PHN A: LI M U I. L DO CHN TI: L lun, hnh thi kinh t - x hi l l lun c bn ca ch ngha duy vt lch s do C. Mc xy dng ln.

. N c v tr quan trng trong trit hc Mc. L lun c tha nhn L lun khoa hc v l phng php lun c bn trong vic nghin cu lnh vc x hi. Nh c l lun hnh thi kinh t - x hi, ln u tin trong lch s loi ngi, Mc ch r ngun gc, ng lc bn trong, ni ti ca s pht trin x hi, ch r c bn cht ca tng ch x hi. L lun gip chng ta nghin cu mt cch ng n v khoa hc s vn hnh ca x hi trong giai on pht trin nht nh cng nh tin trnh vn ng lch s ni chung ca x hi loi ngi Song, ngy nay. ng trc s sp ca cc nc x hi ch ngha ng u, l lun ang c ph phn t nhiu pha. S ph phn khng phi t pha k th ca ch ngha Mc m cn c mt s ngi tng i theo ch ngha Mc. H cho rng l lun, hnh thi kinh t - x hi ca ch ngha Mc li thi trong thi i ngy nay. Phi thay th n bng mt l lun khc, chng hn nh l lun v cc nn vn minh. Chnh v vy lm r thc cht l lun hnh thi kinh t - x hi, gi tr khoa hc v tnh thi i ca n ang l mt i hi cp thit . V thc tin, Vit Nam ang tin hnh cng cuc xy dng t nc theo nh hng x hi ch ngha. Cng cuc ang t ra hng lot vn i hi cc nh khoa hc trn cc lnh vc khc nhau phi tp chung nghin cu gii quyt. Trn c s lm r gi tr khoa hc ca l lun hnh thi kinh t - x hi , vic vn dng l lun vo iu kin Vit Nam; vch ra nhng mi lin h hp quy lut v ra cc gii php nhm m bo thc hin thng li cng cuc xy dng t nc Vit Nam thnh mt nc giu, mnh, x hi cng bng vn minh cng l mt nhim v thc tin ang t ra.

Chnh v nhng l do trn vic nghin cu ti: Vn dng l lun hnh thi kinh t - x hi chng minh tnh tt yu s la chn con ng x hi ch :ngha ca Vit Nam

II. KT CU CA TIU LUN CHNG I : NI DUNG CA L LUN HNH THI KINH T - X HI 1.1. Quan nim duy vt v lch s v hc thuyt hnh thi kinh t - x hi. 1.2. Cc yu t c bn cu thnh mt hnh thi kinh t x hi. 1.3. S pht trin ca hnh thi kinh t x hi l mt qu trnh lch s t nhin. 1.4. Quan im ca C. Mc, nghen v V.I .Lnin v con ng i ln ch ngha x hi b qua ch TBCN CHNG II: VN DNG L LUN HNH THI KINH T-X HI VO IU KIN VIT NAM HIN NAY. 2.1/ Thc tin cch mng Vit Nam 2.2/ Quan im ca C.Mc, Ph Anghen v V.I. Lnin v con ng i ln CNXH b qua ch TBCN 2.3. tnh tt yu ca con ng nh hng XHCN2.2/ Quan im ca C.Mc, Ph Anghen v V.I. Lnin v con ng i ln CNXH b qua ch TBCN. 2.4/.Thc tin v cch mng vit nam.

PHN B : NI DUNG
CHNG I : NI DUNG CA L LUN HNH THI KINH T - X HI 1.1. QUAN NIM DUY VT V LCH S V HC THUYT HNH THI KINH T - X HI. Trc khi c ch ngha Mc, ch ngha duy tm gi v tr thng tr trong vic gii thch lch s. Khng nhng cc nh trit hc duy tm m ngay c nhng nh t tng tin tin trc Mc cng ng trn lp trng duy tm gii thch cc hin tng lch s x hi. Ngi ta xut pht t mt s tht l trong gii t nhin, th lc lng t nhin hot ng t ng, khng c thc; cn trong x hi, nhn t hot ng l con ngi c l tnh, c thc v tr. Cn c vo s tht y ngi ta i n kt lun sai lm rng: Trong gii t nhin, th tnh quy lut, tnh tt nhin thng tr. S thay i ca ngy m, s thay i ca bn ma, s bin ha ca kh hu v nhng hin tng khng ph thuc vo v ch v thc ca ngi ta, cn nhng s kin lch s th do hot ng t gic v ch ca ngi ta, trc ht l ca nhng nhn vt lch s, nhng lnh t, anh hng quyt nh ; ch ca ngi ta c th thay i tin trnh lch s. Chnh v vy, ng l phi ly s pht trin ca cc iu kin vt cht ca x hi gii thch lch s, ng lc lch s, bn cht ca con ngi; gii thch t nhin x hi, qun im chnh tr, ch chnh tr... ngi ta li i t thc con ngi, t nhng t tng l lun v chnh tr, v trit hc, php lut... gii thch ton b lch s x hi. Nguyn nhn gii thch ca s duy tm v lch s chnh l ch cc nh trit hc trc kia coi thc x hi ra v quyt dnh tn ti x hi. Quan im ny c nhng thiu st cn bn nh sau: Khng vch ra c bn cht ca cc hin tng x hi, nguyn nhn vt cht ca nhng hin tng y. 4

