìi trïn xe chaâo
naâng vaâ thêëy naâng rêët àeåp trong böå quêìn aáo nûãa nam
nûãa nûä. Caác cö em hoå cuãa naâng, con gaái cuãa hêìu tûúác
Àúâ Möraima, cö thò chûa lêåp gia àònh, cö thò àïën vúái
chöìng, khuyïn naâng phaãi cêín thêån:
- Nhên danh Chuáa, chõ Xön úi, xin chõ àûâng liïìu
quaá!...
Nhûäng ngûúâi àïën thûã boâ cûúäi ngûåa vaâo trong khu
nhöët boâ. Hoå àûúåc nhûäng thûúâng dên túái dûå höåi hoan
hö nhiïåt liïåt. Nhûäng con ngûåa tröng thêëy tûâ xa vaâ
àaánh húi ra keã thuâ, bùæt àêìu löìng löån, dêåm chên trûúác
vaâ hñ lïn dûúái baân tay cûáng caáp cuãa ngûúâi cûúäi.
Luác àoá, àaân boâ möång àaä àûúåc quêy laåi úã giûäa khu
nhöët. Coá nhûäng con bònh tônh gùåm coã hoùåc àûáng im
lòm trïn caánh àöìng àaä húi uáa àoã vò khñ laånh muâa
àöng, böën chên chuåm laåi vaâ moäm chuác xuöëng. Coá
nhûäng con nhaát hún ài tûâ tûâ vïì phña con söng. Nhûäng
con Cabïxtúrö khön ngoan àaåo maåo lêåp tûác àuöíi theo
laâm cho nhaåc àöìng àeo núi cöí kïu leng keng, coân
nhûäng chuá chùn boâ thò giuáp chuáng têåp húåp nhûäng con

dûúái thúâi caác vua Mörú.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 201

àang lêín tröën bùçng caách duâng suáng cao su bùæn àaá vaâo
sûâng.
Caác kyå sô àûáng nguyïn möåt chöî rêët lêu dûúâng nhû
àïí baân baåc, trong khi cöng chuáng noáng ruöåt xem
nhûäng caãnh tûúång kyâ thuá.
Ngûúâi àêìu tiïn taách ra khoãi nhoám kyå sô laâ hêìu tûúác
Àúâ Möraima, theo sau coá möåt ngûúâi baån. Hai ngûúâi
phoáng ngûåa vïì phña caác con boâ möång, dûâng ngûåa úã saát
chuáng, àûáng thùèng lïn trïn baân àaåp, hoa cêy garöcha
lïn vaâ theát to àïí laâm cho chuáng súå. Thïë laâ möåt con boâ
àen, vúái cùåp gioâ to khoãe, taách ra khoãi àaân vaâ chaåy vïì
phña cuöëi khu nhöët boâ.
Hêìu tûúác Àúâ Möraima kiïu haänh vïì traåi boâ cuãa
mònh laâ àuáng: núi àêy chó nuöi nhûäng con boâ àeåp àeä
àûúåc lai taåo kheáo. ÚÃ àêy khöng coá nhûäng con boâ thõt
da bêín, daây cöåp vaâ xuâ xò, moáng röång, àêìu guåc, cùåp
sûâng to tûúáng vaâ moåc lïåch. ÚÃ àêy chó coá nhûäng con boâ
nhanh nheån, gên guöëc, bùæp thõt vaåm vúä, chên dêåm
laâm mùåt àêët rung chuyïín vaâ buåi böëc muâ mõt, löng
mûúåt oáng nhû löng ngûåa quyá, tai maâu àoã xêîm, cöí röång
vaâ mêåp, chên ngùæn, àuöi daâi vaâ thanh, sûâng ngay
ngùæn, nhoån hoùæt vaâ nhùén nhuåi nhû coá ngûúâi thúå kheáo
naâo àaä nùån ra, moáng chên ngùæn, nhoã vaâ troân nhûng
àuã àöå cûáng àïí cùæt coã nhû möåt con dao theáp.
Hai ngûúâi àuöíi theo con vêåt, quêëy röëi noá tûâ hai phña
vaâ caãn àûúâng möîi khi noá àõnh laãng vïì phña söng. Cuöëi

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 202

cuâng, hêìu tûúác Àúâ Möraima thuác ngûåa vûúåt lïn gêìn
noá, giú giaáo cùæm vaâo möng noá. Con boâ bõ sûác àêíy kïët
húåp cuãa tay ngûúâi vaâ con ngûåa, mêët thùng bùçng vaâ
ngaä lùn xuöëng baäi coã. buång tïnh hïnh, sûâng lêîn vaâo
coã, chöíng böën voá lïn trúâi.
Nhaâ nuöi boâ cùæm ngoån garöcha naây nhanh vaâ dïî
khiïën cho möåt traâng vöî tay vang lïn úã phña bïn kia
haâng raâo. Hoan hö caác cuå giaâ! Khöng ai thaåo vïì boâ
möång nhû hêìu tûúác. Öng àiïìu khiïín chuáng dïî daâng
dûúâng nhû öng taåo ra chuáng. Caái àoá cuäng khöng laå vò
öng sùn soác chuáng tûâ khi chuáng múái àeã cho àïën khi
chuáng bõ àûa ài giïët úã àêëu trûúâng.
Ngay luác sau àoá, möåt söë kyå sô khaác mong àûúåc tiïëng
khen cuãa àaám àöng cuäng àïì nghõ cho mònh têën cöng
boâ nhûng hêìu tûúác Àúâ Möraima muöën àïí chaáu gaái
laâm. Naâng nhêët quyïët àoâi àêm garöcha cho nïn töët
nhêët laâ àïí naâng laâm ngay, trûúác khi àaân boâ nöíi caáu
vò luön luön bõ khiïu khñch.

Àönha Xön thuác ngûåa tiïën lïn, nhûng con ngûåa súå
boâ, nïn cûúäng laåi. Hêìu tûúác àõnh ài keâm chaáu gaái
nhûng naâng khöng chõu. Khöng! naâng muöën Gaàacàö
ài vúái naâng vò anh laâ àêëu sô. Gaàacàö àêu röìi nhó?
Haäy coân xêëu höí vïì sûå vuång vïì cuãa mònh, anh chaâng
mataào àïën àûáng bïn caånh Àönha Xön khöng noái
möåt lúâi.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 203

Hai ngûúâi phoáng ngûåa vïì phña àaân boâ. Con ngûåa
cuãa Àönha Xön cûúäng laåi, löìng lïn, khöng chõu tiïën,
nhûng ngûúâi nûä kyå sô rùæn roãi bùæt noá phaãi tiïëp tuåc
chaåy. Gaàacàö tay vung vêíy cêy garöcha, miïång theát
nhûäng tiïëng nghe hïåt boâ röëng, chùèng khaác chi luác úã
àêëu trûúâng anh kñch con thuá dûä àïí noá àêëu vúái anh.

Anh dïî daâng taách àûúåc möåt con boâ ra khoãi àaân. Möåt
con boâ da trùæng àiïím nhûäng àöëm hung hung, cöí baånh,
yïëm sïå, sûâng nhoån, rúâi xa nhûäng con khaác röìi chaåy vïì
cuöëi khu nhöët boâ, dûúâng nhû àoá laâ Kïrùngxia (1) cuãa
noá vaâ noá bõ huát vïì àêëy, khöng thïí cûúäng nöíi.

Àönha Xön xöng lïn vaâ cuâng Gaàacàö àuöíi theo noá.

- Phu nhên nïn cêín thêån! Anh kïu lïn. Con boâ êëy
giaâ nïn quãy quaái lùæm àêëy! Phu nhên phaãi chuá yá keão
noá quay laåi!

Quaã vêåy, con boâ quay mònh laåi. Àang luác Àönha
Xön sùæp sûãa bùæt chûúác hêìu tûúác reä ngûåa sang möåt bïn
àïí àêm garöcha vaâo möng vaâ quêåt ngaä con boâ, thò noá
àoaán ra nguy cú, xoay ngoùæt mònh laåi vaâ àûáng huâng
duäng, àe doåa trûúác hai kyå sô àang choåc phaá noá. Con
ngûåa cuãa Àönha Xön phoáng vûúåt qua con boâ maâ naâng

(1) Kïrùngxia: Àõa àiïím trïn àêëu trûúâng maâ con boâ thñch àïën,
vñ duå caånh möåt con ngûåa chïët. Möåt con con boâ möång ruát vïì
Kïrùngxia thò àêëu vúái noá rêët nguy hiïím.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 204

khöng thïí ghòm laåi, thïë laâ con vêåt löìng theo. Noá àang
tûâ chöî bõ ngûúâi àuöíi trúã thaânh àuöíi ngûúâi.
Àönha Xön khöng hïì nghô àïën chuyïån chaåy tröën. ÚÃ
àùçng kia coá haâng nghòn con mùæt àang nhòn naâng,
naâng súå bõ chõ em baån cûúâi vaâ bõ nam giúái thûúng haåi.
Vò vêåy naâng giêåt dêy cûúng vaâ àöëi àêìu vúái con thuá.
Nhû möåt ngûúâi picaào, cêy garöcha keåp dûúái caánh tay,
naâng cùæm muäi sùæt cuãa noá vaâo cöí con boâ àang cuái àêìu
lao vaâo ngûúâi naâng. Maáu voåt ra nhû suöëi trïn yïëm
trùæng cuãa noá, nhûng trïn àaâ khöng thïí kòm àûúåc, noá
tiïëp tuåc xöng laåi bêët chêëp vïët thûúng vaâ noá huác vaâo
buång con ngûåa, lùæc vaâ hêët böíng ngûåa lïn. Ngûúâi nûä kyå
sô bõ quêåt ngaä xuöëng àêët. Möåt tiïëng kïu thêët thanh tûâ
trùm miïång ngûúâi vang lïn úã gêìn haâng raâo. Con ngûåa
thoaát khoãi cùåp sûâng, phoáng ài nhû àiïn, buång àêîm
maáu, àai buång àûát, yïn lùæc lû trïn haáng.
Con boâ sùæp àuöíi con ngûåa thò möåt vêåt úã gêìn noá hún
laâm noá chuá yá. Àoá laâ Àönha Xön. Leä ra nïn nùçm yïn
trïn baäi coã thò naâng laåi vûâa múái àûáng dêåy, nhùåt cêy
garöcha vaâ can àaãm chôa thùèng noá ra àïí laåi àûúng àêìu
vúái con boâ. Thêåt laâ liïìu lônh quaá! Nhûng naâng nghô
àïën nhûäng ngûúâi àang nhòn naâng. Quaã laâ thaách thûác
caái chïët! Nhûng nhû thïë coân hún chõu thua caái súå laâm
cho ngûúâi khaác chï cûúâi.
ÚÃ phña sau haâng raâo khöng coân tiïëng kïu nûäa. Ai
nêëy kinh haäi àïën lùång ngûúâi. Caã àoaân kyå sô vöåi vaä

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 205

phoáng nûúác àaåi túái giûäa nhûäng àaám buåi bay muâ mõt
nhûng chùæc chùæn hoå seä khöng kõp àïën cûáu. Con boâ caâo
moáng hai chên trûúác xuöëng àêët, cuái àêìu vaâ sùæp têën
cöng ngûúâi phuå nûä taáo gan vêîn trú trú chôa cêy giaáo
àe doåa noá. Chó cêìn noá huác möåt caái laâ xong! Nhûng
ngay luác àoá möåt tiïëng huá hung dûä thu huát sûå chuá yá
cuãa con boâ vaâ möåt vêåt gò àoã rûåc chaåy qua mùåt noá nhû
möåt tia lûãa. Àoá laâ Gaàacàö vûâa nhêíy xuöëng ngûåa, vûát
cêy garöcha ài àïí vúá lêëy caái aáo khoaác àùåt trïn sûúân
yïn ngûåa.
- ÖË öëi!... Laåi àêy!...

Con boâ möång bõ möåt àõch thuã xûáng danh vúái noá löi
cuöën, chöìm vaâo caái loát aáo àoã, quay lûng laåi ngûúâi phuå
nûä mùåc vaáy àen vaâ aáo nõt maâu maâo gaâ, tuy baâng
hoaâng trûúác cún nguy hiïím vêîn chôa thùèng cêy giaáo ra
thuã thïë.

- Àönha Xön, phu nhên àûâng súå, töi kòm noá röìi!
chaâng àêëu sô noái, xuác àöång àïën taái ngûúâi, nhûng vêîn
móm cûúâi vaâ tin tûúãng vaâo taâi ba cuãa mònh.
Khöng coá vêåt phoâng thên naâo ngoaâi caái aáo loát maâu
àoã, anh chiïën àêëu vúái con thuá, keáo noá ra xa, traánh
nhûäng àúåt têën cöng hung dûä cuãa noá bùçng nhûäng àöång
taác nhaãy traánh duyïn daáng. Cöng chuáng khöng coân
nghô àïën cún súå haäi vûâa qua nûäa vaâ vöî tay khêm
phuåc. Sûúáng thêåt! Àïën xem möåt cuöåc thûã boâ thïë maâ

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 206

laåi àûúåc xem möåt trêån àêëu hêìu nhû chñnh thûác cuãa
Gaàacàö khöng phaãi traã tiïìn veá.
Ngûúâi àêëu sô, hùng lïn vò thêëy con boâ têën cöng
maänh liïåt, quïn bùéng Àönha Xön vaâ caác ngûúâi khaác,
chó chuá yá àïën viïåc traánh noá. Con boâ quay laåi, àiïn
cuöìng thêëy ngûúâi kia vêîn luöìn qua sûâng maâ noá khöng
sao chaåm àûúåc. Noá laåi xöng vaâo nhûng bao giúâ cuäng bõ
caái aáo àoã chùæn laåi. Cuöëi cuâng noá nhoåc, khöng àöång àêåy
nûäa, hai chên run run, cuái caái moäm suâi boåt xuöëng.
Nhên luác noá àang ngú ngaác, Gaàacàö cêët chiïëc muä
Øngàaluài cuãa anh ra vaâ àêåp muä vaâo àêìu con quaái
vêåt. Tiïëng hoan hö vang lïn nhû sêëm sau haâng raâo àïí
chaâo mûâng àöång taác duäng caãm taâi tònh àoá.
Böîng sau lûng ngûúâi mataào coá nhiïìu tiïëng kïu vaâ
tiïëng luåc laåc loaãng xoaãng. Nhûäng chuá chùn boâ vaâ
nhûäng con Cabextúrö hiïån ra vêy quanh con boâ möång,
röìi àûa noá trúã laåi àaân.
Gaàacàö nhùåt cêy garöcha, bùæt laåi con ngûåa cuãa
anh àang quanh quêín gêìn àêëy vò àaä quen vúái boâ
möång. Anh cho ngûåa chaåy tûâ tûâ vïì phña haâng raâo cöë
yá chêåm chaåp àïí keáo daâi nhûäng tiïëng vöî tay êìm ô cuãa
cöng chuáng. Caác kyå sô luác êëy àaä àûa Àönha Xön ra
khoãi khu nhöët boâ. Hoå chaâo mûâng nhiïåt liïåt chiïën
thùæng cuãa Gaàacàö, coân Àöng Höxï thò nhaáy mùæt vaâ
thò thêìm vúái anh bùçng möåt gioång bñ mêåt:

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 207

- Anh duäng thêåt! Cêåu quaã khöng phaãi laâ tay xoaâng!
Khaá lùæm! Khaá vö cuâng! Bêy giúâ naâng laâ cuãa cêåu röìi,
túá baão àaãm nhû vêåy!
ÚÃ ngoaâi haâng raâo, Àönha Xön àaä ngöìi vaâo trong
chiïëc xe ngûåa cuãa caác con gaái hêìu tûúác. Mêëy cö em hoå
cuãa naâng hoaãng höët vêy quanh naâng, súâ nùæn ngûúâi
naâng, cöë sûác tòm xem coá chöî naâo laâm sao khöng, lêëy
rûúåu mùngàanila cho naâng uöëng àïí hïët súå. Nhûng
Àönha Xön móm cûúâi mú höì vúái veã bïì trïn, toã yá húi
laånh luâng vaâ cao kyâ trûúác nhûäng cûã chó êu yïëm quaá
àaáng cuãa àaám àaân baâ con gaái kia.
Khi thêëy Gaàacàö cûúäi ngûåa ài àïën giûäa àaám àöng
àang vêîy muä vaâ giú tay chaâo anh, naâng móm cûúâi thên
aái:
- Öng laåi àêy, Xit Cùmpïaàörï(1). Öng cho töi bùæt
tay öng!
Vaâ àöi baân tay cuãa hai ngûúâi laåi nùæm chùåt lêëy nhau
höìi lêu.
Buöíi töëi höm àoá, toaân thaânh phöë Xïvilú noái vïì sûå
kiïån trïn. ÚÃ nhaâ anh mataào, ngûúâi ta baân taán rêët
nhiïìu. Baâ Aoguxtiax núã maây núã mùåt nhû sau möåt trêån
àêëu lúán: Con trai baâ àaä cûáu möåt phu nhên àaåi quyá töåc

(1) Xit Cùmpïaàörï: Tïn thêåt laâ Röàïrigö Àiax Àï Bivarï, hiïåp
sô xuêët chuáng Têy Ban Nha, chiïën thùæng quên Mörú, chïët
nùm 1099.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 208

maâ baâ kñnh nïí vò baâ àaä quen nhû vêåy qua bao nhiïu
nùm ài úã. Coân Cacmen thò im lùång, khöng biïët nïn
nghô nhû thïë naâo vïì chuyïån naây.
Nhiïìu ngaây tröi qua maâ Gaàacàö khöng nhêån àûúåc
tin tûác gò vïì Àönha Xön. Ngûúâi uãy quyïìn cuãa anh
cuäng vùæng mùåt úã thaânh phöë: öng ta ài sùn vúái vaâi
ngûúâi baån.
Cuöëi cuâng, vaâo möåt buöíi chiïìu, Àöng Höxï laåi xuêët
hiïån úã tiïåm caâ-phï phöë Rùæn, núi caác ngûúâi hêm möå
àêëu boâ thûúâng tuå têåp. Öng àûa Gaàacàö ra möåt chöî
vùæng, noái vúái anh rùçng öng múái vïì saáng höm àoá vaâ
thêëy úã nhaâ coá möåt bûác thû cuãa Àönha Xön múâi öng laåi
nhaâ naâng vaâ öng vûâa múái àïën àoá vïì.
- Trúâi àêët úi! Cêåu thêåt keám xaä giao vö cuâng, öng
vûâa kïët luêån vûâa löi Gaàacàö ài! Naâng chúâ cêåu. Trong
mêëy ngaây qua naâng úã nhaâ, nghô rùçng thïë naâo cêåu
cuäng àïën thùm. Khöng ai quãynh nhû cêåu caã. Sau khi
töi giúái thiïåu cêåu vaâ cêåu laâm caái viïåc trong höåi vûâa
röìi, cêåu phaãi àïën thùm naâng chûá! Ñt nhêët cêåu cuäng
phaãi àïën hoãi naâng coá àûúåc maånh khoãe khöng chûá!
Anh chaâng mataào dûâng chên laåi, thoåc tay vaâo dûúái
chiïëc muä daå, gaäi àêìu:
- Vò rùçng... anh lêím bêím, töi ngûúång, vò rùçng... Thöi
àûúåc, töi xin noái thùèng: töi xêëu höí. Öng cuäng biïët rùçng
töi khöng phaãi laâ möåt thùçng vuång, töi àêu coá súå àaân
baâ, töi coá thïí taán gaái hoaân toaân nhû ai... Nhûng àöëi

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 209

vúái ngûúâi phuå nûä êëy, möåt phu nhên àaåi quyá töåc biïët
nhiïìu vaâ hoåc röång nhû thïë. Khi töi gùåp naâng, töi hiïíu
rùçng töi thöån, hïî múã miïång laâ noái bêåy ngay. Thöi thöi,
Àöng Höxï aå, töi khöng ài àêu, töi khöng thïí àïën àêëy
àêu...
Nhûng Àöng Höxï tin rùçng cuöëi cuâng öng seä thuyïët
phuåc àûúåc anh nïn cûá keáo tuöåt anh àïën nhaâ Àönha Xön.
Öng vûâa ài vûâa kïí laåi cho anh nghe nhûäng lúâi öng vûâa
trao àöíi vúái naâng. Naâng húi tiïëc vò thêëy Gaàacàö húâ
hûäng vúái mònh. Têët caã nhûäng ngûúâi giaâu sang úã Xïvilú
àïìu àïën thùm naâng, trûâ anh.
- Cêåu nïn biïët rùçng ngûúâi àêëu sô phaãi coá quan hïå
töët vúái nhûäng ngûúâi thuöåc giúái thûúång lûu. Nghôa laâ
mònh phaãi coá giaáo duåc vaâ toã ra mònh khöng phaãi laâ
möåt keã chùn boâ àûúåc nuöi daåy trong chuöìng boâ. Möåt
phu nhên àaåi quyá töåc nhû vêåy chuá yá àïën cêåu vaâ mong
àúåi cêåu!.. Cêåu khöng daám àïën möåt mònh aâ? Thöi àûúåc,
töi seä ài vúái cêåu.
- ÖÌ! Nïëu öng ài vúái töi thò...
Gaàacàö thúã phaâo nheå nhoäm. Hai ngûúâi bûúác vaâo
biïåt thûå cuãa Àönha Xön. Caái sên trong kiïíu A Rêåp coá
nhûäng cûãa voäng nguä sùæc rêët àeåp, hao hao giöëng nhûäng
cöng trònh hònh moáng ngûåa úã hoaâng cung Alùmbra(1).

(1) Alùmbra: Hoaâng cung cuãa caác nhaâ vua Mörú úã Grúnaàú (Têy
Ban Nha) coá nhûäng vûúân ngûå uyïín rêët àeåp.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 210

Möåt tia nûúác phun möåt caách haâi hoâa tuyïåt diïåu vaâo
caái böìn nuöi caá vaâng. Trong daäy haânh lang àùæp nhûäng
hònh rêët àeåp trïn trêìn vaâ coá nhûäng daäy cöåt cêím thaåch
ngùn caách vúái sên, Gaàacàö tröng thêëy nhiïìu bûác vaán
chaåm tröí rêët cöí, nhûäng bûác tûúâng hoåa mêìu thuöëc àaä
àen xaåm, nhûäng öng thaánh coá böå mùåt nhúåt nhaåt,
nhûäng baân tuã trang troång nhûng coá khoáa sùæt àaä ró vaâ
göî thò chùçng chõt nhûäng löî moåt àuåc nhû bõ àaån suáng
sùn bùæn vaâo.
Möåt anh àêìy túá dêîn hai ngûúâi treâo lïn möåt cêìu
thang röång bùçng cêím thaåch. Anh àêëu sô laåi möåt lêìn
nûäa ngaåc nhiïn thêëy nhûäng vaách sau baân thúâ trong coá
nhûäng hònh lúâ múâ nöíi bêåt trïn nïìn maå vaâng, nhûäng
tûúång Àûác Baâ to lúán vaâ hònh nhû àeo bùçng ròu àaä
nhaåt maâu vaâ bùçng vaâng xón, chùæc laâ lêëy tûâ möåt baân
thúâ cöí naâo àoá ra, nhûäng têëm thaãm maâu laá khö dòu dõu
trang trñ bùçng hoa quaã úã böën xung quanh, coân úã giûäa
bùçng caãnh Canvariö hoùåc caãnh möåt bêìy tiïíu quãy,
mònh löng laá, àêìu coá sûâng, baân chên dï àang bõ nhûäng
cö gaái ùn mùåc húã hang chiïën àêëu nhû nhûäng con boâ
möång.
- Thïë múái biïët töi döët thêåt! Gacàacàö noái vúái Àöng
Höxï. Trûúác àêy töi cûá tûúãng nhûäng caái àoá chó duâng
cho caác nhaâ tu kñn. Bêy giúâ múái thêëy thiïn haå quyá noá.
Trúâi sùæp töëi. Hai ngûúâi lïn túái àêu thò coá nhûäng
ngoån àeân àiïån laåi bêåt lïn àïën àêëy àïí soi àûúâng, trong

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 211

khi nhûäng tia nùæng cuöëi cuâng cuãa buöíi chiïìu taâ chiïëu
lïn kñnh cûãa söí. Gaàacàö ài tûâ ngaåc nhiïn naây àïën
ngaåc nhiïn khaác. Vöën haänh diïån vïì nhûäng baân ghïë
cuãa anh mua tûâ Maàrit, nhöìi boåc löång lêîy bùçng nhûäng
thûá luåa loâe loeåt, chaåm tröí phûác taåp, rêët nùång, rêët
sang, rêët àùæt tiïìn, cho nïn anh ngêín ngûúâi thêëy úã àêy
nhûäng caái ghïë nheå nhaâng vaâ thanh maãnh, maâu trùæng
hoùåc xanh laá cêy, nhûäng caái baân caái tuã coá àûúâng neát
giaãn dõ, nhûäng bûác tûúâng chó sún möåt maâu khöng coá
àöì trang trñ gò khaác ngoaâi nhûäng bûác hoåa nhoã treo
caách xa nhau bùçng nhûäng súåi dêy daâi. Têët caã veã lõch
sûå kñn àaáo chó dûåa trïn taâi kheáo cuãa ngûúâi thúå möåc.
Anh thêëy ngûúång vïì sûå ngaåc nhiïn cuãa mònh vaâ vò
anh cûá tûúãng nhûäng thûá úã nhaâ anh àaä laâ sang töåt àöå
röìi. "Thïë múái biïët mònh döët thêåt!...". Khi anh ngöìi
xuöëng, anh lo ghïë seä bõ gêîy dûúái thên hònh nùång nïì
cuãa anh.
Àönha Xön bûúác vaâo laâm anh thöi khöng nghô àïën
chuyïån êëy nûäa. Anh tröng thêëy naâng laå hùèn nhû anh
chûa hïì gùåp naâng bao giúâ: naâng khöng àöåi muä truâm
khùn, múá toác rûåc rúä toãa haâo quang laâm cho naâng rêët
xûáng vúái caái tïn laäng maån. Àöi caánh tay naâng trùæng
àeåp tuyïåt vúâi, thoâ ra khoãi öëng tay aáo luåa daâi kiïíu
Nhêåt, taâ bùæt cheáo trïn ngûåc àïí löå caái ngêën cöí thanh
tuá maâu höí phaách coá hai nïëp tröng àaáng yïu nhû ngêën
cöí thêìn Vïå Nûä. Trïn àöi baân tay cuãa naâng lêëp laánh

