Professional Documents
Culture Documents
com
i
Bi u Chánh
Quy n nh t
I
PHÚ QUÍ MÊ NG I
1
Khéo léo
1
Ð i 2 www.hobieuchanh.com
2
N m tu t
2
Ð i 3 www.hobieuchanh.com
-B m, n m nay nó c 15-16 tu i.
âu, ông làm n d t xe tôi l i nhà Cai-tu n Kim m t chút ng coi con nh ra làm
sao. Tôi ây là bà Ph T ng, em dâu c a H ng-Thân-Luông. Ông bi t quan l n c a tôi
hay không?
-B m, tôi bi t h i nh . M y ch c n m nay quan l n không có v trong làng, nên
p ch c tôi quên.
p-ph m c a xe và bi u ông Cai-lân leo lên ng i ch nhà Cai-tu n Kim. Ông
Cai-lân du-d , ngó cái xe mu n leo lên, song i h i3 nói r ng: “ Tôi i b c mà”.
p-ph n m cánh tay ép ông leo lên và nói r ng: “Ông i b theo sao k p xe. Ông lên
ng i ng ch nhà cho tôi ng ng ch ”.
Ông Cai-lân C lên ng i d a bên S p-ph , trong ng c ph p-ph ng; ch ng nghe
máy r ông càng thêm s , nên quíu hai tay ch n.
Xe rút ch y; m y ng i ng d c theo l ng th y ông Cai-lân ng i trên xe thì
th y làm l , không hi u t i sao ông l i c i xe, nên chong m t ngó theo mà h i nhau.
Ông Cai-lân m i c ng i xe-h i l n th nh t, ông l y làm c ý, m t tay c m cái
kh n v n, m t tay vu t râu, mi ng chúm-chím c i. Ông ch phía tr c mà nói v i s p-
ph r ng: “C u ng ng ngay cái nhà, ch cây c t dây-thép tr c kia, ch có b i cây ch n-
u4 ó. Nhà Cai-tu n Kim ó a”.
Ông nói d t l i, th y có m t a con gái, ch ng 15-16 tu i, ng ng trên l
ng mà coi xe, ông li n ngo t và kêu mà nói l n r ng: “Ph c, có bà l n Ph ki m m y
ây nè; tr v nhà cho mau. Tr v ”.
Ông l i day l i phía sau mà nói v i bà Ph r ng: “B m bà l n, con nh ó là con
a chú H ng-Thân.”
Bà Ph g c u, r i xe ng ng ngay m t cái nhà lá ba c n xông, nhà d n vén-khéo
ch s , tr c có sân p lúa, hai bên hè có tr ng rau t chút nh.
p-ph m c a xe. Ông Cai-lân leo xu ng, mi ng c i ng n-ngo n. Ông ngó m t
ám ng i ta ng ng trong sân và kêu mà nói l n r ng: “Chú Cai-tu n, có bà l n
Ph ki m chú ây. Chú b c ra cho bà l n bi u”. Ông b c l i ng g n ch bà Ph ng i
mà nói r ng: “Có hai v ch ng chú Cai-tu n Kim nhà h t kia. tôi kêu chú ra ây
cho bà l n h i th m”.
Bà Ph nói: “Thôi, tôi vô nhà. Nhà g n mà”. Bà v a nói v a leo xu ng t. Ba
a nh c ng theo bà mà leo xu ng, m t a con gái ch ng 13-14 tu i, và hai a con
trai ch ng 9-10 tu i, con gái m c áo tím qu n tr ng, i giày thêu nh n-nha, còn con trai
c tây xám, u i k t en, coi ch m-h m l m.
3
làm b t ch i
4
trâm b u
3
Ð i 4 www.hobieuchanh.com
4
Ð i 5 www.hobieuchanh.com
5
u
6
v i
5
Ð i 6 www.hobieuchanh.com
6
Ð i 7 www.hobieuchanh.com
7
Ð i 8 www.hobieuchanh.com
II
CON LÀ MÁU CHÁU LÀ M
7
Hi n nay là i l Tr n H ng o
8
lam nham
9
phúc th m
8
Ð i 9 www.hobieuchanh.com
9
Ð i 10 www.hobieuchanh.com
10
Ð i 11 www.hobieuchanh.com
10
èn n
11
Ð i 12 www.hobieuchanh.com
12
Ð i 13 www.hobieuchanh.com
13
Ð i 14 www.hobieuchanh.com
14
Ð i 15 www.hobieuchanh.com
15
Ð i 16 www.hobieuchanh.com
16
Ð i 17 www.hobieuchanh.com
17
Ð i 18 www.hobieuchanh.com
11
ch ng di n
18
Ð i 19 www.hobieuchanh.com
III
CON GÁI V I CH TRINH
12
n m
19
Ð i 20 www.hobieuchanh.com
20
Ð i 21 www.hobieuchanh.com
21
Ð i 22 www.hobieuchanh.com
22
Ð i 23 www.hobieuchanh.com
13
ánh vào tai
23
Ð i 24 www.hobieuchanh.com
24
Ð i 25 www.hobieuchanh.com
IV
CH PH I V CH QU Y
25
Ð i 26 www.hobieuchanh.com
14
ng c nhiên
26
Ð i 27 www.hobieuchanh.com
15
thì th m
27
Ð i 28 www.hobieuchanh.com
Ba Có nghe. Nó nói ban u c u Hai Hùng Hùng t t v i nó làm sao, c u mua cho nó
t gì, cách c u làm sao mà c nó, nó nói không sót m y-múng nào h t.
Ba Có nghe r u uôi, ch ta ng i suy ngh m t h i lâu r i h i r ng:
- C u Hai ó giàu hôn? Con c a ai âu v y?
- C u là cháu kêu thím em b ng cô ru t. Nghe nói c u là con c a ông H i ng gì
i Cái-V n không bi t, th khi cha m c u giàu, nên c u n m c sung s ng l m.
- C u trai gái v i em mà c u có th th t c u s c i em hay không?
- C u không có nói t i cái ó.
- C u không có h a làm v ch ng v i em hay sao?