Khng tm ra nhng quy lut ph bin chi phi s vn ng v pht trin ca x hi. Khng thy vai tr quyt nh ca qun chng nhn dn trong lch s. Khc vi cc nh trit hc trc y, khi nghin cu x hi, C.Mc ly con ngi lm xut pht im cho hc thuyt ca mnh. Con ngi m Mc nghin cu khng phi con ngi tru tng, con ngi bit lp, c nh m l con ngi hin thc ang sng v hot ng, trc ht l hot ng sn xut, ti sn xut ra i sng hin thc ca mnh. l con ngi c th, con ngi ca t nhin v x hi. Bt u t vic nghin cu con ngi trong i sng x hi, ng nhn thy ... con ngi cn phi n, ung, v mc, trc khi c th lo n vic lm chnh tr, khoa hc, ngh thut, tn gio... (2) Mun vy con ngi phi sn xut ra ca ci vt cht tho mn nhu cu ca chnh mnh. Sn xut vt cht l mt iu kin c bn ca mi x hi, l hnh ng lch s m hin nay cng nh hng trm nm trc y ngi ta vn phi tin hnh tng ngy, tng gi ct duy tr cuc sng ca con ngi. Tuy nhin sn xut ca ci vt cht ch l yu t nn tng ca hot ng sn xut ca con ngi. tn ti v pht trin con ngi khng ngng hot ng sn xut, ti sn xut ra: bn cht con ngi, cc quan h x hi v nng lc tinh thn, tr tu. Mc ch r, trn c s vt cht sn xut vt cht, trn c s tn ti x hi, con ngi sn sinh ra thc nh o c, tn gio, h t tng cng nh hnh thi thc khc. Mc v ng-ghen nghin cu bn cht, gc r ca vn , ng thi khng h thp vai tr ca c nhn trong lch s, khng xem thng vai tr, tc dng ca thc, tr, ng c thc y h. Nhng cc ng cng lu rng bn thn thc chng khng phi l nhng nguyn nhn xut pht, m l nhng nguyn nhn pht sinh ca qu trnh lch s, bn thn chng cui cng cng cn c gii thch t nhng iu kin vt cht ca i sng. X hi loi ngi l mt h thng phc tp v bn cht v cu trc. Vic nghin cu vch ra nhng quy lut chung nht ca ton b x hi ch c th 5

c thc hin trn c s mt h thng nhng phm tr cho trit hc duy vt v lch s vch ra gii thch x hi: tnh thi kinh t-x hi sn xut vt cht v quan h sn xut c s h tng v kin trc thng tng, giai cp v quan h giai cp, dn tc v quan h dn tc, cch mng x hi, nh nc v php lut, hnh thi thc x hi,vn ho, c nhn v x hi... Nh vy, ch ngha duy vt v lch s l l lunv phng php d nhn thc x hi. N va cung cp tr thc, va cung cp phng php hot ng nhm tm kim tri thc mi cho cc khoa hc x hi c th. N gip chng ta xc nh ng v tr ca mi hin tng x hi, xut pht t cch gii quyt ng n vn bn ca trit hc trong lnh vc x hi, thy c s tc ng bin chng gia tnh quy lut v tnh ngu nhin trong lch s, gia nhn t khch quan nhn t ch quan, gia hin tng kinh t v hin tng chnh tr... N em li quan h v s thng nht trong ton b tnh a dng phong ph ca i sng x hi. Vic p dng trit ch ngha duy vt bin chng vo vic xem xt cc hin tng x hi, theo L Nin khc phc c nhng khuyt im cn bn ca cc l lun lch s trc y. Cng t y mi hin tng x hi, cng nh bn thn pht trin ca x hi loi ngi c nghin cu trn mt c s l lun khoa hc. Thc cht ca quan nim duy vt lch s c th tm tt nh sau:

1.
chung.

Tn ti mt x hi quyt nh thc x hi, phng thc sn xut

vt cht quyt nh cc qu trnh sinh hot x hi, chnh tr v tinh thn ni

2.

Trong sn xut con ngi c nhng quan h nht nh gi l quan

h sn xut. Quan h sn xut phi ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xut. Cc lc lng sn xut pht trin n mt mc nht nh s mu thun gay gt vi quan h sn xut c. T ch l hnh thc pht trin lc lng sn xut, cc y li km hm s pht trin ca chng khi s xy ra cch mng x hi thay th x hi ny bng mt x hi khc.

3.

Ton b quan h sn xut hp thnh c cu kinh t ca x hi hay

c s h tng trn xy dng mt kin trc thng tng khi c s h tng thay i th kin trc thng tng cng thay i t nhiu nhanh chng.

4.