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 212

nhûäng haåt ngoåc àuã moåi maâu nhêån trong nhûäng chiïëc
nhêîn hònh thuâ kyâ laå. ÚÃ cöí tay xinh xùæn cuãa naâng kïu
leng keng nhûäng caái voâng vaâng caái thò chaåm tröí kiïíu
Àöng phûúng coá nhûäng chûä vaâ hònh bñ mêåt, caái thò to
lúán àeo nhûäng buâa vaâ hònh laå luâng, kyã niïåm nhûäng
cuöåc ài ra nûúác ngoaâi. Khi naâng ngöìi xuöëng àïí tiïëp
chuyïån, naâng vùæt chên möåt caách thoaãi maái nhû nam
giúái vaâ àu àûa úã àêìu baân chên möåt chiïëc giêìy ài trong
nhaâ maâu àoã goát vaâng thïu rêët daây tröng xinh nhû möåt
thûá àöì chúi.
Gaàacàö caãm àöång àïën ngaåt thúã, tai anh kïu vo vo,
mùæt anh múâ ài. Anh chó coân thoaáng nhêån ra àöi mùæt
trong veo chùçm chùçm nhòn anh nûãa nhû mún trúán nûãa
nhû chïë giïîu. Àïí giêëu sûå xuác àöång, anh móm cûúâi, àïí
löå hai haâm rùng y nhû laâ böå mùåt ngúá ngêín cuãa möåt
àûáa beá muöën lêëy loâng ngûúâi lúán.
Naâng caãm ún anh vïì haânh àöång höm noå.
- Khöng, thûa phu nhên, töi khöng daám!... Coá gò
àêu... Chùèng àaáng caãm ún. ..
Tuy vêåy, anh àaä lêëy laåi can àaãm àûúåc àöi chuát. Röìi
khi Àönha Xön vaâ Àöng Höxï noái chuyïån vúái nhau vïì
boâ möång, anh chaâng bònh tônh hún. Naâng noái vïì
nhûäng trêån àêëu cuãa anh maâ naâng àaä xem, kïí laåi àuáng
nhû in nhûäng giai àoaån chñnh. Anh rêët haänh diïån
thêëy naâng àaä ngùæm anh trong nhûäng dõp êëy vaâ vêîn
nhúá kyä.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 213

Naâng múã möåt caái höåp sún coá hònh hoa laá kyâ dõ vaâ
múâi hai ngûúâi huát nhûäng àiïëu thuöëc laá àêìu vaâng thúm
nûác möåt hûúng võ rêët àûúåm vaâ kyâ laå.
- Noá têím thuöëc phiïån àêëy, naâng noái. Huát rêët thñch.
Naâng cuäng chêm möåt àiïëu. Röìi ngûúác cùåp mùæt xanh
nhaåt maâ aánh saáng chiïëu vaâo lung linh nhû vaâng loãng,
naâng nhòn theo nhûäng voâng khoái uöën eáo bay.
Anh chaâng àêëu sô vöën quen loaåi thuöëc Havan nùång,
toâ moâ hñt khoái àiïëu thuöëc naây. "Vö võ nhû rúm... Chó
coá phuå nûä laâ thñch..." anh nghô thêìm. Nhûng röìi luác
naâo khöng biïët, hûúng thúm tinh tïë cuãa khoái thuöëc
laâm anh mêët hùèn ngûúång nghõu.
Àönha Xön mùæt daán vaâo mùæt anh, hoãi vïì cuöåc àúâi
anh. Naâng muöën biïët nhûäng uêín khuác cuãa sûå vinh
quang, nhûäng bñ êín cuãa sûå nöíi tiïëng, muöën biïët cuöåc
àúâi lang thang ngheâo khöí cuãa anh luác anh chûa chiïëm
àûúåc loâng mïën yïu cuãa cöng chuáng.
Thïë laâ Gaàacàö noái huyïn thuyïn vúái veã tûå tin àöåt
ngöåt, anh kïí laåi giai àoaån bûúác vaâo nghïì, nhêën maånh
möåt caách thoãa maän vaâ kiïu haänh àïën nguöìn göëc têìm
thûúâng cuãa anh. Tuy nhiïn, anh cöë yá boã qua nhûäng
chuyïån maâ anh cho laâ àaáng xêëu höí trong tuöíi treã
phiïu baåt cuãa anh.
- Rêët hay! Rêët àöåc àaáo! Ngûúâi àeåp nhùæc ài nhùæc laåi.
- Ngûúâi söë möåt trïn thïë giúái àêëy! Àöng Höxï noái
xen vaâo möåt caách haâo hûáng thònh lònh. Xin phu nhên

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 214

cûá yïn chñ rùçng khöng coá hai ngûúâi nhû anh êëy. Baâ
chûa biïët cú thïí cuãa anh êëy chõu àûång nhûäng vïët
thûúng gioãi nhû thïë naâo!...
Haänh diïån vïì sûác lûåc cuãa Gaàacàö y nhû anh ta laâ
con öng, öng liïåt kï nhûäng vïët seåo maâ anh mang trïn
ngûúâi, miïu taã noá nhû öng tröng thêëy qua aáo quêìn
vêåy. Cùåt mùæt cuãa phu nhên theo doäi cuöåc daåo chúi cú
thïí hoåc àoá vúái möåt veã khêm phuåc thûåc sûå. Quaã laâ möåt
ngûúâi anh huâng, giaãn dõ, luáng tuáng, man rúå nhû têët
caã nhûäng ngûúâi thûåc sûå can trûúâng!...
Àönha Xön muöën lûu hai ngûúâi úã laåi ùn cúm. Chiïìu
höm àoá, naâng úã nhaâ coá möåt mònh. Hêìu tûúác Àúâ
Möraima vaâ caác cö con gaái cuãa öng àaä vïì nöng thön
röìi, vaâ naâng khöng àúåi ai àïën chúi caã. Nhûng Àöng
Höxï traã lúâi rùçng öng bêån: Saáng nay, vïì túái Xïvilú,
öng àaä múâi hai ngûúâi baån. Naâng liïìn naâi rùçng ñt nhêët
Gaàacàö phaãi úã laåi.
- Töi múâi öng möåt caách thên tònh. Nhêët àõnh öng
phaãi úã laåi ùn vúái töi cho coá baån. Töi khöng chêëp nhêån
bêët cûá lyá do khûúác tûâ naâo caã. Öng phaãi chuöåc töåi vúái
töi...
Thêëy naâng múâi moåc ên cêìn nhû vêåy, cuöëi cuâng
Gaàacàö àaânh úã laåi.
Töåi nghiïåp cho anh chaâng àêëu sô, anh rêët ngûúång
nghõu khi ngöìi möåt mònh vúái Àönha Xön trûúác möåt
bûäa ùn rêët sang. Bêët cûá caái gò cuäng laâm anh luáng tuáng

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 215

ngú ngêín, tûâ caái veã huy hoaâng cuãa gian phoâng röång
mïnh möng trong àoá hai thûåc khaách loåt thoãm vaâo, tûâ
nhûäng cêy àeân kïëch xuâ maâu àoã tña coá nhûäng chao àeân
maâu höìng, laâm dõu aánh saáng àiïån cho àïën ngûúâi àêìu
bïëp bïå vïå, veã mùåt nghiïm trang vaâ thaãn nhiïn, phuåc
vuå hai ngûúâi möåt caách trõnh troång. Trûúác caãnh lõch sûå
quyá phaái àoá, anh xêëu höí vïì con ngûúâi cuãa anh, vïì
quêìn aáo cuãa anh, vïì sûå ngu döët trong caách giao thiïåp
cuãa anh. Anh ngöìi yïn chó daám khe kheä àöång àêåy baân
tay.
Nhûng êën tûúång khoá chõu êëy tan ài nhanh choáng.
Àönha Xön cûúâi möåt caách dïî thûúng khi thêëy anh ñt
uöëng rûúåu, súå sïåt khi àuång àïën cöëc àôa, naâng ùn uöëng
ngon laânh àïí laâm gûúng cho anh. Vò thïë chùèng bao
lêu, anh chõu ùn vaâ nhêët laâ chõu uöëng: rûúåu vang
nöìng àûúåm, nïn anh hy voång rùçng húi men seä laâm cho
anh mêët ngûúång nghõu, lûúäi anh mêët tï liïåt khöng coân
nhû luác àêìu anh khöng noái àûúåc gò ngoaâi mêëy tiïëng
"Caãm ún lùæm!".
Rûúåu sêm banh laâm cho anh lêëy laåi can àaãm hoaân
toaân. Àïën khi Àönha Xön ùn xong, anh lõch thiïåp àûa
tay cho naâng võn vaâ anh khöng khoãi ngaåc nhiïn thêëy
mònh trúã thaânh taáo baåo àïën thïë. Trong giúái thûúång lûu
ngûúâi ta chùèng laâm nhû vêåy laâ gò? Têët nhiïn anh chó
laâ möåt àêëu sô boâ möång; nhûng möåt àêëu sô khöng nhêët
thiïët phaãi muâ tõt vïì mön xaä giao.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 216

Hai ngûúâi vaâo phoâng khaách uöëng caâ phï. Àönha


Xön uïí oaãi ngaã mònh lïn göëi cuãa möåt caái xö pha, röìi
huát thûá thuöëc thúm cuãa mònh, trong khi Gaàacàö ngöìi
loåt vaâo trong möåt caái ghïë baânh ïm aái, nhêëm nhaáp àiïëu
thuöëc Havan quyá maâ möåt ngûúâi àêìy túá mang túái.
Chùèng bao lêu, sûå tiïu hoáa laâm anh àúâ àêîn. Anh chó
traã lúâi Àönha Xön bùçng nhûäng tiïëng möåt vaâ möåt nuå
cûúâi ngúá ngêín.
Àönha Xön thêëy Gaàacàö im lùång nïn cuäng chaán,
naâng beân ra ngöìi bïn cêy dûúng cêìm. Nhûäng ngoán tay
thon vaâ maånh cuãa naâng daåo nhûäng baãn malaghïna (1)
vui nhöån vaâ àùæm àuöëi. Tiïëng nhaåc laâm cho Gaàacàö
tónh laåi.
- Hoan hö! Anh kïu lïn y nhû úã möåt quaán rûúåu. Rêët
hay, töi chó biïët noái thïë thöi.
Sau nhûäng baãn malaghïna laâ nhûäng baãn
xïvilana (2) vaâ nhiïìu àiïåu khaác cuãa xûá Øngàaludi êu
yïëm vaâ mú möång maâ Àönha Xön chúi theo trñ nhúá.
- Tuyïåt quaá!... Phu nhên coá àöi tay ngoåc... Möåt baãn
nûäa ài!... Laåi möåt baãn nûäa ài.
- Öng yïu êm nhaåc aâ? Àönha Xön hoãi.
Tuy chûa bao giúâ tûå hoãi nhû vêåy nhûng nghe
Àönha Xön hoãi, Gaàacàö cûá traã lúâi khöng ngêìn ngaåi

(1) Malaghïna: Àiïåu nhaåc muáa, ài keâm coá phaách caxtanheát cuãa
tónh Malaga.
(2) Xïvilana: Àiïåu nhaåc phöí biïën úã Xïvilú.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 217

rùçng anh rêët thñch êm nhaåc. Thïë laâ Àönha Xön


chuyïín tûâ nhûäng baâi dên ca coá nhõp nhanh sang
nhûäng àiïåu chêåm hún, trang nghiïm hún maâ anh
chaâng àoaán laâ nhaåc nhaâ thúâ. Nhaåc naây anh thêëy
khöng hay bùçng. Anh khöng hoan hö nûäa vaâ laåi buöìn
nguã. Chöëc chöëc, anh thêëy dñu mùæt laåi khöng sao cûúäng
nöíi vaâ biïët rùçng chùèng bao lêu nûäa anh seä nguã thêåt.
Àïí traánh nguy cú àoá, anh ngùæm ngûúâi àaân baâ àang
ngöìi quay lûng laåi phña anh. Thên hònh naâng múái àeåp
chûá! Gaáy trùæng noän vaâ troân trônh. Böå toác múái löång lêîy
laâm sao! Giaá maâ anh àûúåc hön vaâo da thõt êëy thò coân
gò bùçng! Nhûng trûúác mùåt Àönha Xön, anh caãm thêëy
sûå kñnh nïí khöng sao vûúåt qua àïën nöîi nhûäng yá nghô
xêëu dêìn dêìn biïën khoãi têm trñ cuãa anh. Vaâ anh laåi
thêëy buöìn nguã, khiïën anh phaãi cêëu vaâo àuâi àïí thûác vaâ
lêëy tay bõt miïång àïí che nhûäng caái ngaáp.
Böîng nhiïn, Àönha Xön cêët tiïëng laâm anh giêåt
mònh. Naâng vûâa haát vûâa àïåm àaân. Anh lùæng tai mong
hiïíu lúâi cuãa baâi haát nhûng than öi! Lúâi bùçng möåt thûá
tiïëng nûúác ngoaâi maâ anh mñt àùåc.
"Chuáa phaåt töi àúâi àúâi! anh nghô thêìm. Taåi sao
naâng khöng haát möåt baâi tùng-gö (1)? Chûá nghe thûá
nhaåc naây coá buöìn nguã cuäng chùèng töåi vaå gò..."

(1) Tùng-gö: Möåt àiïåu vuä dên gian göëc úã Têy Ban Nha.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 218

Lúâi maâ naâng haát laâ lúâi cêìu khêín cuãa Enxa, lúâi than
vaän cuãa möåt cö trinh nûä toác vaâng nghô túái ngûúâi àaân
öng huâng maånh, àïën ngûúâi chiïën sô rêët àaáng gúâm cho
keã thuâ nhûng laåi dõu daâng e lïå àöëi vúái phuå nûä. Gioång
naâng run run say àùæm, tiïëng haát cuãa naâng hûúáng vaâo
ngûúâi àaân öng àang ngöìi úã sau lûng naâng. Cöë nhiïn
ngûúâi naây khöng coá daáng dêëp nhên vêåt daä sûã cuãa
ngûúâi kia, ngûúâi naây thö löî ngúâ nghïåch, húi vuång vïì.
Nhûng trong trñ tûúãng tûúång naâng thêëy anh àuáng hïåt
nhû anh àaä hiïån ra caách àêy mêëy höm, luác àêëu vúái
con boâ möång hung dûä nhû caác nhên vêåt cuãa Vanhe (1)
àaánh nhau vúái nhûäng con röìng khuãng khiïëp. Phaãi!
Phaãi! ngûúâi naây chñnh laâ ngûúâi chiïën sô cuãa naâng!
Trong khi àoá, ngûúâi chiïën sô êëy, tay cêìm möåt que
diïm, àang cöë chêm laåi àiïëu xò gaâ cuãa mònh àïën lêìn
thûá tû thûá nùm. Naâng quay mùåt laåi phña anh.
Gaàacàö nhên dõp tiïëng nhaåc ngûâng, beân àûáng lïn vaâ
bûúác möåt bûúác vïì phña naâng:
- Xin chaâo Àönha Xön. Xin caãm ún lùæm. Àïm àaä
khuya, töi xin caáo.
Nhûng naâng cuäng àûáng dêåy, cùåp mùæt daán chùåt vaâo
mùæt ngûúâi àêëu sô.
- Khöng, anh úã laåi vúái em! Naâng noái.

(1) Vanhe: Nhaåc sô danh tiïëng Àûác, taác giaã cuãa nhiïìu baãn nhaåc
coá àïì taâi thêìn thoaåi (1813-1883).

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 219

Àïën têån tang taãng saáng höm sau, Gaàacàö múái vïì
nhaâ.

Thïë laâ möåt sûå kiïu haänh vaâ thoãa maän lúán, cöång vaâ
nhiïìu lyá do khaác, khiïën Gaàacàö rêët tûå haâo vïì mònh.
Khi noái chuyïån vúái anh, hêìu tûúác Àúâ Möraima, möåt
öng cuå hiïìn hêåu, khöng kiïíu caách, rêët biïët ún anh àaä
cûáu chaáu gaái mònh nïn toã ra tûã tïë thên mêåt. Coân anh
chaâng mataào, tûå kiïu vïì diïîm phuác bñ mêåt maâ Àönha
Xön ban cho, tûå coi mònh hêìu nhû ngûúâi trong gia
àònh vaâ àöëi xûã vúái hêìu tûúác möåt caách tön kñnh gêìn
nhû con àöëi vúái cha.
Nhaâ àaåi quyá töåc kia, ùn mùåc nhû möåt öng laäo nhaâ
quï, thêåt laâ möåt loaåi ngûúâi - ngûåa thêìn thoaåi mùåc
quêìn aáo picaào vaâ cêìm möåt cêy garöcha. Öng laâ möåt
nhên vêåt hiïín haách coá thïí àeo huên chûúng àêìy ngûåc,
ra vaâo hoaâng cung vúái möåt böå quêìn aáo thïu chùçng chõt
vaâ möåt caái chòa khoáa vaâng khêu trong taâ aáo. Töí tiïn
xa xöi nhêët cuãa öng àaä theo vua túái Xïvilú àaánh àuöíi
ngûúâi Mörú. Àïí thûúãng cöng haän maä, vua àaä cho caác
ngaâi nhûäng àêët àai röång mïnh möng chiïëm cuãa keã
thua trêån, ngaây nay chó coân soát laåi nhûäng àöìng bùçng
röång lúán coá nhûäng con boâ möång cuãa hêìu tûúác àang
gùåm coã.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 220

Nhûäng töí tiïn gêìn hún cuãa hêìu tûúác, baån vaâ cöë vêën
cuãa nhiïìu võ vua, trong cuöåc söëng xa hoa úã cung àònh
àaä phaá tan phêìn lúán saãn nghiïåp cuãa mònh. Baãn thên
hêìu tûúác tñnh tònh hiïìn hêåu, hoâa nhaä, sinh hoaåt giaãn
dõ nhû möåt nöng dên nhûng vêîn giûä àûúåc caái veã thïë
phiïåt cuãa doâng doäi quyá töåc. Vïì phêìn Gaàacàö, trong
thêm têm, anh khöng thïí khöng tûå haâo nghô rùçng, noái
cho cuâng, nhên vêåt êëy àaä trúã thaânh chuá vúå cuãa anh
vaâ hoå cuãa "thùçng beá thúå giêìy" (1) xûa kia coá phêìn naâo
dñnh daáng vúái möåt doâng hoå hiïín haách.

Löëi söëng cuãa Gaàacàö vaâ nhûäng thoái quen cuãa anh
mataào thay àöíi hùèn. Hêìu nhû khöng bao giúâ anh
bûúác chên vaâo nhûäng quaán caâ phï maâ nhûäng ngûúâi
hêm möå àêëu boâ hay lui túái nûäa. Cöë nhiïn hoå laâ nhûäng
ngûúâi lûúng thiïån, nhûng chó laâ nhûäng ngûúâi dên
loaâng xoaâng, chuã hiïåu nhoã, thúå thuyïìn trúã thaânh chuã
xûúãng, thêìy coâ thêìy kyá nhò nhùçng, hoùåc nhûäng ngûúâi
vö cöng röìi nghïì söëng àûúåc möåt caách kyâ laå nhúâ nhûäng
cöng viïåc xoay xúã bñ mêåt, khöng coá nghïì nghiïåp gò roä
rïåt ngoaâi viïåc noái chuyïån boâ möång caã.

Gaàacàö ài qua cûãa caác quaán caâ phï êëy, chaâo


nhûäng ngûúâi hêm möå anh, coân hoå thò giú tay àaáp laåi
vaâ ruã anh vaâo.

(1) Thùçng beá thúå giêìy: Dapatïrinh, biïåt hiïåu cuãa Huan
Gaàacàö.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 221

- Töi seä trúã laåi, anh noái.


Nhûng anh khöng trúã laåi, maâ bûúác vaâo möåt cêu laåc
böå quyá phaái cuâng úã phöë Rùæn. ÚÃ cêu laåc böå naây, coá
nhûäng ngûúâi hêìu mùåc quêìn cheän cöåc, möåt löëi trang trñ
götñch àöì söå vaâ nhûäng böå àöì ùn bùçng baåc àïí trïn baân.
Chñnh Àöng Höxï àaä giúái thiïåu anh àïën àoá vaâ anh
àûúåc thu nhêån nhû möåt ngoaåi lïå vò anh laâ möåt àêëu sô
"tröng àûúåc", nghôa laâ ùn mùåc sang vaâ vò moåi ngûúâi
biïët rùçng hêìu tûúác Àúâ Möraima rêët yïu anh. Hún nûäa,
Gaàacàö vúái caái tinh ranh cuãa möåt àûáa lûu manh cuä,
biïët caách laâm cho boån thanh niïn haâo nhoaáng vaâ vö
hoåc úã àêy mïën mònh.
- Anh ta laâ möåt ngûúâi hoåc röång, caác höåi viïn cuãa
cêu laåc böå naây noái vúái veã nghiïm trang.
Thûåc ra vïì mùåt hoåc thûác, anh cuäng chó hiïíu biïët
àuáng nhû hoå.
Anh con trai cuãa baâ Aoguxtiax khöng thïí khöng
caãm thêëy haänh diïån möîi khi bûúác vaâo cêu laåc böå, giûäa
hai haâng àêìy túá, xïëp haâng nhû lñnh úã hai bïn löëi ài vaâ
àûúåc möåt ngûúâi giûä cûãa bïå vïå nhû möåt võ thêím phaán,
cöí quaâng möåt súåi dêy baåc, chaåy túái cêët muä vaâ can cho
mònh. Giao du vúái möåt nhoám ngûúâi thanh lõch nhû vêåy
quaã laâ thñch. Nhûäng thanh niïn êëy, ngöìi trïn nhûäng
chiïëc ghïë cao nhû trong möåt vúã kõch laäng maån, hïët noái
chuyïån boâ möång àïën chuyïån àaân baâ vaâ kïí rêët chñnh
xaác cho nhau nghe nhûäng vuå quyïët àêëu(1) xêíy ra úã

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 222

Têy Ban Nha vò hoå àïìu laâ nhûäng ngûúâi chi li vïì vêën
àïì danh dûå vaâ bùæt buöåc phaãi duäng caãm. Taåi cêu laåc
böå, coá möåt phoâng têåp àaánh kiïëm vaâ cuäng coá hùèn möåt
phoâng àaánh baåc múã liïn tuåc tûâ quaá trûa höm trûúác
àïën múâ saáng höm sau.
Gaàacàö hay àaánh baåc. Àoá laâ caách töët nhêët àïí thùæt
chùåt tònh thên trong giúái àoá. Anh àaánh vaâ thua vúái caái
khöng may cuãa möåt ngûúâi may úã caác mùåt khaác. Caái
ruãi cuãa anh laâ möåt àïì taâi khoe khoang cho caác höåi
viïn cêu laåc böå.
- Töëi qua, Gaàacàö laåi vûâa bõ giêìn möåt trêån, hoå
vïnh vang noái. Cêåu ta thua ñt nhêët túái mûúâi möåt
nghòn àöìng.
Khaã nùng chõu thua baåc kyâ laå cuãa anh vaâ veã thaãn
nhiïn cuãa anh luác traã tiïìn laâm cho caác baån múái cuãa
anh kñnh nïí vò hoå coi anh laâ truå cöåt vûäng chùæc nhêët
cuãa soâng baåc cêu laåc böå.
Chùèng bao lêu Gaàacàö mï àïën mûác coá khi anh
quïn caã baâ àaåi phu nhên cuãa anh. Àaánh baåc vúái
nhûäng ngûúâi thuöåc têìng lúáp thûúång lûu nhêët úã Xïvilú
thò coân gò thñch hún! Coân gò bùçng àûúåc nhûäng thanh
niïn quyá töåc àöëi xûã möåt caách bònh àùèng, nhúâ tònh anh

(3) Quyïët àêëu: àêëu kiïëm hoùåc àêëu suáng giûäa hai ngûúâi khi
ngûúâi naây xuác phaåm àïën danh dûå cuãa ngûúâi kia.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 223

em nêíy sinh tûâ chöî vay mûúån tiïìn vaâ cuâng höìi höåp
nhû nhau.
Caác baån cuãa ngûúâi uãy quyïìn hoãi öng ta vïì nhûäng
söë tiïìn thua baåc cuãa Gaàacàö. Gaàacàö sùæp saåt nghiïåp
röìi, hoå noái. Têët caã tiïìn nong anh êëy kiïëm àûúåc nhúâ
nhûäng con boâ bõ chiïëu baåc ngöën hïët! Nhûng Àöng
Höxï móm cûúâi khinh khónh:
- Nùm nay chuáng töi coá nhiïìu húåp àöìng hún têët caã
moåi nùm. Tiïìn chuáng töi kiïëm àûúåc khöng biïët laâm gò
cho hïët. Vêåy cûá àïí cêåu êëy giaãi trñ. Chñnh vò thïë maâ
cêåu êëy laâm viïåc, möîi ngûúâi coá têåt nhoã cuãa mònh...
Ngûúâi söë möåt trïn thïë giúái àêëy!...
Àöng Höxï coi viïåc thiïn haå thaán phuåc thaái àöå tónh
khö cuãa Gaàacàö khi thua baåc nhû möåt àaåi thùæng lúåi
múái cho thêìn tûúång cuãa öng. Möåt mataào khöng thïí
giöëng nhû moåi ngûúâi tñnh toaán coâ keâ tûâng xu. Chûa kïí
Gaàacàö muöën kiïëm ra bao nhiïu tiïìn cuäng àûúåc.
Tûâ khi Gaàacàö bùæt àêìu löëi söëng múái, anh thêëy chó
vaâo cêu laåc böå trïn àêy cuäng chûa àuã. Nhiïìu buöíi
chiïìu, anh túái caã Cêu laåc böå Böën Mûúi Lùm. Cêu laåc
böå naây laâ möåt thûá nguyïn laäo nghõ viïån cuãa mön àêëu
boâ. Caác àêëu sô vaâo àêëy rêët khoá khùn, vò thïë caác võ
nguyïn laäo nghõ viïån khaã kñnh tha höì toã baây yá kiïën.
Vaâo muâa xuên vaâ muâa heâ. Cêu laåc böå Böën Mûúi
Lùm hoåp trong phoâng ngoaâi hoùåc trïn heâ cuãa ngöi nhaâ
vaâ caác võ ngöìi trong nhûäng ghïë baânh bùçng coái chúâ caác

