You are on page 1of 80

1

LI M U
Qua trinh y manh cng nghip hoa, hin ai hoa t nc oi hoi phai
huy ng nhiu ngun lc (lao ng- khoa hoc cng ngh- vn - tai nguyn thin
nhin), trong o vn la mt trong nhng ngun lc c ban phat trin. Trong
iu kin t nc con nhiu kho khn, ngun vn cua Nha nc tich luy t ni
b nn kinh t cho u t phat trin con ht sc han ch, co ngun vn ap
ng cho nhu cu phat trin cua t nc, ngoai cac ngun vn u t trong nc
(bao gm tit kim cua Ngn sach Nha nc (NSNN), cua doanh nghip, tit
kim cua dn c), cac ngun vn u t nc ngoai (trc tip va gian tip) thi
vic Nha nc huy ng (di hinh thc i vay trong nc, nc ngoai) va s
dung (u t) vn ung muc ich co hiu qua la mt yu cu ht sc cn thit va
cp bach.
Nhng nm va qua Nha nc ta a co nhiu chinh sach huy ng vn
ap ng nhu cu chi tiu (con thiu hut) cua Chinh phu, kim ch c lam phat
ng thi co ngun vn ap ng cho u t phat trin t nc. Vi vy, vn
huy ng vn cho Ngn sach Nha nc la vn ht sc quan trong va c bit
quan tm cua cac nha quan ly tai chinh trong giai oan hin nay.
Vi t cach la mt sinh vin thc tp, nhn thc thc t v cng tac huy
ng vn cha nhiu, nhng c s giup tn tinh cua cac thy giao, c giao
trong Hoc vin Ngn hang, ng nghip trong h thng Kho bac Nha nc
(KBNN) Ha Ni, cung vi kin thc a c hoc tp trong Hoc vin va tham
khao tai liu tap chi cua nganh, ti chon tai: Huy ng vn thng qua phat
hanh trai phiu Chinh phu tai Kho bac Nha nc Ha Ni Thc trang va
Giai phap lam Khoa lun tt nghip hoc vin Ngn hang, nhm nng cao nhn
thc ly lun va kinh nghim thc t cho ban thn, gop phn nht inh trong vic
hoan thin cng tac huy ng vn cho NSNN thng qua vic phat hanh trai
phiu Chinh phu h thng Kho bac Nha nc noi chung va i vi thanh ph
Ha Ni noi ring. Muc ich, nhim vu cua Khoa lun la lam ro mt s vn c
ban v huy ng vn thng qua phat hanh trai phiu Chinh phu Kho bac Nha
nc Ha Ni , t o xut kin nghi hoan thin cng tac huy ng vn di
hinh thc trai phiu Chinh phu Kho bac Nha nc Ha Ni.

2
Ni dung cua chuyn : i su nghin cu vic huy ng vn thng qua
phat hanh tin phiu, cng trai, trai phiu Chinh phu.
Kt cu cua khoa lun: Ngoai phn m u va kt lun, khoa lun gm 3
chng:
Chng 1: Ly lun chung v huy ng vn di hinh thc trai phiu Chinh
phu
Chng 2: Thc trang huy ng vn di hinh thc trai phiu Chinh phu
Kho bac nha nc Ha Ni
Chng 3: Mt s giai phap va kin nghi nhm hoan thin cng tac huy
ng vn di hinh thc trai phiu Chinh phu Kho bac nha
nc Ha Ni

1 LY LUN CHUNG V HUY NG VN DI HINH

THC TRAI PHIU CHINH PHU


1.1 Kho bac nha nc va vn huy ng vn nhm phat trin
kinh t - x hi
1.1.1Khai nim v Ngn sach nha nc
NSNN la toan b cac khoan thu, chi cua nha nc a c c quan Nha
nc co thm quyn quyt inh va c thc hin trong mt nm d am bao
thc hin cac chc nng , nhim vu cua Nha nc.
Thu NSNN bao gm cac khoan thu t thu, phi, l phi; cac khoan thu t
hoat ng kinh t cua Nha nc cac khoan ong gop cua cac t chc va ca nhn;
cac khoan vin tr; cac khoan thu khac theo quy inh cua phap lut.
Chi NSNN bao gm cac khoan chi phat trin kinh t - xa hi, bao am quc
phong, an ninh, bao am hoat ng cua b may Nha nc; chi tra n cua Nha
nc; chi vin tr va cac khoan chi khac theo quy inh cua phap lut.
NSNN c quan ly thng nht theo nguyn tc tp trung, dn chu, cng
khai, minh bach, co phn cng, phn cp quan ly, gn quyn han vi trach
nhim.
Quc hi quyt inh d toan NSNN, phn b Ngn sach Trung ng, ph
chun quyt toan NSNN.
NSNN bao gm: NSTW va NSP. NSP bao gm: Ngn sach cua n vi
hanh chinh cac cp co Hi ng nhn dn va Uy ban nhn dn.
Phn cp ngun thu, nhim vu chi va quan h gia Ngn sach cac cp c
thc hin theo cac nguyn tc sau:
+ Ngn sach Trung ng va Ngn sach mi cp chinh quyn ia phng
c phn cp ngun thu va nhim vu chi cu th.
+ Ngn sach Trung ng gi vai tro chu ao, bao am thc hin cac
nhim vu chin lc quan trong cua quc gia va h tr nhng ia phng cha
cn i c thu, chi Ngn sach.

4
+ Ngn sach ia phng c phn cp ngun thu bao am chu ng
trong thc hin nhng nhim vu c giao; tng cng ngun lc cho Ngn sach
xa. Hi ng nhn dn tinh, Thanh ph trc thuc Trung ng quyt inh vic
phn cp ngun thu, nhim vu chi gia Ngn sach cac cp chinh quyn ia
phng phu hp vi phn cp quan ly kinh t - xa hi, Quc phong, an ninh va
trinh quan ly cua mi cp trn ia ban.
+ Nhim vu chi thuc Ngn sach cp nao do Ngn sach cp o bao am
am; vic ban hanh va thc hin chinh sach, ch mi lam tng chi Ngn sach
phai co giai phap bao am ngun tai chinh phu hp vi kha nng cn i cua
Ngn sach tng cp.
+ Trng hp c quan quan ly Nha nc cp trn uy quyn cho c quan
quan ly Nha nc cp di thc hin nhim vu chi cua minh, thi phai chuyn
kinh phi t Ngn sach cp trn cho cp di thc hin nhim vu o.
+ Thc hin phn chia ty l % i vi cac khoan thu phn chia gia Ngn
sach cac cp va b sung t Ngn sach cp trn cho Ngn sach cp di am
bao cng bng, phat trin cn i gia cac vung, cac ia phng. Ty l % phn
chia cac khoan thu va b sung cn i t Ngn sach cp trn cho Ngn sach cp
di n inh t 3 - 5 nm. S b sung t Ngn sach cp trn la khoan thu cua
Ngn sach cp di.
+ Trong thi ky n inh Ngn sach, cac ia phng c s dung ngun
tng thu hang nm ma Ngn sach ia phng c hng, phat trin kinh t xa hi trn ia ban; Sau thi ky n inh Ngn sach, phai tng kha nng t cn
i phat trin Ngn sach ia phng, thc hin giam dn s b sung t Ngn
sach cp trn hoc ty l % iu tit s thu np v Ngn sach cp trn.
thc hin tt chc nng cua minh la quan ly kinh t - xa hi, thi Nha
nc ngay cang cn mt lng vn ln hn u t nhiu hn cho cac chng
trinh d an, nhm at ti mt xa hi u vit hn xa hi ang co, nhng ngun
lc thi lun co han; vi th Nha nc lun gp khng it kho khn v vn, trong
khi o mt lng vn ln con nm rai rac trong dn chung, ho co vn ma khng
th s dung chung nh mt vong quay vn d sinh li. Lam th nao Nha nc

5
co th s dung lng vn nay theo muc ich cua minh ? Tin dung Nha nc ra
i a giai quyt c vn kho khn o. Tin dung Nha nc la quan h tin
dung ma nha nc la chu th i vay, am bao cac khoan chi tiu cua NSNN
ng thi la chu th cho vay thc hin chc nng, nhim vu kinh t - chinh tri
- xa hi cua Nha nc.
Trong lich s hoat ng tai chinh cua Nha nc, bi chi ngn sach la hin
tng kho tranh khoi, bu p bi chi ngn sach, Nha nc phai chon mt
trong hai giai phap:
- Phat hanh thm tin giy: Giai phap nay tuy nhanh giai quyt d dang
nht cn i ngn sach, xong no khng gn vi lu thng hang hoa va la mt
nguyn nhn dn n lam phat, lam anh hng khng tt n nn kinh t- xa hi.
- Vay n: Nu lam tt cng tac nay thi y se la giai phap hu hiu nht,
khng nhng giai quyt c vn tp trung vn nhm cn i ngn sach ma
con han ch, khc phuc tinh trang lam phat va tac ng tich cc n phat trin
kinh t quc dn.
cac nc co nn kinh t thi trng, ngi ta chu trong nhiu n vic
phat trin cac hinh thc vay n cn i ngn sach. nc ta trong thi ky bao
cp bu p bi chi ngn sach, Nha nc chu yu da vao phat hanh tin, con
ngun vn vay thi chim ty trong rt nho.
- Cung vi cac knh huy ng vn cua cac Ngn hang Thng mai, trai
phiu chinh phu a m ra mt knh huy ng vn mi trong nn kinh t, ap
ng nhu cu chi tiu cua Nha nc.
Trai phiu c am bao thanh toan bng Ngn sach Quc gia no c
coi la cng cu u t an toan, it rui ro nht, ngay cang khng inh u th vt
tri trn thi trng tai chinh, c ch phat hanh , thanh toan khng ngng c
cai tin va hoan thin, co kha nng ap ng c cac yu cu giao dich, trao i
trn thi trng chng khoan.
Hinh thc trai phiu tng i a dang, phng thc phat hanh, thanh
toan phong phu, khng ngng c cai tin.

6
Trc y chung ta hiu rng chi khi nao bi chi NSNN mi tin hanh cac
bin phap i vay bu p phn thiu hut. Trong iu kin mi cua nn kinh t,
ngay ca khi ngn sach bi thu nha nc cung cn phai vay dn, o la khi nha
nc cn u t mt s lng vn kha ln cho cac cng trinh trong im, cac
muc tiu kinh t tm vi m. Mt khac Nha nc cn co chinh sach huy ng
cac ngun tai chinh nhan ri cua cac t chc, ca nhn (trong va ngoai nc) di
nhiu hinh thc, thng qua nhiu knh tin dung, ng thi vi qua trinh phat
trin kinh t, n inh xa hi, Nha nc s dung ngun vn vay u t cho cac
t chc kinh t vay, nhm thc hin muc tiu a inh. Thc cht o la tin dung
nha nc, la quan h tin cy gia Nha nc va cac chu th khac khi Nha nc i
vay va cho vay.
Tin dung Nha nc la mt yu cu khach quan cua nn kinh t, la do mu
thun gia tha va thiu ngun tai chinh cho nhu cu chi tiu cua Nha nc va
kha nng ap ng nhu cu o bng cac khoan thu cua Nha nc (chu yu la
thu). nc ta, nhu cu chi tiu cua Nha nc thng ln hn kha nng thu
cua ngn sach, do o Nha nc buc phai s dung cng cu tin dung huy ng
cac ngun vn nhan ri cua cac t chc kinh t trong nc, vn nhan ri trong
cng ng dn c, ca cac bin phap vay n nc ngoai bu p nhng thiu
hut trong cn i thu chi ngn sach.
Tin dung Nha nc cang tr ln tt yu t khi Nha nc thc hin chc
nng, iu tit cac quan h kinh t xa hi, iu chinh nhip tng trng kinh t
va giai quyt cac vn xa hi.
Ngay nay, i i vi s phat trin cua kinh t thi trng, s a dang,
phong phu cac cac quan h hang hoa - tin t hu khp cac nc trn th gii,
tin dung Nha nc a c s dung ht sc rng rai. Co th noi rng, tin dung
Nha nc la mt phng thc huy ng va s dung vn cua Nha nc trn
nguyn tc vay tra, bu p thiu hut ngn sach va giai quyt cac nhim vu cp
thit khac, ma tai chinh Nha nc phai am bao.
co ngun tai chinh thc hin cac chc nng o, ngoai bin phap ng
vin bt buc theo lut inh, cn thit phai s dung bin phap ng vin bng
hinh thc tin dung nha nc thng qua vic phat hanh trai phiu KBNN.

7
Tin dung Nha nc la bin phap iu tit quan trong cua Nha nc trong
quan ly nn kinh t , tac dung iu tit cua tin dung nha nc th hin cac mt
chu yu sau y:
+ iu tit ty l gia tich luy va tiu dung, Nha nc thu hut ngun vn
c ng trong xa hi di hinh thc trai phiu Chinh phu, tp trung mt phn
quy tiu dung phn phi lai, chuyn thanh quy phuc vu cho vic u t phat
trin kinh t.
+ iu tit lng lu thng va hng lu thng tin t trn thi trng.
+ Kim soat quy m u t, iu tit c cu u t, b tri hp ly c cu
nganh ngh.
+ iu tit quan h cung cu hang hoa trn thi trng.
Huy ng vn gop phn tng cng tim lc cho NSNN thc hin
thng li cng cuc i mi cua ang. Trong cng tac quan ly va iu hanh
NSNN cung a co nhng chuyn bin tich cc, tng bc thich ng vi nn kinh
t thi trng. Ty l thiu hut ngn sach so vi GDP ngay cang thu hep, vic phat
hanh tin bu p thiu hut ngn sach c tng bc han ch va i n chm
dt.
T nm 1992, ngun bu p chu yu la nha nc i vay, trong o vay
trong nc cang chim ty trong ln th hin qua cac nm: nm 1991 la 7,6 %;
nm 1992 la 51,1%; nm 1995 la 64,7%; nm 1998-1999 la 79,4%... Ngay t
nhng nm 1980 Nha nc ta a co chu trng huy ng cac ngun vn nhan
ri trong nc, chu yu la vn nhan ri trong cac tng lp dn c di hinh thc
phat hanh cng trai xy dng t quc, tuy nhin do lai sut rt thp chi t 2 - 3
%/ nm ma ty l lam phat ang trong thi ky phi ma, do vy kt qua phat hanh
cng trai at ty l rt thp. Bc sang thp ky 90, cng tac huy ng vn cho
NSNN a co nhng xu hng i mi va chuyn bin tich cc. Sau khi thanh lp
h thng KBNN trc thuc B Tai chinh, KBNN a t chc thi im va sau o
m rng phat hanh cac loai tin phiu, trai phiu kho bac vi ky han va lai sut
khac nhau, nhm huy ng cac ngun vn nhan ri trong nn kinh t, ap ng
nhu cu vn cho NSNN, gop phn tng cng tim lc NSNN phuc vu cng

8
cuc i mi kinh t cua ang va Nha nc thng qua phat hanh trai phiu
Chinh phu, hang nm nha nc huy ng c hang ngan ty ng tin vn bu
p thiu hut NSNN va b sung ngun vn u t phat trin.
Nh y manh cng tac huy ng vn, nn a gop phn cai tin va tng
bc tao th chu ng cho cng tac xy dng k hoach iu hanh ngn sach, c
bit trong vic cn i va b tri ngun vn NSNN cho muc ich u t phat
trin, vic huy ng vn vay trong nc thng qua hinh thc phat hanh trai
phiu a gop phn giam tng i vay n nc ngoai cua nc ta, no con co y
nghia quan trong v mt kinh t i ngoai va am bao s dung moi tim lc sn
co trong nn kinh t va tranh c sc ep cua bn ngoai, tng cng kha nng t
chu cua nn kinh t.
Huy ng vn phuc vu chin lc phat trin kinh t - xa hi cua k hoach
5 nm 2001-2005: Tai ai hi ang toan quc ln th 9 ang ta a vach ro
nhim vu tng quat cua chin lc phat trin kinh t - xa hi giai oan u cua
th ky 21 la tng trng kinh t nhanh va bn vng, tao chuyn bin manh v
giao duc va ao tao, tng cng c s vt cht xa hi, bao v an ninh quc gia.
Huy ng vn gop phn tich cc n inh tin t va kim ch lam phat,
trong thi ky chuyn nn kinh t t nn kinh t quan liu bao cp, k hoach hoa
tp trung cao sang nn kinh t thi trng theo inh hng xa hi chu nghia thi
vic n inh tin t va kim ch lam phat la nhim vu ht sc quan trong, gop
phn n inh tin t va kim ch lam phat. Nha nc s dung nhiu giai phap
trong o giai phap a c nhiu nc s dung co hiu qua la cng tac huy ng
vn ma vai tro cua no c th hin qua cac mt sau:
+ Huy ng vn la mt trong nhng giai phap hu hiu gop phn iu hoa
khi lng tin mt trong lu thng, thng qua vic phat hanh cac cng cu huy
ng vn nh tin phiu, trai phiu kho bac, ky phiu ngn hang... no se gop phn
rut bt khi lng tin mt trong lu thng va ngc lai, vic mua lai, chit
khu, tai chit khu la mt knh phat hanh thm tin mt vao lu thng tuy theo
tinh hinh ma nha nc s dung linh hoat cng cu vn bm hoc hut tin nhm
n inh tin t.

9
+ Huy ng vn la mt trong nhng giai phap chu yu kim ch lam
phat, thng qua huy ng vn gop phn giam phat hanh tin bu p thiu hut
NSNN.
+ Huy ng vn gop phn n inh i sng xa hi va phat trin cn i
nn kinh t quc dn.
+ Huy ng vn gop phn bao tn va sinh li cac ngun tai chinh Nha
nc, thuc y cng cuc u t va phat trin.
+ Huy ng vn gop phn xy dng va phat trin thi trng tai chinh ma
trong tm la thi trng vn trung va dai han nhm muc ich ap ng nhu cu
vn u t, phuc vu s nghip cng nghip hoa, hin ai hoa t nc..

1.1.2Nhu cu v vn u t phat trin kinh t xa hi giai oan 2001-2005


Xut phat t nhu cu bc xuc v vn nhm thuc y nn kinh t phat trin
vi tc cao, n inh va bn vng, trong thi ky cng nghip hoa, hin ai hoa
t nc, vic huy ng vn cn khai thac ti a ngun vn trong va ngoai nc
nhm ap ng kip thi nhu cu u t cua NSNN va cac thanh phn kinh t.
Muc tiu tng quat cua chin lc n inh va phat trin kinh t xa hi giai
oan 1990-2000 la ra khoi khung hoang-n inh tinh hinh xa hi, vt qua tinh
trang cua mt nc ngheo va kem phat trin. at c muc tiu quan trong
trn, nhim vu cua Vit Nam la y manh cng cuc i mi toan din, tip tuc
phat trin nn kinh t nhiu thanh phn, am bao tng trng cao va n inh
mc 8-9% (trong o cng nghip tng 14% /nm ). n nm 2002 GDP binh
qun u ngi tng gp i so vi nm 1990 tc la khoang 400450$/ngi/nm. Tuy nhin, do mt s kho khn khach quan va chu quan nay
sinh ma chu yu nht phai k n la cuc khung hoang tai chinh tin t a lam
giam nhip phat trin cua nc ta trong nm 1999 va nm 2000. Do o, tinh
ht nm 2000, GDP binh qun u ngi cua ta chi at 360$ va n ht nm
2002 chi at 400$ tc la khoang 1,8 ln GDP nm 1990. Theo vin nghin cu
chin lc phat trin thi muc tiu cua Vit Nam la n ht nm 2005 phai at
GDP binh qun u ngi la 600$, gp 1.5 ln so vi con s hin nay. y la
mt muc tiu rt kho khn, mun at c iu nay Vit Nam cn at mc tng

10
trng binh qun nm la 7.5% trong 5 nm ti (trong khi mc tng trng trung
binh cua giai oan 1996-2000 la 6.8%). cho muc tiu nay thanh hin thc,
Vit Nam cn phai thc hin c mt lng vn u t la 58 ty $ trong 5 nm
ti, tng khoang 45% so vi giai oan 1996-2000. Trong ngun vn nay ngun
vn trong nc se chim khoang 60%, con lai 40% se c huy ng t cac
ngun vn nc ngoai. Phn u at mc huy ng trai phiu Chinh phu hang
nm ti thiu 5% GDP hang nm (khoang 15.000-20.000 ty ng/nm).
Trong nhng nm ti, ap ng c nhu cu vn cho cng nghip hoa,
hin ai hoa t nc, vn cho cac chng trinh muc tiu thi nhim vu huy ng
vn thng qua phat hanh trai phiu Chinh phu tai Kho bac vn la mt trong
trach.
Thc hin tt nhim vu huy ng vn noi trn cn quan trit nguyn tc:
Vn trong nc la quyt inh, vn nc ngoai la quan trong. Cn x ly linh hoat
mi quan h gia vn trong nc va vn ngoai nc nhm am bao thc hin
tt muc tiu, nhim vu phat trin kinh t xa hi.

