Professional Documents
Culture Documents
nàòm ngang
PHÁÖN I:
KHAÏI NIÃÛM CÅ BAÍN VÃÖ PHAY, MAÏY PHAY
PHÁN TÊCH CAÏC THÄNG SÄÚ KYÎ THUÁÛT MAÏY PHAY
Quaï trçnh càõt goüt kim loaûi âæåüc thæûc hiãûn trãn maïy
phay goüi laì quaï trinh phay. Quaï trçnh phay âæåüc thæûc hiãûn
bàòng mäüt loaûi dao càõt maì ta goüi laì dao phay. Caïc ràng cuía
dao phay coï thãø xãúp âàût trãn bãö màût hçnh truû, vaì cuîng coï
thãø nàòm åí màût âáöu. Mäùi mäüt ràng cuía dao phay laì mäüt
læåîi dao âån giaín. Thäng thæåìng thç dao phay laì duûng cuû
càõt coï nhiãöu ràng. Nhæng âäi khi ngæåìi ta sæí duûng dao phay
coï mäüt ràng duy nháút.
Caïc bãö màût vaì læåîi càõt cuía dao phay coï tãn goüi nhæ
sau:
Màût træåïc cuía ràng laì bãö màût theo âoï phoi thoaït ra.
Màût sau cuía ràng laì bãö màût hæåïng vaìo màût càõt trong quaï
trçnh gia cäng.
Læng cuía ràng laì bãö màût tiãúp xuïc våïi màût træåïc cuía
ràng vaì màût dau cuía ràng caûnh âoï. Noï coï thãø laì màût
phàóng, gaîy khuïc hoàûc màût cong.
Màût phàóng âáöu laì màût phàóng vuäng goïc våïi truûc cuía
dao. Màût phàóng tám laì màût phàóng âi qua truûc cuía dao vaì
mäüt âiãøm quan saït trãn læåîi càõt cuía noï.
Læåîi càõt laì mäüt âæåìng taûo båíi giao tuyãún cuía hai
màût træåïc vaì sau cuía ràng.
Læåîi càõt chênh laì læåîi càõt thæûc hiãûn cäng viãûc càõt
trong quaï trçnh gia cäng. Åí dao phay truû læåîi càõt coï thãø
thàóng ( theo âæåìng sinh hçnh truû), nghiãng so våïi âæåìng sinh
vaì coï daûng xoàõn äúc. Åí dao phay hçnh truû khäng coï læåîi
càõt phuû. Âäúi våïi dao phay màût âáöu coï: læåîi càõt chênh laì
læåîi nghiãng mäüt goïc so våïi truûc cuía dao; læåîi càõt phuû laì
læåîi càõt nàòm åí màût âáöu cuía dao; læåîi càõt chuyãøn tiãúp
laì læåîi càõt näúi caïc læåîi càõt chênh vaì læåîi càõt phuû våïi
nhau.
* Váût liãûu chãú taûo dao phay:
Váût liãûu chãú taûo phay phaíi coï nhæîng tênh cháút sau
âáy:
- Âäü cæïng cao ( cao hån âäü cæïng cuía váût liãûu gia
cäng);
- Âäü chäúng moìn vaì âäü bãön nhiãût cao;
- Âäü bãön cå khê cao.
Âãø chãú taûo duûng cuû càõt noïi chung vaì dao phay noïi
riãng, ngæåìi ta duìng theïp cacbon duûng cuû , theïp håüp kim
duûng cuû, theïp gioï, håüp kim cæïng, håüp kim khoaïng gäúm,
váût liãûu siãu cæïng, kim cæång täøng håüp vaì kim cæång tæû
nhiãn enbo.
* Âäü moìn vaì tuäøi bãön cuía dao phay:
Trong quaï trçnh håït låïp phoi trãn bãö màût chi tiãút cáön
phaíi coï mäüt cäng âãø thàõng caïc biãún daûng âaìn häöi vaì
biãún daûng deío, âäöng thåìi phaíi thàõng caí ma saït åí màût
træåïc vaì màût sau cuía duûng cuû
Sæû maìi moìn duûng cuû càõt: laì quaï trçnh phaï huyí låïp
bãö màût dáøn âãún sæû thay âäøi dáön hçnh daûng vaì traûng
thaïi bãö màût cuía duûng cuû càõt.
Âäü moìn : laì kãút quaí cuía quaï trçnh maìi moìn maì ta coï
thãø âo âæåüc bàòng mm hoàûc µm. Ma saït gáy moìn dao vaì
giaím tuäøi bãön dao.
Tuäøi bãön cuía duûng cuû: laì thåìi gian laìm viãûc cuía noï
( âo bàòng phuït) giæîa hai láön kãú tiãúp nhau. Nhæ trãn ta âaî
noïi, mäùi váût liãûu duûng cuû chè coï thãø giæî âæåüc tênh
cháút càõt tåïi mäüt nhiãût âäü nháút âënh. Khi nhiãût âäü væåüt
quaï giåïi haûn âoï thç tênh cháút càõt cuía duûng cuû seî máút
ngay tæïc khàõc. Trong træåìng håüp nhæ váûy, ngæåìi ta noïi
duûng cuû âaî “bë chaïy”.
Nhiãût sinh ra trong quaï trçnh càõt khäng chè aính hæåíng
âãún tuäøi bãön cuía duûng cuû, maì coìn aính hæåíng âãún âäü
chênh xaïc gia cäng cuía chi tiãút. Thæûc ra trong quaï trçnh gia
cäng chi tiãút bë nung noïng vaì khi nguäüi thç kêch thæåïc cuía
chi tiãút giaím xuäúng.
1.3. Phán loaûi dao phay.
Theo tênh nàng cäng nghãû ngæåìi ta chia dao phay ra caïc
loaûi:
- Dao gia cäng màût phàóng;
- Dao gia cäng raînh vaì raînh then hoa;
- Dao gia cäng caïc màût âënh hçnh;
- Dao gia cäng baïnh ràng vaì ren ;
- Dao gia cäng caïc váût troìn xoay;
- Dao duìng âãø càõt váût liãûu.
Theo âàûc âiãøm kãút cáúu ngæåìi ta chia ra:
- Theo phæång cuía ràng: ràng thàóng , ràng nghiãng, ràng
xoàõn vaì ràng caïc phæång khaïc nhau.
- Theo kãút cáúu cuía ràng: ràng nhoün, ràng håït læng
( ràng tuì);
- Theo kãút cáúu bãn trong: dao phay liãön, dao phay gheïp,
dao phay ràng chàõp, âáöu dao làõp raïp;
- Theo phæång phaïp keûp chàût: dao coï läù, dao phay
ngoïn, dao phay coï âuäi hçnh truû hoàûc hçnh cän.
1.4. Choün chãú âäü càõt håüp lyï.
Xaïc âënh chãú âäü càõt håüp lyï nghéa laì phaíi choün kiãøu
vaì kêch thæåïc dao phay, váût liãûu vaì caïc thäng säú hçnh hoüc
pháön càõt, âiãöu kiãûn trån nguäüi cho tæìng træåìng håüp cuû
thãø. ( váût liãûu gia cäng, kêch thæåïc gia cäng, læåüng dæ).
Nãúu tênh âãún tuäøi bãön cuía dao thç træåïc hãút phaíi xaïc
âënh caïc giaï trë cæûc âaûi cho pheïp caïc thäng säú aính hæåíng
êt âãún tuäøi báön cuía dao, nghéa laì theo thæï tæû: chiãöu sáu
càõt, læåüng chaûy dao ràng vaì täúc âäü càõt.
Trçnh tæû âãø choün chãú âäü càõt khi phay nhæ sau:
1.Xaïc âënh chiãöu sáu càõt xuáút phaït tæì læåüng dæ gia
cäng, âäü boïng bãö màût yãu cáöu vaì cäng suáút maïy.
2.Xaïc âënh læåüng chaûy dao ràng cæûc âaûi. Khi xaïc âënh
cáön láúy giaï trë gáön bàòng giaï trë laìm cho ràng dao bë gaîy.
3. Xaïc âënh täúc âäü càõt: phuû thuäüc chiãöu sáu càõt,
chiãöu räüng phay, læåüng chaûy dao ràng,...
4. Xaïc âënh cäng suáút càõt Nc .
5.Xaïc âënh säú voìng quay gáön nháút cuía truûc chênh.
6.Xaïc âënh læåüng chaûy dao phuït.
7. Xaïc âënh thåìi gian maïy laì thåìi gian càõt khäng coï sæû
tham gia træûc tiãúp cuía con ngæåìi.
1.5. Phay thuáûn vaì phay nghëch
Khi phay bàòng dao phay truû, dao phay âéa ngæåìi ta phán
biãût ra laìm hai loaûi: phay thuáûn vaì phay nghëch.
- Phay thuáûn laì quaï trçnh phay maì chiãöu chuyãøn âäüng
cuía dao vaì chi tiãút truìng nhau.
- Phay nghëch laì quaï trçnh phay maì chiãöu chuyãøn
âäüng cuía dao vaì chi tiãút ngæåüc chiãöu nhau.
Khi phay thuáûn xáøy ra hiãûn tæåüng va âáûp luïc ràng bàõt
âáöu tiãúp xuïc våïi chi tiãút. Nhæ váûy phay thuáûn chè tiãún
haình trãn caïc maïy phay coï âäü cæïng væîng täút nháút, nhæng
phay thuáûn cho âäü chênh xaïc cao hån phay nghëch.
Trong nhæîng âiãöu kiãûn giäúng nhau thç tuäøi bãön cao dao
phay thuáûn cao hån phay nghëch.
Nhæåüc âiãøm cuía phay nghëch laì dao phay luän coï xu
hæåïng náng chi tiãút ra khoíi baìn maïy.
2. MAÏY PHAY.
2.1. Khaïi niãûm vãö nhoïm maïy phay vaì phán loaûi maïy
phay.
Theo tiãu chuáøn cuía nhaì næåïc Liãn Xä âaî thäúng nháút
caïc kyï hiãûu quy æåïc cho caïc maïy saín xuáút taûi Liãn Xä (cuí)
laì mäùi maïy coï mäüt säú hiãûu riãng. Säú âáöu tiãn kyï hiãûu
nhoïm maïy, säú thæï hai kyï hiãûu loaûi maïy, säú thæï ba (âäi khi
laì säú thæï tæ) âàûc træng cho kêch thæåïc cuía maïy. Trong
nhiãöu træåìng håüp giæîa säú thæï nháút vaì säú thæï hai coï
thãm chæî caïi tiãúng Nga. Chæî viãút âoï cho biãút laì maïy âaî
âæåüc caíi tiãún hoàûc caíi biãn. Âäi khi chæî caïi âæåüc ghi åí
cuäúi âãø cho biãút phaûm vi sæí duûng cuía maïy âaî âæåüc caíi
biãn chæa.
Táút caí caïc loaûi maïy phay âãöu thuäüc nhoïm 6, vç váûy
säú âáöu tiãn cuía kyï hiãûu seî laì säú 6. Hiãûn nay nhoïm maïy
phay âæåüc phán thaình hai nhoïm chênh:
- Nhoïm maïy phay vaûn nàng nhæ: maïy phay ngang
vaûn nàng, maïy phay âæïng vaûn nàng, maïy phay ngang
cäng xän, maïy phay giæåìng nguyãn cäng, v, v,...
- Nhoïm maïy phay chuyãn män hoïa: maïy phay cheïp hçnh
coï cå cáúu veî truyãön, maïy phay raînh then, maïy phay ren
vêt, maïy phay gia cäng baïnh lãûch tám, v,v,...
2.2. Cäng duûng chuí yãúu cuía maïy phay.
Maïy phay chiãúm mäüt pháön låïn trong caïc maïy càõt lim
loaûi. Åí mäüt säú nhaì maïy noï chiãúm vaìo khoaíng 1/5 säú
læåüng maïy cuía toaìn nhaì maïy. Vç thãú trãn maïy phay thæûc
hiãûn âæåüc nhiãöu cäng viãûc trong phaûm vi räüng raîi, bàòng
phæång phaïp phay coï thãø gia cäng âæåüc mäüt bãö màût báút
kyì naìo, nhæng chuí yãúu duìng âãø gia cäng caïc bãö màût sau:
- Màût phàóng,
- Caïc bãö màût âënh hçnh ( bãö màût cam, cäúi dáûp,
khuän eïp,...),
- Càõt ren vêt trong vaì ngoaìi,
- Gia cäng baïnh ràng,
- Càõt raînh thàóng vaì raînh xoàõn.
2.3. Âàûc âiãøm kãút cáúu cuía mäüt maïy phay cäng xän
vaûn nàng.
2.3.1. Khaïi niãûm vaì phán loaûi.
Maïy phay cäng xän laì maïy phay âæåüc duìng phäø biãún
nháút, baìn maïy våïi säúng træåüt nàòm åí pháön cäng xän vaì coï
thãø chuyãn âäüng theo ba hæåïng: doüc, ngang, vaì thàóng
âæïng.
Maïy phay cäng xän âæåüc chia ra laìm máúy loaûi nhæ sau:
maïy phay ngang coï baìn maïy säú âënh, maïy phay vaûn nàng coï
baìn maïy quay, maïy phay âæïng vaì maïy phay vaûn nàng räünh.
Dæûa theo nguyãn lyï cuía maïy phay âæïng ngæåìi ta chãú taûo
ra maïy phay cheïp hçnh vaì maïy phay âiãöu khiãøn theo chæång
trçnh säú.