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 224

bûác àiïån vïì caác cuöåc àêëu. Hoå khöng tin vaâo nhêån àõnh
cuãa baáo chñ, vaã laåi hoå cêìn biïët tin trûúác khi baáo ra.
Luác chêåp töëi, caác bûác àiïån túái tay caác võ tûâ khùæp núi
trïn àêët Têy Ban Nha coá cuöåc àêëu. Sau khi àoåc àiïån
vúái möåt veã nghiïm trang tön giaáo, caác võ bùæt àêìu
tranh luêån vaâ àùåt giaã thiïët dûåa trïn nhûäng luêån cûá
vùæn tùæt cuãa bûác àiïån. Caác võ laâm viïåc àoá möåt caách kiïu
haänh nhû laâm möåt chûác nùng tön giaáo trang nghiïm.
Chûác nùng cuãa caác võ laâ ngöìi yïn tônh hoáng maát trûúác
cûãa, biïët möåt caách chñnh xaác khöng vò lúåi ñch riïng maâ
thöíi phöìng nhûäng gò vûâa xaãy ra chiïìu höm àoá úã àêëu
trûúâng Binbao hoùåc àêëu trûúâng Valùngxú, biïët ngûúâi
mataào naâo àûúåc thûúãng tai boâ, ngûúâi naâo bõ khaán giaã
huyát saáo, trong luác àöìng baâo cuãa hoå vêîn coân muâ tõt
möåt caách thaãm haåi, àaânh phaãi ài daåo ngoaâi phöë àïí chúâ
àïën luác caác baáo phaát haânh. Khi coá "chuyïån vaãi sún"
tûác laâ coá àiïån baáo tin möåt àêëu sô cuâng tónh vúái hoå bõ
thûúng nùång, thò sûå xuác àöång vaâ tònh àoaân kïët cuãa xûá
Øngàaludi khiïën nhûäng võ nguyïn laäo nghõ viïån àaåo
maåo kia búát kiïu kyâ àïën mûác thöng baáo caái tin bñ mêåt
quan troång êëy cho möåt ngûúâi baån gùåp úã ngoaâi phöë.
Lêåp tûác tin àoá lan ài têët caã caác quaán caâ phï lên cêån
vaâ khöng ai nghi ngúâ tin àoá caã vò noá nùçm trong möåt
bûác àiïån maâ Cêu laåc böå Böën Mûúi Lùm nhêån àûúåc!...
Do möåt sûå ûu àaäi khöng thïí tûúãng tûúång, Gaàacàö
dêìn dêìn àûúåc nhêån vaâo trong nhoám àoá. Möåt höm, anh
àïën Cêu laåc böå viïån cúá àïí gùåp ngûúâi uãy quyïìn cuãa
mònh vaâ cuöëi cuâng anh àûúåc ngöìi cuâng caác võ höåi viïn

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 225

mùåc dêìu trong söë naây coá nhiïìu ngûúâi khöng yïu anh
vò hoå àaä choån möåt mataào khaác laâm mataào cuãa hoå
röìi.
Löëi trang trñ bïn trong Cêu laåc böå Böën Mûúi Lùm,
theo lúâi Àöng Höxï, laâ möåt löëi trang trñ "coá tñnh caách
riïng": tûúâng cao boåc men xûá Mörú, saåch boáng vaâ treo
nhûäng túâ aáp-phñch löång lêîy quaãng caáo nhûäng trêån àêëu
boâ höìi trûúác; àêìu nhöìi rúm cuãa nhûäng con boâ nöíi tiïëng
vò àaä laâm chïët nhiïìu ngûåa hoùåc laâm bõ thûúng möåt
mataào danh tiïëng; aáo choaâng diïîu haânh vaâ kiïëm cuãa
nhiïìu àêëu sô tùång luác cùæt boã moán toác cölïta(1).
Nhûäng àêìy túá úã Cêu laåc böå mùåc lïî phuåc hêìu nhûäng
öng chuã mùåc quêìn aáo nöng dên, hoùåc coá khi chó mùåc
sú mi trong nhûäng buöíi chiïìu heâ noáng nûåc. Trong
tuêìn lïî Thaánh, khi nhiïìu nhaâ hêm möå àêëu boâ tiïëng
tùm tûâ khùæp núi trong nûúác túái dûå buöíi chiïu àaäi hoå,
thò nhûäng ngûúâi hêìu úã Cêu laåc böå mùåc chïë phuåc maâu
àoã vaâ vaâng, quêìn cöåc cheän, böå toác giaã trùæng toaát. Øn
mùåc nhû ngûúâi hêìu trong cung vua, hoå bûng nhûäng
khay ùn rûúåu manàanila àïën têån tay nhûäng nhaâ quyá
phaái giaâu suå maâ möåt söë lúán àaä thuã tiïu caái ca-vaát röìi.
Buöíi chiïìu, khi hêìu tûúác Àúâ Möraima, öng truâm
cuãa Cêu laåc böå túái, moåi ngûúâi keáo ghïë baânh ngöìi thùèng
àuöîn xung quanh öng. Coân nhaâ nuöi boâ cûâ khöi kia

(1) Ngûúâi àêëu sô cùæt boã moán toác cölïta khi giaãi nghïå.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 226

thò ngöìi trïn möåt caái ghïë cao hún ghïë moåi ngûúâi, y
nhû möåt thûá ngai vaâng tûâ àoá öng chuã trò cuöåc noái
chuyïån. Bùæt àêìu caác võ bao giúâ cuäng noái vïì thúâi tiïët.
Àa söë caác võ laâ chuã traåi nuöi boâ vaâ àõa chuã lúán, luön
luön lo lùæng vïì nhûäng nhu cêìu cuãa ruöång àêët vaâ vïì sûå
thay àöíi thúâi tiïët. Hêìu tûúác trònh baây nhûäng nhêån xeát
cuãa öng dûåa trïn kinh nghiïåm öng thu thêåp àûúåc qua
nhûäng cuöåc ài ngûåa liïn miïn trong àöìng bùçng
Øngàaluài, möåt àöìng bùçng hoang vu, baát ngaát thùèng
caánh coâ bay, tröng nhû möåt caái biïín cêy coã trïn àoá
nhûäng con boâ möång, giöëng nhû nhûäng con caá mêåp
àang nguã, coá veã lûúån lúâ chêìm chêåm giûäa nhûäng laân
soáng coã. Haån haán, möåt thiïn tai àaáng súå àöëi vúái àöìng
bùçng àoá, laâ möåt àïì taâi baân taán keáo daâi mêëy töëi liïìn
cho caác võ höåi viïn Cêu laåc böå. Sau nhiïìu tuêìn lïî
mong àúåi, khi trúâi trúã thaânh u aám vaâ àïí rúát vaâi gioåt
mûa, caác võ àaåi quyá töåc nöng thön àoá móm cûúâi vui
sûúáng. Tröng thêëy nhûäng gioåt mûa to vaâ êëm rúi löåp
àöåp xuöëng mùåt heâ, hêìu tûúác Àúâ Möraima noái:
- Taå ún Chuáa! Möîi gioåt mûa naây àaáng giaá möåt àöìng
àuarö àêëy!
Khi thúâi tiïët khöng laâm bêån têm, caác höåi viïn Cêu
laåc böå rêët hay troâ chuyïån vúái nhau vïì gia suác vaâ nhêët
laâ vïì boâ möång maâ caác võ noái àïën möåt caách tròu mïën,
dûúâng nhû giûäa caác võ vaâ con vêåt kia coá möåt thûá quan
hïå hoå haâng. Caác nhaâ chùn nuöi rêët nïí yá kiïën cuãa hêìu

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 227

tûúác Àúâ Möraima, vò öng giêìu hún nïn coá uy tñn lúán.
Nhûäng ngûúâi hêm möå àêëu boâ bònh thûúâng ñt khi ra
khoãi thaânh phöë Xïvilú, khêm phuåc öng kheáo saãn xuêët
àûúåc nhûäng con boâ hung dûä: "Öng êëy biïët nhiïìu
thêåt...!". Vïì phêìn hêìu tûúác Àúâ Möraima, möîi khi öng
noái túái cuöåc söëng cö quaånh maâ viïåc chùn nuöi àoâi hoãi,
öng toã ra hïët sûác thêëm thña caái vô àaåi cuãa vai troâ cuãa
mònh. Sau khi thûã tñnh hung dûä cuãa mûúâi con bï, phaãi
coá àïën taám chñn con chó coá thïí duâng laâm boâ thõt. Chó
möåt hai con toã ra can àaãm trûúác cêy garöcha vaâ daám
àûúng àêìu vúái muäi sùæt àoá. Chuáng àûúåc coi laâ boâ àêëu,
àûúåc nhöët riïng àïí chùm soác cêín thêån. Cêín thêån thêåt
àêëy!...
- Ta khöng nïn xem möåt traåi nuöi boâ möång hoang
daåi nhû möåt viïåc kinh doanh, hêìu tûúác tuyïn böë. Àoá
laâ möåt troâ xa xó töën keám. Chuáng ta baán möîi con boâ
möång coá àùæt hún boâ thõt böën nùm lêìn thêåt àêëy, nhûng
giaá thaânh cuãa noá laåi rêët cao!
Ta phaãi tröng nom caác con vêåt êëy bêët kïí giúâ giêëc,
xem xeát thûác ùn vaâ nûúác uöëng cuãa chuáng, chuyïín
chuáng tûâ núi naây qua núi khaác tuây theo thúâi tiïët thay
àöíi. Nuöi möîi con töën hún nuöi caã möåt gia àònh! Vaâ
cuöëi cuâng, nïëu con naâo àuáng quy caách, ta coân phaãi
tröng nom thêåt kyä cho àïën phuát cuöëi cuâng àïí noá xûáng
àaáng khi ra àêëu trûúâng vaâ laâm vinh dûå cho caái huy
hiïåu(1) luãng lùèng trïn cöí noá. ÚÃ möåt söë àêëu trûúâng, hêìu

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 228

tûúác àaä ài àïën chöî àaánh nhau vúái chuã àêëu trûúâng vaâ
nhaâ àûúng cuåc, vò öng nhêët quyïët khöng chõu trao boâ
cuãa öng cho hoå vúái lyá do laâ àöåi nhaåc ngöìi ngay úã trïn
chuöìng boâ khiïën tiïëng nhaåc gêy hoang mang cho
nhûäng con vêåt cao quyá êëy vaâ laâm cho chuáng noá keám
can àaãm vaâ keám cûúng quyïët khi ra àêëu.
- Noá cuäng nhû ngûúâi! öng noái vúái veã tròu mïën xuác
àöång. Chó coá caái laâ noá khöng biïët noái!
Röìi öng kïí chuyïån con Löbitö(1) , möåt con cabextúrö
giaâ maâ öng seä khöng bao giúâ baán, duâ ngûúâi ta coá àem
caã thaânh phöë Xïvilú lêîn caái thaáp Giranàa àïí traã cho
öng. Möîi khi öng phoáng ngûåa qua caánh àöìng coã mïnh
möng túái chöî tröng thêëy àaân boâ trong àoá coá caái cuãa
baáu kia, öng chó cêìn kïu lïn möåt tiïëng "Löbitö" laâ con
vêåt chuá yá ngay. Lêåp tûác noá rúâi caác con baån, chaåy laåi
chöî chuã noá, bùçng caái moäm hiïìn laânh laâm ûúát àöi uãng
cuãa öng khi öng àang ngöìi trïn lûng ngûåa; tuy thïë noá
laåi laâ möåt con vêåt coá sûác maånh ghï gúám khiïën moåi con
boâ möång àïìu kiïìng noá. Öng xuöëng ngûåa, ruát úã trong
àêîy ra möåt miïëng söcöla cho con Löbitö ùn. Con vêåt
biïët ún öng beân luác lùæc caái àêìu coá cùåp sûâng to tûúáng.

(4) Huy hiïåu: úã àêy chó daãi bùng gaâi vaâo cöí con boâ bùçng möåt caái
que sùæt tûâ khi noá àûúåc dêîn vaâo baäi àêëu. Möîi traåi chùn nuöi
coá möåt huy hiïåu riïng àïí chó cho ngûúâi xem biïët lai lõch cuãa
con boâ.
(1) Löbitö: nghôa àen laâ soái con.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 229

Sau àoá hêìu tûúác võn tay vaâo cöí noá, yïn öín bûúác ài giûäa
àaân boâ möång xön xao, lo ngaåi vaâ súå haäi vò thêëy ngûúâi
laå. Öng khöng lo gò caã, vò con Löbitö ài bïn caånh nhû
möåt con choá lêëy thên noá che cho chuã vaâ nhòn tûá phña
àïí laâm cho nhûäng con baån ghï gúám cuãa noá phaãi kiïìng
nïí. Nïëu coá con naâo taáo gan laåi gêìn àaánh húi ngûúâi laå
mùåt thò lêåp tûác gùåp cùåp sûâng àe doåa cuãa con Löbitö;
hoùåc, nïëu coá nhûäng con vuång vïì do nùång nïì àûáng
ngaáng löëi ài, con Löbitö vûún caái àêìu vuä trang cuãa noá
ra vaâ bùæt boån kia phaãi nhûúâng chöî.
Khi hêìu tûúác thuêåt laåi nhûäng thaânh tñch cuãa möåt
söë con vêåt tûâ traåi öng xuêët ra, sûå haâo hûáng vaâ êu yïëm
laâm cho öng xuác àöång àïën nöîi caái meáp caåo nhùén nhuåi
vaâ choâm rêu baåc cuãa öng rung lïn.
- Boâ möång, quaã laâ con vêåt cao quyá nhêët àúâi! Öng
noái. Nïëu con ngûúâi ta maâ giöëng noá thò moåi viïåc trïn
àúâi seä töët àeåp hún. Vñ duå con Cörönen(1) maâ caác võ
tröng thêëy aãnh úã chöî kia. Caác võ coân nhúá baáu vêåt àoá
khöng?

Öng lêëy tay chó möåt bûác aãnh chuåp cúä lúán, àoáng
khung rêët kõch sûå, trong coá hònh cuãa öng mùåc quêìn aáo
dên miïìn nuái, treã hún bêy giúâ nhiïìu úã giûäa mêëy em
beá gaái mùåc toaân àöì trùæng. Hoå ngöìi giûäa möåt caánh àöìng
coã, trïn möåt khöëi àen àen coá hai caái sûâng nhö lïn. Caái

(1) Cörönen: nghôa àen laâ àaåi taá.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 230

ghïë daâi múâ múâ, nom khöng roä êëy chñnh laâ con
Cörönen. Noá to kïëch xuâ vaâ hay gêy göí vúái nhûäng con
boâ cuâng àaân, traái laåi noá rêët mïën vaâ vêng lúâi öng chuã
noá vaâ caác ngûúâi trong gia àònh öng. Noá giöëng nhûäng
con choá giûä nhaâ, hung dûä vúái ngûúâi laå nhûng àïí treã
con trong nhaâ keáo àuöi, keáo tai vaâ laâm àuã troâ ma quaái
chó gûâ gûâ möåt caách hiïìn laânh. Caác em beá gaái ngöìi trïn
con Cörönen laâ con cuãa hêìu tûúác. Con Cörönen hñt hñt
nhûäng caái aáo daâi nhoã cuãa caác em. Caác em luác àêìu coân
súå haäi baám lêëy chên böë thïë maâ sau daám gaäi moäm con
vêåt vúái sûå baåo daån àöåt ngöåt cuãa tuöíi thú.
Möåt höm, sau nhiïìu lêìn ngêìn ngaåi, hêìu tûúác quyïët
àõnh baán con Cörönen cho àêëu trûúâng Pùmpúlunú vaâ
ài dûå cuöåc àêëu! Chao öi! Sau naây, möîi khi hêìu tûúác
thuêåt laåi chuyïån xaãy ra höm àoá, hai mùæt öng laåi àêîm
lïå! Suöët àúâi chûa bao giúâ öng thêëy möåt con boâ möång
naâo xûã sûå nhû con Cörönen. Noá hiïn ngang bûúác vaâo
baäi àêëu vaâ àûáng àaâng hoaâng úã chñnh giûäa, choái mùæt
dûúái aánh mùåt trúâi vò múái úã trong chuöìng töëi tùm ra,
ngaåc nhiïn trûúác tiïëng lao xao cuãa haâng vaån con ngûúâi
sau khi úã trong khu nhöët im ùæng. Nhûng möåt picaào
vûâa múái laâm sûúát bûúáu cöí cuãa noá, noá laâm toaân thïí àêëu
trûúâng söi lïn vò cún tûác giêån haâo huâng cuãa noá.
Trûúác mùåt noá luác bêëy giúâ chùèng coân ngûúâi, coân
ngûåa, coân caái gò hïët! Trong khoaãng khùæc noá quêåt ngaä
têët caã caác con ngûåa, hêët tung lïn trúâi caác chuá picaào.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 231

Caác àêëu sô chaåy lung tung, baäi àêëu höîn loaån nhû khi
ngûúâi ta àoáng dêëu sùæt(1) úã àoá. Cöng chuáng yïu cêìu
àûa ngûåa khaác vaâo vaâ con Cörönen chúâ àõch thuã laåi
gêìn múái cho möåt àoân. Hïî bõ khiïu khñch laâ noá xöng
àïën, têën cöng möåt caách anh huâng laâm cho moåi ngûúâi
khêm phuåc noá saát àêët.
Khi keân tröëng nöíi lïn, baáo hiïåu giai àoaån haå saát àaä
àïën, mùåc duâ bõ túái mûúâi böën muäi giaáo vaâ toaân böå
banàïri cùæm vaâo cöí, noá vêîn huâng duäng nhû vûâa múái úã
àöìng coã ra. Thïë laâ...
Bao giúâ kïí àïën àêy nhaâ chùn nuöi cuäng phaãi dûâng
laåi àïí sûãa gioång run rêíy cho rùæn roãi laåi.
Thïë laâ hêìu tûúác Àúâ Möraima luác àoá àang ngöìi trong
möåt ghïë lö, khöng biïët laâm thïë naâo chaåy àûúåc àïën sau
haâng raâo, giûäa boån lao cöng àang cuöëng quñt. Öng túái
bïn ngûúâi mataào àang tûâ tûâ chuêín bõ mulïta nhû
muöën hoaän giêy phuát phaãi àûúng àêìu vúái möåt àõch
thuã àaáng gúâm àïën thïë. "Cörönen!", hêìu tûúác vûâa kïu
vûâa cuái xuöëng lêëy tay àêåp àêåp maånh vaâo vaán haâng
raâo. Con vêåt luác àoá àang àûáng yïn taåi chöî, nhûng
nghe thêëy tiïëng kïu nhùæc noá nhúá laåi caái miïìn àêët xa

(1) Àoáng dêëu sùæt: muöën àoáng dêëu riïng cuãa nhaâ nuöi boâ vaâo
mònh möåt con bï, hai ngûúâi chùn boâ vêåt noá xuöëng àêët coân
möåt ngûúâi thûá ba eáp vaâo àuâi phaãi cuãa noá möåt miïëng sùæt
nung àoã mang dêëu àoã. Möîi khi thûåc hiïån viïåc àoá gêy naáo
àöång dûä döåi.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 232

xöi maâ noá seä khöng bao giúâ trúã laåi nûäa, noá ngûãng phùæt
àêìu lïn. "Cörönen!", hêìu tûúác laåi kïu lïn. Con vêåt
ngoaãnh àêìu laåi, tröng thêëy ngûúâi vûâa goåi noá úã haâng
raâo, thïë laâ noá phoáng möåt maåch àïën chöî öng. Nhûng
chaåy àûúåc nûãa àûúâng thò noá ngûâng chaåy vaâ nheå nhaâng
bûúác tiïëp cho àïën khi sûâng noá chaåm vaâo hai caánh tay
giú ra vïì phña noá. ÛÁc cuãa noá thêëm maáu tûúi àang chaãy
roâng roâng tûâ nhûäng löî thuãng trïn bûúáu cöí. Da noá bõ
raách nhiïìu chöî àïí löå nhûäng bùæp thõt xanh lú.
"Cörönen, con úi!", hêìu tûúác noái. Con boâ hònh nhû hiïíu
biïíu hiïån êu yïëm àoá, noá nghïín moäm lïn, raäi cuãa noá
laâm ûúát böå rêu baåc cuãa nhaâ chùn nuöi, àöi mùæt saáng
cuãa noá hùçn nhûäng tia maáu coá veã noái: "Taåi sao öng laåi
àem con àïën àêy!". Thïë laâ hêìu tûúác chùèng coân biïët
mònh laâm gò nûäa, cuái xuöëng hön liïn tiïëp vaâo hai löî
muäi con vêåt haäy coân ûúát suäng húi thúã cùm tûác!
"Àûâng giïët noá!" möåt ngûúâi töët buång kïu to trïn
khaán àaâi. Vaâ hònh nhû lúâi noái àoá diïîn taã tònh caãm
chung cuãa khaán giaã, nïn moåi ngûúâi öì lïn tûâ khùæp núi
trong khi haâng nghòn caái khùn tay vêîy phêëp phúái trïn
caác bêåc ngöìi, nhû möåt àaân chim böì cêu bay lûúån.
"Àûâng giïët noá!". Luác àoá cöng chuáng xuác àöång, chùèng
kïí gò àïën thuá vui cuãa mònh nûäa, gheát ngûúâi àêëu sô
xuêët sùæc vaâ veã anh huâng vö tñch sûå cuãa anh, khêm
phuåc sûå duäng caãm cuãa con vêåt vaâ nhêån thêëy rùçng
trong biïët bao nhiïu sinh vêåt coá lyá trñ kia thò àaåi diïån

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 233

cho sûå cao quyá vaâ tònh nghôa chñnh laâ con vêåt töåi
nghiïåp(1).
- Töi àem noá vïì, hêìu tûúác caãm àöång kïët luêån. Töi
hoaân laåi cho öng giaám àöëc àêëu trûúâng hai nghòn àöìng
pïxïta. Nïëu cêìn àem caã gia taâi cuãa töi àïí traã chùæc töi
cuäng seä laâm. Sau möåt thaáng nghó ngúi úã trong àöìng
coã, con Cörönen höìi phuåc, ngay vïët tñch úã trïn bûúáu cöí
cuäng khöng coân. Töi hy voång con vêåt haâo hiïåp àoá söëng
àïën giaâ, nhûng úã trïn thïë gian naây nhûäng ai töët nhêët
thûúâng ñt gùåp may nhêët! Möåt con boâ möång hiïím àöåc,
khöng daám nhòn thùèng vaâo mùåt noá, àaä huác chïët noá
möåt caách phaãn phuác.
Hêìu tûúác Àúâ Möraima vaâ nhûäng nhaâ chùn nuöi
khaác chuyïín nhanh choáng tûâ chuyïån thûúng yïu boâ
möång sang chuyïån kiïu haänh vïì tñnh hung dûä cuãa noá.
Caác võ noái möåt caách khinh bó vïì nhûäng ai gheát àêëu boâ,
vïì nhûäng ai lïn gioång chöëng nghïå thuêåt àêëu boâ vúái
danh nghôa baão vïå suác vêåt. Caác võ noái: "Àoá laâ nhûäng
caái àiïn röì cuãa nhûäng ngûúâi ngoaåi quöëc! Nhûäng caái sai

(1) Chuyïån con Cörönen khöng phaãi bõa àùåt hoaân toaân. Caách
àêy möåt thúâi gian, taåi àêëu trûúâng Baexúlon, ngûúâi ta àem
àêëu möåt con boâ möång tïn laâ Cuylïbrö. Sau khi noá bõ mêëy
nhaát giaáo laâm noá nöíi hung, ngûúâi chùn noá cêët tiïëng goåi noá.
Noá beân chaåy laåi gêìn anh ta, àïí cho anh ta vuöët ve noá vaâ súâ
vaâo moäm noá. Anh ta khoác thûúng con vêåt coá tònh nghôa sùæp
bõ giïët.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 234

lêìm cuãa ngûúâi ngu döët nhòn con vêåt chó thêëy cùåp sûâng
vaâ nhêìm lêîn con boâ thõt vúái con boâ àêëu! Boâ möång Têy
Ban Nha laâ möåt con vêåt hung dûä, uy duäng nhêët àúâi...".
Vaâ caác võ kïí laåi nhûäng cuöåc àaánh nhau giûäa boâ möång
vaâ daä thuá lúán, bao giúâ con vêåt dên töåc cuäng thùæng lúåi
veã vang.
Hêìu tûúác cûúâi khi nhúá àïën möåt con boâ khaác cuãa
öng. Möåt àêëu trûúâng àõnh töí chûác möåt cuöåc àêëu cuãa
möåt con boâ möång vúái möåt con sû tûã vaâ möåt con höí.
Hêìu tûúác àûa túái con Barabax, möåt con boâ möång coá têåt
maâ öng àaä phaãi taách khoãi caác con khaác úã àöìng coã, vò
noá hay huác chuáng vaâ laâm chïët möåt söë...
- Vaâ chñnh mùæt töi àaä tröng thêëy tònh hònh diïîn ra
nhû thïë naây, hêìu tûúác kïí. Con Barabax bõ nhöët trong
möåt caái cuäi sùæt to, àùåt úã chñnh giûäa baäi àêëu. Àêìu tiïn
ngûúâi ta thaã möåt con sû tûã vaâo. Con thuá dûä àaáng
nguyïìn ruãa àoá biïët rùçng con boâ möång khöng tinh quaái
beân nhaãy ngay lïn möng noá vaâ lêëy vuöët vaâ rùng cêëu
xeá noá. Con Barabax tûác giêån, löìng lïn àïí hêët con sû
tûã xuöëng, àùåt con sû tûã vaâo têìm huác cuãa sûâng mònh.
Noá löìng löån möåt luác thò noá lùèng àûúåc con sû tûã xuöëng
trûúác mùåt noá vaâ noá moác sûâng vaâo. Thïë röìi!... Öi chaâ
chaâ, thûa caác võ, con sû tûã chùèng khaác naâo quaã boáng
trong möåt trêån àêëu boáng chuyïìn!... Trong möåt luác lêu,
con boâ cûá hêët noá tûâ sûâng naây qua sûâng kia, lùæc noá nhû
lùæc möåt con röëi röìi cuöëi cuâng, vúái veã khinh bó, lùèng noá