- Không có.
- Em d i quá. N u c u mu n em, thì em ph i mu n làm khôn mà bu c c u cho ch c
ch . cho ng i ta l y tr c r i bu c sao c. C u hay em có ch a hay không?
- Hôm tr c em có nói v i c u.
- Em nói r i c u có tính l nào không?
- C u nói em nói b y, ch gi ng gì mà có ch a. Coi c u t ng em nói g t c u.
- Th ng m chó! L y ng i ta có ch a r i mu n làm l a!
Ba Có b c ra c a nh bã tr u r i tr vô h i n a r ng:
- Bây gi em mu n làm sao ây?
- Em có bi t làm sao âu. Em l d i thì em ph i ch u. Em tính ki m ch ng xin
ch làm n cho em u ít ngày ch c u Hai lên, em xin c u ít ng b c ng i xe v
Cai l y.
- Ý! cái gì mà xin ít ng b c! Sao em kh quá v y? n cái danh giá cho em ít nào
ng ph i n m ba tr m m i c ch . Mà em v Cai l y làm gi ng gì? Có bà con anh em
gì d i hay sao?
- Em m côi cha m , ch có chú em ó mà thôi, ch không có bà con n i ngo i nào
khác n a h t.
- V y thì em v Cai l y i ai?
- Em tính tr v d i c u Cai-tu n Kim.
- Có bà con hay không?
- Không. H i má em m t, v ch ng c u g n, th y ph n em b -v thì th ng nên
em v nuôi, sau thím em xu ng ki m em mà b t em v trên n y ó.
28
Ð i 29 www.hobieuchanh.com
29
Ð i 30 www.hobieuchanh.com
16
nh m
30
Ð i 31 www.hobieuchanh.com
31
Ð i 32 www.hobieuchanh.com
V
T TÌNH
32
Ð i 33 www.hobieuchanh.com
33
Ð i 34 www.hobieuchanh.com
u Hai leo lên xe máy i, không nói chi h t, mà c ng không t giã, Ba Có kêu mà
nói vói r ng : “ T i c u ra hay không c u Hai. Ch em tôi ch a”. C u Hai p xe máy
ch y tu t, Ba Có c i và nói r ng: “Câ n y p trai há. B thi t-thà. Qua th y v y qua
i hâm do cho c u s . t i c u ra nhà r i mình s b m ng t c u l i. Cách mình bu c
ng i ta, thì ph i làm nh v y. Ban u ph i nói g c cho c u kiên n , r i sau ó ng t c u
i dính. qua o b xu i c u v nhà xin ti n nuôi em. Em b t nh n quá! Qua ã có d n
i, mà sao g p c u em không làm gi n c, em không nói chi h t, c ng khóc hoài”.
Con Ph c áp r ng: “ Th y c u Hai, em m c c quá, nên nói không c”.
Ba Có c i và nói r ng: “B ng chành-ành còn m c c n i gì! i ph i cho lanh
im i c, khi ph i làm b gi n, khi ph i làm b m ng, khi ph i làm b bu n, khi ph i
làm b vui. G p c nh nào thì mình ph i làm c nh y thì m i nên vi c. Em giàu hay
nghèo, s ng hay c c là t i c h i n y a, nói cho em bi t”.
Hai ch em d t nhau i th ng ra ch B n-Thành mua ng v n u c m.
i b a y Ba Có i t i 10 gi mà không th y c u Hai Hùng ra. Ch ta bi u con
Ph c óng c a i ng và nói l m b m r ng: “ Th ng m thúi n y mu n ch t. sáng
mai r i m y coi tao”.
Sáng b a sau Ba Có d t con Ph c i ón c u Hai Hùng n a, l i d n nó, h g p thì
néo kéo c u, làm cho v -l ra t i bót t i toà thì có ch ta, không sao âu mà s . Hai ch
em ng ch hôm qua mà ón t i 8 gi r i, song không th y t m d ng c u, nên ph i b
mà i ch . n 10 gi Ba Có m c lo n u c m, nên sai con Ph c i ón m t mình d n nó
g p thì níu, bu c c u ph i cho ti n n . Con Ph c ón t i 12 gi mà không th y c u
Hai i h c v . Bây gi nó m i bi t gi n, nên x nó i ón n a, ón t i chi u t i mà
không g p c u i h c bu i chi u, l i c ng không th y c u i h c v .
Ba Có nghi c u Hai s g p nên tr n i ng khác, ch li n bi u con Ph c ón th
ng Galliéni, con Ph c nghe l i, b a thì ón ng Ô Ma, b a thì ón ng Galliéni,
ón t i 2 tu n l mà c ng không g p c.
t bu i s m m i, con Ph c i ón v , v a b c vô nhà thì nó khóc mà nói v i Ba
Có r ng:
- Ch nói nó là th ng m thúi, thi t qu r i ch ôi!
- H ? Em nói ai là m thúi?
- C u Hai Hùng ó ch ai.
- Sao v y?
- Nó tr n mà i Tây ã n m sáu b a rày r i.
- Sao em bi t? Ai nói v i em?
- Em m i g p ông già Cao là ng i b n c a chú thím em, ng nói em m i hay.
34
Ð i 35 www.hobieuchanh.com
35
Ð i 36 www.hobieuchanh.com
36
Ð i 37 www.hobieuchanh.com
VI
I CON
n m t tu n nay, b Con Ph c t- t17 l m. M t bu i s m m i sáng chúa-nh t
Ba Có dòm th y nó âm- 18, nghi nó t i th i k khai hoa, bèn khoá c a g i nhà cho ng i
m t bên r i d t Con Ph c vô nhà b o-sanh Ch -L n. Ch ta lanh l i, vô t i nhà th ng
thì i ki m cô m -chánh làm quen, r i c y cô coi giùm coi ch ng nào Ph c . Cô m coi
i nói có l Ph c t i ngày mai 9-10 gi m i sanh. Ba Có l i h i cô coi nh v y mà cô có
bi t tr c s sanh con trai hay là con gái hay không? Cô m c i r i áp r ng: “Con em
ch c là sanh con trai ch gì. Tôi nói có sai thì em mà chém tôi i”. Ba Có h i: “Làm sao
mà cô bi t tr c s ó c?”. Cô m tr n m t áp r ng: “Tôi nhà th ng n y ã 17
m, tôi coi 10 ng i tr t ch ng m t là nhi u. r i coi mà”.
