Do Luc Va Ung Suat

Ño löïc vaø öùng suaát
Trang 1
LÔØI GIÔÙI THIEÄU
Ngaøy nay vieäc ño löôøng vaø ñieàu khieån ñöôïc öùng

duïng trong saûn xuaát coâng nghieäp cuõng nhö trong
phoøng thí nghieäm raát höõu duïng. Lôïi duïng vieäc ño öùng
suaát bieán daïng töø ñoù maø ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc
nhöõng thoâng soá vaät lyù cô hoïc khaùc nhö: ñoä voõng
tónh, moment, löïc taùc duïng, …
Hieän nay ñaõ coù nhöõng maùy ño nhö loaïi duøng
ñoàng hoà chæ thò soá P3500 ñöôïc thöïc hieän taïi phoøng thí
nghieäm. Khi khoa hoïc coâng ngheä thoâng tin ñaõ vaø ñang
phaùt trieån thì maùy vi tính baét ñaàu thay theá caùc thieát
bò ño löôøng thoâng thöôøng maø cho ta keát quaû nhanh vaø
chính xaùc. Caùc thieát bò, heä thoáng ño löôøng vaø ñieàu
khieån gheùp noái vôùi maùy tính coù ñoä chính xaùc cao,
thôøi gian thu thaäp soá lieäu ngaén nhöng ñieàu ñaùng quan
taâm hôn laø möùc ñoä töï ñoäng hoùa trong vieäc thu thaäp
vaø xöû lyù caùc keát quaû ñoù.
Tuy nhieân ñeå heä thoáng ño löôøng vaø ñieàu khieån
gheùp noái vôùi maùy tính hoaït ñoäng ñöôïc thì ngoaøi phaàn
maïch ñieän khueách ñaïi vaø chuyeån ñoåi AD thì caàn coù
chöông trình ñöôïc naïp vaøo maùy tính ñeå xöû lyù keát quaû.
Baøi luaän vaên naøy cuõng laø moät ñeà taøi xöû lyù tín
hieän ñieän töû boä caûm bieán cho pheùp maùy tính coù theå
giao tieáp thoâng qua coång maùy in.
SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

Trang 2
PHAÀN A
DAÃN NHAÄP

Trang 3
I. ÑAËT VAÁN ÑEÀ:

Ñeå hieåu ñöôïc vaø laøm chuû ñöôïc caùc hieän töôïng
vaät lyù hoùa hoïc, y, sinh hoïc...trong ñôøi soáng chuùng ta,
ñoøi hoûi chuùng ta phaûi coù phöông phaùp ño vaø thieát bò
ño löôøng seõ giuùp chuùng ta ñaït ñöôïc muïc ñích naøy.
Cuøng vôùi söï tieán boä vöôït baäc cuûa coâng ngheä
ñieän töû vaø coâng ngheä thoâng tin chuùng ta coù theâm
caùc thieát bò ño löôøng ñieän töû ngaøy caøng chính xaùc
hôn, söû duïng thuaän lôïi hôn, hoaït ñoäng ôû cheá ñoä töï
ñoäng hoùa hoaøn toaøn. Ñeå phuïc vuï cho vieäc töï ñoäng
hoùa trong coâng nghieäp, chuùng ta phaûi ñeà caäp ñeán
caùc phöông phaùp vaø caûm bieán ño caùc ñaïi löôïng khoâng
ñieän.
Ví duï nhö: löïc, aùp suaát, nhieät ñoä v.v... Töø nhöõng ñaïi
löôïng khoâng ñieän naøy ñöôïc caûm bieán chuyeån ñoåi
thaønh ñaïi löôïng ñieän roài xöû lyù tín hieäu baèng nhöõng
maïch ñieän töû.
Vôùi muïc ñích laø xaùc ñònh ñoä bieán daïng, öùng suaát
khi taùc duïng moät löïc vaøo moät ñaàu cuûa moät daàm
ngang. Töùc laø ñaët moät vaät coù khoái löôïng vaøo ñaàu
daàm, treân daàm coù gaén Strain Gage (mieáng ño bieán
daïng) maø töø ñoù ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc khoái löôïng
maø vaät ñaët vaøo. Thoâng qua ñaïi löôïng trung gian naøy
maø ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc: ñoä bieán daïng öùng suaát,
ñoä voõng... vaø ñeà taøi naøy seõ ñöôïc tìm hieåu kyõ veà
caùch thöùc xaùc ñònh ñöôïc caùc ñaïi löôïng naøy.
Vôùi ñeà taøi “ÑO LÖÏC VAØ ÖÙNG SUAÁT” naøy coù
theå duøng laøm thieát bò ño löôøng ôû phoøng thí nghieäm.
Do ñoù nhieäm vuï chuû yeáu laø phaûi hieån thò ñöôïc keát
quaû vôùi sai soá caøng nhoû caøng toát.
II. GIÔÙI HAÏN ÑEÀ TAØI:
Ño löïc vaø öùng suaát baèng maùy tính. Nhôø söï trôï
giuùp cuûa maùy tính coäng vôùi phaàn meàm Pascal cho
pheùp ngöôøi laäp trình coù theå hieån thò keát quaû döôùi
nhieàu hình thöùc khaùc nhau (hieån thò cheá ñoä vaên baûn,
ôû cheá ñoä ñoà thò).
Vôùi thôøi gian ngaén chæ coù 10 tuaàn maø coù nhieàu
vaán ñeà caàn giaûi quyeát, hôn nöõa kieán thöùc veà laäp
trình coù giôùi haïn. Do ñoù trong khoaûng thôøi gian ñoù,
nhoùm sinh vieân thöïc hieän taäp trung vaøo giaûi quyeát
nhöõng vaán ñeà sau:
- Thieát keá phaàn cöùng.
- Vieát chöông trình xöû lyù tín hieäu töø boä caûm
bieán ñeå hieån thò keát quaû treân maøn hình.
III. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC THI ÑEÀ TAØI:

Trang 4
Vôùi nhöõng yeâu caàu ñoù ta coù theå ñöa ra phöông
phaùp ñeå thöïc thi ñeà taøi nhö sau:
• Söû duïng kyõ thuaät vi xöû lyù vaø vi ñieàu khieån.
• Duøng maùy tính ñeå xöû lyù.
Vôùi kyõ thuaät vi xöû lyù vaø vi ñieàu khieån neáu duøng
led 7 ñoaïn ñeå hieån thò 1 loaït caùc thoâng soá: löïc, öùng
suaát, bieán daïng... thì seõ trôû neân gaëp khoù khaên vaø
hieån thò döôùi ñoà thò seõ khoâng thöïc hieän ñöôïc. Do ñoù
ôû ñaây nhoùm sinh vieân thöïc hieän choïn maùy tính ñeå xöû
lyù thoâng qua coång maùy in. Sôû dó choïn phöông phaùp
naøy coù öu ñieåm laø:
- Coù theå hieän thò cuøng moät luùc caùc thoâng
soá vaø ñoà thò.
- Tính toaùn vaø laäp trình treân phaàn meàm Pascal
so vôùi xöû lyù vaø vi ñieàu khieån.

Trang 5
CHÖÔNG I
CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑO BIEÁN DAÏNG
I. KHAÙI NIEÄM VEÀ BIEÁN DAÏNG:

Khi ñaët moät löïc vaøo vaät theå, vaät theå bò thay ñoåi
hình daïng. Trong tröôøng hôïp toång quaùt, söï thay ñoåi naøy
goïi laø bieán daïng. ÔÛ ñaây chuùng ta hieåu bieán daïng nhö
laø söï thay ñoåi hình daïng treân 1 ñôn vò daøi hay laø ñoä
thay ñoåi chieàu daøi töông ñoái.
II. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑO BIEÁN DAÏNG:

Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa kyõ thuaät ñieän töû, kyõ
thuaät ñaàu doø, ñaëc bieät töø nhöõng naêm 1970, ngöôøi ta
ñaõ cheá taïo ra raát nhieàu duïng cuï ño bieán daïng döïa
treân caùc nguyeân lyù cô khí, quang, ñieän aâm thanh vaø
nguyeân lyù khí neùn... Tuy nhieân khoâng coù moät nguyeân
lyù naøo coù theå thoûa maõn moïi yeâu caàu kyõ thuaät ñaët
ra. Do ñoù coù raát nhieàu heä thoáng ño khaùc nhau ñeå
ñaùp öùng moïi yeâu caàu ño trong phaïm vi giaûi quyeát
nhöõng vaán ñeà khaùc nhau, sau ñaây laø caùc phöông
phaùp ño:
1. Phöông phaùp cô khí:

Phöông phaùp cô khí ño bieán daïng ngaøy nay ít ñöôïc
söû duïng, bôûi vì ño bieán daïng baèng ñieän trôû chính xaùc
hôn vaø deã söû duïng. Tuy nhieân, duïng cuï ño cô khí ñöôïc
goïi laø Extensometer vaãn coøn ñöôïc söû duïng roäng raõi
trong heä thoáng kieåm tra vaät lieäu.
2. Phöông phaùp aâm thanh:

Phöông phaùp aâm thanh ño bieán daïng hieän nay haàu
heát ñöôïc thay ñoåi baèng phöông phaùp ño ñieän. Phöông
phaùp ño bieán daïng baèng aâm thanh coù neùt ñoäc ñaùo
rieâng, oån ñònh khoâng maát ñoä chính xaùc theo thôøi gian.
Phöông phaùp ño bieán daïng baèng aâm thanh vaãn ñöôïc
söû duïng döïa treân nguyeân lyù do oâng R.S.Jerrett saùng
cheá vaøo naêm 1944.
3. Phöông phaùp bieán daïng baèng ñieän trôû:

Phöông phaùp ño bieán daïng baèng ñieän trôû naøy ñöôïc
xem laø hoaøn haûo nhaát, chæ tröø moät soá tröôøng hôïp
ñaïêc bieät phöông phaùp naøy khoâng söû duïng ñöôïc.
Phöông phaùp naøy ñöôïc xem laø phoå bieán nhaát hieän nay
döïa treân nguyeân lyù do oâng Kelvin phaùt hieän naêm 1856.
4. Phöông phaùp ño bieán daïng baèng chaát baùn daãn:

Trang 6
Öu ñieåm coù ñoä nhaïy cao nhöng giaù thaønh laïi cao.
Phaïm vi ño chòu aûnh höôûng nhieàu veà yeáu toá nhieät
ñoä. Phöông phaùp naøy duøng ñeå ño bieán daïng raát nhoû
vì noù cöïc nhaïy (vôùi ñieàu kieän nhieät ñoä oån ñònh) song
raát ít söû duïng.
5. Phöông phaùp ño bieán daïng baèng phöông phaùp löôùi:

Phöông phaùp naøy coù töø laâu ñôøi, ñaët löôùi leân
maãu thöû chuïp hình tröôùc vaø sau khi ñaït taûi troïng, löôùi
seõ bò bieán daïng. Phöông phaùp naøy coù ñieåm khoù khaên
laø caùc bieán daïng thöôøng nhoû do ñoù haàu heát caùc
tröôøng hôïp söï dòch chuyeån caùc maét löôùi khoâng baûo
ñaûm tính chính xaùc. Ñeå söû duïng phöông phaùp bieán
daïng ñuû lôùn (cho chaát deûo cao su) raát hieäu quaû.
6. Phöông phaùp taïo maãu Hickson (phöông phaùp löôùi):

Ñaët tôø giaáy nhaùm leân vaät maãu keùo theo 2
phöông ñeå taïo veát traày. Ñeå ño bieán daïng treân maãu
thöû raát khoù neân ngöôøi ta laáy taám hôïp kim moûng daùn
leân choã traày, ñeå in leân taám phim ñoù, thay vì ño vaät
maãu ngöôøi ta ño veát traày leân taám phim.
Trong suoát 50 naêm qua phöông phaùp ño bieán daïng
baèng ñieän trôû ñaõ ñöôïc söû duïng roäng raõi vì söï ñôn
giaûn cuõng nhö keát quaû ñaùng tin caäy cuûa chuùng.
Do ñoù trong ñeà taøi naøy nhoùm sinh vieân thöïc hieän ño
bieán daïng baèng ñieän trôû.
III. ÑO BIEÁN DAÏNG BAÈNG STRAIN GAGE:

Mieáng ño bieán daïng (strain - gage) laø moät caáu kieän
ñieän trôû ñöôïc duøng ñeå daùn leân moät boä phaän bieán
daïng. Möùc bieán daïng cuûa boä phaän thoâng qua lôùp keo
ñöôïc truyeàn sang mieáng ño. Mieáng ño nhö vaäy phaûi chòu
moät söï bieán ñoäng tyû leä vôùi ñieän trôû cuûa noù.
Strain Gage (SG-mieáng ño bieán daïng) laø moät trong
nhöõng coâng cuï quan troïng cuûa kyõ thuaät ño löôøng ñieän
töû ñöôïc aùp duïng ño caùc ñaïi löôïng cô hoïc. Ñuùng nhö
teân goïi, noù ñöôïc söû duïng ñeå ño bieán daïng. Bieán daïng
cuûa moät vaät theå ñöôïc gaây ra bôûi taùc nhaân beân
ngoaøi hoaëc beân trong, laøm sinh ra öùng suaát. Do vaäy
trong phaân tích öùng suaát thöïc nghieäm ngöôøi ta söû duïng
roäng raõi phöông phaùp xaùc ñònh bieán daïng.
Caùc thieát bò bieán daïng cho ñeán nay ñaõ ñöôïc nhieàu
haõng cheá taïo nhö: Hottinger Baldwin, Messttechnik,
Micromesures Vishay...
Strain Gage ñöôïc taïo ra vôùi 2 keát caáu laø löôùi phaúng vaø
daïng oáng truï.