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 235

vaâo möåt xoá khiïën con thuá dûä maâ ngûúâi ta goåi laâ chuáa
tïí cuãa caác giöëng vêåt, nùçm co duám vaâ bêët àöång nhû
möåt con meâo bõ àaánh. Höìi thûá hai coân nhanh hún caã
höìi àêìu khi con höí vûâa múái xuêët hiïån trong chuöìng,
con Barabax lêåp tûác huác noá, tung noá lïn trúâi röìi sau
khi laâm cho noá nhaãy nhoát ra troâ, cuäng quùèng noá vaâo
möåt xoá nhû con sû tûã. Sau àoá con Barabax quaá ûa àuâa
nhaã, ài ài laåi laåi röìi õ ngay trïn mònh hai con aác thuá.
Caác cêu chuyïån trïn àêy bao giúâ cuäng laâm cho caác
höåi viïn Cêu laåc böå Böën mûúi lùm cûúâi vang. Trong
tiïëng cûúâi vui veã pha lêîn caã loâng kiïu haänh vïì àêët
nûúác mònh, dûúâng nhû giaá trõ cuãa gia suác Têy Ban
Nha cuäng chûáng minh sûå ûu viïåt cuãa quöëc gia naây so
vúái têët caã caác quöëc gia khaác trïn thïë giúái.
Trong khi àoá, gia àònh Gaàacào úã taåi traåi
Rinhcönaàa. Baâ Aoguxtiax, sau nhûäng ngaây ngheâo
khöí söëng trong nhûäng cùn nhaâ töìi taân taåi Xïvilú rêët
yïu cuöåc söëng thön daä. Cacmen cuäng thñch úã nöng
thön. Tñnh hay lam hay laâm cuãa chõ khiïën chõ tröng
nom cêín thêån cöng viïåc cuãa caác àêìy túá. Chõ thûúãng
thûác caái thuá coá vûúân, coá àêët röång raäi. Hún nûäa, caác
con cuãa baác thúå yïn ngûåa, nhûäng àûáa chaáu lêëp chöî
tröëng do sûå khöng sinh núã taåo ra úã quanh chõ àang
cêìn coá khöng khñ ruöång àöìng. Vïì phêìn anh mataào,
khi baão vúå vaâ meå vïì traåi úã, anh hûáa rùçng ñt lêu sau
anh cuäng seä vïì àoá vúái hoå. Nhûng anh viïån àuã moåi lyá

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 236

do àïí lêìn chêìn, vaâ anh söëng úã nhaâ anh trong thaânh
phöë möåt mònh vúái ngûúâi hêìu laâ Garabatö. Cuöåc söëng
àöåc thên êëy giuáp anh àûúåc hoaân toaân tûå do ài laåi vúái
Àönha Xön.
Cuâng cûúäi nhûäng con ngûåa nhanh nheån vaâ ùn mùåc
nhû trong ngaây höåi thûã boâ daåo trûúác, Gaàacàö vaâ
Àönha Xön ài xem boâ úã nhûäng àöìng coã gêìn Xïvilú
hoùåc "thûã" nhûäng con boâ non trong caác traåi cuãa hêìu
tûúác Àúâ Möraima, khi thò ài riïng, khi thò coá caã Àöng
Höxï ài theo àïí traánh tiïëng. Àönha Xön rêët mï nguy
hiïím, möîi khi àûúåc àêm garöcha naâng mûâng quyánh
lïn vaâ nhiïìu khi con vêåt khöng chaåy tröën laåi quay laåi
têën cöng naâng khiïën Gaàacàö phaãi chaåy túái cûáu.
Nhiïìu lêìn khaác, khi coá tin sùæp coá möåt cuöåc "cho boâ
vaâo cuäi" àïí caác àêëu trûúâng töí chûác nhûäng trêån àêëu
àùåc biïåt kïët thuác muâa àêëu vuå àöng, hai ngûúâi beân ài
ra ga Anhpamï (1).
Àönha Xön toâ moâ ngùæm kyä núi trung têm xuêët
khêíu quan troång nhêët cuãa cöng nghiïåp boâ möång. ÚÃ
àêëy, coá nhûäng sên röång thïnh thang nùçm saát àûúâng
xe lûãa vaâ nhûäng thuâng göî kïëch xuâ maâu xaám vúái hai
cûãa múã àoáng bùçng raänh soi xïëp thaânh haâng mêëy chuåc
caái trïn baánh xe àïí chúã lïn àûúâng, nghôa laâ chúâ nhûäng
trêån àêëu muâa heâ. Nhûäng thuâng àoá àaä ài khùæp baán

(1) Ga Anhphamï: Caách Xïvilú 6 km trïn àûúâng ài Maàrit.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 237

àaão, mang theo nhûäng con boâ möång hoang daåi túái
nhûäng thaânh phöë xa xöi nhêët, röìi laåi trúã vïì röîng
khöng àïí lêëy nhûäng con khaác. Mûu meåo cuãa ngûúâi
nghô ra vaâ taâi kheáo cuãa nhûäng keã trong nghïì khiïën
nhûäng con vêåt hung dûä quen söëng tûå do ngoaâi àöìng
nöåi trúã thaânh dïî baão y nhû möåt haâng hoáa thöng
thûúâng.
Nhûäng con boâ àõnh chúã bùçng xe lûãa bõ thuác chaåy
thêåt nhanh àïën àõa àiïím quy àõnh doåc theo möåt con
àûúâng röång thïnh thang vaâ buåi bùåm, giûäa hai haâng
raâo dêy theáp gai. Chuáng tûâ nhûäng caánh àöìng coã xa xöi
túái vaâ khi àïën gêìn Anhpamï, ngûúâi ta bùæt chuáng chaåy
nhû àiïn àïí dïî lûâa chuáng.
Ài àêìu laâ nhûäng ngûúâi chùn boâ phoáng ngûåa nhû
bay, cêy giaáo àùåt trïn vai, röìi àïën nhûäng con
cabextúrö khön ngoan chaåy theo àïí baão vïå hoå bùçng
nhûäng cùåp sûâng kïëch xuâ. Sau àoá laâ nhûäng con boâ
chiïën hung dûä bõ àûa túái chöî chïët, àûúåc "bao boåc" cêín
thêån", nghôa laâ vêy quanh chuáng coá nhûäng con boâ nuöi
daåy thuêìn thuåc ngùn chuáng khöng thïí rúâi khoãi àûúâng
ài, vaâ nhûäng ngûúâi chùn boâ khoãe maånh tay cêìm suáng
cao su sùén saâng bùæn àaá trùm phaát trùm truáng vaâo
sûâng cuãa con naâo àõnh boã àaân.
Túái sên ga, nhûäng ngûúâi cûúäi ngûåa ài àêìu taách ra
dûâng laåi úã ngoaâi coân têët caã àaân boâ, nhû möåt cún mûa
buåi bùåm, xen lêîn tiïëng chên chaåy, tiïëng röëng vaâ tiïëng

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 238

nhaåc boâ, lao êìm êìm vaâo trong sên; ngûúâi ta vöåi vaâng
àoáng cûãa sau khi con boâ cuöëi cuâng chaåy qua. Nhûäng
con cabextúrö coá nhiïìu kinh nghiïåm vaâ biïët nghe lúâi
ngûúâi chùn boâ lêåp tûác traánh sang hai bïn ngay sau
khi vûúåt khoãi cûãa àïí cho àaân boâ möång chaåy sau chuáng
loåt qua khöng bõ caãn.
Möåt söë ngûúâi ngöìi trïn búâ tûúâng hoùåc àûáng trïn ban
cöng, hoâ heát hoùåc vêîy muä daå kñch àaân boâ möång.
Chuáng chaåy qua caái sên thûá nhêët maâ khöng hïì biïët
rùçng chuáng àaä bõ cêìm tuâ, vêîn tûúãng mònh coá thïí tûå
do phoáng maäi nhû úã giûäa caánh àöìng. Röìi chuáng dûâng
laåi, ngaåc nhiïn ngú ngêín thêëy trong sên thûá hai coá
möåt bûác tûúâng chùæn úã trûúác mùåt vaâ cûãa sau lûng
chuáng àaä àoáng.
Khi àoá viïåc "àoáng cuäi" bùæt àêìu. Ngûúâi ta vung vêîy
nhûäng maãnh vaãi, hoâ heát vaâ àêm garöcha àïí àûa tûâng
con vaâo möåt haânh lang úã giûäa àïí caái thuâng vêån
chuyïín vúái hai cûãa ngoã. Caái thuâng naây giöëng möåt
àûúâng hêìm nhoã, úã àêìu àùçng kia ngûúâi ta tröng thêëy
möåt khoaãng tröëng - möåt caái sên khaác àêìy coã moåc - vaâ
nhûäng con cabextúrö àang bònh yïn gùåm coã. Con boâ
möång bõ hònh aãnh cuãa caánh àöìng coã löi cuöën. Noá chêåm
chaåp ài vaâo haânh lang nhû àaánh húi sûå nguy hiïím. Noá
ngêìn ngaåi àùåt chên lïn caái cêìu göî bùæc chïnh chïëch àïí
löëi vaâo thuâng àùåt trïn baánh xe khoãi cao quaá. Noá nghi
ngúâ con àûúâng hêìm nhoã maâ noá phaãi ài qua; nhûng

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 239

nhûäng ngûúâi àûáng trïn ban cöng cûá àeát maäi vaâo àñt
noá bùæt noá phaãi bûúác tiïëp. Noá tröng thêëy hai haâng
ngûúâi cuái raåp trïn caác bao lún huyát saáo vaâ vöî tay àïí
thuác giuåc noá. Tûâ trïn maái thuâng mêëy baác thúå möåc
àang nêëp àïí chúâ laâm sêåp caánh cûãa, möåt laá cúâ àoã ruã
xuöëng, uöën lûúån trong caái khuön cûãa saáng ngúâi hònh
chûä nhêåt. Bõ quêëy phaá, bõ hoâ heát vaâ bõ maãnh vaãi àoã
rûåc muáa may trûúác mùæt nhû thaách thûác, àöìng thúâi
tröng thêëy nhiïìu con boâ khaác àang bònh yïn gùåm coã úã
cuöëi löëi ài àaáng ngaåi, cuöëi cuâng noá quyïët àõnh: noá lao
mònh àïí vûúåt qua àûúâng hêìm nhoã, laâm rung maånh
cêìu vaán úã dûúái chên. Nhûng noá vûâa bûúác vaâo trong caái
thuâng laâ cûãa trûúác mùåt sêåp xuöëng àöìng thúâi cûãa sau
cuäng àoáng laåi rêët nhanh khiïën noá khöng kõp luâi.
nhûäng baãn lïì vûäng chùæc rñt lïn, boáng töëi vaâ im lùång
bao phuã con vêåt bõ nhöët trong thuâng chêåt heåp khiïën
noá chó coá thïí nùçm gêåp böën chên. Tûâ möåt caái cûãa saåp
úã trïn maái, ngûúâi ta neám haâng vöëc raå xuöëng cho noá.
Ngûúâi ta àêíy phoâng giam lûu àöång coá baánh xe êëy ra
xe lûãa. Röìi ngûúâi ta àùåt möåt caái thuâng khaác vaâo trong
haânh lang vaâ viïåc àaánh lûâa diïîn laåi cho àïën khi têët
caã caác con boâ àïìu àûúåc "àoáng goái" àïí gûãi ài.
Vöën mï say "maâu sùæc àõa phûúng", Àönha Xön
khêm phuåc phûúng phaáp cho vaâo cuäi naây cuãa nïìn àaåi
cöng nghiïåp nûúác nhaâ vaâ rêët muöën bùæt chûúác nhûäng
ngûúâi dêîn boâ. Naâng yïu àöìng ruöång vaâ núi khoaáng

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 240

àaäng. Trong têm höìn cuãa naâng xao xuyïën caãm tònh
àöëi vúái cuöåc söëng cuãa muåc àöìng, vò chuáng ta ai chùèng
mang sùén tònh caãm àoá trong loâng nhû möåt di saãn thûâa
hûúãng cuãa caác töí tiïn xa xöi, vaâo caái thúâi con ngûúâi
chûa biïët khai thaác loâng àêët nïn phaãi söëng dûåa vaâo
caác àaân gia suác. Laâm muåc àöìng, laâm muåc àöìng àïí
chùn möåt loaåi gia suác hoang daåi, àoá laâ caái nghïì thuá võ
nhêët vaâ anh huâng nhêët trong con mùæt cuãa Àönha Xön.
Àiïìu àoá khöng khoãi laâm cho Gaàacàö húi ngaåc
nhiïn àöi chuát vò anh àaä bùæt àêìu tónh giêëc mï say ban
àêìu. Àöi khi anh tûå hoãi khöng biïët têët caã caác phu
nhên quyá töåc coá giöëng Àönha Xön hay khöng. Anh
chùèng hiïíu gò vïì nhûäng caái thñch laå luâng cuãa ngûúâi
phuå nûä êëy, vò tñnh khñ thêët thûúâng cuãa naâng. Anh
khöng daám xûng hö anh em vúái naâng. Khöng bao giúâ
naâng múâi moåc anh trûúác cöng chuáng bùçng lúâi ùn tiïëng
noái thên thiïët nhû vêåy. Möåt höm, anh vûâa múái ngêåp
ngûâng "anh anh em em" thò lêåp tûác cùåp mùæt maâu vaâng
oáng cuãa naâng löå veã ngaåc nhiïn ghï gúám àïën nöîi anh
theån àoã mùåt vaâ tûâ àoá khöng bao giúâ noái nhû thïë nûäa.
Coân naâng, naâng giöëng nhû caác öng baån àaåi quñ töåc cuãa
anh, chó xûng hö thên mêåt vúái anh vaâo luác chó coá hai
ngûúâi maâ thöi. Nhûäng khi naâng cêìn viïët cho anh mêëy
chûä, vñ duå àïí baáo tin naâng sùæp vùæng nhaâ vaâ anh
khöng nïn àïën thò naâng goåi anh bùçng "öng" vaâ chó duâ

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 241

nhûäng cêu noái lõch thiïåp laånh nhaåt nhû caách noái cuãa
ngûúâi trïn àöëi vúái keã dûúái.
- Tûác mònh vúái cö aã naây thêåt! Gaàacàö lêím bêím bûåc
böåi. Noá laâm nhû xûa nay noá chó quan hïå vúái nhûäng
thùçng vö laåi giúã thû cuãa noá cho moåi ngûúâi xem. Noá súå
mònh aâ? Hay laâ noá tûúãng rùçng ngûúâi mataào khöng
biïët phong nhaä àöëi vúái phuå nûä.
Ngoaâi loâng tûå aái àoá, Gaàacàö coân coá möåt lyá do cuå
thïí hún àïí caáu kónh vaâ buöìn phiïìn. Bêy giúâ, nhiïìu khi
àïën nhaâ naâng, anh thêëy mêëy ngûúâi àêìy túá cao lúán ùn
mùåc nhû öng hoaâng caãn anh laåi vaâ laånh luâng dùçn tûâng
tiïëng noái vúái anh: "Phu nhên khöng tiïëp khaách àûúåc.
Phu nhên ài vùæng röìi". Nhûng Gaàacàö àoaán rùçng àoá
chó laâ lúâi noái döëi vaâ anh coá linh caãm rùçng Àönha Xön
àang coá mùåt trong möåt phoâng caånh àêëy, bïn kia caánh
cûãa. Chùæc hùèn naâng àaä chaán anh vaâ chñnh vò thïë thïë
maâ àöåt nhiïn, vaâo giúâ viïëng thùm thûúâng lïå, naâng àaä
ra lïånh cho àêìy túá khöng cho anh vaâo.
- Lûãa tònh àaä tùæt! - anh chaâng mataào thúã daâi ruát
lui - Mònh seä khöng laåi nûäa. Roä raâng con beá naây
khöng thñch mònh nûäa.
Gia àònh Gaàacàö trúã vïì thaânh phöë àïí dûå höåi heâ
trong Tuêìn lïî thaánh. Anh seä phaãi tham gia nhûäng
trêån àêëu töí chûác trong dõp lïî Phuåc sinh. Àaä nhiïìu lêìn,
hoùåc tûâ Maàrit, hoùåc tûâ nhiïìu núi khaác, khi úã àêëu
trûúâng ra anh mataào àaä àaánh àiïån cho caã Àönha Xön

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 242

lêîn Cacmen: "Khöng coá gò múái". Nhûng àêy laâ lêìn àêìu
tiïn, anh sùæp àêëu trûúác mùæt ngûúâi phuå nûä àaåi quñ töåc
kia kïí tûâ khi anh biïët naâng, vò thïë anh lo ngaåi, keám
tûå tin. Hún nûäa chùèng bao giúâ àêëu úã Xïvilú maâ anh
khöng höìi höåp ñt nhiïìu. Taåi möåt àêëu trûúâng naâo khaác
trïn àêët Têy Ban Nha, anh coá thïí chêëp nhêån möåt thêët
baåi vò leä coân lêu anh múái trúã laåi núi àoá; nhûng úã núi
chön rau cùæt röën, núi anh coá nhiïìu keã thuâ lúåi haåi nhêët,
khöng leä...
- Moåi ngûúâi seä xem cêåu coá xuêët sùæc khöng àêëy, öng
UÃy quyïìn cuãa anh noái. Cêåu nïn nhúá rùçng moåi ngûúâi
seä theo doäi cêåu. Töi nghô cêåu vêîn laâ ngûúâi söë möåt trïn
thïë giúái!...

Ngaây thûá baãy Saáng danh Thiïn Chuáa(1), luác àïm àaä
khuya, ngûúâi ta tiïën haânh viïåc enxierö(2) nhûäng con
boâ sùæp àem àêëu. Àönha Xön muöën tham gia cöng viïåc
àoá vúái tû caách ngûúâi vaác giaáo (3), möåt cöng viïåc thuá võ
úã chöî thûåc hiïån trong àïm töëi. Àoá laâ viïåc dêîn boâ tûâ
àöìng coã Tablaàa àïën chuöìng cuãa noá úã àêëu trûúâng. Mùåc
dêìu Gaàacàö rêët muöën ài cuâng ngûúâi yïu, cuöëi cuâng

(1) Ngaây thûá baãy Tuêìn Thaánh, luác mûúâi giúâ saáng, taåi nhaâ thúâ
Xïvilú, ngûúâi ta veán bûác maân àen che baân thúâ chñnh, àöìng
thúâi haát baâi Saáng danh Thiïn Chuáa.
(2) Enxierö: dêîn boâ àïën àêëu trûúâng vaâ nhöët noá vaâo chuöìng cuãa
àêëu trûúâng trûúác luác àem ra àêëu.
(3) Ngûúâi vaác giaáo: Ngûúâi dêîn boâ vuä trang bùçng cêy giaáo.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 243

anh phaãi àïí naâng ài möåt mònh, vò Àöng Höxï nhêët


quyïët phaãn àöëi vúái lyá do laâ anh phaãi nghó ngúi àïí höm
sau ra àêëu trûúâng àûúåc tónh taáo, khoãe maånh.
Luác nûãa àïm, con àûúâng tûâ àöìng coã àïën àêëu trûúâng
nhöån nhõp nhû höåi chúå. Trong caác biïåt thûå, qua nhûäng
cûãa söí saáng àeân, ngûúâi ta thêëy nhûäng boáng ngûúâi öm
nhau khiïu vuä trong tiïëng dûúng cêìm. ÚÃ caác quaán ùn,
cûãa múã röång hùæt xuöëng mùåt àêët nhûäng hònh vuöng àoã
choái vaâ tûâ trong phoâng vang lïn tiïëng cûúâi, tiïëng la,
tiïëng hoâa êm cuãa àaân ghi ta, tiïëng cöëc va chaåm lanh
canh laâm ngûúâi ta coá thïí àoaán rùçng rûúåu àang roát
traân trïì.
Vaâo khoaãng möåt giúâ saáng, möåt kyå sô xuêët hiïån cho
ngûåa ài nûúác kiïåu nhoã trïn àûúâng caái. Àoá laâ "ngûúâi
baáo hiïåu", möåt ngûúâi chùn boâ cuåc mõch, anh ta dûâng
laåi úã trûúác caác quaán ùn vaâ caác biïåt thûå coá aánh àeân,
thöng baáo mûúâi lùm phuát nûäa thò àaân boâ seä ài qua, vò
vêåy moåi ngûúâi phaãi tùæt àeân vaâ im lùång hoaân toaân.
Thöng baáo àoá, phaãi ài nhên danh ngaây höåi dên töåc,
àûúåc moåi ngûúâi tuên haânh nhanh choáng hún caã lïånh
cuãa nhaâ cêìm quyïìn. Moåi nhaâ töëi om, khöng coân ai
phên biïåt àûúåc maâu vöi trùæng cuãa noá vúái khöëi àen xò
cuãa cêy cöëi. Khöng noái möåt tiïëng, moåi ngûúâi tuå têåp
sau caác cöíng sùæt, sau caác haâng raâo vaâ caác bûác reâm, xuác
àöång nhû àang chúâ àoán möåt caái gò khaác thûúâng lùæm.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 244

Trïn caác löëi ài bïn búâ söng, hïî tiïëng hö cuãa ngûúâi baáo
tin bay túái àêu laâ àeân khñ tùæt àïën àoá.
Tûâ luác naây, khùæp núi im lùång hoaân toaân. Caác vò sao
lêëp laánh úã trïn ngoån cêy, coân úã saát mùåt àêët tai ngûúâi
coá thïí nghe thêëu möåt tiïëng àöång yïëu úát, möåt sûå àuång
cûåa nheâ nheå, nhû vö vaân cön truâng cheán nhau trong
boáng töëi. Nhûäng khaán giaã vö hònh coá veã söët ruöåt chúâ
àúåi.
Cuöëi cuâng, úã àùçng xa nöíi lïn tiïëng nhaåc ngûåa, nhaåc
boâ nghiïm trang, noá to lïn rêët nhanh röìi thaânh êìm ô
hoâa vaâo tiïëng löìng chaåy höîn àöån laâm rung chuyïín mùåt
àêët. Àêìu tiïn, vaâi kyå sô, tröng to lúán dõ thûúâng trong
àïm töëi, phoáng qua rêët nhanh, cêy giaáo cêìm chuác
xuöëng àêët. Àoá laâ mêëy ngûúâi chùn boâ. Tiïëp àïën möåt
nhoám ngûúâi vaác giaáo khöng chuyïn nghiïåp trong àoá coá
Àönha Xön. Cuöåc phoáng ngûåa ban àïm töëi laâm naâng
höìi höåp vò nïëu con ngûåa trûúåt chên laâ ngûúâi cûúäi noá
chïët beåp ngay dûúái moáng chên rùæn nhû àaá cuãa àaân boâ
hoang daåi àang chaåy túái phña sau vúái töëc àöå àiïn
cuöìng. Röìi àïën möåt trêån mûa àaá cuöåi raâo raâo laâm mùåt
àûúâng buåi muâ; nhûäng con boâ möång chaåy qua nhû hònh
aãnh möåt cún aác möång; nhûäng quaái vêåt xuêët hiïån trong
àïm töëi êëy laâ nhûäng khöëi thõt khöíng löì run rêíy, nùång
nhûng nhanh, thúã phò phoâ vaâ röëng kinh khuãng, huác
sûâng vaâo boáng töëi, vûâa súå haäi vûâa tûác giêån vò bõ tiïëng
la heát cuãa nhûäng ngûúâi coá boâ chaåy böå theo sau vaâ

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 245

tiïëng voá ngûåa cuãa nhûäng kyå sô chùån hêåu lêëy giaáo choåc
phaá chuáng.
Cún löëc nùång neâ êìm ô êëy lûúát qua trong möåt phuát.
Sau àoá, khöng coân coá gò àïí xem nûäa. Cöng chuáng thoãa
maän vïì caãnh tûúång vûâa diïîn ra rêët nhanh, rúâi khoãi
núi êín nêëp vaâ nhiïìu ngûúâi haâo hûáng chaåy theo àaân boâ,
hy voång àïën kõp àïí xem chuáng vaâo chuöìng.
Túái àêëu trûúâng, caác kyå sô traánh sang möåt bïn, àïí
chöî cho boâ qua. Nhûäng con boâ möång, àang trïn àaâ
chaåy vaâ àaä quen ài theo vúái nhûäng con cabextúrö, beân
chui vaâo haânh lang laâm bùçng hai daäy haâng raâo dêîn
túái khu chuöìng boâ.
Nhûäng ngûúâi cêìm garöcha khöng chuyïn nghiïåp rêët
khoaái vïì kïët quaã cuãa viïåc enxierö àïm nay. Khöng coá
con naâo reä ngang gêy phiïìn phûác cho nhûäng ngûúâi
cêìm giaáo vaâ coi boâ. Àoá laâ nhûäng con vêåt thuöåc giöëng
töët nhêët trong traåi cuãa hêìu tûúác. Ngaây mai, nïëu caác
mataào biïët giûä danh dûå cho nghïå thuêåt cuãa hoå, khaán
giaã seä àûúåc xem nhûäng caái tuyïåt vúâi. Caác kyå sô vaâ caác
ngûúâi ài böå ra vïì tin rùçng seä coá nhûäng trêån àêëu xuêët
sùæc vaâ khu àêëu trûúâng trúã thaânh vùæng lùång hoaân toaân
trong khi caác con boâ möång nùçm yïn trong chuöìng nguã
giêëc cuöëi cuâng cuãa àúâi chuáng noá.
Saáng höm sau, Gaàacàö dêåy súám. Möåt nöîi lo ngaåi
laâm cho anh nguã khöng yïn vaâ hay mï hoaãng. Trúâi úi!
sao ngûúâi ta laåi yïu cêìu anh àêëu úã Xïvilú nhó. ÚÃ

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 246

nhûäng núi khaác, anh söëng trong nhûäng ngaây àöåc thên
trong möåt cùn phoâng khaách saån, coá thïí taåm thúâi quïn
gia àònh: vò caái phoâng troå êëy "khöng noái lïn caái gò caã",
khöng chûáa möåt vêåt gò thên thiïët àöëi vúái anh. Traái laåi,
khi mùåc böå quêìn aáo àêëu ngay taåi phoâng nguã úã nhaâ
mònh, con mùæt anh nhòn vaâo àêu cuäng thêëy nhûäng vêåt
nhùæc túái Cacmen. Ài túái núi nguy hiïím luác bûúác ra
khoãi nhaâ naây, caái nhaâ maâ chñnh anh àaä cho xêy, caái
nhaâ chûáa têët caã nhûäng gò quyá nhêët àöëi vúái anh, àiïìu
àoá laâm cho anh ngú ngêín lo lùæng y nhû anh sùæp ài
àêëu lêìn àêìu tiïn trong àúâi. Têm tû anh caãm thêëy
nùång nïì khi anh bûúác xuöëng caái sên vùæng ngùæt, sau
luác Garabatö àaä giuáp anh mùåc böå quêìn aáo diïîu haânh.
Caác chaáu beá cuãa anh àïën bïn anh, nhuát nhaát vò thêëy
nhûäng vêåt trang trñ löång lêîy trïn böå quêìn aáo cuãa cêåu:
chuáng súâ tay vaâo vúái veã kñnh phuåc, khöng daám cêët
tiïëng. Anhcacnaxiöng hön anh vúái veã mùåt hoaãng höët
dûúâng nhû anh ài àïën coäi chïët, meå anh tröën vaâo trong
möåt gian phoâng töëi, baâ khöng muöën tröng thêëy anh vaâ
lo lùæng àïën phaát öëm. Coân Cacmen thò toã ra can àaãm
hún nhûng mùåt chõ taái nhúåt, chõ mñm chùåt möi, chúáp
chúáp haâng mi möåt caách böìn chöìn, mùåc dêìu chõ cöë laâm
ra veã bònh tônh. Gaàacàö vûâa múái bûúác ra phoâng
ngoaâi, chõ àaä àûa khùn tay lïn thêëm nûúác mùæt, ngûúâi
run bêìn bêåt, thúã daâi vaâ khoác nûác núã, trong khi baác