S pht trin ca x hi l s thay th hnh thi kinh t-x hi thp

bng hnh thi kinh t x hi cao hn. Trong nhng kt lun trn cn nhn mnh thm rng thc x hi, kin trc thng tng thuc vo 7 x hi, vo c s h tng song chng c tnh c lp tng i v c tc ng tr li i vi tn ti x hi v c s h tng. Trong quan nim duy vt v lch s th hc thuyt v hnh thi kinh t-x hi c mt v tr c bit. N ch ra con ng pht trin c tnh quy lut ca x hi loi ngi. S pht trin ca x hi loi ngi ; l s thay th nhng hnh thi kinh t x hi cao hn. S pht trin y khng phi din ra mt cch tu tin m din ra theo cc quy lut khh quan, theo con ng lch s t nhin. 1.2. CC YU T C BN CU THNH MT HNH THI KINH T X HI. Sn xut vt cht l c s ca i sng x hi, quyt nh s tn ti v pht trin ca x hi, cho ln xut pht t con ngi hin thc, trc ht phi xut phtt sn xut i ti cc mt khc ca x hi, tm ra cc quy lut vn ng pht trin khach quan ca x hi. Mc pht hin ra trong sn xut c hai mt khng th tch ri nhau. Mt mt, l quan h gia ngi vi t nhin, mt khc l quan h gia ngi vi ngi. Quan h gia ngi vi t nhin l lc lng sn xut biu hin quan h gia ngi vi t nhin. Trnh ca lc lng th hin trnh chinh phc t nhin ca loi ngi. Lc lng sn xut bao gm: - Ngi lao ng vi nhng kinh nghim sn xut, thi quen lao ng, bit s dng t liu sn xut to ra ca ci vt cht. * T liu sn xut do x hi to ra, trc ht l cng c lao ng.

* T liu sn xut gm i tng lao ng v t liu lao ng. Trong t liu lao ng c cng c lao ng v nhng t liu lao ng khc cn thit cho vic vn chuyn bo qun sn phm... * i tng lao ng bao gm b phn ca gii t nhin c a vo sn xut. Th d t canh tc, ngun nc... Con ngi khng ch tm trong gii t nhin nhng i tng c sn, m cn sng to ra bn thn i tng lao ng. S pht trin ca sn xut c lin quan ti vic a nhng i tng ngy cng mi hn vo qu trnh sn xut. * iu hon ton c tnh quy lut bi nhng vt liu mi m rng kh nng sn xut ca con ngi. *T liu lao ng l vt hay l phc hp vt th m con ngi t gia mnh vi i tng lao ng, chng dn chuyn tc ng ca con ngi vi i tng lao ng. i tng lao ng v t liu lao ng l nhng yu t vt cht cat qu trnh lao ng sn xut hp thnh t liu sn xut mi. * Trong t liu lao ng cng c lao ng l h thng xng ct, bp tht ca sn xut v l tin ch quan trng nht, trong quan h x hi vi gii t nhin. Cng vi s ci tin v hon thin cng c lao ng th kinh nghim sn xut ca loi ngi cng c pht trin v phong ph thm, nhng nghnh sn xut mi xut hin, s phn cng lao ng pht trin. Trnh pht trin t liu sn xut m ch yu l cng c lao ng l thc o trnh chinh phc t nhin ca loi ngi, l c s xc nh trnh pht trin ca lc lng sn xut, l tiu chun phn bit s khc nhau gia cc thi i kinh t theo Mc. Nhng thi i kinh t khc nhau khng phi ch chng sn xut bng cch no. i vi mi th h, nhng t liu lao ng do th h trc li, tr thnh im xut pht ca s pht trin tng lai. Nhng nhng t liu lao ng ch tr thnh lc lng tch cc ci bin i tng lao ng khi chng kt hp vi lao ng sng. T liu lao ng d c ngha ln lao n u, nhng nu tch khi ngi lao ng th cng khng pht huy c tc dng khng th tr thnh lc lng sn xut ca x hi. Con ngi khnh ch n thun chu 8

s quy dnh khch quan ca iu kin lch s m n cn l ch th tch cc tc dng ci to i kin sng.H khng ch s dng nhng cng c lao ng hin i c m cn sng ch ra nhng cng c lao ng mi. Nng sut lao ng l thc o trnh pht trin ca lc lng lao ng sn xut ng thi xt cng n l nhn t quan trng nht cho s thng li ca mt trt t x hi mi. Mt th hai ca qu trnh sn xut l mi quan h gia ngi vi ngi gi l quan h sn xut. Quan h sn xut l mi quan h c bn ca mt hnh thi kinh t x hi. Mi kiu quan h sn xut tiu biu cho sn xut kinh t x hi nht nh. Quan h sn xut bao gm nhng mt c bn sau y. - Quan h s hu v t liu sn xut. - Quan h qun l v phn cng lao ng. - Quan h phn phi sn xut lao ng;. Ba mt ni trn c quan h hu c vi nhau khng tch ri nhau, trong quan h s hu v t liu sn xut c ngha quyt nh i vi tt c nhng quan h khc. Bn cht ca bt k quan h sn xut no cng u ph thuc vo vn nhng t liu sn xut ch yu trong x hi c gii quyt nh th no. Mi quan h sn xut c mt ch qun l sn xut ring. Ch s hu v t liu sn xut nh th no th ch qun l sn xut cng nh th y. Trong ch chim hu t nhn th ngi chim hu t liu sn xut tr thnh k qun l sn xut, con ngi lao ng khng c t liu sn xut tr thnh ngi b qun l. Cn trong ch qun l x hi th ngi lao ng c t vo trong cc mi quan h s hu v qun l mt cch trc tip ng thi c c ch bo m hiu qu quyn lc ca nhn dn. Trn c s nghin cu, hai mt ca qu trnh sn xut Mc- Anghen a ra khi nim mi l Phng thc sn xut. Theo 2 ng th mt hnh thc hot ng nht nh ca nhng c nhn y, mt hnh thc nht nh ca s biu hin i sng ca h, mt phng thc sinh sng nht nh. 9