1.1.3Vai tro quyt inh cua vn trong nc


- Tao ra cac iu kin cn thit hp thu va khai thac co hiu qua ngun
vn u t nc ngoai.
- Hinh thanh va tao lp sc manh ni sinh cua nn kinh t, han ch nhng
tiu cc phat sinh v kinh t - xa hi do u t nc ngoai gy nn.
S nghip cng nghip hoa, hin ai hoa t nc la s nghip cua toan
dn, khai thac trit tim nng vn trong dn mi tao ra s phat trin bn vng
cua nn kinh t. Phai coi trong sc manh cua vn ang tim n trong dn c va
cac doanh nghip, coi o la kho tai nguyn qui him phai c khai thac, s
dung co hiu qua.

1.1.4S cn thit khach quan cua cng tac huy ng vn thng qua phat
hanh trai phiu Chinh phu
bt ky mt quc gia nao trn th gii, cac ngun thu cua NSNN nhiu
khi khng am bao thoa man nhu cu chi tiu phat trin kinh t, vn hoa, y t,

11
giao duc, quan ly nha nc, gi vng an ninh, cung c quc phong.... Vi vy,
Nha nc phai thc hin vay vn t cac thanh phn kinh t, cac tng lp dn c
trong nc va vay nc ngoai bu p s thiu hut o. a s cac nc trn th
gii, cac ngun thu ma Tai chinh huy ng c doi hinh thc thu NSNN nh:
Thu, l phi khng u u t phat trin kinh t nn oi hoi phai co ngun Tai
chinh b sung. Mt trong nhng ngun o la khoan Nha nc vay dn, y
chinh la ngun tin nhan ri trong cac tng lp dn c thng qua phat hanh trai
phiu Chinh phu. Nha nc s dung ngun vn nay u t cho nn kinh t,
tao ra kha nng ngun thu cho NSNN.
Vit Nam do tinh hinh Tai chinh - Ngn sach lun trong tinh trang mt
cn i va khng n inh, y la nguyn nhn va hu qua cua nn kinh t cha
phat trin. Trong khi nha nc khng u vn cung ng cho nn kinh t, thi trong
xa hi vn con ong vn, va s dung vn lang phi, kem hiu. Vn NSNN cp ra
vi tinh cht khng hoan lai a bi trai rng qua nhiu, nhu cu cua nn kinh t
lun thiu so vi nhu cu ngay cang tng mang tinh bao cp, kem hiu qua kinh
t. Sang nn kinh t thi trng, nn kinh t oi hoi mt lng vn ln ma ngun
thu cua NSNN ta chu yu la t thu, chim 23% GDP nhng vn cha ap ng
c nhu cu chi tiu cua ngn sach. Trong khi o ngun vn nhan ri trong dn
c rt ln. Do vy, khai thac c ti a ngun vn nhan ri trong dn c
nht thit phai tng cng phat hanh trai phiu Chinh phu qua h thng KBNN.
Vic huy ng vn nhan ri trong nc co y nghia v cung quan trong i vi
t nc ta trong giai oan hin nay. Cu th:

1.1.4.1 Huy ng vn trong nc gop phn bu p thiu hut NSNN


t nc ta bc sang mt thi ky mi, nn kinh t chuyn sang c ch
thi trng co s quan ly cua Nha nc, nhu cu chi cua NSNN ngay cang cao,
trong khi o ngun thu cua chung ta con han ch, chu yu la t thu, thiu hut
ngn sach la tinh trang lun xay ra. Trong thi gian qua, nn tai chinh quc gia
a co phn cai thin va bt u i vao n inh, ty l lam phat ha thp, gia ca n
inh. Song trong iu kin bi chi ngn sach vn con, lam phat lun la cn bnh
bung n bt ky luc nao, vi vy vic huy ng vn nhan ri trong nc co y nghia
sng con i vi nn tai chinh quc gia. Khai thac ngun vn nhan ri trong

12
nc trc ht nhm muc ich chi tra cho NSNN mt cach kip thi, am bao s
n inh trc mt cua nn tai chinh quc gia, hn na gop phn han ch vic
phat hanh tin chi tiu cho NSNN vi vy vic nay la mt trong nhng nguyn
nhn gy ra s ri loan lu thng tin t, kich thich tc lam phat tng nhanh.
Vi vy, huy ng vn nhan ri trong nc va co tac dung bu p s thiu hut
NSNN, va gop phn iu hoa lu thng tin t, kim ch va y lui lam phat.
Huy ng vn nhan ri trong nc giup ngn sach giam dn s thiu hut bng
chinh sach tng trng kinh t la mt xu hng ang c ap dung rng rai trn
toan th gii.

1.1.4.2 Huy ng vn nhan ri trong nc gop phn cho u t phat trin


kinh t
Trong iu kin nc ta c s vt cht ky thut con ngheo nan, lac hu, c
s ha tng thp kem, cha ap ng nhu cu u t phat trin kinh t nht la vic
thu hut vn u t nc ngoai con cha at hiu qua cao. Vi vy cn tng cng
huy ng ngun vn nhan ri trong nc u t cho cac cng trinh trong
im- then cht, cac cng trinh c s ha tng huyt mach cua nn kinh t. Nh
cac khoan u t nay cua Nha nc ma b mt nn kinh t t nc se thay i
nhanh chong, tao iu kin tin cho cac doanh nghip, ca nhn co vn u t
m rng san xut, kinh doanh, tng nng sut lao ng, cai tin ky thut.

1.1.4.3 Thng qua huy ng vn nhan ri trong nc, gop phn thuc y
s phat trin cua thi trng vn, thi trng chng khoan
Vic phat trin thi trng vn co y nghia rt quan trong, trc ht no la c
ch giup cho vic chuyn cac ngun vn cua cac tac nhn kinh t t ni tha
sang ni thiu mt cach d dang, thun tin, thuc y thc hin chinh sach huy
ng vn trong va ngoai nc. Ngc lai, huy ng vn cho phat trin kinh t la
iu kin thuc y nhanh s phat trin cua thi trng chng khoan.
Huy ng vn thng qua phat hanh trai phiu, c phiu, tin phiu tao vn
hang hoa cho thi trng vn, thi trng tai chinh. Theo nguyn ly thi hang hoa
chu yu trn thi trng chng khoan phai la c phiu nhng i vi chung ta,
trai phiu Chinh phu c bit la trai phiu Kho bac lai co tm quan trong vi vi
tri ngay cang ni bt. T ch cha cho phep chuyn nhng, n nay, trai phiu

13
Kho bac a c u thu Ngn hang nha nc va khng chi tr thanh cng cu
vay vn cua Nha nc ma con la cng cu cua chinh sach Tai chinh Tin t
trong nn kinh t thi trng, ng thi la cng cu u tin cua nghip vu kinh
doanh thi trng m cua Ngn hang. y chinh la Ohang hoaO chu yu cua thi
trng vn, thi trng chng khoan hoat ng cng khai va m rng Vit
Nam. B tai chinh cung vi Ngn hang nha nc, cac b, cac nganh co lin quan
nghin cu chun bi iu kin, cac yu t cn thit cho s phat trin cua thi
trng chng khoan.
Trong iu kin nn kinh t nc ta con cha phat trin, trai phiu, c
phiu doanh nghip cha phong phu, vi vy trc mt trai phiu Chinh phu phai
ong vai tro la Ohang hoaO chu yu trn thi trng, la nhng hang hoa u tin
cho thi trng chng khoan hoat ng Vit Nam. Vic y manh cng tac huy
ng vn thng qua phat hanh trai phiu Chinh phu la ht sc cn thit. Chung ta
cn a dang hoa cac loai trai phiu Chinh phu bu p thiu hut NSNN, u t
phat trin kinh t, kim ch lam phat, iu hoa vn lu thng tin t va lam c s
cho vic phat trin thi trng vn, thi trng chng khoan nc ta.

1.1.5Vai tro cua huy ng vn thng qua phat hanh trai phiu Chinh phu
Vic huy ng vn thng qua phat hanh trai phiu chinh phu a huy ng
c mt khi lng vn ln cho NSNN va cho u t phat trin, ngun vn
trong nc nay a gop phn ap ng nhu cu chi cua Ngn sach. Vi tc phat
trin thi ky 1991-1995 ngun vn vay cua Nha nc qua trai phiu Chinh phu
la 1,3% GDP, chim 29% tng s bi chi NSNN; thi ky 1996-2000la 1,4%
GDP, chim 33% tng s bi chi NSNN; thi ky 2001-2003 vay bng trai phiu
Chinh phu cao hn, chim 53% tng s bi chi NSNN. Kt qua o cho thy tin
dung Nha nc c bit la huy ng vn trong nc co vai tro rt quan trong i
vi phat trin kinh t-xa hi cua t nc.
thc hin thng li chin lc phat trin kinh t xa hi n nm 2010
va y nhanh qua trinh cng nghip hoa, hin ai hoa t nc n nm 2020,
mt trong nhng nhim vu trong tm cp bach la phai m rng quy m va y
nhanh tc huy ng vn. Xut phat t cu truc ia hinh va c im phc tap
cua khi hu nc ta, giao thng va thuy li la mt trong nhng linh vc trong

14
im c nha nc u tin u t, nhm tao ra nhng iu kin tin thuc
y chuyn dich c cu kinh t, giam dn s cach bit gia min nui va min
xui, gop phn nng cao dn tri xoa i giam ngheo, bao am an ninh quuc
phong cua T quc.
Theo tinh toan cua cac nganh chc nng, trong giai oan t nay n nm
2010, mi nm chung ta cn khoang 250 ngan ty ng cho u t phat trin,
ring linh vc giao thng, thuy li nhu cu vn b xung cho cac cng trinh trong
im mi nm trn 15 ngan ty ng. c Nha nc va cac nganh, ia phng
quan tm, vic xy dng cac cng trinh giao thng thuy li at tc tng i
nhanh. Chinh vi vy nhu cu v vn u t cung tr ln cp bach.
Theo quyt inh cua Thu tng Chinh phu (s 182/2003/Q-TTg ngay
05/9/2003) nhu cu vn cho u t cac cng trinh giao thng thuy li giai oan
2003-2010 se c huy ng di hinh thc phat hanh trai phiu Chinh phu la
63 ngan ty ng. S vn nay c u t cho 38 cng trinh d an trong im,
trong o co 20 cng trinh giao thng vi tng s vn 41.500 ty ng, bao gm
d an ng H chi Minh, cac quc l 6, 70, 14C, 22B; vanh ai bin gii phia
Bc, cac quc l ng bng Sng Cu Long; co 16 cng trinh thuy li tng s
vn gn 14.000 ty ng tp trung khu vc min Trung va Ty nguyn; hai d
an tai inh c cua thuy in Sn La va Tuyn Quang vi tng s vn u t la
8.800 ty ng. S vn noi trn cha bao gm cac tuyn ng ng Trng Sn
va min Ty Thanh Hoa, Ngh An. Toan b cac cng trinh noi trn sau khi hoan
thanh a vao khai thac se hinh thanh mt h thng kt cu ha tng va c
nng cp va xy dng mi kha hoan chinh, tao th va lc khai thac cac ngun
tai nguyn tim nng, y manh thu hut ngun vn u t nc ngoai, tao a
hp tac va hi nhp quc t.
Thc hin thng t s 56/1999/TT-BTC ngay 12/5/1999 cua B tai chinh
v vic phat hanh cng trai xy dng t quc nm 1999 vi tng mc vn huy
ng la 4.000 ty ng. Thc hin chi thi s 07/2003/CT-TTg ngay 3/4/2003 cua
Thu tng Chinh phu v vic t chc trin khai phat hanh cng trai giao duc
nm 2003 va hng dn cua B Tai Chinh tai thng t s 30/2003/TT-BTC ngay
15/4/2003, cng trai giao duc c phat hanh trong pham vi ca nc vi tng

15
mc huy ng vn la 2.000 ty ng, nhm huy ng ngun vn u t phat
trin kinh t xa hi h tr cac tinh min nui Ty Nguyn va cac tinh co nhiu
kho khn thc hin muc tiu khng con phong hoc 3 ca vao cui nm 2003,
khng con phong hoc tam thi tranh, tre, na, la vao nm 2005. Cng trai gop
phn thuc y tng trng kinh t, phat trin s nghip giao duc.

1.2 Cac ngun vn huy ng cho u t phat trin KT-XH


1.2.1Huy ng vn trong nc
Trong nhng nm ti, cn tng nhanh ti l tit kim danh cho u t, coi
tit kim la quc sach, co nhng bin phap tit kim trong san xut va tiu dung
tt ca cac khu vc Nha nc, doanh nghip, h gia inh dn vn cho phat
trin san xut. a dang hoa cac hinh thc huy ng vn, nht la hinh thc phat
hanh trai phiu Chinh phu, m rng va phat trin cac t chc tai chinh trung gian
nh: H thng cac cng ty tai chinh , cac doanh nghip bao him. Song song vi
vic huy ng vn ngn han, cn tng ti trong huy ng vn trung- dai han. Muc
tiu phn u la phai huy ng c trn 60% tng nhu cu vn u t t cac
ngun trong nc. Cu th la:
- Ngun vn u t Chinh phu: Hang nm ngn sach Nha nc danh ra
khoang 10-15% vn cho u t phat trin. D kin tng thu NSNN giai oan
2001-2003 la 20-22% GDP, trong o thu thu, phi khoang 17-18% GDP. Tng
chi NSNN khoang 26-28% GDP trong o chi cho u t phat trin la 10% GDP
va bng 26% tng chi NSNN. Bi chi NSNN khng vt qua 5% GDP giai
quyt bng cach khai thac trit cac ngun thu va y manh chinh sach vay n
cua Chinh phu thng qua phat hanh trai phiu Chinh phu.
-Ngun vn u t t ngun khu hao c ban va li nhun lai t cac
doanh nghip: Khoang 15-16 ti $ trong nhng nm qua binh qun cac doanh
nghip a u t b xung t 100-150 triu $, d kin vn doanh nghip chim
28% trong c cu vn u t trong nc, y la ngun vn u t quan trong
trong tng lai.

16
- Ngun vn u t t cac t chc tai chinh: y la ngun vn t cac t
chc tin dung, cng ty tai chinh, ngn hang va phi ngn hang, ngun nay c
tinh khoang 3-4 ti $.
- Ngun vn u t cac h gia inh: Ca nc co trn 10 triu h giai inh,
trong o co khoang 2 triu h u vn kinh doanh va tich luy hang nm phat
trin kinh t gia inh. D kin mi h tich kim cho u t phat trin trung binh
t 1.000 n 1.500 $/nm, tng s tich luy khoang 2-3 ti $ chim 33% c cu
vn u t trong nc.

1.2.2Huy ng vn nc ngoai
Trong cac ngun vn u t nc ngoai, tp trung thu hut vn u t trc
tip (FDI) vi no khng chi tao vn phat trin kinh t ma con tao c hi trc
tip a ky thut, cng ngh t bn ngoai vao, giai quyt cng n vic lam cho
cho lao ng trong nc, tao ra san phm cho tiu dung va cho xut khu. Cn
tp trung vao khai thac cac khoan vin tr phat trin chinh thc (ODA), nhng
cn hoan tt sm cac cng vic chun bi tip nhn nhanh ngun vn nay.
Vic phat hanh trai phiu quc t cn cn nhc ky cac iu kin vay va kha nng
tra n. Khng vay thng mai u t cho c s ha tng va nhng cng trinh
khng mang lai li nhun.

1.2.2.1 Ngun vn u t trc tip t nc ngoai


T khi Quc hi ban hanh lut u t nc ngoai tai Vit Nam ngay
29/12/1987 n ht ngay 31/12/1999,trn ia ban ca nc a co 3.398 d an u
t c cp giy phep vi tng s ng ky at 42.341 triu $ (k ca vn xin tng
thm cua d an). Trong o s d an con ang hoat ng la 2.895 d an vi s
vn la 36.566 triu $ va co 503 d an a chm dt thi ky hoat ng hoc bi rut
giy phep vi tng s vn la 5.775 triu $. Vi vic tip tuc chinh sach kinh t
m ca, khuyn khich, hp dn, tao c s phap ly hng dn cac nha u t
Quc t co kha nng huy ng vn u t trc tip t nc ngoai vao Vit Nam,
c tinh nm 2003 vn thc hin khoang 19-21 ti $, tng 12,5 %-13 % so vi
nm 2002. Trong o vn nc ngoai 15-16 ti $ trong tng s vn thc hin.
Ngun vn FDI c 6 thang u nm 2004 theo s ng ky at 346 triu $, giam

17
43% so vi cung ky, s thc hin at khoang 600 triu $, giam 7% so vi cung
ky.
Ngun vn ODA, tai tr a phng cua cac t chc tai tr Quc t (IMF,
ADB, WB ) cung co vai tro rt quan trong. Vn ODA trong thi ky 1991-1995
co th at 2-2,5 ty $. Trong nm 1993-1994 hi nghi tai tr phat trin cho Vit
Nam tai PARI, cng ng tai chinh Quc T a cam kt danh cho Vit Nam
ngun tai tr chinh thc ti 3.8 ty $. Ta a vay t IMF khoang 230 triu $, vi
WB va ADB s tin 740 triu $, ky hip inh vay ODA song phng vi Nht
tri gia 52.3 ty yn (thang 1/1994), vi Phap tri gia 420 triu Fr (7/1/1994).
Muc tiu t ra: Trong vong 10 nm chung ta phai y manh huy ng
vn t 6-8 ty $ t ngun ODA va ngun tai tr a phng cua cac t chc Quc
t. Ngun vn ODA 6 thang u nm 2000 c chinh thc hoa bng cac hip
inh ky kt vi cac nha tai tr at 1.068,8 triu $ (gm 906 triu $ vn vay va
104,8 triu $ vn vin tr khng hoan lai). S vn giai ngn c at 785 triu $,
at 46,3% k hoach nm (trong o vn vay 655 triu $, vn vin tr khng hoan
lai 130 triu $).

1.2.2.2 Ngun vin tr nc ngoai


T nm 1990 vin tr cua cac t chc Lin hip quc cho Vit Nam
khoang 50-60 triu $/nm.

1.2.2.3 Cac ngun vn khac


Phat hanh trai phiu Chinh phu ra thi trng kinh t huy ng vn
u t cua cac nha u t nc ngoai la mt giai phap cn thit thuc y phat
trin kinh t. D kin trong 5 nm 1998-2002 binh qun mi nm huy ng
300-500 triu $ thi tng s huy ng vn co th at 2-2,5 ty $.
Trong thi gian qua chung ta a co chinh sach, c ch huy ng vn thich
hp, gop phn tao iu kin khai thac nhng ngun vn trong nc va nc
ngoai mt cach co hiu qua. Nh o chung ta a huy ng c mt lng vn
ln bu p thiu hut NSNN va u t phat trin kinh t, gop phn n inh
lu thng tin t, kim ch lam phat. Tuy nhin, bn canh nhng thanh qua at
c thi trong thi gian qua cng tac huy ng vn cua ta con nhiu han ch.

18
khc phuc nhng tn tai va nng cao hiu qua huy ng vn, cn co nhng chinh
sach, giai phap hu hiu hp ly hn.

1.2.3Cac knh thu hut ngun vn


tng cng cng tac huy ng vn cho u t phat trin, phuc vu s
cng nghip hoa, hin ai hoa nn kinh t cn chu trong mt s giai phap sau:

1.2.3.1 Huy ng vn t ni b nn kinh t quc dn


Hin nay, tim nng vn trong nc cua ta con rt ln. Vn t ra la
cn tim giai phap bin tim nng thanh hin thc, huy ng trit vn trong
nc phuc vu s nghip cng nghip hoa, hin ai hoa t nc.
o Huy ng qua knh NSNN
Se la iu kin quan trong giai quyt nhu cu thu chi cua Nha nc v
tiu dung thng xuyn, chi u t phat trin kinh t theo hng cng nghip
hoa, hin ai hoa. Vic huy ng qua knh NSNN phai da vao thu, phi, l phi,
phat huy tim nng vn t cac ngun tai nguyn quc gia, t vay n .trong o
thu thu va phi vn la ngun thu quan trong nht.
- Huy ng vn qua thu, phi , l phi: tng cng hn na hiu qua
huy ng vn qua thu, phi, l phi cn phai m rng din thu thu, quy inh mc
thu sut mc va phai, hp ly nhm thuc y cac doanh nghip, dn c m
rng u t, m rng din thu thu thu nhp ca nhn anh thu thu nhp vi
khoan li tc thu t vn, chuyn hn sang c ch i tng np thu t khai va
np trc tip vao KBNN.
- M rng phat hanh trai phiu Chinh phu tao ngun vn cho s nghip
cng nghip hoa, hin ai hoa nn kinh t. Vay n dn tao ngun vn cho u t
la hin tng binh thng cua moi nha nc. Vay n dn tao ngun vn cho u
t phat trin co hai im li:
+Tng tit kim xa hi, tao thoi quen tit kim, tiu dung hp ly cho
ngi dn.
+ Nha nc co ngun vn u t phat trin kinh t ma khng phai phat
hanh tin, tranh c lam phat.

