Papillon Người tù khổ sai (Phần 2)

PAPILLON NGÛÚÂI TUÂ KHÖÍ SAI (QUYÏÍN 2) 1
MUÅC LUÅC
IV. VÛÚÅT NGUÅC LÊÌN THÛÁ NHÊËT - TRINIDAD ..................................................................2
V. TRÚÃ VÏÌ THÏË GIÚÁI VÙN MINH ...................................................................................... 88
http://ebooks.vdcmedia.com
Henry Charrlere 2
IV. VÛÚÅT NGUÅC LÊÌN THÛÁ NHÊËT - TRINIDAD
Töi nhúá lai roä möìn möåt, nhû thïí múái höm qua, caái àïm tûå do
àêìu tiïn trong thaânh phöë thuöåc Anh naây. Chuáng töi ài khùæp núi,
say sûa vò aánh àeân àiïån, vò caái caãm giaác êëm aáp trong loâng chuáng
töi, luön luön hoaâ àöìng vúái linh höìn cuãa caái àaám àöng tûúi cûúâi vaâ
sung sûúáng cuãa dên thaânh phöë àang söëng traân àêìy haånh phuác.
Möåt caái quaán rûúåu àêìy nhûäng thuãy thuã vaâ nhûäng gaái nhiïåt àúái
àang àúåi hoå àïí döëc tuái hoå. Nhûng nhûäng cö gaái naây khöng coá gò dú
daáy, khöng thïí so saánh vúái nhûäng giúái maäi dêm cuãa Paris, Le
Havre hay Marseille. Àêy laâ möåt caái gò khaác hùèn. Thay vò nhûäng
böå mùåt bûå phêën, hùçn sêu nhûäng dêëu vïët cuãa truåy laåc, vúái nhûäng
àöi mùæt long lïn nhû trong cún söët vaâ àêìy veã xaão quyïåt, àêy laâ
nhûäng ngûúâi con gaái thuöåc àuã caác maâu da, tûâ cö gaái Trung Hoa cho
àïën cö gaái Phi Chêu da àen, qua trung gian cuãa maâu sö-cö-la nhaåt
vúái maái toác trún phùèng, àïën ngûúâi con gaái ÊËn Àöå hay Java: böë meå
hoå vöën thuöåc nhûäng chuãng töåc khaác nhau àaä tiïëp xuác vúái nhau
trong nhûäng àöìn àiïìn tröìng cacao hay tröìng mña, hoùåc cö gaái thöí
dên lai Trung Hoa hay lai ÊËn Àöå vúái caái voã öëc bùçng vaâng caâi trong
muäi, cö gaái Llapane vúái nhûäng àûúâng neát La Maä cöí àaåi, gûúng mùåt
maâu àöìng àoã àûúåc soi saáng bùçng àöi mùæt to laå luâng, àen nhaánh,
saáng rûåc, vúái hai haâng mi rêët daâi, ûúän böå ngûåc àïí húã rêët röång nhû
muöën noái: “Haäy nhòn böå ngûåc cuãa töi àêy: hoaân haão àïën thïë laâ
cuâng”, têët caã nhûäng cö gaái êëy, möîi cö caâi lïn maái toác nhûäng böng
hoa coá maâu sùæc khaác nhau, àïìu böåc löå nhûäng caãm xuác nöìng chaáy
cuãa tònh yïu, khiïu khñch nhûäng ûúác voång lûáa àöi, maâ khöng coá
chuát gò laâ tuåc tôu, khöng coá chuát gò laâ thûúng maåi; nhûäng cö gaái êëy
khöng laâm cho ngûúâi ta coá caãm giaác laâ hoå àang laâm möåt cöng viïåc
àïí kiïëm söëng, vò hoå coá veã nhû àang vui chúi thûåc sûå vaâ ngûúâi ta
thêëy rùçng tiïìn baåc àöëi vúái hoå tuyïåt nhiïn khöng phaãi laâ caái chñnh úã
àúâi.
Nhû hai con boå vûâng bay quúâ quaång àêm vaâo nhûäng ngoån
àeân, Maturette vaâ töi hai àûáa cûá la caâ tûâ bar naây àeân bar khaác.
Maäi àïën khi bûúác chên túái möåt quaäng trûúâng nhoã traân ngêåp aánh
àeân töi múái nhòn thêëy giúâ trïn caái àöìng höì cuãa möåt ngöi nhaâ thúâ
hay àïìn àaâi gò àêëy. Hai giúâ. Àaä hai giúâ saáng. Thöi chïët röìi, phaãi vïì
thêåt mau. Chuáng töi àaä laåm duång tònh thïë: Chùæc hùèn öng thöëng
lônh cuãa Àaåo quaán Cûáu thïë phaãi nghô vïì chuáng töi nhûäng àiïìu
chùèng hay möåt chuát naâo. Phaãi vïì ngay thöi. Töi chùån möåt chiïëc
tùæc-xi vaâ leo vöåi lïn, chó möåt laát sau laâ vïì àïën khaách saån: two
dollar! Töi traã tiïìn, vaâ chuáng töi trúã vïì khaách saån, rêët xêëu höí. ÚÃ
gian tiïìn saãnh, möåt nûä chiïën sô cuãa Àaåo quên Cûáu thïë, toác vaâng,
rêët treã - khoaãng hai mûúi lùm hay ba mûúi tuöíi laâ cuâng - ra àoán
chuáng töi möåt caách vui veã nhaä nhùån.
Cö ta khöng hïì coá veã ngaåc nhiïn hay bûåc böåi khi thêëy chuáng
töi vïì muöån nhû vêåy. Sau vaâi cêu thùm hoãi bùçng tiïëng Anh maâ
chuáng töi àoaán laâ thên aái vaâ niïìm núã, cö ta trao cho chuáng töi caái
chòa khoáa buöìng vaâ chuác chuáng töi nguã ngon. Chuáng töi ài nguã.
Trong va-li, töi thêëy coá àïí möåt böå pyjama. Luác sùæp tùæt àeân,
Maturette noái vúái töi: “Duâ sao chuáng mònh cuäng nïn caám ún Àûác
chuáa loâng laânh àaä cho chuáng ta nhiïìu moán quaâ nhû vêåy trong möåt
thúâi gian ngùæn nguãi nhû vêåy. Anh thêëy thïë naâo húã Papi?”
- Cêåu haäy caám ún giuáp töi caái öng Chuáa loâng laânh cuãa cêåu
möåt thïí: àoá laâ möåt anh chaâng rêët khaá. Vaâ àuáng nhû cêåu àaä noái möåt
caách rêët hay ho, anh ta quaã àaä toã ra haâo phoáng laå luâng àöëi vúái
chuáng ta. Töi chuác cêåu nguã ngon. - Noái àoaån töi tùæt àeân.
Cuöåc höìi sinh naây, chuyïën ài tûâ möå àõa trúã vïì vúái cuöåc söëng
naây, cuöåc tröën thoaát khoãi caái huyïåt maâ ngûúâi ta àaä chön töi xuöëng,
têët caã nhûäng nöîi xuác àöång liïn tiïëp vaâ caái àïm àaä laâm cho töi àûúåc
nhêåp vaâo cuöåc söëng trúã laåi cuâng vúái àaám dên àaão úã quanh töi, têët
caã nhûäng caái àoá àaä kñch thñch töi maånh àïën nöîi töi khöng sao nguã
àûúåc. Töi nhùæm mùæt laåi, nhûng trûúác mùæt töi khöng phaãi laâ boáng
töëi maâ laâ nhûäng hònh aãnh muön maâu muön sùæc nhû trong möåt öëng
kñnh vaån hoa: nhûäng hònh boáng, nhûäng sûå vêåt, caã caái múá àa daång
cuãa nhûäng caãm giaác pha tröån vaâo nhau, döìn dêåp àïën vúái töi khöng
hïì theo möåt trêåt tûå thúâi gian naâo hïët, tuy rêët roä neát nhûng laåi hïët
Henry Charrlere 4
sûác löån xöån: phiïn toâa Àaåi hònh, nhaâ lao Conciergerie, röìi thò hoân
àaão cuãa nhûäng ngûúâi huãi, röìi thò Saint-Martin-de-Reá, Trobuillard,
Jeásus, trêån baäo biïín... Trong möåt àiïåu vuä quaái àaãn, dûúâng nhû têët
caã nhûäng gò töi àaä söëng qua trong möåt nùm àïìu muöën hiïån ra cuâng
möåt luác trong gian phoâng trûng baây nhûäng kyã niïåm cuãa töi. Töi cöë
xua àuöíi nhûäng hònh aãnh êëy ài maâ khöng sao xua àuöíi àûúåc.
Nhûng ngöå nghônh nhêët laâ nhûäng hònh aãnh êëy àïìu bõ tröån lêîn vúái
nhûäng tiïëng lúån kïu, nhûäng tiïëng ho coâ gaáy, tiïëng gioá huá, tiïëng
soáng gêìm vaâ têët caã nhûäng tiïëng àoá àïìu àûúåc bao truâm trong tiïëng
nhûäng cêy àaân coâ möåt dêy maâ mêëy anh nhaåc cöng ÊËn Àöå àaä chúi
ban naäy trong caác quaán bar chuáng töi àaä ài qua.
Cuöëi cuâng töi nguã thiïëp ài vaâo luác túâ múâ saáng. Vaâo khoaãng
mûúâi giúâ coá tiïëng goä cûãa phoâng. Àoá laâ luêåt sû Bowen tûúi cûúâi àïën
thùm chuáng töi.
- Chaâo caác baån. Haäy coân nguã kia aâ? Chùæc höm qua vïì khuya
haã? Ài chúi phöë coá vui khöng?
- Chaâo luêåt sû. Vêng, chuáng töi vïì khuya quaá, luêåt sû thûá löîi
cho.
- Ú kòa, coá gò maâ thûá löîi! Sau têët caã nhûäng gò caác öng àaä phaãi
chõu àûång thò àoá laâ àiïìu hoaân toaân bònh thûúâng. Nhêët àõnh caác öng
phaãi têån hûúãng caái àïm àêìu tiïn àûúåc laâm ngûúâi tûå do chûá! Töi
àïën àïí cuâng ài vúái hai öng ra Súã Caãnh saát. Caác öng phaãi àïën trònh
diïån vúái caãnh saát àïí tuyïn böë chñnh thûác rùçng caác öng àaä vaâo laänh
thöí xûá naây möåt caách bêët húåp phaáp. Laâm xong caái thuã tuåc naây ta seä
ài thùm öng baån bõ thûúng cuãa caác öng. Tûâ súám hoå àaä chiïëu àiïån
cho öng êëy. Ta seä biïët kïët quaã sau. Sau khi rûãa mùåt vaâ mùåc aáo
quêìn thêåt nhanh, chuáng töi ài xuöëng phoâng dûúái, núi öng Bowen
vaâ öng thöëng lônh àang chúâ chuáng töi.
- Chaâo caác baån, - öng thöëng lônh noái bùçng tiïëng Phaáp àùåc
gioång Anh.
- Xin chaâo têët caã. Caác võ coá khoãe khöng?
Möåt nûä sô quan cuãa Àaåo quên Cûáu thïë noái vúái chuáng töi:
- Caác öng thêëy Port of Spain thïë naâo? Coá dïî chõu khöng?
- ÖÌ, thûa baâ rêët dïî chõu! Chuáng töi rêët thñch.
Sau khi uöëng taách caâ-phï, chuáng töi àïën Súã Caãnh saát. Chuáng
töi ài böå vò súã chó caách khaách saån khoaãng hai trùm thûúác. Têët caã
caác caãnh saát viïn àïìu chaâo chuáng töi vaâ nhòn chuáng töi khöng coá veã
gò toâ moâ àùåc biïåt. Chuáng töi bûúác vaâo möåt vùn phoâng trang nghiïm
sau khi ài qua trûúác mùåt hai ngûúâi lñnh canh da maâu göî mun mùåc
quên phuåc ka ki. Möåt viïn sô quan traåc nguä tuêìn, sú-mi vaâ ca-vaát
àïìu bùçng vaãi ka li, ngûåc àeo àêìy huy chûúng vaâ huy hiïåu, àûáng
dêåy. Öng ta mùåc quêìn sooác öng ta noái bùçng tiïëng Phaáp:
- Chaâo caác öng. Caác öng ngöìi xuöëng. Trûúác khi ghi nhêån
chñnh thûác lúâi khai cuãa caác öng, töi muöën àûúåc noái chuyïån vúái caác
öng möåt chuát. Hai öng bao nhiïu tuöíi?
- Töi hai mûúi saáu tuöíi, coân baån töi mûúâi chñn.
- Caác öng bõ xûã vò töåi gò?
- Töåi giïët ngûúâi.
- Caác öng bõ xûã aán gò?
- Khöí sai chung thên.
- Thïë thò khöng phaãi laâ vò töåi giïët ngûúâi àún thuêìn, maâ laâ vò
töåi giïët ngûúâi coá chuã yá?
- Thûa öng khöng phaãi, töi chó bõ buöåc töåi giïët ngûúâi.
- Coân töi thò giïët ngûúâi coá chuã yá, - Maturette noái - Luác bêëy giúâ
töi múái mûúâi baãy tuöíi.
- ÚÃ tuöíi mûúâi haäy ngûúâi ta coá yá thûác vïì viïåc mònh laâm, - viïn
sô quan noái. - úã Anh, nïëu töåi traång êëy àaä coá bùçng chûáng roä raâng,
anh seä bõ treo cöí. Thöi àûúåc, nhaâ chûác traách cuãa nûúác Anh khöng
coá böín phêån phï phaán caách xûã aán cuãa nûúác Phaáp. Nhûäng àiïìu maâ
ta phaãn àöëi laâ viïåc àaây phaåm nhên sang Guyane thuöåc Phaáp.
Chuáng töi cho rùçng àoá laâ möåt hònh phaåt vö nhên àaåo vaâ khöng
xûáng àaáng vúái möåt quöëc gia vùn minh nhû nûúác Phaáp. Nhûng coá
àiïìu àaáng tiïëc laâ caác öng khöng thïí úã laåi Trinidad hay bêët cûá möåt
hoân àaão thuöåc Anh naâo khaác. Àiïìu àoá khöng thïí àûúåc. Vò vêåy töi
yïu cêìu caác öng xûã sûå möåt caách trung thûåc vaâ khöng tòm caách trò
Henry Charrlere 6
hoaän viïåc ra ài, khöng lêëy cúá àau öëm hoùåc viïån möåt lyá do naâo khaác
àïí úã laåi sau khi àaä hïët haån taåm truá. Caác öng coá thïí nghó ngúi tûå do
úã Port of Spain tûâ mûúâi lùm àïën mûúâi taám ngaây. Chiïëc thuyïìn cuãa
caác öng hònh nhû cuäng töët. Töi seä cho àûa noá vïì àêy baão quaãn úã
caãng. Nïëu cêìn sûãa chûäa gò, thúå möåc cuãa Haãi quên Hoaâng gia seä
sûãa chûäa cho caác öng. Khi ra ài caác öng seä nhêån àûúåc têët caã caác thûá
lûúng thûåc cêìn thiïët, möåt caái àõa baân töët vaâ möåt têëm baãn àöì haâng
haãi. Töi hy voång rùçng caác nûúác Nam Myä seä chõu tiïëp nhêån caác öng.
Caác öng àûâng àïën Venezuela vò caác öng seä bõ bùæt vaâ bõ cûúäng bûác
laâm viïåc trïn caác àûúâng caái cho àïën ngaây hoå trao traã caác öng cho
nhaâ chûác traách Phaáp. Sau möåt lêìm löîi nghiïm troång, möåt con
ngûúâi khöng thïí vônh viïîn bõ cûúäng bûác phaãi trúã thaânh ngûúâi boã ài.
Caác öng treã vaâ khoãe maånh, dung maåo cuãa caác öng rêët dïî coá caãm
tònh, cho nïn töi hy voång rùçng sau nhûäng nöîi cay cûåc maâ caác öng
àaä phaãi chõu àûång, caác öng seä khöng chêëp nhêån rùçng mònh àaä bõ
àaánh guåc vônh viïîn. Chó riïng caái viïåc caác öng àaä vûúåt biïín àïën têån
àêy cuäng àuã chûáng minh àiïìu ngûúåc laåi. Töi lêëy laâm sung sûúáng
àûúåc laâm möåt trong nhûäng nhên töë giuáp caác öng trúã thaânh nhûäng
ngûúâi töët vaâ coá traách nhiïåm. Töi xin chuác caác öng may mùæn. Nïëu
caác öng coá vêën àïì gò khoá giaãi quyïët caác öng cûá goåi àiïån thoaåi vïì söë
naây, seä coá ngûúâi traã lúâi caác öng bùçng tiïëng Phaáp.
Öng ta bêëm chuöng goåi, vaâ möåt ngûúâi mùåc thûúâng phuåc àïën
tòm chuáng töi. Trong möåt gian phoâng coá nhiïìu ngûúâi mùåc quên
phuåc caãnh saát hoùåc thûúâng phuåc àang ngöìi àaánh maáy, möåt viïn
chûác ghi nhêån lúâi khai cuãa chuáng töi.
- Caác öng àïën Trinidad vò muåc àñch gò?
- Àïí nghó ngúi.
- Caác öng tûâ àêu àïën?
- Tûâ Guyane thuöåc Phaáp.
- Àïí vûúåt nguåc, caác öng coá laâm thïm àiïìu gò phaåm phaáp, coá
gêy thûúng tñch hoùåc laâm thiïåt maång ngûúâi khaác hay khöng?
- Chuáng töi khöng laâm ai bõ thûúng nùång caã.
- Sao caác öng biïët?
- Chuáng töi àûúåc biïët nhû thïë trûúác khi lïn àûúâng.
- Tuöíi cuãa caác öng, võ thïë hònh sûå cuãa caác öng àöëi vúái nûúác
Phaáp (v.v...)
- Thûa caác öng, caác öng coá mûúâi lùm àïën mûúâi taám ngaây àïí
nghó ngúi úá àêy. Caác öng hoaân toaân tûå do muöën laâm gò thò laâm
trong thúâi gian àoá. Nïëu caác öng àöíi khaách saån, xin caác ong baáo cho
chuáng töi biïët. Töi laâ trung sô Willy. Àêy laâ danh thiïëp cuãa töi, coá
hai söë àiïån thoaåi: söë naây laâ àiïån thoaåi chñnh thûác cuãa Súã, coân söë
naây laâ nhaâ riïng cuãa töi. Duâ coá xaãy ra chuyïån gò, khi cêìn àïën sûå
giuáp àúä cuãa töi caác öng cûá goåi àiïån ngay cho töi. Chuáng töi biïët
rùçng sûå tin cêåy cuãa chuáng töi àöëi vúái caác öng laâ àuáng chöî. Töi tin
chùæc rùçng caác öng seä xûã sûå àuáng àùæn.
Laát sau öng Bowen àûa chuáng töi àïën bïånh viïån. Clousiot
mûâng lùæm. Chuáng töi khöng kïí laåi cho cêåu êëy nghe caái àïm vûâa
qua trong thaânh phöë. Chuáng töi chó noái rùçng ngûúâi ta àïí cho chuáng
töi muöën ài àêu thò ài.
Clousiot sûãng söët hoãi:
- Khöng coá ngûúâi aáp giaãi aâ?
- Phaãi, khöng coá ai ài aáp giaãi hïët.
- Chaâ, caái dên roastbeef (yá cêåu ta muöën noái ngûúâi Anh) kyâ
quùåc thêåt!
Öng Bowen tûâ naäy ài tòm öng baác sô, bêy giúâ àaä trúã laåi vúái
öng ta. Öng baác sô hoãi Clousiot:
- Ai àaä lùæp laåi chöî xûúng gaäy trûúác khi buöåc neåp vaán vaâo öëng
chên?
- Töi vaâ möåt ngûúâi khaác nûäa, bêy giúâ khöng coá úã àêy.
- Öng àaä lùæp rêët àuáng, thaânh thûã khöng cêìn phaãi laâm gaäy laåi
caái xûúng chên. Xûúng baánh cheâ àaä àûúåc gheáp laåi rêët khúáp. Bêy
giúâ chó cêìn boá böåt vaâ lùæp thïm möåt que sùæt àïí öng coá thïí ài laåi chuát
ñt. Öng thñch úã laåi àêy hún hay laâ ài vúái caác baån öng?
- Töi ài vúái hoå thöi.
Henry Charrlere 8
- Thïë thò saáng mai öng coá thïí ài vúái hoå.

Chuáng töi caãm ún röëi rñt. Öng Bowen vaâ öng baác sô lui ra àïí
cho chuáng töi ngöìi laåi suöët buöíi saáng vaâ buöíi trûa vúái baån chuáng
töi. Höm sau, chuáng töi vui nhû ngaây höåi khi caã ba chuáng töi tuå
têåp àaáy àuã trong cùn phoâng úã khaách saån, cûãa söí múã röång vaâ bao
nhiïu quaåt àïìu chaåy àïí cho cùn phoâng thêåt thoaáng khñ. Chuáng töi
khöng ngúát khen ngúåi nhau vïì gûúng mùåt khoãe maånh saáng suãa vaâ
vïì daáng dêëp baãnh bao trong nhûäng böå aáo quêìn múái. Khi thêëy cêu
chuyïån laåi quay vïì quaá khûá, töi noái vúái caác baån:
- Chuyïån quaá khûá thò bêy giúâ ta haäy cöë gùæng quïn ài, chó nïn
nghô àïën hiïån taåi vaâ tûúng lai maâ thöi. Chuáng ta seä ài àêu?
Colombia chùng? Panama chùng? Hay Costa Rica? Cêìn phaãi hoãi yá
kiïën öng Bowen xem thûã úã nhûäng nûúác naâo ta coá nhiïìu khaã nùng
àûúåc chêëp nhêån hún.
Töi goåi àiïån àïën vùn phoâng luêåt sû cuãa öng Bowen, nhûng
khöng coá öng úã àêëy. Töi goåi vïì nhaâ öng úã San Fernando, ngûúâi cêìm
öëng maáy lïn laâ cö con gaái öng luêåt sû. Sau khi trao àöíi mêëy lúâi
thùm hoãi ên cêìn, cö êëy noái:
- Öng Henri aå, gêìn bïën khaách saån, úã Chúå caá, coá nhûäng
chuyïën xe buyát ài San Fernanào. Sao öng khöng àïën chúi nhaâ
chuáng töi vaâo buöíi chiïìu? Öng àïën nheá, töi àúåi öng àêëy!
Thïë laâ caã ba chuáng töi lïn xe ài San Fernando. Clousiot
tröng thêåt baãnh trong böå aáo quêìn baán quên sûå maâu thuöëc laá cuãa
cêåu ta.
Chuyïën ài trúã vïì ngöi nhaâ àaä àoán tiïëp chuáng töi nöìng hêåu
nhû vêåy laâm cho caã ba chuáng töi àïìu xuác àöång. Dûúâng nhû hai
ngûúâi phuå nûä êëy cuäng hiïíu nöîi xuác àöång cuãa chuáng töi, vò hoå cuâng
noái möåt luác: “Thïë laâ caác baån àaä laåi trúã vïì ngöi nhaâ cuãa caác baån. Caác
baån ngöìi xuöëng ài cho thoaãi maái”. Bêy giúâ hai nûä chuã nhên khöng
coân goåi chuáng töi laâ “Monsieur” nûäa, möîi lêìn noái vúái chuáng töi hoå
àïìu goåi bùçng anh hay goåi thùèng tïn riïng nhû chöî thên tònh:
“Henri, anh cho töi xin huä àûúâng”; Andre (Àoá laâ tïn riïng cuãa
Maturette) anh ùn thïm miïëng baánh pudding nûäa nheá?” Baâ
Bowen vaâ cö Bowen úi, töi hy voång rùçng àïën giúâ naây Trúâi àaä ban
thûúãng cho hai ngûúâi vò loâng nhên hêåu tuyïåt vúâi àöëi vúái chuáng töi,
vaâ xin cêìu mong cho têm höìn cao àeåp cuãa hai ngûúâi, àaä àem laåi
cho chuáng töi nhûäng niïìm vui xaán laån nhû vêåy trïn quaäng àûúâng
àúâi coân laåi, seä chó gùåp toaân haånh phuác töåt àöå maâ thöi.
Chuáng töi baân baåc vúái hai meå con baâ Bowen, quêy quêìn xung
quanh möåt têëm baãn àöì traãi ra trïn bên. Nhûng khoaãng caách maâ
chuáng töi seä phaãi vûúåt qua coân rêët lúán: möåt ngaân hai trùm cêy söë
àïí àïën caãng gêìn nhêët cuãa xûá Colombia laâ Santa Marta, hai ngaân
möåt trùm cêy söë àïí àïën Panama; hai ngaân nùm trùm cêy söë àïí àïën
Costa Rica. Öng Bowen àaä vïì. Öng noái: “Töi àaä goåi àiïån cho têët caã
laänh sûå quaán, vaâ bêy giúâ töi coá thïí thöng baáo möåt tin mûâng: caác
baån coá thïí gheá Cuarcao vaâi ngaây àïí nghó ngúi. Nûúác Colombia thò
chûa coá gò roä raâng lùæm vïì caách xûã lyá àöëi vúái ngûúâi vûúåt nguåc. Theo
chöî öng laänh sûå àûúåc biïët thò xûa nay chûa bao giúâ thêëy coá nhûäng
ngûúâi vûúåt nguåc àïën Colombia bùçng àûúâng biïín. Panama vaâ
nhûäng núi khaác cuäng thïë”.
- Töi biïët möåt chöî an toaân cho caác anh, - cö Margaret, con gaái
öng Bowen, noái. - Nhûng chöî êëy xa lùæm, àïën ba ngaân cêy söë laâ ñt.
- ÚÃ àêu thïë? - Cha cö hoãi
- Xûá Honduras thuöåc Anh. Öng thöëng àöëc xûá naây laâ cha àúä
àêìu cuãa töi.
Töi nhòn caác baån vaâ noái: “Vêåy thò muåc tiïu seä laâ xûá Honduras
thuöåc Anh”. Àoá laâ möåt thuöåc àõa cuãa Vûúng quöëc Húåp nhêët*
(*United Kingdom, tïn goåi chung cho caác xûá Anh-Caát-lúåi, Tö Caách-
lan, Bùæc Ai-len) phña nam giaáp nûúác cöång hoâa Honduras, phña bùæc
giaáp Mexico.
Chuáng töi ngöìi suöët buöíi chiïìu vaåch tuyïën àûúâng vûúåt biïín
trïn baãn àöì, vúái sûå giuáp àúä cuãa Margaret vaâ meå cö. Chùång thûá
nhêët Trinidad - Curacao, möåt ngaân cêy söë. Chùång thûá hai: tûâ
Caracao àïën möåt hoân àaão bêët kyâ seä gùåp trïn àûúâng ài. Chùång thûá
ba: Honduras thuöåc Anh.
Vò khöng thïí naâo lûúâng trûúác àûúåc têët caã nhûäng gò coá thïí xaãy
ra giûäa biïín, hai baâ quyïët àõnh rùçng ngoaâi caác moán lûúng thûåc maâ
Henry Charrlere 10
caãnh saát seä cung cêëp cho chuáng töi phaãi àem theo möåt caái thuâng
nûäa àûång caác moán ùn dûå trûä àoáng höåp: thõt, rau quaã, mûát, caá, v.v...
Margaret noái vúái chuáng töi rùçng cûãa haâng siïu thõ “Salvattori” seä
vui loâng biïëu chuáng töi söë àöì höåp àoá. Vaâ cö noái thïm möåt caách höìn
nhiïn:
- Nïëu hoå tûâ chöëi thò meå töi seä mua thöi.
- Khöng àûúåc àêu, cö aå.
- Thöi anh im ài, anh Henri aå.
- Khöng àûúåc àêu maâ, vò chuáng töi coá tiïìn. Chuáng töi khöng
thïí laåm duång loâng töët cuãa caác võ troång khi coá thïí tûå mònh mua lêëy
caác thûá àoá.
Chiïëc thuyïìn cuãa chuáng töi àang úã Port of Spain, àêåu dûúái
möåt caái maái che cuãa haãi quên Anh. Chuáng töi tûâ biïåt gia àònh öng
Bowen, heån laâ trûúác khi lïn àûúâng seä àïën thùm hoå möåt lêìn cuöëi.
Töëi naâo cuäng vêåy, àïën mûúâi möåt giúâ, chuáng töi àïìu ra khoãi
nhaâ möåt caách àïìu àùån nhû thûåc hiïån möåt nghi lïî tön giaáo. Clousiot
ngöìi xuöëng möåt caái ghïë àaá trong cöng viïn nhöån nhõp nhêët cuãa
thaânh phöë, Maturette vaâ töi thay phiïn nhau ngöìi vúái cêåu ta trong
khi ngûúâi kia ài daåo phöë. Chuáng töi úã àêy àaä àûúåc mûúâi ngaây.
Clousiot ài laåi khöng àïën nöîi khoá khùn lùæm nhúâ caái que sùæt luöìn
dûúái lúáp böåt boá chên. Chuáng töi àaä biïët caách ra caãng bùçng xe àiïån.
Chuáng töi hay ra àêëy vaâo buöíi chiïìu hay buöíi töëi. Àaä coá mêëy quaán
bar úã caãng biïët mùåt chuáng töi vaâ coi chuáng töi nhû khaách quen.
Nhûäng viïn caãnh saát trûåc àïìu chaâo chuáng töi, ai nêëy àïìu biïët
chuáng töi laâ ai vaâ úã àêu àïën, khöng bao giúâ coá ai aám chó bêët cûá àiïìu
gò. Nhûng dêìn àêìn chuáng töi nhêån thêëy rùçng trong caác quêën bar
biïët mùåt chuáng töi, hoå tñnh tiïìn caác moán ùn thûác uöëng reã hún so vúái
khaách thuãy thuã. Mêëy cö gaái chiïu àaäi cuäng vêåy. Thûúâng thûúâng
khi mêëy cö ngöìi úã baân caác thuãy thuã, caác sô quan hay khaách àu lõch,
hoå uöëng lêëy uöëng àïí vaâ tòm caách laâm cho khaách tiïu xaâi caâng
nhiïìu caâng töët. ÚÃ nhûäng quaán bar coá nhaãy àêìm, hoå khöng bao giúâ
chõu nhaãy vúái khaách nïëu chûa àûúåc khaách múâi uöëng mêëy cöëc.
Nhûng vúái chuáng töi, têët caã caác cö àïìu coá thaái àöå khaác. Hoå ngöìi
chúi vúái chuáng töi rêët lêu maâ chùèng chõu uöëng gò, phaãi nùn nó lùæm
hoå múái chõu uöëng möåt chêìu àïí chuác sûác khoãe chuáng töi. Nïëu hoå
chõu uöëng thò àoá khöng phaãi àïí nhùæp caái ly tyá hon trûá danh cuãa hoå
maâ laâ uöëng möåt cöëc bia hay möåt cöëc whisky anh soda thûåc sûå. Têët
caã nhûäng àiïìu àoá àïìu laâm cho chuáng töi rêët vui loâng, vò àoá laâ möåt
caách giaán tiïëp àïí noái vúái chuáng töi rùçng hoå biïët roä tònh caãnh cuãa
chuáng töi vaâ àöìng caãm vúái chuáng töi: Chiïëc thuyïìn àaä àûúåc sún laåi
vaâ lùæp thïm mùåt àûúâng viïìn cao mûúâi phên. Caái truå àaáy àaä àûúåc
cuãng cöë laåi. Nhûäng àûúâng gên bïn trong loâng coá chöî naâo bõ hû haåi,
chiïëc thuyïìn vêîn töët nguyïn. Cöåt buöìm àaä àûúåc thay thïë bùçng möåt
caái cöåt múái cao hún nhûng nheå hún caái cuä; laá buöìm foc vaâ caái buöìm
cheáo bùçng bao böë àûúåc thay bùçng vaãi toan töët maâu gaåch. ÚÃ súã haâng
haãi, möåt thiïëu taá thuyïìn trûúãng àaä trao cho töi möåt caái àõa baân coá
“hoa höìng gioá böën phûúng” (hoå goåi laâ compass) vaâ giaãng giaãi cho töi
biïët caách duâng àõa àöì àïí xaác àõnh ûúác chûâng võ trñ cuãa thuyïìn trïn
biïín. Àûúâng ài cuãa chuáng töi vaåch theo hûúáng têy 1/4 bùæc àïí àïën
Curacao.
Öng thiïëu ta haãi quên giúái thiïåu töi vúái möåt sô quan haâng haãi
chó huy chiïëc taâu huêën luyïån Tarpon. Öng naây hoãi töi xem thûã töi
coá vui loâng xuöëng thuyïìn vaâo khoaãng taám giúâ saáng mai vaâ laái
thuyïìn ra khoãi caãng möåt chuát khöng. Töi chùèng hiïíu nhû thïë àïí
laâm gò nhûng töi cûá hûáa. Saáng höm sau, töi vaâ Maturette coá mùåt úã
súã haâng haãi àuáng giúâ àaä heån. Möåt thuãy thuã xuöëng thuyïìn vúái
chuáng töi, vaâ töi cho thuyïìn ra khoãi caãng dûúái möåt laân gioá xuöi.
Hai giúâ sau, trong khi chuáng töi àang thûã lêåt buöìm àïí vaâo caãng röìi
laåi ra caãng, thò thêëy möåt chiïën haåm tiïën vïì phña chuáng töi. Trïn
boong taâu, toaân böå thuãy thuã àoaân vaâ sô quan mùåc quên phuåc trùæng
àaä xïëp haâng chónh tïì. Hoå ài qua gêìn saát chuáng töi vaâ hö “Urra!”
röìi hoå ài voâng laåi möåt voâng vaâ haå cúâ hai lêìn. Àoá laâ möåt caách chaâo
troång thïí maâ töi khöng hiïíu yá nghôa cho lùæm. Chuáng töi trúã vïì
phêìn caãng cuãa súã haâng haãi khi chiïëc chiïën haåm àaä àêåu úã bïën.
Thuyïìn cuãa chuáng töi àûúåc buöåc vaâo keâ xêy. Ngûúâi thuãy thuã ra
hiïåu cho chuáng töi, chuáng töi ài theo anh ta lïn taâu. Viïn thuyïìn
trûúãng àûáng trïn cêìu quan saát tiïëp chuáng töi. Möåt tiïëng coâi coá
chuyïín gioång àoán chaâo chuáng töi, vaâ sau khi giúái thiïåu chuáng töi
vaâ vúái caác sô quan, hoå àûa chuáng töi ài trûúác haâng nguä caác hoåc sinh
Henry Charrlere 12
quên vaâ haå sô quan àang àûáng nghiïm. Viïn thuyïìn trûúãng noái vúái
hoå vaâi lúâi bùçng tiïëng Anh, röìi hoå giaãi taán. Möåt sô quan treã tuöíi
giaãng giaãi cho töi hiïíu rùçng öng thuyïìn trûúãng vûâa noái vúái caác hoåc
sinh quên àang àûúåc huêën luyïån trïn taâu rùçng chuáng töi àaáng
àûúåc caác thuyã thuã khêm phuåc vò àaä vûúåt qua möåt haânh trònh daâi
nhû vêåy trïn chiïëc thuyïìn nhoã beá naây, vaâ chuáng töi sùæp thûåc hiïån
möåt haânh trònh coân daâi hún vaâ nguy hiïím hún nûäa. Chuáng töi caãm
ún viïn sô quan vïì caái vinh dûå lúán lao àoá. Öng ta tùång chuáng töi ba
böå aáo bùçng vaãi traáng nhûåa sau naây seä rêët coá ñch cho chuáng töi. Àoá
laâ nhûäng böå aáo khöng thêëm nûúác maâu àen coá möåt caái fermeture
eáclair to tûúáng, coá àñnh thïm muä chuåp sau cöí.
Hai ngaây trûúác khi lïn àûúâng, luêåt sû Bowen àïën thùm
chuáng töi vaâ chuyïín lúâi yïu cêìu cuãa viïn töíng giaám àöëc caãnh saát àïì
nghõ chuáng töi àem theo ba ngûúâi bõ àaây biïåt xûá vûâa bõ bùæt caách
àêy möåt tuêìn. Theo lúâi khai cuãa hoå, hoå àûúåc caác baån hoå gheá thuyïìn
cho ào böå lïn àaão trûúác khi tiïëp tuåc vûúåt biïín ài Venezuela. Töi
khöng muöën laâm theo yïu cêìu naây, nhûng chuáng töi àaä àûúåc àöëi
xûã möåt caách quaá û cao thûúång àïí coá thïí tûâ chöëi. Töi xin gùåp hoå
trûúác khi traã lúâi. Möåt chiïëc xe caãnh saát àïën àoán töi. Töi gùåp qua
öng Töíng giaám àöëc, tûác viïn sô quan àeo lon àaä chêët vêën chuáng töi
höm chuáng töi múái àïën. Trung sô Willy laâm phiïn dõch.
- Caác öng coá khoeã khöng?
- Caám ún öng, khoãe caã.
- Chuáng töi àang cêìn caác öng giuáp cho möåt viïåc.
- Nïëu coá thïí giuáp àûúåc, chuáng töi rêët vui loâng.
- ÚÃ nhaâ lao cuãa chuáng töi coá ba ngûúâi Phaáp bõ àaây biïåt xûá. Hoå
àaä leán luát trïn àaão mêëy tuêìn vaâ khai rùçng àaä bõ caác baån boã laåi àêy
vaâ ài tiïëp. Chuáng töi nghô rùçng hoå àaä àaánh àùæm chiïëc thuyïìn cuãa
hoå, nhûng möîi ngûúâi àïìu khai laâ khöng biïët àiïìu khiïín thuyïìn beâ
gò caã.
Chuáng töi nghô rùçng àoá laâ möåt thuã àoaån àïí eáp chuáng töi phaãi
cêëp thuyïìn cho hoå. Chuáng töi phaãi tòm caách cho hoå ài: nïëu khöng,
töi seä buöåc loâng trao hoå cho viïn caãnh saát trïn chuyïën taâu Phaáp
àêìu tiïn gheá qua àêy, vaâ àoá laâ möåt àiïìu rêët àaáng tiïëc.
- Thûa öng töíng giaám àöëc, töi seä hïët sûác cöë gùæng chiïìu theo
yïu cêìu cuãa öng, nhûng töi muöën noái chuyïån vúái hoå àaä. Chùæc öng
cuäng hiïíu rùçng nhêån chúã trïn thuyïìn mònh ba ngûúâi laå laâ möåt viïåc
nguy hiïím.
- Töi hiïíu. Willy, xin öng lïånh àûa ba tuâ nhên ngûúâi Phaáp ra
sên.
Töi muöën gùåp riïng hoå cho nïn yïu cêìu viïn trung sô lui ra.
- Caác anh bõ àaây biïåt xûá, phaãi khöng?
- Khöng, chuáng töi laâ tuâ khöí sai.
- Thïë taåi sao caác anh noái laâ bõ àaây biïåt xûá?
- Chuáng töi nghô rùçng hoå coá caãm tònh vúái möåt ngûúâi chó phaåm
phaáp vuån vùåt hún laâ vúái möåt ngûúâi àaä phaåm töåi nùång. Chuáng töi àaä
thêëy roä rùçng nghô nhû thïë laâ lêìm. Coân anh, anh laâ ai?
- Möåt phaåm nhên khöí sai.
- Chuáng töi khöng biïët anh.
- Töi thuöåc chuyïën aáp giaãi sau choát, coân anh?
- Chuyïën 1929.
- Töi thò thuöåc chuyïën 1927, - ngûúâi thûá ba noái.
- Àêy, öng töíng giaám àöëc coá goåi töi àïën àïí yïu cêìu töi cho caác
anh cuâng ài vúái chuáng töi. Chuáng töi àaä ba ngûúâi röìi öng ta noái
rùçng nïëu töi tûâ chöëi, trong hoaân caãnh caác anh khöng coá ngûúâi naâo
biïët ài thuyïìn buöìm, öng ta seä phaãi giao caác anh cho chuyïën taâu
Phaáp àêìu tiïn gheá qua àêy. Caác anh thêëy thïë naâo?
- Vò nhûäng lyá do chó liïn quan àïën chuáng töi, chuáng töi khöng
muöën vûúåt biïín nûäa. Chuáng töi coá thïí giaã vúâ ra ài vúái caác anh, röìi
anh seä thaã chuáng töi xuöëng úã cuöëi àaão vaâ seä tiïëp tuåc vûúåt biïín.
- Töi khöng thïí laâm nhû thïë àûúåc!
- Taåi sao?
Henry Charrlere 14
- Taåi vò töi khöng thïí àïìn àaáp nhûäng caách xûã sûå töët àeåp cuãa
hoå bùçng möåt haânh àöång gian döëi àûúåc.
- Thiïët tûúãng anh phaãi daânh ûu tiïn cho dên khöí sai trûúác
khi nghô àïën boån roastbeef chûá!
- Taåi sao?
- Vò anh laâ dên khöí sai.
- Àuáng, nhûng dên khöí sai coá lùæm thûá khaác nhau àïën nöîi
giûäa caác anh vaâ töi rêët coá thïí coân khaác nhau hún laâ giûäa töi vaâ boån
roastbeef. Caái àoá coân tuây úã caách nhòn nhêån.
- Vêåy laâ anh àïí cho hoå traã chuáng töi cho nhaâ chûác traách Phaáp
hay sao?
- Khöng, nhûng töi cuäng seä khöng cho caác anh xuöëng trûúác
khi àïën Curacao.
- Töi tûå thêëy khöng àuã can àaãm àïí vûúåt biïín thïm chuyïën
nûäa, - möåt ngûúâi trong boån hoå noái.
- Caác anh nghe àêy, haäy xem chiïëc thuyïìn ài àaä. Coá leä chiïëc
cuãa caác anh duâng àïí àïën àêy quaá töìi.
- Àûúåc, àïí xem, - hai ngûúâi kia noái.
- Töët. Töi seä yïu cêìu öng töíng giaám àöëc àïí cho caác anh àïën
xem thuyïìn.
Chuáng töi ài ra caãng, coá trung sô Willy ài theo. Ba ngûúâi kia
coá veã tin tûúãng hún sau khi xem chiïëc thuyïìn.
Laåi lïn àûúâng

Hai ngaây sau chuáng töi lïn àûúâng. Ba chuáng töi vaâ ba ngûúâi
laå mùåt. Töi khöng hiïíu hoå laâm sao maâ biïët àûúåc, nhûng coá àïën möåt
taá nhûäng cö gaái baán bar àïën tiïîn àûa chuáng töi, cuäng nhû gia àònh
Bowen vaâ öng thöëng lônh àaåo quên Cûáu thïë. Khi thêëy möåt cö gaái
baán bar öm hön töi, Margaret cûúâi lúán baão töi: “Henri, anh laâm gò
maâ àaä àñnh hön nhanh thïë? Chùèng nghiïm tuác chuát naâo!”.
- Xin chaâo têët caã. Khöng, xin vônh biïåt! Nhûng caác baån phaãi
biïët rùçng caác baån àaä coá möåt võ trñ quan troång trong loâng chuáng töi,
vaâ võ trñ êëy vônh viïîn thuöåc vïì caác baån.
Chuáng töi xuêët phaát luác böën giúâ chiïìu: möåt chiïëc taâu keáo keáo
chuáng töi ra khoãi caãng. Mêëy àûáa chuáng töi khöng khoãi coá ngûúâi lau
nûúác mùæt. Chuáng töi àaä nhòn àïën phûác cuöëi töëp ngûúâi ra tiïîn
chuáng töi àang vêîy nhûäng chiïëc khùn muâi-soa trùæng. Súåi dêy caáp
nöëi liïìn thuyïìn cuãa chuáng töi vúái chiïëc taâu keáo vûâa àûúåc thaáo ra
thò têët caã ba caánh buöìm cuãa chuáng töi àaä hûáng gioá cùng phöìng lïn,
vaâ chuáng töi lao vaâo nhûäng àúåt soáng àêìu tiïn trong söë haâng triïåu
nhûäng àúåt soáng maâ chuáng töi sùæp phaãi vûúåt qua trûúác khi àïën
àñch..
Trïn thuyïìn coá hai con dao, möåt con töi mang, con kia
Maturette giûä. Cêy ròu thò àùåt caånh Clousiot, cuäng nhû con dao
phaát rûâng. Chuáng töi biïët chùæc rùçng ba ngûúâi kia khöng coá ai coá vuä
khñ. Chuáng töi àaä xïëp àùåt àïí àûâng coá luác naâo coá hai àûáa trong boån
chuáng töi nguã doåc àûúâng. Àïën luác mùåt trúâi lùån, chiïëc taâu huêën
luyïån cuãa haãi quên bùæt kõp chuáng töi vaâ ài keâm theo chuáng töi
trong nûãa tiïëng àöìng höì. Sau àoá noá keáo cúâ tñn hiïåu tûâ biïåt vaâ boã ài.
- Anh tïn gò?
- Leblond..
- Chuyïën naâo? An gò?
- Hai mûúi nùm.
- Coân anh?
- Cargueret. Chuyïën 29, mûúâi lùm nùm, töi ngûúâi Bratagne.
- Ngûúâi Bretagne. maâ khöng biïët ài thuyïìn sao?
- Khöng.
- Coân töi tïn laâ Dufils, ngûúâi Angers. Töi bõ xûã chung thên vò
àaä noái möåt cêu ngu xuêín úã phiïn toâa àaåi hònh, chûá khöng thò töëi àa
cuäng chó àïën mûúâi nùm. Chuyïën 29.
- Cêu gò thïë?
Henry Charrlere 16
- Söë laâ töi àaä giïët vúå töi bùçng caái baân laâ. Trong phiïn xûã, möåt
viïn böåi thêím àaä hoãi töi taåi sao laåi duâng baân laâ àaánh vaâo vúå. Thêåt
ra töi cuäng chùèng biïët taåi sao, nhûng töi laåi traã lúâi töi àaä giïët vúå
bùçng baân laâ vò vúå töi hay laâ sai nïëp gêëp. Theo öng traång sû baâo
chûäa cho töi thò chñnh vò cêu noái ngu xuêín naây maâ hoå xûã töi nùång
àïën thïë.
- Caác anh ra ài tûâ àêu?
- Tûâ möåt traåi khöí sai lêm nghiïåp goåi laâ Cascade, caách Saint-
Laurent taám mûúi cêy söë. Tröën ài chùèng khoá gò vò úã àêëy tûå do lùæm.
Chuáng töi coá nùm ngûúâi ra ài vúái nhau dïî lùæm.
- Sao laåi nùm ngûúâi? Thïë hai ngûúâi kia àêu?
Möåt phuát im lùång khoá chõu. Clousiot noái:
- Naây anh kia, úã àêy toaân àaân öng vúái nhau caã, maâ àaä cuâng
thuyïìn vúái nhau thò chuáng töi phaãi biïët. Noái ài!
- Töi seä noái hïët cho caác anh nghe, - ngûúâi Bretagne noái - Quaã
thêåt khi ra ài chuáng töi coá nùm ngûúâi, nhûng hai ngûúâi quï úã
Cannes hiïån khöng coá úã àêy noái rùçng hoå nhûäng laâ dên thuyïìn chaâi
miïìn duyïn haãi. Hoå khöng chi möåt xu naâo cho chuyïën vûúåt nguåc,
noái laâ cöng laái thuyïìn cuãa hoå coân àaáng giaá hún tiïìn baåc. Nhûng
giûäa àûúâng chuáng töi múái thêëy laâ caã hai àûáa àïìu khöng biïët möåt tñ
gò thuyïìn beâ hïët. Chuáng töi suyát chïët àuöëi àïën hai chuåc lêìn.
Chuáng töi phaãi men theo búâ biïín maâ ài, luác àêìu laâ xûá Guyan thuöåc
Haâ Lan, röìi àïën Guyane thuöåc Anh, röìi múái àïën Trinidad. ÚÃ
khoaãng giûäa Georetown vaâ Trinidad töi àaä giïët chïët caái thùçng noái
rùçng noá coá thïí laâm thuyïìn trûúãng cho chuyïën vûúåt nguåc. Thùçng êëy
àaáng chïët, vò àïí khoãi mêët tiïìn noá àaä àaánh lûâa moåi ngûúâi vïì nùng
lûåc haâng haãi cuãa noá. Coân thùçng kia thò súå bõ chuáng töi giïët nöët cho
nïn möåt höm mûa baäo hùæn àaä tûå yá boã tay laái nhaãy xuöëng biïín.
Chuáng töi àaânh xoay xúã huá hoåa vúái nhau trïn thuyïìn. Àaä mêëy lêìn
chuáng töi àïí soáng traân vaâo thuyïìn, chuáng töi laåi àïí thuyïìn àêm
vaâo àaá may maâ thoaát chïët. Töi xin lêëy àanh dûå möåt gaä àaân öng maâ
cam àoan rùçng têët caã nhûäng àiïìu töi vûâa noái àïìu hoaân toaân àuáng
sûå thêåt.
- Àuáng àêëy, - hai ngûúâi kia noái. - Sûå viïåc àaä diïîn ra àuáng nhû
thïë, vaâ caã ba àûáa chuáng töi àïìu nhêët trñ giïët thùçng êëy. Anh nghô
thïë naâo vïì chuyïån naây haã Pappilon?
- Töi khöng coá võ thïë àïí xeát xûã.
- Nhûng nïëu úã vaâo àõa võ cuãa chuáng töi thò anh seä xûã sûå nhû
thïë naâo? - Ngûúâi quï úã Bretagne hoãi gùång.
- Caái naây coân phaãi suy nghô àaä. Muöën xeát àoaán möåt caách cöng
bùçng, phaãi söëng qua sûå viïåc luác àoá xaãy ra, nïëu khöng thò khöng thïí
biïët àêu laâ sûå thêåt.
Clousiot noái:
- Töi thò töi cuäng giïët, vò àoá laâ möåt lúâi noái döëi coá thïí phaãi traã
giaá bùçng sinh maång cuãa caã boån.
- Thöi àûúåc, àûâng noái chuyïån êëy nûäa. Nhûng töi coá caãm giaác
laâ caác anh àaä bõ möåt phen hoaãng súå àïën mûác bêy giúâ vêîn coân súå, vaâ
caác anh chõu lïn thuyïìn vúái chuáng töi cuäng laâ vaån bêët àùæc dô, phaãi
khöng?
- Àuáng quaá! - Hoå àöìng thanh traã lúâi.
- Thïë thò úã àêy cêëm khöng àûúåc hoaãng höët, duâ coá chuyïån gò
xaãy ra cuäng thïë. Trong bêët cûá trûúâng húåp naâo, cêëm khöng ai àïí löå
ra ngoaâi laâ mònh súå. Ai súå thò cêm caái möìm ài. Thuyïìn naây rêët töët,
noá àaä àûúåc thûã thaách. Bêy giúâ thuyïìn chúã nùång hún trûúác, nhûng
noá laåi cao hún trûúác nhûäng mûúâi phên. Àiïìu àoá thûâa sûác buâ laåi
troång taãi.
Chuáng töi huát thuöëc, uöëng caâ phï. Trûúác khi ài chuáng töi àaä
ùn no cho nïn quyïët àõnh laâ àïën saáng mai múái ùn bûäa nûäa.
Höm êëy laâ ngaây möìng chñn thaáng chaåp nùm 1933, cuöåc vûúåt
nguåc àaä bùæt àêìu trong gian phoâng daânh cho phaåm nhên nguy hiïím
úã bïånh viïån cuãa traåi Saint-Laurent caách àêy böën mûúi hai ngaây.
Ngûúâi cho chuáng töi biïët àiïìu àoá laâ Clousiot, kïë toaán viïn cuãa
nhoám. So vúái luác khúãi haânh, töi coá thïm àûúåc ba vêåt quyá: möåt caái
àöìng höì bùçng theáp khöng thêëm nûúác mua úã Trinidad, möåt caái àõa
baân thûá thiïåt àûúåc thiïët bõ treo hai chiïìu, rêët chñnh xaác, coá caã “hoa
Henry Charrlere 18
höìng gioá böën phûúng”, vaâ möåt àöi kñnh àen bùçng mi-ca. Clousiot vaâ
Maturette thò möîi ngûúâi àûúåc möåt caái muä lûúäi trai.
Ba ngaây tröi qua bònh yïn, khöng coá chuyïån gò xaãy ra nïëu
khöng kïí hai lêìn thuyïìn gùåp phaãi nhûäng àaân caá heo. Noá àaä laâm
cho chuáng töi toaát möì höi laånh, vò coá möåt töëp taám con baây troâ àuâa
nghõch vúái chiïëc thuyïìn. Thoaåt tiïn chuáng luöìn dûúái àaáy thuyïìn
theo chiïìu doåc vaâ nhö lïn ngay trûúác muäi thuyïìn. Nhiïìu khi chuáng
töi àêm thùèng vaâo lûng noá. Nhûng laâm cho chuáng töi hoaãng hún caã
laâ troâ chúi sau àêy: ba con caá heo xïëp thaânh hònh tam giaác, möåt
con úã phña trûúác vaâ hai con song song úã phña sau, àêm thùèng vaâo
chuáng töi vúái möåt töëc àöå khuãng khiïëp. Vûâa àuáng luác sùæp àêm vaâo
thuyïìn, chuáng àöåt ngöåt lùån xuöëng, röìi ngoi lïn bïn phaãi vaâ bïn
traái thuyïìn. Mùåc dêìu gioá rêët maånh vaâ chuáng töi dong hïët buöìm
phoáng nhû bay, chuáng lao coân nhanh hún nûäa. Troâ chúi naây keáo
daâi haâng giúâ, chuáng töi hoa caã mùæt, àïën phaát cuöìng lïn àûúåc.
Chuáng chó tñnh húi sai möåt chuát laâ thuyïìn chuáng töi lêåt ngay. Ba
ngûúâi khaách cuãa töi khöng noái gò, nhûng mùåt maây nhúåt nhaåt tröng
àïën thaãm.
Giûäa àïm thûá tû, möåt trêån baäo khuãng khiïëp nöíi lïn. Thêåt laâ
kinh höìn taáng àúãm. Tïå nhêët laâ caác àúåt soáng khöng hïì ài theo möåt
hûúáng. Nhiïìu khi chuáng va vaâo nhau. Àúåt thò daâi, àúåt thò ngùæn,
chùèng coân hiïíu ra laâm sao àûúåc nûäa. Khöng ai thöët ra möåt tiïëng
naâo. Chó coá Clousiot thónh thoaãng laåi quaát lïn: “Naâo, öng laái! Àúåt
naây öng cuäng seä àaánh vúä mùåt noá ra nhû caác àúåt khaác thöi?” Hay laâ:
“Coi chûâng coá möåt àúåt soáng tûâ phña sau àêëy?” Coá àiïìu laå laâ nhiïìu
khi coá nhûäng àúåt soáng àïën chïnh chïëch, gêìm lïn dûä döåi, trïn àónh
àêìy boåt trùæng. Àûúåc töi ûúác lûúång töëc àöå cuãa noá vaâ àoaán trûúác goác
tiïëp xuác. Thïë maâ, àuâng möåt caái, chùèng ra caái lö-gñc gò caã laåi coá möåt
àúåt soáng khaác xö ngay vaâo àñt thuyïìn luác bêy giúâ àang dûång àûáng
lïn. Nhiïìu lêìn nhûäng àúåt soáng nhû thïë àaä chöìm lïn vai töi, vaâ dô
nhiïn möåt phêìn lúán nûúác êåp vaâo thuyïìn. Caã nùm ngûúâi cêìm xoong,
lon, höåp, taát nûúác liïìn tay. Tuy vêåy, chûa coá lêìn naâo nûúác ngêåp
loâng thuyïìn àïën hún möåt phêìn tû, cho nïn chuáng töi chûa bao giúâ
coá nguy cú chòm nghóm. Phiïn höåi chúå kinh haäi naây keáo daâi suöët
nûãa àïm, gêìn baãy tiïëng àöìng höì. Vò trúâi mûa, maäi àïën taám giúâ múái
thêëy boáng mùåt trúâi.
Baäo àaä yïn, aánh mùåt trúâi múái tinh khöi cuãa buöíi saáng àûúåc
moåi ngûúâi chaâo àoán möåt caách hên hoan, dô nhiïn kïí caã töi. Trûúác
hïët phaãi uöëng caâ-phï àaä. Möåt chêìu caâ-phï sûäa Nestleá söi suâng suåc,
mêëy têëm baánh nûúáng cuãa thuãy thuã, cûáng nhû sùæt, nhûng nhuáng
vaâo caâ-phï thò laåi ngon tuyïåt. Cuöåc vêåt löån vúái trêån baäo àïm qua
àaä laâm cho chuáng töi kiïåt sûác hoaân toaân, vaâ tuy gioá haäy coân maånh,
soáng haäy coân cao vaâ coân khaá vö kyã luêåt, töi yïu cêìu Maturette cêìm
laái thay töi möåt luác. Töi muöën nguã. Töi múái nùçm xuöëng chûa àêìy
mûúâi phuát thò Maturette loay hoay thïë naâo àïí cho möåt àúåt soáng
àaánh ngang thuyïìn vaâ nûúác traân vaâo ngêåp àïën ba phêìn tû. Àöì àaåc
nöíi lïnh bïnh trong loâng thuyïìn: caác thûá lon höåp, caái loâ dêìu hoãa,
mêëy caái chùn... Töi àûáng dêåy ài ra phña laái, nûúác ngêåp ngang buång,
vaâ vûâa coá àuã thò giúâ cêìm lêëy tay laái àïí traánh möåt àúåt soáng vúä àang
àêm thùèng vaâo chuáng töi. Töi beã laái giú àñt thuyïìn ra cho àúåt soáng,
khiïën cho noá khöng traân vaâo thuyïìn àûúåc maâ chó àêíy chuáng töi vïì
phña trûúác àïën mûúâi meát.
Moåi ngûúâi àïìu taát nûúác. Caái nöìi lúán do Maturette sûã duång taát
möîi lêìn àûúåc mûúâi lùm lñt. Khöng ai bêån têm vúát vaát nhûäng àöì àaåc
coá thïí tröi ra ngoaâi, ai nêëy àïìu coá möåt yá nghô cöë àõnh duy nhêët: taát,
taát cho thêåt nhanh chöî nûúác àang laâm cho chiïën thuyïìn trúã nïn
nùång nïì, khoá loâng coá thïí chöëng choåi laåi caác àúåt soáng. Töi phaãi cöng
nhêån rùçng ba ngûúâi múái àaä xûã sûå khöng àïën nöîi töìi nhû anh chaâng
ngûúâi Bretagne, khi thêëy caái höåp anh ta àang duâng àïí taát nûúác bõ
cuöën ài, àaä tûå mònh quyïët àõnh khöng do dûå àêíy caái thuâng àûång
nûúác ngoåt ra khoãi thuyïìn cho àúä nùång. Hai giúâ sau, moåi thûá àaä khö
raáo, nhûng chuáng töi àaä mêët mêëy caái chùn, caái bïëp dêìu, caái loâ, mêëy
bõ than, caái bi-àöng xùng vaâ caái thuâng nûúác ngoåt - taâi saãn cuöëi
cuâng naây chuáng töi àaä mêët ài möåt caách tûå nguyïån.
Àïën giûäa trûa, töi àõnh thay quêìn thò múái nhêån thêëy laâ caái
va-li nhoã cuãa töi cuäng àaä bõ soáng cuöën ài tûâ bao giúâ, cuâng vúái hai aái
aáo vaãi traáng nhûåa. ÚÃ àaáy thuyïìn, chuáng töi tòm thêëy hai chai rûúåu
rhum. Bao nhiïu thuöëc laá cuãa chuáng töi àïìu bõ mêët hay bõ ûúát, caã
caái höåp sùæt têy àûång laá thuöëc cuäng khöng coân. Töi noái:
Henry Charrlere 20
- Caác cêåu aå trûúác hïët phaãi uöëng möåt chêìu rhum, liïìu lûúång
kha khaá vaâo, röìi ta múã caái thuâng àûâng thûác ùn dûå trûä xem thûã coân
coá nhûäng gò. AÂ, coân mêëy höåp nûúác quaã, töët. Ta seä chia khêíu phêìn
àïí uöëng. Laåi coá nhûäng höåp baánh bñch quy, caác baån ùn cho hïët möåt
höåp ài vaâ duâng caái höåp khöng laâm loâ. Ta seä àïí mêëy caái höåp sùæt têy
úã àaáy thuyïìn àïí loát bïëp, bïn trïn ta seä àöët lûãa bùçng vaán thuâng.
Têët caã chuáng ta àïìu àaä traãi qua möåt cún kinh hoaâng, nhûng bêy
giúâ thò hiïím ngheâo àaä qua. Möîi chuáng ta phaãi trêën tônh laåi àïí sùén
saâng àöëi phoá vúái tònh hònh. Kïí tûâ bêy giúâ trúã ài, khöng ai àûúåc noái:
töi khaát nûúác; khöng ai àûúåc noái: töi àoái; vaâ khöng ai àûúåc noái: töi
theâm thuöëc. Àöìng yá khöng?
- Àöìng yá, Papi aå.
Möîi ngûúâi àaä xûã sûå àuáng mûác, vaâ Trúâi àaä ra lïånh cho gioá
ngûâng thöíi àïí cho chuáng töi nêëu möåt nöìi xuáp bùçng thõt boâ khö. Vúái
möåt caâ-meân àêìy xuáp boã thïm baánh nûúáng khö, chuáng töi àaä loát
àûúåc daå àaây bùçng möåt lúáp chêët àónh dûúäng vûâa ngon vûâa êëm, àuã àïí
chúâ àïën ngaây mai. Laåi pha thïm möåt chuát nûúác cheâ xanh cho möîi
ngûúâi. Trong caái thuâng coân nguyïn veån, chuáng töi àaä tòm thêëy möåt
tuát thuöëc laá. Caã thaãy coá hai mûúi böën goái nhoã, möîi göëi àûång taám
àiïëu. Nùm ngûúâi kia quyïët àõnh laâ chó coá möåt mònh töi àûúåc huát,
àïí cho tónh taáo maâ laái thuyïìn. Vaâ àïí àûâng ai ghen tõ, Clousiot
khûúác tûâ cöng viïåc chêm duâm thuöëc laá cho töi; möîi khi töi cêìn huát
cêåu ta seä chêm lûãa thöi. Nhúâ moåi ngûúâi àïìu hiïíu tònh hònh vaâ hiïíu
nhau nhû vêåy, giûäa chuáng töi khöng xaãy ra möåt sû cöë naâo khoá
chõu.
Chuáng töi ra ài àaä saáu höm röìi maâ töi chûa nguã àûúåc möåt
giêëc naâo. Cuäng may töëi nay mùåt biïín phùèng lùång nhû túâ, töi liïìn
nguã nhû chïët gêìn nùm tiïëng àöìng höì. Àïën mûúâi giúâ töëi thò töi tónh
dêåy, Biïín vêîn lùång. Caác baån àaä ùn töëi trong khi töi nguã, àïí àaânh
laåi cho töi möåt thûá chaáo polenta quêëy rêët kheáo bùçng böåt ngö, dô
nhiïn laâ böåt ngö àoáng höåp, vaâ mêëy thoãi xuác xñch hong khoái. Ngon
tuyïåt. Nûúác traâ thò àaä nguöåi, nhûng cuäng khöng sao. Töi vûâa huát
thuöëc vûâa àúåi cho gioá vui loâng nöíi lïn.
Àïm höm êëy trúâi chi chñt nhûäng sao, àeåp kyâ diïåu. Sao Bùæc
cûåc saáng hïët cúä vaâ chó coá choâm sao Thêåp tûå phûúng Nam ùn àûát noá
vïì àöå saáng. Coá thïí nhòn rïët roä hai choâm sao Àaåi huâng tinh vaâ Tiïíu
huâng tinh. Trúâi khöng gúån möåt chuát mêy, vaâ trùng rùçm àaä lïn cao
trïn bêìu trúâi àiïím sao. Anh chaâng ngûúâi Bretagne run cêìm cêåp.
Anh ta àaä àaánh mêët caái aáo veát, chó coân sú- mi. Töi cho anh ta mûúån
caái aáo traáng nhûåa. Chuáng töi àang bûúác sang ngaây thûá baãy.
- Caác baån aå, chùæc hùèn chuáng ta khöng coân caách Curacao bao
nhiïu. Töi coá caãm giaác laâ töi àaä cho thuyïìn ài húi quaá lïn phña Bùæc,
tûâ giúâ töi seä chuyïín sang chñnh têy vò ta khöng àûúåc huåt quêìn àaão
Antilles thuöåc Haâ Lan. Nïëu khöng gheá àûúåc vaâo àêëy thò rêët nguy
vò bêy giúâ ta khöng coân nûúác ngoåt vaâ bao nhiïu lûúng thûåc àïìu àaä
mêët hïët trûâ söë àöì höåp dûå trûä.
- Chuáng töi tin anh, Papillon aå, - anh chaâng ngûúâi Bretagne
noái.
- Àuáng, chuáng töi rêët tin anh, - mêëy ngûúâi khaác àöìng thanh
hoåa theo. Anh thêëy thïë naâo laâ àuáng thò cûá thïë maâ laâm.
- Caám ún. Hònh nhû nhûäng àiïìu töi vûâa noái laâ giaãi phaáp töët
nhêët. Suöët àïm höm êëy àúåi maäi chùèng thêëy chuát gioá naâo, maäi àïën
böën giúâ saáng múái coá möåt ngoån gioá vûâa phaãi cho pheáp chuáng töi
dong buöìm. Ngoån gioá naây caâng vïì saáng caâng maånh lïn, thöíi suöët
ba mûúi saáu giúâ vúái möåt cûúâng àöå àuã maånh cho thuyïìn ài nhanh,
nhûng soáng thò laåi nhoã àïën nöîi khöng vöî vaâo muäi thuyïìn.
Curacao
Haãi êu. Thoaåt tiïn chó nghe tiïëng chim kïu, vò trúâi coân töëi,
röìi sau àoá tröng thêëy chuáng lûúån voâng xung quanh thuyïìn. Möåt
con àêåu lïn cöåt buöìm, röìi laåi cêët caánh bay lïn, röìi laåi àêåu vaâo cöåt
buöìm. Chuáng bay lûúån nhû thïë trong hún ba tiïëng àöìng höì, àïën
khi trúâi saáng vaâ möåt vêìng thaái dûúng raång rúä moåc lïn, chuáng vêîn
coân bay xung quanh chuáng töi. ÚÃ chên trúâi khöng hïì coá möåt dêëu
hiïåu naâo cho biïët laâ àaä gêìn àïën àêët liïìn. Vêåy thò mêëy con haãi êu êëy
tûâ àêu ra? Suöët ngaây höm êëy chuáng töi àûa mùæt nhòn kyä khùæp
Henry Charrlere 22
chên trúâi maâ vêîn khöng thêëy gò. Trùng rùçm moåc lïn àuáng vaâo luác
mùåt trúâi lùån, vaâ vêìng trùng nhiïåt àúái êëy saáng àïën nöîi aánh phaãn
chiïëu trïn mùåt biïín laâm cho töi loáa mùæt. Töi khöng coân cùåp kñnh
àen nûäa röìi, noá àaä ài theo ngoån soáng chïët tiïåt kia cuâng vúái têët caã
mêëy caái muä lûúäi trai. Vaâo khoaãng taám giúâ töëi chuáng töi nhòn thêëy úã
chên trúâi, rêët xa, möåt àûúâng thùèng àen àen hiïån ra trong aánh
trùng.
- Kia laâ àêët liïìn, chùæc chùæn nhû vêåy! - Töi noái trûúác tiïn.
- Phaãi röìi, àuáng.
Moåi ngûúâi àïìu nhêët trñ noái rùçng mònh nhòn thêëy möåt àûúâng
thêîm chùæc phaãi laâ möåt daãi àêët. Suöët thúâi gian coân laåi cuãa àïm êëy,
töi giûä muäi thuyïìn hûúáng vaâo caái vïåt àen àang roä dêìn. Chuáng töi
àaä sùæp àïën. Gioá khaá lúán dûúái bêìu trúâi khöng gúån mêy, vaâ trïn mùåt
biïín soáng khaá cao nhûng daâi vaâ àïìu àùån: chuáng töi bùng bùng tiïën
vïì phña caái vêåt àen. Noá khöng nhö lïn cao lùæm trïn mùåt nûúác, vaâ
khöng coá möåt dêëu hiïåu gò cho biïët rùçng búâ biïín coá vaách àaá döëc
àûáng, coá nhiïìu moäm àaá rúâi, hay laâm thaânh baäi caát. Mùåt trùng àang
lùån úã phña sau daãi àêët êëy, hùæt thaânh möåt caái boáng khiïën cho chuáng
töi khöng thïí nhòn thêëy gò ngoaâi möåt daãi anh saáng saát mùåt nûúác
luác àêìu thò bùçng phùèng, röìi sau àoá gaäy khuác. Töi cûá cho thuyïìn
tiïën laåi gên, röìi caách khoaãng möåt cêy söë töi boã neo. Gioá thöíi maånh,
chiïëc thuyïìn quay taåi chöî vaâ àöëi diïån vúái àúåt soáng: Möîi lêìn soáng ài
qua, thuyïn àïìu àoán soáng úã tû thïë gêìn nhû thùèng àûáng. Chuáng töi
bõ nhöìi maånh, rêët khoá chõu. Dô nhiïn mêëy laá buöìm àïìu àûúåc haå
xuöëng vaâ gêëp laåi. Leä ra chuáng töi coá thïí àúåi àïën saáng trong caái tû
thïë khoá chõu nhûng an toaân naây, song böîng nhiïn neo nhaã ra. Thêåt
laâ khöng may. Muöën àiïìu khiïín möåt con thuyïìn, noá phaãi ài, chûá
nïëu khöng thò khöng sao laái noá àûúåc. Chuáng töi cùng buöìm foc vaâ
buöìm cheáo nhûng, laå thay, neo khöng thêëy ùn ngay. Caác baån töi
keáo dêy neo lïn thò thêëy moã neo àaä mêët: Mùåc dêìu töi ra sûác laái cho
thuyïìn ài ngûúåc trúã laåi, soáng vêîn xö chuáng töi vïì phña moãm àaá möåt
caách rêët nguy hiïím. Töi beân quyïët àõnh keáo buöìm lúán lïn vaâ ài
thùèng vaâo búâ möåt caách chuã àöång. Caách laái thuyïìn cuãa töi thaânh
cöng àïën nöîi chiïëc thuyïìn laách vaâo giûäa hai taãng àaá lúán vaâ raä hùèn
ra. Khöng coá ai kïu lïn “chïët röìi”, nhûng khi àúåt soáng tiïëp theo xö
túái moåi ngûúâi àïìu lao vaâo soáng àïí cho noá xö lïn búâ. Chuáng töi bõ
soáng cuöën lùn löng löëc, bõ noá quêåt vaâo àaá, nhûng lïn àïën búâ chuáng
töi àïìu vêîn söëng. Chó coá möåt mònh Clousiot vò chên boá böåt nïn bõ
soáng haânh haå nhiïìu hún caác baån khaác. Tay, mùåt cêåu ta àïìu àêîm
maáu, khùæp ngûúâi sêy saát. Coân chuáng töi thò bõ xûúác vaâi chöî úã àêìu
göëi, úã baân tay vaâ úã mùæt caá. Riïng töi bõ chaãy maáu úã möåt bïn tai vò
va maånh phaãi möåt taãng àaá.
Duâ sao thò chuáng töi cuäng coân söëng caã, khöng coân nguy cú bõ
soáng cuöën ài vaâ àûúåc àûáng trïn àêët liïìn khö raáo: Khi trúâi saáng,
chuáng töi vúát àûúåc möåt chiïëc aáo traáng nhûåa, vaâ töi quay trúã laåi
chiïëc thuyïìn àang bùæt àêìu tan ra tûâng maãnh. Töi thaáo àûúåc caái àõa
baân àoáng àinh vaâo chöî ngöìi laái. ÚÃ chöî chuáng töi àöí böå vaâ úã xung
quanh khöng möåt boáng ngûúâi. Chuáng töi nhòn vïì phña àïm qua coá
nhûäng àöëm saáng khoá hiïíu: àoá laâ möåt daäy àeân duâng àïí baáo hiïåu cho
nhûäng ngûúâi thuyïìn chaâi biïët laâ chöî naây rêët nguy hiïím - nhû vïì
sau chuáng töi àûúåc biïët. Chuáng töi ài böå vaâo sêu trong vuâng àêët
liïìn. Àêu àêu cuäng toaân xûúng röìng, nhûäng cêy xûúng röìng rêët
lúán, vúái laåi nhûäng con lûâa. Chuáng töi ài àïën möåt caái giïëng, ngûúâi
mïåt laä ra, vò cûá phaãi thay phiïn nhau tûâng cùåp möåt bùæt cheáo tay
nhau laâm thaânh möåt thûá ghïë àïí khiïng Clousiot. Quanh giïëng raãi
raác nhûäng caái xaác lûâa vaâ xaác dï khö àeát. Caái giïëng àaä caån saåch,
mêëy caánh quaåt trûúác kia duâng àïí quay caái truåc keáo nûúác dêy àïí
muác nûúác lïn bêy giúâ quay khöng. Khöng coá lêëy möåt boáng ngûúâi,
chó toaân lûâa vaâ dï.
Chuáng töi ài àïën möåt ngöi nhaâ nhoã, caác cûãa àïìu múã toang
nhû múâi chuáng töi vaâo. Chuáng töi goåi to: “Coá ai úã nhaâ khöng? Coá ai
úã nhaâ khöng?” Chùèng coá ai traã lúâi. Trïn loâ sûúãi coá möåt caái tuái vaãi,
miïång tuái buöåc chùåt bùçng möåt súåi dêy. Töi thaáo dêy múã tuái ra. Caái
dêy böîng àûát: caái tuái àûång toaân tiïìn florins - tiïìn Haâ Lan. Vêåy
chuáng töi àang úã trïn laänh thöí Haâ Lan: Bonaire, Curacao hay laâ
Aruba gò àêëy. Chuáng töi buöåc caái tuái laåi y nguyïn, tòm quanh möåt
luác thò thêëy coá nûúác uöëng, beân thay phiïn nhau muác nûúác bùçng
möåt caái vaá uöëng möîi ngûúâi möåt ñt. Trong nhaâ khöng coá ai, xung
quanh cuäng chùèng coá ai. Chuáng töi laåi ra àûúâng, ài rêët chêåm vò coá
Clousiot.
Henry Charrlere 24
Àang ài thò möåt chiïëc xe Ford cuä kyä chùån chuáng töi laåi.
- Caác öng laâ ngûúâi Phaáp aâ?
- Thûa öng vêng.
- Múâi caác öng lïn xe.
Chuáng töi àïí Clousiot nùçm lïn àuâi ba ngûúâi ngöìi phña sau.
Töi vaâ Maturette ngöìi bïn caånh ngûúâi laái xe.
- Caác öng bõ àùæm thuyïìn aâ?
- Vêng.
- Coá ai bõ chïët àuöëi khöng?
- Khöng.
- Caác öng tûâ àêu àïën?
- Tûâ Trinidad.
- Coân trûúác khi àïën Trinidad?
- Tûâ Guyane thuöåc Phaáp.
- Khöí sai hay biïåt xûá?
- Khöí sai.
- Töi laâ baác sô Naal, chuã nhên khoaãnh àêët naây.
Àêy laâ möåt baán àaão dñnh liïìn vúái Curacao. Baán àaão naây coá
biïåt hiïåu laâ àaão lûâa. Lûâa vaâ dï söëng úã àêy bùçng caách ùn laá xûúng
röìng coá gai daâi. Nhûäng caái gai naây àûúåc dên goåi tïn laâ “caác tiïíu thû
Curacao”. Töi noái:
- Caách àùåt tïn naây khöng lêëy gò laâm vinh dûå cho caác tiïíu thû
thêåt úã Curacao.
Öng baác sô, möåt ngûúâi rêët to beáo, cûúâi hö höë. Chiïëc Ford thúã ò
aåch, nghe coá tiïëng khoâ kheâ nhû tiïëng thúã cuãa ngûúâi bõ bïånh suyïîn,
tûå dûng àûáng laåi. Töi chó mêëy bêìy lûâa noái:
- Nïëu xe khöng coân sûác nûäa thò bùæt lûâa keáo cuäng dïî.
- Töi àaä coá sùén möåt böå àöì àïí thùæng lûâa trong thuâng xe, nhûng
vêën àïì laâ úã chöî laâm sao bùæt àûúåc hai con maâ thùæng vaâo xe. Caái naây
thò chùèng dïî gò àêu.
Öng baác sô to beáo múã ca-pö ra vaâ thêëy ngay rùçng vò bõ lùæc
maånh, möåt súåi dêy àiïån bùæt vaâo bougie àaä bõ tuöåt ra. Trûúác khi lïn
xe öng ta nhòn böën phña coá veã lo lùæng. Xe laåi múã maáy, vaâ sau khi ài
qua nhiïìu chùång àûúâng göì ghïì khuác khuyãu, chuáng töi laåi ra àûúâng
caái. Vûâa ài àûúåc möåt quaäng thò gùåp möåt cêy saâo chùæn sún trùæng. ÚÃ
àêëy coá möåt ngöi nhaâ nhoã cuäng maâu trùæng. Öng baác sô duâng tiïëng
Haâ Lan noái vúái möåt ngûúâi baãn xûá maâu da khöng àen lùæm, ùn mùåc
saåch seä. Chöëc chöëc ngûúâi naây laåi traã lúâi “Ya, master, va master”.
Sau àoá öng ta laåi quay sang chuáng töi noái: “Töi vûâa ra lïånh cho
ngûúâi naây tiïëp caác öng vaâ cho caác öng uöëng nûúác nïëu caác öng khaát,
cho àïën khi töi quay laåi. Xin caác öng xuöëng xe cho”. Chuáng töi
xuöëng xe vaâ choån núi coá boáng rêm ngöìi giûäa coã. Chiïëc xe Ford ò aåch
lùn baánh. Noá vûâa ài àûúåc nùm mûúi thûúác thò ngûúâi da àen noái vúái
chuáng töi bùçng tiïëng papiamento (möåt thûá thöí ngûä pha tröån cuãa
vuâng àaão Antilles duâng nhûäng tûâ Anh, Haâ Lan, Phaáp vaâ Têy Ban
Nha kïët húåp laåi) rùçng öng chuã cuãa anh ta laâ baác sô Naal vaâ ài goåi
caãnh saát vò öng ta rêët súå chuáng töi, öng ta àaä dùån laâ phaãi phoâng
thên vò chuáng töi laâ nhûäng tïn cûúáp vûúåt nguåc. Thïë röìi caái anh lai
da àen khöën khöí kia chùèng coân biïët laâm caách gò àïí cho chuáng töi
vui loâng nûäa. Anh ta pha möåt bònh caâ phï rêët loaäng, nhû vúái caái
khñ trúâi oi bûác naây uöëng laåi thêëy dïî chõu hún. Chuáng töi chúâ hún
möåt tiïëng. àöìng höì thò thêëy möåt chiïëc xe vêån taãi chúã saáu viïn caãnh
saát mùåc theo kiïíu Àûác vaâ möåt chiïëc xe con mui vaãi, ngûúâi laái xe
mùåc quên phuåc caãnh saát, phña sau coá ba ngûúâi àaân öng ngöìi, trong
àoá coá baác sô Naal. Hoå xuöëng xe, vaâ möåt trong ba ngûúâi àaân öng,
ngûúâi thêëp beá nhêët, diïån maåo tröng nhû möåt öng cha xûá caåo mùåt
quaá kyä, noái vúái chuáng töi:
- Töi laâ trûúãng phoâng an ninh cuãa àaão Curacao. Vò traách
nhiïåm cuãa chûác vuå, töi buöåc loâng phaãi cho bùæt caác öng. Tûâ khi bûúác
chên lïn àaão caác öng àaä laâm gò àiïìu gò phaåm phaáp chûa, vaâ nïëu àaä,
thò àoá laâ àiïìu gò, ai hay nhûäng ai trong söë caác öng àaä laâm àiïìu àoá?
Henry Charrlere 26
- Thûa öng, chuáng töi laâ tuâ khöí sai vûúåt nguåc. Chuáng töi tûâ
Trinidad àïën vaâ thuyïìn cuãa chuáng töi vûâa bõ soáng xö vaâo àaá vúä
caách àêy vaâi tiïëng àöìng höì. Töi laâ ngûúâi àûáng àêìu nhoám, vaâ töi coá
thïí khùèng àõnh rùçng khöng coá ai trong chuáng töi àaä laâm möåt àiïìu
gò phaåm phaáp, duâ chó laâ phaåm phaáp rêët nheå.
Öng trûúãng ban an ninh quay vïì phña öng baác sô Naal noái gò
bùçng tiïëng Haâ Lan möåt laát. Hai ngûúâi àang baân caäi thò coá möåt
ngûúâi ài xe àaåp àïën. Hùæn ta noái rêët nhanh vaâ rêët öìn aâo, khi thò noái
vúái baác sô Naal, khi thò noái vúái öng trûúãng phoâng an ninh.
- Öng Naal, taåi sao öng laåi noái vúái ngûúâi kia rùçng chuáng töi laâ
keã tröåm?
- Ngûúâi naây (öng ta chó ngûúâi vûâa ài xe àaåp àïën) àaä baáo cho
töi biïët tûâ trûúác khi töi gùåp caác öng rùçng höìi naäy hùæn nuáp sau möåt
buåi xûúng röìng theo doäi caác öng, àaä tröng thêëy caác öng vaâo trong
nhaâ röìi laåi ra. Ngûúâi naây laâ ngûúâi laâm thuï cho töi, chuyïn tröng
nöm mêëy con lûâa.
- Thïë ra vò chuáng töi ài vaâo nhaâ cho nïn chuáng töi laâ keã tröåm
sao? Thûa öng, nhûäng àiïìu öng noái thêåt laâ ngu xuêín. Chuáng töi chó
uöëng möåt ñt nûúác maâ öng goåi laâ tröåm cûúáp?
- Thïë coân caái tuái àûång tiïìn thò sao?
- Caái tuái thò quaã tònh töi coá múã ra, laåi coân laâm àûát caái dêy
buöåc nûäa. Ngoaâi ra töi tuyïåt nhiïn khöng laâm gò khaác hún laâ nhòn
xem thûã àoá laâ thûá tiïìn gò àïí cho biïët mònh àang úã àêu. Sau àoá cêín
thêån àïí tuái tiïìn y nguyïn úã chöî cuä, trïn loâ sûúãi.
Öng trûúãng phoâng an ninh nhòn thùèng vaâo mùæt töi röìi àöåt
ngöåt quay sang ngûúâi ài xe àaåp noái möåt thöi, gioång rêët nghiïm
khùæc. Baác sô Naal laâm möåt cûã chó nhû àõnh noái àiïìu gò. Öng trûúãng
phoâng an ninh lêåp tûác ngùn laåi möåt caách dûát khoaát, theo kiïíu Àûác.
Öng ta bùæt ngûúâi kia lïn ngöìi bïn caånh viïn caãnh saát laái xe röìi
cuâng lïn xe vúái hai tïn caãnh saát khaác vaâ boã ài. Naal vaâ ngûúâi cuâng
àïën vöi öng ta trúã vaâo vúái chuáng töi öng ta noái:
- Töi phaãi noái cho caác öng roä rùçng ngûúâi àoá noái vúái töi laâ caái
tuái tiïìn àaä biïën àêu mêët. Trûúác khi cho khaám caác öng, öng trûúãng
phoâng àaä hoãi cung ngûúâi àoá, vò nghi ngúâ laâ hùæn noái döëi. Nïëu caác
öng vö töåi, töi rêët lêëy laâm tiïëc vïì sûå viïåc vûâa qua, nhûng àoá khöng
phaãi löîi cuãa töi.
Khöng àêìy mûúâi lùm phuát sau xe cuãa öng trûúãng phoâng an
ninh trúã laåi, vaâ öng ta noái vúái töi. Öng àaä noái àuáng sûå thêåt, ngûúâi
kia laâ möåt keã noái döëi khöën naån. Hùæn seä bõ trûâng trõ vò àaä coá yá àõnh
laâm haåi caác öng: trong tònh caãnh cuãa caác öng maâ bõ buöåc töåi nhû
vêåy thò seä bõ trûâng trõ hïët sûác nùång.
Trong khi àoá ngûúâi kia àûúåc àûa lïn thuâng xe taãi, nùm ngûúâi
trong chuáng töi cuäng àûúåc àûa lïn àêëy. Töi toan lïn theo thò öng
trûúãng phoâng an ninh giûä töi laåi vaâ noái: “Öng ngöìi lïn xe töi, bïn
caånh ngûúâi laái xe”.
Chiïëc xe naây ài trûúác chiïëc xe taãi, vaâ chùèng bao lêu nhòn laåi
khöng coân thêëy noá àêu nûäa. Xe lùn trïn nhûäng àoaån àûúâng raãi
nhûåa rêët phùèng, röìi chuáng töi vaâo thaânh phöë: nhaâ cûãa úã àêy àïìu
xêy theo kiïíu Haâ Lan. Moåi thûá àïìu saåch seä tinh tûúm, vaâ àa söë
ngûúâi qua àûúâng àïìu ài xe àaåp: haâng trùm ngûúâi ài ài laåi laåi trong
thaânh phöë trïn hai baánh xe nhû vêåy. Chuáng töi vaâo àöìn caãnh saát.
Tûâ möåt vùn phoâng lúán trong àoá coá nhiïìu viïn sô quan caãnh saát mùåt
toaân àöì trùæng, möîi ngûúâi coá möåt baân viïët riïng, chuáng töi ài sang
möåt phoâng khaác coá maáy àiïìu hoâa khöng khñ. Trong phoâng rêët maát.
Möåt ngûúâi cao lúán lûåc lûúäng coá maái toác vaâng, traåc böën mûúi tuöíi,
àang ngöìi trïn möåt chiïëc ghïë baânh. Öng ta àûáng dêåy vaâ noái bùçng
tiïëng Haâ Lan möåt luác. Sau khi trao àöíi mêëy cêu vúái öng naây, öng
trûúãng phoâng an ninh noái bùçng tiïëng Phaáp:
- Töi xin giúái thiïåu vúái caác öng chó huy trûúãng caãnh saát
Curacao. Thûa öng chó huy trûúâng, ngûúâi naây laâ möåt ngûúâi Phaáp
àûáng àêìu caái nhoám saáu ngûúâi maâ chuáng töi vûâa bùæt.
- Caám ún öng trûúãng phoâng. Töi rêët hùæn haånh àûúåc chaâo àoán
öng àïën Curacao vúái tû caách ngûúâi bõ àùæm thuyïìn. Tïn öng laâ gò?
- Henri.
- Vêåy thûa öng Henri, öng àaä phaãi traãi qua nhûäng giúâ phuát
rêët khoá chõu vò chuyïån caái tuái tiïìn, nhûng sûå cöë naây cuäng rêët coá lúåi
Henry Charrlere 28
cho öng vò noá chûáng minh möåt caách chùæc chùæn rùçng öng laâ möåt
ngûúâi lûúng thiïån. Töi seä cùæt cho öng möåt gian phoâng saáng suãa coá
giûúâng nùçm àïí öng nghó ngúi. Trûúâng húåp cuãa öng seä àûúåc àûa lïn
cho quan thöëng àöëc xeát duyïåt, vaâ ngaâi seä coá nhûäng chó thõ thñch
húåp. Öng trûúãng phoâng an ninh hoùåc laâ baãn thên töi seä bïnh vûåc
öng trûúác mùåt ngaâi.
Öng ta bùæt tay töi, vaâ chuáng töi ài ra ngoaâi. Ra àïën sên, baác
sô Naal xin löîi töi vaâ hûáa seä noái höå cho chuáng töi. Hai giúâ sau, caã
saáu anh em chuáng töi bõ giam vaâo möåt cùn phoâng rêët lúán hònh chûä
nhêåt, hai bïn coá àùåt khoaãng mûúâi hai caái giûúâng úã giûäa coá möåt caái
baân göî daâi vaâ mêëy chiïëc ghïë daâi. Chuáng töi àûa mêëy túâ dollars
Trinidad qua khung cûãa söí coá chêën song cho möåt viïn caãnh saát,
nhúâ hùæn mua thuöëc laá, giêëy quêën thuöëc vaâ diïm. Hùæn khöng chõu
cêìm tiïìn vaâ traã lúâi nhûäng gò chuáng töi chùèng hiïíu.
- Caái tïn caãnh saát maâu göî mun naây coá veã quy laách lùæm,
Clousiot noái. - Chûa coá caách gò kiïëm thuöëc maâ huát àûúåc
Töi ra goä cûãa thò thêëy cûãa múã ngay. Möåt ngûúâi nhoã beá, chùæc
laâ dên baãn xûá, mùåc möåt böå àöì saám kiïíu aáo tuâ, coá àñnh möåt con söë
trûúác ngûåc àïí cho khoãi nhêìm, noái vúái chuáng töi:
- Tiïìn? Cigarettes?
- Khöng. Tabac, diïm queåt vaâ giêëy.
Mêëy phuát sau hùæn trúã vaâo vúái àuã ba thûá àoá, vaâ thïm vaâo àêëy
coân coá möåt caái huä lúán böëc húi, àûång sö-cö-la hay ca-cao. Möîi ngûúâi
chuáng töi uöëng möåt baát (ngûúâi tuâ àaä àem àuã saáu caái baát lúán àïën).
Àïën quaá trûa, hoå àïën goåi töi. Töi trúã laåi vùn phoâng öng chó
huy trûúãng caãnh saát.
- Quan thöëng àöëc àaä ra lïånh cho töi àïí caác öng tûå do trong
sên nhaâ tuâ. Xin öng noái vúái caác baån öng àûâng tòm caách tröën, vò laâm
nhû vêåy seä àûa túái nhûäng hêåu quaã nghiïm troång àöëi vúái moåi ngûúâi.
Vúái tû caách laâ thuyïìn trûúãng, riïng öng coá thïí ra phöë hai giúâ möåt
buöíi saáng - tûâ mûúâi àïën mûúâi hai giúâ - vaâ möîi buöíi chiïìu tûâ ba giúâ
àïën nùm giúâ. Öng coá tiïìn khöng?
- Coá Tiïìn Anh, vaâ tiïìn Phaáp.
- Möåt viïn caãnh saát mùåc thûúâng phuåc seä cuâng ài vúái öng,
nhûng öng muöën ài àêu cûá ài tûå do.
- Chuáng töi seä àûúåc xûã lyá nhû thïë naâo?
- Coá leä chuáng töi seä tòm caách gûãi caác öng tûâng ngûúâi möåt lïn
nhûäng chiïëc taâu chúã dêìu thuöåc nhiïìu nûúác khaác nhau. Curacao coá
möåt nhaâ maáy loåc dêìu thuöåc loaåi lúán nhêët thïë giúái, chuyïn xûã lyá dêìu
moã cuãa Venezuela. Möîi ngaây úã àêy coá tûâ hai mûúi àïën hai mûúi
lùm taâu chúã dêìu thuöåc àuã quöëc tõch ra vaâo. Àoá seä laâ giaãi phaáp maâ
caác öng mú ûúác, vò caác öng seä àïën àûúåc nhûäng nûúác maâ caác öng
choån, khöng gùåp phaãi möåt trúã ngaåi gò.
- Chùèng haån nhû nhûäng nûúác naâo? Panama, Costa Rica,
Guatemala, Nicaragua, Mexico, Cananda, Cuba, Hoa Kyâ vaâ caác
nûúác thuöåc Anh?
- Khöng àûúåc, Chêu Êu cuäng khöng àûúåc. Caác öng cûá yïn
têm, cûá tin tûúãng vaâo chuáng töi, àïí cho chuáng töi tòm caách giuáp caác
öng bùæt àêìu möåt cuöåc àúâi múái.
- Caám ún öng chó huy trûúãng.
Töi kïí laåi têët caã nhûäng àiïìu àoá möåt caách thêåt trung thaânh
cho caác baån töi nghe. Clousiot, ngûúâi àa nghi nhêët trong boån, noái
vúái töi:
- YÁ cêåu thïë naâo húã Papi?
- Töi chûa biïët, töi e rùçng àêy laâ möåt caái meåo cöët àïí chuáng
mònh chõu ngöìi yïn, khöng vûúåt nguåc.
- Töi cuäng e rùçng cêåu coá lyá. - Clousiot noái.
Anh chaâng ngûúâi Bretagne thò laåi tin vaâo caái kïë hoaåch tuyïåt
vúâi naây. Anh chaâng “chuyïn sûã duång baân laâ” húán húã noái:
- Thöi thïë laâ khöng coân phaãi ngöìi thuyïìn nûäa, khöng phaãi
tröi daåt phiïu lûu nûäa, lêìn naây thò chùæc chùæn laâ an toaân. Cûá viïåc
lïn möåt chiïëc taâu chúã dêìu lúán, möîi ngûúâi àïën möåt nûúác naâo àoá vaâ
chñnh thûác nhêåp tõch.
Leroux cuäng nghô nhû thïë.
Henry Charrlere 30
- Thïë coân cêåu thò sao húã Maturette? - Töi hoãi.