( C.Mc-Ph.Anghen tuyn tp, tp I . nxb ST. HN ) C.Mc nu pht hin mi v mi quan h bin chng gia quan h sn xut v s pht trin ca lc lng sn xut trong qu trnh i ln ch ngha x hi lc lng sn xut quyt nh hnh thc giao tip ti mt giai on nht nh, trong s pht trin ca chng, cc lc lng sn xut gia mu thun vi hnh thc giao tip hin ti. Mu thun ny c gii quyt bng mt cuc cch mng x hi. V sau hnh thc giao tip mi n lt n li khng ph hp vi cc lc lng sn xut ang pht trit, li bin thnh sn xut xing xch tri buc lng sn xut v bng con ng cch mng x hi hnh thc giao tip li thi, lc hu. Lc lng sn xut v quan h sn xut hp thnh nhng quan h vt cht ca x hi. Ngoi nhng quan h vt cht trong i sng xhi con tn ti cc quan h tinh thn, t tng. Do vy chng ta cn phi nghin cu mi quan h vt cht trong i sng x hicn tn ti cc quan h tinh thn, t tng .Do vy chng ta cn phi nghin cu mi quan h gia c s h tng v kin trc thng tng C s h tng l ton b nhng quan h sn xut hp thnh c cu kinh t ca mt hnh thi kinh t x hi nht nh . C s h tng ca mt x hi c th ao gm nhng quan h sn xut thng tr, quan h sn xut tn d ca x hi trc v quan h sn xut l mm mng ca x hi sau. Nhng c trng do tnh cht ca c s h tng l do quan h sn xut thng tr quy nh. Trong x hi c giai cp i khng, tnh cht giai cp ca c s h tng l do kiu quan h sn xut thng tr quy nh. Tnh cht i khng giai cp v s xung t giai cp bt ngun t ngay trong c s h tng. Kin trc thng tng bao gm: Nhng t tng chnh tr , php lut, trit hc , o c, tn gio, ngh thut. Nhng t chc v thit ch khc (nh nc, chnh ng, gio hi, cc on th...) 10

Nh vy, kin trc thng tng l ton b nhng t tng x hi, nhng thit ch tng ng v nhng quan h ni ti ca chng hnh thnh trn mt c s h tng nht nh. Cc yu t kin trc thng tng tc ng qua li ln nhau v u ny sinh trn c s h tng. Trong cc t chc chnh tr, php lut c lin h trc tip vi c s h tng, cn cc yu t trit hc, ngh thut, tn gio, ch c quan h gin tip vi n. Trong x hi c i khng giai cp, c s h tng tn ti nhng quan h i khng th kin trc thng tng cng mang tnh cht i khng. Phn nh tnh cht i khng ca c s h tng biu hin s sung t v cuc u tranh t tng ca cc giai cp i khng. Mi quan h bin chng gia c s h tng v kin trc thng tng biu hin: Vai tr quyt nh ca c s h tng i vi kin trc thng tng th hin trc ht ch quan h sn xut no thng tr th to ra kin trc thng tng tng ng; giai cp no chim a v thng tr v tinh thn th cng chim a v trong i sng x hi. Mu thun trong lnh vc kinh t quyt nh tnh cht mu thun trong vn t tng. Cuc sng u tranh trong lnh vc chnh tr, t tng l biu hin ca nhng mu thun i khng trong lnh vc kinh t, v khin nhng bin i h tng. S bin i din ra trong hnh thi cng nh di chuyn t hnh thi kinh t x hi ny sang hnh thi kinh t x hi khc. Trong x hi c i khng giai cp s bin i din ra theo cuc u tranh giai cp gay go phc tp gia giai cp thng tr v giai cp b tr khi cch mng x hi b qua xo b c s h tng cng thay th bngf c s h tng mi th thng tr giai cp thng tr xo b v c thay th bng giai cp thng tr mi, b my nh nc c hnh thnh thay th b my nh nc c ng thi b my nh nc mi c hnh thnh. C s h tng c mt i th kin trc thng tng ca n vi tnh cch l mt chnh th thng tr cng mt theo Song cng c nhng nhn t ring l ca kin trc thng tng y cn tn ti rt dai dng sau khi c s kinh t sinh ra n b tiu dit. Cng c yu t no ca 11