Trang 7
Winding Cord
a. Daïng löôùi phaúng b.

Daïng oáng truï

Trang 8
1. Heä soá mieáng ño (Gage factor):
Söï thay ñoåi ñieän trôû cuûa moät caáu kieän coù ñieän
trôû bieán ñoåi ñöôïc tuøy thuoäc vaøo quan heä sau:
∆R ∆L
=F =F.E
R L
Vôùi R: laø ñieän trôû ban ñaàu cuûa caáu kieän.

∆R
: ñoä
bieán
ñoåi
ñieän
trôû
R
L: chieàu daøi ban ñaàu cuûa caáu kieän.

F : heä soá mieáng ño.
Moät mieáng ño lyù töôûng phaûi coù moät ñieän trôû
raát lôùn, moät heä soá ño cöïc ñaïi vaø moät möùc giôùi haïn
ñaøn hoài cao, ñoàng thôøi laïi khoâng bò aûnh höôûng nhieät
ñoä cao taùc ñoäng. Theâm vaøo ñoù, heä soá mieáng ño
luoân luoân baát bieán cho duø möùc bieán daïng coù lôùn
ñeán ñaâu ñi chaêng nöõa.
Ñeå mieáng ño coù theå hoaït ñoäng moät caùch thích
hôïp theo söùc caêng cuõng nhö söùc neùn, sôïi ñieän trôû
phaûi caøng moûng ñeå cho lôùp keo coù theå truyeàn hoaøn
toaøn möùc bieán daïng cuûa boä phaän sang mieáng ño.
2. Chaát keo daùn:
a) Keo cyanoacrylate: Raát thöïc duïng cho vieäc

aùp duïng bình thöôøng trong thôøi gian ngaén,
nhieät ñoä aùp duïng döôùi 1000C. Seõ khoâ cöùng
trong vaøi giaây döôùi taùc duïng cuûa söùc eùp.
b) Keo epoxy: Raát coù hieäu quaû, oån ñònh trong

thôøi gian laâu vôùi nhieät ñoä ñeán 300oc.
c) Keo goám: Khoù aùp duïng hôn vì caàn thieát bò

ñaët bieät coù veû mong manh yeáu ôùt, khoâng
cho pheùp duøng vôùi nhöõng bieán daïng
lôùn.,söû duïng ñöôïc ñeán 600oc.
d) Haøn: Ñaây laø caùch thöùc thöïc teá nhaát ñeå

duøng ôû nhieät ñoä cao cho caùc mieáng ño trong
voû boïc kim loaïi raát ñaëc.
Caàn chuù yù laø beà maët ñeå daùn phaûi ñöôïc taåy
saïch daàu môõ vaø sau ñoù ñöôïc trung hoøa baèng hoùa
chaát. Ñeå taïo ra beà maët coù tính chaát lyù töôûng ñoái

Trang 9
vôùi loaïi keo naøy, beà maët phaûi ñöôïc laøm saïch veát ræ
ñeå taïo ra beà maët nhaün nhöng khoâng quaù boùng.
IV. MAÏCH CAÀU WHEATSTONE:
Caàu Wheatstone laø maïch caàu ñöôïc choïn nhieàu nhaát
trong vieäc ño nhöõng bieán daïng ñieän trôû nhoû (toái ña
10%) nhö trong vieäc duøng caùc mieáng ño bieán daïng.
1. Nguyeân lyù:
Ñoái caàu Wheatstone cuûa hình 1:
R 1 R 2
m
Zm Em
R 4 R 3
Tín hieäu ñaàu ra Em qua

H ì n hthieát
1 : M a ïc hbò
c a àuño
W hvôùi
e a ts to trôû
ne khaùng Zm:
R: ñieän trôû danh nghóa ban ñaàu cuûa caùc ñieän trôû R1,
V  ∆R1 ∆R2 ∆R3 ∆R4
Em= − + − (1)
 R   R1 R2 R3 R4 
41+ 
 Zm
∆R
: Bieán
ñoåi
ñônvòcuûa
ñieän
trôû.
R
R2, R3 & R4 (thöôøng laø 120Ω nhöng laø 350Ω cho caùc boä
bieán caûm).
V: ñieän aùp cung caáp cho caàu.
Ñieän aùp cung caáp cho caàu laø moät nguoàn naêng
löôïng cung caáp thaät oån ñònh.
Phaàn lôùn Zm lôùn hôn R raát nhieàu (ví duï nhö:Voân keá, boä
khueách ñaïi vôùi lieân keát tröïc tieáp) do ñoù thì phöông trình
(1) trôû thaønh:
V ∆ R1 ∆ R2 ∆ R3 ∆ R4
Em=  − + − (2)
4  R1 R2 R3 R4  
Töø (2) coù nhaän xeùt laø: söï thay ñoåi ñôn vò ñieän trôû
cuûa 2 ñieän trôû nghòch nhau. Ñaëc tính naøy cuûa caàu
Wheatstone thöôøng ñöôïc duøng ñeå baûo ñaûm tính oån
ñònh nhieät cuûa maïch ño vaø cuõng ñeå duøng cho caùc
thieát keá ñaëc bieät.

Trang 10
2. Caân baèng ban ñaàu:
R 1 R 2
R b
V
R a
R 4
R 3
Em
M a ïc h c a àu c a ân b a èn g b a n ñ a àu
Tröôùc khi baét ñaàu vieäc thöû nghieäm, ñieàu quan
troïng laø neân nhôù ñem taát caû caùc soá ghi treân thieát bò
trôû laïi soá khoâng. Ñieàu naøy seõ laøm ñôn giaûn cho vieäc
theå hieän ño ñaïc vaø cho pheùp duøng thieát bò toát hôn.
Hình treân cho thaáy moät phöông phaùp thöôøng duøng ñeå
ñaûm baûo cho vieäc caân baèng ban ñaàu. Ra laø ñieän trôû
coá ñònh, Rb laø moät theá keá nhieàu voøng. Trong phaàn
lôùn thöôøng söû duïng Ra=20kΩ, Rb=40kΩ ñuû thích hôïp cho
vieäc caân baèng.
Trong tröôøng hôïp cuûa caùc boä bieán caûm, vieäc caân
baèng coù theå thöïc hieän tröïc tieáp leân boä caûm bieán
baèng caùch theâm nhöõng ñieän trôû vaøo maïch caùc
mieáng ño.
3. Caùc ñaëc tính cuûa caàu:

a) Buø nhieät:
Phaàn lôùn caùc mieáng ño bieán daïng hieän nay ñeàu
coù khaû naêng töï ñoäng caân baèng. Thí duï, moät mieáng
ño ñöôïc caân baèng cho pheùp veà lyù thuyeát seõ khoâng
cho thaáy söï thay ñoåi ñieän trôû naøo khi mieáng theùp maø
mieáng ño ñöôïc daùn leân seõ giaõn nôû khi nhieät ñoä thay
ñoåi. Ñaëc tính töï caân baèng naøy coù ñöôïc laø nhôø vieäc
xöû lyù nhieät aùp duïng cho kim loaïi duøng ñeå cheá taïo ra
mieáng ño. Caùch xöû lyù nhieät naøy chæ coù hieäu quaû
trong moät taàm nhieät ñoä giôùi haïn naøo ñoù.
Baèng caùch duøng caàu Wheatstone ta cuõng coù theå
cheá taïo maïch caân baèng nhieät ñoä. Nhö ñaõ bieát, söï
thay ñoåi nhieät ñoä cuûa 2 nhaùnh caàu keà nhau seõ töï
trieät tieâu neân mieáng ño caân baèng D ñöôïc noái vaøo
maïch caàu Wheatstone vôùi mieáng ño höõu coâng A.

Trang 11
(xem hình veõ).

Trang 12
Active
A
R2
R1
Dumm
D
R3
R4
MaïchV caân baèng nhieät ñoä.

Mieáng ño D cuõng coù cuøng tính chaát nhö mieáng ño A
vaø cuõng ñöôïc daùn leân khoái vaät lieäu; trong khi daùn
caùc mieáng ño, khoái vaät lieäu thöû nghieäm naøy khoâng
bò chòu moät löïc taùc ñoäng naøo. Ngoaøi ra 2 mieáng ño
A&D neân ñöôïc ñaët gaàn vôùi nhau caøng toát; taát caû söï
thay ñoåi nhieät ñoä chung caû hai mieáng ño naøy seõ ñöôïc
trieät tieâu vaø noù seõ töï caân baèng nhieät ñoä.
b) Söï keát hôïp caùc mieáng ño:
R 1 R 2
E
R 3
R 4
Caàu WheatstoneV
cho pheùp keát hôïp nhieàu mieáng ño
höõu coâng. Hình treân cho thaáy boán mieáng ño ñöôïc daùn
leân thanh maãu. Khi thanh maãu bò keùo ra khoûi bôûi löïc P,
nhöõng bieán daïng töông töï seõ laø:
P
ε1 = ε 2 = ε =
A.E
Vaøε 2 = ε 4 = −υ .ε
ν: heä soá Poisson.
A: tieát dieän ngang.
E: Modun ñaøn hoài.
Boán mieáng ño nhö vaäy taïo thaønh caàu Wheatstone neân
ñieän aùp ôû ñaàu ra seõ laø:
∆E = Em= K [2(1+ν )ε].

Trang 13
Ñoä uoán cuûa thanh maãu seõ ñöôïc caàu Wheatstone
VF
K= (xemlaïicaùc
bieåu
thöùc
1& 2)
4
caûm nhaän vì caùc mieáng ño 1 vaø 3 ( cuõng nhö 2&4) seõ
coäng caùc bieán daïng coù daáu nghòch vôùi nhau vaø nhö
theá seõ töï trieät tieâu theo nhieät ñoä. Ñaây laø nguyeân lyù
ñöôïc duøng thöôøng xuyeân trong vieäc thieát keá caùc boä
caûm bieán.