Vaâ cêåu beá con mûúâi chñn tuöíi êëy, cêåu beá trûúãng giaã chó vò tònh
cúâ maâ trúã thaânh tuâ khöí sai êëy, chaâng thiïëu niïn coá nhûäng neát mùåt
thanh tuá hún caã dung nhan cuãa möåt thiïëu nûä êëy, àaä noái vúái caái
gioång dõu daâng cuãa cêåu:
- Thïë caác anh tin rùçng nhûäng tïn caãnh saát àêìu vuöng êëy seä
laâm cho chuáng ta möîi ngûúâi möåt têëm theã cùn cûúác giaã hay ñt nhêët
cuäng khaã nghi? Töi thò töi khöng tin. Quaá lùæm hoå cuäng chó coá thïí
laâm ngú àïí chuáng ta leán luát tûâng ngûúâi möåt leo lïn möåt chiïëc taâu
chúã dêìu sùæp nhöí neo, thïë thöi. Hún nûäa hoå coá laâm nhû vêåy chùng
cuäng chó laâ àïí töëng taáng chuáng ta ài maâ khöng phaãi àau àêìu. YÁ
cuãa töi laâ nhû thïë àêëy. Töi khöng tin nöíi chuyïån naây.
Töi rêët ñt khi ra phöë, thónh thoaãng chó ài möåt laát vaâo buöíi
saáng àïí mua vaâi thûá. Chuáng töi úã àêy àaä àûúåc möåt tuêìn maâ vêîn
khöng coá tin gò múái. Chuáng töi bùæt àêìu söët ruöåt. Vaâo möåt buöíi
chiïìu thêëy coá ba öng linh muåc, coá caãnh saát ài theo, vaâo thùm lêìn
lûúåt caác phoâng giam têåp thïí vaâ xaâ-lim. Hoå dûâng laåi khaá lêu úã cùn
buöìng giam kïë cêån vúái phoâng chuáng töi, núi coá nhöët möåt ngûúâi da
àen bõ buöåc töåi hiïëp dêm. Àoaán rùçng hoå seä àïën phoâng chuáng töi,
chuáng töi goåi nhau vïì phoâng hïët, ai ngöìi yïn giûúâng nêëy. Quaã
nhiïn caã ba öng linh muåc cuâng vaâo, bïn caånh coá baác sô Naal, öng
chó huy trûúãng caãnh saát vaâ möåt öng nûäa àeo lon, chùæc laâ möåt sô
quan haâng haãi.
- Thûa Àûác Cha (caách goåi cêëp Giaám muåc trong caách xûng hö
cuãa ngûúâi cöng giaáo), mêëy ngûúâi naây laâ ngûúâi Phaáp, öng chó huy
trûúãng caãnh saát noái. - Hoå coá möåt haånh kiïím mêîu mûåc.
- Cha rêët mûâng cho caác con. Ta haäy ngöìi xuöëng quanh baân
naây, nhû thïë noái chuyïån vúái nhau dïî hún.
Moåi ngûúâi ngöìi xuöëng, kïí caã nhûäng ngûúâi ài theo àûác Giaám
muåc. Ngûúâi ta mang vaâo möåt chiïëc ghïë àêíu ban naäy àïí úã trûúác cûãa
ra vaâo sên, vaâ àùåt úã àêìu baân àïí àûác Giaám muåc ngöìi àêëy coá thïí
tröng roä moåi ngûúâi. Ngûúâi Phaáp hêìu hïët àïìu laâ ngûúâi cöng giaáo.
- Trong söë caác con coá ai khöng theo àaåo khöng?
Khöng ai giú tay caã. Töi nghô rùçng öng linh muåc cuãa nhaâ lao
Conciergerie hêìu nhû àaä rûãa töåi cho töi vaâ do àoá töi phaãi tûå coi
mònh nhû ngûúâi coá àaåo.
- Caác baån aå, cha cuäng laâ ngûúâi göëc Phaáp, cha tïn laâ Ireáneáe de
Bruyne. Töí tiïn cuãa cha laâ nhûäng ngûúâi theo tên giaáo thuöåc phaái
Hughenots sang tõ naån úã Haâ Lan trong thúâi kyâ hoaâng hêåu
Catherine de Meádicis giïët choác vaâ truy naä ngûúâi theo àaåo Tin laânh.
Vêåy cha laâ ngûúâi coá gioáng maáu Phaáp, cha laâm giaám muåc cuãa àõa
phêån Curacao, möåt thaânh phöë coá nhiïìu tñn àöì tin laânh hún laâ tñn
àöì cöng giaáo, nhûng caác tñn àöì cöng giaáo thò laåi coá àûác tin troån veån,
rêët chùm ài lïî vaâ cêìu nguyïån. Tònh thïë cuãa caác con nay ra sao?.
- Chuáng con chúâ àûúåc lêìn lûúåt àûa lïn caác taâu chúã dêìu.
- Àaä coá bao nhiïu ngûúâi àûúåc ra ài theo caách naây?
- Chûa coá ngûúâi naâo.
- Hûâm! Öng thêëy thïë naâo húã öng chó huy trûúãng? Xin öng traã
lúâi bùçng tiïëng Phaáp, vò öng noái tiïëng Phaáp gioãi lùæm.
- Thûa Àûác Cha, quan thöëng àöëc àaä thaânh thêåt coá yá muöën
giuáp mêëy ngûúâi naây theo cöng thûác àoá, nhûng töi phaãi noái thaânh
thêåt rùçng kïí cho àïën höm nay, chûa coá möåt thuyïìn trûúãng naâo
chõu nhêån möåt ngûúâi ài tõ naån kiïíu êëy, chuã yïëu laâ vò hoå khöng coá
höå chiïëu.
- Chñnh phaãi bùæt àêìu tûâ vêën àïì naây. Quan thöëng àöëc khöng
thïí cêëp cho möîi ngûúâi möåt túâ höå chiïëu àùåc biïåt hay sao?
- Töi khöng biïët aå. Ngaâi chûa bao giúâ baân vúái töi viïåc naây.
- Ngaây kia cha seä laâm möåt buöíi lïî mi-sa àïí cêìu nguyïån cho
caác con. Chiïìu mai caác con coá vui loâng àïën xûng töåi khöng? Cha seä
thên haânh nghe lúâi xûng töåi cuãa caác con ngoä hêìu cêìu nguyïån Àûác
Chuáa loâng laânh tha töåi cho caác con. Öng seä cho hoå àïën nhaâ thúâ luác
ba giúâ chiïìu ngaây mai, coá àûúåc khöng?
- Àûúåc aå!
- Cha mong rùçng hoå seä àûúåc ài xe riïng hay xe tùæc xi àïën nhaâ
thúâ.
Henry Charrlere 32
- Thûa Àûác Cha, chñnh con seä àûa hoå àïën, - baác sô Naal noái.
- Caám ún con. Caác con aå, cha khöng daám hûáa gò vúái caác con
àêu. Ngoaåi trûâ möåt lúâi duy nhêët maâ chên thûåc: ngay tûâ phuát naây
cha seä cöë gùæng hïët sûác àïí giuáp ñch cho caác con.
Thêëy Naal hön chiïëc nhêîn cuãa Àûác Giaám muåc, sau àoá àïën
anh chaâng ngûúâi Bretaglle, chuáng töi cuäng gheá möi lïn chiïëc nhêîn,
röìi àûa Àûác Cha ra chiïëc xe àang àöî úã ngoaâi sên.
Höm sau, moåi ngûúâi àïìu àïën xûng töåi vúái àûác Giaám muåc. Töi
laâ ngûúâi xûng töåi sau cuâng.
Naâo, con haäy bùæt àêìu xûng caái töåi nùång nhêët cuãa con ài.
- Thûa Cha, trûúác hïët con chûa àûúåc rûãa töåi, nhûng möåt võ
linh muåc nhaâ lao úã bïn Phaáp coá noái vúái con rùçng duâ àaä àûúåc rûãa töåi
hay chûa àûúåc rûãa töåi thò cuäng àïìu laâ con cuãa Àûác Chuáa loâng laânh.
- Võ linh muåc êëy noái àuáng. Thöi àûúåc. Ta seä ra khoãi buöìng
xûng töåi vaâ con seä kïí hïët cho cha nghe.
Töi kïí tó mó cuöåc àúâi töi cho àûác Giaám muåc nghe. Ngaâi nghe
höìi lêu, rêët kiïn nhêîn, rêët chùm chuá, khöng möåt lêìn naâo ngùæt lúâi
töi. Àûác Cha cêìm lêëy hai baân tay töi trong tay mònh vaâ chöëc chöëc
laåi nhòn vaâo mùæt töi, nhûng àöi khi úã nhûäng àoaån khoá noái, àûác Cha
laåi nhòn xuöëng àêët àïí cho töi àúä ngûúång nguâng. Võ linh muåc saáu
mûúi tuöíi êëy coá möåt àöi mùæt vaâ möåt gûúng mùåt trong saáng àïën nöîi
noá phaãn aánh möåt caái gò treã thú. Têm höìn trong treão vaâ chùæc chùæn
laâ traân àêìy möåt loâng nhên hêåu vö biïn toãa ra trong tûâng neát mùåt
möåt cuãa Àûác Cha, vaâ caái nhòn maâu xaám nhaåt cuãa Àûác Cha thêëm
vaâo töi nhû möåt chêët cam-löì thêëm vaâo möåt vïët thûúng. Bùçng möåt
gioång dõu daâng, rêët dõu daâng, hai baân tay êëm aáp vêîn cêìm lêëy hai
tay töi, Àûác Cha noái vúái töi ngoåt ngaâo nhoã nheå àïën nöîi nghe nhû
möåt tiïëng thò thêìm:
- Thûúång àïë àöi khi àïí cho con caái cuãa Ngûúâi phaãi chõu àûång
sûå àöåc aác cuãa ngûúâi àúâi, àïí cho keã àûúåc thûã thaách trúã nïn vûäng
maånh hún vaâ cao quyá hún bao giúâ hïët. Con thêëy khöng, nïëu con
khöng phaãi treâo lïn ngoån nuái khöí nhuåc kia, thò khöng bao giúâ con
coá thïí tûå nêng mònh lïn cao àïën thïë vaâ tiïën àïën gêìn chên lyá cuãa
Thûúång àïë àïën nhû vêåy. Hún nûäa: nhûäng con ngûúâi, nhûäng cú chïë,
nhûäng caái baánh xe rùng cûa cuãa böå maáy ghï túãm àaä nghiïìn naát
con, nhûäng con ngûúâi xêëu xa tûâ cùn baãn àaä haânh haå vaâ haäm haåi
con caách naây caách noå àïìu àaä giuáp con möåt viïåc rêët lúán: chuáng àaä
laâm söëng dêåy trong con möåt con ngûúâi múái cao caã hún con ngûúâi
trûúác kia, vaâ ngaây nay súã dô con coá àûúåc yá thûác vïì danh dûå, vïì loâng
nhên hêåu, vïì tònh thûúng, vaâ coá àûúåc nghõ lûåc cêìn thiïët àïí khùæc
phuåc moåi chûúáng ngaåi vaâ trúã thaânh möåt con ngûúâi tön quyá hún,
cuäng laâ nhúâ hoå. Nhûäng yá nghô vïì viïåc traã thuâ, trûâng phaåt tûâng
ngûúâi tuây theo mûác nghiïm troång cuãa sûå töín haåi maâ hoå àaä gêy ra
cho con khöng thïí phöìn vinh trong möåt con ngûúâi nhû con. Con
phaãi laâ möåt cûáu tinh cho nhûäng ngûúâi khaác chûá khöng phaãi laâ möåt
ngûúâi söëng àïí laâm haåi, duâ con coá àuã lyá do àïí laâm àiïìu aác möåt caách
cöng bùçng. Chuáa àaä àaåi lûúång vúái con, Chuáa àaä noái vúái con: “Con
haäy tûå giuáp mònh, vaâ ta seä giuáp con”. Chuáa àaä giuáp con moåi àiïìu
vaâ laåi coân cho pheáp con cûáu nhûäng ngûúâi khaác vaâ àûa hoå trúã vïì vúái
tûå do. Nhêët laâ con chúá nghô rùçng têët caã nhûäng töåi löîi con àaä phaåm
phaãi noá trêìm troång àïën thïë. Coá nhiïìu ngûúâi coá àõa võ xaä höåi cao àaä
phaåm nhûäng töåi coân nghiïm troång hún caác töåi löîi cuãa con rêët
nhiïìu. Chó coá àiïìu laâ hoå khöng àûúåc trûâng phaåt theo caách phaán xûã
cuãa xaä höåi loaâi ngûúâi àïí coá cú höåi tûå nêng cao mònh lïn nhû con.
- Con xin caãm ún cha. Cha àaä àem laåi cho con möåt haånh phuác
lúán lao, vaâ àiïìu àoá seä coân laåi trong suöët àúâi con. Con seä khöng bao
giúâ daám quïn - Vaâ töi öm hön àöi baân tay cuãa àûác giaám muåc.
- Con úi, con seä laåi ra ài vaâ laåi phaãi àûúng àêìu vúái nhûäng cún
hiïím ngheâo khaác. Cha muöën rûãa töåi cho con trûúác luác khúãi haânh.
Con nghô sao?
- Thûa Cha, xin Cha taåm thúâi cûá àïí nguyïn cho con söëng
trong tònh traång naây. Ba con àaä nuöi daåy con úã ngoaâi tön giaáo. Ba
con coá möåt têëm loâng vaâng. Khi meå con chïët ài, ba con caâng thûúng
con hún trûúác; ngûúâi àaä coá àûúåc nhûäng cûã chó, nhûäng lúâi leä, nhûäng
caách chùm nom chiïìu chuöång cuãa möåt ngûúâi meå. Con coá caãm giaác
rùçng nïëu con chõu rûãa töåi thò con dûúâng nhû thïí phaãn böåi ba con.
Xin Cha àïí cho con möåt thúâi gian söëng hoaân toaân tûå do vúái möåt cùn
cûúác xaác àõnh, möåt nïëp sinh hoaåt bònh thûúâng, àïí àïën khi naâo con
Henry Charrlere 34
coá thïí viïët thû cho ba con, con seä hoãi xem con coá thïí tûâ boã caái triïët
lyá cuãa ba con àïí chõu rûãa töåi maâ khöng laâm cho ngûúâi phiïìn loâng
hay khöng.
- Cha hiïíu yá con con aå, vaâ Cha tin chùæc rùçng Chuáa cuäng àöìng
loâng vúái con. Cha nguyïån phûúác laânh cho con vaâ cêìu xin Chuáa phuâ
höå con.
- Nhûäng lúâi leä êëy cuãa Àûác Cha Ireáneáe de Bruyne quaã laâ möåt
bûác chên dung troån veån cuãa ngaâi, - baác sô Naal noái nhû vêåy sau khi
nghe töi kïí laåi buöíi xûng töåi.
- Thûa öng àuáng nhû vêåy. Coân bêy giúâ öng àõnh sao àêy?
- Töi seä xin quan thöëng àöëc ra lïånh cho haãi quên daânh ûu
tiïn cho töi khi naâo coá dõp baán àêëu giaá nhûäng chiïëc thuyïìn tõch thu
àûúåc cuãa boån buön lêåu. Öng seä cuâng àïën vúái töi àïí cho yá kiïën vaâ
choån chiïëc naâo vûâa yá öng. Coân nhû lûúng thûåc vaâ aáo quêìn thò rêët
dïî thöi.
Kïí tûâ ngaây gùåp àûác Giaám muåc, chuáng töi luön luön coá khaách
àïën thùm, nhêët laâ buöíi chiïìu vaâo khoaãng saáu giúâ. Nhûäng võ khaách
êëy muöën laâm quen vaâ tòm hiïíu thïm chuáng töi. Hoå ngöìi trïn mêëy
chiïëc ghïë daâi àïí hai bïn baân, möîi ngûúâi àïìu coá àem àïën möåt caái gò
àêëy àùåt lïn giûúâng chuáng töi, chùèng noái chùèng rùçng. Vaâo khoaãng
hai giúâ trûa, höm naâo cuäng coá nhûäng “ngûúâi em gaái cuãa ngûúâi
ngheâo” (àoá laâ tïn goåi doâng nûä tu cuãa hoå) cuâng ài vúái “meå bïì trïn”
cuãa hoå (baâ naây noái tiïëng Phaáp rêët gioãi) àïën thùm chuáng töi. Tuái
xaách cuãa hoå bao giúâ cuäng àûång àêìy nhûäng moán ùn ngon laânh do hoå
nêëu nûúáng lêëy. Nûä tu sô bïì trïn coân rêët treã, khöng àïën böën mûúi.
Baâ àöåi muä trùæng nïn khöng thêëy roä maâu toác, nhûng mùæt baâ xanh
vaâ löng maây baâ vaâng. Baâ thuöåc möåt doâng hoå danh gia voång töåc úã
Haâ Lan (thöng tin cuãa baác sô Naal). Baâ coá viïët thû vïì Haâ Lan àïí
nhúâ ngûúâi ta tòm möåt caách khaác vúái caách gûãi chuáng töi ra biïín.
Chuáng töi àaä cuâng söëng qua nhûäng buöíi chuyïån troâ thuá võ, vaâ baâ
tu sô àaä bùæt chuáng töi àïí chuyïån vûúåt nguåc mêëy lêìn. Àöi khi baâ yïu
cêìu töi kïí laåi lêìn nûäa cho caác nûä tu sô cuâng ài vúái baâ (coá mêëy ngûúâi
biïët tiïëng Phaáp). Cûá möîi lêìn töi quïn hay boã qua möåt chi tiïët, baâ
laåi kheä nhùæc: “Henri, sao kïí nhanh thïë. Anh laåi boã qua chuyïån con
chim hocco röìi... Sao höm nay anh laåi quïn mêët chuyïån àaân kiïën?
Chuyïån naây quan troång lùæm àêëy, vò chñnh do àaân kiïën maâ anh bõ
Le Breton Mùåt naå bùæt gùåp!”. Töi kïí nhûäng viïåc êëy ra àêëy vò àoá laâ
nhûäng giúâ phuát thêåt ïm àïìm, thêåt hoaân toaân tûúng phaãn vúái têët caã
nhûäng gò chuáng töi àaä söëng qua, noá nhû möåt thûá aánh saáng thiïn
àûúâng huyïìn aão chiïëu lïn con àûúâng cuãa sûå thöëi naát àang dêìn dêìn
bõ xoáa ài trong àúâi chuáng töi.
Töi àaä àûúåc xem chiïëc thuyïìn hoå àõnh daânh cho chuáng töi. Àoá
laâ möåt chiïëc thuyïìn tuyïåt àeåp daâi taám meát, truå àaáy rêët lúán, cöåt
buöìm rêët cao, vúái nhûäng laá buöìm röång mïnh möng. Noá àûúåc àoáng
rêët chùæc, quaã laâ möåt chiïëc thuyïìn lyá tûúãng cho nhûäng chuyïën vûúåt
biïín cuãa dên buön lêåu. Noá àûúåc trang bõ rêët àêìy àuã, nhûng àêu
àêu cuäng chi chñt nhûäng dêëu xi cuãa haãi quan. Trong buöíi baán àêëu
giaá, möåt öng khaách traã giaá àêìu laâ saáu ngaân florins, tûác khoaãng möåt
ngaân dollars. Cuöëi cuâng chuáng töi mua àûúåc noá vúái giaá saáu ngaân leã
möåt florins, sau khi baác sô Naal ró tai noái gò vúái öng khaách kia.
Nùm ngaây sau chuáng töi àaä sùén saâng. Àûúåc sún laåi boáng
loaáng, nheát àêìy thûác ùn àûúåc xïëp ngùn nùæp dûúái cùn hêìm, caái
thuyïìn coá saân naây quaã laâ möåt tùång phêím àïë vûúng. Sau caái va-li caá
nhên àûång toaân aáo quêìn múái, saáu àöi giaây vaâ àuã moåi thûá cêìn thiïët
cho trang phuåc, àûúåc xïëp vaâo möåt caái boåc lúán bùçng vaãi khöng thêëm
nûúác röìi àûúåc cêët vaâo caái khoang kñn úã cuöëi thuyïìn.
Nhaâ tuâ úã Rio Hacha

Vûâa taãng saáng, chuáng töi lïn àûúâng. Öng baác sô vaâ caác chõ nûä
tu àïìu àïën tiïîn. Thuyïìn taách khoãi búâ xêy möåt caách dïî daâng, gioá
löìng ngay vaâo buöìm vaâ chuáng töi dong thuyïìn tiïën thùèng ra khúi.
Mùåt trúâi lïn, raång rúä, möåt ngaây bònh yïn àang chúâ àúåi chuáng töi.
Ngay lêåp tûác töi nhêån thêëy chiïëc thuyïìn quaá nhiïìu diïån tñch buöìm
maâ loâng thuyïìn khöng àuã nùång. Töi quyïët àõnh phaãi thêån troång.
Thuyïìn phoáng hïët töëc lûåc. Noá quaã laâ möåt con ngûåa àua tuyïåt vúâi
vïì töëc àöå, nhûng laåi laâ möåt con ngûåa dïî trúã chûáng. Chuáng töi ài
theo hûúáng chñnh têy. Caã boån àaä quyïët àõnh àöí leán luát vaâo búâ
Colombia àïí thaã ba ngûúâi àaä nhêåp boån vúái chuáng töi úã Trinidad.
Hoå chùèng ûa gò nhûäng chuyïën vûúåt bïí daâi ngaây, hoå baão laâ hoå tin
Henry Charrlere 36
töi, nhûng khöng tin thúâi tiïët. Quaã tònh, theo nhûäng dûå baáo khñ
tûúång trong caác túâ baáo àoåc úã nhaâ tuâ, phaãi dûå kiïën möåt thúâi tiïët xêëu
vaâ thêåm chñ nhûäng trêån baäo löëc.
Töi phaãi cöng nhêån laâ hoå coá quyïìn lûåa choån, vaâ chuáng töi
thöëng nhêët vúái nhau laâ töi seä cho hoå àöí böå vaâo möåt baán àaão tiïu
àiïìu vaâ hoang vùæng goåi laâ Guajira. Coân chuáng töi thò caã ba ngûúâi
seä laåi lïn àûúâng àïën Honduras thuöåc Anh. Thúâi tiïët tuyïåt àeåp vaâ
àïm àêìy sao vúái möåt vaânh trùng lûúäi liïìm khaá saáng laâm cho caái kïë
hoaåch àöí böå naây thïm dïî daâng. Chuáng töi tiïën thùèng vaâo búâ biïín
Colombia, töi thaã neo, vaâ caác baån cûá dêìn daâ ào chiïìu sêu xem thûã
àaä coá thïí àöí böå àûúåc chûa. Chùèng may nûúác rêët sêu vaâ chuáng töi
phaãi tiïën àïën gêìn möåt búâ biïín toaân àaá cho àïën khi nûúác chó coân
sêu àöå möåt thûúác rûúâi: möåt viïåc laâm khaá nguy hiïím. Chuáng töi bùæt
tay nhau, boån kia xuöëng tûâng ngûúâi möåt röìi àöåi va-li trïn àêìu ài
vaâo búâ. Chuáng töi nhòn theo hoå maâ khöng khoãi caãm thêëy húi buöìn.
Nhûäng ngûúâi baån êëy àaä xûã sûå vúái chuáng töi möåt caách àûáng àùæn, hoå
àaä toã ra àuã sûác giûä vûäng trong nhiïìu hoaân caãnh khoá khùn. Hoå rúâi
thuyïìn cuäng àaáng tiïëc.
Trong khi hoå ài vaâo búâ, gioá tûå dûng lùång hùèn. Thêåt choá maá!
Miïîn sao àûâng loåt vaâo mùæt nhûäng ngûúâi úã trong caái laâng Rio
Hacha coá àaánh dêëu trïn baãn àöì! Àoá laâ haãi caãng àêìu tiïn coá caãnh
saát àoáng. May ra thò khöng. Töi coá caãm giaác rùçng chuáng töi àaä ài
quaá chöî búâ biïín àûúåc àaánh dêëu khaá xa, nïëu cùn cûá vaâo ngoån haãi
àùng nhoã úã muäi àaá maâ chuáng töi vûâa ài qua..
Chúâ àúåi, chúâ àúåi... Ba ngûúâi kia àaä ài khuêët sau khi vêîy khùn
tûâ biïåt. Gioá, sao maäi khöng coá gioá húã trúâi! Phaãi coá gioá chûá, àïí taách
ra khoãi àêët Colombia vöën laâ möåt dêëu chêëm hoãi àöëi vúái chuáng töi!
Thêåt vêåy, khöng thïí biïët hoå coá giao traã tuâ vûúåt nguåc hay khöng. Caã
ba chuáng töi àïìu thñch caái giaãi phaáp cöë àõnh cuãa xûá Honduras
thuöåc Anh hún laâ tònh traång lêåp lúâ úã Colombia. Maäi àïën ba giúâ
chiïìu múái coá gioá. Töi keáo hïët buöìm lïn vaâ thuyïìn bùæt àêìu lûúát nheâ
nheå, coá leä nghiïng húi quaá mûác möåt chuát. Thuyïìn ài àûúåc hún hai
giúâ thò möåt chiïëc xuöìng maáy chúã àêìy ngûúâi ài thùèng vïì phña chuáng
töi. Hoå bùæn chó thiïn àïí ra lïånh cho chuáng töi dûâng laåi. Töi laâm
ngú phoáng thùèng, cöë tùng khoaãng caách àïí ra khoãi laänh haãi
Colombia. Khöng àûúåc. Maáy chiïëc xuöìng kia rêët maånh, vaâ chó möåt
tiïëng rûúäi sau noá àaä àuöíi kõp chuáng töi. Àûáng trûúác mûúâi hoång
suáng trûúâng chôa vaâo ngûåc, chuáng töi phaãi àêìu haâng.
Nhûäng ngûúâi àaä bùæt chuáng töi, khöng roä laâ lñnh hay laâ caãnh
saát, ngûúâi naâo cuäng coá möåt daáng dêëp àùåc biïåt: möåt caái quêìn bêín
xûa kia àaä tûâng coá maâu trùæng, nhûäng chiïëc aáo len dïåt chùæc chùæn laâ
chûa tûâng giùåt bao giúâ, thuãng löî chöî, ai nêëy àïìu ài chên khöng, trûâ
viïn “chó huy”, tuy hùæn ùn mùåc tûã tïë hún vaâ saåch hún möåt chuát. AÁo
quêìn thò töìi taân nhû vêåy, nhûng vuä khñ thò coá thïí noái laâ hoå àûúåc
trang bõ “àïën têån rùng”: möåt caái bùng giùæt àêìy àaån laâm thùæt lûng,
nhûäng khêíu suáng trûúâng cuãa quên àöåi chñnh quy àûúåc baão quaãn
rêët töët, vaâ thïm vaâo àêëy, möåt con dao gùm lúán coá bao da, caán vûâa
àuáng têìm tay. Ngûúâi àûúåc hoå goåi laâ chó huy coá böå mùåt àiïín hònh
cuãa thûá ngûúâi lai thöí dên thuöåc loaåi saát nhên bêím sinh. Hùæn àeo
möåt khêíu suáng luåc lúán mùæc vaâo möåt caái nõt giùæt àêìy àaån. Vò hoå chó
biïët noái tiïëng Têy Ban Nha, chuáng töi khöng hiïíu hoå noái gò, nhûng
trong caách nhòn, trong cûã chó, trong gioång noái cuãa hoå àïìu khöng
thêëy coá chuát gò laâ thiïån caãm, moåi thûá àïìu löå roä veã thuâ àõch.
Chuáng töi ài böå tûâ caãng àïën nhaâ tuâ, qua laâng Rio Hacha (ban
naäy àuáng laâ laâng naây), böën phña coá saáu tïn àêìu trêu mùåt ngûåa ài
keâm cöëng thïm ba àûáa ài caách chuáng töi hai meát, suäng chôa vaâo
chuáng töi. Nhû vêåy, chuyïën nhêåp caãnh naây khöng lêëy gò laâm thên
thiïån lùæm.
Chuáng töi bûúác vaâo sên möåt nhaâ tuâ, xung quanh coá möåt daäy
tûúâng thêëp. Trong sên coá vaâi chuåc tuâ nhên rêu ria bêín thóu, ngûúâi
àûáng keã ngöìi, hoå cuäng nhòn chuáng töi vúái nhûäng àöi mùæt thuâ àõch.
- Vamos, Vamos. - Chuáng töi hiïíu rùçng hoå muöën noái “ài ài, ài
ài”. Àöëi vúái chuáng töi àiïìu àoá húi khoá thûåc hiïån vò Clousiot tuy àaä
àúä nhiïìu nhûng vêîn phaãi ài bùçng caái chên boá böåt cho nïn khöng
thïí ài nhanh àûúåc.
Viïn “chó huy” ban naäy úã laåi phña sau, bêy giúâ àaä bùæt kõp
chuáng töi, tay cêìm caái àõa baân vaâ têëm vaãi traáng nhûåa. Hùæn àang
ùn baánh vaâ sö-cö-la cuãa chuáng töi, vaâ chuáng töi hiïíu ngay rùçng hoå
seä tûúác hïët caác thûá cuãa chuáng töi. Quaã nhiïn chuáng töi khöng lêìm.
Henry Charrlere 38
Hoå nhöët chuáng töi vaâo möåt gian phoâng bêín thóu, cûãa söí coá song sùæt
to. Giûäa àêët coá nhûäng têëm vaán daâi úã möåt àêìu coá àùåt möåt thûá göëi
bùçng göî: àoá laâ giûúâng.
Khi boån caãnh saát àaä ra ngoaâi vaâ khoáa cûãa laåi, möåt tuâ nhên
àïën caånh cûãa söí cuãa chuáng töi noái:
- Francais? Francais!
- Anh muöën gò?
- Francais aâ, khöng töët, khöng töët!
- Khöng töët? Caái gò khöng töët?
- Caãnh saát.
- Caãnh saát aâ?
- ÛÂ! Caãnh saát khöng töët. - Noái àoaån hùæn boã ài.
Àïm àaä qua, gian phoâng àûúåc soi saáng bùçng möåt ngoån àeân
àiïån rêët yïëu. Muöîi bay vo ve quanh tai chuáng töi vaâ thónh thoaãng
laåi loåt vaâo muäi.
- Chaâ, àeåp mùåt thêåt. Chó taåi chuáng mònh nhêån cho ba gaä kia
àöí böå vaâo àêy.
- Cêåu noái thïë laâm gò, chuáng mònh laâm sao maâ biïët àûúåc nöng
nöîi nhû thïë naây. Cùn baãn laâ vò khöng coá gioá.
- Taåi cêåu vaâo gêìn búâ quaá, - Clousiot noái.
- Thöi cêm möìm ài. Bêy giúâ khöng phaãi laâ luác tûå buöåc töåi vaâ
buöåc töåi ngûúâi khaác. Àêy laâ luác phaãi dûåa vaâo nhau, phaãi hoâa thuêån
hún bao giúâ hïët.
- Xin löîi cêåu, cêåu noái àuáng àêëy Papi aå. Khöng phaãi löîi cuãa ai
caã.
Öi! Thêåt laâ bêët cöng quaá sûác: àaä vêåt löån hïët bao nhiïu húi sûác
maâ kïët cuåc laåi thïë naây thò thêåt quaá thaãm haåi. Hoå chûa khaám xeát
chuáng töi. Caái plan cuãa töi coân àïí trong tuái, töi vöåi vaâng àuát noá vaâo
ngûúâi. Clousiot cuäng laâm theo. Chuáng töi khöng neám noá ài laâ phaãi.
Vaã chùng àoá laâ möåt thûá vñ khöng thêëm nûúác vaâ rêët goån, dïî giêëu.
Theo àöìng höì cuãa töi thò luác bêëy giúâ laâ taám giúâ töëi. Hoå àem cho
chuáng töi möåt ñt àûúâng chûa loåc maâu nêu nêu, möîi ngûúâi àûúåc möåt
cuåc to bùçng nùæm tay, vaâ ba caái baánh gò laâm bùçng böåt gaåo luöåc chñn
coá boã muöëi.
- Buenas noches!
- Chùæc nhû thïë coá nghôa laâ “chuác nguã ngon” - Maturette noái.
Saáng höm sau luác baãy giúâ hoå doån cho chuáng töi úã ngoaâi sên
möåt thûá caâ-phï tuyïåt ngon roát vaâo mêëy caái cöëc bùçng göî. Àïën taám
giúâ viïn chó huy ài qua. Töi xin hùæn ra thuyïìn lêëy àöì àaåc. Khöng
biïët laâ hùæn khöng hiïíu hay giaã vúâ thïë. Töi caâng nhòn hùæn caâng
thêëy roä hùæn coá böå mùåt cuãa möåt tïn saát nhên bêím sinh. ÚÃ höng bïn
traái cuãa hùæn coá àeo möåt caái chai nhoã boåc trong tuái da, hùæn ruát chai
ra, múã nuát vaâ uöëng möåt nguåm, röìi khaåc ra vaâ chòa caái chai cho töi.
Trûúác caái cûã chó thên thiïån àêìu tiïn naây töi thêëy cêìn cêìm lêëy chai
vaâ uöëng möåt nguåm. Rêët may laâ chó uöëng möåt nguåm, vò àoá laâ möåt
thûá lûãa àùåc võ cöìn. Töi nuöët vöåi röìi ho sùåc suåa. Thêëy thïë, tïn caãnh
saát Anh-àiïng lai da àen cûúâi hö höë.
Àïën mûúâi giúâ thêëy mêëy ngûúâi mùåc thûúâng phuåc trùæng thùæt
ca-vaát àïën. Hoå coá caã thaãy saáu baãy ngûúâi cuâng bûúác vaâo möåt toâa nhaâ
maâ töi àoaán laâ núi laâm viïåc cuãa giaám àöëc nhaâ lao. Hoå cho goåi chuáng
töi vaâo. Hoå àïìu ngöìi trïn nhûäng chiïëc ghïë tûåa xïëp thaânh hònh baán
nguyïåt trong möåt gian phoâng coá treo möåt bûác tranh lúán veä möåt sô
quan da trùæng àeo rêët nhiïìu huên chûúng:
“Presidente Alfonso Lopez de Colombia”. Möåt trong nhûäng
ngûúâi mùåc thûúâng phuåc duâng tiïëng Phaáp cho pheáp Clousiot ngöìi
xuöëng ghïë, coân chuáng töi thò àûáng. Ngûúâi ngöìi giûäa, gêìy goâ, coá caái
muäi diïìu hêu, àeo kñnh khöng coá khung, bùæt àêìu hoãi cung töi.
Ngûúâi thöng ngön khöng dõch gò caã, maâ àúåi cho ngûúâi kia noái hïët
röìi múái thuêåt laåi vúái töi:
- Caái öng vûâa noái àoá vaâ laát nûäa seä hoãi cung anh laâ öng quan
toâa cuãa thaânh phöë Rio Hacha, mêëy ngûúâi kia laâ nhûäng öng thû laåi
baån cuãa öng ta. Coân töi laâ thöng ngön. Töi laâ ngûúâi Haiti chuyïn
tröng coi caác cöng trònh àiïån lûåc trong quêån naây. Töi tin rùçng trong
söë caác öng kia, tuy hoå khöng noái ra, coá mêëy ngûúâi hiïíu tiïëng Phaáp
ñt nhiïìu, coá leä ngay caã öng quan toâa cuäng thïë.
Henry Charrlere 40
Öng quan toâa söët ruöåt vò nhûäng lúâi giaãng giaãi naây vaâ bùæt àêìu
duâng tiïëng Têy Ban Nha hoãi cung töi. Ngûúâi thöng ngön Haiti lêìn
lûúåt phiïn dõch caác cêu hoãi àaáp.
- Caác anh laâ ngûúâi Phaáp?
- Vêng.
- Caácc anh tûâ àêu àïën?
- Tûâ Curacao.
- Trûúác àoá?
- Trinidad.
- Trûúác àoá?
- Martinique.
- Caác anh noái döëi. Laänh sûå cuãa chuáng töi úã Curacao àaä àûúåc
baáo trûúác caách àêy hún möåt tuêìn laâ phaãi canh phoâng búâ biïín vò coá
saáu tuâ nhên vûúåt nguåc cuãa möåt traåi tuâ thuöåc Phaáp seä tòm caách àöí
böå vaâo àêy.
- Vêng. Chuáng töi laâ nhûäng ngûúâi tuâ vûúåt nguåc tûâ traåi khöí
sai.
- Vêåy tûác laâ tûâ Cayenne?
- Vêng.
- Nïëu möåt nûúác tön quyá nhû nûúác Phaáp àaä àaây caác anh ài xa
nhû vêåy vaâ trûâng trõ caác anh nghiïm khùæc nhû vêåy thò caác anh ùæt
phaãi laâ nhûäng tïn cûúáp rêët nguy hiïím?
- Coá leä thïë.
- Keã tröåm hay saát nhên?
- Giïët ngûúâi khöng coá chuã yá.
- aâ matador, cuäng thïë thöi. Vêåy caác anh laâ matador? Coân ba
ngûúâi kia àêu?.
- Hoå úã laåi Curacao.
- Anh laåi noái döëi röìi. Caác anh àaä cho hoå lïn búâ caách àêy saáu
mûúi cêy söë, úã möåt vuâng goåi laâ Castillette. Hoå àaä bõ bùæt, vaâ vaâi giúâ
nûäa seä coá mùåt úã àêy. Caác anh lêëy tröåm chiïëc thuyïìn kia úã àêu?
- Khöng phaãi àêu. Àûác Giaám muåc Curacao cho chuáng töi àêëy.
- Àûúåc! Caác anh seä bõ giûä úã àêy cho àïën khi quan thöëng àöëc
quyïët àõnh caách xûã lyá caác anh. Vò àaä vi phaåm phaáp luêåt bùçng caách
cho ba tïn àöìng loäa cuãa caác anh àöí böå lïn laänh thöí Colombia röìi
sau àoá mûu toan chaåy ra biïín, töi xûã viïn thuyïìn trûúãng, tûác laâ
anh, ba thaáng tuâ ngöìi, coân hai ngûúâi kia möåt thaáng. Caác anh phaãi
coá haånh kiïím töët nïëu caác anh khöng muöën bõ trûâng phaåt nhuåc thïí:
caác caãnh saát viïn úã àêy laâ nhûäng ngûúâi rêët cûáng rùæn. Caác anh coá
cêìn noái gò khöng?
- Khöng. Töi chó muöën thu nhùåt nhûäng àöì àaåc vaâ lûúng thûåc
cuãa chuáng töi coân àïí laåi dûúái thuyïìn.
- Têët caã caác thûá àoá àïìu àaä bõ haãi quan tõch thu, trûâ möåt caái
quêìn, möåt caái aáo sú-mi, möåt caái aáo veát vaâ möåt àöi giaây cho möîi
ngûúâi trong boån caác anh. Phêìn coân laåi àïìu bõ tõch thu, caác anh chúá
naâi thïm: khöng coá caách gò khaác, àêy laâ phaáp luêåt.
Chuáng töi lui ra ngoaâi sên. Öng quan toâa bõ nhûäng ngûúâi tuâ
khöën khöí trong xûá vêy quanh: “Baác sô úi, baác sô”! Öng ta trõnh
troång ài qua àaám tuâ, veã hïët sûác khïånh khaång, khöng traã lúâi, khöng
dûâng laåi. Hoå ra khoãi nhaâ tuâ vaâ ài khuêët
Àïën möåt giúâ trûa ba ngûúâi àaä cuâng ài thuyïìn vúái chuáng töi
àïën trïn möåt chiïëc xe taãi, coá baãy taám ngûúâi cêìm suáng ài keâm theo.
Hoå xaách va-li xuöëng xe, veã tiu nghóu. Chuáng töi trúã vaâo phoâng cuâng
vúái hoå..
- Chuáng töi àaä phaåm phaãi möåt sai lêìm quaái gúã vaâ àaä laâm luåy
àïën caác anh möåt caách khöng thïí naâo tha thûá àûúåc, anh Pappilon aå.
Bêy giúâ anh coá muöën giïët töi thò giïët ài, töi seä khöng chöëng àúä àêu,
chuáng töi khöng phaãi laâ àaân öng nûäa, chó laâ möåt boån pï-àï* (do
chûä peádeáraste, nguyïn coá nghôa laâ “thñch treã con” vïì sau biïën
nghôa thaânh “àöìng tñnh luyïën aái” hay “kï gian” cuäng àûúåc duâng
theo nghôa “aái nam aái nûä” hay “àöìng cö”). Chuáng töi laâm nhû thïë
Henry Charrlere 42
chó vò súå ài biïín, êëy thïë maâ qua nhûäng àiïìu töi àûúåc biïët vïì xûá
Colombia vaâ dên Colombia thò nhûäng möëi hiïím ngheâo úã biïín chó laâ
troâ àuâa so vúái caái nguy cú bõ loåt vaâo tay nhûäng tïn aác ön nhû vêåy.
Coá phaãi vò thiïëu gioá maâ caác anh bõ bùæt khöng?
- Phaãi, Breton aå. Töi seä khöng giïët ai àêu: chùèng coá ai àaáng
giïët caã, chùèng qua chuáng ta àïìu nhêìm. Töi chó coá viïåc tûâ chöëi,
khöng chõu àûa caác anh vaâo búâ laâ xong: seä chùèng coá chuyïån gò xaãy
ra hïët.
- Anh quaá töët, Papi aå!
- Khöng, töi chó cöng bùçng. - Töi kïí laåi cho hoå cuöåc hoãi cung
vûâa röìi, àoaån noái tiïëp - Cuäng coá thïí öng thöëng àöëc seä phoáng thñch
chuáng ta.
- Phaãi phaãi. Nhû coá ai àaä tûâng noái: ta cûá hy voång ài hy voång
laâm cho con ngûúâi ta söëng.
- Theo yá töi caác nhaâ chûác traách cuãa caái xûá baán khai naây
khöng thïí coá quyïët àõnh gò vïì trûúâng húåp cuãa chuáng töi. Chó coá caác
cêëp cao cuãa chñnh phuã múái quyïët àõnh àûúåc viïåc chêëp nhêån chuáng
töi úã Colombia, traã chuáng töi cho nûúác Phaáp, hay cho chuáng töi
xuöëng thuyïìn ài tiïëp. Seä laâ möåt sûå móa mai quyã quaái nïëu nhûäng
con ngûúâi khöng hïì coá àiïìu gò phaãi thuâ oaán hay traách cûá chuáng töi
laåi coá möåt quyïët àõnh khùæc nghiïåt nhêët àöëi vúái chuáng töi, vò chuáng
töi chûa hïì laâm àiïìu gò phaåm phaáp trïn laänh thöí cuãa hoå.
Chuáng töi úã àêy àaä àûúåc möåt tuêìn khöng coá gò thay àöíi tuy
chuáng töi cuäng coá nghe noái laâ ngûúâi ta àõnh giaãi àïën möåt thaânh
phöë lúán hún caách àêy hai trùm cêy söë, àoá laâ thaânh phöë Santa
Marta. Nhûäng tïn caãnh saát coá böå mùåt cûúáp biïín hay saát nhên kia
khöng hïì thay àöíi thaái àöå vúái chuáng töi; höm qua, chó thiïëu chuát
nûäa töi àaä bõ möåt tïn trong boån chuáng bùæn chïët vò àaä lêëy laåi cuåc xaâ
phoâng maâ töi àïí quïn úã chöî rûãa mùåt. Chuáng töi vêîn úã trong cùn
phoâng nhung nhuác nhûäng muöîi êëy, may thay bêy giúâ noá coá saåch
hún möåt chuát so vúái ngaây chuáng töi múái àïën, nhúâ coá Maturette vaâ
anh chaâng ngûúâi Brettagne ngaây naâo cuäng coå rûãa. Töi bùæt àêìu
tuyïåt voång, mêët loâng tin. Caái noâi giöëng ngûúi Colombia naây, vöën laâ
möåt sûå lai taåp giûäa thöí dên Anh-àiïng vaâ ngûúâi da àen hoùåc giûäa
ngûúâi Anh-àiïng vúái ngûúâi Têy Ban Nha, thúâi trûúác àaä tûâng laâ
nhûäng chuã nhên cuãa xûá naây, àaä laâm cho töi mêët loâng tin. Coá möåt
tuâ nhên Colombia cho chuáng töi mûúån möåt túâ baáo cuä xuêët baãn úã
Santa Marta, úã trang nhêët coá àùng saáu bûác aãnh cuãa chuáng töi, vaâ úã
phña dûúái laâ aãnh viïn chó huy caãnh saát àöåi caái muä daå to tûúáng,
möìm ngêåm xò-gaâ, vaâ aãnh möåt chuåc tïn caãnh saát cêìm suáng. Töi hiïíu
rùçng cuöåc vêy bùæt chuáng töi àaä àûúåc tiïíu thuyïët hoáa vaâ vai troâ cuãa
caác nhên vêåt naây àaä àûúåc phoáng àaåi lïn. Coá thïí tûúãng àêu caã caái
xûá Colombia naây àaä nhúâ chiïën cöng cuãa boån kia vêy bùæt àûúåc
chuáng töi maâ thoaát khoãi àûúåc nguy cú gò khuãng khiïëp lùæm. Thïë
nhûng nhòn bûác aãnh chuåp “boån keã cûúáp”, chùæc ngûúâi naâo xem baáo
cuäng phaãi thêëy nhûäng ngûúâi trïn aãnh dïî coá thiïån caãm hún nhiïìu
so vúái nhûäng böå mùåt caãnh saát trïn bûác aãnh kia. Boån “cûúáp” tröng
nhû nhûäng ngûúâi dên laânh vö töåi, coân boån caãnh saát thò xin löîi! Tûâ
tïn chó huy trúã xuöëng àïìu khöng thïí lêîn vaâ àêu àûúåc
Bêy giúâ biïët laâm thïë naâo? Töi àaä bùæt àêìu biïët àûúåc mêëy tûâ
ngûä tiïëng Têy Ban Nha: vûúåt nguåc laâ fugarse, tuâ nhên laâ preso,
giïët laâ matar, xñch laâ cadena, khoáa tay laâ esposas, àaân öng laâ
hombre, àaân baâ laâ mujer.
Tröën thoaát khoãi Rio Hacha