Vì ngày chúa-nh t th y Khuyên không có n c m, Ba Có r nh-rang, nên không
t- t gì v . Ch ta con Ph c l i phòng thí, r i i dài theo m y phòng nhà giàu mà
ch i. i ngang qua m t cái phòng h ng nh t, Ba Có th y m t cô tr c ch ng 25, 26 tu i,
t tr ng tr o, b ng chành-bành, ng ng ng i m t cái gh tr c phòng, b coi
bu n-hiu. Ch ta mu n làm quen, nên ng l i ngó cô n mà c i ng n-ngo n và h i
ng:
- Cô n m phòng n y ph i không cô?
- Ph i.
- Ch ng nào sanh mà b coi âm- d v y? Cô có m n cô m chánh coi giùm hay
không? M n c coi i. Cô m chánh nhà th ng n y h n c coi gi i l m .
- C coi cho tôi r i.
- C có nói ch ng nào sanh hay không?
- C nói khuya nay, mà có tr l m l i b y tám gi s m m i mai.
- N u v y thì cô sanh tr c con em tôi m t chút. Con em tôi l i m i gi mai. Nè,
cô m n y có ngh hay l m, cô coi tay mà c bi t con trai hay là con gái. Cô có m n
cô m coi giùm cái ó hay không?
- Tôi không có m n, song c có nói c ch c tôi sanh con gái. C nói nh v y mà
mình tin sao c. Tr c khi i lên n m nhà th ng, th y Cai có d t tôi l i ông c-t
n-Th coi m ch ng tiêm thu c d ng thai cho tôi. Th y Cai có c y ông c-T coi
th coi tôi sanh con trai hay con gái. Ông c-T c i ng t, ông nói vi c ó dù th y
thu c gi i n b c nào c ng không oán tr c c. Nay lên ây cô m c nói tôi sanh
con gái, tôi không bi t sao mà tin.
17
có v n ng n , ch m ch p
18
au ngâm ngâm
37
Ð i 38 www.hobieuchanh.com
38
Ð i 39 www.hobieuchanh.com
39
Ð i 40 www.hobieuchanh.com
40
Ð i 41 www.hobieuchanh.com
19
ng: ng thèm= không bao gi ch u
41
Ð i 42 www.hobieuchanh.com
42
Ð i 43 www.hobieuchanh.com
43
Ð i 44 www.hobieuchanh.com
44
Ð i 45 www.hobieuchanh.com
th y nói r ng: “ Th ng L ng coi nó gi ng tôi quá mình há. Tôi có con trai n i dòng r i,
tôi không lo gì n a. Mình ph i ch u c c nhà th ng cho 10 b a, ng tr c là mình
d ng, sau n a th ng L ng nó c ng cát. T rày tr i mình mu n th gì tôi c ng cho
t thãy. Tôi trên n y th m mình vài b a r i tôi v làm vi c, úng 10 ngày tôi s em
xe lên r c mình v i th ng L ng”.
Cô Cái nói r ng:
trên n y t n hao lung quá. Th y ph i cho tôi ít tr m ng b c tôi n n
y cô m và tôi mua ch i.
c mà. Mình con trai cho tôi nh v y, d u h t nhà tôi c ng không phi n.
Mình c n lo b d ng, lo chi vi c hao t n.
Th y th ng nh n m trong nôi, r i m bóp ph i l y a cho v 300$00 và nói
ng: “ ó, mình mu n n xài vi c gì tu ý, mi n là mình vui thì thôi. Còn n n cho m
thì b a lên r c mình tôi s a ti n cho mà n n”.
Th y Cai m n phòng khách s n ngoài Saigon mà ngh ng vô ra th m hai b a
i v . Cô Cai t thi t v i Ba Có r ng Th y Cai cho có 300$00. Cô không dám xin nhi u,
th y nghi, cô a thêm cho Ba Có 200$00 và h a ít b a c ng cát ng i d y cr i
cô s làm gi y thi u 650$00, sau cô s tr .
Ph c n m nhà th ng 8 b a, ng i ta không cho n m n a. Ba Có vô r c nó
, l i ghé phòng cô Cai mà bi u cô ph i làm gi y thi u Ph m Th Ph c 650$00, h a qua
m sau s tr l i, song n u có ti n thì tr tr c l n l n c ng c.
Cô Cai th y ch ng vui m ng, không nghi chi h t, nên cô làm gi y li n, l i n n
riêng cho Ba Có 20$00
Ph c b c l i hun th ng L ng, r i b ng con Hai i v v i Ba Có, Cô Cai ngó theo
mà r ng r ng n c m t.
45
Ð i 46 www.hobieuchanh.com
VII
C NG LÀM BÀ
Ph c b ng con nh v nhà, con nh khát s a nó khóc, nên Ph c ph i v ch áo lên
mà cho nó bú.
Ba Có ngó th y thì ch c l il c u mà nói r ng: “Không c, em cho nó bú r i
c p vú còn gì!”
Ph c nghe m y l i thì l y làm l , nên ngó s ng Ba Có mà h i r ng:
- V y ch nó khóc bi t làm sao? Ph n s a c ng khó ch u quá, nên con bú b t
ch .
- Qua tính cho em làm bà n y bà kia, ch qua có tính cho em nuôi vú âu mà em
lo cho bú. Ph i tính th nào, ch qua không mu n cho em nuôi con nh n y chút nào h t.
- Không nuôi thì b cho ai nuôi? Mình i con v i ng i ta h l i bù ti n cho
mình n a, không nuôi sao c.
- Không. Vi c nuôi ó không có giao kèo. Mình mu n nuôi c ng c, hay là
mu n cho ai t ý mình ch . Mà em nuôi con c a ng i ta làm chi? N u em nuôi nó, em
nhà ôm nó mà cho bú hoài r i làm sao?