Trang 14
CHÖÔNG II
KHAÛO SAÙT COÅNG MAÙY IN
BOÄ ADC 12 BIT & VAØ CAÙC LINH KIEÄN COÙ LIEÂN
QUAN
Giao tieáp vôùi maùy tính laø vieäc trao ñoåi döõ lieäu
giöõa maùy tính vôùi moät hay nhieàu thieát bò ngoaïi vi. Hai
thieát bò ngoaïi vi quen thuoäc cuûa maùy tính laø baøn phím
vaø maøn hình. Ngoaøi ra maùy tính coøn ñöôïc boá trí theâm
caùc ñöôøng giao tieáp ña naêng khaùc nhau: giao tieáp noái
tieáp (thoâng qua coång COM), giao tieáp song song (coång
LPT) giao tieáp qua khe caém (SLOT).
Gheùp noái noái tieáp cho pheùp trao ñoåi thoâng tin
giöõa caùc thieát bò vôùi nhau theo töøng bit moät. Soá lieäu
thöôøng ñöôïc gôûi theo töøng nhoùm bit SDU (Serial Data
Unit) maø noù taïo thaønh moät byte hay moät töø... Caùc
thieát bò ngoaïi vi nhö Plotter, modem, mouse vaø printer coù
theå ñöôïc gheùp noái vôùi PC qua coång noái tieáp COM. Caùc
gheùp noái cuûa PC cho trao ñoåi noái tieáp ñeàu theo tieâu
chuaån RS232C cuûa EIA hoaëc CCITT ôû chaâu Aâu. Veà maët
kinh teá vieäc trao ñoåi thoâng tin qua coång noái tieáp laø ít
toán keùm nhöng veà maët kyõ thuaät thì khaù phöùc taïp.
Giao tieáp qua khe caém SLOT cuõng phöùc taïp khoâng
keùm ñoøi hoûi vieäc gia coâng thieát bò phaûi chính xaùc,
hôn nöõa vieäc thaùo voû maùy ñeå gaén SLOT Card sau moãi
laàn ño laø vaán ñeà khoù chaáp nhaän.
Giao tieáp qua coång song song, döõ lieäu truyeàn song
song vì vaäy toác ñoä truyeàn song song thöôøng cao hôn
truyeàn noái tieáp (khoaûng töø 40kB/s ñeán 1MB/s). Haàu
heát caùc maùy tính ñeàu trang bò coång naøy. Vieäc trao ñoåi
thoâng tin moät caùch deã daøng.
I. KHAÛO SAÙT COÅNG MAÙY IN:

Coång naøy ñeå duøng giao tieáp vôùi maùy in. Ñaàu
caém coù 25 chaân vaø coøn goïi laø DB25. Beân trong coù 3
thanh ghi coù theå truyeàn soá lieäu vaø ñieàu khieån maùy
in, moãi thanh ghi 8 bit. Ba thanh ghi goàm:
• Thanh ghi döõ lieäu (Data register):
D7 D 6 D 5 D4 D 3 D2 D 1 D0
D 0 (P IN 2 )
D 1 (P IN 3 )
D 2 (P IN 4 )
D 3 (P IN 5 )
D 4 (P IN 6 )
D5 (P IN 7 )
D6 (P IN 8 )
SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG D 7 (P IN 9 )
QUYØNH
Trang 15
Coù ñòa chæ baèng ñòa chæ cô baûn cuûa maùy

in=378H.
• Thanh ghi traïng thaùi (Status register).(chæ ñoïc):
D7 D 6 D 5 D4 D 3 D2 D1 D0
ER R OR (P IN 1 5 )
SL C T (P IN 1 3 )
PE (P IN 1 2 )
A C K (P IN 1 0 )
2 1 B U SY (P IN 1 1 )
D0,D1,D2: khoâng söû duïng (thöôøng ñeå ôû möùc [ 1])

Coù ñòa chæ baèng ñòa chæ cô baûn +1=379H.
• Thanh ghi ñieàu khieån :
D7 D6 D5 D 4 D3 D 2 D1 D0
STR O B E (P IN 1 )
A F (P IN 4 )
IN IT (P IN 1 6 )
S L C T IN (P IN 1 7 )
IR Q
D5,D6,D7: khoâng söû duïng(thöôøng ñeå ôû möùc [ 1]).
Ñòa chæ baèng ñòa chæ cô baûn + 2=37AH.
Vieäc noái maùy in vôùi maùy tính ñöôïc thöïc hieän qua
loã caém DB25 ôû phía sau maùy tính. Nhöng ñaây khoâng
chæ la øchoã noái vôùi maùy in maø khi söû duïng maùy tính
vaøo muïc ñích ño löôøng vaø ñieàu khieån thì vieäc gheùp
noái cuõng thöïc hieän qua oå caém naøy. Qua coång naøy döõ
lieäu ñöôïc truyeàn ñi song song neân ñoâi khi coøn ñöôïc goïi
laø coång gheùp noái song song vaø toác ñoä truyeàn döõ
lieäu cuõng ñaït ñeán möùc laø ñaùng keå. Taát caû caùc
ñöôøng daãn cuûa coång naøy ñeàu töông thích TTL, nghóa laø
chuùng ñeàu cung caáp moät möùc ñieän aùp naèm giöõa 0V
vaø 5V.

Trang 16
Beân caïnh 8 bit döõ lieäu coøn coù nhöõng ñöôøng daãn
tín hieäu khaùc, toång coäng ngöôøi söû duïng coù theå trao
ñoåi 1 caùch rieâng bieät vôùi 17 ñöôøng daãn, bao goàm 12
ñöôøng daãn ra vaø 5 ñöôøng daãn vaøo. Bôûi vì 8 ñöôøng
daãn döõ lieäu. D0-D7 khoâng phaûi laø ñöôøng daãn 2 chieàu
trong taát caû caùc loaïi maùy tính, neân sau ñaây ta seõ
thaáy laø D0-D7 chæ söû duïng nhö laø loái ra, caùc loái ra
khaùc nöõa laø STROBE, AUTOFEED (AF), INIT vaø SELECTIN
(SLCTIN). Khi trao ñoåi thoâng tin vôùi maùy in caùc ñöôøng
naøy ñeàu coù chöùc naêng xaùc ñònh.
• Caùc tín hieäu cuûa ñaàu caém DB25:
25
14
C O NNE C TO R D B 25
1
13
Chaân Tín hieäu Moâtaû

1 STR Möùc tín hieäu thaáp truyeàn döõ
lieäu tôùi maùy in.
2 D0 Bit döõ lieäu D0.
3 D1 Bit döõ lieäu D1
10 ACK Möùc thaáp chæ raèng maùy in ñaõ
nhaän 1 kyù töï.
11 BUSY
12 PE Baùo heát giaáy.
13 SLCT Baùo löïa choïn maùy in.
14 AF Töï naïp giaáy.
15 ERROR Baùo loãi maùy in.
16 INIT Reset maùy in.
17 SCLTIN Choïn maùy in.
18 18-25 GND Ñaát.
II. KYÕ THUAÄT BIEÁN ÑOÅI ADC – KHAÛO SAÙT ADC
ICL 7109:
A. Kyõ thuaät bieán ñoåi ADC:
Bieán ñoåi Analog – Digital laø thaønh phaàn caàn thieát
trong vieäc xöû lyù thoâng tin vaø caùc chöùc naêng ñieåu
khieån söû duïng phöông phaùp soá, tín hieäu thöïc teá thì ôû
daïng Analog. Moät heä thoáng tieáp nhaän döõ lieäu giao
tieáp A/D ñeå chuyeån ñoåi tín hieäu töông töï sang tín hieäu
soá ñeå xöû lyù.

Trang 17
1. Ñaëc tính kyõ thuaät cuûa maïch ADC:
a. Ñoä chính xaùc baát ñònh do löôïng töû hoùa:
Ñieän aùp töông töï lieân tuïc ñöôïc chia thaønh 2n
khoaûng giaùn ñoaïn ôû moãi maïch ñoåi n bit. Caùc giaù trò
töông töï cuøng moät khoaûng ñöôïc bieåu thò cuøng nhò
phaân. Do coù moät ñoä chính xaùc baát ñònh ± ½ LSB (Least
significant bit).
b. Ñoä chính xaùc:
Ñoä chính xaùc tuyeät ñoái laø söï sai bieät giöõa lyù
thuyeát vaø trò thöïc teá cuûa ñieän aùp töông töï vaøo cho 1
maõ nhò phaân ra. Vì moät maõ soá ra töông töùng vôùi 1
khoaûng heïp cuûa ñieän aùp töông töï vaøo ôû ñònh nghóa
treân ñöôïc xem nhö laø ñieåm giöõa khoaûng.
Ñoä chính xaùc töông ñoái gioáng nhö ñoä chính xaùc
tuyeät ñoái nhö ñònh nghóa trong ñieàu kieän traøn khung ñaõ
ñöôïc laáy chuaån, vì caùc ñieåm rôøi treân ñaëc tính chuyeån
lyù thuyeát naèm treân moät ñöôøng thaúng neân ñoä chính
xaùc töông ñoái cuõng laø ñoä phi tuyeán.
c. Thôøi gian vaø toác ñoä chuyeån ñoåi:

Thôøi gian chuyeån ñoåi: Thôøi gian chuyeån ñoåi caàn
cho 1 laàn chuyeån ñoåi hoaøn toaøn. Ñoái vôùi phaàn lôùn
maïch ñoåi, thôøi gian naøy goïi laø nghòch ñaûo cuûa toác
ñoä ñoåi, neáu khoâng coù theâm caùc trì hoaõn cuûa heä
thoáng. Tuy nhieân trong maïch ñoåi coù toác ñoä cao, laàn
ñoåi môùi ñöôïc leäch baét ñaàu tröôùc khi laàn ñoåi tröôùc
keát thuùc neân thôøi gian ñoåi vaø toác ñoä ñoåi khaùc nhau.
2. Maïch chuyeån ñoåi töông töï sang soá (ADC):

a. Nguyeân taéc maïch ADC:
Maïch bieán ñoåi ADC (Analog Digital Converter) coù boä
phaän chính laø maïch so saùnh:
V Ñ i e än a ùp
a
t ö ô n g t ö ï v a øo M a ïc h
t a ïo m a õ M a õs o ár a
so á
Ñ i e än a ùp v a øo V
R
Do ñoù nhieäm vuï cuûa maïch taïo ra maõ soá vaø maïch
ñieàu khieån logic laø thöû moät boä heä soá nhò phaân a i sao
cho hieäu soá ñieän aùp vaøo chöa bieát Va vaø trò nguyeân
löôïng töû hoùa sau cuøng nhoû hôn 1 LSB.

Trang 18
111
110
101
100
011
010
001 T ö ô n g t ö ï v a øo
000
1 2 3 4 5 6 7 V FS
1 /2 L S B
+ 1 /2 L S B
- 1 /2 L S B
Chuyeån ñoåi ñieän aùp töông töï lieân tuïc sang maõ nhò
n 1
(Va −VFS . ∑ai .2−i ) < LSB
i =1 2
phaân rôøi raïc:
V Ñ i e än a ùp
a
t ö ô n g t ö ï v a øo M a ïc h
t a ïo m a õ
s o s a ùn h
M a õs o ár a
so á
Söï khaùc nhau giöõa caùc maïch ñoåi laø caùch thöùc
thay ñoåi ñieän aùp maãu VR ñeå xaùc ñònh heä soá nhò
Ñ i e än a ùp m a ãu V
phaân ai. R
Ñieän aùp töông töï chöa bieát laø Va vaø ñieän aùp
chuaån laø VR ñöôïc noái ôû hai ngoõ vaøo cuûa maïch so
saùnh. Khi VR taêng töø 0 ñeán ñieän aùp töông töï vaøo vôùi
sai soá baèng sai soá löôïng töû hoùa, luùc ñoù maïch taïo maõ
soá ra coù giaù trò töông öùng vôùi ñieän aùp vaøo chöa bieát.