19
o Mun tng hiu qua vay n dn, cn chu
trong vao nhng vn sau:
+ a dang hoa cac hinh thc huy ng vn nh: Tin phiu, trai phiu,
phat hanh cac loai trai phiu v danh co th chuyn i t do, trai phiu cng
trinh co th chuyn i thanh c phiu, am bao vic ly lai d dang, nhanh gon.
+a dang hoa cac thi han vay vn qua trai phiu, chu yu tp trung huy
ng vn bng cac loai trai phiu trung va dai han, han ch va i ti chm dt
vay ngn han vi lai sut cao bu p bi chi Ngn sach.
- B tai chinh phat hanh trai phiu, Ngn hang nha nc ng ra t chc
u thu mua trai phiu (u thu ca v lai sut, khi lng mua va thi han),
xac inh mc lai sut vay hp ly, am bao co li cho ca chu s hu ln ngi
vay vn.
Xuc tin nhanh vic phat trin thi trng chng khoan:
Phat trin thi trng vn, thi trng chng khoan la mt trong nghng
yu t quyt inh phat trin kinh t cua mt quc gia trong Iu kin nn kinh t
hoat ng theo c ch thi trng. Vic hoan thin thi trng vn, thi trng
chng khoan se tao ra c ch thng thoang gia ngi co nhu cu vn u t vi
cac nha u t, gop phn huy ng ti a cac ngun vn nhan ri trong xa hi
cho u t phat trin kinh t. c bit vic phat trin thi trng chng khoan se
tao iu kin cho cac giao dich v chng khoan va chuyn i t chng khoan
sang tin mt c nhanh gon va thun tin.
o Huy ng vn qua cac t chc Tai chinh-Tin
dung
Trong nhng nm trc mt va ca v lu dai, cac t chc Tai chinh-Tin
dung vn la trung gian vn ln nht trong nn kinh t, bi vy phai coi trong va
tng cng hiu qua huy ng vn qua cac t chc nay. Giai phap o la:
- M rng hinh thc tit kim qua bu in, tao iu kin thun li cho
ngi dn co th gi tin tit kim bt ky luc nao, u vi s tin nhiu hay it.
- M rng cac hinh thc huy ng vn tit kim nh: Tit kim xy dng
nha , tit kim tui gia, tin dung tiu dung.

20
- Khuyn khich va tao iu kin thun li cho vic thit lp cac quy u
t, cac cng ty bao him, cng ty tai chinh thu hut co hiu qua cac ngun
vn, phat trin manh me hn na h thng cac Ngn hang, cac t chc tai chinh,
cac quy tin dung nhn dn.
- Cho phep phat hanh ky phiu thu ngoai t, phat hanh ky phiu, trai phiu
huy ng vn ngn han va trung han.
- Co chinh sach lai sut hp ly, khuyn khich va co bin phap bt buc
cac t chc tin dung phai co c cu d n hp ly gia d n cho vay ngn han
va d n cho vay dai han, trung han, nhm tao iu kin cho cac doanh nghip
huy ng vn cho u t chiu su, m rng qua trinh kinh doanh.
o Thuc y cac doanh nghip u t
Khai thac trit cac ngun vn trong cac doanh nghip, cac t chc kinh
t- chinh tri-xa hi t bo vn u t phat trin san xut.
- Kich thich, khuyn khich cac doanh nghip, cac t chc kinh t-chinh
tri-xa hi t bo vn u t phat trin san xut:
+ Khuyn khich cac doanh nghip nng cao kha nng tich tu va tp trung
vn, m rng vn t kt qua san xut kinh doanh cua minh
+ Khai thac va s dung co hiu qua moi tim nng vn hin co trong
doanh nghip, cho phep cac doanh nghip s dung linh hoat cac ngun vn, cac
loai quy, phuc vu kip thi yu cu san xut kinh doanh. Nha nc cn xy dng
c ch bao toan vn.
- Khuyn khich, tao iu kin cho cac doanh nghip t huy ng vn t
dn c, cac t chc tin dung, cac t chc ca nhn trong va ngoai nc ap
ng nhu cu san xut kinh doanh:
+ M cac hinh thc lin doanh, lin kt, hp ng, hp tac kinh doanh vi
cac i tac trong nc va nc ngoai.
+ Tng bc m rng c phn hoa, a dang hoa cac hinh thc s hu i
vi doanh nghip Nha nc. Cho phep cac doanh nghip c phat hanh c

21
phiu, trai phiu theo quy inh cua Chinh phu tim kim va huy ng vn cua
ca nhn nha u t trong va nc ngoai.
o Khai thac trit tim nng vn trong dn c
Khich thich ngi dn t bo vn u t cho Nha nc, cac t chc kinh t
vay tao ngun vn u t. Thc hanh tit kim trong toan xa hi, khuyn
khich va co chinh sach hng dn tiu dung hp ly, tao mi trng kinh doanh
thun li cho ngi dn bo vn u t.

1.2.3.2 Huy ng vn ngoai nc


Vic huy ng vn nc ngoai trong nhng nm trc mt vn c coi
la bin phap quan trong va lin quan n chinh sach i ngoai, quan h kinh t,
chinh tri gia Vit Nam vi cac nc, cac t chc quc t thu hut c
khoang 20-25 ty t nc ngoai cho n nm 2004. Chung ta co th ap dung cac
hinh thc sau:
o Thu hut ngay cang nhiu ngun vn u t
trc tip cua cac nha u t nc ngoai
V nguyn tc thu hut c ngun vn u t nay, trc ht phai
chng minh c nn kinh t ni ia la ni an toan cho s vn ng cua ng
vn va sau na la ni co nng lc sinh li cao hn nhng ni khac, co iu kin
cn va u thu hut vn u t nc ngoai. Do vy cn phai thc hin cac giai
phap sau:
- Tao lp mi trng kinh t- xa hi n inh va thun li cho s xm nhp
va vn ng cua dong vn u t nc ngoai. am bao tao lp va duy tri mi
trng kinh t n inh, oi hoi phai giai quyt nhiu vn ca v th ch chinh
tri, mi trng phap lut cung nh cach vn hanh quan ly nn kinh t, va thuc
y tng trng kinh t, cn phai:
+ Kim ch co hiu qua nan lam phat, gi ti l lam phat mc hp ly, va
am bao s n inh kinh t va thuc y tng trng kinh t.
+ Nha nc am bao tao lp mt mi trng kinh doanh thun li, binh
ng cho moi thanh phn kinh t.

22
+ y manh hn na va thc hin trit cng cuc cai cach v thu tuc
hanh chinh, cai thin mi trng phap ly cho s vn ng cua cac dong vn
nc ngoai.
- Duy tri va tng cng kha nng sinh li lu bn cua nn kinh t quc
dn.
- Xem xet cac hinh thc u ai u t, co quy hoach cu th, chi tit cac
nganh, cac linh vc, cac d an u tin u t.
o Khai thng m rng va hp thu trit cac
ngun vn u t gian tip t nc ngoai
- Tim kim khai thac trit cac ngun vin tr khng hoan lai, vin tr
nhn ao, vin tr phat trin chinh thc va vay n.
+ Tranh thu vn vay u ai theo th thc ODA vi thi han vay tng i
dai, lai sut thp, chu ng lp thm inh cht che cac d an cn goi vn ODA,
giai quyt tt cng tac giai ngn ngun vn vay a ky.
+ Khai thac ngun vn vay, tai tr a phng t cac t chc Quc t
(IMF, WB, ADB), c gng thng nht vi cac nc, t chc Quc t trong thi
gian sm nht cac vn ban khung v vay vn trong giai oan 2001-2010 co
d kin b tri s dung vn va rut vn.
+ Bn canh vic xuc tin s dung vay n, cn y manh vic quan ly n
qua han qua am phan gian n, thi im va m rng din chuyn i, mua ban
n.
- Phat hanh trai phiu quc t ra nc ngoai thu hut vn, phai c tinh
toan ky lng, vi lai sut cao va vi nhng khoan nay oi hoi u t phai thu li
nhun ngay, hoc thu lai cao mi co kha nng tra c n.
Trong iu kin nc ta hin nay, cn phai coi trong ca hai ngun vn
trong nc va nc ngoai. Trong o ngun vn trong nc gi vai tro quan
trong. Vic huy ng vn trong va ngoai nc phai c nhin nhn theo mt quy
trinh khep kin trn ca ba phng din: huy ng, s dung va quan ly. ng thi
am bao thng sut trn ca ba giai oan: Tich luy, huy ng, u t nhm at tc

23
lun chuyn va hiu qua cao nht. Co nh vy nc ta mi tranh c tinh
trang khung hoang n va am bao cho nn kinh t xa hi phat trin lanh manh
va bn vng.

1.2.4Nhim vu cua Kho bac nha nc trong cng tac phat hanh va thanh
toan trai phiu chinh phu, cng tac quan ly va s dung vn.
1.2.4.1 Nhim vu phat hanh va thanh toan
Hang nm cung vi vu NSNN lp k hoach phat hanh va thanh toan (gc,
lai) TPCP tng hp k hoach NSNN, trinh Chinh phu va Quc hi ph duyt.
T chc in, bao quan, chuyn giao trai phiu cho cac n vi c giao
nhim vu phat hanh trai phiu, bao am an toan tuyt i.
T chc ban, thanh toan TPCP, bao am nhanh chong chinh xac, thun li
cho ngi mua theo ung ch quy inh.
Phi kt hp vi cac c quan chc nng nh bao ai, cac ban nganh, oan
th tuyn truyn su rng trong cng chung ni dung mi t phat hanh,
ngi dn hiu va ung h chu trng, chinh sach cua ang va nha nc.
Tp trung y u, kip thi toan b s tin thu v ban trai phiu vao
NSNN.
Thc hin ch bao cao inh ky, bao cao tng hp sau khi kt thuc t
phat hanh va thanh toan TPCP.

1.2.4.2 Cng tac Quan ly va s dung vn


Quan ly cac khoan vay n trong nc cua Chinh phu phai c thc hin
t khu xac inh s tin cn vay (cn phat hanh trai phiu) n vic thc hin
cac khoan phai vay va cac khoan phai thanh toan cho s vn a vay.
Theo Quy ch phat hanh cac loai trai phiu Chinh phu ban hanh theo Nghi
inh 01/2000/N-CP ngay 13/01/2000 cua Chinh phu iu 16 co ghi Toan b
cac khoan vay t tin phiu kho bac c tp trung vao ngn sach trung ng,
ngn sach trung ng am bao ngun thanh toan tin phiu kho bac khi n han;
iu 21 co quy inh : Toan b khoan vay t trai phiu kho bac c tp trung

24
vao NSNN s dung cho cac nhu cu chi theo d toan NSNN a c Quc
hi ph duyt; iu 26 co quy inh Cac khoan vay t trai phiu u t huy
ng vn cho cng trinh c tp trung vao NSNN( NSTW va NS tinh) cp
phat cho cng trinh a c Thu tng Chinh phu ph duyt phng an phat
hanh
Do i tng vay la Nha nc, Nha nc phai tra ca vn va lai, do vy
vic s dung vn vay cung phai tinh n hiu qua kinh t ma vn o mang lai,
tranh lang phi, giam bt ganh nng tra n cho Nha nc, trn tinh thn o, s
tin thu c do phat hanh trai phiu Chinh phu ma co, ngoai phn bu p bi
chi NSNN, con phai gianh ra mt phn ang k u t cho cac cng trinh
trong im kinh t cua Nha nc.

1.2.5Phat trin thi trng trai phiu kho bac huy ng vn cho Ngn
sach Nha nc
Chinh sach huy ng vn cua Nha nc la mt trong nhng b phn quan
trong trong chinh sach tai chinh quc gia, no anh hng trc tip n cac hoat
ng tai chinh - ngn sach, tinh hinh lam phat va n inh tin t, cuc khung
khoang tai chinh tin t cua cac nc ng nam a thi gian qua a anh hng
trc tip n tc thu hut vn u t nc ngoai vao nc ta. Chinh vi vy,
huy ng vn cho NSNN nhm gop phn bu p bi chi NSNN, u t phat
trin c s vt cht ky thut cho nn kinh t, gop phn tich cc chng lam phat,
n inh chinh sach tin t, con ng tt yu la phai khai thac ti a cac ngun
vn tin t nhan ri trong nn kinh t, trc ht la cac ngun vn nhan ri trong
cac tng lp dn c. Mc du vic khai thac ngun vn nay con co nhng kho
khn, han ch song no se la tim nng rt to ln va co y nghia chin lc trong
s nghip cng nghip hoa va hin ai hoa t nc.
Ngun thu t ban tin phiu, trai phiu kho bac a gop phn quan trong vao
vic bu p bi chi NSNN va b sung ngun vn cho cac cng trinh trong im
cua nha nc, s lng phat hanh hang nm u tng nhanh nu nh nm 1991
la 100% thi nm 1994 la 154% va nm 1996 la 110%; nm 2000 la 209,8%; nm
2002 la 210%. Quan h co vay, co tra cua Nha nc a nng cao trach nhim cua
cac c quan tai chinh cac cp trong vic quan ly va iu hanh NSNN, chu ng

25
tng tim lc cho NSNN va tng bc lam lanh manh hoa nn tai chinh quc
gia. Chinh sach khuyn khich phat trin thi trng vn trong nc a duy tri
thng xuyn vic phat hanh trai phiu kho bac qua h thng ban le cua KBNN
va u thu (ban bun) qua Ngn hang Nha nc, ng thi m rng dn cac i
tng mua. Phng thc phat hanh va thanh toan trai phiu a tng bc c
cai tin ngoai vic phat hanh trc tip qua h thng KBNN nc va u thu qua
Ngn hang Nha nc, KBNN a phi hp vi cac nganh, cac ia phng phat
hanh trai phiu huy ng vn u t cho cac cng trinh trong im; ng
dy tai in 500 KV, thuy in YALY, xi mng Hoang thach... cac cng trinh ha
tng c s, mc du kt qua con nhng han ch nhng a khng inh y la mt
hng i ung n trong chin lc huy ng vn phuc vu cng cuc phat trin
kinh t - xa hi cua t nc.
Cac hinh thc trai phiu va phng thc thanh toan lai cung a c cai
tin va hoan thin, KBNN a phat hanh loai trai phiu khng ghi tn ngi mua
va in sn cac mnh gia, tra lai inh ky va c thanh toan rng rai trong ca nc
va c chuyn nhng, tha k, th chp, cm c trong cac quan h tin dung.
Bn canh nhng thanh cng va kt qua at c cua KBNN trong vic
huy ng vn di hinh thc phat hanh trai phiu Chinh phu, cng tac huy ng
vn nhng nm va qua cung con co nhng tn tai, han ch th hin qua cac
mt:
- Quy m huy ng vn con qua nho be, ngun vn nhan ri trong dn c
con nhiu tim nng, s vn a huy ng cha tng xng vi nhu cu s dung
cua NSNN va tim nng ngun vn sn co trong nn kinh t.
-Vic phat hanh trai phiu KBNN mi chi dng lai thi trng s cp, thi
trng th cp vn cha c hinh thanh, cha tao iu kin cho vic trao i,
mua ban cac loai trai phiu kho bac , no a han ch trc tip n kha nng phat
hanh va lu thng cac loai chng khoan. Trai phiu kho bac trung han va dai
han, cha ap ng c nhu cu vn u t phat trin cua NSNN i vi cac
cng trinh quan trong cua nn kinh t.

26

1.3 Cac hinh thc huy ng vn cua Kho bac nha nc di hinh
thc trai phiu Chinh phu
Huy ng vn trong nc cua Chinh phu chu yu c thc hin di
hinh thc trai phiu Chinh phu. Trai phiu Chinh phu la chng chi vay n cua
Chinh phu co thi han, co mnh gia, co lai do B Tai chinh phat hanh.

1.3.1Trai phiu kho bac


Trai phiu kho bac la loai trai phiu co thi han t 1 nm tr ln, dung
huy ng vn bu p thiu hut NSNN, ap ng nhu cu chi u t phat trin
trong k hoach NSNN c duyt.
Noi ngn gon trai phiu KBNN la mt chng t cam kt cua nha nc i
vi ngi cho vay v vic thanh toan mt s tin xac inh, vao mt ngay a xac
inh trong tng lai vi mt mc lai c inh trong nhng thi han xac inh
trc.

1.3.2Trai phiu Chinh phu


Trai phiu Chinh phu bao gm trai phiu ky danh, trai phiu v danh. Trai
phiu ky danh la loai trai phiu co ghi tn c quan, n vi, ca nhn (goi tt la
ngi mua trai phiu) trn chng chi trai phiu hoc ng ky tn tai c quan phat
hanh trai phiu. Trai phiu v danh la loai trai phiu khng ghi tn ngi mua
trn chng chi trai phiu, ng ky tn tai c quan phat hanh.
o Trai phiu Chinh phu co 3 hinh thc chu yu
sau:
+ Tin phiu kho bac: la loai trai phiu ngn han di 1 nm, dung huy
ng vn bu p thiu hut NSNN tam thi trong nm tai chinh.
+ Trai phiu kho bac: la loai trai phiu co thi han t 1 nm tr ln, dung
huy ng vn bu p thiu hut NSNN, ap ng nhu cu chi u t phat trin
trong k hoach NSNN c duyt.
+ Trai phiu cng trinh: la loai trai phiu co ky han t 1 nm tr ln, dung
huy ng vn cho tng cng trinh cu th theo k hoach u t cua Nha nc,
trai phiu cng trinh bao gm. Trai phiu cng trinh huy ng vn cho cac cng

27
trinh cua Trung ng do B Tai chinh bao lanh thanh toan, trai phiu huy ng
vn cho cac cng trinh ia phng do ngn sach ia phng bao lanh thanh toan.
Tuy theo tng t phat hanh, trai phiu Chinh phu co nhng mnh gia
khac nhau c in sn trn chng chi trai phiu, hoc khng in sn trn t trai
phiu, nhng c c quan phat hanh ghi trn chng chi trai phiu hoc giy s
hu trai phiu theo nhu cu cua ngi mua trai phiu.
o Lai sut trai phiu
Lai sut trai phiu do B Tai chinh quy inh cho tng t phat hanh, sau
khi a thoa thun vi Ngn hang Nha nc am bao cho ngi mua trai phiu
c hng lai sut thc cng vi chi s trt gia theo mt trong cac phng
thc sau:
+ Lai sut c inh ap dung cho ca ky han phat hanh
+ Lai sut ap dung tng nm trong thi han phat hanh
+ Lai sut chi ao t chc u thu chon lai sut phat hanh.
Quan ly cac khoan vay n trong nc cua Chinh phu c thc hin t
khu xac inh s tin cn phai vay n vic thc hin cac khoan vay va cac
khoan phai thanh toan.
+ Xac inh s tin cn vay: Cac khoan vay trong nc cua Chinh phu chiu
anh hng quyt inh cua 2 nhn t kha nng cho vay va kha nng tra n ca gc
va lai cua Chinh phu, vi vy khoan vay cua Chinh phu bao gi cung co gii han,
kha nng cho vay tuy thuc vao kha nng tao ra thu nhp, cach thc va mc
s dung thu nhp cua cac chu th kinh t, xa hi, kha nng tra n cua Chinh phu
lai phu thuc vao kha nng huy ng ngun lc tai chinh cua nha nc di hinh
thc bt buc, kha nng nay lai phu thuc vao tc tng trng kinh t va hiu
qua cua qua trinh san xut kinh doanh, kha nng co s dung hiu qua vn vay
hay khng cua Chinh phu, cach thc xac inh mc lai sut cua cac khoan tin
vay.
nc ta vic xem xet gii han s tin phai vay cua Chinh phu la cn c
vao mc thiu hut cua NSNN do gia tng cac khoan chi cho u t phat trin

28
kinh t ma chu yu la chi cho vic xy dng, cai tao cac c s ha tng kinh t xa hi va kha nng hoan tra vn vay cua cac cp ngn sach.
T chc quan ly vic phat hanh trai phiu Chinh phu phai c tin hanh
theo tng t, trc mi t phat hanh 7 ngay B Tai chinh thng bao trn cac
phng tin thng tin ai chung v mc phat hanh, thi han, lai sut, mnh gia,
ia im phat hanh, quyn li ngi mua trai phiu cung nh th thc thanh toan
gc va lai. i vi trai phiu cng trinh cac b, nganh, UBND tinh, thanh ph
mun phat hanh phai co cac iu kin sau: Cng trinh a c ghi trong k
hoach u t cua Nha nc, d an u t a c cac cp co thm quyn ph
duyt, co phng an phat hanh trai phiu c B Tai chinh ph duyt am bao
thu hi vn tra n ca gc va lai theo ung thi gian quy inh, co n nghi
c B Tai chinh cho phep phat hanh trai phiu cng trinh.
+ V phng thc phat hanh: i vi tin phiu kho bac c thc hin
theo quy ch u thu, cac t chc trung thu c ban lai tin phiu trc tip cho
cac i tng va c hng chit khu theo quy inh, ngoai ra cac n vi kho
bac trc tip t chc ban le tin phiu kho bac cho cac i tng c quyn mua
trai phiu kho bac. i vi trai phiu kho bac, trai phiu cng trinh vic phat
hanh c tin hanh theo 3 phng thc: Phat hanh trc tip qua KBNN, phat
hanh qua ai ly (cac ngn hang thng mai, cac cng ty tai chinh, cng ty bao
him) co t cach phap nhn, co vn hoat ng t 5 ty ng tr ln va phai np
tin ky quy vi mc 50% tng gia tri trai phiu, phat hanh theo phng thc u
thu.
o Quan ly cng tac thanh toan trai phiu Chinh
phu
+ V nguyn tc: i vi tin gc trai phiu c thanh toan 1 ln khi n
han, nu thanh toan trc han thi gian mua trai phiu di 12 thang thi khng
co lai, t trn 12 thang n di 24 thang thi c hng lai xut cua 1 nm, nu
n ky han thanh toan ma chu s hu khng n thanh toan thi c chuyn s
sang ky han mi nu KBNN ang phat hanh, nu trong thi im o KBNN
khng phat hanh thi chuyn sang tai khoan qua han, n t phat hanh tip thi
chuyn ht s d trn tai khoan trai phiu qua han sang trai phiu chuyn s cua