- V y ch b nó cho ai bây gi ?
- Qua tính sáng mai qua b ng nó lên nhà nuôi m côi trên Tân- nh qua cho
ph t r nh.
- Ch tính sao c ng c, song em ngh con c a mình h em v h c nuôi t -t ,
còn con c a h giao cho mình mà mình em b nhà m -côi, coi c ng k l m ch .
- i n y ch ng có cái gì g i b ng k h t. Em t ng h i con c a em ng h
nuôi hay sao, ó là t i h th ng nó l m hay sao? Có ph i v y âu! H vì cái l i tr c
t, h mu n t gia tài, nên h m i làm nh v y ch . H tính l i thì mình d i gì mà
bo-bo nh n ngh a. H bù cho em v m t v ch u m t ngàn ng b c, nhi u nhõi gì ó, mà
em ph i thí thân ng nuôi con cho h . Không c âu. qua i mua m t h p s a bò
i khu y mà cho con nh bú t i sáng mai qua b ng nó qua em cho nhà nuôi m côi.
Nhan s c c a em c u m t muôn ng b c, bi t qua ch u i hay ch a, có l nào vì có m t
ngàn ng b c mà ph i h y cái nhan s c y.
Ph c sanh s n r i thì s c l i càng p h n tr c, xinh b i ph n, l ng eo, ng c n ,
da tr ng , m t no tròn, c i h u duyên, i y u u. Nó v n bi t nó có s c, nh ng mà
nó nghe Ba Có khen, thì nó th n nên day m t ngó ch khác.
Ba Có ngó li c nó r i nói r ng:
- Em i nhà th ng n m sanh, v ti n xe, v ti n bánh hàng, v ti n n n cho
, t n hao không y 5 ng b c, mà mình có l i b c m t c 370$00. Còn 650$00
46
Ð i 47 www.hobieuchanh.com
47
Ð i 48 www.hobieuchanh.com
48
Ð i 49 www.hobieuchanh.com
20
bài b c
49
Ð i 50 www.hobieuchanh.com
50
Ð i 51 www.hobieuchanh.com
Th y nh c i mà áp r ng:
- Cái ó không có ch ng, tu theo tài c a ông th y, mà c ng tu theo th l c c a
c trò n a. H c thành th c r i có ng i h n n 3 ng m t b n, có ng i n n 5
ng m t b n, có ng i t i 10 ng.
- Xin l i th y t , không bi t nhà th y âu v y th y T ?
- Tôi không có d n nhà riêng, Tôi u i anh tôi ng Bourdais.
- Té ra c ng g n tôi mà. Hai ch em tôi ng Louvani. Tôi dãy ph 20 c n ó,
nhà tôi s 72. M i hai th y b a nào có i ch i vô ngã ó, ghé nhà tôi u ng n c. Tôi
nhà có hai ch em, ch không có ai h t.
Ba Có nói d t l i r i li n ng d y r Ph c xu ng ch c mua trái cây và cúi u
hai th y mà i, Ph c c ng ch p tay cúi u mà t giã, b nghiêm ngh l m.
i c m t khúc, Ba Có nói nh v i Ph c r ng:
- Em ng ngó l i ch hai th y ng i ó nghen hôn.
- Sao v y?
- N u mình ngó l i, thì ng i ta bi t mình ngó ch ng, r i ng i ta cho mình là b n
“t th i” i trêu b o ng i ta. Mình ng thèm ngó l i, h m i mê mà i theo mình.
- Ch nói ph i l m.
- May quá i ch i t m b y mà ki m c th y cho em h c n h c ch ch .
- Ng i ta làm th y thông, ng i ta ng ch u d y mình a.
- D y mà. r i em coi, t i nay th y s l i nhà mình; l i mà d y giùm mà không
n ti n âu.
- Sao ch bi t? Th y có h a d y âu.
- Em quê mùa qúa! Qua th y c p nhãn c a th y thì qua ã bi t th y mê em r i.
Qua nói th y s t i nhà mình, em mu n cá bao nhiêu qua c ng cá h t. Th y nói th y
không có v , qua nói mình nhà có hai ch em, có cái gì ng n c n âu mà th y không l i
nhà mình?
- Ch oán nh th y bói.
Hai ch em i vòng xu ng ch c r i th ng th ng tr v nhà, nh c gh tr c
a mà ng i nói chuy n ch i. Thi t qu , l i 8 gi t i thì th y T b n mát h i chi u ó
th ng th ng i ngang qua, day m t vô ph dòm ki m s nhà. Ba Có kh u tay Ph c mà
ch , r i b c ra chào th y, mà m i th y ghé nhà ch i.
Th y T n y tên Cao con c a H ng s Hàng V nh Long. Th y m i 22 tu i, thi
ra tr ng r i xin i làm vi c t i phòng v n quan c lý thành ph Saigon ã cm t
51
Ð i 52 www.hobieuchanh.com
52
Ð i 53 www.hobieuchanh.com
53
Ð i 54 www.hobieuchanh.com
54
Ð i 55 www.hobieuchanh.com
55
Ð i 56 www.hobieuchanh.com
VIII
C N C THANG U
56
Ð i 57 www.hobieuchanh.com
57
Ð i 58 www.hobieuchanh.com
cho c. Mà l i làm con không phép cãi l i cha m , h cha m r y thì ph i ch u. Cha
y tuy cha nói n ng l i, song không có ti ng gay - g t, còn m r y, tuy m nói ngon
ng t, song l i nói châm trong gan trong ru t nên khó ch u không bi t ch ng nào.
Th y T ng i nghe m nói thì th y bu n hiu.
ch ng ông Phán Kh i nói có ban hát hay m i l i, nên m i bà H ng - S i
coi hát ch i cho vui. Th y T ng bu n nên th y ki m ch c nói nh c u mà nhà.