Trang 19
b. Maïch ADC duøng ñieän aùp maãu VR hình naác thang:
• Daïng maïch cô baûn:
V (+) -
a
V = V +
R D A C S R
FF
D A C n b it Q Q
EO C
M aõ
s o ár a
C K x u n g ñ o àn g h o à
M a ïc h ñ e ám t a àn s o á f c
n b it
d o ác l e ân STA R T
Ñeå taïo ñieän aùp maãu naác thang so saùnh vôùi ñieän
aùp vaøo duøng maïch ADC maø soá nhò phaân vaøo ñöôïc
laáy töø moät maïch ñeám leân nhö hình veõ.
t
V= V V ( t)
R D A C R
t
Tc
K e át th u ùc
T h ô øi g i a n c h u y e ån ñ o åi c h u y e ån ñ o åi

Trang 20
• Maïch ADC duøng maïch ñeám leân xuoáng:
(+)
a
-
V
V = V +
R D A C
D A C n b it
M a õs o á
ra
C o u n te r
U p /D o w n C o n tr o l L i g i c
CK
V a ( t)
VR
K h o ân g th a ây ñ o åi k òp s o
v ô ùi V a ( t)
VR
Neáu ngaõ ra cuûa maïch so saùnh cho thaáy V R<Va maïch
logic seõ ñieàu khieån maïch ñeám leân, coøn ngöôïc laïi seõ
ñöôïc ñieàu khieån ñeám xuoáng. Neáu ñieän aùp Va khoâng
ñoåi, VR seõ töï dao ñoäng xung quanh Va vôùi 2 trò soá khaùc
nhau 1 LSB. Khi Va thay ñoåi chaäm, VR theo kòp Va khi ñoù soá
ñeám cuûa maïch laø maõ nhò phaân töông öùng vôùi trò töùc
thôøi cuûa ñieän aùp vaøo. Nhöng neáu Va bieán ñoåi nhanh,
VR seõ khoâng theo kòp Va thì soá ñeám cuûa maïch ñeám
khoâng phaûi laø maõ nhò phaân mong muoán.
c. Maïch ADC laáy gaàn ñuùng keá tieáp SAR:
Caùc maïch ñeám ôû treân ñeàu khoâng ñöôïc duøng
trong thöïc teá. ÔÛ ñaây xeùt maïch ñoåi laáy gaàn ñuùng keá
tieáp duøng caùch ñoåi ñieän aùp maãu moät caùch hieäu
quaû hôn khieán soá laàn chuyeån ñoåi ra maõ soá n bit chæ
maát n chu kyø xung CK. Maïch ñoåi goàm maïch so saùnh,
maïch ghi chuyeån ñaëc bieät vaø maïch ADC.

Trang 21
V a ( t)
- V c
V = V +
R D A C
D A C n b it
M a õs o á
ra SA R CK
Maïch ghi chuyeån ñaëc bieät ñöôïc goïi SlaøT A Rmaïch

T ghi laáy
gaàn ñuùng keá tieáp (Successive Approximation Register:
SAR) laø maïch coù hôïp luoân phaàn ñieàu khieån logic.
Khi coù xung baét ñaàu maïch SAR ñöôïc ñaët leäch veà 0.
Ngaõ ra cuûa DAC ñöôïc laøm leäch ½ LSB ñeå taïo ñaëc tính
chuyeån ñoåi, keá ñeán SAR ñöa bit coù nghóa lôùn nhaát
(MSB) leân 1, caùc bit khaùc baèng 0. Soá nhò phaân ra ôû
SAR ñöôïc ñöa vaøo maïch DAC.
Neáu VR>Va (ñieän aùp töông töï vaøo) ngaõ ra Vc cuûa
maïch so saùnh möùc [0] khieán SAR boû ñi MSB (laøm cho
noù baèng 0).
Neáu VR<Va thì Vc ôû möùc cao khieán SAR giöõ laïi bit
MSB (laøm cho noù vaãn baèng 1). Tieáp theo, SAR ñöa bit coù
nghóa keá tieáp leân 1 vaø ñöôïc quyeát ñònh bôûi caùch
thöùc nhö bit MSB ôû treân. Tieáp tuïc nhö vaäy cho ñeán bit
cuoái cuøng cuûa SAR, luùc ñoù Va gaàn VR nhaát.
d. Maïch ADC duøng tín hieäu doác ñôn. (Single ramp
converter) :
Tín hieäu chuaån töøng naác ñöôïc taïo bôûi maïch ADC
coù theå ñöôïc thay theá bôûi ñieän aùp chuaån doác lieân tuïc
do maïch taïo tín hieäu doác leân lieân tuïc taïo ra.
V a ( t)
- V c ( t)
1 EO C
S Q
V
R
+
FF
R Q
- V c ( t)
2
M a ïc h ta ïo CK
tí n h i e äu M a ïc h ñ e ám
d o ác l e ân n b it
M a õs o á
ra
STA R T
Trang 22
Ban ñaàu:
Maïch so saùnh SS1 coù V(-)=Va >V(+)=Voffset  ngaõ ra cuûa SS1
laø VC1=[0].
Maïch so saùnh SS1 coù V(+)=Voffset < V(-)=0  ngaõ ra cuûa SS1
laø VC2=[0].
• Khi cho xung START ñaët vaøo maïch ñeám n bit veà 0 vaø
khôûi ñoäng maïch taïo tín hieäu doác leân, VR töø giaù trò
hôi aâm taêng ñeán khi ñöôøng doác caét truïc 0V.
Trong khoaûng thôøi gian t1 – t2.
Maïch SS2: V(+)=VR > V(-)=0  VC2=[1].
Maïch SS1: V(+)=VR < V(-)=Va  VC1=[0].
Taïi FF S=0 Q=0


R=START =1 Q=1.
Taïi coång AND

Q =1
 Ñöa xung CK vaøo boä ñeám.
VC2
STA R T C
t R
- V r ( t)
V a ,V V
R
R +
V o ffse t
t R O Ån ñ òn h v a øo
V c1
h ig h
t H ìn h b .
V c
2 h ig h
t
CK
t
EOC
t
Tc
H ìn h a.

Trang 23
• Khi VR>Va:
Maïch SS1: VR=V(+) > V(-)=Va  VC1=[1].
Taïi FF: S=VC1=[1]. Q=1=EOC
R= heát xung START =[0] Q=0Ñoùng coång AND

laïi khoâng cho xung CK vaøo maïch ñeám, taïo tín hieäu EOC.
Tín hieäu doác leân thöôøng ñöôïc taïo bôûi maïch tích phaân
noái ñeán ñieän aùp maãu VR (hình b).
e. Maïch ADC duøng tín hieäu doác ñoâi:

Maïch ñoåi naøy duøng caùch laáy tích phaân ñeå giaûi
quyeát khuyeát ñieåm cuûa maïch ñoåi duøng tín hieäu doác
ñôn. Maïch naøy goàm maïch laáy tích phaân, maïch so saùnh,
maïch logic ñieàu khieån vaø maïch ñeám n bit.
SI
V a<0 S1
R
- V i
V
S2 - V c
R +
+
M a ïc h t í c h
p h a ân M a ïc h s o s a ùn h
M a ïc h l o g i c STA R T
ñ i e àu k h i e ån
EOC
M a ïc h CK
ñ e ám n b i t
Ñ e äm n g o õ r a
M a õs o ár a

Trang 24
STA R T
t
V Im ax d o ác l e ân l a áy t í c h p h a ân V a
d o ác x u o án g l a áy t í c h p h a ân V a
t
V c
t1 t2
t
EOC Tc
Maïch ñieàu khieån logic sau khi nhaän xung START seõ
t
môû SI, ñoùng S1 vaø môû S2. Khi chuyeån maïch S1 ñoùng ñöa
tín hieäu Va (giaû söû aâm) vaøo maïch tích phaân ñeå laáy
tích phaân theo Va. Khi ñoù ngaõ ra maïch tích phaân seõ laø:
1 t
VI (t) = − . ∫Va(t).dt
RC 0
Giaû söûVa(t) =Va thayñoåi chaäm.
V
V I (t) = − a .t (Va < 0)
RC
 VI(t) =V(-)SS >0. Vì theá ngaõ ra cuûa maïch so saùnh coù
VC=1.
Do ñoù môû coång AND cho xung CK vaøo maïch ñeám.
Khi maïch ñeám traøn (heát côõ roài töï ñoäng quay veà 0).
Maïch logic ñieàu khieån môû S1, ñoùng S2. Chuyeån maïch S2
ñoùng ñöa VR vaøo maïch tính phaân ñeå laáy tích phaân theo
VR (VR>0). Vì theá ngaõ ra VI giaûm töø VImax veà 0.
- Giaù trò VImax khoâng ñoåi trong suoát 2 giai ñoaïn laáy
t t +t
1 1
1 1 2
RC ∫ RC ∫
− . Va. .dt =− . VR .dt
0 0
tích phaân t1,t2.
Giaû söû R,C khoâng ñoåi trong suoát thôøi gian chuyeån ñoåi.
3. Ñaëc tính kyõ thuaät cuûa maïch ADC:

Trang 25
a. Ñoä chính xaùc baát ñònh do löôïng töû hoùa:
Va .t1 = VR .t2
Va t2 N N
= = n => Va = VR . n
VR t1 2 2
N 2n
t2 = (vôùi
N laø
soá
ñeám t1 =
saucuøng); (trongmaïchñeám
töø0 ñeán
giaù
tròtraøn
khung)
fc fc
-Ñieän aùp töông töï lieân tuïc ñöôïc chia thaønh 2n
khoaûng giaùn ñoaïn. ÔÛ maïch ñoåi n bit. Caùc trò töông töï
cuøng moät khoaûng ñöôïc bieåu thò cuøng moät maõ soá nhò
phaân. Do ñoù coù moät ñoä chính xaùc baát ñònh ± ½ LSB
beân caïnh caùc sai soá chuyeån ñoåi khaùc. Trong maïch tín
hieäu doác ñôn sai soá naøy thöôøng ñöôïc phaùt bieåu nhö ±
moät soá ñeám.
b.Ñoä chính xaùc:
Ñoä chính xaùc tuyeät ñoái laø söï sai bieät giöõa lyù
thuyeát vaø trò thöïc teá cuûa ñieän aùp töông töï vaøo cho
moät maõ nhò phaân ra. Vì 1 maõ soá ra töông öùng vôùi moät
khoaûng heïp cuûa ñieän aùp töông töï vaøo neân ñieän aùp
töông töï vaøo ôû ñònh nghóa treân ñöôïc xem nhö laø ñieåm
giöõa khoaûng.
Sai soá tuyeät ñoái goàm :sai soá veà ñoä lôïi, veà khoâng,
ñoä phi tuyeán vaø do nhieãu.
Ñoä chính xaùc töông ñoái gioáng nhö ñoä chính xaùc
tuyeât ñoái nhö ñònh nghóa trong ñieàu kieän trò traøn khung
ñaõ ñöôïc laáy chuaån vì caùc ñieåm rôøi treân ñaëc tính
chuyeån lyù thuyeát naèm treân moät ñöôøng thaúng neân
ñoä chính xaùc töông ñoái cuõng chính xaùc laø ñoä phi
tuyeán.
c. Chænh khoâng vaø chænh ñoä lôïi:

Ñieåm khoâng cuûa maïch ñoåi ADC ñöôïc chænh sao cho
söï chuyeån tieáp töø caùc bit ñaàu baèng 0 leân LSB xaûy ra
ôû ½.2-n trò traøn khung danh ñònh.
Ñoä lôïi ñöôïc chænh cho chuyeån tieáp cuoái cuøng leân
caùc bit ñeàu baèng 1 xaûy ra traøn khung (1-3/2.2-n).
Ñieåm 0 cuûa maïch chuyeån ñoåi ADC löôõng cöïc ñöôïc
chænh sao cho chuyeån tieáp ñaàu treân xaûy ra ôû toaøn
khung (1-2-n) vaø chuyeån tieáp cuoái xaûy ra 0_+ traøn khung
(1-3.2-n).