29
t phat hanh mi.
+ Phng thc thanh toan: i vi trai phiu KBNN phat hanh qua Ngn
hang Nha nc thi B Tai chinh chuyn vn cho Ngn hang Nha nc Trung
ng thanh toan. i vi tin phiu kho bac, trai phiu kho bac do KBNN trc
tip phat hanh hoc phat hanh qua ai ly thi c thanh toan tai cac n vi
KBNN ni phat hanh.
- S nghip vu phat hanh, thanh toan trai phiu:
S 1.1. Quy trinh ban trai phiu:

(3)

Thu quy
(4)

Ngi mua
(1)

(2)
K toan

(1) Ngi mua lp phiu mua trai phiu, ghi y u cac yu t trn phiu
mua (theo mu in sn cua Kho bac )
(2) K toan nhn c phiu mua tin hanh:
- Kim tra va ky tn trn phiu mua
- Soan tng loai trai phiu cho ung vi s tin
- Vit cac yu t ln t trai phiu
- yu cu khach hang ky ch ky mu ln phn cung cua t trai phiu
- Chuyn cho thu quy phiu mua va t trai phiu theo ng dy ni b
(3) Thu quy thu tin, ghi s quy, ky tn va ong du O a thu tin O ln
phiu mua va kim tra cac yu t ghi trn t trai phiu (ho tn, s chng minh
th,) giao tra t trai phiu cho khach hang
(5) Thu quy va k toan i chiu s liu cui ngay

30

S 1.2: Quy trinh thanh toan trai phiu

(3)
Ngi chu s
hu
(1)

Thu quy
(4)

(5)

(2a)

K toan
(2b)
Ngn hang

(1) Ngi s hu trai phiu ghi cac yu t ln t phiu thanh toan, sau o
np t phiu thanh toan, chng minh th, giy uy quyn (nu co) k toan kim
tra i chiu, ct goc, tinh s tin gc, lai phai tra.
(2a) trng hp thanh toan bng tin mt k toan chuyn t trai phiu va
phiu thanh toan cho thu quy.
(2b) Trng hp thanh toan bng chuyn khoan k toan vit uy nhim chi,
sec gi Ngn hang (ni ngi s hu trai phiu m tai khoan) chuyn cho
ngi s hu ngay trong ngay.
(3) Thu quy nhn c t trai phiu va phiu thanh toan, tin hanh tra tin
cho ngi chu s hu, ghi s quy, ky tn va ong du Oa tra tinO ln phiu
thanh toan, sau o chuyn t trai phiu va phiu thanh toan cho k toan.
(4) K toan nhn c t trai phiu va phiu thanh toan t b phn thu
quy ghi nht ky quy, bang k thanh toan va s k toan lin quan.
(5) Thu quy va k toan i chiu s liu cui ngay

1.4 S phat trin cua hinh thc trai phiu Chinh phu VN
Trong qua trinh phat trin cua nn kinh t hang hoa cua loai ngi a dn
dn hinh thanh va phat trin cac hinh thc trng dung, ong gop hoc vay n
gia cac bn tham gia trong qua trinh mua, ban, u t vn hay ong gop cho

31
nhng li ich cua quc gia, phng phap c ghi nhn gia tri vn u t va cho
vay vi cac tn goi nh cng trai, c phiu, tin phiu, trai phiu...
Lich s a ghi nhn mt hinh thc nhn n c ra i u tin th ky
th VII tai Y vi phng phap gian n la ngi i vay a cho ngi vay mt
t giy nhn n trong o co ghi ro s tin vay tin lai nu co va ngay tra n tin
vay do hai bn thoa thun t giy nhn n o n nay goi la ky phiu.

1.4.1Giai oan khang chin


nc ta, trong thi ky u lp nc va gi nc, Chinh phu cung a ap
dung cac hinh thc cng phiu huy ng s ong gop va vay cua dn tng
cng ngun lc tai chinh phuc vu cho cac muc tiu chinh tri, qun s va phat
trin kinh t t nc trong tng thi ky. Sau khi gianh c chinh quyn,
giai quyt nhng kho khn v mt tai chinh, ngay 16/7/1946 Chinh phu Vit
Nam Dn Chu Cng Hoa a ra sc lnh s 122 cho phep Uy ban hanh chinh
Nam b phat hanh cng trai vay cua dn 5 triu ng, lai ng nin khng qua
5% phuc vu cho cuc khang chin chng thc dn Phap Nam b. Nm
1948, Bac H ky sc lnh s 160-SL ngay 14/4/1948 cho phep phat hanh trong
toan quc Cng trai khang chin. Nhm mt la: Huy ng s tin nhan ri
trong dn phuc vu san xut va chin u; hai la: Dung cng phiu khang
chin nh mt th tin d tr vi lai sut 3%, thi han tra lai 5 nm, n nm
1950, trn tinh thn tng ng vin, Chinh phu cho phep phat hanh loai OCng
trai quc giaO ghi bng thoc am bao gia tri s tin vay lai sut 3% thi han 5
nm (Sc lnh s 139-SL ngay 19/9/1950).

1.4.2Thi ky xy dng t nc
Thi ky xy dng t nc, tng cng huy ng vn phuc vu cho nhu
cu u t phat trin, a t nc thoat khoi ngheo nan, lac hu nhanh chong
hi nhp cng ng quc t. Ngay 25/11/1983 Chinh phu ban hanh phap lnh v
vic phat hanh OCng trai xy dng T QucO bng ng Vit Nam, bng thoc,
bng ngoai t thi han cng trai la 10 nm, 5 nm, am bao bng mt s mt
hang chin lc. Vi muc ich cai thin tinh hinh tai chinh - ngn sach gop phn
n inh va phat trin kinh t - xa hi.

32
1.4.3Khi thanh lp h thng KBNN
Khi h thng Kho bac Nha nc mi c thanh lp, vi chc nng va
nhim vu chu yu la quan ly quy NSNN. Thc hin nhim vu huy ng vn cho
NSNN va cho u t phat trin: phat hanh cac hinh thc tin phiu, trai phiu cua
Chinh phu vi nhiu hinh thc, cac loai ky han, lai sut khac nhau, nhm huy
ng cac ngun vn nhan ri trong xa hi, ma chu yu la ngun vn trong dn
c bu p thiu hut NSNN va tng cng ngun vn cho u t phat trin. Cu
th la: Cac loai tin phiu Kho bac thi han di 12 thang thng c phat hanh
bu p khoan thiu hut ngn sach tam thi khi ngun thu cha n han, cac
loai trai phiu KBNN co thi han dai hn c dung bu p bi chi NSNN
hang nm. Cng trai Nha nc c phat hanh theo t, nhm thu hut vn thc
hin cac chng trinh kinh t - xa hi ln cua t nc.
- Ngay 13/3/1991 Nha nc phat hanh tin phiu KBNN cac loai thi han 3
thang, 6 thang, co ghi ia chi ngi mua, co lai thanh toan 1 ln ca gc va lai,
thanh toan trc han khng c tra lai.
- Ngay 15/7/1992 Chinh phu phat hanh tin phiu nhm xy dng ng
dy tai in 500 KW Bc - Nam thi han phat hanh 1, 2, 3 nm i tng bt
buc.
- Thang 11/1993 Nha nc phat hanh tin phiu tra lai trc thi han 6
thang, 12 thang.
T gia nm 1995 n nay, KBNN a phi hp vi Ngn hang Nha nc
thanh lp va a vao hoat ng thi trng u thu tin phiu kho bac, tao thm
mt knh huy ng vn mi cho NSNN, thi gian huy ng vn nhanh, lai sut
thp hn hinh thc ban le trai phiu, thun li cho ngi phat hanh va nha u
t. Ngoai ra, KBNN con phi hp vi va hng dn UBND cac tinh, cac B,
nganh xy dng an huy ng vn u t cho cac cng trinh thuc cac nganh:
Xi mng, thuy in; c s ha tng tinh Binh Thun, Tin Giang, Ca Mau, Khanh
Hoa, Lao Cai, Ha Ni, TP H Chi Minh vi s vn huy ng hang nghin ty
ng.
- Thang 5/1999, Nha nc phat hanh cng trai xy dng T quc ky han 5

33
nm lai sut 10% nm. Nhm huy ng vn u t c s ha tng cho 1000 xa
ngheo c bit kho khn.
- Nm 2001 Nha nc phat hanh trai phiu ky han 2 nm lai sut 6,8 ; 7 %
nm
- Nm 2002 Nha nc phat hanh trai phiu ky han 2 nm lai sut 7,1;7,4;
7,8 % nm
- Thang 5/2003 Nha nc phat hanh cng trai xy dng T quc Cng
trai giao duc ky han 5 nm lai sut 8%/ nm. Nhm huy ng vn u t
kin c hoa trng lp hoc...
-T thang 10/2003 n 15/12/2003 Nha nc phat hanh trai phiu Chinh
phu t 1 u t cho mt s cng trinh giao thng thuy li quan trong cua t
nc, gop phn hinh thanh va nng cp mt cach c ban h thng giao thng
thuy li nc ta trong 10 nm ti. ky han 5 nm lai sut 8,5 % nm.Thanh toan
lai hang nm ( 8,5% ),thanh toan gc khi u 5 nm.
Nm 2004 trai phiu Kho bac loai 2 nm phat hanh t 19/1/2004 lai sut
8,2%( u 2 nm ) lai sut 7,8%(u 1 nm).
T 15/4/2004 n 15/6/2004 Nha nc phat hanh trai phiu Chinh phu t
2 ky han 5 nm thanh toan lai hang nm ( 8,5% ), thanh toan gc khi u 5 nm.
Ngay 26/7/1994 Chinh phu a ra Nghi inh s 72/CP v vic ban hanh
quy ch phat hanh trai phiu Chinh phu, kem theo Nghi inh nay la Thng t 75TC/KBNN ngay 14/9/1994 cua B Tai chinh O hng dn quy ch phat hanh va
thanh toan cac loai trai phiu Chinh phu. n nm 2000, Chinh phu ban hanh
Nghi inh s 01/2000N-CP ngay 13/1/2000 v Quy ch phat hanh trai phiu
Chinh phu (thay th cho N72/CP noi trn)

1.5 Cac nhn t anh hng n huy ng trai phiu C.Phu


Trong nhng nm qua, h thng KBNN a huy ng c mt lng vn
ln cho NSNN bng cac bin phap va hinh thc khac nhau (huy ng qua thu,
phat hanh trai phiu Chinh phu). Tuy nhin vic huy ng vn cua h thng
KBNN gp khng it kho khn. Do vy, huy ng ti a co hiu qua nht moi

34
ngun vn cho NSNN qua h thng KBNN oi hoi phai xem xet n nhng
nhn t anh hng n cng tac huy ng vn cua h thng KBNN.

1.5.1Cac nhn t khach quan


- Nhn t v kinh t: t khi nn kinh t nc ta chuyn sang c ch thi
trng, nn kinh t a tng trng ro rt. Tuy nhin nn kinh t vn mt cn i,
lac hu, ngun thu cho NSNN con thp anh hng ln n vic huy ng vn
cua KBNN.
- Nhn t v thu nhp: Thu nhp binh qun u ngi trong ca nc con
thp, ty l h oi ngheo con cao, tich luy trong dn c cha ln, cha ng u
ma chi tp trung vao mt s h, mt s doanh nghip t nhn. Trinh dn tri
thp nn vic phat hanh trai phiu Chinh phu cua Kho bac thu hut vn nhan
ri trong dn c cha at hiu qua cao.
- Nhn t lam phat: Do tinh hinh lam phat con ln, ng tin vn bi mt
gia, do vy rui ro la khng tranh khoi. Du lai sut cao nhng tin mt gia thi lai
sut khng bu c vn gc, ngi dn mua trai phiu Kho bac phai chiu lai
sut m. o la ly do khin ngi dn khng dam mao him bo tin vao mua trai
phiu Chinh phu. Do o, lam phat cung la mt nhn t anh hng ti vic huy
ng vn cua KBNN.

1.5.2Nhn t chu quan


- Nhn t lai sut: y la nhn t c ban anh hng ti vic huy ng
vn. Ngi dn mua trai phiu Chinh phu trc tin phai xem xet yu t lai sut
vi cho Nha nc vay cung la u t gian tip, ma u t phai sinh li, it nht la
sinh li o phai bng li tc binh qun cua cac nganh kinh t at c sau khi
bao toan vn. Song lai sut Chinh phu cha hp dn c ngi dn trong khi
ngi dn co thoi quen gi tit kim Ngn hang vi lai sut Ngn hang cao hn,
linh hoat hn, d rut vn hn.
Thc t a co nhiu t lai sut Ngn hang cao hn nn dn a rut tin ra
chiu khng hng lai quay sang gi tit kim Ngn hang. Hin nay lai sut

35
trai phiu Chinh phu a phn nao hp dn c dn chung, do vy vic huy ng
vn qua phat hanh trai phiu Chinh phu h thng KBNN a tng ln.
- Nhn t thng tin, tuyn truyn: Do thng tin, tuyn truyn con han ch,
cha t chc c mang li tuyn truyn rng rai trn ia ban ca nc, cha co
hoat ng Marketing chuyn su nn ngi dn cha quen vi trai phiu Chinh
phu. Tp quan cho Nha nc vay dai han cha hinh thanh vng chc trong dn
c nn ho cha tin vao tng lai cua vic mua trai phiu.
- Nhn t v t chc cng tac huy ng vn: Vic t chc phat hanh trai
phiu Chinh phu tai cac ia ban nh th nao cung la yu t quan trong co anh
hng ln ti vic huy ng vn.

36

Chng 2

2 THC TRANG HUY NG VN DI HINH THC TRAI

PHIU CHINH PHU KHO BAC NHA NC HA NI


2.1 Khai quat tinh hinh phat trin kinh t - xa hi ia ban thanh
ph Ha Ni & hoat ng cua KBNN Ha Ni
2.1.1Khai quat tinh hinh phat trin kinh t - xa hi ia ban thanh ph Ha
Ni
Ha Ni la Thu , la trung tm chinh tri, kinh t, vn hoa, xa hi cua ca nc,
nn Ha Ni tp trung nhiu c quan Nha nc quan trong nh Uy Ban K
hoach Nha nc, B Tai chinh, B Vn hoa, nhiu trng ai Hoc ln u
nganh cua toan quc nh ai Hoc Kinh t quc dn, Hoc Vin Ngn Hang. Nn
trinh dn tri, tng lp tri thc chim ti l cao, i sng vt cht cua ngi dn
tng i n inh. Do vy moi chinh sach ch cua Nha nc u c ngi
dn hng ng ung h. c bit i vi cng tac huy ng vn thng qua cac
hinh thc nh phat hanh Cng trai Xy dng T quc, Cng trai Giao duc, Trai
phiu Giao thng thuy li ap ng nhu cu chi tiu (con thiu hut ) cua Chinh
phu, han ch lam phat, thuc y cho u t phat trin cua t nc u c
ngi dn cua Thu Ha Ni tham gia nhit tinh.

2.1.2Khai quat v s ra i va phat trin cua Kho bac Nha nc Ha Ni


2.1.2.1 V c cu t chc cua Kho bac Nha nc Ha Ni
Kho bac Nha nc Ha Ni trc thuc Kho bac Nha nc, v t chc b
may KBNN Ha Ni co 14 KBNN Qun ,huyn va Vn phong KBNN thanh ph.
Vn phong Kho bac Nha nc thanh ph gm co 11 phong nghip vu nh sau :
phong T chc can b, phong Hanh chinh Tai vu Quan tri, phong K toan,
phong K hoach, phong Kho quy, phong Kim tra- Kim soat, phong Thanh toan
Vn u t TW 1, phong Thanh toan Vn u t TW 2, phong Thanh toan Vn
u t TW 3, phong Thanh toan Vn u t ia phng.

2.1.2.2 V thc hin chc nng va nhim vu cua KBNN Ha Ni


Thc hin ng li i mi toan din cua ang ta, nht la trong linh vc

37
quan ly kinh t, ang va Nha nc ta chu trng phat trin nn kinh t thi
trng co s quan ly cua Nha nc theo inh hng xa hi chu nghia, phat huy
tim nng ni lc cua cac thanh phn kinh t , m rng hoat ng kinh t vi
nc ngoai. ng thi, trn giac quan ly vi m, ang va Nha nc ta khng
inh tinh tt yu phai phn inh ro rang chc nng quan ly cua cac c quan Nha
nc vi chc nng t chc san xut kinh doanh cua doanh nghip. Cac Tng
Cng ty ln c thanh lp theo quyt inh cua Chu tich Hi ng B trng
( nay la Thu tng chinh phu ) va Chu tich Uy ban nhn dn cac tinh, thanh phthng c goi la cac tng cng ty 90,91 theo nm thanh lp- ngay cang khng
inh tinh ung n trong chu trng ng li cua ang va Nha nc, a phat
huy tt nng lc t chc san xut kinh doanh , trn c s cac c ch chinh sach
ngay cang thng thoang hn, t chu hn.
Cung trong bc chuyn i quan trong o , ang va Nha nc quyt
inh tach nhim vu quan ly thu chi quy Ngn sach nha nc ra khoi chc nng
quan ly va kinh doanh tin t cua nganh Ngn hang. T o hinh thanh h thng
Kho bac Nha nc trc thuc B tai chinh theo quyt inh s 07/HBT ngay
04/01/1990 cua chu tich Hi ng B trng va nganh Kho bac Nha nc chinh
thc i vao hoat ng t ngay 01/4/1990.
Thi gian u , nganh Kho bac Nha nc c t chc thanh h thng
trc thuc B tai chinh, bao gm 3 cp : Cuc kho bac Nha nc Trung ng,
cac Chi cuc Kho bac Nha nc cac tinh ,thanh ph trc thuc Trung ng va
cac Chi nhanh Kho bac Nha nc cac qun , huyn , thi xa. n nm 1995,
theo Nghi inh s 25/CP ngay 05/4/1995, chc nng nhim vu cua Kho bac Nha
nc co nhng thay i, b sung quan trong, tn goi cua cac n vi Kho bac
cung thay i, theo th t tng ng ln lt la: Kho bac Nha nc Vit Nam
( Trung ng ), Kho bac Nha nc tinh, thanh ph va Kho bac Nha nc qun,
huyn.
Vai tro, chc nng cua h thng Kho bac Nha nc c quy inh tai
Nghi inh s 25/CP ngay 05/4/1995 cua Chinh phu nh sau:
Kho bac Nha nc la t chc trc thuc B tai chinh, co nhim vu giup
B trng B tai chinh thc hin chc nng quan ly Nha nc v quy Ngn sach

38
Nha nc ( bao gm ca quy ngoai t tp trung cua Nha nc ) ; quy d tr tai
chinh Nha nc; tin ,tai san tam thu, tam gi; huy ng vn cho Ngn sach Nha
nc va cho u t phat trin.
Kho bac Nha nc co nhim vu va quyn han sau:
Soan thao cac d an, vn ban phap quy v quan ly quy Ngn sach nha nc, quy
d tr tai chinh Nha nc, tin va tai san tam thu, tam gi B trng B Tai
chinh ban hanh kem theo thm quyn hoc trinh Thu tng Chinh phu quyt
inh;
Ban hanh cac vn ban hng dn v nghip vu hoat ng cua Kho bac Nha
nc;
Tp trung va phan anh cac khoan thu ngn sach Nha nc( bao gm ca
thu vin tr ,vay n trong nc va nc ngoai ). Thc hin iu tit s thu Ngn
sach Nha nc cho cac cp Ngn sach theo quy inh cua cp co thm quyn.
Thc hin chi tra va kim soat chi Ngn sach Nha nc theo tng i tng thu
hng, theo d toan Ngn sach Nha nc c duyt;
Kim soat va thc hin vic nhp, xut cac quy d tr tai chinh Nha
nc ,tin, tai san tam thu, tam gi va cac khoan tich thu a vao tai san Nha
nc theo quyt inh cua cp co thm quyn ;
M tai khoan, kim soat tai khoan tin gi va thc hin thanh toan, giao
dich bng tin mt, chuyn khoan vi cac c quan, n vi, ca nhn co quan h
giao dich vi Kho bac Nha nc;
T chc huy ng vn cho Ngn sach Nha nc va cho u t phat trin.
Thc hin nhim vu phat hanh trai phiu Chinh phu trong nc va ngoai nc
theo quy inh cua Chinh phu;
T chc k toan, thng k va bao cao quyt toan quy Ngn sach Nha
nc, quy d tr tai chinh Nha nc, tin va tai san tam thu, tam gi;
M tai khoan tin gi ( co ky han, khng ky han ) tai Ngn hang Nha
nc hoc Ngn hang thng mai quc doanh giao dich, thanh toan gia Kho
bac Nha nc vi Ngn hang thc hin mt s nghip vu Ngn hang theo s uy