Th y i ra i vô m t mình, s bu n càng d n-d p th y ch u không c, nên th y b n
mát, ch n mang gu c, l n l n i lên ng Louvain.
i tr c c a Ba Có, th y th y có m t cái xe-h i u ngoài ng, còn trong nhà
thì có ba ng i khách: m t ng i ch ng 45 tu i, râu ng nh trê, m c áo dài,b t kh n
en, còn hai ng i n a thì l i 25-30 tu i m c âu ph c, mà t ng m o sang tr ng l m. Ba
ng i khách ng i chung quanh cái bàn gi a mà nói chuy n. Cô Hai Ph c c ng ng i
chung v i khách, cô b n áo màu h t gà, m t d i ph n môi thoa son, nói c i ng -ng n,
coi l -l i l m. Ba Có thì ng i t i cái gh d a vách, s t vô trong nhà n tr u, m t mày coi
ng h n h .
Th y T Cao ng bu n r u v n i riêng, mu n l i cho g p cô Hai Ph c ho c
may có b t bu n ch ng. Nào dè l i t i ây l i th y cái c nh nh v y ch ng-h ng. Th y
tính tháo tr v , mà i c vài b c thì th y tr l i, óng ngó vô nhà n a. Cô Hai Ph c
ng c c i gi n v i khách. Th y T Cao l y làm x n m t khó ch u, nên th y nh t nh
i vô coi khách nào ó cho bi t, th y không th n v y ph c c a th y khi m l .
Th y T xâm-xâm i vô c a. Ba ng i khách ngó th y trân-trân. Cô Hai Ph c c
nói chuy n, cô không chào h i, mà c ng không thèm ngó. Duy có m t mình Ba Có nói
ng: “Ng i trên ván ó ch i th y T “.
Ng i b n áo dài h i r ng : “ Th y ây là ai ? “
Ba Có h t mà nói r ng : “ Th y d y con Hai n ca ó a “.
M t ng i khách b n Tây nói r ng : “May d hôn ! Có s n th y n ây, thôi
i n ít bài cho Cô Hai hát nghe ch i”.
Th y T Cao gi n m t, th y b c l i b ván mà ng i, m t ngó ng i khách
bi u n ó l m-l m mà nói r ng : “Tôi t p n ng khi nào tôi bu n tôi n cho tôi
tiêu khi n, ch không ph i h c n d ng n cho thiên-h nghe âu.”
Cô Hai Ph c châu mày, day l i nói v i th y T Cao r ng:
- Th y vô l quá : M y ông mu n nghe th y n, m y ông dùng l i l ch-s mà
i th y. D u th y không ch u n thì th y c ng nói cho có l ngh a, ch sao th y t l i
khinh-r ng i ta nh v y.
21
n ng n
58
Ð i 59 www.hobieuchanh.com
- Ch n y mà l -ngh a gì ?
- Th y nói sao ?... Th y mu n làm nh c tôi h ?
- Ng i khách b n áo dài th y b hai àng mu n xung t, bèn can r ng : “Thôi,
thôi, t ng th y vui lòng, mình m i th y n ng ca ít bài nghe ch i. Th y không ch u
thì thôi, ép th y làm chi.”
Th y T ng i l ng thinh, mà m t coi gi n l m.
Ng i khách y day qua nói v i Ba Có r ng :
- Ch Ba, sao ch không m n m t cái nhà bánh- ch cho r ng-rãi s ch-s hoa-
khôi s c p ng anh em t i ch i, ch c n ph ch t-h p n c-n i quá, s hoa-khôi
nh ch .
- Tr i i! Ch em tôi nghèo mu n ch t, ti n b c âu mà dám m n nhà bánh- ch
mà . Quan Huy n t ng ch em tôi là i n ch nh quan Huy n v y sao ?
- Nhà bách- ch m n m t n m ch ng n m sáu ch c, ch bao nhiêu.
- Th a ph i. Ch ng n m sáu ch c; mà ph i có ti n ng tr ti n m n, ch ch em
tôi làm gì có ti n tr n i. N u quan Huy n ch u tr ti n m n thì ho c may.
- c mà. Ch m n mà d n i. Ti n nhà anh em tôi ch u cho.
- M n nhà h bu c ph i óng ti n tr c ít n a là m t tháng. L i d n nhà ít n a
ph i có bàn gh t gi ng. Ch em tôi làm sao mà tr tr c ti n nhà và mua s m c
cho n i.
- tôi a tr c cho ch m t m d n nhà…… ng có lo không ti n mà……
- Ông và nói và phành bóp-ph i l y ra n m t m gi y n22 mà a cho cô Hai
Ph c và nói r ng : “ ó, d n nhà i. D n cho xong ng tu n sau tôi lên ch i. D n ch
nào trên n y thì nói cho ông Th y Thu c bi t, ng ch ng tôi lên ng d t tôi l i“.
Cô Hai Ph c c m n m t m gi y s n, m t li c ông r t h u tình c i và nói r ng:
“Em cám n ông. Mà ch ng em d n nhà t t , ông lên ông ph i ó, ch ng có
ngoài nhà hàng ó n a a “.
Ông g t u áp r ng :
- Nh i m t mình thì ng, ch n u i có bà thì sao ng.
- Ông s bà l m sao ?
- Không ph i s . Nh ng mà vi c ch i, cho n-bà h bi t làm chi.
- Chuy n sau ông lên ông ph i mua n tân-gia ã nghe hôn.
- c, cô mu n tôi i h b ng v t gì ?
22
(cent): 100
59
Ð i 60 www.hobieuchanh.com
60
Ð i 61 www.hobieuchanh.com
- Không n thua sao c. Ch ngh l i mà coi, tôi g n cô Hai m y tháng nay, tôi
th ng yêu cô, tôi ra công d y cô h c, tôi t n hao v i cô n n m b y tr m ng b c...
- Thôi, thôi, th y ng có k công n. Th y t ng n m b y tr m ng b c c a th y ó
nhi u l m sao? Th y không th y h i nãy ó sao? Em tôi nó nói m t ti ng c ng có n m
y tr m.
