You are on page 1of 44

10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.

tk
1
10 PHNG PHP GII NHANH BI TP TRC
NGHIM HA HC
Phng php 1
P DNG NH LUT BO TON KHI LNG
Nguyn tc ca phng php ny kh n gin, da vo nh lut bo ton khi lng: Tng
khi lng cc cht tham gia phn ng bng tng khi lng cc cht to thnh trong phn ng.
Cn lu l: khng tnh khi lng ca phn khng tham gia phn ng cng nh phn cht c sn,
v d nc c sn trong dung dch.
Khi c cn dung dch th khi lng mui thu c bng tng khi lng cc cation kim loi v
anion gc axit.
V d 1: Hn hp X gm Fe, FeO v Fe2O3. Cho mt lung CO i qua ng s ng m gam hn hp
X nung nng. Sau khi kt thc th nghim thu c 64 gam cht rn A trong ng s v 11,2
lt kh B (ktc) c t khi so vi H2 l 20,4. Tnh gi tr m.
A. 105,6 gam. B. 35,2 gam. C. 70,4 gam. D. 140,8 gam.
Hng dn gii
Cc phn ng kh st oxit c th c:
3Fe2O3 + CO
o
t
2Fe3O4 + CO2 (1)
Fe3O4 + CO
o
t
3FeO + CO2 (2)
FeO + CO
o
t
Fe + CO2 (3)
Nh vy cht rn A c th gm 3 cht Fe, FeO, Fe3O4 hoc t hn, iu khng quan trng v
vic cn bng cc phng trnh trn cng khng cn thit, quan trng l s mol CO phn ng bao
gi cng bng s mol CO2 to thnh.

B
11,2
n 0,5
22,5
= = mol.
Gi x l s mol ca CO2 ta c phng trnh v khi lng ca B:
44x + 28(0,5 x) = 0,5 20,4 2 = 20,4
nhn c x = 0,4 mol v cng chnh l s mol CO tham gia phn ng.
Theo LBTKL ta c:
mX + mCO = mA +
2 CO
m
m = 64 + 0,4 44 0,4 28 = 70,4 gam. (p n C)
V d 2: un 132,8 gam hn hp 3 ru no, n chc vi H2SO4 c 140
o
C thu c hn hp cc ete
c s mol bng nhau v c khi lng l 111,2 gam. S mol ca mi ete trong hn hp l bao nhiu?
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
2
A. 0,1 mol. B. 0,15 mol. C. 0,4 mol. D. 0,2 mol.
Hng dn gii
Ta bit rng c 3 loi ru tch nc iu kin H2SO4 c, 140
o
C th to thnh 6 loi ete v
tch ra 6 phn t H2O.
Theo LBTKL ta c

2 H O ete
m m m 132,8 11,2 21,6 = = =
ru
gam

2 H O
21,6
n 1, 2
18
= = mol.
Mt khc c hai phn t ru th to ra mt phn t ete v mt phn t H2O do s mol H2O
lun bng s mol ete, suy ra s mol mi ete l
1,2
0, 2
6
= mol. (p n D)
Nhn xt: Chng ta khng cn vit 6 phng trnh phn ng t ru tch nc to thnh 6 ete,
cng khng cn tm CTPT ca cc ru v cc ete trn. Nu cc bn xa vo vic vit phng
trnh phn ng v t n s mol cc ete tnh ton th khng nhng khng gii c m cn tn
qu nhiu thi gian.
V d 3: Cho 12 gam hn hp hai kim loi Fe, Cu tc dng va vi dung dch HNO3 63%. Sau
phn ng thu c dung dch A v 11,2 lt kh NO2 duy nht (ktc). Tnh nng % cc
cht c trong dung dch A.
A. 36,66% v 28,48%. B. 27,19% v 21,12%.
C. 27,19% v 72,81%. D. 78,88% v 21,12%.
Hng dn gii
Fe + 6HNO3 Fe(NO3)3 + 3NO2 + 3H2O
Cu + 4HNO3 Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O

2 NO
n 0,5 = mol
3 2 HNO NO
n 2n 1 = = mol.
p dng nh lut bo ton khi lng ta c:

2
2 3
NO d HNO
m m m m
1 63 100
12 46 0,5 89 gam.
63
= +

= + =
2 2
d mui h k.loi

t nFe = x mol, nCu = y mol ta c:

56x 64y 12
3x 2y 0,5
+ =

+ =


x 0,1
y 0,1
=



3 3 Fe( NO )
0,1 242 100
%m 27,19%
89

= =

3 2 Cu( NO )
0,1 188 100
%m 21,12%.
89

= = (p n B)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
87
A. 10,5. B. 13,5. C. 14,5. D. 16.
Hng dn gii
Xt 100 gam hn hp X ta c mC = 3,1 gam,
3 Fe C
m = a gam v s gam Fe tng cng l 96 gam.

( ) 3 C trong Fe C
12a
m 100 96 3,1
180
= =
a = 13,5. (p n B)
V d 15: Nung m gam X cha 80% khi lng gam CaCO3 (phn cn li l tp cht tr) mt
thi gian thu c cht rn Y cha 45,65 % CaO. Tnh hiu sut phn hy CaCO3.
A. 50%. B. 75%. C. 80%. D. 70%.
Hng dn gii
Chn mX = 100 gam
3 CaCO
m 80 gam = v khi lng tp cht bng 20 gam.
CaCO3
o
t
CaO + CO2 (hiu sut = h)
Phng trnh: 100 gam 56 gam 44 gam
Phn ng: 80 gam
56.80
.h
100

44.80
. h
100

Khi lng cht rn cn li sau khi nung l

2 X CO
44.80.h
m m 100
100
= .

56 80 45,65 44 80 h
h 100
100 100 100
| |
=
|
\ .

h = 0,75 hiu sut phn ng bng 75%. (p n B)



10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
86
V d 13: Trn a gam hn hp X gm 2 hirocacbon C6H14 v C6H6 theo t l s mol (1:1) vi m
gam mt hirocacbon D ri t chy hon ton th thu c
2
275a
gam CO
82
v
94,5a
82

gam H2O.
a) D thuc loi hirocacbon no
A. CnH2n+2. B. CmH2m2. C. CnH2n. D. CnHn.
b) Gi tr m l
A. 2,75 gam. B. 3,75 gam. C. 5 gam. D. 3,5 gam.
Hng dn gii
a) Chn a = 82 gam
t X v m gam D (CxHy) ta c:

2
2
CO
H O
275
n 6, 25 mol
44
94,5
n 5,25 mol
18

= =

= =


C6H14 +
19
2
O2 6CO2 + 7H2O
C6H6 +
15
2
O2 6CO2 + 3H2O
t D:
x y 2 2 2
y y
C H x O xCO H O
4 2
| |
+ + +
|
\ .

t
6 14 6 6 C H C H
n n b mol = = ta c:
86b + 78b = 82
b = 0,5 mol.
t 82 gam hn hp X thu c:
( )
2 CO
n 0,5 6 6 6 mol = + =
( )
2 H O
n 0,5 7 3 5 mol = + =
t chy m gam D thu c:

2 CO
n 6,25 6 0,25 mol = =

2 H O
n 5,25 5 0, 25 mol = =
Do
2 2 CO H O
n n = D thuc CnH2n. (p n C)
b) mD = mC + mH = 0,25(12 + 2) = 3,5 gam. (p n D)
V d 14: X l hp kim gm (Fe, C, Fe3C), trong hm lng tng cng ca Fe l 96%, hm
lng C n cht l 3,1%, hm lng Fe3C l a%. Gi tr a l
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
3
V d 4: Ho tan hon ton 23,8 gam hn hp mt mui cacbonat ca cc kim loi ho tr (I) v
mui cacbonat ca kim loi ho tr (II) trong dung dch HCl. Sau phn ng thu c 4,48
lt kh (ktc). em c cn dung dch thu c bao nhiu gam mui khan?
A. 13 gam. B. 15 gam. C. 26 gam. D. 30 gam.
Hng dn gii
M2CO3 + 2HCl 2MCl + CO2 + H2O
R2CO3 + 2HCl 2MCl2 + CO2 + H2O

2 CO
4,88
n 0,2
22,4
= = mol
Tng nHCl = 0,4 mol v
2 H O
n 0,2 mol. =
p dng nh lut bo ton khi lng ta c:
23,8 + 0,436,5 = mmui + 0,244 + 0,218
mmui = 26 gam. (p n C)
V d 5: Hn hp A gm KClO3, Ca(ClO2)2, Ca(ClO3)2, CaCl2 v KCl nng 83,68 gam. Nhit phn
hon ton A ta thu c cht rn B gm CaCl2, KCl v 17,472 lt kh ( ktc). Cho cht rn
B tc dng vi 360 ml dung dch K2CO3 0,5M (va ) thu c kt ta C v dung dch D.
Lng KCl trong dung dch D nhiu gp 22/3 ln lng KCl c trong A. % khi lng
KClO3 c trong A l
A. 47,83%. B. 56,72%. C. 54,67%. D. 58,55%.
Hng dn gii

o
o
o
2
t
3 2
t
3 2 2 2
t
2 2 2 2
2 2
(A) ( A)
h B
3
KClO KCl O (1)
2
Ca(ClO ) CaCl 3O (2)
83,68 gam A Ca(ClO ) CaCl 2O (3)
CaCl CaCl
KCl KCl




2 O
n 0,78 mol. =
p dng nh lut bo ton khi lng ta c:
mA = mB +
2 O
m
mB = 83,68 320,78 = 58,72 gam.
Cho cht rn B tc dng vi 0,18 mol K2CO3
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
4
Hn hp B
2 2 3 3
( B) ( B)
CaCl K CO CaCO 2KCl (4)
0,18 0,18 0,36 mol
KCl KCl
+
+ +

`

)
hn hp D

( B) 2 KCl B CaCl ( B)
m m m
58,72 0,18 111 38,74 gam
=
= =


( D) KCl KCl ( B) KCl ( pt 4)
m m m
38,74 0,36 74,5 65,56 gam
= +
= + =


( A) ( D) KCl KCl
3 3
m m 65,56 8,94 gam
22 22
= = =

(B) (A) KCl pt (1) KCl KCl
m = m m 38,74 8,94 29,8 gam. = =
Theo phn ng (1):

3 KClO
29,8
m 122,5 49 gam.
74,5
= =

3 KClO (A)
49 100
%m 58,55%.
83,68

= = (p n D)
V d 6: t chy hon ton 1,88 gam cht hu c A (cha C, H, O) cn 1,904 lt O2 (ktc) thu
c CO2 v hi nc theo t l th tch 4:3. Hy xc nh cng thc phn t ca A. Bit t
khi ca A so vi khng kh nh hn 7.
A. C8H12O5. B. C4H8O2. C. C8H12O3. D. C6H12O6.
Hng dn gii
1,88 gam A + 0,085 mol O2 4a mol CO2 + 3a mol H2O.
p dng nh lut bo ton khi lng ta c:

2 2 CO H O
m m 1,88 0,085 32 46 gam + = + =
Ta c: 444a + 183a = 46 a = 0,02 mol.
Trong cht A c:
nC = 4a = 0,08 mol
nH = 3a2 = 0,12 mol
nO = 4a2 + 3a 0,0852 = 0,05 mol
nC : nH : no = 0,08 : 0,12 : 0,05 = 8 : 12 : 5
Vy cng thc ca cht hu c A l C8H12O5 c MA < 203. (p n A)
V d 7: Cho 0,1 mol este to bi 2 ln axit v ru mt ln ru tc dng hon ton vi NaOH thu
c 6,4 gam ru v mt lng mi c khi lng nhiu hn lng este l 13,56% (so
vi lng este). Xc nh cng thc cu to ca este.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
85
V d 12: t chy hon ton a gam hn hp X hai hirocacbon A, B thu c
132.a
41
gam CO2 v
2
45a
gam H O
41
. Nu thm vo hn hp X mt na lng A c trong hn hp X ri t
chy hon ton th thu c
2
165a
gam CO
41
v
2
60,75a
gam H O
41
. Bit A, B khng lm
mt mu nc Br2.
a) Cng thc phn t ca A l
A. C2H2. B. C2H6. C. C6H12. D. C6H14.
b) Cng thc phn t ca B l
A. C2H2. B. C6H6. C. C4H4. D. C8H8.
c) Phn trm s mol ca A, B trong hn hp X l.
A. 60%; 40%. B. 25%; 75%.
C. 50%; 50%. D. 30%; 70%.
Hng dn gii
a) Chn a = 41 gam.
t X
2 CO
132
n 3 mol
44
= = v
2 H O
45
n 2,5 mol
18
= = .
t
1
X A
2
| |
+
|
\ .

2 CO
165
n 3,75 mol
44
= = v
2 H O
60,75
n 3,375 mol
18
= = .
t
1
A
2
thu c (3,75 3) = 0,75 mol CO2 v (3,375 2,5) = 0,875 mol H2O.
t chy A thu c
2 CO
n 1,5 mol = v
2 H O
n 1,75 mol = .
v
2 2 H O CO
n n > A thuc loi ankan, do :
( )
n 2n 2 2 2 2
3n 1
C H O nCO n 1 H O
2
+
+
+ + +

2
2
CO
H O
n n 1,5
n n 1 1,75
= =
+
n = 6 A l C6H14. (p n D)
b) t B thu c (3 1,5) = 1,5 mol CO2 v (2,5 1,75) = 0,75 mol H2O
Nh vy
C
H
n 1,5 1
n 0,75 2 1
= =

cng thc tng qut ca B l (CH)n v X khng lm mt mu


nc Brom nn B thuc aren B l C6H6. (p n B)
c) V A, B c cng s nguyn t C (6C) m lng CO2 do A, B to ra bng nhau (1,5 mol)
nA = nB.
%nA = %nB = 50%. (p n C)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
84
Hn hp kh Z gm x mol CO2 v
y
10 x
4
( | |
+
| (
\ .
mol O2 d.

Z
M 19 2 38 = =


2
2
co
o
n 1
n 1
=
Vy:
y
x 10 x
4
= 8x = 40 y.
x = 4, y = 8 tho mn p n C.
V d 11: A l hn hp gm mt s hirocacbon th kh, B l khng kh. Trn A vi B cng
nhit p sut theo t l th tch (1:15) c hn hp kh D. Cho D vo bnh kn dung
tch khng i V. Nhit v p sut trong bnh l t
o
C v p atm. Sau khi t chy A trong
bnh ch c N2, CO2 v hi nc vi
2 2 CO H O
V : V 7 : 4 = a bnh v t
o
C.
p sut trong bnh sau khi t l p1 c gi tr l
A.
1
47
p p.
48
= B. p1 = p.
C.
1
16
p p.
17
= D.
1
3
p p.
5
=
Hng dn gii
t A: CxHy +
2
y
x O
4
| |
+
|
\ .
xCO2 +
2
y
H O
2

V phn ng ch c N2, H2O, CO2 cc hirocacbon b chy ht v O2 va .
Chn
x y C H
n 1 = nB = 15 mol
2 O
y 15
n x 3
4 5
= + = =
p.
mol.

2 2 N O
n 4n 12 mol = =

y
x 3
4
x : y 2 7 : 4

+ =

x =
7
3
; y =
8
3

V nhit v th tch khng i nn p sut t l vi s mol kh, ta c:

1
p 7 3 4 3 12 47
p 1 15 48
+ +
= =
+

1
47
p p.
48
= (p n A)

Cch 3: CHN GI TR CHO THNG S
2
2
CO
O
( n ) 44 6
38
( n ) 32 6
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
5
A. CH3COO CH3.
B. CH3OCOCOOCH3.
C. CH3COOCOOCH3.
D. CH3COOCH2COOCH3.
Hng dn gii
R(COOR')2 + 2NaOH R(COONa)2 + 2R'OH
0,1 0,2 0,1 0,2 mol

R OH
6,4
M 32
0,2
'
= = Ru CH3OH.
p dng nh lut bo ton khi lng ta c:
meste + mNaOH = mmui + mru
mmui meste = 0,240 64 = 1,6 gam.
m mmui meste =
13,56
100
meste
meste =
1,6 100
11,8 gam
13,56

= Meste = 118 vC
R + (44 + 15)2 = 118 R = 0.
Vy cng thc cu to ca este l CH3OCOCOOCH3. (p n B)
V d 8: Thu phn hon ton 11,44 gam hn hp 2 este n chc l ng phn ca nhau bng dung
dch NaOH thu c 11,08 gam hn hp mui v 5,56 gam hn hp ru. Xc nh cng
thc cu to ca 2 este.
A. HCOOCH3 v C2H5COOCH3,
B. C2H5COOCH3 v CH3COOC2H5.
C. HCOOC3H7 v C2H5COOCH3.
D. C B, C u ng.
Hng dn gii
t cng thc trung bnh tng qut ca hai este n chc ng phn l RCOOR' .
RCOOR' + NaOH RCOONa + R'OH
11,44 11,08 5,56 gam
p dng nh lut bo ton khi lng ta c:
MNaOH = 11,08 + 5,56 11,44 = 5,2 gam

NaOH
5,2
n 0,13 mol
40
= =
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
6

RCOONa
11,08
M 85,23
0,13
= = R 18, 23 =

R OH
5,56
M 42,77
0,13
'
= = R 25,77 ' =

RCOOR
11,44
M 88
0,13
'
= =
CTPT ca este l C4H8O2
Vy cng thc cu to 2 este ng phn l:
HCOOC3H7 v C2H5COOCH3
hoc C2H5COOCH3 v CH3COOC2H5. (p n D)
V d 9: Chia hn hp gm hai anehit no n chc lm hai phn bng nhau:
- Phn 1: em t chy hon ton thu c 1,08 gam H2O.
- Phn 2: Tc dng vi H2 d (Ni, t
o
) th thu c hn hp A. em t chy hon ton th
th tch kh CO2 (ktc) thu c l
A. 1,434 lt. B. 1,443 lt. C. 1,344 lt. D. 0,672 lt.
Hng dn gii
Phn 1: V anehit no n chc nn
2 2 CO H O
n n = = 0,06 mol.

2 CO C
n n 0,06
(phn 2) (phn 2)
= = mol.
Theo bo ton nguyn t v bo ton khi lng ta c:

C C ( A)
n n 0,06
(phn 2)
= = mol.

2 CO (A)
n = 0,06 mol

2 CO
V = 22,40,06 = 1,344 lt. (p n C)
V d 10: Cho mt lung CO i qua ng s ng 0,04 mol hn hp A gm FeO v Fe2O3 t nng.
Sau khi kt thc th nghim thu c B gm 4 cht nng 4,784 gam. Kh i ra khi ng s
cho hp th vo dung dch Ba(OH)2 d th thu c 9,062 gam kt ta. Phn trm khi
lng Fe2O3 trong hn hp A l
A. 86,96%. B. 16,04%. C. 13,04%. D.6,01%.
Hng dn gii
0,04 mol hn hp A (FeO v Fe2O3) + CO 4,784 gam hn hp B + CO2.
CO2 + Ba(OH)2 d BaCO3 + + H2O

2 3 CO BaCO
n n 0,046 mol = =
v
2 CO( ) CO
n n 0,046 mol
p.
= =
p dng nh lut bo ton khi lng ta c:
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
83
( ) 32a 48 1 a 33 + =
2
15
a mol O
16
=

3 O
15 1
n 1 mol
16 16
= =

2 O
1 3 3
n
16 2 32
= =
b oxi ho
mol
Hiu sut phn ng l:
3
100
32
9,09%
3 15
32 16

=
+
. (p n B)
V d 9: Ho tan hon ton mt lng kim loi R ha tr n bng dung dch H2SO4 long ri c cn
dung dch sau phn ng thu c mt lng mui khan c khi lng gp 5 ln khi lng
kim loi R ban u em ho tan. Kim loi R l
A. Al. B. Ba. C. Zn. D. Mg.
Hng dn gii
Xt 1 mol kim loi ng vi R (gam) tham gia phn ng.
2R + nH2SO4 R2(SO4)n + nH2
C R (gam)
2R 96n
gam mui
2
+ | |
|
\ .


( ) 2R 96n
5R
2
+
= R = 12n tha mn vi n = 2.
Vy: R = 24 (Mg). (p n D)

Cch 2: CHN NG T L LNG CHT TRONG U BI CHO
V d 10: (Cu 48 - M 182 - khi A - TSH 2007)
Hn hp gm hirocacbon X v oxi c t l s mol tng ng l 1:10. t chy hon ton
hn hp trn thu c hn hp kh Y. Cho Y qua dung dch H2SO4 c, thu c hn hp
kh Z c t khi i vi hiro bng 19. Cng thc phn t ca X l
A. C3H8. B. C3H6. C. C4H8. D. C3H4.
Hng dn gii
t hn hp gm hirocacbon X gm CxHy (1 mol) v O2 (10 mol ).
CxHy +
y
x
4
| |
+
|
\ .
O2 xCO2 +
y
2
H2O
1 mol
y
x
4
| |
+
|
\ .
mol x mol
y
2
mol
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
82
A. 25%. B. 35%. C. 45%. D. 55%.
Hng dn gii
Xt 1 mol C2H5OH. t a mol C2H5OH b oxi ha. Vy a l hiu sut ca phn ng oxi ha
ru.
C2H5OH + CuO
o
t
CH3CHO + H2O + Cu+
Ban u: 1 mol
Oxi ha: a mol a mol a mol
Sau phn ng: (1 a) mol C2H5OH d a mol a mol

46(1 a) 44a 18a
M 40
1 a
+ +
= =
+

a = 0,25 hay hiu sut l 25%. (p n A)
V d 7: Hn hp X gm N2 v H2 c
X
M 12,4 = . Dn X i qua bnh ng bt Fe ri nung nng
bit rng hiu sut tng hp NH3 t 40% th thu c hn hp Y.
Y
M c gi tr l
A. 15,12. B. 18,23. C. 14,76. D. 13,48.
Hng dn gii
Xt 1 mol hn hp X mX = 12,4 gam gm a mol N2 v (1 a) mol H2.
28a + 2(1 a) = 12,4 a = 0,4 mol
2 H
n 0,6 mol =
N2 + 3H2
o
xt, t
p

2NH3 (vi hiu sut 40%)


Ban u: 0,4 0,6
Phn ng: 0,08 0,60,4 0,16 mol
Sau phn ng: 0,32 0,36 0,16 mol
Tng: nY = 0,32 + 0,36 + 0,16 = 0,84 mol;
Theo nh lut bo ton khi lng ta c: mX = mY.