Trang 26

Trang 27
B.Khaûo saùt ADC ICL 7109:
Sô ñoà chaân:
IC L 7 1 0 9
P IN O U T S ( P D IP )
T O P V IE W
G N D 1 40 V+
STATU S 2 39 R E F IN -
PO L 3 38 R EF C AP -
O R 4 37 R EF C AP +
B12 5 36 R E F IN +
B11 6 35 IN H I
B10 7 34 IN L O
B9 8 33 C O MM O N
B8 9 32 IN T
B7 10
IC L 31 AZ
7109
B6 11 30 BU F
B5 12 29 R EF O U T
B4 13 28 V-
B3 14 27 SEN D
B2 15 26 R U N /H O L D
B1 16 25 BU F O SC O U T
TEST 17 24 O SC SEL
L .B E N 18 23 O SC O U T
H .B E N 19 22 O S C IN
C E /L O A D 20 21 MO D E
Caùc thoâng soá veà nhieät ñoä:
Hoï IC TAÀM NHIEÄT ÑOÄ HOAÏT

ÑOÄNG
ICL 7109MDL -550C  +1250C
ICL 7109 IDL -250C  +850C
ICL 7109CPL 0 +700C
ICL 7109 -550C  +1250C

MDL/883
ICL 7109 IPL -250C +850C

Trang 28
Ñaëc ñieåm:
+ ADC 12 bit nhò phaân (coäng vôùi bit cöïc tính vaø bit
traøn) hoaït ñoäng theo phöông phaùp tích phaân hai ñoä
doác.
+Ngoõ ra 3 traïng thaùi töông thích TTL vaø vôùi kieåu
giao tieáp UART thì phuø hôïp vôùi giao tieáp song song hoaëc
giao tieáp vôùi heä thoáng vi xöû lyù.
+Ngoõ vaøo Run/Hold vaø Status ñöôïc duøng ñeå theo
doõi vaø kieåm tra söï chuyeån ñoåi.. .Möùc nhieãu thaáp
khoaûng 15 µVp-p.
+ Doøng ngoõ vaøo khoaûng 1pA.
+Hoaït ñoäng coù theå leââøn ñeán 30 laàn bieán ñoåi
trong 1 giaây.
+Vi maïch beân trong söû duïng dao ñoäng thaïch anh
3,58MHz seõ cho 7,5 laàn chuyeån ñoåi trong 1 giaây. Ngoaøi
ra noù coù theå söû duïng dao ñoäng RC hoaëc baát cöù taàn
soá xung ñoàng hoà khaùc ñeå taïo dao ñoäng.
MOÂ TAÛ:
ICL 7109 thuoäc hoï CMOS, chuyeån ñoåi nhanh, nguoàn
nuoâi thaáp vaø ñöôïc thieát keá deã daøng giao tieáp vôùi vi
xöû lyù.
Ngoõ ra döõ lieäu(12 bit coäng 1 bit cöïc tính vaø 1 bit
traøn) saün saøng giao tieáp song song thoâng qua söï ñieàu
khieån cuûa 2 ngoõ vaøo ENABLE vaø CHIP SELECT, kieåu giao
dieän UART seõ cho pheùp ICL7109 laøm vieäc vôùi tieâu
chuaån coâng nghieäp maø ôû ñoù UART seõ ñoùng vai troø
truyeàn döõ lieäu.
Vi maïch ICL7109 coù nhöõng öu ñieåm nhö: ñoä chính
xaùc cao, nhieãu khoâng ñaùng keå vaø troâi aùp thaáp ñaëc
bieät raát kinh teá. Ngoaøi ra noù coøn coù nhöõng thoâng
soá khaùc nhö: troâi aùp thaáp hôn 1µV/oc, doøng vaøo toái ña
10pA vaø coâng suaát tieâu thuï 20mW… laøm cho vi maïch
naøy caøng trôû neân haáp daãn.
CHÖÙC NAÊNG CAÙC CHAÂN:
CHAÂ KYÙ CHÖÙC NAÊNG

N HIEÄU
1 GND Chaân Mass
2 STATUS Ngoõ ra leân möùc cao trong suoát quaù trình bieán
ñoåi cho ñeán khi döõ lieäu ñöôïc choát laïi. Ngoõ ra
xuoáng thaáp khi tín hieäu ñöôïc chuyeån ñoåi xong
3 POL Baùo cöïc tính – Möùc 1 khi tín hieäu töông töï vaøo
döông

Trang 29
4 OR Bit traøn - Möùc 1 neáu traøn.
5 B12 Bit 12 Bit coù troïng soá Bit döõ lieäu ngoõ ra 3
6 B11 lôùn nhaát traïng thaùi
7 B10 Bit 11 Bit döõ lieäu ngoõ ra 3
8 B9 Bit 10 traïng thaùi
Bit 1 - Bit coù troïng soá Bit döõ lieäu ngoõ ra 3
nhoû nhaát traïng thaùi
Bit döõ lieäu ngoõ ra 3
traïng thaùi
traïng thaùi
traïng thaùi
traïng thaùi
traïng thaùi
17 TEST Bình thöôøng möùc cao. Möùc thaáp thì taát caû
caùc bit ngoõ ra leân cao duøng cho vieäc kieåm
tra. Noái leân cao neáu khoâng duøng.
18 LBEN Chaân cho pheùp xuaát byte thaáp. Cuøng vôùi
MODE (Chaân 21) möùc thaáp vaø chaân CE/LOAD
(chaân 20) möùc thaáp seõ cho pheùp xuaát caùc
byte thaáp töø B1 ñeán B8.
19 HBEN Chaân cho pheùp xuaát Byte cao. Keát hôïp vôùi
chaân MODE (21) ôû möùc thaáp vaø chaân
CE/LOAD ôû möùc thaáp seõ cho pheùp xuaát Byte
cao töø B9  B12 vaø bit POL/OR.
20 CE/LOAD Chaân cho pheùp – Keát hôïp vôùi chaân MODE (21)
möùc thaáp coù taùc duïng ñieàu khieån cho pheùp
ngoõ ra. Khi CE/LOAD ôû möùc cao seõ caám caùc
chaân B1 ñeán B12, POL, OR.
21 MODE Khi ngoõ vaøo ôû möùc thaáp – Caùc chaân
CE/LOAD, HBEN, LBEN ñieàu khieån tröïc tieáp caùc
Byte ngoõ ra. Khi ñöôïc caáp xung – chuaån bò
hoaït ñoäng theo kieåu “handshake”.
Möùc cao – Caùc chaân cho pheùp CE/LOAD, HBEN,

Trang 30
LBEN xem nhö caùc ngoõ ra vaø vi maïch hoaït
ñoäng theo “handshake”
22 OSC IN Ngoõ vaøo cuûa dao ñoäng
23 OSC OUT Ngoõ ra cuûa dao ñoäng.
24 OSC SEL Choïn taàn soá dao ñoäng – Möùc cao thì taàn soá
vaø pha taïi OSC IN, OSC OUT baèng 1/58 taàn soá
taïi BUFF OSC OUT.
25 BUFF OSC Ngoõ ra dao ñoäng ñeäm
OUT
26 RUN/ Ngoõ vaøo möùc cao – Bieán ñoåi ñöôïc thöïc hieän
HOLD trong 8192 xung ñoàng hoà.
Ngoõvaøo möùc thaáp – Quaù trình bieán ñoåi keát
thuùc
27 SEND Ngoõ vaøo – Noái leân +5V neáu khoâng duøng.
28 V- Nguoàn aâm –5V
29 REF OUT Ñieän aùp ngoõ ra chuaån =2,8V
30 BUFFER Ngoõ ra khueách ñaïi ñeäm
31 AUTO Töï ñoäng ñieàu chænh möùc 0
ZERO
32 INTEGER- Ngoõ ra keát hôïp.
ATOR
CHAÂ KYÙ CHÖÙC NAÊNG
N HIEÄU
33 COMMON
34 INPUT LO Ngoõ vaøo töông töï
35 INPUT HI Ngoõ vaøo töông töï
36 REF IN + Ñieän aùp chuaån döông
37 REF CAP Aùp döông treân tuï
+
38 REF CAP - Aùp aâm treân tuï
39 REF IN - Ñieän aùp chuaån aâm.
40 V+ Nguoàn cung caáp döông = +5V

Trang 31
CHÖÙC NAÊNG CUÏ THEÅ CUÛA CAÙC CHAÂN ÑIEÀU KHIEÅN:
- NGOÕ VAØO MODE: Ngoõ vaøo Mode duøng ñieàu
khieån traïng thaùi bieán ñoåi cuûa ngoõ ra. khi chaân
Mode ôû möùc thaáp thì caùc ngoõ ra döõ lieäu ñöôïc
truy xuaát tröïc tieáp thoâng qua söï ñieàu khieån cuûa
chaân ENABLE vaø söï ñieàu khieån beân trong vi
maïch. Khi ngoõ vaøo Mode ñöôïc caáp xung thì söï
chuyeån ñoåi theo kieåu UART sau ñoù trôû veà kieåu
chuyeån ñoåi tröïc tieáp. Coøn khi ngoõ vaøo Mode ôû
möùc cao döõ lieäu ngoõ ra chuyeån ñoåi theo kieåu
“HANDSHAKE”.
- NGOÕ RA STATUS:
Trong suoát chu kyø bieán ñoåi, ngoõ ra STATUS leân möùc
cao töø luùc baét ñaàu chuyeån ñoåi vaø xuoáng möùc thaáp
luùc nöûa chu kì xung ñoàng hoà cuoái cuøng sau khi döõ lieäu
bieán ñoåi ñöôïc choát laïi.
- NGOÕ VAØO RUN/HOLD:
Khi ngoõ vaøo RUN /HOLD ôû möùc cao, vi maïch seõ tieáp
tuïc thöïc hieän chu kyø bieán ñoåi vaø caäp nhaät ngoõ ra
choát suoát giai ñoaïn bieán ñoåi. Khi hoaït ñoäng ôû möùc
naøymoät chu kyø bieán ñoåi seõ coù 8192 xung.
Khi RUN / HOLD ôû möùc thaáp vi maïch laäp töùc bieán ñoåi
vaø nhaûy veà cheá ñoä AUTO-ZERO. Ñaëc tính naøy duøng
ñeå caét ngang thôøi gian bieán ñoåi khi möùc 0 taùc ñoäng.
Luùc naøy vi maïch chæ chôø cho ñeán khi RUN/HOLD laïi leân
möùc cao. khi RUN/HOLD leân möùc cao laïi thì söï bieán ñoåi
baét ñaàu sau 7 chu kyø xung.
Sô ñoà caáu truùc beân trong cuûa ICL 7109:

Trang 32
HIGH ODER LOW ODER

BYTE OUTPUTS BYTE OUTPUTS
17 PO L O R B12 B11 B10 B9 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1
TEST
18
14 TRI-STATE OUTPUTS LBEN
19
HBEN
20
CE/LOAD
14 LATCHES
14 BIT COUNTER
LATCHE
CLOCK
COMP OUT
{
CONVERSION OSCILLATOR HAND
TO CONTROL AND CLOCK SHAKE
AZ
ANALOG {
INT LOGIC CIRCUITRY LOGIC
SECTION DEINT(+)
DEINT(-)
26 22 23 24 25 21 27 1
2
STATUS OSC OSC BUF MODE SEND
G I AI NÛN Ñ OS EÀTL HO SÔC ØI G I A N
RUN/HOLD O S C OUT
CLOCK OUT
STA TU S
M ODE
SEN D
CE/LOA D
HBEN
H IGH D A T A V A L ID
BY TE
DA TA
LBEN
LOW
Hình veõ treânBD Yminh
TE
hoïa söï ñieàu khieånD Acho
A TA
T A V A L ID
pheùp chuyeån
ñoåi ñoái vôùi IC 7109.