39
nhim cua Thng c Ngn hang;
T chc thanh toan, iu hoa vn va tin mt trong toan h thng Kho bac
Nha nc, bao am tp trung nhanh, y u cac khoan thu, ap ng kip thi nhu
cu thanh toan , chi tra cua Ngn sach Nha nc;
Trong trng hp cn thit, khi ngun thu cha tp trung kip theo k
hoach, Kho bac Nha nc c s dung vn nhan ri, vay ngn han cua Ngn
hang Nha nc Trung ng giai quyt kip thi nhu cu chi cua Ngn sach
Nha nc. Vic vay ngn han Ngn hang nha nc theo quy inh hin hanh;
Lu gi, bao quan tai san, tin va cac chng chi co gia cua Nha nc, cua
cac c quan, n vi, ca nhn gi tai Kho bac Nha nc;
Khi phat hin n vi, t chc c thu hng Ngn sach Nha nc co s
vi pham ch quan ly tai chinh Nha nc thi Kho bac Nha nc c tam thi
inh chi vic chi tra thanh toan va bao cao vi cp co thm quyn x ly;
Thc hin nhim vu v hp tac quc t thuc linh vc Kho bac Nha nc;
T chc cng tac thanh tra, kim tra trong ni b h thng Kho bac Nha
nc;
T chc quan ly h thng thng tin, tin hoc trong toan h thng Kho bac
Nha nc;
Quan ly cng chc ,vin chc, vn va tai san thuc h thng Kho bac Nha
nc.
Mt khac ,ngay 26/11/1999 Chinh phu ban hanh Nghi inh s
145/1999/N- CP v t chc lai Tng cuc u t phat trin, theo o k t ngay
01/01/2000 cng tac kim soat thanh toan vn u t xy dng c ban c
chuyn giao cho h thng Kho bac Nha nc.Do o, khi lng cng tac nghip
vu cua Kho bac Nha nc cac cp a tng ln rt nhiu. Vi vic b sung nhim
vu nay, Kho bac Nha nc c Chinh phu giao cho toan b cng tac kim soat
cac khoan thu chi Ngn sach, oi hoi t chc b may phai c b tri sp xp
cho thich hp va hiu qua, c bit la cht lng cua i ngu can b, nht la can
b lanh ao va quan ly, phai c nng ln ap ng yu cu nhim vu ngay

40
cang cao hn.
Quy m hoat ng cua Kho bac Nha nc Ha Ni nhng nm qua tng
ln rt nhanh , th hin:
Bang 2.1: Mt s chi tiu v quy m hoat ng cua KBNN Ha Ni.
n vi: Ty ng
Chi tiu
S n vi giao dich
Doanh s hoat ng
S thu NSNN
S chi NSNN

Nm 1990
2.700
5.000
525
813

Nm 1995
3.800
98.100
5.965
4.230

Nm 2002
7.000
241.753
19.775
12.638

(Ngun: Bao cao tng hp nm 1990, 1995, 2002 cua KBNN Ha ni)
Co th khng inh rng quy m hoat ng cua KBNN Ha Ni lun tng
ln khng ngng, nm sau hn nm trc rt nhiu. T ngay thanh lp n nay
KBNN Ha Ni lun lun la n vi co khi lng hoat ng nghip vu ln nht
toan quc va lun hoan thanh tt cac nhim vu chinh tri c giao.
Trong nhng nm qua KBNN Ha Ni di s lanh ao cua B tai chinh,
Kho bac Nha Nc, Thanh uy, HND, UBND Thanh ph, s phi hp va tao
iu kin kip thi cua cac c quan, ban nganh cua Trung ng, KBNN Ha Ni
a co nhng kt qua ang ghi nhn trong cng tac Huy ng vn thng qua phat
hanh Trai phiu Chinh phu cho Ngn sach Nha Nc.

2.2 Thc trang vic hach toan k toan Trai phiu Chinh phu nhng
nm gn y tai KBNN Ha Ni
Kho bac Nha nc ngoai chc nng quan ly Nha nc v quy Ngn sach Nha
nc, cac quy Tai chinh nha nc va cac quy khac cua Nha nc c giao theo
quy inh cua phap lut, thi KBNN con co chc nng quan trong khac la thc
hin vic huy ng vn cho ngn sach Nha nc nhm b sung vn cho u t
phat trin cua t nc. Vic phat hanh tin phiu, trai phiu, cng trai va trai
phiu cng trinh ( goi chung la trai phiu Chinh phu ), c t chc thc hin
thng qua cac knh chu yu la : KBNN trc tip phat hanh ( TK 901 ), u thu
qua Ngn hang ( TK902 ) va phat hanh qua cac phng thc khac ( TK 903)

41
Vic hach toan k toan trai phiu Chinh phu hin nay c thc hin theo ( Ch
k toan ngn sach Nha nc va hoat ng nghip vu KBNN c ban hanh
kem theo quyt inh s 130/2003/Q-BTC ngay 18/08/2003 cua B trng B
tai chinh ( Q 130).
Chinh vi vy cng tac k toan phat hanh, thanh toan cng trai, trai phiu Chinh
phu i vi tng t phat hanh oi hoi ht sc chi tit , ti mi nhm phan anh
c y u ,kip thi s trai phiu phat hanh, s c thanh toan ung han
,trc han ,qua han.
Trai phiu phat hanh t 19/2/1999 n 15/5/1999.
S phat hanh trai phiu hach toan nh sau:
N TK 501
Co TK 901.05.01.xxx
Khi thanh toan trai phiu ung han hach toan nh sau:
Gc N TK901.05.01.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.05.02.xxxx
Co TK501
Khi thanh toan qua han hach toan nh sau
Gc N TK 909.05.01.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.05.02.9.xxx
Co TK 501
Nm 2000, phat hanh trai phiu 2 nm t 1/3/2000 n 14/7/2000 lai sut
7%/nm trai phiu phat hanh t nm 1997 tr v trc khng c chuyn s.
Trai phiu phat hanh t 1/3/1998 n 14/7/1998 nu khng thanh toan c
chuyn tip sang loai mi phat hanh t 1/3/2000n 14/7/2000.

42
S phat hanh trai phiu c hach toan nh sau:
N TK 501
Co TK 901.06.01.xxx
Loai phat hanh mi khi thanh toan ung han Hach toan nh sau:
Gc N TK 901.06.01.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.06.02.xxx
Co TK 501
Khi thanh toan qua han hach toan nh sau:
Gc N TK 909.06.01.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.06.02.9.x.x
Co TK 501
Loai trai phiu chuyn i hach toan nh sau:
Gc N TK 901.06.11.xxx
Co TK501
Lai N TK 612.06.12.xxx
Co TK 501
Nm 2001 Phat hanh trai phiu 2nm t 2/4/2001 n 15/9/2001
Trai phiu phat hanh t 2/4/1999 n 15/5/1999 nu khng thanh toan thi c
chuyn s sang loai mi phat hanh t 2/4/2001 n 15/9/2001.
Phat hanh mi hach toan nh sau:
N TK 501
Co TK 901.08.01.xxx

43
Khi thanh toan ung han hach toan nh sau:
Gc N TK 901.08.01.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.08.01.xxx
Co TK 501
Khi thanh toan qua han hach toan nh sau:
Gc N TK 909.08.01.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.08.01.9.x.x
Co TK 501
Loai trai phiu chuyn s hach toan nh sau:
Gc N TK 901.08.11.xxx
Co TK 501
Lai N TK612.08.11.xxx ( 1 nm)
Lai N TK 612.08.12.xxx ( 2 nm )
Co TK 501
Nm 2002 Phat hanh trai phiu 2 nm t 18/1/2002 n 9/4/2002 lai sut
7,1%/nm. Nhng trai phiu n han khng thanh toan khng c chuyn s
Phat hanh trai phiu hach toan nh sau:
N TK 501
Co TK 901.09.01.xxx
Khi thanh toan ung han hach toan nh sau:
Gc N TK 901.09.01.xxx
Co TK 501

44
Lai N TK 612.09.01.xxx (1 nm)
N TK 612.09.02.xxx (2nm )
Co TK 501
Nm 2003 phat hanh trai phiu 2 nm lai sut 8,2%/nm t 20/1/2003 n
29/4/2003. Nhng trai phiu n han vao thi im nay nu khng thanh toan thi
c chuyn s vao t phat hanh nay
Thanh toan trai phiu ung han hach toan nh sau:
Gc N TK 901.10.01.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.10.01.xxx ( 1 nm )
N 612.10.02.xxx ( 2nm )
Co 501
Trai phiu chuyn s hach toan nh sau:
Gc N TK 901.10.11.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.10.11.xxx ( 1 nm )
N TK 612.10.12.xxx ( 2nm )
Co TK 501
Cng trai Giao Duc phat hanh t 5/5/2003 n 23/5/2003 lai sut 8%/nm thi
han 5 nm.u 5 nm rut ca Gc + Lai ( khng thanh toan trc han )
Khi phat hanh cng trai Giao duc hach toan nh sau:
N TK 501
Co TK 901.11.01.xxx
Thanh toan cng trai ung han

45
Gc N TK 901.11.01.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.11.01.xxx
Co TK 501
Trai phiu Chinh phu t 1 phat hanh bng tin Vit Nam: phat hanh t thang
10/2003 n 15/12/2003 theo Q 156/2003/Q- BTC thi han 5 nm lai sut
8,5%/nm. Lai linh hang nm. u 5 nm c thanh toan Gc.Khng thanh toan
trc han bt ky trng hp nao.
Trai phiu ghi danh c thanh toan tai ni phat hanh. trai phiu v danh c
thanh toan tai cac KB trn ca nc
Trai phiu Chinh phu phat hanh bng USD lai sut 3,5%/nm thi han 5 nm Lai
linh hang nm.u 5 nm c thanh toan Gc. Khng thanh toan trc han bt
ky mt trng hp nao.Trai phiu v danh va ghi danh c thanh toan tai ni
phat hanh
Khi phat hanh Trai phiu Chinh phu t 1 hach toan nh sau:
Phat hanh bng tin Vit Nam
N TK 501
Co TK 901.12
Phat hanh bng tin USD
N TK 521
Co TK 901.13
Thanh toan trai phiu Chinh phu ung han bng tin Vit Nam
Gc N TK 901.12
Co TK 501
Lai N TK 612.12

46
Co TK 501
Thanh toan trai phiu Chinh phu ung han bng tin USD
Gc N TK 901.13
Co TK 521
Lai N TK 612.13
Co TK 521
Nm 2004 phat hanh trai phiu 2 nm t 19/1/2004 lai sut 8,2%/ nm (u 2
nm), u 1 nm lai sut 7,8% /nm
Trai phiu qua han ngay 27,28 /12/2003 khng c chuyn s vao
27,28/12/2003 (vi nm 2003 phat hanh n 26/12/2003 ) ma c chuyn s
vao ngay u cua t phat hanh nay ( t phat hanh 19/1/2001 lai sut 8,2%/
nm).
Trai phiu nm 2002 n han vao thi im phat hanh trn c chuyn s vao
t phat hanh 19/1/2004 lai sut 8,2% (phat hanh bng ng Vit Nam khng
chuyn khoan).
t phat hanh trai phiu 19/1/2004 hach toan nh sau:
Khi phat hanh mi
N TK 501
Co TK 901.13.01.xxx
Khi thanh toan ung han
Gc N TK 901.13.01.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.13.01.xxx ( 1 nm )
N TK 612.13.02.xxx (2nm )
Co TK 501

47
Trai phiu chuyn s hach toan nh sau:
Gc N TK 901.13.11.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.13.11.xxx (1 nm )
N TK 612.13.12.xxx (2 nm )
Co TK 501
Trai phiu Chinh phu t 2 phat hanh bng tin Vit Nam t 15/4/2004 n
15/6/2004 theo Q 28/2004/Q- BTC thi han 5 nm, thanh toan lai hang nm
(8,5%), thanh toan gc khi u 5 nm.
Trai phiu v danh thanh toan tai cac KB trn ca nc. Trai phiu ghi danh thanh
toan tai ni phat hanh.
Trai phiu Chinh phu t 2 phat hanh bng tin USD: lai sut 3,5%/nm thi han
5 nm lai linh hang nm. u 5 nm thanh toan gc.Trai phiu v danh + ghi
danh thanh toan tai ni phat hanh.
t phat hanh trai phiu 19/1/2004 hach toan nh sau:
Khi phat hanh mi
N TK 501
Co TK 901.13.01.xxx
Khi thanh toan ung han
Gc N TK 901.13.01.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.13.01.xxx ( 1 nm )
N TK 612.13.02.xxx (2nm )
Co TK 501
Trai phiu chuyn s hach toan nh sau:

48
Gc N TK 901.13.11.xxx
Co TK 501
Lai N TK 612.13.11.xxx (1 nm )
N TK 612.13.12.xxx (2 nm )
Co TK 501
Phat hanh trai phiu bng tin Vit Nam hach toan nh sau:
N TK 501
Co TK 901.14
Khi thanh toan ung han
Gc N TK 901.14
Co TK 501
Lai N TK 612.14
Co TK 501
Phat hanh trai phiu bng tin USD hach toan nh sau:
N TK 521
Co TK 901.15
Khi thanh toan ung han
Gc N TK 901.15
Co TK 501
Lai N TK 612.15
Co TK 501

49

S 2.1
HACH TOAN PHAT HANH THANH TOAN TRAI PHIU CHINH PHU

Tai khoan 901.xxx

Tai khoan 501

Thu tin ban


TP=TM
(1)
Tai khoan 901.xxx

Tai khoan 501

Thanh toan TP trc han


(2)

Tai khoan 501

Vi iu kin co lai

Tai khoan 612.xxx

Tai khoan 901.xxx

Thanh toan gc TP ung


han
(3)
Tai khoan 612.xxx
Thanh toan lai TP ung han
(4)
Tai khoan 909.xxx

Tai khoan 501

Thanh toan gc TP qua han


(5)
Tai khoan 612.xxx,909.xxx
Thanh toan lai TP qua han
(6)

50
o V c s vt cht
Qua gn 15 nm xy dng va trng thanh. H thng KBNN a khng
ngng cung c v moi mt. Cung vi s phat trin, ln manh cua h thng
KBNN, c s vt cht KBNN Ha Ni a phat trin khng ngng, n nay c s
vt cht a n inh; 100% n vi Kho bac trc thuc co tru s giao dich c ban
an toan; h thng may moc thit bi hin ai trong o thit bi tin hoc mi c
nng cp; h thng may tinh a c ni mang n KBNN qun huyn, nhm
ap ng y u cac thng tin nhanh nht phuc vu cho vic lanh ao, chi ao va
tng hp s liu bao cao cho KBNN cp trn.

2.3 Thc trang phat hanh trai phiu Chinh phu KBNN Ha Ni
T chc huy ng cac ngun vn tam thi nhan ri trong xa hi ap
ng nhu cu chi u t phat trin kinh t va bu p thiu hut NSNN, gop phn
han ch lam phat va y nhanh tc tng trng kinh t la nhim vu co y nghia
chin lc gop phn quan trong vic cng nghip hoa, hin ai hoa t nc.
y la mt trong nhng nhim vu trong tm cua h thng KBNN trong
thi gian va qua va nhng nm sp ti. Qua gn 15 nm hoat ng va phat
trin, cng tac huy ng vn cho u t phat trin di hinh thc phat hanh trai
phiu Chinh phu cua KBNN Ha Ni a at c mt s kt qua nht inh, song
cung co khng it nhng kho khn tr ngai k ca v c ch nghip vu cung nh
vic t chc trin khai thc hin cn c anh gia, tng kt va ng thi xac
inh ro vi tri vai tro cua KBNN trong cng tac huy ng vn va muc tiu cua
cng tac nay.
thc hin cac nhim vu phat trin kinh t - xa hi, KBNN c Nha
nc giao nhim vu thng xuyn phat hanh cac t tin phiu, trai phiu kho
bac huy ng vn cho NSNN va cho u t phat trin. Nhin chung cac hinh
thc huy ng vn ngay cang phong phu va a dang hn, thi han thanh toan dai
hn va lai xut huy ng co xu hng giam dn. Cung vi vic phat hanh tin
phiu, trai phiu huy ng cho NSNN, KBNN Ha Ni thc hin nhim vu phat
hanh trai phiu huy ng vn cho u t cac cng trinh trong im cua nn kinh
t.

51
2.3.1 Phat hanh tin phiu Kho bac
Nm 1991, tin phiu kho bac u tin c phat hanh, KBNN Ha Ni
c KBNN Trung ng giao cho ban tin phiu ng dy tai in 500 KV
Nam - Bc c bao am gia tri theo gia vang vi thi han 1 nm, 2 nm va 3
nm trn ia ban toan tinh. Do t chc tt cng tac phat hanh nn kt qua cua
t phat hanh a huy ng cho NSNN : 55,729 ty ng.
tng bc th ch hoa cng tac huy ng vn, ngay 26/7/1994, Chinh
phu a ban hanh Nghi inh s 72/CP v vic phat hanh trai phiu Chinh phu. T
thang 4 nm 1995, Kho bac Nha nc dng phat hanh tin phiu Kho bac ky han
6 thang, chuyn sang hinh thc phat hanh cac loai trai phiu Kho bac ky han 1
nm tr ln. y la mt bc tin quan trong trong qua trinh i mi va hoan
thin c ch huy ng vn qua h thng Kho bac Nha nc. Thi gian huy ng
vn dai hn a gop phn nng cao hiu qua s dung vn cho Ngn sach Nha
nc. Vi thi gian huy ng vn ngn cha tht phu hp vi thi gian thi cng
thc t va kha nng hoan tra vn cua cac cng trinh Nha nc u t. Do o vic
phat hanh tin phiu ngn han tao ra mt ganh nng tra n ln cho NSNN vao
ngay ao han.
Bang 2.2: Doanh s phat hanh trai phiu cua KBNN Ha Ni 2001 - 2003
n vi tinh: Ty ng
Chi tiu

Nm 2001

Nm 2002

Nm 2003

- K hoach giao

1.200

1300

900

- Thc hin

760

445

491

- at ty l %

63%

34%

55%

Ngun: Bao cao quyt toan cua KBNN Ha Ni 2001 - 2003


Vic huy ng vn di hinh thc phat hanh trai phiu Kho bac co nhiu
u th hn so vi cac hinh thc huy ng khac. Do o t nm 1999 n nay,
cng tac huy ng vn qua phat hanh trai phiu KBNN tip tuc c y manh
hn.
- Nm 1999: Thc hin Quyt inh s 05/1999/Q-BTC, ngay

52
25/04/1999 cua B trng B Tai chinh v vic phat hanh trai phiu, ky han 2
nm lai sut 7%/nm. Ha Ni c giao k hoach huy ng 2000 ty ng, a
thc hin 807 ty ng, bng 40% k hoach.
- Nm 2000: Thc hin Quyt inh s 28/2000/Q-BTC, ngay 25/02/2000
cua B trng B Tai chinh v vic phat hanh trai phiu, ky han 2 nm lai sut
7%/nm. Ha Ni c giao k hoach huy ng 1400 ty ng, a thc hin 598
ty ng, bng 42% k hoach.
- Nm 2001: Thc hin Quyt inh s 21/2001/Q-BTC, ngay 28/03/2001
cua B trng B Tai chinh v vic phat hanh trai phiu, ky han 2 nm lai sut
6,8%/nm. Ha Ni c giao k hoach huy ng 1200 ty ng, a thc hin 760
ty ng, bng 63% k hoach.
- Nm 2002: Thc hin Quyt inh s 03/2002/Q-BTC, ngay
15/01/2002 cua B trng B Tai chinh v vic phat hanh trai phiu kho bac, ky
han 2 nm lai sut 7,1%/nm. Ha Ni c giao k hoach huy ng 1300 ty
ng, a thc hin 445 ty ng, bng 34% k hoach.
- Nm 2003: Thc hin Quyt inh s 04/2003/Q-BTC, ngay
15/01/2003 cua B trng B Tai chinh v vic phat hanh trai phiu kho bac, ky
han 2 nm lai sut 8,2%/nm va Quyt inh s 74/2003/Q-BTC, ngay
28/05/2003 cua B trng B Tai chinh v vic phat hanh trai phiu kho bac, ky
han 2 nm lai sut 8,4%/nm. Ha Ni c giao k hoach huy ng 900 ty ng,
a thc hin 491 ty ng, bng 55% k hoach.