Y
12,4
M 14,76 gam
0,84
= = . (p n C)
V d 8: Phng in qua O2 c hn hp kh O2, O3 c M 33 = gam. Hiu sut phn ng l
A. 7,09%. B. 9,09%. C. 11,09%. D.13,09%.
Hng dn gii
3O2
TL
2O3
Chn 1 mol hn hp O2, O3 ta c:

2 O
n a mol = ( )
3 O
n 1 a mol = .
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
7
mA + mCO = mB +
2 CO
m
mA = 4,784 + 0,04644 0,04628 = 5,52 gam.
t nFeO = x mol,
2 Fe O
3
n y mol = trong hn hp B ta c:

x y 0,04
72x 160y 5,52
+ =

+ =


x 0,01 mol
y 0,03 mol
=


%mFeO =
0,01 72 101
13,04%
5,52

=
%Fe2O3 = 86,96%. (p n A)

MT S BI TP VN DNG GII THEO PHNG PHP S DNG NH
LUT BO TON KHI LNG
01. Ha tan 9,14 gam hp kim Cu, Mg, Al bng mt lng va dung dch HCl thu c 7,84 lt
kh X (ktc) v 2,54 gam cht rn Y v dung dch Z. Lc b cht rn Y, c cn cn thn dung
dch Z thu c lng mui khan l
A. 31,45 gam. B. 33,99 gam. C. 19,025 gam. D. 56,3 gam.
02. Cho 15 gam hn hp 3 amin n chc, bc mt tc dng va vi dung dch HCl 1,2 M th thu
c 18,504 gam mui. Th tch dung dch HCl phi dng l
A. 0,8 lt. B. 0,08 lt. C. 0,4 lt. D. 0,04 lt.
03. Trn 8,1 gam bt Al vi 48 gam bt Fe2O3 ri cho tin hnh phn ng nhit nhm trong iu
kin khng c khng kh, kt thc th nghim lng cht rn thu c l
A. 61,5 gam. B. 56,1 gam. C. 65,1 gam. D. 51,6 gam.
04. Ha tan hon ton 10,0 gam hn hp X gm hai kim loi (ng trc H trong dy in ha)
bng dung dch HCl d thu c 2,24 lt kh H2 (ktc). C cn dung dch sau phn ng thu c
lng mui khan l
A. 1,71 gam. B. 17,1 gam. C. 13,55 gam. D. 34,2 gam.
05. Nhit phn hon ton m gam hn hp X gm CaCO3 v Na2CO3 thu c 11,6 gam cht rn v
2,24 lt kh (ktc). Hm lng % CaCO3 trong X l
A. 6,25%. B. 8,62%. C. 50,2%. D. 62,5%.
06. Cho 4,4 gam hn hp hai kim loi nhm IA hai chu k lin tip tc dng vi dung dch HCl d
thu c 4,48 lt H2 (ktc) v dung dch cha m gam mui tan. Tn hai kim loi v khi lng m
l
A. 11 gam; Li v Na. B. 18,6 gam; Li v Na.
C. 18,6 gam; Na v K. D. 12,7 gam; Na v K.
07. t chy hon ton 18 gam FeS2 v cho ton b lng SO2 vo 2 lt dung dch Ba(OH)2 0,125M.
Khi lng mui to thnh l
A. 57,40 gam. B. 56,35 gam. C. 59,17 gam. D.58,35 gam.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
8
08. Ha tan 33,75 gam mt kim loi M trong dung dch HNO3 long, d thu c 16,8 lt kh X (ktc)
gm hai kh khng mu ha nu trong khng kh c t khi hi so vi hiro bng 17,8.
a) Kim loi l
A. Cu. B. Zn. C. Fe. D. Al.
b) Nu dng dung dch HNO3 2M v ly d 25% th th tch dung dch cn ly l
A. 3,15 lt. B. 3,00 lt. C. 3,35 lt. D. 3,45 lt.
09. Ho tan hon ton 15,9 gam hn hp gm 3 kim loi Al, Mg v Cu bng dung dch HNO3 thu
c 6,72 lt kh NO v dung dch X. em c cn dung dch X thu c bao nhiu gam mui
khan?
A. 77,1 gam. B. 71,7 gam. C. 17,7 gam. D. 53,1 gam.
10. Ha tan hon ton 2,81 gam hn hp gm Fe2O3, MgO, ZnO trong 500 ml axit H2SO4 0,1M (va
). Sau phn ng, hn hp mui sunfat khan thu c khi c cn dung dch c khi lng l
A. 6,81 gam. B. 4,81 gam. C. 3,81 gam. D. 5,81 gam.
p n cc bi tp vn dng:
1. A 2. B 3. B 4. B 5. D
6. B 7. D 8. a-D, b-B 9. B 10. A














10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
81
a = 0,2

2 N
n 0, 2 mol = v
2 H
n 0,8 mol = H2 d.
N2 + 3H2
o
xt, t
p

2NH3
Ban u: 0,2 0,8
Phn ng: x 3x 2x
Sau phn ng: (0,2 x) (0,8 3x) 2x
nY = (1 2x) mol
p dng nh lut bo ton khi lng ta c mX = mY

Y
Y
Y
m
n
M
=
( )
7, 2
1 2x
8
= x = 0,05.
Hiu sut phn ng tnh theo N2 l
0,05 100
25%
0,2

= . (p n D)
V d 5: Hn hp A gm mt Anken v hiro c t khi so vi H2 bng 6,4. Cho A i qua niken
nung nng c hn hp B c t khi so vi H2 bng 8 (gi thit hiu sut phn ng xy ra
l 100%). Cng thc phn t ca anken l
A. C2H4. B. C3H6. C. C4H8. D. C5H10.
Hng dn gii
Xt 1 mol hn hp A gm (a mol CnH2n v (1a) mol H2)
Ta c: 14.n.a + 2(1 a) = 12,8 (1)
Hn hp B c M 16 14n = < (vi n > 2) trong hn hp B c H2 d
CnH2n + H2
o
Ni , t
CnH2n+2
Ban u: a mol (1a) mol
Phn ng: a a a mol
Sau phn ng hn hp B gm (1 2a) mol H2 d v a mol CnH2n+2. tng nB = 1 2a.
p dng nh lut bo ton khi lng ta c mA = mB

B
B
B
m
n
M
= ( )
12,8
1 2a
16
= a = 0,2 mol.
Thay a = 0,2 vo (1) ta c 140,2n + 2(1 0,2) = 12,8
n = 4 anken l C4H8. (p n C)
V d 6: Oxi ha C2H5OH bng CuO nung nng, thu c hn hp cht lng gm CH3CHO,
C2H5OH d v H2O c M = 40 vC. Hiu sut phn ng oxi ha l
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
80
A. 20%. B. 16%. C. 15%. D.13%.
Hng dn gii
Xt 1 mol CH3COOH:
CH3COOH + NaOH CH3COONa + H2O
60 gam 40 gam 82 gam

3 dd CH COOH
60 100
m gam
x

=

ddNaOH
40 100
m 400 gam
10

= =

60 100 82 100
m 400
x 10,25

= + =
dd mui
gam.
x = 15%. (p n C).
V d 3: (Cu 1 - M 231 - Khi A - TSC 2007)
Khi ha tan hiroxit kim loi M(OH)2 bng mt lng va dung dch H2SO4 20% thu
c dung dch mui trung ho c nng 27,21%. Kim loi M l
A. Cu. B. Zn. C. Fe. D. Mg.
Hng dn gii
Xt 1 mol M(OH)2 tham gia phn ng
M(OH)2 + H2SO4 MSO4 + 2H2O
C (M + 34) gam 98 gam (M + 96) gam

2 4 dd H SO
98 100
m 490 gam
20

= =
( )
( )
4 dd MSO
M 96 100
m M 34 490
27, 21
+
= + + =
M = 64 M l Cu. (p n A)
V d 4: Hn hp X gm N2 v c H2 c t khi hi so vi H2 bng 3,6. Sau khi tin hnh phn ng
tng hp c hn hp Y c t khi hi so vi H2 bng 4. Hiu sut phn ng tng hp l
A. 10%. B. 15%. C. 20%. D. 25%.
Hng dn gii
Xt 1 mol hn hp X, ta c:
mx =
X
M = 7,2 gam.
t
2 N
n a mol = , ta c:
28a + 2(1 a) = 7,2
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
9
Phng php 2
BO TON MOL NGUYN T
C rt nhiu phng php gii ton ha hc khc nhau nhng phng php bo ton nguyn t
v phng php bo ton s mol electron cho php chng ta gp nhiu phng trnh phn ng li lm
mt, qui gn vic tnh ton v nhm nhanh p s. Rt ph hp vi vic gii cc dng bi ton ha
hc trc nghim. Cch thc gp nhng phng trnh lm mt v cch lp phng trnh theo phng
php bo ton nguyn t s c gii thiu trong mt s v d sau y.
V d 1: kh hon ton 3,04 gam hn hp X gm FeO, Fe3O4, Fe2O3 cn 0,05 mol H2. Mt khc
ha tan hon ton 3,04 gam hn hp X trong dung dch H2SO4 c thu c th tch kh
SO2 (sn phm kh duy nht) iu kin tiu chun l
A. 448 ml. B. 224 ml. C. 336 ml. D. 112 ml.
Hng dn gii
Thc cht phn ng kh cc oxit trn l
H2 + O H2O
0,05 0,05 mol
t s mol hn hp X gm FeO, Fe3O4, Fe2O3 ln lt l x, y, z. Ta c:
nO = x + 4y + 3z = 0,05 mol (1)

Fe
3,04 0,05 16
n 0,04 mol
56

= =
x + 3y + 2z = 0,04 mol (2)
Nhn hai v ca (2) vi 3 ri tr (1) ta c:
x + y = 0,02 mol.
Mt khc:
2FeO + 4H2SO4 Fe2(SO4)3 + SO2 + 4H2O
x x/2
2Fe3O4 + 10H2SO4 3Fe2(SO4)3 + SO2 + 10H2O
y y/2
tng:
SO2
x y 0,2
n 0,01 mol
2 2
+
= = =
Vy:
2 SO
V 224 ml. = (p n B)
V d 2: Thi t t V lt hn hp kh (ktc) gm CO v H2 i qua mt ng ng 16,8 gam hn hp 3
oxit: CuO, Fe3O4, Al2O3 nung nng, phn ng hon ton. Sau phn ng thu c m gam
cht rn v mt hn hp kh v hi nng hn khi lng ca hn hp V l 0,32 gam. Tnh
V v m.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
10
A. 0,224 lt v 14,48 gam. B. 0,448 lt v 18,46 gam.
C. 0,112 lt v 12,28 gam. D. 0,448 lt v 16,48 gam.
Hng dn gii
Thc cht phn ng kh cc oxit trn l
CO + O CO2
H2 + O H2O.
Khi lng hn hp kh to thnh nng hn hn hp kh ban u chnh l khi lng ca
nguyn t Oxi trong cc oxit tham gia phn ng. Do vy:
mO = 0,32 gam.

O
0,32
n 0,02 mol
16
= =
( )
2 CO H
n n 0,02 mol + = .
p dng nh lut bo ton khi lng ta c:
moxit = mcht rn + 0,32
16,8 = m + 0,32
m = 16,48 gam.

2 hh (CO H )
V 0,02 22, 4 0,448
+
= = lt. (p n D)
V d 3: Thi rt chm 2,24 lt (ktc) mt hn hp kh gm CO v H2 qua mt ng s ng hn hp
Al2O3, CuO, Fe3O4, Fe2O3 c khi lng l 24 gam d ang c un nng. Sau khi kt
thc phn ng khi lng cht rn cn li trong ng s l
A. 22,4 gam. B. 11,2 gam. C. 20,8 gam. D. 16,8 gam.
Hng dn gii

2 hh (CO H )
2, 24
n 0,1 mol
22, 4
+
= =
Thc cht phn ng kh cc oxit l:
CO + O CO2
H2 + O H2O.
Vy:
2 O CO H
n n n 0,1 mol = + = .
mO = 1,6 gam.
Khi lng cht rn cn li trong ng s l: 24 1,6 = 22,4 gam. (p n A)
V d 4: Cho m gam mt ancol (ru) no, n chc X qua bnh ng CuO (d), nung nng. Sau khi
phn ng hon ton, khi lng cht rn trong bnh gim 0,32 gam. Hn hp hi thu c
c t khi i vi hiro l 15,5. Gi tr ca m l
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
79
Phng php 10
T CHN LNG CHT
Trong mt s cu hi v bi tp trc nghim chng ta c th gp mt s trng hp c bit
sau:
- C mt s bi ton tng nh thiu d kin gy b tc cho vic tnh ton.
- C mt s bi ton ngi ta cho di dng gi tr tng qut nh a gam, V lt, n mol hoc cho
t l th tch hoc t l s mol cc cht...
Nh vy kt qu gii bi ton khng ph thuc vo cht cho. Trong cc trng hp trn tt
nht ta t chn mt gi tr nh th no cho vic gii bi ton tr thnh n gin nht.
Cch 1: Chn mt mol nguyn t, phn t hoc mt mol hn hp cc cht phn ng.
Cch 2: Chn ng t l lng cht trong u bi cho.
Cch 3: Chn cho thng s mt gi tr ph hp chuyn phn s phc tp v s n gin
tnh ton.
Sau y l mt s v d in hnh:

Cch 1: CHN 1 MOL CHT HOC HN HP CHT PHN NG
V d 1: Ho tan mt mui cacbonat kim loi M ha tr n bng mt lng va dung dch H2SO4
9,8% ta thu c dung dch mui sunfat 14,18%. M l kim loi g?
A. Cu. B. Fe. C. Al. D. Zn.
Hng dn gii
Chn 1 mol mui M2(CO3)n.
M2(CO3)n + nH2SO4 M2(SO4)n + nCO2
|
+ nH2O
C (2M + 60n) gam 98n gam (2M + 96n) gam

2 4 dd H SO
98n 100
m 1000n gam
9,8

= =

2 3 n 2 4 2 M (CO ) dd H SO CO
m m m m = +
dd mui

= 2M + 60n + 1000.n 44.n = (2M + 1016.n) gam.

( ) +
= =
+
dd mui
2M 96 100
C% 14,18
2M 1016n

M = 28.n n = 2 ; M = 56 l ph hp vy M l Fe. (p n B)
V d 2: Cho dung dch axit axetic c nng x% tc dng va vi dung dch NaOH 10% th thu
c dung dch mui c nng 10,25%. Vy x c gi tr no sau y?
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
78
- Phn 2: Oxi ha bng Oxi thnh HCOOH vi hiu sut 40% thu c dung dch A. Cho A tc
dng vi dung dch AgNO3 /NH3 thu c m' gam Ag. T s
m
m
'
c gi tr bng
A. 0,2. B. 0,4. C. 0,6. D. 0,8.
07. A l axit cha ba nguyn t cacbon trong phn t. Cho 0,015 mol A tc dng vi dung dch cha
a mol Ba(OH)2 thu c dung dch B. Ngi ta nhn thy:
Nu a = 0,01 mol th dung dch B lm qu tm.
Nu a = 0,02 mol th dung dch B lm xanh qu tm. B c cng thc cu to:
A. CH3CH2COOH. B. CH2=CHCOOH.
C. CHCCOOH. D. HOOCCH2COOH.
08. C 2 axit hu c no: (A) l axit n chc v (B) l axit a chc. Hn hp (X) cha x mol (A) v
y mol (B). t chy hon ton (X) th thu c 11,2 lt CO2 (ktc). Cho x + y = 0,3 v MA < MB.
Vy cng thc phn t ca (A) l:
A. CH3COOH. B. C2H5COOH.
C. HCOOH. D. C3H7COOH.
09. Hn hp A gm Al v Fe2O3 c khi lng trung bnh l
A
M . Tin hnh phn ng nhit nhm,
sau mt thi gian thu c hn hp B c khi lng phn t trung bnh l
B
M . Quan h gia
A
M v
B
M l
A.
A
M =
B
M . B.
A
M >
B
M .
C.
A
M <
B
M . D.
A
M >
B
M .
10. Kh hon ton mt lng oxit st cn V lt H2. ha tan hon ton lng st sinh ra trn trong
dung dch HCl thy to ra V' lt H2. Bit V > V' (cc kh o cng iu kin). Cng thc oxit st
l
A. Fe2O3. B. FeO.
C. Fe3O4. D. Fe2O3 v Fe3O4.
p n cc bi tp vn dng:
1. B 2. C 3. C 4. B 5. A
6. D 7. D 8. C 9. A 10. D






10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
11
A. 0,92 gam. B. 0,32 gam. C. 0,64 gam. D. 0,46 gam.
Hng dn gii
CnH2n+1CH2OH + CuO
o
t
CnH2n+1CHO + Cu+ + H2O
Khi lng cht rn trong bnh gim chnh l s gam nguyn t O trong CuO phn ng. Do
nhn c:
mO = 0,32 gam
O
0,32
n 0,02 mol
16
= =
Hn hp hi gm:
n 2n 1
2
C H CHO : 0,02 mol
H O : 0,02 mol.
+


Vy hn hp hi c tng s mol l 0,04 mol.
C M= 31
mhh hi = 31 0,04 = 1,24 gam.
mancol + 0,32 = mhh hi
mancol = 1,24 0,32 = 0,92 gam. (p n A)
Ch : Vi ru bc (I) hoc ru bc (II) u tha mn u bi.
V d 5: t chy hon ton 4,04 gam mt hn hp bt kim loi gm Al, Fe, Cu trong khng kh thu
c 5,96 gam hn hp 3 oxit. Ha tan ht hn hp 3 oxit bng dung dch HCl 2M. Tnh
th tch dung dch HCl cn dng.
A. 0,5 lt. B. 0,7 lt. C. 0,12 lt. D. 1 lt.
Hng dn gii
mO = moxit mkl = 5,96 4,04 = 1,92 gam.

O
1,92
n 0,12 mol
16
= = .
Ha tan ht hn hp ba oxit bng dung dch HCl to thnh H2O nh sau:
2H
+
+ O
2
H2O
0,24 0,12 mol

HCl
0, 24
V 0,12
2
= = lt. (p n C)
V d 6: t chy hon ton 0,1 mol mt axit cacbonxylic n chc cn va V lt O2 ( ktc),
thu c 0,3 mol CO2 v 0,2 mol H2O. Gi tr ca V l
A. 8,96 lt. B. 11,2 lt. C. 6,72 lt. D. 4,48 lt.
Hng dn gii
Axit cacbonxylic n chc c 2 nguyn t Oxi nn c th t l RO2. Vy:
2 2 2 2 O ( RO ) O (CO ) O (CO ) O ( H O)
n n n n + = +
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
12
0,12 + nO (p.) = 0,32 + 0,21
nO (p.) = 0,6 mol

2 O
n 0,3 mol =

2 O
V 6,72 = lt. (p n C)
V d 7: (Cu 46 - M 231 - TSC Khi A 2007)
Cho 4,48 lt CO ( ktc) t t i qua ng s nung nng ng 8 gam mt oxit st n khi
phn ng xy ra hon ton. Kh thu c sau phn ng c t khi so vi hiro bng 20.
Cng thc ca oxit st v phn trm th tch ca kh CO2 trong hn hp kh sau phn ng
l
A. FeO; 75%. B. Fe2O3; 75%.
C. Fe2O3; 65%. D. Fe3O4; 65%.
Hng dn gii
FexOy + yCO xFe + yCO2
Kh thu c c M 40 = gm 2 kh CO2 v CO d




2 CO
CO
n 3
n 1
=
2 CO
%V 75% = .
Mt khc:
2 CO ( ) CO
75
n n 0, 2 0,15
100
p.
= = = mol nCO d = 0,05 mol.
Thc cht phn ng kh oxit st l do
CO + O(trong oxit st) CO2
nCO = nO = 0,15 mol mO = 0,1516 = 2,4 gam
mFe = 8 2,4 = 5,6 gam nFe = 0,1 mol.
Theo phng trnh phn ng ta c:

2
Fe
CO
n x 0,1 2
n y 0,15 3
= = = Fe2O3. (p n B)
V d 8: Cho hn hp A gm Al, Zn, Mg. em oxi ho hon ton 28,6 gam A bng oxi d thu c
44,6 gam hn hp oxit B. Ho tan ht B trong dung dch HCl thu c dung dch D. C
cn dung dch D c hn hp mui khan l
A. 99,6 gam. B. 49,8 gam.
C. 74,7 gam. D. 100,8 gam.
Hng dn gii
2 CO
CO
n 44 12
40
n 28 4
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
77
Phn ng: 0,03 0,08 0,02 0,02 mol
V1 tng ng vi 0,02 mol NO.
TN2: nCu = 0,06 mol ;
3 HNO
n 0,08 mol = ;
2 4 H SO
n 0,04 mol. =
Tng
H
n + = 0,16 mol ;
3 NO
n = 0,08 mol.
3Cu + 8H
+
+ 2NO3

3Cu
2+
+ 2NO
|
+ 4H2O
u bi: 0,06 0,16 0,08 Cu v H
+
phn ng ht
Phn ng: 0,06 0,16 0,04 0,04 mol
V2 tng ng vi 0,04 mol NO.
Nh vy V2 = 2V1. (p n B)
MT S BI TP VN DNG GII THEO PHNG PHP CC I
LNG DNG TNG QUT
01. Dung dch A c a mol NH4
+
, b mol Mg
2+
, c mol SO4
2
v d mol HCO3

. Biu thc no biu th


s lin quan gia a, b, c, d sau y l ng?
A. a + 2b = c + d. B. a + 2b = 2c + d.
C. a + b = 2c + d. D. a + b = c+ d.
02. Cho a mol Fe vo dung dch cha b mol dung dch AgNO3. a v b c quan h nh th no thu
c dung dch Fe(NO3)3 duy nht sau phn ng?
A. b =2a. B. b>a. C. b=3a. D. b >a.
03. Dung dch A cha cc ion Na
+
: a mol; HCO3