Trong sên nhaâ tuâ coá möåt anh chaâng luác naâo cuäng thêëy àeo
khoáa tay. Töi kïët baån vúái anh ta. Hai ngûúâi huát chung möåt àiïëu xò-
gaâ: thûá xò-gaâ daâi vaâ maãnh, rêët nùång. Töi hiïíu ra rùçng anh ta ài
buön lêåu, cûá ài ài vïì vïì hïët xûá Venezuela laåi àaão Araba. Anh ta bõ
buöåc töåi laâ àaä giïët mêëy ngûúâi lñnh canh búâ biïín vaâ hiïån àang àúåi
xeát xûã. Coá nhûäng ngaây anh ta àiïìm tônh laå luâng, nhûng laåi coá
nhûäng ngaây khaác anh ta toã ra dïî bõ kñch àöång vaâ dïî caáu bùèn. Töi
nhêån thêëy anh ta àiïìm tônh laåi khi coá ngûúâi vaâo thùm vaâ àûa cho
anh mêëy chiïëc laá àïí nhai. Möåt höm anh ta cho töi möåt nûãa chiïëc laá
thïë laâ töi hiïíu ngay. Lûúäi töi, lúåi töi vaâ möi töi àïìu tï daåi ài, trúã
thaânh vö tri vö giaác. Nhûäng chiïëc laá naây laâ laá cö ca: Ngûúâi àaân öng
ba mûúi lùm tuöíi naây, hai caánh tay vaâ têëm ngûåc àïìu phuã möåt lúáp
löng quùn àen thêím chùæc phaãi coá möåt sûác lûåc phi thûúâng. Hai baân
chên khöng cuãa anh ta úã phña dûúái coá möåt lúáp chai daây àïën nöîi
Henry Charrlere 44
thónh thoaãng anh ta laåi ruát tûâ àêëy ra möåt maãnh chai hay laâ möåt
caái àinh àaä cêëm ngêåp vaâo àêëy nhûng chûa chaåm àïën thõt. Möåt buöíi
töëi töi noái vúái anh buön lêåu:
- Fuga (tröën), anh vaâ töi, (töi àaä nhúâ ngûúâi tuâ Haiti tòm cho
möåt cuöën tûâ àiïín Phaáp - Têy Ban Nha vaâ àaä hoåc àûúåc mêëy tûâ cêìn
thiïët nhû tûâ “tröën”). Anh kia àaä hiïíu vaâ ra hiïåu noái vúái töi rùçng
anh ta cuäng muöën tröën, nhûng khöng biïët laâm thïë naâo thoaát àûúåc
caái khoáa tay.
Àoá laâ möåt böå khoáa Myä, coá möåt khe húã àïí àuát chòa khoáa vaâo:
àoá chùæc chùæn phaãi laâ möåt caái chòa khoáa deåp. Anh chaâng ngûúâi
Bretagne laâm cho töi möåt caái moác bùçng dêy theáp àêåp deåp úã àêìu.
Sau mêëy lêìn thûã, töi àaä múã àûúåc caái khoáa cuãa anh baån múái bêët cûá
luác naâo töi muöën. Ban àïm anh ta bõ giam riïng trong möåt cùn xaâ-
lim coá chêën song sùæt khaá lúán. ÚÃ phoâng chuáng töi chêën song rêët
maãnh, chùæc chùæn laâ coá thïí nong ra àûúåc. Vêåy chó cêìn cûa möåt caái
song laâ àuã: song sùæt cuãa buöìng giam Antonio (tïn ngûúâi buön lêåu
Colombia).
- Laâm thïë naâo coá àûúåc möåt sacette (möåt caái cûa)?
- Plata (tiïìn).
- Cuanto (bao nhiïu)?
- Möåt trùm pesos.
- Dollar?
- Mûúâi.
Noái toám laåi laâ vúái mûúâi dollars maâ töi àûa cho anh ta,
Antonio àaä coá àûúåc hai lûúäi cûa sùæt. Töi veä hònh xuöëng sên giaãng
giaãi cho anh ta hiïíu rùçng möîi lêìn àaä cûa àûúåc möåt ñt thò phaãi lêëy
maåt cûa sùæt tröån vúái ruöåt baánh mò bõt chöî cûa laåi cho kñn. Vaâo phuát
cuöëi, trûúác khi Antonio vïì xaâ-lim, töi múã möåt voâng khoáa cho anh
ta. Trong trûúâng húåp coá ai muöën kiïím tra khoáa, anh ta chó coá viïåc
êën möåt caái laâ voâng khoáa àoáng sêåp laåi ngay. Anh ta cûa ba àïm múái
àûát àûúåc caái song sùæt. Anh ta noái rùçng khöng àêìy möåt phuát anh ta
coá thïí cûa àûát hùèn vaâ tin chùæc laâ coá thïí duâng tay beã quùåt noá ra.
Sau àoá anh ta seä àïën tòm töi.
Trúâi mûa luön, cho nïn anh ta noái rùçng “La primera noche de
lluvia” (àïm mûa àêìu tiïn) anh ta seä àïën. Àïm höm êëy trúâi mûa
nhû truát. Caác baån töi àïìu biïët roä caác dûå àõnh cuãa töi, khöng coá ai
muöën ài theo töi vò hoå àïìu nghô rùçng miïìn töi muöën àïën quaá xa.
Núi töi àõnh àïën laâ úã cuöëi baán àaão Colombia, giaáp giúái Venezuela.
Trïn têëm baãn àöì cuãa chuáng töi coá ghi rùçng miïìn àêët naây àûúåc goåi
laâ Guajira, àoá laâ möåt laänh thöí àang tranh chêëp, khöng thuöåc
Colombia, maâ cuäng khöng thuöåc Vezezuela. Anh baån Colombia cuãa
töi noái rùçng “àoá laâ àêët cuãa thöí dên Anh-àiïng” vaâ úã àêëy khöng coá
möåt thûá caãnh saát naâo, cuãa Colombia cuäng khöng, cuãa Venezuela
cuäng khöng. Chó coá vaâi ngûúâi buön lêåu ài qua vuâng naây. Ài nhû
vêåy rêët nguy hiïím vò ngûúâi Anh-àiïng Guajiros khöng chêëp nhêån
cho möåt ngûúâi vùn minh ài vaâo laänh thöí cuãa hoå.
Caâng vaâo sêu trong vuâng caâng nguy hiïím. ÚÃ búâ biïín coá
nhûäng ngûúâi Anh-àiïng laâm nghïì àaánh caá: qua trung gian cuãa
nhûäng ngûúâi Anh-àiïng khaác vùn minh hún hoå möåt chuát, hoå giao
dõch buön baán vúái laâng Castilette vaâ vúái xoám La Ve la. Antonio
khöng muöën àïën vuâng êëy. Mêëy ngûúâi baån cuãa anh ta hoùåc chñnh
baãn thên anh ta àaä tûâng giïët vaâi ba ngûúâi Anh-àiïng trong möåt
trêån àaánh nhau vúái hoå, vaâo höm chiïëc thuyïìn chúã haâng lêåu cuãa
anh ta buöåc loâng phaãi laánh vaâo búâ biïín thuöåc àõa phêån cuãa hoå.
Nhûng Antonio cam kïët laâ seä àûa töi àïën saát vuâng Guajira, sau àoá
töi phaãi ài tiïëp möåt mònh. Töi khöng cêìn phaãi noái thò caác baån cuäng
thûâa hiïíu têët caã nhûäng cuöåc baân baåc nhû vêåy giûäa Antonio vaâ töi
àïìu hïët sûác cöng phu, vò anh ta hay duâng nhûäng tûâ khöng hïì coá
trong tûâ àiïín.
Vêåy thò àïm höm êëy trúâi mûa nhû truát. Töi àûáng gêìn cûãa söí.
Möåt têëm vaán àaä àûúåc thaáo ra khoãi giûúâng tûâ lêu: chuáng töi seä duâng
noá àïí nong caác chêën song ra. Hai àïm trûúác chuáng töi àaä thûã thò
thêëy chó cêìn dêîm lïn têëm vaán laâ song sùæt oùçn ngay.
- Listo (sùén saâng).
Khuön mùåt Antonio hiïån ra trong àïm, dñ saát vaâo chêën song.
Cuâng vúái Maturette vaâ anh chaâng ngûúâi Bretagne, töi dêîm lïn têëm
vaán àùåt chen vaâo giûäa hai chêën song: khöng nhûäng hai caái chêën
Henry Charrlere 46
song bõ nong ra hai bïn maâ möåt caái coân tuöåt chên ra nûäa. Hai baån
àêíy töi ra ngoaâi, vaâ trûúác khi töi loåt ra hoå vöî maånh vaâo möng töi
mêëy caái: àoá chñnh laâ nhûäng caái bùæt tay cuãa baån beâ chuác töi lïn
àûúâng may mùæn. Hai chuáng töi àaä àûáng giûäa sên. Trêån mûa to
truát lïn caác maái tön gêy nïn möåt tiïëng öìn àiïëc tai. Antonio cêìm tay
töi keáo àïën saát tûúâng. Nhaãy qua tûúâng dïî nhû búän, vò noá chó cao coá
hai meát. Thïë maâ töi vêîn bõ àûát tay vò coå vaâo mêëy caái maãnh chai
cùæm úã trïn tûúâng. Khöng sao, cûá lïn àûúâng. Caái anh chaâng Antonio
quyã quaái kia vêîn nhêån ra löëi ài dûúái trêån mûa daây àùåc, caách ba
thûúác àaä khöng tröng thêëy gò. Anh ta lúåi duång noá àïí ài tûâ àêìu laâng
àïën cuöëi laâng röìi men theo möåt con àûúâng len loãi giûäa rûâng vaâ búâ
biïín. Khuya thïë naây maâ cuäng thêëy möåt aánh àeân úã phña trûúác.
Chuáng töi phaãi ài voâng vaâo rûâng àïí traánh chöî êëy (May thay rûâng úã
chöî naây khöng röång lùæm), röìi laåi ài ra àûúâng. Chuáng töi ài dûúái trúâi
mûa cho àïën saáng. Luác ra ài anh ta àaä cho töi möåt caái laá coca àïí
töi nhai theo kiïíu vêîn thêëy anh ta laâm úã nhaâ tuâ. Khi trúâi saáng töi
chùèng thêëy mïåt chuát naâo. Khöng biïët coá phaãi nhúâ caái laá êëy khöng?
Chùæc chùæn laâ phaãi. Khi trúâi àaä saáng chuáng töi vêîn tiïëp tuåc ài.
Thónh thoaãng anh ta laåi nùçm raåp xuöëng vaâ aáp tai xuöëng mùåt àêët
ûúát suäng nûúác mûa. Röìi chuáng töi laåi ài tiïëp. Anh ta coá möåt kiïíu ài
rêët laå. Chùèng ra chaåy maâ cuäng chùèng ra ài, àoá laâ nhûäng bûúác nhaãy
ngùæn liïn tiïëp, khoaãng caách rêët àïìu, hai tay nhû cheâo trong khöng
khñ. Vûâa röìi chùæc hùèn anh ta coá nghe thêëy möåt tiïëng àöång gò khaã
nghi, vò anh ta keáo töi vaâo rûâng. Trúâi vêîn mûa. Quaã nhiïn, nhòn
xuöëng àûúâng töi thêëy coá möåt caái maáy keáo àang keáo möåt caái höì-lö
san àêët, chùæn hùèn hoå àang sûãa àûúâng.
Mûúâi giúâ rûúäi saáng. Mûa àaä taånh, trúâi àaä hûãng nùæng. Chuáng
töi àaä ài vaâo rûâng sau hún möåt cêy söë ài trïn lïì coã chûá khöng ài
giûäa àûúâng. Nùçm nghó úã dûúái möåt luâm cêy rêåm raåp, xung quanh
toaân buåi rêåm moåc daây àùåc vaâ àêìy gai goác, töi nghô laâ úã àêy chùèng
coân súå gò thïë nhûng Antonio vêîn khöng cho töi huát thuöëc hay noái
chuyïån khe kheä. Thêëy anh ta vêîn nuöët nûúác laá coca, töi bùæt chûúác
laâm theo nhûng möåt caách deâ dùåt hún. Anh ta coá möåt tuái àûång hún
hai chuåc laá, coá àûa ra cho töi xem. Böå rùng thûúång haão haång cuãa
anh lêëp laánh trong boáng töi khi anh ngoaác möìm ra cûúâi nhûng
khöng thaânh tiïëng. Vò xung quanh àêìy muöîi, anh ta nhai möåt àiïëu
xò gaâ röìi lêëy nûúác miïëng tröån lêîn nicotin böi lïn mùåt vaâ lïn tay. Töi
cuäng laâm nhû vêåy. Tûâ àêëy trúã ài muöîi khöng daám bêu vaâo nûäa.
Baãy giúâ töëi. Àïm àaä xuöëng nhûng àûúâng vêîn saáng quaá vò coá
trùng. Antonio àïí ngoán tay lïn con söë chñn vaâ noái: “Lluvia (mûa)”.
Töi hiïíu rùçng àïën chñn giúâ trúâi seä mûa. Quaã nhiïn àïën chñn giúâ hai
mûúi thò trúâi àöí mûa, chuáng töi laåi lïn àûúâng. Àïí theo kõp Antonio
töi àaä hoåc àûúåc caái kiïíu ài nhaãy nhaãy vaâ cheâo hai tay trong khöng
khñ. Ài nhû thïë khöng coá gò khoá laåi nhanh hún laâ ài nhanh, maâ vêîn
khöng phaãi laâ chaåy. Trong àïm êëy chuáng töi àaä ba lêìn phaãi traánh
vaâo rûâng àïí nhûúâng àûúâng cho möåt chiïëc xe húi du lõch, möåt chiïëc
xe vêån taãi vaâ möåt chiïëc xe boâ coá hai con lûâa keáo. Nhúâ coá laá coca,
àïën saáng töi vêîn khöng thêëy mïåt. Àïën taám giúâ mûa taånh, vaâ vêîn
nhû höm qua chuáng töi ài nheâ nheå trïn coã khoaãng hún möåt cêy söë
röìi nêëp vaâo rûâng. Ngêåm mêëy caái laá kia coá möåt caái bêët tiïån laâ khöng
thïí nguã àûúåc. Tûâ khi ra ài chuáng töi chûa coá lêìn naâo chúåp mùæt. Àöi
àöìng tûâ cuãa Antonio giaän to àïën nöîi khöng thêëy troâng xanh àêu
nûäa. Mùæt töi chùæc cuäng vêåy. Chñn giúâ töëi. Trúâi mûa. Dûúâng nhû trúâi
àúåi àïën àuáng giúâ êëy thò bùæt àêìu àöí mûa. Vïì sau töi àûúåc biïët rùçng
úã miïìn nhiïåt àúái khi trúâi bùæt àêìu mûa vaâo möåt giúâ naâo àêëy thò suöët
tuêìn trùng ngaây naâo cuäng seä bùæt àêìu mûa vaâo giúâ êëy vaâ cuäng seä
taånh vaâo giúâ êëy. Àïm nay khi bùæt àêìu ài chuáng töi nghe nhûäng
tiïëng goåi ñ úái röìi tröng thêëy nhûäng aánh àeân. “Castillette”, Antonio
noái. Con ngûúâi quyã quaái êëy nùæm lêëy tay töi khöng chuát do dûå vaâ
chuáng töi laåi vaâo rûâng, röìi sau hai giúâ ài rêët khoá nhoåc chuáng töi laåi
trúã ra àûúâng caái. Chuáng töi ài, hay noái laâ nhaãy nhoát thò àuáng hún,
cho àïën hïët àïm vaâ gêìn hïët buöíi saáng. Nùæng àaä hong khö aáo quêìn
chuáng töi mùåc trïn ngûúâi. Chuáng töi ûúát àaä ba ngaây röìi, vaâ kïí tûâ
miïëng àûúâng àen chuáng töi ùn vaâo ngaây thûá nhêët, àaä ba ngaây
chuáng töi chûa ùn thïm möåt chuát gò. Antonio coá veã nhû tin chùæc
rùçng chuáng töi seä khöng gùåp nhûäng ngûúâi xêëu. Anh ta ài möåt caách
vö tû lûå vaâ àaä mêëy giúâ liïìn anh ta khöng aáp tai xuöëng àêët nghe
ngoáng gò caã. Vò con àûúâng ài doåc baäi biïín, Antonio chùåt möåt caái
gêåy. Bêy giúâ chuáng töi ài trïn caát ûúát. Chuáng töi àaä rúâi hùèn àûúâng
caái. Antonio dûâng laåi xem xeát möåt caái vïët röång nùm mûúi phên ài
Henry Charrlere 48
tûâ biïín lïn àïën chöî caát khö. Anh ta ài theo caái vïët vaâ khi àïën chöî
noá loe röång ra thaânh hònh troân, Antonio cùæm gêåy xuöëng. Khi ruát
gêåy lïn thêëy coá möåt chêët nûúác vaâng vaâng nhû loâng doã trûáng gaâ
dñnh úã àêìu gêåy. Chuáng töi búái caát thaânh caái löî vaâ chùèng bao lêu
thêëy hiïån ra möåt múá trûáng, ba böën trùm caái gò àoá khöng biïët nûäa.
Àoá laâ trûáng con vñch, möåt loaåi ruâa biïín. Trûáng naây khöng coá voã, chó
boåc möåt lúáp da moãng. Chuáng töi höët àêìy caái aáo sú-mi maâ Antonio
àaä cúãi ra, dïî àïën möåt trùm quaã trûáng. Chuáng töi rúâi baäi biïín, bùng
qua àûúâng àïí laåi ài vaâo rûâng. Àïën möåt chöî thêåt kñn àaáo, chuáng töi
bùæt àêìu ùn, chó ùn loâng àoã thöi nheá - Antonio dùån töi nhû vêåy. Vúái
haâm rùng choá soái cuãa anh ta, Antonio cùæn àûát lúáp da boåc quanh
trûáng, àïí cho loâng trùæng chaãy hïët röìi huát caái loâng àoã. Anh ta cùæn caã
möåt loaåt trûáng, röìi vûâa àûa cho töi möåt caái vûâa huát caái kia. No àïën
vúä buång, chuáng töi nùçm daâi ra àêët, àêìu göëi lïn chiïëc aáo veát.
Antonio noái: Manana tu sigues so lo àos dias maás. De manana
enadelante no hay policias (Mai anh tiïëp tuåc ài möåt mònh hai ngaây
nûäa. Kïí tûâ mai seä khöng coá caãnh saát àêu)
Àöìn biïn phoâng cuöëi cuâng: mûúâi giúâ töëi nay. Chuáng töi nhêån
ra võ trñ cuãa àöìn biïn phoâng naây nhúâ tiïëng choá suãa, vaâ àïën gêìn hún
thò tröng thêëy möåt ngöi nhaâ nhoã àeân thùæp saáng trûng Antonio
traánh caác thûá àoá möåt caách taâi tònh. Tûâ àêëy chuáng töi ài suöët àïm
khöng cêìn àïì phoâng gò caã. Àûúâng ài khöng röång, noá chó laâ möåt con
àûúâng moân, nhûng cuäng coá thïí caãm thêëy laâ noá àûúåc duâng thûúâng
xuyïn vò löëi ài khöng hïì coá coã. Noá röång khoaãng nùm mûúi phên vaâ
ài doåc theo caánh rûâng, cao hún baäi biïín chûâng hai meát. Coá nhiïìu
chöî thêëy roä vïët moáng ngûåa vaâ moáng lûâa. Antonio ngöìi lïn möåt caái
rïî cêy to vaâ ra hiïåu cho töi ngöìi xuöëng. Trúâi nùæng rêët gùæt. Àöìng höì
töi chó mûúâi möåt giúâ, nhûng nhòn mùåt trúâi thò phaãi àïën giûäa trûa:
nïëu cùæm thùèng möåt cêy gêåy xuöëng àêët thò khöng hïì thêëy boáng hùæt
xuöëng, vêåy laâ àuáng giûäa trûa, töi liïìn sûãa àöìng höì laåi thaânh mûúâi
hai giúâ. Antonio döëc caái tuái àûång laá coca ra: coân caã thaãy baãy caái.
Anh ta àûa cho töi böën caái vaâ giûä laåi ba caái. Töi ài vaâo rûâng möåt laát
röìi quay laåi àûa cho anh ta möåt trùm nùm mûúi dollars Trinidad
vaâ saáu mûúi florins. Anh ta ngú ngaác nhòn töi hïët sûác ngaåc nhiïn
súâ súâ lïn mêëy túâ giêëy baåc, khöng hiïíu nöíi taåi sao noá laåi coá thïí múái
tinh nhû vêåy vaâ laâm sao noá laåi khöng bao giúâ bõ ûúát nhêët laâ anh ta
khöng lêìn naâo thêëy töi àem ra phúi phoáng gò caã. Anh ta caám ún töi,
tay cêìm caã nùæm giêëy baåc, suy nghô höìi lêu röìi lêëy saáu túâ nùm
florins, võ chi laâ ba mûúi florins, röìi traã cho töi söë coân laåi. Tuy töi cöë
naâi, anh ta nhêët àõnh khöng chõu lêëy thïm.
Luác naây coá thïí nhêån thêëy úã Antonio coá möåt caái gò thay àöíi.
Chuáng töi àaä dûå àõnh laâ seä chia tay nhau úã àêy, nhûng bêy giúâ anh
coá veã nhû muöën àûa töi ài thïm möåt ngaây nûäa. Sau àoá anh seä quay
trúã laåi, - anh ta vûâa noái vûâa ra hiïåu cho töi hiïíu nhû thïë. Thïë laâ
chuáng töi laåi cuâng lïn àûúâng, sau khi nuöët mêëy caái loâng àoã trûáng
vñch vaâ chêm möåt àiïëu xò-gaâ (viïåc naây phaãi mêët hún nûãa tiïëng
àöìng höì múái laâm àûúåc vò phaãi xaát hai hoân àaá vaâo nhau cho lûãa beán
vaâo möåt nhuám rïu khö). Chuáng töi ài àûúåc hún ba tiïëng àöìng höì
thò thêëy möåt ngûúâi cûúäi ngûåa ài thùèng vïì phña chuáng töi. Ngûúâi êëy
àöåi möåt caái muä rúm röång mïnh möng, chên ài uãng, khöng mùåc
quêìn maâ mùåc möåt thûá slip bùçng da, möåt caái aáo sú-mi maâu xanh laá
cêy vaâ möåt caái aáo veát cuäng maâu xanh laá cêy nhûng àaä phai baåc,
kiïíu nhaâ binh. Vuä khñ mang theo laâ möåt khêíu caác bin rêët àeåp vaâ
möåt khêëu suáng luåc to tûúáng àeo úã thùæt lûng.
- Caramba! Kòa Antonio, cêåu àêëy aâ? - Ngûúâi êëy reo lïn.
Tûâ rêët xa Antonio àaä nhêån ra ngûúâi cûúäi ngûåa, anh ta khöng
noái gò vúái töi caã, nhûng töi biïët chùæc laâ nhû vêåy. Ngûúâi kia xuöëng
ngûåa: àoá laâ möåt ngûúâi àaân öng cao lúán, nûúác da maâu àöìng àoã, traåc
böën mûúi tuöíi laâ ñt Hai ngûúâi vöî rêët maånh lïn vai nhau mêëy caái.
Caách chaâo thên aái naây vïì sau töi seä coân gùåp nhiïìu úã caác núi.
- Coân gaä kia laâ ai thïë?
- Companero de fuga (baån vûúåt nguåc), ngûúâi Phaáp.
- Cêåu ài àêu?
- Àïën núi naâo thêåt gêìn dên chaâi Anh-àiïng.
- Anh naây muöën ài qua laänh thöí Anh-àiïng, vaâo Venezuela
röìi tûâ àoá tòm caách trúã vïì Aruba hay Curacao.
- Anh-àiïng Guajiros: khöng töët, - ngûúâi kia noái.
Henry Charrlere 50
- Anh khöng coá vuä khñ, haäy cêìm lêëy caái naây. - Hùæn àûa cho
töi möåt con dao gùm coá caã bao da, caán laâm bùçng sûâng àaánh boáng.
Chuáng töi ngöìi xuöëng bïn vïå àûúâng. Töi cúãi giaây ra: hai chên töi
àïìu rúám maáu. Antonio vaâ ngûúâi cûúäi ngûåa noái gò rêët nhanh vúái
nhau, coá thïí thêëy roä rùçng dûå àõnh cuãa töi ài qua laänh thöí Guajira
khöng laâm cho hoå haâi loâng chuát naâo. Antonio ra hiïåu cho töi lïn
ngûåa: àöi giaây buöåc dêy laåi quaâng ngang vai, töi seä àïí trêìn àöi
chên cho nhûäng vïët thûúng khö laåi. Töi hiïíu àûúåc nhûäng àiïìu àoá
qua nhûäng cûã chó cuãa Antonio. Ngûúâi cûúäi ngûåa lïn ngûåa, Antonio
àûa tay ra cho töi, vaâ chûa kõp hiïíu ra sao, töi àaä àûúåc ngöìi trïn
lûng con ngûåa vûâa bùæt àêìu phi nûúác àaåi, sau lûng ngûúâi baån cuãa
Antonio. Suöët möåt ngaây vaâ möåt àïm chuáng töi àaä phi ngûåa nhû
thïë. Thónh thoaãng ngûúâi kia dûâng ngûåa laåi, àûa cho töi möåt chai
rûúåu höìi, vaâ cûá möîi lêìn nhû thïë töi laåi uöëng möåt húáp. Àïën taãng
saáng anh ta dûâng laåi. Mùåt trúâi àaä lïn. Anh ta àûa cho töi möåt baánh
pho-maát cûáng nhû sùæt vaâ hai caái baánh nûúáng, saáu caái laá coca, laåi
biïëu töi möåt caái tuái àùåc biïåt àïí àûång thûá laá naây, khöng thêëm nûúác,
buöåc vaâo thùæt lûng. Röìi anh ta vöî maånh mêëy caái lïn vai töi nhû àaä
tûâng laâm vúái Antonio, röìi lïn ngûåa vaâ phi ài.
Ngûúâi Anh-dieng
Töi ài àïën möåt giúâ trûa. Khöng coân rûâng rêåm nûäa, nhòn àïën
têån chên trúâi cuäng khöng thêëy cêy cöëi gò. Mùåt biïín lêëp laánh nhû
baåc dûúái aánh nùæng choái chang. Töi ài chên khöng, àöi giaây cuãa töi
vêîn khoaác trïn vai traái. Àïën khi àõnh nùçm xuöëng, töi tröng thêëy lúâ
múâ úã phña xa nùm saáu khoám cêy, hoùåc laâ nùm saáu taãng àaá gò àêëy,
luâi sêu vaâo trong baäi biïín. Töi thûã ûúác lûúång khoaãng caách: coá leä
chûâng mûúâi cêy söë. Töi lêëy möåt nûãa laá coca khaá to röìi vûâa nhai vûâa
ài khaá nhanh. Möåt tiïëng àöìng höì sau töi phên biïåt àûúåc nhûäng vêåt
maâ ban haäy töi goåi laâ nùm saáu khoám cêy: àoá laâ nhûäng tuáp lïìu lúåp
tranh hay lúåp raå, maâ cuäng coá thïí laâ lúåp möåt thûá laá gò àoá maâu nêu
nhaåt. Tûâ möåt tuáp lïìu coá möåt laân khoái bay lïn. Röìi töi tröng thêëy
ngûúâi. Hoå àaä tröng thêëy töi. Töi nhêån ra nhûäng tiïëng reo vaâ nhûäng
cûã chó cuãa möåt nhoám ngûúâi hûúáng ra phña biïín. Töi nhòn ra phña
êëy thò thêëy böën chiïëc thuyïìn ài nhanh vaâo búâ vaâ tûâ trïn thuyïìn coá
mûúi ngûúâi lïn búâ. Têët caã tuå têåp laåi phña trûúác mêëy tuáp lïìu vaâ nhòn
vïì phña töi. Töi thêëy roä caã àaân öng lêîn àaân baâ àïìu trêìn truöìng,
phña trûúác coá möåt vêåt gò vûâa àuã che böå phêån sinh duåc. Töi thong
thaã ài vïì phña hoå. Coá ba ngûúâi chöëng tay lïn ba caái cung vaâ cêìm
möîi ngûúâi möåt muäi tïn. Khöng coá möåt cûã chó naâo, duâ laâ thuâ àõch
hay thên thiïån. Möåt con choá cêët tiïëng suãa vaâ giêån dûä chöìm vaâo cùæn
töi úã phña dûúái bùæp chên, ngoaåm mêët möåt maãnh quêìn... Noá toan
xöng vaâo cùæn nûäa thò möåt muäi tïn nhoã khöng biïët tûâ àêu bùæn ra
(vïì sau töi àûúåc biïët rùçng noá àaä àûúåc thöíi ra tûâ möåt caái öëng xi
àöìng) àêm vaâo möng noá, noá vöåi chuöìn mêët, vûâa chaåy vûâa kïu ùng
ùèng röìi mêët huát trong möåt caái nhaâ naâo àêëy. Töi bûúác khêåp khiïîng
vïì phña hoå, vò con choá àaä cùæn töi khaá àau. Töi chó coân caách nhoám
ngûúâi kia coá mûúâi thûúác. Khöng hïì coá möåt ngûúâi naâo cûã àöång hay
noái nùng gò, boån treã con àïìu àûáng sau lûng meå chuáng. Thên hònh
hoå àïìu raám nùæng, aánh lïn nhû àöìng àoã, gên guöëc, tuyïåt àeåp. Mêëy
ngûúâi àaân baâ àïìu coá àöi vuá thùèng, cûáng vaâ chùæc, nuöëm vuá rêët to.
Chó thêëy möîi möåt baâ coá àöi vuá sïå xuöëng.
Trong àaám coá möåt ngûúâi tû thïë uy nghi, neát mùåt thanh tuá,
daáng dêëp àïí löå möåt sûå tön quyá roä raâng. Töi ài thùèng vïì phña ngûúâi
êëy. Ngûúâi êëy khöng coá cung tïn gò caã, têìm voác vûâa bùçng töi, toác cùæt
goån gheä coá àïí möåt caái búâm rêåm cùæt ngang löng maây. Hai tai ngûúâi
êëy lêëp trong àaám toác ruã xuöëng vûâa quaá daái tai, maâu àen huyïìn,
tröng nhû coá aánh tñm. Hai mùæt ngûúâi êëy maâu xaám sùæt. Trïn ngûåc,
trïn caánh tay vaâ trïn àöi chên àïìu khöng coá lêëy möåt súåi löng. Cùåp
àuâi maâu àöìng àoã rêët gên guöëc vaâ cùåp chên thanh tuá vúái nhûäng
àûúâng cong rêët àeåp cuäng gên guöëc nhû vêåy. Ngûúâi êëy ài chên
khöng. Khi àaä àïën caách ngûúâi êëy ba thûúác, töi àûáng laåi. Bêëy giúâ
ngûúâi êëy bûúác túái hai bûúác vaâ nhòn thùèng vaâo mùæt töi. Cuöåc khaão
saát naây keáo daâi hai phuát. Trïn khuön mùåt êëy khöng coá möåt neát naâo
cûã àöång, tröng nhû mùåt möåt pho tûúång àöìng coá àöi mùæt xïëch. Röìi
ngûúâi êëy móm cûúâi vaâ àûa tay súâ lïn vai töi. Luác bêëy giúâ moåi ngûúâi
àïën chaåm tay vaâo töi vaâ möåt cö gaái Anh-àiïng treã tuöíi cêìm lêëy tay
töi keáo vaâo boáng rúåp do möåt tuáp lïìu hùæt xuöëng. Àïën àêëy cö ta veán
öëng quêìn töi lïn. Moåi ngûúâi àïìu àïën ngöìi thaânh voâng troân xung
quanh. Möåt ngûúâi àaân öng àûa cho töi möåt àiïëu thuöëc quêën bùçng
Henry Charrlere 52
laá àaä chêm sùén, töi cêìm lêëy vaâ bùæt àêìu huát. Moåi ngûúâi àïìu cûúâi lúán
khi thêëy caách huát cuãa töi, vò hoå huát thuöëc bùçng caách àïí àêìu coá lûãa
vaâo trong miïång, àaân öng cuäng nhû àaân baâ àïìu thïë. Chöî bõ choá cùæn
khöng chaãy maáu nûäa, nhûng möåt miïëng da bùçng nûãa àöìng xu àaä
bõ bong mêët. Cö con gaái nhöí hïët löng úã chöî êëy ài röìi lêëy gaáo nûúác
biïín maâ möåt con beá Anh-àiïng vûâa ài muác vïì rûãa kyä vïët thûúng.
Cö ta nùån cho noá chaãy maáu ra. Chûa vûâa loâng, cö coân duâng möåt
maãnh sùæt maâi nhoån caâo vaâo hai vïët rùng cùæn maâ cö vûâa nong röång
ra. Töi cöë ngöìi thêåt yïn, khöng àïí löå veã àau àúán gò caã, vò moåi ngûúâi
àang quan saát töi. Möåt cö gaái Anh-àiïng khaác toan vaâo giuáp möåt
tay, nhûng cö ta gaåt phùæt ra. Tröng thêëy thïë, moåi ngûúâi cûúâi phaá
lïn. Töi hiïíu laâ cö ta muöën toã ra cho cö kia hiïíu rùçng töi thuöåc
quyïìn súã hûäu riïng cuãa cö ta: chñnh vò thïë maâ hoå cûúâi. Röìi cö ta cùæt
hai öëng quêìn cuãa töi úã phña trïn àêìu göëi möåt quaäng. Cö nghiïìn
mêëy chuâm rong biïín maâ ngûúâi ta vûâa mang túái trïn möåt taãng àaá
àùæp lïn vïët thûúng vaâ buöåc laåi bùçng nhûäng maãnh vaãi vûâa cùæt úã
quêìn töi ra. Haâi loâng vò cöng viïåc àaä xong, cö ta ra hiïåu cho töi
àûáng dêåy.
Töi àûáng dêåy, cúãi aáo veát ra. Luác êëy cö gaái nhòn vaâo cöí aáo
phanh röång cuãa töi vaâ tröng thêëy hònh con bûúám xùm úã khoaãng
dûúái cöí töi. Cö nhòn möåt luác, röìi thêëy coá nhûäng hònh xùm khaác nûäa,
cö tûå tay cúãi aáo sú-mi cuãa töi ra àïí nhòn cho roä. Àaân öng cuäng nhû
àaân baâ, ai nêëy àïìu lêëy laâm thuá võ vúái nhûäng hònh xùm trïn ngûåc
töi: úã bïn phaãi laâ möåt phaåm nhên; úã bïn traái laâ möåt caái àêìu phuå
nûä; úã phña trïn buång laâ möåt caái àêìu höí; trïn cöåt söëng laâ möåt ngûúâi
thuãy thuã bõ àoáng àanh trïn giaá thêåp tûå, vaâ chaåy daâi suöët coá lûng laâ
möåt caãnh sùn höí coá caã nhûäng ngûúâi ài sùn, nhûäng khoám coå, nhûäng
con voi vaâ nhûäng con höí. Khi tröng thêëy nhûäng hònh xùm naây, boån
àaân öng gaåt mêëy ngûúâi àaân baâ ra vaâ ngùæm ngùæm, súâ súâ tûâng hònh
möåt caách tó mó. Sau khi võ thuã lônh àaä phaát biïíu, möîi ngûúâi àïìu
goáp thïm yá kiïën riïng cuãa mònh. Kïí tûâ luác êëy töi àaä àûúåc boån àaân
öng thêu naåp hùæn vaâo böå töåc. Mêëy ngûúâi àaân baâ thò àaä thêu naåp töi
ngay tûâ phuát àêìu, sau khi thuã lônh àaä móm cûúâi vaâ chaåm tay vaâo
vai töi.
Chuáng töi ài vaâo nïëp nhaâ tranh lúán nhêët, vaâ àïën àêy töi hoaân
toaân bõ laåc hûúáng. Ngöi nhaâ laâm bùçng àêët nïån maâu àoã gaåch. Vaách
nhaâ hònh troân, coá taám cûãa ra vaâo vaâ úã bïn trong, sûúân nhaâ àûúåc
duâng laâm núi mùæc mêëy caái voäng nguä sùæc, maâu rêët tûúi, àan bùçng
len thuêìn chêët, döìn vaâo möåt goác. ÚÃ giûäa coá möåt taãng àaá troân vaâ
deåp maâu nêu, mùåt maâi nhùén, xung quanh coá nhûäng phiïën àaá deåt
duâng àïí ngöìi. Trïn vaách coá treo nhiïìu khêíu suáng hai noâng, möåt
thanh gûúm cuãa nhaâ binh, vaâ nhûäng caánh cung to nhoã àuã cúä treo
la liïåt khùæp núi. Töi coân nhêån thêëy coá möåt caái voã ruâa rêët lúán, möåt
ngûúâi coá thïí nùçm goån vaâo àêëy, möåt caái loâ sûúãi laâm bùçng nhûäng
phiïën àaá khö xïëp chöìng lïn nhau rêët khúáp laâm thaânh möåt töíng thïí
goån gaâng maâ khöng hïì coá vïët traát. Trïn baân coá àùåt möåt nûãa traái
bêìu khö àûång vaâi ba nùæm ngoåc trai. Hoå cho töi uöëng möåt thûá nûúác
quaã lïn men rêët ngon, coá võ chua - ngoåt, àûång trong möåt thûá baát
bùçng göî, röìi doån lïn cho töi möåt con caá lúán nùång ñt nhêët hai ki-lö
nûúáng bùçng than göî, àùåt trïn möåt taâu laá chuöëi. Hoå múâi töi ùn: töi
nhêån lúâi vaâ thong thaã ùn. Khi töi àaä ùn hïët con caá ngon tuyïåt vúâi,
cö gaái ban naäy cêìm tay töi dùæt töi ra baäi biïín cho töi rûãa tay vaâ suác
miïång bùçng nûúác biïín. Röìi chuáng töi laåi quay vïì ngöi nhaâ lúán.
Chuáng töi ngöìi quêy thaânh voâng troân, cö gaái Anh-àiïng ngöìi caånh
töi, baân tay àùåt trïn àuâi töi. Vûâa noái vûâa laâm cûã chó, töi vaâ nhûäng
ngûúâi thöí dên cöë gùæng tòm caách hiïíu nhau.
Võ thuã lônh àûáng phùæt dêåy ài vaâo phña trong nhaâ lêëy ra möåt
viïn àaá trùæng röìi àïën veä lïn baân, thoaåt tiïn laâ nhûäng ngûúâi Anh-
àiïng trêìn truöìng vaâ khoám laâng cuãa hoå, röìi àïën biïín. ÚÃ bïn phaãi
caái laâng Anh-àiïng, öng ta veä nhûäng ngöi nhaâ coá cûãa söí, mêëy ngûúâi
àaân öng vaâ àaân baâ mùåc aáo quêìn. Àaân öng thò cêìm suáng hay cêìm
gêåy. ÚÃ bïn traái, öng ta veä möåt caái laâng khaác, coá nhûäng ngûúâi àaân
öng cêìm suáng vaâ àöåi muä, mùåt maây dûä túån, àaân baâ thò mùåc aáo. Sau
khi töi àaä xem kyä mêëy hònh veä, öng ta nhêån thêëy mònh àaä boã soát
möåt caái gò àoá beân veä möåt con àûúâng ài tûâ laâng Anh-àiïng àïën khoám
nhaâ bïn phaãi, röìi möåt con àûúâng khaác ài sang caái laâng bïn traái. Àïí
töi thêëy roä phûúng hûúáng, öng ta laåi veä úã phña Venezuela, tûác bïn
phaãi, möåt caái mùåt trúâi àûúåc thïí hiïån bùçng möåt voâng troân vaâ nhûäng
neát tua tuãa úã xung quanh, vaâ bïn phña laâng Colombia, möåt caái mùåt
Henry Charrlere 54
trúâi coá möåt àûúâng khuác khuyãu cùæt ngang. Khöng thïí nhêìm lêîn
àûúåc: möåt bïn laâ mùåt trúâi moåc, bïn kia laâ mùåt trúâi lùån. Võ thuã lônh
treã tuöíi ngùæm taác phêím cuãa mònh möåt caách àêìy tûå haâo, vaâ moåi
ngûúâi lêìn lûúåt àïën xem hònh veä. Khi thêëy töi àaä hiïíu roä öng ta
muöën noái gò, võ thuã lônh laåi cêìm viïn àaá phêën lïn gaåch chi chñt lïn
hai laâng kia, chó àïí nguyïn laâng cuãa öng ta. Töi hiïíu öng muöën noái
vúái töi rùçng ngûúâi úã hai laâng kia àïìu aác, rùçng öng khöng muöën coá
liïn quan gò vúái hoå, vaâ chó coá laâng öng laâ töët. Öng ta noái nhûäng
àiïìu êëy vúái ai kia chûá!
Ngûúâi ta duâng möåt têëm gieã bùçng len nhuáng nûúác lau saåch
mùåt baân. Khi baân àaä khö, võ thuã lônh àûa viïn àaá phêën cho töi: bêy
giúâ àïën lûúåt töi phaãi kïí chuyïån mònh bùçng hònh veä. Chuyïån cuãa töi
thò phûác taåp hún chuyïån cuãa öng ta. Töi veä möåt ngûúâi hai tay bõ
troái vaâ hai ngûúâi coá vuä khñ àûáng nhòn hùæn; röìi veä ngûúâi bõ troái boã
chaåy vaâ hai ngûúâi kia àuöíi theo, suáng chôa vaâo hùæn. Töi veä laåi caãnh
êëy hai lêìn, lêìn sau khoaãng caách giûäa töi vaâ nhûäng ngûúâi àuöíi theo
xa hún lêìn trûúác, vaâ àïën lêìn cuöëi cuâng thò hai tïn caãnh saát àûáng
laåi coân töi thò chaåy tiïëp vïì phña laâng cuãa hoå, göìm coá mêëy ngûúâi
Anh-àiïng vaâ con choá, àûáng úã phña trûúác laâ võ thuâ lônh àang dang
hai tay vïì phña töi.
Hònh veä cuãa töi chùæc khöng àïën nöîi quaá töìi, vò sau möåt cuöåc
baân taán khaá lêu giûäa mêëy ngûúâi àaân öng, võ thuã lônh dang hai tay
ra nhû trong hònh veä cuãa töi. Hoå àaä hiïíu.
Ngay àïm höm êëy, cö gaái Anh-àiïng àûa töi vïì tuáp lïìu cuãa cö
trong àoá coân coá saáu ngûúâi àaân baâ vaâ böën ngûúâi àaân öng cuâng úã. Cö
mùæc laåi caái voäng bùçng len nguä sùæc rêët àeåp vaâ rêët röång, hai ngûúâi coá
thïí nùçm ngang voäng thoaãi maái. Töi àïën nùçm vaâo caái voäng vûâa mùæc,
nhûng laåi nùçm doåc. Thêëy thïë cö gaái àïën caånh möåt caái voäng khaác vaâ
nùçm ngang lïn àêëy. Töi cuäng bùæt chûúác laâm theo, vaâ luác bêëy giúâ cö
liïìn àïën nùçm caånh töi. Cö súâ lïn ngûúâi töi, súâ lïn tai, lïn mùæt, lïn
miïång töi vúái mêëy ngoán tay daâi vaâ thon nhûng rêët xuâ xò, chi chñt
nhûäng vïët seåo nhoã, nhûng sùæc caånh. Àoá laâ nhûäng vïët àûát do san hö
àïí laåi khi caác cö gaái lùån xuöëng biïín nhùåt trai coá ngoåc. Khi àïën lûúåt
töi, töi laåi vuöët ve khuön mùåt cö, cö cêìm lêëy tay töi, rêët ngaåc nhiïn
vò thêëy noá mõn, khöng coá chai. Sau möåt tiïëng àöìng höì nùçm vúái
nhau trïn voäng chuáng töi àûáng dêåy vaâ ài sang ngöi nhaâ lúán cuãa
thuã lônh. Hoå àûa cho töi mêëy khêíu suáng àïí töi xem thûã noá töët hay
xêëu, àoá laâ nhûäng khêíu suáng trûúâng saãn xuêët taåi Saint-Etienne, cúä
12 vaâ 16. Hoå coá saáu höåp àûång àêìy àaån chò double zeáro.
Cö gaái Anh-àiïng cuãa töi têìm voác trung bònh, coá àöi mùæt maâu
xaám sùæt giöëng nhû võ thuã lônh, àûúâng neát rêët thanh tuá, böå toác tïët
thaânh bñm daâi ngang höng, coá möåt àûúâng ngöi úã giûäa. Vuá cö rêët
àeåp, cao vaâ hònh quaã lï. Àêìu vuá thêm hún nûúác da maâu höìng àoã úã
xung quanh vaâ nuöëm vuá rêët daâi. Cö khöng biïët hön, khi cêìn cö chó
kheä cùæn cùæn vaâo möi töi. Chó ñt lêu töi àaä daåy àûúåc cho cö caách hön
theo kiïíu ngûúâi vùn minh. Nhûäng khi hai chuáng töi cuâng ài àêu,
cö khöng chõu ài bïn caånh töi, noái thïë naâo cuäng khöng àûúåc, cö cûá
ài theo sau töi. Coá möåt tuáp lïìu khöng ai úã, nay àaä bùæt àêìu döåt naát.
Vúái sûå giuáp àúä cuãa mêëy ngûúâi àaân baâ khaác cö lêëy laá dûâa lúåp laåi caái
maái, vaâ vaá laåi vaách nhaâ bùçng àêët seát àoã rêët deão. Ngûúâi Anh-àiïng
coá àuã caác thûá duång cuå vaâ vuä khñ bùçng sùæt: dao, dao gùm, dao phaát,
ròu, cuöëc nhoã, naång chôa. Cuäng coá nhûäng duång cuå bùçng àöìng bùçng
nhöm, bònh tûúái nûúác, soong chaão, coân coá möåt thûá àaá maâi quay,
möåt thûá loâ nûúáng, caác thûá thuâng bùçng sùæt vaâ bùçng göî. Hoå nùçm trïn
nhûäng caái voäng hïët sûác röång bùçng len thuêìn chêët àûúåc trang trñ
bùçng nhûäng àûúâng viïìn àan vaâ nhûäng hoa vùn nguä sùæc duâng
nhûäng maâu rêët sùåc súä, maâu àoã tûúi maâu xanh lam, maâu àen
huyïìn, maâu vaâng hoaâng yïën. Ngöi nhaâ chùèng bao lêu àaä sûãa xong,
vaâ cö gaái bùæt àêìu àem vïì àêëy nhûäng àöì duâng maâ mêëy ngûúâi Anh-
àiïng khaác cho cö: möåt caái kiïìng troân coá ba chên, möåt caái voäng vûâa
cho böën ngûúâi lúán nùçm ngang, mêëy caái ly, mêëy caái huä bùçng sùæt têy,
mêëy caái soong, v.v... Laåi coá caã möåt böå àöì thùæng lûâa nûäa.
Chuáng töi vuöët ve, mún trúán nhau àaä àûúåc mûúâi lùm ngaây,
tûác tûâ ngaây töi àïën àêy, nhûng cö gaái nhêët àõnh khöng chõu ài àïën
cuâng vaâ möîi khi töi naâi eáp cö phaãn ûáng rêët maånh. Töi khöng sao
hiïíu nöíi, vò chñnh cö àaä khiïu khñch töi maâ àïën luác choát thò cö laåi
khöng chõu. Trïn ngûúâi cö khöng bao giúâ coá chuát vaãi voác gò trûâ caái
khöë heåp, buöåc xung quanh caái coá rêët maãnh cuãa cö bùçng möåt súåi dêy
nhoã, hai möng hoaân toaân àïí trêìn. Khöng hïì qua möåt chuát lïî nghi
naâo, chuáng töi àaä doån àïën úã ngöi nhaâ nhoã vûâa sûãa sang xong. Nhaâ
Henry Charrlere 56
coá ba cûãa, möåt cûãa chñnh úã giûäa, hai cûãa phuå àöëi diïån nhau. Vò
vaách nhaâ hònh troân cho nïn ba caái cûãa êëy laâm thaânh möåt hònh tam
giaác cên. Möîi caái cûãa àïìu coá möåt cöng duång riïng: cûãa phña bùæc
daânh cho töi, töi chó àûúåc ra vaâo bùçng cûãa naây maâ thöi. Cûãa phña
nam laâ cûãa daânh cho cö êëy. Töi khöng àûúåc ra vaâo bùçng cûãa cuãa cö
ta, vaâ cö ta khöng àûúåc duâng cûãa cuãa töi. Baån beâ thò ài cûãa lúán, coân
töi vaâ cö ta chó àûúåc ài cûãa naây khi àûa khaách vaâo nhaâ.
Sau khi chuáng töi àaä doån àïën úã hùèn ngöi nhaâ naây cö gaái múái
thûåc sûå laâ cuãa töi. Töi khöng muöën ài vaâo chi tiïët, nhûng àoá quaã laâ
möåt ngûúâi tònh nöìng nhiïåt vaâ nhúâ trûåc giaác maâ trúã nïn thaânh thaåo.
Cö êëy quêën vaâo töi nhû möåt súåi dêy leo. Dêëu kyä moåi ngûúâi, töi chaãi
àêìu cho cö vaâ tïët toác thaânh bñm cho cö. Töi khöng bao giúâ daám laâm
nhû vêåy khi chûa biïët chùæc laâ khöng coá ai coá thïí tröng thêëy, vò möåt
ngûúâi àaân öng khöng àûúåc chaãi àêìu cho vúå bao giúâ, cuäng khöng
àûúåc xaát tay vúå bùçng möåt hoân àaá giöëng nhû àaá boåt, cuäng khöng
àûúåc hön möi vaâ hön vuá vúå theo möåt kiïíu naâo àêëy. Cö rêët vui
sûúáng khi àûúåc töi chaãi àêìu, möåt niïìm haånh phuác vö biïn hiïån roä
trïn gûúng mùåt cö, pha lêîn nöîi lo súå (nhúä coá ai tröng thêëy thò
chïët!).
Lali (àoá laâ tïn cö) vaâ töi àaä coá nhaâ riïng. Coá möåt àiïìu khiïën
töi phaãi lêëy laâm laå, laâ khöng bao giúâ cö ta duâng mêëy caái loâ hay
xoong nöìi bùçng sùæt hoùåc bùçng nhöm, cö khöng bao giúâ uöëng nûúác
bùçng cöëc thuãy tinh, luác naâo cuäng duâng nhûäng thûá bùçng àêët nung
do dên laâng tûå laâm lêëy.
Caái bònh tûúái nûúác thò duâng àïí rûãa raáy, bùçng caách hûáng nûúác
úã caái gûúng sen úã àêìu voâi. Ài ngoaâi thò ài xuöëng biïín.
Töi thûúâng tham dûå vaâo viïåc taách voã trai àïí tòm ngoåc. Viïåc
naây do nhûäng ngûúâi àaân baâ lúán tuöíi nhêët laâm. Möîi ngûúâi thiïëu phuå
laâm nghïì vúát trai àïìu coá möåt caái tuái riïng. Nhûäng viïn ngoåc tòm
àûúåc trong voã trai àûúåc chia nhû sau: möåt phêìn cho võ thuã lônh vöën
laâ àaåi diïån cuãa cöång àöìng, möåt phêìn cho ngûúâi cheâo thuyïìn, möåt
nûãa phêìn cho ngûúâi múã trai vaâ möåt phêìn rûúäi cho ngûúâi lùån moâ
trai. Khi coân úã vúái gia àònh, ngûúâi con gaái coá àûúåc bao nhiïu ngoåc
trai àïìu àem cho öng baác hay öng chuá. Cho àïën bêy giúâ töi vêîn
khöng hiïíu nöíi taåi sao chñnh caái öng baác (hay öng chuá) êëy cuäng laâ
ngûúâi àêìu tiïn ài vaâo nhaâ hai ngûúâi sùæp lêëy nhau: öng ta cêìm caánh
tay ngûúâi vúå quaâng vaâo lûng ngûúâi chöìng vaâ cêìm caánh tay phaãi
cuãa ngûúâi chöìng àùåt lïn buång ngûúâi vúå, sao cho ngoán tay troã àùåt
àuáng vaâo röën. Laâm xong caái thuã tuåc àoá, öng ta ra vïì.
Vêåy thò töi coá dûå vaâo cöng viïåc múã trai, nhûng töi khöng dûå
vaâo viïåc vúát trai, vò hoå chûa lêìn naâo múâi töi lïn möåt chiïëc thuyïìn.
Hoå vúát trai húi xa búâ, phaãi gêìn àïën nùm trùm meát. Coá nhûäng ngûúâi
Lali ài vúát trai vïì, hai àuâi hay caånh sûúân bõ san hö caâo xûúác hïët.
Àöi khi coá nhûäng vïët xûúác sêu àïën chaãy maáu. Nhûäng khi àoá Lali
lêëy rong biïín xaát vaâo chöî xûúác. Töi khöng bao giúâ laâm möåt viïåc gò
maâ ngûúâi ta khöng ra hiïåu baão töi laâm.
Töi khöng bao giúâ vaâo nhaâ thuã lônh nïëu öng ta hay möåt ngûúâi
naâo khaác khöng cêìm tay töi dùæt vaâo.
Lali coá yá nghi ngúâ rùçng coá ba cö gaái Anh-àiïng traåc tuöíi cö cûá
hay àïën nùçm trong àaám coã gêìn saát cûãa nhaâ chuáng töi àïí nhòn tröåm
hay nghe tröåm xem thûã chuáng töi laâm nhûäng gò khi úã nhaâ möåt
mònh vúái nhau. Höm qua töi àaä gùåp ngûúâi Anh-àiïng àaãm àûúng
cöng viïåc liïn laåc giûäa laâng thöí dên vúái xoám dên cû Colombia gêìn
nhêët, caách àöìn biïn phoâng hai cêy söë. Xoám naây àûúåc goåi laâ La
Vela. Ngûúâi Anh-àiïng êëy coá hai con lûâa vaâ àeo möåt khêíu caác-bin
Winchester tûå àöång. Cuäng nhû moåi ngûúâi, anh ta khöng mùåc aáo
quêìn gò ngoaâi caái khöë. Anh ta khöng biïët lêëy möåt chûä Têy Ban
Nha naâo, cho nïn töi khöng thïí hiïíu taåi sao anh ta laåi coá thïí giao
dõch àöíi chaác gò vúái nhûäng ngûúâi Colombia. Töi lêëy tûå àiïín Phaáp -
Têy Ban Nha tra xem nhûäng thûá töi cêìn thò tiïëng Têy Ban Nha
viïët nhû thïë naâo, vaâ ghi ra möåt túâ giêëy: kim, mûåc chaâm vaâ mûåc àoã
chó khêu - vò öng thuã lônh àaä nhiïìu lêìn yïu cêìu töi xùm hònh cho
öng ta. Anh chaâng Anh-àiïng laâm liïn laåc naây ngûúâi beá nhoã vaâ khö
àeát. Trïn ngûúâi anh ta coá möåt vïët seåo khuãng khiïëp bùæt àêìu tûâ caái
xûúng sûúân thêëp nhêët, chaåy suöët ngûåc cho àïën vai bïn phaãi. Tûâ vïët
thûúng cuä, thõt löìi lïn laâm thaânh möåt àûúâng seåo nöíi to bùçng ngoán
tay.
Henry Charrlere 58
Ngûúâi ta boã ngoåc trai vaâo trong möåt caái höåp àûång xò-gaâ. Caái
höåp àûúåc chia ra thaânh tûâng ngùn, möîi ngùn àûång möåt cúä ngoåc.
Khi ngûúâi Anh-àiïng naây ra ài, töi àûúåc pheáp cuãa thuã lônh ài theo
anh ta. Àïí cho töi quay vïì chûá àûâng ài thùèng, thuã lônh àaä cho töi
mûúån möåt khêíu suáng hai noâng vaâ saáu viïn àaån. Do möåt caách suy
nghô àún giaãn, öng ta tin chùæc rùçng àaä mûúån suáng nhû vêåy thò töi
thïë naâo cuäng phaãi quay laåi. Vò öng khöng thïí naâo tûúãng tûúång
àûúåc rùçng àang cêìm möåt vêåt khöng phaãi laâ cuãa mònh maâ ngûúâi ta
laåi coá thïí boã ài hùèn àûúåc. Vò hai con lûâa àïìu khöng phaãi chúã gò hïët,
nïn ngûúâi Anh-àiïng cûúäi möåt con, töi cûúäi möåt con. Chuáng töi ài
suöët ngaây trïn con àûúâng maâ töi àaä duâng àïí àïën àêy nhûng àïën
caách àöìn biïn phoâng khoaãng ba böën cêy söë ngûúâi Anh-àiïng quay
lûng vïì phña biïín vaâ ài sêu vaâo vuâng àêët liïìn.
Àïën nùm giúâ chuáng töi àïën möåt búâ suöëi coá nùm nïëp nhaâ cuãa
ngûúâi Anh-àiïng. Caã xoám keáo ra xem töi. Ngûúâi Anh-àiïng cuâng ài
vúái töi noái, noái maäi cho àïën luác coá möåt ngûúâi àaân öng àïën: úã ngûúâi
naây caái gò cuäng giöëng ngûúâi Anh-àiïng. mùæt, toác, muäi, trûâ nûúác da.
Da hùæn trùæng nhúâ nhúâ vaâ mùæt hùæn ào àoã giöëng nhû ngûúâi baåch
taång. Hùæn mùåc quêìn ka-ki. Àïën àêy töi hiïíu rùçng ngûúâi Anh-àiïng
úã laâng töi khöng bao giúâ ài quaá chöî naây. Ngûúâi Anh-àiïng da nhúåt
noái vúái töi bùçng tiïëng Têy Ban Nha:
- Buenos dias (chaâo). Anh ta laâ ngûúâi tuâ àaä vûúåt nguåc vúái
Antonio phaãi khöng? Anotnio vúái töi laâ ngûúâi anh em kïët nghôa
bùçng maáu. - Àïí “kïët nghôa” vúái nhau, hai ngûúâi buöåc tay vaâo nhau,
röìi möîi ngûúâi lêëy dao raåch tay ngûúâi kia vaâ lêëy maáu cuãa mònh böi
lïn tay ngûúâi kia, sau àoá laåi liïëm chöî maáu dñnh trïn tay ngûúâi kia.
- Anh cêìn gò?
- Mêëy caái kim, möåt ñt mûåc chaâm vaâ mûåc àoã. Chó coá thïí thöi.
- Möåt tuêìn nûäa seä coá.
Hùæn noái tiïëng Têy Ban Nha gioãi hún töi, vaâ coá thïí thêëy rùçng
hùæn biïët caách liïn hïå vúái nhûäng ngûúâi vùn minh, töí chûác nhûäng
cuöåc àöíi chaác sao cho coá lúåi vïì phña nhûäng ngûúâi cuâng chuãng töåc.
Khi töi chuêín bõ ra vïì, hùæn trao cho töi möåt caái chuöîi àeo cöí laâm
bùçng nhûäng àöìng tiïìn bùçng baåc cuãa xûá Colombia xêu laåi, noái laâ gûãi
cho Lali.
- Haäy trúã laåi àêy thùm töi, - ngûúâi Anh-àiïng da nhúåt dùån töi.
Àïí cho chùæc buång laâ töi seä trúã laåi, hùæn cho töi mûúån möåt caái
cung.
Töi ra vïì möåt mònh chûa ài àûúåc nûãa àûúâng thò àaä thêëy Lali
cuâng ài vúái möåt cö em coân ñt tuöíi, chó mûúâi hai hay mûúâi ba laâ
cuâng. Lali thò chùæc chùæn laâ àaä mûúâi saáu hoùåc mûúâi taám tuöíi. Cö êëy
xöng vaâo töi nhû möåt con àiïn, caâo cêëu ngûåc töi vò töi àaä che mùåt
laåi, röìi cùæn dûä döåi vaâo cöí töi. Töi duâng hïët sûác bònh sinh múái giûä
àûúåc cö. Àöåt nhiïn cö bònh tônh hùèn ài. Töi bïë cö gaái nhoã tuöíi lïn
lûng lûâa vaâ öm lûng Lali ài phña sau. Chuáng töi thong thaã trúã vïì
laâng. Giûäa àûúâng töi giïët àûúåc möåt con cuá. Töi àaä bùæn truáng noá maâ
chaã biïët àoá laâ con gò, chó thêëy hai con mùæt saáng lïn trong àïm töëi.
Lali möåt mûåc àoâi mang con cuá vïì, töi phaãi buöåc noá vaâo yïn lûâa.
Àïën taãng saáng chuáng töi vïì túái laâng. Töi mïåt quaá, chó muöën tùæm
möåt caái. Lali tùæm cho töi, röìi trûúác mùåt töi cö cúãi khöë cuãa cö em gaái,
bùæt àêìu tùæm cho em, röìi laåi tûå tùæm rûãa cho mònh.
Khi caã hai chõ em vïì nhaâ thò töi àang ngöìi àúåi nûúác söi àïí
uöëng vúái chanh vaâ àûúâng. Àïën àêy xaãy ra möåt sûå viïåc maâ maäi vïì
sau töi múái hiïíu. Lali àêíy em gaái vaâo loâng töi, cêìm hai tay töi
quaâng ngang lûng cö beá: luác bêëy giúâ töi nhêån thêëy cö em cuãa Lali
khöng mùåc khöë, trïn cöí àeo chuöîi tiïìn maâ töi àaä cho Lali. Töi
khöng biïët laâm thïë naâo àïí ra khoãi caái tònh thïë laå luâng naây. Töi
àaânh kheä êíy cö beá ra, nhêëc cö beá lïn vaâ cho nùçm xuöëng voäng. Töi
cúãi caái chuöîi àeo cöí vaâ àem khoaác vaâo cöí Lali. Lali nùçm xuöëng caånh
em gaái, coân töi thò nùçm xuöëng caånh Lali. Maäi vïì sau töi múái hiïíu
rùçng cö ta tûúãng töi ài hoãi doâ àêy àoá àïí tòm caách ra ài vò coá leä töi
khöng àûúåc sung sûúáng vúái cö ta, vaâ chùæc em gaái cö ta coá thïí àuã
sûác giûä töi laåi. Khi töi thûác dêåy thò thêëy tay Lali bûng chùåt lêëy hai
mùæt töi. Luác bêëy giúâ àaä rêët muöån: phaãi àïën mûúâi möåt giúâ trûa. Cö
em gaái khöng coân àêëy nûäa. Lali àùæm àuöëi nhòn töi vúái àöi mùæt to
maâu xaám vaâ kheä cùæn vaâo khoáe möi töi. Cö sung sûúáng baây toã cho
Henry Charrlere 60
töi thêëy rùçng cö àaä hiïíu laâ töi yïu cö vaâ súã dô töi ài khöng phaãi vò
cö khöng biïët caách giûä töi laåi.
Luác bêëy giúâ trûúác nhaâ chuáng töi coá möåt ngûúâi ngöìi àúåi. Àoá laâ
ngûúâi Anh-àiïng thûúâng ngaây vêîn cheâo thuyïìn cho Lali ài biïín.
Anh ta nhoeãn miïång cûúâi vúái töi nhùæm mùæt laåi vaâ laâm nhûäng àiïåu
böå rêët dïî thûúng àïí cho töi hiïíu rùçng anh ta biïët Lali àang nguã.
Töi ngöìi xuöëng bïn caånh anh ta, nghe anh ta noái nhûäng àiïìu maâ
töi khöng hiïíu. Ngûúâi anh ta lûåc lûúäng vaâ treã trung laå thûúâng,
daáng voác nhû möåt lûåc sô. Anh ta ngùæm nghña höìi lêu nhûäng hònh
xùm trïn ngûúâi töi, xem xeát kyä lûúäng tûâng hònh möåt, röìi ra hiïåu
cho töi laâ anh ta muöën nhúâ töi xùm hònh cho. Töi gêåt àêìu ûng
thuêån, nhûng hònh nhû anh ta cho rùçng töi khöng biïët. Lali bûúác
ra. Cö àaä böi dêìu lïn khùæp ngûúâi. Cö biïët rùçng töi khöng thñch nhû
vêåy, nhûng cö laâm böå àiïåu àïí töi hiïíu rùçng höm nay khöng coá nùæng
thaânh thûã nûúác biïín rêët laånh. Nhûäng àiïåu böå, cûã chó êëy, maâ Lali
laâm möåt caách vûâa nghiïm trang vûâa àuâa búän, duyïn daáng vaâ àeåp
mùæt àïën nöîi töi cûá giaã vúâ khöng hiïíu àïí buöåc cö phaãi laâm ài laâm laåi
mêëy lêìn. Khi töi ra hiïåu baão Lali laâm laåi, cö bôu möi, vaâ caái bôu möi
êëy noái rêët roä: “Coá phaãi laâ anh ngöëc quaá khöng hiïíu àûúåc, hay taåi
em vuång quaá khöng laâm cho anh hiïíu àûúåc taåi sao em laåi phaãi böi
dêìu vaâo ngûúâi?”.
Öng thuã lônh ài ngang trûúác mùåt chuáng töi, coá hai cö Anh-
àiïng theo sau. Hai cö xaách möåt con thùçn lùçn xanh to tûúáng nùång
phaãi àïën böën nùm cên, coân öng thuã lônh thò cêìm cung lïn. Öng ta
vûâa múái bùæn àûúåc con thùçn lùçn vaâ múâi töi laát nûäa sang nhaâ ùn thõt
noá. Lali noái gò vúái öng ta khöng roä, chó thêëy öng ta chaåm tay lïn
vai töi vaâ chó ra biïín. Töi hiïíu rùçng öng ta cho pheáp töi ài ra biïín
vúái Lali nïëu töi muöën. Caã ba chuáng töi: Lali, ngûúâi cheâo thuyïìn
thûúâng ngaây cho cö, vaâ töi, cuâng ra ài. Chiïëc thuyïìn nhoã cuãa hoå rêët
nheå, laâm bùçng möåt thûá göî xöëp mïìm nhû àiïn àiïín, àûa xuöëng nûúác
rêët dïî. Hoå vaác chiïëc thuyïìn trïn vai löåi xuöëng nûúác vaâ cûá thïë àò
möåt quaäng. Caách hoå cho thuyïìn xuêët phaát rêët laå: ngûúâi àaân öng
Anh-àiïng lïn thuyïìn trûúác, tay cêìm möåt caái cheâo to tûúáng. Lali,
nûúác luát ngang ngûåc, giûä cho chiïëc thuyïìn cên bùçng vaâ khöng àïí
cho noá luâi vïì phña búâ, töi leo lïn ngöìi úã giûäa, thïë röìi böîng nhiïn,
thoùæt möåt caái, Lali àaä ngöìi goån trïn thuyïìn àuáng vaâo luác ngûúâi àaân
öng Anh-àiïng êën maånh cheâo dêíy thuyïìn ra biïín. Caác àúåt soáng
giöëng nhû nhûäng cuöån vaãi, caâng xa búâ caâng lúán. Caách búâ khoaãng
nùm saáu trùm meát coá möåt thûá kïnh: úã àêëy àaä coá hai chiïëc thuyïìn
àang vúát trai. Lali àaä buöåc mêëy bñm toác lïn àêìu bùçng nùm súåi dêy
da maâu àoã, ba súåi buöåc ngang, hai súåi buöåc doåc, têët caã àêìu àûúåc
quêën vaâo cöí. Tay cêìm möåt con dao lúán, Lali lêìn theo thanh sùæt
nùång àïën mûúâi lùm cên vöën duâng laâm neo maâ ngûúâi àaân öng vûâa
neám xuöëng àaáy biïín.
Chiïëc thuyïìn àûáng taåi chöî nhûng khöng phaãi laâ àûáng yïn, vò
cûá möîi àúåt soáng noá laåi nhö lïn röìi haå xuöëng. Hún ba tiïëng àöìng höì
Lali cûá tröìi lïn lùån xuöëng, tûâ àaáy biïín lïn mùåt biïín. ÚÃ àêy khöng
tröng thêëy àaáy, nhûng cûá vaâo khoaãng thúâi gian Lali phaãi mêët maâ
suy ra thò chùæc phaãi sêu tûâ mûúâi lùm àïën mûúâi taám meát. Möîi lêìn
ngoi lïn, trong caái tuái cuãa cö àïìu coá trai, ngûúâi àaân öng Anh-àiïng
döëc caái tuái cho trai àöí vaâo loâng thuyïìn. Trong ba tiïëng àöìng höì êëy
Lali khöng lêìn naâo lïn thuyïìn. Khi cêìn nghó, cö võn maån thuyïìn
àûáng yïn khoaãng tûâ nùm àïën mûúâi phuát. Chuáng töi àaä hai lêìn àöíi
chöî maâ Lali vêîn khöng lïn thuyïìn. úá chöî thûá hai, trong tuái thêëy coá
nhiïìu trai hún, vaâ kñch thûúác cuãa noá.cuäng lúán hún. Chuáng töi vaâo
búâ. Lali àaä leo lïn thuyïìn vaâ chùèng mêëy chöëc soáng àaä àêíy chuáng
töi vaâo baäi caát.
Ngûúâi àaân baâ Anh-àiïng àang àúåi. Lali vaâ töi àïí cho baâ ta vaâ
ngûúâi àaân öng kia àûa trai lïn baäi caát. Khi múá trai àaä raáo nûúác,
Lali khöng àïí cho baâ giaâ taách miïång chuáng ra, chñnh cö bùæt àêìu
laâm viïåc àoá. Cö nhanh nheån duâng muäi dao múã khoaãng ba chuåc con
múái thêëy àûúåc möåt viïn ngoåc. Töi khoãi phaãi noái vúái caác baån rùçng
trong khi àoá töi àaä cheán hïët ñt nhêët laâ hai taá. Chùæc nûúác úã dûúái àaáy
phaãi laånh lùæm, vò thõt con naâo cuäng rêët maát. Lali khe kheä moi viïn
ngoåc ra: noá to nhû möåt haåt àêåu cö-ve. Viïn ngoåc naây thuöåc loaåi
ngoåc trai cúä lúán. Noá saáng quaá! Thiïn nhiïn àaä cho noá nhûäng sùæc
thaái oáng aã, uyïín chuyïín nhûng khöng quaá loâe loeåt. Lali duâng hai
ngoán tay cêìm viïn ngoåc lïn boã vaâo miïång ngêåm möåt laát, röìi lêëy ra
boã vaâo miïång töi. Bùçng möåt loaåt cûã chó nhai, cö laâm cho töi hiïíu
rùçng cö muöën cùæn vúä viïn ngoåc vaâ nuöët ài. Töi tûâ chöëi, nhûng
Henry Charrlere 62
nhûäng cûã chó van naâi cuãa cö àeåp àïën nöîi töi phaãi laâm theo yá cö: töi
nhai vúä viïn ngoåc vaâ nuöët caác maãnh vuån. Cö taách böën nùm con trai
nûäa cho töi ùn, coá leä àïí cho viïn ngoåc vaâo buång töi kyâ hïët. Cö bùæt
töi nùçm ngûãa ra baäi caát, röìi nhû àûáa con nñt, cö banh miïång töi ra
nhòn kyä xem coá coân maãnh vuån naâo trong rùng khöng. Sau àoá chuáng
töi ra vïì, àïí cho hai ngûúâi kia tiïëp tuåc cöng viïåc.
Töi úã àêy àaä àûúåc möåt thaáng. Töi khöng tñnh nhêìm àûúåc, vò
ngaây naâo töi cuäng ghi ngaây thaáng lïn möåt túâ giêëy. Mêëy caái kim àaä
àûúåc gûãi àïën tûâ lêu cuâng vúái ba thûá mûåc duâng àïí xùm hònh: àoã,
xanh, vaâ tñm. Töi àaä phaát hiïån úã nhaâ öng thuã lônh ba con dao caåo
Sulliguen. Öng ta khöng bao giúâ duâng thûá dao naây àïí caåo rêu, vò
ngûúâi Anh-àiïng khöng coá rêu. Öng chó duâng möåt trong ba con dao
caåo àïí caåo toác: caåo nhû vêåy toác àûát rêët àïìu thaânh tûâng lúáp àuöíi
nhau. Töi àaä xùm cho Zato (tïn cuãa thuã lônh). Àûúåc möåt hònh trïn
caánh tay. Àoá laâ hònh möåt ngûúâi Anh-àiïng, trïn àêìu coá cùæm nhûäng
chiïëc löng chim àuã maâu. Öng ta thñch mï ài vaâ ra hiïåu dùån töi
àûâng xùm cho ai trûúác khi xùm xong möåt hònh thêåt lúán trïn ngûåc
öng. Öng ta muöën coá caái àêìu höí nhû cuãa töi, vúái böå rùng nanh thêåt
nhoån. Töi cûúâi, vò töi khöng biïët veä cho thêåt kheáo àïí coá àûúåc möåt
caái àêìu höí àeåp nhû vêåy.
Lali àaä nhöí hïët löng trïn ngûúâi töi. Hïî phaát hiïån ra àûúåc súåi
naâo laâ cö lêåp tûác nhöí ài vaâ lêëy rong biïín giaä nhoã tröån vúái tro xaát
vaâo. Hònh nhû thûá thuöëc naây laâm cho löng khoá moåc laåi thêåt.
Caái cöng xaä Anh-àiïng naây àûúåc goåi laâ Guajira. Hoå úã ven búâ
biïín vaâ vuâng àöìng bùçng cho àïën chên nuái. Trong nuái coá nhûäng
cöng xaä khaác àûúåc goåi laâ Motilones. Mêëy nùm sau töi seä coá dõp tiïëp
xuác vúái nhûäng ngûúâi naây. Ngûúâi Guajiros, nhû töi àaä noái, coá tiïëp
xuác giaán tiïëp vúái thïë giúái vùn minh thöng qua nhûäng cuöåc àöíi chaác.
Nhûäng ngûúâi Anh-àiïng úã búâ biïín giao cho ngûúâi Anh-àiïng da
nhúåt nhûäng viïn ngoåc trai vaâ caã nhûäng con ruâa bïí nûäa. Ruâa àûúåc
àöíi söëng, nùång àïën khoaãng möåt trùm rûúäi kyá lö. ÚÃ àêy khöng bao
giúâ coá loaåi ruâa to vaâ nùång nhû úã söng Oneroca hay söng Maroni coá
nhûäng con coá thïí àïën böën trùm kyá lö, mai àöi khi daâi àïën hai meát
trïn möåt meát chiïìu röång. Khi bõ àùåt ngûãa, chuáng khöng tûå lêåt sêëp
laåi àûúåc. Töi àaä tröng thêëy mêëy con nhû vêåy bõ àùåt nùçm ngûãa àïën
ba tuêìn, khöng àûúåc ùn uöëng gò caã maâ vêîn söëng, trûúác khi bõ àem
ài àöíi. Coân loaåi thùçn lùçn xanh thò thõt rêët ngoåt, trùæng, mïìm vaâ
ngoåt, trûáng cuãa noá vuâi vaâo caát àïí cho nùæng nung lïn cuäng coá hûúng
võ rêët mùån maâ. Chó riïng caái veã ngoaâi cuãa noá tröng khöng coá gò
ngon laânh caã.
Cûá möîi lêìn Lali ài vúát trai, cö laåi àem vïì nhaâ nhûäng viïn
ngoåc thuöåc phêìn cö. Nhûäng viïn ngoåc êëy cö àïìu cho töi têët. Töi cêët
noá vaâo möåt caái cöëc bùçng göî khöng phên biïåt viïn to, viïn trung
bònh hay viïn nhoã. Töi chó cêët trong möåt caái höåp riïng hai viïn
ngoåc maâu höìng, ba viïn àen vaâ baãy viïn coá maâu xaám kim loaåi àeåp
kinh khuãng. Töi laåi coân coá möåt viïn ngoåc lúán ba maâu hònh thuâ nhû
haåt àêåu, vaâ cuäng to bùçng möåt haåt àêåu trùæng hay àêåu àoã úã chêu Êu.
Ba maâu êëy laâm thaânh ba lúáp chöìng lïn nhau, vaâ tuây theo thúâi tiïët,
möåt trong ba maâu hiïån roä hún vaâ maâu kia: khi thò lúáp maâu àen,
khi thò lúáp maâu kia nêu nhû theáp cuä, khi thò lúáp maâu baåc coá aánh
höìng. Nhúâ coá ngoåc trai vaâ ruâa, böå laåc Guajiros naây khöng thiïëu thûá
gò. Chó coá àiïìu laâ hoå coá nhûäng vêåt maâ hoå chùèng biïët duâng laâm gò,
trong khi àoá thò laåi thiïëu nhûäng thûá khaác leä ra coá thïí coá ñch cho hoå.
Chùèng haån caã böå laåc khöng coá lêëy àûúåc möåt têëm gûúng. Cuäng may
töi bùæt àûúåc möåt maãnh kim loaåi coá leä tûâ möåt chiïëc thuyïìn bõ àùæm
long ra, coá möåt mùåt maå kïìn, töi duâng noá àïí soi mùåt khi cêìn caåo
rêu.
Saách lûúåc cuãa töi àöëi vúái caác baån töi rêët dïî daâng: töi khöng
laâm àiïìu gò coá thïí coá haåi àïën uy thïë cuãa thuã lônh, vaâ caâng traánh
nhûäng viïåc coá thïí xuác phaåm àïën möåt öng giaâ Anh-àiïng söëng möåt
mònh trong vuâng àöìng bùçng caách àêëy böën cêy söë giûäa möåt bêìy rùæn,
hai con dï vaâ möåt taá cûâu. Àoá laâ öng thêìy mo chung cuãa mêëy xoám
Guajiros úã xung quanh. Thaái àöå àoá khiïën cho khöng coá ngûúâi naâo
ganh tyå hay coá aác caãm vúái töi. Sau hai thaáng töi àaä àûúåc moåi ngûúâi
hoaân toaân coi nhû ngûúâi nhaâ. Öng thêìy mo coân coá vaâi chuåc con gaâ.
Vò trong hai xoám Anh-àiïng maâ töi biïët khöng hïì thêëy coá nuöi dï,
cûâu vaâ gaâ gò caã, töi suy ra rùçng viïåc nuöi gia suác laâ möåt àùåc quyïìn
cuãa öng thêìy mo. Nhûäng ngûúâi àaân baâ Anh-àiïng thay phiïn nhau
cûá möîi buöíi saáng möåt ngûúâi àöåi caái röí àûång caá vaâ soâ múái vúát àûúåc
àem àïën cho öng ta. Ngoaâi ra coân coá nhûäng chiïëc baánh böåt ngö vûâa
Henry Charrlere 64
laâm saáng höm êëy vaâ àûúåc nûúáng chñn trïn nhûäng hoân àaá nung lûãa.
Thónh thoaãng hoå trúã vïì laâng vúái mêëy quaã trûáng vaâ möåt ñt sûäa àoáng
vaáng, nhûng khöng phaãi höm naâo cuäng coá. Khi naâo öng thêìy mo
muöën töi àïën thùm öng ta, öng ta gûãi riïng cho töi ba quaã trûáng vaâ
möåt con dao bùçng göî chuöët thêåt trún. Lali ài theo töi àïën nûãa
àûúâng vaâ ngöìi àúåi töi dûúái boáng nhûäng cêy xûúng röìng khöíng löì.
Lêìn àêìu tiïn chñnh cö àaä àùåt con dao bùçng göî êëy vaâo tay töi röìi giú
tay chó hûúáng cho töi ài.
Öng thêìy mo Anh-àiïng àaä giaâ lùæm röìi. Öng ta söëng trong
möåt caãnh dú bêín cuâng cûåc dûúái möåt caái lïìu cùng bùçng nhûäng têëm
da boâ, coân nguyïn löng, mùåt coá löng trúã vaâo phña trong. ÚÃ giûäa lïìu
coá àùåt ba hoân àaá quêy quanh möåt bïëp lûãa maâ ngûúâi ta caãm thêëy laâ
àûúåc àïí chaáy suöët àïm ngaây. Öng ta khöng nguã trïn voäng maâ trïn
möåt thûá giûúâng laâm bùçng caânh cêy, caách mùåt àêët hún möåt meát. Caái
lïìu khaá röång, phaãi àïën hai mûúi meát vuöng. Noá khöng coá vaách, chó
phña coá gioá àûúåc che bùçng mêëy caânh cêy. Töi àaä àûúåc nhòn thêëy hai
con rùæn, möåt con daâi gêìn ba meát, to bùçng caánh tay, coân con kia daâi
chûâng möåt meát, coá möåt hoa vùn hònh chûä V maâu vaâng trïn àêìu.
Töi tûå nhuã: “Hai con rùæn naây àaä ngöën bao nhiïu gaâ vaâ trûáng khöng
biïët!” Töi khöng hiïíu laâm thïë naâo maâ bêëy nhiïu dï, cûâu, gaâ vaâ caã
con lûâa nûäa àïìu coá chöî nûúng thên dûúái maái lïìu naây. Öng giaâ xem
xeát töi tûâng li tûâng tñ, röìi bùæt töi cúãi caái quêìn maâ Lali àaä biïën
thaânh quêìn sooác, vaâ khi töi àaä trêìn truöìng nhû con nhöång, öng ta
bùæt töi ngöìi lïn möåt hoân àaá bïn caånh bïëp lûãa. Röìi öng ta thaã vaâo
lûãa nhûäng caái laá xanh laâm khoái böëc lïn muâ mõt, sùåc muâi baåc haâ.
Àaám khoái vay kñn xung quanh töi laâm töi ngaåt thúã. Nhûng töi hêìu
nhû khöng ho, cöë kiïn nhêîn ngöìi àúåi trong mûúâi phuát khoái múái tan
ài. Sau àoá öng ta àöët caái quêìn cuãa töi vaâ àûa cho töi hai caái khöë
cuãa ngûúâi Anh-àiïng, möåt bùçng da cûâu, möåt bùçng da rùæn, mïìm maåi
nhû möåt chiïëc gùng tay. Öng ta laåi àeo vaâo caánh tay töi möåt caái
voâng àan bùçng dêy da àï, da cûâu vaâ da rùæn. Noá röång mûúâi phên vaâ
àûúåc buöåc vaâo tay bùçng möåt súåi dêy laâm bùçng da rùæn àaä thuöåc coá
thïí thùæt chùåt laåi hay núái röång ra tuây úã mùæt caá chên traái, öng thêìy
mo coá möåt caái muåt sêu quaãng to bùçng möåt àöìng baåc hai francs, bêu
àêìy ruöìi nhùång. Chöëc chöëc öng ta laåi àuöíi chuáng ài, vaâ khi naâo bõ
quêëy nhiïîu quaá nhiïìu thò öng ta lêëy tro rùæc lïn chöî bõ loeát. Àûúåc
öng thêìy mo chêëp nhêån röìi, töi àõnh ra vïì thò öng ta àûa cho töi
möåt con dao bùçng göî nhoã hún con dao öng àaä gûãi cho töi. Vïì sau
Lali seä cùæt nghôa cho töi hiïíu rùçng khi naâo töi muöën gùåp öng thêìy
mo, töi phaãi gûãi cho öng con dao nhoã naây, vaâ nïëu öng ta bùçng loâng
cho töi gùåp, öng ta seä gûãi con dao to.
Töi tûâ giaä öng thêìy mo giaâ sau khi nhêån thêëy da mùåt vaâ da
cöí cuãa öng nhùn nheo àïën nhûúâng naâo. Caái miïång moám meám cuãa
öng chó coân coá nùm caái rùng, ba úã haâm dûúái vaâ hai úã haâm trïn, àïìu
laâ rùng cûãa. Mùæt öng, cuäng hònh quaã haånh nhên nhû têët caã nhûäng
ngûúâi Anh-àiïng khaác, coá àöi mi huáp àïën möîi khi nhùæm laåi thò laâm
thaânh hai cuåc thõt troân. Öng ta khöng coân löng maây löng mi gò
nûäa, nhûng toác thò vêîn àen vaâ cûáng, daâi àïën têån vai vaâ àûúåc xeán
rêët thùæng. Cuäng nhû moåi ngûúâi Anh-àiïng, úã phña trûúác mùåt öng coá
möåt búâm toác cùæt ngang löng maây.
Töi ra vïì vúái möåt caãm giaác ngûúång nghõu vò àöi möng àñt löå
thiïn. Töi caãm thêëy mònh buöìn cûúâi quaá. Thöi, àaä vûúåt nguåc thò
àaânh phaãi thïë. Khöng nïn àuâa vúái ngûúâi Anh-àiïng: vi phaåm tuåc lïå
cuãa hoå laâ khöng xong àêu. Muöën àûúåc tûå do thò cuäng phaãi chõu khoá
chêëp nhêån möåt vaâi àiïìu bêët tiïån. Lali nhòn caái khöë cûúâi nhû nùæc
neã, phö hai haâm rùng àeåp chùèng keám gò nhûäng viïn ngoåc trai maâ
cö vúát àûúåc, cö xem xeát caái voâng àeo tay vaâ caái khöë thûá hai bùçng da
rùæn. Àïí kiïím tra xem töi àaä àûúåc hun khoái chûa, cö ngûãi kyä ngûúâi
töi. Cuäng xin múã ngoùåc noái thïm rùçng khûáu giaác cuãa ngûúâi Anh-
àiïng rêët tinh. Töi àaä quen vúái caãnh söëng naây vaâ nhêån thêëy khöng
nïn tiïëp tuåc sinh hoaåt quaá lêu theo kiïíu naây, vò àïën möåt luác naâo àoá
coá thïí ngûúâi ta khöng coân muöën ài àêu nûäa.
Lali thûúâng xuyïn quan saát töi, cö mong cho töi tham gia
tñch cûåc hún cuöåc söëng chung cuãa böå laåc. Chùèng haån cö àaä tröng
thêëy töi ài àaánh caá, cö biïët rùçng töi cheâo rêët gioãi vaâ àiïìu khiïín
chiïëc xuöìng nheå möåt caách thaânh thaåo. Tûâ àoá àïën chöî muöën rùçng
chñnh töi cheâo xuöìng cho cö ài vúát trai khöng coá gò laâ xa. Nhûng töi
thò laåi khöng muöën thïë. Lali laâ ngûúâi lùån gioãi nhêët trong àaám con
gaái laâng naây, bao giúâ thuyïìn cö cuäng vúát àûúåc nhiïìu trai hún vaâ
cuäng laâ nhûäng con trai to hún, tûác laâ nùçm sêu hún caã. Töi laåi biïët
Henry Charrlere 66
rùçng ngûúâi thanh niïn Anh-àiïng cheâo thuyïìn cho cö laâ em trai
cuãa thuã lônh. Cheâo thuyïìn cuãa Lali thay cho anh ta tûác laâ laâm cho
anh ta thiïåt thoâi, vêåy töi khöng àûúåc laâm àiïìu àoá. Nhûng khi Lali
thêëy töi tû lûå, cö laåi ài tòm em gaái. Cö beá naây mûâng rúä chaåy àïën vaâ
ài vaâo nhaâ bùçng caái cûãa daânh cho töi. Àiïìu àoá chùæc phaãi coá möåt yá
nghôa quan troång. Thûúâng hai ngûúâi cuâng àïën möåt luác trûúác caái
cûãa lúán quay ra biïín. Àïën àêy möîi ngûúâi ài möåt phña: Lali ài möåt
voâng röìi vaâo bùçng cûãa cuãa mònh, coân Zoraima ài vaâo cûãa cuãa töi.
Zoraima vuá múái nhuá, toác cuäng chûa daâi, maái toác cö cùæt thaânh
àûúâng thùèng chêëm xuöëng ngang cùçm, caái búâm trïn traán xuöëng quaá
löng maây, gêìn chêëm àïën mi. Möîi lêìn Lali goåi em àïën nhû vêåy, caã
hai chõ em àïìu xuöëng biïín tùæm, röìi khi vaâo nhaâ hoå àïìu cúãi khöë treo
lïn voäng. Möîi lêìn úã nhaâ chuáng töi ra vïì, cö beá lêìn naâo cuäng rêët
buöìn vò töi àaä khöng lêëy cö ta. Höm trûúác, caã ba chuáng töi àang
nùçm trïn voäng, Lali àang nùçm giûäa thò chúåt àûáng dêåy vaâ khi nùçm
xuöëng thò laåi nùçm ra ngoaâi àïí cho têëm thên trêìn truöìng cuãa
Zoraima aáp vaâo ngûúâi töi.
Ngûúâi Anh-àiïng thûúâng cheâo thuyïìn cho Lali bõ thûúng úã
àêìu göëi, àoá laâ möåt vïët àûát rêët röång vaâ rêët sêu. Mêëy ngûúâi àaân öng
àaä khiïng anh ta àïën nhaâ öng thêìy mo, vaâ khi trúã vïì, àêìu göëi anh
àûúåc traát möåt lúáp àêët seát trùæng. Vêåy laâ saáng höm êëy töi phaãi cheâo
thuyïìn cho Lali ài vúát trai. Töi cuäng cho thuyïìn ra biïín àuáng nhû
ngûúâi kia vêîn laâm nhûäng lêìn trûúác, vaâ thao taác cuãa töi àaä àûúåc
thûåc hiïån khaá chñnh xaác. Töi àûa Lali ra xa hún thûúâng lïå möåt
chuát. Cö ta raång rúä vò vui sûúáng khi thêëy chó coá hai ngûúâi ài cuâng
thuyïìn. Trûúác khi lùån cö xoa dêìu lïn ngûúâi. Töi nhòn xuöëng àaáy
biïín àen ngoâm, nghô rùçng nûúác úã àêy chùæc phaãi laånh lùæm. Ba caái
vêy caá mêåp nhö lïn trïn mùåt nûúác ài qua khaá gêìn chöî chuáng töi,
töi chó cho Lali xem, nhûng cö khöng theâm àïí yá. Luác bêëy giúâ vaâo
khoaãng mûúâi giúâ saáng, trúâi nùæng. Caái tuái àûång ngoåc trai quêën xung
quanh caánh tay traái, con dao giùæt vaâo bao da àeo rêët chùåt úã thùæt
lûng, Lali nhaãy xuöëng nûúác maâ khöng hïì laâm cho thuyïìn troâng
traânh nhû nhûäng ngûúâi khaác thûúâng laâm khi àaåp thuyïìn àïí lêëy àaâ
nhaãy xuöëng. Cö lùån xuöëng àaáy nûúác àen ngoâm vúái möåt töëc àöå khoá
loâng tûúãng tûúång nöíi. Lêìn lùån àêìu tiïn naây chùæc chó àïí thùm doâ, vò
trong tuái thêëy coá ñt trai. Töi naãy ra möåt yá. Trïn thuyïìn coá möåt cuöån
dêy da rêët lúán. Töi buöåc möåt àêìu dêy vaâo caái tuái, àûa tuái cho Lali
vaâ khi cö lùån xuöëng töi thaáo cuöån dêy ra: súåi dêy da theo cö xuöëng
àïën têån àaáy. Chùæc Lali àaä hiïíu yá töi vò möåt laát sau cö ngoi lïn,
khöng àem theo caái tuái. Tay baám vaâo thuyïìn àïí nghó sau chuyïën
lùån khaá lêu naây, cö ra hiïåu cho töi keáo caái tuái lïn. Töi keáo, keáo nûäa,
nhûng àïën möåt luác naâo àoá thêëy dêy bõ mùæc keåt, chùæc laâ caái tuái bõ
vûúáng vaâo san hö. Lali lùån xuöëng àïí gúä noá ra, caái tuái àêìy àûúåc möåt
nûãa, töi truát trai vaâo loâng thuyïìn. Saáng höm êëy, sau taám lêìn lùån
sêu mûúâi lùm meát, chiïëc thuyïìn àaä gêìn àêìy. Khi Lali leo lïn
thuyïìn, meáp thuyïìn chó coân nhö lïn trïn mùåt nûúác coá hai phên.
Khi töi àõnh keáo neo lïn, chiïëc thuyïìn chúã quaá nhiïìu trai suyát
chòm nghóm. Chuáng töi àaânh phaãi thaáo dêy neo ra buöåc vaâo möåt
caái cheâo cho noá nöíi lïình bïình taåi chöî àïí àaánh dêëu núi thaã neo röìi
cheâo thuyïìn vaâo. Chuáng töi vaâo búâ bònh yïn vö sûå.
Baâ giaâ àang chúâ chuáng töi, vaâ anh chaâng Anh-àiïng thûúâng
ài vúái Lali cuäng àang ngöìi trïn caát khö úã chöî thûúâng taách trai tòm
ngoåc. Anh ta rêët haâi loâng khi thêëy söë trai vúát àûúåc nhiïìu nhû vêåy.
Lali giaãng giaãi cho anh ta hiïíu caách laâm cuãa töi: buöåc caái tuái vaâo
dêy àïí nguyïn dûúái àaáy thò khi lïn cö àûúåc nheå hún, do àoá tiïët
kiïåm àûúåc thúâi gian, cho nïn múái nhùåt àûúåc nhiïìu trai hún. Anh ta
nhòn caái tuái àïí xem töi buöåc nhû thïë naâo vaâ xem xeát rêët kyä caái nuát
buöåc. Anh ta thaáo noá ra vaâ thûã thùæt laåi nhû cuä: chó möåt lêìn anh ta
àaä thùæt àûúåc ngay. Anh ta àûa mùæt nhòn töi coá veã rêët tûå haâo.
Múã hïët chöî trai ra, baâ giaâ lêëy àûúåc mûúâi ba viïn ngoåc, Lali
thûúâng ngaây khöng bao giúâ úã laåi xem baâ giaâ laâm viïåc naây, maâ vïì
nhaâ ngay röìi àúåi ngûúâi ta àem phêìn cuãa mònh vïì, nhûng lêìn naây
thò cö ngöìi laåi cho àïën khi múã con trai cuöëi cuâng. Töi ùn àïën ba taá
laâ ñt, Lali thò chó ùn nùm saáu con. Baâ giaâ chia phêìn chöî ngoåc trai
vûâa nhùåt àûúåc. Mûúâi ba viïn gêìn bùçng nhau, àïìu xêëp xó to bùçng
haåt àêåu Haâ Lan. Baâ giaâ taách ra ba viïn cho thuã lônh, ba viïn cho
töi, hai viïn cho baâ ta, vaâ nùm viïn cho Lali. Lali lêëy ba viïn phêìn
töi àûa cho töi. Töi cêìm lêëy vaâ àûa cho ngûúâi Anh-àiïng bõ thûúng.
Anh ta khöng chõu lêëy, nhûng töi múã tay anh ta ra, giuái ngoåc vaâo
vaâ boáp tay anh laåi. Àïën luác êëy anh ta múái nhêån. Vúå vaâ con gaái anh
Henry Charrlere 68
ta naäy giúâ im lùång ngöìi caách àêëy möåt quaäng nhòn chuáng töi, thêëy
thïë liïìn cêët tiïëng cûúâi mûâng rúä vaâ àïën nhêåp boån vúái chuáng töi. Töi
giuáp hoå dòu anh ta vïì nhaâ. Caãnh naây àûúåc lùåp ài lùåp laåi trong gêìn
hai tuêìn, lêìn naâo töi cuäng giao laåi phêìn ngoåc cuãa töi cho ngûúâi àaân
öng Anh-àiïng. Höm qua töi giûä laåi möåt trong saáu viïn ngoåc thuöåc
phêìn cuãa töi. Vïì àïën nhaâ töi àaä bùæt Lali ùn noá. Lali phaát cuöìng lïn
vò vui sûúáng, ca haát suöët caá buöíi chiïìu.
Thónh thoaãng töi laåi àïën gùåp ngûúâi Anh-àiïng da nhúåt. Anh
ta baão töi goåi anh laâ laâ Zorillo, tiïëng Têy Ban Nha coá nghôa laâ con
caáo nhoã. Anh ta noái vúái töi laâ thuã lônh sai anh hoãi töi xem thûã taåi
sao töi khöng xùm cho öng hònh àêìu höí ài, töi phên trêìn rùçng súã dô
töi chûa daám xùm vò töi khöng biïët veä cho thêåt giöëng caái àêìu höí
cuãa töi. Vûâa noái vûâa tra tûâ àiïín, töi yïu cêìu anh ta kiïëm cho töi
möåt têëm gûúng hònh chûä nhêåt röång bùçng ngûåc töi, möåt túâ giêëy
trong, möåt caái buát löng nhoã neát vaâ möåt loå mûåc, möåt ñt giêëy than
hay nïëu khöng kiïëm àûúåc chò möåt cêy buát chò neát thêåt to vaâ thêåt
àêåm. Töi cuäng nhúâ anh ta kiïëm möåt ñt aáo quêìn vûâa khöí ngûúâi töi
vaâ cûá àïí úã nhaâ anh ta vúái ba caái aáo sú-mi ka-ki. Töi àûúåc anh ta cho
biïët rùçng caãnh saát coá hoãi anh ta vïì töi vaâ Antonio. Anh ta àaä noái
vúái hoå rùçng töi àaä vûúåt nuái sang Venezuela, coân Antonio thò bõ rùæn
cùæn chïët röìi. Anh ta cuäng biïët rùçng mêëy ngûúâi Phaáp vûúåt nguåc
hiïån àang úã nhaâ tuâ Santa Marta.
Trong nhaâ Zorillo cuäng coá àuã nhûäng thûá àöì àaåc linh tinh pha
taåp nhû trong nhaâ öng thuã lônh: möåt àöëng lúán nhûäng caái huä bùçng
àêët seát coá veä nhûäng hoa vùn àûúåc ngûúâi Anh-àiïng ûa chuöång, àoá
laâ nhûäng thûá àöì göëm rêët nghïå thuêåt vïì hònh daáng cuäng nhû maâu
sùæc vaâ hoa vùn; nhûäng caái voäng tuyïåt àeåp bùçng len thuêìn chêët, caái
thò trùæng muöët, caái thò coá maâu sùæc, coá daãi viïìn. Nhûäng têëm da rùæn,
da thùçn lùçn, da ïînh ûúng, têëm naâo cuäng rêët lúán vaâ àûúåc thuöåc kyä;
nhûäng caái gioã àan bùçng dêy leo trùæng hoùåc nhiïìu maâu. Anh ta noái
rùçng têët caã nhûäng vêåt êëy àïìu laâ saãn phêím cuãa nhûäng böå laåc Anh-
àiïng thuöåc cuâng möåt chuãng töåc vúái böå laåc cuãa töi nhûng laåi söëng
trong rûâng rêåm caách àêy hai mûúi lùm ngaây àûúâng. Hún hai mûúi
chiïëc laá coca maâ anh ta cho töi cuäng tûâ àêëy àïën. Khi naâo moãi mïåt
chaán chûúâng, töi seä nhai möåt chiïëc laá laâ thêëy àúä ngay. Töi tûâ giaä
Zorillo vaâ yïu cêìu anh ta khi naâo tiïån thò àem têët caã nhûäng vêåt töi
àaä kï vaâ thïm vaâo àêëy mêëy túâ baáo hay taåp chñ bùçng tiïëng Bêy Ban
Nha, vò vúái cuöën tûâ àiïín, trong hai thaáng qua töi àaä hoåc thïm àûúåc
khaá nhiïìu. Anh ta khöng coá tin tûác gò cuãa Antonio, chó biïët rùçng
vûâa qua laåi coá möåt cuöåc àuång àöå giûäa caác àöåi canh phoâng búâ biïín
vúái boån buön lêåu. Nùm ngûúâi lñnh vaâ möåt ngûúâi buön lêåu àaä bõ
giïët, nhûng chiïëc thuyïìn thò khöng bùæt àûúåc. Chûa bao giúâ töi
tröng thêëy möåt gioåt rûúåu maånh úã trong laâng, nïëu khöng kïí thûá
nûúác quaã lïn men maâ töi àaä coá lêìn noái àïën. Tröng thêëy möåt chai
rûúåu höìi trong nhaâ Zorillo, töi hoãi xin anh ta. Anh ta tûâ chöëi. Nïëu
töi muöën uöëng úã àêy thò cûá uöëng, nhûng àem vïì thò anh ta khöng
cho.
Caái anh baåch taång naây laâ möåt bêåc hiïìn minh. Töi tûâ giaä
Zorillo vaâ ra vïì vúái möåt con lûâa maâ anh ta cho töi mûúån àïí trúã laåi
(anh ta cam àoan rùçng àïën mai noá seä tûå tòm àûúâng vïì nhaâ möåt
mònh). Töi chó àem vïì möåt goái keåo lúán àuã maâu, möîi caái keåo àïìu boåc
giêëy mõn, vaâ saáu mûúi bao thuöëc laá. Lali àúåi töi caách laâng hún ba
cêy söë cuâng vúái cö em gaái. Cö khöng gêy göí gò caã vaâ chõu ài bïn
caånh töi, chõu àïí cho töi quaâng lûng. Thónh thoaãng cö àûáng laåi vaâ
hön lïn möi töi theo kiïíu vùn minh. Vïì àïën laâng, töi àïën thùm öng
thuã lônh vaâ biïëu öng goái keåo vúái chöî thuöëc laá kia. Chuáng töi ngöìi
trûúác cûãa ngöi nhaâ öng thuã lônh, quay mùåt ra biïín.
Chuáng töi uöëng nûúác quaã lïn men àûång trong nhûäng caái
chum bùçng àêët nïn luác naâo cuäng maát. Lali ngöìi úã bïn phaãi töi, hai
tay öm lêëy àuâi töi, coân cö em ngöìi úã bïn traái, cuäng vúái tû thïë nhû
vêåy. Hai cö àïìu ngêåm keåo. Goái keåo àïí múã trûúác mùåt chuáng töi, àaân
baâ treã con trong nhaâ chöëc chöëc laåi ra böëc mêëy caái. Öng thuã lônh kheä
àêíy àêìu Zoraima vaâo àêìu töi vaâ ra hiïåu cho töi hiïíu rùçng cö ta
muöën laâm vúå töi nhû Lali. Lali cêìm lêëy vuá Zoraima ra hiïåu noái
rùçng noá húi nhoã cho nïn töi múái khöng muöën lêëy em gaái cö. Töi
nhuán vai, thïë laâ moåi ngûúâi cûúâi röå. Töi thêëy hònh nhû Zoraima rêët
khöí súã. Töi liïìn quaâng tay quanh cöí cö, öm cö vaâo loâng vaâ vuöët ve
àöi vuá cuãa cö: mùåt Zoraima lêåp tûác saáng bûâng lïn vò haånh phuác.
Töi huát vaâi àiïëu thuöëc laá. Mêëy ngûúâi Anh-àiïng cuäng thûã huát xem
sao, nhûng àûúåc vaâi húi hoå àaä vûát ài àïí quay trúã vïì vúái àiïëu thuöëc
Henry Charrlere 70
laá quêën cuãa hoå, àêìu coá lûãa ngêåm trong miïång. Töi àûáng dêåy chaâo
moåi ngûúâi röìi cêìm tay Lali ra vïì. Lali ài sau töi vaâ Zoraima ài sau
chõ cö. Chuáng töi quaåt loâ than nûúáng mêëy con caá thêåt to: moán naây
bao giúâ cuäng laâm thaânh caã möåt bûäa tiïåc ngon laânh. Töi vuâi vaâo
than höìng möåt con töm huâm nùång ñt nhêët hai cên. Chuáng töi laåi ùn
hïët moán naây möåt caách ngon laânh.
Töi àaä nhêån àûúåc têëm gûúng, túâ giêëy mõn vaâ túâ giêëy trong àïí
àöì hònh, möåt öëng keo maâ töi khöng hïì nhúâ mua nhûng coá thïí coá ñch
cho töi, mêëy cêy buát chò than, loå mûåc vaâ cêy buát löng. Töi duâng
möåt súåi dêy treo têëm gûúng ngang têìm ngûåc töi úã tû thïë ngöìi:
Trong gûúng hiïån ra roä neát caái àêìu höí xùm trïn mònh töi, vúái àuã
caác chi tiïët. Lali vaâ Zoraima toâ moâ nhòn töi laâm viïåc möåt caách àêìy
hûáng thuá. Töi cêìm buát löng àöì laåi tûâng neát, nhûng vò mûåc cûá chaãy
xuöëng, töi phaãi duâng àïën keo, pha noá vaâo mûåc. Tûâ àêëy moåi sûå àïìu
öín. Sau ba buöíi laâm viïåc nhû thïë, möîi buöíi möåt tiïëng àöìng höì, trïn
têëm gûúng àaä coá àûúåc möåt baãn sao chñnh xaác cuãa caái àêìu höí.
Lali àaä ài múâi öng thuã lônh, Zoraima cêìm hai tay töi àïí lïn
ngûåc cö, cö coá veã khöí súã vaâ si mï, àöi mùæt cö traân àêìy tònh yïu vaâ
duåc voång àïën nöîi töi phaãi öm lêëy cö, vaâ cuäng chùèng hiïíu roä mònh
laâm gò, töi chiïëm hûäu thên xaác cö ngay dûúái àêët, úã giûäa nhaâ. Cö
kheä buöng möåt tiïëng rïn, nhûng thên thïí cö rûúán thùèng lïn vò
khoaái laåc vaâ dñnh chùåt vaâo töi khöng chõu buöng ra nûäa. Töi nheå
nhaâng gúä ra röìi xuöëng biïín tùæm vò ngûúâi töi àêìy àêët. Zoraima ài
theo töi, vaâ chuáng töi cuâng tùæm vúái nhau. Töi kyâ lûng cho cö, cö xaát
hai chên vaâo hai tay töi, röìi chuáng töi cuâng vïì nhaâ. Lali àang ngöìi
úã chöî chuáng töi vûâa nùçm vúái nhau, khi chuáng töi vïì thò cö àaä hiïíu
hïët. Cö àûáng dêåy quaâng tay lïn cöí töi vaâ êu yïëm hön töi, röìi cö lêëy
caánh tay em gaái vaâ dòu noá ài ra bùçng cûãa cuãa töi, àoaån quay laåi vaâ
ra bùçng caái cûãa daânh riïng cho mònh. Töi nghe thêëy nhûäng tiïëng
àêåp vaách tûâ phña ngoaâi. Töi ra thò tröng thêëy Lali, Zoraima vaâ hai
ngûúâi àaân baâ khaác nûäa àang duâng möåt thanh sùæt àïí àuåc vaách. Töi
hiïíu rùçng hoå muöën khoeát thïm möåt caái cûãa thûá tû. Àïí cho vaách
khoãi nûát ra quaá röång, hoå duâng caái bònh tûúái nûúác vaâo vaách. Chó
möåt laát sau caái cûãa àaä khoeát xong. Zoraima xua nhûäng maãnh vúä ra
ngoaâi. Tûâ nay trúã ài möåt mònh cö seä ra vaâo caái cûãa naây, cö seä khöng
bao giúâ duâng àïën cûãa cuãa töi nûäa.
Öng thuã lônh àïën cuâng vúái ba ngûúâi Anh-àiïng vaâ ngûúâi em
trai (vïët thûúng úã chên anh naây nay àaä gêìn thaânh seåo). Öng ta
nhòn caái hònh veä trïn gûúng vaâ nhòn boáng mònh trong gûúng. Öng
ta kinh ngaåc vaâ vui mûâng khi thêëy caái àêìu höí àûúåc veä àeåp nhû vêåy
vaâ khi thêëy mùåt mònh àûúåc phaãn chiïëu trong gûúng. Öng ta khöng
hiïíu töi àõnh laâm gò. Luác bêëy giúâ mûåc àaä khö, töi àùåt têëm gûúng
lïn baân, àïí túâ giêëy trong lïn mùåt gûúng vaâ bùæt àêìu àöì laåi. Cöng
viïåc naây rêët dïî, chùèng mêëy chöëc maâ xong. Cêy buát chò sao laåi àuáng
tûâng neát veä, khöng àêìy möåt nûãa giúâ sau, trûúác khi àöi mùæt àêìy
hûáng thuá cuãa moåi ngûúâi, töi àaä coá àûúåc möåt hònh veä cuäng hoaân myä
khöng keám gò nguyïn baãn. Möîi ngûúâi lêìn lûúåt cêìm túâ giêëy lïn
ngùæm nghña, so saánh caái àêìu höí trïn ngûåc töi vúái caái àêìu höí trïn túâ
giêëy. Töi cho Lali nùçm lïn baân, nhêëp möåt ñt nûúác lïn buång cö bùçng
möåt caái khùn ûúát röìi àùåt möåt túâ giêëy than lïn àêëy vaâ trïn cuâng laâ
túâ giêëy cuãa hònh veä. Töi veä möåt vaâi àûúâng, vaâ sûå kinh ngaåc cuãa moåi
ngûúâi lïn àïën cûåc àöå khi hoå thêëy trïn buång cuãa Lali hiïån roä möåt
phêìn cuãa hònh veä. Maäi àïën luác êëy öng thuã lônh múái hiïíu rùçng bao
nhiïu cöng sûác cuãa töi naäy giúâ laâ àïí laâm vûâa loâng öng ta.
Nhûäng con ngûúâi khöng biïët giaã döëi, vò chûa àûúåc qua möåt
quaá trònh giaáo duåc cuãa ngûúâi vùn minh, bao giúâ cuäng phaãn ûáng
möåt caách tûå nhiïn, caãm thuå nhû thïë naâo thò phaãn ûáng nhû thïë. Hoå
haâi loâng hay bêët maän, vui hay buöìn, thêëy hûáng thuá hay dûãng dûng
àïìu laâ möåt caách tûå phaát vaâ höìn nhiïn. Tñnh ûu viïåt cuãa nhûäng
ngûúâi Anh-àiïng thuêìn nhêët nhû mêëy ngûúâi Guajiros naây thêåt roä
raâng. Hoå vûúåt chuáng ta vïì moåi mùåt, vò khi hoå àaä thêu naåp möåt
ngûúâi naâo vaâo khöëi cöång àöìng cuãa hoå thò têët caã nhûäng gò hoå coá àïìu
laâ cuãa ngûúâi êëy, vaâ vïì phêìn hoå, khi nhêån àûúåc cuãa ngûúâi êëy möåt sûå
quan têm duâ nhoã nhùåt àïën àêu thò caái têm höìn hïët sûác nhaåy caãm
cuãa hoå cuäng xuác àöång sêu xa. Töi àaä quyïët àõnh vaåch trûúác nhûäng
neát chñnh bùçng dao caåo àïí ngay trong buöíi àêìu tiïn nhûäng àûúâng
viïìn cuãa hònh veä àaä ùn hùèn vaâo da. Sau àoá töi seä duâng ba cêy kim
àoáng vaâo möåt caái que nhoã xùm thïm vaâo nhûäng àûúâng àaä vaåch röìi
xùm tiïëp nhûäng àûúâng khaác. Höm sau töi bùæt tay vaâo viïåc.
Henry Charrlere 72
Thuã lônh Zato nùçm trïn baân. Sau khi àöì laåi möåt lêìn nûäa caái
hònh veä trïn giêëy mõn sang möåt túâ giêëy trùæng khaác dai hún, töi
duâng möåt cêy buát chò cûáng vaâ möåt túâ giêëy than in caái hònh êëy lïn
da buång öng. Lúáp da naây àaä dûúåc böi sùén möåt lúáp höì loaäng bùçng
àêët seát trùæng pha vúái nûúác, röìi àïí cho khö. Hònh veä àûúåc in lïn rêët
roä, töi àïí möåt luác cho noá khö hùèn. Öng thuã lônh nùçm yïn trïn baân,
ngûúâi cûáng àú, khöng daám nhuác nhñch, ngay caã caái àêìu cuäng khöng
daám nghiïng qua nghiïng laåi vò súå laâm hoãng caái hònh veä maâ töi àaä
cho öng ta xem trong têëm gûúng. Töi duâng dao caåo vaåch têët caã caác
neát chñnh. Maáu chó ró ra chuát ñt, ró ra àïën àêu töi lau àïën àêëy, khi
têët caã nhûäng àûúâng neát giêëy than hùçn lïn àaä àûúåc thay bùçng
nhûäng àûúâng raåch maãnh maâu àoã, töi lêëy mûåc chaâm böi lïn khùæp
ngûåc. Mûåc chó khoá ùn úã nhûäng chöî töi raåch húi maånh, vò úã nhûäng
chöî êëy maáu cûá laâm cho mûåc khöng ngêëm xuöëng àûúåc, coân nhòn
chung thò hònh veä nöíi lïn rêët roä vaâ rêët àeåp. Taám ngaây sau Zato àaä
coá caái àêìu höí trïn ngûåc, möìm haá to, vúái caái lûúäi maâu höìng, böå nanh
trùæng, caái muä vaâ böå ria àen, vaâ caã àöi mùæt nûäa. Töi rêët haâi loâng vïì
taác phêím cuãa mònh: noá àeåp hún caái àêìu höí cuãa töi, maâu sùæc tûúi
hún. Khi vaãy àaä troác hïët töi duâng kim xêm laåi möåt vaâi chöî chûa
àûúåc àêåm. Zato haâi loâng àïën nöîi öng ta baão Zorillo àùåt mua saáu
têëm gûúng phaát cho möîi nhaâ möåt têëm vaâ hai têëm nûäa cho nhaâ öng
ta.
Nhûäng ngaây, nhûäng tuêìn, nhûäng thaáng lêìn lûúåt tröi qua.
Bêy giúâ àaä laâ thaáng tû vaâ nhû vêåy töi úã àêy àaä àûúåc böën thaáng. Sûác
khoãe töi rêët töët. Cú bùæp töi àïìu maånh vaâ àöi chên töi àaä quen ài
àêët cho nïn coá thïí ài böå rêët xa maâ khöng mïåt trong nhûäng chuyïën
ài sùn caác giöëng thùçn lùçn lúán. Vûâa röìi töi quïn khöng noái rùçng sau
buöíi ài thùm öng thêìy mo lêìn àêìu töi àaä yïu cêìu Zorillo kiïëm cho
töi möåt ñt thuöëc i-öët, möåt ñt nûúác oxy möåt ñt böng, mêëy cuöån böng,
mêëy chuåc viïn kyá ninhvaâ stovarsol. Daåo trûúác úã bïånh viïån töi àaä
thêëy möåt ngûúâi tuâ khöí sai coá möåt caái muån loeát to khöng keám gò caái
muån cuãa öng thêìy mo. Töi thêëy Chatal, ngûúâi y taá nghiïìn möåt viïn
stovarsol röìi rùæc vaâo àêëy. Zorillo àaä àem caác thûá àoá àïën cho töi, laåi
tûå àöång àûa thïm möåt ñt thuöëc múä nûäa. Töi àaä gûãi con dao göî nhoã
cho öng thêìy mo, vaâ öng ta àaä traã lúâi bùçng caách gûãi con dao cuãa
öng cho töi. Töi phaãi nùn nó maäi vaâ noái ài noái laåi àuã caách öng ta
múái chõu àïí cho töi chûäa. Nhûng töi múái böi thuöëc àûúåc vaâi ba lêìn
thò caái muån àaä thu heåp laåi chó coân möåt nûäa, sau àoá öng ta tiïëp tuåc
tûå böi thuöëc lêëy, röìi àïën möåt ngaây kia öng ta gûãi cho töi con dao göî
lúán àïí töi àïën xem öng ta àaä khoãi hùèn. Khöng bao giúâ coá ai biïët
rùçng chñnh töi àaä chûäa cho öng ta khoãi.
Hai cö vúå cuãa töi khöng buöng töi ra àûúåc möåt phuát. Khi naâo
Lali ài vúát trai thò Zoraima úã nhaâ vúái töi. Coân hïî Zoraima ài thò
Lali ngöìi chúi vúái töi. Thuã lônh Zato sinh con trai. Khi chuyïín
buång, vúå öng ra baäi biïín choån möåt taãng àaá lúán àïí traánh úã phña sau
cho àûâng ai tröng thêëy, möåt baâ vúå khaác cuãa Zato bûng cho baâ möåt
caái gioã lúán àûång baánh nûúáng, nûúác ngoåt vaâ nhûäng taãng àûúâng àen
hai cên möåt. Chùæc baâ ta àeã vaâo luác böën giúâ chiïìu, vò àïën khi mùåt
trúâi lùån baâ vûâa reo vûâa ài vïì phña laâng, hai tay giú cao àûáa con.
Trûúác khi baâ ta vïì àïën núi thò Zato cuäng àaä biïët rùçng àoá laâ möåt
àûáa con trai. Töi àoaán àûúåc rùçng nïëu àoá laâ möåt àûáa con gaái thò baâ
vúå seä lùèng lùång bïë con vïì, khöng reo hoâ gò caã, khöng giú cao àûáa
con lïn nhû vêåy. Lali duâng àiïåu böå giaãng giaãi cho töi hiïíu àiïìu àoá.
Ngûúâi àaân baâ Anh-àiïng ài túái röìi dûâng laåi sau khi giú cao àûáa con
lïn. Zato dang hai tay ra phña trûúác vaâ reo lïn, nhûng vêîn àûáng
yïn taåi chöî. Luác bêëy giúâ ngûúâi meå laåi bûúác túái mêëy thûúác nûäa, laåi
giú cao àûáa con, reo lïn röìi àûáng laåi. Zato laåi reo vaâ dang hai tay
ra. Cûá nhû thïë nùm saáu lêìn trong khoaãng ba böën chuåc meát cuöëi
cuâng. Zato vêîn àûáng yïn úã ngûúäng cûãa nhaâ mònh. Öng ta àûáng
trûúác caái cûãa lúán, vaâ moåi ngûúâi àïìu chen chuác úã hai bïn. Ngûúâi meå
àûáng laåi khi chó coân nùm saáu bûúác, baâ ta giú cao àûáa con vaâ reo
lïn. Luác bêëy giúâ Zato tiïën túái luöìn hai tay dûúái naách thùçng beá, bïë
noá lïn cao, röìi quay vïì phña àöng reo ba tiïëng vaâ giú noá lïn ba lêìn.
Röìi öng ta àùåt thùçng beá ngöìi trïn caánh tay phaãi, cho noá nùçm ngang
trïn ngûåc, cho àêìu noá chui vaâo naách mònh röìi lêëy caánh tay traái che
noá. Xong öng ta ài vaâo cûãa lúán maâ khöng quay laåi. Moåi ngûúâi àïìu
vaâo theo, ngûúâi meå vaâo sau cuâng. Coá bao nhiïu nûúác quaã lïn men
àïìu àem ra cho moåi ngûúâi uöëng hïët.
Suöët caã tuêìn êëy, tûâ saáng àïën chiïìu ngûúâi ta tûúái nûúác vaâo
khoaãng àêët úã trûúác mùåt nhaâ cuãa thuã lônh Zato, röìi caã àaân öng lêîn
Henry Charrlere 74
àaân baâ àïën giêîm chên cho àêët deä xuöëng. Röët cuöåc hoå coá àûúåc möåt
caái sên hònh troân rêët röång bùçng àêët seát nïån chùåt. Ngaây höm sau hoå
dûång möåt caái lïu lúán bùçng da boâ, vaâ töi àoaán biïët sùæp coá höåi heâ àïën
núi. Dûúái lïìu da hoå baây hún hai mûúi caái chum lúán bùçng àêët nung
röìi roát nûúác quaã lïn men vaâo. Hoå àùåt nhûäng phiïën àaá xïëp thaânh
haâng löëi vaâ xung quanh chêët nhûäng àöëng cui, khö coá, xanh coá, möîi
ngaây möåt chêët cao thïm. Trong söë cuãi àoá coá möåt phêìn lúán àaä àûúåc
biïín têëp vaâo tûâ lêu, nay àaä khö, trùæng vaâ nhùén.
Coá nhûäng thên cêy rêët lúán àaä àûúåc keáo tûâ biïín lïn khöng biïët
tûâ bao giúâ: Trïn caác phiïën àaá hoå àaä dûång hai caái coåc phña trïn chôa
àöi cao bùçng nhau: àoá laâ hai cöåt truå cuãa möåt caái loâ quay khöíng löì.
Böën con ruâa lêåt ngûãa, hún ba mûúi con thùçn lùçn khöíng löì haäy coân
söëng, moáng chên bõ bêët cheáo vaâo nhau khöng chaåy ài àêu àûúåc, hai
con cûâu: caã àaân hy sinh vêåt êëy àang chúâ ngûúâi ta laâm thõt. Ngoaâi
ra coân coá ñt nhêët laâ hai ngaân caái trûáng ruâa biïín.
Möåt buöíi saáng noå coá khoaãng mûúâi lùm ngûúâi cûúäi ngûåa àïën,
têët caã àïìu laâ ngûúâi Anh-àiïng, cöí àeo voâng, àöåi muä rúm vaânh rêët
röång, àoáng khöë, chên, àuâi vaâ möng àïí trêìn, mònh mùåc aáo khöng
tay bùçng da cûâu löån traái. Ai nêëy àïìu giùæt möåt con dao gùm lúán úã
thùæt lûng, coá hai ngûúâi àeo suáng sùn hai noâng, ngûúâi cêìm àêìu coá
möåt khêíu caác bin tûå àöång vaâ mùåc möåt chiïëc aáo veát rêët àeåp, öëng tay
bùçng da àen, thùæt möåt caái nõt giùæt àêìy àaån. Ngûåa hoå cûúäi rêët àeåp,
nhoã nhûng hùng, con naâo löng cuäng maâu xaám coá àöëm trùæng. Trïn
möng ngûåa àïìu coá buöåc möåt boá coã khö. Tûâ xa hoå àaä baáo hiïåu cho
moåi ngûúâi biïët hoå àïën bùçng nhûäng phaát suáng, nhûng vò hoå phi
nûúác àaåi cho nïn vûâa nghe tiïëng suáng àaä thêëy hoå àïën núi ngay. Võ
thuã lônh cuãa àoaân ngûúâi naây giöëng Zato vaâ em trai öng möåt caách kyâ
laå, tuy coá lúán tuöíi hún. Xuöëng ngûåa, võ thuã lônh êëy ài thùèng vïì phña
Zato vaâ hai ngûúâi chaåm tay vaâo vai nhau. Võ khaách ài vaâo nhaâ möåt
mònh, Zato theo sau, röìi laåi ài ra, trïn tay bïë thùçng beá múái àeã. Öng
ta giú noá ra cho moåi ngûúâi tröng roä, röìi laâm nhûäng cûã chó giöëng
nhû Zato àaä laâm höm trûúác: sau khi àûa noá vïì hûúáng mùåt trúâi moåc,
öng ta dêëu noá dûúái naách vaâ che caánh tay traái lïn, röìi ài vaâo nhaâ.
Bêëy giúâ têët caã nhûäng ngûúâi cûúäi ngûåa àïìu nhaãy xuöëng àêët, buöåc
ngûåa caách àêëy möåt quaäng, boá coã khö treo luãng lùèng úã cöí tûâng con.
Vaâo khoaãng giûäa trûa möåt töëp àaân baâ Anh-àiïng ài trïn möåt caái xe
lúán coá böën ngûåa keáo, vaâo laâng. Ngûúâi àaánh xe laâ Zorillo. Trïn xe coá
caã thaãy àïën hai mûúi ngûúâi àaân baâ, àïìu coân treã, vaâ baãy taám àûáa beá
àïìu laâ con trai.
Trûúác khi Zorillo àïën, töi àaä àûúåc giúái thiïåu vúái caã àoaân ngûúâi
cûúäi ngûåa, bùæt àêìu tûâ võ thuã lônh. Zato chó cho töi àïí yá thêëy ngoán
chên uát bïn traái cuãa öng ta bùæt cheáo lïn trïn ngoán thûá tû. Em trai
öng ta cuäng thïë, vaâ võ thuã lônh múái àïën cuäng laåi nhû vêåy. Sau àoá
öng ta laåi chó cho töi thêëy rùçng phña dûúái caánh tay cuãa möîi ngûúâi
àïìu coá möåt thûã nöët ruöìi àen giöëng nhau. Töi hiïíu rùçng ngûúâi
khaách múái àïën laâ anh ruöåt cuãa thuã lônh laâng töi. Nhûäng hònh xùm
trïn ngûúâi Zato àûúåc moåi ngûúâi ngùæm khña khen ngúåi, nhêët laâ caái
àêìu höí.
Têët caã nhûäng ngûúâi àaân baâ Anh-àiïng múái àïën àïìu coá hoa
vùn àuã caác maâu sùæc veä khùæp ngûúâi, chó trûâ khuön mùåt. Lali khoaác
nhûäng chuöîi san hö vaâo cöí mêëy ngûúâi àaân baâ, vaâ nhûäng chuöîi voã
öëc vaâo cöí mêëy ngûúâi khaác Töi àïí yá àïën möåt ngûúâi àaân baâ Anh-
àiïng rêët àeåp, cao hún nhûäng ngûúâi khaác vöën coá têìm voác trung
bònh. Cö ta coá nhûäng àûúâng neát cuãa möåt ngûúâi àaân baâ yá tröng
nghiïng giöëng nhû möåt bûác phuâ àiïu trïn mùåt nhûäng chiïëc mïì-àay
maâ ngûúâi ta thûúâng àeo úã cöí. Toác cö ta maâu àen coá aánh tñm, mùæt
maâu cêím thaåch, rêët to, vúái àöi haâng mi rêët daâi vaâ àöi maây cong rêët
àeåp. Toác cö ta cùæt theo kiïíu Anh-àiïng, phña trûúác coá búâm xeán
thùèng, phña trïn coá àûúâng ngöi úã giûäa chia maái toác ra laâm hai phêìn
ruä xuöëng hai bïn tai. Maái toác àûúåc cùæt rêët thùèng úã khoaãng giûäa cöí.
Àöi vuá bùçng cêím thaåch gêìn saát nhau úã phña goác múã ra hai bïn möåt
caách haâi hoâa.
Lali giúái thiïåu töi vúái cö ta vaâ dùæt cö ta vïì nhaâ chuáng töi cuâng
vúái Zoraima vaâ möåt cö gaái Anh-àiïng khaác rêët treã mang theo mêëy
caái cöëc göî vaâ möåt boá buát löng. Söë laâ mêëy ngûúâi àaân baâ múái àïën naây
coá nhiïåm vuå veä hoa vùn cho phuå nûä trong laâng. Töi àûúåc chûáng
kiïën caái cöng trònh nghïå thuêåt maâ cö gaái xinh àeåp kia thûåc hiïån
trïn ngûúâi Lali vaâ Zoraima. Buát löng cuãa hoå laâm bùçng möåt que göî
coá gùæn möåt duám len úã àêìu. Cö gaái chêëm noá vaâo mêëy caái cöëc àûång
thuöëc maâu àïí veä. Töi cuäng lêëy cêy buát löng cuãa töi ra, vaâ bùæt àêìu
Henry Charrlere 76
tûâ röën Lali, töi veä möåt cêy hoa coá hai caânh ài lïn hai búâ vuá, röìi veä
nhûäng caánh hoa maâu höìng trïn hai vuá, coân àêìu vuá thò töi böi vaâng.
Tröng nhû möåt böng hoa heá núã, úã giûäa coá nhuåy vaâng. Ba cö con gaái
kia muöën töi veä caã cho hoå nûäa. Viïåc naây töi phaãi hoãi Zorillo. Anh ta
àïën vaâ noái rùçng möåt khi hoå àaä bùçng loâng thò töi muöën veä gò cho hoå
cuäng àûúåc caã. Töi àaä lêm vaâo möåt tònh thïë thêåt àùåc biïåt. Suöët hún
hai tiïëng àöìng höì töi phaãi veä maâu lïn buång vaâ vuá cuãa têët caã caác cö
Anh-àiïng, khaách cuäng nhû chuã. Zoraima nhêët àõnh àoâi töi veä thêåt
giöëng nhû Lali. Trong khi àoá, dên laâng àaä quay xong mêëy con cûâu
vaâ nûúáng thõt hai con ruâa àaä àûúåc àaä àûúåc xeã ra tûâng miïëng. Thõt
cuãa noá àoã tûúi giöëng nhû thõt boâ, tröng rêët ngon laânh.
Töi àûúåc ngöìi gêìn Zato vaâ böë öng ta úã dûúái lïìu. Àaân öng ùn
möåt bïn, àaân baâ ùn bïn kia, khöng kïí nhûäng ngûúâi bûng doån thûác
ùn cho chuáng töi. Àaám höåi kïët thuác bùçng möåt thûá àiïåu vuä, khi àaä
khaá khuya. Àïí àïåm cho àiïåu vuä, möåt ngûúâi àaân öng Anh-àiïng
thöíi möåt cêy saáo bùçng göî phaát ra nhûäng êm thanh cao húi àún àiïåu
vaâ àaánh lïn hai caái tröëng bùçng da cûâu. Coá nhiïìu ngûúâi, caã àaân öng
lêîn àaân baâ, say rûúåu, nhûng khöng thêëy xaãy ra chuyïån gò khoá coi.
Öng thêìy cuäng cûúäi lûâa àïën dûå. Ai cuäng nhòn caái seåo maâu höìng àaä
thay thïë cho caái muån sêu quaãng maâ moåi ngûúâi àïìu biïët roä. Hoå àïìu
lêëy laâm ngaåc nhiïn khi thêëy noá àaä khoãi. Chó coá Zorillo vaâ töi laâ biïët
roä ngoån ngaânh, Zorillo giaãng giaãi cho töi biïët rùçng thuã lônh cuãa böå
laåc àïën dûå höåi laâ öng böë cuãa Zato, thûúâng àûúåc goåi laâ Justo, coá
nghôa laâ Cöng Bùçng. Öng ta laâ ngûúâi chuyïn xûã caác vuå tranh chêëp
giûäa nhûäng ngûúâi thuöåc caác böå laåc khaác nhau trong chuãng töåc
Guajiros. Anh ta cuäng noái cho töi biïët rùçng khi coá chuyïån xñch
mñch vúái ngûúâi Iapus, möåt chuãng töåc Anh-àiïng khaác, hai bïn hoåp
laåi àïí baân xem seä múã cuöåc chiïën tranh vúái nhau hay daân xïëp vúái
nhau. Khi möåt ngûúâi Anh-àiïng bõ möåt ngûúâi thuöåc chuãng töåc khaác
giïët chïët, hoå coá thïí traánh àûúåc chiïën tranh bùçng caách thoãa thuêån
vúái nhau laâ keã giïët ngûúâi böìi thûúâng cho böå laåc coá ngûúâi bõ giïët.
Nhiïìu khi cuãa böìi thûúâng coá thïí lïn túái hai trùm con boâ, vò caác
vuâng nuái vaâ chên nuái, böå laåc naâo cuäng nuöi àûúåc rêët nhiïìu boâ.
Àaáng tiïëc laâ hoå khöng bao giúâ tiïm chuãng boâ àïí phoâng ngûâa bïånh
söët lúã möìm vaâ caác bïånh dõch thûúâng laâm chïët rêët nhiïìu suác vêåt.
Zorillo cho rùçng tònh hònh àoá cuäng coá mùåt töët, vò nïëu khöng coá
nhûäng thûá bïånh êëy thò söë suác vêåt seä quaá nhiïìu. Boâ cuãa ngûúâi Anh-
àiïng khöng àûúåc àem baán cöng khai úã Colombia hay úã Venezuela,
maâ chó àûúåc àöíi chaác quanh quêín trong phaåm vi laänh thöí Anh-
àiïng, vò ngûúâi ta súå bïånh söët lúã möìm seä lan vaâo hai xûá naây.
Nhûng, vêîn theo Zorillo, trong vuâng nuái ngûúâi ta buön lêåu gia suác
rêët nhiïìu. Võ khaách cuãa böå laåc thuã lônh Cöng Bùçng nhúâ Zorillo baão
töi àïën thùm öng ta trong laâng cuãa böå laåc do öng àûáng àêìu. Laâng
naây hònh nhû coá àïën möåt trùm maái nhaâ. Öng ta baão töi cuâng àïën
vúái Lali vaâ Zoraima, öng ta seä cho möåt nïëp nhaâ riïng, vaâ dùån töi
àûâng àem gò theo vò úã àêëy töi coá àuã caác thûá cêìn duâng, chó cêìn mang
theo nhûäng duång cuå xùm hònh àïí xùm cho öng ta möåt caái àêìu höí.
Öng ta thaáo caái nõt gên bùçng da àen thùæt úã cöí tay ra tùång töi. Theo
Zorillo thò àoá laâ möåt cûã chó coá yá nghôa quan troång cho biïët rùçng öng
ta laâ baån cuãa töi vaâ trûúác nhûäng yá muöën cuãa töi öng ta seä khöng àuã
sûác tûâ chöëi. Öng ta hoãi töi xem töi coá muöën coá möåt con ngûåa khöng,
töi traã lúâi laâ coá nhûng töi khöng daám nhêån vò úã àêy hêìu nhû khöng
coá coã. Öng ta liïìn noái rùçng Lali hay Zoraima möîi khi cêìn coá thïí
àïën cùæt coã úã möåt núi chó caách laâng töi nûãa ngaây ài ngûåa, öng ta chó
roä caách ài àïën núi êëy vaâ noái thïm rùçng úã àêëy coã töët vaâ ngon. Töi
àaânh nhêån con ngûåa maâ öng noái laâ chó ñt nûäa öng seä gûãi àïën cho töi
Nhên dõp Zorillo úã laåi àêy khaá lêu, töi noái rùçng töi tin anh ta
vaâ hy voång rùçng anh ta seä khöng phaãn böåi töi khi töi cho anh biïët yá
àõnh ài Venezuela. Anh ta liïìn noái roä cho töi biïët nhûäng möëi nguy
hiïím cuãa nhûäng vuâng nùçm trong khoaãng ba mûúi cêy söë hai bïn
biïn giúái. Theo nhûäng taâi liïåu cuãa dên buön lêåu thò phaái Venezuela
nguy hiïím hún phña Colombia. Mùåt khaác, baãn thên anh ta coá thïí
àûa töi ài vïì phña Colombia gêìn àïën têån Santa Marta, vaâ noái thïm
rùçng töi àaä tûâng ài qua àûúâng naây, vaâ theo anh ta thò ài Colombia
coá lúåi hún. Anh ta bùçng loâng giuáp töi kiïëm möåt cuöën tûâ àiïín khaác
hay töët hún laâ nhûäng cuöën saách hoåc tiïëng Têy Ban Nha trong àoá coá
nhûäng cêu mêîu. Theo anh ta nïëu töi têåp giaã vúâ noái caâ lùm thêåt dûä
thò seä rêët coá lúåi vò khi nghe töi noái ngûúâi ta seä söët ruöåt vaâ seä tûå noái
nöët nhûäng cêu dúã dang maâ khöng àïí yá àïën caách phaát êm lú lúá cuãa
töi. Thïë laâ chuáng töi àaä nhêët trñ: anh ta seä mua cho töi mêëy cuöën
Henry Charrlere 78
saách, möåt têëm baãn àöì caâng chi tiïët caâng töët vaâ khi cêìn seä àaãm
àûúng viïåc giuáp töi baán ngoåc trai àïí lêëy tiïìn Colombia. Zorillo giaãi
cho töi hiïíu rùçng ngûúâi Anh-àiïng, bùæt àêìu tûâ öng thuã lônh, chó coá
thïí taán thaânh quyïët àõnh ra ài cuãa töi, vò möåt khi töi àaä muöën thïë,
hoå seä lêëy laâm tiïëc nhûng cuäng seä hiïíu rùçng töi tòm caách trúã vïì vúái
àöìng chuãng laâ leä tûå nhiïn. Caái khoá laâ Zoraima vaâ nhêët laâ Lali. Caã
hai ngûúâi, nhêët laâ Lali, àïìu rêët coá thïí bùæn chïët töi. Mùåt khaác,
Zorillo cuäng cho töi biïët möåt àiïìu maâ töi khöng ngúâ: Zoraima àaä coá
thai. Trûúác àoá töi khöng àïí yá, cho nïn nghe noái nhû vêåy töi rêët
kinh ngaåc.
Höåi heâ àaä kïët thuác, khaách khûáa àaä ra vïì, caái lïìu da boâ àaä
àûúåc thaáo gúä, moåi viïåc trúã laåi nhû cuä, ñt nhêët laâ bïì ngoaâi. Töi àaä
nhêån àûúåc con ngûåa cuãa thuã lônh Justo tùång, möåt con tuêën maä
maâu xaám coá àöëm trùæng, àuöi daâi saát àêët, búâm maâu xaám baåch kim
rêët àeåp. Lali vaâ Zoraima chùèng bùçng loâng chuát naâo, vaâ öng thêìy
mo coá cho goåi töi àïën àïí noái cho töi biïët rùçng Lali vaâ Zoraima coá
hoãi öng ta xem thûã nïëu hoå cho con ngûåa ùn thuãy tinh àêm vuån cho
noá chïët ài thò hoå coá bõ sao khöng. Öng thêìy mo àaä traã lúâi hai cö laâ
khöng àûúåc laâm nhû thïë vò töi àûúåc möåt öng thêìn Anh-àiïng naâo
àoá che chúã cho nïn nïëu hai cö boã thuãy tinh vuån vaâo thûác ùn cuãa
ngûåa thò chöî thuãy tinh àoá tûác khùæc seä chui vaâo buång hai cö. Öng ta
noái thïm rùçng theo öng khöng coá gò àaáng súå vïì phña hoå nûäa, nhûng
àiïìu àoá cuäng khöng chùæc hoaân toaân. Töi phaãi coi chûâng. Coân vïì
phêìn töi thò sao? Khöng sao caã, öng ta noái thïë. Nïëu hai cö thêëy töi
sûãa soaån ra ài thêåt, quaá lùæm hoå cuäng chó coá thïí giïët töi bùçng möåt
phaát suáng, nhêët laâ Lali. Liïåu töi coá thïí tòm caách thuyïët phuåc hoå àïí
hoå cho töi ài, hûáa rùçng töi nhêët àõnh seä trúã laåi khöng? Töëi kyå,
khöng bao giúâ àûúåc àïí cho hoå thêëy rùçng töi muöën ra ài.
Öng thêìy mo àaä noái àûúåc cho töi hiïíu têët caã nhûäng àiïìu: àoá
àuáng höm êëy öng ta cho goåi caã Zorillo àïën laâm thöng ngön. Tònh
hònh rêët nghiïm troång cho nïn phaãi àïì phoâng hïët caách, Zorillo kïët
luêån nhû vêåy. Töi vïì nhaâ. Zorillo cuäng vïì bùçng möåt con àûúâng
khaác - (khi àïën àêy, anh ta cuäng àaä giûä yá ài möåt con àûúâng khaác
hùèn con àûúâng cuãa töi). Trong laâng khöng coá ai biïët laâ Zorillo lïn
chöî öng thêìy mo cuâng möåt luác vúái töi.
Àaä saáu thaáng tröi qua, vaâ töi rêët noáng loâng muöën ra ài. Coá
möåt höm ài àêu vïì, töi bùæt gùåp Lali vaâ Zoraima lom khom trïn
têëm baãn àöì. Hai cö àang cöë àoaán xem nhûäng hònh veä ngoùçn ngoeâo
trïn túâ giêëy kia laâ caái gò. Hai cö ngaåi nhêët laâ caái hònh coá nhûäng
muäi tïn chó ra böën phûúng trúâi. Röët cuåc hoå chùèng hiïíu gò nhûng
vêîn àoaán rùçng túâ giêëy naây coá möåt caái gò rêët hïå troång àöëi vúái cuöåc
àúâi cuãa vúå chöìng chuáng töi. Buång Zoraima àaä bùæt àêìu to lïn khaá
roä. Lali húi ghen vaâ bùæt töi phaãi laâm tònh vaâo bêët cûá giúâ naâo khöng
kïí ngaây hay àïm, hïî coá núi thuêån tiïån möåt chuát laâ àûúåc. Zoraima
cuäng àoâi laâm tònh, nhûng may thay, chó ban àïm thöi. Töi àaä àïën
thùm thuã lônh Cöng Bùçng, öng cuãa Zato. Caã Lali vaâ Zoraima cuäng
cuâng ài vúái töi. Rêët may laâ höm trûúác töi àaä giûä laåi hònh veä àêìu höí,
cho nïn bêy giúâ töi coá thïí duâng noá àïí àöì lïn ngûåc öng thuã lônh.
Trong saáu ngaây viïåc xùm hònh àaä xong, vò lúáp vaãy àêìu àaä troác rêët
nhanh sau khi öng ta rûãa ngûåc bùçng nûúác coá boã chuát vöi söëng.
Justo haâi loâng àïën nöîi möîi ngaây öng soi gûúng àïën mêëy lêìn. Trong
khi töi coân úã àêëy thò Zorillo àïën. Vúái sûå àöìng yá cuãa töi, anh ta noái
chuyïån vúái thuã lônh vïì dûå àõnh cuãa töi, vò töi muöën öng àöíi cho töi
con ngûåa. Ngûåa cuãa ngûúâi Guajiros maâu xaám coá àöëm trùæng khöng
hïì coá úã Colombia, nhûng öng thuã lônh coá ba con ngûåa höìng, vöën laâ
ngûåa xûá Colombia. Biïët àûúåc yá àõnh cuãa töi, öng ta cho ngûúâi ài
bùæt ngûåa ngay. Töi choån möåt con coá veã àùçm tñnh nhêët öng ta liïìn
ra lïånh àoáng yïn, lùæp baân àaåp vaâ möåt caái haâm thiïëc, vò ngûåa cuãa
hoå khöng coá yïn, vaâ haâm thiïët chó laâ möåt khuác xûúng. Sau khi àaä
trang bõ töi theo kiïíu Colombia, thuã lônh àùåt vaâo tay töi súåi dêy
cûúng bùçng da nêu, röìi trûúác mùåt töi öng ta àïëm cho Zorillo ba
mûúi chñn àöìng tiïìn vaâng möîi àöìng ùn möåt trùm pesos. Zorillo coá
nhiïåm vuå giûä söë tiïìn naây àïí trao laåi cho töi khi töi ra ài. Öng ta
muöën tùång töi khêíu caác-bin Winchester tûå àöång cuãa öng ta, nhûng
töi tûâ chöëi. Vaã laåi Zorillo cuäng àaä noái rùçng töi khöng thïí mang vuä
khñ vaâo Colombia àûúåc. Luác bêëy giúâ thuã lônh Cöng Bùçng àûa cho
töi hai muäi tïn daâi bùçng ngoán tay boåc trong möåt caái tuái da nhoã.
Zorillo noái cho töi biïët rùçng nhûäng muäi tïn naây àaä àûúåc têím möåt
thûá thuöëc àöåc rêët maånh vaâ rêët quyá.
Henry Charrlere 80
Zorillo chûa bao giúâ thêëy maâ cuäng chûa bao giúâ coá nhûäng muäi
tïn têím thuöëc àöåc. Anh ta coá nhiïåm vuå giûä mêëy muäi tïn naây cho
àïën khi töi lïn àûúâng. Töi khöng biïët laâm thïë naâo àïí baây toã loâng
biïët ún cuãa töi àöëi vúái loâng töët tuyïåt vúâi cuãa thuã lônh Cöng Bùçng.
Öng ta noái töi qua Zorillo rùçng öng ta biïët àûúåc ñt nhiïìu vïì cuöåc àúâi
töi vaâ töi nghô rùçng caái phêìn maâ öng ta chûa biïët chùæc phaãi phong
phuá lùæm, vò dûúái mùæt öng töi laâ möåt con ngûúâi hoaân haão; öng ta noái
laåi rùçng àêy laâ lêìn àêìu tiïn trong àúâi öng àûúåc biïët roä vïì möåt ngûúâi
da trùæng, trûúác kia öng coi têët caã nhûäng ngûúâi da trùæng nhû laâ
nhûäng keã thuâ, nhûng tûâ nay öng seä quyá mïën hoå vaâ tòm caách biïët
thïm möåt ngûúâi nûäa giöëng nhû töi. Öng noái:
- Anh haäy nghô cho kyä trûúác khi lïn àûúâng ài àïën möåt vuâng
àêët coá nhiïìu keã thuâ cuãa anh vaâ rúâi boã vuâng àêët naây, núi maâ anh
chó coá nhûäng ngûúâi baån.
Öng ta laåi noái rùçng Zato vaâ baãn thên öng seä tröng nom Lali
vaâ Zoraima, rùçng àûáa con cuãa Zoraima bao giúâ cuäng seä coá àûúåc möåt
võ trñ vinh hiïín trong böå laåc (nïëu noá seä laâ con trai, dô nhiïn). Öng
noái tiïëp:
- Töi thò töi chùèng muöën anh ra ài. Nïëu anh úã laåi, töi seä cho
anh cö gaái xinh àeåp maâ anh àaä gùåp trong ngaây höåi. Àoá laâ möåt àûáa
con gaái töët, vaâ noá cuäng yïu anh. Nïëu vêåy anh coá thïí úã laåi àêy vúái
töi. Anh seä coá möåt ngöi nhaâ lúán vaâ muöën coá bao nhiïu boâ cuäng
àûúåc.
Töi tûâ giaä con ngûúâi tuyïåt vúâi àoá vaâ trúã vïì laâng. Suöët doåc
àûúâng, Lali khöng noái möåt cêu naâo. Cö ngöìi sau lûng töi, trïn con
ngûåa höìng. Caái yïn caâ vaâo àuâi laâm cho cö àau, nhûng cö vêîn khöng
heá rùng. Zoraima chung ngûåa vúái möåt ngûúâi Anh-àiïng. Zorillo trúã
vïì laâng anh ta bùçng möåt con àûúâng khaác. Ban àïm trúâi húi laånh.
Töi mùåc cho Lali chiïëc aáo veát bùçng da cûâu maâ thuã lônh Cöng Bùçng
múái cho töi. Cö cûá àïí mùåc, khöng noái lêëy möåt lúâi, khöng biïíu löå möåt
caãm xuác gò. Ngûúâi cö im nhû pho tûúång. Cö cûá àïí cho töi mùåc aáo
vaâo ngûúâi, chó thïë thöi. Ngûåa chaåy coá xoác nhiïìu, cö cuäng khöng öm
lûng töi àïí ngöìi cho vûäng. Vïì àïën laâng, trong khi töi gheá chaâo Zato,
cö dùæt ngûåa vïì trûúác, buöåc dêy cûúng vaâo cöåt nhaâ, neám möåt boá coã
trûúác mùåt noá, khöng thaáo yïn, khöng thaáo haâm thiïëc. Töi ngöìi vúái
Zato àïën möåt tiïëng àöìng höì röìi vïì nhaâ.
Khi naâo buöìn, ngûúâi Anh-àiïng, nhêët laâ phuå nûä, coá möåt
gûúng mùåt trêìm ngêm, kñn nhû bûng, khöng möåt thúá thõt naâo cûã
àöång, àöi mùæt chòm àùæm trong nöîi buöìn nhûng laåi khöng bao giúâ
khoác. Hoå coá thïí rïn ró, nhûng hoå khöng khoác. Àang nùçm, töi trúã
mònh vö tònh chaåm phaãi buång Zoraima lêìn nûäa. Caái voäng naây mùæc
rêët thêëp. Töi nùçm xuöëng thò caãm thêëy coá ai chaåm vaâo noá. Töi giaã vúâ
nguã. Lali ngöìi trïn möåt suác göî vaâ im lùång nhòn töi khöng nhuác
nhñch. Möåt laát sau töi laåi caãm thêëy sûå coá mùåt cuãa Zoraima: cö coá
thoái quen boáp naát mêëy böng hoa cam röìi xaát lïn ngûúâi, cho nïn da
cö coá möåt muâi thúm rêët riïng biïåt. Nhûäng böng hoa êëy cö thûúâng
mua tûâng tuái nhoã cuãa möåt ngûúâi àaân baâ Anh-àiïng thónh thoaãng
vêîn gheá vaâo laâng. Khi töi thûác dêåy hai cö vêîn ngöìi úã àêëy, im lòm
bêët àöång. Mùåt trúâi àaä lïn, luác êëy vaâo khoaãng taám giúâ. Töi dêîn hai
ngûúâi ra baäi biïín vaâ nùçm xuöëng lúáp caát khö. Lali vaâ Zoraima àïìu
ngöìi caånh töi. Töi vuöët lïn àöi vuá vaâ lïn buång Zoraima, nhûng cö
vêîn laånh nhû bùng. Töi keáo Lali nùçm xuöëng vaâ hön cö, nhûng cö
mñm chùåt möi laåi. Ngûúâi cheâo thuyïìn àaä àïën àúåi Lali. Chó nhòn
gûúng mùåt cuãa cö thöi, anh ta cuäng hiïíu ngay vaâ laãng ài núi khaác.
Töi thaânh thêåt xoát xa nhûng töi chùèng biïët laâm caách naâo, chó biïët
öm êëp vuöët ve hoå àïí cho hoå thêëy roä töi yïu hoå. Hoå vêîn chùèng noái
khöng rùçng. Chó nghô àïën cuöåc söëng cuãa hoå sau khi töi ra ài, töi
cuäng àaä thêëy röëi búâi caã ruöåt gan trûúác nöîi àau lúán lao cuãa hoå. Lali
muöën laâm tònh ngay cho bùçng àûúåc. Cö hiïën thên cho töi möåt caách
hêìu nhû tuyïåt voång. Vò nguyïn do gò? Nguyïn do chó coá thïí coá möåt:
cöë sao coá thai vúái töi. Saáng höm êëy, lêìn àêìu tiïn töi tröng thêëy möåt
cûã chó ghen tuöng cuãa Lali àöëi vúái Zoraima. Luác bêëy giúâ töi àang
vuöët ve caái buång vaâ àöi vuá cuãa Zoraima coân cö thò cùæn nheâ nheå vaâo
daái tai töi. Chuáng töi àang nùçm trïn baäi biïín úã möåt núi kñn gioá
trïn caát mõn. Lali ài túái, cêìm lêëy caánh tay em, röìi vuöët lïn caái buång
húi phöìng lïn cuãa cö em, röìi laåi vuöët lïn caái buång phùèng vaâ trún
cuãa mònh. Zoraima lêåp tûác àûáng dêåy nhûúâng chöî cho chõ bïn caånh
töi, veã nhû muöën noái: chõ coá lyá.
Henry Charrlere 82
Hai cö ngaây naâo cuäng laâm hïët moán naây àïën moán noå cho töi
ùn, nhûng hai cö thò chaã ùn gò hïët. Àaä ba ngaây röìi hoå khöng ùn gò.
Töi thùæng ngûåa vaâ suyát phaåm möåt sai lêìm nghiïm troång, sai lêìm
àêìu tiïn kïí tûâ hún nùm thaáng nay: töi àõnh àïën thùm öng thêìy mo
maâ khöng chúâ àûúåc pheáp. Giûäa àûúâng töi sûåc nhúá ra, nïn khöng
daám vaâo thùèng maâ chó ài qua ài laåi caách lïìu öng ta khoaãng hai
trùm meát. Öng ta àaä tröng thêëy töi vaâ ra hiïåu goåi töi àïën. Töi tòm
caách laâm cho öng ta hiïíu rùçng Lali vaâ Zoraima khöng chõu ùn nûäa.
Öng ta cho töi möåt caái haåt gò giöëng nhû haåt deã, dùån töi boã vaâo
chum nûúác ngoåt trong nhaâ. Töi vïì nhaâ vaâ boã caái höåt vaâo caái chum
lúán. Hai cö àaä uöëng nûúác nhiïìu lêìn maâ töi vêîn chùèng thêëy hoå ùn gò
caã. Lali khöng ài vúát trai nûäa. Höm nay, sau böën ngaây nhõn àoái
hoaân toaân, cö àaä laâm möåt viïåc thêåt laâ àiïn röì: cö àaä búi ra biïín
caách búâ gêìn hai trùm meát vaâ àem ba mûúi con soâ vïì cho töi ùn. Nöîi
tuyïåt voång cêm lùång cuãa hoå laâm cho töi hoang mang àïën nöîi töi
cuäng khöng ùn àûúåc nûäa. Tònh traång naây àaä keáo daâi àûúåc saáu
ngaây. Lali phaãi nùçm, ngûúâi cö hêm hêëp söët. Trong saáu ngaây trúâi cö
chó muát nûúác vaâi quaã chanh, ngoaâi ra chùèng coá gò nûäa. Zoraima ùn
möîi ngaây möåt lêìn vaâo giûäa trûa. Töi khöng coân biïët laâm thïë naâo
nûäa.
Höm àoá töi ngöìi caånh Lali. Lali nùçm trïn möåt chiïëc voäng maâ
töi àaä gêëp laåi traãi xuöëng àêët thaânh möåt thûá nïåm, mùæt cö nhòn àùm
àùm lïn maái nhaâ, ngûúâi cö bêët àöång. Töi nhòn Lali röìi laåi nhòn
Zoraima vúái caái buång cöåm lïn, röìi cuäng chùèng hiïíu roä taåi sao, nûúác
mùæt töi traâo ra: töi khoác. Khoác cho baãn thên, hay khoác cho hoå? Ai
maâ biïët àûúåc! Töi khoác, nûúác mùæt chaãy roâng roâng trïn hai maá.
Zoraima thêëy thïë liïìn cêët tiïëng rïn ró, luác bêëy giúâ Lali ngoaãnh laåi
vaâ thêëy mùåt töi giaân giuåa nûúác mùæt. Cö àûáng phùæt dêåy, àïën ngöìi
vaâo loâng töi, rïn khe kheä. Cö öm hön töi vaâ vuöët ve töi. Zoraima
quaâng möåt caánh tay lïn vai töi, Lali thò bùæt àêìu noái nhûäng gò
khöng roä, vûâa noái vûâa rïn ró. Zoraima àaáp laåi, hònh nhû cö traách
moác chõ. Lali lêëy möåt cuåc àûúâng àen to bùçng nùæm tay boã vaâo nûúác
khuêëy trûúác mùåt töi vaâ uöëng hai húáp hïët saåch. Röìi cö cuâng ra ngoaâi
vúái Zoraima, töi nghe thêëy tiïëng hoå dùæt ngûåa ra, vaâ àïën khi töi ra
thò àaä thêëy noá àûúåc thùæng yïn cûúng àêìy àuã, dêy cûúng buöåc vaâo
àêìu yïn. Töi àem theo caái aáo da cûâu cho Zoraima, vaâ Lali àùåt lïn
yïn möåt caái voäng gêëp laåi. Zoraima lïn ngûåa trûúác, ngöìi saát cöí con
ngûåa, töi ngöìi giûäa vaâ Lali ngöìi sau. Luác bêëy giúâ töi hoang mang
àïën nöîi ra ài chùèng chaâo ai maâ cuäng chùèng baáo cho thuã lônh biïët.
Lali keáo dêy cûúng, vò töi tûúãng hoå àõnh ài àïën nhaâ öng thêìy
mo nïn àaä cho ngûåa ài vïì hûúáng êëy. Hoáa ra khöng phaãi, Lali keáo
dêy cûúng röìi noái: “Zorillo”. Chuáng töi ài gùåp Zorillo, Lali ngöìi baám
vaâo thùæt lûng töi thêåt chùåt, mêëy lêìn hön vaâo cöí töi. Töi thò tay traái
cêìm cûúng coân tay phaãi töi vuöët ve Zoraima cuãa töi. Chuáng töi àïën
laâng Zorillo vûâa àuáng luác anh ta tûâ Colombia trúã vïì vúái ba con lûâa
vaâ möåt con ngûåa chúã rêët nùång. Chuáng töi vaâo nhaâ. Lali noái trûúác,
röìi Zoraima.
Vaâ àêy laâ nhûäng àiïìu Zorillo àaä noái laåi cho töi hiïíu: kïí cho
àïën khi tröng thêëy töi khoác, Lali àaä tûúãng rùçng töi laâ möåt con
ngûúâi Da trùæng khöng hïì coi cö ta ra gò. Lali biïët rùçng töi sùæp ra
ài, nhûng töi giaã döëi nhû con rùæn vò töi khöng bao giúâ chõu noái gò
hay laâm gò cho cö hiïíu àiïìu àoá. Cö êëy noái rùçng cö thêët voång vö
cuâng, vò cö vêîn nghô rùçng möåt ngûúâi nhû cö coá thïí laâm cho möåt
ngûúâi àaân öng haånh phuác àûúåc. Cö nghô rùçng möåt ngûúâi àaân öng
àûúåc thoãa maän thò khöng bao giúâ laåi boã ài, rùçng sau möåt sûå àöí vúä
trêìm troång nhû vêåy khöng coân lyá do gò àïí cho cö tiïëp tuåc söëng nûäa.
Zoraima cuäng noái àaåi loaåi nhû vêåy, vaâ thïm vaâo àêëy laåi coân lo rùçng
con trai cö àeã ra seä giöëng nhû böë noá: möåt con ngûúâi chùèng biïët noái
nùng, ùn úã döëi traá vaâ àoâi hoãi úã vúå mònh nhûäng chuyïån khoá laâm àïën
nöîi, mùåc dêìu sùén saâng hy sinh tñnh maång cho chöìng, hoå cuäng
khöng taâi naâo hiïíu àûúåc taåi sao töi laåi muöën xa laánh cö êëy nhû thïí
cö êëy laâ con choá àaä cùæn töi höm töi múái àïën? Töi traã lúâi:
- Lali aå, nïëu böë em öëm, em seä laâm gò?
- Em seä ài trïn chöng gai àïí àïën sùn soác böë.
- Nïëu ngûúâi ta sùn àuöíi em nhû möåt con thuá àïí giïët em, thò
àïën caái ngaây maâ em coá thïí chöëng traã àûúåc em seä laâm gò?
- Em seä ài tòm keã thuâ cuãa em khùæp moåi núi, àïí chön noá xuöëng
thêåt sêu, sêu àïën nöîi noá khöng coân coá thïí nhuác nhñch trong caái löî
chön noá àûúåc nûäa.
Henry Charrlere 84
- Laâm xong têët caã nhûäng viïåc àoá, em seä laâm gò nïëu em coá hai
ngûúâi vúå tuyïåt vúâi àang àúåi em?
- Em seä cûúäi ngûåa trúã vïì.
- Àoá laâ àiïìu maâ anh seä laâm, chùæc chùæn nhû vêåy.
- Thïë nïëu khi anh trúã vïì em àaä giaâ vaâ xêëu thò sao?
- Anh seä vïì tûâ lêu trûúác khi em giaâ vaâ xêëu.
- Phaãi, nûúác trong mùæt anh àaä chaãy ra: nhû vêåy laâ anh khöng
bao giúâ coá thïí cöë tònh xa laánh chuáng em. Cho nïn bêy giúâ anh
muöën ra ài luác naâo em cuäng bùçng loâng, nhûng anh phaãi ài giûäa
ban ngaây, trûúác mùåt moåi ngûúâi, chûá khöng phaãi ra ài vuång tröåm
nhû thùçng ùn cùæp. Anh phaãi ra ài àuáng nhû anh àaä àïën àêy, àuáng
vaâo giúâ êëy, ùn mùåc chónh tïì. Anh phaãi noái roä ngûúâi naâo àûúåc anh
giao nhiïåm vuå tröng nom chuáng em àïm ngaây. Zato laâ võ thuã lônh
cuãa chuáng em, nhûng phaãi coá möåt ngûúâi nûäa tröng nom chuáng em.
Anh phaãi noái cho moåi ngûúâi nghe rùçng nhaâ naây vêîn laâ nhaâ cuãa
anh, rùçng khöng coá möåt ngûúâi àaân öng naâo trûâ con trai anh nïëu
trong buång Zoraima laâ möåt àûáa con trai, khöng coá möåt ngûúâi àaân
öng naâo coá quyïìn bûúác chên vaâo nhaâ anh. Vêåy Zorillo phaãi àïën àêy
vaâo ngaây anh ra ài. Àïí noái laåi cho moåi ngûúâi nghe têët caã nhûäng
àiïìu anh cêìn noái.
Chuáng töi àaä nguã laåi nhaâ Zorillo. Àïm êëy laâ möåt àïm dõu
ngoåt vaâ ïm aái laå thûúâng. Nhûäng tiïëng thò thêìm vaâ nhûäng êm
thanh ïm dõu phaát ra tûâ miïång hai àûáa con gaái cuãa thiïn nhiïn êëy
coá nhûäng êm hûúãng aái ên maånh meä vaâ sêu xa àïën nöîi töi rung
àöång àïën têån àaáy loâng. Caã ba chuáng töi cuâng cûúäi ngûåa trúã vïì laâng,
ài rêët thong thaã àïí nûúng nheå caái buång cuãa Zoraima. Töi phaãi ra
ài àuáng vaâo ngaây thûá chñn sau khi bùæt àêìu tuêìn trùng, vò Lali
muöën cho töi biïët chùæc cö àaä coá mang chûa. Tuêìn trùng trûúác, cö
khöng thêëy kinh nguyïåt. Lali súå mònh coá thïí nhêìm, nhûng nïëu
tuêìn trùng naây laåi khöng thêëy nûäa thò nhû thïë coá nghôa laâ möåt àûáa
con àaä bùæt àêìu phöi thai trong mònh cö. Zorillo seä àem theo têët caã
caác thûá aáo quêìn töi seä mùåc: töi seä mùåc caác thûá êëy vaâo sau khi àaä
noái chuyïån vúái dên laâng vúái tû caách àêìy àuã cuãa möåt ngûúâi dên
Guajiro. Nghôa laâ trong böå trang phuåc cuãa dên töåc - caái khöë. Trûúác
àêëy möåt höm, chuáng töi seä phaãi cuâng àïën gùåp öng thêìy mo, caã ba
ngûúâi. Öng ta seä noái cho chuáng töi biïët laâ trong nhaâ phaãi àïí ngoã caái
cûãa cuãa töi hay phaãi àoáng noá laåi. Vò phaãi nûúng nheå caái buång cuãa
Zoraima, chuáng töi cho ngûåa ài trïn àûúâng vïì möåt caách chêåm
chaåp. Tuy vêåy, chuyïën ài naây khöng coá gò buöìn baä. Hai cö vúå cuãa
töi thaâ biïët roä sûå thêåt coân hún laâ bõ boã laåi trong möåt tònh thïë khöng
minh baåch vaâ chõu àûång nhûäng tiïëng chï cûúâi cuãa àaân baâ vaâ àaân
öng trong laâng. Khi Zoraima sinh con, cö seä choån möåt ngûúâi cheâo
thuyïìn àïí ài moâ trai, cö seä cöë gùæng moâ thêåt nhiïìu ngoåc àïí daânh
cho töi.
Lali cuäng seä ài moâ trai nhiïìu hún trûúác àïí coá cöng viïåc laâm
cho àúä buöìn. Töi rêët tiïëc laâ àaä khöng hoåc tiïëng Guajiro: töi chó biïët
àûúåc mûúâi lùm tiïëng laâ cuâng. Giaá töi chõu khoá hoåc, töi coá thïí noái
vúái Lali vaâ Zoraima biïët bao nhiïu àiïìu cêìn noái, nhêët laâ nhûäng
àiïìu khöng thïí noái qua möåt ngûúâi phiïn dõch. Chuáng töi àaä vïì àïën
laâng. Viïåc àêìu tiïn cêìn phaãi laâm laâ àïën gùåp Zato àïí xin löîi vò vûâa
röìi ra ài khöng noái gò vúái öng. Zato cuäng cao thûúång nhû cha öng.
Töi chûa kõp noái thò öng àaä àùåt baân tay lïn cöí töi vaâ noái “Uilu (anh
im ài)”. Coân mûúâi hai ngaây nûäa seä coá trùng non. Cöång thïm taám
ngaây töi phaãi àúåi nûäa laâ hai mûúi ngaây: àïën ngaây thûá hai mûúi
möët töi seä lïn àûúâng.
Töi xem laåi baãn àöì, dûå àõnh thay àöíi möåt vaâi chi tiïët trong
caách ài qua caác laâng maåc, vûâa xem vûâa nghô laåi nhûäng àiïìu maâ thuã
lônh Cöng Bùçng àaä noái vúái töi. Dïî coá núi naâo töi seä àûúåc sung sûúáng
hún úã àêy, núi maâ moåi ngûúâi àïìu yïu quyá töi? Hay laâ töi seä tûå mònh
chuöëc lêëy tai hoåa khi trúã vïì vúái thïë giúái vùn minh?
Tûúng lai seä traã lúâi cho töi biïët.
Ba tuêìn êëy àaä tröi qua nhû möåt giêëc mú kyâ aão. Lali àaä coá àuã
bùçng chûáng àïí biïët chùæc rùçng cö coá mang: thïë laâ seä coá hai hay ba
àûáa treã àúåi töi vïì. Sao laåi ba? Lali noái vúái töi rùçng meå cö àaä hai lêìn
àeã sinh àöi. Chuáng töi àaä àïën gùåp öng thêìy mo. Khöng, khöng àûúåc
àoáng cûãa. Chó lêëy möåt caânh cêy chùæn ngang cûãa laâ àuã. Caái voäng maâ
ba chuáng töi thûúâng nùçm phaãi àem cùng lïn trêìn nhaâ. Lali vaâ
Zoraima luác naâo cuäng phaãi cuâng ài nguã möåt luác vò hai cö bêy giúâ
Henry Charrlere 86
chó laâ möåt. Röìi öng ta baão chuáng töi ngöìi quanh ngoån lûãa, boã möåt
nùæm laá xanh vaâo vaâ hun khoái chuáng töi hún mûúâi phuát. Xong àêu
àêëy chuáng töi vïì nhaâ chúâ Zorillo àïën. Ngay töëi höm êëy anh ta àïën
thêåt. Chuáng töi àöët möåt àöëng lûãa úã phña trûúác, vaâ dên laâng àïën
ngöìi xung quanh noái chuyïån vúái chuáng töi suöët àïm. Thöng qua
Zorillo, töi noái vúái möîi ngûúâi möåt àöi lúâi thên aái, vaâ ngûúâi êëy cuäng
àaáp nhû thïë. Khi mùåt trúâi moåc töi lui vaâo nhaâ vúái Lali vaâ Zoraima.
Suöët ngaây höm sau chuáng töi quêën quñt bïn nhau. Zoraima
öm lêëy töi àïí caãm thêëy roä hún laâ töi àang úã trong cö, Lali quêën
quanh töi nhû möåt súåi dêy leo, töi nhû bõ àoáng chùåt vaâo cö... Àïën
chiïìu laâ giúâ ra ài. Töi noái vúái thuã lônh thöng qua Zorillo:
- Thûa thuã lônh Zato võ tuâ trûúáng lúán cuãa caái böå laåc àaä tiïëp
nhêån töi vaâ àaä cho töi têët caã, töi buöåc loâng phaãi thûa vúái thuã lônh
rùçng thuã lônh cêìn cho pheáp töi ài xa böå laåc trong nhiïìu tuêìn trùng.
- Taåi sao anh laåi muöën xa rúâi caác baån anh?
- Taåi vò töi cêìn phaãi ài trûâng phaåt nhûäng keã àaä sùn àuöíi töi
nhû möåt con thuá. Nhúâ thuã lônh, töi àaä coá núi nûúng naáu trong laâng
naây, töi àaä àûúåc söëng haånh phuác, ùn uöëng no àuã, coá àûúåc nhûäng
ngûúâi baån cao quyá, hai ngûúâi vúå àaä àûa aánh nùæng vaâo löìng ngûåc
töi. Nhûng têët caã nhûäng àiïìu àoá khöng thïí biïën möåt ngûúâi àaân öng
nhû töi thaânh möåt con thuá khi àaä gùåp àûúåc möåt núi êín nêëp êëm
cuáng thò cûá nùçm laåi àêëy suöët àúâi vò súå phaãi àau khöí nïëu rúâi chöî êëy
lïn àûúâng àêëu tranh. Töi ài tòm nhûäng keã thuâ cuãa töi àïí àöëi choåi
vúái chuáng, ài tòm ngûúâi cha giaâ àang cêìn àïën töi. ÚÃ àêy töi àïí laåi
linh höìn cuãa töi, töi àïí laåi nhûäng àûáa con naãy mêìm tûâ tònh yïu
thûúng cuãa chuáng töi. Nïëp nhaâ tranh cuãa töi laâ cuãa hoå vaâ cuãa
nhûäng àûáa con töi khi chuáng ra àúâi.
Töi hy voång rùçng nïëu coá ai quïn àiïìu àoá thò thuã lônh Zato seä
nhùæc cho hoå nhúá. Töi yïu cêìu laâ ngoaâi sûå tröng nom riïng cuãa thuã
lônh, thuã lônh coân cho möåt ngûúâi àaân öng tïn laâ Usli àïm ngaây baão
vïå gia àònh töi. Töi àaä yïu thûúng têët caã caác baån rêët nhiïìu vaâ töi seä
maäi maäi yïu thûúng caác baån. Töi seä laâm hïët sûác mònh àïí choáng trúã
vïì àêy. Nïëu töi chïët trong khi laâm troân böín phêån, nhûäng yá nghô
cuöëi cuâng cuãa töi seä hûúáng vïì caác ngûúâi, Lali, Zoraima vaâ caác con
töi, vaâ hûúáng vïì caác ngûúâi, nhûäng ngûúâi dên laâng Anh-àiïng
Guajiros, laâ gia àònh cuãa töi
Töi trúã vaâo nhaâ, Lali vaâ Zoraima vaâo theo, Töi mùåc aáo quêìn:
sú-mi vaâ quêìn ka-ki, ài têët vaâ giaây cao cöí. Rêët lêu töi àaä ngoaãnh laåi
nhòn kyä tûâng chi tiïët caái laâng thú möång núi töi àaä söëng qua saáu
thaáng. Caái böå laåc Guajiro maâ ngûúâi ta kinh súå, maâ caác böå laåc khaác
cuäng nhû ngûúâi da trùæng àïìu kiïng deâ, àöëi vúái töi àaä laâ möåt bïën búâ
yïn tônh àïí nghó ngúi, möåt núi nûúng tûåa khöng gò saánh nöíi àïí
traánh khoãi sûå àöåc aác cuãa con ngûúâi. Töi àaä tòm thêëy úã àêy tònh yïu,
sûå thanh bònh vaâ sûå tön quyá. Xin tûâ biïåt nhûäng ngûúâi Guajiro,
nhûäng ngûúâi Anh-àiïng hoang daä cuãa baán àaão Colombia -
Venezuela naây, vaâ xin Thûúång àïë phuâ höå cho caác ngûúâi. Thêåt may
laâ caái laänh thöí röång lúán cuãa caác ngûúâi khöng thuöåc hùèn vïì möåt
quöëc gia naâo vaâ thoaát khoãi sûå xêm nhêåp cuãa hai nïìn vùn minh kïë
cêån. Caách söëng hoang daä vaâ caách tûå vïå höìn nhiïn cuãa caác ngûúâi àaä
daåy cho töi möåt àiïìu rêët quan troång cho tûúng lai: thaâ laâm möåt
ngûúâi Anh-àiïng hoang daä coân hún laâm möåt öng cûã nhên luêåt.
Xin tûâ biïåt Lali vaâ Zoraima, hai ngûúâi àaân baâ tuyïåt vúâi vúái
nhûäng phaãn ûáng thêåt gêìn guäi vúái thiïn nhiïn, khöng hïì biïët tñnh
toaán, nhûäng con ngûúâi hoaân toaân höìn nhiïn tûå phaát, vaâo luác chia
tay, bùçng möåt cûã chó giaãn dõ àaä boã vaâo möåt caái tuái vaãi nhoã têët caã
nhûäng viïn ngoåc trai àang coá trong nhaâ. Töi seä trúã vïì, àoá laâ àiïìu
chùæc chùæn, khöng thïí naâo khaác àûúåc. Bao giúâ? Nhû thïë naâo?
Töi khöng biïët, nhûng töi tûå hûáa laâ seä trúã vïì.
Cuöëi buöíi chiïìu höm êëy, Zorillo lïn ngûåa, vaâ chuáng töi ài vïì
phña Colombia. Töi àöåi möåt caái muä rúm. Töi ài böå, tay cêìm cûúng
dùæt con ngûåa ài bïn caånh. Têët caã nhûäng ngûúâi dên trong laâng,
khöng trûâ möåt ai, àïìu àûa caánh tay traái lïn che mùåt vaâ dang caánh
tay phaãi vïì phña töi. Cûã chó àoá hoå duâng àïí noái vúái töi rùçng hoå
khöng muöën nhòn thêëy töi ra ài vò àiïìu àoá quaá àau loâng, vaâ tay hoå
dang ra laâ àïí giûä töi laåi. Lali vaâ Zoraima ài theo töi trong khoaãng
gêìn möåt trùm meát. Töi tûúãng hoå sùæp öm hön töi, nhûng böîng nhiïn
hoå röëng lïn möåt tiïëng vaâ boã chaåy thùæng vïì nhaâ, khöng quay laåi.
Henry Charrlere 88
V. TRÚÃ VÏÌ THÏË GIÚÁI VÙN MINH
- Nhaâ tuâ Santa Marta