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 247

Anhcacnaxiöng vaâ caác phuå nûä khaác cuöëng quyát xuám


quanh chõ vaâ dòu àúä chõ luác naây gêìn nhû ngêët ài.
- Khöí quaá! Gaàacàö noái - Mònh seä khöng àúâi naâo
àêëu úã Xïvilú, nïëu khöng phaãi vò mònh muöën mua vui
cho nhûäng ngûúâi àöìng hûúng vaâ laâm cho nhûäng keã
trêng traáo chó trñch mònh khöng daám baão mònh súå
khaán giaã xûá mònh!
Vò thïë cho nïn höm àoá Gaàacàö dêåy thêåt súám, ài ra
ài vaâo khùæp núi trong nhaâ, miïång ngêåm àiïëu thuöëc laá,
vûún vai àïí xem àöi caánh tay khoãe cuãa mònh coân
nhanh nheån hay khöng. Anh vaâo bïëp roát möåt cöëc rûúåu
caàala vaâ thêëy baâ Aoguxtiax úã àoá. Meå anh vöën tñnh
luön tay luön chên mùåc dêìu àaä coá tuöíi vaâ buång phïå,
àang lùng xùng quanh bïëp loâ, tröng coi mêëy chõ àêìy
túá, cùæt àùåt möåt caách nhanh nheån vaâ hiïìn tûâ moåi cöng
viïåc trong nhaâ. Röìi anh bûúác ra caái sên maát meã, saáng
suãa. Trong löìng son, nhûäng con chim nhêíy nhoát vaâ hoát
lñu lo trong bêìu khöng khñ thanh bònh cuãa buöíi saáng.
AÁnh nùæng traân ngêåp nhûäng phiïën cêím thaåch laát vaâ
rùæc vaâng lïn nhûäng cêy caãnh xanh tûúi tröìng quanh
bïí nûúác phun lïn caái böìn nûúác coá nhûäng con caá vaâng
lêëy miïång troân troân nhoã xñu nhaã tùm.
Taåi àêy, Gaàacàö tröng thêëy möåt ngûúâi àaân baâ mùåc
àöì tang, quyâ dûúái àêët caånh möåt xö nûúác vaâ coå sên
bùçng möåt caái gieã ûúát laâm cho maâu cêím thaåch cuãa caác
hoân gaåch nöíi hùèn lïn. Baác ta ngêíng àêìu lïn:

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 248

- Xin chaâo öng Huan! Baác vúái vúái veã thên mïën
thûúâng thêëy cuãa dên chuáng àöëi vúái thêìn tûúång cuãa hoå.
Vaâ, baác nhòn anh möåt caách khêm phuåc vúái con mùæt
duy nhêët coân laåi cuãa baác. Gaàacàö khöng traã lúâi, quay
ngoùæt vaâo trong bïëp vaâ goåi baâ Aoguxtiax:
- Meå úi, ngûúâi àaân baâ naâo thïë meå, caái muå chöåt toác
hung àang coå sên êëy.
- Con muöën laâ ai cú chûá haã con? Baác ta rêët thêåt
thaâ. Ngûúâi vêîn coå thuï cho nhaâ ta bõ öëm, meå thêëy baác
naây tuáng bêën, nhaâ laåi àöng miïång ùn nïn meå cho goåi
àïën àïí thay ngûúâi kia.
Nhûng Gaàacàö vêîn lo ngaåi, aánh mùæt anh löå veã böëi
röëi súå haäi. "Khöí thêåt! - anh lêím bêím - mònh àêëu úã
Xïvilú thïë maâ ngûúâi àêìu tiïn mònh chaåm traán laåi laâ
möåt muå chöåt! Caái troâ naây chó xaãy ra vúái mònh anh
thöi. Gùåp nhû vêåy thêåt laâ àiïìm xêëu nhêët haång. Hay
laâ ngûúâi ta mong cho anh chïët?".
Baâ meå töåi nghiïåp mêët vña khi thêëy con trai àoaán gúã
vaâ hïët sûác bûåc doåc, beân tòm caách trêën tônh anh:
- Baác êëy àúâi naâo laåi nghô nhû vêåy! Baác êëy cêìn kiïëm
hai mûúi xu cho con caái. Mònh nïn coá loâng töët vaâ taå
ún Chuáa àaä thûúng mònh thoaát caãnh ngheâo àoái nhû
baác...
Baâ Aoguxtiax liïn hïå àïën nhûäng nùm tuáng thiïëu àaä
qua laâm cho Gaàacàö thöng caãm vúái haânh àöång tûâ
thiïån cuãa meå hún vaâ yïn têm àûúåc möåt chuát. Thöi

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 249

àûúåc ! Thöi àûúåc ! Muå chöåt cûá úã laåi. Nïëu xaãy ra


chuyïån gò cuäng laâ do yá Chuáa!...
Gaàacàö laåi ài qua sên, quay lûng laåi àïí khoãi tröng
thêëy ngûúâi àaân baâ gieo tai hoåa, vaâ anh tröën vaâo phoâng
laâm viïåc saát phoâng ngoaâi.
Phoâng laâm viïåc naây coá nhûäng bûác tûúâng trùæng tinh
phuã möåt lúáp gaåch men Mörú àïën ngang àêìu ngûúâi vaâ
treo nhiïìu túâ aáp phñch vïì àêëu boâ in nhiïìu maâu trïn
luåa. Nhûäng bùçng khen cuãa caác höåi thiïån mang nhûäng
tïn hoa myä àêåp vaâo mùæt ngûúâi xem vaâ nhùæc túái nhûäng
trêån àêëu laâm phuác khöng lêëy thuâ lao cuãa Gaàacàö. Vö
söë chên dung cuãa ngûúâi mataào "bêåc thêìy", caái thò
chuåp àûáng, caái thò chuåp ngöìi, àang vung aáo choaâng
hoùåc àang chuêín bõ haå boâ möång, chûáng toã rùçng caác
baáo àaä ghi laåi rêët kyä diïån maåo vaâ nhiïìu tû thïë khaác
nhau cuãa bêåc vô nhên. ÚÃ phña trïn cûãa ra vaâo, treo
bûác chên dung cuãa Cacmen chuâm khùn choaâng trùæng
laâm nöíi bêåt cùåp mùæt nhung vaâ maái toác huyïìn gaâi mêëy
böng cêím chûúáng àoã thùæm.
Àöëi diïån vúái cûãa ra vaâo, úã phña trïn caái ghïë baânh
kï saát baân giêëy, möåt caái àêìu boâ möång àen thui vaâ to
tûúáng, vúái àöi mùæt bùçng thuãy tinh, hai löî muäi quang
dêìu boáng nhêîy, möåt vïåt löng trùæng trïn traán, cùåp sûâng
kïëch suâ nhoån hoùæt, maâu trùæng ngaâ úã dûúái cuöëng
nhûng sêîm dêìn cho àïën khi thêëy àen nhû mûåc úã trïn
àónh coá veã chuã toåa nhûäng vêåt duâng àïí trang hoaâng

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 250

gian phoâng. Khi chuá picaào Pötagiï ngùæm nghña cùåp


vuä khñ àaáng súå êëy cuãa con vêåt, thïë naâo chuá cuäng phaãi
nïu lïn möåt hònh aãnh nïn thú theo kiïíu cuãa chuá: "Cùåp
sûâng choaäng àïën mûác con saáo hoát úã àónh sûâng bïn naây
maâ ta khöng nghe thêëy tiïëng noá úã àónh sûâng bïn kia".
Gaàacàö ngöìi xuöëng gêìn möåt caái baân lõch sûå la liïåt
àöì àöìng àen chó húi khöng nghiïm chónh úã chöî noá bõ
möåt lúáp buåi phuã tûâ lêu ngaây. Trïn caái baân giêëy vô àaåi
naây coá hai con ngûåa bùçng kim loaåi duâng àïí trang trñ
vaâ möåt loå mûåc caån. Vaâi quaãn buát sang troång, nùæp hònh
àêìu choá, khöng coá ngoâi. Khöng bao giúâ vô nhên cuãa
chuáng ta cêìn viïët. Àöng Höxï mang àïën cêu laåc böå úã
phöë Rùæn cho anh nhûäng túâ húåp àöìng vaâ nhûäng giêëy túâ
chuyïn mön khaác àaä thaão sùén. Vaâ ngay trong luác êëy,
anh ra möåt caái baân nhoã viïët rêët chêåm chaåp chûä kyá rùæc
röëi cuãa anh.
ÚÃ bïn traái phoâng kï möåt caái tuã saách to bùçng göî söìi
coá cûãa kñnh bao giúâ cuäng àoáng àïí löå haâng dêîy saách
khöí to, gaáy boáng loaáng tröng rêët àaáng kñnh nïí. Khi
Àöng Höxï bùæt àêìu goåi ngûúâi mataào cuãa mònh laâ
"ngûúâi mataào cuãa tûâng lúáp quyá töåc", Gaàacàö hiïíu
rùçng anh phaãi hoåc àïí xûáng àaáng vúái danh hiïåu êëy, àïí
caác baån beâ quyïìn quyá cuãa anh khoãi cûúâi anh döët naát
nhû nhiïìu àêëu sô khaác. Vò thïë möåt höm anh àaä vaâo
hiïåu saách vaâ kiïn quyïët ra lïånh:

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 251

- Öng àem àïën cho töi nùm nghòn àöìng baåc saách
nheá!
Öng chuã hiïåu saách ngêín ngú tûúãng mònh nghe
nhêìm.
- Àuáng thïë àêëy, nùm nghòn àöìng baåc saách, öng nghe
roä chûa? Gaàacàö hùng haái nhùæc laåi. Nhûäng saách khöí
to êëy nheá vaâ àoáng gaáy maå vaâng cho töi.
Gaàacàö khoaái chñ thêëy tuã saách cuãa mònh ra veã
lùæm. Khi úã cêu laåc böå coá ngûúâi noái àïën àiïìu gò maâ anh
khöng biïët, anh móm cûúâi laâm böå toã tûúâng vaâ tûå nhuã:
"Àiïìu àoá chùæc chùæn coá trong tuã saách nhaâ mònh".
Möåt buöíi chiïìu, nhên luác thêëy trong ngûúâi húi khoá
chõu vaâ röîi raäi, anh beân múã tuã saách vaâ kñnh cêín löi ra
möåt cuöën saách daây cöåp nhêët. Nhûng ngay tûâ nhûäng
doâng àêìu anh àaânh boã khöng àoåc nûäa vaâ quay ra lêåt
caác trang nhû möåt em beá thñch xem aãnh. Naâo sû tûã,
naâo voi, naâo ngûåa coá búâm buâ xuâ vaâ mùæt nêíy lûãa, naâo
lûâa vùçn mònh coá vïåt daâi nhiïìu maâu vaâ àïìu àùån nhû
keã bùçng com-pa... "Chïët! Con vêåt khöën naån!". Anh vûâa
tröng thêëy nhûäng caái voâng sùåc súä trïn mònh möåt con
rùæn. Noá laâ con vêåt gúã! Anh mataào bêët giaác gêåp ngoán
tay giûäa vaâ ngoán tay àeo nhêîn cuãa baân tay phaãi laåi,
giûúng ngoán troã vaâ ngoán uát lïn thaânh hònh hai caái
sûâng, àïí àuöíi taâ ma; röìi anh run cêìm cêåp àùåt traã
quyïín saách vaâo ngùn vaâ lêím bêín hai ba lêìn mêëy tiïëng

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 252

"Thùçn lùçn! Thùçn lùçn!" àïí xua tan caái aãnh hûúãng xêëu
xa cuãa cuöåc chaåm traán naây.
Saáng höm nay, khi bûúác chên vaâo phoâng giêëy, anh
caâng lo ngaåi. Khöng biïët taåi sao anh laåi ài ngùæm nghña
caái àêìu boâ, khiïën caái kyã niïåm nùång nïì nhêët trong cuöåc
àúâi àêëu sô cuãa anh laåi hiïån ra trong kyá ûác. Con boâ êëy
laâm anh vêët vaã biïët bao úã àêëu trûúâng Xaragöxú! Khön
ngoan nhû ngûúâi, noá àûáng im, àöi mùæt tinh quaái chúâ
cho ngûúâi mataào àïën gêìn, vaâ khöng àïí cho maãnh vaãi
àoã àaánh lûâa, noá chó nheâ huác vaâo ngûúâi. Noá lùæc àêìu
traánh gaåt nhûäng nhaát kiïëm, laâm cho ngûúâi mataào
khöng laâm sao àêm truáng àñch.
Ngûúâi xem söët ruöåt, huyát saáo chûãi ruãa. Khi con boâ
chuyïín chöî, anh leäo àeäo chaåy theo noá tûâ búâ bïn naây
cuãa baäi àêëu sang búâ bïn kia, biïët chùæc rùçng, nïëu anh
liïìu lônh têën cöng noá diïån àöëi diïån, thò chñnh anh seä
chïët. Cuöëi cuâng, ngûúâi mïåt lûã vaâ àêîm möì höi, anh
thûâa möåt dõp töët àêm liïìu möåt nhaát kiïëm gian traá vaâo
cöí noá laâm cho cöng chuáng phêîn nöå (1), neám voã chai vaâ
cam quyát vaâo ngûúâi anh. Kyã niïåm êëy laâm anh xêëu höí.
Noá dêëm dúá hiïån ra trong kyá ûác vaâo giúâ naây laâ àiïìm
gúã, khaác naâo viïåc gùåp muå chöåt hoùåc tröng thêëy rùæn.

(1) Caách àêm nhû vêåy laâm cho lûúäi kiïëm xuyïn vaâo phöíi vaâ con
boâ thöí ra huyïët. Àoá laâ möåt nhaát kiïëm töìi, laâm mêët thïí diïån
cuãa anh mataào. Ngoaâi ra, coá möåt caách àêm töìi khaác laâm
cho lûúäi kiïëm xuyïn vaâo phña dûúái xûúng söëng con vêåt.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 253

Anh ùn möåt mònh vaâ ñt nhû moåi lêìn vò anh phaãi ài


àêëu luác quaá trûa.
Àïën luác anh mùåc quêìn aáo thò caác phuå nûä trong nhaâ
biïën saåch. Chao öi! Hoå gheát cay gheát àùæng böå quêìn aáo
löång lêîy goái kyä trong bao vaãi - caái àöì nghïì sang troång
taåo ra haånh phuác cuãa gia àònh! Bao giúâ thêëy meå vaâ vúå
boã tröën, Gaàacàö cuäng ngêín ngú böëi röëi, vò anh àoaán
ra ngay nguyïn nhên mùåc dêìu hoå laâm ra veã vö tû lûå.
- Sao meå vaâ em laåi laâm nhû ngûúâi ta sùæp àûa töi ài
treo cöí nhû thïë? Anh noái. Àûâng coá lo! Seä khöng coá
chuyïån gò xaãy ra àêu!
Nhûäng ngaây Gaàacàö àêëu úã Xïvilú laâ nhûäng ngaây
khuãng khiïëp nhêët àöëi vúái gia àònh anh. Khi anh àêëu
úã möåt núi xa, úã möåt àêëu trûúâng khaác, gia àònh anh
àaânh nhêîn nhuåc chúâ bûác àiïån buöíi chiïìu. Nhûng bêy
giúâ sûå nguy hiïím úã gêìn guäi nïn gia àònh chöëc chöëc laåi
muöën biïët tin. Baác thúå yïn ngûåa - ùn mùåc nhû möåt
nhaâ tû saãn vúái böå com-lï bùçng daå moãng, mûúåt vïì maâu
saáng, muä phúát - chuã àöång àïì nghõ vúái mêëy ngûúâi phuå
nûä rùçng baác seä cho hoå biïët tònh hònh úã baäi àêëu, tuy
baác rêët tûác cêåu em vúå bêët lõch sûå khöng daânh cho baác
möåt chöî ngöìi trïn chiïëc xe ngûåa chúã àöåi àïën àêëu
trûúâng. "Hïî Gaàacàö haå saát xong con boâ naâo, baác noái,
laâ töi seä cho möåt thùçng beá vïì nhaâ baáo tin ngay".

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 254

Cuöåc àêëu boâ höm nay laâ möåt thaânh cöng rûåc rúä cuãa
Gaàacàö. Khi vaâo àêëu trûúâng, nghe thêëy cöng chuáng
hoan hö, anh tûúãng nhû mònh vûâa múái lúán hùèn lïn.
Anh quen thuöåc caái baäi àêëu maâ anh àang ài úã trïn:
úã àêy, anh caãm thêëy nhû àang úã nhaâ. Mùåt àêët cuãa baäi
cuäng aãnh hûúãng àöi chuát àïën àêìu oác mï tñn cuãa anh.
Ngûúâi mataào nhúá àïën nhûäng àêëu trûúâng röång mïnh
möng úã Valùngxú vaâ Barxúlon traãi caát maâu sêîm, àïën
àêëu trûúâng lúán úã Maàrit traãi caát maâu àoã. Coân àêëu
trûúâng Xïvilú thò noá khöng giöëng möåt àêëu trûúâng naâo
caã: caát cuãa noá lêëy tûâ loâng söng Goaàankivia, maâu
vaâng rûåc nhû hoaâng thöí taán nhoã. Khi coá con ngûåa naâo
bõ huác thuãng buång vaâ toáe maáu lïn mùåt caát nhû möåt
bònh huä nûúác àöåt nhiïn thuãng àaáy, ngûúâi ta khöng
khoãi liïn tûúãng àïën maâu nhûäng laá quöëc kyâ àang phêëp
phúái xung quanh àêëu trûúâng.
Cuöåc àêëu naâo cuäng laâm anh böìn chöìn lo lùæng vaâ
kiïën truác cuãa trûúâng àêëu taác àöång vaâo trñ tûúãng tûúång
cuãa anh. Phêìn lúán caác àêëu trûúâng àïìu xêy dûång caách
àêy khöng lêu, caái thò theo kiïíu Röman(1), caái thò theo
kiïíu Mörú (2), nhaåt nhû nhûäng ngöi nhaâ thúâ tên taåp
tröëng röîng vaâ laånh luâng. Traái laåi, àêëu trûúâng Xïvilú

(1) Röman: Löëi kiïën truác cuãa caác nûúác La tinh tûâ thïë kyã V àïën
thïë kyã XII.
(2) Mörú: Löëi kiïën truác cuãa ngûúâi Mörú, dên töåc úã Möritani cuä
(nay laâ vuâng Maröëc, Angiïri vaâ Tuynidi úã Bùæc Phi).

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 255

giöëng möåt thaánh àûúâng chûáa toaân nhûäng kyã niïåm vaâ
tiïëp thu sinh khñ cuãa nhiïìu thïë hïå àaä tiïëp xuác vúái noá.
Cûãa lúán cuãa noá rêët nguy nga, xêy tûâ thïë kyã maâ nam
giúái coân mang böå toác giaã rùæc phêën; baäi àêëu cuãa noá coân
phaãng phêët boáng daáng cuãa nhiïìu võ anh huâng àaä tûâng
dêîm chên lïn maãnh àêët naây. Cuäng taåi àêëu trûúâng
naây, ngûúâi ta àaä àûúåc thûúãng thûác taâi nghïå cuãa nhûäng
ngûúâi coá vinh dûå saáng taåo ra nhûäng ngoán àoân hiïím
hoác, nhûäng àêëu sô bêåc thêìy àaä laâm cho nghïå thuêåt
àêëu boâ tiïën nhûäng bûúác daâi, nhûäng nhaâ vö àõch vûäng
vaâng cuãa trûúâng phaái Röngàa(1) coá phong caách nghiïm
chónh vaâ ung dung, nhûäng mataào ûu tuá, thên hònh
thanh maãnh vaâ lanh leån cuãa trûúâng phaái Xïvilú(2) maâ
taâi kheáo vaâ caách di chuyïín cûåc kyâ lanh leån àaä tûâng
laâm cho khaán giaã khêm phuåc saát àêët. Vaâ cuäng taåi núi
àêy, chiïìu nay, chñnh anh, say sûa trûúác nhûäng traâng
vöî tay, aánh nùæng vaâ tiïëng lao xao cuãa cöng chuáng,

(1) Trûúâng phaái Röngàa: trûúâng phaái cöí àiïín do Pïàrö Römïrö
saáng lêåp: àêëu sô phaãi triïåt àïí tön troång caác quy tùæc cuãa mön
àêëu boâ, phaãi di chuyïín chên àêët ñt trûúác con boâ. Pïàrö
Römïrö, sinh nùm 1754 úã Röngàa, haå saát con boâ möång cuöëi
cuâng cuãa öng khi öng àaä 80 tuöíi. Öng mêët nùm 85 tuöíi.
(2) Trûúâng phaái Xïvilú: Coá thïí coi laâ möåt trûúâng phaái laäng maån
do Hïrïnimö Höxï Canàiàö saáng lêåp. Theo trûúâng phaái naây
àêëu sô coá thïí sûã duång nhûäng ngoán bay bûúám liïìu lônh hoùåc
àöåc àaáo àeåp mùæt, vñ duå chuåp muä lïn àêìu con boâ, quyâ xuöëng
trûúác mùåt noá àïí thaách thûác, v.v...

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 256

trûúác hònh boáng cuãa möåt têëm khùn quaâng trùæng vaâ
möåt chiïëc yïëm xanh cuái xuöëng bao lún cuãa möåt ghïë lö,
chñnh anh seä toã ra cho nhên dên nûúác anh biïët anh coá
thïí duäng caãm túái mûác naâo.
Quaã thêåt, anh àaä tröåi hún moåi ngaây. Chûa bao giúâ
nhûäng khaán giaã mï thñch anh thêëy anh àêëu àeåp nhû
höm nay. Möîi lêìn anh laâm möåt àöång taác taâi tònh,
ngûúâi uãy quyïìn cuãa anh laåi àûáng dêåy theát baão nhûäng ngûúâi keã
phaãn àöëi vö hònh:

- Caác ngûúi coá daám chï anh êëy àiïím gò khöng


naâo?... Ngûúâi söë möåt trïn thïë giúái àêëy!...

Túái con boâ möång thûá hai maâ Gaàacàö phaãi haå saát,
Ngûúâi Quöëc dên theo lïånh cuãa anh duå con vêåt bùçng
nhûäng àöång taác muáa aáo choaâng kheáo leáo àïí noá àïën saát
phña dûúái ghïë lö coá chiïëc yïëm xanh vaâ têëm khùn
quaâng trùæng! Àoá laâ Àönha Xön ngöìi caånh hêìu tûúác Àúâ
Möraima vaâ hai cö con gaái cuãa öng.

Gaàacàö tiïën laåi gêìn haâng raâo, tay cêìm thanh kiïëm
vaâ khùn mulïta, trong khi khaán giaã theo doäi anh tûâng
bûúác. Khi àïën trûúác lö, anh dûâng laåi, cêët muä àêëu,
tuyïn böë tùång con boâ cho ngûúâi chaáu gaái cuãa hêìu tûúác.
Thêëy thïë nhiïìu khaán giaã móm cûúâi hoám hónh.
Sau nghi thûác Brinàix êëy, Gaàacàö quay ngûúâi laåi,
neám chiïëc muä qua vai, àûáng chúâ con boâ àang àûúåc caác
pïöng duå àïën.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 257

Trong möåt khoaãng àêët rêët heåp, tòm àûúåc caách ngùn
giûä con boâ khöng ra khoãi àoá, Gaàacàö thûåc hiïån nhiïåm
vuå cuãa mònh. Anh muöën haå saát con boâ trûúác mùåt
Àönha Xön, anh muöën naâng thêëy roä anh luác anh
khinh thûúâng nguy hiïím. Möîi àöång taác muáa mulïta
cuãa anh laåi laâm cho cöng chuáng vöî tay nhiïåt liïåt vaâ
kïu lïn lo súå. Sûâng boâ sûúåt qua ngûåc anh, con boâ têën
cöng anh dûä döåi nhûng hònh nhû anh khöng thïí naâo
bõ chaãy maáu. Àöåt nhiïn, anh dûúán thùèng ngûúâi, lûúäi
kiïëm chôa ra phña trûúác röìi lao ngûúâi vaâo con boâ
nhanh àïën nöîi khaán giaã khöng coá thúâi giúâ theát lïn àïí
toã yá kiïën vaâ khuyïn can anh.
Trong möåt luác ngûúâi vaâ vêåt dñnh chùåt lêëy nhau. Röìi
khi ngûúâi gúä àûúåc mònh ra, khaán giaã thêëy con vêåt
chaåy loaång choaång röëng lïn, lûúäi theâ leâ vúái caái caán àoã
loâm cuãa thanh kiïëm chó húi thoâ ra úã phña trïn caái cöí
àêìy maáu cuãa noá. Möåt phuát sau, con boâ ngaä guåc. Cöng
chuáng bêåt dêåy nhû bõ sûác àêíy cuãa möåt loâ xo rêët maånh,
vöî tay vaâ hoâ reo nhû sêëm. Khöng, trïn àúâi naây khöng
coá ai duäng caãm bùçng Gaàacàö! Khöng bao giúâ anh biïët
súå! Khöng bao giúâ!...
Ngûúâi mataào tiïën laåi trûúác haâng ghïë lö, cuái chaâo
hai tay dang röång cêìm thanh kiïëm vaâ mulïta, trong
khi Àönha Xön vöën kiïu kyâ biïët bao thïë maâ bêy giúâ
vöî lia lõa àöi baân tay àeo gùng trùæng.
Möåt vêåt nhoã chuyïín qua tay khaán giaã tûâ trïn ghïë
lö xuöëng têån haâng raâo. Àoá laâ möåt chiïëc khùn tay cuãa
phuå nûä, chiïëc khùn maâ Àönha Xön múái cêìm trong tay,

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 258

àoá laâ möåt ö vuöng xinh xùæn bùçng vaãi mõn thúm nûác vaâ
viïìn àùng ten luöìn qua möåt caái nhêîn kim cûúng cuãa
naâng tùång cho anh mataào àïí caãm ún anh àaä dêng
naâng con boâ trong Brinàix.
Tùång phêím naây laâm tiïëng hoan hö laåi vang dêåy möåt
lêìn nûäa. Trûúác àêy khaán giaã chuá yá àïën ngûúâi mataào
thò bêy giúâ hoå chùm chuá nhòn Àönha Xön vaâ ca ngúåi
nhan sùæc cuãa naâng bùçng nhûäng tiïëng hoâ reo êìm ô theo
löëi lõch sûå khöng cêu nïå cuãa dên xûá Ønàaludi àöëi vúái phuå
nûä.
Röìi möåt mêíu nhoã hònh tam giaác löng laá vaâ haäy coân
noáng chuyïín qua tay nhiïìu ngûúâi tûâ haâng raâo lïn àïën
têån lö. Àoá laâ caái tai cuãa con boâ maâ mataào tùång
Àönha Xön àïí kyã niïåm viïåc anh giïët con boâ tùång
naâng.