kin trc thng tng c c giai cp cm quyn mi duy tr li xy dng kin trc thng tng mi. Nh vy, s hnh thnh v pht trin ca kin trc thng tng do c h tng quyt nh, ng thi n cn c quan h k tha i vi cc yu t ca kin trc thng tng ca x hi c . Tnh quyt nh ca c s h tng i vi kin trc thng tng din ra rt phc tp trong qu trnh chuyn t mt hnh thi kinh t x hi ny sang mt hnh thi kinh t x hi khc . Mt khc, kin trc thng tng lun l lc lng tc ng mnh m trn ton b cc mt ca i sng x hi, v tc ng tch cc li c s h tng sinh ra n . iu th hin chc nng x hi ca kin trc thng tng l bo v v duy tr, cng c v pht trin c s h tng sinh ra n, u tranh xo b c s h tng v kin trc thng tng c. Kin trc thng tng c tc dng to ln i vi c s h tng khi n tc ng cng chiu vi quy lut vn ng ca c s h tng, tri li khi n tc ng ngc li vi quy lut kinh t khch quan n s cn tr s pht trin ca c s h tng. Nhng tc dng km hm s pht trin ca kinh t tin b x hi ca n ch tm thi, sm mun s b cch mng khut phc. Qu nhn mnh hoc thi phng vai tr ca kin trc thng tng hoc ph nhn tt yu ca kinh t x hi, s khng trnh khi ra vo ca ch ngha duy tm khch quan, v khng th nhn thc ng n s pht trin ca lch s. Tm li, khi xem xt x hi vi t cch l mt chnh th ton vn c cu trc phc tp C.Mc & Ph.Anghen cp n 3 yu t c bn nht ca n l lc lng sn xut, quan h sn xut v kin trc thng tng mt mt c vai tr nht nh v tc ng n mt khc to ln s vn ng ca c th x hi. Mi quan h gia cc nhn t trn y c phn nh vo khi nim hc thuyt hnh thi kinh t x hi ca ch ngha duy vt lch s. Hnh thi kinh t x hi l mt phm tr ca ch ngha duy vt lch s dng ch x hi tng giai on pht trin lch s nht nh, vi nhng quan h sn xut ca n thch ng vi lc lng sn xut trnh nht nh

12

v vi mt kin trc thng tng c xy dng trn nhng quan h sn xut . L lun hnh thi kinh t x hi ca ch ngha duy vt, lch s ch r kt cu c bn v ph bin ca x hi bao gm lc lng sn xut, quan h sn xut v kin trc thng tng, ch r c th vn ng x hi chnh l s hot ng ca quy lut v s ph hp ca cc quan h sn xut vi tnh cht cn trnh ca lc lng sn xut, quy lut c s h tng quyt nh kin trc thng tng, v cc quy lut khc. Chnh do s tc ng ca cc quy lut khch quan m ngun gc su xa l s pht trin ca lc lng sn xut lm cho hnh thi kinh t x dc thay th bng hnh th kinh t x hi cao hn. S th nhn t thp n cao ca hnh thi kinht x hi cao hn din ra nh mt qu trnh t nhin.. 1.3. S PHT TRIN CA HNH THI KINH T X HI L MT QU TRNH LCH S T NHIN. Mc vit ti coi s pht trin ca hnh thi kinh t x hi l mt qu trnh lch s t nhin . sau ny L-nin cng khng nh quan im trn y ca Mac khi vit: Ch c nhng quan im x hi v nhng quan h sn xut v em quy nhng quan h sn xut vo trnh ca nhng lc lng sn xut th ngi ta mi c c c s vng chc quan nim s pht trin ca nhng hnh thi kinh t x hi l mt qu trnh lch s t nhin . Qu trnh lch s t nhin c ngun gc su xa s pht trin ca lc lng sn xut. Nhng lc lng sn xut c c bng to ra nng lc thc tin ca con ngi song khng phi con ngi lm theo mun ch quan m da trn nhng lc sn xut t do th h trc to ra. Chnh tnh cht trnh sn xut quy nh mt cch khch quan hnh thc ca quan h sn xut quyt nh qu trnh vn ng v pht trin ca hnh thi kinh t x hi nh mt qu trnh lch s t nhin. Trong cc quy lut khch quan chi phi s hot ng, pht trin ca hnh thi kinh t x hi theo quy lut v s ph hp ca quan h sn xut vi tnh 13