Ra khoãi laänh thöí cuãa vuâng Guajira thuöåc ngûúâi Anh-àiïng
khöng coá gò khoá, chuáng töi vûúåt qua caác àöìn biïn phoâng Lavela
bònh yïn vö sûå. Têët caã àoaån àûúâng daâi maâ töi vaâ Antonio phaãi chaåy
mêët bêëy nhiïu ngaây múái ài hïët, thò bêy giúâ ài ngûåa mêët coá hai
ngaây. Nhûng khöng phaãi chó coá caác àöìn biïn phoâng kia laâ nguy
hiïím: ngoaâi ra coân coá möåt daãi àêët hún möåt trùm hai mûúi cêy söë
keáo daâi àïën Rio Haeha, caái laâng maâ töi àaä boã tröën.
Coá Zorillo bïn caånh, töi àaä laâm cuöåc thñ nghiïåm àêìu tiïn vïì
caách duâng tiïëng Têy Ban Nha trong khi noái chuyïån trong möåt thûá
quaán coá baán thûác uöëng vaâ thûác ùn, vúái möåt ngûúâi thûúâng dên
Colombia. Kïët quaã khöng àïën nöîi töìi, vaâ nhû Zorillo àaä noái cho töi
hiïíu, têåt noái lùæp nùång coá taác duång rêët nhiïìu khi ngûúâi ta muöën dêëu
gioång àiïåu vaâ caách noái cuãa ngûúâi ngoaåi quöëc. Chuáng töi laåi lïn
àûúâng ài Santa Marta. Theo dûå kiïën, Zorillo seä chia tay vúái töi úã
giûäa àûúâng vaâ quay trúã laåi àuáng saáng höm nay.
Zorillo àaä chia tay vúái töi. Chuáng töi àaä quyïët àõnh laâ anh ta
seä àûa con ngûåa cuãa töi vïì. Vò coá möåt con ngûåa tûác laâ coá núi ùn
chöën úã, laâ àõnh cû trong möåt laâng nhêët àõnh vaâ do àoá rêët coá thïí rúi
vaâo caái tònh thïë phaãi traã lúâi nhûäng cêu hoãi phiïìn phûác: “Anh úã laåi
X, vêåy coá biïët öng Möî khöng? öng lyá trûúãng laâng anh tïn laâ gò? Baâ
Y hiïån nay ra sao? Hiïån nay ai laâm úã traåm?”.
Khöng, töët hún laâ töi ài böå, röìi ài xe buyát hay xe taãi vaâ àïën
Santa Marta thò coá thïí ài xe lûãa. Àöëi vúái moåi ngûúâi töi seä laâ möåt
ngûúâi “forastero” (möåt ngûúâi úã núi khaác àïën), àang ài kiïëm viïåc núi
naây núi noå, úã àêu coá viïåc thò laâm vaâ laâm bêët cûá viïåc gò.
Zorillo àaä àöíi cho töi ba àöìng tiïìn vaâng, möîi àöìng ùn möåt
trùm pesos. Anh ta laåi cho töi möåt ngaân pesos. Möåt ngûúâi thúå gioãi
kiïëm àûúåc tûâ taám àïën mûúâi pesos möîi ngaây, vêåy vúái söë tiïìn kia töi
coá thïí söëng àûúåc khaá lêu.
Töi àaä lïn möåt chiïëc xe vêån taãi àang ài àïën möåt núi rêët gêìn
Santa Marta, möåt haãi caãng khaá lúán, caách núi Zorillo chia tay vúái töi
quaäng möåt trùm hai mûúi cêy söë. Chiïëc xe naây àïën àêëy àïí chúã dï
hay sún dûúng gò àêëy töi cuäng khöng roä. Cûá caách saáu hay mûúâi cêy
söë laåi coá möåt caái quaán laâ núi naâo cuäng vêåy. Anh laái xe cûá tröng thêëy
quaán xuöëng xe vaâ múâi töi vaâo. Anh ta thò múâi coân töi thò traã tiïìn.
Vaâ möîi lêìn nhû thïë anh ta laåi uöëng nùm saáu cöëc rûúåu rêët maånh.
Töi thò chó giaã vúâ uöëng möåt cöëc. Xe ài àûúåc dùm chuåc cêy söë anh ta
àaä say khûúát. Anh ta say àïën nöîi ài laåc, laái xe vaâo möåt àoaån àûúâng
buân lêìy: xe bõ sa lêìy khöng ra àûúåc nûäa. Thïë maâ anh laái xe ngûúâi
Colombia kia khöng hïì nao nuáng: anh ta leo lïn thuâng xe nùçm vaâ
baão töi lïn ca- bin maâ nguã. Töi chùèng coân biïët laâm thïë naâo nûäa.
Coân àïën böën mûúi cêy söë múái àïën Santa Marta. Coá anh ta thò töi
àúä phaãi traã lúâi nhûäng cêu hoãi cuãa nhûäng ngûúâi tònh cúâ gùåp giûäa
àûúâng, vaâ tuy xe hay dûâng laåi nhû vêåy, ài xe vêîn cûá nhanh hún ài
böå.
Khoaãng gêìn saáng töi quyïët àõnh nguã möåt giêëc. Khi töi thûác
dêåy àaä gêìn baãy giúâ saáng. Möåt chiïëc xe chúã àöì coá hai con ngûåa keáo
ài àïën. Chiïëc xe taãi àöî giûäa àûúâng laâm cho noá khöng ài qua àûúåc.
Hoå àaánh thûác töi dêåy, tûúãng töi laâ ngûúâi laái xe vò töi nùçm trong ca-
bin. Töi noái caâ lùm, giaã böå laâm ngûúâi nguã say múái giêåt thoát thûác
dêåy chùèng biïët mònh àang úã àêu nûäa.
Anh laái xe cuäng thûác dêåy vaâ baân caäi vúái ngûúâi àaánh xe ngûåa.
Loay hoay maäi vêîn khöng sao àûa chiïëc xe taãi ra khoãi àoaån àûúâng
lêìy. Buân ngêåp àïën têån truåc baánh xe, chùèng coân biïët laâm thïë naâo
àûúåc. Trïn chiïëc xe ngûåa keáo kia coá hai nûä tu sô mùåc àöì àen, àêìu
àöåi muä xú, vaâ ba àûáa con gaái nhoã. Sau nhiïìu lêìn baân caäi, hai ngûúâi
àaân öng thoãa thuêån àûúåc vúái nhau laâ seä phaát quang nhûäng buåi
rêåm úã bïn àûúâng àïí cho chiïëc xe kia qua àûúåc chöî mùæc ngheän daâi
khoaãng hai mûúi meát.
Möîi ngûúâi cêìm möåt chiïëc “machete” (möåt con dao phaát
thûúâng duâng àïí chùåt mña, ài àûúâng ai cuäng cêìm möåt caái) hoå chùåt
Henry Charrlere 90
têët caã nhûäng gò coá thïí laâm vûúáng xe, coân töi thò cöë hûúáng dêîn caái
xe ài hûúáng naâo cho àúä lùn baánh vaâo nhûäng chöî coân rêåm vaâ nhûäng
chöî coá thïí luán xuöëng buân. Khoaáng hai giúâ sau, chiïëc xe ngûåa keáo
àaä coá thïí ài tiïëp. Chñnh vaâo luác êëy hai baâ xú, sau khi caám ún töi,
hoãi xem töi ài àêu. Töi noái: “Santa Marta”
- Thïë thò sao laåi ài àïën àûúâng naây, phaãi quay trúã laåi vúái
chuáng töi. Chuáng töi seä àûa öng vïì gêìn àïën Santa Marta, chó caách
taám cêy söë nûäa thöi.
Töi khöng thïí tûâ chöëi àûúåc, vò laâm nhû thïë seä coá veã khöng
bònh thûúâng. Mùåt khaác töi cuäng àõnh noái rùçng töi muöën úã laåi vúái
ngûúâi laái xe taãi àïí giuáp anh ta, nhûng muöën thïë phaãi noái rêët daâi,
cho nïn töi àaânh noái:
“Graeias, gracias (caám ún, caám ún)”.
Thïë laâ töi ngöìi úã phña sau caái xe coá hai con ngûåa keáo cuâng vúái
ba con beá; hai cö tu sô thò ngöìi trïn chiïëc ghïë daâi bïn caånh ngûúâi
àaánh xe.
Chiïëc xe lïn àûúâng, vaâ chuáng töi àaä ài àuã nhanh àïí vûúåt qua
caái khoaãng nùm saáu cêy söë buân lêìy maâ chiïëc xe taãi àaä ài nhêìm
vaâo. Ra àïën àûúâng caái, xe bùæt àêìu chaåy khaá nhanh vaâ àïën khoaãng
giûäa trûa chuáng töi dûâng laåi caånh möåt caái quaán àïí ùn trûa. Ba àûáa
beá vaâ ngûúâi àaánh xe ngöìi úã möåt baân, coân hai cö nûä tu sô vaâ töi ngöìi
úã baân bïn caånh. Hai cö àïìu coân treã, tûâ hai mûúi lùm àïën ba mûúi
tuöíi laâ cuâng. Da hoå rêët trùæng.
Möåt cö ngûúâi Têy Ban Nha coân cö kia ngûúâi aái Nhô Lan. Cö
nûä tu aái Nhô Lan hoãi kheä töi.
- Öng khöng phaãi laâ ngûúâi úã àêy, phaãi khöng?
- Coá chûá, töi laâ ngûúâi úã Baranquilla.
- Khöng, öng khöng phaãi laâ ngûúâi Colombia, toác öng vaâng
thïë... coân nûúác da öng thêîm maâu chùèng qua vò raám nùæng. Öng tûâ
àêu àïën?
- Tûâ Rio Hacha.
- ÚÃ àêëy öng laâm gò?
- Thúå àiïån.
- AÂ! Töi coá möåt ngûúâi baån úã Cöng ty àiïån lûåc, tïn laâ Perez,
ngûúâi Têy Ban Nha. Öng coá quen öng ta khöng?
- Thïë thò thñch quaá.
Ùn xong, hai nûä tu sô àûáng dêåy ài rûãa tay, röìi cö ngûúâi aái Nhô
Lan trúã laåi möåt mònh. Cö nhòn töi röìi noái bùçng tiïëng Phaáp:
- Töi khöng töë giaác öng àêu, nhûng chõ baån cuãa töi noái laâ chõ
êëy àaä tröng thêëy aãnh cuãa öng trïn baáo. Öng laâ ngûúâi tuâ Phaáp àaä
vûúåt nguåc khoãi nhaâ tuâ Hacha phaãi khöng?
Töi maâ chöëi thò tònh hònh seä coân nghiïm troång hún.
- Phaãi, ma soeur aå. Töi van ma soeur àûâng töë giaác töi. Töi
khöng phaãi laâ ngûúâi xêëu nhû ngûúâi ta àùng trïn baáo àêu. Töi laâ
ngûúâi vöën kñnh yïu Chuáa.
Cö nûä tu ngûúâi Têy Ban Nha trúã ra, cö kia liïìn noái “àuáng”.
Cö ngûúâi Têy Ban Nha traã lúâi möåt cêu gò rêët nhanh töi khöng hiïíu.
Hai cö coá veã nhû àang suy nghô àiïìu gò. Hoå àûáng dêåy röìi laåi vaâo
phoâng rûãa tay. Trong khoaãng nùm phuát hoå vùæng mùåt, töi phaãn ûáng
rêët nhanh. Phaãi boã ài trûúác khi hoå trúã laåi, hay cûá ngöìi àêy? Nïëu hoå
àõnh töë giaác töi thò cuäng thïë thöi, vò nïëu töi boã ài thò ngûúâi ta seä
tòm ra töi khaá nhanh. Vuâng naây khöng coá möåt Selva (rûâng) rêåm,
vaâ nhûäng löëi ài ra caác con àûúâng caái àûa vïì thaânh phöë seä àûúåc
kiïím soaát ngay. Töi quyïët àõnh laâ seä phoá thaác cho söë phêån: cho àïën
ngaây höm nay, töi chûa àïën nöîi quaá ruãi ro.
Hai cö nûä tu àaä trúã laåi, caã hai àïìu tûúi cûúâi. Cö ngûúâi aái Nhô
Lan hoãi tïn töi.
- Enrique.
- Thïë thò öng Enrique aå, öng seä cuâng ài vúái chuáng töi vïì tu
viïån, caách Santa Marta taám cêy söë. Ngöìi cuâng xe vúái chuáng töi, doåc
àûúâng öng khöng phaãi súå gò caã. Öng àûâng noái, moåi ngûúâi seä tûúãng
öng laâ ngûúâi laâm cöng trong tu viïån.
Hai cö nûä tu sô traã tiïìn ùn cho caã nhoám. Töi mua möåt tuát
thuöëc laá mûúâi hai bao vaâ möåt caái bêåt lûãa. Chuáng töi laåi lïn àûúâng.
Henry Charrlere 92
Suöët doåc àûúâng hai cö nûä tu khöng noái gò vúái töi nûäa, vaâ töi rêët biïët
ún hoå vïì sûå tïë nhõ àoá Laâm nhû vêåy ngûúâi àaánh xe seä khöng nhêån
thêëy töi noái tiïëng Têy Ban Nha khöng soäi. Cuöëi buöíi trûa xe dûâng
laåi caånh möåt caái quaán lúán. ÚÃ àêëy coá möåt chiïëc xe buyát àöî, trïn xe
thêëy àïì: “Rio Hacha - Santa Marta”.
Töi thêëy muöën lïn xe naây. Töi liïìn noái vúái cö nûä tu ngûúâi aái
Nhô Lan laâ töi coá yá àõnh duâng chiïëc xe buyát naây.
- Nguy hiïím lùæm, - cö noái, - vò trûúác khi àïën Santa Marta coá
ñt nhêët hai traåm caãnh saát kiïím tra giêëy “cedula” (cùn cûúác) cuãa
ngûúâi ài àûúâng, nhûng ngöìi xe cuãa chuáng töi thò khöng bõ hoãi àêu.
Töi caãm ún cö möåt caách nhiïåt thaânh, vaâ nöîi lo êu cuãa töi tûâ
khi bõ hoå phaát hiïån àaä hoaân toaân tan biïën. Töi gùåp àûúåc hai cö nûä
tu töët buång naây thêåt laâ cûåc kyâ may mùæn. Quaã nhiïn chêåp töëi chuáng
töi ài ngang möåt àöìn caãnh saát (“alcabale”). Möåt chiïëc xe buyát ài tûâ
Santa Marta àïën Rio Hacha àang bõ caãnh saát kiïím tra. Töi nùçm
ngûãa trïn chiïëc xe ngûåa, caái muä rúm uáp lïn mùåt, giaã vúâ nguã. Möåt
trong ba àûáa beá, tuöíi chûâng lïn taám, àang göëi àêìu vaâo vai töi nguã
thêåt sûå. Khi chiïëc xe ài ngang, ngûúâi àaánh xe ghòm ngûåa laåi àuáng
vaâo giûäa chiïëc xe buyát vaâ àöìn caãnh saát.
- Como estan por qui? (úã àêy khoãe caã chûá?) - cö nûä tu ngûúâi
Têy Ban Nha noái.
- Muy biïn, Hermana (Khoãe lùæm ma soeur aå).
- Me alegro, vamonos, muchanos (Töi rêët mûâng, chuáng mònh
ài thöi).
Thïë laâ chuáng töi àiïìm nhiïn ài tiïëp.
Àïën mûúâi giúâ töëi laåi gùåp möåt àöìn caãnh saát nûäa, thùæp àeân
saáng trûng: Hai bïn àûúâng coá hai daäy xe àang àûáng àúåi, àuã caác thûá
xe, thûá gò cuäng coá. Möåt daäy tûâ bïn phaãi, daäy cuãa chuáng töi tûâ bïn
traái. Caãnh saát àang múã caác thuâng xe nhòn vaâo phña trong. Töi
tröng thêëy hoå bùæt möåt ngûúâi àaân baâ xuöëng xe, baâ ta àang luåc tòm
giêëy túâ trong tuái xaách. Röët cuåc baâ ta bõ àûa vaâo àöìn, chùæc vò khöng
coá cedula. Trong trûúâng húåp àoá thò chùèng coân biïët laâm thïë naâo. Caác
cöî xe lêìn lûúåt ài qua. Vò coá hai daäy xe cho nïn khöng thïí vûúåt haâng
àûúåc. Chuáng töi àaânh àúåi. Töi thêëy mònh nguy mêët röìi. Phña trûúác
chuáng töi laâ möåt caái xe buyát rêët nhoã chêåt nñch haânh khaách. Trïn
mui xe coá nhiïìu va-li vaâ boá lúán, úã phña sau cuäng coá möåt thûá lûúái to
àûång àêìy nhûäng boá àöì àaåc. Böën viïn caãnh saát xua haânh khaách
xuöëng. Xe chó coá möåt cûãa ra úã phña trûúác. Àaân öng vaâ àaân baâ lêìn
lûúåt xuöëng xe. Coá mêëy baâ bïë con. Röìi hoå laåi lïn xe tûâng ngûúâi möåt.
- Cedulai Cedula?
Möîi haânh khaách àïìu ruát ra möåt têëm theã coá daán aãnh àûa cho
caãnh saát xem. Chûa coá lêìn naâo Zorillo noái vúái töi vïì viïåc naây. Giaá
töi biïët trûúác, coá leä töi coá thïí tòm caách kiïëm möåt têëm theã cùn cûúác
giaã. Töi nghô rùçng nïëu chuyïën naây maâ qua àûúåc, töi seä traã vúái bêët
cûá giaá naâo àïí kiïëm lêëy möåt cedula trûúác khi ài tûâ Santa Marta àïën
Baranqailla, möåt thaânh phöë rêët lúán trïn búâ Àaåi Têy Dûúng: hai
trùm nùm mûúi ngaân dên, - cuöëi tûâ àiïín coá ghi nhû vêåy.
- Trúâi úi, sao hoå kiïím soaát chiïëc xe buyát kia lêu àïën thïë! Cö
nûä tu ngûúâi aái Nhô Lan ngoaãnh laåi noái vúái töi: “Cûá yïn têm,
Enrique aå”. Töi lêåp tûác thêëy oaán giêån cêu noái bêët cêín naây, chùæc
chùæn laâ ngûúâi àaánh xe àaä nghe thêëy.
Àaä àïën lûúåt xe cuãa chuáng töi tiïën vaâo khu vûåc àeân chiïëu saáng
trûng kia. Töi àaä quyïët àõnh ngöìi dêåy. Töi thêëy nùçm coá thïí gêy êën
tûúãng laâ töi coá yá tröën traánh. Töi ngöìi tûåa lûng vaâo maáy têëm vaán
thaáo ra thaáo vaâo àûúåc úã sau xe vaâ nhòn vïì phña lûng hai nûä tu sô.
Ngûúâi ta chó coá thïí nhòn nghiïng vaâo mùåt töi, töi laåi àöåi muä truâm
thuåp trïn àêìu, nhûng àaä chuá yá àûâng keáo vaânh muä xuöëng quaá thêëp.
- Como estan todos por qui? (úã àêy caác öng khoãe caã.chûá?) - cö
nûä tu ngûúâi Têy Ban Nha laåi hoãi.
- May bien, Hermans. Y como viajan tan tarde? (Thûa caác xú
rêët khoãe~ Sao caác soeur ài àûúâng muöån thïë?).
- Por una urgencia, por eso no me dentengo. Osmos mêëy
apuradas (Coá viïåc rêët gêëp, thaânh thûã xin caác ong àûâng laâm chuáng
töi muöån thïm. Chuáng töi àang vöåi lùæm).
- Vayanse con Dios, Hermanas (Xin caác xú lïn àûúâng coá Chuáa
phuâ höå).
Henry Charrlere 94
- Gracias, hijos. Que Dios les proteâge (Caám ún anh em. Xin
Chuáa phuâ höå têët caã).
- Amen - mêëy ngûúâi caãnh saát noái.
Thïë laâ chuáng töi àiïìm nhiïn ài qua, chùèng bõ ai xeát hoãi gò caã.
Nhûäng phuát höìi höåp vûâa qua hònh nhû àaä gêy chûáng àau buång cho
hai cö nûä tu nhên hêåu, vò ài àûúåc möåt trùm thûúác thò hai cö baão
cho xe dûâng laåi röìi xuöëng xe ài khuêët vaâo trong rûâng möåt laát.
Chuáng töi laåi lïn àûúâng. Töi lêëy thuöëc ra huát. Töi xuác àöång
àïën nöîi khi cö ngûúâi aái Nhô Lan lïn xe, töi noái: “Caám ún ma soeur”.
Cö noái vúái töi: “Khöng coá chi, nhûng vûâa röìi chuáng töi súå àïën
nöîi trong buång röëi loaån caã lïn”.
Vaâo khoaãng nûãa àïm chuáng töi vïì àïën tu viïån. Tûúâng cao,
cöíng lúán, Ngûúâi àaánh xe dùæt ngûåa vïì cho ùn, coân caái xe cuâng vúái ba
àûáa con gaái àûúåc àûa vaâo phña trong tu viïån. Trïn bêåc thïìm, möåt
cuöåc tranh luêån rêët hùng nöí ra giûäa baâ nûä tu gaác cûãa vaâ hai cö nûä
tu cuãa töi. Cö ngûúâi aái Nhô Lan noái vúái töi rùçng cö khöng thïí àaánh
thûác baâ Meå Bïì Trïn àïí xin pheáp cho töi nguã laåi trong tu viïån. Àïën
àêy töi phên vên khöng biïët quyïët àõnh nhû thïë naâo. Leä ra töi phaãi
nhanh choáng lúåi duång tònh hònh naây dïí ruát lui vaâ ài böå àïën Santa
Marta, vò töi biïët chó coân coá taám cêy söë.
Vïì sau, sai lêìm naây töi àaä phaãi àïìn bùçng baãy nùm khöí sai.
Cuöëi cuâng, khi àaä àaánh thûác àûúåc baâ Meå Bïì Trïn, ngûúâi ta
cùæt cho töi möåt cùn buöìng úã têìng thûá ba. Nhòn ra cûãa söí töi coá thïí
tröng thêëy aánh àeân cuãa thaânh phöë. Töi phên biïåt àûúåc caã ngoån haãi
àùng vaâ nhûäng chiïëc àeân hiïåu cuãa taâu thuãy àêåu úã caãng. Möåt chiïëc
taâu rêët lúán àang rúâi caãng.
Töi nguã thiïëp ài, vaâ khi ngûúâi ta àïën àêåp cûãa buöìng thò mùåt
trúâi àaä moåc. Àïm vûâa qua töi mú thêëy möåt giêëc chiïm bao khuãng
khiïëp. Lali möí buång ra trûúác mùåt töi vaâ àûáa con cuãa chuáng töi rúi
ra tûâng maãng möåt. Töi caåo rêu rûãa mùåt thêåt nhanh, röìi mùåc aáo
quêìn xuöëng nhaâ dûúái. ÚÃ chên cêìu thang, cö nûä tu ngûúâi aái Nhô
Lan àoán töi, trïn möi thoaáng möåt nuå cûúâi:
- Chaâo öng Henri. Öng nguã coá ngon khöng?
- Thûa ma soeur rêët ngon.