: b mol; CO3
2
: c mol; SO4
2
: d mol. to ra kt
ta ln nht ngi ta dng 100 ml dung dch Ba(OH)2 nng x mol/l. Lp biu thc tnh x theo
a v b.
A. x = a + b. B. x = a b. C. x =
a b
0,2
+
. D. x =
a b
0,1
+
.
04. Dung dch X cha a mol NaAlO2. Khi thm vo dung dch X b mol hoc 2b mol dung dch HCl th
lng kt ta sinh ra u nh nhau. T s
a
b
c gi tr bng
A. 1. B. 1,25. C. 1,5. D. 1,75.
05. Oxi ha mt lng Fe thnh hn hp X gm FeO, Fe3O4, Fe2O3 cn a mol Oxi. Kh hon ton
hn hp X thnh Fe cn b mol Al. T s
a
b
c gi tr bng
A. 0,75. B. 1. C. 1,25. D. 1,5.
06. C mt lng anehit HCHO c chia lm 2 phn bng nhau, mi phn cha a mol HCHO.
- Phn 1: Cho tc dng vi dung dch AgNO3 /NH3 thu c m gam Ag.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
76
A.
a.M
10d
. B.
d.M
10a
. C.
10a
M.d
. D.
a.M
1000d
.
Hng dn gii
Xt 1 lt dung dch cht X:
nX = a mol mX = a.M
mdd X =
a.M.100
C%
= 1000d
C% =
a.M
10d
. (p n A)
V d 17: Hn hp X c mt s ankan. t chy 0,05 mol hn hp X thu c a mol CO2 v b mol
H2O. Kt lun no sau y l ng?
A. a = b. B. a = b 0,02.
C. a = b 0,05. D. a = b 0,07.
Hng dn gii
t cng thc tng qut ca 1 s ankan l
x 2x 2
C H
+


x 2x 2
C H
+
+
2
3x 1
O
2
+
x CO2 + (x 1) + H2O
0,5 0,05x 0,05(x 1) + mol

0,05x a
0,05(x 1) b
=

+ =

a = b 0,05. (p n C)
V d 18: (Cu 40 - M 285 - Khi B - TSH 2007)
Thc hin hai th nghim:
1) Cho 3,84 gam Cu phn ng vi 80 ml dung dch HNO3 1M thot ra V1 lt NO.
2) Cho 3,84 gam Cu phn ng vi 80 ml dung dch cha HNO3 1M v H2SO4 0,5 M thot
ra V2 lt NO.
Bit NO l sn phm kh duy nht, cc th tch kh o cng iu kin. Quan h gia V1
v V2 l
A. V2 = V1. B. V2 = 2V1. C. V2 = 2,5V1. D. V2 = 1,5V1.
Hng dn gii
TN1:
3
Cu
HNO
3,84
n 0,06 mol
64
n 0,08 mol

= =


3
H
NO
n 0,08 mol
n 0,08 mol
+


3Cu + 8H
+
+ 2NO3

3Cu
2+
+ 2NO
|
+ 4H2O
u bi: 0,06 0,08 0,08 H
+
phn ng ht
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
13
Gi M l kim loi i din cho ba kim loi trn vi ho tr l n.
M +
n
2
O2 M2On (1)
M2On + 2nHCl 2MCln + nH2O (2)
Theo phng trnh (1) (2)
2 HCl O
n 4.n = .
p dng nh lut bo ton khi lng
2 O
m 44,6 28,6 16 = = gam

2 O
n 0,5 = mol nHCl = 40,5 = 2 mol

Cl
n 2 mol =
mmui = mhhkl +
Cl
m = 28,6 + 235,5 = 99,6 gam. (p n A)
V d 9: Cho mt lung kh CO i qua ng ng 0,01 mol FeO v 0,03 mol Fe2O3 (hn hp A) t
nng. Sau khi kt thc th nghim thu c 4,784 gam cht rn B gm 4 cht. Ho tan cht
rn B bng dung dch HCl d thy thot ra 0,6272 lt H2 ( ktc). Tnh s mol oxit st t
trong hn hp B. Bit rng trong B s mol oxit st t bng 1/3 tng s mol st (II) oxit v
st (III) oxit.
A. 0,006. B. 0,008. C. 0,01. D. 0,012.
Hng dn gii
Hn hp A
2 3
FeO : 0,01 mol
Fe O : 0,03 mol

+ CO 4,784 gam B (Fe, Fe2O3, FeO, Fe3O4) tng ng vi


s mol l: a, b, c, d (mol).
Ho tan B bng dung dch HCl d thu c
2 H
n 0,028 = mol.
Fe + 2HCl FeCl2 + H2
a = 0,028 mol. (1)
Theo u bi: ( )
3 4 2 3 Fe O FeO Fe O
1
n n n
3
= + ( )
1
d b c
3
= + (2)
Tng mB l: (56.a + 160.b + 72.c + 232.d) = 4,78 gam. (3)
S mol nguyn t Fe trong hn hp A bng s mol nguyn t Fe trong hn hp B. Ta c:
nFe (A) = 0,01 + 0,032 = 0,07 mol
nFe (B) = a + 2b + c + 3d
a + 2b + c + 3d = 0,07 (4)
T (1, 2, 3, 4) b = 0,006 mol
c = 0,012 mol
d = 0,006 mol. (p n A)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
14
V d 10: Kh hon ton 24 gam hn hp CuO v FexOy bng H2 d nhit cao thu c 17,6
gam hn hp 2 kim loi. Khi lng H2O to thnh l
A. 1,8 gam. B. 5,4 gam. C. 7,2 gam. D. 3,6 gam.
Hng dn gii
mO (trong oxit) = moxit mkloi = 24 17,6 = 6,4 gam.

( ) 2 O H O
m 6, 4 = gam ;
2 H O
6, 4
n 0,4
16
= = mol.

2 H O
m 0, 4 18 7,2 = = gam. (p n C)
V d 11: Kh ht m gam Fe3O4 bng CO thu c hn hp A gm FeO v Fe. A tan va trong
0,3 lt dung dch H2SO4 1M cho ra 4,48 lt kh (ktc). Tnh m?
A. 23,2 gam. B. 46,4 gam. C. 11,2 gam. D. 16,04 gam.
Hng dn gii
Fe3O4 (FeO, Fe) 3Fe
2+

n mol

( )
2
4 4
Fe trong FeSO SO
n n 0,3 = = mol
p dng nh lut bo ton nguyn t Fe:

( ) ( ) 4 3 4 Fe FeSO Fe Fe O
n n =
3n = 0,3 n = 0,1

3 4 Fe O
m 23,2 = gam (p n A)
V d 12: un hai ru n chc vi H2SO4 c, 140
o
C c hn hp ba ete. Ly 0,72 gam mt
trong ba ete em t chy hon ton thu c 1,76 gam CO2 v 0,72 gam H2O. Hai ru
l
A. CH3OH v C2H5OH. B. C2H5OH v C3H7OH.
C. C2H5OH v C4H9OH. D. CH3OH v C3H5OH.
Hng dn gii
t cng thc tng qut ca mt trong ba ete l CxHyO, ta c:

C
0,72
m 12 0, 48
44
= = gam ;
H
0,72
m 2 0,08
18
= = gam
mO = 0,72 0,48 0,08 = 0,16 gam.

0, 48 0,08 0,16
x : y :1 : :
12 1 16
= = 4 : 8 : 1.
Cng thc phn t ca mt trong ba ete l C4H8O.
Cng thc cu to l CH3OCH2CH=CH2.
Vy hai ancol l CH3OH v CH2=CHCH2OH. (p n D)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
75
Cc kh o cng iu kin. Quan h gia V1 v V2 l
A. V1 = V2. B. V1 > V2. C. V1 < V2. D. V1 s V2.
Hng dn gii
Cc phng trnh phn ng khi ha tan hn hp Na v Al vi H2O v vi dung dch NaOH d:
Na + H2O NaOH +
1
2
H2 (1)
2Al + 6H2O + 2NaOH Na[Al(OH)4] + 3H2 (2)
t s mol Na v Al ban u ln lt l x v y (mol).
TN1: x > y nNaOH va hoc d khi ha tan Al c hai th nghim cng to thnh
x 3x
2 2
| |
+
|
\ .
mol H2.
V1 = V2.
TN2: x < y trong TN1 (1) Al d, TN2 (2) Al tan ht
2 2 H (TN2) H (TN2)
n n . >
V2 > V1.
Nh vy (x,y > 0) th V2 > V1. (p n D)
V d 15: Mt bnh kn cha V lt NH3 v V'

lt O2 cng iu kin. Nung nng bnh c xc tc
NH3 chuyn ht thnh NO, sau NO chuyn ht thnh NO2. NO2 v lng O2 cn li
trong bnh hp th va vn ht trong nc thnh dung dch HNO3. T s
V
V
'
l
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Hng dn gii
Cc phng trnh phn ng:
4NH3 + 5O2 o
xt
t
4NO + 6H2O
V 5V/4 V
2NO + O2
2NO2
V V/2 V
4NO2 + O2 + 2H2O 4HNO3
V
5V V
V
4 2
| |
'
|
\ .

V = 4
5V V
V
4 2
| |
'
|
\ .

V
V
'
= 2. (p n B)
V d 16: Cht X c khi lng phn t l M. Mt dung dch cht X c nng a mol/l, khi lng
ring d gam/ml. Nng C% ca dung dch X l
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
74
A. a = b. B. a = 2b. C. b = 5a. D. a < b < 5a.
Hng dn gii
Phng trnh phn ng:
NaOH + HCl NaCl + H2O (1)
a mol a mol
NaAlO2 + HCl + H2O Al(OH)3+ + NaCl (2)
Al(OH)3 + 3HCl AlCl3 + 3H2O (3)
NaAlO2 + 4HCl AlCl3 + NaCl + 2H2O (4)
a mol 4a mol
iu kin khng c kt ta khi nHCl >
2 NaAlO
4n + nNaOH = 5a. Vy suy ra iu kin c kt
ta:
nNaOH < nHCl <
2 NaAlO
4n + nNaOH
a < b < 5a. (p n D)
V d 13: Dung dch cha a mol NaOH tc dng vi dung dch cha b mol H3PO4 sinh ra hn hp
Na2HPO4 + Na3PO4. T s
a
b
l
A. 1 <
a
b
< 2. B.
a
b
> 3.
C. 2 <
a
b
< 3. D.
a
b
> 1.
Hng dn gii
Cc phng trnh phn ng:
NaOH + H3PO4 NaH2PO4 + H2O (1)
2NaOH + H3PO4 Na2HPO4 + 2H2O (2)
3NaOH + H3PO4 Na3PO4 + 3H2O (3)
Ta c: nNaOH = a mol ;
3 4 H PO
n = b mol.
thu c hn hp mui Na2HPO4 + Na3PO4 th phn ng xy ra c hai phng trnh (2 v
3), do :
2 <
3 4
NaOH
H PO
n
n
< 3, tc l 2 <
a
b
< 3. (p n C)
V d 14: Hn hp X gm Na v Al.
- Th nghim 1: Nu cho m gam X tc dng vi H2O d th thu c V1 lt H2.
- Th nghim 2: nu cho m gam X tc dng vi dung dch NaOH d th thu c V2 lt
H2.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
15

MT S BI TP VN DNG GII THEO PHNG PHP BO TON MOL
NGUYN T
01. Ha tan hon ton hn hp X gm 0,4 mol FeO v 0,1mol Fe2O3 vo dung dch HNO3 long, d
thu c dung dch A v kh B khng mu, ha nu trong khng kh. Dung dch A cho tc dng
vi dung dch NaOH d thu c kt ta. Ly ton b kt ta nung trong khng kh n khi
lng khng i thu c cht rn c khi lng l
A. 23,0 gam. B. 32,0 gam. C. 16,0 gam. D. 48,0 gam.
02. Cho kh CO i qua ng s cha 16 gam Fe2O3 un nng, sau phn ng thu c hn hp rn X
gm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3. Ha tan hon ton X bng H2SO4 c, nng thu c dung dch Y.
C cn dung dch Y, lng mui khan thu c l
A. 20 gam. B. 32 gam. C. 40 gam. D. 48 gam.
03. Kh hon ton 17,6 gam hn hp X gm Fe, FeO, Fe2O3 cn 2,24 lt CO ( ktc). Khi lng
st thu c l
A. 5,6 gam. B. 6,72 gam. C. 16,0 gam. D. 11,2 gam.
04. t chy hn hp hirocacbon X thu c 2,24 lt CO2 (ktc) v 2,7 gam H2O. Th tch O2
tham gia phn ng chy (ktc) l
A. 5,6 lt. B. 2,8 lt. C. 4,48 lt. D. 3,92 lt.
05. Ho tan hon ton a gam hn hp X gm Fe v Fe2O3 trong dung dch HCl thu c 2,24 lt kh
H2 ktc v dung dch B. Cho dung dch B tc dng dung dch NaOH d, lc ly kt ta, nung
trong khng kh n khi lng khng i thu c 24 gam cht rn. Gi tr ca a l
A. 13,6 gam. B. 17,6 gam. C. 21,6 gam. D. 29,6 gam.
06. Hn hp X gm Mg v Al2O3. Cho 3 gam X tc dng vi dung dch HCl d gii phng V lt kh
(ktc). Dung dch thu c cho tc dng vi dung dch NH3 d, lc v nung kt ta c 4,12
gam bt oxit. V c gi tr l:
A. 1,12 lt. B. 1,344 lt. C. 1,568 lt. D. 2,016 lt.
07. Hn hp A gm Mg, Al, Fe, Zn. Cho 2 gam A tc dng vi dung dch HCl d gii phng 0,1
gam kh. Cho 2 gam A tc dng vi kh clo d thu c 5,763 gam hn hp mui. Phn trm
khi lng ca Fe trong A l
A. 8,4%. B. 16,8%. C. 19,2%. D. 22,4%.
08. (Cu 2 - M 231 - TSC - Khi A 2007)
t chy hon ton mt th tch kh thin nhin gm metan, etan, propan bng oxi khng kh
(trong khng kh Oxi chim 20% th tch), thu c 7,84 lt kh CO2 (ktc) v 9,9 gam H2O. Th
tch khng kh (ktc) nh nht cn dng t chy hon ton lng kh thin nhin trn l
A. 70,0 lt. B. 78,4 lt. C. 84,0 lt. D. 56,0 lt.
09. Ho tan hon ton 5 gam hn hp 2 kim loi X v Y bng dung dch HCl thu c dung dch A v
kh H2. C cn dung dch A thu c 5,71 gam mui khan. Hy tnh th tch kh H2 thu c ktc.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
16
A. 0,56 lt. B. 0,112 lt. C. 0,224 lt D. 0,448 lt
10. t chy hon ton m gam hn hp Y gm C2H6, C3H4 v C4H8 th thu c 12,98 gam CO2 v
5,76 gam H2O. Vy m c gi tr l
A. 1,48 gam. B. 8,14 gam. C. 4,18 gam. D. 16,04 gam.
p n cc bi tp vn dng:
1. D 2. C 3. C 4. D 5. C
6. C 7. B 8. A 9. C 10. C





















10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
73
Ta c: b = a + c ax = a +
a.y
2
y = 2x 2.
Cng thc tng qut ca anehit n chc X l CxH2x2O c dng Cx1H2(x1)1CHO l anehit
khng no c mt lin kt i, n chc. (p n C)
V d 9: Cng thc phn t ca mt ancol A l CnHmOx. cho A l ancol no th m phi c gi tr
A. m = 2n. B. m = 2n + 2.
C. m = 2n 1. D. m = 2n + 1.
Hng dn gii
Theo phng php ng nht h s: Cng thc tng qut ca ancol no l CnH2n+2-x(OH)x hay
CnH2n+2Ox. Vy m = 2n+2. (p n B)
V d 10: Hi t l th tch CO2 v hi nc (T) bin i trong khong no khi t chy hon ton
cc ankin.
A. 1 < T s 2. B. 1 s T < 1,5.
C. 0,5 < T s 1. D. 1 < T < 1,5.
Hng dn gii
CnH2n-2 nCO2 + (n 1)H2O
iu kin: n > 2 v n e N.
T =
2
2
CO
H O
n
n
=
n 1
.
1 n 1
1
n
=



Vi mi n > 2 T > 1; mt khc n tng T gim.
n = 2 T = 2 l gi tr ln nht.
Vy: 1 < T s 2. (p n A)
V d 11: t chy 1 mol aminoaxit NH2(CH2)nCOOH phi cn s mol O2 l
A.
2n 3
.
2
+
B.
6n 3
.
2
+
C.
6n 3
.
4
+
D.
2n 3
.
4
+

Hng dn gii
Phng trnh t chy amino axit l
H2N(CH2)nCOOH +
6n 3
4
+
O2 (n + 1)CO2 +
2n 3
2
+
H2O
(p n C)
V d 12: Mt dung dch hn hp cha a mol NaAlO2 v a mol NaOH tc dng vi mt dung dch
cha b mol HCl. iu kin thu c kt ta sau phn ng l
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
72
in phn dung dch cha a mol CuSO4 v b mol NaCl (vi in cc tr, c mng ngn
xp). dung dch sau in phn lm phenolphtalein chuyn sang mu hng th iu kin
ca a v b l (bit ion SO4
2
khng b in phn trong dung dch)
A. b > 2a. B. b = 2a. C. b < 2a. D. 2b = a.
Hng dn gii
Phng trnh in phn dung dch
CuSO4 + 2NaCl
pdd
Cu+ + Cl2
|
+ Na2SO4 (1)
a 2a mol
Dung dch sau in phn lm phenolphtalein chuyn sang mu hng sau phn ng (1) th
dung dch NaCl cn d v tip tc b in phn theo phng trnh
2NaCl + 2H2O
pdd
mng ngn
2NaOH + H2 + Cl2 (2)
Vy: b > 2a. (p n A)
Ch : Tng t cng cu hi trn chng ta c th hi:
+ dung dch sau in phn c mi trng axit th iu kin ca a v b l.
A. b > 2a. B. b = 2a. C. b < 2a. D. a = 2b.
+ dung dch sau in phn c kh nng ha tan kt ta Al(OH)3 th iu kin ca a, b l
A. b > 2a. B. b < 2a. C. b = 2a. D. b > 2a.
V d 8: t chy hon ton a mol mt anehit X (mch h) to ra b mol CO2 v c mol H2O (bit b
= a + c). Trong phn ng trng gng, mt phn t X ch cho 2 electron. X thuc dy ng
ng anehit
A. no, n chc.
B. khng no c hai ni i, n chc.
C. khng no c mt ni i, n chc.
D. no, hai chc.
Hng dn gii
Trong phn ng trng gng mt anehit X ch cho 2e X l anehit n chc bi v:

1
RCHO
+

3
4
RCOONH
+

trong : C
+1
2e C
+3
.
t cng thc phn t ca anehit n chc X l CxHyO ta c phng trnh
CxHyO +
2
y 1
x O
4 2
| |
+
|
\ .
xCO2 +
y
2
H2O
a a.x
a.y
2
mol
(b mol) (c mol)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
17
Phng php 3
BO TON MOL ELECTRON
Trc ht cn nhn mnh y khng phi l phng php cn bng phn ng oxi ha - kh,
mc d phng php thng bng electron dng cn bng phn ng oxi ha - kh cng da trn s
bo ton electron.
Nguyn tc ca phng php nh sau: khi c nhiu cht oxi ha, cht kh trong mt hn hp
phn ng (nhiu phn ng hoc phn ng qua nhiu giai on) th tng s electron ca cc cht kh
cho phi bng tng s electron m cc cht oxi ha nhn. Ta ch cn nhn nh ng trng thi u
v trng thi cui ca cc cht oxi ha hoc cht kh, thm ch khng cn quan tm n vic cn
bng cc phng trnh phn ng. Phng php ny c bit l th i vi cc bi ton cn phi bin
lun nhiu trng hp c th xy ra.
Sau y l mt s v d in hnh.
V d 1: Oxi ha hon ton 0,728 gam bt Fe ta thu c 1,016 gam hn hp hai oxit st (hn hp
A).
1. Ha tan hn hp A bng dung dch axit nitric long d. Tnh th tch kh NO duy nht bay ra
( ktc).
A. 2,24 ml. B. 22,4 ml. C. 33,6 ml. D. 44,8 ml.
2. Cng hn hp A trn trn vi 5,4 gam bt Al ri tin hnh phn ng nhit nhm (hiu sut
100%). Ha tan hn hp thu c sau phn ng bng dung dch HCl d. Tnh th tch bay ra
( ktc).
A. 6,608 lt. B. 0,6608 lt. C. 3,304 lt. D. 33,04. lt
Hng dn gii
1. Cc phn ng c th c:
2Fe + O2
o
t
2FeO (1)
2Fe + 1,5O2
o
t
Fe2O3 (2)
3Fe + 2O2
o
t
Fe3O4 (3)
Cc phn ng ha tan c th c:
3FeO + 10HNO3 3Fe(NO3)3 + NO
|
+ 5H2O (4)
Fe2O3 + 6HNO3 2Fe(NO3)3 + 3H2O (5)
3Fe3O4 + 28HNO3 9Fe(NO3)3 + NO
|
+ 14H2O (6)
Ta nhn thy tt c Fe t Fe
0
b oxi ha thnh Fe
+3
, cn N
+5
b kh thnh N
+2
, O2
0
b kh thnh
2O
2
nn phng trnh bo ton electron l:

0,728
3n 0,009 4 3 0,039
56
+ = = mol.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
18
trong , n l s mol NO thot ra. Ta d dng rt ra
n = 0,001 mol;
VNO = 0,00122,4 = 0,0224 lt = 22,4 ml. (p n B)
2. Cc phn ng c th c:
2Al + 3FeO
o
t
3Fe + Al2O3 (7)
2Al + Fe2O3
o
t
2Fe + Al2O3 (8)
8Al + 3Fe3O4
o
t
9Fe + 4Al2O3 (9)
Fe + 2HCl FeCl2 + H2
|
(10)
2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2
|
(11)
Xt cc phn ng (1, 2, 3, 7, 8, 9, 10, 11) ta thy Fe
0
cui cng thnh Fe
+2
, Al
0
thnh Al
+3
, O2
0

thnh 2O
2
v 2H
+
thnh H2 nn ta c phng trnh bo ton electron nh sau:

5,4 3
0,013 2 0,009 4 n 2
27

+ = +
Fe
0
Fe
+2
Al
0
Al
+3
O2
0
2O
2
2H
+
H2
n = 0,295 mol

2 H
V 0, 295 22, 4 6,608 = = lt. (p n A)
Nhn xt: Trong bi ton trn cc bn khng cn phi bn khon l to thnh hai oxit st (hn
hp A) gm nhng oxit no v cng khng cn phi cn bng 11 phng trnh nh trn m ch cn
quan tm ti trng thi u v trng thi cui ca cc cht oxi ha v cht kh ri p dng lut bo
ton electron tnh lc bt c cc giai on trung gian ta s tnh nhm nhanh c bi ton.
V d 2: Trn 0,81 gam bt nhm vi bt Fe2O3 v CuO ri t nng tin hnh phn ng nhit
nhm thu c hn hp A. Ho tan hon ton A trong dung dch HNO3 un nng thu c
V lt kh NO (sn phm kh duy nht) ktc. Gi tr ca V l
A. 0,224 lt. B. 0,672 lt. C. 2,24 lt. D. 6,72 lt.
Hng dn gii
Tm tt theo s :
o
2 3 t
NO
Fe O
0,81 gam Al V ?
CuO
3
ha tan hon ton
dung dch HNO
hn hp A

+ =


Thc cht trong bi ton ny ch c qu trnh cho v nhn electron ca nguyn t Al v N.
Al Al
+3
+ 3e

0,81
27
0,09 mol
v N
+5
+ 3e N
+2

10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
71
Dung dch HCl v dung dch CH3COOH c cng nng mol/l, pH ca hai dung dch
tng ng l x v y. Quan h gia x v y l (gi thit, c 100 phn t CH3COOH th c 1
phn t in li)
A. y = 100x. B. y = 2x. C. y = x 2. D. y = x + 2.
Hng dn gii
pHHCl = x [H
+
]HCl = 10
x


3 CH COOH
pH y =
3
y
CH COOH
[H ] 10
+
=
Ta c: HCl H
+
+ Cl


10
x
10
x
(M)
CH3COOH
H
+
+ CH3COO


100.10
y
10
y
(M).
Mt khc: [HCl] = [CH3COOH]
10
x
= 100.10
y
y = x + 2. (p n D)
V d 6: (Cu 53 - M 182 - Khi A - TSH 2007)
thu ly Ag tinh khit t hn hp X (gm a mol Al2O3, b mol CuO, c mol Ag2O), ngi
ta ho tan X bi dung dch cha (6a + 2b + 2c) mol HNO3 c dung dch Y, sau thm
(gi thit hiu sut cc phn ng u l 100%)
A. c mol bt Al vo Y. B. c mol bt Cu vo Y.
C. 2c mol bt Al vo Y. D. 2c mol bt Cu vo Y.
Hng dn gii
Ha tan hn hp X trong dung dch HNO3
Al2O3 + 6HNO3 2Al(NO3)3 + 3H2O
a 6a 2a mol
CuO + 2HNO3 Cu(NO3)2 + H2O
b 2b b mol
Ag2O + 2HNO3 2AgNO3 + H2O
c 2c 2c mol
Dung dch HNO3 va . Dung dch Y gm 2a mol Al(NO3)3, b mol Cu(NO3)2, 2c mol AgNO3.
thu Ag tinh khit cn cho thm kim loi Cu vo phng trnh
Cu + 2AgNO3 Cu(NO3)2 + 2Ag
c mol 2c
Vy cn c mol bt Cu vo dung dch Y. (p n B)
V d 7: (Cu 32 - M 285 - Khi B - TSH 2007)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
70
Vy
35,5 (n k) 35,5 2 k
27 (n k) 26 k
+
+
=
63,96
36,04


n
k
= 3. (p n A).
V d 3: (Cu 21 - M 182 - Khi A - TSH 2007)
Trn dung dch cha a mol AlCl3 vi dung dch cha b mol NaOH. thu c kt ta th
cn c t l
A. a : b = 1 : 4. B. a : b < 1 : 4.
C. a : b = 1 : 5. D. a : b > 1 : 4.
Hng dn gii
Trn a mol AlCl3 vi b mol NaOH thu c kt ta th

3
3 2 2
3
2 2
Al3 3OH Al(OH)
Al(OH) OH AlO 2H O
Al 4OH AlO 2H O
a 4 mol
+
+

+
+

+
+ +
+ +

kt ta tan hon ton th

3
OH
Al
n
n

+
> 4
b
a
> 4.
Vy c kt ta th
b
a
< 4
a : b > 1 : 4. (p n D)
V d 4: (Cu 37 - M 182 - Khi A - TSH 2007)
t chy hon ton a mol axit hu c Y c 2a mol CO2. Mt khc, trung ha a mol Y
cn va 2a mol NaOH. Cng thc cu to thu gn ca Y l
A. HOOCCH2CH2COOH. B. C2H5COOH.
C. CH3COOH. D. HOOCCOOH.
Hng dn gii
- t a mol axit hu c Y c 2a mol CO2 axit hu c Y c hai nguyn t C trong phn t.
- Trung ha a mol axit hu c Y cn dng 2a mol NaOH axit hu c Y c 2 nhm chc
cacboxyl (COOH).
Cng thc cu to thu gn ca Y l HOOCCOOH. (p n D)
V d 5: (Cu 39 - M 182 - Khi A - TSH 2007)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
19
0,09 mol 0,03 mol
VNO = 0,0322,4 = 0,672 lt. (p n D)
Nhn xt: Phn ng nhit nhm cha bit l hon ton hay khng hon ton do hn hp A
khng xc nh c chnh xc gm nhng cht no nn vic vit phng trnh ha hc v cn bng
phng trnh phc tp. Khi ha tan hon ton hn hp A trong axit HNO3 th Al
0
to thnh Al
+3
,
nguyn t Fe v Cu c bo ton ha tr.
C bn s thc mc lng kh NO cn c to bi kim loi Fe v Cu trong hn hp A. Thc
cht lng Al phn ng b li lng Fe v Cu to thnh.
V d 3: Cho 8,3 gam hn hp X gm Al, Fe (nAl = nFe) vo 100 ml dung dch Y gm Cu(NO3)2 v
AgNO3. Sau khi phn ng kt thc thu c cht rn A gm 3 kim loi. Ha tan hon ton
cht rn A vo dung dch HCl d thy c 1,12 lt kh thot ra (ktc) v cn li 28 gam cht
rn khng tan B. Nng CM ca Cu(NO3)2 v ca AgNO3 ln lt l
A. 2M v 1M. B. 1M v 2M.
C. 0,2M v 0,1M. D. kt qu khc.
Tm tt s :
Al Fe
8,3 gam hn hp X
(n = n )
Al
Fe

+ 100 ml dung dch Y


3
3 2
AgNO : x mol
Cu(NO ) :y mol


Cht rn A
(3 kim loi)

2
HCl d
1,12 lt H
2,8 gam cht rn khng tan B
+


Hng dn gii
Ta c: nAl = nFe =
8,3
0,1 mol.
83
=
t
3 AgNO
n x mol = v
3 2 Cu( NO )
n y mol =
X + Y Cht rn A gm 3 kim loi.
Al ht, Fe cha phn ng hoc cn d. Hn hp hai mui ht.
Qu trnh oxi ha:
Al Al
3+
+ 3e Fe Fe
2+
+ 2e
0,1 0,3 0,1 0,2
Tng s mol e nhng bng 0,5 mol.
Qu trnh kh:
Ag
+
+ 1e Ag Cu
2+
+ 2e Cu 2H
+
+ 2e H2
x x x y 2y y 0,1 0,05
Tng s e mol nhn bng (x + 2y + 0,1).
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
20
Theo nh lut bo ton electron, ta c phng trnh:
x + 2y + 0,1 = 0,5 hay x + 2y = 0,4 (1)
Mt khc, cht rn B khng tan l: Ag: x mol ; Cu: y mol.
108x + 64y = 28 (2)
Gii h (1), (2) ta c:
x = 0,2 mol ; y = 0,1 mol.

3 MAgNO
0,2
C
0,1
= = 2M;
3 2 MCu( NO )
0,1
C
0,1
= = 1M. (p n B)
V d 4: Ha tan 15 gam hn hp X gm hai kim loi Mg v Al vo dung dch Y gm HNO3 v
H2SO4 c thu c 0,1 mol mi kh SO2, NO, NO2, N2O. Phn trm khi lng ca Al v
Mg trong X ln lt l
A. 63% v 37%. B. 36% v 64%.
C. 50% v 50%. D. 46% v 54%.
Hng dn gii
t nMg = x mol ; nAl = y mol. Ta c:
24x + 27y = 15. (1)
Qu trnh oxi ha:
Mg Mg
2+
+ 2e Al Al
3+
+ 3e
x 2x y 3y
Tng s mol e nhng bng (2x + 3y).
Qu trnh kh:
N
+5
+ 3e N
+2
2N
+5
+ 24e 2N
+1

0,3 0,1 0,8 0,2
N
+5
+ 1e N
+4
S
+6
+ 2e S
+4

0,1 0,1 0,2 0,1
Tng s mol e nhn bng 1,4 mol.
Theo nh lut bo ton electron:
2x + 3y = 1,4 (2)
Gii h (1), (2) ta c: x = 0,4 mol ; y = 0,2 mol.

27 0,2
%Al 100% 36%.
15

= =
%Mg = 100% 36% = 64%. (p n B)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
69
Phng php 9
CC I LNG DNG KHI QUT
Trong cc kim tra v thi tuyn sinh theo phng php trc nghim chng ta thy rng s
lng cu hi v bi tp kh nhiu v a dng bao trm ton b chng trnh ha hc ph thng. Rt
nhiu cc phng php, cc dng bi c bn c bit n. Sau y l mt s v d v dng bi
tm mi lin h khi qut gia cc i lng thng xut hin trong trong cc thi tuyn sinh i
hc.
V d 1: (Cu 11 - M 182 - Khi A - TSH 2007)
Cho t t dung dch cha a mol HCl vo dung dch cha b mol Na2CO3 ng thi khuy
u, thu c V lt kh ( ktc) v dung dch X. Khi cho d nc vi trong vo dung dch
X thy c xut hin kt ta. Biu thc lin h gia V vi a, b l
A. V = 22,4(a b). B. V = 11,2(a b).
C. V = 11,2(a + b). D. V = 22,4(a + b).
Hng dn gii
Cho t t dung dch HCl vo dung dch Na2CO3 ta c phng trnh:
HCl + Na2CO3 NaHCO3 + NaCl (1)
b b b mol
HCl + NaHCO3 NaCl + CO2
|
+ H2O (2)
(a b) (a b) mol
Dung dch X cha NaHCO3 d do HCl tham gia phn ng ht,
NaHCO3 + Ca(OH)2 d CaCO3+ + NaOH + H2O
Vy: V = 22,4(a b). (p n A)
V d 2: (Cu 13 - M 182 - Khi A - TSH 2007)
Clo ho PVC thu c mt polime cha 63,96% clo v khi lng, trung bnh 1 phn t
clo phn ng vi k mt xch trong mch PVC. Gi tr ca k l
A. 3. B. 6. C. 4. D. 5.
Hng dn gii
Mt phn t Clo phn ng vi k mt xch trong mch PVC theo phng trnh:
2
n
CH CH
|
Cl
| |
|
|
\ .
+ kCl2 o
xt
t

2
k n k
CH CH CH CH
| | |
Cl Cl Cl

| | | |
| |
| |
\ . \ .

Do: %mCl = 63,96%
%mC,H cn li = 36,04%.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
68
01. Ha tan hon ton m gam Na2O nguyn cht vo 40 gam dung dch NaOH 12% thu c dung
dch NaOH 51%. Gi tr ca m (gam) l
A. 11,3. B. 20,0. C. 31,8. D. 40,0.
02. Th tch nc nguyn cht cn thm vo 1 lt dung dch H2SO4 98% (d = 1,84 g/ml) c
dung dch mi c nng 10% l
A. 14,192 ml. B. 15,192 ml. C. 16,192 ml. D. 17,192 ml.
03. Nguyn t khi trung bnh ca ng 63,54. ng c hai ng v bn:
63
29
Cu v
65
29
Cu Thnh phn
% s nguyn t ca
65
29
Cu l
A. 73,0%. B. 34,2%. C.32,3%. D. 27,0%.
04. Cn ly V1 lt CO2 v V2 lt CO c c 24 lt hn hp CO2 v CO c t khi hi i vi
metan bng 2. Gi tr ca V1 (lt) l
A. 2. B. 4. C. 6. D. 8.
05. Thm 150 ml dung dch KOH 2M vo 120 ml dung dch H3PO4 1M. Khi lng cc mui thu
c trong dung dch l
A. 10,44 gam KH2PO4 ; 8,5 gam K3PO4.
B. 10,44 gam K2HPO4 ; 12,72 gam K3PO4.
C. 10,44 gam K2HPO4 ; 13,5 gam KH2PO4.
D. 13,5 gam KH2PO4 ; 14,2 gam K3PO4.
06. Ha tan 2,84 gam hn hp 2 mui CaCO3 v MgCO3 bng dung dch HCl (d) thu c 0,672 lt
kh iu kin tiu chun. Thnh phn % s mol ca MgCO3 trong hn hp l
A. 33,33%. B. 45,55%. C. 54,45%. D. 66,67%.
07. Lng SO3 cn thm vo dung dch H2SO4 10% c 100 gam dung dch H2SO4 20% l
A. 2,5 gam. B. 8,88 gam. C. 6,66 gam. D. 24,5 gam.
08. Dung dch ru etylic 13,8
o
c d (g/ml) =?. Bit
2 5 C H OH(ng.cht)
d = 0,8 g/ml ;
2 H O
d 1 g ml = .
A. 0,805. B. 0,8 55. C. 0,972. D. 0,915.
09. Ha tan m gam Al bng dung dch HNO3 long thu c hn hp kh NO v N2O c t khi so
vi H2 bng 16,75. T l th tch kh trong hn hp l
A. 2 : 3. B. 1 : 2. C. 1 : 3. D. 3 : 1.
10. T 1 tn qung hematit A iu ch c 420 kg Fe. T 1 tn qung manhetit B iu ch c
504 kg Fe. Hi phi trn hai qung trn vi t l khi lng (mA : mB) l bao nhiu c 1 tn
qung hn hp m t 1 tn qung hn hp ny iu ch c 480 kg Fe.
A. 1 : 3. B. 2 : 5. C. 2 : 3. D. 1 : 1.
p n cc s bi tp vn dng:
1. B 2. C 3. D 4. C 5. B
6. A 7. B 8. C 9. D 10. B
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
21
V d 5: Trn 60 gam bt Fe vi 30 gam bt lu hunh ri un nng (khng c khng kh) thu c
cht rn A. Ho tan A bng dung dch axit HCl d c dung dch B v kh C. t chy C
cn V lt O2 (ktc). Bit cc phn ng xy ra hon ton. V c gi tr l
A. 11,2 lt. B. 21 lt. C. 33 lt. D. 49 lt.
Hng dn gii
V
Fe S
30
n n
32
> = nn Fe d v S ht.
Kh C l hn hp H2S v H2. t C thu c SO2 v H2O. Kt qu cui cng ca qu trnh phn
ng l Fe v S nhng e, cn O2 thu e.
Nhng e: Fe Fe
2+
+ 2e

60
mol
56

60
2
56
mol
S S
+4
+ 4e

30
mol
32

30
4
32
mol
Thu e: Gi s mol O2 l x mol.
O2 + 4e 2O
-2

x mol 4x
Ta c:
60 30
4x 2 4
56 32
= + gii ra x = 1,4732 mol.

2 O
V 22,4 1,4732 33 = = lt. (p n C)
V d 6: Hn hp A gm 2 kim loi R1, R2 c ho tr x, y khng i (R1, R2 khng tc dng vi
nc v ng trc Cu trong dy hot ng ha hc ca kim loi). Cho hn hp A phn
ng hon ton vi dung dch HNO3 d thu c 1,12 lt kh NO duy nht ktc.
Nu cho lng hn hp A trn phn ng hon ton vi dung dch HNO3 th thu c bao
nhiu lt N2. Cc th tch kh o ktc.
A. 0,224 lt. B. 0,336 lt. C. 0,448 lt. D. 0,672 lt.
Hng dn gii
Trong bi ton ny c 2 th nghim:
TN1: R1 v R2 nhng e cho Cu
2+
chuyn thnh Cu sau Cu li nhng e cho
5
N
+
thnh
2
N
+
(NO). S mol e do R1 v R2 nhng ra l

5
N
+
+ 3e
2
N
+

0,15 05 , 0
4 , 22
12 , 1
=
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
22
TN2: R1 v R2 trc tip nhng e cho
5
N
+
to ra N2. Gi x l s mol N2, th s mol e thu vo
l
2
5
N
+
+ 10e
0
2
N
10x x mol
Ta c: 10x = 0,15 x = 0,015

2 N
V = 22,4.0,015 = 0,336 lt. (p n B)
V d 7: Cho 1,35 gam hn hp gm Cu, Mg, Al tc dng ht vi dung dch HNO3 thu c hn
hp kh gm 0,01 mol NO v 0,04 mol NO2. Tnh khi lng mui to ra trong dung dch.
A. 10,08 gam. B. 6,59 gam. C. 5,69 gam. D. 5,96 gam.
Hng dn gii
Cch 1: t x, y, z ln lt l s mol Cu, Mg, Al.
Nhng e: Cu =
2
Cu
+
+ 2e Mg =
2
Mg
+
+ 2e Al =
3
Al
+
+ 3e
x x 2x y y 2y z z 3z
Thu e:
5
N
+
+ 3e =
2
N
+
(NO)
5
N
+
+ 1e =
4
N
+
(NO2)
0,03 0,01 0,04 0,04
Ta c: 2x + 2y + 3z = 0,03 + 0,04 = 0,07
v 0,07 cng chnh l s mol NO3


Khi lng mui nitrat l:
1,35 + 620,07 = 5,69 gam. (p n C)
Cch 2:
Nhn nh mi: Khi cho kim loi hoc hn hp kim loi tc dng vi dung dch axit HNO3 to
hn hp 2 kh NO v NO2 th

3 2 HNO NO NO
n 2n 4n = +

3 HNO
n 2 0,04 4 0,01 0,12 = + = mol

2 H O
n 0,06 = mol
p dng nh lut bo ton khi lng:

3 2 2 KL HNO mui NO NO H O
m m m m m m + = + + +
1,35 + 0,1263 = mmui + 0,0130 + 0,0446 + 0,0618
mmui = 5,69 gam.
V d 8: (Cu 19 - M 182 - Khi A - TSH - 2007)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
67
C. 60 gam v 220 gam. D. 40 gam v 240 gam.
Hng dn gii
4 2
160
250
CuSO .5H O

Ta coi CuSO4.5H2O nh l dung dch CuSO4 c:


C% =
160 100
250

=64%.
Gi m1 l khi lng ca CuSO4.5H2O v m2 l khi lng ca dung dch CuSO4 8%.
Theo s ng cho:




1
2
m 8 1
m 48 6
= = .
Mt khc m1 + m2 = 280 gam.
Vy khi lng CuSO4.5H2O l:
m1 =
280
1
1 6

+
= 40 gam
v khi lng dung dch CuSO4 8% l:
m2 = 280 40 = 240 gam. (p n D)
V d 10: Cn bao nhiu lt axit H2SO4 (D = 1,84) v bao nhiu lt nc ct pha thnh 9 lt dung
dch H2SO4 c D = 1,28 gam/ml?
A. 2 lt v 7 lt. B. 3 lt v 6 lt.
C. 4 lt v 5 lt. D. 6 lt v 3 lt.
Hng dn gii
Ta c s ng cho:




2
2 4
H O
H SO
V 0,56 2
V 0, 28 1
= = .
Cn phi ly
1
9 3
1 2
=
+
lt H2SO4 (d = 1,84 g/ml) v 6 lt H2O. (p n B)
MT S BI TP VN DNG GII THEO PHNG PHP S NG
CHO
1
2
(m ) 64 8 16 8
16
(m ) 8 64 16 48
=
=
2
2 4
H O: 1 |1,84 1,28| 0,56
1,28
HSO : 1,84 |1,28 1| 0,28
=
=
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
66
Hng dn gii
C:
3 4
NaOH
H PO
n 0,25 2 5
1 2
n 0, 2 1,5 3

< = = <


to ra hn hp 2 mui: NaH2PO4, Na2HPO4.
S ng cho:







2 4
2 4
Na HPO
NaH PO
n 2
n 1
=
2 4 2 4 Na HPO NaH PO
n 2n =
M:
2 4 2 4 3 4 Na HPO NaH PO H PO
n n n 0,3 + = = mol

2 4
2 4
Na HPO
NaH PO
n 0,2 mol
n 0,1 mol
=



2 4
2 4
Na HPO
NaH PO
m 0,2 142 28,4 gam
n 0,1 120 12 gam
= =

= =

(p n C)
V d 8: Ha tan 3,164 gam hn hp 2 mui CaCO3 v BaCO3 bng dung dch HCl d, thu c
448 ml kh CO2 (ktc). Thnh phn % s mol ca BaCO3 trong hn hp l
A. 50%. B. 55%. C. 60%. D. 65%.
Hng dn gii

2 CO
0,488
n
22, 4
= = 0,02 mol
3,164
M
0,02
= = 158,2.
p dng s ng cho:




3 BaCO
58,2
%n
58,2 38,8
=
+
100% = 60%. (p n C)
V d 9: Cn ly bao nhiu gam tinh th CuSO4.5H2O v bao nhiu gam dung dch CuSO4 8%
pha thnh 280 gam dung dch CuSO4 16%?
A. 180 gam v 100 gam. B. 330 gam v 250 gam.
2 4 1
2 4 2
5 2
Na HPO n 2 1
3 3
5
n
3
5 1
NaH PO n 1 2
3 3
= =
=
= =
3 1
3 2
BaCO (M 197) 100 158,2 58,2
M 158,2
CaCO (M 100) 197 158,2 38,8
= =
=
= =
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
23
Ha tan hon ton 12 gam hn hp Fe, Cu (t l mol 1:1) bng axit HNO3, thu c V lt (
ktc) hn hp kh X (gm NO v NO2) v dung dch Y (ch cha hai mui v axit d). T
khi ca X i vi H2 bng 19. Gi tr ca V l
A. 2,24 lt. B. 4,48 lt. C. 5,60 lt. D. 3,36 lt.
Hng dn gii
t nFe = nCu = a mol 56a + 64a = 12 a = 0,1 mol.
Cho e: Fe Fe
3+
+ 3e Cu Cu
2+
+ 2e
0,1 0,3 0,1 0,2
Nhn e: N
+5
+ 3e N
+2
N
+5
+ 1e N
+4