Maïy phay cäng xän duìng âãø gia cäng nhiãöu bãö màût khaïc
nhau bàòng caïc dao phay hçnh truû, dao phay âéa, dao phay
màût âáöu, dao phay goïc, dao phay ngoïn, dao phay âënh hçnh
vaì nhiãöu loaûi dao phay khaïc trong âiãöu kiãûn saín xuáút âån
chiãúc vaì saín xuáút haìng loaût. Trãn caïc maïy phay naìy coï thãø
gia cäng âæåüc caïc chi tiãút âa daûng våïi kêch thæåïc phuì håüp
( phuû thuäüc vaìo kêch thæåïc baìn maïy) bàòng theïp, gang,
håüp kim maìu, cháút deîo vaì caïc váût liãûu khaïc. Trãn maïy
phay vaûn nàng coï baìn quay, nãúu sæí duûng âáöu chia âäü coï
thãø phay raînh xoàõn åí caïc duûng cuû càõt ( muîi khoan, dao
doa, v,v,...) âäöng thåìi coï gia cäng âæåüc baïnh ràng hçnh truû
ràng thàóng vaì ràng nghiãng. Caïc maïy phay räüng âæåüc duìng
âãø thæûc hiãûn caïc nguyãn cäng phay , khoan, doa âån giaín
chuí chuí yãúu trong âiãöu kiãûn saín xuáút âån chiãúc.
Maïy phay cäng xän cåí nhoí våïi chiãöu räüng baìn maïy laì
160mm: loaûi naìy duìng âãø gia cäng caïc chi tiãút nhoí bàòng
kim loaûi maìu, håüp kim, cháút deío vaì cuîng duìng âãø gia cäng
tinh caïc chi tiãút bàòng theïp vaì gang.
Maïy phay cäng xän Säú 0 våïi chiãöu räüng baìn maïy laì 200
mm: loaûi duìng âãø gia cäng caïc chi tiãút nhoí bàòng theïp, gang,
kim loaûi maìu, håüp kim vaì cháút deío.
Maïy phay cäng xän Säú 1 våïi chiãöu räüng baìn maïy laì 250
mm: loaûi naìy âæåüc saín xuáút theo kiãøu loaût P nhæ: maïy
phay ngang 6P81Γ, maïy phay vaûn nàng 6P81, maïy phay âæïng
6P11 vaì maïy phay räüng 6P91III. Træåïc kia chuïng âæåüc saín
xuáút theo kiãøu loaût H nhæ : 6H82, 6H11, 6H81Γ.
2.3.2. Kãút cáúu mäüt maïy phay ngang vaûn nàng.
Âàûc âiãøm cuía maïy phay loaûi naìy laì coï truûc chênh nàòm
ngang vaì coï ba chuyãøn âäüng vuäng goïc våïi nhau: chuyãøn
âäüng doüc, ngang vaì thàóng âæïng. Maïy phay ngang coï hai
loaûi: âåm giaín vaì vaûn nàng. Åí maïy phay ngang vaûn nàng
ngoaìi nhæîng chuyãøn âäüng trãn, baìn maïy coìn coï thãø quay
xung quanh truûc thàóng âæïng mäüt goïc 45° vãö hai phêa. Âãø
âiãöu chènh baìn maïy âãún mäüt goïc âäü naìo âoï våïi truûc
chênh, ngæåìi ta sæí duûng bäü pháûn quay coï khàõc âäü.
Kãút cáúu cuía maïy âæåüc trçnh baìy nhæ sau bao gäöm:
Thán maïy duìng âãø keûp chàût táút caí caïc bäü pháûn vaì cå
cáúu maïy
Nàõp trãn cuía maïy dëch chuyãøn theo thanh træåüt trãn cuía
thán maïy vaì duìng âãø giæî væîng âuäi cuía truûc gàõn dao. Caïc
voìng coï thãø di chuyãøn theo caïc thanh træåüt cuía nàõp trãn
vaì âæåüc keûp chàût bàòng âai äúc. Nãn nhåï ràòng, khäng
âæåüc dëch chuyãøn caïc quai treo tæì maïy naìy sang maïy khaïc.
Pháön chça ra cuía nàõp trãn coï thãø âiãöu chènh daìi, ngàõn
khaïc nhau. Âãø tàng âäü cæïng væîng keûp chàût nàõp, ngæåìi ta
duìng mäüt cå cáúu gàõn liãön nàõp maïy våïi cáön maïy.
Cáön maïy (cäng xän) laì chi tiãút âuïc daûng häüp coï caïc
thanh træåüt thàóng âæïng vaì nàòm ngang. Cán maïy âæåüc caïc
thanh træåüt thàóng âæïng gàõn våïi thán maïy vaì chuyãøn
âäüng theo phæång thàóng âæïng. Coìn säúng træåüt thç chuyãøn
âäüng theo caïc thanh træåüt nàòm ngang. Cáön maïy âæåüc
keûp trãn caïc thanh træåüt bàòng cå cáúu keûp chuyãn duìng.
Cáön maïy laì bäü pháûn cå såí cuía maïy, giæî mäúi liãn kãút
giæîa táút caí caïc bäü pháûn taûo ra chuyãøn âäüng chaûy dao
doüc, ngang vaì thàóng âæïng. Dæåïi cáön maïy coï mäüt truûc vêt
âãø náng lãn vaì haû xuäúng.
Baìn maïy âæåüc gàõn vaì chuyãøn âäüng theo säúng træåüt.
Trãn baìn maïy coï làõp âäö gaï, cå cáúu keûp chàût vaì chi tiãút
gia cäng. Âãø thæûc hiãûn viãûc gàõn caïc cå cáúu áúy, trãn bãö
màût cäng taïc cuía baìn maïy coï caïc raînh chæî T.
Säúng træåüt laì mäüt mäüt bäü pháûn trung gian giæîa cáön
maïy vaì baìn maïy. Baìn maïy chuyãøn dëch doüc truûc theo säúng
træåüt trãn, coìn pháön dæåïi cuía säúng træåüt cuìng våïi baìn
maïy chuyãøn dëch theo phæång ngang ( theo thanh træåüt trãn
cáön maïy).
Truûc chênh cuía maïy phay coï taïc duûng truyãön chuyãøn
däüng quay tæì häüp täúc âäü tåïi dao phay. Âäü chênh xaïc gia
cäng phuû thuäüc nhiãöu vaìo truûc chênh quay coï chênh xaïc hay
khäng, vaìo âäü cæïng væîng vaì âäü chëu rung cuía noï.
Häüp täúc âäü coï taïc duûng âãø truyãön cho truûc chênh
nhæîng säú voìng quay khaïc nhau. Häüp täúc âäü âàût bãn trong
thán maïy vaì âæåüc âiãöu khiãøn bàòng bäü pháûn sang säú.
Bäü pháûn sang säú cho pheïp choün mäüt täúc âäü báút kyì maì
khäng cáön tuáön tæû måí caïc täúc âäü trung gian.
Häüp chaûy dao duìng âãø taûo ra læåüng chaûy dao vaì caïc
chuyãøn âäüng nhanh (chuyãøn âäüng phuû) cuía baìn maïy,
säúng træåüt vaì baìn maïy.
3. PHÁN TÊCH, XAÏC ÂËNH CAÏC THÄNG SÄÚ KYÎ THUÁÛT
CUÍA MAÏY PHAY CÁÖN THIÃÚT KÃÚ.
3.1. Âàûc tênh kyî thuáût.
Caïc thäng säú kyî thuáût vaì kêch thæåïc chênh phuì håüp
våïi tiãu chuáøn cuía nhaì næåïc Liãn Xä (cuí) ΓORT (165_81).
- Kêch thæåïc màût ngoaìi laìm viãûc cuía baìn maïy (mm):
- Chiãöu daìi: 1000
- Chiãöu räüng: 250
- Säú læåüng raînh chæî T cuía ban maïy : 3
- Khoaíng caïch tæì truûc chênh âãún bãö màût laìm viãûc
cuía baìn maïy (mm)
- Nhoí nháút : 50
- Låïn nháút : 370
- Caïc sæû dëch chuyãøn låïn nháút cuía baìn maïy (mm).
- Theo chiãöu doüc: 630
- Theo chiãöu ngang: 200
- Theo chiãöu âæïng: 320
- Goïc quay låïn nháút cuía baìn maïy: ± 45°
- Âäü chia thang cuía baìn maïy: 1°
- Sæû dëch chuyãøn cuía baìn maïy khi âáöu phán âäü
quay âæåüc 1 voìng (mm):
- Theo chiãöu doüc vaì ngang laì: 6
- Theo hæåïng âæïng laì: 3
- Sæû dëch chuyãøn cuía baìn maïy âãún 1 âäü chia cuía
âáöu phán âäü laì:
- Theo chiãöu doüc vaì chiãöu ngang : 0,05 mm
- Theo hæåïng âæïng : 0,025 mm
- Khoaíng caïch tæì meïp sau cuía baìn âãún màût âáöu
cuía truûc chênh laì: 11 mm
- Khoaíng caïch tæì truûc chênh âãún säúng træåüt (ngang)
laì: 142 mm
- Khoaíng caïch låïn tæì màût âáöu cuía truûc chênh âãún
truûc cuía giaï dáùn ≤ 495 mm
- Meïp åí phêa dæåïi cuía truûc chênh : 45
cho maïy âæåüc thiãút kãú coï tênh chuyãn duìng vaì nàng suáút
cao phuì håüp våïi tæìng cå såí saín xuáút.
Vç váûy viãûc thiãút kãú tênh nàng kyî thuáût cuía maïy cáön
phaíi coï mäüt giai âoaûn chuáøn bë, nghiãn cæïu nhiãûm vuû theo
yãu cáöu
Våïi caïc säú liãûu ban âáöu, ta tênh caïc thäng säú sau:
1.Tênh chiãöu sáu càõt tmax theo cäng thæïc kinh nghiãûm:
tmax =C. 3 d max
âäúi våïi theïp gioï láúy C = 0,7, thay vaìo cäng thæïc trãn ta
coï:
tmax = 0,7. 3 280 = 4,6 mm
2.Tênh chiãöu sáu càõt tmin theo
1 1
tmin = ( ÷ ) tmax
2 4
1 1
tmin = tmax = . 4,6 = 1,5 mm
3 3
3.Læåüng chaûy dao låïn nháút:
1 1
Smax = ÷ tmax
3 10
1
Smax = . 4,6 = 1 mm/v
4,5
4.Læåüng chaûy dao nhoí nháút:
1 1
Smin = ÷ S max
5 10
Láúy Smin = 0,15 mm/v
5.Tênh täúc âäü cæûc âaûi cæûc tiãøu:
PHÁÖN II:
TÊNH TOAÏN THIÃÚT KÃÚ ÂÄÜNG HOÜC TOAÌN MAÏY
Våïi nhæîng yãu cáöu trãn, ta tiãún haình phán têch , læûa
choün mäüt phæång aïn täút nháút phuì håüp våïi caïc chè tiãu kyî
thuáût, kinh tãú trong âiãöu kiãûn cho pheïp.
1.2. Täøng håüp truyãön âäüng chênh.
Caïc säú liãûu cho træåïc:
Säú cáúp täúc âäü Zv = 16
Täúc âäü voìng quay n = 50 ÷ 1600 v/ph.
n max 1600
Phaûm vi diãöu chènh säú voìng quay Rn = = = 32
n min 50
Cäng bäüi ϕ = 1,26.
Våïi âäüng cå coï cäng suáút 5,5 KW. Ta sæí duûng häüp täúc
âäü coï cuûm täúc âäü vaì cuûm truûc chênh bäú trê riãng biãût.
Noï coï nhæîng æu âiãøm sau:
- Sæû rung âäüng cuía caïc cå cáúu trong häüp täúc âäü
khäng truyãön âãún cuûm truûc chênh.
- Biãún daûng do aính hæåíng nhiãût cuía cuûm truûc chênh
nhoí nãn náng cao âäü chênh xaïc gia cäng.
- Coï khaí nàng tiãu chuáøn hoaï vaì thäúng nháút caïc cå
cáúu truyãön dáùn vaì caïc khêch thæåïc cuía maïy.
- Coï khaí nàng sæí duûng caïc daûng truyãön dáùn khaïc
nhau.
- Âån giaín hoaï âiãöu kiãûn làõp raïp, sæîa chæîa vaì caíi
tiãún sau naìy.
- Coï khaí nàng náng cao caïc kêch thæåïc cuía cuûm truûc
chênh do âoï tàng âæåüc âäü cæïng væîng cuía truûc
chênh.
Nhæng noï cuîng coï mäüt säú nhæåüc âiãøm sau:
- Giaï thaình cao do phaíi chãú taûo hai bäü pháûn.
- Kêch thæåïc bäü truyãön âai låïn.
- Bäü truyãön âai thiãúu taíi åí täúc âäü cao.
- Khoï thay thãú âai vaì khoï baío vãû dáöu bàõn vaìo âai.
Nãn bäú trê âai åí caïc gäúi tæûa. Nãúu bäü truyãön âai
âæåüc bäú trê cäng xän thç seî laìm phæïc taûp hoaï kãút
cáúu cuía noï.