- Xin múâi öng àïën vùn phoâng Meå Bïì Trïn. Meå muöën gùåp öng.
Chuáng töi bûúác vaâo vùn phoâng. Möåt ngûúâi àaân baâ àang ngöìi
sau baân giêëy. Möåt gûúng mùåt hïët sûác nghiïm khùæc cuãa möåt ngûúâi
traåc nùm mûúi tuöíi hay hún nûäa, àang nhòn töi bùçng àöi mùæt àen
khöng coá chuát gò thên thiïån.
- Senor, sa ba usted hablar espanol? (öng coá biïët noái tiïëng
Têy Ban Nha khöng?)
- Muy po co (rêët ñt).
- Bueno, la Hermana va servir de interprete (àûúåc, nûä tu sô
àêy seä laâm thöng ngön).
- Nghe noái öng laâ ngûúâi Phaáp?
- Thûa Meå vêng.
- Öng àaä vûúåt nguåc ra khoãi nhaâ tuâ Rio Hacha?
- Thûa meå vêng.
- Khoaãng baãy thaáng.
- Trong thúâi gian êëy anh laâm caái gò?
- Töi úã vúái ngûúâi Anh-àiïng.
- Caái gò? öng maâ úã vúái ngûúâi Guajiros? Khöng thïí tin àûúåc,
nhûäng con ngûúâi moåi rúå êëy chûa bao giúâ cho ai úã trïn laänh thöí cuãa
hoå. Chûa coá möåt nhaâ truyïìn giaáo naâo loåt vaâo nöíi, öng coá thïí tûúãng
tûúång àûúåc khöng. Töi khöng chêëp nhêån cêu traã lúâi cuãa öng. Vûâa
qua öng úã àêu? Öng noái thêåt ài.
- Thûa Meå, töi úã vúái ngûúâi Anh-àiïng, vaâ töi coá bùçng chûáng vïì
viïåc naây.
- Bùçng chûáng gò?
- Möåt söë ngoåc trai do hoå vúát àûúåc.
Töi thaáo caái tuái caâi vaâo giûäa lûng aáo veát cuãa töi vaâ àûa cho baâ
Meå Bïì Trïn. Baâ ta múã tuái, thoâ tay vaâo böëc ra möåt nùæm haåt trai.
- Coá bao nhiïu viïn?
Henry Charrlere 96
- Töi khöng biïët aå, coá leä khoaãng nùm saáu trùm gò àêëy
- Àêy khöng phaãi laâ möåt bùçng... chûáng. Coá thïí laâ öng àaä lêëy
tröåm cuãa möåt núi khaác.
- Thûa Meå, àïí cho lûúng têm cuãa Meå àûúåc thanh thaãn, nïëu
Meå vui loâng töi seä xin úã laåi àêy trong möåt thúâi haån àïí Meå coá thïí
xaác minh xem coá möåt vuå mêët tröåm ngoåc trai naâo múái xaãy ra hay
khöng. Töi coá tiïìn. Töi coá thïí traã tiïìn ùn úã. Töi xin hûáa laâ töi seä
khöng ài àêu ra khoãi buöìng cho àïën ngaây Meå quyïët àõnh cho töi ài.
Baâ tu sô nhòn töi trûâng trûâng. Töi nghô ngay, chùæc baâ ta tûå
nhuã: “Thïë nïëu anh tröën ài thò sao? Anh àaä tûâng vûúåt nguåc, maâ úã
àêy thò dïî tröën hún nhiïìu”
- Töi xin àïí laåi tuái ngoåc trai nhúâ Meå giûä duâm. Àêy laâ têët caã
taâi saãn cuãa töi. Töi biïët rùçng noá nùçm trong nhûäng baân tay àaáng tin
cêåy.
- Thöi àûúåc, cûá nhû thïë. Khöng, öng khöng cêìn phaãi tûå giam
haäm trong buöìng. Buöíi saáng vaâ buöíi chiïìu öng coá thïí xuöëng vûúân
trong khi caác nûä tu sô àang úã nhaâ thúâ. Öng seä ùn dûúái nhaâ bïëp
cuâng vúái mêëy ngûúâi laâm cöng.
Qua cuöåc tiïëp kiïën naây, töi yïn têm àûúåc möåt nûãa. Khi töi
sùæp trúã lïn buöìng, cö nûä tu sô ngûúâi aái Nhô Lan dêîn töi xuöëng nhaâ
bïëp. Möåt cheán caâ phï sûäa lúán, möåt khoanh baánh mò àen rêët tûúi vaâ
möåt ñt bú. Cö nûä tu chûáng kiïën bûäa ùn saáng cuãa töi khöng noái möåt
lúâi, vaâ cûá àûáng trûúác mùåt töi, khöng ngöìi xuöëng. Cö coá chiïìu lo
lùæng.
Töi noái:
- Caám ún ma soeur vò têët caã nhûäng gò maâ ma soeur àaä laâm
cho töi.
-Leä ra töi muöën laâm nhiïìu hún thïë, nhûng tûâ bêy giúâ trúã ài
töi khöng coân laâm gò àûúåc nûäa, anh baån Henri!
Noái àoaån cö ra khoãi nhaâ bïëp.
Ngöìi bïn cûãa söí, töi nhòn ra phña thaânh phöë, haãi caãng, laåi
nhòn ra biïín. Nhûäng caánh àöìng úã xung quanh àûúåc chùm boán rêët
töët. Töi khöng sao thoaát ra khoãi caái caãm giaác laâ mònh àang lêm
nguy. Caãm giaác àoá maånh àïën nöîi töi quyïët àõnh ngay àïm nay seä
tröën ài. Thöi khöng cêìn àïën mêëy viïn ngoåc trai kia nûäa, baâ ta cûá
viïåc giûä lêëy cho tu viïån hay cho caá nhên baâ ta cuäng àûúåc, caái baâ Meå
Bïì trïn êëy. Baâ ta khöng tin töi. Vaã laåi chùæc töi khöng nhêìm, vò laâm
sao baâ laåi khöng noái àûúåc tiïëng Phaáp trong khi baâ laâ ngûúâi
Catalonge, laåi laâ Meå Bïì trïn cuãa möåt tu viïån, tûác laâ ngûúâi rêët coá
hoåc: thêåt hiïëm coá. Kïët luêån: töëi nay töi seä boã ài.
Phaãi, chiïìu nay töi seä xuöëng sên dïí xem coá thïí treâo qua
tûúâng úã chöî naâo. Khoaãng möåt giúâ trûa, coá tiïëng goä cûãa:
- Öng Henri, múâi öng xuöëng ùn.
- Caám ún, töi xuöëng ngay.
Ngöìi xuöëng baân ùn trong nhaâ bïëp, töi vûâa múái àöång àïën moán
thõt tröån vúái khoai têy luöåc thò caánh cûãa múã toang, böën viïn caãnh
saát mùåc àöì trùæng, tay cêìm suáng trûúâng, vaâ möåt viïn haå sô quan tay
cêìm suáng luåc hiïån ra.
- No teâ mueve, o te mao! (Ngöìi im khöng thò chïët ngay!)
Viïn haå sô quan khoáa tay töi laåi. Cö nûä tu sô ngûúâi aái Nhô Lan
theát lïn möåt tiïëng rêët lúán vaâ ngêët ài. Hai baâ nûä tu àang úã trong
bïëp vöåi vûåc cö ta lïn.
- Vamos (Ài)!, hùæn noái, röìi cuâng töi ài lïn buöìng.
Caái tay naãi cuãa töi bõ múã ra luåc soaát. Hoå tòm thêëy ngay ba
mûúi saáu àöìng tiïìn vaâng ùn möåt trùm peso, nhûng laåi boã qua caái
tuái da àûång hai muäi tïn àöåc. Chùæc hoå tûúãng àoá laâ hai cêy buát chò.
Vúái möåt veã àùæc chñ khöng hïì giêëu giïëm, viïn haå sô quan boã caã mêëy
àöìng tiïìn vaâng vaâo tuái. Hoå giaãi töi ài.
Nùm tïn caãnh saát àûa töi lïn möåt chiïëc xe cuä kyä. Ngûúâi laái xe
mùåc àöì caãnh saát, da àen nhû than. Chiïëc xe phoáng hïët töëc lûåc. Töi
hoaân toaân tuyïåt voång, chùèng coân buöìn khaáng cûå, chó cöë giûä möåt
thaái àöå tûå troång. Khöng viïåc gò phaãi tòm caách àïí cho hoå nûúng nheå
hay thûúng xoát. Haäy laâ möåt trûúång phu, vaâ phaãi nhúá rùçng khöng
bao giúâ àûúåc mêët hy voång. Nhûäng yá nghô êëy lûúát qua rêët nhanh
trong trñ töi. Vaâ khi töi xuöëng xe, yá chñ laâm keã trûúång phu vaâ nhêët
Henry Charrlere 98
thiïët khöng àïí cho mònh tröng nhû möåt múá gieã raách noá maånh meä
àïën nöîi cêu noái àêìu tiïn cuãa viïn sô quan ra àoán töi laâ: “Caái gaä
ngûúâi Phaáp naây ghï gúám thêåt, loåt vaâo tay chuáng ta maâ noá chùèng coá
veã súå sïåt möåt tyá naâo”. Töi àûúåc àûa vaâo phoâng giêëy cuãa viïn sô
quan. Töi boã muä vaâ, khöng àúåi cho ngûúâi ta baão, töi ngöìi xuöëng
ghïë, caái tay naãi àùåt giûäa hai chên.
- Tu sabes hablar espanol? (Anh coá biïët noái tiïëng Têy Ban
Nha khöng).
- Khöng.
- Llame el zapatero (Goåi thùçng thúå giaây ra àêy).
Möåt laát sau möåt ngûúâi thêëp beá mùåc taåp dïì xanh vaâo phoâng,
tay cêìm möåt caái buáa thúå giaây.
- Anh laâ ngûúâi tuâ Phaáp àaä vûúåt nguåc úã Rio Hacha caách àêy
möåt nùm?
- Khöng.
- Anh noái döëi.
- Töi khöng noái döëi. Töi khöng phaãi laâ ngûúâi tuâ Phaáp àaä vûúåt
nguåc úã Rio Hacha caách àêy möåt nùm.
- Cúãi khoáa tay cho hùæn. Coân anh cúãi aáo veát vaâ aáo sú-mi ra.
(Hùæn lêëy möåt túâ giêëy röìi xem xeát ngûúâi töi. Têët caã caác hònh xùm
àïìu àûúåc hùæn ghi nhêån).
- Tay traái cuãa anh khöng coá ngoán caái. Àuáng. Chñnh anh.
- Khöng phaãi laâ töi, vò töi ra ài khöng phaãi caách àêy möåt
nùm. Töi ra ài baãy thaáng.
- Thò cuäng thïë.
- Àöëi vúái anh thò cuäng thïë, nhûng àöëi vúái töi thò khöng.
- Roä: anh laâ keã giïët ngûúâi chuyïn nghiïåp àiïín hònh. Duâ laâ
ngûúâi Phaáp hay laâ ngûúâi Colombia, têët caã nhûäng keã giïët ngûúâi
chuyïn nghiïåp (matadores) àïìu nhû nhau: khöng sao khuêët phuåc
nöíi. Töi chó laâ phoá chó huy cuãa nhaâ tuâ naây. Töi khöng biïët ngûúâi ta
seä xûã lyá vúái anh nhû thïë naâo. Hiïån giúâ thò töi seä cho anh úã chung
vúái caác baån cuä cuãa anh.
- Baån cuä naâo?
- Mêëy ngûúâi Phaáp maâ anh àaä àûa vaâo Colombia.
Töi ài theo mêëy viïn caãnh saát, hoå dêîn töi vaâo möåt phoâng gian
coá haâng song sùæt tröng ra sên. Töi gùåp laåi caã nùm baån töi. Chuáng
töi öm nhau hön. “Thïë maâ chuáng mònh cûá tûúãng cêåu àaä thoaát hùèn
àûúåc röìi”, Clousiot noái. Maturette khoác nhû möåt thùçng con nñt (vaã
laåi noá cuäng chó laâ thùçng con nñt thöi). Ba ngûúâi kia cuäng rêìu rô.
Àûúåc gùåp laåi hoå, töi laåi thêëy mònh coá thïm sûác.
- Cêåu kïí ài, - hoå noái.
- Sau hùéng. Caác cêåu thò sao?
- Chuáng mònh thò úã àêy àaä àûúåc ba thaáng.
- Hoå àöëi xûã ra sao?
- Chùèng khaá maâ cuäng chùèng töìi. Chuáng mònh àang àúåi
chuyïín sang Baranquilla, vaâ àïën àêëy hònh nhû ngûúâi ta seä trao
chuáng mònh laåi cho caác nhaâ chûác traách Phaáp.
- Thêåt laâ möåt luä khöën kiïëp! Coá caách gò vûúåt nguåc khöng?
- Vûâa múái àïën möåt caái àaä nghô àïën vûúåt nguåc aâ?
- Nhiïìu khi cuäng thêåt quaá tïå! Cêåu tûúãng töi tûå dûng boã cuöåc
sao? Chuáng canh phoâng coá ngùåt lùæm khöng?
- Ban ngaây thò thûúâng thöi, nhûng ban àïm coá möåt àöåi canh
riïng chuáng mònh.
- Mêëy àûáa?
- Ba tïn giaám thõ.
- Coân caái chên cêåu thïë naâo röìi?
- ÖÍn röìi, thêåm chñ ài cuäng khöng caâ nhùæc nûäa.
- Bõ nhöët suöët ngaây aâ?
Henry Charrlere 100
- Khöng, ngaây naâo cuäng ài daåo trong sên àïí phúi nùæng, buöíi
saáng hai tiïëng àöìng höì, buöíi chiïìu ba tiïëng.
- Boån tuâ ngûúâi Colombia ra sao?
- Coá nhûäng tay rêët nguy hiïím thò phaãi, keã tröåm vaâ giïët ngûúâi
coá caã.
Quaá trûa höm êëy, vaâo giúâ ài daåo trong sên, töi àang noái
chuyïån riïng vúái Clousiot thò hoå goåi. ÚÃ àêëy töi gùåp viïn chó huy
nhaâ tuâ, bïn caånh coá viïn phoá chó huy ban saáng. Chiïëc ghïë danh dûå
àûúåc daânh cho möåt ngûúâi nûúác da rêët àêåm, gêìn nhû àen. Maâu da
giöëng möåt ngûúâi Chêu Phi àen hún laâ möåt ngûúâi Anh-àiïng. Maái
toác ngùæn vaâ quùn àuáng laâ maái toác cuãa ngûúâi Chêu Phi. Hùæn gêìn
xêëp xó nùm mûúi tuöíi, hai mùæt àen vaâ àöåc aác. Möåt böå ria cùæt rêët saát
trïn möåt àöi möi daây, möåt caái miïång hùçn hoåc. AÁo sú-mi cuãa hùæn àïí
phanh ngûåc, khöng coá ca-vaát. ÚÃ ngûåc aáo bïn traái coá gùæn möåt caái daãi
nûãa trùæng nûãa xanh, cuöëng cuãa möåt thûá huy chûúng naâo àêëy. Anh
thúå giaây cuäng coá mùåt úã àêëy.
- Anh ngûúâi Phaáp kia, anh àaä bõ bùæt laåi sau baãy thaáng vûúåt
nguåc. Trong thúâi gian êëy anh àaä laâm gò?
- Töi úã vúái ngûúâi Guajiros.
- Àûâng coá giúän mùåt tao, khöng tao cho möåt trêån bêy giúâ.
- Töi noái sûå thêåt.
- Chûa tûâng coá ai úã vúái ngûúâi Anh-àiïng àûúåc caã. Chó trong
möåt nùm nay thöi àaä coá hai mûúi lùm lñnh canh phoâng búâ biïín bõ
hoå giïët.
- Khöng phaãi àêu, nhûäng ngûúâi lñnh canh búâ biïín êëy bõ boån
buön lêåu giïët chïët.
- Sao anh biïët?
- Töi àaä úã àêëy baãy thaáng. Ngûúâi Guajiros khöng bao giúâ ra
khoãi laänh thöí cuãa hoå.
- Thöi àûúåc, cuäng coá thïí àuáng. Anh àaä lêëy tröåm ba mûúi saáu
àöìng vaâng ùn möåt trùm pesos úã àêu?
- Àoá laâ tiïìn cuãa töi. Thuã lônh cuãa böå laåc vuâng nuái tïn laâ Cöng
Bùçng àaä cho töi söë tiïìn êëy.
- Laâm sao möåt thùçng Anh-àiïng laåi coá thïí coá àûúåc möåt gia
saãn nhû vêåy àïí maâ cho anh?
- Thïë thò thûa xïëp, trûúác àêy coá xaãy ra vuå tröåm tiïìn vaâng naâo
khöng?
- Àuáng laâ khöng coá. Trong caác höì sú chûa bao giúâ thêëy. Tuy
vêåy vêîn phaãi àiïìu tra thïm.
- Xin öng àiïìu tra ài, viïåc àoá coá lúåi cho töi.
- Anh àaä phaåm möåt töåi nùång khi vûúåt nguåc Rio Hacha, vaâ coân
phaåm möåt töåi nùång hún nûäa khi giuáp Antonio vûúåt nguåc: hùæn sùæp
bõ xûã bùæn vò giïët nhiïìu lñnh canh phoâng búâ biïín. Bêy giúâ ngûúâi ta
àaä biïët rùçng chñnh anh àang bõ nhaâ chûác traách Phaáp truy naä, Anh
laâ tuâ chung thên. Anh laâ möåt tïn giïët ngûúâi chuyïn nghiïåp nguy
hiïím. Vò vêåy ta seä khöng maåo hiïím àïí cho anh coá dõp vûúåt nguåc
lêìn nûäa bùçng caách giam chung anh vúái mêëy ngûúâi Phaáp khaác. Anh
seä bõ nhöët xaâ-lim cho àïën khi chuyïín ài Baranquilla. Mêëy àöìng
tiïìn vaâng seä àûúåc traã cho anh khi àaä xaác minh àûúåc laâ khöng coá vuå
tröåm tiïìn vaâng naâo xaãy ra.
Töi ra ngoaâi vaâ hoå löi töi àïën cêìu thang dêîn xuöëng dûúái àêët.
Sau khi xuöëng hún hai mûúi lùm bêåc thò àïën möåt daäy haânh lang
töëi múâ múâ hai bïn coá nhûäng caái chuöìng chêåt. Hoå múã möåt chuöìng ra
vaâ àêíy töi vaâo. Khi caánh cûãa sùæt múã ra haânh lang àûúåc àoáng laåi,
muâi thöëi böëc lïn tûâ nïìn àêët nhúáp nhaáp. Coá tiïëng goåi töi tûâ böën
phña. Möîi caái chuöìng coá song sùæt àïìu giam möåt hay ba tuâ nhên.
- Franceás, Franceás: Que a hecho? Por que esta a qui? (Anh
ngûúâi Phaáp kia Anh phaåm töåi gò thïë? Taåi sao anh laåi úã àêy?). Anh
coá biïët rùçng nhûäng chuöìng giam naây laâ nhûäng chuöìng giam cuãa tûã
thêìn khöng?
- Im caã ài! Àïí cho anh ta noái - Coá tiïëng quaát.
- Phaãi, töi laâ ngûúâi Phaáp. Töi bõ giam úã àêy vò töi àaä vûúåt
nguåc úã Rio Hacha.
Henry Charrlere 102
Caái tiïëng Têy Ban Nha giaã cêìy cuãa töi àûúåc hoå hiïíu ngay.
- Anh cêìn biïët mêëy àiïìu naây, anh nghe kyä àêy: úã cuöëi chuöìng
giam coá möåt têëm vaán àïí nùçm. Bïn phaãi coá möåt caái höåp àûång nûúác.
Phaãi uöëng deâ deâ, vò möîi saáng chó àûúåc möåt ñt, maâ xin thïm thò
khöng àûúåc àêu. Bïn traái coá möåt caái xö àïì ài ngoaâi. Anh lêëy caái aáo
veát maâ bõt laåi. ÚÃ àêy khöng cêìn aáo ngoaâi vò quaá noáng, cûá lêëy aáo maâ
bõt xö cho àúä thöëi. Chuáng töi àïìu bõt xö bùçng aáo quêìn caã.
Töi àûáng saát vaâo song sùæt àïí cöë nhòn mùåt caác baån tuâ. Chó
thêëy roä àûúåc hai ngûúâi úã trûúác mùåt àang ngöìi saát song sùæt, hai
chên thoâ ra ngoaâi. Möåt trong hai ngûúâi àoá coá nhûäng neát mùåt cuãa
loaåi ngûúâi Anh-àiïng lai Têy Ban Nha, kiïíu nhû mêëy tïn caãnh saát
àêìu tiïn àaä bùæt töi úã Rio Hacha; ngûúâi kia laâ möåt ngûúâi da àen coá
nûúác da rêët saáng, treã vaâ àeåp trai. Anh ta cho töi biïët rùçng àïën giúâ
thuãy triïìu lïn, nûúác ngêåp vaâo caác xaâ lim. Töi khöng nïn súå vò
khöng bao giúâ noá lïn quaá buång. Chuöåt coá leo lïn ngûúâi thò àûâng
bùæt, maâ phaãi àaánh. Bùæt thò noá cùæn.
Töi hoãi:
- Anh bõ nhöët úã àêy àûúåc bao lêu röìi?
- Hai thaáng.
- Coân mêëy ngûúâi kia.
- Khöng bao giúâ quaá ba thaáng. Ai àaä qua ba thaáng maâ khöng
àûúåc chuyïín ra, thò tûác laâ phaãi chïët úã àêy.
- Ngûúâi úã àêy lêu nhêët àaä àûúåc bao lêu röìi?
- Taám thaáng, nhûng chùèng coân söëng àûúåc mêëy àöîi nûäa àêu.
Àaä gêìn möåt thaáng nay anh ta chó quyâ chûá khöng àûáng lïn àûúåc.
Àïën ngaây naâo coá thuãy triïìu lïn, anh ta seä chïët àuöëi thöi.
- Nhûng thïë thò nûúác caác anh laâ möåt xûá súã man rúå sao?
- Töi coá bao giúâ noái laâ xûá töi vùn minh àêu. Coân nûúác anh thò
cuäng chùèng vùn minh gò hún, vò anh bõ xûã chung thên àêëy thöi. ÚÃ
xûá Colombia naây thò hoùåc hai mûúi nùm, hoùåc xûã tûã. Nhûng khöng
bao giúâ coá chuyïån chung thên.
- Thöi ài, àêu cuäng thïë thöi.
- Anh giïët nhiïìu ngûúâi lùæm aâ?

- Khöng, chó coá möåt thöi.
- Vö lyá! Giïët coá möåt ngûúâi maâ bõ lêu thïë aâ?
- Töi cam àoan laâ àuáng nhû thïë.
- Thïë thò roä laâ nûúác anh cuäng moåi rúå nhû nûúác töi.
- Thöi àûâng caäi nhau vïì chuyïån nûúác anh nûúác töi nûäa. Anh
noái àuáng. Caãnh saát thò úã àêu cuäng laâ cûát caã.
- Coân anh anh coá töåi gò?
- Töi àaä giïët hai vúå chöìng vaâ caã thùçng con.
- Taåi sao?
- Chuáng noá àaä àem thùçng em töi cho lúån ùn.
- Chùèng leä! Chuyïån gò maâ gúám ghiïëc thïë
- Thùçng em töi lïn nùm, ngaây naâo noá cuäng neám àaá thùçng con
nhaâ êëy, mêëy lêìn truáng àêìu.
- Àoá khöng phaãi laâ möåt lyá do.
- Khi töi biïët chuyïån töi cuäng noái thïë.
- Laâm sao anh biïët chuyïån?
- Thùçng em töi ài àêu mêët tûâ ba höm, töi ài tòm maäi múái thêëy
möåt chiïëc deáp cuãa noá trong àöëng phên. Chöî phên naây xuác ra tûâ
chuöìng lúån nhaâ noá. Töi búái phên lúån lïn thò thêëy möåt chiïëc têët àêìy
maáu. Töi àaä hiïíu. Muå vúå àaä thuá nhêån trûúác khi töi giïët caã nhaâ
chuáng noá. Töi àaä cho chuáng noá cêìu kinh trûúác khi bùæn. Phaát thûá
nhêët töi bùæn gaäy chên thùçng böë.
- Anh giïët hoå laâ phaãi. Anh seä bõ xûã ra sao?
- Hai mûúi nùm laâ cuâng.
- Taåi sao anh bõ giam xaâ-lim?
- Töi àaä àaánh möåt tïn caãnh saát coá hoå vúái vúå chöìng baâ kia.
Hùæn laâm úã nhaâ tuâ naây. Bêy giúâ hùæn àaä àûúåc àûa ài núi khaác.
Khöng coá hùæn töi múái àûúåc yïn.
Henry Charrlere 104
Cûãa haânh lang àûúåc múã ra. Möåt tïn gaác nguåc ài vaâo vúái hai
tuâ nhên khiïng möåt caái thuâng bùçng göî. Coá thïí àoaán biïët àûúåc rùçng
phña sau hoå coân coá hai tïn gaác cêìm suáng nûäa. Hai ngûúâi tuâ vaâo
tûâng chuöìng möåt bûng mêëy caái xö àûång phên ra àöí vaâo caái thuáng.
Muâi nûúác àaái vaâ muâi phên xöng lïn nöìng nùåc, tûúâng àïën chïët ngaåt.
Khöng ai noái gò. Khi hoå àïën chuöìng töi, ngûúâi tuâ vaâo lêëy xö àaánh
rúi möåt caái goái nho nhoã xuöëng àêët. Töi vöåi lêëy chên hêët vaâo phña
trong. Khi hoå àaä ra töi thêëy trong goái coá hai bao thuöëc laá, möåt caái
bêåt lûãa vaâ möåt maãnh giêëy coá viïët mêëy doâng chûä Phaáp. Trûúác hïët
töi chêm hai àiïëu thuöëc laá neám cho hai ngûúâi úã trûúác mùåt töi. Röìi
töi goåi ngûúâi tuâ kïë bïn baão hùæn thoâ tay ra bùæt lêëy möåt bao thuöëc laá
àïí chuyïìn cho nhûäng ngûúâi tuâ khaác. Phên phaát xong töi chêm àiïëu
thuöëc cuãa töi lïn vaâ àûa bûác thû ra saát haânh lang àïí àoåc. Nhûng
aánh saáng úã ngoaâi haânh lang khöng àuã. Töi beân lêëy túâ giêëy goái, cuöën
laåi röìi bêåt lûãa àöët lïn. Töi àoåc vöåi:
“Cam àaãm lïn Papi nheá, cûá tin tûúâng vaâo chuáng mònh. Haäy
coi chûâng. Mai chuáng mònh seä gûãi giêëy vaâ buát chò àïí cêåu viïët cho
chuáng mònh. Chuáng mònh úã bïn caånh cêåu cho àïën chïët”.
Maãnh giêëy êëy laâm cho töi thêëy êëm loâng. Noá àaä àem laåi cho
töi bao nhiïu sûác lûåc! Töi khöng cö àöåc, töi coá thïí tröng cêåy vaâo
baån beâ.
Khöng coá ai noái. Ai nêëy àïìu maãi huát thuöëc. Cuöåc phên phaát
thuöëc laá cho töi biïët rùçng coá caã thaãy mûúâi chñn ngûúâi trong mêëy caái
chuöìng giam cuãa tûã thêìn naây. Thïë laâ lêìn naây töi laåi bõ àûa vaâo con
àûúâng cuãa sûå thöëi naát, vaâ bêy giúâ sûå thöëi naát êëy àaä ngêåp lïn àïën
cöí! Mêëy baâ xú tûå goåi laâ nhûäng ngûúâi “Em Gaái cuãa Chuáa loâng laânh”
êëy chñnh laâ nhûäng àûáa em gaái cuãa Quyã. Nhûng coá àiïìu hoaân toaân
chùæc chùæn laâ keã àaä töë giaác töi khöng phaãi laâ cö nûä tu ngûúâi aái Nhô
Lan hay cö ngûúâi Têy Ban Nha. Öi! Töi ngu biïët chûâng naâo khi tin
vaâo caác nûä tu sô êëy? Khöng phaãi hoå àêu. Coá leä laâ ngûúâi àaánh xe
chùng? Àaä hai ba lêìn töi vaâ cö nûä tu kia troát noái tiïëng Phaáp: thêåt
laâ sú xuêët. Coá thïí anh ta àaä nghe thêëy chùng? Thöi, àiïìu êëy coá
quan troång gò! Lêìn naây thò sa lûúái hùèn hoi röìi, lêìn naây chó coá ài
tong. Nûä tu sô ngûúâi àaánh xe hay laâ Meå Bïì trïn, chung quy kïët quaã
vêîn laâ möåt.
Thïë laâ töi àaânh ài àúâi trong caái chuöìng ghï túãm cûá möîi ngaây
laåi hai lêìn ngêåp nûúác naây. Trong chuöìng noáng nûåc vaâ khoá thúã àïën
nöîi töi phaãi cúãi sú-mi, röìi cúãi nöët caã caái quêìn. Töi thaáo giaây vaâ àem
moác hïët caác thûá lïn cûãa song sùæt.
Thûã tûúãng tûúång laâ töi àaä vûúåt hai ngaân nùm trùm cêy söë àïí
cuöëi cuâng àïën nöng nöîi naây? Kïët quaã thêåt laâ myä maän! Laåy Chuáa!
Chuáa àaä tûâng haâo phoáng, àaåi lûúång àöëi vúái töi nhû vêåy, maâ bêy giúâ
laåi boã rúi töi sao? Coá leä Chuáa giêån töi chùng, vò duâ sao Chuáa àaä cho
töi tûå do, sûå tûå do chùæc chùæn nhêët, àeåp àeä nhêët. Chuáa àaä cho töi
möåt cöång àöìng, vaâ cöång àöìng êëy àaä thêu naåp töi hoaân toaân. Chuáa
àaä cho töi khöng phaãi laâ möåt möåt maâ nhûäng hai ngûúâi vúå tuyïåt vúâi.
Vaâ caã aánh nùæng, caã biïín khúi. Laåi caã möåt nïëp nhaâ tranh trong àoá
töi laâ ngûúâi chuã tuyïåt àöëi. Vúái cuöåc söëng giûäa thiïn nhiïn, cuöåc
söëng nguyïn thuãy, hoang daä nhûng ïm àïìm vaâ thanh thaãn biïët
bao nhiïu. Àoá thêåt laâ möåt moán quaâ coá möåt khöng hai maâ Chuáa àaä
tùång töi: àûúåc hoaân toaân tûå do, khöng coá caãnh saát, khöng coá quan
toâa, khöng coá nhûäng keã ganh tyå vaâ nhûäng keã àöåc aác xung quanh
töi! Thïë maâ töi àaä khöng biïët giaá trõ vö song cuãa noá. Vuâng biïín êëy
nûúác xanh àïën nöîi tröng nhû àen huyïìn, nhûäng buöíi mùåt trúâi moåc
vaâ mùåt trúâi lùån àêìy möåt hûúng võ dõu ngoåt vaâ thanh thaãn, caái nïëp
söëng khöng hïì cêìn àïën tiïìn baåc, trong àoá töi khöng phaãi thiïëu möåt
thûá gò cêìn thiïët cho sûå söëng cuãa möåt con ngûúâi: têët caã nhûäng caái àoá
töi àaä chaâ àaåp lïn, àaä khinh miïåt noá. Töi àaä tûâ boã nhûäng caái àoá àïí
ài àêu? Àïí trúã vïì vúái nhûäng xaä höåi khöng theâm nhòn nhêån àïën töi.
Vúái nhûäng con ngûúâi thêåm chñ cuäng chùèng buöìn boã cöng tòm hiïíu
xem thûã trong töi coá gò coân vúát vaát àûúåc khöng. Vïì vúái möåt thïë giúái
àang hùæt huãi töi, àang àêíy töi ra xa moåi niïìm hy voång. Vúái nhûäng
têåp thïí chó nghô àïën möîi möåt viïåc: tiïu diïåt töi bùçng bêët cûá phûúng
tiïån naâo.
Khi àûúåc tin töi bõ bùæt, chuáng noá seä mûâng lùæm àêëy: mûúâi hai
miïëng pho-maát trong höåi àöìng böìi thêím, thùçng Polein thöëi tha,
mêëy tïn caãnh saát vaâ tïn biïån lyá. Vò thïë naâo cuäng seä coá möåt nhaâ baáo
naâo àêëy chuyïín caái tin naây vïì Phaáp.
Laåi coân nhûäng ngûúâi thên cuãa töi nûäa. Khi boån caãnh saát àïën
nhaâ àïí baáo cho hoå biïët töi àaä vûúåt nguåc, hoå àaä mûâng rúä biïët bao
Henry Charrlere 106
nhiïu khi àûúåc biïët rùçng con hoå hay anh hoå àaä thoaát ra khoãi baân
tay cuãa boån àao phuã naây! Bêy giúâ àûúåc tin töi bõ bùæt laåi, hoå laåi phaãi
àau khöí möåt lêìn thûá hai.
Töi àaä sai vö cuâng khi tûâ boã böå laåc cuãa töi. Phaãi, töi coá thïí noái
“böå laåc cuãa töi” nhû vêåy, vò moåi ngûúâi trong böå laåc êëy àïìu àaä chêëp
nhêån töi nhû möåt thaânh viïn cuãa böå laåc. Töi àaä sai vaâ töi xûáng
àaáng phaãi chõu nhûäng gò àaä xaãy àïën vúái töi. ÊËy thïë nhûng... Töi
vûúåt nguåc àêu phaãi àïí laâm tùng dên söë ngûúâi Anh-àiïng úã Nam
Myä? Laåy Chuáa, Chuáa phaãi hiïíu rùçng töi cêìn phaãi söëng laåi trong
möåt xaä höåi vùn minh bònh thûúâng vaâ chûáng minh cho moåi ngûúâi
thêëy rùçng töi coá thïí laâm möåt thaânh viïn cuãa xaä höåi àoá maâ khöng
gêy thaânh möåt hiïím hoåa cho noá. Àoá laâ söë mïånh àñch thûåc cuãa töi -
coá sûå tham dûå cuãa Ngûúâi hay khöng coá sûå phuâ höå cuãa ngûúâi cuäng
vêåy. Töi phaãi chûáng minh cho bùçng àûúåc rùçng töi coá thïí, rùçng töi
àang vaâ seä laâ möåt con ngûúâi bònh thûúâng nïëu khöng phaãi laâ töët
hún nhûäng thaânh viïn khaác cuãa bêët kyâ têåp thïí naâo cuãa bêët kyâ àêët
nûúác naâo.
Töi huát thuöëc. Nûúác bùæt àêìu lïn. Bêy giúâ àaä ngang mùæt caá
töi. Töi goåi:
- Anh Da Àen, nûúác vaâo chuöìng giam bao nhiïu lêu thò ruát
hïët?
- Coân tuây thuãy triïìu maånh hay nheå. Möåt giúâ, hai giúâ laâ cuâng.
Töi nghe thêëy mêëy ngûúâi tuâ kïu: Esta llegando (Noá àïën).
Nûúác lïn tûâ tûâ, rêët chêåm. Ngûúâi lai vaâ ngûúâi Da àen baám lïn
song sùæt. Chên hoå buöng thoäng ra ngoaâi haânh lang, tay hoå öm lêëy
mêëy caái chêën song. Coá tiïëng àöång dûúái nûúác: àoá laâ möåt con chuöåt
cöëng to bùçng con meâo àang búi loäm boäm. Noá àang tòm caách leo lïn
chêën song. Töi cêìm lêëy möåt chiïëc giaây vaâ khi noá búi àïën gêìn töi
àaánh möåt caái thêåt maånh lïn àêìu noá. Noá vûâa búi ra haânh lang vûâa
kïu chñ choáe. Anh tuâ Da àen noái vúái töi:
- Franceás, anh nöíi maáu ài sùn röìi àêëy. Khöng sao giïët hïët
àûúåc chuáng noá àêu. Leo lïn chêën song ài, baám chùåt vaâo vaâ ngöìi
yïn àêëy.
Töi laâm theo lúâi anh ta, nhûng mêëy caái chêën song hùçn vaâo
àuâi rêët àau, cûá caái tû thïë naây thò töi chùèng chõu àûång àûúåc bao lêu.
Töi lêëy caái aáo veát bõt xö àûång phên buöåc lïn chêën song vaâ cûúäi lïn
àêëy. Noá laâm thaânh möåt thûá ghïë àïí cho töi coá thïí chõu àûång àûúåc
caái tû thïë khöng lêëy gò laâm thoaãi maái kia, vò vêåy giúâ töi gêìn nhû
àûúåc ngöìi.
Cuöåc xêm lùng naây cuãa nûúác thuãy triïìu, cuãa chuöåt cöëng, cuãa
caác loaâi rïët vaâ cua nhoã li ti àûúåc nûúác luâa túái laâ caái àiïìu kinh túãm
nhêët, coá sûác laâm mêët tinh thêìn nhêët maâ möåt con ngûúâi coá thïí chõu
àûång. Möåt giúâ sau, khi nûúác àaä ruát hïët, trong chuöìng coân laåi möåt
lúáp buân lêìy luåa daây hún möåt phên. Töi ài giaây vaâo àïí khoãi phaãi löåi
trong lúáp buân naây. Anh Da àen neám cho töi möåt maãnh vaán daâi
mûúâi phên, baão töi duâng àïí gaåt buân ra ngoaâi haânh lang, bùæt àêìu tûâ
chöî àùåt têëm vaán duâng laâm giûúâng nguã, röìi tûâ cuöëi chuöìng cho àïën
chöî ra vaâo. Cöng viïåc choaán hïët caã nûãa giúâ vaâ buöåc töi phaãi nghô
àïën möîi möåt viïåc êëy thöi. Nhû thïë cuäng àaä coá àûúåc möåt chuát gò ñch
lúåi. Tûâ bêy giúâ àïën àúåt thuãy triïìu sau, Töi seä khöng bõ ngêåp nûúác:
nhû thïë coá nghôa laâ trong mûúâi möåt tiïëng àöìng höì, vò sau cuâng laâ
giúâ nûúác traân vaâo. Phaãi tñnh àuã saáu giúâ nûúác biïín ruát xuöëng vaâ
nùm giúâ nûúác biïín dêng lïn. Töi tûå nhuã möåt caách húi löë bõch: Bûúm
bûúám, söë maây laâ phaãi chõu aãnh hûúãng cuãa thuãy triïìu. Duâ maây
muöën hay khöng, mùåt trùng cuäng coá möåt têìm quan troång lúán lao
àöëi vúái maây vaâ àúâi maây. Chñnh nhúâ thuãy triïìu lïn xuöëng maâ maây
àaä ra khoãi söng Maroni möåt caách dïî daâng khi tröën khoãi traåi khöí
sai. Khi maây ra ài tûâ Trinidad vaâ tûâ Curacao, maây cuäng àaä phaãi
tñnh àïën ngaây giúâ thuãy triïìu lïn xuöëng. Súã dô maây bõ bùæt úã Rio
Hacha chñnh laâ vò thuãy triïìu xuöëng khöng àuã maånh àïí maây rúâi búâ
biïín thêåt nhanh vaâ cho àïën bêy giúâ maây laåi thûúâng xuyïn phaãi
chõu àûång nûúác thuãy triïìu.
Trong söë nhûäng ngûúâi seä àoåc mêëy trang naây, nïëu möåt ngaây
naâo noá seä àûúåc xuêët baãn, coá leä cuäng seä coá nhûäng ngûúâi thûúng haåi
töi ñt nhiïìu khi biïët nhûäng nöîi cú cûåc maâ töi phaãi chõu àûång trong
chuöìng giam cuãa ngûúâi xûá Colombia. Àoá laâ nhûäng ngûúâi töët. Coân
nhûäng ngûúâi khaác, hoå haâng thên thuöåc cuãa mûúâi hai miïëng pho-
maát àaä xûã töåi töi, hoùåc laâ coá baâ con vúái viïn biïån lyá thò seä noái:
Henry Charrlere 108
“Àaáng àúâi cho noá, ai baão noá vûúåt nguåc? Nïëu noá chõu úã yïn trong
traåi khöí sai thò àêu àïën nöîi!” Thïë thò töi xin noái vúái caác ngûúâi möåt
àiïìu, noái vúái nhûäng ngûúâi töët cuäng nhû nhûäng miïëng pho-maát kia.
Töi khöng tuyïåt voång, khöng tuyïåt voång möåt chuát naâo, vaâ töi coân
noái hún thïë nûäa: töi thaâ bõ nhöët trong nhûäng chuöìng giam cuãa caái
phaáo àaâi cuä do boån giaáo hònh Têy Ban Nha xêy lïn úã Colombia coân
hún bõ giam úã Quêìn àaão Salut laâ núi maâ leä ra töi phaãi coá mùåt vaâo
giúâ naây. ÚÃ àêy töi coân phaãi laâm rêët nhiïìu múái hoâng coá cú vûúåt
nguåc, vaâ duâ nùçm trong caái hêìm thöëi tha naây, töi cuäng tûå haâo laâ àaä
caách xa traåi tuâ àïën hai ngaân nùm trùm cêy söë. Chuáng noá seä phaãi
thi haânh rêët nhiïìu biïån phaáp àïì phoâng múái coá thïí bùæt töi ài ngûúåc
chiïìu àoaån àûúâng hai ngaân nùm trùm cêy söë êëy. Töi chó tiïëc coá möåt
àiïìu: böå laåc Guajiros cuãa töi, Lali vaâ Zoraima, vaâ cuöåc söëng tûå do
trong thiïn nhiïn, khöng coá nhûäng tiïån nghi cuãa ngûúâi vùn minh,
nhûng cuäng khöng coá caãnh saát, khöng coá nhaâ tuâ vaâ caâng khöng coá
nhûäng chuöìng nhöët ngûúâi nhû thïë naây. Töi nghô rùçng nhûäng ngûúâi
baån hoang daä cuãa töi, hoå khöng bao giúâ laåi coá thïí naãy ra caái yá bùæt
möåt keã thuâ cuãa hoå phaãi chõu möåt cûåc hònh nhû thïë naây, vaâ laåi caâng
khöng bao giúâ naãy ra caái yá duâng möåt cûåc hònh nhû thïë vúái töi, möåt
ngûúâi khöng hïì laâm phûúng haåi gò àïën ngûúâi dên Colombia.
Töi nùçm xuöëng têëm vaán vaâ huát hai ba àiïëu thuöëc laá úã têån
trong cuâng xaâ-lim àïí nhûäng ngûúâi khaác àûâng nhòn thêëy. Khi traã
têëm vaán nhoã laåi cho ngûúâi da àen, töi àaä neám cho anh ta möåt àiïëu
thuöëc laá chêm sùén, vaâ anh ta cuäng laâm nhû töi vò höí ngûúi vúái caác
baån tuâ.
Nhûäng chi tiïët naây tûúãng chûâng nhû khöng coá gò àaáng kïí,
nhûng àöëi vúái töi noá rêët coá giaá trõ. Noá chûáng toã rùçng chuáng töi coân
giûä laåi àûúåc chuát lõch sûå vaâ höí ngûúi tïë nhõ.
úã àêy khöng phaãi nhû úã nhaâ lao Conciergerie, töi coá thïí mú
möång vaâ thaã höìn ài lang thang trong khöng gian maâ khöng cêìn
phaãi bõt mùæt bùçng möåt chiïëc khùn muâi soa cho àúä choái.
Ai àaä baáo cho caãnh saát biïët laâ töi àang úã trong tu viïån? Öi,
nïëu möåt ngaây kia töi biïët àûúåc, thò töåi naây seä phaãi àïìn. Röìi töi laåi
tûå nhuã: thöi àûâng noái nhaãm nûäa Bûúm bûúám! úã Phaáp maây coân bao
nhiïu viïåc phaãi laâm àïí traã thuâ, coân caái xûá súã heo huát naây thò thöi
ài maây àïën àêy khöng phaãi àïí laâm àiïìu aác! Ngûúâi êëy nhêët àõnh seä
bõ chñnh cuöåc söëng trûâng phaåt, vaâ nïëu möåt ngaây kia maây phaãi trúã
laåi àêy, thò àoá khöng phaãi àïí traã thuâ, maâ àïí àem laåi haånh phuác cho
Lali vaâ Zoraima, cho caã mêëy àûáa con cuãa maây nûäa. Nïëu maây seä trúã
vïì xûá naây, thò àoá seä laâ vò hoå vaâ vò têët caã nhûäng ngûúâi Guajiros àaä
ban cho maây caái vinh dûå àûúåc chêëp nhêån trong böå laåc cuãa hoå nhû
möåt ngûúâi àöìng chuãng. Töi haäy coân úã trïn con àûúâng cuãa sûå thöëi
naát, nhûng tuy bõ nhöët trong möåt caái chuöìng thêëp hún mûåc nûúác,
duâ ngûúâi ta coá muöën hay khöng thò vêîn àang vûúåt nguåc, vêîn àang
bûúác trïn con àûúâng ài túái tûå do. Àiïìu àoá khöng thïí naâo phuã nhêån
àûúåc”.
Töi àaä nhêån àûúåc möåt ñt giêëy, möåt cêy buát chò, hai bao thuöëc
laá. Töi úã àêy àaä àûúåc ba ngaây. Noái laâ ba àïm múái àuáng. Vò úã àêy
bao giúâ cuäng töëi. Trong khi töi chêm möåt àiïëu Piel Roja, töi phaãi
lêëy laâm khêm phuåc loâng têån tuåy cuãa caác tuâ nhên àöëi vúái nhau. Anh
tuâ ngûúâi Colombia chuyïín cho töi goái àöì kia laâ laâm möåt viïåc rêët
liïìu. Nïëu bõ chuáng bùæt àûúåc, chùæc chùæn anh ta seä phaãi nïëm muâi
chuöìng giam dûúái àêët. Khöng phaãi anh ta khöng biïët àiïìu àoá, cho
nïn nhêån lúâi giuáp töi trong cuöåc àêìy aãi naây khöng phaãi chó laâ can
àaãm maâ coân laâ laâm möåt nghôa cûã cao thûúång phi thûúâng. Vêîn duâng
caách àöët cuöån giêy, töi àoåc:
“Papillon úi, chuáng mònh biïët cêåu chõu àûång àûúåc. Cûâ lùæm!
Cho chuáng mònh biïët tin nheá. Chuáng mònh vêîn thïë. Möåt nûä tu sô
biïët noái tiïëng Phaáp coá àïën thùm cêåu ngûúâi ta khöng cho cö êëy noái
chuyïån vúái chuáng mònh, nhûng möåt ngûúâi tuâ Colombia cho chuáng
mònh biïët rùçng anh ta àaä kõp noái cho nûä tu sô biïët laâ anh tuâ ngûúâi
Phaáp àang bõ nhöët vaâo chuöìng tûã thêìn. Cö êëy noái: Töi seä trúã laåi.
Chó coá thïí thöi. Caác baån cêåu hön cêåu.
Traã lúâi khöng phaãi laâ viïåc dïî, nhûng töi vêîn tòm caách viïët
àûúåc mêëy chûä: “Caám ún caác cêåu vïì moåi thûá: úã àêy öín caã, töi chõu
àûång àûúåc. Caác cêåu haäy viïët àún gûãi öng laänh sûå Phaáp, may ra thò
àûúåc. Luác naâo cuäng cûã möåt cêåu thöi, àïí khi coá chuyïån gò thò chó
möåt cêåu bõ phaåt. Àûâng chaåm tay vaâo hai muäi tïn. Vûúåt nguåc muön
nùm!”
Henry Charrlere 110
Vûúåt nguåc úã Santa Marta