Trang 33
Ñeå chuaån bò cho döõ lieäu ñöôïc chuyeån ñoåi thì chaân
STATUS baét ñaàu xuoáng möùc thaáp vaø chaân SEND baét
ñaàu leân möùc cao. Khi chaân HBEN xuoáng möùc thaáp thì 4
bit cao ñöôïc chuyeån ñoåi vaø khi chaân LBEN xuoáng möùc
thaáp thì 8 bit thaáp tieáp tuïc ñöôïc chuyeån ñoåi.
Maïch kieåm tra:
+5V
GND
1µF
DEFFERENTIAL
+
REFERENCE
1MΩ INPUT HIGH
HIGH ODER 0.01µ INPUT LOW
BYTE OUT PUTS F
GND
CINT
CAZ
RINT
LOW ODER BYTE REF IN -
OUT PUTS
-5V REF IN +
1kΩ
V+
24k
+5V GND Ω
BYTE 3.5795 MHz

CONTROL TV CRYSTAL
INPUTS
RINT =20KΩ FOR 0.2 VREF

= 200 KΩ FOR 2.0 V REF

Trang 34
Khaûo saùt IC74257:
OU TPU T
C ON TR OL IN P U T O U T P U T IN P U T
{
OU TPU T
Sô ñoà V cc O E 4A 4B 4Y 3A 3B 3Y
c h a ân I C 16 15 14 13 12 11 10 9
74257
4A 4B 4Y 3A 3B
G
S 3Y
1A 1B 1Y 2A 2B 2Y
1 2 3 4 5 6 7 8
Baûng traïng thaùi:
S e le c t 1 A 1B 1Y 2A 2B 2Y G N D
OE SL Yi(i=0-
{
{
3) I N PU T OU TPU T IN P U T OU TPU T
0 0 Ai
0 1 Bi
1 X ZH
S ô ñ o à c a áu tr u ùc b e ân tr o n g
O E (1 5 )
1A (2 )
(4 ) 1Y
1B (3 )
2A (5 )
(7 ) 2Y
2B (6 )
(1 1 )
3A
(9 ) 3Y
(1 0 )
3B
4A (1 4 )
(1 2 ) 4Y
IC4 74257
B ( 1 3 laø
) IC ña hôïp coù ngoõ ra 3 traïng thaùi. Caùc
ngoõ S vaøo
e l e c t (ñöôïc
1) choïn nhôø vaøo chaân Select vaø Output
Enable.
14069

Trang 35
Hoï 54LS vaø 54S ñöôïc duøng trong kyõ thuaät quaân söï
vôùi khoaûng nhieät ñoä laøm vieäc töø –550C ÷ 1250C.
Hoï 74LS vaø 74S duøng trong daân duïng coù khoaûng
nhieät ñoä laøm vieäc trong khoaûng 0 – 700C.
Khaûo saùt IC 7414:

S ô ñ o à c h a ân I C 7 4 1 4
V cc 6A 6Y 5A 5Y 4A 4Y
14 13 12 11 10 9 8
- - -
- - -
1 2 3 4 5 6 7
IC 7417 laø IC1 A coù 61 coång
Y 2 A logic 2not
Y vaø3 ASchmitt
3 Y Trigger.
G N D
Khaûo saùt vi maïch TL 082 :

Sô ñoà
c h a ân T L
082
O U T 1 1 8 + V cc
IN - 2 7 O U T 2
T L 082
IN + 3 6 IN 2 -
- V 4 5 IN 2 +
Vi maïch TL 082 beân trong chöùa 2 khueách ñaïi thuaät

toaùn. TL 082 laø hoï cuûa JFET cho neân laøm vieäc ôû cheá
ñoä khueách ñaïi raát oån ñònh khaû naêng choáng nhieãu
toát. TL 082 thích hôïp boä tích phaân nhanh, caùc boä
khueách ñaïi, caùc maïch loïc tích cöïc vaø trong maùy ño.
Caùc thoâng soá kyõ thuaät:
Ñieän aùp ±3V ÷ ±18V
Coâng suaát 680mV
Ñieàu kieän kieåm tra±15V
Ñoä lôïi voøng hôû 106dB.
Ñoä phaân giaûi 3 – 20mV
Ñoä taêng ñieän aùp 13µs
Doøng tieâu thuï 11,2mA.

Trang 36
Khaûo saùt LM 723:
LM 723/LM723C laø moât boä ñieàu chænh aùp ñöôïc thieát
keá chuû yeáu cho nhöõng öùng duïng veà boä ñieàu chænh.
Bôûi vì chính baûn thaân noù cung caáp doøng ra ñeán
150mA, nhöng khi theâm transistor ngoaøi, noù coù theå cung
caáp doøng cho taûi baát kyø mong muoán. Ñaëc ñieåm cuûa
maïch laø tieâu hao doøng thaáp vaø döï tröõ cho boä tuyeán
tính hay giôùi haïn doøng noái tieáp.
LM 723C gioáng LM723 ngoaïi tröø cheá ñoä laøm vieäc
baûo ñaûm ôû daõy nhieät ñoä 00C-700C thay vì –550C ñeán
1250C.
a. Sô ñoà chaân:
S ô ñ o à c h a ân L M 7 2 3
N C 1 14 N C
C u rre n t lim it 2 13 F r e q u e n c y C o m p e n s a ti o n
C u rre n t se n se 3 12 V +
I n v e r ti n g I n p u t 4 11 V c
LM 723
N o n - I n v e r ti n g I n p u t 5 10 V out
V re f 6 9 V z
- V 7 8 N C
b. Ñaëc ñieåm:
- Doøng ra 150mA khi khoâng coù Transistor ngoaøi.
- Doøng ra coù theå ñaït 10A khi söû duïng theâm transistor
ngoaøi.
- AÙp ra cöïc ñaïi 40V
- AÙp ra coù theå ñieàu chænh töø 2V ñeán 37V.
- Coù theå duøng nhö boä ñieàu chænh tuyeán tính hay
ñoùng ngaét.

Trang 37
PHAÀN C
THIEÁT KEÁ

Trang 38
CHÖÔNG III
THIEÁT KEÁ PHAÀN
CÖÙNG
I. SÔ ÑOÀ KHOÁI HEÄ THOÁNG ÑO:
MOÂ
MAÏCH MAÏCH MAÏCH MAÏCH GIAO
HÌNH
CAÛM CAÀU CHÆNH TIEÁP MAÙY
HÌNH
BIEÁN WHEASTONE OFFSET TÍNH
HOÏC
NGUOÀN
KÍCH DC NGUOÀN
CHO DC
CAÀU
II. SÔ LÖÔÏC CHÖÙC NAÊNG CAÙC KHOÁI:
1. Moâ hình hình hoïc:
Moâ hình hình hoïc laø nhöõng moâ hình cô khí seõ chòu
bieán daïng döôùi taùc duïng löïc ngoaøi. Moâ hình naøy keát
hôïp vôùi mieáng caûm bieán taïo thaønh maïch caûm bieán
phuïc vuï cho vieäc ño bieán daïng. Caùc moâ hình thöôøng
ñöôïc söû duïng laø:
+ Voøng chòu keùo neùn.
+ Daàm chòu uoán ngang phaúng.
+ Daàm uoán vaø xoaén ñoàng thôøi.
Tuy nhieân moâ hình ñôn giaûn vaø tröïc quan nhaát vaãn
laø moâ hình daàm chòu uoán ngang phaúng.
2. Maïch caûm bieán:

Caûm bieán thöôøng söû duïng laø Strain – Gage. Strain –
Gage laø caûm bieán ñieän trôû nghóa laø seõ thay ñoåi giaù
trò ñieän trôû khi bò bieán daïng.
3. Maïch caàu Wheatstone:

Caàu Wheatstone coù caáu taïo goàm 3 ñieän trôû coá
ñònh vaø moät ñieän trôû thay ñoåi (Strain – gage) noái nhau
taïo thaønh maïch caàu. Bình thöôøng khi mieáng Strain – gage
chöa bò bieán daïng thì hai nhaùnh ñieän trôû caân baèng vôùi
nhau. Luùc naøy neáu ta coù 1 nguoàn kích vaøo 2 ñieåm ñoái
xöùng cuûa caàu thì giöõa 2 ñieåm ñoái xöùng coøn laïi aùp ra
seõ baèng khoâng töùc caàøu caân baèng. Khi coù taùc duïng
löïc seõ laøm thay ñoåi ñieän trôû strain-gage, luùc naøy caàu
maát caân baèng vaø seõ xuaát hieän ñieän aùp ôû ngoõ ra.

Trang 39
Vôùi söï thay ñoåi ñieän trôû Strain –gage keùo theo söï thay
ñoåi ñieän aùp ngoõ ra. Ñoù laø nguyeân lyù cô baûn cuûa
caàu Wheatstone.
4. Nguoàn kích DC:
Ñeå caàu Wheatstone hoaït ñoäng thì ta phaûi cung caáp
1 nguoàn DC oån ñònh. Giaù trò ñieän aùp kích naøy thay ñoåi
tuøy theo töøng boä caûm bieán.
5. Maïch chænh Offset:

Bình thöôøng, neáu trong ñieàu kieän lyù töôûng khi caàu
ôû traïng thaùi caân baèng thì ñieän aùp ngoõ ra baèng 0V. Tuy
nhieân trong thöïc teá raát khoù coù theå chænh caàu veà
traïng thaùi caân baèng neân vaãn coù ñieän aùp leäch ôû
ngoõ ra. Maïch offset coù taùc duïng chænh cho ñieän aùp
ngoõ ra baèng 0V luùc caàu caân baèng.
6. Maïch giao tieáp maùy tính:
Phaàn maïch giao tieáp maùy tính bao goàm:
Maïch khueách ñaïi, maïch chuyeån ñoåi AD vaø phaàn
meàm xöû lyù döõ lieäu.
Maïch khueách ñaïi: vì ñieän aùp xuaát hieän ôû ngoõ ra
cuûa caàu Wheatstone coù giaù trò raát beù neân tröôùc khi
ñöa vaøo ngoõ vaøo cuûa maïch chuyeån ñoåi AD thì tín hieäu
ñieän aùp naøy phaûi ñöôïc khuyeách ñaïi ñuû lôùn ñeå ñaùp
öùng ngoõ vaøo cuûa maïch AD. Maïch khuyeách ñaïi thöôøng
chia laøm 3 taàng trong ñoù coù 1 taàng coù taùc duïng loïc
nhieãu nguoàn.
Maïch chuyeån ñoåi AD: ñeå giao tieáp vôùi maùy tính thì
tín hieäu töông töï (analog) phaûi ñöôïc chuyeån sang tín hieäu
soá (digital) baèng maïch ADC. Tín hieäu soá naøy seõ ñöôïc
ñöa vaøo maùy tính qua coång maùy in.
Phaàn meàm xöû lyù döõ lieäu: phaàn meàm ñöôïc vieát
baèng ngoân ngöõ PASCAL vôùi chöùc naêng xöû lyù ñeå cho
ra keát quaû döôùi caùc daïng khaùc nhau
III. THIEÁT KEÁ PHAÀN CÖÙNG:
1. Moâ hình daàm chòu uoán ngang phaúng:
Moâ hình daàm chòu uoán ngang phaúng laø moät thanh
thaúng coù maët caét ngang hình chöõ nhaät B.H (B=50mm,
H=5mm). Moät ñaàu ñöôïc keïp vaøo ngaøm, ñaàu kia töï do
ñeå treo caân. Taïi C coù+ εdaùn
m ax moät mieáng
P Strain –Gage coù
phöông truøng vôùi phöông chính.
H
− εm a x
B
C
b
SVTH :HAØ THANH a
LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH
l
Trang 40
Hình moâ hình kieåm nghieäm daàm

chòu uoán
Muïc ñích: xaùc ñònh öùng suaát bieán daïng taïi vò trí C
treân daàm chòu uoán ngang phaúng. Töø ñoù döïa vaøo quan
heä cô hoïc ñeå tìm caùc ñaïi löôïng: ñoä voõng, löïc,
moment...
p.a B.H 2
ÖÙng :σ =
suaát VôùiW =
W 6
a B.H3
Bieán :ε =
daïng .p J=
W.E 6
l3
vò: δ =
Chuyeån .p
3.E.J
Trongñoù
: W : moment
choáng
uoán.
E : modun
ñaøn
hoài
cuûa
vaät
lieäu
laøm
thanh.
J: Momentquaùn
tính.
Sô ñoàboátrí Strain Gauge
Maïch buø Khueách

∆ ñaïi boå Maïch AD Maù
y tính
R ∆ U sung
R U

Trang 41

Trang 42
2. Choïn caûm bieán Strain – Gage vaø choïn heä soá
maïch khueách ñaïi:
Choïn caûm bieán coù caùc thoâng soá sau:
Chòu löïc max : 20000N.
Tyû leä aùp ra treân aùp kích laø 2mV/V.
Aùp kích toái ña 15V.
Thöïc teá vieäc tìm caûm bieán raát khoù vaø giaù
thaønh raát ñaét. Tuy nhieân ñeå minh hoïa yù töôûng
thieát keá nhoùm sinh vieân thöïc hieän coù lieân heä
möôïn ñöôïc strain – gage coù caùc thoâng soá sau:
Chòu löïc max : 2kg.
Tyû leä aùp ra treân aùp kích laø 1mV/V.
Ñieän trôû strain - gage 120Ω.
Choïn aùp kích cho strain gage laø 5V.
➨ aùp ra toái ña cuûa caûm bieán laø : 5V.1mV/V =
5mV.
Choïn heä soá maïch khueách ñaïi :
ADC maéác theo taàm ño löôõûng cöïc +/-5V öùng
vôùi 4096 möùc löôïng töû töø 000H – FFFH.
2000 gram → 5mV(caàu) → 5V(ADC).
➨ heä soá maïch khueách ñaïi laø :5V/ 5mV = 1000.
3. Tính toaùn vaø thieát keá maïch khuyeách ñaïi DC:

Caùc yeâu caàu cuûa maïch khuyeách ñaïi:
- Khueách ñaïi tuyeán tính: do tín hieäu ñaàu vaøo caàn
khueách ñaïi laø ñieän aùp DC raát nhoû, do ñoù söï
thay ñoåi naøy laø raát chaäm.
- Coù khaû naêng khueách ñaïi ñieän aùp sai bieät cuûa
2 ngoõ vaøo.
- Coù khaû naêng choáng nhieãu taàn soá coâng
nghieäp.
- Töø nhöõng yeâu caàu treân ta coù daïng maïch
khueách ñaïi nhö sau:
R 3
V a
C 1
R 1
V 1
+
R 5
V b
R 6
V 2
C 2
+
R 2 R 9
R 4
R 7
R 8
R 10
R 11
- Choïn Op.Amp laø TL 082.