2.3.2 Phat hanh trai phiu Chinh phu (trai phiu cng trinh)
Cung vi vic phat hanh trai phiu huy ng vn cho ngn sach Nha
nc, Kho bac Nha nc a thc hin nhim vu phat hanh trai phiu huy ng
vn u t cho cac cng trinh trong im cua nn kinh t.
Ngay 24/9/2003, B chinh tri a ban hanh chi thi s 28-CT/TW va Uy ban
thng vu Quc hi ban hanh nghi quyt s 414/2003/NQ- UBTVQH; Thu
tng Chinh phu ban hanh Quyt inh s 182/2003/Q-TTg v vic phat hanh
trai phiu Chinh phu u t mt s cng trinh giao thng thuy li quan trong

53
cua t nc giai oan 2003 2010 nh: D an ng H Chi Minh, vanh ai
bin gii phia Bc, Hanh lang Cn Minh- Hai phong, cac cng trinh thuy li,
thuy in
Thc hin chu trng cua ang va Nha nc, Quyt inh cua Thu tng
Chinh phu , B Tai chinh a ban hanh Quyt inh 155 va Quyt inh 156/QBTC ngay 24/9/2003 v vic phat hanh trai phiu Chinh phu bng VND va bng
ngoai t t I/ 2003 va cng vn 10498/TC ngay 9/10/2003 v vic giao chi tiu
vn ng mua trai phiu cho Thanh ph Ha Ni. Ngay 13/10/2003, UBND
Thanh ph a ban hanh Quyt inh 6085/Q- UB giao chi tiu vn ng mua
Trai phiu Chinh phu cho cac qun huyn thuc Thanh ph Ha Ni.
Trong 2 thang (t ngay 15/10/2003 n 15/12/2003) Thanh ph Ha Ni t
chc phat hanh Trai phiu a hoan thanh vt mc chi tiu vn ng c giao,
chi trong 18 ngay t 15/10 2/11/2003 Thanh ph Ha Ni a huy ng c
80,5 ty ng/ 80 ty ng k hoach giao. n ngay 15/12/2003, kt thuc t I
phat hanh trai phiu Chinh phu, s thu Trai phiu Chinh phu trn ia ban qua
Kho bac NN Ha Ni la 164,7 ty ng at 205,8% k hoach va 17,708 triu USD
at 177,08% k hoach a ong gop c 17,2% tng s thu cua ca nc. S thu
trai phiu t nay tp trung chu yu thu vn ng t khi dn c va can b cng
chc trong cac doanh nghip, cac n vi hanh chinh s nghip, lc lng vu
trang nhn dn.
Nm 2004 B tai chinh quyt inh phat hanh trai phiu Chinh phu t II
b sung cho mt s cng trinh giao thng, thuy li quan trong cua t nc
nhm y manh vic phat trin kinh t xa hi, cai thin i sng nhn dn, am
bao quc phong an ninh.
t II/2004, thanh ph Ha Ni c giao chi tiu huy ng Trai phiu
Chinh phu la 116 ty ng va 10 triu USD.
Trong 2 thang (t ngay 15/4 15/6/2004) Thanh ph Ha Ni t chc phat
hanh Trai phiu Chinh phu a hoan thanh vt mc chi tiu huy ng c
giao, chi trong 13 ngay ( t ngay 15/4 28/4) a huy ng c 10,8 triu
USD/10 triu USD va sau 1 thang ( t ngay 15/4 18/5 ) a huy ng c 117

54
ty ng/116 ty ng. n ngay 15/6/2004, kt thuc t II /2004 phat hanh Trai
phiu Chinh phu, s thu Trai phiu Chinh phu trn ia ban qua Kho bac NN Ha
Ni la 195 ty ng/ 116 ty ng at 168% k hoach va 22,3 triu USD/10 triu
USD at 223 % k hoach c giao.
Kt thuc t phat hanh Trai phiu Chinh phu, Kho bac NN Ha Ni vn
tip tuc trin khai phat hanh Trai phiu Kho bac loai 2 nm vi 1 khi lng
cng vic con rt ln. S thu Trai phiu Kho bac n 16/6 mi at 439 ty
ng/700 ty ng k hoach giao.
Toan b khoan vay t trai phiu Chinh phu c tp trung vao kho bac
Nha nc s dung cho cac cng trinh va giai ngn theo tin thc hin cng
trinh. Khng s dung ngun vn phat hanh trai phiu cng trinh thanh toan
vn ngn sach Nha nc. Mc phat hanh va thi im phat hanh hang nm
c cn c vao nhu cu vn va tin thc hin cua cac cng trinh. KBNN Ha
Ni phat hanh trai phiu Chinh phu theo phng thc ban le huy ng n tng
ca nhn cua cac t chc kinh t, cac c quan oan th, lc lng vu trang, khi
cac ban nganh trong tinh, cng ng dn c. Co ch chinh sach khen thng
kip thi n cac T chc, n vi, ca nhn tham gia tich cc t vn ng mua
TPCP.

2.3.3 Cng trai Xy dng t quc


Nm 1999, thc hin Nghi quyt cua Quc hi va Chinh phu v vic phat
hanh cng trai xy dng T quc huy ng ngun vn u t cho thuy li va
xy dng cac cng trinh kt cu ha tng nng thn, vung su, vung xa, trc
mt la 1000 xa ngheo c bit kho khn. Kho bac Nha nc c B Tai chinh
giao nhim vu t chc phat hanh cng trai xy dng t quc n moi i tng
dn c, cac c quan, n vi va cac doanh nghip trn ia ban ca nc. Kho bac
Nha nc Ha Ni a tuyn truyn vn ng cac tng lp dn c, sau gn 2 thang
huy ng s cng trai phat hanh c 200 ty at 120 % so vi k hoach giao( k
hoach giao 166 ty). Cng trai xy dng T quc c bao am gia tri theo chi s
trt gia cng b hang nm, ky han 5 nm, lai xut nm 1999 la 10%.
Song song vi t phat hanh Trai phiu Chinh phu, t ngay19/5/2004 Kho

55
bac NN Ha Ni trin khai thanh toan Cng trai Xy dng T quc phat hanh
1999. Ban Giam c Kho bac NN Ha Ni a chi ao kip thi cac b phn nghip
vu nh:
-

T chc tp hun cho can b lam cng tac thanh toan cng trai Xy dng
T quc.

Bao cao Kho bac Nha Nc thao g nhng vng mc phat sinh trong
cng tac thanh toan cng trai.

Thng bao lich va hng dn thu tuc i vi khach hang thanh toan cng
trai khi lng ln( cac t chc tin dung, cac Tng cng ty ln) va thanh
toan cng trai phat hanh tai Kho bac NN Ha Ni va thanh toan cng trai
phat hanh tai cac ia phng khac.

Kt qua,sau cha y 1 thang (19/5 16/6) a thanh toan c tng s


tin la 2.589,9 ty ng, Kho bac NN Ha Ni lun am bao ngun ap ng
yu cu thanh toan.

2.3.4 Cng trai giao duc


Thc hin muc tiu xoa bo trng lp tam trn pham vi ca nc Chinh
phu a co Nghi inh s 28/2003/N-CP, ngay 31/03/2003 v vic Quy inh
vic phat hanh cng trai Xy dng T quc nm 2003 - Cng trai Giao duc, chi
thi s 07/2003/CT-TTG, ngay 03/04/2003 cua Thu tng Chinh phu V vic
trin khai phat hanh Cng trai Giao duc nm 2003, B Tai chinh a co Thng
t s 30/2003/TT-BTC ngay 15/04/2003 OHng dn thc hin mt s im cua
Nghi inh s 28/2003/N-CP, ngay 31/03/2003 cua Chinh Phu, quy inh vic
phat hanh cng trai xy dng T quc nm 2003- Cng trai Giao duc, Chi thi s
05/2003/CT-BTC, ngay 09/04/2003 cua B trng B Tai chinh V vic t
chc trin khai va hng ng cuc vn ng mua Cng trai Giao duc nm 2003
va chi thi s 511/KB-CT , ngay 17/04/2003 cua Tng Giam c Kho bac Nha
nc v vic t chc phat hanh Cng trai Giao duc. Trn ia ban Ha Ni a t
chc trin khai kip thi va at kt qua vt mc k hoach giao.
Kt qua phat hanh Cng trai Giao duc tai Ha Ni

56
t 05/05/2003 n 18/05/2003 nh sau:
Bang 2.3: Doanh s phat hanh cng trai 2003
n vi: Ty ng
Chi tiu

K hoach

Thc hin

at ty l %

Cng trai Giao duc

33

14,8

44%

Ngun: Bao cao quyt toan cua KBNN Ha Ni 2003


Nh vy so vi k hoach Trung ng giao, Ha ni at 44%.
Ngun vn huy ng t phat hanh cng trai giao duc c tp trung v
Ngn sach trung ng (qua Kho bac Nha nc) h tr cho cac ia phng co
kho khn, c u tin b tri cho cac d an cac xa co iu kin kinh t xa
hi c bit kho khn, cac xa ngheo min nui phia bc, Ty nguyn, min
trung Ngun vn nay c u t thc hin Chng trinh kin c hoa
trng, lp hoc c ghi trong quyt inh cua Thu tng Chinh phu ph duyt
cac danh muc c duyt, khng c dung cho cac muc tiu khac. T nhng
kt qua huy ng vn noi trn chng to ngun thu t huy ng vn qua KBNN
a gop phn quan trong vao vic bu p bi chi NSNN va b sung ngun vn
u t cho cac cng trinh trong im kinh t cua Nha nc, s lng phat hanh
trai phiu hang nm tng ln tng i nhanh, tc tng nm sau so vi nm
trc rt ang k. C cu ky han va lai sut trai phiu KBNN a c iu chinh
linh hoat theo c ch thi trng a tao iu kin cho KBNN huy ng tt ngun
vn nhan ri trong nn kinh t. Phng thc phat hanh va thanh toan trai phiu
a tng bc c KBNN trung ng cai tin va hoan thin nh Kho bac a
phat hanh trai phiu khng ghi tn ngi mua, co in sn mnh gia, tra lai inh ky
va c thanh toan trong ca nc a lam cho ngi mua trai phiu yn tm khi
bo s tin nhan ri cua minh vao u t cho vic mua trai phiu, no a lam cho
ngun thu t vic ban trai phiu KBNN tng ln nhanh chong.

2.3.5 Trai phiu u thu qua Ngn hang Nha nc


Trai phiu u thu qua Ngn hang Nha nc( c thc hin tai Kho bac
Nha nc trung ng). T gia nm 1995, Kho bac Nha nc a phi hp vi

57
Ngn hang Nha nc thanh lp va a vao hoat ng thi trng u thu trai
phiu Kho bac, tao thm mt knh huy ng vn mi cho ngn sach Nha nc,
ng thi gop phn thc hin chinh sach tin t cua Ngn hang Nha nc.
Vi vai tro la t chc ai ly u thu, thanh toan trai phiu Chinh phu cho
B Tai chinh, t nm 1995 n nay, NHNN a t chc thanh cng hang trm
phin u thu TPCP. c bit nm 2002 va 2003 TPCP phat hanh qua Ngn
hang Nha nc a at c kt qua khich l vi khi lng huy ng ngay mt
tng. Cu th nm 2002 phat hanh 8.410 ty ng va nm 2003 phat hanh 15.901
ty ng va 9 triu USD. Trong o i vi trai phiu bng ng Vit nam, tng
khi lng trung thu cua cac Ngn hang Thng mai Nha nc nm 2002 la
7.527 ty ng va nm 2003 la 14.963 ty ng tng ng chim 99,1% va 99,6%
tng khi lng trai phiu phat hanh. Cac Ngn hang thng mai c phn tham
gia u thu rt han ch (nm 2002 co 2 ngn hang thng mai tham gia, nm
2003 co 4 Ngn hang thng mai tham gia). Cac Ngn hang thng mai a cn
c vao chi tiu hoat ng tin dung c cho phep va mc huy ng vn cua
nha nc, dung ngun vn nhan ri cua minh u t vao trai phiu. Mt khac,
cac ngn hang a thc s quan tm n vic u t vao trai phiu Kho bac vi y
la hinh thc u t an toan, co lai. Hn na khi co nhu cu v vn, trai phiu kho
bac co th s dung linh hoat tai cac nghip vu thi trng m, cho vay co am
bao bng cm c giy t co gia, chit khu, tai chit khu giy t co gia va cho
vay qua m vi ngn hang nha nc am bao u kha nng thanh toa n. i
v i ca c chi nha nh Ngn ha ng n c ngoa i, Ngn ha ng lin doanh, do bi ha n
ch v huy ng ng ti n cu a dn c va cha chu tro ng n u t va o
TPCP nn trong thi gian qua vic tham gia cua cac Ngn hang nay la khng
ang k. Cac cng ty bao him la cac thanh vin tham gia tich cc trong cac nm
vi khi lng trung thu at 10% - 20% khi lng phat hanh nhng trong
nhng nm gn y cac thanh vin nay chuyn sang u t vao TPCP trung , dai
han va u t vao cac loai hinh khac nn khng tham gia vao thi trng u thu
trai phiu kho bac. Cac Ngn hang thng mai a bam sat tinh hinh thi trng va
a ra mc lai sut u thu phu hp. Vic B Tai chinh a ra khung lai sut
chi ao trong tng thi ky va uy quyn cho KBNN Trung ng, Ban u thu
quyt inh lai sut trong tng phin a tao ra s chu ng trong vic xet thu.

58
Lai sut trung thu c hinh thanh thng qua u thu a phan anh sat hn quy
lut cung cu cua thi trng tin t. Khi vn kha dung cua cac ngn hang thng
mai d tha nhiu, lai sut trai phiu Kho bac thp va ngc lai, khi vn kha
dung khan him lai sut trai phiu kho bac tng.
Vic phat hanh trai phiu u thu qua Ngn hang Nha nc co nhiu u
th: co kha nng huy ng mt khi lng vn ln trong thi gian ngn, lai xut
thp hn hinh thc ban le trai phiu trc tip cho cng chung; mt khac, nghip
vu quan ly phat hanh va thanh toan tng i n gian, thun li cho ca ngi
phat hanh va cac nha u t.

2.4 Nhng kt qua at c va nhng han ch cua cng tac phat


hanh trai phiu Chinh phu tai Ha Ni
2.4.1 Nhng kt qua at c
Trong nn kinh t chuyn i sang c ch thi trng, trai phiu chinh phu
c coi la mt cng cu huy ng vn co hiu qua, a ap ng tng i kip
thi cac nhu cu chi cua NSNN cho u t phat trin. iu nay cang co y nghia
quan trong trong iu kin NSNN cua ta cha n inh va s thiu hut hang nm
con tng i ln (trn di 3.5%GDP). Ty l bu p bi chi NSNN bng ngun
vn huy ng trong nc binh qun qua cac thi ky nh sau: Nm 1991-1992 la
28,2%; Nm 1995-1997 la 67,1%; Nm 1998-1999 la 79,4%.
Tng hp kt qua huy ng vn cho NSNN di hinh thc ban trai phiu
Chinh phu cua KBNN Ha Ni trong 5 nm qua (1999 n nm 2003) vi tng
s tin thu v cho NSNN s dung la: 3.101 ty ng. (trong o thu t phat hanh
trai phiu la 2887 ty ng; thu t phat hanh cng trai 214 ty ng).

2.4.2 Nhng han ch khi huy ng vn qua KBNN tai Ha Ni


Bn canh nhng kt qua a at c, vic phat hanh trai phiu chinh phu
trong nhng nm va qua cung a bc l khng it nhng han ch cn c tip
tuc nghin cu, b sung va hoan thin nh sau:
Trong qua trinh t chc cng tac huy ng vn cho u t cua Nha nc
trn ia ban, KBNN Ha Ni a chu ng phi hp vi cac nganh, cac n vi hu

59
quan, Uy ban nhn dn va t chc oan th cac cp vn ng cac i tng co
iu kin tham gia, nhm hoan thanh k hoach c giao. Tuy nhin co nhng
nm mc huy ng vn khng at k hoach, trong o co ly do v thi gian,
mt khac cung co ly do v lai sut huy ng cha hp dn vi ngi mua so vi
lai sut huy ng cua Ngn hang thng mai, nn Ha Ni cha hoan thanh c
k hoach trong nm. Mc du Ha Ni nn kinh t cha phat trin, thu nhp binh
qun trong dn c con thp, nhng do lam tt cng tac tuyn truyn vn ng va
vi y thc trach nhim, Ha Ni a vn ng co hiu qua ngun vn nhan ri
trong dn c, gop phn tich cc huy ng vn cho NSNN va cho u t phat
trin.
Vic huy ng vn trong cac tng lp dn c chi chu yu din ra mt s
qun va cac trung tm ni ma kinh t co phat trin kha hn. V quy m huy ng
vn con qua nho, s vn huy ng cha tng xng vi nhu cu s dung NSNN
va ngun vn sn co trong cac tng lp dn c.
Cung mt luc, trn ia ban, co nhiu knh huy ng vn cua Ngn hang
thng mai, tit kim bu in, vi phng thc huy ng linh hoat hn, so
vi vic phat hanh trai phiu Chinh phu, nn cung a lam han ch kt qua huy
ng vn cho NSNN cua KBNN Ha Ni.
- Khi lng trai phiu Chinh phu phat hanh hang nm nhin chung con
nho be, cha khai thac thoa ang ngun vn nha ri con ln trong nn kinh t.
Thi han trai phiu con ngn, loai ky han 2 nm tr xung chim trn 90%
doanh s phat hanh. Loai ky han 3 - 5 nm con mang tinh th nghim, do ng
tin nc ta cha n inh, lam phat con nhiu tim n.
- Thi trng tai chinh cua ta a hinh thanh nhng cha phat trin ng b.
Trong o, thi trng vn ngn han tuy a phat trin di nhiu hinh thc khac
nhau, nhng cha c t chc quan ly thng nht.
- C ch phat hanh trai phiu huy ng vn cho cac cng trinh nm
trong k hoach u t xy dng c ban con nhiu bt cp, mt mt cha phu hp
vi thc t, mt khac, phn ln cac chu u t khng t t chc phat hanh trai
phiu, ma phai da vao knh huy ng vn cua Kho bac (thng qua u thu).

60
Mc du lai sut a co giam nhiu, thu tuc thanh toan n gian, nhng thi han
trai phiu u thu qua Ngn hang Nha nc hin nay qua ngn (1nm), khng
phu hp vi thi gian thi cng thc t va kha nng hoan vn cua cng trinh u
t.
- H thng chinh sach, phap lut thuc linh vc huy ng vn mi c
xy dng, cha ng b ang tip tuc th nghim va hoan thin. Tinh hiu lc
va hiu qua con thp.
- C ch quan ly va phat hanh thanh toan con lac hu, c ch lu thng,
chuyn nhng cua mt s loai trai phiu con bi go bo, cng nhc, cha ap ng
nhu cu giao lu vn thng thoang trn thi trng th cp.