Maäi hai mûúi taám ngaây sau, nhúâ sûå can thiïåp cuãa möåt öng
laänh sûå Bó úã Santa Marta tïn laâ Klausen, töi múái àûúåc ra khoãi caái
hêìm khuãng khiïëp kia. Ngûúâi tuâ Da àen, tïn laâ Palacios, àaä àûúåc ra
ba tuêìn sau khi töi àïën: anh ta àaä coá caái saáng kiïën nhúâ baâ meå (khi
baâ êëy àïën thùm) baáo vúái laänh sûå Bó rùçng coá möåt ngûúâi Bó bõ giam
trong hêìm. Anh naãy ra caái yá àoá vò coá möåt ngaây chuã nhêåt anh tröng
thêëy möåt tuâ nhên ngûúâi Bó àûúåc öng laänh sûå àïën thùm. Vêåy laâ möåt
höm hoå dêîn töi lïn phoâng giêëy viïn chó huy. Hùæn noái vúái töi:
- Anh laâ ngûúâi Phaáp, taåi sao anh laåi khiïëu naåi vúái laänh sûå Bó?
Trong phoâng giêëy coá möåt öng mùåc àöì trùæng traåc nùm mûúi
tuöíi, maái toác vaâng nhaåt gêìn nhû trùæng úã phña trïn möåt gûúng mùåt
troân trônh, höìng haâo vaâ tûúi tùæn, àang ngöìi trong chiïëc ghïë baânh,
möåt caái cùåp da àùåt trïn àuâi. Töi hiïíu ngay tònh thïë:
- Chñnh öng noái töi laâ ngûúâi Phaáp chûá khöng phaãi töi. Töi
cöng nhêån laâ töi àaä vûúåt nguåc tûâ möåt nhaâ tuâ Phaáp, nhûng töi laâ
ngûúâi Bó.
- AÂ! Öng thêëy chûa - öng laänh sûå coá böå mùåt cha xûá noái.
- Sao anh khöng noái tûâ trûúác?
- Töi thiïët tûúãng àiïìu àoá khöng coá gò quan troång àöëi vúái caác
öng, vò thûåc tònh töi khöng hïì coá möåt haânh döång naâo àaáng coi laâ
phaåm phaáp thûåc sûå trïn àêët cuãa caác öng ngoaâi viïåc töi boã tröën, möåt
haânh àöång bònh thûúâng àöëi vúái têët caã moåi tuâ nhên.
- Bueno, töi seä àïí anh úã chung vúái caác baån anh. Nhûng thûa
Senor Laänh sûå, töi xin noái trûúác rùçng hïî coá êm mûu vûúåt nguåc laâ
töi nhöët laåi chöî cuä. Caác ngûúâi àûa anh naây ra chöî cùæt toác röìi àûa
vaâo phoâng giam boån àöìng loäa.
- Caám ún ngaâi laänh sûå - töi noái bùçng tiïëng Phaáp, caám ún ngaâi
rêët nhiïìu àaä chõu phiïìn àïën àêy vò töi.
- Trúâi úi! Anh àaä phaãi khöí súã biïët chûâng naâo trong nhûäng caái
chuöìng giam khuãng khiïëp êëy? Thöi anh ài ngay ài. Khöng thò nhúä
ra hùæn laåi àöíi yá, caái thùçng suác sinh êëy. Töi seä trúã laåi thùm anh.
Taåm biïåt.
Ngûúâi cùæt toác khöng coá mùåt úã àêëy cho nïn hoå àûa töi vïì
phoâng caác baån. Chùæc tröng mùåt muäi töi kyâ quùåc lùæm, vò hoå cûá noái
khöng ngúát:
- Coá coân laâ cêåu àêu nûäa? Vö lyá quaá! Caái luä khöën kiïëp êëy àaä
laâm gò cêåu, àïën nöîi cêåu bêy giúâ nhû thïë naây? Cêåu noái ài, noái vúái
chuáng mònh möåt caái gò ài. Cêåu coá muâ khöng? Mùæt cêåu laâm sao thïë?
Sao laåi múã ra nhùæm vaâo lia lõa thïë?
- Àoá laâ vò töi chûa quen àûúåc vúái thûá aánh saáng naây. ÚÃ àêy
saáng quaá, mùæt töi quen chöî töëi cho nïn bõ choái àêëy thöi.
Töi ngöìi xuöëng vaâ nhòn vaâo phña cuöëi phoâng:
- Nhòn vaâo àêy àúä hún. Cêåu sùåc muâi àöì thöëi, khöng thïí tûúãng
tûúång àûúåc! Mònh mêíy cêåu cuäng toaân muâi thöëi!
Töi àaä cúãi hïët aáo quêìn ra, vaâ caác baån xïëp noá vaâo caånh cûãa.
Hai tay töi, lûng töi, hai öëng chên töi chi chñt nhûäng vïët àöët ào àoã
nhû vïët rïåp àöët úã nhaâ, vaâ nhûäng vïët cùæn cuãa àaân cua tñ hon nöíi
trïn mùåt nûúác thuãy triïìu. Töi tröng rêët gúám ghiïëc, vaâ khöng cêìn
gûúng soi, töi cuäng biïët nhû vêåy. Nùm ngûúâi tuâ khöí sai àaä chûáng
kiïën biïët bao àiïìu khuãng khiïëp maâ luác naây cuäng phaãi ngheån ngaâo
khöng noái àûúåc. Clousiot goåi möåt tïn caãnh saát àïën, noái rùçng nïëu
khöng coá ngûúâi cùæt toác thò ngoaâi sên cuäng coá nûúác àïí tùæm rûãa chûá.
Tïn kia noái laâ phaãi àúåi giúâ ài daåo.
Töi trêìn truöìng bûúác ra sên. Clousiot cêìm theo mêëy thûá àöì
saåch cho töi thay. Àûúåc Maturette giuáp möåt tay, töi tùæm ài tùæm laåi
mêëy lêìn bùçng thûá xaâ böng àen nöåi àõa. Töi caâng kyâ caâng ra nhiïìu
gheát. Cuöëi cuâng sau nhiïìu lêìn saát xaâ-böng vaâ döåi nûúác, töi caãm
thêëy mònh àaä saåch. Töi phúi nùæng trong nùm phuát thò khö, vaâ mùåc
aáo quêìn vaâo. Ngûúâi cùæt toác àaä àïën. Anh ta àõnh duâng töng-àú cùæt
ngùæn toác töi. Töi noái:
- Khöng. Cùæt bònh thûúâng thöi vaâ caåo rêu cho töi.Töi seä traã
tiïìn.
- Bao nhiïu?
Henry Charrlere 112
- Möåt peso.
- Cùæt cho cêín thêån vaâo, - Clousiot, noái, - töi seä cho anh hai
pesos.
Khi àaä tùæm rûãa saåch seä, toác tai cùæt goån, rêu ria caåo nhùén, aáo
quêìn thúm tho, töi caãm thêëy nhû ngûúâi chïët ài söëng laåi. Caác baån
töi cûá hoãi töi túái têëp:
- Thïë nûúác lïn àïën àêu? Thïë coân chuöåt cöëng? Laåi coân àaân rïët?
Buân thò sao? Laåi coân luä cûát nûäa? Vúái laåi cûát úã trong mêëy caái xö nöíi
lïn vaâ caác xaác chïët thò sao? Àoá laâ nhûäng ngûúâi chïët tûå nhiïn hay laâ
nhûäng ngûúâi treo cöí tûå saát? Hay laâ nhûäng ngûúâi bõ boån caãnh saát
“tûå tûã cho chïët”?
Nhûäng cêu hoãi cûá kïë tiïëp nhau bêët têån, vaâ vò noái nhiïìu, töi
àêm khaát nûúác. Ngoaâi sên nhaâ tuâ coá möåt ngûúâi baán caâ-phï. Trong
ba tiïëng àöìng höì chuáng töi àûúåc àûáng ngoaâi sên, töi àaä uöëng àïën
möåt chuåc cheán caâ- phï àùåc pha “papeloán” (àûúâng vaâng chûa loåc).
Thûá caâ-phï êëy töi thêëy laâ moán uöëng ngon nhêët trêìn gian. Anh Da
àen trûúác giam úã chuöìng àöëi diïån coá àïën chaâo töi. Anh kheä kïí cho
töi cêu chuyïån meå anh khiïëu naåi vúái öng laänh sûå Bó. Töi siïët chùåt
tay anh. Anh ta rêët haänh diïån vò àaä nghô ra caách giuáp töi. Anh taåm
biïåt töi trong möåt têm traång hïët sûác vui sûúáng, noái rùçng mai gùåp
laåi seä noái chuyïån thïm, coân höm nay thïë laâ àuã.
Töi coá caãm giaác phoâng giam caác baån töi laâ möåt cung àiïån.
Clousiot coá möåt caái voäng thuöåc quyïìn súã hûäu cuãa anh, vò anh ta àaä
boã tiïìn ra mua àûúåc. Anh ta bùæt töi phaãi nùçm caái voäng êëy. Töi nùçm
ngang lïn voäng. Anh ta rêët lêëy laâm laå, nhûng töi giaãi thñch cho anh
ta hiïíu rùçng chó coá nhûäng keã khöng biïët nùçm voäng múái nùçm doåc
maâ thöi
Ùn, uöëng, nguã, àaánh cúâ, àaánh baâi bùçng nhûäng con baâi Têy
Ban Nha, noái tiïëng Têy Ban Nha vúái nhau vaâ vúái boån caãnh saát
cuäng nhû vúái caác tuâ nhên Colombia àïí têåp noái cho thaåo: têët caã
nhûäng hoaåt àöång êëy giuáp cho chuáng töi qua àûúåc ngaây vaâ caã möåt
phêìn àïm nûäa.
Ài nùçm tûâ chñn giúâ töëi laâ rêët khöí. Luác bêëy giúâ nhûäng chi tiïët
vïì cuöåc vûúåt nguåc tûâ bïånh viïån Saint-Laurent cho àïën Santa
Marta thi nhau hiïån ra tûâng múá, noá diïîu qua mùæt töi vaâ àoâi möåt sûå
tiïëp tuåc. Cuöën phim khöng thïí dûâng laåi úã àêëy, noá phaãi àûúåc chiïëu
tiïëp, noá seä coân tiïëp anh baån aå. Haäy àïí cho töi laåi sûác, röìi anh coá thïí
biïët chùæc laâ seä coân nhiïìu diïîn biïën múái nûäa, anh cûá tin töi! Töi àaä
tòm laåi àûúåc hai muäi tïn nhoã vaâ hai caái laá coca, möåt àaä khö hùèn,
möåt haäy coân húi xanh. Töi nhai caái laá xanh. Caã boån nhòn töi sûãng
söët. Töi giaãng giaãi cho caác baån biïët rùçng àoá laâ thûá laá maâ ngûúâi ta
duâng àïí laâm thuöëc phiïån trùæng (cocaine).
- Cêåu àuâa àêëy chûá?
- Thûã nïëm maâ xem.
- ÛÂ, maâ thêåt, noá laâm cho lûúäi vaâ möi mêët caãm giaác.
- ÚÃ àêy coá baán aâ?
- Khöng biïët. Clousiot naây, cêåu laâm thïë naâo maâ thónh thoaãng
laåi thêëy coá tiïìn thïë.
- Mònh àaä àöíi tiïìn úã Rio Hacha, vaâ tûâ àêëy bao giúâ mònh cuäng
coá tiïìn àïí tiïu trûúác mùåt moåi ngûúâi. Coân töi, - töi noái, - töi coá ba
mûúi saáu àöìng tiïìn vaâng ùn möåt trùm pesos, hiïån viïn chó huy
àang giûä, giaá trõ hiïån nay cuãa möîi àöìng laâ ba trùm pesos. Àïën möåt
ngaây naâo àêëy töi seä nïu vêën àïì naây lïn. Boån chuáng noá toaân laâ boån
chïët àoái, cêåu nïn mùåc caã vúái hùæn thò hún.
- Cuäng laâ möåt yá hay.
Höm chuã nhêåt töi coá noái chuyïån vúái öng laänh sûå Bó vaâ ngûúâi
tuâ Bó. Ngûúâi tuâ naây mang töåi thêët tñn àöëi vúái möåt cöng ty tröìng
chuöëi Myä. Öng laänh sûå àaä chêëp nhêån yïu cêìu cuãa töi nhúâ öng che
chúã cho caã boån chuáng töi öng ta àaä húåp thûác hoáa möåt túâ khai trong
àoá töi ghi laâ ra àúâi úã Bruxelles trong möåt gia àònh ngûúâi Bó.
Töi coá kïí cho öng ta nghe chuyïån mêëy baâ xú vaâ caái tuái ngoåc
trai. Nhûng öng ta laâ ngûúâi theo àaåo tin laânh, khöng hïì quen caác
baâ xú vaâ caác öng linh muåc. Öng chó húi quen àûác giaám muåc möåt
chuát maâ thöi. Vïì moán tiïìn vaâng thò öng khuyïn töi àûâng àoâi. Viïåc
àoá quaá nguy hiïím. Khi àûúåc chuyïín àïën Branquilla, phaãi cho öng
Henry Charrlere 114
biïët trûúác hai mûúi böën tiïëng àöìng höì, vaâ luác bêëy giúâ “öng coá thïí
àoâi söë tiïìn àoá trûúác mùåt töi, - öng laänh sûå noái nhû vêåy, - vò nïëu töi
khöng hiïíu lêìm thò coá nhûäng nhên chûáng biïët viïåc naây”.
- Vêng.
- Nhûng bêy giúâ öng àûâng àoâi gò hïët, viïn chó huy rêët coá thïí
laåi nhöët öng vaâo mêëy caái chuöìng khuãng khiïëp êëy vaâ coá leä thêåm chñ
coân coá thïí sai chuáng noá giïët öng.
- Mêëy chuåc àöìng tiïìn vaâng êëy quaã laâ möåt gia saãn. Giaá trõ hiïån
nay cuãa möîi àöìng khöng phaãi laâ ba trùm pesos nhû öng tûúãng àêu,
maâ laâ nùm trùm nùm mûúi pesos. Vêåy thò àoá laâ möåt moán tiïìn lúán.
Khöng nïn caám döî quyã. Coân vïì mêëy haåt ngoåc trai thò àoá laâ chuyïån
khaác. Öng cûá àïí cho töi coá thò giúâ suy nghô.
Töi hoãi anh tuâ Da àen xem thûã anh coá muöën vûúåt nguåc vúái töi
khöng, vaâ theo anh nïn haânh àöång nhû thïë naâo. Da mùåt anh ta
xaám hùæn ài khi nghe noái chuyïån vûúåt nguåc.
- Töi van anh, anh baån aå. Anh àûâng nghô àïën chuyïån êëy nûäa.
Nïëu baåi löå, anh seä phaãi nhêån lêëy möåt caái chïët dêìn daâ khuãng khiïëp
nhêët. Anh àaä àûúåc nïëm qua röìi àêëy. Anh phaãi àúåi àïën Baranquilla
àaä. Coân úã àêy thò laâm nhû thïë chùèng khaác naâo tûå saát. Anh muöën
chïët lùæm aâ? Nïëu khöng, anh haäy ngöìi yïn. Trong caã xûá Colombia
naây khöng coá möåt núi naâo coá thûá chuöìng giam nhû anh àaä tûâng
biïët àêu. Vêåy thò viïåc gò phaãi lônh úã àêy?
- Phaãi nhûng úã àêy tûúâng khöng cao, chùæc tûúng àöëi dïî.
- Hombre, facil o no, anh àûâng tröng mong gò vaâo töi Töi
khöng ài maâ cuäng khöng giuáp anh àêu. Thêåm chñ töi khöng thïí
nghe anh noái chuyïån naây nûäa àêu.
Cuöëi cuâng anh ta boã ài, veã hïët sûác súå haäi, sau khi noái:
“Franceás, anh khöng phaãi laâ möåt ngûúâi bònh thûúâng, anh phaãi laâ
ngûúâi àiïn loaån múái coá thïí nghô àïën nhûäng chuyïån nhû thïë úã àêy,
úã Santa Marta”.
Saáng naâo vaâ trûa naâo töi cuäng nhòn caác tuâ nhên Colombia bõ
giam úã àêy vò nhûäng töåi nùång. Hoå àïìu coá nhûäng böå mùåt saát nhên,
nhûng coá thïí caãm thêëy hoå àaä chõu khuêët phuåc. Nöîi kinh hoaâng bõ
giam xuöëng nhûäng caái chuöìng kia àaä laâm cho hoå hoaân toaân tï liïåt
vïì moåi phûúng diïån. Caách àêy böën nùm höm chuáng töi àaä thêëy
ngûúâi ta àûa tûâ dûúái hêìm lïn möåt ngûúâi cao lúán hún töi àïën möåt
caái àêìu, àûúåc goåi laâ “El Caiman” (Caá sêëu). Anh ta nöíi tiïëng laâ möåt
ngûúâi hïët sûác nguy hiïím. Töi noái chuyïån vúái anh ta, röìi sau ba böën
lêìn cuâng ài daåo, töi noái:
- Caimaán, quieres fugarte con mi go? (Anh coá muöën vûúåt
nguåc vúái töi khöng?)
Anh ta nhòn töi nhû thïí nhòn quyã Sa tan, vaâ noái:
- Àïí laåi bõ giam xuöëng àêëy nïëu thêët baåi? Khöng àêu, xin caãm
ún. Töi thaâ giïët meå töi coân hún trúã vïì àêëy
Àoá laâ thñ nghiïåm cuöëi cuâng cuãa töi. Khöng bao giúâ töi noái vúái
ai vïì viïåc vûúåt nguåc nûäa.
Chiïìu höm êëy töi thêëy viïn chó huy nhaâ tuâ ài qua.
Hùæn dûâng laåi nhòn töi röìi noái:
- Thïë naâo, öín chûá?
- ÖÍn, nhûng seä coân öín hún nïëu töi coá mêëy àöìng tiïìn vaâng cuãa
töi.
- Taåi sao?
- Taåi vò töi seä coá tiïìn thuï traång sû.
- Vaâo àêy.
Hùæn àûa töi vaâo phoâng giêëy. ÚÃ àêy chó coá hùæn vaâ töi. Hùæn
àûa cho töi möåt àiïëu xò gaâ - tònh hònh khaá àêy - chêm lûãa cho töi -
möîi luác möåt khaá hún.
- Anh coá biïët tiïëng Têy Ban Nha àuã àïí hiïíu vaâ traã lúâi cho roä
nïëu chuáng ta noái vúái nhau rêët chêåm khöng?
- Coá.
- Töët. Anh vûâa noái laâ anh muöën baán hai mûúi saáu àöìng tiïìn
vaâng cuãa anh.
- Khöng, ba mûúi saáu àöìng tiïìn vaâng cuãa töi.
Henry Charrlere 116
- AÂ phaãi, phaãi? Vaâ duâng àïí thuï traång sû phaãi khöng? Nhûng
chó coá anh vaâ töi biïët laâ anh coá mêëy àöìng êëy.
- Khöng, coân coá viïn trung sô vaâ nùm ngûúâi ài bùæt töi, ngoaâi
ra coân coá viïn phoá chó huy àaä nhêån moán tiïìn êëy trûúác khi trao laåi
cho öng. Röìi laåi coá öng laänh sûå nûúác töi nûäa.
- AÂ! AÂ! Bueno. Àaä nhiïìu ngûúâi biïët nhû thïë thò caâng töët, vò
nhû thïë ta seä haânh àöång möåt caách quang minh chñnh àaåi. Anh coá
biïët khöng, töi àaä giuáp anh möåt viïåc rêët lúán. Töi àaä óm ài, khöng
chuyïín phiïëu àiïìu tra cho caác lûåc lûúång caãnh saát cuãa caác nûúác anh
àaä ài qua àïí biïët roä hoå coá höì sú gò vïì möåt vuå tröåm tiïìn vaâng hay
khöng.
- Leä ra öng phaãi laâm viïåc àoá múái àuáng.
- Khöng, khöng laâm thò coá lúåi cho anh hún.
- Xin caám ún öng chó huy.
- Anh muöën töi àem baán höå anh aâ?
- Giaá bao nhiïu?
- Thò caái giaá maâ anh noái laâ ngûúâi ta àaä traã cho anh lêìn anh
baán ba àöìng êëy: ba trùm pesos. Anh seä cho töi ùn hoa höìng möîi
àöìng möåt trùm pesos àïí àïìn àaáp caái cöng cuãa töi àaä giuáp anh. Anh
thêëy thïë naâo?
- Khöng. Anh traã cho töi tûâng mûúâi àöìng möåt vaâ töi seä cho
anh khöng phaãi laâ möåt trùm maâ laâ hai trùm pesos möîi àöìng. Viïåc
maâ anh àaä laâm cho töi àaáng àûúåc traã cöng nhû thïë.
- Franceás, anh quaá tinh ma. Töi thò chó laâ möåt anh sô quan
Colombia heân moån, quaá tin ngûúâi vaâ húi ngöëc nghïëch, coân anh laâ
ngûúâi thöng minh, vaâ nhû töi àaä noái, quaá tinh ma.
- Vêåy anh coá àïì nghõ gò phaãi chùng hún khöng?
- Ngaây mai töi seä goåi ngûúâi mua àïën àêy, trong phoâng giêëy
naây. Hùæn seä xem mêëy àöìng tiïìn vaâng, seä traã giaá, sau àoá àûúåc bao
nhiïu ta chia àïìu. Möåt laâ thïë hai laâ khöng coá gò hïët. Töi gûãi anh ài
Baranquilla, keâm theo moán tiïìn, hoùåc töi giûä noá laåi àïí àiïìu tra.
- Khöng, àêy laâ àïì nghõ cuöëi cuâng cuãa töi: ngûúâi êëy seä àïën
àêy xem, röìi toaân böå söë dû trïn ba trùm nùm mûúi pesos möîi àöìng
tiïìn vaâng seä laâ cuãa anh.
- Esta biïn (Àûúåc röìi), tu tienes mi palabra (anh coá thïí tin úã
lúâi hûáa cuãa töi). Nhûng möåt söë tiïìn lúán nhû thïë, anh cêët vaâo àêu?
- Khi nhêån tiïìn, anh seä múâi öng laänh sûå Bó àïën. Töi seä àûa
tiïìn cho öng ta àïí thuï traång sû.
- Khöng, töi khöng muöën coá nhên chûáng.
- Anh khöng coá gò phaãi lo, töi seä kyá giêëy xaác nhêån rùçng anh
àaä traã cho töi àuã ba mûúi saáu àöìng tiïìn vaâng. Anh cûá nhêån ài, vaâ
nïëu anh xûã sûå àûáng àùæn vúái töi, töi seä baân vúái anh möåt viïåc khaác.
- Viïåc gò?
- Anh cûá tin töi. Viïåc naây cuäng húâi nhû viïåc kia, vaâ trong viïåc
thûá hai ta seä chia àïìu
- Cual e s? (Caái gò àêëy?) Anh noái ài.
- Mai anh laâm nhanh ài, röìi àïën nùm giúâ chiïìu, khi tiïìn cuãa
töi àaä àûúåc an toaân trong tay öng laänh sûå cuãa töi, töi seä noái cho
anh biïët viïåc kia.
Cuöåc thûúng lûúång àaä diïîn ra khaá lêu. Khi töi haâi loâng trúã ra
sên, caác baån töi àaä vïì phoâng giam.
- Thïë naâo, öng viïåc ra sao?
Töi kïí cho hoå nghe hïët cuöåc noái chuyïån vûâa qua caác baån lùn
ra cûúâi, tuy tònh caãnh hoå chùèng coá gò àaáng lêëy laâm vui.
- Caái thùçng cha êëy caáo thêåt! Nhûng cêåu àaä aát gioång hùæn. Cêåu
coá tin laâ hùæn seä thûåc hiïån àuáng nhû thïë khöng? Töi cuöåc möåt trùm
pesos lêëy hai trùm laâ hùæn chõu röìi. Coá ai àaám cuöåc vúái töi khöng?
- Khöng, töi cuäng nghô laâ hùæn seä chõu.
Suöët àïm höm êëy töi suy nghô. Vuå thûá nhêët thò thïë laâ xong.
Vuå thûá hai cuäng seä xong thöi, vò hùæn seä mûâng rún lïn khi àûúåc ài
lêëy tuái ngoåc trai. Coân laåi vuå thûá ba. Vuå thûá ba... laâ töi àõnh àuát cho
hùæn têët caã söë tiïìn töi thu laåi àûúåc àïí hùæn laâm ngú cho töi lêëy tröåm
Henry Charrlere 118
möåt chiïëc thuyïìn trong caãng. Chiïëc thuyïìn naây töi coá thïí mua
bùçng söë tiïìn töi coân giûä laåi trong plan: Àïí xem hùæn coá cûúäng nöíi sûå
caám döî hay khöng. Töi mêët gò maâ súå? Sau hai vuå thûá nhêët hùæn
khöng coân daám trûâng phaåt töi nûäa. Sau seä biïët. Àûâng baán da gêëu,
v.v... Viïåc gò phaãi àúåi khi àïën Baranquilla? Thaânh phöë lúán hún thò
nhaâ tuâ cuäng vûâng chùæc hún, àûúåc giaám saát kyä hún vaâ tûúâng cao
hún. Töi phaãi quay vïì söëng vúái Lali vaâ Zoraiam: töi seä vûúåt nguåc
thêåt nhanh, vïì àêëy àúåi mêëy nùm, röìi seä ài vaâo vuâng nuái vúái caái böå
laåc nuöi boâ, vaâ seä bùæt möëi liïn hïå vúái ngûúâi Venezuela. Bùçng bêët cûá
giaá naâo töi cuäng phaãi thaânh cöng trong chuyïën vûúåt nguåc naây.
Suöët àïm töi nùçm suy nghô àûúâng ài nûúác bûúác àïí thûåc hiïån vuå thûá
ba.
Höm sau, cöng viïåc àûúåc tiïën haânh khaá choáng vaánh. Vaâo luác
chñn giúâ saáng hoå àïën goåi töi ra gùåp öng khaách àang àúåi töi úã phoâng
giêëy viïn chó huy. Khi töi àïën, tïn caãnh saát àaä ài goåi töi àûáng
ngoaâi, àïí möåt mònh töi vaâo. Trûúác mùåt töi laâ möåt ngûúâi àaân öng
traåc saáu mûúi tuöíi mùåc àöì maâu xaám nhaåt, thùæt ca-vaát xaám. Trïn
baân àùåt möåt chiïëc muä daå maâu xaám röång vaânh kiïíu nhû muä cao böìi.
Möåt viïn ngoåc trai lúán maâu xaám lêîn maâu xanh baåc nöíi bêåt lïn
trong möåt thûá khung caâi trïn ca-vaát. Ngûúâi àaân öng gêìy goâ vaâ khö
àeát naây khöng phaãi khöng coá möåt veã trang nhaä nhêët àõnh.
- Chaâo öng.
- Öng coá noái àûúåc tiïëng Phaáp khöng?
- Thûa öng coá, töi vöën laâ ngûúâi Liban. Àûúåc biïët öng coá nhûäng
àöìng tiïìn vaâng möåt trùm pesos, töi rêët quan têm. Vúái giaá nùm
trùm pesos möîi àöìng, öng coá nhûúång laåi àûúåc khöng?
- Khöng, saáu trùm nùm mûúi pesos.
- Nhû vêåy laâ öng khöng biïët giaá röìi? Giaá töëi àa bêy giúâ laâ
nùm trùm nùm mûúi pesos.
- Öng aå, vò öng lêëy hïët nïn töi xin nhûúång laåi vúái giaá saáu
trùm.
- Khöng, nùm trùm nùm mûúi.
Cuöëi cuâng hai bïn ngaä giaá laâ nùm trùm taám mûúi pesos. Thïë
laâ viïåc mua baán àaä xong xuöi.
- Queá han dicho? (Anh vûâa noái gò thïë?)
- Chuáng töi àaä ngaä giaá nùm trùm taám mûúi. Chiïìu nay seä
giao haâng.
Öng khaách ra vïì. Viïn chó huy àûáng dêåy noái vúái töi:
- Rêët töët, thïë thò töi àûúåc bao nhiïu?
- Hai trùm nùm mûúi pesos möîi àöìng. Öng thêëy khöng, töi
cho öng möåt söë tiïìn gêëp hai lêìn rûúäi caái söë maâ öng yïu cêìu, tûác möåt
trùm pesos möîi àöìng.
Hùæn móm cûúâi röìi noái: “Thïë coân viïåc kia?”
- Trûúác hïët öng laänh sûå chiïìu nay phaãi coá mùåt àïí töi trao
tiïìn. Sau khi öng êëy ra vïì töi seä noái cho anh biïët viïåc thûá hai.
- Thïë thò coá möåt viïåc nûäa thêåt aâ?
- Anh coá thïí tin töi.
- Biïn, ojalaá (thêåt àêëy nheá).
Àïën hai giúâ, öng laänh sûå vaâ ngûúâi àaân öng Liban àaä coá mùåt.
Ngûúâi naây àûa cho töi hai mûúi ngaân taám pesos. Töi trao mûúâi hai
ngaân saáu trùm cho öng laänh sûå vaâ nùm ngaân hai trùm taám mûúi
cho viïn chó huy. Töi kyá cho viïn chó huy möåt túâ biïn lai noái laâ àaä
nhêån àuã ba mûúi saáu àöìng tiïìn vaâng möåt trùm pesos. Khi chó coân
laåi viïn chó huy trong phoâng giêëy, töi kïí cho hùæn nghe cêu chuyïån
giûäa töi vaâ baâ Meå Bïì trïn.
- Bao nhiïu haåt ngoåc?
- Nùm saáu trùm gò àêëy.
- Caái baâ Meå Bïì trïn êëy laâ möåt muå ùn cùæp. Leä ra muå ta phaãi
àem traã cho anh luác anh bõ bùæt, hay laâ gûãi àïën àêy cho anh, nïëu
khöng thò nöåp cho caãnh saát. Töi seä töë giaác muå ta.
- Khöng, anh seä àïën gùåp baâ ta vaâ trao cho baâ ta möåt bûác thû,
anh seä yïu cêìu baâ ta múâi cö nûä tu sô ngûúâi aái Nhô Lan àïën.
Henry Charrlere 120
- Töi hiïíu: cö naây seä àoåc bûác thû viïët bùçng tiïëng Phaáp cuãa
anh vaâ dõch ra cho muå êëy nghe. Àûúåc, töi ài àêy.
- Haäy àúåi töi viïët bûác thû àaä.
- AÂ, ûâ nhó? Joseá, chuêín bõ xe vaâ hai caãnh saát viïn - Hùæn goåi
qua caánh cûãa heá múã.
Töi ngöìi vaâo baân giêëy viïn chó huy, vaâ trïn möåt túâ giêëy coá
ùng-teát cuãa nhaâ tuâ, töi viïët bûác thû sau àêy:
“Kñnh gúãi baâ Bïì trïn cuãa tu viïån”, nhúâ võ nûä tu sô aái Nhô Lan
töët buång vaâ àêìy tònh nhên aái chuyïín giuáp.
Khi chuáa àaä dêîn dùæt töi àïën nhaâ baâ, núi töi tûúãng seä nhêån
àûúåc sûå giuáp àúä maâ theo luêåt Cú àöëc giaáo bêët cûá ai àang bõ truy naä
luâng bùæt àïìu coá quyïìn àûúåc hûúãng, töi àaä trao gûãi baâ möåt tuái ngoåc
trai thuöåc quyïìn súã hûäu cûãa töi àïí baâ coá cú súã àïí tin rùçng töi seä
khöng leán luát ra ài khoãi ngöi nhaâ maâ Chuáa àaä giao cho baâ cai
quaãn. Möåt keã ti tiïån naâo àoá àaä nghô rùçng böín phêån cuãa hùæn vaâ töë
giaác töi vúái caãnh saát, vaâ hoå àaä nhanh choáng àïën bùæt töi ngay dûúái
maái nhaâ baâ. Töi hy voång rùçng caái linh höìn àï tiïån àaä coá haânh àöång
naây khöng phaãi laâ linh höìn cuãa möåt trong nhûäng ngûúâi con gaái cuãa
Chuáa àang tu taåi viïån cuãa baâ. Töi khöng thïí noái vúái baâ rùçng töi tha
thûá cho caái linh höìn thöëi naát êëy, vò noái nhû vêåy khöng àuáng sûå
thêåt. Ngûúåc laåi, töi seä thiïët tha xin Chuáa hoùåc möåt trong caác võ
thaánh cuãa Chuáa trûâng phaåt khöng thûúng tiïëc keã àaä phaåm möåt töåi
löîi quaái àaãn nhû vêåy. Thûa baâ Bïì trïn, töi xin baâ trao laåi cho öng
chó huy Cesario caái tuái ngoåc trai maâ töi àaä gûãi baâ giûä höå. Öng êëy seä
àûa laåi cho töi möåt caách trung thûåc, töi tin chùæc nhû vêåy. Bûác thû
naây coá giaá trõ nhû möåt túâ biïn lai. Kñnh xin baâ nhêån úã àêy, v.v...”
Vò tu viïån caách Santa Marta coá taám cêy söë, nïn chó möåt tiïëng
rûúäi sau laâ xe àaä trúã vïì. Viïn chó huy nhaâ tuâ cho goåi töi.
- Xong. Anh àïëm thûã xem coá thiïëu khöng.
Töi àïëm. Khöng phaãi àïí biïët laâ thiïëu viïn naâo khöng vò töi
khöng hïì biïët trong tuái coá bao nhiïu viïn, maâ àïí biïët hiïån nay coá
bao nhiïu viïn trong tay gaä ma-cö naây: coá caã thaãy nùm trùm baãy
mûúi hai viïn.
- Àuáng caái tuái naây chûá?

- Àuáng.
- No falta? (khöng thiïëu chûá?)
- Khöng. Bêy giúâ anh kïí ài.
- Khi töi àïën tu viïån, baâ Meå Bïì trïn àang úã trong sên. Hai
viïn caãnh saát cuâng ài àaä àûáng nghiïm hai bïn, töi noái: “Thûa baâ,
vò möåt viïåc rêët hïå troång maâ chùæc baâ coá thïí àoaán àûúåc, töi cêìn noái
chuyïån vúái võ nûä tu sô ngûúâi aái Nhô Lan trûúác mùåt baâ”.
- Röìi sao nûäa?
- Cö nûä tu sô run run trong khi àoåc bûác thû cho baâ Bïì trïn
nghe. Baâ naây khöng noái gò caã. Chó cuái àêìu xuöëng, röìi lïn múã ngùn
keáo baân giêëy ra lêëy tuái ngoåc vaâ noái vúái töi: “Àêy, caái tuái ngoåc trai
vêîn y nguyïn. Xin chuáa tha thûá cho keã àaä phaåm.möåt töåi aác nhû
vêåy àöëi vúái ngûúâi êëy. Xin öng noái laåi vúái ngûúâi êëy rùçng chuáng töi
àang cêìu nguyïån cho anh ta”. Thïë àêëy, Hombre - Viïn chó huy kïët
thuác, mùåt maây raång rúä. Bao giúâ thò coá thïí baán chöî ngoåc naây?
- Maänana (mai).
- Töi seä khöng hoãi anh nhûäng viïn ngoåc naây úã àêu ra, töi biïët
anh laâ möåt matador nguy hiïím, nhûng bêy giúâ töi cuäng biïët anh laâ
möåt ngûúâi trung thûåc vaâ coá danh dûå. Anh haäy cêìm lêëy suác giùm-
böng, chai rûúåu naây vaâ mêëy öí baánh mò Phaáp naây nûäa, àïí cuâng vúái
caác baån ùn mûâng caái ngaây àaáng ghi nhúá naây.
- Chaâo anh.
Thïë laâ töi àem vïì traåi giam möåt chai rûúåu Chianti hai lñt,
möåt suác giùm-böng hun khoái gêìn ba kyá lö vaâ böën öí baánh mò daâi cuãa
Phaáp. Quaã laâ möåt bûäa tiïåc ngaây höåi. Giùm-böng, baánh mò vaâ rûúåu
vúi ài rêët nhanh. Ai nêëy àïìu ùn uöëng hïët sûác ngon laânh.
- Cêåu coá tin laâ möåt öng traång sû seä coá thïí laâm àûúåc cho chuáng
mònh möåt caái gò khöng?
Töi bêåt cûúâi. Töåi nghiïåp, àïën nhû hoå maâ cuäng tin vaâo caái
chuyïån traång sû naây!
Henry Charrlere 122
- Töi khöng biïët. Cêìn phaãi nghiïn cûáu vaâ hoãi yá kiïën trûúác khi
traã tiïìn.
- Töët hún caã laâ chó traã tiïìn trong trûúâng húåp coá kïët quaã. -
Clousiot noái.
- Àuáng àêëy, phaãi tòm möåt öng luêåt sû naâo chêëp nhêån àiïìu
kiïån êëy.
Töi khöng noái chuyïån naây nûäa. Töi húi xêëu höí. Höm sau, caái
öng ngûúâi Liban laåi àïën: “Viïåc naây phûác taåp lùæm, - öng ta noái. -
Trûúác hïët phaãi phên loaåi ngoåc theo kñch thûúác, röìi theo maâu sùæc,
röìi theo hònh daáng, xem thûã ngoåc troân hay coá hònh daáng khöng
àïìu.
Noái toám laåi, khöng nhûäng viïåc naây phûác taåp, maâ ngoaâi ra
ngûúâi Liban coân noái rùçng öng ta phaãi tòm möåt ngûúâi mua thöng
thaåo hún öng. Trong böën ngaây cöng viïåc àaä xong. Öng ta traã ba
mûúi ngaân pesos. Vaâo luác choát töi àaä lêëy ra möåt viïn ngoåc maâu
höìng vaâ hai viïn maâu àen àïí tùång baâ vúå öng laänh sûå Bó. Àuáng nhû
nhûäng thûúng gia laânh nghïì, hoå nhên dõp noái vúái töi rùçng riïng ba
viïn ngoåc êëy àaä trõ giaá nùm ngaân pesos röìi. Nhûng töi vêîn lêëy vïì.
Öng laänh sûå Bó laâm khoá dïî maäi röìi múái chõu nhêån ba viïn
ngoåc. Öng seä giûä söë tiïìn mûúâi lùm ngaân pesos. Vêåy laâ bêy giúâ töi coá
caã thaãy hai mûúi baãy ngaân pesos.
Cêìn phaãi hoaân thaânh töët àeåp viïåc thûá ba.
Töi cêìn phaãi laâm thïë naâo àïí thûåc hiïån viïåc naây àêy? úã
Colombia möåt ngûúâi thúå gioãi àûúåc traã cöng tûâ taám àïën mûúâi pesos
möîi ngaây. Vêåy hai mûúi baãy ngaân pesos laâ möåt moán tiïìn lúán. Töi
phaãi tranh thuã thúâi cú. Viïn chó huy àaä lônh hai mûúi ba ngaân
pesos. Thïm hai mûúi baãy ngaân nûäa hùæn seä coá àûúåc nùm mûúi
ngaân pesos.
- Öng chó huy naây, nïëu laâm nghïì buön baán, cêìn phaãi coá bao
nhiïu vöën múái coá àûúåc möåt mûác söëng cao hún mûác söëng cuãa öng?
- Muöën buön baán khaá giaã thò phaãi coá möåt söë vöën tûâ böën mûúi
lùm àïën saáu mûúi ngaân pesos.
- Söë vöën naây àeã àûúåc bao nhiïu laäi? Coá àûúåc gêëp ba lêìn tiïìn
lûúng cuãa öng khöng? Hay böën lêìn?
- Nhiïìu hún. Phaãi nùm saáu lêìn söë tiïìn töi àûúåc hûúãng.
- Thïë taåi sao öng khöng chuyïín saáng laâm nghïì buön baán?
- Vò töi chó coá àûúåc möåt nûãa söë vöën cêìn thiïët.
- Öng chó huy aå, töi coá möåt viïåc thûá ba muöën baân vúái öng.
- Thöi anh àûâng àuâa.
- Khöng, töi khöng àuâa àêu. Anh coá muöën lêëy söë hai mûúi
baãy ngaân pesos cuãa töi khöng? Noá seä laâ cuãa anh khi naâo anh
muöën.
- Bùçng caách naâo?
- Anh àïí cho töi ài.
- Franceás naây, töi biïët anh khöng tin töi. Trûúác àêy coá leä anh
coá lyá. Nhûng bêy giúâ, khi töi àaä nhúâ anh maâ thoaát khoãi caãnh bêìn
cuâng, coá thïí mua möåt caái nhaâ vaâ cho con ài hoåc trûúâng tû, thò anh
phaãi biïët rùçng töi laâ baån cuãa anh. Töi khöng muöën ùn gian cuãa anh
maâ cuäng khöng muöën ngûúâi ta giïët chïët anh: úã àêy töi khöng thïí
laâm gò cho anh àûúåc, duâ anh coá biïëu töi caã gia taâi. Töi khöng coá
caách gò giuáp anh vûúåt nguåc vúái ñt nhiïìu hy voång thaânh cöng àêu.
- Thïë nïëu töi chûáng minh àûúåc cho anh thêëy laâ coá caách thò
sao?
- Thò ta seä xem, nhûng anh phaãi nghô cho kyä ài àaä
- Anh coá quen ai laâm nghïì àaánh caá khöng?
- Coá.
- Ngûúâi àoá coá thïí àûa töi ra biïín vaâ baán thuyïìn cho töi
khöng?
- Töi khöng biïët.
- Thuyïìn cuãa anh ta giaá chûâng bao nhiïu?
- Hai ngaân pesos.
Henry Charrlere 124
- Nïëu töi cho ngûúâi êëy baãy ngaân vaâ cho anh hai mûúi ngaân,
thò nhû thïë àaä àûúåc chûa?
- Franceás aå, vúái töi thò mûúâi ngaân laâ àuã, anh phaãi giûä lêëy ñt
nhiïìu maâ duâng chûá.
- Anh thu xïëp moåi viïåc ài.
- Anh seä ài möåt mònh aâ?
- Khöng.
- Mêëy ngûúâi?
- Ba ngûúâi caã thaãy.
- Àïí töi thûã noái chuyïån vúái anh baån àaánh caá àaä.
Töi rêët kinh ngaåc trûúác sûå thay àöíi thaái àöå cuãa gaä naây àöëi vúái
töi. Vúái caái mùåt saát nhên cuãa hùæn, hùæn che giêëu úã àaáy loâng nhûäng
tònh caãm khaá töët àeåp.
Ra sên, töi àaä noái chuyïån vúái Clousiot vaâ Maturette hoå noái
vúái töi rùçng töi thñch thïë naâo thò cûá thïë maâ laâm, hoå sùén saâng theo
töi. Töi rêët xuác àöång vaâ haâi loâng khi thêëy hoå giao phoá tñnh maång
cuãa hoå vaâo tay töi nhû vêåy. Töi seä khöng phuå loâng tin cuãa hoå, töi seä
thêån troång àïën cuâng cûåc, vò töi àaä lônh lêëy möåt traách nhiïåm lúán
lao. Nhûng töi phaãi noái cho ba baån kia biïët. Luác bêëy giúâ àaä gêìn
chñn giúâ töëi. Chuáng töi vûâa àaánh xong möåt vaán domino. Àêy laâ thò
giúâ cuöëi cuâng trong ngaây maâ chuáng töi coá àûúåc àïí uöëng caâ~phï. Töi
goåi: “Cafe-tero!” Röìi chuáng töi bùæt àêìu ngöìi uöëng saáu cheán caâ-phï
noáng.
- Töi cêìn noái chuyïån vúái caác baån. Àêy. Töi nghô laâ bêy giúâ töi
àaä coá thïí lïn àûúâng vûúåt nguåc. Tiïëc thay, chó ài àûúåc ba ngûúâi thöi.
Leä tûå nhiïn laâ töi phaãi ài vúái Clousiot vaâ Maturette laâ hai ngûúâi àaä
cuâng vûúåt nguåc vúái töi tûâ àêìu. Nïëu möåt trong caác baån thêëy coá àiïìu
gò chûa thöng, baån àoá haäy noái thùèng ra, töi seä lùæng nghe.
- Khöng, - anh chaâng ngûúâi Bretagne noái, - laâm nhû vêåy laâ
àuáng vïì moåi phûúng diïån. Trûúác hïët vò caác anh àaä cuâng ra khoãi
traåi khöí sai vúái nhau. Thûá àïën, súã dô caác anh lêm vaâo tònh caãnh
naây chñnh laâ taåi chuáng töi àaä muöën àöí böå xuöëng Colombia,
Papillon aå, duâ sao cuäng caãm ún anh àaä hoãi yá kiïën chuáng töi.
Nhûng anh hoaân toaân coá quyïìn laâm nhû thïë. Chuáng töi cêìu mong
Chuáa giuáp caác anh thaânh cöng, vò nïëu caác anh bõ bùæt thò chùæc mûúâi
phêìn laâ phaãi chïët trong nhûäng àiïìu kiïån hïët sûác kinh khuãng.
- Chuáng töi biïët, - Clousiot vaâ Maturette cuâng noái möåt luác.
Chiïìu höm sau viïn chó huy noái chuyïån vúái töi rùçng baån hùæn
bùçng loâng. Hùæn hoãi töi xem chuáng töi cêìn chúã theo nhûäng gò trïn
thuyïìn.
- Möåt thuâng nùm mûúi lñt nûúác ngoåt, hai mûúi kñ-lö böåt ngö
vaâ saáu lñt dêìu. Chó thïë thöi.
- Carajo! - Viïn chó huy kïu lïn. - Ra biïín maâ chó àem theo
ngêìn êëy thöi?
- Thïë thöi.
- Anh thêåt cûâ khöi, Franceás aå.
Thïë laâ xong caã. Hùæn àaä quyïët têm laâm vuå thûá ba.
Hùæn laånh luâng noái thïm:
- Anh coá tin hay khöng thò tuây, nhûng töi laâm viïåc naây cho
caác con töi vaâ sau àoá laâ cho anh. Möåt ngûúâi gan göëc nhû anh xûáng
àaáng àûúåc giuáp nhû vêåy.
Töi biïët rùçng hùæn noái thêåt. Töi caãm ún hùæn.
- Anh seä laâm thïë naâo àïí ngûúâi ta àûâng thêëy roä quaá laâ töi
àöìng loâng àïí cho anh tröën?
- Anh seä khöng bõ liïn luåy àêu. Töi seä ài vaâo ban àïm, luác àaä
sang phiïn gaác cuãa viïn phoá chó huy.
- Kïë hoaåch cuãa anh nhû thïë naâo?
- Ngaây mai anh bùæt àêìu búát möåt viïn caãnh saát trong àöåi gaác
àïm. Ba ngaây sau anh búát thïm möåt àûáa nûäa. Khi chó coân möåt àûáa
gaác, anh cho dûång möåt caái choâi canh àöëi diïån vúái cûãa phoâng giam.
Àïën àïm mûa àêìu tiïn, tïn lñnh gaác seä vaâo truá mûa trong choâi
canh vaâ töi seä nhaãy ra caái cûãa söí phña sau. Vïì hïå thöëng àeân xung
quanh tûúâng, anh phaãi tòm caách tûå mònh laâm chaáy cêìu chò. Àoá laâ
Henry Charrlere 126
viïåc duy nhêët töi yïu cêìu anh phaãi tûå laâm. Anh coá thïí laâm chaáy
cêìu chò bùçng caách neám möåt súåi dêy àöìng daâi möåt meát, hai àêìu buöåc
hai hoân àaá, quaâng lïn hai súåi dêy àiïån ài tûâ cöåt àiïån àïën daäy àeân
mùæc úã phña trïn bûác tûúâng. Vïì phêìn anh baån àaánh caá thò caái
thuyïìn phaãi àûúåc buöåc vaâo búâ bùçng möåt súåi xñch coá khoáa, nhûng
anh ta phaãi phaá hoãng caái khoáa ài àïí töi khoãi mêët thò giúâ múã bùçng
chòa, mêëy laá buöìm phaãi xïëp thïë naâo cho chuáng töi coá thïí keáo ngay
lïn àûúåc, vaâ àùåt sùén ba caái cheâo lúán àïí rúâi búâ trûúác khi hûáng àûúåc
gioá.
- Nhûng thuyïìn àaä coá möåt àöång cú nhoã, - viïn chó huy noái.
- AÂ! Thïë thò caâng töët: anh ta phaãi àïí maáy nöí úã söë khöng nhû
thïí àïí sûúãi maáy, trong khi anh ta gheá vaâo quaán caâ phï gêìn nhêët bïí
uöëng cheán rûúåu. Khi thêëy chuáng töi àïën, anh ta phaãi àûáng caånh
thuyïìn, mùåc aáo traáng nhûåa àen.
- Thïë coân tiïìn thò sao?
- Töi seä cùæt àöi xêëp tiïìn hai mûúi ngaân pesos cuãa anh laâm hai
nûãa. Caái moán baãy ngaân pesos töi seä traã trûúác cho anh baån àaánh caá.
Töi seä àûa trûúác cho anh möåt nûãa xêëp baåc àaä cùæt àöi, nûãa kia thò
möåt trong mêëy ngûúâi khaác úã laåi seä àûa cho anh sau. Ngûúâi àoá laâ
ngûúâi naâo thò töi seä noái cho anh biïët.
- Anh vêîn khöng tin töi aâ? Tïå quaá.
- Khöng, khöng phaãi laâ töi khöng tin anh, nhûng anh coá thïí
thêët baåi thïë naâo àêëy trong khi laâm chaáy cêìu chò vaâ luác bêëy giúâ töi
seä khöng traã tiïìn, vò khöng chaáy cêìu chò thò töi khöng thïí ài àûúåc.
- Àöìng yá.
Moåi thûá àaä sùén saâng. Thöng qua viïn chó huy, töi àaä traã baãy
ngaân pesos cho ngûúâi àaánh caá. Àaä nùm ngaây nay chó coá möåt tïn
caãnh saát gaác àïm trong möîi phiïn. Caái choâi canh àaä dûång xong.
Chó coân àúåi trúâi mûa àïm, nhûng vêîn chûa coá àïm naâo mûa caã.
Chêën song àaä àûúåc cûa bùçng nhûäng lûúäi cûa do viïn chó huy cêëp,
vïët cûa àaä àûúåc nguåy trang rêët kñn, ngoaâi ra laåi coân àûúåc che
khuêët bùçng möåt caái löìng chim trong àoá coá nuöi möåt con veåt àaä bùæt
àêìu biïët chûãi “merde” (cûát) bùçng tiïëng Phaáp. Chuáng töi àïìu nhû
àang ngöìi trïn àöëng than höìng. Viïn chó huy àaä nhêån àûúåc möåt
nûãa xêëp giêëy baåc cùæt àöi. Àïm naâo chuáng töi cuäng àúåi. Trúâi vêîn
khöng mûa.
Theo kïë hoaåch, hïî mûa àûúåc möåt tiïëng àöìng höì laâ viïn chó
huy phaãi laâm chaáy cêìu chò tûâ bïn ngoaâi daäy tûúâng. Vêîn khöng
mûa. Muâa naây maâ nhû vêåy thêåt hïët sûác vö lyá. Tûâ súám, hïî thêëy möåt
àaám mêy nho nhoã úã bïn kia chêën song laâ loâng chuáng töi laåi traân
trïì hy voång. Nhûng cuöëi cuâng vêîn chùèng thêëy mûa àêu. Coá thïí
phaát cuöìng lïn àûúåc. Moåi thûá àaä àûúåc chuêín bõ xong xuöi tûâ mûúâi
saáu ngaây nay: mûúâi saáu àïm thao thûác àúåi chúâ, quaã tim thoát lïn
têån hoång. Möåt saáng chuã nhêåt, viïn chó huy thên haânh ra sên tòm
töi vaâ àûa töi vaâo phoâng giêëy.
Hùæn traã cho töi xêëp baåc cùæt àöi vaâ ba ngaân pesos nguyïn.
- Coá chuyïån gò thïë?
- Baån úi, baån chó coân möåt àïm nay nûäa maâ thöi. Ngaây mai
àïën saáu giúâ saáng laâ caái baån bõ àûa ài Baranquilla. Töi chó giao cho
anh ba ngaân pesos cuãa anh baån àaánh caá, vò phêìn coân laåi anh ta àaä
tiïu hïët cho caác anh röìi. Nïëu Chuáa cho trúâi mûa àïm nay, anh baån
seä àúåi anh vaâ khi nhêån thuyïìn anh seä traã söë tiïìn naây cho anh ta.
Töi tin anh, töi biïët laâ töi khöng coá gò phaãi lo súå caã.
Àïm êëy trúâi khöng mûa.
Nhûäng chuyïën vûúåt nguåc úã Baranquilla