3x x y y
Tng ne cho bng tng ne nhn.
3x + y = 0,5
Mt khc: 30x + 46y = 192(x + y).
x = 0,125 ; y = 0,125.
Vhh kh (ktc) = 0,125222,4 = 5,6 lt. (p n C)
V d 9: Nung m gam bt st trong oxi, thu c 3 gam hn hp cht rn X. Ha tan ht hn hp X
trong dung dch HNO3 (d), thot ra 0,56 lt ( ktc) NO (l sn phm kh duy nht). Gi
tr ca m l
A. 2,52 gam. B. 2,22 gam. C. 2,62 gam. D. 2,32 gam.
Hng dn gii
m gam Fe + O2 3 gam hn hp cht rn X
3 HNO d
0,56 lt NO.
Thc cht cc qu trnh oxi ha - kh trn l:
Cho e: Fe Fe
3+
+ 3e

m
56

3m
56
mol e
Nhn e: O2 + 4e 2O
2
N
+5
+ 3e N
+2


3 m
32


4(3 m)
32

mol e 0,075 mol 0,025 mol



3m
56
=
4(3 m)
32

+ 0,075
m = 2,52 gam. (p n A)
V d 10: Hn hp X gm hai kim loi A v B ng trc H trong dy in ha v c ha tr khng
i trong cc hp cht. Chia m gam X thnh hai phn bng nhau:
- Phn 1: Ha tan hon ton trong dung dch cha axit HCl v H2SO4 long to ra 3,36 lt
kh H2.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
24
- Phn 2: Tc dng hon ton vi dung dch HNO3 thu c V lt kh NO (sn phm kh
duy nht).
Bit cc th tch kh o iu kin tiu chun. Gi tr ca V l
A. 2,24 lt. B. 3,36 lt. C. 4,48 lt. D. 6,72 lt.
Hng dn gii
t hai kim loi A, B l M.
- Phn 1: M + nH
+
M
n+
+
2
n
H
2
(1)
- Phn 2: 3M + 4nH
+
+ nNO3

3M
n+
+ nNO + 2nH2O (2)
Theo (1): S mol e ca M cho bng s mol e ca 2H
+
nhn;
Theo (2): S mol e ca M cho bng s mol e ca N
+5
nhn.
Vy s mol e nhn ca 2H
+
bng s mol e nhn ca N
+5
.
2H
+
+ 2e H2 v N
+5
+ 3e N
+2

0,3 0,15 mol 0,3 0,1 mol
VNO = 0,122,4 = 2,24 lt. (p n A)
V d 11: Cho m gam bt Fe vo dung dch HNO3 ly d, ta c hn hp gm hai kh NO2 v NO
c VX = 8,96 lt (ktc) v t khi i vi O2 bng 1,3125. Xc nh %NO v %NO2 theo
th tch trong hn hp X v khi lng m ca Fe dng?
A. 25% v 75%; 1,12 gam. B. 25% v 75%; 11,2 gam.
C. 35% v 65%; 11,2 gam. D. 45% v 55%; 1,12 gam.
Hng dn gii
Ta c: nX = 0,4 mol; MX = 42.
S ng cho:




2
2
NO NO
NO NO
n : n 12: 4 3
n n 0,4 mol
= =

+ =



2
NO
NO
n 0,1 mol
n 0,3 mol
=


2
NO
NO
%V 25%
%V 75%
=


v Fe 3e Fe
3+
N
+5
+ 3e N
+2
N
+5
+ 1e N
+4
3x x 0,3 0,1 0,3 0,3
Theo nh lut bo ton electron:
3x = 0,6 mol x = 0,2 mol
2
NO : 46 42 30 12
42
NO : 30 46 42 4
=
=
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
65

81
35
79
35
% Br 0,319
% Br 1,681
=

81
35
0,319
% Br
1,681 0,319
=
+
100% = 15,95%. (p n D)
V d 5: Mt hn hp gm O2, O3 iu kin tiu chun c t khi hi vi hiro l 18. Thnh phn
% v th tch ca O3 trong hn hp l
A. 15%. B. 25%. C. 35%. D. 45%.
Hng dn gii
p dng s ng cho:




3
2
O
O
V 4 1
V 12 3
= =

3 O
1
%V
3 1
=
+
100% = 25%. (p n B)
V d 6: Cn trn hai th tch metan vi mt th tch ng ng X ca metan thu c hn hp
kh c t khi hi so vi hiro bng 15. X l
A. C3H8. B. C4H10. C. C5H12. D. C6H14.
Hng dn gii
p dng s ng cho:




4
2
CH 2
M
V M 30 2
V 14 1

= = M2 30 = 28
M2 = 58 14n + 2 = 58 n = 4.
Vy: X l C4H10. (p n B)
V d 7: Thm 250 ml dung dch NaOH 2M vo 200 ml dung dch H3PO4 1,5M. Mui to thnh v
khi lng tng ng l
A. 14,2 gam Na2HPO4 ; 32,8 gam Na3PO4.
B. 28,4 gam Na2HPO4 ; 16,4 gam Na3PO4.
C. 12 gam NaH2PO4 ; 28,4 gam Na2HPO4.
D. 24 gam NaH2PO4 ; 14,2 gam Na2HPO4.
3
2
O
O
V M 48 32 36
M 18 2 36
V M 32 48 36
=
= =
=
4
2
CH 2
M 2
V M 16 M 30
M 15 2 30
V M M 16 30
=
= =
=
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
64

1
2
45 25 m 20 2
m 15 25 10 1

= = =

. (p n C)
V d 2: pha c 500 ml dung dch nc mui sinh l (C = 0,9%) cn ly V ml dung dch NaCl
3% pha vi nc ct. Gi tr ca V l
A. 150 ml. B. 214,3 ml. C. 285,7 ml. D. 350 ml.
Hng dn gii
Ta c s :


V1 =
0,9
500
2,1 0,9

+
= 150 ml. (p n A)
V d 3: Ha tan 200 gam SO3 vo m2 gam dung dch H2SO4 49% ta c dung dch H2SO4 78,4%.
Gi tr ca m2 l
A. 133,3 gam. B. 146,9 gam. C. 272,2 gam. D. 300 gam.
Hng dn gii
Phng trnh phn ng:
SO3 + H2O H2SO4
100 gam SO3
98 100
80

= 122,5 gam H2SO4.


Nng dung dch H2SO4 tng ng 122,5%.
Gi m1, m2 ln lt l khi lng ca SO3 v dung dch H2SO4 49% cn ly. Theo (1) ta c:

1
2
49 78,4 m 29, 4
m 122,5 78,4 44,1

= =



2
44,1
m 200
29, 4
= = 300 gam. (p n D)
V d 4: Nguyn t khi trung bnh ca brom l 79,319. Brom c hai ng v bn:
79
35
Br v
81
35
Br .
Thnh phn % s nguyn t ca
81
35
Br l
A. 84,05. B. 81,02. C. 18,98. D. 15,95.
Hng dn gii
Ta c s ng cho:



V
1
(NaCl)
V
2
(H
2
O)
0,9
3
0
| 0,9 - 0 |
| 3 - 0,9 |
81
35
79
35
Br (M 81) 79, 319 79 0, 319
A 79, 319
Br (M 79) 81 79, 319 1, 681
= =
=
= =
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
25
mFe = 0,256 = 11,2 gam. (p p B).
V d 12: Cho 3 kim loi Al, Fe, Cu vo 2 lt dung dch HNO3 phn ng va thu c 1,792 lt
kh X (ktc) gm N2 v NO2 c t khi hi so vi He bng 9,25. Nng mol/lt HNO3
trong dung dch u l
A. 0,28M. B. 1,4M. C. 1,7M. D. 1,2M.
Hng dn gii
Ta c:
( )
2 2 N NO
X
M M
M 9, 25 4 37
2
+
= = =
l trung bnh cng khi lng phn t ca hai kh N2 v NO2 nn:

2 2
X
N NO
n
n n 0,04 mol
2
= = =
v NO3

+ 10e N2 NO3

+ 1e NO2
0,08 0,4 0,04 mol 0,04 0,04 0,04 mol
M M
n+
+ n.e
0,04 mol

3 HNO (b kh)
n 0,12 mol. =
Nhn nh mi: Kim loi nhng bao nhiu electron th cng nhn by nhiu gc NO3

to
mui.

3 HNO ( ) ( ) ( )
n n.e n.e 0,04 0, 4 0,44 mol.
to mui nhng nhn
= = = + =
Do :
3 HNO ( )
n 0,44 0,12 0,56 mol
phn ng
= + =
| |
3
0,56
HNO 0, 28M.
2
= = (p n A)
V d 13: Khi cho 9,6 gam Mg tc dng ht vi dung dch H2SO4 m c, thy c 49 gam H2SO4
tham gia phn ng, to mui MgSO4, H2O v sn phm kh X. X l
A. SO2 B. S C. H2S D. SO2, H2S
Hng dn gii
Dung dch H2SO4 m c va l cht oxi ha va l mi trng.
Gi a l s oxi ha ca S trong X.
Mg Mg
2+
+ 2e S
+6
+ (6-a)e S
a
0,4 mol 0,8 mol 0,1 mol 0,1(6-a) mol
Tng s mol H2SO4 dng l :
49
0,5
98
= (mol)
S mol H2SO4 dng to mui bng s mol Mg = 9,6 : 24 = 0,4 mol.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
26
S mol H2SO4 dng oxi ha Mg l:
0,5 0,4 = 0,1 mol.
Ta c: 0,1(6 a) = 0,8 x = 2. Vy X l H2S. (p n C)
V d 14: a gam bt st ngoi khng kh, sau mt thi gian s chuyn thnh hn hp A c khi
lng l 75,2 gam gm Fe, FeO, Fe2O3 v Fe3O4. Cho hn hp A phn ng ht vi dung
dch H2SO4 m c, nng thu c 6,72 lt kh SO2 (ktc). Khi lng a gam l:
A. 56 gam. B. 11,2 gam. C. 22,4 gam. D. 25,3 gam.
Hng dn gii
S mol Fe ban u trong a gam:
Fe
a
n
56
= mol.
S mol O2 tham gia phn ng:
2 O
75, 2 a
n
32

= mol.
Qu trnh oxi ha:
3
Fe Fe 3e
a 3a
mol mol
56 56
+
+ (1)
S mol e nhng:
e
3a
n mol
56
=
Qu trnh kh: O2 + 4e 2O
2
(2)
SO4
2
+ 4H
+
+ 2e SO2 + 2H2O (3)
T (2), (3)
cho 2 2 e O SO
n 4n 2n = +

75, 2 a 3a
4 2 0,3
32 56

= + =
a = 56 gam. (p n A)
V d 15: Cho 1,35 gam hn hp A gm Cu, Mg, Al tc dng vi HNO3 d c 1,12 lt NO v
NO2 (ktc) c khi lng mol trung bnh l 42,8. Tng khi lng mui nitrat sinh ra l:
A. 9,65 gam B. 7,28 gam C. 4,24 gam D. 5,69 gam
Hng dn gii
Da vo s ng cho tnh c s mol NO v NO2 ln lt l 0,01 v 0,04 mol. Ta c cc
bn phn ng:
NO3

+ 4H
+
+ 3e NO + 2H2O
NO3

+ 2H
+
+ 1e NO2 + H2O
Nh vy, tng electron nhn l 0,07 mol.
Gi x, y, z ln lt l s mol Cu, Mg, Al c trong 1,35 gam hn hp kim loi. Ta c cc bn
phn ng:
Cu Cu
2+
+ 2e Mg Mg
2+
+ 2e Al Al
3+
+ 3e
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
63
Phng php 8
S NG CHO
Bi ton trn ln cc cht vi nhau l mt dng bi tp hay gp trong chng trnh ha hc ph
thng cng nh trong cc thi kim tra v thi tuyn sinh i hc, cao ng. Ta c th gii bi
tp dng ny theo nhiu cch khc nhau, song vic gii loi dng bi tp ny theo phng php s
ng cho theo tc gi l tt nht.
Nguyn tc: Trn ln hai dung dch:
Dung dch 1: c khi lng m1, th tch V1, nng C1 (nng phn trm hoc nng mol),
khi lng ring d1.
Dung dch 2: c khi lng m2, th tch V2, nng C2 (C2 > C1 ), khi lng ring d2.
Dung dch thu c: c khi lng m = m1 + m2, th tch V = V1 + V2, nng C (C1 < C < C2)
v khi lng ring d.
S ng cho v cng thc tng ng vi mi trng hp l:
a. i vi nng % v khi lng:

2 1
2 1
C C m
m C C

(1)
b. i vi nng mol/lt:

2 1
2 1
C C V
V C C

(2)
c. i vi khi lng ring:

2 1
2 1
C C V
V C C

(3)
Khi s dng s ng cho cn ch :
- Cht rn coi nh dung dch c C = 100%
- Dung mi coi nh dung dch c C = 0%
- Khi lng ring ca H2O l d = 1g/ml.
Sau y l mt s v d s dng phng php s ng cho trong tnh ton cc bi tp.
V d 1: thu c dung dch HCl 25% cn ly m1 gam dung dch HCl 45% pha vi m2 gam dung
dch HCl 15%. T l m1/m2 l
A. 1:2. B. 1:3. C. 2:1. D. 3:1.
Hng dn gii
p dng cng thc (1):
C
1
C
2
C
| C
2
- C |
| C
1
- C |
C
| C
2
- C |
| C
1
- C |
` C
M1
C
M2
d
1
d
2
| d
2
- d |
| d
1
- d |
d
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
62
V d 7: Nung 8,96 gam Fe trong khng kh c hn hp A gm FeO, Fe3O4, Fe2O3. A ha tan va
vn trong dung dch cha 0,5 mol HNO3, bay ra kh NO l sn phm kh duy nht. S mol
NO bay ra l.
A. 0,01. B. 0,04. C. 0,03. D. 0,02.
Hng dn gii

Fe
8, 96
n 0,16
56
= = mol
Quy hn hp A gm (FeO, Fe3O4, Fe2O3) thnh hn hp (FeO, Fe2O3) ta c phng trnh:
2Fe + O2 2FeO
x x
4Fe + 3O2 2Fe2O3
y y/2
3FeO + 10HNO3 3Fe(NO3)3 + NO + 2H2O
x 10x/3 x/3
Fe2O3 + 6HNO3 2Fe(NO3)3 + 3H2O
y/2 3y
H phng trnh:

x y 0,16
10x
3y 0,5
3
+ =

+ =


x 0,06 mol
y 0,1 mol
=



NO
0,06
n 0,02
3
= = mol. (p n D)













10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
27
2x + 2y + 3z = 0,07.
Khi lng mui nitrat sinh ra l:
m =
3 2 Cu( NO )
m +
3 2 Mg( NO )
m +
3 3 Al( NO )
m
= 1,35 + 62(2x + 2y + 3z)
= 1,35 + 62 0,07 = 5,69 gam.

MT S BI TP VN DNG GIAI THEO PHNG PHP BO TOM MOL
ELECTRON
01. Ho tan hon ton m gam Al vo dung dch HNO3 rt long th thu c hn hp gm 0,015 mol
kh N2O v 0,01mol kh NO (phn ng khng to NH4NO3). Gi tr ca m l
A. 13,5 gam. B. 1,35 gam. C. 0,81 gam. D. 8,1 gam.
02. Cho mt lung CO i qua ng s ng 0,04 mol hn hp A gm FeO v Fe2O3 t nng. Sau
khi kt thc th nghim thu c cht rn B gm 4 cht nng 4,784 gam. Kh i ra khi ng s
hp th vo dung dch Ca(OH)2 d, th thu c 4,6 gam kt ta. Phn trm khi lng FeO
trong hn hp A l
A. 68,03%. B. 13,03%. C. 31,03%. D. 68,97%.
03. Mt hn hp gm hai bt kim loi Mg v Al c chia thnh hai phn bng nhau:
- Phn 1: cho tc dng vi HCl d thu c 3,36 lt H2.
- Phn 2: ho tan ht trong HNO3 long d thu c V lt mt kh khng mu, ho nu trong
khng kh (cc th tch kh u o ktc). Gi tr ca V l
A. 2,24 lt. B. 3,36 lt. C. 4,48 lt. D. 5,6 lt.
04. Dung dch X gm AgNO3 v Cu(NO3)2 c cng nng . Ly mt lng hn hp gm 0,03 mol
Al; 0,05 mol Fe cho vo 100 ml dung dch X cho ti kh phn ng kt thc thu c cht rn Y
cha 3 kim loi.Cho Y vo HCl d gii phng 0,07 gam kh. Nng ca hai mui l
A. 0,3M. B. 0,4M. C. 0,42M. D. 0,45M.
05. Cho 1,35 gam hn hp Cu, Mg, Al tc dng vi HNO3 d c 896 ml hn hp gm NO v NO2 c
M 42 = . Tnh tng khi lng mui nitrat sinh ra (kh ktc).
A. 9,41 gam. B. 10,08 gam. C. 5,07 gam. D. 8,15 gam.
06. Ha tan ht 4,43 gam hn hp Al v Mg trong HNO3 long thu c dung dch A v 1,568 lt
(ktc) hn hp hai kh (u khng mu) c khi lng 2,59 gam trong c mt kh b ha
thnh mu nu trong khng kh. Tnh s mol HNO3 phn ng.
A. 0,51 mol. B. A. 0,45 mol. C. 0,55 mol. D. 0,49 mol.
07. Ha tan hon ton m gam hn hp gm ba kim loi bng dung dch HNO3 thu c 1,12 lt hn
hp kh D (ktc) gm NO2 v NO. T khi hi ca D so vi hiro bng 18,2. Tnh th tch ti thiu
dung dch HNO3 37,8% (d = 1,242g/ml) cn dng.
A. 20,18 ml. B. 11,12 ml. C. 21,47 ml. D. 36,7 ml.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
28
08. Ha tan 6,25 gam hn hp Zn v Al vo 275 ml dung dch HNO3 thu c dung dch A, cht rn B
gm cc kim loi cha tan ht cn nng 2,516 gam v 1,12 lt hn hp kh D ( ktc) gm NO v
NO2. T khi ca hn hp D so vi H2 l 16,75. Tnh nng mol/l ca HNO3 v tnh khi lng
mui khan thu c khi c cn dung dch sau phn ng.
A. 0,65M v 11,794 gam. B. 0,65M v 12,35 gam.
C. 0,75M v 11,794 gam. D. 0,55M v 12.35 gam.
09. t chy 5,6 gam bt Fe trong bnh ng O2 thu c 7,36 gam hn hp A gm Fe2O3, Fe3O4 v
Fe. Ha tan hon ton lng hn hp A bng dung dch HNO3 thu c V lt hn hp kh B gm
NO v NO2. T khi ca B so vi H2 bng 19. Th tch V ktc l
A. 672 ml. B. 336 ml. C. 448 ml. D. 896 ml.
10. Cho a gam hn hp A gm oxit FeO, CuO, Fe2O3 c s mol bng nhau tc dng hon ton vi lng
va l 250 ml dung dch HNO3 khi un nng nh, thu c dung dch B v 3,136 lt (ktc) hn
hp kh C gm NO2 v NO c t khi so vi hiro l 20,143. Tnh a.
A. 74,88 gam. B. 52,35 gam. C. 61,79 gam. D. 72,35 gam.
p n cc bi tp vn dng
1. B 2. B 3. A 4. B 5. C
6. D 7. C 8. A 9. D 10. A













10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
61
V d 5: Nung m gam bt st trong oxi, thu c 3 gam hn hp cht rn X. Ha tan ht hn hp X
trong dung dch HNO3 (d) thot ra 0,56 lt NO ( ktc) (l sn phm kh duy nht). Gi
tr ca m l
A. 2,52 gam. B. 2,22 gam. C. 2,62 gam. D. 2,32 gam.
Hng dn gii
Quy hn hp cht rn X v hai cht Fe, Fe2O3:
Fe + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO + 2H2O
0,025 0,025 0,025 mol

2 3 Fe O
m = 3 560,025 = 1,6 gam

2 3 Fe ( trong Fe O )
1,6
m 2
160
= = 0,02 mol
mFe = 56(0,025 + 0,02) = 2,52 gam. (p n A)
V d 6: Hn hp X gm (Fe, Fe2O3, Fe3O4, FeO) vi s mol mi cht l 0,1 mol, ha tan ht vo
dung dch Y gm (HCl v H2SO4 long) d thu c dung dch Z. Nh t t dung dch
Cu(NO3)2 1M vo dung dch Z cho ti khi ngng thot kh NO. Th tch dung dch
Cu(NO3)2 cn dng v th tch kh thot ra ktc thuc phng n no?
A. 25 ml; 1,12 lt. B. 0,5 lt; 22,4 lt.
C. 50 ml; 2,24 lt. D. 50 ml; 1,12 lt.
Hng dn gii
Quy hn hp 0,1 mol Fe2O3 v 0,1 mol FeO thnh 0,1 mol Fe3O4.
Hn hp X gm: Fe3O4 0,2 mol; Fe 0,1 mol + dung dch Y
Fe3O4 + 8H
+
Fe
2+
+ 2Fe
3+
+ 4H2O
0,2 0,2 0,4 mol
Fe + 2H
+
Fe
2+
+ H2
|

0,1 0,1 mol
Dung dch Z: (Fe
2+
: 0,3 mol; Fe
3+
: 0,4 mol) + Cu(NO3)2:
3Fe
2+
+ NO3

+ 4H
+
3Fe
3+
+ NO
|
+ 2H2O
0,3 0,1 0,1 mol
VNO = 0,122,4 = 2,24 lt.