1.3. Thiãút kãú âäüng hoüc vaì xaïc âënh tyí säú truyãön.
Nhiãûm vuû chênh yãúu cuía häüp täúc âäü laì âaím baío
chuäøi säú voìng quay n cuía truûc chênh våïi cäng bäüi ϕ vaì
phaûm vi âiãöu chènh Rn âaî cho. Âãø âaím baío yãu cáöu trãn, ta
cáön biãút mäúi quan hãû däüng hoüc giæîa caïc nhoïm truyãön
âäüng cuía truûc chênh, giæîa caïc tyí säú truyãön trong tæìng
nhoïm truyãön âäüng, cuîng nhæ sæû phäúi håüp giæîa chuïng våïi
nhau.
Trong truyãön âäüng phán cáúp, säú voìng quay cuía truûc
chênh thæåìng âæåüc thæûc hiãûn våïi sæû thay âäøi tyí säú
truyãön cuía caïc nhoïm truyãön âäüng giæîa hai truûc vaì sæû
phäúi håüp giæîa chuïng våïi nhau. Âãø xaïc âënh tyí säú truyãön
trong caïc nhoïm truyãön âäüng cuía häüp täúc âäü, ngæåìi ta
duìng hai phæång phaïp: phæång phaïp giaíi têch vaì phæång
phaïp âäü thë. Åí âáy ta duìng phæång phaïp âäö thë.
Âãø xaïc âënh tyí säú truyãön bàòng phæång phaïp âäö thë
giaíi, ngæåìi ta duìng hai loaûi så âäö goüi laì læåïi kãút cáúu vaì
læåïi âäö thë voìng quay.
Læåïi âäö thë kãút cáúu cuía häüp täúc âäü: laì så âäö biãøu
diãùn cäng thæïc kãút cáúu vaì phæång trçnh âiãöu chènh. Trãn
læåïi kãút cáúu mäùi âæåìng nàòm ngang biãøu diãùn säú truûc
cuía häüp täúc âäü, caïc âiãøm trãn âæåìng nàòm ngang seî biãøu
diãùn säú cáúp täúc âäü cuía truûc chênh, caïc âoaûn thàóng näúi
caïc âiãøm tæång æïng trãn caïc truûc tæång âæång caïc tyí säú
truyãön giæîa caïc truûc âoï. Âãø biãøu diãùn chuäøi n theo cáúp
säú nhán ta veî læåïi kãút cáúu theo toaû âäü logarit âäúi xæïng.
Âäö thi læåïi voìng quay: chuyãøn tæì læåïi kãút cáúu biãøu
diãùn âäúi xæïng sang biãøu diãùn caïc tyí säú truyãön tháût. Ta
quy æåïc âiãøm trãn cuía truûc nàòm ngang chè säú voìng quay
cuû thãø. Caïc âæåìng thàóng (caïc tia) näúi caïc âiãøm tæång
æïng giæîa caïc truûc biãøu diãùn trë säú tyí säú truyãön cuía
tæìng càûp baïnh ràng ( hay caïc càûp truyãön âäüng khaïc) , tia
nghiãng traïi biãøu thë i< 1, tia nghiãng phaíi biãøu thë 1> 1, tia
thàóng âæïng biãøu thë i= 1.
1.3.1. Phæång aïn khäng gian (PAKG).
Tæì cäng bäüi ϕ = 1,26, vaì chuäøi säú voìng quay phán bäú
theo cáúp säú nhán ta xaïc âënh âæåüc chuäøi säú voìng quay
cuía maïy cáön thiãút kãú : n1 ÷ n16 .
n1 = nmin = 50 (v/ph),
n2 = n1.ϕ = 50 × 1,26 = 63 (v/ph)
n3 = n2.ϕ = 63 × 1,26 = 80 (v/ph)
n4 = n3.ϕ = 80 × 1,26 = 100 (v/ph)
n5 = n4.ϕ = 100 × 1,26 = 126 (v/ph)
n6 = n5.ϕ = 126 × 1,26 = 160 (v/ph)
n7 = n6.ϕ = 160 × 1,26 = 200 (v/ph)
n8 = n7.ϕ = 200 × 1,26 = 250 (v/ph)
n9 = n8.ϕ = 250 × 1,26 = 315 (v/ph)
n10 = n9.ϕ = 315 × 1,26 = 400 (v/ph)
n11 = n10.ϕ = 400 × 1,26 = 500 (v/ph)
n12 = n11.ϕ = 500 × 1,26 = 630 (v/ph)
n13 = n12.ϕ = 630 × 1,26 = 800 (v/ph)
n14 = n13.ϕ = 800 × 1,26 = 1000 (v/ph)
n15 = n14.ϕ = 1000 × 1,26 = 1250 (v/ph)
n16 = nmax = n15.ϕ = 1250 × 1,26 = 1600 (v/ph).
Âãø âaím baío viãûc thay âäøi säú voìng quay, häüp täúc âäü
maïy cäng cuû coï thãø laì häüp täúc âäü vä cáúp hay laì häüp täúc
âäü phán cáúp. Dæûa vaìo chuäøi säú voìng quay nhæ trãn vaì
phaûm vi sæí duûng , åí âáy ta thiãút kãú häüp täúc âäü phán
cáúp duìng baïnh ràng di træåüt, vaì bäü truyãön âai âãø näúi
cuûm täúc âäü våïi cuûm truûc chênh.
a.Tênh säú nhoïm truyãön täúi thiãøu:
nmin = n0.imingh
nmmin 1
⇒ imingh = = x (n0: laì säú voìng quay cuía âäüng
n0 4
cå).
50 1 50
⇔ = x → x = log = 2,3
1450 4 1450
Trong âoï: x laì säú nhoïm truyãön täúi thiãøu, choün x = 3.
imingh laì tyí säú truyãön giåïi haûn cuía xêch
truyãön.
b.Choün phæång aïn khäng gian håüp lyï:
Våïi säú cáúp täúc âäü Zv = 16, ta coï caïc PAKG sau:
Zv = 16 = 2 × 4 × 2 = 2 × 2 × 4 = 4 × 2 × 2 = 2 × 2 × 2 × 2.
Våïi säú nhoïm truyãön täúi thiãøu x = 3, ta loaûi PAKG Zv = 16
= 2 × 2 × 2 × 2.
Coìn laûi 3 PA ta tiãún haình so saïnh âãø choün ra 1 PAKG
håüp lyï nháút
Mäüt säú tiãu chuáøn âãø so saïnh:
- Phæång aïn âån giaín tåïi mæïc âãø coï thãø dãù daìng
thæûc hiãûn.
- Phæång aïn âaím baío coï khaí nàng tæû âäüng hoaï maïy
nhiãöu nháút.
- Phæång aïn coï hiãûu suáút âaût âæåüc cao nháút.
- Phæång aïn âaût âæåüc âäü chênh xaïc caïc xêch thæûc
hiãûn truyãön âäüng taûo hçnh phæïc taûp vaì truyãön
âäüng chênh xaïc.
Dæûa vaìo caïc tiãu chuáøn trãn ta coï caïc chè tiãu âãø so
saïnh:
1. Tênh täøng säú baïnh ràng cuía häüp theo cäng thæïc:
i
Sz = 2.∑ pi .
1
Læåïi kãút
cáúu
Xmax 8 24 8
ϕmax ϕ <8
8
ϕ >8
24
ϕ <8
8
PAKG 2 × 4 × 2 2 × 4 × 2 2 × 4 × 2
PATT II I III III I II III II I
X 4 1 8 2 4 1 8 2 1
Læåïi kãút
cáúu
Xmax 8 12 8
ϕmax ϕ <8
8
ϕ >8
12
ϕ <8
8
I
2[4]
II
4[1]
III
2[8]
IV
Theo yãu cáöu thiãút kãún laìn häüp ntruûc
n1 n2 n3 n n
chênh vaì häüp täúc
4 5
n6 7 8 n9 1 n1 n1 n1 n1 n1 n1
âäü âæåüc thiãút kãú riãng biãût. Âãø näúi liãön truyãön âäüng
0 1 2 3 4 5 6
tæì häüp häüp täúc âäü âãún häüp truûc chênh ta duìng bäü
truyãön âai. Âãø giaím chiãöu truûc (kêch thæåïc) vaì traïnh cäöng
140
kãönh ta duìng bäü truyãön âai 1 cáúp coï tyí säú truyãön laì .
210
Nhæ váûy truûc cuäúi cuìng cuía cuûm täúc âäü chè coï mäüt tyí
säú truyãön , âãø truyãön âãún bäü truyãön âai âæåüc thuáûn
tiãûn. Nhæ váûy ta bäú trê khäng gian bë biãún hçnh láön thæï
nháút våïi cäng thæïc kãút cáúu laì:
Zv = 2[4].4[1].1[0].1[0].2[8].
I
2[4]
II
4[1]
III
1[0]
IV
1[0]
V
2[8]
VISVTH:Nguyãùn Tiãún Duîng 00C1C Trang 23
n1 n2 n3 n n
4 5
n6 n7 n8 n9 n1 n1 n1 n1 n1 n1 n1
Âäö aïn mon hoc Thiãút kãú maïy phay vaûn nàng
nàòm ngang
Nhæ âaî noïi truyãön âäüng tæì truûc III âãún truûc IV chè
thæûc hiãûn 1 tyí säú truyãön. Âãø cáúp säú voìng quay khäng
1
âäøi thç tyí säú truyãön naìy laì i ' = ,
1
Ta âaî biãút maïy coï hãû säú cáúp váûn täúc ϕ = 1,26. Nãn
phaûm vi âiãöu chènh tyí säú truyãön åí nhoïm cuäúi cuìng seî laì:
i8
= ϕ 8 = (1,26) = 6 .
8
Ri =
i7
2 1
Luïc âoï i8 = imax = , vaì i7 = imin = .
1 3
Âãø giåïi haûn kêch thæåïc chi tiãút maïy, ta láúy i8 = 1, âäöng
thåìi âãø âaím baío phaûm vi âiãöu chènh säú voìng quay theo yãu
1
cáöu, thç i7 = , vç tyí säú truyãön naìy nàòm ngoaìi giåïi han cho
6
pheïp, âãø âæa tyí säú truyãön naìy vaìo phaûm vi thç ta duìng
thãm mäüt truûc trung gian åí cuûm truûc chênh. Truûc naìy coï
nhiãûm vuû thay âäøi i7 thaình 2 tyí säú truyãön i7a. i7b âãø thæûc
hiãûn nhiãûm vuû giaím täúc → i7 = i7a. i7b. Nhæ váûy truyãön
âäüng tæì cuûm täúc âäü âãún cuûm truûc chênh coï daûng
truyãön âäüng phæïc taûp, mäüt âæåìng taûo nãn säú voìng quay
I
cao (i8) vaì mäüt âæåìng taûo nãn säú voìng quay tháúp (i7a. i7b).
Do âoï PAKG bë biãún hçnh láön thæï hai våïi cäng thæïc kãút
II
cáúu nhæ sau:
III Zv = 2[4].4[1].1[0].1[0].(1[0]+1[0].1[0]).
Ta veî laûi læåïi kãút cáúu:
IV
VI
VII
SVTH:Nguyãùn Tiãún Duîng 00C1C Trang 24
n1 n n n4 n n6 n7 n8 n9 n n11 n12 n1 n n15 n16
2 3 5 10 14
Âäö aïn mon hoc Thiãút kãú maïy phay vaûn nàng
nàòm ngang
Læåïi kãút
cáúu
Tæì læåïi kãút cáúu trãn, ta tháúy coï 16 cáúp váûn täúc cuía
häüp täúc âäü âæåüc truyãön âãún häüp truûc chênh bàòng 2
âæåìng. Mäüt âæåìng cho 8 cáúp täúc âäü tháúp vaì mäüt âæåìng
cho 8 cáúp täúc âäü cao.
b. Xáy dæûng læåïi âäö thë voìng quay.
Trãn cå såí læåïi kãút cáúu âaî choün, ta veî âäö thë säú voìng
quay. Åí âäö thë naìy, säú voìng quay vaì tyí säú truyãön coï giaï
trë thæûc. Vç váûy âãø veî âæåüc læåïi âäö thë voìng quay, ta
tiãún haình choün tyí säú truyãön. Âãø choün âæåüc tyí säú
truyãön ta dæûa vaìo mäüt säú nguyãn tàõc sau âáy:
- Nãn choün tyí säú truyãön i ≈ 1, vç nhæ thãú kêch thæåïc
cuía baïnh ràng chuí âäüng vaì bë âäüng gáön bàòng
nhau, kêch thæåïc seî nhoí goün. Nguyãn tàõc naìy duìng
cho nhæîng truûc âáöu tiãn.
- Khi tàng hay giaím täúc qua nhiãöu truûc trung gian, nãn
cäú gàõng choün tyí säú truyãön tàng hay giaím tæì tæì.
- Choün tyí säú truyãön sao cho säú voìng quay tåïi haûn nt
cuía truûc trung gian caìng låïn caìng täút. Vç mä men
xoàõn tyí lãû nghëch våïi säú voìng quay, nãn khi säú
voìng quay caìng cao, kêch thæåïc caïc chi tiãút maïy
caìng nhoí.
- Choün tyí säú truyãön phaíi nàòm trong giåïi haûn cho
pheïp, vaì nãn choün theo trë säú tiãu chuáøn cuía daîy
säú Renard, tæïc laì:
i = 1,06E ; (E: laì säú nguyãn dæång hoàûc ám).
Nhoïm truyãön I coï 2 tyí säú truyãön: i1 vaì i2.