Àïën saáu giúâ saáng, taám ngûúâi lñnh vaâ hai ngûúâi caãnh binh do
möåt trung uáy chó huy khoáa tay chuáng töi laåi vaâ àûa chuáng töi lïn
möåt chiïëc xe taãi nhaâ binh.
Chuáng töi lïn àûúâng ài Baranquilla. Xe vûúåt qua caái khoaãng
caách möåt trùm taám mûúi cêy söë trong ba tiïëng rûúäi àöìng höì. Àïën
mûúâi giúâ saáng chuáng töi àaä àïën caái nhaâ tuâ àûúåc goåi laâ “80”, calle
Medellin úã Baranquilla. Bêëy nhiïu cöë gùæng àïí àûâng ài Baranquilla
maâ röët cuåc vêîn àïën àêy röìi! Àêy laâ möåt thaânh phöë lúán. Haãi caãng
quan troång nhêët cuãa xûá Colombia trïn Àaåi Têy Dûúng, nhûng àùåt
úã phña trong cûãa söng Rio Magdalena. Nhaâ tuâ cuãa noá cuäng laâ möåt
Henry Charrlere 128
nhaâ tuâ lúán: bún trùm tuâ nhên vaâ gêìn möåt trùm giaám thõ. Noá àûúåc
töí chûác nhû moåi nhaâ tuâ úã chêu Êu. Hai bûác tûúâng coá àûúâng ài tuêìn
tra, cao hún taám meát.
Böå chó huy cuãa nhaâ tuâ, àûáng àêìu laâ viïn giaám àöëc Don
Gregorio, àoán tiïëp chuáng töi. Nhaâ tuâ coá böën khoaãng sên. Hai bïn
naây, hai bïn kia. Giûäa hai bïn laâ möåt caái nhaâ thúâ daâi trong àoá
thûúâng laâm lïî mi-sa, nhûäng cuäng duâng laâm núi tiïëp khaách. Chuáng
töi àûúåc phên vaâo caái sên daânh cho nhûäng tuâ nhên nguy hiïím
nhêët. Khi luåc soaát hoå àaä phaát hiïån àûúåc söë tiïìn hai mûúi ba ngaân
pesos vaâ hai muäi tïn. Töi tûå thêëy coá böín phêån phaãi noái trûúác cho
öng giaám àöëc biïët laâ mêëy muäi tïn naây coá têím thuöëc àöåc, vaâ àiïìu àoá
chùèng coá gò laâm tùng àûúåc möëi thiïån caãm cuãa hoå àöëi vúái chuáng töi.
- Mêëy thùçng Phaáp êëy coá caã tïn àöåc nûäa àêëy!
Bõ giam trong caái nhaâ tuâ Baranquilla naây àöëi vúái chuáng töi laâ
thúâi àoaån nguy nhêët trong cuöåc phiïu lûu cuãa chuáng töi. Thêåt vêåy,
chñnh àêy laâ núi maâ chuáng töi seä bõ giao laåi cho nhaâ chûác traách
Phaáp. Phaãi, Baranquilla àöëi vúái chuáng töi chung quy laâ caái nhaâ tuâ
khöíng löì cuãa noá, laâm thaânh möåt àiïím möëc. Nhêët àõnh phaãi vûúåt
nguåc bùçng bêët cûá giaá naâo, duâ coá phaãi hy sinh àïën àêu cuäng bêët
chêëp. Canh baåc naây töi phaãi àaánh xaã laáng.
Phoâng giam cuãa chuáng töi úã chñnh giûäa sên. Vaã chùng dêëy
khöng phaãi laâ möåt cùn phoâng maâ laâ möåt caái chuöìng: möåt caái maái
bùçng xi-mùng àùåt trïn nhûäng daäy chêën song lúán, úã böën goác coá chöî
rûãa mùåt vaâ ài ngoaâi.
Nhûäng ngûúâi tuâ khaác, coá khoaãng chûâng möåt trùm, àûúåc phên
vaâo nhûäng cùn buöìng khoeát trong böën bûác tûúâng cuãa khoaãng sên
röång hai mûúi meát trïn böën mûúi, möîi buöìng coá möåt daäy chêën song
tröng ra sên. Möîi daäy chêën song coá lúåp möåt thûá maái hiïn bùçng tön
àïí cho mûa khoãi hùæt vaâo buöìng giam. Chó coá saáu tuâ nhên ngûúâi
Phaáp chuáng töi trong caái chuöìng trung têm àïí húã böën bïn, àïm
ngaây àïìu phö ra trûúác mùæt caác tuâ nhên khaác, nhûng nhêët laâ trûúác
mùæt boån lñnh gaác. Suöët ngaây chuáng töi coá thïí ra sên hay vaâo
chuöìng tuây yá tûâ saáu giúâ saáng àïën saáu giúâ töëi. ÚÃ ngoaâi sên coá thïí
noái chuyïån, ài daåo, thêåm chñ ùn uöëng cuäng àûúåc.
Chuáng töi àïën àûúåc hai ngaây thò hoå têåp trung caã saáu ngûúâi
trong nhaâ thúâ trûúác mùåt öng giaám àöëc, mêëy viïn caãnh saát vaâ baão
toaán phoáng viïn nhiïëp aãnh. Caác anh laâ tuâ vûúåt nguåc tûâ traåi khöí sai
Phaáp úã Guyane?
- Chuáng töi chûa bao giúâ phuã nhêån àiïìu àoá.
- Möîi ngûúâi trong caác anh àaä phaåm nhûäng töåi gò maâ bõ xûã
nghiïm khùæc nhû vêåy?
Àiïìu àoá khöng coá gò quan troång. Àiïìu quan troång laâ chuáng töi
khöng hïì laâm àiïìu gò phaåm phaáp trïn àêët Colombia, thïë maâ nûúác
caác öng khöng nhûäng khûúác tûâ caái quyïìn cuãa chuáng töi àûúåc laâm
laåi cuöåc àúâi, maâ coân cam têm laâm keã sùn ngûúâi, laâm hiïën binh cho
chñnh phuã Phaáp.
- Nûúác Colombia nghô rùçng mònh khöng àûúåc chêëp nhêån caác
anh vaâo laänh thöí.
- Nhûng baãn thên töi vaâ hai ngûúâi nûäa, trûúác àêy cuäng nhû
hiïån giúâ, chuáng töi àïìu nhêët quyïët khöng úã trïn àêët naây. Ngûúâi ta
àaä bùæt ba chuáng töi giûäa biïín chûá khöng phaãi trong khi àang àöí böå
lïn àêët naây. Ngûúåc laåi luác êëy chuáng töi àang cöë hïët sûác ài thêåt xa
nûúác caác öng.
Phoáng viïn möåt túâ baáo cöng giaáo noái:
- Ngûúâi Phaáp hêìu hïët àïìu laâ ngûúâi cöng giaáo, cuäng nhû ngûúâi
Colombia chuáng töi vêåy.
- Coá thïí caác ngûúâi àïìu àûúåc rûãa töåi theo cöng giaáo, nhûng
caách xûã sûå cuãa caác ngûúâi ñt coá gò giöëng vúái caách xûã sûå cuãa ngûúâi thúâ
Chuáa.
- Thïë anh traách cûá chuáng töi nhûäng gò?
- Caác ngûúâi laâ nhûäng keã cöång taác vúái boån cai nguåc àang sùn
àuöíi chuáng töi. Hún nûäa caác ngûúâi laâm chñnh caái viïåc cuãa boån hoå.
Caác ngûúâi àaä tûúác àoaåt chiïëc thuyïìn cuãa chuáng töi vúái têët caã
nhûäng àöì àaåc thuöåc quyïìn súã hûäu cuãa chuáng töi, maâ àoá laåi laâ quaâ
tùång cuãa nhûäng ngûúâi cöng giaáo trïn àaão Curacao àûúåc Àûác Giaám
muåc Ireáneáe de Bruyne tön quyá àaåi diïån. Chuáng töi khöng thïí chêëp
Henry Charrlere 130
nhêån rùçng caác ngûúâi khöng chõu àïí cho chuáng töi tòm caách tûå phuåc
höìi, vaâ tïå hún nûäa caác ngûúâi khöng cho chuáng töi ài tiïëp bùçng
phûúng tiïån cuãa chñnh chuáng töi àïí tòm àïën möåt àêët nûúác naâo coá
thïí thûâa nhêån khaã nùng àoá. Àiïìu naây thò khöng ai coá thïí dung thûá
àûúåc.
- Caác anh oaán traách ngûúâi Colombia chuáng töi û?
- Khöng phaãi baãn thên ngûúâi Colombia, maâ caái hïå thöëng luêåt
phaáp vaâ cöng an cuãa hoå.
- Anh muöën noái gò?
Töi muöën noái rùçng moåi sai lêìm àïìu coá thïí sûãa laåi khi ngûúâi
ta muöën. Caác ngûúâi haäy àïí cho chuáng töi ra ài bùçng àûúâng biïín
àïën möåt nûúác khaác.
- Chuáng töi seä cöë gùæng àoâi quyïìn àoá cho caác öng.
Khi chuáng töi trúã ra sên Maturette noái vúái töi:
- Àêëy? Anh hiïíu röìi chûá? Lêìn naây thò khöng coân aão tûúãng gò
nûäa anh aå! Chuáng mònh àaä nùçm trïn chaão, vaâ nhaãy xuöëng chùèng
dïî gò àêu.
- Caác baån úi, töi khöng biïët laâ nïëu húåp quêën laåi chuáng ta coá
maånh hún khöng, nhûng töi xin noái vúái caác baån rùçng möîi ngûúâi tûâ
nay coá quyïìn muöën laâm gò thò laâm. Coân töi, nhêët àõnh töi phaãi vûúåt
nguåc ra khoãi caái nhaâ tuâ söë “80” trûá danh naây.
Höm thûá nùm hoå goåi töi ra phoâng tiïëp khaách trong nhaâ thúâ.
Töi tröng thêëy möåt ngûúâi ùn mùåc sang troång traåi böën mûúi lùm
tuöíi. Töi caâng nhòn caâng thêëy giöëng Louis Dega laå luâng.
- Anh laâ Papillon phaãi khöng?
- Vêng.
- Töi laâ Joseph, em trai cuãa Louis Dega. Töi coá àoåc baáo, cho
nïn bêy giúâ töi àïën thùm anh.
- Caám ún.
- Anh coá gùåp anh töi úã bïn êëy khöng? Anh coá quen anh êëy
khöng?
Töi kïí laåi cho Joseph nghe cêu chuyïån cuãa Dega cho àïën
ngaây hai chuáng töi chia tay úã bïånh viïån. Anh ta cho töi biïët rùçng
Louis bêy giúâ àang úã Quêìn àaão Salut: anh ta biïët tin naây nhúâ möåt
bûác thû gûãi tûâ Marseille. Khaách àïën thùm tuâ úã nhaâ thúâ cuãa traåi
giam laâ vaâo ngaây thûá nùm vaâ ngaây chuã nhêåt. Joseph noái vúái töi
rùçng úã Baranquilla coá àöå mûúi, mûúâi hai ngûúâi Phaáp àem vúå con
sang àêy àïí tòm caách laâm giaâu. Hoå àïìu laâm nghïì truâm àiïëm.
Trong möåt khu vûåc riïng cuãa thaânh phöë coá khoaãng gêìn hai mûúi
gaái àiïëm àang duy trò caái truyïìn thöëng cao caã cuãa nûúác Phaáp vïì
nghïå thuêåt maäi dêm trang nhaä vaâ khön kheáo. ÚÃ àêy cuäng vêîn
nhûäng kiïíu ngûúâi àaân öng vaâ àaân baâ àuáng hïåt nhû tûâ Le Caire
àïën Liban, tûâ nûúác Anh àïën nûúác UÁc, tûâ Buenos-Aires àïën
Caracas, tûâ Saâi Goân àïën Brazzaville, àang truyïìn baá trïn khùæp
traái àêët caái nghïì chuyïn mön xûa cuä nhû nhên loaåi: nghïì maäi dêm
vaâ caách sûã duång nghïì naây àïí söëng sung tuác. Joseph Dega cho töi
biïët möåt àiïìu thêåt hay ho: mêëy öng truâm àiïëm úã ngûúâi Phaáp úã
Baranquilla àang lo lùæng. Hoå súå rùçng chuáng töi àïën úã nhaâ tuâ cuãa
thaânh phöë naây seä kinh àöång àïën sûå yïn öín cuãa hoå, laâm phûúng haåi
àïën caái ngaânh thûúng maåi àang phöìn vinh cuãa hoå. Quaã nhiïn, nïëu
trong chuáng töi coá ngûúâi vûúåt nguåc, caãnh saát seä àïën tòm nhûäng
ngûúâi àoá trong caác “casetas” cuãa mêëy cö àiïëm ngûúâi Phaáp, duâ
ngûúâi vûúåt nguåc khöng bao giúâ àïën nhúâ cêåy gò caác cö hay caác öng
truâm caã. Hêåu quaã giaán tiïëp laâ cöng an coá thïí phaát hiïån ra khaá
nhiïìu àiïìu: giêëy túâ giaã maåo, giêëy pheáp cû truá quaá haån hay mêët
hiïåu lûåc. Ài tòm chuáng töi seä àûa àïën nhûäng cuöåc kiïím tra cùn
cûúác vaâ quyïìn cû truá. Trong khi àoá coá nhûäng ngûúâi àaân baâ vaâ caã
nhûäng ngûúâi daân öng nûäa maâ nïëu bõ löå thò coá thïí phiïìn to.
Nhû thïë laâ töi àaä àûúåc thöng baáo kyä tònh hònh. Joseph Dega
noái thïm rùçng anh ta sùén saâng giuáp àúä töi bêët cûá viïåc gò, thûá nùm
vaâ chuã nhêåt naâo anh cuäng seä vaâo thùm töi. Töi caãm ún con ngûúâi
töët buång êëy: vïì sau anh ta àaä cho töi thêëy roä rùçng, theo caác baáo,
nhaâ chûác traách Colombia àaä chñnh thûác àöìng yá trao traã chuáng töi
cho nûúác Phaáp.
Töi goåi caác baån laåi.
- Thûa caác Ngaâi. Töi coá rêët nhiïìu àiïìu cêìn thûa laåi caác Ngaâi.
Henry Charrlere 132
- Gò thïë - Caã nùm cuâng àöìng thanh thöët lïn möåt lûúåt
- Trûúác hïët laâ àûâng coá aão tûúãng. Viïåc trao traã àaä quyïët àõnh
xong xuöi. Möåt chiïëc taâu àùåc biïåt cuãa Guyane thuöåc Phaáp seä àïën
àêy chúã chuáng ta vïì traåi khöí sai. Thûá àïën laâ sûå coá mùåt cuãa chuáng
ta gêy ra nhiïìu lo êu cho mêëy öng truâm àô àöìng hûúng vúái chuáng
ta àaä lêåp nghiïåp trong thaânh phöë naây. Khöng phaãi caái öng vûâa àïën
thùm töi àêu. Öng naây thò coác cêìn. Nhûng caác baån àöìng nghiïåp cuãa
öng ta súå rùçng möåt ngûúâi trong chuáng ta vûúåt nguåc thò hoå seä gùåp
phaãi nhiïìu phiïìn haâ.
Caã boån cûúâi phaá lïn. Hoå tûúãng töi noái àuâa. Clousiot noái:
- Thûa ngaâi ma-cö Jean Möî, xin ngaâi vui loâng chuêín y cho töi
vûúåt nguåc, coá àûúåc khöng aå?
- Thöi àûâng giúän nûäa. Nïëu mêëy con àô coá àïën thùm ta, phaãi
baáo noá àûâng àïën nûäa. Àöìng yá chûá?
- Àöìng yá.
Nhû töi àaä noái, trong sên cuãa chuáng töi coá khoaãng möåt trùm
tuâ nhên ngûúâi Colombia. Hoå tuyïåt nhiïn khöng phaãi laâ nhûäng
thùçng ngöëc. Coá nhiïìu tay thûá thiïåt: keã tröåm ûu tuá, chuyïn gia laâm
baåc giaã, giêëy giaã, nhûäng tïn bõp búåm tinh xaão, nhûäng tïn chuyïn
cûúáp cuãa coá vuä khñ nhûäng tïn buön lêåu ma tuáy maâ mêëy tïn saát
nhaãn chuyïn nghiïåp àaä nhúâ kinh nghiïåm phong phuá maâ trúã thaânh
àiïu luyïån trong caái nghïì naây, möåt nghïì rêët têìm thûúâng úã Chêu
Myä. ÚÃ àêy nhûäng keã giaâu coá, caác chñnh khaách vaâ caác phêìn tûã lûu
manh àaä thaânh àaåt àïìu thuï nhûäng tïn saát nhên chuyïn nghiïåp
naây laâm viïåc cho hoå.
Maâu da cuãa hoå rêët khaác nhau. Tûâ trûúác da àen nhaánh cuãa
ngûúâi Seáneágalais àïën nûúác da maâu laá traâ cuãa ngûúâi Creáoles úã
Martinique thuöåc Phaáp; tûâ maâu gaåch cuãa ngûúâi Anh-àiïng thuöåc
chuãng töåc Mongoloid vúái böå toác trún maâu àen coá aánh tñm àïën maâu
da trùæng thuêìn chuãng. Töi thûã bùæt liïn laåc vúái hoå, tòm hiïíu khaã
nùng vaâ yá chñ vûúåt nguåc cuãa möåt vaâi caá nhên àûúåc choån loåc kyä
caâng. Phêìn àöng nhûäng ngûúâi àoá àïìu nhû töi: vò bõ xûã daâi haån hoùåc
súå bõ xûã daâi haån, hoå söëng trong tû thïë luön sùén saâng vûúåt nguåc.
Trïn chúáp böën bûác tûúâng cuãa khoaãng sên hònh chûä nhêåt naây
coá möåt con àûúâng tuêìn tra ban àïm thùæp àeân rêët saáng, úã möîi goác
tûúâng àïìu coá möåt caái choâi canh nhoã coá möåt tïn lñnh gaác àûáng úã
trong. Nhû vêåy àïm ngaây luác naâo cuäng coá böën tïn lñnh canh
thûúâng trûåc, cöång thïm möåt tïn nûäa àûáng trong sên, úã caånh cûãa
nhaâ thúâ. Tïn naây khöng cêìm vuä khñ. Thûác ùn khaá àêìy àuã, vaâ coá
nhiïìu tuâ nhên baây baán nhûäng moán ùn vaâ nhûäng moán uöëng nhû caâ
phï hay nûúác ngoåt laâm bùçng caác thûá quaã vuâng naây: cam, dûáa, àu
àuã, v.v... mua tûâ bïn ngoaâi vaâo. Thónh thoaãng mêëy gaä tiïíu thûúng
naây laåi bõ möåt vuå cûúáp bùçng vuä lûåc àûúåc thûåc hiïån möåt caách nhanh
choáng laå thûúâng. Chûa kõp thêëy coá ai àïën thò hoå àaä bõ truâm lïn möåt
têëm khùn lúán khöng sao kïu cûáu àûúåc nûäa, keâm theo àêëy laâ möåt
muäi dao gñ vaâo sûúân hay vaâo cöí, chó cêìn nhuác nhñch möåt caái laâ bõ
àêm sêu vaâo thõt. Naån nhên bõ löåt hïët söë tiïìn thu àûúåc trûúác khi coá
thò giúâ hiïíu àûúåc viïåc gò àaä xaãy ra. Khi têëm khùn àûúåc boã ra thò
àöìng thúâi cuäng coá möåt quaá àêëm nïån vaâo gaáy. Khöng bao giúâ coá ai
húã miïång noái gò sau khi sûå viïåc àaä xaãy ra. Àöi khi ngûúâi baán haâng
“àoáng cûãa hiïåu” nghôa laâ cêët hïët nhûäng thûá haâng àang baán, vaâ doâ
xem ai àaä cûúáp mònh. Nïëu hùæn doâ ra àûúåc thò seä coá möåt trêån huyïët
chiïën, bao giúâ cuäng duâng dao.
Hai tïn keã tröåm Colombia àïën gùåp töi àïí baân viïåc. Töi lùæng
nghe hoå rêët chùm chuá. Theo hoå thò trong thaânh phöë coá nhûäng tïn
caãnh saát àöìng loäa vúái keã tröåm. Möîi khi àïën phiïn tuêìn phoâng cuãa
hoå trong möåt khu vûåc naâo àêëy, hoå baáo cho àöìng loäa biïët àïí àïën
haânh nghïì trong khu vûåc naây.
Hai ngûúâi khaách cuãa töi biïët hïët nhûäng tïn caãnh saát naây vaâ
noái vúái töi rùçng nïëu trong tuêìn naây khöng coá möåt trong nhûäng tïn
caãnh saát àoá àïën gaác cûãa nhaâ thúâ thò thêåt laâ khöng may. Töi phaãi
laâm sao coá àûúåc möåt khêíu suáng ngùæn, do möåt ngûúâi khaách vaâo
thùm àûa leán cho. Tïn caãnh saát kiïm keã tröåm kia seä dïî daâng nhêån
lúâi giaã vúâ bõ chuáng töi bùæt phaãi goä vaâo caánh cûãa sau cuãa nhaâ thúâ
dêîn vaâo möåt traåm gaác nhoã göìm coá böën hay saáu tïn lñnh canh.
Trong luác bêët ngúâ, bõ chuáng töi chôa suáng vaâo mùåt, boån naây seä phaãi
àïí cho chuáng töi chaåy ra àûúâng. Luác bêëy giúâ chó coân coá viïåc traâ tröån
vaâo nhûäng ngûúâi qua àûúâng ài laåi têëp nêåp úã àoaån naây.
Henry Charrlere 134
Töi khöng thêëy vûâa loâng lùæm vúái kïë hoaåch naây.
Muöën àûa möåt khêíu suáng ngùæn vaâo tuâ, àoá phaãi laâ möåt khêíu
suáng cúä rêët nhoã, töëi àa laâ möåt khêíu 6,35. Möåt khêíu suáng nhoã nhû
vêåy rêët coá thïí khöng àuã sûác laâm cho boån lñnh gaác hoaãng súå. Hoùåc
giaã möåt trong boån chuáng coá thïí coá möåt phaãn ûáng bêët giúâ vaâ chuáng
töi seä àaânh phaãi giïët hùæn. Töi tûâ chöëi.
Khöng phaãi chó coá töi àûáng ngöìi khöng yïn vò khaát khao
haânh àöång, maâ caác baån töi cuäng vêåy. Chó coá chöî khaác nhau laâ
thónh thoaãng, trong nhûäng ngaây buöìn naãn, hoå coá khi àaânh loâng
chêëp nhêåp rùçng chiïëc taâu àïën chúã chuáng töi seä gùåp àûúåc chuáng töi
coân úã trong nhaâ tuâ. Tûâ àoá àïën chöî chõu thua khöng xa. Thêåm chñ
hoå coân baân baåc xem thûã vïì àïën traåi chuáng töi seä bõ xûã lyá ra sao,
phaãi chõu nhûäng hònh phaåt gò.
- Töi khöng thïí nghe nöíi nhûäng cêu chuyïån ngu xuêín cuãa caác
cêåu. Khi naâo caác cêåu muöën noái muöën baân àïën caái thûá tûúng lai êëy,
caác cêåu chúá àïí töi nghe thêëy, haäy keáo nhau ra möåt goác naâo àêëy maâ
baân. Miïîn àûâng coá löi caái söë phêån maâ caác cêåu noái túái chó coá thïí
chêëp nhêån àûúåc nïëu chuáng ta àïìu laâ nhûäng keã taân phïë bêët lûåc Caác
cêåu àaä taân phïë caã röìi sao? Trong àaám caác cêåu coá cêåu naâo bõ thiïën?
Nïëu coá thò cho töi hay. Vò töi noái cho caác cêåu biïët: khi töi nghô àïën
vûúåt nguåc, thò àoá laâ vûúåt nguåc cho caã boån. Töi nghô àïën long oác ra
àïí thu xïëp caách vûúåt nguåc chó vò töi muöën caã boån chuáng mònh cuâng
vûúåt nguåc. Saáu ngûúâi cuâng vûúåt nguåc khöng phaãi laâ chuyïån dïî. Vò
nïëu chó möîi möåt mònh töi thò khi thêëy caái ngaây êëy àaä quaá gêìn maâ
mònh chûa laâm àûúåc gò caã, töi rêët dïî giaãi quyïët: töi giïët möåt tïn
caãnh saát Co-lom-bia àïí keáo daâi thúâi gian. Töi maâ giïët möåt tïn caãnh
saát thò hoå khöng àúâi naâo laåi trao traã töi cho nhaâ chûác traách Phaáp.
Luác bêëy giúâ töi seä coá thò giúâ röång raäi. Vaâ vò trong trûúâng húåp naây
töi vûúåt nguåc möåt mònh, cho nïn moåi sûå seä dïî daâng hún.
Hai ngûúâi tuâ Colombia chuêín bõ möåt kïë hoaåch khaác, cuäng
khaá tinh xaão. Saáng chuã nhêåt vaâo giúâ xem lïî, nhaâ thúâ bao giúâ cuäng
àêìy nhûäng tuâ nhên vaâ nhûäng ngûúâi khaách vaâo thùm. Luác àêìu moåi
ngûúâi cuâng xem lïî röìi khi buöíi lïî àaä xong, trong nhaâ thúâ chó coân laåi
nhûäng tuâ nhên coá khaách àïën thùm. Hai ngûúâi Colombia yïu cêìu
töi chuã nhêåt túái seä vaâo nhaâ thúâ xem lïî àïí nùæm vûäng caách diïîn biïën
vaâ thu xïëp chûúng trònh haânh àöång cho chuã nhêåt sau. Hoå àïì nghõ
töi àûáng ra laâm ngûúâi cêìm àêìu cuöåc nöíi loaån. Nhûng töi tûâ chöëi caái
vinh dûå êëy: töi chûa biïët àûúåc thêåt kyä nhûäng ngûúâi seä cuâng haânh
àöång.
Töi nùæm vûäng àûúåc trong tay böën tuâ nhên Phaáp.
Anh chaâng ngûúâi Bretange vaâ anh chaâng “Baân laâ” khöng
àöìng yá tham gia. Cuäng chùèng sao, hoå chó coá viïåc àûâng àïën nhaâ thúâ.
Àïën ngaây chuã nhêåt, chuáng töi, tûác böën ngûúâi trong cuöåc, seä àïën dûå
buöíi xem lïî. Caái nhaâ thúâ naây hònh chûä nhêåt. Trong cuâng laâ baân
thúâ; úã khoaãng giûäa nhaâ thúâ, möîi bïn coá möåt caái cûãa múã ra sên. Cûãa
chñnh àûa thùèng vaâo traåm gaác. Cûãa naây coá möåt daäy chêën song, úã
bïn kia laâ àöåi gaác, göìm khoaãng hai mûúi caãnh binh. Cuöëi cuâng, sau
lûng hoå laâ cûãa ra phöë.
Vò trong möîi buöíi lïî, nhaâ thúâ bao giúâ cuäng àöng nghõt, boån
lñnh gaác múã chêën song vaâ xïëp haâng saát caånh nhau àûáng chùæn cûãa
trong suöët buöíi lïî. Trong söë nhûäng ngûúâi khaách vaâo thùm tuâ nhên
seä coá hai ngûúâi àöìng loäa vaâ mêëy ngûúâi khaác giêëu vuä khñ trong
ngûúâi. Àoá laâ mêëy ngûúâi àaân baâ mang nhûäng khêíu suáng ngùæn buöåc
vaâo phña trong bùæp vïë. Khi moåi ngûúâi àaä vaâo trong nhaâ thúâ, hoå seä
tuöìn suáng cho hai ngûúâi àaân öng kia. Àoá seä laâ hai khêíu suáng cúä to,
38 hay 45. Ngûúâi tuâ àûáng àêìu cuöåc nöíi loaån seä nhêån àûúåc möåt
khêíu suáng ngùæn tûâ tay möåt ngûúâi àaân baâ, vaâ ngûúâi naây seä lêåp tûác
ra khoãi nhaâ thúâ. Hïî cêåu beá giuáp lïî rung chuöng lêìn thûá hai, caã boån
phaãi haânh àöång vaâo cuâng möåt luác. Phêìn viïåc cuãa töi laâ gñ möåt con
dao lúán vaâ hoång viïn giaám àöëc nhaâ tuâ Don Greágorio, noái: “Da la
orden de nos dejar, panar, sinh, te mao”. (Haäy ra lïånh baão hoå àïí
cho chuáng töi ài ra, nïëu khöng töi giïët anh).
Möåt ngûúâi khaác cuäng seä laâm nhû vêåy vúái öng linh muåc. Ba
ngûúâi kia, tûâ ba göëc khaác nhau, seä chôa suáng vaâo mêëy tïn caãnh saát
àûáng úã cûãa chêën song cuãa löëi voâ chñnh. Hïî tïn naâo khöng boã suáng
xuöëng thò phaãi bùæn chïët ngay. Nhûäng ngûúâi tham cuöåc khöng coá vuä
khñ seä ra trûúác. Öng linh muåc vaâ öng giaám àöëc seä àûúåc duâng laâm
bònh phong cho hêåu quên. Nïëu moåi viïåc diïîn biïën möåt caách bònh
Henry Charrlere 136
thûúâng, töëp caãnh saát àïìu seä boã suáng xuöëng àêët. Nhûäng tuâ nhên coá
suáng ngùæn seä luâa hoå vaâo nhaâ thúâ. Chuáng töi seä ra ngoaâi, sau àoá
àoáng cûãa chêën song trûúác, röìi àïën caánh cûãa göî. Cùn phoâng duâng
laâm traåm canh seä boã tröëng vò caã töëp caãnh saát àïìu phaãi àûáng dûå
buöíi xem lïî. ÚÃ bïn ngoaâi, caách àêy nùm mûúi meát, seä coá möåt chiïëc
xe taãi àêåu sùén, phña sau coá moác möåt caái thang nhoã àïí lïn xe thêåt
nhanh. Chiïëc xe taãi seä khúãi haânh sau khi ngûúâi àûáng àêìu cuöåc nöíi
loaån lïn xe. Ngûúâi naây seä lïn xe sau cuâng. Sau khi dûå möåt buöíi
xem lïî, töi àöìng yá vúái kïë hoaåch naây. Moåi viïåc àïìu diïîn ra nhû
Fernando àaä miïu taã.
Joseph Dega seä khöng vaâo thùm chuáng töi vaâo chuã nhêåt túái.
Anh ta biïët roä taåi sao. Anh ta seä chuêín bõ möåt chiïëc xe tùæc-xi giaã àïí
cho chuáng töi khoãi phaãi lïn xe taãi, vaâ seä àûa chuáng töi àïën möåt chöî
tröëng cuäng laâ do anh ta chuêín bõ. Suöët tuêìn êëy töi úã trong möåt tònh
traång kñch thñch cao àöå vaâ rêët noáng loâng chúâ luác haânh àöång.
Fernando àaä tòm caách coá àûúåc möåt khêíu suáng luåc bùçng möåt
phûúng tiïån khaác. Àoá laâ möåt khêíu 45 cuãa quên Caãnh vïå Colombia,
möåt vuä khñ rêët àaáng súå. Àïën thûá nùm, möåt cö gaái trong nhoám “chõ
em” cuãa Joseph vaâo thùm töi. Cö ta rêët hoâa nhaä ên cêìn, vaâ cho töi
biïët rùçng chiïëc tùæc-xi seä àoán chuáng töi laâ möåt chiïëc xe sún maâu
vaâng, chuáng töi seä khöng thïí nhêìm lêîn àûúåc. O K., caám ún.
- Chuác caác anh may mùæn.
Cö ta hön lïn hai maá töi möåt caách dõu daâng vaâ khöng khoãi coá
phêìn xuác àöång.
- En tra, en tra (múâi vaâo, múâi vaâo). Haäy vaâo cho chêåt ngöi
nhaâ thúâ naây àïí lùæng nghe tiïëng noái cuãa Chuáa, öng linh muåc noái.
Clousiot àaä sùén saâng tûâ àêìu àïën chên. Maturette hai mùæt
saáng long lanh, coân ngûúâi kia khöng rúâi töi möåt têëc. Rêët àiïìm tônh,
töi àûáng vaâo chöî àaä àõnh. Don Greágorio, viïn giaám àöëc nhaâ tuâ, ngöìi
trïn möåt chiïëc ghïë tûåa bïn caånh möåt baâ beáo. Töi àûáng saát àûúâng.
Bïn phaãi töi laâ Clousiot, bïn traái töi laâ hai baån kia, àïìu ùn mùåc tûã
tïë àïí àïën khi ra àûúâng khöng bõ ngûúâi ta àïí yá. Con dao cuãa töi àaä
múã sùén, àûúåc aáp saát vaâo caánh tay phaãi bùçng möåt súåi dêy thun vaâ
khuêët hùæn trong öëng tay aáo sú-mi ka-ki caâi kyä úã cöí tay. Bêy giúâ
phaãi chúâ àïën luác “nêng mònh thaánh”, khi moåi ngûúâi cuái àêìu xuöëng
nhû thïí àïí tòm möåt caái gò úã dûúái àêët, vaâ cêåu beá giuáp lïî sau khi
rung chuöng rêët nhanh, seä cho nghe ba höìi chuöng taách baåch. Höìi
chuöng thûá hai laâ hiïåu lïånh cuãa chuáng töi, möîi ngûúâi àïìu biïët roä
luác êëy mònh phaãi laâm gò.
Höìi chuöng thûá nhêët, höìi thûá hai... Töi lao vaâo Don Greágorio,
con dao dñ saát caái cöí to vaâ nhùn nheo cuãa öng ta. Öng linh muåc
kïu: “Misericordia, no me ma ta (Xin tha cho, àûâng giïët töi)” vaâ
tuy khöng nhòn thêëy, töi nghe roä ba ngûúâi kia ra lïånh cho boån lñnh
gaác boã suáng xuöëng. Moåi viïåc àïìu tröi chaãy. Töi nùæm chùåt caái cöí aáo
böå com-lï rêët àeåp cuãa Don Greágorio, noái: Sigua y no tengas miedo,
no te ha reá dao. (Theo töi vaâ àûâng súå, töi khöng laâm gò öng àêu).
Öng linh muåc àûúåc giûä yïn bùçng möåt con dao caåo dñ saát hoång, gêìn
nhoám chuáng töi. Fernando noái: vamos, Franceâs, vamos a la salida.
(Ta ài thöi, anh baån Phaáp, ra cûãa ài).
Loâng khêëp khúãi vò niïìm vui àùæc thùæng, töi xua caác baån vïì
phña cûãa dêîn ra àûúâng, thò böîng nhiïn coá hai tiïëng suáng nöí cuâng
möåt luác. Fernando guåc xuöëng, vaâ möåt trong nhûäng ngûúâi coá suáng
cuäng ngaä lùn ra. Töi vêîn tiïën thïm àûúåc möåt thûúác nûäa, nhûng luác
bêëy giúâ boån lñnh gaác àaä àûáng dêåy vaâ giú suáng chùån laåi. May thay
giûäa hoå vúái chuáng töi coá mêëy ngûúâi àaân baâ, nïn hoå khöng daám bùæn.
Laåi hai phaát suáng trûúâng nûäa, sau àoá laâ möåt phaát suáng luåc. Ngûúâi
baån coá suáng thûá ba cuãa chuáng töi vûâa bõ bùæn chïët sau khi àaä bõp
bùæn möåt phaát huá hoåa laâm bõ thûúng möåt ngûúâi con gaái. Don
Greágorio mùåt xanh nhû taâu laá, noái vúái töi:
- Àûa dao àêy.
Töi àûa dao cho öng ta. Tiïëp tuåc àaánh nhau chùèng coá ñch gò.
Trong khoaãng khöng àêìy nûãa phuát tònh thïë àaä bõ àaão ngûúåc laåi.
Hún möåt tuêìn sau töi àûúåc biïët rùçng cuöåc nöíi loaån àaä thêët baåi
vò möåt tuâ nhên thuöåc möåt sên khaác luác bêëy giúâ àûáng úã ngoaâi nhaâ
thúâ àïí xem moåi ngûúâi laâm lïî. Ngay nhûäng giêy àêìu tiïn chuáng töi
haânh àöång, hùæn àaä baáo cho boån lñnh canh úã trïn thaânh. Nhûäng tïn
naây àaä nhaãy tûâ trïn bûác tûúâng cao hún saáu meát naây xuöëng sên, hai
tïn nhaãy xuöëng hai bïn nhaâ thúâ, röìi qua nhûäng chêën song cûãa hai
Henry Charrlere 138
cûãa ngang, hoå bùæn vaâo hai ngûúâi àang àûáng trïn möåt chiïëc ghïë daâi
chôa suáng vaâo töëp caãnh saát. Sau àoá vaâi giêy hoå laåi bùæn guåc ngûúâi
thûá ba luác bêëy giúâ ài qua têìm bùæn cuãa hoå. Sau àoá laâ möåt cuöåc
“corrida”* (*trêån àêëu boâ toát, trong àoá nhûäng ngûúâi àêëu boâ
(toreadores) phaãi giïët chïët con boâ) ngoaån muåc. Töi luác bêëy giúâ àang
àûáng caånh viïn giaám àöëc bùæt öng ta ra lïånh naây noå. Röët cuåc mûúâi
tuâ nhên trong àoá coá böën chuáng töi bõ xñch laåi vaâ nhöët vaâo xaâ lim,
chó àûúåc ùn baánh mò vúái nûúác laä.
Don Greágorio àaä tiïëp Joseph Dega. Öng ta cho goåi töi lïn noái
rùçng àïí laâm vui loâng Joseph, öng ta seä cho töi trúã ra sên cuâng vúái
caác baån töi. Nhúâ coá Joseph, mûúâi ngaây sau cuöåc nöíi loaån, têët caã
chuáng töi àïìu àûúåc trúã vïì khoaãng sên cuä vaâ cuâng àûúåc giam chung
trong phoâng giam trûúác kia. Khi vïì àïën phoâng giam, töi yïu cêìu
caác baån im lùång vaâi phuát àïí tûúãng nhúá àïën Fernando vaâ hai ngûúâi
baån cuãa anh ta àaä chïët trong khi haânh àöång. Trong möåt buöíi vaâo
thùm Joseph cho töi biïët rùçng anh ta àaä töí chûác möåt cuöåc quyïn
tiïìn, vaâ trong giúái truâm àiïëm anh ta àaä thu àûúåc nùm ngaân pesos
àïí àuát cho Don Greágorio. Cûã chó naây laâm cho chuáng töi coá phêìn coi
troång boån truâm àiïëm hún trûúác chuát ñt. Bêy giúâ töi seä laâm gò? Biïët
phaát minh ra caách gò khaác àêy? Chùèng leä töi laåi chõu thua vaâ àúåi
chuyïën taâu kia maâ khöng haânh àöång gò caã hay sao?
Nùçm trong phoâng rûãa mùåt chung, traánh àûúåc aánh nùæng gay
gùæt, töi coá thïí kñn àaáo theo doäi caách thûác ài laåi cuãa boån lñnh canh
trïn con àûúâng tuêìn tra. Ban àïm cûá mûúâi phuát hoå laåi lêìn lûúåt goåi
nhau: “Lñnh canh, haäy coi chûâng.” Laâm nhû vêåy viïn chó huy àöåi
canh coá thïí kiïím tra xem trong boån tïn lñnh canh coá tïn naâo nguã
khöng. Nïëu coá ai khöng traã lúâi, ngûúâi kia goåi laåi cho àïën khi hùæn
traã lúâi múái thöi.
Töi tûúãng àaä tòm àûúåc möåt chöî sú húã. Söë laâ úã möîi choâi canh
àùåt úã böën goác àûúâng ài tuêìn àïìu coá treo möåt caái lon buöåc vaâo möåt
súåi dêy. Khi möåt ngûúâi lñnh canh muöën uöëng caâ phï, hùæn goåi ngûúâi
cafetero àïën roát cho hùæn möåt hay hai cheán caâ phï vaâo lon, röìi keáo
dêy lïn maâ uöëng. Caái choâi canh úã cuöëi sên bïn phaãi húi nhö ra
phña sên möåt chuát. Töi tûå nhuã laâ nïëu töi coá àûúåc möåt caái moác to
buöåc vaâo àêìu möåt súåi dêy àan, noá seä coá thïí mùæc vaâo caái choâi canh
êëy möåt caách dïî daâng. Chó trong mêëy giêy töi coá thïí vûúåt qua bûác
tûúâng tröng ra àûúâng. Vêën àïì duy nhêët laâ laâm sao vö hiïåu hoáa
àûúåc tïn lñnh canh. Bùçng caách naâo?
Töi tröng thêëy tïn lñnh canh àûáng dêåy ài mêëy bûúác trïn con
àûúâng tuêìn tra. Töi thêëy hònh nhû hùæn noáng quaá khöng chõu nöíi
vaâ àang ra sûác chöëng laåi cún buöìn nguã. Thöi àuáng röìi, phaãi laâm thïë
naâo cho hùæn nguã? Trûúác hïët töi seä àang súåi dêy, vaâ nïëu kiïëm àûúåc
möåt caái moác chùæc chùæn, töi seä tòm caách laâm cho hùæn nguã vaâ cöë thïí
phen nûäa. Trong hai ngaây möåt súåi dêy daâi gêìn baãy meát àaä àûúåc tïët
bùçng têët caã nhûäng chiïëc aáo sú- mi bùçng vaãi bïìn maâ chuáng töi kiïëm
àûúåc, nhêët laâ nhûäng chiïëc aáo bùçng vaãi ka-ki. Caái moác thò tòm tûúng
àöëi dïî, àoá laâ thanh sùæt àúä möåt caái maái hiïn lùæp úã cûãa caác phoâng
giam cho mûa khoãi hùæt vaâo. Joesph Dega àaä àem àïën cho töi möåt
chai thuöëc nguã rêët maånh. Theo lúâi chó dêîn thò möîi lêìn chó àûúåc
uöëng mûúâi gioåt. Caái chai àûång gêìn mûúâi thòa xuáp lúán. Töi tòm caách
laâm cho tïn lñnh canh chõu uöëng caâ phï cuãa töi biïëu vaâ quen dêìn
vúái viïåc êëy. Hùæn thoâng caái lon xuöëng, töi roát cho hùæn möîi lêìn ba cöëc
caâ phï. Vò dên Colombia àïìu hay rûúåu, maâ thûá thuöëc nguã kia laåi coá
võ giöëng nhû rûúåu höìi, cho nïn töi nhúâ kiïëm möåt chai rûúåu höìi. Töi
noái vúái tïn lñnh canh:
- Anh muöën uöëng caâ phï pha kiïíu Phaáp khöng?
- Noá laâ thïë naâo.
- Coá cho caã rûúåu höìi vaâo àêëy.
- Àïí thûã xem, cho töi nïëm àaä.
Nhiïìu tïn lñnh canh àaä àûúåc nïëm muâi caâ phï rûúåu höìi cuãa
töi. Bêy giúâ möîi lêìn töi múâi caâ phï hoå àïìu noái: “kiïíu Phaáp nheá!”.
- Coá ngay. - Töi cûá thïë roát rûúåu höìi vaâo.
Giúâ G àaä àïën. ÊËy laâ vaâo giûäa trûa möåt ngaây thûá baãy. Trúâi
noáng kinh khuãng. Caác baån töi biïët khöng thïí naâo coá thò giúâ cho hai
ngûúâi vûúåt qua tûúâng àûúåc, nhûng möåt ngûúâi tuâ Colombia coá möåt
caái tïn A-rêåp laâ Ali noái vúái töi laâ hùæn seä treâo sau töi. Töi àöìng yá.
Töi ài vúái anh naây thò caác baån töi khoãi bõ nghi laâ àöìng loäa vaâ khoãi
bõ phaåt vïì sau. Mùåt khaác töi khöng thïí cêìm sùén dêy vaâ moác àûúåc
Henry Charrlere 140
vò tïn lñnh canh coá àuã thò giúâ quan saát töi trong khi töi chuyïín caâ
phï lïn. Theo yá kiïën chung cuãa caác baån töi, nöåi trong nùm phuát
hùæn phaãi bõ ào vaán.
Luác bêëy giúâ àaä àïën “keám nùm”. Töi goåi tïn lñnh canh.
- Thïë naâo?
- Vêîn thïë thöi.
- Anh coá uöëng caâ phï khöng?
- Coá pha kiïíu Phaáp êëy, ngon hún.
- Àúåi tñ nheá, coá ngay àêëy.
Töi àïën cafetero: “Hai caâ phï”. Trong caái lon cuãa töi àaä roát
sùén caã chai thuöëc nguã. Nïëu uöëng chûâng êëy maâ sau nùm phuát hùæn
khöng lùn àuâng ra thò thêåt hïët chöî noái! Töi àïën goác tûúâng vaâ hùæn
tröng thêëy töi roát rûúåu höìi vaâo lon roä raânh raânh.
- Uöëng tñ nheá?
- ÛÂâ!
Töi roát thïm chuát nûäa, röìi truát caã sang lon cuãa hùæn. Hùæn lêåp
tûác keáo lïn.
Nùm phuát, mûúâi, mûúâi lùm, hai mûúi phuát tröi qua! Hùæn vêîn
chûa nguã. Tïå hún nûäa, àaáng leä ngöìi xuöëng thò hùæn laåi cêìm suáng ài
ài laåi laåi möåt laát. Thïë maâ hùæn àaä uöëng hïët saåch chûá khöng phaãi
khöng. Àïën möåt giúâ trûa àaä àöíi gaác röìi.
Nhû ngöìi trïn àöëng than höìng, töi theo doäi tûâng cûã àöång cuãa
hùæn. Khöng coá dêëu hiïåu gò thêëy hùæn àaä thêëm thuöëc. AÂ! hùæn vûâa
vêëp chên möåt caái. Hùæn ngöìi xuöëng trûúác choâi canh, khêíu suáng
trûúâng chöëng giûäa hai chên. Àêìu hùæn nghiïng sang möåt bïn. Caác
baån töi vaâ hai ba ngûúâi tuâ Colombia biïët chuyïån cuäng àang theo
doäi nhûäng phaãn ûáng cuãa hùæn möåt caách maãi mï khöng keám gò töi.
- Naâo bùæt àêìu ài, - töi noái vúái gaä ngûúâi Colombia.
- Dêy àêu!
Anh ta àang sûãa soaån neám dêy thò tïn lñnh canh àûáng dêåy,
àïí khêíu suáng rúi xuöëng àêët, vûún vai röìi co chên bûúác mêëy bûúác
taåi chöî. Gaä ngûúâi Colombia ngûâng laåi vûâa àuáng luác. Chó coân mûúâi
taám phuát nûäa laâ àïën giúâ àöíi gaác. Töi thêìm cêìu cûáu Chuáa: “Laåy
Chuáa giuáp chuáng töi möåt lêìn nûäa! Töi van Chuáa àûâng boã rúi töi!”
Nhûng töi kïu maäi vêîn chùèng thêëy gò: caái öng Chuáa cuãa ngûúâi Cú
àöëc giaáo nhiïìu khi cuäng ñt thöng caãm vúái ngûúâi ta lùæm, nhêët laâ àöëi
vúái töi, möåt ngûúâi vö thêìn.
Clousiot laåi gêìn töi noái:
- Thïë naây thò thêåt! Àïën bêy giúâ maâ thùçng kia vêîn chûa nguã
thò laâ thêåt!
Tïn lñnh canh àõnh cêìm suáng lïn nhûng luác cuái xuöëng nhùåt
khêíu suáng hùæn böîng ngaä nhaâo ra àûúâng tuêìn tra, nhû thïí bõ seát
àaánh. Gaä ngûúâi Colombia neám caái moác lïn, nhûng noá laåi trûúåt
xuöëng. Anh ta neám lêìn nûäa. Lêìn naây thò mùæc. Anh ta keáo xuöëng
mêëy caái àïí xem thûã àaä chùæc chûa. Töi cuäng kiïím tra laåi möåt lêìn
nûäa vaâ khi töi àaåp chên vaâo tûúâng vaâ co tay laåi àïí leo lïn, Clousiot
noái:
- Coi chûâng Noá àïën àöíi gaác kia kòa.
Töi vûâa kõp ruát lui trûúác khi bõ hoå nhòn thêëy. Àûúåc sûå thöi
thuác tûå nhiïn cuãa baãn nùng tûå vïå vaâ baãn nùng àoaân kïët cuãa nhûäng
ngûúâi tuâ, möåt töëp tuâ nhên Co-lom-bia, khoaãng mûúi ngûúâi, chaåy
àïën vêy quanh lêëy töi, töi liïìn traâ tröån vaâo boån hoå. Chuáng töi ài
doåc búâ tûúâng, àïí mùåc súåi dêy luãng lùèng úã phña sau. Möåt tïn caãnh
saát tröng àöåi àïën àöíi gaác àaä tröng thêëy caái moác vaâ tïn lñnh canh
nùçm sêëp bïn caånh khêíu suáng. Hùæn chaåy hai ba bûúác àïën êën vaâo
nuát coâi boáng àöång, yïn chñ rùçng vûâa xaãy ra möåt cuöåc vûúåt nguåc.
Ngûúâi ta àûa caáng àïën khiïng tïn lñnh àang nguã. Bêy giúâ coá àïën
hún hai chuåc tïn caãnh saát trïn àûúâng tuêìn tra. Don Greágorio cuäng
coá mùåt trong àaám êëy. Öng ta ra lïånh keáo súåi dêy lïn. Caái moác àang
nùçm trong tay öng ta. Möåt laát sau boån caãnh saát àaä vêy quanh sên,
suáng chôa vaâ caác tuâ nhên. Hoå bùæt àêìu goåi tïn. Goåi àïën tïn ai thò
ngûúâi êëy phaãi trúã vïì buöìng giam. Laå thay! Khöng thiïëu ai caã. Hoå
liïìn lêëy khoáa khoáa traái caác buöìng giam laåi.
Laåi àiïím danh lêìn thûá hai, vaâ kiïím tra tûâng buöìng. Khöng,
khöng coá ai mêët tñch caã. Àïën ba giúâ, hoå laåi cho chuáng töi ra sên.
Henry Charrlere 142
Chuáng töi àûúåc biïët rùçng tïn lñnh canh kia hiïån àang ngaáy nhû
sêëm, vaâ têët caã caác biïån phaáp àûúåc àem ra duâng khöng sao àaánh
thûác hùæn dêåy àûúåc: ngûúâi àöìng loäa Colombia cuãa töi cuäng thêët
voång khöng keám gò töi. Vûâa qua anh ta tin chùæc mûúâi phêìn thïë naâo
cuäng thaânh cöng! Anh ta lúán tiïëng chûãi búái caác thûá haâng Myä, vò
thuöëc nguã vûâa röìi laâ thuöëc Myä.
- Biïët laâm thïë naâo bêy giúâ?
- Laâm laåi chûá coân thïë naâo nûäa! - Töi chó biïët traã lúâi coá thïë.
Anh ta tûúãng töi muöën noái laâ phaãi tòm caách àaánh thuöëc nguã
möåt tïn lñnh canh möåt lêìn nûäa. Thêåt ra töi àang nghô laâ phaãi tòm
möåt caách khaác.
Anh ta noái:
- Anh tûúãng laâ boån caãnh saát êëy ngu àïën nöîi seä coá möåt thùçng
nûäa chõu uöëng caâ phï theo kiïíu Phaáp aâ? Mùåc dêìu khöng khñ luác
bêëy giúâ thêåt bi àaát, töi vêîn khöng sao nhõn cûúâi àûúåc.
- Chùæc chùæn laâ seä coá chûá!
Tïn lñnh canh àaä nguã ba ngaây vaâ böën àïm. Àïën khi hùèn thûác
dêåy, dô nhiïn hùæn baáo caáo laâ chñnh töi àaä àaánh thuöëc nguã cho hùæn
khi töi cho hùæn uöëng caâ phï pha theo kiïíu Phaáp. Don Greágorio cho
goåi töi lïn àïí àöëi chêët vúái hùæn. Viïn chó huy àöåi lñnh canh ruát gûúm
àõnh àaánh töi. Töi nhaãy luâi vaâo goác phoâng vaâ thaách thûác hùæn. Hùæn
giú cao gûúm lïn, Don Greágorio xöng vaâo can liïìn bõ möåt nhaát söëng
gûúm vaâo vai. Öng ta guåc xuöëng, xûúng àoân gaánh gaäy laâm àöi. Öng
ta kïu to àïën nöîi viïn sô quan kia chó coân quan têm àïën öng ta.
Hùæn àúä öng ta dêåy. Don Greágorio kïu cûáu om soâm.
Tûâ caác phoâng giêëy bïn caånh, têët caã caác nhên viïn dên sûå àïìu
chaåy sang. Thïë laâ nöí ra möåt cuöåc êíu àaã giûäa viïn sô quan, hai viïn
caãnh saát khaác vaâ tïn lñnh canh àaä bõ töi àaánh thuöëc nguã vúái
khoaãng möåt chuåc viïn chûác dên sûå àang muöën traã thuâ cho öng
giaám àöëc. Trong cuöåc “tangana” naây, nhiïìu ngûúâi bõ thûúng nheå.
Ngûúâi duy nhêët bònh yïn vö sûå laâ töi. Vêën àïì quan troång bêy giúâ
khöng coân laâ trûúâng húåp cuãa töi nûäa maâ laâ vuå xö xaát giûäa öng giaám
àöëc vaâ viïn sô quan. Khi öng giaám àöëc àaä àûúåc trúã vaâo bïånh viïån,
ngûúâi thay thïë öng dêîn töi trúã ra sên:
- Viïåc anh seä àûúåc xeát sau, Franceás aå.
Höm sau viïn giaám àöëc, vai boá böåt, àïën yïu cêìu töi viïët möåt
baãn khai baáo töë caáo viïn sô quan. Töi khai laåi möåt caách thñch thuá
têët caã nhûäng gò ngûúâi ta muöën töi khai. Hoå àaä quïn hùæn cêu
chuyïån thuöëc nguã. Chuyïån naây àöëi vúái hoå khöng coá gò thuá võ nûäa:
caâng may cho töi.
Mêëy ngaây sau, Joseph Dega tònh nguyïån töí chûác möåt cuöåc
vûúåt nguåc tûâ bïn ngoaâi. Vò töi coá noái vúái anh ta rùçng vûúåt nguåc ban
àïm laâ khöng thïí àûúåc vò àeân thùæp quanh àûúâng ài tuêìn trïn
thaânh phöë rêët saáng, anh ta tòm caách àïí cùæt doâng àiïån. Nhúâ möåt thúå
àiïån maách baão anh ta àaä tòm ra: cêìn phaãi haå cêìu giao úã möåt caái
traåm biïën thïë úã bïn ngoaâi nhaâ tuâ. Vïì phêìn töi, töi àaä mua tïn lñnh
canh úã phña àûúâng cuäng nhû úã cûãa nhaâ thúâ. Viïåc àoá hoáa ra phûác
taåp hún laâ ngûúâi ta tûúãng. Trûúác hïët töi buöåc loâng phaãi thuyïët
phuåc Don Greágorio traã laåi cho töi mûúâi ngaân Pesos lêëy cúá laâ àïí nhúâ
Joseph gûãi cho gia àònh töi, dô nhiïn àöìng thúâi töi cuäng “cûúäng
baách” öng ta nhêån hai ngaân pesos àïí mua quaâ tùång vúå öng, röìi sau
khi àaä xaác àõnh àûúåc ngûúâi phên böë caác phiïn gaác vaâ giúâ àöíi gaác,
laåi phaãi mua caã ngûúâi naây nûäa. Hùæn seä àûúåc ba ngaân pesos, nhûng
hùæn khöng chõu can thiïåp vaâo nhûäng cuöåc thûúng lûúång vúái hai tïn
lñnh canh kia. Möåt mònh töi phaãi ài tòm hoå vaâ thûúng lûúång vúái hoå.
Sau àoá töi seä cho anh ta biïët tïn vaâ anh ta seä cùæt phiïn gaác cho hoå
àuáng vaâo giúâ töi yïu cêìu. Cöng viïåc chuêín bõ cho cuöåc vûúåt nguåc
múái naây phaãi mêët hún möåt thaáng. Cuöëi cuâng, moåi viïåc àaä àûúåc êën
àõnh tûâng phuát möåt. Vò khöng phaãi giûä gòn gò vúái tïn caãnh saát gaác
ngoaâi sên, chuáng töi seä cûa chêën song bùçng möåt caái cûa kim loaåi coá
àuã böå sêåu. Töi coá ba lûúäi cûa. Ngûúâi tuâ Colombia neám caái moác höm
trûúác àaä àûúåc baáo trûúác. Anh ta seä cûa chêën song cuãa mònh laâm
nhiïìu lêìn. Vaâo àïm haânh àöång, möåt ngûúâi baån cuãa anh ta, ñt lêu
nay àaä giaã vúâ àiïn, seä àaánh choang choang lïn möåt miïëng tön keäm
vaâ gên cöí lïn haát thêåt to. Anh baån tuâ Colombia biïët rùçng tïn lñnh
canh chó thoãa thuêån cho hai ngûúâi Phaáp vûúåt nguåc vaâ àaä noái trûúác
rùçng nïëu coá thïm möåt ngûúâi thûá ba lïn thaânh hùæn seä bùæn. Tuy vêåy
Henry Charrlere 144
anh ta vêîn muöën cêìu may vaâ noái vúái töi rùçng nïëu cûá theo saát nhau
maâ treâo thò trong boáng töëi tïn lñnh canh khöng thïí tröng thêëy roä laâ
coá möåt ngûúâi hay hai. Clousiot vaâ Maturette àaä böëc thùm àïí quyïët
àõnh ai seä cuâng ài vúái töi. Clousiot àaä thùæng.
Caái àïm khöng trùng maâ chuáng töi chúâ àúåi àaä àïën. Viïn àöåi
vaâ hai viïn caãnh saát àaä nhêån möåt nûãa söë tiïìn maâ möîi ngûúâi àûúåc
hûúãng. Lêìn naây töi khöng phaãi cùæt àöi nûäa, vò àaä coá nhûäng túâ giêëy
baåc àûúåc cùæt àöi sùén. Sau naây hoå seä àïën lônh nûãa coân laåi úã Barrio
Chino, cûãa hiïåu cuãa vúå Joseph Dega.
Àeân tùæt. Chuáng töi cûa chêën song. Khöng àêìy mûúâi phuát àaä
àûát. Mònh mùåc quêìn daâi vaâ aáo sú-mi sêîm maâu, chuáng töi ra khoãi
buöìng giam. Ngûúâi tuâ Colombia ra nhêåp boån khi chuáng töi ài
ngang. Anh ta chó mùåc möåt caái si-lñp àen. Töi leo lïn chêën song cûãa
cuãa möåt buöìng giam xêy trong tûúâng, ài voâng qua maái hiïn, neám
caái moác buöåc vaâo ba thûúác dêy. Chó ba phuát sau töi àaä àûáng trïn
àûúâng ài tuêìn, khöng möåt tiïëng àöång. Nùçm sêëp saát àêët, töi àúåi
Clousiot. Àïm töëi nhû mûåc. Töi böîng tröng thêëy, hay noái cho àuáng
hún caãm thêëy möåt baân tay giú ra, töi cêìm lêëy vaâ keáo maånh. Möåt
tiïëng àöång khuãng khiïëp vang lïn. Àoá laâ vò khi ngûúâi Clousiot
trûúân qua giûäa maái hiïn vaâ bûác tûúâng, caái khoáa thùæt lûng cuãa anh
àaä vûúáng vaâo caái maái tön. Dô nhiïn khi nghe tiïëng àöång töi ngûâng
keáo. Têëm tön khöng kïu nûäa. Töi laåi keáo Clousiot, tûúãng rùçng anh
ta àaä gúä àûúåc, vaâ mùåc cho têëm tön kïu vang döåi, töi keáo thêåt maånh
laâm cho chöî vûúáng bõ bêåt ra, röìi löi anh ta lïn trïn àûúâng ài tuêìn.
Coá mêëy phaát suáng nöí tûâ caác choâi canh cuãa caác khu vûåc khaác
nhûng úã khu vûåc chuáng töi vêîn im lùång. Vò höët hoaãng khi nghe
tiïëng suáng, chuáng töi nhaãy xuöëng möåt con àûúâng thêëp caách búâ
tûúâng àïën chñn meát trong khi àaáng leä phaãi ài sang bïn phaãi röìi
nhaãy xuöëng möåt con àûúâng khaác chó caách coá nùm meát. Kïët quaã:
Clousiot bõ gaäy laåi chên phaãi. Töi cuäng khöng àûáng dêåy àûúåc: töi bõ
gaäy xûúng caá hai baân chên. Vïì sau töi seä biïët roä àoá laâ hai caái xûúng
goát chên. Ngûúâi tuâ Colombia bõ saái möåt bïn àêìu göëi. Mêëy phaát
suáng àaä laâm cho àöåi gaác àïm chaåy ra phöë. Hoå chiïëu möåt ngoån àeân
pin lúán vaâo chuáng töi vaâ chôa suáng bùæt chuáng töi àûáng im. Töi bêåt
khoác vò uêët ûác. Tïå hún nûäa laâ boån caãnh saát khöng chõu tin rùçng töi
khöng àûáng dêåy àûúåc. Töi phaãi duâng hai àêìu göëi boâ dûúái haâng
trùm muäi lûúäi lï thuác vaâo ngûúâi maâ lï vaâo phoâng giam. Clousiot
thò nhaãy loâ coâ möåt chên, ngûúâi Colombia cuäng vêåy. Àêìu töi chaãy
maáu dûä döåi vò möåt phaát baáng suáng.
Mêëy phaát suáng àaä àaánh thûác Don Greágorio àang nguã trong
phoâng giêëy: may thay, àïm höm êëy öng ta trûåc úã nhaâ tuâ. Khöng coá
öng ta hoå àaä àaánh chïët chuáng töi bùçng baáng suáng vaâ lûúäi lï röìi. Keã
hùng maáu nhêët trong khi àaánh àêåp töi chñnh laâ viïn àöåi maâ töi àaä
àuát tiïìn àïí cùæt phiïn gaác cho hai tïn lñnh canh àöìng loäa.
Don Greágorio chùån àûáng ngay trêån àaánh àêåp daä man êëy, öng
àe doåa seä àûa hoå ra toâa nïëu hoå àaánh chuáng töi troång thûúng. Cêu
thêìn chuá êëy laâm cho hoå tï liïåt ngay. Höm sau caái chên cuãa
Clousiot boá böåt úã bïånh viïån. Ngûúâi tuâ Colombia àûúåc möåt öng thêìy
lang úã tuâ nùæn laåi àêìu göëi vaâ àûúåc mang möåt caái bùng Velpeau.
Trong àïm êëy thêëy hai chên töi sûng lïn to bùçng caã caái àêìu, bõ
bêìm giêåp àïën cuâng cûåc, maáu me bï bïët, öng baác sô cho töi ngêm
hai chên vaâo nûúác muöëi êëm, röìi sai y taá cho àóa huát maáu ba lêìn
möåt ngaây. Khi àaä huát maáu no cùng, mêëy con àóa tûå rúi ra, ngûúâi ta
boã noá vaâo dêëm cho noá nhaã maáu. Vïët thûúng úã àêìu töi phaãi khêu
saáu muäi. Möåt nhaâ baáo khaát tin cho àùng möåt baâi baáo noái vïì töi.
Hùæn kïí rùçng töi laâ ngûúâi àûáng àêìu cuöåc nöíi loaån úã nhaâ thúâ, rùçng
töi àaä àêìu àöåc möåt tïn lñnh canh, vaâ cuöëi cuâng töi àaä töí chûác möåt
cuöåc vûúåt nguåc têåp thïí coá sûå höî trúå tûâ bïn ngoaâi vò coá ngûúâi àaä cùæt
àiïån úã khu phöë bùçng caách haå cêìu giao úã traåm biïën thïë. “Ta haäy hy
voång rùçng úã nûúác Phaáp seä cho ngûúâi àïën thêåt súám àïí cho chuáng ta
thoaát khoãi tïn gangster söë 1 cuãa hoå. Hùæn kïët luêån.
Joseph coá vaâo thùm töi, cuâng ài vúái vúå laâ Annie. Viïn àöåi vaâ
ba viïn caãnh saát àaä àïën àoâi lônh nûãa söë tiïìn coân laåi, möîi ngûúâi àïën
vaâo möåt luác khaác nhau. Annie àïën laâ àïí hoãi töi xem chõ ta phaãi xûã
sûå nhû thïë naâo. Töi noái vúái chõ laâ phaãi àûa tiïìn cho hoå, vò hoå àaä
laâm àuáng lúâi cam kïët. Chuáng töi thêët baåi khöng phaãi taåi hoå.
Tûâ möåt tuêìn nay caác baån phaãi chúã töi ài daåo trong sên trïn
möåt chiïëc xe kñt kñt bùçng sùæt vöën cuäng laâ giûúâng nùçm cuãa töi. Töi
nùçm trïn xe, hai chên gaác cao lïn möåt têëm vaãi cùng giûäa hai
Henry Charrlere 146
miïëng vaán lùæp thùèng àûáng trïn hai caâng xe. Àoá laâ tû thïë duy nhêët
khöng laâm cho töi àau quaá. Hai chên töi, àêìy ûá nhûäng maáu àöng
àùåc, sûng to tûúáng, khöng thïí àùåt lïn möåt caái gò hïët, duâ laâ úã tû thïë
nùçm. Àûúåc gaác chên lïn thêåt cao nhû vêåy, töi àúä àau àûúåc möåt
chuát. Gêìn mûúâi lùm ngaây sau, noá àaä xeåp ài àûúåc möåt nûãa, vaâ ngûúâi
ta cho töi ài chiïëu àiïån. Hai caái xûúng goát töi àïìu gaäy. Suöët àúâi töi
seä coá hai baân chên beåt.
Túâ nhêåt baáo ra höm nay àùng tin laâ cuöëi thaáng chuyïën taâu
chúã àöåi aáp giaãi cuãa caãnh saát Phaáp àïën nhêån chuáng töi seä cùåp bïën.
Chiïëc taâu tïn laâ “Mana”, túâ baáo viïët nhû vêåy. Höm nay laâ ngaây
mûúâi hai thaáng mûúâi. Chuáng töi coân mûúâi taám ngaây nûäa: bêy giúâ
phaãi àaánh con baâi cuöëi cuâng. Nhûng àaánh con baâi gò vúái hai baân
chên gaäy cuãa töi?.
Joseph tuyïåt voång. Höm vaâo thùm, anh ta kïí cho töi nghe
rùçng têët caã nhûäng ngûúâi Phaáp úã àêy vaâ têët caã caác cö laâm úã Barrio
Chino àïìu rêët khöí têm khi thêëy töi àaä vêåt löån dûä döåi bêëy nhiïu lêu
àïí daânh tûå do maâ chó coân mûúâi mêëy ngaây nûäa àaä bõ trao traã cho
nhaâ chûác traách Phaáp. Tònh caãnh cuãa töi laâm cho têët caã giúái Phaáp
kiïìu úã àêy xao xuyïën. Àoá laâ möåt trúå lûåc tinh thêìn àaä an uãi töi rêët
nhiïìu.
Töi àaä tûâ boã ngay caái dûå àõnh giïët möåt tïn caãnh saát
Colombia. Thêåt vêåy, khöng coá lyá do gò töi laåi núä laâm thiïåt maång
möåt ngûúâi chùèng coá thuâ oaán gò vúái töi. Töi nghô rùçng ngûúâi êëy coá
thïí coá möåt öng böë, möåt baâ meå cêìn àûúåc nuöi dûúäng. Töi móm cûúâi
khi nghô rùçng cêìn phaái tòm möåt tïn caãnh saát thêåt aác maâ laåi khöng
coá gia àònh. Chùèng haån, töi coá thïí hoãi hùæn: “Nïëu töi giïët anh thò coá
ai thiïåt haåi gò khöng, coá ai mêët núi nûúng tûåa khöng?” Saáng höm
nay ngaây 13 thaáng mûúâi, töi rêët uã ï chaán chûúâng. Töi nhòn möåt
mêîu àaá acid picric maâ nïëu ùn vaâo thò töi seä mùæc bïånh hoaâng àaãn.
Nïëu ngûúâi ta cho töi nùçm bïånh viïån, coá leä töi seä coá thïí nhúâ Joseph
thuï ngûúâi àaánh thaáo töi ra ngoaâi. Ngaây höm sau da töi àaä vaâng
nhû nghïå. Don Greágorio ài ra sau thùm töi: luác bêëy giúâ töi àang
nùçm trïn chiïëc xe cuát kñt àïí úã möåt chöî coá boáng rêm, hai chên gaác
cao lïn. Lêåp tûác, khöng quanh co, khöng chuát thêån troång, töi têën
cöng:
- Töi biïëu öng mûúâi ngaân pesos nïëu öng cho töi nhêåp viïån.
- Àïí töi thûã xem. Khöng phaãi vò mûúâi ngaân pesos kia, maâ vò
töi rêët phiïìn loâng khi thêëy anh vêåt vaä dûä döåi nhû vêåy àïí tòm tûå do
maäi maâ vêîn khöng àûúåc. Chó coá àiïìu töi khöng tin rùçng hoå seä giûä
anh laåi úã bïånh viïån, vò caái baâi baáo kia àaä laâm cho hoå quaá súå anh.
Möåt giúâ sau, baác sô cho töi àïën bïånh viïån. Töi chûa kõp chaåm
àêët thò àaä àûúåc àûa ra khoãi bïånh viïån ngay.
Àûúåc àûa tûâ trïn xe cûáu thûúng xuöëng trïn möåt caái caáng, töi
àûúåc khaám rêët kyä, coá xeát nghiïåm nûúác tiïíu, trong khi vêîn nùçm
trïn caáng. Hai giúâ sau hoå àûa töi trúã vïì nhaâ giam.
Höm êëy laâ ngaây 19, möåt ngaây thûá nùm. Annie, vúå cuãa Joseph,
àïën traåi giam vúái möåt cö ngûúâi Corse. Hoå cöë àem vaâo cho töi möåt ñt
thuöëc laá vaâ baánh keåo. Vúái nhûäng lúâi leä ên cêìn, tròu mïën cuãa hoå, hai
ngûúâi àaân baâ naây àaä àem laåi cho töi möåt niïìm an uái lúán lao. Àeåp àeä
nhêët laâ sûå thïí hiïån cuãa tònh baån trong treão cuãa hoå, àaä thûåc sûå biïën
caái ngaây cay cûåc naây thaânh möåt ngaây chan hoâa aánh nùæng. Töi seä
khöng bao giúâ coá thïí diïîn àaåt àûúåc hïët niïìm an uãi maâ tònh àoaân
kïët cuãa nhûäng ngûúâi cuâng giúái àaä àem laåi cho töi trong thúâi gian bõ
giam úã nhaâ tuâ “80”. Töi cuäng khöng sao noái hïët àûúåc loâng biïët ún
cuãa töi àöëi vúái Joseph Dega àaä khöng ngêìn ngaåi giuáp töi vûúåt nguåc,
mùåc dêìu laâm nhû vêåy anh ta coá thïí ài àïën chöî mêët quyïìn tûå do vaâ
mêët phûúng tiïån sinh söëng.
Nhûng coá möåt cêu noái cuãa Annie àaä gúåi cho töi möåt yá hay.
Trong khi chuyïån troâ, cö noái:
- Anh Papillon, anh àaä laâm têët caã nhûäng gò maâ sûác con ngûúâi
coá thïí laâm àûúåc àïí tòm caách daânh laåi tûå do. Söë phêån àöëi vúái anh
thêåt quaá taân nhêîn. Anh chó coân thiïëu caách laâm nöí tung caái nhaâ tuâ
“80” naây!
ÛÂ nhó! Sao laåi khöng? Taåi sao töi laåi khöng laâm nöí tung caái
nhaâ tuâ cuä kyä naây ài nhó? Àoá seä laâ möåt viïåc rêët coá ñch cho dên
Colombia. Nïëu töi cho nöí caái nhaâ tuâ naây, may ra hoå múái quyïët
àõnh cho xêy möåt caái nhaâ tuâ múái, vïå sinh hún.
Henry Charrlere 148
Khi öm hön hai ngûúâi thiïëu phuå dïî thûúng naây àïí vônh biïåt
hoå, töi noái vúái Annie:
- Chõ noái vúái Joseph chuã nhêåt vaâo gùåp töi nheá.
Ngaây chuã nhêåt 22, Joseph àaä coá mùåt.
- Joseph aå, anh phaãi laâm têët caã nhûäng gò coá thïì laâm àûúåc àïí
àïën thûá nùm coá ai àûa vaâo cho töi möåt thoãi thuöëc nöí dynamite, möåt
caái kñp nöí vaâ möåt súåi dêy ngoâi. Vïì phña töi, töi seä tòm caách coá àûúåc
möåt caái khoan àïí khoan gaåch.
- Anh seä laâm gò vêåy?
Töi seä laâm nöí bûác tûúâng cuãa nhaâ tuâ giûäa ban ngaây. Anh cûá
hûáa traã nùm ngaân pesos cho chiïëc xe tùæc-xi giaã höm trûúác. Xe phaãi
coá mùåt trïn con àûúâng phña sau nhaâ tuâ tûâ taám giúâ saáng àïën saáu giúâ
chiïìu, ngaây naâo cuäng vêåy. Ngûúâi laái xe seä àûúåc nùm trùm pesos
möåt ngaây nïëu khöng coá gò xaãy ra, nùm ngaân pesos nïëu coá gò xaãy ra.
Qua caái löî seä àûúåc múã trïn tûúâng khi mòn nöí, möåt tuâ nhên
Colombia to khoãe seä coäng töi ra xe, vaâ bêy giúâ àïën lûúåt ngûúâi laái xe
haânh àöång. Nïëu anh ta bùçng loâng, anh haäy gûãi thoãi mòn àïën. Nïëu
khöng thò thïë laâ hïët, khöng coân hy voång gò nûäa.
- Anh cûá tin vaâo töi, - Joseph noái.
Àïën nùm giúâ töi nhúâ möåt baån coäng töi vaâo nhaâ thúâ. Töi baão laâ
töi muöën cêìu nguyïån möåt mònh. Caác baån coäng töi vaâo àêëy. Töi
nhùæn Don Greágorio vaâo gùåp töi trong nhaâ thúâ. Öng ta àïën.
- Hombre, chó coân taám ngaây nûäa laâ anh phaãi ra ài.
- Chñnh vò thïë maâ töi nhùæn öng àïën àêy. Öng coân giûä höå töi
mûúâi lùm ngaân pesos. Trûúác khi ài töi muöën chuyïín söë tiïìn êëy cho
baån töi àïí anh ta gûãi vïì cho gia àònh töi. Xin öng nhêån cho ba
ngaân pesos, töi xin biïëu öng söë tiïìn àoá vúái têët caã loâng thaânh vò öng
trûúác sau vêîn luön luön che chúã cho töi àúä bõ haânh haå. Xin öng laâm
ún àûa söë tiïìn laåi cho töi vúái möåt cuöån bùng dñnh àïí tûâ àêy àïën thûá
nùm töi daán noá laåi vaâ àûa cho baån töi.
- Àûúåc!
Öng ta trúã laåi vaâ giao cho töi mûúâi hai ngaân pesos vêîn coân bõ
cùæt àöi. Öng giûäa laåi ba ngaân.
Khi àaä trúã vïì nùçm trïn xe cuát kñt, töi goåi ngûúâi tuâ Colombia
ra möåt goác vùæng veã, noái cho anh ta biïët dûå àõnh cuãa töi vaâ hoãi xem
anh ta liïåu coá àuã sûác coäng töi ài hai ba mûúi meát ra àïën xe tùæc-xi
khöng. Anh ta cam àoan laâ seä laâm àûúåc. Vêåy phña naây coá thïí coi
nhû xong. Töi cûá haânh àöång thïí àaä biïët chùæc laâ Joseph seä thaânh
cöng. Saáng ngaây thûá hai töi baão caác baån àûa töi ra phoâng rûãa mùåt
tûâ súám, vaâ baão Maturette, ngûúâi mêëy höm nay cuâng vúái Clousiot
thay phiïn nhau laâm “taâi xïë” àêëy xe cuát kñt cho töi, liïìn ài tòm tïn
àöåi maâ töi àaä cho ba ngaân pesos vaâ àaä àaánh àêåp töi daä man trong
vuå vûúåt nguåc vûâa röìi.
- Trung sô Joseph, töi cêìn noái chuyïån vúái anh.
- Anh muöën gò?
- Töi cêìn möåt caái khoan maáy rêët maånh coá ba töëc àöå vaâ saáu caái
muäi khoan àïí khoan gaåch, hai caái cúä nûãa phên, hai caái cúä möåt
phên vaâ hai caái cúä möåt phên rûúäi àûúâng kñnh.
- Töi khöng coá tiïìn àïí mua.
- Nùm trùm pesos àêy.
Ngaây mai thûá ba àïën luác àöíi phiïn gaác möåt giúâ trûa anh seä coá
caác thûá àoá. Chuêín bõ söë tiïìn hai ngaân pesos kia ài.
Möåt giúâ trûa ngaây höm sau töi àaä coá àuã caái thûá àoá àïí trong
caái thuâng raác röîng úã ngoaâi sên - àoá laâ möåt caái thuâng àûång giêëy löån,
cûá möîi lêìn àöíi gaác laåi àöí möåt lêìn. Pablo, ngûúâi tuâ Colombia vaåm
vúä, ra nhùåt caác thûá àöì khoan àem cêët ài.
Ngaây thûá nùm 26 maäi khöng thêëy Joseph vaâo. Àïën cuöëi buöíi
thùm tuâ múái coá ngûúâi goåi töi. Àoá laâ möåt ngûúâi Phaáp giaâ, nhùn
nheo, do Joseph phaái àïën.
- Trong öí baánh mò naây coá thûá anh cêìn. Àêy laâ hai ngaân pesos
cho ngûúâi laái tùæc-xi. Möîi ngaây nùm trùm. Ngûúâi laái tùæc-xi laâ möåt
öng giaâ Peru rêët hùng. Vïì phña êëy anh àûâng lo gò caã. Ciao* (*chaâo -
tiïëng yá, gêìn nhû àaä trúã thaânh möåt caách chaâo quöëc tïë).
Henry Charrlere 150
- Ciao.
Trong möåt caái tuái giêëy lúán, àïí cho hoå àûâng chuá yá àïën öí baánh
mò, caác baån töi àaä àïí mêëy bao thuöëc laá, mêëy bao diïm, möåt chuöîi
xuác xñch hun khoái, möåt khuác saucisson, möåt goái bú vaâ möåt loå dêìu ö-
liu àen. Trong khi ngûúâi lñnh canh luåc soaát caái tuái giêëy, töi cho hùæn
möåt bao thuöëc laá, vaâi bao diïm vaâ hai caái xuác xñch.
Hùæn noái:
- Anh cho töi möåt miïëng baánh mò ài. Chó coân thiïëu coá thïí nûäa
thöi!
- Khöng, baánh mò thò ài mua lêëy maâ ùn. Nùm pesos àêy, cêìm
lêëy. Vò tûâng naây baánh mò sao àuã cho saáu ngûúâi ùn.
ÛÂ. Thêåt may maâ thoaát. Ai laåi ài naãy ra caái yá cho thùçng êëy ùn
xuác xñch! Caái xe cuát kñt vöåi vaâng laánh xa tïn caãnh saát lùæm chuyïån
kia. Viïåc tïn caãnh saát xin baánh mò àaä laâm cho töi phaát hoaãng àïën
nöîi bêy giúâ töi vêîn coân toaát möì höi.
- Ngaây mai laâ ta bùæn phaáo hoa àêëy. Moåi thûá àaä àêu vaâo àêëy,
Pablo aå. Phaãi khoan löî àuáng úã phña dûúái chöî choâi canh nhö ra.
Thùçng muá úã bïn trïn khöng thïí tröng thêëy cêåu àûúåc.
Nhûng hùæn coá thïí nghe thêëy.
- Töi àaä liïåu trûúác viïåc naây. Luác mûúâi giúâ saáng, khoaãng sên
phña naây seä coá boáng rúåp. Phaãi laâm sao cho möåt ngûúâi trong caái kñp
goâ àöìng àang laâm viïåc úã nhaâ lao goä buáa vaâo möåt têëm àöìng aáp vaâo
tûúâng cho thùèng caách chuáng ta vaâi meát, ngay ngoaâi sên. Coá hai
ngûúâi caâng töët. Töi seä cho hoå möîi ngûúâi nùm trùm pesos. Cöë tòm
hai ngûúâi êëy ài.
Anh ta àaä tòm ra.
- Hai anh baån cuãa töi seä goä àöìng liïn tiïëp. Tïn lñnh canh seä
khöng nghe àûúåc tiïëng khoan àêu. Coá àiïìu laâ anh vúái caái xe cuát kñt
phaãi úã vaâo möåt vi trñ xï ra ngoaâi möåt chuát, xung quanh coá mêëy anh
baån ngûúâi Phaáp laâm nhû àang baân baåc viïåc gò vúái anh. Àïí cho tïn
lñnh canh úã goác bïn kia khoá tröng thêëy töi.
Trong möåt tiïëng àöìng höì caái löî àaä khoan xong. Nhúâ nhûäng
tiïëng buáa àaánh lïn àöìng vaâ nhúâ coá möåt ngûúâi giuáp viïåc roát dêìu lïn
muäi khoan, tïn lñnh canh khöng thêëy gò khaã nghi caã. Thoãi mòn
àûúåc nheát vaâo löî ngoâi nöí àûúåc lùæp vaâo mòn, thoâ ra ngoaâi coá hai
mûúi phên ngoâi. Thoãi mòn àûúåc chïm bùçng àêët seát. Chuáng töi lui
ra. Nïëu moåi viïåc àïìu öín, àïën khi mòn nöí trïn tûúâng seä coá möåt löî
höíng. Tïn lñnh canh seä rúi xuöëng cuâng vúái caái choâi canh vaâ Pablo
seä coäng töi chui qua löî höíng ra xe tùæc-xi. Mêëy ngûúâi kia seä tûå lo
liïåu lêëy.
Trïn lyá thuyïët thò Clousiot vaâ Maturette duâ coá ra sau chuáng
töi cuäng seä àïën xe tùæc-xi trûúác chuáng töi. Ngay trûúác khi chêm ngoâi
Pablo baáo cho möåt nhoám tuâ ngûúâi Colombia biïët.
- Nïëu caác anh muöën vûúåt nguåc, chöëc nûäa seä coá möåt löî höíng
trïn tûúâng.
- Nhû thïë cuäng töët vò boån caãnh saát seä vûúáng chên, vaâ coá bùæn
thò bùæn nhûäng ngûúâi chaåy úã phña sau. Chuáng töi chêm ngoâi. Möåt
tiïëng nöí khuãng khiïëp laâm caã khu phöë rung chuyïín. Caái choâi canh
rúi xuöëng vúái caã tïn lñnh canh. Bûác tûúâng nûát neã thaânh nhûäng khe
húã chaåy ra tûá phña, húã röång àïën nöîi coá thïí nhòn thêëy daäy phöë bïn
ngoaâi, nhûng khöng coá möåt chöî húã naâo àuã röång àïí möåt ngûúâi coá thïí
loåt qua. Nhû vêåy laâ vuå nöí daä khöng taåo àûúåc möåt àöåt phaá khêíu cho
chuáng töi, vaâ maäi àïën luác êëy töi múái thûâa nhêån rùçng mònh àaä thêët
baåi. Söë töi àuáng laâ phaãi trúã vïì traåi khöí sai úã Cayenne. Sau tiïëng
nöí, caã nhaâ tuâ nhöën nhaáo lïn möåt caách khöng coá gò taã xiïët. Trong
sên coá àïën hún nùm chuåc tïn caãnh saát. Don Greágorio hiïíu rêët roä
àêìu àuöi cêu chuyïån. Öng ta noái vúái töi:
- Bueno (Töët), Franceás aå. Lêìn naây laâ lêìn cuöëi cuâng, töi chùæc
thïë.
Viïn chó huy àöåi lñnh gaác giêån dûä àiïn cuöìng. Hùæn khöng thïí
ra lïånh àaánh àêåp möåt ngûúâi bõ thûúng nùçm trïn xe cuát kñt, trong
khi töi, àïí khoãi liïn luåy àïën caác baån khaác, cûá lúán tiïëng tuyïn böë
rùçng chñnh töi vaâ chó möåt mònh töi gêy ra vuå naây. Saáu tïn caãnh saát
àûúåc cùæt àûáng canh trûúác caái tûúâng nûát neã, saáu tïn trong sên nhaâ
tuâ, saáu tïn àûáng ngoaâi àûúâng, seä canh gaác thûúâng xuyïn cho àïën
Henry Charrlere 152
khi thúå nïì sûãa xong bûác tûúâng. Tïn lñnh gaác úã trïn choâi rúi xuöëng,
may thay, khöng bõ thûúng tñch gò caã.
Trúã vïì traåi khöí sai

Ba ngaây sau, n gaây 30 thaáng mûúâi, vaâo luác mûúâi möåt giúâ saáng,
mûúâi hai viïn giaám thõ cuãa traåi khöí sai mùåc quên phuåc trùæng, àïën
nhêån chuáng töi. Trûúác khi khúãi haânh coá möåt nghi lïî chñnh thûác
nho nhoã: möîi ngûúâi trong chuáng töi àïìu phaãi àûúåc xaác àõnh cùn
cûúác vaâ nhêån daång. Hoå àaä àem theo nhûäng túâ phiïëu aãnh àaåc hònh:
chuåp dêëu lùn tay, àêìy àuã böå sêåu, cuãa tûâng ngûúâi, àïí laâm viïåc êëy.
Sau khi àaä xaác minh cùn cûúác, viïn laänh sûå Phaáp àïën kyá möåt vùn
kiïån trao cho viïn chaánh aán cuãa quêån naây laâ ngûúâi coá nhiïåm vuå
chñnh thûác trao traã chuáng töi cho nûúác Phaáp. Têët caã nhûäng ngûúâi
coá mùåt taåi àêëy àïìu ngaåc nhiïn vò caái thaái àöå thên hûäu cuãa boån
giaám thõ àöëi vúái chuáng töi. Khöng coá möåt lúâi noái nùång, cuäng khöng
coá lêëy möåt cûá chó thuâ àõch. Ba ngûúâi tuâ àaä úã traåi lêu hún chuáng töi
quen vúái nhiïìu viïn giaám thõ, hoå noái chuyïån vaâ àuâa cúåt vúái mêëy gaä
naây nhû vúái nhûäng ngûúâi baån cuä. Viïn chó huy àöåi aáp giaãi laâ thiïëu
taá Boural rêët quan têm àïën tònh traång cuãa töi, öng ta nhòn àöi baân
chên cuãa töi vaâ noái vúái töi rùçng lïn taâu hoå seä chùm soác cho töi,
rùçng trong àöåi aáp giaãi coá möåt ngûúâi y taá rêët töët seä cho viïåc êëy.
Chuyïën vûúåt biïín dûúái cùn hêìm taâu thuãy rêët gian khöí vò úã
àêëy noáng nûåc khoá thúã, hai chên chuáng töi laåi phaãi cuâm tûâng hai
ngûúâi möåt vaâo nhûäng thanh sùæt àûúåc duâng cho phaåm nhên tûâ thúâi
traåi khöí sai Toulon.
Trong chuyïën ài chó xaãy ra möåt viïåc àaáng ghi laåi: chiïëc taâu
phaãi gheá Trinidad àïí lêëy than. Khi taâu gheá vaâo caãng, möåt sô quan
haãi quên Anh yïu cêìu phaái thaáo cuâm cuãa chuáng töi ra. Hònh nhû
cöng phaáp quöëc tïë cêëm xñch hay troái ngûúâi àang ài trïn taâu. Töi àaä
lúåi duång cú höåi naây àïí taát tai möåt sô quan thanh tra Anh khaác. Töi
laâm nhû vêåy laâ àïí nhaâ chûác traách Anh bùæt töi vaâ àûa töi lïn böå.
Viïn sô quan noái vúái töi:
- Töi seä khöng bùæt anh vaâ seä khöng àûa anh lïn böå vò caái
haânh àöång nghiïm troång maâ anh vûâa laâm. Bõ àûa vïì chöî êëy laâ möåt
trûâng phaåt nùång hún nhiïìu àöëi vúái anh.
Thïë laâ töi àaä phñ cöng vö ñch. Quaã thêåt caái söë cuãa töi laâ phaãi
trúã vïì traåi khöí sai. Thêåt quaá ruãi ro, mûúâi möåt thaáng vûúåt nguåc,
mûúâi möåt thaáng vêåt vaä àêëu tranh cùng thùèng àaä kïët thuác möåt caách
thêåt laâ thaãm haåi. Thïë nhûng bêët chêëp têët caã, bêët chêëp caái höìi êm
vang döåi cuãa nhûäng cuöåc phiïu lûu döìn dêåp, chuyïën quay vïì traåi
giam vúái têët caã nhûäng hêåu quaã cay àùæng cuãa noá, vêîn khöng thïí xoáa
nhoâa nhûäng giúâ phuát khoá quïn maâ töi vûâa söëng qua.
Gêìn haãi caãng Trinidad maâ chuáng töi vûâa tûâ giaä, chó caách àêëy
mêëy cêy söë laâ núi úã cuãa gia àònh Bowen nhên hêåu tuyïåt vúâi. Taâu
cuäng àaä ài qua khaá gêìn Curagac, núi truá nguå cuãa möåt bêåc vô nhên
laâm giaám muåc xûá naây: Ireáneáe de Bruyne. Chùæc chùæn laâ taâu chuáng
töi cuäng àaä ài qua gêìn laänh thöí cuãa ngûúâi Anh-àiïng Guajiros, núi
maâ töi àaä àûúåc biïët tònh yïu àùæm say vaâ trong saáng nhêët dûúái caái
hònh thûác höìn nhiïn, nguyïn thuãy cuãa noá. Têët caã sûå trong saáng maâ
chó coá treã thú múái coá àûúåc, caách nhòn sûå vêåt möåt caách thú ngêy cuãa
caái tuöíi diïîm phuác naây, töi àïìu àaä tòm thêëy trong nhûäng ngûúâi con
gaái Anh-àiïng àêìy yá chñ, coá möåt têm höìn giaâu coá vïì khaã nùng
thöng caãm, vïì tònh yïu àún sú vaâ trong saåch.
Vaâ nhûäng ngûúâi huãi cuãa àaão Böì cêu nûäa! Nhûäng ngûúâi tuâ
khöí sai khöën khöí bõ mùæc caái bïånh ghï túãm naây maâ vêîn coân àuã sûác
tòm thêëy trong loâng mònh bêëy nhiïu tònh thûúng cao thûúång àïí
giuáp àúä chuáng töi?
Cho àïën viïn laänh sûå Bó vúái loâng nhên hêåu höìn nhiïn cuãa
öng ta, cho àïën Joseph Dega, ngûúâi khöng hïì quen biïët töi maâ vêîn
vò töi sùén saâng laâm nhûäng viïåc nguy hiïím cho baãn thên nhû vêåy.
Têët caã nhûäng ngûúâi maâ töi àaä àûúåc biïët trong chuyïën vûúåt nguåc
naây àïìu xûáng àaáng àïí cho noá àûúåc thûåc hiïån. Tuy àöí vúä tan taânh,
cuöåc vûúåt nguåc cuãa töi laâ möåt chiïën thùæng, ñt nhêët laâ vò noá laâm cho
têm höìn töi phong phuá thïm khi àûúåc laâm quen vúái nhûäng con
ngûúâi hiïëm coá àoá. Khöng, töi khöng hïì höëi tiïëc laâ àaä vûúåt nguåc.
Henry Charrlere 154
Vaâ àêy laâ söng Maroni vúái doâng nûúác àuåc ngêìu. Chuáng töi
àang àûáng trïn boong taâu Mana. AÁnh nùæng nhiïåt àúái àaä bùæt àêëu
thiïu àêët daãi àêët naây. Luác bêëy giúâ laâ chñn giúâ saáng. Töi thêëy laåi caái
cûãa biïín röång mïnh möng kia: chuáng töi àang tûâ tûâ tiïën vaâo núi
maâ töi àaä ra ài vúái möåt töëc àöå baäo töë nhû vêåy. Caác baån töi im lùång
khöng noái. Mêëy ngûúâi giaám thõ rêët haâi loâng laâ àaä vïì àïën núi. Vûâa
röìi biïín xêëu trong suöët chuyïën ài, cho nïn bêy giúâ nhiïìu ngûúâi
trong boån hoå caãm thêëy nheå nhoäm.
16 thaáng mûúâi möåt 1934.