3 2 3
Cu( NO ) NO
1
n n
2
= = 0,05 mol.
2
3 2 d Cu( NO )
0,05
V
1
= = 0,05 lt (hay 50 ml). (p n C)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
60
V d 3: Ha tan hon ton 49,6 gam hn hp X gm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 bng H2SO4 c nng
thu c dung dch Y v 8,96 lt kh SO2 (ktc).
a) Tnh phn trm khi lng oxi trong hn hp X.
A. 40,24%. B. 30,7%. C. 20,97%. D. 37,5%.
b) Tnh khi lng mui trong dung dch Y.
A. 160 gam. B.140 gam. C. 120 gam. D. 100 gam.
Hng dn gii
Quy hn hp X v hai cht FeO, Fe2O3, ta c:

2 4 2 4 3 2 2
2 3 2 4 2 4 3 2
2FeO 4H SO Fe (SO ) SO 4H O
0,8 0,4 0,4 mol
49,6 gam
Fe O 3H SO Fe (SO ) 3H O
0,05 0,05 mol
+ + +

+ +



2 3 Fe O
m = 49,6 0,872 = 8 gam (0,05 mol)
nO (X) = 0,8 + 3(0,05) = 0,65 mol.
Vy: a)
O
0,65 16 100
%m
49,9

= = 20,97%. (p n C)
b)
2 4 3 Fe (SO )
m = [0,4 + (-0,05)]400 = 140 gam. (p n B)
V d 4: kh hon ton 3,04 gam hn hp X gm FeO, Fe2O3, Fe3O4 th cn 0,05 mol H2. Mt
khc ha tan hon ton 3,04 gam hn hp X trong dung dch H2SO4 c nng th thu c
th tch kh SO2 (sn phm kh duy nht ktc) l.
A. 224 ml. B. 448 ml. C. 336 ml. D. 112 ml.
Hng dn gii
Quy hn hp X v hn hp hai cht FeO v Fe2O3 vi s mol l x, y, ta c:
FeO + H2
o
t
Fe + H2O
x y
Fe2O3 + 3H2
o
t
2Fe + 3H2O
x 3y

x 3y 0,05
72x 160y 3,04
+ =

+ =


x 0,02 mol
y 0,01 mol
=


2FeO + 4H2SO4 Fe2(SO4)3 + SO2 + 4H2O
0,02 0,01 mol
Vy:
2 SO
V = 0,0122,4 = 0,224 lt (hay 224 ml). (p n A)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
29
Phng php 4
S DNG PHNG TRNH ION - ELETRON
lm tt cc bi ton bng phng php ion iu u tin cc bn phi nm chc phng
trnh phn ng di dng cc phn t t suy ra cc phng trnh ion, i khi c mt s bi tp
khng th gii theo cc phng trnh phn t c m phi gii da theo phng trnh ion. Vic gii
bi ton ha hc bng phng php ion gip chng ta hiu k hn v bn cht ca cc phng trnh
ha hc. T mt phng trnh ion c th ng vi rt nhiu phng trnh phn t. V d phn ng
gia hn hp dung dch axit vi dung dch baz u c chung mt phng trnh ion l
H
+
+ OH

H2O
hoc phn ng ca Cu kim loi vi hn hp dung dch NaNO3 v dung dch H2SO4 l
3Cu + 8H
+
+ 2NO3

3Cu
2+
+ 2NO
|
+ 4H2O...
Sau y l mt s v d:
V d 1: Hn hp X gm (Fe, Fe2O3, Fe3O4, FeO) vi s mol mi cht l 0,1 mol, ha tan ht vo
dung dch Y gm (HCl v H2SO4 long) d thu c dung dch Z. Nh t t dung dch
Cu(NO3)2 1M vo dung dch Z cho ti khi ngng thot kh NO. Th tch dung dch
Cu(NO3)2 cn dng v th tch kh thot ra ktc thuc phng n no?
A. 25 ml; 1,12 lt. B. 0,5 lt; 22,4 lt.
C. 50 ml; 2,24 lt. D. 50 ml; 1,12 lt.
Hng dn gii
Quy hn hp 0,1 mol Fe2O3 v 0,1 mol FeO thnh 0,1 mol Fe3O4.
Hn hp X gm: (Fe3O4 0,2 mol; Fe 0,1 mol) tc dng vi dung dch Y
Fe3O4 + 8H
+
Fe
2+
+ 2Fe
3+
+ 4H2O
0,2 0,2 0,4 mol
Fe + 2H
+
Fe
2+
+ H2
|

0,1 0,1 mol
Dung dch Z: (Fe
2+
: 0,3 mol; Fe
3+
: 0,4 mol) + Cu(NO3)2:
3Fe
2+
+ NO3

+ 4H
+
3Fe
3+
+ NO
|
+ 2H2O
0,3 0,1 0,1 mol
VNO = 0,122,4 = 2,24 lt.

3 2 3
Cu( NO ) NO
1
n n 0,05
2
= = mol

3 2 dd Cu( NO )
0,05
V 0,05
1
= = lt (hay 50 ml). (p n C)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
30
V d 2: Ha tan 0,1 mol Cu kim loi trong 120 ml dung dch X gm HNO3 1M v H2SO4 0,5M.
Sau khi phn ng kt thc thu c V lt kh NO duy nht (ktc).
Gi tr ca V l
A. 1,344 lt. B. 1,49 lt. C. 0,672 lt. D. 1,12 lt.
Hng dn gii

3 HNO
n 0,12 = mol ;
2 4 H SO
n 0,06 = mol
Tng:
H
n 0,24 + = mol v
3 NO
n 0,12 = mol.
Phng trnh ion:
3Cu + 8H
+
+ 2NO3

3Cu
2+
+ 2NO
|
+ 4H2O
Ban u: 0,1 0,24 0,12 mol
Phn ng: 0,09 0,24 0,06 0,06 mol
Sau phn ng: 0,01 (d) (ht) 0,06 (d)
VNO = 0,0622,4 = 1,344 lt. (p n A)
V d 3: Dung dch X cha dung dch NaOH 0,2M v dung dch Ca(OH)2 0,1M. Sc 7,84 lt kh
CO2 (ktc) vo 1 lt dung dch X th lng kt ta thu c l
A. 15 gam. B. 5 gam. C. 10 gam. D. 0 gam.
Hng dn gii

2 CO
n = 0,35 mol ; nNaOH = 0,2 mol;
2 Ca(OH)
n = 0,1 mol.
Tng:
OH
n = 0,2 + 0,12 = 0,4 mol v 2
Ca
n + = 0,1 mol.
Phng trnh ion rt gn:
CO2 + 2OH

CO3
2
+ H2O
0,35 0,4
0,2 0,4 0,2 mol

2 CO ( )
n
d
= 0,35 0,2 = 0,15 mol
tip tc xy ra phn ng:
CO3
2
+ CO2 + H2O 2HCO3


Ban u: 0,2 0,15 mol
Phn ng: 0,15 0,15 mol
2
3 CO
n cn li bng 0,15 mol

3
CaCO
n
+
= 0,05 mol

3 CaCO
m = 0,05100 = 5 gam. (p n B)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
59
ta c:
2
2 2 3
2Fe O 2FeO
0,1 0,1 mol
0,15 mol
4Fe 3O 2Fe O
0,05 0,025 mol
+


2
h X
m = 0,172 + 0,025160 = 11,2 gam. (p n A)
Ch : Vn c th quy hn hp X v hai cht (FeO v Fe3O4) hoc (Fe v FeO), hoc (Fe v
Fe3O4) nhng vic gii tr nn phc tp hn (c th l ta phi t n s mol mi cht, lp h phng
trnh, gii h phng trnh hai n s).
- Quy hn hp X v mt cht l FexOy:
FexOy + (6x2y)HNO3 Fe(NO3)3 + (3x2y) NO2 + (3xy)H2O

0,1
3x 2y
mol 0,1 mol.

Fe
8,4 0,1.x
n
56 3x 2y
= =


x 6
y 7
= mol.
Vy cng thc quy i l Fe6O7 (M = 448) v

6 7 Fe O
0,1
n
3 6 2 7
=

= 0,025 mol.
mX = 0,025448 = 11,2 gam.
Nhn xt: Quy i hn hp gm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 v hn hp hai cht l FeO, Fe2O3 l
n gin nht.
V d 2: Ha tan ht m gam hn hp X gm FeO, Fe2O3, Fe3O4 bng HNO3 c nng thu c 4,48
lt kh NO2 (ktc). C cn dung dch sau phn ng thu c 145,2 gam mui khan gi tr
ca m l
A. 35,7 gam. B. 46,4 gam. C. 15,8 gam. D. 77,7 gam.
Hng dn gii
Quy hn hp X v hn hp hai cht FeO v Fe2O3 ta c
FeO + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO2 + 2H2O
0,2 mol 0,2 mol 0,2 mol
Fe2O3 + 6HNO3 2Fe(NO3)3 + 3H2O
0,2 mol 0,4 mol

3 3 Fe( NO )
145, 2
n
242
= = 0,6 mol.
mX = 0,2(72 + 160) = 46,4 gam. (p n B)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
58
Phng php 7
QUI I HN HP NHIU CHT V S LNG CHT T HN
Mt s bi ton ha hc c th gii nhanh bng cc phng php bo ton electron, bo ton
nguyn t, bo ton khi lng song phng php quy i cng tm ra p s rt nhanh v l
phng php tng i u vit, c th vn dng vo cc bi tp trc nghim phn loi hc sinh.
Cc ch khi p dng phng php quy i:
1. Khi quy i hn hp nhiu cht (hn hp X) (t ba cht tr ln) thnh hn hp hai cht hay
ch cn mt cht ta phi bo ton s mol nguyn t v bo ton khi lng hn hp.
2. C th quy i hn hp X v bt k cp cht no, thm ch quy i v mt cht. Tuy nhin ta nn
chn cp cht no n gin c t phn ng oxi ha kh nht n gin vic tnh ton.
3. Trong qu trnh tnh ton theo phng php quy i i khi ta gp s m l do s b tr
khi lng ca cc cht trong hn hp. Trong trng hp ny ta vn tnh ton bnh thng v kt
qu cui cng vn tha mn.
4. Khi quy i hn hp X v mt cht l FexOy th oxit FexOy tm c ch l oxit gi nh
khng c thc.
V d 1: Nung 8,4 gam Fe trong khng kh, sau phn ng thu c m gam cht rn X gm Fe,
Fe2O3, Fe3O4, FeO. Ha tan m gam hn hp X vo dung dch HNO3 d thu c 2,24 lt
kh NO2 (ktc) l sn phm kh duy nht. Gi tr ca m l
A. 11,2 gam. B. 10,2 gam. C. 7,2 gam. D. 6,9 gam.
Hng dn gii
- Quy hn hp X v hai cht Fe v Fe2O3:
Ha tan hn hp X vo dung dch HNO3 d ta c
Fe + 6HNO3 Fe(NO3)3 + 3NO2 + 3H2O

0,1
3
0,1 mol
S mol ca nguyn t Fe to oxit Fe2O3 l

Fe
8,4 0,1 0,35
n
56 3 3
= =
2 3 Fe O
0,35
n
3 2
=


Vy:
2 3 X Fe Fe O
m m m = +

X
0,1 0,35
m 56 160
3 3
= + = 11,2 gam.
- Quy hn hp X v hai cht FeO v Fe2O3:
FeO + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO2 + 2H2O
0,1 0,1 mol
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
31
V d 4: Ha tan ht hn hp gm mt kim loi kim v mt kim loi kim th trong nc c dung
dch A v c 1,12 lt H2 bay ra ( ktc). Cho dung dch cha 0,03 mol AlCl3 vo dung dch
A. khi lng kt ta thu c l
A. 0,78 gam. B. 1,56 gam. C. 0,81 gam. D. 2,34 gam.
Hng dn gii
Phn ng ca kim loi kim v kim loi kim th vi H2O:
M + nH2O M(OH)n +
2
n
H
2

T phng trnh ta c:

2 H OH
n 2n = = 0,1mol.
Dung dch A tc dng vi 0,03 mol dung dch AlCl3:
Al
3+
+ 3OH

Al(OH)3+
Ban u: 0,03 0,1 mol
Phn ng: 0,03 0,09 0,03 mol

OH ( )
n
d
= 0,01mol
tip tc ha tan kt ta theo phng trnh:
Al(OH)3 + OH

AlO2

+ 2H2O
0,01 0,01 mol
Vy:
3 Al(OH)
m = 780,02 = 1,56 gam. (p n B)
V d 5: Dung dch A cha 0,01 mol Fe(NO3)3 v 0,15 mol HCl c kh nng ha tan ti a bao nhiu
gam Cu kim loi? (Bit NO l sn phm kh duy nht)
A. 2,88 gam. B. 3,92 gam. C. 3,2 gam. D. 5,12 gam.
Hng dn gii
Phng trnh ion:
Cu + 2Fe
3+
2Fe
2+
+ Cu
2+

0,005 0,01 mol
3Cu + 8H
+
+ 2NO3

3Cu
2+
+ 2NO
|
+ 4H2O
Ban u: 0,15 0,03 mol H
+
d
Phn ng: 0,045 0,12 0,03 mol
mCu ti a = (0,045 + 0,005) 64 = 3,2 gam. (p n C)
V d 6: Cho hn hp gm NaCl v NaBr tc dng vi dung dch AgNO3 d thu c kt ta c
khi lng ng bng khi lng AgNO3 phn ng. Tnh phn trm khi lng NaCl
trong hn hp u.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
32
A. 23,3% B. 27,84%. C. 43,23%. D. 31,3%.
Hng dn gii
Phng trnh ion:
Ag
+
+ Cl

AgCl+
Ag
+
+ Br

AgBr+
t: nNaCl = x mol ; nNaBr = y mol
mAgCl + mAgBr =
3( ) AgNO
m
p.


3 Cl Br NO
m m m + =
35,5x + 80y = 62(x + y)
x : y = 36 : 53
Chn x = 36, y = 53
NaCl
58,5 36 100
%m
58,5 36 103 53

=
+
= 27,84%. (p n B)
V d 7: Trn 100 ml dung dch A (gm KHCO3 1M v K2CO3 1M) vo 100 ml dung dch B (gm
NaHCO3 1M v Na2CO3 1M) thu c dung dch C.
Nh t t 100 ml dung dch D (gm H2SO4 1M v HCl 1M) vo dung dch C thu c V
lt CO2 (ktc) v dung dch E. Cho dung dch Ba(OH)2 ti d vo dung dch E th thu c
m gam kt ta. Gi tr ca m v V ln lt l
A. 82,4 gam v 2,24 lt. B. 4,3 gam v 1,12 lt.
C. 43 gam v 2,24 lt. D. 3,4 gam v 5,6 lt.
Hng dn gii
Dung dch C cha: HCO3

: 0,2 mol ; CO3


2
: 0,2 mol.
Dung dch D c tng:
H
n + = 0,3 mol.
Nh t t dung dch C v dung dch D:
CO3
2
+ H
+
HCO3


0,2 0,2 0,2 mol
HCO3

+ H
+
H2O + CO2
Ban u: 0,4 0,1 mol
Phn ng: 0,1 0,1 0,1 mol

D: 0,3 mol
Tip tc cho dung dch Ba(OH)2 d vo dung dch E:
Ba
2+
+ HCO3

+ OH

BaCO3+ + H2O
0,3 0,3 mol
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
57
07. Nhng mt thanh st nng 12,2 gam vo 200 ml dung dch CuSO4 0,5M. Sau mt thi gian ly thanh
kim loi ra, c cn dung dch c 15,52 gam cht rn khan.
a) Vit phng trnh phn ng xy ra, tm khi lng tng cht c trong 15,52 gam cht rn
khan.
b) Tnh khi lng thanh kim loi sau phn ng. Ha tan hon ton thanh kim loi ny trong
dung dch HNO3 c nng, d thu c kh NO2 duy nht, th tch V lt (o 27,3
o
C, 0,55
atm). Vit cc phng trnh phn ng xy ra. Tnh V.
08. Ngm mt thanh ng c khi lng 140,8 gam vo dung dch AgNO3 sau mt thi gian ly
thanh ng em cn li thy nng 171,2 gam. Tnh thnh phn khi lng ca thanh ng sau
phn ng.
09. Ngm mt l km nh trong mt dung dch c cha 2,24 gam ion kim loi c in tch 2+. Phn
ng xong, khi lng l km tng thm 0,94 gam.
Hy xc nh tn ca ion kim loi trong dung dch.
10. C hai l kim loi cng cht, cng khi lng, c kh nng to ra hp cht c s oxi ha +2. Mt l
c ngm trong dung dch Pb(NO3)2 cn l kia c ngm trong dung dch Cu(NO3)2.
Sau mt thi gian ngi ta ly l kim loi ra khi dung dch, ra nh. Nhn thy khi lng l
kim loi c ngm trong mui ch tng thm 19%, khi lng l kim loi kia gim 9,6%. Bit
rng, trong hai phn ng trn, khi lng cc kim loi b ha tan nh nhau.
Hy xc nh tn ca hai l kim loi ang dng.

p n cc bi tp vn dng:
01. B 02. D. 03. B. 04. A.
05. Fe2O3. 06. VCO = 8,512 lt ; %nFe = 46,51% ; %nFeO = 37,21% ;
2 3 Fe O
%n 16,28%. =
07. a) 6,4 gam CuSO4 v 9,12 gam FeSO4.
b) mKL = 12,68 gam ;
2 NO
V 26,88 = lt.
08. Thanh Cu sau phn ng c mAg (bm) = 43,2 gam v mCu (cn li) = 128 gam.
09. Cd
2+

10. Cd






10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
56
tng thm 0,8 gam. C cn dung dch sau phn ng thu c m gam mui khan. Gi tr m
l
A. 4,24 gam. B. 2,48 gam. C. 4,13 gam. D. 1,49 gam.
Hng dn gii
p dng nh lut bo ton khi lng: Sau mt khong thi gian tng khi lng ca thanh
Fe bng gim khi lng ca dung dch mui. Do :
m = 3,28 0,8 = 2,48 gam. (p n B)

MT S BI TP VN DNG GII THEO PHNG PHP TNG GIM
KHI LNG
01. Cho 115 gam hn hp gm ACO3, B2CO3, R2CO3 tc dng ht vi dung dch HCl thy thot ra
22,4 lt CO2 (ktc). Khi lng mui clorua to ra trong dung dch l
A. 142 gam. B. 126 gam. C. 141 gam. D. 132 gam.
02. Ngm mt l st trong dung dch CuSO4. Nu bit khi lng ng bm trn l st l 9,6 gam th
khi lng l st sau ngm tng thm bao nhiu gam so vi ban u?
A. 5,6 gam. B. 2,8 gam. C. 2,4 gam. D. 1,2 gam.
03. Cho hai thanh st c khi lng bng nhau.
- Thanh 1 nhng vo dung dch c cha a mol AgNO3.
- Thanh 2 nhng vo dung dch c cha a mol Cu(NO3)2.
Sau phn ng, ly thanh st ra, sy kh v cn li thy s cho kt qu no sau y?
A. Khi lng hai thanh sau nhng vn bng nhau nhng khc ban u.
B. Khi lng thanh 2 sau nhng nh hn khi lng thanh 1 sau nhng.
C. Khi lng thanh 1 sau nhng nh hn khi lng thanh 2 sau nhng.
D. Khi lng hai thanh khng i vn nh trc khi nhng.
04. Cho V lt dung dch A cha ng thi FeCl3 1M v Fe2(SO4)3 0,5M tc dng vi dung dch
Na2CO3 c d, phn ng kt thc thy khi lng dung dch sau phn ng gim 69,2 gam so vi
tng khi lng ca cc dung dch ban u. Gi tr ca V l:
A. 0,2 lt. B. 0,24 lt. C. 0,237 lt. D.0,336 lt.
05. Cho lung kh CO i qua 16 gam oxit st nguyn cht c nung nng trong mt ci ng. Khi
phn ng thc hin hon ton v kt thc, thy khi lng ng gim 4,8 gam.
Xc nh cng thc v tn oxit st em dng.
06. Dng CO kh 40 gam oxit Fe2O3 thu c 33,92 gam cht rn B gm Fe2O3, FeO v Fe. Cho
1
B
2
tc dng vi H2SO4 long d, thu c 2,24 lt kh H2 (ktc).
Xc nh thnh phn theo s mol cht rn B, th tch kh CO (ktc) ti thiu c c kt qu
ny.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
33
Ba
2+
+ SO4
2
BaSO4
0,1 0,1 mol

2 CO
V = 0,122,4 = 2,24 lt.
Tng khi lng kt ta:
m = 0,3197 + 0,1233 = 82,4 gam. (p n A)
V d 8: Ha tan hon ton 7,74 gam mt hn hp gm Mg, Al bng 500 ml dung dch gm H2SO4
0,28M v HCl 1M thu c 8,736 lt H2 (ktc) v dung dch X.
Thm V lt dung dch cha ng thi NaOH 1M v Ba(OH)2 0,5M vo dung dch X thu
c lng kt ta ln nht.
a) S gam mui thu c trong dung dch X l
A. 38,93 gam. B. 38,95 gam.
C. 38,97 gam. D. 38,91 gam.
b) Th tch V l
A. 0,39 lt. B. 0,4 lt.
C. 0,41 lt. D. 0,42 lt.
c) Lng kt ta l
A. 54,02 gam. B. 53,98 gam.
C. 53,62 gam.D. 53,94 gam.
Hng dn gii
a) Xc nh khi lng mui thu c trong dung dch X:

2 4 H SO
n = 0,280,5 = 0,14 mol
2
4 SO
n = 0,14 mol v
H
n + = 0,28 mol.
nHCl = 0,5 mol

H
n + = 0,5 mol v
Cl
n = 0,5 mol.
Vy tng
H
n + = 0,28 + 0,5 = 0,78 mol.
M
2 H
n = 0,39 mol. Theo phng trnh ion rt gn:
Mg
0
+ 2H
+
Mg
2+
+ H2
|
(1)
Al + 3H
+
Al
3+
+
3
2
H2
|
(2)
Ta thy
2 H H ( p)
n 2n + = H
+
ht.
mhh mui = mhh k.loi + 2
4 SO Cl
m m +
= 7,74 + 0,1496 + 0,535,5 = 38,93gam. (p n A)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
34
b) Xc nh th tch V:

2
NaOH
Ba(OH)
n 1V mol
n 0, 5V mol
=

`
=
)

Tng
OH
n = 2V mol v 2
Ba
n + = 0,5V mol.
Phng trnh to kt ta:
Ba
2+
+ SO4
2
BaSO4+ (3)
0,5V mol 0,14 mol
Mg
2+
+ 2OH

Mg(OH)2+ (4)
Al
3+
+ 3OH

Al(OH)3+ (5)
kt ta t ln nht th s mol OH

kt ta ht cc ion Mg
2+
v Al
3+
. Theo cc phng trnh
phn ng (1), (2), (4), (5) ta c:

H
n + =
OH
n = 0,78 mol
2V = 0,78 V = 0,39 lt. (p n A)
c) Xc nh lng kt ta:
2
Ba
n + = 0,5V = 0,50,39 = 0,195 mol > 0,14 mol Ba
2+
d.