Âáy laì nhoïm truyãön âáöu tiãn, nãn ta choün i ≈ 1 trong giåïi
1 2
haûn laì ≤ i ≤ , ta coï
4 1
i1: i2 = 1: ϕ4.
Choün i2 = ϕ = 1,26 > 1 (tyí säú truyãön tàng täúc).
i2 ϕ 1 1
→ i1 = = 4 = 3 > (tyí säú truyãön giaím täúc).
ϕ 4
ϕ ϕ 4
Nhoïm truyãön II coï 4 tyí säú truyãön i3, i4, i5, i6.
Ta coï i3 : i4 : i5 : i6 = 1 : ϕ : ϕ2 : ϕ3.
Trong âoï i6 laì tyí säú truyãön låïn nháút coï thãø choün i6 =ϕ
> 1 ( tàng täúc ),
i6 ϕ 1
⇒ i5 = = = = 1,
ϕ ϕ 1
i5 1
⇒ i4 = = < 1 , (tyí säú truyãön giaím täúc),
ϕ ϕ
i4 1 1 1 1 2
⇒ i3 = = : = 2 < 1 ≤ i 3 ≤ , (tyí säú truyãön
ϕ ϕ ϕ ϕ 4 1
giaím täúc).
Nhoïm truyãön III coï hai tyí säú truyãön : i7 vaì i8 .
i7 : i8= 1: ϕ8.
1
Theo phán têch trãn ta choün i8 = ,
1
1
⇒ i7 = i7a . i7b = ,
ϕ8
1 1
âãø thuáûn tiãûn ta choün i7a = i7b = 8 : 2
= 4.
ϕ ϕ
Tæì caïc tyí säú truyãön trãn, ta tiãún haình veî læåïi âäö thë
voìng quay våïi hãû säú cáúp váûn täúc ϕ = 1,26 vaì váûn täúc Zv
= 16.
Säú voìng quay truûc chênh : ntc = 50, 63, 80, 100, 125, 160,
200, 250, 315, 400, 500, 630, 800, 1000, 1250, 1600 (v/ph).
1.4. Xaïc âënh säú ràng cuía caïc baïnh ràng.
Sæí duûng phæång phaïp tênh chênh xaïc khi chæa biãút
khoaíng caïnh truûc A.
Nhoïm truyãön I coï 2 tyí säú truyãön i1 vaì i2 .
1 1 1 f
i1 = = ≈ = 1 ⇒ f1 + g1 = 3
ϕ 3
1,26 3
2 g1
ϕ 1,26 5 f 2
i1 = = ≈ = ⇒ f 2 + g2 = 4 + 5 = 9 = 3.3
1 1 4 g2
Tæì caïc thæìa säú trãn ta coï bäüi säú chung nhoí nháút cuía
I täøng (fj + gj ) laì:
K = 3.3 = 9.
II
III
IV
VI
VII
SVTH:Nguyãùn Tiãún Duîng 00C1C Trang 27
n n2 n3 n4 n5 n6 n7 n8 n9 n10 n11 n12 n134 n14 n15 n16
1
Âäö aïn mon hoc Thiãút kãú maïy phay vaûn nàng
nàòm ngang
Trong nhoïm truyãön âäüng naìy, coï i1= imin , i2 = imax . Tyí säú
truyãön i1 laì tia nghiãng traïi coï âäü nghiãng låïn nháút, nãn baïnh
ràng coï säú ràng nhoí nháút laì baïnh chuí âäüng. Do âoï ta duìng
cäng thæïc Eminc âãø xaïc âënh Emin.
Zmin. (f1 + g1 ) 17(1 + 2) 17
E minc = = = >1.
k.f1 9.1 3
Choün E = 6 → 2Z0 = EK = 9.6 = 54 ∉ ( 90 ÷ 120), loaûi.
E = 7 → 2Z0 = EK = 9.7 = 63 ∉ ( 90 ÷ 120), loaûi.
E = 8 → 2Z0 = EK = 9.8 = 72 ∉ ( 90 ÷ 120), loaûi.
E = 9 → 2Z0 = EK = 9.9 = 81 ∉ ( 90 ÷ 120), loaûi.
E = 10 → 2Z0 = EK = 9.10 = 90 ∈ ( 90 ÷ 120), phuì
håüp.
Tênh säú ràng cuía baïnh chuí âäüng vaì baïnh bë âäüng
tæång æïng:
f1 1
Z1 = E.K . = 90. = 30
g1 + f1 3
g1 2
Z1' = E.K . = 90. = 60
g1 + f1 3
f2 5
Z2 = E.K . = 90. = 50
g2 + f 2 9
f2 4
Z2' = E.K . = 90. = 40 .
g2 + f 2 9
Nhoïm truyãön II: coï 4 tyí säú truyãön i3 , i4 , i5 , i6.
1 1 7 f
i3 = = ≈ = 3 ⇒ f 3 + g3 = 7 + 11 = 18 = 2.3.3
ϕ 2
(1,26 ) 2
11 g3
1 1 4 f
i4 = = ≈ = 4 ⇒ f 4 + g4 = 4 + 5 = 9 = 3.3
ϕ 1,26 5 g4
1 f
i 5 = = 5 ⇒ f 5 + g5 = 2
1 g5
ϕ 1,26 5 f 6
i6 = = ≈ = ⇒ f 6 + g6 = 5 + 4 = 9 = 3.3 .
1 1 4 g6
Tæì caïc thæìa säú trãn ta coï bäüi säú chung nhoí nháút cuía
täøng (fj + gj ) laì:
K = 2.3.3 = 18.
Trong nhoïm truyãön âäüng naìy, coï i3= imin , i6 = imax . Tyí säú
truyãön i3 laì tia nghiãng traïi coï âäü nghiãng låïn nháút, nãn baïnh
ràng coï säú ràng nhoí nháút laì baïnh chuí âäüng. Do âoï ta duìng
cäng thæïc Eminc âãø xaïc âënh Emin.
Zmin. (f 3 + g3 ) 17(7 + 11)
E minc = = > 1.
k.f 3 9.7
Vç EK = 2Z0 quaï nhoí, nãn ta choün bàòng phæång phaïp
choün laûi.
1 7 35
i3 = 2
≈ ≈ = 1,57 .
1,26 11 55
Trë säú naìy dáùn âãún sai säú:
1,58 − 1,57
∆i = .100% = 0,63 < [∆ i ] .
1,58
[∆i] = ± 10 (ϕ -1).% = ± 10 (1,26 -1).% = ± 2,6%.
⇒ f3 + g3 = 35 + 55 = 90.
Ta tênh laûi BSCNN cuía täøng (fj + gj ):
K = 3.3.10 = 90.
Trong nhoïm naìy ta duìng laûi cäng thæïc ;
f 3 + g3 17.90
E minC = E min. = < 1.
k.f 3 90.35
Choün E = 1.
⇒ 2Z0 = EK = 1.90 = 90 ∈ (90 ÷120), phuì håüp.
Tênh säú ràng cuía baïnh chuí âäüng vaì bë âäüng tæång
æïng:
f3 35
Z3 = EK = 90 = 35 ,
f 3 + g3 90
g3 55
Z3' = EK = 90 = 55 ,
f 3 + g3 90
f4 4
Z4 = EK = 90 = 40 ,
f 4 + g4 9
g4 5
Z4' = EK = 90 = 50 ,
f 4 + g4 9
f5 1
Z5 = EK = 90 = 45 = Z5' ,
f 5 + g5 2
f6 5
Z6 = EK = 90 = 50 ,
f 6 + g6 9
g6 4
Z6' = EK = 90 = 40 .
f 6 + g6 9
Nhoïm truyãön III: coï 2 tyí säú truyãön i7 vaì i8
1 f
i 8 = = 8 ⇒ f 8 + g8 = 2 ,
1 g8
1 1 1 2 f f
i 7 = i 7 a .i 7 b = ⇒ i 7a = i 7 b = 4 = ≈ = 7a = 7 b ,
ϕ 8
ϕ 2,25 5 g7 a g7 b
→ f7a = f7b = 2
g7a = g7b = 5.
Ta coï BSCNN cuía täøng ( fI + gI ) laì: k = 7.2 = 14.
Trong nhoïm truyãön âäüng naìy, coï i8 laì tyí säú truyãön
nghiãng traïi coï âäü nghiãng låïn nháút, nãn baïnh ràng coï säú
ràng nhoí nháút laì baïnh chuí âäüng. Do âoï ta duìng cäng thæïc
Eminc âãø xaïc âënh Emin.
Zmin. (f 8 + g8 ) 17(5 + 2 )
E minc = = = 4,2 > 1 .
k.f 8 14.2
Dæûa vaìo kãút quaí trãn ta tênh sai säú tyí säú truyãön tæì i lt
vaì itt bàòng cäng thæïc:
i lt − i tt
∆I = .100% < [Λ i ]
i lt
[∆i] = ± 10 (ϕ -1).% = ± 10 (1,26 -1).% = ± 2,6%.
Ta nháûn tháúy caïc giaï trë sai säú tyí säú truyãön âiãöu
nàòm trong giaï trë cho pheïp.
1.5. Kiãøm tra sai säú voìng quay.
Sau khi âaî xaïc âënh säú ràng, ta tênh laûi säú voìng quay
thæûc tãú cuía häüp täúc âäü ntt (n1 ÷ n16) trãn cå såí tyí säú
truyãön cuía caïc säú ràng âaî xaïc âënh.
Ta tiãún haình tênh laûi säú voìng quay thæûctãú:
Z1 Z3 Z8 D1 Z7 a Z7 b
n1 = n0 .i 1 .i 3 .i ' .i â .i 7 a .i 7 b = n0 . . . . . .
Z1' Z3' Z8' D2 Z7 a' Z7 b'
30 35 49 140 28 28
⇒ n1 = 1450. . . . . . = 49,2 (v/ph)
60 55 49 210 70 70
Z1 Z4 Z8 D1 Z7 a Z7 b
n2 = n0 .i 1 .i 4 .i ' .i â .i 7 a .i 7 b = n0 . . . . . .
Z1' Z4' Z8' D 2 Z7 a' Z7 b'
30 40 49 140 28 28
⇒ n2 = 1450. . . . . . = 62 (v/ph)
60 50 49 210 70 70
Z1 Z5 Z8 D1 Z7 a Z7 b
n3 = n0 .i 1 .i 5 .i ' .i â .i 7 a .i 7 b = n0 . . . . . .
Z1' Z5' Z8' D 2 Z7 a' Z7 b'
30 45 49 140 28 28
⇒ n3 = 1450. . . . . . = 79,3 (v/ph)
60 55 49 210 70 70
Z1 Z6 Z8 D1 Z7 a Z7 b
n4 = n0 .i 1 .i 6 .i ' .i â .i 7 a .i 7 b = n0 . . . . . .
Z1' Z6' Z8' D 2 Z7 a' Z7 b'
30 50 49 140 28 28
⇒ n4 = 1450. . . . . . = 99,7 (v/ph)
60 40 49 210 70 70
Z2 Z3 Z8 D1 Z7 a Z7 b
n5 = n0 .i 2 .i 3 .i ' .i â .i 7 a .i 7 b = n0 . . . . . .
Z2' Z3' Z8' D 2 Z7 a' Z7 b'
50 35 49 140 28 28
⇒ n5 = 1450. . . . . . = 123 (v/ph)
40 55 49 210 70 70
Z2 Z4 Z8 D1 Z7 a Z7 b
n6 = n0 .i 2 .i 4 .i ' .i â .i 7 a .i 7 b = n0 . . . . . .
Z2' Z4' Z8' D 2 Z7 a' Z7 b'
50 40 49 140 28 28
⇒ n6 = 1450. . . . . . = 160 (v/ph)
40 50 49 210 70 70
Z2 Z5 Z8 D1 Z7 a Z7 b
n7 = n0 .i 2 .i 5 .i ' .i â .i 7 a .i 7 b = n0 . . . . . .
Z2' Z5' Z8' D 2 Z7 a' Z7 b'
50 45 49 140 28 28
⇒ n7 = 1450. . . . . . = 195,3 (v/ph)
40 45 49 210 70 70
Z2 Z6 Z8 D1 Z7 a Z7 b
n8 = n0 .i 2 .i 6 .i ' .i â .i 7 a .i 7 b = n0 . . . . . .
Z2' Z6' Z8' D 2 Z7 a' Z7 b'
50 50 49 140 28 28
⇒ n8 = 1450. . . . . . = 251.5 (v/ph)
40 40 49 210 70 70
Z1 Z3 Z8 D1
n9 = n0 .i 1 .i 3 .i ' .i â = n0 . . . .
Z1' Z3' Z8' D 2
30 35 49 140
⇒ n9 = 1450. . . . = 307,5 (v/ph)
60 55 49 210
Z1 Z4 Z8 D1
n10 = n0 .i 1 .i 4 .i ' .i â = n0 . . . .
Z1' Z4' Z8' D 2
30 40 49 140
⇒ n10 = 1450. . . . = 391 (v/ph)
60 50 49 210
Z1 Z5 Z8 D1
n11 = n0 .i 1 .i 5 .i ' .i â = n0 . . . .
Z1' Z5' Z8' D 2
30 45 49 140
⇒ n11 = 1450. . . . = 493,3 (v/ph)
60 45 49 210
Z1 Z6 Z8 D1
n12 = n0 .i 1 .i 6 .i ' .i â = n0 . . . .