cht v trnh pht trin ca lc lng sn xut l quan trng nht, c vai tr quyt nh nht. Mt mt ca phng thc sn xut lc lng sn xut l yu t m bo tnh k tha trong s pht tri tin ln ca x hi, quy nh phng hng sn xut t thp n cao. Mt th hai ca phng thc sn xut - quan h sn xut biu hin tnh gin on trong sn xut pht trin ca lch s. Nhng quan h sn xut li thi c xo b v thay th bng nhng kiu quan h sn xut mi cao hn v hnh thi kinh t x hi mi cao hn ra i. Nh vy, s xut hin, pht trin ca hnh thi kinh t x hi, s chuyn bin t hnh thi ny sang hnh thi khc cao hn c gii thch trc ht bng s tc ng ca quy lut trn. l khuynh hng t tm ng cho mnh pht trin v thay th ca cc hnh thi kinh t x hi. 1.4 . QUAN IM CA C. MC, NGHEN V V.I .LNIN V CON NG I LN CH NGHA X HI B QUA CH TBCN a. Quanim ca C.Mc v nghen v s b qua trong li tavit cho bn tuyn ngn ca ng cng sn C.Mc v nghen nhn mnh By gi th hi cng x nng thn Nga, ci hnh thc b phn gii y ca ch cng hu xung t nguyn thu, c th chuyn thng ln chc cao, cng sn ch ngha v s hu rung t hay khng hay l trc ht .n phi tri qua qu trnh tan v nh no tri qua trong tin trnh pht trin lch s ca phng ty. Ngy nay, li gii p duy nht cho cu hi y l th ny ; nu cch mng Nga bo hiu cuc cch mng v sn phng ty v nu 2 cuc cch mng b xung cho nhau th th khng rung t ca Nga hin nay nu c th l khi im ca s tin truyn cng sn ch ngha Trong tc phm Bn v vn Nga Ph.Ang Ghen vit Nhng mt iu tt yu lm mt iu nay vn cn l T bn Ch ngha. Ch khi no nn kinh t T bn ch ngha b nh bi qu hng ca n v cc pht t, ch khi no nc lc hu qua tm gng y m bit c rng Vic c tin hnh nh th no nhng lc lng sn xut cng nghip hin i vi t cch s hu cng cng c s dng nh th no phc v ton th x hi, th 14

nhng nc lc hu y mi c th bc vo con ng pht trin rt ngn nh vy. Nh th thng li ca cc nc y s c m bo. ( Cc Mc - Ph. Anghen. Tuyn tp . T1.) Nh vy theo Ph. Anghen nhng nc lc hu, tin t bn ch ngha ch khng ring g nc Nga, u c th i ln Ch ngha x hi bng con ng pht trin b qua nhng iu kin kin quyt nht nh. Trong c iu kin l cch mng v sn thnh cng ty u. iu kin th 2 . Cc nc tin t bn nh ch ngha nhn dn lao ng di s lnh o cu ng cng sn lm cch mng dnh c chnh quyn t giai cp thng tr . iu kin kin th 3 :Cc nc phi c s gip ca cc nc phng ty hon thnh cch mng v sn. Trong cc iu kin nu trn th iu kin ton l quan trng nht b. Quan im ca V.I L nin v pht trin b qua. Theo LNin c 2 hnh thc qu gin tip. L nin cho rng nhng nhng nc mi pht truyn th c th i ln ch ngha x hi bng qu trc tip . Ngc li, nhng nc lc hu c th i ln ch ngha x hi bng qu gin tip . Thc cht ca hnh thc qu gin tip l s thay i quan im ca Lnin v cch i ln ca ch ngha x hi ca nhng nc tin t bn ch ngha . Nu giai on u ng quan nim bc chuyn ln ch ngha x hi l trc tip, v tt nhin l nhanh chng, th gi y ng cho rng vic chuyn nh vy phi c thc hin qua nhiu khu trung gian, qua bc chuyn gin tip v ng nhin l rt phc tp v lu di. ng cng nu ln nhng iu kin nhng nc lc hu v kinh t cn tn ti cc quan h tin t bn ch ngha qu i ln ch ngha x hi: Phng thc sn xut ca x hi t ra r thi v mt lch s. i tin phong chnh tr ca giai cp cng nhn c quyt tm cng ton dn ginh chnh quyn.

15

C s gip ca giai cp cng nhn ginh c chnh quyn nc t bn pht trin hn.

16

CHNG II: VN DNG L LUN HNH THI KINH T-X HI VO IU KIN VIT NAM HIN NAY 2.1/ THC TIN CCH MNG VIT NAM Sau khi t nc thng nht, c nc qu i ln ch ngha x hi, trong qu trnh thc hin cng cuc xy ng ch ngha x hi. ng ta lun vn l lun ca ch ngha mc Lnin, trong c l lun hnh thi kinh t - x hi vo vic cc ch trng pht truyn t nc, tuy nhin do ch quan duy tr cn c quan nim u tr v ch ngha x hi Lc lng sn xut yu t m bo tinh t tha trong s pht truyn tin ln ca x hi, quy nh khuynh hng pht truyn t thp n cao. Mt th hai ca phng thc sn xut- quan h sn xut biu hin tnh gin on trong sn xut tuyn lch s. Nhng quan h sn xut li thi c xo b v thay th bng nhng kiu quan h sn xut mi cao hn v hnh thi kinh t x hi mi cao hn ra i. Nh vy, s xut hin, pht trin ca hnh thi kinh tx hi ,s chuyn bin t hnh thi ny sang hnh thi khc cao hn c gii thch trc ht bng s tc ng ca qui lut trn. l khuynh hng t tm ng cho mnh pht trin v thay th ca cc hnh thi kinh t - x hi. 2.2/ QUAN IM CA C.MC, PH ANGHEN V V.I. LNIN V CON NG I LN CNXH B QUA CH TBCN. a. Quan im ca C.Mc v Anghen v s pht trin b qua. Trong li ta vit cho bn tuyn ngn ca ng cng sn Mc v Anghen nhn mnh: By gi th hi cng x nng thn Nga, cc hnh thc b phn gii y ca ch cng hu rung t nguyn thu, c th chuyn thng ln hnh thc cao, cng sn ch ngha v s hu rung t hay khng, hay l trc ht, n phi tri qua qu trnh tan r nh n tri qua trong tin trnh pht trin lch s ca phng ty. Ngy nay, li gii p duy nht cho cu hi y l th ny : Nu cch mng Nga bo hiu cuc cch mng v sn phng ty v nu 2 cuc cch mng 17