4 BaSO
m = 0,14233 = 32,62 gam.
Vy mkt ta =
4 BaSO
m + m2 k.loi +
OH
m
= 32,62 + 7,74 + 0,78 17 = 53,62 gam. (p n C)
V d 9: (Cu 40 - M 182 - TS i Hc - Khi A 2007)
Cho m gam hn hp Mg, Al vo 250 ml dung dch X cha hn hp axit HCl 1M v axit
H2SO4 0,5M, thu c 5,32 lt H2 ( ktc) v dung dch Y (coi th tch dung dch khng
i). Dung dch Y c pH l
A. 1. B. 6. C. 7. D. 2.
Hng dn gii
nHCl = 0,25 mol ;
2 4 H SO
n = 0,125.
Tng:
H
n + = 0,5 mol ;

2 H ( )
n
to thnh
= 0,2375 mol.
Bit rng: c 2 mol ion H
+
1 mol H2
vy 0,475 mol H
+
0,2375 mol H2

H ( )
n
d
+ = 0,5 0,475 = 0,025 mol
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
55
V d 12: Cho 3,78 gam bt Al phn ng va vi dung dch mui XCl3 to thnh dung dch Y.
Khi lng cht tan trong dung dch Y gim 4,06 gam so vi dung dch XCl3. xc nh
cng thc ca mui XCl3.
A. FeCl3. B. AlCl3. C. CrCl3. D. Khng xc nh.
Hng dn gii
Gi A l nguyn t khi ca kim loi X.
Al + XCl3 AlCl3 + X

3,78
27
= (0,14 mol) 0,14 0,14 mol.
Ta c : (A + 35,53)0,14 (133,50,14) = 4,06
Gii ra c: A = 56. Vy kim loi X l Fe v mui FeCl3. (p n A)
V d 13: Nung 100 gam hn hp gm Na2CO3 v NaHCO3 cho n khi khi lng hn hp khng i
c 69 gam cht rn. Xc nh phn trm khi lng ca mi cht tng ng trong hn hp
ban u.
A. 15,4% v 84,6%. B. 22,4% v 77,6%.
C. 16% v 84%. D. 24% v 76%.
Hng dn gii
Ch c NaHCO3 b phn hy. t x l s gam NaHCO3.
2NaHCO3
o
t
Na2CO3 + CO2
|
+ H2O
C nung 168 gam khi lng gim: 44 + 18 = 62 gam
x khi lng gim: 100 69 = 31 gam
Ta c:
168 62
x 31
= x = 84 gam.
Vy NaHCO3 chim 84% v Na2CO3 chim 16%. (p n C)
V d 14: Ha tan 3,28 gam hn hp mui CuCl2 v Cu(NO3)2 vo nc c dung dch A. Nhng
Mg vo dung dch A cho n khi mt mu xanh ca dung dch. Ly thanh Mg ra cn li
thy tng thm 0,8 gam. C cn dung dch sau phn ng thu c m gam mui khan.
Tnh m?
A. 1.28 gam. B. 2,48 gam. C. 3,1 gam. D. 0,48 gam.
Hng dn gii
Ta c:
mtng = mCu mMg phn ng =
( ) 2 2 2
Cu Mg Mg
m m 3, 28 m m 0,8
gc axit + + + = + =
m = 3,28 0,8 = 2,48 gam. (p n B)
V d 15: Ha tan 3,28 gam hn hp mui MgCl2 v Cu(NO3)2 vo nc c dung dch A. Nhng
vo dung dch A mt thanh st. Sau mt khong thi gian ly thanh st ra cn li thy
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
54
Gi khi lng thanh km ban u l a gam th khi lng tng thm l
2,35a
100
gam.
Zn + CdSO4 ZnSO4 + Cd
65 1 mol 112, tng (112 65) = 47 gam

8,32
208
(=0,04 mol)
2,35a
100
gam
Ta c t l:
1 47
2,35a 0,04
100
= a = 80 gam. (p n C)
V d 11: Nhng thanh kim loi M ho tr 2 vo dung dch CuSO4, sau mt thi gian ly thanh kim
loi ra thy khi lng gim 0,05%. Mt khc nhng thanh kim loi trn vo dung dch
Pb(NO3)2, sau mt thi gian thy khi lng tng 7,1%. Xc nh M, bit rng s mol
CuSO4 v Pb(NO3)2 tham gia 2 trng hp nh nhau.
A. Al. B. Zn. C. Mg. D. Fe.
Hng dn gii
Gi m l khi lng thanh kim loi, M l nguyn t khi ca kim loi, x l s mol mui phn
ng.
M + CuSO4 MSO4 + Cu+
M (gam) 1 mol 64 gam, gim (M 64)gam.
x mol gim
0,05. m
100
gam.
x =
0,05.m
100
M 64
(1)
M + Pb(NO3)2 M(NO3)2 + Pb+
M (gam) 1 mol 207, tng (207 M) gam
x mol tng
7,1.m
100
gam
x =
7,1. m
100
207 M
(2)
T (1) v (2) ta c:
0,05.m
100
M 64
=
7,1. m
100
207 M
(3)
T (3) gii ra M = 65. Vy kim loi M l km. (p n B)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
35

0,025
H
0,25
+
( =

= 0,1 = 10
1
M pH = 1. (p n A)
V d 10: (Cu 40 - M 285 - Khi B - TSH 2007)
Thc hin hai th nghim:
1) Cho 3,84 gam Cu phn ng vi 80 ml dung dch HNO3 1M thot ra V1 lt NO.
2) Cho 3,84 gam Cu phn ng vi 80 ml dung dch cha HNO3 1M v H2SO4 0,5 M thot
ra V2 lt NO.
Bit NO l sn phm kh duy nht, cc th tch kh o cng iu kin. Quan h gia V1
v V2 l
A. V2 = V1. B. V2 = 2V1. C. V2 = 2,5V1. D. V2 = 1,5V1.
Hng dn gii
TN1:
3
Cu
HNO
3,84
n 0,06 mol
64
n 0,08 mol

= =


3
H
NO
n 0,08 mol
n 0,08 mol
+


3Cu + 8H
+
+ 2NO3

3Cu
2+
+ 2NO
|
+ 4H2O
Ban u: 0,06 0,08 0,08 mol H
+
phn ng ht
Phn ng: 0,03 0,08 0,02 0,02 mol
V1 tng ng vi 0,02 mol NO.
TN2: nCu = 0,06 mol ;
3 HNO
n = 0,08 mol ;
2 4 H SO
n = 0,04 mol.
Tng:
H
n + = 0,16 mol ;

3 NO
n = 0,08 mol.
3Cu + 8H
+
+ 2NO3

3Cu
2+
+ 2NO
|
+ 4H2O
Ban u: 0,06 0,16 0,08 mol Cu v H
+
phn ng ht
Phn ng: 0,06 0,16 0,04 0,04 mol
V2 tng ng vi 0,04 mol NO.
Nh vy V2 = 2V1. (p n B)
V d 11: (Cu 33 - M 285 - Khi B - TSH 2007)
Trn 100 ml dung dch (gm Ba(OH)2 0,1M v NaOH 0,1M) vi 400 ml dung dch (gm
H2SO4 0,0375M v HCl 0,0125M), thu c dung dch X. Gi tr pH ca dung dch X l
A. 7. B. 2. C. 1. D. 6.
Hng dn gii

2 Ba(OH)
NaOH
n 0,01 mol
n 0,01 mol
=
`
=
)
Tng
OH
n = 0,03 mol.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
36

2 4 H SO
HCl
n 0,015 mol
n 0,005 mol
=
`
=
)
Tng
H
n + = 0,035 mol.
Khi trn hn hp dung dch baz vi hn hp dung dch axit ta c phng trnh ion rt gn:
H
+
+ OH

H2O
Bt u 0,035 0,03 mol
Phn ng: 0,03 0,03
Sau phn ng:
H ( )
n
d
+ = 0,035 0,03 = 0,005 mol.
Tng: Vdd (sau trn) = 500 ml (0,5 lt).

0,005
H
0,5
+
( =

= 0,01 = 10
2
pH = 2. (p n B)
V d 12: (Cu 18 - M 231 - TS Cao ng - Khi A 2007)
Cho mt mu hp kim Na-Ba tc dng vi nc (d), thu c dung dch X v 3,36 lt H2
( ktc). Th tch dung dch axit H2SO4 2M cn dng trung ho dung dch X l
A. 150 ml. B. 75 ml. C. 60 ml. D. 30 ml.
Hng dn gii
Na + H2O NaOH +
1
2
H2
Ba + 2H2O Ba(OH)2 + H2
2 H
n = 0,15 mol, theo phng trnh tng s 2
2 H OH (d X)
n 2n = = 0,3 mol.
Phng trnh ion rt gn ca dung dch axit vi dung dch baz l
H
+
+ OH

H2O

H
n + =
OH
n = 0,3 mol
2 4 H SO
n = 0,15 mol

2 4 H SO
0,15
V
2
= = 0,075 lt (75 ml). (p n B)
V d 13: Ha tan hn hp X gm hai kim loi A v B trong dung dch HNO3 long. Kt thc phn
ng thu c hn hp kh Y (gm 0,1 mol NO, 0,15 mol NO2 v 0,05 mol N2O). Bit
rng khng c phn ng to mui NH4NO3. S mol HNO3 phn ng l:
A. 0,75 mol. B. 0,9 mol. C. 1,05 mol. D. 1,2 mol.
Hng dn gii
Ta c bn phn ng:
NO3

+ 2H
+
+ 1e NO2 + H2O (1)
2 0,15 0,15
NO3

+ 4H
+
+ 3e NO + 2H2O (2)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
53
A. 12,8 gam; 32 gam. B. 64 gam; 25,6 gam.
C. 32 gam; 12,8 gam. D. 25,6 gam; 64 gam.
Hng dn gii
V trong cng dung dch cn li (cng th tch) nn:
[ZnSO4] = 2,5 [FeSO4]

4 4 ZnSO FeSO
n 2,5n =
Zn + CuSO4 ZnSO4 + Cu+ (1)
2,5x 2,5x 2,5x mol
Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu+ (2)
x x x x mol
T (1), (2) nhn c gim khi lng ca dung dch l
mCu (bm) mZn (tan) mFe (tan)
2,2 = 64(2,5x + x) 652,5x 56x
x = 0,4 mol.
Vy: mCu (bmln thanh km) = 642,50,4 = 64 gam;
mCu (bmln thanh st) = 640,4 = 25,6 gam. (p n B)
V d 9: (Cu 15 - M 231 - TSC - Khi A 2007)
Cho 5,76 gam axit hu c X n chc, mch h tc dng ht vi CaCO3 thu c 7,28
gam mui ca axit hu c. Cng thc cu to thu gn ca X l
A. CH2=CHCOOH. B. CH3COOH.
C. HCCCOOH. D. CH3CH2COOH.
Hng dn gii
t CTTQ ca axit hu c X n chc l RCOOH.
2RCOOH + CaCO3 (RCOO)2Ca + CO2
|
+ H2O
C 2 mol axit phn ng to mui th khi lng tng (40 2) = 38 gam.
x mol axit (7,28 5,76) = 1,52 gam.
x = 0,08 mol
RCOOH
5,76
M 72
0,08
= = R = 27
Axit X: CH2=CHCOOH. (p n A)
V d 10: Nhng thanh km vo dung dch cha 8,32 gam CdSO4. Sau khi kh hon ton ion Cd
2+

khi lng thanh km tng 2,35% so vi ban u. Hi khi lng thanh km ban u.
A. 60 gam. B. 70 gam. C. 80 gam. D. 90 gam.
Hng dn gii
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
52
Vy: x (gam) =
0,52. M
216 M
khi lng kim loi tng 0,52 gam.
Ta c:
0, 24. M
M 64
=
0,52. M
216 M
M = 112 (kim loi Cd). (p n B)
V d 6: Ho tan hon ton 104,25 gam hn hp X gm NaCl v NaI vo nc c dung dch A.
Sc kh Cl2 d vo dung dch A. Kt thc th nghim, c cn dung dch thu c 58,5 gam
mui khan. Khi lng NaCl c trong hn hp X l
A. 29,25 gam. B. 58,5 gam.
C. 17,55 gam. D. 23,4 gam.
Hng dn gii
Kh Cl2 d ch kh c mui NaI theo phng trnh
2NaI + Cl2 2NaCl + I2
C 1 mol NaI to thnh 1 mol NaCl
Khi lng mui gim 127 35,5 = 91,5 gam.
Vy: 0,5 mol Khi lng mui gim 104,25 58,5 = 45,75 gam.
mNaI = 1500,5 = 75 gam
mNaCl = 104,25 75 = 29,25 gam. (p n A)
V d 7: Ngm mt vt bng ng c khi lng 15 gam trong 340 gam dung dch AgNO3 6%. Sau
mt thi gian ly vt ra thy khi lng AgNO3 trong dung dch gim 25%. Khi lng
ca vt sau phn ng l
A. 3,24 gam. B. 2,28 gam. C. 17,28 gam. D. 24,12 gam.
Hng dn gii

3 AgNO ( )
340 6
n =
170 100
ban u

= 0,12 mol;

3 AgNO ( )
25
n = 0,12
100
ph.ng
= 0,03 mol.
Cu + 2AgNO3 Cu(NO3)2 + 2Ag+
0,015 0,03 0,03 mol
mvt sau phn ng = mvt ban u + mAg (bm) mCu (tan)
= 15 + (1080,03) (640,015) = 17,28 gam.
(p n C)
V d 8: Nhng mt thanh km v mt thanh st vo cng mt dung dch CuSO4. Sau mt thi gian
ly hai thanh kim loi ra thy trong dung dch cn li c nng mol ZnSO4 bng 2,5 ln
nng mol FeSO4. Mt khc, khi lng dung dch gim 2,2 gam.
Khi lng ng bm ln thanh km v bm ln thanh st ln lt l
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
37
4 0,1 0,1
2NO3

+ 10H
+
+ 8e N2O + 5H2O (3)
10 0,05 0,05
T (1), (2), (3) nhn c:

3 HNO H
n n
p
+ =

= 2 0,15 4 0,1 10 0,05 + + = 1,2 mol. (p n D)


V d 14: Cho 12,9 gam hn hp Al v Mg phn ng vi dung dch hn hp hai axit HNO3 v H2SO4
(c nng) thu c 0,1 mol mi kh SO2, NO, NO2. C cn dung dch sau phn ng khi
lng mui khan thu c l:
A. 31,5 gam. B. 37,7 gam. C. 47,3 gam. D. 34,9 gam.
Hng dn gii
Ta c bn phn ng:
2NO3

+ 2H
+
+ 1e NO2 + H2O + NO3

(1)
0,1 0,1
4NO3

+ 4H
+
+ 3e NO + 2H2O + 3NO3

(2)
0,1 3 0,1
2SO4
2
+ 4H
+
+ 2e SO2 + H2O + SO4
2
(3)
0,1 0,1
T (1), (2), (3) s mol NO3

to mui bng 0,1 + 3 0,1 = 0,4 mol;


s mol SO4
2
to mui bng 0,1 mol.
mmui = mk.loi +
3 NO
m + 2
4 SO
m
= 12,9 + 62 0,4 + 96 0,1 = 47,3. (p n C)
V d 15: Ha tan 10,71 gam hn hp gm Al, Zn, Fe trong 4 lt dung dch HNO3 aM va thu
c dung dch A v 1,792 lt hn hp kh gm N2 v N2O c t l mol 1:1. C cn dung
dch A thu c m (gam.) mui khan. gi tr ca m, a l:
A. 55,35 gam. v 2,2M B. 55,35 gam. v 0,22M
C. 53,55 gam. v 2,2M D. 53,55 gam. v 0,22M
Hng dn gii

2 2 N O N
1,792
n n 0,04
2 22,4
= = =

mol.
Ta c bn phn ng:
2NO3

+ 12H
+
+ 10e N2 + 6H2O
0,08 0,48 0,04
2NO3

+ 10H
+
+ 8e N2O + 5H2O
0,08 0,4 0,04
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
38

3 HNO H
n n 0,88 + = = mol.

0,88
a 0,22
4
= = M.
S mol NO3

to mui bng 0,88 (0,08 + 0,08) = 0,72 mol.


Khi lng mui bng 10,71 + 0,72 62 = 55,35 gam. (p n B)
V d 16: Ha tan 5,95 gam hn hp Zn, Al c t l mol l 1:2 bng dung dch HNO3 long d thu
c 0,896 lt mt sn shm kh X duy nht cha nit. X l:
A. N2O B. N2 C. NO D. NH4
+

Hng dn gii
Ta c: nZn = 0,05 mol; nAl = 0,1 mol.
Gi a l s mol ca NxOy, ta c:
Zn Zn
2+
+ 2e Al Al
3+
+ 3e
0,05 0,1 0,1 0,3
xNO3

+ (6x 2y)H
+
+ (5x 2y)e NxOy + (3x 2y)H2O
0,04(5x 2y) 0,04
0,04(5x 2y) = 0,4 5x 2y = 10
Vy X l N2. (p n B)
V d 17: Cho hn hp gm 0,15 mol CuFeS2 v 0,09 mol Cu2FeS2 tc dng vi dung dch HNO3
d thu c dung dch X v hn hp kh Y gm NO v NO2. Thm BaCl2 d vo dung
dch X thu c m gam kt ta. Mt khc, nu thm Ba(OH)2 d vo dung dch X, ly
kt ta nung trong khng kh n khi lng khng i thu c a gam cht rn. Gi tr
ca m v a l:
A. 111,84g v 157,44g B. 111,84g v 167,44g
C. 112,84g v 157,44g A. 112,84g v 167,44g
Hng dn gii
Ta c bn phn ng:
CuFeS2 + 8H2O 17e Cu
2+
+ Fe
3+
+ 2SO4
2
+ 16
+

0,15 0,15 0,15 0,3
Cu2FeS2 + 8H2O 19e 2Cu
2+
+ Fe
3+
+ 2SO4
2
+ 16
+

0,09 0,18 0,09 0,18
2
4 SO
n 0, 48 = mol;
Ba
2+
+ SO4
2
BaSO4
0,48 0,48
m = 0,48 233 = 111,84 gam.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
51
A. HCOOH B. C3H7COOH
C. CH3COOH D. C2H5COOH.
Hng dn gii
C 1 mol axit n chc to thnh 1 mol mui th khi lng tng (23 1) = 22 gam, m theo
u bi khi lng mui tng (4,1 3) = 1,1 gam nn s mol axit l
naxit =
1,1
22
= 0,05 mol. Maxit =
3
0,05
= 60 gam.
t CTTQ ca axit no, n chc A l CnH2n+1COOH nn ta c:
14n + 46 = 60 n = 1.
Vy CTPT ca A l CH3COOH. (p n C)
V d 4: Cho dung dch AgNO3 d tc dng vi dung dch hn hp c ha tan 6,25 gam hai mui
KCl v KBr thu c 10,39 gam hn hp AgCl v AgBr. Hy xc nh s mol hn hp
u.
A. 0,08 mol. B. 0,06 mol. C. 0,03 mol. D. 0,055 mol.
Hng dn gii
C 1 mol mui halogen to thnh 1 mol kt ta
khi lng tng: 108 39 = 69 gam;
0,06 mol khi lng tng: 10,39 6,25 = 4,14 gam.
Vy tng s mol hn hp u l 0,06 mol. (p n B)
V d 5: Nhng mt thanh graphit c ph mt lp kim loi ha tr (II) vo dung dch CuSO4 d.
Sau phn ng khi lng ca thanh graphit gim i 0,24 gam. Cng thanh graphit ny nu
c nhng vo dung dch AgNO3 th khi phn ng xong thy khi lng thanh graphit
tng ln 0,52 gam. Kim loi ha tr (II) l kim loi no sau y?
A. Pb. B. Cd. C. Al. D. Sn.
Hng dn gii
t kim loi ha tr (II) l M vi s gam l x (gam).
M + CuSO4 d MSO4 + Cu
C M gam kim loi tan ra th s c 64 gam Cu bm vo. Vy khi lng kim loi gim (M
64) gam;
Vy: x (gam) =
0, 24. M
M 64
khi lng kim loi gim 0,24 gam.
Mt khc: M + 2AgNO3 M(NO3)2 + 2Ag
C M gam kim loi tan ra th s c 216 gam Ag bm vo. Vy khi lng kim loi tng (216
M) gam;
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
50
Na2CO3 2Na
+
+ CO3
2

(NH4)2CO3 2NH4
+
+ CO3
2

BaCl2 Ba
2+
+ 2Cl


CaCl2 Ca
2+
+ 2Cl


Cc phn ng:
Ba
2+
+ CO3
2
BaCO3+ (1)
Ca
2+
+ CO3
2
CaCO3+ (2)
Theo (1) v (2) c 1 mol BaCl2, hoc CaCl2 bin thnh BaCO3 hoc CaCO3 th khi lng mui
gim (71 60) = 11 gam. Do tng s mol hai mui BaCO3 v CaCO3 bng:

43 39,7
11

= 0,3 mol
m tng s mol CO3
2
= 0,1 + 0,25 = 0,35, iu chng t d CO3
2
.
Gi x, y l s mol BaCO3 v CaCO3 trong A ta c:

x y 0,3
197x 100y 39,7
+ =

+ =


x = 0,1 mol ; y = 0,2 mol.
Thnh phn ca A:

3 BaCO
0,1 197
%m 100
39,7

= = 49,62%;

3 CaCO
%m = 100 49,6 = 50,38%. (p n C)
V d 2: Ho tan hon ton 23,8 gam hn hp mt mui cacbonat ca kim loi ho tr (I) v mt
mui cacbonat ca kim loi ho tr (II) bng dung dch HCl thy thot ra 4,48 lt kh CO2
(ktc). C cn dung dch thu c sau phn ng th khi lng mui khan thu c l bao
nhiu?
A. 26,0 gam. B. 28,0 gam. C. 26,8 gam. D. 28,6 gam.
Hng dn gii
C 1 mol mui cacbonat to thnh 1 mol mui clorua cho nn khi lng mui khan tng (71
60) = 11 gam, m