2.4.3 Nguyn nhn cua nhng kt qua va han ch cua cng tac huy ng
vn di hinh thc trai phiu Chinh phu
Co ng li chinh sach cua ang va Nha nc ung n, vi chinh sach
khuyn khich phat trin thi trng vn trong nc a duy tri thng xuyn vic
phat hanh trai phiu KBNN, m rng cac i tng mua trai phiu kho bac, co
s phn bit hp ly v phng thc va c ch i vi cac tng lp dn c, cac
n vi, t chc kinh t, a thu hut mt khi lng ln tin t nhan ri ngoai xa
hi vao cho NSNN s dung.
Mt mt va thc hin phng chm va ich nc, va li nha, mt khac
gop phn thc hin thng li muc tiu va nhim vu phat trin kinh t - xa hi. Co
c cu ky han va lai sut hp ly a tao iu kin thun li cho vic huy ng vn
trong cac tng lp dn c c nhanh chong, thun li, hinh thc trai phiu va
phng thc thanh toan lai cung c cai tin va hoan thin.
Nhng han ch th hin ch quy m huy ng vn con qua nho, tng d
n trai phiu thi gian va qua rt thp, vic phat hanh cac loai trai phiu kho
bac chi dng lai thi trng s cp, vic mua, ban trai phiu cha co thi trng
iu nay a han ch trc tip n kha nng phat hanh va lu thng cac loai trai
phiu KBNN. Vic tuyn truyn trn cac phng tin thng tin ai chung cha
din ra thng xuyn, vic phat hanh va thanh toan trai phiu vn cha thun
tin cho nn cung anh hng khng nho n vic huy ng vn di hinh thc

61
trai phiu kho bac.
Chung ta thit lp c mi trng kinh t vi m thun li, thm chi con
yu kem. Nn kinh t cua mt tinh mi c thanh lp con ang trong tinh trang
chm phat trin, thu nhp binh qun u ngi va ty trong ngun vn tit kim
u t con thp, ng tin cha n inh vng chc.
H thng Kho bac ra i sau, trong khi o h thng Ngn hang a co b
dy lich s va kinh nghim vi th ma cac mi quan h cua dn chung vi Kho
bac khng at c nh vi Ngn hang. Va o la ly do tai sao cac ngun vn
trong xa hi vn cha c khai thng, vn huy ng vao Ngn sach cha hoan
thanh k hoach.
Khung phap ly cho cac loai hinh phat hanh cha hoan thin va vic phat
hanh nh th nao se quyt inh rt ln n s thu at c la bao nhiu. C ch
quan ly va phat hanh con lac hu, vn con mang tinh thu cng va cha hin ai
hoa.
iu kin kinh t Vit Nam cha phat trin, ng tin cha n inh. la
nguyn nhn khin cho ngi dn khng dam u t vao trai phiu dai han, lo s
trc s bin ng cua ng tin va chu yu la mua trai phiu ngn han va trung
han. iu nay gy ganh nng cho Nha nc khi phai thanh toan trong thi gian
ngn, ma vn chi chu yu cho u t.
C ch thanh toan trai phiu Chinh phu khng linh hoat. Vic thanh toan
trc han tai mt thi im bt ky du c thc hin nhng han ch kha nhiu
li ich cua nha u t. Hn na mun ph bin trn thi trng phai c nhiu
ngi bit n, trong trng hp trai phiu khng trc tip n vi dn chung,
Chinh phu co th a ra nhng giai phap tao iu kin cho trai phiu gian tip
ti c tay ngi dn thng qua m rng thi trng mua i, ban lai, chit khu,
kinh doanh
Ngoai ra co mt nguyn nhn khac nh nghip vu thanh toan con thu
cng, rm ra, tn thi gian, phng tin, vt cht con thiu thn, trinh
chuyn mn cua can b lam cng tac nghip vu con cha ng b anh hng
khng nho ti hiu qua cua cng tac huy ng vn

62
Chng 3

3 MT S GIAI PHAP VA KIN NGHI NHM HOAN THIN

CNG TAC HUY NG VN DI HINH THC TRAI


PHIU CHINH PHU KHO BAC NHA NC HA NI
3.1 Nhng inh hng chung v vic phat hanh trai phiu trong
nhng nm ti
3.1.1 inh hng chung
Lam th nao thi trng trai phiu KBNN noi ring va thi trng vn noi
chung tip tuc c phat trin si ng y qua la mt vn ln co lin quan
n cac chinh sach kinh t vi m cua ang va Nha nc ta, vi vy tao iu
kin cho thi trng vn phat trin nht la vic huy ng vn thng qua phat hanh
trai phiu Chinh phu nhm huy ng ti a cac ngun vn nhan ri trong cac
tng lp dn c va trong ca nn kinh t, oi hoi phai co nhng inh hng trc
mt va cho nhng giai oan tip theo cua th ky 21, do vy phai:
- am bao tc tng trng kinh t nh nhng nm va qua tao ra
nhu cu vn u t phat trin thc s, trn c s o am bao s n inh cua
ng ni t, tng cng sc mua cua ng tin trong nc, n inh ty gia hi
oai, tng bc nng cao gia tri cua ng Vit Nam.
- Tip tuc cai tin c ch, chinh sach nng cao hiu qua huy ng vn,
khai thac ti a ngun vn nhan ri trong nc, nht la ngun vn nhan ri trong
cac tng lp dn c, lam cho hinh thc huy ng vn di hinh thc trai phiu
Chinh phu chim ty trong ln trong tng s vn vay cua Chinh phu.
M rng phat hanh cac loai nh trai phiu kho bac, c phiu va trai phiu
doanh nghipam bao s hai hoa, cn i gia nhu cu s dung vn cua NSNN
va li ich cua ngi mua trai phiu, ng thi cung la nhng hang hoa u tiu
chun giao dich trn thi trng vn, thi trng chng khoan, mt khac phai
tip tuc cai tin va hoan thin ky thut phat hanh cac loai chng khoan thi
trng s cp, va am bao huy ng vn cho u t phat trin, va gop phn
tich cc vao vic phat trin thi trng tin t thng qua hoat ng thi trng m.

63
- Tip tuc duy tri thi trng u thu trai phiu qua NHNN, m rng cac
loai ky han qua u thu, m rng thm i tng va ia ban u thu.
- Co chinh sach, c ch huy ng vn cho cac cng trinh trong im cua
nn kinh t co vn u t ln, va am bao tn trong cac quyn li kinh t c
ban va ng vin c s ong gop t nguyn cua cac tng lp dn c, cac t
chc kinh t, n vi trong toan xa hi cung tham gia xy dng t nc phu hp
vi kha nng, iu kin cua minh.
- Tin ti phat hanh trai phiu Chinh phu ra thi trng vn quc t, trn c
s binh ng cung co li.
Noi tom lai: Nhu cu vn cua NSNN ngay cang ln, kha nng cung ng
vn trong nc con co tim nng rt ln, tc tng trng kinh t ang trn
a thun li, tuy nhin nn tai chinh quc gia cha am bao chc chn cho nhu
cu phat trin kinh t - xa hi trong thi ky cng nghip hoa, hin ai hoa t
nc. Do vy h thng KBNN phai tich cc gop phn thc hin nhim vu quan
trong hang u hin nay la huy ng vn cho NSNN va cho u t phat trin,
gop phn tich cc vao nhim vu chung cua toan ang toan dn trn mt trn
kinh t la n inh va phat trin vng manh nn tai chinh quc gia, a nc ta
vao thi ky hin ai hoa va cng nghip hoa mt cach vng chc.

3.1.2 Tim nng huy ng vn di hinh thc trai phiu Chinh phu nhng
nm ti KBNN Ha Ni
u t phat trin la linh vc khng th thiu c trong hoat ng san
xut kinh doanh cua mi n vi kinh t cung nh i vi toan b nn kinh t
quc dn cua bt ky quc gia nao. No co y nghia quyt inh n vic tng trng
kinh t noi chung, tim lc san xut kinh doanh cua tng n vi kinh t noi ring
va la iu kin c ban tao vic lam, nng cao thu nhp, n inh i sng cua
moi thanh vin trong xa hi.
Trong s nghip cng nghip hoa, hin ai hoa t nc, thc tai vn cho
u t phat trin con rt han hep, nhng nm qua Nha nc a co nhiu hinh
thc huy ng vn trong nc, nc ngoai cho u t phat trin t nc. Trong
o tin dung nha nc la mt bin phap a c s dung co hiu qua gop phn bu

64
p nhng thiu hut cua NSNN trong iu kin NSNN con bi chi ln ng thi
vi chinh sach u ai v lai sut va thi han cho vay, tin dung nha nc la mt
cng cu tai chinh quan trong kich thich san xut, iu chinh c cu kinh t
theo inh hng phat trin cac vung lanh th cac nganh kinh t trong im cua
Nha nc.
cng tac huy ng va s dung vn u t cua Nha nc co hiu qua
trong nhng nm ti, tng cng huy ng moi ngun vn phuc vu cho u t
phat trin, a t nc thoat khoi ngheo nan, lac hu. Nhanh chong hoa nhp
vi cng ng quc t la mt nhim vu co y nghia chin lc trong cng cuc
phat trin kinh t cua ang va Nha nc ta.
Nghi quyt ai hi ang toan quc ln th 8 (thang 6/1996) a chi ro
OTrong cng cuc xy dng va phat trin t nc theo ng li i mi ang
va Nha nc chu trng huy ng moi ngun vn trong nc va ngoai nc
u t phat trin, trong o ngun vn trong nc co y nghia quyt inh, ngun
vn bn ngoai co y nghia quan trong, kt hp tim nng sc manh bn trong vi
kha nng co th tranh thu bn ngoai O.
cng tac huy ng vn trong nc at hiu qua cao, ap ng nhu cu
vn cho u t phat trin kinh t, gop phn tich cc vao n inh tin t va kim
ch lam phat la mt trong nhng nhim vu trong tm va cp bach cua nn kinh t
nc ta hin nay. Trn c s hoat ng hin tai cua KBNN Ha Ni, huy ng
vn cho u t phat trin thng qua phat thanh trai phiu Chinh phu Ha Ni,
con co tim nng rt ln, ngun vn nhan ri trong cac tng lp dn c cn phai
tin hanh iu tra, khao sat mt cach co h thng. Nhng kt qua cua vic phat
hanh tin phiu, trai phiu KBNN cho u t phat trin trong nhng nm qua
ia ban Ha Ni nm sau bao gi cung cao hn nm trc va lun vt k hoach
cua KBNN trung ng giao. Ngun vn nhan ri trong cac tng lp dn c Ha
Ni vn con kha phong phu co th ln ti hang trm ty ng cha c huy
ng khai thac mt cach co hiu qua. Vi li th nhn dn ta co truyn thng
yu nc, co tinh thn oan kt nht tri cao trong s nghip xy dng va bao v
t quc Vit Nam XHCN, dn ta co y thc tit kim. Do vy vic huy ng
ngun vn nhan ri trong cac tng lp dn c phuc vu cho s nghip cng

65
nghip hoa, hin ai hoa t nc cn phai am bao li ich cho ca 2 phia nha
nc va nhn dn, tao thun li cho dn bo vn u t bng hinh thc trai phiu
Chinh phu trong luc nhan ri cung nh luc ngi dn cn s dung ngun vn
nhan ri o.
i vi ngun vn trong thanh toan: Cung vi vic t chc, khai thac huy
ng vn cho u t phat trin chung ta khng th bo qua cng tac quan ly, s
dung vn vi y la khu c ban nht, quan trong nht quyt inh n hiu qua
cua vn u t. Vi Ha Ni la thu cua mt t nc thi cng tac quan ly, s
dung vn u t khng tt se say ra tinh trang lang phi vn u t va khng phat
huy c hiu qua tich cc cua no, hoc la chinh no cung se gy sc ep ti vic
cn i thu, chi NSNN.
Tuy vy, nhin v tng lai vi tc tng trng kinh t nh nc ta hin
nay noi chung va tng trng kinh t nh Ha Ni noi ring, chung ta co th
khng inh ng li, chu trng, chinh sach cua ang va Nha nc ta la ung
n bi vi: Ngun vn trong nc co y nghia quyt inh, ngun vn bn ngoai
co y nghia quan trong. Kha nng ngun vn nhan ri trong cac tng lp dn c
va trong cac doanh nghip con rt ln, chung ta se co iu kin tt nht huy
ng vn cho s nghip phat trin kinh t - xa hi. iu c ban va rt quan trong
la chinh sach phat trin khuyn khich u t (lai sut, thi han) hp ly cho tng
giai oan, cho tng thi ky va hn na cng tac tuyn truyn, vn ng, khi
dy long yu nc, t hao dn tc cho moi tng lp dn c hiu c mua
trai phiu Chinh phu la ich nc li nha gop phn vao s nghip cng nghip
hoa, hin ai hoa t nc.

3.1.3 Phng hng, muc tiu hoan thin cng tac k toan huy ng vn
trong thi gian ti
3.1.3.1 Phng hng
u t san xut la linh vc khng th thiu c trong hoat ng san xut
kinh doanh cua mi n vi kinh t cung nh toan b nn kinh t quc dn cua
bt c quc gia nao. No co y nghia quyt inh n vic tng trng kinh t noi
chung, tim lc san xut kinh doanh cua tng n vi kinh t noi ring va la iu
kin c ban tao vic lam, nng cao thu nhp n inh i sng cua moi thanh

66
vin trong xa hi.
Trong s nghip cng nghip hoa hin ai hoa t nc hin nay, nhu cu
vn cho u t phat trin la rt ln, trong khi o ngun thu cua NSNN danh cho
u t phat trin con rt han hep. Nhng nm qua nha nc a dung nhiu hinh
thc huy ng vn trong nc, ngoai nc cho u t phat trin t nc. Trong
o tin dung nha nc cu th la huy ng vn la mt bin phap a c s dung
co hiu qua gop phn bu p thiu hut NSNN trong iu kin ngn sach con bi
chi ln.
Nghi quyt ai hi ang b tinh Ha Ni ln th 12 nu ro:
Tp trung y manh phat trin san xut, kinh doanh dich vu va tng
thu cho ngn sach. c bit la thu t kinh t ca khu, du lich va u t nc
ngoai. Thc hin thu ung, thu u, kt hp vi chinh sach nui dng ngun thu,
phn u mc huy ng GDP vao ngn sach nm 2005 at 14%. Cai tin thu tuc
cho vay, tng cng cng tac quan ly tin mt va thanh toan quc t...co chinh
sach thich hp huy ng vn trong dn, tich cc hng dn xy dng d an va
khuyn khich cac thanh phn kinh t va nhn dn vay vn tin dung u t
phat trin san xut. Tao c ch thich hp thu hut cac thanh phn kinh t trong
va ngoai nc n u t Ha Ni.
Trong nhng nm ti Chinh phu cung co chu trng tng cng huy ng
vn thng qua cac loai trai phiu Chinh phu cho u t phat trin, khuyn khich
cac ngn hang thng mai quc doanh, doanh nghip nha nc phat hanh trai
phiu huy ng vn m rng tin dung u t, xy dng cai tao, m rng quy
m san xut kinh doanh, i mi thit bi cng ngh. Song song vi cac bin
phap tng cng tich luy t NSNN, tich luy cua cac doanh nghip, cac h gia
inh, u t nc ngoai trc tip, vay ODA, vay n cua cac t chc tai chinh
tin t quc t.
Cac loai trai phiu trn (c bit la trai phiu Chinh phu) la nhng hang
hoa quan trong cua thi trng chng khoan. Vi vy bn canh vic phat trin thi
trng s cp, phai y manh thi trng th cp thuc y giao lu vn, t o
nng cao hiu qua huy ng vn.

67
thc hin cac nhim vu phat trin kinh t xa hi, Kho bac nha nc
c giao nhim vu thng xuyn phat hanh cac t tin phiu trai phiu. Vic
phat hanh tin phiu trai phiu a huy ng c mt khi lng vn ln ,tp
trung vi chi phi thp bu p thiu hut tam thi cua ngn sach nha nc, ap
ng nhu cu chi tiu cua nha nc va nhu cu u t cho cac cng trinh trong
im cua t nc. ng thi no a gop phn ang k vao thi trng tin t, tao
ra mt lng hang hoa ln phuc vu cho hoat ng cua thi trng m, nghip vu
chit khu, giy t co gia va tai san am bao trong cac nghip vu cho vay co am
bao bng giy t co gia, nghip vu thu chi va cho vay qua m ap dung trong
thanh toan in t lin Ngn hang. T o giup cho Ngn hang nha nc chu
ng hn trong vic iu hanh chinh sach tin t thng qua cac cng cu trn.
Mt khac vic phat hanh trai phiu Kho bac a giup cho cac t chc tin dung a
dang hoa cac loai hinh u t, co thm mt knh u t vn co hiu qua vi
an toan, tinh thanh khoan cao va co th chu ng trong vic am bao kha nng
thanh toan thng qua cac nghip vu vi Ngn hang nha nc nh thi trng m,
chit khu, cm c.

3.1.3.2 Muc tiu


- Muc tiu cua Nganh Kho bac Nha nc trong nhng nm ti la: phai a
dang hoa cac hinh thc huy ng vn khai thac ti a ngun vn tam thi
nhan ri trong nn kinh t, chu yu la cac ngun vn nhan ri trong dn c, cac
t chc kinh t tai chinh, phuc vu u t phat trin; Phn u at mc huy
ng ti thiu 5% GDP hang nm( khoang 15.000 20.000 ty ng/ nm)
Muc tiu huy ng vn trong nhng nm ti la:
- M rng quy m va tng nhip khai thac cac ngun vn trong nc,
trong tm la ngun vn trong dn c, di nhiu hinh thc; phat hanh lin tuc
cac loai trai phiu Chinh phu phn u at mc hang nm (khoang 5.000-10.000
ty ng/ nm).

68

3.2 Nhng giai phap nhm tng cng kha nng huy ng vn tai
KBNN Ha Ni
3.2.1 a dang hoa phng thc va cng cu huy ng vn
o V phng thc huy ng vn
Cn kt hp ng thi cac phng thc huy ng vn: Phat hanh theo
phng thc ban le qua h thng Kho bac Nha nc. Trc mt phat hanh chu
yu loai trai phiu trung han (2- 5nm), khi thi trng tin t n inh se phat
hanh loai trai phiu ky han 10-15 nm. Cn tip tuc nghin cu cai tin phng
thc phat hanh, thc hin muc tiu a trai phiu Kho bac vao giao dich tai thi
trng chng khoan.
- u thu qua Ngn hang Nha nc: Tip tuc duy tri vic u thu tin
phiu Kho Bac qua Ngn hang Nha nc. Khi cng tac lp k hoach vay va b
tri ngun tra n ngn sach Nha nc c thc hin se tin ti t chc u thu
cac loai tin phiu ngn han, nhm gia tng tinh thanh khoan cua trai phiu Chinh
phu, thuc y thi trng tin t phat trin, tao thm iu kin Ngn hang Nha
nc trin khai nghip vu thi trng m.
- i vi trai phiu Kho bac Nha nc: Phat hanh theo hinh thc u thu
nh hin nay (qua Ngn hang Nha nc), Kho bac Nha nc Trung ng se
kim tra giam sat vic u thu. Ngn hang Nha nc la ai ly cho B Tai chinh
trong vic phat hanh va thanh toan tin phiu. Nhm phat trin thi trng u thu
TPCP thanh mt knh chu ao trong vic huy ng vn cho Ngn sach Nha
nc va thi trng u thu trai phiu chinh phu tip tuc h tr c lc hoat
ng cua thi trng tin t, nhiu giai phap a c cac chuyn gia tai chinh va
ngn hang cp n. Trong s cac giai phap co cac giai phap nh:
+ a dang hoa cac ky han trai phiu Kho bac va xem xet vic cng khai
cng b k hoach phat hanh tng loai trai phiu Chinh phu trong nm va chi tit
n tng quy, thang, thm chi i vi tng phin tao iu kin cho cac thanh
vin co k hoach chu ng trong vic u t vn va am bao kha nng thanh
toan.
+ Lai sut chi ao trong mi phin u thu cn phai linh hoat hn phu

69
hp vi tinh hinh din bin lai sut cua thi trng trong cung thi im.
+ Trin khai vic u thu theo hinh thc canh tranh va khng canh tranh
cho cac thanh vin khng co nhiu vn nhan ri va khng nm bt sat sao
din bin cua lai sut cua thi trng u thu trai phiu Chinh phu vn co kha
nng tham gia.
+ Sm a chng trinh u thu trai phiu Chinh phu qua mang i vao
hoat ng.
+ Nghin cu ban hanh cac quy inh cua Ngn hang Nha nc trong
vic phat trin thi trng th cp v giy t co gia, v lu ky giy t co gia
nng cao tinh thanh khoan cua giy t co gia noi chung va Trai phiu Chinh phu
noi ring....
- i vi trai phiu Kho bac Nha nc va trai phiu cng trinh do cac n vi
KBNN cac cp trong h thng KBNN trc tip ban le hoc co th uy nhim cho
cac Ngn hang thng mai lam ai ly.
- Phat hanh theo phng thc bao lanh, ai ly hoc u thu qua Trung
tm giao dich chng khoan i vi cac loai trai phiu chinh phu co ky han t 3
nm tr ln.
o V cng cu huy ng vn
Tip tuc phat hanh trai phiu Chinh phu di hinh thc chng chi bao
gm cac loai: Trai phiu co ghi tn, in sn mnh gia; trai phiu khng ghi tn, in
sn mnh gia
Trong o, chu yu m rng phat hanh cac loai trai phiu v danh tao
iu kin thun li cho vic mua ban, trao i trn thi trng va tr thanh hang
hoa quan trong cua Thi trng chng khoan, mt khac cn nghin cu ap dung
hinh thc phat hanh trai phiu Chinh phu di hinh thc but toan ghi s nht la
hinh thc phat hanh tin phiu, tit kim chi phi phat hanh. Cac loai tin phiu
cn co cac loai mnh gia khac nhau, c t do mua ban, chuyn nhng va
c s dung lam tai san th chp, cm c trong cac quan h tin dung, mt khac
cac cp KBNN cn phai i mi phong cach phuc vu, m rng cac im ban va

70
thanh toan trai phiu, tao moi iu kin thun li nht cho nhn dn mua, thanh
toan tin phiu, trai phiu KBNN.