y b sung cho nhau th ch rung t ca Nga hin nay s c th khi im ca s pht truyn cng sn ch ngha. Trong tc phm bn v x hi Nga Ph ghen vit Nhng mt iu kin tt yu lm c vic l tm gng v ng h tch cc ca phng ty cho ti nay vn cn l t bn ch nghi. Ch khi no kinh t c n ch ngha b nh bi qu hng ca n v nhng nc pht t, ch khi no nhng nc lc hu qua tm gng y m bit c rng Vic c tin hnh nh th noNhng lc lng sn xut cng ngip hin i vi t cch l s hu cng cng c s dng nh th no phc v ton th x hi, th nhng nc lc hu y mi c th bc vo con ng pht trin rt ngn nh vy. Nh th thng li ca cc nc y s c m bo. (Cc Mc- PH. Anghen Tuyn tp. T 1.) Nh vy theo PH. Anghen nhng nc lc hu, cc nc tin t bn ch ngha ch khng ring g nc Nga, u c th i ln ch ngha x h bng nhng con ng pht trin b qua nhng iu kin trn kin quyt nht nh. Trong c iu kin l cch mng v sn thnh cng Ty u. iu kin th 2: Cc nc trn t bn ch ngha nhn dn lao ng di s lnh o ca ng cng sn lm theo cch mng ginh c chnh quyn t tay giai cp thng tr. iu kin th ba: Cc nc phi c s gi ca cc nc Phng Ty hon thnh cch mng v sn. Trong cc iu kin nu trn th iu kin u l quan trng nht. b/ Quan im ca V.I. L-nin v pht trin b qua. Theo L-nin c 2 hnh thc qu ; qu trc tip v qu gin tip. L-nin cho rng nhng nc m ch ngha t bn pht trin th c th i ln ch ngha x hi. Bng qu trc tip . Ngc li, nhng nc lc hu c th i ln ch ngha x hi bng qu gin tip . Thc cht ca hnh thc qu gin tip ny l quan im ca LNin v cch i ln ch ngha x hi ca cc nc tin t bn ch ngha . Nu giai 18

on ng quan nim chuyn ln ch ngha x hi l trc tip, v tt nhin l nhanh chng, th thc hin qua nhiu khon trung gian ,qua bc chuyn gin tip v ng nhin l rt phc tp v lu di. ng cng nu ln nhng iu kin v nhng nc lc hu v kinh t cn tn ti cc quan h tin t bn ch ngha qu i ln ch ngha x hi: Phng thc sn xut ca x hi li thi v mt lch s i tin phong chnh tr ca giai cp cng nhn c quyt tm cng ton dn ginh chnh quyn. - C s gip ca giai cp cng nhn ginh c chnh quyn nc t bn pht trin hn. 2.3. TNH TT YU CA CON NG NH HNG XHCN2.2/ QUAN IM CA C.MC, PH ANGHEN V V.I. LNIN V CON NG I LN CNXH B QUA CH TBCN. Nc ta l nc lc hu v kinh t li b quc thc dn thng tr mt thi gian di c s vt cht k thut cn ngho v lc hu . ng ta khng nh sau khi Vit Nam tin hnh cng cuc cch mng x hi ch ngha , xy dng ch ngha x hi t mt nc tin t bn ch ngha b qua ch ngha t bn s la chn trn 2 cn c sau y. Mt l, ch c CNXH mi gii phng c nhn dn lao ng thot khi p bc, bc lt bt cng em li cuc sng m lo hnh phc cho nhn dn Hai l, thng li ca cuc cch mng thng li Nga nm 1971 m ra mt thi i mi, to kh nng thc hin cho cc dn tc lc hu tin ln con ng CNXH. S la chn y khng mu thun vi qu trnh pht trin lch s t nhin ca XHCN, khng mu thun vi hnh thi kinh t x hi c ch ngha Mc L-nin. Trong iu kin c th s la chn y chnh l s la chn con ng rt ngn b qua ch TBCN. Con ng CNXH cho php chng ta c th pht trin nhanh lc lng sn xut theo hng ngy cng hin i, gii quyt c hiu qu cc vn x hi pht trin x hi theo chiu hng tin b va c th trnh cho x hi v 19