VI

Vaâi ngaây sau trêån àêëu àaáng ghi nhúá àoá, Àönha Xön
rúâi Xïvilú ra nûúác ngoaâi. Võ phu nhên cao quyá àoá àaä
chêëm dûát möëi tònh khöng thïí àem laåi cho naâng nhûäng
caãm giaác múái meã naâo nûäa, beân boã rúi thùèng caánh
Gaàacàö. Naâng cuäng khöng theâm traã lúâi nhûäng bûác
thû cuãa anh chaâng mataào toã baây bùçng lúâi leä vuång vïì
vaâ húi buöìn cûúâi nöîi thêët tònh thaânh thêåt cuãa anh.
Söë phêån trúá trïu khiïën àuáng vaâo luác ngûúâi tònh
ngöng àúâi cùæt àûát quan hïå töåi löîi vúái anh thò ngûúâi vúå

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 259

chñnh thûác cuãa anh nöíi giêån vïì sûå böåi baåc cuãa chöìng
chõ. Sûå yïn öín trong gia àònh anh bõ röëi loaån möåt caách
àau àúán. Cho àïën nay, tuy mêëy baâ haâng xoám laáng
giïìng hay noái boáng gioá, Cacmen vêîn im lùång. Nhûng
àïën khi cuöåc ngoaåi tònh phúi ra trûúác mùåt moåi ngûúâi
giûäa àêëu trûúâng, thò sûå xó nhuåc thaânh ghï gúám quaá
khiïën chõ khöng thïí naâo nhõn àûúåc nûäa.
Möåt höm chõ cho múâi Ngûúâi Quöëc dên àïën noái
chuyïån. Chõ tiïëp baác banàïridiïrö trong phoâng laâm
viïåc cuãa chöìng. ÚÃ àêëy chó coá hai ngûúâi, khöng súå bõ baâ
Aoguxtiax bêët chúåt quêëy rêìy. Luác àoá Gaàacàö àang úã
Cêu laåc böå phöë Rùæn. Tûâ vaâi tuêìn nay, anh nùng lui
túái àêëy vò anh súå chaåm traán vúái vúå, vaâ vò nhoám ngûúâi
hay êìm ô úã àêy giuáp anh quïn nhûäng yá nghô àen töëi.
Ngûúâi Quöëc dên ngöìi xuöëng ài vùng, cuái àêìu, tay
cêìm muä, khöng daám nhòn vúå cuãa àöåi trûúãng. Chõ
Cacmen tröng thêåt töåi nghiïåp! Mùæt quêìng àen toã ra
khoác nhiïìu, hai maá nêu nêu vaâ caái muäi nhoã xinh cuãa
chõ húi àoã, chûáng toã laâ bõ khùn tay chaâ xaát maäi vaâo.
Sau möåt luác im lùång nùång nïì, chõ cêët gioång xuác àöång:
- Xïbatchiïng, baác phaãi noái hïët sûå thêåt cho töi biïët.
Baác laâ möåt ngûúâi trung thûåc. Baác laâ baån töët nhêët cuãa
nhaâ töi...

Baác banàïridiïrö gêåt àêìu àöìng yá. Nhûng baác rêët e


ngaåi cêu hoãi sùæp ài theo mêëy lúâi giaáo àêìu trõnh troång
àoá. Chõ Cacmen muöën baác cho chõ biïët gò àêy?

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 260

- Giûäa Àönha Xön vaâ Huan coá chuyïån gò? Biïët àaä
tröng thêëy nhûäng gò? Baác àoaán ra sao?
Chao öi! Caái baác Ngûúâi Quöëc dên múái töët buång chûá!
Baác vöåi vúá lêëy cêy saâo maâ Caácmen cho baác àïí khuyïn
can chõ maâ khöng phaãi muöëi mùåt noái döëi:
- Töi àaä tröng thêëy gò aâ? Nhûng maâ khöng, töi
chùèng thêëy caái gò xêëu bao giúâ...
Baác noái tiïëp, giú tay lïn möåt caách nghiïm trang:
- Töi xin lêëy danh dûå cuãa böë töi ra maâ thïì vúái chõ.
Töi xin viïån nhûäng tû tûúãng cuãa töi maâ thïì!...
Baác khöng ngaåi thïì àöåc bùçng caách viïån nhûäng tû
tûúãng rêët thiïng liïng àöëi vúái baác, vò thûåc sûå baác coá
tröng thêëy gò àêu vaâ vò khöng tröng thêëy gò nïn baác
tha höì tin rùçng khöng hïì xaãy ra caái gò xêëu caã.
- Coân töi àoaán ra sao û, baác tiïëp tuåc. Töi àoaán rùçng
hai ngûúâi chó laâ baån. Thiïn haå hay baân taán, noái xêëu
àùåt ra àuã moåi thûá chuyïån. Chõ Cacmen, xin chõ àûâng
lo lùæng, xin chõ vui lïn, söëng thoaãi maái. ÚÃ trïn àúâi
khöng coá gò hún thïë àêu?
Nhûng Cacmen laåi têën cöng möåt lêìn nûäa:
- Baác Xïbatchiïng, thïë baác cho töi laâ röì daåi aâ? Tûâ
khi anh êëy mï caái baâ lúán kia... (töi nghô goåi nhû vêåy
cuäng àûúåc thöi), töi àaä àoaán ra têët caã. Caái ngaây anh
êëy tùång con boâ cho baâ ta vaâ nhêån cuãa baâ ta caái nhêîn
kim cûúng, töi hiïíu ngay rùçng coá vêën àïì giûäa hai
ngûúâi, coá nhûäng luác töi muöën giêåt laåi caái nhêîn àoá vaâ

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 261

dñ noá dûúái goát chên! Vaã laåi, àaä tûâ lêu hai ngûúâi coá biïët
giûä gòn gò nûäa àêu: hoå ài daåo chúi vúái nhau nhû vúå
chöìng trûúác mùæt thiïn haå, vaâ cuâng cûúäi ngûåa àïën hïët
höåi chúå naây àïën höåi chúå khaác nhû nhûäng ngûúâi gitanö.
Thêëy Cacmen sùæp khoác oâa, Ngûúâi Quöëc dên nghô cêìn phaãi
ngùæt lúâi chõ:

- Chõ úi, töåi nghiïåp chõ, sao chõ laåi ài tin nhûäng lúâi
vu khöëng êëy? Chõ khöng thêëy àoá laâ nhûäng àiïìu bõa
àùåt cuãa nhûäng keã thuâ cuãa anh êëy, cuãa nhûäng ngûúâi
ghen tõ anh êëy hay sao?
- Khöng ! Töi biïët con ngûúâi anh Huan. Baác tûúãng
àêy laâ lêìn àêìu aâ? Ngûúâi laâm sao baâo hao laâm vêåy,
khöng thïí khaác àûúåc. Töi nguyïìn ruãa caái nghïì chïët
tiïåt laâm cho con ngûúâi thaânh àiïn thaânh daåi kia!...
Chuáng töi lêëy nhau àûúåc hai nùm thò anh êëy tùçng tõu
vúái möåt àûáa con gaái baán haâng úã chúå, möåt con baán thõt.
Töi rêët àau khöí khi biïët chuyïån, nhûng töi khöng noái
möåt lúâi. Àïën bêy giúâ anh êëy vêîn tûúãng laâ töi khöng
biïët gò caã... Sau àûáa êëy àïën bao nhiïu àûáa khaác! Gaái
nhaãy úã tiïåm caâ phï ca vuä naây, gaái chúi úã tiïåm rûúåu
naây, caã nhaâ thöí nûäa coá haâng taá! Töi khöng noái cöët laâ
àïí cho gia àònh yïn ùæng. Nhûng bêy giúâ thò khaác:
ngûúâi àaân baâ naây khöng giöëng boån kia. Anh Huan röëi
ruöåt röëi gan vò mï con ngûúâi êëy. Anh êëy àùæm àuöëi vò
anh êëy haänh diïån coá möåt baâ lúán àaåi quyá töåc yïu mònh.
Chao öi! Sao maâ töi ghï túãm anh êëy thïë!... Bêy giúâ hoåa

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 262

hoùçn chuáng töi múái noái vúái nhau möåt cêu, dûúâng nhû
chuáng töi laâ ngûúâi dûng nûúác laä khöng quen biïët gò
nhau caã. Töi, töi nguã úã trïn gaác möåt mònh. Coân anh
êëy nguã úã phoâng dûúái, trong caái phoâng nhòn ra sên.
Trûúác kia, töi boã qua cho anh êëy têët caã moåi chuyïån:
àoá laâ nhûäng thoái xêëu cöë hûäu cuãa nghïì nghiïåp, ngûúâi
àêëu sô coá tñnh àiïn cûá tûúãng laâ phuå nûä naâo cuäng mï
mònh. Nhûng bêy giúâ töi khöng thïí naâo chõu nöíi anh
êëy nûäa : anh êëy laâm töi ghï súå.
Cacmen noái rêët hùng, cùåp mùæt loáng laánh cùm húân.
- Chao öi! Ngûúâi àaân baâ naây àaä laâm cho anh êëy
thay àöíi hùèn! Anh êëy khöng coân nhû xûa nûäa. Bêy giúâ
anh êëy chó thñch àaân àuám vúái boån thanh niïn con nhaâ
giaâu hay taán gaái. Nhûäng ngûúâi dên khu phöë naây vaâ
têët caã nhûäng ngûúâi ngheâo heân úã Xïvilú trûúác àêy laâ
baån cuãa anh êëy, giuáp àúä anh êëy luác múái vaâo nghïì, bêy
giúâ anh êëy khöng theâm ngoá àïën hoå nûäa, anh êëy traánh
hoå möåt caách kinh khuãng. Coân hoå thò hoå àaä bùæt àêìu
phaân naân vïì anh êëy vaâ seä coá ngaây hoå la oá anh êëy ngay
giûäa àêëu trûúâng àïí trûâng phaåt thaái àöå vö ún cuãa anh
êëy... Coân nûäa. Àöìng tiïìn vaâo nhaâ naây nhû nûúác chaãy,
khöng biïët laâ bao nhiïu. Baãn thên anh Huan cuäng
khöng biïët mònh coá nhûäng gò. Nhûng töi thò töi biïët roä
lùæm. Muöën boån baån múái tiïëp àoán thên thiïët, anh êëy
àaánh baåc rêët to vaâ thua nhiïìu thaânh ra àöìng tiïìn vaâo
löî haâ ra löî höíng. Töi khöng traách anh êëy àiïìu àoá, vò

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 263

duâ sao tiïìn baåc àïìu do anh êëy kiïëm ra; nhûng hiïån
nay anh êëy àaä phaãi vay cuãa Àöng Höxï àïí chi tiïu cho
nhûäng viïåc cêìn thiïët úã traåi cuãa nhaâ, vaâ nïëu múái röìi
anh êëy mua àûúåc mêëy maãnh vûúân tröìng ö liu àïí laâm
cho dinh cú cuãa nhaâ àûúåc troân trùån, chñnh laâ nhúâ vay
tiïìn cuãa ngûúâi khaác. Hêìu hïët tiïìn nong maâ anh êëy seä
lônh àûúåc trong muâa àêëu sùæp túái àaä bõ caác moán núå
ngöën trûúác caã röìi. Thïë ngöå xaãy ra möåt tai hoåa thò sao?
Nïëu anh êëy bùæt buöåc bõ giaãi nghïå thò sao?... Anh êëy
àaä muöën töi thay àöíi nhûäng thoái quen cuãa töi, cuäng
nhû anh êëy àaä thay àöíi nhûäng thoái quen cuãa anh êëy.
Töi biïët roä nguyïn nhên laâ sau khi gùåp Àönha Xön
cuãa Ngaâi, luác vïì nhaâ thêëy meå Ngaâi vaâ vúå Ngaâi ùn mùåc
löi thöi, khùn quaâng vaâ aáo mùåc trong nhaâ giöëng nhûäng
thûá cuãa moåi phuå nûä vuâng naây, thò Ngaâi cho laâ xêëu.
Chñnh Ngaâi àaä bùæt töi phaãi àöåi nhûäng chiïëc muä àem
tûâ Maàrit vïì, nhûäng chiïëc muä rêët xêëu khöng húåp vúái
töi, töi biïët thïë, laâm cho töi tröng nhû con khó laâm troâ!
Thûåc ra quêën caái khùn quaâng duyïn daáng biïët bao
nhiïu. Cuäng chñnh anh êëy àaä muöën mua chiïëc xe quaái
aác, caái xe húi ngöìi lïn laâ töi rêët súå vaâ höi nhû quãy! Taåi
sao laåi phaãi laâm nhûäng caái àiïn röì êëy nhó? Taåi vò luác
naâo anh êëy cuäng nghô àïën ngûúâi kia, taåi vò anh êëy
muöën töi giöëng ngûúâi kia, taåi vò anh êëy xêëu höí vïì
töi!...

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 264

Ngûúâi Quöëc dên phaãn àöëi rêët dûä: AÂ khöng! Caái àoá
khöng àuáng àêu! Anh Huan anh êëy töët, anh êëy laâm
nhû vêåy chó vò yïu gia àònh, anh êëy muöën gia àònh
lõch sûå vaâ coá àêìy àuã tiïån nghi. Chõ Cacmen, chõ muöën
baão anh êëy nhû thïë naâo cuäng àûúåc. Nhûng xin chõ tin
lúâi töi, anh êëy àaáng àûúåc chõ àöå lûúång hún. Biïët bao
nhiïu phuå nûä nhòn chõ maâ ghen àïën chïët. Laâ vúå ngûúâi
mataào can àaãm nhêët, àûúåc tiïu tiïìn nhû raác, coá möåt
toâa nhaâ tuyïåt diïåu vaâ hoaân toaân laâ baâ chuã tay hoâm
chòa khoáa úã nhaâ mònh vò anh êëy àïí cho chõ cai quaãn
têët caã, chùèng leä nhûäng caái àoá khöng àaáng kïí vaâo àêu
caã sao?
Mùæt Cacmen àêîm lïå, chõ àûa khùn tay lïn lau vaâ
noái:
- Chao öi! Thaâ töi chó laâ vúå möåt anh thúå giaây! Töi
seä sung sûúáng biïët bao, nïëu anh Huan khöng choån caái
nghïì àêëu boâ ghï súå kia maâ cûá tiïëp tuåc hoåc nghïì àoáng
giaây. Boån con gaái àeåp seä khöng tòm caách cûúáp anh êëy
cuãa töi, anh êëy seä hoaân toaân cuãa töi. Coá thïí chuáng töi
gùåp nhûäng luác khoá khùn tuáng thiïëu, nhûng ngaây chuã
nhêåt àïën, chuáng töi coá thïí cuâng nhau vïì nöng thön
hûúãng caái thuá khoaác vai nhau daåo bûúác dûúái möåt giaân
hoa. Traái laåi, nhûäng con boâ möång ghï gúám laâm töi rêët
súå! Khöng, söëng nhû thïë naây khöng phaãi laâ söëng!...
Baác noái rùçng töi tiïìn cuãa nhû nûúác. Àuáng thïë. Nhûng
baác Xïbatchiïng aå, baác nïn biïët rùçng, àöëi vúái töi, tiïìn

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 265

baåc giöëng nhû möåt thûá thuöëc àöåc, noá caâng tuön vaâo
nhaâ chuáng töi bao nhiïu, thò töi caâng khöí bêëy nhiïu.
Thiïn haå ghen vúái töi, tûúãng rùçng töi coá haånh phuác töåt
àöåt, coân töi thò töi nhòn bùçng con mùæt theâm thuöìng
nhûäng ngûúâi phuå nûä ngheâo maâ töi thêëy coá àûáa con
nhoã àïí bïë ùém trong tay, cûúâi àuâa vúái noá vaâ quïn ài
caãnh ngheâo khöí!... Chao öi! Giaá maâ töi coá àûúåc möåt
àûáa con! Chñnh vò khöng coá con nïn töi múái khöí nhû
thïë naây. Tònh hònh seä thay àöíi hùèn nïëu anh Huan
tröng thêëy úã nhaâ möåt àûáa beá laâ con cuãa anh êëy...
Thïë laâ Cacmen khoác sûúát mûúát laâm nhûäng gioåt
nûúác mùæt raân ruåa trong nhûäng nïëp khùn tay vaâ trïn
hai maá noáng bûâng cuãa chõ. Àoá laâ nöîi àau khöí cuãa möåt
ngûúâi phuå nûä khöng sinh núã, àïm ngaây ao ûúác haånh
phuác cuãa caác baâ meå. Àoá laâ sûå thêët voång cuãa möåt ngûúâi
vúå khi thêëy chöìng xa laánh mònh, giaã vúâ gaán tònh traång
bõ hùæt huãi cho nhiïìu nguyïn nhên nhûng trong thêm
têm thò àöí töåi chuã yïëu cho viïåc mònh khöng coá con.
Baác banàïridiïrö kinh hoaâng vïì cuöåc noái chuyïån vúái
Cacmen cho nïn ra khoãi nhaâ baác lêåp tûác ài tòm àöåi
trûúãng maâ baác thêëy úã hiïn ngoaâi cuãa Cêu laåc böå Böën
Mûúi Lùm.
- Anh Huan, baác noái, töi vûâa noái chuyïån vúái chõ êëy.
Tònh hònh gay àêëy! Chõ êëy biïët hïët röìi. Anh phaãi cöë
laâm cho chõ êëy nguöi ài vaâ àöëi xûã töët vúái chõ êëy! Töåi
nghiïåp chõ êëy! Anh laâm cho chõ êëy àau khöí laâ coá töåi

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 266

àêëy! Anh phaãi coi chûâng! Chõ êëy laâ ngûúâi coá baãn lônh,
nïëu chõ êëy giêån thêåt sûå thò anh seä löi thöi vúái chõ êëy
àêëy...
Thêët voång vïì viïåc ngûúâi àaân baâ coá uy quyïìn rêët lúán
àöëi vúái thïí xaác vaâ têm trñ anh àaä boã rúi anh vaâ rêët lo
laâ àaä tûå mònh phaá vúä haånh phuác gia àònh maâ khoá loâng
haân gùæn àûúåc, Gaàacàö khöng biïët traã lúâi Ngûúâi Quöëc
dên nhû thïë naâo, cûá gaäi àêìu hoaâi. Röìi thêëy baác
banàïridiïrö nùçn nò khuyïn anh quïn hùèn phu nhên
àaåi quyá töåc kia vaâ laâm laânh vúái Cacmen, anh kïu to:
- Trúâi úi laâ trúâi! Töi khöng thïí chõu àûúåc nûäa röìi!
Laåy Chuáa cho àïën chuã nhêåt sùæp túái möåt con boâ huác
truáng töi thïë laâ xong têët! Söëng thïë naây thò thaâ chïët ài
nhû vêåy cho röìi!
Suöët tuêìn lïî êëy, anh hêìu nhû luác naâo cuäng vùæng
nhaâ. Anh súå cùåp löng maây nhñu laåi vaâ sûå im lùång cuãa
Cacmen. Anh coân súå chõ cêët tiïëng noái hún.
Tuy nhiïn, ngûúâi anh rïí Angtöniö, thûâa dõp gia
àònh luåc àuåc, àaä àem bêìu àoaân thï tûã àïën úã nhaâ
Gaàacàö. Viïån cúá viïåc laâm ùn cuãa baác khöng chaåy, baác
boã nghïì àoáng yïn ngûåa àïí cuâng vúå con ùn baám hùèn
vaâo ngûúâi mataào, baác thaãn nhiïn chúâ cêåu em vúå, nhúâ
quen biïët lùæm núi quyïìn quyá, tòm cho mònh möåt cöng
viïåc gò àoá nhaân haå maâ laåi kiïëm àûúåc nhiïìu tiïìn.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 267

Chuã nhêåt sau àoá, Gaàacàö phaãi àêëu trêån cuöëi cuâng
trong muâa. Saáng höm àoá tröi qua maâ anh khöng bõ
nhûäng nöîi súå haäi vêín vú lo êu thûúâng lïå aám aãnh. Anh
vui veã mùåc quêìn aáo, thêìn kinh bõ kñch thñch maånh
laâm cho gên cöët cuãa anh thïm rùæn roãi. Àêëu taåi àêëu
trûúâng Xïvilú traãi caát vaâng oáng khiïën mûúâi hai nghòn
ngûúâi xem kinh ngaåc trûúác phong àöå trang nhaä vaâ sûå
taáo baåo cuãa mònh, quaã laâ sung sûúáng! Chó coá nghïå
thuêåt naây múái chön xaác caái nghïå thuêåt duy nhêët mang
vinh quang vaâ tiïìn cuãa àïën. Têët caã nhûäng caái khaác -
gia àònh, nhên tònh nhên ngaäi - àïìu chó laâm cuöåc söëng
thaânh phûác taåp vaâ phiïìn muöån. Chaâ! Chöëc nûäa ta seä
àêm nhûäng nhaát kiïëm tuyïåt àeåp àêëy! Anh caãm thêëy
maånh nhû höå phaáp. Anh mong súám àûúåc truát lïn àêìu
mêëy con boâ möång bao nöîi tûác giêån chêët chûáa trong
loâng do sûå bêët hoâa trong gia àònh vaâ cuöåc boã ài khinh maån cuãa
Àönha Xön.

Khi chiïëc xe ngûåa túái cûãa, Gaàacàö, khaác moåi lêìn,


bûúác qua sên khöng àïí yá àïën sûå xao xuyïën cuãa caác
phuå nûä trong gia àònh. Cacmen khöng xuêët hiïån.
Nhûng ngûúâi anh rïí cuãa anh coá mùåt, haänh diïån ngùæm
böå com-lï múái maâ baác àaä chúáp cuãa Gaàacàö vaâ cho sûãa
laåi rêët vûâa vúái ngûúâi baác.
- Tröng anh baãnh hún caã Rögiï àï Flo àêëy! Gaàacàö
noái àuâa baác. Naâo múâi anh lïn xe àïí töi àûa anh àïën
àêëu trûúâng.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 268

Baác thúå yïn ngûåa rêët haänh diïån vaâ khoaái chñ sùæp
àûúåc moåi ngûúâi trong phöë xaá Xïvilú thêëy mònh úã giûäa
àöåi àêëu mang aáo khoaác luåa thïu kim tuyïën daây cöåp,
beân ngöìi xuöëng caånh vô nhên.
Khaán àaâi chêåt nñch. Cuöåc àêëu naây thu huát rêët
nhiïìu ngûúâi xem, khöng nhûäng chó coá dên thaânh phöë
maâ nöng dên úã caác laâng bïn cuäng keáo àïën ngöìi kñn mñt
caác bêåc bõ nùæng soi.
Ngay tûâ phuát àêìu, Gaàacàö hoaåt àöång söi nöíi. Anh
rúâi xa haâng raâo, tiïën laåi trûúác con boâ, choåc noá bùçng
nhûäng àûúâng muáa aáo choaâng, trong khi àoá caác picaào
chúâ luác con vêåt xöng vaâo mêëy con ngûåa öëm caâ khöí cuãa
hoå.
Cöng chuáng toã ra ñt coá thiïån caãm vúái ngûúâi mataào.
Hoå vêîn vöî tay khen anh nhû moåi lêìn, nhûng tiïëng vöî
tay chó rêìm röå vaâ keáo daâi úã phña khaán àaâi khöng bõ
nùæng soi, úã nhûäng bêåc ngöìi coá nhûäng muä maâu nhaåt
àïìu àùån, nhûng noá rêët thûa thúát úã phña khaán àaâi bõ
nùæng chiïëu, úã núi trong àaám khaán giaã öìn aâo vaâ mùåc
aáo àöåi muä àuã maâu sùæc linh tinh, coá nhiïìu ngûúâi bõ
chaáy nùæng àaä cúãi aáo ngoaâi chó coân mùåc coá sú mi trêìn.
Gaàacàö hiïíu tònh hònh khoá khùn. Nïëu anh chó
khöng may möåt chuát, möåt nûãa àêëu trûúâng seä àûáng dêåy
la oá anh àïí trûâng phaåt anh àaä vö ún vúái nhûäng ngûúâi
àaä nêng àúä nhûäng bûúác ài àêìu tiïn trong nghïì cuãa
anh.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 269

Nhû thûúâng lïå, Gaàacàö can àaãm xöng vaâo giûäa cùåp
sûâng, nhûng muäi kiïëm cuãa anh bõ möåt caái xûúng caãn
laåi (1).
Nhûäng ngûúâi xem thuöåc phe anh vöî tay: nhaát kiïëm
àaä àêm truáng, nïëu noá khöng thoåc sêu àûúåc, àoá khöng
phaãi laâ löîi cuãa anh.
Möåt lêìn nûäa, Gaàacàö lêëy tû thïë àïí giïët con boâ.
Nhûng nhaát kiïëm laåi àêm àuáng vaâo chöî cuä, con boâ
löìng löån laâm thanh kiïëm vùng ra caách noá möåt quaäng.
Anh mataào beân giêåt thanh kiïëm khaác trong tay
Garabatö vaâ trúã laåi trûúác mùåt con vêåt àang àûáng sûäng
trïn böën cùèng àïí chúâ anh, cöí chaãy maáu, moäm suâi boåt,
muäi cuái gêìn chaåm mùåt àêët.
Gaàacàö giú caái mulïta ra trûúác mùæt con boâ, bònh
tônh duâng muäi kiïëm gaåt ra phña sau nhûäng cêy
banàïri ruä xuöëng giûäa cùåp sûâng. Anh muöën thûåc hiïån
möåt àoân àïcabenlö (2). Sau khi àûa muäi kiïëm vïì phña

(1) Nhaát kiïëm àoá khöng sêu vò chïåch mêët vaâi li. Theo luêåt lïå
cuãa mön àêu boâ, noá coá thïí àûúåc àaánh giaá khöng thua keám
möåt nhaát kiïëm thoåc sêu.
(2) Àïcabenlö: àïí thûåc hiïån miïëng àoân naây, ngûúâi mataào cùæm
ngêåp muäi kiïëm vaâo möåt àiïím húi lui vïì phña sau cùåp sûâng,
nhùçm cùæt àûát tuãy söëng úã àiïím nöëi xûúng söëng vúái soå con vêåt,
laâm noá chïët tûác khùæc. Àoá laâ àoân kïët liïîu àúâi con vêåt sau khi
noá àaä bõ kiïëm àêm. Nhûng nïëu àoân àïcabenlö àêm trûúåt,
con vêåt seä chó bõ thûúng nheå vaâ khaán giaã seä la oá nhaát kiïëm
vuång êëy. Coá nhiïìu kiïíu àïcabenlö. Trong kiïíu miïu taã úã

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 270

àónh soå con vêåt àïí tòm àiïím chñnh xaác, anh thònh lònh
êën thanh kiïëm xuöëng. Con boâ ruâng mònh àau àúán,
nhûng noá vêîn àûáng vûäng vaâ lùæc maånh àêìu laâm thanh
kiïëm bêåt ra.
Möåt söë khaán giaã caâu nhaâu, coá keã huyát saáo.
- Khöí thêåt! Gaàacàö lêím bêím. Taåi sao boån hoå bêët
cöng vúái mònh nhû vêåy.
Laåi möåt lêìn nûäa, Gaàacàö êën thanh kiïëm vaâ cuöëi
cuâng anh choåc truáng tuãy söëng. Con boâ ngaä guåc xuöëng nhû bõ
seát àaánh.