Z1' Z6' Z8' D 2
30 50 49 140
⇒ n12 = 1450. . . . = 624 (v/ph)
60 40 49 210
Z2 Z3 Z8 D1
n13 = n0 .i 2 .i 3 .i ' .i â = n0 . . . .
Z2' Z3' Z8' D 2
50 35 49 140
⇒ n13 = 1450. . . . = 770 (v/ph)
40 55 49 210
Z2 Z4 Z8 D1
n14 = n0 .i 2 .i 4 .i ' .i â = n0 . . . .
Z2' Z4' Z8' D2
50 40 49 140
⇒ n14 = 1450. . . . = 977 (v/ph)
40 50 49 210
Z2 Z5 Z8 D1
n15 = n0 .i 2 .i 5 .i ' .i â = n0 . . . .
Z2' Z5' Z8' D 2
50 45 49 140
⇒ n15 = 1450. . . . = 1228 (v/ph)
40 45 49 210
Z2 Z6 Z8 D1
n16 = n0 .i 2 .i 6 .i ' .i â = n0 . . . .
Z2' Z6' Z8' D 2
50 50 49 140
⇒ n16 = 1450. . . . = 1570,5 (v/ph).
40 40 49 210
Vaì trãn cå såí cäng bäüi ϕ = 1,26 âaî cho, ta coï thãø xaïc
âënh säú voìng quay tiãu chuáøn ntc tæì n1 ÷ n16 laì:
50, 63, 80, 100, 126, 159, 200, 250, 315, 400, 500, 630, 790,
1000, 1250, 1600.
Sai säú voìng quay âæåüc tênh theo cäng thæïc:
ntt − ntc
∆n = .100% ≤ [∆n] .
ntc
Våïi [∆i] = ± 10 (ϕ -1).% = ± 10 (1,26 -1).% = ± 2,6%.
Tæì säú voìng quay tênh toaïn vaì säú voìng quay tiãu chuáøn,
ta láûp baíng so saïnh âãø tênh sai säú voìng quay vaì biãøu diãùn
âäö thë sai säú voìng quay
Tuyì thuäüc vaìo âàûc âiãøm chuyãøn âäüng, häüp chaûy dao
coï thæûc hiãûn chuyãøn âäüng liãn tuûc, âäöng thåìi våïi chuyãøn
âäüng chênh, hoàûc coï thãø thæûc hiãûn chuyãøn âäüng chaûy
dao giaïn âoaûn, khäng cuìng luïc våïi chuyãøn âäüng chênh.
Chuyãøn âäüng chaûy dao liãn tuûc thæåìng cáön thiãút âäúi våïi
caïc maïy coï chuyãøn âäüng quay troìn, vaì chuyãøn âäüng chaûy
dao giaïn âoaûn thæåìng cáön thiãút âäúi våïi caïc maïy coï
chuyãøn âäüng laì tënh tiãún.
Trong häüp chaûy dao, læåüng chaûy dao cuîng nhæ tyí säú
truyãön cuía häüp chaûy dao khäng phuû thuäüc vaìo kêch thæåïc
cuía chi tiãút gia cäng, nãn khäng cáön phaíi giæî cäng suáút
khäng âäøi khi thay âäøi váûn täúc. Do âoï, åí häüp chaûy dao coï
nhiãöu khaí nàng âãø sæí duûng âäüng cå âiãûn mäüt chiãöu
âiãöu chènh vä cáúp, vç noï âaím baío mä men xoàõn khäng âäøi.
2.1.2. Yãu cáöu.
Phaíi âaím baío caïc thäng säú truyãön âäüng cán thiãút nhæ
säú cáúp chaûy dao zs , phaûm vi âiãöu chènh læåüng chaûy dao
1
Rs cuîng nhæ phaûm vi giåïi haûn tyí säú truyãön ≤ i s ≤ 2,8 ,tæïc
5
laì:
i smax 2,8
R is = = = 14
i smin 1 .
5
Âaím baío âäü chênh xaïc cáön thiãút cuía chuyãøn âäüng
chaûy dao trong træåìng håüp càõt ren, træåìng håüp chaûy dao åí
xêch bao hçnh maïy phay làn ràng, v, v,.... ÅÍ xêch naìy khäng thãø
duìng caïc cå cáúu truyãön âäüng nhæ âai truyãön, li håüp ma saït.
Phaíi âaím baío âuí cäng suáút âãø thàõng læûc càõt doüc
truûc Px, truyãön âäüng ãm, coï khaí nàng âaío chiãöu. Træåìng
håüp cáön thiãút ngoaìi chuyãøn âäüng chaûy dao cháûm, cáön coï
xêch chaûy dao nhanh âãø giaím båït thåìi gian phuû sau mäùi chu
kyì laìm viãûc.
mäüt âäüng cå riãng coï cäng suáút laì N = 1,5 KW vaì n =1400
v/ph.
2.3.1. Phæång aïn khäng gian (PAKG)
Âãø quaï trçnh tênh toaïn giäúng nhæ khi thiãút kãú häüp täúc
âäü, caïc læåüng chaûy dao s1 s2 , s3 ..., sn cáön chuyãøn thaình säú
voìng quay cuía cå cáúu cháúp haình ns1 , ns2 ,..., nsn . Muäún
chuyãøn âäøi cáön phaíi biãút træåïc cå cáúu cháúp haình laì cå
cáúu gç. ÅÍ häüp chaûy dao naìy ta duìng cå cáúu vêt me_âai äúc,
våïi bæåïc cuía vêt me trong cå cáúu naìy laì tx = 6 mm, ta coï:
sn
sn = nsn.tx ⇒ nsn = .
tx
sd min 35
nmin = = = 5,9(v / ph) = ns1 .
tx 6
ns2 = ns1.ϕ = 5,9. 1,26 = 7,6 (v/ph),
ns3 = ns2.ϕ = 7,6. 1,26 = 9,6 (v/ph),
ns4 = ns3.ϕ = 9,6. 1,26 = 11,75 (v/ph),
ns5 = ns4.ϕ = 11,75. 1,26 = 15 (v/ph),
ns6 = ns5.ϕ = 15. 1,26 = 19,58 (v/ph),
ns7 = ns6.ϕ = 19,58. 1,26 = 23,8 (v/ph),
ns8 = ns7.ϕ = 23,8. 1,26 = 29,3 (v/ph),
ns9 = ns8.ϕ = 29,3. 1,26 = 37,05 (v/ph),
ns10 = ns9.ϕ = 37,05. 1,26 = 47,7 (v/ph),
ns11 = ns10.ϕ = 47,7. 1,26 = 56,7 (v/ph),
ns12 = ns11.ϕ = 56,7. 1,26 = 68,8 (v/ph),
ns13 = ns12.ϕ = 68,8. 1,26 = 91,3 (v/ph),
ns14 = ns13.ϕ =91,3. 1,26 = 119 (v/ph),
ns15 = ns14.ϕ = 119. 1,26 = 145 (v/ph),
ns16 = ns15.ϕ = 145. 1,26 = 175 (v/ph),
a. Tênh säú nhoïm truyãön täi thiãøu.
nmax 176
x = 1,6 log = x = 1,6 log = 2,3
nmin 5,9
Trong âoï: x laì säú nhoïm truyãön täúi thiãøu, choün x = 3.
b.Choün phæång aïn khäng gian håüp lyï:
Våïi säú cáúp täúc âäü Zv = 16, ta coï caïc PAKG sau:
Zv = 16 = 2 × 4 × 2 = 2 × 2 × 4 = 4 × 2 × 2 = 2 × 2 × 2 × 2.
Våïi säú nhoïm truyãön täúi thiãøu x = 3, ta loaûi PAKG Zv = 16
= 2 × 2 × 2 × 2.
Coìn laûi 3 PA ta tiãún haình so saïnh âãø choün ra 1 PAKG
håüp lyï nháút.
Phán têch tæång tæû häüp täúc âäü , ta láûp âæåüc baíng so
saïnh caïc PAKG giäúng åí häüp täúc âäü nhæ sau:
Yãúu täú so saïnh Phæång aïn
2×4×2 2×2×4 4×2×2
Täøng säú baïnh ràng SZ 16 16 16
Täøng säú truûc Str 4 4 4
Chiãöu daìi så bäü L 17b + 16f 17b + 16f 17b + 16f
Säú baïnh ràng chëu 2 4 2
Mxmax
Ta âaî biãút phaûm vi âiãöu chènh tyí säú truyãön cuía mäüt
nhoïm truyãön âäüng laì:
i max i p
Ri = = = ϕ (p−1)xi
i min i 1
Tyí säú truyãön trong mäüt nhoïm truyãön âäüng âæåüc xaïc
âënh chè dæûa trãn nhæîng giaï trë tæång âäúi. Âãø xaïc âënh
âæåüc mäüt giåïi haûn cho pheïp, trãn thæûc tãú caïc tyí säú
truyãön trong maïy cäng cuû trong häüp chaûy dao âæåüc giåïi
haûn nhæ sau:
1 2,8
≤i≤ .
5 1
Tæïc laì phaûm vi âiãöu chènh tyí säú truyãön trong mäüt
nhoïm truyãön âäüng laì:
i max 2,8 1
Ri = = : = 14 .
i min 1 5
Nhæ váûy phaûm vi âiãöu chènh giåïi haûn laì:
Rgh = ϕ(p-1).xi = ϕXmax ≤ 14.
Trong âoï xmax laì læåüng måí cæûc âaûi giæîa hai tia ngoaìi
cuìng.
Ta láûp baíng veî læåïi kãút cáúu âãø so saïnh PATT.
Qua baíng so saïnh ta nháûn xeït tæång tæû nhæ häüp täúc
âäü, phæång aïn thêch håüp nháút âæåüc choün laì II - I III.
PAKG 2 × 4 × 2 2 × 4 × 2 2 × 4 × 2
PATT I II III I III II II III I
X 1 2 8 1 8 2 8 1 4
Læåïi kãút
cáúu
Xmax 8 24 8
ϕmax ϕ <8
8
ϕ >8
24
ϕ <8
8
PAKG 2 × 4 × 2 2 × 4 × 2 2 × 4 × 2
PATT II I III III I II III II I
X 4 1 8 2 4 1 8 2 1
Læåïi kãút
cáúu
Xmax 8 12 8
ϕmax ϕ <8
8
ϕ >8
12
ϕ <8
8
I
2[4]
II
4[1]
III
2[8]
IV
n1 n2 n3 n4 n5 n6 n7 n8 n9 n1 n1 n1 n1 n1 n1 n1
0 1 2 3 4 5 6
SVTH:Nguyãùn Tiãún Duîng 00C1C Trang 42
Âäö aïn mon hoc Thiãút kãú maïy phay vaûn nàng
nàòm ngang
i6 ϕ 1
⇒ i5 = = = =1,
ϕ ϕ 1
i5 1
⇒ i4 = = < 1 , (tyí säú truyãön giaím täúc),
ϕ ϕ
i4 1 1 1 1 2
⇒ i3 = = : = 2 < 1 ≤ i 3 ≤ , (tyí säú truyãön giaím
ϕ ϕ ϕ ϕ 4 1
täúc).
Nhoïm truyãön III coï hai tyí säú truyãön : i7 vaì i8 .
i7 : i8= 1: ϕ8.
Vç læåüng måí khaï låïn nãn i7 vaì i8 gáön âãún giaï trë giæoïi
1 2,8
haûn trong lhoaíng cho pheïp laì ≤i≤ . Vç thãú våïi i8 laì tyí säú
5 1
truyãön låïn nháút, ta coï thãø choün i8 = ϕ4 = 2,52 < 2,8 (tyí säú
truyãön tàng täúc).
1 1 1
→ i7 = = 4 > (tyí säú truyãön giaím täúc).
i8 ϕ 5
Tæì caïc tyí säú truyãön trãn , ta veî læåïi âäö thë voìng quay.
K = 3.3 = 9.
Trong nhoïm truyãön âäüng naìy, coï i1= imin , i2 = imax . Tyí säú
truyãön i1 laì tia nghiãng traïi coï âäü nghiãng låïn nháút, nãn baïnh
ràng coï säú ràng nhoí nháút laì baïnh chuí âäüng. Do âoï ta duìng
cäng thæïc Eminc âãø xaïc âënh Emin.
Zmin. (f1 + g1 ) 17(1 + 2) 17
E minc = = = >1.
k.f1 9.1 3
Choün E = 6 → 2Z0 = EK = 9.6 = 54 ∉ ( 90 ÷ 120), loaûi.
E = 7 → 2Z0 = EK = 9.7 = 63 ∉ ( 90 ÷ 120), loaûi.
E = 8 → 2Z0 = EK = 9.8 = 72 ∉ ( 90 ÷ 120), loaûi.
E = 9 → 2Z0 = EK = 9.9 = 81 ∉ ( 90 ÷ 120), loaûi.
E = 10 → 2Z0 = EK = 9.10 = 90 ∈ ( 90 ÷ 120), phuì
håüp.
Tênh säú ràng cuía baïnh chuí âäüng vaì baïnh bë âäüng
tæång æïng:
f1 1
Z1 = E.K . = 90. = 30
g1 + f1 3
g1 2
Z1' = E.K . = 90. = 60
g1 + f1 3
f2 5
Z2 = E.K . = 90. = 50
g2 + f 2 9
f2 4
Z2' = E.K . = 90. = 40 .
g2 + f 2 9
Nhoïm truyãön II: coï 4 tyí säú truyãön i3 , i4 , i5 , i6.