2 CO
n = nmui cacbonat = 0,2 mol.
Suy ra khi lng mui khan tng sau phn ng l 0,211 = 2,2 gam.
Vy tng khi lng mui khan thu c l 23,8 + 2,2 = 26 gam. (p n A)
V d 3: Cho 3,0 gam mt axit no, n chc A tc dng va vi dung dch NaOH. C cn dung
dch sau phn ng thu c 4,1 gam mui khan. CTPT ca A l
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
39
nCu = 0,33 mol; nFe = 0,24 mol.
Cu CuO 2Fe Fe2O3
0,33 0,33 0,24 0,12
a = 0,33 80 + 0,12 160 + 111,84 = 157,44 gam. (p n A).
V d 18: Ha tan 4,76 gam hn hp Zn, Al c t l mol 1:2 trong 400ml dung dch HNO3 1M va
, dc dung dch X cha m gam mui khan v thy c kh thot ra. Gi tr ca m l:
A. 25.8 gam. B. 26,9 gam. C. 27,8 gam. D. 28,8 gam.
Hng dn gii
nZn = 0,04 mol; nAl = 0,08 mol.
- Do phn ng khng to kh nn trong dung dch to NH4NO3. Trong dung dch c:
0,04 mol Zn(NO3)2 v 0,08 mol Al(NO3)3
Vy s mol NO3

cn li to NH4NO3 l:
0,4 0,04 2 0,08 3 = 0,08 mol
- Do trong dung dch to 0,04 mol NH4NO3
m = 0,04 189 + 0,08 213 + 0,04 80 = 27,8 gam. (p n C)
















10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
40
Phng php 5
S DNG CC GI TR TRUNG BNH
y l mt trong mt s phng php hin i nht cho php gii nhanh chng v n gin nhiu
bi ton ha hc v hn hp cc cht rn, lng cng nh kh.
Nguyn tc ca phng php nh sau: Khi lng phn t trung bnh (KLPTTB) (k hiu M)
cng nh khi lng nguyn t trung bnh (KLNTTB) chnh l khi lng ca mt mol hn hp,
nn n c tnh theo cng thc:
M =
tng khi lng hn hp (tnh theo gam)
tng s mol cc cht trong hn hp
.

i i 1 1 2 2 3 3
1 2 3 i
M n M n M n M n ...
M
n n n ... n
+ + +
= =
+ + +

(1)
trong M1, M2,... l KLPT (hoc KLNT) ca cc cht trong hn hp; n1, n2,... l s mol tng ng
ca cc cht.
Cng thc (1) c th vit thnh:

1 2 3
1 2 3
i i i
n n n
M M . M . M . ...
n n n
= + + +



1 1 2 2 3 3
M M x M x M x ... = + + + (2)
trong x1, x2,... l % s mol tng ng (cng chnh l % khi lng) ca cc cht. c bit i vi
cht kh th x1, x2, ... cng chnh l % th tch nn cng thc (2) c th vit thnh:

i i 1 1 2 2 3 3
1 2 3 i
M V M V M V M V ...
M
V V V ... V
+ + +
= =
+ + +

(3)
trong V1, V2,... l th tch ca cc cht kh. Nu hn hp ch c 2 cht th cc cng thc (1), (2),
(3) tng ng tr thnh (1), (2), (3) nh sau:

1 1 2 1
M n M (n n )
M
n
+
= (1)
trong n l tng s s mol ca cc cht trong hn hp,

1 1 2 1
M M x M (1 x ) = + (2)
trong con s 1 ng vi 100% v

1 1 2 1
M V M (V V )
M
V
+
= (3)
trong V1 l th tch kh th nht v V l tng th tch hn hp.
T cng thc tnh KLPTTB ta suy ra cc cng thc tnh KLNTTB.
Vi cc cng thc:
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
49
Phng php 6
TNG GIM KHI LNG
Nguyn tc ca phng php l xem khi chuyn t cht A thnh cht B (khng nht thit trc
tip, c th b qua nhiu giai on trung gian) khi lng tng hay gim bao nhiu gam thng tnh
theo 1 mol) v da vo khi lng thay i ta d dng tnh c s mol cht tham gia phn ng
hoc ngc li. V d trong phn ng:
MCO3 + 2HCl MCl2 + H2O + CO2
|

Ta thy rng khi chuyn 1 mol MCO3 thnh MCl2 th khi lng tng
(M + 235,5) (M + 60) = 11 gam
v c 1 mol CO2 bay ra. Nh vy khi bit lng mui tng, ta c th tnh lng CO2 bay ra.
Trong phn ng este ha:
CH3COOH + R'OH CH3COOR' + H2O
th t 1 mol ROH chuyn thnh 1 mol este khi lng tng
(R' + 59) (R' + 17) = 42 gam.
Nh vy nu bit khi lng ca ru v khi lng ca este ta d dng tnh c s mol ru
hoc ngc li.
Vi bi tp cho kim loi A y kim loi B ra khi dung dch mui di dng t do:
- Khi lng kim loi tng bng
mB (bm) mA (tan).
- Khi lng kim loi gim bng
mA (tan) mB (bm).
Sau y l cc v d in hnh:
V d 1: C 1 lt dung dch hn hp Na2CO3 0,1 mol/l v (NH4)2CO3 0,25 mol/l. Cho 43 gam hn
hp BaCl2 v CaCl2 vo dung dch . Sau khi cc phn ng kt thc ta thu c 39,7 gam
kt ta A v dung dch B.
Tnh % khi lng cc cht trong A.
A.
3 BaCO
%m = 50%,
3 CaCO
%m = 50%.
B.
3 BaCO
%m = 50,38%,
3 CaCO
%m = 49,62%.
C.
3 BaCO
%m = 49,62%,
3 CaCO
%m = 50,38%.
D. Khng xc nh c.
Hng dn gii
Trong dung dch:
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
48
D. C6 H2(NO2)4 v C6H(NO2)5.
05. Mt hn hp X gm 2 ancol thuc cng dy ng ng c khi lng 30,4 gam. Chia X thnh
hai phn bng nhau.
- Phn 1: cho tc dng vi Na d, kt thc phn ng thu c 3,36 lt H2 (ktc).
- Phn 2: tch nc hon ton 180
o
C, xc tc H2SO4 c thu c mt anken cho hp th vo
bnh ng dung dch Brom d thy c 32 gam Br2 b mt mu. CTPT hai ancol trn l
A. CH3OH v C2H5OH. B. C2H5OH v C3H7OH.
C. CH3OH v C3H7OH. D. C2H5OH v C4H9OH.
06. Chia hn hp gm 2 anehit no n chc lm hai phn bng nhau:
- Phn 1: em t chy hon ton thu c 1,08 gam nc.
- Phn 2: tc dng vi H2 d (Ni, t
o
) th thu c hn hp A. em A t chy hon ton th th
tch kh CO2 (ktc) thu c l
A. 1,434 lt. B. 1,443 lt. C. 1,344 lt. D. 1,444 lt.
07. Tch nc hon ton t hn hp Y gm hai ru A, B ta c hn hp X gm cc olefin. Nu
t chy hon ton Y th thu c 0,66 gam CO2. Vy khi t chy hon ton X th tng khi
lng H2O v CO2 to ra l
A. 0,903 gam. B. 0,39 gam. C. 0,94 gam. D. 0,93 gam.
08. Cho 9,85 gam hn hp 2 amin n chc no bc 1 tc dng va vi dung dch HCl th thu
c 18,975 gam mui. Vy khi lng HCl phi dng l
A. 9,521 gam. B. 9,125 gam. C. 9,215 gam. D. 0,704 gam.
09. Cho 4,2 gam hn hp gm ru etylic, phenol, axit fomic tc dng va vi Na thy thot ra
0,672 lt kh (ktc) v mt dung dch. C cn dung dch thu c hn hp X. Khi lng ca X
l
A. 2,55 gam. B. 5,52 gam. C. 5,25 gam. D. 5,05 gam.
10. Hn hp X gm 2 este A, B ng phn vi nhau v u c to thnh t axit n chc v ru
n chc. Cho 2,2 gam hn hp X bay hi 136,5
o
C v 1 atm th thu c 840 ml hi este. Mt
khc em thu phn hon ton 26,4 gam hn hp X bng 100 ml dung dch NaOH 20% (d = 1,2
g/ml) ri em c cn th thu c 33,8 gam cht rn khan. Vy cng thc phn t ca este l
A. C2H4O2. B. C3H6O2. C. C4H8O2. D. C5H10O2.
p n cc bi tp trc nghim vn dng:
1. A 2. C 3. A 4. A 5. C
6. C 7. D 8. B 9. B 10. C




10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
41

x y z 1
x y z 2
C H O ; n mol
C H O ; n mol
' ' '

ta c:
- Nguyn t cacbon trung bnh:

1 1 2 2
1 2
x n x n ...
x
n n ...
+ +
=
+ +

- Nguyn t hiro trung bnh:

1 1 2 2
1 2
y n y n ...
y
n n ...
+ +
=
+ +

v i khi tnh c c s lin kt t, s nhm chc trung bnh theo cng thc trn.
V d 1: Ha tan hon ton 2,84 gam hn hp hai mui cacbonat ca hai kim loi phn nhm IIA v
thuc hai chu k lin tip trong bng tun hon bng dung dch HCl ta thu c dung dch
X v 672 ml CO2 ( ktc).
1. Hy xc nh tn cc kim loi.
A. Be, Mg. B. Mg, Ca. C. Ca, Ba. D. Ca, Sr.
2. C cn dung dch X th thu c bao nhiu gam mui khan?
A. 2 gam. B. 2,54 gam. C. 3,17 gam. D. 2,95 gam.
Hng dn gii
1. Gi A, B l cc kim loi cn tm. Cc phng trnh phn ng l
ACO3 + 2HCl ACl2 + H2O + CO2
|
(1)
BCO3 + 2HCl BCl2 + H2O + CO2
|
(2)
(C th gi M l kim loi i din cho 2 kim loi A, B lc ch cn
vit mt phng trnh phn ng).
Theo cc phn ng (1), (2) tng s mol cc mui cacbonat bng:

2 CO
0,672
n 0,03
22,4
= = mol.
Vy KLPTTB ca cc mui cacbonat l

2,84
M 94,67
0,03
= = v A,B M 94,67 60 34,67 = =
V thuc 2 chu k lin tip nn hai kim loi l Mg (M = 24) v Ca (M = 40). (p n B)
2. KLPTTB ca cc mui clorua:
M 34,67 71 105,67 = + =
mui clorua
.
Khi lng mui clorua khan l 105,670,03 = 3,17 gam. (p n C)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
42
V d 2: Trong t nhin, ng (Cu) tn ti di hai dng ng v
63
29
Cu v
65
29
Cu . KLNT (xp x khi
lng trung bnh) ca Cu l 63,55. Tnh % v khi lng ca mi loi ng v.
A.
65
Cu: 27,5% ;
63
Cu: 72,5%.
B.
65
Cu: 70% ;
63
Cu: 30%.
C.
65
Cu: 72,5% ;
63
Cu: 27,5%.
D.
65
Cu: 30% ;
63
Cu: 70%.
Hng dn gii
Gi x l % ca ng v
65
29
Cu ta c phng trnh:
M = 63,55 = 65.x + 63(1 x)
x = 0,275
Vy: ng v
65
Cu chim 27,5% v ng v
63
Cu chim 72,5%. (p n C)
V d 3: Hn hp kh SO2 v O2 c t khi so vi CH4 bng 3. Cn thm bao nhiu lt O2 vo 20 lt
hn hp kh cho t khi so vi CH4 gim i 1/6, tc bng 2,5. Cc hn hp kh
cng iu kin nhit v p sut.
A. 10 lt. B. 20 lt. C. 30 lt. D. 40 lt.
Hng dn gii
Cch 1: Gi x l % th tch ca SO2 trong hn hp ban u, ta c:
M = 163 = 48 = 64.x + 32(1 x)
x = 0,5
Vy: mi kh chim 50%. Nh vy trong 20 lt, mi kh chim 10 lt.
Gi V l s lt O2 cn thm vo, ta c:

64 10 32(10 V)
M 2,5 16 40
20 V
+ +
' = = =
+
.
Gii ra c V = 20 lt. (p n B)
Cch 2:
Ghi ch: C th coi hn hp kh nh mt kh c KLPT chnh bng KLPT trung bnh ca hn
hp, v d, c th xem khng kh nh mt kh vi KLPT l 29.
Hn hp kh ban u coi nh kh th nht (20 lt c M = 163 = 48), cn O2 thm vo coi nh
kh th hai, ta c phng trnh:

48 20 32V
M 2,5 16 40
20 V
+
= = =
+
,
Rt ra V = 20 lt. (p n B)
V d 4: C 100 gam dung dch 23% ca mt axit n chc (dung dch A). Thm 30 gam mt axit
ng ng lin tip vo dung dch ta c dung dch B. Trung ha 1/10 dung dch B bng
500 ml dung dch NaOH 0,2M (va ) ta c dung dch C.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
47
Hng dn gii
Hn hp X gm hai ancol A v B tch nc c olefin (Y) hai ancol l ru no, n chc.
t CTTB ca hai ancol A, B l
n 2n 1
C H OH
+
ta c cc phng trnh phn ng sau:

n 2n 1
C H OH
+
+
2
3n
O
2

2
nCO +
2
(n 1)H O +

n 2n 1
C H OH
+

2
o
H SO
170 C
4

n 2n
C H + H2O
(Y)

n 2n
C H +
2
3n
O
2

2
nCO +
2
n H O
Nhn xt:
- Khi t chy X v t chy Y cng cho s mol CO2 nh nhau.
- t chy Y cho
2 2 CO H O
n n = .
Vy t chy Y cho tng
( )
2 2 CO H O
m m 0,04 (44 18) 2,48 + = + = gam. (p n B)
MT S BI TP VN DNG GII THEP PHNG PHP TRUNG
BNH
01. t chy hon ton 0,1 mol hn hp hai axit cacboxylic l ng ng k tip thu c 3,36 lt
CO2 (ktc) v 2,7 gam H2O. S mol ca mi axit ln lt l
A. 0,05 mol v 0,05 mol. B. 0,045 mol v 0,055 mol.
C. 0,04 mol v 0,06 mol. D. 0,06 mol v 0,04 mol.
02. C 3 ancol bn khng phi l ng phn ca nhau. t chy mi cht u c s mol CO2 bng
0,75 ln s mol H2O. 3 ancol l
A. C2H6O; C3H8O; C4H10O. B. C3H8O; C3H6O2; C4H10O.
C. C3H8O; C3H8O2; C3H8O3. D. C3H8O; C3H6O; C3H8O2.
03. Cho axit oxalic HOOCCOOH tc dng vi hn hp hai ancol no, n chc, ng ng lin tip
thu c 5,28 gam hn hp 3 este trung tnh. Thy phn lng este trn bng dung dch NaOH
thu c 5,36 gam mui. Hai ru c cng thc
A. CH3OH v C2H5OH. B. C2H5OH v C3H7OH.
C. C3H7OH v C4H9OH. D. C4H9OH v C5H11OH.
04. Nitro ha benzen c 14,1 gam hn hp hai cht nitro c khi lng phn t hn km nhau 45
vC. t chy hon ton hn hp hai cht nitro ny c 0,07 mol N2. Hai cht nitro l
A. C6 H5NO2 v C6H4(NO2)2.
B. C6 H4(NO2)2 v C6H3(NO2)3.
C. C6 H3(NO2)3 v C6H2(NO2)4.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
46
ROH + Na RONa +
2
1
H
2

x mol x
x
2
.
Ta c:
( )
( )
R 17 x 2,84
R 39 x 4,6
+ =

+ =

Gii ra c x = 0,08.
Vy :
2 H
0,08
V 22,4 0,896
2
= = lt. (p n A)
V d 9: (Cu 1 - M 182 - Khi A - TSH nm 2007)
Cho 4,48 lt hn hp X ( ktc) gm 2 hirocacbon mch h li t t qua bnh cha 1,4 lt
dung dch Br2 0,5M. Sau khi phn ng hon ton, s mol Br2 gim i mt na v khi
lng bnh tng thm 6,7 gam. Cng thc phn t ca 2 hirocacbon l
A. C2H2 v C4H6. B. C2H2 v C4H8.
C. C3H4 v C4H8. D. C2H2 v C3H8.
Hng dn gii

hh X
4, 48
n 0,2
22, 4
= = mol
n 1,4 0,5 0,7
2 Br ban u
= = mol

0,7
n
2
2 Br p.ng
= = 0,35 mol.
Khi lng bnh Br2 tng 6,7 gam l s gam ca hirocabon khng no. t CTTB ca hai
hirocacbon mch h l
n 2n 2 2a
C H
+
( a l s lin kt t trung bnh).
Phng trnh phn ng:

n 2n 2 2a
C H
+
+
2
aBr
n 2n 2 2a 2a
C H Br
+

0,2 mol 0,35 mol

0,35
a
0, 2
= = 1,75

6,7
14n 2 2a
0,2
+ = n = 2,5.
Do hai hirocacbon mch h phn ng hon ton vi dung dch Br2 nn chng u l
hirocacbon khng no. Vy hai hirocacbon l C2H2 v C4H8. (p n B)
V d 10: Tch nc hon ton t hn hp X gm 2 ancol A v B ta c hn hp Y gm cc olefin.
Nu t chy hon ton X th thu c 1,76 gam CO2. Khi t chy hon ton Y th tng
khi lng H2O v CO2 to ra l
A. 2,94 gam. B. 2,48 gam. C. 1,76 gam. D. 2,76 gam.
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
43
1. Hy xc nh CTPT ca cc axit.
A. HCOOH v CH3COOH.
B. CH3COOH v C2H5COOH.
C. C2H5COOH v C3H7COOH.
D. C3H7COOH v C4H9COOH.
2. C cn dung dch C th thu c bao nhiu gam mui khan?
A. 5,7 gam. B. 7,5 gam. C. 5,75 gam. D. 7,55 gam.
Hng dn gii
1. Theo phng php KLPTTB:

RCOOH
1 23
m 2,3
10 10
= = gam,

2 RCH COOH
1 30
m 3
10 10
= = gam.

2,3 3
M 53
0,1
+
= = .
Axit duy nht c KLPT < 53 l HCOOH (M = 46) v axit ng ng lin tip phi l
CH3COOH (M = 60). (p n A)
2. Theo phng php KLPTTB:
V Maxit = 53 nn M = 53+23 1 75 =
mui
. V s mol mui bng s mol axit bng 0,1 nn tng
khi lng mui bng 750,1 = 7,5 gam. (p n B)
V d 5: C V lt kh A gm H2 v hai olefin l ng ng lin tip, trong H2 chim 60% v th
tch. Dn hn hp A qua bt Ni nung nng c hn hp kh B. t chy hon ton kh B
c 19,8 gam CO2 v 13,5 gam H2O. Cng thc ca hai olefin l
A. C2H4 v C3H6. B. C3H6 v C4H8.
C. C4H8 v C5H10. D. C5H10 v C6H12.
Hng dn gii
t CTTB ca hai olefin l
n 2n
C H .
cng iu kin nhit v p sut th th tch t l vi s mol kh.
Hn hp kh A c:

n 2n
2
C H
H
n 0,4 2
n 0,6 3
= = .
p dng nh lut bo ton khi lng v nh lut bo ton nguyn t t chy hn hp
kh B cng chnh l t chy hn hp kh A. Ta c:

n 2n
C H +
2
3n
O
2
n CO2 + n H2O (1)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
44
2H2 + O2 2H2O (2)
Theo phng trnh (1) ta c:

2 2 CO H O
n n = = 0,45 mol.

n 2n C H
0,45
n
n
= mol.
Tng:
2 H O
13,5
n
18
= = 0,75 mol

2 H O ( pt 2)
n = 0,75 0,45 = 0,3 mol

2 H
n = 0,3 mol.
Ta c:
n 2n
2
C H
H
n 0,45 2
n 0,3 n 3
= =


n = 2,25
Hai olefin ng ng lin tip l C2H4 v C3H6. (p n B)
V d 6: t chy hon ton a gam hn hp hai ru no, n chc lin tip trong dy ng ng thu
c 3,584 lt CO2 ktc v 3,96 gam H2O. Tnh a v xc nh CTPT ca cc ru.
A. 3,32 gam ; CH3OH v C2H5OH.
B. 4,32 gam ; C2H5OH v C3H7OH.
C. 2,32 gam ; C3H7OH v C4H9OH.
D. 3,32 gam ; C2H5OH v C3H7OH.
Hng dn gii
Gi n l s nguyn t C trung bnh v x l tng s mol ca hai ru.
CnH2n+1OH +
2
3n
O
2

2
nCO
|
+
2
(n 1) H O +
x mol n x mol (n 1) + x mol

2 CO
3,584
n n.x 0,16
22, 4
= = = mol (1)

2 H O
3,96
n (n 1)x 0, 22
18
= + = = mol (2)
T (1) v (2) gii ra x = 0,06 v n = 2,67.
Ta c: a = (14n + 18).x = (142,67) + 180,06 = 3,32 gam.
n = 2,67
2 5
3 7
C H OH
C H OH
(p n D)
10 phng php gii nhanh mn Ha http://phuongphaphoctap.tk
45
V d 7: Hn hp 3 ru n chc A, B, C c tng s mol l 0,08 v khi lng l 3,38 gam. Xc
nh CTPT ca ru B, bit rng B v C c cng s nguyn t cacbon v s mol ru A
bng 5 3 tng s mol ca ru B v C, MB > MC.
A. CH3OH. B. C2H5OH. C. C3H7OH. D. C4H9OH.
Hng dn gii
Gi M l nguyn t khi trung bnh ca ba ru A, B, C. Ta c:

3,38
M 42, 2
0,08
= =
Nh vy phi c t nht mt ru c M < 42,25. Ch c CH3OH c (M = 32)
Ta c:
A
0,08 5
n 0,05
5 3

= =
+
;
mA = 320,05 = 1,6 gam.
mB + C = 3,38 1,6 = 1,78 gam;

B C
0,08 3
n 0,03
5 3
+

= =
+
mol ;

B C
1,78
M 59,33
0.03
+
= = .
Gi y l s nguyn t H trung bnh trong phn t hai ru B v C. Ta c:

x y
C H OH 59,33 = hay 12x + y + 17 = 59,33
12x + y = 42,33
Bin lun:
x 1 2 3 4
y 30,33 18,33 6,33 < 0
Ch c nghim khi x = 3. B, C phi c mt ru c s nguyn t H < 6,33 v mt ru c s
nguyn t H > 6,33.
Vy ru B l C3H7OH.
C 2 cp nghim: C3H5OH (CH2=CHCH2OH) v C3H7OH
C3H3OH (CHCCH2OH) v C3H7OH (p n C)
V d 8: Cho 2,84 gam hn hp 2 ru n chc l ng ng lin tip nhau tc dng vi mt lng
Na va to ra 4,6 gam cht rn v V lt kh H2 ktc. Tnh V.
A. 0,896 lt. B. 0,672 lt. C. 0,448 lt. D. 0,336 lt.
Hng dn gii
t R l gc hirocacbon trung bnh v x l tng s mol ca 2 ru.

You might also like