3.2.2 Cai tin c ch huy ng vn cho cac cng trinh


- Cai tin c ch phat hanh trai phiu, c phiu DNNN tao iu kin cho
cac DNNN co th t t chc phat hanh va thanh toan trai phiu, c phiu hoc
thng qua cac quy ch tai chinh trung gian lam dich vu quan ly, bao lanh phat
hanh va thanh toan trai phiu theo ung lut phap qui inh va phu hp vi thng
l quc t.
- Cac B, nganh va ia phng cn chu ng lam tt va nng cao cht
lng cng tac xy dng va thm inh, ph duyt cac d an u t, phng an
huy ng vn bao am tinh kha thi va co hiu qua. Vic xy dng k hoach
va phng an huy ng vn phai da trn c s d toan NSNN hang nm va k
hoach u t XDCB cac cng trinh trong im a c Nha nc ph duyt.
Trong o phai tinh toan ky cac cn i c ngun tra n theo ung thi han qui
inh.
- Kho bac Nha nc phai tham mu cho Uy ban nhn dn tinh v vic
phat hanh cac loai trai phiu, c phiu doanh nghip nha nc, trai phiu cng
trinh v cac ni dung:
+ Kho bac Nha nc se chon cac doanh nghip lam n co hiu qua trn
ia ban, co kha nng thu hi vn nhanh cho phep phat hanh trai phiu, trc
mt u tin cac doanh nghip hoat ng trong cac linh vc then cht Ha Ni
+ Phi hp vi doanh nghip nha nc xy dng phng an phat hanh,
am bao huy ng va s dung vn u t co hiu qua, trinh cac cp co thm
quyn ph duyt c bit la cac vn mc phat hanh, thi han va lai sut trai
phiu, b tri ngun vn tra n khi trai phiu n han.
+ V t chc phat hanh Kho bac Nha nc phai hng dn cac doanh
nghip nha nc t chc phat hanh trai phiu va thanh toan trai phiu phai ung
ch nha nc quy inh, tao iu kin thun li cho cac doanh nghip trong
qua trinh huy ng va s dung vn cung nh vic hoan tra n vn huy ng.

71
3.2.3 i mi quy trinh va cng tac k hoach hoa
gop phn nng cao chng trinh cai cach thu tuc hanh chinh hin nay,
nhm y manh cng tac huy ng vn trong dn c at kt qua cao, Kho bac
Nha nc Ha Ni nn tham khao va ap dung quy trinh mi theo hng giao dich
mt ca. Theo quy trinh nay tai mt ban trai phiu chi b tri mt can b va lam
k toan va lam thu quy

Khach hang

Can b ban trai phiu

Khach hang co nhu cu mua hoc thanh toan trai phiu chi cn lam thu
tuc giao dich vi 01 can b , khi mua trai phiu, khach hang vit phiu mua trai
phiu va a cho can b Kho bac, can b Kho bac chon t trai phiu co mnh gia
phu hp va vit trai phiu cho khach hang, nhp cac thng tin vao may tinh va
thu tin vao s quy va ky tn trn t trai phiu, giao cho khach hang hoc yu
cu khach hang ky mu vao gc trai phiu ct thn t trai phiu giao cho khach
hang (i vi trai phiu ghi danh) khi thanh toan trai phiu, khach hang vit
phiu thanh toan va a t trai phiu, phiu thanh toan cho can b Kho bac, can
b kho bac kim tra tinh hp l hp phap cua t trai phiu va cac giy t lin
quan, rut cung trai phiu i chiu ch ky mu vi ch ky trn phiu thanh
toan trai phiu am bao khp ung (trng hp trai phiu ghi danh) , vit s tin
phai thanh toan ln t trai phiu, ky tn ln t trai phiu va phiu thanh toan,
nhp may tinh, yu cu ngi thanh toan ky tn vao t trai phiu, ri thc hin
vic chi tin cho khach hang, ghi s quy trong ni b KBNN.

72
S quy trinh nghip vu

Khach hang

Thu kho

(5a
)
(1a)

(2)

(3)
(5b)

Can b
Ban trai phiu

(1b)

Thu quy

(4)
K toan
tng hp
K toan tng hp ap dung quy trinh giao dich mt ca co nhng u im
sau:
-

Thun li cho khach hang khi n mua hoc thanh toan trai phiu.

Thun li cho Kho bac trong vic sp xp b tri can b.

Nng cao tinh thn trach nhim cua can b trong tng cng vic c
giao.

Kim soat cht che am bao an toan tin va tai san cua nhn dn.

Tuy nhin ap dung c quy trinh nay oi hoi can b nghip vu phai
co tinh t giac cao,nhanh nhen. Can b ban trai phiu phai nm vng quy trinh
phat hanh thanh toan trai phiu, va phai thao vic cua can b kim ngn. Can
b k toan tng hp phai vng v chuyn mn, co kha nng kim soat i chiu
nhanh, cht che. ng thi phai quy inh lai nguyn tc ch bt kim nhim
cua can b nghip vu.
- Cn c danh muc cng trinh s dung ngun vn phat hanh trai phiu
Chinh phu theo Q 182/2003/Q-TTg. B giao thng vn tai B nng nghipPhat trin nng thn cn tinh toan ky kha nng thc hin hang nm cua tng d
an co phn ky u t, co k hoach nhu cu vn hang thang vi Kho bac Nha

73
nc Trung ng nganh Kho bac co k hoach huy ng vn sat vi nhu cu
s dung, tranh tinh trang huy ng c vn , Nha nc chiu lai xut ma khng
giai ngn c.

3.2.4 Tng cng s phi hp gia cac nganh co lin quan


- Khn trng hinh thanh cac t chc chuyn mn hoa cac nghip vu bao
lanh, ai ly, mi gii phat hanh, t vn u t, kinh doanh chng khoan. ng
thi sm a vao hoat ng cac trung tm giao dich chng khoan, tao iu kin
cho cac loai trai phiu, c phiu c mua ban, giao lu thun li. y la nhn
t quan trong trong qua trinh kt ni gia cung va cu chng khoan, gop phn
thuc y qua trinh phn phi va lu thng chng khoan trn thi trng.
- Hoan thin h thng vn ban phap quy v phat hanh trai phiu Chinh
phu, cac c quan co chc nng (B Tai chinh, Ngn hang Nha nc, Uy ban
chng khoan Nha nc) phi hp cht che ban hanh cac vn ban hng dn
thc hin, bao am tinh kip thi va ng b, tao iu kin cho cac n vi trin
khai thun li
- Phi kt hp vi c quan Tai chinh, t chc chinh quyn, cac c quan
oan th ia phng phai co cac hinh thc thng tin, quang cao thich hp moi
t chc va cac nhn hiu bit v vic tham gia mua trai phiu, cng trai la mang
lai Oich nc, li nha ,,; hiu bit v cac hinh thc chng khoan, c ch phat
hanh, nim yt, giao dich; c bit nhng qui inh v quyn li, trach nhim va
nghia vu cua cac i tac co lin quan: nha phat hanh, cac t chc ca nhn u t
va kinh doanh chng khoan.
- Cac n vi Kho bac Nha nc cn kt hp vi S tai chinh, Phong tai
chinh tham mu cho UBND cp tinh, huyn nghin cu phn b hp ly chi
tiu huy ng cho cac ia phng, doanh nghip lam cn c vn ng va
anh gia kt qua thi ua nh chi thi cua B chinh tri a quy inh.
- Cac B, UBND cac tinh quan d an, B Tai chinh, B K hoach va u
t tng cng cng tac kim tra inh ky hoc t xut cac d an ngun vn
huy ng c thc s phat huy hiu qua, tit kim, chng tht thoat, lang phi,
tiu cc, am bao ung tin va cht lng cng trinh.

74
S phi kt hp gia cac nganh co lin quan trong vic hoach inh c ch
chinh sach va t chc thc hin cng tac huy ng vn ngay cang phat huy
tac dung thit thc va at c hiu qua to ln trong s nghip xy dng va phat
trin kinh t.

3.3 Nhng iu kin thc hin cac muc tiu va giai phap nu
trn.
3.3.1 Hoan thin mi trng phap ly
Trong iu kin c ch quan ly kinh t xa hi ang tng bc i mi, a
t ra yu cu phai hoan thin mi trng phap ly, do o c ch chinh sach huy
ng vn phai khng ngng b sung, sa i cho phu hp am bao tinh hiu
qua. Qua qua trinh trin khai thc hin, chinh sach huy ng vn a bc l mt
s im khng phu hp nh: cng tac phat hanh trai phiu Chinh phu cha c
chun hoa, vic hoach inh lai xut, mua ban, chuyn nhng va giao dich con
nhiu han ch... Vi vy, trong thi gian ti cn tip tuc nghin cu, tham khao
kinh nghim cua cac nc trn th gii b sung, hoan thin cac vn ban phap
quy, c ch chinh sach v cng tac huy ng vn.
Trc mt, phi hp vi cac nganh co lin quan hoan thin cac vn ban
hng dn v phat hanh trai phiu chinh phu, trong o cn quy inh cac iu
kin trai phiu Chinh phu c giao dich mua ban thun li, thuc y s phat
trin cua thu trng vn, thi trng chng khoan
- Tip tuc cai tin va hoan thin c ch phat hanh trai phiu qua h thng
KBNN nhm thu hut moi ngun vn nhan ri trong nn kinh t, c bit la vn
trong dn c, kt hp ng thi hai phng phap phat hanh: ban le cac loai trai
phiu co in sn mnh gia vi lai sut c inh va ban theo phng thc chit
khu, bao am cho cac loai trai phiu cua mt t phat hanh co cung mt ngay
ao han, cung mt mc lai sut nhm tao iu kin cho cac loai trai phiu co th
giao dich trn thi trng chng khoan.
i vi vn nhan ri co tai liu cho rng ngun vn nhan ri trong cac
tng lp dn c co hang ngan ty ng, con s y cn c iu tra thc t mi
bit c chinh xac. Nhng kt qua phat hanh tin phiu, trai phiu KBNN, trai

75
phiu ngn hang va trai phiu doanh nghip cho thy vn nhan ri trong cac tng
lp dn c con phong phu vi li th ngi Vit Nam co truyn thng yu nc,
co tinh thn oan kt nht tri cao trong s nghip xy dng t quc Vit Nam xa
hi chu nghia di s lanh ao cua ang cng san Vit Nam.
Nhng trong vic huy ng vn nhan ri trong cac tng lp dn c phai
da trn nguyn tc am bao li ich cho ca hai phia nha nc va nhn dn, tao
iu kin cho ngi bo vn u t trong luc tam thi nhan ri cung nh luc cn
s dung vn nhan ri o sao cho nhanh chong va thun li nht.
cho vic phat hanh trai phiu Chinh phu ngay cang phat trin, trc
mt cn phai chu y cac iu kin sau y:

3.3.2 Cac iu kin trin khai thc hin


- Nn kinh t phai duy tri c tc tng trng kinh t t 8% - 10%
nm tao ra nhu cu s dung vn u t thc s, am bao n inh va tng
bc nng cao gia tri cua ng tin Vit Nam, nng dn sc mua cua ng Vit
Nam.
- Nghin cu cai tin c ch, chinh sach nng cao hiu qua huy ng
vn, khai thac ti a cac ngun vn nhan ri trong nc, c bit la ngun vn
nhan ri trong cac tng lp dn c.
- Tip tuc duy tri va m rng thi trng u thu trai phiu KBNN, m
rng thm i tng va ia ban u thu trai phiu KBNN cac thanh ph ln.
- Nghin cu c ch huy ng vn cho cac cng trinh trong im cua nn
kinh t co vn u t ln, va am bao tn trong cac quyn li kinh t c ban,
va ng vin c s ong gop t nguyn cua cac tng lp dn c, cac t chc
kinh t, cac n vi trong toan xa hi cung tham gia xy dng t nc phu hp
vi iu kin va kha nng cua minh.
-V chinh sach huy ng vn cn phai mt mt i mi ng b cac chinh
sach, th ch va cac thu tuc co lin quan n mi trng va iu kin san xut
kinh doanh nhm thc s khuyn khich cac tng lp nhn dn, moi doanh nghip
cn kim, hng hai bo vn ra san xut kinh doanh lam giau cho minh va cho xa

76
hi, mt khac cung cn a dang hoa cac hinh thc huy ng vn, nhm y
manh tich tu vn con nm rai rac trong dn.
- Cac n vi Kho bac cn b tri ia im hp ly, chun bi y u phng
tin phuc vu cho cng tac phat hanh trai phiu Chinh phu am bao va thun li
cho ngi mua mua trai phiu va an toan tin bac va tai san cua nha nc va
nhn dn. Thc hin tt cng tac bao cao phat hanh trai phiu Chinh phu, k ca
bao cao vi Cp uy, chinh quyn ia phng va i vi KBNN cp trn, nu co
nhng vng mc phat sinh trong qua trinh trin khai nn kip thi xin y kin cp
trn khc phuc.
cng tac huy ng vn qua KBNN co cht lng va hiu qua, xin co
mt s kin nghi sau:
1- Nghin cu inh ty l lai sut huy ng hp ly nhm khuyn khich
ngi mua trai phiu kho bac, khng nn qui inh theo c ch cng ma phai linh
hoat phu hp vi tinh hinh bin ng cua lai sut thi trng.
2- Cn duy tri hinh thc ban le trai phiu kho bac thng xuyn, lin tuc,
khng dt tng t trong nm. Cach lam nay va tao thun li cho cng tac hach
toan k toan cua KBNN va tao iu kin cho ngi s hu trai phiu kho bac
yn tm vi quyn li cua minh c bao am do c chuyn s qua loai trai
phiu t mi khi khng co iu kin n kho bac linh tin khi trai phiu n
han.
3- thun li cho ngi mua trai phiu mun gi tip vao Kho bac Nha
nc (trng hp vn phat hanh trai phiu KBNN theo tng t) thi ngay phat
hanh t mi nn trung vao ngay ao han cua trai phiu cu. Cach lam nay se
giup cho vic hinh thanh va duy tri lng khach hang thng xuyn cho Kho bac
Nha nc.
4- Cng b trc mt cach rng rai k hoach phat hanh trong nm, trong
o cu th hinh thc phat hanh, ky han, lai sut ngi dn ro, tao thun li cho
ngi dn co thi gian chun bi mua trai phiu cung nh tao iu kin cac
n vi Kho bac chu ng hn trong b tri lao ng, giam chi phi phat hanh.
5- V ky han trai phiu: Nn a dang va linh hoat cung luc phat hanh trai

77
phiu vi nhiu ky han khac nhau ngi mua c la chon va quyt inh bo
tin u t qua vic mua trai phiu, tao ra s hp dn cho ngi mua.
Tom lai, nhu cu vn cua NSNN ngay cang ln, kha nng cung ng vn
trong nc con rt tim tang, tc tng trng kinh t ang trn a thun li,
tuy nhin tim lc kinh t - tai chinh cua chung ta cha u am bao chc chn
cho nhu cu phat trin kinh t - xa hi thi ky cng nghip hoa, hin ai hoa. Vi
vy, nganh Kho bac ang c gng ht sc minh gop phn thc hin nhim vu
quan trong hang u la huy ng vn cho NSNN va cho u t phat trin tng
cng tim lc tai chinh quc gia, ap ng y u vn cho nhu cu phat trin
cua nn kinh t tng trng mc cao, n inh, thc hin thng li muc tiu
chinh tri cua ang va Nha nc ta la: Xy dng mt nc Vit Nam dn giau
nc manh, xa hi vn minh, cng bng, dn chu.

78

KT LUN
Tin dung Nha nc la mt b phn khng th thiu trong h thng c ch,
chinh sach u t phat trin cua Nha nc, ong vai tro quan trong trong s
nghip phat trin kinh t - xa hi cua Nha nc noi chung, cung nh i vi Ha
Ni noi ring. Trong iu kin ngun ngn sach con nhiu han hep oi hoi phai
co nhiu hinh thc huy ng, nhiu ngun vn cho u t phat trin.
Tuy nhin, vi nhng kt qua a at c trong gn 15 nm qua thi chng
ng tip theo cua KBNN Ha Ni cung con khng it nhng kho khn th thach
cn sm co nhng giai phap ng b hoan thin cng tac quan ly thu, chi quy
NSNN noi chung va cng tac huy ng vn di hinh thc phat hanh trai phiu
Chinh phu no thc s tr thanh cng cu quan ly vi m nn kinh t.
tai nu v linh vc huy ng vn thng qua phat hanh trai phiu Chinh
phu, vi thi gian nghin cu tip xuc ngn, kinh nghim thc t con han ch...
nn chc chn tai khng tranh khoi tn tai, khim khuyt. Em kinh mong
c s giup cua cac thy giao, c giao trong Hoc vin Ngn hang em
c nhn thc y u hn v linh vc nay.

Em xin chn thanh cam n!

79

MUC LUC
Li m u-------------------------------------------------------------------------------------1
1 Ly lun chung v huy ng vn di hinh thc trai phiu Chinh phu..........................3
1.1 Kho bac nha nc va vn huy ng vn nhm phat trin kinh t - x hi ................3
1.1.1 Khai nim v Ngn sach nha nc..................................................................................................3
1.1.2 Nhu cu v vn u t phat trin kinh t xa hi giai oan 2001-2005............................................9
1.1.3 Vai tro quyt inh cua vn trong nc .........................................................................................10
1.1.4 S cn thit khach quan cua cng tac huy ng vn thng qua phat hanh trai phiu Chinh phu. 10
1.1.5 Vai tro cua huy ng vn thng qua phat hanh trai phiu Chinh phu...........................................13

1.2 Cac ngun vn huy ng cho u t phat trin KT-XH.................................................15


1.2.1 Huy ng vn trong nc..............................................................................................................15
1.2.2 Huy ng vn nc ngoai.............................................................................................................16
1.2.3 Cac knh thu hut ngun vn..........................................................................................................18
1.2.4 Nhim vu cua Kho bac nha nc trong cng tac phat hanh va thanh toan trai phiu chinh phu,
cng tac quan ly va s dung vn............................................................................................................23
1.2.5 Phat trin thi trng trai phiu kho bac huy ng vn cho Ngn sach Nha nc....................24

1.3 Cac hinh thc huy ng vn cua Kho bac nha nc di hinh thc trai phiu Chinh
phu.............................................................................................................................................26
1.3.1 Trai phiu kho bac.........................................................................................................................26
1.3.2 Trai phiu Chinh phu ....................................................................................................................26

1.4 S phat trin cua hinh thc trai phiu Chinh phu VN................................................30
1.4.1 Giai oan khang chin...................................................................................................................31
1.4.2 Thi ky xy dng t nc............................................................................................................31
1.4.3 Khi thanh lp h thng KBNN .....................................................................................................32

1.5 Cac nhn t anh hng n huy ng trai phiu C.Phu...............................................33


1.5.1 Cac nhn t khach quan.................................................................................................................34
1.5.2 Nhn t chu quan...........................................................................................................................34

2 Thc trang huy ng vn di hinh thc trai phiu Chinh phu Kho bac Nha nc
Ha Ni.................................................................................................................................36
2.1 Khai quat tinh hinh phat trin kinh t - xa hi ia ban thanh ph Ha Ni & hoat
ng cua KBNN Ha Ni...........................................................................................................36
2.1.1 Khai quat tinh hinh phat trin kinh t - xa hi ia ban thanh ph Ha Ni.................................36
2.1.2 Khai quat v s ra i va phat trin cua Kho bac Nha nc Ha Ni............................................36

2.2 Thc trang vic hach toan k toan Trai phiu Chinh phu nhng nm gn y tai
KBNN Ha Ni...........................................................................................................................40
2.3 Thc trang phat hanh trai phiu Chinh phu KBNN Ha Ni......................................50
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5

Phat hanh tin phiu Kho bac.........................................................................................................51


Phat hanh trai phiu Chinh phu (trai phiu cng trinh)................................................................52
Cng trai Xy dng t quc .......................................................................................................54
Cng trai giao duc .......................................................................................................................55
Trai phiu u thu qua Ngn hang Nha nc.............................................................................56

2.4 Nhng kt qua at c va nhng han ch cua cng tac phat hanh trai phiu Chinh
phu tai Ha Ni...........................................................................................................................58
2.4.1 Nhng kt qua at c...............................................................................................................58
2.4.2 Nhng han ch khi huy ng vn qua KBNN tai Ha Ni............................................................58
2.4.3 Nguyn nhn cua nhng kt qua va han ch cua cng tac huy ng vn di hinh thc trai
phiu Chinh phu.....................................................................................................................................60

80
3 Mt s giai phap va kin nghi nhm hoan thin cng tac huy ng vn di hinh
thc trai phiu Chinh phu Kho bac nha nc Ha Ni..................................................62
3.1 Nhng inh hng chung v vic phat hanh trai phiu trong nhng nm ti..............62
3.1.1 inh hng chung........................................................................................................................62
3.1.2 Tim nng huy ng vn di hinh thc trai phiu Chinh phu nhng nm ti KBNN Ha Ni
................................................................................................................................................................63
3.1.3 Phng hng, muc tiu hoan thin cng tac k toan huy ng vn trong thi gian ti............65

3.2 Nhng giai phap nhm tng cng kha nng huy ng vn tai KBNN Ha Ni...........68
3.2.1
3.2.2
3.2.3
3.2.4

a dang hoa phng thc va cng cu huy ng vn...................................................................68


Cai tin c ch huy ng vn cho cac cng trinh.........................................................................70
i mi quy trinh va cng tac k hoach hoa................................................................................71
Tng cng s phi hp gia cac nganh co lin quan.................................................................73

3.3 Nhng iu kin thc hin cac muc tiu va giai phap nu trn.................................74
3.3.1 Hoan thin mi trng phap ly.....................................................................................................74
3.3.2 Cac iu kin trin khai thc hin................................................................................................75

Kt lun----------------------------------------------------------------------------------------78

You might also like