1 1 7 f
i3 = = ≈ = 3 ⇒ f 3 + g3 = 7 + 11 = 18 = 2.3.3
ϕ 2
(1,26 ) 2
11 g3
1 1 4 f
i4 = = ≈ = 4 ⇒ f 4 + g4 = 4 + 5 = 9 = 3.3
ϕ 1,26 5 g4
1 f
i 5 = = 5 ⇒ f 5 + g5 = 2
1 g5
ϕ 1,26 5 f 6
i6 = = ≈ = ⇒ f 6 + g6 = 5 + 4 = 9 = 3.3 .
1 1 4 g6
Tæì caïc thæìa säú trãn ta coï bäüi säú chung nhoí nháút cuía
täøng (fj + gj ) laì:
K = 2.3.3 = 18.
Trong nhoïm truyãön âäüng naìy, coï i3= imin , i6 = imax . Tyí säú
truyãön i3 laì tia nghiãng traïi coï âäü nghiãng låïn nháút, nãn baïnh
ràng coï säú ràng nhoí nháút laì baïnh chuí âäüng. Do âoï ta duìng
cäng thæïc Eminc âãø xaïc âënh Emin.
Zmin. (f 3 + g3 ) 17(7 + 11)
E minc = = > 1.
k.f 3 9.7
Vç EK = 2Z0 quaï nhoí, nãn ta choün bàòng phæång phaïp
choün laûi.
1 7 35
i3 = 2
≈ ≈ = 1,57 .
1,26 11 55
Trë säú naìy dáùn âãún sai säú:
1,58 − 1,57
∆i = .100% = 0,63 < [∆ i ] .
1,58
[∆i] = ± 10 (ϕ -1).% = ± 10 (1,26 -1).% = ± 2,6%.
⇒ f3 + g3 = 35 + 55 = 90.
Ta tênh laûi BSCNN cuía täøng (fj + gj ):
K = 3.3.10 = 90.
Trong nhoïm naìy ta duìng laûi cäng thæïc ;
f 3 + g3 17.90
E minC = E min. = < 1.
k.f 3 90.35
Choün E = 1.
⇒ 2Z0 = EK = 1.90 = 90 ∈ (90 ÷120), phuì håüp.
Tênh säú ràng cuía baïnh chuí âäüng vaì bë âäüng tæång
æïng:
f3 35
Z3 = EK = 90 = 35 ,
f 3 + g3 90
g3 55
Z3' = EK = 90 = 55 ,
f 3 + g3 90
f4 4
Z4 = EK = 90 = 40 ,
f 4 + g4 9
g4 5
Z4' = EK = 90 = 50 ,
f 4 + g4 9
f5 1
Z5 = EK = 90 = 45 = Z5' ,
f 5 + g5 2
f6 5
Z6 = EK = 90 = 50 ,
f 6 + g6 9
g6 4
Z6' = EK = 90 = 40 .
f 6 + g6 9
Nhoïm truyãön III: coï 2 tyí säú truyãön i7 vaì i8
1 1 1 2 f
i7 = = = = = 7 ⇒ f 7 + g7 = 2 + 5 = 7,
ϕ 4 4
1,26 2,52 5 g7
ϕ 4 1,264 2.52 5 f 8
i8 = = = = = ⇒ f 8 + g8 = 5+ 2 = 7 .
1 1 1 2 g8
Tæì caïc thæìa säú trãn ta coï bäüi säú chung nhoí nháút cuía
täøng (fj + gj ) laì:
K = 2.3.3 = 18.
Zmin. (f 7 + g7 ) 17(5+ 2) 17
E minc = = = = 8,4 > 1.
k.f 7 9.2 2
Choün E = 14 → 2Z0 = EK =14.7 = 98 ∈ ( 90 ÷ 120), phuì
håüp.
Tênh säú ràng cuía baïnh chuí âäüng vaì baïnh bë âäüng
tæång æïng:
f7 2
Z7 = E.K . = 98. = 28
g7 + f 7 7
g7 5
Z7' = E.K . = 98. = 70
g7 + f 7 2
f8 5
Z8 = E.K . = 98. = 70
g8 + f 8 7
g8 2
Z8' = E.K . = 90. = 28.
g8 + f 8 7
Ngoaìi ra åí nhoïm truyãön bäø sung, ta coï tyí säú truyãön åí
1 1
nhoïm naìy laì i’ = ≈ . Nhoïm naìy coï mäüt baïnh ràng duìng
ϕ3 2
chung våïi nhoïm truyãön III laì baïnh ràng coï Z = 70 Våïi tyí säú
truyãön nãu trãn ta coï âæåüc säú ràng åí baïnh chuí âäüng vaì bë
âäüng åí nhoïm naìy laì:
Z6 =35, Z6’ = 70.
*Kiãøm tra sai säú tyí säú truyãön:
Z1 Z2 Z3 Z4 Z5 Z6 Z7 Z8
Z1' Z2' Z3' Z4' Z5' Z6' Z7 ' Z8'
Zx 30 50 35 40 45 50 28 28
Zx' 60 40 55 50 45 40 70 70
ilt 1 1,26 1 1 1 1,26 1 1
2 1 1,58 1,26 1 1 2,52 2,52
itt 1 1,25 1 1 1 1,25 1 1
2 1 1,57 1,25 1 1 2,52 2,52
ΣZ 90 90 90 90 90 90 98 98
Dæûa vaìo kãút quaí trãn ta tênh sai säú tyí säú truyãön tæì i lt
vaì itt bàòng cäng thæïc:
i lt − i tt
∆I = .100% < [Λ i ]
i lt
[∆i] = ± 10 (ϕ -1).% = ± 10 (1,26 -1).% = ± 2,6%.
Ta nháûn tháúy caïc giaï trë sai säú tyí säú truyãön âiãöu
nàòm trong giaï trë cho pheïp.
2.5. Kiãøm tra sai säú voìng quay.
Tæì caïc säú ràng âaî tênh vaì caïc læåïi kãút cáúu , læåïi âäö
thë voìng quay, ta láûp âæåüc phæång trçnh xêch âäünh nhæ sau:
Âäüng cå II
35 / 55
30 / 60 40 / 50 35 28 / 70 3 22 42
→ → → → → → → →
50 / 40 45 / 45 70 28 / 70 30 42 42
50 / 40
42 30 42 35 27
a.→ → (ly håüp M2 måí ) → → → →
30 40 30 27 19
19
→
19
19 14 19
→ → → (tx= 6) → S d.
19 28 19
42
b. → → (ly håüp M2 âoïng ) → (tx= 6) → Sn.
42
42 12
c. → → (ly håüp M2 âoïng ) → → (tx= 6) → Sâ.
42 24
Tæì phæång trçnh xêch âäüng trãn ta tênh âæåüc chuäøi säú
voìng quay thæûc tãú nstt
Z1 Z3 Z6 a Z7
nS1 = nâc.i 1 .i 3 .i ' .i 7 = nâc. . . . ,
Z1 Z3 Z6 a Z7
' ' ' '
30 35 35 28
⇒ nS1 = 1400. . . . = 6,01 (v/ph)
60 55 70 70
Z1 Z4 Z6 a Z7
nS2 = nâc.i 1 .i 4 .i ' .i 7 = nâc. . . . ,
Z1 Z4 Z6 a Z7
' ' ' '
30 40 35 28
⇒ nS2 = 1400. . . . = 7,8 (v/ph)
60 50 70 70
Z1 Z5 Z6 a Z7
nS3 = nâc.i 1 .i 5 .i ' .i 7 = nâc. . . . ,
Z1 Z5 Z6 a Z7
' ' ' '
30 45 35 28
⇒ nS3 = 1400. . . . = 9,8 (v/ph)
60 45 70 70
Z1 Z6 Z6 a Z7
nS4 = nâc.i 1 .i 6 .i ' .i 7 = nâc. . . . ,
Z1 Z6 Z6 a Z7
' ' ' '
30 50 35 28
⇒ nS4 = 1400. . . . = 12,05 (v/ph)
60 40 70 70
Z2 Z3 Z6 a Z7
nS5 = nâc.i 2 .i 3 .i ' .i 7 = nâc. . . . ,
Z2 Z3 Z6 a Z7
' ' ' '
50 35 35 28
⇒ nS5 = 1400. . . . = 15,4 (v/ph)
40 55 70 70
Z2 Z4 Z6 a Z7
nS6 = nâc.i 2 .i 4 .i ' .i 7 = nâc. . . . ,
Z2 Z4 Z6 a Z7
' ' ' '
50 40 35 28
⇒ nS6 = 1400. . . . = 19,6 (v/ph)
40 50 70 70
Z2 Z5 Z6 a Z7
nS7 = nâc.i 2 .i 5 .i ' .i 7 = nâc. . . . ,
Z2 Z5 Z6 a Z7
' ' ' '
50 45 35 28
⇒ nS7 = 1400. . . . = 24,3 (v/ph)
40 45 70 70
Z2 Z6 Z6 a Z7
nS8 = nâc.i 2 .i 6 .i ' .i 7 = nâc. . . . ,
Z2 Z6 Z6 a Z7
' ' ' '
50 50 35 28
⇒ nS8 = 1400. . . . = 30 (v/ph)
40 40 70 70
Z1 Z3 Z6 a Z8
nS9 = nâc.i 1 .i 3 .i ' .i 8 = nâc. . . . ,
Z1 Z3 Z6 a Z8
' ' ' '
30 35 35 70
⇒ nS9 = 1400. . . . = 37,8 (v/ph)
60 55 70 28
Z1 Z4 Z6 a Z8
nS10 = nâc.i 1 .i 4 .i ' .i 8 = nâc. . . . ,
Z1 Z4 Z6 a Z8
' ' ' '
30 40 35 70
⇒ nS10 = 1400. . . . = 49 (v/ph)
60 50 70 28
Z1 Z5 Z6 a Z8
nS11 = nâc.i 1 .i 5 .i ' .i 8 = nâc. . . . ,
Z1 Z5 Z6 a Z8
' ' ' '
30 45 35 70
⇒ nS11 = 1400. . . . = 56 (v/ph)
60 45 70 28
Z1 Z6 Z6 a Z8
nS12 = nâc.i 1 .i 6 .i ' .i 8 = nâc. . . . ,
Z1 Z6 Z6 a Z8
' ' ' '
30 50 35 70
⇒ nS12 = 1400. . . . = 70 (v/ph)
60 40 70 28
Z2 Z3 Z6 a Z8
nS13 = nâc.i 2 .i 3 .i ' .i 8 = nâc. . . . ,
Z2 Z3 Z6 a Z8
' ' ' '
50 35 35 70
⇒ nS13 = 1400. . . . = 91 (v/ph)
40 55 70 28
Z2 Z4 Z6 a Z8
nS14 = nâc.i 2 .i 4 .i ' .i 8 = nâc. . . . ,
Z2 Z4 Z6 a Z8
' ' ' '
50 40 35 70
⇒ nS14 = 1400. . . . = 122 (v/ph)
40 50 70 28
Z2 Z5 Z6 a Z8
nS15 = nâc.i 2 .i 5 .i ' .i 8 = nâc. . . . ,
Z2 Z5 Z6 a Z8
' ' ' '
50 45 35 70
⇒ nS15 = 1400. . . . = 142 (v/ph)
40 45 70 28
Z2 Z6 Z6 a Z8
nS16 = nâc.i 2 .i 6 .i ' .i 8 = nâc. . . . ,
Z2 Z6 Z6 a Z8
' ' ' '
50 50 35 70
⇒ nS16 = 1400. . . . = 178 (v/ph).
40 40 70 28
Vaì trãn cå såí cäng bäüi ϕ = 1,26 âaî cho, ta coï thãø xaïc
âënh säú voìng quay tiãu chuáøn ntc tæì ns1 ÷ ns16 laì:
5,9; 7,6; 9,6; 11,75; 15; 19,5; 23,8; 29,3; 37,05; 47,7; 86,7;
68,8; 91,3; 119; 145; 175.
Sai säú voìng quay âæåüc tênh theo cäng thæïc:
nstt − nstc
∆n = .100% ≤ [∆n] .
nstc
Våïi [∆i] = ± 10 (ϕ -1).% = ± 10 (1,26 -1).% = ± 2,6%.
Tæì säú voìng quay tênh toaïn vaì säú voìng quay tiãu chuáøn,
ta láûp baíng so saïnh âãø tênh sai säú voìng quay vaì biãøu diãùn
âäö thë sai säú voìng quay.
PHÁÖN III:
TÊNH TOAÏN THIÃÚT KÃÚ KÃÚT CÁÚU MAÏY
N c 4,95
N âc = = ≈ 5,5 (KW).
η 0,75
Choün âäüng cå coï N = 5,5 KW täúc âäü n = 1450 (v/ph).
1.1.2. Láûp baíng tênh âäüng hoüc häüp täúc âäü.
Säú voìng quay âæåüc tênh tæì nâc = 1450 (v/ph).
nmax
Täúc âäü voìng quay tênh toaïn nt = nmin.4 .
nmin
Cäng suáút tiãu hao trãn truûc:
Ntr = Nâc . ηi.
Våïi ηi laì hiãûu suáút tæì âäüng cå âãún truûc âang xeït
ηä = 0,995 : hiãûu suuïat cuía mäüt càûp äø làn.
ηbr = 0,97 : hiãûu suáút cuía mäüt càûp baïnh ràng.
ηlh = 1 : hiãûu suáút cuía ly håüp.