- Ch Ba, xin ch nín em nói chuy n ph i qu y cho ch nghe. Không ph i em k
công hay là k c a. Em nh c chuy n mà nghe v y thôi. Em ra công d y cô là vì em
th ng cô. Bây gi cô sanh tâm làm vi c hèn h nh c-nhã quá, mà l i làm tr c m t em,
thì em au n h t s c. Em ph i ch t, ch em s ng mà th y nh v y em ch u không
c.
- V y ch th y mu n cho nó nh n ói mà l y th y ph i hôn? Th y quê mùa quá! Cái
th i k “Tr ng ngh a khinh tài” ã qua lâu r i, th y không dè hay sao? Th i i n y là
th i i “ a khôn l t da a d i”. Th y ng có t ng vi c nó làm ó là hèn-h hay là
nh c nhã. Không có âu, thi u gì b c cao sang h l p m u mà l t l ng thiên h , h c ng
n l i, h c ng b o hình, mà có ai chê c i gì âu, ng i ta l i còn khen h khôn,
khen h gi i n a ch .
Th y T nghe m y l i thì th y ng n-ng . Th y ng suy ngh m t h i r i ch c l i
c u mà nói r ng: “U ng cái tình tôi th ng cô Hai quá!”. Th y nói d t l i li n b c
ra c a. Ba Có c i và nói r ng: “Tôi khuyên th y, i mình ph i th ng l y mình, ch
ng có mong th ng thiên h . Ai c ng tính l t l ng h t th y, không ai th ng mình âu
mà mình th ng h .”
Th y T l m l i i tu t. Ba Có ngó Cô Hai Ph c và c i và nói r ng: “ ó, h c mà
t là v y ó. H c theo sách ch không h c i. Th y t n v i mình có n m b y tr m,
mà h c c bài h c i, có ph i là m c âu”.
Trong nhà ã có ti n, sáng b a sau Ba Có v i cô Hai Ph c ng i xe kéo i ki m nhà
mà m n. Vô t i xóm Tân An g n Kho n, th y có ba cái nhà bánh ch treo b ng cho
n m i cái giá 45$00 m t tháng. Hai ch em th y xóm thanh t nh, l i nhà c ng r ng
rãi mát-m , có nhà t m, có nhà xe, tr c có sân tr ng bông, sau có nhà b i b p , bèn
n m t cái r i mua t , gi ng, bàn, gh d n v mà .
Th y Khuyên là ch ng c a Ba Có, tr a c ng theo v ó mà ngh .
n nhà m i c hai b a. M t bu i chi u, cô Hai Ph c v i Ba Có nh c gh ra sân
ng i h ng mát. Cô Hai Ph c nh l i h i tr a có mua m t s nh t trình mà cô ch a coi, cô
bèn l y ra c cho Ba Có nghe ch i. Cô v a m i m ra thì th y tr ng th nh t có m t
bài t a ch l n nh v y:
TH Y CAO T T
Cô Hai Ph c bi n s c, Ba Có thôi thúc nên cô c bài y nh v y:
61
Ð i 62 www.hobieuchanh.com
62
Ð i 63 www.hobieuchanh.com
IX
NG MÁI -CHÍN
t êm. L i m i gi , có m t cái xe h i l i u ngay c a ngõ cô Hai Ph c, s p-
ph leo xu ng m c a xe. Cô Hai Ph c v i Ba Có b c xu ng. Cô Hai Ph c m c m t b
màu H -Châu, tay ôm bóp da xám. Còn Ba Có thì m c l a tr ng. Hai ng i b c
xu ng xe r i cô Hai Ph c m bóp l y m t ng b c mà a cho s p-ph và nói r ng:
“Anh l y ng b c ây i u ng n c r i s v . Xin anh nói l i giùm tôi cám n quan
Huy n l m”.
Cô nói r i xâm-xâm vô c a ngõ, mùi d u th m bay bát ngát. Ba Có ã nh n chuông
n mà kêu b i nên có m t ng i trai ra m c a ngõ.
Hai ch em vô nhà v n èn khí lên thì th y c h c-h , bàn m t á, gh xích u,
c m lai, tranh s n thu , m y c a s có treo màn t i, ch ti p khách có tr i ta-bi23 trên
bàn có bình bông t i, d a c a có ch u ki ng ki u24, có s m ván i-o n n m hút thu c
á phi n, có s m th n cho khách hoà ch i.
Khi b c vô nhà thì cô Hai Ph c và c i và nói v i Ba Có r ng:
- Mình v coi b ông Huy n ng bu n d . T i sao ch thúc v quá v y ch Ba? Còn
m mà.
- M y ng ch i nhu v y vô l l m. Qua không mu n cho em l i ó n a.
- M y ng c ng t t v i em nh th ng, ch h có th t l v i em âu mà ch b t
i.
- Không phãi h t t ó là . Em ph i nh r ng em là “hoa-khôi-s c- p”. mà em
i có cái tài n ca hay, nói chuy n gi i. Em v a có s c v a có tài, n ông con trai u
nao-n c mu n em. Em ph i gi ph m giá cho cao, thì ng i ta m i tr ng, r i em m i có
i l n, ch ai r c em i n ca, em c ng i h t th y, b c t m th ng trong túi có ôi ba
ch c c ng c g n em, em làm nh v y, ph m giá em nh quá, r i cái s c v i cái tài
a em có quí gì âu. Qua phi n m y ông h i nãy, là t i h không bi t tr ng em. ã có
em r i, h còn kêu thêm hai cô ca nhi kia n a làm chi. N u em ó thì em gi ng nh hai
cô ca nhi kia, nh th c a em quá, c âu.
- Ch nói ph i l m, song ông Huy n, ng r c mình n mà mình b ng mình v
nh v y s ng phi n ch .
- Th ng cha ó phi n hay không phi n c ng v y không c n gì.
- ng i ch em mình c ng khá l m ch . ng cho mình ti n ng d n nhà,
ng còn i h cho em m t chi c vòng n a, ng nh v y còn gì n a.
23
(tapis) th m
24
làm b ng s g i là ki u
63
Ð i 64 www.hobieuchanh.com
25
(ti ng lóng): ké, ch u rìa, h ng nh
26
nh nh h t u
27
khoe giàu
28
b , c l i nhi u mà không khó nh c.