Vïì phña khaán àaâi khöng bõ nùæng soi, ngûúâi xem vöî
tay khen do tinh thêìn giai cêëp, nhûng vïì phña bõ aánh
nùæng, tiïëng huyát saáo vaâ chûãi ruãa vang lïn.
Gaàacàö quay lûng vïì phña nhûäng ngûúâi chûãi ruãa,
giú mulïta vaâ kiïëm chaâo nhûäng ngûúâi uãng höå anh.
Tiïëng la oá cuãa àaám lï dên laâm anh àiïn tiïët, nùæm
chùåt quaã àêëm.
- Chuáng noá coân muöën gò nûäa? Con boâ àêu coá àïí yïn
cho mònh laâm àûúåc hún thïë! Möåt êm mûu cuãa nhûäng
keã thuâ mònh àùåt ra àêy.

àêy, àêëu sô sau khi àêm thanh kiïëm vaâo chöî mong muöën,
tûâ tûâ nêng noá lïn cho àïën khi noá úã vaâo võ trñ thùèng àûáng,
bêy giúâ anh êën möåt caái thêåt maånh cho lûúäi kiïëm ùn sêu vaâo
ngûúâi con boâ.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 271

Vaâ anh àûáng rêët lêu gêìn haâng raâo, khinh khónh
nhòn caác àöìng nghiïåp, trong thêm têm lïn aán hoå êm
mûu haåi anh.
Àïën khi anh laåi cêìm nhûäng duång cuå àïí haå saát con
boâ thûá hai, anh ra lïånh cho Ngûúâi Quöëc dên vaâ möåt
ngûúâi pïöng khaác duâng aáo choaâng duå noá vïì phña caác
bêåc ngöìi cuãa àaám dên thûúâng. Anh hiïíu cöng chuáng.
Anh biïët rùçng anh phaãi nõnh nhûäng "cöng dên cuãa
aánh mùåt trúâi", àaám ngûúâi höîn loaån àaáng súå thûúâng
àem vaâo àêëu trûúâng nhûäng sûå thuâ hùçn coá tñnh caách
xaä höåi, nhûng laåi dïî chuyïín tûâ huyát saáo sang vöî tay,
möåt khi coá biïíu hiïån coi troång nho nhoã laâm cho hoå
haänh diïån.
Caác chuá pïöng muáa aáo choaâng quanh mònh con boâ,
cöë sûác duå noá àïën choái nùæng. Nhûäng khaán giaã thûúâng
dên thêëy vêåy toã veã ngaåc nhiïn vaâ vui thñch. Thïë laâ
maân kõch haå saát sùæp diïîn ra, khöng xa hoå nhû thûúâng
lïå àïí boån nhaâ giaâu ngöìi trong boáng maát tiïån xem, maâ
laâ úã phña nhûäng ngûúâi vö saãn, ngay trûúác mùåt hoå.
Con boâ, sau khi àûáng trú troåi möåt luác, xöng vaâo xaác
möåt con ngûåa, huác vaâo sûúân con vêåt àaä bõ thuãng toaác
sûâng duâng sûâng nhêëc noá lïn khoãi mùåt àêët nhû möåt
maãnh gieã raách, laâm tung toáe ruöåt gan cûát àaái cuãa noá
ra khùæp chung quanh. Röìi caái xaác con ngûåa laåi rúi
xuöëng ruám laåi vaâ con boâ boã ài loanh quanh. Chùèng
bao lêu boâ ta laåi quay laåi hñt öì öì xaác con ngûåa vaâ möåt

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 272

lêìn nûäa luöìn cùåp sûâng vaâo trong caái buång vúä toaác cuãa
noá. Khaán giaã cûúâi vang khi thêëy con boâ bûúáng bónh,
ngu xuêín cöë tòm sûå söëng trong möåt cú thïí chïët röìi.
- Cöë lïn, con aå! Àöì khó gioá! Hùng thïë! Tiïëp tuåc ài
àïí chuáng tao xem!...
Böîng nhiïn cöng chuáng khöng chuá yá àïën con boâ
àang trong cún àiïn nûäa maâ quay sang nhòn ngûúâi
mataào àang bûúác vöåi vaä qua baäi àêëu, ngûåc ûúän, möåt
tay cêìm mulïta quêën quanh caái caán, möåt tay vung vêíy
thanh kiïëm nhû möåt caái can nheå. Toaân thïí khaán giaã
úã phña coá aánh nùæng hoan hö.
- Anh chiïëm àûúåc loâng hoå röìi! Ngûúâi Quöëc dên, luác
êëy àaä àïën àûáng gêìn con boâ vúái aáo choaâng sùén saâng,
noái vúái Gaàacào.
Quêìn chuáng vöî tay, goåi ngûúâi mataào:
- Laåi àêy!... Laåi àêy!...
Àïí khöng boã soát chi tiïët naâo cuãa trêån àêëu, ai cuäng
muöën con boâ bõ giïët ngay trûúác chöî ngöìi cuãa mònh.
Gaàacàö ngêåp ngûâng trûúác nhûäng tiïëng goåi traái
ngûúåc nhau cuãa haâng vaån con ngûúâi. Möåt chên àùåt
trïn thïìm haâng raâo, anh tòm àõa àiïím lúåi nhêët àïí haå
saát con vêåt. Töët nhêët laâ àûa noá ra xa hún möåt chuát.
Anh mataào caãm thêëy khöng thoaãi maái vò xaác con
ngûåa coá caác böå phêån vûúng vaäi, che mêët caã möåt phêìn
baäi àêëu. Lûåa choån xong, anh neám chiïëc muä àêëu lïn

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 273

khaán àaâi, lêåp tûác haâng trùm baân tay chòa ra xuám xñt
àïí nùæm lêëy vêåt baáu cuãa anh gûãi.
Gaàacàö ra hiïåu cho Ngûúâi Quöëc dên muáa aáo
choaâng àïí chuêín bõ cho anh giïët con boâ. Röìi anh cùng
röång caái mulïta. Con vêåt thúã phò phò xöng laåi, chui
qua dûúái maãnh vaãi àoã.
- Hoan hö! Cöng chuáng gaâo lïn, laåi yïu mïën thêìn
tûúång cuä vaâ sùén saâng hoan nghïnh moåi àöång taác cuãa
anh.
Gaàacàö tiïëp tuåc àêëu trong tiïëng hoan hö cuãa àaám
bònh dên. Àûúåc xem anh àêëu gêìn hoå, hoå gaâo to
khuyïn anh nïn thêån troång.
- Cêín thêån àêëy... Con boâ haäy coân nguyïn veån àêëy!
Àûâng àûáng giûäa noá vaâ haâng raâo! Phaãi daânh chöî ruát
lui àêëy.
Möåt söë ngûúâi khaác, hùng haái hún, laåi khuyïn anh
nïn taáo baåo:
- Chúi cho noá möåt cuá xuêët sùæc cuãa anh ài!... Veâo!...
Cho noá möåt nhaát laâ anh boã noá vaâo tuái àûúåc àêëy!
Nhûng con boâ quaá to vaâ quaá àa nghi nïn khöng dïî
"boã vaâo tuái àûúåc". Bõ kñch thñch sau khi àûáng gêìn xaác
con ngûåa, noá coá veã muöën quay laåi chöî àoá, dûúâng nhû
muâi höi thöëi cuãa caái buång toang hoaác laâm noá say sûa.
Quay cuöìng möåt luác, con boâ bõ caái mulïta muáa may
laâm cho mïåt, beân àûáng yïn möåt chöî.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 274

Xaác con ngûåa nùçm sau lûng ngûúâi mataào. Anh úã


vaâo möåt caái thïë khöng thuêån lúåi; nhûng àaä nhiïìu lêìn
anh úã trong tònh thïë khoá khùn hún maâ vêîn thaânh
cöng. Anh muöën lúåi duång luác con boâ dûâng laåi. Cöng
chuáng khuyïën khñch anh. Trong söë khaán giaã àûáng
caånh haâng raâo thûá hai, ngûúâi cuái vïì àùçng trûúác àïí
xem khöng soát tyá gò phuát quyïët àõnh cuãa trêån àêëu,
anh nhêån ra nhiïìu ngûúâi thuöåc têìng lúáp dûúái, laâ
nhûäng ngûúâi gêìn àêy toã yá laånh nhaåt vúái anh nhûng
bêy giúâ hònh nhû laåi sùén saâng hoan hö vò caãm àöång
trûúác thaái àöå kñnh nïí quêìn chuáng cuãa anh.
Anh beân lêëy tû thïë àïí àêm, nêng thanh kiïëm lïn
ngang têìm mùæt. Nhûng àöåt nhiïn anh caãm thêëy mùåt
àêët nhû rung chuyïín, ngûúâi anh bõ bùæn ra xa, caã àêëu
trûúâng nhû suåp xuöëng, bêìu trúâi töëi sêìm laåi vaâ möåt
trêån cuöìng phong kinh khuãng gêìm ruá trong boáng töëi.
Thên thïí anh rung àöång tûâ àêìu àïën chên möåt caách
àau àúán, àêìu oác vo vo nhû sùæp nöí vúä, möåt sûå kinh haäi
ghï gúám boáp chùåt lêëy tim, anh coá caãm tûúãng rúi vaâo
möåt vûåc sêu thùm thùèm, tan thên naát xaác. Quaã vêåy,
àuáng luác anh xöng lïn àêm thò con boâ àaä bêët ngúâ lao
túái ngûúâi anh.
Sûå va chaåm maånh àïën nöîi ngûúâi diïån böå quêìn aáo
vaâng luåa lùn long loác xuöëng àêët vaâ biïën mêët giûäa böën
chên cuãa con quaái vêåt àang phoáng nhû bay. Sûâng noá
khöng xuyïn thuãng ngûúâi anh, nhûng toaân böå cùåp

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 275

sûâng àaä va vaâo ngûúâi anh vaâ quêåt anh ngaä guåc nhû
bõ giaáng möåt chuây maånh kinh khuãng.
Nhòn trûúác mùåt noá chó coân con ngûåa chïët, con boâ laåi
àõnh xöng vaâo huác caái xaác êëy; nhûng noá caãm thêëy bõ
vûúáng chên; thïë laâ noá khinh caái xaác con ngûåa maâ
thñch têën cöng con röëi loáng laánh nùçm guåc trïn caát, lêëy
sûâng nêng lïn, lùæc ài lùæc laåi trong vaâi giêy röìi lùèng
sang möåt bïn. Sau àoá, noá àõnh lao möåt lêìn thûá ba vaâo
ngûúâi àêëu sô àaä ngêët ài.
Cöng chuáng kinh ngaåc trûúác diïîn biïën quaá nhanh
choáng cuãa trêån àêëu, khöng thöët àûúåc tiïëng naâo, tim
nhû bõ thùæt. Con vêåt chùæc chùæn seä giïët chïët ngûúâi àêëu
sô. Vaâ coá leä anh ta àaä chïët röìi.
Böîng nhiïn, möåt tiïëng theát thoaát ra tûâ cöí hoång moåi
ngûúâi, xeá tan bêìu khöng khñ im lùång. Möåt chiïëc aáo
choaâng vûâa múái hiïån ra giûäa con boâ vaâ naån nhên. Caái
aáo àoá coá thïí noái laâ daán chùåt vaâo moäm con vêåt bùçng
hai caánh tay cûáng caáp cöë che lêëy mùæt noá. Àoá laâ Ngûúâi
Quöëc dên, vúái tinh thêìn têån t uåy tuyïåt voång, àaä xöng vaâo con
quaái vêåt, quyïët hy sinh tñnh mïånh àïí cûáu àöåi trûúãng.
Ngaåc nhiïn vïì vêåt chûúáng ngaåi múái naây, con boâ
quay lûng vïì phña ngûúâi nùçm guåc dûúái àêët vaâ têën cöng
Ngûúâi Quöëc dên. Bõ haäm giûäa cùåp sûâng, baác vûâa vung
vêíy caái aáo choaâng khöng biïët laâm thïë naâo àïí thoaát
thên, nhûng rêët sung sûúáng vò duâ sao cuäng keáo àûúåc
con vêåt hung dûä ra xa Gaàacàö.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 276

Cöng chuáng rêët quan têm àïën tònh tiïët múái cuãa
trêån àêëu, hêìu nhû quïn hùèn anh mataào. Moåi ngûúâi
hoâ heát dûúâng nhû nhûäng tiïëng kïu coá thïí giuáp àúä
ngûúâi banàïridiïrö can àaãm. Nhiïìu phuå nûä khoác nûác
núã, ngoaãnh àêìu nhòn chöî khaác, vùån veåo baân tay. Cuöëi
cuâng, àuáng vaâo luác con boâ cuái àêìu huác, Ngûúâi Quöëc
dên may mùæn nhêíy traánh àûúåc sang möåt bïn, coân con
boâ phoáng nhû àiïn theo àaâ cuãa noá vêîn giûä chïëc aáo
choaâng raách tan trïn sûâng.
Cöng chuáng xuác àöång vöî tay nhû sêëm. Vöën hay
thay àöíi nhû chong choáng, hoå hoan hö Ngûúâi Quöëc
dên vaâ hêìu nhû chùèng chuá yá gò àïën caái hònh ngûúâi vö
tri vö giaác maâ böën ngûúâi khïnh khoãi baäi àêëu, àêìu lùæc
lû, giûäa àaám àêëu sô vaâ nhên viïn àêëu trûúâng.
Suöët buöíi chiïìu höm àoá, úã Xïvilú thiïn haå chó baân
taán vïì vïët thûúng cuãa Gaàacàö, nùång nhêët trong àúâi
anh. Nhiïìu túâ baáo àaä phaát haânh söë àùåc biïåt vaâ tin vïì
vuå naây àaánh ài khùæp Têy Ban Nha keâm theo nhûäng
lúâi bònh luêån phong phuá àaä gêy xön xao chùèng khaác
gò tin möåt chñnh khaách bõ mûu saát.
Trong phöë Rùæn, trñ tûúãng tûúång cuãa ngûúâi xûá
Øngàaludi tha höì hoaåt àöång. Theo möåt söë ngûúâi naây
thò Gaàacàö vûâa múái chïët: chùæc chùæn laâ nhû vêåy vò tin
naây cuãa möåt ngûúâi àûúåc tröng thêëy anh nùçm trïn
giûúâng traåm xaá, mùåt trùæng bïåch nhû túâ giêëy, cêy
thaánh giaá àùåt trong hai baân tay. Theo möåt söë ngûúâi

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 277

khaác, anh coân thúã, nhûng chùèng bao lêu nûäa seä chïët
hùèn: gan ruöåt anh àaä loâi tuöët ra ngoaâi, kïí caã tim,
thêån, nghôa laâ têët caã, con boâ àaä biïën ngûúâi anh thaânh
möåt caái saâng löî chöî.
Thûåc tïë, tònh traång cuãa Gaàacàö khaá gay go: möåt
chên bõ gêîy, möåt caánh tay bõ sûâng huác truáng, böën
chên tay àïìu xêy xaát. Tuy thïë, anh àaä höìi tónh khaá
nhanh vaâ vaâo khoaãng chñn giúâ töëi, ngûúâi ta àaä coá thïí
àem anh vïì nhaâ.
Anh nùçm trïn caáng ra khoãi àêëu trûúâng. Ài höå töëng
anh, coá caác thêìy thuöëc, anh em àöìng àöåi haäy coân mùåc
aáo diïîu haânh, möåt söë höåi viïn Cêu laå böå Böën Mûúi
Lùm vaâ nhiïìu ngûúâi thuöåc têìng lúáp bònh dên. Xuác
àöång trûúác tai hoåa, nhûäng nhaâ quyá töåc vui loâng saát
caánh vúái nhûäng ngûúâi mï àêëu boâ raách rûúái. Ai nêëy im
lùång bûúác ài, trang nghiïm uã ruä vaâ kinh hoaâng dûúâng
nhû Töí quöëc sùæp mêët möåt ngûúâi con laâm vinh dûå cho
mònh.
Quang caãnh khi vïì àïën nhaâ múái thêåt àau àúán!
Khùæp sên vang nhûäng tiïëng kïu khoác naäo nuöåt. ÚÃ
ngoaâi phöë, caác baâ haâng xoám vaâo baån hûäu cuãa gia àònh
tûúãng Gaàacàö àaä chïët, gaâo theát vaâ rûát àêìu rûát toác.
Khi caái caáng àaä khuêët sau caánh cûãa, nhiïìu ngûúâi vêîn
coân quanh quêín trïn àûúâng àïí nhòn caác cûãa söí, baân
taán xön xao vaâ cöë àoaán tònh hònh úã sau bûác tûúâng.
Naån nhên àûúåc àùåt lïn giûúâng möåt caách hïët sûác cêín
thêån. Khùæp ngûúâi anh quêën vaãi vaâ bùng vêëy maáu,

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 278

nöìng nùåc muâi thuöëc saát truâng. Böå quêìn aáo àêëu cuãa
anh chó coân laåi möåt chiïëc têët maâu höìng. Quêìn aáo loát
cuãa anh bõ thuãng nhiïìu chöî, coân nhiïìu chöî khaác thò bõ
keáo cùæt. Naåm toác cölïta ruä xuöëng cöí xöí ra vaâ röëi tung.
Mùåt anh trùæng bïåch nhû túâ giêëy.
Naån nhên caãm thêëy möåt baân tay chaåm vaâo tay
mònh beân heá mùæt. Anh tröng thêëy Cacmen, mùåt cuäng
trùæng bïåch chùèng keám gò anh, àöi mùæt khö khöëc, cùåp
möi nhúåt nhaåt, vaâ anh húi móm cûúâi vúái chõ.
Tiïëp àoá anh ra hiïåu, Ngûúâi Quöëc dên cuái xuöëng, cöë
nghe tiïëng thò thaâo rêët nhoã thoaát ra tûâ àöi möi xaám
ngoeát mêët maáu cuãa anh. Röìi baác vöåi vaâng chaåy xuöëng
dûúái nhaâ noái vúái öng uãy quyïìn:
- Anh Huan muöën ta àaánh àiïån ngay cho baác sô
Ruix.
- Àaánh röìi, öng uãy quyïìn traã lúâi vui veã thêëy mònh
àaä ài trûúác yá muöën cuãa Gaàacàö. Baác sô àang trïn
àûúâng àïën àêy. Saáng mai thò túái.
Nhûäng thêìy thuöëc àaä laâm viïåc bùng boá àêìu tiïn cho
Gaàacàö àúä bi quan hún trûúác. Gaàacàö coá thïí khoãi vò
thïí chêët cuãa anh rêët cûúâng traáng. Àaáng súå nhêët laâ sûå
chêën thûúng, caái va huác coá thïí laâm guåc taåi chöî möåt
ngûúâi bònh thûúâng, nhûng anh chó ngêët ài khöng lêu
röìi laåi höìi tónh. Coân caác vïët thûúng thûåc sûå thò xem
ra khöng nguy hiïím lùæm. Vïët thûúng úã caánh tay chùæc
chùæn khöng nghiïm troång, cuâng lùæm thò caánh tay seä

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 279

mêët linh hoaåt maâ thöi. Vïët thûúng úã chên àaáng lo


ngaåi hún, coá leä Gaàacàö seä thaânh thoåt.
"Thoåt!" Tiïëng àoá àêåp maånh vaâo têm trñ cuãa Àöng
Höxï cho àïën luác naây vêîn cöë laâm ra veã bònh tônh.
Ngûúâi mataào cuãa öng khöng coân khaã nùng àêëu boâ
nûäa aâ?
- Khöng ! Khöng ! Khöng thïí nhû thïë àûúåc ! Huan
söëng maâ khöng àêëu boâ laâ chuyïån vö lyá. Lêëy ai ra thay
anh êëy? Khöng, töi xin noái laâ khöng thïí nhû thïë
àûúåc... Ngûúâi söë möåt trïn thïë giúái kia maâ!... Thïë maâ
caác võ muöën ngûúâi êëy khöng àêëu nûäa aâ?
Hai ngaây sau, baác sô Ruix àaáp xe lûãa töëc haânh tûâ
Maàrit túái. Tûúi cûúâi trong böå rêu baåc ngaã maâu vaâng
bêín, öng khöng mang theo haânh lyá, ùn mùåc löi thöi löëc
thöëc nhû thûúâng lïå, caái aáo gilï khöng caâi khuy, caái
buång Di Lùåc lùæc lû trïn àöi chên ngùæn nguãn. Öng
nhêån àûúåc bûác àiïån sau khi ài xem möåt trêån
növidiaàa (1) àûúåc töí chûác àïí giúái thiïåu möåt "cêåu beá" úã
Laát Vùngteát - möåt troâ hïì laâm cho öng rêët buöìn cûúâi.
Sau möåt àïm mêët nguã trïn xe lûãa, nghô àïën troâ khó
àoá, öng vêîn coân cûúâi nön ruöåt, dûúâng nhû öng àaä quïn
muåc àñch cuãa chuyïën ài naây.
Khi öng bûúác vaâo phoâng Gaàacàö, anh múã mùæt ra
vaâ möåt nuå cûúâi hy voång laâm böå mùåt anh saáng lïn.

(1) Növidiaàa: trêån àêëu cuãa möåt àêëu sô treã múái vaâo nghïì.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 280

- Can àaãm lïn con aå! Baác sô baão anh. Tai naån naây
chûa laâm con chïët àûúåc àêu! Àuáng laâ con coân may
àêëy!
Öng khaám naån nhên rêët kyä. Dô nhiïn anh bõ
thûúng nùång nhûng baác sô Ruix àaä chûáng kiïën nhiïìu
trûúâng húåp ngûúâi àêëu sô khoãi dïî daâng tuy bïì ngoaâi coá
veã rêët nùång. Cho nïn bao giúâ öng cuäng tin rùçng naån
nhên seä laânh möåt caách kyâ laå, dûúâng nhû sûâng boâ taåo
ra vïët thûúng àöìng thúâi chûáa möåt chêët thuöëc hiïåu
nghiïåm.
- Khi àêëu sô khöng chïët ngay taåi àêëu trûúâng, baác sô
noái quaã quyïët, chuáng ta coá thïí noái rùçng anh ta seä
khoãi. Chó cêìn kiïn trò thöi.
Trong ba ngaây liïn tiïëp, Gaàacàö chõu àûång nhûäng
cuöåc giaãi phêîu rêët àau àúán: baác sô phaãi lêëy ra khoãi
chên anh nhûäng maãnh xûúng öëng gêîy vuån. Thoãa maän
vïì baân tay kheáo leáo cuãa mònh, öng vui veã kïu lïn:
- Ai baão rùçng cêåu seä khöng àêëu àûúåc nûäa? Cêåu cûá
tin töi, cêåu coân àêëu àûúåc vaâ cöng chuáng chûa hïët hoan
hö cêåu àêu...
Da taái nhúåt, ngûúâi gêìy, suát hùèn ài vò quaá àau,
Gaàacàö nùçm daâi trïn giûúâng bïånh, hêìu nhû khöng
coân àuã sûác àïí àoâi uöëng nûúác. Baác sô cêëm meå anh vaâo
phoâng, vò súå baâ cuå khöng cêìm àûúåc nûúác mùæt khi thêëy
con trai baâ bêët giaác rïn ró luác thay bùng. Coân Caácmen
nheå nhaâng bûúác vaâo phoâng, mùæt nhòn xuöëng, àïën ngöìi

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 281

bïn giûúâng rêët lêu, e lïå, khöng noái möåt lúâi, luác naâo
cuäng sùén saâng sùn soác hêìu haå möåt caách im lùång. Tai
naån àaä laâm chõ quïn nhûäng töåi löîi cuãa ngûúâi chöìng
phuå baåc vaâ, trong luác àau khöí, chõ chêët phaác tûå traách
mònh laâ nguyïn nhên cuãa tai hoåa. Phaãi röìi, chõ nghô
chõ àaä cû xûã quaá nghiïåt ngaä vúái chöìng. Nïëu anh
khöng bònh tônh àûúåc nhû moåi lêìn trûúác con boâ möång,
chñnh vò chõ àaä laâm anh böëi röëi vaâ tûác giêån búãi nhûäng
cún ghen àiïn röì cuãa chõ. Giaá nhû úã trong phoâng chó
coá möåt mònh chõ vúái chöìng, coá leä chõ àaä quyâ xuöëng àïí
xin löîi anh.
Ngay sau khi Huan bùæt àêìu àúä, baác sô cho pheáp vaâi
ngûúâi baån vaâo thùm àïí cho anh khuêy khoãa. Thïë laâ
caác nhaâ hêm möå àêëu boâ danh tiïëng nhêët cuãa thaânh
phöë Xïvilú bùæt àêìu diïîu haânh bïn giûúâng bïånh. Khoái
thuöëc laá quyïån vaâo muâi höi cuãa thuöëc vaâng. Trïn baân,
nhûäng chai thuöëc vaâ goái böng bùng nùçm caånh nhûäng
caái khay àêìy cöëc vaâ chai rûúåu thïët khaách.
Möåt höm Gaàacàö àoâi huát xò-gaâ.
- Taå ún Chuáa! Baác sô Ruix kïu lïn. Con khoãi röìi àêëy
con aå!... Ngûúâi naâo huát àûúåc thuöëc laá thò khöng öëm
nûäa...
Bùæt àêìu tûâ höm êëy, phoâng cuãa ngûúâi dûúäng bïånh
luác naâo cuäng àöng nghõt, chùèng khaác möåt phoâng khaách
chuyïån troâ baân taán liïn miïn suöët ngaây. Dô nhiïn,
khaách khûáa hêìu nhû chó noái chuyïån boâ chuyïån àêëu.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 282

Laâm sao coá thïí noái chuyïån khaác àûúåc, khi Àöng Höxï
coá mùåt úã àêëy! Ngûúâi ta àiïím mùåt têët caã caác mataào
cuãa nûúác Têy Ban Nha, ca tuång nhûäng ûu àiïím vaâ
phï phaán nhûäng nhûúåc àiïím cuãa hoå, ngûúâi ta ûúác tñnh
hoå kiïëm àûúåc bao nhiïu tiïìn, ngûúâi ta tuyïn böë rùçng
Gaàacàö laâ vö àõch vaâ seä vêîn laâ vö àõch.
- Ngûúâi söë möåt trïn thïë giúái! Öng uãy quyïìn bao giúâ cuäng
noái thïm nhû vêåy.
Baác sô Ruix thûúâng àêëu khêíu vúái Ngûúâi Quöëc dên
khi baác ta trong cún say mï chñnh trõ, hoãi baác sô rùçng
sùæp coá caách maång chûa.
- Caái àoá thò cêìn gò cho cêåu! Baác sô vùån laåi. Àiïìu duy
nhêët maâ cêåu nïn quan têm laâ hiïíu roä caác con boâ, àûâng
àïí noá ngoùæc phaãi vaâ cùæm banàïri caâng nhiïìu lêìn caâng
töët àïí nuöi söëng gia àònh.
Ngûúâi Quöëc dên traã miïëng sau khi bõ baác sô Ruix
noái xoã vïì nghïì àêëu sô cuãa baác. Baác khöng phaãi laâ möåt
cöng dên nhû moåi ngûúâi khaác hay sao? Baác khöng
phaãi laâ möåt cûã tri maâ nhiïìu chñnh khaách phaãi cêìu
khêín laá phiïëu trong caác cuöåc bêìu cûã hay sao?
- Töi nghô töi hoaân toaân coá quyïìn coá yá kiïën cuãa töi!
Töi coá chên trong ban chêëp haânh cuãa àaãng töi. Nghïì
nghiïåp cuãa töi thêëp heân vaâ phaãn àöång, töi chùèng laå gò.
Nhûng coá phaãi vò thïë maâ töi khöng àûúåc pheáp coá
nhûäng nguyïn tùæc cuãa töi hay sao? Àêu coá phaãi löîi cuãa
töi nïëu vua Fernùngàö VII àoáng cûãa trûúâng àaåi hoåc vaâ

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 283

múã trûúâng àêëu boâ úã Xïvilú (1) laâm cho caái nghïì nuöi
söëng töi thaânh khöi haâi vaâ ghï túãm. Àaã àaão boån baåo
chuáa, baác sô aå!
Ngûúâi Quöëc dên biïët lõch sûã cuãa nûúác Têy Ban Nha
vïì mùåt liïn quan àïën nghïå thuêåt àêëu boâ; baác gheát
Xombrïrïrö (2) vaâ nhiïìu àêëu sô khaác uãng höå nïìn quên
chuã chuyïn chïë bao nhiïu thò baác khêm phuåc ngûúâi
mataào biïn ngang Huan Lïöng (3) bêëy nhiïu. Tuy
söëng dûúái thúâi chuyïn chïë, öng naây vêîn khinh bó thaái
àöå quyå luyå cuãa dên chuáng vaâ àïën àêëu trûúâng trong böå
quêìn aáo maâu àen vò höìi àoá ngûúâi ta goåi nhûäng ngûúâi
coá tû tûúãng tûå do laâ "Nhoám Àen" àïën nöîi nhiïìu khi úã
àêëu trûúâng ra, öng phaãi vûúåt qua nhiïìu boån ngûúâi
chûãi ruãa vaâ àe doåa öng. Theo lúâi Ngûúâi Quöëc dên, mön
àêëu boâ laâ taân tñch cuãa thúâi quaá khûá, laâ möåt troâ chúi
daä man; tuy nhiïn noá vêîn coá nhûäng vô nhên cuãa noá
cuäng àaáng kñnh phuåc nhû nhûäng vô nhên khaác.