Trang 43
- Ñieän aùp 2 ngoõ vaøo Va vaø Vb ñöôïc laáy töø caàu
Wheatstone.

Trang 44
a. Taàng thöù nhaát:
R 3 R 3
V a
R 1
V a
R 1
v-
V1
V 1
V b V b
v+
+
R 2
R 2
R 4
R 4
Vieát
ñònh
luaât
KirchhoffchoV(+ ) .
vb − v+ v(+ ) v .R
= => v(+ ) = b 4
R2 R4 R2 + R4
ÑònhluaätKirchhoffchoV(-).
va − v− v1 − v−
+ =0
R1 R3
v .R + v .R
=> v(−) = a 3 1 1
R3 + R2
Theotínhchaát cuûa Op.amp V(+ ) = V(−)
tacoù
vb.R4 R .v + R`.v1
= 3 a
R2 + R4 R3 + R1
Ñeå ñôngiaûn tachoïn R1 = R2; R3 = R4.
Khi ñoù: R3.Va + R1.V1 = Vb.R4
R
=> V1 = 3 .(Vb − Va ).
R1
(Vb − Va ) ñieänaùp
saileäch töøcaàuWheatsto ne.
R
Doñoù heä soákhueách ñaïitaàng 1laøA 1 = 3
thöù
R1

Trang 45
Taàng thöù 2:
C 1
V 1
R 5 R 6 V 2
C 2
+
R 7
R 8
Ñaây laø maïch loïc taàng thaáp baäc 2 hoài tieáp döông.
Haøm truyeàn cuûa maïch ñöôïc vieát nhö sau :
A2
A( p) =
1+ωC .[C2 .(R5 + R6 ) + (1− A2 )R5.C1 ].p +ωC2 .R5.R6 .C1.C2 .p2
R
Trongñoù A 2 =1+ 7
R8
Ñeå ñôngiaûn coâng thöùc tínhtoaùn baèng caùch chocaùc giaù
trò.
R 5 = R6 = R vaø C1 = C2 = C.Haøm truyeàn luùc naøyseõlaø
A2
A( p) =
1+ωC .[C.R(3− A2 ).p] + (ωC .R.C )2 .p2
Sosaùnh haøm truyeàn toångquaùtcuûa taàngthaáp baäc2
A0
A( p) =
1+ a1.p + b1.p2
Ta thaáy a1 = ωC .R.C.(3− A2 )
b1 = ωC2 .R2 .C 2
Tra baûng giaù trò a1,b1 naøy ôû baûng 2 loaïi boä loïc
Butterworth (*).
(Trang 26 – tính toaùn vaø öùng duïng maïch loïc tích cöïc – KS.
Ngoâ Anh Ba).

Trang 46
a1 = 2, b1 = 1.
Ta ñöôïc

ωC .R.C(3− A2 ) = 2
 2 2 2 => A2 = 3− 2 = 1,586

ωC .R .C = 1
R R
Suyra1+ 7 = 1,586=> 7 = 0,58.
R8 R8
ChoïnR 8 = 10kΩ; R7 = 5,8kΩ; ChoïnR7 = 5,6kΩ
10.5,6
Choïn2R = (R7 // R8 ) = = 3,58kΩ ≈ 3.6kΩ
10+ 5,6
Ta ñöôïc R = 1,8kΩ.
Ñeåhaïn cheá nhieãu
ôû
taàn soá50Hzchoïn fC = 10Hz.
1 1
=> C = = = 8,9µF .
2.π . f .R 2.π .50.1,8.103
ChoïnC = 10µF tatínhlaïifC = 8,8Hz.

Trang 47
b. Taàng thöù 3:
Taàng 3 duøng ñeå chænh ñieän aùp leäch, ñoàng thôøi
maïch duøng ñeå chia ñoä lôïi ñeå ñaûm baûo heä soá
khueách ñaïi cuûa moãi taàng laø khoâng quaù lôùn.
Heä soá khueách ñaïi taàng thöù 3:
R10
A3 = 1 +
R 11
ChoïnR10 = 47KΩ ; R11 = 10KΩ

 A3= 5.7
Heä soá khueách ñaïi toaøn maïch laø : A=A1.A2.A3 =R3/R1.
.1,586 . 5,7 =1000
Choïn R1=1KΩ → R3 =110,6KΩ choïn R3=100KΩ.
4. Ñieàu khieån ADC ICL7109 vaø ñoïc vaøo coång maùy
in:
Choïn ICL 7109 coù ñoä phaân giaûi 12 bit, reû, deã tìm
treân thò tröôøng , thích hôïp cho caùc maïch ño coù ñoä chính
Caùc
BYTE CONTROL INPUT baogoàm
:
LBEN : ( low byteenable):ñöôïc

noái
ñeán
bitD0 cuûa
thanhghidöõ
lieäu
coù
ñòachæ
$378.
H.BEN : ( High byteenable): ñöôïc

noái
ñeán
bitD1 cuûa
thanhghidöõ
lieäu.
CE/LOAD : Choôû
möùc
[0]ñeå
ICL 7109ôûtraïng
thaùi
saün
saøng
bieán
ñoåi.
RUN/HOLD ñöôïc
noái
ñeán
bitD cuûa
thanhghidöõ
lieäucoù
address
: $378
Thanhghidöõ
lieäu
:
xaùc cao.
D7 D6 D 5 D4 D3 D2 D 1 D 0
H B EN L B EN
R U N /H O L D
Chaân ERROR (chaân thöù 15 cuûa DB25) ñöôïc noái vôùi

chaân STATUS. Khi STATUS xuoáng möùc thaáp baùo hieäu
vieäc chuyeån ñoåi ñaõ hoaøn taát.

Trang 48
Quaù trình chuyeån ñoåi ñöôïc thöïc hieän nhö sau: maùy
tính seõ gôûi döõ lieäu qua coång maùy in ñeå taùc ñoäng
caùc chaân RUN/HOLD,H.BEN,L.BEN roài maùy ñoïc vaøo cho
ñeán khi STATUS xuoáng thaáp.
Do giao tieáp vôùi maùy tính baèng coång maùy in neân
ta khoâng theå ñoïc vaøo 1 laàn laø 12 bit, do ñoù ta coù theå
ñoïc vaøo maùy tính 1 laàn 4 bit vaø quaù trình ñoïc töø ADC
vaøo maùy tính seõ ñöôïc ñoïc 3 laàn seõ heát 12 bit. Quaù
trình ñoïc laàn löôït naøy seõ ñöôïc thöïc hieän thoâng qua IC
ña hôïp 74257. IC naøy seõ ña hôïp 8 ngoõ vaøo cho 4 ngoõ ra,
taát nhieân laø 12 bit thì caàn phaûi coù 2 IC 74257. Caùc
ngoõ vaøo ñöôïc choïn nhôø vaøo 2 chaân OE vaø SL. Sô ñoà
maïch ña hôïp ñöôïc veõ sau ñaây:
74257
{
1A 1Y S L C T ( 1 3 ) ( lo w )
B 1 . . B 8 tö ø 1B
2A 2Y P E (1 2 )
A D C 7109 2B
3A A C K (1 0 )
3B
4A 4Y B U S Y ( 1 1 ) ( h ig h )
4B
IN IT
{
SL
7417
OE
N g o õ v a øo c h o ïn
S L C T IN
-
74257
{
1A 1Y
B 9 ..B 1 2 tö ø 1B
2A 2Y
A D C 7109 2B
3A
3B
4A 4Y
4B
SL
OE
-
2 ngoõ vaøo choïn ñöôïc noái ñeán 2 bit D 2 vaø D3 cuûa
thanh ghi ñieàu khieån coù ñòa chæ $37AH öùng vôùi chaân
16 vaø 17 cuûa DB25.
Töø baûng traïng thaùi cuûa IC 74257 ta coù baûng traïng thaùi
sau:
SLCTIN INIT OE SL Bit ñoïc

vaøo
1 0 0 0 B1—B4.
1 1 0 1 B5—B8.
0 0 1 0 B9—B12.

Trang 49
Do ôû thanh ghi ñieàu khieån taïi bit D3 tröôùc khi ñöa ra
ñeå noái DB 25 qua coång not. Vì vaäy muoán gôûiø D3=0 ra
coång thì phaûi qua theâm 1 coång Not nöõa nhö hình veõ.

Trang 50
-Khi INIT=0 SL=0
 Ngoõ vaøo B1..B4 ñöôïc choïn (74257
(1) ñöôïc SLCTIN = 1 OE(1)=0
choïn
-Khi INIT=1 SL=1
 Ngoõ vaøo B5..B8 ñöôïc choïn
(74257 (1) ñöôïc
SLCTIN = 1 OE(1)=0
choïn
OE(2)=1  74257 (2): Hz
-Khi INIT=0 SL=0
 74257 (1): Hz
SLCTIN = 0 OE(1)=1
OE(2)=0  74257 (2) ñöôïc choïn vaø B9..B12
ñöôïc ñoïc vaøo.
5. Boä nguoàn DC:

Nguoàn ôû ñaây söû duïng ôû caáp ñieän aùp ± 5V ñeå
cung caáp cho ICL 7109; ± 12V cho TL 082.
Vôùi 2 caáp ñieän aùp naøy söû duïng IC oån aùp 3 chaân
ñoù laø 7812, 7912, 7805, 7905. Trong ñoù 79xx laø hoï IC oån
aùp aâm, 78xx laø hoï IC oån aùp döông. Sô ñoà maïch ñöôïc
veõ nhö sau:
7812 +1 2 V
4 ,7 u F
15V +5 V
7805
- +
~ 220 0 ,1 u F
25V
15V 2200uF
7912 -1 2 V
25V 4 ,7 u F
2200uF
7905 -5 V
Bieán aùp söû duïng laø bieán aùp coù ñieåm giöõa. 0 ,1 u F

Trang 51
Nguoàn kích cho caàu Wheatstone:
12V
6 12 11 R e g u la t o r O u t p u t
10
R1 2
R
5 3
R2
7 4
R3
Sô ñoà keát noái LM 723.