Trïn bïën möåt àaám ngûúâi rêët àöng àaä têåp húåp laåi. Coá thïí caãm
thêëy hoå àang toâ moâ chúâ àúåi, nö nûác muöën xem mùåt nhûäng con
ngûúâi gan goác àaä daám ài xa nhû vêåy. Vò höm êëy laâ ngaây chuã nhêåt
cho nïn àêy cuäng laâ möåt cú höåi giaãi trñ cho caái xaä höåi nhoã naây, vöën
khöng coá nhiïìu phûúng tiïån giaãi trñ. Hoå baão nhau: Àêëy caái ngûúâi bõ
thûúng laâ Bûúm bûúám. Coân ngûúâi kia laâ Clousiot. Coân anh naây laâ
Maturette... - Vaâ cûá thïë maäi.
Trong traåi tuâ, saáu trùm ngûúâi àûúåc xïëp haâng thaânh tûâng khöëi
trûúác mùåt caác laán. Cûá möîi khöëi laåi coá mêëy viïn giaám thõ àûáng
caånh. Ngûúâi àêìu tiïn töi nhêån ra àûúåc laâ Francois Sierra. Anh ta
khoác cöng khai, khöng hïì giêëu giïëm. Anh ta àaä leo lïn möåt khung
cûãa söí cuãa bïånh xaá àïí nhòn thêëy töi. Coá thïí caãm thêëy roä rùçng nöîi
àau loâng cuãa anh laâ thêåt. Chuáng töi dûâng laåi úã giûäa traåi. Viïn chó
huy traåi cêìm loa lïn noái:
- Caác phaåm nhên, caác ngûúâi coá thïí thêëy roä rùçng vûúåt nguåc laâ
vö ñch. Duâ caác ngûúâi coá àïën nûúác naâo thò cuäng seä bõ bùæt laåi vaâ trao
traã cho nûúác Phaáp. Khöng àêu ngûúâi ta thu nhêån caác ngûúâi. Vêåy
töët hún caã laâ caác ngûúâi nïn khuêët phuåc vaâ coá haånh kiïím cho töët.
Caái gò àang chúâ àúåi nùm ngûúâi kia? Möåt hònh phaåt rêët nùång maâ hoå
phaãi chõu úã nhaâ tuâ cêëm cöë trïn àaão Saint-Joseph röìi sau àoá hoå seä bõ
cêëm cöë chung thên úã quêìn àaão Salut. Àoá, kïët quaã maâ hoå àaä thu
àûúåc trong chuyïën vûúåt nguåc laâ nhû vêåy. Töi hy voång rùçng caác
ngûúâi àaä hiïíu. Giaám thõ, haäy dêîn mêëy ngûúâi kia vaâo khu trûâng
giúái.
Mêëy phuát sau, chuáng töi àûúåc giam vaâo möåt buöìng giam
riïng úã khu giaám saát nghiïm ngùåt. Vûâa àïën möåt caái laâ töi yïu cêìu
hoå chùm soác àöi baân chên haäy coân giêåp nùång vaâ sûng khaá to.
Clousiot kïu laâ chöî boá böåt úã chên rêët àau. Chuáng töi thûã cêìu may...
Nïëu hoå cho chuáng töi vaâo bïånh viïån thò hay quaá! Francois Sierra
àïën vúái viïn giaám thõ cuãa anh ta. Tïn lñnh gaác noái:
- Y taá àïën kòa.
- Anh coá khoãe khöng Papi?
- Töi öëm, töi muöën ài bïånh viïån.
- Töi seä cöë àûa anh vaâo bïånh viïån, nhûng sau nhûäng viïåc anh
àaä laâm úã àùçng êëy, viïåc naây chùæc khöng thïí naâo thûåc hiïån àûúåc.
Clousiot cuäng thïë.
Sierra xoa chên cho töi, xûác cho töi möåt ñt thuöëc múä, xem laåi
chöî boá böåt cho Clousiot röìi boã ài. Chuáng töi khöng noái gò vúái nhau
àûúåc vò boån caãnh saát àang àûáng àêëy, nhûng mùæt anh ta nhòn töi
dõu daâng tròu mïën àïën nöîi töi xuác àöång têån àaáy loâng.
Höm sau, Sierra noái trong khi xoa boáp cho töi möåt lêìn nûäa:
- Khöng coá caách gò coá thïí àûa anh vaâo bïånh viïån àûúåc. Anh coá
muöën töi chaåy cho anh àûúåc àûa vaâo möåt phoâng giam chung
khöng? Ban àïm anh coá phaãi cuâm chên khöng?
- Coá
- Nïëu vêåy anh vïì phoâng giam chung thò hún. Anh vêîn bõ
cuâm, nhûng khöng bõ cö àöåc. Maâ luác naây bõ cö àöåc thò rêët khöí cho
anh.
- Àöìng yá.
Phaãi, vaâo luác naây tònh traång bõ cö àöåc coân khoá chõu àûång hún
trûúác kia nûäa. Trong têm traång cuãa töi hiïån nay, thêåm chñ chùèng
cêìn nhùæm mùæt töi cuäng coá thïí thaã höìn ài lang thang trong dô vaäng
cuäng nhû trong hiïån taåi. Vaâ vò töi khöng ài àûúåc, cho nïn bõ giam
xaâ-lim bêy giúâ seä khöí hún trûúác nhiïìu.
Thïë laâ töi àaä thûåc sûå trúã vïì “con àûúâng cuãa sûå thöëi naát”. Thïë
maâ trûúác àêy töi àaä thoaát ra khoãi con àûúâng êëy rêët nhanh, vaâ àaä
Henry Charrlere 156
bay trïn mùåt biïín vïì phña tûå do, vïì phña niïìm vui àûúåc laâm ngûúâi
trúã laåi, vïì phña sûå phuåc thuâ nûäa. Moán núå maâ böå ba Polein, caãnh saát
vaâ biïån lyá haäy coân mùæc àöëi vúái töi, töi khöng àûúåc quïn. Vïì phêìn
caái rûúng, töi khöng cêìn giao noá cho boån caãnh binh gaác ngoaâi cöíng
súã Caãnh saát tû phaáp. Töi seä mùåc giaã laâm nhên viïn cuãa haäng
chuyïn chúã Cook, àêìu àöåi möåt caái muä lûúäi trai rêët àeåp mang huy
hiïåu cuãa haäng.
Trïn rûúng daán möåt caái nhaän thêåt to: uãy viïn Quêån caãnh saát
Benoit, 36 Quai des Orfevres aâ Paris (Seine). Töi seä thên haânh àûa
caái gûúng lïn phoâng baáo caáo, vaâ vò töi àaä tñnh chñnh xaác cho caái
àöìng höì àaánh thûác khúãi àöång ngoâi nöí àuáng vaâo luác töi àaä ra vïì, cho
nïn vuå naây khöng thïì thêët baåi àûúåc. Tòm àûúåc giaãi phaáp röìi töi
thêëy loâng nheå hùæn ài. Vïì phêìn tïn cöng töë viïn, töi coá àuã thò giúâ
nhöí lûúäi hùæn. Caách thûác chûa àûúåc quyïët àõnh, nhûng viïåc naây coi
nhû àaä giaãi quyïët xong. Töi seä cùæt lûúäi hùæn tûâng miïëng möåt, caái
lûúäi chuyïn laâm àô êëy.
Coân bêy giúâ thò muåc tiïu nhaän tiïìn trûúác tiïn laâ phaãi chûäa
cho khoãi àöi baân chên. Töi phaãi ài laåi àûúåc caâng nhanh caâng töët.
Phaãi ba thaáng nûäa töi múái bõ àûa ra toâa xûã, maâ trong ba thaáng thò
coá khöëi viïåc xaãy ra. Möåt thaáng àïí ài, möåt thaáng àïí thu xïëp moåi
viïåc, thïë laâ xin chaâo caác ngaâi. Muåc tiïu: Honduras thuöåc Anh,
nhûng lêìn naây thò seä khöng coá ai bùæt àûúåc töi nûäa.
Höm qua, ba ngaây sau khi chuáng töi trúã vïì traåi, ngûúâi ta àaä
khiïng töi vaâo phoâng giam chung. ÚÃ àêëy coá böën mûúi ngûúâi àang
chúâ bõ àûa ra höåi àöìng trûâng giúái. Ngûúâi thò bõ buöåc töåi ùn tröåm,
ngûúâi thò töåi ùn cûúáp, cöë yá àöët nhaâ, giïët ngûúâi, mûu saát, vûúåt nguåc
hay tòm caách vûúåt nguåc, vaâ thêåm chñ caã töåi ùn thõt ngûúâi nûäa.
Phoâng giam chia ra laâm hai bïn, möîi bïn coá hai mûúi ngûúâi
nùçm trïn daäy vaán göî, chên quay ra phña giûäa, vaâ àïìu bõ cuâm vaâo
möåt thanh sùæt daâi mûúâi lùm meát: cûá àïën saáu giúâ chiïìu, chên traái
möîi ngûúâi àïìu àûúåc mùæc vaâo thanh sùæt êëy bùçng möåt caái voâng sùæt
lúán coá thïí khoáa laåi àûúåc. Àïën saáu giúâ saáng ngûúâi ta thaáo mêëy caái
voâng sùæt êëy ra, vaâ suöët ngaây chuáng töi coá thïí ngöìi, ài laåi àaánh cúâ,
noái chuyïån trïn caái löëi ài röång hai meát chaåy qua suöët phoâng. Ban
ngaây töi khöng coá thò giúâ àïí buöìn chaán. Möîi ngûúâi àïìu àïën thùm
töi tûâng töëp nhoã àïí nghe töi kïí chuyïån vûúåt nguåc. Ai cuäng kïu laâ
töi àiïn khi nghe töi noái laâ àaä tûå yá rúâi boã caái böå laåc Guajiros cuãa
töi, boã caã Lali vaâ Zoraima.
Möåt ngûúâi Paris noái:
- Anh coân ài tòm caái gò nûäa, húã anh baån? Xe àiïån chùng?
thang maáy? raåp xi-nï? àeân àiïån vaâ caác àöì duâng chaåy àiïån nhû ghïë
àiïån chùèng haån? hay anh baån muöën tùæm úã caái bïí nûúác trïn quaãng
trûúâng Pigalle? Laâm sao thïë anh baån? anh cûá tiïëp tuåc úã àêëy thò coá
àûúåc hai cö àaâo cö naâo cuäng ngon laânh, anh söëng trêìn truöìng giûäa
thiïn nhiïn vúái caã möåt luä ngûúâi nudistes* (*Nudisme laâ möåt phong
traâo thõnh haânh úã Têy Êu, chuã trûúng khöng mùåc aáo quêìn àïí gêìn
thiïn nhiïn hún. Hoå sinh hoaåt trong nhûäng khu traåi riïng, nöåi quy
êën àõnh laâ ai nêëy àïìu phaãi khoãa thên) rêët dïî ûa anh ùn, anh uöëng,
anh sùn bùæn, anh coá biïín, coá nùæng, coá caát êëm, cho chñ ngoåc trai
cuäng laâ cuãa anh maâ anh chùèng mêët cöng gò caã, thïë maâ anh laåi tûâ
boã têët caã nhûäng caái àoá àïí ài àêu? Anh noái ài naâo? Àïí phaãi vûúåt qua
caác àûúâng phöë vûâa ài vûâa chaåy cho khoãi bõ xe caán, àïí bõ bùæt buöåc
phaãi traã tiïìn thuï nhaâ, tiïìn thúå may, tiïìn àiïån vaâ tiïìn àiïån thoaåi,
vaâ nïëu muöën coá xe ài thò phaãi ùn tröåm nïëu khöng chõu laâm viïåc
nhû möåt thùçng moåi cho möåt öng chuã àïí kiïëm vûâa àuã khoãi chïët àoái?
Töi thêåt khöng hiïíu nöíi anh, anh baån aå! Anh àang úã trïn thiïn
àûúâng, thïë maâ laåi tûå yá quay xuöëng àõa nguåc, núi maâ ngoaâi nhûäng
nöîi lo êu cuãa cuöåc söëng anh coân coá thïm möåt möëi lo nûäa laâ phaãi
tröën traánh têët caã nhûäng tïn caãnh saát cuãa toaân thïë giúái àang àuöíi
theo anh. Quaã tònh anh coân giûä àûúåc bêìu maáu Phaáp coân tûúi vaâ
chûa coá àuã thò giúâ thêëy nhûäng nùng lûåc thïí chêët vaâ tinh thêìn cuãa
mònh sa suát. Töi àêy vúái mûúâi nùm khöí sai vûâa qua, töi khöng coân
hiïíu àûúåc anh nûäa. Nhûng thöi, duâ sao anh àïën àêy chuáng töi
cuäng rêët hoan nghïnh. Vaâ chùæc chùæn laâ anh vêîn giûä yá àõnh laâm laåi
tûâ àêìu: vêåy thò anh haäy tin rùçng têët caã chuáng töi àïìu sùén saâng
giuáp anh. Phaãi khöng caác cêåu? Caác cêåu àöìng yá chûá?
Têët caã nhûäng ngûúâi bõ giam trong laán àïìu toã àöìng tònh, vaâ töi
caãm ún têët caã boån hoå.
Henry Charrlere 158
Hoå àïìu laâ nhûäng con ngûúâi rêët àaáng súå: àiïìu àoá töi thêëy roä. ÚÃ
chung chaå thïë naây thêåt khoá loâng maâ dêëu hoå: thïë naâo röìi ngûúâi naây
hay ngûúâi khaác cuäng seä nhêån thêëy töi coá plan. Vò ban àïm moåi
ngûúâi àïìu bõ cuâm chên vaâo thanh sùæt chung, cho nïn giïët möåt
ngûúâi naâo àoá möåt caách an toaân khöng phaãi laâ viïåc khoá. Chó cêìn bñ
mêåt gùåp tïn A-rêåp giûä chòa khoáa vaâo ban ngaây röìi àuát cho hùæn möåt
söë tiïìn àïí hùæn nhêån lúâi khöng khoáa kyä caái voâng cuâm chên. Àïën
àïm, seä thaáo voâng ra, thûåc hiïån yá àõnh vaâ thaãn nhiïn trúã vïì nùçm úã
chöî cuä sau khi boáp chùåt caái voâng laåi. Vò tïn A-rêåp laâ àöìng loäa giaán
tiïëp hùæn seä cêm nhû hïën.
Töi trúã vïì àêy àaä àûúåc ba tuêìn. Ba tuêìn êëy àaä qua khaá
nhanh. Töi bùæt àêìu ài laåi àûúåc chuát ñt bùçng caách võn vaâo thanh sùæt
ngùn caách hai daäy vaán nùçm. Töi àang têåp ài nhûäng bûúác àêìu.
Tuêìn trûúác, trong buöíi hoãi cung, töi àaä gùåp laåi ba tïn caãnh saát gaác
úã bïånh viïån àaä bõ chuáng töi àaánh ngêët vaâ tûúác suáng. Hoå rêët haâi
loâng khi thêëy chuáng töi trúã vïì vaâ hy voång rùçng möåt ngaây kia chuáng
töi seä rúi vaâo àuáng chöî hoå canh gaác. Vò sau chuyïën vûúåt nguåc cuãa
chuáng töi caã ba àïìu bõ phaåt nùång: baäi boã saáu thaáng nghó pheáp úã
chêu Êu; cùæt phuå cêëp lûúng thuöåc àõa trong möåt nùm. Thaânh thûã
cuöåc gùåp gúä giûäa hai bïn khöng lêëy gò laâm thên thiïån. Chuáng töi
baáo caáo roä nhûäng sûå uy hiïëp naây trong buöíi hoãi cung àïì ngûúâi ta
ghi nhêån.
Ngûúâi A-rêåp giûä chòa khoáa coá möåt thaái àöå töët hún. Hùæn chó
noái àuáng sûå thêåt, khöng phoáng àaåi vaâ khöng nhùæc àïën vai troâ cuãa
Maturette trong viïåc naây. Viïn àaåi uáy kiïm dûå thêím àaä hoãi ài hoãi
laåi rêët nhiïìu xem ai laâ ngûúâi àaä kiïëm thuyïìn cho chuáng töi. Chuáng
töi àaä laâm cho öng ta ngúâ vûåc vò troát kïí nhûäng chuyïån khöng thïí
naâo tin àûúåc, nhû laâ chuyïån chuáng töi tûå laâm lêëy beâ, v.v...
Vò vuå àaánh boån giaám thõ, öng ta noái vúái chuáng töi rùçng öng ta
seä cöë hïët sûác mònh àïí àoâi xûã cêëm cöë nùm nùm cho töi vaâ Clousiot,
ba nùm cho Maturette.
- Vaâ möåt khi anh àaä mang biïåt hiïåu Bûúm bûúám, anh haäy tin
töi, töi seä cùæt hïët caánh cuãa anh, vaâ anh chùèng dïî gò bay lïn àûúåc
àêu.
Töi rêët súå rùçng öng ta noái àuáng.

Chó coân àúåi hai thaáng nûäa laâ ra toâa. Töi tûå traách mònh rêët
nhiïìu laâ àaä khöng boã vaâo plan möåt hoùåc hai muäi tïn têím thuöëc
àöåc. Giaá bêy giúâ töi coân hai muäi tïn àoá coá leä töi seä coá thïí chúi xaã
laáng trong khu trûâng giúái.
Hiïån nay möîi ngaây töi àïìu coá tiïën böå: töi ài caâng ngaây caâng
khaá hún. Ngaây naâo cuäng vêåy, hai lêìn vaâo buöíi saáng vaâ buöíi chiïìu,
Sierra àïën xoa boáp cho töi bùçng àêìu long naäo rêët àïìu. Nhûäng
chuyïën àïën thùm vaâ xoa boáp naây giuáp ñt cho töi rêët nhiïìu vïì thïí
chêët cuäng nhû vïì tinh thêìn. Trïn àúâi naây coá àûúåc möåt ngûúâi baån
thêåt quyá hoáa vö cuâng.
Töi àaä nhêån thêëy rùçng cuöåc vûúåt nguåc mêëy ngaây vûâa qua àaä
àem laåi cho chuáng töi möåt uy tñn khöng thïí chöëi caäi àöëi vúái têët caã
caác phaåm nhên. Töi tin chùæc rùçng chuáng töi àûúåc an toaân tuyïåt àöëi
giûäa àaám ngûúâi naây. Chuáng töi khöng coá nguy cú bõ giïët. Têët caã
moåi ngûúâi, khöng trûâ möåt ai, àïìu kñnh troång vaâ hún nûäa coân khêm
phuåc chuáng töi. Viïåc àaánh ngêët boån gaác àaä laâm cho chuáng töi àûúåc
liïåt vaâo loaåi ngûúâi sùén saâng laâm bêët cûá viïåc gò. Àûúåc caãm thêëy
mònh an toaân cuäng thêåt thuá võ.
Möîi ngaây töi laåi ài nhiïìu thïm möåt ñt, vaâ nhiïìu khi nhúâ caái
chai dêìu nhoã maâ Sierra àïí laåi cho töi, coá nhûäng ngûúâi tònh nguyïån
xo boáp cho töi khöng nhûäng hai baân chên, maâ caã caác cú cuãa bùæp
chên àaä bõ teo laåi vò lêu ngaây khöng cûã àöång.
Möåt ngûúâi A-rap va àaân kiïën

Trong phoâng giam naây coá hai ngûúâi rêët trêìm lùång, khöng bao
giúâ noái chuyïån vúái ai. Luác naâo cuäng dñnh chùåt vaâo nhau, hoå chó noái
chuyïån riïng vúái nhau, vaâ noái nhoã àïën nöîi khöng ai coá thïí nghe
thêëy gò àûúåc.
Möåt höm, àûúåc Sierra àem cho möåt bao thuöëc laá Myä, töi cho
möåt trong hai ngûúâi möåt àiïëu. Hùæn caãm ún töi röìi noái:
Henry Charrlere 160
- Francois Sierra laâ baån anh phaãi khöng?

- Phaãi, àoá laâ ngûúâi baån töët nhêët cuãa töi.
- Coá leä möåt ngaây kia, nïëu moåi sûå hoãng hïët, chuáng töi seä nhúâ
anh êëy chuyïín gia taâi cuãa chuáng töi cho anh.
- Gia taâi gò thïë?
- Töi vaâ baån töi àaä quyïët àõnh laâ nïëu bõ àûa lïn maáy cheám,
chuáng töi seä chuyïín plan cuãa chuáng töi cho anh àïí anh duâng noá
maâ vûúåt nguåc lêìn nûäa.
- Hai anh nghô laâ seä bõ xûã tûã aâ?
- Àiïìu àoá gêìn nhû chùæc chùæn, chuáng töi rêët ñt khaã nùng thoaát
khoãi.
- Nïëu viïåc xûã tûã caác anh àaä chùæc àïën nhû vêåy, sao hoå laåi àïí
caác anh trong phoâng giam chung naây?
- Töi nghô laâ hoå súå chuáng töi tûå tûã nïëu àûúåc giam xaâ-lim
riïng.
- AÂ phaãi, coá thïí nhû thïë. Thïë caác anh àaä laâm gò maâ bõ xûã tûã?
- Chuáng töi àaä cho möåt àaân kiïën ùn thõt möåt thùçng A-rêåp
Viïåc naây töi noái ra laâ vò hoå coá bùçng chûáng khöng thïí chöëi caäi àûúåc.
Chuáng töi àaä bõ bùæt quaã tang.
- Viïåc xaãy ra úã àêu?
- ÚÃ Cêy söë 42, úã traåi tûã thêìn caånh võnh Sparouine.
Baån anh ta àaä àïën caånh chuáng töi, àoá laâ möåt ngûúâi Toulouse.
Töi cho anh ta möåt àiïëu thuöëc laá Myä. Anh ta ngöìi xuöëng bïn caånh
baån, trûúác mùåt töi.
- Chuáng töi chûa bao giúâ hoãi yá kiïën ai caã, - ngûúâi múái àïën noái,
- nhûng töi rêët muöën biïët anh nghô vïì chuáng töi nhû thïë naâo.
- Anh baão laâm sao töi coá thïí noái àûúåc, trong khi töi chûa biïët
gò hïët, vïì vêën àïì caác anh àuáng hay sai khi cho kiïën ùn möåt con
ngûúâi àang söëng, duâ laâ möåt ngûúâi “giûä chòa khoáa” A-rêåp? Muöën coá
yá kiïën, töi phaãi biïët hïët sûå viïåc tûâ A àïën Z.
- Àïí töi kïí cho anh nghe, - ngûúâi Toulouse noái.

Traåi Cêy söë 42, Saint-Laurent böën mûúi hai cêy söë, laâ möåt
traåi lêm nghiïåp. ÚÃ àêëy tuâ khöí sai phaãi àùén möîi ngaây möåt meát khöëi
göî cûáng. Àïën chiïìu anh phaãi àûáng caånh chöî göî anh àaä àùén vaâ xïëp
goån laåi. Boån giaám thõ, coá boån giûä chòa khoáa ngûúâi A-rêåp ài theo,
vaâo têån núi úã trong rûâng àïí kiïím tra xem anh àaä àaåt chó tiïu chûa.
Nïëu àûúåc coi laâ àaåt, möîi khöëi göî àûúåc àaánh dêëu bùçng sún àoã, sún
xanh hay vaâng, tuây tûâng ngaây. Hoå chêëp nhêån nïëu möîi thanh göî
àïìu laâ göî cûáng. Àïí laâm viïåc töët hún, hai ngûúâi lêåp thaânh möåt kñp.
Nhiïìu khi chuáng töi khöng thïí àaåt chó tiïu àûúåc. Nhûäng luác êëy töëi
vïì hoå nhöët chuáng töi vaâo xaâ-lim khöng cho ùn, vaâ saáng höm sau,
vêîn phaãi nhõn àoái, chuáng töi laåi bõ àûa ài laâm viïåc: ngaây höm êëy,
ngoaâi chó tiïu bònh thûúâng ra coân phaãi laâm thïm àïí buâ cho göî
thiïëu höm qua. Cûá caái àaâ êëy thò chùèng bao lêu maâ chïët vò kiïåt sûác.
“Vúái caái tònh traång naây, chuáng töi möîi ngaây möåt yïëu ài vaâ
caâng ñt khaã nùng laâm àuã chó tiïu. Thïm vaâo àêëy, ngûúâi ta cùæt cho
chuáng töi möåt tïn gaác riïng khöng phaãi laâ giaám thõ, maâ laâ möåt
thùçng A-rêåp. Hùæn ài vúái chuáng töi ra cöng trûúâng, tòm chöî ngöìi
thêåt thoaãi maái, caái roi cùåc boâ àùåt giûäa haáng, möìm khöng ngúát chûãi
mùæng chuáng töi. Khi ùn, hùæn nhai choáp cheáp thêåt to àïí cho chuáng
töi theâm. Noái toám laåi laâ möåt sûå haânh haå liïn tuåc. Chuáng töi coá hai
caái plan möîi caái àûång ba ngaân frances, àïí duâng khi vûúåt nguåc. Möåt
höm chuáng töi quyïët àõnh mua gaä A-rêåp. Bêëy giúâ tònh thïë caâng tïå
hún. Cuäng may laâ tûâ trûúác túái nay hùæn vêîn tûúãng hai chuáng töi chó
coá möåt plan. Phûúng saách cuãa hùæn rêët giaãn dõ: chùèng haån àûa cho
hùæn nùm mûúi francs thò hùæn cho chuáng töi àïën caác khöëi göî àaä
àûúåc duyïåt höm trûúác, lêëy tröåm nhûäng thanh göî khöng dñnh sún àïí
thïm vaâo khöëi göî cuãa ngaây höm êëy. Cûá nhû thïë, lêìn thò nùm mûúi
francs, lêìn thò möåt trùm, hùæn àaä boân àûúåc cuãa chuáng töi gêìn hai
ngaân francs.
“Thêëy chuáng töi àaä bùæt àêìu àaåt àûúåc chó tiïu, hoå ruát thùçng A-
rêåp vïì. Nghô rùçng hùæn seä khöng töë giaác chuáng töi vò àaä boân àûúåc
cuãa chuáng töi möåt söë tiïìn lúán nhû vêåy, chuáng töi tiïëp tuåc lêëy cùæp göî
úã caác khöëi àaä duyïåt àïí thïm vaâo khöëi göî chó tiïu haâng ngaây nhû
khi coân thùçng A-rêåp. Möåt höm hùæn ngêëm ngêìm theo doäi chuáng töi
Henry Charrlere 162
tûâng bûúác, àïí xem chuáng töi coá lêëy cùæp göî khöng. Röìi hùæn böîng löå
mùåt ra: “aâ! aâ. Vêîn lêëy cùæp göî maâ khöng chõu traã tiïìn cho tao? Nïëu
maây khöng àûa tao nùm trùm francs, tao seä töë giaác”.
Nghô rùçng hùæn chó doåa thïë thöi, chuáng töi tûâ chöëi.
Höm sau hùæn laåi trúã laåi:
- Traã tiïìn ài khöng thò töëi nay maây vaâo xaâ-lim.
Chuáng töi laåi tûâ chöëi. Àïën chiïìu hùæn trúã laåi coá mêëy tïn lñnh
ài theo. Thêåt kinh khuãng, Papillon aå! Sau khi löåt trêìn truöìng
chuáng töi ra, hoå dêîn töi àïën nhûäng khöëi göî maâ chuáng töi àaä lêëy
búát, röìi bùæt chuáng töi chaåy vïì thaáo tung caác khöëi múái xïëp àûúåc röìi
laåi chaåy ra xïëp göî vaâo nhûäng khöëi bõ lêëy búát, coân chuáng noá thò chaåy
theo saát goát chuáng töi, tïn A-rêåp luön tay quêët roi cùåc boâ vaâo ngûúâi
chuáng töi. Cuöåc “corrida” naây keáo daâi hai ngaây, chùèng ùn uöëng gò
hïët. Möîi lêìn chuáng töi ngaä xuöëng, tïn A-rêåp laåi àaá vaâo ngûúâi hay
duâng roi cùåc boâ quêët chuáng töi tuái buåi. Cuöëi cuâng chuáng töi nùçm ò
ra àêët, vò khöng coân sûác àêu maâ gûúång dêåy àûúåc nûäa. Anh coá biïët
noá laâm thïë naâo àïí bùæt chuáng àûáng dêåy khöng? Noá àaä lêëy möåt caái töí
ong lûãa, möåt loaåi ong voâ veä hoang úã trong khu rûâng naây. Noá chùåt
caái caânh coá möåt bêìy ong laâm töí vaâ chaâ caái caânh êëy lïn ngûúâi chuáng
töi. Àau àïën phaát àiïn lïn àûúåc, khöng nhûäng chuáng töi àûáng dêåy
maâ coân chaåy nhû àiïn. Anh thûâa biïët ong voâ veä àöët àau nhû thïë
naâo. Thïë maâ möîi chuáng töi bõ àïën nùm saáu chuåc con àöët, anh cûá
tûúãng tûúång xem. Ong lûãa àöët àau nhûác ghï gúám, coân hún caã ong
voâ veä.
Hoå giam xaâ-lim, bùæt chuáng töi ùn baánh mò chêëm nûúác laä mûúâi
ngaây liïìn, khöng chûäa chaåy gò hïët. Chuáng töi àaä böi nûúác àaái lïn
caác vïët àöët, nhûng vêîn boãng raát suöët ba ngaây liïn tuåc. Töi muâ mêët
con mùæt traái vò noá àïën möåt chuåc con ong lûãa bêu vaâo àêëy. Khi hoå
cho chuáng töi trúã vïì traåi, caác phaåm nhên khaác quyïët àõnh giuáp
chuáng töi. Möîi ngûúâi chia cho chuáng töi möåt thanh göî cûáng coá kñch
thûúác thöëng nhêët. Göåp laåi cuäng àûúåc möåt khöëi, thaânh thûã caã hai
chuáng töi chó coân phaãi cùæt möåt khöëi nûäa thöi. Trong tònh traång cuãa
chuáng töi luác bêëy giúâ, cùæt àûúåc möåt khöëi cuäng hïët sûác vêët vaã.
Nhûng chuáng töi àaä cùæt àûúåc. Dêìn daâ, chuáng töi cuäng àaä lêëy laåi
sûác. Chuáng töi àaä cùæt rêët nhiïìu. Röìi cuäng do sûå tònh cúâ maâ chuáng
töi naãy ra caái yá traã thuâ tïn A-rêåp bùçng möåt àaân kiïën. Trong khi ài
tòm göî cûáng, chuáng töi phaát hiïån möåt caái töí kiïën ùn thõt rêët lúán
trong möåt buåi rêåm, àang ùn thõt möåt con hoùéng to bùçng con dï.
Thùçng A-rêåp vêîn ài tuêìn àïí kiïím tra cöng viïåc chùåt göî. Möåt
höm chuáng töi duâng caán ròu àaánh vaâo àêìu cho hùæn ngêët ài, röìi keáo
lï hùæn àïën caånh caái töí kiïën. Chuáng töi löåt trêìn hùæn ra vaâ àïí hùæn
nùçm thaânh hònh cung quanh möåt goác cêy, chên tay troái chùåt vaâo
göëc cêy bùçng nhûäng súåi thûâng lúán duâng àïí buöåc göî.
Chuáng töi duâng ròu cûáa àûát mêëy chöî trïn ngûúâi hùæn. Chuáng
töi laåi nheát coã vaâo àêìy möìm hùæn àïí hùæn khöng thïí kïu àûúåc, röìi
lêëy khùn buöåc chùåt ra ngoaâi. Xong àêu àêëy chuáng töi àûáng àúåi.
Àaân kiïën chó bùæt àêìu têën cöng khi chuáng töi thoåc möåt caái gêåy vaâo
töí kiïën vaâ lay maånh cho kiïën rúi xuöëng ngûúâi tïn A-rêåp.
Sûå viïåc chùèng keáo daâi àûúåc bao lêu. Möåt nûãa giúâ sau haâng
ngaân kiïën àaä bêu lïn tïn A-rêåp. Anh bao giúâ tröng thêëy loaâi kiïën
ùn thõt chûa?
- Chûa, chûa bao giúâ. Töi coá thêëy loaåi kiïën àen rêët lúán.
- Loaâi kiïën naây thò nhoã li ti maâ maâu àoã nhû maáu. Chuáng giêåt
nhûäng maãnh thõt nhoã xñu vaâ tha vïì töí. Nïëu chuáng töi àaä bõ àau vò
ong àöët, anh thûá tûúãng tûúång hùæn àaä phaãi àau àúán nhû thïë naâo
khi bõ haâng ngaân con kiïën nhû thïë rûát thõt tûâng tñ möåt trong khi
coân söëng.
Cún hêëp höëi cuãa hùæn àaä keáo daâi troån hai ngaây vaâ möåt buöíi
saáng. Sau hai mûúi böën tiïëng àöìng höì, hùæn khöng coân mùæt nûäa.
Töi thûâa nhêån rùçng hai àûáa chuáng töi àaä taân nhêîn trong
caách traã thuâ, nhûng phaãi thêëy roä baãn thên hùæn àaä taân baåo àöëi vúái
chuáng töi àïën mûác naâo. Chuáng töi khöng chïët cuäng laâ chuyïån thêìn
kyâ. Dô nhiïn ngûúâi ta ài tòm tïn A-rêåp khùæp núi, vaâ boån giûä chòa
khoáa A-rêåp khaác, cuäng nhû boån lñnh gaác, àïìu nghi ngúâ rùçng chuáng
töi khöng phaãi khöng liïn quan gò àïën viïåc hùæn mêët tñch.
Trong möåt buåi rêåm khaác, möîi ngaây chuáng töi àaâo möåt ñt àïí coá
möåt caái löî duâng àïí chön xaác hùæn. Hoå vêîn chûa biïët gò vïì tïn A-rêåp,
Henry Charrlere 164
thò möåt höm coá tïn lñnh gaác tröng thêëy chuáng töi àang àaâo löî. Àïën
höm sau, khi ài laâm hùæn ài theo chuáng töi àïí xem thûã chuáng töi
laâm gò. Chñnh vò thïë maâ chuáng töi bõ löå.
Saáng höm êëy, khi àïën núi laâm viïåc, chuáng töi cúãi dêy troái
thùçng A-rêåp vêîn coân àêìy kiïën nhûng gêìn nhû chó coân xûúng, vaâ
trong khi chuáng töi àang löi noá vïì phña caái höë (chuáng töi khöng
khiïng noá àûúåc vò súå bõ kiïën àöët àïën troång thûúng), chuáng töi bõ ba
tïn A-rêåp giûäa chòa khoáa vaâ hai tïn giaám thõ bùæt gùåp. Hoå àaä nêëp
kñn àúåi möåt caách kiïn nhêîn cho àïën khi chuáng töi chön noá.
Thïë àêëy! Chuáng töi möåt mûåc khai rùçng àaä giïët hùæn chïët röìi
múái cho kiïën ùn. Lúâi buöåc töåi cùn cûá vaâo biïn baãn cuãa baác sô phaáp y
noái rùçng khöng thêëy coá möåt vïët thûúng naâo chïët ngûúâi trïn mònh
hùæn: ngûúâi ta khùèng àõnh rùçng chuáng töi àaä cho kiïën ùn hùæn trong
khi hùæn coân söëng.
Ngûúâi lñnh canh àûúåc phên laâm traång sû cho chuáng töi theo
têåp quaán xûã aán úã àêy coá noái vúái chuáng töi rùçng nïëu cêu chuyïån cuãa
chuáng töi àûúåc chêëp nhêån thò.chuáng töi coá thïí thoaát chïët. Nïëu
khöng, coá thïí nùæm chùæc aán tûã hònh. Noái thêåt, chuáng töi rêët ñt hy
voång. Chñnh vò thïë maâ töi vaâ baån töi àaä choån anh laâm ngûúâi thûâa
hûúãng gia taâi maâ khöng noái cho anh biïët. Ta haäy hy voång rùçng töi
seä khöng thûâa hûúãng gia taâi cuãa caác anh, töi thaânh têm cêìu mong
nhû vêåy.
Chuáng töi chêm thuöëc huát, vaâ töi thêëy hoå nhòn töi coá yá chúâ
àúåi töi noái roä yá kiïën cuãa mònh.
- Töi biïët hai anh àang àúåi töi noái roä caách phaán xeát cuãa töi vïì
trûúâng húåp cuãa hai anh, vúái tû caách möåt con ngûúâi, nhû hai anh àaä
yïu cêìu trûúác khi kïí chuyïån. Xin hoãi möåt cêu cuöëi cuâng - àiïìu naây
seä khöng coá aãnh hûúãng àöëi vúái kïët luêån cuãa töi: söë àöng trong
phoâng naây nghô thïë naâo, vaâ taåi sao hai anh khöng noái chuyïån vúái
ai caã?
- Söë àöng nghô rùçng chuáng töi phaãi giïët hùæn, nhûng khöng
nïn àïí kiïën ùn söëng hùæn. Coân súã dô chuáng töi im lùång khöng noái
chuyïån vúái ai laâ vò trûúác àêy coá möåt cú höåi vûúåt nguåc bùçng caách nöíi
loaån, thïë maâ hoå khöng chõu laâm.
- Bêy giúâ töi xin noái yá kiïën cuãa töi. Caác anh traã laåi gêëp trùm
nhûäng gò maâ hùæn àaä laâm cho caác anh laâ àuáng: caái vuå töí ong lûãa
khöng thïí naâo tha thûá àûúåc. Nïëu caác anh lïn maáy cheám, àïën phuát
cuöëi cuâng caác anh haäy nghô thêåt têåp trung vïì möåt àiïìu duy nhêët:
Hoå sùæp chùåt àêìu töi, viïåc naây seä keáo daâi ba mûúi giêy kïí tûâ khi troái
tay, àêíy vaâo caái cuâm cöë cho àïën khi lûúäi dao sêåp xuöëng. Coân hùæn
àaä hêëp höëi trong saáu mûúi tiïëng àöìng höì. Töi laâ ngûúâi thùæng cuöåc”.
Vïì phêìn coá liïn quan àïën nhûäng ngûúâi trong phoâng naây, töi khöng
biïët caác anh coá àuáng khöng, vò höìi êëy caác anh tin rùçng möåt cuöåc nöíi
loaån vaâo höm êëy coá thïí àûa àïën cuöåc vûúåt nguåc chung, coân nhûäng
ngûúâi khaác thò coá thïí khöng nghô nhû vêåy. Mùåt khaác, trong möåt
cuöåc nöíi loaån bao giúâ ngûúâi ta cuäng coá thïí bõ àùåt vaâo tònh thïë phaãi
giïët ngûúâi möåt caách bêët àùæc dô. Thïë nhûng trong têët caã nhûäng
ngûúâi úã àêy chó coá hai anh vaâ anh em Graville laâ coá nguy cú bõ xûã
tûã. Caác baån aå, möîi tònh thïë caá biïåt àïìu àûa àïën nhûäng phaãn ûáng
khaác nhau, nhêët àõnh laâ nhû thïë.
Thoãa maän vúái buöíi noái chuyïån, hai con ngûúâi àaáng thûúng êëy
lui vïì chöî vaâ laåi bùæt àêìu söëng trong sûå im lùång maâ hoå vûâa phaá vúä
trong chöëc laát àïí noái chuyïån vúái töi.
Cuöåc vûúåt nguåc cuãa nhûäng keã ùn thõt ngûúâi

“Noá cheán mêët caái chên göî röìi!” “Möåt ra-gu duâi göî, möåt!”.
Hoùåc bùæt chûúác gioång àaân baâ: möåt suêët bñt-tïët àaân öng raán kyä
khöng boã haåt tiïu nheá!”.
Giûäa àïm khuya thónh thoaãng laåi nghe la lïn möåt cêu nhû
vêåy hoùåc caã ba cêu liïìn.
Clousiot vaâ töi cûá bùn khoùn khöng hiïíu taåi sao laåi coá nhûäng
cêu noái neám ra möåt caách bêng quú nhû vêåy trong àïm khuya.
Cho àïën chiïìu nay töi múái biïët cùn nguyïn cêu chuyïån.
Ngûúâi kïí cho töi nghe laâ möåt nhên vêåt cuãa cêu chuyïån tïn laâ
Marius de la Ciotat, chuyïn gia vïì keát sùæt. Khi àaä biïët rùçng töi coá
quen vúái böë anh ta, öng Titin, anh ta khöng ngêìn ngaåi noái chuyïån
vúái töi. Sau khi kïí cho anh ta nghe möåt phêìn trong chuyïën vûúåt
Henry Charrlere 166
nguåc cuãa töi, töi hoãi: “Coân anh?” - hoãi laåi nhû vêåy laâ àiïìu rêët tûå
nhiïn.
- ÖÌ, töi thò àaä tham gia vaâo möåt chuyïån rêët xêëu xa. Töi e
rùçng chó vò möåt cuöåc vûúåt nguåc maâ lônh nùm nùm cêëm cöë. Noá àûúåc
mïånh danh laâ “cuöåc vûúåt nguåc cuãa nhûäng keã ùn thõt ngûúâi”. Nhûäng
cêu “Noá cheán röìi” hay laâ “möåt ra-gu, v.v...” vaâ thónh thoaãng anh coá
nghe thêëy laâ noái vïì hai anh em Graville.
“Chuáng töi coá saáu ngûúâi tröën tûâ Cêy söë 42. Trong boån coá caã
Deádeá vaâ Jean Graville, anh ba mûúi lùm tuöíi, em ba mûúi, vöën laâ
ngûúâi Lyon, möåt ngûúâi Naples úã Marseille vaâ töi, ngûúâi úã La
Ciotat, röìi thò möåt anh chaâng úã Angers coá möåt chên göî vaâ möåt cêåu
thanh niïn hai mûúi ba tuöíi, àûúåc hùæn duâng laâm vúå. Khi ra khoãi
söng Maroni thò öín caã, nhûng ra àïën biïín chuáng töi khöng sao àiïìu
khiïín àûúåc thuyïìn, vaâ chó trong mêëy tiïëng àöìng höì àaä bõ giaåt vaâo
búâ biïín Guyane thuöåc Haâ Lan.
“Thuyïìn bõ àùæm, mêët saåch khöng vúát vaát àûúåc chuát gò lûúng
thûåc cuäng nhû àöì àaåc. May maâ haäy coân giûä dûúåc nhûäng aáo quêìn
àang mùåc trïn ngûúâi. Núi chuáng töi bõ giaåt vaâo khöng coá baäi caát,
biïín vaâo thùæng trong rûâng rêåm. Chöî naây nhûäng cêy bõ gêîy göëc hay
bõ biïín bûáng lïn caã rïî àan chi chñt vaâo nhau.
“Ài suöët möåt ngaây múái àïën chöî khö raáo. Chuáng töi chia ra
laâm ba nhoám, nhoám thûá nhêët laâ hai anh em Graville, töi vúái
Guesepi ài vúái nhau, coân gaä chên göî ài vúái thùçng baån nhoã. Möîi
nhoám ài vïì möåt phña, nhûng mûúâi hai ngaây sau nhoám Graville vaâ
nhoám chuáng töi laåi gùåp nhau gêìn àuáng úã chöî àaä chia tay nhau.
Xung quanh toaân laâ buân lêìy, tòm maäi khöng coá möåt löëi naâo qua
àûúåc. Khöng cêìn phaãi taã cho anh thêëy mùåt muäi chuáng töi luác bêëy
giúâ ra sao. Suöët mûúâi ba ngaây chuáng töi khöng ùn gò ngoaâi mêëy
mêíu rïî cêy hay mêìm cêy. Àoái vaâ mïåt laã, hoaân toaân kiïåt sûác, chuáng
töi quyïët àõnh laâ Marius vaâ töi seä thu hïët taân lûåc trúã ra búâ biïín,
buöåc möåt chiïëc aáo sú mi lïn möåt ngoån cêy, caâng cao caâng töët, àïí ra
àêìu thuá vúái chiïëc taâu tuêìn tra búâ biïín àêìu tiïn cuãa Haâ Lan thïë
naâo cuäng seä ài qua àêëy. Hai anh em Graville seä úã laåi nghó vaâi giúâ
röìi ài tòm vïët tñch cuãa hai ngûúâi kia.
Tòm chùæc cuäng dïî vò ngay tûâ àêìu chuáng töi àaä thoãa thuêån laâ
seä beã caânh cêy àaánh dêëu nhûäng chöî vûâa ài qua.
Thïë röìi mêëy giúâ sau, hai anh em thêëy gaä chên göî trúã laåi möåt
mònh.
- Coân thùçng beá àêu?
- Túá àïí noá ngöìi laåi caách àêy rêët xa, vò noá khöng ài àûúåc nûäa.
- Cêåu boã noá laåi nhû vêåy thêåt laâ quaá tïå.
- Chñnh noá muöën quay laåi.
Àïën àêëy Deádeá nhêån thêëy caái chên duy nhêët coân laåi cuãa hùæn
ài möåt chiïëc giaây cuãa cêåu beá.
- Cêåu laåi coân bùæt noá cúãi giaây ra cho cêåu ài nûäa. AÂ! Khaá thêåt.
Maâ cêåu coá veã khoãe khoùæn lùæm chûá khöng phaãi nhû chuáng mònh. Roä
raâng laâ cêåu vûâa àûúåc ùn.
- Àuáng, túá tòm àûúåc möåt con khó lúán bõ queâ.
- Thïë thò may cho cêåu. - Àïën àêy Deádeá àûáng dêåy, con dao lùm
lùm trong tay, vò anh ta eaãm thêëy mònh àaä hiïíu ra àûúåc möåt àiïìu
gò khi nhòn thêëy caái tuái dïët cuãa gaä kia cùng phöìng lïn.
- Múã tuái dïët ra. Caái gò úã trong êëy?
Hùæn múã tuái dïët ra thò thêëy coá möåt suác thõt.
- Caái gò àêëy?
- Miïëng thõt khó êëy maâ!
- Àöì khöën kiïëp, maây àaä giïët thùçng beá àïí ùn thõt!
- Khöng phaãi àêu Deádeá, túá thïì nhû vêåy. Cêåu êëy mïåt quaá chïët
röìi, túá coá ùn möåt ñt. Cêåu tha cho túá.
Hùæn chûa noái hïët cêu thò con dao àaä àêm sêu vaâo buång hùæn.
Luåc soaát trong ngûúâi hùæn, Deádeá tòm thêëy möåt caái tuái da coá àûång
diïm vaâ têëm bòa queåt.
Hai ngûúâi giêån àiïn lïn khi thêëy caái tuái àûång diïm êëy vò nhû
thïë laâ khi chia tay nhau gaä kia khöng chõu chia àïìu söë diïm cho
Henry Charrlere 168
caác nhoám khaác. Thïm vaâo àêëy laåi àoái nûäa, thïë laâ hoå àöët lûáa vaâ bùæt
àêìu nûúáng thõt gaä chên göî ùn.
Guesepi àïën trong khi hai ngûúâi àang cheán. Hoå múâi anh ta.
Guesepi tûâ chöëi. ÚÃ búâ biïín anh ta àaä ùn mêëy con cua vaâ mêëy con
caá söëng. Anh ta bïn àûáng nhòn tûâ bïn ngoaâi caái caãnh hai anh em
Graville nûúáng miïëng thõt trïn than höìng, duâng caã caái chên göî àïí
àun bïëp. Nhû vêåy laâ trong hai ngaây liïìn Guesepi àaä tröng thêëy hai
anh em Graville ùn thõt gaä kia; anh ta laåi coân tröng thêëy roä nhûäng
böå phêån hoå àaä ùn: caái bùæp chên, caái àuâi, böå möng.
- Coân töi, - Marius noái tiïëp, - töi àang àûáng chúâ úã búâ biïín.
Guesepi ra tòm töi. Chuáng töi bùæt cua vaâ caá nhoã boã àêìy möåt caái muä
vaâ àem vïì bïëp anh em Graville àïí nûúáng. Töi khöng tröng thêëy
xaác thùçng chên göî, chùæc hoå àaä löi ài chöî khaác. Nhûng töi coá tröng
thêëy mêëy miïëng thõt coân àïí úã möåt bïn àöëng lûãa, trïn lúáp tro.
Ba höm sau, möåt chiïëc taâu tuêìn tra búâ biïín cho chuáng töi lïn
vaâ giao chuáng töi laåi cho traåi tuâ Saint Laurent - Du-Maroni.
“Guesepi àaä khöng chõu giûä möìm giûä miïång. Têët caã nhûäng
ngûúâi úã trong phoâng naây àïìu biïët sûå viïåc àaä xaãy ra, ngay caã boån
gaác cuäng biïët. Töi kïí cho anh nghe vò ai cuäng biïët hïët röìi; anh em
Graville laâ ngûúâi xêëu tñnh, cho nïn mêëy ngûúâi khaác múái neám ra
nhûäng cêu maâ anh àaä tûâng nghe giûäa àïm khuya.
Chuáng töi bõ chñnh thûác lïn aán vïì töåi vûúåt nguåc keâm theo töåi
ùn thõt ngûúâi. Caái gay laâ úã chöî àïí tûå baâo chûäa töi phaái töë caáo anh
em Graville, maâ àiïìu àoá thò khöng thïí àûúåc. Caã boån, trong àoá coá caã
Guesepi, àïìu phuã nhêån viïåc naây trong caác buöíi hoãi cung. Chuáng töi
àïìu noái laâ hai ngûúâi kia àaä mêët tñch trong rûâng. Tònh caãnh cuãa töi
laâ nhû thïë àêëy, Papillon aå”.
- Töi chia buöìn vúái cêåu, vò quaã thûåc cêåu chó coá thïí tûå baâo
chûäa bùçng caách töë caáo ngûúâi khaác.
Möåt thaáng sau, Guesepi bõ giïët bùçng möåt nhaát dao àêm vaâo
giûäa tim trong luác àang àïm. Thêåm chñ ngûúâi ta cuäng chùèng cêìn tûå
hoãi xem ai àaä giïët hùæn.
Àoá laâ sûå thêåt trong cêu chuyïån nhûäng ngûúâi vûúåt nguåc àaä ùn
thõt möåt ngûúâi trong boån bùçng caách nûúáng hùæn trïn ngoån lûãa àöët
bùçng caái chên göî cuãa hùæn, vaâ trûúác àoá baãn thên ngûúâi naây àaä ùn
thõt thùçng baån nhoã cuâng ài vúái hùæn.
Àïm êëy töi nùçm úã möåt chöî khaác trïn saåp göî: ngûúâi trûúác àoá
nùçm úã àêy àaä bõ chuyïín ài núi khaác. Töi laåi xin moåi ngûúâi xï ra
möåt quaäng, thïë laâ Clousiot coá chöî nùçm caånh töi.
Tûâ chöî töi nùçm, duâ chên traái bõ cuâm vaâo thanh sùæt daâi, ngöìi
dêåy töi vêîn thêëy àûúåc nhûäng gò àang diïîn ra úã ngoaâi sên.
Sûå giaám saát nghiïm ngùåt àïën mûác caác àúåt ài tuêìn hêìu nhû
kïë tiïëp nhau khöng húã phuát naâo, vaâ bêët cûá luác naâo cuäng coá nhûäng
àöåi tuêìn tra ài àïën tûâ phña ngûúåc laåi vúái àöåi trûúác.
Bêy giúâ chên töi àaä ài àûúåc rêët khoãe, vaâ chó coá khi naâo trúâi
mûa töi múái thêëy àau nhûác. Vêåy laâ töi àaä àuã sûác àïí tiïën haânh möåt
cuöåc vûúåt nguåc khaác, nhûng bùçng caách naâo? Phoâng naây khöng coá
cûãa söí, chó coá möåt daäy song sùæt rêët lúán gheáp liïìn thaânh möåt bûác raâo
chaåy hïët chiïìu ngang vaâ lïn àïën têån maái. Võ trñ cuãa noá cho pheáp
gioá àöng bùæc thöíi vaâo phoâng löìng löång. Tuy àaä quan saát suöët caã
tuêìn, töi vêîn chûa tòm àûúåc möåt chöî naâo sú húã trong caách giaám saát
cuãa boån canh nguåc. Lêìn àêìu tiïn, töi hêìu nhû àaä phaãi chõu rùçng hoå
seä coá thïí àûa töi vaâo nhaâ giam cêëm cöë úã àaão Saint-Joseph.
Nghe noái laâ nhaâ giam naây rêët khuãng khiïëp. Ngûúâi ta goåi noá
laâ caái nhaâ giam “ùn thõt ngûúâi”. Thïm möåt taâi liïåu nûäa: noá töìn taåi
àaä taám mûúi nùm nay maâ chûa hïì coá möåt ngûúâi naâo tröën ra ngoaâi
àûúåc.
Dô nhiïn möåt khi hêìu nhû àaä chêëp nhêån mònh thua cuöåc nhû
vêåy, töi phaãi nhòn vïì tûúng lai. Töi àaä hai mûúi taám tuöíi, maâ viïn
àaåi uáy dûå thêím àoâi giam töi nùm nùm cêëm cöë. Ruát ngùæn thúâi haån
naây laâ viïåc hïët sûác khoá khùn. Vêåy thò khi ra khoãi nhaâ giam cêëm cöë
töi seä àûúåc ba mûúi ba tuöíi.
Töi coân coá nhiïìu tiïìn trong plan. Vêåy nïëu töi khöng vûúåt
nguåc àûúåc - àiïìu naây gêìn nhû chùæc chùæn nïëu cûá theo nhûäng àiïìu
töi àûúåc biïët - ñt nhêët töi cuäng phaãi laâm thïë naâo àïí giûä àûúåc sûác
Henry Charrlere 170
khoãe cho töët. Nùm nùm trong caãnh hoaân toaân cö àöåc khoá loâng coá
thïí chõu àûång nöíi maâ khöng phaát àiïn. Cho nïn töi dûå tñnh seä
luyïån têåp ngay tûâ ngaây àêìu bõ cêëm cöë cho böå oác cuãa töi hoaåt àöång
thêåt ngùn nùæp theo möåt phûúng trònh àûúåc êën àõnh chñnh xaác vaâ
àa daång. Phaãi cöë traánh àïën mûác töëi àa nhûäng löëi mú tûúãng “xêy
lêu àaâi úã Têy Ban Nha”*(*thaânh ngûä Phaáp coá nghôa laâ mú ûúác
nhûäng chuyïån haäo huyïìn) vaâ nhêët laâ traánh mú ûúác nhûäng caách traã
thuâ. Vêåy ngay tûâ bêy giúâ töi àaä chuêín bõ vûúåt qua sûå trûâng phaåt
khuãng khiïëp àang chúâ töi vaâ ra khoãi nhaâ giam cêëm cöë vúái tû thïë
cuãa ngûúâi chiïën thùæng. Phaãi, chuáng noá seä chùèng àûúåc xú muái gò.
Töi seä ra khoãi nhaâ giam cêëm cöë vúái möåt thïí lûåc töët, hoaân toaân laâm
chuã nhûäng nùng lûåc thïí chêët vaâ tinh thêìn cuãa mònh.
Xaác lêåp àûúåc nhûäng dûå àõnh naây vaâ àiïìm tônh chêëp nhêån
nhûäng gò àang àúåi töi laâ möåt àiïìu laâm cho töi thïm vûäng vaâng.
Ngoån gioá biïín luâa vaâo phoâng mún trúán töi trûúác khi thöíi àïën nhûäng
ngûúâi khaác vaâ thûåc sûå laâm cho töi thïm saãng khoaái.
Clousiot biïët roä khi naâo töi khöng muöën noái chuyïån. Cho nïn
anh ta khöng quêëy rêìy nhûäng phuát yïn lùång cuãa töi, vaâ chó huát
nhiïìu thuöëc laá. Nhòn thêëy mêëy ngöi sao úã trïn trúâi, töi noái vúái anh:
- Nùçm úã chöî cêåu coá thêëy sao khöng?
- Coá, anh ta noái, ngûúâi húi nghiïng vïì phña trûúác.
- Töi thêëy àûâng nhòn sao thò hún vò noá laâm cho töi nhúá nhûäng
ngöi sao trong chuyïën vûúåt nguåc vûâa qua quaá. Cêåu àûâng buöìn,
chuáng ta seä thêëy laåi hùçng ngaây trong möåt chuyïën vûúåt nguåc khaác.
- Bao giúâ? Nùm nùm nûäa aâ?
- Clousiot aå, caái nùm maâ chuáng ta vûâa àûúåc söëng qua, têët caã
nhûäng chuyïån ly kyâ àaä xaãy ra àïën vúái chuáng ta, nhûäng con ngûúâi
maâ chuáng ta àaä quen àûúåc biïët chùèng leä laåi khöng àaáng giaá nùm
nùm cêëm cöë hay sao? Cêåu thñch úã Quêìn àaão ngay tûâ àêìu hún laâ àaä
dûå cuöåc vûúåt nguåc êëy sao? Vò mêëy nùm cêëm cöë àang àúåi chuáng ta
chùæc chùæn laâ nhûäng nùm àoåa àaây, cêåu tiïëc laâ àaä coá mùåt trong cuöåc
vûúåt nguåc êëy sao? Cêåu haäy traã lúâi thaânh thêåt ài, cêåu coá tiïëc khöng?
- Papi aå, cêåu quïn mêët möåt àiïìu: töi khöng hïì àûúåc söëng baãy
caái thaáng thêìn tiïìn cuãa cêåu úã laâng Anh-àiïng. Giaá töi àaä cuâng àïën
àêëy vúái cêåu, töi cuäng seä nghô nhû cêåu, nhûng àùçng naây troån thúâi
gian êëy töi laåi phaãi ngöìi tuâ.
- Xin löîi cêåu, töi quïn mêët, töi noái bêåy.
- Khöng, cêåu khöng noái bêåy: duâ sao töi cuäng rêët haâi loâng vïì
chuyïën vûúåt nguåc cuãa chuáng ta, vò chñnh töi cuäng àaä àûúåc söëng
nhûäng giúâ phuát khöng thïí naâo quïn àûúåc. Chó coá àiïìu töi cuäng húi
lo súå trûúác nhûäng gò àang chúâ töi úã caái nhaâ giam “ùn thõt ngûúâi”.
Nùm nùm cùæm cöë laâ möåt caái gò hêìu nhû khöng thïí qua nöíi.
Töi liïìn noái vúái Clousiot biïët nhûäng àiïìu töi àaä quyïët àõnh
laâm, vaâ töi caãm thêëy anh ta coá möåt phaãn ûáng rêët tñch cûåc. Thêëy
baån lêëy laåi àûúåc sûác maånh tinh thêìn, töi rêët mûâng. Coân mûúâi lùm
ngaây nûäa chuáng töi phaãi ra toâa. Theo nhûäng lúâi döìn àaåi viïn thiïëu
taá seä àïën àêy chuã toåa höåi àöìng trûâng giúái coá tiïëng laâ ngûúâi nghiïm
khùæc, nhûng hònh nhû laåi laâ ngûúâi rêët trung trûåc. Öng ta khöng dïî
gò tin vaâo nhûäng lúâi xuác xiïím cuãa Ban quaãn trõ nhaâ tuâ. Vêåy nïn coi
àoá laâ möåt tin mûâng thò hún.
Clousiot vaâ töi (vò Maturette ngay khi trúã vïì traåi àaä bõ nhöët
vaâo xaâ-lim riïng) àïìu khöng chõu nhêån möåt viïn giaám thõ laâm
traång sû baâo chûäa. Caã hai quyïët àõnh rùçng töi seä noái thay cho caã
ba chuáng töi vaâ seä baâo chûäa cho caã nhoám.
Cuöåc xeát xûã

Saáng höm êëy, rêu caåo nhùén, toác húát goån gheä, mònh mùåc möåt
böå àöì phaåm nhên coá soåc àoã, chên ài giaây, chuáng töi àûáng trong sên
àúåi àïën giúâ àûúåc àûa ra toâa.
Chên Clousiot àaä àûúåc thaáo bùng böåt tûâ hai tuêìn trûúác. Anh
ta ài bònh thûúâng, khöng bõ khêåp khiïîng.
Höåi àöìng trûâng giúái bùæt àêìu hoåp tûâ ngaây thûá hai.
Saáng höm nay laâ ngaây thûá baãy, vêåy trûúác chuáng töi àaä coá
nùm ngaây xeát xûã caác vuå khaác: viïåc xeát xûã hai ngûúâi cho kiïën ùn tïn
A-rêåp àaä choaán hïët möåt ngaây. Caã hai àïìu bõ xûã tûã, vaâ tûâ àêëy töi
Henry Charrlere 172
khöng gùåp laåi hoå nûäa. Hai anh em Graville chó bó böën nùm cêëm cöë
(vò thiïëu bùçng chûáng vïì haânh àöång ùn thõt ngûúâi). Viïåc xeát xûã hai
ngûúâi àaä keáo daâi hún nûãa ngaây. Trong phêìn coân laåi, caác phaåm
nhên can töåi giïët ngûúâi bõ xûã nùm hay böën nùm cêëm cöë.
Nhòn chung àöëi vúái mûúâi böën phaåm nhên bõ àûa ra xûã, nhûäng
hònh phaåt àûúåc ûáng duång àïìu coá phêìn nghiïm khùæc nhûng cuäng
àïìu chêëp nhêån àûúåc, khöng coá trûúâng húåp naâo quaá àaáng....
Buöíi xûã bùæt àêìu luác baãy giúâ ba mûúi phuát. Chuáng töi àang
àûáng trong phoâng xûã thò möåt viïn thiïëu taá mùåc quên phuåc kyå binh
laåc àaâ bûúác vaâo, coá möåt viïn àaåi uáy böå binh giaâ vaâ möåt viïn trung
uáy ài theo phuå taá.
ÚÃ bïn phaãi toâa möåt viïn giaám thõ àeo lon àaåi uáy laâm ngûúâi
àaåi diïån cho Ban quaãn trõ, tûác cho phña buöåc töåi.
Höm nay Höåi àöìng xeát vuå Charrieâre. Clousiot, Maturette.
Chuáng töi àûáng caách toâa khoaãng böën meát. Töi coá àuã thò giúâ
nhòn kyä maái àêìu daäi nùæng gioá sa maåc cuãa viïn thiïëu taá böën mûúi,
böën nhùm tuöíi êëy, vúái àöi thaái dûúng ngaã maâu baåch kim. Möåt àöi
maây rêët rêåm trïn möåt àöi mùæt àen vaâ saáng quen nhòn thùèng vaâo
mùæt moåi ngûúâi. Àoá laâ möåt quên nhên thûåc thuå. Caái nhòn cuãa öng ta
khöng coá gò taân aác. Öng nhòn kyä vaâo mùæt chuáng töi, nhû thïí cên
nhùæc, àaánh giaá chuáng töi trong vaâi giêy.
Mùæt töi gùæn chùåt vaâo caái nhòn cuãa öng möåt laát, röìi töi cöë tònh
cuåp mùæt xuöëng.
Viïn àaåi uáy àaåi diïn cho Ban quaãn trõ lïn aán chuáng töi möåt
caách gay gùæt quaá mûác, vaâ chñnh àiïìu àoá seä laâm cho öng ta thua
cuöåc. Öng ta goåi haânh àöång àaánh vaâo àêìu mêëy tïn giaám thõ àïí vö
hiïåu hoáa chuáng trong chöëc laát laâ möåt “cuöåc mûu saát”. Vïì phêìn tïn
giûä chòa khoáa A-rêåp, öng ta khùèng àõnh rùçng chuáng töi àaánh hùæn
túái têëp nhû vêåy maâ hùæn khöng chïët chùèng qua laâ do möåt sûå may
mùæn thêìn kyâ. Öng ta laåi phaåm möåt sai lêìm nûäa khi noái rùçng chuáng
töi laâ nhûäng tïn khöí sai àaä àem nöîi ö nhuåc cuãa nûúác Phaáp ài bïu
riïëu têån nhûäng núi xa xöi nhêët kïí tûâ khi traåi khöí sai àûúåc thaânh
lêåp cho àïën nay: “Àïën têån Colombia. Nhûäng con ngûúâi naây, kñnh
thûa quan chaánh aán, àaä vûúåt qua hai ngaân nùm trùm cêy söë àïí
laâm caái viïåc àoá. Trinidad, Curacao, têët caã caác quöëc gia àoá chùæc
chùæn laâ àaä phaãi nghe nhûäng lúâi vu khöëng heân haå nhêët vïì chïë àöå
trûâng giúái cuãa nûúác Phaáp.
“Töi yïu cêìu Toâa xûã hai töåi taách biïåt vúái töíng söë taám nùm
cêëm cöë: nùm nùm vò töåi mûu saát, vaâ ba nùm vò töåi vûúåt nguåc. Àoá laâ
vïì phêìn Charrieâre vaâ Clousiot.
Coân vïì phêìn Maturette thò töi chó yïu cêìu giam ba nùm vïì
töåi vûúåt nguåc, vò qua cuöåc àiïìu tra coá thïí thêëy roä tïn naây khöng
tham dûå vaâo cuöåc mûu saát.
Quan Chaánh aán:
- Toâa muöën àûúåc nghe kïí hïët sûác vùæn tùæt vïì haânh trònh vûúåt
biïín naây.
Töi kïí laåi chuyïën vûúåt biïín àïën Trinidad, boã qua phêìn trïn
söng Maroni. Töi mö taã gia àònh Bowen vúái nhûäng haânh àöång àêìy
tònh nhên aái cuãa hoå. Töi dêîn laåi lúâi viïn chó huy caãnh saát úã
Trinidad: “Chuáng töi khöng coá böín phêån phaán xeát hïå thöëng tû
phaáp cuãa nûúác Phaáp, nhûng chuáng töi khöng thïí taán thaânh viïåc hoå
àaây caác phaåm nhên cuãa hoå sang Guyane, vaâ chñnh vò thïë maâ chuáng
töi giuáp caác anh”; Curacao, Àûác Cha Ireáneáe de Bruyne, cêu chuyïån
caái tuái tiïìn florins, röìi xûá Colombia, taåi sao chuáng töi àïën àêëy. Vaâi
cêu vùæn tùæt vïì mêëy thaáng töi úã vúái ngûúâi Anh-àiïng. Öng thiïëu taá
im lùång nghe töi kïí, khöng lêìn naâo ngùæt lúâi. Öng chó hoãi thïm vaâi
chi tiïët vïì sinh hoaåt cuãa töi trong böå laåc Anh-àiïng, möåt giai àoaån
àaä laâm cho öng ta hïët sûác thñch thuá. Röìi àïën caác nhaâ tuâ Colombia,
àùåc biïåt laâ caái chuöìng giam ngêìm cuãa nhaâ tuâ Santa Marta.
- Caám ún, nhûäng àiïìu anh vûâa kïí àaä giuáp Toâa saáng toã thïm
vaâ àöìng thúâi àaä khiïën cho Toâa rêët quan têm. Ta seä nghó mûúâi lùm
phuát. Töi khöng tröng thêëy caác traång sû baâo chûäa cho caác anh úã
àêu caã, vêåy hoå úã àêu?
- Chuáng töi khöng coá traång sû baâo chûäa. Töi xin Toâa chêëp
nhêån cho töi àûúåc baâo chûäa cho caác baån töi vaâ cho baãn thên töi.
Henry Charrlere 174
- Anh coá thïí laâm viïåc àoá, quy chïë thûâa nhêån quyïìn tûå baâo
chûäa cuãa anh.
- Caám ún.
Mûúâi lùm phuát sau phiïn toâa laåi tiïëp tuåc.
Quan Chaánh aán:
- Charrieâre, toâa cho pheáp anh trònh baây phêìn baâo chûäa cho
caác baån anh vaâ cho baãn thên anh. Tuy nhiïn chuáng töi baáo trûúác
àïí anh biïët rùçng Toâa seä tûúác quyïìn phaát biïíu cuãa anh nïëu anh toã
ra thiïëu tön troång võ àaåi diïån cuãa Ban quaãn trõ. Anh hoaân toaân coá
quyïìn tûå baâo chûäa möåt caách tûå do, nhûng vúái nhûäng lúâi leä àûáng
àùæn. Toâa nhûúâng lúâi cho anh.
- Töi xin Toâa dûát khoaát gaåt boã lúâi töë caáo chuáng töi mûu saát.
Àêy laâ möåt àiïìu khöng thïí tin àûúåc, vaâ töi xin chûáng minh àiïìu àoá:
nùm ngoaái töi hai mûúi baãy tuöíi, coân Clousiot thò ba mûúi. Chuáng
töi àïìu àang tuöíi sung sûác, laåi múái úã Phaáp sang. Chuáng töi cao möåt
meát baãy mûúi tû vaâ möåt meát baãy mûúi lùm. Chuáng töi àaä duâng hai
caái chên giûúâng bùçng sùæt àïí àaánh ngûúâi A-rêåp giûä chòa khoáa vaâ
mêëy ngûúâi giaám thõ. Trong caã böën ngûúâi êëy khöng coá ai bõ thûúng
tñch gò àaáng kïí. Vêåy hoå àaä bõ àaánh möåt caách rêët thêån troång vò
chuáng töi nhùçm laâm cho hoå choaáng ài maâ khöng laâm cho hoå bõ
thûúng, vaâ chuáng töi àaä àaåt dûúåc muåc àñch êëy. Viïn giaám thõ buöåc
töåi chuáng töi àaä quïn noái, hoùåc khöng biïët, rùçng hai caái chên
giûúâng àïìu quêën gieã rêët kyä àïí àûâng laâm ai bõ thûúng. Quyá Toâa
göìm toaân nhûäng quên nhên chuyïn nghiïåp, nïn biïët rêët roä nhûäng
taác haåi maâ möåt ngûúâi àaân öng khoãe maånh coá thïí gêy ra khi àaánh
vaâo àêìu möåt ngûúâi khaác, duâ chó bùçng maá lûúäi lï. Thïë thò xin Toâa
hònh dung vúái möåt caái chên giûúâng bùçng sùæt möåt ngûúâi àaân öng
nhû chuáng töi coá thïí laâm gò. Töi xin lûu yá Toâa rùçng trong böën
ngûúâi bõ têën cöng khöng coá ai phaãi vaâo bïånh viïån.
Töi nghô rùçng khi möåt ngûúâi tuâ chung thên vûúåt nguåc, töåi cuãa
ngûúâi êëy khöng nghiïm troång bùçng töåi cuãa möåt ngûúâi bõ xûã tuâ ngùæn
haån hún maâ vûúåt nguåc. ÚÃ tuöíi chuáng töi ngûúâi ta khoá loâng coá thïí
àaânh têm chêëp nhêån rùçng mònh seä khöng bao giúâ àûúåc söëng laåi
nûäa. Töi xin Toâa khoan dung vúái caã ba chuáng töi.
Viïn thiïëu taá noái thò thêìm mêëy cêu vúái hai ngûúâi phuå taá, röìi
öng duâng caái buáa cuãa Chaánh aán goä lïn baân giêëy.
- Bõ caáo nhên, haäy àûáng dêåy
Caã ba chuáng töi àûáng lïn, thùèng àú nhû ba caái coåc, àúåi lúâi
tuyïn aán.
Quan Chaánh aán:
- Toâa gaåt boã hoaân toaân lúâi buöåc töåi mûu saát; vïì khoaãn naây toâa
khöng cêìn tuyïn aán, duâ laâ tuyïn aán tha böíng.
Vïì töåi vûúåt nguåc, caác anh àûúåc Toâa thûâa nhêån laâ coá töåi úã mûác
thûá hai. Vò töåi naây Toâa xûã caác hai nùm cêëm cöë.
Chuáng töi cuâng noái möåt lûúåt: “Caám ún thiïëu taá”.
Töi noái thïm: “Xin caám ún Toâa”.
Trong phoâng xûã aán, nhûäng tïn caãnh saát àïën dûå phiïn Toâa cûá
ngêín ngûúâi ra.
Khi chuáng töi trúã vïì phoâng giam, moåi ngûúâi àïìu haâi loâng vïì
tin naây, khöng ai ganh tyå. Ngûúåc laåi. Ngay caã nhûäng ngûúâi bõ xûã
nùång cuäng thaânh thêåt mûâng cho sûå may mùæn cuãa chuáng töi.
Francois Sierra àïën öm hön töi. Anh ta mûâng àïën phaát àiïn
lïn àûúåc.

Papillon Người tù khổ sai (Phần 2)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Papillon Người tù khổ sai (Phần 2)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PAPILLON NGÛÚÂI TUÂ KHÖÍ SAI (QUYÏÍN 2) 1

IV. VÛÚÅT NGUÅC LÊÌN THÛÁ NHÊËT - TRINIDAD ..................................................................2

V. TRÚÃ VÏÌ THÏË GIÚÁI VÙN MINH ...................................................................................... 88

IV. VÛÚÅT NGUÅC LÊÌN THÛÁ NHÊËT - TRINIDAD

- Thïë thò saáng mai öng coá thïí ài vúái hoå.

Laåi lïn àûúâng

- Thïë coân cêåu thò sao húã Maturette? - Töi hoãi.

Nhaâ tuâ úã Rio Hacha

Tröën thoaát khoãi Rio Hacha

V. TRÚÃ VÏÌ THÏË GIÚÁI VÙN MINH

- Nhaâ tuâ Santa Marta

- Thûa ma soeur rêët ngon.

- Anh giïët nhiïìu ngûúâi lùæm aâ?

Vûúåt nguåc úã Santa Marta

- Àuáng caái tuái naây chûá?

Nhûäng chuyïën vûúåt nguåc úã Baranquilla

Trúã vïì traåi khöí sai

16 thaáng mûúâi möåt 1934.

Töi rêët súå rùçng öng ta noái àuáng.

Möåt ngûúâi A-rap va àaân kiïën

- Francois Sierra laâ baån anh phaãi khöng?

- Àïí töi kïí cho anh nghe, - ngûúâi Toulouse noái.

Cuöåc vûúåt nguåc cuãa nhûäng keã ùn thõt ngûúâi

Cuöåc xeát xûã

You might also like