64
Ð i 65 www.hobieuchanh.com
65
Ð i 66 www.hobieuchanh.com
66
Ð i 67 www.hobieuchanh.com
Ng im c tây xám ngó cô Hai Ph c trân trân, r i i theo cô, mi ng chúm chím
i.
Cô Hai Ph c coi ng a Sài Qu r i nói v i Ba Có r ng: „Con ng a c a anh Ba t t
quá, em ch c h i nó s v nh t. Có ti n bao nhiêu em c ng dám cá h t th y”.
Ng i m c tây xám b c l i ng khít m t bên cô Hai Ph c và nói nh v i cô
ng: “Xin cô bi t thì b ng, ng có nói ra cho h nghe”.
Cô Hai Ph c day qua mi ng c i m t li c r t có duyên và h i ng i y r ng:
- T i sao mà không nên nói cho h nghe?
- mình cá mình n ti n m i nhi u ch .
- ! V y h ! Tr i t i! Tôi có dè âu.
- Nãy gi tôi d coi thì th y thiên h ph n ông h m n ánh con D ng-Ti n v i
con Tái H ng l m. Cô không th y hay sao? Kia kìa, h áp coi hai con ng a y ch t n t
kia.
- V y h ? âu th y làm n d t tôi l i coi hai con ng a y coi ra sao?
- Cô i v i tôi.
Cô Hai Ph c i v i ng i y. Ba Có ng l i h i th y Ba Khuyên r ng:
- Ng i ó là ai mà quen v i mình v y?
- Mình không bi t hay sao? Mai Ngân, kêu là mái-chín29 Ngành ó a. Y làm th u
khoán, trong ch l n, giàu l n l m, có ti m c a, có lò g ch, l i có hùn hãng tàu i
Nam-Vang n a.
- Giàu sao n m c lôi thôi d v y?
- Cái chú n xín-xái30 v y ó, ch y có hai ba cái xe h i n-xài úng l m.
- Coi b y th y con Hai y tr t theo nó.
- S con Hai th y y l n tu i nó chê, ch nó ng y nó no l m s ng h n ông Ph ,
ông Huy n nào h t.
Cô Hai Ph c v i Mái Chín Ngành tr l i. Cô Hai Ph c v n vai th y Ba Khuyên và
nói nh r ng: “Em ch c anh no r i. Nè, mà lát n a mua gi y ánh cá ch nào? Nói làm
sao mà mua? Anh ph i d t em, ch em nhà quê tr t, em có bi t âu”.
Mái Chín Ngánh nói r ng:
- Th y Ba m c lo ng a, ph i cho th y thong-th . lát n a cô mu n ánh con
nào, tôi mua gi y giùm cho. Tôi thay m t cho th y Ba c.
29
(ti ng Tri u Châu): ng i thay m t hãng buôn l n lo vi c thu mua. Gi ng Hán Vi t: mãi t n
30
(ti ng Tri u Châu): b qua, tha th , ây: lôi thôi
67
Ð i 68 www.hobieuchanh.com
- , th y làm n làm hoa-tiêu31 giùm cho tôi, ch tôi nhà quê m i bi t tr ng ua,
tôi không hi u chi h t.
Mai-Chín-Ngánh h i th y Ba Khuyên r ng:
- Cô ây là em c a th y ph i hôn th y Ba?
- Ph i. Em c a tôi. Mai-Chín-Ngánh không bi t nó hay sao? “Hoa-khôi-s c- p”
là nó ó.
Mái-Chín-Ngánh ch ng h ng day l i ngó cô Hai Ph c r i nói r ng:
-Té ra cô ây là cô Hai Ph c hay sao?
-Ph i.
-Xin l i cô, nãy gi tôi không dè. Tôi th y hình c a cô trong nh t trình. Tôi nghe
n tên c a cô lung l m. Thu nay tôi không có d p g p cô, nên tôi không bi t. B a nay
p cô, tôi cá ng a ch c tôi trúng l n.
- Tôi ch con nào, th y c ánh con ó thì ch c trúng.
- Tôi s nghe theo l i cô.
Chuông rung len-ken, nh ng ng a ch y u u d t ra Ba-d c ng qu ng cho
công chúng xem. Mái-Chín-Ngánh r cô Hai Ph c v i Ba Có i coi ng a, r i ba ng i
t nhau mà i, b Mai-Chín-Ngánh hân hoan l m.
Cô Hai Ph c v i Ba Có ng v n tay trên hàng rào mà coi ng a, Mái Chín Ngánh
ng sau l ng cô Hai Ph c, y không thèm ngó m y con ng a, y ch ngó hai cái tay cô
ch m mái tóc cô d n sóng, cái c c a cô da tr ng trong, tay cô v n hàng rào coi d u nhi u,
gió ph t mùi h ng c a cô bát ngát thì y ng -ng n bàng hoàng nh mê nh say.
Thình-lình cô Hai Ph c ch m t con ng a kim mà nói r ng: “Nè th y, th y ánh con
ng a n y ch c nó v nh t a th y”.
Mai-Chín-Ngánh b c t i ng mình cô mà cô không tránh cô l i c i mà h i
ng:
- Con ng a ó tên gì th y bi t hôn?
- S 3, ng a ó tên Kim Cúc. Cô coi ng a gi i quá. Con Kim Cúc hay l m, tu n
i ch y hai ngàn t mà nó v nh t. Tôi s nghe l i cô, tôi mua gi y ánh nó. Cô
mu n ánh bao nhiêu, tôi mua gi y luôn cho cô?
- Không, th y mua cho th y i, tôi i ng a c a anh Ba tôi ch y, tôi s ánh.
Ba ng i d t nhau i mua gi y r i d t nhau lên l u ng i ch coi ng a ch y.
31
ng i lái tàu hay lái máy bay, ây : ng ih ng d n
68
Ð i 69 www.hobieuchanh.com
Thi t qu u con Kim Cúc v nh t. Mái Chín Ngánh ánh 50 nh t 50 nhì, lãnh
c nh t 120 nhì 60, c ng 180, l i 80.