ηâ = 0,96 : hiãûu suáút bäü truyãön âai.
Mä men xoàõn trãn caïc truûc tênh theo cäng thæïc:
N tr
Mx = 9,55.106. (mm).
nt
Âæåìng kênh så bäü cuía caïc truûc âæåüc xaïc âënh båíi:
N tr
dsb = C.3 (mm).
nt
Våïi C = (120 ÷ 150 ), choün C = 150.
Theo trçnh tæû trãn ta tiãún haình tênh cho tæìng truûc.
*. Truûc I :
nmin = nmax = nâc = 1450 (v/ph).
1450
nt = 1450.4 = 1450 (v/ph),
1450
Ntr = Nâc.ηlh.ηä = 5,47 (KW),
5,47
M x = 9,55.10 6. = 36026,5 (N.mm),
1450
5,47
dsb = C.3 = 23,3 (mm).
1450
*. Truûc II :
30
nmin = nminI . = 725 (v/ph),
60
50
nmax = nmaxI . = 1812,5 (v/ph),
40
1812,5
nt = 725.4 = 911,6 (v/ph),
725
Ntr = Nâc.ηlh.ηbr.ηä = 5,3 (KW),
5,3
M x = 9,55.10 6. = 55523,2 (N.mm),
911,6
5,3
dsb = C.3 = 27 (mm).
911,6
*. Truûc III :
35
nmin = nminII . = 461,36 (v/ph),
55
50
nmax = nmaxII . = 2265,6 (v/ph),
40
2265,6
nt = 461,36.4 = 686,4 (v/ph),
461,36
Ntr = Nâc.ηlh.η2br.ηä = 5,14 (KW),
5,14
M x = 9,55.10 6. = 71486 (N.mm),
686,8
5,14
dsb = C.3 = 29,7 (mm).
686,8
*. Truûc IV :
nmin = nminIII . = 461,36 (v/ph),
nmax = nmaxIII . = 2265,6 (v/ph),
⇒ nt = 686,8 (v/ph),
28
nmin = nminVI . = 49,2 (v/ph),
70
nmax = nmaxV = 1510,4 (v/ph),
1510,4
nt = 49,2.4 = 115,8 (v/ph),
49,2
Ntr = Nâc.ηlh.η5br.η6ä.ηâ = 4,41 (KW),
4,41
M x = 9,55.10 6. = 363752 (N.mm),
115,8
4,41
dsb = C.3 = 50 (mm).
115,8
Tæì âoï, ta láûp baíng âäüng hoüc häüp chaûy dao:
D
Âãø tênh chênh xaïc theo nguyãn lyï càõt kim loaûi, ta choün
chãú âäü càõt theo chãú âäü thæí maïy. Caïc hãû säú thæûc
nghiãûm âæåüc tra theo baíng.
Tra baíng chãú âäü càõt nhanh.
B = 100 (mm) , v = 13,5 (m/ph) , t = 12 (mm).
S
S = 118 mm/ph → SZ = = 0,3
n.Z
Dao phay P18 coï D = 90 (mm) , Z = 8,
Caïc hãû säú càõt tra baíng (III_3) saïch TKMCKL.
C = 692 ; y = 0,72 ; k = 0,86 ,
0 ,86
12
→ P0 = 682.100.8.(0,3) 0,72
. = 40510,8 (N).
90
1400
nt = 1400.4 = 1400 (v/ph),
1400
Ntr = Nâc.ηlh.ηä = 1,49 (KW),
1,49
M x = 9,55.10 6. = 10164 (N.mm),
1400
1,49
dsb = C.3 = 25 (mm).
1450
*. Truûc IX :
30
nmin = nminVIII . = 700 (v/ph),
60
50
nmax = nmaxVIII . = 1750 (v/ph),
40
1750
nt = 700.4 = 880 (v/ph),
700
Ntr = Nâc.ηlh.ηbr.ηä = 1,445 (KW),
1,445
M x = 9,55.10 6. = 15681,5 (N.mm),
880
1,445
dsb = C.3 = 27,7 (mm).
880
*. Truûc X :
35
nmin = nminIX . = 445,45 (v/ph),
55
50
nmax = nmaxIX . = 2187,5 (v/ph),
40
2187,5
nt = 445,45.4 = 663 (v/ph),
445,45
Ntr = Nâc.ηlh.η2br.ηä = 1,4 (KW),
1,4
M x = 9,55.10 6. = 20166 (N.mm),
663
1,4
dsb = C.3 = 29 (mm).
663
*. Truûc X’ :
35
nmin = nminX . = 222,7 (v/ph),
70
35
nmax = nmaxX . = 1093,75 (v/ph),
70
1093,75
nt = 222,7.4 = 331,5 (v/ph),
222.7
Ntr = Nâc.ηlh.η3br.ηä = 1,358 (KW),
1,358
M x = 9,55.10 6. = 39121,9 (N.mm),
331,5
1,358
dsb = C.3 = 24 (mm).
331,5
*. Truûc XII :
28
nmin = nminX .
' = 89,08 (v/ph),
70
70
nmax = nmaxX . ' = 2734,375 (v/ph),
28
2734,375
nt = 89,08.4 = 209,68 (v/ph),
89,08
Ntr = Nâc.ηlh.η4br.ηä = 1,3 (KW),
1,3
M x = 9,55.10 6. = 59209 (N.mm),
209,68
1,3
dsb = C.3 = 27,5 (mm).
209,68
Tæì âoï, ta láûp baíng âäüng hoüc häüp chaûy dao:
Âãø tênh sæïc bãön ta duìng trë säú nhoí laì [σ]tx2 = 442
N/mm2.
* ÆÏng suáút uäún cho pheïp:
σ −1 ''
[σ]u = .k .N .
n.k.σ
σ-1 laì giåïi haûn moíi trong mäùi chu kyì âäúi xæïng
våïi theïp 45 : σ-1 = 0,43.600 =258 N/mm2.
våïi theïp 35 : σ-1 = 0,43.500 =215 N/mm2.
n laì hãû säú an toaìn , n = 1,5
k laì hãû säú táûp trung æïng suáút uäún chán ràng .
Æïng suáút uäún cho pheïp cuía baïnh nhoí :
1,5.258
[σ]u1 = = 143,3 N/mm2.
1,5.1,8
Æïng suáút uäún cho pheïp cuía baïnh låïn :
1,5.215
[σ]u2 = = 119,4 N/mm2.
1,5.1,8
2.2.3. Xaïc âënh moduyl cuía baïnh ràng.
Moduyl âæåüc choün theo khoaíng caïch truûc A :
M = mn = (0,01 ÷ 0,02).A.
Ta coï säú ràng baïnh dáùn Z1 = 30
2.A
Maì Z1 = .
m(i + 1)
m.Z.(i + 1)
→A= .
2
Ta coï cäng thæïc tênh sæïc bãön tiãúp xuïc våïi bäü truyãön
baïnh ràng truû ràng thàóng:
1,05.10 6 k.N
A ≥ (i + 1)3 . .
[σ]tx.i ΨA .n2
k laì hãû säú taíi troüng , k = 1,3 ÷ 1,5
2 1,05.10 6 k.N
→ m≥ ≥3 . = 1,7
Z1 [σ]tx.i ΨA .n2
Choün m = 2 (mm).
Z1 .m.(i + 1) 30.2.(2 + 1)
→A = = = 90 (mm).
2 2
Choün khoaíng caïch truûc A = 90 (mm).
2.2.4. Kiãøm ngiãûm sæïc bãön uäún cuía ràng.
Ztâ1 = Z1 = 30 , Ztâ2 = Z2 = 60
Kiãøm nghiãûm theo cäng thæïc :
19,1.10 6.k.N
σu = ≤ [σ u ]
y.m2. .Z.n.b
Våïi y laì hãû säú daûng ràng tra baíng:
y1 = 0,451,
y2 = 0,499.
k laì hãû säú taíi troüng , k = 1,4,
m laì moduyl baïnh ràng , m =2,
b laì bãö räüng baïnh ràng, b = ΨA.A = 0,3.90 = 27.
Kiãøm nghiãûm æïng suáút uäún âäúi våïi baïnh nhoí :
19,1.10 6 .1,4.1,5
σ u1 = = 19,6 (N/mm2).
0,451.2 .30.1400.27
2
σ u1 ≤ [ σ u1 ] = 141,3 (N/mm2)
Kiãøm nghiãûm æïng suáút uäún âäúi våïi baïnh låïn :
y1 0,451
σ u2 = σ u1 . = 19,6. = 17,7 (N/mm2).
y2 0,499
σ u2 ≤ [ σ u2 ] = 119,4 (N/mm2).
2.2.5. Kiãøm ngiãûm sæïc bãön cuía ràng khi chëu quaï taíi
âäüt ngäüt trong thåìi gian ngàõn.
Baïnh nhoí : [σ]txqt1 = 2,5.[σ]tx1 = 2,5.520 = 1300 (N/mm2).
Baïnh låïn : [σ]txqt2 = 2,5.[σ]tx2 = 2,5.442 = 1150 (N/mm2).
Æïng suáút uäún cho pheïp:
Baïnh nhoí : [σ]uqt1 = 0,8.σ ch1 = 0,8.300 = 240 (N/mm2).
Baïnh låïn : [σ]uqt2 = 0,8.[σ]ch2 = 0,8.260 = 208 (N/mm2).
Kiãøm ngiãûm æïng suáút tiãúp xuïc våïi bäü truyãön baïnh
ràng truû ràng thàóng:
1,05.10 6 (i + 1)3 .k.N
σ tx = .kqt ,
A .i b.n2
k laì hãû säú quaï taíi , kinh tãú = 1,8.
1,05.10 6 (2 + 1)3 .1,4.1,5
→ σ tx = .1,8 = 247,5 (N/mm2).
90.2 27.700
Æïng suáút tiãúp xuïc nhoí hån trë säú cho pheïp cuía baïnh
nhoí cvaì baïnh låïn.
Kiãøm nghiãûm sæïc bãön uäún.
Baïnh nhoí : σ uqt1 = 0,8.σ u1 = 0,8.19,6 = 15,68 ≤ [σ]uqt1 (N/mm2).
Baïnh låïn : σ uqt2 = 0,8.σ u2 = 0,8.17,7 = 14,16 ≤ [σ]uqt2 (N/mm2).
2.2.6. Caïc thäng säú hçnh hoüc cuía bäü truyãön.
Moduyl phaïp mn = m = 2.
Säú ràng Z1 = 30 , Z2 = 60.
Âæåìng kênh voìng chia: d1 = m.Z1 = 2.30 = 60(mm)
d2 = m.Z2 = 2.60 = 120(mm) .
Khoaíng caïch truûc A = 90 (mm).
Chiãöu räüng baïnh ràng b = 27 (mm).
n1
⇒ Tyí säú truyãön cuía bäü truyãön i â = = 1,46 .
n'2
c. Choün så bäü khoaíng caïch truûc A theo baíng 5_16.
A = 1,3.D 2 = 1,3.200 = 260 (mm).
d. Tênh så bäü chiãöu daìi L theo khoaíng caïch truûc A.
π (D − D1 )2
L = 2.A + (D2 + D1 ) + 2 = 1057,5 (mm).
2 4.A
Vç L < 1700 (mm) nãn choün L0 = 1060 (mm)_chiãöu daìi
danh nghéa.
→ L = L 0 + 33 = 1093 (mm).
Kiãøm nghiãûm sai säú voìng quay trong 1 giáy.
v 5,03
u= = = 4,6 (m/s) < umax = 10 (m/s).
L 1,093
e. Xaïc âënh chênh xaïc khoaíng caïch truûc A theo L..
Koaíng caïch truûc phaíi thoaí maîn âiãöu kiãûn:
0,55(D1 + D2 ) + h ≤ A ≤ 2(D1 + D2 ) .
Khoaíng caïch nhoí nháút cáön thiãút âãø màõc âai:
A min = A − 0,015.L = 260 − 0,015.1093 = 243 (mm).
Khoaíng caïch låïn nháút cáön thiãút âãø taûo læûc càng:
A max = A + 0,03.L = 260 + 0,03.1093 = 293 (mm).
f. Tênh goïc äm α1.
D 2 − D1 200 − 140
α1 = 180° − .57° = 180° − .57° = 167° .
A 260
→ goïc äm thoaí maîn âiãöu kiãûn α1 ≥ 120°.
g. Xaïc âënh säú âai cáön thiãút:
Choün σ0 = 1,2 (N/mm2), tra baíng → [σp]0 = 1,7 (N/mm2).
Caïc hãû säú kiãøm nghiãûm cuîng âæåüc tra åí caïc baíng:
Ct (5 _ 6 ) = 0,9 , Cα (5 _ 18) = 0,98 , Cv (5 _ 19 ) = 1.04 .
1000.N 1000.4,96
→ Z≥ = = 2,9 ,
v.[σ p ]0 .Ct .Cα .Cv .F 5,03.1,7.0,9.0,98.1,04.81
PHÁÖN IV:
THIÃÚT KÃÚ HÃÛ THÄÚNG ÂIÃÖU KHIÃØN MAÏY.
thæûc hiãûn thæûc hiãûn trãn maïy vaì kãút cáúu maïy, cå cáúu
âiãöu khiãøn coï nhæîng chæïc nàng chênh yãúu sau:
-Âoïng vaì måí âäüng cå âiãûn cuía maïy.