- Cùn cûá vaâo àêu maâ cêåu baão nghïå thuêåt êëy phaãn
àöång, baác sô Ruix àaáp. Cêåu coá möåt traái tim vaâng,
Ngûúâi Quöëc dên aå, vaâ nhûäng yá àõnh cuãa cêåu töët àeåp
nhêët thïë giúái, nhûng khöng phaãi vò thïë maâ cêåu khöng

(1) Trûúâng àêëu boâ Xïvilú múã do àaåo duå ngaây 28 thaáng 5 nùm
1830, àïën nùm 1834 thò bõ àoáng cûãa.
(2) Xombrïrïrö: nghôa àen laâ ngûúâi thúå muä, biïåt danh cuãa
mataào Angtöniö Ruix sinh nùm 1738 úã Xïvilú.
(3) Huan Lïöng: mataào sinh úã Xïvilú vaâo cuöëi thïë kyã XVIII.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 284

ngu döët. Cho nïn àïí xûã sûå cho àuáng, cêåu nïn biïët
rùçng àêëu boâ laâ möåt sûå tiïën böå, cêåu nghe roä chûá? Töi
noái laâ möåt sûå tiïën böå, möåt sûå dõu ài cuãa phong hoáa,
möåt troâ giaãi trñ búát àöåc aác so vúái nhûäng caãnh tûúång maâ
nhên dên ta yïu thñch trûúác àoá.
Thïë laâ baác sô Ruix, tay cêìm cöëc rûúåu, bùæt àêìu noái,
noái maäi, chó thónh thoaãng ngûâng laåi àïí uöëng möåt
nguåm.
- Baão rùçng mön àêëu boâ xuêët hiïån tûâ thúâi thûúång cöí
nïëu khöng phaãi laâ sai lêìm nghiïm troång thò cuäng laâ
noái döëi trùæng trúån. Quaã laâ höìi xûa, úã Têy Ban Nha,
ngûúâi ta giïët boâ àïí mua vui cho thiïn haå, nhûng nghïå
thuêåt àêëu boâ nhû ngûúâi ta thûåc haânh ngaây nay thò
múái tûúng àöëi gêìn àêy thöi. Xñt duâng giaáo àïí àêëu boâ,
caái àoá roä röìi(1). Caác kyå sô Mörú vaâ Thiïn chuáa giaáo
quêìn nhau vúái boâ möång trong nhûäng cuöåc thao diïîn
ngûåa, töi àöìng yá vúái cêåu. Nhûng höìi àoá chûa coá àêëu sô
chuyïn nghiïåp vaâ ngûúâi ta chùèng hoaâi cöng laâm cho
con boâ àûúåc chïët möåt caách cao thûúång theo quy tùæc
cuãa möåt nghïå thuêåt àêëu.
Möåt khi bùæt àêìu noái, baác sô khöng dûâng laåi nûäa vaâ
nhûäng baâi diïîn thuyïët cuãa öng, uyïn baác àêåm àaâ, laâm

(1) Theo chuyïån kïí, ngûúâi kyå sô àêìu tiïn vaâo àêëu trûúâng trïn
lûng ngûåa àïí àêëu boâ laâ Àöng Röàïrigö Àiax Àï Bivarï,
thûúâng àûúåc goåi laâ Xit Cùmpïaàörï. Öng coá nhiïìu ngûúâi bùæt
chûúác, nhêët laâ dûúái thúâi caác võ vua Mörú cuöëi cuâng úã
Grúnaàú vaâ àùåc biïåt laâ dûúái triïìu àaåi Böadin.

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 285

söëng laåi nhûäng kyã niïåm xa xûa nhêët vïì nhûäng trêån
àêëu àaä trúã thaânh höåi heâ dên töåc Têy Ban Nha. Höìi êëy,
troâ chúi naây chó töí chûác vaâo nhûäng dõp rêët hiïëm, vñ duå
nhên dõp vua lêåp hoaâng hêåu, kyá hoâa ûúác hoùåc vaâo luác
khaánh thaânh möåt nhaâ nguyïån trong möåt nhaâ thúâ
chñnh toâa. Caác laänh chuáa phaãi tham dûå mùåc àöì luåa laâ
löång lêîy, cûúäi ngûåa chiïën tiïën vaâo voâng àêëu, duâng
thûúng hoùåc giaáo àïí àêëu boâ trûúác mùåt caác võ phu
nhên. Nïëu caác ngaâi bõ boâ huác ngaä ngûåa, caác ngaâi ruát
kiïëm ra röìi vúái sûå giuáp sûác cuãa boån àêìy túá, caác ngaâi
giïët con boâ bùçng caách àêm lung tung, khöng theo
phûúng phaáp naâo caã. Trong caác ngaây höåi cuãa dên
chuáng, hoå xöng vaâo baäi àêëu cuâng têën cöng con vêåt cho
àïën luác noá guåc dûúái nhûäng nhaát dao gùm.
- Têët caã nhûäng caái àoá, baác sô kïët luêån, khöng phaãi
laâ nhûäng trêån àêëu boâ thûåc sûå. Àoá laâ nhûäng cuöåc sùn
thuá dûä. Vaã laåi, nhên dên höìi àoá coá nhiïìu troâ giaãi trñ
khaác cho nïn ngûúâi ta khöng cêìn hoaân thiïån troâ àoá.
Chñnh tön giaáo cung cêëp nhûäng caãnh tûúång àûúåc ngûúâi
ta thñch nhêët höìi àoá: nhûäng caãnh tûúång dïî laâm ngûúâi
ta xoát xa, run súå vaâ ngoaâi ra coân àûúåc khoan dung.
Nhûäng cuöåc thiïu söëng ngûúâi thñch thuá hún nhiïìu so
vúái nhûäng troâ giïët thuá vêåt. Höìi êëy nhûäng ngaây höåi dên
töåc àïìu do Phaáp àònh tön giaáo chõu traách nhiïåm töí
chûác.
Nhûng àïën möåt ngaây kia, baác sô tiïëp tuåc vúái möåt nuå
cûúâi hoám hónh, Phaáp àònh tön giaáo suy yïëu. ÚÃ àúâi naây
caái gò maâ chùèng coá luác qua ài. Noá chïët giaâ trûúác khi

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 286

coá nhûäng àaåo luêåt caách maång xoáa boã noá. Phong tuåc
biïën àöíi vaâ caác giaân hoãa thiïu, vúái nhûäng baâi thuyïët
vïì àaåo àûác, nhûäng aáo thêìy tu truâm kñn mùåt vaâ nhûäng
viïåc chöëi àaåo ài theo möåt caách khöi haâi, khöng àûúåc
ngûúâi ta ûa nûäa. Vaã laåi thúâi kyâ coá nhûäng cuöåc chiïën
tranh lúán úã Chêu Êu àaä kïët thuác. Caã úã Haâ Lan lêîn úã
YÁ khöng coân àaánh nhau nûäa. Nhûäng ngûúâi phiïu lûu
khöng lïn taâu àïí ài chinh phuåc Chêu Myä nûäa. Ngûúâi
ta thêëy cêìn coá möåt caái nùæp húi baão hiïím cho tñnh hung
túån cuãa cöng chuáng àaä quen xem nhûäng caãnh àêîm
maáu. Thïë laâ vaâo khoaãng giûäa thïë kyã XVII, luác nûúác
Têy Ban Nha laåi chui vaâo caái voã cuãa mònh, nghïå thuêåt
àêëu boâ ra àúâi. Nhûäng ngûúâi, nïëu úã vaâo thïë kyã trûúác,
coá thïí laâ lñnh traáng úã Flùngàrú(1) hoùåc thûåc dên quên
sûå úã nhûäng núi hoang vu cuãa Chêu Myä, bêy giúâ trúã
thaânh nhûäng ngûúâi giïët boâ möång. Àïí giaãi trñ cho nhên
dên àang buöìn teã, ngûúâi ta xêy nhûäng àêëu trûúâng
thûúâng xuyïn, lêåp nhûäng àöåi àêëu chuyïn nghiïåp, àùåt
cho caác cuöåc àêëu nhûäng quy tùæc cöë àõnh vaâ nhên dên
thêëy caái àoá rêët húåp yá mònh! ÚÃ àêëu trûúâng, kïë tuåc caác
hiïåp sô laâ nhûäng ngûúâi thûá dên àem caái viïåc liïìu
maång mònh àïí kiïëm tiïìn laâm thaânh nghïì nghiïåp vaâ
quêìn chuáng trúã thaânh ngûúâi chuã tuyïåt àöëi cuãa baäi àêëu
dên chuã hoáa (2). Chaáu chùæt cuãa nhûäng ngûúâi àaä dûå vúái

(1) Flùngàrú: tïn goåi trong thúâi xûa cuãa möåt vuâng röång lúán nùçm
úã phña àöng bùæc nûúác Phaáp trong àoá coá nûúác Haâ Lan ngaây

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 287

loâng haâo hûáng möå àaåo nhûäng cuöåc nûúáng chaã keã taâ
àaåo vaâ ngûúâi Giudïn, rêët thñch xem nhûäng trêån àêëu
öìn aâo giûäa ngûúâi vaâ boâ möång, nhûäng trêån àêëu maâ
ngûúâi àêëu ñt khi thaânh naån nhên. Cêåu baão nhû vêåy
khöng phaãi laâ möåt sûå tiïën böå aâ?
Baác sô Ruix nhêën maånh vaâo yá kiïën cuãa öng:

- Àoá laâ möåt sûå tiïën böå khöng ai chöëi caäi àûúåc! Chñnh
vò thïë maâ möåt ngûúâi coá tû tûúãng caách maång trong moåi
vêën àïì nhû töi xin thuá nhêån khöng xêëu höí rùçng töi
mï àêëu boâ. Töi àöìng yá rùçng àêëu boâ laâ daä man. Nhûng
nhûäng dên töåc tûå cho mònh laâ vùn minh khöng coá
nhûäng thuá vui khaác cuäng daä man chùèng keám hay sao?
Coá phaãi chó úã Têy Ban Nha nhên dên múái thñch nhûäng
caãnh tûúång chïët choác àêu? Nhûäng cuöåc àua ngûåa vö
ñch töí chûác úã Anh, úã Phaáp vaâ úã khùæp núi haâng nùm
chùèng àïí laåi trïn àûúâng àua nhiïìu ngûúâi chïët hún caã
trïn baäi àêëu boâ cuãa chuáng ta hay sao? Laåi coân nhûäng

(4) Vua Philip V rêët gheát àêëu boâ, nhûng khöng thïí baäi boã noá.
Giúái quyá töåc muöën àûúåc loâng nhaâ vua, laãng traánh troâ chúi
àoá khiïën noá mêët tñnh caách quyá phaái. Chñnh vaâo thúâi kyâ naây
xuêët hiïån nhûäng trêån àêëu boâ cuãa nhûäng ngûúâi ài chên,
khöng cûúäi ngûåa. Luác àêìu hoå laâ nhûäng àêëu sô taâi tûã, dêìn
dêìn hoå thaânh chuyïn nghiïåp. Ta coá thïí coi Frùngxixcö
Römïrö vöën coá nghïì laâm muä, sinh úã Röngàa, laâ ngûúâi saáng
lêåp mön àêëu boâ hiïån thúâi. Chñnh öng ta laâ ngûúâi àêìu tiïn,
vaâo khoaãng nùm 1726, àaä àêëu boâ trong tay chó coá möåt thanh
kiïëm àïí têën cöng vaâ möåt caái mulïta àïí tûå vïå.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 288

cuöåc ài sùn àuöíi, nhûäng cuöåc choåi gaâ, nhûäng cuöåc àêëu
quyïìn Anh vaâ têët caã nhûäng mön thïí thao hung baåo
laâm beåp muäi, gêîy chên, vúä soå phaãi àêu laâ nhûäng troâ
giaãi trñ vö haåi? Noái toám laåi, möîi dên töåc coá nhûäng troâ
chúi dûä túån cuãa mònh. Vaâ biïët àêu chuáng ta chùèng cêìn
möåt chuát hung baåo àïí xua ài caái buöìn teã cuãa cuöåc
söëng quaá ïm aã, àïí àaánh thûác nhûäng nghõ lûåc cûúâng
traáng trong cú thïí ûún heân cuãa chuáng ta ? Biïët bao
ngûúâi anh duäng vaâ taâi kheáo, tuên thuã nhûäng quy tùæc
khön ngoan khöng ai chöëi caäi àûúåc, choåi vúái nhûäng con
vêåt to lúán hung dûä vaâ giïët chuáng giûäa thanh thiïn
baåch nhêåt, dûúái bêìu trúâi noáng nhû lûãa, trûúác mùåt cöng
chuáng ùn mùåc muön maâu nghòn sùæc hoan hö. Caái àoá
têët nhiïn laâ möåt caãnh tûúång àêîm maáu nhûng cuäng laâ
möåt caãnh tûúång tuyïåt àeåp.
Nûãa thaáng sau, baác sô Ruix tuyïn böë öng sùæp trúã vïì
Maàrit. Öng noái vúái Gaàacàö:
- Tûâ nay cêåu khöng cêìn àïën töi nûäa, nhûng cêåu
phaãi cêín thêån. Cêåu nïn vïì nöng thön nghó ngúi möåt
daåo. Thïí chêët cêåu rêët vûäng chùæc, chó vaâi thaáng nûäa laâ
cêåu khoãi hùèn thöi.
Chûâng naâo ngûúâi bõ thûúng coân bõ nhûäng cún söët
giaây voâ vaâ nhûäng cún aác möång aám aãnh ban àïm thò
anh khöng nghô àïën Àönha Xön. Nhûng khi sûác khoãe
höìi phuåc, anh liïìn nhúá túái möëi tònh cuä. Möåt buöíi saáng,

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 289

anh hoãi Àöng Höxï rùçng tònh nûúng cuãa anh coá hoãi
thùm anh khöng?
- Têët nhiïn laâ coá, öng uãy quyïìn àaáp. Hai ba ngaây
sau khi xaãy ra tai naån, töi nhêån àûúåc möåt bûác àiïån
àaánh tûâ Nixú(1) trong àoá naâng hoãi thùm cêåu vaâ töi àaä
traã lúâi ngay röìi.
- Thïë sau àoá?
- Sau àoá... töi khöng nhêån àûúåc gò nûäa... Chùæc naâng
biïët tin qua caác baáo vêîn àùng caác baáo caáo cuãa baác sô
vïì tònh hònh sûác khoãe cuãa cêåu. Laâ vò ngûúâi ta noái àïën
cêåu úã khùæp Chêu Êu!... Vaã laåi, cêåu khöng nïn bêån têm
vïì chuyïån tònh aái lùng nhùng nûäa. Caái chñnh bêy giúâ
laâ cêåu phaãi höìi phuåc sûác khoãe vaâ laåi àêëu. Tûâ nay àïën
muâa xuên sang nùm laâ cêåu phaãi khoãe laåi hoaân hoaân.
Töi hoãi thêåt: cêåu coá coân muöën àêëu nûäa khöng?
- Töi maâ khöng muöën àêëu nûäa aâ? Vaâ chñnh öng,
Àöng Höxï aå, laåi hoãi töi àiïìu àoá hay sao? Muöën chûá!
Muöën chûá! Muâa àöng naây töi seä nghó úã traåi nhaâ vaâ
àïën muâa xuên sang nùm töi seä àêëu vúái têët caã caác con
boâ cuãa ngûúâi ta dêîn àïën cho töi. Öng coá thïí kyá cho töi
möåt húåp àöìng àêëu trong dõp lïî Phuåc sinh.
- Thïë thò hay quaá! Cêåu nïn nghe töi: bêy giúâ cêåu
nïn quïn àaân baâ ài àïí nghô àïën cöng viïåc. Vinh quang

(1) Minixú: möåt thaânh phöë du ngoaån vaâ nghó muâa àöng úã vuâng
àöng nam nûúác Phaáp.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 290

trûúác, lúåi löåc sau, röìi nïëu cêåu muöën àaân baâ thò cêåu seä
tha höì coá.
Khöng biïët coá phaãi thaái àöå laånh nhaåt roä raâng cuãa
Àönha Xön àaä xuác phaåm quaá maånh àïën loâng tûå troång
cuãa Gaàacàö hay laâ nhûäng ngaây daâi dùçng dùåc maâ anh
phaãi nùçm bêët àöång trïn giûúâng, chên boá böåt trong khi
vúå anh êu yïëm ngöìi bïn caånh tröng nom anh àaä laâm
anh nghô laåi caách cû xûã cuãa anh vaâ caãm thêëy höëi hêån
vïì nhûäng löîi lêìm àaä mùæc? Coá àiïìu chùæc chùæn laâ tûâ
höm àoá anh khöng noái vïì Àönha Xön vúái ngûúâi uãy
quyïìn cuãa anh nûäa.
Trûúác khi gia àònh vïì úã traåi Rinhcönaàa, baâ
Aoguxtiax muöën con trai mònh àïën lïî trûúác tûúång Àûác
Baâ Àöìng Trinh Àaáng Tröng Cêåy. Àoá laâ lúâi cêìu khêín
cuãa baâ ngay tûâ höm baâ thêëy ngûúâi ta caáng Gaàacàö
vïì nhaâ, taái xanh nhû xaác chïët. Tûâ àoá, àaä bao lêìn, baâ
vûâa khoác vûâa cêìu nguyïån Nûä vûúng Thiïn Àaâng Àêìy
Ún Phuác coá cùåp mi daâi vaâ hai goâ maá nêu. Àaä bao lêìn
baâ van vó Àûác Baâ che chúã cho Huan, àûáa con trai töåi
nghiïåp cuãa baâ.
Thaánh lïî diïîn ra trong möåt buöíi saáng àeåp trúâi. Mùåc
dêìu höm àoá laâ ngaây laâm viïåc, nhaâ thúâ Xùng Gin treo
àeân kïët hoa, chêåt nñch nhûäng ngûúâi khaá giaã nhêët úã
nhûäng phöë xung quanh. Àoá laâ nhûäng baâ chuã gia àònh
beáo töët coá cùåp mùæt haåt huyïìn, caái cöí to, mùåc àöì luåa
àen vúái chiïëc aáo caánh vaâ chiïëc vaáy cùng trïn da thõt

http://ebooks.vdcmedia.com
Àêëu trûúâng àêîm maáu 291

phò nöån vúái chiïëc khùn quaâng àùng ten bao quanh
khuön mùåt tai taái. Àoá laâ nhûäng ngûúâi thúå caåo mùåt
nhùén nhuåi, bêån com-lï múái vaâ àöåi muä troân, vúái chiïëc
aáo gilï coá súåi dêy vaâng to vùæt ngang. Øn maây keáo àïën
haâng àaân nhû trong àaám cûúái, vêy quanh cûãa nhaâ thúâ.
Nhûäng baâ haâng xoám lùæm chuyïån, àêìu àïí trêìn, tay bïë
con, xö àêíy nhau trong khi söët ruöåt chúâ àoaân ngûúâi
túái. Trong thaánh lïî long troång sùæp cûã haânh coá daân
nhaåc vaâ haát chêìu ài keâm, caác linh muåc seä haát kinh taå
ún vui tûúi àïí taå ún Chuáa àaä cûáu Huan Gaàacàö.
Cuöëi cuâng, àoaân ngûúâi xuêët hiïån vaâ laách qua àaám
àöng. Ài àêìu laâ baâ meå vaâ vúå cuãa ngûúâi mataào, mùåc
aáo daâi bùçng luåa àen dêìy söåt soaåt. Ài giûäa nhûäng ngûúâi
baâ con vaâ haâng xoám, baâ Aoguxtiax vaâ Cacmen móm
cûúâi qua têëm khùn quaâng bùçng àùng ten. Tiïëp àïën
Gaàacàö coá möåt dêy daâi àêëu sô vaâ baån beâ ài höå töëng,
ai nêëy mùåc quêìn aáo maâu saáng, àeo dêy chuyïìn vaâ
nhêîn lêëp laánh, àöåi muä phúát maâu trùæng tûúng phaãn vúái
nhûäng maâu töëi cuãa quêìn aáo àaám phuå nûä.
Anh mataào coá veã nghiïm trang. Anh laâ möåt ngûúâi
cöng giaáo thaânh thûåc. Anh ñt nghô àïën Àûác Chuáa Trúâi,
vaâ khi gùåp chuyïån trùæc trúã, anh noái baáng böí nhû möåt
ngûúâi Thöí Nhô Kyâ. Nhûng höm nay thò khaác! Àêy laâ
chuyïån taå ún Àûác Baâ Àöìng Trinh Àaáng Tröng Cêåy. Vò
thïë anh bûúác vaâo nhaâ thúâ vúái thaái àöå ùn nùn, moåi
ngûúâi khaác cuäng laâm nhû anh chó trûâ Ngûúâi Quöëc dên
cûá àûáng ngoaâi nhaâ thúâ trong quaãng trûúâng.

http://ebooks.vdcmedia.com
V. BLAXCÖ IBANHÏX 292

- Töi laâ möåt ngûúâi tûå do tû tûúãng, baác nghô laâ àuáng
luác àïí tuyïn böë nhû thïë vúái mêëy ngûúâi baån. Töi tön
troång moåi tñn ngûúäng, nhûng caái ngûúâi ta àang laâm
trong kia, theo töi laâ... vúá vêín. Töi khöng coá yá àõnh
thêët lïî vúái Àûác Baâ Àöìng Trinh vaâ phuã nhêån phêìn
cöng lao cuãa Baâ. Nhûng chöî chuáng ta töi xin noái thêåt,
nïëu höm àoá töi khöng túái nhanh àïí keáo con boâ ra chöî
khaác khi anh Huan nùçm dûúái àêët, thò töi xin hoãi anh
ta bêy giúâ àaä ra sao röìi?
Qua caác cûãa múã, loåt ra têån sên trûúác ngöi nhaâ thúâ
tiïëng rïìn rô cuãa caác nhaåc cuå, tiïëng ngûúâi haát möåt giai
àiïåu ïm ïm say àùæm hoâa vaâo muâi hûúng hoa thúm
ngaát. Caác àêëu sô vaâ caác ngûúâi hêm möå àêëu boâ tuå têåp
trûúác nhaâ thúâ huát thuöëc hïët àiïëu naây àïën àiïëu khaác.
Thónh thoaãng laåi coá vaâi ngûúâi taách ra chuöìn àïën tiïåm
rûúåu gêìn nhêët.
Khi àoaân ngûúâi tûâ trong nhaâ thúâ bûúác ra, àaám ùn
maây àêíy nhau, hñch nhau àïí hûáng lêëy nhûäng àöìng xu
vûát tûâng vöëc. Anh mataào raång rúä vaâ löång lêîy, àûa
caánh tay àúä Cacmen bûúác ài coân chõ thò caãm àöång run
ngûúâi, mùæt nhòn xuöëng, möåt gioåt lïå àoång trïn mi mùæt.
Àoá laâ gioåt lïå haånh phuác, chõ tûúãng nhû mònh àang laâm
lïî cûúái lêìn thûá hai.

http://ebooks.vdcmedia.com

You might also like