Qua th nhì, Mái Chín Ngánh c y cô Hai Ph c coi ng a giùm ng cho anh ta
ánh n a. Hai ng i d t nhau mà i. Ba Có dòm th y chú Mái Chín Ngánh ã tr t v i
“hoa khôi s c p”, b i v y ch ta l y c không bi t coi ng a mà ng i l i trên l u, không
ch u i theo. Nh m ngày hên th nào không bi t, mà cô Hai Ph c ch m t con ng a ô cho
Mái Chín Ngánh ánh trúng, l i c 50$ n a.
i h i, ng i ta d t 11 con ng a ra qu ng. Mái Chín Ngánh d t cô Hai
Ph c và Ba Có i coi. Công chúng ph n ông u x m-xì, quy t ánh con D ng Ti n
i con Tái H ng.
Mái Chín Ngánh i mua gi y, h i cô Hai Ph c mu n ánh con ng a nào và ánh
bao nhiêu. Cô m bóp l y ra m t t m gi y hai ch c mà a cho Mái Chín Ngánh và nói
ng: “Th y làm n mua giùm con Sài Qu cho tôi, mua gi y nh t h t, ch ng mua
nhì”.
Mái Chín Ngánh i mua m t lát r i em l i a cho cô Hai Ph c m t x p gi y. Cô
y mà b vào bóp, r i i lên l u mà ng i. Nài lên l ng ng a mà c i vô vòng tr ng ua.
Cô Hai Ph c ng i h i h p trong lòng không an, nên ng i m t bên Mái Chín Ngánh mà cô
ng thinh, không nói không c i nh h i nãy n a.
Ng a dàn ra s p hàng. Mái Chín Ngánh ng d y mà ngó. Cô Hai Ph c v i Ba Có
ng ng d y. Ph t c , ng a phát ch y. Công chúng u ngó m t mà ngó. Mái Chín
Ngánh nói :”Con D ng Ti n d n u”.
Cô Hai Ph c ng khít m t bên Mái Chín Ngánh mà h i r ng:
- Con Sài Qu ch y th 3... nó rút lên th nhì r i..
- H ? Nó ch y th nhì ó h ? Th y coi nó rút lên nh t c hôn?
- Cha ch ! Con D ng-Ti n d n u mà b nó còn kho l m.....nài còn nui....coi
th con Sài Qu khó qua quá...
- Còn con Tái H ng?
- Nó ch y theo t p sau ó........ i! Không xong! Con Tái H ng què n a....nó giã
o kìa..
- Cha ch ! Con D ng Ti n ch y quá, con Sài Qu ch c theo không k p.
Ng a v còn ch ng 300 th c n a thì t i m c. Thình lình con ng a ch y u tr
t cái r i tr nh y ngang qua rào mà ch y t m-qu n, ch không trong vòng n a.
Mái Chín Ngánh v tay la l n r ng: “Con D ng-Ti n âm ng r i! Con Sài
Qu v nh t, s ng l m! S ng l m”.
69
Ð i 70 www.hobieuchanh.com
Cô Hai Ph c m ng quá, quên ké-né, tay v n vai Mái Chín Ngánh và c i và nói :
“Rút lên, Sài Qu ! Rút ri t i, gi i, gi i l m!”.
Sài Qu d n u ch y v ngang khán ài, công chúng v tay lóp bóp, nh t là Mái
Chín Ngánh v i hai ch em cô Hai Ph c và v tay và la inh i.
i m c, con Sài Qu h ng nh t, b con Kim than h ng nhì, t i 2 mình ng a.
Mái Chín Ngánh ngó cô Hai Ph c mà c i và nói r ng: “Mình trúng l n l m, m t
ng ch c trúng 3 ng r i. Tôi nghe l i cô thi t hên quá. T rày s p lên h chúa nh t
thì tôi r c cô lên tr ng ua ch cho tôi ánh nghen hôn”.
Cô ph c g c u và c i và nói:
- c tôi ch u. Mà h th y trúng thì ph i chia cho tôi 10 ph n tr m m i c
ch .
- c mà. Cô l y h t c ng c n a, mi n là trúng thì thôi.
Ba Có m ng quýnh nên xen vô h i r ng:
- Mái Chín Ngánh v y ch th y Ba c lãnh ti n th ng hai ngàn hôn?
- Lãnh ch . Tôi bi t th y Ba còn ánh cá, th y còn trúng thêm m y tr m n a à.
Còn ph n cô Hai ây ngoài 7 tr m l n a.
Cô Hai Ph c ch ng h ng, cô ngó Mái Chín Ngánh mà h i r ng:
- Gi ng gì mà trúng nhi u d v y? Tôi ánh có 20 mà trúng gì t i 700 ?
- Không ph i 20 mà. Cô l y gi y ra tính l i coi.
Cô Hai Ph c m bóp. Mái Chín Ngánh móc túi. Mái chín m 60 t m gi y và nói :
“Tôi ánh 300 v n. Tôi ánh 300 v n. Tôi ch c s l nh ít n a là m t ngàn, còn cô có bao
nhiêu gi y ó?
Cô Hai Ph c m r i nói:
- Tôi có 40 t m.
-M it m5 ng, cô tính th coi bao nhiêu?
- Hai tr m... Tr i i!H i nãy tôi m n th y mua gi y có 20, mà sao bây gi 200?
- Tôi cho cô m n ánh thêm ó. Ch c trúng quá, cái gì l i ánh có 20.
Ba Có v i cô Hai Ph c nghe nói nh v y thì ngó nhau mà c i. Có ng i i ngang
qua, h nói con Sài Qu nh t n t i 4 ng, còn nhì- thì 2$20
Mái Chín Ngánh ngó cô Hai Ph c mà nói: “Cô s lãnh c 800 còn ph n tôi thì
1.200. Tôi ch c th y Ba lãnh 2.000$ ti n th ng v i ít n a là 400$ ti n cá n a.
70
Ð i 71 www.hobieuchanh.com
71
Ð i 72 www.hobieuchanh.com
72