-Âoïng måí caïc bäü ly håüp, caïc khäúi baïnh ràng âãø
thæûc hiãûn chuyãøn âäüng chênh, chuyãøn âäüng chaûy dao
vaì chuyãøn âäüng âiãöu chènh maïy (âæa nhæîng chi tiãút
maïy vãö vë trê yãu cáöu).
-Keûp phäi, láúy phäi, cuîng nhæ thaïo làõp caïc âäö gaï
duûng cuû.
-Khoaï chàût hoàûc thaïo måí caïc chi tiãút maïy.
-Âoïng måí caïc hãû thäúng bäi trån vaì laìm nguäüi.
-Âiãöu khiãøn caïc hãû thäúng phuû khaïc nhæ : cáúp phäi
tæû âäüng, cå cáúu phán âäü laìm viãûc theo chu kyì,....
1.1.2. Yãu cáöu cå cáúu âiãöu khiãøn.
Âãø âaím tênh nàng sæí duûng cuía maïy âæåüc täút, nháút
laì âãø baío âaím an toaìn lao âäüng vaì caíi thiãûn âæåüc âæåüc
âiãöu kiãûn laìm viãûc cuía cäng nhán, cå cáúu âiãöu khiãøn maïy
cäng cuû cáön coï nhæîng yãu cáöu sau âáy:
a. Âiãöu khiãøn âæåüc nhanh: âãø giaím thåìi gian phuû thç
thåìi gian âiãöu khiãøn maïy phaíi giaím âãún mæïc täúi
thiãøu.
b. Âiãöu khiãøn âæåüc nheû nhaìng: yãu cáöu naìy nhàòm
giaím cæåìng âäü laìm viãûc cuía cäng nhán. Biãûn phaïp
âãø thæûc hiãûn yãu cáöu naìy gäöm:
- Læûc cáön thiãút âãø âiãöu khiãøn phaíi nhoí.
- Thay âiãöu khiãøn bàòng tay bàòng âiãöu khiãøn
bàòng baìn âaûp, vç læûc cuía chán låïn hån læûc cuía
tay.
- Bäú trê cå cáúu âiãöu khiãøn åí nhæîng vë trê thêch
håüp.
- Kêch thæåïc, hçnh daïng caíu chi tiãút duìng âãø nàõm
nhæ: tay gaût, nuït vàûn, nuït báúm, ..., phaíi láúy
theo tiãu chuáøn.
- Caïc cå cáúu âiãöu khiãøn nhæîng di âäüng chênh xaïc
cáön âàût åí vë trê dãù daìng âiãöu khiãøn bàòng tay
phaíi.
c. Bäú trê cå cáúu âiãöu khiãøn phuì håüp theo caím giaïc:
nghéa laì cáön giaím sæû càng thàóng cuía trê nhåï, cáön
bäú trê theo nhæîng nguyãn tàõc sau:
- Nãúu truûc quay cuía tay gaût nàòm trong màût
phàóng song song våïi bãö màût chuyãøn âäüng cuía
chi tiãút , thç hæåïng cuía tay gaût vaì hæåïng cuía
chi tiãút phaíi truìng nhau.
- Nãúu cå cáúu âiãöu khiãøn quay trong màût phàóng
thàóng goïc våïi hæåïng chuyãøn âäüng cuía chi tiãút,
thç cå cáúu âiãöu khiãøn seî âæåüc quay theo chiãöu
kim âäöng häö, coìn chi tiãút phaíi tiãún theo hæåïng
ngaìy caìng xa cå cáúu âiãöu khiãøn.
- Nãúu cå cáúu âiãöu khiãøn quay cgung quanh mäüt
truûc thàóng goïc våïi hæåïng chuyãøn âäüng cuía chi
tiãút, thç cå cáúu âiãöu khiãøn seî âæåüc quay theo
chiãöu kim âäöng häö, coìn chi tiãút phaíi chuyãøn
âäüng sang phaíi hoàûc chuyãøn âäüng âi lãn.
d. Âiãöu khiãøn phaíi âaím baío an toaìn cho cäng nhán vaì
maïy.
e. Âiãöu khiãøn phaíi chênh xaïc: phuû thuäüc vaìo yãu cáöu,
âäü chênh xaïc âiãöu khiãøn cuía mäùi maïy trong mäùi cå
cáúu coï khaïc nhau.
1.1.3 Phán loaûi cå cáúu âiãöu khiãøn bàòng cå khê.
Hãû thäúng âiãöu khiãøn âæåüc âiãöu khiãøn bàòng tay hay
tæû âäüng, riãng reî hay táûp trung. Hãû thäúng riãng reî dáùn tåïi
viãûc âiãöu khiãøn phæïc taûp, phán taïn cäöng kãönh, nhiãöu tay
gaût. Do âoï täún thåìi gian âiãöu khiãøn dãù gáy mãût moíi vaì
nháöm láùn cho ngæåìi sæí duûng. Do âoï hay duìng hãû thäúng
âiãöu khiãøn táûp trung, theo nguyãn lyï cå kkhê, âiãûn, dáöu eïp
khê eïp.
Trong hãû thäúng âiãöu khiãøn cå khê, ngæåìi ta hay duìng
hãû thäúng âiãöu khiãøn táûp trung mäüt tay gaût. Mäùi bäü
pháûn maïy âæåüc âiãöu khiãøn bàòng mäüt tay gaût. Coï thãø
chia hãû thäúng naìy ra laìm hai nhoïm cå baín sau:
-Hãû thäúng âiãöu khiãøn mäüt tay gaût coï mäúi liãn hãû
khäng âäøi giæuîa cå cáúu âiãöu khiãøn vaì chi tiãút bë âiãöu
khiãøn. Ngæåìi ta duìng räüng raîi cam thuìng, cam âéa hãû
thäúng cå hoüc, dáöu eïp, khê eïp vaì âiãûn trong hãû thäúng
naìy.
-Hãû thäúng mäüt tay gaût âiãöu khiãøn liãn kãút våïi mäüt
säú maûch âiãöu khiãøn khaïc nhau. Nhåì âoï ta coï thãø thay
âäøi täúc âäü mäüt caïch tuáön tæû, nghéa laì chuyãøn âäøi
täúc âäü nháút thiãút phaíi qua hãút caïc täúc âäü trung gian.
Thiãúu soït cuía hãû thäúng naìy laì máút nhiãöu thåìi gian
âiãöu khiãøn, âäümoìn cuía baïnh ràng åí màût âáöu låïn vç
gaût nhiãöu. Âãø haûn chãú thiãúu soït , ngæåìi ta thiãút kãú
hãû thäúng âiãöu khiãøn tæû do.
1.2. Kãút cáúu cuía mäüt cå cáúu âiãöu khiãøn vaì phán
loaûi.
Cå cáúu diãöu khiãøn maïy cäng cuû thæåìng coï nhæîng bäü
pháûn chênh sau:
1.2.1. Cå cáúu cháúp haình.
Laì cå cáúu cuäúi cuìng trong hãû thäúng âiãöu khiãøn. Noï
liãn hãû træûc tiãúp våïi caïc chi tiãút âæåüc âiãöu khiãøn. Caïc chi
tiãút thæåìng duìng trong cå cáúu cháúp haình laì miãúng gaût,
con làn, voìng gaût, ngaìm gaût. Bäú trê caïc cå cáúu cháúp haình
vaìo chi tiãút cáön gaût vaì kêch thæåïc cuía chuïng âaî âæåüc tiãu
chuáøn hoaï.
1.2.2. Cå cáúu trung gian.
Cå cáúu trubg gian cuía hãû thäúng âiãöu khiãøn bao gäöm
caïc loaûi:
Bäü truyãön cå khê nhæ baïnh ràng, xêch truûc vêt_baïnh
vêt,... âãø truyãön dáùn maûch âiãöu khiãøn.
Caïc loaûi cam thuìng, cam âéa, cam màût dáöu, caïc âéa läø,
cam khäng gian âãø taûo qué âaûo âiãöu khiãøn.
Caïc loaûi caìng gaût, truûc ruït, âoìn,...
1.2.3. Cå cáúu âiãöu khiãøn.
Laì cå cáúu træûc tiãúp nháûn âiãöu khiãøn tæì tay cäng
nhán. Thæåìng coï caïc loaûi tay gaût, vä làng, baìn âaûp, âoìn
quay, nuït xoay, nuït báúm, cäng tàõc,...
2. TÊNH TOAÏN THIÃÚT KÃÚ HÃÛ THÄÚNG ÂIÃÖU KHIÃØN
MAÏY.
2.1. Hãû thäúng âiãöu khiãøn häüp täúc âäü.
2.1.1. Så âäö âäüng häüp täúc âä.ü
2.1.2. Xaïc âënh haình trçnh gaût.
Tæì så âäö âäüng ta tháúy muäún thæûc hiãûn âæåüc Zv = 2
× 4 × 1 × 1 (1 + 1 × 1) = 16, cáúp säú voìng quay phaíi âiãöu
khiãøn 3 khäúi baïnh ràng di træåüt A, B, C vaì 1 ly håüp coï váúu
D. Caïc khäúi baïnh ràng di træåüt âiãöu khiãøn bàòng cam âéa.
Truûc I coï mäüt khäúi baïnh ràng di træåüt 2 báûc, truûc III coï
2 khäúi baïnh ràng di træåüt 2 báûc (trong thiãút kãú hãû thäúng
âiãöu khiãøn ngæåìi ta êt duìng mäüt khäúi di træåüt 4 báûc, maì
thæåìng taïch laìm hai khäúi 2 báûc) vaì truûc V coï 1 ly håüp coï
váúu (âãø thay âäøi 8 cáúp nhanh vaì 8 cáúp cháûm).
Khäúi A coï hai vë trê: traïi _ phaíi (2 báûc).
30
Traïi àn khåïp våïi càûp baïnh ràng ,
60
50
Phaíi àn khåïp våïi càûp baïnh ràng .
40
Khäúi B coï hai vë trê: traïi _ phaíi (2 báûc).
35
Traïi àn khåïp våïi càûp baïnh ràng ,
55
40
Phaíi àn khåïp våïi càûp baïnh ràng .
50
Khäúi C coï hai vë trê: traïi _ phaíi (2 báûc).
45
Traïi àn khåïp våïi càûp baïnh ràng ,
45
50
Phaíi àn khåïp våïi càûp baïnh ràng .
40
Ly håüp D coï hai vë trê: traïi _ phaíi (2 báûc).
Gaût qua traïi thæûc hiãûn tyí säú truyãön
28 28
i 7a .i 7b = . ,
70 70
Gaût qua phaíi thæûc hiãûn tyí säú truyãön i8.
Dæûa theo baín veî khai triãøn cuía häüp täúc âäü, ta xaïc
âënh haình trçnh gaût nhæ sau:
Våïi khäúi baïnh ràng di træåüt 2 báûc:
Gaût qua traïi L 1 = b1 + f1 .
b1 laì bãö räüng baïnh ràng trãn khäúi A, b1 = 15
(mm),
f1 laì khoaíng caïch giæîa 2 baïnh ràng trãn khäúi
A, f1 = 2 (mm).
⇒ L 1 = 15+ 2 = 17 (mm).
Gaût qua traïi L 2 = b2 + f 2 .
Thäng thæåìng trong mäüt nhoïm truyãön ta thiãút kãú sao
cho L1 = L2 = 17 (mm).
Haình trçnh gaût trãn âæåüc tênh cho khäúi A, vç bãö räüng
cuía caïc baïnh ràng åí khäúi B, C giäúng nhæ åí khäúi A. nãn haình
trçnh gaût qua traïi vaö qua phaíi cuîng âæåüc tênh nhæ trãn.
Våïi ly håüp DF, cuîng tæång tæû , xem nhæ âáy laì mäüt
khäúi di træåüt 2 báûc. 1/2 ly håüp traïi gàõn våïi baïnh ràng Z =
28, läöng trãn truûc V àn khåïp våïi næîa phaíi gàõn baïnh ràng Z =
70 trãn truûc VII.
Haình trçnh gaût L 1 = b1 + f1 = 25+ 3= 28(mm) = L 2 .
2.1.2. Láûp baíng âiãöu khiãøn.
Tæì så âäö âäüng vaì læåïi kãút cáúu, ta tênh trë säú voìng
quay cuía häüp täúc âäü.
n1 = nâc.i 1.i 3.i 8.i â .i 7a .i 7g ,
n2 = nâc.i 1.i 4.i 8.i â .i 7a .i 7g ,
n3 = nâc.i 1.i 5.i 8.i â .i 7a .i 7g ,
n4 = nâc.i 1.i 6 .i 8.i â .i 7a .i 7g ,
n5 = nâc.i 2.i 3.i 8.i â .i 7a .i 7g ,
n6 = nâc.i 2.i 4 .i 8.i â .i 7a .i 7g ,
n7 = nâc.i 2 .i 5.i 8.i â .i 7a .i 7g ,
n8 = nâc.i 2.i 6 .i 8.i â .i 7a .i 7g ,
n9 = nâc.i 1.i 3.i 8.i â ,
n10 = nâc.i 1.i 4 .i 8.i â ,
n11 = nâc.i 1.i 5.i 8.i â ,
n12 = nâc.i 1.i 6 .i 8.i â ,
n13 = nâc.i 2 .i 3.i 8.i â ,
n14 = nâc.i 2 .i 4 .i 8.i â ,
n15 = nâc.i 2 .i 5.i 8.i â ,
n16 = nâc.i 2 .i 6.i 8.i â .