nhn dn lao ng phi tr gi cho cc vn ca x hi t bn m trc ht l ch ngi bc lt ngi, l quan h bt bnh ng ngi vi ngi. 2.4/.THC TIN V CCH MNG VIT NAM. Sau khi thng nht t nc, c nc qu i ln CNXH, ng ta lun vn dng l lun ca ch ngha M.Lnin trong c l lun hnh thi kinh t x hi vo vic ra cc ch trng pht trin t nc, tuy nhin do ch quan duy tr cn c quan nim u tr v CNXH v lo lng c ngay CNXH ln chng ta mc phi mt s quyt im nghim trng c v l lun v thc tin. Mt l, t ch khng nh vit nam qu thng ln CNXH b qua giai on pht trin TBCN, chng ta c mt nhn thc ht sai lm l b qua tt cc nhng g thuc v CNTB, khng tip thu nhng yu t hp l, tch cc ca n vo s pht trin, v hnh chng ta t b nhng thnh tu ca nhn loi t c lm cho chng ta khng tn dng c cc khu trung gian cc bc qu cn thit vng chc ch x hi vi trn c s tip thu k tha c chn lc nhng tinh hoa do nhn loi to ra. Hai l, nhn thc nhn gian v CNXH trong qu trnh xy dng CNXH, do chng ta nhn thc cha y v ht sc gian nan v CNXH, v do t tng nn nng mun c ngay CNXH trong thi gian gn cho ln dn n thc hin xy dng CNXH chng nhng chng ta khng t c mc tiu ra m cn ph hoi nghim trng sn xut v lm ny sinh nhiu tiu cc v x hi. nc ta, bnh ch quan duy tr tng th hin ch nh gi tnh hnh thiu khch quan, say sa vi thng li, khng thy ht kh khn, phc tp, vch ra cc mc tiu kh cao, coi thng vic khuyn khch li ch thc cht, cng iu ng lc tinh thn, mun b qua giai oan tt yu tin nhanh, khng tn trng cc quy lut khch quan. S hnh thnh v pht trin ca XH XHCN cng nh ch ngha x hi, l mt qu trnh lch s t nhin, tun theo cc quy lut khch quan. V vy, lu con ngi mun thay i x hi theo mun ch quan hay mun dng mnh lnh xo b cc giai on pht trin t nhin ca n th khng trnh khi s tr tru. 20

ng trc thc t, khng hong kinh t x hi ny sinh v ngy tr nn trm trng, ng cng sn Vit Nam ra i mi t nc i hi i biu ton quc ln th VI. thc hin thng li cng cuc CNXH nc ta, chng ta phi n lc hn na trong vic nhn thc v s dng quy lut khch quan ca s pht trin x hi, trong v hnh thi x hi

21

PHN C: KT LUN L lun hnh thnh kinh t x hi l mt trong nhng thnh tu khoa hc m C. Mc li cho nhn loi. Chnh nh xut pht t con ngi hin thc - con ngi ang sng hin thc ca mnh, C. Mc vch ra sn xut vt cht l c s i sng x hi. X hi l mt h thng m trong quan h sn xut phi ph hp vi trnh pht trin nht nh ca lc lng sn xut. S vn ng v pht trin ca X hi l mt qu trnh lch s t nhin. Cc hnh thnh kinh t x hi thay th nhau t thp n cao thng qua cch mng x hi. S vn ng pht trin ca cc hnh thi kinh t x hi. S vn ng pht trin ca cc hnh thi kinh t x hi va b chi phi bi cc quy lut chung, va b tc ng bi cc iu kin lch s c th ca tng quc gia, tng dn tc. Mc d hin nay, x hi loi ngi c nhng c im khc vi C.Mc, L lun hnh thnh kinh t x hi vn gi nguyn gi tr. N l phng php lun thc s khoa hc phn chia giai on pht trin, xem xt mi quan h ln nhau gia cc mt trong i sng x hi nh quy lut vn ng, pht trin t hnh thi kinh t x hi. L lun khng tham vng gii thch c tt c cc mt ca i sng x hi l n i hi bng cc phng php tip cn khoa hc khc. Cng vi s pht trin ca thc tin x hi v khoa hc, loi ngi ngy nay cng tm ra nhng phng php tip cn mi v x hi, nhng khng phi v th m l lun hnh thnh kinh t x hi tr ln li thi. Cng vi vic khi qut l lun hnh thnh kinh t x hi, cc nh kinh in ca ch ngha Mc - Lnin vch ra cc quy lut pht sinh pht trin v dit vong ca n. T , cc ng i n d on v s ra i ca hnh thnh kinh t x hi cng sn ch ngha m giai on thp l ch ngha x hi. L lun cng cung cp cho chng ta mt phng php lun thc s khoa hc phn tch. S vn ng pht trin y mu thun hin nay ca nhn loi. N cho thy: Mc d ch ngha x hi b khng hong dn n s sp ca Lin X v ng u, ch ngha t bn vn tip tc pht trin v t c nhiu thnh tu, nhng tt yu ca ch ngha t bn s c thay th 22

bng hnh thi kinh t x hi cao hn theo d on ca cc nh kinh in ch ngha Mc L-nin. L lun hnh thi kinh t x hi cng l phng php lun khoa hc ta phn tch cng cuc xy dng t nc hin nay, lun chng c tt yu ca nh hng x hi ch ngha Vit Nam. Phn tch ng nguyn nhn ca tnh hnh khng hong kinh t x hi v ch ra c: i mi theo nh hng ca x hi va ph hp vi xu hng pht trin thi i va ph hp vi iu kin c th ca Vit Nam. Nh vy c th khng nh rng: L lun hnh thi kinh t x hi vn gi nguyn gi tr khoa hc v ng thi i ca n. N l phng php lun thc s khoa hc phn tch thi i cng nh ca cng cuc xy dng t nc hin i Vit Nam.

23