11 Tháng 8 2002

Tướng Trần Độ qua đời

Tướng Trần Độ là chính ủy Sư Đoàn 312 đánh trận Điện Biên Phủ

Tin từ gia đình trung tướng Trần Độ cho hay, ông đã qua đời lúc 2 giờ chiều ngày 9 tháng 8 năm
2002 tại bệnh viện Việt Xô ở Hà Nội vì bệnh tiểu đường và một số biến chứng, hưởng thọ 78
tuổi.

Tên thật là Tạ Ngọc Phách, sinh tại Thái Bình năm 1924, ông gia nhập đảng CSVN năm 1940.
Ngay sau đó ông bị thực dân Pháp bắt. 5 năm sau, ông gia nhập quân đội non trẻ của nước Việt
Nam độc lập và trong kháng chiến chống Pháp, ông là một trong nhưng người đầu tiên thành lập
và biên tập tờ Quân Ðội Nhân Dân.

Tại Điện Biên Phủ, ông vào trận ở chức vụ chính uỷ Sư Đoàn 312 Sư đoàn 312
và tham gia phụ trách văn hóa trong quân đội sau kháng chiến. Thành lập: 27 tháng 10
Năm 1965 ông vào Nam nắm chức phó chính ủy quân giải phóng 1950
Sư đoàn trưởng: Lê
miền Nam và sáng tác với bút danh Cửu Long. Sau năm 1975
Trung Tấn (10/1950 -
tướng Trần Độ trở ra Bắc làm thứ trưởng Bộ Văn Hóa, rồi phó 1953)
Chủ tịch Quốc Hội. Hoàng Cầm (1953 - )
Chính uỷ: Trần Độ
Với tư cách là trưởng ban Văn hóa Văn Nghệ Trung ương, ông đã (trước 1954)
đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra làn sóng văn hóa thời Căn cứ: Thái Nguyên,
Đổi Mới bằng việc thảo ra nghị quyết 5 cởi trói văn nghệ sỹ Việt Việt Bắc
Nam. Nhưng cũng từ đó ông bị thất sủng trong đảng.

Vào cuối những năm 90, ông dứt khoát lên tiếng kêu gọi dân chủ và là người đánh động với dư
luận vụ phản đối của nông dân Thái Bình năm 1997. Đến tháng 6 năm 1999 ông chính thức tự
xin ra khỏi đảng và trở thành nhân vật bất đồng chính kiến có tiếng nhất ở VN.

Là một nhân vật có uy tín lớn trong giới cựu chiến binh và quân nhân ở Việt Nam, tiếng nói đòi
thay đổi dân chủ của tướng Trần Độ đã có ảnh hưởng khá sâu rộng trong chính nội bộ nền chính
trị Việt Nam.
Lúc cuối đời tướng Trần Độ bị công an tịch thu các bài viết
và cắt điện thoại nhà riêng. Tuy thế ông vẫn tỏ ra kiên cường
kêu gọi dân chủ hóa đất nước với tinh thần đặc trưng của
những người gọi là "cộng sản có lý
tưởng" dù ông đã chính thức đoan
tuyệt với chủ nghĩa đó.
Hai tháng trước khi qua đời, tướng
Trần Độ đã dành cho đài BBC Luân
Đôn một cuộc phỏng vấn dài, trong
đó ông kể lại cuộc đời hoạt động
cũng như những băn khoăn suy nghĩ
của ông về Đảng Cộng Sản về đất
nước.
Hương Ly và tướng Trần Độ (thực hiện 06/2002)
Phần I
TranDo_part1.mp3
“Đảng Cộng Sản nêu
khẩu hiệu đoàn kết toàn
dân nhưng trên thực tế
hành động thì không.
Đối với những người
Việt còn ở nước ngoài
thì ai cũng như là kẻ
địch, còn trong nước đối
với trí thức không tin
cậy, đối với tôn giáo thì
cũng nhiều nghi ngờ.
Chứ nếu thực lòng đoàn
kết toàn dân thì sẽ tạo
nên một sức mạnh ghê
gớm lắm”.
Trần Độ (1924-2002)

Phần II
TranDo_part2.mp3

Phần III
TranDo_part3.mp3

(Collected from BBC and redesigned by luulyo@gmail.com)