Trongñoù R 3 = R2 // R1
R2
Vout = Vcc.
R1 + R2

Trang 52
CHÖÔNG IV
THIEÁT KEÁ PHAÀN
MEÀM
I. NGUYEÂN LYÙ PHAÀN MEÀM:
Phaàn chöông trình xöû lyù tín hieäu töø maïch giao tieáp bao
goàm:
- Ñoïc döõ lieäu töø ADC vaø saép xeáp caùc bit döõ lieäu.
- Chænh caân baèng khoâng.
- Tính toaùn ñeå quy ñoåi thaønh caùc ñaïi löôïng cô hoïc nhö
löïc, bieán daïng vaø öùng suaát.
- Hieån thò keát quaû treân maøn hình.
Khi chaïy chöông trình maùy tính seõ ñoïc döõ lieäu töø
maïch giao tieáp vaø seõ hieån thò soá ñoïc ñöôïc, khi ñoù ta
baét ñaàu chænh bieán trôû caân baèng ñeán khi khoâng coøn
muoán chænh nöõa thì goõ vaøo phím ‘N” töø baøn phím. Löu
yù laø vieäc chænh caân baèng naøy ñöôïc thöïc hieän khi
ñaàu daàm khoâng ñaët taûi.
Khi goõ phím “N” thì maùy seõ thöïc hieän xong chöông
trình chænh caân baèng khoâng. Luùc naøy ñaët taûi vaøo
ñaàu daàm vaø maùy tính seõ hieån thò caùc thoâng soá caàn
muoán xaùc ñònh. Khi chöa goõ phím “N” thì maùy seõ quay
laïi thöïc hieän chöông trình con ñoïc döõ lieäu vaø seõ tính
toaùn vaø hieån thò laïi ñeán khi goõ phím “N” thì chöông trình
seõ döøng laïi vaø thoaùt.

Trang 53
II. LÖU ÑOÀ CHÖÔNG TRÌNH CHÍNH:
1. Löu ñoà chöông trình chính
BAÉT ÑAÀU
Tieâu ñeà
Ñoïc döõ
lieäu töø
ADC
Chænh caân
baèng
Upcase(Readkey)=’N’
S
Ñ
Tính toaùn
caùc ñaïi
löôïng cô hoïc Ñoïc döõ lieäu
töø ADC
Xuaát ra maøn
hình
S
Upcase(Readkey)=’
N’
Ñ
Keát thuùc

Trang 54
∗ Löu ñoà ñoïc döõ lieäu töø ADC:
Baét
ñaàu
Gôûi döõ lieäu

ñeå ñieàu
khieån ADC
STATUS=0
Ñoïc B1 ÷ B4
Ñoïc B5 ÷ B8
Ñoïc B9 ÷ B12
Saép xeáp
döõ lieäu
B12 ÷ B1
Keát
thuùc

Trang 55
2. Löu ñoà tính toaùn caùc ñaïi löôïng cô hoïc:
a. Löu ñoà tính löïc:
Baét
Nhaäïp soá
Gam/Möùc
P: =
Y*soágam/möùc
Khoái löôïng
:=P
Keát
thuùc

Trang 56
b. Löu ñoà tính BIEÁN DAÏNG:
Baét
Nhaäp caùc
haèng soá
W,B,H,a
Tính E=B.H2/6
ε=
(p*a)/E.W
Bieán
daïng:=ε
Keát
thuùc
c. Löu ñoà tính ÖÙNG SUAÁT:
Baét
σ :=(p*a)/W
ÖÙng suaát
:= σ
Keát
thuùc

Trang 57
PHAÀN D
THI COÂNG

Trang 58
1. Sô ñoà nguyeân lyù:

Trang 59
2. . Sô ñoà maïch in:

Trang 60
3 . Tieán haønh thi coâng:
Sau khi tính toaùn thieát keá vaø löïa choïn caùc linh
kieän phuø hôïp trong maïch ño, nhoùm sinh vieân thöïc
hieän tieán haønh thi coâng.
1. Caùc böôùc thi coâng :

Gia coâng maïch in: ñaây laø böôùc ñaàu tieân trong
phaàn thi coâng, maïch in ñöôïc thi coâng vôùi söï trôï giuùp
cuûa phaàn meàm Eagle, ñeå ñôn giaûn vaø bôùt coàng
keành nhoùm sinh vieân thöïc hieän maïch in 2 lôùp.
Sau khi coù maïch in ta tieán haønh laép raùp. Do trong
maïch söû duïng IC vaø ñeå tieän lôïi trong vieäc söûa chöõa
khi coù hö hoûng do haøn hay IC bò hö neân söû duïng
nhöõng socket coøn ñöôïc goïi laø ñeá ñeå caém chuùng
vaøo.
Laép raùp theâm phaàn nguoàn bao goàm caùc IC oån
aùp 7805, 7812, 7905, 7912, LM723.
Khi maïch in ñaõ hoaøn taát vaán ñeà coøn laïi laø giao
tieáp vôùi maùy tính. Ñeå giao tieáp ñöôïc maùy tính thì caàn
phaûi coù moät chöông trình naïp vaøo maùy tính vaø
chöông trình naøy ñöôïc nhoùm thöïc hieän vieát baèng
ngoân ngöõ Pascal.
2. Tieán haønh kieåm tra maïch :

Ñaàu tieân kieåm tra phaàn maïch giao tieáp.
Baät coâng taét nguoàn duøng VOM kieåm tra ñieän aùp
taïi caùc chaân IC (luùc naøy chöa ñaët IC vaøo trong maïch).
Sau khi ñieän aùp nguoàn ñaõ kieåm tra xong, taét coâng
taét nguoàn, caém IC vaøo trong maïch, roài caáp nguoàn
trôû laïi. Luùc naøy ñeán kieåm tra caân baèng khoâng trong
maïch. Duøng VOM ñaët ôû thang ño ñieän aùp ôû ngoõ ra
cuûa caàu Wheatstone vaø ñieàu chænh bieán trôû tinh
chænh cho ñeán khi naøo VOM chæ ôû möùc 0V thì quaù
trình caân baèng hoaøn taát.
Duøng daây ñeå noái giöõa maïch giao tieáp vaø maùy
tính thoâng qua coång maùy in. Böôùc cuoái cuøng coøn laïi
laø goïi chöông trình ñeå baét ñaàu ño ñaïc.
3. Keát quaû thi coâng:
Nhöõng phaàn thöïc hieän vaø chöa thöïc hieän ñöôïc cuûa
nhoùm goàm:
 Veà phaàn meàm: nhoùm ñaõ vieát ñöôïc phaàn meàm
ñieàu khieån vaø xöû lyù döõ lieäu.
 Veà phaàn cöùng: tuy maïch khoâng chaïy nhöng nhoùm
ñaõ khoanh vuøng ñeå xaùc ñònh maïch bò söï coá ôû

Trang 61
vuøng naøo. Veà maïch khueách ñaïi thì coù ñieän aùp taïi
ngoõ ra vôùi heä soá khueách ñaïi khoaûng 1000 laàn vaø
veà IC ña hôïp 74257 cuõng ña hôïp ñöôïc 12 bit döõ lieäu.
Vì vaäy vaán ñeà coøn laïi chæ laø IC 7109. IC naøy raát
môùi ñoái vôùi nhoùm thöïc hieän, nhoùm chæ coù taøi
lieäu dòch ñeå töï tìm hieåu veà IC naøy chöù ít thaáy duøng
ôû maïch thöïc tieãn. Nhoùm hy voïng trong nhöõng ngaøy
coøn laïi nhoùm seõ coá gaéng heát söùc ñeå ñeà taøi naøy
coù giaù trò thöïc thi.

Trang 85
program da;
uses crt;
Var
P:real;Y:byte;
Const
W = 208.3; a = 100;
procedure tieude;
begin
textbackground (1);
textcolor(7);
gotoxy(30,5);
writeln('DO LUC VA UNG SUAT');
gotoxy(20,25);
writeln('Copyright by HA THANH LAM - PHAM TRONG
QUYNH ');
end ;
procedure docdulieu;
var X1,X2,X:byte;
begin
port[$378] := $03;
port[$378] := $13;
port[$378] := $33;
port[$378] := $23;
port[$378] := $03;
repeat
X:= port[$379] and $08
until X = $08;
X1:= ((port[$379] SHR 4) XOR $08);
port[$378] := $0B;
X2:= ((port[$379] AND $F0) XOR $80);
Y:= X1 OR X2;
delay(1000);
end;
Procedure LUC;
Var
g:real;
Begin

Trang 86
g:=7.84;
p:=y*g;
gotoxy(20,7);
writeln('LUC : P = ',p:8:3, ' gram');
End;
Procedure UNGSUAT;
Var
sigma:real;
Begin
sigma:= (p*a)/W;
gotoxy(19,9);
write(' UNG-SUAT : Sigma = ',sigma:8:3, '
gram/mm^2');
End;
Procedure BIENDANG;
Var
epsilon,e : real;
Begin
e:=5000;
epsilon:=(p*a)/(w*E);
gotoxy(20,11);
write('BIEN-DANG : Epsilon = ', epsilon:8:3, ' us');
End;
Procedure OFFSET;
Var
X:real;
Begin
Repeat
docdulieu ;
gotoxy(20,5);
writeln(X);
delay(10000);
gotoxy(20,5);
writeln(' ');
Until Upcase(readkey) = 'N';
End;
{================CHUONG TRINH
CHINH===================}

Trang 87
BEGIN
CLRSCR;
tieude;
repeat
docdulieu;
luc;
ungsuat ;
biendang;
delay(10000);
delay(1500);
until keypressed;
END.

Do Luc Va Ung Suat

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Do Luc Va Ung Suat

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ño löïc vaø öùng suaát

Ngaøy nay vieäc ño löôøng vaø ñieàu khieån ñöôïc öùng

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

I. ÑAËT VAÁN ÑEÀ:

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

I. KHAÙI NIEÄM VEÀ BIEÁN DAÏNG:

II. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑO BIEÁN DAÏNG:

1. Phöông phaùp cô khí:

2. Phöông phaùp aâm thanh:

3. Phöông phaùp bieán daïng baèng ñieän trôû:

4. Phöông phaùp ño bieán daïng baèng chaát baùn daãn:

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

5. Phöông phaùp ño bieán daïng baèng phöông phaùp löôùi:

6. Phöông phaùp taïo maãu Hickson (phöông phaùp löôùi):

III. ÑO BIEÁN DAÏNG BAÈNG STRAIN GAGE:

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

a. Daïng löôùi phaúng b.

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

Vôùi R: laø ñieän trôû ban ñaàu cuûa caáu kieän.

L: chieàu daøi ban ñaàu cuûa caáu kieän.

2. Chaát keo daùn:

a) Keo cyanoacrylate: Raát thöïc duïng cho vieäc

b) Keo epoxy: Raát coù hieäu quaû, oån ñònh trong

c) Keo goám: Khoù aùp duïng hôn vì caàn thieát bò

d) Haøn: Ñaây laø caùch thöùc thöïc teá nhaát ñeå

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

Tín hieäu ñaàu ra Em qua

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

2. Caân baèng ban ñaàu:

3. Caùc ñaëc tính cuûa caàu:

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

MaïchV caân baèng nhieät ñoä.

b) Söï keát hôïp caùc mieáng ño:

∆E = Em= K [2(1+ν )ε].

Ñoä uoán cuûa thanh maãu seõ ñöôïc caàu Wheatstone

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

I. KHAÛO SAÙT COÅNG MAÙY IN:

Coù ñòa chæ baèng ñòa chæ cô baûn cuûa maùy

D0,D1,D2: khoâng söû duïng (thöôøng ñeå ôû möùc [ 1])

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

Chaân Tín hieäu Moâtaû

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

c. Thôøi gian vaø toác ñoä chuyeån ñoåi:

2. Maïch chuyeån ñoåi töông töï sang soá (ADC):

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

Maïch ghi chuyeån ñaëc bieät ñöôïc goïi SlaøT A Rmaïch

Taïi FF S=0 Q=0

Taïi coång AND

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

R= heát xung START =[0] Q=0Ñoùng coång AND

e. Maïch ADC duøng tín hieäu doác ñoâi:

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

Do ñoù môû coång AND cho xung CK vaøo maïch ñeám.

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH

b.Ñoä chính xaùc:

c. Chænh khoâng vaø chænh ñoä lôïi:

SVTH :HAØ THANH LAÂM - PHAÏM TROÏNG QUYØNH